Sadržaj

Uvod.......................................................................................................................................1

1. Istorijski razvoj rukometa...................................................................................................2

2. Pravila i osobine rukometa................................................................................................6

3. Uticaj rukometa na decu.....................................................................................................7

3.1. Ravnomeran telesni razvoj..................................................................................7

3.2. Podjednak razvoj svih motoričkih sposobnosti...................................................8

3.3.Svestran razvoj funkcionalnih sposobnosti..........................................................8

3.4. Angažiranje mentalnog potencijala.....................................................................9

3.5. Uticaj na razvoj pozitivnih emocija i psihološku stabilnost................................9

3.6. Sociološka adaptacija..........................................................................................9

4. Osnovne osobine rukometa..............................................................................................10

Zaključak..............................................................................................................................12

Literatura..............................................................................................................................13

Uvod

Menadžment u sportu je nastao kao potreba profesionalnih sportskih organizacija.

Kako jedna sportska organizacija postiže svoje ciljeve, koji resursi su neophodni da bi se ti

ciljevi postigli i kako se resursi pravilno raspoređuju, zadatak je menadžmenta te

organizacije.

Sportski menadžment kao veština i zanatsko/ empirijsko, nestrukturirano iskustvo

talentovanih menadžera, pojedinih sportista, timova i klubova nastalo je sa pojavom prvih

profesionalnih sportskih organizacija. Pojava sistemskog naučnog znanja o sportskom

menadžmentu vezuje se sa: rastom profesionalizacije sporta i njegovog podređivanja

zakonitostima tržišne/ uslužne ekonomije, i nastankom nauke menadžmenta, prvo u

profitnom sektoru korporativnog biznisa a, potom i njenim širenjem na sektor neprofitnih

javnih i privatnih delatnosti.

1

1. Istorijski razvoj rukometa1

Smatra se da je postojbina rukometa Danska, gde je krajem XIX veka, u

gimnastičkoj školi u Oldrupu bila popularizirana igra handball (rukomet). Godine 1898.

učitelj gimnastike Holger Nielsen u svoj nastavni program je uvrstio haandbold, igru sličnu

današnjem dvoranskom rukometu. Bila je to igra s loptom u kojoj je učestvovalo 14 igrača

podeljenih u dva tima (golman i 6 igrača). Igra je bila vrlo slična savremenom rukometu s

igralištem veličine 45×30 m. Dimenzije gola bile su 3×2 m, a golmanov prostor 4x7 m.

Igra je već tada bila odlično prihvaćena pa je javne nastupe pratilo tri do četiri hiljade

gledalaca. Godine 1906. u Oldrup školi objavljena su prva pravila igre u publikaciji

„Wejdlenndling handball”.

Nemci tvrde da je njihova zemlja kolevka rukometa. Klaudira, autor knjige „Das

handball Spiel” koja je izdata 1941. u Lajpcigu, tvrdi da rukomet potiče od nemačkih igara

„köngsbersball” i „raffball” koje su kasnije promenile ime u „torball” čiji je izumitelj

Konrad Korc (1846–1911). Igra „raffball”, slična velikom rukometu, prvi put je prikazana

1891. u Braunšvigu u Nemačkoj. Ime igre govori da se radilo o sportskoj igri loptom, koju

je trebalo ubaciti u vrata (gol).

„Torball” je igran na igralištu veličine 40x20 m. Golovi su bili 2.5x2 m,a ispred

njih golmanov prostor od 4 m. Veliki broj, istraživača i istoričara sporta tvrdi da rukomet

ima dužu tradiciju. Prema nekim podacima počeci rukometa datiraju iz stare Grčke pod

imenom „episkirs”, a u starom Rimu slična igra je igrana pod imenom „harpaston”. Čak i

Homer u svojoj „Odiseji” opisuje igračku igru pod nazivom „uranija” koja je, po ideji i

obliku, vrlo slična rukometu. Od 1170. do 1230, Valter von der Vogelveide pevao je lirske

balade o „igri hvatanja lopte”, preteči današnjeg rukometa.

Iz Danske rukomet se širi u skandinavske zemlje. Švedski učitelj Valden 1912.

izdaje zbirku pravila „Igre u prirodi” u kojoj je objavio pravila igre koja su slična

današnjem rukometu. Zbog specifičnosti klimatskih uslova, ovaj sport je u Švedskoj

pretežno igran u dvoranama pa je često nazivan i „dvoranskim”.

U Nemačkoj rukomet „torball”, kao sport za žene, razvija se zahvaljujući Maksu

Heiseru, nastavniku iz Berlina. Veliki propagator rukometa dr. Karl Šhelenc, nastavnik

fizičkog obrazovanja na nemačkoj Akademiji za fizičko obrazovanje i sport, populariše

1 http://www.rknbgd.rs/istorijat_rukometa.html

2

veliki rukomet. Dimenzije igrališta su se povećale na 80x40 m, a dimenzije gola na 5x2,10

m.

Karl Šhelenc, Max Heiser i Erik Konig su 1917. izdali i prva pravila velikog

rukometa. Godine 1920. rukomet je u Nemačkoj uveden u školske programe. Već 1921. u

Hanoveru su odigrane i prve rukometne utakmice, pobednik kod muških bio je TS 1862 -

Špandau, a kod žena DTV Bril.

U razvoju rukometa značajnu ulogu je odigrala i Češka. To je ustvari treća zemlja

koja tvrdi da je postojbina rukometa. U njoj se 1892. pojavljuje igra „hazena” (haziti na

češkom jeziku znači baciti) slična rukometu, koju su oduševljeno prihvatili članovi

školskih društava. Osnovna zamisao prof. Antona Krišofa, nastavnika gimnastike iz Praga,

bila je da se pronađe sportska igra za žensku omladinu, kao prtivteža fudbalu.

Vladimir Karas objavljuje 1905. pravila u časopisu „Uahova telesna”, a A. Krišof

ih usavršava i objavljuje 1906. Uzor za formiranje pravila bila su pravila igre „Cilova”. U

igri je učestvovalo po sedam igračica. Prva pravila su dozvoljavala da u jednom timu

zajedno nastupaju muškarci i žene. Igralište, je bilo dugo 48 do 51 m i podeljeno u tri

polja. Dva su bila 16 m, a središnji 16 do 19 m i širine 30 do 34 m. Gol je bio širine 2 m i

visine 2,40 m. Stative su bile kvadratnog preseka 8 do 10 cm. Ispred gola je bio golmanski

prostor poluprečnika 6m. Lopta je bila obima 62-68 cm, težine 300-350 gr. Zbog velike

popularnosti Olimpijski odbor Češke je ovu igru 1911. uvrstio u program čeških

predolimpijskih igara.

U Irskoj je postojala irska „hazena” koju je jedan igrač preneo u SAD gde se ona

dalje razvijala, tako da je 1919. u Los Anđelesu održano prvo prvenstvo SAD-a. U

Ukrajini se od 1910, takođe, igrala igra slična današnjem rukometu. U prvo vreme u svetu

popularniji je bio veliki rukomet. Prva međunarodna rukometna utakmica u velikom

rukometu odigrana je 1925. u mestu Hale u Nemačkoj između reprezentacija Austrije i

Nemačke (6:3). Iste godine održan je i susret reprezentacija Nemačke i Belgije (12:2). Prvi

međunarodni susret ženski reprezentacija održan je 1930. u Pragu između Austrije i

Nemačke (5:4).

Na VIII kongresu Međunarodne atletske federacije, održanom 1926. u Hagu,

izabrana je komisija sa zadatkom rukovođenja međunarodnim rukometnim sportom i

sistematiziranjem pravila raznih sportova loptom. Godine 1927. ustanovljena su

međunarodna pravila rukometne igre. Za vreme održavanja Olimpijskih igara u

Amsterdamu 1928. organizovan je prikaz rukometa i održana Osnivačka skupština

Međunarodne amaterske rukometne federacije (IAHF).

3

Međunarodni olimpijski komitet je, zemlji domaćinu Nemačkoj, u kojoj je veliki

rukomet bio izuzetno popularan, dozvolio da na olimpijskom programu bude novi sport i

Nemci su izabrali veliki rukomet koji je uvršten u program XI olimpijskih igara u Berlinu

1936.

Bile su to jedine olimpijske igre na kojima se igrao veliki rukomet. U završnici je

učestovalo šest reprezentacija (SAD, Rumunija, Mađarska, Švajcarska, Austrija i

Nemačka). U finalnoj utakmici na olimpijskom stadionu u Berlinu, pred više od 100.000

gledalaca, Nemačka je pobedila Austriju rezultatom 10:6 (5:3). Trećeplasirana ekipa bila je

Švajcarska. Ipak rukomet je nakon toga nestao iz olimpijskog programa narednih 36

godina, izuzev demonstrationog prikazivanja na XV olimpijskim igrama u Helsinkiju

1952.

Na Prvom svetskom prvenstvu u velikom rukometu 1938. godine u Nemačkoj,

učestovalo je deset reprezentacija (Luksemburg, Holandija, Danska, Poljska,

Čehoslovačka, Rumunija, Švedska, Mađarska, Švajcarska, Nemačka). Svetski prvak

postala je reprezentacija Nemačke, druga je Švajcarska, a treća Mađarska. Iste godine na

istom mestu održano je i prvo svetsko prvenstvo u malom rukometu. Učestvovale su četiri

reprezentacije (Nemačka, Austrija, Švedska i Danska), a prvo mesto su osvojili domaćini,

drugo Austrijanci, a treće Šveđani.

Osnivački kongres Svetske rukometne federacije (IHF) održan je u Danskoj 11. jula

1946, na kojem je ovoj organizaciji pristupilo 159 članova. Godine 2008. IHF broji 167

članova, 19 miliona registrovanih igrača i 795 hiljada timova.

Prvo svetsko prvenstvo u velikom rukometu za žene održano je u Mađarskoj, 1949.

godine. Pobednik je reprezentacija domaćina, drugoplasirana Austrija, a treća

Čehoslovačka. Prvo svetsko prvenstvo u malom rukometu za žene održano je 1957. u

Jugoslaviji. Učestvovalo je šest reprezentacija (Danska, Austrija, Rumunija, Čehoslovačka,

Mađarska, Švedska). Zlato je osvojila Čehoslovačka, srebro Mađarska, a bronzu

Jugoslavija.

Veliki i mali rukomet igraju uporedo sa velikim uspehom, ali je mali potisnuo

veliki, čije je poslednje Svetsko prvenstvo za rukometaše odigrano 1966. u Austriji na

kojem je trijumfovala Zapadna Nemačka, a za rukometašice 1960. u Holandiji, na kojem je

trijumfovala Rumunija.

Prva evropsko klupsko takmičenje za rukometaše – Liga prvaka odigrano je u

sezoni 1956/1957 a evropski prvak je postao češki Prag. Godine 1960. stratovala je i Liga

prvaka za rukometašice u kojem je trijumfovala rumunska Štinca.

4

Godine 1972. u Minhenu na XX olimpijskim igrama prvi put se u programu

najveće sportske smotre našao i mali rukomet. Takmičili su se samo muškarci, učestvovalo

je 16 reprezentacija a trijumfovala je Jugoslavija. Drugo mesto je pripalo Čehoslovačkoj, a

treće Rumuniji. Četiri godine kasnije na XXI olimpijskim igrama u Montrealu prvi put su

se takmičile u rukometašice. Prvo olimpijsko zlato osvojio je SSSR, srebro Istočna

Nemačka, a bronzu Mađarska.

U sezoni 1976/1977 počelo je da se igra i drugo evropsko klupsko takmičenje –

Kup kupova. Prvi su startovali muškarci a prvi pobednik je posao španski Granjoljers.

Žene su u Kupu kupova počele da se takmiče godinu dana kasnije u odnosu na muškarce tj.

u sezoni 1977/1978. Prve pobednice Kupa kupova bile su rukometašice Berlina iz tadašnje

Istočne Nemačke.

Prva juniorska svetska prvenstva održana su 1977. Rukometaši su se takmičili su

Švedskoj a svetski prvak je postao SSSR. Domaćin rukometašicama bila je Rumunija, a

zlato je osvojila tadašnja Jugoslavija. U sezoni 1982/1983 prvi put se igra i treće evropsko

klupsko takmičenje – Kup EHF. Prvi pobednik kod muškaraca je postao nemački

Gumerzbah, a kod rukometašica Trešnjevka iz tadašnje Jugoslavije. 

Evropska rukometna federacija (EHF) osnovana je 25. novembra 1991. u Beču i

ova organizacija danas ima 49 članova. Tri godine kasnije održana su prva evropska

prvenstva. Domaćin rukometašima bila je Portugalija. Zlato su osvojili Šveđani, srebro

Rusi, a bronzu Hrvati. Rukometašice su se na prvom evropskom prvenstvu 1994. borile u

Nemačkoj. Prvi evropski prvak postala je Danska, viceprvak Nemačka, a bronzu je

osvojila Norveška.

5

2. Pravila i osobine rukometa2

Dimenzije rukometnog terena su dužina 40 metara, a širina 20 m. Tereni su

uglavnom u natkrivenim prostorima ili dvoranama, a podloga je tradicionalno bio

drveni parket, dok se danas koriste umetni materijali od tvrde gume. Postoje i spoljašnji

tereni, uglavnom od betona ili asfalta, ali se oni uglavnom ne koriste za takmičenja

najvišeg nivoa zbog opasnosti od padova i povreda igrača. Na terenu se nalaze linije koje

određuju pojedine delove terena. Na sredini terena se nalazi linija koja odvaja teren na dve

polovine. Na suprotnim stranama terena, i to na na kraćim stranicama, nalazi se po jedan

gol, koji je 2 m visok i 3 m širok. U golu je razapeta mreža. Ispred svakog gola nalazi se

polukružni prostor, na prosečnoj udaljenosti 6 m od gola, označen punom linijom. Taj

prostor od 6 m na terenu osim što je označen linijom često i oboji drugom bojom,

različitom od boje ostatka terena. Na 9 m od gola nalazi se isprekidana polukružna linija

tzv. deveterca. Ispred gola na udaljenosti 7 m nalazi se kratka ravna linija koja označava

mesto izvođenja kaznenog udarca, tzv. sedmerca.

Rukometna lopta je takve veličine da je prosečni igrač može držati u jednoj ruci

prstima, sa dlanomprema dole, iako naravno sme loptu držati i sa obe ruke. Standardno se

kao materijal izrade koristikoža, iako ima i lopti od veštačkih materijala.

Cilj igre je loptom pogoditi gol, tj. postići pogodak. Igra se po dva poluvremena od

po 30 minuta, i ekipa koja postigne više golova je pobednik. Igrači smeju rukama

dodirivati loptu i dodavati se međusobno, kao i šutirati prema golu. Svaki igrač sme

napraviti do tri koraka držeći loptu u ruci, dok za svaki sledeći korak mora loptu voditi

odbijajući je od poda, ili je mora dodati saigraču.

Svi igrači se slobodno kreću po celom terenu, osim u prostoru 6 m ispred oba gola.

U tom prostoru sme stajati samo po jedan član odbrambene ekipe koji se naziva golma.

Ostali igrači smeju iznad prostora od 6 m pokušati uhvatiti ili dodati loptu samo u skoku,

dakle za vreme leta.

Dve osnovne faze igre za svaku ekipu su faza napada i faza odbrane. U fazi napada

igrači najčešće koriste formaciju s dva bočna igrača (levo i desno krilo), tri spoljna igrača

(levi spoljni, srednji spoljni i desni spoljni) te pivot ili centar. U odbrani se koristi nekoliko

različitih varijanti, koje označavaju način postavljanja tj formacije odbrambenih igrača

ispred svog prostora od 6 m. Tako se na primer koriste odbrana 6-0 (šesti igrača u ravni

2 http://wapedia.mobi/sr/Рукомет

6

ispred crte od 6 m), zatim 5-1 (pet igrača u liniji te jedan ispred njih koji pokušava ometati

organizatora igre protivničke ekipe), zatim 4-2 a ređe se koristi i formacija 3-2-1. Ekipa u

napadu će zavisno o formaciji odbrane pokušati naći način da dođu što bliže golu u što

povoljniju poziciju za šut na gol.

Odbrambeni igrači smeju do određene mere ometati napadače u pokušaju

dodavanja lopte ili šuta na gol. Ukoliko pri tome koriste udarce ili grubo povlačenje

protivnika jedan od dvojice sudija će dosuditi prekršaj. Za izrazito grube prekršaje može se

dobiti kazna žutog ili crvenog kartona, isključenja na dve minute ili trajnog isključenja iz

igre. Kod isključenja na dve minute ekipa nema pravo zamene isključenog igrača za vreme

trajanja kazne. Prekršaj se izvodi s mesta gdje je napravljen osim u dva slučaja:

ukoliko je prekršaj napravljen u zoni deveterca a pri tom nije bilo izrazite prilike

za postizanje gola, dosuđuje se tzv. deveterac, koji se izvodi s isprekidane linije

deveterca sa mesta najbližeg prekršaju

ukoliko je prekršaj bio u zoni oko 6 m i to u trenutku izrazite šanse za postizanje

pogotka (već upućen šut ili igraču koji je slobodan u izglednoj poziciji za šut na

gol) dosuđuje se kazneni udarac sedmerac. Kod izvođenja sedmerca svi

odbrambeni igrači moraju stajati iza prostora deveterca, a jedan napadač upućuje

direktan udarac na gol s pozicije sedam metara.

Rukomet se danas igra u muškoj i ženskoj konkurenciji, u različitim starosnim

grupama. Rukomet je i standardni olimpijski sport, U programu je neprekidno

od Olimpijskih igara u Minhenu 1972. godine do danas.

3. Uticaj rukometa na decu3

3.1. Ravnomeran telesni razvoj

Rukomet je sportska igra koja osigurava svestran telesni razvoj jer podjednako

uteče na sve velike mišićne skupine. Kineziološka raznovrsnost i veliki broj različitih

kretnih struktura  zahteva podjednak angažman svih dijelova tela što osigurava ravnomeran

razvoj svih mišića tela, kako ruku i nogu, tako i trupa.     Stoga je s gledišta biološkog rasta

i razvoja rukomet upravo idealan sport za mlađe grupe jer ne zapostavlja ni jednu

topološku regiju tela, a isto tako dominantno ne unapređuje  ni jednu mišićnu grupu na

3 http://balic-metlicic.hr/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=37

7

uštrb ostalih. Raznim kretanjima i skokovima razvija se muskulatura nogu, a izbačajima i

raznim obrambenim kontaktnim delovanjima mišići ruku, ramenog pojasa i trupa.

3.2. Podjednak razvoj svih motoričkih sposobnosti

Takođe rukomet je sportska igra čiji kineziološki profil zahteva široku lepezu

različitih motoričkih sposobnosti. Nema ni jedne motoričke osobine koja je irelevantna za

rukomet i na koju rukomet kao kineziološka aktivnost ne vrši pozitivan utecaj. Stalno

kretanje, ograničeni prostor, iznenadne situacije, ometanje protivnika, nedostatak vremena

zahtevaju brzinu, snagu, koordinaciju i agilnost, ali isto tako i fleksibilnost, preciznost ili

ravnotežu. Brzina je dominantna odrednica kretanja sa i bez lopte, agilnost je važna zbog

učestalog uspostavljanja, zaustavljanja i promjene smera kretanja, koordinacija zbog

manipulacije loptom u kretanju, snaga kod odraza, izbačaja i duela s protivnikom,

fleksibilnost i preciznost kod udarca, a ravnoteža kod izvođenja varki. Rukomet stoga

proizvodi raznovrsne motoričke podražaje i u velikoj meri unapređuje celokupni motorički

potencijal.

3.3.Svestran razvoj funkcionalnih sposobnosti

Raznovrsnost cikličkih i acikličkih pokreta, specifični ritam utakmice, trajanje

aktivnosti i veličina igrališta zahtevaju od igrača različite vidove funkcionalnih

sposobnosti.  Jedan se dio aktivnosti na utakmkici manjeg i umerenog intenziteta odvija u

aerobnim uvjetima, ali isto tako dugotrajne visokointenzivne aktivnosti (poput učestalih

protivnapada i sprečavanja protunapada) odvijaju se u  anaerobnim laktatnim uslovima

glikolitičke razgradnje. Najveći se dio rukometne aktivnosti ipak odvija u alaktatnim

anerobnim uvjetima kreatin-fosfatne reakcije jer u ovoj igri prevladavaju kratkotrajne

visokointenzivne aktivnosti u trajanju od nekoliko sekundi. Stoga rukometna igra podstiče

i kod dece razvija široku paletu fonkcionalnih sposobnosti.

8

3.4. Angažiranje mentalnog potencijala

Ni mentalne aktivnosti nisu zanemarene u rukometu. Angažman umnog potencijala

posebno je naglašen u fazi intenzivnog motoričkog učenja, savladavanja pravila igre, te u

taktičkoj pripremi. Savladavanje taktičkih zamisli, raznih akcija i kombinacija zahteva

maksimalnu koncentraciju i potpuni umni angažman. Kod brojnih taktičkih vežbi nerijetko

treba detaljno upamtiti shemu i redosljed kretanja lopte i igrača. Uz to situacijske vježbe, a

naročito brojne situacije na utakmici u kojima dolazi do sučelljavanja većeg broja igrača

zahteva pojačani kognitivni angažman naročito u vidu anticipacije, prostorno-vremenskog

snalaženja, brzine percepcije, odlučivanja i izbora optimalnog motoričkog rešenja.

3.5. Uticaj na razvoj pozitivnih emocija i psihološku stabilnost

Rukometna igra u znatnoj meri podstiče pozitivne emocije i pospešuje psihološku

stabilnost. Naglašena suradnja među igračima, stalno situacijsko sučeljavanje i brojni

telesni kontakti pozitivno pridonose smanjenju anksioznosti kod dece. Dinamičnost i

stalno kretanje ublažuju i kanališu preteranu inpulsivnost i agresivnost, saradnja igrača

usmerena ka zajedničkom cilju podstiče ekstravertiranost i smanjuje psihotične vidove

ponašanja. Visoko zahtevne i emocionalno napete situacije kojima rukometna igra obiluje,

posebno u završnici utakmice kada su naglašene rezultatske tenzije i pritisci iz okoline,

pospješuju psihološku stabilnost, emocionalnu uravnoteženost i sposobnost rasuđivanja u

uslovima stresa.

3.6. Sociološka adaptacija

U rukometnoj igri su akteri usmereni na zajedništvo i međusobnu saradnju, a to

podrazumeva i odgovarajuću socijalnu odgovornost prema sportskoj grupi.  Svaka se

greška odražava na celu ekipu, ali isto tako svaka se pojedinačna greška može ublažiti

pojačaninim angažmanom ostatka ekipe. Stoga se deca u rukometu navikavaju na 

međusobnu ispomoć, brže se socijalizuju, društvenija su i lakše prihvataju pravila i

zajednički cilj. Isto tako u okviru zajedničkih delovanja postoji prostor i potreba za

samostalnim kreativnim doprinosom svakog pojedinca ukoliko je on usmeren ka

zajedničkom cilju. Takvi se pojedinačni pokušaji s odobravanjem prihvataju za razliku od

9

sebičnih samoinicijativnih delovanja pojedinih igrača isključivo usmerenih ka

samoisticanju.

4. Osnovne osobine rukometa

Rukomet je jedna od najpopularnijih i najrasprostranjenijih sportskih igara s loptom

koja se igra na svim kontinentima. Osnovne osobine rukometa su sledeće:

Ova igra ima jasno i jednostavno definisan cilj, a to je postizanje što većeg, a

primanje što manjeg broja zgoditaka. Pogodak se postiže bacanjem lopte u gol i predstavlja

rezultantu svih prethodnih delovanja ekipe u odbrani i napadu.

Rukomet kao retko koja druga sportska igra sadrži sve prirodne oblike kretanja

poput trčanja, skokova, padova, kotrljanja ili bacanja. Svi ovi prirodni oblici kretanja

ravnomerno su zastupljeni i učestalo se primenjuju u okviru odbrambenih i napadačkih

kretnji.

Rukomet spada u red polistrukturalnih sportskih aktivnosti u kojoj su podjednako

zastupljene ciklične i acikličke kretnje. Ciklične kretnje odnose se na kretanja igrača koji

se manifestuju različitim načinom, ritmom i intezitetom izvođenja i koji se često prekidaju

ili narušavaju brojnim acikličnim sadržajima poput bacanja, skokova i slično. S obzirom na

bogatstvo i različitost kinetičkih aktivnosti rukomet predstavlja jednu od najsloženijih

sportskih igara.

Rukometna igra karakteristična je po naglašenom situacijskom sučeljavanju 

suprostavljenih ekipa, koje se manifestuje učestalim kontaktima između napadačkih i

odbrambenih igrača. Napadači koji se nalaze u posedu lopte nastoje u  međusobnoj

saradnji da proizvedu  takve  situacije  iz  kojih  je najlakše dobiti krajni cilj igre, a to je

postizanje gola. Ekipi koja je u posedu lopte suprotstavljaju se protivnički igrači koji su u 

tom momentu deklarisani kao obrambeni i koji odgovarajućim delovanjima    nastoje    da

onemoguće napadačku ekipu  u postizanju gola id a tako dođu u posed lopte.. Zbog toga u

rukometu razlikujemo dve celine igre, odnosno odbranu i napad a shodno tome i dve

različite grupe tehničko-taktičkih elemenata.

Ova igra ostvaruje celovit uticaj i omogućuje ravnomerno unapređenje ukupnog

antropološkog potencijala igrača, naročito  u području morfoloških osobina jer podjednako

angažuje sve sisteme za kretanje  i  tako omogućava skladni razvoj  svih  mišićnih

10

skupina. Rukomet takođe podjednako angažuje različite funkcionalne potencijale i

omogućava svestrano i potpuno unapređenje svih motoričkih sposobnosti. 

Za razliku od brojnih cikličnih individualnih sportova u kojima rezultat zavisi od

manjeg broja komponenti, rezultatska uspešnost u rukometu uslovljena je velikim brojem

činilaca, a ponajviše tehničkim mogućnostima, taktičkim znanjima, fizičkim potencijalima,

morfološkim osobinama i umno-emotivnim osobinama igrača, protivničkom delovanju i

uticajem okoline.

Rukomet je kolektivna igra u kojoj igrači nastoje da grupnim i organizovanim

taktičkim nadigravanjem reše zadatke u igri, odnosno svoja individualna delovanja

međusobno nadopune i povežu u celinu, kako bi najbrže i najefikasnije izborili dobru

priliku. Ova saradnja ogleda se kroz različite modalitete grupnih i kolektivnih taktičkih

delovanja koja su, ili unapred utvrđena, ili prilagođena odgovarajućoj situaciji u igri.

Osim situacionom saradnjom cilj igre moguće je postići i individualnim, odnosno

samostalnim djelovanjem svakog pojedinog igrača. Zbog toga je rukomet sport koji potiče

kreativnost i motoričko stvaralaštvo  svih igrača.

Rukomet je za razliku od nekih drugih igara s loptom karakterističan po tzv.

maksimalizmu koji se ogleda u tome što je na svakom dijelu terena i u svakom trenutku

potrebno  odgovarajuću kinetičku strukturu realizovati s maksimalnim angažmanom i

punim intenzitetom. U suprotnom delovanje neće biti uspešno jer treba računati na isti

takav pristup od strane protivničke ekipe.

Atraktivnost rukometne igre upravo se ogleda u suprotnosti i međusobnom

nadopunjavanju dinamičnosti, brzine, maksimalnog angažmana, visokog intenziteta i

agresivnog sučeljavanja s kreativnošću i kombinatorikom upotpunjenom bogatstvom

individualnih motoričkih izražaja.

11

Zaključak

Jedan je od najvažnijih osobina rukometa je motoričko obrazovanje. Počev od

biotičkih motoričkih znanja koja imaju visoku utilitarnost, a kojima rukomet obiluje

(trčanja, skokovi, bacanja, …) deca će u rukometnoj školi upoznati i usvojiti veliki broj

specifičnih motoričkih znanja s i bez lopte (šutiranje, fintiranje, blokiranja, ..), usavršavati

motoričke programe i obogačivati motoričku memoriju. Osim motoričkih, polaznici će

steći i ostala teorijska znanja iz pravila i propozicija, istorije, tehnike i taktike rukometne

igre. U procesu motoričkog obrazovanja važno je poštovati metodičke principe i uvažavati

mogućnosti i specifičnosti svakog pojedinog dijeteta. U školi rukometa dete bi trebalo da

dobije sledeće informacije i teorijska znanja o pozitivnim učincima sporta i telesnog

vježbanja na antropološki status:

teorijska znanja o uticaju sporta na čovekovo zdravlje

informacije o korisnosti svakodnevnog telesnog vežbanja

osnove teorijskih aspekata rukometnog treninga

edukacija o pravilnim prehrambenim navikama

Ne manje važan zadatak je kod djeteta razviti svest o važnosti zdravlja i brige za

očuvanje zdravlja. Stalnim upućivanjem i ličnim primerom trener će podsticati decu na

ličnu higijenu, razvijati potrebu i naviku vežbanja u urednoj sportskoj odeći i obući te

održavanja higijene i presvlačenja u čistu odeću nakon vežbanja itd. U suradnji s

roditeljima, trener će skrbiti o zdravstvenom stanju polaznika, upućivati na redovito

provjeravanje zdravstvenog statusa te pravodobno reagirati na uočene eventualne

zdravstvene poteškoće.

Rukometna će podsatći svestrani razvoja i unapređenja celokupnog antropološkog

potencijala deteteta. Pre svega razvijanje širokog spektra motoričkih i funkcionalnih

sposobnosti, skladan i pravilan telesni razvoj, unapređivanje mentalnih sposobnosti,

podsticanje pozitivnih emocija i sociološka adaptacija. Posebno je važno da se ne

zapostavi, ali ni favorizuje ni jedna antropološka osobina, jer je osnovna i prvenstvena

uloga škole rukometa upravo formiranje celovite mlade osobe, pre svega zdrave i

zadovoljne. 

12

Literatura

1. http://www.rknbgd.rs/istorijat_rukometa.html

2. http://wapedia.mobi/sr/Рукомет

3. http://balic-metlicic.hr/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=37

13