tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

¤n tËp lÝ 9 Thi vµo líp 10

Chöông I: §iÖn häc

A- HEÄ THOÁNG KIEÁN THÖÙC BAØI HOÏC

I- ÑÒNH LUAÄT OÂM – ÑIEÄN TRÔÛ CUÛA DAÂY DAÃN1- Ñònh luaät OÂm:

“Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn tyû leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây

vaø tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây”

Coâng thöùc: RUI =

Chuù yù:

Ñoà thò bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän

theá giöõa hai daàu daây daãn laø ñöôøng thaúng ñi qua goác toïa ñoä (U = 0; I = 0)2- Ñieän trôû daây daãn:

Trò soá IUR = khoâng ñoåi vôùi moät daây daãn ñöôïc goïi laø ñieän trôû cuûa daây

daãn ñoù. Chuù yù:

- Ñieän trôû cuûa moät daây daãn laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho tính caûn trôû doøng

ñieän cuûa daây daãn ñoù.

- Ñieän trôû cuûa daây daãn chæ phuï thuoäc vaøo baûn thaân daây daãn.II- ÑÒNH LUAÄT OÂM CHO ÑOAÏN MAÏCH COÙ CAÙC ÑIEÄN TRÔÛ

MAÉC NOÁI TIEÁP

1/ Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch maéc noái tieáp

Cöôøng ñoä doøng ñieän coù giaù trò nhö nhau taïi moïi ñieåm.321 IIII ===

Thùc hiÖn: Hoµng ThÞ LÖ Thñy - 1 - Trêng THCS Sè 1 Nh©n Tr¹ch

R1 R

2R

3

U

I: Cöôøng ñoä doøng ñieän

(A)

U: Hieäu ñieän theá (V)


Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch baèng toång hieäu ñieän theá giöõa

hai ñaàu moãi ñieän trôû thaønh phaàn321 UUUU ++=

2/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch noái tieápa- Ñieän trôû töông ñöông laø gì?

Ñieän trôû töông ñöông (Rtñ) cuûa moät ñoaïn maïch laø ñieän trôû coù theå thay theá

cho caùc ñieän trôû trong maïch, sao cho giaù trò cuûa hieäu ñieän theá vaø cöôøng

ñoä doøng ñieän trong maïch khoâng thay ñoåi.b- Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch noái tieáp baèng toång caùc ñieän trôû hôïp thaønh.

321tñ RRRR ++=

3/ Heä quaû

Trong ñoaïn maïch maéc noái tieáp hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû

tyû leä thuaän vôùi ñieän trôû ñieän trôû ñoù 2

1

2

1RR

UU

=

III- ÑÒNH LUAÄT OÂM CHO ÑOAÏN MAÏCH COÙ CAÙC ÑIEÄN TRÔÛ MAÉC SONG SONG

1/ Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch maéc song song

Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính baèng toång cöôøng ñoä doøng ñieän

trong caùc maïch reõ.321 IIII ++=

Hieäu ñieän theá hai ñaàu ñoaïn maïch song song baèng hieäu ñieän theá hai ñaàu

moãi ñoaïn maïch reõ.321 UUUU ===

2/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch song song


R1

R2

R3

U


Nghòch ñaûo ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch song song baèng toång caùc

nghòch ñaûo ñieän trôû caùc ñoaïn maïch reõ.

321tñ R1

R1

R1

R1 ++=

3/ Heä quaû

Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc song thì: 21

21tñ RR

R.RR+

=

Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua moãi ñieän trôû tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû

ñoù: 1

2

2

1RR

II

=

IV- ÑIEÄN TRÔÛ DAÂY DAÃN PHUÏ THUOÄC VAØO CAÙC YEÁU TOÁ CUÛA DAÂY

“Ñieän trôû daây daãn tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây, tæ leä nghòch vôùi tieát dieän

cuûa daây vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn”

Coâng thöùc: SlR ρ=

vôùi:

* YÙnghóa cuûa ñieän trôû suaát

Ñieän trôû suaát cuûa moät vaät lieäu (hay moät chaát lieäu) coù trò soá baèng

ñieän trôû cuûa moät ñoaïn daây daãn hình truï ñöôïc laøm baèng vaät lieäu ñoù coù

chieàu daøi laø 1m vaø tieát dieän laø 1m2.

Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu caøng nhoû thì vaät lieäu ñoù daãn ñieän caøng

toát.V- BIEÁN TRÔÛ – ÑIEÄN TRÔÛ DUØNG TRONG KYÕ THUAÄT

1/ Bieán trôû

ñöôïc duøng ñeå thay ñoåi cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch.

Caùc loaïi bieán trôû ñöôïc söû duïng laø: bieán trôû con chaïy, bieán trôû tay quay,

bieán trôû than (chieát aùp).Bieán trôû laø ñieän trôû coù theå thay ñoåi trò soá vaø dïng ®Ó ®iÒu chØnh cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch


l: chieàu daøi daây

daãn (m)S: tieát dieän cuûa daây

(m2): ñieän trôû suaát (.m)

R: ñieän trôû daây daãn

()


2/ Ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät

Ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät thöôøng coù trò soá raát lôùn.

Coù hai caùch ghi trò soá ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät laø:

- Trò soá ñöôïc ghi treân ñieän trôû.

- Trò soá ñöôïc theå hieän baèng caùc voøng maøu sôn treân ñieän trôû.VI- COÂNG SUAÁT ÑIEÄN

1/ Coâng suaát ñieän

Coâng suaát ñieän trong moät ñoïan maïch baèng tích hieäu ñieän theá giöõa hai

ñaàu ñoaïn maïch vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän qua noù.

Coâng thöùc: P = U.I

2/ Heä quaû:

Neáu ñoaïn maïch cho ñieän trôû R thì coâng suaát ñieän cuõng coù theå tính baèng

coâng thöùc:

P = I2.R hoaëc P = RU2

3/ Chuù yù

Soá oaùt ghi treân moãi duïng cuï ñieän cho bieát coâng suaát ñònh möùc cuûa

duïng cuï ñoù, nghóa laø coâng suaát ñieän cuûa duïng cuï khi noù hoaït ñoäng bình

thöôøng.

Treân moãi duïng cuï ñieän thöôøng coù ghi: giaù trò hieäu ñieän theá ñònh möùc

vaø coâng suaát ñònh möùc.

Ví duï: Treân moät boøng ñeøn coù ghi 220V – 75W nghóa laø: boùng ñeøn saùng

bình thöôøng khi ñöïôc söû duïng vôùi nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 220V thì

coâng suaát ñieän qua boùng ñeøn laø 75W.VII- ÑIEÄN NAÊNG – COÂNG DOØNG ÑIEÄN

I- Ñieän naêng1/ Ñieän naêng laø gì?

Doøng ñieän coù mang naêng löôïng vì noù coù theå thöïc hieän coâng, cuõng nhö coù

theå laøm thay ñoåi


P: coâng suaát

ñieän (W)U: hieäu ñieän theá

(V)I: cöôøng ñoä doøng

ñieän (A)


nhieät naêng cuûa moät vaät. Naêng löôïng doøng ñieän ñöôïc goïi laø ñieän naêng.2/ Söï chuyeån hoùa ñieän naêng thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc

Ñieän naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc.Ví duï:

- Boùng ñeøn daây toùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang

naêng.

- Ñeøn LED: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh quang naêng vaø nhieät naêng.

- Noài côn ñieän, baøn laø: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang

naêng.

- Quaït ñieän, maùy bôn nöôùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh cô naêng vaø nhieät

naêng.3/ Hieäu suaát söû duïng ñieän

Tyû soá giöõa phaàn naêng löôïng coù ích ñöôïc chuyeån hoùa töø ñieän naêng vaø

toaøn boä ñieän naêng tieâu thuï ñöôïc goïi laø hieäu suaát söû duïng ñieän naêng.

Coâng thöùc: %100.AAH 1=

A1: naêng löôïng coù ích ñöôïc chuyeån hoùa töø ñieän naêng.

A: ñieän naêng tieâu thuï.

II- Coâng doøng ñieän (ñieän naêng tieâu thuï)1/ Coâng doøng ñieän

Coâng doøng ñieän sinh ra trong moät ñoaïn maïch laø soá ño löôïng ñieän naêng

chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc taïi ñoaïn maïch ñoù.

Coâng thöùc: A = P.t = U.I.t vôùi:

A: coâng doaøng ñieän (J)

P: coâng suaát ñieän (W)

t: thôøi gian (s)

U: hieäu ñieän theá (V)

I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A)2/ Ño ñieän naêng tieâu thuï



Löôïng ñieän naêng ñöôïc söû duïng ñöôïc ño baèng coâng tô ñieän. Moãi soá ñeám

treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng söû duïng laø 1 kiloâoat giôø (kW.h).

1 kW.h = 3 600 000J = 3 600kJVIII- ÑÒNH LUAÄT JUN-LENXÔ

(Tính nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua)

“Nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän vôùi bình

phöông cöôøng ñoä doøng ñieän, tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû vaø thôøi gian doøng ñieän chaïy qua”

Coâng thöùc: Q = I2.R.t vôùi:

Q: nhieät löôïng toûa ra (J)

I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A)

R: ñieän trôû (Ω )

t: thôøi gian (s)

* Chuù yù: neáu nhieät löôïng Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì ta coù coâng thöùc: t.R.I.24,0Q 2=

IX Söû duïng an toaøn ñieän vaø tieát kieäm ñieän

1. Moät soá quy taéc an toaøn ñieän:

+ U < 40V

+ Söû duïng daây daãn coù voû boïc caùch ñieän toát vaø phuø hôïp

+ Caàn maéc caàu chì, caàu dao...cho moãi duïng cuï ñieän

+ Khi tieáp xuùc vôùi maïng ñieän 220V caàn caån thaän, ñaûm baûo caùch ñieän

+ Khi söûa chöûa caùc duïng cuï ñieän caàn: Ngaét nguoàn ñieän, phaûi ñaûm

baûo caùch ñieän2. Caàn phaûi söû duïng tieát kieäm ñieän naêng :

+ Giaûm chi tieâu cho gia ñình

+ Caùc duïng cuï vaø thieát bò ñieän ñöôïc söû duïng laâu beàn hôn

+ Giaûm bôùt caùc söï coá gaây toån haïi chung do heä thoáng cung caáp bò

quaù taûi



+ Daønh phaàn ñieän naêng tieát kieäm cho saûn xuaát

+ Baûo veä moâi tröôøng

+ Tieát kieäm ngaân saùch nhaø nöôùc3. Caùc bieän phaùp söû duïng tieát kieäm ñieän naêng:

+ Caàn phaûi löïa choïn caùc thieát bò coù coâng suaát phuø hôïp

+ Khoâng söû duïng caùc thieát bò trong nhöõng luùc khoâng caàn thieát vì nhö

vaäy seõ gaây laõng phí ñieän

B- MOÄT SOÁ CAÂU HOÛI GIAÙO KHOACaâu 1: Phaùt bieåu ñònh luaât OÂm. Vieát coâng thöùc bieåu dieãn ñònh luaät

Höôùng daãn

“Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn tyû leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët

vaøo hai ñaàu daây vaø tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây”

Coâng thöùc: RUI = Vôùi:

Caâu 2: Ñieän trôû cuûa daây daãn laø gì? Neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû.Höôùng daãn

Trò soá IUR = khoâng ñoåi vôùi moät daây daãn ñöôïc goïi laø ñieän trôû cuûa

daây daãn ñoù.* YÙ nghóa cuûa ñieän trôû:

Ñieän trôû cuûa moät daây daãn laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho tính caûn trôû

doøng ñieän cuûa daây daãn ñoù.Caâu 3 : Ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc nhö theá naøo vaøo nhöõng yeáu toá cuûa daây

daãn? Vieát bieåu thöùc bieåu dieãn söï phuï thuoäc aáy. Neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû suaát.Höôùng daãn

“Ñieän trôû daây daãn tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây, tæ leä nghòch

vôùi tieát dieän cuûa daây vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn”

Coâng thöùc: SlR ρ= vôùi:

* YÙnghóa cuûa ñieän trôû suaát


I: Cöôøng ñoä doøng

ñieän (A)

U: Hieäu ñieän theá (V)

R: Ñieän trôû ()

l: chieàu daøi daây

daãn (m)S: tieát dieän cuûa

daây (m2): ñieän trôû suaát (

.m)

R: ñieän trôû daây

daãn ()


- Ñieän trôû suaát cuûa moät vaät lieäu (hay moät chaát lieäu) coù trò soá baèng

ñieän trôû cuûa moät ñoaïn daây daãn hình truï ñöôïc laøm baèng vaät lieäu ñoù coù

chieàu daøi laø 1m vaø tieát dieän laø 1m2.

- Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu caøng nhoû thì vaät lieäu ñoù daãn ñieän caøng

toát.Caâu 4: Bieán trôû laø gì? Coù taùc duïng nhö theá naøo? Haõy keå teân moät soá bieán trôû thöôøng söû duïng.

Höôùng daãn

Bieán trôû laø ñieän trôû coù theå thay ñoåi trò soá vaø ñöôïc duøng ñeå thay ñoåi

cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch.

Caùc loaïi bieán trôû ñöôïc söû duïng laø: bieán trôû con chaïy, bieán trôû tay quay,

bieán trôû than (chieát aùp).Caâu 5: Ñònh nghóa coâng suaát ñieän. Vieát coâng thöùc tính coâng suaát ñieän.

Soá oaùt ghi treân duïng cuï ñieän cho bieát gì? Moät baøn laø ñieän coù ghi 220V – 700W, haõy cho bieát yù nghóa cuûa soá ghi ñoù.

Höôùng daãn

Coâng suaát ñieän trong moät ñoïan maïch baèng tích hieäu ñieän theá giöõa hai

ñaàu ñoaïn maïch vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän qua noù.

Coâng thöùc: P = U.I vôùi:

Soá oaùt ghi treân moãi duïng cuï ñieän cho bieát coâng suaát ñònh möùc cuûa

duïng cuï ñoù, nghóa laø coâng suaát ñieän cuûa duïng cuï khi noù hoaït ñoäng bình

thöôøng.

Treân moät baøn laø coù ghi 220V – 75W nghóa laø: baøn laø hoaït ñoäng bình

thöôøng khi ñöïôc söû duïng vôùi nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 220V thì coâng

suaát ñieän qua baøn laø laø 75W.Caâu 6: Ñieän naêng laø gì? Haõy neâu moät soá ví duï ñieän naêng chuyeån hoùa thaønh caùc daïng

naêng löôïng khaùc.Höôùng daãn


P: coâng suaát

ñieän (W)U: hieäu ñieän theá

(V)I: cöôøng ñoä doøng

ñieän (A)


Doøng ñieän coù mang naêng löôïng vì noù coù theå thöïc hieän coâng, cuõng nhö

coù theå laøm thay ñoåi nhieät naêng cuûa moät vaät. Naêng löôïng doøng ñieän ñöôïc

goïi laø ñieän naêng.

Ví duï ñieän naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc.

- Boùng ñeøn daây toùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang

naêng.

- Ñeøn LED: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh quang naêng vaø nhieät naêng.

- Noài côn ñieän, baøn laø: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø

quang naêng.

- Quaït ñieän, maùy bôn nöôùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh cô naêng vaø

nhieät naêng.Caâu 7: Ñònh nghóa coâng doøng ñieän. Vieát coâng thöùc tính coâng doøng ñieän.

Haõy neâu yù nghóa soá ñeám treân coâng tô ñieänHöôùng daãn

Coâng doøng ñieän sinh ra trong moät ñoaïn maïch laø soá ño löôïng ñieän naêng

chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc taïi ñoaïn maïch ñoù.

Coâng thöùc: A = P.t = U.I.t vôùi:

Soá ñeám treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng ñaõ söû duïng. Moãi

soá ñeám treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng söû duïng laø 1 kiloâoat

giôø (kW.h).

1 kW.h = 3 600 000J = 3 600kJCaâu 8: Phaùt bieåu ñònh luaät Jun-Lenxô. Vieát coâng thöùc bieåu dieãn ñònh luaät

Höôùng daãn


A: coâng doøng ñieän (J)

P: coâng suaát ñieän (W)

t: thôøi gian (s)

U: hieäu ñieän theá (V)

I: cöôøng ñoä doøng

ñieän (A)


“Nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän

vôùi bình phöông cöôøng ñoä doøng ñieän, tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû vaø thôøi gian

doøng ñieän chaïy qua”

Coâng thöùc: Q = I2.R.t vôùi:

Neáu nhieät löôïng Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì ta coù coâng thöùc: Q =

0,24.I2.R.t

C- BAØI TAÄPI- HEÄ THOÁNG COÂNG THÖÙC

1- Ñònh luaät OÂm: RUI =

⇒ R.IU = vaø IUR =

2- Ñieän trôû daây daãn: Sl.R ρ=

⇒ ρ= S.Rl ; R

l.S ρ= ; lS.R=ρ

* Heä thöùc so saùnh ñieän trôû cuûa hai daây daãn: 1

2

2

1

2

1

2

1SS.

ll.

RR

ρρ

=

* Löu yù ñôn vò: 262 m10.1mm1 −=

3- Ñònh luaät OÂm cho ñoaïn maïch coù caùc ñieän trôû maéc noái tieáp

a. Cöôøng ñoä doøng ñieän: 321 IIII ===

b. Hieäu ñieän theá: 321 UUUU ++=

c. Ñieän trôû töông ñöông: 321tñ RRRR ++=

* Heä thöùc: 2

1

2

1RR

UU

=

4- Ñònh luaät OÂm cho ñoaïn maïch coù caùc ñieän trôû maéc song song

a. Cöôøng ñoä doøng ñieän: 321 IIII ++=

b. Hieäu ñieän theá: 321 UUUU ===

c. Ñieän trôû töông ñöông: 321tñ R1

R1

R1

R1 ++=

* Neáu hai ñieän trôû maéc song song thì:


Q: nhieät löôïng toûa ra

(J)

I: cöôøng ñoä doøng

ñieän (A)

R: ñieän trôû ()

t: thôøi gian (s)


21

21tñ RR

R.RR+

=

* Heä thöùc: 1

2

2

1RR

II

=

5- Coâng suaát ñieän

P = U.I vaø P = I2.R ; P = RU2

6- Coâng doøng ñieän (ñieän naêng tieâu thuï)

A = P.t hay A = U.I.t 7- Ñònh luaät Jun-Lenxô

Q = I2.R.t

* neáu Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì:

Q = 0,24.I2.R.t

* Coâng thöùc tình nhieät löôïng vaät thu vaøo khi noùng leân: Q = m.c (t2 – t1)

(t1: nhieät ñoä ban ñaàu ; t2: nhieät ñoä sau)8- Nhöõng heä quaû:

+ Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc noái tieáp:

2

1

2

1

2

1

2

1

2

1RR

UU

QQ

PP

AA

====

+ Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc song song:

1

2

2

1

2

1

2

1

2

1RR

II

QQ

PP

AA

====

+ Hieäu suaát:%100.

QQ

%100.PP

%100.AA

Htp

ci

tp

ci

tp

ci ===

+ Maïch ñieän goàm caùc ñieän trôû maéc noái tieáp hay song song:

P = P1 + P2 + ..... + Pn

II- MOÄT SOÁ ÑEÀ BAØI TAÄP

1. Töï luaän:

Baøi 1: Moät daây daãn baèng nikeâlin coù chieàu daøi 100m, tieát dieän 0,5mm2

ñöôïc maéc vaøo nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 120V.

1/ Tính ñieän trôû cuûa daây.



2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây.Höôùng daãn 262 m10.5,0mm5,0S −==

1/ Ñieän trôû cuûa daây: Ω==ρ=−

− 8010.5,0

100.10.4,0SlR 6

6

2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây: A5,180

120RUI ===

Baøi 2: Moät ñoaïn maïch goàm ba ñieän trôû R1 = 3Ω ; R2 = 5Ω ; R3 = 7Ω ñöôïc

maéc noái tieáp vôùi nhau. Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch laø U = 6V.

1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch.

2/ Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû.Höôùng daãn

1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: 321tñ RRRR ++= = 3 + 5 + 7 = 15Ω

2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính: A4,0156

RUItñ

===

Maø maéc noái tieáp neân I baèng nhau. Neâu ta coù hieäu ñieän theá hai ñaàu moãi

ñieän trôû laø:V2,13.4,0R.IU 11 ===

V25.4,0R.IU 22 ===V8,27.4,0R.IU 33 ===

Baøi 3: Cho ba ñieän trôû R1 = 6Ω ; R2 = 12Ω ; R3 = 16Ω ñöôïc maéc song song

vôùi nhau vaøo hieäu ñieän theá U = 2,4V

1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch.

2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính vaø qua töøng ñieän trôû.Höôùng daãn

1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch:

4815

161

121

61

R1

R1

R1

R1

321tñ=++=++= Ω==⇒ 2,3

1548Rtñ

2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính:A75,0

2,34,2

RUItñ

===



Vì maéc song neân U baèng nhau. Neân cöôøng ñoä doøng ñieän qua töøng ñieän

trôû laø:

A4,064,2

RUI

11 === A2,0

124,2

RUI

22 ===

A15,016

4,2RUI

33 ===

Baøi 4: Cho maïch ñieän nhö hình veõ:

Höôùng daãn

1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3: Ω=+

=+

= 61015

10.15RR

R.RR

32

323,2

Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: +=+= 30RRR 3,21tñ 6 = 36Ω

2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính: A67,03624

RUI

tñ

AB ===

Maø: A67,0III 3,21 ===

Ta coù: V46.67,0R.IU 3,23,23,2 ===

Vì R2 // R3 neân U2 = U3 = U2,3. Ta coù:

A27,0154

RU

I2

3,22 ===

A4,0104

RU

I3

3,23 ===

3/ t = 5 ph = 300s

Coâng doøng ñieän laø:A = UAB.I.t = 24. 0,67. 300 = 4 824J



R1

R2

R3

A B

R1

R2

R3

A B

Vôùi: R1 = 30Ω ; R2 = 15Ω ; R3 = 10Ω vaø UAB = 24V.

1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.

2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû.

3/ Tính coâng cuûa doøng ñieän sinh ra trong ñoaïn maïch

trong thôøi gian 5 phuùt.

Vôùi R1 = 6Ω ; R2 = 2Ω ; R3 = 4Ω cöôøng ñoä doøng ñieän qua

maïch chính laø I = 2A.

1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.

2/ Tính hieäu ñieän theá cuûa maïch.

3/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän vaø coâng suaát toûa nhieät

treân töøng ñieän trôû.


Höôùng daãn

1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3 laø: Ω=+=+= 642RRR 323,2

Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: Ω=+

=+

= 366

6.6RR

R.RR

3,21

3,21tñ

2/ Hieäu ñieän theá cuûa maïch: V63.2R.IU tñAB ===

Ta coù: 3,21AB UUU == = 6V. Neân ta coù:

A166

RUI

1

11 ===

A166

RU

III3,2

3,23,232 =====

Coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû:

P1 = W66.1R.I 21

21 ==

P2 = W22.1R.I 22

22 ==

P3 = W44.1R.I 23

23 ==

Baøi 6 Coù hai boùng ñeøn ghi 110V-75W vaø 110V-25W.

a. So saùnh ñieän trôû cuûa hai boùng ñeøn treân?

b. Maéc noái tieáp hai boùng ñeøn treân vaøo maïng ñieän 220V thì ñeøn naøo

saùng hôn? Vì sao?

c. Maéc song song hai boùng vôùi nhau. Muoán hai ñeøn saùng bình thöôøng khi

maéc heä hai boùng vaøo maïng ñieän 220V thì phaûi duøng theâm moät bieán

trôû coù giaù trò baèng bao nhieâu? Ñeøn naøo saùng hôn?

H.daãn: a.Töø coâng thöùc: P = U2/R⇒ R = U2/P ⇒ R1 ≈ 161,3Ω; R2 = 484Ω.

Laäp tæ soá vaø tính ñöôïc R2 = 3R1



b. Ñ1ntÑ2 neân cöôøng ñoä doøng ñieän qua hai ñeøn nhö nhau; coâng suaát

thöïc teá cung caáp P = I2R neân ñeøn naøo coù ñieän trôû lôùn hôn thì ñeøn ñoù

saùng hôn vaø do ñoù ñeøn 2 saùng hôn ñeøn 1.

c. Veõ sô ñoà maïch ñieän

Tính I1ñm vaø I2ñm cuûa hai ñeøn .

Vì caùc ñeøn saùng bình thöôøng neân Uñ = Uñm = 110V, Iñ1 = I1ñm = 75/110A, Iñ2 =

I2ñm = 25/110A;

Pñ1 = P1ñm = 75W, Pñ2 = P2ñm = 25W

Neân Ub = U – Uñ = 220 -110 = 110V; Ib = Iñ1 + Iñ2 = 100/110A

Suy ra ñieän trôû cuûa bieán trôû khi ñoù laø: Rb = b

b

R

U= 121Ω

Vaø Pñ1 > Pñ2 = P2ñm = 25W. Vaäy, ñeøn 1 saùng hôn ñeøn 2.

Baøi 7 Coù hai boùng ñeøn Ñ1 coù ghi 6V- 4,5W vaø Ñ2 coù ghi 3V-1,5W.

a)Coù theå maéc noái tieáp hai ñeøn naøy vaøo hieäu ñieän theá

U = 9V ñeå chuùng saùng bình thöôøng ñöôïc khoâng? Vì sao?

b)Maéc hai boùng ñeøn naøy cuøng vôùi moät bieán trôû vaøo moät

hieäu ñieän theá U = 9V nhö sô ñoà hình veõ. Phaûi ñieàu

chænh bieán trôû coù ñieän trôû laø bao nhieâu ñeå hai ñeøn saùng bình

thöôøng?

H.Daãn: a. Khoâng vì hai ñeøn coù cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc khaùc

nhau:

I1 = 1

1

U

P= 0,75A ; I2 =

2

2

U

P= 0,5A

b. Khi ñeøn Ñ1 vaø ñeøn Ñ2 saùng bình thöôøng thì doøng ñieän chaïy qua

bieán trôû coù cöôøng ñoä laø:

Ib = I1 – I2 = 0,25A

Phaûi ñieàu chænh bieán trôû coù ñieän trôû laø:


Ñ1

Ñ2

Ñ

1

Ñ

2

R

b


Rb = U2/Ib = 12Ω

Baøi 8: Moät beáp ñieän coù ghi 220V – 1000W ñöôïc söû duïng vôùi hieäu ñieän

theá 220V ñeå ñun soâi 2,5lít nöôùc ôû nhieät ñoä ban ñaàu laø 20oC thì maát moät

thôøi gian laø 14phuùt 35 giaây.

1/ Tính hieäu suaát cuûa beáp. Bieát nhieät dung rieâng cuûa nöôùc laø 4200J/kg.K.

2/ Moãi ngaøy ñun soâi 5lít nöôùc ôû ñieàu kieän nhö treân thì trong 30 ngaøy seõ

phaûi traû bao nhieâu tieàn ñieän cho vieäc ñun nöôùc naøy. Cho bieát giaù 1kWh ñieän

laø 800ñoàng.Höôùng daãn

Vì beáp ñöôïc söû duïng ôû hieäu ñieän theá 220V ñuùng vôùi hieäu ñieän theá ñònh

möùc cuûa beáp neân coâng suaát ñieän cuûa beáp laø 1000W.

1/ Nhieät löôïng cung caáp cho nöôùc: t.c.mQ1 ∆= (vôùi C8020100t o=−=∆ )

= 2,5. 4200. 80 = 840 000J

Nhieät löôïng beáp toûa ra:Q = I2.R.t = P.t (vôùi t = 14ph 35s = 875s)= 1000. 875 = 875

000J

Hieäu suaát cuûa beáp: %96%100.875000840000%100.

QQH 1 ===

2/ Nhieät löôïng beáp toûa ra moãi ngaøy luùc baây giôø:

Q’ = 2Q = 2. 875000 = 1750000J (vì 5l = 2. 2,5l)

Ñieän naêng tieâu thuï trong 30 ngaøy:

A = Q’.30 = 1750000. 30 = 52500000J = 14,6kWh

Tieàn ñieän phaûi traû:T = 14,6. 800 = 11680 ñoàng.

Baøi 9: Moät hoä gia ñình coù caùc duïng cuï ñieän sau ñaây: 1 beáp ñieän 220V –

600W; 4 quaït ñieän 220V – 110W; 6 boùng ñeøn 220V – 100W. Taát caû ñeàu ñöôïc

söû duïng ôû hieäu ñieän theá 220V, trung bình moãi ngaøy ñeøn duøng 6 giôø, quaït

duøng 10 giôø vaø beáp duøng 4 giôø.

1/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi duïng cuï.



2/ Tính ñieän naêng tieâu thuï trong 1 thaùng (30 ngaøy) vaø tieàn ñieän phaûi traû

bieát 1 kWh ñieän giaù 800 ñoàng.Höôùng daãn

1/ Vì taát caû duïng cuï ñeàu ñöôïc söû duïng ñuùng vôùi hieäu ñieän theá ñònh möùc

neân coâng suaát ñaït ñöôïc baèng vôùi coâng suaát ghi treân moãi duïng cuï. Neân ta

coù:

A72,2220600

UP

II.UP bbbb ===⇒=

Töông töï tính ñöôïc: Iñ = 0,45A vaø Iq = 0,5A

2/ Ñieän naêng tieâu thuï cuûa moãi duïng cuï trong 1 thaùng:

Ab = 1. Pb.t = 1. 0,6. 4. 30 = 72kWh

Aq = 4. Pq.t = 4. 0,11. 10. 30 = 108kWh

Añ = 6. Pñ.t = 6. 0,1. 6. 30 = 132kWh

Toång ñieän naêng tieâu thuï:A = Ab + Aq + Añ = 312kWh

Tieàn ñieän phaûi traû: T = 312. 800 = 249600 ñoàng


Höôùng daãn

a/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3 :Ω=

+=

+= 57,8

152015.20

RRR.R

R32

323,2

Ñieän trôû töông ñöông cuûa caû maïch Ω=+=+= 57,1257,84RRR 3,21

b/ Hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN V14,2557,12.2R.IUMN ===

Soá chæ cuûa voân keá V14,1757,8.2R.IU 3,23,2 ===

c/ Hieäu ñieän theá hai ñaàu R1 U1 = UMN – U2,3 = 25,14 – 17,14 = 8V

Coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû


R1

R2

R3

A

V

– +M N

Ampe keá coù ñieän trôû khoâng ñaùng keå, voân keá coù ñieän trôû raát

lôùn.

Bieát R1 = 4Ω ; R2 = 20Ω ; R3 = 15Ω . Ampe keá chæ 2A.

a/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.

b/ Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN vaø soá chæ cuûa voân keá.

c/ Tính coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû.


P1 = W164

8RU 2

1

21 ==

P2 = W69,142014,17

RU 2

2

23,2 ==

P3 = W58,191514,17

RU 2

3

23,2 ==

d/ t = 3ph = 180s

Nhieät löôïng toûa ra treân toaøn maïch J4,9050180.57,12.2t.R.IQ 22 ===

Tính baèng calo: Q = 0,24. 9050,4 = 2172 calBµi tËp thªm

Bµi tËp vÒ ®Þnh luËt «m – ®o¹n m¹ch nèi tiÕp – song song

Bµi 1 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , biÕt ampe kÕ chØ 0,9 A , v«n kÕ chØ 27 V . a, TÝnh ®iÖn trë R . b, Sè chØ cña ampe kÕ vµ v«n kÕ thay dæi nh thÕ nµo nÕu thay ®iÖn trë R b»ng mét ®iÖn trë R b»ng mét ®iÖn trë R’ = 15 Ω .

Bµi 2 : Cho hai ®iÖn trë R1 = 20 Ω vµ R2 = 30 Ω m¾c nèi tiÕp nhau . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña m¹ch ®iÖn . Bµi 3 : M¹ch ®iÖn cã hai ®iÖn trë R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp , biÕt r»ng R2 = 25 Ω , HiÖu ®iÖn thÕ cña R1 lµ 24 V , dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch lµ 0,6 A . a, TÝnh ®iÖn trë R1 , tõ ®ã suy ra hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch . b, Gi÷ nguyªn hiÖu ®iÖn thÕ cña nguån , thay R1 bëi Rx th× dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch lµ 0,75 A . TÝnh Rx vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña R1 .. Bµi 4 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . Hai bãng ®Ìn §1 vµ §2 cã ®iÖn trë lÇn lît lµ 12 Ω vµ 48 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ cña hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ 36 V . a, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua c¸c bãng ®Ìn kh K ®ãng . b, NÕu trong m¹ch chØ sö dông bãng ®Ìn §1 th× cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ bao nhiªu .

Bµi 5 Cho hai bãng ®Ìn lo¹i 24V – 0,8A vµ 24V – 1,2A .


V

A

R

+ −

§1

§2

+−

K


a, M¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn víi nhau vµo hiÖu ®iÖn thÕ 48 V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua hai ®Ìn vµ nªu nhËn xÐt vÒ ®é s¸ng cña mçi bãng ®Ìn . b, §Ó hai bãng ®Ìn s¸ng b×nh thêng th× ph¶i m¾c chóng nh thÕ nµo ? HiÖu ®iÖn thÕ sö dông lµ bao nhiªu v«n ?

Bµi 6 : Chøng minh r»ng ®iÖn trë t¬ng ®¬ng trong ®o¹n m¹ch ®iÖn cã n ®iÖn trë m¾c song song lu«n nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh phÇn . Bµi 7 : Cho 3 ®iÖn trë R1 = 12 Ω , R2 = 18 Ω , R3 = 24 Ω m¾c song song vµo m¹ch cã hiÖu ®iÖn thÕ U thÊy dßng ®iÖn ch¹y qua R1 lµ 0,5 A . Bµi 8 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ trong ®ã R2 = 3R1 . BiÕt v«n kÕ chØ 24 V ampe kÕ A1 chØ 0,6 A . a, TÝnh R1 , R2 vµ ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch . b, T×m sè chØ cña ampe kÕ A .

Bµi 9 : BiÕt ®iÖn trë R1 = 25 Ω chÞu ®îc cêng ®é dßng ®iÖn tèi ®a lµ 0,5 A cßn ®iÖn trë R2 = 36 Ω chÞu ®îc cêng ®é dßng ®iÖn tèi ®a lµ 0,75 A . Ngêi ta m¾c hai ®iÖn trë nµy song song víi nhau vµo hai ®iÓm A vµ B . Hái ph¶i ®Æt vµo hai ®Çu AB mét hiÖu ®iÖn thÕ tèi ®a lµ bao nhiªu ®Ó kh«ng cã ®iÖn trë nµo háng . Bµi 10 : Cho m¹ch ®iÖn nhh×nh vÏ BiÕt v«n kÕ chØ 84 V , ampe kÕ chØ 4,2 A , ®iÖn trë R1 = 52,5 Ω .T×m sè chØ cña c¸c ampe kÕ A1

, A2 vµ tÝnh ®iÖn trë R2 .

Bµi 11 : Cho bãng ®Ìn lo¹i 12 V – 0,4 A vµ 12 V – 0,8 A . a, C¸c kÝ hiÖu 12 V – 0,4 A vµ 12 V – 0,8 A cho biÕt ®iÖu g× ? b, TÝnh ®iÖn trë cña mçi bãng vµ cho biÕt ®Ó hai bãng s¸ng b×nh thêng th× ph¶I m¾c chóng nh thÕ nµo vµ sö dông hiÖu ®iÖn thÕ lµ bao nhiªu ?


A

A

1

R1

R2

V

A

A

1A

2 V

+ −R

1

R1


Bµi 12 : Cho ba ®iÖn trë R1 , R2 , R3 m¾c song song víi nhau . BiÕt R1 = 2R2 = 3R3 . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ 60 V , cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh lµ 9 A . TÝnh dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë vµ gi¸ trÞ çc ®iÖn trë trong m¹ch .

Bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch hçn hîp

Bµi 1 : Cho 4 ®iÖn trë R1 = 20 Ω , R2 = 30 Ω , R3 = 10 Ω , R4 = 40 Ω ®îc m¾c vµo nguån cã hiÖu ®iÖn thÕ 24 V cã s¬ ®å nh h×nh vÏ . a, Çc ®iÖn trë nµy ®îc m¾c víi nhau nh thÕ nµo ? b, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng lÇn lît cña çc ®o¹n m¹ch MN , NP vµ MP .

c, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh . d, TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch MN vµ NP . e, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë R1 , R2 , R3 , R4 .

Bµi 2 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 60 V . BiÕt R1 = 3R2 vµ R3 = 8 Ω . Sè chØ cña ampe kÕ A lµ 4 A . TÝnh dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë R1 vµ R2 vµ gi¸ trÞ çc ®iÖn trë R1 vµ R2 .

Bµi 3 : Cho s¬ ®å m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . . BiÕt R1 = 4 Ω , R2 = 6 Ω , R3 = 15 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 36 V . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch . b, T×m sè chØ cña ampe kÕ A vµ tÝnh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu çc ®iÖn trë R1 , R2

Bµi 4 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = 12 Ω , R2 = 18 Ω , R3 = 20 Ω . RX

cã thÓ thay ®æi ®îc . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 45 V . a, Cho RX = 25 Ω . TÝnh ®iÖn trë


M N P

R1

R4

R3

R2

AM N

R1

R2

R3

AA B

+ −R1

R2

R3

A B

R1

R2

R3

RX


t¬ng ®¬ng cña m¹ch vµ cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh . b, §Þnh gi¸ trÞ RX ®Ó cho cêng ®é dßng ®iÖn qua RX nhá h¬n 2 lÇn cêng ®é dßng ®iÖn qua ®iÖn trë R1 .

Bµi 5: Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . Trong ®ã R1 = 15 Ω , R2 = 3 Ω , R3 = 7 Ω , R4 = 10 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ UAB = 35 V . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®-¬ng cña toµn m¹ch . b, T×m cêng ®é dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë . c, TÝnh çc hiÖu ®Ön thÕ UAC vµ UAD Bµi 6 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . R1 = 12 Ω , R2 = 16 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 56 V . a, K ng¾t . T×m sè chØ cña ampe kÕ . b, K ®ãng , cêng ®é dßng ®iÖn qua R2

chØ b»ng mét nöa cêng ®é dßng ®iÖn qua R3 . TÝnh R3 vµ sè chØ cña ampe kÕ khi ®ã . Bµi 7 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = R2 = R3 =10 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ UAB = 30 V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi ®iÖn trë trong hai trêng hîp . a, Kho¸ K ng¾t . b, Kho¸ K ®ãng .

Bµi 8 : Cã ba ®iÖn trë R1 = R2 = R3 = 30 Ω . Hái cã mÊy çch m¾c c¶ ba ®iÖn trë nµy vµo m¹ch ? VÏ s¬ ®å çc çch m¾c ®ã vµ tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mçi ®o¹n m¹ch trªn . Bµi 9 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , cã hai c«ng t¾c K1 vµ K2 . Çc ®iÖn trë R1 = 12,5 Ω , R2 = 4 Ω , R3 = 6 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 48,5 V . a, K1 ®ãng , K2 ng¾t . T×m dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë .


R1

R4

R3

R2 D

CBA

AM NKR

2

R1

R1

R2

R3

K

M N

R4

R3

R2

K1

K2

NM

R1


b, K1 ng¾t , K2 ®ãng . Cêng ®é dßng ®iÖn qua R4 lµ 1 A . TÝnh R4

c, K1 vµ K2 cïng ®ãng , tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña c¶ m¹ch , tõ ®ã suy ra c-êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh . Bµi 10 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = 8 Ω , R2 = 10 Ω , R3 = 12 Ω , R4 cã thÓ thay ®æi ®îc . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 45 V . a, §iÖn trë R4 nhËn gi¸ trÞ bao nhiªu ®Ó cêng ®é dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë trong m¹ch ®Òu b»ng nhau .

b, Cho R4 = 24 Ω . T×m dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë vµ tÝnh çc hiÖu ®iÖn thÕ UAC , UAD , UDC . Bµi 11 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . Trong ®ã ®iÖn trë R2 = 20 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ UMN = 60 V . BiÕt khi K1 ®ãng , K2 ng¾t , ampe kÕ A chØ 2 A . Cßn khi K1

ng¾t , K2 ®ãng th× ampe kÕ A chØ 3 A . T×m dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë vµ sè chØ cña ampe kÕ A khi c¶ hai kho¸ K1 vµ K2 cïng ®ãng .

Bµi 12 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = 15 Ω , R2 = R 3 = 20 Ω , R4 = 10 Ω . Ampe kÕ A chØ 5 A . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña toµn m¹ch . b, T×m çc hiÖu ®iÖn thÕ UAB , UAC .

Bµi 13 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = R2 = R4 = 2R3 = 30 Ω .HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 72 V .TÝnh çc hiÖu ®iÖn thÕ UAC vµ UAD . Bµi 14 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = 10 Ω , R2 = 3R3 . Ampe kÕ


A B

R1

R2

R3

R4

C

D

AM N

K1

K2

R1

R2

R3

A

R1

R4

R3

R2

A BC

R4

R3

R2

R1

DC BA

A

1 A

3

A

2

R1

R3

R2

CBA


A1 chØ 4 A a, T×m sè chØ çc ampe kÕ A2 vµ A3

. b, HiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu R3 lµ 15 V . TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch

Bµi 15 : Cho ®o¹n m¹ch gåm ba bãng ®Ìn m¾c nh h×nh vÏ . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®©u ®o¹n m¹ch lµ UAB = 16,8 V . Trªn çc bãng ®Ìn cã ghi §1 : 12V – 2A , §2 : 6V – 1,5A , §3 : 9V – 1,5A . a, TÝnh ®iÖn trë cña mçi bãng ®Ìn .

b, NhËn xÐt vÒ ®é s¸ng cña mçi bãng ®Ìn so víi khi chóg ®îc sö dông ë ®óng hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc .Bµi 16 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . §Ìn § lo¹i 24V – 2,5A , R1 = 6 Ω , R2 = 4 Ω . CÇn ®Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ b»ng bao nhiªu ®Ó ®Ìn § s¸ng b×nh thêng .

Bµi tËp vÒ ®iÖn trë cña d©y dÉn

Bµi 1 : Mét cuén d©y dÉn cã chiÒu dµi 150 m . Khi ®Æt hiÖu ®iÖn thÕ 24 V vµo hai ®Çu cuén d©y nµy th× th× cêng ®é dßng ®iÖn lµ 0,8 A . a, TÝnh ®iÖn trë cña cuén d©y . b, TÝnh ®iÖn trë trªn mçi mÐt chiÒu dµi cña cuén d©y nã trªn . Bµi 2 : Hai ®o¹n d©y dÉn lµm cïng chÊt , cïng tiÕt diÖn vµ cã chiÒu dµi lµ l1 vµ l2 . LÇn lît ®Æt vµo hai ®Çu mçi ®o¹n d©y cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ th× cêng ®é dßng ®iÖn qua chóng t¬ng øng lµ I1 vµ I2 . BiÕt I1 = 0,25I2 . H·y so s¸nh çc chiÒu dµi l1 vµ l2 . Bµi 3 : Hai d©y dÉn cïng chÊt , cïng tiÕt diÖn , d©y thø nhÊt dµi 25 m cã ®iÖn trë R1 vµ d©y thø hai dµi 100 m cã ®iÖn trë R2 .

a, TÝnh tû sè 2

1

R

R


§3

§2

§1

M

BA

§

R2

R1

C

BA


b, NÕu ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn thø nhÊt hiÖu ®iÖn thÕ U1 , vµo hai ®Çu d©y dÉn thø hai hiÖu ®iÖn thÕ U2 th× cêng ®é dßng ®iÖn qua c¸c d©y dÉn t¬ng

øng lµ I1 vµ I2 . BiÕt U1 = 2,5U2 . H·y t×m tû sè 1

2

I

I

Bµi 4 : Cho hai d©y dÉn b»ng nh«m , cã cïng tiÕt diÖn . D©y thø nhÊt dµi 42 m cã ®iÖn trë R1 , d©y dÉn thø hai cã chiÒu dµi l2 vµ ®iÖn trë R2 . M¾c nèi tiÕp hai cuén d©y víi nhau vµ ®Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ U th× hiÖu ®iÖn thÕ U2 ë hai ®Çu ®o¹n d©y thø hai gÊp 5 lÇn hiÖu ®iÖn thÕ U1 gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y thø nhÊt . TÝnh chiÒu dai cña ®o¹n d©y thø hai . Bµi 5 : §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n d©y lµm b»ng hîp kim cã chiÒu dµi l , tiÕt diÖn S1

= 0,2mm2 mét hiÖu ®iÖn thÕ 32 V th× dßng ®iÖn qua d©y lµ I1 = 1,6 A . NÕu còng ®Æt mét hiÖu ®iÖn thÕ nh vËy vµo hai ®Çu mét ®o¹n d©y thø hai còng lµm b»ng hîp kim nh trªn , cïng chiÒu dµi l nhng cã tiÕt diÖn S2 th× dßng ®iÖn qua d©y thø hai I2 = 3,04 A . TÝnh S2 . Bµi 6 : §iÖn trë suÊt cña constantan lµ 60,5.10 .m−ρ = Ω a, Con sè 60,5.10 .m−ρ = Ω cho biÕt ®iÒu g× ? b, TÝnh ®iÖn trë cuÈ d©y dÉn constantan dµi l = 20 m vµ cã tiÕt diÖn ®Òu S = 0,4 mm2 . Bµi 7 : §Æt vµo hai ®Çu cuén d©y dÉn mét hiÖu ®iÖn thÕ U = 17 V th× cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y lµ I = 5 A . BiÕt cuän d©y ®ång dµi 300 m vµ cã tiÕt diÖn 1,5 mm2 . Hái cuén d©y dÉn lµ b»ng chÊt g× ? Bµi 8 : Mét ®o¹n d©y ®ång dµi 140 m cã tiÕt diÖn trßn , ®êng kÝnh 1,2 mm . TÝnh ®iÖn trë cña d©y biÕt ®iÖn trë suÊt cña ®ång lµ 1,7.10 – 8 Ω .m vµ lÊy

3,14π = . Bµi 9 : Mét cuén d©y b»ng ®ång dµi 148 m vµ tiÕt diÖn S = 1,2 mm2 . a, TÝnh ®iÖn trë cña cuén d©y b, C¾t cuén d©y trªn ra lµm hai ®o¹n , ®o¹n thø nhÊt dµi gÊp hai lÇn ®o¹n thø hai , sau ®ã m¾c lÇn lît chóng vµo hai cùc cña nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ U = 2,8 V . TÝnh dßng ®iÖn qua mçi cuén d©y . Bµi 10 : Hai bãng ®Ìn cã ®iÖn trë lÇn lît lµ R1 = 8Ω vµ R2 = 12Ω m¾c song song vµo hiÖu ®iÖn thÕ 8,232V nh h×nh vÏ . D©y nèi tõ hai ®Ìn ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ nµy lµ d©y ®ång cã chiÒu dµi tæng céng lµ 54 m vµ tiÕt diÖn 0,85 mm2 . a, TÝnh ®iÖn trë cña m¹ch . b, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®Ìn . Bµi 11 : Mét biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ Rb = 75 Ω lµm b»ng d©y dÉn hîp kim Nikªnin cã tiÕt diÖn 1,6 mm2 . a, TÝnh chiÒu dµi cña d©y dÉn ding lµm biÕn trë nµy .


U R2

R1


b, Mét bãng ®Ìn khi s¸ng b×nh thêng cã ®iÖn trë lµ R1 = 20 Ω vµ dßng ®iÖn qua ®Ìn khi ®ã lµ 0,75 A . M¾c bãng ®Ìn nèi tiÕp víi biÕn trë nãi trªn vµo hiÖu ®iÖn thÕ 30 V . Hái ph¶i ®iÒu chØnh biÕn trë cã trÞ sè ®iÖn trë R2 b»ng bao nhiªu ®Ó ®Ìn s¸ng b×nh thêng ? Bµi 12 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , trªn bãng ®Ìn cã ghi 12V – 0,6A . HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm A vµ B ®îc gi÷ kh«ng ®æi 18 V a, BiÕt ®Ìn s¸ng b×nh thêng . TÝnh ®iÖn trë cña biÕn trë khi ®ã . b, DÞch chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë sao cho ®iÖn trë cña biÕn trë t¨ng 2 lÇn so víi gi¸ trÞ ban ®Çu . Hái khi ®ã cêng ®é dßng ®iÖn qua biÕn trë lµ bao nhiªu ? Cêng ®é s¸ng cña bãng ®Ìn nh thÕ nµo ? Bµi 13 : Hai d©y dÉn b»ng Nikªnin vµ Constantan cã chiÒu dµi vµ tiÕt diÖn b»ng nhau m¾c nèi tiÕp vµ m¾c vµo m¹ch cã hiÖu ®iÖn thÕ 24 V th× dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch lµ 1,5 A . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch . b, TÝnh ®é lín ®iÖn trë cña mçi d©y . c, TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mçi d©y . Bµi 14 : Trªn mét biÕn trë co ch¹y cã ghi 25Ω - 1A . a, Con sè 25Ω - 1A cho biÕt ®iÒu g× ? HiÖu diÖn thÕ lín nhÊt ®îc phÐp ®Æt lªn hai ®Çu d©y cè ®Þnh cña biÕn trë lµ bao nhiªu ? b, BiÕn trë ®îc lµm b»ng d©y dÉn hîp kim nicr«m cã chiÒu dµi 24 m . TÝnh tiÕt diÖn cña d©y dÉn dïng ®Ó lµm biÕn trë ®ã . Bµi 15 : Mét biÕn trë con ch¹y cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ 50 Ω . D©y ®iÖn trë cña biÕn trë lµ mét d©y hîp kim nicr«m cã tiÕt diÖn 0,11 mm2 vµ ®îc quÊn ®Òu xung quanh mét lâi sø trßn cã ®êng kÝnh 2,5 cm . a, TÝnh sè vßng d©y cña biÕn trë nµy . b, BiÕt cêng ®é dßng ®iÖn lín nhÊt mµ d©y nµy cã thÓ chÞu ®îc lµ 1,8 A . Hái cã thÓ ®Æt vµo hai ®Çu d©y cè ®Þnh cña biÕn trë mét hiÖu ®iÖn thÕ lín nhÊt lµ bao nhiªu ®Ó biÐn trë kh«ng bÞ háng . Bµi 16 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ AB lµ mét biÕn trë cã con ch¹y C . Lóc ®Çu ®Èy con ch¹y C vÒ s¸t ®iÓm B ®Ó biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt . a, Khi dÞch chuyÓn con ch¹y C vÒ phÝa A th× ®é s¸ng cña bãng ®Ìn thay ®æi nh thÕ nµo ? Gi¶i thÝch ? b, BiÕt ®iÖn trë cña bãng ®Ìn lµ R® = 18 Ω . §iÖn trë toµn phÇn cña biÕn trë lµ 42 Ω vµ con ch¹y C ë chÝnh gi÷a AB . HiÖu ®iÖn thÕ do nguån


Rx §

A B

C

BA§


cung cÊp lµ 46,8V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua ®Ìn khi ®ã Bµi 17 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , trong ®ã bãng ®Ìn cã hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc lµ 24 V vµ cêng ®é dßng ®iÖn ®Þnh møc lµ 0,6 A , ®îc m¾c víi mét biÕn trë con ch¹y ®Ó sö dông víi nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi 30 V . a, §Ó dÌn s¸ng b×nh thêng th× ph¶i ®iÒu chØnh biÕn trë lµ bao nhiªu ? b, NÕu biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ 40 Ω th× khi ®Ìn s¸ng b×nh thêng dßng ®iÖn ch¹y qua bao nhiªu phÇn tr¨m (%) tæng sè vßng d©y cña biÕn trë . Bµi 18 : Hai bãng ®Ìn cã hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc lµ U1 = 12 V , U2 = 24 V . Khi s¸ng b×nh thêng cã ®iÖn trë t¬ng øng lµ R1 = 6Ω vµ R2 = 4Ω . cÇn m¾c hai bãng nµy víi mét biÕn trë vµo hiÖu ®iÖn thÕ U = 36 V ®Ó hai ®Ìn s¸ng b×nh th-êng . a, VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn . b, TÝnh ®iÖn trë cña biÕn trë khi ®ã .Bµi tËp vÒ §iÖn n¨ng, c«ng vµ c«ng suÊt. §Þnh luËt Jun – Len-x¬ Bµi 1 : Trªn mét bãng ®Ìn cã ghi 220V – 75W a, Con sè 220V – 75W cho biÕt ®iÒu g× ? b, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua bãng ®Ìn nµy khi ®Ìn s¸ng b×nh thêng vµ ®iÖn trë cña ®Ìn khi ®ã . Bµi 2 : Mét häc sinh cho r»ng ®Ó tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng nªn chän nh÷ng thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt rÊt nhá ®Ó sö dông vµ chØ sö dông trong thêi gian ng¾n . Theo em ý kiÕn nh vËy cã hîp lÝ kh«ng ? Bµi 3 : Bãng ®Ìn trßn thêng ®îc sö dông trong gia ®×nh cã ghi 220V – 60W . Nhng trªn thùc tÕ , v× nhiÒu lÝ do mµ hiÖu ®iÖn thÕ sö dông thêng chØ vµo kho¶ng 210 V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua ®Ìn khi ®ã ? §Ìn cã s¸ng bÝnh th-êng kh«ng ? V× sao ? Bµi 4 : Trªn mét bµn lµ cã ghi 110V – 220W vµ trªn bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi 110V – 75W a, TÝnh ®iÖn trë cña bµn lµ vµ cña bãng ®Ìn . b, Cã thÓ m¾ nèi tiÕp bµn lµ vµ bãng ®Ìn nµy vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V ®îc kh«ng t¹i sao ? Bµi 5 : Mét bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi 220V – 100W vµ mét bµn lµ cã ghi 220V – 400W cïng ®îc m¾c vµo æ lÊy ®iÖn 220V ë gia ®×nh . a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch nµy . b, H·y chøng tá r»ng c«ng suÊt P cña ®o¹n m¹ch b»ng tæng c«ng suÊt cña ®Ìn vµ cña bµn lµ ?


A

§NM

B


Bµi 6 : Trªn hai bãng ®Ìn cã ghi 110V – 60W vµ 110V – 75W . a, BiÕt r»ng d©y tãc cña hai bãng ®Ìn nµy ®Òu b»ng V«nfram vµ cã tiÕt diÖn b»ng nhau . Hái d©y tãc cña ®Ìn nµo cã ®é dµi lín h¬n vµ lín h¬n bao nhiªu lÇn ? b, Cã thÓ m¾c hai bãng ®Ìn nµy nèi tiÕp víi nhau vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V ®-îc kh«ng ? t¹i sao ? Bµi 7 : Trªn mét Êm ®iÖn cã ghi 220V – 770W . a, TÝnh cêng dä dßng ®iÖn ®Þnh møc cña Êm ®iÖn . b, TÝnh ®iÖn trë cña Êm ®iÖn khi ho¹t ®éng b×nh thêng . c, Dïng Êm nµy ®Ó nÊu níc trong thêi gian 30 phót ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V . TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña Êm . Bµi8 : Mét bÕp ®iÖn ho¹t ®éng liªn tôc trong 1,5 giê ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V . Khi ®ã sè chØ cña c«ng t¬ ®iÖn t¨ng thªm 2 sè . TÝnh ®iÖn n¨ng mµ bÕp ®iÖn sö dông , c«ng suÊt cña bÕp ®iÖn vµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua bÕp trong thêi gian trªn . Bµi 9 : Trªn nh·n cña mét ®éng c¬ ®iÖn cã ghi 220V – 850W . a, TÝnh c«ng cña dßng ®iÖn thùc hiÖn trong 45 phót nÕu ®éng c¬ ®îc dïng ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V . b, NÕu hiÖu ®iÖn thÕ dÆt vµo ®éng c¬ chØ lµ 195 V th× ®iÖn n¨ng tiªu thô trong 45 phót lµ bao nhiªu ? Bµi 10 : Trªn mét bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi 220V – 100W . a, TÝnh ®iÖn n¨ng sö dông trong 30 ngµy khi th¾p s¸ng b×nh thêng bãng ®Ìn nµy mçi ngµy 6 giê . b, M¾c nèi tiÕp bãng trªn ®©y víi mét bãng ®Ìn d©y tãc kh¸c cã ghi 220V – 75W vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V . TÝnh c«ng suÊt tiÖu thô cña mçi ®Ìn vµ cña c¶ m¹ch . Bµi 11 : Mét ®o¹n m¹ch gåm mét bãng ®Ìn ghi 12V – 6W ®îc m¾c nèi tiÕp víi mét biÕn trë vµ ®Æt vµo hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi 18V nh ×nh vÏ . §iÖn trë cña d©y nèi vµ ampekÕ rÊt nhá a, Bãng ®Ìn s¸ng b×nh thêng , tÝnh ®iÖn trë cña biÕn trë vµ sè chØ cña ampekÕ khi ®ã . b, TÝnh ®iÖn n¨ng tiª thô cña toµn m¹ch trong thêi gian 20 phót .

Bµi 12 : Mét ®«ng c¬ lµm viÖc ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V , dßng ®iÖn ch¹y qua ®éng c¬ lµ 5 A . a, TÝnh c«ng cña dßng ®iÖn sinh ra trong 6 giê .


A §Rx


b, HiÖu suÊt cña ®éng c¬ lµ 75% . TÝnh c«ng mµ ®éng c¬ ®· thùc hiÖn ®îc trong thêi gian trªn . Bµi 13 : Trong 30 ngµy chØ sè cña c«ng t¬ ®iÖn cña mét khu tËp thÓ t¨ng thªm 112,5 sè . BiÕt thêi gian sö dông ®iÖn trung b×nh trong mçi ngµy lµ 5 giê . a, TÝnh c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng trung b×nh cña khu tËp thÓ nµy . b, Gi¶ sö khu tËp thÓ nµy chØ sö dông bãng ®Ìn trßn lo¹i cã c«ng suÊt 75W ®Ó chiÕu s¸ng . Hái khu tËp thÓ nµy ®· dïng bao nhiªu bãng ®Ìn . Coi çc bãng ®Ìn ®Ìn ®îc sö dông ®óng víi hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc . Bµi14 : Mét khu d©n c cã 30 hé gia ®×nh , tÝnh trung b×nh mçi hé sö dông mét c«ng suÊt ®iÖn 120W trong 4 giê trªn 1 ngµy . a, TÝnh c«ng suÊt ®iÖn trung b×nh cña c¶ khu d©n c . b, TÝnh ®iÖn n¨ng mµ khu d©n c nµy sö dông trong 30 ngµy . c, TÝnh tiÒn ®iÖn mµ khu d©n c ph¶i tr¶ trong 30 ngµy víi gi¸ ®iÖn lµ 850®/kWh . Bµi 15 : Cho hai ®iÖn trë R1 vµ R2 . H·y chøng minh r»ng : a, Khi R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp vµo hiÖu ®iÖn thÕ U th× nhiÖt lîng to¶ ra ë mçi

®iÖn trë nµy tû lÖ thuËn víi çc ®iÖn trë ®ã : 1 1

2 2

Q R

Q R= .

b, Khi R1 vµ R2 m¾c song song vµo hiÖu ®iÖn thÕ U th× nhiÖt lîng to¶ ra ë

mçi ®iÖn trë nµy tû lÖ nghÞch víi çc ®iÖn trë ®ã : 1 2

2 1

Q R

Q R= .

Bµi 16 : BiÕt r»ng mét bãng ®Ìn d©y tãc cã c«ng suÊt 75 W cã thêi gian th¾p s¸ng tèi ®a lµ 1 000 giê vµ gi¸ hiÖn nay lµ 4 500 ®ång . Mét bãng ®Ìn comp¾c cã cc«ng suÊt 15 W cã ®é s¸ng b»ng bãng ®Ìn nãi trªn cã thêi gian th¾p s¸ng tèi ®a 8 000 giê vµ gi¸ hiÖn nay lµ 68 000 ®ång . a, TÝnh ®iÖn n¨ng sö dông cña mçi lo¹i bãng ®Ìn trªn trong 8 000 giê . b, TÝnh toµn bé chi phÝ (tiÒn mua bãng ®Ìn ®iÖn vµ tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶) cho viÖc sö dông mçi lo¹i bãng ®Ìn nµy trong 8 000 giê . Cho gi¸ 1 kWh lµ 800 ®ång . Tõ ®ã cho biÕt sö dông bãng ®Ìn nµo cã lîi h¬n ? V× sao ?

2. Traéc nghieäm:1. Điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1 = 3Ω và R2 = 12Ω mắc song song là

bao nhiêu? A.36Ω B.15Ω C.4Ω D.2,4Ω.

2. Mắc nối tiếp R1 = 40Ω và R2 = 80Ω vào hiệu điện thế không đổi U =12V. Cường độ dòng điện chạy qua điện trở R1 là bao nhiêu? A.0,1 A B.0,15 A C.0,45 A D.0,3 A

3. Trên dụng cụ điện thường ghi số 220V và số oát (W). Số oát (W) này cho biết điều nào dưới đây?



A. Công suất tiêu thụ điện của dụng cụ khi nó được sử dụng với những hiệu điện thế nhỏ hơn 220V. B. Công suất tiêu thụ điện của dụng cụ khi nó được sử dụng với đúng hiệu điện thế 220V. C. Công mà dòng điện thực hiện trong 1 phút khi dụng cụ này được sử dụng với đúng hiệu điện thế 220V. D. Điện năng mà dụng cụ tiêu thụ trong 1 giờ khi nó được sử dụng với đúng hiệu điện thế 220V.

4. Trên bóng đèn có ghi 6V - 3W. Khi đèn sáng bình thường thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ là bao nhiêu? A. 0,5A. B. 1,5A. C. 2A. D. 18A.

5. Nếu đồng thời giảm điện trở của đoạn mạch, cường độ dòng điện, thời gian dòng điện chạy qua đoạn mạch đi một nửa, thì nhiệt lượng toả ra trên dây sẽ giảm đi bao nhiêu lần? A. 2 lần. B. 6 lần. C. 8 lần. D. 16 lần.

6. Mắc biến trở vào một hiệu điện thế không đổi. Nhiệt lượng toả ra trên biến trở trong cùng một thời gian sẽ tăng bốn lần khi điện trở của biến trở A. tăng lên gấp đôi. B. giảm đi hai lần. C. giảm đi bốn lần. D. tăng lên bốn lần.

7. bóng đèn có ghi 220V - 100W vào hiệu điện thế 220V. Biết đèn được sử dụng trung bình 4 giờ trong 1 ngày. Điện năng tiêu thụ của bóng đèn trong 1 tháng (30 ngày) là bao nhiêu?

A. 12 kWh. B. 400 kWh. C. 1440 kWh. D. 43200 kWh.8.Một dòng điện có cường độ I = 0,002 A chạy qua điện trở R = 3000Ω trong thời gian 600 giây. Nhiệt lượng toả ra (Q) là

A. Q = 7,2 J. B. Q = 60 J. C. Q = 120 J. D. Q = 3600 J.

Chöông II: ®iÖn tõ häcA> Heä thoáng kieán thöùc cuûa chöông1. : Nam chaâm vónh cöûu.a. Töø tính cuûa nam chaâm:

Nam chaâm naøo cuõng coù hai töø cöïc, khi ñeå töï do cöïc luoân luoân chæ

höôùng baéc goïi laø cöïc Baéc coøn cöïc luoân chæ höôùng Nam goïi laø cöïc

Namb. Töông taùc giöõa hai nam chaâm.:

Khi ñöa töø cöïc cuûa 2 NC laïi gaàn nhau thì chuùng huùt nhau neáu caùc

cöïc khaùc teân, ñaåy nhau neáu caùc cöïc cuøng teân. 2: Taùc duïng töø cuûa doøng ñieän – Töø tröôøng



a. Löïc töø:

* Doøng ñieän chaïy qua daây daãn thaúng hay daây daãn coù hình daïng baát

kì ñeàu gaây ra taùc duïng löïc (Löïc töø) leân kim NC ñaët gaàn noù. Ta noùi

doøng ñieän coù taùc duïng töø.b. Töø tröôøng:

Khoâng gian xung quanh NC, xung quanh doøng ñieän coù khaû naêng taùc

duïng löïc töø leân kim NC ñaët trong noù. Ta noùi khoâng gian ñoù coù töø

tröôøngc. Caùch nhaän bieát töø tröôøng:

Nôi naøo trong khoâng gian coù löïc töø taùc duïng leân kim NC thì nôi ñoù coù

töø tröôøng 3:Töø phoå - ñöôøng söùc töøa. Töø phoå.

Töø phoå laø hình aûnh cuï theå veà caùc ñöôøng söùc töø, coù theå thu ñöôïc

töø phoå baèng raéc maït saét leân taám nhöïa trong ñaët trong töø tröôøng

vaø goõ nheïb. Ñöôøng söùc töø. :

- Moãi ÑST coù 1 chieàu xaùc ñònh. Beân ngoaøi NC, caùc ÑSTcoù chieàu ñi

ra töø cöïc N, ñi vaøo cöïc S cuûa NC

- Nôi naøo töø tröôøng caøng maïnh thì ÑST daøy, nôi naøo töø tröôøng caøng

yeáu thì ÑST thöa.4. Töø tröôøng cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua.a. Töø phoå, Ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua:

- Töø phoå ôû beân ngoaøi oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua vaø beân

ngoaøi thanh NC laø gioáng nhau

- Trong loøng oáng daây cuõng coù caùc ñöôøng maït saét ñöôïc saép xeáp

gaàn nhö song song vôùi nhau.b. Quy taéc naém tay phaûi.:



Naém baøn tay phaûi, roài ñaët sao cho boán ngoùn tay höôùng theo chieàu

doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây thì ngoùn tay caùi choaõi ra chæ

chieàu cuûa ÑST trong loøng oáng daây.5. Söï nhieãm töø cuûa saét, theùp – Nam chaâm ñieän. a. Söï nhieãm töø cuûa saét theùp:

* Saét, theùp, niken, coâban vaø caùc vaät lieäu töø khaùc ñaët trong töø

tröôøng, ñeàu bò nhieãm töø.

* Sau bò ñaõ bò nhieãm töø, saét non khoâng giöõ ñöôïc töø tính laâu daøi,

coøn theùp thì giöõ ñöôïc töø tính laâu daøib. Nam chaâm ñieän:

- Caáu tao: Cuoän daây daãn, loõi saét non

- Caùc caùch laøm taêng löïc töø cuûa nam chaâm ñieän:

+ Taêng cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây

+ Taêng soá voøng daây cuûa cuoän daây6. ÖÙng duïng cuûa NC ñieän.:a. Loa ñieän:

- Caáu taïo: Boä phaän chính cuûa loa ñieän : OÁng daây L, nam chaâm chöõ

E, maøng loa M. OÁng daây coù theå dao ñoäng doïc theo khe nhoû giöõa hai

töø cöïc cuûa NC

- Hoaït ñoäng: Trong loa ñieän, khi doøng ñieän coù cöôøng ñoä thay ñoåi

ñöôïc truyeàn töø microâ qua boä phaän taêng aâm ñeán oáng daây thì oáng

daây dao ñoäng.Phaùt ra aâm thanh .Bieán dao ñoäng ñieän thaønh aâm thanhb. Rôle ñieän töø:

Rôle ñieän töø laø moät thieát bò töï ñoäng ñoùng, ngaét maïch ñieän, baûo

veä vaø ñieàu khieån söï laøm vieäc cuûa maïch ñieän.

Boä phaän chuû yeáu cuûa rôle goàm moät nam chaâm ñieän) vaø moät thanh

saét non 7. Löïc ñieän töø.



a. .Taùc duïng cuûa töø tröôøng leân daây daãn coù doøng ñieän:

Daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua ñaët trong töø tröôøng, khoâng song

song vôùi ÑST thì chòu taùc duïng cuûa löïc ñieän töøb. Quy taéc baøn tay traùi

Ñaët baøn tay traùi sao cho caùc ÑST höôùng vaøo loøng baøn tay, chieàu töø

coå tay ñeán tay giöõa höôùng theo chieàu doøng ñieän thì ngoùn tay caùi

choaõi ra 900 chæ chieàu cuûa löïc ñieän töø 8: Ñoäng cô ñieän 1 chieàu.a. Caáu taïo

+ Nam chaâm vaø cuoän daây, boä goùp ñieän, thanh queùt

+ ÑCÑ coù hai boä phaän chính laø NC taïo ra töø tröôøng (Boä phaän ñöùng

yeân – Stato) vaø khung daây daãn cho doøng ñieän chaïy qua (Boä phaän

quay – Roâto)b. Ñoäng cô ñieän moät chieàu trong KT:

- Trong ÑCÑ kó thuaät, boä phaän taïo ra töø tröôøng laø NC ñieän

- Boä phaän quay cuûa ÑCÑ kó thuaät goàm nhieàu cuoän daây ñaët leäch

nhau vaø song song vôùi truïc cuûa moät khoái truï laøm baèng caùc laù theùp

kó thuaät gheùp laïi.9: Hieän töôïng caûm öùng ñieän töø:a. Caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa ñinamoâ ôû xe ñaïp

- Caáu tao: Nam chaâm vaø cuoän daây daãn

- Hoaït ñoäng: Khi nuùm quay thì nam chaâm quay theo, xuaát hieän doøng

ñieän trong cuoän daây laøm ñeøn saùngb. Duøng NC ñeå taïo ra doøng ñieän:

*Duøng NC vónh cöûu:

Doøng ñieän xuaát hieän trong cuoän daây daãn kín khi ta ñöa moät cöïc caûu

nam chaâm laïi gaàn hay ra xa moät ñaàu cuoän daây ñoù hoaëc ngöôïc laïi

*Duøng NC ñieän :



Doøng ñieän xuaát hieän ôû cuoän daây daãn kín trong thôøi gian ñoùng hoaëc

ngaét maïch ñieän cuûa NC ñieän, nghóa laø trong thôøi gian doøng ñieän

cuûa NC ñieän bieán thieân.c. Hieän töôïng caûm öùng ñieän töø:

1. Khi soá ñöôøng söùc töø xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän daây bieán thieân,

trong cuoän daây xuaát hieän doøng ñieän. Doøng ñieän ñoù goïi laø doøng ñieän caûm

öùng. Hieän töôïng xuaát hieän doøng ñieän caûm öùng goïi laø hieän töôïng caûm

öùng ñieän töø

- Coù theå duøng 2 ñeøn LED maéc song song ngöôïc chieàu vaøo 2 ñaàu cuoän daây

ñeå phaùt hieän söï ñoåi chieàu cuûa doøng ñieän caûm öùng, vì ñeøn LED chæ saùng

khi doøng ñieän chaïy qua ñeøn theo 2 chieàu xaùc ñònh.10- Doøng ñieän xoay chieàu:

- Doøng ñieän caûm öùng trong cuoän daây daãn kín ñoåi chieàu khi soá ñöôøng

söùc töø xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän daây ñang taêng maø chuyeån sang

giaûm hoaëc ngöôïc laïi ñang giaûm chuyeån sang taêng. Doøng ñieän luaân phieân

ñoåi chieàu goïi laø doøng ñieän xoay chieàu.

Khi cho cuoän daây daãn kín quay trong töø tröôøng cuûa nam chaâm hay cho nam

chaâm quay tröôùc cuoän daây daãn thì trong cuoän daây xuaát hieän doøng ñieän

caûm öùng xoay chieàu 11 Maùy phaùt ñieän xoay chieàu:

Maùy phaùt ñieän xoay chieàu coù hai boä phaän chính laø nam chaâm vaø cuoän daây

daãn. Moät trong hai boä phaän ñoù ñöùng yeân goïi laø stato, boä phaän coøn laïi quay

goïi laø roâto.

- Khi roâto cuûa maùy phaùt ñieän xoay chieàu quay ñöôïc 1voøng thì doøng ñieän do

maùy sinh ra ñoåi chieàu 2 laàn. Doøng ñieän khoâng thay ñoåi khi ñoåi chieàu quay

cuûa roâto.

- Maùy phaùt ñieän quay caøng nhanh thì HÑT ôû 2 ñaàu cuoän daây cuûa maùy caøng

lôùn. Taàn soá quay cuûa maùy phaùt ñieän ôû nöôùc ta laø 50Hz.



12 Caùc taùc duïng cuûa doøng ñieän xoay chieàu – Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá xoay chieàu.

- Doøng ñieän xoay chieàu coù taùc duïng nhö doøng ñieän moät chieàu: taùc

duïng nhieät, taùc duïng phaùt saùng, taùc duïng töø …

- Löïc ñieän töø (taùc duïng töø) ñoåi chieàu khi doøng ñieän ñoåi chieàu.

Duøng ampe keá vaø voân keá xoay chieàu coù kí hieäu AC (hay ~) ñeå ño giaù trò

hieäu duïng cuûa CÑDÑ vaø HÑT xoay chieàu. Khi maéc ampe keá vaø voân keá xoay

chieàu vaøo maïch ñieän xoay chieàu khoâng caàn phaân bieät choát (+) hay (-)..

Caùc coâng thöùc cuûa doøng ñieän moät chieàu coù theå aùp duïng cho caùc giaù trò

hieäu duïng cuûa cöôøng ñoä vaø HÑT cuûa doøng ñieän xoay chieàu13Truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa:

- Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa baèng ñöôøng daây daãn seõ coù moät phaàn

ñieän naêng hao phí do hieän töôïng toûa nhieät treân ñöônøg daây.

- Coâng suaát hao phí do toûa nhieät treân ñöôøng daây daãn tæ leä nghòch vôùi

bình phöông hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây daãn. 2

2 .

U

RPPhp =

- Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa phöông aùn laøm giaûm hao phí höõu hieäu

nhaát laø taêng hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây daãn baèng caùc maùy bieán

theá.14. Maùy bieán theá

- Khi ñaët moät hieäu ñieän theá xoay chieàu vaøo hai ñaàu cuoän daây sô caáp

cuûa moät maùy bieán theá thì ôû hai ñaàu cuûa cuoän daây thöù caáp xuaát hieän

moät hieäu ñieän theá xoay chieàu.

. Khoâng theå duøng doøng ñieän moät chieàu khoâng ñoåi ñeå chaïy maùy bieán theá

ñöôïc.

- Tæ soá hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu caùc cuoän daây cuûa maùy bieán theá

baèng tæ soá giöõa soá voøng cuûa caùc cuoän daây ñoù. 2

1

2

1

n

n

U

U=



. ÔÛ 2 ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän veà phía nhaø maùy ñieän ñaët maùy taêng theá

ñeå giaûm hao phí veà nhieät treân ñöôøng daây taûi, ôû nôi tieâu thuï ñaët maùy haï

theá xuoáng baèng HÑT ñònh möùc cuûa caùc duïng cuï tieäu thuï ñieän.B- MOÄT SOÁ CAÂU HOÛI GIAÙO KHOA

Caâu 9: Nam chaâm laø gì? Keå teân caùc daïng thöôøng gaëp. Neâu caùc ñaëc tính cuûa nam chaâm.

- Nam chaâm laø nhöõng vaät coù ñaëc tính huùt saét (hay bò saét huùt).

- Caùc daïng nam chaâm thöôøng gaëp: kim nam chaâm, nam chaâm thaúng, nam

chaâm hình chöõ U.

- Ñaëc tính cuûa nam chaâm:

+ Nam chaâm coù hai cöïc: moät cöïc laø cöïc Baéc (kí hieäu N), moät cöïc laø cöïc

Nam (kí hieäu S).

+ Hai nam chaâm ñaët gaàn nhau thì töông taùc vôùi nhau: Caùc cöïc cuøng teân

thì ñaåy nhau, caùc cöïc khaùc teân thì huùt nhau.Caâu 10: Löïc töø laø gì? Töø tröôøng laø gì? Caùch nhaän bieát töø tröôøng?

- Löïc taùc duïng leân kim nam chaâm goïi laø löïc töø.

- Töø tröôøng: Moâi tröôøng xung quanh nam chaâm, xung quanh doøng ñieän toàn

taïi töø tröôøng coù khaû naêng taùc duïng löïc töø leân kim nam chaâm ñaët gaàn ñoù.

- Caùch nhaän bieát töø tröôøng: Ngöôøi ta duøng kim nam chaâm (nam chaâm

thöû) ñeå nhaän bieát töø tröôøng. Neáu nôi naøo gaây ra löïc töø leân kim nam chaâm

thì nôi ñoù coù töø tröôøng.Caâu 11: Ñöôøng söùc töø laø gì? Töø phoå laø gì?

- Ñöôøng söùc töø laø nhöõng ñöôøng coù trong töø tröôøng. ÔÛ beân ngoaøi nam

chaâm ñöôøng söùc töø laø nhöõng ñöôøng cong coù chieàu xaùc ñònh ñi ra töø cöïc

Baéc vaø ñi vaøo cöïc Nam cuûa nam chaâm.

- Töø phoå laø heä thoáng goàm nhieàu ñöôøng söùc töø cuûa moät nam chaâm.Caâu 12: Neâu töø tröôøng cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua. Phaùt bieåu qui taéc naém tay phaûi.



- Töø tröôøng cuûa oáng aây coù doøng ñieän chaïy qua gioáng nhö töø tröôøng

cuûa nam chaâm.

- Qui taéc naém tay phaûi: Naém baøn tay phaûi, roài ñaët sao cho boán ngoùn tay höôùng theo chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây thì ngoùn tay caùi choaõi ra chæ chieàu cuûa ñöôøng söùc töø trong oáng daây.

Caâu 13: Neâu ñieàu kieän sinh ra löïc ñieän töø. Phaùt bieåu qui taéc ban tay traùi.

- Ñieàu kieän sinh ra löïc ñieän töø: Moät daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua ñaët

trong töø tröôøng vaø khoâng song song vôùi ñöôøng söùc töø thì chòu taùc duïng cuûa

löïc ñieän töø.

- Qui taéc baøn tay traùi: Ñaët baøn tay traùi sao cho caùc ñöôøng söùc töø höôùng vaøo loøng baøn tay, chieàu töø coå tay ñeàn ngoùn tay giöõa höôùng theo chieàu doøng ñieän thì ngoùn tay caùi choaõi ra 90o chæ chieàu cuûa löïc ñieän töø.

Caâu 14: Haõy neâu nguyeân taéc, caáu taïo vaø söï bieán ñoåi naêng löôïng cuûa ñoäng cô ñieän moät chieàu.

- Nguyeân taéc: Ñoäng cô ñieän moät chieàu hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taéc

taùc duïng cuûa töø tröôøng leân khung daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua.

- Caáu taïo: Ñoäng cô ñieän moät chieàu coù hai boä phaän chính laø nam chaâm

taïo ra töø tröôøng vaø khung daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua.

- Söï bieán ñoåi naêng löôïng: Khi ñoäng cô ñieän moät chieàu hoaït ñoäng, ñieän

naêng ñöôïc chuyeån hoùa thaønh cô naêng.Caâu 15: Doøng ñieän caûm öùng laø gì? Neâu ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän caûm öùng.

- Duøng nam chaâm ñeå taïo ra doøng ñieän trong cuoän daây daãn kín. Doøng

ñieän taïo ra theo caùch ñoù goïi laø doøng ñieän caûm öùng.

- Ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän caûm öùng: Doøng ñieän caûm öùng xuaát

hieän trong cuoän daây daãn kín khi soá ñöôøng söùc töø xuyeân qua tieát dieän S

cuûa cuoän daây bieán thieân.B- MOÂT SOÁ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG

1. Töï luaän:



Caâu 1: Haõy xaùc ñònh cöïc cuûa nam chaâm trong caùc tröôøng hôïp sau:

Caâu 2: Haõy xaùc ñònh ñöôøng söùc töø cuûa töø tröôøng oáng daây ñi qua kim

nam chaân trong tröôøng hôïp sau. Bieát raèng AB laø nguoàn ñieän:

Caâu 3: Haõy xaùc ñònh cöïc cuûa oáng daây vaø cöïc cuûa kim nam chaâm trong

caùc tröôøng hôïp sau:

Caâu 4: Xaùc ñònh cöïc cuûa nguoàn ñieän AB trong caùc tröôøng hôïp sau:

Caâu 5: Vôùi qui öôùc: Doøng ñieän coù chieàu töø tröôùc ra sau trang giaáy.

Doøng ñieän coù chieàu töø sau ra tröôùc trang giaáy.

Tìm chieàu cuûa löïc ñieän töø taùc duïng vaøo daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua

trong caùc tröôøng hôïp sau:


A B A B A B

a) b) c)

+ – + – +–

a) b) c)

A B A B A B

a) b) c)

.

S NI SN + N S.

a) b) c)

a) b) c)

+


Caâu 6: Xaùc ñònh cöïc cuûa nam chaâm trong caùc tröôøng hôïp sau. Vôùi F laø

löïc ñieän töø taùc duïng vaøo daây daãn:

Caâu 7: Xaùc ñònh chieàu doøng ñieän chaïy trong daây daãn trong caùc tröôøng

hôïp sau:

Caâu 8:Mét m¸y biÕn thÕ gåm cuén s¬ cÊp cã 500 vßng, cuén thø cÊp cã 50000 vßng ®Æt ë ®Çu ®êng d©y t¶i ®iÖn, hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai ®Çu cuén s¬ cÊp lµ 2000Va) TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén thø cÊpb) M¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ hay h¹ thÕ? V× saoHD:

- TÝnh ®îc hiÖu ®iÖn thÕ ë cuén thø cÊp n1/n2=U1/U2 ⇒ U2 = n2.U1/n1 (0,5®) = 50000x2000/500 = 200000 V (=200kV) m¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ V× U1 lín h¬n U2 200 lÇn Caâu 9: ë ®Çu mét ®êng d©y t¶i ®iÖn ngêi ta cã ®Æt mét m¸y biÕn thÕ víi

c¸c cuén d©y cã sè vßng lµ: cuén s¬ cÊp 11000 vßng, cuén thø cÊp lµ 500 vßng ®Ó nhËn ®îc hiÖu ®iÖn thÕ cho c¸c hé sinh ho¹t lµ 220 V. a) HiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu ®êng d©y lµ bao nhiªu?b) M¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ hay h¹ thÕ ? V× sao?

HD: TÝnh ®îc hiÖu ®iÖn thÕ ë cuén s¬ cÊp


.

F

.

F

F

+

a) b) c)

S

N

F

S

N

F

S

N

F

a) b) c)


n1/n2=U1/U2 ⇒ U1 = n1.U2/n2 = 11000x220/500 = 4840V m¸y nµy lµ m¸y h¹ thÕ V× U1 lín h¬n U2 4840/220 = 22 lÇn Bµi tËp lµm ë nhµ

Baøi 1 : Moät traïm phaùt ñieän coù coâng suaát P = 50kW, hieäu ñieän theá taïi traïm

phaùt ñieän laø U = 800V. Ñieän trôû cuûa ñöôøng daây taûi ñieän laø R= 4Ω

a. Tính coâng suaát hao phí treân ñöôøng daây.

b. Neâu moät bieän phaùp ñeå giaûm coâng suaát hao phí xuoáng 100 laàn.

Baøi 2 : Moät maùy phaùt ñieän xoay chieàu cho moät hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc

cuûa maùy laø 2500V. Muoán taûi ñieän ñi xa ngöôøi ta phaûi taêng hieäu ñieän theá

leân 50 000V. Hoûi phaûi duøng maùy bieán theá coù caùc cuoän daây coù soá voøng

theo tæ leä naøo ? Cuoän daây naøo maéc vaøo hai ñaàu cuûa maùy phaùt ñieän.Baøi 3: Một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng là 50 vòng và 11 000 vòng. Hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp là 1000V, công suất điện tải đi là 11000W.Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng thế.Điện trở của đường dây tải điện là 100 Ω . Tìm công suất hao phí trên đường dây tải điện?Baøi 4 Một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng là 500vòng và 1100 vòng. Hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp là 1000V, công suất điện tải đi là 11 000W.

a) Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng thế.b) Điện trở của đường dây tải điện là 100 Ω . Tìm công suất hao phí trên đường dây tải điện?

2. Traéc nghieäm:1. Một nam châm điện gồm

A. cuộn dây không có lõi. B. cuộn dây có lõi là một thanh thép. C. cuộn dây có lõi là một thanh sắt non.

D. cuộn dây có lõi là một thanh nam châm.

2. Vật nào dưới đây sẽ trở thành nam châm vĩnh cửu khi được đặt vào trong lòng một ống dây có dòng điện chạy qua? A. Thanh thép. B. Thanh đồng.

C. Thanh sắt non. D. Thanh nhôm.

3. Dụng cụ nào dưới đây không có nam châm vĩnh cửu ? A. La bàn B. Loa điện C.Rơle điện từ D.Đinamô xe đạp

4. Theo quy tắc bàn tay trái thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều nào dưới đây?A. Chiều dòng điện chạy qua dây dẫn. B. Chiều từ cực Bắc đến cực Nam của nam châm. C. Chiều cực Nam đến cực Bắc của nam châm.



D. Chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện chạy qua. 5. Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng nào dưới đây?

A. Sự nhiễm từ của sắt, thép. B. Tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua. C. Khả năng giữ được từ tính lâu dài của thép. D. Tác dụng của dòng điện lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua.

6. Khung dây của một động cơ điện một chiều quay được vì lí do nào dưới đây? A. Khung dây bị nam châm hút. B. Khung dây bị nam châm đẩy. C. Hai cạnh đối diện của khung dây bị hai lực từ ngược chiều tác dụng. D. Hai cạnh đối diện của khung dây bị hai lực từ cùng chiều tác dụng

7: Ñeå coù doøng ñieän caûm öùng nhôø moät nam chaâm vaø moät oáng daây thì:

A. Cho nam chaâm chuyeån ñoäng vaø oáng daây coá ñònh.

B. Cho oáng daây chuyeån ñoäng vaø nam chaâm coá ñònh.

C. Cho oáng daây chuyeån ñoäng so vôùi nam chaâm hoaëc ngöôïc laïi.

D. Caû hai ñeàu ñöùng yeân hoaëc ñeàu chuyeån ñoäng.8 Caùch naøo döôùi ñaây coù theå taïo ra doøng ñieän caûm öùng?

A. Noái hai cöïc cuûa pin vaøo hai ñaàu cuoän daây.

B. Noái hai cöïc cuûa nam chaâm vaøo hai ñaàu cuoän daây.

C. Ñöa moät cöïc cuûa aêcquy töø ngoaøi vaøo trong cuoän daây daãn kín.

D. Ñöa moät cöïc cuûa nam chaâm töø ngoaøi vaøo trong cuoän daây daãn kín.9 Maùy phaùt ñieän xoay chieàu baét buoäc phaûi goàm caùc boä phaän chính naøo ñeå coù theå taïo ra doøng ñieän?

A. Nam chaâm vónh cöûu vaø sôïi daây daãn noái vôùi hai cöïc cuûa nam chaâm.

B. Nam chaâm ñieän vaø sôïi daây daãn noái nam chaâm vôùi ñeøn.

C. Cuoän daây daãn vaø nam chaâm.

D. Cuoän daây daãn vaø loõi saét.10 Naêng löôïng ñieän ñöôïc truyeàn taûi ñi vôùi hieäu ñieän theá xoay chieàu raát cao ñeå:

A. Giaûm söï maát maùt naêng löôïng do toûa nhieät treân ñöôøng daây.

B. Taêng ñoä an toaøn.



C. Doøng ñieän maát ít thôøi gian khi truyeàn trong daây taûi.

D. Deã söû duïng.11 Ñeå truyeàn ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu ñöôøng daây ñieän daøi gaáp ñoâi thì coâng suaát hao phí vì toûa nhieät seõ:

A. Taêng gaáp 2 laàn. B. Taêng gaáp 4 laàn.

C. Giaûm 2 laàn. D. Khoâng thay ñoåi.12 Treân cuøng moät ñöôøng daây taûi, taûi ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu duøng daây daãn coù tieát dieän taêng gaáp ñoâi thì coâng suaát hao phí vì toûa nhieät seõ:

A. Taêng 2 laàn. B. Giaûm 2 laàn.

C. Taêng 4 laàn. D. Giaûm 4 laàn.13 Treân cuøng moät ñöôøng daây taûi, taûi ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu taêng hieäu ñieän theá leân 5 laàn thì coâng suaát hao phí vì toûa nhieät seõ:

A. Taêng 5 laàn. B. Taêng 25 laàn.

C. Giaûm 5 laàn. D. Giaûm 25 laàn.14 Khi ñöa hieäu ñieän theá 120V vaøo cuoän daây sô caáp ñeå ñöôïc hieäu ñieän theá 12V ra cuoän thöù caáp. Cuoän sô caáp coù 550 voøng daây. Soá voøng cuûa daây cuûa cuoän thöù caáp laø:

A. 55 voøng. B. 110 voøng.

C. 550 voøng. D. 5500 voøng.15 Cuoän daây sô caáp cuûa maùy bieán theá coù 4400 voøng, cuoän thöù caáp coù 240 voøng. Khi ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu 220V thì hieäu ñieän theá hai ñaàu

cuoän thöù caáp laø:

A. 22V B. 440V C. 12V D. 24V16: Maùy bieán theá duøng ñeå:

A. Giöõ cho hieäu ñieän theá oån ñònh, khoâng ñoåi.

B. Giöõ cho cöôøng ñoä doøng ñieän oån ñònh, khoâng ñoåi.

C. Laøm taêng hoaëc giaûm cöôøng ñoä doøng ñieän.

D. Laøm taêng hoaëc giaûm hieäu ñieän theá.17. Maùy bieán theá coù chöùc naêng bieán ñoåi:



A. Moät HÑT khoâng ñoåi naøy thaønh moät HÑT khoâng ñoåi coù ñoä lôùn khaùc.

B. Moät HÑT xoay chieàu naøy thaønh moät HÑT xoay chieàu coù ñoä lôùn khaùc.

C. Moät HÑT xoay chieàu naøy thaønh moät HÑT khoâng ñoåi coù ñoä lôùn khaùc.

D. Moät HÑT khoâng ñoåi naøy thaønh moät HÑT xoay chieàu coù ñoä lôùn khaùc.18. Moät maùy bieán theá coù caáu taïo goàm: cuoän sô caáp coù N 1 voøng vaø cuoän thöù caáp coù N2 voøng. Hieäu ñieän theá xoay chieàu ñaët vaøo cuoän sô caáp vaø cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïhc sô caáp laàn löôït laø U1 vaø I1, hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä doøng ñieän caûm öùng vôùi cuoän thöù caáp laø U2 vaø I2. Coâng thöùc naøo sau ñaây laø ñuùng?

A. 1

2

1

2

1

2

I

I

U

U

N

N== B.

2

1

1

2

1

2

I

I

U

U

N

N==

C. 1

2

2

1

1

2

I

I

U

U

N

N== D.

2

1

2

1

1

2

I

I

U

U

N

N==


Chöông II: QUANG HOÏC. A. Heä thoáng kieán thöùc cuûa chöông

I SÖÏ KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG - THAÁU KÍNH.

1- Hieän töôïng khuùc xaï aùnh saùng.

- Hieän töôïng khuùc xaï laø hieän töôïng tia saùng truyeàn töø moâi tröôøng

trong suoát naøy sang moâi tröôøng trong suoát khaùc bò gaõy khuùc taïi maët

phaân caùch giöõa hai moâi tröôøng.

- Khi tia saùng truyeàn töø khoâng khí sang caùc moâi tröôøng trong suoát raén,

loûng khaùc nhau thì goùc khuùc xaï nhoû hôn goùc tôùi. Ngöôïc laïi, khi tia saùng

truyeàn töø caùc moâi tröôøng trong suoát khaùc sang khoâng khí thì goùc khuùc xaï

lôùn hôn goùc tôùi.

- Khi taêng (hoaëc giaûm) goùc tôùi thì goùc khuùc xaï cuõng taêng (hoaëc

giaûm).

- Goùc tôùi 0o (tia saùng vuoâng goùc vôùi maët phaân caùch) thì tia saùng

khoâng bò khuùc xaï.2- Thaáu kính hoäi tuï:

a) Ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính hoäi tuï:

- Thaáu kính hoäi tuï coù phaàn rìa moûng hôn phaàn giöõa.

Thùc hiÖn: Hoµng ThÞ LÖ Thñy - 43 - Trêng THCS sè 1 Nh©n Tr¹ch

- I: ñieåm tôùi.

- SI: tia tôùi.

- IK: tia khuùc xaï.

- NN’: phaùp tuyeán taïi ñieåm

tôùi.

- SIN = i : goùc tôùi.

^

^

S

I

K

N

N’

i

r

NöôùcKhoâng khí

+ ( ∆): truïc chính.

+ O: quang taâm.

+ F vaø F’: caùc tieâu cöï

+ OF = OF’ = f : tieâu cöï

OF F’()

- Moät chuøm tia tôùi song song vôùi truïc chính cuûa thaáu kính hoäi tuï cho

chuøm tia loù hoäi tuï taïi tieâu ñieåm cuûa thaáu kính.

- Duøng thaáu kính hoäi tuï quan saùt doøng chöõ thaáy lôùn hôn so vôùi khi

nhìn bình thöôøng.b) Ñöôøng truyeàn cuûa ba tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính

hoäi tuï:

c) AÛnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï:

- Vaät ñaët ngoaøi khoaûng tieâu cöï cho aûnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät.

Khi vaät ñaët raát xa thaáu kính thì aûnh thaät coù vò trí caùch thaáu kính moät

khoaûng baèng tieâu cöï.

- Vaät ñaët trong khoaûng tieâu cöï thì cho aûnh aûo, lôùn hôn vaät vaø

cuøng chieàu vôùi vaät.d) Döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï:

Muoán döïng aûnh A’B’ cuûa AB qua thaáu kính (AB vuoâng goùc vôùi truïc

chính, A naèm treân truïc chính), chæ caàn döïng aûnh B’ cuûa B baèng caùch

veõ ñöôøng truyeàn cuûa hai trong ba tia saùng ñaëc bieät, sau ñoù töø B’ haï

vuoâng goùc xuoáng truïc chính laø ta coù aûnh A’ cuûa A.


OF F’()

(1)

(2)(3) (1): Tia tôùi ñi qua quang taâm thì tia loù tieáp

tuïc ñi thaúng (khoâng bò khuùc xaï) theo phöông

cuûa tia tôùi.

(2): Tia tôùi song song vôùi truïc chính thì tia loù

ñi qua tieâu ñieåm.

(3): Tia tôùi ñi qua tieâu ñieåm thì tia loù song

OF F’() AA’

B’

B

OF F’() AA’

B

B’

3- Thaáu kính phaân kì:

a) Ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính phaân kì:

- Thaáu kính phaân kì coù phaàn rìa daøy hôn phaàn giöõa.

- Chuøm tia tôùi song song vôùi truïc chính cuûa thaáu kính phaân kì cho

chuøm tia loù phaân kì.b) Ñöôøng truyeàn cuûa hai tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính

phaân kì:

c) AÛnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính phaân kì:

- Vaät saùng ñaët ôû moïi vò trí tröôùc thaáu kính phaân kì luoân cho aûnh

aûo, cuøng chieàu, nhoû hôn vaät vaø luoân naèm trong khoaûng tieâu cöï cuûa

thaáu kính.

- Vaät ñaët raát xa thaáu kính, aûnh aûo cuûa vaät coù vò trí caùch thaáu

kính moät khoaûng baèng tieâu cöï.d) Döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính phaân kì:

Töông töï nhö döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï.


OF F’()

+ ( ∆): truïc chính.

+ O: quang taâm.

+ F vaø F’: caùc tieâu cöï

+ OF = OF’ = f : tieâu cöï

OF F’()

(1)

(2) (1): Tia tôùi song song vôùi truïc chính thì tia loù

keùo daøi ñi qua tieâu ñieåm.

(2): Tia tôùi ñeán quang taâm thì tia loù tieáp

tuïc truyeàn thaúng theo phöông cuûa tia tôùi.

OF F’() A

B

A’

B’

II. MAÉT VAØ CAÙC DUÏNG CUÏ QUANG HOÏC ÑÔN GIAÛN

1- Söï taïo aûnh treân phim trong maùy aûnh

- Moãi maùy aûnh ñeàu coù ba boä phaän chuû yeáu: vaät kính, buoàng toái

vaø choå ñaët phim. Ngoaøi ra trong maùy aûnh coøn coù cöûa ñieàu chænh ñoä

saùng vaø cöûa saäp.

- Vaät kính cuûa maùy aûnh laø moät thaáu kính hoäi tuï.

- AÛnh treân phim laø aûnh thaät, nhoû hôn vaät vaø ngöôïc chieàu vôùi vaät.2- Maét:

- Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maét gioáng nhö moät maùy aûnh. Hai boä

phaän quan trong nhaát cuûa maét laø thuûy tinh theå vaø maøn löôùi (coøn goïi laø

voõng maït).

- Thuûy tinh theå ñoùng vai troø nhö vaät kính trong maùy aûnh, coøn maøn

löôùi nhö phim. AÛnh cuûa vaät maø ta nhìn hieän treân maøn löôùi.

- Ñieåm xa nhaát maø maét coù theå nhìn roõ ñöôïc khi khoâng ñieàu tieát goïi

laø ñieåm cöïc vieãn (kí hieäu CV).

- Ñieåm gaàn nhaát maø maét coù theå nhìn thaáy ñöôïc goïi laø ñieåm cöïc

caän (kí hieäu CC).* Maét caän thò:

+ Maét caän thò laø maét coù theå nhìn roõ nhöõng vaät ôû gaàn, nhöng

khoâng nhìn roõ nhöõng vaät ôû xa.

+ Kính caän laø kính phaân kì. Maét caän phaûi ñeo kính phaân kì ñeå nhìn

roõ nhöõng vaät ôû xa. Kính caän thò thích hôïp coù tieâu ñieåm F truøng vôùi

ñieåm cöïc vieãn (CV) cuûa maét.* Maét laõo:


+ Maét laõo nhìn roõ nhöõng vaät ôû xa, nhöng khoâng nhìn roõ nhöõng vaät

ôû gaàn.

+ Kính laõo laø kính hoäi tuï. Maét laõo phaûi ñeo kính hoäi tuï ñeå nhìn roõ

nhöõng vaät ôû gaàn.3- Kính luùp:

- Kính luùp laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï ngaén. Ngöôøi ta duøng kính

luùp ñeå quan saùt caùc vaät nhoû.

+ Moãi kính luùp coù ñoä boäi giaùc (kí hieäu G) ñöôïc ghi treân vaønh kính

baèng caùc con soá nhö 2x, 3x, 5x … kính luùp coù ñoä boäi giaùc caøng lôùn

thì quan saùt aûnh caøng lôùn.

+ Giöõa ñoä boäi giaùc vaø tieâu cöï (ño baèng cm) coù heä thöùc: fG

25=

Vaät caàn quan saùt phaûi ñaët trong khoaûng tieâu cöï cuûa kính ñeå cho aûnh aûo

lôùn hôn vaät. Maét nhìn thaáy aûnh aûo ñoù.III.. AÙNH SAÙNG VAØ MAØU SAÉC1- AÙnh saùng traéng vaø aùnh saùng maøu:

- AÙnh saùng Maët trôøi (tröø luùc bình minh vaø hoaøng hoân) vaø caùc ñeøn

daây toùc noùng saùng phaùt ra aùnh saùng traéng.

- Coù moät soá nguoàn saùng phaùt ra tröïc tieáp aùnh saùng maøu. Cuõng

coù theå taïo ra aùnh saùng maøu baèng caùch chieáu chuøm saùng traéng qua taám

loïc maøu.2- Söï phaân tích aùnh saùng traéng:

- Coù theå phaân tích moät chuøm saùng traéng thaønh nhöõng chuøm saùng

maøu khaùc nhau baèng caùch cho chuøm saùng traéng ñi qua moät laêng kính

hoaëc phaûn xaï treân maët ghi cuûa moät dóa CD.

- Trong chuøm saùng traéng coù chöùa nhieàu chuøm saùng maøu khaùc nhau.3- Söï troän caùc aùnh saùng maøu:

- Coù theå troän hai hoaëc nhieàu aùnh saùng maøu vôùi nhau ñeå ñöôïc maøu

môùi.


- Ñaëc bieät, coù theå troän caùc aùnh saùng ñoû, xanh luïc vaø xanh lam vôùi

nhau ñeå ñöôïc aùnh saùng traéng. Ba maøu ñoù laø ba maøu cô baûn cuûa aùnh

saùng.

+ Khi troän caùc aùnh saùng ñoû vôùi aùnh saùng xanh luïc ta ñöôïc maøu

vaøng.

+ Khi troän aùnh saùng ñoû vôùi aùnh saùng xanh lam ta ñöôïc maøu ñoû ñen

saäm.

+ Khi troän caùc aùnh saùng xanh luïc vôùi aùnh saùng xanh lam ta ñöôïc

maøu xanh hoøa bình thaãm.

+ Khi troän caùc aùnh saùng coù maøu töø ñoû ñeán tím laïi vôùi nhau ta

cuõng ñöôïc aùnh saùng traéng.4- Maøu saéc caùc vaät döôùi aùnh saùng traéng vaø döôùi aùnh saùng maøu:

- Khi nhìn moät vaät coù maøu naøo thì coù aùnh saùng maøu ñoù töø vaät

ñeán maét ta.

- Vaät coù maøu traéng coù khaû naêng taùn xaï taát caû caùc aùnh saùng

maøu.

- Vaät coù maøu naøo thì taùn xaï maïnh aùnh saùng maøu ñoù, nhöng taùn xaï

keùm aùnh saùng caùc maøu khaùc.

- Vaät maøu ñen khoâng coù khaû naêng taùn xaï baát kì aùnh saùng maøu

naøo.5- Taùc duïng cuûa aùnh saùng:

- AÙnh saùng coù caùc taùc duïng nhieät, taùc duïng sinh hoïc vaø taùc duïng

quang ñieän. Ñieàu ñoù chöùng toû aùnh saùng coù naêng löôïng.

- Trong caùc taùc duïng treân, naêng löôïng aùng saùng ñöôïc bieán ñoåi

thaønh caùc naêng löôïng khaùc nhau.

- Aùnh saùng coù taùc duïng sinh hoïc. Con ngöôøi, caùc ñoäng vaät vaø caùc loaïi

caây xanh caàn phaûi coù aùnh saùng ñeå duy trì söï soáng.

- Aùnh saùng coù taùc duïng quang ñieän. Aùnh saùng chieáu vaøo pin quang ñieän

laøm cho pin phaùt ra ñöôïc doøng ñieän.

- Aùnh saùng mang naêng löôïng.


- Trong caùc taùc duïng neâu treân, quang naêng ñaõ chuyeån hoaù thaønh caùc

daïng naêng löôïng khaùc nhö: nhieät naêng, ñieän naêng vaø naêng löôïng caàn

thieát cho söï soáng.B- MOÂT SOÁ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG

1. Töï luaän:

Baøi 1: Vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc tröôùc

moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc chính cuûa

thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 36cm.

a/ Döïng aûnh A’B’ cuûa AB taïo bôûi thaáu kính ñaõ cho.

b/ Baèng kieán thöùc hình hoïc haõy tính chieàu cao h’ cuûa aûnh vaø tính

khoaûng caùch d’ töø aûnh ñeán thaáu kính.Höôùng daãn

Baøi 2: Vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc tröôùc

moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc chính cuûa

thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 8cm.



khoaûng caùch d’ töø aûnh tôùi thaáu kính.

Höôùng daãn


A’A

B

B’F

F’O

I

H

- Xeùt ∆ABF ñoàng daïng vôùi ∆OHF ta

coù:cm

AF

OFABOH

OF

AF

OH

AB5,0

. ==⇒=

maø A’B’ = OH = 0,5cm

- Xeùt ∆A’B’F’ ñoàng daïng vôùi ∆OIF’ ta

coù:cm

OI

BAOFFA

FA

OF

BA

OI6

'''.''

''

'

''==⇒=

OF = OF’ = 12 ; AB = 1; OA = 36Tính: A’B’ = ? vaø OA’ = ?

- Xeùt ∆OB’F’ ñoàng daïng vôùi ∆BB’I ta

coù:'

3

2'

2

3

8

12

'

''OBBB

BB

OB

BI

OF =⇒===

- Xeùt ∆A’B’O ñoàng daïng vôùi ∆ABO ta

coù:3

'3

2'

'

''

'''' =−

=−

==OBOB

OB

BBOB

OB

OB

OB

AB

BA

cmABBA 31.33'' ===⇒

Ta coù:

OF F’A

B

A’

B’

I

Baøi 3: Moät vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc

tröôùc moät thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc

chính cuûa thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 24cm.



khoaûng caùch d’ töø aûnh tôùi thaáu kính.Höôùng daãn

Baøi 4: Ñaët moät vaät AB tröôùc moät thaáu kính coù tieâu cöï f = 12cm. Vaät

AB coù chieàu cao h = 1cm caùch thaáu kính moät khoaûng d = 8cm. A naèm treân

truïc chính. Haõy döïng aûnh A’B’ cuûa AB vaø tính ñoä lôùn cuûa aûnh so vôùi vaät

trong hai tröôøng hôïp:

a/ Thaáu kính laø hoäi tuï.

b/ Thaáu kính laø phaân kì.

Qua ñoù nhaän xeùt aûnh trong hai tröôøng hôïp.


OF = OF’ = 12 ; AB = 1; OA = 8Tính: A’B’ = ? vaø OA’ = ?

OF F’A

B

A’

B’I

- Xeùt ∆BB’I ñoàng daïng vôùi ∆B’OF ta coù:'2'2

12

24

'

'OBBB

OB

BB

OF

BI =⇒===

- Xeùt ∆ABO ñoàng daïng vôùi ∆A’B’O ta coù:3

'

''2

'

''

'''=+=+==

OB

OBOB

OB

OBBB

OB

BO

BA

AB

cmAB

BA 33,03

1

3'' ≈==⇒

Ta coù: cmAB

BAOAOA

OA

OA

BA

AB8

13

1.24

''.'

'''===⇒=AB = 1 ; OF = OF’ = 12 ; OA = 24.

Tính A’B’ = ? vaø OA’ = ?

Höôùng daãn

1/ Thaáu kính hoäi tuï 2/ Thaáu kính phaân kì

HS töï tính ñoä lôùn cuûa aûnh trong hai tröôøng hôïp.* Nhaän xeùt veà aûnh trong hai tröôøng hôïp:

- Gioáng nhau: ñeàu laø aûnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät.

- Khaùc nhau: + Ñoái vôùi thaáu kính hoäi tuï: aûnh lôùn hôn vaät vaø ôû

xa thaáu kính hôn vaät.

+ Ñoái vôùi thaáu kính phaân kì: aûnh aûo nhoû hôn vaät vaø ôû

gaàn thaáu kính hôn vaät.

Baøi 5: Ngöôøi ta chuïp aûnh moät chaäu caây cao 1m, ñaët caùch maùy aûnh

2m. Phim caùch vaät kính 6cm.

1/ Veõ hình bieåu dieãn.

2/ Tính chieàu cao cuûa aûnh treân phim.Höôùng daãn


OF F’A

B

A’

B’

I

OF F’A

B B’A’

I

A

B

B’

A’O

F’

IXeùt ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta

coù:cm

OA

OAABBA

OA

OA

BA

AB3

200

6.100'.''

'''===⇒=

Baøi 6: Moät ngöôøi ñöùng ngaém moät caùi cöûa caùch xa 5m, cöûa cao 2m.

Tính ñoä cao cuûa aûnh caùi cöûa treân maøn löôùi cuûa maét. Coi thuûy tinh theå

nhö moät thaáu kính hoäi tuï, caùch maøng löôùi 2cm.Höôùng daãn

* Baøi 7: Vaät kính cuûa moät maùy aûnh laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu

cöï 8cm. Maùy aûnh ñöôïc höôùng ñeå chuïp aûnh cuûa moät vaät cao 40cm, ñaët

caùch maùy aûnh 1,2m.

1/ Döïng aûnh cuûa vaät treân phim (khoâng caàn ñuùng tæ leä).

2/ Tính ñoä cao cuûa aûnh treân phim.Höôùng daãn


A

B

B’

A’O

F’

I

Xeùt ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta

coù:cm

OA

OAABBA

OA

OA

BA

AB8,0

500

2.200'.''

'''===⇒=

A

B

B’

A’O

F

I

- ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta coù:

AB

BAOAOA

OA

OA

AB

BA '''

''' =⇒= (1)

maø: AB = OI vaø ∆A’B’F ñoàng daïng ∆OIF

ta coù:1

''''''' −=−===OF

OA

OF

OFOA

OF

FA

OI

BA

AB

BA

AB

BA

OF

OA ''1

' +=⇒ hay

+=

AB

BAOFOA

''1.' (2)

Töø (1) vaø (2) suy ra:

+=

AB

BAOF

AB

BAOA

''1

'' hay AB

BA

AB

BA

OF

OA ''1

''. +=

Thay soá vaøo ta ñöôïc:

AB

BA

AB

BA ''1

''.

8

120 += hay 112

8'' =AB

BA

cmABBA 86,2112

840

112

8'' ≈==⇒

AB = 40cm ; OA = 120cm ; OF = 8cmTính: A’B’ = ?

Baøi 8: Moät ngöôøi duøng kính luùp coù tieâu cöï 10cm ñeå quan saùt moät

vaät nhoû. Vaät ñaët caùch thaáu kính 8cm.

1/ Döïng aûnh cuûa vaät qua kính (khoâng caàn ñuùng tæ leä).

2/ Nhaän xeùt veà tính chaát aûnh.

3/ AÛnh lôùn hay nhoû hôn vaät bao nhieâu laàn?Höôùng daãn

Baøi 9:

1/ Moät ngöôøi chæ nhìn roõ caùc vaät ôû caùch maét töø 15cm ñeán 50cm.

Hoûi maét ngöôøi ñoù bò taät gì? Ngöôøi aáy phaûi ñeo kính gì? Khi ñeo kính phuø

hôïp ngöôøi aáy nhìn roõ vaät xa nhaát caùch maét bao nhieâu?


OF F’A

B

A’

B’

I

2/ AÛnh aûo, cuøng chieàu vaø lôùn hôn vaät.

3/ So saùnh AB vaø A’B’

- ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta coù:

8

'''' OA

OA

OA

AB

BA == (1)

- ∆F’OI ñoàng daïng vôùi ∆F’A’B’ ta coù:

10

'1

10

'10

'

'''' OAOA

OF

AF

OI

BA +=+== (2)

Vì: OI = AB neân töø (1) vaø (2) ta coù:cmOA

OAOA40'

10

'1

8

' =⇒+= thay vaøo (1)

tacoù:5

8

40'' ==AB

BA ⇒ Vaäy aûnh lôùn gaáp 5 laàn

2/ Maét ngöôøi giaø thöôøng maéc taät gì? Phaûi ñeo kính loaïi gì? Khi ñeo kính

phuø hôïp thì ngöôøi aáy coù nhìn thaáy caùc vaät ôû xa khoâng?Höôùng daãn

1/ Ngöôøi aáy bò caän thò. Ngöôøi aáy phaûi ñeo kính phaân kì. Kính ñeo phuø

hôïp thì ngöôøi aáy coù theå nhìn ñöôïc caùc vaät ôû raát xa (voâ cöïc).

2/ Maét ngöôøi giaø thöôøng laø maét laõo. Phaûi ñeo kính hoäi tuï. Khi ñeo kính

phuø hôïp thì nhìn roõ ñöôïc caùc vaät ôû gaàn, nhöng khoâng nhìn roõ caùc vaät ôû

xa. Do ñoù ngöôøi coù maét laõo thì khi nhìn gaàn phaûi ñeo kính, khi nhìn xa thì boû

kính ra.

Baøi 10. Moät vaät saùng AB coù daïng muõi teân ñöôïc ñaët vuoâng goùc vôùi

truïc chính cuûa 1 thaáu kính phaân kì, ñieåm A naèm treân truïc chính, caùch thaáu

kính 20cm. thaáu kính coù tieâu cöï 20cm.

a) Haõy veõ aûnh cuûa vaät AB cho bôûi thaáu kính?

b) Tính ñoä cao cuûa aûnh?ÑAÙP AÙN:

a) Xem hình

b) A’B’ laø aûnh aûo.

c) Vì ñieåm A truøng vôùi ñieåm F, neân BO vaø AI laø 2 ñöôøng cheùo cuûa HCN

BAOI. Ñieåm B’ laø giao ñieåm cuûa 2 ñöôøng cheùo. A’B’ laø ñöôøng trung bình

cuûa tam giaùc ABO.

Ta coù O’A = 1

102

OA cm= . Aûnh naèm caùch thaáu kính 10cm.

Baøi 11. Moät vaät cao 1,2m ñaët caùch maùy aûnh 2m thì cho ta aûnh coù chieàu

cao laø 3cm.

a) Haõy tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät luùc chuïp aûnh.

b) Tính tieâu cöï cuûa vaät kính?

HD. a) Khoaûng caùch töø aûnh ñeán quang taâm O cuûa thaáu kính trong maùy

aûnh:


Aûnh A’B’ cuûa vaät AB coù theå bieåu dieãn nhö hình

∆ABO ñoàng daïng ∆A’B’O ta coù:' ' ' . ' ' 200.3

' 5( )120

OA A B OA A BOA cm

OA AB AB= => = = =

Vaäy khoaûng caùch töø vaät ñeán aûnh laø: AA’ = 200+ 5 = 205(cm)

b) Tieâu cöï cuûa vaät kính:

Ta coù ∆OIF ’ ñoàng daïng ∆A’B’F ‘ neân:' ' ' ' ' 5 3

1 ' 5( )' '

OA OF A BOF cm

OF OI OF AB

− = => = + => ≈

Baøi 12. Vaät kính cuûa 1 maùy aûnh coù tieâu cöï 5cm. ngöôøi ta duøng maùy

aûnh ñoù ñeå chuïp 1 ngöôøi cao 1,6m vaø ñöùng caùch maùy aûnh 3m.

a) Haõy döïng aûnh cuûa ngöôøi ñoù ôû treân phim ( khoâng caàn ñuùng tæ leä)

b) Tính chieàu cao cuûa aûnh.

c) Xaùc ñònh khoaûng caùch töø phim ñeán vaät.

HD a) Xem hình

b) h= AB = 160cm; d = OA = 300cm ; f = OF = 5cm. AF = OA - OF = 300 - 5 =

295(cm)

Keû theâm tia saùng thöù 3, töø B ñeán F, caét thaáu kính taïi H. HB’ // vôùi truïc

chính.

∆ABF ∼ ∆OHF (…)OH OF

AB AF= => OH =

5160. 2,71

295

OFAB cmAF

= ≈

Vì OH = A’B’ neân A’B’ = 2,71cm.

c) OA’ = d’ = 5,1cm.


Baøi 13. Moät ngöôøi ñöùng tröôùc 1 toaø nhaø cao taàng moät khoaûng 20m.

neáu khoaûng caùch töø theå thuûy tinh ñeán maøng löôùi cuûa maét ngöôøi aáy laø

2cm thì aûnh cuûa toaø nhaø trong maét treân maøng löôùi laø 1,5cm.

Haõy tính ngöôøi aáy troâng thaáy ñöôïc bao nhieâu taàng nhaø. Bieát moãi taàng

cao 3m.

HD: Coi aûnh cuûa toaø nhaø trong maøng löôùi cuûa maét laø aûnh taïo bôûi

thaáu kính hoäi tuï.

Goïi AB laø phaàn chieàu cao ngoâi nhaø maø aûnh A’B’ cuûa noù hieän treân

maøng löôùi cuûa maét

Ta coù : ' '. 1,5.2000

1500( )' ' ' ' 2

AB OA A B OAAB cm

A B OA OA= => = = =

Vaäy soá taàng ngöôøi aáy troâng thaáy laø: n = 15

53

= (taàng)

Caâu 14: Haõy neâu moät ví duï veà nguoàn phaùt ra aùnh saùng traéng vaø hai ví

duï veà caùch taïo ra aùnh saùng ñoû.

(Nguoàn phaùt ra aùnh saùng traéng nhö: Maët trôøi, ñeøn ñieän, ñeøn oáng …Caùch taïo ra aùnh saùng ñoû: Chieáu aùnh saùng traéng qua taám loïc maøu ñoû, duøng ñeøn

LED ñoû, duøng buùt laze phaùt ra aùnh saùng ñoû).

Caâu 15: Laøm theá naøo ñeå bieát trong chuøm saùng do moät ñeøn oáng phaùt

ra coù nhöõng aùnh saùng maøu naøo?

(Ta cho chuøm saùng ñoù chieáu qua moät laêng kính hay chieáu vaøo maët ghi cuûa moät dóa

CD).

Caâu 16: Chieáu moät aùnh saùng ñoû vaøo moät tôø giaáy traéng ta thaáy tôø

giaáy coù maøu gì? Neáu thay baèng tôø giaáy maøu xanh ta seõ thaáy tôø giaáy

coù maøu gì?

(Chieáu moät aùnh saùng ñoû vaøo tôø giaáy traéng ta thaáy tôø giaáy coù maøu ñoû. Neáu thay

baèng tôø giaáy xanh ta thaáy tôø giaáy gaàn nhö caùo maøu ñen).

Caâu 17: Em hieåu theá naøo laø taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng? Taùc duïng

nhieät cuûa aùnh saùng treân caùc ñoà vaät coù maøu saéc khaùc nhau thì khaùc

nhau nhö theá naøo?

(Taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng laø taùc duïng laøm noùng caùc vaät khi coù aùnh saùng chieáu vaøo caùc vaät ñoù. Caùc vaät coù maøu toái thì haáp thuï naêng löôïng aùnh saùng maïnh

hôn caùc vaät coù maøu saùng, neân noùng leân nhieàu hôn).


Caâu18: AÙnh saùng Maët trôøi luùc giöõa tröa chieáu vaøo moät pin Maët trôøi seõ

gaây ra nhöõng taùc duïng gì? Neâu nhöõng bieåu hieän cuï theå cuûa nhöõng taùc

duïng ñoù.

(Gaây ra taùc duïng nhieät vaø taùc duïng quang ñieän. Bieåu hieän cuûa taùc duïng nhieät laø pin

bò noùng leân. Bieåu hieän cuûa taùc duïng quang ñieän laø pin coù khaû naêng phaùt ñieän).* MOÄT SOÁ ÑEÀ TOAÙN KHOÂNG GIAÛI:

Ñeà 1. Moät vaät cao 1,5 m ñaët caùch maùy aûnh 2m thì cho ta aûnh coù chieàu

cao laø 4cm.

a) Haõy döïng aûnh cuûa ngöôøi ñoù ôû treân phim ( khoâng caàn ñuùng tæ leä).

b) Haõy tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät luùc chuïp aûnh.

c) Tính tieâu cöï cuûa vaät kính?


cao laø 1,8cm.





cao laø 1,6cm.




Ñeà 4. Moät ngöôøi cao 1,6 m ñöùng caùch maùy aûnh 2m thì cho ta aûnh coù

chieàu cao laø 1,6cm.a) Haõy döïng aûnh cuûa ngöôøi ñoù ôû treân phim ( khoâng

caàn ñuùng tæ leä).



Ñeà 5. Moät ngöôøi cao 1,8 m ñöùng caùch maùy aûnh 4m thì cho ta aûnh coù

chieàu cao laø 1,8cm.





II. CAÂU HOÛI VAØ BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM:

Caâu 1: Khi tia saùng truyeàn töø khoâng khí vaøo nöôùc, goïi i vaø r laø goùc tôùi

vaø goùc khuùc xaï. Keát luaän naøo sau ñaây laø ñuùng?

A. i > r B. i < r

C. i = r D. i = 2r

Caâu 2: Moät ngöôøi nhìn thaáy vieân soûi döôùi ñaùy moät chaäu nöôùc. Thoâng

tin naøo sau ñaây laø ñuùng?

A. Tia saùng truyeàn töø vieân soûi ñeán maét ta theo ñöôøng gaáp khuùc.

B. Thöïc ra maét ngöôøi nhìn thaáy aûnh cuûa vieân soûi naèm treân vò trí thöïc cuûa

vieân soûi.

C. Xeùt tia saùng truyeàn töø vieân soûi ñeán maét thì goùc tôùi nhoû hôn goùc

khuùc xaï.

D. Caû A, B, C ñeàu ñuùng.

Caâu 3:Moät tia saùng töø khoâng vaøo vaøo khoái chaát trong suoát. Khi goùc tôùi

i = 45o thì goùc khuùc xaï r = 30o. Hoûi khi tia saùng truyeàn töø khoái chaát trong

suoát ñoù ra khoâng khí vôùi goùc tôùi baèng 30o thì goùc khuùc xaï seõ laø:

A. Baèng 45o B. Nhoû hôn hôn 45o

C. Lôùn hôn 45o D. Moät giaù trò khaùc.

Caâu 4: Coù khi naøo tia saùng ñi töø moâi tröôøng trong suoát naøy sang moâi

tröôøng trong suoát khaùc maø khoâng bò gaõy khuùc khoâng?

A. Khoâng coù.

B. Coù, khi goùc tôùi baèng 90o

C. Coù, khi goùc tôùi baèng 0o.

D. Coù, khi goùc tôùi baèng 45o.

Caâu 5: Ñaët maét phía treân chaäu nuôùc quan saùt moät vieân bi ôû ñaùy chaäu.

Ta quan saùt ñöôïc gì?

A. Khoâng nhìn thaáy vieân bi.

B. Nhìn thaáy aûnh thaät cuûa vieân bi trong nöôùc.


C. Nhìn thaáy aûnh aûo cuûa vieân bi trong nöôùc.D. Nhìn thaáy ñuùng vieân bi

trong nöôùc.

Caâu 6: Ñaëc ñieåm naøo sau ñaây phuø hôïp vôùi thaáu kính hoäi tuï?

A. Coù phaàn rìa moûng hôn phaàn giöõa.

B. Laøm baèng chaát trong suoát.

C. Coù theå coù moät maët phaúng coøn maët kia laø maët caàu loài.

D. Caû A, B, C ñeàu phuø hôïp.

Caâu 7: Ñaët moät vaät saùng AB hình muõi teân vuoâng goùc vôùi truïc chính cuûa

thaáu kính hoäi tuï vaø naèm ngoaøi khoaûng tieâu cöï. AÛnh A’B’ cuûa AB qua

thaáu kính laø:

A. AÛnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät.

B. AÛnh thaät, cuøng chieàu vôùi vaät.

C. AÛnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät.

D. AÛnh aûo, ngöôïc chieàu vôùi vaät.

Caâu 8: Ñaët moät vaät saùng AB hình muõi teân vuoâng goùc vôùi truïc chính cuûa

thaáu kính hoäi tuï vaø naèm trong khoaûng tieâu cöï. AÛnh A’B’ cuûa AB qua thaáu

kính laø:

A. AÛnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät.


C. AÛnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät.


Caâu 9: Vaät AB ñaët tröôùc thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï laø f vaø caùch thaáu

kính moät khoaûng OA cho aûnh A’B’ ngöôïc chieàu vaø cao baèng vaät. Ñieàu naøo

sau ñaây laø ñuùng?

A. OA = f B. OA = 2f

C. OA > f D. OA < f

Caâu 10: Vaät AB ñaët tröôùc thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï laø f vaø caùch thaáu

kính moât khoaûng OA = f/2 cho aûnh A’B’. Hoûi A’B’ coù ñaëc ñieåm gì?

A. Laø aûnh aûo, cuøng chieàu vaø cao gaáp hai laàn vaät.


B. Laø aûnh thaät, ngöôïc chieàu vaø gaáp hai laàn vaät.

C. Laø aûnh aûo, ngöôïc chieàu vaø cao gaáp hai laàn vaät.

D. Laø aûnh thaät, cuøng chieàu vaø gaáp hai laàn vaät.

Caâu 11: Vaät AB ñaët tröôùc thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f. Cho aûnh thaät

A’B’ nhoû hôn vaät. Keát luaän naøo sau ñaây laø ñuùng nhaát khi noùi veà vò trí

cuûa vaät AB?

A. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn f < OA < 2f

B. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA > f

C. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA < 2f

D. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA > 2f

Caâu 12: Vaät AB ñaët tröôùc thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f. Cho aûnh thaät

A’B’ lôùn hôn vaät. Keát quaû naøo sau ñaây laø ñuùng nhaát khi noùi veà vò trí cuûa

vaät AB?

A. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn f < OA

B. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA > f

C. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA < 2f

D. AB naèm caùch thaáu kính moät ñoaïn OA > 2f

Caâu 13: Duïng cuï quang hoïc naøo coù theå söû duïng laøm kính phoùng ñaïi?

A. Thaáu kính hoäi tuï. B. Thaáu kính phaân kì.

C. Göông phaúng. D. Göông caàu loài.

Caâu 14: Ñaëc ñieåm naøo sau ñaây khoâng phuø hôïp vôùi thaáu kính phaân kì?

A. Laøm baèng chaát trong suoát.

B. Coù theå coù moät maët phaúng coøn maët kia laø maët caàu loõm.

C. Coù theå hai maët cuûa thaáu kính ñeàu laø maët caàu loõm.

D. Coù phaàn rìa moûng hôn phaàn ôû giöõa.

Caâu 15: Ñaët moät vaät saùng AB hình muõi teân vuoâng goùc vôùi truïc chính

cuûa thaáu kính phaân kì. AÛnh A’B’ cuûa AB qua thaáu kính phaân kì coù tính chaát

gì? Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát.

A. AÛnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät.



C. AÛnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät.


Caâu 16: Ñaët vaät saùng AB hình muõi teân vuoâng goùc vôùi truïc chính cuûa

thaáu kính phaân kì. AÛnh A’B’ cuûa AB qua thaáu kính phaân kì coù ñoä cao nhö

theá naøo? Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát.

A. Lôùn hôn vaät. B. Nhoû hôn vaät.

C. Baèng vaät. D. Baèng moät nöûa vaät.

Caâu 17: Vaät AB ñaët tröôùc thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï f vaø caùch thaáu

kính moät khoaûng OA cho aûnh A’B’ baèng nöûa AB. Ñieàu naøo sau ñaây laø

ñuùng nhaát?

A. OA > f B. OA < f

C. OA = f D. OA = 2fCaâu 18:

1- Ta coù f = 12cm, khoaûng caùch OA = 36cm. Khoaûng caùch aûnh A’B’ ñeán thaáu kính laø:

A. OA’ = 9cm B. OA’ = 12cm

C. OA’ = 24cm D. Moät giaù trò khaùc.2- Ta coù: f = 16cm, aûnh A’B’ cuûa AB caùch thaáu kính moät khoaûng OA’ = 6cm. Khoaûng caùch töø vaät ñeán thaáu kính laø:

A. OA = 1,6cm B. OA = 9,6cm

C. OA = 22cm D. Moät giaù trò khaùc.Gheùp ñoâi coät beân traùi vaø beân phaûi cho phuø hôïp:

Caâu 19:

1/ Thaáu kính hoäi tuï laø thaáu kính

coù

a/ cho aûnh ngöôïc chieàu vôùi vaät.

2/ Moät vaät ñaët tröôùc thaáu kính b/ cuøng chieàu vaø lôùn hôn vaät.


OF F’A

B

hoäi tuï ôû ngoaøi khoaûng tieâu cöï

3/ Moät vaät ñaët tröôùc thaáu kính

hoäi tuï ôû trong khoaûng tieâu cöï

c/ phaàn rìa moûng hôn phaàn giöõa.

4/ Moät vaät ñaët raát xa thaáu kính

hoäi tuï

d/ cho aûnh aûo cuøng chieàu vôùi

vaät.

5/ AÛnh aûo taïo bôûi thaáu kính hoäi

tuï

e/ cho aûnh thaät coù vò trí caùch

thaáu kính moät khoaûng ñuùng

baèng tieâu cöï.Caâu 20:

1/ Thaáu kính phaân kì a/ aûnh aûo cuøng chieàu, nhoû hôn

vaät.

2/ Chuøm tia saùng song song tôùi

thaáu kính phaân kì

b/ phaàn giöõa moûng hôn phaàn rìa.

3/ Moät vaät ñaët ôû moïi vò trí tröôùc

thaáu kính phaân kì luoân cho

c/ naèm trong khoaûng tieâu cöï cuûa

thaáu kính.

4/ AÛnh cuûa moät vaät taïo bôûi

thaáu kính phaân kì

d/ chuøm tia loù phaân kì, neáu keùo

daøi caùc tia thì chuùng ñeàu ñi

qua tieâu ñieåm cuûa thaáu kính.

Caâu 21: Choïn caâu traû lôøi ñuùng: Thaáu kính hoäi tuï trong maùy aûnh taïo ra

aûnh:

A. AÛnh thaät, cuøng chieàu vôùi vaät, lôùn hôn vaät.

B. AÛnh thaät, cuøng chieàu vôùi vaät, nhoû hôn vaät.

C. AÛnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät, nhoû hôn vaät.

D. AÛnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät, lôùn hôn vaät.

Caâu 22: Trong caùc thaáu kính coù tieâu cöï sau ñaây, thaáu kính naøo coù theå

laøm vaät kính cuûa maùy aûnh:

A. f = 500cm B. f = 150cm

C. f = 100cm D. f = 5cm


Caâu 23: Moät ngöôøi cao 1,5m ñöùng caùch maùy aûnh 2m, phim caùch vaät kính

4cm. hoûi aûnh cuûa ngöôøi aáy treân phim cao bao nhieâu cm?

A. 3cm B. 4cm

C. 4,5cm D. 6cm

Caâu2 4: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø ñuùng khi so saùnh maét vôùi maùy aûnh?

A. Thuûy tinh theå ñoùng vai troø nhö vaät kính trong maùy aûnh.

B. Phim ñoùng vai troø nhö maøn löôùi trong con maét.

C. Tieâu cöï cuûa thuûy tinh theå coù theå thay ñoåi coøn tieâu cöï cuûa vaät kính

khoâng thay ñoåi.

D. Caùc phaùt bieåu A, B, C ñeàu ñuùng.

Caâu 25: Choïn caâu ñuùng: ñieåm cöïc caän cuûa maét laø:

A. Ñieåm gaàn maét nhaát.

B. Ñieåm gaàn maét nhaát maø khi ñaët vaät taïi ñoù maét coøn coù theå nhìn roõ.

C. Ñieåm xa maét nhaát.

D. Ñieåm xa maét nhaát maø khi ñaët vaät taïi ñoù maét coøn coù theå nhìn roõ.

Caâu 26: Choïn caâu ñuùng: ñieåm cöïc vieãn cuûa maét laø:

A. Ñieåm gaàn maét nhaát.

B. Ñieåm gaàn maét nhaát maø khi ñaët vaät taïi ñoù maét coøn coù theå nhìn roõ.

C. Ñieåm xa maét nhaát.

D. Ñieåm xa maét nhaát maø khi ñaët vaät taïi ñoù maét coøn coù theå nhìn roõ.

Caâu 27: Moät ngöôøi ñöùng caùch coät ñieän 40m, coät ñieän cao 8m. Neáu coi

khoaûng caùch töø thuûy tinh theå ñeán maøn löôùi cuûa maét laø 2cm. Thì chieàu

cao cuûa aûnh trong maøn löôùi laø:

A. 0,4cm B. 0,6cm

C. 0,8cm D. 1cm

Caâu 28: Ñaëc ñieåm naøo sau ñaây öùng vôùi maét caän thò?

A. Khoâng nhìn thaáy ñöôïc nhöõng vaät ôû gaàn nhö maét bình thöôøng.

B. Khoâng nhìn thaáy ñöôïc nhöõng vaät ôû xa nhö maét bình thöôøng.


C. Nhìn roõ taát caû caùc vaät ôû caùc khoaûng caùch khaùc nhau.

D. Chæ coù theå nhìn ñöôïc caùc vaät caùch maét chöøng 20m.

Caâu 29: Ñaëc ñieåm naøo sau ñaây öùng vôùi maét laõo?

A. Coù theå nhìn roõ nhöõng vaät ôû xa.

B. Khoâng nhìn roõ caùc vaät ôû gaàn gioáng nhö maét bình thöôøng.

C. Coù ñieåm cöïc caän ôû xa maét hôn so vôùi maét bình thöôøng.

D. Caùc ñaëc ñieåm A, B, C ñeàu ñuùng vôùi maét laõo.

Caâu 30: Kính cho ngöôøi caän thò laø:

A. Kính coù hai maët beân song song.

B. Thaáu kính hoäi tuï.

C. Thaáu kính phaân kì.

D. Kính hoäi tuï hay phaân kì ñeàu ñöôïc.

Caâu 31: Kính duøng cho maét laõo laø:

A. Kính coù hai maët beân song song.

B. Thaáu kính hoäi tuï.

C. Thaáu kính phaân kì.

D. Kính hoäi tuï hay phaân kì ñeàu ñöôïc.

Caâu 32: Thaáu kính naøo sau ñaây coù theå duøng laøm kính luùp?

A. Thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï 8cm.

B. Thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï 70cm.

C. Thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï 8cm.

D. Thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï 70cm.

Caâu 33: Moät kính luùp coù tieâu cöï 5cm, ñoä boäi giaùc cuûa noù laø:

A. 5 B. 1,25

C. 50 D. 12,5

Caâu 34: treân vaønh moät kính luùp coù ghi 5x. Soá naøy coù nghóa laø:

A. Tieâu cöï cuûa thaáu kính laø 5cm.

B. Khoaûng caùch lôùn nhaát töø vaät ñeán kính luùp laø 5cm.


C. Ñoä boäi giaùc cuûa kính luùp.

D. Ñoä tuï cuûa kính luùp.

Caâu 35: Ñoä boäi giaùc cuûa kính luùp laø 2x. tieâu cöï kính luùp laø:

A. 2cm B. 12,5cm

C. 1,25cm D. Moät giaù trò khaùc.Gheùp coät beân traùi vaø beân phaûi cho phuø hôïpCaâu 36:

a/ Neáu laáy thaáu kính hoäi tuï coù

tieâu cöï daøi 30cm laøm vaät kính

cuûa maùy aûnh thì

1- khoâng taïo ñöôïc aûnh thaät treân

phim.

b/ Neáu buoàng toái cuûa maùy aûnh

khoâng ñoùng kín thì

2- khoâng ghi laïi ñöôïc hình aûnh

muoán chuïp.

c/ Neáu maùy aûnh khoâng ñöôïc laép

phim thì

3- Maùy aûnh seõ raát coàng keành.

d/ Neáu laáp thaáu kính phaân kì laøm

vaät kính cuûa maùy aûnh thì

4- phim seõ bò loä saùng vaø hoûng.

Caâu 37:

a/ Thaáu kính thöôøng laøm baèng

thuûy tinh,

1- coøn theå thuûy tinh chæ coù tieâu

cöï côõ 2cm.

b/ Moät thaáu kính coù tieâu cöï

khoâng thay ñoåi ñöôïc,

2- coøn muoán cho aûnh hieän treân

maøn löôùi coá ñònh, maét phaûi

ñieàu tieát ñeå thay ñoåi tieâu cöï

cuûa thuûy tinh theå.

c/ Caùc thaáu kính coù theå coù tieâu

cöï khaùc nhau,

3- coøn thuûy tinh theå ñöôïc caáu

taïo bôûi moät chaát trong suoát

vaø meàm.

d/ Muoán höùng aûnh thaät cho bôûi

thaáu kính, ngöôøi ta di chuyeån

maøn aûnh sau thaáu kính,

4- coøn thuûy tinh theå coù tieâu cöï

coù theå thay ñoåi ñöôïc.

Caâu 38:

a/ OÂng Xuaân khi ñoïc saùch cuõng 1- kính cuûa oâng aáy khoâng phaûi


nhö khi ñi ñöôøng khoâng phaûi ñeo

kính,

kính caän hoaëc kính laõo maø chæ

coù taùc duïng che buïi vaø gioù

cho maét.

b/ OÂng Haï khi ñoïc saùch phaûi ñeo

kính, coøn khi ñi ñöôøng khoâng

thaáy ñeo kính,

2- oâng aáy bò caän thò.

c/ OÂng Thu khi ñoïc saùch cuõng nhö

khi ñi ñöôøng ñeàu phaûi ñeo cuøng

moät kính,

3- maét oâng aáy coøn toát, khoâng

coù taät.

d/ OÂng Ñoâng khi ñi ñöôøng thì thaáy

ñeo kính, coøn ñoïc saùch thì laïi

khoâng ñeo kính,

4- maét oâng aáy laø maét laõo.

Caâu 39: Trong caùc nguoàn saùng sau ñaây. Nguoàn saùng naøo khoâng phaùt ra

aùnh saùng traéng?

A. Ñeøn LED ñang saùng.

B. Boùng ñeøn coù daây toùc saùng.

C. Cuïc than hoàng trong beáp loø.

D. Boùng ñeøn pin ñang saùng.

Caâu 40: Khi chieáu chuøm saùng ñoû qua taám loïc maøu xanh, ôû phía sau taám

loïc maøu ta thu ñöôïc aùnh saùng maøu gì?

A. Maøu ñoû.

B. Maøu xanh.

C. AÙnh saùng traéng.

D. Toái (khoâng coù aùnh saùng truyeàn qua).

Caâu 41: Söï phaân tích aùnh saùng traéng theå hieän trong caùc thí nghieäm naøo

sau ñaây?

A. Chieáu moät chuøm aùnh saùng traéng vaøo moät göông phaúng.

B. Chieáu moät chuøm aùnh saùng traéng qua moät taám thuûy tinh moûng.

C. Chieáu moät chuøm aùnh saùng traéng qua moät laêng kính.


D. Chieáu moät chuøm aùnh saùng traéng qua moät thaáu kính phaân kì.

Caâu 42: Ngöôøi ta tieán haønh troän caùc aùnh saùng maøu ñoû, xanh luïc vaø

xanh lam. Haõy ñieàn maøu vaøo caùc vuøng ñaùnh soá 1, 2, 3 vaø 4.

1- aùnh saùng vaøng.

2- aùnh saùng ñoû ñen saäm.

3- aùnh saùng xanh hoøa bình.

4- aùnh saùng traéng.

Caâu 43: Khi nhìn thaáy vaät maøu ñen thì aùnh saùng naøo ñaõ ñi vaøo maét ta?

A. Maøu vaøng vaø maøu tím.

B. Maøu ñoû vaø maøu tím.

C. Khoâng coù maøu ñi vaøo maét.

D. Maøu lam vaø maøu tím.

Caâu 44: Choïn caâu ñuùng trong caùc caâu sau:

A. Chieác buùt bi maøu xanh ñeå trong phoøng toái cuõng coù maøu xanh.

B. Tôø giaáy traéng ñeå döôùi aùnh saùng maøu ñoû vaãn thaáy traéng.

C. Maùi toùc ñen ôû choå naøo cuõng laø maùi toùc ñen.

D. Tôø bìa ñoû ñeå döôùi aùnh saùng naøo cuõng coù maøu ñoû.

Chöông IV:SÖÏ BAÛO TOAØN VAØ CHUYEÅN HOÙA NAÊNG

LÖÔÏNGA. Heä thoáng kieán thöùc cuûa chöông


1

2 34

Ñoû

Xanh lam

Xanh luïc

1. Ta nhaän bieát ñöôïc 1 vaät coù naêng löôïng khi vaät ñoù coù khaû naêng

thöïc hieän coâng (cô naêng) hay laøm noùng caùc vaät khaùc ( nhieät naêng)

2. Ta nhaän bieát ñöôïc hoaù naêng, ñieän naêng, quang naêng khi chuùng

chuyeån hoaù thaønh cô naêng hay nhieät naêng.

3. Noùi chung moïi quaù trình bieán ñoåi trong töï nhieân ñeàu keøm theo söï

chuyeån hoùa naêng löôïng töø daïng naøy sang daïng khaùc hay truyeàn töø

vaät naøy sang vaät khaùc.

4. Cô naêng cuûa moät vaät laø toång ñoäng naêng vaø theá naêng cuûa noù.

Theá naêng haáp daãn cuûa vaät coù khoái löôïng caøng lôùn vaø ôû caøng

cao. Ñoäng naêng cuûa vaät caøng lôùn khi vaät coù khoái löôïng caøng lôùn

vaø chuyeån ñoäng caøng nhanh.

5. Ñònh luaät baûo toaøn naêng löôïng: Naêng löôïng khoâng töï nhieân sinh ra

hoaëc töï nhieân maát ñi maø chæ bieán ñoåi töø daïng naøy qua daïng khaùc

hoaëc truyeàn töø vaät naøy sang vaät khaùc. Ñònh luaät naøy duøng cho moïi

lónh vöïc cuûa töï nhieân.

6. Trong nhaø maùy nhieät ñieän, naêng löôïng cuûa nhieân lieäu bò ñoát

chaùy ñöôïc chuyeån hoùa thaønh cô naêng roài thaønh ñieän naêng.

7. Trong nhaø maùy thuûy ñieän, theá naêng cuûa nöôùc treân hoà chöùa

ñöôïc bieán ñoåi thaønh ñoäng naêng roài thaønh ñieän naêng.

8. Trong maùy phaùt ñieän gioù, ñoäng naêng cuûa gioù ñöôïc bieán ñoåi

thaønh ñieän naêng.

9. Pin maët trôøi bieán ñoåi tröïc tieáp quang naêng thaønh ñieän naêng.

10. Trong nhaø maùy nhieät ñieän, thuûy ñieän, ñieän haït nhaân, ñeàu coù

maùy phaùt ñieän trong ñoù cô naêng ñöôïc chuyeån hoùa thaønh ñieän

naêng.

11. Trong nhaø maùy ñieän haït nhaân, naêng löôïng haït nhaân ñöôïc bieán

ñoåi thaønh nhieät naêng roài thaønh cô naêng cuoái cuøng thaønh ñieän

naêng.


12. Trong caùc duïng cuï tieâu thuï ñieän, ñieän naêng ñöôïc chuyeån hoùa

thaønh caùc daïng naêng löôïng thöôøng duøng nhö cô naêng, nhieät naêng,

quang naêng.


tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

Documents