การสรรหาและการคัดเลือก...

39
92715-5-1 ร่าง 1 NEE 5/06/61 หน่วยที5 1 การสรรหาและการคัดเลือกทรัพยากรมนุษย์ในสหกรณ์ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ชื่อ รองศาสตราจารย์กฤษฎา ประศาสน์วุฒิ 14 วุฒิ วท.บ., พบ.ม. (สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์) 15 ตาแหน่ง รองศาสตราจารย์ประจาสาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกรณ์ 16 มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (เกษียณราชการ) 17 หน่วยที่เขียน หน่วยที5 18 19 ชื่อ ผู้ช่วยศาสตราจารย์วรชัย สิงหฤกษ์ 20 วุฒิ บธ.บ. (คอมพิวเตอร์) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร 21 ศศ.บ.,ศศ.ม. (เศรษฐศาสตร์สหกรณ์) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 22 ตาแหน่ง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจาสาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกรณ์ 23 มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 24 หน่วยที่เขียน หน่วยที5 25

Upload: others

Post on 17-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

หนวยท 5 1

การสรรหาและการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

ชอ รองศาสตราจารยกฤษฎา ประศาสนวฒ 14

วฒ วท.บ., พบ.ม. (สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร) 15

ต าแหนง รองศาสตราจารยประจ าสาขาวชาเกษตรศาสตรและสหกรณ 16

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (เกษยณราชการ) 17

หนวยทเขยน หนวยท 5 18

19

ชอ ผชวยศาสตราจารยวรชย สงหฤกษ 20

วฒ บธ.บ. (คอมพวเตอร) มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร 21

ศศ.บ.,ศศ.ม. (เศรษฐศาสตรสหกรณ) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 22

ต าแหนง ผชวยศาสตราจารยประจ าสาขาวชาเกษตรศาสตรและสหกรณ 23

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 24

หนวยทเขยน หนวยท 5 25

Page 2: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

1

หนวยท 5 2

การสรรหาและการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 3

4

เคาโครงเนอหา 5

ตอนท 5.1 การสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 6

เรองท 5.1.1 แนวคดเกยวกบการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 7

เรองท 5.1.2 หลกการและนโยบายการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 8

เรองท 5.1.3 แหลงและวธการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 9

ตอนท 5.2 การคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 10

เรองท 5.2.1 แนวคดเกยวกบการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 11

เรองท 5.2.2 หลกการและนโยบายการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 12

เรองท 5.2.3 กระบวนการและวธการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 13

เรองท 5.2.4 การประเมนประสทธผลของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 14

15

แนวคด 16

1. การสรรหา หมายถง กระบวนการแสวงหาหรอการดงบคคลทมความร ความสามารถ17

เหมาะสมกบต าแหนงทวางเขามาสสหกรณหรอหนวยงาน ส าหรบความส าคญหรอความจ าเปนทจะตอง18

มการสรรหา มสาเหตมาจากการทมการขยายกจกรรม มการลาออก โอน ยาย เกษยณ และมการเลอน19

บคลากรไปจากต าแหนงเดม หลกการสรรหาทรพยากรมนษยโดยทวไปมอย 2 ระบบ คอ หลกทยด20

ระบบคณธรรมและหลกทยดระบบอปถมภ 21

2. การคดเลอกหมายถง การพจารณาบคคลทไดรบการสรรหาและท าการคดบคคลทเหมาะสม22

เอาไว การคดเลอกโดยทวไปมความส าคญคอชวยใหสหกรณไดบคคลทนอกจากมความเหมาะสมแลว 23

ยงมความรความสามารถ ในแงของผบรหารสหกรณการคดเลอก ชวยท าใหไดบคคลทสามารถ24

ปฏบตงานทตอบสนองความตองการของผบรหารได การคดเลอกทรพยากรมนษยควรค านงถงหลกของ25

การเลอกสรร โดยเฉพาะในประเดนคณลกษณะตาง ๆ ทเปนลกษณะเฉพาะทเหมาะสมกบงานแตละ26

Page 3: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

3

ประเภท สหกรณควรมการก าหนดนโยบายในการคดเลอก อาท นโยบายในเรองของความเสมอภาค1

และความยตธรรม นโยบายการยดวตถประสงคหลกของสหกรณ เปนตน 2

3

วตถประสงค 4

เมอศกษาหนวยท 5 จบแลว นกศกษาสามารถ 5

1. วเคราะหการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณได 6

2. วเคราะหกระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณได 7

3. น ากระบวนการคดเลอกสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณไปปฏบตได 8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

Page 4: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

1

ตอนท 5.1 2

การสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 3

4

โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 5.1 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละเรอง 5

6

หวเรอง 7

เรองท 5.1.1 แนวคดเกยวกบการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 8

เรองท 5.1.2 หลกการและนโยบายการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 9

เรองท 5.1.3 แหลงและวธการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 10

11

แนวคด 12

1. การสรรหาเปนกระบวนการทสหกรณแสวงหาบคคลทอยในตลาดแรงงาน ดวย13

วธการจงใจใหบคคลมาสมครงานเพอเขาสระบบการคดเลอกใหสหกรณสามารถบรรจบคคลทมความ14

เหมาะสมเขาไปปฏบตงานในต าแหนงนน โดยสาเหตและความส าคญของการสรรหาทรพยากรมนษย15

ในสหกรณนนกเพอการขยายหนวยงานภายในสหกรณ การลาออก โอน ยาย เกษยณอาย และการ16

เลอนบคลากรไปจากต าแหนงเดมสต าแหนงใหม 17

2. หลกการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ โดยทวไปประกอบดวย 2 หลกการคอ 18

1) หลกการทยดระบบคณธรรม และ2) หลกการทยดระบบอปถมภ สวนนโยบายการสรรหา19

ทรพยากรมนษยในสหกรณ ประกอบดวย 1) สรรหาเมอมอตราวางรองรบกบต าแหนงทวางลง และ20

2) สรรหาเมอขยายกจการหรอรองรบวทยาการเทคโนโลยใหม ๆ 21

3. แหลงในการสรรหาสามารถจะกระท าได 2 แหลง ไดแก แหลงภายในสหกรณ จากการ22

ปดประกาศต าแหนงงานทวาง ภายในสถานทท าการ เพอใหพนกงานไดทราบวามการเปดรบสมครใน23

ต าแหนงท วาง และจากภายนอกสหกรณ เปนการสรรหาโดยวธน เปนการชกจงหรอจงใจให24

บคคลภายนอกมาสมครเพอท างานใหแกสหกรณเปนการเพมบคลากรใหมเขามาสสหกรณ ส าหรบ25

วธการสรรหากจะมหลากหลายประกอบไปดวย 1) การสงเอกสาร หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทย26

Page 5: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

5

โทรทศน สอทางอเลกทรอนกสตางๆ 2) ตดตอผานสถานศกษาทจดการเรยนการสอนในเรองสหกรณ 1

3) ตดตอผานหนวยงานทเกยวของ เชน กรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ ฯลฯ 4) ตดตอ2

ผานส านกจดหางาน และ 5) ตดตอโดยตรงกบบคคลทสหกรณประสงคจะจางโดยตรง 3

4

วตถประสงค 5

เมอศกษาตอนท 5.1 จบแลว นกศกษาสามารถ 6

1. อธบายการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณได 7

2. อธบายหลกการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณได 8

3. ระบแหลงของการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณได 9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

Page 6: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

1

เรองท 5.1.1 แนวคดเกยวกบการสรรหาทรพยากรมนษย 2

ในสหกรณ 3

4

การจดคนเขาท างานเปนกระบวนการขนตอนหนงของกระบวนการบรหารทรพยากรมนษย5

ในสหกรณเพอใหไดมาซงบคลากรทมความรความสามารถทเหมาะสมเขามาท างานในสหกรณ เปน6

หนาททส าคญหนาทหนงของฝายบรหารทรพยากรมนษย ทตองประสานงานอยางใกลชดกบผบรหาร7

ระดบสงของหนวยงานหลก โดยทวไปหนาทของฝายบรหารทรพยากรมนษยดงกลาวนนกวชาการได8

ก าหนดไวแตกตางกน กลาวคอ ขณะทนกวชาการบางทานไดก าหนดหรอจ าแนกขอบเขตหนาทนไว 3 9

ขนตอน คอ ขนทหนง ก าหนดความตองการทางดานก าลงคนขนทสอง สรรหาบคลากร และขนทสาม 10

การคดเลอกบคลากร นกวชาการบางทานเหนวาการจดคนเขาท างาน จะมขนตอนดงนคอ ขนทหนง 11

เปนเรองของการสรรหาบคคลเขามาท างาน ขนทสอง เปนเรองของการคดเลอก ขนทสาม เปนเรองของ12

การโยกยาย ขนทส เปนเรองของการฝกอบรมและขนทหา เปนเรองของการใหผลตอบแทน 13

อยางไรกตาม ส าหรบในประมวลสาระชดวชานขอก าหนดหรอจ าแนกหนาทในการจดหาคน14

เขาท างานออกเปน 2 ขนตอน ดงน ขนทหนง เปนเรองการสรรหาทรพยากรมนษย และขนทสอง เปน15

เรองของการคดเลอกทรพยากรมนษย 16

โดยทวไปสหกรณทมชอเสยงในตลาดเปนทดงดดใจส าหรบคนทอยากจะมาสมครท างาน เมอ17

เปนเชนนสหกรณทมลกษณะดงกลาวจงไดเปรยบองคการอน ๆ ในการทจะมโอกาสไดคนทมความร18

ความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงเขามาสสหกรณ อยางไรกตาม ถงแมทรพยากรมนษยนน ๆ จะม19

ชอเสยงเปนทยอมรบหรอเปนทรจก กจะตองมการสรรหา (Recruitment) ตลอดจนวธการของการสรร20

หาทรดกมเพอใหไดบคคลทมความรความสามารถเขามาท างานในสหกรณไดทกระดบ ไมวาจะเปน21

ผบรหาร หรอระดบพนกงานเจาหนาท เพอไมใหเกดการขาดแคลนบคลากรในระดบใดระดบหนง จรง22

อยอาจมบางคนกลาววา การทจะไดบคลากรโดยเฉพาะระดบผบรหารเขามาท างานในสหกรณเปนเรอง23

ทไมนาจะมปญหา แตทผานมากมกปรากฏวามสหกรณจ านวนมากทประสบปญหาในเรองน คอ ปญหา24

ทจะไดกลมบคลากรทมความรความสามารถโดยจะตองใหไดบคลากรเหลานมาในสถานทและเวลาท25

เหมาะสม 26

27

Page 7: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

7

1. ความหมายของการสรรหาทรพยากรมนษย 1

ไดมน กวชาการให ความหมายไวต าง ๆ กน เชน Shell International Petroleum 2

Company และบรษทในกลมไดระบไววา การสรรหา หมายถง กจกรรมทท าใหเกดความมนใจวา3

องคการสามารถมจ านวนบคลากรทมคณสมบตทถกตองตรงตามความตองการในเวลาทเหมาะสม 4

รงสรรค ประเสรฐศร (2553) ไดรวบรวมไวดงน 5

เดล เอส. บช (Dale S. Beach, 1980) ระบวา การสรรหา หมายถง การพฒนาและเกบ6

รกษาทรพยากรมนษย ตลอดจนสรางสรรคแหลงทรพยากรมนษยทสามารถน ามาสนองความตองการ7

ขององคการเมอตองการก าลงคนเพมเตม 8

โอ. เกลน สตาล (O. Glenn Stahl, 1962) ระบวา การสรรหา หมายถง การคนหาและใช9

ประโยชนจากตลาดแรงงานทดทสดส าหรบต าแหนงตาง ๆ ทตองการ โดยใชเอกสารแจงความทชวน10

สนใจ การประชาสมพนธทเพยงพอ การเลอกใช การทดสอบททนสมย การคนหาผทจะมาแขงขนกน11

จากภายในและภายนอกวงการของรฐเองอยางกวางขวางและการบรรจบคคลเขาท างานใหเหมาะกบ12

งาน ตลอดจนการตดตามผลการปฏบตงาน 13

วลาศ สงหวสย (2535) ระบวา การสรรหา หมายถง การเสาะแสวงหาชกจงและจดการใหได14

บคลากรทพรอมและสามารถจะท างานไดเขามาสมครท างานในต าแหนงตาง ๆ ของหนวยงาน 15

จากทกลาวขางตนพอสรปไดวา การสรรหา (Recruitment) หมายถง กระบวนการดงบคคล16

ทมความรความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงเขามาสหนวยงานหรอองคการ กลาวอกนยหนงเปนการ17

แสวงหาและชกชวนใหบคคลทสนใจมาสมครงานกบหนวยงานหรอองคการเพอหนวยงานหรอองคการ18

จะไดวาจางตอไป ซงการสรรหาเพอใหไดบคลากรทมคณลกษณะดงกลาว อาจจะใชว ธการสรรหา19

ภายในหรอภายนอกกได แตบางองคการอาจจะใชทง 2 วธ 20

21

2. ความส าคญและสาเหตของการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 22

ส าหรบสาเหตและความส าคญทจ าเปนจะตองมการสรรหาทรพยากรมนษย มดงตอไปน 23

2.1 การขยายหนวยงานภายในสหกรณ คอ มการจดตงหนวยงานใหมขนมา จงมความจ าเปน24

ทจะตองมการสรรหาบคลากรเพอจะไดน าเขามาปฏบตงาน 25

2.2 การลาออก โอน ยาย เกษยณอายหรออน ๆ ทท าใหสหกรณนน ๆ ขาดบคลากรทจะ26

ปฏบตหนาทในบางต าแหนง จ าเปนทจะตองมการสรรหาบคลากรเขามาปฏบตหนาทแทน ทงนเพอ ให27

กจการด าเนนตอเนองไปได 28

Page 8: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

2.3 การเลอนบคลากรไปจากต าแหนงเดม ท าใหต าแหนงดงกลาววางลง ในกรณดงกลาวจงม1

ความจ าเปนอยางยงทจะตองมการสรรหาบคลากรใหมเขามาปฏบตหนาทแทน 2

จากทกลาวขางตนจะเหนไดวาการสรรหาทรพยากรมนษยเปนกระบวนการทมประโยชนใน3

แงทชวยใหสหกรณมแหลงส ารองทางดานทรพยากรมนษย (Human Resources) แหลงส ารอง4

ดงกลาวชวยอ านวยความสะดวกในแงของการท าใหกระบวนการเลอกสรรสามารถด าเนนการไปไดอยาง5

รวดเรว มประสทธภาพ และลดคาใชจาย นอกจากน กระบวนการสรรหาทรพยากรมนษยยงชวยสงผล6

ประโยชนในการประชาสมพนธหนวยงานสหกรณใหบคคลภายนอกไดทราบถงกจการการด าเนนงาน 7

และชอเสยงใหแพรหลายตอสาธารณชนโดยทวไปอกดวย 8

9

3. วตถประสงคของการสรรหาบคลากรมนษย 10

3.1 เพอใหไดบคคลทมความรความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงหนาทการงาน ซงจะเชอวา11

ใหประสทธภาพสงสดในการปฎบตงาน 12

3.2 เพอขจดและหลกเลยงปญหาตางๆ ในสหกรณ อนเนองมาจากความไมพอใจในงาน 13

อบตเหต ตลอดจนความขดแยงของบคคลตาง ๆ 14

3.3 เพอประโยชนสงสดของฝายลกจางในแงทไดท างานทตนพงพอใจ และเพอประโยชนสงสด15

ของฝายนายจาง หรอสหกรณในดานของการใชทรพยากรมนษยไดผลเตมท 16

3.4 เพอใหสหกรณมโอกาสคดเลอกบคคลในตลาดแรงงานเขามาเปนบคลากรในสหกรณ 17

3.5 เพอการจงใจบคคลในตลาดแรงงานดวยขอความทนาสนใจ เชน คาตอบแทนตางๆ เปน18

สหกรณทมชอเสยง มต าแหนงงานทมนคง ฯลฯ 19

20

4. กระบวนการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 21

กระบวนการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณจะเรมขนเมอสหกรณไดวางแผนทรพยากร22

มนษยในสหกรณแลว โดยเฉพาะในเรองความตองการจ านวนอตราก าลงเทยบเคยงกบอตราก าลงทมอย23

ในสหกรณวาเปนอยางไร หากความตองการอตราก าลงทรพยากรมนษยมมากกวาอตราก าลงทมอยทง24

จ านวนปรมาณ คณภาพ คณสมบตของทรพยากรมนษย สหกรณจะตองสรรหาบคลากรมาเพมเตมสวน25

ทขาดแคลนนนใหครบถวนเพอรองรบการด าเนนงานให เกดประสทธภาพ ประสทธผลสงส ด 26

รายละเอยดของกระบวนการสรรหาทรพยากรมนษย ดงน 27

28

Page 9: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

9

1

สภาพแวดลอมภายนอก (External Environment)

สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment)

การวางแผนทรพยากรมนษย

(Human Resource Planning)

ทางเลอกในการสรรหา

(Alternatives to Recrultment)

การสรรหา

(Recruitment) 2

แหลงภายใน (Internal Sourcess)

แหลงภายนอก (External Soures)

วธการภายใน

(Internal Methods) วธการภายนอก

(External Methods) 3

บคคลทไดรบการสรรหา (Recrulted Individuals)

4

5

6

ภาพท 5.1 กระบวนการสรรหาทรพยากรมนษย 7

การคดเลอก (Selection)

Page 10: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

(ปรบปรงจาก ศรธนา บญญเศรษฐ, 2550 ) 1

2

ส าหรบกจกรรมในกระบวนการสรรหาประกอบดวยหนาทส าคญ 4 ประการ ไดแก 3

1. การวางแผนการสรรหา (Recruitment Planning) กจกรรมทตองกระท าในขนน คอ 4

1.1 การประมาณจ านวนบคลากรทตองการสรรหา 5

1.2 การก าหนดคณสมบตขนต าของต าแหนงงานทสรรหา 6

2. การพฒนากลยทธการสรรหา (Recruitment Strategy Development) กจกรรมท7

ตองกระท าในขนน คอ 8

2.1 คดเลอกขอก าหนดคณสมบตของต าแหนงทตองการสรรหา 9

2.2 คดเลอกแหลงและชองทางการสรรหา 10

2.3 คดเลอก การแนะน าขาวสารและขอมลในการสรรหา 11

2.4 คดเลอกและการเตรยมผท าการสรรหา 12

3. กจกรรมการสรรหา (Recruitment Activities) กจกรรมทตองกระท าในขนน คอ 13

3.1 การแจงต าแหนงงานวาง 14

3.2 การโฆษณารบสมครงาน 15

3.3 การเยยมสถาบนการศกษา 16

3.4 ด าเนนการสรรหาวธอน 17

4. การประเมนผลการสรรหา (Recruitment Evaluation) กจกรรมในขนตอนน18

ประกอบดวย 19

4.1 การประเมนจ านวนต าแหนงทไดรบการบรรจทดแทนต าแหนงทวาง 20

4.2 การประเมนตนทนทใชในการสรรหา 21

4.3 การประเมนเวลาทใชในการสรรหา 22

4.4 การประเมนประสทธผลของการสรรหา 23

24

25

26

27

28

Page 11: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

11

ประเดนการวเคราะห 1

การสรรหาทรพยากรมนษยมความส าคญอยางไรตอสหกรณนอกจากทกลาวมาขางตนแลว 2

3

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.1.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.1.1 4

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.1 เรองท 5.1.1 5

6

7

เรองท 5.1.2 หลกการและนโยบายการสรรหาทรพยากรมนษยใน 8

สหกรณ 9

โดยทวไปเวลาพดถงหลกการสรรหาทรพยากรมนษยจะหมายถง การแสวงหาหรอการดงคนด10

มความร ความสามารถและคณลกษณะทเหมาะสมกบต าแหนงมากทสดเทาทจะหาได โดยวธสะดวก 11

รวดเรว ประหยด ไดมาตรฐานตรงตามความตองการ ตามหลกการสรรหาซงโดยทวไปมอย 2 หลกการ12

คอ หลกการทยดระบบคณธรรม (Merit System) และหลกการทยดระบบอปถมภ (Patronage 13

System) 14

15

1. หลกการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 16

โดยทวไปมอย 2 หลกการคอ หลกการทยดระบบคณธรรม (Merit System) และหลกการท17

ยดระบบอปถมภ (Patronage System) โดยมรายละเอยดดงน 18

1.1 หลกการทยดระบบคณธรรม (Merit System) 19

ระบบนมก าเนดมาชานานแลวตงแตยคเจาขนมลนายและมการใชกนอยางแพรหลายใน20

ประเทศ ตาง ๆ ตวอยางดงปรากฏในกรณของประเทศองกฤษ ระบบนไดถกน ามาใชภายหลงจากทได21

มการเปลยนแปลงรปแบบการปกครองจากระบอบทพระมหากษตรยมอ านาจสงสดมาเปนระบอบ22

ประชาธปไตยทพระมหากษตรยอยภายใตกฎหมายรฐธรรมนญ 23

เหตผลของการทไดมการน าระบบคณธรรมมาใชในองกฤษในขณะนน กเพราะความทไม24

ตองการใหความเปนกลางของขาราชการถกท าลาย เมอเปนเชนนตอมาจงไดมการตงคณะกรรมการ25

ขาราชการพลเรอนขนมาชดหนงใน ค.ศ. 1853 คณะกรรมการชดนไดเสนอหลกการทวา ท าอยางไรจง26

จะไดขาราชการทมความรความสามารถเขามาท างานโดยใหมการสอบ ขณะเดยวกนไดมการเสนอให27

รบบคคลทมอายนอยเขามารบราชการโดยบรรจในต าแหนงต า ๆ ไปกอน ตอไปเมอมความช านาญมาก28

Page 12: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

ขนจงใหรบต าแหนงทสงขนตามความสามารถ ซงระบบนไดกระจายแพรหลายไปใชในประเทศตาง ๆ 1

ทวโลก 2

หลกการของระบบคณธรรม ม 4 ขอ ดงตอไปนคอ 3

1) หล กความม น ค งในการด ารงต าแหน ง (Security of Tenure) หมายถ ง 4

หลกประกนการปฏบตงานทองคการใหแกบคลากรวาจะไดรบการคมครอง จะไมถกกลนแกลงหรอถก5

ใหออกจากงานโดยปราศจากความผด ไมวาจะโดยเหตผลสวนตวหรอทางการเมอง ชวยใหผปฏบตงาน6

รสกมนคงในหนาทหลกการทผบรหารใชในเรองของความมนคงในอาชพการงาน คอ 7

- การดงดดใจ (Attraction) โดยพยายามจงใจใหผทมความรความสามารถใหเขา8

มารวมงานกบองคการ 9

- การธ ารงรกษา (Retention) โดยการธ ารงรกษาพนกงานทมความสามารถ10

เหลานนใหท างานอยกบองคการ เพราะมความกาวหนามนคง 11

- การจงใจ (Motivation) โดยกระตนใหพนกงานมความมงมนในอาชพทท าอย 12

- การพฒนา (Development) โดยเปดโอกาสให ได พฒนาศกยภาพและม13

ความกาวหนาในเสนทางอาชพ 14

2) หลกความรความสามารถ (Rule of Competence) หมายถง การยดถอความร15

ความสามารถเปนเกณฑในการคดเลอกบคคลเขาทางาน โดยเลอกผทมความรความสามารถให16

เหมาะสมกบตาแหนงมากทสดโดยจะบรรจแตงตงผทมความเหมาะสมตามเกณฑมากกวา เพอใหไดคน17

ทเหมาะกบงานจรงๆ (Put the right man to the right job) หากจะมการแตงตงพนกงานระดบ18

ผบรหาร กจะพจารณาจากผลการปฏบตงานขดความสามารถหรอศกยภาพของการบรหารงานใน19

อนาคต 20

3) หลกความเสมอภาคในโอกาส (Equal of Opportunity) หมายถง การเปด21

โอกาส/การใหโอกาสทเทาเทยมกนแกบคลากรทมคณสมบต ประสบการณ และพนฐานความรตาม22

หลกเกณฑทก าหนด โดยไมมขอกดกนไดมโอกาสเขาปฏบตงานในองคการดวยวธการสอบแขงขนอยาง23

ยตธรรม โดยถอวาทกคนจะตองไดรบการปฏบตอยางเสมอภาคดวยคณสมบตและหลกเกณฑทอยใน24

มาตรฐานเดยวกน ซงจะครอบคลมถงในประเดนตางๆ ดงน 25

- ความเสมอภาคในการรบสมครงาน โดยเปดโอกาสใหผทมคณสมบต 26

ประสบการณ และพนฐานความรตรงตามทก าหนดไว ไดสมครและเขาสอบแขงขน 27

Page 13: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

13

- ความเสมอภาคคาตอบแทน โดยยดหลกการงานเทากน เงนเทากนและม1

สทธไดรบโอกาสตางๆ ตามทองคการเปดใหบคลากรทกคน 2

- ความเสมอภาคการปฏบตอยางเทาเทยมกน โดยใชระเบยบขอบงคบและ3

มาตรฐานเดยวกน เชน การบรรจแตงตง การเลอนขนเงนเดอน การฝกอบรม ฯลฯ 4

4) หลกความเปนกลางทางการเมอง (Political Neutrality) หมายถง การไมเปด5

โอกาสใหมการใช อทธพลทางการเมองเขาแทรกแซงในกจการงาน หรออยภายใตอทธพลของ6

นกการเมองหรอพรรคการเมองใดๆ 7

1.2 หลกการทยดระบบอปถมภ 8

ระบบนเกดขนในประเทศจนสมยโบราณ ในกรณของยโรปและองกฤษระบบนเรมใชมาตงแต9

สมยศกดนา (Fuedalism) ส าหรบกรณของสหรฐอเมรกา ระบบนเรมใชมาตงแตสมยยงเปนอาณานคม10

ขององกฤษและใชเรอยมา ยคทมการใชระบบนกนอยางกวางขวางมากทสดในกรณของสหรฐอเมรกาก11

คอ ยคของประธานาธบดแอนดร แจคสน อยางไรกตาม ระบบนในตอนหลง กลายเปนรปแบบของการ12

ใชระบบนเพอประโยชนทางการเมอง ระบบนโดยทวไปหากมการใชเกนขอบเขต มกมผลกระทบ13

กระเทอนตอประสทธภาพของงาน และความเสอมโทรมของราชการบรหารในสวนรวม ตลอดจนความ14

ระส าระสายของขาราชการประจ าไดโดยงาย 15

สรปไดวาหลกการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณนน โดยระบบคณธรรมเปนการคดเลอก16

บคคลเขาท างาน โดยใชการสอบรปแบบตางๆ เพอประเมนความร ความสามารถของบคคลทม17

คณสมบตครบตามตองการ โดยไมค านงถงเหตผลทางการเมองหรอความสมพนธสวนตวเปนส าคญ 18

สวนระบบอปถมภ เปนระบบการคดเลอกบคคลเขาท างานโดยใชเหตผลทางการเมองหรอความสมพนธ19

เปนหลกสาคญ โดยไมค านงถงความร ความสามารถของผคดเลอก เชน ระบบเชนพรรคเลนพวก หรอ20

ระบบคนพเศษ 21

22

2. นโยบายการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณ 23

ส าหรบนโยบายการสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณนนกระท าได 2 วธใหญ คอ 24

1. สรรหาเมอมอตราวางรองรบกบต าแหนงทวางลงเนองจากการเลอนต าแหนง หรอเกษยณ25

หรอลาออกเพอมใหขาดบคลากรในการปฏบตงานในต าแหนงนน 26

2. สรรหาเมอขยายกจการหรอรองรบวทยาการเทคโนโลยใหม ๆ การสรรหาลกษณะนมกจะ27

สรรหาจากบคลากรภายนอกเพอการพฒนาสหกรณในระยะยาว 28

29

Page 14: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

1

2

ประเดนการวเคราะห 3

การสรรหาทรพยากรมนษยในสหกรณโดยยดหลกระบบคณธรรม ทานแนใจเตมทหรอไมวา4

จะไดบคลากรทมความร ความสามารถ เหมาะสมกบต าแหนงงานนน ๆ อยางแทจรง 5

6

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.1.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.1.2 7

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.1 เรองท 5.1.2 8

9

10

เรองท 5.1.3 แหลงและวธการสรรหาทรพยากรมนษย 11

ในสหกรณ 12

13

การสรรหาทรพยากรมนษยนน ผทมหนาทรบผดชอบในเรองนอาจจะสรรหาทรพยากรมนษย14

ไดจากหลายแหลง ซงแบงออกไดเปนแหลงใหญ ๆ 2 แหลงใหญ คอ การสรรหาจากภายนอก และสรร15

หาภายในสหกรณ ส าหรบวธการสรรหาทรพยากรมนษยสามารถด าเนนการไดหลายวธ 16

17

1. แหลงการสรรหาทรพยากรมนษย 18

การสรรหาทรพยากรมนษยโดยทวไปรวมทงสหกรณจะสามารถสรรหาไดจาก 2 แหลง คอ 19

(1) การสรรหาจากภายใน และ (2) การสรรหาจากภายนอกสหกรณ ดงน 20

1.1 การสรรหาจากภายใน 21

เปนการบรรจต าแหนงทวางจากบคลากรภายในสหกรณอนเนองมาจากการเลอนต าแหนง 22

โอน หรอโยกยายบคลากรภายในสหกรณมาแทนต าแหนงงานทวาง โดยมวธการโดยสรป เรมจากการ23

ปดประกาศต าแหนงงานทวาง (Job Posting) ภายในสถานทท าการ เพอใหพนกงานไดทราบวามการ24

เปดรบสมครในต าแหนงทวาง การปดประกาศต าแหนงวางอาจปดประกาศตามปายประกาศในสหกรณ25

Page 15: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

15

แลว ยงสามารถใชจดหมายขาว หนงสอเวยน หรอการสงเสยงตามสายภายในใหพนกงานไดทราบวาม1

ต าแหนงงานใดวาง คณลกษณะทตองการส าหรบต าแหนงเปนเชนใด หนาทความรบผดชอบของ2

ต าแหนงงานทวาง และอตราเงนเดอนเปนเทาใด พนกงานทมคณลกษณะตรงตามทสหกรณตองการ3

และมความสนใจสมครเขาท างานในต าแหนงทวางกจะสามารถสมครได 4

การสรรหาจากภายในมทงขอดและเสย ดงน 5

(1) ขอดของการสรรหาภายใน 6

(1.1) ท าใหพนกงานมขวญก าลงใจในการท างานใหแกสหกรณ ทมเทตงใจท างาน7

เตมท กอเกดประสทธภาพของงานสงขน 8

(1.2) ท าใหการลาออกจากสหกรณนอยลง เพราะพนกงานจงรกภกดและหวงแหน9

สหกรณประดจหนงสหกรณเปนของเขาเอง 10

(1.3) ท าใหการวางแผนบคลากรในทกระดบไดงายและเหมาะสม เกดความ11

ประหยดในการบรหารจดการเรองทรพยากรมนษย 12

(2) ขอเสยของการสรรหาภายใน 13

(2.1) อาจเกดการตอตานผทมาด ารงต าแหนงในต าแหนงวางนน เพราะเกดจาก14

การเปนเพอนรวมงานกนมากอน ซงรขอมลซงกนและกนดทงเรองสวนตวและเรองความรความสามารถ15

ในหนาทการงาน 16

(2.2) อาจเกดปญหาการขาดแคลนผทมความรความสามารถในระยะยาวทตอง17

อาศยบคลากรทมองคความรใหม ๆ จากภายนอกมารวมพฒนารวมกนในลกษณะ “มมมองทแตกตาง18

จากภายนอก” เปนตน 19

โดยสรป การสรรหาภายใน เปนการเลอนต าแหนง โอน หรอโยกยายบคลากรภายในสหกรณ20

มาแทนต าแหนงงานทวาง ซงมดในเรองของการประหยดคาใชจายในการสรรหา สหกรณไดมโอกาส21

เกลยต าแหนงใหเหมาะสมกบความตองการ และบคลากรทไดเลอนต าแหนงกมขวญและก าลงใจในการ22

ท างานด แตกมขอเสยอาจเกดปญหาการขาดแคลนบคลากรในระยะยาว และปญหาการขาดผมความร23

ความสามารถ หรอความคดใหม ๆ เขามาในสหกรณ 24

1.2 การสรรหาจากภายนอก 25

การบรรจต าแหนงตาง ๆ ตามอตราทวางในสหกรณ สวนใหญจะบรรจตามอตราวางทได26

พฒนาจดสรรใหมเตมใหมเพอการพฒนาสหกรณนอกเหนอจากอตราวางทดแทนตามปกต การสรรหา27

โดยวธนเปนการชกจงหรอจงใจใหบคคลภายนอกมาสมครเพอท างานใหแกสหกรณเปนการเพม28

บคลากรใหมเขามาสสหกรณ วธสรรหาจากภายนอกสามารถด าเนนการไดหลายวธแตกตางกน ไดแก 29

Page 16: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

(1 ) การส ง เอกสารหรอหน งส อ เชญ ชวนผ านส อต าง ๆ ได แก หน งส อ พ ม พ 1

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน สอทางอเลกทรอนกส ไมวาจะเปน เฟสบคก, ไลน , ทวสเตอร 2

อนเทอรเนต, อเมล ปายประกาศ แผนพบ แผนปลว เปนตน 3

(2) ตดตอผานสถานศกษาทจดการเรยนการสอนในเรองสหกรณหรอวชาการทใกลเคยง4

กน เชน ตดตอผานมหาวทยาลย วทยาลยตาง ๆ เปนตน 5

(3) ตดตอผานหนวยงานทเกยวของ เชน กรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ 6

หรอสหกรณตาง ๆ 7

(4) ตดตอผานส านกจดหางานในแตละจงหวด 8

(5) ตดตอโดยตรงกบบคคลทสหกรณประสงคจะจางโดยตรง 9

การสรรหาจากภายนอกมทงขอดและขอเสย ดงน 10

(1) ขอดของการสรรหาจากภายนอก 11

(1.1) ไดบคลากรใหม ๆ ทมความแตกตางไปจากบคลากรภายใน ทงในดานความร 12

ความสามารถ สมรรถนะตรงตามทสหกรณพงประสงค 13

(1.2) สหกรณไดบคลกรใหมทมวสยทศน ประสบการณ และภมหลงทแตกตางไปจาก14

สหกรณ ซงจะน าไปสการแลกเปลยนประสบการณในการพฒนาสหกรณ 15

(2) ขอเสยของการสรรหาภายนอก 16

(2.1) เสยคาใชจายในการสรรหามาก 17

(2.2) อาจเกดการตอตานจากบคลากรภายในไดโดยเฉพาะในต าแหนงทางบรหารหรอ18

หวหนางาน 19

(2.3) บคลากรภายในอาจเสยขวญและก าลงใจได ถาหากต าแหนงดงกลาวท าใหขดขวาง20

ความกาวหนาการเจรญโตของงานอาชพของบคลากรภายใน 21

(2.4) สหกรณอาจตองเสยเวลาในการทดลองและสอนงานเพมขน 22

(2.5) สหกรณอาจไดบคลกรทไมจงรกภกดตอสหกรณอยางแทจรงได 23

โดยสรป การสรรหาภายนอก เปนการชกจงใหผสมครจากภายนอกมาสมครเขาท างานกบ24

สหกรณ มขอดคอ ท าใหสหกรณมโอกาสคดเลอกผทมคณสมบตเหมาะสมเขามาท างานกบสหกรณ25

ตามทตองการ แตกมขอเสยในการเสยคาใชจายในการสรรหา และถาเปนการสรรหาเพอทดแทนในจ า26

แหนงระดบสงจะท าใหบคลากรภายในเสยขวญและก าลงใจในการท างานได ดงนนการสรรหาโดยทวไป27

Page 17: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

17

มกจะก าหนดใหมการสรรหาผสมผสานทงจากแหลงภายในและภายนอก อาจมนโยบายสรรหาจาก1

ภายในกอน หากภายในไมมผเหมาะสมแลวจงสรรหาจากภายนอกตอไป 2

3

ประเดนการวเคราะห 4

การสรรหาบคลกรจ าเปนทจะตองสรรหาบคลกรจากภายในกอนเสมอไปหรอไม อธบาย5

พรอมใหเหตผลประกอบ 6

7

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.1.3 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.1.3 8

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.1 เรองท 5.1.3 9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

Page 18: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

1

ตอนท 5.2 2

การคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 3

4

โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 5.2 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละเรอง 5

6

หวเรอง 7

เรองท 5.2.1 แนวคดเกยวกบการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 8

เรองท 5.2.2 หลกการและนโยบายการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 9

เรองท 5.2.3 กระบวนการและวธการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 10

เรองท 5.2.4 การประเมนประสทธผลของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 11

12

แนวคด 13

1. การคดเลอกหมายถง การพจารณาบคคลทไดรบการสรรหาและท าการคดบคคลท14

เหมาะสมเอาไว การคดเลอกโดยทวไปมความส าคญคอชวยใหสหกรณไดบคคลท15

นอกจากมความเหมาะสมแลว ยงมความร ความสามารถ ในแงของผบรหารสหกรณ 16

การคดเลอกชวยท าใหไดบคคลทสามารถปฏบตงานทตอบสนองความตองการของ17

ผบรหารได 18

2. การคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณควรค านงถงหลกของการเลอกสรร 19

โดยเฉพาะในประเดนคณลกษณะตาง ๆ ทเปนลกษณะเฉพาะทเหมาะสมกบงานแต20

ละประเภท สหกรณควรมการก าหนดนโยบายในการคดเลอก อาท นโยบายในเรอง21

ของความเสมอภาคและความตองการ อาท นโยบายในเรองของความเสมอภาคและ22

ความยตธรรม นโยบายการยดวตถประสงคหลกของสหกรณ เปนตน 23

3. กระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยจะเกดขนหลงจากทสหกรณไดสรรหาหรอ24

ดงดดใหบคลากรมาสมครงานกบสหกรณแลว กระบวนการคดเลอกจะเปนการ25

ประเมนคณสมบตของผด ารงต าแหนงในเรอง ความร ทกษะ ความสามารถ และ26

Page 19: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

19

คณลกษณะอน ๆ ทสมพนธกบผลการปฏบตงาน กระบวนการคดเลอกจงเกยวของ1

กบการวดคณสมบตของผด ารงต าแหนงดงกลาว และการวดผลการปฏบตงาน 2

4. การประเมนบคคลเพอการคดเลอกเขาเปนพนกงานของสหกรณนนจะตองกระท า3

ดวยความระมดระวง รอบคอบ ไมมอคตหรอล าเอยงใด ๆ เพอใหเกดความยตธรรม4

และไดคนดทสดมาท างานในสหกรณในการคดเลอกนอาจกระท าไดหลายวธ อาท 5

การสอบ การสมภาษณหรอการใหทดลองท างานจรง 6

7

วตถประสงค 8

เมอศกษาตอนท 15.2 จบแลว นกศกษาสามารถ 9

1. วเคราะหการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณได 10

2. ทราบและก าหนดนโยบายการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณได 11

3. วเคราะหกระบวนการและท าวธการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณได 12

4. เขาใจการประเมนประสทธผลของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณได 13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Page 20: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

เรองท 5.2.1 แนวคดเกยวกบการคดเลอกทรพยากรมนษยใน1

สหกรณ 2

3

ดงไดกลาวมาแลววา การสรรหาและการคดเลอกทรพยากรมนษยเปนขนตอนของการจดหา4

คนเขาท างานทตอเนองกน กลาวคอ ขณะทหนาทของการสรรหาคอการพยายามดงบคคลทมความร5

ความสามารถเขามาสสหกรณ แตการคดเลอกเปนเรองของการพยายามกลนกรองบคคลทมความร6

ความสามารถเอาไว และปฏเสธบคคลทขาดคณสมบตขาดความเหมาะสมออกไป 7

การคดเลอกเปนกระบวนการทมมาตงแตอดต ตอมาเมอตนครสตศตวรรษท 20 ไดมการ8

ประยกตเอาวธการทางวทยาศาสตรมาใชในทางสงคมศาสตรผลกคอ ท าใหมการปรบปรงเปลยนแปลง9

วธการการคดเลอกทรพยากรมนษย กลาวคอ ในการพจารณาคดเลอก มการค านงถงแนวคดวทยาการ10

สมยใหมมากขน มการยดหลกระบบคณธรรมเพมขน ในปจจบนไดมการน าเอาวทยากรสมยใหม เชน 11

การน าระบบคอมพวเตอรเขามาใชในการคดเลอกทรพยากรมนษยเพมขน เปนตน 12

1. ความหมายของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 13

การคดเลอกโดยทวไปหมายถง กระบวนการทองคการหรอหนวยงานด าเนนการคดเลอกจาก14

จ านวนใบสมครทงหลายของผสมครจ านวนมากเพอทจะใหไดคนทดทสด มคณสมบตตรงตามเกณฑท15

ก าหนดไวเพอทจะไดเขามาท างานในต าแหนงงานตาง ๆ ทตองการรบคน หรอหมายถง กระบวนการ16

ในทางปฏบตในการเลอกบคลากรทมศกยภาพเพอการบรรจแตงตงเมอมความตองการก าลงคนเกดขน 17

หรอหมายถง การพจารณาบคคลทไดท าการสรรหามาทงหมดและท าการคดบคคลทเหมาะสมเอาไว 18

หรอ การคดเลอกทรพยากรมนษย คอ กระบวนการทใชในการตดสนใจวาจางบคคลทพจารณาแลวเหน19

วาเปนบคคลทมความเหมาะสมและสามารถทจะประสบความส าเรจในการท างาน เมอเขามาท างานกบ20

องคการแลว การคดเลอกคน/บคคลเขาสองคการมประวตความเปนมาอนยาวนานและมการพฒนา21

วธการใหม ๆ เพอใชในการคดเลอกบคคลทเหมาะสมทสดกบงานทองคการจะมอบหมายใหปฏบตเม อ22

เปนบคลากรแลว 23

โดยสรป การคดเลอกกคอกระบวนการพจารณาบคคลทไดรบการสรรหามาแลว และมการคด24

บคคลทมความเหมาะสมทงคณสมบตและตรงตามความตองการของสหกรณไวเพอปฏบตงานใน25

สหกรณตอไปนนเอง 26

27

Page 21: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

21

2. ความส าคญของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 1

จากความหมายของการคดเลอกทกลาวขางตนสรปไดวา เพอใหไดคนดมความรความสามารถ2

เหมาะสมกบองคการ ดงนนความส าคญของการคดเลอกมดงตอไปน 3

2.1 ในสวนของสหกรณ การคดเลอกทรพยากรมนษยชวยใหสหกรณไดบคคลทมความร4

ความสามารถเหมาะสมอนจะสงผลไปถงประสทธภาพในการด าเนนงาน และนอกจากนยงเปนการชวย5

ลดปญหาตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคตอกดวย 6

2.2 ในสวนของผบรหาร บคลากรทผานกระบวนการคดเลอกโดยทวไป นอกจากจะเปน7

บคคลทมความสามารถในการปฏบตงานแลว ยงนาจะเปนผทสามารถปฏบตงานทสนองตอบตอความ8

ตองการของผบรหารไดอกดวย 9

2.3 ในสวนของบคคลในสหกรณ การคดเลอกบคลากรทมหลกเกณฑจะสงผลในแงของขวญ10

และก าลงใจในการท างานของบคลากรใหสงขน 11

ในสวนของหลกการ การคดเลอกเพอใหไดคนทมความร ความสามารถ ขณะเดยวกนเปนคนด12

เขามาสสหกรณเปนไปเพอใหไดบคคลทเหนวามคณสมบตเหมาะสมทสดเขามาท างาน และเมอผาน13

ขนตอนของการทดลองงานตามทก าหนด กจะจดใหมบรรจลงในต าแหนงทวาง โดยทวไปในการ14

คดเลอกทรพยากรมนษย หากจะใหเปนทยอมรบนอกจากจะไดมการก าหนดคณสมบตไวเปนพนฐาน15

อยางกวาง ๆ ใหครอบคลมถงงานและต าแหนงทมลกษณะตาง ๆ ไวกอนแลว ควรจะมการระบถงหลก16

และนโยบายในการคดเลอกเอาไวดวย 17

18

ประเดนการวเคราะห 19

นอกจากความส าคญของการคดเลอกทรพยากรมนษย 3 ขอทกลาวมาแลว การคดเลอก20

ทรพยากรมนษยยงมประโยชนอนใดอกบางโดยเฉพาะในเรองของสหกรณ 21

22

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.2.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.2.1 23

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.2 เรองท 5.2.1 24

25

26

27

28

29

Page 22: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

เรองท 5.2.2 หลกการและนโยบายในการคดเลอกทรพยากร 1

มนษยในสหกรณ 2

3

การคดเลอกบคลากรเขาท างานกบสหกรณเปนงานทมความส าคญตอความส าเรจหรอความ4

ลมเหลวในการด าเนนงานขององคการเชนเดยวกบกจกรรมอน เพราะการจดหาทรพยากรมนษย5

เปรยบเสมอนเปนกาวแรกในความส าเรจของสหกรณ ดงนนฝายทรบผดชอบดานงานบคลากรจะตอง6

ท าการก าหนดนโยบายในการคดเลอกบคลากรอยางมประสทธภาพเพอทจะสามารถดงดดบคลากรทม7

ความสามารถครบถวนตามทงานนนตองการ ใหสนใจเขารวมงานกบสหกรณในปรมาณทพอเหมาะ 8

ตลอดจนท าการคดเลอกบคลากรอยางมหลกเกณฑและยตธรรมเพอใหไดบคคลหรอกลมบคคลทม9

ความเหมาะสมกบงานทสหกรณตองการมากทสดเขามารวมงานกบสหกรณ 10

11

1. หลกของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 12

ดงไดกลาวมาแลววา การคดเลอกทรพยากรมนษยเปนกระบวนการทองคการหรอหนวยงาน13

พยายามกลนกรองบคคลทมความรความสามารถทเหมาะสมกบต าแหนงเขามาท างานในองคการ ดงนน 14

หลกของการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณจงควรพจารณาคณลกษณะตาง ๆ ทเปนลกษณะ15

เฉพาะทเหมาะสมกบงานในแตละประเภทของสหกรณ คณลกษณะตาง ๆ ทน ามาพจารณา ไดแก 16

1.1 รางกาย หมายถง สขภาพอนามยของผทมาสมครวามสขภาพอนามยเปนอยางไร ม17

รางกายทมสขภาพทแขงแรงมากนอยเพยงใด 18

1.2 ความร เปนความรทนอกเหนอไปจากความรส าคญทไดรบมาจากสถาบนการศกษามาแลว 19

มความรพเศษอยางอนอกหรอไม อาท ความรทางดานภาษา ทางดานคอมพวเตอร นวตกรรมใหม ๆ 20

ของสงคม ขณะเดยวกนเปนบคคลทชอบแสวงหาความรหรอไมอยางไร 21

1.3 ปฏภาณไหวพรบ เปนปฏภาณไหวพรบตลอดจนเชาวนปญญาทจะน ามาใชในการ22

แกปญหา ตลอดจนการตดสนใจเฉพาะหนาบางเรองเปนเชนไร คณลกษณะในประการนปจจบนถอวาม23

ความส าคญมาก โดยเฉพาะปฏภาณไหวพรบในการแกไขปญหาเฉพาะหนาท 24

1.4 ความถนดตามธรรมชาต เปนความถนดตามธรรมชาตทมหรอไม ถาม มมากนอยแคไหน 25

1.5 ความสนใจ ความเตมใจ ตลอดจนความตงใจในการท างานอยางเตมความสามารถเปน26

เชนไร คณลกษณะในขอนเปนคณลกษณะทมความส าคญ เพราะถาบคลากรทองคการคดเลอกมาไมม27

Page 23: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

23

ความสนใจ ไมมความตงใจในการท างาน การทจะใหงานทไดรบมอบหมายบรรลวตถประสงคหรอม1

ประสทธภาพเปนเรองไมงายนก 2

อยางไรกตาม มขอสงเกตวาการทจะตองมการพจารณาคณลกษณะตาง ๆ ดงกลาว กเพราะ3

ตองการใหการคดเลอกไดคนด ขณะเดยวกนมความเหมาะสมกบต าแหนงตามแนวคดทวา Put the 4

Right Man on The Right Job 5

นอกจากคณลกษณะดงกลาวขางตนแลว ในบางครงสหกรณควรค านงถงนโยบายหรอ6

จดมงหมายเฉพาะส าหรบการคดเลอก ทงน เพอใหเกดความเปนธรรมกบทกฝาย ขณะเดยวกนกควร7

ค านงถงการใชงบประมาณในการคดเลอกทจะท าใหเกดประโยชนสงสดดวย 8

9

2. นโยบายในการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 10

จากหลกในการคดเลอกดงกลาว สหกรณควรก าหนดนโยบายในการคดเลอกดงนคอ 11

2.1 การคดเลอกควรยดถอหลกความยตธรรมและหลกเสมอภาค ซงถาขาดหลกในขอนจะ12

ท าใหการคดเลอกถกกลาวหา หรอกลาวขวญไปทางทอาจจะกอใหเกดความเสอมเสยได 13

2.2 การคดเลอกควรยดถอวตถประสงคหลกของสหกรณ โดยค านงวาวตถประสงคในการ14

คดเลอกตองการบคลากรแบบใดเพอใหเหมาะสมกบต าแหนงงานนนๆ 15

2.3 การคดเลอกจะตองสอดคลองกบนโยบายของสหกรณ การคดเลอกทรพยากรมนษยนน16

จะตองค านงถงหลกการ แนวทางหรอนโยบายหลกของสหกรณ อตราก าลง ต าแหนงตางๆทตองการ 17

2.4 การคดเลอกควรใชวธการทถกตอง เหมาะสม อาจเปนการสอบ การสมภาษณหรอการ18

ทดสอบตามความเหมาะสมกบลกษณะของงานทรบผดชอบ 19

2.5 การคดเลอกควรมการน าหลกวชาการมาประยกต คดเลอกจากผทมประสบการณ 20

คณวฒตรงกบต าแหนงทตองการ และสามารถน าความรมาประยกตในงานทสหกรณตองการได 21

2.6 การคดเลอกควรยดถอนโยบายประหยด คอ ไมสนเปลองเวลา คาใชจาย ขณะเดยวกน22

สามารถคดเลอกไดคนดมความร ความสามารถ 23

2.7 การคดเลอกควรพจารณาบคคลภายในกอนบคคลภายนอก ทงน เพอการสรางขวญ24

ก าลงใจของบคลากรภายในรวมทงการสรางความจงรกภกดใหเกดขนกบบคลากรภายใน 25

2.8 การคดเลอกแตละครงควรจะไดมการประเมนผล วามปญหาหรอขอบกพรองอะไร26

หรอไม เพอการปรบปรงแกไขกอนทจะไดมการด าเนนการคดเลอกในครงตอไป 27

2.9 การตดสนใจขนสดทายในการคดเลอก ควรขนอยกบผบรหารตามสายงานทตองการ28

บคคลเขาท างาน โดยมฝายบคคลเปนผรกษามาตรฐานขนต าพจารณารวมกน 29

Page 24: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

ทกลาวมาขางตนคอ หลกและนโยบายในการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ หากสหกรณ1

ไดด าเนนการตามนนาจะเปนหลกประกนประการหนงไดวา สหกรณนาจะไดบคคลทมความร2

ความสามารถและเปนคนดได 3

4

3. ปจจยในการก าหนดนโยบายการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 5

ปจจยทเหมาะสมในการพจารณาก าหนดนโยบายดานการคดเลอกบคลากรนนควรมดงน 6

1. คาใชจายและผลประโยชนตอบแทน ผมหนาทคดเลอกบคลากรเขารวมงานกบสหกรณ7

จะตองพจารณาเปรยบเทยบคาใชจายทสหกรณตองเสยไปกบผลประโยชนตอบแทนทสหกรณจะไดรบ8

จากการจางงาน เนองจากการจางงานในแตละต าแหนงจะสนเปลองคาใชจายหลายดาน เชน คาใชจาย9

ในการสรรหา การคดเลอก การฝกอบรมบคลากร ตลอดจนคาจางและผลประโยชนตอบแทนทตองจาย10

ใหกบบคคลทด ารงต าแหนงดงกลาว ผท าหนาทก าหนดนโยบายการคดเลอกบคลากรจะตองท าการ11

ตดสนใจโดยยดหลกการทวา การทสหกรณจะตดสนใจจางบคลากรเขาปฏบตงานในหนาทใด บคคลนน12

จะตองใหผลประโยชนตอบแทนแกสหกรณไดเหมาะสมกบคาใชจายและแรงพยายามทสหกรณใสลงไป13

ในกระบวนการสรรหาการคดเลอกและการพฒนาบคคลนน 14

2. แหลงทมาของบคลากร ผมหนาทคดเลอกบคลากรจะตองพจารณาตดสนใจเลอก15

แหลงทมาในการสรรหาบคลากรวาตองการสรรหาบคลากรจากภายในหรอภายนอกองคการ เนองจาก16

แหลงทมาทงสองมขอดและขอเสยทแตกตางกน โดยพจารณาถงความเหมาะสมในดานคณภาพและ17

ปรมาณของบคลากรทตองการกบแรงพยายาม เชน คาใชจายและระยะเวลาทตองใชในการด าเนนงาน 18

3. ความยตธรรม ผมหนาทในงานดานบคลากรจะตองค านงถงความยตธรรมในการสรรหา19

และการคดเลอกบคลากร เพราะปจจยนไมเพยงแตจะสงผลโดยตรงตอการไดบคลากรทมความ20

เหมาะสมทสดในแตละต าแหนงงานเขารวมงานกบสหกรณ แตยงเกยวพนถงภาพลกษณของสหกรณทม21

ตอสาธารณะอกดวย ถาสหกรณท าการคดเลอกบคลากรอยางเปดเผย บรสทธและยตธรรมกจะมสวนใน22

การกระตนใหบคคลภายนอกทมความร ความสามารถ และศกยภาพในการพฒนามความสนใจทจะเขา23

รวมงานกบสหกรณ แตในทางตรงกนขาม ถาสหกรณใชระบบเสนสายในการคดเลอกบคลากร กจะ24

สงผลใหบคคลทมความรความสามารถทเหมาะสมแตไมมความสมพนธสวนตวกบผมอ านาจในการ25

ตดสนใจคดเลอกบคลากรภายในสหกรณไมสนใจทจะสมครเขารบการคดเลอก ซงจะสงผลใหสหกรณ26

เสยโอกาสในการไดบคลากรทมความเหมาะสมเขามารวมงาน นอกจากความยตธรรมในกระบวนการ27

สรรหาและการคดเลอกบคลากรจะตองค านงถงปจจยทมผลตอความเปนธรรมในการสรรหาบคลากร 28

Page 25: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

25

เชน กฎหมายและกฎขอบงคบของรฐ ขอจ ากดทางสงคม เพศ การศกษา อาย เปนตน เพอใหการสรร1

หาบคลากรบรรลตามวตถประสงคอยางราบรนเปนธรรม และมอปสรรคนอยทสด 2

4. การเมองภายในองคการ การเมองภายในองคการเปนปจจยส าคญทตองค านงถงในการสรร3

หาและการคดเลอกบคลากร เพราะเปนปจจยทละเอยดออนและมผลกระทบตอการด าเนนงานของ4

องคการทงโดยทางตรงและทางออม เชน ผสมครบางคนอาจมความสมพนธสวนตวกบฝายบรหารหรอผ5

มอ านาจในการคดเลอก ซงอาจจะสงผลใหกระบวนการคดเลอกมความไมเปนธรรม หรอ วธการสรรหา6

บคลากรโดยอาศยค าแนะน าของบคลากรอาจจะกอใหเกดการสรางอาณาจกรหรอการแบงพรรคแบง7

พวก ซงอาจกอใหเกดปญหาความขดแยงซงเปนอปสรรคตอการด าเนนงานขององคการได 8

5. มาตรฐานในการคดเลอกบคลากรเขาปฏบตงาน กระบวนการในการสรรหาและการ9

คดเลอกทมประสทธภาพและบรรลวตถประสงคขององคการ จะตองสามรถคดเลอกบคลากรทมความร 10

ทกษะ ความสามารถ และความเหมาะสมทจะปฏบตงานในต าแหนงนน การก าหนดมาตรฐานในการ11

สรรหาและการคดเลอกบคลากรนบเปนปจจยทส าคญในการทจะท าใหองคการสามารถคดเลอก12

บคลากรทเหมาะสมเขารวมงานไดตามตองการโดยการก าหนดมาตรฐานอาจกระท าไดจากเกณฑท13

ส าคญบางประการ เชนการศกษา ประสบการณ ความถนด อาย เพศ เปนตน โดยเกณฑเหลานจะตอง14

สอดคลองและเหมาะสมกบงานแตละชนด ตลอดจนเปนมาตรฐานทถกตองและเชอถอไดในการ15

คดเลอกบคลากรทเหมาะสมจากบคคลอนทขาดคณสมบต นอกจากนผท าการก าหนดมาตรฐานในการ16

สรรหาและคดเลอกบคลากรจะตองมความรและความเขาใจในงานอยางเพยงพอ จงจะสามารถก าหนด17

มาตรฐานทจะคดเลอกบคลากรทองคการตองการไดอยางถกตอง 18

19

ประเดนการวเคราะห 20

ทานคดวาหลกการคดเลอกทรพยากรมนษยขอใดมความส าคญตอการคดเลอกทรพยากร21

มนษยในสหกรณมากทสด เพราะเหตใด 22

23

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.2.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.2.2 24

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.2 เรองท 5.2.2 25

26

27

Page 26: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

เรองท 5.2.3 กระบวนการและวธการคดเลอกทรพยากรมนษยใน1

สหกรณ 2

3

การคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณจะมงเนนไปทฝายจดการซงเปนผปฏบตงานโดยตรง4

ของสหกรณ ซงจะมกระบวนการและวธการคดเลอก ดงน 5

กอนทจะเรมกระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยควรจะมการกลนกรองผสมครขนตนกอน 6

โดยทวไปในชวงเวลาทมการขยายแรงงานอยางเรงดวน หรอในสถานการณทมผสนใจมาสมครงานเปน7

จ านวนมาก การกลนกรองผสมครขนตนเปนสงจ าเปนในการทจะชวยขจดบคคลทมคณสมบตไม8

เหมาะสมอยางเหนไดชดออกไปกอน เชน รางกายไมสมบรณ บคลกภาพไมด เฉอยชา กอนทจะมการ9

ด าเนนการในขนตอ ๆ ไป ส าหรบวธการทใชในการกลนกรองผสมครขนตนทนยมท ากนมดงตอไปนคอ 10

การสมภาษณขนตน เปนการกระท าเพอกลนกรองบคคลทไมเหมาะสมออกไปจากการ11

คดเลอกกอน ซงในการนผทท าหนาทสมภาษณ ถาเหนวาบคคลใดมลกษณะดงกลาวกจะคดออกไป แต12

ถากรณทพจารณาเหนวาบคคลทถกสมภาษณมคณสมบตเหมาะสมกอาจสงเสรมสนบสนนใหผสมครคน13

นนผานไปตามขนตอนตาง ๆ ของกระบวนการคดเลอกตอไป ในเรองของการสมภาษณขนตนนมขอทผ14

สมภาษณควรระมดระวงอยหลายประการ เชน ถาไดมการตงเกณฑหรอมาตรฐานทเขมงวดกวดขน15

เกนไปอาจไมไดผสมครทมความรความสามารถเขามาท างานในสหกรณ ซงแนนอน การกระท าดงกลาว16

ยอมมผลตอชอเสยงของสหกรณ หรอถาหากวาเกณฑทตงไวต าเกนไปกอาจท าใหไดผสมครทขาด17

ความรความสามารถเขามาท างาน ซงนอกจากจะมผลตอชอเสยงแลวยงตองแบกภาระการวาจางคนทม18

ความรความสามารถต าดวย 19

การกรอกใบสมคร ในการคดเลอกขนตน การกรอกใบสมครส าหรบการกลนกรองขนตนถกใช20

ในสถานการณทสหกรณตองการใหผสมครทงหมดกรอกใบสมคร และใหผสมครรอค าตอบโดยการ21

ประกาศของสหกรณดวยตนเอง หรอประกาศทางระบบอเลอทรอนกส บนเวบไซตหรอจดหมายทาง22

ไปรษณย หรอสอบถามดวยตนเอง การกลนกรองดวยวธการแบบนนบวาสะดวกและมประสทธผลอยาง23

ยงถาไดมการตงเกณฑหรอมาตรฐานทใชในการกลนกรองไวใหด 24

การใชการทดสอบ ในการกลนกรองขนตน มบางสหกรณใชวธการทดสอบวธการกลนกรอง25

ขนตน ซงโดยทวไปมกจะเปนแบบสน ๆ อยางไรกตาม แมจะเปนการทดสอบแบบสน แตถาไดมการ26

ด าเนนการทดจะเปนเทคนคทมการทดสอบประสทธผลตางจากวธอน ๆ 27

Page 27: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

27

1

1. กระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 2

ดงไดกลาวมาแลววาการสรรหาและการคดเลอก เปนขนตอนของการบรหารงานบคคลหรอ3

การจดหาคนเขาท างานทตอเนองกน กลาวคอขณะทหนาทของการสรรหา คอการพยายามดงบคคลทม4

ความรความสามารถเขามาสสหกรณ การคดเลอกกจะพยายามกลนกรองบคคลทมความร5

ความสามารถเอาไว และปฏเสธบคคลทขาดคณสมบตทเหมาะสมออกไป ซงมขอสงเกตในการคดเลอก6

วาเมอใดกตามทสหกรณตองการแรงงานอยางเรงดวน หรอเมอใดกตามทมผสนใจมาสมครงานเปน7

จ านวนมาก สหกรณอาจจะใชวธการกลนกรองผสมครขนตนโดยการใหผสมครมารบการสมภาษณ มา8

กรอกใบสมครและมาทดสอบขนตนกได ทงนเพอกนบคคลหรอผสมครทมคณสมบตไม เหมาะสมอยาง9

เหนไดชดออกไปกอน 10

เมอบคคลผานขนตอนของการกลนกรองขนตนมาแลว กจะเขาสกระบวนการการคดเลอกท11

วางแผนไว กระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยจะประกอบดวยขนตอน ดงน 12

(1) การสมภาษณขนตน 13

(2) การกรอกใบสมคร 14

(3) การตรวจการกรอกใบสมครและการตรวจสอบการอางอง 15

(4) การด าเนนการทดสอบและสมภาษณ 16

(5) การตรวจสขภาพ 17

(6) การเรยกรายงานตวเพอบรรจแตงตง 18

19

2. วธการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 20

โดยทวไปสหกรณใดกตามทตองการความมประสทธผลในการคดเลอกจ าเปนอยางยงทจะตอง21

ด าเนนการไปตามกระบวนการคดเลอกทไดกลาวขางตน และจากกระบวนการการคดเลอกดงกลาว 22

หากพจารณาในแงของวธการการคดเลอก (Selection Procedure) จะพบวาวธการมกจะด าเนนตามท 23

รชารด สตเฟน เออรบลอก (Richard Stephen Uhrbrock) เสนอไว ดงน 24

(1) การตอนรบผสมคร (Reception of Applicants) 25

(2) การสมภาษณขนตน (Preliminary Interview) 26

(3) การกรอกใบสมคร (Application Blank) การตรวจการกรอกใบสมครและการตรวจสอบ27

การอางอง 28

(4) การด าเนนการทดสอบ (Employment Tests) 29

Page 28: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

(5) การสมภาษณ (Interview) 1

(6) การตรวจสอบประวต (Investigation of Previous Histiory) 2

(7 ) ก ารค ด เล อ ก ข น ต น จ าก ฝ า ย ว าจ า ง (Preliminary Selection in Employment 3

Department) 4

(8) การคดเลอกขนสดทายโดยหวหนางาน (Final Selection by Foreman or Supervisor) 5

(9) การตรวจสขภาพ (Physical Examination) 6

(10) การบรรจบคลากร (Placement) 7

8

วธการคดเลอกดงกลาวจะเหนไดวาในทางปฏบตเปนการน าเอากระบวนการของการคดเลอก9

มาด าเนนการในรายละเอยดนนเอง ซงจะขออธบายวธการในแตละขนโดยสงเขป ดงน 10

ขนทหนง เมอเจาหนาทฝายตอนรบไดชอของผสมครและรายละเอยดเกยวกบงานทผสมคร11

อยากจะท าแลว กนดหมายใหผสมครมารบการสมภาษณขนตน กรณทมารบการสมภาษณขนตนหาก12

เจาหนาททสมภาษณเหนวาผสมครรายใดมคณสมบตไมเหมาะสมส าหรบการวาจางกจะคดออกในขนท13

สองน ส าหรบผสมครซงมคณสมบตทพงปรารถนาผานการสมภาษณขนตนกจะใหกรอกขอมลบางอยาง 14

เชน อาย เพศ ความรพเศษ ประสบการณ เปนตน ลงในใบสมครในขนทสาม อาจจะมผสมครบางคน15

ถกตดออกไปเมอทางฝายเจาหนาททตรวจการกรอกใบสมครพบวาขอมลทใหไมเปนทพงปรารถนา เชน 16

มประวตการท างานไมนาไววางใจ แตส าหรบคนทไมไดถกคดออกไปกจะเขารบการทดสอบ ผสมครคน17

ใดคะแนนไมดกจะถกคดออกไปในขนทส ซงเปนการลดจ านวนผสมครลงไปไดอก 18

โดยทวไปแลวการด าเนนการทดสอบเปนภาระความรบผดชอบของนกบรหารทรพยากรมนษย 19

การทดสอบกอาจจะเปนการทดสอบความถนด ความสามารถ ความสนใจกได ถาผสมครคนใดผานการ20

ทดสอบเพราะท าคะแนนไดด กจะเขารบการสอบสมภาษณในขนทหา ซงมจดมงหมายเพอสรปผล21

เกยวกบผสมคร หมายความวาท าใหไดขอเทจจรงบางประการเกยวกบผสมครเพมเตม เนองจากเรอง22

ของการทดสอบและเรองของการสมภาษณเปนเรองส าคญในกระบวนการคดเลอกบคคล จงไมควร23

ละเลยเรองน ขนทหก การตรวจสอบประวตซ งมจดม งหมายเพอให ไดขอเทจจรงอน ๆ อก24

นอกเหนอไปจากการสมภาษณ เมอไดรายละเอยดเกยวกบขอเทจจรงทสมบรณ หรอคอนขางสมบรณ 25

เจาหนาทรบผดชอบในการคดเลอกขนตนกจะน าไปพจารณา ขนทเจด การคดออกโดยตวบคคล 26

จากนนจะน าเสนอชอผอานใหหวหนางานหรอกรรมการบรหารทรพยากรมนษยพจารณา ขนสดทาย27

พจารณาโดยหวหนางาน ขนทแปด ผผานการคดเลอกจะไดรบการตรวจสขภาพ แตโดยทวไปขนตอนน28

Page 29: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

29

อาจไมมเพราะผสมครไดรบการตรวจโรคแลวจากการสงใบตรวจโรคในขนตอนสมครรบการตรวจ1

สขภาพ ขนทเกา ซงอาจจะมผสมครบางคนถกคดออกไปไดอกในขนน หากเจาหนาทท าหนาทตรวจ2

สขภาพพบวาสขภาพของผสมครไมด ไมเหมาะสม หรอไมแขงแรง พอทจะท างานได แตถาผานการ3

ตรวจสอบกจะไดรบการบรรจอนเปนขนทสบหรอขนสดทายของวธการคดเลอก 4

จากกระบวนการคดเลอกตามทกลาวมานน ผเขยนพอทจะสรปกระบวนการคดเลอกทรพยากร5

มนษยในสหกรณแบบยนยอ เขาใจไดงายเปน 6 ขนตอน ดงน 6

ขนตอนท 1 การกรองและสมภาษณเบองตน 7

ขนตอนท 2 เขยนใบสมคร 8

ขนตอนท 3 ตรวจคณสมบตของผสมครโดยละเอยด 9

ขนตอนท 4 ทดสอบ อาจโดยวธการสอบ/ปฏบต/ท า workshop 10

ขนตอนท 5 สมภาษณเชงลกเพอตรวจสอบขอมลดานพฤตกรรม/ทศนคต/การแกปญหาเฉพาะ11

หนาและบคลกภาพ 12

ขนตอนท 6 ตดสนใจเลอก 13

อนง การตรวจสขภาพอาจดจากเอกสารผลการตรวจหรอจากใบรบรองแพทยโดยพจารณาใน14

ขนตอนท 3 แตถาหากเปนต าแหนงงานทตองดแลเรองสขภาพเปนพเศษอาจใหตรวจสขภาพกอน15

ตดสนใจเลอกในขนตอนท 6 16

17

ประเดนการวเคราะห 18

ใหนกศกษาเลอกสหกรณทนกศกษารจก คนเคยมา 1 สหกรณ แลววเคราะหวาสหกรณทเลอก19

มานนมการสรรหาและคดเลอกทรพยากรมนษยตามทนกศกษาไดศกษามานหรอไม อยางไรอธบาย 20

21

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.2.3 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.2.3 22

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.2 เรองท 5.2.3 23

24

25

26

27

Page 30: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

เรองท 5.2.4 การประเมนประสทธผลของการคดเลอกทรพยากร1

มนษยในสหกรณ 2

3

เมอมการจางพนกงานเขามาท างานในสหกรณ สหกรณคงอยากทราบวาพนกงานมผลการ4

ปฏบตงานด หรอไมดอยางไร เพอทวาจะไดน าขอมลมาปรบปรงกระบวนการคดเลอกใหเลอกพนกงาน5

ทมความเหมาะสมมากยงขนในอนาคต กระบวนการประเมนผลการปฏบตงาน เปนกระบวนการของ6

การไดมาซงขอมลวา พนกงานท างานไดดมากนอยเพยงใด ขอมลทไดจากการประเมนผลการปฏบตงาน7

อาจน าไปใชประโยชนหลายอยาง เชน การขนเงนเดอน การท าแผนการสบทอดต าแหนง การประเมน8

ความตองการในการฝกอบรม เปนตน 9

การประเมนผลการปฏบต งานของพนกงานในปจจบนมกก าหนดเปนตวช วด (Key 10

Performance Indicator) ซงมทงเปาหมายของงานในเชงปรมาณ (จ านวนผลงาน) และเปาหมายเชง11

คณภาพของงาน ตลอดจนอาจรวมถงการประเมนพฤตกรรมในการท างานอกดวย ซงเปาหมายของการ12

คดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณกคอ การไดรบบคลากรทสมบรณแบบทสดเพอการปฏบตงานซง13

การทจะไดรบทรพยากรมนษยในลกษณะนนจะตองมการวดผลการปฏบตงานของบคลากรนนดวย 14

15

1. การวดผลการปฏบตงาน 16

การวดผลการปฏบตงานในการคดเลอกทรพยากรมนษยมความส าคญเชนเดยวกนกบการวด17

ความร ทกษะ ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ ทวดเพอท านายผลการปฏบตงาน ดงนน ในการ18

วดผลการปฏบตงานในเชงทฤษฎตองค านงถง ตวแปรคณลกษณะทเปนนามธรรมของผลการปฏบตงาน19

ดวย 20

Campbell, McCloy, Oppler, & Sager (1993) ในรชนวรรณ วณชยถนอม (2559) ไดเสนอ21

ค าจ ากดความของผลการปฏบตงานวาเปน “การกระท าทมเปาหมาย และภายใตการควบคมของบคคล22

ไมวาการกระท านนจะเปนการกระท าดานความคด ดานรางกาย หรอดานความสมพนธระหวางบคคล” 23

โดยเขาไดเสนอองคประกอบทวไปของผลการปฏบตงาน 8 องคประกอบ ไดแก 24

1) ความเชยวชาญในงานเฉพาะ (Job-specific task proficiency) 25

2) ความเชยวชาญในงานอน ๆ ทนอกเหนอจากงานเฉพาะ (Task proficiency of a non-26

job-specific nature) 27

Page 31: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

31

3) ค วาม ส าม ารถ ใน ก ารส อ ส า รด ว ย ก าร เข ย น แ ล ะก าร พ ด (Written and oral 1

communication tasks) 2

4) การแสดงความพยายามในการท างาน (Demonstrate effort) 3

5) การมระเบยบวนย (Personal Discipline) 4

6) การชวยเหลอเพอนรวมงาน และทมงาน (Facilitate peer and team performance) 5

7) การเปนหวหนางาน/ผน า (Supervision/Leadership) 6

8) การบรหารจดการ (Management /Administrative) 7

ผลการปฏบตงานเปนตวแปรทมหลายแงมม ในการวดผลการปฏบตงานสหกรณจงควรตองวด8

ใหครอบคลม การวดผลการปฏบตงานทมความเชอมน และความเทยงตรงเทานน ทจะชวยยนยนวา9

การคดเลอกนนมความเทยงตรงไดรบบคลากรตรงตามความตองการหรอไม 10

โดยสรป เปาหมายสงสดของการคดเลอกทรพยากรมนษย คอ การเลอกบคคลทดเหมอนวา11

จะเปนผทมผลการปฏบตงานทดในอนาคต ดงนน การประเมนผลการปฏบตงานจ งเปนเสมอนสงทใช12

ตดสนวา การคดเลอกทรพยากรมนษยนน ๆ มความเทยงตรง และคมคาหรอไม 13

14

2. ขนตอนการประเมนผลการปฏบตงาน 15

ขนตอนการประเมนผลการปฏบตงานอาจแบงออกเปน 8 ขนตอนดงน 16

2.1 ก าหนดเปาหมายของการประเมนผลการปฏบตงาน โดยผลการประเมนทไดไปเพอใช17

ตดสนใจอะไร เชน เพอประเมนการคดเลอกพนกงาน เพอการเลอนเงนเดอน เพอการประเมนความ18

จ าเปนในการฝกอบรม เปนตน เปาหมายของการประเมนผลการปฏบตงานจะน าไปสการออกแบบวธ19

ประเมนทเหมาะสม 20

2.2 ก าหนดขอจ ากดของการประเมนจากสภาพแวดลอม และวฒนธรรมองคการ เชน 21

สภาพแวดลอมการท างานทหวหนางานมเวลานอยมาก การประเมนทซบซอนจะท าใหหวหนางานไมให22

ความรวมมอในการประเมน ส าหรบวฒนธรรมการท างานทมลกษณะการท างานเปนทม การออกแบบ23

ใหเพอนรวมงานประเมนกนเองจะท าใหความผกพนระหวางพนกงานลดลง เปนตน 24

2.3 ก าหนดผประเมนวาจะใหใครเปนผประเมน โดยปกตแลวมกก าหนดใหหวหนางานเปนผ25

ประเมน บางแหงอาจน าระบบการประเมนแบบหลากแหลงมาใช เชน อาจให เพอนรวมงาน 26

ผใตบงคบบญชา หรอลกคา หรอแมแตการประเมนตนเองดวยกได 27

2.4 เลอกวธประเมนทเหมาะสม ประเดนทตองตดสนใจคอ หวขอทจะใชในการประเมน และ28

รปแบบการประเมน 29

Page 32: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

หวขอทจะใชในการประเมน อาจประกอบดวย การประเมนคณลกษณะทเกยวของกบผลงาน1

ของพนกงาน (Trait-Focused Performance) การประเมนพฤตกรรมในการท างานของพนกงาน 2

(Task-Focused Performance) การประเมนพฤตกรรมเปาหมายในการท างานของพนกงาน (Goal-3

Focused Performance) เปนตน 4

ส าหรบรปแบบการประเมน แบงออกเปน การประเมนแบบเปรยบเทยบพนกงาน (Ranking) 5

การประเมนแบบใหคะแนนพนกงาน (Rating) และการประเมนทเปนปรนยเกยวกบงานของพนกงาน 6

การประเมนแบบเปรยบเทยบพนกงาน (Ranking) เปนวธการทท าใหงายหากมพนกงานทตอง7

ประเมนไมมาก วธการเชน การเปรยบเทยบพนกงานทละค (Paired Comparison) การจดพนกงาน8

ตามผลการปฏบตงานเปน ด ปานกลาง และไมด ตามจ านวน หรอรอยละ ทก าหนด (Forded-9

distribution Method) 10

การประเมนแบบใหคะแนนพนกงาน (Rating) เปนวธทใหหวหนางานเปนผประเมนโดย11

ก าหนดคะแนนใหกบพนกงานแตละคนในแบบฟอรมการประเมนทก าหนด ซงแบบฟอรมในการ12

ประเมนพนกงานมหลากหลายแบบแตกตางตามลกษณะมาตรการประเมนตาง ๆ เชน มาตรการ13

ประเมนตามกราฟ (Graphic Rating Scale) การใหคะแนนตามรายการพฤตกรรม (Behavior 14

Checklists) การใหคะแนนตามความถของพฤตกรรมทตองการ (Frequency of Desired Behaviors) 15

เปนตน 16

2.5 การอบรมผประเมน โดยทวไปมกไมไดมการอบรมผประเมน แตการอบรมผประเมนจะ17

ชวยใหผประเมนรจกความผดพลาดในการประเมน และหลกเลยงความผดพลาดเหลานน ซงอาจชวยให18

การประเมนมความถกตองมากขน 19

2.6 การบนทกผลการปฏบตงาน โดยบนทกเหตการณส าคญในงานทพนกงานแสดงผลการ20

ปฏบตงานทดเยยม และผลการปฏบตทต าวามาตรฐาน เพอใชเปนขอมลส าหรบการประเมนพนกงาน 21

2.7 การประเมนผลการปฏบตงาน ไดแก การกรอกแบบประเมนโดยใชขอมลจากผลส าเรจใน22

การท างานของพนกงาน และอานจากการบนทกผลการปฏบตงาน แลวกรอกแบบประเมนผลการ23

ปฏบตงาน ซงปกตจะมวธการค านวณคะแนนผลการปฏบตงานในภาพรวมของพนกงานแตละคน 24

2.8 การแจงผลการประเมนแกพนกงานเปนรายบคคล ในบางเปาหมายการแจงผลการ25

ประเมนเปนสงทส าคญอยางยง เพราะผลการประเมนน าไปสการตดสนใจทมผลกระทบตอพนกงาน26

อยางมาก เชน การเลอนเงนเดอน หรอการตดสนใจเลกจางพนกงาน เปนตน 27

28

Page 33: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

33

3. เครองมอประเมนเพอการคดเลอกทรพยากรมนษยในสหกรณ 1

กระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษยนน มเปาหมายทส าคญคอ การเลอกผทดเหมอนวาจะ2

ประสบความส าเรจในการปฏบตงานในอนาคต โดยเรมตนจากการวเคราะหงานท าใหนกทรพยากร3

บคคลมขอมลวาความแตกตางระหวางบคคลในเรอง ความร ทกษะ ความสามารถ และคณลกษณะอน 4

ๆ ใด ทสมพนธกบการปฏบตงานไดอยางประสบความส าเรจ ในขนตอนส าคญถดมาของการคดเลอก5

ทรพยากรมนษยคอ การสราง หรอการใชแบบทดสอบ หรอวธประเมนอน ๆ ส าหรบวดความแตกตาง6

ระหวางบคคลในเรอง ความร ทกษะ ความสามารถ และคณลกษณะอนๆ ทใชท านายผลการปฏบตงาน 7

ส าหรบเครองมอประเมนบคคลนนจะประกอบดวยแบบทดสอบและวธการใด ๆ ทใชในการ8

เกบตวอยางพฤตกรรมของบคคลเพอวดความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) ความสามารถ (Ability) 9

และคณลกษณะอน ๆ (KSAOs) ซงเกยวของกบการปฏบตงานในแตละต าแหนงงาน 10

แบบทดสอบมกจะถกออกแบบมาเพอวดสงทเรยกวา คณลกษณะแฝง (Construct) เชน ผท11

สามารถตอบขอค าถามในแบบทดสอบดานการใชเหตผลทางภาษา และทางตวเลขได เรยกวา เปนผทม12

ความสามารถดานสมองสง ในทน ความสามารถดานสมอง เปนคณลกษณะแฝงทแบบทดสอบตองการ13

วด หรอ ผทผานการทดสอบความแขงแรงทางรางกายนอย เรยกวา เปนผทมคณลกษณะแฝงดานความ14

แขงแรงและอดทนทางดานรางกายต า เปนตน 15

คณลกษณะแฝง (Construct) ไมสามารถสงเกตไดโดยรง แตสงเกตทางออมจากการแสดงออก16

ของคณลกษณะแฝงผานการตอบแบบทดสอบ หรอกจกรรมในการทดสอบตาง ๆ เชน เราไมสามารถ17

เหนความสามารถดานสมองไดโดยตรง แตสงเกตผานความสามารถในการตอบขอค าถามใน18

แบบทดสอบวดความสามารถทวไป 19

ความร ทกษะ ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ (KSAOs) เปนคณลกษณะแฝงทนก20

ทรพยากรบคคลตองการจะวดผานการทดสอบ หรอการประเมนตาง ๆ เพราะความแตกตางใน21

คณลกษณะแฝง (Construct) เหลาน ทก าหนดวาสมพนธกบการปฏบตงาน จะสามารถท านายผลการ22

ปฏบตงานได และนเปนเปาหมายของการคดเลอกทรพยากรมนษย 23

เนองจากแบบทดสอบ และวธประเมนบคคลชนดตาง ๆ มเปาหมายในการวดคณลกษณะแฝง24

ทแตกตางกนไป นกทรพยากรบคคลทท าหนาทเกยวกบการคดเลอก จงตองเลอกใชแบบทดสอบ และ25

วธประเมนบคคล อยางมเปาหมาย ซงนจะเปนหลกการทส าคญในการเลอกใชแบบทดสอบทส าคญคอ 26

การจะเลอกใชแบบทดสอบใด ตองตอบใหไดกอนวา “ตองการจะวดสงใด และเหตใดจงตองการจะวด27

สงนน” 28

Page 34: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

ขอจ ากดของแบบทดสอบและวธประเมนบคคล แบบทดสอบและวธประเมนบคคลไมสามารถ1

วด หรอประเมนไดอยางสมบรณโดยทไมมขอผดพลาด ในบางกรณแบบทดสอบ หรอแบบประเมน2

ท านายวา บคคลบางคนจะเปนพนกงานทมผลการปฏบตงานด แตพบวาในภายหลงเขาไมสามารถ3

แสดงผลการปฏบตงานทดได ในขณะทบางกรณบคคลบางคนมผลคะแนนจากแบบทดสอบ หรอแบบ4

ประเมนต า จงถกปฏเสธงาน ทง ๆ ท เขาเปนคนทมความสามารถจะแสดงผลการปฏบตงานทดได 5

ความผดพลาดในการคดเลอกดงกลาวน เปนความผดพลาดทไมอาจหลกเลยงโดยสนเชง ไมวาใน6

โปรแกรมการคดเลอกใด ๆ 7

อยางไรกด แมวาจะมความผดพลาด แตแบบทดสอบ หรอแบบประเมนทสรางขนอยางถกตอง8

ตามหลกวชาการ กยงสามารถชวยองคการตดสนใจเกยวกบการคดเลอกพนกงานไดอยางม9

ประสทธภาพ ซงดกวาการตดสนใจเกยวกบการคดเลอก โดยไมมการทดสอบ หรอการประเมนเลย 10

การใชแบบทดสอบ หรอวธประเมนอยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยวท าใหเหนคณลกษณะของ11

บคคลไดอยางจ ากด และยงอาจสรปผลผดพลาดจากการใหน าหนกทมากเกนไปกบการทดสอบเพยง12

อยางเดยว การใชเครองมอประเมนหลาย ๆ อยางจะชวยใหไดทราบคณสมบตของบคคลไดอยาง13

สมบรณมากขน นเปนหลกการทส าคญอกประการหนงในการใชเครองมอประเมนบคคล เรยกวาเปน 14

วธประเมนบคคลแบบรอบดาน (Whole Person Approach) ซงจะชวยลดความผดพลาดในการ15

คดเลอก และกอใหเกดประสทธภาพในการคดเลอกยงขน 16

ดงนน ในการใชแบบทดสอบ หรอวธประเมนบคคลนน ผใชจ าตองมความรความเขาใจถง17

แบบทดสอบ หรอวธประเมนตาง ๆ วาแตละชนดมวตถประสงคในการวดสงใด และลกษณะ ตลอดจน18

ขอด และขอจ ากดของแบบทดสอบ และวธประเมนตาง ๆ วามอะไร เพอทจะสามารถเลอกใชไดอยาง19

เหมาะสมทงนแบบทดสอบ และวธประเมนตาง ๆ ในทนจะเรยกรวม ๆ วาเปนเครองมอประเมนบคคล20

จะประกอบดวย 8 ตวแบบ ดงน 21

3.1 แบบทดสอบวดความสามารถทางสมองและรางกาย (Mental and Physical Ability 22

Tests) แบบทดสอบความสามารถเปนแบบทดสอบทมความเทยงตรง และสามารถท านายความส าเรจ23

ในการท างาน และในการฝกอบรมในหลากหลายอาชพ แบบทดสอบความสามารถเปนแบบทดสอบทใช24

กนโดยทวไปส าหรบพนกงานในระดบแรกบรรจ เชน การสอบเขารบราชการระดบแรกบรรจ เปนตน 25

ความสามารถดานสมองมกจะเปนการวดความสามารถในการเรยนรและความสามารถทจะปฏบตงาน 26

ตวอยางของการวดความสามารถทางดานสมอง ไดแก ความสามารถดานภาษา ตวเลข และมตสมพนธ 27

Page 35: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

35

ส าหรบตวอยางการวดความสามารถทางดานรางกาย ไดแก ความแขงแรง ความอดทน และความ1

ยดหยนของรางกาย 2

1) แบบวดความสามารถทวไป (General Ability Tests) เปนการวดความสามารถทาง3

สมองแบบกวาง เชน ความสามารถดานภาษา ความสามารถดานตวเลข และทกษะการใชเหตผล 4

ความสามารถเหลานเปนความสามารถพนฐานส าหรบความส าเรจในงานหลาย ๆ อาชพ โดยเฉพาะ5

อยางยงอาชพทตองใชความสามารถดานสมอง เชน การอาน การค านวณ การวเคราะห เปนตน 6

2) แบบวดความสามารถเฉพาะ (Specific Ability Tests) เปนการวดความสามารถ7

ทางดานรางกาย หรอทางดานสมองทเฉพาะเจาะจง เชน การวดความเรวของการมปฏกรยาตอบสนอง 8

(Reaction Time) ความเขาใจขอความ เหตผลทางดานคณตศาสตร และความสามารถดานเครองกล 9

เปนตน ความสามารถเหลานจ าเปนส าหรบการท างานในหลาย ๆ อาชพ เชน ความสามารถดาน10

เครองกลจ าเปนส าหรบงานซอมรถยนต หรอวศวกร ความแขงแรงของรางกายจ าเปนส าหรบงานของ11

พนกงานดบเพลง เปนตน 12

3.2 แบบวดผลสมฤทธทางการศกษา (Achievement Tests) แบบวดผลสมฤทธทาง13

การศกษา หรอเรยกวา Proficiency Tests มกจะใชวดความร หรอทกษะทส าคญส าหรบการท างานท14

ผสมครมในปจจบน ตวอยางของแบบวดเหลาน ไดแก 15

1) การวดความร (Knowledge Tests) มกเปนค าถามทวดวาผสมครมความรเกยวกบงาน16

ในต าแหนงทจะท าหรอไม ซงแตเดมใชการเขยนตอบ แตในปจจบนการสอบผานเครองคอมพวเตอรก17

เปนทนยม แบบวดกลมนมแนวโนมทจะมความเทยงตรงสง 18

2) การทดสอบการท าตวอยางงาน (Work-sample หรอ Performance Tests) เปนการ19

ทดสอบทใหผสมครท าตวอยางงานทเขาจะตองท าจรง ๆ เมอเขามาท างานแลว แบบทดสอบเหลาน20

ออกแบบมาเพอใหมความเกยวของ/คลายคลงกบงาน เชน ผสมครต าแหนงชางซอมเครองยนต อาจจะ21

ถกทดสอบใหคนหาปญหาทท าใหเครองยนตขดของ ตามปกตผถกทดสอบมกจะเหนวาแบบทดสอบ22

กลมนมความยตธรรมมากกวาแบบทดสอบอน เพราะความคลายคลงระหวางกจกรรมในการทดสอบกบ23

ลกษณะงานทปฏบต แตการสรางและการด าเนนการทดสอบอาจมคาใชจายสง 24

3.3 แบบประเมนชวประวต (Biodata) แบบประเมนชวประวตเปนแบบสอบถามมาตรฐานท25

รวบรวมขอมลชวประวตของผสมครทเกยวของกบงาน เชน จ านวน และประเภทของโรงเรยนทเคย26

เรยน ประสบการณการท างาน และงานอดเรก โดยทวไปใชเพอท านายผลการปฏบตงาน ผลการ27

ฝกอบรม อายงาน และการลาออกจากงาน แบบประเมนชวประวตใชหลกการพนฐานทวา “พฤตกรรม28

ในอดตเปนตวท านายทดถงพฤตกรรมในอนาคต” 29

Page 36: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

3.4 แบบประเมนบคลกภาพ (Personality Inventories) แบบประเมนบคลกภาพ1

ออกแบบมาเพอประเมนลกษณะตาง ๆ เชน แรงจงใจ ความรบผดชอบ ความมนใจในตนเอง หรอ2

ความสามารถท างานรวมกบพนกงานอน ๆ ไดดหรอไม 3

3.5 แบบวดความซอสตย (Integrity Test) การประเมนความซอสตยอาจจดเปนชนดหนง4

ของการประเมนบคลกภาพ ในขณะนการใชแบบวดความซอสตยไดรบความนยมมากขน แบบวดความ5

ซอสตยอาจแบงออกเปน 2 กลม ไดแก 6

1) แบบวดความซอสตยแบบเปดเผย (Overt Integrity Test) เปนแบบวดทถามเกยวกบ7

การเคยมพฤตกรรมทไมซอสตย เชน การขโมย การท าผดกฎระเบยบของหนวยงาน ตลอดจนทศนคต8

ตอพฤตกรรมทไมซอสตยเหลานน เปนตน ขอค าถามมกถามความคดเหนเกยวกบความถ และขอบเขต9

ของการขโมย ทศนคตตอการขโมย และการหาเหตผลส าหรบการขโมย และอาจรวมถงการถามวา10

ผตอบแบบวดวาเคยขโมย หรอท าผดกฎหมายหรอไม 11

2) แบบวดความซอสตยแบบองบคลกภาพ (Personality-based Measure) เปนค าถาม12

ทผตอบจะไมทราบจดประสงคของการวดอยางชดเจน เปนการวดบคลกภาพทเกยวของกบพฤตกรรม13

ทางดานลบของพนกงาน เชน ปญหาการท าผดกฎระเบยบ การขาดงาน เปนตน 14

ขอจ ากดทส าคญมากของแบบทดสอบประเภทน คอ ความคลาดเคลอนในการท านายสงมาก 15

ดงนน หากพบวาผใดมคะแนนต าจากการทดสอบ ใหใชการสมภาษณ หรอการตรวจสอบอน ๆ เพอ16

ยนยนผลการทดสอบ โดยทวไปการวดความซอสตยจะไมใชเปนขอมลเพยงอยางเดยวในการตดสนใจ17

เกยวกบการจางงาน เพราะโอกาสผดพลาดมมาก 18

ในประเทศสหรฐอเมรกา มหลายรฐทออกกฎหมายจ ากดการใชแบบวดความซอสตย และม19

อยางนอย 1 รฐทหามการใชแบบวดความซอสตย 20

3.6 การสมภาษณเพอการจางงาน (Employment Interview) การสมภาษณเพอการจาง21

งานเปนการประเมนทใชบอยทสดในการคดเลอก การสมภาษณเพอการจางงานมลกษณะทแตกตางกน22

มาก ตงแตการสมภาษณทไมมการวางแผนใด ๆ เลย เรยกวาการสมภาษณทไมมโครงสราง จนถงการ23

สมภาษณทมการออกแบบ/วางแผนกนไวลวงหนา ทเรยกวาการสมภาษณแบบมโครงสราง ซงม24

คณลกษณะดงน มการตงค าถามมาตรฐานไวลวงหนา มการอบรมผสมภาษณ มการเรยงล าดบค าถามท25

จะถามอยางชดเจน มการควบคมระยะเวลาในการสมภาษณ และมแบบฟอรมการประเมนค าตอบท26

เปนมาตรฐาน เมอเปรยบเทยบกบการสมภาษณแบบไมมโครงสรางแลว การสมภาษณอยางหลงนจะไม27

มการเตรยมการอะไรเลย ไมมการอบรมผสมภาษณ การถามค าถามจะถามแบบสม ๆ ไมมการก าหนด28

Page 37: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

37

ในเรองเวลา การสมภาษณแบบมโครงสรางมการใชขอมลจากการวเคราะหงานมาออกแบบการ1

สมภาษณ จงพบวาสามารถท านายผลการปฏบตงานไดอยางเทยงตรงมากกวาการสมภาษณแบบไมม2

โครงสราง 3

การสมภาษณทมลกษณะกงกลางระหวางการสมภาษณแบบไมมโครงสราง และแบบม4

โครงสราง เรยกวา การสมภาษณกงมโครงสราง เปนการสมภาษณทมการวางแผนลวงหนาบาง แตไม5

ครบทกลกษณะดงทกลาวมาก 6

ไมวาการสมภาษณจะเปนแบบใด ทกษะของผสมภาษณมความส าคญอยางมากตอความ7

เทยงตรงของการสมภาษณ ผสมภาษณทไดรบการอบรม หรอมประสบการณ และมทกษะในการ8

สมภาษณทดจะสามารถถามค าถามทเกยวของกบงานไดอยางชดเจน และสามารถใชค าถามสบซก9

เพอใหไดขอมลทมประโยชนในการประเมนไดดยงขน การสมภาษณทมการออกแบบ/วางแผนลวงหนา10

จะหลกเลยงค าถามไมเหมาะสม หรอค าถามทอาจแสดงถงการเลอกปฏบตทไมเปนธรรม ทเกยวของกบ11

การเจบปวย ความพการ หรออาย ได 12

3.7 ศนยรวมการประเมน (Assessment Center) ศนยรวมการประเมนเปน วธประเมนท13

ผสมครจะถกประเมนดวยเครองมอ และวธการหลาย ๆ อยาง ซงอาจจะมทงการสมภาษณ การใช14

แบบทดสอบความสามารถ แบบประเมนบคลกภาพ กจกรรมการประเมนตาง ๆ เชน การทดสอบก15

จรรมในตะกรางาน ( In-Basket Tests) การอภปรายแบบไมมผ น ากล ม (Leaderless Group 16

Discussion) และกจกรรมการเลนบทบาทสมมต (Role Play Exercises) เปนตน ศนยรวมการ17

ประเมนมกใชกบต าแหนงผบรหาร และต าแหนงในระดบสงเพอประเมนศกยภาพดานการบรหาร 18

ความสามารถทจะใชส าหรบต าแหนงทจะเลอน ทกษะการแกปญหา และทกษะการตดสนใจ 19

รายละเอยดของแตละกจกรรมการประเมนตาง ๆ มดงน 20

1) การทดสอบกจกรรมในตะกรางาน (In-Basket Tests) เปนกจกรรมการประเมนทให21

ผสมครศกษางานเอกสารของผบรหาร ไดแก จดหมาย บนทก รายงาน ทไดอธบายถงปญหา และ22

สถานการณทเกดขน ผสมครตองจดล าดบความส าคญของแตละปญหา และมการตอบบนทกตาง ๆ ทม23

การวางแผน และการแกปญหา 24

2) การอภปรายทไมมผน ากลม (Leaderless Group Discussion) เปนกจกรรมทให25

ผสมครไดตอบโตตอสถานการณ และปญหาตาง ๆ โดยทไมไดมการก าหนดวาใครจะเปนผน ากลม 26

ผสมครจะถกประเมนพฤตกรรมขณะอภปรายกลม สงทประเมนอาจเปนทกษะการท างานเปนทม การ27

ปฏสมพนธกบบคคลอน หรอทกษะการเปนผน า เปนตน 28

Page 38: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

92715-5-1 ราง 1 NEE 5/06/61

3) กจกรรมการเลนบทบาทสมมต (Role Play Exercises) เปนกจกรรมทผสมครมกจะ1

ถกสมมตวาไดท างานในต าแหนงทสมครแลว และตองมปฏสมพนธกบพนกงาน หรอแกปญหาของ2

พนกงาน พนกงานทเขามามปฏสมพนธกบผสมครจะเปนผทไดรบการอบรมใหแสดงบทบาททก าหนด3

แลว กจกรรมมกเกยวกบการเสนอการแกปญหา หรอการเสนอแนะถงสาเหตของพฤตกรรมใน4

สถานการณทสมมตขน 5

ผทท าหนาทเปนผประเมนในเทคนคศนยรวมการประเมนจะเปนผทไดรบการอบรมมาอยาง6

ถกตองเหมาะสมแลว ประสบการณและทกษะของผประเมนมความส าคญอยางมากตอคณภาพของการ7

ประเมน ศนยรวมการประเมนใชแนวทางการประเมนภาพรวมของบคคล (Whole Person 8

Approach) ผลการประเมนทไดอาจเปนตวท านายทดมากส าหรบผลการปฏบตงาน และพฤตกรรมใน9

การท างาน ถาหากกจกรรมตาง ๆ ทใชในศนยรวมการประเมนออกแบบมาเพอวดพฤต กรรมในการ10

ท างาน และการออกแบบกจกรรมในการวดไดท าอยางเหมาะสม 11

การพฒนาศนยรวมการประเมนมคาใชจายสงมาก บรษทขนาดใหญอาจจะพฒนาศนยรวมการ12

ประเมนของบรษทเอง แตบรษทขนาดกลาง และขนาดเลกอาจจะสงผสมครใหบรษททปรกษาท าการ13

ประเมนให 14

3.8 การตรวจสอบแหลงอางอง และจดหมายรบรอง (Recommendations and 15

Reference Checks) การตรวจสอบแหลงอางอง และจดหมายรบรองมกใชเพอยนยนระดบการศกษา 16

ประสบการณการท างาน และความส าเรจของบคคลทไดเขยนไวในใบสมคร หรอเปนขอมลทไดจากการ17

สมภาษณ การตรวจสอบแหลงอางอง และจ าหมายรบรองมกจะใชกบงานในระดบวชาชพ หรองานใน18

ระดบสง 19

การตรวจสอบแหลงอางองและจดหมายรบรองนโดยทวไป ไมไดใชระบวาผสมครเปนคนด20

หรอไมด แตมเปาหมายทส าคญ คอ เปนการจงใจใหผสมครใหขอมลทตรงตามความจรงมากขน และ21

ปองกนการสรางความเสยหายจากผสมครงาน 22

23

ประเดนการวเคราะห 24

สหกรณทนกศกษาเลอกมาศกษาจากเรองท 5.2.3 นน นกศกษาคดวาสหกรณดงกลาวมการ25

ประเมนผลการปฏบตงานหรอไม อยางไร อธบาย 26

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 5.2. แลว โปรดปฏบตกจกรรม 5.2.4 27

ในแนวการศกษาหนวยท 5 ตอนท 5.2 เรองท 5.2.4 28

Page 39: การสรรหาและการคัดเลือก ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 5.pdf · 2018-10-08 · 13 เรื่องที่

39

บรรณานกรม 1

2

จารณ เอยมสะอาด “ขอมลและสารสนเทศเพอการวางแผนทรพยากรมนษย” ใน เอกสารการสอนชด3

วชาการวางแผนทรพยากรมนษย หนวยท 4 เลมท 1 นนทบร สาขาวชาวทยาการจดการ 4

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 5

ชนนทร ชณหพนธรกษ (2548) “แนวคดเกยวกบการวางแผนทรพยากรมนษย” ใน เอกสารการสอนชด6

วชาการวางแผนทรพยากรมนษย หนวยท 1-7 เลมท 1 นนทบร สาขาวชาวทยาการจดการ 7

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 8

รชนวรรณ วณชยถนอม. (2559). “การสรรหาและการคดเลอกทรพยากรมนษย” ใน เอกสารการสอน9

ชดวชาการจดการทรพยากรมนษย หนวยท 3 สาขาวชาวทยาการจดการ พมพครงท 4 10

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 11

รงสรรค ประเสรฐศร. (2560). “การวางแผนทรพยากรมนษยในสหกรณ” ใน ประมวลสาระชดวชาการ12

บรหารทรพยากรมนษยในสหกรณ หนวยท 2 สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ 13

มหาวทยาลย-สโขทยธรรมาธราช นนทบร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 14

วลาศ สงหวสย. (2535). การเลอกสรรบคลากร. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 15

ศรธนา บญญเศรษฐ. (2550). “การวางแผน การสรรหาและการคดเลอกทรพยากรมนษย” ใน ชด16

วชาการจดองคการและทรพยากรมนษย หน วยท 10 สาขาวชาวทยาการจดการ 17

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 18

Anthony, William P. Perrewe, Pamela L. and Kacma K. Michele. (2002). Human 19

Resource Management A Strategic Approach. Orlando: Harcourt College 20

Publishers. (1996). Strategic Human Resoure Management. Orlando. Florida: The 21

Dryden Press. 22

Dale S. Beach, Personel: The Management of People at Work, 4th ed., (New York; The 23

Macmillan Company, 1980), p.358 24

Stahl, Glenn O. Public Personel Admintration. New York; Haper & Row Publishers, 1962 25