bÖlÜm 11 Çevresel ve sosyal yÖnetİm - tanap · tablo 11.3-3. ifc hidrotest suyu deĢarj...

BÖLÜM 11

ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM

TANAP DOĞALGAZ ĠLETĠM A.ġ. TRANS ANADOLU DOĞAL GAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESĠ ÇED RAPORU

i

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

ĠÇĠNDEKĠLER ..................................................................................................................... i

TABLOLAR ....................................................................................................................... iii

ġEKĠLLER ........................................................................................................................ iv

KISALTMALAR .................................................................................................................. v

11. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM ....................................................................... 11-1

11.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi .................................................................... 11-1

11.2. Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları ....................................................... 11-15

11.2.1. ĠnĢaat Etkileri Yönetim Planı ........................................................................... 11-16

11.2.2. Yöre Halkının Emniyet Yönetim Planı ............................................................. 11-16

11.2.3. Halkla ĠliĢkiler Planı ......................................................................................... 11-16

11.2.4. Ġstihdam ve Eğitim Planları .............................................................................. 11-16

11.2.5. Tedarik ve Temin Yöntemi Planı ..................................................................... 11-17

11.2.6. Arazi Edinimi Planı .......................................................................................... 11-17

11.2.6.1 Tazminat Eylem Planı ................................................................................. 11-17

11.2.6.2 Yeniden YerleĢim Eylem Planı .................................................................... 11-17

11.2.7. Agrega Yönetim Planı ..................................................................................... 11-18

11.2.8. Trafik (UlaĢım) Yönetim Planı ......................................................................... 11-19

11.2.9. Kültürel Miras Yönetim Planı ........................................................................... 11-19

11.2.10. TaĢıma Yönetim Planı ................................................................................... 11-19

11.2.11. Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı .............................................. 11-19

11.2.12. Kirlilik Önleme Planı ...................................................................................... 11-19

11.2.13. Atık Yönetimi Planı ........................................................................................ 11-19

11.2.14. Acil Müdahale Planı ...................................................................................... 11-20

11.3. ĠnĢaat, ĠĢletme ve ĠĢletmeye Kapatma Dönemi Ġzleme Planı .............................. 11-20

11.3.1. Ġzleme Planının Kapsamı ................................................................................ 11-20

11.3.2. Ġzleme ÇalıĢmaları Felsefesi ........................................................................... 11-20


ii

11.3.3. ĠnĢaat Ġzleme Planının Öğeleri ........................................................................ 11-20

11.3.4. Ġzleme Yöntemi ............................................................................................... 11-21

11.3.5. Ġzleme Planının Uygulanması .......................................................................... 11-26

11.3.6. Denetleme ve Gözden Geçirme ...................................................................... 11-26

11.3.7. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/KuruluĢların Yükümlülükleri” BaĢlığının 9. Maddesinin 4. Bendinde Yer Alan Hususların GerçekleĢtirilmesi ile Ġlgili Program ............................................. 11-26

11.3.8. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, “Çevre Kanunu’nca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik”de Yer Alan Hususların GerçekleĢtirilmesi ile Ġlgili Program .......................................................................................................... 11-27


iii

TABLOLAR

Sayfa No

Tablo 11.1-1. Projenin Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi ile ilgili AĢamaları ............ 11-1

Tablo 11.1-2. TANAP Projesi ÇSSG Organizayonu ..................................................... 11-8

Tablo 11.3-1. Ulusal Mevzuat, IFC ve AB Direktifleri Evsel Atık Su DeĢarj Standartları ...... .................................................................................................................................. 11-22

Tablo 11.3-2. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği- KarıĢık Endüstriyel Atık Suların Alıcı Ortama DeĢarj Standartları ........................................................................................ 11-23

Tablo 11.3-3. IFC Hidrotest Suyu DeĢarj Standartları ................................................ 11-24


iv

ŞEKİLLER

Sayfa No

ġekil 11.1-1. TANAP Projesi Organizasyon Yapısı .................................................... 11-10


v

KISALTMALAR

AEP Arazi Edinimi Planı

AGYP Agrega Yönetim Planı

AMP Acil Müdahale Planı

AYP Atık Yönetimi Planı

Ç&S Çevresel ve Sosyal

ÇSSG Çevresel ve Sosyal Sağlık Güvenlik

ÇSYS Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemleri

ÇġB Çevre ve ġehircilik Bakanlığı

EA Etki Alanı

EEPP Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı

EMS En Muhtemel Sayı

EPCM Mühendislik Satınalma ve ĠnĢaat Yönetimi

HGA Ev Sahibi Hükümet AnlaĢması

HĠP Halkla ĠliĢkiler Planı

IFI Uluslararası Finans KuruluĢları

IGA Hükümetler Arası AnlaĢma

ISO Uluslararası Standardizasyon TeĢkilatı

ĠEP Ġstihdam ve Eğitim Planları

ĠEYP ĠnĢaat Etkileri Yönetim Planı

KMYP Kültürel Miras Yönetim Planı

KÖP Kirlilik Önleme Planı

KSS Kurumsal Sosyal Sorumluluk

OHSAS ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri

PK PaydaĢ Katılımı

PKP PaydaĢ Katılım Planı

STK Sivil Toplum KuruluĢları

ġKF ġikâyet Kayıt Formu

TANAP Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı


vi

TMT Temel Mühendislik ve Tasarım

TTYP Tedarik ve Temin Yöntemi Planı

TUYP Trafik (UlaĢım) Yönetim Planı

TYP TaĢıma Yönetim Planı

YHEYP Yöre Halkının Emniyet Yönetim Planı

YÜT Yer Üstü Tesisleri

YYEP Yeniden YerleĢim Eylem Planı


11-1

11. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM

11.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi

TANAP ve yüklenicileri kendi içlerinde Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemlerinin (ÇSYS) geliĢtirilmesinden sorumludur. Sistemlerin amacı, aĢağıdaki unsurların gerçekleĢtirilmesidir:

Projenin yasal gerekliliklere ve diğer Proje gerekliliklerine uyması,

Projenin Çevresel ve Sosyal (Ç&S) yönlerinin tanımlanması ve potansiyel etkilerin mümkün olan ölçüde ve Proje taahhütlerine uygun olarak kontrol edilmesi (veya pozitif etkiler açısından geliĢtirilmesi),

Projenin Ç&S yönetim açısından sürekli bir geliĢim göstermesi.

Projenin geliĢtirilmesinin ve uygulanmasının etkinliğini tehlikeye atabilecek olan Ç&S risklerin gereken Ģekilde yönetilmesini sağlamak için, TANAP ulusal ve uluslararası standartlara ve en iyi uygulamalara uygun bir ÇSYS kuracaktır. Planlanan ÇSYS Tablo 11.1-1’de belirtilen değiĢik proje aĢamaları süresince uygulanacaktır. Bu kapsamda ÇSYS’nin ISO 14001:2004 standardının en son yayınına uygun Ģekilde tasarlanması sağlanacaktır.

Tablo 11.1-1. Projenin Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi ile ilgili Aşamaları

Proje Aşamaları ÇSYS’nin geliştirilmesi ve uygulanması

Değerlendirme AĢaması Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinin baĢlatılması,

Projenin ÇED kapsamının belirlenmesi (Proje Tanımına paralel olarak).

Tanımlama ve Seçim AĢaması (TMT) ÇED sürecinin desteklenmesi için etki alanı içerisinde Ç&S Mevcut Durum ÇalıĢmaları yapılması,

Ç&S Konuların değerlendirilmesi ve Etki Azaltıcı Önlemlerin Belirlenmesi,

Nihai ÇED Raporu Taslağının GeliĢtirilmesi,

Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planlarının (ÇSYP) GeliĢtirilmesi.

Mühendislik ve Satın Alma AĢaması (EPCM) Nihai ÇED Raporu Taslağının ve Planlarının sunulması,

Nihai ÇED Raporu ve destekleyici ÇSYP,

Çevre ve ġehircilik Bakanlığı (ÇġB) ve Kreditörlerden/Finans kuruluĢlarından gerekli onayların alınması,

Yüklenicinin Planlarının ve Prosedürlerinin ÇED ve diğer proje gereklilikleri ile uyumlu olarak hazırlanması

ĠnĢaat, ĠĢletmeye Alma ve ĠĢletme AĢamaları ÇED taahhütlerinin ve yönetim Planlarının uygulanması ve izlenmesi,

Projeden etkilenen topluluklarda pozitif etkilerin oluĢmasını sağlamak amacıyla sosyal ve çevresel yatırım.

ĠĢletmeye Kapatma AĢaması ÇED ve yönetim Planlarına ait taahhütlerin uygulanması ve izlenmesi

TANAP Projesinin Ç&S performansı ÇED Raporu Bölüm 4’te tanımlanmıĢ olan Ģartlara göre yönetilecektir. Bu Ģartlar aĢağıda özetlenmiĢtir;

Hükümetler Arası AnlaĢma (IGA) ve Ev Sahibi Hükümet AnlaĢması (HGA) Ģartları, uluslararası standartlara ve doğal gaz boru hattı endüstrisindeki en iyi uygulamalara uygunluk,


11-2

Ulusal mevzuat ve uluslararası sözleĢmeler,

Geçerli Uluslararası Ç&S Politikalar ve Kılavuz Ġlkeleri,

TANAP Kurumsal Politikaları.

AĢağıdaki bölümlerde TANAP ÇSYS’nin unsurları açıklanmakta olup, bu unsurlar TANAP Yüklenicileri ve Altyüklenicileri için temel oluĢturmaktadır.

TANAP Kurumsal, Çevresel ve Sosyal Politikası

TANAP, BütünleĢik Yönetim Sistemi Politikası oluĢturarak bu politikaya uyacağını taahhüt etmektedir. Bu politika, tüm Kalite, Sağlık, Güvenlik, Ç&S yönetim sistemlerine ait kuralları ve amaçları kapsayacaktır. TANAP Kurumsal, Çevresel ve Sosyal Politikası aĢağıdaki verilmiĢtir:

TANAP, kalite, iĢ sağlığı ve güvenliği, çevresel ve sosyal konuların TANAP’ın tüm iĢlevleri, projeleri ve gerçekleĢtirilen faaliyetlerin baĢarısı açısından büyük önem taĢıdığının farkındadır. TANAP, yükümlülüklerini daima en üst seviyede kalite ile ve sağlık, emniyet, çevre ve toplum üzerindeki etkileri, tüm ilgili risklerin ve konuların tanımlanmasını, değerlendirilmesini ve uygun Ģekilde azaltılmasını sağlayarak, en aza indirecek Ģekilde yerine getirecektir. TANAP çalıĢanlarının ve üçüncü tarafların sağlığını ve emniyetini daima kârın önünde tutacaktır. Bu sebeple entegre yönetim sistemlerine gerekli öncelik verilecektir.

AĢağıdaki prensipler TANAP politikasının entegre bir bölümünü oluĢturmaktadır:

TANAP, tüm faaliyetleri için geçerli olan etkin ve dinamik bir Entegre Yönetim Sistemi uygulamayı amaçlamaktadır. Bu Entegre Yönetim Sistemi süreci temelli bir sistem olacak ve ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001’e tamamen uyum sağlayacak ve bu standartların tüm yönlerini kapsayacaktır.

TANAP, kazalar nedeniyle çalıĢanlarının ve faaliyetlerinden etkilenen tarafların sağlığının zarar görmesini engellemek, mesleki hastalıkların ve çevresel ve sosyal etkilerin önlenmesi için her türlü emniyet tedbirini almaktadır.

TANAP, sağlık ve emniyet konularının ve sosyal konuların TANAP’ın tüm seviyelerinde ortak sorumluluk olarak benimsenmesini teĢvik etmektedir. Yükleniciler ve tedarikçiler TANAP standartlarına uygun olarak hareket etmek yükümlülüğündedir.

TANAP, emniyetsiz koĢullar altında iĢ yapmaya itiraz eden ve hatta bu tür koĢularda çalıĢmayı reddeden herhangi bir çalıĢana bu konuda baskı yapılmasına izin vermez.

TANAP, tüm TANAP faaliyetleri için kazalara ve acil durumlara müdahale edebilmek için Acil Müdahale Planları oluĢturmaktadır.

TANAP, benzer kazaların tekrarlanmasının engellenmesi için tüm kazaların araĢtırılmasını sağlamak amacıyla Kaza Ġnceleme Prosedürleri geliĢtirmektedir.

TANAP, faaliyetlerin olumsuz etkilerinin önlenmesi, azaltılması, eski haline getirilmesi ve uygun Ģekilde telafisini amaçlayan azaltıcı bir hiyerarĢi uygulayarak kirliliği engelleyecek ve çevreyi ve toplumu koruyacaktır.


11-3

TANAP, sürdürülebilir geliĢmeye katkıda bulunmayı ve biyoçeĢitliliğin korunması konusunda kesin faydalar sağlamayı amaçlamaktadır.

TANAP, düzenli, bağımsız, öncelikli ve bilinçli müzakereler aracılığı ile sosyal, çevre, emniyet, güvenlik ve diğer ilgili konular için Ģeffaflık, güvenilirlik ve paydaĢ iletiĢimi sağlayacaktır.

TANAP, dezavantajlı ve hassas gruplara özel önem verecek, kaygıları ve Ģikâyetleri ele almak amacıyla zamanında çalıĢan, tarafsız ve Ģeffaf bir bağımsız mekanizma kuracaktır.

TANAP, zorunlu yeniden yerleĢim durumlarından kaçınacak ve dikkatli Planlama ve uygun tedbirlerin uygulanması ile yer değiĢtiren kiĢiler üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirerek, yeniden yerleĢimin etkilerini azaltacaktır.

TANAP, toplulukların ekonomik ve sosyal geliĢimini destekleyecek ve TANAP boru hattı güzergâhı yakın çevresinde bulunan topluluklar için sürdürülebilir sosyal yatırım programları aracılığı ile pozitif faydaları artıracaktır.

TANAP, proje, çalıĢma, giriĢim ve kurulum ihtiyaçlarını, risk değerlendirmeleri temel alınarak yüksek kaliteye sahip sistemler, bileĢenler, hizmetler ve çözümlerle, devamlı olarak karĢılar ve böylece TANAP, Ev Sahibi Hükümet, paydaĢlar ve iĢ ortaklarının çıkarların gözetilmesini sağlayacaktır.

TANAP, tüm faaliyetlerinde geçerli mevzuata, uluslararası kabul gören standartlara, uluslararası doğal gaz boru hattı endüstrisinin en iyi iĢ uygulamalarına uymayı taahhüt etmektedir.

TANAP, iĢ faaliyetlerinde her açıdan, entegre yönetim sistemlerinin verimini ve ayrıca etkinliğini sürekli olarak geliĢtirmeye çalıĢmaktadır.

TANAP, çalıĢanlarının ve iĢ ortaklarının motivasyonunu ve tatminini sağlamak için çalıĢır.

TANAP, eğitim ve öğretimin daha ileri seviyede teĢvik edilmesi ve sağlık, güvenlik, çevre ve sosyal politikaların gereklerinin öğrenilmesinin sağlanmasının ve çalıĢanlarının, yüklenicilerinin ve çalıĢma yerindeki diğer kiĢilerin sağlık, güvenlik ve çevresel becerilerinin ve yetkinlik Ģartlarının geliĢtirilmesi yoluyla bireysel ilerlemenin ve organizasyonel geliĢmenin önemini vurgulamaktadır.

TANAP, mükemmellik, bağımsızlık ve sorumluluk konusunda uluslararası bir saygınlık kazanmaya çalıĢmakta olup, bu saygınlığın paydaĢlar, müĢteriler, iĢ ortakları ve çalıĢanların yararına kullanılmasından mutluluk duyacaktır.

TANAP ayrıca “TANAP Mesleki Ahlak Kurallarına” kesinlikle uyacaktır. Bu açıdan, bu politikanın gerekleri Proje için çalıĢan tüm Tedarikçiler ve Satıcılar tarafından uygulanacak olan minimum Ģartlar olarak kabul edilecektir.

TANAP, politikasını periyodik olarak gözden geçirecek ve sistem geliĢtikçe, projenin yeni Kalite, Sağlık, Güvenlik, Çevre ve Sosyal hedeflerine göre gereken değiĢiklikleri yapacaktır.


11-4

TANAP ve Yükleniciler için Proje Gereklilikleri

a. Yasal Şartlara Uygunluk

Türkiye Hükümeti ve TANAP Doğalgaz Ġletim A.ġ. arasında yapılan Ev Sahibi Hükümet AnlaĢması’nın 3.7. Maddesi’ne göre; “Çevresel ve Sosyal Standartlar Ulusal Mevzuata uygun olacak ve aynı zamanda Uluslararası Finansman Kurumlarının ilgili Performans Standartları da dâhil olmak üzere doğal gaz boru hattı endüstrisinde geçerli olan uluslararası standartlar ve uygulamalar dikkate alınacaktır”.

TANAP ve Yüklenicileri faaliyetlerinin ÇED Raporu Bölüm 4’de listesi verilmiĢ olan ilgili tüm ulusal ve uluslararası gerekliliklere uygun olmasını sağlayacaktır. Yükleniciler aynı zamanda ÇED Raporu’nda belirtilen, diğer proje standartlarına ve doğalgaz boru hattı endüstrisindeki en iyi uygulamalara uyulmasını sağlayacaktır.

b. TANAP Politikasına, ÇED ve ÇSYS Şartlarına uygunluk

TANAP’ın Çevresel ve Sosyal Sağlık Güvenlik (ÇSSG) politikalarına göre, Yüklenicilerin TANAP politika ve standartlarına uygun Ģekilde hareket etmesi gerekmektedir. Yükleniciler ÇSSG performanslarına ve TANAP ÇSSG politikasına uyum kapasitelerine göre değerlendirilecek ve seçilecektir.

Yükleniciler (tüm yükleniciler ve altyükleniciler) TANAP’ın ÇED ve Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planlarında (ÇSYP’ler) genel hatları ile verilmiĢ olan tüm ilgili etki azaltıcı önlemlerin ve Ģartların uygulanmasından ve bunlara uyulmasından sorumlu olacaktır. Yüklenicinin çalıĢmaların gerçekleĢtirilmesi sırasında ÇED ve ÇSYP’lerde tanımlanmıĢ olan etki azaltıcı önlemlerin TANAP tarafından istenen seviyede ele alındığını, uygulandığını ve izlendiğini göstermesi gerekecektir.

ÇSYS, gözden geçirme ve onay için TANAP’a sunulacak olan Ç&S Yönetim Planlarını ve Prosedürlerini, Geçerli ÇED Gereklilikleri ve Taahhütlerinin Genel Hatlarını içerecektir. ÇSYS aĢağıdaki konuların gerçekleĢtirilmesini sağlayacaktır:

Geçerli ÇED Ģartlarının, taahhütlerinin ve sözleĢme Ģartlarının nasıl karĢılanacağı açıklanacaktır.

Proje değiĢikliklerinin çevresel ve sosyal açılardan (örn. tasarım değiĢiklikleri, ilave alanlar) nasıl yönetileceğine iliĢkin prosedürler açıklanacaktır.

Yüklenicinin taahhütleri ve sözleĢme Ģartları/yasal Ģartları (izleme, denetim ve inceleme programı) nasıl karĢılayacağı açıklanacaktır.

Proje ile ilgili kaygı ve Ģikâyetlerin TANAP PaydaĢ Katılım Planı ile nasıl yönetileceğine iliĢkin prosedürler açıklanacaktır.

Geçerli taahhütler ve sözleĢme Ģartlarının genel hatlarına bağlı olarak en az aĢağıdaki alanları içerecek (ama bunlarla sınırlanmayacak) Ģekilde bir dizi Önemli Ç&S Performans Göstergeleri karĢılanacaktır:

1. ÇSYS’ye uygunluk

2. Ç&S kazalar

3. Çevresel emisyonlar

4. Atık yönetimi

5. Su ve Atıksu Yönetimi


11-5

6. Yerel istihdam

7. Yerel tedarik

8. Proje ile ilgili Ģikâyetler

9. Arazinin eski haline getirilmesi

Yüklenicinin uygunluğu nasıl kaydedeceği ve bildireceği açıklanacaktır.

Uygun deneyime ve niteliklere sahip personelin, yüklenicinin Ç&S temsilcileri olarak ve TANAP’ın onayına tabi olmak üzere saha denetçilerinin ne Ģekilde istihdam edileceği açıklanacaktır.

Atanan Ç&S yönetim ekibinin sorumlulukları açık bir biçimde açıklanacaktır.

Tüm personelin Yüklenicinin Ç&S Yönetim Planları kapsamında Ç&S sorumluluklarının bilincinde olmasının sağlanması için eğitilmesi prosedürü açıklanacaktır.

Yüklenicilerin ve alt-yüklenicilerin performansının Ç&S gerekliliklerine göre ne Ģekilde karĢılanacağı açıklanacaktır.

Geçerli taahhütler ve sözleĢme Ģartları çerçevesinde Ç&S kayıtları tutulacaktır.

c. ISO 14001:2004 Şartlarına Uygunluk

Yükleniciler yayımlanmıĢ en güncel ISO 14001 Çevresel Yönetim Sistemi standardının Ģartlarına uygun olarak kendi ÇSYS’sine sahip olacak veya ÇSYS’sini oluĢturacak ve ÇED ve ÇSYP Ģartlarının karĢılanmasını sağlayacaktır.

d. Organizasyon ve Kapasite Şartları

TANAP ve yüklenicilerinin birincil sorumluluğu, tüm proje Ģartlarının uygun bir organizasyon yapısı altında çalıĢan yeterli sayıda nitelikli personelle yerine getirilmesi ve sonrasında kendi alt-yüklenicilerinin proje Ģartlarına uymasının sağlanmasıdır. TANAP ve yüklenicileri, çalıĢmaları kapsamında çevre, halkla iliĢkiler ve doğal kaynakların yönetimini uygun bir Ģekilde gerçekleĢtirilmesini sağlayacak, yeterli ve nitelikli personel istihdam edecektir (Bkz. ġekil 11.1-1).

Yükleniciler iĢlerin kapsamı ile ilgili olarak ekiplerinde aĢağıdaki vasıflarda çalıĢanların yer almasını sağlayacaktır:

1. Kültürel miras konusunda uzmanlar 2. Ekoloji/biyoloji konusunda uzmanlar 3. Toprak/peyzaj konusunda uzmanlar 4. Sosyal/ Halkla iliĢkiler konusunda uzmanlar 5. Çevresel Denetçiler 6. Çevresel ve Sosyal Eğitmenler

Ç&S gerekliliklerin sahada sorunsuz uygulanabilmesi için Yüklenici, tüm personelinin (yüklenici ve alt-yüklenici personeli) Ç&S sorumluluklarının farkında olmasını sağlamaktan sorumlu olacaktır.


11-6

ÇSYS’nin Genel Yapısına İlişkin Olarak TANAP Yönetim Sistemi Unsurları

Yetkin ve deneyimli insan kaynaklarının görevlendirilmesi ve iĢlevsel bir ÇSYS’nin sağlanması yolu ile ÇSYS uygulamasını desteklemek için politikaların geliĢtirilmesinde yönetimin en üst seviyesinden en altına kadar liderlik, istenen olumlu sonuçların elde edilmesi için kullanılacak araç olarak kabul edilmektedir.

ÇSYS’ye iliĢkin olarak, proje katılımcılarına kılavuzluk edecek ve Ç&S amaçlara ulaĢılmasını sağlayacak önemli kurallar aĢağıda belirtilmiĢtir:

Proje sahibinin çalıĢtığı yerlerde, ulusal kültüre ve kültürler arası hassasiyetlere ve evrensel insan haklarına ve doğal kaynaklara saygı gösterilmesi ve çevresel koruma önlemlerine ve yaĢam kalitesinin artırılmasına katkıda bulunulması,

TANAP politikasında belirtilen Ģekilde kurumsal sosyal sorumluluk kavramının benimsenmesi,

BM Ġnsan Hakları Beyannamesine Uyulması,

Sürekli geliĢimin sağlanması amacıyla Ç&S performansın ulusal standartlara, IFI standartlarına ve endüstrideki en iyi uygulamalara göre ölçülmesi, kilometre taĢlarının belirlenmesi ve denetlenmesi,

TANAP organizasyonu ve Projeden Etkilenen Topluluklar arasında güven oluĢturmak ve böylece Proje sahibinin imajını geliĢtirmek amacıyla paydaĢlarla aktif ve açık iletiĢime önem verilmesi,

ġikâyetlere zamanında yanıt verilmesi ve telafilerin sağlanması ve ÇED’le ilgili tüm taahhütlerin yerine getirilmesi yoluyla proje alanında etik iĢ uygulamalarının ve iyi bir Proje sahibi imajının teĢvik edilmesi.

TANAP ÇSYS’nin baĢlıca unsurları aĢağıdaki aĢamaları ve ilgili görevleri içermektedir. TANAP ÇSYS değerlendirme ve Planlama aĢamasını, ÇED Raporu’nun ve ÇSYP’lerin yetkili kurumlara sunulması ile birlikte tamamlamıĢtır. Diğer görevler aĢağıda anlatıldığı Ģekilde PlanlanmıĢ ve uygulanmıĢtır:

Değerlendirme ve Planlama o Görev 1: Önemli çevresel ve sosyal konuların ve etkilerin

tanımlanması ve değerlendirilmesi. TANAP bu görevi, projenin ÇED Raporu’nun hazırlanması ile yerine getirmiĢtir. Ayrıca projenin ileriki aĢamalarında ortaya çıkabilecek yeni çevresel ve sosyal konulara iliĢikin “Çevresel ve Sosyal DeğiĢiklik Yönetim” prosedürü uygulanacaktır.

o Görev 2: Yasal Ģartlar ve diğer gereklilikler – Yasal Ģartların ve diğer gerekliliklerin tanımlanması ve yönetimi. Bu görev Proje ÇED Raporu’nun hazırlanması ile yerine getirilmiĢtir. TANAP ayrıca yasal Ģartların takip edilmesini, bu Ģartların proje yönetim sistemine entegre edilmesini ve uygulanmasını sağlamak için Resmi ĠliĢkiler ve Ġzinler Departmanı oluĢturmuĢtur.

o Görev 3: Amaçlar ve hedefler – Çevresel ve Sosyal Amaçların ve Hedeflerin tanımlanması ve yönetim programlarının oluĢturulması. Bu görev projeye ait ÇSYP’lerin geliĢtirilmesi sırasında yerine getirilmiĢtir. ĠnĢaat ve iĢletme aĢamalarına iliĢkin amaçlar ve yönetim programı Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planlarında verilmiĢtir (Bkz. Bölüm 11.2).

Uygulama ve ĠĢletme


11-7

o Görev 4: Yapı ve sorumluluk – Kaynak yönetimi. TANAP, proje gerekliliklerinin ve taahhütlerinin etkin yönetilmesi ve inĢaat ve iĢletme aĢamalarında izlenmesini sağlamak için Sosyal ve Çevresel Sağlık ve Güvenlik (ÇSSG) Yönetimi Organizasyonu oluĢturacaktır.

o Görev 5: Eğitim, farkındalık ve yetkinlik oluĢturma. TANAP çevresel ve sosyal eğitim programı geliĢtirecek ve inĢaat ve iĢletme sırasında uygulayacaktır.

o Görev 6: ĠletiĢim – Çevresel ve Sosyal ĠletiĢimin Yönetimi. TANAP, paydaĢlarla etkin bir iletiĢim sağlanması için bir PaydaĢ Katılım Planı oluĢturmuĢtur ve proje boyunca uygulayacaktır (Bkz. ÇED Raporu Bölüm 6).

o Görev 7: Doküman Kontrolü – ÇSYS Dokümantasyonu ve Bilgilerin Yönetimi. TANAP, proje dokümanlarının uluslararası standartlara uygun olarak oluĢturulması, geliĢtirilmesi ve gözden geçirilmesini sağlamak için doküman kontrol sistemi geliĢtirmiĢtir. Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi dokümantasyonu da bu sistem ile yönetilecektir.

o Görev 8: ĠĢletme Kontrolü – Faaliyetlerin çevresel ve sosyal açıdan kontrolü. TANAP, proje faaliyetlerinin proje gerekliliklerine uygun olarak yönetilmesini ve kontrolünü sağlamak için Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları (Bkz. Bölüm 11.2) oluĢturmuĢtur.

o Görev 9: Acil Duruma Hazırlık ve Müdahale – Acil Durumların Yönetimi. TANAP, projenin iĢletilmesi sırasında ortaya çıkabilecek olası acil durumların tanımlanması için farklı çalıĢmalar yürütmüĢtür. OluĢturulan Acil Müdahale Planı Bölüm 11.2.14’de verilmekte olup, proje tasarımı tamamlandığında geliĢtirilecektir.

Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler o Görev 10: Ġzleme ve Ölçüm – Çevresel ve sosyal yönetim sisteminin

performansının izlenmesi ve ölçümü. TANAP, çevresel ve sosyal yönetim sistemleri bileĢenlerinin nasıl ölçüleceği ve izleneceğinin tarif edildiği Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları oluĢturmuĢtur (Bkz. 11.2). TANAP, faaliyetlerin izlenmesi için, Üçüncü Taraf Ġzleme KuruluĢunun görevlendirilmesi de dâhil olmak üzere yeterli kaynak sağlayacaktır.

o Görev 11: Uygunsuzluk – Uygunluk değerlendirilmesi. TANAP, uygunsuzlukların belirlenmesini, düzeltilmesini ve Ģartlara uygunluğun düzenli olarak kontrol edilmesini ve projenin entegre yönetim sistemi içinde değerlendirilmesini sağlamak için araçlar ve prosedürler geliĢtirecektir.

o Görev 12: Düzeltici ve önleyici faaliyetler – Uygunsuzlukların, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yönetilmesi. Uygunsuzlukların belirlenmesi ve düzeltici ve önleyici faaliyetlerin geliĢtirilmesi için, TANAP Projesi entegre yönetim sistemi içindeki ilgili prosedürler kullanılacaktır.

o Görev 13: Kayıtlar – Çevresel ve sosyal kayıtların yönetilmesi o Görev 14: ÇSYS Denetimleri – Ġç Denetimler. Proje, Sağlık

Güvenlik ve Çevresel Gözden Geçirme faaliyetlerini de içeren entegre yönetim sistemi prosedürleri ile yönetilecektir.

Gözden Geçirme o Görev 15: Yönetimin Gözden Geçirilmesi. TANAP, eksikliklerin

tamamlanması, yeni hedeflerin belirlenmesi ve performansın sürekli olarak iyileĢtirilmesinin sağlanması için projenin çevresel ve sosyal yönetim sistemi performansının yönetim tarafından düzenli olarak


11-8

ölçülmesi, izlenmesi, kaydedilmesi ve gözden geçirilmesini sağlayacaktır.

Sürekli ĠyileĢtirme o Görev 16: Sürekli ĠyileĢtirme. TANAP bu görevi, önceden

belirlenmiĢ aralıklarla iyileĢtirme analizi gerçekleĢtirilmesi ve bu analiz sonuçlarına göre amaç ve hedeflerin geliĢtirilmesi ile yerine getirecektir.

TANAP Projesi ÇSYS Organizasyon Yapısı

TANAP proje taahhütlerinin etkin bir Ģekilde uygulanması, yönetilmesi ve izlenmesi için kapsamlı bir Çevresel ve Sosyal Yönetim Organizasyonu geliĢtirmiĢtir. TANAP Projesi’nin Çevresel ve Sosyal Sağlık Güvenlik (ÇSSG) genel organizasyon yapısı ġekil 11.1-1’de verilmektedir.

ÇSSG organizasyonunda yer alan baĢlıca tarafların inĢaat süresinceki tüm sorumlulukları Tablo 11.1-2’de özetlenmektedir. Özel sorumluluklar, hazırlanan yönetim Planlarında detaylandırılmaktadır.

Tablo 11.1-2. TANAP Projesi ÇSSG Organizayonu

TANAP ÇSSG Güvence Ekibi

Projenin ÇSSG sistemi performansının ve proje gerekliliklerinin izlenmesinden ve güvencesinin sağlanmasından sorumludur.

TANAP ÇSSG politikalarının yönetim tarafından periyodik olarak gözden geçirilmesini ve bu politikaların tüm proje alanlarına iletilmesini sağlar.

Mühendislik, Tedarik ve ĠnĢaat Yönetimi (EPCM) tarafından sağlanan bilgilerin (özel performans göstergeleri, raporlar, vb.), denetimlerin ve toplantıların gözden geçirilmesi sonucunda, ÇSSG performansını izler.

ÇSSG performansını üst yönetime, paydaĢlara, kreditörlere, yetkili kurumlara ve diğer ilgili taraflara raporlar.

Çevresel ve Sosyal Yatırım Programlarının geliĢtirilmesini, uygulanmasını ve izlenmesini sağlar.

Arkeolojik Kurtarma Kazılarının Resmi Kurumlar tarafından istendiği Ģekilde Planlanmasını, uygulanmasını ve izlenmesini sağlar.

EPCM- ÇSSG Yönetim ve İzleme Ekibi

Projenin ÇSSG Yüklenicisi için Yönetim Planları ve prosedürlerini geliĢtirir.

Mühendislik, Tedarik ve ĠnĢaat (EPC) yüklenicilerinin kendi alanlarına özel Planlar ve prosedürler geliĢtirmelerini ve uygulamalarını sağlar.

Saha uygulaması da dâhil olmak üzere ilgili tüm yönetim Planlarının ve prosedürlerin uygulanmasını izler.

Yönetim ve Ġzleme Planları’nda belirtildiği gibi, Proje Amaçları ve Önemli Performans Göstergeleri üzerinden projenin etkilerini takip eder ve etki azaltıcı önlemlerinde değiĢiklik yapılması gereken durumlarda EPC yüklenicileri ile birlikte çalıĢır.

Yönetim Planları üzerindeki ihlalleri belirler, düzeltici faaliyetler önerir.

TANAP ÇSSG Güvence Ekibi’ne Performans hakkında düzenli olarak bilgi sağlar.

Sağlık ve güvenlik, çevre ve toplum ya da projenin itibarı üzerinde ciddi etkilere sebep olabilecek kural ihlalleri olması durumunda çalıĢmaları durdurur.

DeğiĢiklik Süreci Çevresel/Sosyal Yönetimi’nin etkin olarak uygulanmasını sağlar.

Projeye iliĢkin teknik gözden geçirmelerin gerçekleĢtirilmesini sağlar.

PaydaĢ katılımının proje Planlarında belirtildiği Ģekilde yönetilmesi ve izlenmesini sağlar.

ÇSSG performansı sonuçlarını, tanımlanmıĢ önemli performans göstergeleri (ÖPG) ile birlikte müĢteriye raporlar.


11-9

EPC ÇSSG Uygulama Ekibi Projenin tüm yönetim Planlarının ve prosedürlerinin inĢaat ekiplerince uygulanmasını sağlar.

EPCM denetiminde, proje için gereken sahaya özel yönetim Planlarını ve prosedürlerini geliĢtirir.

Projenin performans göstergelerine göre çalıĢmaların performansını denetler.

Uygunsuzlukları ve potansiyel uygunsuzlukları belirler, düzeltici ve önleyici faaliyetler geliĢtirir.

Projenin ÇSSG gereklilikleri üzerine, çalıĢanlara ve halka eğitimler verilmesini sağlar.

EPCM denetimi altında gerekli inĢaat öncesi faaliyetleri koordine eder ve uygular.

ÇalıĢmaların performansını saha müdürlerine, EPCM Çevre, Sağlık, Güvenlik ve Halkla ĠliĢkiler uzmanlarına raporlar.

ÇalıĢmaların proje gerekliliklerine uygun olarak yürütülmesi için uygun ve yeterli sayıda uzmanın (örn. Toprak/Peyzaj Uzmanı, Sağlık Birimi, SG Komitesi ve Acil Durum Ekibi (ADE) görevlendirilmesini sağlar.

Etkilenen yerleĢim alanlarından, paydaĢlardan (Sivil Toplum KuruluĢları (STK), üniversiteler, medya, vb.) ve resmi kurumlardan alınan Ģikâyetlerle ilgili gerçekleĢtirilen iĢlemleri ve çözümleri takip eder.


11-10

Şekil 11.1-1. TANAP Projesi Organizasyon Yapısı


11-11

Çevresel ve Sosyal İletişim Yönetimi

a. Paydaş Katılımı

TANAP yapıcı iliĢkiler oluĢturmak ve sürdürmek için, paydaĢ iliĢkilerine yönelik stratejik ve yapısal bir yaklaĢım geliĢtirmiĢtir. PaydaĢ Katılım Faaliyetleri, TANAP’ın Uluslararası Finans KuruluĢları gerekliliklerine tam uyumu sağlamak ve sektörde En Ġyi Uygulamaları benimsemek adına oluĢturduğu kapsamlı BütünleĢik Yönetim Sistemi Politikasının bir parçasıdır. Projenin ömrü boyunca paydaĢ katılımının nasıl sağlanacağı, TANAP ve danıĢmanları tarafından ortak geliĢtirilmiĢ olan PaydaĢ Katılım Planı’nda (PKP) detaylı olarak açıklanmıĢtır.

PKP’nin amacı;

Kilit paydaĢların belirlenmesi ve paydaĢ bilgilendirme ve bilgi paylaĢımı için yeterli mekanizmaların sağlanması,

Proje Planlama aĢamasından baĢlayarak ve boru hattının inĢaat, iĢletme ve iĢletmeye kapatma aĢamalarında devam ederek yerel, ulusal ve uluslararası seviyelerde istiĢareler için ortam hazırlamak,

PaydaĢlar tarafından ortaya konan konuların, ÇED, proje karar verme ve tasarım aĢamalarında değerlendirilmesini sağlamak,

Tüm paydaĢlar için bir Ģikâyet mekanizması oluĢturmaktır.

PKP değiĢikliğe açık bir dokümandır, bu nedenle PK stratejileri ve faaliyetlerine değiĢiklikleri ve ilaveleri yansıtmak için projenin geliĢim sürecinde revize edilecektir.

TANAP Projesi çerçevesinde gerçekleĢtirilmiĢ paydaĢ faaliyetleri ÇED Raporu Bölüm 6’da özetlenmiĢtir.

b. Şikâyet Mekanizması

ġikâyet Mekanizması, TANAP faaliyetlerinden etkilenen toplulukların, bireylerin ve diğer paydaĢların belirli bir zaman çerçevesinde, kaygılarını ve Ģikâyetlerini resmi olarak iletebilecekleri ve taraflar tarafından kabul edilen çözümlerin üretilebileceği bir yönetim prosedürüdür. ġikâyet Mekanizması, paydaĢların endiĢelerinin dikkate alınmasına ve güvenilir ve yapıcı iliĢkiler kurulmasına yardımcı bir yönetim aracıdır.

Halkın kaygılarını paydaĢlarla aktif ve Ģeffaf katılım yoluyla yönetebilmek için, TANAP tarafından ücretsiz bir telefon hattı (+90 800 314 11 22) ve Çevrimiçi PaydaĢ EtkileĢim veri tabanı oluĢturulmuĢ ve Ģikâyetlerin kaydedilmesi amacıyla ġikâyet Kayıt Formu (ġKF) hazırlanmıĢtır.

Aynı zamanda, TANAP tarafından, Ģikâyetlerin yönetimi ve raporlanması için bir ġikâyet Yönetimi Prosedürü geliĢtirilmiĢtir. Prosedür aĢağıdaki iĢlemleri açıklamaktadır:

ġikâyetin kabulü ve kaydı

ġikâyet değerlendirmesi ve incelemesi

ġikâyetin çözümü

ġikâyetçiye cevap verilmesi

ġikâyetin kapatılması

ġikâyetler, TANAP Sosyal ĠliĢkiler Ekibi tarafından yazılı ya da sözel olarak kabul edilerek, yönetim amaçları için yazılı hale getirilmektedir.


11-12

Eğitim, İzleme ve Denetim Süreci

a. Eğitim ve Kapasite Artırma Programı

TANAP, TANAP personeli ve yüklenicilerinin aĢağıda belirtilen ÇSYS bileĢenleri ile ilgili farkındalığının oluĢması için prosedürler geliĢtirecek ve kullanacaktır:

Çevresel ve sosyal politika,

ÇSYS gereklilikleri,

Önemli çevresel konular,

Çevresel ve sosyal yönetim eylem planları ve prosedürleri,

Personel performansının geliĢtirilmesinin faydaları,

Görevler ve sorumluluklar,

Çevresel ve sosyal yönetim sistemi üzerinde önemli etkilere sebep olabilecek görevlerde çalıĢan personel için yeterlilik değerlendirmesi.

Yüklenici tüm saha personelinin projenin Ç&S gerekliliklerini, özellikle faaliyetlerin potansiyel etkilerini, etki azaltıcı önlemleri, çalıĢma alanındaki hassasiyetleri, Planları/prosedürleri ve takip edilecek diğer dokümanları, öngörülemeyen kazalar durumunda alınacak faaliyetleri ve Yüklenici personelinin ve TANAP temsilcilerinin Ç&S konularına iliĢkin görev ve sorumluluklarını tam olarak anlamasını sağlamak üzere bir Ç&S eğitim programı geliĢtirecek ve uygulayacaktır. Ç&S eğitim programı, gözden geçirilmesi ve onaylanması için ilgili ihale dokümanlarında tanımlanmıĢ olan süreler dâhilinde TANAP’a sunulacaktır. Eğitimlerin kayıtları Yüklenici tarafından tutulacak ve gerektiğinde denetim amacıyla TANAP’a sunulacaktır.

Yüklenici sözleĢme süresi boyunca, tüm personelinin Ç&S konuları ile ilgili bütün eğitim programlarına, düzenli saha eğitimleri de dâhil olmak üzere katılımını sağlayacaktır.

b. Çevresel ve Sosyal İzleme ve Uygunluk Değerlendirmesi Programı

TANAP, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak, projenin inĢaat öncesinden iĢletmeye kapatma aĢamasına kadar tüm aĢamalarında gerçekleĢtirilecek bütün çalıĢmalar için izleme yapılmasını ve aynı zamanda gerekli etki azaltıcı önlemlere uyulmasını sağlayacaktır. TANAP, inĢaat yönetimi ve izleme görevini EPCM’ verecek ve aynı zamanda, tüm saha faaliyetlerinin etkin bir Ģekilde izlenmesini, uygunsuzlukların tespit edilip eksikliklerin tamamlanması için yönetim kararları geliĢtirilmesini sağlamak için bağımsız bir üçüncü taraf izleme kuruluĢu görevlendirecektir.

Yükleniciler, kendilerinin ve alt yüklenicilerinin Ç&S performansını takip etmek için kendi metodolojilerini oluĢturacak ve TANAP performans gereklilikleri ile paralel olarak kendi ölçülebilir önemli performans göstergelerini oluĢturacaklardır.

ĠnĢaat ve iĢletme sırasında izlenmesi gereken çevresel ve sosyal alanlar (ve ilgili yönetim Planları) aĢağıda verilmektedir:

Hava emisyonları (Kirlilik Önleme Planı),

Ortam hava kalitesi (Kirlilik Önleme Planı),

Gürültü ve titreĢim (Kirlilik Önleme Planı),

Atıksu deĢarjı (Kirlilik Önleme Planı),

Nehir geçiĢleri dâhil olmak üzere yüzeysel su kaynakları (Kirlilik Önleme Planı),

Su temini-ĠnĢaat kamplarında kullanılacak su ve hidro test suyu (Kirlilik Önleme Planı),

Kamuya ait kuyularda ve kompresör istasyonlarındaki izleme kuyularında yeraltı suyu kalitesi ve seviyesi (ĠnĢaat Etkileri Yönetim Planı),


11-13

Atık üretimi ve bertarafı (Atık Yönetimi Planı),

Toprak kirliliği-yağ dökülmeleri, vb. (Kirlilik Önleme Planı) (Bitkilendirme saha çalıĢması ve eski haline getirme (Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı)

Çevresel açıdan Ekolojik Hassas Alanlar ve Kritik Habitatlar dikkate alınarak etki alanının eski haline getirilmesi (Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı),

Kültürel ve arkeolojik kaynaklar (Kültürel Miras Yönetim Planı),

Sosyal göstergeler-PaydaĢlardan gelen sorular ve Ģikâyetler ve toplantılar (Halkla ĠliĢkiler Planı ve PaydaĢ Katılım Planı)

Sosyal etki yönetimi (Halkla ĠliĢkiler Planı, ĠnĢaat Etkileri Yönetim Planı, Ġstihdam ve Eğitim Planları, Yöre Halkının Emniyet Yönetim Planı),

Yeniden YerleĢim Eylem Planı (YYEP),

Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri,

TANAP, performansın takibine dair kanıt talep etme ve yüklenicilerini değerlendirme hakkına sahip olacaktır. Yüklenici, sistemin program kapsamında incelenmesini ve denetlenmesini ve bulguların iyileĢtirme amacıyla ilgili bölümlerle paylaĢılmasını sağlamak zorundadır.

TANAP, yüklenicinin yönetim sisteminin taahhüt edilen yönetim sistemi ile uygunluğunu değerlendirme hakkına sahip olacaktır. Değerlendirme denetimler, kontrol listeleri, anketler vb. kullanılarak yapılacaktır. Ayrıca, denetim için TANAP adına sertifikalı bir kuruluĢ kullanılması da söz konusu olacaktır. Yüklenicinin Proje ÇSYS gerekliliklerine uygunluğun sağlanması için nasıl bir izleme programı uygulanacağını göstermesi gerekecektir.

TANAP ve Yüklenicileri tarafından gerçekleĢtirilecek olan izleme çalıĢmaları “kurum içi izleme faaliyetleri” olarak gerçekleĢtirilecektir. Bununla birlikte inĢaat aĢamasında yetki alanlarına bağlı olarak, resmi kurum temsilcileri ve üçüncü taraflarca proje taahhütlerine uygunluk için dıĢ izlemelerin gerçekleĢmesi de beklenmektedir. Yüklenici, TANAP veya diğer onaylı kuruluĢlar tarafından yapılacak izlemelerde, tüm gerekli bilgilere eriĢim ve kolaylık sağlamaktan sorumlu olacaktır.

Performans izleme, Projenin uygulama aĢamasında gerçekleĢtirilecek çalıĢmaların neden olabileceği olumsuz çevresel ve sosyal etkilerin ortadan kaldırılması, azaltılması veya telafi edilmesini amaçlar.

Bu süreçte, yüklenici tarafından yapılacak çalıĢmalar yüklenicinin ÇSYS’sine göre izlenecek ve TANAP’a rapor edilecektir. TANAP, performansı, Projenin çevresel ve sosyal politikaları ve yönetim Planları kapsamında tedarik ve teminin yanı sıra çevre, halkla iliĢkiler, kamu sağlığı ve güvenliği, istihdam ve eğitim ile ilgili önemli performans göstergeleri aracılığı ile ölçecektir.

Etkilerin ortadan kaldırılması, azaltılması veya telafisi için kullanılan veya geliĢtirilen çözüm yollarının etkinliği izlenecek, izleme hem Yüklenicinin hem de TANAP’ın sorumluluğu altında olacaktır.

c. Çevresel ve Sosyal Denetimler ve İnceleme Programı

Ġzleme Planının günlük performansı Yüklenicinin sorumluluğunda olacaksa da, TANAP’ın izleme programını her açıdan gözetleme ve denetleme görevi olacaktır. Bu görev, Yüklenicinin izleme Planlarının sonuçlarının doğrulanması için seçilmiĢ sahalarda bağımsız izleme yapılmasını içerecektir. Ayrıca, denetleme ve inceleme bağımsız denetçiler (TANAP adına), resmi kurumlar ve Uluslararası Finans KuruluĢları (IFI)


11-14

tarafından gerçekleĢtirilecektir. TANAP veya baĢka bir onaylı kuruluĢ tarafından gerçekleĢtirilecek izleme çalıĢmaları için Yükleniciler tüm çalıĢma alanlarına eriĢimi ve çalıĢmaları kolaylaĢtırmak için gerekli tüm yardımı sağlayacaktır.

TANAP tüm izleme verilerini çeĢitli proje standartlarına uygunluk açısından gözden geçirecektir. Değerlendirme sürecini kolaylaĢtırmak için Yüklenicinin tüm izleme kayıtlarını ve sonuçlarını aylık olarak TANAP’a iletmesi ve kayıtların ulaĢılabilirliğini sağlaması gerekecektir. Ġzleme sonuçlarının bir kaygı alanına iĢaret etmesi veya proje standartlarının karĢılanmadığını göstermesi durumunda, Yüklenici tarafından sahada, TANAP’ın tavsiye ettiği Ģekilde bir dizi düzeltici faaliyet alınacaktır.

TANAP, yüklenicinin ÇSYS ve çalıĢmaları ile ilgili Ç&S güvence denetimlerini gerçekleĢtirebilir. Yüklenici, TANAP tarafından gerçekleĢtirilen bir denetimin ardından, bulguları ve gerekli düzeltici faaliyetleri, Faaliyet Takip Kaydı’na girecektir. Düzeltici faaliyetler Yüklenici tarafından zamanında gerçekleĢtirilecektir.

Yüklenicinin, TANAP tarafından talep edildiği Ģekilde, ÇED ve ÇSYS Ģartlarına, yasal Ģartlara ve diğer Proje Ģartlarına uygunluğun nasıl sağlandığını geçerli taahhütler ve sözleĢme Ģartları çerçevesinde göstermesi gerekecektir. Bu çalıĢmalar, Yüklenici ve/ veya üçüncü taraflarca gerçekleĢtirilecek bir Ç&S denetim planını içerecektir. Bahsedilen incelemelerde ortaya çıkan uygunsuzluklar yüklenici tarafından kaydedilecektir. Uygunsuzlukların kaydı aylık olarak TANAP’a (aylık raporun bir parçası olarak) sunulacaktır. Yüklenici denetimler/incelemeler sonucunda elde edilen tüm bulguların kaydedilmesi için bir Faaliyet Takip Kaydı hazırlayacak ve buna uygun olarak yüklenici tarafından düzeltici faaliyetler ve öneriler uygulanacaktır. Güncellenen Faaliyet Takip Kaydı aylık olarak TANAP’a sunulacaktır.

Değişiklik Sürecinin Çevresel Yönetimi

TANAP Projesi tasarımı ya da inĢaatı üzerinde değiĢiklikler yapılmadan önce, Çevresel ve Sosyal (Ç&S) disiplinlere danıĢılacaktır. Bir tasarım değiĢikliği gerektiğinde, tasarım değiĢikliği bildirimi baĢlatılacak ve Ç&S disiplinleri tarafından gözden geçirilip onaylanacaktır. Daha sonra Ç&S disiplinleri, gerekli uygun faaliyetleri gerçekleĢtirir; detaylı çalıĢmalar yürütür, ilave izinleri almak için ilgili kurumla irtibata geçer ya da değiĢiklik için Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesini revize eder. Benzer Ģekilde, inĢaat yaklaĢımında bir değiĢiklik gerekmesi durumunda, değiĢikliğin onaylanmasından önce Ç&S disiplinlerine danıĢılacak ve tasarım değiĢikliklerine göre gerekli çalıĢmalar yapılacaktır. Bir değiĢikliğin proje bileĢenlerinden birinin fiziksel konumunun değiĢmesine (geçici ya da kalıcı) sebep olması durumunda, çevresel ve sosyal disiplinler, yeni konumun Ç&S çalıĢma alanında kalıp kalmadığını değerlendirecektir. Yeni konumun çalıĢma alanında kalması durumunda, onaylanmasından önce, değiĢikliğin kabul edilemez bir etkiye sebep olmayacağı doğrulanacaktır. Yeni konumun proje çalıĢma alanı dıĢında kalması durumunda, Ç&S disiplinleri gerekli çalıĢmaları baĢlatacak, ilgili kurumlarla irtibata geçecek ve gerekirse uygun etki azaltıcı önlemleri önerecektir.

Çevresel ve Sosyal Yatırım Programı

Ġlgili anlaĢmalar ve TANAP Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Politikasına uygun olarak, TANAP Projesi inĢaat ve iĢletme faaliyetlerinden etkilenen alanlarda Çevresel ve Sosyal Yatırım Programları geliĢtirilecek ve uygulanacaktır. Bu programlar, Boru Hattı Projesi’nin iĢletmede olduğu alanlarda pozitif bir etkiye sahip olması için ÇED Raporu’nda açıklanan sosyal ve çevresel etki azaltıcı önlemlerin bir adım ilerisinden yürütülecektir.


11-15

Yatırımların amacı, yerel nüfus için sürdürülebilir bir kalkınma sağlamak ve TANAP Projesi inĢaat ve iĢletme aĢamaları süresince yaĢam kalitesinin artırılmasıdır. Sosyal ve Çevresel Yatırım Programlarının temel unsurları minimum aĢağıdaki konuları içerecektir:

Yerel kalkınma için kapasite oluĢturulması,

Gelir ve istihdam için ekonomik olanakların arttırılması,

Ekonomik kalkınma için sosyal altyapının geliĢtirilmesi,

ÇED sırasında gerçekleĢtirilen sosyo-ekonomik analizin bir parçası olarak tanımlanan gençlerin, kadınların ve diğer hassas grupların desteklenmesi,

Çevresel değerlerin geliĢtirilmesi ve çevresel açıdan hassas alanlar/ bölgeye özgü konular üzerine toplum farkındalığının arttırılması,

Çevresel açısından hassas alanları korumak için sürdürülebilir programlar geliĢtirilmesi, doğal kaynakların tüketiminin azaltılması ve çevre açısından önemli bileĢenler üzerindeki faydaların arttırılması (örn. ekosistemler),

Doğal kaynakların korunmasına iliĢkin araĢtırmalar, eğitimler ve projeler ile iĢbirliği yapılması,

Sosyal ve Çevresel Yatırım Programları, projeden etkilenen halk ve boru hattı yakın çevresinde bulunan kaynaklar üzerindeki faydaların arttırılması amacıyla ÇED aĢamasında geliĢtirilen etki azaltıcı önlemlerin destekleyicisi ve tamamlayıcısı olacaktır.

11.2. Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları

TANAP’ın ÇSYS Dokümantasyonu, yönetim sistemindeki ana unsurların ve bunların etkileĢiminin açıklanması için gerekli bilgileri içerecektir. TANAP Projesi ÇSYS dokümantasyonu, proje “Doküman Kontrol Sistemi” Planları ve prosedürleri ile uyumlu olarak yönetilecektir (oluĢturulacak, izlenecek, kayıt altına alınacak ve saklanacaktır).

Ana ÇSYS dokümanları, ÇED Raporundan, çevresel ve sosyal yönetim eylem planlarından (ÇSYP), prosedürlerden, ÇSYS el kitabı ve ilgili formlardan oluĢmaktadır.

Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları, genel olarak TANAP Projesinin Çevresel Yönetim Sisteminin ve ISO 14001:2004 prensiplerinin nasıl uygulanacağına ıĢık tutar. ÇSYP, çevresel ve sosyal yönetim sisteminin mevcut durumunu yansıtması açısından periyodik olarak güncellenecek ve tekrar yayınlanacaktır.

ÇED Raporu, projenin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında çevresel ve sosyal yönetim sistemi için bir temel oluĢturacaktır. ÇED Raporu tüm proje gerekliliklerini, projenin çevresel unsurlarını ve etkilerini ve bunlara iliĢkin etki azaltıcı önlemleri içermektedir. ĠnĢaat ve iĢletme aĢamalarına iliĢkin tüm Plan ve prosedürler, ÇED Raporu’nun çıktıları dikkate alınarak hazırlanacaktır.

Çevresel ve Sosyal Yönetim Eylem Planları genel olarak, kaygıya sebep olan önemli çevresel konuların TANAP ve yüklenici firmalar tarafından nasıl yönetileceğini açıklayan dokümanlar olacaktır. Planlar, TANAP’ın bu özel konuları nasıl yönetmeyi amaçladığını göstermektedir. Yükleniciler projeye özel faaliyetleri için TANAP Yönetim Planları Ģartları ile uyumlu kendi yönetim Planlarını hazırlayacaklar ve onay için TANAP’a sunacaklardır.

Prosedürler, önemli çevresel konuların ele alınması için gerekli yönetimsel kontrol yöntemlerini ve bir faaliyetin nasıl, kim tarafından, ne zaman gerçekleĢtirileceğini ve sonucunda ne gibi kayıtlar oluĢacağını açıklar. Yükleniciler kendi prosedürlerini hazırlayacak ve onay için TANAP’a sunacaktır.


11-16

Formlar, belirli bir görevle ilgili bilginin nasıl yönetilmesi gerektiğini açıklayan bir tür prosedürdür. ÇYS prosedürleri, ilgili formların nerede ve ne zaman kullanılacağını belirtmektedir.

Çevresel dokümanların son durumları, Doküman Kontrol Sistemi tarafından kayıt altına alınacak ve takip edilecektir. Çevresel ve Sosyal Ekip, ÇSYS Planlarını, prosedürlerini ve formlarını, güncel ve etkin olmalarını sağlamak için periyodik olarak gözden geçirecektir.

Yukarıda anlatılan ÇSYS’nin etkin bir Ģekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla, hazırlanacak olan ÇSYP’ler, Ek-5’de sunulmaktadır.

ÇSYP’ler Projenin süresince, ÇSYS’nin iyileĢtirilmesi, yenilenmesi ve sürekliliğinin sağlanması için temel oluĢturacak ve gerekmesi halinde yeni alanların mevcut durumlarına ve projenin uygulanması süresince mevcut mühendislik ve tasarım bilgilerine göre güncellenecektir. ÇSYP'ler, projenin inĢaat aĢaması için özel bilgiler sağlamaktadır. Bu Planlar, projenin iĢletme ve iĢletmeye kapatma aĢamaları süresince revize edilecektir.

AĢağıdaki bölümlerde, çevresel ve sosyal yönetim eylem planları kapsamları özetlenmektedir.

11.2.1. İnşaat Etkileri Yönetim Planı

ĠnĢaat Etkileri Yönetim Planı (ĠEYP), Projenin çevresel ve sosyal etkilerinin yönetilmesi amacıyla, arazi hazırlık ve inĢaat aĢamalarında alınması gereken etki azaltıcı önlemleri açıklayacaktır (Bkz. Ek-5.1).

11.2.2. Yöre Halkının Emniyet Yönetim Planı

Yöre Halkının Emniyet Yönetim Planının (YHEYP) amacı projenin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında proje faaliyetleri nedeniyle yöre halkının emniyeti ile ilgili ortaya çıkan herhangi bir proje etkisinin azaltılması olacaktır. ĠnĢaat koridoru boyunca etkilenen yerleĢim alanlarında emniyet farkındalığının arttırılması, kaza riskini azaltacaktır (Bkz. Ek-5.2).

11.2.3. Halkla İlişkiler Planı

Halkla ĠliĢkiler Planının (HĠP) amacı, TANAP projesinin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında yöre halkının, kurumların ve grupların ve projeye etkisi olabilecek yerel paydaĢların katılımını sağlamak olacaktır. ÇED’in bir parçası olarak geliĢtirilen HĠP, TANAP tarafından kapsam belirlenmesinden inĢaat ve iĢletme proseslerine kadar tüm aĢamalarda uygulanacak olup, halkla iliĢkiler politikasının kapsamını belirleyen bir çerçeve doküman olarak hazırlanmıĢtır. PaydaĢ Katılım Planı’ndaki revizyonlar ile birlikte daha da geliĢtirilecektir (Bkz. Ek-5.3).

11.2.4. İstihdam ve Eğitim Planları

Ġstihdam ve Eğitim Planları (ĠEP) kapsamında hedefler belirlenerek TANAP Projesinin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında yerel istihdamın mümkün olduğunca arttırılması sağlanacaktır. Buna bağlı olarak, Ġstihdam ve Eğitim Planları Projenin sosyal taahhütlerini içerecektir (Bkz Ek-5.4).


11-17

11.2.5. Tedarik ve Temin Yöntemi Planı

Tedarik ve Temin Yöntemi Planı (TTYP), TANAP Projesi inĢaat ve iĢletme aĢamalarında kullanılacak olan malzeme ve hizmetlerin mümkün olduğunca yerel olarak temin edilmesini amaçlayacaktır. (Bkz. Ek-5.5).

11.2.6. Arazi Edinimi Planı

Proje, etki alanı içinde bulunan toplulukların geçim kaynakları üzerinde etkilere yol açabilecek ve geçici ve kalıcı arazi edinimine bağlı gelir kaybına neden olabilecektir. Buna ek olarak, proje faaliyetleri, halkın günlük faaliyetlerinde farklı ölçeklerde kesintilere ve rahatsızlıklara yol açabilecektir. Proje kapsamı dikkate alındığında, etkiler temel olarak çiftçilik ve hayvancılık faaliyetleri üzerinde olacak ve bu etkilerin Ģiddeti bu faaliyetlerden geçimini sağlayan topluluklar ve düĢük gelirli ve dıĢsal değiĢiklikleri tolere etme kapasitesi sınırlı olan haneler için daha büyük olacaktır. Rahatsızlıkların azaltılması için özel etki azaltıcı önlemler uygulanacak ve gelir kayıpları Yeniden YerleĢim Eylem Planı’nda verilecek olan kılavuz ilkelere uygun olarak tazmin edilecektir.

Tüm boru hattı güzergâhında TANAP tarafından:

16 m’lik sabit koridor için daimi ve müstakil üst hakkı,

16 m’lik koridorun dıĢında kalan 20 m’lik ĠnĢaat Koridoru için geçici irtifak hakları,

Yer üstü tesisleri, iĢaret direkleri yerleri, ulaĢım yolları gibi proje bileĢenleri için mülkiyet hakları alınacaktır.

Arazi edinimi, mümkün olduğu ölçüde arazi sahiplerinin rızasıyla gerçekleĢtirilecektir. Bunun mümkün olmadığı hallerde, 4650 sayılı Yasa ile değiĢik 2942 sayılı KamulaĢtırma Kanunu uyarınca davalar açılabilecektir. Diğer tüm ilgili izinler bu aĢamada alınacak ve hazır hale getirilecektir.

Arazi edinimine bağlı gelir kaybı durumlarında etkilerin tazmini için TANAP Projesi Yeniden YerleĢim Eylem Planı oluĢturacaktır. Planda belirtildiği gibi her türlü yeniden yerleĢim ve tazmin faaliyeti açık, Ģeffaf ve ayrımcılıktan uzak bir Ģekilde gerçekleĢtirilecektir. Arazi edinimine bağlı gelir kaybına uğrayan kiĢiler için yerine koyma bedeli tam olarak karĢılanacak veya gelir edinme kapasitelerini iyileĢtirecek veya yerine koyacak fırsatlar sağlanacaktır. Gerekirse geçiĢ dönemi için destek verilecektir.

11.2.6.1 Tazminat Eylem Planı

Arazi edinimine bağlı gelir kaybı durumlarında etkilerin tazmini için uygulanacak faaliyetler Yeniden YerleĢim Eylem Planı’nda belirlenecek esaslar doğrultusunda gerçekleĢtirilecektir.

11.2.6.2 Yeniden Yerleşim Eylem Planı

Proje sebebiyle kalıcı veya geçici olarak etkilenen taĢınmaz malların hangi esaslar doğrultusunda tazmin edileceğini açıklamak ve arazi edinim sürecinin adil ve Ģeffaf bir Ģekilde yürütülmesini sağlamak için Yeniden YerleĢim Eylem Planı (YYEP) hazırlanacaktır. YYEP hazırlanmakta olup, inĢaat çalıĢmaları öncesinde tamamlanacaktır.

ĠnĢaat döneminde alınacak baĢlıca etki azaltıcı önlemler aĢağıda verilmektedir:

Mülklere ulaĢım güvence altına alınacak veya mülk sahipleri/ kullanıcılarıyla uygun alternatif ulaĢım yolları belirlenecektir,


11-18

Proje faaliyetleri için gereken kullanma suyunun çiftçilik faaliyetleri için kullanılan su kaynakları üzerinde olumsuz bir etki yaratmaması için özel çalıĢmalar gerçekleĢtirilecek; etkilerin kaçınılmaz olması halinde, alternatif çözümler geliĢtirmek üzere yerel yetkililer ve su kullanıcılarının fikri alınacaktır,

Yollar arazözle sulanarak toz emisyonu mümkün olduğu ölçüde azaltılacaktır.

Proje faaliyetlerinden etkilenecek mevcut sulama Ģebekeleri inĢaat öncesinde haritalarda iĢaretlenecek olası müdahaleleri azaltmak için uygun teknik çözümler uygulamaya konacak ve müdahalelerin önlenememesi durumunda, sulama suyu kullanıcılarıyla uygun alternatif çözümler geliĢtirilecektir, Bu konuda geçiĢler için DSĠ ve Ġl Özel Ġdareleriyle koordineli bir Ģekilde çalıĢılacaktır.

Sulama kanallarına verilecek herhangi bir hasar, kanal kullanıcılarıyla istiĢare doğrultusunda en kısa sürede onarılacaktır,

Sulama kanallarına istemeden verilen herhangi bir hasar, bir Plan doğrultusunda yönetilecek; bu Plan yöre halkıyla en kısa sürede iletiĢime geçilmesi ve hasar onarılıncaya dek kanal kullanıcılarının istekleri doğrultusunda her türlü faaliyetin gerçekleĢtirilmesi gibi gereklilikleri içerecektir,

Proje faaliyetlerinden etkilenecek mevcut sulama kuyuları etkilerin değerlendirilebilmesi için haritada iĢaretlenecek; kuyuların kapatılmasının veya eriĢimin sınırlandırılmasının kaçınılmaz olması halinde, kuyu kullanıcılarıyla uygun alternatif çözümler geliĢtirilecektir,

Önceki tarım faaliyetlerinin devam etmesinin sağlanabilmesi için, proje faaliyetleri için geçici olarak kullanılan arazilerin tamamı eski haline getirilecektir,

Projede çalıĢmak amacıyla çiftçilik faaliyetlerinin bırakılmaması için, iĢ fırsatlarının geçici niteliği çalıĢanlara vurgulanacaktır,

Proje faaliyetleri için geçici olarak kullanılan tüm alanlar, otlatma faaliyetlerinin devam etmesi için eski haline getirilecektir,

Yöre halkının endiĢe, sorun ve Ģikâyetlerinin resmi yoldan TANAP’a iletilebilmesi ve taraflar arasındaki anlaĢmazlıkların çözümünün kolaylaĢtırılması için ġikâyet Mekanizması kurulacaktır.

Proje faaliyetlerinden kaynaklanan kazaların yol açtığı zararların tazmini, TANAP’ın hazırlayacağı Tazminat Politikasına göre belirlenecektir.

11.2.7. Agrega Yönetim Planı

Proje kapsamında, boru hattı ve çeĢitli YÜT’lerin ve yardımcı sahaların (kompresör istasyonları, kamp alanları, boru depolama alanları vb.) ve ilgili altyapının inĢaatı için önemli miktarda agregaya ihtiyaç duyulacaktır. Agrega Yönetim Planında (AGYP) agrega kullanımı ve yönetimine dair olası etkiler ve etki azaltıcı önlemler tanımlanmaktadır (Bkz. Ek-5.6).


11-19

11.2.8. Trafik (Ulaşım) Yönetim Planı

Trafik (UlaĢım) Yönetim Planı (TUYP) proje ömrü boyunca proje faaliyetlerinden kaynaklanacak trafiğe iliĢkin olası etkilerin en aza indirilmesi için alınacak önlemleri tanımlamaktadır (Bkz. Ek-5.7).

11.2.9. Kültürel Miras Yönetim Planı

Kültürel Miras Yönetim Planı (KMYP) stratejisi genel olarak, boru hattı projesi etki alanı içindeki önemli kültürel ve arkeolojik kaynaklardan kaçınılmasını sağlamak olacaktır. Bu Plan bilinen tüm kültürel kaynakların korunması amacıyla inĢaat aĢamasındaki etkileri ve etki azaltıcı önlemleri ve arazi hazırlık ve inĢaat aĢamalarında rastlantı eseri bulgular durumunda izlenecek prosedürleri içerecektir (Bkz. Ek-5.8).

11.2.10. Taşıma Yönetim Planı

TaĢıma Yönetim Planı’nda (TYP) proje ömrü boyunca proje faaliyetlerinin trafik üzerinde neden olduğu olası etkilerin en aza indirilmesi için alınması gereken etki azaltıcı önlemler tanımlanacaktır.

TANAP Projesi kapsamında kullanılacak olan malzemenin kaynağı (yerli veya yabancı) projenin daha sonraki aĢamalarında belirlenecektir. TaĢıma Yönetim Planı TANAP’ın görüĢlerine uygun olarak Yüklenici tarafından inĢaat öncesinde hazırlanacaktır.

TaĢıma Yönetim Planı, Proje Lojistik ÇalıĢmaları ile bağlantılı olarak aĢağıdaki amaçlarla geliĢtirilecektir:

Türkiye’deki karayollarının, deniz yollarının ve demiryollarının yeterliliğinin tanımlanması,

TaĢıma sınırlarının belirlenmesi,

ĠnĢaat taĢıma planı ve programının belirlenmesi.

11.2.11. Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı

Erozyon, Eski Haline Getirme ve Peyzaj Planı’nın (EEPP) amacı, inĢaat faaliyetleri sonrasında, erozyonu en aza indirmek için gerçekleĢtirilecek arazinin eski haline getirilmesi ve toprak ve bitki örtüsünün yeniden oluĢturulması çalıĢmaları ile ilgili TANAP gerekliliklerinin belirlenmesidir. Bu Plan aynı zamanda projenin inĢaatı sırasında kurulacak olan kalıcı ve geçici YÜT’ler için de uygulanacaktır. Söz konusu Plan diğer Proje Standartlarını (Erozyon ve Eski Haline Getirme ġartnamesi, Biyorestorasyon Tip Çizimleri, GeçiĢ Tip Çizimleri) tamamlayıcı niteliktedir (Bkz. Ek-5.9).

11.2.12. Kirlilik Önleme Planı

Kirlilik Önleme Planı (KÖP), projenin uygulanması sırasında havaya, suya olabilecek etkilerin ve toprağa kirleticilerin karıĢmasının veya dökülmesinin önlenmesi ve önlenememesi durumunda en aza indirilmesi için uygulanan eylemleri genel hatları ile vermektedir (Bkz. Ek-5.10).

11.2.13. Atık Yönetimi Planı

Atık Yönetimi Planı (AYP), projenin arazi hazırlık, inĢaat ve iĢletme aĢamalarında üretilecek olan atıkların en aza indirilmesi, geri dönüĢümü, toplanması,


11-20

depolanması, arıtılmasını ve bertarafı dâhil atıkların ve atık yönetimi faaliyetlerinin tanımlanmasını içermektedir (Bkz. Ek-5.11).

11.2.14. Acil Müdahale Planı

Acil Müdahale Planı (AMP), projenin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında acil durumlar nedeniyle ortaya çıkabilecek olası zararların en aza indirilmesi amacıyla, acil durumların önlenmesi veya planlı bir Ģekilde müdahale edilmesi için uygulanacak faaliyetleri ve prosedürleri tanımlamak amacıyla hazırlanacaktır. TANAP’ın yürürlükte olan mevcut Acil Müdahale Planı bulunmaktadır (Bkz. Ek-5.12). Bu Plan proje kapsamında revize edilecek olup, çevresel acil durumlar için gerçekleĢtirilecek eylemleri de içerecektir.

11.3. İnşaat, İşletme ve İşletmeye Kapatma Dönemi İzleme Planı

11.3.1. İzleme Planının Kapsamı

Proje nedeniyle çevre ve toplum üzerinde meydana gelebilecek özel etkilerle ilgili olarak oluĢturulan izleme yöntemi Ek-5.1’de verilmiĢtir. Ayrıca etki azaltıcı önlemlerin etkinliğinin ve yasal mevzuata uygunluğunun izlenmesi ile ilgili özel bilgiler taahhüt kayıtlarında (Bkz. Ek-4-7) verilmiĢtir.

Devam eden bölümlerde;

Hava emisyonları,

Katı atıklar,

Sıvı atıklar ve su kalitesi,

Gürültü emisyonlarının izlenmesine iliĢkin detaylı bilgiler verilmektedir:

Projenin inĢaat aĢamasında yapılacak izleme çalıĢmalarına iliĢkin detaylar aĢağıdaki bölümlerde verilmiĢ olup, iĢletme aĢamasının temel unsurlarına da atıfta bulunulmaktadır. Ġzleme Planı, proje süreci boyunca güncellenmeye devam edilecektir.

11.3.2. İzleme Çalışmaları Felsefesi

Ġzleme Planının amacı, çevresel ve sosyal etkilerin en aza indirilmesi amacıyla proje faaliyetleri için tanımlanan etki azaltıcı önlemlerin etkin bir Ģekilde uygulanmasının ve proje için tanımlanan TANAP taahhütleri ve yasal gerekliliklere uygunluğun sağlanmasıdır (Bkz. ÇED Raporu Bölüm 4, Bölüm 11. 2 ve Ek-4.7).

11.3.3. İnşaat İzleme Planının Öğeleri

ĠnĢaat etkilerinin izlenmesi amacıyla yüklenici tarafından proje kapsamında gerçekleĢtirilecek olan deĢarj ve emisyonların kalitesinin ve miktarının değerlendirilmesi için izleme ve örnekleme programı hazırlanacaktır. Projenin inĢaat aĢaması için hazırlanacak olan izleme ve örnekleme planı içerisinde yer alacak bileĢenler aĢağıda tanımlanmaktadır:

Katı atıklar: o Kazı faaliyetleri sırasında oluĢacak inĢaat atıkları, o ĠnĢaat sırasında kamplarda, kantinlerde ve barınma tesislerinde

oluĢacak katı atıklar, o ĠnĢaat sahalarında atık inĢaat malzemesi olarak oluĢacak katı atıklar

(ambalaj atığı, hurda inĢaat ekipmanı ve aletleri vb.).

Sıvı atıklar: o Atık su arıtma sonucu oluĢacak deĢarjlar,


11-21

o Hidrotest suyu deĢarjları, o Ekipman ve araçların temizlenmesi sonucu oluĢacak sıvı atıklar, o Sahadan drenaj sonucu oluĢacak sıvı atıklar,

ĠnĢaat ve taĢıma faaliyetleri sırasında oluĢacak toz hava emisyonları,

ĠnĢaat ve taĢıma ekipmanlarından kaynaklanacak gürültü emisyonları.

Yüklenici tarafından hazırlanacak olan izleme ve örnekleme Planı en az aĢağıdaki unsurları içerecektir:

1. Yasal gereklilikler, 2. Ġzlenecek/ örneklenecek parametreler, 3. Sorumluluklar, 4. Kayıt ve raporlama Ģartları, 5. Gözden geçirme ve denetim Ģartları.

Yükleniciler, sözleĢmelerinde aksi tanımlanmamıĢ ise, izleme sonuçlarını aylık olarak raporlayacaklardır.

11.3.4. İzleme Yöntemi

Katı atık:

ĠnĢaat sahalarında ve kamplarda oluĢacak katı atığın türü ve miktarı kaydedilecek ve aylık raporlarda verilecektir.

Sıvı atık:

Yüklenici aĢağıda belirtilen deĢarj parametrelerinin izleme sonuçlarını aylık raporlar kapsamında verecektir.

Projenin arazi hazırlık ve inĢaat aĢamasında üretilecek olan evsel atık sular, kurulacak olan paket atık su arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra 25687 sayılı ve 31.12.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde (SKKY) verilen “Evsel Atık Su Ġçin Alıcı Ortama Ortalama DeĢarj Standartlarına” uygun olarak en yakın alıcı ortama deĢarj edilecektir. Bu kapsamda izlenecek parametreler Tablo 11.3-1’de verilmiĢtir.


11-22

Tablo 11.3-1. Ulusal Mevzuat, IFC ve AB Direktifleri Evsel Atık Su Deşarj Standartları

PARAMETRE BİRİM

SKKY SKKY SKKY SKKY Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08.01.2006

tarihli ve 26047 sayılı R.G.)

Kentsel Atıksu Arıtımına ilişkin 21 Mayıs 1991 tarihli 91/271/EEC sayılı Konsey

Direktifi

IFC Genel ÇSG

Kılavuz İlkeleri

Tablo 21.1 Tablo 21.2 Table 21.3 Table 21.4 (08.01.2006 tarihli)

98/15/EC sayılı Komisyon Direktifi ve 1882/2003 (EC) ve 1137/2008 (EC) sayılı AB Parlamentosu ve Konseyi Yönetmeliği ile

değiştirilmiş direktif

Tablo 1.3.1

Evsel Nitelikli Atık Suların Alıcı Ortama Deşarj Standartları




Atık Su Deşarjı için Gösterge Değerler*

(Nüfus =84- 2.000 için) (Nüfus =2.000-10.000 için) (Nüfus =10.000-100.000 için) (Nüfus > 100.000 için) (31.12.2014 tarihinden sonra uygulanacak sınır

değerler)

Kompozit Numune

KompozitNumune

Kompozit Numune

Kompozit Numune

Kompozit Numune

Kompozit Numune

Kompozit Numune

Kompozit Numune

Konsantrasyon Minimum Arıtma Verimi

(%)

Konsantrasyon Minimum Arıtma

Verimi (%)

2 Saatlik 24

Saatlik 2 Saatlik 24 Saatlik 2 Saatlik 24 Saatlik 2 Saatlik 24 Saatlik (mg/L) (mg/L)

Biyokimyasal Oksijen Ġhtiyacı (BOĠ5)

mg/l 50 45 50 45 50 45 40 35 25 70-90

40 25

70-90 40*

30

Kimyasal Oksijen Ġhtiyacı (KOĠ)

mg/l 180 120 160 110 140 100 120 90 125 75 125 75 125

Askıda Katı Madde

mg/l 70 45 60 30 45 30 40 25 35

35 (eĢdeğer nüfus >10000) 60 (eĢdeğer nüfus 2000-10000)

90 90 (eĢdeğer

nüfus >10000) 70 (eĢdeğer nüfus 2000-

10000)

35 35 (eĢdeğer nüfus >10000)

60 (eĢdeğer nüfus 2000-10000)

90 90 (eĢdeğer

nüfus >10000)

70 (eĢdeğer nüfus 2000-

10000)

50

pH - 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9

6-9

Toplam Azot mg/l

10

Toplam Fosfor mg/l

2

Yağ ve Gres mg/l

10

Toplam Koliform EMS**/ 100 ml

400*

* ÇSG Kılavuz Ġlkelerinin içeriğinde bulunan merkezi ve belediye atık su arıtma sistemlerinde arıtılan sular için uygulanmaz ** EMS = En Muhtemel Sayı Not: Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği - Tablo 21.1, eĢdeğer nüfus: 84- 2.000 ve Tablo 21.2 eĢdeğer nüfus: 2.000-10.000 için evsel atık su deĢarj standartlarını vermektedir. 31.12.2014 tarihinden itibaren geçerli olacak deĢarj standartlarına iliĢkin hükümleri içeren Kentsel Atık Su Arıtımı

Yönetmeliği hükümleri Kentsel Atık Su Arıtımına iliĢkin 21.05.1991 tarihli 91/271/EEC sayılı Konsey Direktifi hükümleri ile aynıdır. 91/271/EEC sayılı Konsey Direktifi, tüm alanlarda genel kural olarak ikinci kademe arıtma, hassas alanlarda ise besin maddelerinin uzaklaĢtırıldığı üçüncü kademe arıtma öngörmektedir.


11-23

Hidrotest çalıĢması sonucunda oluĢacak atık su, 25687 sayılı ve 31.12.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde (SKKY) belirtilen ve Tablo 11.3-2’te verilen parametrelere göre izlenecektir. SKKY’de tanımlanmıĢ olan sınır değerlere ilave olarak, IFC (Karasal Petrol ve Gaz Üretimi için Çevre, Sağlık ve Güvenlik Kılavuz Ġlkeleri) tarafından belirlenen ve Tablo 11.3-3’de verilen sınır değerlere uyulacaktır.

Tablo 11.3-2. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği- Karışık Endüstriyel Atık Suların Alıcı Ortama Deşarj Standartları

SKKY (31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete)

Tablo 19: Karışık Endüstriyel Atık Suların Alıcı Ortama Deşarj Standartları

(Küçük ve Büyük Organize Sanayi Bölgeleri ve Sektör Belirlemesi Yapılamayan Diğer Sanayiler)

Parametre Birim Kompozit Numune (2

saatlik) Kompozit Numune (24

saatlik)

Kimyasal Oksijen Ġhtiyacı (KOĠ) mg/l 400 300

Askıda Katı Madde (AKM) mg/l 200 100

Yağ ve Gres mg/l 20 10

Toplam Fosfor mg/l 2 1

Toplam Krom mg/l 2 1

Krom (Cr+6

) mg/l 0,5 0,5

KurĢun (Pb) mg/l 2 1

Toplam Siyanür (CNˉ) mg/l 1 0,5

Kadmiyum (Cd) mg/l 0,1 -

Demir (Fe) mg/l 10 -

Florür (Fˉ) mg/l 15 -

Bakır (Cu) mg/l 3 -

Çinko (Zn) mg/l 5 -

Cıva (Hg) mg/l - 0,05

Toplam Kjeldahl Azotu mg/l 20 15

Balık Biyodeneyi (ZSF) - 10 10

Renk (Pt-Co) 280 260

pH - 6-9 6-9


11-24

Tablo 11.3-3. IFC Hidrotest Suyu Deşarj Standartları

Parametre Limitler

Toplam hidrokarbon içeriği 10 mg/L

pH 6-9

BOĠ 25 mg/L

KOĠ 125 mg/L

Toplam askıda katı madde 35 mg/L

Toplam fenoller 0,5 mg/L

Sülfitler 1 mg/L

Ağır metaller (toplam) 5 mg/L

Klorürler 600 mg/L (ortalama) 1200 mg/L (maksimum)

Hava Emisyonları

Projenin inĢaat aĢamasında oluĢacak baĢlıca hava emisyonu toz olacaktır. Toz emisyonu izleme ve değerlendirme çalıĢmaları temel olarak saha incelemesi ile ve ÇġB özel gerekliliklerini sağlayacak Ģekilde gerçekleĢtirilerek, sonuçlar Aylık Raporlarda verilecektir.

Gürültü Emisyonları

Gürültü emisyonu izleme çalıĢmaları hassas alanların yakınında gerçekleĢtirilecek inĢaat faaliyeti alanlarında yürütülecektir (reseptörler-insan veya ekolojik olarak hassas alanlar) (Bkz. Ek-4.7).

Gürültü ölçümleri ve kayıt altına alınması, geçerli ulusal mevzuata uygun olarak yapılacak ve Aylık Raporlarda verilecektir.

Diğer Önemli Performans Göstergeleri

Yüklenici tarafından hazırlanan Aylık Raporlar, Önemli Performans Göstergelerine ait sonuçları içerecektir. Aylık Raporun içeriği inĢaat çalıĢmaları baĢlamadan önce TANAP tarafından onaylanacaktır. Raporlanacak önemli performans göstergeleri yukarıdaki bölümlerde verilmiĢtir.

Ġzlenmesi ve aylık raporlarda yer alması gereken diğer önemli performans göstergeleri aĢağıda verilmektedir:

Trafik kazaları,

ĠĢ sağlığı ve güvenliği ile ilgili olayların sayısı,

Verilecek eğitim süreleri,

Proje faaliyetlerine (taĢ ocakları ve malzeme ocaklarındaki faaliyetler dâhil) iliĢkin gürültü, toz, görsel estetik, titreĢim, trafik artıĢı, yerel altyapı üzerindeki etkiler ile ilgili artan Ģikâyetlerin sayısı,

Sağlık tesislerinden alınan kayıtlar,

Yöre halkı ile istiĢare ve iliĢkilere iliĢkin kayıtlar,

Halkla iliĢkiler konusunda verilen eğitim süreleri,

Raporlama ayı içinde gerçekleĢtirilen eğitimlerin konusu, süresi, katılımcılar ve bir sonraki ay için Planlanan eğitimlerin kayıtları,

ÇalıĢanlar içindeki yöre halkı ve kadın yüzdesi,


11-25

ĠĢ ve ĠĢçi sağlığı ve güvenliği (ĠSG) ölçümleri,

Yüklenici tarafından tutulan Malzeme Güvenlik Bilgi Formları,

Yerel istihdam oranları,

Yerel tedarik oranları,

TaĢ/Malzeme ocaklarına ve ocaklardan günlük gidiĢ/geliĢ sayısı,

Projeye ait araçlar ve proje sürücüleri ile ilgili gelen Ģikâyetlerin kayıtları,

Yollarda yapılacak bakım çalıĢmalarının sayısı,

Yollarda oluĢacak hasarların sayısı,

Proje personelinin emniyetsiz sürüĢlerine iliĢkin kayıtlar,

Acil durum tatbikatı sayısı,

Acil müdahale eğitim kayıtları,

Toz ve gürültü izleme kayıtları (Ek-4.7’ye uygun olarak),

Atık su deĢarjı kalitesine dair analiz kayıtları (Ek-4.7’ye uygun olarak),

Çekilen yeraltı suyu miktarına ait kayıtlar,

Kullanılan yüzeysel su miktarına ait kayıtlar,

Araç emisyon kontrol kayıtları,

Yeniden bitkilendirme yapılan alanlara ait kayıtlar,

ĠnĢaat aĢamasında gerçekleĢtirilen biyorestorasyon sonuçlarına ait kayıtlar,

AĢırı eğim kararsızlığı ve toprak erozyonu kayıtları,

ĠnĢaat koridor ve ulaĢım yollarında oluĢan su taĢkını ve değiĢen drenaj yapılarına ait kayıtlar,

ĠnĢaat sonrasında kalan toprak kontaminasyonuna ait kayıtlar,

Kaldırılan veya yeri değiĢtirilen toprak miktarı,

Çizilen inĢaat koridoru ve ilave çalıĢma alanlarından sapmalara ait kayıtlar,

Balık yatakları ve su ürünleri kaynaklarında gerçekleĢtirilen izleme çalıĢmaları sonuçları,

Proje ile ilgili faaliyetlerden kaynaklanan sediman yükü kayıtları,

Hidrotest sırasında tüketilen su miktarı,

Su geçiĢlerine halkın ulaĢımı ve kullanımına ait kayıtlar,

Yeraltı suyu kalitesi izleme sonuçları,

Nadir bitkiler ve bitki topluluklarında kayıp veya değiĢikliğin izlenmesi için gerçekleĢtirilen izleme programlarının sonuçları,

Proje faaliyetleri için kullanılan yollarda bulunan bitki örtüsünde toz birikiminin izlenmesi için gerçekleĢtirilen izleme programı sonuçları,

Doğal bitki örtüsü yapısındaki değiĢikliklerin izlenmesi için gerçekleĢtirilen izleme programı sonuçları,

Yabancı türlerin tanımlanması için gerçekleĢtirilen izleme programı sonuçları,

Sulak alanların kaybı veya değiĢikliği uğraması ile ilgili sulak alan izleme programı sonuçları,

YaĢlı ormanlarda kayıpların izlenmesi için gerçekleĢtirilen izleme programı sonuçları,

Projeye ait araçların sebep olduğu yaban hayatı ölümleri,

Yaban hayat üzerinde personel faaliyetlerinden kaynaklanan izinsiz etkilerin kayıtları,

Yaban hayatı habitatı üzerinde oluĢan değiĢikliklere ait kayıtlar,

Hayvan sayısı, dağılımı ve habitat kullanımındaki değiĢikliklerin izlenmesi için yaban hayatı izleme programı sonuçları,

Nadir bulunan memeli, kuĢ, sürüngen, artropod, sucul makroomurgasız, balık ve amfibi türlerinin miktarı ve bulunup bulunmadığına dair izleme yapılması,

BiyoçeĢitlilikte azalma için yaban hayatı izleme programı,

Proje sebebiyle tarihi veya kültürel alanlarda oluĢan rahatsızlıkların kayıtları,


11-26

Proje sebebiyle tarihi veya kültürel alanlara halkın eriĢimine ait kayıtlar,

Proje faaliyetlerinden kaynaklanan deniz kirliliği kayıtları,

Habitat üzerinde proje faaliyetlerinden kaynaklanan zararlara ait kayıtlar.

11.3.5. İzleme Planının Uygulanması

Yüklenici tarafından hazırlanacak olan izleme Planı TANAP tarafından onaylanacaktır.

Ġzleme Planının baĢarılı bir Ģekilde uygulanması amacıyla aĢağıdaki faaliyetler gerçekleĢtirilecektir:

Yüklenicinin çevre ekiplerinde gerekli eğitime sahip yetkin personel bulunacaktır. Yüklenici söz konusu eğitim gerekliliklerini kendi iĢe alma ve eğitim Planına dâhil edecektir.

Yüklenici, izleme için gerekli ekipman ve numune depolama tesislerine sahip olacaktır,

Yüklenici numune kayıtları için kayıt tutma prosedürleri geliĢtirecektir,

Yüklenici, izleme sonuçlarının resmi kurumlara ve TANAP’a raporlandırılması Ģartlarını izleme Planı içerisinde açıklayacaktır.

11.3.6. Denetleme ve Gözden Geçirme

Yüklenici izleme faaliyetlerinin sonuçlarını gözden geçirecek ve önlem alınması gerekli hallerde, düzeltici faaliyetlere karar verecek ve TANAP’ı bilgilendirecektir.

TANAP, izleme faaliyetlerinin raporlanan sonuçlarını gözden geçirecek ve herhangi bir sınır değerin aĢılması durumunda yüklenici ile düzeltici faaliyetlerin uygulanması konusunda iĢbirliği yapacaktır.

TANAP, proje denetim plan ve programlarının bir parçası olarak yüklenicilerin izleme programını denetleyecektir.

11.3.7. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 9. Maddesinin 4. Bendinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi ile İlgili Program

18.12.2009 tarihli ve 27436 sayılı Yeterlik Tebliği’nin ilgili maddesine göre proje sahibi, projenin arazi hazırlık ve inĢaat dönemi içerisinde taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğinin kontrol edilmesi için yeterlik belgesine sahip olan kurumlardan/ kuruluĢlardan birine vekâlet verecektir. Proje sahibi tarafından vekâlet verilen kurum/ kuruluĢ, faaliyetlerin izlenmesinden ve Yeterlik Tebliği Ek-4’te yer alan ĠnĢaat Dönemi Ġzleme-Kontrol Formu’nun ÇED Raporu’nda verilmiĢ olan taahhütlere göre doldurulmasından ve bu formun izleme-kontrol sürelerinin sona ermesini takip eden 20 iĢ günü içerisinde ÇġB’ye sunulmasından sorumludur.

Buna göre, TANAP Projesi iĢletmeye geçene kadar yetkili kurum/kuruluĢ, projenin Ġzleme Kontrol Formu’nu 3’er aylık aralıklarla Yeterlik Tebliği’ne uygun olarak ÇED Ġzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’ne ve tüm Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüklerine sunacaktır.


11-27

11.3.8. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, “Çevre Kanunu’nca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik”de Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi ile İlgili Program

29.04.2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanunu’nca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” Madde 4 uyarınca, tesisler çevresel etkilerine göre aĢağıdaki biçimde sınıflandırılmaktadır:

Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan iĢletmeler (Ek-1 Listesi),

Çevreye kirletici etkisi olan iĢletmeler (Ek-2 Listesi).

Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 Listesinde yer alan tesislerin Çevre Ġzni alması gerekmektedir.

TANAP Projesi, ilgili Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer almaktadır (Madde 1.3: Yakma ısıl gücü 100 MW veya üzeri kombine çevrim, birleĢik ısı güç santralleri, içten yanmalı motorlar ve gaz türbinleri (Mobil santrallerde kullanılan içten yanmalı motorlar ve gaz türbinleri dâhil). Buna göre, proje faaliyetleri için gerekli olan tüm analizler ve ölçümler ilgili yönetmeliklerde belirtilen periyotlarda gerçekleĢtirilecek ve Çevre Ġzni (hava emisyonu, atık su deĢarjı vb. konulu) alınacaktır.

bÖlÜm 11 Çevresel ve sosyal yÖnetİm - tanap · tablo 11.3-3. ifc hidrotest suyu deĢarj...

Documents