เอกสารประกอบการบรรยาย...

เอกสารประกอบการบรรยายการตรวจสอบภายในภาคราชการ

ส�าน�กก�าก�บและพั�ฒนาการตรวจสอบภาคร�ฐ กรมบ�ญช�

กลางกระทรวงการคล�ง

โดย

ขอบเขตว"ชาการตรวจสอบภายในการควบค#มภายในการประเม"นระบบการควบค#ม

ภายในการจ�ดท�ารายงานการควบค#ม

ภายในการบร"หารความเส�%ยง

การตรวจสอบ

ภายใน

การตรวจสอบภายใน ระเบ�ยบกระทรวงการคล�งว&าด'วยการตรวจสอบของส&วนราชการ

มต"คณะร�ฐมนตร�

มาตรฐานการตรวจสอบภายใน

ความส�มพั�นธ์* การควบค#มภายใน

การตรวจสอบภายใน

[ INTERNAL CONTROL ]

INTERNAL AUDIT

ระเบ�ยบ กค. ว&าด'วยการตรวจสอบภายในของส&วนราชการ พั.ศ. 2551

หมวด 2

หน'าท�%ความร�บผิ"ดชอบ- หน'าท�%ความ ร�บผิ"ดชอบ- ขอบเขตงาน

หมวด 1

ความท�%วไป

- สายการบ�งค�บ บ�ญชา- ความเป/นอ"สระ- การเข'าถึ1งข'อม2ล- หน&วยงานท�%ร�บผิ"ดชอบ- จ'างผิ2'เช�%ยวชาญ

หล�กการ

- การบ�งค�บใช' ระเบ�ยบ- ค�าศ�พัท*- การร�กษาการ ตามระเบ�ยบ

ระเบ�ยบการตรวจสอบภายใน

ระเบี�ยบี

หมวด 3

หน&วยร�บตรวจ

- หน'าท�%ความ ร�บผิ"ดชอบ

หมวด 4

เบ4ดเตล4ด

- การตรวจสอบของ กระทรวงกลาโหม- การจ�ดท�ามาตรฐาน ค2&ม5อ แนวปฏิ"บ�ต"- ป7ญหาตามระเบ�ยบ

การตรวจสอบภายใน ค5อ

ก"จกรรมการให'ความเช5%อม�%นและการให'ค�าปร1กษาอย&างเท�%ยงธ์รรมและเป/นอ"สระ ซึ่1%งจ�ดให'ม�ข19นเพั5%อเพั"%มค#ณค&าและปร�บปร#งการปฏิ"บ�ต"งานขององค*กรให'ด�ข19น การตรวจสอบภายในจะช&วยให'องค*กรบรรล#ถึ1งเป:าหมายท�%วางไว' ด'วยการประเม"น และปร�บปร#งประส"ทธ์"ภาพัของกระบวนการบร"หารความเส�%ยง การควบค#มและการก�าก�บด2แลอย&างเป/นระบบ

ผิ2'ตรวจสอบภายในกระทรวง

สายการบ�งค�บบ�ญชาและหน&วยงานท�%ร�บผิ"ดชอบ

ข19นตรงต&อปล�ดกระทรวง

ตรวจสอบส&วนราชการใน ส�งก�ดกระทรวง

ผิ2'ตรวจสอบภายในกรม



ข19นตรงต&อห�วหน'าส&วนราชการ

ตรวจสอบราชการบร"หาร ส&วนกลางท�%ต�9งอย2&ใน

ส&วนกลาง ส&วนภ2ม"ภาค ต&างประเทศ

ผิ2'ตรวจสอบภายในจ�งหว�ด

ข19นตรงต&อผิ2'ว&าราชการจ�งหว�ด

ตรวจสอบราชการบร"หาร ส&วนภ2ม"ภาค

โครงสร'างและสายการบ�งค�บบ�ญชาของผิ2'ตรวจสอบภายใน

ร�ฐมนตร�ว&าการกระทรวง/ ร�ฐมนตร�ช&วยฯ

ปล�ดกระทรวง

อธ์"บด�

ผิ2'ว&าราชการจ�งหว�ด

ส�าน�ก/กองส�าน�ก/กอง

ราชการในจ�งหว�ด

ท�%ข19นตรงส&วนกลาง

ราชการบร"หาร

ส&วนภ2ม"ภาค

ราชการบร"หาร

ส&วนท'องถึ"%นผิ2'ตรวจสอบภายในกรม

ผิ2'ตรวจสอบภายในจ�งหว�ดผิ2'ตรวจสอบภายใน

กระทรวง



อธ์"บด�

ส�าน�ก/กองส�าน�ก/กอง

ผิ2'ตรวจสอบภายในกรม

ก�าหนดเป:าหมาย ท"ศทาง

ก�าหนดกฎบ�ตรการประก�นค#ณภาพั

ให'ค�าปร1กษา / ประสานงาน / ปฏิ"บ�ต"งานอ5%น

ต"ดตามผิล



หน'าท�%ความร�บผิ"ดชอบ

ของผิ2'ตรวจสอบภายใน


ของผิ2'ตรวจสอบภายในจ�ดท�าแผินการตรวจสอบ

การปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบการรายงานผิลการตรวจสอบ

ประเม"นประส"ทธ์"ภาพั ประส"ทธ์"ผิลการด�าเน"นงานสอบทานการปฏิ"บ�ต"ตามข'อก�าหนด

สอบทานความถึ2กต'องเช5%อถึ5อได'ของข'อม2ลตรวจสอบการด2แลร�กษาทร�พัย*ส"นความค#'มค&าของการใช'ทร�พัย*ส"น



ProcessProcessInputInput Output Outcome ImpactOutput Outcome Impact

ขอบเขตงานของผิ2'ตรวจสอบภายใน

จ�ดท�าแผินการตรวจสอบประจ�าป=

ผิ2'ตรวจสอบภายใน ห�วหน'าส&วนราชการ

ปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบตาม

แผินฯ

จ�ดท�ารายงานผิลการตรวจ

สอบ

พั"จารณาอน#ม�ต"แผินฯ

พั"จารณาส�%งการตาม

รายงานผิลการตรวจสอบ

เสนอ ภายใน

ก.ย.

เสนอ ภายในเวลา อ�นควร หร�อ

อย�างน�อยทุ�ก 2 เดื�อนน�บีจากว�นทุ��ตรวจสอบีแล�ว

เสร�จ

ส�าเนาให'ส&วนราชการเจ'าส�งก�ด

ของหน&วยร�บตรวจ

ส&วนราชการอ5%น



การจ�ดท�าแผินการตรวจสอบและรายงานผิลการตรวจสอบ

ส�าเนาให'ห�วหน'าส&วนราชการระด�บ

กรมส�าเนาให'ผิ2'ว&า

ราชการจ�งหว�ด

กรณ�กระทรวง

กรณ�กรม

ส�าเนาให'ห�วหน'าส&วนราชการระด�บ

กรมส�าเนาให'ผิ2'ว&า

ราชการจ�งหว�ด

กรณ�กระทรวง

กรณ�กรม

กรณ�จ�งหว�ด

อ�านวยความสะดวกและให'ความร&วมม5อ จ�ดให'ม�ระบบการจ�ดเก4บเอกสาร จ�ดเตร�ยมรายละเอ�ยดแผินงาน งาน โครงการ และเอกสารท�%เก�%ยวข'อง จ�ดท�าบ�ญช� รายงานทางการเง"น และจ�ดเก4บ เอกสารประกอบรายการบ�ญช�ให'เร�ยบร'อย เป/นป7จจ#บ�น ช�9แจงตอบข'อซึ่�กถึาม ปฏิ"บ�ต"ตามข'อท�กท'วงและข'อเสนอแนะ



หน&วยร�บตรวจ



มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจร"ยธ์รรมของผิ2'ตรวจสอบภายในของส&วนราชการ

มาตรฐานการตรวจสอบภายใน - มาตรฐานด'านค#ณสมบ�ต"- มาตรฐานด'านการปฏิ"บ�ต"งาน

จร"ยธ์รรมของผิ2'ตรวจสอบภายใน - ความม�จ#ดย5นท�%ม�%นคง - ความเท�%ยงธ์รรม - การปกป>ดความล�บ - ความสามารถึในหน'าท�%

มาตรฐานด'านค#ณสมบ�ต"มาตรฐานด'านค#ณสมบ�ต"

ว�ตถึ#ประสงค* อ�านาจหน'าท�% ความร�บผิ"ดชอบ

ความเป/นอ"สระและ

ความเท�%ยงธ์รรม

ความเช�%ยวชาญและความระม�ดระว�ง

รอบคอบ

การประก�นค#ณภาพัและการปร�บปร#ง

อย&างต&อเน5%อง


มาตรฐานการปฏิ"บ�ต"งานมาตรฐานการปฏิ"บ�ต"งาน

การบร"หารงานตรวจสอบภายใน

ล�กษณะของงานตรวจสอบภายใน

การวางแผินการปฏิ"บ�ต"งาน


การปฏิ"บ�ต"งาน

การรายงานผิลการปฏิ"บ�ต"งาน

การยอมร�บสภาพัความเส�%ยงของ

ฝ่@ายบร"หาร

การต"ดตามผิล

จร"ยธ์รรมของผิ2'ตรวจสอบภายในจร"ยธ์รรมของผิ2'ตรวจสอบภายใน

ว�ตถึ#ประสงค* แนวปฏิ"บ�ต" หล�กปฏิ"บ�ต"• ยกฐานะศ�กด"Aศร� ว"ชาช�พัตรวจสอบ ภายใน• ให' ผิสน. ปฏิ"บ�ต" หน'าท�%อย&างม� ประส"ทธ์"ภาพั

• หล�กการพั59นฐาน โดยใช'สาม�ญส�าน1ก และว"จารณญาณ• ประพัฤต"ตนตาม จร"ยธ์รรมของ ผิสน.• ย1ดถึ5อและด�ารงไว' ซึ่1%งหล�กปฏิ"บ�ต"

• ความม�จ#ดย5นท�%ม�%นคง• ความเท�%ยงธ์รรม• การปกป>ดความล�บ• ความสามารถึในหน'าท�%

จร"ยธ์รรมของผิ2'ตรวจสอบภายใน

•เพั5%อช&วยผิ2'ปฏิ"บ�ต"งานในองค*กรให' ท�างานในหน'าท�% ความร�บ

ผิ"ดชอบของแต&ละคนได'อย&างม� ประส"ทธ์"ภาพั และประส"ทธ์"ผิล

•เพั5%อส&งเสร"มให'ม�การควบค#มอย&างม�ประส"ทธ์"ภาพัภายใต'ค&าใช'จ&ายท�%เหมาะสม

ว�ตถึ#ประสงค*ของการตรวจสอบภายใน

ความส�าค�ญและประโยชน*ของการตรวจสอบภายใน

• ส&งเสร"มให'เก"ดกระบวนการบร"หารจ�ดการท�%ด�

• ส&งเสร"มให'เก"ดการบ�นท1กบ�ญช�และรายงาน ตามหน'าท�% ความร�บผิ"ดชอบ

• ส&งเสร"มให'เก"ดประส"ทธ์"ภาพัและ ประส"ทธ์"ผิลของ การปฏิ"บ�ต"

งาน• เป/นมาตรการถึ&วงด#ลอ�านาจ• ให'ส�ญญาณเต5อนภ�ยล&วงหน'า

ประเภทของการตรวจสอบภายในการตรวจสอบการเง"นและบ�ญช�

( FINANCIAL AUDITING ) การตรวจสอบการปฏิ"บ�ต"ตามข'อก�าหนด

( COMPLIANCE AUDITING ) การตรวจสอบการบร"หาร

( MANAGEMENT AUDITING ) การตรวจสอบการด�าเน"นงาน

( PERFORMANCE AUDITING ) การตรวจสอบเทคโนโลย�สารสนเทศ

( INFORMATION TECHNOLOGY AUDITING )

การตรวจสอบพั"เศษ ( SPECIAL AUDITING )

กระบวนการปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบภายใน กระบวนการปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบภายใน ( ( Internal Audit Process Internal Audit Process ))

การประเม"นผิลระบบการการประเม"นผิลระบบการควบค#มภายในควบค#มภายใน

การวางแผินการวางแผิน การส�ารวจข'อม2ลเบ59องต'นการส�ารวจข'อม2ลเบ59องต'น

การประเม"นความเส�%ยงการประเม"นความเส�%ยง

การวางแผินการตรวจสอบการวางแผินการตรวจสอบ

การวางแผินการปฏิ"บ�ต"งานการวางแผินการปฏิ"บ�ต"งาน

ก&อนเร"%มการปฏิ"บ�ต"งานตรวจก&อนเร"%มการปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบสอบระหว&างการปฏิ"บ�ต"งานตรวจระหว&างการปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบสอบเม5%อเสร4จส"9นการปฏิ"บ�ต"งานเม5%อเสร4จส"9นการปฏิ"บ�ต"งานตรวจสอบตรวจสอบ

รายงานผิลการปฏิ"บ�ต"งานรายงานผิลการปฏิ"บ�ต"งาน

การต"ดตามผิลการต"ดตามผิล

การปฏิ"บ�ต"งานการปฏิ"บ�ต"งาน

การจ�ดท�าการจ�ดท�ารายงานและการรายงานและการต"ดตามผิลต"ดตามผิล

กระดากระดาษษ

ท�าการท�าการ

ผิ2'ท�%เก�%ยวข'องก�บการตรวจสอบภายใน

• ผิ2'บร"หาร• เจ'าหน'าท�%ภายในองค*กร• คณะกรรมการตรวจสอบ• ผิ2'ตรวจสอบภายใน

ป7จจ�ยส2&ความส�าเร4จ

1. ม�มน#ษย*ส�มพั�นธ์*ท�%ด� 2. ตรวจสอบแบบสร'างสรรค*

3. เน'นว�ตถึ#ประสงค*ของการตรวจสอบ4. บรรยากาศสร'างสรรค*

1. นโยบายและความสน�บสน#นของฝ่@ายบร"หาร2. ความพัร'อมของระบบงานและสารสนเทศ3. ความเข'าใจและการยอมร�บของผิ2'ร�บตรวจ4. ความร2' ท�กษะ และมน#ษย*ส�มพั�นธ์*ของผิ2'ตรวจสอบภายใน5. การท�างานเป/นท�ม

ป7จจ�ยความส�าเร4จของงานตรวจสอบภายใน

ข'อจ�าก�ดของการตรวจสอบภายใน

การปฏิ"บ�ต"งานไม&ม�ประส"ทธ์"ภาพั ขาดความน&าเช5%อถึ5อ การปฏิ"บ�ต"งานข�ดแย'งก�บหน&วยงานอ5%น ขาดความร&วมม5อจากหน&วยงาน

การควบค#ม

ภายใน

Input

Process

การควบค#มภายใน

Output

ประส"ทธ์"ภาพั / ประส"ทธ์"ผิล / ค#'มค&า

การควบค#มภายในตามแนวค"ดการควบค#มภายในตามแนวค"ดของ ของ COSOCOSO

COSO : The Committee of Sponsoring

Organizations ofTreadway Commission

( องค*กรพั"เศษท�%ประกอบด'วยคณะกรรมการจากสมาคมต&าง ๆ ท�%มาร&วมประช#มเป/นคณะท�างานเก�%ยวก�บการพั�ฒนาระบบการควบค#มภายในของประเทศสหร�ฐอเมร"กา )

แนวค"ดเก�%ยวก�บการควบค#มแนวค"ดเก�%ยวก�บการควบค#มภายในภายใน

เป/น “ กระบวนการ ” ท�%รวมไว'หร5อเป/นส&วนหน1%งในการปฏิ"บ�ต"งานตามปกต"

เก"ดข19นได'โดย “ บ#คลากร” ในองค*กร ท�าให'เก"ด “ ความม�%นใจในระด�บท�%สมเหต#

สมผิล ” เท&าน�9น ว&าการปฏิ"บ�ต"งานจะบรรล#ว�ตถึ#ประสงค*ท�%ก�าหนด

–ฝ่@ายบร"หาร จ�ดให'ม�ระบบ และต"ดตามผิล

ผิ2'ปฏิ"บ�ต"งาน -ปฏิ"บ�ต"ตามระบบ

การควบค#มภายใน ค5ออะไร

หมายถึ1งหมายถึ1ง กระบวนการท�%คณะผิ2'บร"หารและบ#คลากรในหน&วยงานร&วมก�นก�าหนด

ข19น เพั5%อให'ความม�%นใจในระด�บท�%สมเหต# สมผิลว&า การปฏิ"บ�ต"งานจะสามารถึบรรล#

ผิลตามว�ตถึ#ประสงค*ว�ตถึ#ประสงค* ท�%วางไว' ด�งน�9- ความม�ประส"ทธ์"ภาพัและประส"ทธ์"ผิลของ

การด�าเน"นงาน-ความเช5%อถึ5อได'ของข'อม2ลและรายงาน

ทางการเง"น- การปฏิ"บ�ต"ตามกฎหมาย ระเบ�ยบ และข'อ

บ�งค�บท�%เก�%ยวข'อง

การควบค#ม ภายใน

ล�กษณะของการควบค#มล�กษณะของการควบค#ม ภายใน ภายใน

Hard Control Soft Control

Hard Controlศ1กษาด'วยตนเองได'เป/นลายล�กษณ*อ�กษรจ�บต'องได'เป/นทางการเป/นร2ปธ์รรม

นโยบาย แผินงาน ข'อบ�งค�บ ระเบ�ยบ ค�าส�%ง บ�นท1กค2&ม5อการปฏิ"บ�ต"งาน ผิ�งโครงสร'างองค*กร แบบฟอร*มต&างๆการมอบหมายอ�านาจหน'าท�%ท�%เป/นลายล�กษณ*อ�กษร เป/นต'น

Soft Control

สามารถึอธ์"บายให'เข'าใจได' ไม&เป/นลายล�กษณ*อ�กษร จ�บต'องไม&ได' ไม&เป/นทางการ เป/นนามธ์รรม

ความร2' ความสามารถึ ความประพัฤต"ความขย�นข�นแข4ง ความอดทนในการแก'ไขป7ญหา

อ#ปสรรค การยอมร�บผิล การปฏิ"บ�ต"งาน ว"ธ์�การบร"หารงานของผิ2'บร"หารระด�บต&างๆ เป/นส&วนท�%ช&วยสน�บสน#น และกระต#'นให'การปฏิ"บ�ต"งานของ องค*กรและก"จกรรมต&างๆ ประสบผิลส�าเร4จตาม ว�ตถึ#ประสงค*

4. 4. สารสนเทศสารสนเทศและการส5%อสารและการส5%อสาร

3. 3. ก"จกรรมก"จกรรมการควบค#มการควบค#ม

2. 2. การประเม"นการประเม"นความเส�%ยงความเส�%ยง

5. 5. การต"ดตามประเม"นผิลการต"ดตามประเม"นผิล

โครงสร'าง อ�านาจหน'าท�%การบร"หารงาน

บ#คคลปร�ชญา บ#คลากร จร"ยธ์รรม

ระบ#ป7จจ�ยเส�%ยงว"เคราะห*ความเส�%ยงการจ�ดการ

ความเส�%ยง

นโยบาย/ว"ธ์�ปฏิ"บ�ต"การกระจายอ�านาจการสอบทานฯลฯ

1. 1. สภาพัแวดล'อมการควบค#มสภาพัแวดล'อมการควบค#ม

องค*ประกอบของการควบค#มภายใน

“ ” สภาพัแวดล'อมของการควบค#ม หมายถึ1ง ป7จจ�ยต&างๆ

ท�%ส&งผิลต&อท�ศนคต"และการตระหน�กถึ1งความจ�าเป/นและความส�าค�ญของการควบค#มภายในของบ#คลากรท#กคนในองค*กร

“ ” เป/น รากฐาน ขององค*ประกอบอ5%นๆ ของการควบค#มภายใน

สภาพัแวดล'อมของการสภาพัแวดล'อมของการควบค#มควบค#ม

สภาพัแวดล'อมการควบค#มภายในท�%ด�•บ#คลากรม�ความร�บผิ"ดชอบและเข'าใจอ�านาจ

หน'าท�%ของตน• บ#คลากรม�ความร2' ความสามารถึ และท�กษะท�%

จ�าเป/นในการปฏิ"บ�ต"งาน• บ#คลากรยอมร�บ และปฏิ"บ�ต"ตามนโยบายการ

ปฏิ"บ�ต"งาน• บ#คลากรม�จร"ยธ์รรม และศ�ลธ์รรมอ�นด�

1. สภาพัแวดล'อมการควบค#ม

• ความซึ่5%อส�ตย*และค#ณค&าทางจร"ยธ์รรม• ความร2'ความสามารถึ• ปร�ชญาและว"ธ์�ปฏิ"บ�ต"ของฝ่@ายบร"หาร• โครงสร'างองค*กร• การมอบอ�านาจหน'าท�%และความร�บผิ"ด

ชอบ• นโยบายและว"ธ์�ปฏิ"บ�ต"งานทางด'าน

ทร�พัยากรบ#คคล

2. การประเม"นความเส�%ยง• การระบ#ความเส�%ยง

- ป7จจ�ยภายใน- ป7จจ�ยภายนอก

• การว"เคราะห*ความเส�%ยง- โอกาสท�%จะเก"ด- ผิลกระทบ

• การบร"หารความเส�%ยง- ยอมร�บ- บร"หาร- ก�าหนดก"จกรรมการควบค#ม

ทราบความเส�%ยงและหาทางลดความเส�%ยงให'อย2&ในระด�บท�%ยอมร�บได'ทราบความเส�%ยงและหาทางลดความเส�%ยงให'อย2&ในระด�บท�%ยอมร�บได'

ว�ตถึ#ประสงค*เป:าหมาย

ศ1กษา ท�าความเข'าใจ

* ความเส�%ยงอะไร* ส&งผิลกระทบ อย&างไร

ระบ# * โอกาส* ผิลกระทบ

ว"เคราะห*/จ�ดล�าด�บ

* ยอมร�บ* ป:องก�น/ควบค#ม* ถึ&ายโอน/กระจาย* หล�กเล�%ยง

บร"หาร- โครงสร�าง- ระบีบีงาน- คน- ทุร�พย"ส#น- งบีประมาณ

การประเม"นความเส�%ยง ( Risk Assessment )

หมายถึ1ง การระบ#ป7จจ�ยเส�%ยงและว"เคราะห*ความเส�%ยงอย&างเป/นระบบ รวมถึ1งการจ�ดล�าด�บ ความส�าค�ญว&าเหต#การณ*ใด/เง5%อนไขใดท�%จะม�ผิลกระทบต&อการไม&บรรล#ว�ตถึ#ประสงค*ของ หน&วยงาน

3. ก"จกรรมเพั5%อการควบค#ม หมายถึ1ง นโยบายและว"ธ์�การต&างๆ ท�%ฝ่@าย

บร"หารก�าหนดให'บ#คลากรขององค*กรปฏิ"บ�ต"เพั5%อลดหร5อควบค#มความเส�%ยงและบ#คลากรได'ม�การปฏิ"บ�ต"ตามก"จกรรมควบค#มน�9น- การอน#ม�ต" การสอบทาน- การบ�นท1กรายการ การกระทบยอด- การแบ&งแยกหน'าท�%- การจ�ดท�าเอกสารหล�กฐาน ฯลฯ

ประเภทของการควบค#มภายใน

1. การควบค#มแบบป:องก�น ( Preventive Control )

2. การควบค#มแบบค'นพับ ( Detective Control )3. การควบค#มแบบแก'ไข (Corrective Control)4. การควบค#มแบบส&งเสร"ม(Directive Control)

4. ข'อม2ลสารสนเทศและการต"ดต&อส5%อสาร

สารสนเทศ หมายถึ1ง ข'อม2ลข&าวสารทางการเง"น และข'อม2ลข&าวสารอ5%นๆท�%เก�%ยวก�บการด�าเน"นงานขององค*กร ท�9งจากภายในหร5อ ภายนอกองค*กร

การส5%อสาร- ม�การส5%อสารข'อม2ลท�9งจากระด�บบนลงล&าง จากระด�บล&างข19นบนและในระด�บเด�ยวก�น- ม�การส5%อสารก�บแหล&งข'อม2ลภายนอก- ก�าหนดช&องทางในการรายงานการกระท�าท�%ไม&เหมาะสม โดย ไม&ต'องผิ&านห�วหน'างาน

5. การต"ดตามและประเม"นผิล หมายถึ(ง กระบีวนการประเม#นค�ณภาพการปฏิ#บี�ต#

งานและประเม#นประส#ทุธิ#ผลของการควบีค�มภายในอย�างต�อเน��องสม-�าเสมอ1. ต#ดืตามระหว�างการปฏิ#บี�ต#งาน

- การบีร#หารและการก-าก�บีดื.แลการปฏิ#บี�ต#งานประจ-าว�น2. ประเม#นผลเป/นรายคร�0ง

- ประเม#นการควบีค�มดื�วยตนเอง- ประเม#นการควบีค�มอย�างอ#สระ

3. การรายงานจ�ดือ�อนและข�อบีกพร�อง

การประเม"นผิลระบบการการประเม"นผิลระบบการควบค#มภายในควบค#มภายใน

ความหมาย:-

การพั"จารณาถึ1งผิลส�มฤทธ์"Aของระบบการควบค#มภายในท�%ม�อย2&ในหน&วยงานว�ตถึ#ประสงค*:-

สามารถึป:องก�นหร5อลดความเส�%ยง

บรรล#ผิลส�าเร4จตามว�ตถึ#ประสงค*

ปร�บปร#ง/แก'ไขเหมาะสมและท�นเวลา

ร2ปแบบของการประเม"นผิล

การประเม"นผิลการควบค#มภายใน

อย&างอ"สระ

การประเม"นผิลการควบค#มภายใน

ด'วยตนเอง

รายงานผิลการประเม"นระบบการควบค#มภายใน ตามมาตรฐานฯ ข'อ 6

ส&วนงานย&อย - ปย. 1 รายงานผิลการประเม"นองค*ประกอบของ การควบค#มภายใน- ปย. 2 รายงานการประเม"นผิลและการปร�บปร#ง การควบค#มภายใน

ส&วนงานย&อย - ปย. 1 รายงานผิลการประเม"นองค*ประกอบของ การควบค#มภายใน- ปย. 2 รายงานการประเม"นผิลและการปร�บปร#ง การควบค#มภายใน

หน&วยร�บตรวจ (องค*กร) - ปอ. 1 หน�งส5อร�บรองการประเม"นผิลการควบค#ม ภายใน- ปอ. 2 รายงานผิลการประเม"นองค*ประกอบของ การควบค#มภายใน- ปอ. 3 รายงานแผินการปร�บปร#งการควบค#มภายใน

หน&วยร�บตรวจ (องค*กร) - ปอ. 1 หน�งส5อร�บรองการประเม"นผิลการควบค#ม ภายใน- ปอ. 2 รายงานผิลการประเม"นองค*ประกอบของ การควบค#มภายใน- ปอ. 3 รายงานแผินการปร�บปร#งการควบค#มภายใน

ผิ2'ประเม"นอ"สระ ผิ2'ตรวจสอบภายใน - ปส. รายงานผิลการสอบทานการประเม"นการควบค#มภายในของผิ2'ตรวจสอบภายใน

ผิ2'ประเม"นอ"สระ ผิ2'ตรวจสอบภายใน - ปส. รายงานผิลการสอบทานการประเม"นการควบค#มภายในของผิ2'ตรวจสอบภายใน

การจ�ดท�ารายงานฯ : ส&วนราชการ

ข'อม2ลจาก www.oag.go.th

ข�9นตอนการประเม"นการควบค#มภายใน

ข�9นตอนท�% 1

จ�ดประช#มเช"งปฏิ"บ�ต"การ

1.จนท.อาว#โส คณะท�างาน

ก�บฝ่@ายบร"หาร ส&วนงานย&อย2.ฝ่@ายบร"หารส&วนงานย&อยก�บผิ2'ปฏิ"บ�ต"


1.ก�าหนดงานในความร�บผิ"ดชอบออกเป/นก"จกรรม/งาน2.ท�าความเข'าใจว�ตถึ#ประสงค*และเป:าหมายหล�กของก"จกรรม/งาน


จ�ดเตร�ยมเคร5%องม5อการประเม"น1.แบบประเม"นองค*ประกอบของการควบค#มภายใน( ภาคผินวก ก)2.แบบสอบถึามการควบค#มภายใน( ภาคผินวก ข)


ประเม"นผิลการควบค#มภายใน1.ระด�บส&วนงาน ย&อย2.ระด�บหน&วย ร�บตรวจ

แบบประเม"นองค*ประกอบการควบค#มภายใน ปย.1

1

2จ#ดอ&อนของการควบค#มภายใน

ภาคผินวก ข

ข�9นตอนการจ�ดท�ารายงานระด�บส&วนงานย&อย


ปย2.

ภาคผินวก ก

แบบประเม"นเฉพัาะด'าน - ด'านการบร"หาร- ด'านการเง"น – ด'านการผิล"ต – ด'านอ5%น ๆ

ข�9นตอนการจ�ดท�ารายงานระด�บหน&วยร�บตรวจ


32ปอ.1

ปย2.ปย1. ปย2.

ปย1.

ปส.

ป7จจ�ยผิล�กด�น1. ว�ตถึ#ประสงค* ( Purpose )2.ข'อตกลงร&วมก�น ( Commitment )

3.ความสามารถึ ( Capability )4.การปฏิ"บ�ต"การ ( Action )5.การเร�ยนร2' ( Learning )

ป7จจ�ยส�าค�ญท�%ท�าให'การควบค#มภายในป7จจ�ยส�าค�ญท�%ท�าให'การควบค#มภายในประสบความส�าเร4จประสบความส�าเร4จ

ป7จจ�ยเก59อหน#น1. ผิ2'บร"หาร2. การประเม"นความเส�%ยงและการบร"หาร

ความเส�%ยง3. ทร�พัยากรบ#คคล4. ความร�บผิ"ดชอบและจ"ตส�าน1กของ

บ#คลากรท#กระด�บ

ป7จจ�ยส�าค�ญท�%ท�าให'การควบค#มภายในป7จจ�ยส�าค�ญท�%ท�าให'การควบค#มภายในประสบความส�าเร4จประสบความส�าเร4จ

ข'อจ�าก�ดของข'อจ�าก�ดของการควบค#มภายในการควบค#มภายใน

การต�ดส"นใจท�%ผิ"ดพัลาด

การไม&ปฏิ"บ�ต"ตามระบบฯ

การสมร2'ร&วมค"ดก�นท#จร"ต

ความค#'มค&าของ

การจ�ดให'ม�การ

ควบค#ม

การบร"หารความเส�%ยง

แนวค"ดพั59นฐานของการบร"หารความเส�%ยง

• เป/นกระบวนการท�%ต'องปร�บเปล�%ยนอย2&ตลอดเวลาเพั5%อให'สอดคล'องก�บการใช'ทร�พัยากรและการปฏิ"บ�ต"งานขององค*กร

• เก"ดจากการปฏิ"บ�ต" โดยบ#คลากรท#กระด�บขององค*กร

• ต'องพั"จารณาความเส�%ยงท�%เก�%ยวข'องก�บกลย#ทธ์*ต&างๆขององค*กร

• – น�าไปใช'ท�%วท�9งองค*กร ได'ร�บการปฏิ"บ�ต"ในท#กระด�บ รวมถึ1งการมองความเส�%ยงในระด�บภาพัรวมขององค*กร

ประเภทุของความเส��ยง

ความเส�%ยงด'าน

กลย#ทธ์*

(Strategic

Risk)

ความเส�%ยงด'านการ

ปฏิ"บ�ต"งาน(Operat

ional Risk)

ความเส�%ยงด'านการ

เง"น(Financ

ial Risk)

ความเส�%ยงด'านการปฏิ"บ�ต"

ตามกฏิระเบ�ยบ

(Compliance Risk)

ความเส�%ยงด'าน

ความปลอดภ�ย(Hazard Risk)

ระด�บของการบร"หารความเส�%ยงแบ&งออกเป/น 4 ระด�บ

1. ความเส�%ยงระด�บองค*กร (Enterprise Risk)

2. ความเส�%ยงระด�บหน&วยงาน (Business Risk)

3. ความเส�%ยงระด�บปฏิ"บ�ต"การ (Functional Risk)

4. ความเส�%ยงในเหต#การณ* (Event Risk)

ระด�บของการบร"หารความเส�%ยง(ต&อ)

1 .ความเส�%ยงระด�บองค*กร (Enterprise Risk)“ความเส�%ยงท�%จะท�าให'การด�าเน"นงานโดยภาพัรวมขององค*กรไม&บรรล#ตามว�ตถึ#ประสงค*และเป:าหมาย ..” เช&น- ความผิ"ดพัลาด เร5%อง การก�าหนดนโยบาย การก�าหนดโครงสร'างการจ�ดการ- การเปล�%ยนแปลงอย&างรวดเร4วทางเทคโนโลย�- การจ�ดเก4บรายได'ไม&เป/นไปตามเป:าหมาย


2. ความเส�%ยงระด�บหน&วยงาน (Business Risk)“ความเส�%ยงท�%จะท�าให'การด�าเน"นงานในแต&ละหน&วยงาน/กล#&มงานและสายงานไม&บรรล#ตามว�ตถึ#ประสงค*และเป:าหมายของหน&วยงาน เช&น”- ความเส�%ยงจากการบร"หารจ�ดการในกระบวนการท�างานต&าง ๆ ท�%ไม&ม�ประส"ทธ์"ภาพั


3. ความเส�%ยงในระด�บปฏิ"บ�ต"การ (Functional Risk)“ความเส�%ยงท�%เก"ดจากป7จจ�ยภายในซึ่1%งอย2&ภายใต'การควบค#มของฝ่@ายบร"หาร การป:องก�น/ลดความเส�%ยงท�าได'โดย จ�ดให'ม�ก"จกรรมการควบค#มอย&างเพั�ยงพัอและเหมาะสม ...” เช&น- ไม&ม�การควบค#มการจ�ดท�ารายงานของเจ'าหน'าท�%และไม&จ�ดส&งรายงานภายในเวลาก�าหนด- แบบรายงานท�%จ�ดท�าขาดการควบค#มและต"ดตามอย&างใกล'ช"ด


4. ความเส�%ยงในเหต#การณ* (Event Risk)“ความเส�%ยงท�%ไม&ได'เก"ดเป/นประจ�าแต&เป/นเหต#การณ*พั"เศษท�%เก"ดข19นได'ในท#กระด�บขององค*กร ..” เช&น- กรณ�ม�ภ�ยธ์รรมชาต"

กระบีวนการบีร#หารความเส��ยงตามหล�กการของ Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO)

1. สภาพัแวดล'อมในองค*กร (Internal Environment)

• ว�ฒนธิรรมขององค"กร • จร#ยธิรรมของบี�คลากร • สภาพแวดืล�อมในการทุ-างาน • ม�มมองและทุ�ศนะคต#ทุ��ม�ต�อความเส��ยง• ปร�ชญาในการบีร#หารความเส��ยง • ระดื�บีความเส��ยงทุ��องค"กรสามารถึยอมร�บี

ไดื�(Risk Appetite)

2. การก�าหนดว�ตถึ#ประสงค* (Objective Setting)

ความเส��ยงเป/นส#�งทุ��ส�งผลกระทุบีต�อการบีรรล� ว�ตถึ�ประสงค"ขององค"กร ดื�งน�0นการก-าหนดืและ

ทุ-าความเข�าใจในว�ตถึ�ประสงค"ขององค"กรจ(งเป/นข�0นตอนแรกทุ��ต�องกระทุ-าเพ��อก-าหนดืหล�กการและทุ#ศทุางในกระบีวนการบีร#หารความ

เส��ยง

3. การระบ#เหต#การณ* (Event Identification)

• ม�เหต�การณ"หร�ออ�ปสรรคใดืทุ��อาจเก#ดืข(0นและส�งผลก ระทุบีต�อการบีรรล�ว�ตถึ�ประสงค"ทุ��องค"กรไดื�ต�0งไว�

• พ#จารณาทุ�0งป6จจ�ยภายในและภายนอก และให�ครอบีคล�มในทุ�กประเภทุของความเส��ยงเพ��อให�ผ.�บีร#หารไดื�ร�บีข�อม.ลทุ��เพ�ยงพอในการน-าไปบีร#หาร

จ�ดืการไดื�• ป6จจ�ยเส��ยงทุ��ไม�ไดื�ถึ.กระบี�ในข�0นตอนน�0จะไม�ถึ.กน-าไป

บีร#หารจ�ดืการซึ่(�งอาจก�อให�เก#ดืความเส�ยหายแก� องค"กรในภายหล�งไดื�

4. การประเม"นความเส�%ยง (Risk Assessment)

• ประเม#นว�าแต�ละป6จจ�ยเส��ยงน�0นม�โอกาสทุ��จะเก#ดืมากน�อยเพ�ยงใดื และหากเก#ดืข(0นแล�วจะส�งผลกระทุบีต�อองค"กรร�นแรงเพ�ยงใดื และน-ามาจ�ดืล-าดื�บีว�าป6จจ�ยเส��ยงใดืม�ความส-าค�ญมากน�อยกว�าก�นเพ��อจะไดื�ก-าหนดืมาตรการตอบีโต�ก�บีป6จจ�ยเส��ยงเหล�าน�0นไดื�อย�างเหมาะสม

• ประเม#นผลกระทุบี (Impact) • ประเม#นโอกาสทุ��จะเก#ดื (Likelihood) • ค-านวณระดื�บีความเส��ยง (Risk Exposure) เพ��อจ�ดื

ล-าดื�บี

การจ�ดืล-าดื�บีความเส��ยง ค-านวณระดื�บีความเส��ยง (Risk Exposure)

เทุ�าก�บีผลค.ณของคะแนนระหว�างโอกาสทุ��จะเก#ดืก�บีความเส�ยหายเพ��อจ�ดืล-าดื�บีความส-าค�ญ และใช�ในการต�ดืส#นใจว�าความเส��ยงใดืควรเร�งจ�ดืการก�อน

จ�ดืทุ-าแผนภ.ม#ความเส��ยงเพ��อให�ผ.�บีร#หารและคนในองค"กรไดื�เห�นภาพรวมว�าความเส��ยงม�การกระจายต�วอย�างไร

ผิลกร

ะทบ

(Im

pact)

5 5 10 15 20 25

4 4 8 12 16 20

3 3 6 9 12 15

2 2 4 6 8 10

1 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5โอ

กาสท

�% จะเก

"ด (l

ikelih

ood

)

Risk Appetite Boundary

ต�วอย�างแผนภ.ม#ความเส��ยง (Risk Profile)

5. การตอบีสนองความเส��ยง (Risk Response)

• พ#จารณาหาแนวทุางเพ��อจะจ�ดืการก�บีความเส��ยงเพ��อให�ระดื�บีความเส��ยงลดืลงจนอย.�ในระดื�บีทุ��สามารถึยอมร�บีไดื� (Risk Tolerance)

• การเล�อกแนวทุางทุ��จะจ�ดืการก�บีความเส��ยงน�0นต�องอย.�บีนพ�0นฐานของการเปร�ยบีเทุ�ยบีระหว�างต�นทุ�นทุ��จะเก#ดืข(0นจากแนวทุางน�0นๆก�บีผลประโยชน"ทุ��องค"กรจะไดื�ร�บีว�าม�ความค��มค�าต�อองค"กรหร�อไม�

ว#ธิ�ตอบีสนองต�อความเส��ยง

หล�กเล�%ยงความเส�%ยงAVOID

ลดความเส�%ยงREDUCE

แบ&งป7นความเส�%ยงSHARE

ยอมร�บความเส�%ยงACCEPT

6. ก"จกรรมควบค#ม (Control Activities)

• ภายใต�แนวทุางต�างๆทุ��เล�อกน�0นจะประกอบีไปดื�วยก#จกรรม ต�างๆทุ��ก-าหนดืข(0นเพ��อทุ��จะตอบีสนองต�อความเส��ยง

• ก#จกรรมควบีค�มในทุ��น�0ประกอบีดื�วยความค#ดืร#เร#�มใหม�ๆ และก#จกรรมทุ��ช�วยลดืความน�าจะเป/นทุ��เหต�การณ"ทุ��เป/นความเส��ยงจะเก#ดืข(0นหร�อลดืความเส�ยหายเม��อเหต�การณ"น�0นไดื�

เก#ดืข(0น การก-าหนดืก#จกรรมควบีค�มจ(งม�ความครอบีคล�ม มากกว�าการควบีค�มภายใน

• ก-าหนดืต�วผ.�ร �บีผ#ดืชอบีในแต�ละก#จกรรม ระยะเวลาในการ ปฏิ#บี�ต# การว#เคราะห"ต�นทุ�นและผลประโยชน"ของก#จกรรมซึ่(�ง

ประกอบีดื�วยค�าใช�จ�ายส-าหร�บีก#จกรรม และระดื�บีความเส��ยง ทุ��คงเหล�อจากการปฏิ#บี�ต#ก#จกรรม

7. ข'อม2ลและการส5%อสาร (Information and Communication)

• ระบีบีข�อม.ลสามารถึส�บีค�นและรายงานข�อม.ลต�างๆทุ�� เก��ยวข�องสถึานะทุ��เป/นอย.�ขององค"กร ทุ�0งจากภายในและ

ภายนอกองค"กรเช�น ข�อม.ลทุางการเง#น ผลการดื-าเน#น งานขององค"กร เพ��อให�ข� 0นตอนการก-าหนดืแนวทุางตอบี

สนองต�อความเส��ยงม�ข�อม.ลทุ��เพ�ยงพอ และต#ดืตามผลทุ-าไดื�อย�างม�ประส#ทุธิ#ภาพ

• ช�องทุางการส��อสารทุ��ม�ประส#ทุธิ#ภาพต�องทุ-าให�บี�คลากร ทุ�กระดื�บีสามารถึส��อสารก�นไดื� และม�การแลกเปล��ยน

ข�อม.ลระหว�างก�น ผ.�ปฏิ#บี�ต#สามารถึเข�าใจบีทุบีาทุหน�าทุ�� ของตนเอง และผ.�บีร#หารไดื�ร�บีทุราบีป6ญหาทุ��เก#ดืข(0นจาก

การปฏิ#บี�ต#จร#ง

สารสนเทศและการส5%อสาร ( Information and Communication

สารสนเทศ หมายถึ1ง ข'อม2ลข&าวสารท�%ใช'ในการบร"หาร ซึ่1%งเป/นข'อม2ลเก�%ยวก�บการเง"นและไม&ใช&การเง"น รวมท�9ง ข'อม2ลข&าวสารอ5%น ๆ ท�9งจากแหล&งภายในและภายนอกการส5%อสาร หมายถึ1ง การร�บและส&งข'อม2ลระหว&างก�น เพั5%อให'เก"ดความเข'าใจอ�นด�ระหว&างบ#คคล ซึ่1%งม�หน'าท�%ความร�บผิ"ดชอบในงานท�%ส�มพั�นธ์*ก�น การส5%อสารจะเก"ดได'ท�9งภายในและภายนอกหน&วยงาน

การต"ดตามผิล (Monitoring)• เพั5%อให'ม�%นใจว&า การจ�ดการความเส�%ยงม�ค#ณภาพัและ

ม�ความเหมาะสม และการบร"หารความเส�%ยงได'น�าไปประย#กต*ใช'ในท#กระด�บขององค*กร

• ความเส�%ยงท�9งหมดท�%ม�ผิลกระทบส�าค�ญต&อการบรรล#ว�ตถึ#ประสงค*ขององค*กร ได'ม�การรายงานต&อผิ2'บร"หารท�%ร�บผิ"ดชอบ

องค*กรควรม�การจ�ดท�ารายงานความเส�%ยง เพั5%อให'การต"ดตามการบร"หารความเส�%ยงเป/นไปอย&างม�ประส"ทธ์"ภาพัและประส"ทธ์"ผิล

การต#ดืตามผล (Monitoring) แผนจ�ดืการความเส��ยงถึ.กน-าไปใช�อย�างถึ.กต�อง

และม�ประส#ทุธิ#ภาพ ทุราบีถึ(งข�อผ#ดืพลาดืทุ��อาจเก#ดืข(0นหล�งจากใช�

แผนจ�ดืการความเส��ยง สามารถึปร�บีปร�งแก�ไขแผนจ�ดืการความเส��ยงให�

สอดืคล�องก�บีสถึานการณ"ทุ��เปล��ยนแปลงไป หร�อกรณ�ทุ��แผนเดื#มไม�ม�ประส#ทุธิ#ภาพ

ม�การรายงานผลต�อผ.�บีร#หารทุ��ไดื�ร�บีมอบีหมาย

ส�าน�กก�าก�บและพั�ฒนาการตรวจสอบภาคร�ฐ

กรมบ�ญช�กลางโทร 02. 12 77 000 ต&อ

6512E-mail address : [email protected]

เอกสารประกอบการบรรยาย...

Documents