UZAYDA YENİ UFUKLARMEHMET EMİN ÖZEL

MALTEPE ÜNİVERSİTESİ

KONUŞMAMIN ANA BAŞLIKLARI

• (I). Pluton’un keşfi ve ziyaret edilmesi: Güneş sisteminin yeni bir bölgesi Kuiper Kuşağı keşfediliyor!

• (II). Kuyrukluyıldıza Yolculuk ve Üzerine İnmek

YIL 1930 : ÜNİVERSİTEDEN YENİ MEZUN OLMUŞ 24 YAŞINDA BİR ARAŞTIRMACI: Clyde Tombaugh

1930 Yılında yeni bir gezegen keşfetti

Bu yıl (15 Temmuz, yaklaşık 1 ay sonra) bu gök cisminin yanından geçecek bir uzay aracı ve buna benzer resimler gönderecek.

İşte uzay aracımız «New Horizons»(Yeni Ufuklar), hedefindekiPluton ve ayları Karon, Hidra ve Kerberos ile birlikte çizilmişler;yola çıktığından beri uzay aracını http://pluto.jhuapl.edu adlı web adresinden takip ediyoruz.

Yeni Ufuklar 2006’da yola çıktığında, Güneş’in 9. gezegeni idi. O yıl ağustos ayında Uluslararası Astronomi Birliği IAU Pluton’u gezegenlikten çıkarddı ve ona «sen artık cüce gezegensin» dedi. Ama Plutonu sevenler bunu protesto ettik. İşte çanakkale 18 mart üniversitesinde bir protestocu.

Pluton’u hem küçük olduğu için, hem de adını 9 yaşında bir kız öğrencinin vermesi nedeni ile seviyoruz. Bir de Walt Disney karakteri Pluto yüzünden.

Ve 9 yıldır (2015-2006) bunu yapıyoruz. Bu arada Plutun’un 5 tane ayı olduğunu öğrendk.

Pluton’un ayları

Pluton şu anda nerde? (Yay Burcu’nda Çaydanlık adlı yıldız grubunun hemen üzerinde)

Pluton’un tüm yüzey alanı Rusya’nın alanından küçük. Çapı 2300 km. Ay: 3400, Dünya 12700km.

Pluton’un kaşifi Clyde Tombaugh 1997’de öldü. Ancak, YU, kaşifinin küllerini de taşıyor!

Clyde Tombaugh için 2. veda

• “Bu kutunun içindeki küller, Amerikan vatandaşı Clyde Tombaugh’nun kalıntıları olup kendisi Pluton’un ve Güneş sisteminin 3. Bölgesi’nin kaşifidir. Adelle ve Muron’un oğlu, Patricia’nın kocası, Anette ve Alden’in babası, astronom, öğretmen ve dost: Clyde Tombaugh”.

Eski ve Yeni Güneş Sistemi

Pluton’da neler neler göreceğimizi canlı yayında gibi takip edeceğiz.

• ADRESİ ŞU: http://pluto.jhuapl.edu

İsterseniz hemen bir göz atalım canlı bağlantımız varsa....

II. KUYRUKLU YILDIZA YOLCULUK

• Yıl 1911: Halley Kuyruklu Yıldızı Dünyamızı edecek.• Heryerde bir heyecan...İstanbulda da...• O günlerde piyasaya bir roman çıkıyor:

«Kuyrukluyıldız Altında bir Evlilik»; • Yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar.

Yıl 1986

• Halley tekrar geliyor... Her 75 yılda bir Güneşin çevresinde dönüyor. 2061’de tekrar gelecek.• Bu tarihte açılacak bir «zaman kapsülü» içinde, dünya romancımızın

bu eseri ile tanışacak.• Kapsülün içinde Halley’in 1911 ve 1986 ziyaretine ait resimler

Amerikan Başkanı Ronald Reegan’ın 2061 yılına mektubu yanında, • Romancımız Gürpınar’ın adı geçen romanı ve bunun inglzce bir özeti

de olacak.

Yıl 2004, 2 Mart

• ESA Uzay Aracı ROSETTA Guyana’dan yola çıkıyor.• Amacı, 2014’te bir kuyrukluyıldız’a

ulaşmak.• KY’ın adı: 67P-CG (C ve G onu

keşfeden Kazakistan Almatı Gözlemevinden keşfeden 2 kaşifinin –Churyimenko ve Gerasimov- baş harfleri)

Yıl 2014

• 6 Ağustos 2014 : Rosetta KY çevresinde bir yörüngeye giriyor.• KY’ın fotoğraflarını çekmeğe başlıyor.

KY 67P/C-G’den kartpostallar...

Kartpostal 2

6 Kasım 2014 : Philea / Dost adlı1m çaplı uzay arac için iniş yeri bulunuyor.

20 Kasım 2014: Philea’nın inişi başlıyor.

Phile’nın inişinde sorun: Karanlık bir bölgeye iniyor ve sadece bir iniş bacağı börünüyor.

Hüseyin Rahmi Gürpınar’a benzetmeler• Kuyurklu yıldıza bir gelin gönderdik.• Ama KY onu gözlerden uzak tutuyor.• Bu acaba «Kuyrukluyıldız üstünde bir evlilik» sayılabilir mi?• Önümüzdeki günlerde Güneş KY’ın bu bölgesini de aydınlatacak.• O zaman neler olup bittiğini öğrebebileceğiz.

Philea’nın hala karanlıkta ike gönderdiği bilgiler:• Fakat bataryaları ile 60 saat süreyle çalışıyor ve ölçümlerini Rosettaya, ordan da Dünya’ya ulşatırıyor.• Buldukları neler? • (1) Güneşe yaklaştıkça bir kuyruk oluşturma potaniyelindeki toz tabakasının 20 cm kadar kalınlığı

olduğunu, • (2) KY’ın ortalama yoğunluğunun suyun yoğunluğunun yarısı civarında olduğunu, (3) KY çekirdek

bölgesinin dış manto bölgelerinde daha az yoğun olduğunu, • (4) KY’ın toplam kütlesinin 10 milyar ton olduğu, • (5) uzun boyutunun 5 km, kısa boyutunun 2 km kadar olduğu (hacmı 21 kmküp’tür ve KY, çapı 3,5

km olan küresel bir kirli kartopu eşiti kabul edilebilir)• Daha teknik bilgiler arasında

• (1) 67P/C-G KY’ının taşıdığı buz haldeki suyun, dünyadan farklı oranlarda izotoplar içerdiği (bu nedenle yeryüzündeki suyun, 67P/C-P ky’ı türü cisimler tarafından dünyamıza taşınmış olamıyacağı),

• (2) Bazı basit aminoasitlerin KY ortamında oluşabileceği (bu nedenle de yeryüzündeki hayatın KY tarafından taşınan malzemeyi kullanmış olabileceği) belirtilmektedir.

Macera devam ediyor… (I)

• “Yeni Ufuklar” (New Horizons) sizleri bekliyor… (www.nasa.gov/newhorizons).

• Rosetta ve Philea için www.esa.rosetta.edu sitesininde neler olup bittiğini günü gününe takip edeblirisiniz.

• 2061’de açılacak «zaman kapsülü»nde bir Türk Romanının çıkışının haberini bekleyin ama sakın şaşırmayın.... Orhan Veli gibi, hani demiş ya• “Gemliğe doğru denizi göreceksin, sakın şaşırma...”Benim sizlere son haberim de • “2061’e doğru «KY altında bir evlilik» haberini duyacaksınız, şakın

şaşırmayın”...

Macera devam ediyor (II)Uzayda doğan ilk çocuk… bunun gerçekleşmesi için daha çok var…

Macera devam ediyor (III)Ay’a ve Mars’a yerleşmek te hayallerimiz arasında… …orada yaşayacak çocuklar da çok uzak sayılmazlar……

Teşekkür ederim.... Şimdilik bu kadar…Bizi izlemeye devam edin...

• Prof Dr Mehmet Emin ÖZEL• Maltepe Üniversitesi• Benzer haberler için NASA, ESA ve diğer web sitelerini, bu arada

benim sitemi ziyaret edebilirsiniz....

•www.mehmeteminozel.net