Astım Tedavisinde Yaşam Stilinin Yeri: Stres, ev/iş ortamı, entelektüel durum

Prof. Dr. A. Füsun Kalpaklıoğlu Türk Toraks Derneği Kongresi, 6 Nisan 2013, Antalya

”Stres“ organizmanın stressörlere veya stresli durumlara verdiği farklı özellikteki fizyolojik ve psikolojik reaksiyonlardır.

“STRES”

”Vagal-Bias”

Miller BD, et al. JACI 2009;124:66-73

•171 çocuk, 2 - 17 y;•Astım atağıyla acile başvuru•Stres yaratan 11 film •Depresyon, vagal bias ve havayolu rezistansı arasında korelasyon

• 18 y. E (fluticasone 250 mg BID, montelukast 10 mg )

“Facebook friend”“Friending”“Facebook profile”“Post-Facebook PEF”“Facebook: astım için yeni bir tetikleyici mi?”

D’Amato G, et al. Lancet 2010; 376: 1740

Sosyal ağlar yeni bir psikolojik stres kaynağı mı?

• Facebook kullananlar 800 milyon (2011’den beri %30 artmakta)

• Twitter kullananlar 500 milyon

• Online erişkinlerin %65’i, 18-29 y. %83’ü sosyal ağları kullanmakta

”Sanal İlişki”

D’Amato G, et al. Curr Opin 2013; 1: 87-91

Sosyal Ağlar ve Astım

• Kendine güven duygusunda artış

• Facebook depresyonu & yalnızlık

“Cyberostracism”“Cyberbullying”

Araujo L, et al. J Invest All Clin Imm 2012; 22: 22-34

Astım Özyönetimi; Web vs Standart yöntem

Portal for Assessment and Self-Management of Asthma P’ASMA(www.pasma.med.up.pt)

PiKo: FEV1/PEF

Haczku A, et al. JACı 2010;125: 550-8

Kortikosteroid Duyarsızlığı

SOSYAL DESTEK

SAĞLIK/FONKSİYON Yalnızlık/İzolasyon

Kendi kendine yetme

STRESAstım/Allerji

Letourneau N, et al. J Pediatr Nursing 2012; 27: 65-73

BAŞA ÇIKMA Destek

arama

Sosyal öğrenme Sosyal karşılaştırma

Sosyal değişim

Stressle başa çıkma•28 adolesan•3 ay, hf lık online chat oturumları

Ebeveyn İlişkisiKalite/Karmaşa

İlişki GüvenliğiEbeveynlik

Biodavranışsal ReaktiviteEmosyonel Bozukluk/Depresyon

AİLE

HASTA

EBEVEYN-ÇOCUK

Emosyonel İklim

Hastalık ŞiddetiPSİKOBİYOLOJİK MEKANİZMALAR

Wood et al. 2000, 2008

BİODAVRANIŞSAL Aile Modeli

• SFT• Stres algı skalası (PSS) F(1.54)=1.48, p=.23

Astımda Stres Yönetimi

Hockemeyer J, et al. Behavioral Med 2002; 27:161-72

• 60 hasta, 18-51 y•Teype kaydedilmiş derin-soluma gevşeme egzersizi• Bilişsel-davranış tedavisi•20-dk lık yazma–stresli bir deneyimi- egzersizi

Mancuso C, et al. J Asthma 2010; 47: 883-8

•180 hasta, %84 K•Ort. yaş 43 y,

Astım Tedavisine Bakış Açısı

Olumlu Eğilim Yeterlilik

Bilgi

Fukuhara A, et al. AJRCCM 2012; 186: 1309

3/11 Fukushima Kazası&Astım Kontrolu

ASTIM

STRES

ANKSİETE

• Egzersiz•Stres nedenlerinin azaltılması•Sorumluluk paylaşımı•Gevşeme egzersizleri; ie.kas gevşeme

nefes teknikleri

•SSRIs•Anksiyolitikler•Bilişsel davranış tedavileri

KÖTÜ BİLİŞSEL DURUM

KÖTÜ TEDAVİ UYUMU

TERA

Pİ

A+R(n=85)

COPD (n=50)

Total (n=135)

p

EPQR-A

Extraversion 3.7 (1.9) 2.8 (1.1) 3.3 (1.9) 0.01

Neuroticism 3.2 (1.8) 3.0 (1.8) 3.2 (1.7) 0.4

Psychoticism 0.9 (0.9) 0.9 (0.9) 0.9 (0.8) 0.8

MARS

Total score 21.3 (3.9) 20.6 (4.1) 21 (3.9) 0.4

Intentional score 17.6 (2.5) 16.8 (3.3) 17.3 (2.8) 0.2

Unintentional score 3.8 (1.0) 3.8 (1.1) 3.79 (1.0) 0.8

SF-36

PCS 65.7 (20.7) 51.0 (26.4) 60.6 (23.8) 0.001

MCS 61.8 (21.6) 54.8 (29.0) 59.3 (24.6) 0.2

İlaca Bağımlılık & Kişilik Özellikleri

Kalkan IK, Baccioglu A, Kalpaklioglu AF. Invest Allergol Clin Immunol (accepted)

Extraversion F>M Adherence F<M Adherence not correlated w personality traits

57 (33E/24K) hafif-orta şiddette astım

YOGA Grubu (29) KONTROL Grubu (28)4 st/g/2 hfAsanas (postür)Prayanamas (nefes teknikleri)Kriyas (arınma teknikleri)Meditasyon Shavasana (gevşeme)

Vempati R, et al. BMC Pulm Med 2009; 9: 37

Astım & Yoga

W 0 W 8 pFEV1 YOGA

K70.2±17.462.5±19.2

77.9± 17.2 59.9±19.1

0.009NS

AQOL YOGAK

3.72±1.23.64±1.1

5.46±1.14.5±1.5

0.013NS

Egzersiz sonrası FEV1’de % düşme

YOGAK

15.05±149.13±10.8

5.18±11.85.81±10.1

0.005NS

11-PGF2 atılımında % fark

YOGAK

17.6±18.616.6±21

16.8±19.720.7±23.5

0.490.84

Astım & Yoga

”Breath is central to yoga, because it is central to life” T. Krishnamacharya

Vempati R, et al. BMC Pulm Med 2009; 9: 37

Kalpaklioglu AF, et al. WAO J 2011; 4: 170

Astım/Allerji Farkındalığı

SEMPTOMLAR N (%)Nazal• Saman nezlesi 142 (56.1)• Burun kaşıntısı 176 (69.6)• Burun akıntısı 141 (55.7)• Burun tıkanıklığı 130 (51.4• Postnazal akıntı 119 (47)• Hapşırık 196 (77.5)• Kokuda azalma 96 (37.9)• Gözlerde kaşıntı 183 (72.3)• Gözlerde yaşarma 157 (62.1)

Göğüs• Öksürük 156 (61.3)• Wheezing 131 (51.8)• Göğüste sıkışma 119 (47)• Nefes darlığı 130 (51.4)

Kalpaklioglu AF, et al. WAO J 2011; 4: 170

Astım/Allerji Farkındalığı

Brackbill RM, et al. JAMA 2009; 302: 502-16

Astım; 11 Eylül Saldırısı

Brackbill RM, et al. JAMA 2009; 302: 502-16

Astım; 11 Eylül Saldırısı

Szema AM, et al. JACI 2004; 113: 420-6

Hastane başvurusu, yeni ilaç reçetesi,P<0.05Ek doz inhaler ve oral steroid kullanımı, P>0.05

Astım; 11 Eylül Saldırısı

Martino and Prescott. Chest 2011;139:640-7

Epigenetik Regülasyon

DNA metilasyonu geni sessizleştiren bir epigenetik mekanizmadır

• Çevresel maruziyetler DNA metilasyonunu değiştirir:– Diet– Allerjenler– Sigara– Hava kirliliği– Yaşlanma

DNA metilasyonu ile gen değişimi

Bowman et al. Expert Opin Ther Targets 2009;13:625-40, Yang I, AAAAI 2013

Fresno (n=62, hava kirliliği fazla), Stanford (n=40, hava kirliliği az)Pasif sigara maruziyeti (SHS); üriner kotinin düzeyi

Kohli et al. Clinical Epigenetics 2012;4:17, Yang L, AAAAI 2013

AAP=ambient air pollution (PM2.5, PM10, PAH, ozone)

AAP SHS + 0 + 0

IFN- inCD4+CD25T effector cells

Pasif içicilik ve hava kirliliği - CpG metilasyonu ve T h IFN ekspresyonu

Pieper MR, et al. Life Sci 2012; 91: 1113-8

Astım; Sigara & Antikolinerjik Tedavi

Havayollarında yeni bir ilaç hedefi olarak

non-nöronal kolinerjik sistem

Mancuso C, et al. J Gen Intern Med 2000; 15: 301-10

Depresyon/QoL/Entelektüel Durum

Kalpaklioglu AF, et al. J Invest Allergol Clin Immunol 2008; 18: 168-173

•316 hasta, astım ve/veya rinit•HRQoL (SF-36 ) •Demografik veriler, eğitim durumu ilişkisi

Astımda QoL & Entelektüel Durum

Kalpaklioglu AF, et al. J Invest Allergol Clin Immunol 2008; 18: 168-173

Astımda QoL & Entelektüel Durum

Gonzales-Barcala, et al. Multi Resp Med 2012; 7: 32

VAS

Astımda Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler

Busse W. JACI 2010;125: 529-37

Astım; Kentsel Yaşam ve Risk Faktörleri

CR

“tek standart beden” YOK