ျမန္မာႏုိင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တုိ...
DESCRIPTION
ျမန္မာႏုိင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တုိ ့အား ေ႐ွးျမန္မာမင္းမ်ားက ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပုံTRANSCRIPT
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
tpövmrhfpmpOf-70
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf
tpövmrfomoema&;&maumifpDXmecsKyf
trSwf(183)? AdkvfqGefyufvrf;? yef;bJwef;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/
01 - 252608? 389786
jrefrmEdkifiHom;
tpövmrfbmom0ifwdkYtm;
a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
aZ,sausmfxif AdkvfrSL;BuD; b&Sif
B.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.SB.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.SB.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.SB.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.SB.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.S
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
"r®vufaqmifrGef
tpövmrhfpmpOf-70
odkY^
-------------------------
-------------------------
-------------------------
rS
-------------------------
-------------------------
-------------------------
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm;
a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
- tpövmrfaumifpDXmecsKyfOuú|\ trSmpm
yxrydkif;
- tcsD; 3
- jrefrmEdkifiHtpövmrfbmom0ifwdkY\a&S;jzpfpOftusOf; 4
- tpövmrfbmomysHUESHUcJhyHk 4
- w½kwfjynf 4
- tdE´d,ork'´&mESifh t&Af?yg&Sef; ukefonfrsm; 5
- (9?10)&mpkESpfrsm;u jrefrmEdkifiHESifhtpövmrfqufpyfrdjcif; 5
- (13?14)&mpkESpfrsm;wGif w½kwfjynfbufrS jrefrmEdkifiHodkY
tpövmrfa&muf&SdvmyHk 7
- taemufESifh awmifbufa'orsm;wGif tpövmrfESifh
qufpyfrdjcif; 9
- b*Fvm;ESifh tpövmrf 9
- &cdkifjynf b*Fvm;vufatmufcHjzpfcJh&jcif; 9
tpövmrfbGJUudk cH,laom Ak'¨bmom&cdkifrif;rsm; 11
&Sm½ª*smta&;awmfyHk 13
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
- jrefrmEdkifiHawmifydkif;wGifyifv,fc&D;rS
tpövmrfbmomESifh qufoG,frIrsm; 16
- plrMwmuRef; tpnf rGwfpfvifrfjynfESifh qufoG,fa&; 16
- Oa&myom;wdkYvTrf;rdk;NyD;aemuf rGwfpfvifrfukefonfwdkYESifh
qufpyfrI 18
- rGwfpfvifrfrsm;ESifhoHwreftquftoG,frsm; 21
tuúywfjynf 22
- (18)&mpktvsifjrefrmEdkifiHwGif tpövmrfomoem0ifrsm;
&SdcJhjcif; 23
yk*Hacwf 23
NrdwfESifh t&Af 24
bk&ifhaemifvufxuf 24
aMu;pm;ppfonfrsm; 24
&cdkifrSwpfqifh a&mufvmMuolrsm; 25
awmifila&mufyef;ao; 25
oefvsifa&mufukvm;yoD(2000)?(3000) 25
&cdkifrS ukvm;yoDrsm; 26
vlOD;a&&&Sda&;ESifh vlta&mif;t0,f 26
tdEd,awmifydkif;rS ajymif;vmolrsm; 26
&cdkifrS0ifa&mufolwdkYudk ae&mcsxm;jcif; 27
tpövmrfbmom0if a&S;jrefrmBuD;rsm; 29
- yif&if;EdkifiHom;rGwfpfvifrfrsm;ESifhaemufa&mufrsm; 30
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
'kwd,ydkif;
- cGJjcm;&efcJ,Of;jcif; 31
- 2-ydkif;cJGí wifjyjcif; 31
- ukef;abmifacwftvsif &cdkifjynfwGif 32
taemufbufvGefrif;vufxuf (1615-28) 32
omvGefrif;w&m;vufxuf (1629-48) 32
paerif;vufxuf (1698-1714) 33
wyfrawmftrIxrf;t&mxrf;rsm; 33
csD;jr§ifhyHkESifh tcGifhta&;rsm; 34
- ukef;abmifacwfwGif csD;jr§ifhcJhyHktaxGaxG 35
b0vHkjcHKa&; tultnDrsm; 37
,if;awmf? &rnf;oif;? awmifil? yif;wvJ?
rdw¦Dvm? ajrxl;NrdKU
trIawmfrsm;udk xrf;&Gufapjcif; 42
tavmif;bk&m;vufxufwGiftpövmrfbmom0ifrsm;
ppfrIxrf;jcif; 42
udk,f&Hawmfaoewfpk? ukvm;ysKdaoewfpk?
a&G;vufsm aoewftpk? ajrxl;ppfrIxrf;rsm;
ukef;abmifqifjzL&Sifrif;w&m;vufxuf
tpövmrfbmom0if ppfrIxrf;rsm; 46
,if;awmfNrdKU? &rnf;oif;NrdKU? anmif&rf;NrdKU?
awmifilNrdKU? yif;wvJNrdKU? rdw¦DvmNrdKU? 47
,dk;',m;odkYcsD&m? ukvm;ysKd aoewfAdkvf
aZmwAv? 48
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
ajrxl;NrdKUwyfrawmftrIxrf;rsm;?t&m&SdBuD;rsm;? 49
tr&yl&NrdKUwnfjcif;ESifh pef*grmEdk rSwfwrf; 50
zvfeef;&Sif bBuD;awmfbk&m;vufxuf
(1819-1837) 51
yef;0gwdkufyGJESifh cHpyfAdkvfaersKd;*k¶&wf 51
"EkjzLwdkufyGJ- cHpyfAdkvfaersKd;*k¶&wf\owåd 52
ukvm;ysKdbkef;awmftjzpf 52
jrif;cif;obif 53
om,m0wDrif;om; ta&;awmftwGif; 54
om,m0wDrif;vufxuf (1837-46) 54
rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wdkY\ vufxufawmfrsm;wGif
ppfbufü csD;jr§ifhcJhyHk 55
tpövmrfbmom0ifwdkY yg0ifaom wyfzGJUrsm; 55
vuf,mwyf 56
uif;wm;ukvm;ysKdaoewftpk 58
tajrmufwyfrsm; 59
jrif;wyf 61
rif;BuD;tcsKyf &mxl;txd csD;jr§ifhyHk 62
ppfrIxrf;BuD;i,frsm;tjzpf csD;jr§ifhcH&ol
tjcm;tpövmrfbmom0ifrsm; 62
a&T"m;Adkvf 63
pm&if;ESifhvpm&du©m 64
xrf;udk,fESifhaemufaxmufrsm; 65
tkyfcsKyfrIbufwGif tcsD;jr§ifhcH&olrsm; 66
tavmif;bk&m;vufxuf 66
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
ajrxl;tpD&if ukvm;ysKd oD[&yf 67
ol&defok0PÖausmf 67
&mZpuúoD[&yf 68
bdk;awmfbk&m;vufxuf 68
EdkifiHjcm;a&;qdkif&mwGif csD;jr§ifhjcif; 69
,Gef;BuD;jynfESifh oHtquftoG,f 69
jyifopfESifh qufqHa&; 70
bBuD;awmfvufxuf yk*HNrdKU0ef 70
csD;jr§ifhjcif;ESifh rxdkufwefolrsm; 71
rif;wkef;rif;vufxuf 72
ukvm;0efrif; - r[mrif;acgifoD[ol 72
ukvm;0ef rif;vSrif;xif&mZm 73
OD;pdk;ESifh vufsm&pf c½koif; 73
NrdKU0efNrdKUpm;rsm; 73
OD;csHK ynmawmfoif 74
ausmuf&JNrdKUpm; rGv’mtDprmtif 75
xif&Sm;aom wl&d,m*Dw tEkynm&Sif 76
csD;jr§ifhjcif;cH&aom tjcm;yk*¾dKvfrsm; 76
tysdKawmfvlysdKawmfrsm; 76
toHk;awmfcHrsm; 77
ukefonfawmfrsm; 78
olaX;bGJUcHolrsm; 79
tjcm;trIxrf;rsm; 79
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
tpövmrfbmom0ifwkdYtm; rdrdwdkYbmom
pD&iftkyfcsKyfapcGifh 80
trsm;qHk;jzwfcsufudk twnfjyKay;jcif; 81
trsm;qE´udk vdkufavsmjcif; 81
ukd,fykdifjy|mef;cGifh 82
bmoma&;wGif csD;jr§ifhawmfrlcJhyHk 83
bk&ifhaemif\ bmoma&;0g' 83
rSefpDa&TcsAvDBuD;(4)vHk; 84
tr&yl&NrdKUopf\AvDrsm; 85
rEÅav;NrdKUawmfwnfpOfu 85
AvDwnf&efajrae&may;jcif; 86
eef;wGif;AvD 87
tpövmrfomoemydkif 88
ruú[fNrdKUawmfwGif ukodkvfawmfZ&yfBuD;udk
aqmufvkyfvSL'gef;jcif; 89
ed*Hk;
us,fjyefYaomarwÅmESifh u½kPmw&m; EdkifiHom;rsm; 91
aemufqufwGJ
tavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifhbdk;awmfbk&m;
vufxufawmfwdkYwGifxkwfjyefcJhaomajrxl;NrdKUe,f?
e,f(4)&yf?e,f(8)&yfqdkif&mtrdefYpmcRefawmfrsm; 92
aemufqufwGJrSwfpkrsm; 108
aZ,sausmfxifAdkvfrSL;BuD;b&Sif\ udk,fa&;tusOf; 191
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf
tpövmrfomoema&;&maumifpDXmecsKyf
Ouú|\trSmpm
vGefavchJaom ESpfy&dapä' &SnfMumpGmuyif jrefrmEdkifiHod kY
Ak'¨bmom?[dE´Lbmom?c&pf,mefbmomESihftpövmrfbmomw d k Y
toD;oD;tou a&muf&SdxGef;um;chJayonf/Ak'bmomonf EdkifiH&Sd
vlOD;a&trsm;qHk;ouf0if,HkMunfudk;uG,fonhf omoemjzpfay&m
a&S;jrefrmrif;rsm;onfvnf; Ak'bmom0ifrsm;jzpfMuayonf/
xdkAk'bmom0ifa&S;jrefrmrif;rsm;onf EdkifiHom;wdkYtay:wGif
ausmom;&ifom;rcGJjcm;bJ bmomomoemtoD;oD;tm; vGwfvyfpGm
ouf0if,HkMunfudk;uG,fcGihfjyKcJhygonf/
xdka&S;jrefrmrif;rsm; vufxufawmfumvu tpövmrf
omoemouf0if,HkMunfolEdkifiHom;rsm;onf ]]rdrd\Zmwdcsufa<u
arG;&yfajrudk cspfjrwfEdk;jcif;onf (tDrmef) ,HkMunfrI\ tpdwftydkif;
jzpfonf}}[lonfh omoemhtqHk;trESihftnD EdkifiHawmftay:
opömapmifhod½dkaopGmjzifh EdkifiHawmf-wnfaqmufa&;?umuG,fa&;?
tkyfcsKyfa&; ponhf EdkifiHhta&;t&mudpöwdkif;wGif us&mtcef;u@rS
wm0efausyGefpGmxrf;&GufchJMuojzihfvkyfajraeajrrsm;csxm;csD;Îrihfjcif;
cHchJ&ayonf/&mxl;XmeÅ&rsm;csD;ÎrifhhcHchJ&ayonf/tkyfpdk;olbk&if
rif;rsm;udk,fawmfwdkif EdkifiHom;tpövmrfomoem0ifrsm;twGuf AvD
0wfausmif;awmfrsm;? omoemhajrrsm;ESihf omoedutaqmufttHk
rsm;udk EdkifiHwpf0ef;wGif vSL'gef;csD;ÎrifhawmfrlchJonfomru EdkifiHom;
(1)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
twGufEdkifiH&yfjcm;(aqmf'Dta&;AD;,m;EdkifiH)ruú[fNrdKUüyif a'gif;wHqdyf
cwfESdyfxm;aomZ&yfwpfaqmifaqmufvkyfvSL'gef;awmfrlchJayonf/
xdkod kY a&S;acwfjrefrmEdkifiH tpövmrfomoem0ifwd kY\ EdkifiHtusKd;
aqmif&GufcJhMuyHk?a&S;jrefrmrif;wdkYu EdkifiHom;tpövmrf omoem0if
wdkYudk csD;ÎrifhaÎrmufpm;cJhyHkwdkYtaMumif; pmwrf;wpfck okawoejyKí
a&;ay;&ef (1961)ck?Edk0ifbmv(17)&ufaeYwGif (xdkpOfu-EdkifiHawmf
0efBuD;csKyf) OD;Eku nTefMum;ojzihf aZ,sausmfxifAdkvfrSL;BuD;b&Sif
(jrefrmEdkifiHordkif;aumfr&Sif)u þpmwrf;jyKpkchJjcif;jzpfygonf/
,ck þpmwrf;udk aemufqufwGJrSwfpk(35)ckjznhfpGufípmpOf
(70)tjzpfxkwfa0vdkufygonf/ þpmwrf;udk xkwfa0cGifhjyKchJaom
aZ,sausmfxifAdkvfrSL;BuD;b&Sif\ usef&pfol ZeD; a':cifarBuD;(Nidrf;-
uxdu?owåaA'Xme)ESifhrdom;pkrsm;tm;vnf;aumif;?aemufqufwGJ
rSwfpkrsm;&SmazGpkpnf;wifjyay;ol ygarmu©a'gufwmatmifaZmftm;
vnf;aumif;aus;Zl;wif&SdygaMumif;rSwfwrf;wifazmfjytyfygonf/
þpmtkyfudkxkwfa0&jcif;onf twdwfurdrdwdkYbdk;ab;rsm;
a&TxD;aqmif;chJyHkudk*kPf,l0Hh<um;ae½kHrQtwGufaomfvnf;aumif;?
(odkYwnf;r[kwf)twdwfudkwrf;wylaqG;vufrdIifcsae&eftwGufaomf
vnf;aumif;r&nf&G,fyg/ bdk;ab;rsm;\ tpövmrfhtqHk;trESihftnD
EdkifiHawmftay:opömapmifhod½dkaopGmjzifh EdkifiHhta&;t&mudpörsm;wGif
us&mtcef;u@rS wm0efausyGefpGmxrf;&GufchJMuojzihf (wpfenf;)
rGwfpfvifrfyDo? wdkif;&if;om;yDochJMuojzihf ESpfb0 ESpfXmepvHk;ü
atmifjrifrIrsm;qGwfvSrf;EdkifchJonfudk pHjyK BudK;yrf;EdkifMuapa&;udk
&nf&G,fí xkwfa0jcif;yif jzpfygonf/
tpövmrfha&;&m 'dkY0efwm
(tvf[m*sf nGefYarmifoQdef)
Ouú|2011-ckESpf?rwfv?(27)&uf
(2)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm;
a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
tcsD;
1/ (1961)ck? Edk0ifbmv(17)&ufaeY eHeufu EdkifiHawmf0efBuD;csKyf
\aetdrfwGif usif;yaom jynfaxmifpkbmomaygif;pHkacgif;aqmif
rsm;\ tpnf;ta0;udk jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf tpövmrfomoem
a&;&maumifpD\ twGif;a&;rSL;csKyftaeESifh uRefawmfwufa&muf
cJh&ygonf/þtpnf;ta0;wGif EdkifiHawmf0efBuD;csKyfu uRefawmfhtm;
a&S;acwfjrefrmEdkifiH tpövmrfbmom0ifwdkY\ EdkifiHtusKd;aqmif&Guf
cJhMuyHk?,if;bmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;wdkYu csD;jr§ifhajr§mufpm;cJhyHk
taMumif;pmwrf;wpfckudkokawoejyKía&;ay;&eftrdefYay;cJhygonf/
þuJhodkY trdefYay;cJhonfhtwdkif; jrefrmEdkifiH tpövmrfbmom
0ifwdkY\ taMumif;udk &EdkiforQaom cdkifvHkonfh taxmuftxm;
rsm;rS okawoejyKvkyfí a&;om;tyfygonf/ &&SdonfhtcsdeftwGif;
&EdkiforQaom taxmuftxm;wdkYudkom rSDjirf;jyKí okawoe
pmwrf;wGifyg0ifaomtcsuftvufwdkYrSm jynfhpHkvHkavmufrnfr[kwf
aMumif;udk 0efcHazmfjytyfygonf/*
aZ,sausmfxif AdkvfrSL;b&Sif
* aemufqufwGJrSwfpk(1)Munfh
(3)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
jrefrmEdkifiH tpövmrfbmom0ifwdkY\ a&S;jzpfpOftusOf;
2/ jrefrmEdkifiHtpövmrfbmom0ifwdkYonf wdkif;jynfESifh tkyfcsKyfol
wdkYtwGuf wm0efxrf;cJhMuyHkESifh csD;jr§ifhjcif;cH&yHkwdkYudk a&;om;&mü
taMumif;&yfrsm;udk qufpyfod&SdEdkifyg&ef tpövmrfbmomESifh
jrefrmEdkifiHwdkY pwif qufpyfrdonfhtcsdefrStpjyKí jrefrmEdkifiH&Sd
tpövmrfbmom0ifwdkY\ aemufaMumif;jzpfpOfudk tusOf;csKH;í
azmfjy&ef vdktyfrnf[k ,lqygonf/
tpövmrfbmom ysHUESHUcJhyHk
w½kwfjynfw½kwfjynfw½kwfjynfw½kwfjynfw½kwfjynf*
3/ wrefawmfjrwfrk[r®'f uG,fvGefNyD;onfh (632at'D)aemuf
eSpfaygif;(100)cefYtMumwGif tpövmrfbmomudk ouf0if,HkMunfol
wdkYrSm ajrxJyifv,fwpfavQmuf taemufbuf tÞvEÅdwfork'&m
urf;pyfESifh ta&SUbuftm&Swdkuftv,fydkif;ESifhtdEd,jynfe,fpyf
txdysHUESHYaexdkifMuonfudkawGU&ygonf/ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh
EdkifiHcsif;qufqHrIrsm;tm;jzifhvnf; tpövmrfbmom0ifwdkY w½kwfjynf
wGif;odkY a&muf&SdaexdkifcJhMuonfrSm(8)&mpkESpfrsm;twGif;uwnf;u
jzpfygonf/
11
111
1. Rene Grousset, Histoire de Extreme Orient, pp. 355-6
Sililal, Al-Tawarikh Edited by Langlis (Paris-1811), translated by
G. Ferrand, Voyage du marchandarabe, Sulaiman en Inde et en
Chins (Paris 1922)
Marshall Broomhall; Islam in China (London 1910) pp.5-36.
* aemufqufwGJrSwfpk(2)Munfh
(4)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
tdEd,ork'&mESifh t&Af yg&Sef;ukefonfrsm;
4/ xkdrSwpfyg; tdEd,ork'&m? ta&Asyifv,f? b*Fvm;yifv,f
atmfESifh w½kwfyifv,fwdkYtwGif; ul;oef;a&mif;0,frIwGif t&AfwdkY
onf yg&Sef;rsm;ESifhtwl yifv,fudk pkd;rdk;cJhMuolrsm; jzpfygonf/
þodkY pdk;rdk;cJhonfrSm (7)&mpkESpfrsm;avmufrS pí ay:wl*Drsm; ta&SU
yifv,fudkBuD;pdk;vmMuonfh(16)&mpkESpfrsm;txdjzpfygonf/
2 2
2 2 2
ay:wl*D?
'wfcsf? jyifopfESifh t*FvdyfwdkYonf ta&SUyifv,frsm;udk BuD;pdk;
cs,fvS,fvmMuonfhwdkifatmif t&AfESifh yg&Sef;ukefonfrsm;? oabFm
om;wdkYonf þyifv,fa'owdkYwGif vSnfhvnfazmufum;a&mif;0,f
cJhMuygonf/* þuJhodkY pGefYpm;oGm;vmcJhMuonfh taMumif;rsm;?
odkYoGm;vmcJhMu&mrS &&SdcJhaom yx0Dqdkif&m? EdkifiH ordkif;qdkif&mESifh
vlrIa&;qdkif&m taMumif;&yfrsm;udk t&Afynm&SifwdkYonf pmtkyfrsm;
a&;om;cJhMu\/ xkdokdYaomynm&SifwdkYonf txl;ojzifh (7)&mpkESpf
rsm;rS (8)&mpkESpfrsm;twGif; ay:aygufcJhygonf/
9? 10 &mpkESpfrsm;u jrefrmEdkifiHESifh tpövmrfqufpyfrdjcif;
5/ (8)&mpkESpfa&;usrf;wpfckt& t&Afc&D;onfESpfOD;onf uuGef;
ac:uyÜvD(tef'ref)uRef;odkYa&mufcJhaMumif;od&Sd&ygonf/(851)ck
wGif plavref ac: yg&Sef;ukefonfwpfOD;onf ¤if;oGm;a&mufcJhonfh
tdEd,ESifhw½kwfjynfwdkY\a'orsm;taMumif;udka&;om;cJhygonf/
44
444
2. Hitti, History of the Arabs, pp. 689, 696 “Ahmed ibn Majid of Najdi ances-try, it is claimed, in 1497 piloted Vasco da Gama from Africa to India.Majumdar, Raychaudari and Datta, An Advance History of India. p.352.
3. Ancinnes Relations de Indes et de la Chine par M.L'abbe Renaudot(Paris-1928) pp.5,6
4. Silsilal al-Tawarikh edited by langlis (Paris -1811)
* aemufqufwGJrSwfpk(3)Munfh
(5)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(6)
rptftl'Da&;om;aom]a&Tjrufcif;rsm;ESifhausmufrsuf&wemwGif;rsm;}
[kt"dyÜm,f&aompmtkyf(943at'D)
55
555
?,tfulADa&;om;aom(blvf'ef)
ac:pmtkyf (880 at'D)
66
666
? urÇmhe,fedrdwf[k t"dyÜm,f&aompmtkyf
(982at'D)pma&;q&mtrnfrodyg/
77
777
r&0gZD a&;om;aom w½kwf
jynfwm(u)rsm;ESifh tdE´d,jynftaMumif;pmtkyfrsm;wGif
88
888
ysLEdkifiH
taMumif;udkazmfjyxm;ygonf/ usefppfom;\ rGefausmufpmwGif
ysLwdkYudk ac:a0:onfh wd&fpl [laomtrnfESifh qifwl½dk;rSm;jzpfaom
wlplvf* odkYr[kwf w&fplvf [kac:a0:a&;om;Muygonf/
99
999
6/ jrefrmEdkifiHyifv,fqdyfurf;NrdKUrsm;wGif ,aeYaexdkifajymqdkae
Muaoma&S;uysufcJhaomoabFmrsm;?xdkoabFmrSoabFmrsm;\taMumif;
tpOftvm'@m&Drsm;?jrefrmrGef&mZ0ifordkif;rsm;wGifyg0ifonfhAswf0d
AsÞ**?ukvm;vefbm;*** oabFmysufoabFmom;rsm;? pGefYpm;
vma&mufaom ppfonfrsm;taMumif;jzpfonfh yHkjyifrsm;****1010
101010
5. Al-Mas 'Udi, Muruj al Dhahab Wa-Ma-adin al-Jawhar (Meadows ofgold and mines of gems. 943 A.D) edited and translated by de Meynardand de Courtiell, 9 vols. (paria 1861-77), Vol.I, p. 388.
6. The Shi'ite ibn Wadih al Ya'qubi, Kitab al Buldãn (Book of coun-tries, 880 A.D) edited by Goeje (leyden, 1892.)
7. Hudud Al'alam (982 A.D) edited by Prof. Minosky of London Universityin Gibb Memorial Series of the Royal Asaitic Society, 937. pp. 242-3.
8. Tahir Marvazi, On China, the Turks and India (c.1120 A.D) editedby Prof. Minosky of London University, Royal Asiatic society, 1942,peras 51,52,55,57 and comments pp.49,147-154.
9. The Pyu call themselves Tsu-lo-chu. The Javanese call them Tsu-li-chu. Tircul occurs in Kyanzittha Old Mon Palace inscription as ethnicterm. Ancient Pyu by G.H.Luce, Journal of the Burma Research Soci-ety. Vol.XXVII, part III, pp.241-2. In Arabic text ;Tusul T.Raul.
10. (i)History of the Mons (in Burmese) by Mg Naw, retired Sitkhe, Kyaikhto.pp. 76-82 and for another story p.85. (ii) TheGlass Palace Chronicle,translated by U Pe Maung Tin and G.H. Luce, (Rangoon, 1923). pp.75-83.(iii) The Shwemawdaw Thamaing. (in Burmese), p.81.
* aemufqufwGJrSwfpk(4)Munfh ** aemufqufwGJrSwfpk(5)Munfh
*** aemufqufwGJrSwfpk(6)Munfh **** aemufqufwGJrSwfpk(7)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(7)
ESifhyifv,furf;½dk;wef; wpfavQmufNrdKUBuD;rsm;ü&SdaeaomAk'&fruef
1111
111111
ESifh '&f*gac: tpövmrfbmom0if olawmfpifwdkY\ txdrf;trSwf
taqmuftODwdkYonf cdkifvHkaom EdkifiHordkif; taxmuftxm;rsm;
r[kwfapumrl txufü tpD&ifcHcJhaomt&Af yg&Sef;ukefonfwdkY
jrefrmyifv,fodkYa&mufcJhonfhtaMumif;rsm;udk axmufcHaebdouJh
odkY&Sdygonf/*odkYjzpfygí(9&mpk?10 &mpk)ESpfrsm;twGif;avmufu
wnf;ujrefrmEdkifiHawmifydkif;onf tpövmrfbmomESifhqufpyfrdcJh
onf[k ,lqzG,f&mjzpfygonf/ qufpyfrI&Sdonfhwdkifatmif cdkifvHk
udk;um;tyfaom taxmuftxm;rsm;t& þqufoG,frIrSm rsm;jym;
xkxnf BuD;rm;[efrwl[kqdk&ygrnf/
13? 14 &mpkESpfrsm;wGif w½kwfjynfbufrS jrefrmEdkifiHodkY
tpövmrf a&muf&SdvmyHk
7/ w½kwfjynf rGef*dkrif;quf(,Gefrif;quf)
1212
121212
&mZ0ifusrf;rsm;t&
w½kwfjynf,leefe,frSwpfqifhjrefrmEdkifiHonftpövmrfbmomESifh
qufpyfrdaMumif;udktcdkiftvHkod&ygonf/ rGef*dkwdkYonf ,leefe,fudk
yxrodrf;ydkufNyD;aemuf ajrmufbuf&Sdpk0dk
1313
131313
wdkYBuD;pkd;aomw½kwfjynfudk
tNyD;tydkifodrf;ydkufEdkifcJhonf/,leefudkwdkuf&mwGiftpövmrfbmom0if
ppfAdkvfwyfom;rsm;yg0ifcJhonf/ ulAvdkifcef bk&if{u&mZfu ,leef
e,ftkyfcsKyfa&;twGufcefYxm;aomt&m&SdBuD;rsm;ESifh trIxrf;
t&mxrf;wdkYwGif tpövmrfbmom0ifrsm; yg0ifcJhonf/ tpövmrf
bmom0if tkyfcsKyfol tBuD;tuJwdkYwGif pdkif[D,Jef csd&Sef pl[if
11. Buddermokan by Sir Richard C. Temple. Journal of the BurmaResearch Society, Vol .IX, part. I , p.I and following.
12. The Mongol or Yuan Dynasty (1280-1368)13. The Sung Dynasty (960-1279)
* aemufqufwGJrSwfpk(8)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(8)
(pdkif,'ftZvf&Srf&Twf'if) ¤if;\udk,fydkif rGwfpfvifrf trnfrSm w½kwf
bmomjzifh 0krtm([)Oyrm&wfjzpfygonf/
1414
141414
¤if;\om;BuD; eZlvwif
(eZ&fO'´if)
1515
151515
ESifh om;ti,f [lqif([kpdkifef)
1616
161616
wdkY xif&Sm;ygonf/
pdkif,'ftZvf&Srf&Twf'ifefonf onf;cHjcif;ESifh arwÅmw&m;rsm;udk
taumif;qHk;toHk;jyKí ,leefe,fudk Nidrf0yfatmif tkyfcsKyfEdkifcJh\/
¤if;\vufxufwGifpmoifausmif;rsm;?uGefjzL;&Syfbk&m;&Sdcdk;ausmif;rsm;?
rGwfpfvifrfAvD0wfausmif;rsm;udk wnfaqmufcJhí ,Ofaus;rIESifh
vlrIa&; jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk pwif aqmif&Gufay;cJhygonf/
bkef;BuD;olwpfOD;jzpfygonf/ ¤if;\om; eZ&fO'´ifonf rGef*dkwdkY
jrefrmEdkifiHudk yxrtBudrf0ifa&muf wdkufcdkufpOf (1285-87)u
rGef*dkwyfrsm;udk uGyfuJonfh AdkvfcsKyfjzpfygonf/
1717
171717
,leefe,fESifh jrefrmEdkifiHwdkYrSm a&S;,cifuwnf;u ppfa&;?
ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh vlwdkY a&TUajymif;aexdkifa&;wGif tquf
toG,f&SdcJhygonf/ rGef*dkrif;qufvufxuf yk*Hjynfudk rGef*dkwdkY
(3)Budrf 0ifa&mufwdkufcdkufí jrefrmjynfajrmufydkif;wGif 1303 cktxd
tkyfcsKyfcJhonfjzpf&m
1818
181818
xdkpOfu tpövmrfbmomonf w½kwfjynf
bufrS jrefrmEdkifiHESifh qufpyfvmrdjyefygonf/ þqufpyfrIrSm
xif&Sm;ygonf/ odkY&mwGif us,fjyefYvmjcif;&SdcJh[efrwlyg/
14. Sai-tien Ch'ih Shan-ssu-ting(Si'd Azãl Shams ud-din) whose per-sonal name is Wu-me-erh(Umerah), and was a state councillor ofYunnan (1274-79).
15. Na-su-la-ting (Nasir-ud-din)was Comforter and Commander in chiefof the various Roads of Yunnan (1279-85).
16. Hu Hsin (Hussain) Transport officer (1284) and later Senior Gover-nor of Yunnan.
17. For the Biographies of these three officials see Yunnam Shih Chap-ter 125, and for the Mongol invasion of Burma. G.H. Luce EarlySyam. Journal of Siam Society, Vol. XLVI, part 2.
18. The Mongols set up Cheng - mien - Province about Katha and Bhamodistricts west of the Irradady river. It was abolished only in 1303.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(9)
taemufESifhawmifbufa'orsm;wGiftpövmrfESifhqufpyfrdjcif;
8/ odkY&mwGif (14)&mpkeSpfrsm;avmufuwnf;u taemufbuf
tdE´d,EdkifiH? b*Fvm;e,frS &cdkifjynfrS wpfqifhvnf;aumif;?
awmifbuf {&m0wDjrpf0uRef;ay:ESifh weoFm&Dwdkif;wdkYbufwGif
vnf;aumif; ay:aygufcJhaom tpövmrfbmomESifh qufoG,frI
wdkYrSm ydkrdkxif&Sm;í ta&;ygvSayonf/
b*Fvm;ESifh tpövmrf
9/ tpövmrfbmomonf tdEd,jynf b*Fvm;e,fwGif jA[®ykÞ&
jrpfurf;qDodkY *s&fjynf r[mrufrif;vufxuf (1202 at'D)wGif
qdkufa&mufvmcJhygonf/
1919
191919
xdkYaemuf a'vD plvfwefrif;qufudk
(1336)ckESpfwGifwnfaqmufygonf/
2020
202020
(1345)ckESpfwGif b*Fvm;e,f
wpfe,fvHk;yg0ifaom plvfwefjynfudk wnfaxmifMuygonf/
2121
212121
þb*Fvm;rGwfpfvifrf rif;qufrSm a'vDvufatmufcHr[kwfyg/
&cdkifjynf b*Fvm;vufatmufcHjzpfcJh&jcif;
10/ jrefrmEdkifiHwGif (1300)jynfhESpfavmufu yk*Hacwfaumif;BuD;
ukefqHk;cJhygonf/ yif;,ESifh ppfudkif;wdkif;i,fjynfi,frsm; ay:ayguf
ysufokOf;NyD;aemuf (1364)ckwGif owdk;rif;zsm;onf t0udk wnf
axmifygonf/
2222
222222
]t0} wjznf;jznf;tiftm;wdk;wufvmcJhí txuf
19. Muhammad of Ghur. Majumder Raychaudhuri and Datta. An Ad-vanced History of India p. 279.
20. The Sultanate of Eastern Bangal founded by Fakhr-ud-din MubarakShah. ibid p.343.
21. The Sultanate of all Bengal, under Haji Shams-ud-din Iliyas Shahibid p.344.
22. Maharajawantaulri (Hmanan Yazawin), Vol. 1, p.402.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(10)
jrefrmEdkifiHudk pkpnf;EdkifcJhygonf/ atmufjrefrmEdkifiHwGif rGefrif;quf
jyefvnftiftm;aumif;qJjzpfygonf/ &cdkifjynfrSmvnf; yk*Htiftm;
,drf;,dkifuwnf;u yk*HvufatmufcHr[kwfawmhbJ vGwfvyfaom
EdkifiHtjzpf&yfwnfcJhygonf/
(15)&mpkrsm; tpavmufwGif ,cifu yk*H\ opömawmfcHjzpf
cJhaom &cdkifjynfonf wdkif;&if;om;csif;qufqHrIudk ausmcdkif;í
taemufbuf b*Fvm;rGwfpfvifrfEdkifiHawmf\ opömawmfcHtjzpfodkY
a&muf&SdatmifzefwD;ay;aomtjzpftysufwpf&yfay:aygufcJhygonf/
xdktjzpftysufrSm (1406)ckESpfwGif &cdkifjynf\ NrdKUawmf
avmif;MuufNrdKUudk ]t0}u wdkufcdkufjcif;jzpfygonf/]t0}bk&if
rif;acgif(1401-22)\om;awmfrif;&JausmfpGmonfavmif;MuufNrdKUudk
wdkufcdkufojzifh&cdkifbk&ife&rdwfvS(rif;apmrGef[kvnf;wGifygonf)
xD;eef;udkpGefYum b*Fvm;ol&wef(plvfwef)jynfodkY xGufajy;cdkvIH
cJh&onf/
2323
232323
(26)ESpfwdkifwdkif b*Fvm;plvfwefbk&ifxH aexdkifNyD;
aemuf plvfwefbk&if\ ppfruftultnDjzifh (1438)ckESpfwGif &cdkif
xD;eef;udk jyefvnfodrf;ydkufEdkifcJhonf/
2424
242424
þtcsdefrS pí &cdkifjynfwGif b*Fvm;jynf\ EdkifiHa&;?
bmoma&;? ,Ofaus;rI ponfwdkY vTrf;rdk;vmygonf/ b*Fvm;
plvfwefudk rif;ygBuD; ac: rif;bif jyefvnfawmfvSefonfh (1531)
ckxd ESpfaygif; (100)cefY &cdkifjynfonf b*Fvm;rGwfpfvifrfwdkY\
vTrf;rdk;rIudk wdkuf½dkufcH,lcJh&onf/
23. History of Burma, By Sir Authur P. Phayre (London, 1883)p.77
24. ibid, p.78.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(11)
tpövmrfbGJUudk cH,laom Ak'bmom&cdkifrif;rsm;
11/ e&rdwfvSajrmufOD;NrdKUopfudkwnfaxmif\/(1431)xD;eef;udk
jyefvnfodrf;ydkufpOfu aemufawmfygrsm;jzpfaom tpövmrfbmom0if
ppfonfol&Jrsm;ESifhtvkyftauR;rsm;tm;NrdKUteD;wGifae&mcsay;cJhonf/
xdkrGwfpfvifrfwdkYonf (oEDcef) AvD0wfausmif;udkwnfaqmufcJh
Muonf/*,aeYwdkifNrdKUa[mif;NrdKUe,fu0avmif&GmwGif&Sdaeygonf/
2525
252525
þodkYxD;eef;jyef&atmif ulnDonfhtwGuf &cdkifrif; ,cifydkifqdkif
cJhaom b*Fvm;(12)NrdKUudk b*Fvm;plvfweftm; ay;tyf&onf/
¤if;plvfwefu csD;jr§ifhaom rGwfpfvifrfbGJUtrnfudkcH,l&onf[k &cdkif
&mZ0ifusrf;rsm;uqdkygonf/
2626
262626
b*Fvm;plvfwefwdkYurl &cdkifjynftm;
rdrdwdkY\ opömawmfcHwdkif;jynf[k oabmxm;cJhMuonf/ þodkYjzifh
e&rdwfvStm; qufcHaom rif;c&D;onf tvDcef
2727
272727
cc
ccc
?bapmjzLonf
uvDrm&Sm;
2828
282828
cc
ccc
? rif;a'gvsm;onf rtfulvf &Sm;
2929
292929
cc
ccc
?bapmrif;ndKonf
rdk[mruf&Sm;
3030
303030
? rif;&efatmifonf El&D&Sm;
3131
313131
? pvufolonf
&SdwftAÁ'lvm&Sm;
3232
323232
cc
ccc
?rif;&mZmonf £vdkif,uf&Sm;
3333
333333
?rif;apmtdkonf
*svm;vf&Sm;
3434
343434
cc
ccc
? rif;oZmwonf tvD&Sm;
3535
353535
cc
ccc
[laom rGwfpfvifrf
bGJUtrnfrsm;udkyg toD;oD;yl;wGJcH,lcJhMuygonf/
25. Sandihkan Mosque, G.E. Harvey, Outline of Burmese History(Calcutta, 1929),p.94.
26. Rakhain rayawansac Kyam; New History of Arakan (in Burmese)Vol. II by Buddihis Monk Usandamala (Mandalay, 1931) p.58.
27. Ali Khan , ibid, p.4. 28. Kalima Shah, ibid, p.31.29. Ma’kul Shah, ibid, p.35. 30. Mahammed Shah, ibid, p36.31. Nuri Shah, ibid, p. 36. 32. Sheik Abdulla Shah, ibid, p. 37.33. Illias Shah, ibid, p. 38. 34. Jalal Shah, ibid, p. 41.35. Ali Shah, ibid, p. 41.
* aemufqufwGJrSwfpk(9)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(12)
tpövmrfbmom0ifwdkY\ ,HkMunfcsufjzpfaom ]uvDr[f}
(t&ADpmygaom) '*Fg;*rsm;udkvnf; þrif;wdkYonf oGef;vkyfí
EdkifiHtwGif; jzefYcsdcJhonf[k od&ygonf/
3636
363636
rif;oZmwudk qufcHaom rif;ygBuD; ac: rif;bif vufxuf
wGif b*Fvm;plvfwefMoZmudk awmfvSefí ppfwaumif;e,fudkyif
&cdkifwdkY wdkufcdkufodrf;ydkufEdkifcJhygonf/
3737
373737
xkdtcsdefrSpí &cdkifjynf
onf b*Fvm;plvfwef\ vufatmufcH vHk;0 r[kwfawmhyg/
vufatmufcH[laom oabmyif oufa&mufrIr&Sdawmhyg/ odkYyif
jzpfvifhupm; rGwfpfvifrfbGJUudk cH,lonfh "avhonf &cdkifrif;wdkY
twGuftpOftvmjzpfvmygonf/ b*Fvm;plvfwefuay;í cH,ljcif;
r[kwfyg/ rdrdwdkY EdkifiHtwGif;ü rGwfpfvifrftrsm;ESifhtdE´d,EdkifiHrS
EdkifiHjcm;om;rsm;&SdaeonfuwpfaMumif;? r*dkbk&ifBuD;rsm;
3838
383838
\ bGJUcH
,lyHktpOftvmudk*kPf&Sdonf[k,HkMunfaomaMumifhwpfaMumif;
rdrdwdkYqEt& rGwfpfvifrfbk&ifbGJUudk Ak'bmom0ifrsm;jzpfMuaom
&cdkifrif;wdkY qufvuf vufcH,lMujcif;jzpfygonf/
3939
393939
þodkYtm;jzifh oD&dol&d,pEr[m"r®&mZmbGJUcH rif;ygBuD; ac:
rif;bifonf ZaAmuf&Sm;
4040
404040
[laom rGwfpfvifrfbGJUudk vnf;aumif;?
rif;bif\ om;jzpfol rif;zavmif;onf pduef'&f&Sm;
41 41
41 41 41
bGJUudk
vnf;aumif;? rif;&mZmBuD;onf pvifrf&Sm;
4242
424242
bGJUudkvnf;aumif;?
rif;carmif;onf [lpdef&Sm;
4343
434343
bGJUudkvnf;aumif;? oD&dok"r®&mZm
rif;onf'kwd,pvifrf&Sm;
4444
444444
bGJUudkvnf;aumif;toD;oD;cH,lcJhMuygonf/
36. G.E.Harvey, Outline History of Burma. p.95.37. Ibid, p.95-96. 38. Moghul.39. New History of Arakan (in Burmese) pp. 44.62 (Vol. II)40. Zabauk Shah, ibid p.44. 41. Sikandar Shah, ibid, p. 82.42. Salim Shah, Travels of Fray Sibastein Manrique, Vol.I, p.xxii.43. G.E.Harvey, Outline History of Burma. p.96. Husain Shah44. Salim Shah II, See note 42.* aemufqufwGJrSwfpk(10)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(13)
¤if;wdkYoGef;vkyfxkwfa0aom '*Fg;rsm;\ rsufESmbufwGif
jrefrmbGJUESifhtwl rGwfpfvifrfbGJUudk jrefrm tu©&mESifhvnf;aumif;?
ausmbufwGif rGwfpfvifrfbGJUudk t&AD tu©&mjzifhvnf;aumif;
azmfjyxm;Muygonf/
4545
454545
12/ þtaemufrif;rsm;vufxufwGif b*Fvm;e,fta&SUydkif;
tpövmrfbmom0ifwdkYaexdkif&m a'otrsm;rSm &cdkifrif;wdkY\MoZm
oufa&muf&me,fy,ftwGif;üyg0ifaejcif;? &cdkifjynfrS &cdkifESifh
ay:wl*DwdkY yl;aygif;yg0ifaom a&wyfrsm;onf wpfcgwpf&H 'uúmNrdKU?
[l*vDNrdKUrsm;txd csDwufwdkufcdkufí [dE´L? tpövmrfbmom0if
rsm;udk zrf;qDF;ac:aqmifvmjcif;wdkYudk ESpfpOfESpfwdkif;vdkvdk aqmif&Guf
cJhMujcif;wdkYonf &cdkifjynfESifh tpövmrfbmomqufoG,frIudk ydkrdk
rsm;jym;us,fjyefYapcJhygonf/ &cdkifjynf ul;oef;a&mif;0,frI e,fy,f
ESifh ppfrIa&;e,fy,fwdkYwGifvnf; tpövmrfbmom0ifrsm; yg0if
aqmif&Gufí trIxrf;vmMuonfudkvnf; awGU&Sd&ygonf/
4646
464646
&Sm½SL*smta&;awmfyHk
13/ &cdkifjynfESifh tpövmrfbmomwdkY qufoG,fMuonfhjzpfpOfwGif
pEok"r®rif;vufxuf (1652-1684)ü xl;jcm;vSaom vIyf&Sm;rIBuD;
wpf&yfjzpfay:cJh\/ þvIyf&Sm;rIudk taMumif;jyKí &cdkifjynfbufodkY
tpövmrfbmom0ifrsm; aemufxyf0ifa&mufvmygonf/ vIyf&Sm;rI
BuD;\aemufydkif;wGif &cdkifjynfrSwpfqifh ta&SUbufESifh taemufbuf
wdkYodkY tpövmrfbmom0ifwdkY ydkrdka&TUajymif;Muonfudk awGU&ygonf/
45. British Museum, Coin Section. Cat. No. 1921-10-14-147 ect.46. G.E.Harvey, Outline History of Burma. p.96.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(14)
þvIyf&Sm;rIrSm r*dkrif;quf &Sm*s[ef
4747
474747
bk&if\ om;awmf
wpfyg;jzpfol &Sm½SL*sm
48 48
48 48 48
ESifh aemufvdkufrsm; þrif;vufxufwGif
&cdkifjynfwGif;odkY 0ifa&mufcdkvIHvmjcif;yifjzpfonf/*&Sm*s[efrif;BuD;
emrusef;jzpfaepOfwGif ¤if;\om;awmfwdkYonf xD;eef;udkqufcHEdkif
&efBudK;pm;Muygonf/ þwGif r*dkeef;qufcHa&;ppfrsm;ay:aygufcJh
ygonf/ þppfwdkYwGif om;awmfwpfyg;jzpfaom &Sm½SL*sm
onf ZeD;
om;orD;rsm;? aemufvdkufppfonfrsm;ESifhtwl &cdkifjynf pE´ok"r®
rif;xHcdkvIHvmygonf/
4949
494949
b*Fvm;e,ftwGif;ü ¤if;\wyfrsm;rSm
tBudrfBudrfta&;edrfhojzifh ¤if;\ rGwfpfvifrfppfonfwdkYonf
vnf; ta&SUbufodkY upOfhuvsm; xGufajy;wdrf;a&SmifcJhMu&onf/
tpueOD;u cdkvIHvmolwdkYudk MunfjzLpGmvufcHumuG,fay;cJhaomf
vnf; aemufydkif;wGif pEok"r®rif;ESifh &Sm½SL*sm
rif;om;wdkY\ qufoG,f
rIrsm;rSmrsm;pGmrajyrvnfjzpfvmygonf/atmif&efZpf
5050
505050
\
wyfrsm;uvnf; &Sm½SL*smESifh tdrfom;rsm;udk jyefvnf&,lEdkif&ef
e,fpyfwGif ppfwjyifjyifESifh &Sdaeygonf/
5151
515151
&cdkifrif;onf rdk*gvf
rif;om;\ ajrmufjrm;vSaom a&TaiGausmufrsuf&wem Opömypönf;
rsm;ESifh acsmarmvSyaom orD;awmfwpfOD;udk rufarmawmif;qdk&mrS
tpjyKí r*dkwdkYESifh &cdkifwdkY &efoljzpfcJhMu&onf[k tqkd&Sdygonf/
&Sm½SL*smrif;om;onf &cdkifjynfwGif;ü aexdkifvsuf&SdMuaom tpövmrf
bmom0ifwdkYESifhyl;aygif;í &cdkifxD;eef;udk odrf;ydkuf&ef BudK;pm;cJhonf
5252
525252
[kvnf; tqdk&Sdygonf/
47. Shah Jahan 1627-58 48. Shah Shuja.49. G.E.Harvey, Outline History of Burma. p.98. 50.Auranzeb 1658-170751. D.G.E. hall, Shah Shuja and the Dutch withdrawal in 1665. Journal
of the Burma Research Society. Vol XXVI Part I, pp.22-33.52. ibid. * aemufqufwGJrSwfpk(11)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(15)
þodkYjzifh aejynfawmfwGif qlylaomif;usef;rIrsm;ay:ayguf
cJhygonf/ eef;awmfyifvQif rD;oifh avmifcJh\/ þta&;udk &cdkif
bk&ifonf atmifjrifpGmckcHxdef;odrf;EdkifcJhonf/&Sm½SL*smESifhtaygif;tyg
wdkYvnf; usqHk;cJh&onf/ tjcm;aom tpövmrfbmom0ifwdkYrSmvnf;
jyif;xefpGmESdyfuGyfcHcJh&onf/
5353
535353
tcsKdUrSm &cdkifjynfrS ta&SUvGwf&modkY
xGufajy;cJh&\/r*dkwyfwdkYuvnf; &cdkife,fpyftxd wkdufcdkufodrf;,lí
b*Fvm;jynfwGif;odkY &cdkifrsm;aemufxyf0ifa&mufwdkufcdkufjcif;rjyKEdkif
atmif [efYwm;umuG,fcJhMuavonf/ &Sm½SL*sm ta&;awmfyHkwGif
<uif;usef&pfaom rGwfpfvifrf bmom0if ppfonfwdkYonf &cdkifrif;\
uwdopöm cH,lMuí av;onfawmfrsm;tjzpf trIxrf;cJhMuonf/
¤if;wdkYrSm urefudk,f&Hawmfav;onfrsm;jzpf\/* xdkYaemuf &cdkifwdkY\
wefcdk;tiftm;arS;rSdefvmojzifh xdkurefudk,f&Hawmf av;onfawmfwdkY
wefcdk;BuD;vmMuonf/ tcgtm;avsmfpGm tdEd,jynfajrmufydkif;rS
a&mufvmMuaom aMu;pm;ppfonfwdkYESifh udk,f&Hawmfwyf\ tiftm;
jznfhwif;Muonf/ uref udk,f&Hawmf av;onfwkdYonf
aemufydkif;wGif bk&ifudk eef;wif eef;csjyKEdkifonfh tiftm;yif&Sdvm
Muonf/ &cdkifjynfwGif (1681)rS (1710)xd BuD;pdk;cJhMuygonf/
(&cdkif&mZ0ifopfwGif &Sm½SL*smta&;awmfyHk rwdkifrDuwnf;u uref
udk,f&Hawmfav;onfwyf&SdaMumif; awGU&ygonf/)
5454
545454
53. Ibid. 53.D.G.E. hall, Shah Shuja and the Dutch withdrawal in 1665.
Journal of the Burma Research Society. Vol XXVI Part I, pp.22-33.
54. New History of Arakan (in Burmese) p. 59 (Vol. II)
* aemufqufwGJrSwfpk(12)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(16)
jrefrmEdkifiHawmifydkif;wGif yifv,fc&D;rS tpövmrfbmomESifh
qufoG,frIrsm;
14/ jrefrmEdkifiHawmifydkif;wGif yifv,fc&D;rS wpfqifh jrefrmEdkifiH
ESifh tpövmrfomoemwdkY qufoG,frIudk qufvuftpD&ifcHygrnf/
(9)&mpkESpfrsm;avmufrSpí tpövmrfbmom0if t&AfESifh yg&Sef;
oabFmom;ukefonfrsm; b*Fvm;yifv,fatmfodkY a&mufcJhMuyHk
jrefrmurf;½dk;wef;wpfavQmufwGif tpövmrfbmom0if olawmfpifwdkY
\ txdrf;trSwf omoemhtaqmufttHkrsm;&SdaeyHkudk tpD&ifcHcJhNyD;
jzpfygonf/ þtquftoG,f&SdrIrSm xda&mufvSjcif; r&Sdonfudk
vnf; qdkcJhNyD;jzpfygonf/ (tydk'f-5udk½Iyg/)
plrMwmuRef; tpnf rGwfpfvifrfjynfESifh qufoG,fa&;
15/ odkY&mwGif ,ck tif'dkeD;&Sm;EdkifiH\ taemufbufpGef;jzpfaom
plrMwmuRef;ESifh rvuúma&vufMum;a'orsm;rSm t&Afukefonfrsm;
twGuf tvGefta&;BuD;vSygonf/ u&m;uRef;qufa'orSmvnf;
tvm;wlta&;BuD;ygonf/ taMumif;rSm xdka'orsm;rS &&SdEdkifaom
[if;cwftarT;tBudKifrsm;?y½kwf?pE´ul;?tausmf?u&rufponfh
opfarT;rsm;udk a&mif;0,fazmufum;&ef t&Afukefonfrsm; txl;&&Sd
vkdMuaomaMumihfjzpfygonf/
5555
555555
þukefonfrsm;udk taMumif;jyKí
a'owGifysHUESHYvmcJhaom tpövmrfbmomrSm rsm;pGmta&;ygvmojzihf
(1282)ckESpfwGif w½kwfjynf rGef*dkrif;onf plrMwmuRef;&Sd rmvm,k
EdkifiHodkYoHtzGJUapvTwf&mwGif plavrefESifh &Srf&Twf'if;ef ac: tpövmrf
bmom0if oHrsm;udk a&G;cs,fapvTwfcJhaMumif; od&ygonf/
5656
565656
55. Les Etats Hindousee D’Indochine et D’Indonesi par G. Coedes (Paris1948) p.222.
56. Pelliot, Deux Itineraires, BEFEO IV, p. 326.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(17)
xdkYaemuf (10)ESpftMumwGif Oa&myodkY tjyef0ifa&mufvm
aom rmudkydkvdku rGwfpfvifrfwdkYonf þEdkifiH\bk&iftm; tpövmrf
bmomodkYoGwfoGif;cJhMuNyD;jzpfaMumif;rSwfwrf;a&;om;cJhonf/
5757
575757
þplrMwmuRef;ajrmufzsm;wGif (tcsif)NrdKU&Sdygonf/ jrefrm
&mZ0ifusrf;wdkYwGif þa'oudk tpnf
5858
585858
jynf[k ac:ygonf/
þjynfESifh jrefrmEdkifiHawmifydkif;wdkYonf ppfa&;tm;jzifh vnf;aumif;?
r[mrdwftjzpfvnf;aumif; qufoG,frIrsm;&SdcJhonfudk jrefrm&mZ0if
usrf;rsm;wGif awGU&Sd&ygonf/rif;w&m; a&TxD;vufxufwGif tpnf
jynfudkwdkufcdkufaom ay:wl*Dwyfrsm;ta&;edrfhí rkwÅrodkY a&mufvm
cJhMuonf/xdke,fom;rsm;udk rif;w&m;a&TxD;&&SdtoHk;jyKcJhygonf/
5959
595959
[Hom0wDqifjzLrsm;&Sif? bk&ifhaemifvufxufawmf (1566)
ckESpfwGif tpnfrif;u jyóm'faqmufvkyf&ef zHk;rodef;opfudk oabFm
wifí bk&ifhaemifxH vufaqmifqufcJhygonf/
6060
606060
taemufbufvGefrif;w&m;onf ay:wl*DvlrsKd; iZuFm
odrf;ydkufí tcdkiftvHkjyKxm;aom oefvsifNrdKUudk wdkufcdkufpOfu
(1612)
6161
616161
iZuFm\ZeD;onf oabFmolBuD;vkyfum tpnfNrdKUodkY
oGm;a&mufí jyefvm&mwGif oabFmwpfpif;vHk;udk a&TaiGukefpnfESifh
wuG odrf;,lawmfrlcJhygonf/(1613)
6262
626262
1618 ckESpfwGif tpnfrif;onf taemufbufvGefrif;w&m;
xHodkY oHtzGJUwpfzGJUudk vufaqmifypönf;rsm;ESifh apvTwfcJhonfudk
vnf; od&ygonf/
6363
636363
57. ibid. 58. Achin.59. Maharajawantaukri : (Hmannan Yazawin-will from now on be
refered to as HY) Vol. II, p. 258.60. ibid, p. 401. 61. ibid Vol. III, p.175.62. ibid p.178. 63. ibid p.188.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(18)
Oa&myom;wdkY vTrf;rdk;NyD;aemuf rGwfpfvifrfukefonfwdkYESifh
qufpyfrI
16/ (16)&mpkESpfrsm;twGif; ay:wl*DoabFmrsm;onf tdE´d,
ork'´&mwGif vTrf;rdk;cJhonfhaemuf t&AfESifh yg&Sef;wdkY\ þa'o
yifv,fc&D;vTrf;rdk;rIrSm wjznf;jznf; avsmhyg;vmcJhygonf/ xdkYaemuf
t*Fvdyf?jyifopf?'wfcsfwdkY a&mufvmMuum yifv,fudk BuD;pdk;EdkifrI
twGuf NydKifqdkifvmcJhMuygonf/ þuJhodkY Oa&myukefonfrsm; vTrf;rdk;
vmonfhtwGif;rSmyif rGwfpfvifrf ukefonfwdkYonf qufvuf
ul;oef;a&mif;0,fcJhMu\/
(17)&mpk tpavmufwGif tdEd,jynfawmifydkif;\ ta&SUbuf
urf;jzpfaom udk½dkref',furf;&Sd rqlvDywefü t*Fvdyfta&SUtdEd,
ukrÜPD\ ukefwdkufudkzGifhvSpfygonf/
6464
646464
17-&mpktv,favmuf
(1647)a&mufaomtcg xdkukrÜPDonf jrefrmEdkifiHü ukefwdkufzGifhí
a&mif;0,fEkdifcJhygonf/
65 65
65 65 65
ukefwdkufrzGifhEdkifrD tcsdefwGif t*FvdyfwdkY
onf rplvDywefrSaeí rGwfpfvifrfukefonfrsm;rS wpfqifh jrefrmEdkifiH
ESifh ul;oef;a&mif;0,fcJhygonf/
6666
666666
taemufbufvGefrif;onf oefvsifudkatmifEdkifNyD;aemuf
1613ckwGif rkwÅrpm;Anm;'vopömawmfcHvmonfqdkaomowif;udk
Mum;&onfh rplvDywefrS rGwfpfvifrfukefonfwdkYonf txl;yif
0rf;ajrmuf0rf;omjzpfaMumif;? ,cifu ay:wl*DwdkY vuf0g;BuD;tkyf
cJhaom jrefrmjynf\ukeful;oef;a&mif;0,fa&;onfrdrdwdkYvufwGif;odkY
jyefa&mufawmhrnfjzpf&m (1614)ck pufwifbmvwGifoefvsifodkY
oabFm(2)pif;apvTwf&ef pDpOfaeMuaMumif;ESifh rsufjrifoufao
jzpfaomzavm&pfqkdol'wfcsfc&D;onfurSwfwrf;a&;om;cJhygonf??
6767
676767
64. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.32.65. ibid, p.25. 66.ibid p.87. 67.Voyage of Floris to the East Indies, p.119
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(19)
yJcl;NrdKUwGif (1617) qifjrL&,f&Sdwftedpöa&mufí qufcHolwdkY
awmif;vmrSay;&ef ¤if;ydkifypönf;rsm;udk jrefrmbk&ifuodrf;xm;onf
qdkaom owif;udkvnf; yJcl;rSjyefvmaom rGwfpfvifrfukefonfwdkYu
ta&SUtdEd,ukrÜPD\ rqlvDywef&Sd ukefwdkufodkYtaMumif;Mum;
ay;cJhaMumif; od&ygonf/
6868
686868
(1656)ckESpfwGif t*Fvdyfta&SUtdEd,ukrÜPDonf oefvsif&Sd
ukefwdkufudk ½kyfodrf;cJhygonf/
6969
696969
xdkYaemuf jrefrmEdkifiH t*Fvdyf
ukrÜPD\ a&mif;0,frIvkyfief;wdkYonf tdEd,jynfawmifydkif;rSjzpfaom
rGwfpfvifrfESifh wv*l ukefonfrsm;? tmar;eD;,ef; ukefonfrsm;
vufwGif;odkY usqif;cJhjcif;? txl;ojzifh ¤if;wdkYonf ywÅjrm;
a&mif;0,frIudk vuf0g;BuD;tkyfxm;MuaMumif; t*FvdyfwdkYrSmrl
oefvsifwGif oabFmjyifjcif;? wnfaqmufjcif;wdkYudkom jyKvkyf
aeaMumif;ESifh (1709)ckESpfwGif oefvsifodkY a&mufcJhaom tvufZ½dk'g
qdkolu a&;om;cJhygonf/
7070
707070
t&AfukefonfwdkY\ a&mif;0,frIrSmvnf; qufvufaumif;rGef
vsuf&Sdygonf/(1707)ckESpfwGif oefvsifwGif oabFmaqmufvkyfief;
ESifha&mufaeMuaom t&AfwdkYonf t*Fvdyf ta&SUtdEd,ukrÜPD
z&if;&Spf ac: oabFmudk zrf;qD;aMumif;? t*FvdyfwdkYtm; armufrm
½dkif;yspGmqufqHcJhaMumif; od&ygonf/ þt&AfwkdY\ a&mif;0,frIrSm
tqufjywfcJhjcif;r&Sdyg/
7171
717171
68. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.34.
69. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.83.
70. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.194.
71. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.200.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(20)
jrefrmEdkifiHxGufuRef;rSm oabFmaqmufvkyf&ef tzdk;wefvS
ygonf/ oefvsifwGif vmí oabFmaqmufvkyfjcif;rSm vG,fulí
aps;oufomonf[k od&ygonf/
7272
727272
bk&ifhaemifvufxuf(1572)
ckESpfu [Hom0wDNrdKUawmfwGif oabFm(7)pif;wnfaqmufí rJvykwf
tm; t&if;tESD;ESifh ul;oef;a&mif;0,f&ef apvTwfcJhaMumif;
od&ygonf/
7373
737373
aemufydkif;wGif EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;u oefvsifodkY
vmí oabFmjyifapjcif;? oabFmaqmufvkyfapjcif;wdkYudk jyKvkyfMu
ojzifh oefvsifrSm xdkacwfu oabFmusif;wpfckjzpfcJhygonf/
7474
747474
paerif;ac: rmefatmif&wemapwD'g,umrif; (1698-
1714) vufxufwGif bk&ifydkif(ukefoG,fa&wyf)rsm;&SdaeaMumif;
r'&yft*Fvdyfta&SUtdEd,ukrÜPD\rSwfwrf;rsm;t& od&ygonf/
7575
757575
¤if;ukefoG,fa&wyfoabFmwdkYteuf atvm[D ac: oabFm ESifh
pvmrof ac: oabFm(2)pif;wdkYonf r'&yfoabmFqdyfodkY 0ifxGufcJh
aMumif; rSwfwrf;wdkYwGif azmfjyxm;ygonf/
7676
767676
trnfwdkYrSm
tpövmrfbmoma&; t&Aftrnfrsm;jzpfygonf/ atvm[D \
t"dyÜm,frSm udk;uG,f&mt&Sifjzpfí? pvmrof \ t"dyÜm,frSm
Nidrf;csrf;om,mjcif; odkYr[kwf pdwfcsvHkjcHKjcif;jzpfygonf/ t&Af
bmomESifh tpövmrftrnfay;xm;aom þoabFmwdkYudk t&AfwdkYu
aqmufvkyfcJhMuonf[k ,lqzG,f&m&Sdygonf/ paerif;vufxuf
jrefrmwdkYonf oabFmrsm;jzifh ul;oef;a&mif;0,fcJhMuaMumif;udk
þtcsuftm;jzifh odomEdkifygonf/
72. ibid, p.153. 73. HY Vol. III, p.1.74. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma,
p.10,11,145,153,165,222.75. ibid, p.202. 76. ibid, p.201.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(21)
rGwfpfvifrfrsm;ESifh oHwreftquftoG,frsm;
17/ ,cktif'dkeD;&Sm;EdkifiHtygt0if plrMwm;uRef;qG,f&Sd tcsif?tpnf
jynfESifhqufoG,fcJhyHkudk tpD&ifcHcJhNyD;jzpfygonf/(tydk'f-15udk½I&ef)
tpövmrfbmom0ifrif;rsm;jzpfaom tuúywfrif;rsm;ESifh qufoG,f
cJhyHkudk tusOf;tm;jzifh qufvufazmfjyvdkygonf/
[Hom0wD qifjzLrsm;&Sifbk&ifhaemifvufxuf(1563)ckESpf
avmufwGif tuúywfrif;onf oabFmom;wdkYESifh vufaqmifrGefrsm;
ay;ydkYí om,macsiHpGmaom pum;jzifh qufoG,fapcJhonf/
bk&ifhaemifonf oH(2)OD;udk apvTwfawmfrlcJhygonf/ tuúywfrif;xH
vnf;a&muf&SdNyD;aemuf tuúywfrif;uvnf; oHawmfrsm;udk zwfí
jyefvnfapvTwfawmfrlcJhygonf/
77 77
77 77 77
tuúA&fbk&if (1556-1605)
vufxufujzpfygonf/
taemufbufvGefrif;w&m;vufxuf(1616)ckESpfwGif
tuúywfrif; *s[ef*D&fbk&ifffff(1605-1627)xHrS aZm&cef qdkol
a&mufvmaMumif;udkvnf;od&ygonf/
7878
787878
omvGefrif;w&m;BuD;
vufxufawmf (1636)ckESpfcefY eef;wufNyD;pwGif tuúywfoHa&muf
aMumif;trSwftom;awGU&ygonf/
7979
797979
þrif;w&m;BuD; vufxuf
(1641)ckESpfwGif tuúywfrif;om; &mZmr[mPomxHrS oHrdwfpm;
r[mruf trnf&Sd oHonf aejynfawmfodkY a&muf&SdcJhygonf/
8080
808080
&Sm*s[efbk&ifvufxuf(1627rS1658)jzpfygonf/
77. HY Vol. III, p.65-69.
78. ibid, p.188.
79. ibid, p.238.
80. ibid, p.244-245.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(22)
paerif;ac: rmefatmif&wemapwD 'g,umvufxuf
(1071) ckESpfwGif tuúywfrif;oHrsm;a&muf&SdcJhí (1711)ck? (1072ck?
jymodkv) 5-OD;ygaom oHtzGJUwpfzGJUudk tuúywfrif;xH paerif;u
apvTwfawmfrlcJhonf/
8181
818181
r*dkbk&if&Smtmvrfbk&ifvufxuf (1707rS
1721)jzpfygonf/ t*Fvdyfta&SUtdEd,ukrÜPD r'&yfukefwdkuf\
(1716)? {NyDv(11)&ufaeY rSwfwrf;rsm;t& jrefrmbk&if\ oHwref
rsm;onf r'&yfrSwpfqifh r*dkbk&ifatmif&efZpf(1658-1707)xHodkY
oGm;a&mufaMumif;od&ygonf/
8282
828282
(17)&mpkwGif jrefrmEdkifiH paerif;\ oHtzGJUrsm;onf r'&yfrS
wpfqifh r*dkeef;awmfodkYoGm;a&mufaMumif;? &Smtmvrfu oHtzGJU
wpfzGJUapvTwfí 0daooxl;pGm cHhnm;aom 0wfpHkwpfpkHydkYaMumif;?
(1712)ckESpfjrefrmoHtzGJUvm&mwGif jrefrmydkif(atvm[D)oabFmjzifh
jzpfí r'&yfrS b*Fvm;odkY b*Fvm;rS r*dkeef;awmfodkY oGm;aMumif;
od&ygonf/
8383
838383
þrSwfwrf;vm &Smtmvrfrif;ESifh paerif;wdkY
tjyeftvSefapvTwfonfh oHwrefqufoG,frIrSm txufazmfjyyg
jrefrm&mZ0ifvm tuúywfrif;ESifh paerif;wdkY\ oHwref qufoG,frI
yifjzpfEdkifonf/
tuúywfjynf
18/ þtcsufudk taxmuftxm;jyKívnf;aumif;? jrefrm
&mZ0ifü tuúywfoHtzGJUrsm; xdkif;yifv,fc&D;rSjzwfí oefvsif
oabFmqdyfrSBudKqdk&onf[laom tcsufudk taxmuftxm;jyKí
vnf;aumif; xdkacwfuac:a0:aom tuúywfrif;EdkifiHrSm yifv,f
81. Thuthodhita Yazawin, Vol. III, pp. 323-324.82. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.200.83. ibid, p.201.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(23)
&yfjcm;wGif&Sdonfh r*dkbk&if pdk;rdk;tkyfcsKyfonfh EdkifiHyifjzpfonf[k
,lq&ygonf/ xdkEdkifiH\ rif;udk &cdkif&mZ0ifü 'dvDyqmrif;[k
ac:ygonf/
8484
848484
r*dkrif;qufwGif wefcdk;tBuD;qHk;ESifh txif&Sm;qHk;jzpf
aom tuúA&fbk&ifudk tpGJjyKí r*dkrif;quf0if aemufrif;rsm;udk
vnf; tuúywfrif;? ¤if;wkdYwdkif;jynfudk tuúywfjynf[k ac:qdkjcif;
jzpfonf[k ,lqygonf/
18&mpktvsifjrefrmEdkifiHwGiftpövmrfomoem0ifrsm;&SdcJhjcif;
19/ jrefrmEdkifiHonf rGwfpfvifrfrsm;ESifhqufoG,fjcif;?rGwfpfvifrf
bk&ifwdkYESifh oHtvJtvS,f&Sdjcif;wdkYjzihff jrefrmEdkifiHodkY tpövmrfbmom
a&muf&SdEdkifrnfr[kwfyg/ r*dkrif;wdkY vufxufwGif tdEd,jynfü
tpövmrfbmomjyefYESHUcJhygonf/ þodkY tpövmrfbmom\t&Sdeft0g
xGef;um;aomEdkifiHESifhoHwreftquftoG,f&Sdjcif;?rGwfpfvifrfrsm;ESifh
qufoG,faejcif;wdkYonf wpfenf;tm;jzifh tpövmrfbmomESifh jrefrm
EdkifiHwdkY tquftoG,f&Sdaejcif;udkom azmfjyaeygonf/
yk*Hacwf
20/ yk*Hacwf ausmufpmtcsKdUwGif yefod,f
85 85
85 85 85
yef;ao;[laom
trnfudkwpfcgwpf&HawGU&Sd&ygonf/* þtrnfESifh ,ckacwf
em;vnfaom tpövmrfbmom0ifw½kwftrsKd;om;wdkY\ trnftjzpf
oHk;pGJcJhjcif;jzpfygrl yk*Hacwfuwnf;u w½kwfrGwfpfvifrfrsm;a&muf&Sd
aeNyD[k ,lqzG,f&m&Sdygonf/ taotcsmum; rqdkEdkifyg/
84. For Padshah, a persian title approximately corresponding to Em-peror. other forms are padshaw, podshaw. Hobson Jobson Dictionaryp. 652. New History of Arakan Vol. II, p. 58, dili pachaman:
85. Inscription of Burma Vol. I, 76 dated 1224 A.D.
* aemufqufwGJrSwfpk(13)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(24)
NrdwfESifh t&Af
21/ NrdwfNrdKU&Sd EdkifiH&if;om; tpövmrfbmom0ifwdkYurdrdwkdYrSma&S;
umvuwnf;uvma&muftajcpdkufaecJhonfh t&AfrGwfpfvifrfwdkYrS
qif;oufolrsm;jzpfaMumif;udk ,aeYwdkif ,HkMunf,lqaeMuonf/
bk&ifhaemifvufxuf
22/ [Hom0wDqifjzLrsm;&SifvufxufwGif olUtoufudkowfí
aqmif&Guf&aom bmoma&;"avhvkyfief;rsm;udk ydwfyifcJh&mwGif
tpövmrfbmom0ifwdkY\ tD'Gvft'G[maeYü om;aumifrsm;udk
pGefYvTwf tepfemcHonfh txdrf;trSwfjyKonfh bmoma&;vkyf&yfyg
ydwfyifjcif;cH&ygonf/
8686
868686
xdkbmoma&;vkyfief;rsm;rSm xifay:
rsm;jym;íom ydwfyifjcif; jzpfygonf/ þtcsufum; bk&ifhaemifrif;
vufxufwGif jrefrmEdkifiHü tpövmrfbmom0if trsm;tjym;&SdaeNyD
jzpfaMumif; axmufcHvsuf&Sdygonf/
aMu;pm;ppfonfrsm;
23/ urÇmhta&SUydkif;odkY ay:wl*Drsm; BuD;pdk;vmNyD;aemuf &cdkifrif;xH
wGif aMu;pm;ppfonf oabFmom;tjzpf trIxrf;vmaom ay:wl*D
tcsKdUonf &cdkifESifh b*Fvm;jynfwdkYwGif tpövmrfbmom0if &cdkifom;
b*Fvm;om;wdkYESifhaygif;rdMuygonf/
8787
878787
xdka'orSwpfqifh jrefrmEdkifiH
bufodkY vma&mufMuaomtcgwGif ay:wl*DwdkYESifhtwl tpövmrf
bmom0if aMu;pm;ppfonfrsm;ygvmcJhMuygonf/ rif;w&m;a&TxD;
ESifh bk&ifhaemifwdkY vufxufawmfwGif trIxrf;Muaom aMu;pm;
ppfonfoabFmom; ukvm;wdkYwGif ay:wl*DwdkYESifh twl tpövmrf
bmom0ifrsm;vnf; yg0ifMuygonf/
86. G.E.Harvey, Outline History of Burma. p.114.87. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.49.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(25)
&cdkifrSwpfqifh a&mufvmMuolrsm;
24/ &cdkifjynfü txufwGiftpD&ifcHNyD;jzpfonfhtwdkif; tpövmrf
bmom0ifwdkYrSm tESHUtjym;a&muf&Sdaeygonf/ rif;&mZmBuD;
vufxuf yJcl;udk vma&mufwdkufcdkufcJh&mü aMu;pm;ukvm;
ppfonfrsm; yg0ifMuygonf/ yJcl;ysufNyD;aemuf (1600)aemufqHk;ü
oefvsifNrdKUudk iZuFmESifh taygif;tygwdkYudk tyfESif;cJhygonf/
awmifila&mufyef;ao;
25/ xdkpOfu oabFmqdyfNrdKUrsm;udk ydkifqdkifydwfqdkYxm;ojzifh
awmifilom;rsm;rSm awmifilwGif &Sdaom ukvm;yef;ao; olaX;
ol<u,fwdkYvufwGif a&S;u&Sdaom txnftvdyfrsm;udkom 0wf&
aMumif; od&ygonf/ þodkYjzifh awmifilü ukvm;yef;ao;rsm;
(1600)ckESpfavmufu a&mufaeNyDjzpfaMumif;od&ygonf/
8888
888888
oefvsifa&muf ukvm;yoD (2000)? (3000)
26/ taemufbufvGefrif;vufxufwGif ay:wl*DwkdY\ vufrS
oefvsifNrdKUudk wdkufcdkuf,lonf/ wdkufyGJ(1612)ckESpfwGifvnf;
aemufrS trIxrf;ukvm;yoD (2000)?(3000)ESifh oabFm(5)pif;
ppfula&mufvm&m ¤if;teuf (4)pif;udk vuf&zrf;rd\/ oabFm
trIxrf; ukvm;yoDwdkYudk rowfrn§pfbJzrf;,lcJhygonf/
8989
898989
88. Thuthodhita Yazawin, Vol. III, p. 92.
89. HY. Vol. III, pp.177-178.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(26)
&cdkifrS ukvm;yoDrsm;
27/ þrif;vufxufwGif (1615)&cdkif oHwGJodkY csDwuf wdkufcdkuf
&m oHwGJwpfNrdKUvHk;udk&í vloHkYyef;rsm;udk zrf;,lawmfrlcJhaMumif;
od&ygonf/
9090
909090
paerif;vufxuf (1707)ckESpfwGifvnf; ,lawmfrl
jrif;rSL;wdkYudkuGyfuJapí &cdkifoHwGJudkwdkufcdkufap&aMumif;qdkygonf/
vlOD;a&&&Sda&;ESifh vlta&mif;t0,f
28/ þacwfu wdkif;jynfwdkif;twGuf vlOD;a&rsm;jym;&efta&;BuD;
ygonf/ odkYjzpfí ppfqifrIwdkif;wGif tEdkif&aomEdkifiHonf Opömypönf;
rsm;omru vlrsm;udk oHkYyef;tjzpf zrf;qD;í rdrdEdkifiHodkYac:aqmif,l
vmum ae&mcsxm;ay;í toHk;jyKpNrJjzpfygonf/ ay:wl*DESifh 'wfcsf
wdkYonf rdrdwdkYydkifeufwGif vkyftm; wkd;wufap&eftwGuf wdkufcdkuf
vk,ufívnf;aumif;? 0,fívnf;aumif;? tjcm;EdkifiHrsm;rSvlrsm;udk
&,lMuygonf/ þvkyfief;rSm xdkpOfuvkyf½dk;vkyfpOfjzpfí jrefrmrif;
wdkYonfvnf; vlOD;a&enf;yg;aom a'orsm;wGif pdkufysKd;vkyfudkifrI
twGuf oHkYyef;rsm;udk zrf;qD;ae&mcsxm;jcif;jzpfygonf/
9191
919191
tdEd,awmifydkif;rS ajymif;vmolrsm;
29/ (1688-89)ckESpfrsm;wGifr'&yfü'k±du©EÅ&uyfBuD;qdkufcJhygonf/
xdka'orSvltrsm;wdkYonf jrefrmEdkifiHodkYa&TUajymif;aexdkifcJhaMumif;
t*Fvdyfta&SUtdEd,ukrÜPDrSwfwrf;wGif azmfjyxm;ygonf/
9292
929292
þodkY
a&TUajymif;aexdkifvmolwdkYwGif tpövmrfbmom0ifrsm;vnf; yg0ifcJh
onf[k ,lq&ygonf/
90. Thuthodhita Yazawin, Vol. III, p. 158.
91. ibid, p. 318.
92. D.G.E. Hall, Early English Intercourse with Burma, p.144.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(27)
&cdkifrS0ifa&mufolwdkYudk ae&mcsxm;jcif;
30/ paerif;vufxuf oHwGJudkwkdufcdkufNyD;aemuf(2)ESpftMumwGif
(1709)ckwGif oHwGJrS&&Sdcdk0ifvmol Ak'¨bmom0ifrsm;? tpövmrf
bmom0ifrsm;tm; ae&mcsxm;ay;yHkudk (1163)ckESpf?e,kefvjynfhausmf
(2)&ufaeYwGif a&Twdkufyk&ydkufrS ausmufwpfvHk;Adkvfrif;&Jausmfxif
a&;ul;aom ppfwrf;wGif azmfjyxm;ygonf/þ0ifa&mufvmolwdkYrSm
txufpaerif;vufxufuoHwGJwdkuf&mrSygvmolrsm;jzpfwef&m\/
¤if;ppfwrf;t&cdk0ifvmol oHkYyef;wdkYtm; NrdKU(37)NrdKUwGifae&mcsxm;
aMumif;?(37)NrdKUteuf(25)NrdKUwGif Ak'bmom0ifwdkYudkae&mcsxm;í
(12)NrdKUwGiftpövmrfbmom0ifwdkYudkae&mcsxm;aMumif;od&ygonf/
¤if;(12)NrdKUrSm- (1) awmifil
(2) &rnf;oif;
(3) anmif&rf;
(4) ,if;awmf
(5) rdw¦Dvm
(6) yif;wvJ
(7) wbufqGJ
(8) aAm"d
(9) pnfom
(10) pnfykÞ&m
(11) ajrxl;
(12) 'DyJ&if;wdkYjzpfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(28)
Ak'bmom0ifwdkYudk ae&mcsxm;ay;aomNrdKUrsm;trnf(25)NrdKU
udkvnf;azmfjyxm;ygonf/
9393
939393
paerif;vufxufþ(12)NrdKUwGifae&m
csxm;ay;jcif;cH&aom tpövmrfbmom0ifwdkYudk tpOftvmtm;jzifh
(3700)[kac:vmMuygonf/ ta&twGuf twdtusudk rqkdEdkifyg/
þtcsufESifh pyfvsOf;í tjcm;wdkuf½dkuftaxmuftxm;rsm;
udk rawGU&aomfvnf; 1145ckwGif ppfwrf;wdkif½Hk;awmfü ay;quf&
onfh vufcHppfwrf;t&vnf;aumif;? bdk;awmfbk&m;vufxuf
(1785)ck &cdkifudkatmifjrifí r[mjrwfrkedqif;wkawmfBuD;udkyifhawmf
rl&mwGif oabFmqdyfrS tr&yl&odkY &Javmif;oG,f\ qGJvm&mwGif
a&SUqHk;rSyg&aom ukvm;ysKdtpkom;wdkY oDqdkonfh-
wpfaxmifouú&mZf? ESpfaygif; ckepfq,fausmfvGef;uwnf;?
paerif;acgif atmifvufqGJ? &J&ifh*kPfa&mif[laom 'Hk;csif;
cc
ccc9494
949494
cc
ccc
t&
vnf;aumif;? paerif;vufxufwGif tpövmrfbmom0iftrsm;
aexdkkifvmyHkudk aumif;pGmod&ygonf/
tcsKyftm;jzifh jyefajymif;azmfjy&ygaomf 9-&mpk? 10-&mpkESpf
rsm;avmufuwnf;u tpövmrfbmom0ift&AfwdkYonf jrefrmEdkifiH
udk od&Sdí yifv,fc&D;tm;jzifh tpövmrfonf jrefrmEdkifiHawmifydkif;ESifh
omreftm;jzifh qufpyfrdcJhygonf/ 13-&mpkESpfrsm;wGif w½kwfjynf
bufrS tpövmrfbmomonf jrefrmEdkifiH ajrmufydkif;ESifh tv,fydkif;
odkY a&mufcJhygonf/
93. An Account of the Burmese Muslims of the Past (in Burmese)
By U Po Chai, p.39. (from now on be refered to ABM)
94. ABM, p.50.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(29)
(14)-(15)&mpkESpfrsm;wGif &cdkifbufrSwpfqifh tpövmrfonf
aemufxyfa&muf&Sdvmjyefygonf/ þrSmbufwGif tpövmrfESifh
qufpyfrIrSm ydkrdkxkxnfaumif;í jrefrmEdkifiHwGif;odkY wjznf;jznf;
ysHUES H YvmcJhygonf/ ukefonfrsm;? oabFmom;rsm;? oabFm
aqmufvkyfolrsm;? aMu;pm;ppfom;rsm;tjzpfvnf;aumif;? oHkYyef;
rsm;tjzpfvnf;aumif;? tjcm;taMumif;trsKd;rsKd;jzifh a&TUajymif;vm&
olrsm;tjzpfvnf;aumif; tpövmrfbmom0ifwdkYonf (16)&mpkESpf
rsm;avmufrSpí(18)&mpkESpfrsm;tptxd tajrmuftjrm; a&muf&Sd
vmum jrefrmEdkifiHajrmufydkif;xd ysHUESHUvmcJhMuygonf/
txl;ojzifh(1613)ckESpf taemufbufvGefrif;w&m; oefvsifrS
ydkYaomyoDukvm;(2000)?(3000)cefY?(1615)ckESpfoHwGJudkwdkufízrf;,l
vmaom oHkYyef;wdkYwGif yg0ifaom tpövmrfbmom0ifrsm;? paerif;
vufxuf(1707)ckESpfwGif &cdkifoHwGJwdkuf&mrS xyfrH&aom oHkYyef;
wdkYwGifyg0ifonfh tpövmrfbmom0ifwdkYrSm jrefrmEdkifiHtv,fydkif;ESifh
ajrmufydkif;wdkYwGif tvHk;t&if;ESifh a&mufvmolrsm;jzpfMuygonf/
tpövmrfbmom0if a&S;jrefrmBuD;rsm;
31/ a&S;ua&mufolrsm;ESifh aemufqHk; paerif; vufxufwGif
a&muf&Sd olrsm;rS qif;oufvmMuaom tpövmrfbmom0ifwdkYrSm
a&S;jrefrm ,Ofaus;rI tawG;tac: t,ltqrsm;udk wjznf;jznf;
&&SdolwdkYjzpfMu&m udk;uG,f,HkMunfrIwGif uGJjym;onfrSwpfyg;
tjcm;aoma&S;jrefrmwdkYrS qif;oufaomjrefrmEdkifiH\yif&if;EdkifiHom;
ESifhuGJjym;rIr&Sdyg/ *
* aemufqufwGJrSwfpk(14)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(30)
yif&if;EdkifiHom;rGwfpfvifrfrsm;ESifh aemufa&mufrsm;
32/ (19)&mpkESpfrsm;twGif; NAdwdoQwdkY\ e,fcsJUppfrsm;\
aemufuG,fwGif jrefrmEdkifiHawmifydkif;odkY wjznf;jznf;0ifa&muf
vmaom EdkifiHjcm;om; tpövmrfbmom0ifrsm;wdkYrS qif;oufvmol
wdkYrSmvnf; jrefrmh"avhxHk;pHt& ajymif;vJ aexdkifvmMuygonf/
odkY&mwGif aemufydkif;wGif pDyGm;a&;twGuf a&muf&SdvmMuolrsm;?
jrefrmEdkifiHudk rdrdwdkYEdkifiH&if;tjzpf oabmrxm;EdkifMuaom EdkifiHjcm;
om; tpövmrfbmom0ifrsm;ESifh ,if;wdkYrS oufqif;olwdkYrSmrl jrefrmh
"avh xHk;pHrsm;udk vufrcHMuonfomru jrefrmqefqefaexdkif
Muaom wdkif;&if;om; rGwfpfvifrfwdkY\ "avh xHk;pH? pmay? bmom
pum;wdkYudkyifvQif bmomtqHk;trESifh qefYusifoa,mif ajymqdk
a[majymí (20)&mpktpavmufuwnf;u wdkif;&if;om; tpövmrf
bmom0ifwdkYtm; wdkif;&if;om; pdwfaysmufí EdkifiHjcm;toGif0if
vmatmif bmoma&;ESifh vSnfhpm;um aqmif&GufvmcJhMuojzifh
tpövmrfbmom0if yif&if; tcsKdUEdkifiHom;wdkYrSm Za0Z0gjzpfaeMu
ygonf/
þodkYjzifh jrefrmEdkifiH&Sdf tpövmrfbmom0ifwdkYaemufaMumif;
jzpfpOfudk tusOf;csHK;wifjy tpD&ifcHtyfygonf/
jrefrmEdkifiHwdkif;&if;om; tpövmrfbmom0ifwdkY wdkif;jynfwm0ef
xrf;&GufcJhMuyHkESifh ¤if;wdkYtm; a&S;jrefrmrif;wdkYu csD;jr§ifhcJhyHkudk &SmazG
awGU&SdorQ qufvuf wifjytpD&ifcHtyfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(31)
'kwd,ydkif;
jrefrmEdkifiHwdkif;&if;om;tpövmrfbmom0ifwdkYtm;
a&S;jrefrmrif;wdkYu csD;jr§ifhcJhyHk
cGJjcm;&efcJ,Of;jcif;
33/ a&S;jrefrmrif;wdkY vufxufwGif trIawmfxrf;Muolrsm;? csD;jr§ifh
cH&olrsm;rSm ygVdodkYr[kwf ygVdjrefrma&maESmaeaom bGJUtrnfrsm;u
rsm;jym;vSojzifh ¤if;wdkYteuf rnfolonf tpövmrfbmom0ifjzpf
onfudkcGJjcm;azmfjy&ef rvG,fulyg/ trnf&if;yg&SdvQif odkYr[kwf
&mxl;rSm tpövmrfbmom0ifwdkYESifh oufqdkifygu cGJjcm;azmfjyEdkif
ygonf/ odkY&Sd&um; od&Sdí rSwfom;EdkifcJhaom ukef;abmifacwf
aemufydkif;wGifom jrefrmrif;wdkYu tpövmrfbmom0ifwdkYtm; csD;jr§ifh
cJhyHktawmfrsm;rsm; odEdkifí ¤if;xufapmaom umvtwGuftenf;
i,f cGJjcm;od&SdEdkifygonf/
2-ydkif;cJGí wifjyjcif;
34/ þtydkif;udk tpD&ifcH&mwGif ukef;abmifacwftvsifumv
ESifh ukef;abmifacwf[lí (2)ydkif; cGJí wifjyvdkygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(32)
ukef;abmifacwftvsif &cdkifjynfwGif
35/ &cdkifjynfwGif (16)&mpkESpfrsm;rSm tpövmrfbmom0ifwdkYonf
&cdkifbk&if\ a&wyfomrsm;? ppfrIxrf;rsm;? udk,f&Hawmfrsm;?
av;udkifrsm;tjzpfwm0efxrf;aqmifcJhMuygonf/ 'kwd,pvif;rf&Sm;
bGJUcH oD&dok"r®(1622-38)rif;\ &mZbdaou obifwGif ppfcif;í
xGufawmfrl&m tpövmrfbmom0if ppfonfrsm;onf jrefrm? yJcl;om;
ppfonfrsm;ESifhtwl yg0ifcJhonfudk rsufjrifjzpfaom ay:wl*D
trsKd;om; bk&if*sDbmombkef;awmfBuD; ref&pf\ rSwfwrf;wGif azmfjy
xm;ygonf/
9595
959595
þrif;vufxufwGif bk&if\ ,HkMunfudk;pm;jcif;
cH&aom&mZm*k½k(tMuHay;ynm&Sd)rSm tpövmrfbmom0ifjzpfaMumif;
ruú[fNrdKUodkY(2)Budrfbk&m;zl;oGm;cJhol [m*sDjzpfaMumif;? þyk*d¾Kvftm;
wdkif;oljynfom;wdkYu &[EÅmwrQ MunfndKMuaMumif;udkvnf;
þbkef;awmfBuD; ref&pf uyif a&;om;cJhygonf/
9696
969696
taemufbufvGefrif;vufxuf (1615-28)
36/ taemufbufvGefrif;w&m;vufxufawmfwGif Zif;r,f
ukvm; yD&mr[mrufqdkolrSm EdkifiHjcm;rSoHwrefrsm;tm; BudKqdkí
bk&if\ a&SUawmfarSmufydkY&ol(1616ck)jzpfaMumif; od&ygonf/
9797
979797
omvGefrif;w&m;vufxuf (1629-48)
37/ tvm;wlyif omvGefrif;w&m;vufxufawmfüvnf; EdkifiHjcm;
oHwrefwdkYESifhqufoG,frIü &mxl;jzifh csD;ajr§mufjcif;cH&í trIawmfudk
xrf;&olwdkYwGif tpövmrfbmom0ifrsm; yg0ifonfudk awGU&ygonf/
95.Travels of Fray Sibastein Manrique, Vol. I, pp.364,390.96. ibid, pp. 352.97. Thuthodhita Yazawin, Vol. III, p.159.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(33)
(1641)ckwGif tuúywfrif;\oH oHrdwfpm; r[mruf a&muf&Sd
vmaomtcg &mZoHudk ul;&olwdkYrSm Zif;r,fukvm; owd,odef
(p'pf,mpif)ESifhpEur®m(pEurm&f)wdkYjzpfía&SUawmfarSmufwGifoHtul
tnDtjzpfae&olrSm rem0ga&(rdke0g&f)jzpfygonf/ a&SUawmfarSmuf
wGifpEurm&fu ukvm;pm(yg&Sef;)ESifhjrefrmpmudkzwf&ygonf/
9898
989898
paerif;vufxuf (1698-1714)
38/ paerif;vufxuf(1698-1714)wGif ukvm;0ef&SdaeNyDjzpf
aMumif;od&ygonf/(1706)(1068-ck?wydkYwGJvjynfhausmf-5&uf)
bGJUtrnfrsm;jzifh csD;jr§ifhawmfrl&mwGif ukvm;0ef EGm;vSpm;rSm
rPdol&bGJUrnfudk &&SdcJhygonf/
9999
999999
wyfrawmftrIxrf;t&mxrf;rsm;
39/ þrif;vufxuf(1700)ckESpfwGif cdk0ifvmaom tpövmrf
bmom0ifwdkYtm;-
vkyfajr? aeajr? pm;ajrrsm; csxm;oem;awmfrlNyD;aemuf
¤if;ouú&mZf wydkYwGJvwGif (xdkrGwfpfvifrfwdkYudk)ukvm;ysKd
aoewftzGJU pkawmfrlí 'dkif;awmf aoewfudkifay;tyfawmf
rl\/ xdkaoewftpkom;wdkYudk ta0;NrdKUodkY rcefYrxm;?
uRefawmfcH0ifa&mufolrsm;jzpfí trdefYawmfESifh vGwfNidrf;&
onf/ ta&;awmf&SdvQifvnf; eef;rawmfwef;tpkom;wdkYu
wpfAdkvfwpfwyfcefYxm;awmfrlvQifAdkvf&Haoewf(40)wefonf
(50)wefonf vdkufí xrf;&onf/ xdktrIxrf;wdkYrSm
98. Thuthodhita Yazawin, Vol. III, pp.213-214.99. ibid, p.316.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(34)
wdkif;pm&if;rif;rI twdk;tpGef0if;jyif tdrfaqmuf acsmydkY
0efxrf;? xrif;vHk;a&wnf?qdyfwnf? uif;ul;wdkY? opf&if;cGef?
tay:0ef? taumuftpm;? w&m;uGrf;zdk;? rIao;rIzGJU?
NrdKUrSNrdKUwmvGwfNidrf;í aoeyfESifh wpf0wnf; xrf;&Guf&onf/
xkdtpkom;wdkYwGifvnf; w&m;pum;&Sdonfrsm;udk BuD;onfudk
i,fatmif? i,fonfudk yaysmufatmif ¤if;wdkY\ acgiftBuD;
pma&;wdkYu pD&ifqHk;r&onf/ [k 1145 ckESpfvufcHppfwrf;
wGif &Sdxm;ygonf/
100100
100100100
ppfrIa&;wGifuRrf;usifolrsm; jzpfMuonfhtwdkif; tpövmrf
bmom0ifwdkYonf ukvm;ysKdaoewftpkwGif wdkif;jynfwm0efudk
xrf;&Guf MuaMumif; txufygppfwrf; aumufEIwfcsuft& od&Sd&
ygonf/ xdktcsdefrSpí EdkifiHvkHjcHKrIudpöwGif tpövmrfbmom0ifwdkYrSm
jrefrmbk&ifrif;jrwfwdkY\ "m;udk csD;jr§ifhjcif;udk cHcJh&ygonf/
csD;jr§ifhyHkESifh tcGifhta&;rsm;
40/ þppfwrf;aumufEkwfcsufwGif yg&Sdonfhtwdkif; jrefrmbk&if
rif;jrwfu tpövmrfbmom0ifwdkYtm;
aeajr? vkyfpm;ajrrsm;jzifh csxm;ay;oem;cJhygonf/
ukvm;ysKdaoewftpk pkawmfrlí 'dkif;aoewfrsm;udk ,HkMunfpGm
ay;tyf½Hkomru
(1) ta0;NrdKUodkYrcefYrxm; vGwfNidrf;cGifhay;ygonf/
(2) wdkif;pm&if; rif;rI twdk;tcGef? opf&if;cGef? 0g;&if;cGef?
tay:0ef? taumuftpm;? w&m;uGrf;zdk;wdkYudk ray;&yg/
vGwfNidrf;cGifh &Muygonf/
100. ABM, p.49.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(35)
(3) 0if;jyiftdrfaqmuf? acsmydkY0efxrf;? xrif;vHk;? a&xnfh?
qdyfwnfuif;ul;wdkYrIao;rIzGJU NrdKUrINrdKUwmwnf;[laom
wm0efwdkYrS vnf; vGwfNidrf;cGifh&Muygonf/
(4) ,if;wdkYtm; csD;jr§ifhonfh oD;jcm;tcGifhta&;rSm þppfwrf;wGif
yg&Sdonfhtwdkif; -
þrGwfpfvifrftpkom;wdkYwGiftcif;jzpfyGm;íw&m;pum;ay:
aygufvmaomtcgwGif f f f f ¤if;wdkYudk tkyfcsKyfcefYcGJol ¤if;wdkY\
acgif;tBuD;pma&;wdkYu pD&ifqHk;r&jcif;jzpfygonf/ tjcm;
t&m&SdtmPmydkifwdkYuppfaq;ta&;,lcGifhr&Sdjcif;jzpfygonf/
tpövmrfbmom0iftrIxrf;wdkYtm; jrefrm{u&mZfwdkYu
þenf; ESifESif csD;jr§ifhajr§mufpm;yHkrSm ukef;abmifacwfwGif taxmuf
txm;rsm;ESifh txl;xif&Sm;pGm awGU&ygonf/ cdkifvHkaom tao;pdwf
taMumif;t&mrsm;ESifh wuG od&SdEdkifygonf/
ukef;abmifacwfwGif csD;jr§ifhcJhyHktaxGaxG
41/ a&S;,cifuwnf;u a&muf&SdcJhaom tpövmrfbmom0ifwdkYrS
oufqif;aygufzGm;vmMuaomEdkifiHom;rGwfpfvifrfwdkYrSmukef;abmif
acwftwGif;odkY a&mufvmaomumvcefYwGif ,Ofaus;rI"avh?
bmompum;ESifh tawG;tac:wdkYrSpí jrefrmrsm;tjzpfodkY a&muf&Sdae
MuNyDjzpfaMumif;udkawGU&ayonf/ udk;uG,f,HkMunfrIüomvQif uGJjym;
Muygonf/ odkYjzpfívnf; ukef;abmifacwf jrefrmbk&if{u&mZf
rif;jrwfwdkYonf,if;tpövmrfbmom0ifEdkifiHom;wdkYtm;aus;awmf&if;
uRefawmf&if;tjzpf oabmydkufawmfrlMuíausmom;&ifom;rcGJjcm;bJ
rif;usifhw&m;ESifhtnD Ak'bmom0ifEdkifiHom;rsm;tm; apmifha&Smuf
tkyfcsKyfonfhenf;wlapmifha&Smufxdef;odrf;tkyfcsKyfonfudkodEdkifygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(36)
b0vHkjcHKrIwnf;[laomaexdkifvkyfudkif pm;aomufa&;wGif
pdwfcsEdkifonfh ulnDapmifha&SmufrIrsm;? csD;jr§ifhrIrsm;udk pDrHcefYcGJay;awmf
rlcJhMuygonf/ EdkifiHom;wdkYudk &if0,fom;ozG,foabmxm;onfh
arwÅmw&m;udk EdkifiHom;rGwfpfvifrfrsm;tm;vnf; trsm;enf;wl
cHpm;cGifhay;jcif;jzpfygonf/
EdkifiH? NrdKUe,f? e,fy,fpDrHtkyfcsKyfa&; a&Teef;awmftwGif;
uGyfuJaqmif&Gufa&;ponfh trwfa&;&me,fy,f? EdkifiHawmfvHkjcHKa&;
umuG,fa&;ponfh ppfrufa&;&m e,fy,f EdkifiHjcm;wdkif;wpfyg;wdkY
ESifh qufoG,faqmif&Guf&onfh EdkifiHjcm;qufqHa&; e,fy,frsm;
ponfwdkYwGif tpövmrfbmom0ifwdkYtm; &mxl;BuD;i,frsm;ü wm0ef
ay;cefYxm;jcif;jzifhvnf; csD;jr§ifhawmfrlcJhMuygonf/
þukef;abmifbk&if{u&mZfwdkYonf aus;awmfrsKd;? uRefawmf
rsKd;tpövmrfbmom0ifwdkYtm; udk;uG,f,HkMunfrIwGif vGwfvyfrIudk
ay;xm;ygonf/ Ak'¨bmom bk&if{u&mZfrsm;jzpfí t,l0g'wGif
rwlapumrl aus;awmfrsKd;uRefawmfrsKd;wdkYudk udk;uG,faom bmom
txdkuftavsmuf csD;jr§ifhtm;ay;awmfrlonfh rGefjrwfvSaom tpOf
tvmudkvnf; wDxGifawmfrlcJhMuygonf/
ukef;abmifbk&if{u&mZfwdkYu tpövmrfbmom0ifEdkifiHom;
wdkYtm;csD;jr§ifhajr§mufpm;awmfrlcJhMuyHkwdkYudk txufwGif tpD&ifcHonfh
twdkif;-
(1) b0vHkjcHKrIwnf;[laom aexdkifvkyfudkifpm;aomufa&;?
(2) &mxl;XmeEÅ&csD;jr§ifha&;
(3) rdrdwdkYbmomtvdkuf pD&ifcefYcGJEdkifa&;
(4) bmoma&; csD;jr§ifhrIwnf;[laom acgif;pOf(4)ckcGJjcm;í
&SmazG&&SdorQ azmfjyvdkygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(37)
!
b0vHkjcHKa&; tultnDrsm;
42/ EdkifiHawmfom; aus;awmfuRefawmfrsKd; tpövmrfbmom0ifwdkY
vkyfudkifaexdkif pm;aomufEdkifí t&SifhtrIawmfudk xrf;aqmifEdkif&ef
ukef;abmifacwf bk&if{u&mZfwdkYu v,f,majrcsay;oem;awmf
rlcJhonfudk bdk;awmfbk&m;vufxuf(1145)ck vufcHppfwrf;wGif
awGU&Sd&ygonf/ ,if;ppfwrf;wdkYwGif paerif;vufxufawmf
tpövmrfbmom0ifwdkYtm; ae&mcsxm;ay;cJhaom a'orsm;teuf
,if;awmf? &rnf;oif;? anmif&rf;? awmifil? yif;wvJ? rdw¦Dvm?
ajrxl;a'orsm;wGif aeajr? vkyfpm;ajrrsm; csxm;ay;awmfrlyHkudk
awGU&ygonf/¤if;wdkYrSm("r®uxduq&mBuD;pkaqmif;&&Sdaoma&Twdkuf
pm&if;0ifrSwfwrf;rS&&Sdygonf)atmufygtwdkif; jzpfygonf/
101101
101101101
,if;awmf,if;awmf,if;awmf,if;awmf,if;awmf
,if;awmfrSm csxm;&if; vlwdkYudk bk&ifhtrdefYawmfESifh vuf,m
axmifrSL; armifndKudk cefYxm;awmfrlí NrdKUolBuD; armifoD;cdkif?
armif&SefwdkYu jyoay;í acgif;BuD;armifvHk;u pm;ajr? aeajr?
vkyfajrrsm; ay;oem;awmfrlonfrSm -
101. ABM, pp.70-73.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(38)
,if;awmfNrdKUajrmuf rif;ausmif;ukef;wGif aeajray;cs&if;
ajronf ausmif;ESifh eD;pyfonfhtwGuf vGwfuif;ajymif;csí ay;&rnf
trdefYawmfESifh csay;onfh ajre,fedrdwfonf ta&SUudk ausmif;
v,fajrtxd? awmifudk uef½dk;txd? taemufudk rusnf;yif
urf;½dk;txd? ajrmufudk vTJacgif? armifpHomv,fajr txd aeajr
csay;í ae&ygonf/
vkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSm uefawmfrif;ausmif;vTJa&aomufv,fy,f?
(20)wif;BuJoabmvTJ a&aomufv,fy,f?(20)wif;BuJawmifvTJ
a&aomufv,fy,f? (5)wif;BuJ ppfyifvTJa&aomufv,fy,f
(3)wif;BuJ csay;oem;awmfrlí aexdkifvkyfpm;Mu&onf/
&rnf;oif;&rnf;oif;&rnf;oif;&rnf;oif;&rnf;oif;
csxm;&if;vlwdkYudk trdefYawmfESifh a,mufsm;wpfa,mufrSL;cefY
xm;awmfrlí olBuD; &SifaZ,swdkYu jyoay;cs&onf/
ajrrSm &rnf;oif; taemufqifjzLukef;t&yfwGif aeajrcsay;onf/
ajre,fedrdwfonf-ta&SUudk tkyfESHyifausmif;a&SUtxd
awmifudk qdk;raMumiftxd
taemufudk v,fajrmifabmiftxd
ajrmufudk rusnf;yHk opfwkyfyiftxd
ay;csoem;awmfrlí aexdkifvkyfpm;&ygonf/
vkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSm jrif;uv,fajrwGif v,fy,f 24wif;BuJ?
ukuúdKq,fa&aomufv,fjyifwGif v,fy,f 24 wif;BuJ? uefopf
v,fjyifwGif v,fy,f10wif;BuJay;csoem;awmfrlíaexdkifvkyfudkif
pm;aomufNyD;trIawmfudk xrf;&ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(39)
awmifilawmifilawmifilawmifilawmifil
awmifilNrdKUcsxm;&if;vlwdkYudk trdefYawmfESifh awmifil a&T'dkif;rSL;
udkcefYawmfrlí ¤if;NrdKUppfuJBuD; £E´ysHcsDwdkYu jyocsay;&onf/
aeajronfaeajronfaeajronfaeajronfaeajronf awmifilNrdKU ta&SUaygif;avmif;jrpftxd
awmifudk MumeDueftxd
taemufudk OwÅrmajrmif;abmiftxd ae&mcsay;íae&ygonf/
vkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSm awmifilNrdKUqiftdyfawmwGif; v,fy,f 50wif;
BuJwnfxGifvkyfpm;aexdkif xrf;&GufMu&ygonf/
yif;wvJ
yif;wvJNrdKUrSm csxm;&if; vlwdkYudk trdefYawmfESifh aumif;wm
&SnfrSL;udk cefYxm;awmfrlí yif;wvJNrdKUolBuD; armifxGef;vSbHkwdkYu
jyocsay;&ygonf/
aeajraeajraeajraeajraeajre,fedrdwfonf yif;wvJNrdKUtaemuf vlvm&Gmukef;wGif
ta&SUudk jruefa&vJtxd
awmifudk uef½dk;txd
taemufudk uefom,muef½dk;txd
ajrmufudk omrefusnf;yifvStxd
vkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSmvkyfpm;ajrrSm yif;wvJNrdKUajrmuf
jruefa&aomufv,fy,f 15 wif;BuJ
qifjzLajcuefatmufv,fy,f 10 wif;BuJ
csay;oem;awmfrlí aexdkifvkyfpm;xrf;&GufMu&ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(40)
rdw¦Dvm
rdw¦DvmNrdKUcsxm;&if; vlwdkYudk trdefYawmfESifh uavwdkif;rSL;udk
cefYxm;awmfrlí rdw¦Dvmjynfpdk;armifydefausmfESifh tMuyf armifa&T
avQmf? om,myefajrwdkif;armifygwdkYu jyocsay;&\/
vkyfajr? aeajre,fonf rdw¦DvmNrdKUtaemufu aZmif;yavG ajrwGif
ta&SUudk atmifysHv,fuefoif;½dk;txd?ajrmufudk qdyfyiftxd
awmifudk &JpHk armifyef;EdkifwdkYajrtxd?taemufudk armifxGef;cdkif
ajrtxdajrmufudk ovJa&ustxd ay;csoem;awmfrlí aexkdif
vkyfpm; xrf;&Guf&ygonf/
ajrxl;NrdKU
yef;b&JqGJvJ ac:aom ae&mwGif csxm;jcif;cH&aom vlrsm;
\ ae&ma[mif;jzpfygonf/ ¤if;ae&mwGif vkyfpm;ajr\ tvm;rSm-
ta&SUvm;aomf ig;Awftdkifacsmif;txd
awmifvm;aomf qifpG,facsmif;txd
taemufvm;aomf rl;jrpftxd
ajrmufvm;aomf qGJvJacsmif;txd e,fav;&yfowfrSwf
NyD; aygufwl; vuf,uf vkyfudkifpm;aomufNyD; bk&ifhtrIawmfudk
xrf;&GufMuonf/ ¤if;ae&mü tzsm;temrsm;NyD; taotaysmufrsm;
aomaMumifh acgif;aqmifvlBuD;rsm;u ¤if;ae&mwGif raevdkaMumif;
bk&if{u&mZfxH oHawmfOD;wifonfhtcg ajrxl;NrdKUtaemufbufwGif
usHK;ajrmif;jcm;NyD;ta&SUudk jrefrm? taemufudk rGwfpfvifrfwdkYaexdkif&ef
(3)cef;tdrfwbdcsyfaetdrfowfrSwftay;cH&zl;onfudkod&Sd&ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(41)
txufwGif tpD&ifcHcJhonfwdkYwGif vkyfpm;ajrcsxm;&mü
tcsKdUa'owGif awmpdrf;udkckwfxGifí "m;rOD;csvkyfudkif&aom ajrrsKd;
jzpfítcsKdUae&mwGif pdkufysKd;vkyfudkif qnfajrmif;a&aomuf tzkd;wef
ajrrsm;jzpfonfudk awGU&ygonf/ csxm;&if;[koHk;xm;onfudk
axmufí tpueOD;uwnf;u csxm;NyD;&Sdonf[k od&SdEdkifygonf/
bdk;awmfbk&m;vufxufwGif ppfwrf;rsm; aumuf,lcJh&mü omoemh
ajrrsm;udkyifvQif ppfaq;í topfwpfzefvSLawmfrlonfudk rEÅav;NrdKU
r[mjrwfrkedbk&m;BuD; y&0PftwGif;&Sd bdk;awmfxyfwdk; ausmufpm
rsm;t& od&SdEdkifygonf/ tvm;wlyif t&mawmfajrrsm; tjzpf a&S;rif;
wdkYu tpövmrfbmom0if EdkifiHom;wdkYudk csay;oem;awmfrlonfh
aeajr? vkyfpm;ajrwdkYudkvnf; ppfaq;í jyefvnfcsxm;ay;jcif;
jzpfaMumif;udk þvufcHppfwrf;t& od&Sdjcif;jzpfygonf/
EdkifiHawmfwGif tpövmrfbmom0ifwdkYtwGuf ukef;abmifacwf
aemufydkif;rif;rsm;onf ppfrIxrf;wdkYtwGuf csay;aom vkyfudkif
pm;aomuf&efajrrsm;csrSwfay;oem;awmfrlygonf/ xdkaus;awmfrsKd;
uRefawmfrsKd;wdkYrSmvnf; þajrwdkYwGif vkyfudkifpm;aomufí
trIawmfudk xrf;&GufvmMuonfrSm tpOftvmBuD;wpf&yfjzpfí
aemufqHk; jrefrmrif;quf jywf&onfh (1886)ckESpftxdjzpfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(42)
@
trIawmfrsm;udk xrf;&Gufapjcif;
43/ a&S;ujrefrmEdkifiHwGif v,f,mvkyfudkifjcif;onf trsm;pk
twGuf t"dutoufarG;0rf;ausmif;jzpfygonf/ v,f,majrcsay;
jcif;jzifh b0vHkjcHKrIwdkYudk zefwD;ay;½Hkomru ukef;abmifacwf
bk&ifwdkYonf EdkifiHom;rGwfpfvifrfwdkYudk xdkufoifhonfhtm;avsmfpGm
trIawmf udkxrf;cGifhjyKjcif;jzifhvnf;oem;csD;jr§ifhawmfrlcJhMuygonf/
txufwGif tpD&ifcHcJhNyD;onfhtwdkif; wyfrawmfwGif ,HkMunfudk;pm;pGm
ppfrIxrf;apcJhonfudk awGU&ygonf/
tavmif;bk&m;vufxuf
tpövmrfbmom0ifrsm;ppfrIxrf;jcif;
udk,f&Hawmfaoewfpk
44/ (1756)ckESpf oefvsifNrdKUudk tavmif;bk&m;atmifawmfrl&m
wGif zrf;qD;&rdaom oHkYyef;wdkYwGif ukvm;oabFmom; cvmoDrsm;
yg0ifcJhygonf/ &efukefNrdKUodkY a&mufaomtcg ajcz0g;awmfatmuf
ukvm;pkoefvsif?&efukef&Sd ukvm;pkyoD?bk&if*sDwdkYudka&G;ppfawmfrlí
&orQvl(550)udk aemufopf?aomwufykwf'kwm0wf? yD,mrmruf?
ayg&? tefaxmfeD? iodkufwdkYudk aoG;aomufBuD;cefYí ouú&mZf
(1118)ck? 0gacgifvqef; (3)&uf t*FgaeYwGif udk,f&Hawmfaoewfpk
vTJawmfrlonf/
102102
102102102
tavmif;bk&m;\ udk,f&HawmfaoewfpkwGif
tpövmrfbmom0ifaoG;aomufBuD;(2)OD;yg0ifonfudkawGU&ygonf/
102. Konbaungzet Mahayazawindawgyi (KBZ)Vol. I, p.187.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(43)
ukvm;ysKdaoewfpk
(1757)ckESpf bGJUrnf&nfrsm; csD;jr§ifhawmfrl&mwGif ukvm;ixGef;
rSm urefpuú&wf? ukvm;omxGef;jzLrSm AEÅ&wf? ukvm;'g0wfrSm
pEÅmw&wfbGJUrsm; toD;oD;&&SdMuygonf/
103103
103103103
tavmif;bk&m;vufxufawmfwGif tpövmrfbmom0ifwdkY
tm; ta&;BuD;vSaom bk&ifhoufawmfapmifh udk,f&Hawmf
aoewfpkwGif yg0ifxrf;&Gufapjcif;jzif h csD;jr§if honfomru
ukvm;ysKdaoewfpkukvm;ysKdaoewfpkukvm;ysKdaoewfpkukvm;ysKdaoewfpkukvm;ysKdaoewfpkudkyg zGJUpnf;ay;awmfrlcJhygonf/ 1758ckESpf
aumif;rIawmfudk Xmyemawmfrl&efxGufawmfrl onfhtpDtpOfwGif
pD;awmfqif\ aemufwGifygaom wl&d,mtzGJU\ aemufwGif
ukvm;ysK daoewfpk ukvm;ysK daoewfpk ukvm;ysK daoewfpk ukvm;ysK daoewfpk ukvm;ysK daoewfpk bmomtaygif; tvkyft0wftpm; ESifh
a&TZ0ga&; aoewfqGJudkifvsuf vuf0Jvuf,mpDpOfvdkuf&onf/
ol&JBuD;atmifwHcGefjzefYí 0if;awmfav;rsufESmwyfqHk;onfhaemuf
a&Tyef;? a&Txm; ukvm;ysKdoHk;pkvdkuf&onf/
104104
104104104
wpfzef ¤if;ESpf&efukefNrdKUodkY pkef&mwGifvnf; avSmfum;&JavS
orÁmefrsm;wGif wpfuRef;om; ukvm;yef;ao;wdkYvnf; "avhbmom
0rf;bJEIwfoD;OD;xkyf? odk;? rdk;BudK;om;OD;&pf? abmif;bDpaom wefqm
wdkYudk 0wfpm;qif,ifapNyD;vQif tajrmufpdefajymif; aoewfvufeuf
pGJudkif apNyD;vQif vdkufMu&onf/
105105
105105105
103. KBZ, VOl. I, p.254.
104. Ibid p.284.
105. KBZ, p.307.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(44)
a&G;vufsm aoewftpk
rif;wkef;rif; w&m;vufxufawmfwGif a&G;vufsmwyf\
trIxrf;wdkYrSm tpövmrfbmom0ifrsm;jzpfMuonf[k od&Sd&ygonf/
106106
106106106
a&Tvufsmwyf?a&G;vuf0JwyfwdkYudk tavmif;bk&m;vufxuf
(1558)ckESpfwGif zGJUcJhaMumif; atmufygtwdkif;od&ygonf/
&wemodCFukef;abmifaejynfawmfBuD;wGif ouú&mZf (1118)
ckESpf? ewfawmfv? [Hom0wDNrdKUawmif aZwk0wDu eef;awmfwGif
t&yf&yf Adkvfpkwyfpku &Ja&mifjrefrmpGrf;oefolwdkYudk a&G;Ekwfawmfrl
&onhf vl&JvlvGwfxGufwdkif; atmifwdkif;&? a,mufsm;? pufrD;
'DyGysHcsDwdkYESifh bGJUpk&if;a&G;(5)? aoG;aomufvl(410)ESifh t&yf&yf
NrdKUolBuD;wdkYwGif &Ja&mifjrefrmpGrf;olwdkYudk a&G;cs,fay;tyf&rnf/
cefYxm;awmif;,lí &onfhvlaygif;(1570)? ESpfpkaygif;(1980)udk
ouú&mZf (1120)?0gacgifvjynfhausmf(13)&ufaeY vuf0JysHcsDwdkYudk
aoG;aomufBuD;cefYí a&G;vuf0J a&G;vufsm aoewf(32)?
aoG;aomufzGJUawmfrlonf/ a&G;vuf0Jaoewftpkom;wdkYudk
vuf0JeHwGif eHcRefawmf trSwfay;í xrf;&Guf&onf/ a&G;vufsm
tpkom;wdkYudk vufsmeHcRefawmftrSwfay;í xrf;&Guf&onf/
106. An Account of the Burmese Muslims published on the Cente-
nary of the founding of Mandalay by U Ba U, p.8. (from now on be
refered to UBU)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(45)
ajrxl;ppfrIxrf;rsm;
ajrxl;NrdKUqdkif&m trdefYpmcRefawmfrsm;t& tavmif;bk&m;
vufxufawmfwGif wyfrawmftrIxrf;rsm;tjzpf csD;jr§ifhjcif;cH&ol
tpövmrfbmom0ifEdkifiHom; tcsKdU&SdaMumif;udk od&ygonf/
þtrdefY pmcRefwdkYrSm bk&if{u&mZfrif;jrwf\ trdefYawmft&
vTwfawmf0efBuD; rsm;uqifhqdk&onf/ ¤if;wdkYESifhpyfvsOf;í
0efBuD;rif;rsm;pm[ktrSwf tom;ygonfh trdefYawmfrsm;jzpf&m
bk&if{u&mZf udk,fwdkif ta&;w,l&SdawmfrlaMumif;udkvnf;
od&ygonf/
107107
107107107
tavmif;bk&m;eef;wufNyD;p tcsdefavmufwGif ajrxl;NrdKUwGif
ukvm;ysKdaoG;aomufBuD;rsm;jzpfaom -
ixGef;ysH? indKa&mif? &efatmifausmfxif? &mZvdef? itkef;jzL?
i{ndK? icdkif? iausmfvS? Z&m&yfiarT;? &HoGif? ausmf'if? &ZöLESifh
aoewfpma&; iyef;&nfESifh iwkwfjzLi,fwdkYtm; toD;oD;ay;xm;
aomukvm;ysKdtpkwdkYwGif oufqdkif&m aoG;aomufBuD;wdkYu pD&if
cefYcGJMuyfí rNidrfr0yf&Sd&m trsm;oabmwl vTJtyfonfh twdkif;
(vbufpm;í tyfonf) ajrxl;NrdKUajrmufbuf? awmifbuf ukvm;
ysKdtpkwGif pD&ifzG,f&Sdonfrsm;udk ajrxl;NrdKU &mZrdwÅ aersKd;&ZöL&wf
ESifhoD[ &wfom;tbwdkYupD&ifcefYcGJ&ef vTwfawmfrS trdefYpmcRef
xkwfcJhygonf/
108108
108108108
107. KBZ. I, 294-5.
108. (ABM), pp.93-94, No. 5 of Appendix B.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(46)
ukef;abmifqifjzL&Sifrif;w&m;vufxuf
tpövmrfbmom0if ppfrIxrf;rsm;
46/ oD&d"r®&mZmbGJUawmf&Sd qifjzL&Sifrif;w&m;onf 1763ckESpf
wGif xD;eef;qufcHNyD; aemufwyfzGJUtoD;oD;udkjyefvnfzGJUpnf;&mwGif
ajrxl;'dkif;rSL;pEAvausmfonf a&T0if;awmfqifacgif;'dkif;rSL;vuf,m
ausmfolxif aoG;aomuftzGJUwGif yg0ifcJhaMumif;od&ygonf/
109109
109109109
1764 ckESpf? ,dk;',m;wdkY csDwufawmfrl&aom jrefrmwyfrsm;
wGifukvm;Adkvfwyfwpfwyfvnf;yg0ifcJhaMumif;awGU&Sd&ygonf/
110110
110110110
,if;awmfNrdKU,if;awmfNrdKU,if;awmfNrdKU,if;awmfNrdKU,if;awmfNrdKU
,if;awmfNrdKUrS pkxm;&if; &cdkif ukvm;ysKd aoewftpD&if
aoG;aomufBuD;rsm; -
armifwHk;jzL? wevFmom;? touf (40)?*
armif&marmif? paeom;? touf (78)?
armifeD? paeom;? touf (55)?
armifrmonf? t*Fgom; touf (56)?
armifjymxGef;? Mumoyaw;om;? touf (65)?
armifBuD;? Mumoyaw;om;? touf (40)?
armifeH? aomMumom; touf (40)ESifh
aoewfpma&; armifBudKifyHk? aomMumom;? touf(36)wdkY
jzpfMuygonf/
109. KBZ, I 367. 110. KBZ, I 373.
* aemufqufwGJrSwfpk(15)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(47)
&rnf;oif;NrdKU
&rnf;oif;NrdKU aoG;aomufBuD;rsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/
xm;&if;aoG;aomufBuD;? armifarT;?aomMumom;?touf(28)?
aoG;aomufBuD; &efcif;ol&?Mumoyaw;om;?touf(50)?
aoG;aomufBuD;armif&mpD? paeom;? touf(43)?
aoG;aomufBuD; armifpH? t*Fgom;? touf(56)?
pma&;armifvS? Mumoyaw;om;? touf(53)?
anmif&rf;NrdKU
anmif&rf;NrdKU aoG;aomufBuD;rsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfygonf/
pkxm;&if;aoG;aomufBuD;armifomaxG;?we*FaEGom;?touf(28)?
awmifilNrdKU
awmifilNrdKUaoG;aomufBuD;rsm;rSm atmufygwdkif; jzpfygonf/
xm;&if; aoG;aomufBuD;armifyef;ndK?we*FaEGom;? touf(45)?
aoG;aomufBuD; armifa&Tcdk? Mumoyaw;om;? touf(30)?
yif;wvJNrdKU
yif;wvJNrdKUaoG;aomufBuD;rsm;rSm atmufygwdkif;jzpfygonf/
xm;&if;aoG;aomufBuD; armifxGef;om?Ak'[l;om;?touf(59)?
rdw¦DvmNrdKU
rdw¦DvmNrdKUaoG;aomufBuD;rsm;rSm atmufygwdkif;jzpfygonf/
xm;&if;aoG;aomufBuD; armifausmfxGef;?paeom;?touf(60)?
aoG;aomufBuD; armifvHk;? touf(45)?
111111
111111111
111. ABM, pp. 68-70.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(48)
,dk;',m;odkYcsD&m
47/ ukef;abmifqufr[m&mZ0ifBuD;t&od&Sd&aom bdk;awmfbk&m;
vufxuf tpövmrfbmom0if ppfrIxrf;wdkYtaMumif;udk qufvuf
azmfjyvdkygonf/(1793)ck? ajr;awmf ppfudkif;rif;om; em;xGif;
r*FvmwGif bdk;awmfbk&m;onf ajrxl;jrif; tygt0ifjzpfaom
awmifbufudk;oif;jrif;? ajrmufbufudk;oif;jrif;rsm;udk vufzGJU
awmfrlaMumif; od&ygonf/
112
(1795)ckwGif rdw¦Dvmuefudk qnfcsDwuf&mwGifvnf; ajrxl;
wyfrsm;? a&G;vuf,mwyfrsm; yg0ifaMumif;udk od&ygonf/
113
ukvm;ysKdaoewfAdkvfaZmwAv
48/ bdk;awmfbk&m;eef;wufNyD;p (1782)ckwGif rif;avmif;ijrwfzkef;
qdkol &Srf;trsKd;om;wpfa,mufonf vl(2000)cefYESifh ntcsdefwGif
wdwfwqdwf a&Teef;awmfudk wufí pD;Muygonf/ þolykefrsm;tm;
a&Teef;awmfwGif wm0efusaom ukvm;ysKdtpkvnf;ckcHwdkufcdkufchJyg
onf/od&aomOD;aqmifolAdkvfrSm aZmwAvjzpfygonf/ olykefwdkYrSm
ta&;½IH;edrfhcJhMuygonf/ tBuD;jyKí aomif;usef;ykefuefolwdkYonf
vnf; nOfhtcgjzpfí xGufvGwfavaomaMumifh ppfar;r&&Sdonfh
twGif; ukvm;ysKdaoewfAdkvf uRefawmf aZmwAv zrf;qD;&onf
bkef;vl? &Srf;wpfa,mufudk tjyifty ppfar;onfwGifrS &Srf;jynf
jrifwGif; awmifjcm;ae ibkkef;jzpfaMumif;ESifh xGufqdkonf[k
ukef;abmifquf &mZ0ifwGif awGU&ygonf/
114114
114114114
112. KBZ, I 660.
113. ibid, 671.
114. ibid, 554.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(49)
ajrxl;NrdKUwyfrawmf trIxrf;rsm;
49/ EdkifiHom; rGwfpfvifrfrsm; ppfrIxrf;Mu&mwGif pepfwus
tpkpm&if;0ifrsm;tjzpfyg0ifMu&ygonf/ ukvm;ysKdaoewftpk0if
wdkYudk ukvm;ysKdaoewftpkom; ponfjzifh wyf\ trnfudk vdkufí
ac:ygonf/ ajrxl;NrdKUqdkif&mtrdefYpmcRefrsm;t& tpkom;rsm; tjyif
tMuyf aoG;aomuf pma&; (aoewfpma&;) aoewfAdkvf? aoewf
AdkvfrSL;? aoewfAdkvfrif;rsm;vnf; &Sdygonf/
txufygtrdefYpmcRefrsm;t& trnfemrESifh od&aom bdk;awmf
bk&m;vufxuf ajrxl;NrdKUqdkif&m wyfrawmftrIxrf; t&mxrf;
tpövmrfbmom0iftcsKdUrSm-
&efESifod&d? ukvm;ysKdaoewf trIxrf;(1795)
115115
115115115
ok0¶ausmfol(itlrS tGr®m&f) ukvm;ysKdtpkom; (1796)
116116
116116116
itdkaoG;aomufBuD; (1797)
iaomjzL? aoG;aomufBuD;(1802)
117117
117117117
&JvSaemf&xm aoG;aomufBuD; (1806)
118118
118118118
&Jxifaemf&xm aoG;aomufBuD; (1806)
118118
118118118
pufvSol? aoG;aomufBuD; (1806)
119119
119119119
ol&def&JvSausmf aoG;aomufBuD;(1806)
120120
120120120
&JvSausmfxif aoG;aomufBuD; (1806)
121121
121121121
&Jacgifaemf&xm aoG;aomufBuD; (1806)
iazsmf a&TvSHtkyf (1810)
122122
122122122
pufyifausmf aoG;aomufBuD; (bdk;awmfvufxuf)
jzpfaMumif; od&ygonf/
123123
123123123
115.See Appendix B, No. 14. 118.See Appendix B, 121.See Appendix B116.See Appendix B, No. 15. 119.See Appendix B 122.See Appendix B117.See Appendix B, No. 17. 120.See Appendix B 123.See Appendix B
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(50)
t&m&SdBuD;rsm;
50/ þxuftqifhtwef;jrifhaom ppfrIa&;&m? &mxl;BuD;rsm;wGif
cefYxm;csD;jr§ifhjcif;cH&aom EdkifiHom;tpövmrfbmom0ifrsm;&SdaMumif;
,if;pmcRefawmftrdefYawmfrsm;ESifh ukef;abmifquf&mZ0ifawmfBuD;
rsm;t&vnf;od&ygonf/ ¤if;wdkYrSm ukvm;ysKdaoewfAdkvfrif;oD[
ausmfxifaemf&wm
124124
124124124
ESifh ukvm;ysKdaoewfAdkvfrif;r[mrif;vS
ausmfacgif
125125
125125125
wdkYjzpfygonf/ þt&m&SdBuD;rsm;rSm aejynfawmfrSaeí
oufqkdif&mtpkrsm;odkY trdefYpmcRefawmfrsm;udk xkwfEdkifolrsm;jzpf
ygonf/ukvm;ysKdaoewfAdkvfrSL;
126126
126126126
rSm e,fwGifwyfrsm;udkBuD;Muyf&ol
jzpfygonf/
tr&yl&NrdKUwnfjcif;ESifh pef*grmEdkrSwfwrf;
51/ A'Hkrif;ac: bdk;awmfbk&m;onf (1783)ckESpf tr&yl&NrdKUudk
vufOD;vufrGefwnfawmfrlcJhygonf/ tr&yl&NrdKUwnfawmfrl&mwGif
tpövmrfbmom0ifjrefrmrsm;vnf; vkyfaqmifcGifh&cJhMuygonf/
¤if;wdkYwGif ukvm;0ef ukvm;pma&;ESifh a&G;vuf,mtpkom;rsm;yg0if
aMumif;od&Sd&ygonf/
127 127
127 127 127
tr&yl&NrdKUwnfNyD;í odrf;onfhESpfwGif
tr&yl&odkYa&mufvmaom Am;eJydkifzm;om;pef*grmEdk(½dkrifuufovpf
b&if*sDbmomomoemjyK)u ¤if;awGU&Sdaom tpövmrfbmom0ifrsm;
taMumif;udkþodkYazmfjyxm;ygonf/
128128
128128128
NrdKUjyifqifajczHk;wGifaexdkif&
olrsm;taMumif;udkazmfjy&mwGif ,kd;',m;rsm;ESifh uonf;wdkY&yfuGuf
taMumif;udk yxrqdkygonf/ tpövmrf bmom0ifwdkYtwGuf csxm;
ay;&m &yfuGuftaMumif;udk azmfjy&mü xdk&yfuGufonf vlOD;a&
ydkírsm;onf[k xif&onf[k qdkygonf/
124. See Appendix B, No. 7. 125. See Appendix B, No. 26.126. See Appendix B, No.8. 127.Parabike No. 509. Bernard Library.128. Mandalay District Gazetteer, Vol A, p. 230.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(51)
zvfeef;&Sif bBuD;awmfbk&m;vufxuf (1819-1837)
52/ bdk;awmfbk&m;udk qufcHaom rSefeef;&Sif bBuD;awmfbk&m;
vufxufawmfwGif tpövmrfbmom0ifrsm;wdkYonf a&S;rysufaom
tpOftvmtwdkif;EdkifiHawmf\ppfrIudk qufvufxrf;&GufcGifh&Mu
ygonf/EdkifiHawmftm; NAdwdoQ ta&SUtdEd,ukrÜPDu ppfqifETJwdkuf
cdkufonf/ jrefrmEdkifiHNAdwddoQyxre,fcsJUppfwGif tpövmrfbmom0if
jrefrmppfrIxrf; 0efAdkvf aoG;aomuf? tMuyfwyfom;wdkYonfvnf;
yg0ifqifETJí EdkifiHawmfudk umuG,fcGifh&&SdMuygonf/
yef;0gwdkufyGJESifh cHpyfAdkvfaersKd;*kPÖ&wf
53/ &cdkifppfrsufESma*:awmhyv’ifwGif t*FvdyfppfwyfwdkYudk
atmifEdkifNyD;aemuf (1824-1186)uqkefvjynfhaeY? ,if;onfh
uqkefvjynfhausmf(2)&ufaeYwyfyg Adkvf&Jruftaygif;wdkY atmifpnf
atmifarmif;wpfNydKifeufa<u;aMumfapí wyfOD;csKyftwGif; 0efrif;BuD;?
r[moD[ol&a&S;OD;csDwufrSm yef;0gNrdKUodkY qdkufa&mufvQif yef;0gjrpf
wpfbuf? Xmem½HkajrNrdKU½dk;ESifhpyfí urf;em;wpfavQmuf t*FvdyfwdkYu
qifjrif;tvHk;t&if;ESifh ppfyg&D trIxrf; vlwpfaomif;ausmfcefYESifh
MuHhMuHhqD;BudK&yfcHaeonfudk ausmfola&Tawmfaemf&xm?bJ0g Adkvfol&
tmumwk&ifoD[aemf&xm? cHpyfAdkvf aersKd;*k¶&wfwdkYudk jrif;pD;a&
wpf&mausmfESifh a&TxD;jzefYcgppfvsuf upm;apNyD;rS AdkvfrSL;wyfrSL;
&JrufawmfoHk;wyfom;wdkYwdkufcdkufMu&mt*Fvdyfppfonftaygif;wdkY
rcHEdkifzG,fxGufajy;Muonfudk &JrufawmfwdkY vdkufvHul;ckefowfn§pf&m
tBuD;jyKolt*FvdyfAdkvfwkdYESifh ppfyg&Dukvm;trsm;aoqHk;onf/
aoewfig;&mausmf? &xm;wiftajrmufESifh oabFmjrif;tpD;ESpfq,f?
qifig;pD;&vdkuf\??
129129129129129
þatmifyGJwGifa&TxD;jzefYíppfvsifupm;aomAdkvf
wdkYteuf cHpyfAdkvfaersKd;*k¶&wfrSmtpövmrfbmom0ifjzpfygonf/
129. KBZ, II, 951
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(52)
"EkjzLwdkufyGJ-cHpyfAdkvf aersKd;*kPÖ&wf\owåd
54/ &efukefNrdKUudk t*Fvdyfwyfrsm;pD;rdMuNyD;aemuf &cdkifppfrsufESmrS
ppfolBuD; r[mAE¨Kvonf(1825^1186)ck? waygif;vjynfhausmf
(10)&uf &efukefodkYcsD&onf/ xdkYaemuf "EkjzLrSaeícH&m"EkjzLNrdKU
awmifrsufESma&Ta&mifjrbk&m;wGif Munf;aMumif;csD t*FvdyfwdkYwyfpGJ
&yfonf/ "EkjzLNrdKU ta&SUbuf a&Tunifyifewfpifuvnf; AHk;
tajrmufrsm;ESifh aeYnrjywf ypfcwfonf/ ,if;odkY "EkjzLwyfudk
t*FvdyfwdkY Munf;tm;? a&tm; tBudrfBudfrf0dkif;0ef;&Hvsuf vkyfMuH
onfudk AdkvfrSL; 0efBuD; owdk;ok"r® r[mAE¨Kvvnf; ukvm;wdkY
tajrmufAkH;rsm;udk vufeufrrSwf a&TxD;jzefYvsuf wyfxdyfodkYvSnfh
umywfum rjywfoGm;vm\/ wyfjyifuvnf; jrif;ESifh jrif;pD;ol&JodkY
vSH&SnftJarmif;qGJudkifvsuf jrif;wyfAdkvfaersKd;*k¶&wfESifhjrif;pD;
ckESpfq,fausmfjrif;a&;upm;aponf/t*Fvdyfppfonf&JrufAdkvfrSL;
wyfrSL;wdkYvnf; &J&ifhjcif;ESifhjynfhpHkaom &Jrufawmf AdkvfrSL;wdkYudk
Munfh½Ivsuf wyfawmfcdkifvHkvSonfESifh wyf&if;odkY rcsOf;ruyf0Hh
ta0;uom cGJ&HaeMu\/
130130
130130130
þ"EkjzLcHppfwGifvnf; AHk;qHtajrmuf
qHMum;wGif wyfjyifxGufí jrif;wyfESifh&J0HhpGm ppfa&;jyaom jrif;wyf
AdkvfaersKd;*k@&wfrSm yef;0gppfyGJwGif &JaoG;jycJhaom tpövmrf
bmom0if cHpyfAdkvfaersKd;*k¶&wfyifjzpfygonf/
ukvm;ysKdbkef;awmftjzpf
55/ (1194)ck?ewfawmfvqef;?(6)&ufaeY?(1832)a&S;ab;
avmif;awmf bdk;avmif;awmfwdkY vufxuf zGJUpnf;onfh tpkt0ef;?
a&TvufxufawmfzGJUpnf;onfh tpkt0ef;pm&if;wGif ukvm;ysKd
bkef;awmf tjzpf tpkaoewfaoG;aomufBuD;wdkYrSm armufwdkpenf;?
130. KBZ, II, 966-7.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(53)
ol&J aoewfaxmifhoHk;&m aoewfukvm;ysKd tpkom;wdkYudk armufwdk
a&Tydef;? rsOf;wdk ouúvwfpdrf;? ouúvwfrsOf;&Snf? ouúvyfeDudk
0wfqif&rnfh trdefYawmfESifh tpkqdkif&m 0wfqifMu&\/
131131
131131131
ukvm;ysKd
bkef;awmftjzpf tpkaoewfaoG;aomufBuD;wdkYwyfrsm;ESifh ukvm;ysKd
aoewftpkom;rsm;ygMuygonf/
jrif;cif;obif
56/ &EÅydkpmcsKyfwGif ESpfbuftpdk;&udk,fpm;vS,frsm;udkvnf;xm;
&Sd&ef oabmwlcsuft& ar*sm[efe&Dbmaetm; t*Fvdyf ta&SU
tdE´d,ukrÜPDtpdk;&\ udk,fpm;vS,foHtjzpf t0NrdKUwGifaexdkif
aqmif&GufcefYtyfcJhygonf/ ar*smbmaeonf tpD&ifcHpmrsm;?
rSwfwrf;rsm;a&;om;cJh&m ¤if;\pmrsm;wGif tpövmrfbmom0if jrefrm
ppfrIxrf;tcsKdU\ taMumif;udk awGU&ygonf/
(1831)ckESpfOD;avmufwGif bBuD;awmfbk&m;\a&SUawmf ppfa&;
jyyGJBuD;wpfckudk usif;ycJh\/ rdzk&m;acgifBuD;? rif;nDrif;om;rsm;vnf;
tpHktnDwufa&muf½Ipm;Muygonf/ ar*smbmaeESifh wynfhwdkYrSm
bk&if{u&mZf\ teD;wGif xkdifí ½Ipm;Muygonf/ þppfa&;jyyGJBuD;\
tpDtpOfwpf&yfrSm jrif;cif;jzpfonf/ jrif;cif;wGif jrif;udk av;buf
tajy;pD;í ajrwGifcsxm;aom vdar®mfoD;udk vSH&Snf tJarmif;jzifh
xdk;aumuf&ygonf/ trsm;yg0if,SOfNydKifMuolwdkYwGif (2)OD;om
vdar®mfoD;udkxdk;,l&&SdMu\/,if;(2)OD;teufwpfOD;rSm tpövmrfbmom
0ifjzpfaMumif; ar*smbmae\ rSwfwrf;wGifazmfjyxm;ygonf/
132132
132132132
131. KBZ, II 1052-3.
132. W.S. Desia, History of the British Residency in Burma, p.179.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(54)
om,m0wDrif;om; ta&;awmftwGif;
57/ (1836)ckESpfwGif nDawmf om,m0wDrif;om;ESifh bBuD;awmf
bk&m;wdkY tcif;jzpfyGm;Muí om,m0wDrif;om;ykefuefaomtcg
om,m0wDrif;bufESifh bBuD;awmfbk&m;bufwdkYwGif tpövmrf
bmom0if jrefrmppfonfrsm; yg0ifwdkufcdkufcJhaMumif; od&ygonf/
om,m0wDrif;bufwGif yoDaoG;aomufBuD;wpfOD;ESifhajrxl;NrdKU0ef
aersKd;aZ,solwdkYyg0ifaMumif;
133133
133133133
bBuD;awmfbk&m;bufrS Munf;
aMumif;csD(11)wyfwGif ukvm;jrif;wyfAdkvf r[moD["r®&wf\
wyfwpfwyfygí jrpfaMumif;csDwyfwdkYwGif a&G;vuf,mAdkvf r[m£E
rif;acgif\ wyfwpfwyfygaMumif; od&ygonf/
om,m0wDrif;vufxuf (1837-46)
58/ om,m0wDrif;vufxufawmfwGifvnf; tpövmrfbmom0if
jrefrmwdkYtm; EdkifiHawmfwGifppfrIxrf;apjcif;jzifh qufvufcsD;jr§ifhawmfrl
onfudk awGU&ygonf/ om,m0wDrif;onf (1841)ckwGif &efukefNrdKU
odkYMunf;aMumif;? a&aMumif;pkefqif;awmfrl&mwGif eef;OD;aemuf
0ef;usifwGif ukvm;ysKdtpkaoewftrIxrf;rsm;
135135
135135135
yoDukvm;
tajrmuf trIxrf;rsm;
136136
136136136
a&G;vufsmaoewf
137137
137137137
a&Tqdkif;a&TavS
rdk;BudK;? "m;pGJrif;0ef ukvm;ysKd
138138
138138138
ukvm;ysKdaoewftrIxrf;
139139
139139139
c
ajrxl;NrdKUaoewftrIxrf;rsm; yg0ifaMumif; od&ygonf/
þodkYjzifh ukef;abmifacwfokOf;onfhwdkifatmif EdkifiHawmf
umuG,fa&;ESifh ppfrIa&;wdkYwGif qufvuf csD;jr§ifhjcif;cHcJh&ygonf/
aemufqHk;rif;ESpfyg;jzpfaom rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wdkYvufxuf
awmfrsm;wGif tpövmrfbmom0if jrefrmwdkYtm; ppfrIa&;ü csD;jr§ifhawmf
rlcJhMuyHk ydkrdkod&ygonf/
133. KBZ, II, 1083 134. KBZ, II, 1084 135. KBZ, II, 1194136. KBZ, II, 1195 137. KBZ, II, 138. KBZ, II, 1196139. KBZ, II, 1199
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(55)
rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wdkY\ vufxufawmfrsm;wGif
ppfbufü csD;jr§ifhcJhyHk
59/ (1853)ckwGif rif;wkef;rif;om;ESifh nDawmf uaemifrif;om;
wdkYonf aemifawmfyk*Hrif;tm; ykefuefí &wemoCF a&TbdkNrdKUodkY
xGufcGmcJhMuygonf/ þta&;awmfyHkwGifvnf; om,m0wDrif;\
ta&;awmfyHkrSmuJhodkY tpövmrfbmom0if ppfrIxrf;wdkYonf ESpfbuf
pvHk;wGif yg0ifcJhaMumif; od&ygonf/
140140
140140140
rif;wkef;rif;w&m; txGwf
txdyfodkYa&mufaomtcgwGif trsm;enf;wl tpövmrfbmom0ifwdkY
tm;csD;jr§ifhcJhygonf/ (1853)ck?(1215ck?ewfawmfv)wGif ajreef;wGif
Oykof,lNyD;aemuf trIxrf;(700)ausmfudk t0wftxnfrSpí xrif;
csufjyKwfauR;awmfrl&mü tpövmrfbmom0ifrsm;jzpfaom 0vDcHjrif;
wyfom;rsm;ESifh tuúywfjrif;wyfom;rsm;ygaMumif;od&ygonf/
141141
141141141
rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wkdY\ vufxufawmfrsm;wGif
tpövmrfbmom0if jrefrmwdkY ppfrIxrf;cJhyHkESifh tcsD;jr§ifhcH&yHkwdkYudk
wpfaygif;wnf; tusOf;tm;jzifh azmfjyvdkygonf/
tpövmrfbmom0ifwdkY yg0ifaom wyfzGJUrsm;
60/ þrif;ESpfyg;vufxuf tpövmrfbmom0if jrefrmwdkY yg0if
trIxrf;cJhaom wyfwdkYrSm atmufygtwdkif;jzpfonfudkod&ygonf/
aoewftpkwyfrsm;
(1) a&G;vuf,maoewftpk
(2) uif;wm; ukvm;ysKdaoewftpk (uif;wm;ESifh ukvm;ysKd 2pk
aygif;jzpfonf/)
140. KBZ, III, 12
141. ibid, 170.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(56)
tajrmufwyfrsm;
(3) pMumtajrmufwyf
(4) r*Fvmtajrmufwyf
(5) r*Fvmtajrmuf ql;avukef;wyf
(6) r*Fvmtajrmuf bHk;tdk;wyf
jrif;wyfrsm;
(7) 0vDcHjrif;wyf
(8) tuúywfjrif;wyf
tjcm;wyfwdkYwGifvnf; csD;jr§ifhcH&ol &Sdaumif;&Sdygrnf/ twdtus
rqdkEdkifyg/
vuf,mwyf
142142142142142
61/ a&G;vuf,mwyfrSL;rSm rif;ysHcsD bGJUcH OD;[m&Sifjzpfygonf/
rif;ESpfqufolaumif;jyKcH&aomyk*¾dKvfjzpfygonf/(1879)ck? (1241?
oDwif;uRwf)wGif oDaygrif;w&m;a&SUawmfarSmufüppf0wfwefqmESifh
ppfa&;cif;usif;jyoaomwyfrsm;wGifa&G;vuf,maoewfpGJ(389)a,muf?
aoewfAdkvf(rif;xifod'd&mZm)(OD;acgif)OD;pD;aomwyf(1)wyfyg&Sdonf/
143143
143143143
a&G;vuf,mtrIxrf;wdkY\ vuf,meHcRefwGif a&G;vuf,m[laom
pmvHk;rsm;udk&Híaq;xdk;xm;onf/ ,mvufzrdk;wGifvnf; tvm;wl
aq;xdk;xm;onf[kod&ygonf/
144144
144144144
oDaygrif;vufxufawmfwGif
trIxrf;awmfrlcJhaomAdkvfwpfOD;rSma&T*kPfjzpfaMumif;od&ygonf/
145145
145145145
142. UBU, 12143. KBZ, III, 518-522.144. UBU, 133145. ibid
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(57)
(1866)?(1228)ckESpf jrifuGef;ESifh jrif;cHkwdkifrif;om;wdkY ykefuef
aomif;usef;NyD;aemuf ta&;edrfhí awmifbuf t*FvdyfydkifeufwGif;odkY
qkwfcGmcJh&m(9)c½dkif(ausmufqnfc½dkif)twGif;&SdvlwdkYudk cefYcGJpnf;
Muyf&ef rif;wkef;rif;w&m;onf a&G;vuf,maoewfwyfudkapvTwf
cJhygonf/
146146
146146146
a&G;vuf,mAdkvfudkvnf;(9)c½dkiftkyfcefYygonf/ ta&SU
bufwpfvTm;wGifrNidrfroufjzpfjyef&m a&G;vuf,maoewfAdkvf
rif;acgifol&defESifhtrIxrf;(500)udkapvTwfcJhygonf/t*FvdyfwdkY\
jrefrmEdkifiHwwd,e,fcsJUppfjzpfyGm;vmcJhaomtcg (1885ck) ckcHwdkuf
cdkuf&ef þwyfrStpNrdKUrS&yfqdkif;apmifhcJhygonf/
147147
147147147
rif;ESpfyg;vufxuf
awmfwGif a&G;vuf,mwyfü Adkvfrif;OD;ajymif;ESifh wyfrSL;OD;ay:&Sif*
(tpövmrfbmom0ifrsm;vnf;) trIxrf;cJhaMumif; od&ygonf/
148148
148148148
(1857)(1210?waygif;vqef;-3&uf) rEÅav;NrdKUwnf&ef
NrdKU&majrwGif awm&Sif;ajrn§djcif;jyKMuaom ppfonftrIxrf; (2000)
wGif a&G;vuf,mwyfom;(400)? Adkvfrif;uif;rif;acgif uGyfuJí
ygaMumif;qdkygonf/
149149
149149149
rEÅav;NrdKUodk Y aejynfawmf a&TUajymif;vmcJhNyD;aemuf
a&G;vuf,mwyfudk eef;NrdKUwGif (,ck vGwfvyfa&;ausmufwdkif ta&SU
buf) ta&SUNrdKU½dk;teD;wGif wyfpGJaexdkifapí eef;wGif;ü trIxrf;
&aMumif; od&ygonf/
146. ibid; KBZ, III, 332
147. KBZ, III, 713.
148. UBU, plate 6 & 8
149. Parabike No. 454, Bernard Library; UBU 8
* aemufqufwGJrSwfpk(16)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(58)
uif;wm;ukvm;ysKdaoewftpk
62/ a&G;vuf,mwyfuJhodkYyif bk&if{u&mZfrsm;,HkMunfudk;pm;jcif;
cH&aomwyfjzpfygonf/r*Fvm(ausmfrdk;)wHcg;aygufaom eef;wGif;vrf;
wpfavQmufta&SUbufwGif uif;wm;tpk0ifrsm;?taemufbufwGif
ukvm;ysKdtpk0ifrsm;ae&mcsxm;í eef;NrdKUwGif;ü ppfrIxrf;apygonf/
oDaygrif;vufxuf txufazmfjyyg ppfa&;jyyGJwGif uif;wm;aoewf
Adkvfrif;vSrif;xifausmfol uGyfuJí aoewfpGJ trIxrf;(335)OD;
ygonf[kod&ygonf/ jcaoFh½kyfywfvnfwGif wyftrnfudk vufzrdk;
ay:wGif xdk;&onf qdkygonf/
ppfxGufcsdef? odkYr[kwf &efolESifh &ifqdkifcsdefwGif uif;wm;
ukvm;ysKdtpkom;wdkY Budrf;0g;Muaom ppf[def;oH*teuf tcsKdUudk
azmfjyvdkygonf/
(1) uif;wm;ukvm;ysKdrausmfvm;a[htarmfxm;wJhvl*kPfay
r,Hk&ifaoa&mh? oka`EajrvufwD;? ajymvdkufwJhtNyD;/
(2) a&TjcaoFhrQrSwfaq;awmf?ajray:a&ay: awaZmfvTwf?
yGJwdkif;usdwfwJh*kPfwHcGef? b0*frdk;pGef qGwfcsnfhrqdkif;/
(3) &meef;ydkifuRef; rIxrf;wGif? vlvGefrdkY vlwHcGef aevdkxGef;
av;uRef;xdbGm;/
150150
150150150
ta&SUbufa'orsm;wGifqlylvIyf&Sm;rIay:aygufojzifhwyfrawmf
om;rsm;udkapvTwfESdrfeif;ap&m? uif;wm;Adkvfrif;vSrif;xifausmfol
aoewfxdíusqHk;cJhaMumif;aMu;eef;a&muf&SdcJhonf[kod&onf/
151151
151151151
150. UBU, 135-6.151. KBZ, III 614.
* aemufqufwGJrSwfpk(17)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(59)
(1883ck) xkdYjyif Aef;armfwGif rNidrfroufjzpf&m uif;wm;Adkvf
rif;&JausmfacgifESifhuif;wm;trIxrf;(400)wyfwdkY oGm;a&mufESdrfeif;cJh
&aMumif;ESifhvnf; od&ygonf/
152152
152152152
(1885)ck? t*FvdyfwdkYESifh wwd,ppfjzpf&mwGif uif;wm;Adkvf
rif;vSrif;xifausmfol (OD;pHvS) uif;wm;rSL;ESifhtrIxrf;(195)wdkYonf
AdkvfcsKyfOD;csKH(tpövmrfbmom0if)\wyfrsm; awmif;wGif;BuD;
Munf;aMumif; csDwufcJh&mwGif yg0ifcJhMuygonf/
153153
153153153
uif;wm;trIxrf;wdkY\ tquftEG,fwdkYrSm a&Tbdkc½dkif&Gm
(40)wGifvnf;aumif;? ukvm;ysKdtrIxrf;wdkY\ tquftEG,frsm;rSm
&rnf;oif;? ,if;awmf ponfha'orsm;wGifvnf;aumif; ygawmfrlNyD;
aemuf qufvufaexkdifvmcJhMuygonf/
tajrmufwyfrsm;
63/ rEÅav;NrdKU&m wDxGifpOf tajrmufypfazmuf&mü tajrmuf0ef
rif;vSoD&drif;xif(OD;a&Tcif)\vufatmufwGif (tpövmrfbmom0if)
tajrmufrSL; OD;a&Tabmf? OD;pEdkifESifh tajrmuftpkom; 30? yg0ifypf
azmuf&onf[kod&ygonf/
154154
154154154
rnfonfhtajrmufwyf[lí cGJjcm;
rod&yg/(1857)ck?(1219ck?0gqkdvqef;-12&ufaeY)tr&yl&rS
rif;wkef;rif;w&m;BuD;udk,fawmfwdkif xGufvmawmfrlaomtcgwGif
a&SUoHk;wyf aemufoHk;wyf? 0if;&Hudk,f&Htcif;tusif;? wyfOD;awmfu
vSnf; pMumwif tajrmufBuD;wpf&mudk tajrmuf0ef? tajrmufrSL;
wdkYMuyfí tajrmufwyfESifh xGufawmfrlonf[k od&ygonf/
155155
155155155
152. ibid, 650 153. ibid, 709.154. Parabike No. 454, Bernard Library; UBU 8155. UBU, 229; KBZ,III, 521-2.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(60)
oDaygrif;vufxufawmf ppfa&;cif;usif;jyo&mü pMum
tajrmufAdkvf?Adkvfrif;OD;[m&SifESifhtajrmuftrIxrf;vl(113)a,muf
yg&Sdygonf/ ¤if;OD;[m&Sif\ tajrmufwyfonf Aef;armfwGif qlyl
aomif;usef;olwdkYudk oGm;a&mufESdrfeif;cJh&\/ (1884ck) ¤if;wyfwGif
tajrmufig;vHk;ygonf[kqdkygonf/
156156
156156156
tajrmufAdkvf Adkvfrif;
OD;[m&Sifonf t*Fvdyfvufxuf(1914)ck?touf(82)ESpfwGiftedpö
a&mufygonf/ ¤if;tm; oN*ØK[f&m rEÅav;OoQpfukef; ocFsKdif;&Sd
ocFsKdif;pmwGif yk*Hrif;w&m;BuD; vufxufawmfrS oDaygrif;jrwf
vufxufawmfwdkif rif;oHk;qufajrmuf olaumif;awmftjyKcH&aom
tajrmufAdkvfrif;OD;[m&Sif[k rif;oHk;qufcsD;ajr§mufjcif;udk cH&aMumif;
azmfjyxm;ygonf/OD;[m&Sif\vufatmuf pMumtajrmufwyfwGif
tajrmufAdkvftjzpfrif;(2)quf(rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;)vufxuf
csD;jr§ifhcH&ol tpövmrfbmom0ifrSm Adkvfpdefjzpfygonf/tjcm;tajrmuf
wyfwdkYwGif tajrmufAdkvfrif;rsm;tjzpf csD;jr§ifh cH&onf[kod&aom
tpövmrfbmom0ifwdkYrSm r*Fvmtajrmuf OD;us,f? r*Fvmtajrmuf
ql;avukef; OD;armif? r*Fvmtajrmuf bkef;tdk; OD;a&mifwdkY jzpfygonf/
OD;armif\vufatmufwGif AdkvfOD;ESpfESifh aoG;aomufBuD;OD;vluav;
wdkY trIxrf;aMumif;vnf; od&ygonf/
157 157
157 157 157
jrefrmjynf wwd,t*Fvdyfe,fcsJUppfwGif þtajrmufwyfwdkY
onf xdkpOfu t*Fvdyfjrefrme,fpyf&Sd rif;vScHwyfodkY oGm;a&mufwyf
pGJí csDwufvmol t*FvdyfwdkYtm; ckcHwdkufcdkufcJhMuygonf/*þtajrmufwyfom;wdkYrSqif;oufvmolwdkYonf rEÅav;c½dkif?
ausmufqnfc½dkifESifh rdw¦Dvmc½dkifwdkYwGif ysHUESHUaexdkifvsuf&Sdygonf/
156. KBA 650-1.; UBU 139. 157. UBU 142.*aemufqufwGJrSwfpk(18)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(61)
jrif;wyf
64/ 0vDcHjrif;wyfrSm wyfrSL;jzpfaomjrif;wyfAdkvf0vDcHudktpGJjyKí
ac:aom wyfjzpfygonf/ yxr t*Fvdyfe,fcsJUppfwGif oÞdjycJhaom
cHpyfAdkvfaersKd;*k¶&wf*\om;[kqdkygonf/ 0vDcHjrif;wyfAdkvftjzpf
csD;jr§ifhjcif;cH&pOf ¤if;\om;jzpfonfh AdkvfpkrSm jrif;wyf\ 'kwd,Adkvf
tjzpf trIxrf;&ygonf/ rif;wkef;rif;w&m; rEÅav;odkY rajymif;rD
0vDcHjrif;wyfajr§mufpm;jcif;cH&yHkudk qdkcJhygNyD/ ajymif;a&TUvmNyD;aemuf
rEÅav;NrdKU?usKH;ta&SUawmifaxmifh?r[m0dok'g&mrausmif;wdkufac:
ta&SUouFef;wdkuf\taemufbufwGifae&mcsxm;ay;awmfrlcJhonf/
,aeYwdkif 0vDcH&yf[k ac:Muygonf/
158158
158158158
Adkvfpk\om;OD;armifBuD;rSmvnf; oDaygrif;vufxufawmfwGif
0vDcHjrif;wyfütrIxrf;cGifh&cJhygonf/þwyfrSjrif;onftm;vHk;rSm
tpövmrfbmom0ifjzpfaMumif; od&ygonf/ tuúywfjrif;wyfudk
tkyfcsKyf&olrSmvnf; tpövmrfbmom0ifjzpfaMumif;ESifh qdkygonf/
0vDcHjrif;wyfESifhtwl rif;wkef;rif;w&m;BuD;onf (1853)ckwGif
þjrif;wyfudkvnf; ay;urf;auR;arG;csD;jr§ifhawmfrlcJhygonf/
159159
159159159
158. ibid, 5
159. ibid,
* aemufqufwGJrSwfpk(19)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(62)
rif;BuD; tcsKyf&mxl;txd csD;jr§ifhyHk
65/ wwd,t*Fvdyfe,fcsJUppfjzpfaomtcg jrefrmppfonfawmf
wdkYudk atmufjrpfpOfaMumif; awmifwGif;BuD;aMumif;ESifh awmifil
aMumif;? ppfoHk;aMumif;csDwufap&mawmifwGif;BuD;aMumif;wGif
rEÅav;NrdKU0eftuúywfjrif;0efyifv,fNrdKUpm;rif;BuD;r[mrif;xif&mZm
OD;csKHudk tkyfcsKyfcefYí ppfxGufapcJhygonf/
160160
160160160
¤if;wyfwGif (uif;wm;
Adkvfrif;vSrif;xifausmfolESifh uif;wm;trIxrf; oHk;&mhwpfq,fhig;?
tajrmufvHk;a&ESpf?pdefvufa&oHk;wpfwyf?a&TjynfAdkvfrif;vSrif;xif
ordefoHvdkufESifh a&TjynftrIxrf; vlwpf&m tajrmufvHk;a&wpf?
pdefvufa&ESpfwpfwyf? tuúywfjrif; trIxrf; vludk;&mhudk;q,f?
tajrmufvHk;a&ig;? pdefvufa&ESpfq,fwpfwyf? blabmif;xrf;vl
ESpf&mwpfwyf? onfav;wyfwGif ygonfh &Jbuf vufeufudkif
wpfaxmifhajcmuf&mESpfq,fhig;udk NrdKU0eftuúywf0ef? yifv,fNrdKUpm;
rif;BuD;r[mrif;xif&mZmtkyfcsKyfíaoewfcJ,rf;ud&d,m atmifpnf
atmifarmif;atmifvH tjynfhtpHkESifh awmifwGif;BuD;aMumif; csDwuf
aponf/ (oDaygrif;vufxufawmfwGif ppfaMumif;wpfckvHk;udkyif)
wm0efay;csD;jr§ifhawmfrlcJhaMumif;od&ygonf/
ppfrIxrf;BuD;i,frsm;tjzpf csD;jr§ifhcH&ol
tjcm;tpövmrfbmom0ifrsm;
66/ ukef;abmifqifjzL&Sifrif;vufxuf? rPdyl& uonf;jynfESifh
,dk;',m;jynfrsm;udk wdkufcdkufatmifjrif&mwGif yg0ifppfrIxrf;cJhaom
ppfuJBuD;rif;aersKd;*k¶&wf tquftEG,f umZDOD;bfdk;rSm rif;wkef;rif;
ESifh uaemifrif;ta&;awmfyHkwGif yg0ifxrf;&GufcJhol ajrxl;NrdKUom;
jzpfaMumif;od&ygonf/
161161
161161161
160. KBZ, III , 709-10 161. UBU 34; ABM 74-5
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(63)
¤if;tjyifajrxl;rSrif;(2)yg;vufxufcsD;jr§ifhjcif;cH&onfhod&aomtjcm;
yk*d¾KvfwdkYrSm- OD;BuD; aoG;aomufBuD;
OD;ausmfh aoG;aomufBuD; (om;)
OD;NzdK; aoewfpma&;
OD;,def; aoG;aomufBuD;
OD;pH uif;Adkvf arSmfawm&Gm
AdkuH uGrf;cHAdkvf bkwfawm&Gm
OD;zef uif;Adkvf ajrmif;i,f&Gm
rif;AE¨K(OD;&dwf) aoewfpma&;
rif;wkef;rif;vufxurif;wkef;rif;vufxurif;wkef;rif;vufxurif;wkef;rif;vufxurif;wkef;rif;vufxuf
OD;ausmf wyfAdkvfrSL; awmif0ufwkd;&Gm
OD;,Gef; wyfrSL; ajzmufqdyfyifukef;&Gm
OD;[m&Gwf wyfrSL; (OD;,Gef;\om;)
OD;x,f wyfrSL; ajrmif;i,f&Gm
oDaygrif;vufxufoDaygrif;vufxufoDaygrif;vufxufoDaygrif;vufxufoDaygrif;vufxuf
OD;tdk aoewfpma&; usKD;ukef;&Gmom;
OD;bdk;jr aoewfpma&; usKD;ukef;&Gmom;
ponfjzifh trsm;yif&Sdygonf/
a&T"m;Adkvf
67/ ¤if;jyif txufütpD&ifcHcJhaom cHpyfAdkvfaersKd;oD&d&mZm
*k¶&wf\ 'kwd,om;rSmvnf; rif;(2)yg;vufxufawmfwdkYwGif
a&T"m;Adkvftjzpf tcsD;jr§ifhcH&aMumif;udk od&ygonf/
162162162162162
162. UBU 70
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(64)
pm&if;udkif (0g)
vufeufudkiftrIxrf;rsm;ESifh
vpm&du©m
68/ jrefrmrif;tkyfcsKyfyHkpmwrf;? yOörydkif; ? tcef;BuD; (12)cef;?
i,f(53)? oDaygrif;w&m;vufxuf &oHk; cefYrSef;ajcpm&if;wGif
tydk'f(553)? (3)(4)(5)vpmay;pm&if;rsm;atmufü -
a&G;vuf,mppfonfOD;a&(386)a,muftwGufvpmaiG
(52260)usyf?
uif;wm;(333)a,muftwGuf vpmaiG
(45660)usyf?
bkef;awmfjzpf(282)a,muftwGufvpmaiG
(38000)usyf?
tuúywfjrif;(961)a,muftwGufvpmaiG
(133120)usyf
[k toD;oD;ay;xm;ygonf/
tajrmufwyfrsm;twGuf pk½Hk;í ay;xm;ojzifh pMum? r*Fvm
ponfjzifh cGJjcm;í rodEdkifyg/ 0vDcHjrif;udkvnf; tjcm;trnfjzifh
ay;xm;ygojzifh azmfxkwfjcif; rjyKEdkifyg/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(65)
xrf;udk,fESifh aemufaxmufrsm;
69/ þodkYaMu;aiGvpmawmfaxmufyHh½Hkomru a&S;u&Sdvmaom
tpOftvmt& wyfrawmfom;wpfOD;twGuf ¤if;\Zmwda'orS
yk*¾dKvf(10)OD;udk owfrSwfwm0efay;í ¤if;\tdrfrIa&; tdrfom;rsm;
ta&;wdkYudk ulnDaqmif&Gufap&ygonf/ trIxrf;aeaom ppfonf
udk ]xrf;udk,f}ac:í xdkppfonfwpfOD;vQif ulnD&onfh e,fcHvl
(10)OD;udk ]aemufaxmuf}[kac:ygonf/ tpövmrfbmom0if
ppfrIxrf;wdkYtwGuf aemufaxmufpm&if;rsm;udkvnf; þpmwrf;
tydk'f-516(u) vufeufudkifppfom; xrf;udk,fESifh aemufaxmufrsm;
taMumif; acgif;pOfatmufwGifay;xm;ygonf/ tpövmrfbmom0if
ppfonfwdkYESifh ,if;wdkY\aemufaxmufrsm;udk aumufEkwfazmfjy
tyfygonf/
a&G;vuf,m xrf;udk,f (386)? aemufaxmuf (3860)?
uif;wm; xrf;udk,f (333)? aemufaxmuf (3330)?
ukef;awmfjzpf xrf;udk,f (282)? aemufaxmuf (2820)?
tuúywfjrif; xrf;udk,f (961)? aemufaxmuf (9610)?
txufygpm&if;t& tpövmrfbmom0ifEdkifiHom;wpfOD;
ppfrIxrf;rsm;tjzpfcsD;jr§ifhcH&wdkif;(10)OD;rSm yg0ifulnD&onfjzpf&m
þbmom0ifwdkY\ wdkif;jynfwm0efxrf;&Guf&yHkwdkYrSm tjcm;bmom0if
rsm;enf;wlyif pkaygif;yg0ifum wm0ef,l&onfjzpfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(66)
tkyfcsKyfrIbufwGif tcsD;jr§ifhcH&olrsm;
70/ txufwGifazmfjycJhaom awmifwGif;BuD;aMumif;csDrif;BuD;
r[mrif;xif&mZmbGJUcH OD;csKH*rSm wyfrawmfppfaMumif;udk tkyfcsKyf
&onfomru rEÅav;NrdKU0ef tuúywfjrif;0efESifh yifv,fNrdKUpm;vnf;
jzpfygonf/
163 163
163 163 163
OD;csKHrSm ppfrIxrf;jzpfonfhjyif wpfNydKifeufwnf;yif
tkyfcsKyfrIt&m&SdjzpfaMumif;od&ygonf/odkYjzpf&um; a&S;jrefrmrif;wdkY\
vufxufwGif csD;jr§ifhcH&olwdkYudk ppfbuf e,fbuf[k cGJjcm;&ef
rvG,fulyg/e,ft&m&SdBuD;rsm;onf 0efBuD;rif;om;rStp ppfa&;wGif
vdkovdkyg0iftrIxrf;&onfomjzpfygonf/
awGU&Sd&aom taxmuftxm;rsm;t& tpövmrfbmom0if
a&S;jrefrmBuD;wdkYrSm tBuD;? acgif;tBuD;tpD&if? olBuD;? NrdKUolBuD;?
NrdKU0ef? NrdKUpm; ponfjzifh 0eftqifhESifh rif;BuD;(0efBuD;)tqifhrsm;txd
csD;jr§ifhjcif;cH&aMumif;od&ygonf/ þodkYtkyfcsKyfrIqdkif&mbufwGif
csD;jr§ifhjcif;cH&yHkrsm;udk wwftm;orQ pkcGJxkwfí tusOf;tm;jzifhwifjy
tpD&ifcHvdkygonf/
71/ tavmif;bk&m;vufxufawmf ajrxl;NrdKUwGif ukvm;ysKd
tpDt&ifwdkYtm; pD&ifcefY&ef cefYtyfcsD;jr§ifhawmfrlcJhyHkrSm atmufyg
twdkif;jzpfygonf/
tavmif;bk&m;vufxuf
uefYbvlNrdKUe,f cg;axmuf&if;&Gm? AvDwum OD;bdk;eD?
pkaqmif;odrf;qnf;xm;aom waMumif;pmcReftrdefYawmfrsm;t&
od&Sd&onfrSm-
163. KBZ 709, 710, 743.
* aemufqufwGJrSwfpk(20)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(67)
ajrxl;tpD&if ukvm;ysKd oD[&yf
72/ tavmif;bk&m;eef;wufawmfrlonfh (1752)ckESpfwGif ajrxl;
NrdKUwGif oD[&yftm; tpD&ifcefYcJhygonf/odkY&mwGif12?acgif;om;wdkYu
oD;jcm;pD&ifvmMuojzifh(1757)(1119ck?wefaqmifrkef;vqef;-10
&ufaeYwGif)oD[&yfomvQifpD&ifap&rnf/ajrxl;NrdKUay:wGiftay:0ef
taumuftpm;?w&m;uGrf;zdk; qdyfwnfrif;rI? rif;cif; ay:xGuforQ
oD[&yfu wpfvHk;wpf0wnf;pD&ifaumufcHqufoGif;ap? 12 acgif;
om;wdkYu oD;jcm;pD&if&aumif;onf rqdkom[k tavmif;bk&m;\
trdefYawmft& vTwfawmf0efrif;rsm;u pmcReftrdefYawmfxkwfay;
cJhygonf/
164164
164164164
odkY&mwGif aemufxyf 10tdrfacgif;om;wdkYu qD;xm;
aMumif;ESifh oHawmfOD;wifjyefvQif ESpfbuf rsufESmpHknD oHawmfOD;
wifaptrdefYawmf&Sdonf/ q,ftdrfacgif;om;wdkY ac:vsuf rvdkuf
aMumif;avQmufjyef&m i,fom;pdwfwlvQif pD&ifap[k (1758)ckESpf?
(1120)jynfhESpf yxr0gqdk vqef; (12)&ufaeYwGif tavmif;bk&m;
trdefYawmfcsonfhtwdkif; vTwfawmf0efrif;rsm;u pmcReftrdefYawmf
aemufxyfxkwfay;jyefygonf/
165165
165165165
ol&defok0PÖausmf
73/ 1757ckESpf?(1119ck?wefaqmifrkef;vqef;- 3&ufaeY)wGif
bk&ifhtrdefYESifh vTwfawmf0efrsm;u ajrxl;NrdKUwGif tay:0ef taumuf
tpm;qdyfwnfyGJudk aumufpm;jcif;udk ol&defok0PÖausmfu jyKvkyfcg
tbudktyfí qufoGif;&ef pmcReftrdefYxkwfcJhygonf/
166166
166166166
164. Appendix B No.2
165. ibid No.3
166. ibid No.1
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(68)
&mZpuúoD[&yf
74/ wpfzef(1760)ckESpfwGif ajrxl;NrdKUtpD&ifESifh pyfvsOf;í rNidrf
rouf&SdaomaMumifh om;awmftm; ajrxl;NrdKUpm;cefYí &mZpuú
oD[&yftm; pD&ifap&ef t&Sifrdzk&m;acgifBuD;bk&m;trdefYawmfESifh
vTwfawmf0efwdkYu pmcReftrdefYawmfudk (1122ck? uqkefvjynfhausmf
10 &ufaeYwGif)xkwfay;cJhygonf/ iausmfwifqdkoltm; pD&ifcGifh
ray;bJ aESmifh&Sufol
167167
167167167
wdkYtm; aejynfawmfodkYac:í wm0efxrf;
&Gufapygonf/
bdk;awmfbk&m;vufxuf
75/ bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwGif ajrxl;NrdKUe,ftwGuf
xkwfjyefcJhaom vTwfawmft&Sifrdzk&m;0ef? tdrfa&SUrif;0ef? ppfudkif;
0ef? ukvm;0ef? aoewf0ef ponfwdkY\ trdefYpmcRefawmfwdkYwGif
ajrxl;NrdKUqdkif&m NrdKU0ef? NrdKUtkyf? ppfuJ? NrdKUrolBuD;? NrdKUolBuD;?
olBuD;NrdKUpma&;? NrdKUracgif; tpD&if ponfwdkYxH trdefYxkwfaMumif;
awGU&Sd&ygonf/þtcsufudkaxmufí txl;ojzifh tpövmrfbmom
0if aus;awmfrsKd;uRefawmfrsKd;wdkYaexdkif&ma'owGif tcsKyfjzpfaom
tpD&ifrSpí txufatmuftkyfcsKyfrIt&mBuD;i,frsm;tjzpfcefYxm;
csD;jr§ifhcJhonfudkod&Sd&ygonf/*tpD&ifae&mwGif aoG;aomufBuD;rsm;
udkvnf; cefYxm;aMumif; awGU&\/ od&Sd&aom tpD&ifwdkYrSm &mZol?
ijrwfxGef;? &Jxifaemf&xm? &JvSaemf&xm? aersKd;ausmfacgif
jra&Tawmf iol&def &JausmfvSwkdYjzpfygonf/
168168
168168168
aejynfawmfwGifvnf; ukvm;0efudk cefYxm;aMumif;? od&
aom ukvm;0efwdkYrSm rif;BuD;r[m&JvSausmfxif? r[mrif;xifwdkYjzpf
167. Appendix B, No.4 168. ABM , p.80-101; Appendix B* aemufqufwGJrSwfpk(21)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(69)
aMumif; ukvm;ysKdaoewf0efudkvnf; cefYxm;aMumif;? od&aom
ukvm;ysKdaoewf0efwdkYrSm oD[ausmfxifaemf&xmESifh r[mrif;vS
ausmfacgifwdkYjzpfaMumif; txufwGif tpD&ifcHcJhygonf/
EdkifiHjcm;a&;qdkif&mwGif csD;jr§ifhjcif;
76/ bBuD;awmfbk&m; eef;wufNyD;aemuf (1819ck) &mxl;rsm;
cefYxm;jcif;? bGJUrsm;csD;jr§ifhjcif;udk jyKawmfrl&mwGif &EÅa&Tawmifudk
ukvm;0efcefYaMumif; od&ygonf/
169169
169169169
ukvm;0efrSm EdkifiHjcm;om;wdkYESifh qufqHa&;wGif pDrHuGyfuJ&ol
t&m&SdBuD;jzpfygonf/rif;wkef;rif;ESifhoDaygrif;w&m;wdkYvufxufwGif
cefYxm;csD;jr§ifhjcif;cH&olwdkYrSm tpövmrfbmom0ifrsm;jzpfMuygonf/
txufwGif tpD&ifcHcJhonfhtwdkif; paerif; vufxufuwnf;u
(tydk'f-38) ukvm;0efcefYvmcJhjcif;jzpfygonf/
,Gef;BuD;jynfESifh oHtquftoG,f
77/ EdkifiHjcm;qufoG,fa&;wGif tpövmrfbmom0ifwdkYtm;cefYxm;
apvTwfonf[ktqdk&Sdygonf/bBuD;awmfbk&m;vufxuf(1822)
ckESpfwGif ,Gef;BuD;jynf(,ck-AD,uferf)rS oHrsm;a&mufí oHbufjyK
umapvTwfjcif;cH&aom pdE´oD&dAm&yf(aemifwGif aersKd;oD&d&mZ
*k¶&wf[kac:xm;ygonf/)rSm tpövmrfbmom0ifjzpfaMumif;tqkd
&Sdygonf/ (1830)ckESpfwGif ,Gef;BuD;oHrsm; wpfzefa&mufvmjyef&m
&efukefNrdKUwGif&Sdt'lvmwdkufüwnf;cdk&aMumif;vnf;awGU&ygonf??
170170170170170
,if;yk*¾dKvfrSm yxrt*FvdyfppfwGif &J0HhpGm trIxrf;cJhaom cHpyfAdkvf
aersKd;*k¶&wfyifjzpfonf[k tqdk&Sd&m þtcsufudkvnf; twnf
rjyKEdkifrD tao;pdwf qef;ppf&ef vdkonf[k ,lqygonf/
169. KBZ, I, 802.170. KBZ, II, 920,1048-50;UBU 65.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(70)
jyifopfESifh qufqHa&;
78/ om,m0wDrif;vufxufawmfwGif ukvm;0eftjzpf csD;jr§ifhjcif;
cH&olrSm r[moD[rif;xifjzpfygonf/ jyifopfjynf ukefonfBuD;
pEedu&wf uGyfa*:&ewfonf vufaqmifyPÖmrsm;ESifh EdkifiHawmf
twGif;a&mif;0,fazmufum;cGifh&&ef ukefonfBuD; ippftm;(1840ck)
wGifapvTwf&m 0ef&Sifawmfrif;BuD;rsm;? jyifopfbmoma&; jrefrmjyef
qdkNyD; wifpmavQmufpmrsm;ESifhwuG ukvm;0ef r[moD[ rif;xifESifh
twl0ifapaMumif;?ippftm; rçawmfrlNyD;vQifa&mif;0,fcGifhay;aMumif;
ESifh odk;wGifa'gif;wHqdyfcwfí oD&daomu&mZm"r®*k¶&wfbGJUESifh
a&Txm;ay;awmfrl\[k awGU&Sd&ygonf/
171171
171171171
bBuD;awmfvufxuf yk*HNrdKU0ef
79/ bBuD;awmfvufxufwGif yk*HNrdKU0eftjzpf cefYxm;csD;jr§ifhjcif;cH
&olrSm OD;aywvlac: tpövmrfbmom0ifwpfOD;jzpfaMumif; od&
ygonf/ ¤if;\om;jzpfol [m*sDrSefa&;om;aom jrwfqk&vuFm
(1865? 4)wGif
brif;zsm;vnf;? w&m;rwdrf? bkef;awmfxdefonf?
&mZdE´mbd? avmif;rked[k? jynfBuD;ocif qifrif;&Sif\?
uRefwGif uRef,Hk?wdkif;vHk;wkefrQ?vTJyHkr<uif;?"m;ydkifESif;onf?
a&S;rif;omvGef;?yk*H0efwnfh/
[k pyfqdkxm;ygonf/
172172172172172
171. KBZ, II, 1184-5
172. UBU 49.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(71)
csD;jr§ifhjcif;ESifh rxdkufwefolrsm;
80/ jrefrmrif;wdkYucsD;jr§ifhajr§mufpm;ygvsuf csD;jr§ifhjcif;ESihf rxkduf
wefol tpövmrfbmom0if a&S;jrefrmBuD;tcsKdUvnf;&Sdonfudk azmfjy
vdkygonf/ yk*Hrif;vufxuf tpövmrfbmom0if OD;bdkifqyfrSm
tr&yl&NrdKUawmf\ NrdKU0eftjzpf cefYtyfcsD;jr§ifhjcif;cH&ygonf/ ¤if;
NrdKUpma&;OD;ydefrSmvnf; tpövmrfbmom0ifjzpfygonf/ xdkOD;ydef\
vlrI0efxrf;vkyfief;wpf&yfjzpfaom wHwm;&SnfBuD;rSm tr&yl&NrdKU
teD; ,aeYwdkif&Sdaeygao;onf/ odkY&mwGif xdkyk*¾dKvfwdkYrSm csD;jr§ifhjcif;
rcHxdkufaomtjyKtrlrsm;udkjyKrlcJhMuojzifh (1851)ckESpfwGiftjypfay;
uGyfrsufjcif;cHcJh&ygonf/ ukef;abmifquf r[m&mZ0ifawmfBuD;wGif
azmfjyyg&SdonfrSm atmufygtwdkif; jzpfygonf/
(1213)ckESpf?wefaqmifrkef;vqef;(6)&ufaeY ½kyfpHkyGJcHíMunfhawmfrl&m NrdKU0ef
cefYxm;ol iydkifowfonf emcHia&T&orD;jyKvkyfol rdESpfudk a&Tem;awmif;rIESifh
vufraxmufwef;rSm csKyfxm;&mu vGwfNyD;vQif eef;awmftaemuftwGif;
pHum; rdzk&m;taqmifrSm 0ifxGufí a&Tzvm;udk cdk;,laomaMumifh a&SUodkY
tyfíppfaMumonfudkr[kwfrrSefppfcsufa&;NyD;vQif a&Teef;awmftaemufwGif
ppfcsufxGufay:onfqdkí twGif;awmfrSm rwdkifwMum;tavsmuf brf;qD;
onfudkyGJMunfhawmfrlonfh twGif;Mum;odawmfrlí NrdKU0efiydkifowfESifh
NrdKUpma&;iydkwdkYudkar;awmfrl&mrwdkifrajymac:aMumif;udkxGufqdkonf/ aemuf
¤if;wdkY r[kwfrrSefjynfoljynfom;udkn§if;yef;ESdyfpuf?aMu;aiGpm;,l axmifwGif
owfjzwfjyKusifhaMumif;rsm;udk tvHk;pHkodawmfrlí NrdKU0efiydkifowfESifh vQyfjzwf
qdk;oGrf;&mygolNrdKUpma&;iydef?wHcg;eDrSL;ia&Tabmf? aps;acgif;irIef? wef;acgif
i&Sifav;?iusm;BuD;?iMuHwdkYudk vTwfawmfu ar;jref;apí pmqufoGif;csuf
twdkif; ewfawmfvjynfhausmf ckepf&ufaeY uGyfrsufawmfrl\/
(ukef;abmifqufr[m&mZ0ifawmfBuD;?wwd,wGJ?pm-86-87)*
* aemufqufwGJrSwfpk(22)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(72)
rif;wkef;rif;vufxuf
81/ rif;wkef;rif; vufxufawmfESifh oDaygrif; vufxufawmf
wdkYwGif tkyfcsKyfa&;bufü &mxl;BuD;rsm;wGif csD;jr§ifhjcif;cH&aom
tpövmrfbmom0ifjrefrmwdkY\ taMumif;udk twefyifod&ygonf/
ukvm;0efrif; - r[mrif;acgifoD[ol
82/ 'kwd,t*Fvdyfe,fcsJUppftNyD;wGif yJcl;e,fudk t*FvdyfwdkYodrf;
,lMuygonf/aejynfawmfwGif rif;wkef;rif;u uaemifrif;om;rsm;
ta&;awmfyHkay:aygufvmaeojzifhatmufjrefrmjynfppfa&;udktav;
rwif;EdkifMuyg/rif;wkef;rif;w&m;BuD;xD;eef;pdk;pHNyD;aemuf(1853ck)wGif
t*Fvdyft&m&Sdrsm;&Sd&m jynfNrdKUodkY ukvm;0ef r[mrif;acgifoD[olESifh
tajrmuf0efrif;vSoD&drif;xifwkYdudk apvTwfcJhonf/ t*FvdyfwdkYu
yJcl;e,fudkodrf;ydkufaMumif;?ESpfEdkifiHr[mrdwfjzpfvdkaMumif; trSmpmay;
vdkufíjyefvmMu&onf/þwGif ausmfarmfNrdKUpm; 0efBuD; owdk;rif;BuD;
r[mrif;vSoD[ol trSL;jyKonfh tzGJUudk xyfrHapvTwf&ygonf/
e,fedrdwfausmufwdkifpdkuf owfrSwfa&;pmcsKyfudkum; vufrSwfrxkd;cJh
Muyg/
173 173
173 173 173
þukvm;0efrif;tm; rif;wkef;rif;w&m;ESifh tdrfa&SU
udk,fawmfBuD;wdkYu tvGefo'g,HkMunfawmfrlaMumif;od&ygonf/
173. KBZ, III, 150-1.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(73)
ukvm;0ef rif;vSrif;xif&mZm
83/ r[mrif;acgifoD[olwGif om;r&Sd&um; ¤if;\ae&mü oruf
jzpfol OD;'Gef;ac: OD;aexGef;tm; rif;vSrif;xif&mZmbGJUtrnfESifh
ukvm;0ef&mxl;udk rif;wkef;rif;BuD;u qufvufay;oem;awmfrl
ygonf/ 0efwdkY\ tpD;teif; taqmifta,mif? a&TxD;(2)vufESifh
qifpD;cGifhwdkYudk oem;awmfrlygonf/
174174
174174174
OD;pdk;ESifh vufsm&pf c½koif;
84/ (1865)ckESpfwGif tdEd,jynfrS a&S'0wf(rlqvD'g0wf)NrdKUrS
vusfm&pfc½koif; yoDukvm;uRefawmfrsdK; tpdk;aqmif,lvmía&muf
vm&m xl;jraomywåjrm;ausmufwdkYufdk BudK,louJhodkY BudK,lqufoGif;
&ygonf/
175175
175175175
a&S;tpövmrfbmom0ifjrefrmwdkY\ EdkifiHjcm;qufoG,f
aygufa&mufrIwGif aqmuf&GufEdkifyHkudk awGU&ygonf/
NrdKU0efNrdKUpm;rsm;
85/ oDaygrif;vufxufawmf NrdKU0efNrdKUpm;rsm;tjzpf csD;jr§ifhcH&onhf
od&orQaom tpövmrfbmom0if jrefrmrsm;rSm-
r[mrif;vSrif;xif&mZmbGJU&OD;aemfcH?uav;wdefnif&mZN*dK[fNrdKU0ef
176176
176176176
r[mrif;acgifausmfxifbGJU& OD;jym;? ipOfhul;NrdKU0ef/
177177
177177177
r[mrif;ausmfoD[ armif&pf? wy,fNrdKUpm;/
178178
178178178
174. ibid, 749.175. ibid, 319.176. ibid,753177. ibid, 755.178. ibid, 748.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(74)
OD;csHK ynmawmfoif
86/ wwd, t*Fvdyfe,fcsJUppfwGif awmifwGif;BuD;aMumif;udk
tkyfcsKyfí csD&aom rif;BuD;r[mrif;xif&mZm OD;csHKtaMumif;udk
tpD&ifcHcJhNyD; jzpfygonf/ OD;csHKrSm ajrxl;NrdKU0ef Adkvfvdef;\om;
jzpfaMumif;? rif;wkef;rif;w&m;vufxuf uaemifrif;om;BuD;\
tpDtpOfESifh EkdifiHjcm;odkY ynmawmfoif(90)ausmf apvTwf&mwGif
tDwvDjynf ppfynmESifh uwåDyg&ufvkyfonfhynm&yfudk oif&ef
apvTwfjcif;cH&aMumif;? wwfajrmufí jyefa&mufvmaomtcg
ppfbufwGiftrIxrf;&aMumif;?xdkYaemuf rEÅav;NrdKU0ef rif;vSrif;acgif
ol&defOD;a&Trdk; tjypf&Sdít&mrStEkwfcH&aomtcg
179179
179179179
(1881)ckESpfwGif
rEÅav;NrdKU0eftjzpf cefYtyfjcif;cH&ygonf/ wwd, t*Fvdyfe,fcsJU
ppfwGifAdkvfcsKyftxdcsD;jr§ifhhjcif;cH&ítpD&ifcHcJhonfhtwkdif; awmifwGif;
BuD;aMumif;csDcJh&ygonf/ t0cHNrdKUrSjyefíckcH&ef trdefY&í jyefvm&m
vrf;c&D;ü t&Sif(2)yg; ygawmfrlaMumif; pum;od&í ESvHk;qdkYum
tedpöa&mufcJhonf[kqkdygonf/ bk&if{u&mZftay:wGif txl;cifrif
opöm&Sdaom tpövmrfbmom0ifa&S;jrefrmBuD;wpfOD;jzpfayonf/
180 180
180 180 180
179. ibid, 571-2.
180. UBU, 157.
* aemufqufwGJrSwfpk(20)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(75)
ausmuf&JNrdKUpm; rGv’mtDprmtif
87/ xl;jcm;pGm csD;jr§ihfjcif;cH&aom tjcm;yk*¾dKvfBuD;wpfOD;rSm
ausmuf&JNrdKUpm; rGv’mtDprmtif*jzpfygonf/ zcifrSm rGv’m
tDb&m[ifjzpfí a&Tbdkrif;? yk*Hrif;? rif;wkef;rif;wdkY vufxuf
ydk;zJuwåDygESifh eef;oHk;ypönf;trsdK;rsdK;udk qufoGif;cJhygonf/
rif;wkef;rif; vufxufawmfwGif rGv’mtDprmtifrSm r[m
abm*"e&mZ bGJUjzifh olaumif;jyKjcif;cH&ygonf/
oDaygrif;vufxufawmfwGif taumuf0ef&mxl;jzifh csD;jr§ihf
jcif;cH&\/ (1883)ckwGif ausmuf&JNrdKUudk tydkifpm;ay;awmfrljyef
ygonf/ xdkYjyif rif;vSpnfolbGJUESifh a&TxD;(2)vuf? a&Tezl;pD;?
a&TpvG,fESifh a0grsm;udkvnf; oem;awmfrl\/ eef;wGif;0if&m qifpD;
cGifhudkvnf;ay;awmfrlonf/
(1873)ck? rif;wkef;rif; vufxufawmfwGif tD&efjynfrS
oHrsm;a&muf&Sd&mwGif rGv’mtDprmtifaetdrfwGif wnf;cdkí ¤if;uyif
OD;aqmifum tcpm;0if&aMumif;? bmomjyefqkd wifavQmufzG,f
rsm;udk 4if;udk,fwdkifyif aqmif&Gufay;&aMumif;ESifh oHwrefqufoG,f
a&;wGif ukvm;0ef\wm0efudk xrf;&GufaMumif; od&ygonf/
181181
181181181
181. ibid, 121-130.
* aemufqufwGJrSwfpk(23)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(76)
xif&Sm;aom wl&d,m*Dw tEkynm&Sif
88/ rGv’mtDprmtiftm; csD;jr§ifhyHkudkazmfjy&mwGif xdkyk*¾dKvfBuD;\
q|rajrmufom;jzpfaom rGv’m OD;tvD ac: armifarmifvwfrSm
a&S;a[mif; jrefrmwl&d,m*DwwGif xl;cRefpGmwwfajrmufaom tEk
ynm&Sif jzpfygonf/ rif;wkef;rif;w&m;BuD;\ eef;wGif;wl&d,mynm
&Sif (£E´ma'0)q&mBuD;xHwGif avhvmoifMum;cJholjzpfygonf/
apmif;aumufudk ydkifEdkifpGmwD;Edkifonf qdkygonf/ r[m*Dwusrf;
jzpfaom(*Dw0daom"eDusrf;)udk a&S;OD;vufrGefa&;om;cJhonf jzpf
aom *Dwynm&SifBuD;jzpfygonf/*
csD;jr§ifhjcif;cH&aom tjcm;yk*¾dKvfrsm;
89/ rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wkdYvufxufawmfwGif tjcm;enf;
rsm;jzifh csD;jr§ihfjcif;cH&aom tpövmrfbmom0if jrefrmtrsdK;orD;
trsdK;om;rsm; &Sdygao;onf/
tysdKawmfvlysdKawmfrsm;
od&Sdaom tpövmrfbmom0iftysdKawmfrsm;rSm-
qifwJ&Gmpm; cifav;BuD;- rif;wkef;rif; rdzk&m;acgifBuD;\tysdKawmf/
'0g;&Gmpm; cifpdef**- oDaygt&SifESpfyg;xH cpm;&ol?
rcifav;- qifjzLr&Sif tysdKawmf/
rroefY- oDaygrif;\ rdzk&m;acgifBuD; pkzk&m;vwf\ tysdKawmf?
ygawmfrlNyD;aemuf &wem*D&dodkY vdkufí cpm;&onf/
vlysdKawmfOD;xGef;armif - ru©&mrif;om;BuD;\ vlysdKawmf?
aemufydkif;wGif tBuD;awmftjzpf cefYtyfjcif;cH&ygonf/***
aemufqufwGJ- *rSwfpk(24)Munfh? **JrSwfpk(25)Munfh? ***JrSwfpk(26)Munfh/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(77)
toHk;awmfcHrsm;
90/ tpövmrfbmom0ifa&S;jrefrmwdkYwGif rif;(2)yg;vufxufü
ul;oef; a&mif;0,folrsm; twef&SdaeaMumif; od&ygonf/ xdk
ukefonfwdkYwGif bk&ifrif;jrwfESifh eef;wGif;oleef;wGif;om;wdkYtzdkY
vdktyfaom ypönf;rsm;udk ay;oGif;&olrsm;&SdMuygonf/ ¤if;wdkYtm;
bk&ifrif;jrwfwdkYu todtrSwfjyK toHk;awmfcHrsm;tjzpf cefYtyf
ygonf/ ¤if;wdkYteuf xif&Sm;aomyk*¾dKvfrsm;rSm-
toHk;awmfcH *Ref;AvDwum [m*sDbdk;? rif;wkef; uaemif
rif;om; ta&;awmfyHkwGif vdkufygcJhol/
toHk;awmfcH ukefonfacgif;rif; tdk;bdkAvDwum OD;csdef?
yk*Hrif;vufxufrSpí ydk;ukefwGif ukefonfawmfacgif;rif;tjzpf
aqmif&Guf qufo&ol/
toHk;awmfcH ukefonf [m*sDrSef? bBuD;awmfvufxuf yk*H
NrdKU0ef OD;aywvl\om; ynm&Sdyk*¾dKvfvnf;jzpfonf/* ¤if;a&;aom
jrwfqk&vuFmusrf;rSm jrefrmpmaye,fwGif *kPf,lxkdufaomae&mrS
ygEdkifaom vuFmusrf;wpfckjzpfygonf/
toHk;awmfcH t0,fawmf OD;tkef;yGifh? rif;(2)yg;vufxuf
ig;ydig;ajcmufqufoGif;&ol? oabFmay;tyfjcif;cH&ol/
toHk;awmfcH rrpD? rif;wkef;rif;w&m;BuD;ESifh pMuma'0DwdkY\
,HkMunfjcif;udkcH&í rdzk&m;om;awmforD;awmfrsm; 0wfqif&m a&T?
pdefausmufrsm;? vuf0wfwefqmrsm;udk qufoGif;&ol/
toHk;awmfcH a&TbdkAvDwum q&mrSwf? rif;wkef;rif;w&m;
vufxuf eHYomqD? a&arT;wdkYudk qufo&ol/
toHk;awmfcH pdefrrcsdK? eef;awmfwGif pdefESifhjyKvkyfaom
vuf0wfwefqmwkdYudk qufoGif;&ol?pdeftoHk;awmfcHwdkYjzpfygonf/
* aemufqufwGJrSwfpk(27)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(78)
ukefonfawmfrsm;
91/ ukefonfawmfrsm;tjzpfcsD;jr§ifhjcif;cH&aom tpövmrfbmom0if
wdkYrSm-
ausmufukefonf yGJrif;OD;a&ToD;? rif;wkef;rif;w&m; ukd,fpm;
rkd;ukwfausmufrsm;udk uvuwÅm;? bHkbdkifNrdKUwGif a&mif;csay;&ol/
ausmufukefonfOD;ESpf? cHpyfAdkvf*k¶&wf\om;? rif;wkef;
rif;w&m;vufxuf uvuÞm;? bHkbdkifodkY ausmufrsuf&wem
rsm;udk oGm;a&mufa&mif;csol/
ausmufukefonfOD;a,m?rif;wkef;rif;vufxuf uvuÞm;?
bHkbdkifodkY oGm;a&mufaexdkifí ausmufta&mif;t0,fjyK&ol/
t0,fawmf &Gmpm;rif; OD;a&TiHk? rif;wkef;rif;vufxufawmfrS
pí b,aq;t0,fawmf trIxrf;jzpfygonf/
t0,fawmf [m*sD OD;bdk;jr? ruú[fNrdKUodkY oGm;a&muf a&mif;
0,fol ywåjrm; OD;bdk;jr [kvnf;ac:ygonf/
t0,fawmf OD;bdk;nGefY? rif;wkef;rif;w&m;BuD;vufxuf
eef;wGif;oHk; ydk;? zJ? uwåDyg? cgom? a<u? zefypönf;0,f,lqufoGif;
&oljzpfygonf/
ukefonfawmf OD;csif;tkd? txnftvdyfESifh tzdk;wefypönf;rsm;
udk eef;wGif;odkY qufoGif;&ol/
ukefonfawmfacgif;rif; OD;EGJUESifhom; OD;pHjcL;? OD;EGJUrSm yk*Hrif;
vufxufrSpí rif;wkef;rif;vufxufwdkif acgifcsKyfukefonftjzpf
0,f,lqufoGif;&olwdkY jzpfMuygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(79)
olaX;bGJUcHolrsm;
92/ bk&ifrif;rsm;u olaX;bGJUjzifh csD;jr§ifhjcif;cH&aom tpövmrf
bmom0if a&S;jrefrmBuD;rsm;rSm-
ar@u r[momv ol<u,frif; OD;pHaysmf
r[moD&dokcaoX temxydPf olaX;rif; OD;pdef
r[mok0¶ÖaoX olaX;rif; OD;armifBuD;
r[mabm*"eaoX oD&d&mZm olaX;rif; OD;&efatmif/
olaX;wdkY\trnfpm&if;udk ukef;abmifqufr[m&mZ0ifawmfBuD;
wwd,pmtkyfpmrsufESm(761)wGif ay;xm;ygonf/ ¤if;wdkYtjyif r[m
abm*yknbGJUcH qifcsDxdkif olaX;rif; OD;&pfvnf;&Sdonf qdkygonf/
tjcm;trIxrf;rsm;
93/tpövmrfbmom0ifod&aom tjcm;t&mxrf;trIxrf;rsm;rSm-
rif;xif&mZm armifwm? tonfpma&;/
aersdK;rif;xif&mZm armifuif;? toHk;pma&;/
aersdK;oD[ausmfxif OD;yef;ndK? OD;cif aiGwdkuft&m&Sd/
OD;bdk;vS pmawmfbwf/*
OD;a,m? jrif;awmfcH (rif;wkef;rif;vufxuf)**
OD;tkef;? rif;vSrif;ol&def? taemufjyifaxmifrSL;/
rmruftDb&m[if? trdefYawmf&/
tAf'l&m[frmef? trdefYawmf&jzpfí ukef;abmifr[m&mZ0if
wwd,wGJpm&if;wGif yg0ifolrsm;jzpfMuygonf/
* aemufqufwGJrSwfpk(28)Munfh? ** aemufqufwGJrSwfpk(29)Munfh?
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(80)
#
tpövmrfbmom0ifwkdYtm;
rdrdwdkYbmompD&iftkyfcsKyfapcGifh
94/ oufOD;qHydkif jrefrmbk&ifwkdYonf wdkif;EdkifiHudktkyfcsKyf&mwGif
NrdKUpm;?e,fpm;?NrdKU0ef?NrdKUydkifrsm;rSwpfqifh pDrHtkyfcsKyfonfrSefaomf
vnf;ppfrIxrf;?aoewftpk0ifponfwdkYaexdkif&ma'owGifrlxdka'o
&SdvlwdkY\axmufcHtMuHay;csufudkvufcHí pDrHcefYcGJrnfholwdkYudkcefYxm;
aMumif;awGU&ygonf/ tcsdKUae&mwGif trsm;u awmif;cHonfh oludk
tkyfcsKyfapojzifh 'Drdkua&pDqefonf[kyif qdkzG,f&m&Sdygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(81)
trsm;qHk;jzwfcsufudk twnfjyKay;jcif;
aemufqufwGJtrSwf(5)wGif ay;xm;aomvTwfawmf0efrif;
wdkY\trdefYpmcRefwGifajrxl;NrdKUawmifbuf?ajrmufbufukvm;ysdKwGif
ukvm;ysdKaoG;aomufBuD;ixGef;yHk?indKa&mif polwdkY toD;oD; pD&if
Muí rNidrfr0yf&SdaomaMumihf aoG;aomufBuD; pma&;i,fom;wdkYu
aersdK;&ZÑ&wfom;tzwdkYtm; pD&iftkyfcsKyf&ef pmcsKyf vbufpmí
tyfcJhonf/þodkYtyfonfhtcsufudktwnfjyKaomtm;jzifh vTwfawmf
0efrif;rsm;u trdefYpmcRefawmfxkwfay;cJhaMumif; awGU&ygonf/
trsm;qEudk vdkufavsmjcif;
trdefYpmcReftrSwf(12)wGifvnf;ajrxl;NrdKUwGif tpDt&iftjzpf
cefYxm;jcif;cH&ol &mZolitkdonf qif;&Jom;wkdYtm; Nidrf0yfatmif
rtkyfcsKyfEdkifojzifh aersdK;*kPÖj'yfom; ijrwfxGef;tm; tpD&ifcefY&ef
ajrxl;NrdKU ukvm;ysdKaoG;aomufBuD;tm; acgif;pma&; tMuyfi,fom;
wkdYu tpD&ifcHojzifh (1772 ck)&mZoltm; &mxl;rSEkwfum ukvm;ysdK
uRefawmfrsdK; acgif;pma&;aoG;aomufBuD; tMuyfi,fom;wdkY oabm
wlonfhtwkdif; tpD&ifcefYxm;aMumif; t&Sifrdzk&m;0efu trdefYpmcRef
xkwfay;aMumif; od&ygonf/
þtaxmuftxm;wdkYu tpövmrfbmom0iftrIxrf;wdkYtm;
tkyfcsKyfolwdkYu 'Drdkua&pDqefaom trsm;qE´udkvdkufavsmonfh
tcGihfta&;ESifh csD;jr§ihfaMumif; odomygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(82)
trsm;oabmwlvQif cGihfjyKonfhtjcm;taxmuftxm;rsm;udk
aemufqufwGJtrdefYpmcReftrSwf(3) i,fom;pdwfwlvQif pD&ifap^
tavmif;bk&m;trdefYawmft& vTwfawmf0efrsm;xkwfqifhonfh trdefY
pmcRef(1758ck)wGif awGU&ygonf/ trSwf(24)wGif a'ou awmif;
qdkonfhtwdkif; cefYxm;ay;onfudkawGU&ygonf/
ukd,fykdifjy|mef;cGifh
95/ þtcsuftjyif ¤if;wdkY\udk,fydkifpDrHcefYcGJtkyfcsKyfa&;wGif
txuft&m&SdjzpfolwdkYu 0ifa&mufpGufzufcGifhvnf;r&SdaMumif;
od&ygonf/(1795)ckESpfwGif ajrxl;NrdKU txufwdkufü NrdKUudkifjzpfol
iatmifyef;onf ukvm;ysdKwkdY w&m;pum; ckd;ao;rD;yGm;&Sdonfudk
tac:cs taESmifht,SufjyKcJhaMumif;?¤if;onf trIxrf;&efESifh oD&dol\
aoewfudkodrf;? aoewfqdkí aiG3ydómcefYom cefYpm;cJhaMumif;
wdkifwef;ojzifh ajrxl;NrdKUae ukvm;ysdKaoewftpkom;wdkYrS pD&ifcif;
pD&ifzG,f w&m;pum;? ckd;ao;rD;yGm; &Sdonfrsm;udk NrdKUydkifwdkYu
rppfaMumrpD&ifapESifh ukvm;ysdKtpDt&ifwdkYuom pD&ifNrJpD&ifap
&rnf/ ,lxm;apudkjyefay;ap[k eef;rawmft&Sifrdzk&m;trdefYtwdkif;
ppfudkif;ocif bk&m;0efrif;wdkYu trdefYpmcRefxkwfchJygonf/
trsm;oabmwlnDcsuftwkdif; aqmif&GufcGifhay;jcif;? rdrdwdkY
ta&;udk rdrdwdkYpD&ifcGifh&onfh udk,fydkifjy|mef;cGifhwdkYwnf;[laom
rGefjrwfvSonfhtcGifhta&;jzifhvnf; jrefrmbk&ifwdkYonf tpövmrf
bmom0if jrefrmrsm;tm; csD;jr§ihfcJhjcif;jzpfygaMumif;/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(83)
$
bmoma&;wGif csD;jr§ifhawmfrlcJhyHk
96/ tpövmrfbmom0if a&S;jrefrmwdkYtm; rdrdwdkYaexdkif&ma'o\
pDrHcefYcGJa&;wGif vGwfvyfcGifhjzifh csD;jr§ifhcJhaom a&S;jrefrmbk&ifwkdYonf
aus;awmfrsdK; uRefawmfrsdK; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; udk;uG,f
,HkMunfcGifhay;onfomru ¤if;wdkY\bmoma&;wGif xkdufonfhtm;
avsmfpGm csD;jr§ifhtm;ay;awmfrlcJhygonf/ *
bk&ifhaemif\ bmoma&;0g'
97/ [Hom0wD qifjzLrsm;&Sif bk&ifhaemifvufxufu tpövmrf
bmom\ omoemusifhoHk;rI wpf&yfjzpfaom uk&fAmeD(pGefYvTwf
tepfemcHonfh t"dyÜm,fjzpfaom om;aumifudkowfonfh)udk
ydwfyifcJhonfqkdonfrSm tpövmrfbmoma&;udk ydwfyifjcif;oabm
roufa&muf[k,lqygonf/ ykyÜg;awmifawmfewfwdkYtm; om;aumif
rsm;udkowfíylaZmfjcif;? &Srf;jynfwGif tBuD;tuJwpfOD;aoqHk;aomf
4if;&SifpOfu ESpfoufjrwfEdk;onhf vl? wd&pmäefwdkYygvdkufíaoqHk;
&onfh "avhponfwdkYudk ydwfyif&mwGif (uk&fAmeD)yg yg0ifoGm;jcif;
jzpfonf[k ,lqygonf/tpövmrfbmomudk;uG,fí csKyfcs,fjcif;rsKd;
r[kwfbJ EdkifiHwpf0Srf;vHk;wGif olUtoufowfonfh "avhrsm;udk
vlrsKd;bmomra&G;ydwfyifonfhoabmomjzpfonf[k,lqygonf/
þtBudrfrSvGJí a&S;jrefrmrif;rsm;vufxuf uk&fAmeD ydwfyifrIrsKd;udk
rawGU&yg/**
* aemufqufwGJrSwfpk(30)Munfh? **aemufqufwGJrSwfpk(31)Munfh?
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(84)
rSefpDa&Tcs AvDBuD; 4 vHk;
98/ tavmif;rif;w&m;BuD;vufxufwGif [dELjA[®PtEG,f0if
a*g0dEykPm;\acsmypfpum;rsm;aMumifhajrxl;NrdKU&Sdtpövmrfbmom0if
a&SUaqmifq&mBuD;(4)OD;(rk[r®'fa&mif&Swf? rkd[pfAkv’m[f? &Sr®'g&f
ESifh tGwforH)wdkYtm; rdrdwdkYbmomudk pGefYvTwfí 0ufom;pm;&rnf?
Ak'bmomudkvufcH&rnfqdkonfwGif jiif;y,fí tusOf;csxm;onf/
vdkufemjcif;rjyKonfh tqHk;wGif okóefxkwfí uGyfrsufaponf/
q&mBuD;rsm;vnf;bk&m;ocifudkompGJNrJ,HkMunfpGmESifhtowfcHMuonf/
þodkYtowfcH&aomtcg wdwfBuD;?edrdwfBuD;jyjcif;?ivsifvIyfjcif;?
OygwfysHjcif;?awmfvJjcif;?eef;awmfwdkifudkrdk;BudK;cjcif;?aeYnruGJatmif
arSmifBuD;usjcif;wdkYjzpfay:cJhygonf/ar;jref;&m ynm&SdwdkYu vlrsKd;
wpf&mhwpfyg;wGifwpfyg;vlrsKd;udkry,foifh?olawmfpifwdkY\ aoG;ajr
usjcif;aMumifh þodkYwdwfBuD; edrdwfBuD;jyjcif;jzpfonf/rdk;(3)ESpfacgif
rnf[kwifavQmufMuonf/towfcH&aomq&mBuD;wdkY\tavmif;
udkppfaq;Munfh&m rzl;ra,mif?usD;iSufrcsOf;bJ tavmif;rsm;ay:wGif
csawmifydkY4vHk;ay:vmonfudkawGU&onf/ þwGiftavmif;rsm;udk
a&TxD;rdk;?&mZrwfumNyD;vQif q&mBuD;wdkY\ tquftEG,frsm;tm;
a&S;tpOftvmbmomxHk;pHtwdkif;usifhaqmifudk;uG,fcGifhay;í rSefpD
a&TcsAvDBuD;(4)vHk;udkajrxl;NrdKUwGifwnfaqmufay;ícsD;ajr§mufawmf
rlonf/*rif;wkef;rif;w&m;BuD;xH(1873)ckESpfwGifwifoGif;aomajrxl;
NrdKUoabFmAvD0ifwumBuD;i,fESifhAvDausmif;xdkifq&m rdk[m,pf'if
wdkYwifoGif;vTmwGifawGU&ygonf/
182182
182182182
þtaMumif;&yfESifhpyfvsOf;í
þwifoGif;vTmxufapmaomtaxmuftxm;rsm;udkrawGU&ao;yg/
tavmif;rif;w&m;vufxufrdk;BudK;(13)csufwpfNydKifeufwnf;ypfaMumif;
pdEÅausmfol&wkwGif awGU&jcif; ponfwdkYudkomawGU&ygonf/**
182.ABM, 41-2.*aemufqufwGJrSwfpk(32)Munfh?**aemufqufwGJrSwfpk(33)Munfh?
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(85)
tr&yl&NrdKUopf\ AvDrsm;
99/ bdk;awmfbk&m;vufxufawmf (1783)ckwGif tr&yl&NrdKUudk
wnfaxmifawmfrlygonf/ xdkNrdKUopfudk odrf;ydkufNyD;aemuf a&muf&Sd
vmaom ½dkrefuufovpf c&pf,mef bkef;awmfBuD; pef*grmEdku
NrdKU\ qifajczHk;&yfuGufrsm;taMumif;udk a&;om;cJh&mwGif
183183
183183183
uonf;ESihf ,dk;',m;wdkYxuf vlOD;a&ydkrsm;[efwlaom
&yfuGufrSm r[mar'if bmom0ifwdkY\ &yfuGufjzpfaMumif;? ,if;wdkY
rSm rsm;aomtm;jzifh ul;oef;a&mif;0,fjcif;jzifh toufarG;jrLMuol
rsm;jzpfaMumif; bmoma&;udk vGwfvyfpGm udk;uG,f,HkMunfusifhoHk;
cGifh&Sdí AvDrsm;pGm&SdaMumif;[k azmfjyxm;onf/
rEÅav;NrdKUawmfwnfpOfu
100/ rEÅav;NrdKUawmfudk wnfaxmifí tr&yl&NrdKUawmfrS a&TUajymif;
vmaomtcgwGif tpövmrfbmom0ifrsm;ygwpfygwnf;a&TUajymif;cJhMu
ygonf/¤if;wdkYtwGuf tr&yl&NrdKU&Sd¤if;wdkYaexkdif&if;&yfuGuf trnf
rsm;ESifhuGufpdyf½dkufí ae&mcsxm;ay;ygonf/xdk&yfuGufopfrsm;rSm-
(1) ppfudkif;wef;?
(2) ukef;½dk;wef;?
(3) awmifyvl?
(4) tdk;bdk?
(5) pBuFEG,fpOf?
(6) *Ref;tajrmufwef;?
(&) 0vDcH?
(8) wdkufwef;?
(9) udk,f&Hawmf?
(10) tcsKyfwef;?
(11) ukvm;ysKd aygif;(11)&yf jzpfygonf/
183. Mandalay District Gazetteer, p. 230.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(86)
AvDwnf&ef ajrae&may;jcif;
101/ a&TUajymif;vmMuol aus;awmfrsKd;uRefawmfrsKd; tpövmrf
bmom0ifwdkY\ omoem usifhoHk;rIvG,fula&;twGuf AvDwnf&ef
ajrae&m(20)ae&mausmfudkvnf; owfrSwfay;oem;awmfrlygonf/
Oyrm-
(1) ppfudkif;wef; AvD ajrae&m?
(2) ukef;½dk;wef; AvD ajrae&m?
(3) awmifyvl&yf AvD ajrae&m?
(4) tdk;bdk&yf AvD ajrae&m?
(5) *Rrf;wef;&yf AvD ajrae&m?
(6) pMumtajrmufwef; AvD ajrae&m?
(7) tcsKyfwef;&yf AvD ajrae&m?
(8) udk,f&Hawmf&yf AvD ajrae&m
(9) 0vDcH&yf AvD ajrae&m?
(10) ukvm;ysKd&yf AvD ajrae&mwdkYjzpfygonf/
rif;wkef;rif;ESifh oDaygrif;wdkY vufxufawmfwGifrEÅav;NrdKUü
AvDaygif;(30)ausmfcefY&Sdygonf/
184184
184184184
184. UBU, p.24-5.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(87)
eef;wGif;AvD
102/ eef;NrdKUtwGif;wGif a&G;vuf,maoewftpkudk tNrJcsxm;
awmfrl&m xdktpk0ifwdkYrSm tpövmrfbmom0ifrsm;omjzpfojzifh ¤if;wdkY
twGufvnf; rif;wkef;rif;w&m;BuD;u ,ckvGwfvyfa&;ausmufwdkif
ta&SUbuf? ta&SUNrdKU½dk;teD;wGif AvDwpfvHk;udk aqmufvkyfay;awmf
rlcJhygonf/
a&TyEéuf½dkufNyD;rS aqmufay;aom AvDjzpfojzifh a&TyEéuf
AvD[kac:ygonf/ þeef;wGif a&TyEéufAvD\ q&mBuD;rSm
q&mbdkifBuD;[kac:ygonf/ av;pm;aomtm;jzifh (ocifBuD;)[k
ac:Muygonf/¤if;\tpfudkrSm oDaygrif;vufxufwGif a&G;vuf,m
wyfrSL; rif;ysHcsD OD;[m&Sifjzpfygonf/
tpövmrfbmom0if jrefrmynm&Sd q&moD a&Tbdkc½dkif
uefomukef;&Gmom;jyKpkaom tpövmrfomoemurÇm\ armfuGef;awmf
usrf;wGif þa&TyEéufAvDESifhpyfvsOf;í atmufygtwdkif; pyfqdkxm;
ygonf/
&wemyHkü oògt[kefa&mifvif;cJhonfh rif;wkef;rif;
vufxufawmftcgwGif a&G;vuf,mrGwfpfvifrfwdkYonf
a&SUawmfwGifwpfpkwpfcef;i,fESifh trIxrf;jzpfMu&um;
rGwfpfvifrf bmoma&; 0wfjyK&ef tcGifhay;NyD;vQif
,Ofaus;rI t&SnfqufrSmaMumifh a&TyEéufrdefYcdkif;csNyD;aomf
jynfwdkif;r txifcHjzifh tpövmrf tajc>rufírdk Y?
a&TyEéufAvDawmf[k jynfay:rSm onm xm;onfhjyif/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(88)
eef;NrdKUjyifywGif aexkdifMuol aus;awmfrsKd; uRefawmfrsKd;
tpövmrfbmom0ifwdkY bmom "avhtavsmuf bk&m;0wfjyK&ef
AvDae&mrsm;csay;oem;½Hkomru eef;wGif;ta&SUbufOypm
usaom a'oüyif tpövmrfbmom0if a&G;vuf,mwdkYtwGuf
AvDaqmufay;jcif;rsKd; csD;jr§ifhawmfrlaom rif;wkef;rif;w&m;BuD;\
EdkifiHom;wdkYtay:wGif ausmom;&ifom;rjcm;em;bJ xm;&Sdaom
pdwfoabmxm;rSm us,fajymí pHxm;tyfvSygonf/*
tpövmrfomoemydkif
103/ þa&TyEéufAvDBuD;\ q&mBuD; ocifBuD; OD;bdkifBuD;tm;
tpövmrfbmomtwGuf rif;wkef;rif;w&m;BuD;u omomemydkif
cefYtyfonf[kvnf; tqdk&Sdygonf/
185185
185185185
185. UBU, p.15
* aemufqufwGJrSwfpk(34)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(89)
ruú[fNrdKUawmfwGif ukodkvfawmfZ&yfBuD;udk
aqmufvkyfvSL'gef;jcif;
104/ bdk;awmfbk&m;vufxufwGif tr&yl&rS OD;tdkonfvnf;
wrefawmfjrwfrk[r®'fyGifhawmfrl&mtma&Asjynf?ruú[fNrdKUodkY bk&m;zl;
oGm;cJh\/ bBuD;awmfbk&m;vufxufwGifvnf; jrefrmEdkifiHrS aiGaMu;
wwfEdkifol tpövmrfbmom0ifrsm; [*sfoGm;cJhaMumif; od&ygonf/
ukef;abmifquf r[m&mZ0ifawmfBuD; wwd,tkyf? pmrsufESm
(440)wGif rif;wkef;rif;w&m;BuD;\ oH0pö& tvSLawmfpm&if;ü-
]]wl&uDEdkifiH ruú[fNrdKU&Sd yoDvlrsKd;wdkY udk;uG,fonfh yoDausmif;
BuD;teD; pwk'Dom wnf;cdk&ef tkwfZ&yfawmfBuD; aqmufvkyf
vSL'gef;awmfrlonf}}[kyg&Sdygonf/
rif;wkef;rif;w&m;BuD;onf rdrdEdkifiHrS [*sfoGm;Muaomoludk
vG,fulpGmwnf;cdkEdkif½Hkomru rsufESmri,f&avatmif þZ&yfawmf
BuD;aqmufvkyfay;jcif;jzpfygonf??þodkYaqmufvkyf&efwm0efay;jcif;
cH&olwdkYrSm rdk;ukwfausmufrsm;udk ruú[fNrdKUodkYoGm;a&mufa&mif;csaom
ausmufukefonf[m*sDOD;a&Tay:ESifhausmfxif*k¶&wfbGJU&t0,fawmf
[m*sDOD;bdk;jrwdkYjzpfygonf/ykodrfNrdKUrS[m*sDrk[r®'ff[mepfvnf;yg0if
ygonf/ ¤if;wdkYu rif;wkef;rif;w&m;BuD;\ udk,fpm; aqmufvkyf
&jcif;jzpfygonf/aqmufvkyfNyD;aemuf omoemtwGuf vSL'gef;í
ruú[f½kH;awmfXmewGif a&ppöBwDjyKvkyfrSwfyHkwifMuygonf/ rSwfyHkwif
onfhpmcsKyfrSm,aeYwdkif&Sdaeygonf/
186 186
186 186 186
rSwfyHkwifonfhaeYrSm[d*sf*s&D
(1280)ck?Zkvfumtd'[fv(20)&ufjzpfygonf/[d*sf*s&DESpfrSm aumZm
ouú&mZft&qdkaomf (1222)ck? (1860?at'D)jzpfygonf/
186. UBU, p.186-8
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(90)
þZ&yfBuD;ESifh pyfvsOf;í tpövmrfomoemurÇm\ armfuGef;
awmfusrf; pmrsufESm(16)wGif-
rZÑdrjynfrum? jrwfaAm"dyif r[mwGif? xm0&tpOf xHk;wGif
&pfap[k? toHk;p&dwfawG tvHktavmufESifh? tpkHajrmufzdkY
nDvmcHobifu?t0,fawmf cvDzT[fcvDzT[fcvDzT[fcvDzT[fcvDzT[focif [m*sDOD;bkd;jrESifh
[m*sDOD;a&Tay:wdkYudkrdefYapvTwfNyD;vdvdvdvdvd
v’m[v’m[v’m[v’m[v’m[fwdkufZ&yftaqmif
aqmufwnf&m atmifapaMumif;&,fESifh? acwfa[mif;rSm
xif&Sm;ap[k?a'gif;wHqdyfpdkufxlíta&;,ltcGifhomcJhaMumif;?
,ckwkdifruú[fNrdKUwGiftcgxdk;rSwf &mZmbk&ifudk?owd&apzdkY?
A&rm½dkbwfA&rm½dkbwfA&rm½dkbwfA&rm½dkbwfA&rm½dkbwftrnfESifhwnf&Sdavonf[ka&;om;xm;ygonf/
cvDzT[fcvDzT[fcvDzT[fcvDzT[fcvDzT[fqkdonfhpum;rSm udk,fpm;vS,fvTJcH&ol omoemh
acgif;aqmif[kt"dyÜm,f&ygonf/vdfvdfvdfvdfvdf
v’m[v’m[v’m[v’m[v’m[frSm tvSL?
A&rm½dkbwA&rm½dkbwA&rm½dkbwA&rm½dkbwA&rm½dkbw
fffff f
rSm jrefrmZ&yf toD;oD;jzpfygonf/ tm;vHk;rSm t&ADpum;rsm;
jzpfygonf/ þpm&Sif\pdwfwGif ay:aygufcJhonfhtwdkif; oabmxm;
jrifhjrwfvSí EdkifiHom;wdkYtay:wGif cGJjcm;pdwfr&Sdaom rif;wkef;rif;
w&m;BuD;onf tpövmrfomoema&;wGif ta&;w,l&SdvSí EdkifiHom;
rGwfpfvifrfwdkYrSm omoemtcGifhomcJhMuygonf/odkYomoema&;wGif
pdwfcsrf;omrI&SdMuívnf; ruú[fNrdKU&Sd jrefrmOD;pGef;a'gif;wHqdyfcwfESdyf
xm;aomrif;wkef;rif;w&m;BuD;\ukodkvfawmfZ&yfBuD;onf tpövmrf
bmom0if EdkifiHom;wdkYtwGuf xdk ]&mZmbk&ifudk tpOfowd&ap}
rnfomjzpfayonf/*
* aemufqufwGJrSwfpk(35)Munfh
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(91)
ed*Hk;
us,fjyefYaomarwÅmESifh u½kPmw&m; EdkifiHom;rsm;
105/ Ak'omoemonf jrefrmEdkifiH\ ,Ofaus;rIESifh EdkifiHom;wdkY\
rGefjrwfaom pdwfaeoabmxm;wdkY\ tajccHjzpfygonf/
þomoemaMumihf jrefrmEdkifiH\ ,Ofaus;rIpmay ponfwdkY
wdk;wufzGHUNzdK;cJhygonf/þomoem\ rGefjrwfvSaom arwåm? u½kPm
w&m;awmfwdkYonf tjcm;omoem0ifrsm;jzpfaom EdkifiHom;wkdY
tay:odkYvnf; ordkif;acwfwpfavQmufwGif vTrf;NcHKusa&mufap
cJhygonf/ tpövmrfomoemonf þEdkifiHwGif a&S;ya0oPD
uwnf;uyif &SdvmcJhygonf/Ak'omoem0if? tpövmrfomoem0if
ESifh tjcm;omoem0if EdkifiHom;wkdYtm; þeufeJus,fjyefYaom arwÅm
u½kPmw&m;wdkYuyifvQif tjyeftvSef wkHYjyef csDaESmifay;vmojzifh
EdkifiHom;wdkYonf bmomyif rwlMuonfhwdkifatmif tcsif;csif;
axmufxm;pmemrIESifh cspfcifrIwdkYudkarG;jrLusifhoHk;EdkifcJhMuum wdkif;jynf
wm0efudk cspfMunfpGm xrf;aqmifvmEdkifcJhMujcif; jzpfygaMumif;/
aZ,sausmfxif AkdvfrSL;BuD;b&Sif
twGif;a&;rSL;csKyf(1956-1970)
tpövmrfomoema&;&maumifpDXmecsKyf
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(92)
aemufqufwGJ
aemufqufwGJtrdefYpmcRefawmfrsm;
tavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifh bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwdkYwGiftavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifh bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwdkYwGiftavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifh bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwdkYwGiftavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifh bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwdkYwGiftavmif;rif;w&m;vufxufawmfESifh bdk;awmfbk&m;vufxufawmfwdkYwGif
xkwfjyefcJhaom ajrxl;NrdKUe,f(4)&yf?(8)&yfqdkif&m trdefY pmcRefawmfrsm;xkwfjyefcJhaom ajrxl;NrdKUe,f(4)&yf?(8)&yfqdkif&m trdefY pmcRefawmfrsm;xkwfjyefcJhaom ajrxl;NrdKUe,f(4)&yf?(8)&yfqdkif&m trdefY pmcRefawmfrsm;xkwfjyefcJhaom ajrxl;NrdKUe,f(4)&yf?(8)&yfqdkif&m trdefY pmcRefawmfrsm;xkwfjyefcJhaom ajrxl;NrdKUe,f(4)&yf?(8)&yfqdkif&m trdefY pmcRefawmfrsm;
(1)ol&def0PÖausmfuajrxl;NrdKUwGiftay:0eftaumuftpm;?qdyfwnfyGJudk
aumufpm;qufoGif;&ygrnfhtaMumif;ESifh&Sdcdk;oHawmfOD;wif&mwGifok0PÖ
ausmfutbudktyfíaumufodrf;qufoGif;ap?ouú&mZf1119ck?
wefaqmifrkef;vqef;3&ufaeYbk&m;Asm'dwfawmfjrwfudkOD;xdyf&Guf&onfh
twdkif;ajrxl;NrdKUwGif taumuftpm;?w&m;uGrf;zdk; qdyfwnfyGJudkol&def
0PÖausmfu tbudktyfí tbu aumufodrf;qufoGif;ap/
(2)(2)(2)(2)(2) 0efrif;rsm;pm0efrif;rsm;pm0efrif;rsm;pm0efrif;rsm;pm0efrif;rsm;pm
ajrxl;tpD&if oD[&yfu uRefawmfrsKd;udk ouú&mZf 1114ckESpf uyif
ajrxl;NrdKUodkYtpD&ifcefYtyfawmfrlonfhtwdkif;,ckwdkiftrIawmfay:xGuf
orQudk cGJcefYpD&ifxrf;&Guf&onfudk 12acgif;om;wdkYu &Sdcdk; oHawmfOD;
wifíwHqdyfpmcRefawmfESifhw&m;pum;rif;rIcif;&Sdonfrsm;udktoD;oD;
cGJcefYpD&ifí&&SdcJhonfhtaMumif;ESifh&Sdcdk;oHawmfOD;wif&mwGifw&m;pum;
taumuftpm;rsm;udkoD[&yfupD&ifap??1119ck?wefaqmifrkef;vqef;
10&ufaeY bk&m;Asm'dwfawmfjrwfudk OD;xdyf&Guf&onfhtwdkif; ajrxl;
NrdKUwGiftay:0eftaumuftpm;uGrf;zdk;qdyfwnfrif;rIrif;cif;ay:xGuf
orQudkoD[&yfuwvHk;w0wnf;pD&ifaumufcHqufoGif;ap/12acgif;
om;wdkYuoD;jcm;pD&if&aumif;onfrqdkom/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(93)
0efrif;rsm;pm
(3)ajrxl;ukvm;ysKdoD[&yfuuRefawmfwdkYom;tbESpfa,mufonfouú&mZf1114ckESpfupítrIawmfudkxrf;&Gufapygonf??xdktrIawmfudkrxrf;ol10tdrfacgif;om;wdkYtxufu&Sdcdk;oHawmfOD;wifítxuftrdefYawmfAsm'dwfawmf&if;twdkif; toD;oD; pD&ifap? pmcRefawmf&aomaMumifhuRefawmfwdkYu w&m;pum;udk rpD&if&yg? 10tdrfacgif;om;wdkY qD;wm;aMumif;ESifh &Sdcdk;oHawmfOD;wif&mwGif i,fom; pdwfwlvQif pD&ifap/ouú&mZf 1120 jynfhyxr0gqdkvqef;12&ufaeY bk&m;Asm'dwfawmfjrwfudkOD;&Guf&onfhtwdkif; oD[&yfom; tbu tpOfpD&ifNrJtwdkif;rif;rIrif;cif;w&m; pum;&Sdonfrsm;udk i,fom;pdwfwlvQif pD&ifap/
0efrif;rsm;pm
(4)ajrxl;NrdKYolBuD;?&Srf;tdkolBuD;?oHtdkolBuD;?ukvm;ysKdaoG;aomufBuD;wdkY ajrxl;NrdKUawmfonfacgif;vlBuD;pD&if NrJrpD&if&??wpfa,mufpD&ifvQifwpfa,mufzsufrNidrf0yf/ qif;&Jom; uRefawmfrsKd; r&yfrwnfEdkifxGufoGm;ajy;ykef;a&SmifaeaMumif;rsm;udk a&Tem;awmfMum;awmfrl&mwGifighom;awmftm; ajrxl;NrdKUudk oem;awmfrlonf??a&TpufjzefYcsdawmfrl&mvdkufonfhtcdkuf NrdKU&Gm rNidrfr0yfr&SdapESifh/ pD&ifNrJ &mZpuúoD[&yfwdkYudk aus;Zl;opömawmfjrwf 0rf;wGif&SdonfESifhtnD qif;&Jom;uRefawmfrsKd;wdkYudk rn§if;yef;ajzmifhrwfatmifpD&ifap/ajrxl;NrdKUwGif&Sdonfh trsD&fwdkYudkvnf; aejynfawmfodkY ac:odrf;cJhí aejynfawmfwGifaexdkifxrf;&Gufap/ ouú&mZf 1122ck? uqkefvjynfhausmf 10&ufaeYt&Sifrdbk&m;acgifBuD;bk&m;Asm'dwfawmfjrwfudk OD;xdyfxufqif&Guf&onfhtwdkif;ajrxl;NrdKUawmfudk pD&ifNrJ &mZpuúoD[&wfwdkYudkpD&ifaponf/iausmfxifwdkYwpku pD&if&aumif;onfrqdkom/ Asm'dwfawmfjrwftwdkif; &mZpuúoD[&wfwdkYudk pD&ifaponf/ aus;Zl;opömawmfjrwf0rf;wGif;&Sdonfhtwdkif; qif;&Jom; uRefawmfrsKd;wdkYudk rn§if;yef;ajzmifhrwfatmifpD&if&ef trsD&fwdkYudkvnf; ajrxl;NrdKUwGif raeapESifh/Asm'dwfawmfjrwf&if;twdkif; aejynfawmfrSm aexdkif xrf;&Gufap/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(94)
0efrif;rsm;pm
(5) aersKd;*kPfj'yfoD[&yf tpD&ifcHonf/ ajrxl;NrdKUawmifbufajrmufbuf ukvm;ysKdwGif rif;rIrif;cif; w&m;pum;&Sdonfrsm;udktxuf tpD&ifcHonfhenf;? tkyfcsKyfpD&ifyg/ aoG;aomufBuD; pma&;?i,fom;wdkYu pmcsKyfvufzufpm;ítyfonfhtcsuftwdkif; ukvm;ysKdaoG;aomufBuD;i,fom;wdkYESifhtkyfcsKyfpD&ifNrJtkyfcsKyfyg&eftaMumif;ESifhtpD&ifcHí aersKd;*kPfj'yf oD[&yfwdkY tpD&ifcHonfhtwdkif; ukvm;ysKdaoG;aomufBuD;ixGef;yHk?indKa&mif?&efatmifausmfxifpma&;?iyef;&nf?aoG;aomufBuD; &mZvdefitkef;jzL? indK? icdkif? iausmfvs? Z&m[&yf?iarT;?&HoGif?ausmf'if?&ZÑ? pma&;iwkwf jzLi,fwdkYudkay;aom uRefawmfrsKd; ukvm;ysKdtpkwGiftoD;oD;pD&if&aomaMumifhrNidrfr0yf&SdonfjzpfíaersKd;&ZÑ&yfom;tbudktxuftrdefYawmf&if;ESifhwvHk;w0wnf;pD&ifaponfjzpfí Nidrf0yfpGm aoG;aomufBuD;&mZrdwÅaersKd;&ZÑ&yf om;tbudktkyfcsKyfpD&ifyg??vufzufpm;ítyfonf??rSefayonf??xGufqdkonfjzpfaomaMumifh ajrxl;NrdKU awmifbuf ajrmufbuf? ukvm;ysKdtpkwGifpD&ifcef;? pD&ifzG,f&Sdonfrsm;udk pmcsKyf vufzufpm;í tyfvsufpm&Sdonftwdkif; ajrxl;NrdKU &ZÑ&yf? oD[&yfwdkYu tkyfcsKyfpD&ifap/
0efrif;rsm;pm
(6)ajrxl;NrdKUukvm;ysKdaoewftrIxrf;pma&;tBuD;?tMuyfwdkYpufvSoludkaoG;aomufBuD;?tpD&ift&maqmif&Gufap&rnf/qifhqkd&SdonfudktpktrIxrf;wdkYtay:wGifrif;rI?rif;cif;usa&mufonfudkajyukefatmifaqmif&GufEdkifolr[kwf?trIxrf;wdkYwGifaMu;aiGtydktrdkukefusolrsm;jym;írNidrfrouf&SdaomaMumifh pufvSoludk aoG;aomufBuD; tpD&ift&muEIwfapí bdk;bwdkYtkyfxdef;aqmif&Gufzl;ol om;ajr; ol&def&JvSausmfudktpktrIxrf;wdkYtay:rSmrif;rIrif;cif;w&m;pum;&Sdonfrsm;udktrdefYawmfjrwfESifhtnDaoG;aomufBuD;tpD&ifcefYxm;aqmif&Gufaponf??ajrxl;NrdKUukvm;ysKdaoewftrIxrf;BuD;i,fwpkwdkYonfvnf;aoG;aomufBuD;tpD&ifwdkYqifhqdk&memcHxrf;&GufMu&rnf??aoG;aomufBuD;tpD&if&JvSausmfvnf;trIxrf;wdkYwGifBuD;onfhtrIudki,fatmifi,fonfhtrIudkyaysmufatmiftkyfxdef;pD&ifí qifhqdk&m ajyukefatmif aqmif&GufMu&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(95)
ukvm;0efrif; r[moDuif;wifpmukvm;0efrif; r[moDuif;wifpmukvm;0efrif; r[moDuif;wifpmukvm;0efrif; r[moDuif;wifpmukvm;0efrif; r[moDuif;wifpm
(7)ajrxl;NrdKU?ukvm;ysKdtpD&ifaoG;aomufBuD;NrdKUpma&;?tBuD;tMuyf
wdkYaq;xdk;orm;vlwdkYudkNrdKU0efNrdKUracgif;wdkYuaESmifh,SufaMu;aiGawmif;aom
aMumifhaq;xkd;olijrwfom?iausmfwdkYvma&mufíNrdKUpm;t&SiftrdefYawmf
cH&maq;xkd;ukvm;ysKdpm&if;ygjzpfonf??aMu;aiGtawmif;tcHr&SdapESifh?
ukvm;ysKdtpkom;rSmxrf;&GufNrJtwdkif;xrf;&Gufap??awmif;cH,lrdonfh
aiGudk jyefay;ap/trdefYawmft& rSmpmay;tyfvdkufonfudk wifpm
txdrf;awmfwdkYu awmif;í aiG20ausmftpD&ifNrdKUpma&;wdkYu auR;,l
aqmif&Guf&onfhaiGudkaq;xkd;olwdkYrSmomemnDrQawmif;cHay;qyf&rnfh
taMumif; ESifh tpD&ifcHonfhtwdkif; aq;xkd;vlwdkYrSm twdk;&if;yGm;yg
omemnDrQ cGJawmif;í ay;qyfMu&rnf/
ukvm;ysKdaoewfAdkvfrif; oD[ausmfxifaemf&xmpmukvm;ysKdaoewfAdkvfrif; oD[ausmfxifaemf&xmpmukvm;ysKdaoewfAdkvfrif; oD[ausmfxifaemf&xmpmukvm;ysKdaoewfAdkvfrif; oD[ausmfxifaemf&xmpmukvm;ysKdaoewfAdkvfrif; oD[ausmfxifaemf&xmpm
(8) ukvm;ysKd aoewfAdkvfrSL; pma&;wdkYu ukvm;ysKdtpkom;wdkYudka&S;rif;{u&mZf vufxuf? ajrxl;NrdKUwGif vkyfajr?aeajray;oem;awmfrlíajrxl;NrdKUe,fav;&yftwGif; vkyfpm;aexdkifonfh tpkom;wdkYwGif rif;rIrif;cif;?w&m;pum;aumufpm;pD&if&ef&Sdonfrsm;udkacgif;pma&;wpkESifhijrwfxGef; aqmif&GuftkyfcsKyf xdef;odrf; cJGcefYaxmufyHhpD&if&aMumif;udkacgif;pma&;trIxrf;vlBuD;wdkYutppfcHcsuf&Sdygonf??tpOfxHk;pH&SdonfESifhtnDacgif;pma&;ESifhijrwfxGef;udk tkyfcsKyfxdef;odrf; cGJcefYpD&ifygaprnfhtaMumif;ESifhtpD&ifcHonhftwkdif;ajrxl;NrdKUe,fav;&yftwGif;&Sdtpkom;wdkYrSmrif;rIrif;cif;rSpítay:0efw&m;pum;?aumufpm;pD&if&ef&Sdonfrsm;udkacgif;pma&;wpfpkESifhijrwfxGef;?ab;?bdk;?b?tpfudkwdkYodkYcGJcefYaumufcHpD&if&onfrSefvQif a&S;tpOfxHk;pH&Sd&m ukvm;ysdKacgif;pma&; wpfpkESifhijrwfxGef;u cGJcefYaumufpm; pD&ifapí&onhfaiGrsm;udk qufoGif;ap/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(96)
0efrif;rsm;pm
(9) ajrxl;NrdKU tpD&ifNrdKUolBuD;? NrdKUpma&;? olBuD; acgif;tBuD;wdkYESifh
ukvm;ysdKaoG;aomufBuD;acgif;pma&; ajrxl;NrdKUae ukvm;ysdK tpkom;
wdkYwGifpD&ifNrJxHk;pH&Sdonfhtwdkif;eef;rawmf&Sifrdzk&m;trdefYawmfxGufESifh
qdkif&m0efpmay;tyfpD&if&ygonf/ taMumif;ESifh tpD&ifcHonfhtwdkif;
ajrxl;NrdKUe,fav;&yf?&Spf&yftwGif;&Sdaeonfh ukvm;ysdKtpkom;wkdYwGif
ijrwfxGef;udktpD&ifcefYípD&ifaponf/tpD&ifijrwfxGef;vnf; ajrxl;
NrdKUe,fav;&yf&Spf&yftwGif;&Sdaeonfhukvm;ysdKtpkom;wdkYwGifab;?b
udk,fwkdifpD&ifNrJxHk;pH&Sdonfhtwdkif;pD&if&ef&Sdonfrsm;udkacgif;pma&;wdkYESifh
ijrwfxGef;u tkyfcsKyfxdef;odrf; pD&ifí&onhf b@mawmfrsm;udk6v
wBudrf? pm&if;csKyfESifh qdkif&m½Hk;awmfrS qufoGif;&rnf/
ppfudkif;ocif bk&m;0ef? 0ef&Sifawmfrif;BuD; r[mrif;acgifpmppfudkif;ocif bk&m;0ef? 0ef&Sifawmfrif;BuD; r[mrif;acgifpmppfudkif;ocif bk&m;0ef? 0ef&Sifawmfrif;BuD; r[mrif;acgifpmppfudkif;ocif bk&m;0ef? 0ef&Sifawmfrif;BuD; r[mrif;acgifpmppfudkif;ocif bk&m;0ef? 0ef&Sifawmfrif;BuD; r[mrif;acgifpm
(10)ajrxl;NrdKUukvm;ysdKpma&;?aoG;aomufBuD;acgif;tpD&if ukvm;
ysdKtpktrIxrf;wdkYwGif pD&if&ef&SdorQ rif;rIrif;cif;w&m;pum;&Sdonf
rsm;udk pD&ifNrJ xHk;pH&Sdonfhtwdkif;tkyfcsKyfpD&ifyg&rnfhtaMumif;ESifh
tpD&ifcHvQifqkdif&m ajr;awmf0efrif;tkyfcsKyfpDrHap/ cefYtyfonfh
pmcRefawmfrsm;&Sdygonf/ pmay;tyfygrnfhtaMumif;ESifh pmcRefawmf
rsm;udk tpD&ifcHonfhtwkdif; ajrxl;NrdKU&Sd ukvm;ysdKtpktrIxrf;
uRefawmfrsdK;wdkYwGif rif;rI rif;cif;? w&m;pum;pD&if&ef&Sdonfrsm;udk
aoG;aomufBuD;? acgif;pma&;wdkYESifh ijrwfxGef;u tkyfcsKyfpD&ifap?
tpD&ifijrwfxGef;onf ajrxl;NrdKU ukvm;ysdK tpkom;wdkYwGif om,m
Nidrf0yfatmif rif;rIrif;cif;? w&m;pum;? ckd;ao; rD;yGm;&Sdonfrsm;udk
aoG;aomufBuD;acgif;wkdYESifh ppfaMumpD&if&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(97)
bk&m;orD;awmf ajrxl;ocifbk&m;BuD;pmbk&m;orD;awmf ajrxl;ocifbk&m;BuD;pmbk&m;orD;awmf ajrxl;ocifbk&m;BuD;pmbk&m;orD;awmf ajrxl;ocifbk&m;BuD;pmbk&m;orD;awmf ajrxl;ocifbk&m;BuD;pm
(11)ajrxl;NrdKUukvm;ysdKaoG;aomufBuD;?acgif;pma&;?tMuyfi,fom;
wdkYu ukvm;ysdKuRefawmfrsdK;wdkYwGif aersdK;*kPfj'yfom; ijrwfxGef;udk
tpD&ifcefYí pD&ifygaprS uRefawmfrsdK;trIxrf; qif;&Jom;wdkY Nidrf0yfpGm
trIudkxrf;&GufEdkifygrnf??txufcefYxm;ol&mZol&itdkwdkYudkEkwfodrf;NyD;
ijrwfxGef;udkpD&ifygapí &&Sdonfh vmbfvmbudk xHk;pH&Sdonfhtwdkif;
acgif;pma&;aoG;aomufBuD;wdkYa0iSpm;,lygap&rnhftaMumif;ESifhtMuyf?
vifxdrf;pufiatmifjzL?iawmbk?iyef;ndKwdkYESihftrIxrf; uRefawmfrsdK;
wpku tpD&ifcHonfhtwkdif; &mZol&udkEkwfí ouú&mZf 1154ck?
e,kef vqef;5&ufaeY ijrwfxGef;udk w0wnf; tpD&ifcefYonf/
ijrwfxGef;vnf; ukvm;ysdKuRefawmfrsdK;acgif;pma&; aoG;aomuf BuD;
tMuyfi,fom;wdkY oabmwlnDonfhtwdkif; ckd;ao;rD;yGm; pD&ifcif;
pD&if&efw&m;pum;&Sdonfrsm;udkodrf;ydkufpD&ifíb@mawmf?t&mawmf?
pD;yGm;awmf&S donfrsm;udk 6v wBudrfqkdif&modk YqufoGif;&rnf/
pD;yGm;awmf? b@mawmf qufoGif;onfhjyif&onhf vmbf vmb&Sdonf
rsm;rSm xHk;pH&Sd&m acgif;pma&;aoG;aomufBuD;wdkYESifh a0rQpm;&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(98)
t&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pm
(12)ajrxl;NrdKUwdkif;olBuD;? NrdKUpma&;?ukvm;ysdKaoG;aomufBuD; wpkwdkY
ukvm;ysdKtpkom;wkdYwGifrif;rIrif;cif;?w&m;pum;ay:&SdonfrSmxdkacgif;
aoG;aomufBuD;wpkESifh uRefawmf ab;?bdk;?b?tpfudkwkdY qufcHpD&if&
ygonf??ab;?bdk;?b?tpfudkwdkYt&mudktpOfrjywftkyfcsKyfpD&ifqufoGif;
&ygrnfhtaMumif;&Sdcdk;oHawmfOD;wifonf/ ukvm;ysdKtpD&if &mZol&udk
EkwfíijrwfxGef;uajrxl;NrdKU ukvm;ysdKtpkom;wdkYwGif w&m;pum;
ay:&Sdonfrsm;udkpD&ifqufoGif;ap??tBuD;pma&;wdkYuijrwfxGef;udkcefYxm;
pmay;?ouú&mZf1146ckewfawmfvqef;2&ufaeYbk&m;orD;awmf\trdefY
awmfudkxrf;&Guf&onhftwdkif;ukvm;ysdKtpD&ifijrwfxGef;uukvm;ysdK
pkwdkYwGifw&m;pum;ay:&Sdonfrsm;udkijrwfxGef;upD&ifap??pD&ifí&onhf
uGrf;zdk;? pD;yGm;awmf t&mawmfESifhpyforQudk rSefuef ukefpifatmif
pm&if;us,f? pm&if;csKyfESifh rSwfom;í (6)v wBudrf qufoGif;ap/
t&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pm
(13)ajrxl;NrdKUtpD&ifNrdKUolBuD;?NrdKUpma&;?olBuD;i,facgif;tBuD;wdkYESifhukvm;
ysdKaoG;aomufBuD;acgif;aoewfudkiftrIxrf;wdkYajrxl;NrdKUaeukvm;ysdKaoewf
om;wdkYwGifpD&ifNrJxHk;pH&Sdonfhtwkdif;ijrwfxGef;upD&ifíqdkif&mqufoGif;ap/
1155ck?0gacgifvjynfhausmf3&ufaeYeef;rawmft&Sifrdzk&m;trdefYawmfwdkYudk
OD;xdyfxufqif&Guf&onfhtwdkif;ajrxl;NrdKUe,fav;&yf&Spf&yftwGif;&Sdae
onfh ukvm;ysdKaoewftpkom;wdkYwGif ijrwfxGef;udktpD&ifcefYí pD&if
aponf/tpD&ifijrwfxGef;vnf; ajrwl;NrdKUe,f av;&yf&Spf&yftwGif;&Sd
aeonfh ukvm;ysdKaoewftpkom; wdkYwGif ab;? bdk;? bwdkY pD&ifNrJxHk;pH
&Sdonfh twkdif; tkyfxdef;pD&ifí &onfukd pm&if;us,f? pm&if;csKyfESifh
6v wBudrf qkdif&m½Hk;awmfrSm qufoGif;&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(99)
ppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpm
(14)ajrxl;NrdKUtxufwdkuftpD&ifNrdKUolBuD;? NrdKUpma&;?uGrf;zdk;xdef;wdkY
ajrxl;NrdKUaeukvm;ysdKtpD&ifpma&;?aoG;aomufBuD;wdkYuukvm;ysdKaoewf
pma&;NrdKUolBuD;?NrdKU0ef?taumuftpm;?w&m;uGrf;zdk;?cdk;ao;rD;yGm;&Sdonf
rsm;udkuRefawmfwdkYupD&ifíqkdif&m½Hk;awmfrSmNrdKUudkiftqufqufqufoGif;
&ygonf/NrdKUudkifcefYol iatmifyef;onfukvm;ysdK uRefawmfrsdK;wdkYwGif
w&m;pum;?cdk;ao;rD;yGm;&Sdonfudktac:tcstaESmifht,SufESifh&SdcJhonf/
ukvm;ysdKaoewftrIxrf;&efESifhoD&dolpGJudkifonfhaoewfudkvnf;odrf;?
aoewfqdkíaiG2ydómausmf3ydómcefYpm;,lcJhonfhtaMumif;ESifh&Sdcdk;
oHawmfOD;wifonfwGifajrxl;NrdKUae ukvm;ysdK aoewftpkom;wkdYrSm
pD&ifcif;pD&ifzG,f w&m;pum;? ckd;ao;rD;yGm; &Sdonfrsm;udk NrdKUudkifwdkYu
rppfraMumrpD&ifapESifh/ukvm;ysdKtpD&ifwkdYuom pD&ifNrJtwkdif;pD&if
ap&rnf/rD;yGm;b@mudkarmif½HkrSmqufap/armif0efwdkYtpm;ay;&efESifh
oD&doloGif;aoewfrSL;?NrdKUudkifiatmifyef;ppfaMumpm;,lonhfaiG3
ydómausmfudkvnf;pm;,lonfrSefvQifaoewfudkiftrIxrf; jzpfonfh
rppfaMumoihf/pm;,lorQaiGudkjyefay;ap/ouú&mZf1157ck? oDwif;
uRwfvqef;11&ufaeY eef;rawmft&Sifrdzk&m;trdefYawmfudk OD;xdyf
&Gufqif&onfhtwkdif; ajrxl;NrdKUae ukvm;ysdKtpkom;wkdYrSm pD&ifcif;?
pD&ifzG,fw&m;pum;?cdk;ao;rD;yGm;&Sdonfrsm;udkajrxl;NrdKUudkifwdkYurpdppf
rpD&ifom?/ ukvm;ysKdtpD&ifwkdYu ppfaMumpD&ifí&onhf rD;yGm; b@m
awmfudk qkdif&m½Hk;awmfrS qufoGif;ap/ ukvm;ysdKuRefawmfrsdK;&HESihf
oD&dolwGif aoewfrI NrdKUudkif iatmifyef;u aiG3ydómausmf ppfaMum
awmif;,lonf/ rSefvQifvnf; aoewftrIxrf;jzpfonf? rppfraMum
rawmif;r,lom&efESifh oD&dolu ay;ukef/ &orQaiG 3ydómausmfudk
trdefYawmftwdkif; jyefay;&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(100)
ppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpmppfudkif;ocifbk&m; 0efrif;wdkYpm
(15)ajrxl;NrdKUtkyf?NrdKUolBuD;?NrdKUpma&;?ukvm;ysdKaoewfaoG;aomuf
BuD;acgif;pma&;wkdYajrxl;NrdKUaeukvm;ysdKtpkom; itlrS ok0PÖausmfol
om; ijrwfxGef;u w0wnf; pD&ifap/ &mZol&udk rpD&ifapESifh? EIwf/
cdk;ao;rD;yGm; w&m;pum;udkvnf; ijrwfxGef;u pD&ifap/ ouú&mZf
1158ckwefaqmifrkef;vqef;15&ufaeY eef;rawmfbk&m; trdefYawmf
jrwfudk OD;xdyf&Gufqif&onhftwdkif; tcGefawmfay;tyfonfESifhtnD
ajrxl;NrdKUe,fav;&yf &Spf&yftwGif; ukvm;ysdKtpkom;wdkYwGif tpD&ifwdkY
pD&ifNrJxHk;pHtwkdif;ijrwfxGef;urif;rIrif;cif;?w&m;pum;? cdk;ao;rD;yGm;
ppfaMumpD&if&ef&Sdonfrsm;udk ppfaMumpD&ifí qufoGif;ap/
t&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pm
(16)ajrxl;NrdKUtpD&ifNrdKUolBuD;? NrdKUpma&;?olBuD;i,f?acgif;tBuD;ESifh
ukvm;ysdKaoG;aomufBuD;tMuyfaoewfudkiftrIxrf;wdkYukvm;ysdKtpkom;
wkdYwGiftay:0eftaumuftpm;? w&m;uGrf;zdk;pD&ifcif;? pD&ifzG,f&Sd
onfrsm;udk xHk;pHtpOf&Sdonfhtwdkif; ijrwfxGef;u pD&if qufoap/
ouú&mZf1158ck? uqkefvjynfhausmf9&ufaeY ajr;awmfocif bk&m;0ef
wdkYxHxkwfjyefawmfrlonfhtrdefYawmf&if;ESifhtnD ajrxl;NrdKUe,f av;&yf
&Spf&yftwGif;aexdkifonfhukvm;ysdKuRefawmfrsdK;wdkYwGifpD&ifcif;pD&ifzG,f
&Sdonfrsm;ukdxHk;pHtpOf&Sdonfhtwkdif;pD&ifap??tpD&ifijrwfxGef;uvnf;
ukvm;ysdKuRefawmfrsdK;wdkYwGifpD&ifcif;pD&ifzG,f&Sdonfrsm;udkbk&m; trdefY
awmfjrwf&if;ESifhtnD BuD;onfhpum;udki,fatmif? i,fonfh pum;udk
yvyfí ajyNidrf;atmif pD&ifí&onhf pD;yGm;b@mrsm;udk pm&if;csKyf?
pm&if;us,fESifh 6v wBudrf b@mwdkufodkY qufoGif;&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(101)
t&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pm
(17)ajrxl;NrdKUtkyf?NrdKUolBuD;?NrdKUpma&;?ukvm;ysdKaoewfpma&;
aoG;aomufBuD;tMuyfi,fom;wdkYajrxl;ukvm;ysdKtrIxrf;rsm;uRefawmf
rsdK;wdkYrSmaersdK;ausmfacgifom; ijrwfzl;ESifh aoG;aomufBuD;itdk bufí
tkyfcsKyfpD&ifap/ouú&mZf1159ck?jymodkvqef;14&ufaeY eef;rawmf
bk&m;trdefYawmfjrwfudkOD;xdyf&Guf&onfhtwkdif;ajrxl;ukvm;ysdKaoewf
trIxrf;uRefawmfrsdK;wdkYrSmaersdK;ausmfacgifom;ijrwfzl;ESifhaoG;aomufBuD;
itdkwdkYudkpD&ifaponf??ukvm;ysKdaoewftrIxrf;uRefawmfrsdK;wdkYwGif
rif;rIrif;cif;?tay:0eftaumuftpm; w&m;uGrf;zdk;pD&ifcif; pD&ifzG,f
&Sdonfrsm;udk a&S;xHk;pH&Sdonfhtwdkif; ijrwfzl;? itdkwdkYvnf; ukvm;ysdK
aoewftrIxrf;uRefawmfrsdK;wdkYwGiftay:0ef?taumuftpm;? w&m;
uGrf;zdk;? pD;yGm;?b@mt&mESifhpyfqdkiforQudkppfaMumpD&ifí 6v wBudrf
qkdif&modkYqufoGif;&rnf/
t&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pmt&Sifrdzk&m; 0efrif;pm
(18)ukvm;ysdKaoewfpma&;?aoG;aomufBuD;?tMuyfwkdYaersdK;ausmfacgif
aqGom;?rsdK;om;?oem;awmfrl&mygq,ftdrfudkpm&if;ygqdk\??aoewfpma&;
aoG;aomufBuD;wdkYurcefYrxm;apESifh?aersdK;ausmfacgiftbxH aersdK;
ausmfacgifxrf;&Gufap/ply&mZmudktydkifcefYxm;ol?vl3a,mufudkvnf;
vJvS,fcefYxm;ap??1169cke,kefvqef;12&ufaeYtrdefYawmfudkOD;xdyf&Guf
&onfhtwkdif;aersdK;ausmfacgifaqGom;rsdK;om;oem;awmfrl&mygq,ftdrf
udkpm&if;ygqdkí ukvm;ysKdaoewfpma&; aoG;aomufBuD; tMuyfwdkYu
tcefYrxm;ESif h ? aersdK;ausmfacgiftbxH aersdK;ausmfacgifESif h
trdefYawmftwdkif; Nidrf0yfpGm xrf;&Guf aexdkifap&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(102)
ppfudkif;0efrif;pmppfudkif;0efrif;pmppfudkif;0efrif;pmppfudkif;0efrif;pmppfudkif;0efrif;pm
(19)ajrxl;NrdKU0ef?NrdKUolBuD;?NrdKUpma&;?ukvm;ysdKaoewfpma&;aoG;aomuf
BuD;wdkYaersdK;ausmfacgifudkukvm;ysdKaoewftpkuEkwfíoem;awmfrlonfh
aqGom;rsdK;om;q,ftdrfaxmifvlwdkYudka&TvHStkyfiazsmfESifhxrf;&Gufap??
ouú&mZf1172ck?'kwd,0gqdkvjynfhausmf14&ufaeYbkef;awmfBuD;vSaom
bk&m;trdefYawmfudk OD;xdyf&Gufqif&onfhtwdkif; aersdK;ausmfacgifudk
ukvm;ysdKaoewftpkrS Ekwfí oem;awmfrlonfh aqGom; rsdK;om;
q,ftdrfaxmifvlwdkYudk a&TvHStkyfiazsmfESifh xrf;&Gufap/
bk&m;ajr;awmf ppfudkif;0efrif;wdkYpmbk&m;ajr;awmf ppfudkif;0efrif;wdkYpmbk&m;ajr;awmf ppfudkif;0efrif;wdkYpmbk&m;ajr;awmf ppfudkif;0efrif;wdkYpmbk&m;ajr;awmf ppfudkif;0efrif;wdkYpm
(20)i'lZm?ia&Tjrwf?ijrwfomOD;?ia&Tjr?i&Tef;?ia&TBuD;?ijrwfomrif;?ia&Trif;?
ia&TjrwfwdkYudkbdk;b½dkuf&mrysufqufcHxrf;&Gufítbdk;aersdK;ausmfacgifESifh
xrf;&Guf&if;aqGom;rsKd;om;wdkYudk xm;ul?vSHxrf;xrf;&Gufap/ bk&m;
trdefYawmfjrwfudkOD;xdyfxufqif&Guf&onfhtwdkif;aqGrsdK;wdkYudkbdk;ab;?
benf;Nidrf0yfatmifrdIif;rtkyfxdef;rnfjzpfygíaus;&GmaeaqGrsdK;wpfpkwGif
rIcif;&SdorQudkacgif;tkyfajymqdkaqmif&Gufrnfholr&SdaomaMumihfacgiftkyf
xdef;Edkifrnfholtpfudkarmifa&Tom;udk acgif;cefYxm;tkyfxdef;aqmif&Guf
aponfht&yf&yftrItcif;tcefYtxm;ay:xGufusa&mufonfrsm;udk
acgif;armifa&Tom;qifhqdk&mwpdwfw0rf;wnf;emcHxrf;&GufMu&rnf/
acgif;aqmifa&Tom;vnf;trItcif;?tcefYtxm;?tqifhtqdkt&yf&yfay:
&Sdonfrsm;udk acgif;tkyfpk aus;&Gmae aqGrsdK;wpfpkwdkYrSm omemnDrQajy
ukefatmif cGJcefY aqmif&Gufí taMumif;&SdorQudk wnDwnGwfwnf;
acgif;tkyfqifhqkd pD&ifap&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(103)
tdrfa&SU0efrif;wdkYpmtdrfa&SU0efrif;wdkYpmtdrfa&SU0efrif;wdkYpmtdrfa&SU0efrif;wdkYpmtdrfa&SU0efrif;wdkYpm
(21)ajrxl;NrdKU0ef?NrdKUolBuD;?NrdKUpma&;?aus;&GmolBuD;i,fwkdYESifhukvm;ysdK
aoewfpma&;?aoG;aomufBuD;acgif;tBuD;wdkYajrxl;NrdKUaus;&Gm&Sdukvm;ysdK
tpkutrdefYawmfygtdrf17tdrfteuf10tdrfaxmifom;yGm;orD;yGm;43?
ESpfpkvl?53rSmaersKd;ausmfacgifudkoem;awmfrlíiwdkif;aersKd;ausmfacgifESifh
xrf;&Gufap?tpkpm&if;rSmESdrf?aoG;aomufBuD;iomjzLESifhtdrfh&ifpkom;yGm;orD;yGm;
tdrf485pk?55rSmaoewfpma&;aoG;aomufBuD;wdkYudktyf?qkdif&mtpkrSmxrf;ap/
ouú&mZf1164ck?oDwif;uRwfvqef;9&ufaeYtrdefYawmfudkOD;xdyf&Guf&onfhtwdkif;
aersdK;ausmfacgifudkoem;awmfrl&if;iEk&ifao?r,m;rdydef?om;iomxGef;?
om;i'g?baxG;iwkwf?om;ia&TOD;?baxG;iomjzL?iyGifhausmf?r,m;atmif?
r,m;rdyHkao;?om;iawm?rdvSom;itdk?om;ia&Tjr?baxG;ia&T?om;ijrwfarT;?
baxG;iom?nDiomrSef?rdawm?om;iapavref?itDb&m[if?baxG;ia&TjzL?
om;ia&TtdyfieDaw? r,m;rdxGef;om? om;i,lpGwf? nDiclZm? iomEdk;?
om;icsif;?nDiNidrf;? nDi&GJ? nDi&Tif? baxG;iomxGef;atmif?om;ia&TOD;?
nDiawm? nDia&Tzl;? baxG;iomwkwf? om;iNidrf;? baxG; iomaxG;?
itdkvnfao;? r,m;rd<u,f? om;ia&TrIH? baxG; ivHk;?om;i'lZm?
nDi&Trf;? baxG;ioGif? om;iwuf? iqif? om;ijcif;? nDijrwfacG;?
om;ivHk? ao/ r,m;rdyHkom? om;iolom?nDindK?baxG;irSefwdkY
tdrfaygif;53teufpkHaoESpftdrf?usef51udkukvm;ysdKtpkpm&if;rSm&Sdoa&GU?
aersdK;ausmfacgifESifh xrf;&Gufapygonf/ ajrxl; NrdKU0ef? NrdKUolBuD;?
NrdKUpma&;&GmolBuD;wdk YESifhukvm;ysdKaoewfpma&; aoG;aomufBuD;
tMuyfwdkYuraESmifhr,Sufom trdefYawmf t&if;wdkif; aersdK;ausmfacgif
ESifh xrf;&Gufap/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(104)
vltkyfrif; eEa&Tawmifpmvltkyfrif; eEa&Tawmifpmvltkyfrif; eEa&Tawmifpmvltkyfrif; eEa&Tawmifpmvltkyfrif; eEa&Tawmifpm
(22)ajrxl;NrdKUukvm;ysdKtpD&ifaoG;aomufBuD;wdkYaersdK;ausmfacgifudk
oem;awmfrlonfh10tdrfaxmifom;wdkYudkaoewfpma&; aoG;aomuf
BuD;wdkYu raESmihfr,SufapESifh Nidrf0yfpGmaeap/ trdefYawmfudk OD;xdyf&Guf
&onfhtwdkif;aersdK;ausmfacgifudkoem;awmfrlonfh10tdrfaxmifom;wkdYudk
ukvm;ysdKtpD&if aoG;aomufBuD;wdkYu raESmifhr,Suf rodrf;r½kef;ESifh/
Nidrf0yfpGmaexdkifap&rnf/
aoewf0efrif;pmaoewf0efrif;pmaoewf0efrif;pmaoewf0efrif;pmaoewf0efrif;pm
(23)ajrxl;NrdKU tpD&if?ajrydkifolBuD;?aus;&GmolBuD;? acgif;tBuD;wdkY
odefeDNrdKU ppfuJ r,m;rdESif;cufuaersdK;ausmfacgifESifhxrf;&if;aqGom;
10tdrfaxmifvuf&aus;uRefia&TOD;?nDizm?iyg?iatmom?ia&TrIH?iaw
wdkYudk trdefYawmfjrwfESifh oem;awmfrlí odefeDNrdKUppfuJcefYawmfrl&m
vdkufxrf;&Sdygonfudk ajrxl;NrdKUolBuD;? aus;&GmolBuD;? aoewfudkifrif;rI
p&dwfaMu;aiGcGJcefYawmif;cHaMumif;ESifhtpD&ifcHonf/aersdK;ausmfacgif
ESifh xrf;&if; aqGom;rsdK;om; 10tdrfaxmifvlwdkYESifh vuf&aus;uRef?
ia&TOD;? nDizm? iyg? iatmom? ia&TrIH? iawwdkYudk ajrxl;NrdKUolBuD;?
aoewfpma&; aoG;aomufBuD;wkdYu vufeufudkifrif;rIxrf; pm;&dwf
aMu; aiG rcGJ rcefY rawmif;cHap&? trdefYawmfjrwf&if;ESifhtnD
Nidrf0yfpGm aexdkif ap&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(105)
ukvm;0efrif;pmukvm;0efrif;pmukvm;0efrif;pmukvm;0efrif;pmukvm;0efrif;pm
(24)ajrxl;NrdKU ukvm;ysdK tpD&if? aoG;aomufBuD;tMuyfwdk Y
aoG;aomufBuD; &Jacgifaemf&xm? &JvSausmfxif? 10tdrfaxmif
trIxrf; ijrwfomOD;? ia&Tjrwf? ia&Tjr? irdIif;? ivGrf;ajywdkY taygif;yg
om;ajr; vlwkdYtay:rSm ol&def&JvSausmfbdk;?bwdkY acgif;BuD;í tpk
qdkif&memcHaqmif&Gufacgif;BuD;oljzpfygonf/ ol&def&JvSausmfudk trsm;
acgif;BuD;wdkYenf; rif;rIawmfay:xGufusa&mufonfrsm;udk acgif;cefYí
aqmif&Gufapygrnfh taMumif;ESifh tpD&ifcHonfhtwdkif; 10tdrfaxmif
om;ajr; trIxrf; vlwdkYtay:rSm ol&def&JvSausmfudk acgif;tBuD;cefYí
aqmif&Gufaponf/taygif;trIxrf;BuD;i,fwpfpkwdkYvnf; acgif;
tBuD; ol&def &JvSausmf qihfqdkcefYxm;&m emcHxrf;&Gufay;qkdMu&rnf/
(25)ajrxl;NrdKUtkyf?NrdKUolBuD;?NrdKUpma&;wkdYESifhukvm;ysdKaoG;aomufBuD;
pufyifausmfwdkY trIxrf;wpfpkwdkY aersdK;ausmfacgif jra&TawmifwdkYESifh
uRefawmf ab;?bdfk;?buqif;oufí ukvm;ysdKtpkom;wdkYudk tkyfxdef;
pD&ifaqmif&Guf&onfhtwkdif;tkyfxdef;pD&ifaqmif&Gufyg&rnfhtaMumif;
ESifh tpD&ifcHonf/ ukvm;ysdKtpkom; wdkYrSm rif;rIrif;cif; w&m;pum;
pD&ifcif;pD&ifzG,f&Sdonfrsm;udkaersdK;ausmfacgifjra&TawmifESifhaoG;aomufBuD;
pufyifausmfwkdY qufwGJí pD&iftkyfxdef; aqmif&Gufap&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(106)
taemufbuf? ajrmufbuf 0efcsKyf tvHkNrdKU0efrif;taemufbuf? ajrmufbuf 0efcsKyf tvHkNrdKU0efrif;taemufbuf? ajrmufbuf 0efcsKyf tvHkNrdKU0efrif;taemufbuf? ajrmufbuf 0efcsKyf tvHkNrdKU0efrif;taemufbuf? ajrmufbuf 0efcsKyf tvHkNrdKU0efrif;
oD&d"r®aomupmoD&d"r®aomupmoD&d"r®aomupmoD&d"r®aomupmoD&d"r®aomupm
(26) ajrxl;NrdKU ukvm;ysdKaoewf aoG;aomufBuD; tBuD;tMuyf
trIxrf;wkdYudk txufukvm;0efu aoG;aomufBuD; &JvSaemf&xm?
&Jwifaemf&xmwdkYudk ESpfvydkif;ESifh tpD&ifcefYxm;pD&ifap&m ESpfvydkif;
aeYcsKyfraphaomaMumifh Ekwfxm;rnf&Sd&m ESpfvapha&mufatmif pD&if
yg&rnfhtaMumif;ESifh tpD&ifcHonfjzpfí &JvSaemf&xm? &Jwif
aemf&xmwdkYudkrEkwf?txuf0efpmvufpGJ&Sdonfhtwdkif; w0wnf; tpk
trIxrf;wdk Y tay:rSm tkyfxdef;pD&ifap&rnf/ aoG;aomufBuD;
ppfvSolu taESmifht,Sufr&SdapESifh/ pD&ifNrJtwkdif; pD&ifap&rnf/
ukvm;ysdK aoewfAdkvfrif; r[mrif;vSausmfacgifpmukvm;ysdK aoewfAdkvfrif; r[mrif;vSausmfacgifpmukvm;ysdK aoewfAdkvfrif; r[mrif;vSausmfacgifpmukvm;ysdK aoewfAdkvfrif; r[mrif;vSausmfacgifpmukvm;ysdK aoewfAdkvfrif; r[mrif;vSausmfacgifpm
(27)ajrxl;NrdKUajrmufbufukvm;ysdKaoewfaoG;aomufBuD; tMuyf
tpktrIxrf;wdkY?ukvm;ysdKtrIom;wdkYESifhpyfqkdiforQ w&m;pum;&Sdonf
rsm;udk NrdKUpm;?&Gmpm;? pkxdrf;?pktkyfNrdKU&GmolBuD;wdkYrpD&ifapESifh/ ukvm;0ef
uppfaMumpD&ifíuGrf;zdk;?aq;zdk;rsm;udkpm;,lap??bk&m;trdefYawmfjrwfudk
OD;xdyfxufqif&Guf&onfhtwdkif;ajrxl;NrdKUajrmufbufukvm;ysdKaoewf
tpkom;wdkYwGifw&m;pum;&Sdonfrsm;udktuGJtjym;r&Sdap&??&JvSaemf&xm?
&Jwifaemf&xmwdkYudkw0wnf;pD&ifcefYxm;?ppfaMumpD&ifaponf?aoG;aomuf
BuD;tMuyfpktrIxrf;wdkY&Jwifaemf&xm?&JvSaemf&xmwdkYqifhqdkpD&if&memcH
Mu&rnf/ &Jwifaemf&xm &JvSaemf&xmwdkYvnf; tpkom;wdkYwGif w&m;
pum;&SdvQif BuD;rIi,fatmif i,frIyaysmufatmif ppfaMumpD&if&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(107)
1168ckESpf? ukvm;0efrif; rif;BuD;r[mrif;vSausmfxifpm1168ckESpf? ukvm;0efrif; rif;BuD;r[mrif;vSausmfxifpm1168ckESpf? ukvm;0efrif; rif;BuD;r[mrif;vSausmfxifpm1168ckESpf? ukvm;0efrif; rif;BuD;r[mrif;vSausmfxifpm1168ckESpf? ukvm;0efrif; rif;BuD;r[mrif;vSausmfxifpm
(28)ajrxl;NrdKUtkyf?ppfuJ?NrdKUolBuD;pma&;odEéDppfuJaersdK;ol&ausmfxif
om;ia&Tom;u uRefawmfrsdK;wdkY aersdK;ausmfacgifudkoem;awmfrlonhf
aqGom;rsdK;om;ijromOD;?iawmwdkYESifhq,ftdrfaxmifvuf&aus;uRefwkdYudk
AdkvfaersdK;ausmfacgifr&SdvQifbaxG;a&TvSHbdk?a&TawmifoD[ausmfacgifESihf
xrf;&Guf&onfr&SdvQifbaxG;aersdK;ol&ausmfxifudkxyfrHoem;awmf
rlíodEéDNrdKUppfuJcefYawmfrlvQifq,ftdrfaxmifom;vuf&aus;uRefwdkYESifh
trIawmfudkapmifhaexrf;&Guf&onfjzpfíNrdKU&GmolBuD;wdkYurif;rIrif;cif;
p&dwfaMu;aiGtcGJtcefYr&SdapESifh?a&TvTTwfawmfupmcRefawmfay;tyf&Sdyg
onfudk,ckpyg;awmfcGJawmif;jyefaMumif;ESifhtrdefYawmfpmcRefrsm;udkwifjy
tpD&ifcHcsuftwdkif;odEéDNrdKUppfuJuaersKd;ol&ausmfxifudkoem;awmfrl
onfh10tdrfvuf&aus;uRefrSefolwdkYudkajrxl;NrdKUtkyf?NrdKUolBuD;NrdKUpma&;
wdkYurif;rIrif;cif;pyg;awmfaMu;aiGtao;tzGJtcGJtcefYtawmif;tcH
r&SdapESifh/ odEéDNrdKU ppfuJ aersKd;ol&ausmfxifESifh xrf;&GufNrJ twdkif;
Nidrf0yfpGm xrf;&Gufaexdkif&rnf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(108)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(109)
aemufqufwGJrSwfpk(1)
AdkvfrSL;b&Sifonf jrefrmhwyfrawmf A[dkppfXmecsKyfwGif
wm0efxrf;aqmifpOf jrefrmEdkifiHawmfordkif;usrf;udk jyKpkcJhonf/
jrefrmEdkifiHawmfordkif; ed'gef;wGif EdkifiHawmf0efBuD;csKyfu-
...xkdokdYjynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmfudkwnfaxmif&mü
a&S;,ciftBudrfrsm;uJhodkY vuf½Hk;&nfjzifh raqmif&GufbJ
ESvHk;&nfoufoufjzifh xl;uJpGmaqmifpGrf;EdkifcJhonfudk
azmfjycJhavonf/þonfvQifpma&;q&m\*kPf&nfudk
xifay:apawmhonf/
[lírdrdtjrifudk azmfxkwfcJhzl;ygonf/ ,cktcgwGif bmomaygif;pHk
cspfMunfa&;?jynfaxmifpkpnf;vHk;nDnGwfa&;?ESvHk;&nfjzifh EdkifiHawmf
wnfaqmufa&;twGufusrf;jyKoltm;,HkMunftm;udk;[efwlygonf/
xdkYaMumifhyif usrf;jyKoluvnf; rdrded'gef;wGif tNyD;owfvufaqmif
(5)csufudk azmfjyonf/(5)csufteuf aemufqHk;tcsufrSm-
EdkifiHawmfpnf;vHk;rIudkab;Oy'ftEÅ&m,fjzpfaponfhvlrsKd;
cGJjcm;rIESifh bmomt,l0g'cGJjcm;rIwdkYudkausmfvGefEdkifMuí
EdkifiHwpfckvHk;\ta&;udk tNrJowdcsyfapvdkonf/
[k jrefrmhordkif;oifMum;a&;ESifh pyfvsOf;í vufaqmifurf;xm;onf
udk zwf½I&ygonf/ ,ckvnf; ta&;BuD;aom ordkif;tcsKd;tqpf
wpfcktwGuf AdkvfrSL;b&Sifudk tm;xm;[efwlygonf/
jrefrmEdkifiHawmfordkif;
Adkvfb&Sif
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(110)
aemufqufwGJrSwfpk(2)
w½kwfjynfESifh tpövmrf
w½kwfjynf uGrfawmife,f uefwGefNrdKU&Sd AvD0wfausmif;awmf
onf w½kwfjynf&Sd AvDrsm;wGif OD;pGmyxr wnfaqmufcJhaom
a&S;a[mif;AvDBuD;(3)ckteuf wpfcktygt0ifjzpfonf/ c&pfESpf
(625)ckESpf? wef;(*f)bk&ifrif;qufrS csdefuGrf;bk&iftkyfpkd;pOfacwfwGif
wnfaqmufNyD;pD;cJhaom AvD0wfausmif;awmfrsm;jzpfonf/
usef(2)ckum; (1) zdkudrf;e,f csefacsmif;NrdKU&Sd csDvif;AvDESifh
(2)csDudkif;e,fa[m(of)NrdKU&Sdzdef[GrfAvD0wfausmif;awmfrsm;jzpfavonf/
urÇmhtvif;?
twGJ(2)?trSwf(19)
(1954)?Zlvdkifv?
Many remained, settling in Canton, Hangchow and
others ports, forming sizeable Moslem comuninities - in
fact Canton has the earlies known mosque in China, built
in 627AD five year before Prophets’ death.
Islam in China
Union Press, HongKong.
Notes:
A wooden tablet in this mosque bears the inscription ‘Done
in Ting Hai Tsing Kwan the first year of the Tang Dy-
nasty’ which would date the construction at AD 627.
Islam in China, pg-9.
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(111)
aumifwmAvDonf w½kwfjynfodkY tpövmrfbmom a&muf&Sd
jcif;ESifh ywfoufNyD; ordkif;taxmuftxm;ay;Edkifrnfh AvDjzpfygonf/
aumifwmvrf;rSm&SdonfhtwGufaumifwmAvD[kvnf;xif&Sm;onf/
þAvDBuD;\ trnfudk ynm&SdociftrSwfw&[kt"dyÜm,f&ygonf/
wrefawmfrk[r®'fociftwGuf wynfhom0u qG[mA[frsm;u
&nf&G,faqmufvkyfrSnfhac:cJhonf[k qdkygonf/
tcsKdUtqdkt& þAvDonf wrefawmfjrwf\ OD;BuD;awmf
qG[mA[fBuD;tdAfedpt'ftAD0uAfpfonf w½kwfjynfc&D;pOfwGif
ygvmNyD; þt&yfa'orSm tv’m[fhtrdefYawmfcHcJhonfhtwGuf uA&f
wnf&Sd&m þt&yfrSm aqmufvkyfonfh AvDjzpfonfhtwGuf ]ynm&Sd
ociftrSwfw&}[k ac:qdkjcif;jzpfaMumif; rSwfwrf;jyKMuygonf/
xl;jcm;onfrSm þAvDudk rD;jywdkufAvD[kvnf; ac:ygao;onf/
taMumif;rSm Zlusif;jrpfay:u avSoabFmrsm;twGuf rD;jywdkufozG,f
toHk;jyKEdkifonfh rDem&mwpfck&Sdaejcif;jzpfygonf/oabFmom;rsm;onf
&moDOwktajctaeudkod&Sd&efrMumcPrDem&mxufwufMunhfMuonf
[kqkdygonf/tjrifh(36)ay&SdNyD; wefrif; vufxufu w½kwftEkynm
vuf&mESifh t&AfAdokum aygif;pyfNyD;wnfaqmufxm;onf/
þarQmfpifBuD;onf tvGefw&mrS pGJaqmifrI&SdvSygonf/
arQmfpiftygt0if AvDBuD;udk (2966)pwk&ef;rDwmajrtus,fay:wGif
wnfaqmufcJhjcif;jzpfygonf/
*s[maeY'D'[f
armifvmemrGzfoDrk[r®'fouD;tGwfqfrmeD
M.A LL.B
urÇmwpfcGifawGUjrifcJhorQrSwfwrf;(2)
bmomjyef-odef;0if;(ajrxl;)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(112)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(113)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(114)
e,l;a*s;(eDtkcsd)AvDonf AD*sif;&Sd a&S;tusqHk;ESifhtBuD;qHk;
AvDBuD; jzpfonf/ þAvDBuD;wnf&Sd&mvrf;udk e,l;a*s;[kac:onf/
xdkae&mwGif rGwfpfvifrftrsm;pk&Sdonf/ &yfuGuftrnfuvnf;
e,l;a*s;yifjzpfonf/ AvD\vuf&SdyHkpHonf rlvwnfaqmufcJhonfh
twkdif; wnf&Sdaeonf[k qdkonf/ AvDBuD;\0if;twGif;üyif
olawmfpifBuD;ESpfyg;\*lrsm;&Sdaeonf/ uA&fwpfckwGif uG,fvGefESpf
[d*sf*s&D(679)ck? ]½dIufcf rk[r®'f Aifef t[fr'f tvfAk&fqmeD} [laom
trnfudk a&S;a[mif;t&AD vufa&;jzifh a&;xdk;xm;onf/
'kwd,*lwGif ½dIufcf tvD Aifef umZGD tdrm'Gwf'Def tvfAkcg&D[k
a&;xdk;xm;onf/ xdkyk*¾dKvfBuD;rsm;ESifh ywfoufí tao;pdwftcsuf
tvufrsm;udkrl odEdkifjcif;r&SdcJhyg/ odkYaomf [d*sf*s&D(7)&mpktwGif;u
a&S;OD; tdkvrm-olawmfpifBuD;rsm;? tpövmrf\owif;aumif;udka0rQ
ay;Edkif&efþa'owGiftajccscJhonfrSmaocsmonf/ tpövmrf\A[dk
a'oESifha0;vH&m þa'owGif tvGefrsm;jym;aom ta&twGuf&Sd
rGwfpfvifrfwdkYonf tcuftcJrsKd;pHkudk&ifqdkifí aomif0f[D'f w&m;udk
&if0,fydkufaxG;xm;EdkifonfrSm xdkolawmfpifBuD;wdkY\ BudK;yrf;
tm;xkwfrIrS ay:vmcJhaom &v'fyifjzpfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(115)
aemufqufwGJrSwfpk(3)
yk*Hacwf tapmydkif;umv ydwfoHkrif; (at'D 652-660)
vufxufwGif tm&yfvlrsdK; ukefonfwdkYonf oxHkrkwÅrtp&Sdaom
qdyfurf;NrdKUrsm;odkY a&muf&SdvmcJhMuonf/ tm&yfoabFmrsm;onf
taemufbuf r'*wfpumuRef;rS ta&SUtdEd,uRef;pkrsm;ESifh w½kwf
jynftxdoGm;vmvsuf jrefrmjynfodkYvnf; 0ifxGufjcif;jyKcJhMuonf/
OD;Munf(bDat)&mZ0if*kPfxl;
jrefrm&mZ0ifodtyfzG,f&mtjzmjzm
rEÅav;yd#uwfawmfjyefYyGm;a&;(1950)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(116)
aemufqufwGJrSwfpk(4)
yk*Ha&muf tdEd,om;
usefppfom;rif; rGefausmufpmwGif ysLwdkYudkac:a0:onfh wd&fpl
[laomtrnfESifh qifwl,dk;rSm;jzpfaom wlplvf odkYr[kwf w&fplvf
[kac:a0:a&;om;Muygonf/
vlrsdK;wpfrsdK;\ trnfemrtm;jzifh rGefwdkYac:a0:aom wdplvf
a0g[m&\ t&if;tjrpfonf awv* l (l (l (l (l (Telugu)))))jzpfayvdrfhrnf[k
(ordkif;aumfr&Sif-w½kwfynm&Sif) q&mOD;&nfpdefu qkdygonf/
þodkYaom tac:ta0:ay:vm&jcif;onf c&pfESpfOD;umvrSpí rGefwdkY
e,fajrrSmaomfvnf;aumif;? ysLwdkYa'orSmaomfvnf;aumif;?
tdEd,rSvma&mufaexdkifol Indian immigrants rsm;\ tquftEG,f
&SdaMumif;yifwnf;[k q&mOD;&nfpdefu &Sif;jyygonf/
usefppfom;rif; eef;opfwnfaqmufyGJü jrefrmoDcsif;onf?
rGefoDcsif;onf? rif;oDcsif;onfrsm;ESifhtwl awv*l(ukvm;) oDcsif;
onfrsm;yg0ifoDqdkwD;rIwfMu&[ef&Sdygonf/
yk*HacwfausmufpmwdkYwGifvnf; jrefrmyefwsm? ukvm;yefwsm?
jrefrmpnfonf? ukvm;pnfonf? jrefrmuacsonf (uNcd,fonf)
ukvm;uNcd,fonf[k a&;xdk;azmfjyavh&Sdygonf/
yk*Hacwfuausmufpmtaxmuftxm;rsm;t& ukvm;yefwsm?
ukvm;pnfonf?ukvm;uNcd,fonfrsm;?ukvm;&Gmrsm;?ukvm;uRefrsm;
yk*HacwfysLjrefrmEdkifiHwGif aexdkifMuaMumif; awGU&Sd&ygonf/
bkef;wifhausmf
ydawmufyGifhopfpmaytEkynmr*¾Zif;
trSwf(16)? azazmf0g&D? (2008)?
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(117)
aemufqufwGJrSwfpk(5)
Aswf0d? Aswå
t&dr'´emaygufuHjynf NrdKUawmfBuD; ta&SUawmif,Gef;,Gef;
rdkif(30)ausmftuGmü&Sdaom obm0tvSrsm; vTrf;aom ykyÜm;awmif
onfum; a&TNrdKUawmf&Sd rif;nDrif;om; eef;wGif;om;wdkYeSifhNrdKUolNrdKUom;
wdkYtzdkY tyef;ajz&m?cdkem;&mobm0O,smOfBuD;jzpfcJhonf/ xdkobm0
O,smOfBuD;twGif;rS yef;tp&Sdaom obm0xGufypönf;rsm;udk a&Teef;
awmfBuD;ü awmfoHk;&ef eef;wGif;om;jrif;ppfonf udkAswåonf wm0ef
ESifhaeYpOfvma&muf&onf/ þwGifa&Ttqif;uJhodkY 0g0if;vSy aom
ykyÜm;olyef;onfrav;r,f0PÖESifhawGUqHkrdumcspfMudK;oG,frdavonf/
yHkjyifwGif r,f0PÖudk yef;pm;bDvl;r[kqdkxm;&m bDvl;wdkY
onfvnf; yef;pm;½kd;xHk;pHr&Sd vlom;udkompm;onf/ yef;a&mif;pm;
&Smaomyef;onfrjzpfEdkifzG,f&SdjyD; r,f0PÖtrnfonfyif a&Ttqif;
ESifh vSyjcif;oabmjzpfonfhtjyif jrif;ppfonfudkAswå wyfrufarm
avmufaom tvSydkif&Siffuav;om jzpfEdkifzG,f &Sdonf/ udkAswåonf
eef;wGif;ysKdrsm;Mum;uMudKufp&mtaMumif;r&Sdyg/ odkYrSom taemf&xm
rif;\ arG;pm;om; vlpGrf;aumif; eef;wGif;jrif;ppfonfawmf udkAswÅ?
yef;onfr rdef;racsmr,f0PÖESifh qHkpnf;cspfBudKufaom Zmwfvrf;
obm0usayonf/olwdkYESpfOD;\ aMuuJGzG,fyHkjyifonfvnf; r[m*D&d
ewfarmifESr yHkjyifuJYodkY yk*H&mZ0ifESifh yHkjyifjzpfonf/ trSefjzpfcJhaomtrSefjzpfcJhaom
trSefjzpfcJhaomtrSefjzpfcJhaomtrSefjzpfcJhaom
yk* H&mZ0ifr Stpdwftyd ki f ;wpf&yfvnf;jzpfonf/yk* H&mZ0ifr Stpdwftyd ki f ;wpf&yfvnf;jzpfonf/
yk* H&mZ0ifr Stpdwftyd ki f ;wpf&yfvnf;jzpfonf/yk* H&mZ0ifr Stpdwftyd ki f ;wpf&yfvnf;jzpfonf/yk* H&mZ0ifr Stpdwftyd ki f ;wpf&yfvnf;jzpfonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(118)
obm0ywf0ef;usif\ tvSqJGaqmifrIaMumifh þyHkkjyifrsm;udk
pdwful;qefYum ajymvmMujcif;vnf; jzpfEdkifonf/ rnfodkYqdkap
,aeYwdkifatmif þyHkjyifESpf&yfudk jrefrmvdk ajymqJ? em;axmifqJ?
oDuHk;zJGUqdkqJ? Zmwfvrf;tjzpfujyqJjzpf&m rarhEdkif? rNiD;aiGUEdkif?
razsmufzsufEdkifaom xm0&yHkjyifrsm;jzpfonf/
okwbPfpmwrf;rsm;(1)116-117okwbPfpmwrf;rsm;(1)116-117
okwbPfpmwrf;rsm;(1)116-117okwbPfpmwrf;rsm;(1)116-117okwbPfpmwrf;rsm;(1)116-117
a'gufwmcifarmifnGefU?&efukefwuúodkvfordkif;ESifhEdkifiHwumqufqH
a&;Xme*kPfxl;aqmifygarmu©?omoema&;0efBuD;Xme? ax&0g'Ak'
wuúodkvfXmerSL;?a&S;a[mif;okawoeOD;pD;XmenTefMum;a&;rSL;csKyf?
jrefrmhordkif;aumfr&SifOuú|a[mif;?jrefrmEdkifiHpmayESifhpme,fZif;tzJGU
2002-ZGefv
Aswf0d? Aswå
EdkifiHawmfe,fedrdwfowfrSwfjcif;? vlrsKd;pkrsm;pnf;½kH;jcif; tJ'D
tcsufawG o½kyfazmf&mrSm yg;pyf&mZ0ifqdkwJh yHk'@m&DawG toHk;cs
w,f/wu,fqkdawmh anmifOD;zD;? ivHk;vufz,f?iaxG½l;qdkwJhvlawG
b,fausmufpm rifpmrSm ygvdrfhrvJ/ Aswf0d? Aswå? a&TzsOf;nDaemif?
r,fa&TO? armif&ifarmif? apmrGefvS 'DvlawG[mvnf; '@m&DxJu
ZmwfaumifawGyJ/ ordkif;pum; oefYoefYajymMuzdkYqdk&if olwdkY
b,fxJrSr0ifbl;/ tpfrBuD;,lqwmuawmh ordkif;xJ 0ifcsif 0if
r0ifcsifae vlawG&JU tonf;ESvHk;xJrSmawmh 0ifaevdkYyJ? vlawG&JU tonf;ESvHk;xJrSmawmh 0ifaevdkYyJ? vlawG&JU tonf;ESvHk;xJrSmawmh 0ifaevdkYyJ? vlawG&JU tonf;ESvHk;xJrSmawmh 0ifaevdkYyJ? vlawG&JU tonf;ESvHk;xJrSmawmh 0ifaevdkYyJ? yg;pyf
yHkjyifawGZmwfawGoDcsif;awGxJrSmqkd&if'DemrnfawGcsnf;yJr[kwfvm;/
'DemrnfawGtaMumif;jyKNyD; vlawG yk*H&mZ0ifudk odaeMuwmyJ/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(119)
tpfrBuD; tJ'DvlawGudk jyeftoufoGif;r,f? Aswf0d? Aswå?
a&TzsOf;nDaemifwdkY&JUZmwfvrf;udk jyefazmfr,f/ rjzpfEdkifwJh t,loD;rI?
ewfudk;uG,frIawGygaewmudkub,fvdkvkyfrvJ?tckacwfeJYnDyghrvm;
ar;p&m&Sdw,f/ tJ'Dacwfumv od'¨d tp&SdwmawGudk ,HkMunf
Muw,f? tJ'Dtcsufudk aeNrJxm;&rSmaygh? 'Dt,ltqawG &SdcJhw,f
qdkwmudk zHk;vdkYvJr&?uG,fzdkYvJrvdk ]olYtwdkif;xm;&rSmyJ} ewf
udk;uG,frI? t,loD;rIESifhywfoufNyD; wpfckowdjyK&rSmu vlYobm0
&JUawmif;wvdkvm;rIxJrSmudk;uG,ftm;xm;csifwm&,f? tJudk,fhpdwfudk
taqmifta,miftcrf;tem;wpfckckESifhajzodrfhcsifwm&,f&Sdw,f/
tJ'Dvdkvm;rI[m vlUobm0yJ? b,facwf b,ftcg rqdk &SdwmyJ/
aea&;xdkifa&; tumtuG,fr&Sd? r,Ofaus;ao;wJhacwfrSm
rdk;ewfwdrfewf tp&SdwJhewfawGudk tm;udk; udk;uG,fMuwm "r®wmyJ?
tckacwfusrS jyefESmacgif;½IHUp&m rvdkbl;/ udk,fvnf; tJ'DxJu
wwfvmwmyJqdkwm owdjyK&r,f/
yk*Hol&Jaumif;rsm;(11) yk*Hol&Jaumif;rsm;(11) yk*Hol&Jaumif;rsm;(11) yk*Hol&Jaumif;rsm;(11) yk*Hol&Jaumif;rsm;(11)
a':cifrsKd;cspf?trSmpum;
Working people's Daily owif;pmwGif Heroes of Burma
trnfjzifh ]q&mrBuD;a':cifrsKd;cspf} a&;cJhí ]aomfwmaqG}u
]yk*Hol&Jaumif;rsm;}rSm aiGwm&Dr*¾Zif;ü vpOfjyefqdka&;om;cJhonfudk
pkaygif;½dkufESdyfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(120)
wpfjynfom;wpfbmom
&ufrsm;pGmrMumrD wpfjynfom; vlrsKd;jcm; Aswåtm; &SmazGawGU&Sdí
rdrdvufatmufüodrf;oGif;xm;vdkufNyDjzpfaMumif;usefppfom;xHrSbk&if
aemf&xmMum;od&\/ olUtpfudk Aswf0donf rEk[mbk&if trdefYjzifh
towfcH&aMumif;vnf; rSef\/ olu vGwfatmif ajy;xGufcJhonf/
olwdkYnDtpfudktm; &mrnwdkif;om;rsm;u vlpGrf;aumif; ESpfa,muf[k
qdkMuonfrSmvnf; ,ckawGU&Sd&aom Aswåudk axmufcsifhjcif;tm;jzifh
tvGefqdkxdkufyg\/
Aswåonf udk,fum,BuD;um uspfvspfí tvGefoefpGrf;vS\/
tckeftysHvnf;odyfaumif;NyD; toGm;tvmvGefpGmvsifvsuf tajy;
odyfoefonf/ jrif;ESifhNydKifíyif ajy;Edkifonf/ txl;ojzifhum; jrif;pD;
uRrf;usifvS\/ Aswå\ ,if;pGrf;yum;rsm;udk vlwdkif;yiftHYMocsD;rGrf;
Mu&onf/ Aswåum; wdkif;jynftwGuf toHk;0ifrnfh tzdk;wefvl
wpfa,mufjzpfygaMumif;/
,if;odkYtaemf&xmMum;odNyD;aemuf Aswåonf b,fbmom
udk;uG,fygoenf;/ ,if;tcsdefü &mrna'owGif xGef;yaeNyDjzpfaom
Ak'¨bmomtaMumif;udk olodygovm;? pHkprf;Munfhawmh Aswåonf
Ak'bmomr[kwf? tdE´d,jynf taemufydkif; oJuEåm&a'owGiftdE´d,jynf taemufydkif; oJuEåm&a'owGiftdE´d,jynf taemufydkif; oJuEåm&a'owGiftdE´d,jynf taemufydkif; oJuEåm&a'owGiftdE´d,jynf taemufydkif; oJuEåm&a'owGif
xGef;um;aom bmomwpfrsKd;udk udk;uG,fqnf;uyfaMumif;?xGef;um;aom bmomwpfrsKd;udk udk;uG,fqnf;uyfaMumif;?xGef;um;aom bmomwpfrsKd;udk udk;uG,fqnf;uyfaMumif;?xGef;um;aom bmomwpfrsKd;udk udk;uG,fqnf;uyfaMumif;?xGef;um;aom bmomwpfrsKd;udk udk;uG,fqnf;uyfaMumif;?
xdkaMumifholonf þwdkif;jynfa&mufvmawmhonfu [dE´LESifh
a&m,Sufaeonfh Ak'bmoma,mifaqmifewfrsm;? e*g;rsm; udk;uG,f
Muolrsm;uolYtm;y#dyu©jyKrSmyifpdk;&drfaMumif;ajymonf[kod&onfü
taemf&xmu onfhtwGufrylygapESifh?udk,f,HkMunf&mudk;uG,fjcif;
onf udk,fa&;udk,f&momjzpfonf/ tjcm;olrsm;ESifh wdkif;a&;
jynf&mudk rxdyg;vQif bmrQtaMumif;r&Sdyg/ vGwfvyfpGm udk,f
ESpfouf&mudk udk;uG,fyap[k rdefYawmfrlNyD; Aswå\pGrf;yum;udk toHk;
cs&ef usefppfom;ESifhwdkifyifpDrHMuonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(121)
Aswå\pGrf;yum;
urÇmay:wGif jrif;pD;taumif;qHk;rSmvnf; olwdkY vlrsKd;rsm;om
jzpfonf/olwfdkYvlrsKd;onf pGefYpm;jcif;udk tvGefESpfoufonf/ olwdkY\
rsKd;½kd;pOfvmrsm; ajymprSwf&atmif pGefYpm;cJhyHkrsm;udkvnf; onf;xdwf
vIdufzdkzG,f&majymjyonf/
]]pGefYpm;w,fqdkwm tEÅ&m,fudk &ifqdkif&vdkY aysmfwmAs?
tEÅ&m,fBuD;av aysmfp&maumif;av? pGefYpm;wJhvltzdkY tEÅ&m,fESifh
aysmfp&m[m 'GefwJGaewmyJAs? aysmfcsif&if tEÅ&m,fudk &ifqdkif&r,f/
usKyfwdkYvlrsKd;u aysmfp&meJY tEÅ&m,fudkyJ &SmaeMuwm? usKyfvnf;
'DvdkyJ tckMunfhav tifrwefacgif;yg;wJh oJuEÅm&xJrSm pGefYpm;vdkY
tm;r&wmeJY ork'´&mjyifus,fxGufcJh&mrS oabFmysufNyD; cifAsm;
wdkYjynf a&mufvmwmyJ Munfhaya&mh/}}
olUpum;onfjiif;y,fp&mr&Sd?udk,fawGUrsufjrifyJjrifae&wkef;?
em;axmifolrsm;rSm oHo,uif;pGm ,HkMunfMu&onf/ Aswåonf
pum;rsm;NyD;oabmoum,vnf;aumif;oljzpfívlcspfvlcifrsm;onf/
Aswå\jrif;pD;yJGrsm; tHhrcef;a&;Aswå\jrif;pD;yJGrsm; tHhrcef;a&;Aswå\jrif;pD;yJGrsm; tHhrcef;a&;Aswå\jrif;pD;yJGrsm; tHhrcef;a&;Aswå\jrif;pD;yJGrsm; tHhrcef;a&;
Aswå\ þowif;awGrSmwpfjynfvHk;odkYysHUESHYoGm;av&mbk&if
rSm vGefpGm*kPfwufyg\/ bkef;orÇmBuD;&ifhawmfrlaom taemf&xmvdk
bk&ifrif;jrwfrdkYomonfvdkvlpGrf;aumif;uwpfjynfwpfEdkifiHrScJ,Of;pGm
a&mufvmumtrIawmfudkxrf;&Guf&onf??yxrþvdkaus;uRefaumif;
ESifhrxdkufwefaomoxHkbk&ifrEk[muAswåudkowf&efvkyfao;onf/
odkYaomf taemf&xmbkef;orÇmaMumifh olUaemifawmfAswf0domzrf;rdNyD;
AswåvGwfvmcJ h jcif;jzpfonf[kajymMuonf/xdk Y jyif,if;acwfü
ewfodMum;udk av;av;eufeuf,HkMunfMuonfjzpfav&m vlrif;
bkef;BuD;ewfrif;raeombJ odMum;rif;uyif þvlrsKd;jcm;tm; wrif
zefwD;ydkYvdkufjcif;jzpfonf[k,HkMunfajymqdkorIrsm;vnf;jyKMuukef\/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(122)
"The scenes are vivid, the events as described are plusible andprobable. Daw Khin Myo Chits account of the campaign againstThaton,for example, is a master piece in weaving together the knownfacts and possibilities as visualized by a rich imagination assisted bystudious research and sheer invertion." Saya Dr. Maung Maung in
his foreword.(Chief Justice)
Aswf0dAswåtqufrsm;
a&TzsOf;BuDd;ewf?a&TzsOf;i,fewf
ewf½kyfyHkrSm-yv’ifjyefYay:wGif vuf,m'l;axmifívuf0J'l;vJSNyD;vQif
,mvufu"m;xrf;um0Jvufuaygifudkaxmufxm;onf/
aAmif; em;awmif; vufaumufwefqmESifh&Sd\/
ewfjzpfpOfrSm- yk*Htaemf&xmrif;vufxuf (406-439) oxHkNrdKUrS
ukvm;AswÅESifh ykyÜm;olr,f0PÖwkdY\ om;rsm; jzpfonf/
awmifjyHK;t&yfwGif taemf&xmrif; bk&m;wnf&mü
tkwfESpfcsyf vpfvyfonfqdkí bk&ifu uGyfrsuf&mrS
ewfjzpfMuonfqdk\/
ylaZmfyoenf;- uefawmhyJGwpfyJG? 'HaygufESpfyJG? u&ifaqmf'gtcsKd&nf
ESpfykvif;? rvdkif? *savbD? uGrf;,m?avmfyeftarT;wdkif
wdkYyg0ifonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(123)
aaaaa&TzsOf;nDaemifESifhqufpyfonfhewfrsm;
rEÅav;bdk;awmfewf----a&TzsOf;nDaemifudk bk&ifhtrdefYt& arG;xm;&ol
ykPÖm;om;jzpfonf/ nDaemif ESpfyg; &mZ0wfoifh&mwGif a&míuGyfrsuf
cH&onf/ a&TzsOf;nDaemifu tbdk;[kac:&mrS bdk;awmf[kwGifonf/
rEÅav;t&yfwGif towfcH&í rEÅav;bdk;awmfewf[kac:\/
&SifuGewf----rEÅav;bdk;awmf\ ESrjzpfonf/ a&TzsOf;nDaemifta&;
wGif rEÅav;bdk;awmfESifhtwla&mí towfcH&&mrS ewfjzpfonf[l\/
a&TzsOf;nDaemifESif h wpfqufwnf; ewftEG,frS ewfjzpfolrsm;ESif ha&TzsOf;nDaemifESif h wpfqufwnf; ewftEG,frS ewfjzpfolrsm;ESif ha&TzsOf;nDaemifESif h wpfqufwnf; ewftEG,frS ewfjzpfolrsm;ESif ha&TzsOf;nDaemifESif h wpfqufwnf; ewftEG,frS ewfjzpfolrsm;ESif ha&TzsOf;nDaemifESif h wpfqufwnf; ewftEG,frS ewfjzpfolrsm;ESif h
uGif;qufewfrsm;uGif;qufewfrsm;uGif;qufewfrsm;uGif;qufewfrsm;uGif;qufewfrsm;
- ykyÜm;r,fawmfewf
- r,f0PÖewf
- EdkYxdef;r,fawmfewf
- armif&ifarmifewf
- ESrawmfewf
- pma&;awmfewfBuD;ewf
- acsawmf&Sifrewf
ynm&SiftoD;oD; MuHqvufcHonfhtwdkif; yuwdobm0twdkif;
t,HktMunftpGJtvrf;twdkif; vufcHMuonfomjzpfí wpfjynfom;
bmomjcm;[kom qdk&rnfyif/
0PÖausmfxif[mzdZf[pH&Sm;0PÖausmfxif[mzdZf[pH&Sm;
0PÖausmfxif[mzdZf[pH&Sm;0PÖausmfxif[mzdZf[pH&Sm;0PÖausmfxif[mzdZf[pH&Sm;u Aswf0dAsÞnDtpfudk(2)OD;u
cGeftm;Avaumif;olrsm;jzpfMuonf/ yifv,fwGif t&Af oabFmysufí
nDaemif(2)OD; oxHkNrdKUodkY a&mufvmMuonf/
A,f&DA,f&DA,f&DA,f&DA,f&D\t"dyÜm,frSm oabFmay:wGif zGm;jrifol[k qdk&av\/
A&f&DA&f&DA&f&DA&f&DA&f&D\t"dyÜm,frSm ukef;ajray:wGif zGm;jrifol[k&av\/ jrefrmwdkYu
t&Afpum;udk Aswf0d AsÞ[kac:vdkufMu\[kazmfjyonf/
ordkif;q&mOD;jrESifhOD;udkudkav;wdkYAswf0dAsÞZmwfvrf;udkvufrcH/
acwfokawoDrsm;u tpOftvm,HkMunfcsuftwdkif; vufcHNyD; tcdkif
trmajymqdkMuonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(124)
aemufqufwGJrSwfpk(6)
ukvm;vefbm;
xdkYaemuf omoemouú&mZf(863)ckESpf&Sdaomf [Hom0wDudk
bH*gcsNrdKUu t&yftjrifh(7)awmif&Sdaom ukvm;vefbm; AdkvfjyKvkyf
vma&mufwdkufcdkuf&m rnfolrQ Edkifeif;atmif rwdkufEdkifMu/ wlawmf
tyfom;ukrmudk ac:,lwkdufaprS tyfom;ukrmrif;u ukvm;eHab;
udk vSHrESifhxkd;ojzifh {eHa&mfqdkNyD;vQif ukvm;ao\/ ukvm;vnf;
Nidrf;{av\/ ukvm;aoaomae&mrSm {eHa&m[laom pum;t&
eHa&m&Gm ,ckwdkifwGif\/
rGef&mZ0if?
pmrsufESm(85)
tom;rif;om; (oGDto;)
orvrif;\om;awmf 0drvrif;eef;wufvQif ¤if;wlawmftm;
awmüypfxm;apojzifh uRJMum;üBuD;jyif;vmonf/ aemif ukvm;
vefbm;ESifh ppfxdk;NyD; rif;jzpfvmonf/
433? trnfESifh a0g[m&
tnTef;ESifh rSwfcsufrsm;
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(125)
Anm;EGJUu
]a&S;rkwårrif;wdkYonf yJcl;odkYul;í apwD&ifjyifudkom atmif
ajreif;Muonf/yodkYtpOftvmya0PDjzpfoenf;}[k&mZyka&m[dwf
tm;ar;\/
]a&S;rkwårif;wdkYonf yJcl;odkYul;í atmifajreif;onfh tpOf
tvm&Sdonfum; a&S;u tom;rif;om; (oGDto;)udk ckepfawmif
jrifhaomukvm;ESifh wpfOD;csif;ppfxdk;í atmifojzifh ,if;ae&mudk
atmifajrjyKMuonf/ atmifajr[lonf jrwfaomajrjzpfí &efolvm
ygu reif;rdap&ef xdkajrudkvSLNyD; apwDwnf&ef ynm&SdwdkY tMuH
ay;Muonf/ xdkYaMumihf ukvm;tm;xdk;rdonfhajrxufwGif apwD
wnfcJhonf/ &efatmifjrifbk&m;[k wGifonf/ Mum&Snfvwfaomf
,if;atmifajrae&mudk rodíreif;rd? apwD&ifjyifudkom eif;jcif;
jzpfonf/ tjcm;ya0PDtpOftvmwpfckonfum; jrwfpGmbk&m;
Asm'dwfawmft& odMum;rif;onf rGefwdkYtwGuf ukvm;jr§Kyfaom
ausmufwdkifxufwGif ouú&mZfygaomausmufwdkifudk xm;ay;onf/
odMum;rif;ESifhukvm;wdkY pum;rsm;jiif;cHkMuojzifh ausmufwdkifudk
wl;azmfvwfaomf odMum;ausmufwdkifuatmuf ukvm;ausmufwdkif
utxufjzpfojzifh odMum;rif;EdkifNyD; xdkae&mwGif [Hom0wDjynfudk
wnfaxmifay;onf/
a'gufwmEdkifyef;vS B.Sc(Hons), Ph.D. LL.D, LA
pm-180? &mZm"d&mZfta&;awmfyHkusrf;? Edkifyef;vS
'k-Budrf? 1997 rwf jr0wDpmaywkduf
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(126)
aemufqufwGJrSwfpk(7)
rGef jrefrm &mZ0ifordkif;
jrefrm&mZ0ifordkif;rsm;wGifppfuJawmfrif;armifa&Taemfpkaqmif;
a&;om;aomrGef&mZ0ifESifhapwDawmfordkif;aygif;csKyfonfxif&Sm;onf/
1899-ckESpfwGif &efukef [Hom0wDowif;pmwdkufu yHkESdyfxkwfa0
cJhonf/ q&mBuD;aZ,su usrf;jyK OD;a&Taemftm; ]oufqkdif&mynm
rsm;ü awGa0jcif; r&Sd wdwdusus ynm&J&ifhaomyk*¾dKvfBuD;jzpfaMumif;
aumif;pGmod&Sd&avonf}[k azmfusL;xm;onf/
tqdkyg&mZ0ifordkif;wGif-
[Hom0wDuRef; ay:OD;ptpGef;odkY 'DvDrif;u vma&muf rdrd
e,fopftjzpf owfrSwfyHkudk
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(127)
]aemufv&ufr&SnfjrifhrD aomifuRef;ay:xGef;onfudk
ykodrfe,fawmif½dk;taemufbufbH*g(12)NrdKUtpdk;&aom
ukvm;bk&if 'DvDrif;onf Mum;odawmfrlaomaMumifh
(2)yifwdkifcGJ oabFm(12)pif;? vlaygif;(100)? vufeuf
ud&d,mtpHkESifh vHk;ywf(7)xGm? tvsm;(15)awmif
&SdaomoHwkdifudk ouú&mZf(111)ckESpfvma&mufpdkufrSwf
xm;ap\/ pdkufrSwfNyD;yg oabFmwpfpif;? vl(40)
tBuD;trSL;wpfa,muf tNrJapmihfaeap\/
(pm 75-76)
[líazmfjyxm;onf/
xdkodkY oHwdkifpdkufNyD;ae&mOD;&m [Hom0wDuRef; &ifhrmonfh
wdkifatmif ESpfaygif;(90)twGif; orv 0drv nDaemifESpfyg;udk
arG;zGm;jcif;? 'HkZdkif;wl? [Hom0wDodkY vma&mufxD;eef;pdkufjcif;
taMumif;udk-
,cif txufoabFmESifh oHwkdufpdkufrSwf apmifhae
vmaom yxrukvm;rsm;\aemuf xyfrHvma&muf
apmihfaeaom ukvm;tBuD;trSL;
&Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvmu
armifrif;wdkYonf rnfonfh taMumif;aMumihf csif;eif;
Munfh½IMuygoenf;/ igwdkY vHk;ywf(7)xGm?tvsm;(15)
awmif&Sdaom oHwdkifpdkufrSwfapmifhaeonfrSm ESpfaygif;
(90)ausmf&SdNyD[k ajymqkd uefYuGuf wm;qD;ukef\
[k azmfjyonf/ orv 0drv nDaemifwdkYbufrSvnf; ukvm;rsm;
onf usL;vGefapmfum;rSwfxm;onfomjzpfaMumif;? rdrdwdkY wkdif;jynf
e,fwGifjzpfí rdrdwdkYom ydkifqdkifaMumif; tjiif;tcHk jzpfyGm; Muonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(128)
xdktcg wm0wðomocif ajcmufbHk&Sif odMum;rif;onf y@KurÁvm
vGefwif;rmí awmifvufsmuRef;oajyudk ewfrsufpdjzifh ½IMunhfawmf
rlaMumif;? 0¹uDvuform;BuD; ta,mifaqmifí orv 0drv
nDaemifESpfyg;xH csufcsif;oufqif;aMumif;? vuform;BuD;u
tMuHay;onfrSm yxruRef;ay:ü t0(4)rdkuf&Sdaom aMu;vifyef;
(9)csyf? wZif(9)pif;? yJaemuf(9)wif;wdkYudk wl;jr§KyfrSwfom;vsuf
&SdaMumif; ajymqkd&rnf[k rSmMum;&rnf/ nDaemifwdkYuvnf; tMuHjyK
rSmMum;oGm;onfhtwkdif; aqmif&Gufonf/ odkYESifh ay:OD;puRef;ESifh
ywfoufí w&m;&ifqkdifMu&onf/(2)buf tqdktacs wifoGif;
&onf/ vufawGUwl;azmfMunhf&m oHwdkifutxuf vifyef;? wZif?
yJaemufwdkYu atmufüomawGUaomaMumihf orv 0drvrif;om;
nDaemifwkdYbufrS trIEdkifoGm;onf/ ay:OD;puRef;udk ydkifqkdif
oGm;onf/ &Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvm&Suft'lvmuvnf; w&m;pD&ifrI rSefuefayonf[k
vufcHauseyfNyD; txnftvdyfaumif; cgom? &wem? a&TaiG
ÓPfylaZmfay;í jyefoGm;aMumif; azmfjyxm;onf/
(pm 79-82)
0PÖausmfxif [mzdZf[pH&Sm;uvnf;-
][Hom0wDuRef; yifv,frSay:aygufvmvQif a'vDbk&ifu oabFm
(2)pif;?vltjynhfppfom;vufeufudkifwpf&mESifhrddrdtvHxlaomoabFm
udkydkifaomoabmjzifh oHwkdifwpfwdkift&Snf(15)awmif ckESpfxGmywf
vnftxkyfudkpdkufxlavonf/]yJcl;ajryifv,fay:rSay:xGufvmaom
tcgxdkae&mwGifrGwfpfvifrf&Gmrsm; wnfMuonf/ ¤if;wdkYudk tkyfcsKyfol
trnfrSm½d IufcftAf'Gv½d IufcftAf'Gv½d IufcftAf'Gv½d IufcftAf'Gv½d IufcftAf'Gv
’’’’’m[m[m[m[m[f jzpfcJh\}[k
om&dcd&fA&frmom&dcd&fA&frmom&dcd&fA&frmom&dcd&fA&frmom&dcd&fA&frmpmrsufESm
(29)ESifh(30)udkudk;um;íoHvsif'&f*gtw¬KyÜwådpmwrf;wGifazmfjyonf/
oHvsif'&f*gtw¬KyÜwåd
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(129)
aemufqufwGJrSwfpk(8)
'&f*gawmfrsm;'&f*gawmfrsm;'&f*gawmfrsm;'&f*gawmfrsm;'&f*gawmfrsm;
aygif;avmif; aus;&Gmae &yfol&Gmom;rsm; taejzifh
aygif;avmif;t&SifBuD;(rGwfpfvifrfbmom0ifukvm;ewft&SifBuD;)tm;
,HkMunfcsuft& ESpfpOfESpfwdkif; ewfawmfvwGif ewfuí ewfyGJay;Mu
avonf/rGwfpfvifrfbmom0ifwdkYurl'g(vf)um'g(vf)um'g(vf)um'g(vf)um'g(vf)umyGJ[kxdkae&mwGifyif
ewfyGJESifhwpfcsdefwnf;usif;yMuonf/
rGwfpfvifrfbmom0ifwdkYonf 'g(vf)umyGJ usif;ycsdef r[kwf
aomfvnf; tav;tjrwfjyKí þaygif;avmif;odkY oGm;Muonf/
xdkaeYwGif aygif;avmif;&yfol&Gmom;rsm;u ewft&SifBuD; tdrfwpfck
aqmufvkyfxm;avonf/ rGwfpfvifrf bmom0ifrsm;uvnf; AvD
ausmif;wpfaqmifESifh wnf;cdkZ&yfrsm; aqmufxm;avonf/ ¤if;
tjyif trdk;tumESifh orHwvif; tkwf t*FawjzifhjyKvkyfxm;aom
ocFsKdif;BuD; wpfck&Sdonf/ taqmifywf0ef;usifwGif ½kd;½dk; tkwfyHk
ocFsKdif;i,frsm;ESifh tvSrf;ra0;aom awmifxdyfwpfckay:wGifvnf;
tkwfyHk ocFsKdif;BuD;wpfck&Sdao;onf/
taMumif;&if;rSm vGefcJhaomESpfaygif; 700(750)cefYu þae&m
a'oonf yifv,furf;pyfjzpfcJh&m wpfcgaomf ukvm;&GufavSBuD;
wpfpif;onf vrf;rSm;NyD;0ifcJh&m a&zHk;aeaom ausmufaqmifESifh
wdkufrdNyD; avSysufcJhonf/ avSysufpOf avSolBuD;ESifhavSom;rsm;
aoausysufpD;cJhojzifh tavmif;rsm;udk þae&mwGifjr§KyfESHcJhonf/
avSOD;pD;olBuD; &SdyfzGmvDac:onf[k qdkonf/ rGwfpfvifrfwdk Y
,HkMunfcsufrSm olawmfpifwpfOD;jzpfí þocFsKdif;udk 'g(vf)um
ac:aMumif;? olwdkYoGm;a&muf0wfjyKaMumif;rsm; ajymjyayonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(130)
aygif;avmif;&yfol&yfom;rsm; ,HkMunfcsufrSmrl xdkodkY
avSysufaoqHk;olrsm;teuf OD;pD;avSolBuD;onf ewft&SifBuD;
jzpfoGm;onfupí aygif;avmif;&Gmol rjzLtm; 0ifNyD; yl;,SOfwwf
onf[kajymjyayonf/
xl;jcm;csufum;- oufqdkif&m ,HkMunfcsuf ESpfrsKd;ESifh
aqmif&Gufjcif; ESpfrsKd; uJGvJGapumrl þae&mwGif 0ufom;rpm;&
a&SmifMuOfrIwlnDMuayonf/
xm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKaw
xm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKaw?(pm37-39)
armif;ruefaus;&GmwGifvnf; ESpfpOfqift½kyfudk ewfyJG
ay;Mu&onf/ e&ywdpnfolrif;vufxufu ukvm;&GufavSBuD;rsm;
onf xm;0,fbufrS qifrsm;udk wif,loGm;MupOf armif;ruef
yifv,fwGif avSwpfpif;ysufcJhonf/ aoqHk;aom avSolBuD;u
ewftjzpf 0ifyl;NyD; rdrdqifudk tavsmfawmif;onfutpjyKí qif½kyf
xk jyKvkyfvsuf ewftdrfESifh xm;ay;cJh&onf/ ESpfpOfESpfwdkif; qifudk
a&csKd;ay;jcif;trIjyKum ewfuefawmhyJGrsm; ay;ae&vsuf&Sdonf/
þqif½kyfqdkifewfonf [dE´Ljzpfonf/
xm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKawxm;0,f,Ofaus;rItjrKaw
1968-at;at;pmyHkESdyfwdkuf? &efukef
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(131)
weoFm&Dwdkif;NrdwfNrdKUrS ½dIufcfr'Dem olawmfpifBuD;\'&fweoFm&Dwdkif;NrdwfNrdKUrS ½dIufcfr'Dem olawmfpifBuD;\'&fweoFm&Dwdkif;NrdwfNrdKUrS ½dIufcfr'Dem olawmfpifBuD;\'&fweoFm&Dwdkif;NrdwfNrdKUrS ½dIufcfr'Dem olawmfpifBuD;\'&fweoFm&Dwdkif;NrdwfNrdKUrS ½dIufcfr'Dem olawmfpifBuD;\'&f*g*g*g*g*gawmfawmfawmfawmfawmf
[Z&wf½Idufcfr'DemrSm vGefcJhaomESpfaygif; ckESpf&mausmfu
NrdwfNrdKUwGif tajcpdkufaexdkifoGm;cJhMuaom t&pfudkvdkeDtpkta0;wGif
ay:xGef;cJhaom olawmfpif 0vD BuD;jzpfygonf/
at'D(13)&mpkESpfavmufu ,dk;',m;jynf&Sd bmoma&;
ESifhywfoufNyD; rNidrfroufrIBuD;wpfrIjzpfyGm;cJhonf/ xdktcsdefwGif
,dk;',m;jynfrS vlaygif;(300)ausmfxufrenf;yg&Sdaom vltkyfBuD;
wpftkyfrSm ,ck weoFm&D ½dk;rawmifwef; awmeufvQdKajrmif
wpfavQmufudk jzwfoef;í tdE´d,ork'´&mbufodkY xGufajy;Mu
avonf/ xdkvltkyfBuD;udk ½Idufcfr'Demtrnf&Sdaom yoDq&mBuD;
wpfOD;u EId;aqmfí vmcJhavonf/ t&Af trsdK;om;rsm; rGefArmrsm;?
xdkif; ac: ,dk;',m;vlrsdK;rsm;yg0ifMuavonf/ vrf;c&D;wpfavQmuf
ab;&eftoG,foG,fusa&mufNyD;wdkufckduf&if;aoaMuysufpD;cJh&mwGif
NrdwfuRef;tay:odkYaemufqHk; vlaygif;(60)cefYu a&muf&SdcJhavonf/
xdkvltkyfonf ,ck&Sdaom awmifajcü aexdkifvkdufMuum
tdE´d,jynfrS oabFmwpfpif;pif;udk apmihfarQmf aecJhMuavonf/
jyifopfESifhay:wl*DoabFmom;rsm;u xdkvltkyfudk uRef;"m;jyrsm;tjzpf
ypfy,fcJhMujcif;jzifh qdk;0g;aomESpfwpfESpfwGif vlaygif; 60 cefY&Sdaom
vltkyfBuD;rSm a&m*gqdk;BuD;wpfckusa&mufNyD; q&mBuD;ESifh wuG
xdkawmifwGif toufqHk;cJhMu&ayawmhonf/ usef&Sd vltenf;u
q&mBuD;ESifhaemufygrsm;udk jr§KyfESHMuNyD; tay:rSwkdifrsm;udk pdkufxlcJhMu
ayonf/ usefvlrsm;vnf; NrdwfuRef;ay:wGif wuGJwjym; ysufpD;Mu
NyD; t&Af (3-4)OD;rQom tdE´d,jynfokdY jyefa&mufvmMuavonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(132)
þonftaMumif;jzifh awmifxdyfrS tavmif;*lrSm ½Idufcfr'Dem
trnf&Sdaom q&mBuD;\tavmif;*ljzpfaMumif;od&um awmifajc&Sd
ocsØKif; rsm;rSm ½Idufcfr'Dem\ wynfhrsm;jzpfaMumif; od&av\/
xdkae&mudk jrefrmrsm;u Nrdwfawmif&SifBuD; pdk;pH&m ukvm;&Sif
ruef&Sdonf[lí ,aeYwdkifajymqdkaeMuonf/
½dIufcfr'Dem '&f*gAdrmefawmf
Nrdwfawmife,fajr?Nrdwf
NrdwfNrdKU&Sd ½dIufcfr'DemocifBuD;\ '&f*gawmf&Sd txl;ojzifh
ta&SUawmiftm&Sa'oESifh jrefrmEdkifiH tpövmrf ordkif;t& tb,frQ
txd cdkifrmta&;ygvSyHkudk odomvSygonf/ jrefrmhyifv,fjyifwGif
t&AfwdkY tpOftvmaumif;jzifh ukefoG,fvrf;udkzGifhay;cJhjcif;aMumifh
qdyfurf;NrdKUrsm;jzpfaom oefvsif? rkwår? weoFm&DESifh NrdwfwdkY\
trnfrsm;rSm t&ADtac: qD&D,rf? r&fwAef? weif;pm&DwdkYrS
qif;oufvmjcif; jzpfayonf/
qD&D,rf - yifv,fodkYvQKdU0Sufvrf;
r&fwAef - pOfhtdk;?&m0iftdk;
weif;pm&D - vGwfvGwfvyfvyf ai;armoGm;vm&mae&m
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(133)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(134)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(135)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(136)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(137)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(138)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(139)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(140)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(141)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(142)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(143)
aemufqufwGJrSwfpk(13)
yef;ao;a0g[m&
1/ yk*HausmufpmtcsKdUwGif awGU&onfrSm
yoDyefao
585 ckESpfxdk; rif;teEÅol (av;rsufESmbk&m;)
(u-39-40)
o®Djruf&yoD? iDig yefoD,f
604-ckESpfxdk;? anmif&rf;BuD; orD;tdrf&mausmif;ausmufpm
awmifbufausmufcsyf(u-5)
yk*Hausmufpmvufa&G;pif
pDpOfol-ygarmu©OD;{armif
2/ yk*HausmufpmtcsdKUwGif
]yefod,f} ]yonf} [ka&;xm;ojzif h yk*Hacwfuyif
tpövmrfbmom0ifrsm;&Sdvdrfhrnf[kqkdEdkifayonf/
a':wifhpdef
wuúodkvfynmya'ompmapmif
twJG(3)tydkif;
1973?Zlvdkif?
wuúodkvfyHkESdyfwdkuf
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(144)
yef;ao;(tif;0acwf)
3/ tif;0acwf?r*FvmapwD "mwfawmfydkY tcrf;tem;udk r*FvmapwD
armfuGef;wGif wifxm;onfrSm-
]wa&Gwa&G tkwfaxGrsm;pGm? rdk;olvmodkY? jrLwm&GufNyD;?
<u,forD;wdkY? nD;nD;oG,foG,f? vSqif;&G,fwd? pHy,fvdkufzuf?
jcL;qifh&ufom;? wbuf&ifuefY? 0wfpm;oefYESifh oyfjyef&eHHY?
xGm;nHhEIwfcrf;? uGrf;vnf; wyfarmif;? tJoHanmif;jzifh?........
rdef;r a,musfm;? ukvm; yef;ao; yef;ao;
yef;ao; yef;ao; yef;ao;? olaX; ol<u,f? rsKd;EG,fwyg;?
&yfa0;om;u? ponf&Sifvl? cyfodrf;olwdkY
&Sifr[m&|om&
r*FvmapwDarmfuGef;(11)
4/tif;0acwf?&Siftkef;ndKu Zmwdom; y0Þdom;rsm;udk rSwfwrf;wif
azmfjyxm;onfrSm-
wpf&mhwpfyg;? trsKd;jym;om;? ykPÖm;jrefrm? AsmygpifMuef
MurfwefaysmY*Rrf;? urf;,HjyLjrHK? oxHkwvdkif;? ppfudkif;oufom?
ukvm;yef;ao;yef;ao;yef;ao;yef;ao;yef;ao;? &yfa0;usnf;vdk? oD[kdVfAmvD? aAm"dyifum?
bmomoif;wJG? &yfxJwwl;? uefwl;em;buf? w&ufolvSD?
wvDtbuf? tdyfyufp@m;? ,dk;',m;ESifh? tjcm;oifhaxmif?
yavmifv0? okAÇxl;qef;? &Srf;,Gef;OD;jynf;? rsufESmrnf;ESifh?
uonf;u&if? pHktifcsif;vif;? weoFm&D? aZmf*DodyÜ? ukvme[k
wpf&mhwyg;? jym;om;taxG/
&Siftkef;ndK
*gxmajcmufq,fysKdU(75)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(145)
5/ tHhcsD;qdknD? jynfudkrSDvnf;? aZmf*Dwjcm;? ykPÖm;wuGJ? oif;wJG
oHus,f? xm;0,fwifaus; yef;ao;yef;ao;
yef;ao;yef;ao;yef;ao;Z0g? |KyÜwf&Smonf? rsm;pGm
aewnf?wjcm; pnfvsuf
ok0PÖoQH olaX;cef;ysKdU(6)
&Sift*¾orm"d(ouú&mZf-889)
6/ tJ'Dacwfu ausmufpmyg vlrsKd; pm&if;udk ay;vdkygw,f/
(wifvSaomf1400-1500Armordkif; roo 8-42-2-146-74rS)
ukvm; (pm&if;-974? c^24)
yoSf (pm&if;-963? u^25)
yefao (pm&if;-963? u^21?1^11)
ouú&mZf(860)avmufuvlrIa&;ordkif;
topfjrifArmordkif;
a'gufwmoef;xGef;
7/ouú&mZf(1012)?(c&pf1650)a&;xdk;aom &mZrPdpkVmausmufpm
t&wdkif;ESifhjynfe,fwdkYüawGU&Sd&onfhvlrsdK;wdkYudktu©&mpOfazmfjy&mü
ukvm; ([dE´L)
ukvm;ysdK (yoD)wdkY yg0ifonf/
þwGif ukvm;ysdK[lonfrSm yoDbmom0if av;onfESifh
aoewfpGJwdkYjzpfí? b&if*sDrSm ay:wl*DvlrsdK;rsm;jzpfí aoewfESifh
tajrmuftrIxrf;rsm;jzpfygonf/ xdkEdkifiHjcm;om;wdkY rdrdwdkY wdkif;jynf
jyefvQif aetdrfudk a&mif;csoGm;cGifh r&SdaMumif;udkvnf; od&ygonf/
q&mrmC\ ykodrf&mZ0if
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(146)
ouú&mZf(583)ckwGif eef;wufaom yoDrif;vufxufü
yoDrif;udkpJGí !dKif-yqD(yoDNrdKU)[kac:wGifjcif;jzpfonf[kqdkcsufrSm
rsm;pGmvufcHoifhaom tcsif;jzpfonfxifayonf/ q&mOD;zdk;usm;\
ykodrf&mZ0ifü ,ckacwftxd jrefrmu&ifrsm;u a0yoDwvdkif;
u&ifrsm;u 0defyodef[kac:qdkaeqJyifjzpfaMumif;jyqdkxm;ayonf/
ykoDrS ykodrfodkY toHa&GU&ef cJ,Of;zG,frjrifay/
(pm-13)
ukodrfESifhykodrf[laoma0g[m&
yk*Hacwfykodrf(406-648)?yk*Hacwfykodrf(406-648)?
yk*Hacwfykodrf(406-648)?yk*Hacwfykodrf(406-648)?yk*Hacwfykodrf(406-648)?(1044-1286)
ykodr fE Si f hyoDri f;qufy kodr fE Si f hyoDri f;quf
y kodr fE Si f hyoDri f;qufy kodr fE Si f hyoDri f;qufy kodr fE Si f hyoDri f;quf
ouú&mZf(583)ckwGif yoD (ukvm;)rif;rsm; vma&muf
tkyfpdk;aMumif;ordkif;rsm;wGif jyqdkMuavonf/ xdkouú&mZfrSefygu
yk*HuspGmrif;tkyfpdk;aecsdefjzpfonf/ ouú&mZfrSefrrSef tyxm;í
ukvm;(yoD) rsm;vma&muf tkyfpdk;onf[k qdkjcif;urSefyHk&avonf/
,if;odkYyoD ukvm;rsm;udktaMumif;jyKum rGefwdkYu 'Hk;yoD (!sifyoD)
[k ac:Mujcif;jzpfaMumif; (csifyoD)rS ac:Mujcif;jzpfaMumif; udkvnf;
ordkif;a[mif;wdkkYü jyqdkMuavonf/
! yoDrif;eef;pH (8-ESpf)
@ atmfvHaw (tl&f'l) (1-ESpf)
# tuúywfrif; (3-ESpf)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(147)
ukvm;rsm;ESifh[Hom0wDykodrf
xdkYtjyif ykodrfNrdKUudkvnf; (583)ckupí yoDukvm;rif;quf
(3)quf (12-ESpf)wdkifwdkiftkyfpdk;aMumif; ordkif;a[mif;wdkYü jyqdkMujyef
avonf/
xdkYtjyif ZrÁL'Dy Oaqmif;usrf;? pmrsufESm(58)ü ykodrfe,fudk
ydkif;jcm;íjy&mwGif ]rGef(21)quf?jrefrm?ukvm;(24)qufe,fonf}
[kygavonf/
yg&pDudkyif tcsdKUukvm;rsm;ESifh jrefrmvlrsm;pku zm&qD[k
ac:Mujyefonf/yg&pD(yg&oD)[laomyk'fü &tu©&m ausaysmufum
yüvnf; a&;csjzKwfí yoD[k jrefrmwdkYu ac:a0:cJhMuavonf/
umvMumaomtcg ygewfa'orSvmonfh yg&qD(tD&ef
vlrsdK;)rsm;udkomru rlqvifbmom0if[lorQudkyg yoD[k odrf;BuHK;
ac:a0:avh&SdcJhyHk taxmuftxm;rsm;udkvnf; awGU&ayonf/
xdk(ZrÁL'Dy Oaqmif;usrf;) rsufESm(58-59)wdkYü ajrmif;jr
ordkif;udkjy&mwGifvnf; wvdkif;(1)ck?&Srf;(2)ck?ukvm;(1)quf[k
ygavonf/
"r®apwDrif; ykodrfudk wdkufcdkufodrf;ydkufNyD;ae\/ (olaX;
ol<u,f ukefonfukvm; yoDwdkYuvnf; vufaqmifyPÖm qufvm
Mu\[k &mZ0ifa[mif;rsm;wGif jyqdkMuavonf/ xdkYaMumifh ykodrfudk
ukvm;(yoD)rif;rsm; tkyfpdk;Mu½kHrQru vlOD;a&tm;jzifhvnf; trsm;
tjym; aexdkifcJhMu[efwlavonf/
(q&mrmC\ykodrf&mZ0if? pm-157)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(148)
aemufqufwGJrSwfpk(14)
wpfaeY eHeufcif; ausmufawmfNrdKU uRefawmfwdkY wnf;cdk&m
udkxGef;0if;tdrfwGif xdkifaeMu&m xl;qef;pGm 0wfqifxm;aom
vlwpfa,muf aygufvmavonf/ xl;qef;pGmqdk&mü ckacwfwGif
r0wfawmhaom t0wf[kom qdkvdkyg\/ xdkolonf t&G,ftm;jzifh
(25)ESpfrQavmufom&SdayOD;rnf/ rJjymawmif&Snfykqdk;ESifh xdkifrodrf;
vdkvdktuFsDudk 0wfxm;avonf/ acgif;rSmvnf; ydwfjzLazmhvHk;
aygif;xm;av\/ EIwfcrf;arT;usifpG,frsm;vnf;&Sd\/ udkxGef;0if;ESifh
xkdol pum;ajymMuaomtcg &cdkifvdkajymMuojzifh uRefawmfwdkY
em;rvnf vdkufacs/ xdkolYtaMumif;udk udkxGef;0if;tm; ar;Munfh
aomtcg xdkolrSm wdkY&cdkifrGwfqvifjzpfaMumif; od&avonf/
&cdkifaus;&Gmrsm;&Sd rsm;pGmaomolwdkYonf xdkoluJhodkYyif a&S;jrefrm
ppfppf 0wfqif zJGUxHk;enf;rsm;udk rpGefYvTwfMuao;[k od&ayonf/
NrdKUa[mif;rSyvuf0odkY
odef;azjrifh
pmrsufESm(259)rS(260)
ausmif;oHk;pmtkyfaumfrwD?
1974?
ukefoG,fa&;aumfydka&;&Sif;?
&efukef
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(149)
usdKUyifwufNrdKUpm; cifjrBuD;\nDr
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(150)
aemufqufwGJrSwfpk(15)
armifwHk;jzL\tw¦KyÜwÅdudk wdkif;&if;rGwfpfvifrf pmjyKpmqdk
yk*d¾Kvfausmfrsm; twGJ(2)? pm-1 wGifazmfjyxm;onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(151)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(152)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(153)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(154)
aemufqufwGJrSwfpk(17)
rEåav;acwf ArmrGwfpfvifrf ukvm;ysKdwyfrEåav;acwf ArmrGwfpfvifrf ukvm;ysKdwyfrEåav;acwf ArmrGwfpfvifrf ukvm;ysKdwyfrEåav;acwf ArmrGwfpfvifrf ukvm;ysKdwyfrEåav;acwf ArmrGwfpfvifrf ukvm;ysKdwyf
ppf[def;'kef;oHppf[def;'kef;oHppf[def;'kef;oHppf[def;'kef;oHppf[def;'kef;oH
!
uif;wm;ukvm;ysKd rausmfvm;a[h..? tarmfxm;wJh vlY*kPfay?
r,Hkvsifaoaya&mh?okajE´ajrvufwD; ajymvdkufwJhtNyD;/
@uRJyg;apmif;wD;?' d k Yem;NiD;?eD;&ifza&mif;?a0;oHacsmif;?ta&;
aumif;rS?'def;a'gif;vm? ra&r&m? okwfjymzJGUvdkY? qJGvJcavmuf
av;vHk;jcL?armif;udkwlvdkYjrnfEdkif½kd;vm;?a[m-aoewfwvuf?
vQyfwjyuf?'dkYtoJupdef&GJaxmif?av;uRef;&efatmifpdk;wJhtpdkY/
#wkvdkYaxmif-a,mifrprf;eJY? udk,fMurf;?pdwfMurf;rIxrf;awmf?
ig[Jh-Budrf;u wodef;ay:? *vdef;*avmf atmfumajy;&?
uif;wm;ukvm;ysKd? ESpfudk,faoG;a&;&Sdwdkif;ay:/
$wkvdkYaxmifacgif;udkjzwfcsd?atmif&ma&G;vdkY?'dkYwawG?a&TAsm'dwf&
bkef;&dyfcdk?ZrÁL&efysKdigwum;[Jh? a,mufsm;NyDpG? þajyjyifAsK[m
aoeiftacgifcsKyfv d k Y?tacgyPD?&efcvkwf?csKd;EIwfawmhrnf/
%a&TjcaoFhrQrSwfaq;awmf? ajray:a&ay: awaZmfvTwf? yJGwdkif;
uRwfwJh *kPfwHcGef? b0ifrdk;pGef? qGwfcsnfhrqdkif;/
^atmfvefudkcsdef? wm0wðbHkzsm;u? em;Edkif&JYvm;/
&&efolykefrsKd;NzHKrpdk;udk? ZufudkifcsKd;? "m;ESifhrdk;? xdk;csnfh? jzwfcsnfh?
owfcsnfhaemf? &Jacgif? &Jausmf? &JrIxrf;/
*&mEIef;ydkifhuRef? rIxrf;wGif vlvGefrdkY? xlwHcGef aevdkxGef;?
avuRef;wdbGm;/
acwfaMu;jrifr*¾Zif;?(1960)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(155)
aemufqufwGJrSwfpk(18) rif;vScHwyfwdkufyGJ
'dkYArmbkef;a&mif t&m&m ajymifcJhay?
rif;pOfquf pdk;rdk;cJhwJh tacs / /
ArmjynfwGif Armbk&ifrsm; pdk;rdk;
tkyfcsKyfcJhpOf rif;wkef;rif;w&m;BuD;
vufxufütajrmufAdkvftjzpfESifh
vnf;aumif;?vTwfawmfa&SUaetjzpf
ESifhvnf;aumif;trIawmfxrf;cJhaom
OD;[Hom(ArmrGwfpfvifrf)(1221)ckESpfü
om;OD;&wemwpfOD;xGef;um;cJhonf/
xdkyk*¾dKvfum; tjcm;r[kwf? om;ajr;aygif; ajrmufjrm;pGm NcH&Hvsuf
(1317)ckESpfxd arNrdKUwGif aexdkifoGm;aom ArmhtmZmenfaumif;BuD;
]OD;bdk;um}yifjzpfavonf/ (1238)ckESpfwGif uG,fvGefol rdrdzcif\
&mxl;jzpfaom tajrmufAdkvf&mxl;udk qufcHcJhí (1245)ckESpfavmuf
wGif Aef;armfNrdKUü(pufusif)ESifhw½kwfrsm;onf ArmtcsKdUESifhyl;aygif;um
ykefuefx<uojzifh ¤if;olykef&efudk ESdrfeif;&eff pMumEG,fpOfoHoabFm?
okvk,mOfysHoabFm? oHoabFm[laomoHk;pif;jzifh tajrmuf0efwyfESifh
a&Tref;NrdKU0efwyfESpfckaygif;rS wyfom;aygif;(1000)ausmfESifh ESdrfeif;&ef
apvTwf&mwGif OD;bdk;umvnf; (15)&ufausmf qifETJ&aom olykef
ESdrfeif;a&; wdkufyJGrsm;wGif yg0ifí &Gyf&GyfcRHcRH wdkufcJh&avonf/
(1247)ckESpft*Fvdyfppfwyfrsm;onf txufArmjynf&wemyHk
aejynfawmfodkY<uif;usefaeao;aome,frsm;udkodrf;ydkuf&efoabFmrsm;
jzifhcsDwuf&m0,f rif;vSNrdKUü wyfpJGaeaomArmhtajrmufwyfpcef;odkY
a&muf&Sdvmawmhonf/xdkArmhtajccHwyfudkAdkvfMum;uOD;pD;íAdkvfus,f?
Adkvfbdk;um\bBuD;Adkvfbdk;rIdif;?AdkvfMum½kH?aoG;aomufBuD; ]Adkvfbdk;um
\baxG;}AdkvfOD;arSmf? ]Adkvfbdk;um\OD;av;} AdkvfndKOD;ESifh Adkvfbdk;um
wdkYuwm0efcGJ,lumtajrmufwyfom;(200)udktkyfcsKyfvsuf&Sdavonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(156)
eHeuf (8)em&DcefYwGif t*Fvdyfrsm;a&SUaqmifum ppfbm&Drsm;
wifaqmifcJhaom&efoloabFmoHk;pif;udkawGU&Sd&mAdkvfbdk;umuyifpwif
ítajrmufESifhypfcwfawmhonf/ oabFmrsm;a&SUodkYrwdk;EdkifawmhbJ
tajrmufqHaygif;(50)ausmfxdrSefumaemufodkYqkwfíoGm;Muavonf/
nae(3)em&DcefYwGif t*Fvdyfrsm;OD;pD;um r'&mpDppfbm&Drsm;
ukefaMumif;rScsDwufvmMu&m AdkvfMum;? AdkvfMum½kHwdkY acgif;aqmifum
ajrjyifwdkufyJGtpjyKavawmhonf/ xdkwdkufyJGwGif&efol(100)cefYusqHk;
MujyD;?aemufqHk; usnfqHrsm;ukefaomtcg "m;vGwfrsm;jzifh 0ifa&muf
wdkufMujyefonf/&efolrsm;uvnf;rsufESmcsif;qdkifwdkufyGJjzpfaomtcg
vSHpGyfrsm;udktoHk;jyKMuonf/ ESpfOD;ESpfzuftustqHk;rsm;vmNyD; &efol
bufrSwyfrsm;jznfhpGufvmawmhonf/ aemufqHk;wGif Armhtajrmuf
wyfom;rsm;?t0dkif;cH&aomtajcodkYa&mufawmhonf/þtajctaeü
Adkvfbdk;umESifhtwltjcm;tajrmufAdkvfrsm;onf "m;vGwfrsm;udkqGJudkif
umcHqkwfqkwfcJh&m0,f &efol\aoewf usnfqHonf Adkvfbdk;um\
0rf;AdkkufodkYazmufxGif;oGm;&myk0gESifhpnf;íajy;cJh&avonf/Adkvfbdk;um
ESifhtwl &Jabmf(40)wdkYonf qifjzLuRef;odkYa&mufrStem;,lMu&NyD;
bkef;awmfBuD;xHwGif Adkvfbdk;um\ 'Pf&mudk aq;uk,l&avonf/
'Pf&maysmufuif;NyD;aemuf Adkvfbdk;um rÅav;odkYjyef
a&mufaomtcg aejynfawmfwGif a&ajr&Sifudk ,liifoGm;vdkY vl&Sif
trsm;u aMuuGJMuvdkY a&enf;ig;yHknDjzpfaeavawmhonf/
txufygtwdkif;arNrdKUwGif touf(94)ESpftxd aexdkifoGm;
aom OD;bdk;umonf rif;vSwdkufyGJtaMumif; "m;a&;jyum jyefvnf
pm;NrHKUjyefjyonfrSm pdwf0ifpm; tm;wufzG,f aumif;vSawmhonf/
toufyifBuD;aomfvnf; zswfvwfvGef;ojzifh tHhMoavmufayonf/
ZeD;av;OD;&Sdíom;orD;(36)a,mufxGef;um;cJh\/(12)a,mufaoqHk;
í(24)a,mufusefonfwGif(yxrArmjynfolUvTwfawmfygvDref)wGif
trwfjzpfcJhaomrÅav;trwfOD;oef;nGefYrSmOD;bdk;um\om;jzpfavonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(157)
OD;bdk;umwGif ajr;aygif;(85)a,muf&Sdíjrpfaygif;(20)ausmf
&Sdavonf/wpfqufwnf;rSmyifOD;bdk;umwdkYuJhodkYaomArmrGwfpfvifrf
ol&Jaumif;rsm;?oÞd&Sdolrsm;taMumif;udk wifjyvdkaomfvnf; tvsOf;
roifhojzifh csefvSyfcJh&ayonf/ OD;bdk;umESifhywfoufí qufvuf
a&;oGm;&rnfqdkaomf ]]wdkif;jynfudk cspfjcif;onf tpövmrfbmoma&;
vkyfief;wpf&yfjzpfonf}}[laomMo0g'awmftwdkif; aoqHk;onftxd
rdrd\t&Sifocifjzpfaomrif;rdzk&m;wdkYtay:opöm&Sd&SdaeoGm;cJhavonf/
Oyrm-wpfcsdefaomtcg ¤if;wdkYESifhtwl &Jabmf&JbufwdkY t*FvdyfxH
'l;axmufí opömazmufbJGUwHqdyf a&TpvG,fBuD;rsm; &aeaom
tcsdefwGif OD;bdk;umrSmrl jyefrvmEdkifawmhonfh rif;ESpfyg;tm; jyefvnf
arQmfvifhwkef;yif&Sdao;onf/ toufyifBuD;aomfvnf; trsKd;om;a&;
pdwf"mwfrSmrl jyif;xefqJyif/ t*FvdyfudkwdkufzdkYqdkvQif tNrJtqifoifh
[laompum;udk qdkwkef;yif/ tb,frQ trsKd;om;pdwfxufygoenf;
[lrl om;orD;rsm;tm;yif t*Fvdyfpm roifMum;cJhay/
rnfodkYyifjzpfap OD;bdk;umuJhodkYaom ArmrGwfpfvifrf ol&J
aumif;opöm&Sif wpfOD;tm; ,aeY ArmrGwfpfvifrfwdkY txl;*kPfjyK
av;pm;xdkufayonf/ArmEdkifiH ArmrGwfpfvifrf&mZ0ifwGif armfuGef;0if
wpfOD;jzpfonf/ tzol&Jaumif;BuD; Adkvfbdk;umonf igwdkY\ t"du&
yk*¾dKvfxl;wpfOD;tjzpf tNrJESvHk;oGif;xm;&ayrnf/ tem*wf omoem
a&;wGifaomfvnf;aumif;? trdEdkifiHa&;wGifaomfvnf;aumif;
wpfcsdefaomtcgu ArmrGwfpfvifrf wpfrsKd;om;vHk;\ pHjyjzpfaom
OD;bdk;um\ xHk;udk ESvHk;rlvsuf rGwfpfvifrfyDyD wm0efodod opöm&Sd&Sd
0ifa&mufaqmif&GufMuygap[k qE´jyK&ayownf;/
,if;armifarmif-ref;wuúodkvf
acwfaMu;jrifr*¾Zif;
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(158)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(159)
aemufqufwGJrSwfpk(19)
jrif;wyfAdkvf'dku&if
AdkvfcsKyf0vDcefonf 'dku&if\om;jzpfonf/ 'dku&ifonf
tif;0NrdKUodkYtouf20cefYrSpía&muf&SdonfhhyxefEG,fvli,fjzpfonf/
trnf&if;rSm tAÁ'lvfu&ifjzpfonf/ tif;0NrdKUwGifvSnfhvnfí
txnfa&mif;onf/ cspfolcifolaygonf/ ppfudkif;rif;om;onf
tjrifhpHawmfrl&aomtcg 'dku&ifudk ppfAdkvf&mxl;csD;jr§ifhonf/ yxef
vlrsKd;jzpfojzifh vltrsm;u cHpyfAdkvf[lí trsm;u ac:Muonf/
1182-ckESpfuonf ta&;awmfyHkwGif &Gyf&GyfcRHcRH ESdrfeif;atmifjrif
ojzifh AkdvfBuD;&mxl; csD;jr§ifhfhjcif;cH&avonf/ xdktcgrSpí cHpyfAdkvf'dk
u&if[ktrnfwGifxifay:vmonf/1183-ck tmoHbk&if axmif
xm;rIwGif ppfudkif;rif;vufxufawmftcgu jrif;wyfudk uGyfuJNyD;
ESdrfeif;&m atmifjrifcJhonf/ ppfyJGrStjyef ,Gef;jynfodkY oHtrwftjzpf
apvTwfcH&onf/ 'kwd,bGJUrSm cHpyfAdkvf aersdK; *kPÖ&wfbJGUjzpfonf/
a&TxD;&onf/ ,Gef;jynfrS aejynfawmfodkY jyefa&mufNyD;rMumrD
yk*Hrif;vufxufwGif tv’m[ft&Sifjrwf trdefYawmf cH,lonf/
rif;BuD;u txl;aMuuGJ0rf;enf;cJh&onf/
cHpyfAdkvf'dku&ifwGif yxrZeD;onfrSarG;aom om;0vDcef
ESifhbdk;wlwdkYusef&pfonf/ 0vDcefonf tbuJhodkY&J&ifhonf? qifa&;
jrif;a&;uRrf;onf? jrif;pD;vHSxdk; txl;uRrf;usifonf/ a&Tbdkrif;
w&m;u ESpfouf oabmusojzifh jrif;wyfAkdvftjzpf cefYtyfonf/
xdkrSpí AdkvfcsKyf0vDcef ausmfMum;vmonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(160)
yk*Hrif;w&m;rS oDaygrif;txd rif;tqufquf oufpGefY
BudK;yrf;trIawmfxrf;cJhonf/ t*Fvdyfjrefrm 'kwd,ta&;tcif;?
yef;xdrfrif;om;ta&;? jrifuGef;jrif;ckHwkdifta&;wdkYwGif &Gyf&GyfcRHcRH
trIawmfxrf;cJhonf/ 0vDcefonf t&Sifhudkom opömapmihfodcJhonf/
rdrdtoufudku,fcJhonhf AdkvfcsKyf0vDcefudk rif;wkef;rif;
w&m;BuD;u r*FvmwHcg;ta&SUbufusHK;axmifh teD; ae&mcsxm;
csD;jr§ihfonf/ oDaygrif;w&m;u crnf;awmfvufxufu vSL'gef;cJh
onhf 0vDcef&yfuGuf&Sd AvDudk wdk;csJUaqmufvkyfvSL'gef;onf/
AdkvfcsKyfonf olYuRefrcHpdwf"mwfjyif;jyonf/ oufqkdif&m
tmPmydkifwdkYu urf;vSrf;vmaomfvnf; t*Fvdyfvufatmuf
trIrxrf;cJh? ae&if;&yfuGufwGifyif t&SifjrwftrdefYawmf cH,lcJhonf/
bBuD;awmfppfudkif;rif;onf rif;om;b0wGif qifupm;
awmfrl&mwGif ppfudkif;rif;om;\toufudk 'dku&ifu u,fcJhzl;onf/
qifyGJNyD;aomtcg 'dku&ifudk ac:awmfrlNyD; qkvmbfrsm;pGmay;í
taqmifawmfudk trIawmfxrf;&Gufaponf/
cHpyfAdkvf'dku&ifonf ppfa&;ppf&muRrf;usifonf/ trdefY
awmfudk opöm&SdpGm xrf;&Gufonf/ &rl;yef;0g t&yfwGif t*Fvdyf
wdkYESifhqdkifNydKifwkdufckduf&m t*FvdyfwdkY ppf½IH;onf/ wdkufyGJwGif AEKv
OD;aqmifonfhwyfjyifuvnf; (vSH&SnftJarmif;pGJudkifvsuf)jrif;wyf
AdkvfaersdK;*kPÖ&wfESifh jrif;pD;ckepfq,fausmfjzifh a&upm;aponf/
t*Fvdyfppfonf&Jruf AdkvfrSL;? wyfrSL;wdkYvnf; &JpGrf; owådESifh
jynhfpHkaom&JrufawmfAdkvfrSL;? wyfrSL;wdkYudk Munhf½Ivsuf wyfawmf
ckdifvHkvSonfESifh wyf&if;odkY rcsOf;ruyf0Hh? ta0;uom qkwfcGmí
aeMu\/0efBuD;owdk;ok"r®r[mAEKvOD;pD;cefYcGJNyD; &Jruftm;BuD;aom
t*FvdyfwdkYtm; tjyif;vTwfwdkufcdkufaponfwGif t*Fvdyfppfonf
taygif;wdkY wyfvHk;odrfhodrfhvIyfaom[l\/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(161)
xdkYaemuf ,Gef;jynfBuD;odkY oHrSL;tjzpfESifh vTwfonf/
cHpyfAdkvfuJhodkY jrif;wyfAdkvf AdkvfNrD&fZmonf t&AfEG,f
jzpfonf/ ppfudkif;rif;vufxufwGif trIxrf;onf/ cHpyfAdkvfuJhodkY
rausmfMum;? orD;(2)a,muf&Sd? orD;BuD;rra&Tudk cHpyfAdkvfom;BuD;
0vDcefESifhpHkzuf&m om;Adkvfpkudk arG;zGm;onf/ bdk; cHpyfAdkvf 'kdu&if
uJhodkY ppfa&;ppf&m uRrf;usifvSonf/ a*:vDupm; a*:vD½dkuf
aumif;vS\/ a&SmufoD;vSdrfhxdk;? iSufaysmyifpdkuf? a&tkd;wif"m;ckwf
wdkYwGif tazESifh tbdk;uJhodkYyif aumif;vSonf/
okawoDa&TbdkOD;bOD;onf 0vDcef\ajr;t&if; a&TbdkNrdKUrif;
&yfae txnfukefonf [m*sDOD;armifBuD;xHoGm;í tazAdkvfpk
taMumif;? bdk; 0vDceftaMumif;ESifh ab;at cHpyfAdkvf'kdu&ifwdkY
taMumif;udk odvkdojzifh ar;jref;rSwfwrf;wifcJhonf[k od&onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(162)
aemufqufwGJrSwfpk(20)
AdkvfcsKyfcsKHAdkvfcsKyfcsKHAdkvfcsKyfcsKHAdkvfcsKyfcsKHAdkvfcsKyfcsKH
AdkvfcsKyfBuD;OD;csHK arG;zGm;&m Zmwdcsufjr§Kyfum; ajrxl;NrdKUjzpfygonf/
ajrxl;NrdKUrS 0efBuD;? trwfBuD;? ppfAdkvf? NrdKU0ef? toHk;awmfcHolaX;
rsm;ajrmufjrm;pGmxGufygonf/ zcifrSm ajrxl;NrdKU0ef OD;vdef; jzpfonf/
OD;csHK\orD;t&if; a':cifcifuarG;aom OD;armifarmiftm; okawoD
a&TbdkOD;bOD;uar;jref;&m ajrxl;NrdKUZmwdjzpfaMumif; ,ck xufwdkif
wkdufwef;0if;udk ¤if;w d k Ybdk;at NrdKU0efrif;ydkifaMumif;? NrdKU0efrif;
OD;omtdk;udk NrdKU0efrif;OD;csHKxHtyfxm;&m OD;csHKvufxJwGif (96)yg;
a0'emESifh uG,fvGefaMumif; ajymjyonf[k od&ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(163)
OD;csHK\ "mwfyHkudk pHkprf;aomtcg *syef0ifumeD; ajy;&vTm;&
ajymif;&a&TU&ESifh b,fa&mufrSef; rodawmhaMumif;? "mwfyHkrSm rdrdwdkY
bdk;atu tv,frS ukvm;xdkifESifhxdkifNyD; ab;rSESpfa,mufu
rwfwyf&yfaeaMumif;? wl&uDOD;xkyfaqmif;xm;aMumif;?tDwvDjynf
NrdKUawmf a&mrwGif ½dkufxm;aMumif; ajymjyonf[k od&ygonf/
rif;wkef;rif;w&m;BuD;\nDawmf tdrfa&SUuaemifrif;u
taemufEdkifiHodkYynmawmfoifvTwfonfrSpíoDaygrif;w&m;udk,fwdkif
AdkvfcsKyfcsHKudkbGJUtrsdK;rsdK;?&mxl;trsdK;rsdK; tqifhqifhwdk;jr§ifh csD;ajr§muf
awmfrlonf/&mxl;rsm;rSm (1) tuúywfjrif;0ef (2) yifv,fNrdKUpm;
(3) rÅav;NrdKU0ef (4) rif;BuD; r[mrif;xif&mZm (5) awmifwGif;BuD;
ppfaMumif;wGif AdkvfcsKyfcefYcJhonf/ ukef;abmifquf r[m&mZ0ifBuD;
wwd,wGJwGif bGJUi,frnf ESifh &mxl;pm&if;wGif rif;BuD;r[mrif;xif
&mZm OD;csHK NrdKU0ef tuúywfjrif;0ef yifv,fNrdKUpm;[k yg&Sdonf/
(1247)ck AkdvfcsKyftjzpfESifh awmifwGif;BuD;aMumif; ppfcsD
xGuf&if; rif;vScHwyfNrdKUusNyD;onfhaemuf awmifilaMumif;csD ppfwyf
rsm;ESifh awmifwGif;BuD;aMumif;csD AdkvfcsKyfBuD;OD;csHK ppfwyfw d k Yudk
toHNrdKU-oajywef;cHNrdKU-ppfudkif;cHNrdKU oHk;Xmet&yftaejyK&rnf?
vTwfawmfu tvsiftjrefqifhqkd&onf [laom vTwfawmf trdefYt&
awmifwGif;NrdKUrS AdkvfcsKyfcsHKppfwyfESifhwuG t0cHNrdKUodkY jyefvm&m
t0cHNrdKUodkYra&mufrD vrf;c&D;ü rÅav;NrdKUodkY t*Fvdyf ppfwyf
rsm;a&mufí oDaygrif;ygawmfrlaMumif; Mum;od&aomtcg ESvHk;qdkYí
uG,fvGeftedpöa&muf&onf/
NrdKU0efBuD;AdkvfcsKyfBuD;OD;csHKonf AvDausmif;uefZ&yfrsm;pGm
vSL'gef;cJhonf/ NrdKU0efrif;jzpfrS 0if;twGif; wkdufwef;AvDaqmufMu
onf/ NrdKU0efrif;u aiGrsm;pGmvSL'gef;onfh tjyif AvDa*gyuvlBuD;
wpfOD;vnf;jzpfonf/zcifOD;vdef;onf (1865)ck?atmufwdkbmvwGif
odrfaqmufvkyf&ef 0g;vHk;a&wpf&m vSL'gef;NyD; yEéuf½dkufay;cJhonf/
AdkvfcsKyfcsHKonfvnf; tkwfausmif;aqmufvkyfvSL'gef;onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(164)
aemufqufwGJrSwfpk(21)
A'Hkrif;vufxuf &r®m0wDNrdKU0efA'Hkrif;vufxuf &r®m0wDNrdKU0efA'Hkrif;vufxuf &r®m0wDNrdKU0efA'Hkrif;vufxuf &r®m0wDNrdKU0efA'Hkrif;vufxuf &r®m0wDNrdKU0ef
pmqdkawmf a&Tawmifom*ol ocifBuD;OD;Ekpmqdkawmf a&Tawmifom*ol ocifBuD;OD;Ekpmqdkawmf a&Tawmifom*ol ocifBuD;OD;Ekpmqdkawmf a&Tawmifom*ol ocifBuD;OD;Ekpmqdkawmf a&Tawmifom*ol ocifBuD;OD;Ek
pmqkdawmf OD;Ekonf aemifawmfBuD;rif;(1122-1125)
vufxuf (1124)ck?0gqdkvjynfhausmf(12)&uf? (17?Zlvdkif? 1762)
[d*sf*s&DESpf(1178)ck paeaeYwGif zGm;jrifonf/
OD;Ekonf a&TbdkZmwdjzpfonf/ i,frnf armifEkjzpfNyD; omoem
bGJUrSmrk[r®'fumqifjzpfonf/rdbrsm;onf tif;0 awmifbvl&yfae
&Sdufcf'g0wfESifh a':Nidrf;wkdYjzpfonf/ a':Nidrf;onf aoG;aomufBuD;
OD;yGifhESifha':jrwfESif;wdkY\ orD;jzpfonf/
i,fpOf(7)ESpft&G,fwGif tif;0eef;OD;qnfawmfausmif;wdkufü
jrefrmpmay*E¦0if? &mZ0ifESifh aA'if ynmrsm; qnf;yl;cJhonf/
bdk;awmfrif;w&m;ESifh ausmif;aebufjzpfonf/
OD;Ekonf touf(19)ESpft&G,fwGif atmufjrefrmjynf '*kHNrdKUodkY
zcifESifhtwla&mufvmonf/xkdpOf qD;&D;,m; EdkifiHrS <uvmaom
ocifBuD; pdkuf,pfrk[r®'fxHrS tpövmrfpmayy&d,wfESifh t&AD?
tl&f'lESifh zm&pD ponfh a&mif;&if;pmayrsm; qnf;yl;cJhonf/
OD;Ekonf &efukefNrdKUodkY oGm;a&mufNyD;aemuf aejynfawmfodkY
jyeftvm touf(26)ESpfwGif tdrfaxmifjyKonf/ yg&rDjznfhbufrSm
tif;0NrdKUawmifbvl&yfae aoG;aomufBuD;OD;om'Gef;(ac:)&SdufcftvD
\orD;axG; rr,frjzpfonf/ om;wpfa,muf?orD;ESpfa,muf xGef;
um;onf/OD;Ek\orD;i,frra'G;udk eef;rawmfrdzk&m;BuD;u orD;awmf
tdrfa&SUrdzk&m;0ifpm;onf[k ,HkMunf,lrSwfNyD; OD;Ekudk ajr§mufpm;onf
[kvnf; qkdonf/ om;BuD;rSm tAÁ'lu&if armifjynfh jzpfonf/
aoG;aomufBuD; aZ,sm&efuif;OD;wHk;jzL\ orD;ESifhtaMumif;ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(165)
OD;Ekonf jrefrm? ygVd? ouúw? t&AD? zm&pD? tl&'l? [dE´L
pwefeD?'u©eDbmompum;rsm;udkwwfuRrf;onf/ bmoEÅ&A[kokw
*E¦ š&A[kokw<u,f0ESHYpyfaomOD;Ekonf touf(29)ESpft&G,fwGif
(11)cef;? touf(32)ESpfwGif (3)cef;usrf;udk jyKpkonf/ i,fi,f
&G,f&G,fESifh usrf;jyKoljzpfí rvkdolwkdY\ uJh&JU jypfwifa0zefjcif;
cHcJh&onf/
odkYaomf OD;Ekonf ZGJvHkYv&Sdol owÅd&Sdoljzpfonf/,HkMunfcsuf
cdkifrmoljzpfonf/ ,HkMunfcsuftwdkif; pdkufvdkufrwfwwf aqmif&Guf
cJhonf/
OD;Ekudk A'kHrif;w&m;BuD;u pmqdkynm&Sdtjzpfajr§mufpm;onf/
bk&ifht0,fawmf wm0efrsm;vnf; ay;tyfonf/ OD;Ekonf touf
(43)ESpf t&G,f ouú&mZf(1167)ck? ewfawmf vqef; (10)&uf?(30
Ekd0ifbm 1805)wGif &cdkifjynf? b*Fvm;odkY ukef;vrf;a&vrf; c&D;
toG,foG,fjzifhf ukefa&mif;oGm;cJhonf/
xkdpOf jrefrmjynfonf EkdifiHjcm;ESifh a&mif;0,fa&; twef
toifh jzpfxGef;aecsdef jzpfonf/ EdkifiHjcm;ukefonfrsm; jrefrmEdkifiHokdY
vma&mufa&mif;0,fMuonf/ jrefrmwdkif;&if;om;rsm;uvnf; &cdkif
(4)NrdKUESifh [Hom0wDoabFmqdyf(&efukef)rS wpfqifh tdE´d,okdY oGm;
a&mufa&mif;0,fMuonf/
,if;wkdYteuf OD;Ek\ a&mif;0,fa&; vkyfief;onf twef
toihf BuD;us,f[ef &Sdonf/ OD;Ek\t"du a&mif;ukefonf uGrf;oD;
jzpfonf / b*Fvm;wGif aomhokH;csufcwf ESpfxyfwdkuf wpfvkH;iSm;NyD;
ta&mif;t0,fvkyfcJhonf/
OD;Ekonf (1167)ck tr&yl&NrdKUawmfrS ygxkdif;apwkwå&mvrf;
&cdkifjynfjzwfí b*Fvm;odkY ukefa&mif;oGm; tawGUtBuKHrsm;udk
tajccHum b*Fvm;oGm;rSwfwrf; vuFm(55)ykd'f a&;cJhonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(166)
OD;Ekonf EdkifiH&yfjcm; tawGUtBuKH&Sdol bmomrsKd;jcm; pmpum;
uGsrf;usifol? rsKd;cspfpdwf&Sdol? t&Sifociftay: opöm&Sdoljzpfojzifh
A'kHrif;w&m;BuD;u OD;Ektm; tdEd,odkY oGm;í avmuDavmukwå&m
usrf;rsm;? aq;ynmusrf;rsm; ponfwkdY &SmazGpkaqmif;&ef wm0efay;
apvTwfonf/
(1168)ck?waygif;vqef;(7)&uf?(12?azazmf0g&D 1807)wGif
tdEd,odkYapvTwfaMumif;ukef;abmifqufr[m&mZ0ifBuD;wGifazmfjyonf/
rif;wkef;rif;w&m;BuD;ESifh om;awmf oDaygrif; vufxufawmfwGif
aemufawmfyg;ü tNrJcpm;&aom trwfBuD; aersKd;rif;xifausmfacgif
bGJU& ta0;a&mufrif;u OD;Ekonf &r®m0wDNrdKU0ef a&Tawmif om*ol
bGJU&oljzpfaMumif;?rdrdbdk;atOD;NrJESifhtwltdE´d,udkusrf;pmo,f,l
&eftwloGm;&oljzpfaMumif;okawoDa&TbdkOD;bOD;tm;ajymjycJhonf/
pmqkdOD;EkwdkY usrf;*efazG&Smpkaqmif;a&;tzGJUonf XmaeodkY
jyefa&mufNyD; (1169)wydkYwGJvjynfhausmf(12)?(12 azazmf0g&D 1807)
rSm rif;w&m;BuD; ajcawmfOD;cdkuf qufo&mwGif yg0ifonfrsm;udk
ukef;abmifquf r[m&mZ0ifawmfBuD;wGif azmfjyyg&Sdonf/
tjyefc&D;wGif A'Hkrif;w&m;BuD;\ apcefYawmfrl&if; uRefawmf
rsKd;rsm;omru Am&mPoDrif;\ vufaqmifrsm;? Muyfrwfolrsm;
yg0ifaMumif;? rif;w&m;BuD; csD;jr§ifhajr§mufpm;cJhykH? qkawmfvmbfawmf
csD;jr§ifhykHudkazmfjyxm;onf/
]uRefawmfrsKd; a&Tawmifom*oludkvnf; &r®m0wDNrdKU0ef
cefYawmfrlonf}[k yg&Sdonf/
rif;w&m;BuD;onf rZÑdrwdkufrSvma&mufolwkdYavQmufxm;&if;
&Sdonfh r[maAm"dyiftaMumif;t&m tvkH;pkH pifppftrSefodawmfrl&ef
(1170) oDwif;uGswfvjynfhausmf(8)&uf? (12?atmufwkdbm1808)
wGif &r®m0wDNrdKU0efa&Tawmifom*olwdkYudk apvTwfjyefonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(167)
r[maAm"dyif a&muf&majrykH? ae&OÆ&mjrpf? taemfrmjrpf?
rkOövdEmtdkifykHpmrsm; a&;om;&efESifh aomVo wpfq,fhajcmufwdkif;&Sd
yd#uwfusrf;rsm; &SmazGaqmif,l&ef wm0efay;vdkufonf/ rif;w&m;
BuD;ucefYxm;apvTwfawmfrlaomolrsm;onfyg#vdykwfokdYa&mufaomf
tzGJUESpfzGJU cGJxGufonf/ wpfzGJUrSm aZ,sausmfol? aZ,sausmfxifwkYd
yg0ifNyD; tjcm;wpfzGJUwGif yka&m[dwfykPÖm;? 0god|jA[®m? &r®m0wD
NrdKU0ef a&Tawmifom*olwkdY yg0ifonf/ wm0eftoD;oD; xrf;aqmif
NyD;aomf c&D;pOfpk&yfjzpfonfh yg#vdykwfjynfwGif aygif;qHkNyD; c&D;pOf
twdkif;jyefvmMuonf/ ouú&mZf(1172)wpfaxmifhwpf&m ckepfq,fh
ESpfck e,kefvjynfhausmfwpf&ufaeY (18? ar 1810)wGif ppfudkif;NrdKUokdY
qdkufa&mufonf/
OD;EkwkdY usrf;*efpkaqmif;a&;tzGJUrsm;onf tjcm; EdkifiHa&;
wm0efrsm;vnf; xrf;aqmif&ao;onf/ vQKdU0Suf axmufvSrf;a&;
wm0efjzpfonf/ þokdY wm0ef,laqmif&Guf&ykHudk yk*H0efaxmufrif;
OD;wifu jrefrmrif;tkyfcsKyfykHpmwrf; wwd,wGJ(pm-62) EdkifiH
us,f0ef;&eftwGuf aqmif&GufykHtaMumif;wGif rSwfwrf;wif azmfjy
xm;onf/ tvm;wlyif axmufvSrf;csufwifvTm vufcHrSqdkif&m
aumufEkwfcsuf(pm-67)wGif ajreef;0efa[mif; rif;vSygu ol nD?
taqmifawmfNrJ a&Tawmifom*olwkdYu oHawmfOD;wif&mwGif
]]t*FvdyfvlrsKd;wkdYonf tcdktrDSzsufí anmifyifuJhokdY usifhwwf
onfh vlrsKd;jzpfygonf}}[kazmfjyxm;onf/
pmqdkBuD;OD;Ekuvnf; rdrd\ b*Fvm;oGm;vuFm(32)wGif
today;a&;zGJUwifjyonf/ pmqkdBuD;onf ,kHMunfpGm ay;tyfvdkuf
aomwm0efudkausyGefpGmxrf;aqmifcJhonf??bk&ifhtay:opömapmifhodaom
(0g)EdkifiHawmftay:opömapmifhodaomEdkifiHom;aumif;wpfOD;jzpfonf/
pmqkdBuD;onf usrf;aygif;(60)ausmf jyKpkcJhonf[k od&onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(168)
- q,fhwpfcef;usrf;
- okH;cef;usrf;
- b*Fvm;oGm;rSwfwrf;vuFm
- ajcmufcef;usrf;
- ynwfcGJwrf;(16)ydk'fvuFm
- ap&ma*s&S&tD(35)cef;usrf;
- qHk;rpm ckepfydk'fvuFm
- oHawmfOD;wifvTmusrf;
- artf&*sfawmfcef;a&Tpmusrf;ysdKUrsm;onf ykHESdyfxkwfa0
NyD;jzpfonf/b*Fvm;oGm;vuFmESifhywfoufí jrefrmpmayavmuwGif
tapmqHk; EdkifiHjcm;oGm;rSwfwrf;vuFmtjzpf ordkif;ynm&Sif a'gufwm
wdk;vSuazmfxkwfonf/q&mBuD;vlxkOD;vS?q&mBuD;armifxifwdkYu
*kPfjyKa&;om;onf/ q&mBuD;aZ,su EdkifiHjcm;a&;yg&*lwpfOD;tjzpf
oHk;oyfonf/ tvm;wlyif q&mrBuD;apmrHknif;? a&Tbdk rdrdBuD;wdkYu
vnf; rddwdkY½IaxmifhtoD;wdkYrS wifjyMuonf/ pme,fZif;rsm;rS wdkif&if;
rGwfpfvifrfpma&;q&mrsm;uvnf; u@pHkrS avhvmwifjyMuonf/
(1980)jynhfESpf rav;&Sm;EdkifiHüusif;yaom 'u0guGefz&ifhodkY
wufa&mufcJhaom tpdk;&u apvTwfonfh ukd,fpm;vS,ftzGJU
(q&mcs,f?q&mCmZDESihf[m*sDra':ykwdkY)onf XmaeodkYjyefa&muf
aomf tawGUtMuHK owif;pm&Sif;vif;yGJjyKvkyfonf/
þonfESihf pyfvsOf;NyD;owif;pmq&mBuD;armifxifu (1980)
jynhfESpf Zefe0g&Dv (22)&uf t*FgaeYxkwf vkyfom;jynfolYaeYpOf
owif;pmwGif BudKqdk axmufcHa&;om;&m-
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(169)
OD;Ekonf tpövmrfbmom0ifjzpfaomfjim;vnf; jrefrmh
,Ofaus;rIp½dkufudkrzsufbJ jrefrmhaus;Zl;opöm apmihfod
jcif;tpOftvmonf ,ck jynfaxmifpk qdk&S,fvpf
or®wjrefrmEdkifiH wnfaqmufaeaomacwfwGif
jyefvnf&Sifoefatmif wdkif;&if;om; tpövmrfbmom
0ifwdkYu BudK;yrf;Muvdrfhrnf[k
q&mBuD;OD;Ek\ tpOftvmudk udk;um;azmfnTef;xm;onf/
pmqkdawmfBuD;OD;Ekonf EdkifiH&yfjcm;rS pmayusrf;*efrsm;
pkaqmif;ay;um EdkifiHawmftwGuf ynmqDrD;xdefnD;apcJholjzpfonf/
yxrqkH; jrefrmhc&D;oGm;rSwfwrf;a&;oljzpfonf/
jrefrmpmayESifh tpövmrfbmom qufpyf aygif;ul;ay;ol
jzpfonf/
wkdif;jynfESifhvlrsKd;twGuf taxmufawmftjzpf apvTwfcH&ol?
bk&ifrif;jrwfu udk;pm;cH&ol jzpfonf/
udk;pm;onfhtavsmuf opöm&SdpGm vSsKdU0SufaxmufvSrf;ol
EdkifiHjcm;a&;yg&*l[k *kPfjyKcH&ol? tl&'l ? zm&pD ESHYpyfouJhodkY
jrefrmrIuRrf;ol? bk&ifhtm; tpövmrfomoemavQmufpmwrf;
wifqufol? yxrqHk; uk&ftmefbmomjyefol q&mBuD;[kvnf;
ac:qdkEdkifol?
jrefrmrGwfpfvifrfwdkYteuf tapmqHk;ysdKUuAsma&;zGJUol?
pum;ajyuAsmESpfjzmuGsrf;ol? jrefrm[ef jrefrmqefpGm a&;zGJU
ol? jrefrmrIEdkifeif;ol ponhf*kPfj'yfrsm;jzifh xif&Sm;onfh EdkifiHh
*kPfaqmif pmqkdu0dBuD; wpfyg;[kqkdEdkifygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(170)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(171)
aemufqufwGJrSwfpk(22)
þae&mwGif NrdKUawmf0ef bdkifqyfESifhNrdKUpma&; OdD;ydefwdkY
taMumif;udk (1995)ckazazmf0g&Dvxkwf rdk;aomufMu,fr*¾Zif;rd k;aomufMu,fr*¾Zif;
rd k;aomufMu,fr*¾Zif;rd k;aomufMu,fr*¾Zif;rd k;aomufMu,fr*¾Zif;yg
ordkif;okawoDordkif;okawoD
ordkif;okawoDordkif;okawoDordkif;okawoD
q&mOD;armifarmifcif bD?tufpf?pD'pfyftD;'Dq&mOD;armifarmifcif bD?tufpf?pD'pfyftD;'D
q&mOD;armifarmifcif bD?tufpf?pD'pfyftD;'Dq&mOD;armifarmifcif bD?tufpf?pD'pfyftD;'Dq&mOD;armifarmifcif bD?tufpf?pD'pfyftD;'D\
&mZ0iftaqmifaqmifrS arTaESmufpkpnf;xm;aom ]]a&TNrdKUawmf0ef]]a&TNrdKUawmf0ef
]]a&TNrdKUawmf0ef]]a&TNrdKUawmf0ef]]a&TNrdKUawmf0ef
OD;bdkifqyfESif h NrdKUpma&;rif; OD;ydef pGyfpG JrIacsycsuf}}OD;bdkifqyfESif h NrdKUpma&;rif; OD;ydef pGyfpG JrIacsycsuf}}
OD;bdkifqyfESif h NrdKUpma&;rif; OD;ydef pGyfpG JrIacsycsuf}}OD;bdkifqyfESif h NrdKUpma&;rif; OD;ydef pGyfpG JrIacsycsuf}}OD;bdkifqyfESif h NrdKUpma&;rif; OD;ydef pGyfpG JrIacsycsuf}}udk avhvm
qifjcifoifhygonf/
q&m\acsycsufwGif ]yoD}]yoD}
]yoD}]yoD}]yoD}rsm;onf yk*Hacwfuwnf;u
bk&ifhopömcHrsm;jzpfMuonf/ bdkifqyfonf yk*Hrif;\opömudk OD;xdyf
&GufyefqifcJholjzpfonf/ yk*Hrif;\ pdwftvdkusom aqmif&Guf
&onf/ qef;Mu,faom ausmif;wdkufBuD;aqmufvkyfvSL'gef;cJhonf/
NrdKUpma&;OD;ydefonf awmiforeftif; ta&SUESifhtaemufudk jzwfNyD;
wHwm;BuD;wnfaqmufcJ honf/ r,fZ,fyifrsm;pd kufcJ honf/
tjcm;aom wHwm;rsm;vnf;aqmuf? vrf;rsm;vnf;azmufcJhonf/
wHwm;BuD;udk opfom;topfrsm;jzifhomaqmufcJhjcif;jzpfonf/
rvdkolwdkYu OD;ydefudk rw&m;pGyfpGJouJhodkYr[kwf/ bdkifqyforD;udk
vnf; bk&ifha,mufzOD;ausmufvHk;u cdk;,laygif;oif;NyD; taumuftaumuf
taumuftaumuftaumuf
MuHojzifha&Tzvm;udpöay:jcif;jzpfonf/MuHojzifha&Tzvm;udpöay:jcif;jzpfonf/MuHojzifha&Tzvm;udpöay:jcif;jzpfonf/MuHojzifha&Tzvm;udpöay:jcif;jzpfonf/MuHojzifha&Tzvm;udpöay:jcif;jzpfonf/bdkifqyfonfolykefoluef
r[kwf/ rdzk&m;armifawmf\ ukvm;xdkifvkrIomjzpfonf/ ukvm;xdkifvkrIomjzpfonf/ ukvm;xdkifvkrIomjzpfonf/ ukvm;xdkifvkrIomjzpfonf/ ukvm;xdkifvkrIomjzpfonf/ yk*Hrif;
\qefYusifbufrsm;u rvdkrkef;wD;í tjypf&SmMujcif;vnf; jzpfonf/
pHkeHUomNrdKifoDcsif;udk a&mufwwf&m&mawG;NyD; trIxJqGJoGif; &efrvdk/
aejynfawmfwGifOD;a&Ttdk;udka&TNrdKUawmf0efcefYxm;onf??olUudkrif;BuD;u
rMunfjzLaomtcg]yoD}]yoD}
]yoD}]yoD}]yoD}vlrsKd;tuúywfjrif;0efyifv,fNrdKUpm;OD;csKHudk
NrdKUawmf0eftjzpfcefYtyfcJhonf/ opömapmifhodaomvlrsKd;opömapmifhodaomvlrsKd;opömapmifhodaomvlrsKd;opömapmifhodaomvlrsKd;opömapmifhodaomvlrsKd;jzpfíom
cefYxm;jcif;jzpfonf[k q&mu usrf;udk;usrf;um;jzifh acsyxm;ojzifh
tav;xm;&rnfh okawoe pmwrf;wpfapmif[k qdkEdkifygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(172)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(173)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(174)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(175)
aemufqufwGJrSwfpk(26)
vlysKdawmf OD;xGef;armif
ref;&mjynfh pmjyKpmqdk(&mZ0ifokawoD) a&TbdkOD;bOD;\trd
bufrS bdk;atjzpfonf/ ru©&mrif;om;\ vlysKdawmfjzpfonf/
aemufydkif;ü OD;xGef;armifonf vlysKdawmfwdkY\ tBuD;tuJacgif;
tBuD;awmftjzpf cefYtyfjcif;cH&onf/
jrefrmrGwfpfvifrfvlysKdawmfrsm;onf &Hzef&Hcg a&Tusifcwf
abmif;bD? tcsdwfykqdk;awmif&SnfESifh acgif;aygif;jzLazmhvHk;aygif;NyD;
wmbGwfyGJuMu&onf/ oDaygrif;ESifh pkzk&m;vwfwdkY taemufbuf
urf;0csuf bk&m;odkY <ujref;aomtcg vlysKdawmf OD;xGef;armifESifh
jrefrmrGwfpfvifrf pmqdkawmfrsm; oDqdkí uMu&onf/
OD;xGef;armifonf rif;wkef;rif;w&m;BuD;ESifh oDaygrif;
vufxuftcgwGif rkefYawmfacgif;trIawmfudk xrf;&onfh rkefYonf
acgif; OD;&GufESifh rif;uawmf t&D;jrwdkY\ q|rajrmufom; jzpfonf/
- - - - - - - - - -aemufqufwGJrSwfpk ( 27 )
wdkif;&if;rGwfpfvifrfpmjyKpmqdkyk*¾dKvfausmfrsm;
twGJ(1)? pm-140 wGif azmfjyxm;onf/
- - - - - - - - - -aemufqufwGJrSwfpk ( 28 )
wdkif;&if;rGwfpfvifrfpmjyKpmqdkyk*¾dKvfausmfrsm;
twGJ(1)? pm-130 wGif azmfjyxm;onf/
- - - - - - - - - -aemufqufwGJrSwfpk ( 29 )
wdkif;&if;rGwfpfvifrfpmjyKpmqdkyk*¾dKvfausmfrsm;
twGJ(1)? pm-102 wGif azmfjyxm;onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(176)
aemufqufwGJrSwfpk(30)
A'Hkrif;vufxuf omoemydkif awmifNrdKUocifBuD;
ocifBuD;\i,frnfrSmrk[r®'f&S&dzfjzpfonf/wrefawmfjrwf\
ajr;awmftdrmrf[kpdkifefocifBuD;\tEG,fawmfjzpfí[kpdkifeD[laomrsdK;½dk;
trnfudkwGJonf??OyZÑm,fq&muay;aombGJUrSmtmAd'f&Sm[fjzpfonf/
xdkYaMumihf tmAd'f&Sm[f[kpdkifeDocifBuD;[k trnfausmfMum;onf/
ocifBuD;udk jrefrmouú&mZf 1137? c&pfESpf 1776 ckESpfwGif
zGm;jrifonf/ crnf;awmfrSm pdkuf,pf tAÁ'lvf vwdzf jzpfonf/
atmif&efuAm'fbk&ifu om;axmuforD;cHr&Sdojzifh wlawmfarmif
rk[r®'f&S&dzf(ocifBuD;)tm; xD;arGeef;vsmtjzpf &nfrSef;onf/
odkYaomf wlawmfarmifu i,fpOfuyif NcdK;NcHusifhaomolawmfpifwdkY\
oapmif0kzf y&rwfvrf;udk vdkufpm;onf/ avmuDtm½Hk umr*kPfjzifh
qGJaqmifír&/ pdkuf,pf rk[r®'f ,lpGzf ½l[meD½SL&*sLocifBuD;udk
OyZÑm,f q&mjyKí tmAd'f&Sm[f [kpdkifeDocifBuD;onf ZuD&f
ur®|mef;pcef;pOf tqifhqifh aygufajrmufatmif BudK;yrf;tm;xkwf&ef
avmuDumr*kPfudk pGefYcGmawmfrlonf/ 'ku©qif;&JcHum usifhMuH
tm;xkwfonf/q&mocifBuD;xHrSyif avmuDavmukwå&m ynm&yf
rsm;udk usdK;EGHpGmqnf;yl;onf/ aygufajrmufatmifjrif ÓPftjrif
&ihfoefaomf q&mocifBuD;\ cvDzT[f ukd,fpm;vS,fawmftjzpf
vTJtyfjcif;cH&onf/oG&Du[fvrf;pOfjzifh cdvmzoft½dkuft&m qufcH
aponf/cvDzT[focifBuD;\ tcGeftrdefYawmfudkcH,lNyD; tdE´d,EdkifiH
&m*spfpwefjynfe,f t*sfrD&S&pfzfcGm*smrktDEGwf'ifuspf&SwD ocifBuD;\
ajcawmf&if; 0yfpif;aexdkifusifhMuHtm;xkwfcJhonf/ rdrdtarGcH&orQudk
'g&f*gawmfwGif pGefYvTwfvSL'gef;ypfonf/ ocifBuD; oufawmf(19)ESpf
ouú&mZf(1156)ckESpfwGif jrefrmEdkifiH tr&yl&a&TNrdKUawmfodkY <ua&muf
awmfrlcJhonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(177)
xdkpOfu jrefrmEdkifiHwGif A'Hkrif;w&m;BuD; xD;eef;pdk;pHvsuf
&Sdonf/ A'Hkrif;w&m;BuD;vufxufawmfwGif omoem0iftoD;oD;
teuf Ak'bmomouf0if,HkMunfolESifh ewfudk;uG,folwdkYu trsm;pk
jzpfonf/ c&pf,mef? [dE´LESifh tpövmrfomoem0ifwdkYvnf; Ak'¨
omoem0ifwkdYESifh at;twlyltrQtwlwuG aexdkifcJhMuonf/
þonfudk A'Hkrif;vufxuf pmqkdawmfBuD;&r®m0wDNrdKU0ef
a&Tawmifom*ol OD;Eku rdrd\b*Fvm;oGm;rSwfwrf;vuFmwGif-
rif;aerdwl ZmwforÇm &ifhvSpGmonf? q,fjzmw&m;?
ajzmifhum;nDavsmf? uRefawmfwum? owå0gwdkY?
a&T&ifawmfjzpf? om;awmfppfoGif? yrmwifvsuf
[kazmfusL;cJhonf/
EdkifiHawmfwpf0ef; rdrd,HkMunfjrwfEdk;&m bmomudk vGwfvyfpGm
udk;uG,fcGifh&Sdonf/xdkYaMumihfyif pmqdkawmfBuD;OD;Ekurdrd\(35)cef;usrf;
ed*Hk;&wk atmifcef;NyDpGm csD&wk 'kwd,ydk'fwGif-
ÓPfawmftwk? oAÁnK[k? ZrÁLUocif? pMum&SifvQif?
a&T&ifawmfESpf? jzpfonfhyrm? uRefwumwdkY? aumif;pGm
wnfap? usdK;aqmifayí? wdkif;aejynfol? rsdK;uGJvlwdkY?
,lMubmom? ydvmtavsmuf? usifhaqmuf wnfMuH?
>ruf[a&TcGef;?Asm'dwfyef;udk? &Tifvef;xdyfrSm? &Guf&yg\
[k rSwfwrf;wifarmfuGef;jyKcJhonf/
A'Hkrif;w&m;onf ynma&;udk tav;xm;onf?tm;ay;
onf? csD;ajr§mufonf/ *š0ifpmayjyefYyGm;a&;twGuf rZÑdrwdkuf
aomVowpfq,fhajcmufwdkif;odkYyif usrf;*efpmaypkaqmif;a&;tzGJU
rsm; tacgufacguftcgcg apvTwfonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(178)
aqmif,lcJhaom pmtrsdK;rsdK;?ajryHktrsdK;rsdK;ukdomoemydkifausmif;
wGifjrefrmjyef&onf/ jrefrmjyefNyD;pmrsm;udk oabmo½kyfteuf
xkwfí rif;BuD;xH q&mawmf wpfpku qufoGif;&onf/ ynm&Sdudk
rSD0Jqnf;uyfaom A'Hkrif;w&m;BuD;\ ar;jref;pl;prf;csufrsm;udk
(atmif&ef*Am'fNrdKUrS rif;vsmjzpfaom) tmAd'f&Sm[kpdkifeDocifu
aocsmpGm a&&mpGm ajzMum;ay;EdkifcJhonf/
rif;BuD;u ESpfouftm;&awmfrlí aZmf*sDav;[kyif uifyGef;
wyfcJhonf/ eef;awmfwGif;tNrJ0ifxGufEdkifap&ef trdefYawmfjrwf
owfrSwfcJhonf/ aemifaomf ocifBuD;\ o'¨goDv? okw? pm*?
ynm? wefcdk;£'dyg'fESifh y&rwfpcef;aygufajrmufatmifjrifrIrsm; udk
ydkrdkodjrifvmonf/ ,HkMunfudk;pm;vmonf/ EdkifiHt0ef;twGuf
omoemrsm; vTJtyfonfhtcg ocifBuD;tm; tpövmrfomoem
twGuf omoemydkiftjzpf cefYtyfawmfrlonf/ (jrefrmrif;tkyfcsKyfyHk
pmwrf; wGJwGif azmfjyyg&Sdonfh) trdefYawmfrSm-
]tmjypf&Sm?wdkYodùDwynhf?ia&Tvl iat;wkdYu?EdkifiHawmf
twGif;t&yf&yfNrdKU&Gmrsm;&Sdaeonfh yoDukvm;wkdYudk
bmomusrf;&Sdonfhtwdkif; tmjypf&Smudkodd'djyo&memcH
MuavtrdefYawmfxkwfjyefcsuf&Sdonf??&cdkif(4)NrdKUaus;&Gm
rsm;rSm&Sdaeonfh yoDukvm;wkdYwGif bmompum;xGuf
&Sdonfrsm;udk ppfaMumpD&if qufoGif;ygrnfh taMumif;
ESifh &Sdcdk;oHawmfOD;wifonf/ &cdkif(4) NrdKUaus;&Gmrsm;rS
aeonfh yoDukvm;wdkYwGif bmompum;t&yf&yfudk
yoDukvm;wdkYenf; ppfaMumpD&ifav-[líjzpfonf/
(1169ckESpf?wefaqmifrkef;vjynhfausmf3&ufaeY emcH
b,ausmfxifjyef)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(179)
A'Hkrif;w&m;BuD;vufxufwGif bmomtoD;oD;udk wef;wl
tcGifhta&;ay;onf/ tpövmrfbmom0ifrsm; jzpfyGm;cJhonfh trI
tcif;rsm;udk tpövmrfbmom "avhxkH;wrf;t&om ppfaq;apcJh
onf/ aemifwGifvnf; þtpOftvmudk vdkufemcJhMuonf/"r®pufudk
tmPmpufESifh wGJvdkufojzifh usdK;EGHrI? emcHrI? pnf;½Hk;rI tm;aumif;
vmaponf/ jynfhtiftm; awmifhwif;vmaponf/
emcHb,ausmfxifu 1169 ck wefaqmifrkef;vjynhfausmf
3 &uf (18? Edk0ifbm? 1807)aeYwGif yoD(tpövmrf)bmom vTJtyf
onfh trdefYawmfjyefqdkjcif;onf (0g) omoemydkifcefYtyfjcif;onf
jrefrmEdkifiHwGif tpövmrfxHk;wrf;"avhjzifh w&m;pD&ifcGifh tcGifhtmPm
tyfESif;jcif;yifjzpfonf/
A'Hkrif;w&m;vufxufrSpí þtpOftvmudk tpOftquf
vdkufemusifhoHk;cJhMuonf/ om"utm;jzifh a&pBudKjzwfxHk;u iAm0g
ESifh iZde ukefa&mif;0,frI 1158 w&m;jzwfxHk;onf bm0g;ESifh
*sif;em;wdkY tpövmrfbmom0ifcsif;jzpfMuonhf trItcif;jzpfonf/
ijrwfaxG;orD; rd&rÇDESifh iOD;wdkY tdrfaxmifrI 1168 jzwfxHk;
onf tpövmrfbmom0iftrsdK;orD; r&f,rfbDESifh bmomrwl t,l
rrQol armifOD;wdkY trItcif;jzpfonf/
tqkdygtrI 2 ckpvHk;udk tpövmrfbmomxHk;pHt&om ppfaq;
aponf/ 'kwd,trIwGif r&f,rfbDudk vufxyfvdkol bmomjcm;
armifOD;udkvnf; tpövmrfbmomxHk;pHt& vdkufemaponf/
tvm;wlyif oufqkdif&mbmomt&om ppfaq;onfh
bmomrsm;&Sdygonf ukvm;iAsm[ifu vufvGefrI 1168 w&m;jzwf
xHk;wGif ykPÖm;pE´a&mfESifh tpövmrfbmom0if tDb&m[ifwdkY trI
jzpfonf/ wdkifwef;pGyfpGJolu ykPÖm;vlrsdK;jzpfojzifh ykPÖm;wdkYxHk;pH
&Sd&m r[mydEéJ0ifapí Av'*f opömyEéuf tppfcHonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(180)
ia&T&efr,m; rdaumif;omESifh ia&TxGef;r,m; rduonf;om;
itDprHwdkY vufa&mufrIjzwfxHk;wGif ESpfOD;om; a'go½kyfodrf;NyD;
aq;zdk;0g;crQESifhajyNidrf;cGifhjyKonf/
txufyg om"ursm;t& A'Hkrif;vufxufwGif trItcif;
rsm;udk oufqkdif&mbmomxHk;pHt&om pD&ifydkifcGifhay;NyD; oabmwl
ajyNidrf;vQifvnf; w&m;awmfu cGifhjyKaMumif;od&onf/ trdefYawmf
udk remcHvQifrlum; ta&;,ltjypfay;onf/ ouú&mZf 1167 ck
trdefYawmfwGif ]ykPÖm;iyGifhy 'umbwdkY tmPmawmfudk rwnf
usL;vGefjyKusifholrsm; jzpfMuonf/ iyGifhy 'umbwdkYudk tqHk;pD&if}
[k awGU&onf/
aESmif;acwfokawoDwdkYu
olYomoemESifhol uGJjym;rIr&SdbJ apmihfa&Smuftyf? em,l
tyf? vdkufemtyfaom w&m;awmfrsm;udk apmihfa&Smuf
em,lvdkufemMuap&ef pDrHaqmif&Gufay;jcif;yifvQif
A'H krif;tzdk Y wdkif;oljynfom;vltrsm;\ yl;aygif;
aqmif&GufrIudk &&SdcJhjcif;jzpfaMumif;? ab;roD&efrcbJ
xD;eef;&SnfMumpGm pdk;pHoGm;&jcif;u oufaocHvsuf
&Sdygawmhonf/ (OD;aomif;? a&OD;)
[k oHk;oyfMu&onf/
A'Hkrif;w&m;BuD;vufxuf omoemydkifonf omoema&;?
omoemrIESifhpyfvsOf;orQ qHk;jzwf&ef &Sdonfrsm;udk vnf;aumif;?
oHCmawmftaygif;wdkYudkvnf;aumif; tkyfcsKyfpD&if &aom omoemh
tmPmydkifq&mawmfBuD;jzpfonf/
tmAd'f&Sm;[f [kpdkifeDocifBuD;onf rGwfpfvifrfwdkYtzdkY umoDG
BuD;jzpfygonf/w&m;"r®owftqHk;tjzwfay;oljzpfygonf/ ESpfaygif;
(20)wdwd wm0efxrf;aqmifcJhygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(181)
A'Hkrif;onf oufqkdif&mtBuD;trSL;rsm;ESifh omoemudk
apmifha&Smufxdef;odrf;jcif;jzifh EdkifiHwGif;&Sdjynfoltrsm;tm; ausmom;
&ifom;rcGJjcm;bJ pDrHaqmif&GufaMumif; xif&Sm;onf/ xdkYaMumihfyif
ocifBuD;onf A'Hkrif;w&m;BuD;vufxuf ESpfaygif; 20 twGif;
uefZkvfrktfareD;efusrf;
rwfcfEGwfpf-pmavuD;ef;usrf;
ap&m*Rwfpf-pmavuD;efusrf;
awmif[Devf-rtfa&zGyfwfusrf;
uavrwGwf-awmif[D;'fusrf;
ap&m*Ref-'dkAl0yfusrf; paomusrf;aygif; 30 ausmf a&;om;
jyKpkcJhonf/
rwfcfEGwfpfpmavuD;efusrf;rSm 35-cef;usrf; yxrrl&if;ESifh
xyfwlrQjzpfaMumif; C&memvufpGJ 5-cef;usrf; pmrsufESm 19 wGif
azmfjyxm;onf/ ocifBuD;\ 'pfcef Dbmom vufa&;rltcsdKU
cvDzT[fOD;jrpfxHwGif&SdNyD; ap&m*RefEdkAl0yfusrf;rSm pDatOD;AvGifxH
&Sdonf/ xdkusrf;rSm tm'rfeADocifrSpí wrefawmfrk[r®'fociftxd
wrefawmfrsm;\ r[m0ifordkif;jzpfonf/ trlaqmif;xHwGif
wpfusrf;&Sdaeao;onf[k od&onf/
ynm*kPf? oDv*kPf? orm"d*kPfESifhjynfhpHkaom *E¨"k&?
0dyóem"k& vZÆDayovyk*¾dKvfBuD;onf oufawmf 39 ESpf jrefrm
ouú&mZf 1176? c&pfESpf 1814 wGif tr&yl&NrdKUawmfü t&SifhtrdefY
cH,lawmfrlonf/
ocifBuD;\ rdk&D;'fopömcHwynfhrsm;rSm tr&yl&aejynfawmf?
awmiforef&Gm? pMuif0? Munhfjrifwdkif? raemf,rH? awmifjrifh?
wbufqGJ&Gmrsm;ü aexdkifvsuf&Sdonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(182)
omoemydkifolawmfpifBuD;\ ocFsKdif;*lrSm Zif;ukef;&yfü&Sdonf/
y&rwfpcef;aygufajrmufaomyk*¾dKvfBuD;[k ,HkMunfNyD; MunfndK
av;jrwfolwkdYu '&f*gAdrmefawmfwnfaqmufNyD; rjywfoGm;vm
Zd,m&ofjyKMuonf/
'&f*gawmfonf r,fZ,fwef; ajrmufbuf bk&m;eDbk&m;
taemufbuf? tdk;awmf&yfuGuf? rdIufpk&yf\ ta&SUpGef;vif;Zif;ukef;
okóefajrwGifwnf&Sdonf/
[d*sf*s&D15&mpktp yxrESpftxdrf;trSwftjzpfvnf;aumif;?
ocifBuD; 'g&f*gawmf jyefvnfxif&Sm;vmjcif; txdrf;trSwf tjzpf
vnf;aumif;? tr&yl&NrdKUwnfeef;wnf tESpf 200 jynfh tBudK
txdrf;trSwftjzpfvnf;aumif;? 1981 ck atmufwdkbm 20 &uf
Ak'¨[l;aeYwGif ocifBuD;\ urÜnf;ausmufpmzGifhyGJ tcrf;tem; udk
pnfum;odkufNrdKufpGm usif;ycJhonf/
zGifhyGJaeYwGif urÜnf;ausmufpmudkocifBuD;\a*vmzfawmfjzifh
vTrf;jcHKxm;NyD; r*Fvmtcsdefusa&mufonfhtcg &mjynhfq&m
OD;armifarmifBuD;u zJBudK;jzwfzGifhvSpfonf/
xdkYaemuf awmifav;vHk;ausmif;wdkufq&mawmf? rEÅav;
wuúodkvfordkif;ygarmu© a'gufwmoef;xGef; vlrIxl;cRef yxrqifh
[m*sDrysOf;rem; a':ykESifh NrdKUe,fjynfolYaumifpDrS q&mBuD;OD;jyL;
wdkYu trSmpum;>rufMum;onf/ qufvufí &efukefNrdKU oCFef;
uRef; ausmif;tkyfBuD; rpöwm Am;*D;,m;u ocifBuD;\tw¦KyÜwåd
rdefYMum;onf/ NyD;rS &mjynfhq&m OD;armifarmifBuD;u ausmufpm
a&;xdk; pdkufxl&jcif;rsm;udk &Sif;vif;>rufMum;onf/ xdkaeYnydkif;wGif
ocifBuD;\ 27-ESpfajrmuf ESpfywfvnftl&GwfpfyG JawmfBuD;udk
qufvuf usif;yonf[k od&onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(183)
aemufqufwGJrSwfpk(31)
a&S;urSm;,Gif;aomt,l y,fyHk
rSm;,Gif;aomt,lrsm;udk y,f&Sm;yHkrSm jrefrme,f? &Srf;e,f?
,Gef;e,frsm;wGif rdpämouf0ifaom tjyKtrlrsm;udk y,f&Sm;ayonf/
jrefrme,fwGif y,f&Sm;yHkrSm ewfawmfvtcg wd&pämefaumif;rsm;udk
tdrfwdkif;aph tdrfa&SUwGif wdkifpdkufxlwifxm; ewfylaZmfaom tavhudk
y,f&Sm;jcif;yifwnf;/ . . .
ewfawmfvwdkif; uRJjzL? EGm;jzL? qdwfjzL 0ufjzL? MuufjzL
aot&ufrsm;ESifh tdrfwdkif;aph yoçwifMuNyD;rS wd&pämefacgif;rsm;udk
BudK;ESifhoDí tdrfa&SU&Sd ewfwdkifwGif pGJxm;&aom Mumjrihf&Snfvsm;aom
trSm;udk y,fzsufcJhayonf/
yk*H0efaxmufrif; OD;wif
jrefrmrif;tky fcs Ky fy H kpmwrf;jrefrmrif;tky fcs Ky fy H kpmwrf;
jrefrmrif;tky fcs Ky fy H kpmwrf;jrefrmrif;tky fcs Ky fy H kpmwrf;jrefrmrif;tky fcs Ky fy H kpmwrf;
wwd,ydkif;?(pm-113)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(184)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(185)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(186)
aemufqufwGJrSwfpk(33)
r*Fvm&nfapmifcsD&wk
(1121)ck? 0gacgifvqef; (11)&uf? paeaeY? &wemodcF
ukef;abmifa&TNrdKUawmfwGif qifcsnfwdkif? jrif;? vTpif? usHK;? eif;Murf;?
eyJyif? wrmyif? vufckyfyif? aygufyef;jzLyif? anmifyifausmif;?
rif;ausmf oD&dtdrf? wy,fNrdKUwHcg;? jr0wDjytdk;wdkYudk rdk;BudK;avmifrD;
(13)csufwpfNydKifeufusonf/ rif;w&m;BuD;u ykPÖm;wdkYtvsif pmqdk
pdEÅausmfolOD;Motm; &Sdcdk;oHawmfOD;wif&rnf[k rdefYawmfrSwfojzifh
trwfBuD;u 0gacgifvjynfhausmf (14)&ufaeYwGif r*Fvm&nfapmifcsD
edrdwfajzvuFm(5)ydk'fqufocJhonf/ tqdkyg&wkonf olawmfpifwdkY
tHhMozG,fjzpf&yftwGuf taxmuftxm;yifjzpfonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(187)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(188)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(189)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(190)
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(191)
aZ,sausmfxif AkdvfrSL;BuD;b&Sif
B.A (HONS), M.R.A.S, M.R.N.S
q&mhudk ysOf;rem;NrdKU&Gmaumuf&yfausmif;tkyfq&mBuD;OD;[def?
a':apm&ifwkdYrS(1914)ckwGifzGm;jrifonf/tpfrBuD;(2)OD;ESifhnDri,f
(2)OD;&Sdonf/ q&monf i,fpOfuyifynmxl;cRefonf/ (1935)ck
ausmif;om;b0uwnf;upmayavmuESifheD;pyfxdawGUcJholjzpfonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(192)
jrefrmhtvif;ESifhol&d,owif;pmwkdY\,k'oefaumvdyf owif;
axmuf tjzpf (1935)ckrS(1941)cktxdaqmif&GufcJhNyD;owif;trsm;
tjym;udka&;cJhonf/wuúodkvfausmif;om;b0rSmyif aus;vuf
awm&GmjyKjyifa&;vkyfief;twGufSocrates of School trnf&Sd pmtkyf
udkjyKjyifbmomjyefonfh acwfopfrmCtrnf&Sdpmtkyfukd(1937)
ckESpfüa&;om;xkwfa0cJhonf/ ,k'oefr*¾Zif;twGufvnf; aqmif;yg;
rsm;a&;cJhNyD; jrefrmpmt,f'Dwmtjzpfaqmif&GufcJhonf/ jcif trnf&Sd
vufa&;r*¾Zif;\ t,f'Dwmtjzpfvnf; wpfESpfwm aqmif&GufcJh
ao;onf/(1938)ckwGif *syfqifaumvdyfrS ta&SUwdkif;&mZ0ifjzifh0dZÆm
*kPfxl;bGJU&cJhonf/ (1938-39)ynmoifESpfwGif &efukefwuúodkvf
rGwfpfvifrftoif; Ouú|tjzpfwm0ef,lchJonf/(1939)ckESpfwGif
a'gufwmOD;omqkdif?a'gufwmtef'&yfwkdYESifhtwl jrefrmEdkifiHaus;vuf
jyKjyifa&;pmwrf;udka&;om;xkwfa0cJhonf/,k'oefaumvdyf aus;
vufjyKjyifa&;tzGJU\ Ouú|vnf;jzpfonf/ *syefacwfwGif tm&S
vli,ftpnf;½kH;\ ÓPAvrSL;tjzpfvnf;aumif;? wyfrawmf
ynma&;t&m&Sdtjzpfvnf;aumif;aqmif&GufcJhonf/ tm&Svli,frsm;
tpnf;t½kH;XmecsKyfvufa&G;pifausmif;? tm&Svkvifausmif;? yJcl;pHjy
wyf&if;ESifhr*Fvm'kHAkdvfoifwef;ausmif;wkdYwGif jrefrmEdkifiHordkif;ESifh
ta&SUwdkif;EdkifiHhordkif;bmom&yfrsm;ydkYcsoifMum;ay;cJhonf/(1944)ck
ESpfwGif tm&Svli,fpmpOf(1)tjzpf ta&SUtm&S ppfBuD;ESifh omwlnDrQ
tusKd;cHpm;a&;pepfudk xkwfa0onf/ tqkdyg pmtkyf rdwfqufwGif
xkwfa0olESifh jyefMum;a&;wm0efcHu -
]&efukefwuúodkvf,k'oefaumvdyfrS OD;b&SifqkdvQifwuúokdvf
ausmif;? orkdif;bmom? vkdufpm;0goemygolrsm;ESifh ,k'oef
aumvdyf aus;vufjyKjyifa&;orm;rsm;\ e,fy,fwGif txl;
xif&Sm;vlodrsm;cJhavonf}[kvnf;aumif;?
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(193)
]aus;vufawm&GmjyKjyifa&;üvnf; txl;pdwf0ifpm;onfh
tavsmuf ,k'oefaumvdyfaus;vufjyKjyifa&;tzGJU\ Ouú|
tjzpf udk,fwkdifyg0ifNyD; vufawGU aus;vuf jyKjyifa&;
vkyfief;udkvnf;aqmif&GufcJhao;onf/ aus;vufjyKjyifa&;ESifh
oufqdkifaomacwfopfrmCESifh]jrefrmjynfaus;vufjyKjyifa&;}
pmwrf;udkvnf;a&;om;cJholjzpfonf/}
[kvnf;aumif;?
ta&SUtm&Swdkufvli,ftpnf;t½kH;(ArmEdkifiH)\A[kdtrIaqmif
tzGJUü ÓPAvwm0efcH[lí trIaqmif wpfae&mxm;&Sd
av&m ¤if;ae&mESifh toifhawmfqkH;[k ,lqMuNyD; OD;b&Sif
tm; ÓPAvwm0efcHtjzpf a&G;cs,fcefYxm;vdkufonf/
ÓPAvwm0efcHtjzpf tpnf;t½kH;\ ÓPAvwm0efcH
vkyfief;rsm;ESifh pmMunfhwdkufXmeudk BuD;MuyftkyfcsKyfonfh
tjyif aejynfawmfvufa&G;pifausmif;wGifvnf; ta&SU
tm&Swdkufwkdif;jynfrsm;\ ordkif;ynmrsm;udk oifMum;ydkYcs
vsuf &Sdayonf/ ÓPAv wm0efcH OD;b&SiftjzpfESifhum;
tm&Svli,frsm;\e,fwGif tawmfyif vlodrsm;aeavNyD}
[kvnf;aumif; rdwfqufazmfjyxm;onf/
zufqpfawmfvSefa&;wGif wkdif;(4)&JabmfwpfOD;tjzpf wdkif;(4)
owif;pmudk OD;pD;xkwfa0cJhonf/ awmfvSefa&;&Jabmfrsm;twGuf
t&if;&Sifpepfay:aygufvmykHtaMumif;jzpfaomOa&mypD;yGm;a&;orkdif;
trnf&Sdusrf;wpfapmifudka&;om;xkwfa0onf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(194)
ppfNyD;umv (1945)ckESpfwGif ArmrGwfpfvifrftzGJUtpnf;
a[mif;rsm; jyefvnfwnfaxmifpOf atmufjrefrmEdkifiHrS vli,frsm;udk
acgif;aqmifyg0ifcJhonf/ wkdif;jynf\ vuf&SdtajctaewGif vkyfoifh
vkyfxkdufonfrsm;udk n§dEIdif;í uGsEfkyfwkdYjzpfapvkdaomArmrGwfpfvifrf
rsm;[laompmwrf;ud ka&;om;xkwfjyefcJ honf/xkwfNyD;rMumrD
wyfrawmfodkY0ifa&mufcJhonf/ppfrSwfwrf; wyfrSL;tjzpfvnf;aumif;?
NAdwdefEkdifiHqdkif&mjrefrmppfoHrSL; (AdkvfrSL;BuD;tqifh)tjzpf vnf;aumif;
aqmif&Gufonf/
jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;&NyD;aemuf pmayESifhordkif;a&;&m
okawoDvkyfief;bufwGif ydkrdktm;pdkufjyefonf/ (1948)ckESpfwGif
jrefrmEdkifiHawmforkdif;udk a&;om;jyKpkxkwfa0cJhonf/ aemifaomf
xkdpmtkyfudk wuúodkvf0ifwef; ausmif;okH;pmtkyftjzpf ESpftwefMum
jy|mef;okH;pGJcJhonf/
jrefrmEdkifiHawmfordkif;pmtkyfwGif a&S;a[mif;acwf jrefrmEdkifiH?
NrdKUpm;&Gmpm; bk&ifacwf? t&if;&Sifpepf0ifacwf? jynfaxmifpk jrefrm
EdkifiHawmfacwf[lí tcef;BuD; (4)cef;cGJum wifjyxm;onf/&mZ0if
a0g[m&tpm;(1937ckESpfu aumvdyfausmif;tkyfBuD; OD;azarmifwif
ESifh?*syefacwfuygarmu©OD;bnGefYwkdY tokH;jyKzl;aom) orkdif;a0g[m&
ae&mrSef&ap&efzGifhqdkBudK;yrf;rItwGufvnf;aumif;? xl;jcm;acwfrD
aom orkdif;tjriftwGuf vnf;aumif; xif&Sm;onf/ usrf;OD;wGif
ygarmu©vkpf? jrefrmpmygarmu© OD;oufwif? AkdvfrSL;BuD;ausmfaZmESifh
ocifEkwdkY\ csD;usL;*kPfjyKqkdrdefYxm;rIrsm;awGU&onf/
jrefrmpmjyKpka&;ESifh bmomjyefaumfr&SifzGJUaomtcg tzGJU0if
tjzpfyg0ifonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(195)
wyfrawmfwGif trIxrf;aepOftwGif; ppfESvkH;*sme,fESifh
jr0wDr*¾Zif;wkdYwGif ,Ofaus;rIorkdif;ESifh ppfa&;qdkif&m aqmif;yg;
trsm;a&;cJhonf/ xkdYjyif cav;*sme,f? Armhacwfowif;pmESifh
jrefrmhtvif;owif;pmwkdYwGif uav;oli,frsm;twGuf aqmif;yg;
rsm;a&;cJhonf/ ppfynm*sme,fwGif ppfa&;aqmif;yg;rsm;udk tvsOf
rjywfa&;cJhonf/
(1952)ckESpf &efukefNrdKUvkH;qkdif&m wrefawmfaeYusif;ya&;
aumfrwDwGif Ouú|tjzpf wm0ef,lonf/ jrefrmhtoHrS toHvTifh
cGifhudk aumfrwDu pwifwm0ef,lvdkufonf/
(1954)ckESpfpufwifbmv(5)&ufaeYwGif zGJUpnf;aom jrefrm
rGwfpfvifrfuavmif&Sifrsm;tzGJUu em,utjzpf wifajr§mufonf/
(1954)ckESpfwGif EdkifiHawmftpdk;&wdkufwGef;tm;ay;rIjzifh
tpövmrfomoema&;oufoufaqmif&GufEd kif&ef jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHtpövmrfomoema&;&maumifpDXmecsKyfzGJUpnf;wnfaxmif
aomtcg A[dktrIaqmiftjzpfyg0ifonf/ usrf;jyKaumfrwD tzGJU0if
vnf;jzpfonf/ (1956)ckESpfwGif rdw¬DvmNrdKUwGif usif;yaom yxr
tBudrf jynfvkH;uGswf nDvmcHBuD;u twGif;a&;rSL;csKyftjzpf
a&G;aumufwifajr§mufcJhonf/ jyóemt&yf&yfudk &ifqdkifajz&Sif;NyD;
uG,fvGefcsdeftxd twGif;a&;rSL;csKyfwm0efudk atmifjrifpGm aqmif
&GufcJhonf/
(1956)ckESpfwGif wyfrawmfrS tNidrf;pm;,lNyD;onfh aemufwGif
jrefrmEdkifiHordkif; aumfr&Sifü usrf;jyKt&m&Sd tjzpf trIxrf;cJhonf/
ta&SUzsm;ESifh jrefrmhordkif;uxdutjzpfvnf; (1959rS60xd) &efukef
wuúodkvfü trIxrf;cJhonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(196)
ordkif;aumfr&Sifü usrf;jyKt&m&Sdtjzpf aqmif&GufaepOf
ordkif;wHcGef*sme,fwGif t*Fvdyf-jrefrmESpfbmomwkdYjzifh okawoe
pmwrf;rsm;udk a&;cJhonf/ tapmqkH; yk*H,Ofaus;rIESifh jrefrmpm
taMumif;udkazmfjyaom avmuxdyfyef pmtkyfudk t*Fvdyfbmom
jzifha&;cJhonf/
]okawoewefzkd;trsm;BuD;&Sdonfh wifjycsufjzpfvkdU
tm;&ESpfoufp&m&Sdygw,f}[kvnf;aumif;?
]eH&Haq;a&;um;awGujrefrmpm? rGefpmawGudk tao;pdwf
&Sif;vif;NyD; jrefrmpmay&JU tpudk azmfxkwfay;w,f/ jrefrmh
orkdif;tzGJU&JU yxrwpftkyfyJvdkY *kPf,lEdkifavmufatmif
yxrpGJwJhpmtkyfjzpfygw,f}[kvnf;aumif; acwfNydKif
jrefrmordkif;ynm&SifwdkYu vdIufvdIufvSJvSJ csD;usL;cH&onfh
pmtkyfjzpfygonf/
yk*Ha&S;a[mif;rifpmrsm;taMumif; azmfjyaom yk*Hrif pmpk
okawoec&D; tpD&ifcHpm trnf&Sdpmtkyfudkvnf;a&;om;jyKpkonf/
tqkdyg rifpmESifhywfoufonfh pmtkyfESpftkyfudk ordkif;aumfr&SifrS
ykHESdyfxkwfa0cJhjcif;jzpfonf/
jrefrmhpG,fpkHusrf; (twGJ 1 rS 11? utu©&mrS & tu©&m)ü
vnf; ucsifjynfe,f? ucsifvlrsKd;? u,m;jynfe,f? u,m;vlrsKd;?
u&ifjynfe,f? u&ifvlrsKd; tp&Sdojzifh wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;
taMumif;? wdkif;ESihfjynfe,fqkdif&m taMumif;rsm;ESifh uif;axmuf?
uif;axmuftrsKd;orD;uJhokdY vlrIa&;qdkif&m taMumif;rsm;ESifh ysLvlrsKd;?
uyÜvDuRef; tp&Sdonfh orkdif;qdkif&m taMumif;&yfrsm;udk "mwfykHajrykH
taxmuftxm;rsm; a0a0qmqmjzifh a&;om;cJhonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(197)
wuúodkvfrsm;tkyfcsKyfa&;½kH;rS BuD;rSL;xkwfa0aom ynm
ya'ompmapmif? 0dZÆmESifhodyÜHwuúodkvf jrefrmpmtoif;? owåaA'
toif;? rGwfpvifausmif;olausmif;om;rsm;toif; ponfwdkYrS
xkwfa0aom r*¾Zif;rsm;ESifh aiGwm&D? jr0wD? ½Ir0? rkd;a0? ppfjyef?
ppfynm*sme,f? ynmwefaqmif? ynmavmu? ,Ofaus;rIpmapmif?
ordkif;wHcGef?urÇmhtvif;pmapmif?tpövmrfpmapmif?vkyfom;jynfolU
aepOf t*FvdyfESifh jrefrmowif;pmwkdYü aqmif;yg;rsm; a&;cJhonf/
aqmif;yg;rsm;a&;&mü Ad kvfrSL;b&Sif? OD;b&Sif[laom
uavmiftrnfrsm;tjyif pHatmif? AkdvfrSL;ÓP? armifyifwnf?
okawoD? wkdif;(4)&Jabmfa[mif;? uif;axmufarmif? 0&D;pH [laom
uavmiftrnfcGJrsm;jzifhvnf; a&;om;cJhonf/ tpövmrfpmapmifwGif
uav;rsm;twGuf ykHjyifa&;&mü 'g0wf[def; trnfudkokH;cJhonf/
q&monf jrefrmEdkifiH&Sd aoG;&if;om;&if;vlrsKd;EG,frsm;\
bmompum;udk wwfuGsrf;onf/ rGefcrmtkyfpk wdAufjrefrmtkyfpk
xdkif; okdYr[kwf w½kwfbmompum;rsm;udk wwfuGsrf;onf/ xkdrQru
tdE´ d,bmompum; trsm;tjym;udkvnf; avhvmxm;onf/
t*Fvdyfbmompum;udkum; ta&;a&m tajymyg uRrf;usifonf/
xkdodkYuGsrf;jcif;aMumifhvnf; EdkifiHwum okawoDwkdYtv,fwGif
0ifqhHEdkifonf/ a&S;a[mif;jrefrmpmESifh a&S;rGefpmwdkYwGifvnf; wu,f
tm;xm; udk;pm;&oljzpfonf/ ygVdbmomudk aumif;pGm uRrf;onf/
Ak'¨bmom ygVdusrf;pmrsm;wGif ESHYpyfonf/
q&monf pmzwftm;aumif;onf/ c&D;vnf;tvGef xGuf
Edkifonf/ odyÜHenf;us okawoeudk tm;oefonf/ jynfwGif;rSm
omru EdkifiH&yfjcm;rSmyg orkdif;t&if;tjrpfrsm;udk pkaqmif;ay;
Ekdifolvnf;jzpfygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(198)
q&monf tapmykdif;jrefrmEdkifiHordkif;usrf;udk jyKpkaepOf
(1970)ck?Zefe0g&D(7)&uf?nae(5)em&D?rdepf(50)wGif ESvkH;a&m*gjzifh
tv’m[ft&SiftrdeYfawmfcH,lcJhonf/ruG,fvGefrD]taemf&xmh t&if
ujrefrmEdkifiH}pmtkyfudkvufpowfcJhonf/uG,fvGefcsdefü AdkvfrSL;
b&SifwGifZeD;owåaA'Xmeuxdua':cifarBuD;ESifhom;armifÓPfxdef?
orD; rÓPfopf? reDvm? rat;at;? raxG;axG;wkdY usef&pfonf/
q&m uG,fvGefonf[k owif;Mum;onfESifh q&mudk cspfol?
av;pm;ol?wefzkd;xm;oltrsm;tjym; vma&mufar;jref;Munfh½I *g&0
jyKMuonf/ bmoma&;? vlrIa&;toif;tzGJUrsm;? Xmeqdkif&mrsm;?
vkyfazmfudkifzufrsm;? wynfhwyef;rsm; txl;ojzifh &efukefwdkif;
twGif;&Sd tpövmrfaumifpDcGJrsm;omru e,ftoD;oD;rS owif;Mum;
Mum;csif; a&muf&SdvmMuolrsm;jzifh pnfum;vSonf/
jynfvrf;?a&T[oFmvrf;aetdrfrS½kyfuvmyfjr§KyfESH&m wmarGodkY
ydkYaqmif&mvkdufygydkYaqmifaomum;wef;BuD;rSm jynfvrf;? wuúokdvf
&dyfomvrf;wpfavsmuf ½Iav½Iav rsufjcnfa0rQ &Snfvsm;rsm;jym;
onf/um;acgif;wGif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtvH? ]tv ’m[f[k
twfuA&f}pmwef;yg tpövmrfaumifpDtvHwdkY wzsyfzsyf vl;vGifhae
ojzifh wpfvrf;vkH; teDa&mif ydwfwef;BuD; qufaeonf/ wmarG
okomefodkY BudKa&mufESifholwkdYrSmvnf; wkd;raygufatmif&Sd aeonf/
xm0&cGJcGmoGm;NyD;jzpfaom AdkvfrSL;udk ajrjr§KyfESHjcif;rjyKrD wGif;0odkY
wa&GUa&GUwkd;í aemufqkH;*g&0jyKvkdol trsm;tjym;rSm vltkyfBuD;
aemufwGif uspf&pf&Smaomfvnf;ynma&;0efBuD;XmerS t&m&SdBuD;
rsm;? trsKd;om;pmqkd q&mBuD;aZmf*sDESifh ordkif;aumfr&Sif tzGJU0ifrsm;?
wuúodkvftodkif;t0kdif;rSyk*¾dKvfrsm;onfwGif;EIwfcrf;0em;wGif&ifwGif;
pum; trSmtxm;rsm; ajymMum;aeoa,mif rwf&yf taetxm;
&SdaeMuonfudk awGU&onf/ AdkvfrSL;udk taoapmí ESajrmMuonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(199)
jrefrmpmygarmu©OD;armifarmifBuD; (wuúodkvfarmifarmifBuD;)
u &if;ESD;aom oufwla&mif;&if;tjzpf-
]ausmufpmtul;wGif ud kb&Sifum; uRefawmf h
a&mif;&if;enf;jyq&mygay/ xkd YaMumif hvnf; olUudk
cifrifcJhjcif; jzpfayonf/
½kH;ydwf&ufrsm;wGif olESifh uRefawmfonf A[ef;
a&wm&Snfvrf;&Sd w½kwfbkef;BuD;ausmif;rsm;odkY oGm;avh
&Sdygonf/ rkwfqdwfMuifpG,f&Snf&Snfarsmarsm jzLjzL
azG;azG;&Sdaom w½kwfq&mBuD;xH w½kwfpmudkoloif
ygonf/ uGsefawmfu tazmfvdkufoGm;jcif;jzpfygonf/
q&mwynfhajymMuaom uGduGduGuGwkdYudk uRefawmfem;
rvnfyg/q&mBuD;xHutjyefwGif 21vrf;? awmifbuf&Sd
w½kwf pmtkyfqdkifodkY 0ifMuygonf/ qkdif&Sifonf olUudk
odaeygonf/ olvkdcsifaom pmtkyfrsm;udka&mif;ygonf/
olum; w½kwfbmomjzifh a&;om;aomorkdif;udk qnf;yl;
avhvmaeaMumif; aemufrSod&ygonf / olUudk tm;usí
w½kwfpmudkw½kwfrav;wpfOD;xHrS uRefawmfoif,lzl;
ygonf/ ai:apmifusd0ghpDAs,fu rwufcJhyg/ olESif h
uGsefawmf ESpfESpfcefYtwlwGJcJhygonf/ olonf ausmufpm
w½kwfpmwkdYudk BudK;BudK;pm;pm; qnf;yl;ol[lí uGsefawmf
av;pm;cJhygonf/ odkY&mwGif we*FaEGaeYwdkif;vkdvdkyif
aus;vufawm&GmjyKjyifa&;vkyfief;rsm;udk pdwfygvufyg
aqmif&GufoljzpfaMumif;od&aomtcgydkíav;pm;cJhygonf}
[k (1970)jynfhESpf?rwfvxkwf aiGwm&Dr*¾Zif;wGif *kPfjyK
a&;om;ygonf/
Islamic Religious Affairs Council, Myanmar.
jrefrmEdkifiHom; tpövmrfbmom0ifwdkYtm; a&S;jrefrmrif;rsm;u csD;jr§ifhcJhyHk
(200)
tvm;wlyifvkyfazmfudkifzufwpfOD;jzpfol a'gufwmEkdifyef;vS u-
]1970-jynhfESpf? Zefe0g&D 7-&ufaeYwGif
AdkvfrSL;b&Sif uG,fvGefoGm;jcif;um; jrefrmwpfrsKd;om;
vkH;twGuf omru urÇmwpf0ef;&Sd okawoDrsm;
tzkdY&myg BuD;rm;vSaom qkH;½IH;rIwpf&yfjzpfygonf/
olum; ynmt&m0,f xl;cRefxufjrufvGef;vSay&m
q&mtjzpfvnf;aumif;? pma&;q&mtjzpfvnf;
aumif;? bmoma&;acgif;aqmif tjzpfvnf;aumif;?
½kyfyGm;qif;wkawmfrsm; avhvmol ordkif;ynm&Siftjzpf
vnf;aumif;?ausmufpmu°nf;pm avhvmoltjzpf
vnf;aumif; bufpkH ausmfMum;olyif jzpfonf/
olonf tvkyfudk rqkwfrepf0g,rpdkufxkwf vkyf
wwfNyD;owådESifhcH,lcsuftjynfh&Sdoljzpfygonf/
[k (1972)ck 'DZifbmvxkwf jrefrmEdkifiHokawoe toif;
*sme,fwGif trSwf&&azmfusL;xm;onf/
q&mum;uG,fvGefcJhNyD/ q&m\pGrf;aqmifcsufrsm;um; xm0
pOf tusKd;jyKaeOD;rnfjzpfygonf/ EdkifiHcspfpdwf rsKd;cspfpdwf ykH&dyfrsm;
xif&Sm;aeOD;rnfjzpfygonf/
(þ ]aZ,sausmfxifAdkvfrSL;BuD;b&Sif\ tw¬KyÜwådtusOf;}
azmfjycsufrsm;onf ygarmu© a'gufwmatmifaZmf a&;om;jyKpkaom
]wdkif;&if;rGwfpfvifrfpmjyKpmqdkyk*¾dKvfausmfrsm;}twGJ-2rSul;,lazmfjy
jcif;jzpfygonf/)