คำ นำ - sabayoi.ac.th · ชุดที่ 1...

1ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล

ก

คำ�นำ�

ชดกจกรรมการเรยนรเรองการถายทอดทางพนธกรรมสำาหรบชนมธยมศกษาปท6จดทำาขนเพอใชประกอบการ

จดกจกรรมการเรยนรชววทยาโดยมเนอหาและกจกรรมการเรยนทหลากหลายสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขน

พนฐาน2551ประกอบดวยชดกจกรรมจำานวน7ชดไดแก

ชดกจกรรมท1เรองการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล

ชดกจกรรมท2เรองความนาจะเปนกบกฎของเมนเดล

ชดกจกรรมท3เรองเซลลสบพนธ,จโนไทป,ฟโนไทปและการตรวจสอบจโนไทป

ชดกจกรรมท4เรองการขมไมสมบรณและการขมรวมกน

ชดกจกรรมท5เรองมลตเปลแอลลล,พอลยน

ชดกจกรรมท6เรองยนบนโครโมโซมเดยวกน,ยนบนโครโมโซมเพศ

ชดกจกรรมท7เรองลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ/ลกษณะทปรากฎจำาเพาะเพศ

ผรายงานหวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมเรองการถายทอดทางพนธกรรมน จะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหา

ไดงายสามารถสรปความคดรวบยอดและแกโจทยปญหาทางพนธศาสตรไดซงจะชวยพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยนใหสงขน มคณลกษณะอนพงประสงคตามมาตรฐานของหลกสตรสามารถนำาความร ไปประยกตใช

ในชวตประจำาวน เกดเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรและเปนประโยชนสำาหรบผทสนใจนำาไปเปนแนวทางในการ

ปรบปรงพฒนาการเรยนการสอนใหบรรลจดมงหมายทตงไว

นตยาบญสง

2 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล

คำานำา...............................................................................................................................................................

สารบญ...........................................................................................................................................................

คำาชแจงการใชชดกจกรรม...............................................................................................................................

คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบคร .............................................................................................

คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบนกเรยน .............................................................................................

ผลการเรยนรและสาระสำาคญ ................................................................................................................

แบบทดสอบกอนเรยน ........................................................................................................................

ใบความรท1...................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 1 .................................................................................................................................

ใบความรท2...................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 2 .................................................................................................................................

ใบความรท3...................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 3 .................................................................................................................................

ใบความรท4...................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 4 ......................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 5 .................................................................................................................................

แบบทดสอบหลงเรยน ............................................................................................................................

บรรณานกรม ....................................................................................................................................

ภาคผนวก.........................................................................................................................................................

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน.............................................................................................

เฉลยใบกจกรรม1-5.........................................................................................................

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน..............................................................................................

ก

ข

3

4

5

6

7

11

13

14

16

19

23

25

30

32

33

37

38

39

40

49

ส�รบญ

เรอง หน�

ข


คำ�ชแจง

ชดกจกรรมการเรยนร หนวยการเรยนรเรองการถายทอดทางพนธกรรมสำาหรบชนมธยมศกษาปท6ชดท1

เรองการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล เปนชดกจกรรมการเรยนรนกเรยนสามารถใชประกอบการเรยนและศกษา

คนควาไดดวยตวเองประกอบดวย

1.คำาชแจงการใชชดกจกรรม

2.คำาแนะนำาสำาหรบคร

3.คำาแนะนำาสำาหรบนกเรยน

4.โครงสรางของชดกจกรรม

5.แบบทดสอบกอนเรยน

6.ใบความร

7.ใบกจกรรม

8.แบบทดสอบหลงเรยน

9.บรรณานกรม

10.ภาคผนวก

1.เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

2.เฉลยใบกจกรรม

3.เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดกจกรรม ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล


คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบคร

1.ครศกษาคำาแนะนำาสำาหรบครในชดกจกรรมใหเขาใจ

2.จดเตรยมความพรอมลวงหนาสำาหรบการจดกจกรรมทงความพรอมดานเอกสารใหพอสำาหรบนกเรยนทกคน

อปกรณและดานสถานทชดกจกรรม1ชดตอนกเรยน1คน

3.ชดกจกรรมชดท1การศกษาพนธศาสตรของเมนเดลใชเวลา3ชวโมง

4.ศกษาใบกจกรรมของของชดกจกรรมกอนจดการเรยนการสอน เพอทำาความเขาใจถงวธดำาเนนกจกรรมและ

อธบายใหนกเรยนเขาใจเมอนกเรยนมขอสงสย

5.ดำาเนนการกำากบและตดตามการทำากจกรรมตางๆในชดกจกรรมตามลำาดบขนตอน


คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบนกเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรชววทยาทนกเรยนจะไดศกษาตอไปนเปนชดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด

และผลสมฤทธทางการเรยนเนนใหนกเรยนไดคดและลงมอปฏบตกจกรรมทกำาหนดดวยตวเองสงเสรมการทำางาน

เปนกลมนกเรยนควรศกษาคำาแนะนำาการใชชดกจกรรมใหเขาใจปฏบตตามขนตอนและคำาแนะนำาอยางเครงครด

ขนตอนการใชชดกจกรรมเปนดงน

1. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนประจำาชดกจกรรมเปนรายบคคลตรวจสอบคำาตอบจากเฉลยทาย

ชดกจกรรมนกเรยนแตละคนบนทกคะแนนกอนเรยนของตนเอง

2.นกเรยนศกษาผลการเรยนรสาระสำาคญและขนตอนการใชชดกจกรรม

3. ชดกจกรรมชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ใชเวลา 3 ชวโมงดวยเทคนคการจดกจกรรม

การเรยนรแบบผงแตกรงดงน

3.1 ครจดแบงเนอหายอยๆ เปน4ชดตามใบกจกรรมท1-4โดยแตละชดแยกเปนศนยการเรยนร

ตามจดตางๆ

3.2แบงนกเรยนเปนกลมกลมละ4-5คนโดยแตละกลมมทงนกเรยนทเรยนเกงปานกลางออน

โดยมจำานวนนกเรยนปานกลางมากทสด

3.3นกเรยนแตละกลมจดแบงสมาชกใหรบผดชอบในการไปศกษาแตละเนอหายอยแลวทำาแผนท

ความคดเพอสรปเนอหาทไปศกษา

3.4 ตวแทนกลมกลบไปกลมเดมและนำาเอาแผนผงความคดสรปสาระสำาคญมาอธบายใหเพอน

ในกลมฟง

3.5แตละกลมตงคำาถามเกยวกบสาระสำาคญความรจากฐานตางๆกลมละ3-5คำาถาม

3.6กลมนำาคำาถามซกถามเพอนในกลมเพอทบทวนความรความเขาใจ

3.7กลมนำาคำาถามเหลานไปใหกลมอนหาคำาตอบและเฉลยจนไดคำาตอบทถกตองทกกลม

3.8แตละกลมรวมกนตรวจสอบความเขาใจโดยการทำาใบกจกรรมท5

4.นกเรยนแตละคนทำาแบบทดสอบหลงเรยนตรวจสอบคะแนนหากไมผานใหลองศกษาใหมและลองทำาอกครง

หรอเลอกเพอนทไดคะแนนสงสดชวยอธบาย


ผลการเรยนรและสาระสำาคญ

ผลการเรยนร

สาระสำาคญ

สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล

สงมชวตมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมจากรนหนงไปยงรนตอๆไปได เมนเดลไดศกษา

ลกษณะตางๆของถวลนเตา7ลกษณะทำาใหพบวาลกษณะตางๆเหลานตองมหนวยควบคมอยเปนคๆ

โดยสามารถแสดงออกเปนลกษณะเดนหรอลกษณะดอยกได และสามารถถายทอดจากพอแม

ไปสลกหลานไดโดยเมนเดลใชกฎของความนาจะเปนในการหาอตราสวนของลกษณะทปรากฏ

ในรนลกหรอรนตอๆไป


แบบทดสอบกอนเรยน

1. ในการศกษาพนธกรรมของเมนเดลมการคดเลอกพอพนธและแมพนธทมคณสมบตอยางไร

ก.พนธทางทงค

ข.เดนพนธแททงค

ค.พอเดนพนธแทแมดอย

ง.พอเดนพนธทางแมดอย

2. ขอใดไมใชคณสมบตสำาคญของถวลนเตาทเมนเดลเลอกใชเปนพชทดลอง

ก.มการผสมขามดอก

ข.เจรญเตบโตเรวมหลายพนธ

ค.อายสนปลกงายใหลกหลานจำานวนมาก

ง.มเกสรตวผและตวเมยภายในดอกเดยวกน

3. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะเดนลกษณะดอย

1.ลกษณะเดนแสดงออกเมออยในสภาพเฮเทอโรไซกสเทานน

2.ลกษณะดอยแสดงออกเมออยในสภาพฮอมอไซกสเทานน

3.ลกษณะเดนแสดงออกทงในสภาพฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกส

4.ลกษณะเดนและลกษณะดอยสามารถแสดงออกไดในสภาพเฮเทอโรไซกส

ก.1และ2

ข.2และ3

ค.3และ4

ง.23และ4

ชดท1ก�รศกษ�พนธศ�สตรของเมนเดล ชนมธยมศกษ�ปท6

วช�ชววทย�4 รหสวช�ว33244

เวล�10น�ท

ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล

คำ�สง : ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงคำาตอบเดยวแลวทำาเครองหมายกากบาท (×)ลงในชองคำาตอบ

ในกระดาษคำาตอบ


จากตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดลจงตอบคำาถามขอ4-7

ลกษณะทศกษา รนพอแม(P) รนลกF1

รนหลานF2

อตราสวนลกษณะลกษณะทพบในรนหลานF

2

รปรางเมลด กลมxขรขระ กลมทงหมด กลม(5,474)ขรขระ(1,850) 2.94:1

สเมลด เหลองxเขยว เหลองทงหมด เหลอง(6,022)เขยว(2,001) 3.01:1

สดอก สมวงxสขาว สมวงทงหมด สมวง(705)สขาว(224) 3.15:1

รปรางของฝก อวบxแฟบ อวบทงหมด อวบ(882)แฟบ(229) 2.92:1

สฝก เขยวxเหลอง เขยวทงหมด เขยว(428)เหลอง(152) 2.82:1

ตำาแหนงดอก ทกงxทยอด ดอกทกงทงหมด ทกง(615)ทยอด(207) 3.14:1

ความสงลำาตน สงxเตย สงทงหมด สง(787)แคระ(277) 2.94:1

4. ขอใดเปนลกษณะเดนทงหมด

ก.ฝกอวบฝกสเหลอง

ข.เมลดกลมฝกสเขยว

ค.ตนสงออกดอกทยอด

ง.ดอกสขาวเมลดสเหลอง

5. ถาใหB แทนยนทควบคมสของเมลดของถวลนเตาถาลกรนท 2มอตราสวนของเมลดสเหลองตอเมลดสเขยว

เปน3:1ขอใดคอจโนไทปของพอแม

ก.BBxBB

ข.BBxBb

ค.BBxbb

ง.bbxbb

6. ใหA เปนยนทควบคมรปรางของเมลด ถาผสมพอแมทมลกษณะกลมกบเมลดขรขระ ลกรนF1มรปรางกลม

ทงหมดจโนไทปของลกรนF1เปนแบบใด

ก.AAและAa

ข.AA

ค.aa

ง.Aa

7. เมนเดลนำาถวลนเตาพนธทมฝกสเขยวพนธแทและพนธทมฝกสเหลองมาผสมกนลกรนท 1 จะมลกษณะ

แบบใดบาง

ก.ตนทมฝกสเขยวและตนทมฝกสเหลองมจำานวนเทาๆกน

ข.ทกตนมทงฝกสเขยวและสเหลองจำานวนเทาๆกน

ค.ตนทมฝกสเขยวและสเหลองมอตราสวน3:1

ง.ทกตนมฝกสเขยวทงหมด


8. เมอผสมพนธระหวางพชทมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกสทงคลกผสมรนท1มจโนไทปตรงกบขอใด

ก.ฮอมอไซกส

ข.เฮเทอโรไซกส

ค.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน1:1

ง.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน3:1

9. อตราสวน3:1จะเกดขนเมอนำาเอาตนถวทมลกษณะสงพนธทางไปผสมกบตนถวทมลกษณะแบบใด

ก.สงพนธทาง

ข.สงพนธแท

ค.เตยพนธแท

ง.เตยพนธทาง

10.ใหGแทนยนทควบคมสของฝก

ฝกสเขยวพนธแทxฝกสเหลอง

ลกรนท1

ขอใดเปนฟโนไทปและจโนไทปของลกรนF1ตามลำาดบ

ก.ถวฝกสเขยว-GG

ข.ถวฝกสเขยว-Gg

ค.ถวฝกสเหลอง-Gg

ง.ถวฝกสเหลอง-gg

ความขยน อดท

น

นำามาซงผลสำา

เรจ


แบบทดสอบกอนเรยน

ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล

ขอท ก ข ฅ ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ขอใหไดคะแนน

เยอะๆ นะครบ


ใบความรท 1

เรอง บดาแหงวชาพนธศาสตร

เกรเกอร โยฮนน เมนเดล

(Gregor Johann Mendel )

เกรเกอร โยฮนน เมนเดล (Gregor Johann Mendel) เกดวนท 20 กรกฎาคมค.ศ.1822 (พ.ศ. 2365) เปน

ชาวออสเตรยในครอบครว เกษตรกรซงมฐานะปานกลาง และเมอบดาถงแกกรรมครอบครวกเรมมความเปนอย

ทลำาบาก เมนเดลจงตดสนใจบวชและไดรบอนญาตใหไปเรยนหนงสอณมหาวทยาลยเวยนนา ในสาขาฟสกส

คณตศาสตรและธรรมชาตวทยา

เมนเดลเปนครสอนหนงสอทโบสถขณะทเปนครสอนหนงสออยนนไดปลกพชหลายชนดภายในโบสถและได

สงเกตเหนลกษณะตางๆของพนธไมทปลกทำาใหเกดความสนใจในการศกษาการถายทอดลกษณะตางๆทเกดขน

เมนเดล เรมทำาการทดลองจากการผสมพนธถว ลนเตา (Pisum sativumL.) โดยผสมพนธถวระหวางตนทม

ลกษณะตางกนแลวดลกษณะของลกผสมทเกดขนในชวรนตอๆมาซงเมนเดลไดคนพบความสมพนธบางลกษณะ

ของลกผสมทเกดขนและรวบรวมเปนรายงานผลการศกษาพรอมทงนำาเสนอผลการศกษา ในทประชมสมาคม

ธรรมชาตวทยา(NaturalHistorySociety)ณเมองบรณประเทศออสเตรยในปค.ศ.1865ในชอเรองExperimentsin

PlantHybridiZation


ดอกสมวง ดอกสขาว

ทมา:http://kmbiology.weebly.com/mendel-and-genetics

ทมา:http://www.apa.org/about/apa/archives/coins

ผลงานดงกลาวของเมนเดล ไมไดรบความสนใจมากนกจนเวลาลวงเลยมาถง 16 ปหลงจากเมนเดลเสยชวต

ในป คศ.1900 จากการตรวจสอบเอกสารงานวจยเกยวกบการผสมพนธพชของนกพฤกษศาสตร ชาวฮอลแลนด

H.Devriesชาวเยอรมณ,C.correns และชาวออสเตรเลย E.VonTschermak-seysenegg จงไดมการคนพบงานของ

เมนเดลทไดเผยแพรไว

หลงจากนนมผทำาการทดลองในแบบเดยวกบของเมนเดลหลายทานทสำาคญคอW.Bateson และL.Cuenot

ในป ค.ศ.1902ซง ผลการทดลองทไดออกมานนเปนไปตามท เมนเดลกลาวไวทกประการทำาใหผลงานการศกษา

การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมทเมนเดลศกษาไวเปนทยอมรบกนในทสดจนเปนทมาของการยกยองใหเมนเดล

เปน“บด�แหงวช�พนธศ�สตร”

ใบความรนสำาห

รบ

ใบกจกรรมท 1

นะคะ...



คำ�สง:จงตอบคำาถาม

ทำ�ไมเมนเดลจงไดรบก�รยกยองใหเปนบด�แหงวช�พนธศ�สตร


.......................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

ถาตอบไมได

ลองศกษาใหมน

ะคะ



เรอง ความสำาเรจของเมนเดล

เมนเดลเลอกถวลนเตา(PisumsativumL.)เปนพชทดลองเพราะถวลนเตา

มคณสมบตเดนคอ

1. อายสน

2. ปลกงาย

3. ใหลกหลานจำานวนมาก

4. เจรญเตบโตเรว

5. มหลายพนธ

6. เปนดอกสมบรณเพศ

7. มกลบดอกปดกลมเกสรเพศผและเกสรเพศเมย

8. มการผสมภายในดอกเดยวกนทมา:http://www.nana-bio.com

ขนตอนการทดลองของเมนเดล

1.เมนเดลคดเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะ

2.แตละลกษณะผสมภายในดอกเดยวกนหลายๆรนจนไดลกษณะทเปนพนธแท

3.คดเลอกตนพอแมทมลกษณะแตกตางกนเชนรปรางเมลดกลมกบเมลดขรขระ

4.รนพอแมเปนพนธแทเชนฝกอวบพนธแทผสมกบฝกแฟบพนธแท

5.พจารณาการผสมทละลกษณะ

6.การผสมในทกลกษณะ เมนเดลไดนำาเอาเกสรตวผ (stamen) ไปผสมกบเกสรตวเมย (pistil)ของตน

ทตองการ

7.สงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท1

8.นำาลกรนท1ผสมกนเองสงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท2

เมนเดลประสบความสำาเ

รจ เพราะเลอก

ใชถวลนเตานะ

การทดลองกสำาคญจา า ......


เมนเดลทำาการทดลองผสมถวลนเตาทง 7 ลกษณะ

1. การเลอกพชทมความเหมาะสมมาใชในการผสมพนธ

2. การเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะแตละลกษณะมความแตกตางกน

สองแบบ

3. การเลอกวธผสมพนธโดยพจารณาลกษณะของตนพอแมทเปนพนธแทใหผสมกนทละลกษณะเพอ

วเคราะหผลการทดลองไดงาย

4. การวเคราะหผลการทดลองโดยใชหลกคณตศาสตรเรองความนาจะเปน

รหรอไมเมนเดลประสบความสำาเรจในการทดลองเพราะอะไร

เมลด ดอก รปร�งของฝก ลำ�ตน สของเมลด สของฝกตำ�แหนง

เกดดอก

รนพอแม

เมลดกลม เมลดเหลอง

x x x xx x x

เมลดขรขระ เมลดเขยว

ดอกสมวง ฝกอวบ ฝกเขยว ดอกทกงตนสง

ดอกสขาว ฝกแฟบ ฝกเหลอง ดอกทยอดตนเตย


คณสมบตสำ�คญของถวลนเต�


คำ�สง:1.จงบอกคณสมบตสำาคญของถวลนเตา



คำ�สง:2.จงบอกขนตอนการทดลองของเมนเดล

ขนตอนก�รทดลองของเมนเดล


คำ�สง:3.จงบอกเหตผลสำาคญททำาใหเมนเดลคนพบหลกการการถายทอดทางพนธกรรม

เหตผลสำ�คญททำ�ใหเมนเดลคนพบหลกก�รก�รถ�ยทอดท�งพนธกรรม

12345

ถาตอบถกแลว...ไปตอท


และใบกจกรรมท 3 กนน

ะคะ...



เรอง การทดลองของเมนเดล

เมนเดลเรมตนศกษาพนธศาสตร โดยการทดลองผสมพนธถวลนเตาและสงเกตลกษณะของถว

พบวาบางลกษณะในรนพอแมจะปรากฏออกมาในรนลกเสมอ

เมนเดลไดทำาการทดลองโดยพจารณาลกษณะเดยวเปนจำานวนมากพบวาแตละคนนจะแสดงลกษณะ

หนงลกษณะใดของแตละคออกมาเพยงลกษณะเดยวไมวาเปนลกษณะทไดจากพนธพอหรอพนธแม

สวนอกลกษณะหนงไมปรากฏออกมาเลย

ทมา:http://www.biology.iupui.edu/biocourses

จากการผสมระหวา

ง

ถวลนเตาดอกสมวง

และดอกสขาว

ปรากฏวาลกรนท ห

นงเปนดอกสมวง


เมนเดลเรยกลกษณะของตนถวทนำามา

ผสมครงแรกวารนพอ-แม(parentalgeneration)สญลกษณคอP

เรยกลกผสมรนแรกวาF1

(firstfilialgeneration)

เรยกลกของF1วารนหลานหรอรนF

2

(firstfilialgeneration)

ซงเมอผสมถวลนเตาแตละลกษณะทพอแม

แตกตางกนอยางชดเจนและเปนพนธแท

ลกรนF1จะปรากฏเพยงลกษณะเดยวเมอผสมลกรนF

1ดวยกนเอง

ลกรนF2จะปรากฏทงสองลกษณะในอตราสวน3:1


ผลก�รผสมพนธถวลนเต�พนธแททรนพอแมมลกษณะแตกต�งกน

เมนเดลเรยกลกษณะทปรากฏในรน F1

วาลกษณะเดน

เรยกลกษณะทปรากฏในรน F2

วาลกษณะดอย

รนพอแม รนF1

ลกษณะและอตร�สวนของรนF2

เมลดกลมxเมลดขรขระ เมลดกลมทงหมดเมลดกลม3สวน

เมลดขรขระ1สวน

ดอกสมวงxดอกสขาว ดอกสมวงทงหมดดอกสมวง3สวน

ดอกสขาว1สวน

ฝกอวบxฝกแฟบ ฝกอวบทงหมดฝกอวบ3สวน

ฝกแฟบ1สวน

ตนสงxตนเตย ตนสงทงหมดตนสง3สวน

ตนเตย1สวน

เมลดสเหลองxเมลดสเขยว เมลดสเหลองทงหมดเมลดสเหลอง3สวน

เมลดสเขยว1สวน

ดอกทกงxดอกทยอด ดอกทกงทงหมดดอกทกง3สวน

ดอกทยอด1สวน

ฝกสเหลองxฝกสเขยว ฝกสเหลองทงหมดฝกสเหลอง3สวน

ฝกสเขยว1สวน


จากตวอยางเปนการทดลองพจารณา

เพยงลกษณะเดยวเรยกmonohybridcross

นอกเหนอจากการศกษาตนถว โดยพจารณาลกษณะเดยวแลว เมนเดลไดทำาการผสมโดยพจารณา

สองลกษณะ(dihybrid cross) เพอพจารณาวายนสองค มการจดชดของยนในเซลลสบพนธอยางไร เชน

การผสมระหวางถวลนเตาตนสงฝกอวบกบถวลนเตาตนเตยฝกแฟบเปนตน

ตวอยาง



คำ�สง:จงเตมคำาหรอขอความลงในตารางใหสมบรณ


เขยว

อวบ

เตย

มวง

ดอกทกง

แฟบ

ขรขระ

ข�ว

สง

มวง

ดอกทยอด

เขยว

ดอกทกง


อวบ

เหลอง

เหลอง

กลม

แฟบ

เหลอง

เขยว

เขยว

กลม

มวง

สง

สง

กลม

ข�ว

อวบ

ขรขระ

อวบ

เตย

ดอกทกง

เหลอง

เหลอง

เขยว

ลกษณะ รนพอแม ลกษณะของลก

รนF1

ลกษณะของลกรนF2

3สวน 1สวน

ความสงของลำาตน …………ทงหมด

รปรางของฝก …………ทงหมด

รปรางของเมลด …………ทงหมด

สของเมลด …………ทงหมด

ตำาแหนงของดอก …………ทงหมด

สของดอก …………ทงหมด

สของฝก …………ทงหมด


จงศกษ�ผลก�รทดลองของเมนเดลแลวตอบคำ�ถ�ม

จากผลการทดลองของเมนเดล

“เมอผสมถวลนเตาตนสงกบตนเตยลกรนF1เปนตนสงทงหมดและเมอผสมลกรนF

1

ดวยกนเองลกรนF2มตนสง787ตนและตนเตย277ตน”

ลกษณะเดนของถวลนเตาคอ…………………………………………………

ลกษณะดอยของถวลนเตา…………………………………………………

เหตทตนเตยจงไมปรากฏในรนF1เพราะ………….…………………………

ลกรนF2มลกษณะ............…………………………………………………

อตราสวนของลกรนF2…………………………………………………

ลกรนF1ตางจากรนF

2…………………………………………………



ยน จโนไทปและฟโนไทป

จ�กก�รทดลองของเมนเดล

P

F1

F1xF

1

F2

ตนสง×ตนเตย

ตนสง

ตนสง×ตนสง

ตนสง:ตนเตย

3:1

ลกษณะตางๆของถวลนเตาจะตองมหนวยควบคม

เมนเดล เร ยกหนวยควบคมลกษณะเหล าน ว า

แฟกเตอร(factor)ตอมานกวทยาศาสตรไดเปลยนคำาวา

แฟกเตอรมาใชคำาวายน(gene)

ดงนน... ยนคอ

หนวยทควบคมลกษณะตางๆ

อยเปนคๆ

และจะถายทอดจากพอแมไปสลก


สญลกษณทางพนธศาสตรไมไดกำาหนดตายตว อาจใช

ตวอกษรใดแทนลกษณะใดกได แตลกษณะเดยวกนตองใช

ตวอกษรเดยวกน

ยนเดน ยนดอย

แตกตางกนอยางไร?

ยนเดน คอยนทควบคมลกษณะแสดงออกในรนF

1

ยนดอย คอยนทควบคมลกษณะทไมแสดงออกในรนF

1แตจะไปแสดงออกในรนF

2

สญลกษณแทนยน

นยมใชตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญและเอนแทนยนเดนตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพเลกและเอนแทนยนดอย

G แทนยนทควบคมลกษณะฝกสเขยว

g แทนยนทควบคมลกษณะฝกสเหลอง

T แทนยนทควบคมลกษณะตนสง

t แทนยนทควบคมลกษณะตนเตย

ตวอย�ง

ทสำ�คญ

นะจะยนตองอย

เปนคๆ


เชนRRแทนยนทควบคม

ลกษณะเมลดกลม

ทเปนพนธแท

จโนไทปคอคของแอลลล

เชนRR,Rrและrr

ฟโนไทปคอผลทเกดจากการ

แสดงออกของยน

เชนลกษณะเมลดกลมฯลฯ

ตวอย�ง

กำาหนดG แทนยนทควบคมฝกสเขยวของถวลนเตาg แทนยนทควบคมฝกสเหลองผสมถวลนเตาฝกสเขยว

พนธแทกบฝกสเหลอง

P

gamete

ลกษณะฝกสเขยวทงหมดF1

GG ggx

G gG

Gg

g

จากตาราง ลกรน F1 ม

จโนไทปคอ Gg

มฟโนไทปคอฝกสเขยว


ยนบนโครโมโซมเดยวกน

สงมชวตมยนทควบคมลกษณะเปนจำานวนมากสงมชวตทมโครโมโซม2ชด(2n)โครโมโซมแตละแทง

มคของตนเอง โครโมโซมทเปนคกนจะมลกษณะเหมอนกน เรยกวาฮอมอโลกส โครโมโซม (homologous

chromosome)

ยนมรปแบบตางๆกนเชนGG Gg gg

คของยนทเหมอนกนเชนGG, ggเรยกกวาฮอมอไซกสยน(homozygousgene)

หรอฮอมอไซกสจโนไทป(homozygousgenotype)

คของยนทตางกนเชนGgเรยกวาเฮเทอโรไซกสยน(heterozygousgene)หรอ

เฮเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype)

ฮอมอไซกสจโนไทป(homozygousgenotype)ม2แบบคอ

1.ฮอมอไซกสจโนไทปชนดเดนแทเรยกฮอมอไซกสโดมแนนท

(homozygousdominant)เชนGG

2.ฮอมอไซกสจโนไทปชนดดอยแทเรยกฮอมอไซกสรเซสซพ

(homozygousrecessive)เชนgg


บนฮอมอโลกสโครโมโซมจะมตำ�แหนงของยนทเปนคอยตรงกนเรยกตำ�แหนง

ของยนบนฮอมอโลกสโครโมโซมว�โลคส(locus)

ยนทเปนคกนเชนGG Gg ggเรยกว�ยนนนเปนแอลลลเดยวกนยนทเปน

แอลลลกนจะอยบนโลคสเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม

ทมา:http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042422222115.pdf



คำ�สง:1.จงเตมเซลลสบพนธและจโนไทปลงในชองวาง


1

2

3

F1

x

R RR R

RR RR

F1

x

R R

RR rr

F1

xRr Rr


คำ�สง:2.ศกษาภาพแลวตอบคำาถาม

ดอกสมวง ดอกสข�ว

P

X

กำ�หนดAแทนยนทควบคมลกษณะดอกสมวง

Genotypeและphenotypeของพอแม…………............…………………………………………..

GenotypeและphenotypeของลกรนF1…………………………………………………………..

HomozygousGenotype......................…………………………………………………………..

HomozygousRecessive......................…………………………………………………………..

HomozygousDominant......................………………………………………………………..

HeterozygousGenotype......................…………………………………………………………..

เกงจงเลย... ไปตอในใบ

กจกรรมท 5

นะคะ



คำ�สง:จงบอกความหมายของคำาศพทตอไปน

1.ลกษณะเดน(dominanttrait)…………………………………..............................................………………………...

2.ลกษณะดอย(recessivetrait).....................................................................................................................................

3.ยนเดน(dominantgene)............................................................................................................................................

4.ยนดอย(recessivegene)..........................................................................................................................................

5.จโนไทป(genotype).................................................................................................................................................

6.ฟโนไทป(phenotype)................................................................................................................................................

7.ฮอมอไซกสจโนไทป(homologousgenotype)...........................................................................................................

8.เฮทเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype).................................................................................................

9.ฮอมอไซกสโดมแนนท(homologousdominant)........................................................................................................

10.ฮอมอไซกสรเซสสพ(homologousrecessive)...........................................…..........................................………..

11.ฮอมอโลกสโครโมโซม(homologouschromosome)................................................................................................

12.แอลลล(allele).......................................................................................................................................................

13.โลคส(locus)..........................................................................................................................................................



แบบทดสอบหลงเรยน

1. ในการศกษาพนธกรรมของเมนเดลมการคดเลอกพอพนธและแมพนธทมคณสมบตอยางไร

ก.พนธทางทงค

ข.เดนพนธแททงค

ค.พอเดนพนธแทแมดอย

ง.พอเดนพนธทางแมดอย

2. ขอใดไมใชคณสมบตสำาคญของถวลนเตาทเมนเดลเลอกใชเปนพชทดลอง

ก.มการผสมขามดอก

ข.เจรญเตบโตเรวมหลายพนธ

ค.อายสนปลกงายใหลกหลานจำานวนมาก

ง.มเกสรตวผและตวเมยภายในดอกเดยวกน

3. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะเดนลกษณะดอย

1.ลกษณะเดนแสดงออกเมออยในสภาพเฮเทอโรไซกสเทานน

2.ลกษณะดอยแสดงออกเมออยในสภาพฮอมอไซกสเทานน

3.ลกษณะเดนแสดงออกทงในสภาพฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกส

4.ลกษณะเดนและลกษณะดอยสามารถแสดงออกไดในสภาพเฮเทอโรไซกส

ก.1และ2

ข.2และ3

ค.3และ4

ง.23และ4

ชดท1ก�รศกษ�พนธศ�สตรของเมนเดล ชนมธยมศกษ�ปท6

วช�ชววทย�4 รหสวช�ว33244

เวล�10น�ท


คำ�สง : ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงคำาตอบเดยวแลวทำาเครองหมายกากบาท (×)ลงในชองคำาตอบ

ในกระดาษคำาตอบ


จากตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดลจงตอบคำาถามขอ4-7

ลกษณะทศกษา รนพอแม(P) รนลกF1

รนหลานF2

อตราสวนลกษณะลกษณะทพบในรนหลานF

2

รปรางเมลด กลมxขรขระ กลมทงหมด กลม(5,474)ขรขระ(1,850) 2.94:1

สเมลด เหลองxเขยว เหลองทงหมด เหลอง(6,022)เขยว(2,001) 3.01:1

สดอก สมวงxสขาว สมวงทงหมด สมวง(705)สขาว(224) 3.15:1

รปรางของฝก อวบxแฟบ อวบทงหมด อวบ(882)แฟบ(229) 2.92:1

สฝก เขยวxเหลอง เขยวทงหมด เขยว(428)เหลอง(152) 2.82:1

ตำาแหนงดอก ทกงxทยอด ดอกทกงทงหมด ทกง(615)ทยอด(207) 3.14:1

ความสงลำาตน สงxเตย สงทงหมด สง(787)แคระ(277) 2.94:1

4. ขอใดเปนลกษณะเดนทงหมด

ก.ฝกอวบฝกสเหลอง

ข.เมลดกลมฝกสเขยว

ค.ตนสงออกดอกทยอด

ง.ดอกสขาวเมลดสเหลอง

5. ถาใหBแทนยนทควบคมสของเมลดของถวลนเตา ถาลกรนท 2มอตราสวนของเมลดสเหลองตอเมลดสเขยว

เปน3:1ขอใดคอจโนไทปของพอแม

ก.BBxBB

ข.BBxBb

ค.BBxbb

ง.bbxbb

6. ใหA เปนยนทควบคมรปรางของเมลด ถาผสมพอแมทมลกษณะกลมกบเมลดขรขระ ลกรนF1มรปรางกลม

ทงหมดจโนไทปของลกรนF1เปนแบบใด

ก.AAและAa

ข.AA

ค.aa

ง.Aa

7. เมนเดลนำาถวลนเตาพนธทมฝกสเขยวพนธแทและพนธทมฝกสเหลองมาผสมกนลกรนท 1 จะมลกษณะ

แบบใดบาง

ก.ตนทมฝกสเขยวและตนทมฝกสเหลองมจำานวนเทาๆกน

ข.ทกตนมทงฝกสเขยวและสเหลองจำานวนเทาๆกน

ค.ตนทมฝกสเขยวและสเหลองมอตราสวน3:1

ง.ทกตนมฝกสเขยวทงหมด


8. เมอผสมพนธระหวางพชทมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกสทงคลกผสมรนท1มจโนไทปตรงกบขอใด

ก.ฮอมอไซกส

ข.เฮเทอโรไซกส

ค.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน1:1

ง.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน3:1

9. อตราสวน3:1จะเกดขนเมอนำาเอาตนถวทมลกษณะสงพนธทางไปผสมกบตนถวทมลกษณะแบบใด

ก.สงพนธทาง

ข.สงพนธแท

ค.เตยพนธแท

ง.เตยพนธทาง

10.ใหGแทนยนทควบคมสของฝก

ฝกสเขยวพนธแทxฝกสเหลอง

ลกรนท1

ขอใดเปนฟโนไทปและจโนไทปของลกรนF1ตามลำาดบ

ก.ถวฝกสเขยว-GG

ข.ถวฝกสเขยว-Gg

ค.ถวฝกสเหลอง-Gg

ง.ถวฝกสเหลอง-gg

ความขยน อดท

น

นำามาซงผลสำา

เรจ


แบบทดสอบหลงเรยน


ขอท ก ข ฅ ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ขอใหไดคะแนน

เยอะๆ นะครบ


ประสงค-จตเกษมหลำาสะอาด.2549.เฉลยขอสอบEntranceชววทยา15พ.ศ.กรงเทพฯ:รงเรองสาสนการพมพ.

ประสงคหลำาสะอาด.2552.เฉลย-เกงชววทยาO-Netม.4-5-65พ.ศ.กรงเทพฯ:เรองแสงการพมพ(2002).

พจนแสงมณ,ขวญสดาประวะภโต.2552.Compactชววทยาม.6เลม5.กรงเทพฯ:กรนแอปเปลกราฟฟคพรนตงจำากด.

สมาคมวทยาศาสตรแหงประเทศไทยในพระบรมราชปภมถ,สมาคม.2555.คมออบรมคร

วทยาศาสตรคณตศาสตรคอมพวเตอรโลกดาราศาสตรและอวกาศระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย.กรงเทพฯ:กระทรวงศกษาธการและจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมานแกวไวยทธ.ดร.2558.HighSpeedBioเลม2ม.4-5-6.กรงเทพฯ:เจรญดมนคงการพมพ.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,สถาบน.2554.คมอครรายวชาเพมเตมชววทยาเลม4.

กรงเทพฯ:สกสค.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,สถาบน.2555.หนงสอเรยนรายวชาเพมเตมชววทยาเลม4.

กรงเทพฯ:สกสค.

ศทธนพลทรพย,ปวรายปาจตร.2558.ชววทยาพนฐานและเพมเตมม.6.กรงเทพฯ:ซแอนดเอนบค.

อนรทพรหมเจรญ.2558.เกงขอสอบชววทยาม.6.กรงเทพฯ:แปลนพรนทตงจำากด.

บรรณานกรม


ภาคผนวก


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน


1 ค

2 ก

3 ข

4 ข

5 ค

6 ง

7 ง

8 ข

9 ก

10 ข

ดใจดวยครบ....

ไดคะแนนเยอะใชไหมครบ


คำ�ชแจง:จงพจารณาขอความทกำาหนดใหแลวตอบคำาถาม

ทำ�ไมเมนเดลจงไดรบก�รยกยองใหเปนบด�แหงวช�พนธศ�สตร

เฉลยใบกจกรรมท 1

เพราะเมนเดลเปนผคนพบเกยวกบกฏการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตและไดรบการยอมรบ

จากนกวทยาศาสตรทวโลก

ถาตอบไมได

ลองศกษาใหมน

ะคะ


คณสมบตสำ�คญของถวลนเต�


คำ�สง:1.จงบอกคณสมบตสำาคญของถวลนเตา


ปลกงาย

เจรญเตบโตเรว

เปนดอกสมบรณเพศ

มการผสมภายในดอกเดยวกน

อายสน

ใหลกหลานจำานวนมาก

มหลายพนธ

มกลบดอกปดกลมเกสร


คำ�สง:2.จงบอกขนตอนการทดลองของเมนเดล

ขนตอนก�รทดลองของเมนเดล

คดเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะ

แตละลกษณะผสมภายในดอกเดยวกนหลายๆรนจนไดลกษณะทเปนพนธแท

คดเลอกตนพอแมทมลกษณะแตกตางกนเชนรปรางเมลดกลมกบเมลดขรขระ

รนพอแมเปนพนธแทเชนฝกอวบพนธแทผสมกบฝกแฟบ

พจารณาการผสมทละลกษณะ

การผสมในทกลกษณะเมนเดลไดนำาเอาเกสรตวผ(stamen)ไปผสมกบเกสรตวเมย(pistil)ของตนทตองการ

สงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท1

นำาลกรนท1ผสมกนเองสงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท2


ถาตอบถกแลว...ไปตอท


และใบกจกรรมท 3 กนน

ะคะ...

คำ�สง:3.จงบอกเหตผลสำาคญททำาใหเมนเดลคนพบหลกการการถายทอดทางพนธกรรม

เหตผลสำ�คญททำ�ใหเมนเดลคนพบหลกก�รก�รถ�ยทอดท�งพนธกรรม

12345

การเลอกพชทมความเหมาะสมมาใชในการผสมพนธ

เลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7 ลกษณะแตละ

ลกษณะมความแตกตางกนสองแบบ

การเลอกวธผสมพนธโดยพจารณาลกษณะของตนพอแมทเปนพนธแท

ใหผสมกนทละลกษณะเพอวเคราะหผลการทดลองได

การวเคราะหผลการทดลองโดยใชหลกคณตศาสตรเรองความนาจะเปน



คำ�สง:จงเตมคำาหรอขอความลงในตารางใหสมบรณ


เขยว

อวบ

เตย

มวง

ดอกทกง

แฟบ

ขรขระ

ข�ว

สง

มวง


เขยว

ดอกทกง


อวบ

เหลอง

เหลอง

กลม

แฟบ

เหลอง

เขยว

เขยว

กลม

มวง

สง

สง

กลม

ข�ว

อวบ

ขรขระ

อวบ

เตย

ดอกทกง

เหลอง

เหลอง

เขยว

ลกษณะ รนพอแม ลกษณะของลก

รนF1

ลกษณะของลกรนF2

3สวน 1สวน

ความสงของลำาตน สง เตย สงทงหมด สง เตย

รปรางของฝก อวบ แฟบ อวบทงหมด อวบ แฟบ

รปรางของเมลด กลม ขรขระ กลมทงหมด กลม ขรขระ

สของเมลด เหลอง เขยว เหลองทงหมด เหลอง เขยว

ตำาแหนงของดอก ดอกทกง ดอกทยอด ดอกทกงทงหมด ดอกทกง ดอกทยอด

สของดอก มวง ขาว มวงทงหมด มวง ขาว

สของฝก เขยว เหลอง เขยวทงหมด เขยว เหลอง


จงศกษ�ผลก�รทดลองของเมนเดลแลวตอบคำ�ถ�ม

จากผลการทดลองของเมนเดล

“เมอผสมถวลนเตาตนสงกบตนเตยลกรนF1เปนตนสงทงหมดและเมอผสมลกรนF

1

ดวยกนเองลกรนF2มตนสง787ตนและตนเตย277ตน”

ลกษณะเดนของถวลนเตาคอตนสง

ลกษณะดอยของถวลนเตาคอตนเตย

เหตทตนเตยจงไมปรากฏในรนF1เพราะเปนลกษณะดอยโดนลกษณะเดน

คอตนสงขมไว

ลกรนF2มลกษณะมทงสองลกษณะคอทงตนสงและตนเตย

อตราสวนของลกรนF2 อตราสวนตนสง:ตนเตย3:1

ลกรนF1ตางจากรนF

2ลกรนF

1 จะมเพยงลกษณะดยวแตรนF

2มทงสอง

ลกษณะ



คำ�สง:1.จงเตมเซลลสบพนธและจโนไทปลงในชองวาง


1

2

3

F1

x

R RR R

RR

RR RR RR RR

RR

F1

x

R R

RR rr

F1

xRr Rr

Rr Rr Rr

r

Rr

r

R r

RR Rr Rr

R

rr

r


คำ�สง:2.ศกษาภาพแลวตอบคำาถาม

กำ�หนดAแทนยนทควบคมลกษณะดอกสมวง

GenotypeและphenotypeของพอแมPhenotypeของPดอกสมวงxดอกสขาว

genotypeของพอแมAA x aa

GenotypeและphenotypeของลกรนF1PhenotypeของF

1คอดอกสมวงgenotypeของF

1

คอAa

HomozygousGenotypeAA, aa

HomozygousRecessiveaa

HomozygousDominantAA

HeterozygousGenotypeAa

เกงจงเลย... ไปตอในใบ

กจกรรมท 5

นะคะ

ดอกสมวง ดอกสข�ว

P

X



คำ�สง:จงบอกความหมายของคำาศพทตอไปน

1.ลกษณะเดน(dominanttrait)ลกษณะทแสดงออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกส

2.ลกษณะดอย(recessivetrait)ลกษณะทแสดงออกมาใหเหนไดนอยกวา

3.ยนเดน(dominantgene)ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกส

4.ยนดอย(recessivegene)ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดนอยกวาอกยนในสภาพเฮเทอโรไซกส

5.จโนไทป(genotype)รปแบบของยนทอยเปนคเพอควบคมลกษณะทางพนธกรรม

6.ฟโนไทป(phenotype)ลกษณะทปรากฏซงเปนผลจากการควบคมของจโนไทป

7.ฮอมอไซกสจโนไทป(homologousgenotype)รปแบบของยนทม2แอลลลทเหมอนกน

8.เฮทเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype)รปแบบของยนทม2แอลลลทตางกน

9.ฮอมอไซกสโดมแนนท(homologousdominant))รปแบบของยนทม2แอลลลเดนทเหมอนกน

10.ฮอมอไซกสรเซสสพ(homologousrecessive)รปแบบของยนทม2แอลลลดอยทเหมอนกน

11. ฮอมอโลกสโครโมโซม (homologous chromosome) โครโมโซมทเหมอนกน ขนาดเทากนและตำาแหนง

เซนโตรเมยรตรงกน

12.แอลลล(allele)ยนทอยบนโลคสเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม

13.โลคส(locus)ตำาแหนงของยนทเปนแอลลลกนและอยตรงกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม



เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน


ดใจดวยครบ....

ไดคะแนนเยอะใชไหมครบ

1 ค

2 ก

3 ข

4 ข

5 ค

6 ง

7 ง

8 ข

9 ก

10 ข

คำ นำ - sabayoi.ac.th · ชุดที่ 1...

Documents