Decentralisatie in welke zin?De bevoegdheid die het district zelf heeft om (belasting)-gelden te kunnen innen, verordeningen te kunnen vaststellen,en op basis daarvan hun plannen en begrotingen te kunnenfinancieren. Decentralisatie van bestuur is een proces dat nauw verbon-den is met het lokaal bestuur of institutionele versterking vanplaatselijke overheden, maar tegelijkertijd biedt het demogelijkheid om de centrale overheid op een nieuwe manierte organiseren in relatie tot de gemeenschap door suc-cessievelijk de uitgangspunten van het traditionele centra-lisme aan te passen c.q. in positieve zin te hervormen.

AchtergrondAchtereenvolgende regeringen vanaf 1998: "Via een pilot pro-gramma (DLGP) zal op een verantwoorde en beheersbarewijze gestalte worden gegeven aan de financiële decentra-lisatie met het doel stapsgewijs inkomstengenererende enbudgettaire bevoegdheden aan de districten over te dragen."De opdracht aan het DLGP-projectbureau (initieel):- het scheppen van een lokale overheid in het district;- het versterken van de lokale overheid met een wettelijk eninstitutioneel kader;- het toekennen van bevoegdheid om een eigen bron vaninkomsten te hebben en eigen fiscaal beheer te voeren;- specifiek (i) nieuwe wetgeving voor autonoom begrotings-en financieel beheer, (ii) nieuw stel management systemen entechnieken voor versterking districtsapparaat, (iii) versterkingvan afdelingen bij centrale overheid (Regionale Ontwikkelingen Financiën), (iv) voorbereiden van een vervolgdecentra-lisatieprogramma (incl. Districts Ontwikkelings Programma).

De effecten:De Wet Regionale Organen is operationeel (vanaf 2006). Districten beschikken over (i) capaciteit om hun eigen plan-nen te maken met bevolkingsparticipatie via hoorzittingen, (ii)hun eigen districtsbegroting op te stellen, (iii) hun eigen dis-trictsfonds te beheren, (iv) hun eigen belasting en niet-belas-tingmiddelen te innen en te behouden, (v) hun projecten zelf-standig uit te voeren volgens eigen wettelijk kader, (vi) deInterimregeling Financiële Decentralisatie (2003) en de daarbijbehorende uitvoeringsregelingen.De versterkte District Management Teams (DMT's) van de vijfgedecentraliseerde districten Nickerie, Wanica, Para,Commewijne en Marowijne voeren tot een bedrag van US$ 10miljoen op eigen kracht bestratings- en ontwateringsprojectenuit (2009-2011), waarbinnen ook vuilophaal en -verwerking,alsmede hun openbare markten (Nieuw Nickerie, Lelydorp,Domburg, Moengo en Albina) moderniseren. De overige dis-tricten Paramaribo, Sipaliwini, Coronie, Brokopondo enSaramacca beschikken reeds over hun DISTRICTSFONDSen worden door het DLGP-II versterkt om dezelfde levels tebereiken. Eind 2013 zijn alle 10 districten gedecentraliseerden technisch op gelijk niveau.

DLGP-Infobulletin; jaargang 2011 no. 1Uitgave december 2011Uitgever/redactie: DLGP-projectbureauTel. 424530, e-mail: dlgp@decentralisatie.org

Meer info op: www.districten.sr / www.gov.sr facebook.com/decentralisatie.suriname

DLGP-Managing Director mr. Bas Ahmadalib.ahmadali@decentralisatie.org

Foto boven: DLGP leverde op 1-10-2011 (binnen 20 dagen) teApoera een compleet en modern ingericht commissariaat op.DLGP richt met IDB middelen ook de bestuurscentra Atjoni,Stoelmanseiland en Snesi Kondre in. Ministerie van R.O. heeftde centra gebouwd en is thans doende de nutsvoorzieningen(electra, drinkwater) en ook de wegen, alsook de beveiligingvan het commissariaat af te maken. In april vindt de inrichtingplaats met meubilair, equipment, server, internet, alvast vanAtjoni. De opening is gepland voor mei 2012, direct daarnagevolgd door de 2 overige. DLGP investeert US$ 200.000.

Een DLGP-III (2014-2020) kan voor alle 10 districten een CapitalInvestment Programma tot US$ 100 miljoen omvatten, zodat zijhun sociaal-economische omstandigheden zelf kunnen ver-beteren, gebruik makende van de opgebouwde capaciteit. DLGP-I en II decentraliseren als 'pilot' taken van het ministerie vanRegionale Ontwikkeling, zoals onderhoud van secundaire en terti-aire wegen en lozingen, vuilophaal, openbare markten, over-dracht van begrotingsmiddelen, personeel en delen van het appa-raat. De overige ministeries worden verdergaand gedecen-traliseerd volgens het Ontwikkelingsplan 2012-2016, en dit pro-ces zal gedurende deze planperiode staan onder leiding van dePresident vanwege het department-overschrijdend karakter.

Z.E. President D.D. Bouterse zei - bij diverse gelegen-heden van beëdiging van nieuwe districtscommissarissen- het volgende over decentralisatie:- De DC's vervullen een spilfunctie in het decentralisatie pro-ces. Decentralisatie van regelgeving en bestuur is een voor-waarde voor vooruitgang van ons land.- DC's zijn de regionale overheden aan wie het bestuur vande eigen huishouding is overgelaten.- Na een diepgaande evaluatie van de huidige stand vanzaken van het decentralisatieproces wordt een hernieuwd enkrachtig beleid gevoerd.- Wij onderkennen het belang van de lokale gemeenschap enwij laten hen de gelegenheid om zelfontplooiing onder eigenverantwoordelijkheid te bewerkstellingen.- Zo zal er een "Local Government Authority" worden ingesteld(noot: staat al in Ontwikkelingsplan 2012-2016).- Suriname is in transformatie. Suriname zal een versneldeeconomische ontwikkeling meemaken. - Wij willen belangrijke bestuursbevoegdheden brengen naarde plaatselijke bevolking, om deze dichter bij het bestuursge-beuren van het land te brengen, maar meer nog, om dezebevolking zelfstandig te doen beslissen over vele zaken huneigen levensomstandigheden in hun eigen district betreffende. - De bevolking hoeft niet meer jaar en dag te wachten op deaanpak van vele districtszaken vanuit "het verre" Paramaribo.Het DLGP dient als basis daartoe. Capaciteit is vereist.

Moengotapoe vóór (foto links) en na het bestratingsproject.DLGP versterkt het Districts Management Team om zelf-

standig werken uit te voeren. Reeds US$ 2.2 miljoen is in 5districten opgeleverd. Thans is US$ 3 miljoen in uitvoering.

Enkele uitgevoerde werken e.a. resultaten

DLGP leert de districten om bouwwerken tot stand te brengen enwel in eigen beheer. Nickerie (foto links) bouwde een Raadszaal

voor de DR en Para bouwde een multifunctioneel decentra-lisatiegebouw. Elk kreeg voor US$ 30.000 uit DLGP/IDB middelenaan materialen. Commewijne, Wanica en Marowijne hebben hun

commissariaten in eigen beheer gerenoveerd en uitgebreid.

De 11 districtscommissariaten zijn gemoderniseerd enversterkt en zijn nu voorzien van meubilair, equipment,

transport, eigen server, internet en toegang tot DLGP-WAN.

Evaluatie DLGP-II (2009-2014)DECENTRALISATIE

Het nut, de effecten en de perspectieven

Vice-President Robert Ameerali en minister RegionaleOntwikkeling, dr. Linus Diko

Op 8-11-2010 kreeg het DLGP-projectbureau bezoek van deVice-President en de minister van R.O. voor een evaluatie vanhet DLGP-II. De opstelling was zeer kritisch, maar bovenalopbouwend. Deze evaluatie leidde onder meer tot afstappenvan licentie gerelateerde software, waarmee het DLGP binnenhet ICT-component bezig was, hetgeen het land veel geldkost, zei de VP. Deze instructie deed het projectbureau over-stappen naar open source software zoals OpenERP, waarinde financiële administratie van de afdeling Districts Financiënen Planning op alle 10 commissariaten uiteindelijk is inge-voerd. Minister Diko kon het projecbureau overtuigen van hetbelang om meer en versneld te investeren in het versterkenvan het bestuursapparaat van Sipaliwini. Daar is het DLGPook voor. Het projectbureau heeft middelen vrij kunnen makenmet goedkeuring van de IDB om de 4 bestuurscentra inSipaliwini modern in te richten en operationeel te maken;commissariaat Apoera is inmiddels al operationeel (zielinksonder). Daarna volgen de ontwikkelingswerken.

Ex-President drs Jules Wijdenbosch introduceerde in 1998 het decentralisatieprogramma

Drs Jules Wijdenbosch (politicoloog/bestuurskundige) reageertop de presentatie van het DLGP-projectbureau en ministerRegionale Ontwikkeling in de vergaderzaal van de RvM op 14-04-2011 als leider van het team van deskundigen, aangewezendoor het kabinet van de President en de VP. Hij zei het niet eens te zijn met een aantal zaken omtrent decen-tralisatie. Hij mist bijv. categorisering van de districten. Hij zegtdat hard moet worden gewerkt aan de attitude van ministers entop-ambtenaren, die niet veel van hun macht willen loslaten. Zezullen ownership van het decentralisatieprogramma moetennemen. Hij is er ook een voorstander van dat een deel van deinkomsten van de multinationals in de districtskas terecht moetkomen. Zijn voorstel is om het Programma en de gepresen-teerde wetgeving te toetsen aan het Regeerprogramma.Wijdenbosch toonde zich grote voorstander van gekozen DC's.Ook vroeg hij zich af of er één centraal districtsfonds moet zijnof één per district, zoals nu. Hij ziet eerder een algehele daneen partiële decentralisatie tot stand komen.Voorts merkte de heer Wijdenbosch op dat het proces ook ophet gebied van wetgeving in een vergevorderd stadium verkeert.Gekeken moet worden in hoeverre het overeenkomt met hetbovenstaande om vooral de voortgang niet te stagneren.Reactie DLGP-Managing Director: DLGP-II doet aan capaciteits-opbouw op de commissariaten (US$ 6 miljoen) en voert CapitalInvestment Programma's uit (US$ 10 miljoen). De Regering kande overige zaken die niet in het DLGP-II zitten, zoals initieelbedoeld (bijv. categorisering van de districten), middels een ver-volg decentralisatieprogramma uitvoeren. Zo is het ook ver-woord in het Ontwikkelingsplan 2012-2016. DLGP-I heeft reedshet pakket aan wetgeving vanaf 2007 voorbereid en bij deRegering ingediend. Deze kan verder los van het DLGPaangepast en afgehandeld worden. Het DLGP-Beleidsplan2012-2013 past zich aan het beleid van de regering aan envoert mede het Ontwikkelingsplan 2012-2016 uit met de visievan succesvolle case studies in de regio. Zie verslag IDBConferentie: Fiscale decentralisatie op decentralisatie.org

Het linkerplaatje geeft het stelsel van de bestuurlijke her-vormingen weer, en rechts is het nieuw concept van het dis-tricten financieel stelsel, ontwikkeld tijdens DLGP-I.DLGP-I had de opdracht om het definitief wettelijk kader finan-ciële decentralisatie van de districten uit te werken, hetgeenook is gebeurd. Vanaf 2007 is het in behandeling bij de cen-trale overheid, zonder resultaat, en derhalve in 2010 opnieuwingediend. Het gaat hierbij om de volgende documenten:1. ontwerpwet Grondwetswijziging, 2. ontwerpwet wijzigingenWet Regionale Organen, 3. ontwerpwet FinanciëleVerhouding,4. ontwerp Algemene Wet Districtsbelastingen, 5. ontwerpDistrictsverordening waardevermeerdering, 6. ontwerpDistrictsverordening heffing genot op gebouwen, 7. amende-ment Grondwet omtrent meerdere districtsbesturen,8. amendement wijziging Wet Regionale Organen inzakeParamaribo, 9. ontwerpwet rechtspositie districtspersoneel,10. studie Bestuursmodel Sipaliwini, 11 wetsvoorstel opnameTraditioneel Gezag in Wet Regionale Organen.Het Decentralisatieprogramma van de regering (DLGP-I enII) zou veel meer effecten sorteren als deze wetten warengoedgekeurd en uitgevoerd. Het is echter nog niet te laat!

2011: DLGP Wide Area Network uitgebreid naar alle districts-kantoren. Alle districten zijn verbonden met het WAN centrum teCombé, inclusief Commissariaat Apoera. Een financieel sys-teem in OpenErp voor de districten is gefinaliseerd, dat centraaldraait op het WAN centrum te Combé.2012: het implementeren van software op de commissariatenom de interne efficiëntie, evenals de service naar de burgers toete verbeteren. Op elk commissariaat wordt een servicebalieopgezet met software waardoor klachten en vragen van burgersnauwkeurig kunnen worden gemonitoord. Er komen lokettenvan de Belastingdienst op enkele districskantoren. Alle over-heidsdiensten lokaal gaan via DLGP WAN contact onderhoudenmet het commissariaat en hun ministeries. Dit zijn e-governmenttechnieken om de interne efficiëntie binnen de lokale overhedente versterken en de relatie met de burgers te verbeteren.

DLGP Wide Area Network / e-government

Bestuurlijke hervormingen

Training buurtcomité in Wanicavoor het monitoren van het uit te

voeren wegenproject in hun buurt.Buurtcomité bestaat uit leden van

de Ressortraad en buurt-bewoners.

Lid van buurtcomitéinformeert een buurtbe-woner middels een flyer

over de uit te voerenwerken in die buurt.

Bevolkingsparticipatie

DLGP-III