สาส์นทำานุบำารุงศิลปะและ...
TRANSCRIPT
สาสนทำานบำารงศลปะและวฒนธรรมสาสนทำานบำารงศลปะและวฒนธรรมมหาวทยาลยมหาสารคามปท ๓ ฉบบท ๑ ประจำาเดอนมกราคม - เมษายน ๒๕๖๑
๑๙ ประชมคณะกรรมการบรหาร งานทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส
๑๐ ชดโครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยมหาสารคาม ป ๒๕๖๑
๒๓ ปฐมนเทศโครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาป พ.ศ.๒๕๖๑
๒๗ “ฮปแตมวฒนธรรม” นำาเศรษฐกจสรางสรรค ระยะท ๓
๓๑ การผลตปลาราและการแปรรปปลารา
๓๕ กลอนลำาสงเสรมสขภาพ
๓๙ การผลตอาหารเพอการขอใบอนญาตอาหารและยา
วสยทศน
ใชมตทางศาสนา ศลปะ และวฒนธรรมในการขบเคลอนและประสานความรวมมอกบทกภาคสวน เพอสรางสงคมคณธรรม
พนธกจ
๑. อปถมภ คมครองและสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต และความหลากหลายทางวฒนธรรมใหคงอยอยางมนคง
๒. สนองงานสำาคญของสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ใหสบทอดและพฒนาอยางยงยน
๓. สรางสรรคสงคมสนตสขดวยมตทางศาสนา ศลปะ และวฒนธรรมในทกระดบ
๔. สงเสรมใหทกภาคสวนสนบสนนและมสวนรวมในการดำาเนนงานทางวฒนธรรมเพอเชดชคณคาและจตวญญาณของความเปนไทย
๕. สรางคณคาทางสงคม และสงเสรมมลคาเพมทางเศรษฐกจดวยทนทางวฒนธรรม
เจาของกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคาม
ทปรกษา: ศาสตราจารย ดร. สมพนธ ฤทธเดชรองศาสตราจารย ดร. ประยกต ศรวไลรองศาสตราจารย ดร. อภนนท อรโสภณนางฉววรรณ อรรคะเศรษฐง
ผทรงคณวฒศาสตราจารย ดร. ไพโรจน ประมวลรองศาสตราจารย วณา วสเพญรองศาสตราจารย ดร. ศภชย สงหยะบศยผชวยศาสตราจารย ดร. ราชนย นลวรรณาภาผชวยศาสตราจารย ดร. ศกดชาย สกขาผชวยศาสตราจารย ดร. พระ พนลกทาวผชวยศาสตราจารย ดร. คมกรช การนทรอาจารยววฒน วอทองนางพรพมล มโนชย
บรรณาธการ: ปรชา ศรบญเศษ
กองบรรณาธการ: เมษา ศรสมนางณฐกฤตา ศรสพรรณบรรจง บรนประโคน
มหาวทยาลยมหาสารคาม เปนสถาบน
การศกษาทปฏบตพนธกจตาม
วตถประสงคของการจดตงสถาบน
อนประกอบดวย การจดการเรยนการสอน
การวจย การบรการวชาการ และการทำาน
บำารงศลปวฒนธรรม โดยมการดำาเนนงาน
ในลกษณะการบรณาการพนธกจหลกทง
๔ ดานเขาดวยกนเพอใหการดำาเนนงาน
เปนไปไดอยางมประสทธภาพ สำาหรบ
การดำาเนนงานดานการทำานบำารงศลป
วฒนธรรมถอเปนนโยบายหลกทสำาคญ
ทงในระดบสถาบน และระดบคณะ/
หนวยงานทจะตองมระบบและกลไกในการ
สงเสรมและสนบสนน เพอใหงานดาน
ศลปวฒนธรรมเปนสวนหนงของการจดการ
เรยนการสอน และการจดกจกรรมของ
นสตทงโดยทางตรงและโดยออม เพอให
ผเรยนและบคลากรของสถาบนไดรบการ
ปลกฝงใหมความร มจตสำานกตระหนกถง
คณคาเกดความซาบซงและมสนทรยะ
ตอศลปวฒนธรรมของชาต สามารถนำา
ไปใชเปนเครองจรรโลงความดงามใน
การดำารงชวต และประกอบอาชพใน
อนาคตได และเพอเปนการตอบสนอง
แนวนโยบายของชาต มหาวทยาลยจงได
กำาหนดนโยบายทจะสงเสรมและสนบสนน
โครงการ เพอทจะขยายผลโครงการดาน
ทำานบำารงศลปวฒนธรรมใหครอบคลม
องคความร ภมปญญา และบรบทดาน
พนทใหชมชนมากขน โดยสนบสนนให
คณะ/หนวยงานตางๆ มสวนรวมในการ
ทำานบำารงศลปวฒนธรรม และสรางความ
เขมแขงดานการอนรกษ ฟนฟ เผยแพร
วฒนธรรม โดยบรณาการความเชยวชาญ
ของคณะ/หนวยงานเขากบการเรยนการ
สอน และกจกรรมนสต เพอใหสอดคลอง
กบความตองการของประเทศ พนธกจของ
มหาวทยาลยและชมชน ทตองการอนรกษ
สบสานฟนฟศลปวฒนธรรมใหคงอยสบไป
ก อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า รกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม
สาสนทำ นบำ รงศลปะและวฒนธธรม มมส ปท ๓ ฉบบท ๑ เรองราว โดยรวมเปนการทำ งานของคณะกรรมการ ทตองประชมปรกษาหารอ เพอวางแผนดำ เนนการพนธกจทำ นบำ รงศลปวฒนธรรม การจดสรร งบประมาณ ใหคำ แนะนำ ในการทำ โครงการ รวมถงองคประกอบอนๆ ทจะ สามารถสงเสรมและสนบสนนใหคณาจารยไดขบเคลอนโครงการไดอยางสมบรณ บรรลตามวตถประสงค
สวนกจกรรมโครงการทขบเคลอนในชวงเวลา มโครงการประจำ ปงบประมาณ ๒๕๖๑ หลายโครงการไดจดกจกรรมตามเปาหมายทวางไว กองบรรณาธการไดมโอกาสลงพนทสงเกตการณและนำ เสนอในสอและสาสนทำ นบำ รงศลปะและวฒนธธรม มมส คอ โครงการปฐมนเทศโครงการทำ นบำ รงศลปวฒนธรรม ประจำ ป พ.ศ.๒๕๖๑ โครงการ “ฮปแตมวฒนธรรม” นำ เศรษฐกจสรางสรรค ระยะท ๓ โครงการการอบรมเชงปฏบตการ การผลตปลาราและการแปรรปปลารา และการผลตอาหารเพอการ ขอใบอนญาตอาหารและยา และโครงการกลอนลำ สงเสรมสขภาพ
กองบรรณาธการยนดอยางยงทจะรบคำ ชแนะจากผอานทกทาน กระทง บทความทเกยวของกบศลปะและวฒนธรรม เพอรวมเปนสอเลกๆ บนทกเรองราวของยคสมยตอไป
เปดเลม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม4
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 5
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
ส า ร บ ญกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคาม
๑๙ ประชมคณะกรรมการบรหาร งานทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส
๑๐ ชดโครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยมหาสารคาม ป ๒๕๖๑
๒๓ ปฐมนเทศโครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาป พ.ศ.๒๕๖๑
๒๗ “ฮปแตมวฒนธรรม” นำาเศรษฐกจสรางสรรค ระยะท ๓
๓๑ การผลตปลาราและการแปรรปปลารา
๓๕ กลอนลำาสงเสรมสขภาพ
๓๙ การผลตอาหารเพอการขอใบอนญาตอาหารและยา
เทยวทางไกล อยากนำ นกะยากปวดมาม ไกลหมอ นกะยาก
เฮดนาทาม นำ ทวมขาว นกะยากอยากเหลา บอไดกน นกะยาก
ถากไมสน ขวานบอเขา นกะยากบอมขาวกน ลกหลานหลาย นกะยาก ตาย บอมพนองหามไปถม นกะยาก
ตอกหลมใสลายขด นกะยาก ไปวด เจาหวบออย นกะยากไตขวไมลำ เดยว นกะยาก
เทยวทางไกล บอมหม นกะยากปองไกเถอนในดง นกะยาก
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม8
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 9
ฮปแตมดงบงโครงการ “สานทนวฒนธรรม ฮปแตมสารคาม นำ เศรษฐกจสรางสรรค”: หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม
ฮปแตมดงบงโครงการ “สานทนวฒนธรรม ฮปแตมสารคาม นำ เศรษฐกจสรางสรรค”: หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม10
ปงบประมาณ ๒๕๕๕ จำ�นวน ๓๓ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๕๖ จำ�นวน ๒๔ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๕๗ จำ�นวน ๓๖ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๕๘ จำ�นวน ๓๘ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๕๙ จำ�นวน ๔๔ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๖๐ จำ�นวน ๓๑ โครงก�ร
ปงบประมาณ ๒๕๖๑ จำ�นวน ๓๗ โครงก�ร
ปงบประมาณ คณะ / หนวยงาน จำานวน
๒๕๕๕
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๑๖
โครงการสงเสรมและสรางสรรคการเรยนรภมปญญาไทย ๓
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมงานประจำาป ๑๔
รวม ๓๓
๒๕๕๖
โครงการหนงหลกสตรหนงศลปวฒนธรรม ๕๒
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมงานประจำาป ๑๒
รวม ๖๔
๒๕๕๗
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๖
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน ๑๐
รวม ๓๖
๒๕๕๘
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๖
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมแบบมงเปา ๑๓
รวม ๓๘
๒๕๕๙
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๒
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมแบบมงเปา ๒๒
รวม ๔๔
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 11
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
ปงบประมาณ คณะ / หนวยงาน จำานวน
๒๕๖๐
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมแบบมงเปา ๓
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ๓
รวม ๓๑
๒๕๖๑
โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๐
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมแบบมงเปา ๑๕
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ๒
รวม ๓๗
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม12
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑ ï โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม จำานวน ๒๐ โครงการ
ชอโครงการ คณะ / หนวยงาน
โครงการการจดการอนรกษ “ปลาแดก” ภมปญญาชาวอสานสารคาม คณะการบญชและการจดการ
โครงการเตมเตมมาตรฐานความรดานนาฏศลปไทย คณะศลปกรรมศาสตร
โครงการการวางแนวทางการอนรกษศลปวฒนธรรมและพฒนา
พนทวดบานนางอย ตำาบลนางอย อำาเภอเตางอย จงหวดสกลนครคณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมอง และนฤมตศลป
โครงการสรางเสรมสขภาพโดยใชภมปญญาทองถน คณะพยาบาลศาสตร
โครงการการวเคราะหและรวบรวมภมปญญาการรกษาโรค
จากหมอพนบานคณะเภสชศาสตร
โครงการสบสานภมปญญาไทยการใชสมนไพรในการเลยงสตว
สการพฒนาเปนผลตภณฑสมนไพรไทยทยงยนคณะสตวแพทยศาสตร
โครงการ “กลอนรำา สงเสรมสขภาพ” คณะสาธารณสขศาสตร
โครงการการสงเสรมบทบาทของสภาวฒนธรรมอำาเภอนาดน
ในการอนรกษโบราณสถานคณะนตศาสตร
โครงการการจดการองคความรเพออนรกษ ฟนฟ ภมปญญา
การทำาบงไฟโบราณ อำาเภอรองคำา จงหวดกาฬสนธคณะวฒนธรรมศาสตร
โครงการการจดการการตลาดการทองเทยวเชงวฒนธรรมของ
ตำาบลพระธาต อำาเภอนาดน จงหวดมหาสารคามคณะการทองเทยวและการโรงแรม
โครงการเปดตำานานภมปญญาเมนอาหารจาก “ปลารา” ลมนำาชสครวโลก คณะเทคโนโลย
โครงการยกยองนกสงแวดลอมทองถนดเดน ครงท 4 คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร
โครงการสรางกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอการฟนฟและ
อนรกษวฒนะรรมตำานานผาแดงนางไอผานศลปะการแสดงละคร
โดยเยาวชนบานเชยงเหยน
คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร
โครงการการพฒนากจกรรมการเลานทานพนบานอสานเพอสบสาน
วฒนธรรมอสาน สำาหรบนกเรยนระดบปฐมวยและประถมศกษาปท 3คณะศกษาศาสตร
โครงการการผลตรายการสารคดเพอการประชาสมพนธผานชองทาง
ทวดจทลชดมหาวทยาลยมหาสารคามกบการทำานบำารงศลปวฒนธรรมคณะวทยาการสารสนเทศ
โครงการสบสานศลปวฒนธรรมผานวถมรดกทางภมปญญา
การทำาเทยนสมนไพรคณะวศวกรรมศาสตร
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 13
ชอโครงการ คณะ / หนวยงาน
โครงการสานทนวฒนธรรม “ฮปแตมสารคาม” นำาเศรษฐกจ
สรางสรรค ระยะท 3วทยาลยการเมองการปกครอง
โครงการการประยกตใชสคนธบำาบดในการผลตเทยนหอมและ
เทยนพรรษาสมนไพรคณะวทยาศาสตร
โครงการการพฒนาสถานทวฒนธรรมศนยรวมจตวญญาณใน
คณะแพทศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคามคณะแพทยศาสตร
โครงการพฒนาวงดนตรลกทงมงสความเปนเลศดานศลปวฒนธรรม:
โรงเรยนเทศบาลบานสองนางใย ปท 2วทยาลยดรยางคศลป
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม14
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑ ï โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม จำานวน ๒ โครงการ
ชอโครงการ คณะ / หนวยงาน
โครงการฮตเดอน 4 ประเพณบญผะเหวด เรยนร อนรกษ สบสาน
และฟนฟเครองฮอยเครองพนตามภมปญญาทองถน ประจำาป 2561งานพธการและกจการพเศษ กองกลาง
โครงการงานบญหลวงนมสการสมโภช สรงนำาปดทอง พระพทธ
กนทรวชยอภสมยธรรมนายก และแหดอกไมบญเดอน 5 ประจำาป 2561งานพธการและกจการพเศษ กองกลาง
โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑ ï โครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรมแบบมงเปา จำานวน ๑๕ โครงการ
ชอโครงการ คณะ / หนวยงาน
โครงการการผสานตนทนสงคมวฒนธรรม บาน-วด-โรงเรยน (บวร)
เพอสงเสรมกระบวนการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายชมชนคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร
โครงการการพฒนาระบบสบคนศลปะมวยไทยปองกนตวในภาพนง
และวดทศนคณะวทยาการสารสนเทศ
โครงการ “หองเรยนอาเซยน” คณะศลปกรรมศาสตร
โครงการอบรมเชงปฏบตการการถายทอดความรการวาดภาพจตรกรรม
ฝาผนงบนผาไหมเพอเพมมลคาผลตภณฑทางวฒนธรรม จงหวด
มหาสารคาม
สถาบนวจยศลปะและวฒนธรรมอสาน
โครงการสรางมลคาเพมจากวฒนธรรมการบรโภคปลา เพอสงเสรม
ใหเปนผลตภณฑอาหารชมชน ตำาบลเขวาไร อำาเภอนาเชอก จงหวด
มหาสารคาม
คณะการทองเทยวและการโรงแรม
โครงการตลาดนดสนคาภมปญญาทองถนอสานออนไลน MSU e-shop คณะวทยาการสารสนเทศ
โครงการสำารวจปาเชงวฒนธรรมดวยระบบ GIS พนทปาโคกนำาเกลยง
บานหนองบวแดง ตำาบลนาเชอก อำาเภอนาเชอก จงหวดมหาสารคามคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร
โครงการ การวางผงแมบทเมองเตา ตำาบลเมองเตา อำาเภอพยคฆภมพสย
จงหวดมหาสารคามคณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมอง และนฤมตศลป
โครงการการผลตแคนเครองหมายการคา MSU คณะวฒนธรรมศาสตร
โครงการอนรกษภมปญญาดานการแพทยแผนไทยเพอการดแลสขภาพ
ชมชนบานเหลาดอกไม ตำาบลเหลาดอกไม อำาเภอชนชม จงหวด
มหาสารคาม
คณะแพทยศาสตร
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 15
ชอโครงการ คณะ / หนวยงาน
โครงการการสรางมลคาทางเศรษฐกจจากอตลกษณชมชน บนพนฐาน
ของภมปญญาทองถน บานหนองโนใต อำาเภอนาดน จงหวดมหาสารคามคณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมอง และนฤมตศลป
โครงการอบรมเชงปฏบตการ: กจกรรมพฒนาวสยทศนทางศลปกรรม
ในระดบมธยมศกษาคณะศลปกรรมศาสตร
โครงการนทรรศการเครอขายศลปะรวมสมยมหาวทยาลยมหาสารคาม
ครงท 2: อตลกษณศลปวฒนธรรมทองถนสการสรางสรรคศลปกรรมขนสงคณะศลปกรรมศาสตร
โครงการสงเสรมดนตรไทยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ครงท 1:
การพฒนาทกษะการบรรเลงจะเขตามเกณฑมาตรฐานดนตรไทย
ระดบอดมศกษา
วทยาลยดรยางคศลป
โครงการออนซอนอสาน: ความเซอบฮาน เฮอนซานบานซอง ของอย
แนวกน ผาซนผนแพ ดแลสขภาพ ซาบซงเสยงดนตรสถาบนศลปะและวฒนธรรมอสาน
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม16
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 17
หมอลำ กบหมอแคนโครงการกลอนรำ สงเสรมสขภาพ: หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม
หมอลำ กบหมอแคนโครงการกลอนรำ สงเสรมสขภาพ: หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม18
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดจดประชมคณะกรรมการบรหาร
งานทำานบำารงศลปวฒนธรรม โดยม รศ.ดร.ประยกต ศรวไล รองอธการบดฝายแผนและกจการพเศษ เปน ประธานการประชม และคณะกรรมการบรหารงานทำานบำารงศลปวฒนธรรม เขารวมการประชม พรอมดวยผนำาเสนอโครงการเพอขอรบทน ทงน เพอพจารณาประเดนเนอหาเกยวกบการขบเคลอนพนธกจทำานบำารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยมหาสารคาม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑
ประชมคณะกรรมการบรหาร งานทำานบำารงศลปวฒนธรรม มมส
กองบรรณาธการ
มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม20
๑. การพจารณา (ราง) คำาสงมหาวทยาลยมหาสารคาม เรอง แตงตงคณะกรรมการจดทำาแผนงานดานทำานบำารง ศลปวฒนธรรมและภมปญญา ทองถน มหาวทยาลยมหาสารคาม
๒. การจดสรรงบประมาณเพอการบรหารงานดานทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑
๓. การพจารณาจดสรรทนดานทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑ ภายใตชดโครงการ “หนงคณะ หนงศลปวฒนธรรม”
๔. การพจารณาจดสรรทนดานทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 21
ภายใตชดโครงการ “ทำานบำารง ศลปวฒนธรรมแบบมงเปา”
๕. การพจารณาจดสรรทนดานทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑ ภายใตชดโครงการ “ทำานบำารง ศลปวฒนธรรม”
๖. การพจารณากำาหนดการและหารอรปแบบการจดปฐมนเทศโครงการ ทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๑
๗. การจดทำาแผนงานดานทำานบำารงศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม22
ปฐมนเทศโครงการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ประจำาป พ.ศ.๒๕๖๑
กองบรรณาธการ
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
ปฐมนเทศ ในโครงการ “การปฐมนเทศโครงการบรการวชาการแกสงคม และโครงการทำานบำารง
ศลปวฒนธรรม ประจำาป พ.ศ.๒๕๖๑
วนองคารท ๒๓ มกราคม ๒๕๖๑
เวลา ๐๘.๓๐-๑๒.๐๐ น.
ณ หองประชม ชน ๑
ศนยความเปนเลศทางนวตกรรมไหม
มหาวทยาลยมหาสารคาม
มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม24
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 25
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม26
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 27
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
วทยาลยการเมองการปกครองไดขบเคลอนโครงการสานทนทางวฒนธรรม “ฮปแตมวฒนธรรม”
นำาเศรษฐกจสรางสรรค มาเปนปท ๓ โดยมวตถประสงคเพอ ๑. เพอสบทอดการดำาเนนกจกรรมโครงการ “สานทนวฒนธรรม ฮปแตมสารคาม นำาเศรษฐกจสรางสรรค ประจำาปงบประมาณ ๒๕๖๐ ใหมความตอเนองและยงยน ๒. เพอสงเสรมและอนรกษ ศลปวฒนธรรมผานการเรยนรและผลตงานสรางสรรครวมกนระหวางชมชนและมหาวทยาลย ๓. เพอ สงเสรมการเรยนรและการจดการชมชนเชงวฒนธรรม ในแงของการเพมมลคาทนวฒนธรรมภายใตแนวคด
“ฮปแตมวฒนธรรม” นำาเศรษฐกจสรางสรรค ระยะท ๓
กองบรรณาธการ
วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม28
เศรษฐกจสรางสรรค โดยเนนใหชมชนเปนศนยกลาง และ ๔. เพอสรางเครอขายความมอในการปฏบตงาน ดานการทำานบำารงศลปวฒนธรรม
ในการขบเคลอนโครงการในครงน วทยาลยการเมองการปกครองไดทำางานรวมกบภาคเครอขาย ทงองคการบรหารสวนตำาบลดงบง อำาเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม โรงเรยนดงบง พสยนวการนสรณ และภาคสวนราชการของอำาเภอนาดน รวมกนจด ในชอ “ฮกแพง เบงแงง ฮปแตมดงบง สารคาม” โดยอาศยประเพณ ทองถนอสาน นนคอ งานบญผะเหวด เทศนมหาชาต โดยมนายวทยา มากปาน รองผวาราชการจงหวดมหาสารคาม เปนประธานเปดงาน ภายในงาน มการจดบธกจกรรมแสดงผลงานผลตภณฑ ตนแบบจากนสต ทมความหลากหลาย การรงสรรค ไอเดย ผานทนวฒนธรรม สมอสาน ผานฮปแตม ซงถอเปนมรดกทางวฒนธรรมอนลำาคา จงถอ เปนอกมตหนงของโครงการหนงคณะหนง ศลปวฒนธรรม ดานการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ของวทยาลยการเมองการปกครอง และชมชน ทตอเนองจนระยะท ๓
การขบเคลอนโครงการ มการบรณาการดานการจดการเรยนการสอน ในรายวชา “การบรหารโครงการ ๑๓๐๒๔๐๔ หลกสตรรฐศาสตรบณฑต” เชอมโยงศลปวฒนธรรมจากฮปแตม และสงเสรมการทองเทยว ดวยการตระหนกในคณคาของ ศลปวฒนธรรมทองถน ขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม อนเปนการสรางคณคา ขณะเดยวกน ยงเปนการเพมเปนมลคาในรปแบบของผลตภณฑ โดยการสรางผลตภณฑผานฮปแตมของนสต
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 29
ชนปท ๓ ทงหมด ๑๔ ซม และผลตภณฑชมชนทนำามาเผยแพรและจดจำาหนายจากหนวยงานตางๆ ๘ ซม รวมถงศลปะการแสดงอนๆ จากชมชน อาท การแสดง “ฟอนรำาฮปแตม” “หนงประโมทย” กระทงประเพณ ทเกยวของกบงานบญผะเหวด ตามฮตทงวนเตรยม วนโฮม วนเทศนมหาชาต
การรวมมอการสรางชมชนผานวฒนธรรมในครงน ถอเปนความรวมมอทจะรวมกนสรางความเขมแขง โดยนำาวฒนธรรมฮตสบสองของชมชนอสานและศลปะฮปแตม เพอสราง ความรกความหวงแหนใหกบชมชน รวมกนเผยแพรไปสสงคมใหรบรและตระหนกถงคณคาของศลปวฒนธรรมในชมชนอสาน รวมถงการตอยอดความคดเพอสรางความเขมแขงใหกบชมชนดวยศลปวฒนธรรมในพนท ใหเกดความยงยน
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม30
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
เดอนมนาคม ๒๕๖๑ ณ บานหนปน ตำาบลเขวาใหญ อำาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม คณะการ
บญชและการจดการไดลงพนทขบเคลอนโครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม มมส ป ๒๕๖๑ ภายใต ชอโครงการการอบรมเชงปฏบตการการผลตปลาราและการแปรรปปลารา นำาโดยหวหนาโครงการ ผศ.ดร. นวลละออง อรรถรงสรรค คณาจารยและนสตสาขาการจดการ ชนปท ๑ และ ๓ คณะการบญชและการจดการ รวมกนขบเคลอน
การผลตปลารา และการแปรรปปลารา
กองบรรณาธการ
คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม32
โครงการดงกลาวมวตถประสงค เพอ ๑. เพอเปนการอนรกษและสบสานภมปญญาการทำาปลาราในชมชน ๒. เพอเพมมลคาใหกบปลาราในชมชน และ ๓. เพอจดทำาสอในการสอสารเพอสบสานภมปญญาการทำาปลาราของอสาน กจกรรมในโครงการในครงนมการอบรมเชงปฏบตการ การผลตปลาราและการแปรรปปลารา ไดรบเกยรตจากพฒนาการจงหวดเปนประธานเปดสถานทผลตปลาราของชมชน นอกจากน ยงมหนวยงานตางๆ บรณาการโครงการรวม ไมวาจะเปนพฒนาชมชน มหาสารคาม ธนาคารเพอการเกษตร มหาสารคาม การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย องคการบรหารสวนตำาบลเขวาใหญ วฒนธรรมจงหวดมหาสารคาม โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจำาตำาบลบงเบา ทรวมแรงกายแรงใจ แรงสตปญญา พฒนาพนทใหเกดการพฒนาตามแนวทางยทธศาสตรชาต
ในกจกรรมการประกวด ชมชนไดเชญบคคลทมความรความเชยวชาญเกยวกบปลาราภายในชมชน รวมเปนสวนหนงในกรรมการตดสนการประกวดปลาราทงสามประเภท คอ ประเภทนำาปลารา ประเภทนำาปลาราปรงรส และประเภทแจวบอง โดยมกลมแมบานแตละหมบานเปน ตวแทนในการเขาประกวด คอ ๑. บานเขวานอย ม.๓ และ ม.๑๖ ๒. บานคยเชอก ม.๘ ๓. บาน คยเพก ม.๗ และ ม.๒๐ ๔. บานบงเบา ม.๙ ๕. บานขเหลก ม.๑๐ ๖. บานหนองโน ม.๙ ๗. บานหนปน ม.๑๗ ตำาบลเขวาใหญ อำาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม หลงจากไดกลมทชนะเลศทงสามประเภทแลว ชมชนจะนำาสตรของหมบานนนมาพฒนาใหเปนผลตภณฑของชมชนตำาบล
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 33
เขวาใหญ เพอรองรบผลผลตปลาราของชมชนและพฒนาใหไดมาตรฐานเพอจำาหนายตอไป
การผลตปลาราและแปรรปตามภมปญญาทองถน เปนวฒนธรรมทมคณคาคกบชมชนอสานมาแตบรรพกาล ทงยงแพรหลายกลายเปนวฒนธรรมรวมกบภมภาคอนๆ และมแนวโนมทจะไดรบการขยายกวางมาก ขนเรอยๆ ดงนน การอนรกษ ปกปอง สบสาน ตลอดจนเผยแพรภมปญญาทองถนดานอาหารจงมความสำาคญยง รวมถงปรบเปลยนพฒนาใหสอดคลองกบวถสงคมทงวนนและวนหนา โครงการการอบรมเชงปฏบตการการผลตปลาราและการแปรรปปลารา ดงกลาว จงถอเปนโครงการ บรณาการรวมของหนวยงาน หลากหลาย เพอการยกระดบภมปญญาชมชน
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม34
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
เมอเดอนเมษายน พ.ศ.๒๕๖๑ คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดขบเคลอน
กจกรรม “ประเพณสงกรานตรดนำาขอพร ออนซอนกลอนลำาสงเสรมสขภาพ” ภายใตชดโครงการ ทำานบำารงศลปวฒนธรรม “หนงคณะหนงศลป- วฒนธรรม” ณ วดจนทรประดษฐ บานมะกอก ตำาบลขามเรยง อำาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม โดยรวมกบจงหวดมหาสารคาม ชมชนตำาบลขามเรยง อำาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม
กลอนลำาสงเสรมสขภาพกองบรรณาธการ
คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม36
กจกรรมภายในโครงการไดรบเกยรตจากผวาราชการจงหวดมหาสารคามเปนประธานในพธเปดโครงการ และมอบถงนำาขนาด ๒,๐๐๐ ลตร ใหกบโรงเรยนในจงหวดมหาสารคามทขาดแคลนทเกบ นำาดม และมอบเกาอสงเสรมสขภาพใหกบ ผปวยทมความจำาเปนและตองการใชในชวตประจำาวน นอกจากน ยงมกจกรรม หลากหลายเกดขน
โดยชวงเชามพธถวายจตปจจยใหกบพระภกษสงฆ จากนนมรดนำาขอพร ผสงอายทมารวมงาน และการประกวดกลอนลำาสงเสรมสงเสรมสขภาพ โดยหมอลำาตวแทนจากโรงพยาบาลประจำาตำาบลใน เขตพนทกนทรวชย ซงประกอบดวยตำาบลโคกพระ ตำาบลนาสนวน ตำาบลกดใสจอ ตำาบลขามเฒา ตำาบลทาขอนยาง ตำาบลคนธารราษฎร ตำาบลเขวาใหญ ตำาบลมะคา ตำาบลศรสข และตำาบลขามเรยง ซงหมอลำาแตละทานไดแตงกลอนลำาทเกยวของกบ การสงเสรมสขภาพเขาประกวด
ถอเปนการนำาเอาศลปะทคกบชมชนมายาวนาน นนคอ หมอลำา มาปรบประยกตใหกบสงคมยคสมยใหม โดยเฉพาะกลอนลำาทเกยวกบสขภาพ การปองกนการเกดโรค การควบคมโรค เปนการสงเสรมใหชมชนมความรความเขาใจทถกตอง สงผลใหการดำาเนนชวตมความสข ผานการขบรอง หมอลำา ทงยงเปนการอนรกษวฒนธรรม ทดงามทมความสมพนธกบวถชวตใหอย คชมชนสบไป
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 37
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม38
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 39
ส า ส น ท ำา น บ ำา ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม
เดอนเมษายน ๒๕๖๑ ณ หอง SBB๙๐๕ อาคารบรหารธรกจสรนธร คณะการบญชและการจดการ
มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดจดกจกรรม “อบรมความรเกยวกบสขลกษณะของการผลตอาหารเพอการขอใบอนญาตอาหารและยา (อย.) และอบรมความร เกยวกบตนทนการแปรรปผลตภณฑจากปลารา” ขบเคลอนโครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม มมส ป ๒๕๖๑ ภายใตชอ “โครงการอบรมเชงปฏบตการการผลตปลาราและการแปรรปปลารา” นำาโดยหวหนาโครงการ ผศ.ดร. นวลละออง อรรถรงสรรค คณาจารย และนสตสาขาการจดการ คณะการบญชและการจดการ
การผลตอาหารเพอ การขอใบอนญาตอาหารและยา
กองบรรณาธการ
คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม40
กจกรรมดงกลาวเปนสวนหนงของโครงการ โดยมวตถประสงค เพอ ๑. เพอเปน การอนรกษและสบสานภมปญญาการทำาปลาราในชมชน ๒. เพอ เพมมลคาใหกบปลาราในชมชน และ ๓. เพอจดทำาสอในการสอสารเพอสบสานภมปญญาการทำาปลาราของอสาน ซงปรบเปลยนใหทนตามยคของการผลตปลาราภายใต ราชกจจานเบกษา เผยแพรประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรองกำาหนดมาตรฐานสนคา: ปลาราตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ.๒๕๕๑ โดยม การอบรมในหวขอเรอง “ความรเกยวกบสขลกษณะของการผลตอาหารเพอการขอใบอนญาต อาหารและยา (อย.)” โดย คณพชนย บญวทย สาธารณสขจงหวดมหาสารคาม และหวขอเรอง “ความรเกยวกบคนทนการแปรรปผลตภณฑจากปลารา” โดย ผศ.ดร. ธญกมล ปะละฤทธ และ ดร. ศภรกษ จนทรจรสจตต
ผเขารวมกจกรรมคอ นสตสาขาการจดการ คณะการบญชและการจดการ และตวแทนจากชมชนตำาบลเขวาใหญทง ๙ ชมชน คอ ๑. บานเขวานอย ม.๓ ๒. บานเขวานอย ม.๑๖ ๓. บาน
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 41
คยเชอก ม.๘ ๔. บานคยเพก ม.๗ ๕. บานคยเพก ม.๒๐ ๖. บานบงเบา ม.๙ ๗. บานขเหลก ม.๑๐ ๘. บานหนองโน ม.๙ ๙. บานหนปน ม.๑๗ ตำาบลเขวาใหญ อำาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม เพอรองรบผลผลตปลาราของชมชนและพฒนาใหไดมาตรฐานเพอจำาหนาย
การผลตปลาราและแปรรป เปนวฒนธรรมทมคณคาคกบชมชนอสานมาแตบรรพกาล มความนยมและแพรหลายในสงคม กระทงวนท ๑๗ เมษายน ๒๕๖๑ กระทรวงเกษตรและสหกรณไดเลงเหนถงความสำาคญ ในอาหารประเภทดงกลาว จงไดประกาศราชกจจานเบกษา เผยแพรประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรองกำาหนดมาตรฐานสนคา: ปลาราตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ.๒๕๕๑ เพอสรางมาตรฐานใหกบการผลตและจำาหนายปลารา ดงนน โครงการและกจกรรมดงกลาวจงจำาเปนอยางยงทตองปรบเปลยน ปรบปรง เพอใหทนตอสถานการณ เพอการยกระดบและเพมมลคาผลตภณฑใหไดมาตรฐานตามทกระทรวง เกษตรและสหกรณกำาหนด
ทำ � น บำ � ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม42
ส า ส น ท ำ า น บ ำ า ร ง ศ ล ป ะ แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร มกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 43
ปลาแดกกบองโครงการการจดการอนรกษ ปลาแดก ภมปญญาชาวอสานสารคาม: โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม
ปลาแดกกบองโครงการการจดการอนรกษ ปลาแดก ภมปญญาชาวอสานสารคาม: โครงการหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ๒๕๖๑คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม
คนวาควมคนเวา ขมในอยาฟาวจมลางเถอขมขเพย ภายหนาหากสด
อยาฟาวตเตยนเวา ผกกะเดาวาขมขนบาดไดกนลาบกอย สหลงยองวาด
พหน ปณฑโต ชเวผมปญญาพงเปนอยเพอมหาชน