PROGRAM

PROFILAKTYKI

I ETAP EDUKACYJNY

SZKOŁA PODSTAWOWA

IM. MARII KONOPNICKIEJ

W SEROKOMLI

ROK SZKOLNY 2015/2016

Opracowany przez Radę Rodziców

i zespół nauczycieli w składzie:

Henryka Cybul

Irena Kieliszek

Barbara Pietruszka

Program zatwierdzony przez Radę Rodziców w dniu 09.09.2015r.

2

Wstęp.

Profilaktyka to kompleksowa interwencja kompensująca niedostatki wychowania

i deficyty dojrzałości, obejmująca równolegle trzy nurty działania: wspomaganie człowieka

w różnym wieku w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi

i zdrowemu życiu; ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają

prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia; inicjowanie i wzmacnianie czynników

chroniących, które ma na celu zapobieganie pojawianiu się lub rozwojowi niekorzystnego

zjawiska, w konkretnej społeczności, np. szkolnej. (Z.B.Gaś)

Mimo prawidłowych oddziaływań wychowawczych dzieci zachowują się ryzykownie.

Dzieje się tak dlatego, gdyż nie mogą lub nie potrafią funkcjonować inaczej, dlatego

działalność profilaktyczna szkoły powinna być ukierunkowana na wzmacnianie u uczniów

postaw społecznie pożądanych i akceptowanych powszechnie zachowań oraz diagnozowanie

zagrożeń i wyposażanie uczniów w wiedzę i umiejętności, pomagające w radzeniu sobie

z tymi zagrożeniami.

W związku z tym, zadaniem profilaktyki w szkole jest inicjowanie, uruchamianie

takich działań, które wprowadzą pożądane zmiany w funkcjonowaniu młodego człowieka –

ucznia.

Program kierowany jest do każdego ucznia, jego rodziców i nauczycieli. Odpowiada na

realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, grupie klasowej oraz w środowisku.

Założenia programu są zgodne z :

Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26.02.2002 roku w sprawie

podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

w poszczególnych typach szkół (z późniejszymi zmianami)

Statutem Szkoły

Programem Wychowawczym Szkoły

Szkolnym zestawem programów nauczania

Programem „Serokomla bezpieczna +”.

Diagnoza społeczności szkolnej.

Diagnoza została przeprowadzona w oparciu o następujące narzędzia badawcze:

ankieta dla rodziców, nauczycieli, obserwacja, wywiad z wychowawcami, analiza

dokumentów oraz rozmowa z uczniami. Na podstawie zebranych informacji ustalono

występujące w naszej szkole rodzaje zagrożeń i problemy wychowawcze: łamanie zasad

i norm społecznie akceptowanych, m.in.: zachowania agresywne (arogancja, używanie

wulgaryzmów, bójki, obrażanie, przezwiska); brak kultury osobistej uczniów; brak

umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami;

3

Sugestie rodziców:

więcej działań profilaktycznych dotyczących: utrzymania higieny ciała –

zapobiegania wszawicy ;

więcej spotkań z pedagogiem, psychologiem i policjantem mających na celu

przeciwdziałaniu agresji, zapobiegania stosowania używek;

systematyczne prowadzenie zajęć dotyczących zdrowego odżywiania się;

„ruch to zdrowie” – więcej aktywnych form spędzania czasu na świeżym powietrzu,

np. na placu zabaw.

więcej form pedagogizacji rodziców proponowanych przez szkołę,

W ramach programu działamy w następujących obszarach:

1. Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i zdrowego stylu życia.

2. Zapobieganie przemocy i agresji w szkole.

3. Brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne.

I. Cele ogólne programu:

kształtowanie właściwych postaw prozdrowotnych,

kształtowanie dojrzałych sposobów komunikacji dziecka,

zaznajomienie uczniów z zagrożeniami wynikającymi z korzystania

z Internetu, telewizji, kontaktu z nieznajomymi.

kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły.

Cele szczegółowe:

uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia,

wzbudzenie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie,

propagowanie zdrowego stylu życia,

uświadomienie dzieciom i rodzicom zagrożeń zdrowia fizycznego i psychicznego oraz

życia dzieci.

wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych

dla zdrowia własnego i innych ludzi.

tworzenie bezpiecznej i przyjaznej atmosfery w szkole,

zminimalizowanie zagrożeń wynikających z kontaktu dzieci z używkami(dopalacze,

papierosy, alkohol, narkotyki) Internetem, telewizją,

kształtowanie postawy dystansu w relacjach z osobami nieznajomymi,

ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy,

wzmacnianie u uczniów poczucia własnej wartości,

4

bezpieczne korzystanie z cyberprzestrzeni,

wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła,

motywowanie uczniów do nauki.

II. Zadania:

ukazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia – zapobieganie

wadom postawy,

stała diagnoza środowiska szkolnego pod względem potrzeb oddziaływań

profilaktycznych,

dokonywanie systematycznej oceny efektów podejmowanych działań

wychowawczych i zapobiegawczych,

wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień i innych

problemów dzieci oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji

zagrożenia uzależnieniem,

współpraca z różnymi instytucjami, w szczególności organizacjami pozarządowymi,

wspierającymi działalność szkół i placówek w zakresie rozwiązywania problemów

dzieci,

wspieranie dzieci zagrożonych uzależnieniem,

nauka rozpoznawania sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu,

zdrowe, racjonalne odżywianie się,

kształtowanie umiejętności postępowania nauczyciela w sytuacji kryzysowej,

zapoznanie uczniów ze sposobami przeciwdziałania powstawaniu sytuacji trudnych

dla dziecka i zagrażających jego życiu lub zdrowiu,

dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat środków uzależniających

i zagrożeń z nimi związanych,

wdrożenie uczniów do życia w szkole i klasie,

zapobieganie agresji i przemocy poprzez zachęcanie do pokojowego rozwiązywania

konfliktów,

wzmacnianie pozytywnej motywacji dzieci do nauki szkolnej,

wyposażenie uczniów w umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej,

radzenia sobie ze stresem, samopoznania i kontroli emocjonalnej oraz samooceny,

kształtowanie postaw kulturalnego i życzliwego zachowania się,

kształtowanie umiejętności troski o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi,

przeciwdziałanie naśladowaniu zachowań agresywnych proponowanych przez TV

i gry komputerowe poprzez zainteresowanie literaturą dziecięcą,

ćwiczenie zachowań asertywnych,

wskazanie pożądanych wzorców zachowań,

stworzenie uczniom możliwości odnoszenia sukcesu,

kształtowanie postaw tolerancji,

propagowanie zdrowego stylu życia oraz kształtowanie postaw prozdrowotnych;

III. Formy i metody pracy

- prelekcje dla rodziców,

- rady szkoleniowe dla nauczycieli,

- pogadanki, rozmowy, dyskusje,

5

- dramy, przedstawienia, inscenizacje,

- konkursy,

- imprezy i uroczystości szkolne,

- spotkania z pielęgniarką, policjantem, strażakiem itp.

- zajęcia z pedagogiem, psychologiem szkolnym.

Program realizowany będzie na :

- zajęciach edukacyjnych,

- zajęciach pozalekcyjnych, świetlicy,

- spotkaniach z rodzicami,

- spotkaniach z przedstawicielami policji, straży itp..

IV. Zakładane efekty;

uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia,

uczniowie posiadają dostateczną wiedzę na temat szkodliwości środków

uzależniających (tytoń, alkohol, narkotyki, leki, napoje energetyzujące),

uczniowie potrafią dokonywać właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie

własne i innych,

uczniowie potrafią akceptować i naśladować pozytywne wzorce zachowania,

uczniowie potrafią radzić sobie w sposób właściwy z własnymi negatywnymi

emocjami, lękami, stresem,

uczniowie są świadomi konsekwencji swoich zachowań,

uczniowie właściwie korzystają z mediów: telewizja, telefon, komputer, Internet,

uczniowie rozumieją znaczenie prawidłowego odżywiania się i higienicznego trybu

życia,

uczniowie potrafią szanować mienie szkoły, swoje i innych,

widoczne sukcesy uczniów w szkole,

uczniowie posiadają dostateczną wiedzę na temat kultury i bezpieczeństwa w ruchu

drogowym i właściwie uczestniczą w nim,

uczniowie rozumieją znaczenie ruchu na świeżym powietrzu i wybierają bezpieczne

formy wypoczynku,

rodzice aktywnie uczestniczą w różnych formach pedagogizacji proponowanych przez

szkołę,

- uczniowie i ich rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych,

- rodzice są świadomi odpowiedzialności za swe dzieci,

- uczniowie, rodzice, nauczyciele są wyposażeni w wiedzę na temat różnych przejawów

agresji, jej skutków oraz sposobów przeciwdziałania.

6

V. Ewaluacja programu

Program Profilaktyki będzie podlegał ciągłemu monitoringowi i ewaluacji,

w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną.

Metody prowadzenia ewaluacji wynikać będą z charakteru podejmowanych działań,

warunków i okoliczności, w których te działania będą realizowane.

Narzędzia:

ankieta ewaluacyjna skierowana do uczniów przeprowadzona w czerwcu,

obserwacje,

wywiad środowiskowy,

rozmowy wychowawcze,

opinie uczniów i rodziców,

analiza dokumentów szkoły.

Zatwierdzono do realizacji na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 15 września 2015r.

7

Harmonogram działań w poszczególnych obszarach zagrożeń

dla klas I – III

OBSZAR ZADANIA FORMY REALIZACJI TERMIN

REALIZACJI rok

szkolny 2015/2016

WYKONAWCY

1.

WDRAŻANIE

DO

PRZESTRZE-

GANIA

ZASAD

BEZPIECZEŃ-

STWA I

ZDROWEGO

STYLU ŻYCIA

1. Kształtowanie

poczucia

odpowiedzialności za

bezpieczeństwo swoje i

innych

• Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w

drodze do szkoły – zajęcia edukacyjne.

• Jesteśmy uczestnikami ruchu drogowego –

zapoznanie uczniów z przepisami ruchu

drogowego obowiązującymi pieszych.

• Bezpieczeństwo na drodze i w sieci –

spotkanie z policjantem.

• Opracowanie z uczniami regulaminu

dotyczącego bezpieczeństwa podczas przerw

miedzy lekcyjnych (np. techniką

niedokończonych zdań) – program

edukacyjny.

• Konkurs plastyczny: „Moja droga do szkoły”.

• Moja odpowiedzialność za bezpieczeństwo

własne i otoczenia - korzystanie z wszelkich

urządzeń, zapoznanie uczniów z zasadami

bezpiecznego posługiwania się przyborami i

sprzętami szkolnymi.

• Doskonalenie umiejętności wzywania

pogotowia ratunkowego, policji, straży

pożarnej.

• Wyrabianie umiejętności udzielania pierwszej

pomocy – udział w zajęciach dotyczących

pierwszej pomocy.

• Prawa i obowiązki uczniów – akcja

profilaktyczna. • Współpraca z OSP w Serokomli.

wrzesień

wrzesień

październik

październik

wrzesień

cały rok

listopad

styczeń – luty

wychowawcy klas

wychowawcy klas

policjant

wychowawca klasy I

wychowawcy klas

wychowawcy klas I

wychowawcy klas

wychowawcy klas II

wychowawcy klas

wychowawcy klas

8

zgodnie z planem

wychowawcy klasy

pedagog, psycholog

Samorząd Szkolny

1. Ukazywanie roli ruchu i

czynnego wypoczynku w

zachowaniu zdrowia –

zapobieganie wadom

postawy

• Bezpieczny Internet – Ochrona uczniów

przed niepożądanymi treściami w Internecie.

• Wyrabianie umiejętności właściwej

organizacji czasu wolnego z uwzględnieniem

czynnego wypoczynku na świeżym

powietrzu – zajęcia edukacyjne.

• Organizowanie zabaw i rozgrywek

sportowych na świeżym powietrzu oraz

pieszych wycieczek.

• Dbanie o właściwą postawę ucznia w czasie

pracy na zajęciach lekcyjnych oraz przy

komputerze.

• Pozbycie się kompleksów psychicznych i

fizycznych wynikających z wad postawy,

wykształcenie u uczniów nawyku

prawidłowej postawy ciała.

cały rok

cały rok

październik

cały rok

cały rok

wychowawcy klas

wychowawcy klas

nauczyciel wf

wychowawcy klas

wychowawcy klas

nauczyciel gimnastyki

korekcyjnej

1. Zdrowe,

racjonalne

odżywianie

się

• Uświadomienie uczniom jakie są

konsekwencje niedoboru i nadmiaru

spożywanego pokarmu, wdrożenie

uczniów do dbania o własne zdrowie

poprzez właściwe zaplanowanie

ilości i jakości posiłków, zapoznanie

z chorobami cywilizacyjnymi

spowodowanymi złym odżywianiem

się: bulimią, anoreksją, otyłością itp.

- zajęcia edukacyjne, programy

profilaktyczne, filmy edukacyjne,

pogadanki z pedagogiem.

listopad wychowawcy klas III

pedagog

2. • Zachęcanie uczniów do aktywnego udziału w

akcjach charytatywnych (np. pomoc dzieciom z grudzień

wychowawcy klas, SU

9

ZAPOBIEGA-

NIE

PRZEMOCY I

AGRESJI W

SZKOLE

Domu Dziecka). Akcja charytatywna: „Świąteczna

Paczka”.

• Uczenie uczniów zdrowej rywalizacji i zasad

„fair-play” - gry i zabawy podczas zajęć

edukacyjnych i zajęć wychowania

fizycznego.

• Wyrabianie umiejętności wczuwania się w

uczucia i emocje innych osób – scenki,

konkursy plastyczne.

• Realizacja programu „Jesteśmy tacy sami –

Integracja w oczach dziecka” - pogadanki w

klasach, konkurs plastyczny.

• Organizacja klasowych dyżurów

uczniowskich.

cały rok

kwiecień

grudzień

cały rok

wychowawcy klas

nauczyciel wf

opiekun świetlicy

wychowawcy klas

wychowawcy klas

wychowawca grupy

3-latków

wychowawcy klas

1. Kształtowanie u

dzieci postawy

asertywnej.

• Uczenie dzieci mówienia: „NIE” w

sytuacjach zagrażających zdrowiu.

• Wyrabianie umiejętności panowania nad

swoimi emocjami – rozwiązywanie

konfliktów. Pogadanki, rozmowy, gry i

zabawy, improwizowanie sytuacji.

cały rok

cały rok

wychowawcy klas

wychowawcy klas

pedagog

1. Kształtowanie

umiejętności

radzenia sobie z

nieśmiałością

poprzez

budowanie

poczucia własnej

wartości.

• Zapewnianie uczniom poczucia

bezpieczeństwa i akceptacji.

• Likwidowanie barier komunikacyjnych

poprzez dyskusje i zabawy na zajęciach

edukacyjnych.

• Aktywizowanie dzieci nieśmiałych do prac

na rzecz klasy/szkoły w dziedzinie w której

dobrze się czują.

• Dzieci nieśmiałe w sytuacjach ekspozycji

społecznej – przyczyny nieśmiałości i

sposoby jej minimalizowania.

• Nagradzanie uczniów nawet za najmniejsze

osiągnięcia i sukcesy.

cały rok

cały rok

cały rok

na bieżąco

na bieżąco

wychowawcy klas

wszyscy nauczyciele

wychowawcy klas

wychowawcy klas

wychowawcy klas

opiekun świetlicy

psycholog, pedagog

10

• „Lubię siebie” - uczeń akceptuje swoje

mocne i słabe strony – zajęcia z pedagogiem.

styczeń

wychowawcy klas

pedagog S. Jastrzębska

1. Kształtowanie

umiejętności

rozwiązywania

konfliktów bez użycia

przemocy.

• Rozpoznawanie i nazywanie uczuć

pozytywnych i negatywnych – pogadanka, zdania

niedokończone, gry i zabawy – zajęcia edukacyjne.

• Zastosowanie bajki jako środka

rozładowującego napięcia emocjonalne –

zajęcia w Gminnej Bibliotece Publicznej.

• Uczenie dzieci współdziałania w grupie

klasowej – pogadanki: „Jacy jesteśmy?”, „Ja

i moja klasa”.

• Kto może mi pomóc, gdy mam jakiś kłopot?”

- zapoznanie dzieci z funkcją wychowawcy i

instytucją pedagoga szkolnego.

• Prezentacja dorobku polskiej i światowej

literatury i kultury – ukazanie uczniom

pozytywnych i negatywnych aspektów

mediów.

styczeń

luty

luty

październik

kwiecień

wychowawcy klas

pedagog

wychowawcy klas

wychowawcy klas

wychowawcy klas

pedagog

wychowawcy klas

1. Uwrażliwianie

rodziców na konieczność

reagowania na wszelkie

przejawy złości i agresji.

• Włączanie rodziców do działań na rzecz

bezpieczeństwa w szkole.

• Zachęcanie rodziców do udziału w różnego

rodzaju zajęciach dotyczących agresji i

przemocy.

• Rozmowy indywidualne

• Systematyczne udzielanie informacji na temat

zachowań agresywnych.

• Zorganizowanie wspólnej zabawy/rozgrywek

sportowych dla dzieci.

• Stałą współpraca z rodzicami – udzielanie

porad, wskazówek.

wg potrzeb

cały rok

wg potrzeb

cały rok

maj

cały rok

wszyscy nauczyciele

wychowawcy klas

pedagog, psycholog

spotkania ogólne i

indywidualne z

rodzicami

nauczyciel wf L.

Lutyński

wychowawcy klas

psycholog, pedagog

1. Kształtowanie • Interweniowanie i reagowanie nauczyciela w

każdej zaobserwowanej konfliktowej sytuacji. cały rok wszyscy nauczyciele

11

umiejętności

postępowania

nauczyciela w sytuacji

kryzysowej

• Systematyczne dyżury podczas przerw

międzylekcyjnych.

• Stosowanie systemu kar i nagród oraz

dokonywanie zapisu uwag w

dzienniczkach/zeszytach uczniów.

• Gdy wystąpi zachowanie agresywne

postępować zgodnie z procedurami

zamieszczonymi w regulaminie.

• Ustawiczny udział w szkoleniach i

warsztatach dotyczących przemocy i agresji

zarówno w ramach WDN, jak i w

zewnętrznych formach doskonalenia.

cały rok

cały rok

wg potrzeb

na bieżąco

wszyscy nauczyciele

wszyscy nauczyciele

wszyscy nauczyciele

wszyscy nauczyciele

3. BRAK

MOTYWACJI

DO NAUKI,

NISKIE

POTRZEBY

EDUKACYJ-

NE

1. Wzmacnianie

pozytywnej motywacji

dzieci do nauki szkolnej.

• Zajęcia edukacyjne – stosowanie przez

nauczyciela aktywizujących metod nauczania

atrakcyjnych dla uczniów.

• Wykorzystywanie multimedialnych środków

dydaktycznych.

• Stosowanie technologii informacyjnej na

zajęciach szkolnych.

• Dostarczenie uczniom pozytywnych

wzmocnień poprzez udzielanie pochwały

nawet za najmniejsze osiągnięcia.

• Konkurs na najlepszego czytelnika roku.

• Zorganizowanie konkursu/dnia nauki (quizy,

testy, turnieje).

• Troska o ucznia zdolnego – udział w

szkolnych i poza szkolnych konkursach,

olimpiadach.

• Kształtowanie poprawnej komunikacji i

współpracy w grupie – zajęcia edukacyjne.

cały rok

cały rok

cały rok

cały rok

maj

wg potrzeb

cały rok

wychowawcy klas

nauczyciele

nauczyciele

wychowawcy klas

nauczyciel biblioteki

wychowawcy klas

wychowawcy klas

nauczyciel przedmiotu

1. Radzenie sobie z

niepowodzeniami

szkolnymi.

• Tworzenie bezpiecznej i ciepłej atmosfery w

zespole klasowym.

• Organizowanie w ramach wolnego czasu

cały rok

cały rok

wychowawcy klas

wychowawcy klas

12

zajęć wychowawczych (integracyjne,

wycieczki, imprezy klasowe, imprezy

okolicznościowe).

• Organizowanie zajęć dodatkowych

(wyrównawcze, korekcyjno –

kompensacyjne) i zachęcanie do udziału w

nich.

• Indywidualna pomoc w nauce – zajęcia z

pedagogiem, psychologiem, odrabianie zadań

na świetlicy szkolnej.

• Stała kontrola frekwencji na wszystkich

zajęciach.

• Stała współpraca z instytucjami

wspierającymi funkcje opiekuńczo-

wychowawcze w szkole (PPP, PCPR,

GOPS).

• Kierowanie ucznia u którego występują

nieprawidłowości rozwoju psychicznego i

trudności w nauce do badania w PPP.

• „Nauka to potęgi klucz” - gry i zabawy

ukazujące plusy uczenia się.

cały rok

wg potrzeb

cały rok

cały rok

wg potrzeb

cały rok

wychowawcy klas

psycholog, pedagog

logopeda

pedagog, psycholog

opiekun świetlicy

wychowawcy klas

pedagog

wychowawcy klas

pedagog

wychowawcy klas

opiekun świetlicy

1. Wypracowanie

oddziaływań

wychowawczych

zapobiegających

wagarom.

• Prowadzenie ewidencji uczniów często

opuszczających zajęcia.

• Przestrzeganie terminów usprawiedliwień

nieobecności ucznia przez rodzica.

• Umożliwienie uczniom często

opuszczającym zajęcia nadrobienie zaległości

dydaktycznych.

• Rozmowy z rodzicami na zebraniach.

wg potrzeb

cały rok

cały rok

wg potrzeb

wychowawcy klas

pedagog, psycholog

wychowawcy klas

wychowawcy klas

wychowawcy klas

1. Organizowanie

opieki i pomocy

materialnej dla uczniów

• Rozpoznawanie warunków życia uczniów –

wywiad środowiskowy, obserwacja.

• Organizowanie wyprawki szkolnej dla

wg potrzeb

wrzesień

wychowawcy klas

pedagog, psycholog

13

z rodzin najuboższych uczniów klasy I.

• Organizacja pomocy w zakresie bezpłatnego

dożywienia.

• Pomoc rzeczowa (np. podręczniki, przybory

szkolne) i dofinansowanie wyjść/wyjazdów

na imprezy kulturalne.

wg potrzeb

wg potrzeb

wychowawcy klas I

dyrektor szkoły

wychowawcy klas

pedagog, Rada

Rodziców, GOPS

1. Propagowanie

wiedzy na temat

problemów

wychowawczych i

niepowodzeń szkolnych.

• Dostarczenie informacji o aktualnych

problemach – pogadanki, sprawozdania z sytuacji

szkolnej.

• Warsztaty/prelekcje dla rodziców.

• Prowadzenie zajęć dodatkowych dla uczniów

zdolnych.

• Prowadzenie społecznie zajęć

wyrównawczych w klasach.

• Szkolenie rodziców na temat „Motywowanie

uczniów do nauki”.

• Szkolenie dla rodziców i nauczycieli

„Bezpieczeństwo w sieci”.

wg potrzeb

wg potrzeb

cały rok

cały rok

wrzesień

listopad

wychowawcy klas

pedagog, psycholog

wychowawcy klas,

pedagog, psycholog

wychowawcy klas

wychowawcy klas

psycholog, pedagog

psycholog, pedagog