Vocabularium

Campi lexici

INDEX1. Exercitus2. Familia3. Legere et scribere4. Corpus et mens5. Artes bonae et malae6. Natura7. Corpus humanum8. Vita humana9. Vita religiosa10. Vita publica11. Honores publici12. Ludi13. Vita militaris14. Romanorum arma

15. Classis16. Vita privata17. Domus...18. Agricultura19. Industria...20. Positio socialis21. Vitia22. Virtutes23. Spiritus activitates

1.   Exercitus

exercitus, -us copiae, -arum miles, militis pedes, peditis centuria, -ae manipulus, -i cohors, cohortis legio, legionis eques, equitis turma, -ae decuria, -ae  

auxilia, -orum socii, -orum dux, ducis imperator, -islegatus, -itribunus militumcenturio, -onis decurio, -onis arma, -orum gladius, -i esnis, -is

telum, -i

hasta, -ae

pilum, -i

sagitta, -ae

funda, -ae

galea, -ae

lorica, -ae

scutum, -i

castra, -orum

aries, arietis

ballista, -ae

catapulta, -ae

turris, -is

tesudo, testudinis

TESTUDO

MILES

GALEA

LORICA SEGMENTATA

CASTRA PRAETORIA

CATAPULTA

BALLISTATURRIS

SCUTA

2.   Familia

pater, patris pater familiasmater, matris parentes, parentium filius, -i filia, -ae liberi, -orum frater, fratris germanus, -isoror, sororis sobrinus, -i

avus, -i avia, -ae nepos, nepotis servus, -ifamulus, -ifamilia, -aegens, gentismaiores, maiorum homo, hominis vir, viri maritus, -i

genitor, -is mulier, -is femina, -ae uxor, -is genetrix, genetricis sponsus, -i sponsa, -ae coniux, coniungis matrona, -ae

alumnus, -i infans, infantis puer, -i puella, -ae virgo, virginis adulescens, -centis iuvenis, -is senior, -oris senex, senis

pater, patris

pater familias

mater, matris

parentes, parentium

filius, -i

filia, -ae

liberi, -orum

frater, fratris

germanus, -i

soror, sororis

servi,-orum

ancillae, -arum

Feminae ornatio

3. Legere et scribere

lego, legi, lectum 3. lectio, -onis recito 1. liber, libri librarius, -ivolumen, -inispagina, -ae versus, -uscodex, codicisPapyrus, -i

membrana –ae charta, -ae tabella, -ae stylus, -icalamus, -i littera, -ae litterator, -is epistula, -ae fabula, -ae carmen, -inis annales, -ium

PAPYRI

LIBER

STYLUS

4. Corpus et mens

corpus, corporis facies, -eitergum, -i caput, capitis capillus, -i frons, frontis oculus, -i nas, naris os, oris auris, auriscollum, -i

pectus, pectoris artus, artuumbracchium, -i manus, -us crus, cruris genu, -us pes, pedis digitus, -i os, ossis cerebrum, -i lingua, -ae

dens, dentis

guttur, -is

cor, cordis

sanguis, sanguinis

intestina, -orum

mens, mentis

anima, -ae

animus, -i

spiritus, -us

pectus, pectoris

artus, artuum

bracchium, -i

manus, -us

crus, cruris

pes, pedis

digitus, -i

facies, -ei

caput, capitis

capillus, -i

frons, frontis

oculus, -i

nas, naris

os, oris

auris, auris

collum, -idens, dentis

guttur, -is

5. Artes bonae , malae artes

mos, moris amicitia, -ae caritas, -tatisclementia, -ae concordia, -ae fides, fideifortitudo, -inis industria, -ae iustitia, -ae laetitia, -aemodestia, -ae

pax, pacis pietas, pietatissapientia, -ae scientia, -aesollertia, -aespes, ei studium, -i urbanitas, -tatis virtus, -tutis voluntas, -tatis avaritia, -ae

invidia, -ae

ira, -ae

metus, -us

odium, -i

pigritia, -ae

negligentia, -ae

superbia, ae

tristitia, -ae

6. Natura 

6.a) Terra terra, -ae tellus, -uris solum, -i humus, i ager, agri campus, -i arvum, i rus, ruris pratum, -i

mons, montis

collis, is

vallis, is

silva, ae

lucus, -I

planities, -ei

fructus, -us

fruges, -um

5.b) Aquaaqua, -ae unda, -ae fluctus, -us mare, -is pontus, -i litus, litoris ora, -ae ripa, -ae sinus, -us

 

gurges, gurgitis flumen, fluminis fluvius-, ii annis, -is rivus, -i torrens, torrentis lacus, -uspalus, paludis fons, fontis pluvia-, ae imber, imbris

aqua, -ae

unda, -ae

fluctus, -us

mare, -is

pontus, -i

litus, litoris

ora, -ae

ripa, -ae

caelum, -I

nubes, -is

arena, -ae

5.c) Caelumcaelum, -i sidus, sideris stella, -ae sol, solis luna, -ae lux, lucis

oriens, -entis occidens.-entis septentrio, -onis meridies, -ei

aurora, -ae aër, aëris aura, -ae ventus, -i procella-, ae calor, -is

aestus, -us

frigus, frigoris

gelu, -us

nix, nivis

grando, grandinis

fulmen, fulminis

tonitru, -us

nubes, -is

ros, roris

aestus, -us

frigus, frigoris

gelu, -us

nix, nivis

grando, grandinis

fulmen, fulminis

tonitru, -us

nubes, -is

ros, roris

oriens, -entis

occidens.-entis

septentrio, -onis

meridies, -ei

caelum, -i

sidus, sideris

stella, -ae

sol, solis

luna, -ae

lux, lucis

aurora, -ae

ventus, -i

procella-, ae

Terra: Locutiones

agros colere quae terra fert ruri esse sub radicibus montis in infimo monte in summo monte secundo flumine adverso flumine

Caelum: Locutiones

caeli salubritas caeli gravitas solis defectio lunae defectio nox sideribus inlustris venti secundi venti adversi de caelo tangi

5.d) Tempus tempus, temporis saeculum, -i annus, -i mensis, -is dies, -ei nox, noctis hora, -ae Kalendae, arum Nonae, arum Iduus, -uum

ver, veris aestas, aestatis autumnus, -i hiems, hiemis gallicinum, -i diluculum, -i meridies, -ei vespera, -ae vesper, -i tenebrae, -arum

Kalendae, arum

Nonae, arum

Iduus, -uum

Romanae Horae

ver, veris

aestas, aestatis

autumnus, -i

hiems, hiemis

meridies, -ei

vespera, -ae

vesper, -i

tenebrae, -arum

5.e) Spatiumspatium, -i locus, -i latitudo, -inis longitudo, -inis intervallum, -i regio, -onis

urbs, urbis

oppidum, -i

vicus, -i

situs, -us

finis, -is

latitudo, -inis

longitudo, -inis

regio, -onis

oppidum, -i urbs, urbis

vicus, -i

finis, -is / limes, limitis

Spatium: Locutiones

• situs loci • loci oportunitas • prope abesse • longe abesse • e via excedere • iter patefacere • iter conficere • iter maturare • tempori servire

• tempus amittere • tempus alienum • tempus idoneum • puncto temporis • media noctis inclinatio • tempus occiduum • suprema tempestas • prima fax • nox concubia • nox intempesta

7. Corpus humanum

6.a) Corpus et sensuscorpus, corporis membra, -orum artus, -us sanguis, sanguinis caro, carnis os, ossis nervus, -u sensus, -us visus, -us auditus, -us

gustus, -us lingua, -ae odoratus, -us tactus, -us cor, cordis cerebrum, -i iecur, iecoris facies, -ei os, oris vultus, -us

6.b) Corporis partescaput, capitis frons, frontis oculus, -i nasus, -us auris, -is genae, -arum barba, -ae labrum, -i

dens, dentis bracchium, -i cubitus, i manus, -us digitus, -i- ungis, is collum, -i cervices, -um umerus, -i

tergum, -i

pectus, pectoris

capillus, -i

coma, -ae

venter, ventris

femur, -oris

genu, -us

crus, cruris

pes, pedis

cubitus, i

cervices, -um

umerus, -i

femur, -oris

genu, -us

crus, cruris

os, ossis

ossamenta, -orum

Humana ossamenta

lingua, -ae

cor, cordis

cerebrum, -i

iecur, iecoris

facies, -ei

os, oris

vultus, -us

caro, carnis

dens, dentis

nervus, -i

tergum, -i

coma, -ae

venter, ventris

Corpus: Locutiones

corpori servire caput aperire caput operire capillum componere laborare ex capite laborare ex pedibus cervices alicui frangere

manibus pedibusque manus alicui inferre pedem referee oculos alicui praebere aures alicui praebere linguis favere

8. Vita humana

8.a) Vita, salus et morbusvita, -ae genus, generis origo, originis ortus, -us mors, mortis nex, necis interitus, -us obitus, -us valetudo, valetudinis morbus, -i

dolor, -is aegritudo, -dinis vulnus, vulneris ictus, -us homo, hominis vir, viri mulier.-is femina, -ae puella, -ae virgo, virginis anus, -us

ortus, -us

mors, mortis

nex, necis

interitus, -us

obitus, -us

valetudo, valetudinis

morbus, -i

dolor, -is

aegritudo, -dinis

vulnus, vulneris

ictus, -us

homo, hominis

vir, viri

mulier.-is

femina, -ae

puella, -ae

virgo, virginis

anus, -us

7.b) Aetatesaetas, -tatis

infantia, -ae

infans, -fantis

pueritia, -ae

puer, -i

adulescentus, -i

adulescentia, -ae

adulescens, -centis

iuventus, -tutis

senectus, -us

senex, -is

grandis natu

aetas, -tatis

infans, -fantis

adulescens, -centis

puer, -i

adulescentus, -i

senex, -is

grandis natu

Aetates

Hominum et

Mulierum

Infans, -fantis 1 –7 INFANTIA

Puer, pueri 7 – 16 PUERITIA

Adulescentulus, -i 16 – 18 PRAEADULESCENTIA

Adulescens, -centis 18 – 30 ADULESCENTIA

Iuvenis, -is 30 – 45 IUVENTUS

Senex, senis 45 - .... SENECTUS

Grandis natu ............ ...................

Aetates: Locutiones

valetudinis rationem habere in morbum incidere morbo adfici oculis captum esse morte aliquem adficere sibi mortem consciscere integra aetate esse a puerulo aequalem esse alicuius

9. Vita religiosa

9.a) Divinitasdeus, -i dea, -ae pietas, pietatis impietas, -tatis oraculum, -i numen, numinis templum, -i fanum, -i ara, -ae sacra, -orum

simulacrum, -i Iupiter, Iovis Saturnus, -I Iuno, Iunonis Minerva, -ae Mars, Martis Neptunus, -i Apollo, Apollonis Venus, Veneris Ceres, Cereris Diana, -ae

Mercurius, -i

Ianus, -i

Vesta, -ae

Lares, Larium

Penates, -ium

Manes, ium

Flora, -ae

Pomona, -ae

deus, -i

dea, -ae

oraculum, -i

numen, numinis

templum, -i

fanum, -i

ara, -ae

sacra, -orum

simulacrum, -i

Iupiter, Iovis

Saturnus, -I

Iuno, Iunonis

Minerva, -ae

Mars, Martis

Neptunus, -i

Apollo, Apollonis

Venus, Veneris

Ceres, Cereris

Diana, -ae

Mercurius, -i

Ianus, -i

Vesta, -ae

Flora, -ae

Pomona, -ae

Lares, Larium

Penates, -ium

Manes, -ium

Vita religiosa: Locutiones

di superi di inferi di indigetes pater deorum hominumque pietas erga deos quod deus avertat sacra patria deserere

ad aram confugere deorum Manium iura deorum immortalium numen implorare ad aram confugere aram tenere aliquem arae admotum iure iurando adigere

10. Vita publica

 10.a) Civespopulus, -i civis, -is civitas, -tatis patrici, -orum plebs, plebis gens, gentis familia, -ae libertus, -i

servus, -i cliens, clientis peregrinus, -i provincia, -ae municipium, -i colonia, -ae soci, -orum

civis, -is

patrici, -orum

plebs, plebis

civitas, -tatis

provincia, -ae

municipium, -i

Vita publica: Locutiones

cursus honorum ordo senatorius ordo equester ordo plebeius cives optimo iure cives minuto iure deminutio capitis senatus populusque romanus provincias sortiri

11. Honores publici

magistratus, -us imperium, -I potestas, -tatis munus, muneris tribunus plebis lictor, -is praeco, -onis censura, -ae consulatus, -us collega, -ae

dictator, -oris cónsul, -is censor, -oris quaestor, -is praetor, -is aedilis, -is procónsul, -is senatus, -us senatus consultum, -i patres, -um comitium, -i

magistratus, -us

imperium, -I

potestas, -tatis

munus, muneris

tribunus plebis

lictor, -is

praeco, -onis

censura, -ae

consulatus, -us

collega, -ae

dictator, -oris

cónsul, -is

censor, -oris

quaestor, -is

praetor, -is

aedilis, -is

procónsul, -is

senatus, -us

senatus consultum, -i

patres, -um

comitium, -i

Honores publici: Locutiones

magistratum petere magistratum inire alicui imperium prorogare consulem creare provocare ad populum agüere cum populo

potestas tribunicia intercessio tribunicia dies curiae sententiam dicere senatum alicui dare

comitia magistratibus creandis

12. Ludi

ludi, -orum theatrum, -i scena, -ae cavea, -ae tessera, -ae histrio, -onis persona, -ae fabula, -ae mimus, -i circus, -i

carceres, -um gladiator, -oris alea, -ae  pila, -ae missus, -us currículo, -i spina, -ae meta, -ae auriga, -ae biga, -ae

theatrum, -i

scena, -ae

cavea, -ae

histrio, -onis

persona, -ae

mimus, -i

circus, -i

carceres, -um

gladiator, -oris

alea, -ae

 pila, -ae

missus, -us

curriculo, -i

spina, -ae

meta, -ae

auriga, -ae

biga, -ae

cuadriga, -ae

Ludi: Locutiones

fabulam docere fabulam agüere familia histrionum populum facilem habere saepius revocare partes alicuius agüere ludus gladiatorius ludos edere ludi circenses panem et circenses

13. Vita militaris

13.a) Exercitusexercitus, -us bellum, -i pugna, -ae proelium, -i acies, -ei castra, -orum miles, militis militia, -ae eques, equitis pedes, peditis

peditatus, -us equitatus, -us ordo, ordinis legio, legionis cohors, cohortis dux, ducis agmen, agminis praesidium, -i statio, stationis vigilia, -ae praetorium, -i

copiae, -arum

imperator, -is

hastarii, -orum

principes, -um

triarii, -orum

legatus, -i

socius, -i

auxilia, -orum

signum, -i

acies, -ei

castra, -orum

miles, militis

eques, equitis

pedes, peditis

peditatus, -us

equitatus, -us

ordo, ordinis

legio, legionis

cohors, cohortis

copiae, -arum

imperator, -is

hastarii, -orum

principes, -um

triarii, -orum

Auxilia

Socii

Vita militaris: Locutiones

exercitui praeesse milites disciplina coercere stipendia merere stipendium militibus dare primum agmen novissimum agmen agnime duplici incedere

castra movere iter facere magnis itineribus castra ponere locum capere ordines servare vasa conclamare

14. Romanorum arma

arma, -orum tela, -orum hasta, -ae pilum, -i arcus, -us sagitta, -ae gladius, -i galea, -ae

scutum, -i

clipeus, -i

lorica, -ae

moenia, -ium

agger, aggeris

vallum, -i

fossa, -ae

arma, -orum

tela, -orum

hasta, -ae

pilum, -i

arcus, -us

sagitta, -ae

gladius, -i

galea, -ae

scutum, -i

clipeus, -i

lorica, -ae

moenia, -ium

agger, aggeris

vallum, -i

fossa, -ae

Romanorum arma: Locutiones

arma capere in armis esse res ad arma venit galeam induere castra vallo munire gladium stringere stationes agere pro portis

15. Classis

classis, -is

navis, -is

prora, -ae

puppis, -is

velum, -i

gubernaculum, -i

gubernator, oris

nauta, -ae

triremis, -is

quadriremis, -is

classis, -is

navis, -is

prora, -ae

puppis, -is

velum, -i

gubernaculum, -i

gubernator, oris

nauta, -ae

triremis, -is

quadriremis, -is

Classis: Locutiones

classem aedificare navem deducere navem subducere navem conscendere navem solvere vela ventis dare

navem remis agere navem appellere navem deprimere navis magíster navis onerariae naves longae

16. Vita privata

familia, -ae gens, gentis familia, -ae pater, patris mater, matris maiores, -um praenomen, -inis nomen, nominis cognomen, -inis filius, -i filia, -ae

avus, -i avia, -ae patruus, -i amita, -ae avunculus, -i matertera, -ae frater, fratris soror, -is parentes, -um vir, viri uxor, -is

socer, soceri

gener, generis

nurus, -us

servus, -i

verna, -ae

peculium, -i

maiores, -um

praenomen, -inis

nomen, nominis

cognomen, -inisavus, -i

avia, -ae

patruus, -i

amita, -ae

avunculus, -i

matertera, -ae

frater, fratris

soror, -is

parentes, -um

vir, viri

uxor, -is

MARCUS TULLIUS CICEROIzen propioa “Gens”eko izena SasizenaPraenomen Nomen Cognomen

17. Domus, vestis et cibus

domus, -us insula, -ae limen, -inis ostium, -i atrium, -i cubiculum, -i triclinium, -i tablinum, -i lectus, -i torus, -i stragulum, -i

mensa, -ae lucerna, -ae sella, -ae suppellex, -tilis cella, -ae vestis, -is amictus, -us tunica, -ae toga, -ae palla, -ae anulus, -i

inaures, -ium

speculum, -i

cibus, -i

cena, -ae

panis, is

vinum, -i

lac, lactis

caro, carnis

holus, -i

vas, vasis

patera, -ae

cyatus, -i

crater, -teris

poculum, -i

lanx, lancis

culter, -tri

domus, -us

insula, -ae

limen, -inis

ostium, -i

atrium, -i

cubiculum, -i

triclinium, -i

tablinum, -i

lectus, -i

torus, -i

stragulum, -i

mensa, -ae

lucerna, -ae

sella, -ae

suppellex, -tilis

cella, -ae

vestis, -is

amictus, -us

tunica, -ae

toga, -ae

anulus, -i

inaures, -ium

speculum, -i

cena, -ae

panis, is

vinum, -i

lac, lactis

caro, carnis

cibus, -i

holus, -i

vas, vasis

patera, -ae

cyatus, -i

crater, -teris

poculum, -i

lanx, lancis

culter, -tri

Domus, vestis, cibus: Locutiones

domum aedificare domum reficere domum se recipere tectum subire foras exire domi se tenere ostium pulsare ostium aperire tecto aliquem recipere

vestem induere vestem mutare vestem exuere clavus latus clavus angustus toga praetexta toga candida toga pulla aliquem ad cenam vocare

vino indulgere multi cibi esse quae ad victum suppeditant famem depellere cena recta secundae mensae mensis gustum imponere multa fercula inferre

18. Agricultura

ager, agri agrícola, -ae annona, -ae triticum, -i agricultura, -ae colonus, -i villicus, -i semen, -inis sementis, -is seges, -it ismessis, -is fructus, -us

pistrinum, -i plaustrum, -i far, farris hordeum, -i falx, falcis arbor, is aratrum, -i vomer, vomeris bidens, bidentis rastrum, -i

agrícola, -ae

annona, -ae

triticum, -i

colonus, -i

villicus, -i

semen, -inis

sementis, -is

seges, -itis

messis, -is

fructus, -us

pistrinum, -i

plaustrum, -i

far, farris

hordeum, -i

falx, falcis

arbor, is

aratrum, -i

vomer, vomeris

bidens, bidentis

rastrum, -i

Agricultura: Locutiones

villa rustica agrum colere agriculturae studere  sementem facere arbores serere copia rei frumentariae agricultura se oblectare

19. Industria et mercatura

merx, mercis mercator, -is mercatura, -ae taberna, -ae pretium, -i quaestus, -us lucrum, -i  iactura, -ae pignus, -oris fenus, -oris nundinae, -arum faber, fabri

caupo, -onis caupona, -ae sutor, -oris sutrina, -ae  tonsor, -oris tonstrina, -ae pistor, -oris pistrinum, -i fullo, -onis popina, -ae macellum, -i

 

merx, mercis

mercator, -is

mercatura, -ae

taberna, -ae

pretium, -i

quaestus, -us

lucrum, -i

iactura, -ae

pignus, -oris

fenus, -oris

nundinae, -arum

faber, fabri

caupo, -onis

caupona, -ae

sutor, -oris

sutrina, -ae

tonsor, -oris

tonstrina, -ae

Industria et mercatura: Locutiones

mercaturam facere negotium suscipere lucrum facere ex aliqua re aliquid pro pignore dare magno emere parvo emere merces venales exponere

taberna libraria taberna argentaria faber lignarius faber ferraius forum venale

20. Positio socialis. Humanae cualitates

divitiae, -arum

bona, -orum

opulentia, -ae

copia, -ae

pauperitas, -tatis

inopia, -ae

auctoritas, -tatis

dignitas, -tatis

principatus, -us

industria, -ae

sollertia, -ae

otium, -i

negotium, -i

desidia, -ae

inertia, -ae

divitiae, -arum

bona, -orum

opulentia, -ae

copia, -ae

pauperitas, -tatis

inopia, -ae

auctoritas, -tatis dignitas, -tatis

principatus, -us

industria, -ae

sollertia, -ae

otium, -i

negotium, -i

desidia, -ae

inertia, -ae

Positio et Cualitates: Locutiones

opibus maxime florere ab amicitia se removere aliquem amore prosequi aliquis mihi curae est familiariter aliquo uti uti aliquo amico odium alicuius in se convertere ex envidia laborare

dolore angi in sollicitudine esse miseratione aliquem permovere humanitatem exuere iracundia efferri omnem spem deponere e suspicione aliquem vindicare animo demisso esse compotem sui non esse elatius se gerere

21. Vitia

vitium, -i corruptio, -onis flagitium, -i

  cupiditas, -tatis vis, vis iniuria, -ae

    

contumelia, -ae

  mendacium, -i

simulatio, -onis

fraus, fraudis

turpitudo, -inis

vitium, -i

corruptio, -onis

flagitium, -i

cupiditas, -tatis

vis, vis

iniuria, -ae

contumelia, -ae

 mendacium, -i

simulatio, -onis

fraus, fraudis

turpitudo, -inis

22. Virtutes

virtus, -tutis honestas, -tatis innocentia, -ae

  bonitas, -tatis conscientia, -ae mos, moris modus, -i

temperantia, -ae

  modestia, -ae

parsimonia, -ae

moderatio, -onis

officium, -i

virtus, -tutis

honestas, -tatis

innocentia, -ae

bonitas, -tatis

conscientia, -ae

mos, moris

modus, -i

Virtutes: Locutiones

virtutem colere homo virtute praeditatus officio fungi modum adhibere est modus in rebus indoles animi ingenique homo bene moratus vitiis obrotum esse cupiditatibus servire totum ex fallacis constare

23. Spiritus activitates

mens, mentis ingenium, -i cogitatio, -onis sententia, -ae persuassio, -onis memoria, -ae ratio, onis species, -ei usu, usus cognitio, -onis

veritas, -tatis verum, -i error, -is iudicium, -i opinio, -onis dubium.-i dubitatio, -onis oblivio, -onis consilium, -  votum, i

mens, mentis

ingenium, -i

cogitatio, -onis

sententia, -ae

persuassio, -onis

memoria, -ae

ratio, onis

species, -ei

usu, usus

cognitio, -onis

veritas, -tatis

error, -is

iudicium, -i

opinio, -onis

dubium.-i

dubitatio, -onis

oblivio, -onis

consilium, -

 votum, i

conatus, -us

inceptum, -i

sapientia, -ae

scientia, -ae

voluntas, -tatis

prudentia, -ae

doctrina, -ae

insania, -ae

dementia, -ae

Spiritus activitates: Locutiones

ingenio valere mentis compotem esse cogitatione aliquid fingere alte spectare res cogitatione fictae rationis participem esse in usu esse homo nullius usus doctrinam ad usum adiungere

res a vero non abhorret in errore versari ut mea fert opinio  in dubium vocare aliquid rem in medio relinquere ad sententiam alicuius accedere de sententia sua discedere unum atque idem sentire

memoria valere aliquid memoriae mandare memoria labi post hominum memoriam in oblivionem adduci consiluim mutare in animo habere

Valete ! Discipuli et Discipulae!!

Maximas gratias ago vobis propter atentionem quam posuistis hoc documentum videndum!!!!

Multas gratias

vobis!!!