Wydawnictwo C.H. Beck

Tadeusz Walczak

terminówstatystycznych

S³ownik

angielsko-polskipolsko-angielski

angielsko-polski

polsko-angielski

S³ownik terminów statystycznych

Dictionary of Statistical TermsEnglish-Polish

Polish-English

Wydawnictwo C.H. BeckWarszawa 2011

English-Polish

Polish-English

Tadeusz Walczak

of Statistical TermsDictionary

Wydawnictwo C.H. BeckWarszawa 2011

angielsko-polski

polsko-angielski

Tadeusz Walczak

S³ownikterminów statystycznych

Wydawca: Anna Wieczorek

Redakcja: Bogusław Solecki

Korekta: Alicja Dołowa

Projekt okładki i stron tytułowych: Robert RogiMski

© Wydawnictwo C.H. Beck 2011

Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: PanDawerDruk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-0493-9

ISBN e-book 978-83-255-2408-1

V

Spis treWci / Contents

Przedmowa ................................................................................................. VII

Bibliograia ................................................................................................ IX

CzCWć I angielsko-polska / Part I English-Polish ........................................ 1

Zał>cznik 1. Terminy statystyczne, informatyczne i ogólne ...................... 153

Zał>cznik 2. Instytucje, stowarzyszenia i organizacje miCdzynarodowe ..... 167

Zał>cznik 3. Pisownia brytyjska i amerykaMska terminów ucytych w słowniku ............................................................................ 175

CzCWć II polsko-angielska / Part II Polish-English ..................................... 179

VII

Przedmowa

Angielsko-polski i polsko-angielski słownik terminów statystycznych adresowa-ny jest do wszystkich, którzy korzystaj> z anglojCzycznej literatury ekonomicz-no-statystycznej. Publikacja przeznaczona jest zarówno dla pracowników słucb statystycznych, którzy na co dzieM wykorzystuj> w pracy literaturC fachow> i ma-teriały metodologiczne w jCzyku angielskim, jak i dla pracowników naukowych, studentów szkół wycszych oraz osób korzystaj>cych z literatury statystycznej, a takce z publikacji i opracowaM statystycznych wydawanych przez instytucje in-nych krajów oraz organizacje miCdzynarodowe. Publikacja ta to takce niezbCd-na pomoc dla tłumaczy literatury statystycznej.

W słowniku ujCto zarówno hasła WciWle statystyczne, ucywane w teorii statysty-ki, w praktyce badaM i opracowaM statystycznych, jak i wybrane wyracenia i zwroty ze słownictwa ogólnego, wystCpuj>ce szczególnie czCsto w literaturze statystycz-nej, których dosłowne tłumaczenie przy pomocy słowników ogólnych mogłoby prowadzić do nieporozumieM. Słownik zawiera równiec obszerny zestaw haseł ze statystyki inansowej i bankowej, ucywanych w rachunkach narodowych.

Na koMcu wersji angielsko-polskiej słownika zamieszczono wykaz chCtnie wykorzystywanych w literaturze anglojCzycznej akronimów, które czCsto przy-sparzaj> Czytelnikom wiele trudnoWci.

Pracuj>c nad słownikiem, korzystałem z wielu publikacji pomocniczych: podrCczników statystyki, opracowaM metodologicznych, publikacji statystycz-nych, dokumentów publikowanych przez organizacje miCdzynarodowe i wielu innych aródeł o charakterze leksykalnym, których znaczna czCWć została wymie-niona w znajduj>cym siC ponicej wykazie bibliograicznym. Zamieszczaj>c pol-skie odpowiedniki terminów i wyraceM specjalistycznych ucytych przez Autorów wymienionych pozycji bibliograicznych, w wielu przypadkach zaproponowałem własne sformułowania, kieruj>c siC rozpowszechnionym wWród statystyków na-zewnictwem.

Wiele wystCpuj>cych w słowniku polskich terminów statystycznych stanowi wspólny dorobek pracowników słucb statystycznych, którzy uczestniczyli w opra-cowaniu materiałów metodologicznych oraz publikacji statystycznych wydawa-nych przez GUS.

Obecna wersja słownika jest efektem wieloletnich moich zainteresowaM za-gadnieniami terminologii statystycznej. W koMcu 1997 roku ukazało siC pierw-

VIII

sze wydanie słownika w wersji angielsko-polskiej1 doWć powszechnie wykorzy-stywanego, zwłaszcza przez pracowników słucb statystycznych. Z tego słownika korzystali równiec autorzy „WielojCzycznego słownika terminów statystycznych” opracowanego przez MiCdzynarodowy Instytut Statystyczny, w celu uzupełnienia polskich odpowiedników haseł zamieszczonych w tym słowniku.

Korzystaj>c z uwag i propozycji Czytelników do wydanego w 1997 r. słow-nika, w aktualnej wersji usun>łem wiele haseł, które nie miały charakteru WciWle statystycznego. Dodane zostały natomiast nowe hasła, które pojawiły siC w li-teraturze specjalistycznej w zwi>zku z rozwojem teorii i praktyki statystycznej. W obecnym wydaniu słownika zamieWciłem równiec postulowan> od dawna przez wielu Czytelników czCWć polsko-angielsk>.

W całym słowniku w zapisie terminów anglojCzycznych zastosowano pisow-niC brytyjsk>, która w wielu przypadkach rócni siC od pisowni amerykaMskiej. Uwacni ucytkownicy słownika zauwac> zapewne, ce zastosowana w słowniku pisownia brytyjska niektórych wyrazów rócni siC od spotykanych w wielu wy-dawnictwach, w tym w niektórych wydawnictwach brytyjskich słownika jCzyka angielskiego. Przyczyn> tych rócnic jest zapewne brak jednoznacznych rozstrzy-gniCć leksykalnych dotycz>cych obowi>zuj>cych w Wielkiej Brytanii zasad pi-sowni. Tak, przykładowo, The Oxford English Dictionary (Second Edition, Vol. X, Clerendon Press, Oxford, 1998, s. 922) za jedynie poprawn> formC zapisu wyra-zu „organizacja” uznaje zapis „organization”, natomiast The Oxford English Re-ference Dictionary (Oxford University Press, 1995, s. 1024) uznaje za poprawny zapis tego wyrazu, zarówno w formie „organization”, jak i „organisation”. Po-dobna zasada (a właWciwie brak jednolitych zasad) w czCWci dotycz>cej pisowni brytyjskiej dotyczy pisowni wyrazów koMcz>cych siC na „ize-ise” (organise, rec-ognise itp.). Pisownia amerykaMska akceptuje wył>cznie formC „ize”; pisownia brytyjska akceptuje obie formy, chociac szereg autorytatywnych aródeł preferu-je pisowniC z zakoMczeniem „ize”. Mimo to, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w wydawnictwach OECD oraz Unii Europejskiej coraz czCWciej stosuje siC for-mC z „s” oraz „ise”. Termin „program” w znaczeniu program badaM, program TV itp. w pisowni brytyjskiej wystCpuje w formie „programme”, natomiast w zna-czeniu „program komputerowy” to „program”. Według zasad pisowni amerykaM-skiej w obu przypadkach wyraz ten pisany jest jako „program”.

Dla Czytelników, którzy chc> korzystać z nazewnictwa w pisowni amerykaM-skiej, do czCWci angielsko-polskiej słownika zał>czono wykaz haseł zamieszczo-nych w słowniku z podaniem obu odmian pisowni.

1 Tadeusz Walczak, Słownik terminów statystycznych angielsko-polski, wyd. GUS, Warszawa, 1997.

Przedmowa

IX

Bibliograia

European System of Integrated Economic Accounts ESA, Second. Edition, Eu-rostat, Luxembourg 1980.

Freedman D., Pisani R., Purves R., Statistics, Norton International Student edi-tion, N. York, London 1991.

Freund J. E., Podstawy nowoczesnej statystyki, przeł. z ang. S. CzerwiMski i E. Viel-rose (oryg.: Modern Elementary Statistics), PWE, Warszawa 1971.

Kendall M. G., Stuart A., The Advanced Theory of Statistics, Vol. 1, Distribution Theory, Charles Grifin & Comp. Ltd., London 1952.

Kendall M. G., Stuart A., The Advanced Theory of Statistics, Vol. 2, Charles Grif-in & Co. Ltd., London 1961.

Kendall M. G., Stuart A., The Advanced Theory of Statistics, Vol. 3, Charles Grif-in & Comp. Ltd., London 1968.

Kendall M. G., Multivariate analysis, Charles Grifin & Comp., London and High Wycombe 1975.

Kendall M. G., BucklandW. R, Słownik terminów statystycznych, przeł. z ang. M. Kanton, PWE, Warszawa 1986.

Lange O., Introduction to Econometrics, przeł. na ang. E. Lepa (oryg.: WstCp do ekonometrii), PWN i Pergamon Press, Warszawa 1978.

Oktaba W., Słownik polsko-rosyjsko-angielski statystyki matematycznej i teorii doWwiadczenia, Wycsza Szkoła Rolnicza, Lublin 1965.

Platek R., Metodologiczne problemy braku odpowiedzi w ankietowych badaniach społecznych, przeł. z ang. B. Jakubczak (oryg.: Methodology and Treatment for Non-response), PTS Rada Główna, Warszawa 1990.

Słownik angielsko-polski. Statystyka i badania ankietowe, Polski Komitet MiC-dzynarodowej Organizacji i Uniikacji Neologizmów Terminologicznych – IOUTN, Warszawa 1994.

X

Bibliograia

Słownik naukowo-techniczny angielsko-polski, red. S. Czerni i M. SkrzyMska, WNT, Warszawa 1986.

Słownik terminów statystycznych, t. 1 – angielsko-francusko-polski (adaptacja publikacji Glossary of Terms in Oficial Statistics), oprac. J. W. Nixon dla MiCdzynarodowego Instytutu Statystycznego, przeł. z ang. J. JaWlan, konsult. B. Askanas i E. Vielrose, GUS, Warszawa 1968.

Statistical requirements compendium, Eurostat, June 1995.

Szulc S., Statistical Methods, przeł. na ang. J. Stadler, red. przekł. H. Infeld i C. D. I. Forrester (oryg.: Metody statystyczne), PWE i Pergamon Press, Warszawa 1965.

The Community Statistical Programme 1993–1997, Sectoral Statistical Pro-grammes, Eurostat, May 1992.

Walczak T., Słownik terminów statystycznych angielsko-polski, GUS, Warsza-wa 1997.

Welfe A., BrzeszczyMski J., Majsterek M., Angielsko-polski, polsko-angielski słow-nik terminów metod iloWciowych, PWE, Warszawa 2002.

Wielki słownik angielsko-polski, PWN-Oxford, PWN, Warszawa 2006.

Wielki słownik polsko-angielski, PWN-Oxford, PWN, Warszawa 2006.

Woytowicz-Neymann M., Kozierkiewicz R., Poławski M., Słownik handlowy angielsko-polski, PWE, Warszawa 1991.

Ziomek M., Słownik graiki statystycznej, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Katowice 1960.

Part I English-Polish

CzCWć I angielsko-polska

3

A

Abbe-Helmert criterion kryterium Ab-be-Helmerta

ABC analysis analiza ABC (metoda po-rz>dkowania i grupowania elementów analizowanych zbiorów)

ability zdolnoWć; ~ to work zdolnoWć do pracy

able zdolny; ~ to work zdolny do pracyabnormal nienormalny, nieprawidłowy,

nietypowy; ~ curve krzywa nienormal-na ~ family nietypowa rodzina;

abnormality nienormalnoWć, nieprawi-dłowoWć

abolish znieWć; ~ a duty znieWć cło; ~ the estate tax znieWć podatek spadkowy

abolition likwidacja; ~ of debts umorze-nie długów

abridged skrócony; ~ table skrócona ta-blica; ~ life table skrócona tablica wy-mieralnoWci

abrupt distribution rozkład urwanyabscissa odciCtaabsence nieobecnoWć; ~ from work (due

to illness) nieobecnoWć w pracy (z po-wodu choroby)

absentee nieobecny (osoba nieobecna) absenteeism absencja; absenteizm; high

level of ~ wysoki poziom absencji; ~ rate of 25% 25% absencja

absolute absolutny, bezwzglCdny; ~ data dane absolutne/bezwzglCdne; ~ devi-ation odchylenie bezwzglCdne; ~ dif-ference rócnica bezwzglCdna; ~ error bł>d bezwzglCdny/absolutny ~ growth rate bezwzglCdne tempo wzrostu; ~ frequency liczebnoWć/czCstoWć bez-wzglCdna; ~ measure miara absolutna/

bezwzglCdna; ~ moment moment bez-wzglCdny/absolutny; ~ number licz-ba bezwzglCdna; ~ prudence measure miara bezwzglCdnej ostrocnoWci; ~ va-lue wartoWć bezwzglCdna

absorbency chłonnoWć; ~ of the market chłonnoWć rynku

absorbing pochłaniaj>cy; ~ barrier ba-riera pochłaniaj>ca; ~ Markov chain pochłaniaj>cy łaMcuch Markowa; ~ re-gion obszar pochłaniaj>cy; ~ state stan pochłaniaj>cy

absorbtion absorpcja, tłumienie (objC-cie jednostki gospodarczej przez inn> jednostkC) wchłoniCcie; ~ distribu-tions rozkłady pochłaniania/absorbcji; ~ matrix macierz wykorzystania

abundance obitoWć, duca iloWć, nadmiar; ~ of money nadmiar pieni>dza

abundant obity, liczny, wystarczaj>cyabuse naducycie; ~ of conidence nad-

ucycie zaufania; ~ of dominant po-sition naducycie dominuj>cej pozy-cji (na rynku)

accelerate przyspieszać accelerated przyspieszony; ~ stochastic

approximation przyspieszona aprok-symacja stochastyczna; ~ depreciation amortyzacja przyspieszona

acceleration by powering przyWpiesze-nie przez potCgowanie

accelerator coeficient współczynnik przyspieszenia

accept akceptować, przyjmować; ~ a bill akceptować weksel; ~ liability przyj-mować odpowiedzialnoWć

4

acceptable zadowalaj>cy, do przyjCcia, akceptowalny; ~ quality level (AQL) zadowalaj>cy poziom jakoWci; ~ reli-ability level akceptowany poziom nie-zawodnoWci

acceptance akceptacja, przyjCcie, zgo-da; am. weksel krajowy; ~ boundary/line linia przyjCcia, granica akceptacji; ~ control chart karta kontrolna przyjC-cia; ~ error bł>d przyjCcia; ~ inspec-tion kontrola przyjCcia; ~ limit do-puszczalny przedział, granica przyjCć; ~ number liczba przyjCcia/kwaliiku-j>ca; ~ region obszar przyjCcia; ~ rule reguła przyjCcia; ~ sampling odbiór wyrywkowy pobieranie próbek przy przyjCciu towarów; ~ test próba od-biorcza

access dostCp, dojWcie; ~ control kontro-la dostCpu; ~ time czas dostCpu; unau-thorised ~ dostCp nieupowacniony

accessibility dostCpnoWć (np. łatwoWć uzy-skiwania danych statystycznych)

accident wypadek; ~ insurance ubez-pieczenie od wypadków; ~ insurance claims roszczenia z tytułu ubezpiecze-nia od wypadków; ~ insurance premi-um składka na ubezpieczenie od wy-padków; ~ proneness skłonnoWć do wypadków; ~ severity rodzaj wypad-ku (z punktu widzenia skutku); occu-pational ~ wypadek w pracy

accidental losowy, przypadkowy, wy-rywkowy; ~ damage to ixed capital szkody wypadkowe dotycz>ce dóbr trwałych; ~ death zgon przypadkowy; ~ variation przypadkowa/nieprzewi-dziana zmiennoWć

accommodation 1. mieszkanie; 2. po-cyczka; 3. dostosowanie; ~ space miejsca noclegowe, baza noclegowa; reach an ~ osi>gn>ć porozumienie; short-stay ~ miejsce krótkotrwałego zakwaterowania

account rachunek, konto; ~ receivable and payable rachunek nalecnoWci i zobowi>zaM; ~s at constant prices

rachunki w cenach stałych/porówny-walnych; ~s of general government rachunki instytucji rz>dowych i samo-rz>dowych; ~s of other institutional sectors rachunki pozostałych sektorów instytucjonalnych; ~s payable zobo-wi>zania płatnicze; ~s receivable na-lecnoWci; other changes in volume of assets ~ rachunek innych zmian wolu-menu aktywów; satellite ~s rachunki towarzysz>ce/satelitarne

accountability odpowiedzialnoWć; em-phasis on ~ akcent na odpowiedzial-noWć

accountancy rachunkowoWć, ksiCgo-woWć; ~ management analiza biec>-cej działalnoWci gospodarczej; ~ indus-try branca ksiCgowa

accountant ksiCgowy, rewident ksiC-gowy

accounting rachunkowoWć, ksiCgowoWć; ~ conventions standardy i metodo-logia zbierania informacji; ~ frame-work struktura rachunkowoWci ~ pe-riod okres obrachunkowy; ~ rules zasady rachunkowoWci; ~ system sys-tem rachunkowoWci

accrual memoriał (w rachunkowoWci), przyrost, narastanie; ~ basis ujCcie memoriałowe (zasada rachunkowo-Wci polegaj>ca na zaliczaniu kosztów lub sprzedacy niezalecnie od stanu za-płaty); ~ of interest przyrost odsetek; ~s narosłe sumy/odsetki

accrue narastać (o dochodach); ~d depre-ciation zakumulowane odpisy amorty-zacyjne; ~d interests narosłe odsetki; ~d liabilities narastaj>ce zobowi>za-nia; ~d taxes narosłe podatki

accumulate kumulować siC, narastać; ~d depreciation zakumulowane odpi-sy amortyzacyjne; ~d deviation odchy-lenie skumulowane; ~d interest zale-głe/narosłe odsetki; ~d process proces skumulowany; ~d proits tax podatek od nierozdzielonych zysków

acceptable accumulate

5

accumulation akumulacja; ~ accounts rachunki akumulacji; ~ of wealth na-gromadzenie maj>tku; ~ fund fundusz akumulacji; ~ of capital akumulacja kapitału, tworzenie maj>tku

accuracy dokładnoWć, precyzja; ~ of es-timates dokładnoWć szacunku/oceny/estymacji; ~ of forecasts dokładnoWć prognoz

achieved value wartoWć uzyskana, osi>-gniCta

acquire nabyć, pozyskać, uzyskaćacquiring complete information uzy-

skanie pełnej informacjiacquisition nabycie; ~ cost koszt pier-

wotny nabycia; ~ of intermediate products through barter barterowe pozyskiwanie produktów poWrednich; ~ of property nabycie własnoWci

acreage powierzchnia, areałact działać; ~ for wystCpować w imieniu;

~ on a letter działać zgodnie z zalece-niami pisma

acting działaj>cy, czynny, pełni>cy obo-wi>zki; ~ capital kapitał obrotowy, Wrodki obrotowe; ~ manager pełni>cy obowi>zki kierownika/dyrektora

action czynnoWć, działanie; Bayes ~ me-toda Bayesa

active czynny, aktywny; ~ business part-ner wspólnik bior>cy udział w zarz>-dzaniu przedsiCbiorstwem; ~ popula-tion ludnoWć czynna zawodowo; be ~ in zajmować siC

activity działalnoWć, aktywnoWć; ~ code symbol/kod działalnoWci; ~ chart wy-kres działaM; ~ rate stopa/współczyn-nik aktywnoWci zawodowej; ~ status status/stopieM aktywnoWci zawodowej; commercial/economic ~ działalnoWć handlowa/gospodarcza; suspending ~ zawieszenie działalnoWci; terminat-ing ~ zakoMczenie działalnoWci

actual faktyczny, rzeczywisty, biec>cy; ~ accumulation akumulacja faktycz-na; ~ collective consumption spocycie zbiorowe skorygowane; ~ cost koszt

rzeczywisty/faktyczny; ~ data dane faktyczne; ~ economic situation biec>-ca sytuacja gospodarcza/ekonomiczna; ~ inal consumption spocycie koMco-we skorygowane; ~ inal consump-tion of general government spocycie ogólnospołeczne (spocycie w sektorze instytucji zarz>dzaj>cych paMstwem); ~ inal consumption of households ogólne spocycie w sektorze gospo-darstw domowych; ~ income rzeczy-wisty dochód; ~ increase of the pop-ulation przyrost rzeczywisty ludnoWci; ~ individual consumption spocycie indywidualne skorygowane; ~ inter-est oprocentowanie faktyczne/biec>ce; ~ output faktyczna/biec>ca wielkoWć produkcji/produktu; ~ population lud-noWć obecna; ~ price cena rzeczywista; ~ sample take rzeczywisty wybór pró-by; ~ social contributions faktyczne/biec>ce składki na ubezpieczenia spo-łeczne; ~ value wartoWć rzeczywista; ~ wage rzeczywisty zarobek

actuarial ubezpieczeniowy, aktuarialny; ~ estimator estymator aktuarialny; ~ reserves for pensions rezerwy ubez-pieczeniowe na cele emerytalne; ~ ser-vices usługi ubezpieczeniowe; ~ statis-tics statystyka ubezpieczeniowa

actuary urzCdnik ubezpieczeniowy, ak-tuariusz

acyclic acykliczny; directed ~ graph (DAG) zorientowany wykres acy-kliczny

adaptive adaptacyjny, przystosowawczy; ~ inference wnioskowanie adaptacyj-ne; ~ kernel estimation adaptacyjna estymacja j>drowa; ~ optimisation optymalizacja adaptacyjna; ~ regres-sion regresja adaptacyjna; ~ rejection sampling adaptacyjne losowanie z od-rzucaniem

addition dodawanie, sumowanie; ~ of variates addytywnoWć zmiennych; ~ of matrices dodawanie macierzy, sumo-wanie macierzy

accumulation addition

6

additional dodatkowy; ~ information in-formacja dodatkowa; ~ variate dodat-kowa zmienna losowa

additive addytywny; ~ hazard model addytywny model ryzyka; ~ Markov chain addytywny łaMcuch Markowa; ~ model model addytywny; ~ proper-ties of chi-square addytywnoWć roz-kładu chi-kwadrat; ~ random walk process addytywny proces bł>dzenia losowego; ~ variable zmienna loso-wa addytywna

additivity addytywnoWć; ~ of effects ad-dytywnoWć efektów; ~ of means addy-tywnoWć Wrednich; ~ of variates addy-tywnoWć zmiennych losowych

address adres; street ~ adres pocztowyadequate właWciwy, stosowny, trafny,

wystarczaj>cy; ~ sample właWciwa/wystarczaj>ca próba; ~ subset właWci-wy podzbiór

ad hoc doraany; ~ survey badanie jednora-zowe, spis doraany; ~ test test doraany

adjacent s>siaduj>cy; ~ products pro-dukty pokrewne

adjugate square kwadrat skojarzonyadjust dostosować, skorygować; ~ down-

ward skorygować w dół; ~ upward skorygować w górC; ~ to a common basis sprowadzić do wspólnej pod-stawy; ~ed data dane skorygowane; ~ed disposable income dochód roz-porz>dzalny skorygowany; ~ed error bł>d skorygowany; ~ed estimate oce-na poprawiona; ~ed for inlation sko-rygowany w wyniku inlacji; ~ed for trend skorygowany stosownie do tren-du; ~ed index wskaanik skorygowa-ny; ~ed mean Wrednia poprawiona; ~ed measurements pomiary wyrównane; ~ed partial sum suma czCWciowa po-prawiona; ~ed proile likelihood wia-rygodnoWć ze skorygowanym proilem; ~ed rate stopa skorygowana; ~ed in-dex wskaanik sezonowy skorygowany; ~ing entry zapis koryguj>cy; ~ing the weights korygowanie wag

adjustment dostosowanie, skorygowa-nie, poprawka; ~ of the residual value of assets korekta pozostałej wartoWci aktywów; ~ group grupa koryguj>ca; ~ item pozycja koryguj>ca; Yates ~ po-prawka Yatesa

administration zarz>d, administracja; ~ of a bankrupt’s estate zarz>d ma-s> upadłoWciow>; ~ of inancial mar-kets zarz>dzanie rynkiem inansowym; ~ of foreign subsidiary zarz>d ilii za-granicznej; ~ of justice wymiar spra-wiedliwoWci; ~ of state administracja paMstwowa

administrative administracyjny; ~ costs koszty administracyjne; ~ district okrCg administracyjny; ~ dues from households opłaty administracyjne od gospodarstw domowych; ~ enforcing administracyjno-nakazowy; ~ expens-es koszty administracyjne; ~ ile zbiór danych administracyjnych; ~ register rejestr administracyjny; ~ records za-pisy (dane, dokumenty) administracyj-ne; ~ sources of information admi-nistracyjne aródła informacji; ~ staff kadry, zespół pracowników admini-stracji; ~ targeting podejmowanie de-cyzji administracyjnych (dokonywa-nie wyborów przez administracjC)

admissible dopuszczalny; ~ decision function funkcja dopuszczalnej de-cyzji; ~ deviation odchylenie dopusz-czalne; ~ estimator estymator dopusz-czalny; ~ error bł>d dopuszczalny; ~ hypothesis hipoteza dopuszczal-na; ~ numbers liczby dopuszczalne; ~ strategy strategia dopuszczalna; ~ test test dopuszczalny

admission wstCp, dopuszczenie, przyjC-cie, przyznanie

adulteration fałszowanie, podrabianie; ~ of data fałszowanie danych

ad valorem duty podatek/cło od wartoWciadvance 1. zaliczka; 2. pocyczka;

3. wczeWniejszy; ~ against securi-ties pocyczka pod zastaw papierów

additional advance

7

wartoWciowych; ~ information infor-macja wyprzedzaj>ca

adverse niepomyWlny, przeciwległy, nie-chCtny; ~ balance bilans ujemny

affect oddziaływać na, wywierać wpływ na; ~ed by errors zniekształcony przez błCdy

afiliated ailiowany, przył>czony, sto-warzyszony; ~ company ilia towa-rzystwa/spółki

afiliation przył>czenie, zjednoczenie afine ainiczny; ~ alpha resolvability

rozkładalnoWć ainiczna alfa afinity ainicznoWć, podobieMstwoafter-market demand popyt komple-

mentarny

after po; ~ taxes po opodatkowaniuage wiek; ~-adjusted rate wskaanik sko-

rygowany wzglCdem wieku; ~ correct-ing factor poprawka na wiek; ~ depen-dent birth and death process proces urodzeM i zgonów zalecny od wie-ku; ~ dependent branching process proces gał>zkowy zalecny od wieku; ~ distribution struktura według wieku; ~ group grupa wieku; ~ grouping po-dział według grup wiekowych; ~ of en-try wiek uprawniaj>cy do wejWcia, za-pisu itp.; ~-period-cohort effect efekt kohortowy zalecny od wieku; ~ pyr-amid piramida wieku; ~-sex-adjust-ed rate wskaanik skorygowany wzglC-dem wieku i płci; ~ speciic birth rate współczynnik urodzeM według wieku matki; ~ speciic death rate wskaa-nik zgonów według wieku; ~ speciic mortality umieralnoWć według wieku; ~ structure struktura według wieku; ~d standardised rate wskaanik stan-daryzowany struktur> wieku

ageing starzenie siC; ~ distribution roz-kład starzenia siC; ~ factor współczyn-nik docycia, czynnik starzenia siC

agency agencja agenda porz>dek dzienny zebraniaagent agent, przedstawiciel; poWrednik;

czynnik

aggregate1 całoWć, suma, ogólna liczba aggregate2 całkowity, sumaryczny, ł>cz-

ny; ~ amount globalna iloWć; ~ area powierzchnia całkowita; ~ data dane zagregowane/sumaryczne; ~ demand popyt globalny; ~ index indeks/wskaa-nik agregatowy; ~ level poziom zagre-gowany; ~ value globalna wartoWć

aggregation agregacja; ~ of lows agre-gacja potoków

aggregative agregatowy, agregacyjny; ~ cluster analysis agregacyjna anali-za skupieM; ~ index indeks agregato-wy; ~ model model zagregowany

agrarian overpopulation przeludnie-nie agrarne

agricultural rolniczy; ~ area powierzch-nia uprawna; ~ census spis rolny/rol-niczy; ~ employment zatrudnienie w rolnictwie; ~ income dochód z rol-nictwa; ~ labour praca na roli, zatrud-nienie w rolnictwie; ~ land ucytki rol-ne; ~ levy podatek rolny; ~ plots of land działki rolne; ~ population lud-noWć rolnicza; ~ statistics statystyka rolnicza; ~ workers zatrudnieni w rol-nictwie; ~ year rok rolniczy

agriculture rolnictwo; employment in ~ zatrudnienie w rolnictwie

agro-industrial rolniczo-przemysłowyaleatorical losowy, przypadkowy, wy-

rywkowy algebra algebra; ~ of events algebra zda-

rzeMalgorithm algorytm; EM ~ algorytm EM

(maksymalizacji estymacji)alias inaczej zwany, vel, aliac (w do-

Wwiadczeniu z czCWciow> replikacj>)alien cudzoziemiec, obcy; ~ resident cu-

dzoziemiec zamieszkały na stałeallocation alokacja, rozmieszczenie;

~ matrix macierz układu (w mode-lach liniowych analizy dyspersji); ~ of a sample alokacja próby; ~ of capital gains/losses to insurance policy hold-ers podział zysków/strat pomiCdzy właWcicieli polis ubezpieczeniowych;

adverse allocation

8

~ of income podział dochodów; ~ of primary income account rachunek podziału pierwotnego dochodów; ~ of labour rozmieszczenie siły roboczej; ~ of proits podział zysków; ~ of re-sources przydział zasobów, alokacja zasobów; ~ of sample units aloka-cja jednostek w próbie; ~ rules reguły alokacji; ~ scheme schemat alokacji; Neyman ~ lokalizacja próby metod> Neymana, Neymana rozkład jednostek w próbie (metoda losowania)

allokurtic allokurtycznyallometric allometryczny; ~ growth

wzrost allometrycznyall or none dane typu „tak-nie”allowable dopuszczalny; ~ defects do-

puszczalna liczba braków; ~ error bł>d dopuszczalny

allowance dodatek, zasiłek; kieszonko-we; ~ for depreciation odpisy amor-tyzacyjne; ~ in salary dodatek do uposacenia; ~s in kind Wwiadczenia w naturze; children’s ~ dodatek na dzieci; dearness ~ dodatek drocyania-ny; hotel ~ dieta hotelowa; representa-tion ~ fundusz na cele reprezentacyjne; travelling ~ dieta dla podrócuj>cego

almost prawie; ~ certain prawie pew-ny; ~ stationary prawie stacjonarny; ~ unbias(s)ed estimator estymator

prawie nieobci>conyal pari na równi, według wartoWci no-

minalnej alternative alternatywny; ~ character

cecha alternatywna; ~ demand popyt substytucyjny; ~ hypothesis hipoteza alternatywna; ~ variability zmiennoWć alternatywna; dychotomia

amortisation amortyzacja, umorzenie; ~ account rachunek amortyzacyjny; ~ allowance odpis amortyzacyjny; ~ costs koszty amortyzacji; ~ fund fun-dusz amortyzacyjny; ~ instal(l)ment rata amortyzacyjna; ~ of debts umo-rzenie długów

amortise amortyzować, umarzać; ~d loan pocyczka zamortyzowana

amount kwota; iloWć; ~ of information iloWć informacji; ~ of inspection li-czebnoWć próbki w planie kontrolnym; ~ of payroll globalny fundusz płac

amplitude amplituda, rozpiCtoWć; ~ of luctuation amplituda wahaM; ~ ratio iloraz amplitud

analysis analiza; ~ of covariance anali-za kowariancji; ~ of dispersion ana-liza dyspersji; ~ of non-orthogonal data analiza danych nieortogonal-nych; ~ of variance analiza warian-cji; ~ of variance by ranks anali-za wariancji według kolejnoWci; ~ of variance components analiza kom-ponentów wariancyjnych; Boolean factor ~ boolowska analiza czynni-kowa; break-even ~ analiza progu rentownoWci, analiza punktu krytycz-nego; bunch-map ~ analiza map wi>-zek; Conirmatory Factor A~ (CFA) konirmacyjna analiza czynnikowa; correspondence ~ analiza zgodno-Wci; generational ~ analiza kohorto-wa; principal factor ~ (PFA) analiza czynników głównych; ridit ~ analiza riditów (metoda analizy danych empi-rycznych); sector ~ analiza gałCziowa; sequential ~ analiza sekwencyjna; smooth regression ~ analiza regresji wyrównawcza; system ~ analiza sys-temowa; technical testing and ~ ba-dania i analizy techniczne

analytic analityczny; ~ regression re-gresja analityczna; ~ survey badanie wstCpne/próbne; ~ trend trend anali-tyczny

analytical analityczny; ~ estimate oce-na/estymacja analityczna; ~ smooth-ing wyrównywanie analityczne

ancillary podległy, pomocniczy; ~ activi-ty działalnoWć pomocnicza; ~ informa-tion informacja pomocnicza; ~ statis-tic statystyka pomocnicza, statystyka uzupełniaj>ca

allokurtic ancillary

9

angular k>towy; ~ transformation trans-formacja k>towa; ~ variables zmien-ne k>towe

anisotropic nieizotropiczny; ~ distribu-tion rozkład nieizotropiczny

announce ogłaszać, obwieszczaćannual roczny; jednoroczny; ~ abstract

of statistics rocznik statystyczny; ~ av-erage Wrednia roczna; ~ balance bi-lans roczny; ~ benchmarks podstawo-we dane roczne; ~ block maximum method metoda rocznego maksimum; ~ earnings roczne zarobki; ~ growth roczny przyrost; ~ output produkcja roczna; ~ report sprawozdanie roczne; ~ suplementary pay dodatkowe wy-nagrodzenie roczne

annuity renta; life ~ renta docywotnia; terminable ~ renta czasowa/okresowa

annulment uniewacnienie, anulowa-nie; ~ of marriage uniewacnienie małceMstwa

anomic anomiczny (pojCcie rozkładu prawdopodobieMstwa K. Pearsona)

anonymisation anonimizacja (usuwanie danych identyikacyjnych w celu za-pobiecenia identyikacji danych oso-bowych)

antimode wartoWć antymodalna, anty-moda

antiserie antyszereg

antithetic antytetyczny; ~ transforms transformacje antytetyczne; ~ vari-ates zmienne antytetyczne

aperiodic nieokresowy; ~ state stan nie-okresowy

apparent jawny, widoczny; ~ consump-tion konsumpcja widoczna (produkcja minus eksport, plus import); ~ error oczywisty bł>d

appended dodatkowy, doł>czony; ~ ta-ble tablica dodatkowa

applicability zakres stosowania, stoso-walnoWć

application podanie, proWba; ~ form for-mularz/druk zgłoszeniowy, zgłoszenie; ~ for work podanie o pracC

applied stosowany (zwykle o dziedzinach wiedzy); ~ mathematics matematyka stosowana; ~ probability prawdopo-dobieMstwo stosowane; ~ statistics sta-tystyka stosowana

appointment mianowanie, nominacja, umówione spotkanie; probationary ~ zaangacowanie na okres próbny

appraisal ocena, oszacowanieappraise oceniać, taksowaćappreciation rewaluacja, wzrost warto-

Wci, (ponowne) oszacowanie; ~ of cur-rency rewaluacja pieni>dza

approach podejWcie; Bayes ~ postCpo-wanie Bayesa

appropriation wyasygnowanie, przy-właszczenie; ~ account konto celo-we, rachunek kredytowy; successive ~s przyblicenia kolejne

approximate przyblicony; ~ basic val-ue przyblicona wartoWć podstawowa; ~ degrees of freedom przyblicona liczba stopni swobody; ~ factor val-ue przyblicona wartoWć czynników produkcji; ~ formula wzór przybli-cony

approximation przyblicenie; ~ error bł>d aproksymacji/przyblicenia; Blum ~ aproksymacja Bluma; Borges’ ~ aproksymacja Borgesa; Burkholder ~ aproksymacja Burkholdera

arable orny, uprawny; ~ equivalent area równowacnik powierzchni uprawnej; ~ land ziemia orna, grunty orne, rola

arbitrage arbitrac; ~ of currencies ar-bitrac walutowy; ~ of goods arbitrac towarowy

arbitrary arbitralny, przypadkowy; ~ constant arbitralna liczba stała; ~ mean Wrednia arbitralna; ~ origin arbitralny pocz>tek; arbitralna geneza; dowolna wartoWć wyjWciowa; ~ proba-bility prawdopodobieMstwo dowolne

arbitration arbitrac, s>d rozjemczyarc sine arcus sinus; ~ distribution roz-

kład arcusa sinusa; ~ transformation transformacja arcusa sinusa

angular arc sine