uva-dare (digital academic repository)...evc/nvvv12821284...

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

De man die de weg wees. Leven en werk van Paul de Groot 1899-1986

Stutje, J.W.

Publication date2000

Link to publication

Citation for published version (APA):Stutje, J. W. (2000). De man die de weg wees. Leven en werk van Paul de Groot 1899-1986.De Bezige Bij.

General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an opencontent license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, pleaselet the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the materialinaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letterto: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. Youwill be contacted as soon as possible.

Download date:28 Aug 2021

https://dare.uva.nl/personal/pure/en/publications/de-man-die-de-weg-wees-leven-en-werk-van-paul-de-groot-18991986(99e18d14-adcc-43b1-8ad9-c26594016283).html

Bronnen n

GERAADPLEEGDEE ARCHIEVEN

Dee archieven die ik voor deze studie raadpleegde, bevinden zich grotendeels inn algemeen toegankelijke archiefbewaarplaatsen en bibliotheken. Voor een aantall documenten geldt dat niet. In de eerste plaats betreft dat materiaal dat ondergebrachtt is in de archieven van de Communistische Partij van de Sov-jet-Uniee te Moskou, waaronder het archief van de buitenlandse afdeling van dee CPSU. Kopieën van documenten afkomstig uit deze archieven, die worden bewaardd in het Tsentr Chraneniya Sovremennoy Dokoementatsii (Centrum voorr Beheer van Actuele Documentatie), werden mij ter beschikking gesteld doorr G. Verrips en G.Voerman. In de noten is de vindplaats van de docu-mentenn aangeduid als Archief TsChSD.

Beperktt tot niet toegankelijk zijn de archieven van de BVD. Alleen met de kleinstt mogelijke medewerking is de dienst me bij het onderzoek ter will e geweest.. Enkele inzagemappen konden worden geraadpleegd, waar onder een teleurstellendd mager mapje De Groot.

Eenn aantal geraadpleegde documenten en brieven bevindt zich in particu-lierr bezit. Er bestaat een archief P. de Groot, dat is opgenomen in de collec-tiee van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Een deel vann de persoonlijke papieren bleef echter in bezit van zijn stiefzoon. Deze stukkenn zijn in het notenapparaat aangeduid als afkomstig uit de Collectie H. Zegeling. .

Hetzelfdee geldt voor het materiaal van Annie Averink. Ook van haar bezit hett IISG een archief. Een belangrijk deel van de collectie bleef in bezit van de familie.. De documenten worden aangeduid als de Collectie A. van Ommeren-Averink/E.. van Ommeren. De overige geraadpleegde particuliere archieven vindtt u in het overzicht.

Dee inventaris van het archief van de CPN werd voltooid in 1994. Veel stuk-kenn die vóór 1994 door mij werden bestudeerd, hadden nog geen definitief inventarisnummer.. Zo goed mogelijk heb ik getracht in het notenapparaat naarr de nu gangbare inventaris te verwijzen. Waar dat niet lukte, heb ik vol-staann met het noemen van het archief waarin betreffend stuk wordt bewaard.

579 9

DEE MAN DIE DE WEG WEES

Watt betreft het gebruik van de zogenaamde notulen van partijbestuurs- en da-gell ijks-bestuurszittingen is een waarschuwing op zijn plaats. Afgezien van enkelee periodes (eindjaren 1940, beginjaren 1950, en in de periode van in-ternee partijstrijd 1956-1958) zijn de notulen door meestal onervaren, toeval-ligg gevraagde partijbestuurders gemaakt. Het gaat dus om persoonlijke noti-tiess van een lid van het bestuur.

Opp het iiSG is aanwezig een collectie A.A. Verheij, die deel uitmaakt van hett Archief G. Verrips. In de collectie Verheij bevinden zich onder andere ver-slagenn van belangrijke vergaderingen van partijbestuur en dagelijks bestuur uitt de tumultueuze periode 1956-1958. Deze stukken zijn aan de signatuur Archieff CPN, Archief H. Verhey, HVDDD... herkenbaar.

Eenn aantal onderzoekers en tijdgenoten van De Groot waren me met waarde-vollee adviezen behulpzaam of stelden me documentatie ter beschikking; het betreft:: J. Baruch, H. Boot, J. Debrouwere, R. van Doorslaer, G. van Goet-hem,, W. Gomperts, G. Harmsen, J. Hoogcarspel jr., J. Kircz, Will y Klinken-berg,, M. van der Linden, J. Morriën, A. van Ommeren, W. Pelt, S. Prins, M. Schrevel,, V Sealtiël-Olsen, H. Röling, P. Senn, F. Tichelman, G. Verrips, G. Voerman,, S. Prins, J. Hoogcarspel jr., T. Wiering, J. Withages, J. Withuis, J. IJisberg,, M. Uzermans, H. Zegeling, H. Zwart.

J.. Brouwer, P. Stutje en E. Dobbinga vertaalden met grote nauwgezetheid tientallenn documenten uit het Russisch.

België ë ** Archief en Museum voor Vlaams Cultuurleven (AMve)-Antwerpen dossiers: :

-- activisme -- Algemene Diamantbewerkersbond -- Anciaux, Vic -- Anseele, Edward -- Augusteyns, Leo -- Avermaete, Roger -- Baghus, Jan -- Bartels, Jan -- België, vrij Ts. Den Haag 1915-1918 -- Berckelaer, Louis van -- Beweging, Nationale Jong-Vlaamse -- Blauwvoet, De Ts. Borgerhout 1910-1911 -Boens,, Daan 1893-1977 -- Borgers, Frans

580 0

BRONNEN N

-- Borms, August -- Broodcorens, Pierre -- Brouckère, Louis de -- Cantré, Jan Frans -- Centrale voor arbeidersopvoeding -- Charpentier, Jules -- Claessens, Bob -- Clarté, Vereniging Antwerpen -- Coenen Felix, 1895-1972 -- Colin, Paul 1895-1943 -- Combe, Jef de 1892-1967 -- Dermul, Amedee 1887-1967 -- Kogelenberg, Rik van -- Leemans, Johan -- Leemans, Jos -- Mesnil, Jacques -- Minne, Richard -- Mortier, Firmin -- Muynck, Gust de -- Ostayen, Paul van -- Overstraeten, War van -- Reeck, Herman van der -- Rudelsheim, Maarten -- Soep, Abraham -- Vermeylen, August -- Vermeylen, Piet -- Wauters, Jan -- Zielens, Lode

** Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging (AMSAB)

-- Algemene Diamantbewerkersbond van België. -- Jaak Withages

** Documentatie- en Archiefcentrum van de Communistische Beweging (DACOB) )

-archieff KPB

581 1


Duitsland d *Dass Nordrhein-Westfalische Hauptstaatsarchiv

-- Akten der ehemaligen Gestapo(leit)stelle Düsseldorf

Nederland d ** Binnenlandse Veiligheidsdienst

-- Inzagemap P. de Groot -- Inzagemap D. Goulooze -- Inzagemap J. R. Schaap -- Inzagemap H.J. van Ommeren-Averink -- Inzagemap E. van Ommeren

*Gemeentearchieff Amsterdam -- Adresboeken/Bevolkingsregister -- Persdocumentatie R de Groot -- Kabinet van de Burgemeester -- Politie-archief

** Gemeentearchief Enschede -- Documentatie Twentse Textielstaking 1932 -- Politie-archief

ll Instituut voor Sociale Geschiedenis Amsterdam Persoonsarchieven: : -- Averink, Hanna J. (Annie) van Ommeren -- Bakker, Marcus -- Baruch, Siegfried (Friedl) -- Beuzemaker, Nicolaas (Ko) -- Bosman, Fokke -- Bouwman, Engelbertus -- Dolleman, Willem F. -- Engels, Jacq -- Goubitz, Joseph -- Groot, Paul de -- Jong, Teodora (Dora) P. de -- Keesing, Isidore -- Knuttel, Johannes A.N. -- Kol, Henri H. van -- Langeraad, Krij n A. van -- De Leeuw, Alexander (Alex) S. de

582 2

BRONNEN N

-- Leuven, Willem van -- Mannoury, Gerrit -- Ravesteyn, Willem van -- Romein, Jan M. -- Rose, Cornelis -- Santen, Joop van -- Sneevliet, Hendricus J.F.M(Henk) -- Soep, Abraham B. -- Verrips, Ger -- Visser, Mathilde -- Wins, Alex -- Wijnkoop, David J. -- Zutphen, Jan A. van

** Archief organisaties -- Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB)

-- Comité Jan Postma Gedenkteken -- Instituut voor Politiek en Sociaal Onderzoek (IPSO)

-- Internationale Anti-Militaristische Vereeniging (JAMV)

ff CPN 1940-1991 -- 1940-1945 (1946) -- Landelijke leiding 1-130 -- Annex: Gedenkboek gevallen verzetsstrijders 131 -207

Stukkenn van algemene aard -Congressenn 1946-1978 208-228 8 -- Partijbestuur 1945-1977 270-293 3 -- Dagelijks bestuur 1948-197

313-333 3 -- Memoranda, notities, voorstellen en enige correspondentie, bestemd

voorr besluitvorming in het dagelijks bestuur. Stukken afkomstig van Jaap Wolfff en/of Paul de Groot 1945-1978, 360-386.

-- Secretariaat (politiek) 1948-1977 389-411 1 -Partijbureauu 1949-1977 421-430 0

583 3


Stukkenn betreffende bijzondere onderwerpen -- District Amsterdam 606-614 4 -- District Twente

659 9 -- District IJsselstreek 667 7 -- Partijkader en leden 708-736 6 749-778 8 -- Partijstrijd

Juli-oppositie e 781-783 3 Partijstrijdd 1956-1958 en Bruggroep 788-836 6 Oppositiess 1963-1967 837-840 0 Kwestiee Paul de Groot 844,847,848,849,850,851 1

-- Partij pers 899,, 901, 906, 912, 913,936, 937, 941, 955, 960 -- Intellectuelen en kunstenaars 1192-1135 5 -- Andere Nederlandse organisaties

BNV/BV DD 1279

EVC/NVVV 1282-1284

RIODD I289-I29I -- Buitenlands beleid en Internationale contacten

Afghanistan,, Albanië, 1309 Algerije,, Angola, 1310 België,, 1313, 1314 Chinesee Volksrepubliek, 1319 Duitsee Demokratische Republiek, 1328 Frankrijk,, 1331 -1333 Groot-Brittannië,, 1335 Indonesië,, 1340-1344 Italië,, 1347-1348 Sovjet-Unie,, 1367-1370

-- Internationale bijeenkomsten 1450 0

584 4

BRONNEN N

-- Internationale Brigade Spaanse burgeroorlog 1716 6 1719-1730 0 -- kopieën van stukken mbt CPN in Moskou

-- Daan Goulooze, OMS 1731-1737 7 -- CPN-collectie Moskou 1918-1941 -- Stukken met betrekking tot de CPH/CPN in het archief van de

Comintern,, 1919-1943 (1945) rol i-rol 45

gg Museum en Documentatiecentrum Den Haag -- Collectie Jef Last

** Ministerie van Justitie Centraall Archief Bijzondere Rechtspleging -- dossier P.O.C. Vosveld -- dossier C.P. Heil -- dossier G.H. Bruggert -- dossier K.F. van der Wilt -- dossier Sanders (Wollweber)

ss Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD)

-- Archief Gestapo Düsseldorf -- Kopie archief Sicherheitspolizei und Sicherheitsdienst Berlin -- Speciaal Archief Moskou, 500/3/155 -Archieff Höhere ss- und Polizeifuhrer, Generalkommissar fik das Sicher-

heitswesen n -- Procesdossier Obergericht als Sondergericht tegen H. Godfroid, e.a. -- Procesdossier Obergericht als Sondergericht tegen L. Jansen en J. Die-

ters s -- Procesdossier Obergericht als Sondergericht tegen J. Postma, e.a. -- Procesdossier Obergericht als Sondergericht tegen A. Veltman, e.a. -- Meldungen aus den Niederlanden -- Interview A. Treurniet met N.W. Wijnen, februari 1948 -- Feldurteil Luftgaugericht Holland tegen X van Pelt, e.a. -- B.A. Sijes, Collectie Onderzoekingen-Februaristaking 1941 -- Vonnis Obergericht tegen W. Klomp, e.a. -- Persoonsdossiers uit Documentatie 1, o.a. S.Z. Dormits, J. van der Gaag,

P.. de Groot, G. Kastein, T. Menger-Oversteegen -- Dossiers uit Documentatie 2, o.a Befehlshaber der Sicherheitspolizei

585 5


undd des SD Aussenstelle Amsterdam; Befehlshaber der Sicherheitspolizei undd SD - Einsatzkommando Deventer; Comité Hulp aan Spanje; Comité van Waakzaamheid;; Communisme in Nederland, Communisten-verzet; Commu-nistischee Partij Nederland; Februaristaking 1941; De Vrije Katheder, Inter-nationalee Rode Hulp; Raad van Verzet

ee archieven -- G. Harmsen, De Knipe -- J. Hoogcarspel, Rotterdam -- A. van Ommeren-Averink/E. van Ommeren, Amsterdam -- Anita van Ommeren, Amsterdam -- T. Wiering, Amsterdam -- H. Zegeling, Odijk

kk Amsterdam -- Collectie J. Presser

GESPREKKENN EN CORRESPONDENTIE

Onderstaandee personen zijn door mij vaak verschillende keren gesproken of geraadpleegd.. Daarnaast heb ik gebruikgemaakt van enkele interviews die Wimm Pelt ten behoeve van zijn studie Vrede door Revolutie, De CPN tijdens hethet Molotov-Ribbentrop Pact (1939-1941) maakte. Ook Anita van Ommeren enn Pauline Senn spraken voor hun documentaire over Annie Averink, Kame-raden,raden, met een aantal communisten en oud-communisten. Deze interviews hebb ik eveneens kunnen raadplegen. Data en namen van personen staan ver-meldd in de noten.

Dee door mij geraadpleegde personen zijn: M.. Bakker, F. Baruch, F. Bergfeld, B. Brandsen, J. Debrouwere, J. Geerligs, H.. Gortzak, H. Goudkuil, G. Harmsen, H. Hoekstra, J. Jansen, H. Kersting, M.. Plekker, L. Plekker, G. van der Molen, J. Morriën, A. van Ommeren, S. Prins,, P. Pruis, T. van Reemst-de Vries, J. van Santen, P. Schabracq, W. Stuit, A.A.. Verhey, G. Verrips, J. Vlietman, Th. de Vries, G. de Waard, J. Withages, Jaapp Wolff, Joop F. Wolff, C. Wolff-Bultje, J. IJisberg, H. Zegeling, H. Zwart.

GERAADPLEEGDEE TIJDSCHRIFTEN EN PERIODIEKEN

AjweerfrontAjweerfront 1932-1938 AlgemeenAlgemeen Handelsblad AMSAB-tijdingen AMSAB-tijdingen DeDe Arbeid BelgischBelgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis

586 6

BRONNEN N

BiografieBiografie Bulletin DeDe Brug BulletinBulletin Nederlandse Arbeidersbeweging CahiersCahiers d'Histoire du Temps Present!Bijdragen tot de Eigentijdse Geschie-

denis denis CahiersCahiers Marxistes CahiersCahiers over de geschiedenis van de Communistische Partij van Nederland,

1979-19871979-1987 nr. 1-11 Communisme,Communisme, revue d 'études pluridisciplinaire DeDe Communist, maandschrift der Communistische Partij Holland 1928-1934 DeDe Communistische Gids 1926-1930 DeDe Diamantbewerker, blad van de ADB DrapeauDrapeau Rouge Eenheid Eenheid EenheidEenheid en Klassenstrijd 1928-1930 L'Exploité L'Exploité FataFata Morgana 1925 DeDe Gids InfoInfo 1972-1981 Inprekorr Inprekorr DeDe Internationale InternationalInternational Review of Social History JaarboekJaarboek voor de geschiedenis van Socialisme en Arbeidersbeweging in

Nederland.Nederland. 1976-1980 KlassenstrijdKlassenstrijd 1926-1928 Komma Komma Kommunisme,Kommunisme, maandschrift voor marxistische-leninistische theorie en

praktijk,praktijk, uitgave van de CPH DeDe Kommunistische Arbeider DieDie Kommunistische Internationale HetHet Kompas Kontrast Kontrast LinksLinks Richten 1932-1933 MededelingenbladMededelingenblad 1953-1974 Nederland-USSR Nederland-USSR DieDie Neue Zeit NieuweNieuwe Rotterdamsche Courant DeDe Nieuwe Tijd Noorderlicht Noorderlicht NRCNRC Handelsblad

587 7


L'OuvrierL'Ouvrier Communiste HetHet Parool PolitiekPolitiek en Cultuur DeDe Roode Diamantbewerker 1931-/932 DeDe Roode Jeugd DeDe Roode Jordaan 1935-1936 DeDe Roode Vaan SocialismeSocialisme en Democratie DeDe Socialistische Vlaming DeDe Tribune TeTe Elfder Ure TijdschriftTijdschrift voor Geschiedenis TijdschriftTijdschrift voor Sociale Geschiedenis VlaamsVlaams Marxistisch Tijdschrift HetHet Volk HetHet Volksdagblad DeDe Volkskrant VrijVrij Nederland DeDe Vrije Katheder HetHet Vrije Volk Vrijheid,Vrijheid, Arbeid, Brood DeDe Waarheid HetHet Weekblad AN DB WerkendWerkend Nederland WetenschappelijkeWetenschappelijke Tijdingen

GERAADPLEEGDEE LITERATUUR

Aalders,, G. en Hilbrink, C. De affaire Sanders. Spionage en intriges in her-rijzendrijzend Nederland. Den Haag 1996.

Abicht,, L. De joden van Antwerpen. Antwerpen 1993. Acker,, D. van. Het activistisch avontuur. Antwerpen 1991. Adema,, S. Wie het geweten heeft. Het levensverhaal van Siep Adema. Nij -

megenn 1994. Alberts,, W.H.M.E., e.a. De marges van de vakbeweging. Een analyse aan de

handhand van de Twentse katoenstakingen in 1923-1924 en 1931-1932. Den Haagg 1982.

DeDe Algemeene werkstaking te Antwerpen, 14-24 april 1913. BWP-arrondis-sementt Antwerpen, Jaarverslag 1913.

Amerongen,, M. van, e.a. Voor buurt en beweging. Negentig jaar sociaal-de-mocratiemocratie tussen IJ en Amstel. Amsterdam 1984.

588 8

BRONNEN N

Amstel,, A. van. Een nieuw tijdperk der revolutionaire jeugdbeweging. Re-feraatferaat gehouden op het congres van "De Zaaier". Den Haag 1917.

Anstadt,, M., Hiegentlich, F. De Oost-Joodse cultuurvereniging Sch An Ski 1921-1979.1921-1979. Amsterdam 1979.

Anzion,, R., e.a. Communisten aan de Waal. CPN-Nijmegen 1981-1991. Nij -megenn 1991.

Bakker,, J., Nijhof, E. "Het Jordaan-oproer. Verzet tegen de steunverlaging in julii 1934". Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 3 (Amsterdam 1978) 10.

Bakker,, M. Wissels. Bespiegelingen zonder berouw. Weesp 1983. Bank,, J. Katholieken en de Indonesische revolutie. Baarn 1983. Baruch,, F., e.a. Aan de grenzen voorbij. Over de betrekkingen tussen Neder-

landenlanden de USSR (1917-1987). Amsterdam 1987. Baruch,, F. Links af naar rechts. Portret van een politieke partij of de omme-

zwaaizwaai van de CPN in het conflict Moskou-Peking. Den Haag 1967. Bauman,, G.G. De Tribunisten - de revolutionaire marxisten van Nederland.

Moskouu 1988. "Belgischee vluchtelingen te Amsterdam in oktober 1914. Brieven van Tom

Gleichman".. In: Achtenzestigste jaarboek van het genootschap Amstelo-damum.damum. Amsterdam 1976.

BeproefdBeproefd in de strijd. Een levensbeschrijving van Paul de Groot, lijstaan-voerdervoerder CPN. Amsterdam 1959.

Berman,, Th. Op zoek naar George Fles. Het einde van een Hollandse revo-lutionairlutionair in de Sovjet-Unie. Amsterdam 1993.

Bloemgarten,, S. Henri Polak sociaal democraat 1868-194$. Den Haag 1993. Blom,, J.C.H. De muiterij op de Zeven Provinciën. Reacties en gevolgen in

Nederland.Nederland. Utrecht 1983. Blom,, J.C.H. De gijzelaars van St. Michielsgestel en Haaren. Het dubbele ge-

zichtzicht van hun geschiedenis. Amsterdam 1994. Blom,, J.C.H. Crisis, bezetting en herstel. Tien studies over Nederland 1930-

1950.1950. Rotterdam 1989. Blom,, J.C.H., e.a. (red.). Geschiedenis van de joden in Nederland. Amster-

damm 1995. Boerr A. de. Arbeiders moeten ervoor vechten. De landarbeidersbond en

loonstrijdloonstrijd in Oostelijk-Groningen 1919-1929. (niet gepubliceerde docto-raal-scriptie)) Amsterdam 1984.

Boet,, C. e.a. Van bron tot boek. Apparaat voor de geschiedenis van het com-munismemunisme in Nederland. Amsterdam 1986.

Boeva,, L. e.a. Jefvan Extergem: medestanders, tegenstanders. Brussel 1998. Bornebroek,, A.H. De illegaliteit in Twente. Een onderzoek naar het onder-

grondsgronds georganiseerd verzet in '40-'45. Hengelo 1985.

589 9


Braat,, L.PJ. Omkranste hiaten. Levensherinneringen. Amsterdam 1966. Braat,, L.P.J. Hoe wijd een nest. Memoires. Amsterdam 1972. Braber,, B. Zelfs als wij zullen verliezen. Joden in verzet en illegaliteit 1940-

1945.1945. Amsterdam 1990. Braber,, B. Passage naar vrijheid. Joods verzet in Nederland 1940-1945. Am-

sterdamm 1987. Brandenburg,, A. Annie Romein-Verschoor 1895-19J8. Leven en werk. Am-

sterdamm 1988. Bregstein,, Ph. Gesprekken met Jacques Presser. Amsterdam 1972. Bregstein,, Ph., Bloemgarten, S. Herinneringen aan joods Amsterdam. Am-

sterdamm 1978. Bruijn,, L. de, Hendriksma, M. Slechts de bozen zingen niet: geschiedenis van

hethet koor Morgenrood 1946-1996. Amsterdam 1996. Buiting,, H. Richtingen- en partijstrijd in de SDAP Het ontstaan van de Soci-

aal-Democratischeaal-Democratische Partij in Nederland (SDP). Amsterdam 1989. Buiting,, H. Jan Cornells Ceton, onderwijzer, communist en vlinderliejheb-

ber.ber. Heemtijdinghen. Orgaan van de Stichts-Hollandse Historische Vereni-ging,, 26 (1990).

Burg,, F. van den. De Vrije Katheder 1945-1950. Een platform van commu-nistennisten en niet-communisten. Amsterdam 1983.

Burger,, J.E. Linkse frontvorming. Revolutionaire socialisten 1914-1918. Am-sterdamm 1983.

Callaghan,, J. Rajani Palme Dutt. A Study in British Stalinism. London 1993. Campfens,, M, e.a. (red.). Op een beteren weg. Schetsen uit de geschiedenis

vanvan de arbeidersbeweging. Amsterdam 1958. Caransa,, A. Verzamelen rond het Transvaalplein. Ter nagedachtenis van het

joodsejoodse proletariaat van Amsterdam. Baarn 1984. Carr,, E.H. The Twilight of the Comintern 1930-1935. New York 1982. Claeys-Vann Haegendoren, M. 25 jaar Belgisch socialisme. Evolutie van de

verhoudingverhouding van de Belgische Werkliedenpartij tot de parlementaire demo-cratiecratie in België van 1914-1940. Antwerpen 1967.

Claeys-Vann Haegendoren, M. De Antwerpse socialistische federatie van 1914 tottot 1921. De evolutie van haar positie in een verhouding tot de BWP. Res Publico,Publico, Brussel 1967.

Claeys-Vann Haegendoren, M. Hendrik de Man, Een biografie. Antwerpen 1972. .

Clandin,, F. The communist movement. From Comintern to Cominform. Har-mondsworthh 1975.

DeDe Communistische Partij in de oorlog. Rapport van het dagelijks bestuur der CPNN voor het 19de congres. Amsterdam 1958.

590 0

BRONNEN N

Coomans,, P., Jonge, T. de, Nijhof, E. De Eenheidsvakcentrale (EVQ 1943-1948.1948. Groningen 1976.

Cornelissen,, I. De GPOe op de Overtoom. Spionnen voor Moskou 1920-1940.1940. Amsterdam 1989.

Cornelissen,, I. Paul de Groot. Staatsvijand no /. Amsterdam 1996. Craebeckx,, J. Arbeidersbeweging en Vlaamsgezindheid voor de eerste we-

reldoorlog.reldoorlog. Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Weten-schappen,, Letteren en Schone Kunsten van België, jrg. XL, Brussel 1978, nr.. 3.

Dake,, A.C.A. In the Spirit of the Red Banteng. Indonesian Communists betweenbetween Moscow and Peking 1959-1965. The Hague 1973.

Dam,, J. van. Poppetje gezien, kassie dicht. Het levensrelaas van een Amster-damsejood.damsejood. Amsterdam 1983.

Dankaart,, H. "Twee opmerkelijke documenten over de betrokkenheid van Nederlanderss bij de Spaanse burgeroorlog 1936-1939". Bulletin Neder-landselandse Arbeidersbeweging, Groningen dec. 1992, nr. 28.

Dankaartt H., e.a. De oorlog begon in Spanje. Nederlanders in de Spaanse BurgeroorlogBurgeroorlog 1936-1939. Amsterdam 1986.

Dankaart,, H., Doorslaer R. van. "De aktiviteiten van een kommunistische sa-botageorganisatiee in Antwerpen en Rotterdam. De organisatie Wollweber (1933-1939)".. Vlaams Marxistisch Tijdschrift, cahier 1, Gent 1979.

Dantzig,, A. van. Normaal is niet gewoon. Beschouwingen over psychologie enen psychotherapie. Amsterdam 1974 (1946).

DeBeule,, N. Het Belgisch trotskisme. De geschiedenis van een groep opposi-tionele/communistentionele/communisten 1925-1940. Gent 1980.

Debrouwere,, J. "De linkse arbeidersbeweging en de Vlaamse beweging". VlaamsVlaams Marxistisch Tijdschrift, 1, Gent 1966.

Defoort,, H., e.a. Jefvan Extergem en zijn tijd. Brussel 1998. Degras,, J. The Communist International 1919-1943. Documents. London

1971. . Deleu,, J., Durnez, G., e.a. (red.). Encyclopedie van de Vlaamse beweging.

Lannooo 1973-1975. (2 dln.) Dee Smet, C. De Vlaamse afdelingen van de Kommunistische partij 1921-

1926.1926. Een status questionis. Gent 1972. Deutscher,, I. Stalin. A Political Biography, Oxford 1949. Dimitrijev,, A.P., Sjirinja, K.S. "Tegen de historische waarheid in". Commu-

nistischenistische Notities, nr. 35. Amsterdam februari-maart 1972. Dittrich,, K., Würzner, H. Nederland en het Duitse Exil 1933-1940. Amster-

damm 1982. Divendal,, J., e.a. (red.). Nederland, links en de koude oorlog. Breuken en

bruggen.bruggen. Amsterdam 1982.

591 1


Divendal,, J., Koper, A., Weezel, M. van. De moeizame destalinisatie van de CPN.CPN. Documentatie over het conflict tussen de CPN en de Bruggroep -toentoen en nu. Amsterdam 1982.

Doeselaer,, H. van. De ADB werd ons geboren. Hij zal voor ons ten strijde gaan...gaan... De memoires van Jan Bartels, JefGroesser en Louis Romeo. Ant-werpenn 1957.

Dokterr B., Lakerveld, C. van (red.). Een kunstolympiade in Amsterdam. Re-constructieconstructie van de tentoonstelling D.O.O.D. 1936. Zwolle 1996.

Dongen,, B. van. Revolutie of integratie. De Sociaal Democratische Arbei-derspartijderspartij (SDAP) in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. Amster-damm 1992.

Doorslaer,, R. van. De Kommunistische Partij van België en het Sovjet-Duits niet-aanvalspakt.niet-aanvalspakt. Brussel 1975.

Doorslaer,, R. van. Kinderen van het getto. Joodse revolutionairen in België {1925-1940).{1925-1940). Antwerpen 1995.

Doorslaer,, R. van, Verhoeyen, E. De moord op Lahaut. Het communisme als binnenlandsebinnenlandse vijand. Leuven 1985.

Drees,, W. Herinneringen en opvattingen. Naarden 1983. Drees,, W. Van Mei tot mei. Persoonlijke herinneringen aan bezetting en ver-

zet.zet. Assen 1958. Dresden,, S. De structuur van de biografie. Den Haag 1956. Dutoit,, C. Jefvan Extergem en de Vlaamse beweging. Antwerpen 1983. Edman,, P. Communism a la Aidit. The Indonesian Communist Party under

D.N.D.N. Aidit, 1950-1965. Townsvüle 1987. Eekman,, M., Pieterson, H. Links socialisme tussen de wereldoorlogen. Twee

studies.studies. Amsterdam 1987. Elias,, H.J. 25 jaar Vlaamse beweging 1914/1939. Antwerpen 1969. Elias,, H.J. Geschiedenis van de Vlaamse gedachte, dl. 4. Taalbeweging en cul-

tuurflamingantisme.tuurflamingantisme. De groei van het Vlaamse bewustzijn 1883-1914. Antwerpenn 1971.

Elleinsteinn J., e.a. Stalinisme en destalinisatie. Verslag van het Amsterdamse congres.congres. Amsterdam 1981.

Engelen,, D. Geschiedenis van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Den Haag

1995--Engels,, J. De socialisten en de oorlog. Monnickendam 1962. Engels,, J. Zestig jaar socialistische beweging. Amsterdam 1979. Etty,, E. Liefde is heel het leven niet. Henriette Roland Holst 1869-/952. Am-

sterdamm 1966. Fennema,, M. "The end of the Dutch Bolshevism? The Communist Party of

thee Netherlands". In: Fennema, M., Wallers, M. (red.). Communist Parties

592 2

BRONNEN N

inin Western Europe, Decline or Adaptation? Oxford 1988. Ferares,, M. Violist in het verzet. Herinneringen. Amsterdam 1991. Fontijn,, J. Tweespalt. Het leven van Frederik van Eeden tot 1901. Amsterdam

1990. . Fontijn,, J. Trots verbrijzeld. Het leven van Frederik van Eeden vanaf 1901.

Amsterdamm 1996. Fontijn,, J. De Nederlandse Schrijversbiografie. Utrecht 1992. Fontijn,, J. Broeders in bedrog. De biograaf en zijn held. Amsterdam 1997. Freriks,, B., Jong, J. de. Twente 1940-1950: tien jaar arbeidersstrijd. Een her-

nieuwdenieuwde kennismaking met een uit het oog verloren traditie. Groningen 1986. .

Galesloot,, H., Legêne, S. Partij in het verzet. De CPN in de Tweede Wereld-oorlog.oorlog. Amsterdam 1986.

Galesloot,, H., e.a. De Waarheid in de oorlog. Een bundeling van illegale nummersnummers uit de jaren '40- '4$. Amsterdam 1980.

Galesloot,, H., Schrevel, M. (red.). In Fatsoen hersteld. Zedelijkheid en we-deropbouwderopbouw na de oorlog. Amsterdam 1987.

GeenGeen leven zonder verzet. Het levensverhaal van Henk van Moock, opgete-kendd door Liesbeth van der Horst. Zutphen 1997.

Geldolf,, W. Stockholm 1917: Camille Huysmans in de schaduw van titanen. Antwerpenn 1996.

Gerrits,, A. Solidariteit zonder eenheidsfront. "De Internationale Rode Hulp inn Nederland, 1925-1938". Cahiers over de geschiedenis van de CPN, nr.. 10. Amsterdam 1985. "Geschiedeniss van het Belgische kommunisme", 1921-1945. Verslag van eenn studiedag aan de Franstalige Vrij e Universiteit te Brussel, 28 april 1979.. Vlaams Marxistisch Tijdschrift, cahier nr. 2. Gent 1979.

GesprekkenGesprekken op donderdag. Theun de Vries praat met Jan Boelens. Amster-damm 1981.

Ginkel,, A. van. Fokke Bosman. Leven voor de beweging, 1918-1940. Krom-meniee 1987.

Gorter,, H. Het imperialisme, de wereldoorlog en de sociaal democratie. Am-sterdamm 1914.

Gorter,, H. De wereldrevolutie. Amsterdam 1918. Gortzak,, H. Hoop zonder illusies. Memoires van een communist, Amsterdam

1985. . Gortzak,, W. Kluiven op een buitenbeen. Kanttekeningen bij enige naoorlog-

sese ontwikkelingen van het Nederlandse communisme. Amsterdam 1967. Gotovitch,, J. Du rouge au tricolore. Les communistes belges de 1939 d 1944.

Bruxelless 1992

593 3


Gotovitch,, J., Doorslaer, R. van. "Les communistes et la question nationale, 19211 -1945 ". Cahiers d 'Histoire du Temps PrésentlBijdragen tot de eigen-tijdsetijdse Geschiedenis, nr. 3. Bruxelles 1997.

Graaff,, B. de., Wiebes, C. (red.) Hun crisis was de onze niet. Internationale crisescrises en binnenlandse veiligheid, 1945-i960. Den Haag 1994.

Graaff,, B., Wiebes, C. Gladio der vrije jongens. Een particuliere geheime dienstdienst in Koude Oorlogstijd. Den Haag 1992.

Griffioen,, R, Zeiler, R. "Jodenvervolging in Nederland en België tijdens de Tweedee Wereldoorlog. Een vergelijkende analyse". Oorlogsdocumentatie '40-'45:'40-'45: Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, vm, Amsterdamm 1997.

Groot,, R de. De dertiger jaren. Herinneringen en overdenkingen, 2dln. Am-sterdamm 1965-1967.

Hageraats,, B. De stoelendans rond Jan Romein. Weesp 1998. Harmsen,, G. Blauwe en rode jeugd. Ontstaan, ontwikkeling en teruggang van

dede Nederlandse jeugdbeweging tussen 1853 en 1940. 1961 (Nijmegen

1975). . Harmsen,, G. Nederlands Kommunisme. Gebundelde opstellen. Nijmegen

1982. . Harmsen,, G. "Benjamin Aaron Sijes". Jaarboek van de Maatschappij der

NederlandseNederlandse Letterkunde. Leiden 1986-1987. Harmsen,, G. "Het politieke en morele gelijk van de Indonesië-weigeraars".

BulletinBulletin Nederlandse Arbeidersbeweging, december 1988, nr. 17. Harmsen,, G. "Co Dankaart, zoon van het werkende volk 1912-1991". Bul-

letinletin Nederlandse Arbeidersbeweging, december 1991. Harmsen,, G. Rondom Daan Goulooze. Uit het leven van een communist.

1967,, herzien en uitgebreid: Nijmegen 1980. Harmsen,, G. "Voor de derde maal. Daan Goulooze". Bulletin Nederlandse

ArbeidersbewegingArbeidersbeweging 1986, nr. 8. Harmsen,, G. "Ten vierden male Daan Goulooze". Bulletin Nederlandse Ar-

beidersbeweging,beidersbeweging, december 1995. Harmsen,, G. "Leven en werk van mr. A.S. de Leeuw, Kommunisties politi-

kuss tussen de wereldoorlogen. Een bijdrage tot de geschiedenis van het Nederlandsee marxisme-leninisme". In: Jaarboek voor de Geschiedenis vanvan Socialisme en Arbeidersbeweging in Nederland. Nijmegen 1977.

Harmsen,, G. "Een levensschets van Paul de Groot". Bulletin Nederlandse Arbeidersbeweging,Arbeidersbeweging, september 1995.

Harmsen,, G. Herfsttijloos (colchicum autumnale). Een levensverhaal. Nij -megenn 1993.

Harmsen,, G., Reinalda, B. Voor de bevrijding van de arbeid. Beknopte ge-

594 4

BRONNEN N

schiedenisschiedenis van de Nederlandse vakbeweging. Nijmegen 1976. Havenaar,, R. De tocht naar het onbekende. Het politieke denken van Jacques

dede Kadt. Amsterdam 1990. Heertje,, H. De Amsterdamse diamantbewerkers. Amsterdam 1936. Hellema,, D. (red.). De crisis van het Nederlandse communisme. Amsterdam

1986. . Hesseling,, R. Voor een Sowjet-Nederland. Gedachten over socialisme in de

CPHCPH (1928-1935). Nijmegen 1981. Heyden,, Chr. van der., e.a. (red.). Felix Meritis 1787-1987. Amsterdam 1987. Hilbrink,, C. De illegalen. Illegaliteit in Twente & het aangrenzende Salland

1940-194$.1940-194$. Den Haag 1989. Hindley,, D. "The Indonesian Communist Party and the Conflict in the Inter-

nationall Communist Movement". The China Quarterly, no. 19, Paris/Lon-donn juli-september 1964.

HoeHoe komen we tot eenheid van actie. Stenografisch verslag van het debat op 211 december 1934 te Amsterdam tussen P. de Groot en H. Sneevliet. Am-sterdamm 1934.

Hoekman,, P., e.a. (red.). Een eeuw socialisme en arbeidersbeweging in Gro-ningenningen 1885-1985. Groningen 1986.

Hofmeester,, K. 'Als ik niet voor mezelf ben..'' De verhouding tussen joodse arbeidersarbeiders en arbeidersbewegingen in Amsterdam, Londen en Parijs verge-leken,leken, 1870-1914. Amsterdam 1999.

Hogenkamp,, B., Mol, P. Van beeld tot beeld. De films en televisieuitzendin-gengen van de CPN 1928-1986. Amsterdam 1993.

Hondius,, D. Terugkeer. Antisemitisme in Nederland rond de bevrijding. Den Haagg 1990.

Hoorick,, B. van. In tegenstroom. Herinneringen 1919-1956. Gent 1982. Houten,, H. van. Anarchisme in Drente. Levensherinneringen van een veenar-

beider.beider. Baarn 1985. Huber,, P. "L'appareil du Komintern 1926-1935". Communisme, revue d'étu-

desdes pluridisciplinaires, Paris 1995, no. 40-41. Huizing,, E., Huizingh, S., Reinders, H. De nadagen van het verzet. Kampen

1990. . Humbertt Droz, J. Memoires. De Lénine d Staline. Dix ans au service de l 'In-

ternationaleternationale Communiste, 1921-1931. Neuchatel 1971. Humbertt Droz, J. Archives de Jules Humbert Droz. Dordrecht 1970. Isacker,, K. van. De Antwerpse dokwerker, 1830-1940. Antwerpen 1963. Ivens,, J-, Destanque, R. Aan welke kant en in welk heelal. De geschiedenis

vanvan een leven. Amsterdam 1983. Jacquemotte,, J. Une grande figure du mouvement ouvrier Beige 1883-1983.

595 5


ArticlesArticles et interpellationsparlementaires 1912-1936. Bruxelles 1961. Jong,, Edz., Fr. de. Van Ruw tot geslepen. De geestelijke betekenis van de

ANDBANDB voor de geschiedenis van Amsterdam. Amsterdam 1955. Jong,, L. de. Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. 13

dln.. Den Haag/Leiden 1969-1988. Jonge,, A.A. de. Het communisme in Nederland. Geschiedenis van een poli-

tieketieke partij. Den Haag 1972. Jonge,, A.A. de. Stalinistische herinneringen. Den Haag 1984. Kadt,, J. de. Uit mijn communistentijd. Amsterdam 1965. Kahan,, V "The Communist International, 1919-1943: The personnel of his

Highestt Bodies". International Review of Social History, 21 (Cambridge 1976) )

Keizer,, M. de. Het Parool 1940-1945. Verzetsblad in oorlogstijd. Amsterdam 1991. .

Keizer,, M. de. Putten. De razzia en de herinnering. Amsterdam 1998. Knapen,, B. De lange weg naar Moskou. Nederlandse relaties tot de Sowjet-

Unie,Unie, 1917-1942. Amsterdam 1985. Knechtmans,Knechtmans, P.J. Socialisme en democratie. De SDAP tussen klasse en natie

{1929-1939).{1929-1939). Amsterdam 1989. Knuttel,, J.A.N. Levensloop. Met een voorwoord van Theun de Vries en een

biografischh portret door Jaak Slangen. Leiden 1989. Koejemans,, A.J. David Wijnkoop. Een mens in de strijd voor het socialisme.

Amsterdamm 1967. Koejemans,, A.J. Van ja tot amen. Amsterdam 1961. Kokhuis,, G.J.I. De Twentse textielstaking 1931-1932, een omgekeerd beeld?

Hengeloo 1981. Kolman,, J. Mijn leven. Groningen 1985. Koper,, A. Onder de banier van het stalinisme. Een onderzoek naar de ge-

blokkeerdeblokkeerde destalinisatie van de CPN. Amsterdam 1984. Kors,, T. Hannie Schaft. Het levensverhaal van een vrouw in verzet tegen de

nazi's.nazi's. Amsterdam 1976. Korthof,, G. De Nederlandse arbeidersbeweging en het Indonesische vraag-

stuk.stuk. Politieke standpuntbepaling vanuit de arbeidersbeweging over vraagstukkenvraagstukken van internationalisme, revolutie en solidariteit: 1945-1949. Amsterdamm 1975.

Kraan,, O., Brasser, J. Witte Ko. Herinneringen uit het gewapend verzet. Am-sterdamm 1982.

Kriegel,, A, Courtois, S. Eugen Fried. Le grand secret du PCF. Paris 1997. Laar,, A. van. Geschiedenis van de arbeidersbeweging te Antwerpen en om-

liggende.liggende. Antwerpen 1926.

596 6

BRONNEN N

Last,, J. Mijn vriend Andrê Gide. Amsterdam 1966. Last,, J. De Spaanse tragedie. Amsterdam 1962. Laureys,, E. Witte kaproenen keren terug. Antwerpen 1950. Leeuw,, A.S. de. Het socialisme en de natie. Van het communistisch manifest

tottot de strijd tegen het fascisme. Amsterdam 1939. Leeuwen,, F. van. De deur op een kier. Levensherinneringen. Den Haag 1981. Legène,, S., Schrevel, M. "Het archief. De CPN en het communistische ver-

zet".. Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, vi. Zutphenn 1995.

Leon,, Abram, The Jewish Question: a Marxist Interpretation. New York 1970. .

Leydesdorff,, S. Wij hebben als mens geleefd. Het joodse proletariaat van Am-sterdamsterdam 1900-1940. Amsterdam 1987.

Liagree Böhl, H. de. Herman Gorter. Zijn politieke aktiviteiten van 1909 tot 19201920 in de opkomende kommunistische beweging in Nederland. Nijmegen 1973. .

Liagree Böhl, H. de. Met al mijn bloed heb ik voor Ugeleefd. Herman Gorter 1864-192-/.1864-192-/. Amsterdam 1996.

Liebman,, M. Les socialistes belges 1885-1914. Bruxelles 1979. Liebman,, M. Origine et signification idéologique de la scission communiste

dansdans leParti Ouvrier Beige (1921). 3 vols. Bruxelles 1963. Liebman,, M. Les socialistes belges 1914-1918: Le POB face a la guerre.

Bruxelless 1986. Liebman,, M., Doorslaer, R. van., Gotovitch, J. Een geschiedenis van het Bel-

gischgisch Communisme, Vlaams Marxistisch Tijdschrift, cahier 2, Gent 1980. Liempt,, A. van. Een mooi woord voor oorlog. Lierop,, P. van. Kommunisten in bevrijd Zuid-Nederland. ' Voor één socialisti-

schesche partij'T (september 1944-juli 1945). Amsterdam 1984. Linden,, M. van der, Wormer, J. "The end of a tradition. Structural develop-

mentss and trends in Dutch communism". Journal of Communist Studies 3 (Londonn 1987).

Linden,, M. van der. Het Westers marxisme en de Sovjetunie. Hoofdlijnen van structurelestructurele maatschappijkritiek (1917-1985). Amsterdam 1989.

Linden,, M. van der, Thorpe, W. (red.). Revolutionary Syndicalism, an inter-nationalnational perspective. Aldershot 1990.

Linden,, M. van der (rsg.). Die Rezeption der Marxschen Theorie in den Nie-derlanden.derlanden. Trier 1992.

LinksLinks Richten, 1932-1933. Amsterdam (Reprint 1973). LinksLinks Richten tussen partij en arbeidersstrijd. Materiaal voor een theorie

overover de verhouding tussen literatuur en arbeidersstrijd. Nijmegen 1975.

597 7


Mandel,, E. Das Spatkapitalismus. Frankfurt am Main 1972. Marcou,, L. L'Internationale après Staline. Paris 1979. Marcou,, L. Le Kominform. Le communisme de guerre froide. Paris 1977. McDermott,, K. "Stalinist Terror in the Comintern: New Perspectives".

JournalJournal of Contempory History, vol. 30 (London 1995). McVey,, R.T. The rise of Indonesian communism. New York 1965. Mcc Vey, R.T. "Indonesian Communism and China". In: Tang Tsou (red.). China

inin Crisis. China's Policies in Asia and America's alternatives. Chicago 1968. Medvedev,, R. Khrushchev, Oxford 1982. Meertens,, P.J., e.a. (red.). Biografisch woordenboek van het socialisme en de

arbeidersbewegingarbeidersbeweging in Nederland, deel 1-7. Amsterdam 1986-1998. Meis,, F. 40-jaar actie. Groningen 1987. Meilink,, A. "Het comité van Waakzaamheid na veertig jaar". In: Jaarboek

voorvoor de Geschiedenis van Socialisme en Arbeidersbewging in Nederland. Nijmegenn 1977.

Mellink,, A. "Voorspel en verloop van de juli-conferentie 1945". Bulletin Ne-derlandsederlandse Arbeidersbeweging, december 1987, nr. 15.

Meijer,, J. Zij lieten hun sporen achter. Joodse bijdragen tot de Nederlandse beschaving.beschaving. Utrecht 1964.

Michielsen,, A. De syndicale beweging in het diamantbedrijf Antwerpen

1953--Molen,, G. van der. "Nico Mourer (1900-1965)". Bulletin Nederlandse Ar-

beidersbewegingbeidersbeweging 1987, nr. 14. Molenaar,, L. Wij kunnen het niet langer aan de politici overlaten. De ge-

schiedenisschiedenis van het Verbond van Wetenschappelijke Onderzoekers (VWO) 1946-1990.1946-1990. Amsterdam 1994.

Mommen,, A. Het Belgisch socialisme: ontstaan, ontwikkeling en betekenis vanvan het reformisme in de Belgische arbeidersbeweging (1880-1914). Brussell 1976.

Moore,, B. Slachtoffers en overlevenden. De nazi-vervolging van de joden in Nederland.Nederland. Amsterdam 1998.

Morriën,, J. Indonesië los van Holland. De CPN en de PKI in hun strijd tegen hethet Nederlands kolonialisme, Amsterdam 1982.

Morriën,, J. Indonesië liet me nooit meer los: vijftig jaar antikoloniale strijd. Hoofddorpp 1995.

Mrazek,, R. Sjahrir. Politics and Exile in Indonesia. New York 1994. Narinsky,, M., Rojahn, J. (red.). Centre and Periphery. The History of the Co-

minternmintern in the Light of New Documents. Amsterdam 1996. Nauwelaerts,, M. "De socialistische syndikale beweging na de Eerste We-

reldoorlogg (1919-1921)". Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis 4,, 3-4 (Gent 1973).

598 8

BRONNEN N

EenEen Nederlander in Siberië. Brieven van Anton Struik. Nijmegen 1979. NoordNoord in de oorlog, Herinneringen en belevenissen van mensen uit Am-sterdamsterdam boven het IJ, 1940-1945. Amsterdam 1980.

Nijman,, H. De CPN kritisch bekeken. Amsterdam 1974. Olink,, H. De vermoorde droom. Drie Nederlandse idealisten in Sovjet-Rus-

land.land. Amsterdam 1993. Olink,, H. Nico Rost, de man die van Duitsland hield. Amsterdam 1997. Pelt,, W.F.S. "De CPN in de oorlog en de bronnen van de Komintern". Bulle-

tintin Nederlandse Arbeidersbeweging, december 1995, nr.40. Pelt,, W.F.S. Vrede door revolutie. De CPN tijdens het Molotov-Ribbentrop

PactPact (1939-1941). Den Haag 1990. P'engg Shu-tse, The Chinese Communist Party in Power. New York 1980. Perry,, J., e.a. Honderd jaar sociaal-democratie in Nederland, 1894-1994.

Amsterdamm 1994. Perthus,, M. Henk Sneevliet. Revolutionair socialist in Europa en Azië. Nij -

megenn 1976. Peukert,, D. Die KPD im Widerstand. Verfolgung und Untergrundarbeit an

RheinRhein und Ruhr 1933 bis 1945. Wuppertal 1980. Picard,, L. Geschiedenis van de Vlaamsche en Groot-Nederlandsche Bewe-

ging.ging. Antwerpen 1959. Poeze,, H.A. Tan Malaka. Strijder voor Indonesië's vrijheid. Levensloop van

18971897 tot 1945. Den Haag 1976. Poeze,, H.A., Last, J.C.F. Liedjes op de maat van de rottan: Indische revolu-

tionairegedichten.tionairegedichten. Leiden 1994. Presser,, J. Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse jo-

dendomdendom 1940-1945. Den Haag 1965. RapportRapport inzake de geschillen tusschen deADB en de syndikale commissie van

België,België, z.p. z.j. Ravesteyn,, W. van. De wording van het communisme in Nederland 1907-

1925.1925. Amsterdam 1948. Regtien,, T. Springtij. Herinneringen aan de jaren zestig. Houten 1988. Reinalda,, B. "De Rotterdamse haven- en zeeliedenstakingen in 1945 en

1946",, Te Elfder Ure, 20 (Nijmegen 1973). Renard,, C. La conquête du suffrage universel en Belgique. Bruxelles 1966. Renard,, C. Octobre 1917 et Ie mouvement ouvrier Beige. Bruxelles 1967. Reuter,, F. De Communistische Partij van Nederland in oorlogstijd. Herinne-

ringen.ringen. Amsterdam 1978. Reve,, G.J.M, van het. Mijn rode jaren. Herinneringen van een ex-bolsjewiek.

Haarlemm 1982. Reyntjes,, L. De eerste "/communistische" groepen in Vlaanderen en Brussel

599 9


enen de stichting van de Kommunistische Partij van België {1917-1921), Leuvenn 1971.

Riethof,, H. "De vrouw in het woud en de man in de storm. De briefwisseling Henriettee Roland Holst - Henk Sneevliet (1902-1942)". De Gids 130 (Amsterdamm 1967).

Riethof,, H. "De Communistische Partij Oppositie (CPO) 1933-1934". Me-dedelingenbladdedelingenblad Sociaal Historische Studiekring. Amsterdam 1970, nr. 38.

Robrieux,, R Maurice Thorez, vie secrete et vie publique. Paris 1975. Robrieux,, P. Histoire inférieure duparti communiste, 4 vols. Paris 1980-1984. Roegholt,, R.F. Ben Sijes. Een biografie. Den Haag 1988. Roest,, F., Scheren, J. Oorlog in de stad. Amsterdam 1939-1941. Amsterdam

1998. . Rogier,, J. De geschiedschrijver des rijks en andere socialisten. Nijmegen

1979. . Rogier,, J. Een zondagskind in de politiek en andere christenen. Politieke por-

tretten.tretten. Nijmegen 1980. Rolandd Holst, H. Kapitaal en arbeid in Nederland, Bijdrage tot de economi-

schesche geschiedenis der 19de eeuw. Amsterdam 1902 (Nijmegen 1971). Rolandd Holst, H. Het vuur brandde voort. Levensherinneringen. Amsterdam

1949. . Romein,, J. De biografie. Amsterdam 1951. Romein-Verschoor,, A. Omzien in verwondering. Herinneringen. (2 dln.) Am-

sterdamm 1981 (1970). RoodRood Rotterdam in de jaren '30. Rotterdam 1984. Roorda,, G. It lib ben fan Gerrit Roorda. Opskrean troch K. Huisman. Leeu-

wardenn 1973. Rooy,, P. de. Werklozenzorg en werkloosheidsbestrijding 191J-1940. Lande-

lijklijk en Amsterdams beleid. Amsterdam 1979. Rooy,, P. de. De rode droom. Een eeuw sociaal-democratie in Nederland. Nij -

megenn 1995. Rosenfeldt,, N.E. Stalin 's Secret Chancellery and the Comintern. Copenhagen

1991. . Rost,, N. Goethe in Dachau. Literatuur en werkelijkheid. Dagboek 1944-45.

Denn Haag 1963. Rost,, N. De vrienden van mijn vader. Herinneringen aan de Folkingestraat.

Assenn 1956. Rovers,, F. Voor recht en vrijheid. De Partij van de Arbeid en de Koude Oor-

loglog 1946-1958. Amsterdam 1994. Santen,, J. van. Weimar 1933. Demokratie tussen fascisme en kommunisme.

Nijmegenn 1983.

600 0

BRONNEN N

Santen,, J. van. Arbeid, plicht en vrijheid. Nijmegen 1985. Santen,, S. Sneevliet, rebel. Amsterdam 1971. Schilp,, D. Dromen van de revolutie. Een verzwegen hoofdstuk uit de sociale

bewegingbeweging verteld aan Joop van Tijn. Amsterdam 1967. Schmidt,, B. Rode jaren. Herinneringen van een antifascist. Rotterdam 1982. Schmidt,, E. Geschiedenis van de joden in Antwerpen. Antwerpen 1963. Schmook,, G. Stap voor stap langs kronkelwegen. Antwerpen 1976. Schnellbacher,, F. Hanau in der Revolution vont 7 November 1918 bis 7 No-

vembervember 1919. Hanau 1920. Schoots,, H. Gevaarlijk Leven. Een biografie van Joris Ivens. Amsterdam 1995. Schouten,, M. Marinus van der Lubbe, 1909-1934. Amsterdam 1986. Schreuders,, G. De man die faalde. Amsterdam 1992. Schrevel,, M. Inventaris van het archief van de Communistische Partij van

NederlandNederland (CPN) 1940-1991. Amsterdam 1994. Schrevel,, M., Voerman G. (red.)- De communistische erfenis. Bibliografie en

bronnenbronnen betreffende de CPN. Amsterdam 1997. Schrevel,, M. "Romy Schneider en Stalina samen in een club. De communis-

tischee kinderorganisatie Uilenspiegelclub 1953-1964". Tijdschrift voor SocialeSociale Geschiedenis, 25e jrg. Amsterdam 1999, nr. 1.

Sertyn,, M. "Avondlandstemming bij de jonge avant-garde in Vlaanderen na 1918:: inspiratiebron voor purito-flaminganten en marginale wereldverbe-teraars".. Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, Gent 1974.

Sertyn,, M. "Het socialistisch aktivisme tijdens de Eerste Wereldoorlog". Bel-gischgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, Gent 1976.

Steinberg,, M. "Notice sur Joseph Jacquemotte". Biographie Nationale, t. xxxix ,, fase. 2, Bruxelles 1976.

Steinberg,, M. "Notice sur Julien Lahaut". Biographie nationale, t. xxxix , fasc.2,, Bruxelles 1976.

Steinberg,, M. "A 1'origine du communisme beige: 1'extrême gauche revolu-tionairee d'avant 1914". Cahiers Marxistes nr. 8, Bruxelles déc. 1970 -janvier-févrierr 1971.

Struik,, DJ. "Mij n socialistische jaren in Nederland. Herinneringen uit 1914-1924".. In: Jaarboek voor de Geschiedenis van Socialisme en Arbeiders-bewegingbeweging in Nederland. Nijmegen 1977.

Stutje,, J.W. "Tussen eenheid en afzondering. De CPH in de jaren twintig". TijdschriftTijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 19 (1993), 4 (nov).

Stutje.. J.W. "The Soviet Union as seen by the Dutch Labour Movement, 1917-1935.. A Global Impression". Socialismo Storia: L'USSR il Mito le Masse.Masse. Milaan 1991.

Stutje,, J.W. "De Communistische Partij van Nederland en de illegaliteit. Een

601 1


relaass over macht en onmacht". In: Kritiek, Jaarboek voor socialistische discussiediscussie en analyse 1996.

Stutje,, J.W. "Paul de Groot in Antwerpen. De jeugdjaren van een oproer-kraaierr 1900-1923". Cahiers d'Histoire du Temps Presents!'Bijdragen tot dede Eigentijdse Geschiedenis, 1 (Bruxelles 1996).

Stutje,, J.W. "Tussen hoop en angst. De communistische jaren van Jef Last". Maatstaf,Maatstaf, 42 (Amsterdam 1996), 10 (okt).

Stutje,, J.W. "Abraham Soep (1874-1958). Portret van een bandeloze rebel". BulletinBulletin Nederlandse Arbeidersbeweging, nr. 24 december 1991.

Stutje,, J.W. "Rondom Jef van Extergem (1898-1998), Het radicale socialis-mee en de opkomst van de communistische beweging in Antwerpen". In: Defoort,, H. e.a., Jef van Extergem en zijn tijd. Brussel 1998.

Swift,, A. The Road to Madiun. The Indonesian Communist Uprising of1948. Neww York 1989.

Sijes,, B.A. "Het conflict in de Twents-Achterhoekse textiel-industrie, 1931 -1932".. Textiel Historische Bijdragen 21 (1979).

Sijes,, B.A. De Februaristaking, 25-26 februari 1941. Amsterdam 1954. Sijes,, B.A. Studies over jodenvervolging. Assen 1974. Thom,, F. La Langue de bois. Paris 1987. Tichelmann F. Henk Sneevliet 1888-1942. Een politieke biografie. Amsterdam

1974. . Tichelmann F. Stagnatie en beweging. Sociaal-Historische beschouwingen

overover Java en Indonesië in Aziatisch verband. Amsterdam 1975. Tiemeijer,, H. Spelen met je leven; mensen die ik heb gekend. Amsterdam

1965. . Traverso,, E. The Marxist and the Jewish question. The History of a Debate

1843-1943.1843-1943. New Jersey 1994. Traverso,, E. Understanding the Nazi Genocide, Marxism after Auschwitz,

Londonn 1999. Trotski,, Leo The History of the Russian Revolution. London 1932-1933. Twigt,, T. Schipper naast Marx. Amsterdam 1992/1994. Tijn,, T. van. "Geschiedenis van de Amsterdamse diamanthandel en -nijver-

heid,, 1845-1897". Tijdschrift voor Geschiedenis, nr. 87, (Amsterdam 1974)--

Velde,, C.A. van der. De ANDB. Een overzicht van zijn ontstaan, zijne ont-wikkelingwikkeling en zijne betekenis. Amsterdam 1925.

Velthoven,, H. van. "Onenigheid in de Belgische Werkliedenpartij: De Vlaam-see kwestie wordt een vrije kwestie (1894-1914)". Belgisch Tijdschrift voor NieuwsteNieuwste Geschiedenis, Gent 1974.

Vermeylen,, P. Een gulzig leven. Leuven 1984.

602 2

BRONNEN N

Verrips,, G. Dwars, duivels en dromend. De geschiedenis van de CPN 1938-1991.1991. Amsterdam 1995.

Verrips,, G. "De relatie tussen de CPN en de Raad van Verzet". In: Jaarboek vanvan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, vin. Amsterdam 1997.

Visser,, L. de. Herinneringen uit mijn leven. Amsterdam 1939. Vliegen,, W.H. Die onze kracht ontwaken deed. Amsterdam 1924. Voerman,, G. "De coming men van de CPN. Goulooze, De Groot en de Ko-

minternn (1929-1930)". In: Jaarboek 1994 Documentatiecentrum Neder-landselandse Politieke Partijen. Groningen 1995.

Voerman,, G., Jonge, E. de., Veen, H. van der. (red.). Tussen Moskou en Fin-sterwolde.sterwolde. Over de geschiedenis van het communisme in Oost-Groningen. Scheemdaa 1993.

Volkogonov,, D. Triomf en tragedie. Een politiek portret van Josef Stalin. Moskouu 1989.

Voort,, D. van der. De commandant, Amsterdam 1967. Voslensky,, M. Nomenklatura. Anatomy of the Soviet Ruling Class. Londen

1984. . Vriess J. de., e.a. (red.). Tot de strijd ons geschaard. Beeldverhaal over het

communismecommunisme in Nederland. Amsterdam 1979. Vries,, T. de. Meesters en Vrienden. Literaire herinneringen. Amsterdam 1962. Vries,, T. de. Februari. Roman uit het bezettingsjaar 1941. (3 dln.) Amster-

damm 1979. '' Waarom schrijf je nooit meerV Briefwisseling tussen Henriette Roland Holst

-- Henk Sneevliet, bezorgd door Nico Markus met een inleiding van Fritjof Tichelman.Tichelman. Amsterdam 1995.

Waarsenburg,, H. van de. Voetsporen door de tijd. Theun de Vries, portret van eeneen kunstenaar. Amsterdam 1984.

Waarsenburg,, H. van der. "'Mij n hele werk is één grote liefdesverklaring'. In gesprekk met Theun de Vries". BZZLLET1N 169, Den Haag 1989.

Weber,, H. Hauptfeind Sozial Democratie, Strategie und Taktik der KPD 1929-1933.1929-1933. Düsseldorf 1982.

Weber,, H. Die Wandlung des deutschen Kommunismus. Die Stalinisierung derder KPD in der Weimarer Republik. Frankfurt am Main 1971.

Weber,, H., Staritz, D. Kommunisten verfolgen Kommunisten. Stalinistischer TerrorTerror und Sauberungen in den kommunistischen Parteien Europas seit denden dreisziger Jahren. Berlin 1993.

Weydefeld,, R. Rode Hulp. De opvang van Duitse vluchtelingen in Gronin-gerlandgerland (1933-1940). Groningen 1986.

Wiedijk,, C.H. Koos Vorrink: gezindheid, veralgemening, integratie. Een bio-grafischegrafische studie (1891-1940). Amsterdam 1986.

603 3


Wiessing,, H.P.L. Bewegend portret. Levensherinneringen. Amsterdam i960. Willemsen,, A.W. Het Vlaams-nationalisme. De geschiedenis van de jaren

1914-1940.1914-1940. Utrecht 1969. Wils,, L. Flamenpolitik en aktivisme. Leuven 1974. Winkel,, L.E. De ondergrondse pers 1940-1945. Amsterdam 1989. Wins,, A. Rondom Wijnkoop. Herinneringen aan een tijdperk van dialectiek

enen romantiek. Ongepubliceerd manuscript, z.j. Withuis,, J. Opoffering en heroïek. De mentale wereld van een communis-

tischetische vrouwenorganisatie in naoorlogs Nederland 1946-1976. Meppel 1990. .

Withuis,, J. De jurk van de kosmonaute. Over politiek, cultuur en psyche. Am-sterdamm 1995.

Withuis,, J. "Levensbeschouwing en doodsdreiging. Puttenaren, communis-tenn en de relatie tussen oorlogstrauma en cultuur". Maandblad Geestelij-keke Volksgezondheid, mei 1997.

Wolff,, J. De waarheid over de Februaristaking. B.A. Sijes vervalst de ge-schiedenis.schiedenis. Amsterdam 1954.

Wolff,, S. de. En toch! Driekwart eeuw socialisme in vogelvlucht. Amsterdam

I95I--Wolff,, S. de. Voor het land van belofte. Eem terugblik op mijn leven. Bussum

1954 4 Wubben,, H. Chineezen en ander Aziatisch ongedierte. Lotgevallen van Chi-

nesenese immigranten in Nederland, 1911-1940. Zutphen 1986. Wijnen,, N., e.a. A. de Kom, zijn strijd en ideeën. Amsterdam 1989. Zee,, N. van der. Jacques Pressen Het gelijk van de twijfel. Een biografie. Am-

sterdamm 1988. Zwart,, H. Er waren er die niet gingen. Vijftien eeuwen straf voor Indonesië-

weigeraars.weigeraars. Amsterdam 1995.

604 4