tat review magazine 3/2015
TRANSCRIPT
พรมแดนความรดานงานวจยทองเทยว
ลกษณะโครงการวจยทองเทยวทสกว.และคอบช.สนบสนน
งบประมาณอาทการวจยเกยวกบการทองเทยวในกลมประเทศ
อาเซยน/การเสรมสรางศกยภาพของชมชน/การคนหาสนคา
หรอผลตภณฑทางการทองเทยวใหมๆ
ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.)เปนหนวยงานหนงในเครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต
(คอบช.)ซงมหนาทในการบรหารจดการทนวจยดานการบรหารจดการการทองเทยวไดเลงเหนความส�าคญ
ของการพฒนางานวจยเพอใหสามารถขบเคลอนนโยบายในการพฒนาการทองเทยวของประเทศ
ถาผอานทานใดสนใจผลงานวจยดานการทองเทยวสามารถตดตอสอบถามไดทส�านกประสานงานโครงการวจยอตสาหกรรมทองเทยว
และบรการสกว.โทรศพท 0 2940 5188หรอคนหาไดทelibrary.trf.or.th ของส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย
SweetTrailsเสนทางขนมไทย
ผลจากการวจยไดน�าเสนอเสนทางการทองเทยวทมการ
สอดแทรกกจกรรมการเรยนรอาหารดานขนมไทยซงมทงสวน
ทเปนวตถดบทใชในการท�าขนมในแตละเสนทางและการน�า
วตถดบมาพฒนาเพอใหเกดขนมไทยตางๆโดยสถานทแตละ
สถานทมสงทนาสนใจแตกตางกนทงการเรยนรจากภมปญญา
ทางการเกษตรหตถกรรมวถชวตความเปนอยของชาวบาน
ตวอยางเสนทางขนมไทย
l เสนทางตามรอยน�าตาลโตนดไดแกผลตภณฑ
ตาละตนาหงน(ตาลค)และตาลละมน(ขนมตาลทรงเครอง)
l เสนทางล�าน�าค�าหวานไดแกหยดน�าสงขและนางลอย
l เสนทางทองค�าขาวแหงธรรมชาตไดแกขาวหนมและขาวศรนล
l เสนทางขดทองลองลมไดแกศรสวรรณและทศทต
งานวจยเพอสนบสนนปทองเทยววถไทย
หนงในผลงานวจยทองเทยวทมสวนในการสนบสนนปทองเทยว
วถไทยอาทโครงการพฒนาคลสเตอรของกลมธรกจขนมไทย
ทองถนและการจดท�าระบบฐานขอมลสารสนเทศส�าหรบเสนทาง
ใหมของการทองเทยวเพอการเรยนรอาหารในภมภาคตะวนตก
โดยผ ช วยศาสตราจารยดร.อรณศร ลจรจ�าเนยรจาก
มหาวทยาลยศลปากร
Sweet Taste
ขนมทง8ชนดขางตนไดมการประเมนทางประสาทสมผสและทดสอบศกยภาพในเชงพาณชยกบนกทองเทยวในพนท
และผทเกยวของแลวพบวามศกยภาพในเชงพาณชยทกๆผลตภณฑซงไดรบผลตอบรบจากกลมผบรโภคและนกทองเทยว
บรรณาธการยวดนรตนตระกล ผอ�านวยการกองวจยการตลาด
กองบรรณาธการฐาปนยเกยรตไพบลย ผอ�านวยการกองสารสนเทศการตลาดจรญชนในธรรม ผอ�านวยการกลมฐานขอมลการตลาดบษกรพรหมมาโนช ผอ�านวยการกองเผยแพรความรดานการทองเทยวพชยาสายแสงจนทร ผอ�านวยการกองประชาสมพนธในประเทศจรญญาเกยรตลภนชย ผอ�านวยการกองกลยทธการตลาดสจตราแยมงามเหลอ พนกงานบนทกขอมล
เจาของการทองเทยวแหงประเทศไทย
คณะทปรกษาจฑาพรเรงรณอาษา รองผวาการดานตลาดยโรปแอฟรกา ตะวนออกกลางและอเมรกาวไลวรรณทวชศร รองผวาการดานสนคาและธรกจทองเทยวพงศธรเกษส�าล รองผวาการดานตลาดเอเชยและแปซฟกใตศกรยสทธวนช รองผวาการดานสอสารการตลาดสมรกค�าพทธ รองผวาการดานบรหารอานภาพธรรฐ รองผวาการดานตลาดในประเทศสนตชดนธรา รองผวาการดานนโยบายและแผนจรญอนม ผอ�านวยการฝายวางแผน
Tourism Authority of Thailand1600 New Phetchaburi Road, Makkasan, Ratchathewi,Bangkok 10400, Thailandtel: +66 2250 5500 ext. 2620-2fax: +66 2253 7468email: [email protected] website: tatreviewmagazine.comtwitter: @etatjournalFacebook : www.facebook.com/tatreviewmagazine
จลสารฉบบนจดท�าขนโดยใชกระดาษEPO(EcoPaqueOffset)และหมกพมพจากน�ามนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม
ตราสญลกษณจากเลมเดมอนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน3.0ประเทศไทย
จลสารวชาการการทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทย1600 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0 2250 5500 ตอ 2620-2 โทรสาร : 0 2253 7468
6-11
12-23
24-35
36-51
52-57
58-65
66-69
70-73
Contentsสารบญ
TourismOnTheMove•StartupTourismBusiness
TourismResearch•แนวโนมการสรางสรรคมลคาเพมใหกบอาหารไทยประยกต ส�าหรบนกทองเทยวชาวตางชาตเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน•9เรองทตองร...กอนลยตลาดนกทองเทยวอนเดย‘กระเปาหนก’
FromTheCover•WOMENOMICSเศรษฐกจพลงผหญง
Vol.1 No.3/2015
TourismTrends•ConsumerTrendsChina•เทรนดนกทองเทยวหรหรา:ภมภาคอเมรกา
TourismSeminars•การสมมนาดานสถตการทองเทยวโลก NaraTourismStatisticWeekThe13thGlobalForumonTourismStatistic
LowCarbonTourism•เรองมหศจรรยของผหญง
PopCultureTourism•โลกมไวใหอานผหญงมไวใหรก(และเดนทาง)
Tourism@AEC•เสนทางสายวฒนธรรม-HeritageRoute
Editor’s Talkบทบรรณาธการ
Gender Tourism, Human Right Human Left
ทองเทยวหลากหลายผหญงเลยวซายผชายเลยวขวา
“จจขบนเรองมากโลเลไมมนใจ”
ชดค�าเหลานถกใชเปนภาพแทนความเปนหญงทงๆทผชายกมพฤตกรรมดงกลาวทไมแตกตางกน
“มนคงหนกแนนเปนผน�าตดสนใจเดดขาด”
ชดค�าเหลานถกใชเปนภาพแทนความเปนชายในขณะทผหญงกมคณสมบตดงกลาวเทยบเทากน
การก�าหนดคณลกษณะความเปนหญงชาย เรมพราเลอนไปทกวนความเชอทวากจกรรมการตกอลฟ
เทยวไนตคลบเปนเรองของนกทองเทยวชายเรมไมจรงเสมอไปเพราะเราจะเหนเลดกอลฟและสถานบนเทงส�าหรบ
ผหญงมากมาย
กจกรรมนวดสปาชอปปงกไมจ�ากดเฉพาะนกทองเทยวหญงเทานนสดสวนนกทองเทยวชายทนยมกจกรรม
ดงกลาวกยนยนไดจากงานวจยหลายส�านก
ทนลองมาดเรองทใหญโตขนมาอกนดคอเรองการบรหารจดการ
การบรหารจดการโดยทวไปมกจะเปนการบรหารจดการทมงสะทอนคณคาแบบ‘ลกผชาย’แสดงออกดวย
ชดค�าศพทเชนผบรหารทหยาบกระดางเครงครดมอ�านาจควบคมและหาวหาญเปนลกผชายแตมาปจจบนน
ผบรหารจะตองใจกวางเขาถงงายหวงใยหวานลอมเกงและใจด
ระบบการท�างานทครอบง�าควบคมการบรหารจดการทเตมไปดวยล�าดบขนตายตวและกฎเกณฑทเครงครด
ถกแทนทดวยระบบงานทยดหยนประสานงานท�างานเปนทมปรากฏการณทงหมดทงมวลเหลานคอการแปลงระบบ
การบรหารจดการ‘ใหเปนเพศหญง’(FeminizationofManagement)
ทเขยนเกยวกบชาย-หญงเสยยดยาวผเขยนไมมเจตนาจะประกาศกองวา‘ฉนเปนเฟมนสต’(และไมใชฮปสเตอร)
เพยงแตจะน�าเขาสTATReviewไตรมาสนทหยบยกน�าเสนอเรองเศรษฐกจพลงผหญงหรอWomenomicsขอมล
ในฉบบจะชวนดเรองความส�าคญของกลมผหญงบทบาทเชงเศรษฐกจศกยภาพการชน�าและตดสนใจทงเรองเลกนอย
ในบานจนถงเรองทศทางของธรกจไมเวนแมแตการชน�ากจกรรมการใชเวลาวางดงนนการไดขอมลระดบInsight
ส�าหรบกลมผหญงและผมเพศสภาพเปนหญงจะท�าใหสามารถเปดพนทและเหนโอกาสในการท�าธรกจทเกยวของกบ
การทองเทยว/บรการอกมหาศาล
นอกจากเรองผหญงผหญงทกระจายอยหลายคอลมนแลวกยงมบทความอนๆในฉบบเชนเรองStartup
ทเตบโตตอเนองในไทยผอานทานใดยงไมค น ไมร จกStartupบอกเลยวาตองอานไมเชออยาลบหล เอย!
ไมเชอลองอานด
พบกนใหมไตรมาสหนา
ยวด นรตนตระกล # ผหญงขาใครอยาแตะ
6 | Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
21.00 cm
การเปนเจาของกจการกลายเปนเรองงายขนในโลกยคเทคโนโลย
ธรกจขนาดกลางและเลกหรอSMEsเมอน�ามาผนวกเขากบเทคโนโลย
การสอสารคอมพวเตอรอนเทอรเนตไรสายสมารทดไวซรวมไปถง
โซเชยลมเดยท�าใหมนพฒนาตวเองใหกลายเปนTechStartupแบบใหมๆ
ไดไมยาก
เรอง : วฒชย กฤษณะประกรกจ
6 | Tourism Review
7|Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
StartupvsSMEs กอนอนเลยตองเขาใจวา Startup กคอ SMEs
นนแหละ แตไมใชวาทกๆ SMEs จะถอเปน Startup ได
มนมความแตกตางกนอยในสาระส�าคญ
ณฐวฒ พงเจรญพงศ ผกอตง Ookbee ซงเปน
แพลตฟอรมอบ คท ไดรบความนยมสงสดในเมองไทย
พดในงาน TEDxBangkok เมอเดอนมถนายนทผานมาวา
Startup คอ SMEs ทสามารถท�าซ�าตวเองไปไดเรอยๆ
กอใหเกดการขยายตวของธรกจไปแบบกาวกระโดด
เหมอนกบกรณของ Ookbee กคอการสร าง
แอพพลเคชนเพอขายหนงสออบค ทผใชสามารถโหลดไป
ใชงานในดไวซของตวเอง เปรยบเหมอนกบมรานหนงสอ
อยบนฝามอของเราทกคน
ณฐวฒยกอกตวอยางหนงวา ถาคณมสตรท�าบะหมน�า
ไดอรอย การเปดกจการรานขายบะหมถอวาเปน SMEs
ทดเยยมของคณ แตมนจะดยงขนไปอก ถาคณสามารถ
ท�าใหมนกลายเปน Startup โดยสรางนวตกรรมใหม หรอ
คดคนโมเดลธรกจใหม ขนมาเพอท�าใหสตรบะหมของคณ
สามารถกระจายตวออกไปไดแบบกาวกระโดด
ปจจยส�าคญทท�าใหเกด Startup จงไดแกเทคโนโลย
เพราะมนชวยเพมประสทธภาพในการท�าธรกจ โดยการ
ลดการใชทรพยากรทกอยาง ยนระยะเวลา ลดแรงงาน
และลดตนทน จงท�าใหสามารถพสจนไดวานวตกรรมใหม
หรอโมเดลธรกจใหมทคณคดขนมานน ไดผลดจรงหรอไม
แอพพลเคชนเพอขายหนงสออบค มจดเรมตนจาก
ไอเดยเลกๆ ทขยายตวเองออกไปไดอยางรวดเรว โดยอาศย
เทคโนโลยใหมๆ เราไมจ�าเปนตองลงทนซอทดนเพอขยาย
สาขา ไมตองลงทนจดพมพตวเลมหนงสอ ไมตองลงทน
ขนสงสนคา องคประกอบในธรกจหนงสอทงหมด สามารถ
แปลงใหกลายเปนดจทล และท�าธรกจทงหมดออนไลนได
การเรมตนกจการขนมาจากจดศนย จงไมตอง
เตรยมตววางแผนยาวนาน สะสมทน และปจจยการผลต
อกมากมาย เทยบกบเมอ 40-50 ปกอนของคนรนพอแม
ของเรา
Startup กลายเปนเทรนดธรกจแบบใหมของคน
หนมสาวยคน และแนนอนวาในแวดวงอตสาหกรรมการ
ทองเทยว เรากสามารถน�าแนวคดเรองนมาประยกตใชได
เชนกน
7|Tourism Review
20.60 cm
StartupMindset ระบบคดทเปลยนแปลงไปในประชากรแตละรนๆ ท�าใหรปแบบการด�าเนนธรกจ
แตกตางกนออกไป สงทเราเหนกนจนชนตา กคอพวกคนรนเกาทเรมตนท�าธรกจเลกๆ
ของตวเองแบบ SMEs พวกเขาตองการเปนเจาของและครอบครองธรกจนนในระยะยาว
ตองการสานตองานตอไปเรอยๆ ยงยน เตบโต เปลยนแปลง และถาจะตองลมเลกไป
กลมเลกไปดวยตวเขาเอง
ในขณะทคนรนใหม ทถอเปนประชากรรน Gen Y ทเปน Digital Native ทเกด
และเตบโตมาพรอมกบเทคโนโลย พวกเขาตองการความส�าเรจในอาชพอยางรวดเรว
รวยเรว และใชเทคโนโลยเพอเรงรดกระบวนการธรกจทงหมด เพอใหรผลทนททนใด
คนหนมสาวทท�า Startup จงยนดทจะหาผรวมทนภายนอก ยอมลดสดสวน
ความเปนเจาของ เพอโอกาสในการขยายกจการ และพสจนแนวความคดของตวเอง
เมอประสบความส�าเรจในระดบหนง กจะขายกจการตอไป หรอเรยกวา Exit Strategy
เพอน�าเงนไปเปนทนเพอสราง Startup ใหมๆ ตอไป
นอกจากไอเดยดๆ จากผท�างาน Startup แลว ยงตองอาศยการสนบสนนจาก
บคคลภายนอกทเกยวของในวงจรการสรางธรกจ Startup อกมากมาย ยกตวอยางเชน
l VentureCapital คอแหลงเงนทน โดยสวนใหญมลกษณะเปนกองทนทจะ
เลอกลงทนใน Startup ทไดรบการคดกรองพจารณามาแลวอยางด โดยมจดประสงค
ทจะผลกดนให Startup เกดขนไดจรง และเรมสรางผลก�าไรทจะน�ามาซงผลก�าไรของ
ตวกองทนนเอง
lAngel Investor คอนกลงทนแบบบคคล มหลกการด�าเนนงานและ
วตถประสงคแบบเดยวกบ Venture Capital แตเปนตวบคคล
l Incubator คอผบมเพาะ สนบสนน ประคบประคอง Startup ในดานอนๆ
นอกเหนอจากการใหเพยงแคเงนทน เชน การใหค�าปรกษา แนะน�า สนบสนนงานวจย
ความร เทคโนโลย รวมถงสงตางๆ ทจ�าเปนในการด�าเนนธรกจ
เพยงความเคลอนไหวเพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
Startup TourismBusiness ไอเดยดๆ เพอท�า Startup สกอยางหนง
สามารถตงอย บนฐานขององคประกอบการ
ทองเทยวทมอยเดม ไมวาจะเปน
1. การคมนาคม เดนทาง ขนสง การเคลอนท
ของผคนและสมภาระจากจดหนงไปยงจดหนง
2. เอเยนซ ผ ใหบรการวนสตอปชอปปง
จดการทองเทยวไดครบถวนตลอดทงทรป
3. ทพกอาศย โรงแรม เกสตเฮาส โฮสเทล
เบดแอนดเบรกฟาสต เซอรวสอพารตเมนต หรอ
บานเชา
4. ผน�าทวร น�าทาง และใหขอมลขาวสาร
ทจ�าเปน
5. บรการอ�านวยความสะดวกอนๆ อาหาร
เครองดม ขาวของเครองใช การดแลความ
ปลอดภย ฯลฯ
ขอสงเกตคอค�าวา ‘ไอเดยดๆ’ ทกคนลวนม
อยในหว และในชนเรยนการบรหารธรกจ ทกคน
กเคยเบรนสตอรมเพอคนหาไอเดยธรกจดๆ ของ
ตวเอง แตค�าถามคอ ไอเดยแบบไหนทดจรงๆ ?
ในบทความเรอง How To Find a Great
Start-Up Idea โดย Eli Portnoy ในนตยสาร
ฟอรบส บอกวาไอเดยทดจรงๆ จะไมใชเพยงแค
ปรบปรงบรการเดมๆ เพยงเลกนอย และไมใช
เพยงแคเสรมเตมแตงบรการทมอยเดม แตตอง
มาจากการแกปญหาททกคนพบเจอ รบร และ
เขาใจกนดอยแลว แตยงไมเคยมใครแกไดมากอน
อกทงยงตองเขาใจในปญหานนอยางถงแกน
โดยไอเดยเหลานนควรจะตอง
1. เกยวของกบอตสาหกรรมขนาดใหญ
มตลาดใหญ ลกคาจ�านวนมาก และเรามไอเดยท
มงตรงเขาไปยงพนททไมมใครเคยจบจองในนน
8 | Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move Tourism on the Moveเพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
2. มองหาจดออน ขอบกพรองททกคนรอยแกใจ หงดหงด
และยงแกไขมนไมไดเสยท โดยการท�าวจยลงพนทไปพบเจอกบ
ผคนทเกยวของ รบรปญหา ความตองการ และคนหาวธแกไข
ใหมๆ
3. แกปญหาดวยวธพลกแพลง Startup จะมความนาสนใจ
มากขน เมอมเรองเลาเฉพาะตวในการแกปญหา และบอกเลา
เรองราวนออกไปสผใชอยางสนกสนาน
ยกตวอยาง แอพพลเคชนและเวบไซต Wongnai ทรวม
รววรานอาหารมากมาย เพอแกปญหาใหกบผใชวา เมอไปถง
จดพกดใดๆ แลวตองการหาอะไรรบประทานในเวลานนๆ แอพฯ น
น�าไอเดยเบองตนมาจากเวบไซต Yelp.com แลวปรบแตงให
เขากบบรบทของสงคมไทย ทผ คนชอบถายรปอาหาร แชร
ความคดเหน และเชอถอความเหนของผใชคนอนๆ ในโซเชยล
มเดย มากกวาจากสอเกา
From TrendstoIdeas อกบทความทนาสนใจจากนตยสารฟอรบส ชอวา Hottest
Travel Trends For 2015 โดย Alexandra Talty พดถงเทรนด
การทองเทยวทเกดขนในชวงน ทอาจจะเปนแรงบนดาลใจและ
จดประกายไอเดยใหกบนกธรกจรนใหม
กล มเปาหมายนกทองเทยวทนาสนใจในป 2015 คอ
คนแบบ MAMIL ยอมาจาก Middle-aged Man in Lycra หมายถง
ผชายวยกลางคน ทเรมหนมามกจกรรมพกผอนหยอนใจมากขน
แทนทจะทมเทท�างานหนกเหมอนเมอกอน พวกเขามการงาน
มนคง จงมก�าลงซอสง เหนไดจากการสนใจในกฬา การครอบครอง
อปกรณกฬาแพงๆ รถจกรยาน ชดฟอรมขจกรยาน และ
แอคเซสโซรตางๆ ทท�ามาจากผาไลครา
เทรนดของคนแบบ MAMIL เกดขนทงในอเมรกา ยโรป
เอเชย รวมถงในประเทศไทย สงทน าสนใจคอคนกล มน
ไมตองการทองเทยวแบบหรหราสไตลนกธรกจ ลองเรอ ตกอลฟ
ดนเนอรในโรงแรม แตตองการประสบการณแปลกใหมแบบ
พวกชาวฮปสเตอรทเปนเดกรนหลง
เทรนด Sharing Economy ยงคงนาสนใจและด�าเนนตอไป
ความส�าเรจของ Airbnb ทเปดใหนกทองเทยวมาแชรหองพก
ในบานของตนเอง ก�าลงขยายตวออกไปสไอเดยการใหบรการ
อนๆ ทนอกเหนอจากหองพก อนไดแกบรการแชรมออาหารแบบ
โฮมเมด ทใหบรการโดย EatWith และ BookaLokal นกทองเทยว
จะไดมารบประทานอาหารทบานของโฮสต หรอโฮสตจะท�าตว
เปนไกดน�าไปชมรานอาหารธรรมดาๆ ในทองถน
การจองหองพกและบรการตางๆ ผานทาง
ออนไลน ยงคงเปนเทรนดใหญอยางตอเนอง คาดวา
ภายในป 2018 การจองบรการตางๆ ในการ
ทองเทยว จะท�าผานชองทางออนไลนมากถง 35%
และมแนวโนมใหม ส�าหรบการจองรานอาหาร
ยอดฮตทเคยเปนเรองยาก ก�าลงจะมบรการออนไลน
แบบใหมๆ เขามาชวยนกทองเทยวมากขน
ในเรองทพก นกทองเทยวจากยโรปไมได
ตองการโรงแรมแบบเดม แตหนไปสนใจหองพก
แบบโฮสเทล แตเปนโฮสเทลแบบทดดมระดบ
มากขน มศพทใหมเรยกวา Poshtel หมายถง
โฮสเทลขนาดเลกทออกแบบ ตกแตง และสราง
บรรยากาศภายใน ดวยแนวคดคลายๆ บทคโฮเทล
มบรรยากาศครเอทฟ มงานศลปะ งานดไซน
มาประกอบภายใน จบกลมนกทองเทยวแบบใหม
9|Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
10 | Tourism Review
เทรนดโฮสเทลแบบใหมทเรยกวา Poshtel มกระจายอยทวไป โดยเฉพาะใน
เชยงใหม และในกรงเทพฯ โฮสเทลแบบเกาจะตงอยตามยานนกทองเทยววยรน
ตางชาต อยางเชนถนนขาวสาร แต Poshtel จะตงอยตามแนวรถไฟฟา และตาม
แหลงวฒนธรรม ทนกทองเทยวจะมาดมด�าดานอนๆ ของเมองไดมากกวาการอย
แตในสถานททองเทยวเฉพาะ
2015InternetTrends นอกจากเทรนดการทองเทยวแลว เราลองมาดเทรนดของโลกอนเทอรเนต
วาในปจจบน ผคนออนไลนกนมากแคไหน และพวกเขาใชสมารทดไวซของตวเอง
เพอซอบรการทองเทยวกนอยางไร ขอมลจาก Top 10 Tourism Marketing Trends
for 2015 จากบลอก Senshi Digital
l แอพพลเคชนบนสมารทโฟนและแทบเลต เปนชองทางในการจองบรการ
ตางๆ มากขน
l คลปวดโอกลายเปนสารส�าคญส�าหรบการโฆษณาบรการทองเทยว ผใช
คนหาบรการของรานอาหารและโรงแรม เปนคลปวดโอจากยทบ เพราะเชอวา
จะไดรบขอมลทถกตองแทจรงมากกวาขอเขยนและภาพนงในเวบไซต
l โซเชยลมเดยมบทบาทส�าคญกบอตสาหกรรมการทองเทยว นกทองเทยว
มากกวา 75% แชรรปภาพและเรองราวการทองเทยวของตวเองใหเพอนๆ ไดเหน
l นกทองเทยวสอบถามขอมล และตดสนใจจองบรการทองเทยว ผานทาง
โซเชยลมเดยมากขน
l นกทองเทยวเชอถอรววสถานททองเทยว รานอาหาร และสนคาบรการ
ตางๆ จากโซเชยลมเดยมากกวาสอเกา นกทองเทยวถงขนาดจดทรปของตวเอง
ตามเสนทางทบลอกเกอรเขยนรววเอาไว
l นกทองเทยวใชสมารทดไวซ คนหาขอมลการทองเทยว ณ จดสถานท
ทองเทยวนนๆ เชน รานอาหาร พพธภณฑ
ในป 2015 คาดวามผใชสมารทโฟนรวมทงโลก 2 พนลานคน !!
นคอโอกาสส�าหรบ Startup ทจะเกดขนพรอมกบเทคโนโลยใหมและไอเดย
ทแปลกใหม มองดปญหารอบๆ ตวของนกทองเทยวทงหลาย และถอวามนคอโอกาส
ทางธรกจของคณ
21.00 cm
Local Alike โมเดลธรกจการทองเทยวแบบใหม วางแนวทางใหเจาของชมชนไดท�า
อาชพเสรมเปนไกดน�าเทยว สงเสรมการสรางรายไดรวมกนภายใตกรอบของ
ธรกจเพอสงคม ชาวบานไดมสวนรวมในการออกแบบทรปและน�าเทยวเอง
ภายในแตละชมชน โดยแบงแพคเกจการทองเทยวออกเปน 3 ลกษณะ คอ
Village Tour, Day Tour และ Activity-Based Tourism
ดรายละเอยดwww.facebook.com/LocalAlike
Hivesters ตอบโจทยการทองเทยว Eco Tourism โดยเฉพาะ จดทรปเดนทาง
ไปเยยมชมในแบบอนรกษสงแวดลอมและวถชาวบานดวย แตกตางจาก
ทวรทวไปอยมาก นนกคอธรกจนตองการจะกระตนชาวบานในทองถนทม
แหลงทองเทยว (หรอมวถชวตนาสนใจ) ใหไดมาท�างานเปนผจดทรปเอง
และน�าเทยวอยางผรจรง
ดรายละเอยดwww.facebook.com/hivesters
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
Social Enterprise
App
จากบทความ Best Travel Apps for 2015 โดย Alexandra Talty นตยสารฟอรบส กลาวถงแอพพลเคชน
ทเกยวของกบกจกรรมการทองเทยว นอกจากทเรารจกและใชกนประจ�าอยาง Instagram และ Uber ยงม
แอพฯ ไอเดยดๆ เชน
n Localeur
เหนอกวาไกดบคทองเทยวทวไป แอพฯ นเปดใหคนในทองถนเขยนคอมเมนตถงสถานททองเทยว
ในละแวกบานตวเอง ท�าใหไดขอมลแบบเจาะลก มความนาเชอถอ และมมมองแปลกแหวกแนวกวาการทองเทยว
ตามไกดบคทวางขายทวไป
n Trover
ไอเดยผสมระหวางแอพฯ ถายภาพและไกดบคแบบ Trip Advisor เปดใหผใชถายภาพ แชรภาพ และ
เขยนคอมเมนตตางๆ ใสไดตามใจ เพอใหนกทองเทยวคนอนเขามาคนหาขอมล
n Hyperlapse
เมอคลปวดโอก�าลงจะมอทธพลเหนอกวาภาพถายธรรมดา แอพฯ ทใหผใชถายวดโอระหวางการทองเทยว
และน�ามาตดตอไดเจงๆ กนาจะไดรบความนยม Hyperlapse ท�าใหเราถายวดโอแลวเรงสปดใหเรวขน
จนมองเหนเสนทางการทองเทยวตลอดทรป ในเวลาไมกนาท
Poshtel ในกรงเทพฯ ม Poshtel เปดใหมหลายแหง ทนาจะลองน�ามาเปนไอเดยเบองตนของเราได
n BedStationHostel อยบนถนนเพชรบร ใกลราชเทว และสถานแอรพอรตลงค เนนการเดนทางสะดวก
n PauseHostelซอยสขมวท26 ออกแบบเพอกลมแบคแพคเกอรสาวๆ ชาวตางชาตโดยเฉพาะ
มความปลอดภย ใกลแหลงชมชน
n อรณเรสซเดนซ ใกลแหลงวฒนธรรม วดวาอาราม แมน�าเจาพระยา ไกลจากแหลงทองเทยว
พลกพลานแบบถนนขาวสาร
11|Tourism Review
12 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
เรอง : ผชวยศาสตราจารย ดร. จระวฒน อนวชชานนทรองศาสตราจารย ศรวรรณ เสรรตนผชวยศาสตราจารย นงลกษณ โพธไพจตรดร. จรสย ศรศรรศม
แนวโนมการสรางสรรคมลคาเพม
ใหกบอาหารไทยประยกตส�าหรบนกทองเทยวชาวตางชาตเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
อาหารไทยประยกตใหม(ThaiModernFusionFoods)หมายถงอาหารไทย
ทรบมาจากตางประเทศแลวน�ามาผสมผสานกนระหวางอาหารไทยกบอาหาร
ตางประเทศน�ามาปรงแตงโดยใชวตถดบ/เครองปรงและประกอบอาหาร
ในประเทศไทยส�าหรบงานวจยเรองนประกอบดวยเมนอาหารไทยประยกตใหม
5ประเภทดงน(1)อาหารไทย-ฮาลาล(2)อาหารไทย-เวยดนาม(3)อาหารไทย-จน
(4)อาหารไทย-ญปนและ(5)อาหารไทย-ตะวนตก
ในการพฒนาสรางสรรคมลคาเพม(DevelopingCreativeAddedValue)
จะเกยวของกบการหาแนวทาง/วธการตางๆเพอสรางสรรคมลคาเพมซงสามารถ
ตงราคาไดสงโดยลกคามความเตมใจทจะซออกทงสรางความแตกตางทลกคา
ตองการซงเหนอกวาคแขงขนเกยวกบเมนอาหารไทยประยกตใหม โดยเนนความ
หลากหลายทงรสชาตและสวนประกอบ(เครองปรง)ทงเปรยวหวานมนเคม
และเผดมความกลมกลอมและลงตวจงท�าใหมกลนหอมและรสชาตทดกวาเดม
มคณคาทางโภชนาการอกทงยงมสสนและมความประณตในการประกอบอาหาร
และการจดแตงซงแตกตางจากอาหารประจ�าชาตอนๆ
13|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
14 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
หลกส�ำคญจะตองเนนควำมเปนไทย เพอสรางมลคาเพม
ใหกบเมนอาหารไทยประยกตใหมรวมกบเมนอาหารตางชาต
ทไดรบความนยม ดงนน ในการสรางสรรคมลคาเพมใหกบ
อาหารไทยประยกตใหม จงตองพฒนาโดยใชหลกการบรณาการ
ระหวางขอดเดนทเปนอตลกษณของอาหารไทย (ความโดดเดน/
ความหลากหลายของเมน คณคาทางโภชนาการ และความ
หลากหลายของรสชาต) ของอาหารไทยกบเมนอาหารตางชาต
ทไดรบความนยม อกทงในการสรางมลคาเพมใหกบเมน
อาหารไทยประยกตใหม จะใชหลกการปรงอาหารแบบไทย
ใหตรงตามความตองการของนกทองเทยวแตละชาต
(มาเลเซย อนโดนเซย อนเดย เวยดนาม จน ญปน และ
ตะวนตก) เพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนส�าหรบ
นกทองเทยวชาวตางชาต
ปจจยสความส�าเรจของเมนอาหารไทย
ประยกตใหมประกอบดวยปจจยดงตอไปน
การคงเอกลกษณและมาตรฐานของรสชาตแบบไทยใน
อาหารไทยประยกตใหม
ใชสวนผสมของวตถดบและเครองปรงทเปนเครองเทศและ
สมนไพรไทยทมสรรพคณทางยาและคณคาทางโภชนาการ
ความคดสรางสรรคและประสบการณของผประกอบอาหาร
พอครว แมครว เชฟ ในการเรยนร พฒนา และสรางสรรค
ความคดใหมๆ ใหกบอาหารอยเสมอ
ความรวมมอจากหนวยงานภาครฐทเกยวของในการสอสาร
การตลาด และสงเสรมอาหารไทยประยกต
การสนบสนนจากหนวยงานภาครฐ โดยการด�าเนนงานรวมกบ
ภาคเอกชนทเปนผประกอบการรานอาหารในกจกรรมตางๆ
1.2.3.
4.5.
15|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
แนวโนมการสรางสรรคมลคาเพมใหกบเมนอาหารไทยประยกต
5ประเภทมดงน
อาหารไทย-ฮาลาล
การประกอบอาหารไทย-ฮาลาล ตองไดรบการรบรองมาตรฐานจากส�านกงาน
คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ปรบรสชาตของเครองเทศทใชใหม
รสออนลงและกลมกลอม เพมเมนทน�าเนอปลาและซฟ ดมาเปนวตถดบในการ
ประกอบอาหารไทย-ฮาลาล ส�าหรบนกทองเทยวชาวตางชาตทเปนชาวมสลม
ซงนยมสงเมนทเกยวกบปลาคอนขางมาก กรณพนทแหลงทองเทยวทางทะเล
นกทองเทยวชาวตางชาตจะนยมรบประทานอาหารประเภทซฟดมากกวาอาหารมสลม
แบบดงเดม ดงนน ผประกอบการ พอครว และแมครวของรานอาหารฮาลาลจงสามารถ
น�าอาหารซฟดมาปรงในแบบไทยได
อาหารไทย-เวยดนาม
อาหารไทย-เวยดนามนนวตถดบทใชสวนใหญจะประกอบดวยผก จงตองมความสด
สะอาด รวมทงน�าผก ผลไม หรอสมนไพรไทยมาเปนวตถดบดวย โดยปกตอาหารเวยดนาม
จะมรสชาตออน ซงสอดคลองกบพฤตกรรมการบรโภคของนกทองเทยวชาวตางชาต
ทางแถบยโรปอยแลว แตถาเปนนกทองเทยวชาวไทยจะชอบรบประทานอาหารทม
รสจด ซงอาหารเวยดนามมกจะมน�าจมเปนสวนประกอบ ดงนน ส�าหรบอาหารไทย-เวยดนาม
ผประกอบการ พอครว และแมครวอาจจดเตรยมรสชาตของน�าจมใหมความหลากหลาย
เพอรองรบกบความตองการของนกทองเทยวแตละประเภท
อาหารไทย-จน
การประกอบอาหารควรลดความมนลง น�าซป
น�าซอส และน�าจมควรมการปรงรสชาตใหกลมกลอม
ยงขน อาหารไทย-จนมความคลายคลงกน จงควร
น�าเสนอใหเหนเอกลกษณและความแตกตางท
ชดเจน
การประกอบอาหารไทย-จนควรลดความมน
ลง ส�าหรบนกทองเทยวชาวตางชาต โดยเฉพาะ
ทางแถบยโรป น�าซป น�าซอส และน�าจมควรมการ
ปรงรสชาตใหกลมกลอมยงขน เนองจากอาหาร
ไทยและอาหารจนคอนขางมความคลายคลงกน
ในหลายเมน และเปนเมนทวไปทนกทองเทยวรจก
และนยมรบประทานอยแลว ดงนน การประกอบ
อาหารไทย-จนจงควรน�าเสนอใหเหนความชดเจน
และแตกตางจากเดม โดยอาจน�าเสนอเปนโปรโมชน
ใหนกทองเทยวไดลองรบประทานกอน
อาหารไทย-ญปน
ตองใหความส�าคญกบความสดและสะอาด
ของวตถดบ โดยเฉพาะเนอปลา ชาวญป น
มวฒนธรรมในการปรงและรบประทานทพถพถน
ดงนน เมอน�ามาท�าเปนอาหารไทย-ญปนจงตองคง
เอกลกษณและวฒนธรรมของอาหารญปนไวดวย
เนองจากชาวญปนใหความส�าคญกบความสด
และสะอาดของวตถดบ โดยเฉพาะวตถดบประเภท
เนอปลา พอครวและแมครวจงตองใหความส�าคญ
กบประเดนนอยางมาก ผประกอบการ พอครว และ
แมครว ตองค�านงถงวฒนธรรมในการปรงและการ
รบประทานของชาวญปนทคอนขางพถพถน ดงนน
เมอน�ามาประกอบเปนอาหารไทย-ญปน จงตอง
คงเอกลกษณและวฒนธรรมของอาหารญปนไว
ดวย สวนใหญรายการอาหารญปนจะเปนอาหาร
แบบดงเดม ดงนน ผประกอบการ พอครว และแมครว
จงตองดกลมลกคาดวย ถาเปนกลมนกทองเทยว
ตางชาตทตองการทดลองรบประทานอาหารแบบ
สมยใหมกสามารถน�าเสนออาหารไทย-ญปนใหทดลอง
รบประทานได เพอเปนทางเลอกใหกบนกทองเทยว
ชาวตางชาตทมความตองการทแตกตางกน
1 3
4
2
16 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
17|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
อาหารไทย-ตะวนตก
ควรเพมรายการอาหารไทย-ตะวนตกทแตกตางจากเดม
เพอใหเกดความหลากหลายมากขน เชน การน�าผกและ
ผลไมไทยเขามาเปนวตถดบทงอาหารคาวและอาหารหวาน
กรณพนทแหลงทองเทยวทางทะเล ควรมการน�าอาหารซฟด
มาประยกตเปนอาหารซฟดไทย-ตะวนตกดวย
เนองจากอาหารไทยหลายเมนคอนขางเปนทรจกของ
นกทองเทยวชาวตางชาตอยแลว จงมความเปนไปไดมากทสด
ในอาหาร 5 ประเภททจะน�าอาหารตะวนตกมาประยกตเขากบ
อาหารไทย ควรเพมรายการอาหารไทย-ตะวนตกทแตกตาง
จากเดมเพอใหเกดความหลากหลายมากขน เชน การน�าผกและ
ผลไมไทยเขามาเปนวตถดบประกอบดวยทงอาหารคาวและ
อาหารหวาน กรณพนทแหลงทองเทยวทางทะเล นกทองเทยว
ชาวตางชาตสวนใหญจะนยมรบประทานอาหารประเภทซฟด
ดงนน ผประกอบการ พอครว และแมครว ควรสรางสรรค
รายการอาหารซฟดไทย-ตะวนตก
นอกจากน ผประกอบการ พอครว และแมครว
ยงตองค�านงถงประเดนในการประกอบอาหารไทย
ประยกตตอไปนดวย
1. การตงชอรายการอาหารประยกตตองม
ความเชอมโยงกบอตลกษณของอาหารทง 2 ชาต
และสามารถดงดดความสนใจใหนกทองเทยวอยาก
ทดลองรบประทานได
2. การตกแตงอาหารประยกตทง 5 ประเภท
ตองใหมความทนสมย นารบประทาน ซงรวมถง
การตกแตงภาชนะหรอการเลอกใชภาชนะทมรปทรง
ทนสมย ซงจะท�าใหเกดมลคาเพมไดมากกวาการ
ตกแตงแบบธรรมดา
3. ทกรายการอาหารประยกตใหน�าสมนไพร
ไทยและเครองปรงของไทย รวมถงผก ผลไมตาม
ฤดกาลในแตละทองถนมาเปนวตถดบดวย
4. พอครวและแมครวตองสามารถประกอบ
อาหารไทยประยกตทสามารถตอบสนองความ
ตองการของนกทองเทยวทมความตองการทแตกตาง
กนได เชน ปรบรสชาตของอาหารหรอวตถดบ
ประเภทผกและเนอสตวไดตามทลกคาตองการ
ในแตละกลม อกทงถาสามารถปรบใหตรงกบความ
ตองการของลกคาแตละรายไดยงจะเปนการดอยางยง
5. นกทองเทยวหรอผบรโภคสามารถมสวนรวม
ในการแสดงความคดเหนเกยวกบรายการอาหาร
ประยกตทสนใจรบประทาน ซงเหมาะส�าหรบกลม
นกทองเทยวทเดนทางมาเปนกรปทวร อกทงสงเมน
อาหารทมลกษณะสรางสรรคขนมาเองกจะเปนการด
อกทงหากเราสามารถปรบวตถดบทเปนผก ผลไม
หรอเนอสตวในทองถนกจะสามารถสรางมลคาเพม
ใหกบเมนได
5
18 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
เรอง : กองวจยการตลาด ททท.
เรองทตองร...กอนลยตลาดนกทองเทยวอนเดย
‘กระเปาหนก’
9
19|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
การทองเทยวแหงประเทศไทยไดท�าการวจยตลาดนกทองเทยว
ศกยภาพสงของอนเดย ซงจดเปนกลม High-End Segment
และไดเปดเผยขอมลทนาสนใจ ดงน
จ�ำนวนนกทองเทยวศกยภำพสง จากประชากรชาวอนเดยกวา
1,270 ลานคน พบวามนกทองเทยวระหวางประเทศอาย 18 ป
ขนไป ทจดเปนนกทองเทยวศกยภาพสงไดประมาณ 7 แสนคน
ซงอาศยอยกระจายตามเมองทเปนศนยกลางทางเศรษฐกจ
ขนาดใหญ อาท นวเดล ลคเนา และมมไบ ไปจนถงเมอง
บงคาลอรทเปนศนยกลางทางดานเทคโนโลย
กำรใชจำย ในการทองเทยวตางประเทศแตละครง นกทองเทยว
อนเดยศกยภาพสง มการใชจายมากกวานกทองเทยวทวไปเกอบ
2 เทา โดยมการใชจายรวม 98,752 บาท ในขณะทนกทองเทยว
ทวไปมการใชจาย 51,562 บาท ทงน คาใชจายทส�าคญ ไดแก
คาทพก (29,066 บาท) คาชอปปง (26,546 บาท) คาอาหาร/
เครองดม (18,642 บาท) คากจกรรมบนเทง (12,425 บาท)
และคาเดนทางในพนท (12,073 บาท)
ส�ำหรบกำรทองเทยวในประเทศไทยพบวำนกทองเทยว
อนเดยมกำรใชจำยเฉลยเพยง39,668บำทตอครงเทำนน
(ค�านวณจากขอมลของกระทรวงการทองเทยวและกฬา)
ประเทศจดหมำยทองเทยวยอดนยม ประเทศไทยเปน 1 ใน 3
ประเทศทนกทองเทยวศกยภาพสงนยมเดนทางมาเยอนมากทสด
โดย 5 ล�าดบประเทศยอดนยมของนกทองเทยวศกยภาพสง
อนเดย ไดแก (1) สหรฐอาหรบเอมเรตส (2) สงคโปร (3) ไทย
(4) สหรฐอเมรกา และ (5) มาเลเซย
จากขอมลของIndiaTourismStatisticsปจจบนอนเดยสงออกนกเดนทางไปทวโลกมากกวา16ลานคน
ตอปในจ�านวนนเปนนกทองเทยวทเดนทางมายงประเทศไทยประมาณ1ลานคนโดยมจ�านวนเพมขนเกอบเทาตว
นบจากป2550ซงมจ�านวนนกทองเทยวอนเดยเดนทางมาไทยเพยง5แสนคนเศษเทานนและขอมลของ
กระทรวงการทองเทยวและกฬาพบวานกทองเทยวอนเดยสามารถสรางรายไดเขาไทยไดกวา37,537ลาน
บาทซงถอเปนตลาดนกทองเทยวทส�าคญทจ�าเปนตองใหความสนใจอยางยง
1
2
3
20 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
ชองทำงสอสำร เครองมอสอสารแบบดงเดม (Traditional
Media) ยงคงมอทธพลส�าคญตอการตดสนใจเลอก
จดหมายทองเทยวของนกทองเทยวศกยภาพสงอนเดย
โดยหนงสอพมพเปนสอทยงคงมบทบาทตอการตดสนใจ
มากทสด รองลงมา ไดแก ขอมลจากการบอกเลา นตยสาร
ทวไป นตยสารทองเทยว และสอโทรทศน ตามล�าดบ
ประเภททพกยอดนยม นกทองเทยวศกยภาพสงอนเดย
นยมพกในโรงแรมระดบ 4 ดาวมากทสด โดยทพกประเภท
ทไดรบความนยมในล�าดบถดไป ไดแก โรงแรมทวไป
โรงแรม 5 ดาว และโรงแรมบตก ตามล�าดบ และมระยะ
เวลาพกเฉลย 4-5 วน
กจกรรมระหวำงทองเทยวยอดนยม เมอเดนทางทองเทยว
ตางประเทศ กจกรรมทนกทองเทยวศกยภาพสงอนเดย
ใหความสนใจมากทสดเรยงตามล�าดบ ดงน (1) ชอปปง
(2) กจกรรมชายหาด/ชายทะเล (3) การทองเทยว
เชงนเวศ (4) กจกรรมบนเทง และ (5) การทองเทยว
เชงประวตศาสตร
4 78
95
6 กลมSucceeder มจ�านวนประมาณ 259,463 คน สวนใหญกระจายตวอยในเมองใหญทเปนศนยกลางธรกจและการเงน
โดยเฉพาะเมองมมไบ บงคาลอร และนวเดล เปนกลมคนวยท�างาน อายระหวาง 25-44 ป มความเชอมนใน
ตนเอง มพนฐานการศกษาด และมเศรษฐานะทางสงคมในระดบปานกลางถงด คนกลมนเปนกลมคนทท�างานหนก
และมความกระตอรอรน ตองการรกษาและขยบสถานะทางสงคมของตนใหดขน
สงของทต องซอ สนคายอดนยม 5 ล�าดบแรก
ส�าหรบการชอปปงตางประเทศ ไดแก (1) เสอผา
(2) อาหารพนเมอง (3) สนคาหตถกรรม (4) เครองใช
ไฟฟา และ (5) เครองประดบหรออญมณ
สงแรกทนกถงประเทศไทย เมอกลาวถงประเทศไทย
นกทองเทยวศกยภาพสงอนเดยสวนใหญจะนกถง
(1) ทะเลหรอกจกรรมทางทะเล (2) สถานททองเทยว
ยามค�าคน (3) สถานทสวยงามเหมาะส�าหรบการ
พกผอน (4) อาหารไทยและผลไมไทย และ (5) แหลง
ชอปปงหรอสนคา
ขอแนะน�ำกำรตลำดเบองตน (DOs and DON’Ts)
นกทองเทยวศกยภาพสงสามารถแบงกล มตาม
พนฐานดานจตวทยาและไลฟสไตลได 3 กลมหลก
ไดแก
ตองท�ำ (DOs)
น�าเสนอเฉพาะสนคาและบรการชนดเยยม (Offer Top Quality Product and Service)
เตมแตงอารมณของสนคาใหดหรหราฟฟา (Inject a Sense of Prestigious)
สรางใหเกดอารมณของความอสระ สงบ ไมวนวายซบซอน (Hassle-free, Peace of Mind )
เนนสนคาทเจาะจงเฉพาะกลม อยาเนนการลดแลกแจกแถม(Exclusivity Rather Than Discount or Reward)
แสดงความเชยวชาญในธรกจ สามารถตอบโจทยความตองการ แบบเฉพาะเจาะจงไดอยางครบถวน (Be Anticipated, Be Professional)
ใหขอมลทละเอยด ถกตอง ตรงไปตรงมา (Honest and Through Information)
หำมท�ำ (DON’Ts)
ไมน�าเสนอสนคาแบบธรรมดาหรอไมมรสนยม ควรเนนการน�าเสนออยางชาญฉลาด (Do Not Shout, Say It Smartly & Softly)
ไมเนนการขายแบบยดเยยด และโฆษณาเกนจรง(Never Hard Sale)
ไมน�าเสนองานทดซบซอน ไมจรงใจ (Do Not Be Too Complicated & Process-Maniac)
ขอแนะน�าดานการตลาดเบองตนส�าหรบกลมSucceeder
21|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
กลมHigh-ValueMainstream มจ�านวนประมาณ 264,359 คน มากกวานกทองเทยวศกยภาพสงกลมอน คนกลมนมภาพลกษณทดด
แตงกายด เพอแสดงถงฐานะความมงคงซงเปนบรรทดฐานของสงคมชนชนในอนเดย เปนกลมคนทมความสข
และผกพนกบคนหมมาก ค�านงถงคนรอบขางเปนสวนใหญ โอนออนผอนตามครอบครวและคนรอบตว มกจวตร
ประจ�าวนแบบเดมๆ รจกคณคาของเงน มกจะมความกลวในเรองใหมๆ จงมกใชสนคาและบรการทสงคม
สวนใหญยอมรบ แบรนดทวไปทคนรจกด คมคาสมราคา
ขอแนะน�าดานการตลาดเบองตนส�าหรบกลมHigh-ValueMainstream
ขอแนะน�าดานการตลาดเบองตนส�าหรบกลมReformer
ตองท�ำ (DOs)
น�าเสนอสนคาทดจรง คณภาพเหมาะสมกบขอเสนอ (Real Thing, Not Just Good Packaging and Design)
เปนธรรม ตรงไปตรงมา (Social Fairness)
แสดงออกถงความใสใจตอสงคม และสงแวดลอม (Care Community and Environment)
กระตนใหเกดความอยากรอยากเหน อยากไดประสบการณ แตตองใหตดสนใจดวยตวของเขาเอง (Provide Personal Space, Provoke Their Curiosity)
หำมท�ำ (DON’Ts)
ไมหลอกลวง เตมแตงสสนเกนจรง (Don’t Be Tricky, Never Cliché)
ไมก�าหนดกฎเกณฑทเขมงวดเกนไป (Don’t Tell Them What To Do)
ไมสรางขนตอนซบซอน วนวาย (Don’t Provide Too Many Instructions)
ไมท�าการขายแบบทอๆ ไมมแผนการ ไมมทางเลอก (Do Not Hard Sale)
กลมReformer มจ�านวนเพยง 132,180 คนเทานน กลมนมอายเฉลยสงกวากลม Succeeder สวนใหญอาศยอยตามเมองใหญ
เปนกลมคนทเตบโตทางความคด มเศรษฐานะทางสงคมในระดบทดถงดมาก มความมนใจในตวเอง แตกเปด
โลกทศนแบบกวางขวาง กระหายการเรยนร ชนชอบการคนหาสงแปลกใหม แสวงหามมมองใหมใหกบตนเอง
และสงคมรอบขาง มรสนยมในการด�ารงชวต แตยงคงตองการโดดเดนในสงคม
ตองท�ำ (DOs)
ใชตรรกะธรรมดา ส�าหรบด�ารงชวตอนเปนปจจบน อาจชวยเรงเรา การตดสนใจในทศทางทเปนบวก (Use “Slice of Life”, or Patterns of Behavior That Build Confidence)
น�าเสนอสงเรยบงายทท�าใหเกดความมนใจ (Simple but Sure)
ใหค�าแนะน�าทงายๆ แตครบถวน (Complete Guideline)
เสนอสนคาคณภาพมาตรฐาน ดวยราคาทเหมาะสม ไมจ�าเปนตองราคาถก แตกตองไมแพงจนรสกวาถกเอาเปรยบ (Provide Standard Quality with Value for Money)
สรางความรสกคมคาจากการใชจายทไมแพง (Everyday Low Price)
หำมท�ำ (DON’Ts)
ไมสรางความรสกแปลกใจ ดวยสงเราทเกนคาดหวง (Do not Surprise Them)
ไมรกเรา หรอสรางความรสกทไมคนเคย ดวยการเปลยนแปลงแบบหนามอเปนหลงมอ (Not Radical)
หลกเลยงการน�าเสนอสงทแปลกจากธรรมเนยมปฏบต นอกเหนอสภาพสงคมทเปนอย (Avoid Being Rebellious & Highly Progressive i.e. Nude / Homosexual)
ไมใชกลยทธตฉนนนทา โจมตหรอใหรายผอน (Negative Approach)
22 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
23|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
24 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
24 | Tourism Review
เรอง : กองบรรณาธการ
ส�ำหรบประเทศไทยโอกำสในโลกธรกจของผหญงคอนขำงเปดกวำง และผหญงมบทบำทในทำงเศรษฐกจ คอนขำงสงเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ
รายงานการจดอนดบโอกาสทางเศรษฐกจของผหญง
โดย Economist Intelligence Unit (2012) ระบวา
ประเทศไทยอยอนดบ 2 ในกลมประเทศอาเซยน เปนรอง
เพยงประเทศสงคโปรเทานน และจากรายงานการส�ารวจ
ผหญงในต�าแหนงผบรหารระดบสงของ Grant Thornton
International (2013) พบวา ผบรหารระดบสงในภาค
เอกชนไทยทเปนผหญง มสดสวนรอยละ 36 ในขณะท
ประเทศญปนมเพยงรอยละ 7 เทานน
นอกจากนนแลว บรษทไทยกวาครงหนง (รอยละ 49)
ยงเปนบรษททมผบรหารหญงรวมอยดวย และกวารอยละ 35
ของกรรมการบรษทในภาคเอกชนไทยเปนผหญง
+WOMENOMICS เศรษฐกจพลงผหญง
25|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
25|Tourism Review
26 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
1. พลงผหญงในเศรษฐกจใหม
l ปจจบน ผหญงเขามามบทบาทและมสวนรวม
ในตลาดแรงงานมากขน
l รายงานจาก The Economist (2006) ระบวา
ในสหรฐอเมรกา สดสวนของผหญงทมงานท�าเพมขน
จากเพยงประมาณ 1 ใน 3 ในทศวรรษ 2490s เปนกวา
2 ใน 3 ในปจจบน และสดสวนของผหญงในตลาดแรงงาน
กเพมขนในทกประเทศ ในสหรฐอเมรกา สดสวนของ
ผหญงในตลาดแรงงานเพมขนจากรอยละ 39 ในป
2513 เปนรอยละ 47 ในป 2553 แมกระทงในประเทศ
ทมปญหาความไมเทาเทยมทางเพศในทท�างานอยาง
ญปนและอตาล สดสวนนกยงสงถงกวารอยละ 40
l ในแงรายได ปจจบนผหญงมรายไดเฉลยสงกวาเพอนรวมงานชายในต�าแหนงระดบเดยวกน ขอมลจากกระทรวงแรงงานสหรฐฯ ทเผยแพรในนตยสาร
Time (2010) ระบวา ในเมองทมขนาดใหญทสด 50 เมองในสหรฐอเมรกา มถง 47 เมองทโดยเฉลยแลว
ผหญงท�าเงนไดมากกวาผชาย
l และจากผลการส�ารวจของ Grant Thornton International (2013) พบวา ในปจจบนผหญงเขามา
มบทบาทมากขนในต�าแหนงผบรหารระดบสง โดยเฉลยแลวทวโลกมผหญงทอยในต�าแหนงผบรหารระดบสง
คดเปนสดสวนถงรอยละ 24 ของผบรหารทงหมด ในกรณของประเทศจน ผบรหารระดบสงทเปนผหญง
มสดสวนมากถงรอยละ 51
ผหญงในต�ำแหนงผบรหำร
ปจจบนผหญงเขามามบทบาทในโลกการ
ท�างานมากขน โดยเฉพาะอยางยงในต�าแหนง
ผบรหาร จากการส�ารวจของ Grant Thornton
International (2013) ระบวา ปจจบนคาเฉลย
ของสดสวนผหญงในต�าแหนงผบรหารระดบสง
(Senior Management) อย ทร อยละ 24
โดยสดสวนของประเทศไทยอยทรอยละ 36
ซงสงกวาคาเฉลย นอกจากน ในบางประเทศ
จ�านวนของผบรหารหญงกสงมาก จนมสดสวน
มากกวาผบรหารชายเสยอก อยางเชนประเทศจน
ทมผหญงในต�าแหนงผบรหารคดเปนสดสวนถง
รอยละ 51แตในอกหลายประเทศ โอกาสในโลก
การท�างานของผหญงกยงไมเปดกวางมากนก
อยางเชนในประเทศญปน สดสวนของผบรหารหญง
มเพยงรอยละ 7 ของผบรหารทงหมดเทานนทมา : Grant Thornton International (2013)
27|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
2. พลงผหญงในกำรบรโภค
ปจจบนผหญงกลายเปนกลมผบรโภคขนาดใหญและ
เปนตลาดใหมทมศกยภาพในการเตบโตมากทสดในโลก
รายงานจาก Harvard Business Review (2009) ระบวา
ผ หญงใชจ ายรวมกนทวโลกเปนมลคากวา 20 ลานลาน
ดอลลารสหรฐ และคาดวาตวเลขจะเพมสงขนเปน 28 ลานลาน
ดอลลารสหรฐในป 2014 ในแงรายได เปนทคาดการณกนวา
ในป 2014 รายไดรวมของผหญงทวโลกจะมมลคาสงถง 18 ลาน
ลานดอลลารสหรฐ ตวเลขนมากกวา GDP ของประเทศจนและ
อนเดยรวมกนกวา 2 เทา
นอกจากจะมอ�านาจซอในมออยางมากแลวผ หญง
ยงมอทธพลอยางสงตอการตดสนใจซอสนคาในระดบ
ครวเรอนดวย
ขอมลจาก Harvard Business Review (2009) ระบวา
การส�ารวจพบวาผหญงเปนผตดสนใจเกยวกบการใชจายของ
ครวเรอนทงหมด
รอยละ 80 เปนผตดสนใจในการซอเฟอรนเจอรภายในบาน
รอยละ 94 เปนผตดสนใจซอแพคเกจทองเทยว
รอยละ 92 เปนผตดสนใจซอบาน
รอยละ 91 เปนผตดสนใจซอรถ
รอยละ 60 เปนผตดสนใจซอเครองใชไฟฟาในบาน
รอยละ 51และส�าหรบอาหาร ซงเปนหนงในสนคาจ�าเปน
ทส�าคญทสดส�าหรบผบรโภค
ผหญงยงเปนผตดสนใจหลกในการซอวตถดบและเตรยมอาหาร
ดวยในหลายประเทศ
ผหญงเปนผตดสนใจซอเครองใชในครวเรอนกวารอยละ 85
ของทงหมด และสนคาทมราคาสง เชน รถยนต กวารอยละ 50
นอกจากนน ผหญงยงมอทธพลตอการตดสนใจซอของคนอนดวย
การตดสนใจซอรถยนตกวารอยละ 80 ของสามหรอลกไดรบ
อทธพลจากผหญง
มลคำของตลำดผหญง
ในป 2009 ผหญงทวโลกมรายไดรวมกนเทากบ 13 ลานลาน
ดอลลารสหรฐ ตวเลขนเตบโตขนเปนกวา 18 ลานลานดอลลาร
สหรฐในป 2013 เมอเปรยบเทยบตวเลขดงกลาวกบ GDP ของ
ประเทศจนและอนเดย ซงมประชากรรวมกนมากกวา 2,000 ลานคน
ปรากฏวาขนาดของรายไดผหญงสงกวา GDP ของจนและอนเดย
รวมกนกวา 2 เทา
ทมา : Harvard Business Review (2009)
$13T2009
$18T2014
$4.4T2009
$6.6T2014
$1.8T2014
$1.2T2009
28 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
แตงงานชาลง ขอมลจาก UNECE (2014)
(United Nations Economic Commission for
Europe) ซงเกบสถตอายเฉลยของผหญงท
แตงงานครงแรก ระบวา ในแทบทกประเทศ
ทงในอเมรกาเหนอและยโรป ผหญงมแนวโนม
แตงงานชาลง นนหมายความวา ในอนาคตจะเกด
ตลาดใหมขนาดใหญ นนคอตลาด ‘สาวโสด’ ขน
หยารางมากขน สวนหนงเกดจากการทผหญง
มบทบาทในตลาดแรงงานมากขน นนแปลวา
ผ หญงจ�านวนมากสามารถพงพาตวเองใน
ทางการเงนได และท�าใหไมจ�าเปนตองรกษา
ชวตคดวยเหตผลทางดานเศรษฐกจเพยงอยาง
เดยวอกตอไป การหยารางหมายถงความ
ตองการสนคาและบรการบางประเภททเพมขน
เชน บาน จากทตองการ 1 หลง กเพมเปน
2 หลง เปนตน
3. เมอผหญงมพลง : แบบแผนวถชวตของผหญง ในเศรษฐกจใหม อสระมำกขน แตงงำนชำ และหยำรำงเรว
การทผหญงเขามามบทบาทในทางเศรษฐกจ ไมเพยงท�าใหอ�านาจซอของผหญงเพมขน
เทานน แตยงเปลยนแบบแผนวถชวตและการบรโภคของผหญงไปอยางมากดวย ดงน
มอสระมากขน การทผหญงมงานท�าเพมมากขนจะท�าใหผหญงมระดบความเปนอสระ
ในการก�าหนดชวตตวเองทมากขน ทงในแงของพฤตกรรมการใชเวลาและการใชจาย
ในดานกลบ ผหญงเองกมความตองการอสระมากกวาทผานมาดวยเชนกน
มลกนอยลง การเขาสตลาดแรงงานของผหญงท�าใหผหญงมแนวโนมทจะมลกนอยลงดวย
ทวาจะซอสนคาและบรการใหกบลกมากขน ขอมลทนาสนใจคอ ในสหรฐอเมรกา แมวา
อตราเกดจะลดลงอยางมาก แตตลาดสนคาส�าหรบเดกกลบเตบโต ขอมลจาก Brennan
(2011) ระบวา ตลาดสนคาส�าหรบเดกในสหรฐอเมรกาในป 2007 มมลคากวา 9 พนลาน
ดอลลารสหรฐ เพมขนจากมลคาในป 1995 มากกวาเทาตว
29|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
ตลาดสนคาออนไลนจะใหญขน ผหญงเปนกลมลกคาหลกของการซอสนคาออนไลน การส�ารวจของ Nielsen
(2011) ระบวา แมวาหญงและชายจะซอสนคาและบรการในสดสวนทมากทงสองเพศ แตวาผหญงยงเปนกลม
ทซอสนคาออนไลนมากกวา โดยผหญงกวารอยละ 72 ซอของออนไลน มากกวาผชายอยทรอยละ 68 และใน
กลมผหญงทใชอนเทอรเนตในการซอของ กวารอยละ 22 ซอสนคาออนไลนอยางนอยวนละ 1 ครง
ผหญงกบกำรแตงงำน
ผหญงในแทบทกประเทศมแนวโนมทจะแตงงานชาลง ตวอยางเชน ในป 1980 ผหญงในสหรฐอเมรกา
โดยเฉลยแตงงานเมออาย 22 ป แตในป 2012 คาเฉลยเพมขนเปน 26.6 ป
ทมา : United Nations Economic Commission for Europe - UNECE (2014)
ภาพ:อายเฉลยของผหญงเมอแตงงานครงแรกเปรยบเทยบระหวางป1980และป2012
34
32
30
28
26
24
22
201980 2012
26.4
32.2
33.4
30.830.730.4
29.5
26.6
24.824.123.423.1
25
สหรฐอเมรกา
เยอรมน
สวเดน
เนเธอรแลนด
เดนมารก
อตาล
สวตเซอรแลนด
30 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
31|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
4. โอกำสใหมทเกดจำกพลงหญง
เมอผ หญงเข ามามบทบาทอยางมากในทาง
เศรษฐกจอยางทไมเคยเปนมากอน โอกาสตางๆ กเกดขน
มากมาย กลมผบรโภคหญงจะกลายเปนตลาดขนาดใหญ
และทรงอทธพลมากขนเรอยๆ พฤตกรรมการบรโภค
ของผหญงทเปลยนแปลงไป ท�าใหเกดความตองการใหม
ตามมา มสนคาและบรการใหมจ�านวนมากเกดขนมา
เพอตอบสนองตอความตองการน
ในขณะเดยวกน ขนาดตลาดของผหญงทใหญขน
กท�าใหผผลตสนคาทเคยมงแตขายสนคาและท�าการ
ตลาดกบกลมลกคาชาย ตองหนมาสนใจและออกผลตภณฑ
ใหสอดคลองกบรสนยมของผหญงมากขน ตอไปนคอ
ตวอยางของธรกจทปรบตวรบกบเทรนดเศรษฐกจ
พลงผหญงไดเปนอยางด
32 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
ตวอยำงเทรนดเศรษฐกจพลงผหญงทเกยวของกบ
อตสำหกรรมเดนทำงทองเทยว
l ในสหรฐอเมรกา ผหญงเรมเปนแรงขบเคลอนอตสาหกรรม
ทองเทยวมากขนเรอยๆ และในประเทศอนๆ ตลาดนกทองเทยว
ผหญงจะขยายตวเปนอยางมากในอนาคต
l การส�ารวจจากนกทองเทยวหญงกวา 9,181 คนจากทวโลก
พบวา กวารอยละ 74 วางแผนทจะเดนทางคนเดยวในป 2015
(TripAdvisor Survey, 2014)
l การเดนทางคนเดยวของผหญงท�าใหอตสาหกรรมทองเทยว
ตองปรบตวอยางมาก เชน บรษททวรเรมหนมาคดโปรโมชนและ
แพคเกจทวรส�าหรบบคคลมากขน จากเดมทมกจะคดถงแตเฉพาะ
ลกคากลมใหญและลกคาครอบครว
l ในเอเชย แนวโนมการเดนทางคนเดยวของผหญงเพมมากขน
เชนเดยวกน ทนาสนใจคอ จดหมายปลายทางของผหญงทเดนทาง
คนเดยวมกเปนประเทศทใชภาษาองกฤษเปนหลก
l นกทองเทยวหญงทเดนทางทองเทยวคนเดยว มแนวโนมทจะ
ทองเทยวแบบผจญภยและทองเทยวกลางแจงเพมมากขน
l กลมนกทองเทยวหญงทนาสนใจอกกลมคอ กลม ‘PANK’ (Pro-
fessional Aunt, No Kids) หรอ ผหญงมอาย ท�างานในระดบสง และ
ไมมลก คนกลมนคอกลมคนทมอสระในการเดนทาง และมรายได
มากพอทจะใชจายเพอการทองเทยวและบนเทง Euromonitor
(2013) ระบวา กลม PANK เปนตลาดนกทองเทยวทนาสนใจมากทสด
ในสหรฐอเมรกาปจจบน ทงนกลม PANK เปนอกหนงกลมทเดนทาง
คนเดยวเพมมากขน ทวา ในหลายๆ ครงคนกลมนกจะเดนทาง
กบหลานดวย
n งานวจยของ SavvyAuntie พบวา ในสหรฐอเมรกามประชากร
กลม PANK มากถง 23 ลานคน และคาดวาจะมจ�านวนมากขนเรอยๆ
ทวโลก ในแงของพฤตกรรมการบรโภค พบวากลม PANK ใชจาย
ใหกบเดกมากถง 9 พนลานดอลลารสหรฐตอป (คดบนสมมตฐานวา
PANK 1 คน ใชจายตอเดก 1 คน)
l นกทองเทยวหญงมแนวโนมทจะตองการทพกและบรการในระดบ
ทหรหรามากขน เพราะรายไดของพวกเขามากขน นอกจากน การท
ผหญงมประสบการณในการเดนทางเพอธรกจ (Business Travel)
มากขน ยงท�าใหนกเดนทางกลมนเคยมประสบการณในการใชบรการ
โรงแรมในตลาดระดบบน และคาดหวงวา เมอตนเองทองเทยวเพอ
พกผอน กจะมองหาบรการทมคณภาพใกลเคยงกน ขอมลบงชวา
ในชวงระหวางป 2011-2012 โรงแรมหรขนาดเลกมยอดจองจาก
นกเดนทางหญงเพมมากถงรอยละ 53 (Dunham, 2013) ไมเพยงเทาน
การส�ารวจยงพบดวยวา นกทองเทยวหญงมแนวโนมทจะอพเกรดทนง
เครองบนใหเปนระดบทสงขน เมอเทยบกบผโดยสารชาย
PANK : Professional Aunt, No Kids
ในสหรฐอเมรกามประชากรกลม PANK มากถง 23 ลานคน
และคาดวาจะมจ�านวนมากขนเรอยๆ ทวโลก คนกลมนเปนกลมคน
ทมอสระในการเดนทาง และมรายไดมากพอทจะใชจาย
เพอการทองเทยวและบนเทง
33|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
พฤตกรรมกำรทองเทยวของผหญงในสหรฐอเมรกำ
Bond (2014) ไดศกษาบทบาทและพฤตกรรมของ
ผหญงในอตสาหกรรมการทองเทยวและเดนทางในสหรฐ
อเมรกา พบขอมลทนาสนใจตางๆ ดงตอไปน
• ในอนาคต ตลาดทองเทยวของผหญงจะมมลคามากถง
19,000 พนลานดอลลารสหรฐตอป และไดกลายเปนกลม
เปาหมายอนดบหนงของธรกจทองเทยวไปแลว (Tourism
Review Online Magazine III, 2008)
• กวารอยละ 80 ของการเดนทางทมผหญงเขารวมดวย
ผหญงเปนผทท�าหนาทตดสนเกยวกบการเดนทางในเรอง
ตางๆ
• สวนใหญของผหญงทเดนทางคนเดยว คอ กลมสาวโสด
แตทนาสนใจไมนอยคอ การส�ารวจพบวา จ�านวนของผหญงท
‘หนแฟนเทยว’ เรมมแนวโนมเพมขนอยางมนยส�าคญ
• ในแงประชากรศาสตร มสาวโสดมากถง 32 ลานคน
ททองเทยวอยางนอย 1 ครงในแตละป และรอยละ 30
ของนกทองเทยวกลมนนยมทองเทยวแบบผจญภย เชน
การเดนปา ปนเขา และกจกรรมกลางแจง
• ผหญงมสดสวนคดเปนกวารอยละ 75 ของนกทองเทยว
เชงศลปวฒนธรรม และการทองเทยวเชงธรรมชาต
• ผ หญงมแนวโนมทจะทองเทยวเชงผจญภยและท�า
กจกรรมกลางแจงมากขน การส�ารวจในป 2014 พบวา
ผหญงใชจายในอปกรณส�าหรบกจกรรมกลางแจงโดยเฉลย
295 ดอลลารสหรฐตอคนตอป โดยผหญงสงอายมแนวโนม
ทจะชอบทองเทยวเชงผจญภยมากขนดวย
ทมา : Frost & Sullivan, 2011
+25%
Australia China India Indonesia Japan Korea Singapore
+288%
+891%
+232%
(Mio)
34
33
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1 +24% +32%
+71%
2011 2030
34 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
l นกทองเทยวหญงมความตองการบรการบางอยางเปนกรณพเศษ อาท
n ดานความปลอดภย มการส�ารวจพบวา ธรกจทองเทยวและธรกจเกยวเนอง
(รถเชา เอเยนตทองเทยว โรงแรม สถานบนเทง ฯลฯ) ทหนมาใช ‘ความปลอดภย’
เปนจดขายของตน เชน การท�าปมฉกเฉนในหองพก การมระบบความปลอดภย
เฉพาะใหกบลกคาหญง ท�าใหมลกคาหญงใหความสนใจมาใชบรการมากขน และ
เมอพวกเธอใหความไววางใจแลว พวกเธอมกจะกลบมาใชบรการอกครง
n อาหารทองถนเพอสขภาพ นกทองเทยวหญงมกใสใจกบอาหารการกน
เปนพเศษ แตกอนนนนกทองเทยวมกจะแสวงหาเมนทขนชอดานรสชาต แตใน
ปจจบน เทรนดการบรโภคอาหารทองถนทมความอรอย ชวยลดความอวน และม
ประโยชนตอสขภาพกไดรบความสนใจไมนอยจากนกทองเทยวหญง (Dunham,
2015)
l นกทองเทยวหญงนยมเดนทางไปยงประเทศทใชภาษาองกฤษ
l นกทองเทยวหญงมความละเอยดรอบคอบมากกวานกทองเทยวชาย และมก
เตรยมตวส�าหรบการทองเทยวเปนอยางด พวกเธอจะหาขอมลตางๆ อยางละเอยด
n นกการตลาดมกใชจดนในการดงดดนกทองเทยวหญง เชน การออก
โปรโมชนของโรงแรมทตองมการใชแตมสะสม หรอใชแตมจากบตรเครดต
แลกรายการสงเสรมการขาย
n ผหญงมกจะหาขอมลจากอนเทอรเนตอยางเขมขน ปจจยทมผลตอการ
ตดสนใจของนกทองเทยวหญง คอ ขอมลจากบคคลทมประสบการณ (Peer Review)
ดงนน การใหความส�าคญกบการตลาดบนสอออนไลนจะมบทบาทอยางมาก
l นกทองเทยวหญงรนใหมมแนวโนมทจะสนใจศลปวฒนธรรมและธรรมชาต
มากยงขน ผหญงทมพลงทางเศรษฐกจมกจะมภมหลงทางการศกษาทสง ท�าให
พวกเธอมกมองหาความแปลกใหม หลากหลาย ทมแรงกระตนทางปญญาจาก
การทองเทยว การส�ารวจพบวา สดสวนของนกทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมและ
ธรรมชาตทเปนผหญงสงถงรอยละ 75 เลยทเดยว (Dunham, 2013)
35|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
l สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (2556). She-conomy :
สตร พลงใหม ขบเคลอนเศรษฐกจ. สามารถดาวนโหลดเอกสารไดท http://
ibmdismed.blogspot.com/2013/10/mega-trend-6-she-conomy.html
l “A guide to womenomics” Economist. Economist, 12 Apr 2006. Web.
12 Dec 2014. Available at http://www.economist.com/node/6802551
l A.T. Kearney. (2011). What Do Mature Consumer Want?.
A.T. Kearney. Available at http://www.atkearney.at/docu-
ments/3709812/3710918/What_Do_Mature_Consumers_Want.
pdf/2fab37a7-0c6a-4d9f-aba8-8cbd433f3920
l Bond, M. (2014). Women Travel Statistics Explained by Travel
Expert. Available at http://gutsytraveler.com/women-travel-statis-
tics-2/
l Brennan, Bridget. (2011). Why She Buys: The New Strategy for
Reaching the World’s Most Powerful Consumers. New York: Crown
Business.
l Dunham, J. (2013). Marketing Travel to Women: Eight New Trends
You Need to Know. Available at https://jamiedunham.wordpress.
com/2013/07/16/marketing-travel-to-women-eight-new-trends-
you-need-to-know/
l Dunham, J. (2015).Ten New Trends for Women Travelers.Available at
https://jamiedunham.wordpress.com/2015/03/10/ten-new-trends-
for-women-travelers/
l EIU (2012).Women’s economic opportunity 2012: A global index
and ranking. Economist Intelligence Unit.London. Available at
http://www.eiu.com/Handlers/WhitepaperHandler.ashx?fi=WEO_full_
report_final.pdf&mode=wp&campaignid=weoindex2012
l Euromonitor (2013).World Travel MarketGlobal Trends Report 2013.
Available at http://go.euromonitor.com/rs/euromonitorinternational/
images/WTM_2013_Trends_finalReport.pdf?mkt_tok=3RkMMJWWfF9
wsRoiuKrNZKXonjHpfsX66O4rXaKylMI%2F0ER3fOvrPUfGjI4CTcRrI%2BSL
DwEYGJlv6SgFQrDAMatv0bgKWhg%3D
l Fisher, Anne. (2013). “Boys vs girls: What’s behind the college grad
gender gap?”.Fortune.Fortune. 27 Mar 2013. Web. 11 Feb 2015.
Availabl at http://fortune.com/2013/03/27/boys-vs-girls-whats-
behind-the-college-grad-gender-gap/
l Frost & Sullivan (2011).Shaping the future of travel in Asia Pacific
29.Available at http://www.amadeusapac.com/cmcapac/APACWhite-
papers/downloads/Shaping_the_future_of_travel_in_APAC.pdf.
l Grant ThorntonInternational (2013).Women in senior management:
setting the stage for growth. Grant Thornton International. Available at
http://www.grantthornton.ie/db/Attachments/IBR2013_WiB_
report_final.pdf
l IMF (2013).Women, Work and the Economy: Macroeconomic Gains
from Gender Equity. International Monetary Fund. IMF staff discussion
note (Washington).
l Luscombe, Belinda. “Woman Power: The Rise of the Sheconomy”.
Time. Time, 22 Nov 2010. Web. 12 Dec 2014. Available at http://
content.time.com/time/magazine/article/0,9171,2030913,00.html
l She-conomy.com.(2009). “Marketing to woman quick facts” Avail-
able at http://she-conomy.com/facts-on-women
l Silverstein, Michael J., Sayre, Kate. “The Female Economy.”Harvard
Business Review. Harvard Business Review, Sep 2009. Web. 11 Dec
2014. Available at https://hbr.org/2009/09/the-female-economy
บรรณำนกรม
36 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
consumer trend
เรอง : Mintel
เรยบเรยง : กองบรรณาธการ
2015 china
Get smart อปกรณตางๆ ทเชอมตอทางอนเทอรเนต ไมวาจะเปนนาฬกาอจฉรยะจนถงพดลมอจฉรยะนนเปนทสนใจ
ของผบรโภค เนองจากสงเหลานชวยประหยดเวลาและคาใชจายและใหความสะดวกสบาย
เทคโนโลยไฮเทคทสวมใสไดนน สามารถใชในการเกบขอมลสวนตวของผใชได เทคโนโลยเหลานชวยให
ผใชไดรจกตนเองมากยงขน และสามารถทจะวเคราะหขอมลเหลานนได บรษทเชน LG, Panasonic, Cisco และ Haier
ไดชวยกนในการวางแผนส�าหรบผลตภณฑของพวกเขาใหสามารถเชอมตอกนได Google ไดผลต Android’s TV
ออกสตลาด ในขณะท LG ไดเปดตว WebOS ตวใหมทใชใน Smart TV
ซอฟตแวรตวใหมๆ จะชวยท�าใหเชอมตอระหวางอปกรณเคลอนทตางๆ กบฮารดแวรและเครองใชไฟฟาได
Apple’s Home Kit ท�าใหผใชการสงการดวยเสยงผาน Siri ในการควบคมระบบไฟอจฉรยะ ควบคมอณหภม
ของบาน และเครองใชไฟฟาอนๆ
Apple’s Health Kit คออปกรณชวยดแลเรองสขภาพ สามารถทจะน�าขอมลของผใชจากอปกรณทใชในการ
ออกก�าลงกายหลายๆ เครองมารวมไวในเครองเดยว
Apple Watch ไดรวมโปรแกรมตางๆ มาไวทขอมอ ท�าใหยงงายตอการใชมากขน
จากการตอบรบทดของผใชอปกรณไฮเทคเหลาน ท�าใหตอไปอปกรณเหลานจะท�าไดมากกวาในเรองของสขภาพ
และการควบคมเครองใชไฟฟา ในป 2015 iPhone จะปลอย ‘Scent Messing’ ผใชจะสามารถใชแอปพลเคชน
ในการฉดน�าหอมภายในบานหรอสงกลนตางๆ แทนขอความ
การใชสมารทโฟนในการเชอมตอยงงายขนเนองจากปจจบนมการใหบรการ Wi-Fi ทงในรถไฟและเครองบน
ท�าใหคนสามารถเชอมตอไดทกททกเวลา ดงนน การทจะ Get Smart กไมใชเรองยากอกตอไป
สงทกำ�ลงเกดขนในป 2015
36 | Tourism Review
37|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
37|Tourism Review
ชาวจนจ�านวนมากใชอปกรณดจทลเหลานอยแลว พวกเขา
ใชในการวดคาตางๆ จากรางกายของพวกเขา และใชในการ
เชอมตอกบอปกรณตวอนๆ
• 13% ของชาวจนอายระหวาง 20-49 ป มอปกรณดจทล
แบบสวมใสในบาน
• 29% ของชาวจนทมฐานเงนเดอนสง จะมสนคาเหลาน
อยในครอบครอง
• ประมาณ 1 ใน 3 ของผใหญชาวจนม Internet-enabled
TV ทบาน
ผบรโภคในปจจบน เปดรบตอผลตภณฑและบรการ
ทชวยอ�านวยความสะดวก และชวยในการตดตามสขภาพ
รางกาย
• 81% ของผบรโภคชาวจน ยอมทจะจายเพมขนเพอใหได
สนคาทจะชวยใหพวกเขาด�าเนนชวตไดงายขน
• 39% ของผบรโภคชาวจนกลาววา มนคมคาในการทตอง
จายเงนเพมขนเพอผลตภณฑหรอบรการทชวยพวกเขาในการ
พฒนาสขภาพรางกาย เชน แอปพลเคชนในการตดตามการ
ท�างานของรางกาย เปนตน
• 64% ของผบรโภคชาวจนเหนวาการมอปกรณดจทล
เหลาน แสดงถงความน�าสมยทางแฟชน (เปนสนคาแฟชน
อยางหนง) เชน อปกรณส�าหรบสวมใสของไนกพลส (Nike+
FuelBand) หรอ Jawbone
ทำ�ไมคนจงใชอปกรณเหล�น ?
อปกรณไฮเทคเหลานนนเปนทนยมในปจจบน ผคนทวโลกใหความ
ส�าคญของอปกรณดจทลทสามารถเชอมตออปกรณตางๆ เขาไวดวยกน
• 59% ของผบรโภคในสหรฐฯ บอกวาการใชแอปพลเคชนหรอ
เวบไซตในการควบคมเครองใชไฟฟาในบานเปนสงทนาสนใจ
• 76% ของผทมศกยภาพในการซอทวในประเทศองกฤษ สนใจทวท
สามารถน�าเสนอภาพ/วดโอ/หรอคอนเทนตอนแบบไรสายจากอปกรณ
ตวอนได (28% นนยนดทจะจายในราคาทสงขนเพอลกเลนตวน)
ตลาดของผลตภณฑของสนคาดจทลแบบสวมใส จะมความ
สามารถในการเตบโตอยางมาก สงเกตไดจากจ�านวนคนทซอผลตภณฑ
• 22% ของผบรโภคในสหรฐฯ มอปกรณ Smart Watch หรอ Fitbit
• 21% ของผบรโภคในองกฤษใชอปกรณดจทลส�าหรบสวมใสหรอ
แอปพลเคชนในมอถอทเกยวของกบสขภาพ
• 31% ของผบรโภคสนใจในการใช Smart Watch ในฟงกชนของ
เรองสขภาพ
• 40% ของผบรโภค ใชอปกรณทตดตามการเตนของหวใจและ
ความดนโลหต
• 34% ใชอปกรณในการบนทกการเคลอนไหวและการนอนหลบ
38 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
ป 2015 และในอนาคต เราจะเหนอปกรณเหลานพฒนาความสามารถ
ไปยงดานอนๆ โดยเทคโนโลยส�าหรบอปกรณส�าหรบสวมใสนนตองใหมากกวา
ความสะดวกในการเชอมตอ ตองมรปลกษณททนสมยและปลอดภย ซงการท
ผคนหนมาใชอปกรณดจทลแบบสวมใสมากขน ไดกอใหเกดประเดนในการพดคย
เกยวกบกฎขอบงคบในการใชอปกรณดจทลขนมา
แมวาอปกรณดจทลแบบสวมใสจะเปนอปกรณทใชในการเกบขอมล
เปนหลก แตความสวยงามของรปแบบกเปนสงส�าคญ ทนวยอรก แบรนดตางๆ
ไมวาจะเปนไนก อนเทล รายการทว Project Runway และ Digital Trend
ไดรวมกนจด ‘The Wearable Technology Competition’ ขนมาเพอชวย
ท�าใหอปกรณสวมใสเหลานมรปแบบทสมารทมากขน เพอทจะสามารถดงดด
ผบรโภคใหหนมาใชมากขน
พวกเราจะมความคาดหวงจากเครองมอไฮเทคเหลานเพมขน เชน คาดวา
อปกรณเหลานจะสามารถวเคราะหสภาพทางจตใจได สามารถทจะสงอาหาร
หรอเครองดมไดเอง นอกจากนนบรษททน�าขอมลของผใชไปท�าการวเคราะห
ประกอบการใหบรการและราคาเฉพาะบคคล
สงทจะเกดขนตอไป
Baidu เสรชเอนจนยกษใหญของจน ยงคงน�าเสนอ
นวตกรรมใหมๆ ทเหนอกวาคแขงขนอยาง Google Glass
ดวยจกรยานทสามารถควบคมทศทางไดเอง และตะเกยบ
ทสามารถบงบอกไดถงสารปนเปอนในอาหาร
อปกรณไฮเทคเหลานเกดการเชอมตออยตลอดเวลา
เปนผลใหเกดความตองการของนวตกรรมในการชารจ
แบบไรสายเกดขน (ซง Starbucks ไดมการทดลองในบาง
สาขาแลว) นอกจากนนความปลอดภยของการเกบขอมล
กเปนอกเรองหนงทตองค�านงถง
จากการเกบรวบรวมขอมลตางๆ บรษทไดใหความ
ส�าคญในการวเคราะหขอมล (การวเคราะหขอมลจะเปน
สวนส�าคญของบรษท) Nike ใหความส�าคญในเรองของ
ขอมลของผสวมใสและแอปพลเคชนตางๆ จ�านวนผใช
อปกรณกมการแชรขอมลของตนเพอใหผเชยวชาญน�าไป
วเคราะห เครองอปกรณทใชในการเกบขอมลจะท�าให
บรษทกลายมาเปนผ ใหบรการในการวเคราะหขอมล
โดยขนตอไปเราจะเหนธนาคาร รานขายของ และแพทย
น�าขอมลตางๆ เหลานไปใช
Tourism Trends
39|Tourism Review
GET SMARTฉลาดลา
POLLUTION PROTECTION
แนวโนมทองเทยว
ป 2015 เรองของมลพษเปนเรองส�าคญทสอตางๆ ใหความสนใจ
ไมวาจะเปนเรองการอพยพออกจากเกาะ Cateret ในปาปวนวกน
เนองจากระดบน�าทะเลทเพมสงขน หรอขอมลท ไดจากการส�ารวจ
แหลงน�าสะอาดจะน�ามาถกกนใน Milan Expo’15 รวมไปถงเรองท
สภาประชาชนแหงชาตของประเทศจนไดอนมตเปลยนแปลงกฎในการ
ปองกนสงแวดลอม ซงมบทลงโทษทหนกขนกวาเดม มผลบงคบใช
ตงแตวนท 1 มกราคม 2015
การเพมขนของการรบรของประชาชนถงความเกยวของระหวาง
มลพษกบโรคมะเรงและการเสยชวตก อนวยอนควร ข อมลจาก
องคการอนามยโลกเปดเผยวามลพษตางๆ นนเปนตวท�าลายสงแวดลอม
มากทสด เปนผลใหผคนหนมาสนใจในเรองของมลพษมากขน
การปองกนมลพษ (Pollution Protection)
สงทกำ�ลงเกดขนในป 2015
Tourism Trends
จากขอมลเกยวกบมลพษทางอากาศป 2012 ทรฐบาลจนน�ามา
เปดเผย ท�าใหผบรโภคชาวจนไดรบรถงอนตรายของมลพษทางอากาศ
ทมคา PM 2.5 นนจะกอใหเกดโรคหอบหด โรคหวใจ และโรคอนๆ ได
เปนผลใหมผลตภณฑจ�าพวกเครองกรองอากาศส�าหรบตดตงทบาน
ออฟฟศ หรอรถยนตเพมมากขน และในหลายๆ ยหอไดอางถงความ
สามารถในการปองกนมลพษทางอากาศทมคา PM 2.5
ในอตสาหกรรมเครองส�าอางนนไดท�าใหผบรโภคเหนถงผล
ทจะไดรบจากมลพษ เชน Avon ไดใชขอความ ‘ผงฝนในเมองหลวง’
(Urban Dust) ในการพดถงสงทมาท�ารายผวและสขภาพรางกาย
40 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
* PM คอ Particulate Matter ฝนละอองในอากาศ
PM 2.5 ตามค�าจ�ากดความของ US, EPA หมายถง ฝนละเอยดทม
เสนผาศนยกลางเลกกวา 2.5 ไมครอน ฝนละเอยดมแหลงก�าเนด
มาจากควนเสยของรถยนต โรงไฟฟา โรงงานอตสาหกรรม
สขภาพเปนเรองทผบรโภคชาวจนกงวลตอผลทจะ
ไดรบจากมลพษนน พวกเขาจะใชเงนในการจบจายเพอ
ปองกนตวเองจากสารพษ โดยในป 2013 พบวาพวกเขา
ซอสนคาทชวยปองกนสารพษทจะไดรบจากสงแวดลอม
มากขนกวาป 2012
ผบรโภคชาวจน (อายระหวาง 20-49 ป) รอยละ 47
บอกวาพวกเขากลวทจะเปนโรคทไมสามารถรกษาไดจาก
สงแวดลอมทเปนพษ และรอยละ 38 กงวลเกยวกบโรค
ระบบทางเดนหายใจ
ความปลอดภยของอาหารนนเป นสง ทชาวจน
ใหความส�าคญเปนอยางมาก 56% ของผบรโภคชาวจน
นนกงวลทจะเปนโรคจากการรบประทานอาหารทมสาร
เจอปน
นอกเหนอจากโรคภยไขเจบทจะไดรบจากมลพษ
ในสงแวดลอม ชาวจนยงค�านงถงผลกระทบทผวของ
พวกเขาจะไดรบ 1 ใน 4 ของผหญงชาวจนใชครมทาตว
และทามอทมประสทธภาพในการลดการระคายเคอง
ของผว รกษาผว และตอตานแบคทเรย บรษทเครองส�าอาง
ในปจบนไดเพมการใช PM* 2.5 ในการโฆษณาผลตภณฑ
ทปกปองผวจากสารพษในอากาศ
เทรนดในการ Go Clean ไดรบความนยมไปทวโลก ขอมลจาก Pure
Earth / Blacksmith Institute กลาววา 8.4 ลานคนของทกปนนเสยชวต
จากมลภาวะทเปนพษ ซงสงกวาผทเสยชวตจากโรคมาลาเรยเกอบ 3 เทา
และสงกวาผทเสยชวตจากการตดเชอ HIV/AIDS กวา 14 เทา
ป 2012 กวา 7 ลานคนทเสยชวต 1 ใน 8 คนจากผเสยชวตจากทวโลก
เปนผลมาจากสารพษในอากาศ นอกจากนนแลวมลพษทางอากาศเปนปจจย
ในการประมาณการกบการเสยชวตของคนในเมองหลวงและชนบทจ�านวน
3.7 ลานคนในปเดยวกน ในขณะเดยวกน องคการอนามยโลกไดกลาววา
สารพษทเกดภายในอาคารนนเกดจากการท�าอาหารโดยการใชถานหน
ท ไมมประสทธภาพ และเตาท�าอาหารชวภาพมสวนเกยวของกบการ
เสยชวตของ 4.3 ลานคนในป 2012
ป 2013 กระทรวงการปองกนสงแวดลอม ( Ministry of Environmental
Protection) ของประเทศจน ไดพบหมบานมะเรง (Cancer Villages) จากการ
เชอมโยงขอมลระหวางพนทแหลงน�ามสารพษเจอปนกบพนททมอตรา
คนเปนโรคมะเรงสง ซงในป 2014 กระทรวงฯ ไดพบวา 60% ของพนททท�าการ
ตดตามนนมคณภาพน�าใตดนทแยมาก
ทำ�ไมคนจงใสใจในเรองน ?
40 | Tourism Review
41|Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
รฐบาลของประเทศจนใหความส�าคญมากขนกบนโยบาย
สงแวดลอม โดยในป 2015 รฐบาลจะน�าเรองของสงแวดลอม
สสาธารณชนมากขน ท�าใหพวกเราคาดวาจะเหนนโยบาย
เกยวกบการตอตานมลภาวะทเปนพษ (Anti-Pollution)
ทงในเรองความรบผดชอบตอสงคม (CSR) และในตวของ
ประสทธภาพของผลตภณฑ
ในภาคสวนของความสวยความงาม เราคาดวาจะเหน
การกลาวอางถงความสามารถในการปองกนผวพรรณหรอ
เสนผมจากมลภาวะทมคา PM 2.5 ในการท�าการตลาดของ
ผลตภณฑ
ส�าหรบภาคสวนของอาหารและเครองดม คาดวาจะเหน
การเพมขนของการโปรโมตในเรองวตถดบทชวยในการดทอกซ
นอกจากนนเพอตอบสนองผบรโภคทค�านงถงความปลอดภย
ของอาหาร ผผลตควรจะเนนย�าในสวนของวตถดบทปราศจาก
สารพษเจอปน (Pollution-Free Ingredient) ในการท�า
การตลาดของผลตภณฑ บางแบรนดใชการเนนในเรองของ
แหลงก�าเนดของวตถดบในการท�าการตลาด เชน Tmall.com ของ
ประเทศจนไดจบมอกบ New Zealand Trade and Enterprise
ในการท�าโปรโมชนของเดอนเมษายน 2014 โดยใหผบรโภค
ชาวจนสามารถซออาหารทะเลสดตรงจากประเทศนวซแลนด
และมบรการจดสงภายใน 7 ชวโมง
สงทจะเกดขนตอไป เราจะพบอปกรณไอทส�าหรบสวมใส และเสอผาทใชในการ
วดและปองกนมลภาวะทเปนพษในอากาศมากขน เราไดเหนการ
โฆษณาทตอตานมลภาวะทเปนพษ แมกระทงทบาน ทท�างาน หรอ
แมแตร านคาตามทองถนนกต อส กบสารพษในอากาศโดย
ใชวสดทสามารถดดซมสารคารบอน หรอวสดทสามารถสะทอน
ความรอน หรอวสดทใชในการเกบแสงในตอนกลางวนและน�ามา
ใชในตอนกลางคน
ส�าหรบภาคสวนรถยนต รฐบาลของจนไดจบตามองมลภาวะ
ทเป นพษในเมองปกกงและเซยงไฮ ท�าใหยอดขายรถท ใช
พลงงานไฟฟาและรถทปลอยมลภาวะในระดบต�าจะคงมยอดขาย
ทเพมขนอยางตอเนอง ประเทศจนไดพฒนาระบบการตรวจตรา
ในการชวยลดควนจากรถยนตในปกกง และกระต นการใช
รถยนตพลงงานไฟฟาแทนพลงงานน�ามนโดยการยกเวนภาษและ
ยกเวนคาปายทะเบยนรถยนตใหแกผทซอรถยนตพลงงานไฟฟา
41|Tourism Review
42 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
รานคาปลกในโลกของความเปนจรง
Tourism Trends
เชน Doddle and ASOS’s Local Letterbox ของประเทศองกฤษไดจดให
มหองลองสนคาในหางสรรพสนคา ยม และสถานทเปนจดเชอมตอ ใหผซอ
สนคาออนไลนสามารถทจะลองสนคาทสงซอได
ในประเทศจนพบวาการซอสนคาในหางสรรพสนคามความนยมลดลง
ผบรโภคสวนใหญจะเขาไปในรานเพอชมและทดลองสนคา แตจะท�าการซอ
สนคาออนไลนเพอใหไดราคาทถกทสด
เราไดก าวมาถงจดท เราคาดหวงว าจะสามารถเข าถง
และเชอมตอสมารทโฟนหรออปกรณอนๆ ระหวางทเราก�าลง
เดนทาง เราสามารถซอสนคาดวยการเชอมตอ Wi-Fi ทมให
บรการในรถไฟและเครองบน
การชอปปงระหวางการเดนทางของผบรโภคถกตอบสนอง
ดวยบรการ ‘Click-and-Collect’ เชน ตรบสนคาของ
Amazon ทสถานรถไฟใตดนในเมองลอนดอน และบรการ
จดสงแบบออนดมานดของ eBay ในสหรฐอเมรกาไดขยาย
ไปยง 25 เมอง นอกจากนน eBay ไดรวมมอกบ Argos
ในประเทศองกฤษในการใชรานกวา 650 แหงของ Argos
เปนสถานทรบสนคาทท�าการสงซอออนไลน ส�าหรบใน
ประเทศจน จะเหนวารานคาตางๆ ไดเขาไป
มสวนในการขายสนคาแบบออนไลนจากการ
เขาไปขายผานทางเวบไซตของ Taobao และ
Tmall เชน แบรนด Marks & Spencer ของ
องกฤษ และหางสรรพสนคา Yintai ของ
จน พบวา “สองในสามของคนจน (อาย
20-49 ป) พวกเขาซอสนคาออนไลน
เพราะพวกเขาสามารถซ อ
เ ม อไหร ก ไ ด ท พ วก เขา
สะดวก” เหนได ว าความ
สามารถในการให ความ
สะดวกสบายในการซอแบบ
ออนดมานดนนเปนสงส�าคญใน
ประเทศจน
สงทกำ�ลงเกดขนในป 2015
(real World retail)
อนเทอร เนตท�าให การซอขายแบบเดมได เปลยนไป
อนเทอรเนตไมเพยงแตมอบความสะดวกสบายในการจบจาย
แตยงมอบความรวดเรวใหแกผซอดวย เหนไดจากรานทเนน
การขายทหนารานไดเพมจ�านวนสาขา
ของรานในการรบสนคาทสงซอ
ออนไลน และในทางกลบกน
รานคาออนไลน Birchbox
ไดเปดหนารานเพอรองรบ
ความตองการของผบรโภค
เราจะเหนบรการทแกไข
ชองว างของการซอ
สนคาแบบออนไลน
43|Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
ทำ�ไมคนจงทำ�ก�รซอสนค�แบบออนไลน ?
43|Tourism Review
การชอปปงออนไลนกอใหเกดการปฏวตรปแบบการคาขายไปทวโลก แตถงอยางนนผบรโภคยงไมได
รบความพงพอใจสงสด
53% ของผซอชาวองกฤษ โดยเฉพาะ 60% ทเปนเพศหญง กลาววา เปนเรองยากทจะไดเสอผาทพอด
กบสดสวนโดยไมตองท�าการลองใส
22% ของผบรโภคชาวอเมรกนจะซอสนคาออนไลนเฉพาะสนคาทพวกเขาเคยใชและมความคนเคย
70% ของผบรโภคชาวจน จะไปดสนคาจรงทรานกอนการซอสนคาทางออนไลน และ 75% ของผบรโภค
ชาวจนเชอวารานคาแบบออนไลนจะเขามาแทนรานคาแบบดงเดมในทสด
19% ของผบรโภคชาวจน เคยซอสนคาแบบ ‘Click-and-Collect’ โดยรบสนคาทท�าการสงซอจากรานคา
ตลอกเกอร หรอจากคลงสนคา
ในประเทศจน ผบรโภคอยากไดบรการหรอสงทชวยใหตนเองไดรบประสบการณในการซอทดขน
สภาพแวดลอมและการบรการลกคาจดวาเปนปจจยส�าคญส�าหรบผบรโภคในการเลอกหางสรรพสนคา
โดยหางสรรพสนคานนเปนโอกาสทรานคาใชในการสงมอบสนคาทถกสงซอทางออนไลนใหแกผซอ
14% ของผซอกลาววา บรรยากาศและสภาพแวดลอมทดมผลตอการเลอกสถานททจะไปซอสนคา
8% ของผซอกลาววา การบรการลกคาทดมผลตอการเลอกสถานททจะไปซอสนคา
นอกเหนอจากการคาแบบรเทลแลว ผบรโภคยงมองถงความสะดวกสบายทอปกรณดจทลเหลาน
จะมอบใหในดานอนๆ
6% ของชาวบราซลสนใจทจะซอรถยนตผานทางอนเทอรเนต และพวกเขายนดทจะใหบรษทจดสง
รถยนตไปยงทบานถาบรษทมบรการ
40% ของชาวแคนาดาสนใจทจะใชบรการออนไลนทางการเงน ในการขอค�าแนะน�าทางการเงนและ
ใชเครองมอในการบรหารเงนแบบออนไลนจากธนาคารทพวกเขาใชบรการอย
80% ของชาวจนตองการใชบรการออนไลนในดานอนๆ เพอทจะชวยใหชวตของตนมความสะดวกสบาย
มากขน เชน การจายบลออนไลน การจองแทกซผานมอถอ เปนตน
44 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
สงทจะเกดขนตอไป การใหบรการแบบทนทวงท และแบบออนดมานดทก�าลงขยายตว
จะสงผลตอการเพมขนของแอปพลเคชนในการจดสงสนคา และทางเลอกในการ
ใชชองทางในการขายส�าหรบสนคาในสนคาหลายๆ ประเภท
ความสะดวกสบายเหลานไมไดสงวนไวใหแคผทอยในเมองหลวง แตได
ขยายโมเดรนไลฟสไตลไปยงในสวนของชานเมองและชนบท การขยายตวของ
eBay Now Showcase ไมไดแค Growing Urban Environment แตไดท�าให
เกดความตองการในการจดสงแบบออนดมานด วธการในการจดสงสนคานน
กจะแตกตางไปตามแตละสถานท เชน
การรบสนคาทรานคา (In-store Pickup) เกดขนส�าหรบผทอาศยอยใน
แถบชานเมอง
การบรการจดสงสนคา (Subscription Service) ส�าหรบผทอาศยอยใน
แถบชนบทซงอาจจะอยไกลจากจดรบสนคา
ความคาดหวงทจะไดรบความสะดวกสบายในการซอสนคาของผบรโภค
มอทธพลตออตสาหกรรมบรการอนๆ ผบรโภคไดใชบรการเหลานอยแลว
ส�าหรบการบรโภคมเดยตางๆ ไมวาจะเปน Netflix หรอ Hulu Plus
เราคาดวาผบรโภคจะตองการการบรการแบบออนดมานดและบรการท
เหมาะสมส�าหรบแตละคน ไมวาจะเปนการใหบรการทางเงน การใหบรการ
ดานสขภาพ และในดานอนๆ การใช Google และ Wikipedia ในการหา
ค�าตอบตางๆ อาจจะไมเพยงพอ พวกเขาตองการใหมบรการและมผเชยวชาญ
ใหความชวยเหลออยเพยงแคปลายนว
ในประเทศจน Jumei Yupin ผขายเครองส�าอาง
ออนไลนรายใหญทสดไดเปดหนารานทเมองปกกงเพอชวย
ใหผบรโภครจกถงตวสนคามากขน เพอทพวกเขาจะได
ซอสนคาไดอยางมนใจ ในขณะท Shufeng ผใหบรการ
สงสนคา ไดเรมธรกจโดยใหบรการทางออนไลน แตปจจบน
ไดมการเปดหนารานเพอการใหบรการทดขน
ในอนาคตของเราคาดวาจะเหนการคาปลกแบบ
‘Omni-Channel’ ในจน ซงเปนการใชชองทางในการ
คาขายทกชองทาง ไมวาจะเปนจากทางออนไลนหรอทาง
รานคา ส�าหรบผบรโภค ปจจยในดานราคาและความสะดวก
สบายเปนสวนส�าคญทส งผลในการตดสนใจซอสนคา
ออนไลน ในสวนของรานคานนใชลกษณะทโดดเดนของ
ผลตภณฑ การใหความรในตวผลตภณฑ การใหประสบการณ
รวม ในการดงดดลกคาเขามาจบจายในราน
Tourism Trends
45|Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
tappinG in and speakinG outสงทกำ�ลงเกดขนในป 2015
KFC ในประเทศจนไดใชแผนการตลาดในการท�ากจกรรมทมชอวา ‘Who Could Represent
KFC’ โดยตนป 2014 KFC ไดน�าสนคาสองตวมาใหลกคาไดท�ากจกรรม สนคาตวแรกไดแก
Plain Chicken Nuggets เมนปกตทไดวางขายใน KFC เขาแขงขนกบสนคาตวใหม คอ Gloden
Crispy Chicken ซงเปนสนคาตวใหมลาสด โดยใหลกคาลงคะแนนทาง Social Media ในเวลา
ททางบรษทก�าหนด โดยใหผทเขามาลงคะแนนตดสนวาจะเลอกเพยง 1 ใน 2 เมนนมาขาย
ทรานในระยะยาว
นอกจากนนยงมกจกรรมคลายๆ กนคอรายการ The Voice of China และ Ice Bucket
ทใชสอสงคมออนไลนเพมมากขนในปจจบน เพอเขามาสนบสนนการมสวนรวมของผบรโภค
โดยเฉพาะอยางยงในตลาดของประเทศจน
45|Tourism Review
เราเหนการแขงขนในตลาดมากขนในโลกปจจบน โดยใชการ
สอสารสองทาง การใชค�าเฉพาะตางๆ ทถกน�ามาใช เชน
Engagement คอความผกพนของพนกงานกบองคกร
Interaction คอการสรางปฏสมพนธอยางใกลชด
ค�าหลายค�าถกน�ามาใชเปนตวกระต นในองคกรและการวด
ความพงพอใจของลกคา รวมถงการสรางสรรคงานโฆษณาเพอสราง
ความสนใจตอกลมลกคา ในขณะทกลมบรษทหรอองคกรขนาดใหญ
พยายามทจะคนหาอปสรรคทเปนตวขวางและขจดมนออกไป
เรายงเหนสงทผบรโภคคาดหวงในปจจบนทปรากฏขน ไมเพยง
แตการใหความส�าคญกบผลตอบรบจากผบรโภคเทานน แตบรษท
ยงน�าประเดนส�าคญเหลานมาพจารณาตงแตการเรมด�าเนนการ
ปจจบนผบรโภคมสวนชวยสนคาและสงคม โดยมสวนรวมมากขน
มความใกลชดมากขน กลยทธ Crowdsourcing Business Models
ทไดสงเสรมใหผบรโภคมสวนรวม หรอสงตอปญญาเพอรบขอมลหรอ
ขอเสนอแนะ รวมถงวธแกไขปญหาเพอเปนไอเดยทางธรกจ
ตวอยางทนาสนใจตวอยางหนง คอ การบกเบกของบรษทผลต
เสอยด Threadless ทสงเสรมใหคนทวไปสามารถสงผลงานการ
ออกแบบเขามาทางบรษท นอกจากนนยงมสวนคดเลอกผลงานวาผลงาน
ชนใดควรไดรบเลอกเพอผลตเปนสนคาออกจ�าหนาย
46 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
• 22% ของคนทดมเบยรในประเทศองกฤษใหความสนใจ
สนบสนนการผลตคราฟตเบยรตวใหม
• 21% ของสาววยรนชาวองกฤษ อยากเสนอไอเดยของตน
ส�าหรบน�าไปใชในการออกแบบรปแบบของผลตภณฑ
แคมเปญ ‘Who Could Represent KFC’ ในประเทศจน
มผเขามารวมโหวตกวา 20 ลานโหวต
การไดเปรยบจากการรวมมอทางออนไลนสงผลอยาง
เหนไดชดจากสงคมออนไลนของเวบไซตหนง Pinterest นน
ขนมาเปนผน�าในสอสงคมออนไลนเปนผลมาจากการทเวบไซต
ใหสมาชกไดมสวนรวม คอ สมาชกสามารถแชรไอเดยของ
ตนเองใน Pinboard ท�าใหสมาชกอนๆ สามารถเขาถงไอเดย
ใหมๆ ซงเปนประโยชนตอคนอนๆ จากบทความของบรษท
Fast Company กลาววา Pinboard นมคนเขามาชมถง 1.9
พนลานคนตอเดอน (ทวโลก) ผ เขาชมแตละคน ใชเวลา
ประมาณ 14.5 นาทในการเขาชมเวบไซต
การถายทอดความคดและไอเดยตางๆ ไมไดเกดขน
เฉพาะบคคลตอบคคล (C2C) แตเกดขนระหวางบคคลไปยง
ธรกจ (C2B) และธรกจไปยงบคคลดวย ค�าวา Crowdsourcing
คอกระบวนการทใหคนนอกองคกรท�างานแทนคนในองคกร
ซงสวนใหญจะเปนกลมคนทไมประสงคออกนาม ซงมกจะ
ท�างานผานเครอขายอนเทอรเนต และเมอพดถงเรองนวตกรรม
ไอเดยจากคนจ�านวนมาก ยอมดกวาจากคนคนเดยว
ทำ�ไมคนจงใสใจในเรองน ? • GuruStroms ใหบรการในฐานะตวกลางในการจดหาผเชยวชาญ
ในดานเทคโนโลยและดานการแพทยใหแกธรกจขนาดเลก โดย GuruStroms
จะใหไอเดยทดทสดจากการระดมความคดผานทางออนไลนเปนระยะเวลา
กวา 30 วน
• One Billion Minds เปนแพลตฟอรมทบรษทใชในการตดตอบคคล
ในการชวยแกปญหาตางๆ เชน ชวยแกไขปญหาเครองบดเศษอาหาร
เปนตน
• บรษทขนาดใหญหนมาใช Crowdsourcing เชน บรษทมนฝรงเลย
ในประเทศอารเจนตนาไดเชญชวนใหคนชวยกนแนะน�ารสชาตใหมส�าหรบ
มนฝรงแผน โดยสามรสชาตทมผเลอกมากทสดจะถกน�าไปผลต และรสชาต
ทขายดมากทสด จะถกเลอกใหเปนรสชาตทผลตถาวร
• ซเปอรมารเกตในประเทศเดนมารก ไดท�าการสอบถามผซอวา
สนคาในประเทศชนใดทพวกเขาตองการใหมในชนวางสนคา
• Sear ไดมฟเจอรออนไลนตวใหม ‘People’s Pick’ ทใหผบรโภค
สามารถโหวตในการเลอกสนคาทจะน�ามาลดราคาในแตละสปดาห
• ในประเทศญปนมแอปพลเคชนส�าหรบผเดนทางโดยรถไฟ ซงแอป-
พลเคชนจะบอกกบผโดยสารวารถไฟสายไหนมคนใชนอยทสด เพอทผใช
บรการจะไดมทางเลอกในการเลอกสายรถไฟในการเดนทาง
• Sickweather ไดใชขอมลจากสงคมออนไลนและขอมลของสมาชก
ในการแสดงถงโรคในแตละพนท
Tourism Trends
47|Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
ดวยวฒนธรรมในการแชรและการชวยกนออกความคดเหนเปนท
แพรหลาย กอใหเกดปญญาสงสม (Collective Intelligence) ซงอย
เปนสวนหนงทคนปฏบตกน ท�าใหยากทจะแยกแยะระหวางการรวมมอกน
ในการคด กบการฉอโกง
มขาวฉาวดงเกยวกบนกศกษามหาวทยาลย Harvard กบขอสอบแบบ
ท�าทบาน (Take-home Final Exam) ซงไดชใหเหนถงพนทสเทาระหวางการ
ชวยเหลอในการเรยนกบการโกงขอสอบ สงส�าคญสงหนงทเราควรรคอ
ในโลกอนเทอรเนตนนเปนพนททไมมกฎ เหมอนกบพนทเปดกวางส�าหรบ
ไอเดยตางๆ มากมาย
สงทจะเกดขนตอไป
Tourism Trends
โอกาสทจะใช ‘Collective Intelligence’ เปนเครองมอในการพฒนา
สงใหมๆ นนมากมายมหาศาล ความชาญฉลาดของ Crowdsourcing นน
ไมเพยงแตมศกยภาพในการสรางผลตภณฑตวใหม ยงชวยวางต�าแหนงของ
แบรนดในลกษณะเปนแบรนดทเตมไปดวยพลงและความคดสรางสรรค
มองการณไกล และเนนการมสวนรวม
การสรางการสอสารนนกอใหเกดประโยชนนอกเหนอจากน�าไปพฒนา
ผลตภณฑตวใหม การระบปญหาตางๆ ไมวาจะเปนในเรองของการเพมขน
ของจ�านวนประชากร การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ การใชพลงงาน
และการจดการของเสย เราสามารถจดการกบปญหาเหลานไดดขนจากการ
รบฟงความคดเหน และใหแนวทางในการจดการในเรองนนๆ
ทายทสด สงททาทายกคอ การสรางการสนทนาทกอใหเกดประโยชน
ตอทงสองฝาย โดยผ บรโภคจะร สกไดถงอ�านาจและความมสวนรวม
พรอมทงใหขอมลทชวยใหนกการตลาดรถงโอกาสใหมๆ ในตลาดทมอย
48 | Tourism Review
เทรนดนกทองเทยวหรหรา
795110 732190
885598 1006911
1103963 1046404
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
2009 2010 2011 2012 2013 2014
นกทองเทยวภมภาคอเมรกา
5994
75
5865
08
6447
27
7264
90
7888
19
1471
91
1482
87
1709
81
1926
02
2090
59
1389
0
1675
3
2123
1
2699
7
3417
6
6452
9336
1200
5
1689
5
2008
2
2009 2010 2011 2012 2013
จำนวนน กท องเท ยวจาก 4 ตลาดหล กของภ ม ภาคอเมร กา
สหรฐอเมรกา แคนาดา บราซล อาเจนตนา
นกทองเทยวภมภาคอเมรกา ป 2009-2014
เรอง : พงษพนธ มอญพนธ - พนกงานวางแผน กองวจยการตลาด ททท.
ภมภาคอเมรกา
ภมภาคอเมรกา ถอเปนอกหนงตลาดทสงออกนกทองเทยว
มายงประเทศไทยในอตราการเตบโตสงในระยะ 5 ปทผานมา
โดยเฉพาะในชวงทประเทศไทยอยในภาวะปกต อตราการ
เตบโตของนกทองเทยวจากภมภาคอเมรกาจะอยทรอยละ
9-14 ตอป โดยในป 2557 ถงแมสถานการณทางการเมอง
ของไทยจะสงผลกระทบตอการตดสนใจเดนทางทองเทยว
ของนกทองเทยวชาวอเมรกนบาง แตจ�านวนนกทองเทยวของ
ทงภมภาคกยงคงรกษาระดบอยท 1,046,401 คน* ลดลงเลกนอย
จากป 2556 สรางมลคาทางการทองเทยวทงสนประมาณ * ตวเลขประมาณการ แหลงทมา การทองเทยวแหงประเทศไทย
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
72,929 ลานบาท* โดยมประเทศทสงออกนกทองเทยวมายง
ประเทศไทยทส�าคญ ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา
บราซล อารเจนตนา และเมกซโก ในขณะทอตราสดสวน
นกทองเทยวทเดนทางครงแรกและนกทองเทยวทเดนทางซ�า
นน โครงสรางลกษณะนกทองเทยวยงคงไมเปลยนแปลง
มากนก คอยงเปนนกทองเทยวทเดนทางมาประเทศไทยเปน
ครงแรก
48 | Tourism Review
49|Tourism Review
‘Small is a new big’ : ท�าเรองเลกใหเปนเรองใหญ
ทงน จากรายงานการศกษานกทองเทยวหรหรา
ในภมภาคอเมรกา ซงไดถกเผยแพรระหวางงาน ILTM
Americas ระหวางวนท 22-25 กนยายน 2557
ณ เมองรเวยรา มายา ประเทศเมกซโก ระบเทรนด
ทางการทองเทยวของนกทองเทยวหรหราในภมภาค
อเมรกา โดยมงเนนในเรองการเจาะตลาดโดยใชสอ
สงคมออนไลนเปนเครองมอหลก ดงมประเดนทส�าคญ
ตอการปรบตวส�าหรบภาคธรกจเพอรองรบการเตบโต
ของนกทองเทยวภมภาคอเมรกา ดงน
ในยคทสอสงคมออนไลน เข ามามบทบาทส�าคญในการด�ารงชวต
ของประชากรสวนใหญของโลก นกทองเทยวในภมภาคอเมรกากเปนอกหนงกลม
ผบรโภคทบรโภคสอสงคมออนไลนมากกวาสออนๆ ดงนน รปแบบการสอสารกบ
ผบรโภคจงจ�าเปนตองมการเปลยนแปลง จากการสอสารกบคนหมมาก เปนสอสาร
กบผบรโภคเฉพาะกลม รวมถงตองมความคดสรางสรรคสอดแทรกในขอความ
การสอสาร เพอใหผบรโภคเกดความประทบใจ เขาใจ และเตมใจทจะเผยแพร
ขอมลทไดรบแกบคคลใกลตวโดยการ ‘แชร’ ในสอสงคมออนไลน การ ‘ท�าเรองเลก
ใหเปนเรองใหญ’ เปนอกหนงกญแจส�าคญในการเขาถงกล มเปาหมาย
ในกาลเทศะทเหมาะสมและตรงตามเปาประสงคในการสงสารไปยงผบรโภค
เรองเลกๆ ทวา คอการสงสารทกะทดรด เหมาะสมกบรปแบบการน�าเสนอ
ผานระบบมอถอสมารทโฟน และเนนการน�าเสนอดวยรปภาพ โดยเชอมโยง
กบความสนใจเฉพาะของผบรโภคในแตละกลม
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
49|Tourism Review
795110 732190
885598 1006911
1103963 1046404
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
2009 2010 2011 2012 2013 2014
นกทองเทยวภมภาคอเมรกา
5994
75
5865
08
6447
27
7264
90
7888
19
1471
91
1482
87
1709
81
1926
02
2090
59
1389
0
1675
3
2123
1
2699
7
3417
6
6452
9336
1200
5
1689
5
2008
2
2009 2010 2011 2012 2013
จำนวนน กท องเท ยวจาก 4 ตลาดหล กของภ ม ภาคอเมร กา
สหรฐอเมรกา แคนาดา บราซล อาเจนตนา สหรฐอเมรกา แคนาดา บราซล อารเจนตนา
50 | Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
ความสนใจของผบรโภคเปลยนแปลงไปในการจดจ�าขอมลทมขนาดเลกลง
สน และเขาใจงาย เชน BuzzFeed ซงจะสงขอมลในรปของการเปลยนแปลง
ขอความสน ตามหนาเวบไซตและสอสงคมออนไลนตางๆ ซงสอส�าคญตางๆ
ในอเมรกาตางตอบรบเทรนดของผ บรโภคกลมน โดยการเพมหวขาวทม
ใจความลกซง ประทบใจผบรโภค รวมทงเลอกใชหวขาวเชงค�าถาม ชวนให
ตดตามตอ หรอแมกระทงการใชภาพเคลอนไหว เพอดงดดความสนใจ
ใหผบรโภคกดเขาไปดานในเวบไซต กลยทธนเปนการหลอกลอใหผบรโภค
คลกเขาไปในเวบไซตเพอดขอมลแบบเตมเนอหาซงจะสงผลลพธในการน�าเสนอ
ขอมลในเชงลกไดอยางครบถวน เทรนดการชกจงผบรโภคใหเขาถงขอมลดวย
หวขาวทสนและนาประทบใจยงถกน�าไปใชในสอสงคมออนไลน ดงจะเหนไดจาก
การจ�ากดจ�านวนตวอกษรในการโพสตของทวตเตอรและเฟซบค เปนตน
ตองสน ตองสดใส ตองเปนทจดจ�า
เปาหมายเลก ผลลพธมหาศาล
Tourism Trends
ปจจบน สอสงคมออนไลนทงเฟซบคและทวตเตอร
อนญาตใหโพสตโฆษณาซงสามารถระบกลมผรบขอมลได
การจดการเปาหมายกลมเลกดวยการสงสารทตรง
ตอความสนใจและถกตองตามคณสมบตทแตละผผลต
ก�าหนด จะท�าใหผรบสารรสกถงความส�าคญทไดรบ
ตวอยางเชน การทผ ใชเฟซบ คตดตามเฟซบ คเพจ
ทมลกษณะเฉพาะ เช น เพจขายสนค าออนไลน
เพจกฬาฟตบอล จะสงผลใหการเลอกโฆษณาทโชว
ดานขาง Feed ของเฟซบคเกยวของกบสนคาและความ
สนใจเหลาน ซงจะท�าใหผใชเฟซบคเขาถงการบรการได
งายและสะดวกมากยงขน
ละตนอเมรกา : สมารทโฟนคอสญลกษณแหงความมงคง
50 | Tourism Review
การประยกตใชกลยทธนกบธรกจการทองเทยวแบบหรหรา
(Luxury Travel Business) สามารถท�าไดโดยการเพมความคด
สรางสรรคลงในหวขอ หลกเลยงค�าทเยนเยอ ไมจ�าเปน และ
ไมเกยวของกบ ‘ความหรหรา’ เชนการน�าเสนอ Brand Message
กบภาพหรอวดโอในกลมลกคาเฟซบค เปนตน
จ�านวนผใชโทรศพทเคลอนทในภมภาคละตนอเมรกาเพมขน
อยางตอเนอง โดยในป 2013 มจ�านวนผใชโทรศพทเคลอนท
มากกวา 414 ลานคน หรอประมาณรอยละ 70 ของประชากร
ทงหมด แตในจ�านวนโทรศพทเคลอนทเหลานน สวนใหญยงคง
เปนโทรศพททสามารถใชไดเพยงโทรฯ เพอตดตอสอสารเทานน
สมารทโฟนยงไมเป นทแพรหลาย ท�าใหการคดแยกผ ใช
สมารทโฟนเปนกล มผ ใชทมความมงคงเปนไปไดงายยงขน
ถงอยางไรกตาม จ�านวนผใชสมารทโฟนไดเพมขนอยางตอเนอง
ตลอดหลายปทผ านมา อนเปนผลมาจากการแขงขนดาน
การพฒนาทางเทคโนโลย ท�าใหราคาของสมารทโฟนถกลง ผให
บรการสนคาและบรการดานการทองเทยวหรหรา ยงคงใช
สมารทโฟนเปนชองทางในการสอสารกบกลมลกคาหรหราได
ในชวงเวลาอนสนน หรอจนกวาสมารทโฟนจะกลายเปนอปกรณ
ส�าหรบบคคลทวไปนนเอง
51|Tourism Review
แนวโนมทองเทยว
Tourism Trends
ทปรกษาการทองเทยวหรหราประสบความส�าเรจในโลกออนไลนไดอยางไร? ‘แคครงละคนเทานน’
ในสอสงคมออนไลนยคปจจบน นกทองเทยวนยมขอค�าปรกษาจากผร ผเชยวชาญผานชองทางตางๆ เชน เฟซบค
ทวตเตอร หรอแมแตศกษาขอมลความพงพอใจผานเวบไซต TripAdvisor ซงถอเปนอกชองทางหนงส�าหรบบรษทน�าเทยว
ในการหาลกคา ทงน บรษทน�าเทยวทประสบความส�าเรจดานการใหค�าแนะน�าผานสอสงคมออนไลน จะไมแสดงตววาเปน
บรษทน�าเทยว แตเปนในลกษณะของบคคลผเชยวชาญทางการทองเทยว โดยจะสรางคณสมบตของแตละบคคลใหเปน
ผเชยวชาญทางการทองเทยวสาขาตางๆ เชน ผเชยวชาญดานตวเครองบนราคาถก ผเชยวชาญการทองเทยวของแตละ
ประเทศ เปนตน โดยสวนใหญ นกทองเทยวทมความสนใจในการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวนนๆ จะขอค�าปรกษา
ผานการสรางคอมเมนต ทปรกษาสามารถตอบคอมเมนตของแตละคนไดตรงตามความตองการ รวมถงแฝงการเสนอขาย
ผานบรษทน�าเทยวของตน แตตองเปนไปอยางแยบยล และไมดเปนการโฆษณาอยางเดนชดจนเกนไป
51|Tourism Review
ความแตกตางของนกทองเทยวอเมรกาเหนอและละตนอเมรกา นกทองเทยวจากทง 2 ภมภาคมกจะสรางค�าแนะน�าจากประสบการณทางการทองเทยว
ผานสอสงคมออนไลนชองทางตางๆ เชน การสรางกระทในเฟซบค การสรางรววในเวบไซต
Tripadvisor ซงสวนใหญจะถกสรางในวนจนทร หลงจากการเดนทางชวงสดสปดาห ทงน
ในการสรางกระทและรวว นกทองเทยวจากทง 2 ภมภาคมกจะมจดสนใจในมาตรฐานทตางกน
นกทองเทยวจากละตนอเมรกา จะสนใจรายละเอยดเกยวกบหองนอน และอาหารเชามาก
เปนพเศษ โดยชวงเวลาทมการโพสตมากทสดคอระหวางเดอนพฤษภาคมของแตละป ในขณะท
นกทองเทยวอเมรกาเหนอ จะสนใจในรายละเอยดเกยวกบรปแบบการบรการ เชน ทศนคต
ของพนกงาน และความสะอาด เปนตน โดยชวงเวลาทนยมโพสตรววและกระทจะอยในชวง
เดอนเมษายนเปนหลก
เทรนดทางการทองเทยวดงกลาวถอเปนอกหนงแนวทางส�าหรบธรกจทจะมงเปาไป
เจาะตลาดนกทองเทยวอเมรกา ซงถอเปนอกหนงตลาดกระเปาหนกทใชจายสง เมอเทยบกบ
นกทองเทยวจากภมภาคอนๆ อยางไรกตาม เทรนดทางการทองเทยวเหลานมกจะเปลยนแปลง
อยตลอดเวลา การปรบตวใหทนตอสถานการณจะสงผลใหธรกจทางการทองเทยวไดรบผล
เชงบวกและชนะใจลกคาไดในระยะยาว
52 | Tourism Review
ประชม / สมมนาTourism Seminars
53|Tourism Review
Tourism Seminarsประชม / สมมนา
การสมมนาดานสถตการทองเทยวโลก
Nara Tourism Statistic Week 2014The 13th Global Forum on Tourism Statisticsเรยบเรยง : พจารณ โลชยยะกล1 / สรรเพชญ ภมรนทร2 / รชพล ชนวรรณ3
The 13th Global Forum on Tourism Statistics จดโดยความรวมมอ
ของ Japan Tourism Agency, The Nara Prefecture, The Organisation
for Economic Co-operation and Development (OECD) และ
The Statistical Office of The European Union (EUROSTAT) ระหวาง
วนท 17-18 พฤศจกายน 2557 จดขนท Nara Prefectural Hall
เมองนารา ประเทศญปน การสมมนาในครงน มวตถประสงคเพอ
แลกเปลยนมมมองและความรเชงวชาการ และเผยแพรผลงานวจย
ดานการทองเทยวทหนวยงานตางๆ มการด�าเนนการ
1 พนกงานวางแผน กองวจยการตลาด ททท.2 นกสถต กลมฐานขอมลการตลาด ททท.3 พนกงานสารสนเทศ กลมฐานขอมลการตลาด ททท.
54 | Tourism Review
ประชม / สมมนาTourism Seminars
การสมมนามการน�าเสนอในประเดนดงตอไปน
1. การพฒนาการเกบขอมลบญชประชาชาต (TSA)
การจดเกบขอมลสถตดานการทองเทยวทเปนพนฐานของประเทศตางๆ
ในปจจบน ไดแก บญชประชาชาตดานการทองเทยว (Tourism Satellite Account
: TSA) เปนระบบการจดเกบขอมลสถตทเกยวของในอตสาหกรรมทองเทยว เชน
การค�านวณตวเลขการใชจายของนกทองเทยว การขนสง ทพก อาหาร การชอปปง
และบรการตางๆ รวมทงการส�ารวจแรงงานในอตสาหกรรมทองเทยว เปนตน
TSA เปนเครองมอทใชในการวเคราะหเศรษฐกจเชงมหภาคระดบประเทศ
จงเปนประโยชนในการวางแผนทศทางการเตบโตของอตสาหกรรมทองเทยวในเชง
นโยบาย
การสมมนาในครงน ไดมการน�าเสนองานวจยทมการพฒนาเครองมอการเกบ
สถตในรปแบบเพอตดตามความเคลอนไหวของนกทองเทยว ในระดบพนทแหลง
ทองเทยว โดยมงเนนใหมการเกบขอมลในระดบพนทแหลงทองเทยว และรวบรวม
ในแตละพนทขยายผลการค�านวณ จนถงระดบภมภาค และระดบประเทศ การเกบ
ขอมลตางๆ เชน
l การตดตามการเคลอนของกลมนกทองเทยวจากอตราการเขาพกแรม
สถานทพก
l อตราวนพกเฉลย คาใชจายเฉลย
l อตราการจางงานในอตสาหกรรมทองเทยวของทองถน เปนตน
ขอมลดงกลาวจงเปนประโยชนตอหนวยงานก�ากบ
ดแลการทองเทยวในระดบทองถน ตลอดจนระดบ
ประเทศ ทงภาครฐและเอกชน ตวอยางงานวจยดงกลาว
ไดแก DREAM® Trip Project เปนผลงานการวจยของ
Glasgow Caledonian University และ Regional
Tourism Satellite Account System ของ University of
Cagliari และ State University of Milano-Bicocca
เปนตน
การสมมนายงไดกลาวถงประเดนทควรมการพฒนา
การเกบขอมลเพมเตม โดยเฉพาะเรองของการทองเทยว
ภายในประเทศ ท ในหลายประเทศยงมการจดเกบ
ไมมากนก ท�าใหไมสามารถก�าหนดแนวทางในการ
พฒนาการทองเทยวของประเทศไดอยางถกตอง
ลดทอนบทบาทในการใชการทองเทยวเปนเครองมอ
ในการบรหารประเทศลง
นอกจากน ในการสมมนายงไดผลกดนใหเกด
ความรวมมอในการใชค�านยามและมาตรฐานในการเกบ
ขอมลเดยวกน โดยเฉพาะการจดท�า TSA ยงตองการ
พฒนาความรวมมอใหกาวไปส ความเปนมาตรฐาน
สากลระดบนานาชาต เพอใชในการวเคราะหขอมล
การเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนระหวาง
ประเทศได
55|Tourism Review
Tourism Seminarsประชม / สมมนา
2. การวเคราะหพฤตกรรมนกทองเทยว
เปนการน�าเสนอการวจยเชงประยกตจากการน�าขอมลสถตมา
วเคราะหพฤตกรรมนกทองเทยวโดยใชเครองมอตางๆ เชน เครองมอ
ทางดานเศรษฐศาสตร และการวเคราะหเปรยบเทยบตวชวดในการเกบ
ขอมล และการวเคราะหปจจยทมผลตอการตดสนใจ เปนตน
n การวเคราะหความยดหยนตอราคา ในการน�าเสนอการวเคราะหพฤตกรรมนกทองเทยวภายในประเทศ
ของประเทศออสเตรเลย โดย Divisekera, Victoria University,
Australia วเคราะหหมวดการบรโภคดานการทองเทยว 5 หมวด ไดแก
ทพก อาหารและเครองดม การเดนทาง การซอของและการสนทนาการ
กบความสมพนธดานราคา พบวาการบรโภคสนคาการทองเทยวใน
ภาพรวมสนคาการทองเทยวทง 5 หมวดไมมความสมพนธกบการปรบ
ราคาสนคา (Price Elasticity of Demand)
n การพฒนาแบบจ�าลองวเคราะหการเปลยนแปลง พฤตกรรมนกทองเทยว การน�าเสนอการพฒนาแบบจ�าลองเพอคาดการณทศทางการทองเทยว
เชน ปจจยทมผลตอการตดสนใจการทองเทยว พฤตกรรมนกทองเทยว
ทเปลยนแปลงไปภายใตสถานการณตางๆ เชน กรณศกษาการเดนทาง
ของนกทองเทยวตางประเทศภายหลงแผนดนไหวของประเทศญป น
ซงพบวาตวแปรทมอทธพลตอการตดสนใจยกเลกการทองเทยว เชน
ระดบความเสยหาย ความกงวลภายในประเทศ และเหตการณภายนอก
ประเทศ เปนตน ซงผลการวจยสามารถน�ามาเปนประโยชนตอหนวยงาน
ภาครฐในการบรหารจดการบรหารความเสยงตอไป
n การพฒนาตวชวด Attractiveness Index การน�าเสนอการพฒนาตวชวด เพอมงเนนใหมการพฒนา น�าไปสการทองเทยวอยางยงยน รวมทงใหสามารถ
ตอบสนองความตองการของภาครฐและเอกชนในการใชขอมลทมลกษณะเฉพาะ ตามกจกรรมการทองเทยวทปจจบน
มความหลากหลายขน เพอการวางแผนการด�าเนนงานทมประสทธภาพ โดยงานวจยเปรยบเทยบผลประโยชน
ตางตอบแทนของแหลงทองเทยวทจะไดรบ และใชขอมลสถตอธบายปจจยดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศไปยงแหลง
ทองเทยวตางๆ ของประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออก เอเชยใต และโอเชยเนย ในชวงระหวางป พ.ศ. 2538-2555 โดย
พฒนาตวชวด Attractiveness Index ในการเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนของแตละประเทศภายใตสถานการณ
ตางๆ ในดานการพฒนาตวชวดการทองเทยวแบบยงยน Andalucian Tourism Government ไดน�าเสนอ Pilot Project
ประกอบดวยตวชวดเพอการทองเทยวอยางยงยน จ�านวน 300 ตวชวด ซงแบงกลมไดเปน 7 กลม ไดแก Governance,
Territory, Vulnerability, Profitability, Diversification, Quality and Innovation ตวชวดเหลาน จะบงชวา
มการด�าเนนงานดานการทองเทยวไปสการทองเทยวทยงยนหรอไม โดยการก�าหนดตวชวดเหลาน ด�าเนนการโดย
ผเชยวชาญดานการทองเทยว 100 ราย ทงจากภาครฐและเอกชน
56 | Tourism Review
ประชม / สมมนาTourism Seminars
3. การใชประโยชนขอมล Big Data ในเชงสถตการทองเทยว
ขอมล Big Data เปนขอมลทมปรมาณมากจนยากในการจดเกบ
แตขณะเดยวกนกเปนขอมลทมประโยชนมหาศาล หากน�ามาจดกลม/
หมวดหมในประเดนทมประโยชนตอการวเคราะหในการด�าเนนงาน
ดานตางๆ ขอมล Big Data มกมความนาสนใจ เนองจากตอบสนองโจทย
ทเปนสถานการณปจจบนไดอยางทนทวงท ขอมลทไดรบการกลาวถง
ในการสมมนาครงน ม 2 ประเภท ไดแก การใช Mobile Positioning Data
และขอมลจากธรกรรมบตรอเลกทรอนก (Electronic Card Transaction)
ดงน
n Mobile Positioning Data การวจยเพอศกษาความเปนไปไดในการใชข อมล Mobile
Positioning Data ส�าหรบการทองเทยว พบวา ขอมลมความละเอยด
วเคราะหไดถงระดบแหลงทองเทยว สามารถดงขอมลมาใชไดอยาง
รวดเรว ถงชวงเวลาระดบรายวนและขยายผลในระดบรายเดอน และ
รายปได นอกจากนยงพบวา ขอมลมความคลาดเคลอนต�า น�ามาวเคราะห
ขอมลไดอยางหลากหลาย รวมทงน�าไปสการคาดการณแนวโนมการ
ทองเทยวได เปนตน ขอมลดงกลาวจงมประโยชนตอการประยกตใช
ในการวางแผนการตลาด การก�าหนดปรมาณการกระจกตวของ
นกทองเทยว การคมนาคมขนสง การจดการความเสยงไดเปนอยางด
n Electronic Card Transaction
ส�าหรบขอมลประเภท Big Data ทนาสนใจในอกรปแบบ คอ
ขอมลจากธรกรรมบตรอเลกทรอนก (Electronic Card Transaction)
The Ministry of Business, Innovation and Employment (MBIE) in
New Zealand ไดพฒนาการใชขอมลจากธรกรรม
บตรอเลกทรอนก เพอการวเคราะหสถตจากการ
ทองเทยวท�าให ทราบพฤตกรรมการใช จ าย
ของนกทองเทยว จากการจดกจกรรมตางๆ รวมทง
กจกรรมทางการตลาด ทมตอการใชจายของ
นกทองเทยวภายในประเทศ โดยสามารถจ�าแนก
รายละเอยดไดในระดบพนท และในแตละหมวด
คาใชจายทเปนปจจบนไดอยางทนทวงท และ
ยงสามารถน�าข อมลท ได จากการใชจ ายของ
นกทองเทยววเคราะหรวมกบสถตนกทองเทยว
ตางประเทศทไดจากบญชประชาชาตดานทองเทยว
ท�าใหวเคราะหภาพรวมระดบประเทศไดอกดวย
อยางไรกตาม มขอสงเกตวา การใชขอมล
Big Data ในปจจบน จะมประโยชนในการใช
วเคราะหขอมลไดอยางรวดเรว แตยงไมสามารถ
ทดแทนระบบสถตทองเทยวของแตละประเทศได
อยางสมบรณ อนเนองมาจากขอจ�ากดตางๆ เชน
เรองความเปนสวนตว และกฎระเบยบในการ
เขาถงขอมล รวมทงความสามารถในการเขาถง
ขอมลไดอยางตอเนอง เปนตน
57|Tourism Review
Tourism Seminarsประชม / สมมนา
นอกจากนเทคโนโลยสารสนเทศตางๆ ไดกลายเปนเครองมอทเขาถงผบรโภคใน
อตราสวนทเพมสงขนอยางรวดเรว ดงนน สงทควรค�านงนอกจากการพฒนาระบบสถต
ระดบประเทศแลว การเกบสถตจากสอสารสนเทศตางๆ กเปนสงทควรผลกดนใหมการ
น�ามาใชมากขน เชน Social Listening ทสามารถประมวลผลกระแสความเคลอนไหว
ความเหนทมตอสนคาตางๆ ไดอยาง Real Time สงผลใหหนวยงานดานการตลาดสามารถ
เขาไปก�ากบดแลสนคาไดอยางมประสทธภาพมากยงขน
บทสรป
จากการสมมนา คณะผ จดไดสรปแนวโนมเกยวกบ
ประเดนทมการหารอใน Global Forum on Tourism Statistics
ไดแก
1.ปจจบนมความรวมมอและเปดกวางในการเชอมโยง
ขอมลดานสถตการทองเทยวระหวางประเทศกนมากขน
2.การเชอมโยงขอมลจากแหลงตางๆระหวางBigData
กบสถตแบบดงเดมซงยงตองคนหาวธการในการพฒนาตอไป
3.นบเปนความทาทายของประเทศตางๆในการพฒนา
คณภาพของระบบสถต โดยปรบระบบการเกบขอมล
สถตการทองเทยวของแตละประเทศใหเปนระบบเดยวกน
ใหสามารถเชอมโยงเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขน
ในการบรหารจดการการทองเทยวไดเปนสงทตองไดรบความ
รวมมอจากนานาประเทศเพอประโยชนและการพจารณา
จดการทรพยากรทองเทยวของโลกใหน�าไปสการทองเทยว
อยางยงยนเปนไปอยางมประสทธภาพตอไป
ส�าหรบประเทศไทย มการพฒนาระบบการเกบสถต
ดานการทองเทยวอยางเปนระบบ จงมขอมลทมประโยชนตอ
การวางแผนการด�าเนนงานระดบนโยบายอยางมประสทธภาพ
อยางไรกตาม จากสถานการณการเปลยนแปลงพฤตกรรม
นกทองเทยวทเปนไปอยางรวดเรว และการพฒนาเครองมอ
ในการสะทอนความส�าเรจดานนโยบาย สงผลใหมความตองการ
ใชขอมลสถตเชงกจกรรมการทองเทยว เพอสะทอนความส�าเรจ
การด�าเนนงานดานการตลาดของหนวยงานตางๆ ซงจะน�าไปส
การบรหารจดการดานนโยบายภาครฐตอไป โดยความตองการ
ใชในปจจบน เชน ความตองการขอมลการเดนทางของ
นกทองเทยวกลม High End การทองเทยวทางทะเล การทองเทยว
แบบ Eco Tourism กอลฟ และการทองเทยวเชงสขภาพ
เปนตน
58 | Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
มหศจรรยของผหญง
เรอง
เมอเรวๆนเรองราวและภาพทผคนพดถง
และแชรกนมากในพนทปและเฟซบคคอภาพของ
ผหญงคนหนงทออกเดนทางทองเทยวตามล�าพง
คนเดยว
เปลา,เธอไมใชเดกสาวทเพงออกตระเวน
ทองโลก
แตเธอคอคณแปว-กาญจนาพนธเดชะ,
อดตขาราชการซเกาทเกษยณแลวผมอาย62ป!
เธอไมไดออกเดนทางทองโลกคนเดยวดวย
วธซอทวรทวไปแตเธอเทยวแบบแบกเปแบบท
เรยกกนวา‘แบคแพคเกอร’และเธอก‘แบก’เป
จรงๆโดยน�าหนกของเปทอยบนหลงนนอยทราว
12-15กโลกรมอนเปนน�าหนกทตองถอวาไมนอย
ทเดยวตอใหไมใชผหญงทอายเลยหกสบปไปแลว
กตาม
เรอง :โตมรศขปรชา
59|Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
เธอบอกวาเมอเกษยณแลวเธออยากเดนทางแตเมอชวน
คนอนๆไมวาจะเปนเพอนวยเดยวกนหรอรนลกแตละคนกม
ชวงเวลาวางไมตรงกนท�าใหไมสะดวกเธอจงเรมคดวา-แลวท�าไม
ถงไมไปดวยตวเอง
ถาเปนโลกเมอสกสบหรอยสบปทแลวการเดนทางทองเทยว
ดวยตวเองคนเดยวไมใชเรองงายนกตอใหเปนคนหนมสาวทอย
ในวยแขงแรงกเถอะแตทกวนนการเดนทางทองเทยวเปลยนแปลง
ไปมากเราสามารถหาขอมลเกยวกบการเดนทางไดอยางละเอยด
จะหาขอมลมากมายแคไหนกไดและไมใชเฉพาะขอมลจากบรษท
ทวรหรอหนงสอไกดบคเทานนทวาเปน‘ขอมล’ท ‘ได’มาจาก
ตวนกเดนทางทองเทยวคนอนๆโดยตรงเลยทเดยวเหมอนถาม
เพอนแตไมไดมเพอนแคคนเดยวเรามเพอนเปนรอยเปนลานคน
จากทวโลก
ทงหมดนเปนไปไดกเพราะสงทเรยกวาDigitalAge!
ใชแลว-ยคนคอยคททกคนสามารถมพลงทจะลกขนมาท�า
อะไรกไดดวยตวเองเพราะการเชอมตอและขอมลมหาศาลทเรา
สามารถคดเลอกและจดสรรใหเหมาะสมกบตวเองแตละคน
จงสามารถวางแผนการเดนทางลวงหนาไดรวาเมอเดนทางไป
ตรงนนตรงนจะตองพบเจอกบอะไร
แมกระทงผหญง...ผหญงทมอายมากจนหลายคนคดวาเธอ
อาจเทยวคนเดยวไมได
แตแนนอน-เธอท�าได!
60 | Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
61|Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
ค�าถามกคออะไรท�าให‘ผหญง’สามารถลกขนมาท�าสงทไมเคย‘กลา’ท�าไดมากอนในประวตศาสตร
แหงการเดนทางทองเทยว?
มสถตบอกวาในสหรฐอเมรกาผหญงเรมเปนแรงขบเคลอนอตสาหกรรมทองเทยวมากขนเรอยๆ
พบวาผหญงทเดนทางคนเดยวมจ�านวนเพมมากขนไมไดเพมแบบคอยๆขยบกราฟขนแตเพมขนถงมากกวา
230%ในรอบ6ปทผานมา
นคอตวเลขทไมธรรมดาเลยจรงๆ!
การส�ารวจของTripAdvisorซงเปนเวบและAppทใหบรการในแบบCrowdsourcing(คอการท
ผใชงานจ�านวนมากทวโลกใหขอมลตางๆเขามา)ไมวาจะเปนขอมลเรองทพกรานอาหารหรอสถานท
ทองเทยวนาสนใจตางๆพบวาในจ�านวนนกทองเทยวผหญง9,181คนจากทวโลกนนมมากถง74%เลยทเดยว
ทวางแผนวาจะเดนทางทองเทยว‘คนเดยว’ในปถดไป
ในเอเชยแนวโนมกเปนแบบเดยวกนนนคอผหญงเรมเดนทางคนเดยวมากขนเรอยๆโดยมกจะเลอก
จดหมายปลายทางเปนประเทศทใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลกเนองจากเปนภาษาสากลทพดคยกนไดงาย
ทวโลก
และอยาเพงคดวาผหญงเหลานจะเทยวชมวฒนธรรมไปสปาหรอเทยวแบบสบายๆไปท�าศลยกรรม
อะไรท�านองนนเพราะผลส�ารวจบอกดวยวาผหญงทอยากเทยวคนเดยวนนมแนวโนมทจะทองเทยวแบบ
ผจญภยและเทยวเอาทดอรกนมากขนไมวาจะเปนการเดนปาปนเขาหรออนๆ
งานวจยของSavvyAuntieพดถงกลมผหญงอกกลมหนงซงมชอเรยกเลนๆวาPANK(ยอมาจาก
ProfessionalAunt,NoKidsหรอเปนผหญงสงวยทมหนาทการงานแบบมออาชพในระดบสงแตไมมลก)
โดยบอกวาผหญงกลมPANKนนถอเปนกลมทนาสนใจทสดกลมหนงเนองจากเปนกลมทมรายไดมากพอ
ทจะเดนทางทองเทยวไดแถมยงมอสระในการเดนทางมเวลามากพอแตกระนนกไมไดมเวลาวาง
ตรงกนPANKจ�านวนมากจงมไลฟสไตลในการทองเทยวแบบ‘เทยวคนเดยว’
เขาบอกวาประชากรกลมPANKนนมมากถง23ลานคนในสหรฐอเมรกาซงถาดทวโลกกนาจะม
จ�านวนมากกวานอกอกโขโดยกลมPANKเปนกลมทตองการทพกและบรการในระดบหรหราทเปนอยางนน
กเพราะพวกเธอมรายไดทมากพอและเนองจากผหญงกลมนเปนนกบรหารระดบสงพวกเธอจงคนเคย
กบประสบการณการเดนทางเพอธรกจ(BusinessTravel)ทใชบรการโรงแรมในระดบบนดงนนเมอจะ
ทองเทยวพกผอนกเลยมองหาบรการทมคณภาพใกลเคยงหรอแมกระทงดงามกวาทเคยคนมาตลอดชวต
การท�างานดงนนโรงแรมหรขนาดเลก(ทเรยกวาSmallLuxuryHotelsซงมการรวมตวกนเปนเครอขาย
ขนาดใหญในยโรปและอเมรกาถอเปนเครอขายโรงแรมหรทมรสนยมไมใชเชนโรงแรมใหญๆทถกมอง
วาเปนโรงแรมส�าหรบครอบครว)จงมยอดจองจากนกเดนทางผหญงทเดนทางเพยงคนเดยวเพมมากขนถง
53%ในชวงป2011-2012และหลงจากนนกมแนวโนมทจะเพมจ�านวนขนไปอก
ยงถาเทยบกบนกทองเทยวชายดวยแลวพบวานกทองเทยวหญงมแนวโนมทจะ‘อพเกรด’ทนง
บนเครองบนใหดขนมากกวาผโดยสารทเปนชายดวย
ค�าถามกคอ-เพราะอะไรผหญงถงกลายเปนพลงขบเคลอนส�าคญในธรกจเดนทางทองเทยวได?
62 | Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
โดยทวไปเรานาจะเหนพองตองกนวาโลกไดเปดโอกาสใหผหญง
ไดกาวเขามามบทบาทในพนทสาธารณะเชนพนทของการท�างานตางๆ
มากขนซงกแนนอนวาเมอผหญงท�างานเหลานมากขนยอมกอใหเกด
‘พลง’ของผหญงในเศรษฐกจใหมขนดวย
พลงของผหญงเชนนเรยกขานกนวาWomenomics
TheEconomistรายงานไวในป2006วาสดสวนของ‘ผหญง
ท�างาน’เพมขนมากมายมหาศาลจากในทศวรรษ2490sทมผหญง
ท�างานเพยงประมาณ1ใน3นนไดเพมขนมากลายเปน2ใน3
ในปจจบนทส�าคญสดสวนของผ หญงในตลาดแรงงานกเพมขน
ในทกประเทศทกวนนแทบทกประเทศมสดสวนของผหญงในตลาด
แรงงานสงเลย40%กนแลวแมกระทงในประเทศทมปญหาความ
ไมเทาเทยมทางเพศมาแตเกากอนอยางเชนอตาลและญปนกยงม
ผหญงอยในตลาดแรงงานสงกวา40%อยด
นนแปลวาอะไร?
เมอผ หญงท�างานมากขนผ หญงกยอมมรายไดมากขนดวย
แต ตวเลขทน าสนใจยงขนกคอ ข อมลจากกระทรวงแรงงาน
สหรฐอเมรกาทตพมพในนตยสารTimeบอกไววาในเมองทม
ขนาดใหญทสด50 เมองในอเมรกานนมถง47 เมองดวยกน
ทโดยเฉลยแลว-ผหญงมรายไดมากกวาผชาย
เรองน‘กลบขาง’กบความเชอแบบเดมๆโดยสนเชง!
ตวอยางกคอนวยอรกทโดยเฉลยแลวผหญงจะมรายได
คดเปนราว117%ของรายไดผชายและถามองภาพใหกวางออกมา
มากกวาอเมรกาเราจะพบวาตอใหเปนประเทศจนทหลายคน
คดวามการกดกนทางเพศมากกยงพบวาผ บรหารระดบสง
ทเปนผหญงนนมสดสวนมากถงรอยละ51ซงกแปลวามากกวา
ผชายไปแลว!
ในไทยกไมแตกตางเพราะผหญงกาวเขามามบทบาทในทาง
เศรษฐกจคอนขางมากเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆมรายงาน
การจดอนดบโอกาสทางเศรษฐกจของผหญงโดยEconomist
IntelligenceUnitเมอป2012ทระบวาผหญงไทยนนม‘โอกาส
ทางเศรษฐกจ’ สงเปนอนดบ2ของประเทศในกลมอาเซยน
เปนรองกแคสงคโปรเทานนแถมผหญงทเปนผบรหารระดบสง
ในไทยยงมมากถง36%อกตางหากนบวาสงกวาหลายประเทศ
แถมกรรมการบรษทในภาคเอกชนของไทยกมมากกวา35%
ทเปนผหญง
แลวอยางนจะไมใหบอกวา‘พลง’ของผหญงในทางเศรษฐกจ
ก�าลงเพมขนอยางมนยส�าคญไดอยางไรกน!
63|Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
แนนอนวาเมอผหญงมรายไดสงขนผหญงยอมกลายเปนกลมผบรโภค
ทมขนาดใหญกลายเปน‘ตลาดใหม’ทมลกษณะเฉพาะบางอยาง
เวลาพดค�าวาWomenomicsความหมายของค�านไมไดกนความเฉพาะ
ผหญงทมเพศก�าเนดเปนหญงเทานนแตยงรวมถงวธคดแบบอนๆทแตกตาง
ไปจากแนวทางผชายเปนใหญทครอบง�าโลกมาเปนเวลายาวนานอกดวย
ตวอยางหนงของWomenomicsทเหนไดชดกคอกรณขององกฤษในหนงสอ
FlatWhiteEconomyผเขยนรายงานวาผบ-ซงเคยเปนสถานทรวมตวหรอ
ThirdPlaceของผชายและมลกษณะทกดกนทางเพศในหลายระดบมาเปน
เวลายาวนานนนมการปดตวลงมากขนเรอยๆแตรานกาแฟทเปดกวางทางเพศ
มากกวาเพราะสามารถเขาใชไดทกเพศ(ไมเฉพาะผหญงเทานน)กลบเพม
จ�านวนขนเรองนสะทอนใหเหนอะไรหลายอยางซงทงเกยวและไมเกยวกบ
Womenomicsโดยตรงดวยแตท�าใหเราเหนวาสงคมแบบเดมๆก�าลง
เปลยนแปลงไปและผหญง(รวมถงคนเพศอนๆ)ก�าลงจะกาวเขามาสราง
‘สมดลใหม’ใหกบเศรษฐกจทเคยถกครอบง�าดวยวธคดของ ‘วฒนธรรม
ยอย’แบบทมความเปนผชายเปนอ�านาจน�า
HarvardBusinessReviewระบวาในป2552ผหญงใชจายรวมกน
ทวโลกเปนมลคากวา20ลานลานดอลลารสหรฐซงเปนตวเลขทสงมาก
และคาดกนวาตวเลขจะเพมสงขนไปอกกระทงกลายเปน28ลานลานดอลลาร
สหรฐ ในป2557นคอตวเลขทแสดงใหเหนถงอ�านาจซอในมอผ หญง
ซงเอาเขาจรงแลวเปนอ�านาจซอทมลกษณะพเศษหลายอยาง
คณคงพอเดาไดวาผหญงนนมอทธพลตอการตดสนใจซอสนคาในระดบ
ครวเรอนมากแคไหนขอมลจากHarvardBusinessReviewส�ารวจพบ
วาผหญงกวา80%เปนผตดสนใจเกยวกบการใชจายของครวเรอนทงหมด
ถาเปนเรองเลอกซอเฟอรนเจอร กเปนผหญงนแหละทเปนคนตดสนใจ
มากกวารอยละ80
ครนครอบครวจะไปทองเทยวเดนทางหรอกเปนผหญงอกนเองทเปน
ผตดสนใจซอแพคเกจทองเทยวโดยผหญงเปนผตดสนใจถงกวารอยละ94
ทงยงเปนคนตดสนใจซอบานกวารอยละ92เปนผตดสนใจซอรถกวารอยละ91
และเปนผตดสนใจซอเครองใชไฟฟาในบานกวารอยละ60
นยงไมนบรวมเรองของอาหารเครองใชในครวเรอนตางๆรวมถง
อทธพลในการเลอกซอสนคาตางๆของคนอนๆในครอบครวดวย!
การทผหญงเขามามบทบาทในทางเศรษฐกจมากขน
ไมไดท�าใหอ�านาจซอของผ หญงเพมขนเทานนแตยง
เปลยนแบบแผนวถชวตและการบรโภคของผหญงดวย
ทส�าคญกคอไมไดเปลยนไปนอยๆแตหลายเรองเปลยนไป
แบบพลกหนามอเปนหลงมอเลยทเดยว
อยางแรกสดผหญงมงานท�าดวยตวเองพวกเธอจง
มอสระมากขนสามารถก�าหนดชวตของตวเองไดมากขน
ทงในแงของพฤตกรรมการใชเวลาและการใชจายเมอเปน
เชนนผหญงจ�านวนมากจงหนมาเรยกรองตองการอสระ
มากกวาทผานมา
เมอผหญงท�างานมากขนเขาสตลาดแรงงานมากขน
มแนวโนมใหมวาผหญงจะมลกนอยลงแตถงจะม‘จ�านวน’
ลกนอยลงผหญงกกลบซอสนคาและบรการตางๆเพอลก
ของตวเองมากขนพดอกอยางกคอถงอตราการเกดจะ
ลดลงแตอตราการใชจายส�าหรบเดกกลบไมไดลดลงไปดวย
ผลกคอตลาดสนคาส�าหรบเดกเตบโตขน
อกเรองหนงทส�าคญกคอผหญงจะแตงงานชาลง
หรอแมกระทงไมแตงงานเลยหรอกระทงคนทแตงงานไป
แลวกมแนวโนมทจะหยารางมากขนเพราะผหญงไมจ�าเปน
ตอง‘ทน’อยในโครงสรางทผชายเปนผหาเลยงอกตอไปแลว
พวกเธอสามารถหาเลยงตวเองไดนนท�าใหเกดตลาดใหม
ทเรยกวา‘ตลาดสาวโสด’ขนมาเพราะการอยเปนโสด
จะท�าใหความตองการสนคาและบรการบางอยางเพมขน
ในเวลาเดยวกนโลกยคดจทลกท�าใหตลาดสนคา
ออนไลนเตบโตขนอยางกาวกระโดดดวยและพบวาเปน
ผหญงอกนนแหละทซอสนคาออนไลนมากกวาผ ชาย
แถมยงซอบอยกวาอกดวย
เรองเหลานท�าใหผหญงม‘อ�านาจ’มากขนไมใชแค
อ�านาจซอแตรวมถงอ�านาจในการดแลจดการตวเองดวย
นนจงเปนผลท�าใหผ หญงลกขนท�ากจกรรมหลายอยาง
ทไมเคยถกมองวาเปนของผหญงมากอน
รวมถงการเดนทางทองเทยวดวย!
64 | Tourism Review
นกเดนทางทองเทยวหญงนนมความตองการบางอยางพเศษกวา
นกทองเทยวทวไปอยางแรกสดกคอเรองของความปลอดภย
ธรกจทองเทยวและธรกจเกยวเนองหลายอยางไมวาจะเปนรถเชาเอเยนต
ทองเทยวโรงแรมสถานบนเทงฯลฯเรมหนมาโปรโมต‘ความปลอดภย’
โดยใชเรองนเปนจดขายเชนบางโรงแรมท�าปมฉกเฉนในหองพกหรอการจด
โซนพกส�าหรบผหญงโดยเฉพาะท�าใหมลกคาหญงมากขนและพบวาถาถกใจ
แลวละกผหญงจะมอตราการกลบมาใชบรการซ�ามากกวาผชาย
นอกจากนผหญงยงใหความสนใจกบเรองทางวฒนธรรมอาหารและ
สขภาพมากกวาผชายดวยนกทองเทยวหญงมกจะสนใจเรองอาหารการกน
อาหารทองถนและอาหารสขภาพมากขนและผหญงกมกจะละเอยดรอบคอบ
มากกวาผชายโดยเฉพาะกลมPANKทมเวลาในการหาขอมลพวกเธอจะเตรยมตว
ในการทองเทยวมาเปนอยางดท�าใหนกการตลาดสามารถเตรยมการรองรบ
นกทองเทยวหญงไดเชนการท�าโปรโมชนระยะยาวท�าโปรโมชนเพอดงดด
ลกคาทหวนกลบมาใชบรการบอยๆรวมถงตองรกษาภาพลกษณผานวธการแบบ
‘ปากตอปาก’(WordofMouth)ใหดดวยเพราะลกคาทเปนผหญงมกจะเชอถอ
ขอมลทไดจากคนทผานประสบการณนนๆมากอนเชนการสอบถามแนะน�ากน
ผานเวบบอรดตางๆดงนนการตลาดผานสอออนไลนจงเปนเรองส�าคญมาก
จะเหนไดวาWomenomicsมผลอยางมากตอการทองเทยวในรปแบบใหม
และเปนกระแสแนวโนมใหมท‘เสรมพลง’(Empower)ดวยปจจยใหมๆตางๆ
นเองทจะท�าใหผหญงยงออกเดนทางทองเทยวกนมากขนเรอยๆ
และนคอค�าอธบายในระดบโลกผานเทรนดตางๆมากมายทเชอมโยง
ยอนกลบมาถงการแบกเปเดนทางทองเทยวของคณปานกแบกเปชาวไทยทเกรน
ตงแตตน
เศรษฐกจพลงผหญงมผลตอวถชวตการบรโภคและไลฟสไตลใหมๆ
ของผหญงและคนเพศอนๆอยางนนเอง!
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
65|Tourism Review
Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน
Pop Culture Tourism
66 | Tourism Review
การทองเทยวปอปคลเจอร
โลกมไวให
มไว ใหรก (และเดนทาง)
ผหญงอาน
เรอง : นนทขวาง สรสนทร
Pop Culture Tourism
67|Tourism Review
การทองเทยวปอปคลเจอร
เทรนดการเดนทางของ ‘หญงสาว’
มจดเรมตนมาจากหมดหมายอนใดหรอ?
จากผเสอสเหลองทผหญงสงวย
เหนในวรรณกรรม
‘หนงรอยปแหงความโดดเดยว’
หรอจากความฝนอยากโบยบน
ในตวละครเดกของหนง ‘จบล’,
จากรอยเทาแรกของนกทองโลกอยาง
‘ราเชล วน’ หรอจากการ
ออกนอกบานของต�านานสาวนอยแบบ
‘โดโรธ’ จะมาจากตนทางอนใดนน
เมอโลกหมนมาถงป 2015 ‘ผหญง’
กท�าการยดโลก (กอน ‘เอเลยน’
และ ‘มนษยตางดาว’)
อยางเบดเสรจแลวในทางวฒนธรรมปอป,
การเมอง และการทองเทยว
Pop Culture Tourism
68 | Tourism Review
การทองเทยวปอปคลเจอร
ชวง 2-3 ปทผานมา ถาไปดจ�านวนนกทองเทยวทวโลก
ทออกมา ‘ใช ชวต’ ในและนอกประเทศตวเองนน
‘ผหญง’ เปนกลมทนาสนใจมากกวาเพศชาย และ ‘ผฉง‘
สวนหนงเปนเพราะแมเพศชายจะมรอยเทามากอน
แตผหญงมความสลบซบซอนและอารมณในการใชชวต
Adventure มากกวา (ซงหมายความวา แมพวกเธอจะตอง
อยกบบานเลยงลกใหเตบโต เปนเสาหลกตนใหญใหบาน
แตสาวๆ กด�าน�าไดเหมอนผชาย ปนเขาไดเหมอนเพศพอ
และมกจกรรมทกอยางทคนอกเพศเคยท�า)
โรนลด บ. โทเบยส เคยแบง Master Plot ทหนง
ทวโลกใช ‘เลาเรอง‘ วามอยแค 20 พลอต แตส�าหรบ
ความตองการของผหญง นกจตวทยาอยาง สเตฟาน เรย
แบงการใชชวตนอกบานของผหญงออกเปน ‘8 แบบ‘
ขอแคขจดสงเดยวของพวกเธอออกไป นนคอ ‘ความไม
ปลอดภย‘ (และทนททอนเดยมขาวขมขนผหญงตอเนอง
ในชวงเวลาหนง กลมนกทองเทยวเพศหญงลดลงทนท)
ขอสนนษฐานทวา ผหญงไมใชกลมเปาหมายของการ
ทองเทยว (ดวยภาระและกรอบเกาทสงคมวางไว) จงเปน
ความเขาใจผดอยางรนแรง
ยกตวอยางเชนตอนน นาทน เวลาน เราจะพบวา
ผหญงทองเทยวในอาเซยนและโลกทกวางไกลมากขน
แถมทนาตกใจ ยนด และนาชนชมกคอ ผหญงทออกเทยว
แบบ ‘คนเดยว‘ มจ�านวนมากขนอยางนาสนใจใครร ท�าไม
ถงเปนเชนนน? ในอดตทเราคนเคยอยางยาวนานเวลา
ผหญงแตงงานและมครอบครว หนาทซง ‘สงคม‘ ตะโกน
บอกกคอดแลบานและขดเสนไวแคนน แตเมอโลกม
อนเทอรเนต มนคอเรองหนงทเปลยนวธคดของสงคม
และผหญงไปเกอบหมด
Pop Culture Tourism
69|Tourism Review
การทองเทยวปอปคลเจอร
สาวๆ ทอายมากกวา 35-40 ไมปลอยใหตวเอง
อวนฉ ไมเอาแตสาละวนกบหลงบานและหองครว
และไมเอาแตนงเจบปวดเมอสามทอดทง พวกเธอ
มอกโลกหนงในอนเทอรเนตและ Social Media
ทคอยๆ เรยนรวา ชวตมอะไรมากกวาความรกและ
‘ตวผ‘ โดยไมท�าให ‘แกไปเรอยๆ‘ และ ‘หมดเสนห‘
กจกรรมนอกบานตางๆ และอนๆ อกมากมาย
ทไดพบเจอกบ ‘มตรใหม‘ ปลกใหเธอออกเดนทาง
และ ‘ใชชวต‘ ตงแตในหมบาน นอกบาน และไกล
ออกไปจากประเทศตวเอง วากนวา การด�าน�าและ
ปนเขา (ซงท�าใหสาวๆ ตองออกมาฟตและเฟรมนน
กมาจากอนเทอรเนตนเอง) แตเทรนดใหมตอนน
ของผหญง ไมใชแค ‘ด�าน�า-ปนเขา‘ หากแตเปนการ
เดนทางไปกนอาหารแปลกๆ ในชมชนอาเซยน
ทบวกเขาดวยการทองเทยวแหลง Hip Hip ทเปน
ไดทง Hostel และหมบานเกา (ลองดตาม IG ของ
สาวๆ หลายคน จะเหนรปถายทมาพรอมโลเกชนท
เกา ดบ และ Exotic)
กอนหนาน อาจเปนปนเขาน�า ด�าน�าน�า หรอสาม
น�า แตตอนนเปนเรองของเทรนดอาหาร แถมสะทอน
ไดดวยเทรนดของอาหารเลบานอน (Lebanise
Food) ทก�าลงเปนเทรนดมากๆ แบบท Hope Street
(จากการรายงานของ GQ ของ UK)
แตเรองเทรนดการเดนทางของหญงสาวหรอ
เพศหญงนน ผมวาเมอเราลองคยใหลกลง นาจะม
ทมามากกวาน ประการแรก นาสงเกตวามากกวาครง
กจกรรมตางๆ และวฒนธรรมใหม การทองเทยวใหม
ของหลายสนคาใช ‘เซเลบ‘ ทเปน ‘ผหญง‘ มาเปน
ตวน�าเสนอ ในทางจตวทยาแลว การทมคนน�าเสนอ
เปนผ หญง คนดซงเปนเพศเดยวกบเธอกจะร สก
ไปดวยวา โลกแบบใหมทนาทองเทยวน ปลอดภย
ส�าหรบตวเอง ยงน�าเสนอแบบอารมณความรสก
ผหญง ท�าใหคนดทเปนผหญงรสกวามนเปนพนท
ของพวกเธอได
อยางทสอง เราจะพบวาเมอเกดการรวมมอ
‘ทางออม‘ ของทวรและสถานทพก รวมไปถงราน
อาหารและโรงแรมทพก กท�าใหเพศหญงมตลาด
อยางมนยส�าคญขนมา เชน ทกฝายคดภาพการ
ทองเทยวออกมาเพอรองรบเพศหญง ตงแตจด
เทศกาลอาหารแปลกๆ, สถานทพกทมชนรบรองเฉพาะผหญง (เหมอนหาง
สรรพสนคาจด Parking Lady) และทส�าคญ บรษททรปทวร มไกดเปนเซเลบ
หญงสาวชอดงทเราคนหนาจากจอทว (บางครงจดเปนธมแกงบาง คนเดยวบาง
กไดตลาดขนมาอยางไมนาเชอ)
พนจากน สงทนามองตอกคอ อะไรท�าใหผหญงทเคยอยกบบานและ
หลงบานอยางนาเหนใจ รจกใชชวตและออกมาอานโลก เหตผลส�าคญกคอ
Social Media และการใชชองทางในออนไลนเขาถงสถานทปรารถนาตางๆ
อยางงายขน พวกเธอสามารถท�าสงเหลานไดเอง (และอาจดกวาเพศชาย)
การจ�ากดพนทหนงใหผหญง อาจถกคอนแคะวาเปนการเบยดบงทางเพศ
แตแทจรงถาไมตนเขนเกนไป จะรไดวามนคอการตลาดสมยใหมทวงการ
โฆษณาใชมานานแลว เพราะอยางทร อะไรกตามทมความชดเจนหรอ
Specific มนสามารถท�าตลาดได
อาหาร ศาสนา แหลงวฒนธรรมเกา และความรก ยงคงมซอกหลบ
อกมาก ทพรอมจะดงพวกเธอออกมาเทยวอาเซยนในเรววนน ขอใหแปลก เกา
และไมบอบช�าเกนไปจาก ‘รอยเทา‘ ผมากอน
ไหนๆ Fifty Shades of Grey และไดโนเสาร Jurassic World กท�าการ
‘เชดชเพศหญง‘ แลว ถาใครสกคนจะเชอวา นบจากน การทองเทยวเดนทาง
จะท�าใหผหญงอาย 40-50 ยงด ‘สาว‘ และมชวตชวา หลกฐานตางๆ กก�าลง
‘แสดงตว‘ อยแลว จาก ‘พนทอนๆ‘ โลกของผหญงจงไมไดมแค ‘คลอดลก‘
และ ‘เชดอวกใหสาม‘ แตโลกของเธอมไวใหอาน และ ‘คอยๆ อาน‘
70 | Tourism Review
Tourism @ AECทองเทยวอาเซยน
เสนทางสายวฒนธรรม
Heritage Route
*พนกงานวางแผน กองวจยการตลาด ททท.
ชวงตนเดอนกมภาพนธ2558ผเขยนไดมโอกาสเขารวม
ประชมWorldConferenceonTourismandCulture2015
ณเมองเสยมเรยบราชอาณาจกรกมพชาซงจดโดยองคการ
การทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต(UNWTO)และองคการ
การศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต
(UNESCO)โดยทประชมไดมการพดถงการสรางความรวมมอ
ระหวางสองดานคอดานการทองเทยวและดานวฒนธรรม
เพอใหเกดการเออประโยชนแกกนและกนทงในมตดานนโยบาย
และมตดานการปฏบตรวมถงการวางแผนการสรางการ
ทองเทยวรปแบบตางๆเพอใชการทองเทยวเปนเครองมอ
ในการสรางการรบรและเพมคณคาใหกบมรดกทางวฒนธรรม
(CulturalHeritage)โดยไดมการหยบยกตวอยางการสราง
เสนทางสายวฒนธรรม(HeritageRoute)ทไดรบความนยม
มาตงแตอดตจนถงปจจบน
เรอง : พงษพนธ มอญพนธ*
71|Tourism Review
Tourism @ AECทองเทยวอาเซยน
เสนทางสายวฒนธรรม หรอHeritageRoute
เสนทางสายวฒนธรรม เปนเสนทางการเดนทางทเชอมตอแหลง
ทองเทยวทมลกษณะหรอความเปนมาทของเกยวกน อาจจะดวยรปแบบ
ของสถาปตยกรรมรปแบบเดยวกน หรอเปนแหลงกระบวนการผลตเดยวกน
แตใจความส�าคญของการรวมตวกนของแหลงทองเทยวเหลานนเปน
เสนทางสายวฒนธรรมคอการเชอมโยงความเปนมาของแหลงตางๆ ใหเกด
เปนเรองราว (Theme) เพอใหเกดความสนใจจากนกทองเทยว ยกตวอยางเชน
การเชอมโยงเสนทางสายไหม (Silk Road) ทมความส�าคญทางการคา
มาแตอดต ระยะทางกวา 5,000 กโลเมตร โดยองคการการศกษา วทยาศาสตร
และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต หรอทเรารจกกนดในชอของ องคการ
ยเนสโก ไดประกาศใหเสนทางสายไหมเปนเสนทางสายวฒนธรรม โดยผนวก
เอามรดกโลกทางวฒนธรรมไวในเสนทางดงกลาวทงสน 33 แหลง
ผานประเทศตางๆ ในทวปเอเชยและยโรป
ในสวนของการน�าเอาแหลงผลตสนคาชนดเดยวกนมาสรางเรองราว
เพอดงความสนใจกสามารถพบได เชน การพฒนาความรวมมอของกลม
ประเทศผผลตอ�าพนในการสรางเสนทางเชอมโยง และน�าไปสความรวมมอ
ในการพฒนาเครองมอทางการตลาด ไมใชเพยงแคดานการทองเทยว แตรวมถง
ชองทางในการขายสนคาผานสอออนไลน ซงสามารถสรางความสนใจใหแก
ทงนกทองเทยวและผบรโภคไดเปนอยางด ทงน จากการประชม World
Conference on Tourism and Culture ไดมประกาศปฏญญาเสยมเรยบ
(Siem Reap Declaration) โดยมใจความส�าคญสวนหนงชใหเหนถงความ
ส�าคญในการสรางความรวมมอระหวางเสนทางสายวฒนธรรมทงสน 5 ขอ
ดงน
l การสรางความรวมมอในระดบภมภาค
และระดบชาตในการสรางความเชอมโยงของ
โบราณสถาน รวมถงมรดกโลกทไดขนทะเบยน
โดยยเนสโก ใหเกดเปนเสนทางทองเทยว และ
เสนทางเชอมตอ หรอเสนทางการแขงขน
l สรางเครอขายระดบภมภาคหรอระดบ
สากลระหวางองคกรภาครฐดานวฒนธรรม
และการทองเทยว รวมถงหนวยงานภาครฐอนๆ
ทมส วนเกยวข อง เช น การต างประเทศ
การคมนาคม และการตรวจคนเขาเมอง เปนตน
l สรางระบบการจดการและความรวมมอ
ระหวางพรมแดนในระดบภมภาคและระดบชาต
เพอยนยนมาตรฐานและความมนคงของ
ประสบการณทนกทองเทยวจะไดรบจากการ
เดนทางผานเสนทางสายวฒนธรรม
l ดแลระบบการจดการ การพฒนาทางการ
ทองเทยว และกจกรรมการตลาด ตลอดเสนทาง
สายวฒนธรรม
l สรางความเชอมนวาชมชนทองถนจะม
สวนรวมในฐานะ ‘ผถอผลประโยชนรวม’ ในการ
กอตงและบรหารจดการการทองเทยวผาน
เสนทางสายวฒนธรรม
72 | Tourism Review
Tourism @ AECทองเทยวอาเซยน
จากการก�าหนดเสนทางสายวฒนธรรมดงกลาว
การสรางเสนทางเชอมโยงระหวางประเทศ ดจะเปน
อกหนงเครองมอทางการทองเทยวในการสรางสนคา
เพอเสนอขายแกนกทองเทยวในภมภาค ซงภมภาค
เอเชยตะวนออกเฉยงใตเป นอกหนงภมภาคทม
แหลงมรดกโลกทางวฒนธรรมทมความเชอมโยงกน
ทงในทางสถาปตยกรรมและจดประสงคในการสราง
คอสรางเพอเปนการใชประโยชนเชงศาสนา ดงจะเหน
ไดจากรปแบบสถาปตยกรรมทางพทธศาสนา และ
สถาปตยกรรมทไดรบอทธพลจากอารยธรรมขอม
เปนตน ทงน เมอเกดการรวมตวกนของประเทศ
ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปดเสรการ
เดนทางภายในภมภาค การทองเทยวเชอมโยงจงเปน
อกหนงทางเลอกทางการทองเทยวในการสรางสนคา
ตามรอยของวฒนธรรม สบเนองจากการประชม
World Conference on Tourism and Culture
ณ เมองเสยมเรยบ ราชอาณาจกรกมพชา วฒนธรรม
ถอเปนสงล�าคาของแตละทองท และวฒนธรรมเหลาน
ลวนเปนสงดงดดใหนกทองเทยวเดนทางไปยงสถานท
ตางๆ เพอเรยนรและซมซบความแตกตางทางวฒนธรรม
ทเขาเหลานนไมสามารถพบไดในพนทของตนเอง
ดงนน การน�าเอาวฒนธรรมมาเปนจดขายหลก จงเปน
สงทผดแลดานการทองเทยวของแตละประเทศให
ความส�าคญเปนล�าดบตนๆ
ในปจจบน การทองเทยวเชอมโยงมการพดถง
อยางแพรหลายในอตสาหกรรมทองเทยว แตประเดน
มงเนนในการพฒนาการทองเทยวเชอมโยงจะพงไปท
การพฒนาระบบสาธารณปโภคและสงอ�านวยความ
สะดวกตลอดเสนทางการเดนทาง มากกวาการสราง
เรองราวและผกแหลงทองเทยวทมลกษณะเดยวกน
เพอขายรวมกน การสรางเรองราวของเสนทางจงเปน
อกหนงสงทควรพจารณาและน�าเสนอใหกบนกทองเทยว
อยางเปนจรงเปนจง หากตองการใชการทองเทยว
เชอมโยงเปนจดขายทางการทองเทยวในภมภาค ยกตวอยางเชน
การน�าเสนทางพทธศาสนามาใชเปนจดขายของเสนทางสายวฒนธรรม
โดยก�าหนดเสนทางผานมรดกโลกทไดขนทะเบยนกบองคการยเนสโก
เชน กลมเมองโบราณอาณาจกรพย ในประเทศพมา เมองประวตศาสตร
อยธยา และเมองประวตศาสตรสโขทย ในประเทศไทย เมอง
หลวงพระบางในประเทศลาว เมองพระนคร หรอทรจกกนในนามของ
นครวด ของประเทศกมพชา เปนตน การเชอมโยงเสนทางผานแหลง
ทองเทยวดงกลาว ในปจจบนไดมการพฒนาการเชอมโยงอยแลว
ผานเสนทางตางๆ เชน เสนทาง East-West Corridor (เชอมตอ
ประเทศไทย-ลาว-เวยดนาม) เส นทาง New Trade Line
(เชอมตอประเทศไทย-ลาว-เวยดนาม) เปนตน แตไมไดมการผก
เรองราวของแหลงทองเทยวตางๆ เขาดวยกนเพอใหเกดการ
เพมมลคาใหเกดความนาสนใจใหแกนกทองเทยว ท�าใหกระแส
การทองเทยวเชอมโยงจงยงไมเปนทสนใจของนกทองเทยวทงใน
และนอกภมภาคมากนก
อยางไรกตาม การจะพฒนาการทองเทยวเชอมโยงทมประสทธภาพ
จะตองเกดจากการรวมมอกนของหลายๆ ภาคสวน ทงภาครฐและ
เอกชน เพอใหเกดความตอเนองทางการเดนทาง รวมถงการอ�านวย
ความสะดวกแกนกทองเทยวในการเดนทางผานแดน จากประเทศหนง
ไปยงอกประเทศหนง โดยใชเวลานอยท ทงน การทองเทยว
แหงประเทศไทย ไดท�าการส�ารวจปญหาทเกดขนจากการเดนทาง
เชอมโยงจากประเทศไทยไปยงประเทศเพอนบาน พบวา ปญหา
สวนใหญมกเกดจากความไมสะดวกในเรองเอกสารผานแดน
และการเชอมตอจากแหลงทองเทยวหนงไปยงอกแหลงหนง จงท�าให
ขาดความคลองตวในการเดนทาง ทงน หากประเทศไทยและประเทศ
72 | Tourism Review
73|Tourism Review
Tourism @ AECทองเทยวอาเซยน
เพอนบานสนใจในการพฒนาเสนทางสายวฒนธรรมและน�ามาใชใหเปนรปธรรม การพจารณาแกไขปญหาตางๆ
จงเปนสงทควรพจารณาในล�าดบแรกๆ เพอปรบปรงจดออนในการพฒนาเสนทางเชอมโยง
ในแงของการตลาด การน�าเสนอสนคาทางการทองเทยวคงไมสามารถน�าเสนอขายตอนกทองเทยวได
หากด�าเนนการเพยงมตเดยว แตตองสรางมลคาเพมใหกบตวสนคาโดยการเสรมแตงเรองราวใหเกดคณคา และชให
นกทองเทยวเหนความส�าคญ เพอใหเกดความตองการในการเดนทาง ทงน กลมประเทศลมแมน�าโขงเปนกลม
ประเทศทมลกษณะคลายคลงกน ซงในอดตกาล ประเทศเหลานเคยถกควบรวมเปนอาณาจกรเดยวกน จงไมแปลก
ทวฒนธรรมจะคลายคลงมากจนบางครงไมสามารถแยกออกจากกนได วฒนธรรมเหลานถอเปนมลคาทสามารถใช
เพอดงดดนกทองเทยวจากประเทศอนๆ ทวโลกใหหนมาสนใจและเดนทางมาทองเทยวในภมภาค ประโยชนทได
คงไมไดจ�ากดอยแคประเทศใดประเทศหนง แตกระจายไปยงทกภาคสวน ซงการกระจายรายไดน นบเปนอกหนง
เปาประสงคขององคการการทองเทยวโลกทตองการใชการทองเทยวเพอสรางรายไดใหกบชมชน อนจะน�าไปส
การลดปญหาความยากจนอกดวย
73|Tourism Review
Vision - Mission
พนธกจ
สรางและบรณาการระบบสารสนเทศการตลาด ครบวงจรจากส�านกงานททท.ทวโลก
พฒนาระบบสารสนเทศการตลาดสมยใหม และถายทอดองคความรผานประสบการณจรง
ตอยอดองคความรดานการตลาดผานกระบวนการ มสวนรวมของพนธมตรในทกภาคสวน
เผยแพรขอมลดานพฤตกรรมนกทองเทยวเชงลก ผานระบบสารสนเทศการตลาดทรวดเรวและทนสมย
วสยทศน
ศนยวจยตลาดการทองเทยวทเปนหนงในอาเซยนภายใน5ป
สถานทตดตอ ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว TAT Intelligence Center การทองเทยวแหงประเทศไทย
โทร 0 2250 5500 ตอ 2771-2786 อเมล : [email protected] www.tourismthailand.org/TATIC
1
2
3
4