Mojula Leenjii Leenjiistootaa Hubannoo WIBJ

Yaa’i Miseensoota Waligalaa tiif (Afan Oromo)

(Doc No. OR/1310.1/9/2016)

&

Piroojiktii Deggersa Jallisii Xiqaa fi Xixiqqaa Oromiyaa Oromia Small Scale & Micro Irrigation Support project

(OSMIS)

Abbaa Taayitaa Misooma Jallisii Oromiyaa

(ATMJO) Oromia Irrigation Development Authority (OIDA)

i

Baafata

Baafata ..................................................................................................................................................... i

1. Seensa ............................................................................................................................................. 1

Kaayyoo: .................................................................................................................................................. 1

2. Bu’uura seera amma jiru ..................................................................................................................... 2

Qajeeltoowwaan WIBJ (Guiding Principles of IWUA) ......................................................................... 2

Naannoo Tajaajila (Hojii) Waldaa WIBJ ............................................................................................... 2

3. Miseensota Walda Ittifayyadamitoota Bishaan Jallisii ........................................................................ 2

Mirga Miseensota WIBJ ...................................................................................................................... 3

DirqamaMiseensota fi Mit miseensota WIBJ ...................................................................................... 3

4. Caaseffama Walda Itti Fayyadamitoota Bishaan Jallisii ...................................................................... 4

Yaa’ii Waligalaa ................................................................................................................................... 4

Walda Ittifayyadama Bishaan Jallisii ................................................................................................... 5

Aangoo fi Gahee Hojii Koree Hojii Raawwachiiftuu ................................................................................ 5

5. Aangoo Fi Hojii Caaseefama Koree Hojii Raawwachiiftu .................................................................... 6

Walitti Qaba/Dura taa’aa .................................................................................................................... 6

Itti Aanaa Walitti Qaba/Itti Aanaa Dura Ta’a ...................................................................................... 7

Barreessa ............................................................................................................................................. 7

Mahallaqa Qabaa ................................................................................................................................ 8

6.Aangoo Fi Hojii Koree To’annaa WIBJ .................................................................................................. 8

Hojii fi aangoo koree to’anna WIBJ ..................................................................................................... 8

7. Hojii fi Dirqama Hojjatoota (EXECUTIVE STAFF) Walda Ittifayyadamitoota Bishaan Jallisii ............... 9

Garee Tajaajila fi Suphaa (O&M staff) ................................................................................................ 9

Opreeshinii skimii jallisii ................................................................................................................ 10

Opreeshinii fi suphaa .................................................................................................................... 10

Supha bu’uraalee misooma waggaa ............................................................................................. 10

Ogeessa Herrega ............................................................................................................................... 10

Wabii (References) ................................................................................................................................ 12

1

1. Seensa

Moojulli kun kan xiyyeefatu leenjii hubannoo qonnaan bultoota daanga tajaajila bu’ura misooma jallisii

xixiqa keessatti argamanidha. Kunis kan agarsiisu qaamni gurmeessuu fi to’atu leenjii hubannoo walda Itti

fayyadama bishan jallisii ilaalchise qonnaan bulaaf kennu akka qabu kan agarsiisudha. Moojuliin kun

qabxiwwan arman gadii kan qabatu ta’a:

Bu’uura seeraa waldaa itti fayyadama bishaan jallisii (Legal framework for IWUA)

Barbachiisummaa, Angoo, Gahee hojii fi Itti gafatamuummaa waldaa itti fayyadama

bishaan jallisii.

Mirgaa fi dirqama misensootaa fi mit-miseensota waldaa itti fayyadamtoota bishaan

jallisii.

Angoo gahee hojii fi Itti gafatammuummaa Ya’ii waliigalaa fi koree hojii Raawwachiiftuu.

Angoo, gahee hojii fi Itti gafatammuummaa filatamitoota biiroo (Dura ta’a, Barressaa fi

Qarshii qabaa).

Gahee fi hojii koree to’annoo

Kaayyoo: Bu’uura seera fi caasefama waldaa itti fayyadama bishaanii jallisii ilaalchiise Miseensotni

Yaa’ii waliigalaa hobannoo barbachiisaa ta’ee akka argatan gochudha

Hirmattootaa Leenjichaa: miseensota Yaa’ii waliigalaa

Iddoo fi yeroo Leenjii: Leenjichii kan kennamu naannoo Wiirtuun Leenjii Qonnaan bula (FTC) argamutti

yeroo Qonnaan bulaaf haalli mija’aan uumameetti

Meeshaleeleenjiif barbaachiisan: Waraqaa leenjii dhaabbii (Overhead sheets), barreefama gaggabaaboo

(handouts), dhimma hojii WIBJ fi hojjtoota biiroo ilaalchiisee gaafiwwan shakallii

2

2. Bu’uura seera amma jiru

Amma bu’uurri seera akka qaama seera qabeessatti Waldaalee itti fayyadamtoota Bishaan jallisii

(WIBJ) gurmeessuu fi galmeesuuf dandeesiisu kan arman gaditti tarreefamanidha.

Lasii waldaa itti fayyadama Bishaan jallisii federalaa, labsii Lakk. 841/2006 bu’erefachuun Labsii

waldaa itti fayyadama bishaan jallisii Naannoo Oromiyaa irratti hunda’a.

Qajeeltoowwaan WIBJ (Guiding Principles of IWUA) Gurma’insa fi bulchiinsa WIBJ qajeeltoowwan arman gaditiin gaggeefama:

kenna murtee fi dhiyeessi (rabsa) bishaan jallisii ilaalchiisee haqaa qabeesaa fi walqixaa

ta’u

Qisaasama fi falama bishaanii ittisuu, (preventing wastage, dhiqamaa fi ashabuummaa

biyyoo ittisuun, bulchiinsa misooma jallisii fi bu’uuralee misooma jallisii dangaa tajaajilaa

keessatti arggamuu, Egumsaa biyyoo fi bishaani naannoo suluula iskimichacimsuu).

Miseensoota jidduutti Itti fayyadamaa bishaanii ilaalchiisee sabummaan, salaan,

amaantaan osoo wal hin qoodiin tajaajila wal-qixaa fi haaqa qabeessa ta’e keenuu.

Hirmachiisuummaa fi Iftoominaa adeemsaa Murtii kennuu kessatti mirkaneessu

Akkata labsii irratti ibsame fi Qonnaan bulaa waliin irratti waligalameen Debisa basii

raawwachuu fi bishan jallisiiitti karaa bu’aa qabeessa ta’een fayyadamu.

Naannoo Tajaajila (Hojii) Waldaa WIBJ Naannoon tajaajila tokkoon tokko WIBJ kan qabatu lafa jallisin misoomui murta’e fi sirna bu’uura

misooma jallisii lafa danga’een (murta’een) bishaan misooma jallisii argachuu danda’uu fi sirni

dhiyeesii bishanicha kallatti dhiyeesii tokkoon ykn lamaan kan argatu ta’u ta’a.

3. Miseensota Walda Ittifayyadamitoota Bishaan Jallisii

Hirmaatoota leenjii “eenyutu miseensa WIBJ ta’u danda’a?” gaafii jedhu gaafadhu.(Marii garee) Deebii isaanii “flipchart or white board” irratti barreessi

Namni kamu, kan lafa qabu fi lafa daanga tajaajila keessa karaa seera qabeessaan qabatee

fayyadamu

Namni kamu, kan mirga fayyadamumma dhaalaan ykn karaa seera qabeessa ta’een lafa

misooma jallisii daanga tajaajila WIBJ keessa qabu

3

Namni kamu, kan daanga tajaajila WIBJ kessaa bu’ura seera kontirataan lafa misooma

jallisii wagga sadi (3) isaa oliif fayyadame

Namni kamu, kan lafa isaa daanga tajaajila WIBJ keessa konitirataan wagga sadi (3) fi isaa

gadiif kenne miseensummaa isaan itti fufuu ni danda’a

Mirga Miseensota WIBJ

Marii garee-Hirmatoota leenjii gaaffi gaafadhu

Mirga fi Dirqama miseensota WIBJ ibsi. Deebii kenname ‘flip chart ykn white board’irratti barreessi.

Mirgootai gurguddoon miseensota WIBJ:

Mirga bishaan jallisii WIBJ irraa karaa haqa qabeessan argachuu

Mirga tajaajiloota bira WIBJn dhiyaatan irraa fayyadamu

Koreewwan WIBJ adda addaa keessatti Mirga filachuu fi filatamu

Mirga qabxii marii yaa’ii waligala irratti dhiyeessu

Mirga filannoo koree WIBJ adda addaaf kadhimamitoota dhiyeessuu

Mirga beenya argachuu badii omisha ykn lafa isaa irra sababii hojjatootni waldichaa ta’e

jedhani ykn dagatanii geessisaniin

DirqamaMiseensota fi Mit miseensota WIBJ

Marii garee-Hirmatoota leenjii gaaffi gaafadhu

Dirqamni miseensota WIBJ maali? Deebii kenname ‘flip chart ykn white board’irratti barreessi.

Miseensotni WIBJ dirqama ykn ittigaafatamumma armaan gadii qabu:

Danbii qajeeltoowwan fi murtewwan WIBJ kabajuu qaba

Kanfaltiwwan ykn buusii WIBJ raawwachu qaba

Bishaan jallisii haala danbi fi sagantaa rabsaa waldichan qofa fayyadamu

Dirqama meeshalee fi bu’uuralee misooma jallisii sababii bulchiisni WIBJ ta’e jedhanii ykn

dagannaan barbaada’e suphuu ykn baasii suphaaf bahee bakka buusuu

Lafa, omishaa fii fayyadama bishaanii ilaalchiisee Odeefannoo barbaachiisu fi barbaadamu

waldaa isaaf kennu qaba

Hojjatootni ykn tajaajila kennitootni waldicha lafa/ maasa isaa seene bu’uura misooma

jallisii akka sochoosu suphuu fi to’atu eeyyamu qaba

4

Hojiwwan bo’oo qulqullesuu fi suphuu bu’uuraalee misooma jallisii haala fi sagantaa

waldichaan raawwachuu qaba.

Haala qajeelfama tajaajila fi bu’uuraalee misooma jallisii sochoosuu fi suphuuf baheen

gaggeefamuu ykn kabajuu qaba

Murtee WIBJ walitti bu’insa miseensota ilaalchiise murteessu kabajuu fi hojii irraa olchuu

qaba

4. Caaseffama Walda Itti Fayyadamitoota Bishaan Jallisii Akkata Labsii Lakk.842/2014, WIBJ dameewwan armaan gadii qabaachu qaba.

Yaa’ii waligalaa

Koree hojii raawwachiiftu

Koree to’anna

Koree walitti bu’insa hiiku

Akkata labsii Lakk.842/2014 keewwata 19 tiin WIBJ mirga koree fi koreewwan xixiqa adda addaa haala

danbii WIBJ irratti ta’een hojiif barbaachiisan dhaabuun ni danda’ama.

Yaa’ii Waligalaa Yaa’iin waligalaa qaama olaanaa WIBJ ti. Mirgi fi dirqamni ykn itti gaafatamummaan isaas akka armaan

gaditti ibsama

Karoora hojii fi baajata waldaa kan waggaa mirkaneessuu

Miseensota Koree hojii raawwachiiftu, Koree to’anna, Koree walitti bu’insa hiiktu fi

koreewwan xixiqa kan biroo filachuu fi iddoo irraa kaasu

Danbii fi qajeeltoowwan keessoo waldicha mirkaneessuu fi sirreessuu

Buusii fi kanfaltiwwan miseensota walda adda addaa ni murteessa

Herrega galii fi baasii waggaa akkasumas madaalli herregaa fi gabaasa waggaa qaamoolee

bulchiinsa waldaa adda addaa ni mirkaneessa

Irra deebi’anii caaseefama waldaa sirreesuu fi waldicha diigu ilaalchiise murtee ni kenna

Dhimmoota gurgurtaa, bitta fi qabeenya waldicha daangeessuu fi murteessu ni danda’a

Waligaltee kontirata hanga ta’e ol raawwatamu ni mirkaneessa

Dhimmoota koree hojiraawwachiiftu fi koreewwan adda addaan dhiyaatan irratti murtee

barbaachiisu ni kenna

Miseensotni WIBJ hundu miseensa yaa’ii waligalaa waggatti yoo xiqqate si’a tokko waltajjii marii waligalaa

qabaatu ta’u qaba. Qabxiin marii yaa’ii waligalaa irratti dhiyaachu qabu ykn yaa’iin waligala mariif itti

waamamu danbii hundeefama waldichaa irratti ibsamu qaba.

5

Walda Ittifayyadama Bishaan Jallisii

Aangoo fi Gahee Hojii Koree Hojii Raawwachiiftuu

Aangoo fi Gahee Hojii Koree Hojii Raawwachiiftuu WIBJ akka armaan gaditti ibsama:

Murtee yaa’ii waligalaan kenname hojii irra olcha

Sagantaa hojii fi baajata waggaa qopheesuun haaluma yaa’ii waligalaan mirkana’een hojii irra

olcha

Ajandaa marii yaa’ii waligalaa waldichaa ni qopheessa

Akkata danbii waldichaan yaa’ii waligalaa waldichaa ni waama

Hojiwwan hojjatamani fi baajata waldicha ilaalchiise gabaasa yaa’ii waligalaaf ni dhiyeessa

Ragaalee fi galmee herrega waldicha ni qabata ni bulcha

Kafaltii Tajaajila dhiyeesii bishaan jallisiif WIBJn murteesu fi yaa’ii waligalaan akka

mirkana’u ni qopheessa, buusiin kun gabaate yeroo ta’een akka walitti qabamu ni taasiisa

6

Murtewwanii fi qoqqobiwwan WIBJn murta’ee Yaa’ii waligalaa mirkana’u qopheessu fi

murteessu akkasumas hojii irra olmaa Murtewwanii fi qoqqobiwwan kana mirkaneessuudha

Qacarrii fi hojii irraa gaggeessuu hojjatoota dhaabbii yeroo fi waqitawaa ta’anii kan yaa’ii

waligalaan mirkana’u qopheessuu fi hojii fi raawwii isaani hordofuu deggaruu fi to’achuu

Komii karaa seera qabeessa ta’een miseensota irraa dhimma tajaajila Opireeshinii fi suohaa

ilaalchise dhiyaatu qulqulleessuu

Walitti bu’insa miseensota WIBJ jidutti dhimma tajaajila Opireeshinii fi suohaa misooma

jallisii ilaalchise dhiyaatu hiikuu

Miseensota danbii, qajeeltowwan fi waligaltee keessa tajaajila misooma jallisii WIBJ

cabsuun omisha jallisii irraan miidha geesiisan irratti qoqqobbi kaa’uu/adabuu

Dhaabilee mootumma dhimmi ilaaluu fi bulchiinsa naannoo (mana marii ganda kkf) wajjiin

walitti dhufeenya hojiiitti fufiinsa qabu uumuu

5. Aangoo Fi Hojii Caaseefama Koree Hojii Raawwachiiftu

Shakallii

Ibsa Aangoo fi hojii filatamitoota biiroo WIBJ dura,

Hirmatootni leenjii aangoo fi hojiiwwan gurguddoo filatamitoota biiroo irratti ibsa

gabaaba kaardiidhan waa’ee walitti qaba WIBJ ykn Barreessa WIBJ ykn mahallaqa qaba

WIBJ gabatee adii irratti qopheessuu.

Yeroo kaardiin qopha’ee dhimma filatamitoota sadan (3n) jalatti dhiyaatu yaadni dhiyaate

hirmatoota leenjiin siritti sakata’amuu fi irratti mari’atamu qaba.

Aangoo fi hojiwwan gurguddoo filatamitoota WIBJ akka armaan gaditti tarra’ee jira:

Walitti Qaba/Dura taa’aa Walgahii koree hojii raawwachiiftu ni waama ni gaggeessa, yaa’ii waligala ni gaggeessa

Waa’ee WIBJ isaani qaama alaa / sadaffa fi mana murtitti ibsa barbaachiisu ni kenna,

Karoora tajaajila fi suphaa, fi baajata waggaa, gabaasa waggaa, herrega waggaa, herrega

galii fi baasii waggaa, qopha’uu isaa ni hordoffa, ni mirkaneessa

Murtewwan koree hojii raawwachiiftu fi yaa’ii waligalaan murta’an hojii irraa ni olcha, hojii

irra ooluu isaani ni nihordofa ni mirkaneessa.

Karoora hojii tajaajila fi suphaa wagga yaa’ii waligalaan mirkana’e hojii irra ooluu isaa ni

hordofa hojii irra ni olcha

Qaamoolee dhimmi ilaalu wajjin ta’uun Kontirata waligaltee akkasumas cheekii mahallaqa

herrega baankii WIBJ kessa baasuuf ni mallatteessa

7

Ergawwan WIBJ hunda ni mallatteessa

Hojjatoota bulchiinsa tajaajila fi supha erga yaa’ii waligalaan mirkana’ee booda ni qacaara

ni gaggeessa akkasumas raawwi hojii isaani ni hordofa ni madaala

Miseensa seera danbi fi qajeeltowwan WIBJ cabsan irratti adabbi fi qoqqobbi seeran ta’e

hojii irra ni olcha, yaada fooya’insa dhimma bulchiinsa WIBJ, tajaajila fi supha sirna misooma

jallisii irratti miseensota irra ni fudhata

Itti Aanaa Walitti Qaba/Itti Aanaa Dura Ta’a hojii irratti walitti qaba ykn dura taa’aa ni gargaara

bakka walitti qabaan hin jirretti ykn hojjachuu hin dandeenyetti walitti qabaa bakka bu’ee

aangoo fi hojii WIBJ dara taa’aa f kenname raawwachuu ni danda’a.

Hojiwwan biroo kan qajeeltowwan jallisii fi danbii WIBJ irratti hin ibsamne garuu kan

fulduratti koreen hojii raawwachiiftuu isaaf mirkaneessuu/kennu danda’u ni raawwata

Barreessa Walgahii koree hojii raawwachiiftuu fi yaa’ii waligalaa ni qopheessa, xalayaa waamicha fi

ajanda/qabxii marii walgahii ni qopheessa, miseensotaaf ni rabsa

Qaboo yaa’ii koree hojii raawachiiftuu fi yaa’ii waligalaa ni qopheessa, galmeesuu ni kaa’a

Gabaasa hojii WIBJ bara baajata darbee hojjatamani hundaa ni qopheessa

Ragaalee maqaa abbummaa lafa misooma jallisii fi maqaa miseensota WIBJ yeroo yeroon

hordofee galmeessuun ni kaa’a

Iyyata komii miseensota WIBJ irra dhiyaatu simatee galmeessuun walitti qaba waldichaaf

ni dhiyeessa

Ragaalee WIBJ dhimma mahallaqaa hin ilaallanne hunda seeran galmeesse ni qabata

Qaamoolee dhimmi ilaalu wajjin ta’uun herrega baankii WIBJ keessa mahallaqa baasuuf

cheekii ni mallateessa

Xalayyaa waldichaaf dhufanii fi waldicha irraa ergaman hunda ni hordofa deebii

barbaachiisu ni kenna

Murtewwan koree hojii raawwachiiftuu fi yaa’ii waligalan murta’ani fi karoorri hojii, baajatni

gabaasni fi herrregni waggaa mirkana’ee waajira WIBJ keessatti argamu isaa ni mirkaneessa

seeran galma’ee akka ta’u ni godha.

Ragaalee fi lakkoofsi herrega barbaachiisu hundi yeroon qaamoolee to’atuuf akka qaqqabuu

ni godha, qaqqabuu isaani ni mirkaneefata

8

Mahallaqa Qabaa Hijiwwan dhimma mahallaqa fi sochii mahallaqa WIBJ hunda, qophii baajata waggaa,

madaalli herrega fi raga galii fi baasii dabalate ni raawwata

Galmewwan herrega WIBJ hunda bulchuu fi itti fufiinsan hordofu to’achuu fi galmeessuu

Nagahiiwwan kanfaltii tajaajila jallisiif qopheessuu fi kennu

walitti qabiinsa kanfaltii tajaajila jallisii mijeessu, qindeessu fi, walitti qabu, nagahee kennuu,

kanfaltiwwan miseensotaan WIBJ kanfalaman, kanfaltii tajaajila jallisii fi kan bioo, hunda ni

galmeessa

Ajaaja galiwwan adda addaa dabarsuu fi adabbi kanfaltiwwan turanii hojii irra olchuu

akkasumas yeroo kanfaltiwwan duraan kanafalaman itti hojjatu murtessu

Maqaa qaamoolee ykn miseensotakanfaltii buusii tajaajila jallisii fi buusiwwan kan biro

wajjin walqabatan qopheessuu fi maxansiisuu

Caal baasii meeshaalee tajaajila fi suphaa misooma jallisii fi bu’uralee misooma jallisii

daanga tajaajila keessatti argamu qopheessuu

Kanfalti WIBJ ilaalchiise dhiyaatu danbii waldicha irratti hunda’uun raawwachuu

Herrega baankii WIBJ bulchuu hordofuu (mahallaqa seeran itti kuusuu fi baasuun)

Qabeenya mahallaqa ilaalchiisee gabaasa sagantaan qopheessuu fi koree

hojiraawwachiiftuun waltajjiii idileen akka irratti mari’atamu gochuu

Haala/odeefannoo qabeenya mahallaqa waldicha ilaalchisee Koreen to’anno waldichaa

gabaasa yeroo gaafatetti gabaasa barbaachiisu kennu

6.Aangoo Fi Hojii Koree To’annaa WIBJ

Gaaffii hirmatoota leenjii gaafadhu

Kaayyoon aangoo fi hojiin koree to’annaa WIBJ maalii? Marii garee godhii. Deebii garee ‘flipchart’ykn r gabatee adii irratti barreessi

Hojii fi aangoo koree to’anna WIBJ Koreen hojii raawwachiiftu WIBJ seeran hojii isaa gaggeessu isaa hordofu

Ragaalee fi galme herrega WIBJ hunda qaamni dhimmi ilaalu koree hojii raawwachiiftu fi

hojjatootoota qacaramaniin seeran qabamu fi hordofamu isaa sagantaan to’achuu

Lakkoofsa qabeenya WIBJ sagantaan irra deebi’ani ilaalu fi to’anna waggaa qabeenyaa WIBJ

hunda sagantaan gaggeessuu

9

OOdiitii hojii bulchiinsa hundaa, galmee herrega mahallaqa, galmewwanii fi dookumantii

koree hojii raawwachiiftuun qopha’an gaggeesuu

Galmee herrega fi gabaasa waggaa akka koree hojii raawwachiiftuun qopha’eetti ossoo

yaa’ii waligalaaf dhiyaatee ilaallame hinmirkana’in oodiiti gochuu

Yaa’ii waligalaa tiif gabaasa waggaa to’anna dhiyeessuu

Komii miseensota WIBJ ilaaluxinxaluu fi yaada furmaata komii dhiyaatee yaa’ii waligalaaf

dhiyeessuu

7. Hojii fi Dirqama Hojjatoota (EXECUTIVE STAFF) Walda

Ittifayyadamitoota Bishaan Jallisii Akka qajeeltootti, bulchiisni fi gaggeesummaan mahallaqa WIBJ akkasumas hojiin kenna tajaajila sirna

misooma jallisii guyyaa guyyaa kan raawwatamu koree hojii raawwachiiftu WIBJ koree xixiqa tokko ykn

lamaan degaramuun ta’a. Haata’u malee miseensotni koree hojii raawwachiiftu hojiiwwan kana seeran

raawwachuuf yeroo fi beekumsa gaha hinqaban. Kanaafu, qaxarriin ogeessota beekumsaa fi gahumsa

qabanii dhabbidhan ykn yeroof raawwachuun ykn gaggeesuun WIBJn itti yaadamu qaba.

Gaaffii Hirmatoota leenjii gaafatamu, Hojjatoota WIBJn qaxaramu. Marii garee ta’ee

deebii isaanii Gabatee adii ykn ‘flipchart’ irratti haa barreefamu.

Akka waligalatti, WIBJ hojjatoota arman gadii qacaru ni danda’a

Teekinishaanoota jallisii tokko ykn sani ol hojii tajaajila fi suphaa (O and M) bu’uraalee

misooma jallisii hojjatan

Opiireetara chuftuwwan bishanii (Gate operator)

Ogeessa herregaa fi barreessa (Accountant-cum-secretary) hojii bulchiinsa fi bulchiinsa

mahallaqaa tiif oolan

Gaafii hirmatoota Leenjii gaafatamu

Gahee fi dirqama teekinishaanoota jallisii maalii? Gareedhan mari’adhaa. Deebii isaanii gabatee adii ykn flipchart irratti barreessi

Garee Tajaajila fi Suphaa (O&M staff)

Hojiwwan gurguddoon garee Garee Tajaajila fi Suphaa WIBJn qacaramanii akka arman gaditti

tarreefame jira.

10

Opreeshinii skimii jallisii:

Gargaarsa qophii karoora tajaajila fi rabsaa bishaanii jallisii wagga naannoo daanga

tajaajilatti kennamu, hojii bishaan jallisii gaha fi walqixa garee jallisii hundaaaf dhiyeesu

dandeesiisu raawwachuuf

Gaggeesitoota garee fayyadamitoota bishaan jallisiitti fi miseensotatti waa’ee karoora

qooda fi rabsaa bishaan jallisii irratti waligalame beeksiisu

Rabsa bishaan jallisii akkata tajaajila waggaa mirkana’een / rabsaa bishaan jallisii sadarkaa

boo’oo guddattihojii tajaajila bu’uraalee to’anna guyyaa guyyaa dabalate, hojii bishaan

jallisii gaha fi walqixa garee jallisii hundaaaf dhiyeesu dandeesiisu raawwachuuf

Yaa’insa bishaan jallisii boo’oo guddaa fi lammaffaa keessa guyya guyyaan yaa’usafaruu fi

galmeessuu

Opreeshinii fi suphaa

hojii to’annaa (inspections) bu’uraalee misooma jallisii yeroo hojii jallisii gaggeessuu

Rakkoolee tajaajila fi supha wajjin walqabatan hundakoreewwan xixiqa fi dura taa’aa WIBJ

gabaasa dhiyeessuu

Gabaasa to’anna (inspections) haala misooma jallisii fi bu’uraalee misooma daanga tajaajila

misooma jallisii dhiyeessu

Yeroo misoomni jallisii raawwatamu boo’oo qulqulleessuun yaa’insa bishaan bo’oo guddaa

keessaa saffisiisuuf, fi opreeshinif supha gaggeesuu

Supha bu’uraalee misooma waggaa

to’anna supha waggaa keessatti hirmaachu

Qophii karoora supha fi baajata waggaa keessatti deggarsa barbaachiisu gochu

Hojiilee suphaa hunda fi hojii supha xixiqa yeroo hojii misoomni jallisii raawwatamuun dura

akkatuma karoora supha waggaaf karoorfameen qopheessuu, qindeessuu fi hordofuu

Hojiilee sosochii human nama qonnan bulaa, miseensota fi hojjatoota guyya qacaramanii fi

ogeessota ogumma gudda qabanii hojii boo’oo qulqulleessuu fi supha adda addaa irratti

hirmatan gargaaruu

Ogeessa Herrega Ragaalee hojii dhimma mahallaqa hin taanee hunda kaa’uu

Walgahii yaa’ii waligala fi koree hojiiraawwachiiftuuf haala mijeessuu fi barruu qabuu

Galmee herrega fi ragaalee herrega WIBJ raga to’anna /lakkoofsa qabeenya waldicha

dabalatee qindeessu fi seeran akka ta’u gochuu

11

Kanfalti tajaajila jallisiif nagahee (invoices) qopheessuu fi kanfalti Kanfalti tajaajila jallisii

kanfalame, nagahee ajajamee fi maqaa kanfaltoota galmeessuu

Baajata waggaa, ragaalee herrega heerrega wagga qopheessu,

.

Xumura leenjii irratti barreefamni ibsa guutuu dhimma WIBJ irratti qabu afaan

oromoon qopha’ee hirmatoota leenjiif kennamu qaba.

12

Wabii (References)

1. Proclamation No.841/2014, a Proclamation on Irrigation Water Users’ Associations

SWHISA, 2011. Training Modules for Capacity Building of Irrigation Cooperatives in Administrative management.