projekt ...menaxhimi i networkut

Upload: aurela-elezaj

Post on 01-Jun-2018

262 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    1/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    1

    UNIVERSITETI :

    FAKULTETI I TEKNOLOGJISE SE INFORMACIONIT

    DEGA: TEKNOLOGJI INFORMACIONI

    LENDA:RRJETA KOMPJUTERIKE

    TEMA: MENAXHIMI I NETWORKUT

    PUNOI : #MesueseAurela

    PRANOI: Msc ...............

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    2/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    2

    Prmbledhje

    Temat kryesore ttraj tuar a nktkapitul l jansi mposht:

    Nj koleksion t Windows CLI komandat e te cilit mund t jen t dobishme pr t monitoruar

    dhe kontrrolluar nj rrjet. Kto komanda prfshijn ARP, ipconfig, nbtstat, netstat, nslookup,

    ping, rrug, dhe tracert.

    Nj seri e komandave UNIX CLI prfshijn njeriun, ARP, grmoj, nslookup, host, ifconfig,

    traceroute, netstat, ping, dhe rrug.

    Menaxhimi i nj rrjeti dhe varesia e tij ne rritje ne lidhje me rrjetin n teknologjit pa tela ,

    fizike kabllove ende prbn shtylln kurrizore kritike t nj rrjeti . Prandaj , rrjeti menaxhimin ,

    monitorimin , dhe problemeve t krkoj nj familjaritet me nj shumllojshmri te mjeteve t

    mirmbajtjes kabllore . Kto mjete mund t prdoret fizikisht qe te prfundoj kabllo dhe

    troubleshoot te shtjeve kabllore .

    Ky kapitull adreson kto dhe mjete t tjera t mirmbajtjes , duke siguruar nj pasqyr t secilit .

    Nj tjetr element ky rrjet - menaxhimit sht dokumentacioni , i cili prfshin ,si nj shembull ,

    menaxhimin e informacionit pajisje - konfigurimit .

    I till depot e konfigurimit jan vazhdimisht subjekte q krkojn tzhvillim te vazhdueshem

    dhe vemendje. Ky kapitull diskuton disa nga t konfigurimet m t rndsishme me komponentt

    kryesor.

    Sfundi, ky kapitull trajton burimet e rrjetit t monitorimit dhe raportet e t cilveInformacioni mund t nxirren nga burimet e monitorimit .

    Pr shembull ,protokolli primar ne menaxhimin e rrjetit t prdorura nga sistemet e menaxhimit

    t rrjetit( NMS ) sht Simple Menaxhimi Rrjeti Protocol ( SNMP ) , dhe ky kapitull diskuton

    versionet e ndryshme t SNMP .

    Prve ksaj , serverat syslog dhe nj shumllojshmri te raporteve qe jan konsideruar .

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    3/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    3

    1. Mirmbajtja Tools

    Numri i shtjeve t problemeve q ndodhin n nj rrjet mund t reduktohen nga instalimi i

    duhur dhe konfigurimi . Pr shembull , instalime elektrike t pahijshme mund t funksionojn

    menjher pas nj instalimi. Megjithat , me kalimin e kohs ,instalime elektrike mund t fillojn

    t prjetojn shtjet e prhershme q shkaktojn ndrprerje t rrjetit . N nj situat t till ,ju ,si administrator rrjeti , duhet t jen t njohur me nj koleksion t mirmbajtjes ,mjete pr t'ju

    ndihmuar per t diagnostikuar , izoluar , dhe zgjidhur shtjet e instalimeve elektrike .Prandaj ,

    ky kapitull paraqet nj koleksion t mjeteve t njohura t rrjetit .Duke pasur kt kuptim mund

    tju ndihmoj m mir t kryeni instalimet fillestare dhe pr t zgjidhur shtje me instalimet

    ekzistuese .

    Bit - Error Rate Tester

    Ndrhyrja n nj t mesme t transmetimit , ose rrjet t gabuar , mund t shkaktoj gabime n

    transmetimin e t dhnave binare (ose copa ) . Nj matje e zakonshme pr bit gabime quhet biterror rate ( BER ) , e cila llogaritet si m posht :

    Gabimet BER = Bit / Bits transmetohet

    Pr shembull , imagjinoni q nj pajisje rrjeti transmetohet modelin binar e 10101010 ;

    megjithat ,model i marr nga pajisja destinacion ishte 10.101.111 .Duke krahasuar kto dy

    modele bit tregon se copa e gjasht dhe t tet ishin gabimisht marr . Prandaj ,BER mund t

    llogaritet duke pjestuar numrin e Gabimet bit ( dy) me numrin e bit t transmetuara ( tet ) , duke

    rezultuar n nj rin e 25pr qind ( BER = 2/8 = .25 ) .Kur troubleshooting nj lidhje ku ju

    dyshoni nj BER t lart , ju mund t prdorni nj cope i pajisjeve t testit t quajtur nj

    kontrollor bit rate - error ( Bert ) , si tregohet n figurn 11-1 . Nj Bert prmban edhe nj

    gjenerator model ( t cilat mund t gjenerojn nj shumllojshmri t modeleve bit ) dhe nj

    detektor gabim ( i cili sht i sinkronizuar me gjenerator model dhe mund t prcaktoj numrin e

    bit gabime ) , dhe kjo mund t llogarisin nj BER prtestuar

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    4/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    4

    2..Lidhje transmetimit .

    Butt Set

    Nj grup poligon sht nj pjes e pajisjeve t testit prdorur zakonisht nga teknikt telefonike

    .Clips n grup mund t lidh nj grusht blloku- posht (pr shembull , nj bllok 66 ose nj 110

    bllok ) lidh me nj telefon . Kjo i lejon teknikisht pr t kontrolluar nj linj ( pr shembull , prt prcaktuar nse nj ton dial sht i pranishm n linj ose pr t prcaktuar nse nj telefonat

    mund t vendoset nga vija) .Emri i vendosur clips( e cila sht quajtur nganjher nj goditje me

    kok ) vjen nga paisja aftesia e se ciles quhet ndyshen(ose interrupt ) nj bised n progres . Pr

    shembull , nj telefon teknik mund t jet n krye t nj shtyll telefoni dhe t lidhet me telat e

    nj telefon aktualisht n nj telefonat . Teknikisht pas pak ai do jet ne pritje te nje thirrje , duke

    identifikuar vet dhe duke deklaruar se ai ishte testimin e linjs .Edhe pse nj grup clips sht

    nj pjes shum e zakonshme e pajisjeve t testit pr telefon teknik , ajo ka m pak dobi tek

    juve si nj administratori i rrjetit . Nj prjashtim , sht n qoft se ju jeni duke punuar n nj

    linj digjitale parapagues ( DSL ). Ju mund t prdorninj goditje me kok t vendosur duke

    punuar n instalime elektrike DSL pr t konfirmuar se toni thirrs sht i pranishm n linj.

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    5/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    5

    3.Kabulli Verifikuesi

    " Identifikimi i rrjetit Prbrsit , " futur ju n nj shumllojshmri t pambrojtur te prdredhur

    pal ( UTP ) Kategori instalime elektrike ( pr shembull , Cat 3 , Cat 5 , dhe Cat 5E ) . Kategori

    t ndryshme UTP ne norma t ndryshme t t dhnave n distanca t caktuara .

    Nse jeni duke punuar me kabllo ekzistues dhe duhet pr t prcaktuar kategorin e saj , ose n

    qoft se ju thjesht duhet pr t provuar gam t frekuencave t mbshtetur ( dhe pr kt arsye t

    dhnat e xhiros )i nj kabllo , ju mund t prdorni nj kabllo certifikues .

    Kabulli Tester

    Nj kontrollor kabllor mund t provohet tt tek pruesit n nj kabllo Ethernet . Vini re dy

    pjes q prbjn kontrollorin kabllor . Me lidh kto pjes t kontrollor kabllor pr do fund i

    nj kabllo nn prov , ju mund t kontrolloni telat n kabllo pr vazhdimsin ( q

    sht,kontrolloni pr t'u siguruar q nuk ka hap , ose prishet , n nj dirigjent ) . Prve ksaj , ju

    mund t verifikoj pinouts nj lidhs RJ - 45 -s ( telat jan t lidhura me kmbt e duhura n nj

    lidhs RJ - 45 ) .

    Lidhshmria Software

    Kur ju jeni fizikisht t ndar nga rrjeti ju jeni duke mbajtur problem e ju mund t jet n gjendje

    pr t hyr n rrjet prmes lidhjes n distanc software. Real VNC dhe Go To My PC jan dy

    shembuj t programeve q ju lejon qe t t marrni kontrollin e nj PC q sht vendosur n nj

    rrjet t largt. Prve ksaj, Microsoft ka protokoll vet pronarin t quajtur Remote Desktop

    Protocol (RDP), i cili ne distanca te medh a te lidh me nj kompjuter Microsoft Windows.

    Figura 11-2 tregon Remote Desktop aplikim Microsoft Connection (i cili vjen me MicrosoftWindows 7). N figurn, ju shihni nj dialog box duke br nj prdorues pr nj adres IP e

    kompjuter n distanc me t ciln ata duan pr t lidhur.

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    6/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    6

    Pinc

    Nj pinc, n figurn 11-3, mund t prdoret pr tju bashkangjitur nj lidhse(pr shembull, nj

    lidhs RJ-45) n fund t nj kabllo UTP. Pr t shoqruar nj pinc, ju mund t dshironi pinc

    .Nj pinc, si foto n figurn 11-3, mund t prdoret pr t bashkangjitni nj lidhs (pr

    shembull, nj lidhs RJ-45) n fund t nj kabllo UTP. Pr t shoqruar nj pinc, ju mund tdshironi t blini nj rrot t kabllor (pr shembull, Kategoria 6 kabllo UTP) dhe nj kuti e RJ-

    45 lidhje. Ju pastaj do t jet e pajisur pr t bni vet Ethernet tuaj kabllot patch, t cilat mund

    t jen m pak t shtrenjt se sa blerja e kabllove UTP preterminated, dhe i prshtatshm kur

    keni nevoj pr nj kabllo patch e nj gjatsi jostandarde ose kur t nevoj pr nj pinout

    jostandarde n RJ-45 lidhsit e (pr shembull, kur keni nevoj pr njT1 kabllo mbikales).

    4....Shkarkimi elektrostatike dore rrip

    A ju kujtohet nj koh kur ju prekur nj objekt metalik dhe t marr nj goditje ,pr shkak t

    energjis elektrike statike ju ndrtuar ( pr shembull , duke ecur n nj carpeted kat ) ? Kjo

    shkarkimin statike ishte ndoshta disa mijra volt . Edhe pse shoku mund t ket shkaktuar ju

    zmbrapsja dorn tuaj , ju shptoi kt ngjarje , sepseamperage e goditjes ishte e ult ( ndoshta

    vetm milliamps pak ) . Edhe pse nuk ka dme sht br n dorn tuaj ose objektin q ju prekur

    , qoftshkarkimin statike ndodhur kur ju preku nj komponent n nj bord qark , ju mund t

    shkatrroj at komponent . Par nn nj mikroskop , dmin e br pr t komponenteve

    elektrike nnshtruar shoku statike sht shum e qart , me kratereve t dukshme n

    komponentt . Prandaj , kujdes duhet t merren kur trajtimin bordet e qark ( pr shembull ,

    blades prdorur n modulare elsin apo routers ) , pr t shmangur shkatrrimin e pajisjeve

    potencialisht t shtrenjta Si nj mas paraprake , ju mund t veshin nj shkarkes elektrostatike (

    ESD ) rrip dore . rrip sht e pajisur me nj klip q ju t bashkngjitni pr dika me nj potencial

    terren (pr shembull , nj metal tavolin t madhe ) . Ndrsa veshur rrip dore , n qoft se ju keni

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    7/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    7

    ndonj statike ndrtimin n trupin tuaj , flukset e mjeteve statike n objekt me nj potencial

    terren , pr t cilat rrip juaj sht clipped , duke shmangur dmtimin e ndonj komponente

    elektrike ju mund t prek .

    VREJTJE

    Disa shir i tat dore ESD prmbajnjrezistenctju ndalojnga u dmtuar nqoftse ju

    vi jnnkontak t me njburim ttension it taf tpr tpr odhuar njaktual e trndsishm

    .Nmnyrtveant, formula pr tension shtV = R * I , ku V shttensionit , R sht

    rezistenca ,dhe unshtaktuale . Duke rishkr imin f ormuln si I = V / R , ju mund tshihni

    se nqoftse tenergj iselektr ike duhet trrjedhin prmes njrezistenctmadhe , duke

    rezultuaraktual do tjetme ult dhe , pr ktarsye , mtsigurt.

    Monitor Mjedisit

    Prbrsit (pr shembull, routers , elsin, dhe servers ) prbjn nj kompjuter rrjetit jan t

    dizajnuara pr t vepruar brenda kufijve t caktuar t mjedisit . Nse temperatura rritet shum t

    larta n nj ferm server , pr shembull , ndoshta pr shkak t nj kondicioner ndrprerje ,

    komponentet mund t fillojn t dshtojn . Pr t parandaluar nj dukuri t till ,monitoron

    mjedisore mund t prdoret pr t drguar nj alarm n qoft se temperatura n nj dhom t

    rritet mbi ose bie nn pragun e konfiguruar administrativisht . Duke njoftimit t prshtatshme

    personelit pr nj ndryshim t dyshimt temperaturs para se t bhet nj shtje ,veprim

    shpresojm se mund t merren pr t , pr shembull , t riparuar nj njsi me ajr t kondicionuar

    apo t jap ventilim shtes , duke parandaluar dmtimin e sistemit . Prve monitorimit a

    temperaturn e dhoms , disa monitoron mjedisore t monitorojn lagshtin nj dhom -s

    .Monitoron mjedisore mund t lajmrojn personelin e duhur n mnyra t ndryshme . prshembull , disa monitoron mjedisore mund t drgoj nj alarm pr nj Simple Menaxhimi Rrjeti

    Protocol ( SNMP ) server . Ky alarm sht i njohur si nj kurth SNMP . tjetr opsion t

    prbashkt njoftimi lejon nj monitor mjedisore pr t drguar nj e-mail pr t .Personeli alarm

    t prshtatshme pr gjendjen e mjedisit dyshuar .

    Loopback Plug

    Kur troubleshooting nj pajisje t rrjetit , ju mund t dshironi pr t konfirmuar se nj rrjet

    Interface sht funksional ( pr shembull , se ajo mund t transmetoj dhe t marr t trafikut ) .

    nj mnyr pr t kryer nj test t till sht pr t bashkangjitni nj priz loopback n nj

    ndrfaqe t rrjetit dhe t drejtuar software diagnostike t dizajnuara pr t prdorur plug

    loopback . Nj plug loopback merr transmetoj kmbt n nj lidhs Ethernet dhe lidh ato pr

    tmarr kmbt , t tilla se do gj q transmetohet sht marr prsri n interface . N mnyr

    t ngjashme , nj fibr - optike plug loopback , si tregohet n figurn 11-4 , interconnects nj

    fibr - lidhs s transmetoj fije me fije marr nj lidhs -s . Software diagnostike mund pastaj

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    8/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    8

    transmetoj trafikut nga nj ndrfaqe t rrjetit dhe pr t konfirmuar pritjen e saj t suksesshm

    nq t njjtn ndrfaqe .

    Multimeter

    Kur punon me rrjet t bakrit (n krahasim me fibr-optike rrjet), nj multimeter mund t

    shikoni nj shumllojshmri t karakteristikave elektrike nj kabllo-s. Kto karakteristikaprfshijn rezistenc (n

    ohms), aktual (n Amps), dhe tensionit (ne volt). Si

    nj shembull, ju mund t prdorni funksionin ohmmeter e nj multimeter (e rezistencs funksion)

    pr t par vazhdimsin e nj kabllo Ethernet. Nse ju lidh dy on t nj multimeter pr t dy

    kmbt e nj kabllo, rezistenca q rezulton sht prafrsisht 0 ohms n qoft se ata t dy kmbt

    jan t lidhura, dhe rezistenca rezulton afrohet nj pafund .Numri i ohms nse kmbt nuk do t

    lidh me njri-tjetrin. Nj tjetr prdorim i prbashkt i nj multimeter sht q t prdorinfunksionin voltmetr (tensionit funksion). Si nj shembull, ju mund t kontrolloni t on te nj

    kabllo Ethernet pr t par nse DC tension sht duke u aplikuar n nj pajisje q kan nevoj

    pr t marr pushtet mbi Ethernet (NP).

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    9/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    9

    Protokolli Analyzer

    Nse ju e kuptoni karakteristikat e protokolleve kandidon pr rrjetin tuaj (pr shembull ,kuptuarit

    fushat n kok nj protokoll -s ) , nj analyzer protokoll ( e njohur edhe si nj rrjet narkoman )

    mund t jet nj pasuri e madhe e problemeve . Nj Analyzer protokoll mund t jet nj pajisje t

    pavarur ose software kandidon pr nj kompjuter laptop . Ju mund t prdorni nj analyzerprotokoll pr t kapur t trafikut rrjedh prmes nj kaloni rrjetit , duke prdorur portit pasqyruar

    funksion t nj kaloni , si prshkruhet n Kapitullin 4 , " T kuptuarit Ethernet . "Duke

    shqyrtuar pako kapur , ju mund t dalloni detajet e flukseve t mjeteve t komunikimit( seanca ),

    si ata jan duke u ngritur , ruajtur , dhe t shkatrruar . Shqyrtimi i ktyre pako kapur sht

    referuar si analiz e trafikut , e cila ofron nj administrator menjohuri t vlefshme n lidhje me

    natyrn e trafikut q rrjedhin npr venat e rrjetit .

    Edhe pse analizues protokollare t vij n nj gam t gjer karakteristikash dhe shpenzimet ,

    Wireshark sht nj program software i lir , t cilat mund t bj aktin tuaj laptop si nj

    Analyzer protokoll . ju mund t shkarkoni nj kopje falas t Wireshark nga www.wireshark.org .

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    10/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    10

    Punch -Down Tool

    Kur ndrprerjen telave n nj bllok t grusht -posht ( pr shembull, nj bllok 110 ) , nj izoluar

    tel sht futur n mes t dy blades kontaktit . Kto blades shkurtuar me an t izolimit dhe t bj

    kontakt elektrik me tela e brendshme . Si rezultat i ksaj , ju nuk keni pr t hequr off izolimin

    .Megjithat , n qoft se ju prpjekje pr t futur tela ndrmjet dy blades kontaktit duke prdorurnj kaavid , pr shembull , blades mund t jet dmtuar n pikn ku ata do t nuk e bjn nj

    lidhje t mir . Prandaj , ju duhet t prdorni nj mjet grusht - posht , e cila sht projektuar pr

    t duhet t futur nj tel izoluar n mes t dy blades pa kontaktit dmtuar blades .

    Xhiroja Tester

    Rrjetet shpesh kryejn ndryshe kur ata jan nn nj pesh t rnd , n krahasim me pak ose

    aspak ngarkes , e cila mund t jet rast n qoft se ju jeni tallur deri nj dizajn n nj testbed

    .Mjedis ( cila sht nj rrjet testi izoluar nga do rrjeti prodhimit ) .Gjithashtu , ju mund t thjesht

    duan pr t verifikuar xhiros maksimale nj rrjet t . ose skenar mund t prfitojn nga njkontrollor xhiros .Nj kontrollor xhiros sht nj aplikim t rrjetit , e cila zakonisht ka rrjet t

    shumfisht Interfaces dhe mund t gjenerojn vllime t larta t pseudo - random dhnave . Ju

    mund, pr shembull , t lidh nj kontrollor xhiros n nj rrjet t propozuar q ka qen talleshin

    deri n nj shtrat prov , pr t vzhguar se sirrjeti i kryen nn nj pesh t rnd . gjithashtu , ju

    mund t bashkangjitni nj kontrollor xhiros n nj rrjet t prodhimit t prcaktuaraktualeXhiroja

    e atij rrjeti ekzistues . Figura 11-7 tregon nj shembull t nj xhiros aplikim kontrollor .

    Koha Domain Reflectometer / optike Koha Domain Reflectometer

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    11/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    11

    Paramendoni se ju keni qen t problemeve nj rrjet kabllor ( ose bakri ose fibra optike ) , dhe ju

    t prcaktoj se ka nj ndrprerje n ( ose dmtim fizik ) kabllo .Megjithat , duke identifikuar

    saktsisht se ku ekzistonpushim n nj gjatsi t gjat t kabllor mund t jet problematike . Pr

    fat t mir , ju mund t prdorni nj koh domain reflectometer ( TDR ) pr baker kabllove ose

    nj domain reflectometer koh optik ( OTDR ) pr fibr-optike kabllove t gjetur faji kabllor .T

    dy t lehta dhe t udhtimit t energjis elektrike me shpejtsi t afrohet 3 * 10 8 metra pr

    sekond( rreth 186.000 milje n sekond ) , edhe pse shpejtsi jan pak m ngadal dhe

    ndryshojn n varsi t mesme . Nj TDR mund t drgoj nj sinjal elektrik posht nj bakrit

    kabllo ( ose nj OTDR drgon drit posht nj kabllo me fibra optike ) , dhe kurelektrike sinjal (

    apo t lehta ) ballafaqohet me nj faj kabllor, nj pjes e sinjalit elektrik (ose t lehta )reflekton

    prsri n burim . Bazuar n shpejtsin e energjis elektrike , apo t lehta , n periudhn

    afatmesme dhe n sasin e kohs krkuar pr sinjal pasqyrohet elektrik ose drit t jet kthyer

    burimit , a TDR ose nj OTDR matematikisht mund prcaktuar ku faji qndron kabllor . Figura

    11-8 tregon nj shembull t nj OTDR .

    Toner hetimin

    Nse jeni duke punuar n nj bllok t grusht-posht dhe t prpiqen pr t identifikuar se cila

    pal telat lidheni prsri n vend t nj prdoruesi i fundit (pr shembull, zyra e dikujt), ju

    mund t prdorni nj hetim toner. Nj hetim toner ju lejon t vendosni nj gjenerator ton n nj

    fund t nj lidhje (pr shembull, zyra e dikujt), dhe t prdorin nj hetim mbi nj bllok grusht-

    posht t dgjueshme t zbuluar pr t cilat pal e telave gjenerator ton sht i lidhur. Nj hetim

    toner, pra, vjen n dy pjes: gjenerator ton dhe hetim. Nj tjetr emr i prbashkt pr nj hetim

    toner sht nj dhelpr dhe qen, ku gjenerator ton sht fox, dhe sonda (cili krkon pr ton)

    sht qen.

    Menaxhimi Konfigurimi

    Menaxhimin e konfigurimit ( CM ) fokusohet n mbajtjen up -to -date dokumentacionit i

    konfigurimit t nj rrjetit . Si rezultat , CM ndihmon t siguruar konfigurim t qndrueshme

    .Praktikat e t gjith pajisjet e rrjetit . CM prfshin nj shumllojshmri t procedurave , duke

    prfshir mposhtme :

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    12/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    12

    Menaxhimi i aseteve : Menaxhimi i aseteve , si n lidhje me rrjetet , sht formalizuar .Sistemi

    i ndjekja e komponentve t rrjetit dhe t menaxhimit t ciklit te jetes e atyre komponente . Si nj

    shembull , Cisco Cisco prcakton mbajtjen e ciklit te jetes Sherbime Modeli , i cili prcakton

    faza t dallueshme n ciklit te jetes e nj aktivi t rrjetit duke prdorur akronim PPDIOO , i cili

    qndron pr:

    Prgatitja

    Plani

    Dizajn

    Zbatimi

    funksionim

    Jam optimist

    Baselining : Kur problemeve nj shtje t rrjetit , nj nga gjrat e para q ju duhet t bj ,

    pasi duke prcaktuar n mnyr t qart e problemit , sht pr t mbledhur informacion . kjo

    Informacioni mund t vijn nga komandat diagnostikuese ju lshojn n rrjet routers apo elsin,

    si nja dy shembuj . Informatat q gjinden n Prodhimi i ktyre komandave diagnostike mund t

    prfshijn prdorimin e Bandwidth nj lidhje ,Shfrytzimi CPU nj router-i , ose shfrytzimi

    kujtess nj switch -s . pr ata.Numrat pr t qen kuptimplot , megjithat , ju duhet t keni

    mbledhur m pare t dhna t ngjashme kur rrjeti funksiononte si duhet . Mbledhja e till t

    dhnave n kushte normale t operimit sht i njohur si baselining . me plot dhnat baz n

    posedim tuaj ( t cilat mund t prfshijn t dhna t mbledhura n koh t ndryshme t dits dhe

    dit t ndryshme t javs ) , ju mund t m t mire vini re do devijim nga norma kur analizuar t

    dhnat q ju t mbledh kur nj problem ekziston n nj rrjet .

    Cable menaxhimit : Projektimi dhe Troubleshooting rrjeteve t mdha krkon Dokumentacioni

    n lidhje me kabllo ekzistuese t nj rrjetit ( q sht, bakr dhe fibr optike kabllor )

    infrastruktura . Ky dokumentacion mund t prfshij nj diagram t nj rrjet t Sistemi kanal (

    nse ndrtesat aty pran jan t ndrlidhura ) , lokacionet e grusht -down blloqe , dhe nj list e

    burimeve dhe destinacionet e nj rrjeti t kabllo shkon q prfshin nj sistem t qndrueshm t

    numrimit pr t identifikuar n mnyr t qart t ndryshme pal kabllo .

    menaxhimit Change : Kur ju bni nj ndryshim n nj rrjet , t tilla si prmirsimin t sistemitoperativ n nj router q krkon nj ndrprerje t rrjetit t pesmbdhjet minuta ,t kuptoj se

    veprimet tuaja mund t ndikojn n nj operacion t biznesit " . Pr kt arsye ,shum kompani

    t mdha t institucionalizuar nj sistem t menaxhimit t ndryshimit , e cila sht zakonisht n

    formn e programeve t prdorura nga administratort e rrjetit pr t njoftuar t tjera

    Administratort e rrjetit n .lidhje me nj ndryshim t ardhshme t rrjetit (pr shembull ,Nj

    ndrprerje e hyrje n internet krkohet t bie n ujdi nga nj router ) .

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    13/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    13

    Pastaj , kur t tjera Administratort e rrjetit t marr kt njoftim , n qoft se ata e din t nj

    konflikti ,kundrprerje t planifikuara t rrjetit do t ndikonte nj funksion kritik rrjetit n nj

    koh kritike ( pr shembull , nj ndrprerje t planifikuar Internet mund t jen t planifikuara

    pr nj koh kur nj kompani sht duke zhvilluar nj webcast pr klientt e saj ) , ato mund t

    jap reagime t autorit t njoftimit t ndryshimit . T dy i rrjetitAdministratort e pastaj mund t

    zgjidhni nj koh t ndryshme pr t zbatuarplanifikuar ndryshoj .

    dokumentacioni Rrjeti : Edhe pse ka nj koleksion t up- to-date t rrjetit dokumentacioni

    sht jetike pr t problemeve efektiv t rrjetit , t jen t vetdijshm se ka dokumentacion t

    vjetruar e rrjetit mund t jet m e keqe se sa q ka dokumentacioni n t gjitha. Pr shembull ,

    n qoft se ju prpjekje pr t troubleshoot nj shtje nga duke u mbshtetur n t vjetruar ( dhe

    pr kt arsye jo t sakt ) dokumentacionit t rrjetit , ju mund t bj supozime t pasakta n

    lidhje me t cilat kaloni portet jan t lidhura me t cilat stacione me prdorues . Si rezultat i

    ksaj , ju mund t nxjerr konkluzione t gabuara . Prandaj , t kujdeset pr t siguruar

    mirmbajtjen e vazhdueshme t nj seri t plot t rrjetit t dokumentacionin . Edhe pse

    elementt q prbjn kt grup t dokumentacionit mund t ndryshojn nga rrjeti n rrjet , n

    vijim jan disa nga m t elemente t prbashkta :

    Informatat kontaktuese : N rrjetet m t mdha, ku dhe pajisje t ndryshme bienautoritetet e

    ndryshme administrative, ju duhet t jet n gjendje t shpejt t arritur nj pal prgjegjse pr

    t'iu prgjigjur nj ngjarje. Prve ksaj, ju duhet t keni qasje t gatshme pr t kontaktuar

    informacion pr ofruesin e shrbimit t nj rrjetit, e cila mund t prfshijn ID e qark n hyrje t

    nj link-ofruesit t shrbimeve WAN.

    Politikat: Kur debati lind n lidhje me veprimtarin n nj rrjet dhe mnyr rrjeti sht

    konfiguruar pr t trajtuar llojet e ndryshme t trafikut, nj rrjet Administratori mund tprfitojn nga t paturit e nj sr politikash t rrjetit n vend. Kto politika, t tilla si nj

    politik t prdorimit t pranueshm, nj politik t siguris, ose nj cilsi t .Politika e

    shrbimit, duhet t kishte marr miratimin nga nj autoritet brenda nj organizate

    (pr shembull, zyrtari m i informacionit [CIO]), e nuk vijn direkt nga partia zbatimin (t tilla si

    nj administratori i rrjetit).

    Rrjeti harta : Nj koleksion i hartave t rrjetit duhet t prfshij edhe nj hart t topologji

    fizike nj rrjet dhe nj hart e topologjis logjike t nj rrjetit . pr shembull , nj hart fizike

    topologji tregon ID e tilla qark informacioni , port .Numrat , pal fibr, dhe vende t pajisjeve trrjetit . N ann tjetr, nj logjike .Harta e topologji mund t tregojn VLANs nj rrjet -s .

    Skemat Instalimet : Rrjeti Dokumentacioni duhet t prfshij informacion n lidhje me

    instalime elektrike brenda dhe n mes t ndrtesave . Pr shembull , sistemet far kanal

    ekzistojn , dhe se si shum ifte e bakrit jan n kabllo zgjohet nderlidhura katet e par dhe t

    dyt ? Si pal kabllove fibr - optike t numruara ? Instalimet dokumentacioni skem duhet ,

    pra , t plotsuar nj rrjet t

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    14/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    14

    5...Harta fizike topologji.

    Edhe pse kjo pjes adresuar disa nga elementet m t zakonshme t konfigurimit t menaxhimit ,

    t kuptojn se menaxhimi i konfigurimit prfshin ndonj rrjet .Aktiviteti ( nga dokumentacionit

    t prdorur praktikat m t mira ) q ndihmon t siguruar n prputhje praktikat e konfigurimit ,

    ndihmon t dokumentuar konfigurimin nj rrjet t , ose ndihmon ruajtjen konfigurimin e pajisjesn rast t dshtimit t pajisjes .

    Burimet e monitorimit dhe Raportet

    Administratort e rrjetit n mnyr rutinore t monitoruar burimet e rrjetit dhe shqyrtimin e

    raporteve t t jet proaktive n administrimin e tyre. Pr shembull, nj shtje potencial rrjet

    mund t mnjanohet nga diktim nj trend (pr shembull, duke rritur prdorimin CPU router apo

    nj n rritje Krkesa Bandwidth n nj lidhje WAN). Monitorimi burime dhe raportet vijnnga

    burime t ndryshme, t tilla si nj server syslog, nj Simple Menaxhimi Rrjeti Protocol (SNMP)

    server, shkrimet Viewer ngjarje t gjetura n nj server t Microsoft Windows, ose pako kap nganj narkoman rrjetit. Ky seksion ju fut n kto burimeve pr info

    SNMP

    Krkesa e par pr Komente (RFC) pr SNMP doli n vitin 1988. Q ather, SNMP sht br

    standard de facto e protokolleve t rrjetit-menaxhimit. qllim origjinale pr SNMP ishte pr

    SNMP pr t menaxhuar nyjet e rrjetit, t tilla si rrjeti servers, routers, elsin, dhe shprndars.

    Version SNMP 1 (SNMPv1) dhe SNMPrmacion t rrjetit t monitorimit version 2c (SNMPv2c)

    specifikoj tri komponente kryesore t nj zgjidhje t SNMP Edhe pse mesazhe t shumta SNMP

    mund t drgohen n mes t nj menaxher SNMP dhe nj pajisje menaxhuar, t marr n

    konsiderat tri kategori t mdha llojet mesazh SNMP:

    GET: Nj mesazh SNMP GET Rinxjerr informacion nga nj pajisje t menaxhohet.

    SET: Nj mesazh SNMP SET prcakton nj ndryshore n nj pajisje t menaxhohet apo t

    shkaktoj nj veprim n nj pajisje t menaxhohet.

    Trap: Nj mesazh SNMP kurth sht nj mesazh i dhn drguar nga nj menaxhohet n

    pajisje pr nj menaxher SNMP, e cila mund t njoftoj menaxher SNMP rreth nj ngjarje e

    rndsishme q kan ndodhur n pajisjen menaxhohet. SNMP ofron siguri kundr prdoruesitme qllim t keq prpjekur pr t mbledhur informacion nga nj pajisje menaxhohet, ndryshojn

    konfigurimin e nje pajisjeje menaxhohet, oseInformacioni intercepting q jan drguar n nj

    NMS. Megjithat, t integruar t siguris me SNMPv1 dhe SNMPv2c konsiderohet e dobt. N

    mnyr t veant, SNMPv1 dhe Vargjet e komunitetit prdorimi SNMPv2c pr t fituar t

    lexuar-vetm qasje ose lexoj-shkruaj qasje n nj pajisje menaxhuar. Ju mund t mendoj pr nj

    varg t komunitetit si nj fjalkalim. Gjithashtu, t jen t vetdijshm se pajisjeve SNMP-

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    15/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    15

    prputhje t shumta n treg sot kan nj default-lexuar vetm string komunitetit t publikut dhe

    t nj default lexoj-shkruaj string komunitetit t private. si nj Rezultati, pajisje t tilla, ln n

    rratht e tyre t SNMP parazgjedhur, mund t rrezikohet.Pr fat t mir , dobsit e siguris e

    SNMPv1 dhe SNMPv2c jan adresuar n SNMPv3 . Pr t kuptuar m mir kto zgjerime t

    siguris , konsiderojn konceptin i nj modeli t siguris dhe nj nivel t siguris :

    Modeli i Sigurimit : Prcakton nj qasje pr prdoruesit dhe grupit authentications ( pr

    shembull , SNMPv1 , SNMPv2c , dhe SNMPv3 ) .

    Niveli i Siguris : Prcakton llojin e siguris algorithm kryer n SNMPpako . T tre nivelet e

    siguris q trajtohen ktu jan si m posht :

    noAuthNoPriv :noAuthNoPriv ( pa autorizim , nuk ka privacy ) siguria Niveli prdor strings

    komunitetit pr autorizim dhe nuk prdorin encryption pr t siguruar jetn private .

    authNoPriv :authNoPriv ( autorizim , pa privacy ) Niveli i siguris autorizon prdorimin

    mesazh sheshuar kodin authentication ( HMAC )me mesazh t tretet 5 ( MD5 ) ose Secure Hash

    Algoritmi ( SHA ) . Megjithat, asnj encryption sht prdorur .

    authPriv :authPriv ( autorizim , privacy ) niveli i siguris ofron HMAMD5 ose vertetimi SHA

    dhe siguron jetn private nprmjet encryption .N mnyr t veant ,encryption prdor Shifrs

    Block Chaining ( CBC ) t dhnave Encryption Standard ( DES ) ( DES - 56 ) algorithm Prve

    ndihmse t saj t siguris, SNMPv3 gjithashtu ndryshon nga architecturally SNMPv1 dhe

    SNMPv2c. SNMPv3 prcakton subjektet SNMP, t cilat jan grupimet e komponenteve

    individuale SNMP. Si sht treguar n figurn 11-10, aplikacionet SNMP dhe nj menaxher

    SNMP t kombinuar n nj njsi ekonomike NMS SNMP, ndrsa nj agjent SNMP dhe nj MIB

    kombinohen n nj nyje SNMP entitet menaxhohet.

    Syslog

    Nj shumllojshmri e komponentve t rrjetit (pr shembull, routers, elsin, dhe serverat) mund

    t drgojn informacionin e tyre log me nj server t prbashkt syslog. Duke patur informacion

    log pr pajisje t shumta n nj regjistr t prbashkt, administratort e rrjetit mund t lidhen m

    mir Ngjarjet ndodhin n nj pajisje t rrjetit me ngjarjet q ndodhin n nj rrjet t ndryshme

    pajisje, duke ekzaminuar vula kohore. Nj zgjidhje syslog-prerjet prbhet nga dy komponente

    kryesore:

    serverat syslog: Nj server syslog merr dhe dyqane hyni mesazhet e drguara nga Klientt

    syslog.

    klientt syslog: Si shihet n figurn 11-11, llojet e ndryshme t pajisjeve t rrjetit mund t

    veprojn klientt si syslog dhe pr t drguar prerjet informacion pr nj server syslog

    Konsideroni formatin e nj mesazh syslog, si sht ilustruar n Figurn 11-12.syslog hyni

    entries prmbajn timestamps, t cilat jan t dobishme pr t kuptuar se si nj log

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    16/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    16

    Mesazhi bj me nj tjetr. T hyra log t prfshij informacion t nivelit t ashprsis, prve

    tekstin e mesazheve syslog.

    6.... SHKRIME

    Prve shkrimet gjeneruara nga routers, elsin, dhe veshje t tjera t infrastrukturs, klientt e

    rrjetit sistemeve operative v n lvizje dhe serverat n prgjithsi kan aftsin pr t prodhuar

    log prodhimit. N vend q prmban informacion t prgjithshm log (q do t thot hyni

    informacion n lidhje me komponentt gjurmuar t gjith t nj sistemit), Microsoft Windows

    prfshin nj krkes Event Viewer q ju lejon t shikoni lloje t ndryshme log, prfshir

    aplikimit, t siguris, dhe t sistemit shkrimet. Kto shkrimet mund t arkivohen pr m von

    shqyrtuar. Kto shkrimet e historis mund t prdoret n vend trendet e rrjetit dhe t shrbejn si

    t dhna pr krijimin e bazs.

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    17/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    17

    Shkrime pr aplikim

    Microsoft Windows aplikimit logs prmbajn informacion n lidhje me aplikacionet software n

    drejtimin e sistemit operativ baz. Vini re, n figurn 11-13, tri nivelet e ashprsis q lidhen me

    ngjarjet n log: Informacione, Warning, dhe Error.

    Ngjarjet ofrojn nj koleksion t informacionit n lidhje me ngjarjen, t tilla si burimi (pr

    shembull, krkesa) q e ka shkaktuar kt ngjarje, niveli ashprsia e ngjarje, dhe nj dat / koh

    pull t ngjarjes.

  • 8/9/2019 PROJEKT ...Menaxhimi i Networkut

    18/18

    MENAXHIMI I NETWORKUT #MesueseAurela

    18

    Prmbledhje

    Temat kryesore t trajtuara n kt kapitull jan si m posht:

    Qllimi i mjeteve t ndryshme q mund t prdoren pr t fizikisht t mbajtur nj rrjet t jan

    identifikuar.

    Shembujt prfshijn Bert, i vendosur prapanic, certifikues kabllor, kabllo kontrollor, lidhjes

    software, pinc, ESD dore rrip, monitorimin e mjedisit, plug loop mbrapa, multimeter, analyzer

    protokoll, grusht-posht mjet, xhiros kontrollor, TDR, OTDR, dhe hetim toner.

    Operacioni i SNMP sht diskutuar, s bashku me nj shpjegim t siguris enhancements ndispozicion n SNMPv3.

    Operacioni i syslog sht rishikuar, s bashku me nj shpjegim t syslog mesazh nivelet

    seriozitetit.

    Shembuj t shkrimet e mbledhura nga aplikimi Microsoft Windows Event Viewer jan dhn.

    N mnyr t veant, shembuj t aplikimit Microsoft Windows, u prezantuan t siguris, dhe t

    sistemit shkrimet.

    #MesueseAurela