213 gim082

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

FOTOĞRAF VE GRAFİK ALANI

GÖRÜNTÜNÜN BİLGİSAYAR ORTAMINAAKTARILMASI

ANKARA 2007

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeliolarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşılabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ...................................................................................................31. FİLM TARAMA .................................................................................................................. 3

1.1. Tarayıcı (Scanner) .........................................................................................................31.1.1. Tanımı .................................................................................................................... 31.1.2. Görevi..................................................................................................................... 41.1.3. Özellikleri ...............................................................................................................51.1.4. Markaları ................................................................................................................9

1.2. Fotoğrafçılıkta Tarayıcı Kullanımının Önemi............................................................. 111.3. Tarayıcı Kurulumunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ........................................11

1.3.1. CD ile Kurulum....................................................................................................131.3.2. İnternetten Kurulum ............................................................................................. 16

1.4. Çözünürlük/Boyut Ayarları ......................................................................................... 161.5. Film Çeşitleri...............................................................................................................19

1.5.1. Pozitif Film...........................................................................................................191.5.2. Negatif Film .........................................................................................................20

1.6. Ön Tarama (preview) ..................................................................................................241.7. Taranan Filmin Uygun Dosya Formatında Kaydedilmesi...........................................28UYGULAMA FAALİYETİ............................................................................................... 35ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME..................................................................................... 36

ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 .................................................................................................392. FOTOĞRAF TARANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR..............39

2.1. Çözünürlük Değeri ......................................................................................................402.2. Dosya Formatı .............................................................................................................422.3. Tarama Modu ..............................................................................................................43UYGULAMA FAALİYETİ............................................................................................... 44ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME..................................................................................... 45

ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 ..................................................................................................473. DİJİTAL GÖRÜNTÜLERİN BİLGİSAYARA AKTARILMASI ....................................47

3.1.Veri Aktarım Yöntemleri ............................................................................................. 473.1.1. USB ...................................................................................................................... 473.1.2. Firewire ................................................................................................................483.1.3. Bluetooth ..............................................................................................................493.1.4. Wireless ................................................................................................................503.1.5.Wi-fi ...................................................................................................................... 51

3.2. Dijital Fotoğraf Makinesinden Görüntü Aktarmada Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar............................................................................................................................................51UYGULAMA FAALİYETİ............................................................................................... 55ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME..................................................................................... 56

ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 ..................................................................................................584. VİDEO GÖRÜNTÜLERİNİN BİLGİSAYARA AKTARILMASI...................................58

4.1. Multi Media Programlarının Özellikleri......................................................................60UYGULAMA FAALİYETİ............................................................................................... 62ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME..................................................................................... 63

ÖĞRENME FAALİYETİ- 5 ..................................................................................................64

İÇİNDEKİLER

ii

5. DİJİTAL ARŞİV ................................................................................................................645.1. Fotoğrafları Arşivlemenin Amacı ve Önemi............................................................... 645.2. Dijital Arşiv Programları............................................................................................. 685.3. Dijital Arşiv Programlarının Özellikleri ve Farklılıkları .............................................685.4. Dijital Arşiv Programlarının Kullanımı.......................................................................68UYGULAMA FAALİYETİ............................................................................................... 69ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME..................................................................................... 70

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 71CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................76KAYNAKLAR....................................................................................................................... 78

iii

AÇIKLAMALAR

KOD 213GIM082

ALAN Grafik ve Fotoğraf Alanı

DAL/MESLEK Fotoğraf Çekim Elemanı– Fotoğraf Baskı OperatörüMODÜLÜN ADI Görüntünün Bilgisayar Ortamına Aktarılması

MODÜLÜN TANIMI Bu modül, görüntüyü bilgisayara aktarmada gerekli donanımıtanıma ve hatasız kullanma becerisi kazandıran bir öğrenmemateryalidir.

SÜRE 40/24

ÖN KOŞUL Bu modülün ön koşulu yoktur.

YETERLİK Görüntüyü bilgisayar ortamına aktarmak

MODÜLÜN AMACI

Genel AmaçUygun ortam sağlandığında görüntüleri bilgisayar ortamınahatasız aktarabileceksiniz.Amaçlar1. Filmi tekniğine uygun tarayabileceksiniz.2. Fotoğrafı tekniğine uygun tarayabileceksiniz.3. Dijital görüntüleri eksiksiz olarak bilgisayara

aktarabileceksiniz.4. Video görüntüleri eksiksiz olarak bilgisayara

aktarabileceksiniz.5. Fotoğrafları tekniğine uygun arşivleyebileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Ortam: Fotoğraf stüdyoları, sınıf, işletme, kütüphane, ev, vb.Donanım: Fotoğraf makinesi, tarayıcı, yazıcı, bilgisayar,görüntü işleme programı vb.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçmearaçları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek kendikendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda isekazandığınız bilgi, beceri ve tavırları ölçmek amacıylaöğretmen tarafından hazırlanacak yazılı ve uygulamalı ölçmearaçları ile değerlendirileceksiniz.ve değerlendirme yapılacaktır.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Fotoğrafçılık, birçok dalıyla uzun yıllardır insanlığa hizmet eden bir sektör olmuştur.Günümüzde teknolojinin getirdiği yenilikler bu hizmeti hem kolaylaştırmış hem de sonderece zevkli bir hale getirmiştir.

Bu modülde göreceğiniz ekipmanlardan tarayıcı ve yazıcı, bilgisayarın ve sonrasındafotoğraf makinesinin en büyük yardımcısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarayıcı ve yazıcıarasında geçen hikâyede işlenilen konular sizin alanınızda fayda sağlayacak ve alanınızı birkez daha “İyi ki bu alanı seçmişim.”dedirtecek bilgiler olacaktır.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ– 1

Filmi tekniğine uygun tarayabileceksiniz.

Teknoloji marketleri gezerek farklı Tarayıcı markalarını inceleyip özelliklerinisınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

Birkaç fotoğraf stüdyosuna giderek fotoğrafçılıkta Tarayıcı kullanımı ve önemikonusunda araştırma yapınız, öğrendiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız

Bir fotoğrafı değişik dosya formatlarında tarayarak aralarındaki farkı inceleyiniz.

1. FİLM TARAMA

1.1. Tarayıcı (Scanner)

1.1.1. Tanımı

Tarayıcılar, basılı bir resmi, metni veya herhangi bir iki boyutlu basılı yayını dijitalortama yani bilgisayara sayısal olarak kaydeden cihazlardır. Bir başka değişle; OptikKarakter Tanıma yazılımlarını kullanarak mevcut doküman ve yazıların bilgisayar ortamınageçirilmesi amacıyla kullanılır. Dokümanlar ışığa duyarlı yarı iletken elemanlar tarafındantaranarak bu elemanlardan alınan işaretler RAM(Çalışma belleği)’a yazılır ve byte dizilerihaline getirilir. Dizi buradan ekrana aktarılır veya bir dosyaya kaydedilerek saklanır ya da birbaşka işlem yapmak üzere kullanılır.

Resim 1.1: Bir tarayıcı örneği

Tarayıcıların kullanım amacına, hassasiyetine ve profesyonelliğine göre çeşitlerivardır. Bunlar arasında el tarayıcıları, masaüstü (fladbet) tarayıcıları ki bizim daha çoküzerinde duracağımız tarayıcı tipidir, Paralel Port’ tan bağlanan tarayıcılar, USB tarayıcılarsıralanabilir.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

Teknolojinin gelişmesiyle bilgisayar kullanımının her alana girmesi ve getirdiğikolaylıklar özellikle fotoğraf sektöründe önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle dijital fotoğrafmakinelerinin piyasada edindiği hatırı sayılı yer tarayıcı ihtiyacını da gündeme getirmiştir.Bu modülde bilgisayar donanım elemanlarının önemli parçalarından tarayıcı ve yazıcıözellikleri ve kullanımı hakkında ayrıntılı bilgi edineceksiniz

1.1.2. Görevi

Yakın bir zamana dek çok fazla kullanılmayan tarayıcıların, özellikle Multi Media(Çoklu ortam), yayıncılık ve tasarım gibi uygulamaların gelişmesine paralel olarakkullanımları hızla yayılmıştır. Özellikle görüntünün önem kazanması tarayıcıya olanihtiyacın artmasına sebep olmuştur. Tarayıcıların bugünkü kadar popüler olmayışınınsebeplerinden biri de taranmış görüntülerin bellekte çok yer kaplamasıdır. Sıkıştırmaprogramları ile de bu sıkıntının üstesinden gelinmiştir. Fotoğraf sektöründe dijitalmakinelerin kazandığı önemle birlikte film kullanılmayışı görüntünün işlenebilirliğine olanilgiyi arttırmış, kısa sürede tarayıcıların da popüler olmasını sağlamıştır. Eski fotoğraflarınsaklanma isteği, yıpranan fotoğrafların düzeltilebilir oluşu ve ayrıca mekân ve birçokanlamda kullanılabilen çeşitlilik kolaylığı tarayıcıların önem kazanmasındaki sebeplerdenbiri olmuştur. Bu oluşumda Photoshop programının da desteği yadsınamaz. Ayrıca kitap vedergilerde yırtmaya kıyamadığımız özellikle öğrencilerin ödevlerinde kullanacağı belgelerinzarar görmeden saklanması da sağlanır.

Resim 1. 2: Bir tarayıcı örneği

Tarayıcıların sağladığı başka bir olanak, görüntüler gibi yazıların da kâğıttanbilgisayara aktarılmasıdır. Ancak, tarayıcı ile PC’ye aktarılan bir grafik dosyasına yazılanmetinler, bilgisayar tarafından resim olarak görülür. Bir fotoğraftan farkı olmayan grafikdosyasının içindeki yazılar, OCR (Optical Character Recognition; Optik karakter tanıma) adıverilen programlar vasıtasıyla çözümlenip metin dosyalarına çevrilir. Böylece kâğıtortamındaki bir yazı, insan eliyle herhangi bir müdahaleye ve klavyeden tekrar veri girişinegerek kalmadan bilgisayara aktarılabilir. Sadece basılı belgeler değil el yazısı olan belgelerinokunmasını sağlayan programlar da bulunmaktadır.

5

Tüm bunlardan çıkacak en önemli sonuç tarayıcının en önemli görevinin insanhayatını kolaylaştırması olmalıdır.

1.1.3. Özellikleri

Tarayıcılar, dia, siyah-beyaz veya renkli fotoğrafların, daktilo ile yazılmış yazıların,formüllerin veya çizilmiş planların dijitalize (sayısallaştırılması) edilmesi yanisayısallaştırılması ve bu şekilde PC(Bilgisayar)de işlenmesi imkânını sağlama özelliğinesahip aygıtlardır.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi tarayıcıların kullanım yerlerine, amaçlarına veprofesyonellik derecelerine göre çeşitleri vardır. Örneğin, dokümanın nasıl okunacağıtarayıcının tipine göre değişir. Bazıları dokümanı tekerlekler aracılığıyla içine çekipsayısallaştırma için gerekli olan sensörlerın önünden geçirir. Bu teknik hemen hemen tümfaks cihazlarında kullanılan teknikle aynıdır. Dokümanlar siyah beyaz veya gri tonlamalarşeklinde taranır. Fakat el tarayıcıları üzerinde kâğıdı içeri çekme mekanizması bulunmaz.Kullanıcı cihazın sensörlü kısmını elle mümkün olduğunca aynı hızda, ne çok hızlı ne de çokyavaş dokümanın üzerinden geçirmek zorundadır. Sonuçta çıkan düşük netliktekidokümanlar ve zahmetli tarayıcı kullanımı yüzünden el tarayıcıları resim tarama için pekuygun değildir.

El Tarayıcıları

Daha çok dizüstü bilgisayarlar da ve profesyonel olmayan uygulamalarda tercih edilir.Tek üstünlükleri sayfa üzerinde gezdirilerek kullanıldığı için kitaptan bir görüntü taranmakistendiğinde sayfayı yırtmak ya da kesmek gerekliliği kalmaz.

Resim 1.3: El tipi tarayıcı

Paralel Port Tipi Tarayıcılar

Günümüzde ev ve ofis kullanıcıları açısından çokça kullanılan, pratikliği veekonomikliğinden dolayı birçok kişinin tercih ettiği, teknolojinin gelişmesi ve bilgisayarlarıngüçlenmesiyle gündeme gelen tarayıcı tipidir. Paralel Port bağlantı kullanılır, Paralel Portunhızı da çok fazla değildir. Bu tip tarayıcıların kurulumu son derece basittir kısa süre içindekurulum tamamlanabilir ve kullanıma geçilebilir. Yapılması gerekli tek şey güç kaynağınıbağlamak, Paralel Port kablosunun uçlarını bilgisayara ve tarayıcıya takmak, eğer yazıcıvarsa onun kablosunu tarayıcı üzerindeki ikinci bir yuvaya takmak ve yazılımınıyüklemektir.

6

Resim 1.4: Paralel Port tipi tarayıcı

Drum (varil) Tarayıcı

Özel olarak profesyonel amaçlar için tasarlanmış olup fotoğraf ve ofset endüstrisindekullanılmak için tasarlanan ilk modern tarayıcılardır. Bu yüzden daha çok basım evlerincekullanılır. İsmini taranan cismin konulduğu cam silindir ya da varilden almıştır. Bu silindirinortasında taranan cisimden yansıyan ışığı kırmızı, yeşil ve mavi bileşenlerine ayıran bir ışıkkırıcı sensör bulunmaktadır. Bu renkli ışık ışınları renk filtrelerinden yansıyarak bir fotoğrafçoğaltıcı tüpe ya da CCD ye gelir ve elektrik sinyallerine dönüştürülür.

Resim 1. 5: Drum(varil) tipi tarayıcı

Taranacak medya, gerek dia olsun gerek kağıt (opak), boyutuna göre özel bir silindirinüzerine yapıştırılıp (ki drum tabiri buradan geliyor), döndürülmek suretiyle, lazer gözvasıtasıyla okunur. İlk geliştirilen teknoloji olmasına rağmen hala piyasada kullanılan enkaliteli ve pahalı tarayıcı çeşidi olmakla beraber parçalarının hassas olması ve üretimininpahalı olması nedeniyle sıradan bir kullanıcı için pek de uygun değildir. Ancak DrumTarayıcılar bu günkü masaüstü tarayıcıların yapılmasına önayak olmuştur. Bu tip tarayıcılarçok gelişmiş olup masaüstü yayıncılık sistemlerinde ve modern baskı sistemlerindekullanılır. Genelde gazetelerin, dergilerin, broşürlerin resimlerinin hazırlanmasında yaygınbiçimde tercih edilir. Hassas, hatasız, kaliteli sonuçlar alabilmek ve bir de en önemlisi resmiorijinal boyutundan çok daha fazla büyütebilmek için kullanılır. Çoğu zaman masaüstüyayıncılıkta, bu aletlerin harikalar yaratarak resmin orijinalinden bile daha güzel sonuçlaralınabildiği görülmüştür.

7

Film Tarayıcılar

Bu tür tarayıcılar özellikle fotoğrafçılıkta kullanılmak üzere tasarlanmış cihazlardır.Taranacak materyalden ışığı geçirmek ve karsı taraftaki algılayıcı(sensör) sayesinde dijitalizeetme prensibiyle çalıştıklarından baskı resimleri tarayamaz. Özel amaçlı üretildikleri içindaha geniş bir dinamik renk hassasiyetleri ve çözünürlükleri vardır. Bir basımevininihtiyacına yanıt verebilecek kapasitede olmasalar da profesyonel fotoğrafçılıkta oldukçayüksek bir seviyeye kadar kullanılmaktadır. Tek dezavantajları, yukarıda belirtildiği gibisadece film tarayabildiklerinden, sadece medya alanında kullanım rahatlığı vardır ayrıcamaliyetinin yüksek olması her fotoğrafçının almasını imkansız kılmakta bu da kullanımıkısıtlamaktadır. Günümüzde dijital makinelerin kullanım artışı bu tarayıcı tipine de engelolmuş ve kullanım tercihini düşürmüştür.

Resim 1. 6: Film tarayıcı

Masaüstü (Flatbed ) Tarayıcılar

Kullanım açısından daha basittir. Tek kusurlu yanları masa üzerinde fazla yerkaplamalarıdır. Daha çok ev ve ofislerde doküman taranmasında kullanılmak üzeretasarlanmıştır. Tarayıcı deyince çoğu insanların aklına masaüstü tarayıcılar gelir.Fotoğrafçılıkta da kendine önemli bir yer edinmiştir, Ancak her türlü kullanımı amaçlayantasarımları, fotoğrafçılıkta tarama kalitesindeki yetersizlik olarak kendisini gösterir, çünküfotoğrafçılık en iyi tarama kalitesi gerektiren tarama kullanımını amaçlar. Taramaçözünürlüklerinin düşüklüğü ve fokus problemlerinden dolayı, profesyonel amaçlı fotoğraftarama için yeterli performansı gösteremez bu da fotoğrafçılıkta genelde amatör kullanıcılartarafından tercih edilmelerini sağlar.

Resim 1. 7: Masaüstü tarayıcı

8

Normal bir masaüstü tarayıcıda doküman taranacak yüzeyi alt tarafta kalacak şekildetarayıcıın cam yüzeyine yerleştirilir ve bu camın altında bir lamba bir ayna bir lens vegörüntü yakalayıcıdan oluşan bir tarayıcı dizisi ileri geri hareket eder.

Tarayıcıların sadece siyah beyaz görüntü şeklinde tarama yaptıkları zamanlardatarama işlemi oldukça basittir. Tarayıcı motoru bir adım atarak bir sıra yatay hattı tarar bunuCCD ye gönderir sonuçları kaydeder ve diğer satıra geçer. Renkli tarayıcılar üretilmeyebaşlayınca kendisine göre birçok avantajı ve dezavantajı bulunan yöntemler çıkmıştır.

İlk Renkli Tarayıcılar

Siyah beyaz bir CCD dizisi ve bu dizi için üç ayrı renkte (kırmızı, yeşil, mavi)lambaya veya beyaz ışık veren bir lamba ve CCD için üç ayrı renkte filtreye sahiptir. Renklitarama yapabilmenin geleneksel yolu dokümanı her renk için bir kez olmak üzere toplam üçkez taramak ve bunların birleştirip görüntüyü elde etmektir. Fakat bu metodun bazıdezavantajları bulunmaktadır. Öncelikle bir satır için üç tarama yapılması çok yavaş birişlemdir ve taranan cisim en ufak bir şekilde hareket ettirilmesi kaydedilmeyen renkbilgisinden dolayı taramanın işe yaramaz hale gelmesine neden olur.

Resim 1.8: Renkli tarayıcı

Tek geçişte renkli tarama icat edildikten sonra da sorunlar bitmedi. Zira tek geçiştetarama da birçok yöntemle yapılabilir ve her yöntemin kendine göre avantajları vedezavantajları vardır. Tek geçişte taramayı basitleştirmek için renk hassasiyetine sahip ancaksiyah beyaz CCD ye göre daha pahalı olan bir CCD kullanılır. Diğer bir metot ise üç geçişlisistemin başka bir şeklidir. Bu yöntemde tarayıcı her bir satır için kırmızı mavi ve yeşillambaları art arda yakar ve böylece tek taramada satır görüntüsü elde edilir. Led diyotlarınyanıp sönme hızları arttıktan sonra çoğu led temelli tarayıcılar bu yöntemi kullanmayabaşlamıştır.

Renkli tarayıcılar gri tonları tararken de birden fazla metot kullanır. Işık yansıtmakiçin birden fazla lambaya sahip olan tarayıcılar (led tabanlı tarayıcılar) gri tonları elde etmekiçin yeşil ışık veren lambalarını kullanır. Bu yöntem renkli dokümanların taranmasında kesinsonuçlar vermese de siyah beyaz dokümanların taranması için idealdir. Aynı zamanda üçkanaldan renk bilgisini alıp bunun krominans değerlerini atarak siyah beyaz tarama yapantarayıcılardan daha hızlı çalışır.

9

Tarama Aşamaları

Bir masaüstü tarayıcı kullanarak resim tarama süreci kısaca şöyle özetlenebilir:

Filmi veya resmi saydam tarama yüzeyine bakacak gibi yerleştirme Ön tarama yapma (bazı tarayıcılar bu aşamada resmi hafızaya alırlar) Ekrana aktarılacak resmi veya içinden bir kısmını kadrajlama, döndürme

veya çevirme (crop, rotate, flip) Gerekiyorsa renk ayarlarını yapma Resmi bir ad vererek diske kaydetme (bazı tarayıcılar bu aşamada bir kere

daha resmin üzerinden geçerler)

Not: Bu aşamalar ileriki bilgilerde örneklerle açıklanacaktır.

1.1.4. Markaları

Tarayıcılar kullanım alanları, fiyat aralıkları ve kapsadıkları özelliklere göre birçokçeşide sahiptir. Bu çeşitlemeler firmaların özelliklerine göre de değişir. Firmaların tarayıcı(tarayıcı) çeşitlerinden birkaç örnek özellikleri ve kısaca kullanım şekilleriyle şöylesıralanabilir:

Markalar Özellikleri

A:Epson Perfection V700 Photo Fotoğraf meraklıları ve amatör fotoğrafçılariçin ideal tarayıcıdır. Epson ‘un DIGITALICE™ Teknolojileri ile birlikte eşsiz ikiliLens Sisteminin kullanılması sıra dışıkalitede film ve fotoğraf tarama olanağısağlar.

10

B.Brother Mfc-215c Renkli Inkjet Fax 8 MB hafıza, 20 telefon hafızası, çoklugönderim, 100 sayfalık kağıt kasetiFotoğraf Baskı Merkezi: Tüm dijital hafızakartlarından bilgisayardan bağımsız baskıalabilme Renkli Yazıcı: 20 ppm siyah-beyaz, 15 ppm renkli baskı hızı, 6000 x1200 dpi çözünürlük, USB bağlantı, bütünişletim sistemleri ile uyumlu RenkliTarayıcı: Flatbed kapaklı, 19.200 dpiçözünürlük, bütün işletim sistemleri ileuyumlu Renkli Fotokopi: PC’den bağımsızfotokopi çekebilme, çoklu kopyalama (99sayfa), Büyültme ve küçültme (%25-%400arası) özelliklerine sahiptir.

C.Brother MFC-7420 (Laser Fax -Fotokopi-Printer-Renkli Tarayıcı)

Lazer Fax , Yazıcı, Fotokopi, Tarayıcı -FAX : 208 telefon hafızası , 35 Sayfaotomatik doküman besleme, 64 GriTonlama -YAZICI : 20 Ppm baskı hızı,2400x600 dpi çözünürlülük -RENKLİTARAYICI : Flatbed kapaklı, renkli vemono tarama, 256 Gri Tonlama -FOTOKOPİ : Dakikada 20 sayfa baskı hızı,%25-%400 arası büyültme-küçültme, Çoklukopyalama 99 sayfa özelliklerine sahiptir.

D.Xeroxs phaser 6110 Dakikada 4 sayfaya kadar renkli baskıdakikada 16 sayfaya kadar s/b baskı - 2400dpi geliştirilmiş çözünürlük - 300 Mhzişlemci- USB 2.0 ve ağ bağlantısı olmaküzere iki ayrı model- PC ve Macortamlarını destekler- Küçük boyut- Düşükgürültü seviyesi özelliklerine sahiptir.

E.HP HP Scanjet 2400C A4 TarayıcıUSB

Flatbed tarayıcı Tipi,A4 MaksimumTarama, OCR Yazılım Boyutu,2.0arabirimUSB, 10X15 Fotog. 45SN Fotoğraf TaramaHızı, MS Word OCR`lama 45S testTARAMA Hızı, HP Hatıra DiskiOluşturma Yaz; Hp Fotoğraf VeGörüntüleme, WIN 2000 WINDOWS 9X;WINDOS ME sistem uyumluluğuözelliklerine sahiptir.

11

F.Hp L1945a Scanjet 3800c TarayıcıUSB

Tarama çözünürlüğü: 2400 x 4800 dpiTarama hızı: 4x6 Renkli Fotoğraf 12saniye, OCR, A4 -Tarama alanı: 216 x 297mm Renk işlemesi: 48-bit -Arabirim: USB2.0-Boyutlar: 287 x 450 x 65 mm, 3,1 kgİşletim sistemi: Windows® 98, 98 SE, Me,2000, XP-Tarama çözünürlüğü (yazılım ile): 2.400 x 2.400 dpi özelliklerine sahiptir

Tablo 1. 1: Tarayıcı markaları ve özellikleri

1.2. Fotoğrafçılıkta Tarayıcı Kullanımının Önemi

Dijital fotoğraf makinelerinin getirdiği kullanım kolaylığıyla birlikte fotoğrafdüzenlemede özellikle başvurulan tarayıcı ister amatör ister profesyonel herkesin rahatlıklakullanabileceği bir bilgisayar ekipmanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle fotoğrafmakineleriyle çektiğimiz fotoğraflarda yapmak istediğimiz değişiklikler söz konusuolduğunda gerekliliği artmaktadır. Kitap, dergi gibi basılı yayımlarda yırtmayakıyamadığımız gerekli olan resimlerin taranması, eski resimlerin taranarak tekrar ilk günkügibi muhafazası tarayıcının hayatımıza getirdiği kolaylıklardan birkaçıdır.

Fotoğraf sektöründe dijital makinelerin kullanımıyla gelen en büyük rahatlık çekilenfotoğraf üzerinde yapılan oynamalardır. Var olan tek bir fotoğrafı çoğaltmak ya da birtakımhataları düzeltmek hem zamandan tasarruf hem de maddi anlamda fayda sağlamaktadır.Mevcut fotoğrafların kolaylıkla dijital fotoğraf haline getirilmesi ve üzerinde yapılandeğişikliklerle müşteri açısından da büyük bir kazançtır.

1.3. Tarayıcı Kurulumunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Bir tarayıcıyı kullanmak için tarayıcı tarafından okunan bilgiyi PC’ye aktaracak özelbir arabirim kartına ihtiyaç vardır. Farklı tarayıcı üreticileri tamamen farklı veri aktarmayöntemleri kullanmaktadır. Birçok tarayıcı ara birim kartı DMA (Direct Memoıy Access /Doğrudan Bellek Erişimi) sistemini kullanır. Bunun anlamı, kartın tarayıcının gönderdiğibilgiyi ayrılan bir bellek alanına yerleştirmesidir. Çalışan yazılım daha sonra veriye bualandan erişir. Buna göre tarayıcıların kurulum özellikleri çeşitlerine göre ele alınmalıdır.

12

Paralel Port Tarayıcıların Kurulumu

Bu tip tarayıcıların kurulumu SCSI tarayıcılara göre nispeten daha kolaydır. Çünkümakinenin içini açıp bir kart takmaya gerek kalmaz. Paketin içinden muhtemelen bağlantıkabloları, tarayıcının kendisi ve sürücüler çıkacaktır.

Birinci adım, bağlantı kablolarını yerlerine takmaktır. Kablonun bir ucunu tarayıcınınuygun girişine diğer ucunu da bilgisayarınızın paralel portuna bağlanır.

İkinci adım gerekli yazılımları yüklemektir. Üreticinin tarif ettiği gibi kurulumprogramını çalıştırılır. Bu işlem tarayıcı programını ve TWAIN sürücülerini bilgisayarayükleyecek ve kurulumu tamamlayacaktır.

USB Tarayıcıların Kurulumu

Kurulumu en kolay tarayıcı türüdür. Yapılacak tek şey uygun kabloları yerlerinetakmaktır. Bu işlem yapılırken bilgisayarın kapanmasına gerek yoktur. Kablolar yerlerinetakıldığında ekranda gerekli talimatlar çıkar. CD'ye sürücüye yerleştirilip "ileri “ya da”Next" ile devam edilir. Bu işlem çok kısa sürer.

Resim 1. 9: USB girişli tarayıcı

Paketin içinden tarayıcının kendisi, bağlantı kabloları, SCSI adaptörü(dikkat edin SCSI kartı değil), kitapçığı ve disket ya da CD'si çıkacaktır.

Birinci adım, bilgisayarda SCSI kartı yoksa tarayıcıyla birlikte gelen SCSIadaptörünü bilgisayara takmaktır. Bilgisayar kapanır. Bu aşamada SCSIadaptörünün bilgisayarın ana kartındaki boş bir slota takılması gerekir.

İkinci olarak bilgisayar açılmadan, bağlantılar kitapçıkta tarif edildiği gibiuygun gelecek yerlere takılır.

Üçüncü adım gerekli yazılımları yüklemektir. Bilgisayar açıldığındaekranda "yeni bir donanım bulundu" ibaresi görünür. Kurulum CD'si ya dadisketi sürücüye yerleştirilir ve "ileri ya da next" tuşuna basılır. Bu işlemSCSI adaptörünü bilgisayara tanıtır.

Dördüncü adım tarama programını kurmaktır. Bunun için kitapçıkta tarifedileceği şekilde setup kurulum programını çalıştırmak gerekir. Bu bir“setup.exe” dosyası ya da “install.exe” dosyası olabilir.İşlem yapılıpprogram kurulumu tamamlanır.

13

1.3.1. CD ile Kurulum

Tarayıcı satın aldığımızda gerekli parçalarla birlikte kurulum CD’si de beraberindevardır. Gerekli işlem basamakları şemalarla birlikte yer alır. Kılavuz kitapçığı dikkatliokunarak hareket edilir.

Şekil 1.1:Tarayıcı ile birlikte verilen gereçler

Şimdi bir tarayıcı alındığında kılavuz kitapçıktaki işlem basamaklarının nasılyapıldığına bakalım. Bu kılavuzun çok dikkatli okunması gerektiğini unutmayınız.

Tarayıcıyı bilgisayarınıza bağlamadan önce tarayıcı yazılımını kurmanız gerekir. Aksitakdirde tarayıcınız için olan doğru sürücü yazılımı yüklenmez ve tarayıcınız olmasıgerektiği gibi çalışmayabilir. Tarayıcı yazılımını yüklemek için:

Bilgisayarınızı başlatın ve hiçbir uygulamanın çalışmadığından emin olunuz.

CD'yi bilgisayarınızın CD-ROM sürücüsüne yerleştiriniz. CD otomatik olarakaçılır.

Şekil 1.2: CD-ROM a CD yerleştirilmesi

14

CD penceresi açıldığında yükleme talimatlarının görüntülenmesini istediğinizdili seçiniz. Ardından PaperPort'un kurulmasını istediğiniz dili seçmek için[PaperPort] seçeneğini tıklayınız ve tarayıcı yazılımını bilgisayarınıza yüklemekiçin ekranda görüntülenen talimatları takip ediniz.

Resim 1.10: Talimatların takibi

Yazılımın yüklenmesi tamamlandığında tarayıcıyı bilgisayara bağlamanızıisteyen bir mesaj görüntülenir, tıklayınız.

Tarayıcıyı bağladıktan sonra yukarıdaki iletişim kutusunda bulunan [Finish](Son) düğmesini tıklayınız. Tarayıcı kullanılır durumdadır ve herhangi bir USBbağlantı noktasına bağlanır.

Tarayıcınızın bir kilitleme mandalı olabilir. Alttaki kilitleme mandalını görmekiçin tarayıcıyı ters çeviriniz. Kilitleme mandalını açık konuma getiriniz.

Şekil 1. 3: Mandalın açılması

15

Tarayıcınızın Asetat Adaptörü yoksa diğer adım ile devam ediniz. Tarayıcınızdaasetat adaptörü varsa, kablonun tarayıcının arkasında bulunan opsiyonel bağlantınoktasına takılmış tarayıcınız kablo opsiyonel bağlantı noktasına takılmış olarakgönderilmesine karşın kablo sevkıyat sırasında gevşemişse bağlantı noktasınasıkıca yerleştirmeniz gerekebilir

Şekil 1. 4: Bağlantı noktasına kablonun takılması

USB kablosu tarayıcıya takılı durumdaysa, tarayıcının arka tarafındaki USBkablosunu bilgisayarınızda bulunan herhangi bir USB bağlantı noktasına takınız.USB kablosu takılı değilse, kablonun bir ucunu bilgisayarınızda bulunanherhangi bir USB bağlantı noktasına, diğer ucunu da tarayıcınızdaki USBbağlantı noktasını takınız.

Şekil 1. 5: USB kablosunun bilgisayara takılması

Kablosunu tarayıcının arkasındaki girişe, fişini de bir elektrik prizine takınız.Ekranda tarayıcının bulunduğunu belirten bir mesaj görüntülenir. Tarayıcı buişlemin ardından doğru şekilde kurulmuştur.

16

Şekil 1. 6: Fişin prize takılması

Finish] (Son) düğmesini tıklayınız.

CD'den diğer yazılım uygulamalarını yükleyiniz.

Diğer yazılımın yüklemesi tamamlandığında CD'yi bilgisayardan çıkarın vegüvenli bir yerde saklayınız.

1.3.2. İnternetten Kurulum

İnternet kullanımı günümüzde her konuda bize kolaylık sağladığı gibi elimizdetarayıcımızın kurulum CD’si olmadığı durumda da aynı kolaylıkla kurulumu yapılabilir.Öncelikle tarayıcımızın markası ile gerekli program bulunmalıdır. Bu program “Download”edilerek bilgisayara kaydedilmesi sağlanır. Daha sonra talimatlar program tarafındanverileceği gibi yapılmalıdır.”Next “ komutu doğru şekilde işaretlendiğinde şekildeişaretlendiğinde kurulum tamamlanacaktır.

1.4. Çözünürlük/Boyut Ayarları

Çözünürlüğü, uzunluk biriminde birbirinden ayırt edilebilen nokta sayısı ya da birtarayıcının dokümanı tararken ayırt edebildiği en küçük uzaklık olarak tanımlayabiliriz.Çözünürlüğün tam olarak ne olduğunu anlayabilmek için bilgileri temelden başlatalım. İlkolarak pikseli açıklayalım. Nedir piksel?

Resim: 1.11: Piksel görüntüsüne örnek bir

17

Piksel kare şeklinde olan görüntünün en küçük birimidir. Digital görüntüler yana yanagelen pikseller topluluğundan oluşmaktadır. Digital görüntü, imgenin eninde ve boyundabulunan piksel sayısı ile tanımlanır. Pikselin kendi başına en ve boy değerleri yoktur. Demekki dikdörtgen biçimindeki tek bir piksel 1x1 mm, 1x1 cm hatta 3x2cm bile olabilir. Aksibelirtilmedikçe piksellerin en ve boy oranı eşittir.

Çözünürlük ise boyut tanımlamalarında ek olarak gereken bir kavramdır. Kendibaşlarına boyut sahibi olmayan piksellere çoğu zaman bir boyut değeri tanımlamakgereklidir. Bu şekilde piksellerin boyutu belirlendiğinde uzunluk biriminde kaç pikselbulunacağı da belirlenmiş olur. Örneğin, bir pikselin boyutu 1 mm olarak tanımlanmışsa hersantimetrede 10 piksel bulunacaktır.

Resim1.12: Piksel oranları

Kapladığı alan ne olursa olsun görüntü birimi olan her piksel sadece tek bir renkdeğeri içerebilir. Dijital görüntü işleme programları ile imge üzerinde işlem yapılırken, tümkesme, yapıştırma, yer değiştirme işlemlerinin tamamı piksellere uygulanır. Noktasalgörüntü ile oluşan dosyalar için çözünürlük ve içerdiği piksel sayısı çok önemlidir.Dokümandaki işlemlerin hepsi piksellerin rengi veya konumunu değiştirerek etki yapar.İşlemlerin ne kadar süreceği ise üzerinde işlem yapılan piksel sayısına ve işleminkarmaşıklığına bağlıdır.

Çözünürlük hesaplarında uzunluk birimi olarak inch veya santimetre kullanılır. BirInch = 25,4 mm veya 2,54 cm, basit hesaplarda 2,5 cm değerini kullanabilir. Gündelikyaşamda cm kullanıldığından birçok işlemi cm üzerinden yapmak daha kolaydır.

18

Resim: 1.13: Örnek çözünürlük değer ayarı

PPC, PPI yani Pixel Per (Cm) Inch kullanabileceğiniz en iyi birimdir. Genellikle DPIile karışır ancak ikisi farklı birimlerdir. Pixels/ (centimeter) inch, bir (santimetreye) inch'edüşen piksel sayısıdır. Bu, görüntünün öznitelikleri ile ilgili bir kavramdır.

Görüntüde birim olarak piksel / inch veya piksel / cm kullanılması yaygındır. 10 cmuzunluğunda ve 20 cm enindeki bir görüntü, 100 ppc çözünürlüğe sahip ise, boyunda 10cmx100ppc=1000 piksel, eninde ise 20cm x 100ppc= 2000 piksel vardır. Görüntüdeki toplampiksel sayısı en x boy =2000piksel x 1000piksel = 2.000.000 pikseldir.

Günümüz dijital görüntülerinin hemen hemen hepsinin temelinde kare şeklinde,görüntünün parçalanamaz birimi olan piksel yatmaktadır. Bu pikseller yan yana geldikçe anagörüntü oluşmaktadır. Görüntü boyutu bu nedenle bilgisayar için hep piksel olarakhesaplanmaktadır.

A B

Resim: 1.14: Piksel görüntüsüne ait iki resim

19

Kesme, yapıştırma, montaj gibi işlemlerde bilgisayar görüntünün piksel olarakdeğerini dikkate alır. Örneğin, eninde 2, boyunda 3 piksel olan bir görüntü de toplam 2x3=6piksel vardır. En ve boy oranları arttıkça piksel sayısı ve dosya boyutu kenarların çarpanıkadar artmaktadır. Piksellerin kendi başlarına bağımsız enleri ve boyları yoktur. Örneğin2x3 piksel boyutundaki bir görüntü 2x3 cm olarak basılabiliyorken, 2x3 metre veya 2x3 mmolarak da basılabilir. Her durumda uzunluk birimine düşen piksel sayısı değişmektedir.Örneğin 1 cm başına 2 piksel düşüyorsa görüntü çözünürlüğü 2 piksel / santimetredir. Budeğer ppc veya "piksel per centimeter" olarak ifade edilmektedir. 1mm başına iki pikseldüşen ikinci örnekte ise çözünürlük yine santimetre olarak hesaplanmaktadır. Tanımda birimolarak santimetreyi kullandığımızdan görüntü ebadı ne olursa olsun önce santimetre başınadüşen piksel sayısını hesaplamamız gerekir. 1mm'de 2 piksel varsa (1Cm) 10mm'de kaçpiksel olacak gibi basit bir hesapla çözünürlük= 20 ppc veya santimetre başına 20 pikselolarak hesaplanabilir.

Ayrıca monitörde çözünürlüğün hesaplanmasında en iyi referans PPC ve PPI'dir.Örneğin 14' bir ekranda 800x600 modun da çalışırken ekranın diyagonalinde en ve boyboyutunun çarpanının karekökü kadar ( 692 ) piksel vardır. Bu durumda ekran çözünürlüğü692/14=49 PPI'dir. Ancak ekran ile ilgili dikkat edilecek bir nokta var. Görüntününekrandaki boyutu sadece eninde ve boyunda bulunan piksel sayısından etkilenir. Çözünürlükdeğeri dosya içerisindeki çözünürlük değerinden değil, ekran çözünürlüğünden alınır. Bunedenle 300x200 piksel boyutlarında ve sırasıyla 75, 150 ve 300 ppi çözünürlüğe sahip üçgörüntü varsa her üçü de ekranda aynı boyutta görünür.

1.5. Film Çeşitleri

Film objektif içinden geçen ışık huzmelerinden oluşan görüntünün elde edilebilmesiiçin ışığa duyarlı bileşiklerden oluşan maddedir. Üzerine gümüş bromür, gümüş klorür,gümüş iyodür gibi ışığa duyarlı bileşiklerden sürülmüştür. Fotoğraf çekmek istediğimizdeuygun filmi seçmiş olmamız istediğimiz etkiyi yaratacak kaydı yapabilmemiz için deönemlidir. Günümüzde renkli negatif film en çok tercih edilen türdür. Dünya çapında çekilenfotoğrafların %90'ında renkli negatif kullanılır. Renkli negatif film renkli baskı imkânısağladığı için, renkli baskılı film olarak bilinir.

Asıl üzerinde duracağımız duyarkatlarına göre renkli filmler kategorisindesınıflandırabileceğimiz pozitif ve negatif filmlerdir.

1.5.1. Pozitif Film

Orijinal çalışmanın aynı tonlarını gösteren film diye kısaca tanımlayabiliriz

Bu tür filmlere banyodan sonra bakıldığında görüntünün orijinal renklerini verdiğifilmlerdir. Daha çok projeksiyon makinesi ile seyredilecek konular ya da matbaa baskılarıiçin kullanılır. Günümüzde pozitif filmlerden direkt baskı yapma yöntemi ile çok kalitelisonuçlar yakalanmaktadır. Tek dezavantajı çok pahalı bir yöntem oluşudur. Bu nedenlepozitif filmler daha çok matbaa baskılarında kullanılmaktadır.

20

Renkli pozitif filmler iki tipte imal edilir. Bunlar Ektacrome ve Kodakchrome tipfilmler. Renk kuplörleri duyarkat tabakasında bulunan ektacrome tip filmlerin banyoişlemleri çok daha toleranslı olduğundan, uygun şartlarda herkes tarafından yapılabilir. OysaKodakchrome tipi filmlerde renk kuplörleri banyonun içinde olduğundan, bu filmler, bubanyoları kullanan laboratuvarlarda yaptırabilir. Yapı olarak renk kuplörleri dışında diapozitif filmler arasında bir fark yoktur. Daha fazla tüketilen renkli diyapozitif film olanEktachrome tipi filmler, eskiden E–2, E–3, E–4 banyo işlemleriyle geliştirilen filmlerdir.

Resim 1.15: Pozitif film

Günümüzde bu filmler E-6 process denilen işlemlerle banyo edilmektedir.

Bu tanecikler bir katmandan diğerine geçemez ve taşıdıkları boya pigmentlerini detutar. Çok homojen olarak dağıtılması gereken tanecikleri homojen dağıtılmazsa kalitededüşmeye neden olur.

Renkli dia pozitifleri tanımak için renk katmanlarını üç ayrı tabaka olarak düşünmekişi daha da kolaylaştırır. Bu tabakalar mavi ışığa k yeşil ışığa duyarlı ve kırmızı ışığa duyarlıtabakalardır. Her üç tabakanın üst üste gelmesi sonucu renkler teşekkül eder.

1.5.2. Negatif Film

Orijinal çalışmanın ters tonlarını gösteren filmdir.

Bu tür filmleri banyo ettikten sonra baktığımızda gördüğümüz renkler, cismin orijinalrenkleri değil, tamamlayıcı olan renklerdir. Doğru görüntüye ancak filmin kâğıt veya filmebaskı yapılması ile ulaşılır. Renkli negatiflerin üzerinden turuncu bir maske tabaka vardır.Bu tabaka yıkama sonrasında negatif üzerinde baskın renk olarak bulunur. Görevi baskısırasında komşu tabakalara etki edebilecek yanlış pozlamayı engellemektir.

21

Resim 1.16: Negatif film

Negatif filmlerde pozitif filmler gibi bir dönüşüm olmayacağından first developerkullanılmaz. Yıkamaya direkt olarak color developerden başlanır ve renk oluşumları da buesnada gerçekleşir. Maviye duyarlı katman mavi ışık dalga boyuna duyarlı olduğu içintamamlayıcısı olan sarı renge boyanır. Yeşile duyarlı katman magentaya, kırmızıya duyarlıkatman ise cyana boyanır.

Mavi rengin oluştuğu katmanda ise hem yeşil hem de kırmızı renkler etkilendiği içinmagenta ve cyan renkler meydana gelir. Bu iki rengin toplamı maviyi oluşturduğu için bizmavi olarak görürüz. Yeşil rengin oluştuğu tabakada hem maviye hem de kırmızıya hassastabakalar etkilendiği için sarı ve cyan renkler meydana gelmiştir. Bu bölgeyi biz her ikirengin toplamı olan yeşil olarak görürüz. Kırmızı rengin oluştuğu katmanda ise hem mavihem de yeşile hassas tabakalar etkilendiğinden sarı ve magenta renkler meydana gelir. Bizbu iki rengin toplamı olan kırmızıyı görürüz. Siyah bölgelerden hiç ışık geçmediğindenduyarkata etkisi olmayacak ve hiçbir tamamlayıcı renk teşekkül etmeyecektir. Bu bölgeşeffaf olarak ortaya çıkar. Beyaz bölgelerde ise beyaz ışık her üç tabakayı da etkilediği içinsarı, magenta ve cyan renkler meydana gelecektir. Bu üç rengin toplamı da siyah rengioluşturacaktır. Renkli negatif bir film kullanıp banyo ettiğimizde görülen renkler, objeninasıl rengini tamamlayıcı renkler şeklinde teşekkül eder. Bu negatiflerden baskı yapıldığındaorijinal renkler elde edilir.

Resim 1.17: Film örnekleri

Filmler ayrıca çeşitli özelliklerine göre de sınıflandırılabilir. Bunlar, üretildiklerimalzeme boyutu, ışığa ve renklere karşı olan duyarlıkları ve piyasadaki tercih edilmeoranları olabilir.

22

Boyutlarına göre

Film boyutları büyüdükçe fotoğraf baskılarında ve görüntülerinde keskinlik artar. Filmboyutları küçüldükçe baskılarda ve görüntülerde keskinlik azalır.

Büyük boy filmler, 10x12,5 cm, 20x25 cm ve daha büyük boy filmlerdir. Orta boy filmler, Roll filmler yani 4,5 veya 6cm genişliğinde 80cm

uzunluğunda şerit halindeki filmlerdir. Küçük boy filmler, 18x24 mm veya 24x36 mm boyutlarındaki filmlerdir. Minyatür filmler ise C110 denilen filmlerdir.

Hızlarına Göre

Film hızları arttıkça; ışık ihtiyacı azalır. Pozlama süresi azalır. Fotoğrafı oluşturan enküçük nokta yani grenler büyür. Grenlerin büyük olması fotoğrafın baskısında keskinliğinazalmasına neden olur. Film hızları azaldıkça; ışık ihtiyacı artar. Pozlama süresi uzar.Grenler küçülür. Buna göre;

Yavaş hızda filmler: Poz süresi uzundur(16–40 ASA). Film üzerindefotoğrafı oluşturan gerenleri çok küçük olduğundan baskılarda yüksekkeskinlik verir. Işık sorunu olmayan yerlerde veya durağan konularınçekimlerinde kullanılır.

Orta Hızda filmler: En çok kullanılan hızda filmdir(50–100 ASA).Normal bir görüntü ve keskinlik verirler. Daha çok dış çekimlerde durağanveya az hareketli konular için uygundur.

Hızlı filmler:125–400 ASA değerinde olup hareketli konularınçekimlerinde veya uygun ışık koşullarının olmadığı zamanlarda kullanılır.İri grenli olduklarından bu filmden yapılan baskıların keskinliği azalır.Manzara veya portre konularında daha sık kullanılır

Çok Hızlı filmler: Çok hareketli konuların veya gece fotoğraflarınınçekimlerinde kullanılır(800–3200 ASA). Grenleri çok iri olduğundan butür filmlerden üretilen baskıların keskinliği daha da azalır. Yeterinceaydınlanmamış kapalı mekan çekimlerinde kullanılır (ASA -AmerikanStandartlar Enstitüsü- tarafından belirlenmiş film hız birimidir).

Duyar Katlarına Göre Filmler

Filmler duyarkatlarına göre de 4 gruba ayrılır.

23

Monokromatik Filmler

Bilinen ilk duyarkatlardandır. Renk tayfının sol tarafı olan mavi-mor ve ültraviyoleışınlarına karşı duyarlılık gösterir. Günümüzde ozalit ve fotokopi çekimlerinde kullanılır.Yüksek detay kaydetme ve sürate sahiptir.

Ortokromatik Filmler

Monokromatik duyarkatlara göre çok daha gelişmiş durumdadır. Kırmızının dışındatanıdığımız tüm renklere duyarlı olduklarından, bu filmler karanlık bir odada kırmızı ışıkaltında banyo edilebilir. Ortokromatik duyarkatlar, renklerin bütün tonlarına gerek olmayandurumlarda rahatlıkla kullanılabilir.

Pankromatik Filmler

Özellikle, otokromatik filmlerin kullanımında görülen aksaklıklar üreticileri tümrenklere duyarlı, günümüzde kullanımı en yaygın olan pankromatik filmleri üretmeyeitmiştir. Gözümüzün görebildiği tüm renkleri filme aktarabilen bu filmin en büyük hatasımaviye karşı hassasiyetinin öbür renklere göre az olmasıdır. Özellikle, gökyüzünü içine alançekimlerde, mavi olan gökyüzünün orta gri yerine beyaz çıkmasına neden olur.

Kızılötesi Filmler (Infared)

Bu tür duyarkatlar, renk tayfının kırmızı ve kızılötesi bölgelinden gelen radyasyonlarason derece duyarlıdır. Kırmızı bir filtreyle kullanıldıkları zaman çok etkili olduklarıbilinmektedir. Bu duyarkatlar, maviye ve ültraviyole ışınlarına karşı duyarlı olmalarınarağmen yeşile ve sarıya çok az duyarlıdır. Bu tür filmler manzara çekiminde kırmızı bir filtreile kullanıldıkları zaman, gökyüzü mavisindeki ayrıntıların kaybolduğunu, buna karşı beyazbulutların çok daha çarpıcı bir beyazlıkta gözüktüğünü görürüz. Bu tür filmin duyarlı olduğukızılötesi radyasyonları da yansıtan yeşillik, gerçek dışı bir görünüm alır. Bu fotoğraflar geceçekilen bir gökyüzü fotoğrafına çok benzer. Çok çabuk bayatladıkları için, film üretildiktensonra hemen kullanılmalı ve banyo edilmelidir. Bu filmlerin fotoğraf makinesineyüklenirken ortamın ışıksız olması unutulmamalıdır.

Fotoğrafçılıkta aslen kullanılan renkli filmlerdir. Renkli filmler renk sıcaklıklarınagöre ikiye ayrılır.

Gün ışığı tipi film(daylight) 5600kelvin renk derecesine göre üretilir. Bu gün ışığınaeşit bir renk sıcaklığıdır. Bu değere en yakın yapılabilen çekimlerde doğru sonuç alınır. Bufilmler daha çok mum, ampul, gün batımında yapılan çekimlerde kullanılır.

24

1.6. Ön Tarama (preview)

Ön tarama ilk aşamadır. Bu tarayıcıların markalarına ve yazılımlarına göre değişiklikgösterse de mantık hep aynıdır.

Uygulamada bu işlem” prescan” veya ”preview “olarak adlandırılabilir. Önce buişlemi gerçekleştirmek gerekir.

Resim 1.18: Scan komutu aşama 1

Bu ön tarama işlemi, yeterli bir ekran görüntüsü elde edip, gerçekten taranacakbölgenin tespit edilip işaretlenebilmesi içindir. İkinci olarak ön tarama ile ekrana gelengörüntüden işe yarayacak bölümün işaretlenmesi gerekir.

Bunu tarayıcının markasına ve yazılımının kalitesine göre çeşitli şekillerde yapmakmümkün olabilir. Dörtgen, dairesel, poligonal ve serbest el seçimi şeklinde seçim yapmakmümkün olabilir.

25

Sonraki adım, seçilen bölgenin rotasyonunun belirlenmesidir. Yerleştirdiğinizresmin tarayıcının tarama yönünde düzgün olarak bulunması gerekmez,taradıktan sonra yönünü tarama programı ile belirleyebilirsiniz. 90° sağa, solaveya 180° döndürülebilir,

Resim 1.19: Scan komutu aşama 2

Hatta flip olarak adlandırılan resmin dikey veya yatay olarak ayna görüntüsünü almakbile mümkün olabilir.

26

Resim 1. 20: Preview aşama 3

Resmin hangi renk tipi formasyonunda olacağını, görüntünün çözünürlüğününne kadar olacağı, resim ışık değerlerinin ayarlanması, parlaklığın ayarlanması bubölümde yapılır.

Daha sonra destinasyon (hedef), yani resmin tarandıktan sonra ne yapılacağınıbelirlemeye ve asıl tarama işlemini başlatmaya sıra gelir. Bu bölümde resmintarandıktan sonra bir uygulamaya mı gönderileceğine yoksa disk üzerinde biryere mi yazılacağına, hangi resim formatında yazılacağına karar verilir.

27

Resim 1. 21: Tarama başladı

Resim 1. 22: Preview son aşama kayıt

28

1.7. Taranan Filmin Uygun Dosya Formatında Kaydedilmesi

Her dosya, işletim sistemi, onun bileşenleri ve diğer yazılımlar tarafından belirlenmişbir türde kaydedilir. Dosya türü, söz konusu dosyanın diğerleri içinde hangi göreve sahipolduğunu gösterir. Dosyanın hangi türde saklandığınıysa onun uzantısından genelde sayı veharflerden oluşan üç karakterlik bir kısaltmadır ve dosya isminden “.” İşareti ile ayrılır.

Taranan resimler bilgisayara kaydedilirken uygun format kullanıldığında en doğrusonucu verir. Dijital fotoğraf makineleri fotoğraf çekerken formatlama aşamasını zatenyapar.

Taranan filmin uygun dosya formatında kaydedilebilmesi için önce formatlarhakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Fo

rmat

Ma

c

PC

Pik

sel

Vek

tör

Sıkış

tırm

a Alf

aK

an

al

Sa

yd

am

lık L

ay

er

An

ima

syo

n

Ya

zıcı

Bil

gisi

1B

it

2B

it

4B

it

8B

it

16

Bit

24

Bit

BMP + + + - -, (RLE) - - - - - + + + + + +

EPS + + - + - - - - - + - - - - - -

GIF + + + - LZW - + - + - + + + + - -

JPEG + + + -JPEG,Kayıplı

- - - - + - - -+(gri)

- +

PICT + - + + - 1 + - - + + + + + + +

PNG + + + -WaveTable

1 + - - + - - - + - +

PSD + + + - - + + + - + + + + + + +

Targa + + + - + 1 + - - + - - - + + +

TIFF + + + - -, (LZW) + + - - + + + + + + +

Tablo 1.2:Uygun dosya format değerleri

29

Görüntü Formatlarından En Çok Kullanılanlarından Bazıları

JPEG Görüntü Formatı

The Joint Photographic Experts Group (JPEG) formatı sık kullanılan bir formattır.JPEG veya JPG formatının özelliği gerçek renk değerlerini içermesidir. Bu nedenlefotografik yani grafiksel olmayan görüntülerin gösterilmesinde GIF formatına üstünlüğüvardır.

Resim 1.23:JPEG görüntü formatı

JPEG sıkıştırma yöntemi görüntünün algılanması için gerekli olmayan detayları etkilibir şekilde bulup atan ve dosyayı şekilde sıkıştıran bir format olduğundan lossy yani kayıplıformatlar arasında sıralanır. Yok edilen detay miktarı ve sıkıştırma oranı arasında orantıolduğundan bu dengeyi iyi korumak gerekmektedir. Daha fazla sıkıştırma daha fazla detaykaybı daha az sıkıştırma daha büyük dosya demektir. Bu dengeyi en iyi şekildedeğerlendirecek olan insan gözüdür. Bu nedenle bir dosyanın kopyası JPG olarakkaydedildikten sonra açılıp tekrar değerlendirilmelidir. Kaybedilen detayların geri getirilmesisöz konusu olmadığından dosyanın bir kopyasını kayıpsız bir yöntem ile korumakta faydavardır. Her kaydediliş sırasında kayıp miktarı arttığından JPG dosyaları sadece nihai işlerinyaratılması için kullanılır. Ara kademelerde kullanılmaları uygun değildir. Maksimumkalitesi göz tarafından orijinalin aynısı gibi görünmesine rağmen yine kayıplar mevcutolacaktır.

30

TIFF Görüntü Formatı

Tagged-Image File Format (TIFF) formatı farklı işletim sistemleri ve uygulamalararasında kayıpsız ve esnek bir dosya değiş tokuşunu sağlaması nedeniyle tüm çalışmalar içinuygun bir format olarak bilinmektedir.TIFF'in desteklediği birçok sıkıştırma vardır. Bunlararasında en çok kullanılan kayıpsız LZW sıkıştırma yöntemidir. TIFF ayrıca çok sayıda alfakanalını desteklemektedir. Kayıt sırasında fotoğrafın kullanılacağı işletim sistemi olarak

Resim 1.24: TIFF görüntü formatı

PC veya Mac seçilebilmektedir. TIFF dosyaları ikili dosya, indekslenmiş renk, gerçekrenk RGB, CMYK, Lab gibi nerededeyse tüm biçimlerini destekler. TIF dosyalarındakatman (Layer) desteği bulunamaz.

Anlatılan grafik dosya formatlarının temel özelliklerine göre hangi işlerde hangiformatın kullanılacağına karar verilebilir.

31

GIF Görüntü Formatı

Graphics Interchange Format (GIF) dosyaları internet üzerinde oldukça yaygınkullanılan bir formattır. Az sayıda renk içeren (1 ila 8 bitlik) dokümanlarda oldukça iyisıkıştırma sağlaması, animasyonlarda zamanlama ve farklı boyutlardaki resimleri bir aradatutma desteği, saydam renk tanımlanması bu formatı popüler yapan sebeplerinden sadece birkaçıdır. Ancak Photoshop gibi resim işleme programlarının çoğu GIF formatının tümözelliklerini kullanamamaktadır. Bu sebeple bu format ile çalışırken sıklıkla başkaprogramlara gereksinim duyulmaktadır. Gerçek renk desteği yoktur. GIF resimleri sıralı veyasırasız kaydedilebilmektedir. Ayrıca dosya ile birlikte metin kaydedilebilmektedir. Sıralı GIFdosyaları yükleme esnasında satır satır gelerek resim bitiminden önce nasıl olacağıyla ilgiliipucu verir.

EPS Görüntü Formatı

EPS formatı hemen hemen bütün çizim ve sayfa düzenleme programları tarafındandesteklenir. Photoshop programında, doküman Bitmap modunda kaydedilirken TransparanWhites (Beyazları transparan yap) seçeneği işaretlenerek kaydedilirse dosyada beyaz alanlarışeffaf tanımlayabilmesidir. Renkli bir doküman EPS olarak kaydedilecekse olası baskıproblemlerini önlemek için CMYK moduna geçirilmiş olmalıdır.

DCS1 Görüntü Formatı

CMYK olarak kaydedilmiş EPS dosyalar için geçerlidir. DCS yüksek çözümlemelirenk bilgisini içeren 4 adet (C,M,Y,K) dosya ve beşinci olarak sayfa düzenlemedekullanacağınız bir ana dosya oluşturur. Ana dosya 72 dpi bir öngörüntü dosyasıdır, 4 adetyüksek çözümlemeli dosya baskı sırasında kullanılır. Dikkat etmemiz gereken bir nokta,DCS' nin yarattığı sayfa düzenlemede kullanacağınız öngörüntü dosyasının ismini asladeğiştirmeyin. Eğer değiştirirseniz dosyanız baskı sırasında yüksek çözümleme dosyalarıbulamayacağından öngörüntü dosyasını (72Dpi) basar. Kaydetme sırasındakiseçeneklerinizin ilki, öngörüntünün nasıl olacağı, ikincisi dosya biçimi, üçüncüsü ise yüksekçözümleme dosyalarının sıkıştırma biçimi ile ilgilidir.

DCS2 Görüntü Formatı

CMYK+Ekstra renkler için kullanılan dosya kayıt biçimidir. Resim üzerinde ekstra(Beta) kanal kullandığınızda dosyanız içindeki beşinci veya daha fazla renk kanallarınıbastırmak için kullanacağınız format biçimidir.

EPS ayrıca vektörel programların (Illustrator ve FreeHand) sayfa düzenlemeprogramlarına dosya aktarım formatıdır. Vektörel dosyalar EPS formatında kaydedilmez isesayfa düzenleme ve resim programları kendi dosya içlerine alamazlar. Örneğin Photoshopprogramı vektörel çizimli bir eps dosyasını restarize ederek (piksele çevirerek) kendibünyesine alabilir. QuarkXpress programı EPS formatlı dosyaları bir ön görüntü (Preview)dosyası oluşturarak sayfa üzerine yapıştırır.

32

BMP Görüntü Formatı

BMP Windows ve Microsoft'un PCX formatını değiştirerek geliştirdiği bir formattır.Windows 3,1 ve 95 ile birlikte gelen Paint programı görüntüleri bu formatta işler. OS/2 ilebirlikte gelen Paint programının BMP dosyaları çok az bir farklılık gösterir. BMP formatı 1–24 bit arasında değişen bir piksel derinliğini içerebilir. Sıkıştırma seçeneği başlangıçtabulunmamakta idi. Sonradan RLE yani Run-Lenght-Encoding sıkıştırma yöntemi BMPdosyaları için benimsendi. Opsiyon olan bu sıkıştırma görüntüde detay kaybına yol açmaz,yani kayıpsız sıkıştırma yöntemlerindendir. BMP formatı alıcı bilgisayarında Paint' denbaşka görüntü program'ı bulunmadığı durumlarda kullanılır. Gidecek resim OS/2 işletimsistemine gidecekse seçeneklerde OS/2 BMP'si işaretlenir.

PDF Görüntü Formatı

PDF formatı Adobe' nin Macintosh, Windows, UNIX ve DOS için geliştirdiğiyayıncılık formatıdır. PDF içerisinde piksel ve vektör tabanlı resim, Postscript metin velinkler bulunabilmektedir. Şu anda PDF dosya formatının Türkçe sorunları bulunmaktadır.

Resim 1.25: PDF görüntü formatı

33

PNG Görüntü Formatı

PNG Portable Network Graphics formatı patentsizdir. PNG kayıpsız Wave Tablesıkıştırma yöntemini kullanır.

Resim 1. 26: PNG görüntü formatı

Şu anda mevcut olmayan kayıpsız gerçek renk ve saydamlık bilgilerini içeren resimkalitesini internet'e taşımayı amaçlamaktadır. PNG dosyalarcılarındaki saydamlık bilgilerialfa kanalı içerisinde saklanmaktadır. Adam7 yönetimi kullanılarak sıralı yükleme olanaklıolmaktadır. Ayrıca sıkıştırma için değişik filtreleme algoritmaları sıkıştırma öncesikullanılabilmektedir.

34

PSD Görüntü Formatı

Photoshop Document (PSD) Photoshop uygulamasına özel bir formattır. Formatıfarklı işletim sistemleri ve uygulamalar arasında dosya değiş tokuşu sırasında kolaylıksağlamaz. PSD çok sayıda alfa kanalını, path'ı ve katmanı desteklemektedir. PSD dosyalarıikili dosya, indekslenmiş renk, gerçek renk RGB, CMYK, Lab biçimlerini destekler. Çalışmasırasında oldukça uygun olan PSD nihai işlerin matbaa veya internet paylaşımı için uygundeğildir.

Raw Görüntü Formatı

RAW değişik bilgisayarlar ve işletim sistemleri arasında bilgi iletimine izin verenesnek bir formattır. Kanal sayısı, her kanaldaki piksel derinliği dosya uzantısı ve başlıkbilgileri tanımlanabilir. Kayıt sırasındaki parametre bilgileri açmak amacıyla dosyayı alankişiye verildiğinde RAW dosyaları kolaylıkla açılabilmektedir.

PICT Görüntü Formatı

PICT formatı bütün programların ortak kullandığı dosya formatıdır. Herhangi biruygulama programına aktarıldığında resim bilgisi sayfaya dahil olur. Görüntü diskinizdensilinse dahi baskı aracı sayfayı basarken PICT dosyasını aramaz. Logo düzenleme veyeniden oluşturma işlemleri sırasında PICT olarak kaydedilmiş görüntüyü, Illustrator veFreeHand programlarına aktardığımızda, llustrator programı isteğe bağlı olarak dosya açkomutuyla görüntüyü açar ve sayfaya Template (yarı saydam/arka plan) olarak yapıştırır.Böylelikle bu görüntünün üzerinden vektörel olarak çizimimizi yapabiliriz.

FreeHand programı ise resim al komutuyla sayfa içine resim olarak aktarır, görüntüyüTemplate (yarı saydam/arka plan) yapmak için Layer paletinden background (arka plan)'ıseçerek vektörel olarak çizebiliriz. PICT ile sayfa üzerine yapıştırdığınız görüntüyü ancaksunum için kullanabilirsiniz. Masaüstü Laserlerde görüntü pürüzsüz çıkabilir ama baskıortamına aktardığınızda görüntü kırıklaşıp fluğ bir hal alır. Sunum işiniz bittiğindegörüntüyü yeniden yüksek (HiRes) taratıp (304.8 Dpi) sayfa üzerine yerleştirmeniz gerekir.

35

UYGULAMA FAALİYETİ

Filmi tekniğine uygun tarayınız.

İşlem Basamakları Öneriler

Önlük giymeyi unutmayınız. Bilgisayarı uygun şekilde açınız. Tarayıcıyı bilgisayara tanıtınız.

Elektrik uyarılarına dikkat ediniz. Tarayıcı ile birlikte bulunması gereken

kurulum kitapçığını dikkatli okuyunuz. Film tarama aparatını tarayıcıya

yerleştiriniz. Kitapçıktaki işlem basamaklarını dikkati

takip ediniz. Güvenli işlem yaptığınızdan emin

olunuz.Verilen talimatlara uygun davranınız. Taranacak filmi tarama aparatına takınız. İşlem basamaklarını uygularken şemaları

iyi takip ediniz. Taranacak film için uygun çözünürlüğü /

boyutları bilgisayarda ayarlayınız. Ayarlar ile ilgili öğrendiklerinizi

hatırlayınız.

Uygulayacağınız her işlem basamağından önce bir kez daha düşünüp kontrol ediniz. Taranacak filmin çeşidini negatif/pozitif

olarak ayarlayınız. Hangi film çeşidini tarayacağınızı

unutmayınız.

Ön tarama (preview) yapınız. Ön tarama aşamasında bilgilerinizigözden geçiriniz.

Acele etmeyiniz. Gerekiyorsa taranmak istenen alanı

tekrar belirleyiniz.(crop)

Tarama işlemini başlatınız. Gerekli ayarlardan emin olunuz. Eminseniz işlemi başlatarak “scan”

komutunu veriniz. Taranan filmi istenen dosya formatında

kaydediniz. Sizin için doğru formata karar veriniz. Seçtiğiniz formatı işaretleyiniz. Kaydet komutunu vermeden önce bir kez

daha kontrol ediniz.Biten her işlemi kaydetmeyi unutmayınız.


36

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A. Objektif Test

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarakbelirleyiniz.

Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz.

1. Dokümanı tekerlekler aracılığıyla içine çekip sayısallaştırma için gerekli olansensörlerın önünden geçirmesi tekniği hangi cihazlarda kullanılan teknikle aynıdır?A) Faks cihazıB) Fotokopi cihazıC) TarayıcıD) Yazıcı

2. Daha çok basımevlerince kullanılan ve ilk modern tasarım olan tarayıcı hangisidir?A) Masaüstü tarayıcıB) Püskürtmeli tarayıcıC) Renkli tarayıcıD) Drum tarayıcı

3. Bir tarayıcıyı kullanmak için gerekli olan ilk ekipman nedir?A) Arabirim kartıB) CDC) YazılımD) Film

4. CD den kurulum yaparken dikkat edilmesi gerekli en önemli ilk nokta nedir?A) Kılavuzun dikkatli okunmasıB) Kabloların eksiksiz olasıC) Dikkatli olunmasıD) Her adımı takip etmek

5. Uzunluk biriminde birbirinden ayırt edilebilen nokta sayısı ya da bir tarayıcınındokümanı tararken ayırt edebildiği en küçük uzaklık nedir?A) FormatB) ÇözünürlükC) PikselD) Preview


37

Aşağıdaki boşluklara doğru kelimeleri yazınız.

6. …………….. objektif içinden geçen ışık huzmelerinden oluşan görüntünün eldeedilebilmesi için ışığa duyarlı bileşiklerden oluşan maddedir.

7. ………………………… orijinal çalışmanın ters tonlarını gösteren filimdir.

8. …………………………..farklı işletim sistemleri ve uygulamalar arasında kayıpsız veesnek bir dosya değiş tokuşunu sağlaması nedeniyle tüm çalışmalar için uygun birformat olarak bilinmektedir.

9. ………………………….internet üzerinde oldukça yaygın kullanılan format çeşididir.

10. …………………………… doküman taranacak yüzeyi alt tarafta kalacak şekildetarayıcının cam yüzeyine yerleştirilir

Değerlendirme

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırını. ve doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerinitekrarlayınız.

38

Uygulamalı Test

Pozitif bir filmi tekniğine uygun tarayınız. Yaptığınız işlemleri aşağıdakideğerlendirme tablosuna göre kontrol ediniz.

Uygulama Faaliyeti: Filmi tekniğine uygun tarayabilmekAçıklama: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.Gözlenecek Davranışlar Evet HayırBilgisayarı açtınız mı?Gerekli gereçlerinizi(CD, kablolar vb.)tarayıcıyı bilgisayara doğru tanıttınız mı?

Uyguladığınız her adımı tekrar kontrolettiniz mi?

Taranacak filmi tarama aparatına gerektiğigibi taktınız mı?

Film tarama aparatını tarayıcıya doğruyerleştirdiniz mi?Taranacak film için uygun çözünürlüğü /boyutları bilgisayarda ayarladınız mı?Taranacak filmin çeşidini pozitif olarakayarladınız mı?

Ön tarama (preview) yaptınız mı?

Tarama işlemini doğru başlattınız mı?

Taranan filmi gerekli dosya formatındakaydettiniz mi?

Değerlendirme

Yapılan değerlendirme sonunda Hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözdengeçiriniz. Cevaplarınızda tereddütleriniz varsa öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.Cevaplarınızın tamamı Evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz

39

ÖĞRENME FAALİYETİ– 2

Fotoğrafı tekniğine uygun tarayabileceksiniz.

Bulunduğunuz ildeki fotoğraf stüdyolarından birkaçını gezerek fotoğraf taramakonusundaki görüşlerini alınız ve öğrendiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızlapaylaşınız.

İnternetten veya çeşitli kitaplardan dosya formatları hakkında bilgi ve örnekleraraştırarak bulduklarınızı sınıfta birbirinizle karşılaştırınız.

Bir fotoğrafı uygun tarama modunda tarayarak arkadaşlarınızla çalışmalarınızıkarşılaştırınız.

2. FOTOĞRAF TARANIRKEN DİKKATEDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

Modülümüzün bu aşamasında tarama yaparken dikkat edilmesi gerekli önemlinoktaların neler olduğunu göreceğiz. Bu konulardaki bilgiler “Uygulama Faaliyeti-1”bölümünde verildi. Aynı bilgilerin tekrarlanmasının gereksizliğinden burada sadeceörneklerle gerekli ve önemli noktalara değineceğiz.

Yazılımdan tarama yaparken taranacak fotoğrafa ve tarama amacına göre seçimyapmak gerekir. Taranacak olan doküman ister fotoğraf ister yazılı metin olsun takipedilecek gerekli işlem basamaklarının sırası ve hatasız uygulanması çıkan sonucu vekalitesini doğrudan etkileyecektir. Her dokümanın farklı özellikleri olduğu gibi taramadauyulması gerekli kurallar da farklılık gösterir. Örneğin;

Taranacak olan doküman düz baskı, yazı harfli basit logo gibi bir elemanolabilir. Böyle bir durumda B/W Document veya B/W Lineart seçeneği iletarama yapılmalıdır. Çünkü harf ve logo kenarlarının keskin hatlı olmasıgereklidir. Aynı seçenek Optik karakter tanıma programları ile de kullanmalıdır.

Siyah\beyaz ve gri tonlamaları olacak bir eleman taranacaksa ve bu tonlamalarönemli ise Siyah/Beyaz Fotoğraf harici materyaller için B/W halftone veyaGrayshade seçenekleri tercih edilmelidir.

Siyah\Beyaz Fotoğraflar için çoğu tarama yazılımlarında B\W Photo seçeneğibulunur. Ayrıca, eğer tarayıcıda 10 bit gri tonlama özelliği varsa bu seçeneğiişaretlemek netliği arttıracaktır. Bazı yazılımlarda 10 bit, bazılarında ise HighQuality bu seçeneği aktif hale getirmektedir.


AMAÇ

ARAŞTIRMA

40

Renkli fotoğraf için genelde 24 bit renk seçeneği yeterlidir. Ancak yazılımözelliğine göre tam renk sayısı veya materyale göre renk seçeneği farklı olabilir.

Belgenin hangi çözünürlük değerinde taranacağı bilinmelidir. Çözünürlük değeriolarak, 300 dpi çoğu zaman yeterlidir ve size değerli olan bellek ve disk yeriaçısından fazlalık oluşturmaz. Ancak daha profesyonel çalışmalar için vebilgisayarın kuvvetine göre çözünürlük daha fazla ayarlanabilir.

Belgenin hangi dosya formatı ile taranacağına ve kaydedileceğine bunun yanısıra tarama modunun ne olacağına önceden karar verilmelidir.

2.1. Çözünürlük Değeri

Dijitalleştirilen belgenin daha sonra olası kullanım şekline bağlı olarak mümkün olanen yüksek çözünürlükte taranması ve daha küçük çözünürlükteki görüntülerin bu nüshadanüretilmesi en makul çözüm olarak görülmektedir. Ancak unutulmaması gereken nokta,dijitalleştirilmiş bir nesneyi kayıpsız olarak sıkıştırmak mümkün değildir.

Çözünürlük ayarlarken karşımıza çıkan birtakım kısaltmalar vardır. Bunlarınanlamını bilmek uygulama aşamasında büyük kolaylık sağlar. DPI(Dots PerInc): Görüntülenen malzemenin yeniden baskı çıktısı alındığındaki çözünürlülükyoğunluğunu ifade eder. PPI(Pixels Per Inc): Görüntülenen malzemenin taramaesnasında hangi yoğunlukta taranacağını ve bilgisayar ekranında hangiçözünürlülükte görüntüleneceğini ifade eder.

Dijital makineyle çektiğiniz fotoğrafların rezolasyonu 72 pikseldir. En sağlıklıdüşük seviyede tarama bu değerde olur. Aşağıda verilen tablo olması gereklideğerlere örnek olarak verilmiştir. Dikkatli inceleyiniz.

Tablo 2. 1: Örnek çözünürlük değerleri

41

Makinenin performansına göre farklı piksel ölçülerinde çekim yapılır. Öncelikleçekim yapacak kişi makinesinin özelliklerini iyi tanımalı bu özellikleri tarayıcıile eşleştirmelidir.Örneğin, Resolution çözünürlükte inç başına nokta sayısını(dpi) seçmek amacıyla gerekli ayarlama yaparken dpi ayarı ne kadar yüksekolursa taranan görüntüde de aynı oranda keskin ve net olacağını unutmamakgerekir. Buna karşılık, daha yüksek dpi ayarlarının taranması daha uzun sürer vetaranan görüntü dosya boyutlarının daha büyük olmasına yol açar.

Resim 2. 1: Örnek çözünürlük ayarları


42


Ayrıca önemli bir noktada bozulma olmadan rezolasyonu değiştirmek için, önce“resample Image” bölümündeki kutucuktaki seçilmeli sonra rezolasyonu 310yapılmalıdır. Fotoğrafta piksel değişikliği olmadığına göre (1600x1200 pikseldebir değişiklik olmadı) bozulma söz konusu olmaz. Değişiklik olan kısım, cmcinsinden boyutudur. Bu değişiklikle fotoğraf; 13,11 x 9,83 cm olur. Yanisağlıklı bir ofset için fotoğrafı 13 cm genişliğinde kullanılmalıdır. Rezolasyonu310 yerine 270 piksel/inch yaparsanız, genişlik 15 cm’ e çıkacaktır.

Sonuçta 1600 piksellik çekim yapan bir makineyle elde edilen fotoğraf en çok15 cm genişliğinde kullanabilir.

2.2. Dosya Formatı

Taranacak olan fotoğrafın dosya formatı kullanılan yazılıma göre ya da kullanılacakprograma göre ayarlanır.

Tarayıcıda taradığınız resimler RGB ya da CMYK renkleri ileayarlanabilir.(Digital fotoğraf makinesi RGB) Bu resimleri GIF kaydetmekgerekiyorsa modu Indexed Color’a çevrilmelidir. Böylece resmi oluşturan gritonlar (RGB, Lab veya CMYK kanalları) tek bir kanalda toplanır. Resimde enfazla 8-bit’lik veri kalır, diğer renk bilgileri atılır. GIF kaydetmek için Save asya da Export seçeneklerini kullanabilirsiniz.

Şu da bir gerçektir ki TİFF formatı orijinal belgenin bozulmamasına neden olanbir format türüdür. Ancak daha önce de değindiğimiz gibi kullanılan programönemlidir. Örneğin Photoshop programı kullanıyorsak JPEG formatı enuygunudur. Internet üzerinden resim tarandığında kullanımı ve dağıtımı kolayolan JPEG ya da PDF formatları tercih edilmelidir.

43

2.3. Tarama Modu

Tarama modu, tarama aşamasında önemle yapılması gerekli ayarlardan bir tanesidir.Aşağıda verilen olası gerekli örnek ayarlarda görüldüğü gibi tarama modu taranacak renkoluşumları ile ilgili bir bölümdür.

Tablo 2. 2 örnek tarama modu değerleri

44


Siyah beyaz çekilmiş bir aile fotoğrafını tekniğine uygun tarayınız.

İşlem Basamakları Öneriler Tarayacağınız resmi seçiniz. Yaratıcı olmaya dikkat ediniz. Bilgisayarı ve tarayıcıyı açınız. Güvenlik konusunda dikkatli olunuz. Tarayıcının kapağını açarak fotoğrafı

tarayıcıya yerleştiriniz. Tarayıcı ekranının ve fotoğrafın temiz

olmasına dikkat ediniz.Verilen talimatlara uygun davranınız. Tarayıcının kapağını kapatınız. Tarayıcınızı kullanırken dikkatli olunuz. Taranacak fotoğraf için uygun

çözünürlüğü / boyutları bilgisayardaayarlayınız.

Tarama aşamasındaki ayarlarla ilgilibilgilerinizi tekrar gözden geçiriniz.

Uygulayacağınız her işlem basamağından önce bir kez daha düşünüp kontrol ediniz. Tarama modunu seçiniz. Uygun modu düşününüz. Ön tarama (preview) yapınız. Ön taramada gerekli olan bilgileri

kontrol ediniz. Tarama işlemini başlatınız. Şu ana kadar yaptıklarınızdan emin

olunuz. Taranan filmi istenen dosya formatında

kaydediniz. Bilgilerinizi kontrol ediniz.

Biten her işlemi kaydetmeyi unutmayınız.


45


B.Objektif Test



1. B/W halftone veya Grayshade seçenekleri ……………………………..taranırkentercih edilmelidir.

2. Renkli fotoğraf için genelde ………………………… seçeneği yeterlidir.

3. ……………………………………..: Görüntülenen malzemenin yeniden baskı çıktısıalındığındaki çözünürlülük yoğunluğunu ifade eder.

4. Dijital makineyle çektiğiniz fotoğrafların rezolasyonu ………………………..dir.

5. ………………………………… çekim yapan bir makineyle elde edilen fotoğraf ençok 15 cm genişliğinde kullanabilir.

Aşağıdaki soruları doğru(D)- yanlış(Y) olarak işaretleyiniz.

6. ( ) Dijital fotoğraf makinesinde resimleri GIF kaydetmek gerekiyorsa modu IndexedColor’a çevrilmelidir.

7. ( ) TİFF formatı orijinal belgenin bozulmasına neden olan bir format türüdür.

8. ( ) Basılı metin tararken tarama modu ayarı siyah beyaz olarak ayarlanmalıdır.

Değerlendirme

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevapverirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları tekrar ediniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz uygulamalı teste geçiniz.


46

Uygulamalı Test

Renkli çekilmiş bir manzara fotoğrafını tarayınız. Yaptığınız işlemleri aşağıdakideğerlendirme tablosuna göre kontrol ediniz.

Uygulama Faaliyeti: Fotoğrafı tekniğine uygun tarayabilmek.Açıklama: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.Gözlenecek Davranışlar Evet HayırTarayacağınız fotoğrafı seçtiniz mi?

Bilgisayar ve tarayıcının fişleri takılı mı?

Bilgisayarı ve tarayıcıyı doğru açtınız mı?

Tarayıcının kapağını açarak fotoğrafıtarayıcıya yerleştirdiniz mi?

Tarayıcının kapağını kapattınız mı?

Taranacak fotoğraf için uygun çözünürlüğü/boyutları bilgisayarda ayarladınız mı?

Gerekli tarama modunu seçtiniz mi?

Ön tarama (preview) yaptınız mı?Tarama işlemini doğru başlattınız mı?Taranan filmi gerekli dosya formatındakaydettiniz mi?

Değerlendirme


47


Dijital görüntüleri hatasız olarak bilgisayara aktarabileceksiniz.

Teknoloji marketleri gezerek çeşitli veri aktarma gereçlerini inceleyiniz. Enkullanışlı ve en çok tercih edilenlerini öğreniniz.

Dijital fotoğraf makinesi ile işlem yapan fotoğrafçıları gezerek fotoğraflarıbilgisayara aktarırken gözlemleyiniz ve gördüklerinizi arkadaşlarınızlapaylaşınız.

3. DİJİTAL GÖRÜNTÜLERİNBİLGİSAYARA AKTARILMASI

3.1.Veri Aktarım Yöntemleri

3.1.1. USB

Universal Serial Bus (USB) Evrensel seri yolu, bilgisayar ve telekomünikasyonendüstrisinde geliştirilmiş, iletişim standartlarında yeni bir bağlantı şeklidir. Amacı,geleneksel seri ve paralel portların yerini almak ve işi evrenselleştirmektir. Birçok PC veMac bilgisayarlar, artık USB' siz üretilmemektedir. Çevre birimleri de aynı şekilde USBdestekli üretilmektedir. USB, bağlandığı alete güç verir. USB, 12 Mbit/s ve 1.5 Mbit/s datatransfer hızı sağlar. USB, PC' leri birbirine hızlı bağlamak için kullanılmaz, ama küçük çaptaşebeke ortamı kurmak için bazı ürünler çıkarılmıştır. USB, ana bilgisayar ile çevre birimleriarasında güçlü, bilgisayar çalışırken takıp çıkartabileceğiniz, "gerçek plug-and-play" arayüzü sağlar.

Resim3.1 :USB kablosu


AMAÇ

ARAŞTIRMA

48

Bunlar; klavye, fare, oyun çubuğu, telefon, tarayıcı, yazıcı, güvenlik dangılı,mikrofon, hoparlör, disket sürücü kamera, modem, CD-ROM sürücü vb. olabilir.

USB ilkel çevre bağlantı teknolojisini geliştirmek için icat edilmiştir. Avantajlarışunlardır:

Bilgisayarın kapatılması gerekmez (Önemli bir avantaj). Kasayı açmak gerekmez . Kart takmak gerekmez.. Çakışma gerekmez. Kilitlenme yoktur. Sürücü yüklemeye gerek kalmaz (bazılarında bir seferlik yükleme yapılır). "Tiered-star hub" şebeke yapısı, her bilgisayara 127' ye kadar alet bağlanmasına

izin verir. İki giriş imkânı sunar. Bazı aletler voltajını buradan alır. Çift data hızı uygular: saniyede 1.5 ve 12 megabit (Mbps) . Performansı 12 Mbps' e kadar ulaşabilir. İhtiyaç duyuldukça sürücüler, otomatik olarak yüklenir veya bırakılır(needed).

Resim 3.2 :USB kablosu

Soldaki uç bilgisayara, sağdaki ise çevre birimlerine takılır. Her iki konektör de, 4uçludur. İkisi voltaj, ikisi de data içindir. USB aletleri iki tip fiş kulanı: Tip A ve Tip B

3.1.2. Firewire

Apple tarafından geliştirilen, bilgisayara çevre ürünleri bağlanmasında kullanılanyüksek hızlı ara yüz bağlantısıdır. Firewire USB’ ye benzemekle beraber kullanım alanıaçısından farklılık gösterir. Bilgisayarlara klavye, fare gibi düşük hızlarda çalışan cihazlargenelde USB veri yolu üzerinden bağlanır. Firewire ise, yüksek veri aktarım hızından dolayı,gerçek zamanlı veri transferi yapabilen video cihazları, kameralar, synthesizer, external harddisk gibi cihazlar için kullanılır.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Apple

http://tr.wikipedia.org/wiki/Klavye

http://tr.wikipedia.org/wiki/Fare

http://tr.wikipedia.org/wiki/USB

49

A B

Resim 3. 3: Firewire girişi ve kablo ucu

3.1.3. Bluetooth

Bluetooth; cep telefonu, bilgisayar, PDA ve dijital kamera gibi birçok elektronikcihazı kısa dalga radyo sinyalleri kullanarak birbirine bağlar.

Bluetooth; bilgisayar, çevre birimleri ve diğer cihazların birbirleri ile kablo bağlantısıolmadan görüş doğrultusu dışında bile olsalar haberleşmelerine olanak sağlar. Bluetoothteknolojisi 2.4 ghz ISM frekans bandında çalışmakta olup, ses ve veri iletimiyapabilmektedir. 721 kbps'a kadar veri aktarabilen bluetooth destekli cihazların etkin olduğumesafe yaklaşık 10 ile 100 metredir.

Resim 3.4 : Bluetooth örneği

Telefona hiç dokunmadan konuşma imkanı Bluetooth ürünlerinin en önemliözelliğidir. Markası ne olursa olsun yeni telefonda Bluetooth özelliği olması yeterlidir.Bluetooth ve kızılötesi ile kablosuz aktarımın yanı sıra kablosuz ağ desteği de sunan avuç içibilgisayarlar(PDA), aynı zamanda cep telefonu olarak da kullanılabilir.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Cep_telefonu

http://tr.wikipedia.org/wiki/PDA

http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijital_Kamera&action=edit

http://tr.wikipedia.org/wiki/ISM

50

Resim 3. 5: Bluetooth örneği

3.1.4. Wireless

Birden fazla bilgisayarın ve/veya Palm, Macintosh, SmartPhone cihazlarının birbiriarasında kablosuz radyo frekansları kullanarak veri alışverişi yapabilmesine WIRELESS(Kablosuz) Network denir.

Resim 3.6 :Wireless örneği

Bazı firmalar müşterilerini kablolu ağ problemlerinden, bina içerisindeki kablokarmaşasından, bina dışı ve kampüs içerisindeki kablolama maliyetlerinden ve taşınmaesnasında tekerrür eden altyapı maliyetlerinden korumak amacıyla kablosuz yerel alan veuzak ağ bağlantı çözümleri sunmaktadır.

Resim 3.7: Wireless örneği

Bu firmalar kablosuz ağ hizmetleri, ağın tasarımı, site survey (keşif), mobil cihazlariçin serbest dolaşım bölgelerinin belirlenmesi, Access Point kurulumu, uzak bağlantı ve binadışı kullanımlar için anten görüş testleri ve anten kurulumu, ağ kurulumu, yönetimi vedesteği dahil uçtan uca çözümleri kapsar.

51

Kablosuz ağ çözümleri, sürekli seyahat eden çalışanları olan şirketlerde, kabloproblemleri yaşamak istemeyen şirketlerde, bina içerisinde ve bina dışında düşük maliyetliçözümler isteyen kurumlarda, kablo mesafelerinin problem olduğu durumlarda ve fiber gibiyüksek hız beklentisinin olmadığı kolay işletilebilirlik istenen kurum ağlarında kullanıcılarabüyük avantajlar sağlar.

3.1.5.Wi-fi

“wi-fi” Wireless fidelity kelimelerinin ilk iki harfinin kullanılarak ortaya çıkartılmışbir kısaltmadır.” Wi-fi” Basitçe kablosuz network demektir.

İnternete herhangi bir kablolu bağlantınız olmadan otel odasında, odada, seminersalonunda bulunduğunuz yerden kablosuz internete erişmeni sağlar.

A B

Resim 3.8: Wi-fi ağ örneği

Wi-Fi niteliğine sahip bilgisayar parçalarıyla bu tür bir network kurmak ve kullanmakmümkündür.Evde işyerinde, okul kampuslerinde, havaalanlarında (İstanbul havaalanında dışhatlarda böyle bir sistem halen çalışmaktadır), kafeteryalarda, ve diğer halka açık alanlardakullanılabilecek bir sistemdir.

3.2. Dijital Fotoğraf Makinesinden Görüntü Aktarmada DikkatEdilmesi Gereken Noktalar

Dijital fotoğraf makinelerinin günümüzde hatrı sayılır bir yer edindiğinden süreklibahsediyoruz. Biliyoruz ki bu noktanın ikinci basamağı, çekilen bu fotoğrafların bilgisayaraaktarılması kısmıdır. Fotoğraf makinesinden görüntü aktarmada yani belgelerindijitalleştirilmesinde dikkat edilmesi gereken önemli kısımlar vardır. Bunlar fotoğraf ya dabelge hangi çözünürlükte taranacaktır, hangi dosya formatı ile kaydedilecek, Tarama modune olacak(Siyah beyaz, renkli ya da gri tonlama),tek kopya mı yoksa farklı amaçlara yönelikçok kopya mı edinilecek gibi sorulardır ve cevaplarını uygulamak aktarımın yapılmasınısağlar.

Bu kısımların uygulanması son derece kolay fakat biraz dikkat isteyen bir aşamaolduğunu örneklerle göreceğiz.

http://haber.superonline.com/haber/arsiv/haberler/0,1106,51174_4_5844,00.html

http://haber.superonline.com/haber/arsiv/haberler/0,1106,51174_4_5844,00.html

52

Fotoğraf makinesi aldığımızda paketten USB bağlantı kablosu yani yukarıda dabahsettiğimiz gibi aktarımda kullanacağımız geçişi sağlayan iki ucu mevcutkablo çıkar. Bu kablonun görevi resimlerin bilgisayara kaydedilmek üzereaktarımını sağlamaktır. Bu kablonun bir ucu fotoğraf makinesine diğer ucubilgisayar girişine takılır.

Bu kablonun bilgisayara takıldığı andan itibaren ekranda “donanım bulundu”şekline bir uyarı çıkar(yukarıda görüldüğü gibi). Bu uyarıyla birlikte“Bilgisayarım” butonuna bastığımızda karşımızda çıkan donanımın sembolü”Çıkarılabilir Disk” şeklinde görülür.

1. Aşama

Resim 3. 9 :”Donanım bulundu “uyarısı

Bu sembol tıklandığında dosya görünümü görülür. Burada dikkat edilecek enönemli nokta kayıttır. Amaç elbetteki çekilen fotoğrafın saklanmasıdır.Saklanırken unutulmaması gereken arşivlemedir. Yukarıda bahsettiğimizarşivleme konusunu dikkatli okuduysak arşiv aşaması da önemli bir noktadır.Aktarımın yapılaması kısmında karşımıza çıkan dosyaya öncelikle bir ad vermekgerekir. İlk dosyaya çekilen ortam ya da mekan ne ise adlandırılabilir.

53

2. Aşama

Resim 3.10: İlk adlandırma

3. Aşama

Resim 3.11: İkinci adlandırma

Adlandırdıktan sonra bir dosya daha karşımıza çıkar bu aşamada da tarih vermekdoğru olur. Sonra da karşımıza resimlerimiz çıkar.

54

4. Aşama

Resim 3.12: Fotoğrafın bilgisayara aktarılması aşamaları

55


Dijital görüntüleri hatasız olarak bilgisayara aktarınız (USB kablosu ile).

İşlem Basamakları Öneriler Bilgisayarı açınız. Dijital fotoğraf makinesini bilgisayara

tanıtınız

Öğrendiğiniz bilgileri tekrar ediniz.

Dijital fotoğraf makinesinin veri aktarımkablosunu (USB) bilgisayara takınız.

Güvenliğinize dikkat ediniz.

Verilen talimatlara uygun davranınız. Dijital fotoğraf makinesini açınız. Makinenizde eksikler olup olmadığını

kontrol ediniz(şarj, pil, ayarlar vb.). Dijital fotoğraf makinesini görüntü

aktarma moduna getiriniz. Bilgilerinizi gözden geçiriniz.

Uygulayacağınız her işlem basamağından önce bir kez daha düşünüp kontrol ediniz.Dijital fotoğraf makinesinin sürücüsünü

açmak/otomatik çıkan menüden dosyaaktarım komutunu seçiniz.

Aşamaları dikkatli uygulayınız.

Bilgisayara aktarılmak istenengörüntüleri seçiniz.

İstemediğiniz resimleri silebilirsiniz.

Seçilen görüntüleri bilgisayarakaydediniz.

Seçtiğiniz görüntüleri tekrar gözdengeçirmekte yarar var.

Biten her işlemi kaydetmeyi unutmayınız.


56


C. Objektif Test



1. Birçok PC ve Mac bilgisayarlar, artık ……………..kablosuz üretilmemektedir.2. …………………………………… ve kart takma yok USB kablosunun sunduğu

avantajlardan biridir.3. …………………… bilgisayara çevre ürünleri bağlanmasında kullanılan yüksek hızlı

ara yüz bağlantısıdır4. ……………………. cep telefonu , bilgisayar ve dijital kamera gibi birçok elektronik

cihazı kısa dalga radyo sinyalleri kullanarak birbirine bağlar.5. USB bağlantı kablosunun ………………….. resimlerin bilgisayara kaydedilmek üzere

aktarımını sağlamaktır.

Değerlendirme

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevapverirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları tekrar ediniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz uygulamalı teste geçiniz.


http://tr.wikipedia.org/wiki/Cep_telefonu

http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijital_Kamera&action=edit

57

Uygulamalı Test

Dijital görüntüleri hatasız olarak bilgisayara aktarınız (Bluetooth ile).

Uygulama faaliyeti:Dijital Görüntüleri Bilgisayara Aktarabilmek

Açıklama: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.Gözlenecek Davranışlar Evet HayırBilgisayarı açtınız mı?Dijital fotoğraf makinesini bilgisayaratanıttınız mı?Fotoğraflarınızın ilk aktarımı içinayarladınız mı?Dijital fotoğraf makinesini ikinci veriaktarımı için ayarladınız mı? (bluetooth)

Dijital fotoğraf makinesini açtınız mı?

Dijital fotoğraf makinesini görüntü aktarmamoduna getirdiniz mi?Dijital fotoğraf makinesinin sürücüsünüaçtınız mı?Otomatik çıkan menüden dosya aktarımkomutunu seçtiniz mi?Bilgisayara aktarılmak istenen görüntüleriseçtiniz mi?Seçilen görüntüleri bilgisayara kaydettinizmi?

Değerlendirme


58


Video görüntülerini bilgisayara aktarabileceksiniz.

İnternet ve ya kütüphaneden multi medya konusunda araştırma yaparakarkadaşlarınızla paylaşınız.

4. VİDEO GÖRÜNTÜLERİNİNBİLGİSAYARA AKTARILMASI

Video, çok yeni bir iletişim aracı gibi tanınmasına karşın, aslında tarihi incelenecekolursa kullanımının oldukça eskiye dayandığı görülmektedir. Akabinde video bantları da kısasayılabilecek bir zaman dilimi içerisinde dünya çapında etkin bir iletişim aracı halinedönüşmüştür. Video bantların kullanım alanının yaygınlaşmasında, insanların kültürelyapılarının önemli bir yeri bulunmaktadır. Videonun kullanıcıya sağladığı avantajlar da bunoktada değer kazanır.

Resim 4. 1: Video kamera

Video, diğer sistemlerin sağlayamadığını yani, kişiye kullanma ve idare etmeolanağını sunmaktadır. Ucuz maliyetli video kamera ve montaj aletleri kullanarak, kişilerveya küçük gruplar, olayları kaydedebilmektedir. Çoğu zaman aileye ilişkin tatil, nikâhtöreni, kutlamalar vb. gibi görüntüleri kaydetme ve tekrar oynatma, hatta montaj yapmaolanağı da bulunmaktadır. Televizyon yayınlarını ilerde seyretmek üzere kaydetmek, düğünve diğer sosyal olayların kaydedilmesi, ev, aile ile ilgili olayların daha sonraki nesillereiletilmesinin sağlanmak video kullanımını yaygınlaştıran noktalardır. Elbette ki bütünbunları gerçekleştirebilmek için video kullanımında her aşamayı bilmek ve bunları en doğrubiçimde uygulamak gerekir.


AMAÇ

ARAŞTIRMA

59

Günümüzde video kullanımında değineceğimiz mülti medya(çoklu ortam) bir sektörolarak ele alınmaktadır. Genel olarak multi medya ürünleri adı altında ele alabileceğimiz,radyo, TV, video, CD player, DVD-ROM sürücüler, hoparlörler, oynatıcı kartları ve taşıyıcıkablolar bu alanda gerekli gereçlerdir.

Resim 4.2: Video kaset

Elbette ki öncelikle elimizde bir video kamera olması ve hatta günümüz koşullarındakullanabilmek içinde bunun DVD kamera(Handycam) olması tercih edilmelidir. Daha sonragörüntüleri bilgisayar ortamına aktaracak bir donanım mevcutsa gereken bir başka gereçvideo düzenleme (edit) programı olacaktır. Bu durumda da kullanıcının program seçimiyaparken programın ihtiyaç duyduğu sistem gereksinimlerini bilmesi gerekmektedir.

Piyasada çok çeşitli programlar olmakla beraber bu tür programların sunduklarıhizmetler arasında çok fazla fark yoktur. Öncelikle bilgisayarın FireWire portu kullanılarakkameraya bağlantısı yapılmalıdır. FireWire portu USB gibi bir bağlantı kablosudur.Görüntüyü kameradan alıp kabloyla bilgisayara aktarma aşamasında software (yazılım)gereklidir. Bu yazılımlardan Pinnacle 8 ya da 9, Ulead Video Studio 7 ya da 8’i enkullanışlılar arasında sayabiliriz. Ufak tefek değişiklikler dışında hepsinin kullanımı aynıdır.Mantık fotoğraf makinesinden aktarıma da az çok benzer.

Video açılır(çekim ya da video modu). Kablo takılır. Ekranda kameranın tanındığına dair bir uyarı çıkar. “Bilgisayarım” a tıkladığında mini kamera ikonu görülür. Tıklandığında görüntü gelir. Bu aşamada üç basamak vardır:

Capture (görüntüyü alma):Bu aşamada, geçiş efektleri, yazı, resim, sesekleme vs gibi düzenleme istenmiyorsa direkt render edilebilir. Gerisayım, durdurma, yeniden oynatma, ileri alma gibi işlemler bu kısımdayapılabilir.

60

Edit (görüntüyü işleme):Bu aşamada görüntü film karesi gibi görünür.Kullanılacak olan programın özelliğine göre görüntü üzerinde işlemyapılır. Bu aşamada resim olarak alınmak istenilen karelerde belirlenebilir.

Make Movie (görüntüyü istediğimiz formata render etme):Bu aşamada

o MPEG–1 VCD 352*288 çözünürlük 1150 kb/s video data rate

o MPEG–2 SVCD 480*576 çözünürlük 2400 kb/s video data rate

o MPEG–2 DVD 720*576 çözünürlük 6000 kb/s video data rate enuygun ayarlanılacak standart değerlerdir.

4.1. Multi Media Programlarının Özellikleri

Multimedya (çoklu ortam) metin, fotoğraf, video, ses ve canlandırma gibi farklımedyaların bilgisayar tarafından işlenmesi ve gösterilmesidir. Bir uygulamanın mültimedyakategorisinde yer alabilmesi için, bu medyalardan en az ikisi birlikte kullanılmalıdır. Çokluortamlar yalnızca basit bir şekilde bilginin değişik biçimler/yollar kullanılarak sunulmasıdeğil, bu yolların/biçimlerin planlanmış bir program olarak bütünleştirilerek kullanılmasıdır.

Çoklu ortamda yapılan bir sunu hem metin, hem de ses, hareketli ve hareketsizgörüntüler, grafikler, video klipler vb. gibi öğeleri içinde barındırabilir. Multimedyaprogramlarının özellikle tercih edildiği bazı alanlar vardır.

Bunlar özellikle iş dünyasında olup

Firma tanıtım sunuşları, Portfolyolar , Ürün katalog ve broşürleri, Fuar ve sergi sunuşları, Seminer ve toplantı sunuşları, Kullanım kılavuzları , Dijital bültenler ve dergiler, Satış ve bilgilendirme noktaları (kiosk) şeklinde sıralanabilir.

Çoklu ortam (multi medya) ürünleri dört başlıkta incelenir.

Tanıtım CD'leri Demo ve animasyonlar Gösteri istasyonları Etkileşimli eğitimler E-öğrenme nedir?

61

İnternet teknolojileri ile öğretmen ve öğrencinin aynı ortamda ve aynı andabulunmalarına gerek kalmadan gerçekleştirilen eğitim faaliyetleridir. Özellikle E-öğrenmegünümüzde tercih edilen yöntemlerden biridir.

Multimedya teknolojisiyle öğrenmenin avantajları:

Eğitim zamanını kısaltır. Maliyetleri azaltır. İş üzerinde eğitime olanak sağlar. Zamanlama öğrenici tarafından yapılabilir. Kontrollü eğitim yapılır. Öğrenilenlerin bellekte kalma düzeyi yüksektir. Motivasyonu artırır. Kişiye özel, odaklanmış eğitim sağlanır. Tüm sınav sonuçları internet üzerinden tek bir merkezde hızlı değerlendirilebilir.

62


Video görüntülerinin bilgisayara aktarınız.

İşlem Basamakları Öneriler Uygun Multimedya programını seçiniz. Bilgilerinizi gözden geçiriniz.

Video görüntüsünden kare seçiniz. İstediğiniz resim karelerini dikkatlibelirleyiniz.

Dijital fotoğraf formatında kayıt ediniz. Kayıt formatını dikkatli seçiniz.

Uygulayacağınız her işlem basamağından önce bir kez daha düşünüp kontrol ediniz.


63


Bir piknik esnasında çektiğiniz video görüntülerini bilgisayara aktarınız, on adet resimkaresi seçerek albüm hazırlayınız ve bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göredeğerlendiriniz.

Uygulama Faaliyeti: Video Görüntülerinin Bilgisayara Aktarılması

Açıklama: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.

Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır Uygun Multimedya programını seçtiniz

mi?

Video görüntüsünden kare seçtiniz mi?

Dijital fotoğraf formatında kayıt ettinizmi?

Fotoğrafların çıktısını aldınız mı?

Değerlendirme



64


Fotoğrafları tekniğine uygun arşivleyebileceksiniz.

Arşiv programı kullanan fotoğraf stüdyolarını araştırarak görüşlerini alınız,gözlemlerinizi ve öğrendiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla karşılaştırınız.

5. DİJİTAL ARŞİV

5.1. Fotoğrafları Arşivlemenin Amacı ve Önemi

Dijital fotoğraf makinelerinin arşivlenmesi ve kullanımı dijital medya yönetimsistemleri' adı altında isimlendirildiğinde daha doğru olur. Dijital medya yönetim sistemidendiğinde, dijital fotoğraf, tarama dosyaları, video, ses ve metin belgeleri gibi dijital medyavarlıklarının amaca uygun olarak depolanması, biçimlendirilmesi, sorgulanması vesonucunda yeniden elde edilmesi ile farklı şekillerde kullanılabilmesini bir bütün olarak elealır. Tüm bu fonksiyonları gerçekleştirmek için donanım ve yazılımlarla bütünleşmiş birsistemin varlığı gereklidir. Bu fonksiyonların gerçekleştirilebilmesi için dijital medyalarıniçine kodlanmış meta dataların (veri-dijital dosyanın tanımlayıcı bilgileri) varlığı ve bu metadataların paylaşılabilir; yani görülebilir, sorgulanabilir, aktarılabilir olması şarttır. Sayısal birmedya türü olan dijital fotoğraf, belirli bir formatı olan elektronik dosyadır. Dijital fotoğrafiçinde, fotoğraf görüntüsü bilgileri dışında fotoğrafın teknik ve kimlik bilgileri de (metadata) bulunmaktadır.Tüm bu bilgiler dijital fotoğraf makinesinden arşive aktarılırken “EXIF”(Exchangeable Image File) dosya formatı ile en uygun şekilde paylaşılabilir niteliktedir; yaniuygun yazılımla görülebilir, aktarılabilir ve sorgulanabilir.

Dijital fotoğraflarınızı başarı ile yönetmek için, onların içinde standartlarıçerçevesinde girilmiş meta datalarınızın olması gerekir. Bu datalar (veri) paylaşılabilirolduğundan, bir yazılımla, oluşturulacak bir veritabanında kullanılabilir. Yazılım basit birdijital fotoğraf arşiv programı olabileceği gibi, çok amaçlı, özel geliştirilmiş bir program daolabilir. Dijital fotoğrafı yönetmek için donanım ve yazılımlarla bütünleşmiş bir sisteminolması gerekmektedir. Bu sistemin yapısı, ne amaçla kullanılacağına göre değişmeklebirlikte, şu temel parçalardan oluşur:


AMAÇ

ARAŞTIRMA

65

Fotoğrafın elde ediliş kaynağı, fotoğrafları bilgisayara transfer eden yazılım vedonanımlar, dijital arşivi yönetebileceğiniz uygulama yazılımı, fotoğrafların saklandığıfiziksel ortam ve ihtiyaca göre ek güvenlik yazılım ve donanımları. Fotoğrafınız dia veyabaskı ise, tarayıcı tarafından işlendikten sonra elde edilir. Bu durumda dosya büyüklüğü veadı dışında EXIF bilgileri oluşmaz. O yüzden daha sonra EXIF 'in içeriğini tamamlayıcıbilgiler manuel olarak girilmediği sürece, tarama ile elde edilen fotoğrafların tekniksorgulaması yapılamaz. Fotoğrafların kaynağı bilgisayar, internet, cep telefonu da olabilir.Bu dosyaların bazıları EXIF bilgisi içerebilir. Dijital fotoğraf makinesi ile elde eldenfotoğraflarda EXIF bilgileri tam olarak, çekim sırasında fotoğraf makinesinin içindekiyazılım tarafından oluşturulur.

Doğru bir dijital arşiv oluşturabilmek için üç temel aşama vardır:

Arşive Aktarılması Arşivin Yönetilmesi Arşivin Yedeklenmesi

Bunlara kısaca değinelim.

Arşive Aktarma

Dijital fotoğraflarınızı bilgisayara birkaç yöntem ile aktarabilirsiniz:Fotoğraf makinesindeki dijital soket ile bilgisayardaki USB soketidoğrudan ara kablo ile bağlanır ve dijital fotoğraflar bilgisayara aktarılır.Bu aktarımda bilgisayarınızın işletim sistemi fotoğraf makinenizitanıyorsa, doğrudan aktarım işlemi gerçekleşir; ancak özellikle dijital SLRmakinelerde aktarım için üretici firmanın yazılımı gerekebilir. Bu bilgileriönceki sayfalarda ayrıntılı görmüştünüz.

Diğer bir aktarım şekli ise hafıza kartı okuyucularıdır. Özel bir kart içinüretilenler olduğu gibi, yaygın olan her türlü kartı okuyan modellermevcuttur. Kart okuyucu USB ara kablosu ile bilgisayarınızın USBgirişine bağlanır. Okuma ya özel transfer programı ile ya dabilgisayarınızın işletim sistemi özelliği ile gerçekleşir.

Dijital fotoğrafları bilgisayara aktarırken özel aktarım programları veyaaktarım özelliği de bulunan dijital arşiv yönetim programı tercihedilmelidir. Bu programlarda aktarım yapılırken, aktarılacak fotoğraflarınbilgisayardaki yerini belirleyebilir, yeniden isimlendirebilir, görüntülerinson kısmına sıra numarası eklenerek indekslenebilir. Aktarım programınvarsayılan değerlerine göre yapılırsa, genellikle program bilgisayarüzerinde çekim tarihine göre bir klasör açıp, fotoğraf makinenizin numarabazlı isimlerini değiştirmeksizin, fotoğraflarınızı bilgisayarınıza kopyalar.Bu şekilde aktarımı yapılan dijital fotoğraflar, kısa bir süre sonra içindençıkılmaz bir yığın haline gelebilir.

66

Arşivin Yönetilmesi

Dijital arşivi yönetmek, fotoğrafların bilgisayara aktarım aşamasında başlar. Buyüzden fotoğraflar, mutlaka sizin anlamlı olarak isimlendirdiğiniz klasöre kopyalanmalıdır.Kopyalama işlemi başlamadan önce, daha fotoğraf makinesinin çekim aşamasında, kayıtyaparken kullanılan numara bazlı fotoğraf isimlerini değiştirmeniz uygun olacaktır. Dahaönce kategorik olarak belirlediğiniz dosya isimlerini, çekilen fotoğraflarınıza verebilirsiniz.Program sizin belirlediğiniz ismin sonuna ek sıra numara atayarak fotoğraflarınızıindeksleyebilir. Bu şekilde fotoğraflarınız anlamlı isimlere göre gruplanmış olur. Tüm buişlemleri aktarım sırasında yapmadıysanız; mutlaka aktarımdan sonra arşiv yönetimprogramı yardımıyla yapmanız gerekir. Yani ister aktarım aşamasında, isterse aktarımdansonra olsun ilk aşamanın operasyonu şu şekildedir:

Dijital fotoğraflar ilk aşamada bilgisayar üzerinde daha önce kategorik olarakisimlendirilen klasörlerde saklanır. Aktarımdan sonra beğenilmeyen fotoğrafların silinmesiuygun olacaktır. Klasörlerde kalan fotoğrafların kesinlikle isim ve sıra numarası şeklindetanımlanarak yeniden indekslenmesi gereklidir. İsimlendirme ilk aşamada toplu yapılabilir;fakat daha sonra alt gruplar veya fotoğraf bazında özel isimler verilerek ayrıma gidilir. İyi birarşiv yönetim programında mutlaka toplu işlem (batch) yapma özelliği var olduğundan,isimlendirme kolayca yapılabilmektedir. Bu aşamadan sonra, amacınıza göre,fotoğraflarınıza tek tek veya gruplayarak EXIF dışındaki diğer kimlik bilgilerinigirebilirsiniz. Bu bilgilerden en kritik olanı ise anahtar kelimelerdir. Bu sözcükler, bağımsızanlamı olan mantıksal operatörlerle sorgulama yapılabilen anahtarlardır. Her bir fotoğrafiçine amacınıza uygun olarak istediğiniz sayıda anahtar yazabilirsiniz. Dikkat edilecek noktaanahtarların mutlaka hep aynı şekilde girilmesidir. Bu, özellikle büyük ölçekte arşivi olanveya ticari olarak arşiv yöneteceklerin mutlak yapması gereken en temel iştir.

Bunun dışında dijital medya yönetmek için IPCT bilgilerinin de uluslararasıstandartlara uygun şekilde mutlaka girilmesi gereklidir. IPTC bilgileri fotoğrafçı, başlık,kategori, ülke kodu, yer bilgileri, fotoğrafın türü, açıklamalar gibi fotoğrafın telif ve kimlikbilgilerine yönelik detayları içerir. Bu aşamadan sonra ise tercihe göre her bir fotoğraf,kalitesine veya kullanım amacına göre yıldızlanıp renk atanarak veya işaretlenerekgruplandırılır. Bu gruplama, fotoğrafa kolay erişimi sağlamaktadır. Gruplama sorgulanabilirolduğundan çok kullanışlı bir yöntemdir. Tercihe bağlı olarak RAW veya büyük JPEGfotoğrafları, küçük JPEG olarak elde edip toplu halde bakılmasını sağlayacak bir sistem dekurulabilir. Aynı şekilde, küçük boy fotoğraflardan oluşan baskıların DVD, CD, disk gibidijital medya ile birlikte tutulması veya kutusuna yapıştırılması kullanılan yöntemlerarasındadır. Tüm bu işleri rahatlıkla yapabilmek için çok fonksiyonel bir dijital arşiv yönetimprogramına ihtiyacınız vardır. Kişisel hatta ufak ölçekte profesyonel kullanım için baştaAdobe Photoshop Elements 4.0, Microsoft Dijital Photo Professional, Breeze Browser Progibi birçok başarılı program bulunmaktadır.

67

Bu yazılımlarda hazır EXIF bilgilerini kolay olarak sorgulama komutları, anahtarkelimelere göre sorgulama seçenekleri, fotoğrafların yeniden boyutlandırılması, e-mailolarak gönderilmesi, filigran yapımı, kırmızı göz düzeltmesi gibi çok farklı fonksiyonlarınyanında, bazılarında temel görüntü işleme özellikleri de bulunmaktadır. Fotoğraflardakibilgiler program yardımıyla bir ilişkisel veritabanına aktarılabilir. Tüm bu işler bittiktensonra fotoğraflarınızı yedekleme işlemine geçilebilir. Yedeklenecek fotoğraflar, bir sorun yada ihtiyaç olduğunda, yedekten geri yüklediğinizde doğrudan doğruya kullanıma hazırfotoğraflardan oluşmalıdır.

Arşivin Yedeklenmesi

Yedekleme, bilgisayarınızdaki fotoğrafların mutlaka dış bir ortamda saklanmasıişlemidir. Yedekleme manyetik depolayıcı hard disk ve kartuş ya da optik depolayıcı CD,DVD kullanarak yapılır. Dijital medya yönetim sisteminiz varsa veya profesyonel olarak buişi yapıyorsanız, fotoğrafların sürekli kullanılabilmesi için hard disklerde tutulması gerekir.Hızlı erişim, sorgulama ve organize edilebilme açısından bu şarttır. Ayrıca büyük hacimdekiverilerin manyetik teyp kartuşlarında saklanması da gerekebilir. Kartuşlar 800 gigabaytakadar depolama kapasitesine sahip çok uzun ömürlü medyalardır; defalarca kullanılabilir veüzerlerine güncellenmiş bilgiler tekrar tekrar yazılabilir. Profesyonel kullanımda yönetilecekmedya, arşivinizin büyüklüğüne göre, hard diskteki verilerin hızlı erişimi açısından DVD deolabilir. Karışık medyalarda yedekleme yapmak daha iyi bir yöntem olacaktır.

Yüksek kapasiteli disk kullanımı, yedekleme ünitesi varlığı, çok kullanıcılık, interneteaçılabilme, güvenilirlik, ölçeklenebilirlik, online(çevrimiçi) yedeklenebilirlik gibi özellikler;server, orta boy veya büyük boy bilgisayarlarda bulunur. Bu nedenle dijital medya yönetimsistemi için bu tür bilgisayarda çalışmak gerekir. CD kullanımı en fazla 250 gigabaytbüyüklüğünde fotoğraf arşiviniz olacaksa daha pratik sayılabilir. CD, sınırlı kapasitesindendolayı, yedekleme medyası olarak tavsiye edilmez. Optik medyalar ucuzluk, pratiklik,dosyaların silinememesi avantajı sağlarken fotoğraf bilgilerinin güncelleştirilememesinedeniyle de dezavantajlıdır.

Arşive yönelik olarak alınacak her türlü hard disk, kartuş, DVD ya da CD uzunömürlülük açısından mutlaka en iyi kalitede olmalıdır. Ayrıca dijital arşivinizdeki bilgininiki kopyasının alınması daha doğru bir yöntemdir. Bunların güvenlik nedeniyle fizikselolarak da farklı mekânlarda tutulması daha sağlıklıdır. Yedekleme ile ilgili en temelkurallardan biri de teknoloji değişimine uygun olarak yeni depolama medyalarınınkullanılması ve küçük hacimli kalan eski medyaların yüksek hacimli medyalardabirleştirilmesidir. Özellikle DVD ve CD yedekleri belirli zaman aralıklarında mutlakayenilerine aktarılmalıdır. Veri saklamasında bir yanlış kullanım da data storage'larla ilgilidir.Bunlar yalnızca geçici bilgi depolama araçlarıdır; buradaki fotoğraflar en kısa zamandauygun şekilde yedeklenip storage boşaltılmalıdır.

68

Sonuç olarak, dijital bir veri olan dijital fotoğrafın arşiv yönetimi sadece onu saklamakdeğil; amaca uygun olarak aktarımı, biçimlendirilmesi, sorgulanması ve sonucunda yenidenelde edilmesi ve farklı şekillerde kullanılabilmesi anlamına da gelmektedir. Bu yüzden evdeveya işyerinde kurulacak bir arşiv sistemi, sadece veri saklamak değil, diğer işlevleri deyerine getirecek şekilde kurulmalı, sistemin özellikleri ihtiyaca göre şekillendirilmelidir.

Bu aşamada dikkat edilmesi gerekli nokta şudur. Bilgi olarak her ne kadar yukarıdayazdıklarımız önemli olsa da asıl önemli olan, arşiv bir saklama düşüncesidir. Zamanı vemekânı unutmamak ve istenildiğinde ulaşabilmek amaçlı kullanılır.

5.2. Dijital Arşiv Programları

Tüm bu işleri rahatlıkla yapabilmek için çok fonksiyonel bir dijital arşiv yönetimprogramına ihtiyacınız vardır. Kişisel hatta ufak ölçekte profesyonel kullanım için baştaAdobe Photoshop Elements 4,0, Microsoft Digital Photo Professional, Breeze Browser Progibi ücretsiz birçok başarılı program bulunmaktadır.

5.3. Dijital Arşiv Programlarının Özellikleri ve Farklılıkları

Bu yazılımlarda hazır EXIF bilgilerini kolay olarak sorgulama komutları, anahtarkelimelere göre sorgulama seçenekleri, fotoğrafların yeniden boyutlandırılması, e-mailolarak gönderilmesi, filigran yapımı, kırmızı göz düzeltmesi gibi çok farklı fonksiyonlarınyanında, bazılarında temel görüntü işleme özellikleri de bulunmaktadır.

5.4. Dijital Arşiv Programlarının Kullanımı

Dijital arşiv programlarını genellikle çok büyük firmalar kullanır. Küçük çaplıfotoğraf stüdyolarında arşivden amaç yukarıda bahsettiğimiz gibi kayıt ve kaydınistenildiğinde bulunmasıdır.

Her programda olduğu gibi bilgi niteliğinde verdiğimiz arşiv programları kullanımaşamasında kendi özellikleri doğrultusunda nitelendirilir.

69


Fotoğrafları tekniğine uygun arşivleyiniz.

İşlem Basamakları Öneriler Fotoğraf ya da görüntüyü bilgisayara

aktarınız. Aktarma kablolarını doğru taktığınızdan

emin olunuz. İşlem basamaklarını uygularken dikkatli

olunuz. Uygun programı seçiniz. Uygun programı seçtiğinizden emin olunuz.

Fotoğrafları isimlendiriniz. Kaydetmeden önce isimlerin doğruluğunukontrol ediniz.

İsimlendirilen dosyalara fotoğrafgönderiniz.

Kaydediniz.

Tekrar tekrar kontrol ediniz.

Oluşturduğunuz arşivin yedeğinialınız.

Bu aşamayı unutmayınız.


70


Bir piknik esnasında çektiğiniz video görüntülerini bilgisayara aktarınız, on adet resimkaresi seçerek albüm hazırlayınız ve bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göredeğerlendiriniz.

Uygulama Faaliyeti: Fotoğrafları tekniğine uygun arşivlenebilmesiAçıklama: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.

Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır1. Fotoğraf ya da görüntüyü bilgisayara

aktardınız mı?

2. Uygun programı seçtiniz mi?

3. Fotoğrafları isimlendirdiniz mi?

4. İsimlendirilen dosyalara fotoğrafgönderdiniz mi?

5. Kaydettiniz mi?

6. Oluşturduğunuz arşivin yedeğini aldınızmı?

Değerlendirme



71

MODÜL DEĞERLENDİRME

A. Objektif Test

Tüm faaliyetler kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki sorularıcevaplayarak belirleyiniz.

Aşağıdaki sorularda boş gördüğünüz yerlere uygun kelimeleri yazınız.

1. ……………………………………yazılımlarını kullanarak mevcut doküman veyazıların bilgisayar ortamına geçirilmesi amacıyla kullanılır

2. Tarayıcıların bugünkü kadar popüler olmayışının sebeplerinden biri de taranmış……………………………………………………………………… …………….

3. Bir fotoğraftan farkı olmayan grafik dosyasının içindeki yazılar, ...........................…………………………………. adı verilen programlar vasıtasıyla çözümlenip metin

dosyalarına çevrilir.4. …………………………………………………..daha çok diz üstü bilgisayarlarda ve

profesyonel olmayan uygulamalarda tercih edilir.5. “Bu renkli ışık ışınları renk filtrelerinden yansıyarak bir fotoğraf çoğaltıcı tüpe ya da

CCD’ ye gelir ve elektrik sinyallerinedönüştürülür”……………………………………….. bir özelliğidir.

6. …………………………………………. gri tonları elde etmek için yeşil ışık verenlambalarını kullanır.

7. Birçok tarayıcı ara birim kartı olarak ………………………………………………..kullanır. Bunun anlamı kartın tarayıcının gönderdiği bilgiyi ayrılan bir bellek alanınayerleştirmesidir.

8. Digital görüntüler yan yana gelen …………………….. topluluğundan oluşmaktadır.9. Örneğin bir pikselin boyutu …………….olarak tanımlanmışsa her santimetrede

……………….. bulunacaktır.10. ………………………………………., bir (santimetreye) inch'e düşen piksel sayısıdır.11. …………………………., birim zamanda, birim basınç farkı altında birim alandan

geçen ortalama hava akış miktarıdır.

Aşağıdaki sorularda ( ) gördüğünüz yere doğru ise (D),yanlış ise (Y) koyunuz.

12. ( ) “Pozitif film: Orijinal çalışmanın aynı tonlarını gösteren filmdir.”diye kısacatanımlayabiliriz

13. ( )Negatif filmleri banyo ettikten sonra baktığımızda gördüğümüz renkler cisminorijinal renkleri değil, tamamlayıcı olan renkleridir.

14. ( )Küçük boy filmler, 10x12,5 cm, 20x25 cm ve daha büyük boy filmlerdir.15. ( )Hızlı Filmler, 125-400 ASA değerinde olup hareketli konuların çekimlerinde veya

uygun ışık koşullarının olmadığı zamanlarda kullanılırlar.16. ( )Bu dosya formatlama işleminin amacı yeterli bir ekran görüntüsü elde edip,

gerçekten taranacak bölgenin tespit edilip işaretlenebilmesi içindir.17. ( )GIF formatının özelliği gerçek renk değerlerini içermesidir.

MODÜL DEĞERLENDİRME

72

18. ( )Tagged- Image File Format (TIFF) formatı farklı işletim sistemleri ve uygulamalararasında kayıpsız ve esnek bir dosya değiş tokuşunu sağlaması nedeniyle tümçalışmalar için uygun bir format olarak bilinmektedir.

19. ( )DPI(Dots Per Inc): Görüntülenen malzemenin yeniden baskı çıktısı alındığındakiçözünürlülük yoğunluğunu ifade eder.

20. ( )GIF kaydetmek için Save as ya da Export seçeneklerini kullanabilirsiniz.21. ( )Telefona hiç dokunmadan konuşma imkanı Wİ-Fİ ürünlerinin en önemli

özelliğidir.22. ( )Baskının oluşabilmesi için gerekli olan temel şart, kullanılan mürekkebin kâğıt

yüzeyine tutunabilmesidir.

Aşağıdaki sorularda doğru seçenekleri yuvarlak içine alınız.

23. Aşağıdakilerden hangisi metin, fotoğraf, video, ses ve canlandırma gibi farklımedyaların bilgisayar tarafından işlenmesi ve gösterilmesidir.A) Multi medya (çoklu ortam)B) Dijital fotoğraf makinesiC) BilgisayarD) CD-ROM sürücü

24. Dijital Arşiv aşamalarından biri olan “fotoğrafların bilgisayara aktarımının başlangıcıaşaması aşağıdakilerden hangisi hangisini kapsar?A) Arşivin YedeklenmesiB) Arşivin AktarılmasıC) Arşivin YönetilmesiD) Hiçbiri

25. Arşivin Yedeklemesini aşağıdakilerden hangi cümle tanımlar?A) Bilgisayarınızdaki fotoğrafların mutlaka dış bir ortamda saklanması işlemidir.B) Fotoğrafların bilgisayara kayıt edilmesidir.C) Bilgilerin bilgisayara aktarılmasıdır.D) Beğenilmeyen fotoğrafların silinmesidir.

26. Hangi çeşit yazıcılar daktiloya benzer özellikler taşır?A) Renkli yazıcılarB) Mürekkep Püskürtmeli yazıcılarC) İnkjet yazıcılarD) Nokta vuruşlu yazıcılar

27. Hangi çeşit yazıcılar nokta vuruşlu yazıcılardan daha sessiz çalışır?A) İnkjet yazıcılarB) Renkli yazıcılarC) DaktilolarD) Mürekkep püskürtmeli yazıcılar

73

28. Işığa karşı duyarlı olup, poz toleransı ‘çok yumuşak fotoğraf kâğıtları’na nazaran birazfazla olan kâğıt çeşidi aşağıdakilerden hangidir?A) Yumuşak fotoğraf kâğıtlarıB) Kontrast fotoğraf kâğıtlarıC) Parlak yüzeyli fotoğraf kâğıtlarıD) Mat yüzeyli fotoğraf kâğıtları

29. “Script-Fu>Shadow>Drop-Shadow” işlem sıralaması aşağıdakilerden hangiuygulamada kullanılır?A) Sayfa yapısı ayarıB) PreviewC) ÇerçevelemeD) Tarama

30. “Bir tek kâğıt parçasının alt ve üst yüzeyi arasındaki mesafenin mikron cinsindenölçüm sonucudur.” tanımı aşağıdakilerden hangisine uygundur?A) GramajB) KalınlıkC) Yüzey düzgünlüğüD) Porozite

74

Uygulamalı Test

“Hayatımda bir gün” konulu video çekimi yaparak içinden 30 adet fotoğraf ile albümhazırlayınız.

Fotoğraflardan yedi adetini tarayarak oluşturunuz. Yedi adetini dijital fotoğraf makinesi ile çekerek bilgisayara aktarınız. Altı adetini de videodan oluşturunuz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1) Önlüğünüzü giydiniz mi?

2) Gerekli araç gerecinizin tam olup olmadığını kontrol ettiniz mi?

3) Bilgisayarın fişini taktınız mı?

4) Bilgisayarı uygun şekilde açtınız mı?

5) Tarayıcıyı bilgisayara tanıttınız mı?

6) Tarayacağınız fotoğrafları seçtiniz mi?

7) Tarayıcının kapağını açarak fotoğrafı tarayıcıya yerleştirdiniz mi?8) Kapağı kapattınız mı?9) Taranacak film için uygun çözünürlüğü / boyutları bilgisayarda

ayarladınız mı?

10) Gerekli tarama modunu seçtiniz mi?

11) Ön tarama (preview) yaptınız mı?

12) Gerekiyorsa taranmak istenen alanı tekrar belirlediniz mi?(crop)

13) Tarama işlemini başlattınız mı?

14) Taranan fotoğrafı istenen dosya formatında kaydettiniz mi?

15) Taranan filmi gerekli dosya formatında kaydettiniz mi?

16) Yeterli sayıda ve kalitede fotoğraf çektiniz mi?

17) Dijital fotoğraf makinesini bilgisayara tanıttınız mı?

18) Dijital fotoğraf makinesini veri aktarımı için ayarladınız mı?

19) Dijital fotoğraf makinesini görüntü aktarma moduna getirdiniz mi?

20) Otomatik çıkan menüden dosya aktarım komutunu seçtiniz mi?

21) Bilgisayara aktarılmak istenen görüntüleri seçtiniz mi?

22) Seçilen görüntüleri bilgisayara kaydettiniz mi?

23) Video çekimi için gerekli ortamı oluşturdunuz mu?24) Video çekimini tamamladınız mı?25) Uygun Multi medya programını seçtiniz mi?26) Video görüntüsünden kare seçtiniz mi?

75

27) Dijital fotoğraf formatında kayıt ettiniz mi?

28) Yazıcıyı bilgisayara tanıttınız mı?

29) Fotoğraf çıktısı için uygun kalitede fotoğraf kağıdı aldınız mı?

30) Fotoğraf kağıdını yazıcıya yerleştirdiniz mi?

31) Çıktı alınması istenilen fotoğrafı bilgisayarda açtınız mı?

32) Birden fazla yazıcı varsa, kullanılmak istenen yazıcıyı seçtiniz mi?

33) Yazdırma tercihlerini ayarladınız mı?34) Fotoğrafı yazdırdınız mı?

76

CEVAP ANAHTARLARIÖğrenme Faaliyeti - 1Çoktan Seçmeli Sorular

1. A2. D3. A4. A5. B

Boşluk Doldurmalı Sorular

6. Film7. Negatif Film8. (TIFF) Formatı9. Gif Formatı10. Masa Üstü Tarayıcı

Öğrenme Faaliyeti - 2Boşluk Doldurmalı Sorular

1-Düz Baskı, Yazı Harfli Basit

Logo2- 24 Bit Renk3- DPI (Dots Per Inc)4- 72 Pikseldir5- 1600 Piksellik

Doğru-Yanlış Cevaplı Sorular

6- D7- Y8- D

Öğrenme Faaliyeti - 3Boşluk Doldurmalı Sorular

1- USB Kablosuz2- Kasayı Açmanız Gerekmez3- Firewire4- Bluetooth5- Görevi

CEVAP ANAHTARLARI

77

Modül DeğerlendirmeBoşluk Doldurmalı Sorular

1- Optik Karakter Tanıma2- Görüntülerin Bellekte Çok Yer Kaplamasıdır

3- Optik Karakter Tanıma4- El Tarayıcıları

5- Drum Tarayıcıların6- Renkli Tarayıcılarda

7- DMA - Doğrudan Bellek Erişimi Sistemini8- Pikseller

9- 1 Mm-10 Piksel10- Piksels / İnch

11- Porozite

Doğru-Yanlış Cevaplı Sorular

12- D13- D

14- Y15- D

16- Y

17- Y18- D

19- D20- D

21- Y22- D

Çoktan Seçmeli Sorular

23- A24- C

25- A26- D

27- D28- A

29- C30- B

78

KAYNAKLAR

BAYKAL, Gökalp, Photoshop 7.0.3.Baskı

GÖKÇEN, Ali İhsan, Yazı ve Fotoğraf

KANBUROĞLU, Özer, A’dan Z’ye Fotoğraf

www.pcnet.arsivi.com

www.webdersleri.com

www.teknomerkez.com

www.turkyasam.com

www.mascom.com

www.uykucu.org

www.webfotoğrafokulu.com

www.odevsitesi.com

www.printeryedekparça.com

www.kesfetmekicinbak.com

www.fotografdersleri.com

www.dijitalortam.com

www.fotograf.com

KAYNAKLAR

http://www.pcnet.arsivi.com/

http://www.webdersleri.com/

http://www.teknomerkez.com/

http://www.turkyasam.com/

http://www.mascom.com/

http://www.uykucu.org/

http://www.webfotorafokulu.com/

http://www.odevsitesi.com/

http://www.printeryedekpara.com/

http://www.kesfetmekicinbak.com/

http://www.fotografdersleri.com/

http://www.dijitalortam.com/

http://www.fotograf.com/

213 gim082

Education