ŻywnoŚĆ ekologiczna w polsce - imas...
TRANSCRIPT
2017
ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA W POLSCE
IMAS International Sp. z o.o.
05.2017
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 1
SPIS TREŚCI .................................................................................................................................................................................................. 1
Wstęp ......................................................................................................................................................................................................... 2
Zakres badań ............................................................................................................................................................................................... 3
Analiza źródeł wtórnych
Definicje ................................................................................................................................................................................................. 5
Certyfikat – unijne logo „Euro-Liść”.......................................................................................................................................................... 8
Rolnictwo ekologiczne w Polsce – dane statystyczne ................................................................................................................................ 10
Rynek żywności ekologicznej ................................................................................................................................................................... 14
Dystrybucja żywności ekologicznej .......................................................................................................................................................... 15
Kategorie produktów ekologicznych ........................................................................................................................................................ 17
Wydarzenia branżowe ............................................................................................................................................................................. 18
Największe firmy w zakresie konfekcjonowania, produkcji i dystrybucji żywności ekologicznej ................................................................. 19
Promocja rynku żywności ekologicznej w Polsce ...................................................................................................................................... 20
Czasopisma poświęcone tematyce żywności ekologicznej ........................................................................................................................ 21
Żywność ekologiczna (wyniki dotychczasowych badań marketingowych) ................................................................................................. 22
Badanie ankietowe
Cele badania ........................................................................................................................................................................................... 27
Opis badania ........................................................................................................................................................................................... 28
Struktura próby ...................................................................................................................................................................................... 29
Skojarzenia z żywnością ekologiczną – spontanicznie ............................................................................................................................... 30
Skojarzenia z żywnością ekologiczną – ze wspomaganiem ........................................................................................................................ 33
Powody zakupu żywności ekologicznej .................................................................................................................................................... 35
Bariery zakupu żywności ekologicznej ...................................................................................................................................................... 37
Miejsca zakupu żywności ekologicznej ..................................................................................................................................................... 39
Świadomość certyfikacji ekologicznej konsumenta ekożywności .............................................................................................................. 40
Częstotliwość zakupu oraz dla kogo żywność ekologiczna ......................................................................................................................... 41
Znajomość certyfikatu ekologicznego ...................................................................................................................................................... 42
Kupowana certyfikowana żywność ekologiczna ....................................................................................................................................... 43
Wydatki na żywność ekologiczną ............................................................................................................................................................. 44
Źródła informacji na temat żywności ekologicznej .................................................................................................................................... 45
Wiedza i sprawdzanie certyfikacji żywności ekologicznej .......................................................................................................................... 46
Skojarzenia z Polską ................................................................................................................................................................................ 47
Analiza SWOT żywności ekologicznej ....................................................................................................................................................... 49
Proponowanie działania promocyjne żywności ekologicznej..................................................................................................................... 50
Kilka słów o autorze projektu ....................................................................................................................................................................... 51
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 2
Dr Beata Pachnowska
Współwłaściciel i członek zarządu IMAS International.
Badacz rynku i opinii, psycholog społeczny,
wykładowca, menedżer. Specjalizuje się w badaniach
marki, FMCG, farmacji, finansów, prowadzonych na
użytek strategii. Członek ESOMAR i PTBRiO.
Katarzyna Łozińska-Wróbel
Kierownik Projektów w IMAS International.
Pomysłodawca badań branży żywności ekologicznej
SZANOWNI PAŃSTWO,
Zapraszamy do zapoznania się z najnowszym badaniem rynku żywności ekologicznej w Polsce.
Raport zawiera wyniki analizy źródeł wtórnych oraz badania ankietowego przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie Polaków korzystających z Internetu, n=518 w kwietniu 2017 roku opatrzonych komentarzami ekspertów branży żywności ekologicznej w Polsce.
Nasze analizy pokazują, że badana branża od strony podaży po okresie dynamicznego wzrostu do 2010 roku stabilizuje się, konsoliduje, ciężar przesuwa z produkcji żywności nieprzetworzonej na przetwórstwo. Widać także korporyzację rynku: ekożywność weszła do oferty wielkich marek sprzedawców, co może być szansą dla producentów, ale zagrożeniem dla mniejszych specjalistów. Liczba imprez branżowych oraz mediów i kanałów informacyjnych wskazuje na rosnącą świadomość własnych potrzeb branży w zakresie wizerunku oraz komunikacji.
A jest co robić… Badania ankietowe pokazują, że konsument nie ma łatwego zadania na tym rynku, komunikacja w branży jest rozproszona, wskazówki pomocne w rozpoznaniu ekożywności (np. certyfikaty czy inne oznaczenia) niejednoznaczne, a wysokie ceny nie są wystarczająco uzasadnione walorami nabywanych produktów czy marek. W rezultacie konsumpcja - poza zdeklarowaną grupą ideologicznie zdeklarowanych na rzecz natury i zdrowia - jest wciąż raczej sporadyczna niż regularna, dość przypadkowa i słabo umotywowana (zwłaszcza tym, co ważne dla producentów, tj. certyfikatami). Popyt zaś stale rośnie, a postawy proekologiczne się umacniają. Konieczne staje się śledzenie trendów konsumenckich, w tym zwrotu ku żywności roślinnej oraz naturalnej, ale też pomocnej w zachowaniu i poprawie zdrowia i aktywności.
Podsumowaniem obu badań jest analiza słabych i mocnych stron, szans i zagrożeń rynku żywności ekologicznej w Polsce oraz proponowane działania promocyjne.
Raport może być wartościowym źródłem informacji dla następujących podmiotów:
• Producenci, dystrybutorzy, sprzedawcy żywności ekologicznej • Firmy FMCG rozważające poszerzenie swojej oferty o żywność ekologiczną • Sklepy ze zdrową żywnością, supermarkety, hipermarkety posiadające w swojej ofercie żywność
ekologiczną lub planujący ją wprowadzić • Stowarzyszenia ekologiczne • Wydawnictwa, czasopisma, portale ekologiczne • Uczelnie i instytuty naukowe badające tematykę ekologicznej żywności
z poważaniem,
Katarzyna Łozińska- Wróbel i Beata Pachnowska
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 3
ZAKRES BADAŃ
• Certyfikacja i definicja ekologicznej żywności
• Podaż - dane statystyczne dotyczące rolnictwa ekologicznego w Polsce
• Wielkość rynku żywności ekologicznej w Polsce
• Opis kanałów dystrybucji żywności ekologicznej w Polsce
• Promocja żywności ekologicznej w Polsce
• Popyt na żywność ekologiczną w Polsce – podsumowanie dotychczasowych badań marketingowych,
w tym m.in. częstotliwość zakupów ekożywności, profil konsumenta, powody i bariery zakupu, miejsca
zakupu, rodzaje kupowanej ekożywności.
ANALIZA ŹRÓDEŁ
WTÓRNYCH
• Skojarzenia z żywnością ekologiczną
• Powody i bariery zakupu żywności ekologicznej
• Koszyk zakupowy konsumenta żywności ekologicznej
• Miejsca zakupu żywności ekologicznej
• Znajomość i rola certyfikatu żywności ekologicznej
• Źródła informacji na temat żywności ekologicznej
• Sprawdzenie, czy Polska postrzegana jest przez pryzmat ekologicznej żywności
BADANIE ANKIETOWE
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 4
ANALIZA ŹRÓDEŁ WTÓRNYCH
RYNKU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ W POLSCE
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 5
DEFINICJE
Produkcja ekologiczna jest ogólnym systemem zarządzania gospodarstwem i produkcji żywności, łączącym najkorzystniejsze dla środowiska praktyki, wysoki stopień
różnorodności biologicznej, ochronę zasobów naturalnych, stosowanie wysokich standardów dotyczących dobrostanu zwierząt i metodę produkcji odpowiadającą
wymaganiom niektórych konsumentów preferujących wyroby wytwarzane przy użyciu substancji naturalnych i naturalnych procesów.
Źródło: ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG)
nr 2092/91
Żywność ekologiczna zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Unii Europejskiej to żywność wyprodukowana przynajmniej w 95% w sposób
ekologiczny, a więc bez użycia nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, przy zachowaniu żyzności gleby, różnorodności biologicznej oraz
poszanowania środowiska naturalnego.
Żywność ekologiczna charakteryzuje się następującymi cechami:
do produkcji nie używa się chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, w uprawach stosuje się płodozmian w celu zapewnienia żyzności gleby
zwierzęta z gospodarstwach ekologicznych mają zapewnione zdrowe warunki i są karmione paszą ekologiczną lub z dopuszczalną domieszką pasz konwencjonalnych
przetworzona żywność ekologiczna nie zawiera sztucznych barwników, aromatów, polepszaczy smaków, konserwantów i nie jest modyfikowana genetycznie (bez
GMO)
Wszystkich producentów, pośredników i przetwórców biorących udział w produkcji i obrocie żywnością ekologiczną obowiązują jednakowe unijne przepisy, od wytworzenia
produktu do dostarczenia konsumentowi. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na
lata 2014-2020. Głównym celem tego planu jest rozwój rolnictwa ekologicznego oraz rynku żywności ekologicznej.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 6
Definicje innych zdrowych produktów
Żywność nieprzetworzona - oznacza żywność, która nie została poddana jakiejkolwiek obróbce wywołującej zasadniczą zmianę jej stanu pierwotnego, przy czym uważa się,
że zasadniczej zmiany nie wywołują w szczególności czynności takie, jak: dzielenie, porcjowanie, odcinanie, obieranie z kości lub ości, mielenie mięsa, zdejmowanie skóry,
obcinanie, okrawanie, obieranie, rozdrabnianie, krojenie, czyszczenie, trybowanie, głębokie mrożenie, zamrażanie, schładzanie, mielenie, łuskanie, pakowanie lub
rozpakowywanie;
Produkty tradycyjne – produkty tradycyjne są produktami o Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności (GTS). Są one produkowane zgodnie z tradycyjnymi
metodami wytwarzania.
Gwarantowana tradycyjna specjalność to nazwa, która określa produkt lub środek spożywczy, który:
■ otrzymano z zastosowaniem sposobu produkcji, przetwarzania lub składu odpowiadającego tradycyjnej praktyce (co najmniej 30 lat)
w odniesieniu do tego produktu lub środka spożywczego, lub
■ został wytworzony z surowców lub składników, które są tradycyjnie stosowane,
■ nazwa musi być tradycyjnie stosowana w odniesieniu do określonego produktu, lub
■ oznaczać tradycyjny lub specyficzny charakter tego produktu
Produkty regionalne – są to produkty, środki żywnościowe produkowane w danym regionie, charakterystycznym dla nich. Proces wytwarzania,
przetwarzania i prezentacji produktu odbywa się na tym regionie. Do produktów regionalnych, które posiadają oznaczenia stosowane w krajach
członkowskich należą produkty z Chronioną Nazwą Pochodzenia (ChNP) i Chronionym Oznaczeniem Geograficznym (ChOG).
Chroniona nazwa pochodzenia jest nazwą, którą określa się produkt:
■ pochodzący z określonego miejsca, regionu lub, w wyjątkowych przypadkach, kraju,
■ którego jakość lub cechy charakterystyczne są w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki
naturalne i ludzkie, oraz
■ którego wszystkie etapy produkcji odbywają się na określonym obszarze geograficznym.
Chronione oznaczenie geograficzne to nazwa, która określa produkt:
■ pochodzący z określonego miejsca, regionu lub kraju,
■ którego określona jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna w głównej mierze wynika z tego pochodzenia geograficznego; oraz
■ którego przynajmniej jeden etap produkcji odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 7
Produkt naturalny – brak oficjalnej definicji, jednak termin ten jest często używany przez producentów zdrowej żywności, głównie w celach marketingowych. Termin
“naturalny” oznacza, że dany produkt został wytworzony ze składników naturalnych, np. składników pochodzenia naturalnego, a nie ze składników wyprodukowanych przez
człowieka lub takich, w których powstanie człowiek ingerował. Przez wprowadzanie w błąd rozumie się stosowanie tego terminu w odniesieniu do żywności lub jej
składników, których skład został zmieniony za pomocą substancji chemicznych lub takich, które składają się z produktów nowych technologii, w tym dodatków do żywności
oraz aromatów stanowiących produkt przemysłu chemicznego lub otrzymywanych w wyniku procesów chemicznych.
Żywność funkcjonalna - żywność może być uznana za funkcjonalną, jeśli udowodniono jej korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu ponad efekt odżywczy,
który to wpływ polega na poprawie: stanu zdrowia, samopoczucia i/lub zmniejszaniu ryzyka chorób. Żywność ta musi przypominać postacią żywność konwencjonalną
i wykazywać korzystne oddziaływanie w ilościach, które oczekuje się, że będą normalnie spożywane z dietą - przy czym nie są to tabletki ani kapsułki.
Źródła:
• http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32007R0834
• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
• ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r.
http://www.modr.pl/img/Produkty_tradycyjne_i_wznowienie.pdf
• http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2012,%203(82)/01_Zakowska.pdf
• http://www.modr.pl/regionalne/
• https://bip.minrol.gov.pl/content/.../1/file/uzycie%20dodatkowych%20okreslen.pdf
• https://www.pfpz.pl/nowosci/?id_news=2895&lang_id=1#
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 8
CERTYFIKAT – UNIJNE LOGO „EURO-LIŚĆ”
1. lipca 2010r. Unia Europejska wprowadziła unijne logo produkcji ekologicznej.
Unijne logo produktów ekologicznych to połączenie flagi Unii Europejskiej oraz liścia, który symbolizuje naturę i ideę zrównoważonego rozwoju.
Euro-logo żywności ekologicznej można zastosować na opakowaniu produktów ekologicznych, gdzie co najmniej 95% składników produktu jest ekologicznych.
PL-EKO-01
PL – pierwszy parametr oznacza pochodzenie produktu (w tym wypadku krajem pochodzenia jest Polska)
EKO – informacja o tym, iż mamy do czynienia z produktem rolnictwa ekologicznego
01 – numer jednostki certyfikującej (w tym wypadku chodzi o Ekogwarancję PTRE)
Źródło: http://www.eu-organic-food.eu/pl/standardy-unijne/
Oznaczenie żywności euro-liściem na opakowaniu oznacza, że jest to żywność ekologiczna.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 9
Poza euro-logo na opakowaniach żywności ekologicznej pojawiają się również inne znaki i logotypy, które mają takie samo znaczenie. Przykładowe zestawiono w poniższej
tabeli:
Inne oznaczenia –
logo ekologiczne
Nazwa i znaczenie
Ekoland - symbol ekologicznej żywności przyznawany przez Polskie Stowarzyszenie
Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi
Niemiecki certyfikat ekologicznego rolnictwa
Znak ekologiczny przyznawany produktom pochodzącym z upraw biologiczno-
dynamicznych. Należą do nich głównie żywność, naturalne kosmetyki, a także wyroby
z bawełny i wełny.
Na rynku polskim istnieje również bardzo wiele innych oznaczeń produktów zdrowych, naturalnych, regionalnych, lokalnych, tradycyjnych, a także oznaczeń zagranicznych
produktów ekologicznych. Może to powodować chaos informacyjny i pomyłki w postrzeganiu certyfikowanej żywności ekologicznej.
Źródła:
https://www.pcbc.gov.pl/; http://www.fzpp.pl/; http://www.ekolandpolska.pl/; http://www.ekologia.pl/wiedza/znaki/tag,zywnosc
http://www.ekologia.pl/wiedza/znaki/produkty/demeter,11659.html
http://www.ekologia.pl/wiedza/znaki/produkty/ecolabel,6664.html
http://www.organic-bio.com/pl/oznaczenia/
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 10
ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE – DANE STATYSTYCZNE
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
3760
7182
9194
12121
15206
17423
20956
23847
26376 27093
25427
23015
24276
Liczba producentów ekologicznych w Polsce w latach 2004-2016
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 11
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500
warmińsko-mazurskie
podlaskie
zachodniopomorskie
mazowieckie
lubelskie
podkarpackie
lubuskie
małopolskie
dolnośląskie
wielkopolskie
świętokrzyskie
pomorskie
łódzkie
kujawsko-pomorskie
śląskie
opolskie
4054
3296
3072
2339
1896
1305
1214
1195
893
889
872
772
526
385
234
73
Liczba producentów ekologicznych w Polsce w podziale na województwa, stan na 31.12.2015r.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 12
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Liczba producentów i przetwórni ekologicznych w Polsce ma tendencję wzrostową.
0
100
200
300
400
500
600
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
55
99
170
206 236
277 293
270
312
407
484
562
Liczba przetwórni ekologicznych w Polsce w latach 2004-2015
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 13
Źródło: Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
Polskie przetwórstwo ekologiczne to w większości przetwórstwo owocowo-warzywne oraz produktów przemiału zbóż (łącznie 54%).
Przetwórstwo owoców i warzyw
34%
Przetwórstwo produktów przemiału zbóż
20%
Przetwórstwo mięsa 7%
Przetwórstwo kawy i herbaty 5%
Przetwórstwo mleka i wyrób serów 3%
Przetwórstwo tłuszczów roślinnych i zwierzęcych
2%
Produkcja cukru 2%
Produkcja innych art. rolno-spożywczych
27%
Udział branż w przetwórstwie ekologicznym w 2014
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 14
RYNEK ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ - DYNAMICZNY ROZWÓJ RYNKU, ALE NADAL W FAZIE WZROSTU
Wartość rynku ekologicznej żywności w Polsce w 2015 roku wynosiła 167mln euro (ok. 700mln zł.), a przeciętny Polak wydał w 2015r. na żywność ekologiczną 4 euro.
Prognozuje się, że w 2017 roku osiągnie 1 mld. zł. Rynek żywności BIO stanowi zaledwie 0,5% polskiego rynku spożywczego (2016r.). Dla porównania, w krajach Europy
Zachodniej rynek BIO stanowi 2-8% rynku spożywczego. Rynek w Polsce rozwija się jednak bardzo dynamicznie, 10-20% w skali roku.
Źródło: https://shop.fibl.org/fileadmin/documents/shop/3503-organic-world-2017.pdf
Ceny produktów ekologicznych są o wiele wyższe od produktów konwencjonalnych (przeważnie od 50% wzwyż, ale zdarzają się kategorie produktów droższe o niecałe
20%). Duże różnice w cenach między eko a konwencjonalną żywnością wynikają z wysokich kosztów produkcji, logistyki oraz małej skali produkcji. Jest to naturalna sytuacja
rynku w fazie wzrostu, wraz z jego rozwojem różnice te będą się zmniejszały.
Poniżej przedstawiono porównanie cen przykładowych produktów spożywczych. (17.05.2017, www.frisco.pl)
Produkt ekologiczny Produkt konwencjonalny Produkt ekologiczny Produkt konwencjonalny
2,49 zł
1,29 zł
7,50 zł/kg
1,20 zł/kg
9,20 zł
1,97 zł
6,59 zł/kg
4,20zł
Cena 1 jajka =0,47 zł
4,55 zł
3,85 zł
Cena 1 jajka = 1,2 zł
Cena jest jednym z podstawowych czynników warunkujących zakup. Świadomość Polaków zmienia się i coraz więcej z nich nie tylko interesuje się zdrowiem,
ale też jest w stanie dopłacić do produktu lepszej jakości. Sprzyja temu trend i moda na zdrowie oraz coraz więcej kampanii informacyjnych, które w ciekawy
i trafiony sposób wpływają na decyzje zakupowe Polaków. Krystyna Radkowska, Prezes Zarządu Polskiej Izby Żywności Ekologicznej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 15
DYSTRYBUCJA ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ - CORAZ SZERSZE KANAŁY DYSTRYBUCJI ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Największy wybór żywności ekologicznej znajduje się w sklepach wyspecjalizowanych w sprzedaży żywności ekologicznej (sklepy te sprzedają min. 51% żywności
ekologicznej). Żywność ekologiczna jest coraz szerzej dostępna w dużych sieciach handlowych, niektóre z nich posiadają marki własne żywności ekologicznej. Sieci
handlowe poza żywnością ekologiczną posiadają bogatą ofertę żywności dietetycznej (np. bez glutenu, bez laktozy, wegetariańską). Ekożywność można również kupić
w niektórych sklepach ogólnospożywczych typu convenience store (np. delikatesy Tradycja i Jakość Sp. z o.o). Najwięcej sklepów z żywnością ekologiczną znajduje się
w dużych aglomeracjach, ale sklepy te zaczynają pojawiać się również w miastach poniżej 100 000 mieszkańców.
Miejsca zakupy żywności ekologicznej w Polsce:
- sieci handlowe – super i hipermarkety (szacuje się, że n=4000 sklepów należących do sieci ma w swojej stałej ofercie produkty ekologiczne)
Piotr i Paweł n=144
Auchan n=77
Carrefour ok. n=800 sklepów
Intermarche n=233
E. Leclerc n=43
Tesco n=62 (w tych jest dostępna ekożywność)
Lidl ok. n=600 (we wszystkich jest dostępna ekożywność)
Kaufland ok. n=200
Netto ok. n=360
Aldi n=105 (na koniec 2015)
Stokrotka n=340 - sieci ogólnospożywcze franczyzowe (np. Chata Polska n=205, Freshmarket n=560) - sklepy ogólnospożywcze, w ramach których znajdują się tzw. „wyspy
ekologiczne” (np. Społem)
- drogerie Rossmann, n=1169 (w tym żywność ekologiczna dla dzieci marki Hipp lub babydream Bio)
- hurtownie spożywcze Selgros Cash&Carry n=17 - sklepy ze zdrową żywnością, ok. 800 - sieci specjalistycznych sklepów ekologicznych (np. Organic Farma Zdrowa S.A.
n=42 sklepy stacjonarne) - sklepy internetowe ze zdrową żywnością (ponad 200) - tradycyjne bazary, targowiska - bazary ekologiczne/ jarmarki z żywnością ekologiczną/ eko bazary*) (np. BioBazar, Jarmark Toruński, Wrocławski Bazar Smakoszy, FRYMARK bydgoski). - sklepy i kooperatywy spożywcze oraz rolnicze np. Lokalny Rolnik, odRolnika,
Rano Zebrano - zakup bezpośrednio u lokalnych rolników - Stoiska z ekologiczną żywnością można również znaleźć podczas lokalnych
imprez kulinarnych organizowanych często w weekendy, zarówno w dużych, jak i mniejszych miejscowościach oraz wsiach, np. podczas świąt miodu, wina, dyni, ziemniaka, pieroga, czekolady, owoców, warzyw, grzybów, chleba, ale również rzemiosła czy rękodzieła.
*) Bazary ekologiczne to cykliczne, stacjonarne bazary głównie ze zdrową żywnością, ale pojawiają się tam również produkty ekologiczne. Bazary skupiają lokalnych
i regionalnych rolników/ producentów/ importerów, ale również kucharzy i blogerów kulinarnych. Organizowane są w niewielu miastach Polski, ale cieszą się dużą
popularnością. Jest to nie tylko miejsce zakupu zdrowej i ekologicznej żywności, ale również miejsce promocji zdrowego stylu życia, miły sposób spędzenia wolnego czasu,
przestrzeń do wspólnych rozmów, spotkań, wydarzeń. Jest to miejsce, gdzie można napić się i zjeść sezonowe potrawy i poznać nowe smaki dań zrobionych z mało
popularnych produktów lub przypraw. Podczas eko bazarów organizowane są często różnego rodzaju warsztaty np. kulinarne, dla dzieci – robienie mydełek. Zaletą
ekologicznych bazarów jest możliwość spróbowania produktów przed jego zakupem. Eko bazary mają swoje strony internetowe, często wsparte spójną identyfikacją
wizualną, na których można znaleźć informację o wystawcach, plan stoisk, aktualne wydarzenia, koncerty, a także miejsca i daty bazarów.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 16
Sieci handlowe/ franczyzowe i ich marki własne produktów ekologicznych
Aldi Leclerc Piotr i Paweł
Auchan
Lidl Rossmann
Carrefour Intermarche Tesco Organic
Chata Polska Kaufland
Źródła: www.kaufland.pl; www.lidl.pl; www.piotripawel.pl; https://leclerc.pl; www.carrefour.pl; https://intermarche.pl www.aldi.pl; www.auchan.pl; https://www.tesco.pl/marki-i-uslugi/organic; https://netto.pl http://ekodostawcy.pl/prognozy-dla-ekobranzy-w-polsce http://finanse.wp.pl/kat,1033691,title,Francuzi-testuja-koncept-Carrefour-Bio-Moze-wkrotce-trafic-tez-do-
Polski,wid,18653421,wiadomosc.html?ticaid=118d3f https://wspieramrozwoj.pl/produkt/4323/Bio+Village Źródło: http://biokurier.pl/aktualnosci/3350-rynek-zywnosci-ekologicznej-w-polsce-w-2015-roku-najnowsze-dane-w-
pigulce http://www.dlahandlu.pl/handel-wielkopowierzchniowy/wiadomosci/food-show-2017-media-kreuja-trend-na-eko-ale-
to-wciaz-znikomy-rynek,59674.html http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/kaufland-z-nowymi-markami-wlasnymi-eko-dla-wegetarian-i-
wegan,135817.html http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/9-najwazniejszych-trendow-konsumenckich-w-
polsce,134083.html http://www.carrefour.pl/-/media/aktualizacja/2017/marzec/t11/serwis-korporacyjny/carrefour-raport-roczny-
2016.ashx http://smakkariery.pl/wp-content/uploads/2016/08/Carrefour_Raport_Roczny_2015.pdf Raport-KPMG-Na-rozdrozu-Wyzwania-i-priorytety-sieci-spozywczych-w-Polsce https://www.slideshare.net/Inspirmed/rynek-sklepw-internetowych-ze-zdrow-ywnoci-praca-podyplomowa https://ranozebrano.pl/glowna
Szczególnie intensywny rozwój oferty zdrowej żywności, w tym również
żywności ekologicznej nastąpił w sieci Carrefour. W 2014 r. Carrefour
wystartował z ogólnopolską kampanią „Z miłości do Zdrowia”, której celami
jest promocja zdrowego stylu życia, w tym odżywiania.
Asortyment Carrefour to około 750 produktów pochodzących z rolnictwa
ekologicznego, których aż dwie trzecie pochodzi z Polski, ponad 260
produktów bezglutenowych, ponad 70 produktów bez laktozy, ponad 90
produktów sojowych i wegetariańskich, ponad 70 produktów dla
diabetyków bez dodatku cukru, ponad 115 produktów dietetycznych
suplementów diet / witamin, produktów dla aktywnych, 64 produkty marki
własnej zawierające olej palmowy z certyfikatem RSPO, 65 artykułów
ekologicznych w ofercie produktów świeżych, ponad 200 odmian owoców i
warzyw, w tym ok. 150 pochodzących od polskich producentów i lokalnych
dostawców.
Carrefour podkreśla, że produkty ekologiczne cieszą się dużym
zainteresowaniem klientów, co potwierdzają dane sprzedażowe: Zanotował
389% wzrost sprzedaży produktów ekologicznych w 4. kw. 2015 roku
w stosunku do 3. kw. 2015 roku.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 17
KATEGORIE PRODUKTÓW EKOLOGICZNYCH
Najwięcej produktów ekologicznych znajdziemy w kategorii żywności ekologicznej, jednak produkty ekologiczne to również naturalne kosmetyki, środki czystości,
organiczne ubrania, kosmetyki i zabawki dla dzieci i niemowląt, a nawet materiały budowlane czy wyposażenia wnętrz.
Żywność
Produkty dla dzieci i niemowląt (kosmetyki, pieluszki, kocyki, smoczki, chusty, talerze)
Kosmetyki (kremy, balsamy, szampony, farby do włosów, makijaż)
Zabawki (wykonane z drewna, wełny lub bawełny)
Środki czystości (mydła, pranie, sprzątanie, zmywanie)
Artykuły budowlane, wystrój wnętrz (farby, lakiery, kleje, dywany, meble)
Ubrania, buty
Karma dla zwierząt
Kategorie ekologicznych produktów żywnościowych
Dania gotowe Nabiał i garmażerka Makarony i kuskus, ryże, kasze, strączkowe Ryby, owoce morza
Desery, lody, budynie, galaretki, kisiele, środki żelujące Napoje Słodzące Słodycze i przekąski
Glony, algi, wodorosty, grzyby Oleje i oliwy, octy Mięso Warzywa
Przyprawy, zioła, karob, kakao Orzechy, migdały, pestki, wiórki kokosowe Mrożonki Wędliny
Kawy, herbaty Mąki i skrobie Pieczywo Owoce
Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.bioplanet.pl/
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 18
WYDARZENIA BRANŻOWE
W Polsce organizowanych jest wiele targów zdrowej żywności, ale tylko niektóre z nich dotyczą głównie żywności ekologicznej. Największym wydarzeniem są
międzynarodowe targi Natura Food&Beeco, w 2016 roku gościły prawie 370 wystawców i zostały odwiedzone przez prawie 12 tys. osób.
Logo Nazwa Termin (w 2017) i miejsce Organizator
Natura Food & BEECO - Międzynarodowe Targi Żywności Ekologicznej i Naturalnej & Targi Ekologicznego Stylu życia
13-15 października 2017 Łódź
Międzynarodowe Targi Łódzkie Spółka Targowa Sp. z o.o.
Eko Gala - Międzynarodowe Targi Produktów i Żywności Wysokiej Jakości
8 i 9 grudnia 2017 r. Jasionka
Eco Time - Targi Produktów Ekologicznych, Tradycyjnych i Naturalnych
8-9 kwietnia 2017 r. Kielce
TARGI KIELCE S.A.
Ecostyl - Międzynarodowe Targi Zdrowa Żywność, Styl Życia, EKOrodzina
24 - 26 listopada 2017 r. Bielsko-Biała
Biuro Promocji i Wystaw "ASTRA"
Regionalia - Targi Produktów Tradycyjnych i Ekologicznych 21-23 kwiecień 2017 r. Warszawa
Międzynarodowe Targi Polska Sp. z o.o.
TAR-ECO - Targi Żywności Ekologicznej i Zdrowego Stylu Życia
11-12 marca 2017 r. Wrocław,
Agencja Reklamowa Wigor
WorldFood - MIĘDZYNARODOWE TARGI ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW, w ramach targów dział poświęcony Eco Food
11-13.04.2017 r. Warszawa,
Lentewenc Sp. z o.o. ITE GROUP PLC
Źródła:
http://www.targi.lodz.pl/targi/316-x-miedzynarodowe-targi-zywnosci-ekologicznej-i-naturalnej-natura-food-vi-targi-ekologicznego-stylu-zycia-beeco/aktualnosci/
http://www.ekogala.eu/
http://targikielce.pl/pl/ecotime.htm
http://www.targibielskie.pl/ekostyl2017
http://www.regionalia.com.pl/
http://wigor-targi.com/
www.worldfood.pl
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 19
NAJWIĘKSZE FIRMY W ZAKRESIE KONFEKCJONOWANIA, PRODUKCJI I DYSTRYBUCJI ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Rynek producentów, dystrybutorów lub konfekcjonerów żywności ekologicznej w Polsce jest bardzo rozdrobniony. Firmy, które konfekcjonują żywność ekologiczną
umownie nazywa się również producentami.
Największe z nich to:
• Bio Planet S.A., przychody netto ze sprzedaży w 2016r: 113 469 (w tys. zł) - dystrybutor
• Organic Farma Zdrowia S.A, przychody netto ze sprzedaży w 2016r: 54 473 (w tys. zł) – sieć sklepów specjalistycznych
• Symbio Polska S.A., przychody netto ze sprzedaży w 2016r: 27 928 (w tys. zł) – dystrybutor
• Eko Wital – dystrybutor, spółka zależna Organic Farma Zdrowia S.A
• Smak Natury - dystrybutor
• Bio Food - faktyczny producent
• Intenson - głównie producent konwencjonalny (przychody z branży eko: 20 mln zł za 2015r.)
• Dary Natury - faktyczny producent
• NaturAvena - dystrybutor
Źródła:
http://www.bioplanet.pl/zasoby/pliki/Relacje%20inwestorskie/stare%20relacje%20inwestorskie/Bio%20Planet%20SA%20prezentacja%20(PL%20%20-
%20GPW)%201%20kwietnia%202015.pdf
http://organicmarket.pl/relacje-inwestorskie-w-organic-farma-zdrowia/
http://www.symbio.pl/relacje-inwestorskie-2/
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 20
PROMOCJA RYNKU ZDROWEJ ŻYWNOŚCI W POLSCE
Zarówno Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego przyjęty przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jak i działania różnego rodzaju stowarzyszeń,
fundacji, mediów na rzecz żywności ekologicznej ma na celu promocję rynku żywności ekologicznej zarówno po stronie podaży, jak i popytu. Aktualne działania koncentrują
się zatem na promocji rozwoju produkcji, przetwórstwa i dystrybucji produktów ekologicznych, zwiększaniu wiedzy konsumentów (podkreślaniu korzyści zdrowotnych,
budowaniu zaufania do produktów ekologicznych, definiowaniu różnic między produktami zdrowymi a ekologicznymi, rozpoznawaniu certyfikowanych produktów
ekologicznych), a także integracji podmiotów działających na rynku żywności ekologicznej.
Logo Nazwa/ www Cele
Polska Izba Żywności Ekologicznej www.pize.pl
Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez edukowanie czym jest żywność ekologiczna, jaki jest proces jej produkcji oraz czym się różni od żywności konwencjonalnej. Promocja i upowszechnianie polskiego rolnictwa poprzez kampanie społeczne, targi branżowe i inne wydarzenia.
Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi „EKOLAND”
www.ekolandpolska.pl
Upowszechnianie wiedzy o rolnictwie ekologicznym, promocja produktów rolnictwa ekologicznego, pomoc w nawiązywaniu kontaktów handlowych pomiędzy rolnikami, członkami stowarzyszenia a odbiorcami produktów rolnictwa ekologicznego, organizacja szkoleń.
Polska Ekologia
www.polskaekologia.org Promocja produkcji ekologicznej i świadomości ekologicznej.
POLSKIE TOWARZYSTWO ROLNIKÓW EKOLOGICZNYCH www.ptre.pl
PTRE aktywnie uczestniczy w popularyzacji idei rolnictwa ekologicznego, współdziała z organizacjami i właściwymi władzami w rozwoju ekologicznej produkcji rolnej, czyni starania o warunki prawne sprzyjające rolnictwu ekologicznemu, reprezentuje swoich członków i chroni ich potrzeby zawodowe.
Dolina Ekologicznej Żywności
www.dolinaeko.pl
Zbudowanie na terenie Polski Wschodniej ponadregionalnej platformy współpracy w zakresie rozwoju i promowania ekologicznych produktów żywnościowych.
Polski Klub Ekologiczny
www.pke-zg.home.pl/
Uznanie zrównoważonego rozwoju jako podstawy polityki społeczno-gospodarczej Państwa, ochrona środowiska, ochrona krajobrazu naturalnego i dziedzictwa kulturowego, kształtowanie w społeczeństwie świadomości, że jakość życia zależy od racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi i zachowania równowagi między środowiskiem, a rozwojem cywilizacji, powszechna edukacja ekologiczna.
Kujawsko Pomorskie Stowarzyszenie Producentów Ekologicznych EKOŁAN
www.eko-lan.pl
Promocja rolnictwa ekologicznego i jego produktów.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 21
CZASOPISMA POŚWIĘCONE TEMATYCE ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Logo Nazwa/ www Forma Treści
BioKurier,
biokurier.pl
Portal, czasopismo drukowane, newsletter
Informacje na temat żywności ekologicznej, tradycyjnej i lokalnej i innych produktów naturalnych, informacje o wydarzeniach z sektora BIO, współpraca z ekspertami w dziedzinie rolnictwa ekologicznego i żywności ekologicznej, partner imprez branżowych.
Ogólnopolski miesięcznik branżowy
ekodostawcy.pl
Portal, czasopismo drukowane, newsletter
Promocja marek producentów ekożywności. Artykuły na temat ekożywności i wydarzeń branżowych. Organizator Forum Ekobranży. Patronat medialny imprez targowych.
EkoArka,
ekoarka.com.pl
Portal, dostępne również archiwalne numery drukowane
Prezentacja rolnictwa ekologicznego w praktyce, publikacja porad opartych na doświadczeniach rolników ekologicznych z Polski i zagranicy, nowości rynkowe, wskazówki, analizy.
Wiedza i Jakość, kwartalnik IJHARS,
www.ijhar-s.gov.pl/index.php/biuletyny.html
Biuletyn Działalność IJHARS, wiadomości, wydarzenia, kalendarium.
GoOrganic
http://organicmarket.pl/go-organic/
Magazyn, kwartalnik wydawany przez Organic Farma Zdrowia, rozprowadzany bezpłatnie wśród Klientów delikatesów, dostępny również w formie PDF.
Ciekawostki ekologiczne, artykuły naukowe, porady dietetyczne, przepisy kulinarne, nowości na rynku BIO, sylwetki najciekawszych eko-osobowości oraz przepisy na pyszne dania organiczne.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 22
ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA (WYNIKI DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ MARKETINGOWYCH INNYCH INSTYTUCJI)
8% przynajmniej
raz w tyg.
15% przynajmniej
raz w miesiącu
18% przynajmniej
raz na 3 miesiące
12% przynajmniej
raz na rok
12% rzadziej niż raz
na rok
35% nigdy
Częstotliwość kupowania certyfikowanej żywności ekologicznej
n=577, odpowiedzialni za robienie zakupów żywnościowych lub dokonujący ich regularnie, miasta od 50tys., wiek od 20 lat, CAPI,
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 2016
74,0%
58,4%
46,8%
44,2%
41,6%
27,9%
10,4%
3,9%
Świeże warzywa i owoce
Jaja
Mięso i wędliny
Produkty zbożowe
Mleko i przetwory mleczne
Zioła i herbaty
Ekologiczne przetwory dla dzieci
Alkohole
Najczęściej kupowana żywność ekologiczna n=308 konsumentów ekożywności w woj.podkarpackim
Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku, 2015
zdrowa
smaczna
naturalna
przyjazna środowiku naturalnemu
bez GMO
wysokiej jakości
godna zaufania
zbyt droga
warta swojej ceny
łatwa do rozpoznania w punkciesprzedaży
atrakcyjnie prezentowana
łatwo dostępna
Postrzeganie żywności ekologicznej CAPI, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 2016
konsumenci żywności, n=577 konsumenci żywności ekolog. i lokalnej, n=146
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 23
Wysoka cena żywności
ekologicznej 66%
Brak odpowiedniego asortymentu w miejscu zakupu
18%
Trudność w odróżnieniu
żywności ekologicznej od konwecjonalnej
16%
Powody rezygnacji z zakupu żywności ekologicznej konsumenci ekożywności w woj.podkarpackim, Wyższa Szkoła Zawodowa
w Sanoku, 2015
20%
14%
14%
13%
4%
2%
wiedza na temat znakowania
informacje o miejscach sprzedaży
poziom cen żywności ekologicznej
dostępność
zaufanie
smak
Bariery zakupu żywności ekologicznej n=1010 Polaków powyżej 15 roku życia, nie kupujący ekożywności,
SGGW, 2009
4,6
4,1
3,6
3,6
3,8
3,5
3,5
3,3
0
1
2
3
4
5
Bezpieczeństwo zdrowotneżywności (brak
pestycydów, antybiotyków,hormonów itp.)
Walory smakowe
Dieta
Ochrona środowiska ibioróżnorodności
Wspieranie lokalnejprodukcji
Lepsze przechowywanieżywności
Poszukiwanie nowychproduktów żywnościowych
Troska o dobrostanzwierząt
Powody nabywania żywności ekologicznej w opinii respondentów n=308 konsumentów ekożywności w woj.podkarpackim,
Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku, 2015
52%
22%
14%
8%
jest zdrowsza niż konwecjonalna
zawiera więcej składników odżywczych
jest smaczniejsza niż konwecjonalna
z troski o środowisko
Motywy spożywania żywności ekologicznej Akademia Morska w Gdyni, 2010, wiek<30lat
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 24
75%
75%
75%
74%
72%
69%
63%
26%
25%
21%
20%
7%
15%
13%
20%
12%
21%
18%
23%
54%
46%
61%
65%
27%
4%
4%
1%
6%
2%
4%
3%
15%
9%
12%
9%
54%
6%
8%
4%
8%
5%
9%
6%
5%
20%
6%
6%
12%
więcej walorów odż. niż żywność nieekolog.
mało przetworzona
wysokie walory zdrowotne
nie jest modyfikowana genetycznie
pozbawiona konserwantów
krótki czas trwałości do spożycia
nie zanieczyszcza środowiska
mniej kaloryczna
nie powoduje alergii
atrakcyjny wygląd
dobrze smakuje
poza wyższą ceną nie wyróżnia się niczym szczególnym
Które z podanych cech, Twoim zdaniem, posiada żywność ekologiczna? n=617 studentów w wieku 18-26 lat, 2014r., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
tak czasami tak, czasami nie nie nie wiem
70%
53%
24%
10%
19%
36%
41%
43%
11%
11%
35%
47%
Produkcja żywności ekologicznej sprzyja ochronie środowiska naturalnego
Konsumenci powinni kupować żywność ekologiczną
Żywność ekologiczna jest jedynie dla ludzi bogatych
Oznaczenie ekologiczne na produktach żywnościowych to jedynie chwyt reklamowy
Stosunek respondentów do wybranych stwierdzeń dot. żywności ekologicznej n=617 studentów w wieku 18-26 lat, 2014r., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
aprobata (całkowicie się zgadzam, zgadzam się) stanowisko ambiwalentne (ani tak, ani nie) brak aprobaty (nie zgadzam się, całkowicie się nie zgadzam)
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 25
Wyniki dotychczasowych badań marketingowych – komentarz IMAS
Według badania GFK Polonia 2016 (Polska na Widelcu. Zwyczaje żywieniowe Polaków 2016) co trzeci Polak wybiera produkty ekologiczne. Z badania Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu (2016) wynika, że regularnych konsumentów ekożywności jest ok. 8%, ale trzeba wziąć pod uwagę, że próba obejmowała osoby z miast od 50 tys. mieszkańców, gdzie przypuszczalnie jest więcej takich osób niż w całej populacji.
Z badania Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku wynika, że najczęściej kupowana żywność ekologiczna to świeże warzywa i owoce (74%) oraz jajka (58%).
Żywność ekologiczna jest oceniana pozytywnie jako zdrowa, smaczna, naturalna, przyjazna środowisku, bez GMO, wysokiej jakości (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 2016). Potwierdzają to wyniki badań Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 2014, w którym studenci w zdecydowanej większości utożsamiali żywność ekologiczną z takimi cechami, jak: dużo walorów odżywczych, nieprzetworzona, wysokie walory zdrowotne, bez GMO, pozbawiona konserwantów, krótki czas trwałości do spożycia oraz nie zanieczyszcza środowiska.
Problemem zgłaszanym przez respondentów ekożywności jest jej zbyt wysoka cena, słaba dostępność, a także trudności w rozpoznaniu i słaba prezentacja w miejscu sprzedaży (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 2016). Inną istotną barierą zakupu może być nierozpoznawanie certyfikatu ekożywności lub brak zaufania do niego (badanie SGGW 2009, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, 2009). Potwierdzają to również wyniki badania Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku, gdzie trzema powodami rezygnacji z zakupu ekożywności okazały się wysoka cena (66%), jej brak w sklepie (18%) oraz problemy w odróżnieniu od konwencjonalnej (16%).
Z badania jakościowego Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 2009 (n=20 IDI z mieszkańcami województwa śląskiego, konsumentami ekożywności) wynika, że motywy zakupu ekożywności to:
Dbałość o zdrowie swoje i bliskich (zdrowe odżywianie, szczególne potrzeby zdrowotne np. ciąża, zachowanie zdrowia, dłuższe życie, zapewnienie zdrowia dzieciom. Strach przed spożywaniem chemicznej żywności, strach przed chorobami wywołanymi złą dietą i niską jakością żywności, strach przed przedwczesną śmiercią)
Dobry, tradycyjny smak, który bywa również przypisywany produktom od lokalnych rolników
Moda i chęć naśladowania innych
Przekonania i specyficzny styl życia (ochrona środowiska naturalnego, pobudki etyczne, wegetarianizm)
Aspekt zdrowotny okazał się również głównym powodem konsumpcji ekożywności w innych badaniach (Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku 2015, Akademia Morska w Gdyni 2010). Innymi wskazywanymi w badaniach powodami jest zawartość większej liczby składników odżywczych, dobry smak, a także ochrona środowiska, wspieranie lokalnej produkcji oraz dieta.
Z badań jakościowych SGGW 2011 wynika, że konsumentem ekożywności są częściej kobiety, osoby z wykształceniem wyższym lub średnim, mieszkańcy dużych miejscowości, prowadzący zdrowy styl życia, o dochodach średnich lub wysokich, raczej osoby młodsze, szczególnie te posiadające dzieci, a także osoby dysponujące wolnym czasem, zainteresowane gotowaniem, ceniące walory smakowe żywności, czytające etykiety produktów, dbające o kondycję i sylwetkę, lubiące kupować drogą/ ekskluzywną żywność, otwarte na nowości, przywiązujące znaczenie do marki, ceniące żywność wyprodukowaną w Polsce.
W raporcie o rynku handlu spożywczego w Polsce w 2010-2020, opublikowanego przez Roland Berger w sierpniu 2016, zwrócono uwagę na wzrastającą świadomość zdrowotną polskich konsumentów, która okazała się jedną z sześciu kluczowych trendów konsumenckich wpływających na zachowania zakupowe i preferencje klientów we wszystkich segmentach sklepowych, a rosnąca popularność zdrowych, świeżych i organicznych produktów jest jedną z dziewięciu zachowań wpływających na te trendy.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 26
BADANIE ANKIETOWE IMAS International
Ekologiczna żywność w opiniach i zachowaniach Polaków
korzystających z Internetu
Raport z badania ilościowego na próbie n=518 Polaków korzystających z Internetu, IMAS International Sp. z o.o.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 27
CELE BADANIA
Cel główny badania
Poznanie opinii osób korzystających z Internetu na temat żywności ekologicznej
Badane obszary
• Skojarzenia z żywnością ekologiczną
• Powody i bariery zakupu żywności ekologicznej
• Koszyk zakupowy konsumenta żywności ekologicznej
• Miejsca zakupu żywności ekologicznej
• Znajomość i rola certyfikatu żywności ekologicznej
• Źródła informacji na temat żywności ekologicznej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 28
OPIS BADANIA
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 29
STRUKTURA PRÓBY
LICZBA ANKIET n=518 WYKSZTAŁCENIE WOJEWÓDZTWO
Podstaw./ zas. zawodowe 11% Dolnośląskie 10%
Średnie/ policealne 55% Kujawsko-pomorskie 5%
PŁEĆ Wyższe/ licencjat 34% Lubelskie 7%
Kobieta 54% Lubuskie 2%
Mężczyzna 46% SYTUACJA ZAWODOWA Łódzkie 8%
Uczeń/ student 16% Małopolskie 8%
Pracujący 54% Mazowieckie 15%
Urlop macierzyński/ wychow. 5% Opolskie 3%
WIEK Emerytura/ renta 8% Podkarpackie 5%
18 - 29 lat 36% Bezrobotny 6% Podlaskie 2%
30 - 39 lat 23% Nie pracuje/ zajmuje się domem 7% Pomorskie 5%
40 - 49 lat 19% Inna sytuacja 3% Śląskie 15%
50 - 65 lat 22% Świętokrzyskie 2%
POSIADANIE DZIECI DO 18r.ż. Warmińsko-mazurskie 3%
Tak 51% Wielkopolskie 8%
Nie 49% Zachodniopomorskie 3%
ZAKUP EKOŻYWNOŚCI WIEK DZIECI
regularnie 24% poniżej 3 lat 26%
okresowo 45% 3 - 6 lat 23% WLK. MIEJSCOWOŚCI
sporadycznie lub wcale 32% 7 - 13 lat 34% Wieś 17%
14 - 18 lat 44% Miasto do 20 tys. 11%
Miasto 20 - 100 tys. 25%
Miasto 101 - 500 tys. 24%
Miasto powyżej 500 tys. 23%
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 30
SKOJARZENIA Z ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ – SPONTANICZNIE
Jakie masz skojarzenia z żywnością ekologiczną?
Ogółem K M18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 lat
regularny
zakup eko
okresowy
zakup eko
sporadyczny
lub wcaleZdrow a żyw ność 52% 62% 40% 58% 42% 57% 47% 54% 59% 39%
Droga 21% 21% 22% 25% 24% 20% 14% 8% 19% 34%Bez sztucznych dodatków 14% 17% 11% 16% 17% 13% 11% 17% 16% 11%
Naturalna 9% 10% 8% 13% 8% 8% 6% 13% 10% 6%Dobra/ pozytyw nie 8% 6% 10% 5% 10% 4% 14% 13% 7% 5%
Upraw y bez naw ozów / dobre w arunki chow u zw ierząt 7% 7% 7% 6% 8% 5% 10% 11% 7% 4%Bio/eko/ organic 6% 6% 6% 10% 3% 3% 4% 6% 4% 9%
Św ieże/ sezonow e produkty 5% 6% 3% 7% 7% 2% 0% 7% 3% 5%Dietetyczna/ stosow ana w dietach 4% 4% 4% 9% 3% 0% 0% 1% 6% 4%
Oszustw o 3% 3% 4% 4% 4% 1% 4% 0% 2% 9%Niemodyfikow ana genetycznie/ bez GMO 3% 3% 4% 4% 2% 6% 2% 5% 3% 3%
Smaczna 3% 3% 4% 5% 3% 2% 2% 6% 4% 1%Wysoka jakość 3% 2% 4% 6% 2% 2% 1% 5% 3% 2%
Ze w si 3% 3% 3% 4% 2% 4% 1% 6% 2% 2%Żyw ność z czystych terenów 2% 3% 2% 1% 1% 3% 5% 4% 2% 1%
Nieprzetw orzona 2% 3% 2% 2% 3% 2% 1% 2% 3% 2%Przyjazna dla środow iska naturalnego 2% 2% 2% 2% 3% 1% 2% 3% 1% 2%
Modna 2% 2% 2% 3% 3% 1% 1% 0% 2% 3%Posiada ekologiczny certyfikat 2% 1% 3% 2% 3% 1% 1% 2% 1% 1%
Trudno dostępna 2% 2% 1% 3% 1% 1% 0% 1% 1% 2%Niesmaczna 1% 1% 2% 3% 1% 0% 1% 1% 1% 2%
Styl życia/zdrow y tryb życia 1% 1% 2% 3% 0% 1% 0% 0% 1% 2%Jaja (z w olnego w ybiegu) 1% 1% 1% 1% 2% 1% 2% 2% 1% 2%
Zaw iera korzystne składniki odżyw cze 1% 2% 0% 2% 2% 0% 0% 2% 0% 1%Tradycyjna/ w ytw orzona w sposób tradycyjny 1% 1% 0% 0% 2% 0% 1% 2% 0% 1%
Inne 13% 9% 17% 14% 14% 12% 11% 16% 10% 15%Nie w iem 5% 2% 9% 3% 4% 7% 8% 2% 5% 7%
pyt.1, n=518, wszyscy
Skojarzenie żywności ekologicznej ze zdrowiem nie jest zaskoczeniem, ale warto zwrócić uwagę na to z czym polskim konsumentom produkty BIO się nie
kojarzą albo kojarzą się słabo. Brak powiązania z certyfikacją może sugerować, że konsumenci nie są świadomi, co gwarantuje znak ekoliścia, a co za tym idzie
nie widzą większej różnicy pomiędzy np. niskoprzetworzonymi produktami konwencjonalnymi, tzw. warzywami i owocami „od chłopa”/”ze wsi”/”z rynku” lub
produktami bezglutenowymi a certyfikowaną żywnością ekologiczną (z utożsamianiem żywności bezglutenowej z żywnością ekologiczną spotykamy się sami
często podczas szkoleń z Akademii Biokuriera).
Karol Przybylak, redaktor naczelny „Biokurier”
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 31
SKOJARZENIA Z ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ TOP 10 – SPONTANICZNIE
Jakie masz skojarzenia z żywnością ekologiczną?
Ogółem
Zdrowa żywność 52%
Droga 21%
Bez sztucznych dodatków 14%
Naturalna 9%
Dobra/ pozytywnie 8%
Uprawy bez nawozów/ dobre warunki chowu
zwierząt7%
Bio/eko/ organic 6%
Świeże/ sezonowe produkty 5%
Dietetyczna/ stosowana w dietach 4%
Oszustwo 3%
pyt.1, n=518, wszyscy
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 32
SKOJARZENIA Z ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ – SPONTANICZNIE, KOMENTARZ
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 33
SKOJARZENIA Z ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ – ZE WSPOMAGANIEM
Przeczytaj poniższą listę cech i zaznacz 3 cechy, które najbardziej kojarzą Ci się z żywnością ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
sporadyczny
lub wcale
Bez sztucznych dodatków 44% 45% 42% 38% 47% 46% 46% 46% 46% 39%
Zdrowa żywność 41% 41% 40% 44% 35% 36% 44% 39% 44% 37%
Naturalna 32% 31% 35% 35% 31% 25% 36% 37% 34% 27%
Niemodyfikowana genetycznie/ bez GMO 26% 26% 28% 26% 24% 31% 26% 33% 25% 24%
Droga 26% 28% 24% 30% 31% 20% 20% 9% 22% 45%
Posiada ekologiczny certyfikat 16% 18% 13% 10% 19% 21% 18% 15% 14% 19%
Tradycyjna 14% 11% 18% 8% 10% 23% 19% 13% 14% 15%
Ze wsi 13% 14% 13% 13% 10% 18% 13% 18% 12% 12%
Świeże/ sezonowe produkty 13% 14% 12% 15% 15% 11% 10% 21% 13% 8%
Modna 13% 14% 11% 15% 11% 14% 9% 4% 13% 20%
Przyjazna dla środowiska naturalnego 12% 12% 13% 12% 16% 11% 10% 11% 13% 12%
Zawiera korzystne składniki odżywcze 12% 13% 11% 15% 10% 7% 13% 15% 14% 6%
Lokalna 12% 10% 14% 11% 11% 13% 13% 18% 10% 10%
Smaczna 8% 9% 8% 6% 8% 12% 9% 9% 11% 5%
Dietetyczna/ stosowana w dietach 7% 6% 8% 10% 7% 3% 4% 7% 7% 5%
Pomaga w leczeniu chorób 3% 3% 2% 3% 3% 2% 3% 4% 3% 1%
pyt.2, n=518, wszyscy
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 34
SKOJARZENIA Z ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ – TOP 5, ZE WSPOMAGANIEM
Brak sztucznych składników jest silniej kojarzony z żywnością ekologiczną niż zawartość korzystnych składników odżywczych (44% vs 12%).
W komunikacji nt. żywności ekologicznej lepiej podkreślać brak zawartości niezdrowych składników niż wymieniać listę korzystnych wartości odżywczych.
Ekologiczna żywność = zdrowa, naturalna żywność bez GMO, słabo kojarzona z certyfikowaną (tylko 16% wskazuje jako jedno z trzech głównych skojarzeń).
Certyfikacja nie jest silnym wyznacznikiem „ekologiczności” żywności.
Ekologiczna żywność nadal postrzegana jako droga (szczególnie w opinii nie-konsumentów lub rzadkich konsumentów, którym ekożywność kojarzy się najczęściej z wysoką
ceną – 45%).
Wizerunkowa wysoka cena może być istotną przeszkodą w zakupie żywności ekologicznej.
Przeczytaj poniższą listę cech i zaznacz 3 cechy, które najbardziej kojarzą Ci się z żywnością ekologiczną?
Ogółem
Bez sztucznych dodatków 44%
Zdrowa żywność 41%
Naturalna 32%
Niemodyfikowana genetycznie/ bez GMO 26%
Droga 26%
pyt.2, n=518, wszyscy
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 35
POWODY ZAKUPU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Główne powody zakupu ekożywności to przede wszystkim to, że jest zdrowsza od konwencjonalnej (69%) oraz nie zawiera sztucznych dodatków (57%).
Dla ok. 1/3 badanych istotnymi powodami zakupu są również: brak GMO, zawartość składników odżywczych oraz dobry smak.
Dlaczego kupujesz certyfikowaną żywność ekologiczną?
Ogółem
Jest zdrowsza 69%
Nie zawiera sztucznych dodatków (konserwantów,
aromatów, barwników) ani antybiotyków57%
Nie jest modyfikowana genetycznie/ bez GMO 39%
Zawiera więcej składników odżywczych (witamin,
minerałów, innych)35%
Jest smaczniejsza33%
Chcę wspierać ekologiczne rolnictwo 19%
Z troski o ś rodowisko natura lne17%
Pomaga w leczeniu chorób/ a lergi i14%
Dietetyczna/ s tosuję ją w diecie 12%
Modna3%
pyt.8, n=354, kupujący żywność ekologiczną raz na 3 miesiące lub częściej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 36
POWODY ZAKUPU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Regularni konsumenci ekożywności podkreślają więcej jej zalet niż Ci, którzy kupują ją rzadko (przynajmniej raz w miesiącu lub raz na 3 miesiące).
Im osoby starsze, tym więcej zalet ekożywności wskazują. Mężczyźni częściej niż kobiety podkreślają dobry smak żywności ekologicznej.
Dlaczego kupujesz certyfikowaną żywność ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
Jest zdrowsza69% 68% 70% 66% 69% 70% 74% 76% 66%
Nie zawiera sztucznych dodatków (konserwantów,
aromatów, barwników, ani antybiotyków)57% 57% 56% 53% 60% 57% 60% 64% 53%
Nie jest modyfikowana genetycznie/ bez GMO39% 38% 41% 38% 34% 47% 40% 57% 30%
Zawiera więcej składników odżywczych (witamin,
minerałów, innych)35% 35% 35% 34% 34% 39% 33% 46% 29%
Jest smaczniejsza33% 30% 37% 29% 32% 37% 36% 46% 26%
Chcę wspierać ekologiczne rolnictwo19% 15% 23% 20% 23% 20% 11% 21% 17%
Z troski o środowisko naturalne17% 18% 15% 18% 17% 21% 11% 24% 13%
Pomaga w leczeniu chorób/ alergii14% 16% 13% 13% 8% 17% 21% 28% 7%
Dietetyczna/ stosuję ją w diecie12% 13% 11% 16% 5% 8% 16% 15% 10%
Modna3% 1% 4% 3% 3% 3% 2% 2% 3%
pyt.8, n=354, kupujący żywność ekologiczną raz na 3 miesiące lub częściej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 37
BARIERY ZAKUPU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Główną deklarowaną barierą zakupu ekożywności jest wysoka cena (64%), szczególnie wśród najmłodszych (74% wskazań wśród osób w wieku 18-29 lat).
Obiektywną przeszkodą jest także słaba dostępność (16% niedostępna w sklepie + 13% sklepy za daleko + 11% nie wiem, gdzie kupić).
Niepokoi brak wiary w ekologiczność (25%) i związany z tym brak zaufania do certyfikatów (15%). Wpływ na to mogą mieć publikowane przez Inspekcję Handlową
niezgodności z wymogami prawa żywnościowego wykryte podczas kontroli żywności ekologicznej.
Niemal co czwarty pytany nie widzi potrzeby zakupu takiej żywności (mężczyźni zdecydowanie częściej niż kobiety: 34% vs 12%). Warto byłoby dopytać w badaniu
jakościowym, z czego wynika brak tej potrzeby, a uzyskane wyniki mogłyby dostarczyć nowych cech wartych uwzględnienia w komunikacji marketingowej.
Dlaczego nie kupujesz certyfikowanej żywności ekologicznej lub kupujesz ją rzadko?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 lat
64% 66% 62% 74% 54% 65% 55%
Nie wierzę w to, że jest ekologiczna 25% 27% 23% 22% 29% 26% 26%
Wolę kupować produkty ze wsi/ lokalne 24% 26% 22% 30% 15% 22% 23%
Nie mam takiej potrzeby/ nie ma znaczenia 23% 12% 34% 29% 20% 22% 16%
Niedostępna/ nie widziałe(a)m jej w sklepie 16% 16% 17% 23% 10% 13% 13%
Nie ufam certyfikatom 15% 10% 21% 9% 17% 26% 19%
Sklepy z żywnością ekologiczną są za daleko 13% 13% 13% 16% 10% 13% 13%
Nie wiem gdzie kupić 11% 9% 13% 12% 10% 17% 6%
Nie odróżniam żywności ekologicznej od innej 10% 9% 12% 13% 7% 4% 13%
Jest niesmaczna 9% 6% 11% 12% 12% 4% 0%
Zawiodłem się na jakości/ smaku 7% 5% 9% 9% 7% 9% 0%
pyt.9, n=164, nie kupujący żywności ekologicznej lub kupujący bardzo rzadko
Za wysoka cena/ nie jest warta swojej ceny
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 38
BARIERY ZAKUPU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Dlaczego nie kupujesz certyfikowanej żywności ekologicznej lub kupujesz ją rzadko?
Ogółem
64%
Nie wierzę w to, że jest ekologiczna 25%
Wolę kupować produkty ze wsi/ lokalne 24%
Nie mam takiej potrzeby/ nie ma znaczenia 23%
Niedostępna/ nie widziałe(a)m jej w sklepie 16%
Nie ufam certyfikatom 15%
Sklepy z żywnością ekologiczną są za daleko 13%
Nie wiem gdzie kupić 11%
Nie odróżniam żywności ekologicznej od innej 10%
Jest niesmaczna 9%
Zawiodłem się na jakości/ smaku 7%
pyt.9, n=164, nie kupujący żywności ekologicznej lub kupujący bardzo rzadko
Za wysoka cena/ nie jest warta swojej ceny
DYSTRYBUCJA
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 39
MIEJSCA ZAKUPU ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Żywność ekologiczna jest najczęściej kupowana w sieciach super- i hipermarketów, ale zakupy w tych miejscach są częstsze wśród nabywców nieregularnych.
Regularni konsumenci ekożywności (zakupy przynajmniej raz w tygodniu) kupują najczęściej na bazarach (42%) lub w stacjonarnych sklepach ze zdrową żywnością (41%).
Im osoby młodsze, tym częściej kupują ekożywność w super- i hipermarketach oraz sklepach osiedlowych, a rzadziej w sklepach stacjonarnych ze zdrową żywnością.
W odpowiedziach innych pojawiły się zakupy od lokalnych rolników, producentów, ze wsi.
Gdzie zwykle kupujesz certyfikowaną żywność ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
zakup eko
sporadyczny
Supermarkety/ hipermarkety 42% 42% 43% 48% 44% 34% 39% 33% 44% 48%
Tradycyjne bazary, targowiska 32% 32% 32% 30% 30% 33% 36% 42% 32% 22%
Stacjonarne sklepy specj. ze zdrową żywnością 28% 29% 27% 20% 33% 28% 36% 41% 26% 18%
Sklepy spożywcze/ osiedlowe 22% 20% 25% 26% 21% 20% 18% 28% 24% 12%
Bazary ekologiczne 18% 19% 18% 17% 17% 22% 19% 30% 16% 9%
Sklepy internetowe ze zdrową żywnością 16% 17% 14% 16% 15% 18% 14% 25% 14% 9%
Kooperatywy spożywcze np. Lokalny Rolnik 11% 13% 10% 10% 11% 15% 11% 20% 11% 3%
Inne, jakie? 1% 2% 1% 1% 2% 1% 3% 2% 1% 2%
pyt.10, n=470, kupujący kiedykolwek żywność ekologiczną
O mieszaniu pojęć żywności ekologicznej ze zdrową świadczy również powtarzające się w kolejnym już badaniu rynkowym wskazywanie przez dużą
grupę konsumentów rynków i bazarów (niespecjalistycznych) jako miejsca zakupu żywności ekologicznej. Tymczasem jak wiadomo, rolnicy
ekologiczni nie pojawiają się w tych miejscach aż tak często i w takiej skali, która uzasadniałaby aż 32% wskazań.
Karol Przybylak, redaktor naczelny „Biokurier”
Wzrost dostępności żywności ekologicznej w kanale nowoczesnym sprawia, że coraz więcej polskich konsumentów kupuje te produkty
w super- i hipermarketach. Należy jednak podkreślić, że najczęściej są to osoby, dla których certyfikowane artykuły spożywcze nie stanowią
podstawy codziennej diety. W krajach Europy Zachodniej takich jak Niemcy, Francja czy Dania udział sieci handlowych w dystrybucji detalicznej
produktów w jakości BIO jest znacznie większy i sięga nawet 80%. W Polsce konsumenci świadomi zalet ekologicznej żywności znacznie częściej
kupują ją na bazarach, a także w sklepach specjalistycznych. Klienci oczekują bowiem szerszego wyboru produktów organicznych dostępnych
w jednym miejscu i kompetentnego doradztwa ze strony sprzedawców. Można w związku z tym oczekiwać, że lokalne targowiska oraz sklepy
specjalistyczne nie stracą na znaczeniu jako jeden z głównych rynków zbytu dla ekożywności.
Marcin Fajerski, redaktor naczelny ogólnopolskiego magazynu branżowego „Ekodostawcy”
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 40
ŚWIADOMOŚĆ CERTYFIKACJI EKOLOGICZNEJ KONSUMENTA EKOŻYWNOŚCI
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 41
CZĘSTOTLIWOŚĆ ZAKUPU ORAZ DLA KOGO ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA
Myśląc, o tym, że żywność ekologiczna to taka, która została wytworzona tylko przy użyciu środków naturalnych (bez dodatków chemicznych)
i posiada ekologiczny certyfikat – jak często kupujesz certyfikowaną żywność ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 lat
przynajmniej raz w tygodniu 24% 23% 25% 22% 24% 24% 27%
przynajmniej raz w miesiącu 29% 29% 29% 26% 27% 33% 32%
przynajmniej raz na 3 miesiące 15% 18% 13% 15% 14% 19% 13%
przynajmniej raz na rok 11% 13% 8% 16% 9% 6% 7%
rzadziej niż raz na rok 12% 9% 15% 11% 12% 14% 11%
nigdy 9% 8% 11% 10% 14% 3% 10%
pyt.4, n=518, wszyscy
Dla kogo kupujesz certyfikowaną żywność ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 lat
Dla siebie lub całej rodziny 90% 87% 93% 92% 84% 89% 93%
Tylko dla swoich dzieci/ dziecka 8% 11% 4% 5% 15% 10% 5%
Tylko dla innych 2% 2% 3% 4% 1% 1% 2%
pyt.5, n=470, kupujący kiedykolwek żywność ekologiczną
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 42
ZNAJOMOŚĆ CERTYFIKATU EKOLOGICZNEGO
Certyfikat ekologiczny – mało znany i mylony z innymi nieekologicznymi certyfikatami
Znajomość certyfikatu ekologicznego – zielonego listka jest bardzo niska (33%), nawet wśród regularnych konsumentów żywności ekologicznej (45%). Kobiety lepiej od
mężczyzn rozpoznają euro liść (36% vs 30%), natomiast starsze osoby słabiej rozpoznają zielony listek. Z uzyskanych odpowiedzi wynika również, że osoby przypisują błędnie
unijny certyfikat żywności ekologicznej innym oznaczeniom,. Na uzyskany wynik na pewno wpływa duża ilość oznaczeń żywności ekologicznej obecnych na rynku, ale
również oznaczeń zdrowej, lokalnej czy naturalnej żywności. Konsument wyraźnie gubi się w gąszczu różnych logotypów. Przed branżą stoi zatem duże zadanie związane z
promocją zielonego listka, wyróżnienia go na tle innych certyfikatów, a także podjęcie również działań, mających na celu promocję certyfikowanej żywności ekologicznej.
Znajomość zielonego listka (certyfikatu żywności ekologicznej) jest niska, ale wzrasta. Jeszcze nie tak dawno, zgodnie z raportem „Europeans’ attitudes towards food
securtiy, food quality and the countryside report” rozpoznawalność logo rolnictwa ekologicznego w Polsce została oszacowana na 12% przy średniej w UE
oszacowanej na 24% .
Martyna Wasilewska, Kierownik Zespołu Marketingu
Proszę teraz, abyś zaznaczył odpowiedź na to pytanie w miarę szybko. Który lub które z następujących certyfikatów oznacza(ją) żywność ekologiczną?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
sporadyczny
lub wcale
33% 36% 30% 39% 38% 31% 21% 45% 32% 26%
23% 22% 24% 22% 15% 26% 30% 33% 22% 16%
10% 9% 11% 6% 12% 13% 12% 18% 11% 3%
14% 14% 15% 16% 11% 15% 14% 20% 14% 11%
13% 9% 18% 11% 12% 18% 13% 24% 12% 6%
17% 18% 17% 12% 16% 24% 22% 20% 20% 12%
27% 26% 28% 26% 30% 19% 32% 12% 23% 43%
pyt.11, n=518, wszyscy
Nie wiem
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 43
KUPOWANA CERTYFIKOWANA ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA
Najczęściej kupowana żywność ekologiczna to jajka (65%), warzywa (55%) oraz owoce (46%). Wynik ten jest zgodny z wynikami innych badań dotyczących ekologicznej
żywności. Biorąc jednak pod uwagę słabą dostępność ekologicznych jajek, warzyw i owoców (tych ostatnich szczególnie wiosną, kiedy realizowane było badanie) można
przypuszczać, że ekologiczne jajka są mylone z jajkami z wolnego wybiegu, ze wsi lub zielononóżkami, natomiast ekologiczne warzywa i owoce mogą być mylone ze
zwykłymi warzywami i owocami, ale kupowanymi na targowiskach lub od lokalnych rolników, tym bardziej, że warzywa i owoce są słabo oznaczone certyfikatem
ekologicznym.
Proszę pomyśleć o ostatnich zakupach, podczas których kupiłe(a)ś certyfikowaną żywność ekologiczną. Który z poniższych produktów kupiłe(a)ś?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
Jajka 65% 66% 63% 63% 65% 68% 63% 70% 62%
Warzywa 55% 58% 50% 46% 53% 57% 67% 68% 47%
Owoce 46% 46% 46% 42% 47% 49% 51% 60% 39%
Wędliny 33% 32% 35% 28% 39% 39% 31% 46% 27%
Pieczywo 31% 26% 38% 31% 39% 22% 33% 42% 26%
Mięso 29% 25% 34% 30% 30% 30% 26% 45% 21%
Jogurt/ śmietana/ mleko 28% 29% 28% 36% 23% 25% 25% 35% 25%
Napój/ sok 27% 23% 32% 33% 29% 24% 20% 33% 23%
Mleko lub napój ryżowy/ zbożowy/ orzechowy 25% 26% 25% 24% 25% 29% 25% 37% 19%
Ser 24% 22% 26% 22% 22% 26% 26% 33% 19%
Tłuszcze (oliwa z oliwek, masło, olej) 23% 27% 19% 16% 21% 22% 37% 28% 20%
Kasza/ ryż 21% 22% 19% 16% 25% 21% 25% 22% 20%
Owoce suszone 15% 16% 14% 11% 19% 16% 17% 20% 13%
Mąka 12% 11% 14% 13% 13% 12% 12% 20% 9%
Herbata/ kawa/ kakao 12% 12% 12% 13% 12% 9% 14% 14% 11%
Słodycze 8% 8% 8% 8% 13% 3% 7% 11% 6%
Inne 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 1%
pyt.6, n=354, kupujący żywność ekologiczną raz na 3 miesiące lub częściej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 44
WYDATKI NA ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNĄ
Konsumenci wydają najczęściej 20-100zł. na żywność ekologiczną podczas jednorazowych zakupów (64%).
Regularni konsumenci ekożywności wydają na nią większe kwoty niż okresowi (28% vs 9% deklarujących kwotę powyżej 100zł. na jednorazowe zakupy).
Ile zapłaciłeś łącznie za certyfikowaną żywność ekologiczną podczas ostatnich zakupów?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
Poniżej 20 zł 11% 12% 9% 16% 13% 8% 5% 7% 13%
20 - 50 zł 37% 36% 39% 40% 35% 36% 37% 34% 39%
51 – 100 zł 27% 31% 23% 23% 31% 22% 33% 25% 28%
101 - 150 zł 10% 8% 13% 9% 10% 16% 7% 19% 6%
Powyżej 150 zł 5% 5% 6% 3% 5% 8% 5% 9% 3%
Nie pamiętam 9% 8% 10% 8% 5% 11% 12% 7% 10%
pyt.7, n=354, kupujący żywność ekologiczną raz na 3 miesiące lub częściej
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 45
ŹRÓDŁA INFORMACJI NA TEMAT ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Marketing szeptany (34%), Internet (33% portale int. + 22% fora + 20% portale społ.) i opinie właścicieli sklepów specjalistycznych (20%) to główne źródła informacji na
temat żywności ekologicznej.
Skąd czerpiesz informacje na temat żywności ekologicznej?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
sporadyczny
lub wcale
Opinie znajomych, rodziny 34% 35% 32% 37% 29% 36% 31% 48% 36% 20%
Portale internetowe 33% 30% 37% 33% 32% 34% 34% 47% 32% 25%
Fora internetowe 22% 24% 20% 20% 28% 22% 20% 28% 26% 13%
Pytam właścicieli sklepów specjalistycznych 20% 23% 18% 15% 19% 19% 30% 37% 21% 7%
Portale społecznościowe 20% 22% 18% 26% 18% 16% 15% 32% 17% 15%
Reklamy 18% 19% 17% 22% 20% 9% 16% 21% 19% 14%
Gazety, czasopisma 15% 17% 13% 12% 21% 11% 17% 20% 15% 11%
Blogi 12% 17% 7% 16% 11% 11% 7% 15% 15% 6%
Radio, TV 10% 9% 10% 10% 10% 5% 13% 12% 9% 9%
Opinie znanych osób/ celebrytów 7% 7% 8% 8% 8% 5% 7% 15% 8% 1%
Inne, jakie? 1% 1% 1% 0% 1% 3% 2% 3% 1% 0%
Nie poszukuję 21% 18% 24% 18% 22% 24% 21% 6% 12% 45%
pyt.14, n=518, wszyscy
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 46
WIEDZA I SPRAWDZANIE CERTYFIKACJI ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Większość badanych wie, że żywność ekologiczna jest certyfikowana (80%), więcej kobiet niż mężczyzn posiada taką wiedzę (84% vs 76%) i najwięcej regularnych
konsumentów (89%). Połowa konsumentów żywności ekologicznej sprawdza przed zakupem, czy jest ona faktycznie certyfikowana, a sprawdzanie odbywa się najczęściej
poprzez szukanie opisu na opakowaniu (60%). Zielony listek po raz kolejny nie okazał się wyznacznikiem certyfikacji żywności ekologicznej (tylko 41% poszukuje go, kiedy
chce sprawdzić, czy żywność jest ekologiczna), a biorąc pod uwagę jego słabą znajomość listka z poprzednich pytań (33%) można wnioskować, że zielony listek jest również
mylony z innymi zielonymi logami.
Niepokojące jest też to, że 25% konsumentów nie wierzy w „ekologiczność” takich produktów, a połowa konsumentów nie sprawdza przed zakupem czy produkt
posiada ekocertyfikat. Uświadomienie kupującym istnienia wspólnych dla całej Unii Europejskiej zasad związanych z rolnictwem ekologicznym, reguł związanych
z kontrolą to wciąż aktualne i coraz bardziej palące wyzwanie dla całej branży.
Karol Przybylak, redaktor naczelny „Biokurier”
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 47
SKOJARZENIA Z POLSKĄ – SPONTANICZNE
Co przychodzi Ci do głowy kiedy myślisz Polska?
Ogółem K M 18-29 lat 30 – 39 lat 40-49 lat 50-65 latzakup eko
regularny
zakup eko
okresowy
sporadyczny
lub wcale
Ojczyzna 29% 26% 32% 24% 23% 37% 36% 21% 32% 31%
Mój kraj/kraj, w którym mieszkam 13% 16% 10% 8% 16% 12% 18% 7% 16% 14%
Zdrowa żywność/ naturalne/ reg. produkty 10% 10% 10% 13% 9% 9% 7% 15% 11% 5%
Bieda/ bezrobocie/ niskie płace/ ciężkie życie 9% 10% 8% 13% 8% 2% 7% 11% 6% 10%
Piękny kraj/ ładne krajobrazy 8% 8% 8% 11% 12% 5% 3% 11% 8% 7%
Dom/ rodzina 7% 8% 5% 8% 3% 7% 7% 3% 8% 7%
Kraj/ Państwo/ Naród 6% 8% 4% 7% 6% 5% 4% 7% 6% 6%
Złe rządy/ zła polityka/ oszustwo 6% 6% 5% 5% 8% 3% 6% 4% 6% 7%
Natura/ zieleń/ świeże powietrze 5% 6% 5% 6% 7% 4% 4% 10% 3% 5%
Rolnictwo/ wieś 5% 5% 5% 8% 4% 2% 3% 4% 6% 4%
Patriotyzm/ orzeł/ historia 5% 3% 6% 8% 4% 3% 1% 2% 5% 6%
Smaczne jedzenie/ dobra żywność 5% 7% 2% 6% 5% 3% 4% 6% 6% 2%
Wstyd/ bałagan/ zacofania 3% 3% 4% 5% 2% 3% 2% 2% 2% 5%
Zdrowie 2% 3% 1% 2% 3% 2% 3% 3% 2% 2%
Pozytywnie/ super/ miłość 2% 3% 2% 3% 3% 2% 1% 2% 3% 2%
Bezpieczeństwo/ spokój 2% 2% 3% 4% 3% 0% 1% 1% 3% 2%
Tradycja 2% 2% 2% 3% 2% 3% 1% 1% 2% 3%
Duma 2% 1% 2% 1% 2% 4% 0% 1% 2% 1%
Inne 17% 14% 21% 20% 17% 13% 17% 24% 13% 19%
Brak odpowiedzi/ nie wiem 3% 3% 4% 3% 3% 3% 3% 2% 4% 3%
pyt.15, n=518, wszyscy
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 48
SKOJARZENIA Z POLSKĄ – ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Na koniec ankiety zapytano badanych o to, z czym kojarzy im się Polska. Celem tego pytania było sprawdzenie, na ile sam kraj kojarzy się ze zdrową lub ekologiczną
żywnością, a także zdrowym stylem życia.
Badani najczęściej kojarzą Polskę z ojczyzną (29%), następnie swoim krajem (13%), ale na trzecim miejscu najczęściej wymieniają zdrową żywność (10%), w tym regionalną,
naturalną, z nieskażonych chemią regionów, z kraju specjalizującego się w produkcji warzyw (głównie wymieniane - ziemniaki) i owocach (głównie - jabłka).
Wypowiedzi te łączą się często ze skojarzeniami Polski ze świeżym powietrzem, naturą, rolnictwem, uprawami, pojawiło się również kilka wypowiedzi dot. żywności
ekologicznej. Poniżej kilka wypowiedzi respondentów.
Przychodzi mi na myśl mój własny dom i naturalne produkty, które w porównaniu z innymi krajami są naprawdę zdrowe.
Kraj rolnictwa, zdrowa żywność jest tu dostępna na dobrym poziomie.
Samowystarczalny kraj, ze świetnymi naturalnymi produktami, z dobrą żywnością.
Polska wieś z naturalnymi produktami i bogactwem natury nie skażonej chemią.
Świeże powietrze, smaczne i zdrowe produkty spożywcze.
Zielony kraj, w którym z tradycji potrafi produkować się dobre produkty spożywcze (mięso, wędliny, nabiał, słodycze, pieczywa, owoce, warzywa) w wielu wypadkach
nieosiągalne poza granicami kraju.
Smaczna zdrowa żywność. Pola pełne zbóż, piękny krajobraz, rolnictwo, żywność ekologiczna, tradycyjne produkty.
Dobre rolnictwo, niepowtarzalne produkty regionalne.
Produkcja warzyw i owoców.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 49
ANALIZA SWOT ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 50
PROPONOWANE DZIAŁANIA PROMOCYJNE ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
Wyniki udostępnionych badań potwierdzają nasze spekulacje odnośnie wiedzy konsumentów na temat żywności ekologicznej. To argument do niezbędnych działań
marketingowych. Promocja żywności ekologicznej nie jest łatwym zadaniem. Produkcja tzw. sampli (próbek) żywności ekologicznej jest niestety nieopłacalna. Konieczne
są takie działania, które podkreślają atrybuty produktów ekologicznych i poszerzają wiedzę o produktach ekologicznych.
Martyna Wasilewska, Kierownik Zespołu Marketingu
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 51
KILKA SŁÓW O NAS
Autorem raportu jest Instytut Badania Rynku i Opinii Społecznej IMAS International Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu.
O firmie Jesteśmy częścią międzynarodowej sieci instytutów badania rynku i opinii społecznej i zaliczamy się do kilkunastu największych firm badawczych w Polsce.
Posiadamy ponad 20-letnie doświadczenie w badaniach marketingowych oraz ponad 10-letnie doświadczenie w badaniach internetowych. Oferujemy kompleksową
realizację badań, pełen zakres metod i technik badawczych. Specjalizujemy się w tematyce FMCG, rolnictwa, finansów oraz e-commerce. Posiadamy duże doświadczenie
w realizacji badań z trudnymi grupami docelowymi (lekarze, menadżerowie, eksperci) oraz trudnej tematyce badań (środki chemiczne, obudowy sterownicze, długi, inne).
Posiadamy w swojej ofercie duży wybór autorskich metod badawczych, takich jak Omnibus OnLine, AD Watch, minibus CATI, Psychometr i wiele innych. Przeprowadzamy
cyklicznie własne analizy rynkowe, których efektem są liczne publikacje np. ROPO czy SOPO? Wpływ Internetu na zachowania zakupowe Polaków 2011-2016. Badacze IMAS
są uczestnikami Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opinii, angażują się w seminaria badawcze, prelekcje i publikacje (Internet w Badaniach, e-Handel, Cyber Research,
PTBRiO, inne), a także dydaktykę na uczelniach. Posiadamy bogate zaplecze techniczne w tym własny internetowy panel badawczy IMAS (od 2005r.) oraz własne studio do
wywiadów telefonicznych CATI (od 1999r.).
Jakość w IMAS Realizując badania dbamy o ich najwyższą jakość na każdym etapie procesu badawczego. Jesteśmy członkiem ESOMAR przeprowadzając badania zgodnie
z międzynarodowymi zasadami jakości, posiadamy Certyfikat Programu Kontroli Jakości Pracy Ankieterów OFBOR potwierdzający jakość prowadzonych badań CATI oraz
CAWI. Badania realizujemy zgodnie z wytycznymi GIODO. Stosujemy wiele procedur kontroli i poprawy jakości i dbamy o ciągłe ich doskonalenie.
Badania w IMAS
Rodzaje badań Metody badań Rozwiązania badawcze Zasoby IMAS
Badanie satysfakcji klienta Badania wizerunkowe Badanie produktów i opakowań Badania segmentacyjne Badania reklam Usage&Attitude
Badania internetowe CAWI Face to face PAPI Face to face CAPI Wywiady telefoniczne CATI FGI, IDI, inne jakościowe Desk research
Omnibus Online Minibus CATI Test opakowań PackSimi Ad Watch Psychometr Power Tracking
Własne studio do badań telefonicznych CATI Własny internetowy panel respondentów IMAS Autorskie programy, np. IMAS CATI Tablety do badań face to face CAPI Ogólnopolska sieć 30 koordynatorów i 300 ankieterów
Panel Internetowy IMAS IMAS prowadzi badania przez Internet od 2005 roku, głównie w oparciu o Panel IMAS (wspólna nazwa dla dwóch baz respondentów: IMAS OnLine
> 30 000 aktywnych uczestników oraz Ankiety Pro Bono – drugi panel internetowy, opierający się na współpracy z organizacjami pozarządowymi). Panel internetowy jest
bazą osób zaproszonych do udziału w badaniach realizowanych przez Internet. Na życzenie Klienta prowadzimy również badania online w oparciu o adresy mailowe
z dostarczonych baz, umieszczenie ogólnodostępnego linka na stronie Klienta lub zakup dostępu do paneli innych firm. Do 2016 zrealizowaliśmy ponad 300 000 ankiet on
line, a ich liczba z roku na rok rośnie. Badania internetowe posiadają wiele zalet, takich jak: możliwość zaprogramowania skomplikowanych kwestionariuszy, nieograniczone
możliwości prezentacji materiałów wizualnych, szybka realizacja badania, bieżący dostęp do wyników na każdym etapie badania, niskie koszty i wiele innych. Biorąc pod
uwagę stale rosnąca liczbę Internautów badania internetowe stają się coraz częściej wykorzystywaną metodą badań.
Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.
str. 52
Cytowanie wyników badań
Właścicielem raportu jest firma IMAS International Sp. z o.o.
Raport zostaje udostępniony publicznie za zgodą autora.
Podczas cytowania wyników raportu proszę podać autora oraz tytuł
(Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o.).
Wykonawca badania:
IMAS International sp. z o.o.
Numer badania: 3402
Osoba do kontaktu: Katarzyna Łozińska Wróbel
IMAS International Sp. z o.o.
Instytut Badania Rynku i Opinii Społecznej
Al. Armii Krajowej 61
50-541 Wrocław
Tel. (71) 77 10 800
E-mail: [email protected]
www.imas.pl, www.imasonline.pl