1ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 www.jamawarnews.com

کۆبونەوەى پەرلەمان.ن���اوب���راو ئ����ەوەى خ��س��ت��ەڕوو پەیوەندى پەرلەمان کۆبونەوەى ب���ە ڕێ��ک��ەوت��ن��ى ن���ێ���وان الی��ەن��ە

سیاسییەکانەوەهەیە.عه بدوڵاڵ به ڕێز بارەیەوە، له و ح���اج���ى م���ه ح���م���ود، ئ��ه ن��دام��ى په رله مانى کوردستان له سه ر حزبى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست هه وڵێک رایگه یاند: ~ بە فراکسیۆنه کۆبوونه وه ى بۆ هه یه و کوردستان په رله مانى براوه کانى له ئه نجام بگاته هه وڵه که ئه گه ر کۆبوونه وه که نزیکدا ئایندەیەکى گفتوگۆ تیایدا و ده درێ��ت ئه نجام ده کرێت بۆ دۆزینه وه ى رێو شوێنێکى په رله مانى دۆخ��ه ى ئه و بۆ گرنگ

کوردستانى تێکه وتووه.

عه بدوڵاڵ حاجى مه حمود، ئه ندامى په رله مانى کوردستان:

هه وڵێک هه یه بۆ ئه نجامدانی کۆبوونه وه ی په رله مانی کوردستان

هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست www.jamawarnews.comدیموکراتی کوردستان دەریدەکات سێشەممة 24/به فرانبار/2713 کوردی

ده روازه یه ک بۆ زانین

ژماره: 8779 الپەڕەساڵی 2014/01/1432 زایینی

ل 5

ل 2

ل 4 ل 2

ئ��ەن��دام��ى خ��ول��ى پ��ێ��ش��ووى پ���ەرل���ەم���ان���ى ک���وردس���ت���ان بە ~ ئێستا پەرلەمان ئیفلیج بووە و ناتوانێ هیچ کارێک بکات«.

ڕاوێ�����ژک�����ارى ڕاگ��ەی��ان��دن��ى کوردستان پەرلەمانى س��ەرۆک��ى هیچ « ڕاگ��ەی��ان��د ~ ب��ە وادەیەک دیارینەکراوە بۆ کۆبونەوەى

پەرلەمان ».ئەندامى وەرت���ى، ئەحمەد د. خولى پێشووى پەرلەمانى کوردستان پەرلەمان ئێستا ~ ب��ە کارێک هیچ ناتوانێ و بووە ئیفلیج پشووى کەوتۆتە کاتێکدا لە بکات تر مانگى دوو ت��ا زستانەشەوە لەسەر وگفتوگۆ بکات هیچ ناتوانێ

ئ��ەن��دام��ێ��ک��ى ئ��ەن��ج��وم��ەن��ى ~ بە عێراق نوێنەرانى تێنەپەڕاندنى لەسەر ڕاگەیاند زمانە یاسایى 9 و 4 م���ادەى فەرمییەکان الیەنە کوردستانیەکان لە ک��ە سکااڵ ن���ەداوە ب��ڕی��اری��ان

دادگاى فیدراڵى تۆمار بکەن.ئەندامى ف��ەوزى، سامان د. عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى یاساى ڕاگەیاند ~ بە ساڵە هەشت فەرمییەکان زمانە نەمانتوانیوە و پەرلەماندایە لە توانیمان لەم خولەدا تێپەڕێنین، ڕۆژى یاسایە تێیپەڕێنین،ئەم ن��او خ���رای���ە 2014/1/7دە لەسەرى دەنگدان بۆ کۆبونەوە لە کاتێکدا دووجارى تر هێنرابوو بەاڵم نوێنەران، ئەنجومەنى بۆ تەنها تێنەپەڕێنرابوو یاساکە

گەشتو دەس��ت��ەى س��ەرۆک��ى لە کوردستان هەرێمى گ��وزارى ~ تایبەتى دیدارێکى »ل��ە دەک����ات ئ���ەوە ب��ۆ هێما نێودەوڵەتى کۆنگرەى پەراوێزى گەشتوگوزار کە لە هەرێم بەسترا ک���ردووە واژۆ ی��اداش��ت��ێ��ک��م��ان لە ئاهەنگى بەمەبەستىهەمە نێوان هەرێم و ڕێکخراوى عەرەبی

بۆ گەشتوگوزار ».سەرۆکى ج��ەب��ار، م��ەول��ەوى دەستەى گەشتو گوزارى هەرێمى ک���وردس���ت���ان ب���ە ~ کۆنگرەى پەراوێزى لە ڕاگەیاند لە کە گەشتوگوزار نێودەوڵەتى یاداشتەى ئ��ەو بەسترا هەرێم مەبەستمان کردووە واژۆمان کە لە بکرێت ئاهەنگى هەمە زیاتر

فیزای شنگن بە هاوواڵتیانی کوردستان

دەدرێتنووسینگەی ه��ەول��ێ��ر ل��ەش��اری نوێنەرایەتی هەماهەنگی کونسوڵخانەکان وەرگرتنی بۆ واڵتان فیزای وەرگرتنی

فیزای شنگن کرایەوە. نوێنەری ڕەم����ەزان د.مستەفا حکومەتی هەرێمی کوردستان لە واڵتی وەرگرتنی نووسینگەی گوتی: نەمسا، ل��ەرێ��گ��ەی واڵت��ی ف��ی��زای شنگن ک��ە لەمەودوا و کرایەوە دەدرێت نەمساوە لە دەتوانن کوردستان هاوواڵتیانی

هەولێر داوای فیزای شنگن بکەن.فیزایە ئەم وەرگرتنی بۆ پێشتر ی��ان ل��ە ئ��ەن��ک��ەرە ی��ان ل��ە عەممان بەاڵم دەک��ران، پێشکەش مامەڵەکان ئێستاکە لە هەولێر پێشکەش دەکرێت و دوای ماوەیەکی دیاریکراو ئەو فیزایە دەتوانن هاوواڵتیان و وەردەگیرێت واڵتی 22 بە فیزایەوە ئەو بەهۆی

جیهاندا گەشت بکەن.

بوودجە بکات ئەویش دەبوایە مانگى دە بهاتایەتە پەرلەمان.

ت���ارق ج���ەوه���ەر، ڕاوێ���ژک���ارى

سەرۆکى حزبى ئومەى عێراقییە ~ تایبەتى دیدارێکى لە ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » هەڕەشەى بڕینى بوودجەى هەرێمى کوردستان ترى هەڵیەکى بەڵگە بونى بەبێ بەو نابێت کە نابێ کە سیاسیی

ئاراستەیەدا بڕوات«.میسال ئالوسى، سەرۆکى حزبى

بەڕێوەبەرى ئامارى سلێمانى بە بێکارى ڕێژى ڕاگەیاند ~سلێمانى پارێزگاى ئاستى سەر لە بەرەو ساڵ پانزە تەمەنى 6.6بۆ

سەر .وت��ی��ش��ى ک��ەم��ت��ری��ن ب��ێ��ک��ارى ل��ە ک���ەالرە ڕێ��ژەک��ەى ل��ە 2% وە ب��ەرزت��ری��ن��ی��ان ل��ە ش�����ارەزوور و

دەربەندیخانە 10%یە.بەڕێوەبەرى عوسمان، مەحمود ~ بە سلێمانى ئ��ام��ارى لە داوە ه��ەوڵ��ى ح��ک��وم��ەت وت کەمکردنەوەى ڕێژەى بێکارى، بەاڵم دەبێت لە هەوڵەکانى بەردەوام بێت لە بێکارى 1992ڕێ���ژه ى ساڵى لە لە دەڵێن کە ئێستا بووەکە %51بێکارى ڕێژەى سلێمانى پارێزگاى کار دی��ارە 6.6 لە بۆ داب��ەزی��وە

کراوە.لەسەر ئاستى ئێران و تورکیا و باکور ئەفریقیاى و سوریا و میسر ڕێژەى کەمترین سلێمانى پارێزگاى

بێکارى تێدایە.

سوپا بە پێویستمان تێکدەران نەبوو.

ل���ەب���ارەى ب��ڕی��ن��ى ب��وودج��ەى خستەڕوو ئ��ەوەى ئالوسى هەرێم بەرامبەر مالیکى سیاسەتانەى ئەو هەرێمى کوردستان پەیڕەوى دەکات بەڵگەیەکى ترە لە پەیڕەوکردنى تاک ڕەوى و مەرکەزى بوونى دەسەاڵت، بۆ جۆرێک بە سیاسەتانەى ئ��ەو

بانگەشەى هەڵبژاردن دەیبینم

پەرلەمانى س��ەرۆک��ى ڕاگەیاندنى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند بۆ دیارینەکراوە وادەی��ەک هیچ

ئومەى عێراقییە بونى ئەو هێزانە لە دەزگاى شکستى ئەنبار پارێزگاى شکستى و حکومەت ه��ەوڵ��گ��ری وایکردووەکە خزمەتگوزارییەکانە و ه��اواڵت��ی��ان ن��ێ��وان ل��ە متمانە

دەوڵەتدا نەمێنێت.ناوبراو وتیشى ژمارەى هێزەکانى 650هەزار گەشتۆتە عێراق ناخۆى هێزى ئ��ێ��م��ە وات����اى ک���ەس،ب���ە ڕوبەڕبونەوەى بۆ هەیە پێویستمان

س�����ااڵن�����ە ح����ک����وم����ەت ب��ۆ دامەزراندن بێکارى کەمکردنەوەى ئەنجام دەدات گەرچى زۆر پێویستى کۆمپانیاکانى هاندانى نییە، پێى وەبەرهێنان بۆ ناوەکى و دەرەکى هەزار چل دۆالر ملیارێک هەر کە بەردەوام وە دەکات دابین ئیشکەر و پیشەسازى ب��وارى لە حکومەت کشتوکاڵ و گەشتوگوزار پرۆژەکانى

جێبەجێ دەکات.نییە ج��ی��ه��ان��دا ل��ە وت��ی��ش��ى یان بکرێتەوە سفر بێکارى ڕێژەى واڵتە لە بکرێتەوە 5%کەمتر لە ڕێژەى هەمیشە پێشکەوتووەکان و نییە کەمتر %10 ل��ە بێکارى 17%ى لە ئیسپانیا وەک واڵتێکى

بێکارە.

ب��وودج��ەى بڕینى ه��ەڕەش��ەى هەڵیەکى بەڵگە بونى بەبێ هەرێم

ترى سیاسیی.

پێنج مادەى نەبێت ڕۆژى حەوتى 18 لەسەر دەنگدانەکە مانگ م��ادە ک��را ئ��ەو م��ادان��ە هەندێک و هاتبوو بۆمان حکومەتەوە لە زیادمان خۆمان هەندێکیشیان مادانەى ئەو بەپێى و ک��ردووە خۆمان ناردوێتى حکومەتى کە هەموو ک���ردووە دەستکاریمان دەنگى ئێمە دەستکاریەکانى لەسەر دار تەنها دەستکاریکردنى چوار مادە کە نەبێت مادە دوو بوو دەنگى پێویستى نۆ و مادە زمانى دەڵێ چوار مادە نەهێنا کوردى و عەرەبى لەسەرتاسەرى ع��ێ��راق ل��ە خ��وێ��ن��دن��گ��ەک��ان��دا دەنگى مادەیە ئ��ەم بخوێنرێت گەڕێنرایەوە نەهێناو پێویستى بۆ دەقە ئەسڵێکەى وە مادەى 9 کە باسى ئەو شوێنانە دەکات کە دەبێت زمانى رەسمى تێدا بەکار

بهێنرێت.

نێوان هەرێم و ڕێکخراوى عەرەبی بۆ گەشتوگوزار لە یاداشتەکەشدا ڕێکخراوانە ئ��ەو ڕێککەوتووین

لقیان لە هەولێر دابمەزرێنن.ناوبراو وتیشى لە کۆتاى ئەم گەورەى ڤیستیڤاڵێکى مانگەدا هەیە بەفرمان سەر خلیسکانى پارێزگاى لە ک��ۆڕەک چیاى لە ه��ەول��ێ��ر ئ����ەوەش س��ەرەت��اى بەفریەکانە چاالکییە دەستپێکى

بۆ ئەمساڵ.گەشتو دەس��ت��ەى س��ەرۆک��ى گوزارى هەرێمى کوردستان هێما سروشتى « دەک���ات ئ��ەوە ب��ۆ و کوردستان هەرێمى جوانى وا ئاینى و مێژووى ناوچەى سەرنج جێگایەکى کە دەک��ات

ڕاکێش بێت بۆ هاتى گەشتیار.تەنها گەشتوگوزار وتیشی ئابووریەوە ڕووى لە کاریگەرى

سیاسى ڕووى لە بەڵکو نییە، کاریگەرى کۆمەاڵیەتییەوە و بۆ دەرفەتێک دەبێتە دەبێت میللەتەکەمان پەیامى گەیاندنى

بە میللەتانى تر .ل�����ەب�����ارەى ک��ێ��ش��ەک��ان��ى جەبار مەولەوى گەشتوگوزارەوە زەوی کێشەى خستەڕوو ئەوەى کێشەى یەک و هەیە زارم��ان و س��ەرەک��ی��م��ان ه��ەی��ە ئ��ەوی��ش لە گ��ەورەی��ە زۆر کێشەیەکى تایبەتى ب��ە ئ��ێ��م��ەدا ب����ەردەم گەشتیارییەکان ش��وێ��ن��ە ل��ە ک��ە خ���اوەن���دارى زەوی��ی��ەک��ان دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ب��ۆ ه��اواڵت��ی��ان لەبەردەم گرفت دەبێت ئەمەش بە تایبەتن کە ب��رۆژان��ەى ئ��ەو

گەشتوگوزار.ده قی ئه م دیداره له ژماره ی

داهاتوودا باڵوده کرێته وه .

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:الیەنە کوردستانیەکان بڕیاریان لەسەر تۆمارکردنى سکااڵ نەداوە

بەڕێوەبەرى ئامارى سلێمانى:

بەرزترین ڕێژەى بێکارى لە دەربەندیخان و شارەزوورە

سەرۆکى دەستەى گەشت و گوزارى هەرێمى کوردستان:هەرێمى کوردستان جێگایەکى سەرنج ڕاکێشە بۆ گەشتیاران

به هۆی ملمالنێی حزبیه وه نه توانرا یه ک لیستی له که رکوک پێکبهێنرێت

ئەو ئافرەتانەى لە پەرلەمان بوون نەیانتوانیوە کار بۆ ئافرەتان بکەن

هەرێمى کوردستان تاکە ناوچەى پڕ لە ئارامى و ئاسایشە لە عیراقدا

ل 3

سەرۆکى حزبى ئومەى عێراقییە:ئەو سیاسەتانەى مالیکى بەرامبەر هەرێمى کوردستان پەیڕەوى دەکات بانگەشەى هەڵبژاردنه

ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 2www.jamawarnews.comهه واڵ و ڕاپۆرت

ئۆجه الن : ئێمه به نزین به و ئاگره دا ناکه ین

رێبه رى ، ئۆجه الن عه بدواڵ کوردستان کرێکارانى پارتى ئێمه پرۆسه ى ئه و رایگه یاند ل��ه دژى پ��ێ��ک��ردووه ده ستمان ئامانجمان و ک��وده ت��اک��ان��ه

کۆمه ڵگایه کى دیموکراتییه «.

عێراق بۆ روبەروبونەوەى قاعیدە روو لە روسیا دەکات

باڵیوزی فه یلی لوقمان عێراق له والیه ته یه کگرتوه کانی ئ��ه م��ری��ک��ا ل��ه واش��ن��ت��ۆن��ه وه خاوخلیچکی به هۆی رایگه یاند، به چه ک پێدانی له ئه مریکا واڵته که ی جه نگی له عێراق قاعیده ، ڕێکخراوی دژی له روبکاته هه وڵده دات واڵته که ی بۆ چ��ه ک کڕینی ب��ۆ روس��ی��ا

روبه ڕوبونه وه ی قاعیده

کەمترین مو وچە بۆ یەک کەس 105 هەزار دینار دەبێت

ئەنجو ومەنی نوێنەرانی عێراق خوێندنەوەی سێشەممە رۆژی دووەم بۆ پرۆژەیاسای )پاراستنی دەکات. کۆمەاڵیەتی( چاودێری پەرلەمانتارێکیش ئاشکرایدەکات پرۆژەیاسایە ئە و گوێرەی بە کەمترین مو وچە بۆ یەک کەس 105 هەزار دینار دەبێت و هەرێمی

کوردستانیش دەگرێتەوە.

تورکیا دیوارێک له سه ر سنوری سوریا دروست ده کات

ب��ه رپ��رس��ێ��ک��ی ت��ورک��ی��ا له ئێستادا ل��ه رای��گ��ه ی��ان��د، عه نتاب غ���ازی ش��ارۆچ��ک��ه ی مه تر چوار به رزی به دیوارێک له سه ر کیلۆمه تر 900 به درێژی سوریا له گه ڵ واڵته که ی سنور دروست ده کرێت. بۆ رێگریکردن

له په ناخوازانی سوری

کورته هه واڵ

لیستى هه ڵوه شانه وه ى دواى به هۆى کوردستانى که رکوکى و پارتى نێوان ناکۆکییه کانى که رکوک له کورد یه کێتیه وه ، لیستى ف��ره ب��ه ت��ر ج��ارێ��ک��ى داهاتووى هه ڵبژاردنى به شدارى به ڕێز ده کات، عێراق په رله مانى مه حمودیش حاجى محه مه دى ئه ستۆى ده خاته ئه وه ئۆباڵى ئه و بااڵده سته که ى حزبه دوو

شاره .هه ریه ک راب��ردوودا له ماوه ى و »سۆسیالیست ح��زب��ى ل��ه زه حمه تکێشان« و شیوعى نیشتیمانى »هاوپه یمانى لیستى کردو دروس��ت کوردستان«یان

لیژنه ى 2014/1/12 ب��ه رواری راس���پ���ێ���ردراو ب��ۆ ئ��ه ن��ج��ام��دان��ى گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ان و چ��اک��س��ازى حزبى ئۆرگانه کانى ده زگ���او ل��ه سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان کردو هه ولێرى مه ڵبه ندى سه ردانى نوێى به رپرسی کۆبوونه وه یه کدا له مه ڵبه ندى هه ولێر ده ستنیشان کرا.

هه ڵبژاردنه کانى دواى ل��ه حزبى ک��وردس��ت��ان، پ��ه رل��ه م��ان��ى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ل��ه ک��ۆب��وون��ه وه ی��ه ک��ى ف��راوان��ى ئه نجوومه نى سه رکردایه تیدا، بڕیارى هه ڵسه نگاندن لیژنه ى پێکهێنانى پ��رۆس��ه ى ب����ه دواداچ����وون����ى و ئه نجامدانى دواى هه ڵبژاردنه کانداو راپۆرتێکى کاره کانى،لیژنه که ت��ی��رو ت��ه س��ه ل��ى ل��ه س��ه ر ده زگ���او پێشکه شى ح��زب ئ��ۆرگ��ان��ه ک��ان��ى مه کته بى و گشتى حزب سکرتێرى سیاسى کردو له ژێر رۆشنایى ئه و له گۆڕانکارى بڕیاردرا راپۆرته دا حزب ئۆرگانى ده زگ��او ژماره یه ک ئه نجام بدرێت، بۆ ئه و مه به سته ش

لیژنه یه ک راسپێردرا.راسپێدراوى لیژنه ى ئه ندامانى ب��ۆ ئ��ه ن��ج��ام��دان��ى چ��اک��س��ازى و له پێکهاتبوون گۆڕانکارییه کان هه ڤااڵن » فاتیح ره ئووف و رزگار مه کته بى ئ��ه ن��دام��ان��ى غ��ه ف��وور«

له 2014/1/13 ب������ه رواری خورماڵ ناحیه ى بۆ سه ردانێکیاندا رزگار و ره ئووف فاتیح « هه ڤااڵن مه کته بى ئ��ه ن��دام��ان��ى غ��ه ف��وور« محه مه د ره فعه ت هه ڤاڵ و سیاسى سه رکردایه تى ئه نجوومه نى ئه ندامى ئه ندامى خه لیفه جه بار هه ڤاڵ و ئه نجوومه نى راوێژکارى و چاودێرى، ک��رده وه و هه ورامانیان مه ڵبه ندى لیژنه که ئه ندامانى وته یه کدا له بڕیاره کرد که حزب ئاماژه یان به و گه شه پێدانى مه به ستى به داویه تى جه ماوه رى له گه ڵ په یوه ندییه کانى له گوێگرتن نزیکه وه له ناوچه که و

داواو داخوازییه کانیان.لیژنه ى سه ردانه یاندا له و هه ر

راس���پ���ێ���دراوى ب��ۆ ئ��ه ن��ج��ام��دان��ى هه ڤاڵ گۆڕانکارییه کان و چاکسازى وه ک فه تاح«یان ئه حمه د »به کر هه ورامانى مه ڵبه ندى لێپرسیراوى دیموکراتى سۆسیالیست حزبى کوردستان ده ستنیشان کردو هیواى سه رکه وتنیان بۆ خواست له و ئه رکه

نوێیه ى که حزب پێى سپاردووه .الى خۆشیه وه به رپرسى مه ڵبه ندى هه ورمان ویڕاى سوپاسکردنى لیژنه که به ڵێنى دا که به وپه ڕى توانایه وه کار جه ماوه رى خزمه تکردنى بۆ بکات نزیکه وه له بدات هه وڵ ناوچه که و گوێ له گرفت و کێشه کانیان بگرێت و له گه ڵ لێپرسراوانى ناوچه که کار بۆ

جێبه جێکردنى داواکیانیان بکات.

خه لیفه جه بار هه ڤاڵ و سیاسى راوێژکارى ئه نجوومه نى ئه ندامى مه ڵبه ندى سه ردانى چاودێرى، و ئه ندامانى له گه ڵ کردو هه ولێریان

مه ڵبه ند کۆبوونه وه .لیژنه که ک��ۆب��وون��ه وه ک��ه دا ل��ه سیاسى مه کته بى بڕیارى له سه ر ئ��ه ن��ج��ووم��ه ن��ى س��ه رک��ردای��ه ت��ى و فه قێ«یان ساڵح »باهیر هه ڤاڵ مه ڵبه ندى نوێى به رپرسى وه ک له ک���ردو ده ستنیشان ه��ه ول��ێ��ر ئاماژه به کاره کانى ماوه ى رابردووى مه ڵبه ندى هه ولێر کراو ده ستخۆشى لیژنه که کرا، هه ڤااڵن سه رجه م له هیوایان خواست که به رپرسى نوێى مه ڵبه ند سه رکه وتوو بێت له و ئه رکه

نوێنەرانى ئەنجومەنى ئەندامێکى ع��ێ��راق ب��ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د 9 و 4 م��ادەى تێنەپەڕاندنى لەسەر الیەنە فەرمییەکان زمانە یاسایى کە ن��ەداوە بڕیاریان کوردستانیەکان سکااڵ لە دادگاى فیدراڵى تۆمار بکەن.ئەندامى ف����ەوزى، س��ام��ان د. بە عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى ی��اس��اى ڕاگ���ەی���ان���د ~ساڵە هەشت فەرمییەکان زم��ان��ە نەمانتوانیوە و پەرلەماندایە ل��ە توانیمان خولەدا لەم تێپەڕێنین، ڕۆژى ی��اس��ای��ە تێیپەڕێنین،ئەم 2014/1/7دە خرایە ناو کۆبونەوە بۆ دەنگدان لەسەرى لە کاتێکدا دووجارى تر هێنرابوو بۆ ئەنجومەنى نوێنەران، تەنها تێنەپەڕێنرابوو یاساکە بەاڵم

درێژە..کۆبونەوە پەرلەمان

ئەندامى وەرت��ى، ئەحمەد د. خ��ول��ى پ��ێ��ش��ووى پ��ەرل��ەم��ان��ى ک���وردس���ت���ان ب���ە ~ ڕاگەیاند: دواکەوتنى کۆبونەوەکانى نییە، پاساوێکى هیچ پەرلەمان بەسەر زۆر ماوەیەکى چونکە هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستاندا یەک پەرلەمان تائێستا تێپەڕیوە

کۆبونەوەى ئەنجامداوە . پێشووى خولى ئەندامى ئەو پەرلەمان وتیشى پەیڕەوى ناخۆى

پەرلەمان و یاساى ت��ارق ج��ەوه��ەر، ڕاوێ��ژک��ارى پەرلەمانى سەرۆکى ڕاگەیاندنى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند بۆ دیارینەکراوە وادەی��ەک هیچ

س��پ��اردووه و پێى ح��زب نوێبه ى نێوان په یوه ندییه کانى بتوانێت شارى ن��او له ج��ه م��اوه ر و ح��زب ب��دات پ��ێ گ��ه ش��ه زی��ات��ر هه ولێر داواو ل��ه گ���وێ ن��زی��ک��ه وه ل��ه و و بگرن هاواڵتیان داخوازییه کانى به رنامه کانى پ��رۆژه و ک��ارو له تا به دیهێنانیانى ه��ه وڵ��ى ح���زب ب�����ده ن، الى خ��واس��ت��ه ک��ان��ی��ان خۆشیه وه مامۆستا باهیر سوپاسى ئومێدى کردو لیژنه که ى ئه ندامانى ه��اوک��ارى ب��ه بتوانێت خ��واس��ت مه ڵبه ندى له سه رجه م هه ڤاڵه کانى جێبه جێکردنى ب��ۆ ک��ار هه ولێر ناوچه که جه ماوه رى خواسته کانیان

بکه ن.

حەوتى ڕۆژى نەبێت م��ادەى پێنج مانگ دەنگدانەکە لەسەر 18 مادە کرا حکومەتەوە لە هەندێک مادانە ئەو هەندێکیشیان و هاتبوو ب��ۆم��ان بەپێى و ک��ردووە زیادمان خۆمان ئەو مادانەى کە حکومەتى ناردوێتى خۆمان دەستکاریمان کردووە هەموو لەسەر دەنگى ئێمە دەستکاریەکانى دوو دەستکاریکردنى تەنها درا مادە و چوار مادە کە نەبێت مادە نەهێنا پێویستى دەنگى ب��وو نۆ م��ادە چ��وار دەڵ��ێ زمانى ک��وردى و لە عێراق لەسەرتاسەرى عەرەبى خوێندنگەکاندا بخوێنرێت ئەم مادەیە دەنگى پێویستى نەهێناو گەڕێنرایەوە بۆ دەقە ئەسڵێکەى وە مادەى نۆکە باسى ئەو شوێنانە دەکات کە دەبێت بهێنرێت. بەکار تێدا رەسمى زمانى زۆر وردمان کردۆتەوە ئەوەش دەنگى

کۆبونەوەى پەرلەمان.ن���اوب���راو ئ����ەوەى خ��س��ت��ەڕوو پەیوەندى پەرلەمان کۆبونەوەى ب��ە ڕێ��ک��ەوت��ن��ى ن��ێ��وان الی��ەن��ە

سیاسییەکانەوەهەیە.وتیشى کەى حزبە سیاسییەکان سیادییەکانى پۆستە ل��ەس��ەر حکومەت و پەرلەمان ڕێکەوتن ئەو

کاتە پەرلەمان کۆ دەبێتەوە.عه بدوڵاڵ به ڕێز بارەیەوە، له و ح��اج��ى م���ه ح���م���ود، ئ��ه ن��دام��ى په رله مانى کوردستان له سه ر حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان بە ~ رایگه یاند: هه وڵێک فراکسیۆنه کۆبوونه وه ى بۆ هه یه و کوردستان په رله مانى براوه کانى له ئه نجام بگاته هه وڵه که ئه گه ر کۆبوونه وه که نزیکدا ئایندەیەکى گفتوگۆ تیایدا و ده درێ��ت ئه نجام ده ک��رێ��ت ب��ۆ دۆزی���ن���ه وه ى رێ��و دۆخه ى ئه و بۆ گرنگ شوێنێکى په رله مانى کوردستانى تێکه وتووه.

پێویستى نەهێنا لەو کاتەدا بەشێک وابوو ڕایان کورد پەرلەمانتارانى لە ئەگەر بێتوو لە ناو دەستووردا شتێک هەبێ هاتبێت و لە ناو ئەو یاسایەدا سکااڵ دەت��وان��ی��ن ئێمە نەهاتبێت ئەوەى بۆ دادگا لەبەردەمى بکەین ئەو خااڵنەى دەنگى پێویستى نەهێنا

بیگەڕێنینەوە بۆ یاساکە.ن���اوب���راو ئ����ەوەى خ��س��ت��ەڕوو دانیشتنێک کە بەوەیە پێویستیمان پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ى ل��ەگ��ەڵ بکەین واژۆ یاساکە ئ��ەوەى دواى دیکەدا کۆمارەوە سەرۆک لەالیەن دەکرێت و دەردەچ��ێ��ت و ن��ەش��ر دەک��رێ��ت ئەگەر هەست بەوە کرا هەڵەیەک لە شوێنێکەوە شتێک زیادە هاتبێت و لە یاساکەدا نەهاتبوو دەکرێت لە ڕێگەى یەکالى دادگ��ا ل��ەب��ەردەم سکااڵوە

بکەینەوە.

ته واوى ئاراسته ى نامه یه کیان تاکو کرد سیاسییه کان الیه نه

تر جارێکى تاکو بخه نه وه رێک له کورد پێکهاته ى ده نگه کانى که رکوک په رش و باڵو نه بێت و

به فیرۆ نه چێت.لێدوانێکیدا له باره یه وه له و شه رقولئه وسه ت، رۆژنامه ى بۆ ب���ه ڕێ���ز م���ح���ه م���ه دى ح��اج��ى م��ه ح��م��ود رای��گ��ه ی��ان��دووه له په یوه ندى راب����ردوودا م���اوه ى له پارتى ه��ه ری��ه ک به ک���ردووه دیموکراتى کوردستان و یه کێتى نامه ى و کوردستان نیشتیمانى و بارزانى مه سعود ئاراسته ى سه رکرده بااڵده سته کانى یه کێتى که کردوون لێ داواى ک��ردووه ، ناو بچنه وه حزبه که یان هه ردوو

لیسته دا ئه و ناوى ژێر له بێن که رکوک له ک��وردى ماڵى نێو

نیشتیمانى هاوپه یمانى لیستى کوردى ماڵى ناو و کوردستان

له و شاره رێکبخه نه وه . وته کانیدا ترى به شێکى له ن��اوب��راو ده ڵ��ێ��ت : ب��ارودۆخ��ى شارى که رکوک خراپه و ئه وه شى یه کێتى نێوان ناکۆکییه کانى بۆ و پارتى گێراوه ته وه و ئاشکراشى کردوه و که گله یی له و دوو الیه نه کردووه و پێى وتون که ئه و جۆره ک��ارک��ردن��ه خ��زم��ه ت ب��ه ش��ارى که رکوک ناکات، چونکه ئه و دوو حزبه هێنده ى به رژه وه ندییه کانی هێنده ب��ووه گرنگ ال خۆیان نه ته وه ییه کانیان به رژه وه ندییه

له به رچاو نه گرتووه .

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود : به هۆی ملمالنێی حزبیه وه نه توانرا یه ک لیستی له که رکوک پێکبهێنرێت

حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان به رپرسى نوێى مه ڵبه ندى هه ولێرى )حسدک( دیاریی کرا مه ڵبه ندى هه ورامانى کرده وه

الیەنە کوردستانیەکان بڕیاریان لەسەر تۆمارکردنى سکااڵ نەداوە ئا: ~

3ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 www.jamawarnews.comدیدار

ئەندامى محەمەد، ب��وره��ان عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى لە کوردستانى هاوپەیمانى لە ~ تایبەتى دیدارێکى زمانى « دەکات ئەوە بۆ ئاماژە ناوەڕاستى و باشوور لە کوردى ع��ێ��راق ت��ەن��ه��ا ل��ە ی���ەک پ��ۆل��دا کردووە داوامان ئێمە دەخوێنرێت خوێندن قۆناغەکانى هەموو لە

زمانى کوردى بخوێنرێت«. دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو » ل��ە ب����وارى دام����ەزران����دن و پەروەردەکانى تاقیکردنەوەکان دەرەوەى کوردستانیەکانى ناوچە س��ن��ورى ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ک��ێ��ش��ەی��ان ه���ەب���ووە ب��ۆم��ان

چارەسەرکردووەن«.پێدانى پارە بە خوێندکاران هەرێمى کوردستانیش دەگرێتەوە

لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق دەنگمان داوە بە پڕۆژە یاسایەک ل���ەالی���ەن ل��ی��ژن��ەى پ�����ەروەردە پێشکەش بە ئەنجومەنى نوێنەران دوو کە درا لەسەر دەنگى کراو بڕى یەکەمیان بڕگەى بوو بڕەکە بۆ خوێندکارانى دینار هەزار سى بۆ دووەم ب��ڕگ��ەى و سەرتایى ئامادەیى و ن��اوەن��دى قۆناغى واتە لە قۆناغى حەوت تا قۆناغى دوانزەى ئامادەیى بڕەکەى 50هەزار

س��ەرۆک��ى ئ��ال��وس��ى، میسال ح��زب��ى ئ��وم��ەى ع��ێ��راق��ی��ی��ە لە ~ تایبەتى دیدارێکى ئ���ام���اژە ب��ۆ ئ����ەوە دەک����ات » ه���ەڕەش���ەى ب��ڕی��ن��ى ب��وودج��ەى بونى بەبێ کوردستان هەرێمى بەڵگە هەڵەکى ترى سیاسیی کە

نابێت بەو ئاراستەیەدا بڕوات«.

* ئایا کردەوە سەربازیەکان بۆ ڕەزامەندى بە ئەنبار پارێزگا سەر

پەرلەمانتارە سوننەکان بووە؟نیشتمانى هاوپەیمانى تەنها شیعەکانیش کۆ دەنگ نەبوون لەسەر سەربازییەکانى کردەوە ئەنجامدانى

سەر پارێزگاى ئەنبار.هەرگیز ئ��ەوەی��ن لەگەڵ ئێمە لە ن��ی��ن ع��ێ��راق��ى س��وپ��اى دژى قاعیدە ڕێکخراوى ڕووبەڕبونەوەى خۆزگەى ئێمە ب��ەاڵم داع���ش، و لە مالیکى دەخ��واس��ت ئ��ەوەم��ان خۆى کوتوپڕییەکانى سیاسەتە دورکەوێتەوە و هەوڵى ئەوەبدات کە متمانە لە نێوان خۆی و هاوپەیمانى عێراقییە لیستى و کوردستانى کۆ ئ���ەوەى ب��ۆ بکاتەوە دروس���ت

دەنگێکى نیشتمانى هەبێت.سەربازیەکانى ک��ردەوە لە گەر

یاسا بە بووە بڕیارە ئەم دینارە جێبەجێ وە 2014/10/1 لە و یاسایە لەم مەبەستیش دەکرێت بۆ ئەوەیە خوێندکاران لە خوێندن قۆناغى ئ���ەوەى ب��ۆ دان��ەب��ڕێ��ن سەرەتایى تەواو بکەن کە قۆناغى ن��ەخ��وێ��ن��دەواری��ی��ە، نەهێشتنى هاوکارى ئەوەیە بۆ دووەم��ی��ش خ���وێ���ن���دک���اران ب���ک���رێ���ت ب��ۆ ئ��ەوەى ب��ۆ پێداویستیەکانیان کەسوکاریان بە پێویستیان چیتر بۆ و مادییەوە ڕووى لە نەبێ خویندکارە ه��اوک��ارى ئ���ەوەى ڕێگەیەوە، لەو بکرێت هەژارەکان هەرێمى خوێندکارانى یاسایە ئەو چونکە دەگرێتەوە، کوردستانیش یاسایەک لە عێراق جێبەجێ بکرێت دەگرێتەوە کوردستانیش هەرێمى لە دابیندەکرێت ب��ۆ پ���ارەى و

هەرێمى کوردستان.بڕیارى زیادکردنى دەرماڵەى

خوێندکارانى زانکۆ دراوەدەرماڵەى خوێندکارانى زانکۆ و پەیمانگا بڕیارى زیادکردنى دراوە، هەیە بااڵ خوێندنى لیژنەى بەاڵم عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى لە خوێندکارانى لە بەرپرسن ئەوان بۆ بەاڵم پەیمانگاکان، و زانکۆ بڕیارماندا دەرچووە یاسا ئەوەش

و دەبێت جێبەجێبکرێ.کێشەکانمان چارەسەر کردووە

ئێمە لەو ناوچە کوردستانیانەى

س����ەر پ���ارێ���زگ���اى ئ��ەن��ب��ار بۆ ڕووبەڕبونەوەى تێکدەران بێت ئەوە

کارێکى ڕاستە و لەگەڵیداین.ئەنبار پارێزگاى کێشەى *ئایا تر ئاڵۆز کردەوە سەربازییەکان بە

نابێت؟لە ڕاستیدا سوپاى عێراق سوپاى هەموانە، بەاڵم بونى ئەو هێزانە لە ڕاستێکمان چەند ئەنبار پارێزگاى شکستى یەکەمیان کە پێدەڵێت

دەزگاى هەواڵگری حکومەت.پ��رۆس��ەى شکستى دووەم بڕیار کە نیشتمانییە ئاشتەوای گشتى کۆنگرەى کۆبونەوەى بوو بۆ بکرایە و ئێمەش لە ئاشتەوایەدا ئاشتەواییەى پرۆسە لەو چاومان لە کە بکردایە کوردستان هەرێمى هەرێمى سیاسیەکانى الیەنە نێوان

کوردستان بەدى هاتووە.س�����ێ�����ه�����ەم ش���ک���س���ت���ى وایکردووەکە خزمەتگوزارییەکانە و ه��اواڵت��ی��ان ن��ێ��وان ل��ە متمانە شکستى و نەمێنێ دەوڵ���ەت���دا دام���ودەزگ���اک���ان���ى دەوڵ�����ەت لە ئەوەش کارەکانیاندا بەڕێوەبردنى کەسانى نەبونى بۆ دەگەڕێتەوە

شارەزا و شیاو.ڕووبەڕبونەوەى سوپا ئەرکى ئەرکە ئەو دەبوو نییە، تێکدەران دەزگ��اک��ان��ى و پۆلیس ل��ەالی��ەن

نەکات لەبەر ک��وردى پۆشاکى زمانەکە دەس��ت��وور گ��وێ��رەى بە

لەسەر ئاستى دەرەوەش پێویستمان مافی لە ڕێز کە هەیە واڵتانە بەو م��رۆڤ دەگ��رن بۆ ڕووب��ەڕون��ەوەى

تیرۆر .*هەڕەشەکانى مالیکى بۆ بڕینى چۆن کوردستان هەرێمى بودجەى

دەبینیت؟مالیکى س��ی��اس��ەت��ان��ەى ئ���ەو ب��ەرام��ب��ەر ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان پەیڕەوى دەکات بەڵگەیەکى ترە لە پەیڕەوکردنى تاک ڕەوى و مەرکەزى بوونى دەسەاڵت، ئەو سیاسەتانەى بە جۆرێک بۆ بانگەشەى هەڵبژاردن

ه��ەرێ��م��ى س��ن��ورى دەرەوەى کوردستان بەردەوام سەرپەرەشتى ک��ردووە، پ��ەروەردەم��ان کەرتى خانەقین و کەرکوک پ��ەروەردەى لەگەڵ و بەغداد بۆ بردومانن و وە کردوە کۆبونەوەمان وەزی��ردا و خستۆتەڕوو پێداویستیەکانیان وەزیرى پەروەردەى عێراق بەڵێنى جێبەجێکردنى داواکاریەکانى داوە و تاقیکردنەوەکان ب��وارى لە و هەبووە کێشەیان دام��ەزران��دن��دا

بۆمان چارەسەر کردوون.زمانى کورد تەنها لە یەک

قۆناغ دەخوێنرێتو باشوور لە ک��وردى زمانى یەک لە تەنها عێراق ناوەڕاستى داوام��ان ئێمە دەخوێنرێ پۆلدا قۆناغەکانى هەموو لە ک��ردووە خوێندن زمانى کوردى بخوێنرێت، ئەوە نەمانتوانیوە تائێستا بەاڵم

بخەینە بوارى جێبەجێکردنەوە.پۆشاکى کوردى بە هیچ یاسایەک

قەدەغە نییەپۆشینى شێوەیەک هیچ بە هیچ ل���ە ک������وردى پ��ۆش��اک��ى قەدەغە حکومیدا دامودەزگایەکى نییە هەرکەسێک ئازادە چى لەبەر بە دەتوانن دەکات،فەرمانبەران پ��ۆش��اک��ى ک��وردی��ی��ەوە دەوام���ى ب��ک��ەن و کەس ئ��اس��اى خ��ۆی��ان قەدەغە ئەوە تائێستا نەیتوانیوە ب��ک��ات، ڕەن��گ��ە خ��ەڵ��ک خ��ۆى

ئاسایشى عێراقیەوە جێبەجێبکرایە.بخەمە ڕاس��ت��ێ��ک دەم��ەوێ��ت ژم���ارەى ئ��ێ��س��ت��ادا ل��ە ک��ە ڕوو عێراق ن��اخ��ۆى هێزەکانى ئ��ەو کەس،بە 650ه����ەزار گەشتۆتە پێویستمان هێزى ئێمە وات��اى تێکدەران ڕوبەڕبونەوەى بۆ هەیە پێویستمان بە سوپا نەبوو ناردنى هێزى سوپا بۆ ئەو ناوچانە دەبێتە داگیرکارى پەرەسەندنى ه��ۆى تائیفى و تێکەڵکردنى دۆسییەکان کە ئەمەش بەڵگەیەکى ترمانە بێ چارەسەر لە حکومەت ت��وان��اى تر پرسەکانى پرسەو ئەم کردنى

نیشان دەدات.پێشنیارانە ئ���ەو *ب��ۆچ��ى چارەسەرکردنى بۆ سەرناگرێت

قەیرانەکانى ئەنبار؟پێشنیارێکى و ه��ەوڵ هەموو بۆ ڕوو دەیخەینە خێرخوازانەکە لە قەیرانەکان چارەسەرکردنى ڕەت مالیکیەوە حکومەتى الی��ەن هەیە ڕاستێک ب��ەاڵم دەکرێتەوە، ئەرکى داع��ش ڕووب��ەڕوب��ون��ەوەى هەمومان پێویستە و نیشتیمانییە ئاستى لەسەر پێوەى بین پابەند زان��ی��اری��ەک��ان پێویستە ع��ێ��راق بگەیەنین، خێرا شێوەیەکى بە ئەرکى تێکدەران ڕووبەڕوبونەوەى پۆلیس و سوپا ن��ەک هەمومانە

ڕەسمییە کەواتە کەلتورەکە و جل و بەرگەکەش ئازادە.

کە پرسانەدا لەو بەاڵم دەیبینم، پەیوەستە بە مافى گەالنى عێراقەوە سیاسەتێکى دروست پەیڕەو بکرێت.یاساى دەرک���ردن���ى ل��ە ئێمە ن��ەوت و غ���ازدا دواک��ەوت��ووی��ن لە فیدراڵى ئەنجومەنى دروستکردنى لە زۆر بوارى تردا دوا کەوتوین کە

دەبوو بکرانایە.ب��وودج��ەى بڕینى ه��ەڕەش��ەى بونى بەبێ ک��وردس��ت��ان هەرێمى بەڵگە هەڵه یەکى ترى سیاسیی کە ئاراستەیەدا بەو نابێت کە نابێت

بڕوات.

ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:زمانى کوردى لە باشوور و ناوەڕاستى عێراق تەنها لە یەک پۆلدا دەخوێنرێت

میسال ئالوسى، سەرۆکى حزبى ئومەى عێراقییە:ئەو سیاسەتانەى مالیکى بەرامبەر هەرێمى کوردستان پەیڕەوى دەکات بانگەشەى هەڵبژاردنه

دیمانە: سەرکەوت قارەمان

دیمانە: عومه ر عه بدوڵاڵ

خۆى هێشتا عێراق نوێى دەوڵەتى دەکاتەوە، )140( م��اددەى الیەنگرى بە بەپێ ى ئەو ماددەیە ئەو هەزاران خێزانە عەرەبانەى لە چوارچێوەى بەرنامەى سەدام ناوچەى حسێن بۆ دەرکردنى کوردەکانى بەنەوت دەوڵەمەندى هەرێمى کوردستانی عێراق لەم ناوچەیەدا نیشتەجێ کرابوون، لە کەرکوکەوە بۆ شوێنێکیتر بگوێزرێنەوە. ئەگەرچى لەبارەى ئەم پرۆژانە ئەگەرێکى نەک دژایەتى یەکەمین بەاڵم هەیە، زۆر ناوخۆییەکانى گروپە پ��ارت و ل��ەالی��ەن بەرپرسانى لەالیەن بەڵکو عێراقەوە، تورکەکان خ��رای��ەڕوو. ئەنقەرەوە ب��ااڵى پرۆژەیە ئەم جێبەجێکردنى لەوبڕوایەدان پێکهاتەى دانیشتوانى کەرکوک بەقازانجى مەسەلەیەش ئەم دەگۆڕێت، کوردەکان فۆرمەڵەبوونى ببێتەهۆى دەت��وان��ێ��ت ناوچە لەسەر قەیران نوێی قۆناغێکى بەغدادو لەنێوان عێراق کوردنشینەکانى شوێنگۆڕکێ ى پرۆژەى دانانى ئەنقەرەدا. عەرەبەکانى نیشتەجێ ى کەرکوک لەالیەن دادى پێشووی وەزیرى شبلى(ى )هاشم سوننە مەزهەبى عێراقەوە ڕاگەیەندرا، بەاڵم بڕیارە ئەو لەسەر ماوەیەک دواى ناوبراو سەرکردەکانى لەکارکێشایەوە. دەستى عێراق دەوڵەتى ئۆپۆزسیۆنەکانى گروپە نیگەرانیان لەبارەى ئەگەرى بەرزبوونەوەى لە توندوتیژییە نەتەوەیى و مەزهەبییەکان عێراقدا، هەروەها توندبوونى ناکۆکییەکانى ئەم کوردەکانى شیعە و سوننەو نێوان ئەم جێبەجێکردنى ئەنجامى لە واڵت��ە تورکیا بەرلەمەش دەربڕیوە. پرۆژەیەوە بەرفراوانبوونى پ��رۆس��ەى لە ڕەخ��ن��ەى عێراقەوە ناوچەکانى لە ک��ورد کۆچى هەنگاوەى ئەم گرتبوو، کەرکوک بەرەو بەگۆڕینى پێکهاتەى دانیشتوانى ئەم شارە بەڕێوەچوونى بەرلە کوردەکان بەقازانجى ئایندەى بە سەبارەت کۆتایى ڕاپرسى ئەنقەرە ک��ردب��وو. ئ��ەم ش��ارە ه��ەژم��ار دەڵ��ێ��ت ک��ەرک��وک ک��ە ب��ەڕێ��ژەى )%6(لەخۆگرتووە، جیهانى نەوتى ئەنبارى ى دەب��ێ ب��ەج��ۆرێ��ک ب��ەڕێ��وەب��ب��ردرێ��ت کە پێکهاتە نەتەوەیى و کلتورییە مێژووییەکەى عێراق ک��ۆم��ارى س���ەرۆک بپارێزرێت. ئەردۆغانى تەیب رەجەب بۆ پێشنیازى بۆ ک��ردب��وو تورکیا وەزی��ران��ى س��ەرۆک البردنى نیگەرانییەکانى ئەنقەرە، لیژنەیەک لەالیەن تورکیاوە بۆ کەرکوک بنێردرێت تا ئەم ئاڵوگۆڕەکانى شایەتحاڵى لەنزیکەوە لەم پێشوازى ئەردۆغان بێت. ناوچەیە پێشنیازە ئەم ڕایگەیاند کردو پێشنیازە لەالیەن ئەنقەرەوە شرۆڤە دەکرێت. شارى تورکمانى مێژوویى کەرکوک کەمینەیەکى نەتەوەییەوە ل���ەڕووى ل��ەخ��ۆگ��رت��ووە، تورکیادا لەگەڵ نزیکیان پەیوەندییەکى هێڵى خ��وار کەوتۆتە ک��ەرک��وک هەیە. سنوریى ناوچەى سەربەخۆى کوردنشینى پارێزگا س��ێ ک��ە ک��وردس��ت��ان هەرێمى ل��ەس��ەردەم��ى شکستى ل��ەخ��ۆدەگ��رێ��ت. فەرمانڕەوایى سەدام واتا لە نزیکەى شەش ساڵ لەمەوپێشەوە، دەیان هەزار کورد کە سەردەمانێک نیشتەجێ ى کەرکوک بوون، بۆ ئەم شارە گەڕانەوە. ئێستا کوردەکان بن، ک��ەرک��وک دانیشتوانى زۆری��ن��ەى یەکالکردنەوەى بۆ ڕاپرسى لە بەجۆرێک چارەنووسى شارەکەدا بەئاسانى زۆرینەى دەنگ بەدەستبهێنن. بەپێ ى تێڕوانینەکانى عێراق دەوڵ��ەت��ى لیژنەى چ��اودێ��ران، ڕەزامەندى ڕاب��ردوودا لەکۆبوونەوەکانى گروپانە لەو یەکێک ڕاسپاردەى لەسەر کردبوو ئەوەى پێشنیازى کە دەربڕیبوو )1968( تەمموزى لە عەرەبانەى ئەو حسێنەوە س��ەدام ڕژێمى لەالیەن ەوە لەناوچەکانیترى عێراقەوە بەرەو کەرکوک قەرەبووکردنەوەیان دواى ن��ێ��ردراون،

بگەڕێنەوە بۆ زێدە ڕەسەنەکەى خۆیان.پیتەر هانز )USA Today( سەرچاوە: رۆژنامەى

کەرکوک بەرەیەکى نوێ ى توندوتیژى

به هیچ شێوەیەک پۆشینى پۆشاکى کوردى لە هیچ دامودەزگایەکى

حکویدا قەدەغە نییە

№

№

ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 4www.jamawarnews.com

م���ەج���د ئ���ەم���ی���ن، ئ��ەن��دام��ى لە موسڵ پ��ارێ��زگ��اى ئەنجومەنى دی��دارێ��ک��ى ت��ای��ب��ەت��ى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » بارودۆخى ناوشارى موسڵ بەشێوەیەکى گشتى ناوچەیەک چەند جار زۆر ناجێگیرە لە ناو شارى موسڵ دەکەوێتە دەست داع��ش، چ��ەک��دارەک��ان��ى کۆنترۆڵى شارى دەرەوەى ناوچەکانى ب��ەاڵم ناوچانەى ئەو بەتایبەتى و موسڵ هێزى کۆنترۆڵى ژێ��ر دەک��ەون��ە کە بارۆدۆخى کوردستان پێشمەرگەى

ئەمنى جێگیرە«.

*بارودۆخى ئەمنى موسڵ لە چى ئاستێکدایە؟

موسڵ ن���اوش���ارى ب���ارودۆخ���ى زۆر ناجێگیرە گشتى بەشێوەیەکى شارى ناو لە ناوچەیەک چەند جار کۆنترۆڵى دەست دەکەوێتە موسڵ چەکدارەکانى داعش، بەاڵم ناوچەکانى دەرەوەى شارى موسڵ و بەتایبەتى ئەو ناوچانەى کە دەکەونە ژێر کۆنترۆڵى ه��ێ��زى پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەى ک��وردس��ت��ان

بارۆدۆخى ئەمنى جێگیرە«.ئامادە موسڵ ناوچەکانى *لە ک��ارى ک��راوە بۆ ڕووب��ەڕووب��ون��ەوەى

تێکدەران؟دەرەوەى ئ��ی��دارەى یەکەى 16کۆنترۆڵى ژێر لە موسڵ پارێزگاى

نەجیبە مەحمود، چاالکەوانى دیدارێکى لە ئافرەتان مافەکانى بۆ ئاماژە ~ تایبەتى ئەوە دەکات » کەمى ئافرەتان لە ئەنجومەنى وەزیران پەیوەندى بە

حزبەکانەوە هەیە«.نابراو هێما بۆ ئەوە دەکات »لە فرەژنى کەسێتیدا بارى یاساى ئافرەتێکمان هیچ و چەسپا لەکار دەست پەرلەمان لە نەدى

بکێشیتەوە«.

بەشداریکردن ئافرەتان لە بوارى سیاسى لە پەنجەکانى

دەست تێپەڕ ناکاتسەیرى گشتى ئ��ەگ��ەرب��ە لە بکەین سیاسیەکان پێکهاتە هەرێمى کوردستان ئەوە دەزانین کە ئافرەت بوونى هەیە لە پۆستە ژمارەیان ڕەنگە بەاڵم بااڵکاندا، نەکات تێپەر دەست پەنجەى لە بۆتە ئ��ەوەى ئ��ەوەش��دا لەگەڵ بە هەست و س��ەرن��ج جێگەى بوونیان ناکرێت ئەوە دەگەڕیتەوە بۆ ئەو ڕۆڵە الوازەى ئافرەتن لە نەتواندراوە کە حزبەکاندا ڕیزى هەبێت کاریگەریەکى جۆرە هیچ ناو لە سیاسى سیستمى لەسەر حزبەکاندا هەر وەها لەسەر بڕیارە

سیاسیەکاندا

کوردستاندایە پێشمەرگەى هێزى خۆیان کارەکانى دڵسۆزانە بە و ڕادەپەڕێنن، هەمیشە لە ئامادەباشیدان بۆ ڕووبەڕوبنەوەى هێزەکانى داعش و

قاعیدە و میلشیاکان لەو ناوچانەدا.دابەشدەکرێ چۆن *بوودجەى بەسەر ناوچەکانى پارێزگاى موسڵ؟

گەندەڵى نەینەوا پارێزگاى لە دەوڵەتى دامودەزگاکانى سەرجەم لە چ���ۆن وەک ، گ���رت���ۆت���ەوە گەندەڵى ع��ێ��راق س��ەرت��اس��ەرى ه��ەی��ە؟ ب���ەو پ��ێ��ی��ە پ��ارێ��زگ��اى خۆى تایبەتى ب��وودج��ەى موسڵ بۆ بوودجەیە ل��ەو بەشێک هەیە دەکرێت، خ��ەرج خزمەتگوزاریی و خزمەتگوزارییەکان ئاستى بەاڵم پرۆژەکان ناگاتە ڕادەى پێویست و ئاستێکى لە خەڵک هۆیەشەوە بە

گوزەرانى باشدا نەبێت.خزمەتگوزارى پرۆژەى *نەبونى پژێوى ئاستى س��ەر کردۆتە ک��ارى دواتریش و ش��ارە ئەو دانیشتوانى

پەرەسەندى تیرۆر لەو ناوچەیەدا؟ناو لە پ��رۆژان��ەى ئەو بەى زۆر زۆر دەدرێ��ت ئەنجام موسڵدا شارى ناجێگیرى هۆى بە پرۆژەکان بەى تیرۆر شکستیان خواردووە و ئەمنی

و ڕاگیراوە.*خ���ۆ ئ��ام��ادەک��ردن��ى الی��ەن��ە کوردییەکان بۆ هەڵبژاردنى عێراق لە

چى ئاستێکدایە لە شارى موسڵ؟ ح��زب��ە ک��وردی��ەک��ان ب��ۆ ئ��ەم

دی��ارە ئ��ەوەش ه��ۆک��ارى خۆى دەگەڕیتەوە هۆکارەکانیش هەیە، پەیوەندى یەکەم خ��اڵ دوو بۆ سیاسى ک��ل��ت��ورى و سیستم ب��ە شیوە لەسەر هەیە حزەبەکانەوە پێکردنى ب���ەش���دارى ف��ۆڕم��ى و لەسەر هەڵبژاردنیان و ئافرەتان دوور خۆیان، تواناکانى و بنەما الیەنى لەسەر مەحسووبیەت لە

بەرپرس و بنەماڵە و شەهیدان. بە پەیوەندەى دووەم خاڵى هەیە ئافرەتەکانەوە خودى ڕۆڵى و هەیە سیاسیان باوەرى چەند تا بڕیارى کە بڕیارێک بە نین ملکەچ خۆى تێدا نییە، لە بەشدارى کردنى لە پۆستە بااڵکاندا تا چەند کارى بۆ دەکات بە متمانە بە خۆ بوونەوە. هزرى پیاوساالرى لە ناو هیزە

سیاسیەکاندا زاڵەئەوەى لەگەڵ کۆتا سیستمى الی��ەن��ى ن��ەرێ��ن��ى خ��ۆى ه��ەی��ە و خۆشى ئەرێنى الیەنى هاوکات کۆمەڵگەیەکى لە ل��ەوەى هەیە بوونى خۆمان کۆمەڵگەى وەک سیستمى کۆتا یەکێکە لە ڕێگاکانى کە دەتوانین بڵێن دەسەاڵت ناچار پێکردنى ب��ەش��دارى ب��ە دەک���ات سیاسیەکاندا پۆستە لە ئافرەت نا و یان بمانەوێت ئ��ەوەى لەبەر هیزە ناو لە پیاوسااڵرى ه��زرى بە هەرگیز زاڵ��ە، سیاسیەکاندا خواستى خۆى و ڕێگە بە ئافرەت

موسل زیادى کرد.دەنگى کورد تەنها لە 16 یەکەى ئیدارى شارى موسڵدایە دەنگى کەمى ئیدارە و موسڵ شارى ناو لە کورد ترسێکمان هیچ ، عەرەبیەکاندایە نییە لە دەنگدەرانى کورد و کورد بە

مەدەنى بکەن.هیچ ئافرەتێکمان نەبینى دەست لە

کار بکێشێتەوە ئەو ئافرەتانەى کە لە پەرلەمانى کار نەیانتوانیوە بوون کوردستان نموونەشمان و بکەن ئافرەتان بۆ ئەوەیە کە لە یاساى بارى کەسێتیدا فرەژنى چەسپا و هیچ ئافرەتێکمان

نوێنەران ئەنجومەنى هەڵبژاردنەى و دەک��ەن بەشدارى جیا لیستی بە کاریگەرى و ئەمەش کاریگەرى نابێت لە کوردى دەنگى کەمکردنى لەسەر هەڵبژاردنى لە چونکە پارێزگاکەدا، پاێزگاکاندا دەنگى کورد لە پارێزگاى

پۆستە لە بێت بەشدار کە نادات بااڵکاندا.

دەزان��م گرینگى ب��ە ه��ەروەه��ا لە زۆر ڕی��ژەی��ەک��ى ڕاس��ت��ە بیڵێم جارێکى بەاڵم دەنگدەرن، ئافرەتان تر دابەش بوونى ئافرەتان بە سەر الیەنە سیاسییەکان و دواجار بەسەر پى زۆرى زیانى ،ئەوە کان کوتلە پێشتریش دی��ارە وە گەیاندوون، پ��ی��اوەک��ان ج��ار زۆر بینیومانن بڕیاریان بۆ ئافرەتان داوە کە دەنگ

بدەن بە کێ .کەمى ئافرەتان لە ئەنجومەنى

وەزیران پەیوەندى بە حزبەکانەوە هەیە

ک��ەم��ى ڕێ���ژەى ئ��اف��رەت��ان لە بە پەیوەنى وەزی��ران ئەنجومەنى حیزبەکانەوە هەیە تاچەند ڕاستگۆن دروشمەکانیان و ووت���ار ل��ەگ��ەڵ پێناو لە ک��ردۆت��ەوە ب��ەرزی��ان کە وبەتایبەت سیکووالر کۆمەڵگەیەکى ئەگەر دی��ارە ئافرەتان، مافەکانى ل��ە ه��ەم��وو ب���واره ج��ی��اوازەک��ان��دا بە ئافرەتى دەیەها بکەین سەیر حزبەکاندا خودى لەناو هەر توانا لەدەوەرى ئەوەى جاى چ جا هەن حزبەکان، واتە دەتوانم بڵێم هێشتا زاڵە پیاوساالرى و خێلەکەى بیر بەسەر حزبەکاندا کە نەیان توانیاوە پێشەوەى هاتنە ب��ە س��ەب��ارەت خۆیان بااڵکان پۆستە لە ئافرەتان بە حزبەکانیان و ب��ک��ەن ڕزگ���ار

دڵسۆزى هەستى نیشتمانى بەشدارى پرۆسەى هەڵبژاردن دەکەن.

پێشنیارێک چەند ئێستادا *لە پارێزگاى بوونى هەرێم بە بۆ هەیە موسڵ ئایا هەڵویستى کورد چۆنە لەو

بارەیەوە؟شانشینە عەرەبیشدا واڵتانى لە هەیە ع��ەرەب��ى ی��ەک��گ��رت��ووەک��ان��ى پەیڕەو ئیتحادى فیدراڵى سیستەمى دەک����ەن ن��م��ون��ەى س��ەرک��ەوت��وی��ان عێراقیش ب��ۆ ک����ردووە پێشکەش تەنها و گ��ون��ج��اوە چ���ارەس���ەرى فیدراڵى سیستەمى پەیڕەوکردنى خۆى کاروبارانەى و یاسا بەو هەر سایەى ژێ��ر ل��ە و جێبەجێبکات سیاسى ژیانى فیدراڵدا عێراقێکى

خۆى پەیڕەو بکات .

لەکار پەرلەمان دەست لە نەدى بکێشیتەوە یان کاریگەرى دروست

بکات لەسەر نوینەرى لیستەکانلێ ئافرەتان تەنها ئ��ەوەش ئەوە ،بەڵکو نین بەرپرسیار هیزە ب��ەرن��ام��ەى و پ���الن ب��ە کردنى الواز ب��ۆ سیاسیەکانە

پیگەى سیاسى ئافرەت. .

بە هۆى خراپى بارى ئەمنى پرۆژەکانى پارێزگاى موسڵ وەستاون

چاالکەوانێکى بوارى مافەکانى ئافرەتان: ئەو ئافرەتانەى لە پەرلەمان بوون نەیانتوانیوە کار بۆ ئافرەتان بکەن

دیمانە: ~

دیمانە: ~

پێش بخەژێرپێتەوە »جیهان ئەوەى جیهان زاڵ بێت بەسەردا«.ئەمڕۆى کێشەى گەورەترین ئیرادەو نەبوونى لەوانەیە ئێمە بریاڕدان بێت هەمیشە بەوشێوەیە ئیرادەیان م��رۆڤ هەندێک ب��ووە هەوڵبدەن توانیویانە هەبووەو وخەونەکانیان بکەنە ڕاستى لەگەڵ هەبوون کۆمەڵێکیش ئ��ەوەش��دا ڕێکەوتنێک چاوەڕوانى ب��ەردەوام هەوڵیان شێوەیەک بەهیچ بون لەمێشکى ئ��ەوەدا لەگەڵ ن��ەداوە خ��ۆی��ان��دا ب���ەه���ەزاران گ��رف��ت و یان دروس��ت��ک��ردووە کێشەیان بکەن ئیشێک ویستویانە زۆرجار چونکە بڕیاڕبدەن، نەیانتوانیوە بۆ دەرئەنجامێکیان لەخۆیانەوە

داناوە.یەکێکە ب��ڕواب��ەخ��ۆب��وون کەدەبێتە گەورانەى لەوهۆکارە

هۆى سەرکەوتنى مرۆڤ.بەخۆى ب��ڕواى تاکێک ه��ەر دێنێت شکست بێگومان نەمێنێت مرۆڤ دەبێت ژیاندا لەبوارەکانى ل��ەه��ە م���وو ب��وارێ��ک ب����ڕواى بە بڕوابەخۆنەبونیش هەبێت خ��ۆى مرۆڤ نادرووستەوە لەپەروەردەى پ��ەروەردە شێوازى دەبێت توشى کردن ڕۆڵێکى کاریگەر دەبینێت بۆ بەخۆى بڕواى لەمنداڵییەوە ئەوەى لەکۆمەڵگاى لەبەرئەوەى نەبێت کەسێک چاوەڕێى دەبێت کوردیدا بێت بریاڕ لەژیانت بدات کۆمەڵگەى ئەو نەگەشتۆتە هێشتا ک���وردى بڕیاڕ خۆیان تاکەکان کە ئاستەى تائێستاش ب��دەن ژیانیان لەسەر ناتوانن گەنجەکان لەکوردستاندا ئەو ئامانجەى هەیانە بەدڵى خۆیان ماڵەوەى ئەگەر تەنانەت بیپێکن کۆمەڵگا ب���دات ڕێگە گەنجەکە ڕێگردەبێت لەبەردەم خواستەکانیان زۆر کە وشەیەکە عەیبە وش��ەى ناو تاکەکانى وشەیە هەرئەو زاڵە کۆمەڵ بێ ئومێد کردووە کوردستان ئێستاش لەڕووى هەندێ کەلتوورەوە تاکەکانى داخ��راوە کۆمەڵگایەکى دەستەمۆ و ملکەچ بار دێنێت تاکێک بەبێ ویستى خۆى ئاڕاستە دەکرێت.دراوە گ��رێ ئ��ەو ئ��ی��رادەى ل��ەدەرەوەى خێڵەوە بەئیرادەى نییە دەسەاڵتى خێل دەسەاڵتێک تەحەکومى پێوە بکات کۆمەڵگایەک و شت بەهەندێک دەدات ڕێگە دەک��ات یاسا قسەلەسەرکردنى س��ن��ورێ��ک دەک��ێ��ش��ێ��ت وس���زاى شکێنى کەسنور دەدات ئەوانە تونڕەویە ئەم گومان بێ دەکەن نییە ئاینییەکان دەقە بەرهەمى بەڵکو هەلومەرجێکى کۆمەاڵیەتى و سیاسى وفەرهەنگى وئابوورى و ناوچەیى وجیهانییە ئەم هۆکارانە ش��ەرم ه��ۆى دەبێتە ه��ەم��ووى کردنى گەنجان و والە گەنج دەکات بەخۆى ب��ڕواى و بێت ئومێد بێ توانا بێ مرۆڤێک هیچ نەمێنێت توانایەى ئ��ەو بەمەرجێک نییە لەچیداسەرفى ب��زان��ى هەیەتى

دەکات.

باوەڕبوون بەخود

سروە ئەحمەد

کەمى ئافرەتان لە ئەنجومەنى وەزیران

پەیوەندى №بە حزبەکانەوەیه

ئەو ناوچانەى دەکەونە ژێر کۆنترۆڵى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بارۆدۆخى ئەمنى

جێگیرە

№

№

№

ڕاپۆرت

5ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 www.jamawarnews.comکورد له میدیاکه نه وه

)شیکاگۆ ڕۆژن���ام���ەى ڕاپۆرتێکى ل��ە ت��ری��ب��ۆن( ش��ی��ک��اری��دا ل���ەژێ���رن���اوى )وان���ەک���ان���ی ع���ێ���راق بۆ ڕەخنە کۆمەڵێک ئەمریکا( و واشنتۆن سیاسەتى لە

دەوڵەتى عێراق دەگرێت.هاتووە: راپ��ۆرت��ەدا لەو لە عێراق لە توندوتیژیی سەربازانى زی��ادب��وون��دای��ە، هێز، زەب��ری بە عێراقیش چەکدارە گروپە توانیویانە کۆنتڕۆڵ تیرۆریستەکان بکەن، هەر ئەم مەسەلەیەش رۆژگارێ ئەمریکاى پەلکێشى عێراق کرد بەاڵم ئەم جەنگە هێزی سەرەکی سەرچاوەی دەس��ەاڵت��ە وات���ا ئەمریکا خستە ئ��ەخ��الق��ی��ی��ەک��ەی سەروەختێ ژێرپرسیارەوە. دەیانویست عێراقییەکان سەربازانی کات بەزووترین

ملمالنێیەکى دواییدا سااڵنەى لەم دووژم��ن��ان��ە ل��ەن��ێ��وان واڵت���ان ع��ێ��راق و بەراورد بە عێراقییەکان هەبوو، سوریا زیاتریان نیگەرانییەکى سوریادا لەگەڵ بەهۆى ه��ەی��ە ک���وردەک���ان ل��ەه��ەم��ب��ەر فاکتەرى جیۆگرافیایى کوردستانى باشور عێراقەوە کە زۆرترین دانیشتوانى کوردیان پشتیوانى بەهۆى سوریا لەخۆگرتووە، ناهاوسەنگى و بۆ لە کوردەکانەوە هەوڵى عێراقدا لە سەقامگیریى جێگیرنەکردنى ئاسۆى )1991( ساڵى لە ب��ەاڵم دەدا، بە سیاسەتانە چەشنە ئ��ەو ئایندەى تاریک دەهاتەبەرچاو، کاتێک کە دوورنماى کوردستانى بۆ ڕاستەقینە سەربەخۆیى عێراق هاتەئارا، بۆ ئەم دەوڵەتەى عەرەب چونکە ن��ەب��وو، خ��ۆش سوریا بۆ وات��ا ژمارەیەک خاوەنى واڵتەکەى سنورەکانى لە کەمینەى زمانى وەک: کوردو ئەرمەنى و درۆزییەکان، ع��ەل��ەوى، وەک: ئایینى

مەسیحییەکان و جولەکەکان و... بوو.کوردەکانى ل��ە س��وری��ا پشتیوانى ت����ورک����ی����اش ب����ەه����ۆى م���ەس���ەل���ە پشتیوانى ب��وو، جیۆپۆلۆتیکییەکانەوە )PKK( جددیانەى سورییەکان لە حیزبىتێکۆشەرە تورکیا کە ئەوەى بووەهۆى سوریا کوردەکانى نوێیەکانى دێرین و ئۆرگانیزەو خ��ۆی��دا خاکەکەى ن��او ل��ە دوژمنیایەتییە هەرچەندە بکات، بەهێز دێرین و نوێیەکانى سوریا لەگەڵ تورکیادا ک��وردەوە مەسەلەى بە پەیوەندییەکى نییە، بەاڵم لەگەڵ بوونى ئەمەشدا سوریا ک��وردەک��ان هاوکاریکردنى لە دەستى دوژمنایەتییە بەهۆى سوریا هەڵنەگرت، لەسەر تورکیا لەگەڵ ڕیشەدارەکانییەوە )ئەسکەندەروونەى ناوچەکانى کێشەى ئ��ەم��ڕۆ(و ئ��اوەک��ان��ى ڕووب����ارى ف��ورات بەتایبەتى بەهۆى دروستکردنى بەنداوێک ڕووب��ارى لەسەر تورکەکانەوە لەالیەن هەمبەر لە نیگەرانییەکانى ف���ورات و ئیسرائیل، تورکیاو هاوکاریى یەکێتى و لە سود واڵتە بەم دژ دەیویست سوریا

ئەمریکا لەم واڵتە بچنە دەرەوە، بەاڵم زیادبوونى توندوتیژییەکان و نیگەتیڤە خاڵێکی لەعێراقدا، مانشێتی هەر کوشتن هەواڵى دنیادا لە ڕەنگە رۆژنامەکانە. ئەگەر ک��ە بێت ع��ێ��راق تەنها )25( ت��ەن��ه��ا ل���ەوێ رۆژێ����ک دەتوانرێت بکوژرێت، مەدەنی رۆژێکی رۆژە ئ��ەو کە بوترێ

باش بووە!.نوسیویەتی: ڕاپ��ۆرت��ە ئ��ەم هەرێمى کوردستان تاکە ناوچەى لە ئاسایشە و ئ��ارام��ى لە پڕ ئارامى توانیویانە ع��ێ��راق��دا، بپارێزن، خ��ۆی��ان ن��اوچ��ەک��ەى زوو ناوچەیەش ئەو هەرچەندە هەڕەشەى ژێر دەکەوێتە زوو لە کە تیرۆریستییەکان هێزە عێراقدا باشورى و ناوەڕاست خۆیان مەاڵس داوە و لە هەلێک بەاڵم تەقینەوە، بۆ دەگەڕێن وادیارە بارودۆخەکە بەرەو خراپ بەرنامەیەکى ئەگەر دەچێت هەرێمە بەڕێوەبردنى بۆ تۆکمە

دەچنە ئەوانیش دانەڕێژرێت، تیرۆر مەترسى سێبەرى ژێ��ر

ئەمریکا کە بۆ پەندێکە عێراق، یەک ن��ەک جیاواز چ��اوى دوو

ب��ەغ��دادەوە. هەڕەشەکانى و ج��ی��اوازەى ن��اوچ��ە دوو ئ��ەم

م��ام��ەڵ��ەی��ان سیاسەتێک لەگەڵدا بکات.

مەسەلەى کورد وەربگرێت.م��ی��وان��دارى چەندینجار دیمەشق واڵتانى ئۆپۆزسیۆنەکانى ڕێ��ک��خ��راوە پشتیوانى بەنهێنیانە کردووەو دراوسێ ى بنکە )1980( ساڵى ل��ە ل��ێ��ک��ردوون، ئ��ازادی��خ��وازى س��وپ��اى نهێنییەکانى هەبوون، بیقاع دەشتى لە ئەرمەنستان نهێنى س��وپ��اى هێرشى ج��ارج��ارەش )ASALA( ئەرمەنستان ئازادیخوازى چڕ تورکیا ئامانجەکانى لەسەر خ��ۆى ئۆجەالن( )عەبدوڵاڵ بەاڵم دەک���ردەوە. هێزەکانى پەروەردەکردنى بوونى لەگەڵ لە پشتیوانى س��وری��او ل��ە )PKK(کوردەکانى ئەم واڵتە لە ئەو، هەرگیز لە ناوخۆى خاکى سوریاوە هێرشى نەبردۆتە سەر تورکیا. لە باکورى عێراق پشتیوانى لە )PKK( دەکردو تورکیاش لەبرى ئەوەى سوریا بکاتە ئامانج، هێرشى دەبردە سەر زۆر سیاسەتى عێراق. سااڵنێکى باکورى لە پشتیوانى بۆ سوریا تەماحکارانەى کاتەى ئەو تا بوو، ب��ەردەوام )PKK(ئۆجەالن )وەک سەرکردەیەک لە تاراوگە( سوریاى جێهێشت و بەرەو ئەوروپاو ئەفریقا بۆ ڕفێندراو سەرەنجام دوورخ��رای��ەوەو

زیندانەکانى تورکیا گوێزرایەوە.ئامانجى سوریا لە ڕاستیدا هاریکاریى دروشمە سەرەکى و ڕاستەقینەکانى حیزبى ئامانجەکەى بەڵکو ن��ەب��وو، )PKK(لەو ه��ەن��دێ ل��ەس��ەر ب��وو کێشمەکێش کێشەیان ئەنقەرە لەگەڵ کە ناوچانەى هۆیە ل��ەب��ەرئ��ەم ه���ەب���وو. ل���ەس���ەرى ناتوانێ دەوڵەتى سوریا ساڵەهایە چاوى سەربەخۆییەکیتر لە کوردستانى تورکیادا ببینێت، هەروەک چۆن لە سااڵنى )1991-1992( لەناو کوردەکانى عێراقدا هاتەئارا. سوریا پشتیوانى ئاشکرا بەشێوەیەکى لە عێراق بۆ هەڵخەڵەتاندنى تورکیا بوو، لە سیاسەتە چەشنە ئەو کاتێک بەاڵم سوریاى بەرژەوەندییەکانى م��اوەدرێ��ژدا دابین نەکرد و بووەهۆى ئەوەى کە تورکیا بکات، لە سوریا هەڕەشەى دەستوەردان

سوریا دەستى لێکێشایەوە.*واڵتانیترى جیهانى عەرەب

بەهەمانشێوەى عەرەبى واڵتانیترى

مەسەلەى تێکەاڵوى س��وری��ا، ع��ێ��راق و عەرەبى دەوڵەتێکیترى نەبوون و ک��ورد نابینین کە خاوەنى کەمینەى کورد بێت، لەوانەیە کە کەم زۆر بەشێکى لە جگە ئ��وردن و ل��ە پ��ەراگ��ەن��دە بەشێوەیەکى لە بەدەر هەبن. شوێنەکانیتردا لوبنان و کرا، باس پێشتر کە سوریا دەوڵەتى هیچ دەوڵەتێکى عەرەبى کە بەشێوەیەکى سەرەکى پشتیوانى لە دروشم و ئارەزووى کوردەکان بکات، بوونى نییە. هەڵبەتە لەم نێوانەدا جیاکارییەکیش هەیە، پشتیوانى و ئیسالمگەراکانى لە هەندێ پشتگیریى ه��ەن��دێ دەوڵ��ەت��ى ع��ەرەب��ى ل��ە حیزبە ئیسالمییەکانى کورد لە عێراق نمونەیەکى بەاڵم مەسەلەیەیە، ئەم جیاکارییەکانى لەگەڵ بوونى ئەمەشدا زۆربەى دەوڵەتانى تەنانەت ل��ە س��وری��ا، ب���ەدەر ع��ەرەب��ى دەوڵەتانى دژ بە سەدام حسێن، پشتیوانى ن��ەک��ردووە. ک��وردەک��ان بزووتنەوەى لە کە ئەمەیە ک��ارەش ئەم بەڵگەى تەنها هیچ واڵتێکى عەرەبى خوازیارى بزوواندنى واڵتانى لە نین جوداخوازانە پرۆسیسى دەوڵەتانى زۆینەى چونکە عەرەبیدا، ن��ەژادى، فرەچەشنى خاوەنى عەرەبى کوردەکانى کە زمانن کەمینەى ئایینى و زۆرینەى لەوانەو نمونەیەکە کوردستان ئەم کەمینانە توندوتیژى و بێبەشکردنیان

لەهەمبەر ئەنجام دراوە.لە جودایخوازانە ئینتیماى لە ترس بزواندن هاندان و ڕێگاى وەک ناوچەکەدا وایە بۆ بەش بەش کردنى )عەرەبستانى )دەوڵەتانى و )ک��وێ��ت( و سعودییە( ناوچەى کەنداوى فارس(. نمونەى دێرین سعودییەو عەرەبستانى ب���وارەدا، ل��ەم کوێت و تائەندازەیەک واڵتانیترى کەنداوى ملمالنێى ل��ە ک��ورد ئێستاش ف��ارس��ە. ماددى زیانێکى ئەسەد، بەشار لەگەڵ کۆمەڵگاى بەرکەوتووە، زۆرى گیانى و هەمبەر لە نیگەرانن زۆر نێودەوڵەتیش ئەو گەردەلولى کردەى دەرەنجامەکانى مافى چونکە سوریا، ناوخۆییەى شەڕە ژێر کەوتۆتە ن��ەت��ەوەی��ەک وەک ک��ورد

مەترسییەوە.نوسینى: میخایل کۆلێنزدن

هەرێمى کوردستان تاکە ناوچەى پڕ لە ئارامى و ئاسایش لە عیراقدا

ڕەوتى سیاسیانەى کورد لە سوریا

وه رگێڕانی: ~

وه رگێڕانی: ~

وەک ئەردۆغان ساتەى ئەو دەستى تورکیا وەزیرى سەرۆک ئومێدى هەمووان ک��رد، بەکار چارەنوسى کە هەبوو ئەوەمان دەوڵەتى تورکیا بەرەو ئاشتەوایى

ڕاستەقینەکان دەڕوات.ئەردۆغان بەهەمان ئەندازەى سەرۆکە مێژووییەکانى واڵتەکەى، بەاڵم توندە کورد بە بەرامبەر دەس���ەاڵت���ى ب��ەس��ەر س��وپ��ادا لەهەمانکاتدا ئەو بەاڵم ناشکێ، ک��ەس��ێ��ک��ى چ���ان���س���خ���وازەو ه����ەوڵ و ب���ەدواداچ���وون���ى ئ��ەو بۆ ئومێدە ک��اڵوڕۆژن��ەى تەنها ئ��ەوەش تورکیا، ڕزگ��ارک��ردن��ى ناوبانگێکە کە ئەردۆغان بۆخۆى دەستەبەر کردووە. دواى چەندین کارەکانى دەستپێکى لە ساڵ ئەردۆغان، وەزیرایەتى سەرۆک نین خۆشحاڵ هیچ چ��اودێ��ران ب��ەرای��ی��ەک��ان��ى شکستە ل���ە پرۆسەى نوێیەى قۆناغە ئ��ەم ک��ورد، و تورکیا ئاشتەوایى ڕاوەستاندنى بۆ ئەوروپا بەاڵم م��ەرج��ى وەک ک���ورد ش���ەڕى

قبوڵکردنى گفتوگۆى دەستپێکى وەرگرتنى لەهەمبەر و تورکیا مەسەلەی ئ��اب��ورى و ئیمتیازاتى دەستکەوتى تەنها دیبلۆماسیشى، ئەردۆغان ئەردۆغانە. حکومەتەکەى ت��وان��ى ک��وردەک��ان ل��ەو م��اوەی��ەدا ئاشتییەوە بەناوى هەڵبخەڵەتێنێت جەنگ ڕابگرێت، بەاڵم سەرکردایەتى پ��ەک��ەک��ەش ل���ەم���اوەى پ��ای��ی��زى ئاشتەوایى مەسەلەی ئەمساڵدا پرسیارەوە. ژێر خستە تورکیا لە بەالى کۆشکى سپیشیەوە کارەکەى ئەردۆغان هەر لە سنوری بانگەشەدا لەپێناو تورکیا دەوڵەتى مایەوە، زی��اد ک��ورد کێشەی چ��ارەس��ەرى سوپا، دەبردەبەر پەناى لەئەندازە لەوانەیە بە ڕێگاخۆشکەرێک دابنرێت چەک، بە ک��ورد بنەبڕکردنى بۆ ئاشتى دەستەبەرکردنى ئەمەش ئەنقەرە دەخستە و نێوان کورد لە مەترسییەوە، بەاڵم ئێستا بەباشترین دواچانس لەپێناو هێنانەدى پالنێکى تورکیادایە، ل��ەب��ەردەم پۆزەتیڤ یەکێتى ک��ردن��ى ڕازى ئ��ەوی��ش مافە بەخشینى لەڕێگەى ئەوروپایە

نەتەوەییەکان بە کورد. هێشتاش ئ��ەم��ەش��دا ل��ەگ��ەڵ

ئەنقەرە بۆئەمەى نیشانەیەک یاخود ئەردۆغان ئەو وانەیەى کە ئەرمەنەوە کوشتارى لە دەبوایە ناکەوێت. بەرچاو ببن، فێرى لە خ��ۆی��ان هێشتاش ئ����ەوان خەڵکانێک ل��ەگ��ەڵ قسەکردن دەپارێزن کە باس لە مافى کورد بەدڵنیاییەوە چاودێرانی دەکەن. بۆ نێودەوڵەتیش کۆمەڵگاى دانوستاندنەکانى دی��دارەک��ان و ناکرێن، بانگهێشت ئاشتەوایى ئ���ەگ���ەرچ���ى ب���زووت���ن���ەوەی پەکەکەوە لەالیەن جەماوەریى لە بەرفراوانى بەشێکى تائێستا لەژێر تورکیا کوردستانى خاکى ئەمەشدا لەگەڵ کۆنتڕۆڵدایە. کەمکردنەوەى تواناى تورکیا ڕۆڵى ئەو هەموو هەواڵنەى هەیە مافەکانی لەپێناو پەکەکە کە

کورد ئەنجامی دەدات. ئەگەر ئ��ەم��ەش س����ەرەڕاى سەرنەگرێت، تورکیا لە ئاشتى نییە توانایدا لە دەوڵەتە ئەو بنچینەییەکانی پرسیارە وەاڵمى ی��ەک��ێ��ت��ى ئ���ەوروپ���ا ب��دات��ەوە کێشەى کەى ئەمەى دەرب��ارەى ک���ورد ب��ە ئ��اش��ت��ى چ��ارەس��ەر لەکاتێکدا پاڵنەرى تەواو دەکات مێزى ل��ەس��ەر ئاشتەوایى ب��ۆ

دانوستاندن هەیە؟.

*رۆژنامەی نیویۆرک تایمز

وه رگێڕانی: ~

تورکیا و پرۆسەى ئاشتەوایى کورد

ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 6www.jamawarnews.comبیروڕا

ل���ەخ���ۆب���ای���ى ب�������وون، وات����ە نێوگێژاوى کەوتنە )ل��ەخ��ۆگ��ۆڕان( و خۆپەرستى، واتە بەگەورە سەیرکردنى کردوەو توناو لێهاتووى خودى مرۆڤەکە خۆى و بەسووک سەیرکردن و گاڵتەجاڕى سوکایەتى بەبەرامبەرەکان و ک��ردن پێ کردنیان، ئەوەش نەریت و سیفەتێکى بەدرێژایى قۆناغى بەرەى مرۆڤایەتییە لەسەرانسەر ژیان و بەدرێژایى مێژوو ئەو ئەنجامەکانى بێ ئەوەى جیهاندا، ببنە گومڕابوونە، ب��وون و لەخۆبایى ئایندەو نەوەکانى بۆ ئەزموونێک کۆمەڵە جیاجیاکانى بەرەى مرۆڤایەتى.ل��ەق��ۆن��اغ��ى م���ێ���ژووى ک��ۆن��دا پاشاى پ��ێ��ن��ج��ەم(ى )ئ���ەردەوان���ى )208-224ز( کەلەسااڵنى ئەشکانى بەشى گەورەترین فەرمانڕەوایەتى خۆى دەکردو ناوەڕاستى خۆرهەاڵتى بەپاڵەوان و گەورەى سەر زەوى دادەناو واى دابووە قەڵەم کەپەروەردگار لەبەر خاترى ئەو شەو وڕۆژى دروست کردووەو باران دەبارێنێت و خەڵکى بۆ بەندایەتى خۆى دروست کردووە. ئەوەندە لەخۆى تەنانەت نەبێت وێ��ن��ەى ب��وو رازى

نامەیەکى پاپکان ئەردەشێرى کاتێک لێکرد داواى تیایدا ک��ردوو ئاراستە تەختى شاهانى چۆڵ بکات و دەسەاڵتى پێنجەم ئ��ەردەوان��ى جێ بهێڵێت، بۆ زۆرت )تۆیەک دای��ەوە: وەاڵمى وەها بۆخۆت هێناو دوژمنایەتى خۆت کرد، ئەى شوانى کۆچەرى نەفام، کێ رێگاى بکەیت و پاشایەتى داواى پ��ێ دای��ت بەواتا تاجى شاهانە بکەیتە سەرت؟( خێڵەکى کۆچەرى ئەردەشێرى )ئەى پاشایەتى و شیاوى کوا تۆ دواکەوتوو دەسەاڵتى؟ بەڵکو پاشایەتى تەنها بۆ دەسەاڵتداران و خاوەن موڵک و بنەماڵە کاتێک سەردەمى بەاڵم ناسراوەکانە(، ئ�����ەردەوان ت���ەواو ب��وو ئ��ەردەش��ێ��ر پایتەختى بەسەر دەستى هەر نەک لە)تەیسەفون(، گرت ئەشکانییەکاندا ڕیسواو بەشێوازێک ئەردەوانى بەڵکو دەس��ت کەپارچە ک��رد، تەفروتونا الی��ەن��گ��رەک��ان��ى ن��ەک��ەوت الش��ەک��ەى )ئەردەشێر( لەترسى تیابشارنەوە ستەمدیدە ج��ەم��اوەرى نەفرەتى و

لەدەستى.ناوەڕاستیشدا مێژووى لەقۆناغى ئیسالمى ع��ەرەب��ى ش���ااڵوى کاتێک ساسانىدا دەوڵ��ەت��ى ل�����ەدەروازەى )ی����ەزدگ����وردى س��ێ��ه��ەم( پ��اش��اى هات و ش��ااڵوە بەو گاڵتەى ساسانى کرد، سەیرى نەفام ب��ەس��وک و زۆر بوو بایى لەخۆى ئەوەندە بەڕادەیەک لەبەر زەوى )پەروەردگار وابوو پێ ى بێ ئەویش دروستکردووەو ئەو خاترى

ببێت، لێئاوا خۆرى نەدەکرد باوەڕى بەاڵم کاتێک مەرگى دەسەاڵتى لێنزیک دەرکرا لەدەسەاڵت هەر نەک بووەوە، زەوییەک بستە لەفەرەنسادا بەڵکو س��ەرى ب��ەئ��اوارەی��ى نەیگرتەخۆى و مێژووەوە. پەراوێزى کەوتە نایەوەو هاوچەرخیشدا م��ێ��ژووى لەقۆناغى )ئ��ەدۆڵ��ف ه��ی��ت��ل��ەر/1889-1945ز( بوو مێژوویى نزیکى نموونەیەکى دووەمدا جیهانى جەنگى کەلەسااڵنى بۆتە تاکە زلهێزو دەسەاڵتدارى جیهان و سەرجەم دەوڵەت و سەرۆک دەوڵەتانى دەک��رد، بۆ وردی���ان حسابى جیهان کاتێک دژایەتى هەموو جیهانى دەکردو بەشێکى گەورەى جیهانى قوتدا، بەاڵم کاتێک شکست رووى تێکرد، کەسێک ون چۆن لەکوێ و الشەکەى نەیزانى بوو، فەوتا؟ خۆى کوشت یان کوژرا؟

نێژرا یان سووتا؟ لەئاستى ئەو راستیانەى سەرەوە، ئیدى )کەبۆچى بپرسین دەک��رێ��ت رابردوو لەئەزموونەکانى سوود مرۆڤ لەخۆبایى بەو کۆتایى وەرن��اگ��رێ و ئەگەر ناهێنن؟( گومڕابوونە ب��وون و لەوە ک��وردەوارى کۆمەڵى ئەندامانى گەالنى هى نموونانە ئ��ەو دەپ��رس��ن دیدەو ستەم لەڕابردوودا کورد ترن و لەخۆبایى هەرگیز ب��ووە، چەوساوە ب��ەو دەردە ت��اچ��ارەن��ووس��ى ن��ەب��ووە وانىیە دەڵێین لەوەاڵمدا ئەوا بچێت؟ ناوچەییەکانى ف��ەرم��ان��ڕەوا بەڵکو قۆناغەکانى بەدرێژایى کوردستانیش

تیادا دەسەاڵتدارێتى نىیە کەس بۆ شایەنى هەر هێز دەس��ەاڵت و بکات و ئەوە، تەنانەت کاتێک )سەعدى کوڕى سوپا ئەو سەرکردەى وەقاس( ئەبى عەرەبییە ئیسالمییە، نوێنەرێکى ناردە الى پاشاى ساسانى بۆ خۆبەدەستەوە دان و مل کەچ بوون بۆ دەوڵەتى عەرەبى پێهات و گاڵتەى ئەوەندەى ئیسالمى، لەبەرامبەر ک��ردن سەیرى بەسووک خۆڵى )سەبەتەیەک بە وتەیەک هیچ تیسەفون( کەداى بەنوێنەرى سەرکردەى ئەو لەسەر بەڕێیکردن(، عەرەبەکان بڕوایەى کەئەوانەى کۆچەرى.. پێپەتى، وەها ئەوەن هەرشایانى نشین بیابان خۆر کاتێک ب��ەاڵم بدرێنەوە، وەاڵم عەرەبە ب��وو ئ��اوا لەساسانىیەکان پایتەختى ه��ەر ن��ەک موسڵمانەکان دەستیان داگیرکردو ساسانىیەکانیان ناوچەکانیاندا گرت، بەسەر قەڵمڕەوى پاشا ئەو بەژیانى کۆتاییان بەڵکو ساسانىیەو بنەماڵەکەیان هێنا و کەوتە

پەراوێزى مێژووەوە.ل��ەق��ۆن��اغ��ى م���ێ���ژووى ن��وێ��ش��دا پ��ۆن��اپ��ارت/1769-1821ز( )ناپلیۆن لەخۆ گومڕابوون و ترى نموونەیەکى گەیشتە کاتێک ئەو بوو، بوون ڕازى پلەى فەرمانڕەوایەتى فەرەنسا و نیوەى قوتداو ئەفریقاى ئەوروپاو کیشوەرى پەالمارى دەوڵەتى روسیاى قەیسەرىدا و چەندین داستانى گەورەى بۆ فەرەنسا گ��ەورەى زلهێزێکى ب��ووە تۆمارکردو مێژوویى، کەسێک لەفەرەنسا و ئەوروپا

مێژوو و لەسەرانسەرى کوردستانیشدا کوشندەیە دەردە ئ��ەو دووچ����ارى بۆ نۆشیوە، ئەنجامەکەشیان ب��وون و نموونەیە ئ��ەم تەنها مەبەستە ئ��ەو ئەمڕۆى بۆ کەپێ دەچێت دەهێنینەوە

کۆمەڵەکەمان سوودمەند بێت.)1821-1847ز( ل��ەس��ااڵن��ى پاشا( )بەدرخان بۆتان لەهەرێمى پرشنگدار ئەستێرەیەکى وەک -1826( ل��ەس��ااڵن��ى دەرک�����ەوت و )میر سۆرانیش لەهەرێمى 1836ز( میرى ک����ۆرە(ى پ��اش��اى محەمەد هاوشێوەى نموونەیەکى س���ۆران ئ��ەو ب��وو، ه���ەردوو میرى ک��وردى کەقۆناغى دەرکەوتن لەبارودۆخێکدا رووى کوردستان نیشتمانى رزگارى لەبەر ب���ەاڵم ب���وو، ل��ەس��ەرک��ەوت��ن ئەوەى هەردوو میرى کورد بەردەوام ب��وون و یەکتر ک��ردن��ى ل��ەدژای��ەت��ى یەک سێبەرى لەژێر ه��ەردووک��ی��ان دەسەاڵتى کوردىدا خۆیان نەبینیەوەو تریان ئەوى کامیان مل کەچى هیچ بۆ چاکسازییەکان ک��ارە ن��ەب��وون و خ��اک و یەکێتى یەکترو خزمەتى گەلەکەیان بەکارنەهێناو نەچوون بەگژ یەک دوژمنى هاوبەشدا کە)دەوڵەتى عوسمانى( بوو. کاتێک بەخۆیان زانى یەکێتى و ت��ازە ت���رازاوەو لەکار کار ناکەوێت، فریایان هاوبەش خەباتى ئەوەبوو سەرەتا پاشاى کۆرەو دواتر بەدرخان پاشا یەک لەدواى یەک لەناو

بران و کۆتایى بەدەسەاڵتیان هات؟!

مـــــــــێــــــــــژوو بـــــــــۆ دەرســــێــــــک

د. کەیوان ئازاد

سوننەتە ن��ە ی��ادە ئ��ەم جەژنە، نە و ف��ەرزە نە و و پێغەمبەر ل��ەس��ەردەم��ی نەبووە، تابعیندا و هاوەاڵن چوارەمی سەدەی لە بەڵکو ک���ۆچ���ی���دا ل���ەس���ەردەم���ی ف��ات��م��ی��دا کە دەوڵ����ەت����ی بوون ئیسماعیلی شیعەی نەریتێ هێنراوە، لەمیصردا کەجنێویان بووە شیعەکان ب��ەه��ەن��دێ ل��ە ه��اوەاڵن��ی��ش دەدا!وەک)ال���م���ق���ری���زی(واالعتبار لەکتێبی)المواعظ ب��ذک��رال��خ��ط��ط واالث������ار، خ��ەل��ی��ف��ەی ج/1ص490( ساڵ بەدرێژایی فاگمیەکان لەیادکردنەوەی مردواندا بوون بەردەوامیان نەریتی وەک س��ەدەی لەکۆتایی پاشان بۆ گ��وازرای��ەوە شەشەمدا کەس یەکەم و کوردستان ئەو یادەی کردبێت )سوڵتان هەولێری( م��وزەف��ەرەدی��ن��ی و کثیر )اب��ن وەک ب��ووە، کردووە باسیان خلکان( ابن وەسفی کەسیر ابن تەنانەت س��وڵ��ت��ان م��وزەف��ەرەدی��ن��ی کردووە بەسەرکردەیەکی ئازا خواناس،کاتی و زی��رەک و خ��ۆش��ی ک��ە خ��واردن��ی بە هەژار داوە،خەڵکی خەڵک کاریگەری و بووە برسی و و دەع���وە ل��ە ب���ووە زۆری ئێستا ب��ەاڵم ب��ان��گ��ەوازی��دا، بە پ��ێ��وی��س��ت��م��ان زی���ات���ر بۆیە هەیە، ڕۆحی خواردنی دەتوانین بەشێوازی سەردەم بەبێ خەوتنان نوێژی دوای م��ەس��رەف ه��ەن��دێ وت���ار و بخوێندرێتەوە، ئامژگاری موسڵمانان بەرچاوڕونی بۆ لە هەندێ دژایەتی بۆ نەک موسڵمانان یان خۆدەرخستن و خ��ۆم��ان��ە، چ��ون��ک��ە ئ��ەو ی����ادە ب���ۆ خ��ۆش��ەوی��س��ت��ی و )د.خ( پ��ێ��غ��ەم��ب��ەرە ڕاستەقینەش خۆشەویستی ڕێبازەکەیەتی، شوێنکەوتنی زی������ن������دوک������ردن������ەوەی س��ون��ن��ەت��ەک��ان��ی��ەت��ی ن��ەک پیاهەڵدان و سەڵەواتی ڕوت )ان المحب لمن یحب مطیع( بوێت خۆش یەکێکی کەسێ وەک دەک���ات، گوێڕایەڵی ڕاستە ئەگەر دەڵ��ێ : شاعر ڕێ��زی ئ��ەوزات��ە ئ��ەگ��رن .. ئەو ڕێبازی لەسەر فەرمون

بژین و بمرن.

مێژووی سەرهەڵدانی یادی مەولود

مه ال ئه حمه دی قامیشی

ڕاگەیاندن و ئامرازەکانى پەیوەندیە پێشکەوتن لەجیهانى جەماوەریەکان نزیکى لەروى ئەمرۆدا تەکنەلۆژیاى و ک��ارام��ەی��ى خ���اوەن و ڕێکخستن و پێکهاتەیەکى کاندا کۆمەڵگە لەنێو کۆمەڵێک و هەیە بەرچاوى و گرنگ ومیکانیزمى دام���ەزراوەی���ى ب��ەه��اى پەیامەکان ناوەرۆکى وجۆرى گەیاندن کاریگەرى ڕاستەوخۆ بەشێوەیەکى هەیە لەسەر جەماوەر ، بۆیە دەکرێت ناوەرۆکى ل��ەرووى هەبێت جیاکارى پ��ەی��ام��ەک��ان ل��ە ک��ۆم��ەڵ��گ��ەی��ەک��ەوە بەتایبەتى ت��ر کۆمەڵگەیەکى ب��ۆ گونجاندنى لەگەڵ داب ونەریت و بەها پیرۆزەکانى کلتورى ئەو کۆمەڵگایە کە ترو سەردەمێکى بۆ لەسەردەمێکەوە لەکۆمەڵگەیەکەوە بۆ کۆمەڵگەیەکى تر جیاوازە، لەگەڵ داهێنان و دەرکەوتنى پەیوەندیە و گەیاندن ئامرازەکانى جەماوەریەکان چەندین کێشەو ئاریشە خ��ودى کەهەندێجار دەب��ن دروس���ت ئامرازەکە دەبێتە هۆکارى سەرهەڵدانى ئەو کێشانەو هەندێجار بەهۆى نەزانین ئ��ام��رازەک��ان��ەوە هێنانى ب��ەک��ار ل��ە

هەمان کەئەویش ، دەبێت دروس��ت سەرجەم ک��ەروب��ەروى کێشانەن ئەو تر پێشوو داهێندراوەکانى ئامرازو لەشێوەکان کەبەشێوەیەک ، بۆتەوە لەسەر هەیە راستەوخۆى کاریگەرى ورەف��ت��ارى هەڵسوکەوت کۆمەڵگاو بەتایبەت ، کۆمەڵگا نێو تاکەکانى لەروى نیشاندان و گەیاندنى روداوەکان کۆمەاڵگاکانى دابونەریتى کلتورو و ، رەف��ت��ار شێوازەکانى وەک ، ت��ر بیرکردنەوە ،پەیوەندیەکان ، کارلێکى چاالکیە سروشتى و کۆمەاڵیەتى دامەزراوو ،هەروەها کۆمەاڵیەتییەکان قوڵترو کۆمەاڵیەتییەکان رێکخستنە بەهۆى ئەمەش دەبێت تر کاریگەر ئەوەى مامەڵەکردن وتێگەیشتنى تەواو بۆ ئەو ئامرازانە ئاسانیە ،بۆیەناکرێت وپەیوەندیکردنى گەیاندن ئامرازەکانى لەکۆمەڵگا،گەشەو داببرین جەماوەرى پ��ێ��ش��ک��ەوت��ن��ى ئ���ام���رازەک���ان���ى پەیوەندیکردنى جەماوەرى تا سەردەمى تەکنەلۆژیا پێشکەوتنى ئێستاو گەورەى گۆراوى لەزینجیرەیەک خۆى کەوایکردووە دەبینێتەوە، کۆمەاڵیەتى و رۆڵ و کاریگەرى و گرنگى لەڕووى ئەرکەکان لەژیانى ڕۆژانەدا ئامرازەکانى کۆمەاڵیەتییەکەى پێگە گ��ەی��ان��دن دروستکرنى هۆی .کەبووە وەربگرێت کاریگەرى لەرۆڵى سیاسیەکانى هاواڵتى پێشکەوتنەکان . کۆمەڵگادا و سادە گەیاندن ت��ەک��ن��ەل��ۆژی��اى ل���ەب���وارى شێوازێکى نوێى بەروى تاک و کۆمەڵگە گەیشتن وخێرایى لەئاسانى ک��ردەوە روداوو لە وئ��اگ��ادارب��وون بەزانیارى گۆرانکاریەکان و ئاشنابوون بەکلتورى لەسەرانسەرى جیاوازەکان کۆمەڵگا

دەستیان دیاربوو لەوانە )رۆبت پارک ،هارلد السویل ،الزار سفیلد ، دینیس شرام( ویلبر ، لیز دانییل ، ماکویل و بەڕاستەخۆ ل��ەوان��ەى چەندینیتر کۆڵییەوە لەکۆمەڵناسییان ناراستەخۆ هاوچەرخەکان توێژینەوە ئاراستەکانى دوپاتى دەکەنەوە وئەوەى لەم گۆڕانە تێیدا کۆمەاڵیەتى خێرایەى ریتمە لە لقێک پێهەستانى رەوایەتى دەژین بەلێکۆڵینەوەى تایبەت کۆمەڵناسى ئامرازەکانى گەیاندنى جەماوەرى دوپات دەکاتەوە ، لەگەڵ باوەڕهێنانمان بەوەى سۆسیۆلۆژییە تاوتوێکردنە کەئەم الیەنى هەندێ ،پێویستە گەیاندن بۆ کۆمەڵناسى لەزانستەکانى وەرگیراو و کۆمەاڵیەتى وئ��اب��وورى کلتوورى

ئابوورى سیاسى رەچاو بکاتلێرە پرسیارێکى گرنگ دێتە ئاراوا کە ئایا ئەم پێشکەوتنانە کە گەیاندن گ��ەورە هەوڵە ئ��ەم و وئامرازەکانى ،بۆ گرتەوە زانایانى توێژینەوەییانەى زانستى هەبوونى پێویستى ئ��ەوەى بسەلمێنرێ راگەیاندن کۆمەڵناسى

بەسن ؟ئەوەى جێگاى گومان نییە ئەوەیە ئامرازکانى و راگەیاندن کەئەمرۆ ،یەکێکە ج���ەم���اوەرى پ��ەی��وەن��دى الوەکیەکانى ڕێکخستنە لەگرنگترین تر بەمانایەکى . کۆمەڵگاکەمان ، م��ێ��ژووى دەرک��ەوت��ن��ى دی���اردەى بەدیاردەى بونى میدیایى و پێویست هاوچەرخەوە جەماوەرى کۆمەاڵیەتى پیشەسازى شۆرشى س��ەرەت��اى بۆ لەپەیدابونى ،ک��ەخ��ۆى دەگرێتەوە ش����ارە گ���ەورەک���ان ، دام�����ەزراوو رێکخراوە پیشەییەکان ،بەرهەمهێنانى

ک��اری��گ��ەرى جێهێشتنى دون���ی���اداو تاک بیرکردنەوەى ئاراستەو لەسەر کاریگەرى ،کەهەندێجا کۆمەڵگە و نێگەتیف بەجێدێڵیت ،بۆیە بایەخدان بەپەیوەندى نێوان گەیاندنى جەماوەرى و کۆمەڵناسى گرنگى خۆى هەیە، زانایان هەر زوو هەوڵى بەدواچونیان داوە بەاڵم لەسەرەتاداتەنها تێبینیەکى تارادەیەک تواناى خستنەرووى و بوون الوەکى نێوان پەیوەندى پەلهاویشتنەکانى نەبوو مانایە بەو وکۆمەڵگا گەیاندن تێدەگەین لێى شێوەیە بەو کەئەمڕۆ راستەقینە س��ەرەت��اى هەرچەندە .دیاردەى گەیاندنى بەدیاردەى میدیایی پێویست بکات دەگەرێتەوە بۆ هەوڵى )چۆنلوک( ،بەاڵم نەیتوانى بیرۆکەیەکى پ��ەی��وەن��دی��ە ل���ەب���ارەى وەو روون کولى گەاڵڵەبکات،تادواتر)چارلس )رێکخستنى بەناوى لەکتێبەکەى )بەرچاوى بایەخێکى کۆمەاڵیەتى( کۆمەاڵیەتی لەبونیادى بەگەیاندن الى گەیاند تر بەواتایەکى ، داوە لەبیرى بنەرەتى بەچەمکى کولى کۆمەاڵیەتیدا دادەندرێت ،واتا گەیاندن و کلتورى وب��ەه��اى هەست بەپێى بەکۆمەڵگا رێکخستن ،تواناى عەقڵى لەسەر ل��ەوەى فراوانتر دەبەخشێت ئۆتۆکراتى یان دەس��ەاڵت بنەماکانى ،چونکە ریکخرابێت تایفى ،یاخود هەمیشەو گەیاندن پرۆسەى خ��ودى ل��ەه��ەم��وو ک��ات��ێ��ک��دا ڕەف��ت��ارێ��ک��ى کۆمەاڵیەتى هەیە ،کەبەجواڵو ناسراوە نەک بەجێگیر ، بۆیە چەمکى پەیوەندى لەنێوانە گەیاندن وکۆمەڵ تاساڵى 1909 ڕەهەندى راستەقینەى وەرنەگرد ،دواتر جێ ب��وارەدا لەم تر کەسى چەندین

– کۆمەاڵیەتیە ،بزاوتە جەماوەرى دەبینێتەوەو گ��ەورەک��ان مێژوویە ج��ەم��اوەرى گەیاندنى گ��ەش��ەى ،بۆیەکێک گ��ۆڕان��ى ئ��ام��رازەک��ان��ى پێکهاتووەکانى سەرەکیە لەتوخمە پیشەسازى نوێى کۆمەڵگای بونیاتى ،ه������ەروەک داب��ەش��ک��ردن��ى ک���ارو ،هەموویان بیرۆکراسیەت تەکنەلۆژیاو لەدیاردەکانى ڕێکخستنى کۆمەاڵیەتین پیشەسازیە کۆمەڵگا ک��ەئ��ەم ،لەکۆمەڵگا تەقلیدیەکان جیادەکاتەوە، کۆمەڵگاى بڵێن ک��ەوات��ەدەک��رێ��ت کۆمەڵگاکانى سەرجەم وەک کوردى تەکنەلۆژیاو شۆرشى ڕووب���ەرى تر پێشکەوتنەکانى ئامرازەکانى پەوەندى بوون وئاوێتەى بۆتەوە ج��ەم��اورى کاریگەرى لەشێوەکان کەبەشێوەیەک ن��اڕاس��ت��ەوخ��ۆ ی��اخ��ود س��ن��ورداری��ان لەسەر کۆمەڵگا دەبێت ،بۆیە دەکرێت لەشێواز بکرێت سۆسۆلۆژیا رەچاوى ئامرازەکانى پەیامى ن��اوەرۆک��ى و ڕاگەیاندن بۆ جەماوەر ،کەبەشێوەیەک بگونجێ لەگەڵ داب ونەریت و کلتورى کۆمەڵگا بۆیە سۆسۆلۆژیاى ڕاگەیاندن زەروریەتێکى هەنوکەییە بۆ ئامرازەکانى بەها پاراستنى و کوردى راگەیاندنى کوردى کلتورى وپیرۆزەکانى گرنگ و هەڵدان بۆ نیشاندانى رووى جوانى هەست ورەچاوکردنى تر کلتورەکانى پەیامى لەڕووى و خواستى جەماوەر پەخش کراوەوە یاخود نیشاندانى ئەو وێنەو گرتە ڤیدیۆیانەى کە کاریگەرى کۆمەڵگاو لەسەر دەک��ات دروس��ت تاک و جێدێڵت خ��راپ شوێنەوارى وکۆمەڵگا بەرەو بیرکردنەوە وگۆرینى

ئاراستەى نەرێنى دەبات .

کۆمەڵناسى ڕاگەیاندن )سۆسیۆلۆژیاى ڕاگەیاندن(

بەختیار حسین

7ساڵی 32 - ژماره 779 - سێشەممە 2014/01/14 www.jamawarnews.comوه رزش

ل���ه س���ه ر ی��اری��گ��ای ک��ۆرت��ی��ال لیگای 19ی هه فته ی له و ئه لبرات مه درید ری��اڵ یانه ی ئیسپانیادا، توانی سه ربکه وێت به سه ر ئیسپانیۆل

به گۆڵێکی بێ به رامبه ر.تاکه گۆڵه که ی ریاڵ به رگریکاری 55 خ��ول��ه ک��ی ل��ه پیپی ی��ان��ه ک��ه کریستیانۆ ب���ه اڵم ت��ۆم��اری��ک��رد، یاریه که دا چه ندین هه لی رۆناڵدۆ له گۆڵکردنی له ده ستداو چه ند تۆپێکی ترسناکی ئاڕاسته ی گۆڵی ئیسپانیۆل گۆڵچیه که ی لێهاتویی ب��ه اڵم کرد ئیسپانیۆل بووه به ربه ست له به رده م

تۆپه کانی رۆناڵدۆدا.بردنه وه که ی ریاڵ کێبڕکێی لیگای گه رمتر کرد، که جیاوازی خاڵه کانی له گه ڵ به رشه لۆنه و ئه تله تیکۆ مه درید

که مکرده وه بۆ 3 خاڵ.

هه ردوو یانه ى ئه تله تیکۆمه درید یه کسان گ��ۆڵ ب��ێ به رشلۆنه و پاڵه وانى بووه به رشلۆنه و بوون زستانه ى اللیگا، له میانى یاریه کانى خولى ن��ۆزده م��ی��ن��ى ه��ه ف��ت��ه ى ئیسپانیا، یانه کانى پێى تۆپی میوانى به رشلۆنه بووه ی��ان��ه ى ئه تله تیکۆمه درید و هه ردوو یانه ش بێ گۆڵ به رامبه ر بوون، له ماوه ى

بەپێی چەند هەواڵێکی ڕۆژنامەکان فابیۆ کوێنتراوی پۆرتوگالی و یاریزانی ئیسپانی م��ەدری��دی ڕی��اڵ ی��ان��ەی ئامادەیی خۆی دەربڕیوە بە چوونی

بۆ یانەی ئینگلیزییەکە. لەوبارەیەوە ڕۆژنامەی تەلەگراف یاریزانی کوێنتراوی باڵویکردۆتەوە دانیشتنەکانی بە کۆتایی شاهانە هێنا لەپێکهاتەی ئەنچیلۆتی و بڕیاری دا مەدرید جێبێڵێت و پێدەچێت لە بەفەرمیی داهاتوو کاتژمێری چەند لەنێوان بکرێت واژوو گرێبەستێک

بە ئاسیا پێی تۆپی یەکێتی ئاڕاستەی کە فەرمی، نووسراوێکی یانەی و عێراق پێی تۆپی یەکێتی هەول��ێ��ر-ی ک����ردووە، س��ەب��ارەت بە لە هەولێر یانەی یارینەکردنی بڕیاری بۆ ئاسیا یەکێتی جامی یارییەکانی و خۆی یاریگەی نێو لە پێی تۆپی گواستنەوەی یارییەکان بۆ یاریگەیەکی هەولێر یانەی کە عێراق، دەرەوەی

خۆی ئەم یاریگا دەستنیشان بکات. فەرمییە نووسراوە ئەم پێی بە هۆکاری ئەم بڕیارە بۆ ئەوە دەگەرێتەوە، کە یەکێتی تۆپی پێی نێودەوڵەتی لە

بەپێی راپۆرتە هەوالێک کەلەالیەن ) الدیفنساسنترال ( رۆژن��ام��ەی ، ب��الوک��راوەت��ەوە ئیسپانیەوە ی یانەی بەرپەرسانی کردوە ئاشکرای تا دەکەن ئامادەکاری مەدرید ریال شوێنگرەوەیەکی داهاتوودا لەهاوینی ی کوینتراو فابیۆ جێگەی بۆ باش

پورتوگالی بدۆزنەوە .

پێشووى ئه فسانه ى رۆناڵدۆى ڕایده گه نێت به رازیل پێى تۆپى شیاو ب��ه راهێنه رێتى ب��ۆ خ��ۆى . نیه ئ��ارام��ى چونکه ن��ازان��ێ��ت رۆناڵدۆى به رازیلى که له ئێستادا له لێژنه ى ئاماده کارى مۆندیالى 2014 هه رگیز « ده لێت واڵته که یتى ى ڕاهێنه رێتى بۆ خۆم ناتوانم من بگونجێنم چونکه ئارامم نیه و دڵنیام ببمه ڕاهێنه ر له هه فته ى یه که م سێ به سه باره ت .« ده ک��وژم یاریزان پاڵه وانى دیاریکردنى بۆ بۆچوونى له سه ر ده لێت ڕۆناڵدۆ ، مۆندیال

هه شتاکانی قوتابی دوو وه ک نه وه ی نه ک وه ک ڕاب��ردوو س��ه ده ی بووک فه یس و ئایپاک و فۆن ئای بواشی فیالش ئه ندریا تویته ر و بالنکۆ گۆنزالێز ڕائول و پورتوگالی سه ردانی ڕاب��ردوودا ڕۆژی چه ند له یانه ی ڕاهێنانی و مه شق که مپی ئه ڵمانییان باڤاری میونخی بایرن کرد له ده وحه و به دیداری ڕاهێنه ری گواردیۆال جۆزیف باڤاری ن��اوداری

شاد بوون.ڕۆژنامه ی ده یلی میلی به ریتانی له ڕاپۆرته هه واڵێکدا ئاماژه ی بۆ ئه وه بواش پاش ئه ندریا فیالش کرد که ڕاهێنانی ئه رکی له دوورخستنه وه ی یانه ی تۆتنهام به ته واوه تی له چاوی میدیاکان ون بوو ئه و ده رکه وتنه شی له بوونی بیست گوێ و ده وحه له ئامێزدا وانه دیدارێکی له گواردیۆال ڕاهێنه ره که که ئه وه ی بۆ ئاماژه ی

ته واوى یاریه که یاریزانانى هه ردوو تیپ چه ند هێرشێکى که میان کرده سه ر گۆڵى یه کتر و به هۆى ترسى ناوه ڕاستى له زیاتر تۆپ یاریه که هه ردوو سه رئه نجام و بوو یاریگا و پاراست گۆڵه که یان تۆڕى تیپ به ه��ه ردووال بۆ گۆڵ بێ یاریش کۆتا هات و هه ردووالش به خاڵێک

یاریگایان جێهێشت.

کارگێری دەس��ت��ەی و کوێنتراو هەروەها یونایتد، مانچستەر یانەی بۆ هۆکارێکی تری چوونی کوێنتراو ئەوەی بۆ گەڕاندەوە یونایتد مان بەشداریی دەیەوێت ناوبراو یاریزانی بکات جیهانی جامی یارییەکانی لە لەالیەن بکرێتەوە بانگهێشت و

ڕاهێنەری پۆرتوگالەوە. فابیۆ کوێنتراوی تەمەن 25 ساڵ ، لە وەرزی 2011 بەبڕی 30 ملیۆن لە یانەی بەنفیکاوە پەیوەندی کرد بە

ڕیاڵ مەدریدەوە.

گواستنەوەی بڕیاری راب��ردوو وەرزی یارییە نێودەوڵەتی و نافەرمییەکان بۆ باروودۆخی خراپی بەهۆی دەرەوەی پێی تۆپی یەکێتی بۆیە ئەمنی، ئاراستەی نووسراوێکی نێودەوڵەتی ک��ردووە، ئاسیا پێی تۆپی یەکێتی کیشوەری یارییەکانی بڕیارە ئەم کە

ئاسیا-ش دەگرێتەوە.بە پێی ئەم نووسراوە یەکێتی تۆپی دەکاتەوە، لەوە تەئکید ئاسیا پێی لە دەکرێت جێبەجێ بڕیارە ئەم کە وەرزی ئەمساڵدا و هەر کاتێک یەکێتی تۆپی پێی نێودەوڵەتی بریاری البردنی

ئەو سەرچاوەیە ئاماژەی بەوەکردوە یانەی ئیدارەی بەرپرسانی لەئیستادا شاهانە بەگرنگیەوە بایەخ بەتواناکانی ئیسپانی ى ) مۆرینۆ ئەلبرتۆ (ئەدەن و بەشوێنگرەوەیەکی زۆرباش و گونجاوی دەزانن تا لەئەگەری رۆشتنی کوینتراو سوود لەتواناکانی وەربگرن و لەوبارەیەوە ئەو یاریزانەیان خستۆتە

ده س��ت��ى س��ک��ۆالرى ب��ه رازی��ل زۆر و پێشبینیه ک بۆیه پێشکه وتووه

یاریگاکانی لەسەر وەرزشی گەمارۆی عێراق دا، ئەو کات یارییەکانی یانەی هەولێر دەگەرێتەوە نێو یاریگەی خۆی.تۆپی یەکێتی مەبستەش ئەم بۆ پێی ئاسیا داوای لە یانەی هەولێر کرد، کە لە ماوەی دوو رۆژی تر ناوی ئەو یارییەکانیان کە بکەن، ئاشکرا واڵتە

لێ ئەنجام دەدەن.یانەی کارگێری دەستەی بۆیە سەرەتایی بەشێوەیەکی هەول��ێ��ر بڕیاری دا یارییەکانی یانەی هەولێر لە جامی یەکێتی ئاسیا لە واڵتی قەتەر

ئەنجام بدات.

ژێر چاودێریەوە و دەیانەوێ�ت لەهاوینی داهاتوودا پەلکێشی یانەکەیانی بکەن .جگە بۆکردنە ئاماژە جێگەی ئیسپانی ی مەدرید ری��ال لەیانەی ناپۆلی ی��ان��ەی ش��ێ��وە ب���ەهەم���ان ئەو لەسەر زۆری خواستێکی ئیتالی یاریزانەالوە هەیە و هەولی ئەوە ئەدات بیگوازێتەوە بۆ خولی کالچۆ ی ئیتالی.

خاکى له زۆره گه وره م ئومێدکى خۆمانا جامه که به رز بکه ینه وه .

نزیکدا داهاتوویه کی له هیوایه به ڕاهێنانی ئ��ه رک��ی و ب��گ��ه ڕێ��ت��ه وه

یانه یه کی نوێ بگرێته ئه ستۆ.ڕاپۆرته که دا تری به شێکی له ده ی��ل��ی م��ی��ل ئ���ام���اژه ی ب��ۆ ئ��ه و س���ه ردان���ه ی ڕائ���ول ک����ردووه بۆ که ب��اڤ��اری ی��ان��ه ی که مپه که ی دیداری به ئه وه ی تیایدا سه ره ڕای هاوڕێ و ئیسپانییه کان یاریزانه بوو شاد گواردیۆال واتا کۆنه که ی بایرنیشدا یاریزانه کانی تری له گه ڵ گفتوگۆی چڕ و پڕ و تێروته سه لی په یوه ندییه ئ��ه و ه��ۆی ب��ه ک��رد هه یه تی له گه ڵیاندا که خۆشه ی ڕیزی له س��اڵ 2 م��اوه ی کاتێک کرد ی��اری شاڵکه دا ڕۆی��اڵ یانه ی پاش به جێهێشتنی یانه ی شاهانه ی مه درید له و کاته دا په یوه ندییه کانی یانه یاریزانه کانی و ئیداره له گه ڵ

باڤارییه که دا زۆر توند و تۆڵ بوو.

ڕیاڵ کێبڕکێکانى خولى ئیسپانى گەرم دەکات

بواش و ڕائول له وانه یه کی تایبه تی گواردیۆالدا

به رشلۆنه بووه پاڵه وانی زستانه ی اللیگا

کوێنتراو ئامادەیە بچێتە مانچستەر یونایتد

ریاڵ هاوینی داهاتوو گرێبەست لەگەڵ مۆرینۆ ئەنجام ئەداتهەولێر یارییەکانی لە قەتەر ئەنجام دەدات

ڕۆناڵدۆ: له خاکى خۆماندا جامه که به رز دەکه ینه وە

8www.jamawarnews.comخاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

هونه ریی

توانا عومه ر

RebaziAzadi@Gmail.com www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ڕیعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

مامۆستا یەکێک لە پایە بنچینەییەکانى و بەهێزى فێرکردنە، پ���ەروەدەو دنیاى دەتوانێت کەسایەتییەش ئەو تۆکمەیى خامەى بەردەست و جۆراو جۆرى فەراهەم بکات بە ئامێرى زیاتر بەرەو پێش چوون و باشتر دامەزراوکردنى دنیاى پەروەردە.

پلەیەکى خستنى دەس��ت هەمیشە گەرچى خوێندن ئاستى ک��راوى دی��ارى ب��ەڵ��گ��ەى خ���وێ���ن���دەوارى و ه��ەب��وون��ى پلەیە ئەو ئاستى بە قەبارە پاشخانێکى بووە، بەاڵم هەرگیز سەلمێنەرى بێ شکى فراوانى و ڕۆشنبیرى گەورەى گەنجینەى هەر ئەگەر نیە، نەبووەو مەعریفە دنیاى لە بوبێت پێویست دیکە کەسایەتیەکى بۆ بگوێزێتەوە خوێندەواریەوە قۆناغى تەواو کەسایەتى و ڕۆشنبیرى قۆناغى زانستى؛ گەشەکردنى دنیاى تۆکمەى دیکە ئەوانى بارى چەندین مامۆستا ئەوا ئەوجێى گەیشتن بەو قۆناغەو گەیشتن بەو

پلە زانستى یە بووە.ئایا چۆن وا دەکەین پەروەردەو ڕەوتێکى کامڵ و دەوڵەمەندى پەروەدەمان هەبێت؟! گەشە سیستەمێکى بوونى شانى لە ئایا باش مەودایەکى تا و ب��ەردەوام ک��ردووى لۆجستى لەبارى و گونجاو زەمینەیەکى کایەى جدى نیازى و نیەت هەبوونى و دەرەنجامێکى بگەینە چۆن پەروەردەییدا ئارام و پەسەندى کەوتنە گەڕى ڕەوتێکى

تۆکمەى پەروەدەیى؟!پێویست هەمیشە دیسانەوەو بێگومان بۆ بونمان ئاتاجى لە جەخت دەک��ات مامۆستا دەوڵ��ەم��ەن��دى کەسایەتیەکى کایەیەکى بە بگەین ئەوەى بۆ بکەینەوە، لەپێشەوەى گەورە، و مەزن پەروەردەیى لە گرنگتر و دیکە پێویستیەکانى هەموو جۆرەکان؛ جۆراو خواستە زۆرى زۆرینەى کەسایەتى مامۆستا لەپێش هەموو ئەوانى

دیکەوەیە.و دام���ەزراو و م��ەزن کەسایەتیەکى مامۆستا زانستى رۆشنبیرى دەوڵەمەندى ڕاستەو ڕاست دەکاتە مەزن کردنى پێگەى پەروەدەیى و دەکاتە دەوڵەمەندى زانستى و س��ەن��دو گەشە ب����ەردەوام سیستەمى فێرکردن، پەروەردەو ناوەندى دامەزراوى کورتیەکى و ک��ەم هیچ ئ���ەوەى ب��ەب��ێ لەسەر ڕیشەیى کاریگەرى بتوانێت دیکە ماناو ئەو کەمکردنەوەى هەڵگەڕانەوەو کەسایەتى مامۆستاو کە هەبێت پێگەیە

مامۆستا پێى دەدات.دەرەوەى تەواوکاریەکانى بێگومان کەسایەتى ئاستى دەک���ات وا خ���ودى و ببێت قەتیس یاخود بااڵبچێت ب��ەرەو دڵنیاییەوە بە بەاڵم بگەڕێتەوە، دواوە بۆ ویستەکانى و نیاز و خودیەکان ویستە کاریگەرى دەتوانن هەم گ��ەورە ناخێکى کەم و بوەستینن ئاراستەکان دژە فشارە گەیشتن بۆ بکەن وا دیسانیش بکەنەوەو سەرکەوتوو کەسایەتى مەقامى پایەو بە و بشکێنن تێک لەمپەڕ زۆرترین گ��ەورە

هەورازەکان ببڕن.

پەروەردەیەکى دەوڵەمەند سه رهاتی به رووداوو چه ندین 2013 ساڵی

جیاجیای تێدا بوو که تایبه ت بوو به ژیانی جیابوونه وه و هاوسه رگیری و کۆچ کردنی له م ڕووداوانه هونه رمه ندان، که هه ندێک بۆ ماوه یه ک زۆر بوون به باسی میدیاکان

و گرنگییه کی زۆریان پێدا.یه کێک له و ڕووداوان��ه که تا ئێستا پێده ده ن زۆری گرنگییه کی میدیاکان

له بوو بریتی باسی ده که ن ب��ه رده وام و و سه یر نه شته رگه رییه کی ئه نجامدانی ئه کته ری خانمه له الیه ن چاوه ڕواننه کراو

جیهانی ئه نجلینا جۆلی، نه شته رگه رییه که ش مه مکه کانی هه ردوو بڕینه وه ی له بوو بریتی

ناکاو ل��ە ب����������ێ به شێوه یه کی ئه وه ی پێشتر باسی لێوه ک��ردب��ێ��ت ی��ان ئ��ه وه ی

کردبێته وه روون ک���ه ن��ه خ��ۆش��ی��ی دوای ه���ه ی���ه ،

نه شته رگه رییه که ئه نجلینا رایگه یاند پێشتر دایکی به هۆی نه خۆشیی شێرپه نجه ی مه مکه وه گیانی له ده ستداوه و له ترسی ئه وه ی تووشی هه مان نه خۆشی ببێت هه ستاوه به بڕینی مه مکه کانی وه ک جۆرێک له خۆپاراستن و به ر له وه ی پزیشکه کان پێی بڵێن مه مکه کانی ببڕێته وه و ئه و کاتیش مسۆگه ر نه شته رگه رییه که ی سه رکه وتنی

نه بوو و ره نگه گیانی له ده ستدابا.باباراتزی وێنه گرانی دواییه ش به م به که گرت ئه نجلینایان وێنه یه کی چه ند به جۆرێک ب��وو، دی��ار پێوه الوازی��ی ت��ه واوی و چرچ ده ستی ده ماره کانی و ئێسکه کانی شانی ولۆچی ته واو به سه ر له شییه وه دیار بوو له کاتێکدا باڵوبوونه وه ی ساڵیدایە، چل ته مه نی له هێشتا و جه ماوه ر الی زۆری نیگه رانییه کی وێنانه ئه م کرد درووس��ت ئه نجلینا ه��ه واداران��ی ئه م هه یه ئه وه یان ترسی و ئه نجامی له بوونه ی الواز ن��ه ش��ت��ه رگ��ه ری��ی��ه ک��ه و بنبڕ و کاریگه رییه کانی نه خۆشییه که ی نه بوونی ه��ه واداران��ی بۆیه بێت، فه یسبوک ل��ه ئه نجلینا به وێنه کانیان تویته ر و باڵو جیاجیاوه کۆمینتی

کرده وه .

سه رۆکی نهێنی په یوه ندی گۆڤارێک فه ره نسا و خانمه ئه کته رێکی ئاشکرا کردووه بوونی ئ���ه وه ی ب��ێ هۆالندیش فرانسوا و په یوه ندیه که ره تبکاته وه رایگه یاندووه : سکااڵ

له سه ر گۆڤاره که تۆمار ده کات.وێنه یه کی فه ره نسی کلوزێری گۆڤاری فرانسوا هۆاڵند سه رۆکی ئه و واڵته و ژولی گیا، ئه کته ری ناسراوی سینه مایی باڵوکردوه ته وه و به و جۆره ش په یوه ندی نهێنی سۆزداری ئه و

دوو که سه ی خستوه ته ڕوو.به ده رکردنی هۆالند فرانسوا له به رامبه ردا

ڕێگایەک بۆ چارەسەرى خورپەى دڵئه و که سانه ی که تووشی خورپه ی دڵ ده بن، دوای باشبوونه وه شیان، ئه و

خورپه ی دڵه ئاسه وار له سه ر خانه کانی جه سته به جێده هێڵێت. زانکۆی شاره زایانی تورکی، ڕادیکالی ڕۆژنامه ی هه واڵێکی به گوێره ی )کالیفۆرنیا(ی ئه مریکا تاقیکردنه وه یه کیان له سه ر )111( که س ئه نجامدا که )79(یان پێشتر ڕوبه ڕوی خورپه ی دڵ هاتبوون و )25(یان هیچ کێشه یه کی پێشتر ده ماره کانه وه گرژبوونی به هۆی حه وتیشیان نه بوو ته ندروستیان خانه کانی بۆ شیکاری له تاقیکردنه وه که دا به کارهێنابوو، چاره سه رییان

)ئیندۆتێل( کرا که له ناو خوێندا هه یه . شاره زایان ده ریانخستووه ، له ئه نجامی له تبوونی پالکه چه وره کۆکراوه کانی بچوکانه پارچه ئه و ده بێت، دروس��ت خوێن سوڕی بۆ کێشه ده م��ار، ناو ڕۆشتنی خوێن له ده ماره کانی چوارده وره ی دڵ هێواش ده که نه وه و ده بنه هۆی خوێندا له ناو ئیندۆتێل خانه کانی کاته شدا له و دڵ، خورپه ی دروستبوونی

باڵوده بنه وه .شاره زایان ئاشکرایانکردووه ، له تاقیکردنه وه که یاندا خانه کانی ئیندۆتێلیان له به شداربووه ته ندروسته کاندا نه دۆزیوه ته وه ، به ڵکو له و که سانه دا به دیکراوه ، دوای دڵ خورپه ی وات��ه ببوونه وه ، دڵ خورپه ی ڕووب���ه ڕووی پێشتر که

باشبوونه وه ش پاشماوه له خانه کاندا به جێده هێڵێت.ده بێته وه ، دڵ خورپه ی ڕووبه ڕووی که سێک کاتێک شاره زایان، به وته ی زۆر ئه وا بکرێت، بۆ ئیندۆتێلی خانه کانی کۆنترۆڵی له سه ره تادا ئه گه ر

به ئاسانی کۆنترۆڵی خورپه ی دڵه که شی ده کرێت.

دوای 60 کاتژمێر ڕزگارکرا

تسینگ لییان فا، سەرقاڵی ڕاوە ماسی بوو لە کەنارێکی ڕۆژهەاڵتی تایوان، کاتێک

شەپۆل لە سینەمیدا توانیم خۆم ڕابگرم، بەاڵم دواتر شەپۆلێکی گەورەتر هات و منی

لەگەڵ خۆیدا برد.هەروەها دەشڵێت » شەپۆلەکان یەک لەدوای یەک دەهاتن و منیان دەبرد، لەم کاتەشدا هیواخوازبووم کەشتییەک بێت و

رزگارم بکات«.نەگەڕاوەتەوە، تسینگ ئ��ەوەی دوای

شەپۆلێکی گەورە هات و لەگەڵ خۆی بردی، دوای 60 کاتژمێریش توانرا ڕزگاربکرێت.

بەگوێرەی ڕاپۆرتەکان ئەم پیاوە تەمەن بەسەرەوەی خۆی توانیویەتی ساڵە، 42ناو لە کە بگرێتەوە، دارینەوە تابووتێکی

ئاوەکەدا بووە. United Daily رۆژنامەی بە تسینگ یەکەم کاتێک ڕاگ��ەی��ان��دووە، ی News

دەس��گ��ی��ران��ەک��ەی پ��ەی��وەن��دی��ک��ردووە بە بەدوایدا ئەوەی بۆ فریاکەوتن تیمەکانی 46 بڕی گەورەکانیش شەپۆلە بگەڕێن، بردووە. خۆیاندا لەگەڵ تسینگیان میل کارمەندانی فریاکەوتنی کەنار دەریاش دوای 60 کاژێر لە ڕووداوەکە، ڕۆژی یەکشەممە توانیان بیدۆزنەوە دوای ئەوەی شەپۆلێک

فڕێیدابووە کەنارەکە.

به یاننامه یه ک ڕایگه یاندووه : به هۆی به زاندنی سنوری ژیانی تایبه تیه وه ، سکااڵ له سه ر ئه و

گۆڤاره تۆمار ده کات.بوونی به یاننامه دا له و فه ره نسا سه رۆکی خانمه ئه و و خۆی نێوان نهێنی په یوه ندی ئه و ئاشکرابوونی ره تنه کردۆته وه . ئه کته ره ی په یوه ندیه سۆزداریه له کاتێکدایه که سه رۆکی فه ره نسا به ره سمی له گه ڵ که سێکی تر به ناوی ڤالێری تریرۆڤایله ر ژیانی هاوبه ش به سه ر ده بات.پێشتر فرانسوا هۆالن له پێناو ڤالێریدا له

سگۆلن رۆیال، دایکی چوار منداڵه که ی.

قاوه هێورکه ره وه ى سروشتى چاره سه رى سه رئێشه یه

رێکخراوى ، »موحیت« ماڵپه رى هه واڵێکى به پێى ته ندروستى )باریکسل( له والته یه کگرتووه کانى ئه مه ریکا، لێکۆلینه وه یه کى نوێى پزیشکی له سه ر 300 که س ئه نجامداوه و سه ره نجام ئاشکراى ده کات که خواردنى حه ب و ده رمانى »باراسیتامول » له گه ڵ گاڵسێک قاوه ، به شێوه یه کى کارا یارمه تى هێورکردنه وه ى نۆره ى سه رئێشه ى توند ده دات ،

که خه ڵکانێکى زۆر له جیهاندا پێوه ى ده نالێنن . له م لێکۆلیه وه یه دا ژماره یه ک له به شداربووان که بسۆلى 500 ملیگرامیان له باراسیتامول پێدراوه له گه ڵ 65 ملیگرام له پێکهاته ى کافاین که به رامبه ر یه ک گالس قاوه ده بێت .کۆکردنه وه ى که ده دات ب��ه وه ئاماژه لێکۆلیه وه که باراسیتامول و نزیکه ى 100 ملیگرام کافایین به شێوه یه کى کاریگه ر به شدارى له که مکردنه وه ى 10%ى نۆره ى سه رئێشه ده کات . زانایانى ئه م لێکۆلینه وه یه چاودێرى دۆخى نزیکه ى 712 که س که ته مه نیان گه یشتبوو 78 ساڵ کردو سه ره نجام ده رکه وت که ئه وانه ى وه رزش ده که ن که متر دوچارى نۆره ى که که سانه ى ئه و له گه ڵ به راورد به بوونه ته وه سه رئێشه

که متر وه رزش ده که ن .

الوازی به ئه نجلیناوه دیاره

سیروان محەمەد گەنجانى

ده روازه یه ک بۆ زانین

پەیوەندێکى خۆشەویستى سەرۆکى فەرەنسا ئاشکراکرا