zaterdag 3 december 2011, 41e jaargang nr. 209

min. 5, max. 10

OnstuimigVanmiddag naar Duitsland weg-trekkende regen, gevolgd door buien vanaf zee. Iets luwende wind. Morgen voornamel k in de noordel ke helft buien.Meer weernieuws: Puntkomma pag. 18.

puntkommapluspuntaccent2 Herziene Statenvertaling

bestaat

een jaar.

3 Nog geen spoor van vermiste

leerlingen

Driestar College.

9 Kabinet blij met beweging in

eurostandpunt

Frankrijk.

Alcohol en

kind foute

combinatie.

Op pelgrims-

tocht naar

Santiago.

Jolanda Zwoferink

zeeft elke

Bachnoot.

DIRECTEUR: IR. B.VISSER HOOFDREDACTEUR: W. B. KRANENDONK PRIJS PER NUMMER 1,70 / ZATERDAG 2,30 www.refdag.nl

beter-uit.nl

De mooiste

kerstreizen

b

Boek nu!

D

k

D

k

www.visser-visser.nl

Een stap verder

accountantsbelastingadviseurs

Krimpen aan den IJsselT 0180-591581I www.spek.nl

Stuur de krant naar:

Ja, ik neem een abonnement op het Reformatorisch Dagblad

RD Volledig Proefabonnement van 9 weken 32,50. Negen weken voor 32,50 en aansluitend een doorlopend

abonnement: RD Volledig Jaarabonnement met jaarbetaling (incasso) 297,* RD Volledig Jaarabonnement met maandbetaling (incasso) 24,95*

Reformatorisch Dagblad, Abonneeservice, Antwoordnummer 92.7300 AB Apeldoorn * Deze tarieven gelden t/m 30 september 2012. Dit bedrag is inclusief de korting voor incasso.

Naam:

Adres:

Postcode/Plaats:

Tel.:

E-mail:

Bankrekeningnummer:

Handtekening:

bewogen en betrokken

Opvoeding, religie en SinterklaasDe afgelopen week stond het onder-werp opvoeding volop in de schijnwer-pers. Zo ging de minister van Onder-wijs, Van Bijsterveldt, op veel lange tenen staan met haar opmerking dat ouders meer bij de opvoeding van hun kinderen en de school betrokken moeten zijn. Haar pleidooi lokte een storm van protest uit van vooral boze werkende moeders die haar advies betuttelend en onzinnig noemden. De felheid van de reacties maakt mis-schien wel duidelijk dat ze een gevoe-lige snaar heeft geraakt.

Gisteren ontstond er ineens nog een heel andere bron van onrust rond de zorg voor het kinderwelzijn. De uniciteit van Sinterklaas stond ineens op het spel. De vroegere nationale Sinterklaas, die dit jaar met pensioen is gegaan, kondigde namelijk aan toch weer als Sint te willen optreden in

de media. En dat leidt onherroepelijk tot verwarring bij kinderen, zo werd betoogd. Want hoe kunnen kinderen in Sinterklaas blijven geloven als er in-eens twee van blijken te zijn? In wlke Sinterklaas moeten ze dan geloven?

Nu is er rond het sinterklaasfeest eigenlijk ieder jaar wel een relletje. Of het nu de huidskleur is van de Pie-ten, het gebruik van de roe, of het kruis op de mijter van de Sint; er is altijd wel wat te discussiren rond 5 december. Je zou trouwens, kennis genomen hebbend van alle beroering over de opmerking van een minister en het optreden van Sin-terklaas, kunnen stellen dat we juist blij moeten zijn dit soort commotie. Blijkbaar is er in dit land de energie en de tijd om uitgebreid te discussiren over een opmerking van een minister en over de manier waarop het sinter-

klaasfeest gevierd moet worden.Toch lijkt er vooral bij het tumult

rond Sinterklaas meer aan de hand te zijn. De commotie over de Sint zegt iets over de worsteling van dit land met de rol van religie in het publieke domein n de godsdienstige opvoeding van kinderen. Al geruime tijd wordt, zeker vanuit de politiek, alles op alles gezet om iedere vorm van religie uit het maatschappelijk leven te bannen. En als het gaat om kinderen staat voor veel pedagogen een religieuze opvoeding gelijk aan indoctrinatie.

Juist in zon klimaat past het echter heel goed dat eens per jaar die religie in de persoon van Sinterklaas van-uit het museum de straat op wordt gereden. Een religie die origineel moet ljken, maar dat in wezen niet is. Kinderen mogen er een paar jaar

in geloven, maar volwassenen weten natuurlijk wel beter.

Kinderen van ouders die gewoon de waarheid over Sinterklaas vertel-len, hebben van al deze problemen trouwens geen last. Ze schrikken niet van een tweede of een derde Sinter-klaas, omdat ze weten dat de Sint niet bestaat en zijn Pieten evenmin. De eventuele cadeautjes zijn gekocht door vader of moeder, de pepernoten komen uit de winkel en het paard komt gewoon uit de manege.

Minster Van Bijsterveldt heeft absoluut gelijk als ze zegt dat betrok-kenheid van ouders bij hun kinderen uiterst belangrijk is. De opvoeding kun je nooit uitbesteden, of in deeltijd doen. Betrouwbaarheid, eerlijkheid en consistentie zijn echter niet minder belangrijk. Niet alleen rond 5 decem-ber, maar altijd.

KOBLENZ In de Duitse stad Koblenz worden morgen drie bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt. De aanleg van een buffer van zandzakken rond de in de Rijn gelegen projectielen was gisteren zo goed als klaar. De zandzakken wegen elk ongeveer 1000 kilo. Foto ANP

Half Koblenz ontruimd om oude bommenBuitenlandredactie

KOBLENZ De Duitse stad Koblenz houdt de adem in. Morgen worden drie niet-ont-plofte bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadel k gemaakt. Uit voorzorg moet de helft van de 100.000 inwoners het huis verlaten.De evacuatie van de b na 50.000 inwoners is een enorm karwei. De evacuatie van de

verschillende stadsw ken ligt op schema, aldus gisteren een woordvoerder van het speciaal ingericht cordinatiecentrum Luftmine Koblenz in de Duitse pers.

De gemeente heeft in de te evacueren w ken 40.000 yers verspreid met de nodige aanw zingen. Zo moet iedereen morgenochtend om uiterl k 09.00 uur z n huis uit z n.

Voordat mensen hun huizen verlaten, moeten ramen en

deuren goed gesloten worden en eventueel de rolluiken neer-gelaten. Bewoners wordt ook gevraagd om hun alarminstal-latie af te zetten om vals alarm te voorkomen.

Niet alleen bewoners van huizen moeten op last van de politie hun woningen uit, ook een gevangenis, twee ziekenhui-zen en zeven bejaardenhuizen dienen te worden ontruimd.

T dens de ruiming van de explosieven worden de vier

snelwegen rond Koblenz voor verkeer afgesloten. Ook voor het scheepvaart- en treinverkeer is Koblenz morgen niet te berei-ken.

De drie projectielen z n de af-gelopen dagen door de extreem lage waterstand van de R n aan de oppervlakte gekomen. De grootste van de drie bommen is maar liefst 3 meter lang en weegt 1,8 ton. Het betreft een zogenaamde blockbuster een van de grootste bommen

die door de Britten in de Tweede Wereldoorlog boven steden werden afgegooid. De springla-ding van de bom zorgde voor een enorme luchtdrukverplaat-sing waardoor op grote schaal vernielingen werden aangericht. De bom werd gebruikt in combi-natie met brandbommen.

De blockbuster is waar-sch nl k afgegooid b de lucht-aanval van 6 november 1944, toen de Britten het centrum van Koblenz platbombardeerden.

Miniem respect voor zondagsrust oudjaarRegioredactie

APELDOORN Er z n geen sig-nalen dat gemeenten met een orthodox-christel ke signatuur de eindejaarsfeesten afgelasten vanwege de zondagsrust. Wel is de eindt d van de festiviteiten soms iets vervroegd.Dat bl kt uit een inventarisatie door deze krant. In de Brabantse gemeente Aalburg, waaronder het dorp Veen, stoppen de fes-tiviteiten om 03.00 uur zondag-ochtend, een uur eerder dan t -dens de vorige jaarwisseling. In Urk moet de cafs om 02.00 uur dicht. In Elburg moet de muziek eerder uit dan vorig jaar: 04.30 uur. Feestgangers op het plein

voor het gemeentehuis in Wou-denberg moeten ook een uur eerder naar huis. Bovendien stelt de gemeente uit respect voor de zondagsrust eisen aan de muziek en het volume ervan.

Toch z n er ook gemeenten in de zogeheten biblebelt die voor-alsnog geen rekening houden met de zondagsrust. Genemui-den heeft daarover nog geen af-spraken gemaakt met de jeugd. Neder-Betuwe, Oud-Be erland en Ridderkerk veranderen hun beleid voor de komende jaarwis-seling niet. In het Betuwse Kes-teren gaan de nieuwjaarsfeesten de hele nacht door.Zie ook pag. 7: Zondagsrust Nieuwjaar geen thema.

Steeds minder athestenWereldw d onderzoek naar religieKerkredactie

NEW HAVEN Het christen-dom groeit wereldw d sneller dan alle andere godsdiensten. Dagel ks komen er 83.000 christenen b . Het aantal niet-religieuzen en athesten neemt daarentegen iedere dag met 1000 af.Dat bl kt uit het onderzoek Status of Global Mission 2012 van het Amerikaanse t dschrift International Bulletin of Missio-nary Research (IBMR), waarover het Duitse magazine Katholi-sches gisteren berichtte.

Sinds de val van het communis-me in de jaren negentig is religie bezig met een opmars, conclu-deren de onderzoekers. Niet al-leen het christendom groeit, ook het aantal aanhangers van een kleine godsdienst zoals het jo-dendom neemt toe. Dagel ks ko-men er 250 joden b . Telde deze godsdienst in 1970 ongeveer 11 miljoen aanhangers, nu z n dat er b na 15 miljoen. Daarmee zit het jodendom b na weer op het niveau van voor de Holocaust t dens de Tweede Wereldoorlog.

Uit de c fers van het IBMR bl kt verder dat van de b na 7 miljard wereldburgers zich ruim 2,3 miljard christen noemen. Met 83.000 nieuwe christenen per dag groeit deze godsdienst het snelst. Daarna volgt de islam met 79.000 nieuwe aanhangers per dag. In totaal z n er b na 1,8 miljard moslims. Met ruim 950 miljoen aanhangers is het hin-doesme de derde godsdienst. Er komen dagel ks 37.000 hindoes b , vooral in India.

Terw l de godsdiensten we-

reldw d groeien, neemt het aan-tal niet-religieuzen en athesten steeds verder af. Wereldw d noemen 658 miljoen mensen zich niet-religieus of agnost en 138 miljoen athest. Dat aantal neemt dagel ks af met 700 res-pectievel k 300 mensen.

De Amerikaanse studie noemt het geboortec fer als belangr k-ste reden voor de groei van de verschillende godsdiensten. Be-keringen spelen een veel minder belangr ke rol.

Volgens het onderzoek telt het christendom wereldw d onge-veer 42.000 kerkengenootschap-pen en groepen. Die komen samen in b na 5,2 miljoen ge-meenten. Met b na 1,2 miljard leden is de Rooms-Katholieke Kerk de grootste denominatie. Daarna volgen protestanten (426 miljoen), onafhankel ke kerken (378 miljoen), orthodoxen (271 miljoen), anglicanen (87,5 mil-joen) en overige christenen (35,5 miljoen). Met 31.000 nieuwe leden per dag is de Rooms-Ka-tholieke Kerk de snelst groeide christel ke groepering. De onaf-hankel ken (24.000) en protes-tanten (20.000) volgen daarna.

De jaarl kse Status of Global Mission, die voor de 28e keer versch nt, geeft ook c fers over B belverspreiding. Christenen hebben dit jaar meer dan 71 mil-joen B bels verspreid. Dat z n er 195.000 per dag. Het totaalaantal B bels in de wereld ligt op 1,74 miljard.

Wereldw d z n er 400.000 zendelingen actief. Dat aantal neemt echter iedere dag met drie af. Aan 2 miljard mensen is nog nooit het Evangelie verkon-digd. Daarnaast hebben 2,68 mil-jard mensen wel eens over Jezus Christus gehoord, maar geloven ze niet in Hem.

Het aantal christenen dat van-wege het geloof de marteldood sterft, neemt steeds verder af. In 1970 waren dat er nog 377.000 per jaar; in 2000 onge-veer 160.000. Het aantal christe-l ke martelaren ligt nu op zon 100.000 per jaar. Dat z n er 270 per dag.

Godsdienst Onderzoek: Aantal niet-

religieuzen en athesten neemt wereldwijd af.

Christendom snelst groei-ende godsdienst.

Aantal zendelingen neemt iedere dag met drie af.

Dagelijks 270 christelijke martelaren.

Foute gegevens aangeleverd namens MauroDEN HAAG (ANP) Degenen die zich om Mauro Manuel hebben bekommerd, leverden foute gegevens namens en over de jongen aan.Dat heeft een woordvoerder van minister Leers voor Immigratie en Asiel gisteravond bevestigd naar aanleiding van berichten van RTL.

RTL meldde dat Mauro, de 18-jarige Limburgse asielzoeker die hier graag wil bl ven, begin 2010 al een Angolees paspoort heeft gekregen. Ook werd een andere achternaam dan Manuel gehanteerd, namel k die van z n vader. Verder is er sprake van een andere geboortedatum.

Waar is die bank? BERL N (ANP/AFP) Een recht-bank in de Duitse stad Osna-brck heeft gisteren een 57-ja-rige overvaller tot zeven jaar cel veroordeeld. De man overviel in mei met een speelgoedpistool een gebouw waarvan h dacht er een bank in was gevestigd. Het was hem kennel k ontgaan dat de bank al zeventien jaar geleden uit het pand weg was en dat er nu een prakt k voor fysiotherapie in zat.

Opnieuw doden bij geweld in SyriCARO In Syri z n gisteren weer doden gevallen b pro-testen tegen het bewind van president Bashar al-Assad. Oppo-sitionele cordinatiecomits rep-ten over zeker dertien doden, onder wie twee minderjarigen en een vrouw. Volgens de VN z n er in het Arabische land al meer dan 4000 doden geval-len sinds de opstand in maart begon.Zie ook pag. 5.

Wellink: Nationalisatie ING was zeer riskant DEN HAAG Nationalisatie van ING was wel erg riskant geweest. Een wet die in het geheim was voorbereid voor een dergel k scenario was op zich goed, maar tegel k kun je je afvragen of dit een werkbare wet was, zei oud-president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank (DNB) gisteren voor de parlementaire enqutecommis-sie-De Wit.Zie ook pag. 9.

Compensatieregeling RK-Kerk van startUTRECHT De eerste v ftig slachtoffers van seksueel mis-bruik binnen rooms-katholieke instellingen kunnen nu een schadevergoeding aanvragen. De compensatieregeling van de Rooms-Katholieke Kerk ging gisteren van start. De schadever-goeding kan afhankel k van de ernst van het misbruik variren van 5000 tot 100.000 euro. De kerk moet dat geld dan betalen.Zie ook pag. 2.

Pentagon acht vertraging JSF-productie nodigWASHINGTON (ANP/RTR) Met de productie van het gevechts-vliegtuig Lockheed Martin F-35, beter bekend als de Joint Strike Fighter (JSF), moet kalmer aan worden gedaan. B proeven vertoont het toestel

een heleboel scheuren en andere zwakke plekken, zei een topman van het ministerie, schout-b -nacht David Venlet, gisteren te-gen de internetpublicatie AOL Defence.

Het Pentagon heeft Venlets uit-latingen inmiddels bevestigd.

Venlet is in het Pentagon als programmadirecteur belast met het JSF-project.

Volgen Venlet hebben de om-vang van de defecten die het af-gelopen jaar z n geconstateerd en de kosten om ze te repareren het Pentagon verrast.

De meeste (problemen) z n klein. Maar als je ze b eenveegt en k kt naar de plekken waar ze zich in het vliegtuig bevinden en hoe moeil k die te bereiken z n nadat je het vliegtuig hebt ge-kocht, zuigen de kosten de adem uit je longen, zei Venlet tegen AOL Defence.

Lockheed Martin heeft nog niet op de uitlatingen van Ven-let gereageerd. Het bedr f heeft inmiddels 117 toestellen afgele-verd of in aanbouw. Zie ook pag. 3: Defensie: Test-JSFs volgens planning.

www.kavels-nunspeet.nl

De woning zoals u die wenstbegint toch bij een goede kavelop een geweldige locatie?!

-20

0

20

10

-10

40

30

60

70

50

80

90

100

x 1000

Toename/afname per dag

Christenen

Niet-religieuzen

Moslims

Boeddhisten

Hindoes Joden

Athesten

Wereldbevolking (7 miljard)

Onderzoek International Bulletin of Missionary Research naar bevolking en religie.

Religie wereldwijd

83.000

79.000

37.000

13.800 200

-700

-300

2,3 miljard

1,6 miljard

952 m

iljoen

658 miljoen

468 miljoen

138 miljoen 14,9 miljoen

RD, Alex van pijkeren

zaterdag 3 december 2011, 41e jaargang nr. 209

(Advertentie)

(Advertentie)

(Advertentie)

Reformatorisch Dagblad K e r k e n G o d s d i e n s t zaterdag 3 december 2011 PAGINA 2 K e r k e n G o d s d i e n s t

Kerkelijke persAls het aanbod de christen niet meer zint, gaat h stampvoetend weg.In het Friesch Dagblad (20 november) schrijft

de Arnhemse kerkplanter Rick Jansen over de

consumptiementaliteit in de kerk: De dominee

moet zorgen voor een goede preek. De koster

moet zorgen voor warme voeten, goed zitten-

de stoelen en goed werkende toiletten. Als dat

alles niet naar de zin is, vertrekt de kerkganger,

op zoek naar een betere kerk.

Ik leef temidden van schurken, maar mn Zaligmaker is gestorven tussen twee moordenaars.Uitspraak van een hugenoot die slavenwerk

moest doen op de galeien. Gelezen in De

Wachter Sions, weekblad van de Gereformeer-

de Gemeenten in Nederland.

Ik zie een groep mensen in de openlucht been, en dan arriveert de predikant met zn mobieltje, H vouwt zn kansel uit en h preekt.Een columnist in het gereformeerd vrijge-

maakte blad Nader bekeken schrijft over het

mobieltje, de mobiele preekstoel, gebruikt in

de tijd van vervolging. Een mobiele preekstoel

zou het opnieuw goed doen, nu in steeds meer

kerken de preekstoel gaat ontbreken.

De ervaring met geloofsover-dracht heeft ons in de loop der eeuwen drie vuistregels geleerd: 1. vroeg beginnen, al met 2 3 jaar; 2. regelmaat en integratie; 3. consi-stentie en consequentie.In het Nieuw Isralietisch Weekblad (NIW)

gaat rabbijn R. Evers in op de vraag hoe wij onze eigen identiteit kunnen handhaven in de

moderne maatschappij.

Is het een idee om rond de Kerst eens een broeder of zuster uit een ander land b u thuis uit te nodigen?Wim Dorsman schrijft in de nieuwsbrief van

de leefgemeenschap Elim over een toespraak

van dr. Vinoth Ramachandra uit Sri Lanka.

Christenen in het Midden-Oosten merken dat

wij bidden voor de bekering van moslims, maar

tegelijk weinig hartelijk zijn voor Arabische

geloofsgenoten, aldus dr. Ramachandra.

Het woord is als een kapmes dat een weg baant door de jungle. Het licht je b en toont je een weg, waar misschien nog niemand ging.In het maandblad Kerk in Den Haag staat een

column over advent. Tijdens Advent wachten

we op het verlossende Woord.

Nieuwe orgels worden nog nau-welks gebouwd in Nederland. Maar er zn uitzonderingen. Op de Veluwe verrst het ene na het andere.Het Nederlands Dagblad schrijft over het

nieuwe Mense Ruiterorgel in de Adullamkerk

van de gereformeerde gemeente in Barneveld.

Hetzelfde onderzoek van het SCP stelt dat een onevenredig groot deel van de vrwilligers in onze samenleving lid is van een kerk.Dr. A. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk

in Nederland, laat in het Christelijk Weekblad

een ander geluid horen over recente cijfers

dat het vertrouwen van Nederlanders in de

kerken gedaald is tot 35 procent.

Het aparte is dat lmmakers wel willen vertellen dat de duivel en demonen bestaan.Arnoud Proos belicht in Danil, tijdschrift van

de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten,

de boodschap achter de film. Het bestaan van

God wordt ontkend in films en de kerk komt er

vaak slecht van af, concludeert hij.

Het Jozef-syndroom. Men voelt zich in de put der nietsigheid en vergetelheid geworpen, afgewezen, onbegrepen, dood verklaard, en gelooft daar van de weeromstuit steeds sterker in, waarna men in de wanhoop trappelende zelf de put steeds dieper maakt.Het is een probleem dat je steeds meer onder

kerkmensen aantreft, aldus dr. T. H. van der

Hoeven in Confessioneel (blad van de Confessi-

onele Vereniging binnen de Protestantse Kerk).

NIJKERK Ds. A. D. Goijert: Toen ik marechaussee was, kreeg ik oog voor God. Het gebeurde in een wereld waarin het vreemd was dat iemand in de Bijbel las. Het was een ingrijpen van bovenaf. Foto RD, Anton Dommerholt

Ds. Veldhuizen 25 jaar predikantKerkredactie

WOUDENBERG Ds. A. H. Veldhuizen uit Woudenberg herdenkt vandaag dat h 25 jaar predikant is.Albertus Hendrik Veldhuizen werd op 18 december 1939 gebo-ren in Maartensdk. H werkte als catecheet en pastoraal werker en vanaf 1976 als hulpprediker in Herkingen. In 1986 werd h daar, via de overgangsbepaling voor hulppredikers, predikant in deze hervormde gemeente.

In de jaren daarna stond ds. Velduizen te Ouderkerk aan den ssel (1987) en te Wk b Heus-den (1993). De predikant ging in 2001 met emeritaat.

Van marechaussee tot predikantDs. A. D. Goijert met emeritaat

Jan van Reenen

NKERK Tdens zn beroeps-leven heeft ds. A. D. Goert van alles aangepakt. H was mare-chaussee, zendingsvoorlichter, godsdienstleraar en predikant. Zn studeerkamer getuigt van zn reizen over de hele wereld.De herinneringen zn hem dierbaar, maar het meest hecht h aan het bord met daarop het woord Rehoboth, boven de voordeur van zn huis in Nkerk. De Heere heeft ruimte gemaakt.

Mn vrouw en ik geloven dat we hier een plek hebben gekregen, zegt ds. Goert. Ik ben bl dat ik de eindstreep heb mogen halen. De laatste jaren waren moeizaam. In 2005 ben ik een jaar uitgevallen door een reactionaire depressie en in 2008 nog eens zon periode door een gezwel in mn hoofd. De predikant van de hervormde ge-meente te Bunschoten ging op 6 november met emeritaat.

Arie Dirk Goert werd op

10 november 1946 geboren in Utrecht. H wilde marechaus-see worden. Zn moeder zei tegen hem: Jochie, j het leger in? Wat moet er van je terecht-komen? Ds. Goert: Ze heeft niet gelk gekregen. Toen ik marechaussee was, kreeg ik oog voor God. Het gebeurde in een wereld waarin het vreemd was dat iemand in de Bbel las. Het was een ingrpen van bovenaf.

H werkte op Schiphol, b Paleis Soestdk en in Amster-dam. In de hoofdstad kreeg h te maken met de rellen in de jaren zestig en zeventig. In die td was er nog geen mobiele eenheid. Als er een rel was, moest de marechaussee erop af. Als we werden opgeroepen, steeg er een gejuich op. We wilden graag iets doen om de orde te handhaven. Maar zodra we uit de combi sprongen, vlogen de stenen en etsbellen ons om de oren en was het niet zo leuk meer. In zn vre td zat h in de Bbel te studeren. Zn collegas noemde hem de dominee.

Ds. J. van Sliedregt, toen voorzitter van de Gereformeerde Zendingsbond, vroeg hem in 1973 om voorlichter te worden.

Zes jaar lang was Goert dage-lks op pad voor deze zendings-organisatie. H vertelde over de zending maar een zendeling was h niet, ook al keek h rond in Kenia en Indonesi.

Intussen had h zn preek-consent gehaald en trok h het land door om te preken. In 1979 werd h, als zinstro-mer, docent godsdienst op de Rehobothschool in Elburg. De jongeren kwamen graag b me in de les. Ik denk dit kwam door de spontane en ontspannen ma-nier waarop ik met hen omging. Eens zei een jongen dat h op boksen zat. Dat kon ik ook en ik nodigde hem uit voor een boks-parttje voor in de klas.

Later, tdens zn predikant-schap, proteerde h van de op-gedane ervaring in de omgang met de jeugd. Catechisanten hadden ergens al verschillende catecheten weggepest, toen de kerkenraad m vroeg. De eerste de beste les zette ik een jongen op de gang om duidelk te maken wie de baas was. De week daarna hoorde ik de jon-gens tegen elkaar zeggen: Met deze moet je uitkken, want h waarschuwt niet alleen maar. Je moet vriendschappelk met

de jongelui omgaan, maar niet te lief voor hen zn.

Predikant werd h ook niet op de gewone manier. Goert maakte gebruik van een eenmalige mogelkheid voor hulppredikers om toegelaten te worden tot de predikantsstudie. Achteraf constateert h dat het werk dat h vr het predikant-schap deed, er een voorberei-ding op was.

H diende twee gemeenten: Eemnes (1988) en Bunschoten (1993). In Bunschoten zette h met de christelke gereformeer-den jeugdwerk op. Samen met ds. J. Westerink, die daar toen christelk gereformeerd pre-dikant was, reed h tdens de opening daarvan op een tandem van de ene kerk naar de andere. Reformatorische kerken hoe-ven niet samen te gaan, maar ze moeten wel meer met elkaar

samenwerken, bvoorbeeld op het gebied van jeugdproblema-tiek.

Ds. Goert is een doener. Zo zette h zich in de jaren tachtig in voor het Shaare Zeedekziekenhuis in Jeruzalem, organiseerde reizen naar Isral, etste 7000 euro b elkaar voor Rwanda en deelde er Bbels uit. De predikant maakt sinds jaren deel uit van het bestuur van de Hervormde Mannenbond; ook is h bestuurslid van de Stichting Steun Messiasbeldende Joden.

Tdens zn afscheidsdienst preekte ds. Goert over de tekst: De genade van de Heere Jezus Christus, de liefde van God, en de gemeenschap van de Heilige Geest z met u allen. Amen. Ds. Goert: We moeten de aandacht gericht houden op de drie-enige God. H gaat door met Zn werk, ook in deze moeilke td. Dat heb ik zelf ook zo mogen ervaren. H heeft mn leven geleid, dwars door alles heen. Het orgel speelde tdens de afscheidsdienst: Ik weet niet waarom Gods gena aan m ook werd betoond en H m, gans onwaardig mens, steeds zo veel liefde toont. Dat is m uit het hart gegrepen.

Ik nodigde hem uit voor een bokspartij-tje voor in de klas

RK-Kerk begint compensatieVergoeding voor slachtoffers misbruikKerkredactie

UTRECHT De compensatie-regeling voor slachtoffers van seksueel geweld in de Rooms-Katholieke Kerk (RK-Kerk) is gisteren ingegaan. De eerste vftig slachtoffers kunnen nu een schadevergoeding aanvra-gen.Dat maakte het Meldpunt Seksu-eel Misbruik in de Rooms-Katho-lieke Kerk gisteren bekend.

De slachtoffers van seksueel misbruik in rooms-katholieke in-stellingen krgen een brief met informatie over de compensa-tieregeling. Daarin staat ook de regeling voor erfgenamen ver-meld. Die is alleen van toepas-sing voor de partner en kinderen van het overleden slachtoffer.

De schadevergoeding kan al naar gelang de ernst variren van 5000 tot 100.000 euro. De kerk moet dat geld dan betalen. Ruim honderd slachtoffers heb-ben zich tot nog toe gemeld. Van de eerste vftig is hun aanklacht de afgelopen maanden gegrond verklaard. Enkele tientallen an-deren krgen binnenkort be-richt.

Het gaat b de compensatie-regeling om slachtoffers b wie het misbruik als minderjarige heeft plaatsgevonden. Onder hen zitten veel mannen die als kind

op internaten zn misbruikt.Voorzitter van de compensatie-

commissie is Bart Holthuis, ad-vocaat in Deventer en voormalig voorzitter van de Vereniging van Letselschade Advocaten.

De eerste berichten over sek-sueel misbruik binnen rooms-katholieke instellingen in Ne-derland kwamen vorig jaar naar buiten. De Rooms-Katholieke Kerk maakte vorige maand be-kend met een nancile rege-ling te komen voor mensen die als minderjarige slachtoffer zn geworden van misbruik. Oud- minister Deetman, voorzitter van een commissie die onder-zoek doet naar seksueel mis-bruik binnen rooms-katholieke instellingen, presenteert op 16 december zn eindrapport. De commissie-Deetman houdt daar-na op te bestaan. Slachtoffers zn dan voor contact, advies en vragen aangewezen op andere organisaties, zoals Slachtoffer-hulp.

De commissie-Deetman heeft slachtoffers uitgenodigd voor een besloten beenkomst op 17 december in de Utrechtse Jaarbeurs. Deetman zal onder meer ingaan op vragen en op-merkingen van mensen die zich b de onderzoekscommissie hebben aangemeld als slachtof-fer. H sprak al eerder met de slachtoffers.

In samenwerking met dag-blad Trouw organiseert Acade-mic Forum (Tilburg University) op 19 december een studiedag over misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Dan zal ook de bundel Grensoverschrdingen geduid. Over seksueel misbruik in katholieke instellingen wor-den gepresenteerd.

A refdag.nl/misbruik

Misbruik Compensatieregeling voor

slachtoffers seksueel ge-weld in RK-Kerk ingegaan.

Eerste vijftig slachtoffers kunnen nu schadevergoe-ding aanvragen.

Schadevergoeding voor slachtoffer varieert van 5.000 tot 100.000 euro.

Kerkblad Noorden / Theologia Reformata

Kerkblad v/h NoordenBent u een Jood? vroeg de oude rabbn hem. Neen, zei dr. T. Brienen. In het christelke gereformeerde Kerkblad voor het Noor-den beschrft de emeritus predikant een wondere ontmoeting in Jeruzalem.In het hotel, waar we verbleven, vroegen we waar dichtb een synagoge was. Wel, zei de receptionist, u gaat dit hotel uit, slaat de bocht om en dan na zon 500 meter vindt u het vanzelf. Zo deden we en zagen rechts een gebouw met veel licht en de deuren wd open. Daar zal het wel zn. W erop af. We stapten binnen en de overste, de koster van de synagoge, ontving ons. We vertelden dat we de dienst mee wilden maken. Ach, zei h, u bent in een bejaardentehuis. We houden hier wel dienst, doch we murmelen maar wat met onze oude stemmen. Wel hebben we hier een oude rabbn in ons midden van over de negentig jaar. Wilt u een levendige dienst bwo-nen, dan moet u even verder gaan aan de overkant. Daar is een grote synagoge met een jonge, enthousiaste rab-bn als voorganger. Dank u, zei ik, maar ik wil toch even uw oude rabbn groe-ten. Dat kon en h nam ons mannen mee naar de synagogeruimte. De vrouwen konden naar de vrouwenaf-deling. Dat deden z onder leiding van mn vrouw. Ze vonden er kinderspeelgoed en op n van de tafeltjes

een boekje. Mn vrouw nam het en het was... Bartje uit het Drentse land. Het was in het Hongaars vertaald en in Boedapest uitgegeven. Vermoedelk door Joden uit Hongare meegenomen naar Jeruzalem. Daar kon een oma, tdens de synago-gedienst van de mannen, een kleinkind hebben voorgele-zen uit Bartje; onder andere: Bartje bidt niet voor brune bonen!

W werden naar de man-nenafdeling gebracht en daar stond ik voor de oude rabbn met een lange baard, zittend te midden van zn bejaarde broeders. Ik reikte hem de hand. H keek m aan en vroeg: Bent u een Jood? Neen, zei ik. Dan een christen? Ja, was mn antwoord. Bent u ook een overtuigd christen? Met hart en ziel, was mn reactie.

Toen u had dit moeten zien en meemaken nam de

oude rabbn zn stok, tilde zich overeind, stak de beide handen vlak voor m om-hoog en riep uit: De Mes-sias, H komt er aan! Ook ik stak mn handen omhoog en zei het ging allemaal in het Engels de Messias, H s ook al gekomen! Amen, klonk het uit zn oude mond en h ging weer zit-ten. W schudden elkaar de hand, namen afscheid van de broeders in deze synagoge en vonden even later de an-dere, volle synagoge met de jonge, levendige rabbn. Een wondere ontmoeting om nooit te vergeten!Theologia ReformataBna een jaar verbleef h met zn gezin in de Ver-enigde Staten. In het theo-logisch tdschrift Theologia Reformata blikt prof. dr. G. van den Brink terug. Ik eindig met enkele voor-zichtige observaties. Ener-

zds gaat de secularisatie ook aan de VS niet voorb. De mainline churches ver-liezen zonder uitzondering leden, en soms in rap tempo. De kerkgang (niet per se de religiositeit) onder jongeren neemt geleidelk aan af. Het athesme manifesteert zich krachtig, zeker ook in een tamelk liberale universi-teitsstad als Princeton is. Toch is het allemaal niet of in elk geval nog niet zo dra-matisch als in onze context. (...)

Het is wat m betreft ont-zettend spannend of de VS uiteindelk alsnog massaal het ontkersteningstraject van Europa zal inslaan (b immigrantenbevolkingen vinden veranderingen im-mers vaak een jaar of vftig later plaats), of dat men blvend in staat zal zn de secularisatie-these naar het rk der fabelen te verwzen. Het kan nog beide kanten op gaan. Veel onderzoeksbu-reaus meten een teruggang van christelke invloeden. Maar de betrokkenheid b kerk en christelk geloof in een stad als New York bleek onlangs nog verrassend te zn gegroeid, en dat kwam niet alleen door de aansla-gen op de Twin Towers. (...) Hoe het ook z, het was een bzonder voorrecht om de frisse lucht van dit land, de spirit of freedom een td te mogen inademen, de enorme ruimten te ervaren die de Pilgrim Fathers zonder het te weten openlegden, en kennis te maken met de bzondere weg die de Here God in dit continent met zn kerk is gegaan en nog gaat.

ASSEN Mijn vrouw nam het en het was... Bartje uit het Drent-se land. Het was in het Hongaars vertaald en in Boedapest uitge-geven. Foto RD, Anton Dommerholt

MeditatieVlees geworden

En het Woord is vlees geworden. Johannes 1:14a

In de hemel voedt Christus de engelen, hier op aarde lijdt Hij als een klein kind honger. Daar blijft Hij voor de volmaakte machten Brood dat niet opraakt, hier kan Hij als alle pas-geborenen niet zonder voeding van melk. Daar doet Hij het goede, hier verdraagt Hij het kwade. Daar sterft Hij nooit, hier verrijst Hij na Zijn dood en schenkt Hij de stervelingen het eeuwige leven. God is mens geworden. De Heere heeft het bestaan van een slaaf aangenomen, opdat de mens zich naar de Hee-re keert. De Bewoner en Grondvester van de hemel heeft op aarde gewoond.

Aurelius Augustinus, bisschop te Hippo

(Sermo 191, 410)

ZoGezegd

Beroepingswerk

NED. GEREF. KERKENBeroepbaar gesteld: Kand. M. G. Rietkerk te Zoetermeer, die een beroep heeft aangeno-men naar Zoetermeer (samen-werkingsgemeente Ngk/cgk).

A refdag.nl voor actueel beroe-pingswerk.

Bestuur HSV overweegt uitgave kanttekeningenKerkredactie

APELDOORN Het bestuur van de stichting Herziening Statenvertaling heeft besloten na te gaan of het mogelk is de kanttekeningen van de Staten-vertaling pasklaar te maken voor de Herziene Statenverta-ling (HSV). Het gaat daarb zowel om een aanpassing aan de tekst van de HSV als om een hertaling in hedendaags Nederlands.Dat meldt de bestuursvoorzit-ter van de stichting HSV, ds. H. Russcher, in het deze week verschenen nummer van De Waarheidsvriend (orgaan van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland). B wze van proef is inmiddels met verschillende Bbelboe-ken begonnen. De bedoeling is dat de tekst van deze herziene kanttekeningen via de website statenvertaling.nu wordt gepu-bliceerd. Later wordt besloten of het zinvol is om te komen tot een uitgave in boekvorm.

Het stichtingsbestuur krgt regelmatig de vraag wat het met de kanttekeningen van de Statenvertaling doet. Een te-rechte vraag, aldus ds. Russcher. De Statenvertaling is immers niet los te zien van deze kant-tekeningen. Ze bevatten een schat aan informatie, waarmee Bbellezers ook in deze td hun winst kunnen doen. Met het verschnen van de HSV zn de kanttekeningen b de Statenver-taling zeker niet onbruikbaar geworden. Het is wel zo dat ze niet naadloos b de HSV aan-sluiten. Zo is bvoorbeeld een aanzienlk aantal kanttekenin-gen in de HSV-tekst verwerkt en daarmee overbodig geworden.

Morgen is het een jaar geleden dat de HSV in Dordrecht werd gepresenteerd, in twee uitgaven: de basiseditie en de huisbbel. Daarna kwamen een huwelks-

bbel, een kerkbbel, een kerk-bankbbel en een parallelbbel SV-HSV gereed. Na de zomerva-kantie verscheen de schoolbbel voor gebruik op scholen en in het kerkelk jeugdwerk.

De verkoop van de verschil-lende uitgaven overtrof de verwachtingen, aldus ds. Rus-scher. Uitgever D. L. Aangeen-brug van Jongbloed beaamt het succes, maar is terughoudend als het gaat om exacte verkoop-cfers. We hebben met het bestuur van de HSV afgesproken vooralsnog geen aantallen te noemen. Wel is de vraag nog steeds zo groot dat we daar lang niet aan kunnen voldoen. We zn permanent aan het her-drukken.

De HSV wordt inmiddels breed gebruikt, stelt de uitge-ver vast. Naast de achterban van de Gereformeerde Bond en de Christelke Gereformeerde Kerken, waar h eigenlk algemeen geaccepteerd is, vindt de HSV ook binnen de Hersteld Hervormde Kerk en de Gerefor-meerde Gemeenten veel aftrek, maar dan alleen voor thuisge-bruik ik schat wel 70 respec-tievelk 50 procent. Daarnaast wordt de HSV vooral in evan-gelische gemeenten behoorlk massaal gebruikt. In confessio-nele gemeenten is het gebruik beperkter.

De populairste edities zn volgens Aangeenbrug de basis-editie met de special cover en de editie met psalmen, ook met de special cover. Wat nog volgt voor de Kerst, is een vivella-editie in het grote formaat van de huisbbel.

Ds. Russcher meldt dat er in de toekomst ook een HSV-kanselbbel op voorintekening beschikbaar komt. Verder zn er plannen voor een jonge-reneditie, met daarin onder meer een uitgebreide inleiding met leestips en afzonderlke behandeling van theologische of praktische themas. Een ander toekomstig project is de uitgave van een studiebbel. Basis daar-van is de ESV Study Bible. De bedoeling is dat deze niet alleen uit het Engels wordt vertaald, maar ook wordt toegesneden op de Nederlandse context.

A refdag.nl/hsv

Uitgever Aangeenbrug: We zijn perma-nent aan het herdrukken

(Advertentie)

Reformatorisch Dagblad B i n n e n l a n d

Opstelten: Rapport niet te laat verstuurdRedactie politiek

DEN HAAG Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) staat nog steeds achter zn besluit om het evaluatierapport Circulaire wapens en munitie van augustus 2010 niet zodra h er kennis van nam door te sturen naar de Kamer.Uit het stuk vielen nog geen denitieve verbeterpunten te destilleren, zo heeft de bewindsman de Kamer gisteren geschreven.

Een Kamermeerderheid van SP, PVV, VVD, PvdA, GroenLinks en SGP wil de minister binnenkort over de kwestie aan de tand voelen, zo bleek donderdag.

In het rapport waarschuwen deskundigen dat geestelk instabiele personen te gemakkelk in het bezit kunnen komen van vuurwapens. Een halfjaar na het verschnen ervan richtte de suicidale en geestelk verwarde Tristan van der V. in een winkelcentrum in Alphen aan den Rn een bloedbad aan.

Dat Opstelten het rapport ook toen nog niet openbaar maakte, komt omdat h eerst een gedegen beeld wilde krgen van de verlofverleningen rond vuurwapens in dit concrete geval. Aan de Onderzoeksraad Voor Veiligheid, die naar aanleiding van het drama een onderzoek instelde naar de naleving van de Nederlandse wapenwet, stelde Opstelten het rapport wel beschikbaar.

Pas nadat ook het rapport van de raad klaar was, kon h alles in onderlinge samenhang bezien en heeft h direct een aanpassing van de richtln wapens en munitie aangekondigd, aldus Opstelten.

Eerder genomen maatregelen zouden volgens hem hooguit van tdelke aard zn geweest. Bovendien hadden die tot verwarring kunnen leiden en effectief toezicht en controle kunnen bemoeilken.

Het aangevraagde debat moet nu duidelk maken of de Kamer genoegen neemt met de uitleg die Opstelten in zn brief geeft.

zaterdag 3 december 2011 PAGINA 3

Bezoekde sfeervollewinterfairinDickensstijl bij DeBeeldentuin!

Oude Barnevelderweg 5 Garderen T (0577) 46 24 82w i n t e r f a i r g a r d e r e n . n l

ZaterdagVrijdagDonderdag171615

decemberdecemberdecember

ZaterdagVrijdagDonderdag1098

decemberdecemberdecember10.00 - 21.00 uur 10.00 - 21.00 uur 10.00 - 17.00 uur 10.00 - 21.00 uur 10.00 - 21.00 uur 10.00 - 17.00 uur

Entree 4.50 (vanaf 14 jaar)Tegen inlevering van deze advertentie 1.50 korting op de entree

NS laten reizigers bewust omrijdenBinnenlandredactie

ROTTERDAM De informatievoorziening van de NS tdens vertragingen is niet altd volledig. Een persvoorlichter van de NS meldde gisteren in het AD dat het spoorbedrf reizigers soms een omweg laat maken om overvolle stoptreinen te voorkomen. Reizigers die het advies van de omroepberichten b vertragingen opvolgen, kunnen hierdoor tot een derde van de reistd langer onderweg zn. Het kan niet anders. De capaciteit van de stoptreinen is niet groot genoeg.

Door een storing b Woerden reden er gistermorgen wel stoptreinen, maar geen sneltreinen tussen Utrecht en Rotterdam/Den Haag. Reizigers die vanuit Amersfoort verder wilden reizen dan Utrecht, kregen te horen dat ze via Schiphol dienden om te reizen.

Vitens bezorgd over vervuiling drinkwaterLEEUWARDEN (ANP) Drinkwaterbedrf Vitens maakt zich grote zorgen over de toenemende vervuiling van grondwater als gevolg van mest.Vooral de waterwingebieden op de hoge zandgronden zn kwetsbaar, zo schreef Vitens gisteren aan staatssecretaris Bleker (Landbouw).

Het drinkwaterbedrf moet al winputten verplaatsen, dieper grondwater winnen en waterzuiveringen uitbreiden.

In Nederland wordt 60 procent van het kraanwater gewonnen uit grondwater.

Het mestbeleid van het kabinet zorgt volgens Vitens (5,4 miljoen aansluitingen) voor een verdere toename van de vervuiling en daardoor zullen de zuiveringskosten toenemen.

De toename van de waterhardheid, verzuring en verhoogde sulfaat en zware metalengehalten leiden tot meer kosten. De maatregelen om dat tegen te gaan kosten nu al 15 miljoen euro extra. De kosten worden natuurlk doorberekend aan de klant. Die is uiteindelk de dupe, aldus een woordvoerder.

Vitens wint in vf provincies op zon 100 plekken grondwater. De meest kwetsbare gebieden liggen in de Achterhoek en Twente.

Opstelten: Iedere dag duizend bellers 1-4-4APELDOORN (ANP) Het landelke alarmnummer 144 voor meldingen van dierenmishandeling wordt sinds de instelling vorige maand vrwel dagelks door zon duizend mensen gebeld. Dat zei minister Opstelten gisteren b de installatie van de eerste dierenagenten.

De eerste 26 van in totaal 131 eerste dierenagenten dit jaar kregen op de Politieacademie in Apeldoorn hun certicaat uitgereikt. Het zn de eerste animal cops die zich fulltime bezig gaan houden met de aanpak van dierenleed.

Volgens Opstelten zullen in 2014 500 medewerkers van de politie zich volledig bezighouden met bestrding van dierenleed. De minister was oprecht trots. Het welzn van de dieren zal erb gebaat zn, of ze het nu beseffen of niet.

Defensie: Test-JSFs volgens planningDEN HAAG (ANP) Een mogelke vertraging van de eerste series JSFgevechtsvliegtuigen hoeft geen gevolgen te hebben voor de levering van twee Nederlandse testtoestellen.Dat heeft het ministerie van Defensie gisteren laten weten. Een Amerikaanse topman van het JSFprogramma riep gisteren op de productie te vertragen omdat het toestel scheurtjes vertoont.

Producent Lockheed Martin levert naar verwachting voor augustus 2012 het eerste Nederlandse testtoestel en in maart 2013 het tweede. Het ministerie zegt dat het geen signalen heeft gekregen dat die leveringen worden uitgesteld.

Viceadmiraal David Venlet zei gisteren dat het beter is de productie van de F35 Lightning II, zoals het vliegtuig ofcieel heet, te vertragen. Uit tests blkt dat het vliegtuig meer scheurtjes en potentile zwakke plekken vertoont dan wenselk. De meeste problemen zn volgens Venlet klein. Maar als je ze beenveegt en kkt naar de plekken waar ze

zich in het vliegtuig bevinden en hoe moeilk die te bereiken zn na aanschaf, zuigen de kosten de adem uit je longen, zei Venlet.

H benadrukte dat de veiligheid en de prestaties niet in het geding zn. De gebreken kunnen er echter wel voor zorgen dat onderdelen van het airframe, de dragende constructie, minder lang meegaan. Venlet noemt het achteraf een vergissing dat de eerste productietoestellen al van de band lopen terwl het vliegtuig nog volop wordt getest.

Het Pentagon bestelde dit jaar dertig toestellen. Dit aantal loopt ieder jaar op, totdat volgens planning vanaf 2017 jaarlks meer dan 200 vliegtuigen worden afgeleverd. De Amerikanen willen ruim 2400 F35s. De prs bedraagt in totaal 382 miljard dollar, omgerekend 283 miljard euro. Pas na 2015 neemt Nederland een besluit over de denitieve vervanging van de Nederlandse F16s, eventueel door de veel modernere JSF.

Tweede Kamerlid Esink van de PvdA wil opheldering over de mogelke vertraging van de productie van de JSF. Er zn problemen met de sensoren en de schietstoel en ik kan zo nog tien andere dingen noemen, stelt ze. Ook het probleem met het airframe was volgens haar al langer bekend.

Minister Hillen van Defensie gaat begin volgend jaar naar het Pentagon en Lockheed Martin. H laat zich dan op de hoogte stellen van de ontwikkelingen.

Gevechtsvliegtuig Ministerie van Defensie

verwacht geen vertraging levering testtoestel JSF.

PvdA-Kamerlid wil desal-niettemin opheldering over mogelijke vertraging.

Minister Hillen gaat vol-gend jaar naar het Penta-gon en Lockheed Martin.

Wandelgangen Euthanasie kwam z in oudheid niet voorAddy de Jong

Formeel valt er niets tegen in te brengen. Als de NVVE in Nederland een euthanasiekliniek wil oprichten of een soort vliegende euthanasie brigade, kan de overheid dat niet verhinderen, betoogde minister Schippers van VWS woensdag in een overleg met de Tweede Kamer.

Schippers heeft de in 2002 van kracht geworden euthanasiewet aan haar kant. Daarin vinden we immers niets over de locatie waar euthanasie al dan niet in praktk mag worden gebracht? Wel bevat de wet allerlei zorgvuldigheidscriteria: procedures die in acht moeten worden genomen voordat een arts iemand mag helpen zn of haar leven te beindigen. Maar wr het leven precies beindigd wordt, in een ziekenhuis, in een kliniek of thuis (door een medicus van een ambulant team bvoorbeeld), acht de wet niet relevant.

Daarom heeft de VVDbewindsvrouw formeel gezien gelk. Materieel gezien valt er echter veel tegen in te brengen.

Diverse Kamerleden deden dat deze week ook. En niet alleen van de drie christelke fracties. Ook SPwoordvoerder Van Gerven maakte kenbaar grote

bezwaren te hebben tegen de initiatieven van de Nederlandse Vereniging voor een Vrwillig Levenseinde (NVVE). Klinieken? Brigades? Ik ben bang voor een soort van onherroepelkheid, voor een tunnelvisie, aldus de oudhuisarts uit Oss.

Wat h daarmee precies bedoelt, is niet moeilk uit te leggen. Op dit moment is het nog zo dat de huisarts veelal het eerste aanspreekpunt is b een euthanasieverzoek. Dat heeft onmiskenbaar een remmende werking op het daadwerkelke aantal euthanasiegevallen.Huis

artsen hebben doorgaans een langdurige behandelrelatie met een patint en kennen diens levensomstandigheden. Dat geeft hun de gelegenheid om zorgvuldig af te wegen of een euthanasieverzoek vrwillig en weloverwogen is gedaan.

Macrocfers laten zien dat z die zorgvuldigheid ook in praktk brengen. Van de naar schatting 9000 euthanasieverzoeken die er jaarlks gedaan worden, worden er slechts zon 3000 gehonoreerd. Omdat al die andere 6000 verzoeken buiten de zorgvuldigheidscri

teria van de wet vallen? Dat is niet aannemelk en stemt ook niet overeen met de observaties van de NVVE. Deze komen erop neer dat het gros van de artsen, hoewel de wet dat niet verplicht stelt, vanuit een przenswaardige taakopvatting wacht met euthanasie tot er geen rele behandelperspectieven meer zn.

Dat die situatie gaat veranderen zodra er speciale euthanasieklinieken gaan verrzen, ligt voor de hand. Zeker, ook die klinieken zullen zich moeten houden aan de criteria van de euthanasiewet. Maar iedereen begrpt dat de grondhouding van waaruit iemand die wet leest en interpreteert, er veel toe doet. Ontstaan er eenmaal euthanasieklinieken, dan zullen die geneigd zn een verzoek tot stervenshulp in principe positief te bejegenen. Dat zou er wel eens toe kunnen leiden dat er straks veel meer dan 9000 verzoeken per jaar gedaan gaan worden en er daarvan ook meer geffectueerd zullen worden.

Dat we in Nederland die kant opgaan, lkt onvermdelk. Als dit soort klinieken onder de huidige wetgeving niet tegengehouden kan worden en er geen Kamermeerderheid is die via nieuwe wetgeving de oprich

ting van dergelke instellingen de pas wil afsnden, gn ze er komen.

En dat zou wel eens kunnen betekenen dat we naar een situatie gaan waarin iedereen die, om wat voor reden dan ook, een einde aan zn leven wil maken, daartoe de nodige professionele hulp kan krgen. Het is de zelfbeschikkingsgedachte tot in haar uiterste consequentie doorgevoerd.

Velen vinden dat bepaald geen angstaanjagend idee. Iemand als de VVDer Bolkestein verwst in dit verband graag naar de klassieke oudheid, een tdperk van hoogstaande beschaving waarin een ws mens als Seneca toch ook in vol bewustzn een einde aan zn eigen leven maakte.

Toch mankeert er aan die vergelking veel. Seneca werd door Nero gedwngen zelfmoord te plegen. Die situatie heeft niets gemeen met de tegenwoordig zo populaire klaarznmetlevengedachte. Bovendien kan in onze moderne, open en egalitaire samenleving datgene wat vroeger slechts door enkelingen en door een elite werd gepraktiseerd, breed beschikbaar komen voor iedereen. Dat maakt het postchristelke tdperk heel anders dan het prechristelke.

VAN GERVEN

...tunnelvisie... Foto ANP

Cohen: de meest Joodse aller achternamenRen Zeeman

AMSTERDAM Cohen is een naam die allerlei reacties oproept. Goede en minder goede. Ze vragen wel eens: Wat betekent die naam eigenlk?In het Joods Historisch Museum in Amsterdam staat b de tentoonstelling Mn naam is Cohen de vraag centraal in hoeverre iemands identiteit en imago worden bepaald door een achternaam. Daniel Cohen en Mischa Cohen fotografeerden en interviewden daarvoor 25 Amsterdamse naamgenoten. Het resultaat zn 25 prachtige fotos en verhalen.

Verschillende dragers van de naam Cohen zn er verguld mee dat ze zo heten. De student Gen Cohen (1980) bvoorbeeld is een van hen. Mn vader komt oorspronkelk uit Marokko. Cohen betekent voor m dat ik een warm persoon ben. Ik ben een trotse Isralische Jood en iedere keer dat ik

me aan iemand voorstel, getuigt mn naam van mn Joodse afkomst.

De fotografe Lois Cohen (1991) staat door een fout b de burgerlke stand ofcieel geregistreerd als Coen. Zonder de h. Ooit koop ik die h er weer b.

Er bestaan overigens tientallen varianten op de naam Cohen. Kaplan bvoorbeeld is er een, maar ook Kahn en Kagan. Cohen betekent priester en is dus een afstammeling van Levi, de zoon van Jakob. Levi en zn nageslacht droegen verantwoordelkheid voor de dienst in de tempel. Aron, achterkleinzoon van Levi, broer van Mozes,

werd koheen gadol, in het Nederlands hogepriester. Al diens nakomelingen in de mannelke ln zn kohaniem, ofwel priesters, meervoud van koheen.

Onderzoekers die zich afvroegen of er een genetische basis te vinden was voor dit erfelke priesterschap, vonden een verzameling genetische markers b Asjkenazische en Sefardische Joden die ze het Cohen Modal Haplotype (CMH) noemden, de standaard genetische signatuur van de Joodse priesterfamilie. Anders dan andere Joden bezit het overgrote deel van de kohaniemdit CMH.

Veel dragers van de meest Joodse aller achternamen beschouwen zichzelf niet meer als Joods, al worden ze door de buitenwereld zo gezien. Gepensioneerd drugsonderzoeker Peter Cohen (1942) is een van hen. Mn ouders wilden na de oorlog Joods leven, maar ze wisten er niets van af en stuurden m langs de rabbnen

om te lernen. Na mn bar mitswa besloot ik: zo, nu heb ik wel genoeg gedaan aan het Jodendom.

Journaliste en presentatrice Clairy Polak zei vorige week vrdag b de ofcile opening van de tentoonstelling dat een Jood door zn achternaam nooit los komt van zn achtergrond. Een Joodse achternaam kan leiden tot veel verwarring, niet in de laatste plaats b de drager ervan: hoe Joods ben ik eigenlk? Mn moeder was het niet, mn grootvader bekeerde zich in Theresienstadt tot het christelk geloof, zelf geloofden we niet, we deden niet aan Joodse gebruiken. Nou ja, we aten wel eenmaal per jaar matses, maar met Pasen, niet met Pesach. Maar zeggen dat je eigenlk helemaal niet Joods bent, voelt een beetje als een ontkenning die gelkstaat aan het verraad van Petrus. En het voelt ook een beetje als een verraad aan je voorouders.

Bna alle genterviewden as

sociren hun achternaam met de Tweede Wereldoorlog en het antisemitisme. Androgologe Thea Cohen (1946): Vooral niet opvallen was het devies. En dus niet te koop lopen met je Joodse achtergrond. Dat heeft te maken met het oorlogsleed van mn ouders.

Journalist Iris Cohen (1985) zegt het zo: De naam Cohen heeft voor m een bzondere kracht, maar ook een zwaarte. Mn vader is net als mn opa heel wantrouwig en soms voelt het alsof de oorlog ook aan m is doorgegeven. Ik kwam als student in AmsterdamWest te wonen en moest een stickertje invullen met mn naam, voor b de deurbel. Toen vroeg ik me even af: Vind ik het nou wel jn dat iedereen weet dat hier een Cohen woont? De tentoonstelling Mn naam is Cohen. De invloed van een achternaam is tot en met 11 maart te zien in het Joods Historisch Museum in Amsterdam.

Geen spoor Driestarleerlingen Binnenlandredactie

GOUDA Van de twee vermiste leerlingen van het Driestar College in Gouda is nog geen nieuwe informatie binnengekomen. De twee zn waarschnlk met het zogenoemde Efram Genootschap naar Isral vertrokken.Directeur Bergacker van het Driestar Collega in Gouda had gistermiddag nog geen nieuwe informatie gekregen over de reis van de twee leerlingen, hun moeder en hun oudere zus. Voor ons is het afwachten. De leerlingen (14 en 15) komen uit een gezin uit Woerdense Verlaat dat als vermist is opgegeven.

Je hoopt natuurlk niet op de allerergste dingen, laat Bergac

ker weten. Het is al erg genoeg als leerlingen onder psychologische druk door hun moeder worden meegenomen.

De havoklas van een van de twee vermiste leerlingen heeft gistermiddag een kaart gestuurd naar het huisadres van het gezin, waar de vader en een oudere broer achtergebleven zn. Dat vind ik een heel hartverwarmend gebaar, aldus Bergacker. Er komt heel wat over hen heen.

Donderdag bevestigde Bergacker dat de twee leerlingen sinds deze week niet meer op school zn verschenen. Een deel van het gezin hoort b de sekte van Heinrich van Geene, het omstreden Efram Genootschap.

De politie heeft de zaak in onderzoek.

Zeggen dat je niet Joods bent, voelt als verraad aan je voorouders

AMSTERDAM Het huis waarin Anne Frank woonde voordat ze onderdook, wordt voor n dag opengesteld voor het publiek. De pand aan het Merwedeplein in Amsterdam, van 1933 tot 1942 het thuis van de familie Frank, is geheel gerestaureerd. Woningcorporatie Ymere stelt volgende week zaterdag maximaal 300 mensen in de gelegenheid om de woning te bezichti-gen. Fotos ANP

Defensie heeft vaker last van lasterstralenDEN HAAG (ANP) Niet alleen de burgerluchtvaart heeft steeds vaker last van mensen die met een laserstraal de piloten verblinden, ook Defensie kampt met dit probleem. Werden in 2009 nog tien militaire piloten aangestraald, zoals dat in vaktermen heet, dit jaar is er al vftig keer sprake geweest van verblinding door laserstralen. Dat meldde een woordvoerder van Defensie gisteren.

Het is een levensgevaarlke ontwikkeling, zegt luitenantkolonel Jan Koedk, hoofd sectie vliegveiligheid, in de Defensiekrant. H heeft het zelf ook een keer meegemaakt. Opeens was de hele cockpit groen. Secondenlang werd ik compleet verblind.

Volgens de zegsman komen de stralen soms uit achtertuinen of vanaf speeltuintjes. De cordinaten worden doorgegeven aan de politie en de marechaussee.

(Advertentie)

Op Deo Volente donderdag 8 december 2011 hopen onze

lieve (groot)ouders

Dick Schouten

&Jenny Schouten-de Vree

te gedenken dat zij 40 jaar geleden in het huwelijk zijngetreden.

Wij wensen hen nog goede jaren samen toe.

Arjan en StienyNiels, Verie, Rhod, Julia

Ren en MaasjeCorine, Petra, Mariska, Anne-Marie, Dick

Marja en WimJacco, Dick, Willard, Jennieke, Chris, Guido, Maria

Peter en IloneStephanie

Rianne en Henk-JanJulian

Harderwijkerweg 135, 3852 AB Ermelo

Voor de vele blijken van belangstelling en harte-lijk meeleven, zowel schriftelijk als persoonlijk,die wij van u ontvangen hebben na het over-lijden van mijn innig geliefde vrouw, onze lievemoeder, schoonmoeder, oma en schoondochter

Jacoba van Hofwegen-de Wit

betuigen wij u onze welgemeende dank.

A. van Hofwegen Kinderen Kleinkinderen J.H. van Hofwegen-van der Linden

Hendrik-Ido-Ambacht, december 2011

Daar het voor ons bijna niet mogelijk is omiedereen persoonlijk te bedanken voor het mee-leven tijdens de ziekte en na het overlijden vanmijn innig geliefde man en onze lieve, zeer zorg-zame papa

Henk Jan Nijsink

betuigen wij u op deze wijze onze welgemeendeen hartelijke dank.

Dianne Nijsink-Voortman Leonard Robert

Rijssen, december 2011

Hartverwarmend waren de vele blijken vanmedeleven na het overlijden van mijn geliefde,zorgzame man en onze lieve, zorgzame vader, opa,overgroot- en betovergrootvader

Maarten van Oosten

Wij betuigen u hiervoor onze welgemeende dank.

A.C. van Oosten JobseKinderen, klein-, achterklein-en achter-achterkleinkinderen

Veere, december 2011

Voor uw blijken van medeleven, hetzij persoon-lijk of schriftelijk, ondervonden na het voor mijgeheel onverwachtse overlijden van mijn inniggeliefde, zeer zorgzame man

Bert van Asselt

betuig ik u op deze wijze mijn welgemeendedank.

Bep van Asselt-van Harten

Barneveld, december 2011

Voor uw blijken van medeleven, hetzij persoon-lijk of schriftelijk, ondervonden tijdens de ziekteen na het overlijden van mijn innig geliefde man,onze zeer zorgzame vader en schoonvader, onzelieve opa en overgrootvader

Jacob van Wijncoop

betuigen wij hiermede onze welgemeende dank.Ook gaat onze dank uit naar het verzorgendpersoneel van de R.S.T. voor de zeer liefdevolleverzorging.

J.M. van Wijncoop-van den Top Kinderen, klein- en achterkleinkinderen

Putten, december 2011

Ieder die met ons heeft meegeleefd voor en nahet overlijden op 5 oktober 2011 van onzemoeder, schoonmoeder, grootmoeder en over-grootmoeder

Paulina van Brummelen-Baars

zeggen wij daarvoor hartelijk dank.

Kinderen, klein- en achterkleinkinderen

december 2011Driebergen-RijsenburgMiddellaan 8

En Hij heeft tot mij gezegd: Mijn genade is u genoeg; want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht. Zo zal ik dan veel liever roemen in mijn zwakheden, opdat de kracht van Christus in mij wone.

2 Kor. 12 : 9

Na een arbeidzaam leven en vertrouwend opGods beloften, die in Jezus Christus ja enamen zijn, heeft de Heere op Zijn tijd tot Zichgenomen mijn lieve man, onze vader, bbe enouwe bbe

LUBBERT ROMKES

op de leeftijd van 82 jaar.

Dankbaar zijn wij voor wat hij voor ons isgeweest.

Jannie Romkes-de Rooij Betty en Johannes Bakker Piet en Marijke Romkes Laura (in liefdevolle herinnering) en Frans Woort Bas en Cobie Romkes Leny en Bertus Loosman

Hendrik en Karin Romkes

Klein- en achterkleinkinderen

Urk, 2 december 2011Wijk 3-838321 GB Urk

Er is gelegenheid tot condoleren in hetrouwcentrum van Draagt Elkanders Lasten,De Noord 6 te Urk- Maandag 5 december van 19.00 - 20.00 uur- En na de begrafenis

De begrafenis zal plaatsvinden D.V. dinsdag6 december op de algemene begraafplaats DeVormt te Urk.Vooraf wordt er een rouwsamenkomst gehou-den in de Maranatha kerk, Pyramideweg 66,8321 CG Urk, welke aanvangt om 14.00 uur.Voorganger ds. H. Korving.

De familie wordt op de dag van begrafenisvanaf 13.00 uur in het rouwcentrum DeNoord 6 verwacht.

Gelieve gepaste kleding

Aangaande de dagen onzer jaren, daarin zijnzeventig jaren, of, zo wij zeer sterk zijn,tachtig jaren; en het uitnemendste van die ismoeite en verdriet; want het wordt snellijkafgesneden, en wij vliegen daarheen.

Psalm 90 vers 10

Tot onze diepe droefheid is, na een langdurigeziekte, door de Heere uit ons midden weg-genomen onze geliefde en zorgzame moeder

SUZANNA

STEHOUWER-SCHEURWATER

sinds 25 april 2008 weduwe van

Gerrit Stehouwer

in de leeftijd van 84 jaar.

P.A. Stehouwer

J. Stehouwer

Onze dank gaat uit naar alle medewerkers vanVerpleeghuis Salem, afdeling Olijftak, teRidderkerk, voor de liefdevolle verzorging van

onze moeder gedurende de laatste weken.

1 december 2011Paulusweg 533341 CS Hendrik-Ido-Ambacht

Er is gelegenheid tot condoleren D.V. dinsdag6 december van 19.30 tot 20.30 uur in de zaalvan het kerkgebouw van de Oud Gereformeer-de Gemeente, Onderdijkse Rijweg 214 teHendrik-Ido-Ambacht.

De rouwdienst zal D.V. gehouden wordenwoensdag 7 december om 10.30 uur inbovengenoemd kerkgebouw, waarna de begra-fenis zal plaatshebben op de begraafplaatsAchterambacht, Achterambachtseweg 8b teHendrik-Ido-Ambacht, om circa 12.00 uur.

Indien u de rouwdienst wenst bij te wonen,wordt u uitgenodigd uiterlijk om 10.20 uur inde kerk aanwezig te zijn.

Geen bloemen

Vandaag 3 december is onze vader en opa

L.H. Karreman

90 jaar geworden.

Van harte gefeliciteerd namens de dankbarekinderen en kleinkinderen

Adrie en Jan Aart en Jeanette v.d. Werken Karreman

Marco en Marloes Suzanne Leon Lennart Renco Rick Rianne Maurits

We wensen (o)pa en (o)ma van harteGods zegen toe.

Fam. L.H. KarremanHuiswerf 9, 4281 PJ Andel

Tel. 0183 - 44 16 17

Reformatorisch Dagblad zaterdag 3 december 2011 PAGINA 4

Met droefheid geven wij u kennis dat deHEERE uit ons midden heeft weggenomen on-ze zeer geliefde, zorgzame moeder en oma

PLEUNTJE WILHELMINA

HOOGENDIJK-VERLOOPsinds 7 april 2009 weduwe van

Willem Hoogendijk

in de leeftijd van 79 jaar.

Nico Hoogendijk Lydi Hoogendijk-van der Spek

Pauline en Vincent Henk, Lydia, Mark Marijke en Wim Niek, Julia Wilbert en Wiantha

Bert Hoogendijk Jacoline Hoogendijk-Waalboer Hans en Pasqualle Liza

Ridderkerk, 2 december 2011Verpleeghuis SalemCorrespondentieadres: N. HoogendijkCoen Botrede 342901 CH Capelle aan den IJssel

Gelegenheid tot condoleren D.V. woensdag7 december van 19.30 tot 20.15 uur in deMoriakerk, Doormanstraat 12 in Capelle aanden IJssel.

De rouwdienst zal gehouden worden D.V.donderdag 8 december om 10.30 uur in deMoriakerk, waarna omstreeks 11.45 uur debegrafenis zal plaatsvinden op begraafplaatsSchollevaar, Burgemeester Schalijlaan 2 inCapelle aan den IJssel.

Geen bloemen

Met droefheid geven wij u kennis dat is over-leden onze geliefde schoonzuster en tante

JOHANNA

VAN DE WOESTIJNE-CIJSOUW

weduwe van Christiaan van de Woestijne

in de leeftijd van 99 jaar.

W. van de Woestijne en C. van de Woestijne-Wouters Neven en nichten

Middelburg, 30 november 2011

Op 1 november j.l. mochten wij ons 50-jarighuwelijksjubileum herdenken.Mede namens onze kinderen en kleinkinderenzeggen wij allen, na de Heere, hartelijk dankvoor de vele felicitaties en attenties die wijmochten ontvangen.

Fam. J.S. Bouman-de Cloe

Fresiastraat 194261 DK Wijk en AalburgDecember 2011

Familieberichten

Lever uw familieberichten bij voorkeur schrifte-lijk aan. De aanlevertijden voor geboorte- en rouwadvertenties zijn:

Maandag t/m vrijdag tot 9.00 uur op de dag van plaatsing. Zaterdagkrant tot vrijdag 18.30 uur.

Tel. 055 - 539 04 99

Fax 055 - 542 48 02

E-mail: advertentierd@erdee.nl

AALBURGGer. Gem. in Ned.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. M. KrijgsmanBediening H.D.

ALBLASSERDAMHerst. Herv. Gem.

Donderdag 8 december19.30 uur

Ds. A. Hoekman

ALPHEN AAN DEN RIJNGer. Gem.

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. M. Mondria

BARNEVELDOud Ger. Gem. in Ned.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. P. van Veen

BRAKELGer. Gem.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. P. Melis

BUNSCHOTEN/

SPAKENBURG

Oud Ger. Gem. in Ned.

Donderdag 8 december19.30 uur

Ds. H. MolendijkExtra collecte Onesiforus

EDENed. Herv. SionkerkProosdijerveldweg 70Woensdag 7 december

19.30 uurDs. J. de Jong

uit EdeWinteravonddienst

EDEOud Ger. Gem.Schaapsweg

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. J. Goudriaan

EDERVEENOud Ger. Gem. in Ned.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. J. van Belzen

Collecte GBS

ELSPEETHerst. Herv. Gem.

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. C.M. BuijsBijbellezing

GELDERMALSENOud Ger. Gem. in Ned.

Tielerweg 39Dinsdag 6 december

19.30 uurLeesdienst

GIESSENBURGVrije Evangelisatie

de TilWoensdag 7 december

19.30 uurDs. B. Reinders

s-GRAVENDEELOud Ger. Gem. in Ned.

Langestraat 16aDinsdag 6 december

19.30 uurDs. Th.L. Zwartbol

s-GRAVENHAGEKerkgeb. Ger. Gem.

Oude Boomgaardstraat 43Woensdag 7 december

19.30 uurDs. A.A. Egas enDs. W. Silfhout

Bidstond voor IsralCollecte Isac da Costa-fonds en Deputaatschap

Isral v.d. Ger. Gem.

HILVERSUMHerv. Evang. op G.G.

CalvijnLuthersekerk

Bergweg 6Woensdag 7 december

19.30 uurDs. Tj. de Jonguit Staphorst

Laatste dienst van dit jaar.

HOOGEVEENGer. Gem.

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. J. van Belzen

KAMERIK

Geref. Centrum

Hallenhuis 4

Dinsdag 6 december19.45 uur

Dhr. P. Lissenburg

KAMPENBazuinkerk

Stichting Sola ScripturaWoensdag 7 december

19.30 uurDs. W.J. Teunissen

Bijbellezing

LOENEN A/D VECHTOud Ger. Gem. in Ned.Donderdag 8 december

19.30 uurDs. P. van Veen

Bed. Sacr. H. Doop

NIEUW-BEIJERLANDHerst. Herv. Gem.

Dijkstraat 2Woensdag 7 december

19.30 uurDs. J.D. Heikamp

NIEUW-LEKKERLAND

Herst. Herv. Gem.

Maranathakerk

Mattenbies 1Donderdag 8 december

19.30 uurDs. N. den Ouden

Bijbellezing

NIJKERKGer. Gem.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. M. Mondria

OOSTERLANDOud Ger. Gem. in Ned.Donderdag 8 december

19.30 uur

Dhr. R. Bakker

OUD-BEIJERLANDGeb. N.P.B.

Donderdag 8 december19.45 uur

Ds. M. Pronk

PUTTERSHOEKOud Ger. Gem. in Ned.Donderdag 8 december

19.30 uur

Ds. T. Klok

ROTTERDAM-

IJSSELMONDE

Ger. Gem.

ThaborkerkReyerdijk 41

Donderdag 8 december19.30 uur

Ds. A. Schot

SCHERPENISSEVrije Herv. Gem.

Donderdag 8 december19.30 uur

Ds. C.L. Onderdelindenuit Rijssen

SCHEVENINGENOud Ger. Gem. in Ned.

Westduinweg 194KDonderdag 8 december

19.30 uurDs. A. Kort

SINT PHILIPSLANDOud Ger. Gem. in Ned.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. A. Kort

SPRANG-CAPELLEGer. Gem.

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. L. Blok

SPRANG-CAPELLEGer. Gem.

Zondag 4 december9.30 uur

Leesdienst

19.00 uur

Ds. L. Blok

STOLWIJKGer. Gem.

Donderdag 8 december19.30 uur

Stud. J. van Laar

URKOud Ger. Gem. in Ned.Woensdag 7 december

19.30 uurDs. T. KlokBijbellezing

UTRECHT

Oud Ger. Gem. in Ned.

Jeruzalemkerk

Hoek van KapteynlaanDinsdag 6 december

19.30 uurDhr. A.F.R. v.d. VeenBijbellezing over Jona

VEENGer. Gem.

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. G. Pater

WOUDENBERGParallelweg 136

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. B.G. Ippel van deVrije Ger. Gem. in Ned.

te Werkendam

ALBLASSERDAMGrote KerkCortgene 8

Zaterdag 10 decemberCD-presentatieDe roem vanvrije genadeLiederen van

Joh. GroenewegenMannenensemble Ethano.l.v. Johan Adriaanse

Organist: Jan RozendaalSpreker:

Ds. M. van KootenMis dit niet!

Aanvang: 19.30 uurToegang vrij

Opbrengst voor SEZ

AMERSFOORTSint-Joriskerk, Hof 1Zaterdag 17 december

Aanvang: 20.00 uurKerstconcert

Chr. Gem. KoorCantate Deo

o.l.v. Peter Eilanderm.m.v.

Chr. Regionaal KoorNew Voices

o.l.v. Andr van VlietHans de Vries, bas-bariton

Peter Eilander en Andrvan Vliet, orgel/vleugel

Ds. L. Wllschleger,meditatie

Kaarten ( 7,50 en kinde-ren t/m 12 jaar gratis)zijn verkrijgbaar via

www.cantatedeo.nl oftel.nr. 033 - 245 49 99

BODEGRAVENDorpskerk

Dinsdag 6 decemberAanvang 20.00 uur

Zangavond Con Forzawww.conforza-mannenkoor.nl

GORINCHEMGrote kerk

Vrijdag 9 decemberAdvents-/Kerstconcert

Chr. SliedrechtsMannenkoor Ichthus

o.l.v. Martin ZonnenbergHerv. Gem. Zangver.

Vox Jubilanso.l.v. Andr van Vliet

Annelies Schep, sopraanHarm Hoeve, orgelAanvang 20.00 uur

Toegang 6,-Kaartverkoop:

www.mannenkoor-ichthus.nl

Tel. 0184 - 69 19 96

GOUDAPsalmzangavondGer. Gem. in Ned.Stationsplein 17

Zaterdag 10 decemberAanvang 19.30 uur

Opening en meditatie:Ds. A. Schultink

Organist: Andr van HolstToegang vrij

Allen hartelijk welkomCollecte St. Adullam

GOUDASint Janskerk

Zaterdag 17 decemberAanvang 19.30 uur

Zangavond Con Forzaen Eiland Urk

www.conforza-mannenkoor.nl

HARDERWIJKGrote kerk

Dinsdag 20 decemberKerstconcert

Christelijk mannenkoorHiggajon

o.l.v. Peter Eilanderm.m.v. sopraan:

Maria den HertogOrgel: Johan van der Graaf

Vrije toegang, collecteAanvang 20.00 uur

HOUTENSionkerk (Eikenhout 221)

Vrijdag 16 decemberKerstconcert

Grootkoor Jubilate DeoWoudenberg

o.l.v. Marco den Toomm.m.v.

Johan Bredewout (vleugel)Kees Alers (fluit)

Linde Schinkel (solist)Bert Kruis (orgel)

Mijndert van Doezelaar(koorsolist)

Aanvang 20.00 uurToegangsprijs 12,50Voorverkoop 10,00Tel. 0341 - 26 61 50

pauleggermont@kpnmail.nl

www.jubilatedeowoudenberg.nlKinderen tot 12 jaar gratis

KAMPEN

Bovenkerk

Instr. Kerstklanken!

~sfeervolle instr.kerstmelodien~

Nog niet eerder gehoord!Zaterdag 10 decemberCollecte voor Janneke

Galva-HulstHarm Hoeve (orgel)

Johan Bredewout (vleugel)Arjan & Edith Post

(trompet)Duo Friends

(viool & panfluit) 10,- p.p. voorverkoop 12,50 p.p. aan de kerk

t/m 12 jaar gratis!Aanvang: 15.00 uur!selectief@solcon.nl

www.veelzijdiginmuziek.nl

KAMPENBovenkerk

Zaterdag 10 decemberAdvent met

jongerenkoren!selectief@solcon.nl

www.veelzijdiginmuziek.nlAllen hartelijk welkom!

NIEUWERKERK (Zld)Ger. Gem. in Ned.Stationsstraat 9

DatheenKerstsamenzangavondVrijdag 16 december

19.30 uurMeditatie:

Ds. J.A. WeststrateOrgel: Martin Weststrate

Dwarsfluit:Maria Weststrate

Collecte voorGehandicaptenzorg

De SchutseNa afloop gratis koffie,

thee of fris

OPHEUSDEN

Hedenavond

Ger. Gem.

Aanvang: 19.30 uurPsalmzangavond

Pieter Heykoop, orgelBetuwse BovenstemgroepMed.: student J. van Laar

OUDEWATERGrote of St. Michalskerk,

Zaterdag 17 decemberKerstuitvoering

Aanvang 20.00 uurSamenzang vanaf

19.50 uurVeenendaals Christelijk

MannenkoorMannenkoor Canticum

Goudao.l.v. Henri AdemaBert Roest, orgel

Ichtus jongerenkoor(i.s.m. Projectkoor),

Boskoopo.l.v. Marielle HeidekampOrgel: Jaap Jan de Rooij

Trompet: Jaco ZijlSpreker: dhr. W. KulingVoor meer info, kijk op:

www.mannenkoorcanticum.nl

www.canticumgouda.nl

OUDEWATER

St. Michalkerk

Noorderkerkstraat

Woensdag 14 decemberAanvang: 20.00 uur

KerstconcertChr. Waddinxveens

MannenkoorDe Gouwestemo.l.v. Martin Mans

m.m.v. Young LadiesChoir Hadassaho.l.v. Ria Kalkman

Peter Wildeman, orgelMark Brandwijk, piano

Jantine Kalkman, trompetKaarten verkrijgbaar via:

De Veilige HavenPeperstraat 1A,

Oudewaterwww.degouwestem.nl

RHENENCunerakerk, Kerkplein 1

Zaterdag 17 decemberKerstzangavond t.b.v.

Bonisa ZendingJong Gem. koor

Laudate DeumMannenkoor Jeduthun

Schoolorkest Jac. FruytierSG Apeldoorn

o.l.v. Arie KortlevenOrgel: Marcel v.d. Ketterij

Vleugel: Jan Hendrikvan Schothorst

Opening, meditatieen sluiting:

Dr. W. van VlastuinToegang: 4,00 per pers.,kinderen t/m 15 jr 2,00

Aanvang: 19.30 uurKerk open: 19.00 uur

www.bonisa.nl

RIDDERKERKKerstzang

vanuit de SingelkerkZaterdag 10 december

20.00 uurMannenkoor

Eben-Hazer, Katwijko.l.v. Hendrik-Jan Colijn

Orgel: Andr HoboHervormd Singelkoor enBethelkoor, Moordrecht

o.l.v.Kees van den Boogaard

Orgel: Nico StamPiano: Gerard de Wit

TIEL

Kerstconcert

Grote- of St. Maartenskerk

Zaterdag 24 decemberCD-presentatie

Chr. zangver. Deo Juvante(kinder-, meisjes- en

gemengd koor)Kesteren

o.l.v. Joost van BelzenOrgel: Peter Wildeman

Vleugel: Mark BrandwijkTrompet:

Wilhelm GroenendijkTenor: Florian Poepjes

Aanvang: 19.00 uurEntree: kind. t/m 12 jr

2,50 - volw. 5,00Kaarten voorverkoop:

Boekhandel v.d. Meijden -Kesteren, Boekhandel

v. Leeuwen - Opheusdenof voor aanvang van

het concertVoor kaarten recht voorde koren toeslag 2,50

te reserveren optel. 026 - 785 06 031x collecte voor denieuwbouw HHK

te Kesteren

VOORTHUIZENGeref. Kerk

Zaterdag 17 decemberKerstconcert - Nieuwinstr. Compositie en

Zevendelige Kerstcantatedoor

Leander van der SteenRef. Zangver. Cantilene

Ensemble ParlandoTenor:

Maarten van der BoonOrgel/Piano:

Martien van der ZwanKaarten bestellen:

www.ontmoeting.org/activiteitenagenda

Sponsoren:Slingerland Bouw

BogorProjectontwikkeling

&&/(3"5*4,/*14&-,3"/5

,6/+&/*&5.",&/

*OURNALISTEN EN UITGEVERS HEBBEN HET

AUTEURSRECHT OP DE ARTIKELEN IN KRANTEN

EN TIJDSCHRIFTEN 5 MAG DIE ARTIKELEN

GEBRUIKEN VOOR EEN PAPIEREN OF DIGI

TALE KNIPSELKRANT MAAR DAN MOET U ER

WEL IETS VOOR BETALEN 6IA #,)0 KUNT U

EEN LICENTIEKRIJGENVOORHETGEBRUIKVAN

ARTIKELEN $US TOT ZIENS OPWWWCLIPNL

VEENENDAALPetrakerk

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. D.J. Budding uit Elspeet

EDEOud Ger. Gem. in Ned.

N. Spoorstraat 19Dinsdag 6 december

19.30 uurDhr. R. Bakker

s-GRAVENHAGEOud Ger. Gem.

Dinsdag 6 december19.30 uur

Ds. J. Goudriaan(GBS-dienst)

ST. PHILIPSLANDOud Ger. Gem. in Ned. (bv)

Woensdag 7 december19.30 uur

Ds. A.P. v.d. Meer AMERSFOORTSt. Joriskerk, Hof 1

Vrijdag 16 decemberAanvang: 20.00 uur

KerstconcertChr. Waddinxveens

MannenkoorDe Gouwestemo.l.v. Martin Mans

m.m.v. Young LadiesChoir Hadassaho.l.v. Ria Kalkman

Magr & Magr,orgel / piano

Jantine Kalkman, trompetKaarten verkrijgbaar via:

Festivo KlassiekHendrik v. Viandenstr. 21,

Amersfoortwww.degouwestem.nl

KAMPENBovenkerk

Donderdag 15 decemberUniek sfeervolKerstconcert

Met live-opname(cd hebt u voor de kerst-

dagen in huis!)Alg. leiding:

Ds. J.A.C. Oliem.m.v.

Chr. Mk. Stereo uitGenemuiden o.l.v.

Harm HoeveWillemijn, zang

Marco den Toom, orgelJohan Bredewout, vleugel

Arjan & Edith Post,trompet

Aanvang: 20.00 uurGratis!!

Koor is te zienvia schermen!

www.mannenkoorstereo.nlwww.veelzijdiginmuziek.nl

Parkeertip:Burg. BerghuispleinKerk is verwarmd!

Allen hartelijk welkom!

TIELSt. Maartenskerk

Zaterdag 10 decemberJaarlijkse

KerstzangavondAanvang: 19.30 uur

Kerk open: 19.00 uurMedewerkenden:

Mannenkoor Rehobothuit Geldermalsen

o.l.v.Marcel van de Ketterij

Organist:Roelof van Middendorp

Vleugel:Gezinus Veldman

Bariton:Henk DijkhuizenVeel samenzangGratis toegang

Collecte voor de onkostenVan harte welkom!

BODEGRAVENComite Herlevinggebed voor Isral

(interkerkelijke) bidstondvoor het heil voor IsralDonderdag 8 december

om 19.30 uurin kerkgeb. Ger. Gem.

Dronensingel 2Ds. J.P. Boiten spreektover: Het gebed voorIsral en de Bijbelse

toekomstverwachtingEv. P. Pols spreekt over:

Het gebed voor Isralen onze schuld

tegenover IsralAansluitend ontmoeting

met koffie!Beperkte boekentafel

aanwezig

Reformatorisch Dagblad B u i t e n l a n d zaterdag 3 december 2011 PAGINA 5

g INBRAAKBEVEILIGING g MELDKAMER PACg BRANDBEVEILIGING g TOEGANGSCONTROLEg CAMERABEWAKING g ALARMOPVOLGING

Lewestraat 43Goes/Kloetinge

Tel. 0113 - 21 37 20E-mail: info@colijnbv.nl

Internet: www.colijnbv.nlDIELEMAN&SCHIPPER

Vierstraat 284401 EA YersekeT 0113 - 34 03 82

Merwestraat 34a3361 HL SliedrechtT 0184 - 41 00 81

Bezembinder 12c3861 SL NijkerkT 033 - 245 83 39

info@dielemanenschipper.nlwww.dielemanenschipper.nl

Het adres voor: (loon)administratie jaarrekeningen belastingaangiften fiscaal advies herstructureringen estate planning

Bel ons voor een vrijblijvend gesprek.

BonisaZ E N D I N G

Postbank 31.555.32 o.v.v. Bijbels / kinderbijbels

Grachtweg 20, 2161 HN Lisse

www.bonisa.nl | 0252 - 41 82 69

Help meeen betaal een Bijbel

voor Chinezen

Voor 25,-ondersteunt u een

evangelist om de

Bijbel uit te leggen

Voor 50,-bouwt u mee aan een kerk

voor de Lisu bevolking

in GaShiLi

Hoe kunt u helpen?

Kinderbijbels. Bijbels in de talen van etnischeminderheden. Met nadruk vragen de bewoners vande bergdorpen erom.

Steunt u het werk van Bonisa financiel,

zodat Bijbels en kinderbijbels uitgedeeld

kunnen worden?

Vraag vrijblijvend ons kwartaalblad aan. Neem contact met ons op voor een presentatie

over de zendingsprojecten in China

Voor 10,-geeft u 2 Chinese

kinderbijbels

Voor 17,50geeft u 5 Bijbels in talen

van etnische minderhedenBijbels in ChinaBroodnodig

MELCHSEE-FRUTT Een uitkijktoren in de vorm van een kaars siert sinds deze week de omgeving van Melchsee-Frutt, in Midden-Zwitserland. De 42 meter hoge toren, die vooral in het donker

opvalt, steekt de tot nu toe hoogste torenkaars in Duitsland naar de kroon. Foto EPA

Armeni als eiland van christelijk getuigenis in de regioMarie Verheij

JEREVAN In Armeni is een nieuwe godsdienstwet in de maak die de positie van de dominante kerk, de Armeens-Apostolische Kerk, bevoordeelt ten opzichte van de huidige wet. Niet zo jn, vindt de algemeen secretaris van de Ar-meens-evangelische baptisten-unie, ds. Asatur Nahapetyan.Het kan gebeuren dat een kerkdienst van de baptisten in Jerevan wordt geleid door een Armeense predikant uit Cali-forni. Eens per jaar is h twee maanden in Armeni en gaat h in veel gemeenten voor. Ook geeft h dan les op het semina-rie in Ashtarak.

Een koor van zes vrouwen zingt a capella, en een man zingt twee keer solo een lied onder begeleiding van moderne muziek. Het maakt indruk dat een 83-jarige man naar voren treedt en een gedicht voordraagt dat h zelf heeft gemaakt h blkt de huis-dichter van de gemeente. Met

krachtige stem plaatst h de strofen als potisch geestelk voedsel voor de toehoorders.

Veel vrouwen hebben tdens de dienst een sjaaltje over hun hoofd gedrapeerd. Andere vrou-wen zn blootshoofds. Er is aandacht. Een oudere broeder uit de gemeente maakt heel kleine orthodoxe kruisjes die h na de dienst aan belang-stellenden uitreikt. Om op de revers te spelden om te laten zien dat je born again (weder-geboren) bent.

In Ashtarak, 10 kilometer van Jerevan, staat sinds 2000 het seminarie van de Armeense baptisten, voluit de Armeense Evangelisch-Christelke Bap-tistenbeweging geheten. De baptisten zn al sinds de vorige eeuw aanwezig in Armeni, dat wordt beschouwd als de oudste christelke staat van de wereld.

Dat het seminarie er is, mag een wonder heten. Onder het Sovjetregime was Armeni athestisch. Wie in God ge-loofde, deed dat in het geheim. Christenen werden vervolgd. Je kon op school niet zeggen

dat je baptist was, vertelt ds. Nahapetyan, algemeen secreta-ris van de baptistenunie.

Momenteel hebben de bap-tisten 120 kleine kerken en in totaal ongeveer 5000 leden. De groei van de laatste jaren is tot stilstand gekomen. Dat komt, zegt ds. Nahapetyan, door het materialisme. De doodsteek

voor de kerk.Na de onafhankelkheid in

1990 kwam er in Armeni vrheid van godsdienst. De Armeens-Apostolische Kerk, vanouds dominant, sloeg opnieuw de vleugels uit. Ze is min of meer de staatskerk, om-dat in de grondwet staat dat de nationale kerk van Armeni de

Armeens-Apostolische Heilige Kerk is, aldus ds. Nahapetyan.

Twee jaar geleden werd een wziging van de godsdienstwet voorgesteld. Dat lokte kritiek uit van mensenrechtenorga-nisaties en kleinere religieuze geloofs gemeenschappen, waar-onder die van de baptisten. De wetswziging dreigt nieuwe be-perkingen en straffen op te leg-gen voor religieuze activiteiten. En ervan is dat bvoorbeeld kerken en geloofsgemeenschap-pen niet meer door het buiten-land gesteund mogen worden. Dat betekent een ramp voor de Armeense baptisten, omdat z veel steun krgen van broeders en zusters in Amerika.

De wet is al enkele stadia van het parlementaire proces gepasseerd. Maar de Raad van Europa, waarvan Armeni lid is, uit kritiek op het wetsvoor-stel. Daarom werd de wet weer teruggestuurd naar Armeni, waar het ministerie van Justitie correcties moet doorvoeren. Ds. Nahapetyan: W worden niet betrokken b het proces en zn als evangelische kerken niet

welkom met onze voorstellen en bdragen.

Het is de diepste wens van ds. Nahapetyan dat er in zn land een opwekking komt door de verspreiding van het evangelie. Als Armenir ben ik erg be-zorgd over mn geliefde land. Het was een droom van veel generaties Armenirs om een onafhankelke staat Armeni te krgen die als een tehuis fungeert is voor alle Armenirs binnen en buiten het land, dus ook voor de diaspora van Arme-ni. Ik bid dat mn land tot de Heere Jezus Christus komt en Hem als persoonlk Verlosser aanvaardt.

Als christenen bidden we voor vrede in de regio, om-

dat we omringd worden door drie islamitische staten: Iran, Turke en Azerbeidzjan. De grenzen met Turke en Azer-beidzjan zn gesloten. Deze landen erkennen het bestaan van de Armeense staat niet, vanwege de Armeense genocide die door de Turken in 1915 werd gepleegd. De oorlog om Nagorno-Karabach werd begon-nen door het Azerbeidzjaanse regime. Het is mn droom om mn land te zien uitgroeien tot een bolwerk in de regio waar een sterk christelk getuige-nis van uitgaat. Tegelkertd erkennen w, baptisten, de speciale rol en het leiderschap van de de Armeense-Apostoli-sche Heilige Kerk in het land en in het religieuze leven. Mn persoonlk gebed is dat ons land volledig lid wordt van de Europese familie (EU), omdat we een Europese natie zn met een geschiedenis en een sterk christelk erfgoed waartoe alle Europeanen behoren.Dit is het vfde en laatste deel in een serie artikelen over Armeni.

Verbod op buitenlandse steun is een ramp voor de baptisten

Syri door VN-raad veroordeeldShell staakt activiteiten in Arabisch landBuitenlandredactie

GENVE De Mensenrechten-raad van de Verenigde Naties heeft Syri gisteren veroor-deeld voor de ernstige en systematische schendingen van de rechten van de mens in het Arabische land. De schendingen kunnen volgens de resolutie neerkomen op misdaden tegen de mensheid. Volgens de VN zn er door het geweld sinds het begin van de opstand tegen het bewind van Bashar al-Assad in maart al meer dan 4000 doden gevallen.

In de resolutie worden hoofd-organen van de VN, zoals de Vei-ligheidsraad, ertoe opgeroepen gepaste actie te ondernemen. VN-mensenrechtenchef Navi Pil-lay had de Veiligheidsraad eerder op de dag ertoe opgeroepen de si-tuatie in Syri door te verwzen naar het Internationaal Strafhof

(ICC). De Zuid-Afrikaanse juriste is van 2003 tot 2008 zelf rech-ter geweest aan het ICC in Den Haag. China en Rusland stemden tegen de resolutie. Peking en Moskou stemden eerder dit jaar wel in met resoluties waardoor de NAVO in Libi kon ingrpen en het ICC onderzoek kon doen naar misdaden van het bewind onder Gadda.

Voordat de resolutie in Genve in stemming werd gebracht, had Pillay de internationale gemeen-schap nog eens opgeroepen tot actie om burgers in Syri te be-schermen tegen de meedogenlo-ze repressie van het bewind van Assad.

Oliebedrf Shell staakt zn ac-tiviteiten in Syri. De veiligheid van ons personeel is onze belang-rkste prioriteit. We hopen dat de situatie voor de Syrirs snel zal verbeteren, aldus een zegs-man. Daarnaast geeft het bedrf daarmee gehoor aan een nieuwe ronde van sancties die het land zn opgelegd.

De Franse autoriteiten hebben de beveiliging opgevoerd van Syrische ballingen die zich be-dreigd voelen. Minister van Bin-nenlandse Zaken Claude Guant heeft dit gisteren gezegd.

Uren van zwaar geweervuur en gevechten op verschillende plaatsen hebben gisteren in Sy-ri zeker vier levens gekost.

Syri VN-raad voor de mensen-

rechten veroordeelt Syri

om repressie burgers.

China en Rusland stemmen

tegen kritische VN-reso-

lutie.

Frankrijk voert de beveili-

ging van Syrische ballingen

op.

Nederlandse komt om bij vliegtuigongelukAMSTERDAM (AP/Novum) Een 37-jarige Nederlandse vrouw is woensdag in Australi om het leven gekomen b een vliegtuig-crash. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde gisteren be-richten hierover in Australische media. Behalve de Nederlandse kwam volgens de Australische berichten ook haar 48-jarige echtgenoot om. De twee waren allebei arts en werkten sinds 2006 in Australi.

Oudste inwoonster Japan (115) overledenTOKIO (AP) De oudste persoon van Japan, de 115-jarige Chiyo-no Hasegawa, is overleden. Dat heeft haar verzorgingstehuis in het zuiden van Japan, waar Hasegawa haar laatste jaren doorbracht, gisteren bekendge-maakt. Hasegawa werd geboren op 20 november 1896. De 114-ja-rige Jirouemon Kimura is nu de oudste persoon van Japan. H werd geboren op 19 april 1897 en staat nu te boek als de oud-ste nog levende man ter wereld.

Tsjechische artsen naar SlowakijePRAAG (AP) Tsjechi stuurt dit weekeinde dertig legerartsen naar Slowaakse ziekenhuizen. Het buurland had om hulp gevraagd toen donderdag 1200 van de 7000 Slowaakse dokters uit onvrede over hun salaris ontslag namen. De legerartsen kunnen volgens de Tsjechische premier Petr Necas zeker zestig dagen een deel van de zorg in Slowake op zich nemen. Ook Slowakes andere buren schie-ten te hulp.

Alma Ata heeft na 25 jaar bouwen metroALMA ATA (AP) Na bna een kwarteeuw is het zover: de inwoners van Alma Ata, de grootste stad van Kazachstan, beschikken eindelk over een heuse metro. De ondergrondse werd gisteren ofcieel geopend door president Noersoeltan Na-zarbajev. Duizenden inwoners waren op de openingsceremonie afgekomen en wilden een proef-ritje maken. De bouw begon in 1988, toen Kazachstan nog on-derdeel was van de Sovjet-Unie.

Dode bij aanslag in Oost-AfghanistanKABUL (AP) B een zelfmoord-aanslag in het oosten van Afgha-nistan is gisteren n persoon omgekomen, vf anderen raakten gewond. Dat hebben de lokale autoriteiten gezegd. De zelfmoordterrorist kreeg met zn vrachtwagen geen toegang tot een buitenpost van de NAVO in de provincie Logar, aldus po-litiechef Rooghlawanay. Daarop bracht h de vrachtwagen tot ontplofng.

Hoogste rechter van Isral valt politici aanJERUZALEM (AFP) De voorzit-ster van het Isralische hoog-gerechtshof heeft deze week ministers en parlementsleden fel aangevallen. Dorit Beinish beschuldigt hen ervan dat z een lastercampagne tegen het juridische bestel in het land voeren en zo de onafhankelk-heid van de rechtspraak onder-mnen. De Isralische kranten gingen gisteren uitgebreid in op de kritische rede die Beinish donderdag tdens een congres over juridische zaken hield.

Doden bij geweld in Zuid-Jemenitische stadSANAA (AP) Jemenitische regeringstroepen hebben gisteren voor de vierde dag op r de zuidelke stad Taiz met tankgranaten bestookt. Daarb zn drie mensen omgekomen, zeiden inwoners van Taiz. Taiz, een bolwerk van het verzet tegen president Ali Abdullah Saleh, is al vaker op de korrel genomen door het Jemenitische leger. Het offen-sief begon sinds dinsdag. Veel inwoners van Taiz zn al op de vlucht geslagen.

JEREVAN De algemeen secretaris van de Armeens-Evangelische Baptisten-

unie, ds. Asatur Nahapetyan, droomt van Armeni als een bolwerk van

christelijk getuigenis in de regio. Foto Marie Verheij

Russische waarnemers veroordeeldMOSKOU (AP) De Russische organisatie Golos, een verbond van onafhankelke verkie-zingswaarnemers, is gisteren door een Russische rechtbank schuldig bevonden aan het overtreden van de kieswet. Golos kreeg een boete van ruim 700 euro. Golos had onder ande-re opiniepeilingen gepubliceerd, iets wat volgens de kieswet ver-boden is in de laatste vf dagen voor verkiezingen. Morgen kiest Rusland een nieuw parlement.

De organisatie zei eerder deze week dat Verenigd Rusland