33

&çôd+ãsY 2013 $»j·Tyê&É yÓ\: 10 s¡÷.

ìC≤sTTrøÏ

J$‘· kÕ|òü\´ |ü⁄s¡kÕÿs¡+

dü+øå√uÛÑ+˝À

\>∑&ÉbÕ{Ï sê»>√bÕ Ÿ

Á|ü‹wüºqT ~>∑C≤s¡TÑ·Tqï

ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\T

¬s+&ÉT ø£fió¢ ø±bÕ&ÉTø=qï düeTs¡∆H‘·

34

36

The Vijayawada Retail Chemists andDruggists Association

VIJAYAWADA - 2.

Siva Raju Perakam, D.Pharma

President,SRI GANESH MEDICAL & FANCY STORE

Eluru road, Kottavantena Centre , VIJAYAWADA - 2ph: 98492 74639; email:sivarajuperakam@gmail.com

K.V. Someswara RaoVice-President,

Siddhartha MedicalsNakkala road, Suryaraopet,

VIJAYAWADA - 2, Ph: 2431 330

Pawan KumarExecutive member,

Sri Saibaba Medical & FancyNakkala road, Suryaraopet,

VIJAYAWADA - 2, Ph: 6695008

K.Pitchaiah,(Advisor)K.sudhakar

KALPANA MEDICAL CUM FANCY CENTRE

29-6-22, Nakkala road,

Suryaraopet,vijayawada - 2.

Mo: 94409 13524, P: 2434064.

D.v. Sai kumarVice-President,

Samata Medicals storesNakkal road, Suryaraopet,

VIJAYAWADA - 2, Ph: 9396944040

1

dü+|ü⁄{Ï : 10 &çôd+ãs¡T 2013 dü+∫ø£: 22, 23

TELUGU TORANAM Fortnightly Editor : Annavarapu Brahmaiah, Printed & Published by him, D.No. 76-11-13/A,

Bhavanipuram, Vijayawada-2., Ph: 0866 2413222 , Cell: 94403 20886

Printed at : Arunodaya Printers, 33-5-9, Sitarama Puram, Papaiah Street, VIJAYAWADA - 520 002 : :

Vijayawada Office:D.No. 29-4-26,Kovelamudivari Street,Suryarao pet, Vijayawada - 2,Ph: 94403 20886 (office)

Hyderabad Office:Telugu Toranam,D. No.6-3-1240/55-A1Opp.RajBhavan, M.S.Maqta, Somajiguda, Hyderabad-500 082,Editor:94403 20886E-Mail :brahmaiahannavarapu@gmail.comtelugutoranambrahma@ yahoo.com

>∑eTìø£ :

yês¡Ô\≈£î dü+ã+~Û+∫q $yê<ë\qT $»j·Tyê&É ø√s¡Tº |ü]~Û˝À

e÷Á‘·yT |ü]wüÿ]+#·Tø√yê*.

dü+bÕ<ä≈£î\T

nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´

düVü≤ dü+bÕ<ä≈£î\T

{Ï.$. düTã“j·T´

kÕº|òt ]b˛s¡ºsY(yÓ’C≤>¥)

m+.$. $»j·T≈£îe÷sY

N|òt ]b˛s¡ºsY($»j·Tyê&É)

C….$. lìyêdüsêe⁄

N|òt ]b˛s¡ºsY(ôV’≤<äsêu≤<é)

m+. Hêsêj·TD(Hês¡T)

Hê´j·T dü\Vü‰<ës¡T

õ.$. Vü≤]Á|ükÕ<éB.Sc., L.L.B.,L.L.M.

dü\Vü‰ dü+bÕ<ä≈£î\T

mdt.m.¬sVü≤e÷HékÕôV≤uŸ

kÕº|òt ]b˛s¡ºsY(‘·÷.>√.õ˝≤¢)

õ.mHé.sêe⁄(|ü+&ÉTu≤ãT)

kÕº|òt ]b˛s¡ºsY(HÓ\÷¢s¡T)

>∑≥Tº|ü* •e≈£îe÷sY

N|òt ]b˛s¡ºsY(>∑T+≥÷s¡T)

m+.mdt.düT<Ûëø£sY

$wüj·Tdü÷∫ø£

ñ|ü dü+bÕ<ä≈£î\T

dæôV≤#Y. $»j·T\øÏåà

Á|ü‘˚ ø£ $ Òø£]

eTHÓï lìyêdüsêe⁄

ñ|üdü+bÕ<ä≈£î\T/Ä]ºdüTº

m+.¬ø. u≤;®

M] ùde\T e÷qyê[øÏ .... 2

ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\T ... 3

dü+øå√uÛÑ+˝À \>∑&ÉbÕ* ... 5

‘·÷s¡TŒ˝À <˚X¯+`yÓ’mdtÄsY\ eT<Ûä b˛{ ° .. 6

n+‘·]ø£ås¡+>∑+˝À uÛ≤s¡‘Y ... 9

¬s+&ÉT ø£fi¯ó¢ ø±bÕ&ÉTø=qï düeTs¡∆H˚‘· ....11

HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ À õ+|t õ˝≤˙\T .... 12

Ä+Á<ÛäT\‘√ n~ÛcÕºq+ p<ä+ .....13

$j·T‘·ï+˝À uÛ≤Ø $+‘·J$ ....14

yÓ÷&ç Çy˚TCŸ n+‘ê ì»+ ø±<ë ? .....15

Vü≤≈£îÿ\qT ø±bÕ&˚ msTT&éø±ø˘ . ....16

ìC≤sTTrøÏ J$‘· kÕ|òü\´|ü⁄s¡kÕÿs¡+ .....17

sê»ø°j·÷\˝À Ä‘·àVü≤‘· Ò .....18

ns¡T<Ó’q Ä\j·T+ m Ÿ ¬ødæ À .....19

Vü‰dü ‘√s¡D+ ....20

ñ+&Ée*¢ À nq+‘· |ü<äàHêuÛÑ kÕ«$T .. 22

eT>∑yê]˝À …’+–ø£ düeTdü \T ....24

Vü‰sTT>± J$+#·&É+ m˝≤? ....26

‘=*yÓ’<äT´\ >∑T]+∫ ‘=*e÷≥ .... 27

øÏ«CŸ ù|J .....30

dæ ‘√s¡D+ .... 31

2

Á|üU≤´‘· s¡kÕj·Tqø£ XÊÁdüÔy‘·Ô Ábıô|òdüsY

∫+‘êeTDÏHê π>X¯sêeT#·+Á<äsêe⁄ (dæmHé

ÄsYÄsY)≈£î uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï Á|üø£{Ï+∫+~. kÕ*&é ùdº{Ÿ‡,

yÓT{°]j·T Ÿ ¬ø$TÁd”º À Á|ü|ü+#·+ ˝ÀH Á|üU≤´‹

>±+∫q XÊÁdüÔy˚‘·Ô\˝À dæmHéÄsYÄsY ˇø£s¡T.

uÛ≤s¡‘·<X+ >∑]«+#·<ä–q XÊÁdüÔy‘·Ô>± Ms¡T <ë<ë|ü⁄

1400 |ü]XÀ<ÛäHê |üÁ‘ê\qT, 45 Á>∑+<∏ë\qT

sêj·T&É+‘√bÕ≥T Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± 60 $X«$<ë´

\j·÷\ qT+∫ >ös¡e &Üø£ºπs≥¢qT bı+<ës¡T.

nyÓT]ø±˝À ñqï‘·yÓTÆq πø]j·TsY ø£*–q Ms¡T

uÛ≤s¡‘·<X+ô|’ e⁄qï eT≈£îÿe‘√ dü«<XÊìøÏ e∫Ã

‘=\T‘· ˇø£ ø£fi≤XÊ\˝À n<Ûë´|ü≈£îì>± |üì#dæ,

Ä ‘·sê«‘·1963 qT+∫ 1984 es¡≈£î ◊◊{Ï

n<Ûë´|ü≈£îì>± |üì#˚XÊs¡T. Ä ‘·sê«‘· 1984

qT+∫ 2004 es¡≈£î ◊◊mHédæ &Ó’s¡ø£ºsY>±, 2005

qT+∫ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ XÊÁd”Ôj·T dü\Vü‰eT+&É*

n~Û|ü‹>± e⁄Hêïs¡T. ìC≤ìøÏ M]øÏ m|ü&√

uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï Á|üø£{Ï+#·e\dæ e⁄+~, ø±ì ‘√{Ï

ô|[¢ø=&ÉT≈£î e÷~]>± dü∫Hé‘√bÕ≥T uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï

Á|üø£{Ï+#·&É+‘√ yT<∏ëe⁄\H≈£î\T ÄXÃs¡ + e´ø£Ô+

#˚XÊs¡T. ìC≤ìøÏ dü∫Hé >=|üŒ Áø°&Üø±s¡T&˚

nsTTHê ÁøϬø{Ÿ <ë«sê πøe\+ e´øÏÔ>∑‘·+>± Äj·Tq

e÷Á‘·yT Ä]∆ø£+>± Á|üjÓ÷»q+ bı+<ë&ÉT. ø±ì

dæmHémHéÄsY ‘·q |ü]XÀ<Ûäq\ <ë«sê ‘êqT

Ä$wüÿ]+∫q XÊÁd” Ôj·T $C≤„q+ e´øÏ Ô> ∑‘·

Á|üjÓ÷»q+ ø±≈£î+&Ü Á|ü|ü+#· yê´|ü Ô+>±

e÷qyê[øÏ yT\Tø£*–+#êsTT.

M] ùde\T e÷qyê[øÏ....

uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï

Ábıô. ∫+‘êeTDÏ Hêππ>XsêeT#·+Á<äsêe⁄

M] ùde\T kı+‘êìøÏ....dü∫Hé f…+&ÉT˝≤ÿsY≈£î n‘·ì πø]j·TsY

yÓTT‘êÔìøÏ ø£*|æ m+‘· Á|ü#ês¡+ e∫Ã+<√

]f…Ƭsà+{Ÿ dü+<äs¡“¤+>± πøe\+ 15 s√E\˝ÀH

n+‘·{Ï Á|ü#ês¡+ \_Û+∫+~. ndü\T m|ü&É÷

ÁøϬø{Ÿ eTTK+ #·÷&Éì nyÓT]ø£qT¢ |üÁ‹ø£\˝À

dü∫Hé >∑T]+∫ e∫Ãq yês¡Ô\qT ÄdüøÏÔ #·~yês¡T.

nyÓT]ø± n<Ûä ≈£åî&ÉT u≤e÷ @ø£+>± ôd’‘·+ dü∫Hé

>∑T]+∫ ˇø£ f…*$»Hé ø±s¡ Áø£eT+˝À Á|ükÕÔ$+

#ês¡T. Çø£ uÛ≤s¡‘·<X+˝À ÁøϬø{Ÿ <e⁄&ÉT n+≥÷

dü∫Hé ]f…Ƭsà+{Ÿ >∑T]+∫ »]–q Á|ü#ês¡+ n+‘·

Ç+‘· ø±<äT. ]f…Ƭsà+{Ÿ ù|s¡T‘√ 25 y\ ø√≥¢

s¡÷bÕj·÷\ yê´bÕs¡+ »]–+<äì ø=ìï C≤rj·T,

n+‘·sê®rj·T k˛ŒsYº‡ e÷´>∑®sTTqT¢ n+#·Hê

yXÊsTT. Á|ü#ês¡+ ôVAs¡T˝À uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

πøe\+ ø=ìï >∑+≥\ e´e~Û À dü∫Hé≈£î uÛ≤s¡‘·

s¡‘·ï Á|üø£{Ï+∫+~. ìC≤ìøÏ uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï ø£|ü{≤ºq

Á|üø£{Ï+#·<äT. uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï nyês¡T¶qT J$+∫

e⁄+&É>± bı+~qyê] ø£+fÒ #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘·

bı+~qyê] dü+UÒ m≈£îÿe. düTuÛ≤wt #·+Á<äuÀdt,

eTÚ˝≤q nC≤<é e+{Ï |ü\Te⁄s¡T kÕ«‘·+Á‘√<ä eT

Hêj·T≈£î\≈£î H˚{Ï es¡≈£î Á|üø£{Ï+#·ø£b˛e

&ÉyTø±≈£î+&Ü C≤rj·T kÕúsTT˝À sê»ø°j·T Hêj·T

≈£îì>±H˚ ø±≈£î+&Ü ø£fi≤ø±s¡Tì>± ≈£L&Üm+‘√

ù|s¡T Á|ü‹wüº\T kı+~q mHé.{Ï.sêe÷sêe⁄≈£î

uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï Á|üø£{Ï+#ê\H &çe÷+&é ≈£L&Ü m+‘√

ø±\+>± e⁄+~. Ç≥Te+{Ï m+<äs√ >=|üŒyê]ì

|üø£ÿq ô|≥º&Éy˚T ø±≈£î+&Ü uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À ≈£L&Ü

M]øÏ edüTÔ+<√ ˝Ò<√ ‘Ó*j·T<äT...ø±ì dü∫Hé

e÷Á‘·+ uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï nj·÷´s¡T. dü∫Hé uÛ≤s¡‘·<X+

>∑]«+#·‘·–q ÁøÏ ¬ø{πs nsTTq|üŒ{Ïø° Ç+‘·

Vü≤&Üe⁄&ç>± Á|üø£{Ï+#ê*‡q nedüs¡+ Ò<äH uÛ≤eq

e´ø£ÔyÓTÆ+~. dü∫Hé ]f…Ƭsà+{Ÿ ù|s¡T‘√ »]–q Á|ü#ês¡

ø±s¡ Áø£e÷\˝À, ÁøϬø{Ÿ Á|ü‘· ø£å Á|ükÕsê\˝À eT<Ûä

eT<Ûä ydæq yêDÏ»´ Á|üø£≥q <Ûäs¡\qT ˇø£ÿkÕ]

6 qT+∫ 8 ¬s≥T¢ ô|+∫q≥Tº ‘Ó\Tk˛Ô+~. á

yÓTT‘·Ô+ e´eVü‰sêìï _dædæ◊, Xs¡<é|üyêsY\‘√bÕ≥T

dü∫Hé e´øÏÔ>∑‘· Ä]∆ø£ ì|ü⁄DT\T s¡÷bı+~+∫q≥Tº

‘Ó\Tk Ô+~.

3

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\T ø=‘·Ôø±ø£b˛sTTHê,

»s¡ï*»+ e+{Ï ìã<ä∆‘· ø£*–q eè‹Ô À e⁄qï ‘·s¡TDY ‘CŸbÕ Ÿ ≈£L&Ü

ôdø‡|üs¡yÓTÆq ø±s¡D≤\ e\¢ nuÛ≤düTbÕ\T ø±e&É+ ÄXÃs¡ + ø£*–k Ô+~.

ªªø±e÷‘·TsêHêyéT q\»®, quÛÑj·T+µµ nqï $wüj·T+ ‘CŸbÕ Ÿ e´eVü‰s¡+‘√

eTs√kÕ] s¡TEyÓ’+<äì|æk˛Ô+~. Ç|üŒ{Ï es¡≈£î ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\‘√

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ‘·eT sê»ø°j·T J$‘êìï ns¡∆+‘·s¡+>± eTT–+#ê*‡

ek Ô+~. ‘êC≤>± ‘ÓVü≤˝≤ÿ |üÁ‹ø£ dü+bÕ<ä≈£î\T ‘CŸbÕ Ÿ ‘·q ñ<√´>±ìøÏ

dü«dæÔ #ÓbÕŒ*‡ e∫Ã+~. qe+ãs¡T 7, 8 ‘B\˝À >√yê˝Àì nsTT<äT

qø£åÁ‘ê\ ôVA≥˝À¢ »]–q ø±s¡ Áø£eT+˝À ‘CŸbÕ Ÿ ‘·q‘√ bÕ˝§Zqï ˇø£

eTVæ≤fi≤ »s¡ï*düTº |ü≥¢ ndüuÛÑ´+>± Á|üe]Ô+#ês¡ì b˛©düT πødüT

qyÓ÷<äsTT+~. Ä yTs¡≈£î Ä eTVæ≤fi »s¡ï*düTº dü«j·T+>± b˛©düT\≈£î

|òæsê´<äT #dæ+~. |òæsê´<äT yTs¡≈£î >√yê b˛©düT\T ‘CŸbÕ Ÿ qe+ãs¡T

30e ‘B n¬sdüTº #XÊs¡T. nsTT‘ eTVæ≤fi≤ »s¡ï*düTº $wüj·T+˝À

ø±düÔ düìïVæ≤‘·+>± Á|üe]Ô+∫q|üŒ{Ïø° ndüuÛÑ +>± Á|üe]Ô+#· Ò<äH yê<äq

@ yTs¡≈£î ì»eTH $wüj·T+ $#ês¡D˝À ‘Ó\Tk Ô+~. ‘ÓVü≤˝≤ÿ yÓuŸ <ë«sê

dæº+>¥ Ä|üπswüHé <ë«sê ã+>±s¡T \ø£åàDY e+{Ï _C…|æ nÁ>∑H˚‘·, C≤]®

ô|òsêï+&CŸ, »j·÷»{°¢ e+{Ï düeT‘· bÕغ Hêj·T≈£î\ nÁø£e÷D≤\qT

ãj·T≥ ô|≥º&É+ <ë«sê n‹ ‘·≈£îÿe düeTj·T+˝À ‘˚CŸbÕ˝Ÿ Á|ü|ü+#·

>∑T]Ô+|ü⁄ bı+<ä&ÉyT ø±≈£î+&Ü n|üŒ{Ï es¡≈£î HÓ+ãs¡TeHé kÕúq+˝À e⁄qï

ø=+‘·eT+~ MT&çj·÷ Á|üeTTKT\T ôd’‘·+ ‘CŸbÕ ŸqT #·÷dæ ndü÷j·T

#Ó+<ës¡T. á ø±s¡D+>± ø=ìï MT&çj·÷ dü+düú\˝À nedüsêìøÏ $T+∫

≈£L&Ü ‘CŸbÕ Ÿ >∑T]+∫ Á|ü#ês¡+ #düTÔHêïj·Tì|æk Ô+~.

‘CŸbÕ Ÿ πødüT yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sêø£|üPs¡«+ d”ìj·TsY ø±+Á¬>dt

Hêj·T≈£î&ÉT, bÕs¡¢yÓT+≥T kÕúsTT dü+|òüT+ #ÛÓ’s¡àHé n_Ûùwø˘ dæ+|ò”T« ôdø˘‡

≈£î+uÛÑø√D+ MT&çj·÷˝À dü+#·\q+ düèwæº+∫+~. áj·Tq ˇø£ eTVæ≤fi≤

Hê´j·Tyê~‘√ X¯è+>±s¡+˝À e⁄qï≥Tº ˇø£ MT&çj·÷˝À Á|ü‘˚ ø£ ø£<∏äq+

Á|ükÕs¡+ ø±e&É+‘√ Äj·Tq ‘êqT ìs¡«Væ≤düTÔqï nìï |ü<äe⁄\≈£î sêJHêe÷

#XÊs¡T. ø±+Á¬>dtbÕغ n~Ûø±s¡ Á|ü‹ì~Û>± ì‘· + $ Òø£s¡T\ düe÷yX+

ìs¡«Væ≤+#˚ dü+|ò”T« á dü+|òüT≥q ‘·sê«‘· ø£ dü+ $ Òø£s¡T\ eTTK+

#·÷|æ+# <Ó’s¡ + ≈£L&Ü #j·T Òø£b˛‘·THêïs¡T. j·T÷≥÷´uŸ À ô|{Ϻq dæ&ç,

f…*$»Hé #Ûêq˝Ÿ˝À Á|ükÕs¡yÓTÆq <äèXÊ´\˙ï e÷]Œ¤+>¥ #˚dæqy˚qì

#ÓãT‘·Tqï|üŒ{Ïø° n<˚ $wüj·÷ìï $˝Òø£s¡T\ düe÷y˚X¯+˝À dü«j·T+>±

$e]+#·ø£ Òø£b˛j·÷s¡T. ‘CŸbÕ Ÿ |ü]dæú‹ ≈£L&Ü Ç+#·T$T+#·T Ç<$<Ûä+>±

e⁄+~.

nyÓT]ø± e+{Ï bÕXÊÑ· <XÊ\‘√ b˛\TÃø=qï|ü&ÉT uÛ≤s¡‘·

<X+˝À ôdø‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\T ‘·≈£îÿy nsTTq|üŒ{Ïø°, @ <X+˝À nsTTHê

ôdø‡ ≈£î+uÛÑø√D+˝À ∫≈£îÿø=qï H‘·\T e÷Á‘·+ uÛ≤Ø eT÷\´yT #Ó*¢+#ê*‡

ek Ô+~. ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\‘√ Á|ü‘· ø£å dü+ã+<Ûë\T ø£*–q H˚‘·\T

ø=+<ä¬s’‘ yê] ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ ôdø‡ ≈£î+uÛÑø√D+ ø±s¡D+>± qwüºb˛sTTq

Hêj·T≈£î\T eT] ø=+‘·eT+~ e⁄Hêïs¡T. uÛ≤s¡‘·<X+ #·]Á‘·+˝À <ä[‘·

e´øÏÔ>∑‘· |üÁ‹wüºqT ~>∑C≤s¡TÑ·Tqï ôdø‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\T

esêZ\ qT+∫ u≤ã÷ » ®eHésêyéT ‘=* Á|ü<Ûëq eT+Á‹ |ü<ä$ d”«ø£]kÕÔs¡ì

uÛ≤$düTÔqï ‘·s¡TD+˝À Äj·Tq ≈£îe÷s¡T&ÉT ˇø£ eTVæ≤fi¯‘√ X¯è+>±s¡+

»s¡T|ü⁄‘·Tqï≥Tº ˇø£ e÷dü|üÁ‹ø£ À e∫Ãq yês¡Ô <Xyê´|üÔ+>± dü+#·\q+

ø£*–+∫+~. » ®eHésêyéT Á|ü<Ûëq eT+Á‹ ø± Òø£b˛e&ÜìøÏ Ç‘·s¡Á‘ê

sê»ø°j·T ø±s¡D≤\‘√bÕ≥T ≈£îe÷s¡Tìô|’ ôdø‡ |üs¡+>± e∫Ãq Äs√|üD\T

≈£L&Ü ˇø£ ø±s¡D+>± sê»ø°j·T |ü]o\≈£î\T $X‚¢wæ+#ês¡T. Ç{°e\

ø£sêï≥ø£ nôd+;¢ À uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغøÏ #Ó+~q Çs¡Te⁄s¡T XÊdüq

düuÛÑT´\T ôd Ÿbò Hé À ˙* ∫Á‘ê\T #·÷dü÷Ô |ü≥Tº|ü&çq dü+|òüT≥q‘√bÕ≥T

2005˝À ÄsYmdtmdt d”ìj·TsY Hêj·T≈£î&ÉT dü+»jYT CÀwæô|’ e∫Ãq

ôdø‡|üs¡yÓTÆq yês¡Ô\T ÄsYmdtmdt‘√bÕ≥T _C…|æ |üs¡Te⁄ Á|ü‹wüº\qT ≈£L&Ü

eT+≥ø£*bÕsTT. 1998˝À Hê{Ï ˇ]kÕ‡ eTTK´eT+Á‹, ø±+Á¬>dt

Hêj·T≈£î\T C…._. |ü{≤ïj·Tø ‘·eTqT …’+–ø£+>± y~Û+∫q≥Tº Çs¡Te⁄s¡T

eTVæ≤fi≤ ñ<√´–qT\T #dæq Äs√|üD\T |ü{≤ïj·Tø e´øÏÔ>∑‘· J$‘·+˝À

e÷j·Tì eT#·Ã¤>± ì*∫+~. ñ‘·Ôs¡ Á|ü<XŸ e÷J eTTK´eT+Á‹, d”ìj·TsY

ø±+Á¬>dtHêj·T≈£î\T mHé.&ç.‹yêØ(86) 2009˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ >∑es¡ïsY>±

|üì#dü÷Ô sêCŸuÛÑeHé ÀH nHÓ’‹ø£ Xè+>±s¡ ø±s¡ +˝À e⁄+&É>± rdæq

M&çjÓ÷ f…*$»Hé À Á|ükÕs¡+ ø±e&É+‘√ Äj·Tq |ü<ä$øÏ sêJHêe÷

#XÊs¡T.

Çø£ $<˚XÊ\˝À sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ X¯è+>±s¡ J$‘ê\T

Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± dü+#·\q+ ø£*–+#êsTT. 1992˝À Hê{Ï nyÓT]ø±

n<Ûä´≈£åî\T _˝Ÿ øÏ¢+≥Hé ‘·q ø±sê´\j·T ñ<√´–DÏ yÓ÷ìø± ˝…yÓHé‡ø°

ôdø‡|üs¡yÓTÆq Äs√|üD\‘√ ‘·\~+#·Tø=qï bÕÁ‹πøj·TT\T ‘CŸbÕ Ÿ

4

»]|æq sêdü©\≈£î Äj·Tq sê»ø°j·T+>±H ø±≈£î+&Ü Ä]úø£+>± uÛ≤Ø>±

eT÷\´+ #Ó*¢+#ê*‡ e∫Ã+~. 2011˝À dü+e‘·‡s¡+˝À ˇø£ eTVæ≤fi≈£î

eøå√C≤\qT q>∑ï+>± #·÷|ædüTÔq eTs√ eTVæ≤fi bò {À |ü+|æq |òüT≥q

H˚|ü<Ûä´+˝À #ÛÓ]dt © nH˚ nyÓT]ø£Hé ø±+Á¬>dt düuÛÑT´&ÉT ‘·q |ü<ä$øÏ

sêJHêe÷ #j·÷*‡ e∫Ã+~. 2008˝À q÷´j·÷sYÿ >∑es¡ïsY>± |üì#dæq

m˝À{Ÿ dæŒ≥®s Y y˚X ¯´\≈£î y˚\ &Ü\s¡T ¢ Ks¡TÃ#˚dæq≥Tº e∫Ãq

Äs√|üD\≈£î>±qT |ü<ä$øÏ sêJHêe÷ #XÊs¡T. nyÓT]ø±‘√bÕ≥T Á_≥Hé,

ÁbòÕHé‡, »s¡à˙ e+{Ï n_Ûeè~∆ #Ó+~q <XÊ\˝À sê»ø°j·T H‘·\T ôdø‡

≈£î+uÛÑø√D≤\ ø±s¡D+>± nuÛ≤düTbÕ\j·÷´s¡T. sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ Nø£{Ï

ø√D≤\qT yÓ\T>∑T˝ÀøÏ ‘Ódü÷Ô yê] J$‘ê\ô|’ nHø£ dæìe÷\T ≈£L&Ü

s¡÷bı+<ësTT.

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\≈£î @ e÷Á‘·+ rdæb˛ì $<Ûä+>± nHø£

eT+~ n~Ûø±s¡T\T ≈£L&Ü ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\˝À ∫≈£îÿø=ÿì ø√s¡Tº\T

#·T≥÷º ‹s¡>∑&ÉyTø±≈£î+&Ü ñ<√´>±\T ≈£L&Ü b˛>=≥Tºø=Hêïs¡T. ¬s+&fi¢

ÁøÏ‘·+ $»j·Tyê&É b˛©düT ø£MTwüqsY>± |üì#˚dæq sêe÷+»H˚j·TT\T

‘·q≈£î …’+–ø£|üs¡yÓTÆq n+XÊ\‘√ ≈£L&çq mdtm+mdt\T |ü+bÕs¡ì, b˛Hé À

<ä«+<ä« ns¡∆+‘√ e÷{≤¢&Üs¡+≥÷ ˇø£ eTVæ≤fi≤ &Üø£ºsY Äs√|üD #XÊs¡T.

Ç<˚ n+X¯+ô|’ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ Hêj·T≈£î\T e\¢uÛÑH˚ì e+oyÓ÷Vü≤Hé,

b˛©düT ø£MTwüqsY\ eT<Ûä $yê<ä+ #√≥T#düTø√e&É+, f…*$»Hé\ <ë«sê

<Xyê´|üÔ+>± Á|ükÕs¡+ ø±e&É+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<. ‘êC≤>± ‘êsê #Í<ä]

nH pìj·TsY dæ q{Ï ôdø‡≈£î+uÛÑø√D+ sêÁwüº yê´|üÔ+>± dü+#·\q+

ø£*–+∫+~. á πødüT $wüj·T+˝À eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô>± ]f…ÆsY¶ &çõ|æ

m+.uÛ≤düÿsY eTT+<ädüTÔ u…sTT Ÿ ø√dü+ Hê´j·TkÕúHêìï ÄÁXsTT+#ês¡T.

düe÷»+˝À Ä<äs¡Ù+>± e⁄+&Ée\dæq sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T,

ñqï‘ê~Ûø±s¡T\T ôdø˘‡ $wüj·T+˝À <äTs¡“¤\‘·«+‘√ e´eVü‰]+#·&ÜìøÏ

ø±s¡D≤\ô|’ |ü]XÀ<Ûäq\T »]bÕs¡T. Hêj·Tø£‘·« \ø£åD≤\T ø£*–qyêπs

sê»ø°j·÷\˝À sêDÏ+∫ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ ekÕÔs¡T. <ë+‘√ n≥Te+{Ï yê]˝À

‘êeTT @<Ó’Hê #j·T>∑\eTì, ‘·eT≈£î ‹s¡T>∑T Ò<äH dü«uÛ≤e+ edüTÔ+<äì,

Ä dü«uÛ≤e+‘√H˚ ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\˝À Çs¡T≈£îÿ+{≤s¡ì nyÓT]ø±≈£î

#Ó+~q sêãsY dæà‘·sY nH ôd’ø±\õdtº yê´U≤´ì+#ês¡T. áj·Tq ôdø‡

≈£î+uÛÑø√D≤\˝À nÁ|ü~wüºbÕ …’q sê»ø°j·T H‘·\ e´øÏÔ‘ê«\ô|’ |ü]XÀ<Ûäq\T

#˚XÊs¡T. ÁX¯ó‹ $T+∫q n‘·à$XÊ«dü+‘√ MT&çj·÷‘√ düVü‰ @ ì|òü÷

e´edüúHÓ’Hê ‘êqT #·ø£ÿãs¡Ã>∑\qH uÛ≤eq yê]˝À e⁄+≥T+~. nqedüs¡

Á|üdü+>±\T #j·T&É+, Ç‘·s¡ e´øÏÔ>∑‘· n+XÊ\ |ü≥¢ n$T‘êXøÏÔ Á|ü<ä]Ù+#·&É+,

Ç‘·s¡T\qT yÓ÷dü–+#ê\H˚ uÛ≤eq, $#·ø£åD Ò≈£î+&Ü e´eVü‰]+#·&É+

e+{Ï \ø£åD≤\T ≈£L&Ü M]˝À e⁄+{≤sTT. nyÓT]ø±˝ÀH˚ ø±<äT eTq

<˚X¯+˝À ≈£L&Ü ôdø˘‡ ≈£î+uÛÑø√D≤\˝À Çs¡T≈£îÿqï H˚‘·\ e´eVü‰s¡XË’*

>∑eTìùdÔ á |ü]XÀ<Ûäq ì»yTqì |æk Ô+~. Hêj·Tø£‘·« kÕúHê\˝À e⁄qïyês¡T

e´eVü‰sê\qT ô|òsTTsY>± ìs¡«Væ≤+#·&É+, Ç‘·s¡T\qT >ös¡$+#·&É+, dü«j·T+

ìj·T+Á‘·D‘√ e´eVü‰]+#·&É+, e÷qdæø£ ˇ‹Ô&ç ‘·≥Tºø√ø£*– e⁄+&É≥+,

ñqï‘·yÓTÆq \øå±´\qT ìπs›•+#·Tø√e&É+, Ä‘·à$XÊ«dü+ e´eVü‰]+#·&É+

<ë«sê n~Û>∑$T+#·e#·TÃqì Äj·Tq dü÷∫+#ês¡T. ø=+‘·eT+~˝À @<√

kÕ~Û+#ê\H ‘·|üq e⁄+≥T+~. Ms¡T n$T‘êXøÏÔ‘√ J$düTÔ+{≤s¡T. Á|ü‹

n+XÊìï düyê Ÿ>± rdüTø=+{≤s¡T. ‘·eTô|’ ‘·eT≈£î |üP]Ô |ü≥Tºe⁄+<äH˚

uÛ≤eq˝À e⁄+{≤s¡T. yêdüÔyêìøÏ eùdÔ n$ πøe\+ uÛ≤eq\T e÷Á‘·yT.

J$‘·+˝À yêdüÔe $s¡T<ä∆+>± e´eVü‰]kÕÔs¡T. ‘·eTô|’ ‘·eT≈£î n$T‘· $XÊ«dü+

e⁄+&É≥+ e´øÏÔ‘·« ˝À|ü+>± |ü]>∑DÏ+#ê*‡ e⁄+≥T+~. e´øÏÔ‘·« ˝ÀbÕ\T

ø£*–qyês¡T ≈£L&Ü #Ó|ü\∫‘·Ô+‘√ e´eVü‰]kÕÔs¡ì ≤dt m+õ Ÿ‡≈£î #Ó+~q

Á|üeTTK ôd’ø±\õdtº &Üø£ºsY ÁbòÕ+ø bòÕπs¢ yê´U≤´ì+#ês¡T.

e÷qdæø£ <äTs¡“¤\‘·«+‘√ e´eVü‰]+∫q Ç≥Te+{Ï n+XÊ\qT

≈£L&Ü sê»ø°j·T+˝À uÛ≤>∑+ #j·÷\ì ø=+‘·eT+~ H‘·\T Á|üj·T‹ï+#·&É+

ÄXÃs¡ + ø£*–k Ô+~. ø£sêï≥ø£ nôd+;¢ ˙* ∫Á‘ê\T #·÷dü÷Ô |ü≥Tºã&çq

dü+|òüT≥q dü+<äs¡“¤+>± e÷J eTTK´eT+Á‹ jÓT&É÷´s¡|üŒ dü+|òüT≥qqT

K+&ç+#·&ÜìøÏ ã<äT\T>± ªª˙* ∫Á‘ê\T MT Ç+{À¢ #·÷&É≥+ ˝Ò<ëµµ

n+≥÷ ‘êeTT #dæq ‘·|üqT yÓTT‘·Ô+ düe÷C≤ìøÏ ÄbÕ~+#·&É+ <ë«sê

ìdæ‡>∑TZ>± Á|üj·T‘·ï+ #XÊs¡T. HÓ’‹ø£ dü÷Á‘ê\T, uÛ≤s¡rj·T‘· >∑T]+∫ ì‘· +

»|ü+#˚ùd uÛ≤s¡rj·T »q‘ê bÕغ H˚‘·\T á e´eVü‰s¡+ô|’ eTÚq+

eVæ≤+#ês¡T. >∑T&ç¶ø£+fÒ yÓT\¢ y˚T\T nqï≥Tº>± dæ+|ò”T« e´eVü‰sêìï

ø±+Á¬>dtbÕغ düeT]∆+#·ø£b˛e&É+ n_Ûq+~+#·‘·–q n+X+. n+‘ø±≈£î+&Ü

dæ+|ò”T« sêJHêe÷\qT ÄyÓ÷~+#·&É+˝À ≈£L&Ü ÄHê&ÉT ø±+Á¬>dtbÕغ

düeTT∫‘·+>±H e´eVü‰]+∫+~.

&Ûç©¢ |òüT≥q nq+‘·s¡+ ìs¡“¤j·T #·≥º+ neT˝À¢øÏ e∫Ãq|üŒ{Ïø°

yêdüÔe+˝À ô|<ä›>± Á|üjÓ÷»q+ nì|æ+#·&É+ Ò<äT. ìs¡“j·T #·≥º+ neT˝À¢øÏ

e∫Ãq ‘·sê«‘· ˇø£yÓ’|ü⁄ ø=+‘· eT+~ n~Ûø±s¡T\T, dæÇz\T e´øÏÔ>∑‘·

düVü‰j·T≈£î\T>± eTVæ≤fi\qT ìj·T$T+#·Tø√e&ÜìøÏ ãj·T|ü&ÉT‘·T+fÒ eTs√

yÓ’|ü⁄ n‘ê´#êsê\T, ˝…’+–y˚~Û+|ü⁄\T ì‘·´ø£è‘·´+>±H˚ e⁄+≥THêïsTT.

n+<äTe\¢ Ç≥Te+{Ï dü+|òüT≥q\T |ü⁄qsêeè‘·+ ø±≈£î+&Ü e⁄+&Ü\+fÒ

#·≥º+‘√bÕ≥T Á|ü»\qT #Ó’‘·q´+ #j·÷*‡q nedüs¡+ e⁄+~. u…\¢+

#·T≥÷º á>∑\T e÷~]>± n~Ûø±s¡+˝À e⁄qï Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T, n~Ûø±s¡T\

#·T≥÷º nH˚ø£ eT+~ #˚s¡‘ês¡T. n˝≤ #˚ πs yê]˝À kÕ«s¡ ∆+‘√

e#Ãyê]‘√bÕ≥T düVü‰j·T+ ø√]e#à kÕe÷qT´\T e⁄+{≤s¡T. e#Ãyês¡T

m≥Te+{Ï yê¬s’Hê Hêj·Tø£‘·«kÕúq+˝À e⁄qï H˚‘·\T $#·ø£åD‘√

e´eVü‰]+#ê*. ‘·eT‘√bÕ≥T |üì#˚ùd eTVæ≤fi≤ ñ<√´>∑T\ |ü≥¢

ùdïVü≤uÛ≤e+‘√ e´eVü≤]+#ê*. n+<äT≈£î _Ûqï+>± ‘·eTe<ä›≈£î e∫Ãq

ne÷j·T≈£î\ nedüsê\qT Ò<ë yê] ã\V”≤q‘·\qT Ädüsê #düTø=ì

‘·eT≈£îqï n~Ûø±s¡+ <äs¡Œ+‘√ nHÓ’‹ø£ ˝…’+–ø£ #·s¡´\≈£î bÕ\Œ&É≥+

ø£å$T+#·sêì H˚s¡+. Ç≥Te+{Ï H˚sê\≈£î bÕ˝Œ&˚ #Ó|ü\∫‘·TÔ\qT,

e÷qdæø£˝À|ü+ ø£*–qyê]ì Á|ü»\qT #Ó’‘·q´+‘√ kÕe÷õø£+>±

ãVæ≤wüÿ]+#ê*.

n_Ûùwø dæ+|ò”T«

5

dü+øå√uÛÑ+˝À \>∑&ÉbÕ*!n~ 2004 dü+e‘·‡s¡+. bÕs¡¢yÓT+≥T

mìïø£˝À¢ $»j·Tyê&É ˝Àø£düuÛ Ñ kÕúHêìøÏ

bÕ]ÁXÊ$Tø£ y‘·Ô, πø+Á<äe÷J eT+Á‹ |üs¡«‘·Hì

ñù|+Á<ä n\T¢&ÉT \>∑&ÉbÕ{Ï sê»>√bÕ˝ŸqT

nuÛÑ ]∆>± ø±+Á¬>dtbÕغ Á|üø£{Ï+∫+~. ÄHê&ÉT

ñù|+Á<ä n\T¢ì>± bÕغ esêZ\˝À e÷Á‘·yT nB

eTTK´yÓTÆq ø±s¡´ø£s¡Ô\≈£î e÷Á‘·y˚T ‘Ó\TdüT.

nuÛÑ ]∆>± Á|üø£{Ï+∫q ‘·sê«‘· düeTs¡∆‘· ø£*–q

j·TTe≈£î&Éì, 1200 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T

≥s√ïesY (ÄHê{Ï Á|ü#ês¡+, Ç|ü&ÉT ≥s√ï 20

y\ ø√≥¢ô|’e÷fÒqì ‘Ó\Tk Ô+~)ø£*–q ô|<ä›

bÕ]ÁXÊ$Tø£y‘·Ô, nedüs¡yÓTÆ‘ kı+‘· ì<ÛäT\‘√

≈£L&Ü ìjÓ÷»ø£esêZìï n_Ûeè~∆ #j·Tø£*–q

e´øÏÔ n+≥÷ \>∑&ÉbÕ{Ïô|’ n<äT“¤‘·yÓTÆq Á|ü#ês¡+

»]–+~. á Á|ü#ês¡+ ø±ì, n|üŒ{Ïø Ï

n~Ûø±s¡+˝À e⁄qï ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ Á|üuÛÑ

‘·–Zb˛e&É+e\¢ ø±ì \ø£å z≥¢ yÓTC≤]{°‘√

$»j·T+ kÕ~Û+#ê&ÉT. j·TTe≈£î&ÉT, bÕ]ÁXÊ$Ty‘·Ô

ø±e&É+ e\¢ \>∑&ÉbÕ{Ï $»j·T+‘√ ìjÓ÷»

ø£es¡Z Á|ü»\T nH˚ø£ ÄX¯\T ô|+#·Tø=Hêïs¡T.

eT+&É\ kÕúsTT Hêj·T≈£î …’‘ \>∑&ÉbÕ{Ï <ë«sê

‘·eT |æ\¢\≈£î Ò<ë ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝Àì ìs¡T<√´>∑

j·TTe≈£î\≈£î ñ<√´>±\T ekÕÔj·Tì ≈£L&Ü

ÄX|ü&ܶs¡T. ≤´+ø√ e+{Ï dü+düú\˝À kÕúì≈£î\≈£î

neø±X+ Ò<äì nqTuÛÑe+˝À ‘Ó\TdüTø=Hêïs¡T.

mìïø£\ düeTj·T+˝À $»j·Tyê&É q>∑s¡+˝À

e⁄qï ø±\«\qT Ä<Ûës¡+>± #düTø=ì q>∑sêìï

düT+<äs¡+>± r]Ã~<äT›‘êqì yê>±∆q+ #XÊs¡T.

n< $<Ûä+>± Á>±MTD ÁbÕ+‘·+˝À Á|ü‹ nôd+;¢

ìjÓ÷»ø£es¡ Z+˝À ˝Àø£düuÛ Ñ ìjÓ÷»ø£es¡ Z

ø±sê´\j·T+ ≈£L&Ü e⁄+≥T+<äì, Àø£düuÛÑ »]π>

düeTj·T+˝À &Û ç©¢˝À $T–*q düeTj·T+˝À

$»j·Tyê&É m+|æ ø±sê´\j·T+˝À Á|ü»\≈£î

m|ü&É÷ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+{≤qì yê>±∆q+

#XÊs¡T. ø±ì yêdüÔe+˝À n+<äT≈£î $s¡T<ä∆+>±

»]–+~. Á|üuÛÑT‘·«|üs¡s>± |üø±ÿ>∑èVü≤\T, dü+πøåeT

|ü<Ûäø±\T neT\T, yÓTT>∑T&ÉT ô|fi≤¢\ >=&Ée\T

>∑T]+∫ b˛©düT n~Ûø±s¡T\≈£î bò Hé #j·T&É+,

‹s¡T|ü‹ yÓfi‚flyê]øÏ <äs¡Ùq+ N{°\T sêj·T&É+

e+{Ï |üqT\T $TqVü‰ ìjÓ÷»ø£es¡Z n_Ûeè~∆øÏ

dü+ã+~Û+∫ ø=‘·Ô>± ø£ |ü]ÁXeT kÕú|æ+#·&É+,

ø=‘·Ô>± @<Ó’Hê πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·T+

ÁbÕs¡+_Û+#· Òø£ b˛j·÷s¡T. <X+˝ÀH n‹s¡B›>±

e⁄+& ¬s’ Ò« ùdºwüHé>± ù|s¡T>±+∫q $»j·Tyê&É

¬s’˝Ò« »+ø£åHé˝À ø=‘·Ô>± düeT≈£L]Ãq Á|ü‘˚´ø£

dü<äTbÕj·T+ ≈£L&Ü @B˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~.

<ë+‘√ 2009 mìïø£\ Hê{ÏøÏ Á|ü»\ ÄX\˙ï

Ä$]b˛j·÷sTT. <ë+‘√ 2009 mìïø£˝À¢

#êe⁄‘·|æŒ ø£qTï˝§≥º b˛sTTq≥Tº>± πøe\+ 10

y\ z≥¢ ‘&Ü‘√ $»j·T+ kÕ~Û+#ê&ÉT. $»j·T

yê&É ˝Àø£düuÛÑìjÓ÷»ø£ |ü]~Û À Á>±MTD ÁbÕ+

‘ê˝À¢ e⁄qï nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£esêZ\˝À ‘Ó\T>∑T

<X+bÕغ nuÛÑ ]∆ |üP]Ô>± Ä~Ûø£ ‘· #·÷|æ+#ês¡T.

$»j·Tyê&É q>∑s¡+˝À ÁbÕs¡+uÛ Ñ+ qT+∫

‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ H˚s¡T>± b˛{° #˚j·T ≈£î+&Ü

Ç‘·s¡bÕغ ‘√ bı‘·TÔ≈£î<äTs¡Tà ø√e&É+ e\¢ Ä

bÕغ qwüºb˛‘·÷ e∫Ã+~. Ä ø±s¡D+>± $»j·T

yê&Éns¡“Hé |ü]~Û À ø±+Á¬>dtbÕغ Ä~Ûø£ ‘· kÕ~Û+

#·&É+ <ë«sê \>∑&ÉbÕ{Ï $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T.

Çø£ ¬s+&√kÕ] mìï¬ø’q ‘·sê«‘·

ìjÓ÷»ø £esê Zìø Ï , Á| ü»\≈ £ î eT]+‘ ·

˝Àø£düuÛÑø±....nôd+;¢ø±..?e#à mìïø£ À¢ \>∑&ÉbÕ{Ï @ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ b˛{° #kÕÔs¡T? ˝Àø£düuÛÑ≈£î b˛{° #kÕÔsê?

nôd+;¢øÏ b˛{°#kÕÔsê? nH n+XÊ\ô|’ Á|ü»\˝À $düÔè‘·+>± #·s¡Ã »s¡T>∑T‘√s~. e#à mìïø£ À¢

\>∑&ÉbÕ{Ï ˝Àø£düuÛÑ≈£î b˛{° #j·Ts¡ì, áj·Tq kÕúq+˝À πø+Á<äeT+Á‹ <ä>∑TZu≤{Ï |ü⁄s¡+<X«] b˛{°

#kÕÔs¡ì Á|ü#ês¡+ »s¡T>∑T‘√+~. \>∑&ÉbÕ{Ï ø£ècÕíõ˝≤¢ ô|&Éq ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ nôd+;¢øÏ

b˛{° #kÕÔs¡H Á|ü#ês¡+ »]–+~. ‘Ó\+>±D ñ<ä eT+ H|ü<Ûä +˝À n~ÛcÕºq+‘√ $uÛÒ~Û+#·&É+ e\¢

ndü\T ø±+Á¬>dtbÕغ qT+∫ d”≥T \_ÛdüTÔ+<ë? nH˚ nqTe÷q+ ≈£L&Ü e´ø£Ô+ ne⁄‘√+~.

nsTT‘ Á|üdüTÔ‘·+ eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY ≈£îe÷sY¬s&綑√ ø£\dæ Á|üj·÷D+ #düTÔqï+<äTq øÏs¡DY ≈£îe÷sY

ø±+Á¬>dt À ø=qkÕ–‘ \>∑&ÉbÕ{Ï ≈£L&Ü ø±+Á¬>dt À ø=qkÕ>∑T‘êsêì, Çø£ d”≥T mø£ÿ&É? ˝Àø£düuÛÑ,

nôd+;¢ nH~ Äj·Tq dü÷#·q yTs¡πø b˛{° #ùd neø±X+ e⁄+<äì |ü]o\≈£î\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T.

6

<ä÷s¡eTj·÷´s¡T. &Ûç©¢, ôV’≤<äsêu≤<é, n|ü&É|ü&ÉT

$»j·Tyê&É\˝À $˝Òø £s ¡T\ düe÷y˚XÊ\T

ìs¡«Væ≤+#·&É+, düπs«\ |òü*‘ê\qT Á|üø£{Ï+#·&É+

$TqVü‰ ìjÓ÷»ø£es¡ Z n_Ûeè~∆ > ∑T]+∫

e÷{≤¢&É≥+ eT]∫b˛j·÷s¡T. $»j·Tyê&É

q>∑sê_Ûeè~∆øÏ ø°\ø£+>± uÛ≤$+#˚ ø£qø£<äTs¡Z

>∑T&çe<ä › |ü ¢sTTzesY ìsêàD+ #˚|ü{≤º\ì

Á|ü»\+<äs¡÷ m+‘√ø±\+>± ø√s¡T‘·THêïs¡T. Á|ü»\

ø√¬sÿqT rs¡Ãø£b˛>± ndü\T |ü¢sTTzesY nedüs¡+

˝Ò<äì \>∑&ÉbÕ{Ï Á|üø£{Ï+#·&É+ <ë«sê q>∑s¡

Á|ü»\≈£î eT]+‘· <ä÷s¡eTj·÷´s¡T. >±*b˛j˚T

ù|\|æ+&ç ø£ècÕísêŒD+ nqï≥Tº>± πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+

<˚X¯yê´|ü Ô+>± nìï q>∑s¡bÕ\ø£ dü+düú\≈£î

eT+ps¡T #dæq≥Tº>±H $»j·Tyê&É q>∑s¡bÕ\ø£

dü+düú≈£î πø{≤sTT+∫q C…mq÷´ÄsYm+ ì<ÛäT\T

‘·q Á|ü‹uÛÑ>± Á|ü#ês¡+ #˚düTø√e&É+ $TqVü‰

Á|ü‘´ø£+>± #dæq n_Ûeè~∆ @MT Ò<äì Á|ü»\T

n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. 2009˝À ‘Ó\+>±D

sêÁwüº+ @sêŒ≥T >∑T]+∫ πø+Á<äeT+Á‹ ∫<ä+ãs¡+

Á| üø £{ Ï+∫q|ü e∫Ãq Á| üC≤ñ< ä ´eT+

düeTj·T+˝À $»j·Tyê&É˝À Bø£å #˚j·T&É+,

‘Ó\+>±D H‘·\≈£î BÛ≥T>± düe÷<ÛëHê\T #Ó|üŒ&É+

e\¢ ø√kÕÔ ÁbÕ+‘· Á|ü»\T düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä eT

V”≤s√>± uÛ≤$+#ês¡T. ‘Ó\+>±D Á|ü»\T ≈£L&Ü

ø√kÕÔ˝À >∑{Ï º Hêj·T≈£î&ÉT \>∑&ÉbÕ{Ï nH˚

uÛ≤eq≈£î e#êÃs¡T. ø±ì $»j·Tyê&É Bø£ å

nq+‘·s¡+ »]–q |ü]D≤e÷\T eTTK´+>±

$»j·Tyê&É b˛©düT\ ø£qTï>∑|æŒ ÄdüŒÁ‹ qT+∫

bÕ]b˛e&É+, ìyéT‡ ÄdüŒÁ‹˝À |üs¡T¬>‘·TÔø=+≥÷

#s¡&É+ e+{Ï n+XÊ\T \>∑&ÉbÕ{Ï e´øÏÔ‘ê«ìï

<Óã“rXÊsTT. á dü+|òüT≥q ‘·sê«‘ Á|ü‘· s¡T∆\T>±

Äj·TqqT CÀø £s Y>± n_ Ûe] í+# ·& É+

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· ôV’≤<äsêu≤<é˝À

‘Ó\+>±D ñ<ä´eT ø±s¡´ø£s¡ Ô\T Áô|dtø£ ¢uŸ˝À

#·T≥TºeTT{Ϻq|ü&ÉT e´eVü≤]+∫q XË’* ≈£L&Ü

d”e÷+Á<Ûä ñ<ä´eTH˚‘· kÕúsTTøÏ nqT>∑TD+>±

Ò<äT. Á|ü<Ûëq+>± \>∑&ÉbÕ{Ï Á|ü‹wüº≈£î uÛÑ+>∑+

ø£*–+∫q n+X¯+ ªªsêÁwüº+ $&çb˛‘˚ ‘êqT

sê»ø°j·÷\ qT+∫ ‘·|üø=+{≤qTµµ nì

Á|üø£{Ï+#·&É+. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸqT $uÛÑõ+∫ ‘Ó\+>±D

ù|s¡T‘√ ø=‘·Ô sêÁwüº+ @sêŒ≥T≈£î dæ&Éã÷¢´dæ,

j·TT|æm |üøå±\T rsêàq+ #dæq|ü&ÉT Á|ü»\≈£î

eTT+<äT>± >∑Ts¡T Ô≈ £î e∫Ã+~...\>∑&ÉbÕ{Ï

sê»ø°j·÷\ qT+∫ ‘·|üø=+{≤qì #˚dæq

Á|üø£≥q. á $wüj·÷ìï eTs¡∫b˛e&É+ ø√dü+

ªª ¬øô|ºHé ekÕÔ&ÉT..Ç+ø± u≤´{Ï+>¥ yÓTT<ä\T

ô|≥º˝Ò<äT, Á|üuÛ ÑT‘·«+ ‘Ó\+>±D Á|üÁøÏj·T

ÁbÕs¡+_Û+#·≈£î+&Ü #˚kÕÔ+ e+{Ï Á|üø£≥q\T

≈£L&Ü \&É>∑bÕ{Ï e´øÏÔ‘ê«ìï <Óã“rXÊsTT. m+<äT

ø£+fÒ πø+Á<äeT+~ es¡Z+ fÒãT Ÿ H√{Ÿ‘√ ‘Ó\+>±D

Á|üøÏj·TqT ÁbÕs¡+_Û+#·&É+, Á>∑÷|t Ä|òt $TìwüºsY‡qT

@sêŒ≥T #˚j·T&É+ e+{Ï n+XÊ\ H˚|ü<Ûä´+˝À

Äj·Tq e÷≥\øÏ »s¡T>∑T‘·Tqï |ü]D≤e÷\≈£î

bı+‘·q Ò<äì Á|ü»\≈£î ns¡∆yÓTÆ+~. ø£ dü+ ‘êqT

m+|æ |ü<ä$øÏ ≈£L&Ü sêJHêe÷ #j·Tø£b˛e&É+‘√

Á|ü»\˝À eT]+‘· #·T\ø£qj·÷´s¡T. n+‘ø±≈£î+&Ü

Á|ü‹ n+X¯+ô|’ düπs«\T ìs¡«Væ≤+#·&É+, ‘·q

düπs«\≈£î ‹s¡T>∑T Ò<ä+≥÷ Á|ü#ês¡+ #düTø√e&É+

≈£L&Ü Äj·Tq ÇyTCŸqT <Óã“rk Ô+~.

á n+XÊ\≈£î‘√&ÉT \>∑&ÉbÕ{ÏøÏ

#Ó+~q dü+düú\˙ï qcÕº\˝Àe⁄Hêïj·Tì, ‘·q Ä]∆ø£

düeTdü \ qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√e&ÜìøÏ düyÓTÆø±´+Á<Ûä

ñ<ä´e÷ìï n&ÉT¶ô|≥Tºø=+≥THêïs¡H˚ Á|ü#ês¡+

≈£L&Ü \>∑&ÉbÕ{Ï ÁbÕ<Ûëq´‘·qT ‘·–Z+∫+~.

\>∑&ÉbÕ{ÏøÏ #Ó+~q ≤´+ø√ Á>∑÷|ü⁄ dü+düú\T rÁe

Ä]∆ø£ Çã“+<äT\T m<äTs=ÿ+≥THêïj·Tì, ñ

<√´>∑T\≈£î Hê\T¬>’<äT HÓ\\T>± J‘ê\T ≈£L&Ü

Çe«&É+ ˝Ò<äH˚ Äs√|üD\T edüTÔHêïsTT. á

y˚Ts¡≈£î _õHÓdt |üÁ‹ø£˝À¢ yês¡ Ô\T ≈£L&Ü

yÓ\Te&ÉT‘·THêïsTT. $$<Ûä u≤´+ø\≈£î \>∑&ÉbÕ{Ï

40 y\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ãø±sTT|ü&çq≥Tº $$<Ûä

Ä+>∑¢ |üÁ‹ø£˝À¢ yês¡Ô\T yÓ\Te&ܶsTT. >∑‘·

dü+e‘·‡s¡+ 1090 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ yTs¡≈£î qwüº+

sê>±, á @&Ü~ pHé Hê{ÏøÏ 400 ø√≥¢ yTs¡≈£î

qwüº+ yê{Ï*¢q≥Tº |üÁ‹ø£\˝À yês¡Ô\T yÓ\Te&ܶsTT.

sê»ø°j·÷\˝À eTTK´+>± ¬s+&√ |üsê´j·T+

mìï¬ø’q ‘·sê«‘· ˝≤+ø√ dü+düú\≈£î ‘·q≈£î

dü+ã+<Ûä+ ˝Ò<ä+≥÷ Á|üø£≥q #˚XÊs¡T. ø±ì

Ç{°e\ ø±\+˝À |üÁ‹ø£ $ Òø£s¡T\ düe÷yX+˝À

˝≤+ø√≈£î dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\T edüTÔqï|ü&ÉT

nìï+{ÏøÏ ‘êHÓ’ düe÷<Ûëq+ #ÓãT‘·THêïs¡T.

yê´bÕs¡ n+XÊ\˝À ø£kÕ] dü+ã+<Ûä+ e⁄+<äì,

eTs√kÕ] dü+ã+<Ûä+ Ò<äH #Óù|Œ n+XÊ\T ≈£L&Ü

Äj·Tq e´øÏÔ‘ê«ìï <Óã“rk Ô+~.

πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+˝À \>∑&ÉbÕ{ÏøÏ ø£ dü

ÁbÕ<Ûëq´‘· ≈£L&Ü Òø£b˛e&É+, ø±+Á¬>dt n~ÛcÕºq+

ø£ dü+>± ≈£L&Ü >∑T]Ô+#·ø£b˛e&É+‘√ Js√kÕúsTTøÏ

#s¡Tø=Hêï&ÉH uÛ≤eq Á|ü»\˝À e´ø£Ô+ ne⁄‘√+~.

Ç{°e\ es¡≈£î düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä´e÷ìøÏ ‘êH˚

V”≤s√qH˚ ‘·s¡Vü‰˝À e´eVü‰]+∫q \>∑&ÉbÕ{Ï

Á|üdüTÔ‘·+ eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY ≈£îe÷sY ¬s&ç¶

düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä e÷ìøÏ V”≤s√ n+≥÷ ‹s¡>∑&É+

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. n~ÛcÕºq+ô|’ ‹s¡T>∑Tu≤≥T »+&Ü

m>∑s¡yj·T&É+ e\¢ e#à mìïø£ À¢ d”≥T \_Û+#

neø±X¯+ ˝Ò< äT...ˇø£y ˚fi ¯ d ”≥T Ç∫ÃHê

ø±+Á¬>dtbÕغøÏ @e÷Á‘·+ ¬>*#˚ neø±X¯+

Òq+<äTq øÏs¡DY≈£îe÷sY ¬s&ç¶ »|ü+ #˚düTÔqï≥Tº

#ÓãT‘·Hêïs¡T. yÓTT‘·Ô+>± \>∑&ÉbÕ{Ï sê»ø°j·T+>±,

Ä] ∆ø £+>± rÁe d ü+ø å √u Û Ñ+˝À e⁄qï≥T º

düŒwüºeTe⁄‘√+~.

` ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ Á|ü‘´ø£ Á|ü‹ì~Û.

˝≤´+ø√ ø=+&É|ü*¢ |üesY ùdºwüHé

7

(|ü+&ÉTu≤ãT ` ‘·÷s¡TŒ>√<ëe])

sêÁwüº$uÛÑ»q≈£î ø±+Á¬>dt rdüT≈£îqï

ìs¡íj·T+‘√ ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢˝À ø±+Á¬>dt

|ü]dæ∆‹ n<Ûä«q«+>± e÷s¡T‘·T+&É>± yÓ’mdtÄsY

ø±+Á¬>dtbÕغ, ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ\T ã\|ü&ÉT‘·T

HêïsTT. e#à mìïø£ À¢ ‘Ó\T>∑T<X+`yÓ’mdtÄsY

bÕغ\ eT<Ûä´H˚ Á|ü<Ûëqb˛{° e⁄+≥T+~. d”≥T¢

dü+>∑‹ m˝≤e⁄qï|üŒ{Ïø° z{Ï+>¥ |üs¡+>±

ø±+Á¬>dtbÕغ eT÷&√ kÕúq+‘√ dü]ô|≥Tºø√ø£

‘·|üŒ<äì |ü]o\≈£î n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T.

ˇø£yfi $uÛÑ»q Ä–b˛sTTq|üŒ{Ïø° sê»ø°j·T+>±

ô|<ä›>± e÷s¡TŒ e⁄+&É<äì #Ó|üŒe#·TÃ. ~e+>∑‘·

eTTK´eT+Á‹ yÓ’.j·Tdt sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ nqT#·s¡T\T>±

H˚‘·\T ˇø√ÿø£ÿs¡T Ä bÕغøÏ >∑T&éu… ’ #Ó|æŒ

yÓ’.j·TkÕ‡sY ø±+Á¬>dt bÕغ˝À #˚s¡T‘·THêïs¡T.

Ç< ˚CÀs ¡ T ø=qkÕ–‘ ˚ »qe] Hê{ Ïø Ï

‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢˝À ø±+Á¬>dtbÕغ U≤∞

ne⁄‘·T+~. 2004, 2009 mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dtbÕغ

eT÷&ÉT bÕs¡¢yÓT+≥T kÕ∆Hê\‘√bÕ≥T yÓTC≤]{°

nôd+;¢kÕ∆Hê\T ¬>\T#·T≈£îì õ˝≤¢ À ‹s¡T>∑T Òì

bÕغ>± ‘·q dü‘êÔ #ê≥T≈£î+~. ø±+Á¬>dtbÕغ À

sê»XËKs¡¬s&ç¶ nqT#· s¡Tì>± ù|s¡T‘Ó#·TÃø=qï e÷J

XÊdüqdüuÛÑT´\T ≈£î&ç|üP&ç ∫≥ºu≤“sTT ÄbÕغ À

#˚] õ˝≤¢ ø£˙« qsY>± |ü<ä$ bı+~ bÕغì

$»j·T|ü<Ûä+˝À q&çù|+ <äT≈£î ø£èwæ#˚düTÔHêïs¡T.

≈£î&ÉT|üP&ç _.dæ kÕe÷õø£ esêZìøÏ #Ó+~qyês¡T

ø±>± sêÁwü º eTVæ≤fi≤ $uÛ≤>∑+ ø£ì«qsY>±

ìj·T$T‘·T˝…’q ø=*¢ ìs¡à˝≤≈£îe÷] j·Tdt.dæ

kÕe÷õø£ esêZìøÏ #Ó+~qyês¡T. n˝≤π> ø±|ü⁄

kÕe÷õø£ esêZìøÏ #Ó+~q ø£&çj·T+ XÊdüq

d üu Û Ñ T ´\T, eT+Á‹ ~e+>∑‘ · »ø £ ÿ+| üP& ç

sêy Ó÷àV ü ≤qsêe⁄ d üreTD Ï »ø £ ÿ+| üP& ç

$»j·T\øÏÎ, $T+&É>∑T~{Ï yÓ÷Vü≤Hé bÕغ

ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+< ÄbÕغ À #sês¡T. n˝≤π>

düyÓTÆU≤´+Á<Ûä ñ<ä eT H|ü<Ûä +‘√bÕ≥T õ˝≤¢ À

ø±+Á¬>dtbÕغ ã\V”≤q |ü&ÉT‘·T+<äH ø±s¡D+>±

eT+<äTC≤Á>∑‘·Ô>± eT]ø=+ <äs¡T Hêj·T≈£î\T

ø±+Á¬>dtqT M&ç yÓ’.ø±bÕ˝À #sês¡T. Ä $<Ûä+>±

#˚]qyê]˝À myÓTੇ\T Ä~¬s&ç¶ nbÕŒsêe⁄,

u§+‘·T uÛ≤düÿs¡ sêe÷sêe⁄\T e⁄Hêïs¡T.Çø£

sêJHêe÷\T #˚dæq Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T e÷J

eT+Á‹, neT˝≤|ü⁄s¡+ XÊdüq düuÛÑT´\T |æìù|

$X¯«s¡÷|t, ø±øÏHê&É myÓTà˝Ò´ <ë«s¡+|üP&ç

#·+Á<äX‚Ks¡¬s&ç¶\T e⁄Hêïs¡T. ‘·÷s¡TŒ>√<ëe]õ˝≤¢

|ü]wü‘Y e÷J #ÛÓ’s¡àHé #Ó\T¢uÀsTTq yDT, e÷J

eT+Á‹ |æ*¢ düTu≤wt #·+Á<äuÀdt, e÷J m+.|æ

–s¡C≤\ yÓ+ø£≥kÕ«$THêj·TT& ÉT, e÷J

myÓTà Ò \T CÀ´‘·T\ HÓÁVüQ, es¡T|ü⁄\ düTu≤“sêe⁄,

ô|+& Ó+ <=s ¡u≤ãT, ∫s ¡ ¢ »– Z ¬s& ç ¶ ,

n\T¢]ø£èwüí+sêE\T Ä bÕغøÏ ã\+ #≈£Ls¡TÃ

‘·THêïs¡T. >∑‘·+˝À ø±+Á¬>dtbÕغ eT<䛑·T>± e⁄qï

õ˝≤ ¢˝À md td æ kÕe÷õø £ es ¡ Z+ H ˚& É T

yÓ’.j·TkÕ‡sYô|’ e⁄qï n_Ûe÷q+‘√ yÓ’.j·TkÕ‡sY

ø±+Á¬>dt bÕغøÏ ô|<ä›|”≥ y˚ùd neø±XÊ\T

m≈£îÿe>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT. nsTT‘˚ Á|ü»\˝À

yÓ ’mdt »>∑Hé |ü≥¢ e⁄qï ÄdüøÏ Ô Áø£eT+>±

‘·>∑T Z‘·T+<äH˚ uÛ≤eq e´ø£ Ô+ ne⁄‘√+~.

eTTU´+>± »>∑Hé‘√ ø±+Á¬>dtbÕغ ˝≤\÷∫

|ü&çq≥Tº yês¡Ô\T yÓ\Te&çq dæú‹˝À ø±|ü⁄

kÕe÷õø£esêZìøÏ #Ó+~q ø±s¡ ø£s¡Ô\T, H‘·\T

ø±+Á¬>dtbÕغ‘√bÕ≥T yÓ’mdtÄsY bÕغøÏ ≈£L&Ü

<ä÷s¡eTe⁄‘·THêïs¡T.

‘·÷s¡TŒ˝À <˚X¯+`yÓ’mdtÄsY bÕغ\ eT<Ûä H˚ b˛{°

Çø£ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ

2004 d ü+e‘ · ‡sêìø Ï eTT+< ä T es ¡≈ £ î

‘·÷s¡TŒ>√<ëe] Ä bÕغøÏ ø£+#·Tø√≥ e⁄+~.

2004 mìïø £\ ø £+fÒ 2009 mìïø £˝À ¢

‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ |ü]dæú‹ yÓTs¡T>∑e⁄‘·T+<äì

uÛ≤$+∫Hê, Ä bÕغ neø±XÊ\qT Á|üC≤sêC´+

bÕغ, ˝Àø£dü‘êÔ bÕغ\T <Óã“rXÊsTT. ‘Ó\T>∑T

<X+bÕغ À ø°\ø£yÓTÆq Hêj·T≈£î\T>± ù|s¡Tbı+~q

ã+&Üs¡T dü‘ê´q+<äsêe⁄ (ø=‘·Ôù|≥), |ü+‘·+

yÓ÷Vü≤q>±+~Û(ô|<ë›|ü⁄s¡+), ≈£îs¡kÕ\ ø£qïu≤ãT

(ø±øÏHê&É), e+>± ^‘·(|æsƒê|ü ⁄s ¡+)‘√≥

Á‹eT÷s ¡ T Ô\T (sêeT # ·+Á< ä| ü ⁄s ¡+)

|üC≤sê»´+bÕغ À #] Ä bÕغ ‘·s¡|ü⁄q $»j·T+

kÕ~Û+#ês¡T. á ø±s¡D+>± 19 nôd+;¢

kÕúHê\≈£î >±qT 4 ìjÓ÷»ø£ esêZ\πø |ü]$T‘·+

ø±yê*‡ e∫Ã+~.Á|üdüTÔ‘·+ Á|üC≤sêC´+bÕغ

ø±+Á¬>dtbÕغ À $©q+ ø±e&É+‘√ Á|üC≤sê»´+

‘·s ¡| ü ⁄q $»j·T+ kÕ~ Û+∫qyês ¡+< äs ¡÷

ø±+Á¬>dtbÕغ˝À e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ düyÓTÆø±´+Á<Ûä

ñ<ä´eT H˚|ü<Û ä´+˝À ø±+Á¬>dtbÕغ |üP]Ô>±

<Óã“‹q&É+‘√ á q\T>∑Ts¡T XÊdüq düuÛÑT´\T

2014 mìïø£ À¢ m≥TyÓ’|ü⁄ Á|üj·÷D+ #j·÷*

nH Ä˝À#·q |ü&ܶs¡T. Bìì Ädüsê#düTø=ì M]ì

‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ yÓ’|ü⁄ Äø£]¸+#ê\H˚ Ä˝À#·q

e⁄qï≥Tº ‘Ó*dæ+~. _d” esêZ˝…’q XË{Ϻã*»,

n–ï≈£î\ø£åÁ‹j·TT\˝À |üP]Ô |ü≥Tº ‘Ó#·TÃø=qï

‘Ó\T>∑T<X+bÕغ ø±|ü⁄ kÕe÷õø£ esêZìøÏ #Ó+~q

H‘·\qT ≈£L&Ü Äø£]¸+# |üø£å+˝À yÓ’mdtÄsYbÕغì

≈£L&Ü n~Û>∑$T+∫ eTs¡\ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغøÏ

õ˝≤¢ À |üPs¡«yÓ’uÛÑ+ rdüT≈£îsêe#·TqH Ä˝À#·q˝À

<X+ H‘·\T e⁄Hêïs¡T.

ø±+Á¬>dtbÕغ |ü]dæú‹ õ˝≤¢˝À eTØ

<äj·T˙j·T+>± e⁄+~. |ü‹ÔbÕ&ÉT≈£î #Ó+~q |üs¡«‘·

ø±+Á¬>dtbÕغ

eT÷&√ kÕúq+‘√ dü]

8

dü‘· Hêsêj·TDeT÷]Ô, sê»eT+Á&ç 2≈£î #Ó+~q

#·+<äq s¡yTwt, sêC≤q>∑sY≈£î #Ó+~q ô|+<äT]Ô

y Ó+ø£fÒX Ÿ, eT+&É ù|≥≈£î #Ó+~q y˚> ∑Tfi ¯ ¢

CÀπ>X¯«s¡sêe⁄, sêCÀ\T≈£î #Ó+~q sêbÕ{Ï

es¡Á|ükÕ<é, q>∑s¡+≈£î #Ó+~q bÕeTT\ sêCÒX«],

eTTeTà&çes¡+ bıHêï&É dürwt, ‘·Tì sêC≤

nXÀø˘u≤ãT\T eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY≈£îe÷sYô|’

ÄX\T ô|≥Tºø=Hêïs¡T. ã+&Üs¡T dü‘ê´q+<äsêe⁄,

|ü+‘·+ yÓ÷Vü≤q>±+~Û, ≈£îs¡kÕ\ ø£qïu≤ãT, e+>±

^‘·, ‘√≥ Á‹eT÷s¡TÔ\T\T πø+Á<äeT+Á‹ ∫s¡+J$ô|’

ÄXô|≥Tºø=Hêïs¡T. mìïø£\ düeTj·÷ìøÏ mes¡T

@ bÕغ À e⁄+{≤s¡T...mes¡T @ kÕúq+ qT+∫

b˛{° #kÕÔs¡H $wüj·÷ìï n+#·Hêyj·T&É+ ø£wüº+>±

e⁄+~. z{Ï+>¥ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ dü+Á|ü<ëj·T+>±

ø±+Á¬>dtbÕغøÏ #Ó+~q z{Ï+>¥ ì≥ºì\Teq N©b˛

‘√+~. mdtdæ esêZìøÏ dü+ã+~Û+∫ Á|ü<Ûëq+>±

Á ¬ø’dü Ôe⁄\T dü+Á|ü<ëj·T+>± ø±+Á ¬>dtbÕغøÏ

#Ó+~q~>± uÛ≤$kÕÔs¡T. nsTT‘ Á|üdüTÔ‘·+ M]˝À

70 XÊ‘·+ yÓ’mdtÄsY ø±+Á¬>dtbÕغøÏ nqT≈£L\+>±

e⁄qï≥Tº ‘Ó\Tk Ô+~. n<$<Ûä+>± ø±+Á¬>dtbÕغøÏ

nqT≈£L\+>± e⁄qï ø±|ü⁄ kÕe÷õø£es¡ Z+

Ä˝À#·q˝À¢ ≈£L&Ü e÷s¡TŒ e∫Ã+~. <ë+‘√

ø±+Á¬>dtbÕغ <ës¡TD+>± qwüºb˛j˚T Á|üe÷<ä+

e⁄+~. Ç< düeTj·T+˝À yÓ’mdtÄsY ø±+Á¬>dtbÕغøÏ

πøe\+ ø±+Á ¬>dt N*ø£ z≥¢‘√ $»j·T+

kÕ~Û+#·&É+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT. ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغøÏ

#Ó+~q z{Ï+>¥˝À ≈£L&Ü ø£˙dü+ 40 XÊ‘·+

N\Ãø£*–q|ü&ÉT e÷Á‘·yT $»j·T+ kÕ~Û+#·&É+

kÕ< Û ä ´+ ne⁄‘ · T+~. sê Áw ü º+ Á| üd ü T Ô‘ ·+

ndæús¡+>±e⁄qï |ü]dæú‘·T˝À¢ sêÁcÕºìï <ë]˝À

ô|{≤º\+fÒ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغøÏ #Ó+~q #·+Á<äu≤ãT

Hêj·T≈£î&çπø kÕ<Ûä +eTH uÛ≤eq Á|ü»˝À¢ e⁄+~.

n+‘ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T<X+bÕغøÏ dü+Á|ü<ëj·T+>±

\_Û+# _dæ z≥¢ À ≈£L&Ü ô|<ä›>± e÷s¡TŒ Ò<äT.

@‘êyê‘· b˛{° Á|ü<Ûëq+>± ‘Ó\T>∑T<X+, yÓ’mdtÄsY

bÕغ\ eT<Ûä »]–q|üŒ{Ïø° |ü]dæú‘·T\T e÷Á‘·+

‘Ó\T>∑T<X+bÕغøÏ nqT≈£L\+>± ø£q|ædüTÔHêïsTT.

9

n+‘·]ø£å s¡+>∑+˝À uÛ≤s¡‘·<X+ n_Ûeè~∆ #Ó+~q <XÊ\‘√

B≥T>± nHø£ $»j·÷\T kÕ~Ûdü÷Ô Á|ü>∑‹ |ü<∏ä+˝À |üj·Tìk Ô+~. n+>±s¡ø£

Á>∑Vü‰ìøÏ |ü+|æ+∫q eT+>∑fiŸj·÷Hé $»j·Te+‘·+>± ø±e&É+ n+<äT≈£î

ì<äs¡Ùq+. n+‘·]ø£å+ qT+∫ eT+>∑fiŸj·÷Hé $»j·Te+‘·+>± bò {À\T

|ü+|æ+#·&É+ m+‘√ Äq+<ëìï ø£*–k Ô+~. Ç|üŒ{Ïø° n+>±s¡ø£ Á>∑Vü‰ìøÏ

e÷qe s¡Væ≤‘· n+‘·]ø£å HÍø£qT nyÓT]ø± |ü+|æq|üŒ{Ïø°, Ç+<äT ì$T‘·Ô+

nyÓT]ø± y\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ks¡Tà #dæ+~. ø±ì uÛ≤s¡‘Y n+<äT≈£î

$s¡T<ä∆+>± n‹‘·≈£îÿe Ks¡TÑ√ n+fÒ πøe\+ 450 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\

e´j·T+‘√H eT+>∑fiŸj·÷Hé j·÷Á‘·qT s¡÷bı+~+∫+~.

qe+ãs¡ T 5e ‘ ˚Bq ~ Ç+&çj · TH é ùdŒw t Ø ôds Y Ã

Äs¡ZHÓ ’CÒwüHé(ÇÁk˛) πø+Á<äyÓTÆq lVü≤] ø√≥ qT+∫ ãj·T\T <˚]q

eT+>∑fiŸj·÷Hé 680 $T*j·THé øÏ À MT≥s¡T¢ Á|üj·÷D+ #dæ 2014,

ôdô|º+ãs¡T 24e ‘BHê{ÏøÏ n+>±s¡≈£îì ø£ø£å ˝ÀøÏ Á|üy•düTÔ+~. Ç|üŒ{Ïπø

uÛÑ÷$T ø£ø£å´qT <ë{Ï yÓ[¢q eT+>∑fiŸj·÷Hé bò˛{À\qT $»j·Te+‘·+>±

uÛÑ÷$TøÏ |ü+|æk Ô+~. eT+>∑fiŸj·÷Hé $»j·Te+‘·+ ø±e&É+‘√ ãVüQfi¯

Á|üjÓ÷»q+ >∑\ <X, $<o n+‘·]ø£å ñ|üÁ>∑Vü‰\qT $»j·Te+ ‘·+>±

Á|üjÓ÷–+∫ XÊÁdüÔ, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\˝À uÛ≤s¡‘Y eTs√kÕ] ‘·q dü‘êÔ

#ê{Ï+~. eTìwæ, düe÷»+ m<äTs=ÿ+ ≥Tqï nHø£ düeTdü \≈£î |ü]cÕÿs¡+

ø£qT>=H+<äT≈£î Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ $C≤„Hêìï $ìjÓ÷–+#·&É+˝À eTq+

me]ø£+fÒ ‘·≈£îÿe>± e⁄+&Ésê<äì, uÛ≤s¡‘· n+‘·]ø£å ø±s¡ Áø£eT+ Ä<äT´&ÉT

&Üø£ºsY $Áø£yéT kÕsêuÛ≤jYT nqï e÷≥\T H&ÉT nø£åsê\ s¡TEe⁄j·÷´sTT.

1960e <äX¯ø£+˝À n+‘·]ø£å |ü]XÀ<Ûäq yÓTT<ä˝…’q Hê{Ï qT+∫ ø=ìï

yÓ’|òü ≤´\T m<äT¬s’q|üŒ{Ïø° á ø£èwæ À uÛ≤s¡‘Y eTT+<ä&ÉT>∑T ydü÷Ô $Cj·÷\T

kÕ~Ûdü÷ÔH e⁄+~.

á ~X¯>± á dü+e‘·‡s¡+ ¬s+&ÉT|üsê´ j·÷\T es¡Tdü>±

$»j·÷\qT uÛ≤s¡‘Y n+‘·]ø£å |ü]XÀ<ÛäHê dü+düú kÕ~Û+∫+~. ‘êC≤>±

n+>±s¡ø£ Á>∑Vü‰ìøÏ |ü+|æq HÍø£ yT 21e ‘Bq õ XÊ{Ÿ 8 Á|üjÓ÷>∑+

$»j·T e+‘·yÓTÆ ÇÁk˛≈£î ø=‘·Ô ñ‘ê‡Vü‰ìï Ç∫Ã+~. n‘ê´<ÛäTìø£ düe÷#ês¡

ñ|üÁ>∑Vü‰+ õ XÊ{Ÿ`8 <äøÏåD nyÓT]ø± áXÊq´ ø√kÕÔr s¡+˝À e⁄qï

Áô|ò+∫ >∑Tj·÷Hê˝Àì øös¡T qT+∫ j·T÷]|æ j·THé @]j·T Ÿ ùdŒdt yêVü≤ø£

y√´eTHÍø£ kÕj·T+‘√ s√<ädæ ÀøÏ Á|üy•+∫+~. ÇÁk˛ ì]à+∫q 20e

dü«<˚o ñ|üÁ>∑Vü≤+ Ç~. ø£eT÷´ìπøwüqT¢, Áu≤&é ø±dæº+>¥ nedüsê\qT

eT]+‘·>± rs¡Ã&ÜìøÏ M\T>± n+‘·]ø£å+˝À Á{≤Hé‡bÕ+&És¡¢ XøÏÔ Bìe\¢

n~Ûø£+ ne ⁄‘·T+~. 3100 øÏ À\ ãs¡Te⁄>∑\ á ñ|üÁ>∑Vü≤+˝À 24

Á{≤Hé‡bÕ+&És¡T¢ e⁄HêïsTT. πs&çjÓ÷ Á|ò”¬ø«˙‡\≈£î nedüs¡yÓTÆq dæ>∑ï˝Ÿ‡qT

|ü+|ü⁄ ‘êsTT. á πs&çjÓ÷ Á|ò”¬ø«˙‡ \qT ≈£L´u≤+&é>± ñ|üjÓ÷–düTÔHêï+.

õ XÊ{Ÿ 8˝À e⁄qï Á{≤Hé‡bòÕ+&És¡T¢ &ç{ÏôV≤#Y f…*$»Hé Á|ükÕsê\‘√bÕ≥T

$`XÊ{Ÿ (∫qï ∫qï n|üs¡ÃsY f…]ï$Tq Ÿ‡) $ XÊ{Ÿ ñ|ü Á>∑Vü≤ &çwt\≈£î

≈£L&Ü ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. uÛ≤s¡‘· n+‘·]ø£å+˝À Á|üyXô|{Ϻq ø£eT÷´ìπøwüq¢

ñ|üÁ>∑Vü‰\˝À >∑\ <ë<ë|ü⁄ 175 Á{≤Hé‡bòÕ+&És¡T¢ $$<Ûä Á|”¬ø«˙‡ u≤+&é‡

dæ>∑ï Ÿ‡ n+<ä#düTÔHêïsTT. õ XÊ{Ÿ 8 $»j·Te+‘·+ ø±e &É+‘√ Á{≤Hé‡

bÕ+&És¡¢ dü+K´ ô|s¡T>∑T‘·T+~. 2010 E …’ À ÇHéXÊ{Ÿ 4_ n+‘·sêj·T+

ø£*– n+<äT˝Àì dü>∑+ Á{≤Hé‡bÕ+&És¡T¢ |üì#j·T&É+ Ò<äT. n˝≤π> >∑‘·

dü+e‘·‡s¡+ ÇÁk˛ Á|üjÓ÷–+∫q õ XÊ{Ÿ 4, õ XÊ{Ÿ 5|æ ñ|üÁ>∑Vü‰\T

$|òü\eTj·÷´sTT. õmdt m˝Ÿ$ ñ|üÁ>∑Vü≤yêVü≤ø£HÍø£ $|òü\+ ø±e&Éy˚T

Ç+<äT≈£î ø±s¡D+. 12 @fi¢ ÁøÏ‘·+ Á|üjÓ÷–+∫q ÇHéXÊ{Ÿ 2Ç ñ|üÁ>∑Vü≤+

J$‘· ø±\+ ≈£L&Ü ‘·«s¡ À eTT–j·TqT+~. áH|ü<Ûä +˝À õ XÊ{Ÿ 8

$»j·T+ m+‘√ ÁbÕeTTK´‘·qT dü+‘·]+ #·Tø=+~. ÇÁk˛ ì]à+ ∫q ñ

|üÁ>∑Vü≤\˝À Ç~ n‘·´+‘· X¯øÏÔe+‘· yÓTÆ+~, ãs¡TyÓ’+~. øös¡T qT+∫

Á|üjÓ÷–+∫q uÛ≤s¡‘Y ñ|üÁ>∑Vü≤\˝À Ç~ 14e ~.

õ XÊ{Ÿ`8 <ë«sê nyÓT]ø±, s¡cÕ´ õ|æmdt\≈£î ≈£L&Ü ñ

|üjÓ÷>∑+ »s¡T>∑T‘√+~. õ|æmdt n+fÒ >√¢ã Ÿ b˛õwæì+>¥ dædüº+. õ|æmdt

ñ|üÁ>∑Vü≤\T n+‘·]ø£å+˝À ‹s¡T>∑T‘·÷ eTq+ ñ|üjÓ÷–+# ôd Ÿbò Hé <ë«sê

eTq+ mø£ÿ&É e⁄qï~ ‘Ó\TdüT≈£îH+<äT≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. ôd Ÿbò Hé À

n+‘·]ø£ås¡+>∑+˝À n_Ûeè~∆ #Ó+~q <˚XÊ\≈£î B≥T>± uÛ≤s¡‘Y ` {Ï. düeT‘·.

n+>±s¡ Á>∑Vü≤+yÓ’|ü⁄ <ä÷düT≈£î

¬øfió‘·Tqï eT+>∑fiŸj·÷Hé

10

eTq+ e⁄+& ÁbÕ+‘·+ bò {À\T ø£ì|æ+#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq dæ>∑ï Ÿ‡qT

õ|æmdt\T n+~kÕÔsTT. á õ|æmdt\ dæ>∑ï Ÿ‡\T ø£∫Ñ·+>±, eT]+‘·

yÓTs¡T>±Z n+<ä&ÜìøÏ M …’q ù|˝À&éqT (kÕ+πø‹ø£ |ü]ø±\T) õ XÊ{Ÿ 8

n+‘·]ø£å+˝ÀøÏ yÓ÷düT≈£îyÓ[¢+~. õ|æmdt dæ>∑ï Ÿ‡e\¢ eTs√ ñ|üjÓ÷>∑+

≈£L&Üe⁄+~. ‘·≈£îÿe <ä÷s¡+ Á|üj·÷DÏ+# $e÷Hê\T >±*˝ÀøÏ m>∑s¡&ÜìøÏ,

øÏ+<ä≈£î ~>∑{≤ìøÏ ≈£L&Ü á dæ>∑ï˝Ÿ‡ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. e+<ä˝≤~

eT+~ Á|üj·÷DÏ+# $e÷Hê\≈£î dæ>∑ï Ÿ‡ ø£∫Ñ·+>± n+<ä{≤ìøÏ õ XÊ{Ÿ 8

ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. n˝≤π> bÂs¡$e÷ qj·÷q dæ>∑ï˝Ÿ‡ nedüsê\qT

rs¡Ã&ÜìøÏ ñ|üÁ>∑Vü≤ Ä<Ûë]‘· Ä>∑T´yÓT+fÒwüHé(n~Ûø£+ #j·T&É+) e´edüú

ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. uÛÑ÷ dæús¡ø£ø£å ˝À e⁄+≥÷ |üì #ùd á ñ|üÁ>∑Vü≤\T

õ|æmdt dæ>∑ï Ÿ‡≈£î n<äq+>± düVü‰j·Tø±]>± e⁄+{≤sTT. Á|üdüTÔ‘·+ uÛ≤s¡‘·<X+

≈£L&Ü õ|æmdt düVü‰j·Tø£ õjÓ÷ Ä>∑T´yÓT+f…&é H˚$π> wüHé(uÛÑ÷$Tô|’q

dæ>∑ï Ÿ‡qT ô|+∫ e÷s¡Zìπs›X+ #düTÔ+~)e´edüúqT @sêŒ≥T #j·TqTqï~.

Bìï ÇÁk˛, uÛ≤s¡‘· msTTsYb˛s¡Tº n<∏ë]{° ø£\dæ @sêŒ≥T #düTÔHêïsTT. õ

XÊ{Ÿ 8˝À >∑\ ù|˝À&éqT dæ«#YÄHé #dæq ‘·sê«‘· uÛÑ÷$Tô|’ >∑\ õjÓ÷

n>∑T´yÓT+f…&é H˚$π>wüHé e´edüú |üì#˚düTÔ+~.

<X+˝À n+‘·]ø£å |ü]XÀ<ÛäHê ø±s¡ Áø£eT+ ø√dü+ eTT+<äT>±

n+‘·]ø£å |ü]XÀ<ÛäHê C≤rj·T ø£$T{°ì @sêŒ≥T #˚kÕs¡T. nq+‘·s¡+

1960\˝À ‘·T+u≤ ÇøÏ«{À]j·T˝Ÿ sê¬ø{Ÿ ˝≤+#Y ùdºwüHé HÓ\ø=˝≤Œs¡T.

1969˝À ÇÁk˛qT kÕú|æ+#ês¡T. 1972˝À uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ n+‘·]ø£åXÊKqT,

n+‘·]ø£å ø£$TwüHéqT @sêŒ≥T #j·T&É+‘√ n+‘·s¡øÏå |ü]XÀ<ÛäHê ø±s¡ Áø£e÷\T

eT]+‘· y>∑+ n+<äT≈£îHêïsTT. uÛ≤s¡‘·<X s√<ädæ nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>±

n+‘·]ø£å e´edüú\qT @sêŒ≥T #dæ dü«j·T+ düeTè~∆ì kÕ~Û+#·&ÜìøÏ #ê˝≤

ø±\+ |ü{Ϻ+~. eTTK´+>± ¬s+&ÉT n+‘·]ø£å e´edüú\qT @sêŒ≥T #XÊs¡T.

n$ Ç+&çj·THé Hwüq Ÿ XÊ{Ï …’{Ÿ (ÇHéXÊ{Ÿ), Ç+&çj·THé ]yÓ÷{Ÿ ôdì‡+>¥

XÊ{Ï …’{Ÿ(◊ÄsYmdt) á ¬s+&ÉT s¡ø±\ ñ|üÁ>∑Vü≤\qT Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ

¬s+&ÉT s¡ø±\ yêVü≤ø£ HÍø£\qT ‘·j·÷s¡T #XÊs¡T. n$ b˛˝≤sY XÊ{Ï …’{Ÿ

˝≤+#Y yÓVæ≤ø£ Ÿ(dü÷sê´qTe]Ô‘· ñ|üÁ>∑Vü≤yêVü≤HÍø£ |æmdtm Ÿ$), õjÓ÷

dæ+Áø£qdt XÊ{Ï˝…’{Ÿ ˝≤+#YyÓVæ≤ø£˝Ÿ(uÛÑ÷ nqTe]Ô‘· ñ|üÁ>∑Vü≤yêVü≤ø£

HÍø£ õmdtm Ÿ$) M{ÏH sê¬ø≥¢ì ≈£L&Ü n+{≤s¡T.

ÇHéXÊ{Ÿ ñ|üÁ>∑Vü‰\T:

Ädæj·÷ |üdæ|òæø ÁbÕ+‘·+˝À ÇHéXÊ{Ÿ ø£eT÷´ìπøwüq¢ ñ|üÁ>∑Vü≤

e´edüú n‹ ô|<ä›~. Ç{°e\ Á|üjÓ÷–+∫q õ XÊ{Ÿ 8‘√ düVü‰ yÓTT‘·Ô+ 10

n+‘·]ø£å ø£eT÷´ìπøq¢ ñ|üÁ>∑Vü‰\T |üì#düTÔHêïsTT. mdt u≤+&é, dæ u≤+&é,

≈£L´ u≤+&é\ Á|æ¬ø«˙‡\≈£î dæ>∑ï Ÿ‡ <ë<ë|ü⁄ 175 Á{≤Hé‡bÕ+&És¡¢ <ë«sê

n+<äT‘·THêïsTT. yê‘êes¡D |ü]XÀ<Ûäq≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü& kÕ<ÛäHê\T ôd’‘·+

n+‘·]ø£å ñ|üÁ>∑Vü‰\˝À e⁄HêïsTT. f…*$CŸ, f…*ø£eT÷´ìπøwüqT¢, $ XÊ{Ÿ\T,

Á|üø£è‹ yÓ ’|üØ‘ê´\≈£î dü+ã+~Û+∫q ùde\qT á ñ|üÁ>∑Vü‰\T

n+~düTÔHêïsTT. uÛ≤s¡‘·<X+˝À f…*$»Hé Á|ükÕsê\ $düÔs¡D≈£î ÇHéXÊ{Ÿ

ñ|üÁ>∑Vü‰\T m≈£îÿe>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ܶsTT. <X Á|ü»\+>± Ç+&É¢ À ≈£Ls√Ãì

f…*$»Hé Á|ükÕsê\qT MøÏå+#·&ÜìøÏ á ñ|üÁ>∑Vü‰ Ò ø±s¡D+. Á|üdüTÔ‘·+

<ë<ë|ü⁄ 40øÏ ô|’>± <ä÷s¡<äs¡ÙHé #Ûêq Ÿ‡, 100ô|’>± Áô|’y≥T f…*$»Hé

#Ûêq˝Ÿ‡ ÇHéXÊ{Ÿ ñ|üÁ>∑Vü‰\ ùde\qT $ìjÓ÷–+#·Tø=+≥THêïsTT.

<ä÷s¡<äs¡ÙHé≈£î #Ó+~q <ë<ë|ü⁄ 1500 Á{≤Hé‡MT≥s¡¢qT ÇHéXÊ{Ÿ ñ|üÁ>∑Vü‰ìøÏ

nqTdü+<Ûëì+#ês¡T. n˝≤π> ÇHéXÊ{Ÿ <ë«sê 200ô|’>± Äø±XyêDÏ πø+Á<ë\T

dæ>∑ï Ÿ‡ bı+~ |üì#düTÔHêïsTT. $$<Ûä ôd’E\T, XøÏÔ>∑\ Äs¡Te+<ä\≈£îô|’>±

f…*ø£eT÷´ìπøwüHé‡ f…]àq Ÿ‡ ÇHéXÊ{Ÿ <ë«sê |üì#düTÔHêïsTT. M{Ï <ë«sê

500 e÷sêZ\˝À ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄\ qT+∫ e÷{≤¢&ÉTø=H |ü~y\≈£î ô|’>± düs¡÷ÿ´≥T¢

|üì#düTÔHêïsTT. Ç+ø± ÇHéXÊ{Ÿ<ë«sê 50 y\≈£î ô|’>± n‹∫qï n|üs¡ÃsY

f…]àq Ÿ‡($XÊ{Ÿ\T) |üì#düTÔHêïsTT.

kÕe÷õø£ Á|üjÓ÷»Hê\T:ÇHéXÊ{Ÿ ñ|ü Á> ∑V ü ‰\T d üe÷C≤ìøÏ mH√ï $<Ûë\T>±

ùde\+~düTÔHêïsTT. $<ë´s¡+>∑+˝À Ç~ m+‘·>±H√ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘√+~.

ÇHéXÊ{Ÿ e´edüú À ªªm&ÉT´XÊ{Ÿµµ ñ|üÁ>∑Vü‰+ |üP]Ô>± $<ë´s¡+>±ìπø n+øÏ‘·yÓTÆ

|üì#k Ô+~. Ç+<äT˝À>∑\ nsTT<äT ≈£L´ u≤+&é Á{≤Hé‡bÕ+&És¡T¢, ñ‘·Ôs¡,

áXÊq´, ‘·÷s¡TŒ, <äøÏåD, |ü•ÃeT ÁbÕ+‘ê\≈£î, ˇø£ ≈£L´ u≤+&é <X+˝Àì

Ç‘·s¡ Á|ü<Ûëq ÁbÕ+‘ê\≈£î, Äs¡T dæ u≤+&é Á{≤Hé‡bÕ+&És¡T¢ yÓTT‘·Ô+ <X+

n+‘·{ÏøÏ $<ë´ ùde\qT n+~düTÔHêïsTT. dæ u≤+&éqT Á|ü‘´øÏ+∫ ‘·s¡>∑‹

>∑<äT\˝À $<ë´s¡T∆\‘√ dü+uÛ≤wæ+#·&ÜìøÏ M …’q <äèX´, ÁXeD e÷<Ûä eT

ùde\ø√dü+ s¡÷bı+~+#ês¡T. m&ÉT´XÊ{Ÿ ñ|üÁ>∑Vü‰ìï bÕsƒ¡XÊ\\T, ø± ÒJ\T,

$X¯«$<ë´\j·÷\˝À nedüsê\T rs¡Ã&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T. n˝≤π>

f…*yÓT&çdæHé nedüsê\qT ≈£L&Ü Ç~ rs¡TÑ·T+~. á f…*yÓT&çdæHé À

ø£eT÷´ìπøwüHé f…ø±ï\J, düe÷#ês¡ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q+, yÓT&çø£ Ÿ Ç+»˙]+>¥,

yÓT&çø£ Ÿ ôd’Hé‡ Ç$T&ç e⁄HêïsTT. Á|üdüTÔ‘·+ <Xyê´|üÔ+>± ø=ìï e+<ä\

ÄdüŒÁ‘·T\˝À f…*yÓT&çdæHé $<Ûëq+ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+~. e÷s¡TeT÷\

ÁbÕ+‘ê\ ÄdüŒÁ‘·T\T Á|ü‘˚´øÏ+∫ »eT÷à`ø±oàsY, áXÊq´ sêÁcÕº\T,

n+&Ée÷Hé ìø√u≤sY Be⁄\˝Àôd’‘·+ s√>∑T\T f…*yÓT&çdæHé ùde\T

bı+<äT‘·THêïs¡T. n˝≤π> yê‘êes¡D+˝À e÷s¡TŒ\T, ‘·TbÕHé ôV≤#·Ã]ø£\T

#˚j·T&ÜìøÏ ôd’‘·+ ÇHéXÊ{Ÿ e´edüú m+‘·>±H√ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘√+~.

Á|ü‘˚´øÏ+∫ Äj·÷ sêÁcÕº\ rs¡ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\≈£î á ôV≤#·Ã]ø£\T

m+‘√Á|üjÓ÷»qø£s¡+>± e⁄HêïsTT. yê‘êes¡D ôV≤#·Ã]ø£\≈£î dü+ã+~Û+∫q

<ë<ë|ü⁄ 100 πø+Á<ë\T $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\˝À |üì#˚dü÷Ô ùdø£]+∫q

düe÷#êsêìï eTs√ 350 πø+Á<ë\≈£î ô|’>± n+<ä#düTÔHêïsTT.

eT+>∑fij·÷Hé |ü+|æ+∫q ‘=* ∫Á‘·+

11

¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê\T ¬s+&ÉT ø£fió¢. ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê˝À¢ bÕغ ø°\ø£+>±

e⁄+#·&É+ <ë«sê ¬s+&ÉT ø£fió¢ ø±bÕ&ÉTø=qï düeTs¡∆H‘· #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT>±

sê»ø°j·T |ü]o\≈£î\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. ìC≤ìøÏ düyÓTÆø£ eTì Ò<ë $uÛÑ»q

nì @<√ˇø£ ìs¡íj·T+ rdüTø=ì e⁄+fÒ u≤>∑T+&<äì uÛ≤eq ø=+‘·eT+~˝À

e⁄+~. á s√E ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê˝À¢ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغì Á|ü<Ûëq bÕغ>±

ì\|ü&Üìï #·÷düTÔ+fÒ ¬s+&ÉT ø£fió¢ dæ<ë∆+‘·+ dü¬s’q<qì|æk Ô+~.

‘Ó\+>±D @sêŒ≥T $wüj·T+˝À nœ\|üø£å düe÷yX+˝À Ç∫Ãq

ÒK≈£î ø£≥Tºã&ç e⁄HêïeTì #Ó|æŒHê...‘Ó\+>±D @sêŒ≥T e\¢ d”e÷+Á<ÛäT\≈£î

nHê´j·T+ »s¡T>∑T‘√+~, düeT Hê´j·T+ ø±yê\ì Á|üø£{Ï+∫Hê...$uÛÑ»q≈£î

dü+ã+~Û+∫q ìs¡íj·Ty˚T<Ó’Hê düπs ‘Ó\+>±D, d”e÷+Á<ÛäÁbÕ+‘ê\˝Àì

H‘·\≈£î, ø±s¡ ø£s¡Ô\≈£î Äj·Tq e÷≥ •s√<ës¡ +. @ ìs¡íj·T+ m|ü&ÉT

rdüTø√yê˝À e÷ Hêj·T≈£îìøÏ ‘Ó\TdüT. ‘Ó\+>±D≈£î nqT≈£L\+>± ìs¡íj·T+

rdüT≈£î Ò<äH ø±s¡D+>± bÕغ M&çq H‘·\T ø=+‘·eT+~ H&ÉT |üXÊÑê|ü+‘√

e⁄Hêïs¡T. <˚y˚+Á<ä>ö&é

e+{Ï Hêj·T≈ £ î\T

‘·|üqT düe]+#·Tø=ì

eTs¡\ bÕغ˝À Á|üy˚•+

#ês¡T. kÕe÷q´ ø±s¡´

ø £s ¡ Ô\T, n_Ûe÷qT\

<äèwæº À Äj·Tq düeTs¡∆‘·

ø £*–q sêj·Tø °j · T

Hêj·T≈£î&˚ø±<äT, ñ‘·ÔeT

Á|ü‹uÛÑ ø£*–q |ü]bÕ\Hê

y‘·Ô ≈£L&Ü. ¬s+&ÉT ÁbÕ+

‘ê˝À ¢ ñ< ä ´eT+ ñ

<Û ä è‘ ·+>± ø=qkÕ> ∑ T

‘ · Tqï| ü Œ{ Ïø ° ¬s+& É T

ÁbÕ+‘ê˝À¢q÷ bÕغì

düeT+>± ñìøÏì #ê{ÏdüTÔ

Hêïs¡T. Ç~ #·+Á<äu≤ãT

Hêj·TT&ÉT≈£î e÷Á‘·y˚T

kÕ<Ûä yÓTÆq $wüj·T+.

düyÓTÆø£ sêÁwüº+˝À mìïø£\T »]–Hê, $&ç$&ç>± mìïø£\T »]–q

‘Ó\T >∑T<X+ bÕغ< n~Ûø±s¡ eTH Ä‘·à$XÊ«kÕìï bÕغ ÁX‚DT˝À¢ ø£*–+

#ês¡T. düyÓTÆø£ +>± mìïø£\T »]–‘ n~Ûø±s¡+ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ<qì düπs«\T

#ÓãT‘·THêïsTT. sêÁwüº $uÛÑ»q »]–Hê ø√kÕÔ ÁbÕ+Á‘·+˝À ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ<

n~Ûø±s¡eTì, ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝À ø=+‘· yÓqTø£u≤≥T e⁄qï|üŒ{Ïø°

ø±+Á¬>dtbÕغì, {ÏÄsYmdt bÕغ\qT &Ûûø=≥ºø£*–q dü‘êÔ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغπø

e⁄+<äì düπs«\T #ÓãT‘·THêïsTT. m+<äTø£+fÒ #·+Á<äu≤ãT ÒK Çe«&É+

e\¢H sêÁwüº $uÛÑ»q≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºeTì ø±+Á¬>dt n~ÛcÕºHêìøÏ #Ó+~q

~–«»jYT dæ+>¥, πø+Á<äeT+Á‹ wæ+&\T nHø£ dü+<äsꓤ\˝À Á|üø£{Ï+#ês¡T.

BìøÏ ‘√&ÉT #·+Á<äu≤ãT ≈£L&Ü Á|ü‘´ø£ ‘Ó\+>±D≈£î ø£≥Tºã&ç e⁄Hêïqì,

düeTHê´j·T+ »s¡>±\ì e÷Á‘·y˚T ø√s¡T‘·THêïqì Á|üø£{Ï+#·&É+

‘Ó\T>∑T<X+bÕغøÏ kÕqT≈£L\yÓTÆq n+X+>± e⁄+~. á dæú‹˝À {ÏÄsYmdt

e+{Ï ‘Ó\+>±D bÕغ\˝À düK´‘· ≈£î<äs¡ø£ $&ç$&ç>± b˛{°\T |ü&ç‘ z≥T¢

N*, Ä ÁbÕ+‘·+˝À ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ $»j·T+ kÕ~Û+∫Hê ÄXÃs¡ +

˝Ò<äì es¡+>∑˝Ÿ ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q ˇø£ d”ìj·TsY bÕÁ‹πøj·TT&ÉT

n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝À _C…|æ

ø=~›>=|üŒ ã\+>± e⁄+~, á dæú‹˝À e#à mìïø£ À¢ ‘Ó\T>∑T<X+, _C…|æ\

eT<Ûä bı‘·TÔ ≈£î~πs neø±X+ e⁄qï+<äTq ‘Ó\+>±D˝À ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ

Hêj·T≈£î\T ≈£L&Ü &Ûû n+fÒ &Ûû n+{≤s¡ì Äj·Tq $e]düTÔHêïs¡T.

@sêŒ≥T ñ<ä eT+ dü+>∑‹ m˝≤e⁄qï|üŒ{Ïø° ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ

n+fÒ ø√kÕÔÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q bÕغ n+≥÷ ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘· Hêj·T≈£î\T

|ü< |ü< yê´U≤´ì+#·&É+e\¢ ø±ì, bÕغ À ù|s¡T˝ÀH ‘Ó\T>∑T nH |ü<ä+

ª¬s+&ÉT ø£fi¯ó¢µ ø±bÕ&ÉTø=qï düeTs¡∆H˚‘·

12

e⁄+&É≥+ e\¢ ø±ì d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·+ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغøÏ kÕqT≈£L\yÓTÆq

n+X+>± #Ó|üŒe#·TÃ. BìøÏ ‘√&ÉT Ä bÕغøÏ #Ó+~q d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·

H‘·\+<äs¡÷ düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä eT+˝À bÕ˝§Zq&É+ e\¢ kÕe÷q´ Á|ü»\T

‘Ó\T>∑T<X+bÕغì @sêŒ≥Tyê<ä bÕغ>± #·÷&É≥+ Ò<äT.

düeTs¡∆‘·ô|’ qeTàø£+:

n+‘˚ø±≈£î+&Ü #·+Á<äu≤ãT düeTs¡∆‘·ô|’ Á|ü»\≈£î nbÕs¡yÓTÆq

qeTàø£+ e⁄+~. sêÁwüº $uÛÑ»q »]–Hê, »s¡>∑ø£b˛sTTHê ndüÔe´düÔ+>±

e⁄qï bÕ\Hê e´edüúqT <ë]˝À ô|{≤º\+fÒ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&˚

eTTK´eT+Á‹>± ‘·–q yê&ÉH˚ uÛ≤eq Á|ü»\˝À düŒwüº+>± ø£ì|æk˛Ô+~.

$düÔè‘·+>± ô|]–q n$˙‹, n<äT|ü⁄˝Òì <Ûäs¡\‘√ $dæ–b˛sTTq n≥T

‘Ó\+>±D Á|ü»\T, Ç≥T d”e÷+Á<Ûä Á|ü»\T düeTs¡T∆&Ó’q Hêj·T≈£îìø√dü+

m<äTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T. ø£yfi $uÛÑ»q »]–‘ d”e÷+Á<ÛäÁbÕ+‘êìï n‹‘·≈£îÿe

düeTj·T+˝À n_Ûeè~∆ #˚j·T>∑\ kÕe÷s¡∆ +, eTT+<äT#·÷|ü⁄ #·+Á<äu≤ãT

Hêj·TT&çπø e⁄+<äì n‘· ~Û Á|ü»\T $X«dædüTÔHêïs¡T. ø=‘·ÔsêÁwüº+ @s¡Œ&ç‘

\ø£å\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T˝˝À n_Ûeè~∆ |üqT\T »s¡T>∑T‘êsTT. \ø£å\ ø√≥T¢

dü~«ìjÓ÷>∑+ ø±yê\Hêï, ìπs›•‘· düeTj·T+˝À |üqT\T |üP]Ô #j·T>∑\

düeTs¡∆‘· #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&çπø e⁄+<äH uÛ≤eq e´ø£Ô+ ne⁄‘·T+~. sêÁwüº

$uÛÑ»q »]– #·+Á<äu≤ãT eTTK´eT+Á‹ nsTT‘ n‹‘·≈£îÿe ø±\+˝ÀH

d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·+˝À ≈£L&Ü ◊{Ï s¡+>±ìï n_Ûeè~∆ #dæ, j·TTe‘·≈£î ñ

bÕ~Û #·÷|ækÕÔ&ÉH qeTàø£+ ≈£L&Ü á ÁbÕ+‘· j·TTe‘· À ø£ì|æk Ô+~.

◊{Ï s¡+>∑+˝À Á|ü|ü+#·+˝ÀH H&ÉT ôV’≤<äsêu≤<é eTTK´ÁbÕ+‘·+>± >∑T]Ô+|ü⁄

bı+<ä&ÜìøÏ #·+Á<äu≤ãT ø±s¡DeTH˚ $wüj·÷ìï yês¡T >∑Ts ¡T Ô

#˚düTø=+≥THêïs¡T.

n~Ûø±s¡+˝À e⁄+&É>± 2020 n+≥÷ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸqT n_Ûeè~∆yÓ’|ü⁄

q&ç|æ+#·≥y˚T ø±≈£î+&Ü düŒwüºyÓTÆq Á|üD≤[ø£‘√ H˚{Ï $|ü‘·ÿs¡ |ü]dæú‘·T˝À¢

bÕغì düJe+>± ì\ô|{Ϻq |òüTq‘· <äøÏÿ+#·Tø=Hêïs¡T. ø=+‘·eT+~ sê»ø°j·T

Hêj·T≈£î\≈£î á |ü<ë\T q#·Ãø£b˛e#·Tà ø±ì Ç~ nø£ås¡ dü‘·´eTì

‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ n_Ûe÷qT\ n_ÛÁbÕj·T+. m+<äTø£+fÒ #·+Á<äu≤ãT

Á|ü‹uÛÑqT ø±+Á¬>dtbÕغ eTTK´H‘· sêVüQ Ÿ >±+~Û dü«j·T+>± n+^ø£]+#ês¡T.

_C…|æ H‘· qπs+Á<äyÓ÷&ç, ;Vü‰sY eTTK´eT+Á‹ ìrwt≈£îe÷sY e+{Ï yês¡T

eTTK´eT+Á‹>± Äj·Tq Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸqT ◊{Ï s¡+>∑+‘√bÕ≥T nHø£ s¡+>±\˝À

n_Ûeè~∆ |ü<Ûä+˝À q&ç|æ+∫q Äj·Tq bÕ\Hê $<ÛëHêìï Á|üX+dæ+#ês¡T.

nHø£ eT+~ nqTdü]düTÔHêïs¡T.

2004 dü+e‘·‡sêìøÏ eTT+<äT sêÁwüº+˝À rÁe <äT]“¤ø£å |ü]dæú‘·T\T

HÓ\ø=ì e⁄+&É≥+, ø£cÕº\˝À e⁄qï ¬s’‘ê+>∑+ |ü≥¢ ‘·–q ÁX<ä∆ eVæ≤+#· Ò<äH

yê<äq\‘√ n~Ûø±sêìï ø√˝ÀŒe\dæ e∫Ã+~. n~Ûø±s¡T\ yÓ÷E˝À

øÏ+~kÕúsTT ø±s¡´ø£s¡Ô\qT |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äH˚ yê<äq\T ≈£L&Ü eTT+<äT≈£î

e#êÃsTT. <ë+‘√ bÕ<äj·÷Á‘· düeTj·T+˝À Á|ü»\‘√ eTy˚Tø£yÓTÆ yê]

düeTdü \qT Äø£*+|ü⁄ #düTø√e&ÉyT ø±≈£î+&Ü n~Ûø±s¡+˝À e⁄+&É>± »]–q

bıs¡bÕ≥¢≈£î ø£åe÷|üD\T ø√sês¡T. e´ekÕj·÷ìøÏ |üP]ÔkÕúsTT ÁbÕ<Ûëq´‘·

ÇkÕÔqì, Á|ü‹ø±s¡ ø£s¡Ô n_ÛÁbÕj·÷ìï >ös¡$kÕÔq+≥÷ |ü<|ü< Á|üø£{Ï+#ês¡T.

ìC≤ìøÏ <äT]“¤ø£å |ü]dæú‘·T\qT m+‘√ düeTs¡∆+>± m<äTs=ÿHêïs¡T. $<äT´‘Y

ñ‘·Œ‹Ô ‘·–q+‘· Òø£b˛sTTHê Ç‘·s¡ sêÁcÕº\ qT+∫ ø=qT>√\T#dæ ø=‘·\T

Ò≈£î+&Ü $<äT´‘YqT n+~+#·ø£*>±&ÉT. ø±+Á¬>dtbÕغ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq

‘·sê«‘· »\j·T»„+ n<äT“ ¤‘· Á|ü#ês¡+ »]–q|üŒ{Ïø° yêdü Ôe+˝À

‘Ó\T>∑T<X+bÕغ n~Ûø±s¡+˝À e⁄+&É>± Á|ü‹bÕ~+∫q {ÏbÕs¡T<ä\ |ü<Ûäø±˝

<ë«sêH˚ ¬s’‘·T\T Á|üjÓ÷»q+ bı+<äT‘·THêïs¡T. b˛\es¡+ ÁbÕC…ø˘º≈£î

dü+ã+~Û+∫ y\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ n&Ü«Hé‡\‘√ ø±\Te\T ‘·e«&É+ $TqVü‰

ø=‘·Ô˙{Ï |ü<Ûäø±\ <ë«sê n<äq+>± |ü≥TºeTì |ü~ mø£sê\T ≈£L&Ü

kÕ>∑Tø±e&É+ Ò<äH~ n+<ä]ø° ‘Ó\TdüTqì ‘Ó\T>∑T<X+ H‘·\ n+≥THêïs¡T.

_d”\≈£î 100 d”≥T¢:

‘Ó\T>∑T<X+bÕغ n+fÒH _d”\bÕغ nH Á|ü#ês¡+ e⁄+~. mHé{Ï

sêe÷sêe⁄ ‘Ó\T>∑T<X+bÕغì kÕú|æ+#·&É+‘√bÕ≥T _d” esêZ\≈£î #Ó+~q

nH˚ø£ eT+~ì Hêj·T≈£î\T>± r]Ã~<ë›s¡T. <˚y˚+Á<ä >ö&é, j·TqeT\

sêeTø£èwüßí&ÉT, ¬ø.Ç. ø£èwüíeT÷]Ô e+{Ï m+‘√eT+~ sêÁwüº kÕúsTTH‘·\T>±H

ø±≈£î+&Ü nedüs¡yÓTÆ‘ eTTK´eT+Á‹ |ü<ä$ ìs¡«Væ≤+#·ø£*π> kÕúsTTøÏ n_Ûeè~∆

#Ó+<ës¡T. #·+Á<äu≤ãT ôd’‘·+ mHé.{Ï. sêe÷sêe⁄ u≤≥˝ÀH |üj·Tìdü÷Ô

_d”\ n_Ûe÷q+ #·÷s¡>=+≥THêïs¡T. e#˚à mìïø£ À¢ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ

‘·s¡|ü⁄q _d”\≈£î 100 kÕúHê\T πø{≤sTTdüTÔqï≥Tº Á|üø£{Ï+#ês¡T. nìï _d”

esêZ\≈£î düeTT∫‘·+>± >∑T]Ô+ #·&É+ Cs¡T>∑T‘·T+<äì #ÓbÕŒs¡T. n+‘ø±≈£î+&Ü

‘Ó\T>∑T<X+bÕغ n~Ûø± s¡+˝À _d” esêZ\ n_Ûeè~∆ Á|ü‘´ø£+>± ã&Ó®{Ÿ

_d” düuŸ bÕ¢Hé e⁄+≥T+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. n˙ï eT+∫ X≈£îqeTT Ò nqï≥Tº>±

#·+Á<äu≤ãT düeTs¡∆‘·‘√ e#˚à mìïø£˝À¢ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+bÕغ ø£∫Ñ·+>±

n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ edüTÔ+<äì ‘Ó\T>∑T<X+bÕغ ø±s¡ ø£s¡Ô\T >∑{Ϻ $X«dædüTÔHêïs¡T.

`‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ Á|ü‘´ø£ Á|ü‹ì~Û.

13

sêÁwüº $uÛÑ»q‘√ ‘·eT ñìøÏøÏ Á|üe÷<ä+ @s¡Œ&É&É+‘√ ø±+Á¬>dt≈£î

#Ó+~q Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T ø=+<äs¡T »+|t õ˝≤˙\T>± e÷s¡T‘·THêïs¡T.

j·TT|æm düsêÿs¡T(ø±+Á¬>dt)

d ”e÷+Á< Û ä Á| ü»\

Á | ü j Ó ÷ » H ê \ ‘ √

d ü+ã+< ä+˝ Ò< äqï≥T ¢>±

@ø£|üø£ å+>± ‘Ó\+>±DqT

Á|üø£{Ï+∫,‘·<äqT>∑TD+>±

ø±sê´#·s ¡DqT yÓTT<ä\T

ô|fÒºdæ+~. B+‘√ Á|ü»\≈£î

düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄Œø√˝Òì

ø=+<äs¡T myÓTà˝Ò´\T,m+|”\T sêqTqï mìïø£˝À¢ ø±+Á¬>dtqT+&ç b˛{°

#˚j·T&É+ø£+fÒ ≈£L&Ü Ç‘·s¡ bÕغ\qT+&ç b˛{° #˚j·T&É+ düTs¡øÏå‘·eTì

uÛ≤$+#ês¡T. n+<äTø£H eT÷&ÉT<äbòÕ\T XÊdüqdüuÛÑT´&ç>±,mìïø£sTTq düπs«|ü*¢

myÓT´˝Ò´ Ä<ë\ Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶ Ç|ü⁄Œ&ÉT ‘Ó\T>∑T<˚X¯+˝ÀøÏ yÓ[flb˛yê\qï

Á|üj·T‘·ï+˝À ñHêïs¡T. >∑‘·+˝À Äj·Tq ‘=*kÕ]>± n\÷¢s¡T ìjÓ÷»ø£

es¡Z+qT+&ç XÊdüq düuÛÑ≈£î ‘Ó\T>∑T<X+ bÕغ ‘·s¡|ü⁄q ¬>*∫ eT+Á‹ |ü<ä$ì

≈£L&Ü kÕ~Û+#·T≈£îHêïs¡T. ‘·s¡Tyê‘· õ˝≤¢Hêj·T≈£î\‘√ Á|ü‘´øÏ+∫ k˛$T¬s&ç¶

#·+Á<äyÓ÷Vü≤q¬s&綑√ e´eVü‰s¡+ #Ó&É&É+‘√ ø±+Á¬>dt >∑÷{ÏøÏ #˚sês¡T.

ø±+Á¬>dt˝À düπs«|ü*¢ qT+&ç b˛{° #˚dæ ¬s+&ÉT<äbòÕ\T XÊdüq düuÛÑ≈£î

mìïø£j·÷´s¡T. düπs«|ü*¢˝À ¬s+&ÉT <äbòÕ\T ≈£L&Ü Ä<ë\ k˛$T¬s&ç¶

#·+Á<ä yÓ÷Vü≤q ¬s&ç¶H˚ z&ç+∫ ‘·q Á|ürø±s¡+ rs¡TÃ≈£îHêïs¡T.

‘êC≤>± e÷s¡T‘·Tqï sê»ø°j·T |ü]D≤e÷\ H˚|ü<∏ä´+˝À

ø±+Á¬>dt bÕغ À ø=qkÕ–‘˚ |ü⁄≥º>∑‘·T\T+&Éeqï ìs¡íj·÷ìøÏ Ä<ë\

Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶ e#ÃXÊs¡T. dü«‘·Vü‰>± yê´bÕsê\T,ø±+Á{≤≈£îº\Tqï Ä<ë\

Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶ sê»ø°j·T+>± ñìøÏ˝À ˝Òø£b˛‘˚ Á|üe÷<äeTì >∑T]Ô+∫

düTs¡øÏå‘·eTsTTq bÕغø√dü+ yÓ‘·T≈£î˝≤&Üs¡T. ˇø£ <äX¯˝À yÓ’j·TdtÄsY

ø±+Á¬>dt ÀøÏ »+|t ø±yê\qï Á|üj·T‘·ï+ ≈£L&Ü #XÊs¡T. ø±˙ nø£ÿ&É

Ç|üŒ{Ïπø bÕ>± ydæq yês¡T ‘·qø£+fÒ m≈£îÿe XøÏÔ |üs¡T\ì uÛ≤$+#·&É+‘√

‹]– ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ yÓ’|ü⁄ yÓTT>∑TZ #·÷bÕs¡T. ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕغøÏ ≈£L&Ü

Ä]∆ø£+>± <äT≈£îH˚ yê] nedüs¡+ ø±e&É+‘√ Ä<ë\ e+{Ï yê]ì

‘·eT bÕغ ÀøÏ #˚s¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î dæ<ä›eTsTTb˛j·÷s¡T. n+<äT≈£î ‘·–q

$<Ûä+>± k˛$T¬s&ç¶ #·+Á<äyÓ÷Vü≤q¬s&ç¶ì ≈£L&Ü ªeT+∫µ #düTø√e&É+‘√

Ä<ë\ Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶ mø£ÿ&É ø√s¡T≈£î+fÒ nø£ÿ&É {Ϭøÿ≥Tº Ç#˚Ã+<äT≈£î

n+^ø±s¡+ ≈£î~]b˛sTT+~.

õ˝≤¢˝À ˇø£ es¡Z+>± m+‘√ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q e÷>∑T+≥ es¡Z+

≈£L&Ü ø±+Á¬>dt bÕغì M&˚+<äT≈£î s¡+>∑+ dæ<ä›+ #˚düT≈£î+~. n+<äT≈£î

≈£L&Ü Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ sêÁwüº $uÛÑ»q e\¢ ø±+Á¬>dt À ñ+fÒ uÛÑ$wü ‘·TÔ

ñ+&É<äqï uÛ≤eH˚ ‘·|üŒ eTs=ø£{Ï ø±<äT. Ç|üŒ{Ï es¡≈£L e÷>∑T+≥

≈£î≥T+ã+qT+&ç +>√\T ÀødüuÛÑ kÕúHêìøÏ ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤düTÔHêïs¡T.

Á| üd ü T Ô‘ ·+ e÷> ∑ T+≥

lìyêdüT\ ¬s&ç¶ ø±+Á¬>dt

bÕØ ºqT+& ç ˇ+>√\T

˝Àø˘düuÛÑ düuÛÑT´&ç>± ñ

Hêïs ¡ T . m+‘√

Hê≥ø °j · T+ >± ‘ ·q

|üqT\qT #·ø£ÿ~<äT› ≈£îH˚

e÷>∑T+≥ lìyê düT\

¬s&ç¶ uÛÑ$wü ‘·TÔ mìïø£ À¢

¬>\e˝Òqì u Û ≤$+∫

‘Ó\T>∑T<˚X¯+˝ÀøÏ yÓfi‚fl+<äT≈£î s¡+>∑+ dæ<ä›+ #˚düT≈£îHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T<˚X¯+

yês¡T ≈£L&Ü Á|üdüTÔ‘· |ü]dæú‘·T\˝À m˝≤>∑sTTHê &ÉãT“qï yê]ì

bÕØ º˝Àø Ï # ˚s ¡ T Ãø√yê\qï Ä˝À# ·q‘√ ñHêïs ¡ T . Ä<ë\

Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶,e÷>∑T+≥ lìyêdüT\ ¬s&ç¶\T ‘Ó\T>∑T<˚X¯+˝ÀøÏ eùdÔ

Á|üdüTÔ‘êìøÏ ø=+‘· ã\+ #˚≈£L]qfÒ¢. sêÁwüº $uÛÑ»q e´eVü‰s¡+‘√

ø±+Á¬>dt bÕغ Ç|üŒ{Ïπø ‘·q Á|ü‹wüºqT ø√˝ÀŒsTT+~. ø±+Á¬>dt˝À

ø=qkÕ–‘˚ {Ϭøÿ≥Tº e∫ÃHê ¬>\e&É+ ø£wüºeTì uÛ≤$+∫q á Á|üC≤

Á|ü‹ì<ÛäT\T uÛÑ$wü ‘·TÔ nedüsê\ ø√dü+ düTs¡øÏå‘·yÓTÆq sê»ø°j·T bÕغì

m+|æø£ #˚düT≈£îHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ n~ÛH˚‘· ≈£L&Ü bÕغ˝Àì bÕ‘·

Hêj·T≈£î\qT m˝≤>√˝≤ e|æŒ+∫ ø±+Á¬>dtqT+∫ e#à yê]øÏ ÄVü‰«q+

|ü\ø±\ì n+^ø£]+|ü#˚XÊs¡+≥.

Ä<ë\ Á|üuÛ≤ø£s¡¬s&ç¶ >∑‘·+˝À ‘Ó\T>∑T<˚X¯+˝À ñqï yê&˚ ø±ã{Ϻ ‘·eT≈£î

m˝≤+{Ï Çã“+~ Ò<äqï~ ‘Ó\T>∑T<X+˝À ñqï Hêj·T≈£î\ Ä˝À#·q.

ô|’>± 2014 mìïø£\T #ê˝≤ KØ<äesTTq+<äTq eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô>±

eTq+ b˛{° À Ò≈£î+fÒH #ê˝≤ eT+∫~ nqï Ä˝À#·q‘√ ñHêïs¡T.

n+<äTø£H˚ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+˝À ø√ePs¡T,HÓ\÷¢s¡T,HÓ\÷¢s¡T Á>±MTD+

ÇHé#ÛêsY®\T>± Ç|üŒ{Ï es¡≈£L |üì#˚düTÔqï yês¡T πøe\+ ô|‘·Ôq+ ø√düy˚T

ñã˝≤≥ |ü&ÉT‘·THêïs¡T. n<˚&ÉãT“qï yês¡T b˛{°˝À ñ+fÒ ‘·eT

ÁbÕuÛ Ñ\´+ #ê≥T≈£îì Hê\T>∑T sêfi¯ófl yÓqπødüTø√e#·Ãì yês¡T

uÛ≤$düTÔHêïs¡T. n+<äTø£H˚ ∫e] ì$Twü+ es¡≈£î n~Ûø±s¡ bÕغ À ñ

qï|üŒ{Ïø° mìïø£\ düeTj·T+˝À ‘Ó\T>∑T<X+˝À #] {Ϭøÿ≥Tº ø±yê\Hêï

Ç#˚Ãùd+<äT≈£î ‘·eT¬ø˝≤+{Ï nuÛÑ´+‘·sê\T ˝Òeì #Óù|ŒXÊs¡T á

Hêj·T≈ £î\T. 2014 mìïø£˝À ¢ m˝≤>∑sTTHê n‘·´~Ûø £ d”≥T ¢

<äøÏÿ+#·Tø√yê\qï~ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ≈£L&Ü Ä˝À∫+∫ ã+|t

õ˝≤˙\≈£î kÕ<äs¡ kÕ«>∑‘· düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T.

` >∑≥Tº|ü* •e≈£îe÷sY HÓ\÷¢s¡T.

HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ À »+|t õ˝≤˙\T !

14

sêj·T\d”eT, Ä+Á<Ûä, ‘Ó\+>±D eT÷&ÉT ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\‘√

$uÛÑ»q, düyÓTÆø£ ‘· ù|]≥ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T eT÷&ÉT eTTø£ÿ\ Ä&ÉT‘·÷

p<ä $H√<ä+ bı+<äT‘·THêïs¡T. |æ&ç¬ø&É+‘· eT+~ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\

e´øÏÔ>∑‘· Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ @&ÉT ø√≥¢eT+~ Ä+Á<Ûä\T Çø£ÿ≥¢≈£î

>∑T]ø±e≥y˚T Ç|üŒ{Ï Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sê»ø°j·T yÓ’∫Á‹. >∑‘·+˝À ˇø£kÕ]

¬ødæÄsY ªªÄ+Á<ÛäT\≈£î _sê´ì ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äTµµ

n+fÒ n+<äT≈£î Á|ü‹>± ø±+Á¬>dt m+|æ \>∑&ÉbÕ{Ï

sê»>√bÕ Ÿ Hs¡Œs¡T …’q Ä+Á<Ûä e+≥yê]‘√ j·÷uÛ…’

s¡ø±\ _sê´˙\T #sTT+∫, ø±+Á¬>dt ø±s¡ ø£s¡Ô\≈£î

$+<äT #dæ ¬ødæÄsYô|’ n˝≤ $»j·T+ kÕ~Û+∫

»ã“\T #·s¡T#·T≈£îHêïs¡T. eTs=ø£ dü+<äs¡“¤+˝À

d”e÷+Á<Ûä Áu≤Vü≤àDT\≈£î ìwüº‘·≈£îÿe nì ¬ødæÄsY

n+fÒ d”e÷+Á<Ûä≈£î #Ó+~q ø±+Á¬>dt Áu≤Vü≤àDT\T

ÄÁ>∑Væ≤+∫ ¬ødæÄsY≈£î |æ+&É Á|ü<ëq+ #XÊs¡T.

eT+∫˙{Ï ≈£îfi≤sTT\ e<ä› ˙{Ï m<ä›&ç À »]π>

dü\Vü‰\≈£î @e÷Á‘·+ rdæb˛ì $<Û ä+>±

Vü‰kÕ´düŒ<ä+>± ‘·j·÷¬s’q ñ<ä eT+ ∫*øÏ, ∫\øÏ

>±*yêq nsTTq #·+<ä+>± ‘·j·÷¬s’+~.

$uÛ Ñ»q Á|üÁøÏj·T ˝§düT>∑T\‘√

ÁbÕs¡+_Û+∫ ∫e] ø£åD+˝À Hê´j·TkÕúHê\

CÀø±´ìøÏ neø±X+ ø£*Œ+∫ |ü<∏äø£+ Á|üø±s¡+

Á|ü‘´ø£ ‘Ó\+>±D ÄXÊe VüQ\qT CÀ ø=&ÉT‘·÷H d”e÷+Á<Ûä Hêj·T≈£î\≈£î

sêh düyÓTÆø£´‘·≈£î uÛÑs√kÕ Çe«&É+, ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê\˝À ‘·eT ñìøÏì

ì\u…≥Tºø√e≥+ ñuÛÑj·T ÁbÕ+‘ê\˝À ‘·eT s¡Vü≤dü´ nqT#·s¡>∑D≤\qT

Hêj·T≈£î\T>± ∫Á‹+#·≥y˚T Vü≤dæÔq sê»ø°j·T yÓ’∫Á‹. _sê´ì˝À b˛{°

|ü&çq \>∑&ÉbÕ{Ï e+{Ï Ä+Á<Ûä H‘·\T ndü\T $wüj·÷ìøÏ e#à dü]øÏ

$j·T‘·ï+˝À Ç{°e\ düeTTÁ<ä+ ˇ&ÉT¶q eTè‹ #Ó+~e⁄qï ˇø£

uÛ≤Ø $+‘·J$ ø£ì|æ+∫+~. »\#·s¡+>± uÛ≤$düTÔqï á J$˝À nqø=+&É≈£î,

‹$T+>∑fi¯+ \ø£åD≤\T ø£ì|ædüTÔHêïsTT. á ‘·s¡Vü‰ J$ì #·÷&É≥+ Ç<˚

‘=*kÕ] nì »+‘·TXÊÁdüÔy‘·Ô\T #ÓãT‘·THêïs¡T. á »+‘·Te⁄≈£î dü+ã+~Û+∫q

¬s+&ÉTqïs¡ ì$TcÕ\,14ôdø£q¢ ì&ç$>∑\ cÕs¡Tº M&çjÓ÷qT j·T÷ ≥÷´uŸ À

b˛düTº #dæq ø=~› ì$TcÕ\˝À y\ dü+K´˝À Á|ü»\T á uÛ≤Ø $+‘·J$ì

#·÷&É{≤ìøÏ ‘·s¡* e#êÃs¡T. #·÷dæqyê]˝À ø=+‘·eT+~ á J$

‹$T+>∑\yTqì #ÓãT‘·THêïs¡T. á uÛ≤Ø J$ì #·÷dæq yês¡+<äs¡÷ 1990˝À

¬ø$Hé u…ø±Hé ì]à+∫q ªªÁf…eTsYµµ dæìe÷˝Àì uÛ≤Ø »+‘·Te⁄˝≤ e⁄+<äì

n_ÛÁbÕj·T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. á »+‘·Te⁄ô|’ |ü]XÀ<Ûäq #j·T&É+ ø√dü+ ÁπøHé

<ë«sê uÛ≤Ø Jyêìï ôV≤M Á≥øô|’ møÏÿ+#ês¡T.

$j·T‘·ï+˝À uÛ≤Ø $+‘·J$

Ä+Á<ÛäT\‘√ ø±+Á¬>dt n~ÛcÕºq+ p<ä $H√<ä+ !˙s¡Tø±]b˛j·÷s¡T. d”e÷+Á<Ûä Á|ü»\≈£î ø£ dü+ $\Te ≈£L&Ü Ò≈£î+&Ü

ø±+Á¬>dt n~ÛcÕºq+ á ÁbÕ+‘· Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\qT |üP∫ø£|ü⁄\¢e÷~]>±

rùddæ+~. ôV’≤<äsêu≤<éqT πø+Á<äbÕ*‘· ÁbÕ+‘·+>± #j·T&É+ m˝≤e⁄qï|üŒ{Ïø°

ø£˙dü+ Ä+Á<Û ä ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q uÛ Ñ Á<ë#·\+ &ç$»HéqT ≈£L&Ü

<äøÏÿ+#·T Òø£b˛e&É+ #·÷düTÔ+fÒ ªªeTqyêfió¢ {Ϻ #·e≥˝ÀjYTµµ nqï –ØX+

e÷≥\T ì»eTì |æk˛Ô+~. n~ÛcÕºHêìøÏ

$<Ûj·T‘· Á|üø£{Ï+ #·&É+˝À ‘·|ü Ò<äT, $<Ûj·T‘·

ù|s¡T‘√ e´øÏÔ ‘ê«ìï ‘êø£≥Tºô|&ç‘ $<Ûj·T‘·

nì nq≈£î+&Ü u≤ìdü‘·«+ n+{≤s¡T. sêh

$uÛÑ»q s¡+>∑+ dæ<ä∆+ #dæ 2014 mìïø£

|òüT≥º+˝À >∑f…ºø£ÿ&Éy˚T ø±+Á¬>dt m‘·TÔ>∑&É>±

e⁄+~. ø±oàsY sêeD ø±wüº+˝≤ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À

≈£L&Ü ì‘· + s¡>∑T\T ‘·T+≥÷H ‘·|üŒ Á|ü<Ûëq

Á|ü‹|üøå±ìï sêuÀj˚T mìïø£˝À¢ n~Û>∑$T+#˚

neø±X+ Òø£b˛e&ÉyT Vü≤dæÔq ≈£îj·TT≈£îÔ\≈£î

eT÷\ø±s¡D+. d”e÷+Á<Ûä Á|ü» Ò ø±≈£î+&Ü,

‘Ó\+>±D≤ Á|ü»\T ≈£L&Ü yêdüÔyê\T Á>∑Væ≤+∫

Ç< b˛sê≥ dü÷Œ]Ô‘√ n$˙‹øÏ, n~Ûø£ <Ûäs¡\≈£î,

≈£î{Ï\ sê»ø°j·÷ \≈£î e´‹πsø£+>± ñ<ä $TùdÔ

kÕe÷qT´\T ø√s¡T≈ £îH ˚ eT+∫ e´edü ú

n$wüÿs¡D≈£î e÷s¡Z+ <=s¡T≈£î‘·T+~. øÏ À ñ

*¢>∑&ɶ\T s¡÷.100\T <ëø± <Ûäs¡ |ü\T≈£î‘·THêï n~Ûø±s¡ >∑D≤ìï n<eTì

Á|ü•ï+#·ì »q+ ≈£î{Ï\ sê»ø°j·T |üs¡eT|ü<ä k˛bÕq|ü≥+˝À |ü< |ü<

bÕeTT\ H√fifl˝À |ü&ÉT‘·÷ $\$˝≤&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü»\T #Ó’‘·q´ b˛sê{≤\‘√

ì#ÓÃq\T møÏÿ‘H ‘·|üŒ $eTTøÏÔ Ò<äT.

`m+.mdt.düT<Ûëø£sY

` leT‹ C≤qø° s¡eT´ <$. m.

15

Á|ü|ü+#· eT+‘·{≤ Á|ü#ês¡ kÕ<ÛäHê\T nbÕs¡+>± ô|]>±sTT.

M{Ï Á|üuÛ≤e+ n+#·Hê\≈£î $T+∫ e⁄+≥T+~. yêdüÔyê\T n+‘· ‘*ø£>±

ø£ìô|≥º Òq+‘·>± Á|ükÕs¡ kÕ<ÛäHê\˝À e#à ø£<ÛäHê\T e⁄+≥THêïsTT. Bì

Ädüsê #düT≈£îì <äTÁwüŒ#ês¡+ <ë«sê \_› bı+<ä{≤ìøÏ yêDÏ»´ s¡+>∑+˝À

#ê˝≤ø±\+ qT+∫ Á|üj·T‘êï\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T

<äTÁwüŒ#ês¡+ <ë«sê Á|üjÓ÷»q+ bı+<ä&ÜìøÏ &ÉãT“ ≈£îeTà]düTÔHêïs¡H

yês¡Ô\T Ä+<√fiq ø£*–düTÔHêïsTT.

|üÁ‹ø£\T, f…*$»q¢ À »]π> Á|ü#ês¡+ >±≈£î+&Ü kÕ+πø‹ø£ $C≤„q+

ô|]>±ø£ k˛wü Ÿ MT&çj·÷ <äTÁwüŒ#êsê\≈£î m+‘·>±H√ e⁄|üjÓ÷>∑ |ü&ÉT‘·T+<äì

‘êC≤>± ÄHé …’Hé »s¡ï Ÿ ªø√Áu≤b˛dtºµ »]|æq XÀ<Ûäq˝À ‘*+~. á »s¡ï Ÿ

m&ç≥sY nìs¡T<ä› ãVü≤ Ÿ á $wüj·T+ yÓ\¢&ç+#ês¡T. &ÉãT“ ≈£îeTà]+∫

k˛wü Ÿ MT&çj·÷ <ë«sê Á|ü#ês¡+ #sTT+#·T≈£î+≥Tqï bÕغ\˝À _C…|æ~

nÁ>∑kÕúqeTì ø√Áu≤b˛dtº düŒwüº+ #dæ+~. ãVüQXÊ á H|ü<Ûä +˝ÀH <X+˝À

m≈£îÿe eT+~ j·TTe‘· _C…|æ Á|ü<Ûëì nuÛÑ ]∆ qπs+Á<ä yÓ÷&çøÏ nqT≈£L\+>±

e⁄Hêïs¡ì Ä bÕغ Á|ü#ês¡+ #düT≈£î+≥T+~. yÓ÷&ç Á|ü‹wüºqT ô|+#·&ÜìøÏ

mHÓïìï m‘·TÔ\T kÕ>∑T‘·THêïjÓ÷ ‘Ó\TdüTø√e\dæq nedüs¡+ áHê{Ï

j·TTe‘·≈£î,Ç+ø± z≥s¡¢≈£î m+‘Ó’Hê e⁄+~. á $wüj·T+˝À ø±+Á¬>dt

yÓqTø£ã&ç e⁄+&Ée#·TÃ. Á|üC≤πøåeT+,düe÷» Væ≤‘·+ ˝≤+{Ï n+XÊ\˝À

¬s+&ÉT bÕغ\T ˇπø s¡ø£yÓTÆq $<ÛëHê\qT nqTdü]düTÔHêïj·Tì eTq≈£î

nqTuÛÑyê\T ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïsTT. ¬s+&ÉT bÕغ\ bÕ\q˝Àq÷ Á|üuÛÑT‘·«

$<ÛëHê\˝À e÷s¡TŒ @MT e⁄+&É<äT. düe÷»+˝À Ä]∆ø£ ndüe÷q‘·\T,

≈£î\ eT‘· ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ Á|ü»\qT $uÛÑõ+#·&É+˝Àq÷ á ¬s+&ÉT bÕغ\‘√

bÕ≥T |ü\T ÁbÕ+rj·T bÕغ\ bÕÁ‘· ≈£L&Ü e⁄+~.

qπs+Á<äyÓ÷&ç Á|ü‹wüº ô|+#·&É+ ø√dü+ <X+˝Àì Äj·Tq nqT#·s¡T Ò

>±ø£ nyÓT]ø±˝À e⁄qï nqT#·s¡T\T ≈£L&Ü ‘·eT e+‘·T m‘·TÔ\T ydüTÔHêïs¡T.

Ç{°e\ yÓ÷&ç Á|ü|ü+#· Á|üeTTK e´≈£îÔ\˝À ˇø£]>± f…ÆyéT |üÁ‹ø£ m+|æø£

#dæq C≤_‘ê˝À e⁄+~. Ç˝≤ m+|æø£ #dæq yê]˝À Á_≥Hé sê#·]ø£

q÷‘·q yês¡düT&ÉT Á|æHé‡ C≤sY® ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T. Á|ü|ü+#· Á|üeTTKT\˝À

ˇu≤e÷ >±ì Ò<ë eTπs Ç‘·s¡ <X Hêj·T≈£î\T >±ì Òs¡T. Çø£ÿ& ndü\T

$wüj·T+ e⁄+~. 2005˝ÀH˚ nyÓT]ø± yÓ÷&ûøÏ MkÕ Çe«&ÜìøÏ

ìsêø£]+∫+~. Ç|üŒ{Ïø° á |ü]dæú À e÷s¡TŒ Ò<äT. qe+ãsY 19q

yêwæ+>¥≥Hé Àì ø±|æ≥ Ÿ Væ≤ Ÿ <ä>∑Zs¡ nyÓT]ø±˝À ]|ü_¢ø£Hé j·T+|æ\qT

e⁄<›•+∫ yÓ÷&ç M&çjÓ÷ *+ø˘ <ë«sê e÷{≤¢&É‘ês¡ì ˇø£ ÄVü‰«q+

n#·ÃsTT+~. n˝≤π> uÛ≤s¡rj·TT\qT<›•+∫ eTs√ düuÛÑ ≈£L&Ü @sêŒ≥T

#düTÔqï≥Tº ÄVü‰«q+ ‘·j·÷s¡sTT+~. nsTT‘ ]|ü_¢ø£Hé j·T+|æ\T á düuÛÑ

>∑T]+∫ ‘·eT≈£î düe÷#ês¡+ ˝Ò<äì ‘·eT nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü ù|s¡T¢

y˚düT≈£îHêïs¡ì ‘Ó*bÕs¡T. Ç<ä+‘ê yÓ÷&ç eT<䛑·T<ës¡T&ÉT, nyÓT]ø±˝À

e⁄+≥Tqï cÕVæ≤ Ÿ ≈£îe÷sY ydæq m‘·TÔ>± ãVæ≤s¡Z‘·eTsTT+~. Äj·Tq ]|ü_¢ø£Hé

j·T+|æ ø±B∏ yÓTøyÓ÷]dt qT yTHCŸ #dæ á ø±s¡ Áø±e÷\T düèwæº+#ê&ÉT.

n‘·qT &ÉãT“ Ks¡Tà #˚dæ yÓTø˘yÓ÷]dtqT ˇø£kÕ] >∑T»sê‘Y |üs¡ ≥q≈£î

≈£L&Ü |ü+|æq≥Tº nyÓT]ø± bÕs¡¢yÓT+{Ÿ ]ø±s¡T¶\˝À qyÓ÷<äsTTq≥Tº

‘Ó\TdüTÔ+~.

Çø£ uÛ≤s¡‘·<X+˝À yÓ÷&ç e«eVü‰s¡+ Á|üXÊïs¡∆ø£+>±H e⁄+~. ø£sêí≥ø£ À

Ä]ÿf…øº>± |üì#düTÔqï ˇø£ j·TTe‹ ô|’q b˛©dt ì|òü÷ ô|{Ϻq≥Tº>± e⁄qï

fÒ|ü⁄\T ãj·T≥ |ü&ܶsTT. yÓ÷&ç Á|üuÛÑT‘·«+˝À ôVAyéT eT+Á‹ n$T‘YcÕ

yÓ÷&ç ‘·s¡|ü⁄q ì|òü÷≈£î ñ‘·Ôs¡T« #dæq≥Tº>± >∑T …’ Ÿ &Ü{Ÿ ø±yéT,ø√Áu≤ b˛dtº

&Ü{Ÿ ø±yéT\T ãj·T≥ ô|{≤ºsTT. >∑T»sê‘Y Á|üuÛÑT‘·«+ b˛©dt e´edüúqT

m˝≤ <äT]«ìjÓ÷>∑+ #dæ+~ ◊|ædt n~Ûø±] õj·T Ÿ dæ+|òü÷ Ÿ ãj·T≥

ô|{≤º&ÉT. M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q ø=ìï fÒ|ü⁄\qT Äj·Tq dæ_◊øÏ n+<äCÒkÕ&ÉT.

ì|òü÷≈£î Ä<•+∫q e÷≥ yêdüÔeyTqì n$T‘YcÕ dæ_◊ eTT+<äT >∑‘·

dü+e‘·‡s¡+ @Á|æ Ÿ17q n+^ø£]+#ê&ÉT. Bìì dæ_◊ ]ø±sY¶ #˚dæ+~.

qπs+Á<äyÓ÷&ç #Ó_‘H ‘êqT á |üì #kÕqì dæ_◊øÏ n$T‘YcÕ #Ó|æŒq≥Tº

yês¡Ô\T e#êÃsTT. >∑T»sê‘Y ◊mdt n~Ûø±] Á|üB|t Xs¡à ø£sêí≥ø£ À e⁄+≥Tqï

Ä]ÿf…øº nsTTq j·TTe‹ ‘êH yÓ÷&çøÏ |ü]#·j·T+ #XÊqì,‘·eT MT<ä

nqTe÷q+‘√H yÓ÷&ç ì|òü÷ ô|{Ϻ+#ês¡ì Á|üB|t Xs¡à #ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq

Ç+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\ìï+{Ïô|’q dæ_◊ <äsê´|ü⁄Ô »]|æ+#ê\ì

ø√s¡T‘·÷ düTÁ|”+ø√s¡Tº À |æ{°wüHé <ÛëK\T #XÊs¡T. Á|üB|t Xs¡à Á|üdüTÔ‘·+

düdtô|q¸Hé À e⁄Hêïs¡T. yÓ÷&ç ‘êC≤>± ø£ Xè+>±s¡ dæ&ç $yê<ä+˝À ≈£L&Ü

∫≈£îÿ≈£îHêïs¡T. á H|ü<Ûä +˝À ø£sêí≥ø£ À e⁄+≥Tqï j·TTe‹ ô|’ ì|òü÷

ô|≥º&Üìï ‘·|ü⁄Œ |ü&ÉT‘·÷ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ $#ês¡D≈£î Ä<•+∫+~. á

n+XÊìï πø+Á<ä ôVAyéT eT+Á‹ düTw” Ÿ ≈£îe÷sY wæ+& yÓ\¢&ç+#ês¡T.

yÓ÷&ç ªªÇy˚TCŸµµ n+‘ê ì»+ ø±<ë...!? k˛wü Ÿ MT&çj·÷ Á|ü#êsêìøÏ &ÉãT“ ≈£îeTà]düTÔqï yÓ’q+

({Ï.$. düTã“j·T´)

16

|ü⁄s¡Twüß\+<äT |ü⁄D´|ü⁄s¡Twü\T ys¡j·÷ nì eTVü‰ø£$ yeTq

nqï#·+<ä+>± ñ<√´>∑ dü+|òü÷\˝À msTT&éø±ø ys¡ì #Ó|üŒe#·TÃ. düVü≤»+>±

ñ<√´>∑ dü+|òü÷\+fÒ J‘ê\T, ãø±sTT\T, |æ+#Û·qT¢ e+{Ï düØ«dt |üs¡yÓTÆq

Vü≤≈£îÿ\ kÕ<Ûäqπø |ü]$T‘·+>± e⁄+{≤sTT. ø±ì Ç+<äT≈£î $s¡T<ä∆+>±

msTT&éø±ø dü+düú ‘·eT düuÛÑT´\ Vü≤≈£îÿ\ kÕ<Ûäq≈£î m+‘· ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇkÕÔs√

Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\≈£î eTTK´+>± $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ Vü≤≈£îÿ\≈£î, yê] #Ó’‘·Hê´ìøÏ

n+‘ ÁbÕ<Ûëq´‘· Çe«&É+ á dü+düú Á|ü‘´ø£‘·. ˇø£ÿe÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ

dü+düúqT ˇø£ ñ<√´>∑T\ dü+düú e÷~]>± ø±≈£î+&Ü ˇø£ dü«#·Ã¤+<äùdyê

(mHéõz) dü+düú e÷~]>± ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. á dü+düúqT Ç+‘·e⁄qï‘·+>±

r]à ~<ä›&É+˝À sê$ ñ<äj·T uÛ≤düÿsY bÕÁ‘· eTs¡Te Òì~. dü+düú ÁbÕs¡+uÛÑ+

qT+∫ ôdÁø£≥Ø>±, ôdÁø£≥Ø »qs¡ Ÿ, n<Ûä ≈£åîì>± |üì#dü÷Ô eTT+<äT≈£î

q&ç|æ+#ês¡T. ø±]àø£ dü«uÛ≤e+ ø£*–q Ç≥Te+{Ï dü+düú\T düVü≤»+>±

düuÛÑT´\ e´øÏÔ>∑‘· nedüsê\≈£î e÷Á‘·yT ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔ+~. ø±ì msTT&éø±ø

Ç+<äT≈£î $s¡T<ä∆+>± düe÷»|üs¡yÓTÆq Á|üjÓ÷»Hê\ |ü]s¡ø£åD≈£î ≈£L&Ü

ÁbÕ<Ûëq´‘· Çdü÷Ô ek Ô+~. Á|ü»\≈£î #Íø£>± \_Û+# »q]ø eT+<äT\

>∑T]+∫ ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+, eT+<äT\ cÕ|ü⁄\˝À <Ûäs¡\ |ü{Ϻø£ @sêŒ≥T

e+{Ï n+XÊ\˝À Á|ü‘´ø£ ÁX<ä∆ rdüTø=+~. dü+düú Hêj·T≈£î&ÉT ñ<äjYTuÛ≤düÿsY

$XÊK˝À Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D n~Ûø±]>± |üì#dü÷Ô õ˝≤¢ ø£ …ø£ºs¡T düVü≤ø±s¡+‘√

$XÊK|ü≥ï+ q>∑s¡ |ü]~Û À »q]ø eT+<äT\≈£î dü+ã+~Û+∫ cÕ|ü⁄\qT

@sêŒ≥T #j·T&É+ <ë«sê Á|ü»\≈£î #Íø£>± eT+<äT\qT n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ

rdüT≈£îe#êÃs¡T. uÛ≤düÿsY ùde\qT >∑eTì+∫q sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ »q]ø

eT+<äT\ Á|ü»\+<ä]øÏ n+<äTu≤≥T˝À rdüT≈£î sêe&É+ø√dü+ @ø£+>±

sêÁwüºkÕúsTT˝À Á|ü‘˚ ø£ $uÛ≤>∑+ @sêŒ≥T #˚dæ, Ä $uÛ≤>±ìøÏ uÛ≤düÿsYH˚

ÇHé#ÛêsY®>± ìj·T$T+∫+~. »q]ø eT+<äT\˝À HêD´‘· e⁄+&É<äH uÛ≤eq

ø=+<äeT+~˝À e⁄+~. ø±ì n~ ì»+ ø±<äì uÛ≤düÿsY ‘Ó*bÕs¡T. ø£+ô|˙

Áu≤+&éù|s¡T‘√ ø±≈£î+&Ü eT+<äTù|s¡T‘√ ‘·j·÷s¡T ø±e&É+, eT<Ûä es¡TÔ\

Á|üyTj·T+ Ò≈£î+&Ü Hs¡T>± ø£+ô|˙\ qT+∫ Hs¡T>± eT+<äT\ cÕ|ü⁄\≈£î

düs¡|òüsê ø±e&É+ e\¢ eT+<äT\T ‘·≈£îÿe <Ûäs¡≈£î \_ÛkÕÔjTø±ì, HêD´‘· À

m≥Te+{Ï ‘˚&Ü e⁄+&É<äì Äj·÷q ‘Ó*bÕs¡T. sêÁwüºkÕúsTT n~Ûø±]>±

uÛ≤düÿsY ôV’≤<äsêu≤<é, $»j·Tyê&É\‘√ düVü‰ nHø£ ÁbÕ+‘ê\˝À »q]ø

eT+<äT\ cÕ|ü⁄\qT @sêŒ≥T #sTT+#ês¡T.

Á|ü»\≈£î ‘êeTT ø=qT>√\T #düTÔqï eT+<äT\ |ü≥¢

yê]øÏ ‘·–q+‘· ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê\qï~ msTT&éø±ø Á|ü<Ûëq

<∏˚ j·T+>± e⁄+~. $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î dü+ã+~Û+∫q Vü≤≈£îÿ\

>∑T]+∫ ‘·–q ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+, Ç<˚ düeTj·T+˝À

qøÏ* eT+<äT\≈£î, HêD´‘· Òì eT+<äT\≈£î ‘&Ü @$T{Ï?

yê{Ïì m˝≤ >∑T]Ô+#ê*? >∑T]Ô+∫q ‘·sê«‘· me]øÏ |òæsê´<äT

#j·÷* nH ‘·s¡Vü‰ düe÷#êsêìï Á|ü»\≈£î n+~+#·&É+˝À

d ü+d ü ú m+‘√ ø £ èw æ# ˚k˛ Ô+~. $ìjÓ÷> ∑ <ës ¡ T\qT

#Ó’‘·q´e+‘·+#·j·T&É+ ø√dü+ >∑‘·+˝À $»j·T yê&É ñ<äjYT

uÛ≤düÿsY $»j·Tyê&É À |üì#dæq ø±\+˝À ª Hwüq Ÿ ÁbÕC…øº

ÄHé ø£q÷‡´eTsY nysYHÓdt µ nH |ü<∏äø±ìï ÁbÕs¡+_Û+∫+~.

á |ü<∏äø£+ øÏ+<ä Á|ü‹ eT+<äT\ cÕ|ü⁄˝À eT+<äT\T ø=qT>√\T

düeTj·T+˝À #˚j·Te\dæq |üqT\T, #˚j·T≈£L&Éì |üqT\≈£î

dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\‘√ uÀs¡T¶\qT @sêŒ≥T #XÊs¡T. á ‘·s¡Vü‰ uÀs¡T¶\qT

sêÁwüº yê´|üÔ+>± nìï ÁbÕ+‘ê˝À¢ <ë<ë|ü⁄ 80 XÊ‘·+ eT+<äT\ cÕ|ü⁄\˝À

@sêŒ≥T #XÊs¡T. á uÀs¡T¶\qT dü+düú ‘·eT kı+‘· Ks¡TÃ\‘√ @sêŒ≥T

#j·T&É+ $X‚wü+.

πøe\+ e+<ä\ dü+K´˝À e⁄qï Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D n~Ûø±s¡T\

ø£+fÒ Á|ü»\qT #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #j·T&É+ <ë«sê nÁø£e÷\qT q÷s¡TXÊ‘·+

n]ø£≥º&É+ kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+<äì ñ<äj·TuÛ≤düÿsY n+{≤s¡T. n+<äTe\¢H ‘·eT

dü+düú n~Ûø±s¡T\‘√bÕ≥T $ìjÓ÷>∑<ës¡T\qT ≈£L&Ü #Ó’‘·q´e+‘·T\qT

#˚düTÔqï≥Tº #ÓbÕŒs¡T. n~Ûø±s¡T\T rdüTø=H˚ #·s¡´\ ø£+fÒ Á|ü»\T

#Ó’‘·q´e+‘·T …’‘ qøÏ* eT+<äT\T, HêD´‘· Òì eT+<äT\ e+{Ï nÁø£e÷\T

yê≥+‘·≥ ny ‘·–Zb˛‘êj·Tì nHêïs¡T. πøs¡fi sêÁwüº+˝À Á|ü»\+<äs¡÷

#Ó’‘·q´e+‘·T\T ø±e&É+ e\¢ nø£ÿ&É qøÏ* eT+<äT\T, Hêdæs¡ø£+ eT+<äT\qT

nyTà kÕVü≤dü+ mes¡÷ #j·Ts¡ì #ÓbÕŒs¡T. ‘·eT dü+düú m+‘·|ü{Ïwüº+>±

e⁄+fÒ Á|ü»\≈£î n+‘· m≈£îÿe>± yT\T»s¡T>∑T‘·T+<äHêïs¡T.

` ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ Á|ü‹ì~Û. $»j·Tyê&É.

ñ<√´>∑T\ Vü≤≈£îÿ\H ø±<äT...$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ Vü≤≈£îÿ\q÷ ø±bÕ& ªªmsTT&éø±øµµ

ñ<äjYTuÛ≤düÿsY e÷qdü |ü⁄Á‹ø£ Jeq <Ûës¡ bòÕs¡à•

17

eTVü‰sêÁwüº Àì H√sTT&Ü˝À &çôd+ãs¡T 20e ‘B »]–q Ä Ÿ

Ç+&çj·÷ Á&É>¥ø£+Á{À˝Ÿ Ä|ò”düsY‡ ø£qŒ¤&ÉπswüHé(msTT&éø±ø˘) C≤rj·T

düe÷yXÊ\˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ≈£î #Ó+~q Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D $uÛ≤>∑+ ôV’≤<äsêu≤<é

düVü‰j·T dü+#ê\≈£î\T sê$ ñ<äj·T uÛ≤düÿsY≈£î J$‘· kÕ|òü\´ |ü⁄s¡kÕÿs¡+

\_Û+∫+~. Ç|üŒ{Ï es¡≈£î á |ü⁄s¡kÕÿs¡+ Çs¡Te⁄]øÏ \_Û+∫+~. M]˝À

yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ eTVü‰sêÁwüº≈£î #Ó+~q Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D n~Ûø±] <XbÕ+&

ø±>± ¬s+&√ e´øÏÔ ñ<äjYTuÛ≤düÿsY. <XbÕ+&≈£î ñ<√´>∑ $s¡eTD #dæq

nq+‘·s¡+ á nyês¡T¶ \_Û+~+~. ñ<äjYTuÛ≤düÿsY≈£î e÷Á‘·+ |ü<ä$˝À

e⁄+&É>±H \_Û+#·&É+ $X‚wü+.

1995˝À Ä˝Ÿ Ç+&çj·÷ Á& É> ¥ø £+ Á{À˝ Ÿ Ä|ò ”d üs Y ‡

ø£qŒ¤&ÉπswüHé(msTT&éø±ø) ù|s¡T‘√ $XÊK|ü≥ï+˝À Wwü<Ûä ìj·T+Á‘· n~Ûø±s¡T\

dü+|òü÷ìøÏ ;»+ |ü&ç+~. á dü+|òüT+ @sêŒ≥T˝À sê$ ø°\ø£ bÕÁ‘·

eVæ≤+#ês¡T. ÄHê&ÉT dü+|òü÷ìøÏ ‘=* n<Ûä ≈£åîì>± ‘·$TfiHê&ÉT≈£î #Ó+~q

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üdüTÔ‘·+ Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± ìs¡«Væ≤düTÔqï ªªJeq<ës¡µµ

|ü<Ûäø£+ s¡÷|ü•*Œ sê$ ñ<äj·TuÛ≤düÿsY. Ä]∆ø£ düs¡∞ø£è‘· $<ÛëHê\ ø±s¡D+>±

eT+<äT\ <Ûäs¡\T $|üØ‘·+>± ô|s¡>∑&É+‘√ ù|<äesêZ\ Á|ü»\T eT+<äT\T

ø=qT>√\T #j·T&É+ <äTs¡¢uÛÑ+>± e÷]+~. á dæú‹˝À ù|<ä esêZ\ Á|ü»\≈£î

yT\T #j·÷\H ‘·\+|ü⁄‘√ »q]ø Wwü<Ûë\qT yê&ÉTø£ ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+

<ë«sê ù|<ä Á|ü»\≈£î y˚T\T #˚j·÷\H˚ ‘·\+|ü⁄‘√ $XÊK|ü≥ï+

Wwü<Ûäìj·T+Á‘·D n~Ûø±]>±e⁄qï ñ<äj·TuÛ≤düÿsY ˇø£ Á|ü‘´ø£ |ü<Ûäø±ìï

s¡÷bı+~+#ês¡T. á |ü<∏äø±ìøÏ n|üŒ{Ï $XÊKõ˝≤¢ ø£ …ø£ºs¡T XÊ´eT\

Á|ükÕ<é ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó\|ü&É+‘√bÕ≥T dü+|üPs¡í düVü≤ø±s¡+ n+~+#ês¡T.

<ë+‘√ »q]ø eT+<äT\‘√ $XÊK|ü≥ï+ Á|üuÛÑT‘·« ÄdüŒÁ‹‘√bÕ≥T |ü\T

ÁbÕ+‘ê˝À¢ Á|ü‘´ø£ eT+<äT\ cÕ|ü⁄\qT @sêŒ≥T #XÊs¡T. ì‘· + eT+<äT\T

yê& wüß>∑sY, _|æ e+{Ï yê´<ÛäT\ ø£*–q yê]øÏ ácÕ|ü⁄\ <ë«sê ‘·≈£îÿe

ìC≤sTTrøÏ...J$‘· kÕ|òü\´ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ !Hêsêj·TDkÕ«$T m+|æø£

ø±>±, ôdÁø£≥Ø »qs¡ Ÿ>±

eTVü‰sêÁwü º≈ £î #Ó+~q

<XbÕ+& mìïø£j·÷´s¡T.

sê$ ñ<äj·T uÛ≤düÿsY ôdÁø£≥Ø>± mìïø£j·÷´s¡T. Ä ‘·sê«‘· sê$ 2001

qT+∫ 2003e dü+e‘·‡ s¡+ es¡≈£î n<Ûä ≈£åîì>± @ø£Á^e+>± mìïø£j·÷´s¡T.

Ä ‘·sê«‘· 2004e dü+e‘·‡s¡+ qT+∫ ôdÁø£≥Ø »qs¡˝Ÿ |ü<ä$˝À

ø=qkÕ>∑T‘·THêïs¡T. XÊK |üs¡+>± Á|üdüTÔ‘·+ ôV’≤<äsêu≤<é À ndæôdº+&é &Ó’s¡ø£ºsY>±

e⁄+≥÷ Jeq<Ûës¡ ÁbÕC…øº ÇHé#ÛêsY®>± e⁄Hêïs¡T.

Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D n~Ûø±]>± sêÁwüº+˝À mø£ÿ&É |üì#˚dæHê

ìC≤sTTrøÏ e÷s¡Tù|s¡T>±, ìã<ä∆‘·‘√ |üì#j·T&É+ ñ<äjYT uÛ≤düÿsY Á|ü‘´ø£‘·.

$»j·Tyê&É, $XÊK|ü≥ï+˝˝À qøÏ© eT+<äT\T, HêD´‘· Òì eT+<äT\ nyTà

yê´bÕs¡T\ uÛÑs¡‘·+ |ü{≤ºs¡T. n< düeTj·T+˝À #·≥ºã<ä›+>± yê´bÕs¡+ #ùd

yê´bÕs¡T\≈£î ùdïVü≤ Vü≤düÔ+ n+~+#ês¡T.

n_Ûq+<äq\T:

msTT&éø±ø J$‘· kÕ|òü\´|ü⁄s¡kÕÿs¡+ \_Û+#·&É+ |ü≥¢ Ç+&çj·THé »s¡ï*düTº

j·T÷ìj·THé C≤rj·T øöì‡ Ÿ düuÛÑT´\T, $»j·Tyê&É Áô|dtø£¢uŸ |üPs¡« n<Ûä ≈£åî\T

nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´, {Ï$ 10 ÇHé|ü⁄{Ÿ m&ç≥sY dæ.ôV≤#Y.$.$.

dü‘· Hêsêj·TD, msTT&é ø±ø C≤rj·T Hêj·T≈£î\T sê»uÛ≤qT, ~ $»j·Tyê&É

]f…Æ Ÿ ¬ø$Tdtº‡ n+&é Á&É–Zdtº‡ nk˛dæjTwüHé Hêj·T≈£î\T ¬ø. |æ#·Ãj·T´, $.

•esêE, ¬ø.$. k˛yTX«s¡sêe⁄, &ç.kÕsTT≈£îe÷sY\T n_Ûq+<äq\T ‘Ó*bÕs¡T.

á dü+<äs¡“¤+>± sê$ ñ<äj·T uÛ≤düÿsY ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ Á|ü‹ì~Û‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷

‘·q≈£î \_Û+∫q á |ü⁄s¡kÕÿs¡+ ‘·q düVü≤#·s¡ Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D

n~Ûø±s¡T\+<ä]ø° #Ó+<äT‘·T+<äì ‘Ó*bÕs¡T. dü+|òüT|üs¡+>± ‘êqT @~

kÕ~Û+∫Hê n~ dü$Twæº ø£èwæ‘√H kÕ<Ûä yÓTÆ+<äHêïs¡T.

<Ûäs¡\≈£î eT+<äT\T n+~+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á eT+<äT\T cÕ|ü⁄\T

ù|<äesêZ\ Á|ü»\≈£î m+‘√ yT\T »s¡>∑&Üìï >∑T]Ô+∫q ôV’≤<äsêu≤<é Àì

Wwü<Ûä ìj·T+Á‘·D $uÛ≤>∑+ ªªJeq<ës¡µµ nH |ü<∏äø±ìï s¡÷bı+~+∫, á

|ü<∏äø±ìøÏ sêÁwüº ÇHé#ÛêsY®>± ñ<äjYTuÛ≤düÿsYqT sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+∫+~.

á Jeq<ës¡ |ü<Ûäø£+ <ë«sê $XÊK|ü≥ï+‘√bÕ≥T ôV’≤<äsêu≤<é, $»j·Tyê&É,

‹s¡T|ü‹, es¡+>∑ Ÿ e+{Ï nHø£ q>∑sê\˝À »q]ø eT+<äT\ cÕ|ü⁄\qT

@sêŒ≥T #dæ+~. Á|üdüTÔ‘·+ sêÁwüº+˝À m+‘√ $»j·Te+‘·+>± ìs¡«Væ≤düTÔqï

Jeq<ës¡ |ü<∏äø±ìï Á|ü‘´ø£‘·qT πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü >∑T]Ô+∫+~. Jeq<ës¡

|ü<Ûäø£+ (»q]ø˘ eT+<äT\) $wüj·T+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT Ä<äs¡Ù+>±

rdüTø√yê\+≥÷ πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·« <Xyê´|üÔ+>± nìï sêÁcÕº\≈£î ‘Ó*j·T#dæ+~.

Ç< düeTj·T+˝À msTT&éø±ø dü+düú Á|ü»\≈£î »q]ø eT+<äT\ |ü≥¢ ‘·–q

ne>±Vü≤q ø£*|æ+#·&É+ e\¢ Á|ü»\≈£î m+‘√ yT\Tø£\T>∑T‘√+~.

<˚X¯+ yÓTT‘êÔìøÏ Ä<äs¡Ù+>± ì*∫q |ü<Ûäø£+

18

sê»ø°j·÷\˝À Ä‘·àVü≤‘· Ò ø±ì Vü≤‘· \T e⁄+&ÉeH HêqT&ç

Á|üdüTÔ‘·+ ø±+Á¬>dtbÕغì #·÷ùdÔ eTs√kÕ] ì»eTì|æk Ô+~.

mìïø£ À¢ nìï sêÁcÕº À¢ ø±+Á¬>dtbÕغøÏ \_Û+∫q d”≥T¢ yÓTT‘·Ô+ ø£*|æHê

_C…|”øÏ ˇø£ sêÁwüº+˝À \_Û+∫qìï kÕúHê\T ≈£L&Ü \_Û+#· Ò<äì _C…|æ

Á|ü<Ûëq eT+Á‹ nuÛÑ ]∆ qπs+Á<äyÓ÷&ç yê´U≤´ì+#ês¡T. mìïø£\T »]–q

nsTT<äT sêÁcÕº˝À¢ $TCÀsêyéTqT $TqVü‰sTTùdÔ ô|<ä›sêÁcÕº˝…’q Hê\T>∑T

sêÁcÕº À¢ ø±+Á¬>dtbÕغøÏ »]–q nee÷q+ eTTqTô|qï&É÷ »s¡>∑ Ò<äT.

n+‘ø±≈£î+&Ü ndüeTs¡∆ Á|ü<Ûëì n+≥÷ eTH√àVü≤Hé dæ+>¥ $eTs¡Ù\≈£î

>∑T¬s’q+‘·>± kÕ«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘·<X #·]Á‘· À @ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ $eTs¡Ù\≈£î

>∑T]ø± Ò<äT. sê»ø°j·÷\˝ÀøÏ sêø£eTT+<äT Á|ü|ü+#·+ yÓT∫Ãq Ä]∆ø£y‘·Ô>±

m+‘√ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q eTH√àVü‰Hé H˚&ÉT n‘·´+‘· ã\V”≤qyÓTÆq

Á|ü<ÛëqeT+Á‹>± >∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#·TÃø=Hêïs¡T. ø±+Á¬>dtbÕغ n<Ûä ≈£åîsê\T leT‹

k˛ìj·÷ >±+~Û #‹˝À eTH√àVü≤Hé ˇø£ u§eTà nsTT‘ k˛ìj·÷ >±+BÛ

]\j·THé‡ eTTUÒwt n+u≤˙, ≈£îe÷s¡ eT+>∑fi+ _sê¢ e+{Ï q\T>∑T¬s’<äT>∑Ts¡T

bÕ]ÁXÊ$Tø£ y‘·Ô\ #‹˝À u§eTà nì Á>±e÷˝À¢ s¡#·Ã¤ã+&É øÏ+<ä ≈£Ls√ÃH

kÕe÷q´ Á|ü»\≈£î ≈£L&Ü ns¡∆yÓTÆ+~. ]\j·THé‡ e+{Ï dü+düú\≈£î \ø£å\

ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ sêsTTr Ç∫Ãq Á|üuÛÑT‘·«+ <X+˝Àì <ë<ë|ü⁄ 40 ø√≥¢

eT+~ ù|<ä\ dü+πøåeT |ü<∏äø±\≈£î dü+ã+~Û+∫ πø{≤sTT+|ü⁄\ $wüj·T+˝À

MTqyTcÕ\T …øÏÿ+#·&É+ n+<ä]øÏ ‘Ó*dæ+~. 2011e Ä]∆ø£ dü+e‘·‡s¡+˝À

πøe\+ ˇø£ ]\j·THé‡ dü+düúπø πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ 42 y\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\

sêsTTr\qTq n+~+∫+~. n< Á>±MTD ù|<ä\ ñbÕ~ÛøÏ πø{≤sTT+∫+~

39,600 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·yT. á ø±s¡D+>± ø±+Á¬>dt bÕ\≈£î\

<ä«+<ä« ˙‹ Á|ü»\≈£î ns¡∆yÓTÆ+~.

ñ*¢bÕj·÷\T øÏ˝À 100 s¡÷bÕj·T\T n$TàHê...ù|<äyê]øÏ

Ábı{°qT¢ n+~+# ø£+~|ü|ü øÏ À 150 s¡÷bÕj·T\≈£î #]Hê ‘·eT≈£î

dü+ã+<Ûä+ Òq≥Tº>± e´eVü≤]+#ês¡T. Vü≤<äT› n<äT|ü⁄ Ò≈£î+&Ü ô|]–

b˛‘·Tqï ì‘· edüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T ‘·–ZkÕÔeTì #Ó|üŒ&ÜìøÏ ã<äT\T <Ûäs¡\‘√

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü+ã+<Ûä+ @$T{Ï? <Ûäs¡\ >∑T]+∫ e÷{≤¢&Ü*‡+~ yê´bÕs¡T\ì

Á|ü<Ûëq eT+Á‹ eTH√àVü≤Hé dü«j·T+>± e´>∑+>± yê´U≤´ì+#·&Üìï Á|ü»\T

sê»ø°j·÷\˝À Ä‘·àVü≤‘· Ò...Vü≤‘· \T +&Ée⁄..!eTs¡∫b˛ Ò<äì ns¡∆eTe⁄‘·T+~. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ s√EøÏ 28 s¡÷bÕj·T\T,

|ü≥ºD ÁbÕ+‘ê˝À¢ 32 s¡÷bÕj·T\T dü+bÕ~+# yês¡+<äs¡÷ ù|<ä\ øÏ+<ä≈£î

sês¡ì Á|üD≤[ø± dü+|òüT+ ñbÕ<Ûä´≈£åî&ÉT e÷+f… dæ+>¥ ÄVüAyê*j·÷

|ü*øÏì ∫\ø£ |ü\T≈£î\qT Á|ü»\T eTs¡∫b˛˝Ò<äT. n$˙‹ ˝Òì~

mø£ÿ&É...n$˙‹øÏ bÕ\Œ&Éì yê¬se«s¡÷ n+≥÷ n$˙‹ì #·≥ºã<ä∆+

#j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #düTÔqï ø±+Á¬>dt n+fÒ n$˙‹, n$˙‹ n+fÒ

ø±+Á¬>dt nH uÛ≤eq≈£î e#êÃs¡T. y\T, \ø£å\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ n$˙‹,

Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷˝À¢ e+<ä...¬s+&=+<ä\T rdüTø=H nf…+&És¡T¢ ˇø£fÒ

nH˚ Á|ü#ês¡+˝À e⁄qï yÓ÷kÕìï Á|ü»\T >∑T]Ô+#ês¡T. ø±+Á¬>dtbÕغøÏ

nqedüs¡+>± ¬s+&√ |üsê´j·T+ n~Ûø±s¡+ Ç#êÃeTH uÛ≤eq≈£î e#êÃs¡T.

nsTT‘˚ Ç<˚ düeTj·T+˝À _C…|æ $»j·÷ìøÏ Á|ü<Ûëì nuÛÑ ]∆

qπs+Á<äyÓ÷~ Á|üuÛ≤ey˚T ø±s¡D+ nì#Ó|üŒ˝ÒeTT. m+<äTø£+fÒ ø±+Á¬>dt

<ës¡TD+>± z&çb˛sTTq Hê\T>∑T sêÁcÕº À kÕúìø£ |ü]dæú‘·T\T <ës¡TD+>±

e⁄HêïsTT. ø£sêï≥ø£˝À _C…|æ‘√ $dæ–b˛sTT ø±+Á¬>dtbÕغøÏ z≥T

#dæq≥Tº>±H á sêÁcÕº À¢ ø±+Á¬>dtbÕ\q‘√ $dæ–b˛j·÷s¡T. Á|ü<Ûëq+>±

sê»kÕúHé À eTTK´eT+Á‹ nXÀø ¬>Vü≤¢{Ÿ‘√ düVü‰ eT+Á‘·T\+<äs¡÷ rÁe

ne˙‹ Äs√|üD\≈£î >∑Ts¡j·÷´s¡T. eT<Ûä Á|ü<XŸ À eTTK´eT+Á‹ #ÍVü‰Hé

dü«j·T+>± …’+–ø£ y˚~Û+|ü⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫q Äs√|üD\ yÓTT<ä\Tø=ì

Ä]∆ø£ n+XÊ\ es¡≈£î nHø£ Äs√|üD\T m<äTs=ÿHêïs¡T. Çø£ &Ûç©¢ À H‘·\

n$˙‹‘√ Á|ü»\T m+‘·>± Çã“+<äT\T m<äTs=ÿHêïs√ ø±+Á¬>dtbÕغ nø£ÿ&É

}&ÉTÃ≈£îb˛e&Üìï ã{Ϻ Á|ü‘˚´ø£+>± $e]+#ê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT.

ø±+Á¬>dtbÕغ‘√ |üP]Ô>± $dæ–b˛sTTq Á|ü»\≈£î Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>± _C…|æ

ø£ì|æk Ô+~. Ç+‘·≈£î $T+∫ _C…|æøÏ @<√ Á|ü‘´ø£‘· e⁄+<äì uÛ≤$+#·&ÜìøÏ

M\T Ò<äT.

Á|üdüTÔ‘·+ d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘· bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´\T #˚düTÔqï

n$XÊ«dü rsêàq Á|üj·T‘·ï+ $»j·Te+‘·+ nsTTHê ø±ø£b˛sTTHê eTs√

Hê\T>∑T HÓ\˝À »s¡>∑qTqï kÕ<Ûës¡D mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dtbÕغøÏ nee÷q+

πs|ü⁄ ‘Ó\T>∑THê≥ ≈£L&Ü »s¡>∑&É+ U≤j·T+. πø+Á<ä πø_HÓ{Ÿ À Á|ü‹bÕ~+∫q

$uÛÑ»q n+XÊ\˝À d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·H‘·\T dü÷∫+#·q\qT ˇø£ÿ≥+fÒ

ˇø£ÿ{Ï ≈£L&Ü õ.z.m+. |ü{Ϻ+#·Tø√ø£b˛e&Üìï d”e÷+Á<ÛäÁbÕ+‘· H‘· Ò

ø±<äT Á|ü»\T ≈£L&Ü rÁe nee÷q+>± uÛ≤$düTÔHêïs¡T. $uÛÑ»q Á|üÁøÏj·T

Ä|ü>∑\ XøÏÔ d”e÷+Á<ÛäÁbÕ+‘· H‘·\≈£î Ò<äì sêÁwüº $uÛÑ»q≈£î dü+ã+~Û+∫q

n+XÊìï fÒãT Ÿ H√≥T>± πø_HÓ{Ÿ Á|üyXô|{Ϻq|ü& Á|ü»\≈£î ns¡∆yÓTÆ+~.

$uÛÑ»q Á|üÁøÏj·T ø=qkÕ>∑T‘·Tqï H|ü<Ûä +˝À d”e÷+Á<Ûä H‘·\T á ÁbÕ+‘êìøÏ

#Ó+~q πø+Á<äeT+Á‘·T\T ôV’≤<äsêu≤<éqT πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘·+>± >∑T]Ô+|ü

#ùd Á|üj·T‘·ï+ #kÕÔqì, 1956 dü+e‘·‡sêìøÏ eTT+<äT Ä+Á<Ûä À uÛ≤>∑+>±

e⁄qï uÛÑÁ<ë#·\+ &ç$»Hé, eTTq>±\ ÁbÕ+‘ê\qT Ä+Á<Ûä |ü]~Û˝ÀH˚

e⁄+#ê\ì, ø£s¡÷ï\T, nq+‘·s¡|ü⁄s¡+ õ˝≤¢\‘√ ø£*|æ sêj·T\ ‘Ó\+>±D

@sêŒ≥T ø£èwæ#kÕÔeT+≥÷ me]øÏ yês¡T Á|ü>∑ ≤“¤\T |ü*ø±s¡T. á yTs¡≈£î

d”e÷+Á<Ûä eT+Á‘·T\T k˛ìj·÷ >±+~Ûì, πø+Á<ä ôVAyéTeT+Á‹ wæ+&qT,

Á>∑÷|t Ä|òt $TìdüºsY‡qT ø£\dæ #·]Ã+∫q≥Tº>± bò E\T ≈£L&Ü ô|{≤ºs¡T.

19

ø±ì πø_HÓ{Ÿ düe÷yX+˝À d”e÷+Á<ÛäH‘·\ Á|ü>∑ ≤“¤\‘√ ì$T‘·Ô+ Ò≈£î+&Ü

‘Ó\+>±D H‘·\T ø√]q≥Tº>± 10 õ˝≤¢\‘√ ≈£L&çq ‘Ó\+>±D @sêŒ≥T≈£î

rsêàq+ #XÊs¡T.

Ä+Á<ÛäH‘·\T ø£ dü+ ‘·eT≈£î Hê´j·T+>± <äø±ÿ*‡q uÛÑÁ<ë#·\+,

eTTq>±\ ÁbÕ+‘ê\qT ≈£L&Ü <äøÏÿ+#·Tø√ Òø£b˛j·÷s¡T. Ç< düeTj·T+˝À

Á|ü‘´ø£ ‘Ó\+>±D @sêŒ≥T≈£î dü+ã+~Û+∫ πø+Á<ä πø_HÓ{Ÿ ÄyÓ÷~+∫q

H√{Ÿ #·÷düTÔ+fÒ ªªn‘·&ÉTµµ dæìe÷˝À ªªÄ&ÉT eT>±&ÉTsê...ãTõ®µµ nH˚

&Ó’ ≤>∑TqT e÷]à ‘Ó\+>±D H‘·\qT ªªyêfió¢eT>±fió¢ sê...ãTõ®µµ nì

yê´U≤´ì+#ê\ì|æk˛Ô+~. m+<äTø£+fÒ 1953 Hê{ÏøÏ ‘Ó\+>±D

dü]Vü≤<äT›\‘√ e÷ ‘Ó\+>±D e÷≈£î ø±yê\+≥÷ ñ<ä eT+ ÁbÕs¡+_Û+∫q

‘Ó\+>±D H˚‘·\T ∫es¡≈£î yês¡T ‘êeTT ø√s¡Tø=qï ‘Ó\+>±D

ÁbÕ+‘·+‘√bÕ≥T n<äq+>± Ç|ü&ÉT ÄHê&ÉT Ä+Á<ÛäÁbÕ+‘·+˝À e⁄qï

uÛÑÁ<ë#·\+ ¬s$q÷´ &ç$»Hé, eTTq>±\ ÁbÕ+‘ê\qT ≈£L&Ü ¬ø’edü+

#düTø=Hêïs¡T. ìC≤ìøÏ ‘Ó\+>±D ◊ø±dü H<ä ø√<ä+&É sêyéT, {ÏÄsYmdt

H‘· ¬ø.#·+Á<äX‚KsY, πø+Á<äeT+Á‹ C…’bÕ Ÿ¬s&ç¶ nHø£ dü+<äsꓤ\˝À uÛÑÁ<ë#·\+,

eTTq>±\ ÁbÕ+‘ê\T Ä+Á<ÛëÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~qeì, nsTTHê Ä ÁbÕ+‘ê\T

‘Ó\+>±D≈£î #Ó+< $<Ûä+>± Á|üj·T‹ïkÕÔeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T. nsTT‘ yês¡T

m≥Te+{Ï Á|üj·T‘·ï+ #j·T≈£î+&ÜH Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\T ‘Ó\+>±D |ü]~Û ÀH

e⁄+{≤j·Tì πø_HÓ{Ÿ Á|üø£{Ï+∫+~.πø_HÓ{Ÿ ìs¡íj·÷\qT #·÷düTÔ+fÒ

d”e÷+Á<ÛäH˚‘·\qT ø±+Á¬>dtbÕغ n~ÛcÕºq+ |üP∫ø£|ü⁄\¢ e÷~]>±

|ü]>∑DÏ+∫q≥Tº ns¡∆eTe⁄‘√+~. á ø±s¡D+>±H d”e÷+Á<ÛäH‘·\T n$XÊ«dü

rsêàHêìøÏ H√{°\T n+~+∫q≥Tº ‘Ó\Tk˛Ô+~. Ä+Á<ÛäÁbÕ+‘·eT+fÒ

ø±+Á¬>dtbÕغ n~ÛcÕºHêìøÏ #·T\ø£q uÛ≤e+ e⁄+<√ Ò<√ ns¡∆+ø±ø£b˛sTTHê

‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝À {ÏÄsYmdtô|’q, d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·+˝À yÓ’mdtÄsY

ø±+Á¬>dt ô|’q ÄX\T ô|≥Tºø=qï≥Tº ø£ì|æk Ô+~.

nsTT‘˚ ø±+Á ¬>dtbÕغøÏ á $wüj·T+˝À ≈£L&Ü ìsêX¯

‘·|üŒ<äq|æk Ô+~. m+<äTø£+fÒ {ÏÄsYmdt bÕغøÏ, yÓ’mdtÄsY ø±+Á¬>dtbÕغøÏ

e⁄qï kı+<ä nedüsê Ò n+<äT≈£î ø±s¡D+. Á|üdüTÔ‘·+ á ¬s+&ÉT bÕغ\T

ø±+Á¬>dtbÕغ‘√ ø£\dæ Á|üj·÷D+ #˚düTÔqï≥Tº ø£ì|ædüTÔqï|üŒ{Ïø° Ç<˚ |ü]dæú‹

ø=qkÕ>∑T‘·T+<äqï qeTàø£+ ø£ì|æ+#·&É+ Ò<äT. ø±+Á¬>dtbÕغ |ü≥¢ Á|ü»\˝À

e⁄qï e´‹πsø£ Á|üuÛ≤e+ ‘·eT bÕغô|’ ≈£L&Ü |ü&ÉT‘·T+<yÓ÷qH uÛ≤eq

{ÏÄsYmdt H˚‘·\˝À ø£ì|æk˛Ô+~. n+<äTe\¢ e#˚à mìïø£˝À¢ {ÏÄsYmdt

dü«‘·+Á‘·+>± b˛{° #j·÷\H Ä˝À#·q #düTÔqï≥Tº düŒwüºeTe⁄‘√+~. Çø£

yÓ’mdtÄsY bÕغ H˚‘· »>∑H√àVü≤q ¬s&ç¶øÏ ø±+Á¬>dtbÕغ‘√ ø±<äT...πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+‘√ nedüs¡+ e⁄+~. n+<äTe\¢ Á|üdüTÔ‘·+ ø±+Á¬>dtbÕغ‘√ ùdïVü≤+>±

e⁄qï ∫es¡≈£î πø+Á<ä+˝À @ bÕغ n~Ûø±s¡s¡+˝ÀøÏ edüTÔ+<√ Ä bÕغ‘√H

ø=qkÕπ> neø±X¯+ e⁄+~. ø±+Á¬>dt‘√ ø£\dæ πø+Á<ä+˝À n~Ûø±s¡+

|ü+#·Tø=+≥Tqï mHédæ|æ H‘· Xs¡<é |üyêsY e+{Ï yês¡T ≈£L&Ü ø±+Á¬>dtbÕغ

n~ÛH‘· k˛ìj·÷ >±+BÛô|’ #·Ts¡ø£\T ydüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ j·TT|æm`2˝À

uÛ≤>∑kÕ«eT´bÕغ\T>± e⁄qï mHédæ|æ, &çm+¬ø e+{Ï bÕغ\T eTTì–b˛e&ÜìøÏ

dæ<ä∆+>± e⁄qï ø±+Á¬>dtbÕغ‘√ ø£\dæ Á|üj·÷D+ #kÕÔjÓ÷ Ò<√ #Ó|üŒ Òì

dæú‹ ø£ì|æk Ô+~. yÓTT‘·Ô+>± ø±+Á¬>dtbÕغøÏ 2014 dü+e‘·‡s¡+ ô|<ä› düyê Ÿ>±

e÷s¡qTqï~.

` nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´.` nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´.` nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´.` nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´.` nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´.

Ç<=ø£ ns¡T<Ó’q Ä\j·T+. yÓTøχø√˝Àì ∫#ÓHé Ç{≤® ÁbÕ+‘·+˝À

e⁄qï á Ä\j·T+˝Àì <e⁄&ç ù|s¡T ≈£î≈£î Ÿ , kÕŒìwü u≤wü Àm Ÿ ¬ødæº À

n+{≤s¡T. e÷j·T Hê>∑]ø£‘· düeTj·T+˝À á Ä\j·T+ @s¡Œ&ç+<äì

#ÓãT‘ês¡T. nsTT‘ eT]ø=+‘·eT+~ ø°.X. 9 12 X‘êu≤∆\ ø±\+˝À

ÁbÕ+‘·+˝À Bìì @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. |üP]Ô>± ˇø£ ø=+&ÉqT ‘=\∫

Bìì ì]à+#ês¡T. <ä÷s¡+>± e⁄+&ç #·÷ùdÔ |æs¡$T&é e÷~]>±

ø£ì|ædüTÔ+~. n+<äTe\¢ Bìï ø=+‘·eT+~ |æs¡$T&é>± e´eVü≤]kÕÔs¡T.

30 MT≥s¡¢ m‘·TÔ ø£*–q á ø£≥º&É+˝À 24 MT≥s¡T¢ Ádüºø£ÃsY ø±>±, Äs¡T

MT≥s¡T¢ Ä\j·T+ m‘·TÔ. øÏ+<ä qT+∫ Ä\j·÷ìøÏ yÓfi¢&ÜìøÏ ˇø=ÿø£ÿ

yÓ’|ü⁄ 91 yÓT≥T¢ e+‘·Tq 365 yÓT≥T¢ e⁄HêïsTT, n+fÒ ˇø£ @&Ü~˝À

ns¡T<Ó’q Ä\j·T+ m Ÿ ¬ødæº À

e⁄qïìïq s√E\T. yÓTøχø√ |ü⁄sêedüTÔ XÊK Ä<Ûä«s¡ +˝À e⁄qï á

ø£≥º&Üìï #·T≥÷º q&ÉTdü÷Ô #·÷&É{≤ìøÏ e÷Á‘·+ nqTeT‹düTÔHêïs¡T.

ô|’øÏ mø£ÿ&ÜìøÏ Á|üdüTÔ‘·+ nqTeT‹+#·&É+ Ò<äT.

` leT‹ C≤qø° s¡eT´ <$. m.

20

‘=$Tà~ dü+e‘·‡sê\T>± Á|ü‹cÕ˜‘·àø£+>± $»j·Tyê&É qT+∫ Á|ü#·T]‘·eTe⁄‘·Tqï

Ä˝À#·q\T »«*+|ü #ùd $X‚¢wüD\T, sê»ø°j·T düMTø£å\T, Äø£≥Tºø=H˚ yê´kÕ\T, dæìe÷ $X‚cÕ\T...Vü‰dü ‘√s¡D+, e÷≥\ ‘√s¡D+,

øÏ«CŸ e+{Ï o]¸ø£\‘√.....

düeTÁ>∑yêsêÔ |üÁ‹ø£

MT Á|üø£≥q\qT, #·+<ë\qT á ~>∑Te ∫s¡THêe÷≈£î |ü+|ü>∑\s¡T. Ç‘·s¡ $esê\≈£î

dü+bÕ<ä≈£î\T, dæ{Ï Ä|ò”düT:

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£,‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£,‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£,‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£,‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£, ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£, ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£, ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£, ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£, ‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø£,

Ç+{Ï HÓ+ãs¡T: 74`11`13/m ø√yÓ\eT÷&çyê] M~Û,

uÛÑyê˙|ü⁄s¡+, $»j·Tyê&É ` 12. dü÷sê´sêe⁄ù|≥, $»j·Tyê&É ` 2.

bò Hé : 0866 2413222, ôd Ÿ: 94403 20886

Email: telugutoranambrahma@yahoo.com, brahmaiahannavarapu@gmail.com, blog: telugutoranamblogspot.com

$X‚¢wüHê‘·àø£ d

üMTø£å\T,

$C≤„Hê‘

·àø£ düe÷#ês¡+

ø√dü+ #·<äe+&ç

ªª‘Ó\T>

∑T‘√s¡D+µµ

#·+<ë $esê\T

HÓ\ #·+<ë s¡÷.20/`

dü+e‘·‡s¡ #·+<ë s¡÷. 200/`

nsTT<äT dü+e‘·‡sê\ #·+<ë s¡÷. 1000/`,

10 dü+e‘·‡sê\ #·+<ë s¡÷. 2000/`

J$‘· #·+<ë s¡÷. 3000/`

Á|üø£≥q\ {≤Ø|òt

ø£esY ù|J (yÓqTø£) ø£\sY s¡÷. 20,000/`

ø£esY ù|J (ÇqïsY£) ø£\sY s¡÷. 15,000/`

ø£esY ù|J(Á|òü+{Ÿ Ádæº|t) s¡÷. 10,000/`

u≤¢ø˘ n+&é yÓ’{Ÿ ù|J s¡÷. 10,000/`,

u≤¢ø˘ n+&é yÓ’{Ÿ 1/2 ù|J s¡÷. 5,000/`,

Ç|ü&ÉT |ü⁄düÔø£ s¡÷|ü+˝À

21

ªªVü‰dü µµ ‘√s¡D+

Vü‰dü´‘√s¡D+:

s¡+>∑T &Éu≤“ ‘·|ü !

s√yéT˝Àì ø£ Á|üeTTK #·]Ã˝À düuÛÑT´\ #sê\+fÒ @+ #j·÷\ì

eT÷&ÉT »+≥\T Ä #·]Ã bòÕ<äsYqT n&ç>±s¡T.

¬s+&ÉT yêsê\bÕ≥T ÁãVü≤à#·s¡´+ bÕ{Ï+∫ eùdÔ #·sYÃ˝À

düuÛÑT´\T>± #s¡TÃø=+{≤eTì bòÕ<äsY #ÓbÕŒ&ÉT.

#·sYÃ˝À düuÛÑT´\T>± #sê\qTø=qï eT÷&ÉT »+≥\˝À ø£ »+≥

60 dü+e‘·‡sê\T <ë{Ïq ]f…ÆsY¶ ñ<√´>∑T\T, ¬s+&√ »+≥ 45 ` 50

ej·TdüT˝À e⁄qï eT<Ûä ej·TdüTÿ\T, eT÷&√ »+≥ ø=‘·Ô>± ô|fi¢sTTq »+≥.

¬s+&ÉT yêsê\ ‘·sê«‘· #·sYÃ≈£î e∫Ãq yÓTT<ä{Ï »+≥

$»j·Te+‘·+>± ÁãVü≤à#·s¡ + bÕ{Ï+∫ e#êÃeTì Á|üø£{Ï+∫+~. ¬yÓTT<ä{Ï

yês¡+ ø=+#Ó+ Çã“+~ nì|æ+∫Hê Ä ‘·sê«‘· Çã“+~ nì|æ+#· Ò<äT

nì ¬s+&√ »+≥ #Ó|æŒ+~.

s¡+>∑T &Éu≤“ øÏ+<ä |ü&Éø£ eTT+<äT es¡≈£î u≤>±H e⁄+~...nì

ø=‘·Ô>± ô|fi¢sTTq eT÷&√ »+≥˝Àì j·TTe≈£î&ÉT yÓT\¢>± #ÓbÕŒ&ÉT.

s¡+>∑T &Éu≤“Hê...! n+≥÷ ÄXÃs¡ + e´ø£Ô+ #dü÷Ô n‘·q e+ø£

#·÷XÊ&ÉT.

ne⁄q+&û...e÷ Ä$&É ≥e Ÿ #·T≥Tºø=ì u≤‘Y s¡÷yéTøÏ yÓfió

‘·T+fÒ s¡+>∑T &Éu≤“ øÏ+<ä|ü&ç+~...e÷ Ä$&É e+– &Éu≤“ rdæ+~...ÄyÓT

yÓqTø£H HqT e⁄HêïqT...n+≥÷ qdæ>±&ÉT.

#·sYÃ˝À Á|üy˚XÊìøÏ MT düuÛÑ´‘·«+ ‹s¡düÿ]düTÔHêïqT...n+≥÷

bòÕ<äsY ø=‘·Ô>± ô|fi¢sTTq Ä j·TTe≈£îì e+ø£ ø=s¡ø=s¡>± #·÷XÊ&ÉT.

nyÓT]ø± e÷J n<Ûä ≈£åî&ÉT C≤]® ãTwt düreTDÏ #·ìb˛sTTq

qs¡ø±ìøÏ yÓ[fl+~. j·TeTuÛÑ≥T&ÉT ÄyÓT≈£î qs¡ø£ Àø£+ n+‘ê #·÷|ædüTÔHêï&ÉT.

ˇø£ #√≥ nH˚ø£ y˚\ >∑&çj·÷sê\qT e⁄HêïsTT. nìï

>∑&çj·÷sê\Tqï|üŒ{Ïø° Ä >∑&çj·÷\T πø f…ÆyéT ø±≈£î+&Ü ø=ÿø£ÿ >∑&çj·÷s¡+

ˇø=ÿø£ÿ f…ÆyéT #·÷|æk Ô+~.

Ä >∑&çj·÷\qT #·÷dæq ãTwt uÛ≤s¡ ....nìï >∑&çj·÷sê\T πø

f…ÆyéT #·÷|æ+#ê*, ø±ì ys¡T ys¡T düeTj·÷\T #·÷|ædüTÔHêïsTT m+<äT≈£îµµ

nì j·TeTuÛÑ≥T&çì n&ç–+~.

ªªÇ$ nu<ë∆\qT dü÷∫+# >∑&çj·÷sê\T. uÛÑ÷$T MT<ä ìedæ+#

ˇø=ÿø£ÿ e´øÏÔøÏ ˇø=ÿø£ÿ >∑&çj·÷s¡+ πø{≤sTTkÕÔeTT. Ä e´øÏÔ ˇø£ nã<ä∆+

n&ç‘ ø£ ôdø£Hé eTT+<äT≈£î yÓfió‘·T+~, >∑&çj·÷s¡+ eTTfió¢ mìï nã<ë∆\T

n&ç‘ n+‘·eTT+<äT≈£î yÓfió‘·T+~µµ nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT j·TeTuÛÑ≥T&ÉT.

ˇø£ >∑&çj·÷sêìï #·÷|ædü÷Ô ªªÄ >∑&çj·÷s¡+ me]~ eTTfi¯ó¢

m≥Tø£<ä\≈£î+&Ü e⁄+~µµ nì n&ç–+~.

ªªn~ eT<äsY <∏Ó]kÕ‡ ~...ÄyÓT m|ü&É÷ nã<ä∆+ #Ó|üŒ Ò<äT,

n+<äTπø ø£<ä\≈£î+&Ü e⁄+~...Ä |üø£ÿH˚ e⁄qï >∑&çj·÷s¡+ nÁãVü‰+

*+ø£Hé~...¬s+&ÉT |üsê´j·÷\T e÷Á‘·yT nã<ä∆+ Ä&Üs¡T, n+<äTπø ¬s+&ÉT

ôdø£qT¢ e÷Á‘·yT eTT+<äT≈£î yÓ[¢+~.µµ nì $e]+#ê&ÉT j·TeTuÛÑ≥T&ÉT.

ªªnsTT‘ n<Ûä ≈£åîì>± |üì#dæq e÷ Äj·Tq ãTwt >∑&çj·÷s¡+

@~µµ nì n&ç–+~ leT‹ ãTwt

ªª ãTwt >∑&çj·÷s¡+˝Àì eTTfió¢ u≤>± y>∑+>± ‹s¡T>∑T‘·T+&É≥+‘√

j·TeT<Û äs¡àsêE Ä >∑&çj·÷sêìøÏ d”*+>¥ bòÕ´Hé neT]Ã Ç+{À¢

ô|≥Tºø=Hêï&ÉTµµ nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT j·TeTuÛÑ≥T&ÉT.

nu<ë∆\qT dü÷∫+# >∑&çj·÷sê\T

ˇø£ ãdüT‡ kÕº|t À bı{Ϻ E≥Tº, ˙*s¡+>∑T JHé‡ bÕ+{Ÿ, πsu≤Hé

ø£fi¯flCÀ&ÉT ô|≥Tºø=qï ej·TdüT˝À e⁄qï e´øÏÔ #·÷dæì ˇø£ |ü˝…¢≥÷s¡T

¬s’‘·T...Ä |üø£ÿH e⁄qï e´øÏÔì n&ç>±&ÉT....

ªªej·TdüT˝À e⁄qï á e´øÏÔ nu≤“j·÷? ne÷àj·÷?µµ nì .

ªªnu≤“sTT ø±<äT...ne÷àsTT...Hê ≈£L‘·Ts¡Tµµ n+≥÷

∫s¡Tø√|ü+‘√ düe÷<Ûëq+ e∫Ã+~.

ªªø£ å$T+#·+&ç...Ä ne÷àsTTøÏ MTs¡T ‘·+Á&ç nì Hê≈£î

‘Ó*j·T<äTµµ nHêï&ÉT Ä ¬s’‘·T.

ªªHqT ‘·+Á&çì ø±<äT...‘·*¢ìµµ n+≥÷ ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+ #dæ+~.

nu≤“j·÷? ne÷àj·÷?

22

ø±ì Hê\T>∑T es¡≈£î >∑T&ÉT\T ‘Ós¡es¡ì ‘Ó*dæ+~. u≤>± m+&É>±

e⁄+&É≥+e\q $»j·Tyê&É≈£î ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+ nj·÷´qT. á ∫qïbÕ{Ï

n\dü‘·«+ jÓTTø£ÿ |òü*‘·+ Ç+‘·es¡≈£L |òüT+≥XÊ\ yÓfifl≥+ ≈£î<äs¡ Ò<äT.

eT[fl m|ü⁄Œ&ÉHêï $»j·Tyê&É yÓ*¢ Á|üj·T‘·ï+ #Ój·÷´*.

ˇø£ s√E ñ<äj·T+ ã+<ÛäT$TÁ‘· dü|ü]yês¡+>± Hê ø±s¡T Á|üø±X+

u≤´πsõ <ë{Ï >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢˝À Á|üy˚•+∫+~. eTT+<äT>± ñ+&Ée*¢

>∑TVü≤\T dü+<ä]Ù+#êeTT. Áø°.X. Äs¡e X‘êu≤›ìøÏ #Ó+~q á ÁbÕ+‘·+

ø£∫Ñ·+>± #·÷&É<ä>∑ Z Á|ü<˚X¯+. ¬s+&Ée n+‘·düT Ô˝À X¯j·TìdüTÔqï

nq+‘·|ü<äàHêuÛÑ kÕ«$T <äs¡Ùq$TkÕÔs¡T. ‹s¡Teq+‘·|ü⁄s¡+˝À ˝≤>± Çø£ÿ&É

≈£L&Ü $Á>∑Vü≤+ øÏ+<ä dü+|ü<ä e⁄+<äì Ä eT<Ûä |ü⁄ø±s¡T¢. >∑TVü≤ ˝À|ü*øÏ

#ê˝≤ <ës¡T\T eT÷dæ e⁄+#ês¡T. $XÊ\yÓTÆq ñ<ë´qeq+. |æ\¢\T düs¡<ë>∑

>∑&É|ü#·TÃ. ø±ì ø√‘·T\ u…&É<ä m≈£îÿe. Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ ¬>’&é qT @s¡Œs¡∫

e⁄+fÒ u≤>∑T+&~. ˇø£ |ü …¢≥÷]˝Àì |üsê´≥ø£ Á|ü<X+. dü¬s’q Ä<äs¡D

e⁄+fÒ u≤>∑T+&˚~. Ä ‘·s¡Tyê‘· nø£ÿ&ÉqT+&ç eT+>∑fi¯–] yÓfi≤fleTT.

ø=+&É$÷<ä bÕqø±\ kÕ«$T <äs¡Ùq+ nsTT+~. nø£ÿ&É e÷ ¬øyÓTsêyÓTHé

lqT e∫à e÷ |üì düT\Te⁄ #kÕ&ÉT. øÏ+<ä <yê\j·T+ Ç+ø± u≤>∑T+~.

m‘Ó’Ôq >√|ü⁄s¡+, $XÊ\ ÁbÕ+>∑D+. ø±˙ n+<äs¡T <äèwæº ø=+&Éô|’q bÕqø±\

kÕ«$T $÷< e⁄+≥T+~. Çø£ nø£ÿ&ç qT+&ç ô|<ä ø±ø±ì yÓfi≤fleTT. ôV’≤y

$÷<ä qT+&ç ¬s+&ÉT øÏ § $÷≥s¡T¢ ˝À|ü*øÏ y[‘ Á|üdæ<ä∆ •yê\j·T+

ñ+&Ée*¢ À nq+‘· |ü<äàHêuÛÑ kÕ«$T¬s+&ÉT d ü+e‘·‡sê\bÕ≥T $»j·Tyê&É

<ä÷s¡<äs¡ÙHé À ÁbıÁ>±yéT ôV≤&é>± |üì#dæ Ç{°e\

ôV’≤<äsêu≤<é ã<ä© nsTTq mHé.$. Vü≤qTeT+‘·

sêe⁄ $»j·Tyê&É‘√ ‘·q≈£î @s¡Œ&çq nqTã+

<Ûëìï, nqTuÛÑyê\qT ù|òdtãTø˝À sêXÊs¡T. ÄdüøÏÔ>±

e⁄qï ø=ìï n+XÊ\qT ‘ Ó\T> ∑ T‘√s ¡D+

bÕsƒ¡≈£î\≈£î ≈£L&Ü n+~düTÔHêïqT. ` dü+.

$»j·Tyê&É À Hê nqTuÛÑyê\Tˇø£ s√E Hê ø±s¡T ã+<äs¡T s√&ÉT¶ |ü{Ϻ+~. bÕeTÁs¡T qT+&ç

≈£î&çyÓ’|ü⁄ ‹]–‘ z|æø£e⁄qïyêfifl≈£î ø±e\dæqìï |üsê´≥ø£ Á|ü<XÊ\TqïsTT.

eTT+<äT>± ≈£L∫|üP&ç yÓfi≤flqT. HqT Ä+Á<Ûä<X+˝À #·÷&Ü\ì ø£\\T>∑H

}fifl˝§ ≈£L∫|üP&ç ˇø£{Ï. Çe˙ï #·÷|æ+#ê{≤ìøÏ düHé |òü¢esY ø± ÒJ\

n~ÛH˚‘· |ü⁄qï+sêE>±s¡T düVü≤è<äj·T+‘= ˇø£ |æ.ÄsY.z. ì Ç#êÃs¡T.

eTT+<äT>± ≈£L∫|üP&罧 n&ÉT>∑Tô|{≤ºeTT. ˇø£ Á>±eT+ ù|s¡T‘√

ñ+&Ée*¢ >∑TVü≤\T

Hê≥´dü+Á|ü<ëj·T+ e⁄+&É≥+ Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&Ü Ò<äT. dæ<∆+Á<ä ø£fi≤|”sƒ¡+

(‘Ó\T>∑T j·T÷ìe]Ù{°) dü+<äs¡Ùq eT+∫ nqTuÛÑe+>± $T–*+~. düTÁ|üdæ<ä∆

Hê≥´ >∑Ts¡Te⁄\qT #·÷&É Òø£b˛sTTHê yê] ∫Á‘·|ü{≤\qT #·÷ùd neø±X+

ø£*–+~. ≈£L∫|üP&ç Á>±eT+˝§ n&ÉT>∑&ÉT>∑THê eTTe«\ Hê<ä+

$q|ü&ÉT‘·T+~. Çø£ÿ&É nìï{Ïø£+f… >=|üŒ nqTuÛÑe+ u≤˝≤Á‹|ü⁄s¡düT+<ä]

<˚yê\j·T+. n‘·´+‘· X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq neTàyês¡T. á >∑T&çøÏ m<äTs¡T>±

dæ<∆+Á<äj·T÷– >∑T&ç. Äs¡Tãj·T\ s¡+>∑düú\+. s¡+>∑düú\ eT+≥|ü >√|ü⁄s¡+

$÷<ä q≥sê» $Á>∑Vü≤+. <X+ q\TeT÷\\ qT+&ç ø£fi≤ø±s¡T\T Çø£ÿ&É

qè‘· + #j·÷\ì n_Û\wækÕÔs¡T. á ùdºJ $÷<ä ø£ dü+ qT+#·TH n<äèwüº+

m|üŒ{Ϭø’Hê edüTÔ+<ë nqT≈£îHêïqT. dü]>±Z Äs¡T HÓ\\ ‘·s¡Tyê‘·

e∫Ã+~.(ˇø£ Hê{À´‘·‡e+˝À n‹~Û>± bÕ˝§ZH˚ neø±X¯+ e∫Ã+~.

ãT<ä∆Á|ükÕ<é, »j·Tsêe÷sêe⁄, ñe÷ sêe÷sêe⁄, C§qï\>∑&ɶ nqTsê<Ûä

yÓTT<ä …’q Á|üeTTKT\ düeTø£å+˝À Hê nqTuÛÑyê\T |ü+#·T≈£îH neø±X+

e∫Ã+~) Ä ‘·s¡Tyê‘· Hê Á|üj·÷D+ yÓTTe« yÓ’|ü⁄ kÕ–+~. πøåÁ‘·j·T´

|ü<ë\T |ü⁄{Ϻq Á>±eT+. ∫qï Á>±eT+. #ê˝≤ n+<äyÓTÆq Á>±eT+. u≤>±

dü+|üqïyÓTÆq }s¡ì ≈£L&Ü ‘Ó*dæ+~. nqTø√≈£î+&Ü Çø£ÿ&É sê+ø° § |üì#ùd

$qjYT ≈£îe÷sY ≈£L&Ü ø£*kÕs¡T. Ç~ Äj·Tq kı+‘· }s¡T. n|üŒ{ÏøÏ

\+#Y f…’yéT nsTT+~. uÛÀ»q+ ‘·s¡Tyê‘· |òüT+≥XÊ\ yÓ&É<ëeTqT≈£îHêïqT.

≈£L∫|üP&ç À |ü⁄sê‘·q •yê\j·T+

23

e⁄+≥T+~. n|üŒ{ÏøÏ #ê˝≤ düeTj·T+ nsTT+~. <ä÷s¡<äs¡ÙHé ù|s¡T #Ó|ò挤

‘·«s¡>± <äs¡Ùq+ #düT≈£îì ãj·T≥|ü&ܶeTT. ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+˝§ eT+>∑fi–]

u…’bÕdt ˝§ &Üu≤ ˝§ uÛÀ»q+ #˚kÕeTT. ‹H˚≥|ü⁄Œ&ÉT u≤>±HÓ e⁄+~.

kÕj·T+Á‘êìøÏ yÓT<ä˝…’HêsTT bÕ≥T¢. eTTK´+>± |æ\¢\T u≤>± Çã“+~

|ü&ܶs¡T. n˝≤ ˇø£ s√E $Vü‰s¡+ eTT–dæ+~.

eT]ø=ìï Á|üdæ<ä› <yê\j·T\$÷<ä ø=ìï ø±s¡ Áø£e÷\T #<ë›eTì

ˇø£ s√E $TÁ‘·T\T düTu≤“j·T´>±s¡T, ÁãVü≤àj·T´ >±s¡T HqT |ü•ÃeT ø£ècÕí

|üs¡ ≥q≈£î ãj·T\T<sêeTT. ìC≤ìøÏ Ä s√E e÷ s¡#·sTT‘· Vü≤qTeT‘Y

XÊÅdæÔ>±s¡T ≈£L&Ü sêyê*. sê Òø£ b˛j·÷s¡T. yTeTT eTT+<äT>± y<ëÁ~

yÓfi≤fleTT. ø£ècÕí q~ ˇ&ÉT¶q düT+<äs¡yÓTÆq qs¡dæ+Vü≤ kÕ«$T <yê\j·T+

n‹ s¡eTD°j·T+>± e⁄+~. Çø£ÿ&É |ü+#· qs¡dæ+VüQ\T e⁄Hêïs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘·

eTTø±Ô \ yÓfi≤fleTT. eTTø±Ô \ sêC≤ >±] ø√≥˝ÀøÏ nqTeT‹ \_Û+#· Ò<äT.

Äj·Tq $Á>∑Vü≤ <äs¡Ùq uÛ≤>∑ + ø£*–+~. nø£ÿ&ç ∫qï >∑T&ÉT\‘=bÕ≥T

ø√{Ï*+>±\ <yê\j·T+ #·÷kÕeTT. Ç~ ø£ eT+∫ e÷qe Á|üj·T‘·ïeTT.

uÛÑ$wü ‘·TÔ § ø£ >=|üŒ <äs¡Ù˙j·T düú\+ ne⁄‘·T+~. nq+‘·s¡+ »>∑Zj·T´ù|≥

$÷<äT>± ‹s¡TeT\–] yÓfi≤fleTT. Çø£ÿ&É y+ø£fÒX«s¡ kÕ«$T |ü⁄≥º À e⁄+&É>±

>√e⁄ bÕ*#à <äèX´+ $Á>∑Vü≤ s¡÷|ü+. ∫qï <yê\j·T+ uÛÑ≈£îÔ\T m≈£îÿe>±

e⁄Hêïs¡T. Ç< <ë]˝À eTTø±Ô \ yÓfi≤fleTT. Á|üeTTK bÕ]ÁXÊ$Tø£y‘·Ô, ¬ødæ|æ

dæyÓT+{Ÿ e+{Ï dü+düú\ n~Û|ü‹ yÓ\>∑|üP&ç \ø£åàD<ä‘·TÔ>±] düreTDÏ leT‹

Ç+~sê <ä‘·TÔ á eTTø±´\ »$T+<ës¡T>±] ≈£îe÷¬sÔ. Çø£ÿ&ç ø√≥˝ÀøÏ

Á|üyX+ Ò<äT. nø£ÿ&É e⁄qï ∫qï <yê\j·÷\T »$T+<ës¡T >±] $Á>∑Vü≤+

e⁄+~. eTq sêÅcÕºìπø eT+∫ ù|s¡T ‘Ó∫Ãq Hê>±s¡T®q kÕ>∑sY ÁbÕC…ø˘º

s¡÷|ü•*Œ Ms¡T. eTTø±Ô \˝Àì ø√{Ï *+>±\ >∑T&ç ˇø£ n<ÛäT“‘·+. ø√{Ï

*+>±\ Á|ü‹wüº »s¡T>∑T‘√+~. Ä ÅbÕÁ+>∑D+˝§ nHø£ <yê\j·÷\THêïsTT.

me¬s’Hê #ê&Ü\qT≈£î+fÒ Ç|ü⁄Œ&Ó yÓfi¯fl≥+ eT+∫~. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À

ø√{Ï*+>±\ >∑T&ç ˇø£ düT+<äs¡ $Vü‰s¡ düú\+>± s¡÷|ü⁄~~›≈£î+≥T+~.

ÄKs¡T>± ô|qT>∑+∫b˛\T yÓfi≤fleTT. nø£ÿ&É e÷ <ä÷s¡|ü⁄ ã+<ÛäTe⁄\THêïs¡T.

∫qï|ü{ÏqT+&ç Ä }s¡T ù|s¡T $q≥yT>±ì #·÷ùd uÛ≤>∑ + Ç|üŒ{ÏøÏ ø£*–+~.

ˇø£ uÛÑøÏÔ|üPs¡«ø£yT>±ø£ #ê]Á‘·ø£ Á|üdæ~Û› #Ó+~q~ ô|qT>∑+∫Áb˛\T ‹s¡T|ü‘·eTà

>∑T&ç. Çø£ÿ&ç Ç.ˇ. e÷ ø=©>¥ uÛÑ>∑yêHé <ëdüT >±] $TÁ‘·T\T ne≥+

eT∫©|ü≥ï+ ;#Y˝À <ä÷s¡<äs¡ÙHé $TÁ‘·T\‘√

yê´dü s¡#·sTT‘· Vü≤qTeT+‘·sêe⁄(m&ÉeTyÓ’|ü⁄)

sêÁwüº+˝À n‘· +‘· m‘Ó’q eT+>∑fi–]˝Àì >±*>√|ü⁄s¡+

e\q n‘· +‘· ‘·è|æÔ>± <äs¡Ùq uÛ≤>∑ + ø£*–+~. <ë]˝À uÛÀ»q+ #dæ

kÕj·T+Á‘êìøÏ $»j·Tyê&É #s¡T≈£îHêïeTT. nqT≈£L*+∫q yê‘êes¡D+

eT+∫ $TÁ‘·T\ düVü≤#·s¡ +‘√ ÄHê{Ï $Vü‰s¡+ $»j·Te+‘·+>± kÕ–+~.

|ü⁄D´+ dü+>∑‘yÓ÷ ø±ì ø=~› s√E\πø Hê≈£î Á{≤Hé‡ |òüsY e∫Ã+~. <ëì‘√

&Ü≈£î´yÓT+≥Ø\T #ùd ø±s¡ Áø£eT+ $s¡$T+#·T≈£îHêïqT.

$»j·Tyê&É § Hê $Vü‰sê\ >∑T]+∫ dü÷ú\+>± sêXÊqT. Ç+ø±

∫qï ∫qï ≥÷sY \T #ê˝≤ e⁄HêïsTT. <ë<ë|ü⁄ e+<ä øÏ.$÷. <ä÷s¡+˝À

n<ÛäT“¤‘·yÓTÆq |üsê´≥ø£ Á|ü<˚XÊ\THêïsTT. eTq ≥÷]»+ XÊK ñ

|üjÓ÷–+#·T≈£î+fÒ eT+∫ Ä<ëj·Teqs¡T>± e⁄+≥T+~.yêdüÔyêìøÏ n˝≤

»s¡>∑≥+ Ò<äT.

HqT |ü⁄{Ϻ+~ ô|]–+~ >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ qs¡‡sêe⁄ù|≥. e÷ }]øÏ

75 øÏ.$÷. <ä÷s¡+˝§ e⁄qï $»j·Tyê&É § ìedæ+∫ ñ<√´>∑+ #ùd

neø±X¯+ yÓTT<ä{ÏkÕ] e∫Ã+~. á neø±XÊìï m+‘·es¡≈ £î

$ìjÓ÷–+#·T≈£îHêïH√ ‘Ó©<äT >±ì n‹ ‘·≈£îÿe ø±\+˝À Hê nqTã+<Ûëìï

nqTuÛ≤e\ s¡÷|ü+˝§ ≈£î¢|üÔ+>± n+~+#ê{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#êqT. Hê

∫qï|üŒ{Ï J$‘êìï eT∞fl ˇø£kÕ] >∑Ts¡TÔ #˚düTø=H˚ neø±X¯+ e÷Á‘·+

$»j·Tyê&É À e∫Ã+~. á nqTuÛÑyê\qT nø£ås¡ã<ä›+ #j·T≥+ yT HÓ\˝À

ÁbÕs¡+_Û+∫ ôV’≤<äs¡u≤<äT e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· Ä>∑düTº À |üP]Ô #kÕqT. Hê

nqTuÛÑyê\˝À Á|ükÕÔ$+∫q n+XÊ\T |üP]Ô>± Hê e´øÏÔ>∑‘· Á<ÛäTø√ÿD+˝§

qT+&ç e÷Á‘·yT sêdæq$>± >∑eTì+#·e …qT. (düe÷|üÔ+)

24

düe÷»+˝À ôdø‡|ü≥¢ e⁄qï nb˛Vü≤\T, e÷qdæø£ düeTdü \‘√

Çã“+~ |ü& |ü⁄s¡Twüß\T #ê˝≤ eT+~ e⁄Hêïs¡T. |ü⁄s¡Twüß\≈£î dü+ã+~Û+∫q

…’+–ø£ düeTdü \qT Á|ü<Ûëq+>± ¬s+&ÉT s¡ø±\T>± $uÛÑõ+|ü e#·TÃ. yÓTT<ä{Ï~

…’+–ø£ ø±s¡ + |ü≥¢ ÄdüøÏÔ Òø£b˛e&É+, ¬s+&É<äe~ …’+–ø£ø±s¡ + ÄdüøÏÔ

e⁄qï|üŒ{Ïø° dü+‘·è|æÔø£s¡+>± #j·T Òø£b˛e&É+. XÊØs¡ø£+>± |üP]ÔkÕúsTT˝À

Äs√>∑ +>± e⁄qï|üŒ{Ïø° nHø£ eT+~ Ä+<√fiq, uÛÑj·T+, ø£+>±s¡T dü«uÛ≤e+

e+{Ï ø±s¡D≤\ e\¢ …’+–ø£ |üs¡yÓTÆq düeTdü \T m<äTs=ÿ+≥THêïs¡T. j·TTø£Ô

ej·TdüT j·TTe≈£î\˝À ôdø‡ |ü≥¢ ‘·–q |ü]C≤„q+ Òø£ n+>∑+ |ü]e÷D+

‘·≈£îÿe>± e⁄+<äì, e+ø£s¡>± e⁄+<äH ‘·s¡Vü‰£ nb˛Vü≤\ ø±s¡D+>± Çã“+~

|ü&ÉT‘·THêïs¡T. …’+–ø£ ø±s¡ Áø£eT+ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ Òø£b˛e&É+ ø±ì, n+>∑düÔ+uÛÑq

ø£\>∑ø£b˛e&É+ Ò<ë n+>∑düÔ+uÛÑq dü]>±ZH ñq|üŒ{ÏøÏ düÿ\q+ düeTj·T+˝À

H=|æŒ>± e⁄+&É+, s¡ø£Ô+ sêe&É+ e+{Ï düeTdü´\T yÓTT<ä{Ï qT+&ç ñ

+&Ée#·Tà Ò<ë ø=+‘· ej·TdüT‡ >∑&ç∫q ‘·s¡Tyê‘· á düeTdü e∫à ñ

+&Ée#·TÃ. ø=+‘· eT+~˝À e÷Á‘·+ ej·TdüT ô|s¡>∑&É+e\¢, #·¬øÿs¡ yê´~Û

e+{Ï ø=ìï yê´<ÛäT\ e\¢ düeTdü ekÕÔsTT. eT]ø=+‘· eT+~˝À …’+–ø£

ø±s¡ +˝À bÕ˝§Zq&É+˝À m≥Te+{Ï düeTdü \T Òø£b˛sTTHê Ms¡ +˝À

Ms¡ ø£D≤\T ‘·–q yÓ÷‘ê<äT˝À Òø£b˛e&É+ e+{Ï Çã“+<äT\÷ e⁄+{≤sTT.

düVü≤»+>± Äs√>∑´e+‘·yÓTÆq |ü⁄s¡Twüß\˝À ˝…’+–ø£ ø±s¡´Áø£eT+˝À

bÕ˝§Zqø£b˛sTTHê sêÁ‹ ìÁ<äb˛j˚T düeTj·T+˝À ˝Ò<ë y˚≈£îeC≤eTTq

n+>∑düÔ+uÛÑq e⁄+≥T+~. ìÁ<äb˛j˚T düeTj·T+˝À e#˚à n+>∑düÔ+uÛÑq

dü+‘·è|æÔø£s¡+>± ñ+&ç, s¡‹ düeTj·T+˝À n+>∑düÔ+uÛÑq dü]>± Òø£b˛‘

<ëìì e÷qdæø£ düeTdü >± >∑T]Ô+#·e#·TÃ. nsTT‘ …’–+ø£ |üs¡yÓTÆq düeTdü \T

e÷qdæø£yÓTÆHê, XÊØs¡ø£yÓTÆHê Á|üdüTÔ‘·+ |üP]ÔkÕúsTT˝À ∫øÏ‘·‡ \_ÛdüTÔ+~.

Á|æyÓT#·÷´sY mC≤≈£î´ ÒwüHé (o|òüTÁdüÿ\q+):

|ü⁄s¡Twüß\≈£î dü+ã+~Û+∫q …’+–ø£ düeTdü ˝À¢ Á|ü<ÛëqyÓTÆq~ Á|æyÓ÷#·÷´sY

mC≤≈£î´ ÒwüHé. BìH eTq+ lÁ|òüTdüÿ\q+ n+{≤+. düVü≤»+>± Ád”Ô-

eT>∑yê]˝À …’+–ø£ düeTdü \T !

|ü⁄s¡Twüß\T …’+–ø£ ø±s¡ Áø£eT+ ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘·sê«‘· øö–*+‘·\T, eTT<äT›\T

ô|≥Tºø√e&É+, düs¡dü dü+uÛ≤wüD\T #j·T&É+ e+{Ï bò sYù|¢ #·s¡ \T e⁄+{≤

sTT. Ç≥Te+{Ï #·s¡ \T e⁄qï|ü& uÛ≤s¡ uÛÑs¡Ô\˝À uÛ≤eÁbÕ|æÔ kÕ<Ûä + ne⁄

‘·T+~. ø±ì ø=+‘·eT+~ |ü⁄s¡Twüî\˝À bò sYù|¢ »s¡>∑≈£î+&ÜH s¡‹ ÁbÕs¡+_Û+

∫q yÓ+≥H Ms¡ düÿ\q+ »]–b˛‘·T+~. Bì e\¢ s¡‹˝ÀbÕ˝§ZH uÛ≤>∑

kÕ«$T rÁe ndü+‘·è|æÔøÏ >∑Ts¡e⁄‘·T+~. |ü⁄s¡Twüß\˝À Ms¡ düÿ\q+‘√ uÛ≤e

ÁbÕ|æÔ ø£\T>∑T‘·T+~. ø±ì Ád”Ô\≈£î e÷Á‘·+ b˛sYù|¢ <ë«sê e÷Á‘·yT uÛ≤eÁbÕ|æÔ

kÕ<Ûä + ne⁄‘·T+~. bò sYù|¢ Ò≈£î+&Ü s¡‹˝À bÕ £Zqï yÓ+≥H˚ düÿ\q+

»]–‘˚ J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T rÁe ndü+‘·è|æÔ #Ó+<äT‘·T+~.á ndü+‘·è|æÔ

ø±s¡D+>± dü+kÕs¡+˝À nHø£ düeTdü \T m<äTs¡jT´ Á|üe÷<ä+ e⁄+~.

düVü≤»+>± lÁ|òüTdüÿ\q+ düeTdü´ |üP]Ô>± e÷qdæø£yÓTÆ+~.

eT<Ûä edüTÿ\˝À ø£+fÒ j·TTe≈£î\˝À á düeTdü m≈£îÿe>± e⁄+≥T+~.

˝…’+–ø£ ø±s¡´+ |ü≥¢ $|üØ‘·yÓTÆq Ä‘·è‘·ø£*– e⁄+&É≥+, uÛ≤>∑kÕ«$Tì

dü+‘·è|æÔ |üs¡Ã ÒeTH nqTe÷q+, uÛÑj·T+,Ä+<√fiq á düeTdü ≈£î Á|ü<Ûëq

ø±s¡D+. BìøÏ ‘√&ÉT ø=+‘·eT+~ j·TTe≈£î\˝À oÁ|òüTdüÿ\Hêìï ˇø£

yê´~Û>± Ò<ë ndüeTs¡ú‘·≈£î ì<äs¡ÙqeTH uÛ≤eq e⁄+&É≥+ e\¢ e÷qdæø£+>±

rÁe ˇ‹Ô&çøÏ >∑Ts¡e⁄‘ês¡T. ìC≤ìøÏ oÁ|òüTdüÿ\q+ yê´~Û ø±<äT. πøe\+

uÛÑj·T+, Ä+<√fiq ø±s¡D+>± oÁ|òüTdüÿ˝q+ »s¡T>∑T‘·T+~. eT]ø=+<äs¡T

$yêVü‰ìøÏ |üPs¡«yT …’+–ø£ ø±s¡ + |ü≥¢ $|üØ‘·yÓTÆq Ä‘·è‘· ø£*– e⁄+{≤s¡T.

Ä Ä‘·è‘· À $yêVü≤+ nsTTq ‘·sê«‘· uÛ≤>∑kÕ«$Tì dü+‘·è|æÔ|üs¡TÑêH√

Ò<√ nH uÛÑj·T+, Ä+<√fiq #Ó+<ä&É+ e\¢ á dæú‹ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. ø=+‘·

eT+~ j·TTe≈£î\˝À …’+–ø£ ÄdüøÏÔ e÷eT÷\T>±H e⁄+≥T+~. ø±ì yê]˝À

me¬s’Hê #·÷kÕÔs¡H uÛÑj·T+ e⁄+≥T+~. Ò<ä+fÒ Ç+{À¢ ô|<ä›\T |üdæø£≥º≈£î+&Ü

e⁄+&É≥+ ø√dü+ s¡‹ ø±s¡ Áø£e÷\ìï ‘·«]‘·+>± |üP]Ô#j·÷\H uÛ≤eq

e⁄+≥T+~. á ø±s¡D+>± ≈£L&Ü oÁ|òüTdüÿ\q+ »s¡T>∑T‘·T+~. s¡‹

düeTj·T+˝À ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ yê]˝À oÁ|òüTdüÿ\q+ »]–‘ ne>±Vü≤q

˝Òì j·TTe≈£î\T ‘êeTT ˝… ’+–ø£ ø±sê´ìøÏ |üìøÏsêeTH˚ nb˛Vü≤

ô|+#·T≈£î+{≤s¡T. πøe\+ nb˛Vü≤ ø±s¡D+>± e÷qdæø£+>± ø£è+–b˛e&É+,

s¡‹|ü≥¢ ÄdüøÏÔ ‘·–Z+#·Tø√e&É+, uÛ≤s¡ <ä>∑Zs¡≈£î edüTÔ+<ä+fÒ uÛÑj·T|ü&É≥+

»s¡T>∑T‘·T+~.

Bs¡Èdüÿ\q+ :

|ü⁄s¡Twüß\≈£î dü+ã+~Û+∫q düeTdü \˝À ]C≤¬sº&é mC≤≈£î´ ÒwüHé

25

eTs√ eTTK´yÓTÆq düeTdü . BìH Bs¡Èdüÿ\q+ nì n+{≤+. s¡‹ düeTj·T+˝À

Ms¡´+düÿ*+#·&ÜìøÏ m≈£îÿe düeTj·T+ |ü≥º&É+ á yê´~Û \ø£åD+.

düVü≤»+>± á düeTdü 35 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT ô|’ã&çq yê]˝À m≈£îÿe>±

ø£ìŒdüTÔ+~. á düeTdü e\¢ J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T rÁeÇã“+~ |ü&ÉT‘·T+~.

uÛ≤eÁbÕ|æÔ »]–q ‘·sê«‘· ≈£L&Ü ôdø‡˝À bÕ˝§ZHê\+fÒ Çã“+~ø£s¡+>±

e⁄+≥T+~. Ç<nqTuÛÑe+ Á|ü‹kÕ] m<äs¡T¬s’‘ yê]øÏ ≈£L&Ü ndü\T s¡‹

n+fÒ nsTTwüº‘· @s¡Œ& Á|üe÷<ä+ e⁄+≥T+~. ø=+‘·eT+~ |ü⁄s¡Twüß\≈£î

Bs¡Èø±\+ düÿ\q+ ø±ø£b˛e&ÉyT ø±≈£î+&Ü ndü\T düÿ\qyT ø±<äT. M]øÏ

n+>∑düÔ+uÛÑq ≈£L&Ü dü]>± e⁄+&É<äT. á dæú‹ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ yê]øÏ s¡‹

ø±s¡ + |ü≥¢ Ò<ë uÛ≤>∑kÕ«$T |ü≥¢ n+‘·>± ÄdüøÏÔ Òø£b˛e&É+. e÷<äø£

Á<äyê´\T Ò<ë Ä\ÿVü‰ Ÿ m≈£îÿe>± rdüTø=H yê]˝À ≈£L&Ü á düeTdü

ø£ìŒdüTÔ+~. ø=+<ä]˝À n+>∑düÔ+uÛÑq≈£î dü+ã+~Û+∫q Çã“+~ ø±s¡D+>±

≈£L&Ü düÿ\q+ Ä\dü´+ ne⁄‘·T+~. düeTdü´ @<Ó’q|üŒ{Ïø° yÓ’<äT´ì

dü+Á|ü~+∫ á ˝À|ü+ ‘=\–+#·Tø√e&É+ kÕ<Ûä |ü&ÉT‘·T+~.

ô|sTTHé|òü⁄ Ÿ ÇC≤≈£î´ ÒwüHé(H=|挑√ ≈£L&çq düÿ\q+):

ø=+‘·eT+~˝À n+>∑düÔ+uÛÑq, düÿ\q+ u≤>±H˚ e⁄+≥T+~ ø±ì s¡‹˝À

düÿ\q+ »]π> düeTj·T+˝À e÷Á‘·+ $|üØ‘·yÓTÆq H=|挑√ Çã“+~ |ü&É‘ês¡T.

á ˝À|ü+ |üP]Ô>± XÊØs¡ø£yÓTÆq<˚. düVü≤»+>± Ábıùdº≥T Á>∑+~∏ ˝Ò<ë

j·TT¬sÁ‘ê≈£î dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T ñqï|ü⁄Œ&ÉT düÿ\q düeTj·T+˝À

H=|æŒ ñ+≥T+~. |ü⁄s¡Twüß\ eTsêà+>∑ ìsêàD+˝À ˝À|ü+ ñqï|ü⁄Œ&ÉT

≈£L&Ü á |ü]dæú‹ m<äTs¡Tø±e#·TÃ. XÊØs¡ø£|üs¡yÓTÆq Ç≥Te+{Ï ˝ÀbÕ\≈£î

Á|üdüTÔ‘·+ |üP]ÔkÕúsTT˝À yÓ’<ä´+ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+~. ˝ÀbÕ\qT

j·TTsê\õdüTº\T, Ç‘·s¡ »qs¡ Ÿ düs¡®qT¢ <ë«sê ∫øÏ‘·‡ #j·Te#·TÃ.

ô|fi‚¢ e<ä›+≥THêï&ÉT:

e÷≈£î ø£ÿ>±qT ø£ÿ ø=&ÉT≈£î. yê&çøÏ ô|[¢#dæ dü+‘√wü|ü&Ü\qT

ø=+≥T+fÒ yê&ÉT e÷Á‘·+ ndü\T ô|fi‚¢ e<ä›+≥THêï&ÉT. XÊØs¡ø£+>±

e÷yê&ç À m≥Te+{Ï À|ü+ Ò<äT.

nsTTHê ô|[¢m+<äT≈ £î e<ä ›ì

n+≥THêï&√ ns¡ú+ ø±e&É+ Ò<äT.

nì ˇø£ j·TTe≈£î&çì rdüTø=ì

eT<Ûä ej·TdüTÿ …’q uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\T e÷

ÄdüŒÁ‹øÏ e#êÃs¡T. Ä j·TTe≈£îì‘√

øöì‡*+>¥ »]|æq|ü&ÉT ‘Ó*dæ+~

n‘·qT Vü≤ÀyÓ÷ôdø‡e Ÿ nì.

ˇø£ eT>∑yê&ÉT eTs=eT>±&ç‘√

ôdø‡ »s¡bÕ\ì ø√s¡Tø=qïfÒ¢ ø=+‘·

eT+~ j·TTe‘·T\T ≈£L&Ü eT>∑

yêì‘√ ø±≈£î+&Ü eTs= j·TTe‹

ø£\dæ X¯è+>±s¡+˝À bÕ˝£ZHê\ì

nqTø=+ {≤s¡T. ø£ j·TTe‹ eTs=

j·TTe‹‘√ dü+>∑$T+ #ê\qT

ø√e&Üìï …dæ“j·Tì»+ n+{≤s¡T.

ôdø‡≈£î dü+ã+~Û+∫ kÕ<Ûës¡D düeTdü \‘√bÕ≥T ø=+‘·eT+~˝À

ô|’q ‘Ó*|æq≥Te+{Ï dü+|òüTø£≥Tºu≤≥T¢≈£î, Ç‘·s¡T\≈£î Çã“+~ ø£*–+#

‘·s¡Vü‰˝À $|üØ‘·yÓTÆq ø√¬sÿ\qT ø£*–e⁄+{≤s¡T. á ‘·s¡Vü‰ düeTdü \T

e÷Á‘·+ |üP]Ô>± e÷qdæø£yÓTÆqy. ø=ìï düeTdü \T kÕe÷õø£|üs¡+>± n+<äs¡÷

ndüVæ≤´+#·Tø=H düeTdü \T ≈£L&Ü ñHêïsTT. Ç≥Te+{Ï nHø£ düeTdü \≈£î

øöì‡*+>¥‘√bÕ≥T Á|ü‘˚´ø£ ∫øÏ‘ê‡ $<ÛëHê\T ≈£L&Ü n+<äTu≤≥T˝À

e⁄HêïsTT.

∫øÏ‘·‡:m≥Te+{Ï …’+–ø£ düeTdü \¬ø’Hê Á|üdüTÔ‘·+ |üP]ÔkÕúsTT˝À yÓ’<ä

dü<äTbÕj·÷\T n+<äTu≤≥T˝À e⁄HêïsTT. düeTdü XÊØs¡ø£|üs¡yÓTÆHê, e÷qdæø£

|üs¡yÓTÆHê ‘=\T‘· uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\≈£î ôdø‡ m&ÉT πøwüHé <ë«sê Xè+>±s¡+, …’+–ø£

ø±s¡´+|ü≥¢ ‘·–q ne>±Vü≤q ø£*Z+#·&É+ nedüs¡+. düeTdü´ e÷qdæø£

|üs¡yÓTÆq~ nsTT‘˚ øöì‡*+>¥ <ë«sê |ü]wüÿ]+#·e#·TÃ. ø=ìï s¡ø±\

e÷düdæø£ düeTdü \≈£î ≈£L&Ü Á|üdüTÔ‘·+ Wwü<Ûë\T n+<äTu≤≥T˝À e⁄HêïsTT.

Á|ü‘´ø£yÓTÆq ∫øÏ‘·‡ |ü<ä∆‘·T\ <ë«sê düeTdü \T |ü]wüÿ]+#·&É+ e÷qdæø£

yÓ’<ä ì|ü⁄DT\≈£î kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~. oÁ|òüTdüÿ\q+ ñqïyê]øÏ ªd”ÿCŸf…øÏïøµ,

ªkÕº|t n+&é kÕºsYº f…øÏïøµ ≤+{Ï |ü<ä∆‘·T\ <ë«sê düeTdü qT n~Û>∑$T+#·e#·TÃ.

Ç+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq •ø£åD ≈£L&Ü ÇkÕÔs¡T. n+>∑düÔ+ãq dü]>± Òq|ü⁄Œ&ÉT

yÓ’<ä |üØø£å\ <ë«sê Ä düeTdü e÷qdæø£yÓTÆHê<ë? Òø£ XÊØs¡ø£yÓTÆq<ë?

nH n+XÊìï >∑T]Ô+#·e#·TÃ. ¬sJkÕÿHé ˝≤+{Ï |ü]ø£sê\T á |üØø£å\≈£î ñ

|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. á |üØø£å <ë«sê n+>∑+˝À s¡ø£ÔÁ|ükÕs¡+ dü]>± ñqï<ë

Ò<ë ÀbÕ\THêïj·÷ nqï $wüj·T+ ø£qT>=ì dü]jÓÆTq ∫øÏ‘·‡ #j·Te#·TÃ.

ø=~›eT+~˝À Vü‰s√àq¢ ˝À|ü+ ñ+fÒ yê]˝À s¡ø£Ô |üØø£å <ë«sê #j·T&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. n+>∑ ìsêàD+, s¡ø£Ô Á|ükÕsê˝À¢ À|ü+ ñqïyê]øÏ nedüs¡yÓTÆq

X¯ÁdüÔ ∫øÏ‘·‡ |ü<ä∆‘·T\ <ë«sê ∫øÏ‘·‡ #˚kÕÔs¡T. ø=~› eT+~øÏ ªyê´≈£î´yéT

&çyÓ’»sYµ, ªu≤´+&釵 ˝≤+{Ï edüTÔe⁄\‘√ düeTdü qT n~Û>∑$T+#˚ e÷s¡Z+

‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T.

26

Vü‰sTT>± J$+#·&É+ m˝≤?ø £+ø £+ø £+ø £+ø £+|üP´≥sY˝À Vü≤sY¶y˚sY(|òæõø£˝Ÿ), kÕ|òt ºy˚sY(yÓT{≤|òæõø£˝Ÿ)

e⁄+≥T+~. Vü≤sY¶ysY m+‘· u≤>∑Tqï|üŒ{Ïø°, m+‘· |üesY e⁄qï|üŒ{Ïø° kÕ|òtºysY

düÁø£eT+>± Òø£b˛‘ ø£+|üP´≥sY |üì#j·T<äT. Ç< dü÷Á‘·+ q÷s¡T XÊ‘·+

eTqTwüß\≈£î ≈£L&Ü e]ÔdüTÔ+~. eTìwæ À yÓT<ä&ÉT‘√ düVü‰ nej·Tyê\˙ï

Vü≤sY¶ysY‘√ düe÷q+. #ê˝≤ eT+~ Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT), yÓTÆ+&é(eTqdüT)Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT), yÓTÆ+&é(eTqdüT)Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT), yÓTÆ+&é(eTqdüT)Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT), yÓTÆ+&é(eTqdüT)Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT), yÓTÆ+&é(eTqdüT)

ˇø£≥ì uÛ≤$kÕÔs¡T. nsTT‘˚ Áu…sTTHé(yÓT<ä&ÉT) Vü‰sY¶y˚sY ˝≤+{Ï~ø±>±,

yÓT<ä&ÉT ìs¡«Væ≤+# |üìì yÓTÆ+&é(eTqdüT)>± #Ó|üŒe#·TÃ. Ä eTqùd kÕ|òtºysY.

XØs¡+ yÓTT‘·Ô+ ãs¡Te⁄˝À yÓT<ä&ÉT ãs¡Te⁄ 2 XÊ‘·+ e⁄+≥T+~.

ø±ì, yÓT<ä&ÉT 25 XÊ‘·+ Äøχ»Hé $ìjÓ÷–düTÔ+~. yÓT<ä&ÉT˝À k˛&çj·T+

ø√¢¬s’&é( düeTTÁ<ä+ qT+∫ ‘·j·÷s¡T#ùd ø£\T¢ ñ|ü) XÊ‘·+ ‘·–Z‘ &çÁô|wüHé≈£î

>∑Ts¡e⁄‘ês¡T.(eTq XØs¡+˝À 108 m*yÓT+{Ÿ e⁄+{≤sTT, Ç+<äT˝À eT÷&ç+≥

¬s+&=+‘·T\T düeTTÁ<ä|ü⁄ ñ|ü˝À eTq≈£î \_ÛkÕÔsTT.) &çÁô|wüHé ô|]–‘

dæÿCÀô|òìj·÷, Ç\÷´wüHé e+{Ï e÷qdæø£yÓTÆq nHø£ düeTdü \T ‘· …‘·TÔ‘êsTT.

kÕ<Ûës¡D+ ø£ eTìwæøÏ s√EøÏ 60,000 Ä˝À#·q\T ekÕÔj·Tì |ü]XÀ<Ûäq\T

#ÓãT‘·THêïsTT. Ç+<äT˝À 75 Ä˝À#·q\T Á|ü‹≈£L\(HÓ–{°yé) Ä˝À#·q\T.

90 XÊ‘·+ es¡≈£î e∫Ãq Ä˝À#·q Ò edüTÔ+{≤sTT.

eTqkÕ...yê#ê...ø£s¡àD≤ n+fÒ eTq Ä˝À#·q, e÷{≤¢&e÷≥\T,

#˚ùd |üqT\T düeTq«j·T+ ˝À|æ+#·&É+ e\¢ <ëì Á|üuÛ≤e+ X¯Øs¡+ô|’

|ü&ÉT‘·T+~. #ê˝≤ eT+~ ãj·T≥≈£î e÷Á‘·+(Ç‘·s¡T\ $wüj·T+˝À)

kÕqT≈£L\+>±(b˛õ{Ïyé) <√s¡DÏ À e⁄+{≤s¡T. ø±ì e´øÏÔ>∑‘·+>± ‘·eT

eTqdüT˝À e÷Á‘·+ Ç‘·s¡T\ >∑T]+∫ #Ó&ɶ>± n+fÒ Á|ü‹≈£L\(HÓ–{Ïyé)

Ä˝À#·q\T #kÕÔs¡T. M] Ä˝À#·q\T, e÷{≤¢& e÷≥\T, #ùd |üqT\(á

eT÷&ÉT)˝À düeTq«j·T+ À|ædüTÔ+~. Ä Á|üuÛ≤e+ yê] XØs¡+ô|’ #·÷|ædüTÔ+~.

eTq+ #Ó&ÉT>±(HÓ–{Ïyé) Ä˝À#·q\T #j·T&É+ ÁbÕs¡+_ÛùdÔ yÓ+≥H yÓT<ä&ÉT˝À

n\»&ç ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ ªª0.4 $T©¢z Ÿº‡ m\Áø√º e÷´–ï{Ïø HÓ–{Ïyé yy釵µ

$&ÉT<ä\e⁄‘êsTT. n$ eTqXØs¡+ yÓTT‘·Ô+ yê´|æ+∫, eTqô|’ Á|üuÛ≤e+

#·÷|æ+#·&É+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔsTT.á yyé‡ eTq Jeø£D≤\T(&çmHém)˝ÀøÏ ≈£L&Ü

Á|üy•+#·&É+ e\¢ M{Ï Á|üuÛ≤e+ eTq≈£î |ü⁄≥ºuÀjT eTT+<äT ‘·sê\≈£î

yê´|ædüTÔ+~.

Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T X¯Øs¡+˝À e⁄+&˚ s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔì

ã\V”≤q|üs¡TÑêsTT. kÕqT≈£L\(bÕõ{°yé) Ä˝À#·q\T s√>∑ìs√<Ûäø£ XøÏÔì

ô|+bı+~düTÔ+~.

F - Any kind of fear - uÛÑj·T+ @s¡ø£yÓTÆq.

L - Loneliness (feeling in side) - n+‘·s¡Z‘·+>± +≥]‘·q

uÛ≤eq.

A – Anger (on self or others) - ø√|ü+.

G – Guilt - ‘·|ü#XÊeTH uÛ≤eq.

nHês√>∑ + sêe&ÜìøÏ á n+XÊ Ò Á|ü<Ûëq XÁ‘·Te⁄\T.

ªªMTs¡T @ n+X+ô|’ <äèwæº kÕ]kÕÔs√ <ëì yÓ’|ü⁄ MT XøÏÔ ≈£L&Ü

Á|üeVæ≤düTÔ+~µµ MTs¡T <ìøÏ Äø£]¸‘·T\e⁄‘ês√ <ëìô|’ <äèwæºkÕ]kÕÔs¡T. MT

XøÏÔ, Ä˝À#·q\T, e÷≥\T, ñ<«>∑+, MT nqTuÛÑyê\T>± s¡÷bÕ+‘·s¡+

#Ó+<äT‘·T+~. @ ø±s¡ Áø£eT+ nsTTHê uÛ≤e+ Ò<ë Ä˝À#·q qT+∫ ÁbÕs¡+uÛÑ+

ne⁄‘·T+~. Ä˝À#·q\T, nqTuÛÑyê\T qeTàø±ìï ø£*–kÕÔsTT, Ä qeTàø£+

Ä˝À#·qqT yêdüÔe+˝ÀøÏ rdüT≈£îedüTÔ+~. Ä˝À#·q\T, qeTàø±\T

nj·TkÕÿ+‘·+ ≤+{Ï$. n$ |ü]dæú‘·T\qT, dæú‹>∑‘·T\qT Äø£]¸kÕÔsTT. nìï

s¡ø±\ qeTàø±\T ñ|ü#‘·q eTqdüT˝À ì\«e⁄+{≤sTT. á $X«+ yÓTT‘·Ô+

yê´|æ+∫ e⁄qï Äø£s¡D dæ<ë∆+‘·+ Ç<. á $wüj·T+˝À eTq˝À #ê˝≤

eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT. ˇø£kÕ] qeTàø£eTH˚ e´edüú <Óã“‹+fÒ Çø£ Á|ü‹

n+X¯+ eTq ìj·T+Á‘·D qT+∫ <ë{Ïb˛‘·T+~. n+<äTπø qeTàø±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q e´edüúqT dü]#j·÷*‡ e⁄+≥T+~.

Ç|ü&ÉT MTs¡Tqï dæú‹ MT≈£î dü+‘√wüø£s¡+>± Òø£b˛‘ MT

Ä˝À#·q\T, Á|ües¡ÔqqT e÷s¡TÃø√yê*‡ e⁄+≥T+~. MT Ä˝À#·q\T MT≈£î

m≥Te+{Ï ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡+>± Òeì m|ü&Ó’‘ >∑T]Ô+#·>∑\s√ n|ü& MT

J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ $»j·÷ìï #≈£Lπsà n+XÊ\T, Vü‰sTTì#à yê{Ï

>∑T]+∫ Ä˝À∫+#·&É+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T.

yÓT<ä&ÉT˝À Hê\T>∑T yêVü≤ø±\T(Ä|üπs{Ïyé dædüºyéT‡):yÓT<ä&ÉT˝À Hê\T>∑T yêVü≤ø±\T(Ä|üπs{Ïyé dædüºyéT‡):yÓT<ä&ÉT˝À Hê\T>∑T yêVü≤ø±\T(Ä|üπs{Ïyé dædüºyéT‡):yÓT<ä&ÉT˝À Hê\T>∑T yêVü≤ø±\T(Ä|üπs{Ïyé dædüºyéT‡):yÓT<ä&ÉT˝À Hê\T>∑T yêVü≤ø±\T(Ä|üπs{Ïyé dædüºyéT‡):

- yÓTT<ä{Ï yêVü≤ø£+ ø±ì‡jÓTdt yÓTÆ+&é(#‘·q eTqdüT) . Bì

kÕeTs¡∆ + 5 XÊ‘·+. Ç~ ìÁ<ä Ò∫q <ä>∑Zs¡ qT+∫ eTs¡\ ìÁ~+# es¡≈£î

|üì#düTÔ+~. rs¡TŒ#Ó|üŒ&É+, $X‚¢wüD #j·T&É+, n_ÛÁbÕj·÷ìï e´ø£Ô+ #j·T&É+

Bì |üì. Ç~ ùV≤‘·Tã<ä∆‘·, ‘·s¡ÿ+ Ä<Ûës¡+>± |üì#düTÔ+~. eTìwæ yÓT<ä&ÉT˝À

m&ÉeT <Ûäèe uÛ≤>∑+ ‘·s¡ÿ+‘√ |üì#ùdÔ, ≈£î&ç <ÛäèeuÛ≤>∑+ düè»Hê‘·àø£ n+XÊ\≈£î

|üì#˚düTÔ+~.

- ¬s+&Ée yêVü≤ø£+ düuŸ ø±ì‡jÓTdtyÓTÆ+&é(ñ|ü#‘·q eTqdüT) .

Bì kÕeTs ¡ ∆ ´+ 95 XÊ‘ ·+. e÷qe eTqT> ∑& É≈ £ î ø±e\dæq

düe÷#ês¡+(Áb˛Á>±yéT ô|ò’ Ÿ‡) yÓTT‘·Ô+ Çø£ÿ& ìøÏå|üÔyÓTÆ e⁄+{≤sTT. Ç~ 24

>∑+≥\÷ |üì#düTÔ+~. Ç~ |üì#j·T&É+ Ä–b˛sTT+<ä+fÒ n< eTqøÏ

∫e] s√E. XÊ«dürdüTø√e&É+, s¡ø£ÔÁ|üdüs¡D, >∑T+&ÓdüŒ+<äq, XØs¡+˝À dü«düú‘·

#≈£Ls¡Ã&É+ Bì|üì. nsTT‘ BìøÏ ‘ê]ÿø£‘·, $#·ø£åD ‘Ó*j·T<äT. XÊ«dü

|”\Ã&É+, s¡ø£ÔÁ|üdüs¡D, >∑T+&ÓdüŒ+<äq, s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ ø£*–+#·&É+

ìs¡«Væ≤düTÔ+~. eT+<äT\T yê´<ÛäT\qT qj·T+ #j·Te⁄...XØs¡+˝À m*yÓT+{Ÿ‡

nìï düeT‘·T\´+‘√ |üì#ùd˝≤ #kÕÔsTT.

n˝≤¢&çHé - C…ìï ø£<∏ä eTq+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. ìC≤ìøÏ C… ï(B|ü+

ÇÁu≤V”≤+ M.B.A., M.Phil., M.A.(Psy)

MIND PROGRAMERInstitute of Mind Develop ment & Radiance,HYDERABAD - 500 082.Call: 0091-93469 25109ibraahim138@yahoo.com

27

qT+∫ e∫à ø√¬sÿ\T rπsà uÛÑ÷‘·+) nH˚~ ˝ÒH˚˝Ò<äT...πøe\+ düuŸ

ø±ì‡jÓTdt(ñ|ü#‘·q) yÓTÆ+&éqT n<äT“¤‘·+>± ñ|üjÓ÷–+#·&É+ <ë«sê ‘·q≈£î

ø±e\dæq <ëì bı+<yê&ÉT.

- eT÷&√ yêVü≤ø£+ nHé ø±ì‡jÓTdtyÓTÆ+&é(n#‘·q eTqdüT) .

Ç+<äT˝À uÛÑj·÷\T, bò _j·÷\T, |òæsê´<äT\T ìøÏå|üÔyÓTÆ e⁄+{≤sTT.

- Hê\T>√ yêV ü≤ø £+ d ü÷| üs Y ø±ì‡jÓTd t

yÓTÆ+&é(eTVü‰#˚‘·qeTqdüT). Ç~ Á|üø£è‹øÏ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\‘√

nqTdü+<ÛëHêìï ø£\T>∑T#düTÔ+~. Á|üø£è‹‘√ nqTdü+<Ûëq+ nsTT‘ mqØ®,

yÓ’ÁuÒwüHé‡, Á|ò”¬ø«˙‡ >∑T]+∫ düT\uÛÑ+>± ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ.

yÓTÆ+&é Á|üø£è‹ |üs¡yÓTÆq $<äT´‘Y nj·TkÕÿ+‘· ‘·s¡+>±\(m\Áø√º

e÷´–ï{Ïø yyé‡) Ä<Ûës¡+>± |üì#düTÔ+~. kÕ<Ûës¡D+>± Ç$ eTq ø£+{ÏøÏ

ø£ì|æ+#·e⁄. (E=MC2) Ä ŸãsYº ◊ìd”ºHé dæ<ë›+‘·+. $X«+ yÓTT‘·Ô+

XøÏÔ‘√ ì+&ç e⁄+~. ø±ì eTq+ #·÷&É>∑\ XøÏÔ 10 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT.(Á>∑Vü‰\T,

¬>˝≤ø°‡ n+‘ê á 10 XÊ‘·+˝Àìy) eTq≈£î ø£ì|æ+#·ì XøÏÔ 90 XÊ‘·+.

XøÏÔ m|ü& πøÁbÕ+‘·+˝À e⁄+&É<äT. ìs¡+‘·s¡+ ˇø£ ÁbÕ+‘·+ qT+∫

eTs√ ÁbÕ+‘êìøÏ ø£<äT\T‘·T+~.

Ä˝À#·q\T ≈£L&Ü XøÏÔì düèwæºdüTÔ+~. XøÏÔ(mqØ®) n+fÒ

HÓ–{Ïyé, bÕõ{Ïyé>± e⁄+≥T+~. mqØ®ì eTq+ düèwæº+#·&É+ ø±ì, <Ûä«+dü+

#˚j·T&É+ ø±ì kÕ<Ûä + ø±<äT. ø±ì mqØ® ˇø£ s¡÷|ü+ qT+∫ eTs√

s¡÷|ü+˝ÀøÏ e÷s¡TŒ #j·T>∑\+. n+fÒ yêj·TT, Á<äe, |òüTq|ü<ës¡∆+>± n≥T

qT+∫ Ç≥T, Ç≥T qT+∫ n≥TøÏ e÷s¡TŒ#j·T>∑\+.

Á|ü‹≈£L\ uÛ≤eq\ ø±s¡D+>±H˚ X¯Øs¡+˝Àì X¯øÏÔ e´edüú

<Óã“‹+≥T+~. Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T Ò<ë Çã“+~ø£s¡yÓTÆq Ä˝À#·qe\¢

X ¯Øs ¡+˝À Á| ü‹≈ £L\ X ¯ø Ï Ô (H Ó–{ °y é mqØ ®) X ¯Øs ¡+˝Àì 50

Á{Ï*j·Tq¢(50,000,000,000,000) ø£D≤\ô|’ yÓ+≥H˚ Á|üuÛ≤e+

#·÷|ædüTÔ+~.Bìì eTq+ Áôddt nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T.

X¯Øs¡+˝Àì s¡kÕj·THê\ düeT‘·T˝≤´ìï ã{Ϻ eTq uÛ≤yê\T,

Ä˝À#·q\T e⁄+{≤j·Tqï~ yÓ’<ä´|üs¡+>± n+<ä]ø° ‘Ó*dæq $wüj·T+.

dü+‘√wüø£s¡yÓTÆq Ä˝À#·q\T, |üqT\T dü«düú‘· ø£*–+#˚(s√>∑ìs√<Ûäø£)

s¡kÕj·THêìï ‘·j·÷s¡T#˚kÕÔsTT,

Á|ü‹≈£L\yÓTÆq Ä˝À#·q\T, |üqT\T

s√>±\qT ø£*–+# s¡kÕj·THêìï

‘·j·÷s¡T#kÕÔsTT. <ë<ë|ü⁄ 5000

dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·y˚T bÕXÊÑ·´

yÓ’<ä´$<Ûëq+ Bìï >∑T]Ô+∫+~.

eTq X¯Øs¡ ìsêàD+ X¯øÏ Ô‘√

≈£L&çq~>± ◊ìd”ºHé >∑T]Ô+#ês¡T.

eTq≈ £î Á| ü‹≈ £L\,

kÕqT≈£L\+ nH˚ ¬s+&ÉT s¡ø±\

uÛ≤y√< ˚ «>±\T, Ä˝À# ·q\T

e⁄HêïsTT. eTq nqTuÛ≤yê\qT

ã{Ï º M{Ï˝À 7 Á| ü ‹≈ £ L\7 Á| ü ‹≈ £ L\7 Á| ü ‹≈ £ L\7 Á| ü ‹≈ £ L\7 Á| ü ‹≈ £ L\

Ä˝À# ·q\T ,Ä˝À# ·q\T ,Ä˝À# ·q\T ,Ä˝À# ·q\T ,Ä˝À# ·q\T , 7 kÕqT≈ £L\7 kÕqT≈ £L\7 kÕqT≈ £L\7 kÕqT≈ £L\7 kÕqT≈ £L\

Ä˝À# ·q\ T , d üV ü ≤»+Ä˝À# ·q\ T , d üV ü ≤»+Ä˝À# ·q\ T , d üV ü ≤»+Ä˝À# ·q\ T , d üV ü ≤»+Ä˝À# ·q\ T , d üV ü ≤»+

(ø±eTHé)>±(ø±eTHé)>±(ø±eTHé)>±(ø±eTHé)>±(ø±eTHé)>± n+<ä]˝À e⁄+&˚

eTs√ 7 s¡ø±\ Ä˝À#·q\T

e⁄+{≤sTT.

7 Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T:7 Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T:7 Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T:7 Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T:7 Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T: 1.nìï s¡ø±\ uÛÑj·÷\T, 2.ás¡´,

3. <«wü+, 4.<äTsêX, 5.|ü>∑rs¡TÃø=H dü«uÛ≤e+, 6. eT÷&ÛÉqeTàø±\T,

7.ø√|ü+.

7 kÕ<Ûës¡D Ä˝À#·q\T:7 kÕ<Ûës¡D Ä˝À#·q\T:7 kÕ<Ûës¡D Ä˝À#·q\T:7 kÕ<Ûës¡D Ä˝À#·q\T:7 kÕ<Ûës¡D Ä˝À#·q\T: 1.eTqdüT˝À dü+|òüTs¡D, 2. Áù|s¡ø£XøÏÔ

Òø£b˛e&É+, 3. dü\Vü‰\ Á|üuÛ≤e+, 4. nej·Tyê\ uÛ≤wü, 5. >∑T]Ô+|ü⁄, 6.

dü«j·T+ •ø£å, 7. >∑‘· nqTuÛÑyê\T/|üXÊÑê|ü+ #Ó+<ä&É+(n+‘·s¡Z‘·+>±

dü+‘√wü+ ˝Òø£b˛e&É+) |üsê´ekÕq+>± nHês√>±´ìøÏ >∑T]ø±e&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\ ø±s¡D+>± XØsêìøÏ XøÏÔì#à e´edüú

|üP]Ô>± <Óã“‹+≥T+~.

7 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T(uÛ≤y√<˚«>±\T),7 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T(uÛ≤y√<˚«>±\T),7 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T(uÛ≤y√<˚«>±\T),7 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T(uÛ≤y√<˚«>±\T),7 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T(uÛ≤y√<˚«>±\T),

ªª Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T X¯Øs¡+˝Àì mqØ®(X¯øÏÔ) dædüºyéTqT

<Óã“rkÕÔsTTµµ.

eTqdüT Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q #dæq Á|ü‹kÕ] yÓT<ä&ÉT HÓ–{°yé

mqØ®ì $&ÉT<ä\ #düTÔ+~. Ä mqØ® n+‘ê eTqXØ+˝Àì 50 Á{Ï*j·Tq¢

ø£D≤\˝À k˛ºsY(ì\«) ne⁄‘·T+~. á ø±s¡D+>± X¯Øs¡+ Áø£eT+>±

nHês√>±´ìøÏ <ë]rdüTÔ+~.

XØsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q H=|ü\T, Ç‘·s¡ yê´<ÛäT\≈£î yÓT<ä&ÉT

qT+∫ $&ÉT<ä\jT´ HÓ–{°yé mqØ®, Ä XØs¡+˝À ì\«e⁄+&É≥yT ø±s¡D+.

Ä˝À#·q\T ` ñ<«>∑+(uÛ≤eq\T)q≈£î qeTàø£+ ‘√&Ó’ yê{Ïì

Ä#·s¡D˝À ô|&ç‘ n<äT“¤‘ê\T Ò<ë Á|üfi≤j·÷\T dü+uÛÑ$kÕÔsTT.

Ä˝À#·q\T G uÛ≤y√<«>±\T G Ä#·s¡D R |òü*‘·+

Á|ü‹≈£L\ Ä˝À#·q\T G Á|ü‹≈£L\ uÛ≤y√<«>±\T G Á|ü‹≈£L\

Ä#·s¡D R Á|ü‹≈£L\ |òü*‘·+

Bì Á|üø±s¡+ Ä˝À#·q˝À¢ ø±ì, u≤y√<«>∑+˝Àø±ì, Ä#·s¡D˝Àø±ì

@ kÕúsTT˝À Á|ü‹≈£L\+>± e⁄+fÒ |òü*‘ê\T ≈£L&Ü Á|ü‹≈£L\+>±H e⁄+{≤sTT.

kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T G kÕqT≈£L\ uÛ≤y√<«>±\T G kÕqT≈£L\

Ä#·s¡D R kÕqT≈£L\ |òü*‘·+

(Ç+ø± e⁄+~)

28

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ ªkÕVæ≤‘· y~ø£µ

nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´>±s¡T sêdæq á |ü⁄düÔø£+ eT+>∑fifl >∑T]+∫

Ç+‘·≈£î eTT+<äT≈£î e∫Ãq |ü⁄düÔø±\ ø£+fÒ _ÛqïyÓTÆ+~. yÓTT<ä{ÏkÕ] Á_≥Hé À

eT+>∑fi¯ófl øåös¡eTH˚ düs¡®ØøÏ KØ<Ó+‘·? |ü⁄+&ÉTø√ùd düØ®ØøÏ m+‘·? |üqTï

|”øÏ‘ |ò”E m+‘√ uÀs¡T¶ ô|{Ϻ eT+>∑* |üìì Ä<ÛäTìø£ |üì>± eT˝≤Ãs¡T.

ìC≤ìøÏ Á_≥Hé˝À á u≤s¡“sY dü]®ø£˝Ÿ |üì $<Ûëq+ qT+&˚ Ä<ÛäTìø£

n˝À¢|ü‹ ôd’qT‡ |ü⁄{Ϻ+~. n+fÒ Á|ü|ü+#·eT+‘·{≤ ≈£L&Ü u≤s¡“sY eè‹Ô

#˚|ü{Ϻq e´≈£îÔ\T, ≈£î≥T+u≤\T, ≈£î˝≤\T ÁãVü≤à+&ÉyÓTÆq ôV≤ ŸÔ ôd’qT‡qT

n_Ûeè~∆ #XÊs¡T.

uÛ≤s¡‘· <X+˝À Áu≤Vü≤àDÏ»+, ≈£î\ e´edüú #j·T´ã{Ϻ á ôd’+{ÏdüTº\T

˙#·T\T>±, ‘Ó*$ ‘·≈£îÿeyê]>± eTTÁ<äy˚j·Tã&ܶs¡T. ìC≤ìøÏ eT+>∑*

ìC≤sTT‹ á <˚XÊìï ø±bÕ&ç+~. H˚qT ªªb˛wüߺ`Væ≤+<ä÷ Ç+&çj·÷µµ

|ü⁄düÔø£+˝À #Ó|æŒq≥Tº>± eT+>∑* ø£‹Ô #‘·ã{Ϻ øåös¡+ #dæq Á|ü‹ eT+>∑*

‘·qqT nee÷ì+∫q Á|ü‹ e´ø°Ô >=+‘·Tø√ùdÔ Ä <ÛÓ’s¡ +˝À #ê˝≤ eT+~

#·ìb˛jT´ yês¡T. ø±ì yêfiófl n˝≤ #Ój·T´ Ò<äT. ‘·eTqT ‹{ϺHê, ø={ϺHê

‹]– ìC≤sTT‹‘√ øåös¡+ #dæ, >∑&ɶ+^dæ, dü+ø£\T dæ, HÓ‹Ô dæ |ü+|æ+#ês¡T.

á <X+˝À Á|ü‹ |üPC≤] yê]ì nee÷ì+∫qyêπs. ªnπsµ nqï yêìï,

˙#·eTqïyêìï, neø±X+ e∫Ãq|ü&ÉT n+‘·+ #j·÷\qTø=+fÒ yê]øÏ

ô|<ä› düeTdü ø±ø£b˛jT~.

eT+>∑* eè‹Ô ˇø£ ÁãVü‰à+&ÉyÓTÆq ø£‹Ôì, |üì $<ÛëHêìï, XÊÁd”Ôj·T

Á|üÁøÏj·TqT n_Ûeè~∆ #dæ+~. ‘·s¡‘·sê\T>± yês¡T #düTÔqï n_Ûeè~∆ì >∑Ts¡TÔ+#·T

ø√q+<äTe\¢ yê] kÕe÷õø£dæú‹ Ç+ø± <äj·T˙j·T+>± ñ+~. ÁãVü≤àj·T´>±s¡T

sêdæq á |ü⁄düÔø£+˝À eT+>∑fifl XÊÁd”Ôj·T Jeq $<Ûëq+ qT+&ø±ø£, Ä

≈£î\+ qT+&ç sêE˝…’q e´≈£îÔ\ >∑T]+∫, b˛sê≥ jÓ÷<ÛäT\ >∑T]+∫

#·]Ã+#ês¡T. ÁbÕNq uÛ≤s¡‘·<X+˝À eTÚs¡ e+XÊìøÏ eTT+<äT bÕ\≈£î\T>±

ñqï q+<äsêE\T eT+>∑fiflì Äj·Tq ‘*Ã #ÓbÕŒs¡T. ãVüQXÊ á eT+>∑[

sê»´+˝À ñ+&É ≥+ Çwüº+ Òø£H øö{Ï\T´&ÉT ‹s¡T>∑Tu≤≥T #dæ #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ôì

eTT+<äT≈£î ‘Ó∫à ñ+{≤&ÉT. á |ü⁄düÔø£+˝À eTVü‰|ü<äàq+<äTì >=|üŒ‘·q+

>∑T]+∫, Äj·Tq ≈£î\ #Ó’‘·q´+ >∑T]+∫ #ÓbÕŒs¡T. n˝≤π> uÖ<ä∆eT‘·+

|ü⁄Hê<äT\T ydæq ñbÕ* >∑T]+∫ #ÓbÕŒs¡T. øåös¡eè‹Ô #dü÷ÔH ‘·q n<Ûë´‹àø£

#Ó’‘·q´+‘√ n<Ûë´‹àø£ >∑Ts¡Te⁄>± e÷]q uÛÑ>∑‘Y ôdsTTHé nH˚ |ü+C≤;

eT+>∑* >∑T]+∫ $es¡+>± #ÓbÕŒs¡T. >∑Ts¡TÁ>∑+<Ûé s¡#·q˝À eT+∫

bÕÁ‘·b˛wæ+∫q dæ≈£îÿeT‘· >∑Ts¡Te⁄ uÛ≤jYT kÕôV≤uŸ dæ+>¥ nH |ü+C≤;

eT+>∑* ÁbÕ<Ûëq´‘·qT $e]+#ês¡T. nwüº~>∑ZC≤\πø ás¡´ ø£*–+#+‘·{Ï

ø£$‘ê Á|üuÛ≤e+ ø£*–q eT+>∑* ø=+&√E >∑T]+∫ ‘Ó*j·T#ÓbÕŒs¡T. ∫e]>±

eTq ø£fi¢ eTT+<˚ m+‘√ ˙‹e+‘·+>± ;Vü‰sY sêÁcÕºìï |ü]bÕ*+∫q

ø£s¡÷ŒØ {≤≈£LsY J$‘· #·]Á‘·qT dü+øÏå|üÔ+>± á |ü⁄düÔø£+˝À bı+<äT|üsêÃs¡T.

#·]Á‘·qT ‹s¡>∑sêùd Á|üÁøÏj·T˝À eT+>∑*|üìeTT≥Tº Áø£eT+>± myê Ÿ«

nsTTq Áø£e÷ìï #ê˝≤ ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡+>± #·]Ã+#ês¡T. uÛ≤s¡‘·<X+˝À ÁbÕNq,

Ä<ÛäTìø£ <äX\˝À eT+>∑* düs¡®Ø\ >∑T]+∫ $e]+#ês¡T. dæ+<ÛäT Hê>∑]ø£‘·

Hê{Ïπø eT+>∑* ôd’Hé‡ n_Ûeè~∆ #Ó+~q #ê]Á‘·ø£ H|ü<∏ë´ìï $e]+#ês¡T.

ÁbÕNqø±\+Hê{Ï eT+>∑* |üìeTT≥¢ dü«s¡÷|ü, dü«uÛ≤yê\qT ≈£L&Ü

|ü⁄düÔø£+˝À bı+<äT|üsêÃs¡T.

#·]Á‘· À n‹ |ü⁄sê‘·q <äX¯ qT+∫ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À øåös¡ eè‹Ô

e⁄+<äì Ä<Ûësê\T #·÷bÕs¡T. øåös¡ ÁbÕ<Ûëq´‘·, *œ‘· Á>∑+<∏ë˝À¢ C…’qeT‘·+

n_Ûeè~∆ »]–q <ä>∑Zs¡ qT+&ç ã\+>± düe÷»+ Á|üuÛ≤e+ #·÷|æ+<äì

eTqø£s¡∆eTe⁄‘·÷H ñ+~. Væ≤+<ä÷ düHê´düT\≈£î e´‹πsø£+>± Áø°düTÔ |üPs¡«+

7e X‘êã∆+ Hê& C…’qT\T |üP]Ô>± >∑T+&ÉT ^düTø=ì Ä&É,eT>∑ XóÁã‘·≈£î

‘êy˚T Á|ür≈£î\eTì Á|üø£{Ï+#·T≈£îHêïs¡T. Væ≤+<ä÷ düHê´dü‘ê«˙ï düyê˝Ÿ

#˚XÊs¡T. á Á|üÁø Ïj·TH˚ >ö‘·eT ãT<äT ∆& É÷, ñbÕ* eTT+<äT≈£î

rdüT≈£îb˛j·÷s¡T. eT+>∑* nsTTq eTVü‰|ü<äàq+<äT&ÉT uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ

‘=* #·Áø£e]Ô áH. eTs¡T>∑Tq |ü&çq á n+XÊìï ÁãVü≤àj·T´>±s¡T á

|ü⁄düÔø£+˝À Á|ükÕÔ$+#ês¡T. Ç~ ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq |ü]XÀ<Ûäq. ÁãVü≤àj·T´>±s¡T

ùdø£]+∫q eT+>∑* ø£‘·TÔ\ qeT÷Hê\T, eTTK´+>± Á_{°wüß u≤s¡“s¡T¢ ‘·eT

‘·eT eT+>∑* øÏ¢ìø˘\ eTT+<äT ô|≥Tº≈£îqï uÀs¡T¶ nìï+{Ïø£+fÒ Hê≈£î

u≤>± u≤>± q∫Ã+~. uÀs¡T¶ô|’ ªªu≤s¡“sY düs¡®Héµµ nì #ê˝≤ düŒwüº+>± ñ

+≥T+~. n+<äT˝À ôV≤sTTsY ø£{ŸøÏm+‘·?ùwyéøÏ m+‘·?|üqTï |”øÏ‘ m+‘·?

nH <Ûäs¡\T düŒwüº+>± sêdæ ñ+ ≥T+~. n+fÒ ô|≥Tºã&ç<ë] n_Ûeè~∆ À

uÛ≤>∑+>± eT+>∑* ôd’Hé‡ n_Ûeè~∆ »]–+~.

á |ü⁄düÔø£+ Ä<Ûës¡+>± eT+>∑fiflqT yÓTT<ä{Ï &Üø£ºs¡T¢>±, yê] eè‹Ôì

ôd’Hé‡>± Á|üø£{Ï+∫ Áu≤Vü≤àD°j·T eT÷s¡â‘ê«ìï m+&É>∑≥º&É+ m+‘√ düT\uÛÑ+.

á |ü⁄düÔø£+ #·~$ #Ó|üŒ+&ç, m˝≤ ñ+<√!

` Ä#ês¡ ø£+#· ◊\j·T´,

Á|üU≤´‘· s¡#·sTT‘·, kÕe÷õø£ ‘·‘·«y‘·Ô, $eTs¡Ù≈£î\T.

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ |üÁ‹ø± dü+bÕ<ä≈£î\T, s¡#·sTT‘· nqïes¡|ü⁄

ÁãVü≤àj·T´ sêdæq ªª‘=*yÓ’<äT´\Tµµ nH ‘·«s¡ À $&ÉT<ä\ ø±uÀ‘·Tqï

Á>∑s<∏ëìøÏ Á|üU≤´‘· s¡#·sTT‘· Ä#ês¡ ø£+#· ◊\j·T´ sêdæq ‘=*e÷≥

Ç~. `dü+.

ªª‘=* yÓ’<äT´\Tµµ >∑T]+∫ ‘=*e÷≥

29

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ ªkÕVæ≤‘· y~ø£µ

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ kÕVæ≤‘· y˚~ø£ À Á|ü#·T]+#·&ÜìøÏ ø£$‘·\T,

kÕVæ≤‘· yê´kÕ\qT ÄVü‰«ìdüTÔHêïeTT. |ü⁄düÔø£ düMTø£å≈£î |ü⁄düÔø±\qT

|ü+ù|yês¡T ‘·|üŒìdü]>± ¬s+&ÉT ø±|”\T |ü+bÕ*. MT s¡#·q\qT

á ~>∑Te ∫s¡THêe÷≈£î |ü+|üe …qT. s¡#·q\≈£î ‘·|üŒ≈£î+&Ü Vü‰MT

|üÁ‘·+ »‘·#j·÷*.

dü+bÕ<ä≈£î\T,

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ düeTÁ>∑yêsêÔ |üÁ‹ø£,

Ç+{Ï HÓ+: 76`11`13/m,

ø√fi¢bòÕs¡yéTs√&é, uÛÑyê˙|ü⁄s¡+,

$»j·Tyê&É ` 520 012.

ø£$‘·\≈£î

ø√H ˚s ¡ T \ø £ å àj · T ´

Ç+»˙]+>¥ ø± ÒJ |òæõø‡ $uÛ≤>∑+˝À

ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY>± |üì#˚düTÔqï

≈£îe÷] ùwø dü ≤àuÒ>∑+≈£î |æôV≤#Y&ç

\_Û+∫+~. Ä#ês¡´ Hê>±s¡T ®q

$X¯«$<ë´\j·T+ |òæõø˘‡ $uÛ≤>∑+˝À

ªªôV’≤Á&√»Hé u≤+&Ó&é, &Éj·T …ÁøϺø n+&é

Ä|æºø£ Ÿ düº&ûdt Ä|òt |æ mHé Ä\ÿ˝Ÿ

u…+CÀsTTø˘ j·÷dæ&釵µ nH˚ n+X¯+

ô|’q Ábıô|òdüsY mdt.ÁoVü≤]XÊÁdæ Ô

e÷s¡Z<äs¡Ùq+˝À dü ≤àuÒ>∑+ |ü]XÀ<Ûäq »]|æ |üÁ‘êìï düeT]Œ+#ês¡T. Ä

|ü]XÀ<Ûäq |üÁ‘êìï mì$T~ eT+~ Ábıô|òdüs¡¢ ãè+<ä+ |ü]o*+∫

|æôV≤#Y&çøÏ ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*bÕs¡T, dü ≤à≈£î |æôV≤#Y&çì ãVüQø£]düTÔqï≥T¢>±

|ü]XÀ<ÛäHê $uÛ≤>∑+ ø√Ä]¶H≥sY Ábıô|òdüsY |æmHé sêe⁄ ãT<Ûäyês¡+ ˇø£

Á|üø£≥q $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. ‘êqT düeT]Œ+∫q |ü]XÀ<ÛäHê |üÁ‘êìï

ÄyÓ÷~+∫ |æôV≤#Y&ç ãVüQø£]+#·&É+ |ü≥¢ dü ≤à Äq+<ä+ e´ø£Ô+ #XÊs¡T.

dü ≤à≈£î |æôV≤#Y&ç

mmal,balakshmi,Eswari and Vani

C≤‹>∑]«+#·‘·–q dü+^‘· $<ä÷w”eTDT\T(m&ÉeT qT+∫) &ç.¬ø.|ü≥ºe÷à Ÿ, »j·T\ø°åà, m+.mdt.düTã“\ø°åà, sê<Ûë,

mdt.C≤qø°, m Ÿ.ÄsY.áX«], yêDÏ»j·TsêyéT(á bò {À dæ <äs¡Ù≈£î\T dæ.ñe÷eTùV≤X«s¡sêe⁄ ù|òdtãTø˝À b˛dtº #dæq~)

dü+^‘· $<ä÷w”eTDT\T

|ü]XÀ<Ûäq #˚j·T&É+˝À ‘·q≈£î ¬>’&é>± düVü≤ø£]+∫q Ábıô|òdüsY mdt.

ÁoVü≤]XÊÁdæøÏ, ≈£î≥T+ã |üs¡+>± |üP]Ô düVü‰j·T düVü≤ø±sê\T n+~+∫q

mdtmdtÄsY ø±˝ÒJ $ÁXÊ+‘· n<Ûë´|ü≈£î\T mdt.m. ¬sVü≤e÷Hé≈£î ÄyÓT

ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó*bÕs¡T. dü ≤à≈£î |æôV≤#Y&ç sêe&É+ |ü≥¢ d”ìj·TsY bÕÁ‹πøj·TT\T

{Ï.$. düTã“j·T´, nqïes¡|ü⁄ ÁãVü≤àj·T´, $.$. ø£èwüíssêE, $ÁXÊ+‘· >∑õf…&é

ôV≤&ée÷düºsY ø=eT÷às¡T #Ó+#·j·T´, f…*ø£yéT n~Ûø±] mdt¬ø. uÛ≤cÕ ‘·~‘·s¡T\T

n_Ûq+<äq\T ‘Ó*bÕs¡T.

30

e÷≥\ ‘√s¡D+`2 Ä<Ûës¡+

n&ɶ+: 1.es¡$Áø£j·T+ Hê≥ø£ s¡#·sTT‘· (10), 4. XóuÛÑ\>∑ï+ dæìe÷˝À

uÛÑs¡ÔqT neTTàø=qï Væ≤s√sTTHé (3), 5.bÕ<äs¡ø£å\ eTs√ù|s¡T`(4), 6.sö‘·T

ø=~›...(2), 10. Ç~ Hê\T>∑T$<Ûë\ eT+∫~`(2), 13.ø√&çô|≥º À

¬s+&√ nø£ås¡+ $Tdü‡sTT+~`n≥TqT+∫ Ç≥T(3), 14. |ü#·Ãì

#Ó≥T¢`````ìkÕÔsTT(5), 15.lø£èwüß í&ÉT m‹Ôq –] (4), 16.

nø £ åsêìï`````$T+∫q~ ˝Ò< ä T(3), Bì‘√ eTqTw ü ß\T

ãTTwüß\e⁄‘ês¡T(3), 18.<e⁄&çì ˙e⁄ ```(3), 19. bÕ≥\T ÇwüºeTì

#Ó|üŒ&ÜìøÏ Bìï ø√düT≈£î+{≤s¡T(2)

≈£Ls¡TŒ:

yT&ç#·s¡¢ dü÷s¡ Á|üø±Xsêe⁄,

sêeTsêE\+ø£,

eT*øÏ|ü⁄s¡+ eT+&É\+, ‘·÷.>√.õ˝≤¢

: >∑eTìø£ :

nìï s¡ø±\ |òüõ Ÿ‡≈£î dü+ã+~Û+∫q düe÷<ÛëHê\qT &çôd+ãs¡T 31e

‘˚B ˝À>± á øÏ+~ ∫s¡THêe÷≈£î |ü+bÕ*. $CÒ‘·\≈£î eT+∫

ãVüQeT‘·T\T n+~kÕÔeTT. dü+bÕ<ä≈£îì< ‘·T~ ìs¡íj·T+.

dü+bÕ<ä≈£î\T,

‘Ó\T>∑T‘√s¡D+ düeTÁ>∑yêsêÔ |üÁ‹ø£,

Ç+{Ï HÓ+: 76`11`13/m,

ø√fi¢bòÕs¡yéTs√&é, uÛÑyê˙|ü⁄s¡+,

$»j·Tyê&É ` 520 012.

e÷≥\ ‘√s¡D+`1 düe÷<ÛëHê\T:

ì\Te⁄ : 1. n]kÕº{Ï Ÿ, 3.K‘·+, 4.Væ≤eT_+<äT, 7. u≤<Ûä ‘·, 8. yTø£,

9. ‘êeTs¡, 13.Ø{≤, 14. Hêqï, 15. d”kÕ, 16. |ü⁄ã“, 23. ø£\, 25.

neTà.

n&ɶ+: 1. neTè‘·+, 2.ø£], 4. Væ≤düºØ, 5. _+ã+, 6.<äTø±D+, 7.

uÛ≤s¡‘·yT, 9. ‘ê|”‡,10. eTãT“, 11. ø£s¡TDl, 12. ∫\ø£eT]Ô,

14. Hês¡<äT&ÉT, 15. d”‘êsêeTsêE, 16. |ü⁄ø±s¡T, 17.|ü⁄≥º, 18. øÏs¡DYuÒ&ç,

19. #·<äTe⁄, 20. Ä≥edüTÔe⁄, 22. ø£Hê´Xó\ÿ+. 24. n\

dü¬s’q düe÷<Ûëq\T sêdæqyês¡T:

|æ. ø£ècÕísêe⁄ ` ø±øÏHê&É. m+.j·÷<ä–], es¡+>∑ Ÿ.

ì\Te⁄ :

2yêqs¡ sêE.3. Ç~

≈ £L&Ü V ü ≤‘ ˚ ´ ø±ì

kı+‘ ·>± # ˚d ü Tø=+

{≤s¡T.4. dü+‘√cÕìøÏ

eTs√ ù|s¡T. 5.q\¢ì

y˚T|ò üT+, 6. u≤<Û ä>±

e⁄qï|ü&ÉT >∑T+&Ó˝À¢ Ç~ ~–+<ä+{≤s¡T, 7.s¡TD+ #˚dæ Bìï

‹q≈£L&É<ä+{≤s¡T. 8.∫qï ø£èwüßíìï bÕ*∫à #·+bÕ\ì #·÷dæq

sêø£ ådæ ù|s¡T, 9. uÛÑ≈£î Ô\T Bìï #Ó$˝À ô|≥Tºø=+{≤s¡T`2,

11.<ä÷s¡+`2, 12. ø=+#Ó+ ≈£L‘·|òüTq+`2, 15.Äe⁄\T`3,

eTqTwüß\T ãTTwüß\e⁄‘ês¡T`4, 19. ≈£î+<\T≈£î eTs√ ù|s¡T`5,

20. Ä»„ $ø£è‹

á bò {À˝Àì »+≥ sêJyé k˛ìj·÷

á bò {À˝Àì »+≥qT >∑T]Ô+#·+&ç

dü¬s’q düe÷<ÛëHê\T sêdæqyês¡T: {Ï. edüT<Ûä,

{Ï. düeT‘·, $»j·Tyê&É., m. z+ø±sY, m.•e

sêeTø£èwüí, q+~>±eT. lyêDÏ, yÓTVæ≤B|ü≥ï+,

ôV’≤<äsêu≤<é.

>∑‘·dü+∫ø£ |òü*‘ê\T:

á bò {À≈£î eT+∫ yêK´ sêj·T+&ç

yê´K´: MTs¡T bÕغ ô|≥º+&ç...

Ç<ä›s¡+ ø£\dæ <XÊìï @ Ò<ë›+...!

2

16

4 510

6 7

11 19

12

13 15

9

16 1810

1

8

17

28

3

14

á bò {À≈£î eT+∫

yêK´ sêj·T+&ç

á bò {À˝À

V”≤s√ mes¡T?

31

dü¢sTT*wt kÕºsY n\T¢ ns¡T®Hé, yÓT>± |üesY kÕºsY sêyéT#·s¡DY

Çs¡Te⁄s¡T yTq‘·Ô yTqe÷eT |æ\¢\T, es¡TdüøÏ u≤yê u≤eeT]∆ ne⁄‘ês¡T..

nsTT‘ sêyéT#·s¡DY V”≤s√ q{ÏdüTÔqï ªªme&ÉTµµ dæìe÷˝À ns¡T®Hé 10

ì$TcÕ\bÕ≥T ¬>dt º n]ºdüT º>± q{Ï+#·&É+‘√bÕ≥T Çs¡Te⁄s¡T

nqï<äeTTà\T>± q{ÏdüTÔHêïs¡≥. nsTT‘ Çs¡Te⁄]˝À mes¡T nqï? mes¡T

V”≤s√\øÏ 50 @fió¢, 60 @fió¢ <ë{ÏHê V”≤s√\>±H ø=qkÕ>∑T‘·T+{≤s¡T.

mHé{ÏÄsY, mmHéÄsY\T 55 @fió¢ <ë{Ïq ‘·sê«‘· ≈£L&Ü V”≤s√\T>±

q{Ï+#·&É+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+~. H˚{Ï ‘·sêìøÏ #Ó+~q ∫s¡+J$,

u≤\ø£èwüí, Hê>±s¡T®q, yÓ+ø£fÒXŸ\ ej·TdüT nsTT<äT |ü<äT\T <ë{ÏHê

ôdº|t\T ydü÷ÔH e⁄Hêïs¡T. ø± ÒJ $<ë´s¡T∆\T>± ≈£L&Ü q{Ï+#·&ÜìøÏ

dæ<ä∆eTe⁄‘·T+{≤s¡T. V”≤s√sTTq¢ |ü]dæú‹ Ç+<äT≈£î |üP]Ô>± _Ûqï+>±

e⁄+≥T+~. eT÷&ÉT |ü<äT\ ej·TdüT <ë{Ï‘H nø£ÿ bÕÁ‘·\øÏ, e~q

bÕÁ‘·\≈£î |ü]$T‘·+ #düTÔ+{≤s¡T. nsTT‘ qj·Tq‘ês¡ Ç+<äT≈£î

$TqVü‰sTT+|ü⁄ nì |òæ ŸàyTø£sY e÷s¡T‹ yê´U≤´ìdüTÔHêïs¡T. nsTT‘

á yê´K´ qj·Tq‘ês¡≈£î bı>∑&ÉÔ Òø£ ÄyÓT≈£î 30 @fi¯ó¢ <ë{Ïq≥Tº

n+<ä]ø° ‘Ó*j·T#j·T&ÉyÓ÷ ns¡∆+ ø±e&É+ Ò<äì |ü]ÁXeT esêZ\T

#Óe⁄\T ø=s¡T≈£îÿ+≥THêïsTT. nsTT‘ $wüj·T+ ‘Ó\TdüTø=qï e÷s¡T‹

‘êqT rj·TuÀjT dæìe÷≈£î qj·Tq‘ês¡ e+{Ï d”ìj·TsY V”≤s√sTTqT¢

nedüs¡+ ˝Ò<äì, eTT<äT›>± e⁄+&˚ ø=‘·ÔV”≤s√sTTqT¢ ø±yê\ì

Á|üø £{Ï+#ês¡T. qj·Tq‘ês¡≈ £î ej·TdüT MT]+<äH˚ uÛ≤eq

‘=\–+#·&ÜìøÏ e÷s¡T‹ d”ìj·TsY V”≤s√sTTHé nH˚ |ü<ä+

$ìjÓ÷–+∫Hê, eTs¡\ d”ìj·TsY nH |ü<ä+˝À ≈£L&Ü ej·TdüT MT]q

nH uÛ≤eq düTŒ]+#·&É+‘√ ªªs¡+Á<Ûä+ ø±<äT...∫\T¢µµ nqï≥Tº>± e⁄+<äì

|ü\Te⁄s¡T yê´U≤´ìdüTÔHêïs¡T.

qj·Tq‘ês¡≈£î 30 @fió¢ <ë{≤j·÷ ?

nqï<äeTTà\T>± ....u≤yêeTs¡T›\T..!‘·eTTà&ÉT nH $wüj·T+ düŒwüº‘· Ò<äT.

ns¡T®Hé ¬>dtº V”≤s√>± q{Ï+#·&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü Çs¡Te⁄s¡T nqï<äeTTà\T>±

q{Ï+#·&É+ |ü]ÁX¯eT˝À ÄdüøÏÔø£s¡

n+X¯+>± e÷]+~. >∑‘·+˝À ô|<ä›

mHé{ÏÄsY ì]à+∫q <ëqMs¡XSs¡ø£s¡í

dæìe÷˝À mHé{ÏÄsY(ø£èwüß íì>±),

Äj·Tq ≈ £îe÷s¡T& É T V ü≤]ø £èw ü í

(ns¡T ®ì>±) u≤yêu≤eeTs¡T ›\T>±

q{Ï+#ês ¡T. me&ÉT d æìe÷˝À

sêyéT#·s¡DY CÀ&ç>± ÁX¯ó‹Vü‰düHé, n$TC≤ø˘düHé\T q{ÏdüTÔHêïs¡T.

Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± uÛ≤$düTÔqï á dæìe÷ dü+Áø±+‹ dü+<äs¡“+>± $&ÉT<ä\

ø±qTqï~. dü+Áø±+‹ dü<äs¡“¤+>± $&ÉT<ä jT´ dæìe÷\˝À #·]Á‘·

düèwæºdüTÔ+<äì n+#·Hê ydüTÔHêïs¡T. n+‘ø±≈£î+&Ü yÓT>±|üesY n_Û

e÷qT\T á dæìe÷˝À e⁄qï Ç≥Te+{Ï Á|ü‘˚´ø£‘·\ H˚|ü<Ûä´+˝À

u≤ø‡ Ä|ò”düT ã<ä›\e⁄‘·T+<äì uÛ≤$düTÔHêïs¡T.

32

ùdïVü‰ ñ˝≤¢ Ÿ≈£î @yÓTÆ+~ ?$T˝Ÿÿã÷´{°\T, u§<äT›>∑TeTà, u≤|ü⁄

u§eTà e+{Ï ù|s¡T¢ e⁄qï V”≤s√sTTqT¢

nHø£ eT+~ e⁄Hêïs¡T. ôdø°‡ ‘ês¡>±

ù|s¡T>±+∫q V”≤s√sTTHé e÷Á‘·+

ùdïVü≤ ñ˝≤¢ Ÿ. |æ\¢ø£fi¢‘√ ‘Ó\¢ì XØs¡

#Ûêj·T‘√ j·TTe≈£î\≈£î ìÁ<ä Ò≈£î+&Ü

#˚ ùd ùdïVü≤ ñ˝≤ ¢˝ Ÿ nHês√>∑´

ø±s ¡D+>± ìÁ< ä˝ Ò$T sêÁ‘ · T\T

> ∑& É T| ü ⁄‘√+<ä≥. eTTK´eT+‘ê

ø£fi≤V”≤q+>±, u≤>± düqï|ü&çq ùdïVü≤

@<√ rÁeyÓT Æq nHês√> ∑ ´+‘√

u≤<Û ä| ü& ÉT‘ ·Tqï≥T º ‘Ó\Tk˛ Ô+~.

u≤©e⁄&é˝À dü˝≤àHéU≤Hé ø£\dæ

q{ÏdüTÔqï dü+<äs¡“¤+>± nHês√>∑´+

ãj·T≥ |ü&ç+<ä≥. ‘ê‘êÿ*ø£+>±

q≥q≈£î <ä÷s¡+>± e⁄+&ç $ÁXÊ+‹

rdüTø√yê\ì yÓ’<äT´\T dü\Vü‰ Ç∫Ã

q≥Tº ‘Ó\Tk Ô+~. nsTT‘ á$&É≈£î

e∫Ãq nHês√>∑ + @$T{Ï? nH~

e÷Á‘·+ ãj·T\≈£î bıø£ÿ&É+ Ò<äT.

qT<äT{Ï MT<ä s¡÷bÕsTT _fi¯fl+‘· u§≥Tº, #˚‘·T\ ì+&Ü >±E\T,

dü+Á|ü<ëj·TyÓTÆq Ns¡ø£≥Tº. uÛ≤s¡rj·T dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ Á|ürø£>± ì*#˚ s¡÷|ü+...

#·÷&É{≤ìøÏ ÄyÓT uÛ≤s¡rj·T dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ Á|ürø£>± ì*∫Hê ÄyÓT >=+‘·T $|挑

uÛ≤s¡‘·<˚X¯ bÕ|teT÷´õø˘q≈£î ∫s¡THêe÷.e÷s¡T‘·T+~...ÄyÓT Á|üeTTK bÕ|tdæ+>∑sY,

H|ü<Ûä >±j·Tì...ù|s¡T ñwü ñ‘·|t. Äs¡T |ü<äT\ ej·TdüT <ë{ÏHê ‘·q Vü≤d”ÿyêsTTdt

j·TTe‘·qT ñÁs¡÷‘·\÷–düTÔqï ñwü 1947˝À »ìà+#ês¡T. 1969˝À ‘=*kÕ] >±j·Tì>±

y~ø£ mπøÿ es¡≈£î ø£{ÏøÏ ù|<ä]ø£+˝À J$+∫+~. #ÓHÓ’ïøÏ #Ó+~q ñwü ‘·q dü+^‘·

J$‘êìï ˇø£ u≤sY˝À bÕ≥\T |ü&É≥+ <ë«sê ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ÄyÓT y˚~ø£ô|’

>=+‘ · T$| æ Œ ... \j·T≈ £ î

nqT>∑TD+>± bÕ<ë \qT,

#˚‘·T\qT ø£~*+#˚ ñwüqT

#·÷ùdÔ me¬s’q.. .m≥Te+{Ï

düeTdü´˝… ’q yÓT ÆeTs¡∫b˛yê

*‡+<˚. ÄyÓTqT y˚~ø£MT<ä

#·÷&Éø£b˛‘ ÄyÓT ñcÕ¬s‹Ô+#

bÕ|t bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·T+<äì

m≥Te+{Ï | ü]d æ ú‹˝À ¢q÷

qeTà˝ÒeTT. ÄyÓT~ $X¯«»˙

j·TyÓT Æq dü+^‘·+...<ëìøÏ

≈ £ î\+, eT‘ ·+, C≤‹,

*+>∑$uÛÒ<Ûë\T+&Ée⁄. ÄyÓT uÛ≤s¡rj·T Ád”Ô\ <äè&ÛÉ‘ê«ìøÏ, dü+düÿè‹, Á|ürø£. ÄyÓT ‘·q

dü+^‘·+ <ë«sê XÊ+Á‹, düyÓTÆø£ ‘·qT, Áù|eTqT, kÂÁuÛ≤‘·è‘ê«ìï Á|ü#ês¡+ #k Ô+~.

e+<ä≈£î ô|’∫\T≈£î Ä\“¤yéT\qT $&ÉT<ä\ #j·T>±, e+<ä\ dæìe÷\˝À >±Á‘·düVü≤ø±s¡+

n+~+∫+~. uÛÑs¡Ô, ≈£îe÷s¡T&ÉT, ø=&É\T, eTqeT&ÉT, eTqeTsê*‘√ #ÓHÓ’ï˝À Vü‰sTT>±

J$düTÔHêïs¡T.

uÛ≤s¡rj·T d”ÔÁ\ <äè&ÛÉ∫‘êÔìøÏ |üÁrø£ ñwü ñ‘·|t

35