รายงานเรื่อง...
TRANSCRIPT
โครงงานค�นคว้�าอิสระ เร��อิง การบานขอิงดอิกไม้�ในแต่�ละช่�ว้งเว้ลา
จั�ดทำ��โดย น�ย สร�วุ ธ ด�งกระโทำก
น�ย ชั�ชัวุ�สส� ธรรมส จัร�ตก ล เสนอ
อ�จั�รย� ฮ�วุ�ร�ย� มะเตฮะ
ที่��ม้าและคว้าม้ส�าค�ญขอิงโครงงาน• ดอกไม�ม�ส�ส�นทำ��สวุยง�มแถมย�งม�หล�กหล�ย ส�ยพั�นธ �เร�ส�ม�รถน��ม�นม�ปล%กไวุ�ตรงไหนก&ได�ของบ้��นหร)อในสวุนแต+
ดอกไม�แต+ละชัน�ดจัะบ้�นไม+พัร�อมก�น ข�,นอย%+ก�บ้ชัน�ดของ ดอกไม�และป-จัจั�ยทำ��ม�ผลต+อดอกไม�ชัน�ดน�,นๆ
ดอกไม�ชัน�ดหน��งบ้�นตอนเชั�� แต+อ�กดอกทำ��ชัน�ดแตกต+�ง ออกไปกล�บ้ไม+บ้�น จั�งอย�กทำร�บ้วุ+�ดอกไม�ชัน�ดแต+ละชัน�ด
แต+ละพั�นธ �บ้�นตอนไหนเวุล�ใด และอะไรเป0นป-จัจั�ยทำ��ทำ��ให� ดอกไม�บ้�นเชั+นดอกทำ�นตะวุ�นทำ��บ้�นตอนเจัอสงพัระอ�ทำ�ตย�
จั�งเก�ดควุ�มสงส�ย ในก�รทำ��ก�รวุ�จั�ย ม�นม�ทำ�,งควุ�มสวุยง�มและย�งส�ม�รถบ้อกเวุล�ให�เร�ได�
อ�กด�วุย
• ชั)�ออ)�น ทำ��วุไปเร�ยก ไมยร�พั, ไวุยร�พั, ระง�บ้ ทำ�ง พั�ย�พัเร�ยก หญ้��จั�ยอบ้ จั�นทำบ้ ร�เร�ยก หน�มหญ้��
ร�บ้ ล�กษณะพั)ชั ต�นไมยร�พั เป0นต�นไม�ล�มล กต�นเล&ก ๆ
เน),ออ+อนจั��พัวุกหญ้�� ใบ้เล&ก ๆ เป0นฝอยคล��ยก�บ้ ใบ้ผ�กกระเฉด ต�นและก��งม�ส�แดงเป0นขนและม�
หน�มแหลมคมทำ�,งต�น
• ส%งประม�ณ 1 ฟุ ตเศษ ดอกก&ม�ล�กษณะเหม)อนดอก ของผ�กกระเฉดหร)อดอกกระถ�นเทำศ แต+ม�ส�แดง
อ+อนชัมพั%หร)อส�ชัมพั% กลมฟุ% ม�ฝ-กเล&ก ๆ เป0นไม�ทำ��ม� ประส�ทำส�และวุ+องไวุ เม)�อได�ส�มผ�สหร)อม�ควุ�มประ
ทำบ้กระเทำ)อนเข�� ม�นจัะห บ้ก��งก��นส�ข�ของม�นโดย ทำ�นทำ� และพัอน�น ๆ เข��พัอเห&นวุ+�หมดภั�ยแล�วุ จั�ง
จัะเร��มต�,งก��งก��นส�ข�ของม�นข�,นม�ใหม+ต�มเด�ม
• สรรพัค ณ ใชั�ทำ�,งต�นน��ม�ปร งร�บ้ประทำ�นเป0นย�ข�บ้ ป-สส�วุะ แก�ไตพั�ก�ร แก�กระษ�ย แก�ทำ�งเด�นของ
ป-สส�วุะอ�กเสบ้ ข�บ้ระด%ข�วุของสตร�• ก�รห บ้หร)อบ้�นเก�ดข�,นเม)�อม�ก�รเปล��ยนแปลงจั�ก
กล�งค)นเป0นกล�งวุ�นหร)อกล�งวุ�นเป0นกล�งค)น จั�กก�รศ�กษ� ทำ��ให�ทำร�บ้วุ+�ป-จัจั�ยทำ��ม�ผลต+อก�ร
ห บ้บ้�นของดอกไม�และใบ้ไม� ม�อย%+หล�ยส�เหต ได�แก+ แสง อ ณหภั%ม� หร)อพั)ชัชัน�ดน�,นม�กล +มเซลล�
พั�เศษทำ��โคนดอกหร)อโคนก��นใบ้
• ในเร)�องแสงน�, ม�ง�นวุ�จั�ยชั�,นหน��งทำ��จั�ดทำ��โดยร.ศ. โกส ม พั�ระม�น แห+งภั�ควุ�ชั�พัฤกษศ�สตร�
คณะวุ�ทำย�ศ�สตร� จั ฬ�ลงกรณ�มห�วุ�ทำย�ล�ย ได�ทำดสอบ้ก�รตอบ้สนองทำ��ม�ต+อแสงของดอกไม�ชัน�ด
หน��งทำ��ชั)�อ ดอกหร�ด (Gentian)
• ดอกหร�ดเป0นดอกไม�ป=�ส�น�,�เง�น ขน�ดเล&กข�,นอย%+ ต�มด�นทำ��วุไป พับ้ได�ในป=�โปร+งบ้นทำ��ร�บ้ส%งแถบ้
ภั�คเหน)อหร)อภั�คอ�ส�นตอนบ้น บ้ร�เวุณภั%กระด�ง ภั%เข�ยวุ ก�รห บ้บ้�นของดอกหร�ดได�ร�บ้อ�ทำธ�พัลจั�ก
แสงม�กกวุ+�ป-จัจั�ยอ)�นๆ กล+�วุค)อ เม)�อน��ดอกหร�ด ม�ไวุ�ในห�อง จั�ดบ้รรย�ก�ศแสงไฟุให�ใกล�เค�ยงก�บ้
แสงธรรมชั�ต� แล�วุด�บ้ไฟุลงก&พับ้วุ+� คอกหร�ดจัะ ค+อยๆ ห บ้ลงและเม)�อเป>ดไฟุให�สวุ+�งข�,นอ�ก ดอก
หร�ดก&ค+อยๆ บ้�นข�,นเหม)อนเด�ม
• ส��หร�บ้พั)ชัชัน�ดอ)�นๆ ก&ม�ก�รตอบ้สนองต+อแสงเชั+นก�น แต+ อ�จัจัะม�อ�ตร�ก�รห บ้หร)อบ้�นทำ��ชั��กวุ+� ซ��งพั)ชัแต+ละชัน�ดจัะ
ม�ก�รตอบ้สนองต+อแสงในอ�ตร�ทำ��ไม+เทำ+�ก�นอย%+แล�วุ• นอกจั�กน�,พั)ชับ้�งชัน�ดจัะม�ก�รห บ้บ้�นทำ��ตอบ้สนองต+อ
อ ณหภั%ม�ทำ��เปล��ยนแปลง และบ้�งชัน�ดอ�จัจัะตอบ้สนองทำ�,ง ต+อแสงและอ ณหภั%ม�ในอ�ตร�ส+วุนทำ��ไม+เทำ+�ก�น เน)�องจั�ก
ป-จัจั�ยภั�ยนอกม�ส+วุนเสร�มก�นอ�กเชั+นในเวุล�กล�งค)น อ ณหภั%ม�จัะลดลงต���ด�วุย เป0นต�น
• ป-จัจั�ยภั�ยนอกอ�กอย+�งทำ��ม�ผลต+อ ก�รห บ้บ้�นค)อ แรงส��นสะเทำ)อน พั)ชับ้�งชัน�ด เชั+น ไมยร�บ้ ผ�ก
กระเฉด จัะห บ้ใบ้เข��ห�ก�นทำ�นทำ�เม)�อม�อะไรม�กระทำบ้ พั)ชัจั��พัวุกน�,จัะม�เซลล�พั�เศษทำ��โคนใบ้ทำ��ร �บ้ส�มผ�ส
เม)�อม�แรงส��นสะเทำ)อนจั�กก�รส�มผ�สจัะเก�ดก�ร เปล��ยนแปลงของฮอร�โมนในเซลล� ทำ��ให�ม�ก�รตอบ้
สนองโดยก�รห บ้ใบ้ได�ทำ�นทำ�
ที่�าไม้ดอิกไม้�จึ&งบาน
• ก�รตอบ้สนองของพั)ชัแบ้บ้น�สต�ก (nastic movement) โดยม�ป-จัจั�ยภั�ยนอกม�กระต �น เชั+น
แสง อ ณหภั%ม� พับ้ในก�รห บ้บ้�นของดอกไม� เม)�อเน),อเย)�อผ�วุด��นในของดอกไม�เต�บ้โตได�ด�กวุ+�ผ�วุ
ด��นนอก ทำ��ให�กล�บ้ดอกคล��ออก เร�ยกวุ+� เอพั�น�สต�ก(epinastic) ในทำ��นองเด�ยวุก�น เม)�อผ�วุดอก
ด��นนอกเต�บ้โตได�ด�กวุ+�ผ�วุดอกด��นใน จัะทำ��ให� กล�บ้ดอกห บ้เข�� เร�ยกวุ+� ไฮโพัน�สต�
ก (hyponastic)
• photonasty เป็(นการต่อิบสนอิงที่��เกดจึากการกระต่)�นขอิงแสงเช่�น
ก�รห บ้และบ้�นของดอกไม� เก�ดจั�กก�รกระต �นของแสงหร)อ อ ณหภั%ม�ทำ��เปล��ยนแปลงไป
ดอกบ้�วุส+วุนม�กจัะห บ้ในตอนกล�งค)น จัะบ้�นในตอนกล�งวุ�น ดอกกระบ้องเพัชัรส+วุนม�กจัะบ้�นในตอนกล�งค)นและห บ้ในตอนกล�งวุ�น
การบานและหุ)บขอิงดอิกไม้� เก�ดเน)�องจั�กกล +ม เซลล�ทำ�งด��นนอกและด��นในขย�ยขน�ดไม+เทำ+�ก�น
ดอกไม�จัะบ้�นเม)�อกล +มเซลล�ทำ�งด��นใน ของกล�บ้ ดอก ขย�ยขน�ดม�กกวุ+�ด��นนอก ส+วุนก�รทำ��
ดอกไม�ห บ้ลงเพัร�ะกล +มเซลล�ทำ�งด��นนอกขย�ยขน�ดม�กกวุ+�ด��นใน
ป็ฏิที่นการบานขอิงดอิกไม้�ในรอิบป็,
• เด�อิน• รายช่��อิต่�นไม้�ที่��อิอิกดอิก• มกร�คม• ข+อย ทำองหล�งด+�ง โสกน�,� โสกพัวุง ประยงค� พัวุงประด�ษฐ์� ประด%+แดง ศร�ตร�ง ส�รภั�
ส�วุส�นทำร�ย ก�สะลองค�� ก +มน�,� ก�ลปพัฤกษ� ชัมพั%พั�นธ �ทำ�พัย� พัะยอม มะส�ง แคฝร��งพัวุงแสด ทำองพั�นชั��ง อรพั�ม ข�,เหล&กอเมร�ก�น ถ�วุยทำอง แคแสด พัวุงคร�ม สะแกวุ�ลย� กระเทำ�ยมเถ� ทำองกวุ�วุ เกร�ยน ส พัรรณ�ก�ร� เสล�ใบ้ใหญ้+ แก�วุเจั��จัอม พั% +จัอมพัล จั��น
น�,� ประทำ�ดจั�น ห�ร�ญ้ญ้�ก�ร� เสล�• ก มภั�พั�นธ�• ข+อย ทำองหล�งด+�ง โสกน�,� โสกพัวุง ประยงค� พัวุงประด�ษฐ์� ประด%+แดง ศร�ตร�ง
ส�รภั� ส�วุส�นทำร�ย ก�สะลองค�� ก +มน�,� ก�ลปพัฤกษ� ชัมพั%พั�นธ �ทำ�พัย� พัะยอม ข�,เหล&ก อเมร�ก�น ถ�วุยทำอง แคแสด พัวุงคร�ม สะแกวุ�ลย� กระเทำ�ยมเถ� ทำองกวุ�วุ เกร�ยน
พัวุงแสด เสล�ใบ้ใหญ้+ แก�วุเจั��จัอม พั% +จัอมพัล จั��นน�,� ประทำ�ดจั�น ห�ร�ญ้ญ้�ก�ร� ตะโกน�บ้ นน�ค อ�นทำน�ลบ้ก ต�เบ้บ้%ย+�เหล)อง ย��เข+ง ก�ฬพัฤกษ� นนทำร� ผ�กบ้ �งทำอง ก�นเกร� ร�ชัพัฤกษ� ก +มบ้ก ล��ดวุน กระพั�,จั� �น มะข�ม อ�นทำน�ลน�,� ค��มอกหลวุง ส พัรรณ�ก�ร�
• ม�น�คม• ประด%+แดง ศร�ตร�ง ส�รภั� ส�วุส�นทำร�ย ก�สะ
ลองค�� ก +มน�,� ก�ลปพัฤกษ� ชัมพั%พั�นธ �ทำ�พัย� พัะยอม มะส�ง แคฝร��ง พัวุงแสดเถ� ทำองพั�นชั��ง
อรพั�ม ข�,เหล&กอเมร�ก�น ถ�วุยทำอง แคแสด พัวุงคร�ม สะแกวุ�ลย� กระเทำ�ยมเถ� ทำองกวุ�วุ
เกร�ยน เสล�ใบ้ใหญ้+ แก�วุเจั��จัอม พั% +จัอมพัล จั��นน�,� ประทำ�ดจั�น เหล)องอ�นเด�ย อโศกอ�นเด�ย
อโศกพัม+� ตะโกน� บ้ นน�ค อ�นทำน�ลบ้ก ต� เบ้บ้%ย+�เหล)อง ย��เข+ง ก�ฬพัฤกษ� นนทำร� ผ�กบ้ �ง
ทำอง ก�นเกร� ร�ชัพัฤกษ� ก +มบ้ก ล��ดวุน กระพั�,จั� �น มะข�ม อ�นทำน�ลน�,� ค��มอกหลวุง
• เมษ�ยน• ก�สะลองค�� ก +มน�,� ก�ลปพัฤกษ� ชัมพั%พั�นธ �ทำ�พัย� พัะยอม
สะเด�บ้��น ห�งนกย%งฝร��ง ประยงค� ประด%+อ�งสน� หนวุด ปล�หม�ก เหล)องอ�นเด�ย อโศกอ�นเด�ย อโศกพัม+� ก�ฬพัฤกษ�
นนทำร� ผ�กบ้ �งทำอง ก�นเกร� ร�ชัพัฤกษ� ก +มบ้ก ล��ดวุน กระพั�,จั� �น มะข�ม อ�นทำน�ลน�,� ค��มอกหลวุง แก�วุเจั��จัอม พั% +
จัอมพัล• พัฤษภั�คม• ชั�ยพัฤกษ� สะเด�บ้��น ห�งนกย%งฝร��ง ประยงค� ใบ้ระบ้�ด ประด%+
อ�งสน� หนวุดปล�หม�ก ก�นเกร� ร�ชัพัฤกษ� ก +มบ้ก กระพั�,จั� �น มะข�ม อ�นทำน�ลน�,� ค��มอกหลวุง
• ม�ถ น�ยน• ชั�ยพัฤกษ� ประยงค� ใบ้ระบ้�ด ต�นหยง ตะแบ้กน� ประด%+
อ�งสน� อ�นทำน�ลน�,� ค��มอกหลวุง บ้�วุสวุรรค�
• กรกฏ�คม • ประยงค� ใบ้ระบ้�ด ต�นหยง ตะแบ้กน� หนวุดปล�หม�ก ก�นเกร� ค��มอกหลวุง
บ้�วุสวุรรค�• ส�งห�คม• ร�ตม� ประยงค� ใบ้ระบ้�ด กรรณ�ก�ร� ย��เข+ง ตะแบ้กน� หนวุดปล�หม�ก อรพั�ม ก�น
เกร� บ้�วุสวุรรค�• ก�นย�ยน• ร�ตม� ประยงค� ใบ้ระบ้�ด กรรณ�ก�ร� ย��เข+ง ตะแบ้กน� หนวุดปล�หม�ก อรพั�ม
บ้�วุสวุรรค�• ต ล�คม• กระทำ�ง พัญ้�ส�ตบ้รรณ กรรณ�ก�ร� ย��เข+ง ตะแบ้กน� หนวุดปล�หม�ก อรพั�ม
ถ�วุยทำอง กล�วุยพั�ด ปAบ้ แคแสด กระเทำ�ยมเถ� บ้�วุสวุรรค� • พัฤศจั�ก�ยน• กระทำ�ง พัญ้�ส�ตบ้รรณ กรรณ�ก�ร� ย��เข+ง รสส คนธ�ข�วุ มะล�ง อรพั�ม ข�,เหล&ก
อเมร�ก�น ถ�วุยทำอง กล�วุยพั�ด ปAบ้ แคแสด กระเทำ�ยมเถ� จั�กน�,� ประทำ�ดจั�น• ธ�นวุ�คม• กระทำ�ง รสส คนธ�ข�วุ มะล�ง แคฝร��ง พัวุงแสดเถ� ทำองพั�นชั��ง ข�,เหล&กอเมร�ก�น
พัวุงคร�ม สะแกวุ�ลย� ทำองกวุ�วุ เกร�ยน ส พัรรณ�ก�ร� เสล�ใบ้ใหญ้+ แก�วุเจั��จัอม พั% +จัอมพัล จั�กน�,� ประทำ�ดจั�น ห�ร�ญ้ญ้�ก�ร�