suc manh cua long tu - tk thich nguyen tang dich

8/3/2019 Suc Manh Cua Long Tu - TK Thich Nguyen Tang Dich

1/55

SC MNH CA LNG T(The Power of Compassion)

Nguyn tc: His Holiness Dalai LamaT Kheo Thch Nguyn Tng son dch

Nh xut bn Qung c 2007---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 27-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcLi ng

1 - Pht sng Ty Tng2 - Mt ngy sinh hot ca c t Lai Lt Ma3 - Phng vn c t Lai Lt Ma 144 - Sc Mnh Ca Lng T5 - Nhng Bnh Din Ca Tm Linh6 - Tnh Gic V Ci Cht7 - Hnh Hng Chim Bi Pht Tch n

---o0o---

Li ng

T ngy 6 n ngy 16 thng 6 nm 2007 ny, c t Lai Lt Ma s vingthm c Chu, y l chuyn thm c ln th nm ca Ngi ging dyPht Php. Mi ngi ang trng i s xut hin ca ngi. Bn ln vingthm c trc y din ra vo cc nm 1982, 1992, 1996, 2002, c bittrong ln ving thm v hong php ln th t nm 2002, c trn 110.000 ngi trn khp cc th ph nh Melbourne, Geelong, Sydney, v
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/


2/55

Canberra n lng nghe ngi thuyt ging thay i v thng hoa i sngtm linh ca mnh. C th ni c t Lai Lt Ma l nh hong php v inht ca PG trong thi hin i, v c xem l ngi c nhiu tc phmPht hc c ngi Ty Phng tip nhn v tm c nht. Tp sch nhny c n hnh trong ma Pht n nm nay, l mt mn qu khim tnknh dng tng n c t Lai Lt Ma nhn chuyn ving thm c nmnay v cng chia s bc thng ip t bi ca Ngi n vi mi ngitrong bin i phin ly v kh au ny. Xin chp tay nguyn cu cho x sTy Tng sm tm li c nn c lp t do, mang li hnh phc m nocho ngi dn Ty Tng v cng c t Lai Lt Ma th 14 c c hitr v c hng sau nhiu thp nin sng lu vong nc ngoi. (Hnh trnl Dch gi)

Nam M A Di Pht

Vit ti Tu Vin Qung c, Melbourne, AustraliaMa Pht n ln th 2631- inh Hi 2007.

Dch gi,T Kheo Thch Nguyn Tng

---o0o---

1 - Pht sng Ty TngPico Iyer (ghi chp)

m Hy M Lp Sn vang ln ting ch sa. nh sng lp le bn kia sni. Di vm tri sao, trn li mn tm ti gia nhng hng thng, mtnhm ngi hnh hng trong y phc t ti ang bc i, ming lm bmcu kinh. Ngay trc lc rng ng, khi nhng nh ni tuyt pha saunhum mu hng m, m ng bn ngoi ngi cha Namgyal ba tng Dharamsala, min Bc n , tr nn yn lng. Mt ngi c tng momnh m, lng hi khm bc vo a i mt sng nhn khp mi ngi,khun mt hoan h vi n ci rng khng tt trn mi. Thp tng theo saungi l cc tng s mc o thm v u i mo mu vng. V mi n ithng ln in Pht. Ni , cc v ph t ngi nghim trang pha trc ngi.Khi mt tri l dng, ting t v vang vng c mt vng thung lng bndi, c t Lai Lt Ma ch tr mt nghi l n mng nm mi, nm conRng t.


3/55

Vo ngy mng hai Tt Losar, hi mng xun mi ca Ty Tng, v Phtsng ca khong mi bn triu ngi v tip kin cng chng. n tm gisng, on ngi n ving thm ngi ng thnh mt hng di na dmdc theo con ng ni quanh co bn ngoi ngi nh g thong kh cangi vng ni. H l nhng ngi sn cc phong trn trong nhng chicm rng vnh, nhng ngi Ty Phng tc di, nhng b gi mcnhng b o la p nht, tt c su ngn dn lng, v hng ngn ngi khcna. Tip l ba mi ngi khch vi y phc bm bi ng va ri khiTy Tng ng chen chc bn trong ngi nh. Khi trng thy v lnh tlu vong ca mnh ln u tin sau gn ba mi nm, h lin o ln khcnc n, ri nhng ting st st sau . Trong sut nhng khonh khc ,Tenzin Gyatso, nh lnh o th quyn v gio quyn ca Ty Tng, hathn ca B Tt Qun Th m qua danh hiu t Lai Lt Ma th 14, mtdng truyn tha khng gin on k t 597 nm qua, vn trm tnh an

nhin.

Sau ngi gii thch rng, Ty Tng l Losar thng c c hnh trnsn thng ca cung in Potala cao mi ba tng, vi nhng ci bnhnng c by ra cho mi ngi. Mi nm ti li thc s lo ngi khi nhnngi ta c nho ti ly bnh. Th nht l to nh lu i c th sp btc lc no v th hai, c th c mt ngi no ri t trn nc nh xungdi t. By gi vic din ra y lng l hn nhiu. Ging ni cangi tr nn trm m thn tnh.

T nm 1959, cuc ni dy ca ngi Ty Tng chng li nhng lc lngchim ng ca Trung Quc a n vic c t Lai Lt Ma phi snglu vong n , nhng tinh thn ca nn tn ngng c truyn, c tnhcht nh truyn c tch, vn cn sng mnh m Dharamsala ny -- nitrc kia vn l n lnh ca chnh quyn thuc a Anh Quc, cch th

New Delhi 250 cy s v hng Bc. y, vi mt nh tin tri quc gia,mt lt ma c quyn nng lm ma, mt s y s, my nh chim tinh v mtni cc gm bn ngi, c t Lai Lt Ma, l ha thn ca tt c nhng gm ngi lm k t khi bc ln ngai s t Lhasa vo nm ln bn tui.

Nhng d Ngi bo h x tuyt (Protector of the Land of Snows) c ttc nhng nt huyn b ca vng quc huyn diu m ngi Ty Phngtng tng li v t tn l Shangri-la, ngi vn l mt nh lnh o trongci gii trn tc ny. T nm mi lm tui ngi buc phi lo toan vinhng nhu cu ca nhn dn ngi trc nhng mu i nghch ca BcKinh, Washington v New Delhi. Tnh trng lun lun nng bng i


4/55

ti cc im trong ma thu va qua khi ngi Ty Tng ni dy Lhasa,chnh quyn Trung Quc git cht ba mi hai ngi, c t Lai LtMa m cuc hp bo ln u tin ca ngi Dharamsala, v Quc Hi HoaK nht tr ln n hnh ng ca Trung Quc. Nhng cuc ni dy bc

pht trong my tun va qua, nhng ngay c trc , v tu s Pht Giokhim tn ny thy mnh khng ch l biu tng tinh thn ni kt mttrm ngn ngi Ty Tng lu vong vi su triu ngi vn sng di chthng tr ca Trung Quc m cn l mt nhn vt lnh o v chnh tr chox s na. Ngi ci vui v v ni c t Lai Lt Ma th 14 c l lngi ni ting nht trong tt c cc v t Lai lt Ma. Nu ngi TrungHoa i x vi ngi Ty Tng ging nh ngi anh em thc s th c lv t lai Lt Ma ny khng ni ting nh vy. V th, tt c l nh c ngiTrung Hoa. Mt ngi sng ln mt cch chm bim.

c t Lai Lt Ma c xem l ha thn ca B Tt Qun Th m, iuhnh mt chnh ph lu vong, l mt tin s siu hnh hc. Nhng c l iuk diu duy nht v ngi chnh l tnh nhn bn thnh thc v mnh m ningi. Vi phong thi ring, v Pht sng qua hnh nh quen thuc vi igiy mu nu cng b y mu thm ca mnh, v cp mt vn c nt tinhnghch m thu u thi tng lm cho cc lt ma ca mnh phi ht hong vti chi tr trn tm nghch ngm. Ngi thch chm sc vn hoa, ngm bychim rng, sa cha nhng chic ng h, my thu thanh v nht l hnhthin tnh ta. V ngay c i vi nhng k git ti mt triu hai trmngn ngi dn ca ngi v ph hy su ngn hai trm nm mi bn ngit vin ca Ty Tng, ngi vn tha th cho h. Ngi ni: L nhng hnhgi tu theo gio l i Tha, chng ta cu nguyn mi ngy pht trinmt loi tm t bi v gii hn. V vy khng c l do g nui dng lngth hn ngi Trung Quc. Chng ta hy pht khi i bi tm i vi h.

V Pht vng th mi bn ca Ty Tng ra i trong mt gia nh nngdn ngi lng nh Takster vo nm 1935. Khi ngi c hai tui, mt phion tng s tm n ngi nh nh ca ngi do c s xut hin ca nhngdu hiu nh: mt xc cht c v nh c ng, linh cm t h thing v

nhng m my lnh, cho thy ngi l ha thn mi ca v thn ch ca TyTng. Hai nm sau , sau khi tri qua nhng cuc trc nghim phc tp,ch b c mt phi on gm my trm ngi cung thnh v th Lhasa. ngi sng xa gia nh cng vi ngi anh trai trong cung inPotala rng ln vi mt ngn cn phng v hc mt kha gio l ko dimi tm nm. Ln by tui, ngi tip phi on ca Tng Thng MFranklin Roosevelt v cu nguyn trc hai mi ngn tng s. Nhng lc


5/55

ngi vn l mt lt ma t hon bnh thng, thch chy quanh cung intrn chic xe hi p v a nghch vi cc anh em rut ca mnh, TeninChoegyal, em trai ca c t Lai Lt Ma nh li Mt ngy ma h, vonm ti c by tui, m ti a ti n cung in ma h Norbulingka thm c t Lai Lt Ma. Khi chng ti ti ni, ngi ang ti nc nhngcy king ca mnh, v ngi cha ngay vi nc vo ti.

Cng trong khong thi gian , lt ma t hon tinh nghch ln u tin biul nhng nng khiu v khoa hc ca mnh. Ngi t hc nhng nguyn tcca ng c n v t sa cha ci my pht in ca Cung in Potala khino n trc trc. Ngi ch c php nhn ra th gii bn ngoi qua tm mnla ca chic kiu bng vng ca mnh, v vy ngi dng my chiu xemnhng cun phim m ngi thch nh lot phim Tarzan, phim Henry V,vua Anh Quc, v nht l nhng cun phim thu hnh chnh th Lhasa.

Ngi nh li l mnh thng tro ln nc in Potala ly ng vin vng knhv thch th quan st nhng c dn ca th Lhasa ang sinh hot trongi sng hng ngy ca h.

Nm 1950, s c lp ca vin ngc nh (Wish-Fulfilling Gem) vvng quc min ni ca ngi b ph hy khi qun Trung Quc tn cng ttm hng khc nhau. Bt ng nh lnh o nh tui ny phi hc mt khacp tc v chnh tr, ri n Bc Kinh thng thuyt vi Chu n Lai(Zhou Enlai) v Mao Trch ng (Mao Zedong). Cui cng, vo thng banm 1959, khi mt cuc ng m mu din ra vi ba mi ngn ngi

Ty Tng dng mnh vng ln chng li s cai tr hung bo ca TrungQuc, c t Lai Lt Ma quyt nh trn khi cung in ma h, hatrang thnh mt ngi lnh thng v leo qua nhng rng ni cao nht thgii. Hai tun sau, b bnh tiu chy v ngi trn lng mt con tru yak, Vth lnh hoa sen trng (Holder of the White Lotus) i vo t n nh mt ngi lu vong cng vi tm chc ngn ngi dn Ty Tng khc.

K t ngi phi sng vi s c gng gi thng bng trn si dy chnhtr th gii. Ngi l mt v khch ca mt quc gia mun ngi gi im lng v

l mt k ch ca quc gia m nhiu nc trn th gii ang ve vn. Khngnn ch, c t Lai Lt Ma t chc nm mi hai khu nh c cangi Ty Tng n v Nepal cng nh thit lp nhng vin bo tnngh thut, kinh sch v y hc truyn thng ca Ty Tng. Trong my nmsau , ngi bt u i vng quanh th gii ging nh mt v Gio Hongca Pht Gio din thuyt i hc Harvard, Hoa K, tip kin cGio Hong John Paul nh v gp cc tn PG trn khp th gii, d h


6/55

l nng dn tht hc hay l din vin (din vin in nh ngi M RichardGere -- ngi bt u nghin cu PG t nm 1982). Ngi mun lun lunnhn thy nhng phng din tch cc ca i sng, ngi cm thy rng slu vong cng c nhng mt tt ca n. Khi chng ti Ty Tng, cnhng hot ng nghi l chim nhiu thi gi m thc cht khng c ngha g nhiu. Tt c nhng chuyn by gi khng cn na. Ti nghnh vy l tt. By gi th khng cn n nhng hnh thc bn ngoi na.

Nhiu ngi Ty Tng thuc th h tr mun v lnh o ca h c nhiutnh chin u hn. H ng h ng li bo ng, v h nhn xt rng chn ba ngn t nhn chnh tr ch ring min trung Ty Tng v chnhquyn Trung Quc a t nht l ba trm ngn binh s n chim ngnc nh ca th gii. Nhng c t Lai Lt Ma vn ch trng ngli n ha. Ngi trnh by: Khi tm tr b s sn hn ng tr th n c th tr

nn in lon. Ngi ta s khng th quyt nh ng v khng th trngthy s tht. Nhng nu bnh tnh v an nh ngi ta s trng thy s vtng nh tht. Ti ngh rng cc nh chnh tr cn phi c loi kin nhnny. Chng hn, so vi cc nh lnh o trc y ca Lin X th ngGorbachev l ngi bnh tnh hn nhiu v do hot ng ca ng huhiu hn.

Tuy nhin, hiu ha khng c ngha l th ng, ngi ni tip rt cucngi Trung Quc s phi nhn thc rng Ty Tng l mt quc gia ring

bit. Nu Ty Tng lun lun tht s l mt phn ca Trung Quc th d

mun hay khng mun, ngi Ty Tng cng phi sng vi s kin ny.Nhng s tht khng phi nh vy, do chng ta c tt c nhng l do i hi quyn li ca mnh.

c t Lai Lt Ma dnh nhiu thi gi suy ngh v vic Pht Gio TyTng c th dy nh th no v c th hc nh th no t nhng nn giothuyt khc. Chng hn ngi tin rng Pht Gio c th hng dn cho chngha Marx bit cch thit lp mt ch ngha x hi ch thc khng bngv lc m bng l lun, bng mt s luyn tp tm tr rt nh nhng, bng s

pht trin tm t bi. Ngi nhn thy nhiu im tng ng gia nim tinca ngi v tm l hc, v tr hc, thn kinh hc, khoa hc, x hi hc vvt l hc. Ngi ni: C nhiu iu m ngi t Pht chng ta nn hct nhng pht hin mi nht ca khoa hc. V cc nh khoa hc c th hct nhng gio l ca Pht Gio. Chng ta phi lm cng vic nghin cu vri tip nhn nhng kt qu. Nu khng ph hp vi nhng kt qu trcnghim th chnh nhng li ging ca Pht cng phi b loi b.


7/55

S cp tin ca ngi c khi lm cho ngi Ty Tng hoang mang, d h lnhng ngi sn sng t b mng sng v v lnh o ca mnh. Trong bnhin php s tho m ngi son vo 1963, v Pht vng cho vo mt iu tri ngc vi c mun ca ngi dn Ty Tng, c th lm chongi b ln n. l vic ngi ang xt li cch thc mi chn v DalaiLama k tc, c l bng mt cuc bu c ging nh ca Ta Thnh Vaticanca Ky T Gio vy, hoc chn theo tui tc, bi b tt c nhng tp quntm kim v ha thn ti sanh. Ti ngh rng n lc, d khng nht thit

phi c quyt nh tht sm, nhng cng phi c s bt u mt cuc tholun c tnh cch chnh thc hn, ngi dn c th chun b t tng chovic ny.

Trong lc , nh lnh o lu vong tip tc sng mt i sng n gin, vv k, ging nh gio l Trung o ca Pht Gio, khng tranh chp vi th

gian v cng khng b th gian nh hng. Ngi vn khng chu ngi hnggh hng nht trn cc chuyn bay v vn lun t xem mnh l mt tng sn s (simple Buddhist monk). D l mt trong nhng hc gi uyn bcnht v l mt trong nhng ngi tr tu nht ca tt c cc nn trit hc trnth gii, ngi c ti thu tm gio thuyt ca mnh thnh mt iu thc dngtrong sng, nh kt tinh trong ta cun sch xut bn nm 1984 cangi T Bi, Quang Minh v Tr Tu (Kindness, Clarity and Insigh) do nhxut bn Snow Lion n hnh. Ngi ni Tn gio thc s ca ti l lng t

bi (My true religion is kindness). y l mt iu khng may mn chochnh ph Trung Quc khi h ng phi mt ngi nh c t Lai LtMa. Bc Kinh ph bng ngi khi gi ngi l thy ma chnh tr, th ph v

phn bi (political corpse, bandit and traitor), tn t tay dnh mu, sng bng tht ngi (red-handed butcher who subsisted on peoples flesh).Nhng bt c ai gp c t Lai Lt Ma cng cm thy s nng m, nhni v t bi ca ngi.

i vi mt ngi ngoi, i sng ca mt v Pht sng c v rt c n.Thm na, trong my nm qua gn nh tt c nhng ngi thn cn cangi, nht l v gio s ca chnh ngi, v gio s ph t, m v anh ca ngi,

l ngi xa kia chi a vi ngi, u ln lt qua i. Nhng cngnh mi iu khc, c t Lai Lt Ma chp nhn thc ti mt cch su scnht. Ngi ni: Bn c qua i, bn mi xut hin. iu ny cng gingnh ngy thng vy. Ngy thng c tri qua, ngy mi xut hin. iu quantrng l lm cho n c ngha: mt ngi bn y ngha hay mt ngyy ngha.


8/55

---o0o---

2 - Mt ngy sinh hot ca c t Lai Lt Ma

Vanya Kewley ghi chp

Ti thc dy ng bn gi, ti bt u mt thi cng phu khuya th tr thnch Ngagjhinlab. Ti nguyn hin dng nhng g ti lm c trong sutmt ngy qua hnh ng, li ni, ngh ca ti, tt c nh mt s cng hin,mt phng cch sng tch cc gip ngi khc.Ging nh nhngtng s khc, ti nghim tr mt li pht nguyn an bn th o, khng shu bt c th g thuc v c nhn. Phng ng ca ti ch c mt ci ging,v hnh nh u tin ti nhn thy sau khi thc dy l khun mt ca cPht t pho tng c t thi Kyirong th k th 17, bc tng ny l mt

trong s rt t m ti mang theo c khi o thot khi s bng b caTrung Quc. Kh tri lnh khi ti thc dy, v chng ti ang trn cao7000 b, nn ti tp th dc mt cht cho m, tip ra mt v khoc thtnhanh chic y vo ngi.

Cng nh tt c tng s khc, ti mc y mu nu thm. Loi vi nykhng lm t cht liu tt, v chic y c chp v li t nhiu mnh. Nuvi c lm t vt liu tt v lin mt mnh th c th bn kim li, skin ny khng th xy ra cho cc tng s. iu cng c thm trit hcca chng ti trong vic loi b s m nhim vt cht ca th gian trong

i sng tu tp ca mnh. Ti hnh thin cho n nm gi ri v l Pht sau. Chng ti c mt php tu tp c bit nhc nh, qun xt v nhngli lm ca chnh mnh trong i sng v pht l sm hi nhng g vi

phm v cng nh nguyn cu cho chng sinh c an lc.

Tri hng ng, nu thi tit tt, ti ra thm khu vn. y l thi gian rtc bit trong ngy i vi ti. Ti nhn ln bu tri v thy nhng ngi sao xa xa, ti c mt cm gic tht k l, nhn ra tnh khng ca v tr vnhu. S nhn thc ny c ngi t Pht gi l v thng. Ti cm thy

d chu v rt th gin. i lc ti khng suy ngh g c, ch thch th hngci khng kh trong lnh ca bui ban mai v lng nghe nhng ngn ng cacc loi chim.

Tip , Thy Penjor hay Thy Loga, xut thn t Tu Vin Namgyal, nhngv sng bn cnh ti t 28 nm qua, mang thc n im tm cho ti. Thcn ba sng ca ti thng pha trn mt na Ty Tng v na kia l Ty


9/55

Phng, Tsampa, bnh m lm t la mch v cho. Ti va n sng v vabn rn lng nghe tin tc th gii qua chng trnh radio ca i BBC.

Sau khong su gi ti vo mt phng khc v hnh thin n chn gi.Xuyn sut gi hnh thin, tt c t Pht u n lc v pht trin lng t

bi, bao dung v tha th. Ti hnh thin khong su hoc by ln trong mtngy.

T chn gi cho n tra, ti c v hc kinh Pht. o Pht l tn gio rtuyn thm, mc d ti nghin cu Pht in sut c cuc i mnh,nhng vn cn c nhiu th hc. au n thay cho dn tc ca chng ti,nhng bn kinh c v nhng bn kinh chp tay b ngi Trung Quc hydit ht sch. Trc khi c s xm chim ca ngi Trung Quc, chng ti c trn 6000 t vin v Pht hc vin. By gi ch cn 37 t vin m thi.

Ti cng c gng c nhng ti liu v cc bc Thy ngi Ty Phng. Timun hc thm v trit hc v khoa hc Ty Phng. c bit l mn vt lht nhn, thin vn hc v sinh vt thn kinh hc. Cc nh khoa hc TyPhng thng ving thm v tho lun cng vi ti v mi lin h giatrit hc Pht gio v cc ngnh chuyn mn ca h, hoc so snh cng vicca h trn chc nng tr c v kinh nghim tu tp ca ngi Pht t nhng trnh khc nhau.

Ti thng thc dy v sau gi hnh thin, ti gii lao bng cch i lm

nhng vic lt vt nh np in cho my thu thanh, sa cha mt ci g .T tui u th ti b quyn r mnh lit vi nhng th thuc v c kh,nhng chi c gn ng c, nhng chic xe hi nh, nhng chic my

bay, nhng vt ny thng c kho st rt t m qua bn tay ca ti.Chng ti c mt my chiu phim ti th Lhasa, n thuc v c t LaiLt Ma th 13. Chic my ny c mt lt ma gc ngi Trung Quc coing, nhng khi v ny vin tch khng ai bit sa cha.V th ti phi t hccch lm th no chic my c th lm vic tr li. Nhng ci hc ca til t my m, v n gin ti khng c c bn hng dn. Ti ch nic ting Ty Tng. V th, nh mt thi quen ti hay lm vic vt nh sanhng th linh tinh nh ng h eo tay, ng h treo tng, ng h

bn hoc trng cy trong nh knh. Ti yu c cy hoa l ni chung, c bitcc loi hoa phi yn, hoa ut kim hng v theo di chng ln ln mi ngy.

ng mi hai gi ri tra, ti dng ng trai. Ti khng phi l ngi nchay mc d ti thch n lm. Ti n nhng th m ti c cho. i khi c


10/55

mn thupka, sp vi bnh m, thnh thong c mn momo, bnh bao vi ththp, v skabaklep, bnh m chin vi nhn tht bn trong.

Bui chiu ti c cuc hp chnh thc vi cc thnh vin ni cc ca chnhph Ty Tng lu vong (Bkazhag) hoc cc i din t cc c quan khcca chnh ph. Nhng thng th c nhng ngi n t Ty Tng, c hockhng c giy php ca chnh quyn Trung Quc. Hu ht h u trn chykhi Ty Tng, h dng cm bng qua nhng ng o cao vt ca dyHy M Lp Sn cao mi by ngn b.

l iu au n cho ti. Tt c nhng cu chuyn ca h l au bun vy nc mt. Ai cng k cho ti nghe chuyn ngi thn ca h b ngiTrung Quc st hi hoc cht trong lao t hoc cht nhng tri ci to laong. Ti c gng khuyn khch h v gip mt cch rt thc t h n

nh i sng ban u, phn ln h n y u thiu thn mi th v sckhe suy sp.

H thng em con chu ca h n y. H cho ti bit l con ngduy nht h c th hc c ting m Ty Tng, truyn thng vn ha vtn ngng ni y m thi. Chng ti gi nhng tr em vo lng thiu nhiTy Tng. Nhng thanh nin ln hn mun tr thnh tng s th c givo tu vin ca chng ti min nam n .

Mc d nhn dn Ty Tng mun ti tr v c hng, nhng ti nhn c

tin tc t trong nc l ti khng nn tr v qu nh trong hon cnh hinti. H khng mun ti lm mt k b nhn ca ngi Trung Quc nhLama Panchen. y trong th gii t do, ti c th lm ch li hn cho dntc ti nh l mt pht ngn nhn, ni ln ting ni t do cho dn tc ti.Ti c th phc v tt hn cho x s ti t nc ngoi.

i khi Jetsun Pema, em gi ti, ngi hot ng trong lng thiu nhi TyTng, n tho lun v cng vic ca lng. Nh tt c cc tng s khc,ti khng gp nhiu thnh vin trong gia nh, cha m ti qua i, ngi anhln hn ti, Thubten Norbu, l mt gio s Tng Ng i HcBloomington, tiu bang Indiana, Hoa K v Gyalo Thondup, mt thng giaang lm vic Hng Kng. Bun thay, ngi anh k ti, Lobsang Samden(xem hnh bn di) mt cch y hai nm. Chng ti rt thn vi nhau.Anh y tng sng, hc v chia s nhng vui bun ca cuc sng cng vi ti cung in Potala. Trc khi qua i, anh tng lm vic trung tm y t.Ti nh anh y lm.


11/55

Su gi chiu ti dng tr. Nh mt tng s, ti khng n ti. By gi ti tixem tivi, c ba khng may h pht chng trnh ngh lun. Nh mt ngit Amritsar v mt ngi khc t Pakistan, khng nghe g c, ti khng

bit ting Punjab hoc ting Urdu. Nhng thnh thong c mt phim tingAnh. Ti thch lot phim ti liu v vn minh Ty Phng ca BBC v ccchng trnh v th gii t nhin khc.

Sau ti hnh thin ln cui trong ngy v i ng lc tm gi ri hocchn gi ti. Nhng nu c mt trng u , ti ngh rng n ang nhnxung dn tc ca ti ang b giam cm bn trong x Ty Tng. Ti cm n,d rng ti l mt ngi t nn, ti t do y, t do ni ting ni gip cho ngi dn ca ti. Ti nguyn cu c H Php ca x s Ty Tng,Qun Th m B Tt (Avalokitesvara) t bi gia h cho Ty Tng sm thotcnh khn cng ny. Khng c gi thc gic no m ti khng ngh n

hon cnh ca ngi dn nc ti ang b giam hm trong tnh trng b tcngay bn trong thnh ly ca h.

Source: Sidney Piburn (1993), The Dalai Lama, A Policy of Kindness, SnowLion Publications, Ithaca, New York, USA

---o0o---

3 - Phng vn c t Lai Lt Ma 14

Bi do k gi John Avedon phng vn

Li ngi dch: c t Lai Lt Ma 14, tn tht l Tenzin Gyatso, l mtnh lnh o th quyn v gio quyn ca nhn dn Ty Tng. Ngi choi ti lng Taktser, vng ng Bc Ty Tng vo ngy 6 thng 7 nm1935 (t Hi) trong mt gia nh nng dn. Ngi c tha nhn l Dalai

Lama vo nm 2 tui theo truyn thng Ty Tng nh l ha thn ca ct Lai Lt Ma th 13. Ngi c tn phong tc v Dalai Lama vo ngy22 thng 2 nm 1940 ti Lhasa, th ca Ty Tng, chnh thc l ngilnh o chnh tr v tn gio cho 6 triu ngi Ty Tng. Tuy nhin ngi tha k tc v Dalai Lama trong mt giai on bp bnh nht ca tonb lch s vi danh hiu cao qu ny, v Trung Cng xm chim TyTng v ngi n t nn tiu bang Dharamsala, min Bc nc n t nm 1959. T , ngi ng h trit cho chnh sch bt bo ng,ngay c nhng lc i u vi nhng cuc tn cng khng khip nht.Chnh v th m nm 1989, ngi c trao gii thng Nobel v ha bnh.


12/55

Hin nay, cng trong thn phn ngi t nn, ngi thng xuyn i nnhiu min t trn th gii ku gi ha bnh, ri khi c th, ngi niln ting ni t do gii phng cho dn tc Ty Tng. T ngy 6 n ngy 16thng 6 nm 2007 ny, c t Lai Lt Ma s ving thm c Chu, y lchuyn thm c ln th nm ca Ngi ging dy Pht Php. Mi ngiang trng i s xut hin ca ngi. Di y l bi phng vn ca John

Avedon, mt k gi ngi M ca tp ch New York Time, s gip qu cgi bit thm v cuc i ca v Pht vng ny, bi phng vn ny cthc hin vo nm 1989 sau khi ngi lnh gii thng Nobel v ha bnh.

John Avedon: Khi c cng nhn l t Lai Lt Ma, cm gic u tinca ngi l g? Ngi thy iu g xy ra cho mnh?

Dalai Lama: Ti rt hnh phc. Ti rt thch s kin ny. Trc khi ngi

ta tm ti, ti thng ni vi m ti rng ti s i ti Lhasa (th caTy Tng). Ti thng ngi th chn hai bn bu ca s, lm ra v nhang ci nga n Lhasa. Lc ti cn rt nh, nhng ti nh r chuynny. Ti mun i v Lhasa. Mt chuyn khc m ti khng ni trong tpt truyn (in ln u tin nm 1961), l sau khi ti ra i, c hai con qu bayn u trn mi nh chng ti. Chng n vo mi bui sng, u mtlc ri bay i. iu ny rt ng ch , v c nhng hin tng tng txy ra trong thi gian mi cho i ca cc v t Lai Lt Ma th nht, th

by, th tm v th mi hai. Sau khi cc v ra i, c hai con qu bayn u trc nh. Trong trng hp ca ti, lc u khng c ai ,

nhng mi y, khong ba nm trc, khi ti ni chuyn vi m ti, b nh li chuyn ny. B nhn thy hai con qu bay ti u trc nh vomi sng sm v mt lc lu chng li bay i. Bui ti sau khi c t LaiLt Ma th nht ra i, bn cp t nhp vo nh gia nh ngi.


13/55

Cha m ngi b chy li a tr Ngy hm sau, khi tr v nh, h tmthy em b trong mt gc nh, c mt con qu ng trc nh bo v.V sau, khi c t Lai Lt Ma th nht ln ln v tu tp c kt qu, tronglc thin qun, ngi tip xc trc tip vi cc v thn h php Mahakala (iHc Thin). Lc ngi Mahakala ni rng Mt ngi nh ngi anglm cng vic hong dng Pht php, cn phi c mt v bo h nh ti.

Ngay trong ngy ngi ra i, ti bo h ngi (somebody like you who isupholding the Buddhist teaching needs a protector like me. Right on the dayof your birth, I helped you). Nh vy chng ta thy r rng c s lin quangia Mahakala, nhng con qu v cc v t Lai Lt Ma. (Hnh bn: ct Lai Lt Ma, nm 2 tui)

Mt chuyn na xy ra m m ti nh rt r l ngay sau khi ti n Lhasa,

ti ni rng rng ca ti trong mt chic hp trong ta nh no cung in ma h Norbulingka. Khi h m chic hp ra, b rng ca vt Lai lt Ma th 13 ang nm . Ti ch vo ci hp v ni rngrng ca ta y, nhng by gi th ti khng cn nh g v chuyn c.

Nhng k c mi ca th xc ny mnh hn. Qu kh tr nn m nhthn, ti khng nh g c tr khi c bit ra sc gi li mt k c nh th.

John Avedon: Ngi c nh lc c sinh ra hay trng thi trong bothai trc khng?

Dalai Lama: Ti khng nh lc . Khi cn nh ti cng khng nh g.Nhng hnh nh c mt du hiu nh bn ngoi. Tr s sinh thng ra ivi hai mt nhm, cn ti th ra i vi hai mt m, c th iu ny cho thycht t trng thi tm tr tnh thc trong bo thai.

John Avedon: Lc cn nh ngi ngh g v vic mnh c nhng ngiln i x nh mt nhn vt quan trng? Ngi c lo s v s knh trngnh vy khng?

Dalai Lama: Ngi Ty Tng l mt dn tc thc t, nhng ngi Ty Tngln tui khng bao gi i x vi ti nh vy. Ti cng rt t tin. Trnng i n Lhasa ln u tin, vng ng bng Debuthang, v Bc S

Nechung ti chng thc thm ti l ngi c chn ng. i cng viv ny l mt geshay gi, rt c knh trng v t chng ng cao Trng Loseling ca Tu Vin Drepung. V tin s ny rt quan tm n victi c phi ng l ngi cn phi tm hay khng. Phm sai lm trong vic


14/55

tm v t Lai Lt Ma l iu nguy him. V ny l mt tng s nhng khngphi l mt vin chc ca chnh ph. ng y i vo lu ni ti c mt vimt nhm ngi ti thm, v xc quyt rng ti ng l ngi cn tm. Nhvy, d c mt s ngi gi nghim khc, mun s vic phi chc chn, ticng hnh x tt v chinh phc c h (ci). Ti khng bao gicm thy kh chu trong v tr ca mnh.

John Avedon: Khong gia nm mi su tui n mi tm tui, saukhi nm quyn lc chnh tr th tc, ngi c thay i g khng?

Dalai Lama: C, ti thay i mt cht. Ti tri qua nhiu hnh phccng nh au bun. T s trng thnh ca cuc sng, t nhng vn nysinh c thm kinh nghim, ti thay i. Kt qu l con ngi m ngang thy by gi (ci).

John Avedon: Khi va ti tui trng thnh ngi c tm trng nh thno? Nhiu ngi tri qua mt thi k kh khn khi nhn thy mnh l mt ngi ln. iu ny c xy ra vi ngi khng?

Dalai Lama: Khng, cuc i ca ti tri i mt cch u n. Ti hc haibui mi ngy, cn nhng lc khc th chi a (ci). n nm mi batui, ti bt u hc trit hc, php s, tranh lun, v th php. Ti hcnhiu hn trc. Tt c u l nhng vic hng ngy v dn dn ti cngquen vi nhng vic ny. C khi ti c ngh h. Nhng k ngh ny rt d

chu, hnh phc. Anh ca ti, Losang Samten lun trng hc nhng trongnhng thi gian anh cng ti thm ti. Cng c khi m ti mang loi

bnh m c bit qu hng, tnh Amdo, n cho ti. Bnh ny rt dy vngon, do m ti t tay lm.

John Avedon: Khi trng thnh ngi c dp no gp cha ca ngi haykhng?

Dalai Lama: Cha ti qua i nm ti mi ba tui.

John Avedon: C v tin nhim no ngi c bit ch hay c mt s linquan ring no n ngi khng?

Dalai Lama: c t Lai Lt Ma th mi ba. Ngi ci tin nhiu nhngtiu chun hc cc Pht hc vin. Ngi khuyn khch rt nhiu nhng hcsinh thnh tm. Ngi ngn cn nhng ngi thiu nng lc m li mun tinthn trong tng on, mun tr thnh s trng hay nhng mc tiu khc.


15/55

V phng din ny ngi rt nghim khc. Ngi cng lm l truyn gii chomy chc ngn tng s. l hai thnh tu tn gio chnh yu ca i ngi.

Ngi khng ban nhiu l truyn php, cng khng thuyt php nhiu. ivi t nc th ngi c nhng t tng ln v quan tm v ci cchv hnh chnh, c bit l i vi nhng vng xa, lm sao cng vichnh chnh nhng ni c tt. Ngi rt ch trng ti vic iu hnhchnh ph mt cch c hiu qu hn. Ngi cn ch nhiu iu tng t.

John Avedon: Trong cuc i ngi nhng bi hc ring hay nhng thchthc ni tm ln nht ca ngi l g? Nhng chng nghim no c nhhng nhiu nht n s pht trin c nhn ca ngi?

Dalai Lama: V chng nghim tm linh th ti c mt s chng ng tnhkhng (sunya/emptiness) no , mt th cm gic, chng nghim, v phn

ln l b tm, t bi. iu ny gip nhiu iu cho ti. C th ni rng n lm cho ti tr thnh mt con ngi mi. Ti vn ang tin xa hn, angc gng. N gip ti c thm sc mnh ni tm, c can m v d chp nhnhon cnh hn. l mt trong nhng kinh nghim ln nht ca ti.

John Avedon: V mt b tm th ngi ang ni n s tin b thm vchng ng hay ngi mun ni n nhn t lin quan no bn ngoi?

Dalai Lama: Chnh yu l v s tu tp bn trong. Cng c th c nhngnguyn nhn hay hon cnh bn ngoi. Nhng nhn t bn ngoi c th

ng gp mt phn trong vic gy dng mt cm gic no v b tm.Nhng chnh yu l t s tu tp ni tm.

John Avedon: Ngi c th k ra mt khonh khc c bit no trongqu trnh tu tp ca mnh khng?

Dalai Lama: V thuyt tnh khng, thuyt tnh khng trc tin, ri cmgic b tm vo khong 1965 hay 1966, trong khong thi gian .y thc s l chuyn ring t. i vi mt hnh gi chn chnh th nhngiu ny phi c gi kn.

John Avedon: Vng, s khng cp v nhng chng nghim su xanht ca ngi, nhng cn nhng s kin trong i ngi; nhng s kinny c nh hng nh th no i vi ngi trong vic hnh thnhnhn cch? Ngi trng thnh nh th no qua nhng kinh nghimny?


16/55

Dalai Lama: Trng thnh nh mt ngi lu vong l iu hu ch. Tisng gn vi thc t hn. Hi ti cn Ty Tng vi t cch mt v t LaiLt Ma, ti c gng sng mt cch thc t, nhng phn no v hon cnhnn c mt khong cch nht nh gia ti v i sng bn ngoi, ti c

phn b c lp vi thc ti. V ri khi tr thnh mt ngi t nn, mt ngimt nc, li l c hi tt ti c thm kinh nghim, v n cng gipti c thm lng cng quyt hay sc mnh ni tm.

John Avedon: Khi tr thnh ngi t nn, iu g gip ngi c csc mnh ny? C phi l vic mt a v v t quc ca ngi chng?Hayl s kin dn chng thng kh xung quanh ngi? Ngi c c yu culnh o nhn dn ca ngi theo mt ng li khc vi cch ngi quen thuc hay khng?

Dalai Lama: Lm ngi t nn, tht s l mt tnh th nguy him v tuytvng. Lc mi ngi phi i ph vi thc ti. khng phi l lc vcho rng mi vic u tt p. V l mt iu kh khn. Ngi ta cmthy mnh dn thn vo thc ti. Trong thi thanh bnh mi vic u trichy. Ngay c khi c mt s c no , ngi ta cng du di nh mi chuynu tt. Nhng trong thi kh khn thc s, khi c bin c ln, th ngi takhng th no cho rng mi chuyn u tt, phi rch ri tnh trng xu lxu. Khi ti trn khi cung in ma h Norbulingka th tnh th tht nguyhim. Chng ti bng qua gn nhng doanh tri ca qun i TrungQuc. Mt trm kim sot nm ngay trn b sng bn kia. Khong hai hay

ba tun trc khi ti trn i, chng ti c tin tc chc chn l ngiTrung Quc chun b y tn cng chng ti. Vn ch cn lngy gi m thi.

John Avedon: Lc ngi vt qua sng Kyichu v gp nhm du kchqun Khamba ang i ngi , ngi c gi quyn lnh o trc tiphay khng? Trong cuc trn chy ca ngi, ai l ngi ra nhng quytnh?

Dalai Lama: Ngay khi ri khi Lhasa, chng ti lp mt nhm bn trong,mt y ban tho lun mi vic. Ti v tm ngi khc.

John Avedon: C phi vic lm cho mi ngi nht tr l kin ca ngi?

Dalai Lama: ng. Nhng ngi c li pha sau Lhasa cng lp mty Ban Nhn Dn, mt hnh thc hi ng cch mng (revolutionarycouncil). Tt nhin i vi Trung Quc th y l y ban phn cch mng.


17/55

Trong vng vi ngy, h thnh lp y ban , do nhn dn c v y banny a ra mi quyt nh. Ti gi mt bc th n ph chun y ban. Trong y ban nh-- nhng ngi chy trn cng vi ti, mi m chngti tho lun nhng im thc tin. Lc u, k hoch ca chng ti l thitlp b ch huy min nam Ty Tng. Vo ngy 24 thng t nm 1959, ticng cho th tng Nehru ca n bit rng chng ti thnh lp chnh

ph lm thi ca Ty Tng, chuyn t Lhasa ti min nam Ty Tng. Tithng bo iu ny mt cch t nhin cho th tng. ng y hi nao nng(ci), nhng ng y ni chng ti s khng cng nhn chnh ph cangi. D chnh ph ny c thnh lp trong khi cn bn trong TyTng v lc ti bn n ri.

John Avedon: Ti mun hi v vic ngi l ha thn ca B Tt i BiQun Th m (Chenrezi/Avalokitesvara). Ngi c cm ngh g v iu

ny?Ngi tha nhn r rng iu ny hay cn c quan im no khc?

Dalai Lama: Ti kh c th ni mt cch xc quyt. Ti khng th nichnh xc c, tr khi ti ra sc tham thin, nhp nh qun tng v licuc i ca mnh trong tng hi th mt. Chng ti tin c bn loi ti sinh.Th nht l loi thng thng, trong sinh linh khng th quyt nh s tisinh ca mnh. Loi ti sinh th hai l ca mt v Pht ton gic, ch cn hahin mt thn vt cht tip tc cng vic gio ha chng sinh. Trongtrng hp ny, r rng ngi y l mt v Pht. Loi ti sinh th ba l camt ngi tng c nhng thnh tu tm linh trong qu kh, c kh nng

chn la, hay t nht cng c th tc ng n a im v hon cnh tisinh. Loi ti sinh th t c gi l hin l s gia h, trng hp ny ngiti sinh c ban n gia h vt ngoi kh nng thng thng, lmnhng vic li ch, nh ging dy chn l gii thot cho ngi khc. cti sinh loi ny l do trong cc kip qu kh ngi c nguyn mnhm gip chng sinh. D c th thuc vo mt loi ti sinh no , nhngti khng th ni chc l mnh thuc loi no.

John Avedon: V vai tr thc tin Qun Th m B Tt m ngi ang

lnh nhn, ngi c cm ngh g? Ch c mt t ngi c xem lthing ling v mt ny hay mt khc. S mng ny l mt gnh nng hayl mt iu th v?

Dalai Lama: Vai tr ny rt hu ch, v qua ti c th mang li li ch lnlao cho ngi khc. V vy m ti thch vai tr Qun Th m, v ti quenthuc vi v tr ny. D dng thy rng iu ny gip ch cho nhiu ngi,


18/55

v r rng l ti c nhn duyn lnh nhn vai tr ny. V cng r rng lc nhn duyn vi nhn dn Ty Tng ni ring. ng hy xt iu ny,trong nhng hon cnh t trc n nay ca chng ti, phi ni l ti rtmay mn. Tuy nhin s may mn no cng phi c nhng gc r v l doca n. Do tim nng ca nghip lc cng nh nguyn lc gip ti mng s mng ny. V phng din ny, trong cun Nhp B Tto(Engaging in the Bodhisattva Deeds), Lun S Shantideva ni: khino cn tri cn t v cn lun hi, ti nguyn li ni ny cu kh sinh(as long as space exists, and so long as there are migrators in cyclicexistence, may I remain removing their suffering). Ti c th nguyn nhvy trong cuc i ny v bit mnh c nguyn y trong nhng kiptrc.

John Avedon: Vi mc tiu bao la nh vy lm ng lc, ngi i ph

nh th no vi nhng hn ch ring t, nhng gii hn thuc v conngi?

Dalai Lama: Lun s Shantideva cng ni Nu c Pht ton gic khngth lm va lng chng sinh th lm sao ta c th lm c?(If the blessedBuddha cannot please all sentient beings, then how could I). Ngay c mtng gic ng c tr tu v quyn nng v hn v c nguyn cu chngsinh thot kh cng khng th gii tr nghip c nhn ca mi ngi c.

John Avedon: Phi chng iu ny lm ngi khng c lo khi trng

thy cnh kh ca su triu dn Ty Tng, nhng ngi m ngi ctrch nhim trong mt chng mc no ?

Dalai Lama: ng lc ca ti hng v ton th chng sinh. Tuy nhin, mt mt khc ti cng hng v nhng ngi dn Ty Tng. Nu mt vn c th gii quyt c, c th sa i c, th khng c g phi lo ngh.

Nu khng th sa i c th lo lng cng bng khng. Lo ngh khng cmt cht ch li no c.

John Avedon: Nhiu ngi cng ni nh vy, nhng t c ngi no lmtheo. Ngi lun lun ngh nh vy hay ngi phi hc dn dn iuny?

Dalai Lama: Quan im ny c pht trin t s tu luyn ni tm. Nichung th s au kh lun tn ti. Trong chng mc no , ngi ta phigp nhng nghip qu xu m mnh to ra trong qu kh qua thn, khu,; m ngay bn cht ca con ngi cng l au kh. Theo quan im ca ti,


19/55

khng ch c mt m cn c nhiu nhn t khc nhau tc ng. Trn quanim thc th gy ra au kh, th nh ti ni, nu n c th sa chac th khng vic g phi lo ngh. Nu khng th sa i c th lo nghcng khng ch li g. Trn quan im nhn qu th au kh l hu qu cac nghip do chnh mnh to ra trong qu kh ch khng phi do ai khc.

Nhng nghip xu ny khng bao gi tn li nu mnh khng tu tp ngay tby gi. c nghip s sinh ra qu xu nu mnh khng dng thin nghip xa m. Ngi ta khng bao gi gp nhng nghip qu bo ng no khngdo chnh mnh to ra. Sau cng, v mt bn cht ca kh au l do tnh chtca nm un to thnh, a n s kh ly cho thn v tm. Nm un, gmsc, th, tng, hnh v thc, l nn mng ca au kh. Chng no cn cthn nm un th ngi ta cn phi chu au kh. Xt mt cch su xa th khichng ti b mt c lp v phi sng x l qu ngi, chng ti chunhng loi kh au no , cn khi chng ti tr v Ty Tng v ginh li

nn c lp t ch th cng s c nhng loi kh au khc pht sinh. Bncht ca i sng l nh vy. Ngi ta c th cho ti l bi quan, nhng tikhng bi quan, m y l trit l hin thc ca Pht Gio (Buddhist realism).Gio l ny gip chng ti i din vi mi hon cnh ca kip ngi. Cln, khi nm mi ngn ngi thuc b tc Thch Ca (Sakya) b git, PhtThch Ca khng au kh, ngi ng ta vo mt gc cy v ni rngHm nay ta hi bun v nm mi ngn ngi thuc b tc ca ta b git(I am a little sad today because fifty thousand of my clans men were killed).c Pht khng qu xc ng v s kin ny. Nh vy , ng thy ch(ci), l nghip qu ca h. c Pht khng th lm g c cho h c.

Nhng ngh nh vy lm cho ti mnh m hn v nng ng hn. ykhng phi l s qun tr hay s thoi ch khi i din vi kh au vn c trong bt c hon cnh no.

John Avedon: Ti thy ngi lm vn v sa cha nhng in t gii tr?

Dalai Lama: , l nhng th vui ca ti, git thi gi y m (ci).Khi thy mnh c th sa cha c mt mn g th ti hi lng thc

s. Hi nh ti tho tung nhng mn ra, v ti t m mun bit nhngth my mc hot ng ra sao. Ti mun bit bn trong ci ng c cci g. Nhng by gi ti ch tm cch sa nhng ci g b hng m thi.

John Avedon: Th cn chuyn lm vn?


20/55

Dalai Lama: Lm vn Dharamsala l chuyn gn nh bt kh. D cgng cch my th ma ma n mi th cng tiu tan ht. ng cng biti sng tu s l rt ng hi lng, rt hnh phc. Bng chng l nhngngi hon tc ni rng h luyn tic gi tr ca i sng tu hnh. Nhiungi ni vi ti rng nu khng c s tu hnh th i sng s rt khkhn v phc tp. Vi v con, ngi ta c th c hnh phc trong mt thigian no . Nhng v lu v di th s c nhng vn t nhin xut hin.

Ngi ta s b mt mt na s c lp v t do. Nu khi t b s c lp camnh nm tri s i rc ri m c mt li ch hay mt ngha no thvic ny cng xng ng. Nu y l hon cnh c ch li cho ngi khcth nh vy cng tt. S rc ri kia tr nn c gi tr, bng ngc li th qutht khng xng ng theo ui.

John Avedon: Nhng nu khng c cha m th s khng c chng ta

y ni chuyn ny.

Dalai Lama: Ti khng ni rng c con ci l iu xu, hay mi ngi nni tu ht. iu l bt kh (ci). Ti ngh rng nu ngi ta sng mtcch n gin th s tha mn s xut hin. n s gin d l nhn t quantrng a n hnh phc ca con ngi. t mun, bit v tha mn nhngg mnh ang c, l iu quan trng. C bn iu gip ngi ta tr thnhmt ngi cao c, l tha mn vi nhng thc phm no mnh c. Thamn vi y phc bng vi vn, hay chp nhn bt c mt th y phc no,khng mun nhng y phc cu k hay mu sc rc r. Tha mn vi ch

v va tr nng ma, v sau cng l hoan h t b trng thi tm mmui v gy dng nhng trng thi tm tnh thc trong thin nh.

Source: Sidney Piburn (1993), The Dalai Lama, A Policy of Kindness, SnowLion Publications, Ithaca, New York, USA

---o0o---

4 - Sc Mnh Ca Lng TBi do Michael Toms phng vn c c t Lai Lt Ma

Li dn: c t Lai Lt Ma th 14, Tenzin Gytso, mt dng cc v quctrng Pht Gio ha thn ca Ty Tng, c t th k th 14, l mt nhlnh o tinh thn hin i, ngi biu l thc v s quan tm su xan nhng vn x hi ngy nay. Sinh ra trong mt gia nh nng dn,vo nm ln hai tui, ngi c cng nhn l ha thn ca c t Lai Lt


21/55

Ma th 13, vn l v tin nhim ca ngi, theo truyn thng Ty Tng. ct Lai Lt Ma c xem l nh lnh o chnh tr, tn gio v tm linhca nhn dn Ty Tng.

(Hnh bn: Michael Toms, ngi thc hin cuc phng vn ny)

Khng ging cc v tin nhim ca mnh, ngi i nhiu ni th gii TyPhng, gp cc nh lnh o tn gio cng nh th tc Ty c, Bc M,Lin X v Chu. Trong nhng chuyn du hnh cc nc, ngi mnhm vn ng s hiu bit v tn trng ln nhau gia cc tn gio. Ngi tham d v s ln nhng bui hi ngh lin tn, chia s thng ip v bn

phn ton cu, tnh yu v lng t bi. T chuyn ving thm Ty Phng lnu tin, ting tm ca ngi nh mt hc gi v mt s gi ca ha bnh gia tng u n. Cc i hc v hc vin Ty Phng trao tng ngi

nhiu gii thng ha bnh v bng tin s danh d khi cng nhn nhngcun sch xut sc v trit l Pht Gio ca ngi, cng nh s lnh o cangi trong vic phng s cho l tng t do v ha bnh.

Vo ngy 5 thng mi nm 1989, ngi c trao gii Nobel v ha bnh.y ban Nobel tuyn b c t Lai Lt Ma kin nh chng li vicdng v lc. Ngi ng h gii php khng bo ng trn s khoan dung vtn trng ln nhau. i vi ngi Ty Tng, c t Lai Lt Ma l hinthn tn ngng ca h, l biu tng c tnh cch quc gia ca h, v lnim hy vng dnh li nn c lp t do ca h. i vi th gii, ngi l

ngi c ng h v knh trng mt cch thnh tm v lng t bi, cng lv ha bnh th gii ca ngi.

Trc khi nhn gii Nobel ha bnh t lu, ngi n thm Trung M v CostaRica ln u tin v tham d cuc hi ngh lin tn quan trng ln u tinc t chc Trung M. Ti hi ngh Tm ngha ch thc ca ha

bnh, Ngi l mt din gi chnh cng vi Tng Thng Oscar Aricas ca


22/55

Costa Rica, ngi cng c tng gii thng Nobel ha bnh. Trong hingh ny Michael Toms (Sng lp vin v gim c New Dimension Radio California, USA) phng vn ngi ti mt n tu vin Ky T Gio, ningi lu tr, ngoi th San Jose, Costa Rica.

Michael Toms: Ngi c cm tng g v Costa Rica?

c t Lai Lt Ma: Ti thy t nc ny rt p. Ngi dn y c vkhng vi v nh New York v nhng ni khc. Quc gia ny khng clc lng qun s, khng sn xut v kh. Ti ngh rng nhng iu ny rtquan trng, v mi ngi y c t cch ni v ha bnh, gii trqun b, c gng gim sn xut v kh v ngng thi ua v trang. Ti thc scm phc v h c ng li ny t thp nin bn mi. Lc ti khngthy ai thc hin loi tng ny. Nh ng cng bit, s vic rt phc tp

vo lc trong thp nin bn mi v thp nin nm mi, trong th chinth hai. V vy iu ny gy nhiu n tng cho ti. Ti cm thy chng tac th hc nhiu iu t kinh nghim ca quc gia ny.

Michael Toms: Ngi ngh g v vic Pht Gio cng hin cho i sng conngi trong thi i ny? Pht Gio mang li nhng g cho chng tangy nay?

c t Lai Lt Ma: Ti ngh rng Pht Gio cng nh bt c tn gio nokhc, c nhng tim nng ng gp, chnh yu l qua an lc ni tm v

bng vic thay i quan nim sng ca chng ta i vi ngi khc v ivi mi trng. Ti ngh l nhng g m Pht Gio c th ng gp. Mtiu c bit quan trng ca Pht Gio l l thuyt gii thch v s sng.Mi s vt c tnh cch tng i. Mi s vt u ty thuc ln nhau. lcch nhn th gii rt li ch cho chng ta. Nn kinh t hin i l mt th drt in hnh v s ty thuc vo nhau. Hm n ti n tra vi c TngGim Mc ca quc gia ny. Ngi ni rng y ngi ta trng chui

bn sang Hoa K, cn Hoa K th xut cng la m sang quc gia ny. lmt s trao i vi nhau v mi th khc trn i ny cng lun ty thucvo nhau nh vy .

Mt phng din khc ca trit l Pht Gio m ti ngh c s quan trngc bit l tng s vt c tnh cht tng i. Thng lun lun ctm thy khong gia trng v en hay gia tt v xu. Ngi ta khngth ni: y l k th ca mnh v thy k th xu mt trm phn trm.

Ngi ta cng khng th ni: y l bn ca mnh v thy ngi bn


23/55

tt mt trm phn trm. Khng th c nh vy c. V cn bn th haitrng hp ny ch l mt. Cch qun xt s vic nh vy gip rt nhiu chongi ta gim bt sn hn. Ti lun lun ni hy ni chuyn vi mingi. Cc nh tn gio khng nn ch ngh n vic truyn b tn gio camnh m nn ngh n vic h c th ng gp bao nhiu cho loi ngi.

Michael Toms: Ngi thy th no v vic giao tip v mi lin h giaPht Gio v Thin Cha Gio x ny v th gii Ty Phng nichung?

c t Lai Lt Ma: C th ni mi lin h gia cc tn gio trong mynm qua c ci thin nhiu, c bit l gia Pht Gio Ty Tng vThin Cha Gio. Hai bn c mi lin h thn mt hn nhiu. Hai bn cs hiu bit su xa hn nhiu. c Gio Hong John Paul nh v ti c

dp tho lun vi nhau v iu ny. Ti cng tho lun vn ny vinhiu nhn vt quan trng khc trong cng ng Thin Cha v Tin LnhGio. Ti ngh rng chng ti gy dng nhng mi lin h rt tt v thnmt. V nh vy rt hu ch cho vic hc hi ln nhau. Chng ti hcc nhiu iu t truyn thng Thin Cha Gio, vn rt c li ch v thct. ng thi, cc huynh bn Thin Cha Gio cng hc c mt vi

php tu ca Pht Gio s dng trong i sng, nh php t bi v tha th,lin quan n s ch tm v luyn tm. l Samatha hay thin nh, phptr tm. Php tu ny trong Pht Gio, trong trit l ng Phng, vn cn lmt truyn thng sng ng v hiu qu. Ti ngh rng iu ny c ch li

cho mt s hnh gi Thin Cha Gio ca chng ta.

Michael Toms: Vo nm 1968, Thomas Merton n thm Chu, lchuyn ving thm u tin ca ng ngoi Hoa K. ng y l mt tu sThin Cha Gio rt ch n Pht Gio Ty Tng. Ngi nh iu g vcuc gp g ca vi Thomas Merton?

c t Lai Lt Ma: l mt cuc gp g rt th v. V cng do gpc ng y m s hiu bit ca ti v Thin Cha Gio m rng, tithc tm knh trng hn na i vi cc hnh gi Thin Cha Gio v sng gp ca h cho nhn loi. Ti xem Thomas Merton l chic cu vngchc ni lin ng v Ty. T khi ng qua i t ngt, ti cm thy mnh

phi chu mt s mt mt ln lao. Ti ngh ng ta ng gp nhiu cho shiu bit v lin h thn mt gia Pht Gio Ty Tng v Thin Cha Gio.


24/55

Michael Toms: Ngi ni v lng t bi sn sinh ra s can m ni tmv an lc ni tm. Ngi c th gii thch thm v iu ny khng?

c t Lai Lt Ma: T bi l quan tm n ngi khc, n ton th chngsanh. V t bi khng phi ch l ng cm hay thng hi, m l munlm mt vic g gip . T bi m rng tm tr ca chnh bn thn vca ngi khc. T bi t ng pht sinh cm gic thy rng ngi khc lmt phn ca chnh mnh. Ti ngh rng nhng iu ny rt ch li chochng ta. Vi lng t bi th khng c ro cn; s lo s v nghi ng cgim thiu, chnh v th m bn c thm can m v ch.

Michael Toms: Nhiu ngi cm thy hoang mang v nh b dn p khih nhn ra th gii bn ngoi vi bao nhiu vn rc ri. H cm thyrng mnh khng th lm g c. Lm sao mt c nhn nh b c th to

mt s thay i trong mt th gii vi qu nhiu rc ri? Ngi c g niv iu ny chng?

c t Lai Lt Ma: Nhng vn ca th gii ngy nay khng phi tngt pht sinh. Chng c th xut hin t hai nm trc cho n hai thk trc, v ri ngy hm nay n a n ch chng ta. Vy iu cn philm by gi l gim thiu hay gii tr nhng vn ca chng ta, v vicny c th cng mt khong mt trm nm. Cn phi c thi gian, v tnhcht ca s thay i l tri qua thi gian. V cn bn th nhiu chuyn xuny chnh yu l do con ngi to ra. Nu khng mun nhng vn ny

tn ng, chng ta phi c gng thay i chng. Khng c ngi no khc y lo cho chng, m chnh mi ngi chng ta phi i din vi vn nny. Khng c cch no khc. Mi c nhn phi khi s. Trc ht l mtngi, ri nhng ngi khc tham d, cho n khi c hng trm, hng ngnngi. Sau cng l x hi loi ngi, cng ng nhn loi. Mt s thay iln s khng din ra v n lc ca mt c nhn, m ch c th c c bngn lc phi hp ca nhiu c nhn.

Michael Toms: Ngi thy sao v nhng g xy ra Trung Quc vo thngsu nm 1989 c lin quan n nhng g xy ra Ty Tng? Ngi thysao v tng lai ca Ty Tng lin quan n bin ng .

c t Lai Lt Ma: Trong lc ny chnh ph Trung Quc c chnh schcng rn nn chnh sch ca Ty Tng cng vy. Nhng c mt ci g khcso vi nhng g din ra Trung Quc. Ti ngh l mt s kin quan trngtrong lch s ca chng ti. Mt iu gy n tng cho ti l mc d nhn


25/55

dn Trung Quc, c bit l cc sinh vin, c nui dng v c giodc trong x hi cng sn, vn c tnh bo ng, nhng h thnh tm vnghim chnh lm theo ch trng bt bo ng ca Mahatma Gandhi. lmt iu rt ng ch . i vi ti iu ny chng minh rng bt bong gn vi bn tnh ca con ngi, hay tinh thn con ngi hn l nhngg m ngi ta thng ngh.

Sinh vin Trung Quc hon ton bt bo ng trong khi i hi c thm tdo dn ch v bt tham nhng. Ti thy iu ny qu p. V d trong lcny h thua, nhng ti ngh rng h gy chn ng ln lao trong lngngi dn Trung Quc. Vi tinh thn mnh m v ng lc thnh tm cah, ti ngh y ch l vn thi gian trc khi nguyn ca h thnh tu.V ti cu nguyn cho mc tiu ca h. Trung Quc l nc ng dn nhtth gii. L tu s Pht Gio, khi ti cu nguyn cho chng sinh, nh vy, mt

phn ln s cu nguyn ca ti bao gm c Trung Quc, v v nc ny cdn s ln nht. Ngay c nhng chuyn nh cng c th c hiu ng trongx , v n nh hng n nhiu ngi nh vy hn mt t sinh linh.

Michael Toms: Trn y l cuc phng vn c t Lai Lt Ma cthc hin Costa Rica vo thng su nm 1989. Ri n thng mi nm1989 ngi dn u on tng nim trong l Lhasang truyn thng caTy Tng c mc ch cu phc cho a phng. L c c hnh trnni Tamalpais, th trn Marin, thuc min bc San Francisco, tiu bangCalifornia, Hoa K. C nhiu ngi ni rng thit hi do ng t gy ra

vng vnh San Francisco t hn ng k so vi kh nng tn ph ca nl v c cuc ving thm ca ngi ngay trc khi v ng t xy ra.

Ti c c hi hi ngi mt cu hi trong mt cuc hp bo c tchc ngay sau bui l Lhasang. Ti hi ngi v s n vi nhau giang v Ty, v iu ny thc s c ngha g?

c t Lai Lt Ma: Nh ti ni trc y, nhng vic ny l mt sthay i rt tt, mt s pht trin tch cc. mt giai on no trong s

pht trin ca mt x hi, mt ch c on, cng rn, c th hot ngtt. Mt th d v iu ny l cuc cch mng Nga din ra v mt cuc cchmng cng sn Trung Hoa. Trong mt thi gian no n vn hnh tt.

Nhng ti ngh rng d ch hay l tng ny c tim nng xuyn ph ch trc n, nhng n c rt t cng hin nh mt li sng mi c ngha. i vi ti, l do rt r rng. Nhng phong tro cch mng ny phtxut chnh yu t s th ght ch khng phi t tnh yu.


26/55

C nhin, loi ngi ngy nay c nhng tin b v tnh thng ng loi vquan tm ln nhau. i vi nhng ngi lao ng v nhng ngi t quynli, nhng tin b ny c th c v rt tt. Nhng hy so snh s th ght vquyn lc vi tnh thng yu, so snh lc th ght vi sc mnh ca lngt bi. Ti ngh rng lc th ght c th l su mi, by mi hay tm mi

phn trm, cn lng t bi ch l hai mi hoc ba mi phn trm. V vy svic khng th hot ng bnh thng c. V by gi chng ta thy cnhng ngi ang nhn thc c tnh trng ny. Ngi ta bt buc phithay i hoc bt buc phi chp nhn thc ti theo tnh cht nh tht can. l lch s loi ngi.

Ti xem th k 20 l mt trong nhng th k quan trng nht trong lch sloi ngi. Trong th k ny chng ta thu c nhiu kinh nghim, tt cngnh xu. Rt cuc, ti ngh rng loi ngi c nhiu u c phn bit

hn, bit nhn xt s vic ng hn. Khi s vic tr nn qu nguy him, rcri v ng s, iu ny lm cho con ngi pht trin thc ca mnh, Vth bom nguyn t nh thc c vng ha bnh th gii ca loi ngi.Sau th chin th hai nhiu ngi ngh rng mt th chin th ba s xy ra,khng th trnh c. Nhng v mi e da ca v kh ht nhn nn ngita c thc nhiu hn. V l hy vng ca chng ta.

V mi trng th cng ging nh vy. Chng ta thy mi trng ang bph hy. Du hiu ca s ph hy ny xut hin. iu ny cng gip loingi pht trin thc. i vi lnh vc tn gio, ti cng cm thy thc

con ngi ang gia tng. Nhn danh nhng tn gio khc nhau, con ngi chu au kh v gy nhiu au kh cho nhau. Bng vic gy dng thcv cc tn gio khc, chng ta c th m mt v m tm ca mnh ra khoan dung nhn vo thng ip ca cc tn gio khc nhau.

Li kt: c t Lai Lt Ma l khun mu t bi cho mi ngi chng ta.y l mt ngi mt gia nh, bn b v t quc ca mnh hn mttriu ngi Ty Tng mt mng t khi ngi Trung Quc chim ngvo nm 1959 v iu ny xy ra vi mt quc gia ch c di nm

triu dn, nhng ngi vn nu gng nhng iu l tng m ngi vn nivi chng ta.

Vi mt x hi ton cu nh ngy nay, c t Lai Lt Ma cng ni v squan trng ca vic nhn ra tnh ng nht bn trong tt c mi ngi,khng phn bit tn gio, chng tc hay a v x hi ca h. R rng lnhn thc ny bt u tr nn quen thuc vi mi chng ta. Khi chng ta


27/55

bit thc hnh tm t bi nhiu hn trong i sng hng ngy ca mnh thth gii cng s i thay.

Source: Michael Toms (1998) Buddhism in the West, New Dimensions, HayHouse, California, USA

---o0o---

5 - Nhng Bnh Din Ca Tm LinhBi ging ca c t Lai Lt Ma

Hai bnh din tm linh

Tha cc anh ch em, ti mun ni v ti nhng gi tr tm linh qua vicnh ngha hai bnh din hot ng tm linh hay tn gio.

bt u ti xin ni rng, mc tiu chnh yu ca con ngi l chng tamun c mt i sng hnh phc. Tt c chng ta u mun c hnh phc.Chng ta u mu cu t c hnh phc, l iu t nhin. lmc ch trong cuc sng ca chng ta. L do rt r rng khi khng cn hyvng vi i sng ny, chng ta tr nn au kh, bun chn v c th cnngh n chuyn t t na. V vy s sng ca chng ta bt r su trong shy vng hay mong cu. D khng c g bo m rng tng lai s mang limt ci g , nhng v c hy vng nn chng ta vn tip tc sng. V th c

th ni rng mc tiu trong i sng ca chng ta l hnh phc.Con ngi khng phi l nhng sn phm ca my mc. Chng ta cn cmt ci g vt ln trn khi vt cht. Chng ta c tnh cm v kinhnghim. V vy ch c s tha mn v vt cht khng thi th khng .Chng ta cn c mt ci g su xa hn, mt th m ti thng gi l tnh yucon ngi, hay lng t bi. Vi tnh yu nhn loi hay lng t bi, tt c nhngli th vt cht m chng ta c sn c th c tnh cht xy dng v c thto ra nhng kt qu tt. Nhng nu khng c tnh yu nhn loi th li thvt cht kia khng gip cho chng ta c s an lc hnh phc. S tht l sung

mn v vt cht m thiu vng tnh yu ch c th to ra thm nhng vn rc ri m thi. V vy tnh yu nhn loi hay lng t bi l cha kha a nhnh phc ca cuc i.

---o0o---


28/55

Bnh din tm linh th nht:Gi tr cc tn gio trn th gii i vi loi ngi

i vi mi ngi khp ni, bnh din th nht ca tm linh l nim tinvo mt trong nhng tn gio ca th gii. Ti ngh rng mi tn gio trnth gii u c mt vai tr quan trng. Nhng cho nhng tn gio ny cs ng gp hu hiu cho li ch ca loi ngi, cn phi xem xt hai nhnt quan trng sau y:

Nhn t th nht l mi tn ca cc tn gio - tc l chnh chng ta - phitu tp mt cch thnh tm. Gio l tn gio phi l mt phn gn lin vi isng ca chng ta, v khng nn phn cch vi i sng. C khi chng tan nh th hay cha cu nguyn hay pht tm, sng tn, v ri i ra khitn nghim , i sng ca chng ta khng lin h g n tn gio na.

y khng phi l cch thc hnh tn gio ng n. Gio ngha ca tngio phi gn lin vi chng ta d chng ta ang ni u. Gio l ca tngio m chng ta tin theo phi c mt ngay trong i sng ca chng ta khi no chng ta thc s cn c s ban n hay sc mnh ni tm, nhnggio l s c sn trong nhng lc nh vy. V th mi khi chng ta gpmt s kh khn no , nhng gio l s c mt, v chng lun hindin. Ch khi no tn gio tr thnh mt phn gn lin vi i sng cachng ta th tn gio mi thc s c hiu qu.

Chng ta cng cn phi chng nghim su xa hn ngha v gi tr tinh thn

ca truyn thng tn gio mnh theo, chng ta cn phi bit nhng gio l khng ch mc tri thc m cn phi qua chng nghim su xa. C khichng ta hiu nhng gio l tn gio khc nhau mt cch phin din hay ch mc tri thc. Khng c s cm nhn su xa hn th hiu qu ca tn gios b gii hn. Vy chng ta phi tu tp mt cch ch thnh v tn gio phitr thnh mt phn ca i sng ca chng ta.

---o0o---

S quan trng ca mi lin h mt thit gia cc tn gio.

Nhn t th hai l lin quan nhiu n s tng tc gia cc tn gio. Ngynay v c s gia tng nhng bin i k thut v tnh cht ca nn kinh t thgii, chng ta ty thuc ln nhau nhiu hn trc kia. Cc quc gia, cc lca c s giao tip vi nhau cht ch hn. Thc t l i sng ca mtkhu vc trn th gii ty thuc vo s sng cn ca nhng khu vc khc. Vvy th gii tr nn gn gi hn, ty thuc vo nhau nhiu hn. Kt qu


29/55

l c thm s tng tc gia mi ngi. Trong hon cnh nh vy tnga nguyn gia cc tn gio l iu rt quan trng. Trc y cc cng ngsng phn cch nhau v cc tn gio xut hin mt cch tng i n c, tng cho rng ch c mt tn gio m mnh tin theo l rt hu dng,nhng ngy nay tnh trng y thay i, v hon cnh cng khc bit.V vy chng ta cn phi chp nhn s tht l c s hin hu ca nhiu tngio khc nhau, v pht trin s tn trng ln nhau thc s gia cc tngio, phi c s tip xc mt thit gia cc tn gio . Nhn t th hai nys lm cho cc tn gio ca th gii c hiu qu nhiu hn trong vic lm lich cho loi ngi.

Hi ti cn Ty Tng, ti khng tip xc vi cc tn ngng khc, thi ca ti i vi tn gio khng tch cc lm. Nhng ngay khi ti c c hitip xc vi nhng ngi thuc cc tn ngng khc v hc c t s tip

xc trc tip v t kinh nghim, thi ca ti i vi cc tn gio khc thay i. Ti nhn ra rng cc tn gio khc c ch li nhiu cho loingi v mi tn gio u c tim nng ng gp cho vic thit lp mt thgii tt p hn. Trong my th k va qua, cc tn gio ng gp nhiucho phc li ca loi ngi v ngay c ngy nay vn c ng o tn caKy T Gio, Hi Gio, Do Thi Gio, Pht Gio, n Gio v cc tngio khc. Hng triu ngi ang nhn c li ch t cc tn gio ny.

Mt th d v s gp g gia nhng ngi thuc cc tn ngng khc nhaul vic ti gp Linh Mc Thomas Merton lm cho ti nhn ra rng ng l

mt ngi c nhng c tnh tuyt vi. Mt ln khc ti gp mt tu s Ky TGio khc Monserrat, mt trong nhng tu vin ni ting ca Ty Ban Nha.Ti c bit v tu s ny n tu trn mt qu i ngay pha sau tu vin.Khi ti n thm tu vin, ng ra khi am tht v xung i gp ti. Tinhn thy ting Anh ca ng ta cn d hn ting Anh ca ti. iu ny lmcho ti c thm can m ni chuyn vi ng ta. Chng ti i din vinhau v ti hi trong my nm nay ngi lm g trn qu i ?, ng tanhn ti ri tr li chim nghim v lng t bi v bc i. Khi nghe my liny v qua nh mt ca ng ta ti hiu c tng ca ng. Ti thc s

khm phc con ngi ny v nhng ngi ging nh ng ta. Nhng cucgp g nh vy gip ti khng nh rng tt c cc tn gio ca th gii uc tim nng sn sinh nhng ngi tt, d trit l v gio thuyt ca cc tngio c khc nhau. Mi tn gio u c thng ip gi tr ca mnh truyn cho mi ngi.


30/55

Theo quan im ca Pht Gio th nim v mt ng sng to l v l,cch phn tch nhn duyn ca Pht Gio lm cho ngi khng theo PhtGio cm thy kh hiu nim v li dy ny. Tuy nhin chng ta khngtho lun nhng vn v trit l y. im quan trng y l i vinhng ngi tin theo nhng gio l m trong chnh yu l tin vo mtng sng to, iu ny c nhiu hiu qu. Theo nhng truyn thng , conngi do Thng to ra. Thm na, nh nhng ngi bn Ky T Gioca ti cho ti bit, h khng chp nhn thuyt lun hi, v do hkhng tin l ngi ta s c nhng kip qu kh v nhng kip sng tnglai. H ch chp nhn mt kip hin ti ny m thi. H cho rng kip sngny l do Thng to ra, v tng lm cho h c cm gic gn givi Thng . Gio l quan trng nht ca h l Thng mun h c y, v vy tng lai ca h u ty thuc vo ng sng to, chnh v thm ng ton nng c xem l thing ling v ti thng nn h phi knh

yu.

Tip theo nhng iu ny l gio l dy rng h phi yu thng mi ngikhc v l thng ip chnh trong gio l ca h. L do l nu yu thngThng , chng ta cng phi yu thng ng loi, v h ging nhchng ta, cng do Thng to ra. Tng lai ca h cng ging nhchng ta, ty thuc vo ng sng to, v v vy s phn ca h ging s

phn ca chng ta. Nh vy nim tin ca nhng ngi ni ti knh yuThng , nhng khng biu l tnh yu chn tht i vi ng loi liu ng nghi ng. Ngi tin vo Thng phi biu l s thnh tmknh yu Thng ca mnh qua s yu thng trc tip dnh cho ngloi, Cch th hin ny gy n tng mnh c phi th khng?

Vy chng ta xt mi tn gio t nhiu gc khc nhau vi cng mt cch,khng ch t quan im trit l ca mnh m t nhiu quan im khc nhau,chng ta s thy chc chn rng tt c cc tn gio ln u c tim nng cithin con ngi. iu ny l hin nhin. Qua s tip xc thn mt vi nhngngi thuc cc tn ngng khc, chng ta c th pht trin mt thi dcm thng v tn trng ln nhau i vi cc tn gio khc. Vic tip xc

thn mt vi cc tn gio khc nhau gip ti hc c nhng tng mi,nhng php thc hnh mi, nhng phng php hay k thut mi m ti cth phi hp vi php mn tu tp ca chnh mnh. Tng t, mt s nhngngi bn Ky T Gio chp nhn mt s php tu no ca Pht Gio,th d nh php tr tm v nhng phng php pht trin lng khoan dung,t bi v tnh yu thng. Chng ta s t c nhiu li ch khi tn cacc tn gio n vi nhau lm cng vic trao i theo loi ny. Thm vo


31/55

s ha hp gia h l nhng chnh tr gia v cc nh lnh o ca cc qucgia thng ni v sng chung v n vi nhau. Ti sao nhng ngitheo tn gio ca chng ta khng ni c nh vy? Ti ngh rng nlc nn chia s v thc hnh. Th d, Assisi vo nm 1987, cc nh lnho v i biu ca cc tn gio gp nhau cu nguyn cng vi nhau,d ti khng bit chc cu nguyn c phi l t ng chnh xc din tnghi thc ca tt c cc tn gio hay khng. Nhng iu quan trng y lcc i biu ca cc tn gio n vi nhau mt a im v cu nguyntheo nim tin ca mnh. iu ny xy ra v ti ngh rng y l mt skin rt tch cc. Tuy vy, chng ta vn cn c thm n lc cho vic phttrin s ha hp v thn thin gia cc tn gio, v nu khng c n lc ,nhng vn gy chia r loi ngi s vn tn ti.

Nu tn gio c xem l phng thuc duy nht gim thiu s tranh

chp gia loi ngi, nhng chnh phng thuc li tr thnh mt nguntranh chp na, r rng l mt tai ha. Ngy nay cng nh trong qu kh,nhng cuc tranh chp din ra nhn danh tn gio v nhng khc bitnim tin, y l iu rt ng bun. Nhng nh ti ni, nu chng ta suyngh mt cch rng ri v su xa hn mt cht, chng ta s nhn thy rngtnh trng trong qu kh hon ton khc vi ngy nay. Chng ta khng cnc lp na m ty thuc ln nhau. V vy ngy nay iu quan trng l nhnthc mi lin h thn mt gia cc tn gio l thit yu, cc cng ngtn gio khc nhau c th lm vic vi nhau v to n lc chung mang lili ch cho loi ngi.

Vy, mt mt l s thnh tm v nim tin trong tu tp tn gio, v mt mtkhc l s khoan dung v s hp tc gia cc tn gio, hai iu ny l bnhdin th nht ca gi tr thc hnh tm linh cho loi ngi.

---o0o---

Bnh din th hai: t bi nh l mt tn gio ton cu:

Bnh din th hai quan trng hn mc th nht, bi v d mt tn gio cth thm diu n u, tn gio cng ch c mt s ngi rt gii hnchp nhn. Phn ln ca su t ngi trn hnh tinh chng ta khng thchnh mt tn gio no ht. Theo truyn thng ca gia nh, h c th xemmnh l tn ca tn gio ny hay tn gio khc: Ti l ngi n Gio. Ti theo Pht Gio, Ti l tn Ky T Gio, nhng bn tronga s ca nhng ngi ny khng thc hnh mt tn ngng no c. iu


32/55

ny khng phi l ti li, mt ngi c tin theo mt tn gio hay khng, l quyn c nhn ca ngi . Tt c cc v thy v i ngy xa nh PhtThch Ca, Mahavira, Jesus Christ, v Mohamed, khng th lm cho tonth loi ngi hng tm n tn gio. S tht l khng ai c th lm ciu ny. Nhng ngi khng tin c c gi l v thn hay khng thkhng phi l iu quan trng. Tht vy, theo mt s hc gi Ty Phng thnhng tn Pht Gio cng l v thn, v h khng tin c mt ng sngto. V vy, c nhng khi ti dng thm mt t ng na m t nhngngi khng tin ny, l cc oan. Ti gi h l nhng ngi khng tincc oan. H khng ch khng tin m cn c quan im cc oan cho rngtn gio khng c gi tr g c. Tuy nhin chng ta phi nh rng nhngngi ny cng l mt phn ca nhn loi, v ging nh tt c mi ngi, hcng mun c hnh phc v c i sng an lc. y mi l im quan trng.

Ti ngh rng nu ngi ta vn c l ngi khng tin vo tm linh th cngkhng tai hi g, nhng khi ngi ta l mt phn ca nhn loi, cn l mtcon ngi th ngi ta vn cn n tnh cm ca con ngi, lng t bi caloi ngi. y chnh l gio l ct ty ca tt c cc truyn thng tn gio.Khng c tnh cm con ngi th ngay c nhng tn iu tn gio cng cth tr thnh loi hnh c tnh cht hy dit. Nh vy bn trong hu ht cctn gio, iu ct yu l tm lng tt. Ti xem tnh cm con ngi hay lngt bi, chnh l tn gio ton cu, tn gio ph qut. D c tn ngng haykhng tn ngng, ai cng cn c tnh cm con ngi v lng t bi, bi v t

bi gip cho ta c sc mnh ni tm, hy vng v an lc tm tr. Vy, i vimi ngi, y l tnh cht khng th thiu vng.

Chng ta hy xt s hu ch ca lng tt trong i sng hng ngy. Khi thcdy vo bui sng, nu chng ta c tm trng tt, c cm gic nng m, thtrong ngy hm cnh ca ni tm ca chng ta t ng m ra. Ngay khic mt ngi khng thn thin xut hin chng ta cng khng cm thy

phin lng m li cn c th ni nhng li tt p no vi ngi .Chng ta c th tr chuyn vi ngi l v c th c mt cuc m thoic ngha. Nhng trong mt ngy khi tm trng ca chng ta khng hoan

h v chng ta c cm gic kh chu, th ngy cnh ca ni tm cachng ta t ng ng bt li. Hu qu l d gp ngi bn thn nht chngta cng cm thy khng d chu v cng thng nh thng. Nhng th dny cho thy thi bn trong ca chng ta to ra nhng khc bit ln trongi sng hng ngy nh th no. V vy to bu khng kh d chu trongtm tr, trong gia nh v trong cng ng, chng ta phi nhn thc rngngun gc ca bu khng kh d chu l bn trong mi c nhn, bn


33/55

trong mi con ngi chng ta. Ngun gc l lng tt, t bi hay tnh yucon ngi.

Mt khi chng ta to bu khng kh d chu v thn thin, n s t ng gipgim tr s lo u v s hi. Nh vy chng ta d c thm bn b v d cthm nhng n ci. D sao chng ta cng l nhng sinh vt c i snghp qun x hi. Nu khng c bn b v nhng n ci th i sng cachng ta s tr nn kh khn hn, cm gic c n s hnh h chng ta. l quy lut t nhin, tc l theo lut t nhin, chng ta ty thuc vo ngikhc sng cn. Nu trong mt hon cnh no , c mt iu g khng ntrong tm t, chng ta c thi i nghch vi ngi khc, vn l nhngngi m chng ta ty thuc, lm sao chng ta c c an lc v hnh phc.Theo bn tnh ca con ngi hay lut t nhin, th tnh cm v lng t bi lcha kha m ca hnh phc.

Y hc ngy nay ni rng trng thi tm d chu hay an lc ni tm cng cch li cho sc khe c th chng ta. Nu tm tr lun xao ng s lm hin sc khe, an lc ni tm l iu rt quan trng. Th xc vt cht cng

bit cm nhn v p ng tnh cm con ngi v an lc ni tm.

---o0o---

Bn tnh con ngi

Khi nhn vo bn tnh con ngi, chng ta thy tnh cht ca con ngi hinha nhiu hn l th hn. Th d khi xem xt nhng ng vt khc, chng tathy nhng loi c tnh hiu ha hn th c cu trc c th tng ng vitnh cht , cn nhng loi th sn mi th c thn hnh pht trin ty theotnh hung bo ca chng. Hy so snh loi cp vi loi nai, chng c cutrc c th rt khc nhau. Khi so snh thn th con ngi vi nhng sinh vtkhc, chng ta thy con ngi ging con nai v con th hn l ging concp. Rng ca chng ta cng ging nh rng ca nai v th v khng gingnh rng cp, mng tay ca chng ta l mt v d khc, chng ta khng th

bt ni mt con chut ch bng mng tay ca mnh. Tt nhin v c tr thngminh ca loi ngi, chng ta c th ch to v dng nhng cng c lmnhiu vic, th d sn bt nhng loi vt khc. Vy con ngi thuc loing vt hin ha ch khng thuc loi c th. Ti ngh rng y l bn chtca loi ngi, nh cu trc c th con ngi cho thy iu .

---o0o---


34/55

T bi v gii php loi b s xung t

Vi tnh trng th gii ngy nay, s hp tc l iu cn yu, c bit l trong nhng lnh vc kinh t v gio dc. Hin ti, kin cho rng cn phic s khc nhau khng cn c ng h na, nh chng ta thy phongtro hng v s hp nht ca quc gia Ty u. Ti ngh rng phong trony rt hp l v ng lc. Nhng s hp tc gia cc quc gia ny khng

pht xut t o c tn gio hay lng t bi m t nhu cu cn thit. Thgii ang c s gia tng khuynh hng v thc ton cu. Trong hon cnhhin ti mt mi lin h mt thit gia cc quc gia tr thnh nhn t cas sng cn ca loi ngi. V vy ngy nay iu cn yu l nim trchnhim ton cu da trn t bi v thc v tnh huynh gia mi ngi.Th gii c y nhng s mu thun v thc h, v tn gio, v c nhngs xung t ngay bn trong gia nh do bt ng kin, Vy nhng s xung

t ny c nhiu nguyn nhn khc nhau, k c nhng nguyn nhn bntrong bn thn ca chng ta.

Nhng mi chng ta c tim lc v kh nng n vi nhau trong s ha hp.Tt c nhng iu khc ch c tnh cht tng i. C nhiu nguyn nhngy ra s i ch hay tranh chp, nhng cng c nhiu gii php a n sthng nht v ha hp. n lc cng hng n mc tiu hp nht. ycng phi ni n tnh cm gia mi ngi. Th d, c th bn c l tnghay kin tn gio khc mt ngi no . Nu bn tn trng quyn t doca ngi v thnh thc c thi t bi i vi ngi th kin ca

ngi c ph hp vi bn hay khng khng l iu quan trng na. Khingi tin vo kin ca mnh, khi ngi nhn c s li ch t kin y th l quyn tuyt i ca ngi y. Vy chng ta phi tn trngquyn ca ngi khc v chp nhn s kin c nhng kin khc vi mnh.Trong lnh vc kinh t cng vy, ngi ta phi tn trng nhng ngi cnhtranh vi mnh, min l h khng dng nhng phng cch bt hp php.Khi chng ta c ci nhn rng ri da trn lng t bi, s vic s tr nn ddng hn. Xin nhc li mt ln na, t bi l nhn t chnh yu.

---o0o---Phi qun s ha

Hin ti tnh trng th gii lng du ng k. By gi chng ta c th nghv ni mt cch nghim chnh v phi qun s ha. Nm nm trc y, haych mi hai nm trc y, ngi ta kh c th ngh n iu ny, nhng


35/55

by gi chin tranh lnh gia Lin X c v Hoa K qua ri. i vi HoaK, ti lun lun ni vi nhng ngi bn M ca ti rng sc mnh cacc bn khng phi l v kh ht nhn m l tng cao qu v t do v dnch ca cc v t ph ca cc bn. Khi ti ving thm M quc vo nm1991, ti c c hi gp cu tng thng George Bush. Lc chng titho lun v Trt T Th Gii Mi (A New World Order) v ti ni vi ngy rng mt trt t th gii mi l iu rt tt. Ti khng th ni chc chnnh vy v mt trt t th gii mi m khng c lng t bi.

Ti tin rng n lc ngh v ni v phi qun s ha. c mt du hiuv s gim thiu v kh, v ln u tin, phi ht nhn ha. Tng bc mt,chng ta thy s gim thiu v kh, v ti ngh rng mc tiu ca chng ta llm cho th gii khng c v kh na. Nhng iu ny khng c ngha lchng ta nn hy b mi hnh thc v trang. C th chng ta cn gi li mt

cht no , v lun lun c nhng ngi v nhng nhm trong chng ta c nh xu. phng b v gi an ninh, chng ta c th thit lp mt hthng vi nhng lc lng cnh st quc t do khu vc iu hnh, khngnht thit l phi thuc v mt quc gia m iu khin tp th v c mtt chc nh Lin Hip Quc hay mt t chc quc t tng t gim st.

Nh vy khi khng c sn v kh, s khng c nguy c i ch qun sgia cc quc gia v cng s khng c nhng cuc ni chin.

Cho n nay chin tranh vn l mt phn ca lch s loi ngi, nhng tingh rng n lc phi thay i nhng t tng dn n chin tranh. C

nhng ngi xem chin tranh l mt ci g vinh quang, h ngh rng chintranh c th lm cho h tr thnh anh hng. Thi thin v chin tranh nyqu tht l sai lm. Mi y mt phng vin ni vi ti Ngi Ty Phngrt s cht, cn ngi ng Phng c v t s hn (Westerners have agreat fear of death, but Easterners seem to have very little fear death). Tip vi ging na a Ti thy c l i vi ngi Ty Phng, chintranh v qun i l nhng iu rt quan trng. Chin tranh c ngha l cht,v ngi ta git nhau ch khng v nhng nguyn nhn t nhin. Nh vy cth ni ngi Ty Phng chnh l nhng ngi khng s cht, v h a

thch chin tranh. Ngi ng Phng chng ti, c bit l ngi TyTng, khng ngh n chin tranh. Chng ti khng c quan nim v chintranh, v chin tranh l hy dit, l cht, l thng vong v ko theo nhngkh au khc. V vy i vi chng ti, tng chin tranh rt tiu cc.

Nh vy c ngha l ngi ng Phng s cht hn ngi Ty Phng.V nhng nguyn nhn no tng chin tranh ca loi ngi chng ta


36/55

khng ng. V vy n lc suy ngh mt cch nghim tc v phi quns ha.

Ti suy ngh nhiu v vic ny trong khi v sau khi chin tranh vng vnhBa T din ra. Tt nhin nhiu ngi buc ti Sadam Hussein v r rngSaddam Hussein phm li. ng y lm nhiu iu sai lm. Hn na,ng y l mt nh c ti, m mt ch c ti th l mt s sai lm. Tuynhin, nu khng c qun i, khng c v kh th lm sao Saddam Husseinc th hnh ng nh mt nh c ti nh vy? Ai cung cp nhng v khy? Ngi cung cp v kh cng phi chu trch nhim. Mt s quc gia TyPhng no cung cp v kh cho ng y m khng ngh n hu qu.

Ch ngh n tin, n li nhun t vic bn v kh l iu tht kinh khng.C ln ti gp mt ngi Php sng nhiu nm Beirut, th ca

Lebanon. B ta bun b ni vi ti rng trong cuc bin ng Beirut, mt u ca thnh ph c nhng ngi bn v kh kim li, v mi ngy, u kia ca thnh ph c nhng ngi v ti b git cht t nhng v khy. Tng t, mt bn hnh tinh ny chng ta c nhng ngi sng giusang bng ngh bn v kh trong khi bn kia nhng ngi v ti b git tnhng vin n v tnh. Vy trc ht phi ngng bn v kh. C lc ti nia vi nhng ngi bn Thy in ca ti rng i cc ng tht l tuytvi. Trong giai on cui ca cuc chin, cc ng gi th trung lp, v ccng lun xem trng nhn quyn v ha bnh th gii. Rt tt, nhng cc ngli bn nhiu v kh qu. Nh vy c phi l hi mu thun hay khng?.

V vy k t chin tranh vng Vnh, ti th nguyn vi chnh mnh rngcho n cui i ti s ng gp cho vic y mnh tng phi qun sha. Cn v t quc ca ti th ti nht quyt ngh rng trong tng lai,Ty Tng s phi l mt khu vc hon ton phi qun s. Mt ln na, thc hin phi qun s ha, nhn t then cht l lng t bi.

---o0o---

Kt lun: ngha ca t bi

Ti ni nhiu v t bi m khng gii thch ngha chnh xc ca t ngny. Ti mun kt lun bng vic gii thch ngha ca t bi, vn l t ngthng b hiu lm. Lng t bi ch thc khng da trn tng v munca ring mnh, m da trn quyn li ca ngi khc: d ngi khc l bnthn hay k th, nu ngi mun ha bnh v hnh phc hay mun thot


37/55

khi kh au, chng ta s thc s quan tm n vn ngi . l lngt bi ch thc.

Thng thng khi chng ta quan tm n mt ngi bn thn, chng ta cho l t bi. y khng phi l t bi m l mt hnh thc tham i. Trong hnnhn nhng cp v chng sng lu di vi nhau l khng v tham i, dtham i thng c mt, m v c lng t bi. Nhng cuc hn nhn s ngnngi nu khng c t bi m ch c cm xc tham i da trn vng nim v mun ca ring mnh. Khi gia nhng ngi bn thn ch c s tham i thngay c nhng vn nh cng lm cho ngi ta thay i tng khi c sthay i th tham i khng cn, v s tham i ch da trn vng nim vmong cu.

Khng th c t bi m khng c tham i, v tng t khng th c s ni

gin m khng c s ght b, v vy chng ta phi nhn r s khc nhaugia t bi v tham i, gia ni gin v ght b. S phn bit r rng ny cch li trong i sng hng ngy ca chng ta, v trong n lc tin n ha

bnh th gii ca chng ta. Ti xem y l nhng gi tr tm linh cn bncho hnh phc ca mi ngi, d l ngi c tn ngng hay l ngi khngc tn ngng.

---o0o---

6 - Tnh Gic V Ci Cht

His Holiness Dalai Lama ging

Ngay trong khi ang dt viNgi ta i n ch kt thcVi nhng si ch mnh c dt xongCuc i ca con ngi cng nh vy.-Li Pht Thch Ca.

Mi ngi cn phi tnh gic v ci cht, l vic suy ngm rng mnh skhng sng lu trn ci i ny. Nu khng c thc v s cht, ngi ta skhng bit li dng kip ngi c bit ny m mnh ang c c. Nhttht nhn thn, vn kip bt phc, c ngha l mt khi thn ny mt ri thvn kip kh m c li c. Nn kip lm ngi ny l c ngha v dosng trong i ny con ngi c th thnh tu c kt qu quan trng mmnh mong mun.


38/55

Phn tch s cht khng c ngha l mnh s cht, m l bit gi tr cai ngi qu bu ny, trong khi sng ngi ta c th thc hnh nhiu phpmn quan trng. Thay v s cht, bn cn phi suy ngm rng khi ci chtn gn, mnh s mt c hi tt tu tp. Nh vy suy ngm v s cht smang li thm nng lc cho vic tu tp ca bn.

Bn cn phi chp nhn rng s cht l iu tt yu trong cuc i ny. cPht khng nh rng

mt ni khng c s cht, l ni khng c tht, khng c trn h khng,khng c trong bin c, cng khng c c trong ni rng.

Nu chp nhn rng s cht l mt phn ca i sng th khi ci cht ngn, bn s c th i din n d dng hn.

Khi mi ngi bit mt cch su xa ngay trong tm mnh rng s cht s nnhng trnh suy ngh n n, r rng l khng hiu bit v khng c li ch.iu ny cng ng khi mi ngi chp nhn rng tui gi l mt phn cacuc i, khng mun c tui gi v trnh ngh v n. Thi nh vy an s khng chun b v tm tr v khi tui gi n, mi th s rt khkhn.

Nhiu ngi gi ri nhng vn lm nh l mnh cn tr lm. Nhiu lnkhi gp li nhng ngi bn lu nm, th d nh mt s ngh s nhng

nc nh Hoa K, ti ni cho ng bn gi. ca ti l chng ta bitnhau t lu ch ti khng ni ti chuyn gi nua. Nhng khi ti cho nhvy, mt s ngi chnh li ti mt cch mnh m: chng ta khng cgi, chng ta l bn lu nm. Thc s h gi, vi nhng si lng angmc ra hai l tai, mt du hiu ca tui gi, nhng h kh chu vi tuigi. Nh vy l thiu suy ngh v s i.

Ti thng ngh v cuc i ti a l mt trm nm ca mt i ngi, mso vi tui th ca tri t ny th i sng ca con ngi c l bao. Trongmt i ngn ngi ny, con ngi nn c gng sng cn thn khng gy ra

kh au cho mnh v ngi khc. i sng ny rt qu bu khng nn to ras hy dit m nn c dnh cho nhng hot ng c tnh cch xy dng,hay t nht cng khng lm tn hi n ngi khc hoc gy kh au rc richo h. Nh vy nhng thng nm ngn ngi ca chng ta nh mt dukhch trn hnh tinh ny s c ngha. Nu mt du khch n thm mt nino trong mt thi gian ngn m gy ra nhiu rc ri, nh vy l sai lm.

Nhng nu nh mt du khch, bn lm cho ngi khc hnh phc trong


39/55

khong thi gian hn hp ny, nh vy l khn ngoan, v bn ri khi niny n ni khc bn s cm thy hnh phc. Nu bn quy ph, d chnh

bn khng gp kh khn no trong thi gian ni ny, nhng bn s t hichnh mnh trong thi gian ni y mnh lm c ci g.

Cuc i mt trm nm, phn u l tr th, phn cui l tui gi, thngging nh mt con vt, ch c n v ln ra ng. Khong gia ko di vichc nm c th sng mt cch c ngha. c Pht ni:

Na cuc i ngi ta ng. Mi nm sng trong tui th. Hai mi nmsng trong tui gi. Trong mi nm cn li, au bun, than th v lo ngh,chim nhiu thi gian, v hng trm th bnh tt ly i nhiu thi gian hnna.

lm cho cuc i c ngha, hy vui v chp nhn tui gi v ci chtnh mt phn ca cuc i mnh. Mi ngi gp kh khn ngh n ci chtnhng li d dng trong tham lam, gy thm rc ri, v c lm tn hingi khc.

Chng ta thy nhng con ngi c xem l nhng nhn vt ln, nh ccbc vua cha, xy nhng lu i v nhng ta nh cao c, chng ta thy rrng trong tm tr ca h cho rng h s sng mi trong cuc i ny. Huqu ca s t la di ny l c thm au kh v thm rc ri cho nhiungi khc.

i vi nhng ngi khng tin c i sng tng lai, vic suy ngm v thcti cng c ch li v c tnh khoa hc. V con ngi, tm tr cng nh tt cnhng hin tng u c nhn duyn khc cng thay i trong tng phtgiy, iu suy ngm ny dn n kh nng pht trin bn thn theo hngtt. Nu i sng ny khng bao gi i thay th chng ta s mi mi chu skh au. Khi ta bit rng vn vt lun bin i th d ta ang tri qua mtgiai on rt kh khn, ta vn c th tm thy nim an i trong s hiu bitrng tnh trng s khng nh vy mi mi. V vy khng c vic g phituyt vng.

Vn mng tt cng khng trng cu, v nh vy khi s vic tt p nvi mnh, mnh khng nn tham mun qu nhiu. tng cho rng mi ths khng bao gi thay i l mt sai lm tai hi.Th d, d ta chp nhn l cnhng kip sau, ta ch ngh n hin ti v xem tng lai t quan trng hn.

Nh vy ta s b l mt c hi tt khi cuc sng ca ta ang c thi gi


40/55

rnh ri v nhng iu kin thun li tu tp nhng php mn li ch. Shiu bit r rng v gio l v thng lun l iu tt cho chng ta.

Do nhn thc c i sng l v thng, con ngi c thc v k lut vc s nhip phc tm tr ca mnh. K lut hay tu luyn khng c ngha lcm k, m c ngha l c s ging co gia li ch di hn v li ch ngnhn, bn hy sinh ch li ngn hn v chn li ch di lu v sau. y l s tk lut pht xut t s c thc v lut nhn qu nghip bo. Th d cho

bao t ca ti hi phc sau cn bo bnh mi y, ti trnh dng nhng thcn c cht chua v ung lnh d nhng mn ny c v ngon ming vhp dn. Loi k lut ny c mc ch phng v. Cng nh ging nh vy,vic suy ngm v s cht a n s t k lut hay t kim ch, t phngv, ch khng phi l s trng pht.

Loi ngi c tim nng to ra nhng iu tt, nhng c th sdng trn vn tim nng ny, cn phi c s t do. Ch ngha c ti lchng ngi cho s pht trin ny. b tc, t do c nhn c ngha l bnkhng trng cy vo mt ci g t bn ngoi v khng i ch hiu lnh cangi khc, m bn t c sng kin. V vy c Pht thng ni n giithot c nhn, c ngha l t gii thot, khng qua mt t chc no. Mi cnhn phi to dng tng lai tt p cho chnh mnh. T do v ch ngha cnhn i hi phi c s t k lut. Nu nhng iu ny b li dng chonhng cm xc phin no th s c nhng hu qu tai hi. T do v s t klut phi i i vi nhau.

---o0o---

M rng tm mt

Theo Pht Gio th mc tiu cao nht ca mi hnh gi l c thnh Pht qu c nng lc cu chng sanh. Tuy nhin, mt mc thnh tu trung bnhc th gii thot hnh gi khi chu trnh sinh, lo, bnh v t, y au kh,mt mc thnh tu thp hn nhng vn c gi tr ch lm cho cc kipsng tng lai ca hnh gi thun li hn. T vic lm thay i cc kipsng ca mnh cho tt hn, hnh gi c th t c gii thot ri cuicng s chng thnh Pht qu. Trc ht tm mt ca bn m rng bao gmcc kip tng lai, v ri, do hiu bit vn mng ca mnh, tm mt ca bnm rng thm, bao gm thm cc kip lun hi. Sau cng s hiu bitny c th m rng n nhng ngi khc, qua nguyn t bi mong cho


41/55

chng sanh thot kh v loi tr nguyn nhn a n kh au. Lng t biny l nn tng thc y bn pht nguyn tu tp thnh Pht.

Bn phi c s quan tm n nhng phng din su hn ca i sng cnh hng n cc kip tng lai, hu c th hiu trn vn tnh cht ca khau v kip lun hi. Tip theo s hiu bit v lun hi au kh ny l iukin cn phi c pht trin trn vn lng t bi. Cng c th t ging nhvy, ngi Ty Tng chng ti ang tm cch t c mt mc t tr Ty Tng c th phc v tt cho ngi dn tt hn, nhng chng ti cngang c gng c i sng n nh trong tnh trng sng lu vong n. S thnh tu mc tiu ln t tr ty thuc vo s thnh tu tm thi ci sng lu vong n nh ni trn.

---o0o---

Nhng bt li ca s khng c thc v s cht

Bit rng mnh s cht, l iu li ch. Ti sao? Nu khng c thc vs cht, bn s khng n vic tu tp m ch sng mt cch v ngha,khng tm hiu nhng thi v hnh vi no gy ra au kh v nhng loino a n phc lc.

Nu khng ngh rng mnh c th cht sm, bn s ri vo o tng thngtn rng cn lu mnh mi cht (Ill die later on, later on). Khi n lc

cui cng, d c c gng thnh tu mt iu gi tr no , bn s khng cnsc lc na. Nhiu ngi Ty Tng gia nhp tu vin khi cn tr hc kinhin, nhng khi n lc tu tp thc s th kh nng ca h c phn thiu ht. l v h khng hiu ng gio l v thng.

Nu sau khi suy ngh v phng php tu tp, bn quyt nh p dng php tunhp tht my thng hay my nm, nh vy bn ng dng c nhnthc v l v thng ca mnh. Nhng nu quyt nh mau chng khngc duy tr bi vic qun nim tnh cht hy dit ca v thng th vic tutp ca bn s nht phai i. l l do c nhng ngi nhp tht nhiu nm

nhng vic tu tp khng c nh hng g n i sng ca h sau . Qunnim v thng khng nhng thc y vic tu tp ca bn m cn tip thmnng lng cho bn na.

Nu c thc mnh v tnh tt yu v tnh bt ng ca ci cht th bn vnng c t bn trong, ging nh c mt ngi bn cnh co mnh vy,


42/55

hy cn thn, hy thnh tm, mt ngy na tri qua (Be careful, beearnest, another day is passing).

C th bn xut gia sng trong tu vin. Nh vy bn c php danh v yphc ca ngi tu s. Bn s c nhng hot ng bn rn t hn. Bn s thayi thi vi i sng, hng s ch tm ca mnh n nhng mc tiu xahn. Cn bng ngc li bn tip tc bn tm n nhng chuyn ph phimca th gian nh n ngon, mc p, ch sang trng, ni chuyn nhm nh,c nhiu b bn v ngi thn quen, k c to ra nhiu k th nu c ai lm iu g m bn khng thch v a n xung t v ri tranh chp vinhau, nh vy bn khng c g tt hn trc y, lc cha xut gia, v c lcn t hn trc na. Nn nh, nu ch trnh nhng sinh hot ph phimv s cc bn ng tu nh gi thp mnh th cng cha , m phi c schuyn ha t bn trong. iu ny ng cho ch v tng ni cng nh ngi

c s ti gia ghi nh v p dng vo vic tu tp.

C l bn quen c tng thng tn, ngh rng mnh cn lu mi chtv khi cn sng, cn phi c nhng th vui thng thng nh ngi khc.Do mun hng th trong i sng hin ti, d t c ngha lu di, bn snsng dng nhng phng tin thiu o c c c nhng g mnhmun, nh cho vay ly li ct c, li dng bn b, kin tng c nhiuhn nhng nhu cu li dng cho i sng. V bn chn li sng nh vynn tin bc tr nn hp dn hn l hc o l, v ngay c khi bn mun tutp, bn cng khng ch nhiu n vic y. Nu mt trang sch ri xung

t, c th bn ngn ngi lm n ln, nhng nu mt t giy bc ri xungng th s vic li khc i. Nu gp nhng ngi cng hin cuc imnh cho nhng mc tiu su xa, c th bn ngh tt v s cng hin ,nhng ch c th thi. Cn nu bn gp mt ngi mc qun o sang trng,

ph by s giu c, c th bn s khi tm thm mun, bn cu mong mnhcng s c nh vy, v rt cuc bn s lm bt c iu g t cmc ch tham mun y.

Mt khi b li cun vo dng chy ph hoa ca i sng trn tc, nhng cm

xc phin no tham lam, sn hn, si m, ganh t, kiu ngo ca bn s giatng, v a ng dn li cho bn to thm c nghip. Nhng cm xcphin no ny ch gy rc ri, lm cho bn thn v nhng ngi xung quanhri vo tnh trng kh chu. D c th bn bit cht t v vic tu tp,nhng bn vn tch ly thm ca ci vt cht v lin can vi nhiu ngihn, rt cuc c th ni bn ang thc hnh nhng chuyn ph phim cath gian ny, khi tm tham i i vi nhng ngi m bn c cm tnh, v


43/55

khi tm sn hn i vi nhng ngi m bn khng a, v bn tm cch theo ui nhng cm xc no phin ny. Khi n ch ny, d c nghe niv nhng php tu chn chnh, bn cng s lng l v b qua. Sut kiplun hi t v th cho n ngy nay, bn quen c nhng xc cm phinno, nhng by gi bn c thm php ph phim. Nh vy tnh trng tr nnt hi hn, lm cho bn xa cch vi nhng g thc s ch li hn.

B li ko bi s tham mun, bn s khng bao gi tm thy s hi lng. Bnkhng lm cho ngi khc hnh phc, v chc chn khng lm cho chnhmnh hnh phc. Khi tr nn v k hn vi nhng ci ca mnh th bt cngi no can thip vo cng tc khc tr nn mc tiu gin d ca bn. D

bn xem trng nhng ngi bn thn ca mnh v nhng ngi thn camnh, nhng h khng th gip g cho bn lc sinh ra v lc mnh qua i.

Bn ra i mt mnh v ri s ra i mt mnh. Nu vo ngy bn qua i,mt ngi bn c th i cng th s bm gi vo bn b c gi tr, nhngkhng th c chuyn . Khi bn ti sanh trong mt hon cnh hon ton xal, nu nhng ngi bn trong kip trc c th gip mt iu g thcng l mt s lin h c gi tr, nhng s kin ny khng th xy ra. Vym trong khong thi gian gia lc ra i v lc cht, ko di my chcnm, nhng ngi bn l bn ca mnh, anh ch em ca mnh. Schp th khng ng ch ny khng a n li ch g c, m ch tothm tham sn si m thi.

Khi qu tham i vi nhng ngi mnh a thch v cng qu sn hn vinhng ngi mnh ght. Khi sinh ra i, bn khng bit ai l ai ht. D ttc chng ta u mun c hnh phc v khng mun au kh, nhng bn vnthch mt s ngi v ngh h l bn ca mnh v ght mt s nginhng ngi ny l k ch ca mnh. Bn gn nhn hiu v bit danh choh ri khi tm tham i hoc sn hn. Nh vy th c gi tr g? Khng cgi tr g c. Vn y l mnh dnh qu nhiu nng lc cho nhngchuyn ph phim ca cuc i ny. Nhng gi tr tm linh ln lao li b bqun trc nhng iu nh nhen nh th.

Nu bn khng tu tp, v khi sp qua i bn c vy quanh vi nhngngi bn v nhng ngi lm vic cng vi bn, thay v c mt ngino nhc nh bn v vic tu tp tm linh, o c, r rng chnh bn mang li s rc ri cho mnh. S sai lm ny ca bn l bn khng c thcv v thng.


44/55

---o0o---

Li ch ca tnh gic v gio l v thng

Tuy nhin, nu bn phi i n gi pht cui mi thm tha s tht rng

mnh s cht, v bn nhn nh mt cch thc t tnh trng ca mnh ngayby gi, bn s khng b chi phi bng nhng mc tiu ph phim na. Bns khng l nh vi nhng mc tiu quan trng lu di. Bn nn quyt nhngay t u l mnh s cht, v hy tm hiu nhng iu gi tr thc s. Nughi nh l i sng tri qua rt nhanh, bn s trn qu thi gian v s lmnhng g c gi tr. Vi thc mnh m v s cht tt yu s n vi mnh,

bn s thy mnh cn phi tu tp, chuyn ha tm tr, v khng lng ph thigi vi nhng th vui t n ung n chuyn phim v chin tranh, nhngcuc tnh lng mn v v i t ca ngi khc.

Ht thy chng sanh u mun mnh hnh phc v khng mun kh au.Chng ta dng nhiu k thut khc nhau gii tr nhng au kh ln cngnh nh. Loi ngi chng ta bit thc hnh nhng phng php tu tp smtrong i ca mnh trnh au kh v sau. Trong cuc i, nhng ngi ctu v nhng ngi khng tu u tm cch gim bt mt s ni kh v giitr nhng ni kh khc, c khi cn dng s au n nh lm phng tinvt qua au kh ln v t c mt loi hnh phc no .

Mi ngi u c gng loi tr au n bn ngoi, nhng c mt phng

php khc gii tr au kh mc su xa hn, nhm ti vic gim thiuhay dit tr au kh trong nhng kip tng lai, v hn na, gii tr tt cmi hnh thc au kh cho chnh mnh cng nh cho chng sinh. Phng

php ny gi l tu tp tm linh.

Nhng phng php ny bao gm s iu chnh thi . Nh vy, v cnbn, tu tp c ngha l iu chnh tt ngh ca mnh. Trong ting Sanskrit,tu tp tm linh c gi l Dharma, ngha l ci nm gi. iu ny cngha l do iu chnh nhng thi xu, bn thot khi mt mc kh auv nh vy c gi li khi s au kh . Vic tu tp tm linh ny ccng nng bo v bn thn mnh v ngi khc, khi ri vo h su ca sinht kh au.

T vic u tin hiu tnh trng ca mnh trong vng lun hi v tm cchgi mnh li khi au kh, bn truyn t s chng ng ca mnh cho ngikhc v pht khi lng t bi, tc l nguyn cu gip chng sinh thot kh.D ch l mt sinh linh, bn c l do chnh ng chn con ng gip


45/55

nhiu sinh linh khc, nhng cng c mt iu khc, l do ch tm n lich ca ngi khc, chnh bn s cm thy hnh phc hn. C lng t bi,

bn s bt s au kh ca chnh mnh v gia tng sc mnh ni tm.

ti k cho bn nghe v mt th d nh, mi y ti B o Trng(Bodhgaya), ti b bnh nhim trng ng rut mn tnh. Trn ng n

bnh vin ti cm thy rt au, v nhiu m hi. Xe ca chng ti i quakhu vc ni Kn kn (tc l Linh Thu Sn) v vng ny dn lng rtngho. Ni chung th Bihar l mt tiu bang ngho, nhng ngho nht lvng ny. Ti khng trng thy mt tr em i hc. Ch c s ngho kh v

bnh tt. Ti nh rt r mt b trai b bi lit, eo nhng thanh kp kim loir st hai chn v hai tay chng nng. R rng l khng c ai trng em b.Ti rt xc ng. Mt ch khc, ti thy c mt ng gi mt qun tr bnng, ch mc mt mnh vi bn, t xung t, v nm lun ch

khng c ai gip ng dy. Sau ti c a vo bnh vin, ti cngh ngi v nhng g mnh va trng thy, suy ngm rng tht ng bunkhi y ti c nhiu ngi sn sc, cn nhng ngi khn kh ngoi kiath khng c ai. Ti ngh n iu v qun i ni au ca mnh. D mhi ang ra, ti ch ngh n nhng ngi khc.

Nh vy d th xc ca ti chu nhiu au n (c mt l thng ngrut) v ti khng th ng c, tm tr ca ti khng lo s. Nu ti ch tm vo bnh tt ca mnh th ch lm cho tnh trng t hi hn m thi.y l mt v d t kinh nghim nh ca bn thn ti v thi t bi c ch

li cho c bn thn, lm qun i phn no s au n th xc ca mnh, lmbt lo s, d ngi khc khng nhn c s li ch trc tip.

Lng t bi gip cho chng ta c thm sc mnh, v vi s can m ,chng ta s an tnh nh nhng hn. Khi tm mt rng m ca chng ta baogm c s thng kh ca v s chng sanh, th s au kh ca bn thnmnh c v qu b nh.

Source: His Holiness Dalai Lama, Jeffrey Hopkins (2002) Advice on Dyingand living a Better life, Atria Book, New York, USA.

---o0o---


46/55

7 - Hnh Hng Chim Bi Pht Tch n

Ving thm v nh l c t Lai Lt Mati Dharamsala, min bc n

Nh chng trnh sp t trc c nm, phi on hnh hng n gm 51 ngi do Tu Vin Qung c t chc ln ng ng vo ngy7-11 v v n c an ton vo ngy 29-11-06 sau hai mi hai ngychim bi. Phi on do i c Nguyn Tng, S C Hnh Nguyn vo Hu An Hu Tony Thch (gim c cng ty Triumph Tour) hng dncng vi 38 Pht t t Melbourne, 6 t Sydney, 1 t Perth v 5 n tTexas, Cali, M Quc. Thc ra c n 65 ngi ng k tham d chuyni ny, nhng gi pht cht gp chng duyn nh ng bnh, ngi thnmt, khng ti chnh nn cancel trong s nui tic, mong rng trong

tng lai Tu Vin s t chc nhng chuyn i chim bi khc, nhngPht t ny cng tham d. V rng trong Kinh i Nit Bn, Pht tngdy:Sau khi ta dit , nu cc thin nam tn n c o tm ngh tng n

Nh Lai, cch hay nht l n chim bi bn ng tm quan trng nht, l vn Lm T Ni, ni Pht n sinh; B o Trng, ni Pht thnho; vn Lc Uyn, ni Pht chuyn php lun v Cu Thi Na, ni Phtnhp nit bn. Nu ai n bn ni ny thnh tm chim bi v nh l sc nhiu phc bu nh c gp li chnh Nh Lai vy, v cng nhcng c ny m sau khi mng chung, ngi y s c ti sanh vo cnh

gii an lnh. Qu tht vy, ch thn n chim bi t ng tm ti n l c m ngn i ca ngi t Pht, v nay c m bin thnh stht cho 51 ngi trong phi on ny. Ngay trong ngy u tin, phi on gp li mt s tin l $20.000 c Kim, $1.200 M Kim cng vi $1000c kim do qu Pht t nh gi cng, tt c s tin ny c chia u cngdng tt c cc ni m phi on n chim bi v nh l. Phi on tun th ng theo gi gic quy nh: 4-5-6, c ngha l thc chng 4 gisng, 5 gi im tm v 6 gi ln xe, dng nh hu ht thi gian n

phi on u p dng ng thi kha ny, d kh khn cho nhiu t,thc khuya dy sm khng ni, nhng ri mi th u i qua nh nhng, v

tt c u hiu rng mnh i chim bi Pht tch ch khng phi i ngh mt,v li t Pht tch ny n ph tch khc cch nhau qu xa, nu ng qu ngongic, thc dy qu tra, khi hnh tr th n ni s qu ti, s rt nguy himnu phi on v n ni tri sp ti... Phi on phi thnh knh trn trng

bit n 4 v ti x ngi n , c xem l nhng ti x gii nht th gii,h li xe bus cng nh li xe p, qu nguy him, nhng khng gy tainn, nhiu ngi cho rng v cuc sng ca h qu ngho kh, h khng


47/55

mng ngh n tng lai, ch ch cao kim sng trong gi pht hinti, chnh v th m h t c mc tp trung v tnh gic ngay trong gi

pht hin ti khng gy ra bt c tai ha no cho mnh v cho ngikhc.

S thnh tu ca chuyn i hnh hng ny, phi on phi cm nim tri nn s c vn ca TT Tm Phng, Tr Tr Tu Vin Qung c, ngi quan tm, nhc nh mi vic trong chuyn din ra thng sut v nhnhng. Phi on cng cm n o hu Diu An, lm bng tn/nametagv o hu Thin L v tm bng rn phi on chp hnh lu nim,nh du nhng ngy ngn ngi khng bao gi qun trn x Pht.

Phi on ving thm v nh l y 4 Pht tch quan trng trong cuci ca c Pht, l Vn Lm T Ni (Lumbini), ni Pht n sanh, nm

gn th trn Siddharth Nagar, tiu quc Nepal; B o Trng(Bodhgaya), ni Pht thnh o ti tiu bang Bihar, n ; Vn Nai LcUyn (Sarnath), ni Pht ni bi Php u tin, nay thuc tiu bang UttarPradesh v c bit l Cu Thi Na (Kushinagar), ni c Pht nhp Nit

bn. Ngoi bn thnh tch trn, phi on ln lt n tn ni, thy tnmt v nh l chim bi nhiu thnh tch khc nh: Linh Thu Sn, niPht thuyt Bt Nh Kinh 22 nm, K Vin Tnh X ti thnh X V, BoThp tng nim ni tr t kim thn c Pht, Bo Thp th X Li Pht(do Vua A X Th xy dng), Bo Thp th Tn Gi A Nan (thnh T XLy), Bo Thp th Tn Gi V No (Angulimala), Bo Thp tng nim

Trng gi Cp C c, Bo Thp tng nim nng Tu X a (ngi dngbt sa cng Pht), ni giam gi Bnh Sa Vng, Kh Hnh Lm, ni Phttu tp 6 nm, Vn Thuc ca danh y K ; C nhi vin Tu X a (Sujata)ti Kh Hnh Lm, Phng Sanh v ngm mt tri mc trn sng Hng. Phion cng ving thm v cng dng 5 ngi cha VN trn t Pht nh:Cha Vit Nam Pht Quc Lm T Ni, Cha Linh Sn Lumbini; ChaLinh Sn Kusinagar; Cha Kiu m

suc manh cua long tu - tk thich nguyen tang dich

Documents