projektowanie i wdrażanie programów kształcenia zgodnie z
TRANSCRIPT
Projektowanie i wdrażanie programów kształcenia zgodnie z aktualnymi
uregulowaniami prawnymi
Tomasz Saryusz-Wolski Ekspert Boloński [email protected]
Tomasz Saryusz-Wolski
Plan prezentacji
• Koncepcja tworzenia programów studiów na bazie efektów kształcenia i w zgodzie z obowiązującym prawem
• Uwagi dotyczące zorganizowania prac, procesu przygotowania programów w uczelni
• Dokumentacja programów kształcenia – Na bazie przykładów (nieobowiązujących)
• Dodatkowe uwagi i wyjaśnienia
Tomasz Saryusz-Wolski
Podstawowe akty prawne i materiały pomocnicze
• Ustawa z 18 marca 2011 r. (nowelizacja PSzW) • Akty wykonawcze -rozporządzenia MNiSW
� Rozporządzenie z dn. 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego
� Rozporządzenie z dn. 4 listopada 2011 r. w sprawie wzorcowych efektów kształcenia
� Rozporządzenie z dn. 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia
� Rozporządzenie z dn. 29 września 2011 r. w sprawie warunków oceny programowej i oceny instytucjonalne
• Opracowanie autorstwa prof. Andrzeja Kraśniewskiego – „Jak przygotowywać programy kształcenia zgodnie z wymaganiami wynikającymi z Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa Wyższego?” i przedstawiająca je prezentacja –www.ekspercibolonscy.org.pl
Tomasz Saryusz-Wolski
Czym jest (chciałbym aby była) moja prezentacja ?
• Wyjaśnieniem koncepcji • Wskazaniem jakie materiały powinny zostać
przygotowane i jakie decyzje podjęte • Zwróceniem uwagi na elementy krytyczne
wynikające z uregulowań prawnych • Komentarzem do wybranych uregulowań
prawnych i interpretacji podanych w publikacji przygotowanej przez prof. A. Kraśniewskiego
Przedstawienie i omówienie aktów prawnych nie jest celem tej prezentacji
Tomasz Saryusz-Wolski
Podejście do tworzenia „programu kształcenia” - DAWNIEJ
• Materiałem wyjściowym był „standard dla kierunku studiów” – Zatwierdzony przez MNiSzW – Opisany głównie za pomocą treści kształcenia
• Była możliwość tworzenia – Makrokierunku – Studiów międzykierunkowych – Kierunku unikatowego
Tomasz Saryusz-Wolski
Podejście do tworzenia „programu kształcenia” - DAWNIEJ
• Materiałem wyjściowym był „standard dla kierunku studiów” – Zatwierdzony przez MNiSzW – Opisany głównie za pomocą treści kształcenia
• Była możliwość tworzenia – Makrokierunku – Studiów międzykierunkowych – Kierunku unikatowego
Pozostają standardy dla kształcenia w zakresie medycyny ……
Tomasz Saryusz-Wolski
Podejście do tworzenia „programu kształcenia” - TERAZ
• Uczelnia sama tworzy „kierunek studiów” opracowując i zatwierdzając „efekty kształcenia dla programu kształcenia” – Decyzję podejmuje Senat uczelni podejmując
odpowiednią uchwałę – Decyzja ta jest ostateczna jeśli uczelnia posiada
pełne uprawnienia akademickie – Jeśli uczelnia/wydział nie posiada odpowiednich
uprawnień to ostateczną decyzję podejmuje Minister NiSzW
Tomasz Saryusz-Wolski
Podejście do tworzenia „programu kształcenia” - TERAZ
• Uczelnia sama tworzy „kierunek studiów” opracowując i zatwierdzając „efekty kształcenia dla programu kształcenia” – Decyzję podejmuje Senat uczelni podejmując
odpowiednią uchwałę – Decyzja ta jest ostateczna jeśli uczelnia posiada
pełne uprawnienia akademickie – Jeśli uczelnia/wydział nie posiada odpowiednich
uprawnień to ostateczną decyzję podejmuje Minister NiSzW
Zatwierdzanie przez senat efektów kształcenia dla programu kształcenia to „ustanowienie
kierunku studiów” •Musi mieć miejsce oddzielnie
•dla studiów I i oddzielnie dla II stopnia •dla studiów o profilu ogólnoakademickim i oddzielnie dla profilu praktycznego
•Jest wspólne dla studiów •Stacjonarnych i niestacjonarnych
Tomasz Saryusz-Wolski
Podejście do tworzenia „programu kształcenia” - TERAZ
• Uczelnia sama tworzy „kierunek studiów” opracowując i zatwierdzając „efekty kształcenia dla programu kształcenia” – Decyzję podejmuje Senat uczelni podejmując
odpowiednią uchwałę – Decyzja ta jest ostateczna jeśli uczelnia posiada
pełne uprawnienia akademickie – Jeśli uczelnia/wydział nie posiada odpowiednich
uprawnień to ostateczną decyzję podejmuje Minister NiSzW
Zatwierdzanie przez senat efektów kształcenia dla programu kształcenia to „ustanowienie
kierunku studiów” •Musi mieć miejsce oddzielnie
•dla studiów I i oddzielnie dla II stopnia •dla studiów o profilu ogólnoakademickim i oddzielnie dla profilu praktycznego
•Jest wspólne dla studiów •Stacjonarnych i niestacjonarnych
•Uchwała Senatu uczelni jest potrzebna również w przypadku prowadzonych już programów studiów – bez wyjątku •Jeśli uczelnia nie ma uprawnień ale nie zmienia więcej niż 30% programu studiów to nie jest potrzebna procedura zatwierdzania przez MNiSzW
Tomasz Saryusz-Wolski
Efekty kształcenia dla programu kształcenia – zatwierdzane przez SENAT
• Efekty kształcenia dla programu kształcenia przygotowuje i wstępnie zatwierdza rada wydziału (lub inna podstawowa jednostka …..)
• Są one podstawą przygotowania programu studiów i planu studiów – zatwierdza rada wydziału
• Muszą „wypełniać” efekty kształcenia wybranego obszaru lub obszarów kształcenia – Dla studiów I lub studiów II stopnia – Dla profilu praktycznego lub ogólnoakademickiego
Tomasz Saryusz-Wolski
Program kształcenia Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
Tomasz Saryusz-Wolski
Opis modułów kształcenia
Plan studiów A
A Program studiów
stacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów B
BProgram studiów niestacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów X
X Program studiów ……
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
Tomasz Saryusz-Wolski
Opis modułów kształcenia
Plan studiów A
A Program studiów
stacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów B
BProgram studiów niestacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów X
X Program studiów ……
Program kształcenia „…nazwa…” dla • studiów I stopnia (lub II stopnia) • dla studiów o profilu ogólnoakademickim (lub praktycznym)
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
studióóóóóóóóóóóóóóóóóóóóówwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
pppppppppppppppppppiks
st
ooooggggggggra
• studiiiiiiióóóóóóóówwwwwwwwwwwwww I stopnia (lub II stop••• dlaaaa t dddddiów o profilu ogólno
(lub praktyczn
Ponieważ mamy różne programy kształcenia (kierunki) dla studiów I i II stopnia oraz różne
dla profilu ogólnoakademickiego i praktycznego to możemy (ale nie musimy) różnie je nazywać
•Inna nazwa dla studiów I stopnia i inna nazwa dla II stopnia •Inna nazwa dla profilu ogólnoakademickiego i inna dla praktycznego
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
Tomasz Saryusz-Wolski
Opis modułów kształcenia
Plan studiów A
A Program studiów
stacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów B
BProgram studiów niestacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów X
X Program studiów ……
Program kształcenia „…nazwa…” dla • studiów I stopnia (lub II stopnia) • dla studiów o profilu ogólnoakademickim (lub praktycznym)
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
studióóóóóóóóóóóóóóóóóóóówwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
ppppppppppppppppiks
st
oooggggra
• studiiiióóóóówwwwwwwwww I stopnia (lub II stop••• dla t dddddiów o profilu ogólno
(lub praktyczn
Ponieważ mamy różne programy kształcenia (kierunki) dla studiów I i II stopnia oraz różne
dla profilu ogólnoakademickiego i praktycznego to możemy (ale nie musimy) różnie je nazywać
•Inna nazwa dla studiów I stopnia i inna nazwa dla II stopnia •Inna nazwa dla profilu ogólnoakademickiego i inna dla praktycznego
…………………………………………………………
oakademicckiddddddiów o profilu ogólnolaaaaa
pI
ickiego i praktycznego
Nazwa musi odpowiadać efektom kształcenia – nie może odbiegać od powszechnego rozumienia nazwy
„kierunku” w języku polskim i obcym – wzorce międzynarodowe
Program studiów
• Jest to opis procesu kształcenia zapewniającego osiągnięcie efektów kształcenia
• Składa się z kilku składników – Opisu modułów kształcenia
• wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów punktami ECTS, opisem zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta
– Planu studiów – Opisu procesu kształcenia ( w tym liczba semestrów, sposoby
weryfikacji efektów kształcenia, sumaryczne wskaźniki ilościowe…) • W niektórych miejscach „ustawy” jest nazwa „plan studiów i
program kształcenia – należy to rozumieć jako „plan studiów”
Tomasz Saryusz-Wolski
Program studiów
• Jest to opis procesu kształcenia zapewniającego osiągnięcie efektów kształcenia
• Składa się z kilku składników – Opisu modułów kształcenia
• wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów punktami ECTS, opisem zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta
– Planu studiów – Opisu procesu kształcenia ( w tym liczba semestrów, sposoby
weryfikacji efektów kształcenia, sumaryczne wskaźniki ilościowe…) • W niektórych miejscach „ustawy” jest nazwa „plan studiów i
program kształcenia – należy to rozumieć jako „plan studiów”
Tomasz Saryusz-Wolski
modułóóówww kkkkkkkkssssssssssssssssssssszzzzzzzzzzzzzzzzzzzzztttttttttttttttttttttaaaaałłłłłłłłłłłłłłłłłłłłcenia
moduł kształcenia zajęcia lub grupa zajęć z przypisanymi efektami kształcenia oraz liczbą punktów ECTS = szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów
� typowy przedmiot � „praktyka”, „zajęcia w terenie” � „przygotowanie pracy dyplomowej” � zbiór przedmiotów obowiązkowych dla określonej specjalności lub
specjalizacji w ramach kierunku studiów � zestaw przedmiotów o określonej łącznej liczbie punktów ECTS wybrany
przez studenta spośród przedmiotów należących do określonego, większego zbioru
z przyppppppppppppiiiiiiiiiiiiiiiiiiiisssssssssssssssssss nnnyyymmmi do poszczególnych modułów punktami ECTS, opisem danych eeeeeeeffffffffffffffffffffeeeeeeeeeeeeeeeeeeekt kkkssształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia anych przeeeeeeeeeezzzzzzzzzzzzzzzzzzzz stude ttaaatudiówrocesuu k ałcenia ( w tym liczba semestrów, oossoby
acjjjjjiiii eee ektów kształcenia, sumaryczne wskaźniki ilo iiioooowwwweyyyyyyyyyyy h mie scach „ustawy” est nazwa „plan studiówwwwwwwwwksssssssssssszzzzzzzzzzzzzt dddddddddddddiiiiiiiiiiiióóóóóóóóó
moduuuuuuuuuuuuułóóóóóóówwwwwwwwwwwwwwwwwwww kkkkkkkkkkkkkkkkkkkksssssssssssształcenia
ppoookkssOpis modułu kształcenia będzie
przedmiotem następnej prezentacji
Efekty kształcenia dla programu kształcenia – zatwierdzane przez SENAT
• Efekty kształcenia dla programu kształcenia przygotowuje i wstępnie zatwierdza rada wydziału (lub inna podstawowa jednostka …..)
• Są one podstawą przygotowania programu studiów i planu studiów – zatwierdza rada wydziału
• Muszą „wypełniać” efekty kształcenia wybranego obszaru lub obszarów kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
Dlaczego efekty kształcenia dla programu kształcenia „Muszą „wypełniać” efekty
kształcenia wybranego obszaru lub obszarów kształcenia?
• Zapewnia to zgodność programu kształcenia z poziomem kształcenia określonym Polską i Europejską Ramą Kwalifikacji oraz Ramą dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego
Tomasz Saryusz-Wolski
Zgodność programu kształcenia z poziomem Polskich i Europejskich Ram Kwalifikacji
Efekty 2
Efekty kształcenia
1
Efekty „n”
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
Polska Ramy Kwalifikacji
Deskryptory Efektów Uczenia się właściwe dla stopnia studiów,
obszaru i profilu
Deskryptory poziomu PRK
Zgodność zapewniona przez budowę PRK
Zgodność zapewniona przy tworzeniu
programu i sprawdzana przez system jakości
Euro
pejsk
ie R
amy
Kwal
ifika
cji
„Bol
ońsk
ie”
Ram
y kw
alifi
kacj
i
Zgodność wykazana w Raporcie
Referencyjnym - RR Tomasz Saryusz-Wolski
Efekty 2
EEEEEEEEEEffektyyyyyyyyykkkkkkkkkkkkssssssształceniiiiiaaaaaaaaaaaaa
1
Efekty „n”
programu kształ
ZZgo
propToToToTooToToToTTTTTT maaaaamaszszszszszszszzssz SSSSSSSS Saaararyuyuyuyuyuuuuuusssssszsz-Wolskipp
Europejskie Ramy Kwalifikacji i Ramy kwalifikacji dla Europejskiego szkolnictwa Wyższego
efekty kształcenia w obszarze ...
efekty kształcenia w obszarze ...
obszary kształcenia odpowiadające obszarom wiedzy
• obszar nauk humanistycznych • obszar nauk społecznych • obszar nauk ścisłych • obszar nauk przyrodniczych • obszar nauk technicznych • obszar nauk rolniczych, leśnych i
weterynaryjnych • obszar nauk medycznych, nauk o
zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej • obszar sztuki
klasyfikacja wzorowana na klasyfikacji
OECD/EUROSTAT/UNESCO
Rozporządzenie ws. KRK dla SzW
efekty kształcenia dla kompetencji inżynierskich
„efekty obszarowe”
2 listopada 2011 r. pPolska Rama Kwalifikacji – opis efektów kształcenia dla poziomów kształcenia
Slajd prof. A. Kraśniewskiego
Zgodność programu kształcenia z poziomem Polskich i Europejskich Ram Kwalifikacji
Efekty 2
Efekty kształcenia
1
Efekty „n”
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
Polska Rama Kwalifikacji
Deskryptory Efektów Uczenia się właściwe dla stopnia studiów,
obszaru i profilu
Deskryptory poziomu PRK
Zgodność zapewniona przez budowę PRK
Zgodność zapewniona przy tworzeniu
programu i sprawdzana przez system jakości
Euro
pejsk
ie R
amy
Kwal
ifika
cji
„Bol
ońsk
ie”
Ram
y kw
alifi
kacj
i
Zgodność wykazana w Raporcie
Referencyjnym - RR Tomasz Saryusz-Wolski
Efekty 2
EEEEEEEEEEffektyyyyyyyyykkkkkkkkkkkkssssssształceniiiiiaaaaaaaaaaaaa
1
Efekty „n”
programu kształ
ZZgo
propToToToTooToToToTTTTTT maaaaamaszszszszszszszzssz SSSSSSSS Saaararyuyuyuyuyuuuuuusssssszsz-Wolskipp
ość programu kształcenia z poziomem
aaaaaaaaaaaa
DDDDDDDDDDDDeeeeeeeeeeeesssssssssssskkkkkkkkkkkkrrrrrrrrrrrryyyyyyyyyyyyppppppppppppttttttttttttoooooooooooorrrrrrrrrrrryyyyyyyyyyyy EEEEEEEEEEEEffffffffffffeeeeeeeeeeeekkkkkkkkkkkkttttttttttttóóóóóóóóóóóówwwwwwwwwwww RRRRRRRRRRRRRRRRR RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
ość ppRozporządzenie ws. wzorcowych efektów kształcenia Z dnia 4 listopada 2011 roku opis efektów kształcenia dla 5 kierunków o pedagogika o filozofia o matematyka o instrumentalistyka o elektronika dla � dwóch poziomów kształcenia (studia I i II stopnia)
Plan prezentacji
• Koncepcja tworzenia programów studiów na bazie efektów kształcenia i w zgodzie z obowiązującym prawem
• Uwagi dotyczące zorganizowania prac, procesu przygotowania programów w uczelni
• Dokumentacja programów kształcenia – Na bazie przykładów
• Dodatkowe uwagi i wyjaśnienia
Tomasz Saryusz-Wolski
opinia PKA (2)
wydział z uprawnieniami hab.?
dotychczas prowadzone studia?
wzorcowe efekty kształcenia?
warunki prowadzenia studiów
efekty kształcenia
decyzja Ministra
TAK NIE
możliwość prowadzenia studiów
TAK
TAK NIE
NIE
zmiana programu studiów > 30%?
NIE
decyzja Ministra
TAK
pozytywna opinia PKA
(1) (1) (1)
(1) jeśli spełnione są warunki prowadzenia studiów (2) w przypadku niektórych rodzajów uczelni także
opinia ministra nadzorującego daną uczelnię, dot. spełnienia warunków prowadzenia studiów
możliwość prowadzenia studiów na danym kierunku
Wg prof. A. Kraśniewskiego
Etapy prac programowych w uczelni
• Etap I – przygotowawczy - prace i decyzje na szczeblu uczelni – ustalenia dot. harmonogramu, procedur i dokumentacji – wytyczne dotyczące budowy programów kształcenia – Wprowadzenie zmian w uchwałach senatu, regulaminach i …
• Etap II – zasadnicze prace projektowe (wydziały) – Przygotowanie programów kształcenia (w tym program(y) i
plan(y) studiów) – Przygotowanie dokumentacji do podjęcia decyzji senatu – Przygotowanie systemu zapewnienia jakości kształcenia
• Etap III – wdrożenie programów – Przygotowanie wdrożenia (m. innymi zmiany w systemie
informatycznym – Monitorowanie wdrożenia – Wdrożenie systemu jakości
Tomasz Saryusz-Wolski
Etap I - przygotowawczy • weryfikacja zasad prowadzenia przedmiotów/modułów
wspólnych dla całej uczelni np. kształcenie językowe, wf • ustalenia dotyczące liczby punktów ECTS i liczby
semestrów dla poszczególnych poziomów i profili kształcenia oraz form studiów
• ustalenia dotyczące wymaganych lub zalecanych wartości sumarycznych wskaźników ilościowych charakteryzujących programy studiów oraz metody ich wyznaczania
• zdefiniowanie podzbioru efektów kształcenia wspólnych dla określonych grup kierunków studiów
• przygotowanie zasad ustalania profilów studiów oraz wymiaru praktyk Tomasz Saryusz-Wolski
Etap I - przygotowawczy c.d. • określenie dokumentacji związanej z uchwałą rady
wydziału w sprawie programu kształcenia • określenie dokumentacji przekazywanej przez wydział
na poziom uczelni (stanowiącej podstawę uchwały senatu)
• termin przekazania dokumentacji z wydziałów na poziom uczelni
• harmonogram działań senatu i powołanych przez niego ciał zajmujących się analizą dokumentacji przekazanej z wydziałów
• dostosowanie niektórych dotychczas obowiązujących wytycznych dotyczących programów studiów (planów studiów i programów nauczania) do nowej terminologii
Tomasz Saryusz-Wolski
Etap II – zasadnicze prace projektowe (wydziały)
• Prace projektowe mogą polegać na stworzeniu odpowiedniej dokumentacji
• Jeśli uczelnia na szczeblu centralnym przygotowała wzorzec dokumentacji to – Prace projektowe na wydziałach są zdecydowanie ułatwione – Dokumentacja będzie kompletna i porównywalna
• Dokumentacja jest podstawą – Podjęcia odpowiednich decyzji przez rady wydziałów i senat – Realizacji programów studiów – Funkcjonowania wewnętrznego systemu jakości – Akredytacji
• Celowym wydaje się przygotowanie instrukcji tworzenia
dokumentacji
Tomasz Saryusz-Wolski
Przykład, propozycja dokumentacji programu kształcenia
• W poniższych przykładach zostały wykorzystane między innymi prace i dokumenty przygotowane w Politechnice Łódzkiej
• Podane wzory dokumentów nie są w najmniejszym stopniu obowiązujące, nie są żadnym standardem
• „Nobody is perfect” – proszę krytycznie analizować dokumenty
Tomasz Saryusz-Wolski
DOKUMENTACJA PROGRAMU KSZTAŁCENIA NA OKREŚLONYM KIERUNKU STUDIÓW, POZIOMIE
I PROFILU KSZTAŁCENIA
I. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez senat uchwały w sprawie określenia efektów kształcenia dla programu kształcenia na określonym kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia
II. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez radę wydziału (lub organ kolegialny innej jednostki prowadzącej studia posiadający identyczne kompetencje w obszarze kształcenia jak rada wydziału) uchwały w sprawie programu kształcenia (w tym programu studiów)
Tomasz Saryusz-Wolski
I. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia decyzji przez Senat
• Zawiera I.1. Ogólną charakterystykę programu
kształcenia I.2. Opis efektów kształcenia dla programu
kształcenia. • Uczelnia może wymagać dostarczenia innych
dokumentów pomocnych przy podjęciu decyzji przez senat
Tomasz Saryusz-Wolski
I. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia decyzji przez Senat
• Zawiera I.1. Ogólną charakterystykę programu
kształcenia I.2. Opis efektów kształcenia dla programu
kształcenia. • Uczelnia może wymagać dostarczenia innych
dokumentów pomocnych przy podjęciu decyzji przez senat
Tomasz Saryusz-Wolski
Dokumentacja ta jest wspólna dla studiów stacjonarnych i
niestacjonarnych oraz wszystkich programów studiów realizowanych w
ramach tego samego programu kształcenia (kierunku studiów).
I.1. Ogólna charakterystyka programu kształcenia
I.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU KSZTAŁCENIA 1. Nazwa programu kształcenia (kierunku studiów) 2. Poziom kształcenia 3. Profil kształcenia 4. Przyporządkowanie do obszaru lub obszarów kształcenia 5. Wskazanie dziedzin (nauki lub sztuki) i dyscyplin (naukowych lub
artystycznych), do których odnoszą się efekty kształcenia dla programu kształcenia
6. Związek z misją uczelni i jej strategią rozwoju 7. Cele kształcenia oraz możliwości zatrudniania i kontynuacji studiów 8. Wymagania wstępne – oczekiwane kompetencje kandydata (szczególnie w
przypadku studiów drugiego stopnia) 9. Zasady rekrutacji (zgodne z uchwałą rekrutacyjną) 10.Różnice w stosunku do innych programów o podobnie zdefiniowanych
celach i efektach kształcenia prowadzonych w uczelni Tomasz Saryusz-Wolski
I.2. Opis efektów kształcenia dla programu kształcenia.
• Dwa warianty dokumentacji
A. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do jednego obszaru kształcenia
B. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do kilku obszarów kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
I.2. Opis efektów kształcenia dla programu kształcenia.
• Dwa warianty dokumentacji
A. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do jednego obszaru kształcenia
B. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do kilku obszarów kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
Kolejne czynności jakie należy wykonać
1. Zdefiniować efekty kształcenia dla programu kształcenia
2. Odnieść zdefiniowane efekty kształcenia do efektów zapisanych w opisie obszarowym
3. Sprawdzić czy wszystkie efekty kształcenia dla obszaru zostały rozwinięte dla programu
4. Dla programów prowadzących do tytułu inżyniera, magistra inżyniera sprawdzić czy wszystkie efekty zapisane dla kwalifikacji inżynierskich są rozwijane
Tomasz Saryusz-Wolski
Tabela efektów kształcenia określonych dla programu
kształcenia, zwanych efektami kierunkowymi, w obszarze wiedzy,
umiejętności i kompetencji społecznych
Tomasz Saryusz-Wolski
1
Tomasz Saryusz-Wolski
Tabelę odniesień efektów kształcenia określonych dla programu kształcenia,
(zwanych efektami kierunkowymi) do efektów obszarowych
(efektów kształcenia określonych dla obszaru kształcenia i profilu studiów w Rozporządzeniu Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 roku (Dz.U. nr 253 poz. 1520) w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla
Szkolnictwa Wyższego).
Tomasz Saryusz-Wolski
2
Tomasz Saryusz-Wolski
Tomasz Saryusz-Wolski
3
Tabelę odniesień obszarowych efektów kształcenia (efektów kształcenia określonych dla
obszaru kształcenia i profilu studiów w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 2 listopada 2011 roku (Dz.U. nr 253 poz. 1520) w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla
Szkolnictwa Wyższego) do efektów kształcenia określonych dla programu kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
Tomasz Saryusz-Wolski
Nie wszystkie efekty kształcenia zapisane dla obszaru kształcenia musza znaleźć swoje odniesienie w efektach kształcenia dla programu kształcenia Pominięcie któregoś efektu musi być
jednak wyjaśnione i uzasadnione
Tabela pokrycia efektów kształcenia prowadzących do uzyskania kompetencji
inżyniera (określonych dla profilu studiów w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 2 listopada 2011 roku (Dz.U. nr 253 poz. 1520) w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla
Szkolnictwa Wyższego) do efektów kształcenia określonych dla programu kształcenia
Tylko w przypadku programów prowadzących
do nadania tytułu inżyniera lub magistra inżyniera
Tomasz Saryusz-Wolski
4
Tomasz Saryusz-Wolski TTToToToToToToToToTomamamamamamamamamaszszszszszszszszsz SSSSSSSSSSSarararararararararyuyuyuyuyuyuyuyuyuszszszszszszszszsz-WWWoWoWoWoWoWoWoWoWolllslslslslslslslslskikikikikikikikikikiki
Tomasz Saryusz-Wolski TToToToToToToToToTomamamamamamamamamaszszszszszszszszsz SSSSSSSSSSarararararararararyuyuyuyuyuyuyuyuyuszszszszszszszszsz-WWoWoWoWoWoWoWoWoWollslslslslslslslslskikikikikikikikikiki
nie dotyczy programów kształcenia przyporządkowanych wyłącznie do obszaru kształcenia w zakresie nauk technicznych,
jeżeli efekty kierunkowe pokrywają wszystkie efekty kształcenia określone w
rozporządzeniu dla obszaru nauk technicznych
I.2. Opis efektów kształcenia dla programu kształcenia.
• Dwa warianty dokumentacji
A. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do jednego obszaru kształcenia
B. Dokumentacja tworzona w przypadku programów kształcenia przypisanych do kilku obszarów kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
Kolejne czynności jakie należy wykonać
1. Zdefiniować obszar odniesienia - i uzasadnić !!!! 2. Zdefiniować efekty kształcenia dla programu kształcenia 3. Odnieść zdefiniowane efekty kształcenia do efektów
zapisanych dla poszczególnych obszarów (a nie obszaru odniesienia) i określić procentowy udział poszczególnych obszarów
4. Sprawdzić czy wszystkie efekty kształcenia dla obszaru odniesienia zostały rozwinięte dla programu kształcenia
5. Dla programów prowadzących do tytułu inżyniera, magistra inżyniera, sprawdzić czy wszystkie efekty zapisane dla kwalifikacji inżynierskich są rozwijane
Tomasz Saryusz-Wolski
Tomasz Saryusz-Wolski
1
Tomasz Saryusz-Wolski
2
Tomasz Saryusz-Wolski
3
Tomasz Saryusz-Wolski
4
Tomasz Saryusz-Wolski
4
Wszystkie efekty kształcenia przyjętego obszaru odniesienia
musza znaleźć swoje odniesienie w efektach kształcenia programu
kształcenia
Tomasz Saryusz-Wolski
5
DOKUMENTACJA PROGRAMU KSZTAŁCENIA NA OKREŚLONYM KIERUNKU STUDIÓW, POZIOMIE
I PROFILU KSZTAŁCENIA
I. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez senat uchwały w sprawie określenia efektów kształcenia dla prowadzonego przez jednostkę programu kształcenia na określonym kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia
II. Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez radę wydziału (lub organ kolegialny innej jednostki prowadzącej studia posiadający identyczne kompetencje w obszarze kształcenia jak rada wydziału) uchwały w sprawie programu kształcenia i programów studiów.
Tomasz Saryusz-Wolski
Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez radę wydziału uchwały w sprawie programu
kształcenia (w tym programu studiów). • I. Dokumentacja I.1 i I.2 przygotowana dla decyzji
senatu (z ewentualnymi poprawkami przyjętymi przez senat)
• II.1. Opis programu studiów. • II.2. Karta warunków realizacji programu studiów. • II.3. Karta wyjaśnień i uzasadnień. • II.4. Opis „Wewnętrznego Systemu Zapewnienia
Jakości Kształcenia” • II.5. Karta opisu programu kształcenia (kierunku
studiów) (w języku polskim i angielskim)
Tomasz Saryusz-Wolski
Dokumentacja stanowiąca podstawę do podjęcia przez radę wydziału uchwały w sprawie programu
kształcenia (w tym programu studiów). • I. Dokumentacja I.1 i I.2 przygotowana dla decyzji
senatu (z ewentualnymi poprawkami przyjętymi przez senat)
• II.1. Opis programu studiów. • II.2. Karta warunków realizacji programu studiów. • II.3. Karta wyjaśnień i uzasadnień. • II.4. Opis „Wewnętrznego Systemu Zapewnienia
Jakości Kształcenia” • II.5. Karta opisu programu kształcenia (kierunku
studiów) (w języku polskim i angielskim)
Tomasz Saryusz-Wolski
Dokumentacja określona w pkt. II jest przygotowywana oddzielnie dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz dla
każdego programu studiów realizowanego w ramach tego samego programu
kształcenia (kierunku studiów).
Wspólna dokumentacja dla wszystkich programów kształcenia realizowanych w
ramach ustanowionego kierunku
II. 1 - Opis Programu Studiów
• Karta programu studiów • Karty poszczególnych modułów/przedmiotów • Karta(y) praktyk • Matryca(e) efektów kształcenia • Plan studiów • Dodatkowe dokumenty
– karta warunków realizacji programu studiów – karta wyjaśnień i uzasadnień
Tomasz Saryusz-Wolski
Karta programu studiów • Nazwa programu kształcenia (kierunku studiów) • Nazwa jednostki organizacyjnej uczelni realizująca program studiów • Nazwa programu studiów • Poziom kształcenia ???? • Profil kształcenia ???? • Forma studiów ???? • Cele kształcenia oraz możliwości zatrudniania i kontynuacji studiów • Wymagania wstępne – oczekiwane kompetencje kandydata (szczególnie w
przypadku studiów drugiego stopnia) • Zasady rekrutacji • Różnice w stosunku do innych programów o podobnie zdefiniowanych celach i
efektach kształcenia prowadzonych w uczelni • Liczba punktów ECTS konieczna do uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego): • Liczba semestrów: • Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia: • Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące program studiów
Tomasz Saryusz-Wolski
Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące program studiów – SLECTSNA – łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, – SLECTSP – łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć z
zakresu nauk podstawowych, do których odnoszą się efekty kształcenia dla określonego programu kształcenia, poziomu i profilu kształcenia,
– SLECTSZP – łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe,
– MLECTSO – minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi zdobyć realizując moduły kształcenia/przedmioty oferowane w formie zajęć ogólnouczelnianych lub na innym kierunku studiów,
– MLECTSWF – minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi zdobyć na zajęciach z wychowania fizycznego,
– UOi/SL – procentowy udział liczby punktów ECTS dla obszaru kształcenia „i” w łącznej liczbie punktów ECTS – konieczny do określenia dla każdego obszaru kształcenia w przypadku programu studiów dla programu kształcenia przyporządkowanego do więcej niż jednego obszaru kształcenia.
Tomasz Saryusz-Wolski
Karta Modułu Kształcenia/Przedmiotu Karta modułu kształcenia/przedmiotu sporządzana jest w języku polskim i angielskim (dla studiów
prowadzonych w języku angielskim – tylko w języku angielskim, dla studiów prowadzonych w języku francuskim – w języku francuskim i angielskim) – przykład wymagań Politechniki Łódzkiej.
• Nazwa modułu kształcenia/przedmiotu w języku, w jakim jest prowadzony moduł kształcenia/przedmiot (+ angielski/polski)
• Kod modułu kształcenia/przedmiotu • Typ modułu kształcenia/przedmiotu (obowiązkowy/obieralny) • Rok studiów • Semestr studiów • Liczba przypisanych punktów ECTS • Nazwisko prowadzącego moduł/przedmiot wykładowcy (kierownika przedmiotu)/wykładowców • Cele modułu kształcenia/przedmiotu • Forma realizacji kształcenia • Wymagania wstępne ( sugeruje się zapisać językiem efektów kształcenia) • Zalecane moduły kształcenia/przedmioty obieralne • Treści kształcenia modułu/przedmiotu • Spis literatury – wymaganej/podstawowej i zalecanej • Metody i formy kształcenia • Metody weryfikacji efektów kształcenia i kryteria oceny • Język prowadzonych zajęć • Praktyki zawodowe w ramach modułu/przedmiotu • Odniesienie efektów kształcenia modułu /przedmiotu do efektów zapisanych dla programu studiów • Dodatkowe wskaźniki ilościowe (w tym oszacowanie nakładu pracy studenta i wyliczenie punktów ECTS)
Tomasz Saryusz-Wolski
Karta praktyki • Nazwa praktyki • Kod praktyki • Typ praktyki (praktyka obowiązkowa, obieralna) • Poziom praktyki • Rok/semestr studiów • Liczba przypisanych punktów ECTS • Nazwisko opiekuna (kierownika praktyki) • Cele praktyki • Efekty kształcenia • Forma realizacji i wymiar praktyki • Wymagania wstępne i inne wymagania wobec studenta • Zalecane moduły kształcenia/przedmioty obieralne (jakie moduły kształcenia/przedmioty
opcjonalne w danym obszarze obieralnym student powinien wybrać) • Treści merytoryczne praktyki • Spis zalecanej i wymaganej literatury • Metody weryfikacji efektów kształcenia i kryteria oceny • Język realizowanej praktyki – wymagania kompetencji językowych • Odniesienie efektów kształcenia praktyki do efektów kształcenia zapisanych dla programu
studiów • Dodatkowe wskaźniki – w tym oszacowanie liczby punktów ECTS
Tomasz Saryusz-Wolski
Matryca, lub matryce efektów kształcenia
Dwie możliwości, warianty 1. Matryca efektów kształcenia pokazuje jakie moduły,
przedmioty rozwijają poszczególne efekty kształcenia zapisane dla kierunku kształcenia
2. W matrycy efektów kształcenia definiowane są efekty dla programów studiów i do nich odnoszone są efekty uzyskiwane w poszczególnych modułach
– W takim przypadku potrzebne jest dodatkowo odniesienie efektów kształcenia programu studiów do efektów zapisanych dla kierunku
– Należy sprawdzić czy wszystkie efekty kierunkowe zostały wypełnione
Tomasz Saryusz-Wolski
efekty kształcenia dla programu kształcenia
moduły kształcenia (przedmioty) MK_1 MK_2 MK_3 ... MK_m
K_W01: ma wiedzę w zakresie ... +
K_W02: zna i rozumie ... +
... K_U01: potrafi ... + +
K_U02: ma umiejętność ... ... K_K01: ma świadomość ważności ... +
K_K02: wykazuje gotowość ... +
…
Matryca efektów kształcenia – wariant 1
efekty kształcenia dla programu kształcenia
moduły kształcenia (przedmioty) MK_1 MK_2 MK_3 ... MK_m
K_W01: ma wiedzę w zakresie ... +
K_W02: zna i rozumie ... +
... K_U01: potrafi ... + +
K_U02: ma umiejętność ... ... K_K01: ma świadomość ważności ... +
K_K02: wykazuje gotowość ... +
…
Matryca efektów kształcenia – wariant 1
amoduły kkkssssszztałceniiiaaaaa (przedmioty)
MK_1 MK_2 KKKKK_3 ... MK_m
Jeśli moduł nie rozwija żadnego z efektów kształcenia to znaczy , że nie może być
obowiązkowy i wpisany do matrycy
ażnościii ....... +
... Jeśli jakiś efekt kształcenia nie jest zaznaczony dla żadnego z modułów to należy zmienić
efekty kształcenia modułów lub wprowadzić dodatkowe
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
Tomasz Saryusz-Wolski
Opis modułów kształcenia
Plan studiów A
A Program studiów
stacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów B
BProgram studiów niestacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów X
X Program studiów ……
Program kształcenia „…nazwa…” dla • studiów I stopnia (lub II stopnia) • dla studiów o profilu ogólnoakademickim (lub praktycznym)
Efekty kształcenia dla programu kształcenia I lub II stopnia, profilu ogólnoakademickiego
lub praktycznego
Tomasz Saryusz-Wolski
Opis modułów kształcenia
Plan studiów A
A Program studiów
stacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów B
BProgram studiów niestacjonarnych
Opis modułów kształcenia
Plan studiów X
X Program studiów ……
Program kształcenia „…nazwa…” dla • studiów I stopnia (lub II stopnia) • dla studiów o profilu ogólnoakademickim (lub praktycznym)
cccccccczzzzzzzzaaaaaaaa
emmmmmmcccccccc
mmmmmmmm
Jeśli tworzymy tylko studia A i B to wystarczy matryca w wariancie „1” jeśli chcemy tworzyć programy X to trzeba się
zastanowić nad wariantem „2”
Matryca, lub matryce efektów kształcenia
Dwie możliwości, warianty 1. Matryca efektów kształcenia pokazuje jakie moduły,
przedmioty rozwijają poszczególne efekty kształcenia zapisane dla kierunku kształcenia
2. W matrycy efektów kształcenia definiowane są efekty dla programów studiów i do nich odnoszone są efekty uzyskiwane w poszczególnych modułach
– W takim przypadku potrzebne jest dodatkowo odniesienie efektów kształcenia programu studiów do efektów zapisanych dla kierunku
– Należy sprawdzić czy wszystkie efekty kierunkowe zostały wypełnione
Tomasz Saryusz-Wolski
Matryca, lub matryce efektów kształcenia
Dwie możliwości, warianty 1. Matryca efektów kształcenia pokazuje jakie moduły,
przedmioty rozwijają poszczególne efekty kształcenia zapisane dla kierunku kształcenia
2. W matrycy efektów kształcenia definiowane są efekty dla programów studiów i do nich odnoszone są efekty uzyskiwane w poszczególnych modułach
– W takim przypadku potrzebne jest dodatkowo odniesienie efektów kształcenia programu studiów do efektów zapisanych dla kierunku
– Należy sprawdzić czy wszystkie efekty kierunkowe zostały wypełnione
Tomasz Saryusz-Wolski
Wariant 2 daje możliwość zapisania efektów kształcenia za pomocą „action verbs” – czasowników
opisujących działanie. Ułatwia to przejście do opisu poszczególnych modułów (które zawsze powinny
być tak opisane)
efekty kształcenia dla programu studiów
moduły kształcenia (przedmioty)
MK_1 MK_2 MK_3 ... MK_m
PS_W01:potrafi wymienić +
PS_W02: potrafi zdefiniować + +
...
PS_U01: potrafi krytycznie ocenić …. + +
PS_U02: potrafi zaprojektować... +
...
PS_K01: wykazuje się …….. + +
PS_K02: wykazuje gotowość ... +
…
Matryca efektów kształcenia – wariant 2
efekty kształcenia dla programu studiów
moduły kształcenia (przedmioty)
MK_1 MK_2 MK_3 ... MK_m
PS_W01:potrafi wymienić +
PS_W02: potrafi zdefiniować + +
...
PS_U01: potrafi krytycznie ocenić …. + +
PS_U02: potrafi zaprojektować... +
...
PS_K01: wykazuje się …….. + +
PS_K02: wykazuje gotowość ... +
…
Matryca efektów kształcenia – wariant 2
ceeeeennnnnstudddddiiiiióóóóów
MMMMMKKKKK_m
afi wwwwyyyyymmmmmiiiiieeeeennnnniiiiiććććć +
Efekty kształcenia zapisane przy użyciu czasowników
opisujących działanie
efekty kształcenia dla programu studiów
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
PS_W01:potrafi wymienić K_W01, K_W05; K_W07
PS_W02: potrafi zdefiniować K_W02; K_W03
... ...
PS_U01: potrafi krytycznie ocenić …. K_U01; K_U04
PS_U02: potrafi zaprojektować... K_U02...
... ...
PS_K01: wykazuje się …….. K_K01: K_K04
PS_K02: wykazuje gotowość ... K_K02
… …
Tabela powiązania efektów kształcenia dla programu studiów z kierunkowymi efektami kształcenia (efektami zapisanymi dla programu kształcenia)
efekty kształcenia dla programu studiów
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
PS_W01:potrafi wymienić K_W01, K_W05; K_W07
PS_W02: potrafi zdefiniować K_W02; K_W03
... ...
PS_U01: potrafi krytycznie ocenić …. K_U01; K_U04
PS_U02: potrafi zaprojektować... K_U02...
... ...
PS_K01: wykazuje się …….. K_K01: K_K04
PS_K02: wykazuje gotowość ... K_K02
… …
Tabela powiązania efektów kształcenia dla programu studiów z kierunkowymi efektami kształcenia (efektami zapisanymi dla programu kształcenia)
KKK
ać
oooo
ooooww
…..
ość ...
…
Nie każdy efekt kształcenia dla programu studiów musi
znaleźć swoje odzwierciedlenie w efektach
kształcenia dla programu kształcenia -wskazane uzasadnienie jeśli nie
znajduje
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
efekty kształcenia dla programu studiów
K_W01 PS_W01:PS_U03;PS_U04
K_W02 PS_W02:PS_U05
... ...
K_U01 PS_U01;PS_U03
K_U02... PS_U02:
... ...
K_K01 PS_K01
K_K02 PS_K02
…
Tabela wypełnienia efektów kształcenia dla programu kształcenia efektami kształcenia zapisanymi dla programu studiów
Efekty kształcenia dla programu kształcenia
efekty kształcenia dla programu studiów
K_W01 PS_W01:PS_U03;PS_U04
K_W02 PS_W02:PS_U05
... ...
K_U01 PS_U01;PS_U03
K_U02... PS_U02:
... ...
K_K01 PS_K01
K_K02 PS_K02
…
Tabela wypełnienia efektów kształcenia dla programu kształcenia efektami kształcenia zapisanymi dla programu studiów
PPPSSS_WWW000222:PS_U05
Każdy efekt kształcenia dla programu kształcenia musi
znaleźć swoje odzwierciedlenie w efektach
kształcenia dla programu studiów
Elastyczność studiów a program studiów
• student powinien mieć możliwość wyboru modułów kształcenia w wymiarze nie mniejszym niż 30% punktów ECTS przypisanych programowi studiów
• moduły do wyboru mogą mieć inną formę realizacji, inną tematykę ale te same efekty kształcenia zapisane w matrycy
• jeśli efekty kształcenia modułów do wyboru nie są zgodne z efektami kształcenia zapisanymi w matrycy to nie powinno się ich tam umieszczać.
Tomasz Saryusz-Wolski
Plan studiów • PLAN STUDIÓW – nazwa programu studiów ……………..
– Program kształcenia (kierunek studiów):……….…… – Poziom kształcenia: …………………………………… – Profil kształcenia: ………………………………………
• Plan studiów, przygotowany w postaci tabelarycznej, określa: – zestaw modułów kształcenia/przedmiotów, – usytuowanie tych modułów kształcenia/przedmiotów w
poszczególnych semestrach, – podstawowe formy prowadzenia zajęć i wymiar tych zajęć. – W planie studiów należy zaznaczyć wszystkie moduły
kształcenia/przedmioty, które podlegają wyborowi studenta.
Tomasz Saryusz-Wolski
Plan studiów • PLAN STUDIÓW – nazwa programu studiów ……………..
– Program kształcenia (kierunek studiów):……….…… – Poziom kształcenia: …………………………………… – Profil kształcenia: ………………………………………
• Plan studiów, przygotowany w postaci tabelarycznej, określa: – zestaw modułów kształcenia/przedmiotów, – usytuowanie tych modułów kształcenia/przedmiotów w
poszczególnych semestrach, – podstawowe formy prowadzenia zajęć i wymiar tych zajęć. – W planie studiów należy zaznaczyć wszystkie moduły
kształcenia/przedmioty, które podlegają wyborowi studenta.
Tomasz Saryusz-Wolski
gram kss łc
fffffffffff
tuowanie tych modułów kształceniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa////////////////////pppppppppppppppppppprzedmmmmmmmmmmmiotów w szczególnych semestrach,d f d i j ć i i h j ć
szzttaałcNie ma obecnie regulacji prawnych określających, stawiające wymagania, minimalnej liczby godzin zajęć prowadzonych na uczelni (godzin kontaktowych) związanych z realizacją programu kształcenia
z wyj. kierunków podlegających standardom
Karta warunków realizacji programu studiów • Minimum kadrowe
– Zawiera dane nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe z określonymi przyporządkowaniami poszczególnych nauczycieli do dyscyplin naukowych lub artystycznych i obszarów kształcenia oraz – w przypadku studiów o profilu praktycznym – opisem doświadczeń zawodowych tych nauczycieli.
• Proporcja liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe do liczby studiujących - P = ……. (P=N/S).
• Opis działalności badawczej • Zawiera opis działalności badawczej w odpowiednim obszarze
wiedzy – dotyczy tylko studiów drugiego stopnia. • Zasoby materialne – infrastruktura dydaktyczna • Zawiera opis infrastruktury i wyposażenia jednostki
prowadzącej studia potwierdzające możliwości tej jednostki do prowadzenia studiów.
Tomasz Saryusz-Wolski
Karta wyjaśnień i uzasadnień
• Sposób wykorzystania wzorców międzynarodowych • Sposób uwzględniania wyników monitorowania karier
absolwentów • Sposób uwzględnienia wyników analizy zgodności
zakładanych efektów kształcenia z potrzebami rynku pracy • Udokumentowanie, że co najmniej połowa programu
kształcenia jest (lub nie jest) realizowana w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
• Udokumentowanie, że program studiów umożliwia studentowi wybór modułów kształcenia/przedmiotów w wymiarze nie mniejszym niż 30% ogólnej liczby punktów ECTS
• Sposób współdziałania z interesariuszami zewnętrznymi
Tomasz Saryusz-Wolski
Karta wyjaśnień i uzasadnień
• Sposób wykorzystania wzorców międzynarodowych • Sposób uwzględniania wyników monitorowania karier
absolwentów • Sposób uwzględnienia wyników analizy zgodności
zakładanych efektów kształcenia z potrzebami rynku pracy • Udokumentowanie, że co najmniej połowa programu
kształcenia jest (lub nie jest) realizowana w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
• Udokumentowanie, że program studiów umożliwia studentowi wybór modułów kształcenia/przedmiotów w wymiarze nie mniejszym niż 30% ogólnej liczby punktów ECTS
• Sposób współdziałania z interesariuszami zewnętrznymi
Tomasz Saryusz-Wolski
Niebezpieczeństwo niewłaściwego zakwalifikowania studiów jako
stacjonarne lub niestacjonarne – oba przypadki bardzo groźne !!!!!
Na etapie tworzenia programów kształcenia/studiów konieczne jest stworzenie dokumentacji
świadczącej o konsultacji z pracodawcami
Plan prezentacji
• Koncepcja tworzenia programów studiów na bazie efektów kształcenia i w zgodzie z obowiązującym prawem
• Uwagi dotyczące zorganizowania prac, procesu przygotowania programów w uczelni
• Dokumentacja programów kształcenia – Na bazie przykładów (nieobowiązujących)
• Dodatkowe uwagi i wyjaśnienia
Tomasz Saryusz-Wolski
Efekty kształcenia zapisane a realnie osiągane przez studentów
• Zdefiniowane przez uczelnię efekty kształcenia nie powinny odzwierciedlać oczekiwań i ambicji kadry, lecz realne możliwości osiągnięcia tych efektów przez najsłabszego studenta, który - według przyjętych przez uczelnię (wydział) kryteriów - powinien uzyskać dyplom
• Dobry program kształcenia to taki który zapewnia poziom efektów kształcenia zapisanych w Ramach kwalifikacji ale jednocześnie efekty są osiągane przez studentów – odpowiednia proporcja pomiędzy „rozległością i szczegółowością wiedzy” a „umiejętnościami kognitywnymi”
Tomasz Saryusz-Wolski
Jaki program kształcenia powinniśmy budować?
Tomasz Saryusz-Wolski
Program studiów opisany za pomocą efektów uczenia się
Misja uczelni Potrzeby rynku pracy
Zasoby uczelni -ludzkie -sprzętowe
Ramy Kwalifikacji -opisy „obszarowe”
Dotychczasowe dobre i złe
doświadczenia
Zatrudnialność (przez całe życie)
Potrzeby społeczne ?
Uwagi końcowe
• Co w nowym podejściu jest najważniejsze? – Zmiana filozofii tworzenia programów kształcenia i
programów studiów – Możliwość zróżnicowania programów i stworzenia
różnych wariantów
• Najważniejsze zagrożenia – Zmiany zostaną jedynie „na papierze” – Dokumentacja będzie niekompletna i/lub będzie
używane nieprawidłowe nazewnictwo
Tomasz Saryusz-Wolski
Dziękuję bardzo za uwagę
Tomasz Saryusz-Wolski