asean.org · web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅...

41
အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ ၂၀၂၅ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအ(အအအအအအအ) အအအအအအအ .။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ 1 ။ ။။။ ။။။။။။ ။။။ ။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ၂၀၁၂ ။။။။။။။။။။ ။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။ (AHRD)2 ။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ AHRD ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။ ။။။။ ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။ ၂၀၁၆ ။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။ (CRPD) ။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ .။ ။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ ။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။ (၂၀၁၁) ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။ ။။။။။။။။။ ။။။။။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။ ။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ (၂၀၁၁-၂၀၂၀) ။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။ ၀၀ ။။။။ ။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။ ။။။။ ။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။ ။။။။ ။။။။ ။။။။။ ။။ ။။။။။။။ ။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။ ။ ။။။ ။။။။။။။။။။ ။ ။။။။။။ ။။။။။။။ ၂၀၂၅ 3 ။။။။ ။ ။။။။။။။ ။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။ ။။။။ ။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ Adopted at the 33 rd ASEAN Summit/ဘဘဘဘဘဘဘဘဘဘဘဘဘ (ဘဘဘဘဘဘဘ)

Upload: others

Post on 29-Dec-2019

24 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

အာဆယ အေအထာကအ ကျ�ပဘကစ�စမခက ၂၀၂၅

မသနစြ�စမျ�သမာ�၏အခြခငအေအေျအရ�မာ�က ပါ၀ငအေျစ�ခငျ�ဘာသာျ�ပ�ဆ�ျမႈ(မၾကမျ�)

၁။ နဒါနျ�

၁.၁။ လ႔အခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေ�� �အ����လြလတလ ပခြ��ငအေ��ားက ��မ�ငအေ"�#င����င��းႏ��ငအေ"�$ာလြကက���စာငအေ����ရ�ာက����င��း၊ ဒမ�ကရစက အား��ကာင��း��စ��င��း၊ ��ကာင��းခြမန ���သာအ����ႈက �မ��ကာင��းခြမန ���စ��င��းႏ��ငအေ�� တရားဥ��ဒစးမး��ရးက ထန ��းသမ��းလကနာ���င��းတ႔သည� အာဆယႏ�ငငမား၏ �အရး�ါ��သာ �အ����မ၀ါဒမားႏ��ငအေ�� ရညရြ9:ယ�က�ားလြတင� �ါ၀ငပါသည�။1 ဤ �အ����မ၀ါဒမားက ထ����လာင��း အတည����လက� အာဆယ���ါင��း��ဆာင�ားသည� ၂၀၁၂ �ႏ��ပခြစ>င� အာဆယလ႔အခြ�ငအေ�� ရး ��ၾကညာ�က� (AHRD)2 က �သဘာတလက��အေၾကသည�။ AHRD �သဘာတညလက����င��း �အ�ၚ မႏခြ�မ��း�ငထEတ����န�က��ႏ��ငအေ"� တ ဤစာတမ��းႏ��စရ�စလးသည� မသပခြနစမ��းသမား�ါ၀င���ရးအ �ါအ၀င� အာဆယ���9သမားအာလး၏ လအခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေ�� �အ����လြလတလ ပခြ��ငအေ��ားက ကာလြကယ����းရန � အာဆယအစးရမား၏ ကတက၀တ$ E ထငဟ�����သ�ါသည�။ ၂၀၁၆ �ႏ��စ� မတင�မ�ာ�င� အာဆယအဖြN႔၀င��ႏ�ငငမားအားလးသည� မသပခြနစမ��းသမားအခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ ကလသမဂၢ�သဘာ တည�က� (CRPD) က �သဘာတလက��တ���ရးထး�အေၾကသည�။

၁.၂။ ��Nာ������ါႏ��စ�ား�တလ�ာက� အာဆယသည� မသပခြနစမ��းသမား၏အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#င����း ���င��းႏ��ငအေ�� ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက����င��းတ႔က တစက�တ�တ� ဥးစား���း��ဆာပခြငရက��ါသည�။ မသန � ခြစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေS�လမႈNလမႈ �မတးတက���ကာင��းခြမန ����စရးကဥးတ9သညအေ�� အာဆယ၏မ၀ါဒမ��ဘာငသည� အာဆယအသင��းအ၀င��း၌ မသပခြနစမ��းသမား၏အ�န ��းက႑ႏ��ငအေ�� �ါ၀င�ႈတ႔ �မ��ကာင��းခြမန ����စရးဆငရာ ဘာလ��ၾ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 2: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ကညာ�က� (၂၀၁၁) မ� ဆင��းသကလ ာ�အေ���င��း ��Nစပါသည�။ ယင��း��ၾကညာ�ကသ ည� လ�ငန ��း��ဆာပခြငရက���ရး အမးသားစမ�က�ား၊ လမႈ၀န � ��ဆာင�ႈအမးမး၊ လမႈNလ��ရးစမကန ��းမား ခြN႕ၿNး��ရး၊ �ညာသငၾကားခြ�ငအေ���ႏ��ငအေ"� လ� ကင ခြ�ငအေ�� အလမ��းမားစသ9>E႔မ�တစဆငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားကယစား����ါ၀င���ရးက သရ�လာၾ�ကစရန � ��တာင��းဆ�ါသည�။ ��ၾကညာ�ကသ ည� အာဆယ၌ မသပခြနစမ��းသမားကယစား����ါ၀င�ႈ ခြN႔ၿNးတး တက���ရးက��မ�ငအေ"�#ငရန � မသပခြနစမ��းသမား အာဆယဆယစEႏ��"စလႈ�ရ�ား��ရးမ��ဘာင� (၂၀၁၁-၂၀၂၀) ကလည��း မတဆက���ၾကညာ�အေ�ါသည�။ အာဆယ၏၀��သသမ၀ါ�ဒရ�းရႈရာတစ�Eအ�Nစ� ကယစား����ါ၀င���ရး �အ����မ၀ါဒသည� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း၌ မသပခြနစမ��းသမား၏အခြ�ငအေ"� ��ရးမား �ါ၀ငလာ���စသာ အာဆယ၏�ဏာမလ�ငန ��းမားႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းအစအစဥ�ားအားလ�းက စမအေ��၀ငပ႕ႏ��႔လကရ��ါသည�။ အားလး�ါ၀င���စသညအေ�� လ႔အသင��းအ၀င��းတစ�Eဆသ�႔ရာက�ရ����စရး အာဆယ၏ကတက၀တသ ည� အာဆယ၏ ဆယ��ႏ��စ#ာမဟာဗဟာလမ��း������မ�တစ�E��Nစသညအေ�� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း��မ�ာ���န ��း�က� ၂၀၂၅ 3 လြတင� ကန ��း၀တလ ကရ��ါသည�။ ယင��းမ�ာ လသား မားက��ရ�းရႈ��သာ လသားမားက�ဓာနထား��သာ အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��းတစ�Eက �သဘာ ���ါက���စရန � ရ9မ�န ��းသ�Nငအေ�� မတည��သာလမးမားသည� လ႔အသင��းအ၀င��းတည���ဆာကရာမ� လ႔ အခြ�ငအေ�� ရးမား၊ �အ����လြလတလ ပခြ��ငအေ��ား ဘ၀၏�မ��မငအေ��ားသညအေ�� အရ�9dလြသးႏ��ငအေ�� အကး��ကးဇးတ႔က ရရ��စားၾကမည���Nစပါသည�။" အထးသ�Nငအေ�� အာဆယ လမႈ��ရးႏ��ငအေ"�fဥ���ကးမႈ အသင��းအ၀င��း (ASCC) စမ�က� ၂၀၂၅ သည� မသပခြနစမ��းသမား၏လ႔အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#င� ���း���င��းႏ��ငအေ�� ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက�ႈမားက���းလက� တစ� "န#ည��းမ�ာ�င� ၎တ႔အလြတက# ား ဆးဟန �႔တားမႈမားက��လ�ာအေနည��း��စၿ�း လြသားလာ�ါ၀ပခြင�ငအေ"�$Eရရ����စရး တကသညအေ��ဟာဗဟာ စမ�က�ားက ��Nာ�����ထား�ါသည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 3: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

၁.၃။ တစ� "န#ည��းမ�ာ�င� ��ဒသဆငရာအ��ား���ဌာန ��း�က�ားသည� အာဆယ၏ကတက၀တ$ E

အတည����ကာ မသပခြနစမ��းသမားကလ�ပEပခြင�ငအေ�ရရ���စရန � ႀကး�မ��းသညအေ�� ��ဒသလြတင��းရ�

အား�ါးတရ ရ��လ�သာမ၀ါဒ�တ�၀န ��းကင$E ���ယ�ႈန ��းလကရ��ါသည�။ အာဆယအမးသမးမားႏ��ငအေ��$လးမား Nလ��ရးႏ��ငအေခြ�k႕ၿN��ရး�မ��ကာင��းခြမန ����စရးဆငရာ ဟႏခြ�င��း��ၾကညာ�က� (၂၀၁၀) သည� အ��ားကစၥ ရ��ားအၾကား �ညာ��ရး၌ ကား-မတန ��းတည�မ�

ရးႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� ဉာဏရည���ၾကာငအေ�� အထးသငၾကားမႈရရ�ရSနလEအ�သ �က

လးငယ�ား၏ ��ကာင��း၀ပခြင�ငအေ"�#E႔က ��သ�ာ��စရန � ရညရြ9:ယ� �ါသည�။ လသားမားက��

ရ�႕ရႈၿ�း လသားမားက�ဓာနထားသညအေ�� အာဆယ (၂၀၁၅) တစ�Eဆငရာ လြကာလာလမပ��ၾ

ကညာ�ကသ ည� မသပခြနစမ��းသမား၏အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#င���ရးႏ��ငအေ�� ကာလြကယ� ��စာ

ငအေ����ရ�ာက���ရးက ��တာင��းဆထားကာ အာဆယ၏အနာဂတ စအစဥတြဥ#င� ၎တ႔၏အကးစး

ခြ�ားမားႏ��ငအေ�� ဘ၀Nလ���ရးတ႔က ��မ�ငအေ"�#င����း�ါသည�။ စာသင���ကာင��း����ငပရာ�က$လးမားႏ��ငအေ�� လငယ�ားအလြတက� �ညာ��ရးအား��ကာင��း���စရး အာဆယ��ၾကညာ�က� (OOSCY) လြတင� �ကလး မားႏ��ငအေ�� လငယ�ားအားလးအလြတက� သပခြနစမ��းမႈရ�သည���Nစ���

စ မရ�သည���Nစ���စ စစ��"နသညအေ"� ကး ��ကးဇးမားက��သ�ာ��စရန � �ညာသငၾကားခြ�ငအေ"�သ9သာ

ဥးစား���းလ�ငန ��းတစရ����Nစ���ၾကာင��း ��Nာ�����ထားသည�။ အာဆယ၌ အမးသမးမား�အ�ၚအၾကမ��းNက�ႈ ကင��းစ�ငပ�ာက���ရးႏ��ငအေ�� �ကလး မား�အ�ၚအၾကမ��းNက�ႈ ကင��းစ�ငပ�ာက���ရးဆငရာ ��ၾကညာစာတမ��း (၂၀၁၃) သည� မသပခြနစမ��း သအမးသ

မးမးႏ��ငအေ�� �ကလးမားအား အၾကမ��းNက�ရျ�င��း၊ မတရား����ရျ�င��းႏ��ငအေ�� ���ါင��း

���Nတ� �ရျ�င��းစသညအေ�� �စမားအားလးမ�ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာကရန � ႀကးစား���

င��း��Nစပါသည�။ လမႈကာလြကယ� ��စာငအေ����ရ�ာက�ႈ �မအား��ကာင��း���စရးဆငရာ အာဆယ��ၾကညာ�က� (၂၀၁၃) လြတင� မသပခြနစမ��းသ မားသည� လမႈကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက�ႈ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 4: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

က အမားႏ��ငအေ"�#န ��းတရရ��စားခြ�ငအေ�ရ���ၾကာင��း ထတ���Nာ�������ာ ဆထားၿ�း၊ လမႈကာ

လြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ရးအစအစဥ�ား �အကာင ထည���Nာ����ဆာင�ႈက �မ အား��ကာ

င��း��စသညအေ�� အမးသားမ၀ါဒမား၊ မဟာဗဟာမားႏ��ငအေ�� စနစ�ားကကည�အေ�းရန ��ႏ��ငအေ�� လမႈ

ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ရး ၀န ���ဆာင�ႈမားက အလအ�ဆEးသမားထ�အသအ�ာ��ရာ

ကရ���စ သညအေ�� ထ��ရာက���သာ �စ��တထ ားသညအေ�စနစ�ားက ကည�အေ�းလြသားရန � အာဆယအ

ဖြN႕၀င��ႏ�ငငမား အား ��တာင��းဆထား�ါသည�။

၁.၄။ မသပခြနစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေ�� ဘ၀Nလ��ရးတ႔က �မတးတက���စမညအေ��

အာဆယရ�မ၀ါဒ သမင��းမ�တ# Eင�ားသည� ကမၻာအေခြN႕ၿNးတးတက���ရးမား၏ ��စအေ��ဆာ��

ရကာ၊ ကမၻာအေခြN႔ၿNးတးတက���ရးက လည��း ��Nစ���စ�ါသည�။ ဤအရာမားအၾကား

မ� အထငရ�ားဆးမ�ာ ��ရရ�ညရြ9t႔ၿNးတးတက���ရးဆငရာ ၂၀၃၀ အစအစဥ���Nစသည�။ ယ

င��း၏မ၀ါဒျNငအေ�� အားလးအက�း၀ငပါ၀င���သာ အာဆယလ႔အသင��း အ၀င��းတစ�E��N

စ���ရး အာဆယ၏��မ�ာ���န ��း�က� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင���ရးလြတင� မ9သညအေ"�$Eမ� �နရ

စ�မ9မဟတ����။ အာရ�ႏ��ငအေ�ပစNတ���ဒသရ� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� "အခြ�ငအေ�� ရးမား အမ�

"န# ကယ���Nစလာ���စရး" အင�လြvန ��းမဟာဗဟာသည� အတားအဆးမားNယရ�ား၍ လြသားလာခြ�

ငအေ"�#Eး��မ�င��း���င��း၊ က႑အလြသယသြယသ ယသြယ# င� နည��းလမ��းအမးမး��Nငအေ�� ကား-မတ႔��န ���ဆာ

ပခြငရက���ရးမား ��သ�ာ��စ��င��းအား ��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမား�ါ၀င���ဆာပခြငရက����င��းက

�မ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကရန � ��တာင��းဆထား�ါသည�။ ��ဘးအႏ�yရာယ���လ�ာအေ��ရးအလြတက�

ဆနဒEင��းမ��ဘာငသည� မသပခြနစမ��းသမား၏ ၾကအေၾကအေ�ႏ�င���ရး တည���ဆာက����း���

င��းႏ��ငအေ�� အႏ�yရာယ���Nစ��ႏ�င������အက��Nတ����င��းႏ��ငအေ�� အစအစဥ�ား��ရးဆြဆရာ၌

၎တ႔၏ထင� ရ�ားသညအေ"� �န ��းက႑က အသအမ�တ������ရးဥးတ9လက� ��ဘးအႏ�yရာယ# E႔��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 5: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

န ���ရးႏ��ငအေ�� ��ဘးအႏ�yရာယ�� လြလတ$ င��း၍မလ�အ����အနျ�နလည���ရာကရ���ရး မသပခြနစမ��း

သမား�ါ၀င���ဆာပခြငရက�ႈက ��တာင��းဆ ထား�ါသည�။ ၿမ႕��သစ စအစဥသည� လ��လာကသ

ညအေ�� စ�န���နထင��ႏ�ပခြင�ငအေ��၏ အစတ �င��း တစရ� ျျNစ� မသပခြနစမ��းသမားအ�ါအ၀င ားလးအ

လြတက� လ��လာကသ ညအေ"� မfာရရ� ခြ�ငအေ"�$E �မသ��မင� လာ���စရးအလြတက� ��တာင��းဆ�ါသ

ည�။ ယင��းသည� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� အ��ားသမားႏ��ငအေ"�#န ��းတ ၿမ�႕တာ��ား၏ ရ

��၀တ�တ�၀န ��းကင�၊ အထးသ�Nငအေ�� အမား���9သ��နရာမား၊ ���9သ႔လြသားလာ��႔ဆာင�

��ရး၊ အမfာ၊ �ညာ��ရးႏ��ငအေ�� ကန ��းမာ��ရးဌာနမား၊ (သတင��းအ�က လက��ႏ��ငအေ�� ဆယသြကသ

ယ���ရးနည��း�ညာ မားႏ��ငအေ�စနစ�ားအ�ါအ၀င�) ���9သသတင��းအ�က လက�ားႏ��ငအေ�� လ႔အ

သင��းအ၀င��းႏ��ငအေ�� ၿမ႕��ႏ��ငအေ����ကး လက���ဒသႏ��စရ�စလး၌ အမား���9သမားအလြတက�

�အေ�းထားသညအေ�� အ��ား��သာဌာနမားႏ��ငအေ��၀န ���ဆာင�ႈ မားက လြသားလာအသး���ခြ�ငအေ�ပEမ

လြလယ$ ���စသာ ၿမ�႕တာ��ားႏ��ငအေ�� လသား�အ�����နထငရာမားလြတင� သငအေ�� ��လာ�သ

ညအေ����ဆာပခြငရက�က�ားက �မ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကရ"န$Eလည��း ��တာင��းဆထား�ါသည�။ ��နာ

က� ဆး၌ ယင��းသည� ၿမ႕��စးခြ�ား��ရးခြN႔႕ၿNးတးတက���ရးအလြတက� အခြ�ငအေ"� လမ��း

မားထတ���Nာ�ရန ��ႏ��ငအေ�� တ9ဆႏ��ငအေ�� ����ၚ�ါကလ ာမညအေ"� �က �မားက ထတ���Nာ��၍ကပခြင>

ယ�����Nရ�င��းရ"န လ႔င�ာ မသပခြနစမ��းသမားအ�ါအ ၀င� သကဆ Eငရာဆကစ�ပတသ ကသ မားအားလး

အၾကား ထ��ရာကသ ညအေ�ပါ၀င���ဆာပခြငရက�ႈႏ��ငအေ�� �း���ါင��း ��ဆာပခြငရက�ႈမားကလည��း

အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါသည�။ အ��ားအရာမားအၾကား ဤကမၻာအေခြN႕ၿNးတးတက���ရး

သည� မသပခြနစမ��းမႈမား�အ�ၚ အာဆယရ�မ၀ါဒရႈ�င��းက ၾသဇာသက���ရာက�၍ ထဆ

စ����း�ါသည�။

၁.၅။ �ဤဒသဆငရာႏ��ငအေ�� ကမၻာအေခြN႕ၿNးတးတက�ႈမားမ�ရရ�မႈမားႏ��ငအေ�� အရ� "န ဟတ�ား�အ

�ၚတည���ဆာက� လက� ဖြ����ားဆကဆ မႈမားက ကင��းစ�ငပ�ာကရန �၊ အတားအဆးမားက Nယ�

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 6: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ရ�ားရန ��ႏ��ငအေ�� လြသားလာခြ�ငအေ"�$E ရရ���စရန � အမးသားအဆငအေ��၌ CRPD က အ��ညအေ"� ၀�အကာ

င ထည���Nာ����ဆာင���ရးက ��ရ�းရႈ၍ ဥ��ဒျ���ရးႏ��ငအေ�� ၀ါဒျ����င������ာင��းလမႈ

မားအလြတက� လြတန ��းအား���းရန � အာဆယအဆငအေ��၌�း���ါင��း��ဆာင� ပခြရက�ႈက �နည�ရ"န ခြ�

ငအေ"� လမ��းတစရ�ရ��ါသည�။ တစ� "န#ည��းမ�ာ�င� အမးသားအဆငအေ�ရ���ဆာပခြငရက� �က�ားသည� ��

ဒသဆငရာအဆငအေ��၌ �မထ��ရာကစြကစာကပခြင>ယ�����Nရ�င��း���း���င��း�ရသညအေ�� ကစၥရ��ား

က ထငရ�ား��Nာ�������င��းအား��Nငအေ�� ��ဒသဆငရာ�း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈက �႕လြထင��ႏ�င�

�ါသည�။ ယင��းသ�႔သာကစၥ ရ��ားလြတင� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� အလ� ကင��ႏ��ငအေ"�သ

ငအေ����လာ����သာအလ��ားက ��သ�ာ��စ��င��းအား ��Nငအေ�� အာဆယလ႔အသင��းအ၀

င��း���ါင��းစည��း��ရး၊ အထးသ�Nငအေ�� စးခြ�ား��ရး���ါင��းစည��း��ရး၏ အကး သ

က���ရာက�ႈ�ါ၀ငပါသည�။ �မ�အရး�ါခြစာ�င� မ9သ�မ�နာက$ ကနရစ����င��းမရ���စရ"န လ႔ဌာ

၂၀၂၀ အလြလSနလE�ငန ��းအစအစဥသည� မသပခြနစမ��း�ကလးမား၊ မသပခြနစမ��းအမးသမးမား၊ မသပခြနစ

မ��းလငယ�ား၊ မသပခြနစမ��း သကႀ ကးပခြရယ Eမား၊ ��ဘးအႏ�yရာယ�၊ �ဋ�ကၡႏ��ငအေ"� က� တည��း

မား��ၾကာငအေ�� ထ�က�ရသညအေ�� မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� အၾကမ��းNက�ႈႏ��ငအေS�လက"န$း�မႈ၏

သား��ကာင���Nစရသညအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအ�ါအ၀င� မသပခြနစမ��းသမားထ ��ရာကရ����စရး

က� အစအစဥ#က�Nစရမည���Nစသည�။

၂။ အေသဘာတရာ�

၂.၁။ လ�ငန ��းတာ၀န ����းအ�ထား�က ရ လမႈNလ��ရးႏ��ငအေခြ�k႕ၿNးတးတက���ရးဆငရာ အာ

ဆယ၀နႀကး မား��လြတ႔ဆ��လြဆး��ႏခြ�းဖြ� (AMMSWD) သည� မသပခြနစမ��းသမားအ�ါအ၀င�

ထ�ယသြကလ ယ���သာအ�စEမားအ လြတက� လမႈNလ��ရးႏ��ငအေခြ�k႔ၿNးတးတက���ရးႏ��ငအေ�� အမး

သားႏ��ငအေ����ဒသဆငရာအဆငအေ��ား၌ CRPD �အကာင ထည���Nာ����ဆာင���ရးတ႔အလြတ

က� တာ၀နရ��ါသည�။ AMMSWD သည� ၂၀၁၁ �ႏ��စ�၌ ���ါင��း��ဆာင�ား၏ �သဘာတလ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 7: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

က���ရးအလြတက� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း၌ မသပခြနစမ��းသမား၏အ�န ��းက႑ႏ��ငအေ��

�ါ၀င� ��ဆာပခြငရက�ႈဆငရာ တးတက���ကာင��းခြမန ���ရးဆငရာ ဘာလ��ၾကညာ�က$ E ��ရး

ဆြဆတင��း����ရးအလြတက� လ�ငန ��းစဥ$E ဥး��ဆာင��ါသည�။ အ��ား��သာ���ဌာန ��း�က�

မားႏ��ငအေ"� တ �ဤၾကညာ�ကသ ည� မသပခြနစမ��း သမား၊ အထးသ�Nငအေ�� �ကလးမား၊ အမးသမး

မား၊ လငယ�ားႏ��ငအေ�� သကႀ ကးပခြရယ Eမား၏ အခြ�ငအေ�� ရး မားက ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာကရ

န ��ႏ��ငအေ�� လအ��က�ားကကည��ဆာငၾကဥ��းရန � �း���ါင��းႀကး�မ��းရာလြတင� သကဆ Eငရာ အာ

ဆယဌာနဆငရာအဖြN႕အစည��းမား၊ လ႔အခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ အာဆယအစးရမား��ကာ�� ရ�င�

(AICHR) �ႏ��ငအေ�� အမးသမးမားႏ��ငအေ��$လးမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#င���ရးႏ��ငအေ�� ကာ

လြကယ���စာငအေ�� ��ရ�ာက���ရးဆငရာ အာဆယ��ကာ��ရ�င� (ACWC) တ႔ႏ��ငအေ"� တ အနးက

����ဆာပခြငရကရန � အငနဂအမားအ�ါ အ၀င� အစးရမားႏ��ငအေ"� ရ�ဘကလမႈအဖြN႕အစည��းမားက

အား���းတယသြက# န ��းထား�ါသည�။

၂.၂။ အာဆယ၌ ဆကစ"�လႊမ��းၿ����နသညအေ�� လ႔အခြ�ငအေ�� ရးအဖြN႕အစည��းတစရ� ျျNစ�

AICHR သည� မသပခြနစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက �မတးတက���ကာင��းခြမန ���စရန ��ႏ��

ငအေ�� ၂၀၁၅ �ႏ��စ��စ၍ ��ဒသႀကးအ လြတင��း မသပခြနစမ��းသမားအားထ�ကသ ညအေ�� ခြN႔ၿNးတး

တက���ရးလြကာဟမႈမားက ကပခြင>ယ�����Nရ�င��းရာလြတင� �ါ၀င� ��ဆာပခြငရကလ ာ�အေ�ါသည�။ အာဆ

ယ၏သကဆ Eငရာဌာနႀကးမားႏ��ငအေ"� တ အတတလြကလ����ဆာငလက� AICHR သည� လမႈNလ��

ရးႏ��ငအေခြ�k႔ၿNးတးတက���ရးဆငရာ အဆငအေ"� ျျမငအေ"� ရာရ�ႀကးမား ��လြတ႔ဆ��လြဆး��ႏခြ�းဖြ�

(SOMSWD) က �းဆြတဥကဌအ�Nစ� ကင��း���း�အေ�ါသည�။ SOMSWD သည� AMMSWD

က �အေ�းကည���း သညအေ�� အဖြN႕အစည��း��Nစၿ�း ဤသပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က$ E ��ရး

ဆြဆ��ဆာပခြငရကရန � တာ၀နရ�သညအေ�ပ း���ါင��း��ဆာပခြငရက���ရးအဖြN႕တစရ�� နျNငအေ�� အာဆယ

လ႔အသင��းအ၀င��း၌ မသပခြနစမ��းသ မား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက �ါ၀ငလာ���စရးအလြတက� ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 8: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဆာပခြငရက����း�ါသည�။ ��ဆာပခြငရကသ ညအေ"� ဖြN႔လြတင� AICHR မ� ကယစားလ�ယ�ား၊ SOMSWD �မ�

�ါင��း��ဆာင�/�အရး�ါသဆယ�ဥးႏ��ငအေ�� ACWC မ� ကယစားလ�ယ� �ႏ��စ�ဥးတ႔�Nငအေ�ပါ၀ငဖြငk႕စ

ည��းထားၿ�း အာဆယရ�မသပခြနစမ��းသမားဆငရာ �ထမဆး��သာဌာ�န�ါင��းစ �း���ါင��း

��ဆာပခြငရက�ႈ��Nစပါသည�။

၂.၃။ အာဆယသပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� ၂၀၂၅ ခြN႔ၿNးတးတက���ရး- မသပခြနစမ��းသ

မား၏အခြ�ငအေ�� ရးမား က�ါ၀င���စ��င��း (သပခြနစမ��း��ရး မဟာစမ�က�) သည� မသပခြနစမ��းသ

မား အာဆယဆယစEႏ��စ� စည��းရး��ရးမ ��ဘာင� (၂၀၁၁-၂၀၂၀) ကE ထညအေခြ"�သင��းစဥ��းစား

လက� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��းရ� မသပခြနစမ��းသမား၏ အ�န ��းက႑ႏ��ငအေ�� �ါ၀င���ဆာပခြငရ

က�ႈ �မတးတက���ရးဆငရာ ဘာလ��ၾကညာ�ယသြက# င� �မ�တထ ားသညအေ�� ��မ�ာ���န ��း�က��ႏ��ငအေ"�

ည��ဆာပခြငရက$ ာ ��အာကပါလမ��းညႊ"နထားသညအေ�� �အ����မ၀ါဒမား�အ�ၚ�အ���� ထာား�ါ

သည�။

(၁) ဆကစပမႈ- မသပခြနစမ��းသအခြ�ငအေ�� ရးမားသည� လ႔အသင��းအ၀င��းအစတ �င��းမား

အားလး၊ ယင��း၏ ��မ�ာ���န ��း�က��ႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းအစဥ စဥ�ားႏ��ငအေ�ပါ ဆကစ����န�ါသည�။ သ

ပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ယသြက# င� ထညအေ�� လြသင��း��ရလြတကထ ားသညအေ�� �အရး�ါ��သာလ����ဆာငရမ

ညအေ"� �က�ားလြတင� ယင��းသ�႔သာဆကစ��ႈသည� အားလး�ါ၀င$Eယစား�����သာ လ႔အသင��း

အ၀င��းတစ�Eအမ�"န#ကယ���Nစ����ၚလာ��ရးက ��ရ�းရႈသညအေ�� လမ��း��ၾကာင��းတစ�E��

Nစလမအေ��ည���Nစ���ၾကာင��း အတည����ထား�ါသည�။

(၂) ဘကည မခြစာတ�တကအေျရ�- သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက�

အားလး�ါ၀င� ကယစား���သညအေ��၀န ��းကင#စ�E Nန#း��ရးႏ��ငအေ����ရရ�9>9>����စရး၌ အာဆ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 9: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ယ���ါင��း��ဆာင�ားႏ��ငအေ�� အဖြN႕၀င��ႏ�ငငမား၊ အထးသ�Nငအေ�� အာဆယလ႔အသင��းအ၀

င��း��မ�ာ���န ��း�က� ၂၀၂၅ ၏ တ9:�ဆကတက၀တ� မားႏ��ငအေ�� ���င��း����သာရ9မ�န ��း�က�ား

က ���ညအေ�စE��စ�ါသည�။

(၃) အ�ပ�အလ5န�ဆကျ7ႊယမႈရျ�ခငျ�- မသပခြနစမ��းသမား၏အခြ�ငအေ�� ရးမားအ�ါအ၀င� လ႔အခြ�

ငအေ�� ရးမား အားလးသည� တစ�Eႏ��ငအေ"�#စ�E အ��န လလ�"နဆက��ႏႊယလ ကရ�ကာ တစ�Eႏ��ငအေ"�#စ�E အမ����လ

ကရ��ါသည�။ အဖြN႕အစည��းအမးမးအၾကား 9�ႏ�ႈင��း��ဆာပခြငရက����င��းႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��း

သမားႏ��ငအေ�� ၎တ႔၏အဖြN႕အစည��းမား၏ �ါ၀င���ဆာပခြငရက����င��းမားသည� ဤ သပခြနစ

မ��း��ရးမဟာစမ�က$ E အ��ညအေ"� ၀�အကာင ထည���Nာ�� ��ဆာငရာ၌ �အရး�ါ��သာ��အာ

င���မင���ရးအ�က# စ�E ��Nစပါလမအေ��ည�။

သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� �အကာင ထည���Nာ�#ည���ဆာက���ရးသည� လ�ငန ��း��ဆာပခြငရ

က���ရးအဖြN႕ႏ��ငအေ�� အာဆယမသပခြနစမ��းNရမ� (ADF)၊ အာရ�-�စNန � မသပခြနစမ��းခြN႕ၿNး��ရး

ဌာန (APCD) �ႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းအခြ�ငအေ"� ��ရးမားဆငရာကလြvမ��းကငပညာရ�င�ားႏ��ငအေ�� ��

လြဆး��ႏခြ�း9�ႏ�ႈင��း���င��းမ�တစဆငအေ�� အစးရမား၊ မသန ��းခြစမ��းအဖြN႕အ စည��းမားႏ��ငအေ��

�အရး�ါ��သာအ��ားဆကစ�ပတသ ကရာအဖြN႕အစည�းမားထမ�လည��း အကး��ကးဇးရရ��ါ

သည�။

၂.၄။ အာဆယဘကစEစမ�ကသ ည� အာဆယအဖြN႕အစည��းအမးမးႏ��ငအေ�� ကယ����န �႔��ညအေ�စE

သညအေ���ႏ��း��ႏ��ာတင� �င����င��းမားမ� အကး��ကးဇးရရ�ကာ ယင��း၏�အကာင ထည���

Nာ����ဆာပခြငရက���ရးလြတင� �ါ၀င���ဆာပခြငရက� ��စရန � ၎တ႔၏ကတက၀တ$ Eလည��း ����သ

�း�ါသည�။ ထ႔��င� သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� ခြN႔ၿNး��ရးက အာဆယႏ�ငင��ရးဆငရာ

လ������ရးအသင��းအ၀င��း (APSC)၊ အာဆယ စးခြ�ား��ရးရာအသင��းအ၀င��း (AEC)

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 10: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

�ႏ��ငအေ�� အာဆယ လမႈယဥ���ကးမႈအသင��းအ၀င��း (ASCC) တ႔၏ ဒတယ အလြတင��း��

ရးမ�း���ားႏ��ငအေ"� တ တငပင���လြဆး��ႏခြ�းထားကာ အာဆယအလြတင��း၀န�ားဌာနက �အကာင ထ

ည���Nာ����ဆာင���ရးလြတင� �ါ၀င$ ညမ9ဟE ကတက၀တ����ထား�ါသည�။

၂.၅။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က�၏ အလးစ�န ��းတင��ာ ဘ၀�အ����အနမားအားလးလြတင�

မသပခြနစမ��းသမား ၏ လြလတလ ��ႈ၊ လြလတ�����မာက�ႈဆငရာ��ပခြရး�ကစြယ�ငအေ���ႏ��ငအေ�� အ��ညအေ"� ၀ထ��

ရာကစြကစာ �ါ၀င���ဆာပခြငရက���ရးတ႔က အသအမ�တ����ကာ ��ရရ�9>9>သညအေ�� အားလး�ါ၀င�

ကယစား���သညအေ�� လ႔အသင��းအ၀င��းတစ�Eတည� ��ဆာကလ က� ��ဒသဆငရာအဆငအေ��၌

CRPD ၏ ခြN႔ၿNးတးတက���ရးႏ��ငအေ�� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင�ႈလြတင� �ါ၀င$ည��N

ညအေ"�ဆည��းရန � ��Nစပါသည�။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� မသပခြနစမ��းသမား၊ ၎တ႔၏မသား

စ၀င�ား၊ ကယ���ရးကယ# ာ ကည���း��နသမားႏ��ငအေ�� ကည��စာငအေ����ရ�ာက����း��နသ

မားအလြတက� ��Nစ��ႏ�င� သမ� တန ��းတည�မ�ရးႏ��ငအေ�� ဘ၀အရ�9dလြသး��မငအေ��ား��ရးတ႔က

ရရ�ရနရညရြ9:ယထ ား�ါသည�။

၂.၆။ အာဆယဘကစEစမ�ကသ ည� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း၏ မ႑ငသEးရ�စလးလြတင� မသပခြနစ

မ��းသ မား၏အခြ�ငအေ�� ရးမားက �ါ၀င����စရးလြတင� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း ��မ�ာ���

န ��း�က� ၂၀၂၅ က ���ညအေ��ရန � �ႏ��ငအေ�� �င�ာ��စရSနလည��းလ����ဆာငလလကရ�ကာ အားလး�ါ၀င$E�

ယစား���သညအေ�� လ႔အသင��းအ၀င��းတစ�Eဆ သ�႔ရ�႕ရႈရန � အဖြN႕၀င��ႏ�ငငမား၏ ကတ��

���ဆာပခြငရက�က�ားကလည��း အား���း��မ�ငအေ"�#င����း�ါသည�။ ယင��း သည� မသပခြနစမ��းသ

မားႏ��ငအေ"�ဆကစ�သညအေ�� ��ဆာပခြငရက�က�ားအားလးအလြတက� တစ�ဥးတစ���ယာက�င��းက ��Nစ���စ၊

အမား���9သ သ�႔မဟတ� လမႈNလ��ရးအဖြN႕အစည��းမား၊ ဥ���ဒရးရာတရားရးမား၊

အ������ရး အာဏာ�င�ား သ႔မဟတ� ဥ��ဒျ�လႊတ���တာ��ားက ��ဆာပခြငရကသ ည���Nစ���စ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 11: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

�ဓာနကသညအေ�� ���� မ၀ါဒမား��Nငအေ�� လမ��းညႊ"နထား�ါသည�။ ယင��းမ�ာ မသပခြနစမ��းသ

မား၏ အကးစးခြ�ားမားႏ��ငအေ�� လအ��က�ားက ထညအေခြ"�သင��းစဥ��းစား���င��း၊ မသပခြနစမ��းသမား

�ါ၀င$E�ယစား�����ရးႏ��ငအေ�� �ါ၀ငလာ���စရးတ႔က��မ�ငအေ"�#င���ဆာင� ပခြရကသ ငအေ"�သ9ဆ E���င��းႏ��ငအေ�ပ

တသ က�၍ သရ���ဆာပခြငရက���ရးႏ��ငအေ�� အထး�ဥ��းက����ဆာပခြငရက�ႈတ႔က ��နာက� ဆးအား

ထားကငအေ"�သEးရန � ထညအေခြ"�သင��းစဥ��းစား���င��းတ႔�Nစပါသည�။ ထ႔��င� အာဆယသည� ၂၀၃၀

လ�ငန ��းစဥ� �ႏ��ငအေ"� ည ��ရရ�ညရြ9t႔ၿNးတးတက���ရးက ဖြစ��မခြစာ��ဆာပခြငရကရန � ရညရြ9:ယထ ားလ

ကရ�သ�Nငအေ�� အာဆယဘကစEစ�က� မသပခြနစမ��းသမားကယစား����ါ၀င���ရးဆငရာ ယင��း၏မ၀ါ

ဒမားႏ��ငအေS�လE�ငန ��းအစအစဥ�ား က �အေကင���ဆာပခြငရကရာလြတင� �အရး�ါ��သာလ����ဆာင�က# စ�E

အ�Nစ� ရ���နမည���Nစပါသည�။

၂.၇။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� ဘာလ��ၾကညာ�က��ႏ��ငအေ�� အာဆယလ႔အသင��း

အ၀င��းစမ�က� ၂၀၂၅ တ႔�Nငအေ�� အာဆယအဖြN႕၀င��ႏ�ငငမား၏ မသပခြနစမ��းႏ�ငငသားမားအား

သကဆ EငရာအဖြN႔၀င��ႏ�ငငမား၏ ကတ က၀တ�ားက���ညအေ����စရန � ရညရြ9:ယထ ားသ9သာမက အာ

ဆယအဖြN႕၀င��ႏ�ငငမားအား ယင��းတ႔၏�ႏ�ငင လြတင��းဥ��ဒမားႏ��ငအေ�� မ၀ါဒမားကလကk

က����စရး၌ ကည���းရSနလည��း ရညရြ9:ယထ ား�ါသည�။

၂.၈။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� အာဆယအဖြN႕၀င��ႏ�ငငမားအားလးအလြတက� လ႔အခြ�

ငအေ�� ရးဆငရာ ဘ���ဌာန ��း�က# စ�E��Nစသညအေ�� CRPD ၏ ��ယဘယမ၀ါဒမားက လကနာ��စာ

ငအေ"�ထန ��း�ါသည�။ ၎တ႔မ�ာ …

(က) လ�ဂၢ လ� တစ�ဥးတစ���ယာက�င��း၏ ရ�ရင��းဖြစဂဏသ ကၡာ၊ ကယပEင���ပခြရး�ကစြယ�ငအေ"� �ါ

အ၀င� တစ�ဥး�င��း ၏ ကယပ"ငလE�ပEပခြင�ငအေ���ႏ��ငအေ�� လြလတလ ��ႈတ႔က ��လးစား���င��း။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 12: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

(�) ဖြ����ားဆကဆ မႈမ�����င��း

(ဂ) လ႔အဖြN႔အစည��းလြတင� အ��ညအေ"� ၀ႏ��ငအေ"�ထ��ရာက���သာ �ါ၀င���ဆာပခြငရက����င��းႏ��ငအေ��

ကယစား����ါ၀င���စ��င��း။

(ဃ) မသပခြနစမ��းသမားအား လသားမားႏ��ငအေ�� လသား၏မတဆြက���ားမႈ�အ����အနတစရ��၏

အစတ �င��း အ�Nစ� လက����း���င��းႏ��ငအေ�� မတညမႈက��လးစား���င��း။

(င) အခြ�ငအေ"� လမ��းမားက တန ��းတညမ���Nစ���စ��င��း။

(စ) လြသားလာႏ�င����င��း။

(ဆ) အမးသားႏ��ငအေ"� မးသမးမားအၾကား တန ��းတညမ����င��း။

(ဇ) မသပခြနစမ��း�ကလးမား၏ �����ာင��းလတးတကလ ာ��သာ ခြစမ��းရ9မားက��လးစာား���

င��းႏ��ငအေ�� ကယပEင� လကၡဏာမားက ထန ��းသမ��းရန � မသပခြနစမ��းသ�ကလးမား၏အခြ�ငအေ��

ရးမားက ��လးစား���င��း။

၃။ ဥ�စာ�အေျပ�နယပယမာ�/ အေအရ�ပါအေျသာ 5ပအေျဆာငရမညအေနျအခကမာ�

၃.၁။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� CRPD က တး��မ�ငအေ�� ကာင ထည���Nာ����ဆာင���ရး

က ��ရ�႕ရႈသညအေ�� ဘာလ��ၾကညာ�က��ႏ��ငအေ�� စည��းရး��ရးမ��ဘာင#E႔ ဆကလ �က ကာ

င ထည���Nာ����ဆာငရန � ဥးစား���း နယပယ�ား/ �အရး�ါသညအေ�� လ����ဆာငရမညအေ"� �က�ားက

ဥးခြစာထတ���Nာ�ပါသည�။ ဤ ဥးစား���းနယ� �ယ�ား/ �အရး�ါသညအေ�� လ����ဆာငရမညအေ"� �

က�ားက �ႏ�ငင��ရး၊ ဥ���ဒရးရာ၊ စးခြ�ား��ရး၊ လမႈ��ရးႏ��ငအေ�� ယဥ���ကးမႈနယပယ�ား၌ မ

သပခြနစမ��းသမားကယစား����ါ၀င���ရး၏ �အရး�ါမႈႏ��ငအေ�� ၎တ႔၏အခြ�ငအေ�� ရး မားက အ��

ညအေ"� ၀နားလ9သရ�မႈတ႔က အသအမ�တ����ရာလြတင� သတ��တ����ဌာန ��းထား�ါသည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 13: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

၃.၂။ ဘာလ��ၾကညာ�ယသြက# င� �မ�"နထားသညအေ�� �အရး�ါ��သာ�စ��တနယပယ�ားအားလး၏ တ

ည��သာ �အရး�ါမႈက အသအမ�တ������သာ�လည��း သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� သတ��

တထ ားသညအေ"� �န#စ� �အလြတင��း ရ9မ�န ��း�က�ားအားလးရရ���ရးအလြတက� အရင��းအ�မစ�ားက

ဖြ���၀�မ�တရာလြတင� အ�က �မား ရ���ၾကာင��းကလည��း အသအမ�တ�����ါသည�။

ထ�႔ၾကာငအေ�� သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� အာဆယ၏ႀကး �မ��း��ဆာပခြငရက�ႈမားႏ��

ငအေ�� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��းအစအစဥသEးရ���ႏ��ငအေ"�ညညရြညတ���သာ �အရး�ါသညအေ�� ဥး

စား���းနယပယ�ားရ� အရင��းအ�မစ�ားက �အလးထားရနရညရြ9:ယ�၍ အာဆယ���9သမားထ �င�

မာ သညအေ"� ကး�စားခြ�ငအေ��ားက Nန#း���းမည���Nစပါသည�။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည�

ကန �႔သတထ ား သညအေ�� ��ဘာင#စ�E��Nစၿ�း CRPD �ႏ��ငအေ�� အာဆယအဖြN႕၀င#စ�E�င��းစလြတငရ���

သာ အ��ား��သာမ��ဘာင�ား ရ� တာ၀န�ားအားလးက အ��ညအေ"� ၀လႊမ��း�������င��းမ

ရ���ၾကာင��းအသအမ�တ����လက� သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ �က� ဥးစား���းနယပယ�ားထယသြကလ

န ���သာ လ����ဆာင�က�ားကလည��း တစၿ�ငနက���ဆာပခြငရယသြကသ ား ၾကရန � အာဆယအ

ဖြN႕၀င��ႏ�ငငမားအား �အလးအနက# Eယသြက# န ��း�ါသည�။ �ဥ��းက����ဆာပခြငရက�ႈဆငရာ တနkEးရ���

သာ သတင��းအ�က လက�ားႏ��ငအေ�� ဤႀကး�မ��း��ဆာပခြငရက�က�ားမ�ရလဒ�ားက အနာဂတ� ��

ဒသဆငရာ��လြဆး��ႏခြ�းဖြ�မားလြတင� အ��ားအဖြN႕၀င�ားႏ��ငအေ�� အာဆယအရာရ�မားအား

�မ�၀လြသားသငအေ�ပါသည�။

၄။ အေအကာငအထညအေျဖာျအေျဆာငျ�ခငျ�

၄.၁။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�ကသ ည� CRPD လြတင�မ�တထ ား��သာ မသပခြနစမ��းသမားဆငရာအခြ�

ငအေ�� ရး မားႏ��ငအေ�� အခြ�ငအေ�� ရးမားရရ� ခြ�ငအေ�ရ�ၾကသမား (အထးသ�Nငအေ��သပခြနစမ��းသမား) အား

လးႏ��ငအေ"�ဆEင���သာ အ��ား ��သာလ႔အခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ ���ဌာန ��း�က�ားက အဖြN႕၀င��ႏ�ငင

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 14: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

မားအား ��လးစားလကနာရန �၊ အား���း��မ�ငအေ�� တငရန �၊ ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာကရန ��ႏ��ငအေ�� ��

Nညအေ"�ဆည��း��ဆာပခြငရကရန �၀တyရားမားက အသအမ�တ����ထား�ါ သည�။ ဤတာ၀န#yရားမားက

လ����ဆာငရ"န လြတက� လ႔အခြ�ငအေ�� ရး�အ�����သဘာတရားမားႏ��ငအေ�� ယင��းတ႔၏ထ��

ရာက���သာ အသး�မႈမားက �မနားလည���စရန � သကဆ Eငရာအစးရစနစ�ား/ �အကာင ထ

ည���Nာ����ဆာငသမားႏ��ငအေ�� တာ၀နရ�ၾကသမားအားလး၏ ခြစမ��း��ဆာငရ9>ည���ဆာက���

�င��းအ�ါအ၀င� လ����ဆာင��ႏ�င���သာ ၀န ��းကင#စ�ENန#း���းရန � အဖြN႔၀င��ႏ�ငငမားလြတင�

တာ၀နရ��ါသည�။ ဤစတဓာတ� ��Nငအေ�� သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က ား သကဆ EငရာအဖြN႕အစည��း

အမးမးတ႔က ယင��းတ႔၏သကဆ Eငရာဥးစား ���းလ�ငန ��းနယပယ�ားအရ မသပခြနစမ��းသ

မား၏လ႔အခြ�ငအေ�� ရးမားက ယင��းတ႔၏သကဆ Eငရာလ�ငန ��း အစအစဥ�၏အစတ �င��းအ�N

စ� သးသန �႔လ����ဆာင�ႈမား သ႔မဟတ� အစအစဥ�ား၊ စမကန ��းမားႏ��ငအေ�� လႈ�� ရ�ား��ဆာ

ပခြငရက�ႈမားအ�NစသE႔ �အရး�ါသညအေ�� လ����ဆာငရမညအေ"� �က�ားအ�Nစ� �����ာင��းလလ����

ဆာင� ���င��း��Nငအေ�� လ�ငန ��း��ဆာပခြငရက��ႏ�ငၿ�း၊ တးတက�ႈမားကလည��း သကဆ Eငရာအစ

ည��း�အ၀းမားလြတင� အစရင� ရမည���Nစပါသည�။

၄.၂။ မ႑င မးမး�း���ါင��း��ဆာပခြငရက���ရးအလြတက� �င#Eင���ဆာပခြငရကရသအ�Nစ� AMMSWD

သည� သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင�ႈက ႀကးၾက����ဆာပခြငရ

ကရမည���Nစ$ာ၊ စစည��း ��ရးအတါက� အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��းသးရ�စEလး၌ သပခြနစ

မ��း��ရးမဟာစမ��က ကာင ထည���Nာ�� ��ဆာင����င��း တးတက�ႈႏ��ငအေ�စ"�လဥ��း၍ အာဆ

ယအလြတင��း၀န�ားရးမ� �ႏ��စစဥ စရင�စာတစ���စာင$E လက�ရရ�ရမည���Nစၿ�း ယင��းအစရင�စာ

က အာဆယလ႔အသင��းအ၀င��း��ကာငစမားထ ဆကလ က����း�႔ရ မည���Nစပါသည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 15: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

၄.၃။ အာဆယအလြတင��း၀န�ားရးသည� လ႔အသင��းအ၀င��းသးရ� လြတက� သပခြနစမ��း��ရး

မဟာစမ�က� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင����င��း တးတက�ႈအစရင�စာက �းဆြတ9�ႏ�ႈ

င��း��ဆာပခြငရက���ရးအစည��း�အ၀း (JCM) လြတင� တင����ရမည���Nစပါသည�။

၄.၄။ APSC 9�ႏ�ႈင��း��လြဆး��ႏခြ�း��ရးအစည��း�အ၀း (ASCCO)၊ AEC အလြတက�

အားလး�ါ၀င���သာ��ကာ��တ (COW) �ႏ��ငအေ�� ASCC ဆငရာ 9�ႏ�ႈင��း��လြဆး��ႏခြ�း��ရး

အစည��း�အ၀း (SOC-COM) တ႔သည� ယင��းတ႔၏ သကဆ Eင� ရာအစည��း�အ၀းမား၌ သ

ပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင�ႈ�အ����အနႏ��ငအေ�စ"�လဥ��း ၍ အစအ

စဥ#စ�Eထညအေခြ"�သင��းရမည���Nစပါသည�။

၄.၅။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင����င��းသည� အာဆယ အ

ဖြN႔အစည��းမား၏ အ�န ��းက႑က �အကာင��းဆးအသး�မညအေ�� မဟာဗဟာမားႏ��ငအေ��ဥ��းက

����ဆာပခြငရက�ႈမားက အသး���ရ မည���Nစၿ�း၊ �မ�န � အစးရႏ��ငအေ�ပEဂၢလက�း���ါင��း��ဆာ

ပခြငရက���ရး (PPPP) အစည��း�အ၀းမား၊ လမႈ��ရးခြစန �႔ဥး တလြထSငလE�ငန ��းမားအ�ါအ၀င� ဆ

ကစ�ပတသ ကသ မား�း���ါင��း�ါ၀င���ဆာပခြငရက���ရးအလြတက� အခြ�ငအေ"� လမ��းမားက ��မ�ငအေ"�#င���

�းရန � အရ�ဘကလမႈအဖြN႕အစည��းမား (အထးသ�Nငအေ�� မသပခြနစမ��းအဖြN႔အစည��းမား) က

အား���းတယသြက# န ��းကာ၊ အားလး�ါ၀င$E�ယစား���၍ ��ရရ�ညရြ9t႔ၿNးတးတက���ရးအလြတက�

လမႈတာ၀နf မႈတ႔က ���ါင��းစ�����းရမည���Nစပါသည�။

၅။ အေျစာငအေ@ျAကညအေျအေျ5အေ5ာျ�ခငျ�7ျငအေျ အကျ�ဖတျ�ခငျ�

၅.၁။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� ���နလ9သEးသ�����င��းႏ��ငအေ"� က��Nတ����င��းတ႔သည� �စ��

န�ား၊ ညႊန ��း ကန ��းမားႏ��ငအေ�� အက��Nတ����င��းဆငရာ စ�နစညႊန ��းမား�ါ၀င���သာ ��စာငအေS�ၾ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 16: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ကညအေ����လအေလာ���င��းႏ��ငအေ�� အက��Nတ����င��း (M&E) မဟာဗဟာႏ��ငအေ�ရလဒ�ားမ��ဘာင ရ

�သဘာတညထား��သာ သ႔မဟတ� လကရ�ကငအေ"�သEး���နသာ အ�က�ားက အသး�ရမည���N

စသည�။ အ�က လက�ား စနလစ#က ��ကာကf ���င��းႏ��ငအေ�� အရ�9dလြသးႏ��ငအေ�� ရအလြတက က��N

တ����င��းမားအ�ါအ၀င� အ��ားသငအေ����လာ�� ရာ �ဥ��းက����ဆာပခြငရက�ႈမားႏ��ငအေ�� နည��းစန

စ�ားကလည��း ��ဒသဆငရာအဆငအေ��၊ �ႏ�ငင��တာ� ဆငအေ���ႏ��ငအေ�� သကဆ Eငရာက႑မားဆငအေ��ား

က႑တ႔၌ သပခြနစမ��း��ရးမဟာဗဟာမ�လြထက����ၚလာ��သာ မ၀ါဒမား/ အစအစဥ�ား/စမက

န ��းမား၏ သက���ရာက�ႈက အက��Nတ���လအေလာရန � တယသြက# န ��း�ါသည�။

၅.၂။ ၂၀၁၈-၂၀၂၁ ကာလဆငရာ ၾကား��Nတ က��Nတ���လအေလာမႈတစ�Eႏ��ငအေ�� ၂၀၂၁-

၂၀၂၅ ကာလဆငရာ အၿ�းသတ က��Nတ���လအေလာမႈတ႔က SOMSWD ၏ ဥး��ဆာင�ႈ

အရ သပခြနစမ��း��ရး မဟာစမ�က�၏ ��အာင���မင�ႈသ�႔ရ�႕ရႈသညအေ�ရလဒ�ားက အက��Nတရ

န ��ႏ��ငအေ�� တးတက�ႈ�အ����အန မားက ��စာငအေS�ၾကညအေ����လအေလာရန � လ����ဆာပခြငသားမည���N

စသည�။ ၾကား��Nတ က��Nတ���လအေလာမႈသည� အ��ား��သာလ�ငန ��းမားႏ��ငအေ"� တ မသပခြနစ

မ��း��ရႊ�႕���ာင��းလ�သားမားအ�ါအ၀င� မသပခြနစမ��းမႈအမးမး ရ�သမားအလြတက� သပခြနစ

မ��း��ရးမဟာစမ��က ကာင ထည���Nာ����ဆာင�ႈ �မ��ကာင��းခြမန ����စရး က ထညအေခြ"�သ

င��းစဥ��းစားလြသားမည���Nစသည�။

၅.၃။ သပခြနစမ��း��ရးမဟာစမ�က� ��စာငအေS�ၾကညအေ����လအေလာ���င��းႏ��ငအေ�� အက��Nတ����င��း

လ�ငန ��းလြတင� အရ�� ဘကလ မႈအဖြN႔အစည��းမားႏ��ငအေ�� အထးသ�Nငအေ�� မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစ

ည��းမား၏ �ါ၀င���ဆာပခြငရက�ႈမ�ာ လ�ငန ��းထ��ရာကစြကစာ�အကာင ထည���Nာ����ဆာင���ရး

အလြတက� မ�N�စ�န�အရး�ါ�ါသည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 17: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

၆။ အေအျ�ပာငျ�အ5အတြတက ခြစမျ�အေျဆာငရညျ�မငအေနျEငျ�ခငျ�7ျငအေျ ပ�အေျပါငျ�အေျဆာ

နစြငရကျ�ခငျ�

၆.၁။ မသပခြနစမ��းသမား၊ မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမား၊ သကဆ Eငရာအစးရအရာရ�မား၊ အရ�ဘက�

လမႈ အဖြN႔အစည��းမားႏ��ငအေ�� အ��ား��သာဆကစ�ပတသ ကသ ညအေ"� ဖြN႔အစည��းမားသည� �ႏ�ငင

တကာ ကတ က၀တ�ားက ရပခြ�ရာလထအဆငအေ�ရ� ရလဒ�ားအ�Nစ လြသင������ာင��းရန ��ႏ��ငအေ�� မသ

ပခြနစမ��းသမား�ါ၀င� ကယစား�����ရးတ႔အလြတက� သငအေ����လာ����သာအသအ�မင�၊ �အ

လြတ႔အႀက�ႏ��ငအေ�� ကလြvမ��းကင�ႈမားရရ�ရန � အခြ�ငအေ"� လမ��းမားရ����စရးအလြတက� ခြစ

မ��း��ဆာငရ9>ည���ဆာင����င��း လႈ�ရ�ား��ဆာပခြငရက�ႈမားလြတင� �တဆ ကပါ၀င���ဆာပခြငရကရမည���

Nစသည�။ ခြစမ��း��ဆာငရ9>ည���ဆာက����င��း လႈ�ရ�ား��ဆာပခြငရက� မႈမားလြတင� ကန ��းမာ��ရး၊

�ညာ��ရး၊ အလ� ကင�၊ ���9သ႔၀နထမ��း၊ နည��း�ညာတလြထ"ငႀကဆမႈ၊ ဘ႑ာ��ရး�ါ၀င�ႈ၊

ခြစန �႔ဥးတလြထင�ႈ၊ ၀န ���ဆာင�ႈအမးမးလြတင� လက���လာည��လြထရ�မႈတ႔အ�ါအ၀င� လမႈ��

ရးႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရး�ါ၀င�ႈမားအလြတက� တန ��းတည�မ�သာအခြ�ငအေ"� လမ��းမားရရ����စရးႏ��

ငအေ�� တရားစ ရင���ရးႏ��ငအေ�� �ႏ�ငင��ရးလ�ငန ��းစဥ�ား၊ လမႈ��ရးဖြ�လမ��းမားႏ��ငအေ�� စတ �

န ��း����Nလႈ�ရ�ားမႈမားအလြတက� အားလး�ါ၀င����စသာ ၀န ��းကင#စ�ENန#း��ရးတ႔က��ရ�း

ရႈ၍ �အလးထား��ဆာပခြငရကရမည���Nစ� �ါသည�။

၆.၂။ မသပခြနစမ��းမႈ�ါ၀င���ရး ခြNၿNးတးတက���စရSနလE����ဆာင�ႈသည� သတင��းအ�က လ

က�ား �မ�၀��င��း��NငအေS�လည��း တးတက���စရမည���Nစသည�။ စာရင��းဇယားအ�က လက�ား၊

သ��တသန စာအ�စာတမ��းမားအ�ါအ၀င� သ��တသနႏ��ငအေ"�သတင��းအ�က လက�ားအသး���

င��းႏ��ငအေ�� �အလအေ အကငအေ����ကာင��းမားဆငရာ သတင��းအ�က လက�ားက �အကာင��းဆးအ

သး�ရမည���Nစသည�။ ထ��ရာကသ ညအေ����Nန ��႔၀မႈမားလြတင� သကဆ Eငရာစာပခြရကစာတမ��းမားႏ��ငအေ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 18: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

သတင��းအ�က လက�ား၊ �ႏ�ငငတကာ���ဌာန ��း�က�ားက သကဆ Eငရာဘာသာစကားအမးမးႏ��ငအေ��

�စအမးမးတ႔�Nငအေ�� တတ��ႏ�င� သမ�ရရ���စ��င��းလည��း �ါ၀ငပါသည�။

၆.၃။ မသပခြနစမ��းသမားအား အစးရအရာရ�မား၊ မသပခြနစမ��းအဖြN႔အစည��းမားႏ��ငအေ�� အရ�ဘက�

လမႈအဖြN႕ အစည��းမားအ�ါ၀င� သကဆ Eငရာဆကစ�ပတသ ကသ ညအေ"� ဖြN႕အစည��းမားအားလးႏ��ငအေ��

အတ �ါ၀င� ��ဆာပခြငရက����စရးႏ��ငအေ�စ"�လဥ��း၍ လ�ငန ��းဌာန�အ����အနအမးမးလြတင� အာဆ

ယလ႔အသင��းအ၀င��း သးရ�စလး၏ �း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈ�အသအ�ာရ���စရန � မ၀ါ�ဒ

လြဆး��ႏခြ�းမႈမား �မ�"န$င��း�လြသားမည� ��Nစသည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 19: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

အာဆယ �ႏ�ငင��ရး- လၿ���ရး အသက ၿ

မ (APSC) ��ၾ ကညာစာတမ��း

၂၀၂၅

အဓက ��ဆာင�ခြ�က�ညအေ"� �က�ား

က။ စည��းမဥ��း �အ�����၊ လထဥး

စား���း၊ လထ ဗ ဟ��� အသက ၿမ

APSC 1 မသပခြနစမ��းသမား�အနျNငအေ�� သပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ"�#န ��းတညမv� မ���းခြ�ငအေ�ရျ�င��း၊ ��ခြ�း��ကာက��ပခြင�ငအေ�ရ��� �င��း၊ တရားမv�တမႈက ရရ��စားခြ�ငအေ�� ရ����င��း��Nငအေ�� အမား���9သဆငရာ၊ �ႏ�ငင��ရးဆငရာဘဝလြတင� အဓ�ၸာယရ�

ရ� ���ညအေ�����ညအေ��ဝဝ �ါဝင���ဆာင�ခြ�ကစြက�ငအေ"�$E ��မႇငအေ"�#င$ာလြကယ����းမညအေ�� ဥ��ဒ ��ရးရာႏ��ငအေ�� အ������ရး�င��းဆင� ရာ ��ဆာင�ခြ�ကစရာမားအားလးက ��ဆာင�ခြ�ကရန �အား���းလႈ��႔ဆာ��ည�။

APSC 2 တရား�း ဝန ���ဆာင�ႈမား၊ ��ခြ�း��ကာကပြကပမား၊ လကလ �မ��းမ��သာ��ခြ�း��ကာကပြကပမား �ႏ��ငအေ�� အားလးအဆ င�������အာင� ���လ�ထားသညအေ�� မ�မားႏ��ငအေ�� အ��ား��သာ �ႏ�ငင��ရး လ�ငန ��းစဥ�ားအလြတက� လကသ ငအေ��ႏ�င���သာ စ

စဥ���ဆာင�ခြ�ကထ ားရ�မႈဆငရာ အ�က လက�ားက အမားဆင��ႏ��ငအေ�� �ဂၢလက�င� ဝကဘဆ Eက�ားမ� ရရ�ႏ�င���ရးက အား���း လႈ��႔ဆာ��ည�။ ထသ႔ ��ဆာင�ခြ�ကရာလြတင� မက�ျမငစာ၊ အသ၊ စာတမ��းထးႏ��ငအေ�� အသ��ထာက$ စနစ�ား�ါ��သာ ဗ

ဒယမား စသညအေ�� နည��း�ညာသစ��ႏ��ငအေ�� အစားထး ��ခြ�းစရာ�စမားအသး������င��း၊ အားလးအသး���ႏ�င�ညအေ�� အ လကထ ခြ�န ��းနစ� �စမား၊ ဗဒယႏ��ငအေ�� �����မငသၾကားတ႔လြတင� ရရ�ႏ�င�ညအေ�� စာတမ��းထးမား ထညအေ�����း���င��း၊ ��

ရာ�kကရ�ငနယ� လ�ကသ ကၤတ��သမားအကအညထား���း���င��း၊ သငfမႈဆငရာ မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� ကာလြတန ��း� �ပEမားထညအေ�����း���င��း စသ9>E႔က အသး���ၿ�း မသပခြနစမ��းသမား�ါမကန �ထညအေခြ"�သင��းစဥ��းစားထား���း သ

ညအေ�� စနလစ$E အသး���မည���Nစသည�။APSC 3 ��ရ��႕နမင�ားႏ�ငသညအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအား ဥ��ဒ�အထာက က ���းႏ�ငရ"န လြတက� မသပခြနစမ��းမႈႏ��ငအေ��

လ႕အခြ�ငအေ�� ရးက အထး�����လအေလာထားသညအေ�� ဥ���ဒထာက$ ကလြvမ��းကငသမား၊ အဖြN႕အစည��းမား လြကနရက� မားက တည���ထာင�ည�။

APSC 4 မသပခြနစမ��း�ႈ��ထာငအေ��၊ လ႕အခြ�ငအေ�� ရး�အ����မမားႏ��ငအေ�� တလြက ၎တ႔က ��ရ��႕�နရ�႕ရ��ား၊ အစး�ရ ရ��႕နမား၊ အကဥ��းဌာနအရာရ�မား၊ လမႈNလ��ရး အရာရ�မား၊ ရႏ��ငအေ�� အ��ားဝနထမ��းမား၏ ��န႔စဥဘဝမ�ာ�ါ အသး

��မားႏ��ငအေ�� ဆင���သာ သင#န ��းႏ��ငအေ�� ခြစမ��းရ9>ည� ��ဆာင�ခြ�က�က�ားက မသပခြနစမ��းသတ႔၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက �� လးစား���င��း၊ ကာလြကယ����င��း၊ ရရ���စ��င��း စသ9dား��Nငအေ�� ���လ��ည�။

APSC 5 တရားစရင���ရးက႑၊ �ႏ�ငင��ရးအဖြN႕အစည��းမား၊ ��ခြ�း��ကာကပြကပ��ကာ��ရ�င�ားအား မသပခြနစမ��းအခြ� ငအေ�� ရးႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားက �နလ���ထား��ရးဆငရာ အသရ�မႈ��မငအေ"�#က���အာင� ��ဆာင�ခြ�က�ည�။ ထသ႔ ��ဆာ င�ခြ�ကရာလြတင� အ��ည����9ဆEငရာ မသပခြနစမ��းသမား��န႔ (IDPD) ကင��း���င��းအ�ါအဝင� အႏ��ညာႏ��ငအေ�� အားကစား

ဖြ�မား၊ ဆယသြကသ ယ���ရးႏ��ငအေ�� သတင��းအ�က လက����းသညအေ�� မဒယာအမးမး စသညအေ�� ဆကစ�သညအေ�� အ�မ��းအနားမား ကင��း���င��း��Nငအေ�� ��ဆာင�ခြ�က�ည�။APSC 6 အာဆယအဖြN႕ဝင��ႏ�ငငမားအား မသပခြနစမ��းသမားအခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ ကလသမဂၢ��ကာ��တႏ��ငအေ�� အ��ား��

သာ �ႏ�ငငတကာယႏ��ရားလ�ငန ��းစဥ�ား �ႏ��ငအေ�� �တဆ က���ဆာင�ခြ�က�ႈ��မႇငအေ"�#ငရန �အား���းမည�။ ထသ႔ ��ဆာင�ခြ�က�

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 20: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ရာလြတင� UNCRPD, UNCEDAW, UNCRC တ႔က �အကာင ထည���Nာ��ႈဆငရာ �ႏ�ငငအလက� အစရင�စာမား တပခြငသ င��း��စ��င��း အား��Nငအေ�� အထးသ�Nငအေ�� �း���ါင��း��ဆာင�ခြ�က���အာင� လ����ဆာင�ည�။

APSC 7 အာဆယ��ဒသအလြတင��း မသပခြနစမ��းသမား�အရးအလြတက� ��ဆာင�ခြ�က���နၾ�ကသာ အစးရအဖြN႕အစ ည��းမား၊ မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမား စသ9>E႔၏ လြကနရက$ E အား��ကာင��း��အာင� ��ဆာင�ခြ�က�ည�။ ထ႔��င� ��

အာကပါတ႔မ� တစဆငအေ�� အ��ည����9ဆEငရာႏ��ငအေ�� ��ဒသအလက� လ႕အခြ�ငအေ�� ရးကတကဝတ�ား ထထ��ရာက���ရာက� �အကာင ထည���Nာ��ႈအ�င��းလြတင� အာဆယႏ�ငငမားမ� အလားတအဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� ����ႏႈ�င��း��ဆာင�ခြ�

က���ရးကလည��း အား���းမည���Nစသည�။APSC 7.1 အာဆယႏ�ငငမားအလြတင��း နားလ9မႈ၊ ဗဟသတႏ��ငအေ�� စန ����ၚမႈ���ါင��းစက အသအမ�တ�������

င��း၊ �ႏ�ငင��တာ�� ဝါဒ�င��း ������င���မႇငအေ"�#င����င��း စသ9>E႔ တးတက���ကာင��းခြမန ���စရန �ကလြvမ��းက င�သပခြနစမ��းမားအ�ါအဝင� မသပခြနစမ��းအခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ ကလြvမ��းကငသမားက စ��ဝးအသး���င��း။ ထသ�႔ဆာ

င�ခြ�ကရာလြတင� အာဆယတကသလ� လြကနရက� (AUN) �ႏ��ငအေ�� အာဆယ��ရးရာ��လအေလာမႈဌာနမား မ�တစဆငအေ�� �� ဆာင�ခြ�က����င��းလည��း �ါဝင�ည���Nစသည�။

APSC 7.2 အစးရအရာရ�မား၊ ဉာဏႀ ကးရ� င ဖြN႕မား၊ လငယ��ႏ��ငအေ�� အရ�ဘကလမႈအဖြN႕အစည��းမားအလြတက� ခြစ မ��းရည���မႇငအေ�� အစအမမား �အကာင ထည���Nာ�ၿ�းလv�င� ဒမ�ကရစႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအား ဒမ�ကရစ

စနလစ လြတင��း လြသယသြတသ င��း���င��းဆငရာ �အ����မမားႏ��ငအေ"�ဆEင���သာ �အလြတ႕အႀကမားက Nလ�ယ�ည���Nစသည�။APSC 7.3 မသပခြနစမ��းသမား �ါဝငလႈ�ရ�ား��ရးႏ��ငအေ�� ၎တ႔အလြတက� ထ��ရာက���သာစမအ����ႈဆငရာ က႑က ��

မႇငအေ"�#င����းႏ�င�ညအေ�� လ�ငန ��းအစအမမားက စဥ��းစား��Nာ�ထEတ$ ာ �အကာင ထည���Nာ�ရ"န လြတက� အစးရအ ဖြN႕မား၊ သကဆ Eငပတသ ကသ မားအၾကား လ��စအေ�ါဝင���သာ��လြတ႕ဆ��လြဆး��ႏခြ�းမႈႏ��ငအေ�� မတkက������ဆာင�ခြ�

က�ႈက အား���း��မႇငအေ"�#င�ည�။APSC 7.4 �ဂၢလကက႑၊ အ��ား��သာ စ�ဆငသညအေ�� �တသ ကသ မားႏ��ငအေ�� လကတြက# လ����ဆာင�ႈ အား��ကာင��း��စ

ရ"န လြတက� အာဆယ��Nာင���ဒးရ�င��းက �အေ�းကညမည�။ ရည�ခြ�ယ�က��ာ �ဂၢလကက႑ သတင��းအ�က လက�ား၊ ဝန ���ဆာင�ႈမားႏ��ငအေ�� လႈ�ရ�ားခြ�င�ားလြတင� မသပခြနစမ��းသမားက�ါ ထညအေခြ"�သင��းရာ၌ ��ကာ�ပE��ရးရ�င��းမား၏ လမႈ

တာဝနfမႈက မး��စအေ���းရန ���Nစသည�။APSC 7.5 မသပခြနစမ��းသမား၏အဖြN႕အစည��းမား အ�ါအဝင� Track II အဖြN႕အစည��းမား၊ ALAWMM �ႏ��

ငအေ�� ALA တ႔အၾကား �း���ါင��း��ဆာင�ခြ�က�ႈက��မႇငအေ"�#င�ည�။ ထသ�႔ဆာင�ခြ�ကရာလြတင� �ႏ��း��ႏ��ာNလ�ကပြယပ မား၊ အလ�����လြဆး��ႏခြ�းဖြ�မား၊ သ��တသနမား��Nငအေ�� �ႏ�ငငတကာဥ��ဒ၊ CRPD ကအေသ�႔သာ အ��ည����

9ဆEငရာစာ���ားက ���ညရြ9>င��းဥ��ဒမ��ဘာင�ား အလြတက� အသး���င��း စသ9>E႔အား��Nငအေ�� ��ဆာင�ခြ�က�ည�။APSC 7.6 သငအေ����တာ�သညအေ����နရာမားလြတင� AICHR ၊ ဆ��လာ�သညအေ�� က႑အလက ာဆယ အဖြN႕အစည��းမား၊

အ��ား��သာ ဆကစ�ပတသ ကသ မားအၾကား အ��န လလ�န ���ဆာင�ခြ�က�ႈႏ��ငအေ�� ����ႏႈ�င��းတငပင�ႈ��Nစ���အာင� လြတ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 21: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

န ��းအား ���းမည�။ ထ႔��င� မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမား၊ မသပခြနစမ��းတ႔၏အခြ�ငအေ�� ရးမား ��မႇငအေ"�#င���� င��းႏ��ငအေ�� ကာလြကယ����င��းတ႔က ��ဆာင�ခြ�က���နသညအေ�� CSO မားကလည��း ထညအေခြ"�သင��းမည�။ ထသ�႔ဆာ

င�ခြ�ကရာလြတင� မသပခြနစမ��းသမားအခြ�ငအေ�� ရး ဆငရာ AICHR ��ဒသလြတင��း �ႏ��စစဥ���လြတ႕ဆ��လြဆး��ႏခြ�းဖြ�က မ �က�လြကက$ င��း���င��းနည��းလည��း တစ�Eအ�ါအဝင���Nစသည�။

APSC 7.7 စည��းမဥ��း�အ�ၚ�အ������သာ အာဆယအသက ၿမ��Nစ���အာင� ႀကး�မ��းရာ၌ မသပခြနစမ��း အဖြN႕အစည��းမားအား အာဆယ�ါလမန�ားအဖြN႕၊ အာဆယအစးရတ႔ႏ��ငအေ�� အမးသားအဆငအေ�� ထ��လြတ႕ဆ

ကဆ N႔ လြတန ��းအား���းမည�။ ထသ�႔ဆာင�ခြ�ကရာလြတင� ASEAN Enabling Masterplan က အမးအသားအဆ ငအေခြ"�#င� �အကာင� အထည���Nာ�����င��းသ9လည��း တစ�Eအ�ါအဝင���Nစသည�။

APSC 7.8 မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမား၊ မသပခြနစမ��းသမား၊ မသပခြနစမ��းသမားအား �ႏ�ငငအဆငအေ���ႏ��ငအေ�� ��ဒသ လြတင��း အဆငအေ"�#E႔၌ ကယစား���သညအေ�� အဖြN႕အစည��းမား အ�ါအဝင� အာဆယအဖြN႕မား၊ အာဆယ၏အကး

စးခြ�ားရ�င�ားအၾကား ထ��လြတ႕ဆကဆ မႈ၊ �းဆြတ��ဆာင�ခြ�က�ႈမား��Nစ���အာင� ��မႇငအေ"�#င���ဆာင�ခြ�က�ည�။ �။ ၿငမ��း�မ��း၊ လၿ �၍ တ9ၿငမ���

သာ��ဒသAPSC 8 �ကလးသငယ�ား၊ လငယ�ား၊ အမးသမးမားႏ��ငအေ�� အသက ခြ�ယႀ ကးရငအေ��ႈ��ၾကာငအေ�� မသပခြနစမ��းမႈ တစနည��း

မဟတ� တစနည��း �စားရသညအေ�� သကႀ ကးခြ�ယ Eမားအလြတက� လကသ ငအေ��ႏ�င���သာ စစဥ���ဆာင�ခြ�က� လက���လာမႈမား ��Nစ�����ၚစရ"န လြတက� �ႏ�ငငအဆငအေ���ႏ��ငအေ�� ��ဒသအဆငအေ�� မဝါဒမား �မအား��ကာင��း��အာင� ��ဆာင�ခြ�က�ည�။

APSC 9 အၾကမ��းNက�ႈ၊ အၾကမ��း�တမ��းနည��း�ါ��သာ အခြစန ��း��ရာက$ ငအေ�စဥ�၊ တရားဥ��ဒမအေ မးယစ���ဆး ဝါး��ရာင��းဝယ���Nာက$ ားမႈ၊ မသပခြနစမ��း အမးသမးႏ��ငအေ��$လးငယ�ားအ�ါအဝင� လက"န$း���င��း၊ လကနက���မ�ာင�E��

�င��း၊ �ငလလယဓား���မႈကးလြလန ����င��း၊ ���ခြငၾကး �ဝါ���င��း၊ အ��ည����9ဆEငရာ စးခြ�ား��ရးရာဇဝတ�ႈႏ��ငအေ�� ဆကဘ ာ ‘ မႈ�င��းမား စသ9>E႔�ါဝင���သာ �ႏ�ငင��Nတ���ကာ��ႈ�င��းမား တကkက���ရး အာဆယ လ�ငန ��းစမ�က� လက���

’ လြတ႕အစအစဥ� က ထထ��ရာက���ရာက� �အကာင ထည���Nာ���ႏ�င���အာင� �ါဝင ား��Nညအေ�ရ"န လြတက� က႑အလက� အဖြN႕မားႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမားအၾကား �း���ါင��း��ဆာင�ခြ�က�ႈက အား���းမည�။

APSC 10 မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� ရည�ခြ�ယ���သာ လကလ �မ��းမ��သာအ�က လက�ားႏ��ငအေ�� �ညာ���းလႈ��႔ဆာင� မႈ အသး�စၥည��းမား ထတလ E�����င��း၊ ���နလ9ထ��ထာင���ရးအဖြN႕အစည��းမား�အနျNငအေ�� ၎တ႔၏ ��ထာက$ �

စၥည��းမားႏ��ငအေ�� ဝန ���ဆာင�ႈမားက လစအသး���ႏ�င���အာင� စစဥ����းထား���င��းဆငရာ မဝါဒမားႏ��ငအေ�� လးဝ က ကည ��အာင���ဆာင�ခြ�ကkE႔ အား���း���င��း စသ9>E႔အား��Nငအေ�� မးယစ���ဆးဝါးကင��းစင���သာ အာဆယ��N

စ����စရး အားထတ�ႈမား အရ�အဟန ���မႇငအေ��ည�။APSC 11 မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ"� တ လကတြက# ၿ�း UNCRPD အရအ�ါအဝင� �ႏ�ငငတကာႏ��ငအေ�� အာဆယအ

ဖြN႕ဝင��ႏ�ငငမား၏ မမႏ�ငငအလက� ဥ��ဒျ�႒ာန ��း ထားမႈမားႏ��ငအေ"� ည မသပခြနစမ��းဒကၡသ9မားႏ��ငအေ�� �လႈ�ခြ�ငအေ���� လv�ာကထ ားသမားအား အကာအလြကယ# Eး��မႇငအေ�����းအ��ည�။

APSC 12 သဘာ�ဝဘးဒဏ�ား မ�ကရာက�၊ �ကရာက���နစဥ လြတင��းႏ��ငအေ�� �ကရာကၿ�း��နာကပEင��းတ႔၌ မသပခြနစမ��း သမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးက ကာလြကယ��ႏ�ငရန �အလ႔င�ာ �ႏ�ငငတကာႏ��ငအေ�� ��ဒသအလက� မသပခြနစမ��းမႈဆငရာ၊ လ႕အခြ�

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 22: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ငအေ�� ရးဆငရာ မ��ဘာင�ားႏ��ငအေ�� အ��ား အာဆယ��ရးရာ��ကာ��တမား��Nစၾ�ကသာ သဘာ�ဝဘးအႏ��ရာယ� စမ� န �႔ဖြ�မႈ အာဆယ��ကာ��တ (ACDM) ၊ သဘာဝ ��ဘးဒဏ� စမ�န �႔ဖြ�မႈဆငရာ လသား�င��းစာနာမႈအကအည�� �း��ရး အာဆယ���ႏႈ�င��းဆယသြကသ ယ���ရးစင#ာ (AHA Centre) ၊ အာဆယ ��ဒသလြတင��း ��ဘးအႏ��ရာယ� �အရး��

�ၚတ႔��န ���ရး �ႏႈ�း��ဆာ��ႈ��လအေကငအေ��န ��း(ARDEX), �ႏ��ငအေ�� ��ဘးအႏ��ရာယ$ ညကယဆ ယ���ရး ��လအေကငအေ��ႈ အာဆယ ��ဒသလြတင��း Nရမ� (ARF DiRex) �ႏ��ငအေ�� သဘာ�ဝဘးအႏ��ရာယစမ�န �႔ဖြ�မႈႏ��ငအေ�� �အရး���ၚတ႔��

န ���ရး အာဆယ�သဘာတည�က� (AADMER) ၊ အာဆယ�းဆြတ သဘာ�ဝဘးအႏ��ရာယ� တ႔��န ���ရးအစအမ(AJDRP), တ႔�ါ ���႒ာန ��း�က�ား၊ တစ�Eတည��း��သာ အာဆယ - တစ�Eတည��း��သာတ႔��န�ႈ��ၾကညာ�က�

တ႔၏ အားထတ�ႈမား သဟဇာတ�Nစ���အာငလE��ည�။APSC 13 မသပခြနစမ��းသမားအဖြN႕အစည��းမား၊ မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� တငပင�����ႏႈ�င��းၿ�း မသပခြနစမ��းသမားအကးဝ

င���သာ သဘာ�ဝဘး ���နလ9ထ��ထာင���ရး အစအမမား�မ�တ�ည�။ ထသ�႔ဆာင�ခြ�ကရာလြတင� ဘတဂကပြတ���ဝသးဖြစမႈ၊ အကအညကရယာ၊ ��ဆးဝါး ���စ ��စာငအေ����ရ�ာက�ႈ၊ ကန ��းမာ��ရးႏ��ငအေ�� �လႈ�နား��နရာဝန ���ဆာင�ႈမား ရရ���

�စရး၊ �အရး�ါ�အ����အန ���ငဆင����င��း၊ သဘာ�ဝဘး တ႔��န ����င��း ဆငရာ မဟာဗဟာမား၊ သဘာ�ဝဘး�� လာအေ�ါး��ရး အစအမမားႏ��ငအေ�� ဝန ���ဆာင�ႈမား၊ မသပခြနစမ��းသမား ( အထးသ�Nငအေ�� အမးသမး၊ �ကလးသငယ��ႏ��ငအေ��

သကႀ ကးခြ�ယ Eမား) �အ�ၚ သဘာ�ဝဘး၏ သက���ရာက�ႈ ��လာအေ�ကစရန � ��စာငအေS�ၾကညအေ����ရးႏ��ငအေ�� အက��Nတ���ရးလ�ငန ��းစဥ�ား ��ဆာင�ခြ�က�ည�။APSC 14 �အရး���ၚတ���န ���ရးမန ���နဂာမား၊ တ႔��န ���ဆာင�ခြ�ကသ မားအၾကား မသပခြနစမ��းမႈႏ��ငအေS�လ႕အခြ�

ငအေ�� ရး ��ရာ�kကရ�ငနယ�ား လြကနရက# စ�Eတည���ထာင$ာ သဘာ�ဝဘးႏ��ငအေ�� �အရး���ၚႀကတင����ငဆEင�ႈဆငရာ မဝါဒႏ��ငအေ�� အစအစဥ�ား စမ��ရးဆြဆ���င��း၊ �အကာင ထည���Nာ�����င��းႏ��ငအေ�� အက��Nတ����င��းအ�င��းလြတင� မသပခြနစမ��းအ

ဖြN႕အစည��းမားလြကနရက��ႏ��ငအေ�� တငပင�����ႏႈ�င��းမည�။APSC 15 မသပခြနစမ��းသမား အကးဝင���သာ သဘာ�ဝဘးစမ�န �႔ဖြ�မႈအစအမမား၊ အစအစဥ�ား၊ လ�ထEးလ�နည��းမား

မ� ရရ�သညအေ�� တလြထ"ငဆန ��းသစ�ႈ၊ ��ကာင��းခြမန ���သာ�အလအေအထႏ��ငအေ�� ရရ�သညအေ"�သင�န ��းစာမားက မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစ ည��းမား၊ အာဆယ အဖြN႕အစည��းမား၊ လက���အာက�အဖြN႕မား၊ သကဆ Eင���သာအကးစးခြ�ားရ�င�ားႏ��ငအေ�� ��ဒသလြတ

င��း ��လြတ႕ဆ��လြဆး��ႏခြ�းရာလြတင� မ�v�ဝမည�။APSC 16 သဘာ�ဝဘးအႏ��ရာ�ယ$ ရာကသ ညအေ"� �ါ အမားဆးထ�ကသ မား ( ဥ�မာ �ကလးသငယ�၊ အမးသမး၊ သကႀ

ကးခြ�ယ E၊ မသပခြနစမး�သမား) �ႏ��ငအေ�� �တသ ကသ ညအေ�� စတ�ယၾက�9:သာ၊ �င�ာ��သာ၊ ���ညအေ�စE��သာ ကန ��းဂဏန ��းအ �က လက�ား စ��ဆာင��း ��Nန ��႔�ဝ�း��နသညအေ�� အာဆယ က႑အလက ဖြN႕အစည��းမား၊ �ႏ�ငငအဆငအေ�� စာရင��းအ

င��းဝနႀကးဌာန/ အဖြN႕အစည��းမား အၾကား ထ��ရာက� သညအေ�� ����ႏႈ�င��း��ဆာင�ခြ�က�ႈ လ�ငန ��းစဥ#စ�E က �အေ�း�� �မည�။ သ႔မ�သာ သဘာ�ဝဘးအႏ��ရာယ� ႀကတင����ငဆင�ႈ ရင��း��မစ�ား ဖြ���ဝ သးဖြစမႈက ထ��ရာက���အာင���

ဆာင�ခြ�ကရာလြတင� ထအ�က လက�ား၏ အကအညက အ��ညအေ"� ဝရမည���Nစသည�။ ဂ။ လႈ�ရ�ားတးတကၿ�း

အ�မင$ယ���သာAPSC 17 သကဆ ငသညအေ�� ရာထးႀကးအရာရ�မားက မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမား၊ မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� �မ�န ���

“လြတ႕ဆစည��း��ဝး��စၿ�း ၂၀၂၅ ��မv�ာ���န ��း�က���Nစသညအေ�� Forging Ahead Together” �ႏ��ငအေ"� ည သပခြနစမ��း

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 23: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

��ဒသ ��Nစ���ရးလြတ င� အာဆယ၏ အ�က

�ာကမႈ သမားအခြ�ငအေ�� ရးက ��လးစား��စာငအေ����ရ�ာက��ႏ�င���ရး ��ဒသ အဆငအေ�� မဟာဗဟာ ဥးတ9ခက$ စၥမားက ��

လြဆး��ႏခြ�း��စမည�။APSC 18 အာဆယအဖြN႕ဝင��ႏ�ငငမား၊ လက# အဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� �င�အဖြN႕အစည��းမားအၾကား ခြစမ��းရည���

မႇငအေ"�#င�ႈက စဥဆက�ျ�တ� တည���ဆာကရင��း မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေS�လည��း မတkက����ႏ�င���အာင$ည���း ကာ မသပခြနစမ��းသမားအခြ�ငအေ�� ရး ��မႇငအေ"�#င����င��း �ႏ��ငအေ�� ကာလြကယ����င��း၊ အာဆယအသက ဝန ��းလြတင� မသပခြနစမ��း

မားလည��း�ါဝင���ရး တ႔အလြတက� အလးစထထ��ရာက���ရာက� ရ���အာင� ဥးတည���ဆာင�ခြ�က�ည�။APSC 19 မသပခြနစမ��းအခြ�ငအေ�� ရး ��မႇငအေ"�#င$ာလြကယ����င��းႏ��ငအေ�� ��ဒသလြတင��းမသပခြနစမ��းသမား အကးဝင���ရး စသ

ညအေ�� အားလးဆကစ�� ��နသညအေ�� �အရးကစၥရ��ားက အာဆယက႑အလက ဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� အာဆယဥး��ဆာ င���သာလ�ငန ��းစဥ�ားအၾကား ��လြတ႕ဆ စည��း��ဝး���င��း၊ အ�က လက��v�ဝ��င��းတ႔ ��Nစ���စရန �အား��

�းမည�။APSC 20 အကး��ကးဇးမား၊ အကးစးခြ�ားမား ဆကစ����နသညအေ�� �ႏ�ငငမား၊ အဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� မတkက သစ�

ရ�ာ��ခြN���င��း၊ ၎တ႔ အ�မပခြင>င� အာဆယသည� မသပခြနစမ��းသမား�အ��ၚႏခြ�း��လြထး��စာငအေ����ရ�ာက���သာ၊ Nယၾ က 9မထား��သာအသက ၿမတစ�E၊ မသပခြနစမ��း သမားကလည��း အခြ�ငအေ"� လမ��းမား���း��သာ အသက ဝန ��းတစ�Eအ�Nစ�

ရ���စၿ�း အကအညမား���း��စ��င��း စသ9>E�႔��ၚ�ါက���အာင� အား���းမည�။ ဃ။ အာဆယ၏ �မ

အား��ကာင��း��သာ အငစတကးရ�င��း ခြစ

မ��း��ဆာငရည��ႏ��ငအေ���႕ႏ��႔တ9:�မႈ

APSC 21 အာဆယ�အ�လြထလြထအလြတင��း��ရးမႉး����းလက���အာကရ� သကဆ Eင���သာဌာနမား၏ ခြစမ��းရ9ကE��မႇငအေ"�# င����း���င��းအား��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမား၏အခြ�ငအေ�� ရးႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအကးဝင���ရးက ကာလြကယ���စာ

ငအေ����ရ�ာက���သာ အဓ�ကထာက# င#စ�Eအ�Nစ� အာဆယ၏အ�န ��းက႑က ��မႇငအေ"�#ငအေ��ည�။APSC 22 အာဆယသည� မသပခြနစမ��းသမားအားလးတ႔အလြတက� အခြ�ငအေ"� လမ��းမား���း��သာ၊ လက$ မ��းႀကဆ��

သာ အသက ဝန ��း ��Nစသည� ဆ��သာ ၎၏ရ�#9ခက��ႏ��ငအေ�� တနkEးတ႔က ထ���႕လြထငၿ�းလv�င� အာဆယက႑အလက� အဖြN႕အစည��းမား၊ မသပခြနစမ��းအဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� သကဆ Eင���သာ အကးစးခြ�ားရ�င�ား အၾကား ထ��လြတ႕ဆကဆ

မႈက��မႇငအေ"�#င����င��း��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းအခြ�ငအေ�� ရး ��မႇငအေ"�#င$ာလြကယ�ႈဆငရာ ����ႏႈ�င��း��ဆာင�ခြ�က��ႏ�ငသညအေခြ�စမ��းရ 9ကE အား��ကာင��း�င�ာ��စမည�။

APSC 23 အာဆယ၏ အသ��မႇငအေ"�#င���ရးလ�ငန ��းမားႏ��ငအေ�� အစအစဥ�ားသည� ကားမလငဖြငက���ားမႈက ဂ����ၿ�း လv�င� မသပခြနစမ��းသမား အ�ါအတင� လ႕အဖြN႕အစည��းအလြတင��းမ� အစတ �င��းအားလးသ႔ ��ရာကရ�ႏ�င���အာင�

�အလးထား��ဆာင�ခြ�က�ည�။APSC 24 အာဆယအဖြN႕ဝင��ႏ�ငငမား၏ CRPD အစရင�စာမားထလြတင� မသပခြနစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရး��မႇငအေ"�#င���

�း���င��းဆငရာ အာဆယအဆငအေ�� မသပခြနစမ��းမား�ါဝင���ရးလႈ�ရ�ားမႈမား၊ ၎တ႔၏����ႏႈ�င��း��ဆာင�ခြ�က�ႈမားက ထညအေခြ"�သင��းအစရင���စရန �အား���း တယသြက# န ��းမည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 24: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

အာဆယ လမႈ��ရး-ယဥ���ကးမႈ အသက ၀န ��း (ASCC)

စမ�က� ၂၀၂၅

အဓက ��ဆာပခြငရကရမညအေ�� အ�က�ား

က။ ���9သမားက ���ါင��းစည��း၍ အကး��Nပခြစထန ��း��စ��င��း

ASCC 1 - အာဆယ အဖြN႕၀င��ႏ�ငင အားလ�းမ� မသပခြနစမ��းသ အားလ�းသည� ၎တ႔၏ ဘ၀ ဘက����ါင��းစ�လြတင� အ��ညအေ"� ၀၊ တန ��းတညမ�ႏ��ငအေ�� ထ��ရာကစြကစာ �ါ၀င��ႏ�င���ရးအလြတက� အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 2 - မသပခြနစမ��းသမား လြလတလ ပခြ�စာ ရ� ငသန ��ႏ�င����စရးအလြတက� ���ါင��းစည��း၍ ခြစမ��းရည����ညအေ���၀သာ အသက ၀န ��းလြတင� ဂဏသ ကၡာ ရ�ခြစာ ��နထင��ႏ�ပခြင�ငအေ�� ရရ���စၿ�း လမႈ��ရး-ယဥ���ကးမႈႏ��ငအေ�� ဘာသာ��ရး၊ အားကစားႏ��ငအေ�� အ�န ��း����N အနားယ���င��းတ႔လြတင� �စား �ါ၀င��ႏ�ငရန � အခြ�ငအေ�� ရးမားအလြတက� လမႈကာလြကယ���ရးႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရး အခြ�ငအေ"� လမ��းမား ရရ�ႏ�င�ႈက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 3 - မတဆြက���ား���င��း၊ အားလ�း �ါ၀င����င��း၊ လမႈႏႈန ��းစမား �����ာင��းလ���င��း၊ ဒဏရာမားမ�Nစ�����ၚစ��င��း၊ သတမထားမဘ ဘကလ Eက����င��း၊ မသပခြနစမ��းသမားက ဖြ����ားဆကဆ ���င��းတ႔က အဓက ဥးတ9ပစ��တထ ားသညအေ�� မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ��၎တ႔၏ မသားစ၀င�ား၊ ကယ���ရးအရာရ�မားႏ��ငအေ�� ��စာငအေ����ရ�ာက�ႈ ���းသမားႏ��ငအေ�� သကဆ ငသညအေ�� ခြစမ��းရည���မ�ငအေ"�#ငသ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 25: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ညအေ�� လ�ငန ��းမားက တး��မ�ငအေ�� ��ဆာပခြငရကပါ။ ၎တ႔က ���9သ႔၀နထမ��းမား၊ ဥ��ဒ�ညာရ�င�ား၊ လမႈ၀နထမ��း အရာရ�မား၊ ဥ���ဒလးစားလကနာ��အာင� ��ဆာပခြငရကရသမားႏ��ငအေ�� ကန ��းမာ��ရး ��စာငအေ����ရ�ာကသ မား အ�ါအ၀င� အ��ားသမား၏ ��န႔စဥ� လ�ငန ��း��ဆာင#ာမားလြတင� အသ�း�လာ��အာင� ��ဆာပခြငရကပါ။

ASCC 4 - မသပခြနစမ��း အဖြN႕အစည��းမား၊ CSO မား၊ �ဂၢလက က႑ႏ��ငအေ�� အ��ား �တသ က� ဆက��ႏခြ�ယသ မား အ�ါအ၀င� ASCC ၏ ဥး��ဆာင�ႈ��Nငအေ�� သကဆ Eငရာ အဖြN႕အစည��းမား၊ ယႏ�yရားမားႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းစဥ�ားလြတင� ဆ�း��Nတ�က�ား �မ�တရာလြတင� မသပခြနစမ��းသမား တကၾ လြကခြစာ �း���ါင��း �ါ၀င��ႏ�င���စရန � ��နရာႏ��ငအေ�� အခြ�ငအေ"� လမ��းမား Nန#း���း�ါ။

ASCC 5 - မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� အစးရႏ��ငအေ�� �ဂၢလက က႑မားလြတင� ၀ကဘဆ Eဒ�ား၊ အထးသ�Nငအေ�� မဘင��းဘဏ�၀န ���ဆာင�ႈ လ�ငန ��းမား ရရ�ႏ�င�ႈႏ��ငအေ�� လကလ �မ��းမမႈက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။ ထ႔��င� ၎တ႔အလြတက� နည��း�ညာသစ�ား၊ ဆယသြကသ ယ���ရးႏ��ငအေ�� သတင��းအ�က လက� နည��း�ညာမား၊ �အထာက က��� နည��း�ညာမား၊ မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� လက���လာည��လြထ��Nစ����စသာ နည��း�ညာမား အသ�း���မႈက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

�။ �ါ၀င�ႈ ASCC 6 – သက���ရာက�ႈ ��မငအေ��ား��သာ ကန ��းမာ��ရးႏ��ငအေ�� လမႈNလ���ရး မ၀ါဒမား1�ႏ��ငအေ��

1 သက���ရာက�ႈ ��မငအေ��ား��သာ ကန ��းမာ��ရး မ၀ါဒမားလြတင� လမႈ��ရး အဆ�းအ�Nတ����း��သာ စဥ��းစား�က�ား၊ လမႈ��ရးႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရး မညမ�မႈမားက ��ကာ�လႊ�ား���င��းႏ��ငအေ�� �မကာင��း��သာ ကန ��းမာ��ရး ရလဒ�ား�အ�ၚ �အရးႀကး��သာ အ�န ��းမ� �ါ၀ငသညအေ�� သဘာ၀�တ�၀န ��းကငဆEငရာ ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 26: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဥ��ဒမား �မ�တပါ။ အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငငအားလ�းမ� မသပခြနစမ��းသမား အထးသ�Nငအေ�� အမးသမးႏ��ငအေ�� �ကလးသငယ� မသပခြနစမ��းမားသည� သားခြNားမးယ���ႏ��ငအေ�� လငဆEငရာ ကန ��းမာ��ရး ��စာငအေ����ရ�ာက�ႈ အ�ါအ၀င� မတည��သာ မသပခြနစမ��းမႈ���ၚ မတည�၍ ��Nစ�����ၚသာ အ�က �မား �ႏ��ငအေ�� လအ��က�ားက ����Nရ�င��း���းႏ�င���သာ တန ��းတညမ�မႈ ရ���သာ၊ လကလ �မ��းမႏ�င�၍ ���ညအေ�စ���သာ အရ�9dလြသးမ��သာ ကန ��းမာ��ရး ��စာငအေ����ရ�ာက�ႈ ရရ���စရာလြတင� လ႔အခြ�ငအေ�� ရး�အ������သာ မ2က အဓကမအ�Nစ� ကငအေ"�သ�းရန � ��ဆာပခြငရကပါ။

ASCC 7 – မသပခြနစမ��းသမားသည� လမႈဘ၀ �တ�၀န ��းကပခြင>င� ဘက����ါင��းစ�မ� �ါ၀င��ႏ�ငသညအေ�� အခြ�ငအေ�� ရးက အသအမ�တ���� လကနာကငအေ"�သ�းရန ��ႏ��ငအေ�� ၎တ႔၏ ကယအေ�ပEင� ���ဌာန ��း�ပခြင�ငအေ��၊ လြလတလ ပခြ��ငအေ��၊ ဆ�း��Nတ�က� ��ပခြင�ငအေ"�#E႔က ��လးစားၿ�း လမႈ��ရး လ�ငန ��းမားႏ��ငအေ�� လမႈ��ရး �အဆာက အ�မားသည� မသပခြနစမ��းသမား၏ လအ��က��ႏ��ငအေ�� ကကည �ါ��စ။

ASCC 8 – မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� �တသ က�၍ ��ဒသလြတင��းႏ��ငအေ�� �ႏ�ငငလြတင��း အလ�သမား��ရးရာ မ၀ါဒမားႏ��ငအေ�� ဥ��ဒမားသည� အ��ည����9ဆEငရာ အလ�သမားအဖြN႕ (ILO) �သဘာတညမႈမားႏ��ငအေ�� လ႔အခြ�ငအေ�� ရးဆငရာ �သဘာတညမႈမားႏ��ငအေ�� ကကည ၿ�း အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငငမားလြတင�

ဘးအႏ�yရာယ� ကစၥရ��ား �ါ၀ငသည�။2 လ႔အခြ�ငအေ�� ရးက အဓက ကငအေ"�သ�း���င��းသည� �း���ါင��း�ါ၀င����င��း၊ ဖြ����ား ဆကဆ မႈ မလ�����င��း၊ သာတညမ���Nစ����င��းႏ��ငအေ�� လကလ �မ��းမ���င��းကအေသ�႔သာ လ႔အခြ�ငအေ�� ရး �အ����မမားက ထညအေခြ"�သင��း���ါင��းစ�သညအေ�� လ�ငန ��းစဥ���Nစသည�။ ဤစာတမ��းလြတင� ရ9ညႊန ��း��သာ လ႔အခြ�ငအေ�� ရးက အဓက ကငအေ"�သ�း���င��းအလြတက� �အသးစတ� အ�က လက�ားက ထ�� ရ�ာ��ခြN�ါ။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 27: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

အသ�း���ႏ�ငရန � သဟဇာတ�Nစ����စရး အား���းရ�ါ။

ASCC 9 – အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငငမား အားလ�းမ� စားသ�းသမား၊ ��Nာကသ 9မား၊ �စၥည��း ��ရာင��း�သမားႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းရ�င�ား အားလ�း အလြတက� အခြ�ငအေ�� ရး တန ��းတရ���သာ၊ လကလ �မ��းမၿ�း အားလ�း �ါ၀င���သာ ��မ�န � ��ရာင��း၀ယ���Nာက$ ားရာ ��နရာမား ��မ�ငအေ"�#ငပါ။ ��ဒသလြတင��း ႀကး�မ��းအားထတ�ႈမားႏ��ငအေ�� �တဆ ကပါ။

ASCC 10 – မသပခြနစမ��းသမား ထတလ E����သာ ကနပစၥည��းမား ၀ယလ Eအား ��မငအေ��ားလာ��စရန � �ႏ�ငင��တာ�� �စၥည��း၀ယf ��ရး မ၀ါဒမားႏ��ငအေ�� ဥ��ဒမားအ�ါအ၀င� ��စးလြကက� �႕လြထငပါ။

ASCC 11 – မသပခြနစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက အာဆယ အသက ၀န ��း၏ အဓက တနkEး တစ��အ�Nစ� မ�တf လာ��စရန � အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငငမား၏ �ညာ��ရး အဖြN႕အစည��းမား၏ သငရEးညႊန ��းတမ��းမားလြတင� မသပခြနစမ��းသမား �ါ၀ငသညအေ�� အာဆယ အယအဆက ထညအေခြ"�သင��း ���ဌာန ��းလာ��စရန � မသပခြနစမ��းသမား၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 12 – ��ကာင��းသားမား၊ ဆရာမား၊ ��ကာင��းအ�� �သမားႏ��ငအေ�� ၀နထမ��းမား၊ မသပခြနစမ��းသ

မားႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��း မဟတသ မား၏ မဘမား အားလ�းအလြတက� လကလ �မ��းမ��သာ အရ�9dလြသး���ညအေ�� �ညာ��ရးက အဆငအေ�� အားလ�းလြတင� ��မ�ငအေ"�#င����င��းရာလြတင� လ�ကသ ကၤတ ဘာသာ���န ����င��းႏ��ငအေ�� မ�တစEလကသ မား �န �႔အ�#ာ၀န ����း���င��း အ�ါအ၀င� အ��ား��သာ ��ဆာပခြငရက�က�

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 28: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

မား��Nငအေ�� အားလ�း �ါ၀င���သာ �ညာ��ရး စနစ��ႏ��ငအေ�� ခြစမ��း��ဆာငရည� ��မ�ငအေ"�#င���ရး လ�ငန ��းမားက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 13 – မသပခြနစမ��းသမားသည� ၎တ႔၏ ကယပEင� ��ပခြရး�ယ�ႈ��Nငအေ�� အသကရ�င� ��နထပခြင�ငအေ"�$E အသအမ�တ����ၿ�း ဂဏသ ကၡာရ� ခြစာ3 ��နထင���ရးအလြတက� ��ပခြရး�ယစရာ မားခြစာ ရ���အာင� ��ဆာပခြငရကပါ။ ၎တ႔ ရ� ငသန ���နထငရ"န လြတက� ၎တ႔ကယ# Eင� ဆ�း��Nတ�က� �ၿ�း ��နထင���ရး အစအစဥ�ားႏ��ငအေ�� လကလ �မ��းမ��ရးအလြတက� ၎တ႔ကယပEင� ���ဌာန ��းခြ�ငအေ"�$E အာမ��က� ���း�ါ။

ထ႔��င� ၎တ႔က အပခြမ>င��း အမ����ပခြင>င� လင��ႏ��ငအေ�� ကား/မ သဘာ၀�အ�ၚ �အ����သညအေ�� ဖြ����ား ဆကဆ ���င��းႏ��ငအေ�� အၾကမ��းNက����င��း အ�ါအ၀င� မသပခြနစမ��းမႈ�အ�ၚ ဖြ����ားဆကဆ ���င��း၊ လြလတလ ��ႈ ကင��းမအေ���င��း၊ အ�မတထ Eတ����င��း၊ မတရား ���ကငအေ��ႈႏ��ငအေ�� အၾကမ��းNက�ႈ မးစ�တ႔မ� ကာလြကယပါ။

ASCC 14 – မသပခြနစမ��းသမား �ါ၀င�ႈ၊ ဂဏသ ကၡာႏ��ငအေ�� တန ��းတအခြ�ငအေ�� ရးက အသအမ�တ������သာ မးစ���သာ ယဥ���ကးမႈဆငရာ အရင��းအ�မစ�ားက Nန#း�ါ။ လမႈ��ရးႏ��ငအေ�� ယဥ���ကးမႈဘ၀ ဘက����ါင��းစ�လြတင� �ါ၀င�ႈႏ��ငအေ�� အ��ညအေ"� ၀ �း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈက �အ���� အခြ�

3 ဂဏသ ကၡာရ� ခြစာ ��နထင����င��း ဆသ9မ�ာ မ9သညအေ����နရာလြတင� မ9သႏ��ငအေ�� အတ��နမ9ကE မ9သညအေ�� ��နထင�ႈဆငရာ အစအစဥ� �မ�တ����င��းမ� မ�ါဘ ��ပခြရး�ယ����င��း၊ ��နထငရန � ��ပခြရး�ယစရာမား ရ����င��း၊ ��နထငရန � �အထာက �အေ� ���း���င��းႏ��ငအေ�� ရပခြ�ရာလထအလြတင��း တန ��းတ�အနအထား��Nငအေ�� �း���ါင��း���င��းတ႔ ��Nစသည�။ ဂဏသ ကၡာရ� ခြစာ ��နထင����င��း အယအဆမ�ာ (CRPD 19) ၏ "လြလတလ ပခြ�စာ ��နထင����င��း" က ထ�� �႕ထား���င��း��Nစၿ�း အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ��ငငမားအလြတင��း ��လြတ႕�ရသာ မသားစႏ��ငအေ�� အမ�၏ ယဥ���ကးမႈဆငရာ အ�က လက�ားက အထး���သည�။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 29: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ငအေ�� ရးႏ��ငအေ�� ဘ�တနဘEး တစ�Eအ�Nစ� ဂဏ�����ါ။

ASCC 15 – အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငင အားလ�းလြတင� အားလ�းလကလ �မ��းမ��သာ �တ�၀န ��းကင� တည���ဆာကပါ။ အထးသ�Nငအေ�� �ညာ��ရး၊ ကန ��းမာ��ရး �ႏ��ငအေ�� ဥ��ဒ အဖြN႔အစည��းမားႏ��ငအေ�� ၀န ���ဆာင�ႈမား၊ ဥ��ဒ ��လးစားလကနာရန � ��ဆာပခြငရကရသညအေ�� အဖြN႕အစည��းမား၊ အမးသား လ႔အခြ�ငအေ�� ရး အဖြN႕အစည��းမား၊ ၀န ���ဆာင�ႈ ���းသမား၏ ရ�း�န ��းမား၊ အမား���9သ သယf ��႔ဆာင���ရး လ�ငန ��းမား လြတင� အားလ�း အသ�း���ႏ�င���သာ ဒဇင��း စႏႈန ��းမား��Nငအေ�� ��ဆာပခြငရကပါ။ ထ႔��င� ကား/မ သဘာ၀ႏ��ငအေ�� အသက ပခြရယ� အ�စEမားအလြတက� အဓကထား��သာ အ�က လက��ႏ��ငအေ�� ဆယသြကသ ယ���ရးဆငရာ နည��း�ညာမား ရရ�ႏ�ငရန � ��ဆာပခြငရကပါ။ ASCC 15.1 – အမးသား လ�ကသ ကၤတ�� ဘာသာစကားက အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ��ငင အားလ�းလြတင� နားမၾကားသမား၏ ဘာသာစကားအ�Nစ� အသအမ�တ�����ါ။ ASCC 15.2 – �ညာ��ရး နယပယသြယ# င� အမးသား လ�ကသ ကၤတ�� ဘာသာစကားႏ��ငအေ�� ၎ဘာသာစကား အသ�း������င��းက အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ��ငင အားလ�းလြတင� ခြN႕ၿNးတးတက���အာင� စဥဆက�ျ�တ� ��ဆာပခြငရကပါ။

ဂ။ ��ရရ�ည� တ9>��သာ ASCC 16 – အ���သဘာ��ဆာင���သာ လမႈ��ရး �����ာင��းလမႈမားႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရး ခြN႕ၿNးမႈက ��Nစ���စကာ ၿမ႕��၊ ဆင������N�းႏ��ငအေ�� ��ကးလက���ဒသတ႔က အ���သဘာ �တဆ က����းသညအေ�� ��ရရ�9>9>သညအေ�� �တ�၀န ��းကင$E တန ��းတညမ� လကလ �မ��းမ��စရန � ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 30: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဆာပခြငရကရာလြတင� မသပခြနစမ��းသမားက ထညအေခြ"�သင��းစဥ��းစား�ါ။

ASCC 17 – ��နထင�၍ ��ကာင��း��သာ ၿမ႕��မားႏ��ငအေ�� စမ��းလမ��း��သာ အာဆယ ��Nစ���ရးအလြတက� ��ရရ�9>9>၍ လကလ �မ��းမ��သာ �အ�����အဆာက ဥး စနစ�ား ရရ�ရန � ၿမ႕��စမကန ��းမားႏ��ငအေ�� စမ�န �႔ဖြ�မႈမားအားလ�းလြတင� မ၀ါဒမား၊ မဟာဗဟာ����မာက� �း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈမား၊ သကဆ Eငရာ က႑မားႏ��ငအေ�� 9�ႏႈ�င��း��ဆာပခြငရက�ႈမား၊ ��ဆာပခြငရကလ က� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� အားလ�းအသ�း���ႏ�င���သာ ဒဇင��း �သဘာတရားမားက ထညအေခြ"�သင��း�ါ။

ASCC 18 – ရာသဥတ �����ာင��းလမႈ အလြတက� ���ညအေ�စ�၍ ကး��ၾကာင��း ညညရြညတ���သာ တန �႔��န�ႈမား ��Nာ�ထEတ����င��း၊ Nနလ�အမ� ဓာတ���ခြင႔ စစ#မ��း ���စ���င��းႏ��ငအေ�� ထ�က�ရႏ�င�ႈ အ��Nတ����င��းမား ��ဆာပခြငရကရာလြတင� ရပခြ�ရာလထမား၊ ရ9မ�န ��း�က� တသညအေ�� အ�စEမား၊ အထးသ�Nငအေ�� မသပခြနစမ��းမား �း���ါင��း�ါ၀င�ႈက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 19 – ရာသဥတ �����ာင��းလ���င��း��ၾကာငအေ�� ��Nစ�����ၚသာ အႏ�yရာယ� စမအေ�န �႔ဖြ����င��းႏ��ငအေ�� Nနလ�အမ� ဓာတ���ခြင႕ ထတလ ႊတ�ႈ ��လ�ာအေ���င��း၊ စတ��ရသာ ခြစန �႔�စပစၥည��း စမ�န �႔ဖြ����င��း �ႏ��ငအေ�� ခြစမ��းအင$E အကးအရ�ဆ�း အသ�း���င��းတ႔လြတင� လ႔အခြ�ငအေ�� ရးႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းတ႔၏ အခြ�ငအေ�� ရးမားက ကာလြကယ����င��းတ႔က အဓကထား ��ဆာပခြငရကရန � အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ�ငငမား၊ က႑အလက� အဖြN႕အစည��းမား၊ �ဂၢလက က႑မ� လမားႏ��ငအေ�� ရ��ပခြရာလထတ႔က အား���း�ါ။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 31: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဃ။ �ႏ�ငရည� ရ���သာ ASCC 20 – အမးသားႏ��ငအေ�� ��ဒသဆငရာ သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယ� စမ�န �႔ဖြ�မႈ ဥ��ဒမား၊ မ၀ါဒမား၊ စမ�က�ား၊ အစးအစဥ�ားသည� မသပခြနစမ����းသမားအလြတက� �မ၍ ကကည ��စရန �၊ သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယ�ားက ႀကတင�န �႔မ�န ��း၊ တန �႔��န �၊ ကပခြင>ယ�����Nရ�င��း၍ သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယ�ားႏ��ငအေ�� လက���လာည��လြထ��Nစ���အာင� ��ဆာပခြငရက����င��း��Nငအေ�� သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယ� �ႏ�ငရ9:���သာ �တ�၀န ��းကင#စ�E ��Nစ���စရန �၊ အစမ� ���နလည�၍ �မ��ကာင��းခြမန ���အာင� တည���ဆာကရန ��ႏ��ငအေ�� �မ ��မနဆန �၍ စမ�တ$ သာ အာဆယ အဖြN႕၀င� �ႏ��ငငမား ��Nစ���စရန � �ႏ�ငငတကာႏ��ငအေ�� ��ဒသဆငရာ သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယ� ��လာအေ��ရးႏ��ငအေ�� �ႏ�ငရ9:���ရး မ��ဘာင�မားႏ��ငအေ�� ကကည ��အာင� ��ဆာပခြငရကပါ။

ASCC 21 – မသပခြနစမ��းသမားကယ# Eင� �ါ၀င��ႏ�ငသညအေ�� အႏ�yရာယ� အက��Nတ�ႈမား၊ �အရး���ၚ

တန �႔��န ���ရး အစအစဥ�ား၊ ကယဆ ယ���ရးႏ��ငအေ�� ���နလည���နရာ�ထား��ရး အစအစဥ�ား �ါ၀င���သာ သဘာ�၀ဘးအႏ�yရာယ� �ႏ�ငရ9:�ရန � အစအစဥ�ား ���လ�ပါ။ အရင��းအ�မစ�ား ��ခြ�၀�ါ။

၎တ႔လြတင� မသပခြနစမ��းမား အထးသ�Nငအေ�� �ကလးသငယ�ား၊ အမးသမးမား၊ လငယ�ားႏ��ငအေ�� သကႀကးပခြရယ Eမား တကၾ လြကခြစာ �ါ၀င���အာင� ��ဆာပခြငရကပါ။

ASCC 22 – မသပခြနစမ��းမား �း���ါင��း�ါ၀င���သာ သဘာ၀ ��ဘးအႏ�yရာယဆ Eငရာ စမ�န �႔ဖြ�မႈ အစအစဥ�ား၊ စမကန ��းမားႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းစဥ�ား ��ဆာပခြငရကရာလြတင� ��ကာင��းခြမန ���သာ ��ဆာပခြငရက�ႈမားႏ��ငအေ�� သင�န ��းစာမားက ���နလ�9မ�၀��င��း��Nငအေ�� ၎တ႔ထက� �မ��ကာင��းခြမန ���အာင� ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 32: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဆာပခြငရကရန � �ႏ��ငအေ�� နည��းလမ��းသစ�ား တလြထင��ႏ�ငရန � ���နလ�9မ�၀��င��းက��မ�ငအေ"�#ငပါ။ ��ဒသလြတင��း၊ �ႏ�ငင��တာ� ဆငအေ���ႏ��ငအေ�� ရပခြ�ရာလထမ� �အရး���ၚ တန �႔��န�ႈ ��ဆာပခြငရကသ မားႏ��ငအေ�� ��ရ�းဥးတန �႔��န ���ဆာပခြငရကသ မားက သင#န ��းမားႏ��ငအေ�� ခြစမ��းရည���မ�ငအေ"�#င���ရး လ�ငန ��းမား ���း�ါ။

ASCC 23 – �အရး���ၚ �အ����အနမားလြတင� မသပခြနစမ��းသမား အသ�း���ႏ�ငသညအေ�� ရ�းမား၊ �စၥည��းကရယာမား၊ စကပစၥည��းမားႏ��ငအေ�� သငအေ����လာ����သာ အရင��းအ�မစ�ား �ႏ�ငင��တာ� ဆငအေ��၊ ��ဒသဆငရာအဆငအေ��၊ ရပခြ�ရာအဆငအေ��ားလြတင� ရ���န�ါ��စ။

ASCC 24 – မသပခြနစမ��းသမား၏ တန �႔��န�ႈမား�အ�ၚ �အ����၍ ၎တ႔အလြတက� ဂဏသ ကၡာက

��လးစား၍ ၎တ႔၏ လ�ၿ����ရးက ��ရ�းရႈ��သာ လ�ငန ��းစဥ�ား ��Nာ�ထEတပါ။င။ တကၾ �လြကသာ ASCC 25 – ၿ�ငဆE�င�ႈ ရ���သာ၊ တလြထငk"န#းမႈ ရ���သာ၊ တကၾ �လြကသာ စးခြ�ား��ရး �အ����အန

မားလြတင� ဥ��ဒ မ၀ါဒမား၊ ��စးလြကက$ E နားလည����င��း၊ ၀ယ����မ��း��ရးႏ��ငအေ�� ��Nန �႔�Nး��ရးႏ��ငအေ�� နည��း�ညာ ဆငရာ သင#န ��းမားလြတင� အားလ�း �ါ၀င���ရးက ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

ASCC 26 – ���ခြငရး��ၾကး��ရး အဖြN႕အစည��းမားႏ��ငအေ�� လ႔ခြစမ��းအားအရင��းအ�မစဌာနမ� ၀နထမ��းမားက မသပခြနစမ��းသမားအခြ�ငအေ�� ရး အသ�ညာ���း���င��းလ�ငန ��းမား ��ဆာပခြငရကရာလြတင� မတဆြက���ား���င��း၊ တန ��းတညမ�ဆငရာ သင#န ��း၊ �း���ါင��း�ါ၀င����င��း၊ ဒဏရာမားမ�Nစ�����ၚစ��င��း၊ သတမထားမဘ ဘကလ Eက����င��း၊ မသပခြနစမ��းသမားက ဖြ����ားဆကဆ ���င��းတ႔က

အဓက ဥးတ9ပစ��တထ ား ��ဆာပခြငရကပါ။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 33: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ASCC 27 – မသပခြနစမ��းမားအလြတက� စတင#ည���ထာငစ MSME မားအလြတက� အ�က လက�ား အ�ါအ၀င� �အရးႀကး��သာ ရနပ���ခြင အ�က လက�ား၊ လ�ငန ��းရ�င� �တဆ က����င��း၊ လကလ �မ��းမ��သာ ���ခြငရး��ၾကး��ရး ၀န ���ဆာင�ႈမားႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရးဆငရာ �အ�းအယကစၥရ��ား ��ဆာပခြငရက��ႏ�ငသညအေ�� နည��းလမ��းမားက တစ���နရာတည��းလြတင� ��ဆာပခြငရက����းႏ�င���သာ လ�ငန ��းရ�င� ဌာနမား ��Nစလာ���စရး ��မ�ငအေ"�#ငပါ။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 34: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 35: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

အာဆယ စ�ခြပာ�အေျရ� 5႔အသငျ�အ၀ငျ� (AEC) အစအစဥ

၂၀၂၅

အေအရ�ပါသညအေျ 5ပအေျဆာငရမညအေနျအခကမာ�

က။ ျ�မငအေျမာ�ခြစာအေျပါငျ� စညျ�ထာ�သညအေျ

စ�ခြပာ�အေျရ�

AEC (၁)- CRPD �သဘာထားႏ��ငအေ"� ည��Nစ���စရန ��ႏ��ငအေ�� အလ� ကင��ႏ��ငအေ�စးခြ�ား��ရးအဟန �႔အတား

မားက Nယရ�ား ရန � မသပခြနစမ��းသမား၏ကယစား����ါ၀င���ရးက��မ�ငအေ"�#ငၿ�း မသပခြနစမ��းသမားကကာလြက

ယ���စာငအေ����ရ�ာက����းသညအေ�� မ၀ါဒမားက ��ရးဆြဆ�ါ။ မသပခြနစမ��းသမား သ႔မဟတ� သာမနလမားက

လ�$Eင���ဆာပခြငရကလ ကရ�သညအေ�� လမႈ��ရး လ�ငန ��းမား၊ သမ၀ါယမအသင��းအဖြN႕မား၊ �မ�နစးခြ�ား��ရးလ�င

န ��းမားႏ��ငအေ�� လြအSနလEင��းမ��အရာင��းအ၀ယလ E�����င��းမား အ�ါအ၀င� ခြစန �႔ဥးတလြထSငလE�ငန ��းမားႏ��ငအေ�� စး

ခြ�ား��ရးလ�ငန ��းမားအလြတက� မသပခြနစမ��းသမား�ါ၀င$Eယစား���သညအေ�� ၀န$ လင#စ�Eက အား���းတယသြက# န ��း�ါ။

AEC (၂) - ၀န ���ဆာင�ႈမား၊ ဘ႑ာ��ရး၀န ���ဆာင�ႈမားႏ��ငအေ�� ကလြvမ��းကငသညအေS�လ�သားႏ��ငအေ�� စးခြ�ား��ရး

လ�$ငသ မား၏ �����ာင��း��ရႊ႕မႈမားလြလယ$ ���ာ��ခြမ�႔စ��င��း၌ �မ၍အားလး�ါ၀င$Eယစား�����

သာ၊ အားလးလြသားလာႏ�ငၿ�း လြလတလ �သညအေ����ရာင��း၀ယ���Nာက$ ားမႈက လြလယ$ ���ာ��ခြမ�႔စ��င��း

အား��Nငအေ�� အာဆယအဖြN႕၀င��ႏ�ငငမားအား လး၌ စားသးသမား၊ ��ရာင��း၀ယသ မားႏ��ငအေ�� ခြစန �႔ဥးတလြထ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 36: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

"ငလE�ငန ��းရ�င�ားအ�Nစ� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� တန ��းတ ညမ�အခြ�ငအေ�� ရးရရ����စသာ ��စးလြကက�ားက

��မ�ငအေ"�#င����း�ါ။

AEC (၃)- အားလးအသး���ႏ�င���သာ ဘ႑ာ��ရးအဖြN႕အစည��းမား၊ အသး�အဆာင�ားႏ��ငအေ�� အားလး

အလြတကစစဥ� Nန#းထား��သာ ဘဏ�ား၊ ��အတအမ�ား၊ ဘဏထ Eတ����ခြငၾကးမား၊ ကရကဒစ��ႏ��ငအေ�� ဒကဘ စ$ဒ�

မား၊ ဘဏလ E�ငန ��းဆငရာ မဘင��းNန ��း��ဆာအေN�၀မားႏ��ငအေ�� ၀ကဆ Eက�ားကအေသ�႔သာ စးခြ�ား��ရး���ခြင�း��

ခြငယကစၥမား ��ဆာပခြငရကရျ�င��းမား ခြN႔ၿNးတးတက���ရးႏ��ငအေ�� ဘ႑ာ��ရးအသအ�မင��ႏ��ငအေ��

စားသးသကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ရး��မ�ငအေ�� တင����င��းမားက အား���းတယသြက# န ��း���င��း��Nငအေ��

ဘ႑ာ��ရးလြတ"င ားလး�ါ၀င$Eယစား�����ရးက �မ��ကာင��းခြမန ���အာင� ��ဆာပခြငရကပါ။

AEC (၄)- �အသးစားႏ��ငအေ"� လတစားစးခြ�ား��ရးလ�ငန ��းမားက စတင��ႏ�င���ရး၊ မသပခြနစမ��းခြစန �႔ဥးတလြထ

"ငလE�ငန ��းရ�င� မားႏ��ငအေ�� ၎တ႔၏မသားစ၀င�ားအလြတက� အဆက လြသယ�ားႏ��ငအေ�� ���ခြငၾကးရင��း��မစသတ

င��းအ�က လက�ား ���းရန � မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� တစ���နရာထလြတငရရ���စႏ�ငသညအေ�� စးခြ�ား��ရးဌာန

မားက အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါ။ခ။ အၿပငအဆျင

တတြထနငႀကဆ တကAAEC (၅)- အားလး�ါ၀င����စသာ စားသးသကာလြကယ���ရးဥ���ဒရးဆြဆ���င��းက လ����ဆာင����

င��း၊ ဥ��ဒအကး သက���ရာက���စ��င��းႏ��ငအေ�� ��စာငအေS�ၾကညအေ����လအေလာ���င��းမား������င��းႏ��ငအေ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 37: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

တြကအာ�သန သညအေျ အာဆယ

အားလးသရ�ႏ�င���သာ အ�ငင��းခြ�ားမႈ����Nရ�င��းသညအေ�� စနစ�ားအ�ါအ၀င� မတရားမႈက�အလာ�����း

သညအေ�စနစ�ားရရ���စ��င��းအား��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအ�ါအ၀င� စားသး သမားအားလးကအကး၀ငသညအေ��

အာဆယစားသးသကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ရးမ��ဘာင$E ��မ�ငအေ"�#င���ရး အလြတက� လ�$Eင���ဆာပခြငရ

ကပါ။

AEC (၆) - မသပခြနစမ��းသမား၏ ဉာဏ�စၥည��းမ�ပခြင�ငအေ�� ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ႈက တး��မ�ငအေ����

ဆာပခြငရကပါ။

AEC (၇) - အာဆယအဖြN႕၀င��ႏ�ငငမားအား အ�မင ာရမသပခြနစမ��းသမား သ႔မဟတ� �ႏ���စာ���မားက မN

တရႈႏ�ငသ မားအလြတက� ထတ���၀ထားသညအေ�စာ���မားက �မလြလယ$ ခြစာNတရႈ��စႏ�ငရန � Marrakesh စာ���

က လက��တထ Eး ��ရး အား���းတယသြက# န ��း���င��းအား��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� မ�ပခြင�ငအေ����Nငအေ"�$ာလြက

ယ���စာငအေ����ရ�ာကထ ားသညအေ�� စာအ�စာတမ��းမားက အသး���ခြ�ငအေ���ႏ��ငအေ�� Nတရႈ��လအေလာခြ�ငအေ"�#E႔က ��မ�

ငအေ"�#ငပါ။

AEC (၈) သ��တသနႏ��ငအေခြ�k႔ၿNး��ရးလ�ငန ��းမား၌ အားလးအသး���ႏ�င���သာ နည��း�ညာမားအ

သး���မႈက အား���း တယသြက# န ��း���င��းႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားကအေသ�႔သာ အားလးအသး���ႏ�ငသညအေ��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 38: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ဤနည��း�ညာမားကအသး�သမားအား စဥဆက�ျ�တထ ��လြတ႔��င��းအား��Nငအေ�� Nန#းမႈႏ��ငအေ"� သး�မႈ အၾ

ကားအ�မငပEမရ� ငသန ����စသာ ��ရႊ�႕���ာင��းႏ�င�၍ ထက���မကၿ�း Nန#းမႈ��ကာင��း��သာ လ႔ခြစမ��း

အားအရင��းအ�မစ�ားအလြတက� ကည�အေ�းမႈစနစ��ႏ��ငအေ�� အား���းသညအေ��၀န ��း ကင#E႔က ဆကလ က# Eးတက���

ကာင��းခြမန ���အာငလE����ဆာငပါ။

AEC (၉) အားလး�ါ၀င���စႏ�ငရSနလE����ဆာငလလကရ�သညအေ�� တည���ဆာကၿ�းစးသညအေ��၀န ��းကင#စ�E၌

၎တ႔၏ကန � ထတလ E��ႈ��မငအေ"�#က���စရန � မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ�� အသကႀ ကးရငအေ"�သမားအသး���သညအေ�� �အ

ထာက က����စၥည��း မားႏ��ငအေ�� နည��း�ညာမား��ရာင��း�ရာလြတင� သငအေ����လာ�သညအေ"� ခြ�"န$င��းလြလကစြတ�ငအေ��ား

အား���းတယသြက# န ��း���င��းအား��Nငအေ�� ��ဒသအလြတင��းရ� အားလး�မ�ါ၀င��ႏ�င���သာ စးခြ�ား��ရးတစရ

�$E အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါ။

AEC (၁၀) အကးရ�ၿ�း �တ�၀တ��းကငထ�က�ႈနည��း�ါးကာ မသပခြနစမ��းသမား၏ လြသားလာလႈ�ရ�ားမႈက ��မ�

ငအေ"�#င����းႏ�င���သာ နည��း�ညာမားတ�ဆင����င��းႏ��ငအေ�� အသး���င��းတ႔က အား���းတယသြက# န ��း�ါ။ဂ။ ပမအေျကာငျ�ခြမန အေျသာခတဆ ကမႈ7ျငအေျ က႑အ5

AEC (၁၁) - အာဆယ၏ ၿ�ငဆEင�ႈက �မအား��ကာင��း��စရန �၊ ကန ��းလမ��းႏ��ငအေ�ရထား��႔ဆာင���ရး၊ ���လၾကာင��း�႔ ��ဆာင���ရး၊ ���ရၾကာင��း��႔ဆာင���ရးႏ��ငအေ�� ��႔ဆာင���ရးအဆင��������ာ��ခြမ႔မႈနယပယ�ား၌ ��ဒသလြတင��းရ� အားလး�ါ ၀င���သာ ႀကးလြထားခြN႔ၿNးတးတက�ႈက အား��

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 39: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

က ပ�အေျပါငျ�အေျဆာနစြငရကမႈ

�း��မ�ငအေ"�#ငရန ��ႏ��ငအေ�� အာဆယ��ဒသ၏ ��ရရ�ညရြ9t႔ၿNးတးတက���ရးအလြတက� �အရး�ါသညအေ"�$႑တစရ����Nစသည��ႏ��ငအေ"� ည ��ရရ�9ခEင�ာသညအေ�ပE�႔ဆာင���ရးက က႑သ�စ လးထား��ဆာင� ပခြရက�ႈတစ�Eအ�Nစ� လက���ဆာပခြငရကရန � �မႀကးမာကယ����န �႔သညအေ�� �တဆ က�ႈ၊ ထ��ရာက ကးမားမႈ၊ ���ါင��း စည��းမႈ၊ ��ဘးကင��းလၿ��မႈႏ��ငအေ�� ��ရရ�9>9>မႈတ႔က��ရ�းရႈလက� အာဆယရ� အားလးလြသားလာအသး���ႏ�င���သာ �႔ ��ဆာင���ရးက အား���းတယသြက# န ��း�ါ။

AEC (၁၂) ၿမ�႕နမသပခြနစမ��းသမား လြသားလာႏ�င���သာ အားလး�ါ၀င���စသညအေ�� �အ�����အဆာက အႏ��ငအေ�� နည��း�ညာမား�ါ၀ငသညအေ�� စမတၿမ�႕တာ�စမကန ��းမားက ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကပါ။

AEC (၁၃)- မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� �မအသး���ခြ�ငအေ���ႏ��ငအေ�� အသး�ႏ�င�ႈတ႔က��မ�ငအေ"�#င����င��း၊ ��ဆာအေN�၀��ရးသမားႏ��ငအေ�� အသး���သမားအား ဒစဂစ#ယနည��း�ညာ�မလ�$င သး�ႏ�ငၿ�း အာဆယ���9သမားႏ��ငအေ�� ဆကစ�ပတသ က� သမားက �မ�တဆ က��ႏ�င���စရန � ဒစဂစ#ယ$လြvမ��းကင�ႈမား��မ�ငအေ"�#င����း���င��း��Nငအေ�� အားလး�ါ၀င����စသာ ICT နည��း�ညာရ�$E အား���းတယသြက# န ��း�ါ။

AEC (၁၄)- မသပခြနစမ��းစားသးသမားႏ��ငအေS�လE�ငန ��းရ�င�ားႏ��ငအေ�စ"�လဥ��း��သာ အခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေ�� ကာလြကယ���စာငအေ�� ��ရ�ာက���ရးဥ��ဒမားအ�ါအ၀င� စားသးသအခြ�ငအေ�� ရးမားႏ��ငအေ�� ကာလြကယ���စာငအေ����ရ�ာက���ရးဥ��ဒမားက လကkက� ��စ��င��း၊ နည��း�ညာအသး���မႈ�မ��ကာင��းခြမန ���စ��င��းအား��Nငအေ�� အားလး၀င���ရာကသ ရ�ႏ�င���သာ လြအSနလEင��းအ�ငင��းခြ�ား မႈ����Nရ�င��း�က�ားႏ��ငအေ�� အ��ားနည��းလမ��း

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 40: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

မား��Nငအေ"� ျျငင��းခြ�ားမႈ����Nရ�င��း�က�ားအလြတက� ဥ��ဒမ��ဘာင�ားက လက� Nက���စ��င��းႏ��ငအေ�� အားလးအလြတက သး���ႏ�င���သာ၊ အ��င လ�"န သအမ�တ����ထား��သာ၊ ��ဘးကင��းလၿ���သာ၊ စတ��ရသာ၊ အသး���ခြ�ငအေ�ရ�ၿ�း အသး���သအလြလယ# ကသးဖြစႏ�င���သာ အလကထ ပခြရန ��းနစစနစ���Nငအေ�� အသး���သက သရ�စစ���ဆး���းသည� (အလကထ ပခြရန ��းနစ� လက��တ�) အစအစဥ�ားအသး���မႈက အား���းတယသြက#န ��း���င��းအား��Nငအေ�� �မ�င�ာသညအေ�� လြအSနလEင��းမ�တစဆငအေ"�$Eပခြနသယ���ရး�း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈ��Nငအေ�� အားလး�ါ၀ငသညအေ�� ��ဒသဆငရာစးခြ�ား ��ရး�း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈက �မအား���းတယသြက# န ��း�ါ။

AEC (၁၅)- မသပခြနစမ��းလယသ မားမားအား လယf ာစကပး��ရးအလြတက� �အထာက က���နည��း�ညာမား၊ ကယ����န �႔သညအေ�� အမား���9သ��႔ဆာငဆယသြကသ ယ���ရးခြN႕ၿNးတးတက���စ��င��းႏ��ငအေ�� စရတသ ကသ ာၿ�းအားလးအသး ���ႏ�င���သာ စား��သာက$ Eန ���Nန ��႔၀သညအေ�စနစ�ား �အေ�း���း���င��းမားအ�ါအ၀င� နည��း�ညာအသစ�ားအသး�မႈလြတင� သင#န ��း���း���င��း စသ9>E႔ကအေသ�႔သာ မဟာဗဟာ����မာကႀ ကး�မ��း��ဆာပခြငရက�က�ားမ�တစဆငအေ�� မသပခြနစမ��း က"နထEတလ �သမားႏ��ငအေ�� စားသးသမားအား အား���း��မ�ငအေ"�#င����း���င��းအား��Nငအေ�� ��ဒသလြတင��းရ� အစားအစာNလမႈႏ��ငအေ�� အစားအစာနယ�����မလြသား��ရာက သး���ႏ�င�ႈတ႔က အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါ။

AEC (၁၆)- အာဆယ��ဒသႀကး၌ အားလးလြသားလာႏ�င���သာ ��႔ဆာင���ရး၊ ဆယသြကသ ယ���ရးႏ��ငအေ�� �အ�����အဆာက� အအတ႔မ�တစဆငအေ�� တာ၀န���သာ၊ ��ရရ�9>9>၍ အားလးလ�$Eင��ႏ�င���သာ �ရးလြသားလ�ငန ��းခြN႕ၿNးတးတက� မႈက ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကပါ။ ��ဒသ�ရပခြ�ရာလထမား၏ 9�ႏ�ႈင��း��ဆာပခြငရ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 41: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

က�ႈႏ��ငအေ�� ခြစမ��း��ဆာငရ9>E႔က သကဆ Eငရာ ၀န ���ဆာင�ႈမားအား အသး���ခြ�ငအေS�လEက���လာ�����း���င��း��Nငအေ�� �မ�င�ာ��စရန � ��ဆာပခြငရကပါ။

AEC (၁၇)- အားလးအသး���ခြ�ငအေ�ရ�ၿ�း စရတစကသကသ ာသညအေ�� �အရ�အလြသး��ကာင��းခြမန ���သာ ကန ��းမာ��ရး၀န � ��ဆာင�ႈ၊ ထတ$ Eနပစၥည��းမားႏ��ငအေ�� ၀န ���ဆာင�ႈမားရရ���စရန � �အေ�း���းမညအေ�� �င�ာကယ����န ��႔သာ ကန ��းမာ��ရး၀န � ��ဆာင�ႈလ�ငန ��းတစ�E ခြN႔ၿNးတးတက���စရန � ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကပါ။ မ�တပEတင���ရးလ�ငန ��းစဥ��ႏ��ငအေ�� အဟာရအမည� တ�����င��းမားက အ�မင ာရ�မကာင��းသ သ႔မဟတ� မက�ျမင�ားအ�ါအ၀င� အားလး�ါ၀င��ႏ�င���စရန � ��မ�ငအေ"�#င� ��ဆာပခြငရကပါ။ ��ဒသႀကးအလြတင��းရ� မသပခြနစမ��းသမားႏ��ငအေ"� သက ပခြရယႀ ကးရငအေ"�သမားအလြတက� တစ$Eယ���ရ ��စာငအေ����ရ�ာက$ ည���းသမားအ�ါအ၀င� ကန ��းမာ��ရး��စာငအေ����ရ�ာက�ႈကလြvမ��းကငပညာရ�င�ား၏ လြသားလာလႈ�ရ�ားႏ�င� မႈက လြလယ$ ���ာအေ��ခြမ�႔စရန � အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါ။

AEC (၁၈)- မသပခြနစမ��းအမးသမးမားႏ��ငအေ�� လငယ�ားအား သ�ၸနည��း�ညာႏ��ငအေ�� တလြထ"ငႀကဆမႈတ႔လြတင� ထ��လြတ႔အသး �မႈ�မ��မ�ငအေ"�#င����းမညအေ�� စနစ�ားကကည�အေ�း၍ ဆြဆ��ဆာငသညအေ�စနစ�ားက ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကပါ။

ဃ။ ႀကအေႀကအေခၿပ� အာ�5�ပါ၀ငကာ 5သာ�ပဓာနထာ�

AEC (၁၉) ���ါင��းစည��းထား��သာ လမႈတာ၀နfမႈက ��လအေကငအေ��ညအေ�� �း���ါင��း��ဆာပခြငရက�ႈက

အား���း��မ�ငအေ"�#င�၍ စးခြ�ား��ရးႏ��ငအေ�� လ႔အ�ါငအေ�� ရးဆငရာ ကလသမဂၢလမ��းညႊ�န �����သဘာတရာမားက ��Nညအေ"�ဆည��း���း��သာ မသပခြနစမ��းသမားကယစား����ါ၀ငသညအေ�� ကနဥးလ�ငန ��းမား��ရးဆြဆ���

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 42: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ထာ�အေျသာ အာဆယ

င��းႏ��ငအေ�� �အကာင ထည���Nာ����ဆာင����င��းမား အ�ါအ၀င� ��ရရ�9>9>သညအေ�� ခြN႔ၿNးတးတက���ရးက ��မ�ငအေ"�#င���ဆာပခြငရကပါ။

AEC (၂၀) �အရး�ါ��သာ ဥးတ9:ာအလားအလာမားက နားလ�9သဘာ���ါက����င��း��Nငအေ�� အလားအလာရ���သာ နည��း�ညာႏ��ငအေ"�#လြထ"ငႀကဆမႈတ႔က �အကာင��းဆးအသး���င��းႏ��ငအေ�� လ�ငန ��းဆငရာ�ညာ��ရးႏ��ငအေ�� ခြစမ��း��ဆာငရည���မ�ငအေ�� တင����င��းအစအစဥ�ား အား���း��မ�ငအေ"�#င����င��းအား��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမားအလြတက� �အသးစားႏ��ငအေ"� လတစားကန � ထတလ E��ႈႏ��ငအေ�� �ါ၀င���ဆာပခြငရက�ႈတ႔က အား���း��မ�ငအေ"�#ငပါ။

AEC (၂၁)- မသပခြနစမ��းသမားအား စးခြ�ား��ရးလ�ငန ��းစတင��ႏ�င���စရန � မသပခြနစမ��းသမား၏ စးခြ�ား��ရး�အ����အနက တ႔��န$ညသညအေ�� ဘ႑ာ��ရးရင��း��မစ မးမးက သရ�အသး���ခြ�ငအေ��ား���း���င��းႏ��ငအေ�� ခြ�ငအေ������ကလ Eငစင�ာရရ���ရး၌ အဆင�������စရန � အကအညမား���း�ါ။

AEC (၂၂)- မသပခြနစမ��းသမားအသး���ခြ�ငအေ�ရ���သာ အာဆယ �အသးစားႏ��ငအေ"� လတစား လြအSနလEင��းအကယဒမ

��ကာင��းမ�တစဆငအေ�� လ�ငန ��းရ�င�ားအလြတက� �မ�အထာက က��Nစ����စသာ ၀န ��းကင#စ�Eက တည���ဆာက����င��း အား��Nငအေ�� မသပခြနစမ��းသမား၏စးခြ�ား��ရးလ�ငန ��းႏ��ငအေ�� လသားအရင��းအ�မပခြစk႔ၿNးတးတက���ရးတ႔က အား���းတယသြက# န ��း �ါ။

AEC (၂၃)- မသပခြနစမ��းလ�ငန ��းရ�င�ားက ထ�ကသ ညအေ"�$စၥရ��ားအ�ါအ၀င� တကသညအေ�����သနာရ��ားလြတင�

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 43: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

ထ��လြတ�႔စရန � အစအဖြN႕လက E�စEမားက အစ�းရာ၌ �ဂၢလကက႑အ�စEမားက အား���း��မ�ငအေ"�#င�၍

ကည�အေ�း ���း�ါ။

AEC (၂၄)- ႀကးခြ�ားတးတက���ရးႏ��ငအေ"� လ� ကပခြင>က� အားလး�ါ၀င���သာ စးခြ�ား��ရးအခြ�ငအေ"� လမ��းမားNန#း���း ���င��းႏ��ငအေ�� မသပခြနစမ��းသမား၏ ဘ႑ာ��ရး၀န ���ဆာင�ႈက ရရ�ရန � အား���းတယသြက# န ��း၍

ကည�အေ�း�ါ။

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)

Page 44: asean.org · Web viewအ ဆ ယ အ ထ က အက ပဘက စ စ မ ခ က ၂၀၂၅ မသန စ မ သ မ ၏အခ င အ ရ မ က ပ ၀င စ ခင ဘ သ

Adopted at the 33rd ASEAN Summit/ ဘာသာ���နဆE�မႈ (မၾကမ��း)