หลักสุจริตกับความคุ้มกันของผู้ตรวจการแผ่นดินไทยจากความรับ...

MFU CONNEXION, 3(2) || page 195

หลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง

วสนต เทพมณ1 บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคในการศกษาถงหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนของไทยในทางแพงทกฎหมายก าหนดวาตองปฏบตหนาทโดยสจรตนนวามขอบเขตเพยงใด และเปรยบเทยบกบแนวทางการปรบใชหลกสจรตกบความคมกนความรบผดทางแพงของผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลส ประเทศออสเตรเลย เพอเสนอแนวทางการปรบใชหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง

จากการศกษาพบวา แตเดมความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงจะพจารณาเฉพาะความชอบดวยกฎหมายในทางรปแบบอนมลกษณะเครงครดตายตวภายใตเจตนารมณทมงคมครองไมใหมการโตแยงการปฏบตงานทเปนเนอแทของผตรวจการแผนดนดวยเหตน หลกสจรตจงถกน ามาบญญตเปนสาระส าคญของบทบญญตเพอเปลยนแปลงใหหลกความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงลดทอนความแขงกระดางลงและสามารถเชอมโยงความชอบดวยกฎหมายเขาความชอบธรรม โดยหลกสจรตจะท าหนาทเปนเครองมอชวดความชอบธรรมภายใตการพจารณาความชอบดวยกฎหมายในทางเนอหาทงในแงของความซอสตยและความไววางใจ อยางไรกด ในทางปฏบตยงไมเคยมการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง ดงนน บทความฉบบนจงไดเสนอแนวทางการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง โดยอาศยจากการศกษาทฤษฎหลก

1 ส านกวชานตศาสตร มหาวทยาลยแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย


กฎหมายทงของไทยและตางประเทศ รวมทงจากค าพพากษาในคด Micro Focus v NSW (2011) FCA 787 ซงสามารถแบงแนวทางการปรบใชออกเปน 4 กรณ ไดแก (1) กรณละเมดทเกดจากการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนโดยทวไป (2) กรณละเมดทเกดจากการปฏบตตามอ านาจหนาทโดยสจรตของผตรวจการแผนดน (3) กรณละเมดทเกดจากการปฏบตตามอ านาจหนาทโดยไมสจรตของผตรวจการแผนดน และ (4) กรณละเมดทเกดจากการปฏบตนอกเหนออ านาจหนาทของผตรวจการแผนดน ทงน แนวทางการปรบใชดงกลาวมความชดเจนเพยงพอทผตรวจการแผนดน จะน าไปปรบใชในการปฏบตหนาทซงจะเปนปจจยส าคญทสงเสรมใหผตรวจการแผนดนสามารถบงคบใชกฎหมายในการปฏบตหนาทแกไขปญหาเรองรองเรยนแกประชาชนไดอยางมประสทธภาพ โดยไมตองเกรงกลวตอความรบผดทางแพงทจะเกดขน

ค าส าคญ: สจรต / ความคมกน / ผตรวจการแผนดน / ความรบผดทางแพง Abstract

The purpose of this article is to find out the meaning, scope and fundamental of the immunity of Thai Ombudsman relating to “the principle of good faith” in the Thai Civil and Commercial Code and the Administrative law, compares with the New South Wales Ombudsman to propose the deployment of good faith, with the immunity of the Ombudsman Thailand from civil liability.

This study finds that the immunities of the Thai Ombudsman from civil liability originally considered legality in a strictly fixed form under the spirit of the law to protect the Ombudsman from arguing that the rulings of the Ombudsman’s practices may cause damages to the parties thereto.


Hence, the principle of good faith shall be brought to be essence of the law to attenuate the hardship of the Immunity of Thai Ombudsman from civil liability and can be linked to the rationality of the law. The Principle of good faith serves as a measure of legitimacy under consideration the legality of the content in terms of integrity and trust. However, in practice it had not been deployed immunities of Thai Ombudsman from civil liability. This article presents an approach to deploy the Immunity of Thai Ombudsman from civil liability that based on the theory of the law, both in Thailand and abroad. Including the judgment Micro Focus v NSW (2011) FCA 787, which can divide the deployment into four cases: (1) Violations resulting from the performance of the Ombudsman in general. (2) Violations resulting from compliance with the good faith of the duties of the Ombudsman. (3) Violations resulting from the acts in compliance with the authority in bad faith of the Ombudsman; and (4) Violations caused by abuse of the authority of the Ombudsman. The guideline of deployment should be stated with sufficient clarity for the Ombudsman shall be deployed under duties which shall be an important tool to promote the Ombudsman to enforce the law on his duty in order to solve the problems arising from complaints effectively without fear of civil liability, which may arise therefrom.

Keywords: Good faith / Immunity / Ombudsman / Civil liability 1. ความเปนมาและความส าคญปญหา

ผตรวจการแผนดนเปนองคกรอสระทจดตงขนตามรฐธรรมนญ แมวาการท าหนาทของผตรวจการแผนดนจะมลกษณะเฉพาะ คอ ปกตแลวผตรวจการแผนดน


ไมมอ านาจบงคบ (Enforcement) เปนแตเพยงขอเสนอแนะ (Recommendation) เทานน จงไมนาจะมผลกระทบทท าใหเกดความเสยหายตอหนวยงานหรอบคคลทเกยวของ แตแมกระนนการท างานของผตรวจการแผนดนบางประการ เชน การใหผตรวจการแผนดนเผยแพรรายงานหรอค าวนจฉยเพอเปนมาตรการบงคบเชงสงคม2 หรอในกระบวนการไตสวนขอเทจจรงซงกมการใชอ านาจเรยกบคคลหรอเอกสารตางๆ มานน กอาจกระทบตอสทธของบคคลอนอนอาจกอใหเกดความรบผดของผตรวจการแผนดนได ดงนนเพอใหผตรวจการแผนดนสามารถปฏบตหนาทไดอยางอสระโดยไมตองกงวลวาจะถกฟองรอง จงไดมบทบญญตเพอใหความ คมกนแกผตรวจการแผนดนไวตงแตเรมตงในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดนของรฐสภา พ.ศ. 2542 มาตรา 35 โดยบญญตวา “ผตรวจการแผนดนของรฐสภาไมตองรบผดทงทางแพงหรอทางอาญา เนองจากการทตนไดปฏบตตามอ านาจหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน” และตอมาเมอมการประกาศใชพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 กยงคงปรากฏหลกการเดยวกนนในมาตรา 18 โดยบญญตวา “ผตรวจการแผนดนไมตองรบผดทงทางแพงหรอทางอาญาเนองจากการทตนไดปฏบตตามอ านาจหนาทโดยสจรตตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน” ซงเหนไดวา เนอความในกฎหมายไดเพมหลกความสจรตเปนขอพจารณาในการใหความคมกนความรบผดแกผตรวจการแผนดน

“หลกสจรต” เปนหลกทวไปในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 1 บทเบดเสรจทวไป โดยบญญตไวในมาตรา 5 ความวา “ในการใชสทธแหงตนกด ในการช าระหนกด บคคลทกคนตองกระท าโดยสจรต” ซงการทกฎหมายวางหลกสจรตไวในฐานะเปนหลกทวไปของประมวลกฎหมาย เพราะมเจตนารมณให

2 โปรดด พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 ,

มาตรา 33.


หลกสจรตเปนหลกพนฐานของระบบกฎหมาย โดยก าหนดหนาทแกบคคลทกคนทจะใชสทธหรอปฏบตหนาทของตนใหตองกระท าไปภายใตมาตรฐานทางคณคาเดยวกน กลาวคอ ความสจรตเปนมาตรฐานทางคณคาทางสงคมตามเกณฑทยอมรบกนวา สอดคลองกบความคาดหมายโดยชอบของบคคลทรผดชอบชวด หรอตามมาตรฐานของวญญชนนนเอง3

ในระบบกฎหมายเยอรมนยอมรบวาหลกสจรตในประมวลกฎหมายแพงเปนแนวคดในทางกฎหมายทวไป (Ein allgemeiner Rechtsgedanke) ทสามารถน ามาบงคบใชไดในขอบเขตของกฎหมายมหาชนเทาทไมขดหรอแยงกบการธ ารงไวซงลกษณะพเศษของความสมพนธในทางมหาชน อยางไรกตาม แมวาในหลายกรณศาลปกครองแหงสหพนธรฐจะไดน าหลกสจรตมาปรบใช ในฐานะหลกกฎหมายพนฐานของหลกการคมครองความเชอโดยสจรต แตกไมไดน ามาใชในฐานะหลกกฎหมายทวไป (General principle) กลาวคอ ศาลปกครองจะน าหลกสจรตมาปรบใชไดตองปรากฏวามบทบญญตของกฎหมายทก าหนดใหน าหลกสจรตมาใชบงคบไวอยางชดเจนเทานน เชน บทบญญตเกยวกบการยกเลกเพกถอนค าสงทางปกครอง4

กลาวโดยสรป หลกกฎหมายคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนไดรบการแกไขโดยเพมหลกกฎหมายทวไปเกยวกบหลกสจรต (Good faith; bona fide) ซงเปนหลกการทมความเปนนามธรรมสง ดงนนจงจ าเปนตองศกษาถงความหมายและขอบเขตของค าวาสจรต ในทางภาษาศาสตรในทางกฎหมายเอกชนและกฎหมายมหาชน รวมทงศกษาการใชอ านาจของผตรวจการแผนดนในลกษณะทอาจกอใหเกดความรบผดขนไมวาจะเปนกรณการใชอ านาจตามทกฎหมายก าหนดหรอ

3 กตตศกด ปรกต, หลกสจรตและเหตเหนอความคาดหมายในการช าระหน, (กรงเทพฯ:

วญญชน, 2555), 15. 4 วรนาร สงหโต, หลกสจรต, สบคนเมอ 25 กนยายน 2555, จาก

http://www.stou.ac.th/schools/slw/upload/ex40701-1.pdf

http://www.stou.ac.th/schools/


กรณการใชอ านาจนอกเหนอจากทกฎหมายก าหนด ทงนเพอใหเกดความเขาใจในขอบเขตของการปรบใชความคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงอนจะสงผลใหการปฏบตหนาทผตรวจการแผนดนเปนไปอยางอสระและมประสทธภาพ

2. วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาถงแนวความคดและขอบเขตเกยวกบหลกความสจรต ขอบเขตความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง เพอวเคราะหขอบเขตและแนวทางการปรบใชหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 และตามกฎหมายอนๆ ทเกยวของ

3. วธการศกษาวจย

การวจยนเปนการวจยแบบเอกสาร โดยศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสาร เชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดนของรฐสภา พ.ศ. 2542 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 และกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ บทความทางวชาการ รายงานการวจย วทยานพนธ และต าราวชาการตางๆ

4. ผลการศกษาวจย

จากการศกษาวจยพบวา “สจรต” โดยทวไปหมายถง การประพฤตด ซงมลกษณะเปนนามธรรมเกยวของกบความรสกนกคดและมความแตกตางกนไปในแตละสงคม โดยส าหรบประเทศทใชกฎหมายในระบบจารตประเพณ (Common Law) ใหการยอมรบหลกสจรตในฐานะมาตรฐานทางจรยธรรมของความยตธรรม (Moral


standard of justice) ในการทศาลจะมดลยพนจบรรเทาความแขงกระดางของการปรบใชกฎเกณฑทเครงครดของกฎหมาย เพอใหมการเยยวยาทเหมาะสมกบแตละกรณ อยางไรกด ระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common law) ไมไดยอมรบหลกสจรตในฐานะหลกกฎหมายทวไปทสามารถบงคบไดครอบจกรวาล แตหากกฎหมายทมอยไมอาจกอใหเกดความเปนธรรม ศาลยอมใชหลกสจรตเปนเครองมอในการวนจฉยคดไดสวนประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil law) ใหการยอมรบหลกสจรตในฐานะของหลกกฎหมายทวไปซงเปนบอเกดของหลกเกณฑตางๆ ทเปนรปธรรมและในขณะเดยวกนกเปนหลกทแทรกซมอยในบทกฎหมายเพอเปนเครองมอในการสงเสรมใหเกดความยตธรรมในการวนจฉยคดมากขน และส าหรบหลกสจรตในกฎหมายไทยสามารถอธบายไดดงตอไปน

4.1 หลกสจรตในกฎหมายตางๆ 4.1.1 หลกสจรตในกฎหมายแพงและพาณชย กฎหมายแพงและพาณชย รบรองหลกสจรตไวในฐานะเปนบท

เบดเสรจทวไปในมาตรา 5 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ดงนน “หลกสจรต” ในฐานะทเปนหลกทวไปแหงกฎหมาย จงมผลบงคบครอบคลมหลกเกณฑทงปวงในระบบกฎหมาย และมฐานะเปนขอความคดพนฐานของบทกฎหมายทงหลาย เมอใดกตามทไมมกฎหมายจะปรบใหตองดวยกรณ และไมอาจหาหลกเกณฑโดยเทยบเคยงอยางยงมาปรบใชได หรอไมสามารถหาหลกกฎหมายทวไปในเรองนนๆ มาปรบใชได หลกสจรตยอมเปนทพงสดทายในการปรบใชกฎหมายไดเสมอ ทงนการพจารณาถงขอบเขตหลกสจรตในกฎหมายแพงและพาณชยมรายละเอยด ดงน5

4.1.1.1 หลกสจรตในแงของหลกความซอสตย บคคลทกคนมหนาทรกษาสจจะ การรกษาสจจะนนอกจากจะมง

ถงการยดมนในความผกพนตอสจจะทใหไวแกคกรณ และมงตอความผกพนทจะ

5 กตตศกด ปรกต, หลกสจรตและเหตเหนอความคาดหมายในการช าระหน, 61-66.


ปฏบตตามเจตนาหรอค ามนทไดแสดงตอคกรณไวอยางชดแจงแลว หลกความซอสตยหรอหลกรกษาสจจะน ยงมความหมายตอไปดวยวา บคคลทกคนตองผกพนหรอรบผดชอบตอพฤตการณกอนๆ ของตน

4.1.1.2 หลกสจรตในแงของหลกความไววางใจ บคคลทกคนมหนาทรกษาความไววางใจทไดรบจากผอน และ

สาธารณชนในฐานะทเปนหลกเบองตนของการอยรวมกนในสงคม บคคลทกคนจงตองยอมผกพนทจะใชสทธหรอปฏบตหนาทใหสอดคลองกบความคาดหมายของคกรณ หรอวญญชนทวไป และดวยเหตทตองรกษาความไววางใจทไดรบจากคกรณ และบคคลอนๆ จงเกดหนาทอนจะตองปฏบตตามหลกปกตประเพณโดยค านงถงประโยชนไดเสยในทางทชอบของคกรณอกฝายหนง

อยางไรกตาม แมกฎหมายแพงและพาณชยไดยอมรบหลกสจรตในฐานะหลกกฎหมายทวไป แตการใชหลกสจรตจะตองมขอบเขตทเหมาะสมถกตองชอบธรรม ทงนการใชดลยพนจจะตองเปนไปดวยความระมดระวงและรอบคอบดวยจตใจทเปนธรรม รวมทงมเหตผลชดเจนสามารถอธบายเชอมโยงระหวางความชอบดวยกฎหมายแหงการใชสทธกบความดงามตามบรรทดฐานของสงคมทงในแงความซอสตย และในแงความไววางใจใหเปนทยอมรบไดอยางมตรรกะ เพราะหลกสจรตมลกษณะสากล (Universal) การยกหลกสจรตขนอธบายแลวมความไมหนกแนนและขดแยงในเหตผลนนเอง หรอขดกนในทางตรรกะ อาจจะเปนการใช ดลยพนจทไมถกตองชอบธรรมและอาจกอใหเกดความเสยหายได

4.1.2 หลกสจรตในกฎหมายปกครอง “สจรต” ในทางกฎหมายปกครอง ถอเปนถอยค าทเปนองคประกอบ

ของกฎหมายในเชงบรรทดฐานซงอางองเชอมโยงกบคณคาทางสงคม แมจะมความหมายทกวางและคลมเครอเปนพเศษ แตกเปนถอยค าทมความส าคญ เพราะมเนอหาในเชงหลกการอนเปนศนยกลางของบทบญญตแหงกฎหมาย และแมวาการใชถอยค าท เปนหลกการทวไปจะมปญหาในการตความแตดวยเหตท สภาพ


ขอเทจจรงทปรากฏในสงคมมความซบซอนอยางมาก ฉะนนผรางกฎหมายจงจ าเปนตองใชถอยค าทเปนหลกการทวไปในลกษณะเปด (Open texture) เพอเปนเสมอนชองทางเชอมการบญญตกฎหมายกบคณคาตางๆ ทด ารงอยในสงคมเขาดวยกน ท าใหกฎหมายไมแขงกระดาง และท าใหประสทธภาพของการบงคบใชกฎหมายสงขน6 อยางไรกดแนวคดพนฐานของกฎหมายปกครองเปนกฎหมายทวาดวยความสมพนธระหวางรฐกบเอกชน หรอรฐกบหนวยงานของรฐในการบรหารจดการประโยชนสาธารณะ ดงนนการตความและปรบใชหลกสจรตยอมตองเปนไปดวยความเครงครดและสามารถอางองจากกฎหมายทมอยโดยไมเปนการขยายขอบเขตของกฎหมายจนสงผลกระทบตอสทธหรอหนาทของผทเกยวของอยางไมเปนธรรม และยงคงรกษาประสทธภาพการในการบงคบใชกฎหมายไดอยางมดลยภาพ ทงนหลกสจรตไดถกกลาวไวในกฎหมายปกครอง ดงตอไปน

4.1.2.1 แนวคดหลกสจรตกบความมนคงของค าสงทางปกครอง โดยทวไปตามหลกสจรต บคคลยอมไมอาจถอประโยชนจากการ

กระท าทไมชอบดวยกฎหมายของตนเองได ในท านองเดยวกนคกรณยอมไมอาจกลาวอางความเชอโดยสจรตตอค าสงทางปกครองทไมชอบดวยกฎหมาย ดงนนกฎหมายจงบญญตหลกสจรตกบการยกเลกเพกถอนค าสงทางปกครองไวในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 51 ซงกลาวถงพฤตการณทผรบค าสงทางปกครองจะอางความเชอโดยสจรตไมได ดงน

1. ผนนไดแสดงขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอความจรงซงควรบอกใหแจงหรอขมข หรอชกจงใจโดยการใหทรพยสนหรอใหประโยชนอนใดทมชอบดวยกฎหมาย

6 พรณา ตงศภทย (บรรณาธการ), การใชการตความกฎหมาย, (กรงเทพฯ: เดอนตลา,

2552), 230-232.


2. ผนนไดใหขอความซงไมถกตองหรอไมครบถวนในสาระส าคญ

3. ผนนไดรถงความไมชอบดวยกฎหมายของค าสงทางปกครองในขณะไดรบค าสงทางปกครองหรอการไมรนนเปนไปโดยความประมาทเลนเลออยางรายแรง

เหนไดวา พฤตการณทกฎหมายก าหนดไวมพนฐานมาจากแนวคดของหลกสจรตในแงความซอสตยและความไววางใจตามลกษณะดงทไดกลาวมาแลว

4.1.2.2 แนวคดหลกสจรตกบการขดกนของผลประโยชน หลกการขดกนของผลประโยชน (Conflict of Interest) เปน

รากฐานของจรยธรรมโดยทวไป และเปนแนวความคดของความถกตองตามกฎหมายเกยวกบการแสวงหาผลประโยชนสวนตว โดยกฎหมายจะเปนผก าหนดบทบาทส าคญในการวางมาตรฐานในการควบคมไมใหคนในสงคมแสวงหาผลประโยชนสวนตวมากเกนไปจนไปกาวกายหรอละเมดสทธเสรภาพในการแสวงหาผลประโยชนสวนตวของคนอนในสงคม และขณะเดยวกนกตองปองกนไมใหผด ารงต าแหนงสาธารณะใชอ านาจทไดรบมอบหมายจากประชาชนในการแสวงหาผลประโยชนสวนตวดวย ซงการมผลประโยชนขดกนเชนวาน ท าใหการท าหนาทโดยไมล าเอ ยงท าได ยากแม ว าจะไมมห ลกฐานการกระท าท ไม เหมาะสม โดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 13 ไดก าหนดหามเจาหนาทผมสวนไดเสยหรออาจจะขาดความเปนกลางท าการพจารณาทางปกครองหรอเปนผท าค าสงทางปกครอง ดงนนจงกลาวไดวา หลกการขดกนของผลประโยชนสอดคลองกบหลกสจรตในแงของความไววางใจ

เหนไดวา ขอพจารณาหลกสจรตในทางกฎหมายปกครองกรบเอาแนวคดพนฐานในการพจารณาขอบเขตของหลกสจรตในทางแพงมาเปนหลกในการก าหนดพฤตการณทเกยวของใหมความชดเจนขน เพราะหลกสจรตมความเปน


สากล ดงนนผเขยนจงเหนวา แนวคดพนฐานในการพจารณาขอบเขตของหลกสจรตทางแพงในแงความซอสตยและความไววางใจสามารถน ามาปรบใชในทางปกครองไดเชนเดยวกน

4.2 ขอบเขตความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง

กฎหมายทเกยวของกบการคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงโดยตรง ไดแก พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18 และพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 มาตรา 5 และมาตรา 8 ซงมรายละเอยดดงน

4.2.1 ความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18

แตเดมความคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนไดบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดนของรฐสภา พ.ศ . 2542 มาตรา 35 ความวา “ผตรวจการแผนดนของรฐสภาไมตองรบผดทงทางแพงหรอทางอาญาเนองจากการทตนไดปฏบตตามอ านาจหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน” ซงจากบทบญญตขางตน เหนไดวาขอพจารณาความคมกนของผตรวจการแผนดน มเพยงการพจารณาเฉพาะในแงความชอบดวยกฎหมายในทางรปแบบเทานน โดยจะพจารณาเพยงวาการใชอ านาจดงกลาวเปนไปตามทกฎหมายก าหนดไวหรอไม

ตอมาพระราชบญญตดงกลาวไดถกยกเลกและมการประกาศใชพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 โดยกลาวถงความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงในมาตรา 18 ความวา “ผตรวจการแผนดนไมตองรบผดทงทางแพงหรอทางอาญาเนองจากการทตนไดปฏบตตามอ านาจหนาทโดยสจรตตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน”


เหนไดวา มการเพม “หลกสจรต” ไวเปนสาระส าคญแหงบทบญญต ดวยเหตนจงสงผลใหแนวทางการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงเปลยนแปลงไป เพราะตองพจารณาถงความชอบดวยกฎหมายของการใชอ านาจในทางรปแบบซงมบทบญญตเปนตวชวดความถกตอง และตองพจารณาความชอบดวยกฎหมายในทางเนอหาซงมหลกสจรตเปนตวชวดความชอบธรรมในฐานะบรรทดฐานแหงความดงามทางสงคมทจะเชอมโยงความชอบดวยกฎหมายและความชอบธรรมในการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนเขาดวยกน นอกจากน หลกสจรตยงมบทบาทในแงของการควบคมไมใหผตรวจการแผนดนใชอ านาจทมตามกฎหมายไปในทางมชอบอกดวย เพราะการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบทางแพงอาจสงผลกระทบตอสทธของผทเกยวของ ดงนนจงตองมขอบเขตในการปรบใชโดยรกษาไวซงดลยภาพระหวางความเปนอสระและประสทธภาพในการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนกบการคมครองสทธของผทเกยวของ

4.2.2 ความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 มาตรา 5 และมาตรา 8

ผตรวจการแผนดนอยในฐานะทเปนผปฏบตงานประเภทอน ไมวาจะเปนการแตงต งในฐานะเปนกรรมการ หรอฐานะอนใดตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ดงนน ผตรวจการแผนดนและเจาหนาทจงมสถานะเปนเจาหนาทซงไดรบความคมกนความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 โดยมรายละเอยดดงตอไปน

4.2.2.1 ความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 มาตรา 5


กฎหมายใหความคมกนความรบผดแกผตรวจการแผนดนและเจาหนาทใหไมตองถกฟองคดหากเปนการละเมดจากการปฏบตหนาท โดยใหผเสยหายฟองตอหนวยงานไดโดยตรง

4.2.2.2 ความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 มาตรา 8

กฎหมายก าหนดใหผตรวจการแผนดนและเจาหนาทตองรบผดทางละเมดในการปฏบตหนาทกตอเมอเปนการจงใจกระท าเพอการเฉพาะตว หรอจงใจใหเกดความเสยหาย หรอประมาทเลนเลออยางรายแรงเทานน

4.3 ขอบเขตความคมกนของผตรวจการแผนดนแหงรฐนวเซาทเวลสจากความรบผดทางแพง

บทบญญตคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลสมการกลาวถงหลกสจรตดวยเชนกน โดยบญญตไวใน Ombudsman act 1974 (New South Wales)7 Article 35A (1) ความวา

“Immunity of Ombudsman and others (1) The Ombudsman shall not, nor shall an officer of the

Ombudsman, be liable, whether on the ground of want of jurisdiction or on any other ground, to any civil or criminal proceedings in respect of any act, matter or thing done or omitted to be done for the purpose of executing this or any other Act unless the act, matter or thing was done, or omitted to be done, in bad faith....”

อยางไรกด การปรบใชความคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลสจากความรบผดทางแพงเกดขนในคด Micro Focus v NSW (2011) ซงแนวทางการวนจฉยของศาลสามารถสรปไดดงตอไปน

7 Ombudsman Act 1974, No. 68, (NSW).


4.3.1 เจตนารมณของมาตรา 35A แหงพระราชบญญตผตรวจการแผนดน ค.ศ. 1974 (รฐนวเซาทเวลส)

ศาลพจารณาวา บทบญญตนมเจตนารมณทจะปกปองเจาหนาทจากการกระท าตามกฎหมายและปองกนการคดคานการปฏบตหนาทซงเปนเนอแทของผตรวจการแผนดน ดงนน

ศาลจงก าหนดประเดนแหงคดวา การท ผตรวจการแผนดนแหง นวเซาทเวลสใช ViewNow ในคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาตจาก Micro Focus ผเปนเจาของลขสทธเพอเขาถงระบบฐานขอมล COPS ของต ารวจนวเซาทเวลสถอเปนการกระท าตามกฎหมาย หรอเปนการปฏบตหนาทโดยเนอแทตามกฎหมายเพอใหบรรลตามวตถประสงคแหงการด าเนนการตามพระราชบญญตผตรวจการแผนดน ค.ศ. 1974 (รฐนวเซาทเวลส) หรอไม

4.3.2 การตความและการปรบใชมาตรา 35A แหงพระราชบญญตผตรวจการแผนดน ค.ศ. 1974 (รฐนวเซาทเวลส)

ศาลตความวา การกระท าหรองดเวนการกระท าเพอใหบรรลตามวตถประสงคแหงการด าเนนการตามพระราชบญญตผตรวจการแผนดนจะตองมลกษณะ ดงตอไปน

4.3.2.1 การกระท าหรองดเวนการกระท าทถอเปนการปฏบตหนาทตามกฎหมายตองมกฎหมายใหอ านาจไวอยางชดเจน และเปนการใชอ านาจโดยตรงภายใตขอบเขตทกฎหมายก าหนดเพอวตถประสงคสดทายของการปฏบตหนาท ทงน ไมรวมถงการกระท าหรองดเวนการกระท าทเปนการอ านวยความสะดวกในการปฏบตหนาท

4.3.2.2 การใชอ านาจตามกฎหมายตองเกยวของกบการรบกวนตอบคคลหรอทรพยสน หรอเปนอ านาจตามกฎหมายทเกยวของกบความเสยหายตอผอน ไมวาจะดวยความจ าเปน หรอเปนผลเนองมาจากการปฏบตหนาททผดพลาด


4.3.2.3 การไดรบความคมกนความรบผดตองเปนการกระท าทมความจ าเปนอยางยงซงกฎหมายใหอ านาจทจะกระท า

ตามหลกเกณฑขางตน เหนไดวาเจตนารมณทแทจรงแหงบทบญญตคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดน คอ กฎหมายตองการปกปองเจาหนาทจากการกระท าตามกฎหมายและปองกนการคดคานการปฏบตหนาทซงเปนเนอแทของผตรวจการแผนดนเวนแตจะเปนการกระท าหรองดเวนการกระท าดวยเจตนาทจรต ดงนนศาลจงก าหนดประเดนแหงคดโดยยดตามเจตนารมณของบทบญญตมาตรา 35A แหงพระราชบญญตผตรวจการแผนดน ค.ศ. 1974 (รฐนวเซาทเวลส) และตความกฎหมายอยางเครงครดโดยมงคนหาความหมายทแทจรงของบทบญญต รวมทงสรางแนวทางการปรบใชกฎหมายอยางชดเจน ซงในกรณนศาลเหนวา ผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลสกระท าโดยไมชอบดวยกฎหมายตงแตตน เพราะเปนการละเมดตอกฎหมายโดยปราศจากอ านาจทจะกระท าได จงเพยงพอท จะวนจฉยไมใหความคมกนความรบผดแกผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลสโดยไมจ าตองพจารณาวาการนนเปนไปดวยเจตนาทจรตหรอไม หรอกลาวอกนยหนงคอ ความสจรตกบความชอบดวยกฎหมายตองสอดคลองกน

จากการศกษาความหมาย ขอบเขต และแนวคดพนฐานเกยวกบ “หลกสจรต” ในกฎหมายแพงและพาณชย และกฎหมายปกครอง รวมทงศกษาอ านาจหนาทและบทบญญตคมกนความรบผดทางแพงของผตรวจการแผนดนไทยและตางประเทศ และศกษาค าพพากษาทเกยวของ ผเขยนเหนวา แมหลกสจรตจะมความหมายทคลมเครอไมชดเจน และมความเปนนามธรรม แตมนษยทกคนสามารถรบรถงความสจรตในลกษณะความยตธรรมตามสากล โดยหลกสจรตถอเปนสาระส าคญของบทบญญตคมกนความรบผดทางแพงของผตรวจการแผนดนไทยในฐานะบทบงคบ (Jus Cogens) และยงท าหนาทเชอมโยงระหวางความชอบดวยกฎหมายกบบรรทดฐานแหงความดงามของสงคมในฐานะบทยตธรรม (Jus Aequum) อนจะท าใหการปรบใชกฎหมายลดความแขงกระดางรวมทงสามารถบงคบใชไดอยางมประสทธภาพ


5. ขอเสนอแนะ ผลการศกษาหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความ

รบผดทางแพง ผเขยนพบวาการน า “หลกสจรต” มาบญญตไวพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 นน ไดสงผลใหการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงเปลยนแปลงไป จากเดมทจะพจารณาความชอบดวยกฎหมายเฉพาะในทางรปแบบเทานน ไปสการพจารณาความชอบดวยกฎหมายในทางเนอหาดวยการน าหลกสจรตมาเปนเครองมอชวดความชอบธรรมควบคกนดวย อยางไรกตามหลกสจรตเปนหลกการทมความเปนนามธรรมสงท าใหการน าไปปรบใชไมชดเจน ดงนนผเขยนจงมขอเสนอทางกฎหมายเกยวกบขอบเขตและแนวทางการปรบใชหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพง ซงสามารถสรปไดดงน

5.1 ขอบเขตการปรบใชหลกสจรตกบความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18

บทบญญตนมขอพจารณาความคมกนความรบผดทางแพงแกผตรวจการแผนดนดงน

5.1.1 ขอบเขตการพจารณาเกยวกบการปฏบตหนาทโดยสจรต 5.1.1.1 การพจารณาความสจรตอยางกวาง ทงในกฎหมายแพงและพาณชยและกฎหมายปกครองตางม

แนวคดวาหลกสจรตมขอบเขตทตองพจารณาในแงความซอสตย กลาวคอบคคลทกคนมหนาทรกษาสจจะดวยความยดมนในความผกพนทจะปฏบตตามสจจะทใหไวแกคกรณ โดยผกพนและรบผดชอบตอพฤตการณกอนๆ ของตน และพจารณาในแงความไววางใจ กลาวคอบคคลทกคนมหนาทรกษาความไววางใจทไดรบจากผอน และสาธารณชนในฐานะทเปนหลกเบองตนของการอยรวมกนในสงคม ดงนนบคคลทกคนจงตองยอมผกพนทจะใชสทธหรอปฏบตหนาทใหสอดคลองกบความคาดหมาย


ของคกรณหรอวญญชนทวไป หากผตรวจการแผนดนไดปฏบตตามหนาททงในแงความซอสตยและในแงความไววางใจ ยอมถอไดวาผตรวจการแผนดนปฏบตโดยสจรต

5.1.1.2 การพจารณาความสจรตอยางแคบ หากพจารณาความรบผดทเกดขนจากการปฏบตหนาทของ

ผตรวจการแผนดนพบวา ความผดทเกดขนจะมแตกรณความรบผดละเมดเทานน ดงนนการพจารณาหลกสจรตอยางแคบ จงสามารถพจารณาไดจากองคประกอบของกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 420 และมาตรา 421

1. ขอบเขตของหลกสจรตอยางแคบตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 420

“ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอ ท าตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขาเสยหายถงแกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกดทานวาผนนท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน” จากบทบญญตนผเขยนเหนวาการไมจงใจคอ การส าคญผดในขอเทจจรง หรออกนยหนงคอความเขาใจโดยสจรตนนเอง แตจะเปนความประมาทหรอไมอาจตองพจารณาเปนรายกรณตอไป ดงนนหากไมจงใจและไมประมาทเลนเลอกยอมเปนการกระท าโดยสจรต

2. ขอบเขตของหลกสจรตอยางแคบตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 421

“การใชสทธ ซงมแตจะใหเกดเสยหายแกบคคลอนนน ทานวาเปนการอนมชอบดวยกฎหมาย” จากบทบญญตน เหนไดวาการทกฎหมายก าหนดใหความสจรตกบความชอบดวยกฎหมายเปนเรองเดยวกน ท าใหสามารถพจารณาถงหลกสจรตอยางแคบไดวา ความสจรตตองไมใชการใชสทธซงมแตจะใหเกดเสยหายแกบคคลอน

5.1.2 ขอบเขตการพจารณาเกยวกบการปฏบตหนาทโดยสจรตตามพระราชบญญตน


จากการศกษาแนวทางการปรบใชบทบญญตคมกนความรบผดทางแพงของผตรวจการแผนดนแหงนวเซาทเวลสจากค าพพากษาของศาลรฐบาลกลางประเทศออสเตรเลยในคด Micro Focus v NSW (2011) FCA 787 ผเขยนเหนวา สามารถสรปเปนขอพจารณาเกยวกบความชอบดวยอ านาจหนาทตามกฎหมายวาตองมลกษณะดงตอไปน

5.1.2.1 เปนการกระท าหรองดเวนการกระท าทถอเปนการปฏบตหนาทตามกฎหมายโดยตองมกฎหมายใหอ านาจไวอยางชดเจน และเปนการใชอ านาจโดยตรงภายใตขอบเขตทกฎหมายก าหนดเพอวตถประสงคสดทายของการปฏบตงาน ทงนไมรวมถงการกระท าหรองดเวนการกระท าทเปนการอ านวยความสะดวกในการปฏบตงาน

5.1.2.2 การใชอ านาจตามกฎหมายตองเกยวของกบการรบกวนตอบคคลหรอทรพยสน หรอเปนอ านาจตามกฎหมายทเกยวของกบความเสยหายตอผอน ไมวาจะดวยความจ าเปนหรอเปนผลเนองมาจากการปฏบตงานทผดพลาด

5.1.2.3 การไดรบความคมกนความรบผดตองเปนการกระท าทมความจ าเปนอยางยง ซงกฎหมายใหอ านาจทจะกระท า

ตามขอบเขตของกฎหมายขางตน เหนไดวาหากผตรวจการแผนดนปฏบตหนาทโดยสจรตและชอบดวยอ านาจหนาทตามกฎหมายแลว ผตรวจการแผนดนยอมไดรบความคมกนใหไมตองรบผดทางแพง แตหากผตรวจการแผนดนไมเปนไปตามองคประกอบของกฎหมายอยางครบถวนยอมท าใหผตรวจการแผนดนไมไดรบความคมกนจากความรบผดทางแพง

5.2 ขอบเขตการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539

ขอพจารณาความคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ก าหนดให


พจารณาความคมกนความรบผดตามลกษณะของการเกดขนของขอพพาทวาเปนไปดวยความจงใจ หรอประมาทเลนเลอ หรอประมาทเลนเลออยางรายแรงโดยมรายละเอยดดงน

5.2.1 ความจงใจ เปนการกระท าโดยรส านกถงผลเสยหายทจะเกดขนจากการกระท าของ

ตนมงหวงทจะท าใหเกดความเสยหายขนซงในการพจารณาวาเปนจงใจหรอไมนน ไมตองสนใจถงความเสยหายทเกดขนวาจะมมากหรอนอยกวาทมงหวงไว เพราะเมอท าโดยรส านกถงผลทจะเกดกเปนจงใจเสมอไมวาความเสยหายจากการจงใจกระท านนจะมมากนอยเพยงใด และผลของการละเมดโดยจงใจกฎหมายก าหนดใหเจาหนาทตองรบผดเปนการสวนตวรวมทงชดใชคาสนไหมทดแทนคนใหแกหนวยงานของรฐตามระดบความรายแรงแหงการกระท าและความเปนธรรมในแตละกรณ

5.2.2 ความประมาทเลนเลอ เปนการกระท าโดยไมจงใจ แตกระท าโดยไมใชความระมดระวงตาม

สมควรทจะใช รวมถงในลกษณะทบคคลผมความระมดระวงจะไมกระท าดวย ความระมดระวงอาจแตกตางไปตามพฤตการณแหงตวบคคลไมแนนอนคงท เชน ความระมดระวงของผเยาว อาจหยอนกวาความระมดระวงของผบรรลนตภาวะแลวกไดประมาทเลนเลอ หมายถงการกระท าโดยไมจงใจแตกระท าโดยปราศจากความระมดระวง ซงผลของการละเมดโดยประมาทเลนเลอ เจาหนาทไมตองรบผดทงหมด โดยหนวยงานจะเปนผรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแก ผถกกระท าละเมดแทนเจาหนาท

5.2.3 ความประมาทเลนเลออยางรายแรง เปนการกระท าโดยไมไดเจตนา แตเปนการกระท าซ งบคคลพง

คาดหมายไดวาอาจกอใหเกดความเสยหายขน และหากใชความระมดระวงแมเพยงเลกนอยกอาจปองกนมใหเกดความเสยหายได แตกลบมไดใชความระมดระวงเชน


วานนเลย ซงผลของการละเมดโดยประมาทเลนเลออยางรายแรง เจาหนาทตองรบเปนการสวนตว และชดใชคาสนไหมทดแทนคนใหแกหนวยงาน ของรฐตามระดบความรายแรงแหงการกระท าและความเปนธรรมในแตละกรณ

5.3 ขอบเขตการปรบใชหลกสจรตและความประมาทเลนเลออยางรายแรง

หลกสจรตถกน ามาบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวย ผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18 ในฐานะเนอหาอนเปนสาระส าคญในการเชอมโยงความสมพนธระหวางการใชอ านาจทชอบดวยกฎหมายและชอบธรรม โดยบทบญญตนมเจตนารมณทจะคมครองผตรวจการแผนดนใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางเตมศกยภาพโดยไมตองกงวลตอความรบผดทจะเกดขนจากการปฏบตหนาท ซงเปนไปในทศทางเดยวกนกบความประมาทเลนเลออยางรายแรง อนเปนสาระส าคญในการพจารณาความคมกนความรบผดใหแกเจาหนาท ตามมาตรา 8 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ทมเจตนารมณในการคมครองใหเจาหนาทไมตองกงวลตอความรบผดทเกดจากการปฏบตหนาทซงผดพลาดเพยงเลกนอย เพอท าใหการบรหารราชการแผนดนมประสทธภาพเพมมากขน

อยางไรกด ในการน าไปปรบใชนน หลกสจรตมความแตกตางกบความประมาทเลนเลออยางรายแรง เพราะหลกสจรตเปนขอพจารณาทกวางขวางกวาและมความเปนสากลโดยเชอมโยงกบบรรทดฐานแหงคณงามความดของแตละสงคม ซงความคมกนความรบผดโดยสจรตนนจะตองเปนกรณการใชอ านาจโดยชอบดวยกฎหมายเทานน และผลของความคมกนความรบผดในกรณนจะเปนความคมกนความรบผดทงหมด สวนความประมาทเลนเลออยางรายแรงเปนขอพจารณาทคอนขางจ ากดซงในการพจารณาบางครงอาจจะตองพจารณาโดยใชความคดเหนจากผทมวชาชพเหมอนกนหรอมความเชยวชาญในกรณนน ๆ และการพจารณาความคมกนความรบผดจะตองเปนกรณทเปนการละเมดหรอเปนการใชอ านาจทไม


ชอบดวยกฎหมายรวมทงผลของความคมกนความรบผดอาจจะไดรบความคมกนทงหมดหรอแตบางสวนขนอยกบการพจารณาของหนวยงาน

5.4 แนวทางการปรบใชความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงในกรณตางๆ

ในการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนซงเปนเจาหนาทของรฐ หากมความรบผดเกดขนยอมตองเปนกรณความรบผดละเมดจากการปฏบตหนาท ซงอาจเปนการละเมดในการปฏบตหนาทหรอเปนการละเมดดวยเหตสวนตวกได ทงน กระบวนการฟองรองด าเนนคดแพงกบผตรวจการแผนดนและเจาหนาทของส านกงานผตรวจการแผนดนตองเปนไปตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 โดยสามารถอธบายไดดงตอไปน

5.4.1 กรณละเมดทเกดจากการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนโดยทวไป

ผตรวจการแผนดนยอมไดรบความคมครองใหไมตองถกฟองคด โดยผเสยหายสามารถฟองโดยตรงตอส านกงานผตรวจการแผนดน และการพจารณาใหความคมกนแก ผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตองเปนไปตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ซงผตรวจการแผนดนอาจไดรบความคมกนใหไมตองรบผดทงหมด หรออาจตองรบผดตามสวนแหงความผดกไดขนอยกบความจงใจและระดบความประมาทเลนเลอในการกระท าละเมด

5.4.2 กรณละเมดทเกดจากการปฏบตตามอ านาจหนาทโดยสจรตของผตรวจการแผนดน

ผตรวจการแผนดนยอมไดรบความคมครองใหไมตองถกฟองคด โดยผเสยหายสามารถฟองโดยตรงตอส านกงานผตรวจการแผนดน และการพจารณาใหความคมกนแก ผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตองเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา


18 ซงผตรวจการแผนดนอาจไดรบความคมกนจากความรบผดทางแพงใหไมตองรบผดทงหมด ทงนขนอยกบการพจารณาวาการปฏบตหนาทของผตรวจการแผนดนเปนไปโดยสจรตภายใตอ านาจหนาทกฎหมายหรอไม

5.4.3 กรณละเมดทเกดจากการปฏบตตามอ านาจหนาทโดยไมสจรตของผตรวจการแผนดน

ผตรวจการแผนดนยอมไดรบความคมครองใหไมตองถกฟองคด โดยผเสยหายสามารถฟองโดยตรงตอส านกงานผตรวจการแผนดนได และการพจารณาใหความคมกนแก ผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงตองเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18 ประกอบพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ซงการทผตรวจการแผนดนปฏบตตามอ านาจหนาทโดยไมสจรตยอมท าใหผตรวจการแผนดนไมไดรบความคมกนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน พ.ศ. 2552 มาตรา 18 อยางแนนอน อกทงความไมสจรตทเกดขนนน ยอมถอไดวาเปนการกระท าโดยจงใจซงท าใหผตรวจการแผนดนไมไดรบความคมกนจากความรบผดทางแพงตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ดวยเชนกน

5.4.4 กรณละเมดทเกดจากการปฏบตนอกเหนออ านาจหนาทของผตรวจการแผนดน

ผตรวจการแผนดนยอมไมไดรบความคมครองจากบทบญญตใดๆ และผตรวจการแผนดนสามารถถกฟองรองโดยตรงและตองรบผดเปนการสวนตว

จากทกลาวมาแลวนน ผลจากการศกษาท าใหเกดความรความเขาใจในการพจารณาและการปรบใชหลกสจรตในบทบญญตคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนในทกมต ซงแตเดมความคมกนความรบผดของผตรวจการแผนดนไทยจากความรบผดทางแพงยงไมไดมการน าหลกสจรตมาบญญตไว ท าใหการพจารณาใหความคมกนความรบผดแกผตรวจการแผนดนค านงถงเฉพาะ


ความชอบดวยกฎหมายในทางรปแบบอยางเครงครดตายตว หากน าไปปรบใชอาจกอใหเกดผลประหลาด ดวยเหตนจงมการน าหลกสจรตมาบญญตเปนสาระส าคญของบทบญญตเพอเปลยนแปลงใหหลกความคมกนของผตรวจการแผนดนจากความรบผดทางแพงลดทอนความแขงกระดางและสามารถเชอมโยงความชอบดวยกฎหมายเขาความชอบธรรม โดยหลกสจรตจะ ท าหนาทเปนเครองมอชวดความชอบธรรมภายใตการพจารณาความชอบดวยกฎหมายในทางเนอหาทงในแงของความซอสตยและความไววางใจ ทงน ความรความเขาใจทเกดขนจากการศกษาในครงนจะเปนประโยชนตอผตรวจการแผนดนในการน าไปปรบใชในทางปฏบตซงจะท าใหผตรวจการแผนดน มความเปนอสระและสามารถปฏบตหนาทไดอยางเตมศกยภาพในการแกไขปญหาเรองรองเรยนอยางเปนธรรมสมดงความคาดหวงของประชาชนตอไป

เอกสารอางอง

กตตศกด ปรกต. (2555) หลกสจรตและเหตเหนอความคาดหมายในการช าระหน, กรงเทพฯ: วญญชน.

พรณา ตงศภทย (บรรณาธการ). (2552) การใชการตความกฎหมาย, กรงเทพฯ: เดอนตลา.

วรนาร สงหโต. (ม.ป.ป.) หลกสจรต, จาก http://www.stou.ac.th/schools/ slw/upload/ ex40701-1.pdf [คนเมอ 25 กนยายน 2555] Ombudsman Act 1974. No. 68, (NSW).

หลักสุจริตกับความคุ้มกันของผู้ตรวจการแผ่นดินไทยจากความรับ...

Documents