خطوط ششگانه“Велика шістка” почерків

هم نام برده می شود، خطوط اصول که از آن ها به عنوان اقالم سته یا خطوط ششگانه شش خط اصلی

هستند که در تمامی کشورهای اسالمی ازجمله ایران خوشنویسی اسالمی  در رواج داشته اند و هنوز هم اغلب آن ها

هستند. هر یک از این خطوط یا قلم ها دارای قواعد و نظم خوشنویسان  مورد استفاده معینی می باشند. ابداع

.نسبت داده اند ابن مقله وزیر  این خطوط را به:خطوط ششگانه عبارند از

مBح@ق?ق

ریحان

Bلث ث

نسخ

ر�قاع

توقیع

 نسخ اولیه، خط کوفی اولیه ابن مقله از آمیختن

و ابتکارات جدید، خطوط ششگانه را بوجود آورد.

ابتدا او خطی ساده و خوانا ایجاد کرد و آن را

نامید و قاعده مند کرد.  خط محقق 

محقق را خط برخی از خطاطان پدر خطوط )عربی( گفته اند

.

را از ریحان پدید آورده و قاعده مند کرد. خط ثلث  بعد از آن را ساخت. خط ریحان، سپس از آن.را ابداع نمود رقاع و خط توقیع  و پس از آن ها موفق شد. خط نسخ  بعد از اینها به شکل دادن

تمام ویژگیهای خط و خطی است ظریف و کوچک اندام و خط محقق خط ریحان مشتق از تشبیه کرده اند.ریحان و گل و برگ  و به همین جهت آن را به محقق را دارد ولی ظریف تر است

سبک و روش محقق را در این خط برای سهولت در نگارش ابداع شده است و خواسته اند. خالصه نویسی بکار برده باشند

است  خوشنویسی اسالمی شیوه ای از خط توقیعابداع و عباسی خلیفه مأمون که در زمان خالفت

در قرن پنجم هجری کامل شد. این خط اغلب در امضا به کار می رفته است و به همین دلیل به آن

.به معنی امضا دادندتوقیع  نام

، حروف درشت تر و دارای توقیعدر خط ضخامت بیشتر نسبت به رقاع هستند و

.قوس ها نیز کم انحناترند

است که اغلب  خوشنویسی اسالمی درخطوط ششگانه  از جمله خط ر�قاعبرای مکاتبات خصوصی بر روی کاغذهایی در ابعاد کوچک و یا نگارش کتاب ها و

.یا ادعیه رواج داشت قرآن جزوات عرفی و غیر مذهبی به غیر

قع@ة است به معنی پاره ها و نوشته های مختصرو Bقاع جمع رhکلمه ر

. به معنی صفحهi کوچک است