empresa chiki oktober 2013
DESCRIPTION
Empresa Chiki Oktober 2013TRANSCRIPT
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
1/20
9Un ministerio
dedik
MEO ta kla
pa start
3/4Curaao Showbizz
a keda eksist
www.empresachiki.com
Enkuentro
ku Brazil
20
7/8
10/11
Revista Curaao
Business tei
GRATISktober 2013
pgina
pgina
pgina
pgina
pgina
pgina 18pgina 18
pgina 4pgina 4
Logra mas ku
koperativa
Logra mas ku
koperativa
Un publikashon mensual
di Kmara di Komrsio
Un publikashon mensual
di Kmara di Komrsio
Bo mes negoshi?
Promoviendo
mini empresa
Promoviendo
mini empresa
Unda bai pa kumins pa 3 - 15pginanan
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
2/20
Un di e propsitonan ku Kmara di Komrsio i Industria tabatin mas ku 12 aa pas ora a kumins
ku e revista Empresa Chik aki tabata pa sirbi komo vehkulo pa stimul hende pa lanta nan mes
pida kos pa biba for di dje. Mas empresario di propio suela ta un estmulo grandi pa ekonomia di
Krsou. Alabes tabata e intenshon pa yuda esnan ku ya a lanta nan mes negoshi pa nan ta kon-
siente kon pa manten, krese i kon pa atministr un ke otro segun regla di moda ku nan ta evit
problema mayskulo despues.
Di otro banda, si a djis ripit e mensahenan aki tur luna di mes manera, e lo no tabata interesantemas pa lesa. Hustamente pa e keda interesante pa esnan ku tin negoshi kaba, ku ta na punto di
lanta un f esnan ku den futuro por pensa algu den e direkshon ei, a varia e tema di e edishonnan
den kurso di tur e aanan. Hasta ora bai bk na e preguntanan bsiko, esta kua kaminda mester
kana pa kumins un negoshi di bo mes, ta trese e mensahe aki den un otro bachi di forma ku nunka
bo no ta haa dos edishon igual, ni mas ku ta ripit sierto informashon. I si un biaha a pasa na instan-
sia kis pa sierto informashon, un siguiente biaha ta laga un hende totalmente diferente di un otro
instansia f entidat na palabra. Esaki ta pa esnan par paf realis ku tur e mensahenan ku tin luna
aden, luna af den e revista aki ta verdiko i di peso bou di tur sirkunstansia.
E idea nunka no tabata, no ta i lo no ta tampoko pa instru hende kiko nan mester hasi, sino fono.
E idea si tabata, ta i lo keda pa mustra riba aspektonan ku ta importante pa esnan envolv tene
kuenta kun. Ta kada ken su mes responsabilidat pa determin di ki manera e ta kumpli ku loke
leinan den nos pais ta stipul. Por ehmpel, tin regla pa paga belasting. Den e revista aki lo splika
kiko e reglanan aki ta, pero ta keda na kada empresario pa wak kon e ta bai kumpli ku nan. Di mes
manera ta mustra ariba kon importante ta pa tene e atministrashon na rdu for di dia 1 di e negoshi,
pa evit ku kos ta bira un kos despues. Awor ta na e empresario mes si e mes ta bai dedik hopi
tempu na tene buki f ku e ta laga un programa di kmpiuter yud ku esei f pa un hende mas vers
den esei tuma e enkargo riba dje di moda ku e mes por sigui ku su tareanan prinsipal ku na final di
dia mester produs sufisiente entrada pa su negoshi sigui eksist i sobra pa e por paga e persona
eksterno ku ta wak su bukinan pe.
Sigur ta ku na diferente okashon Empresa Chik a dedik atenshon na hbennan ku ta buska nan
futuro den un negoshi propio. Ta benefisi nos komunidat pa e haa mas hende ku e mentalidat
korekto pa ta empresario, pasobra esei ta hiba e ekonomia dilanti. Den e kuadro ei a para ketu basta
un par di biaha na e empeonan di e fundashon Negoshi Pikia, pasobra esei ta sia hbennan
di skol avans kon desaroy e mente apropi pa bira empresario. Ta prt ku den e edishon aki a
mustra ku algun di e mini empresanan aki ku a kumins komo proyekto na skol a keda eksist pa
basta tempu f ku awor hasta nan ta kontinu komo empresa nobo.
Tg e informenan aki no tabata solamente destin pa hbennan. Otronan poko mas grandi f hasta
esnan ku baha ku penshun por disid di kumins un negoshi di nan mes. Pa nan e mensahenan
ku ta bini bk ku frekuensia den e edishonnan di e publikashon mensual aki ta konta mes tantu ku
nan ta konta pa esnan hben. Di mes manera e mensahenan aki ta konta pa yunan di tera, pero
igualmente pa esnan ku bini di af i ku ke lanta un pida negoshi na nos dushi isla. No tin niun
motibu pa Kmara di Komrsio ta hasi distinshon entre tur esnan ku ta f ke ta aktivo den e mundu
empresarial. Loke ta konta mas ta, ku nan mester ta bon inform i e revista aki ta un di e medionan
ku ta yuda pa esaki ta e kaso. Den kualke kaso di duda f pregunta, semper por tuma kontakto ku
funshonarionan di Kmara di Komrsio mes kaminda e kuna di e revista tabata tambe.
22
Revista ku mensahe pa tur empresario
Empresa Chik
ta un publikashon di
Kmara di Komrsio i
Industria di Krsou
Su meta ta pa inform i
eduk empresario chik
pa e por sigui kontribu
na desaroyo
ekonmiko di Krsou.
Redakshon:
Un tim di Kmara di Komrsio
huntu ku diferente kolaborador
Telefon: 461-3918
Aviso:
Spotlite Productions
Farley Lourens
Telefon: 767-0907
Telefon: 560-8284
E-mail:
Kompaginashon i imprenta:
Drukkerij Amigoe
Kordinashon:
Intermediate N.V.
Telefon: 737-1070
Tur derecho reserv
Empresa Chik - Tambe riba
Facebook!
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
3/20
E terenonan ku Curaao
Showbizz ta kubri ta entreotro farndula, deporte,lifestyle i moda. Intere-sante di e kompania akita ku el a inisi algun aapas komo un proyekto diskol realis huntu ku Fun-dashon Negoshi Pikia.Darrel Rimon, un di mot-ornan tras di e kompania,a kompart kon e idea anase i desaroy i informnos ken su koleganan denCuraao ShowBizz ta.
E tim di Curaao
ShowBizzAworak nos ta un tim disinku persona ku primor-dialmente ta duna kon-tenido na Curaao Show-Bizz. E akshonistanan tami persona i Edimar Phil-lips. Nos ta ser asist paJefferick Luciano kendeta perkur pa notisia inter-nashonal i deporte huntuku Edimar. Nos enfoketa pa kubri notisia lokali internashonal, pero na
nos idioma Papiamentu.Tambe nos tin un Fash-ion Blog ku amiga i kole-ga Dajenairis Thod taenkarg kun. Den nostim tin tambe Pierre Subhku ta mas tantu enkargku produkshon di oudio-visualnan.
Darrel mes ta enkarg kuparti di merkadeo di ekompania i ta hasi kober-tura fotogrfiko di even-tonan. Mi ta kubri even-tonan lokal i internasho-nal manera eventonan dimodelahe, elekshonnandi reina di beyesa, rue-danan di prensa, konsier-tonan, festivalnan i even-tonan empresarial (corpo-rate events).
E relashon kuNegoshi PikiaDarrel a konta ku for dichik e tabatin e deseodi tin su mes negoshi.El a hasi un estudio diMerkadeo na OTC.Durante mi periodokomo studiante na OTCmi a papia na diferenteokashon ku un amigu ikolega na skol tokante miidea di negoshi. Den noskurkulo di estudio nostabata haa ls di mane-ho di negoshi komo unproyekto konhuntu di nosskol i Fundashon Negoshi
Pikia. Komo parti prk-tiko di e estudio nos pora krea, lant i desaroyun negoshi. Mi amigu amotiv mi pa pone mi ideadi Curaao ShowBizz fun-shon komo un negoshipikia. Esaki lo mester abira un prueba pa mi ideadi negoshi.Darrel ta sigui konta kudos persona ku a stimulmasha hopi den rea-lis su idea di negoshi
ta su dosente na OTCJair Josephina i Nohra-U
n kompania maneh pa un grupo di hben dinmiko ku a inskribe aa aki na Kmara di Komrsio ta Curaao ShowBizz. E
kompania ta spesialis den brinda produkto i servisio riba tereno
di publisidat. Pa medio di nan website i pgina riba wb e hbennan aki ta
duna publisidat na un variedat amplio di notisia i infomashon, pa medio di
publikashon teksto, potrt i produkshonnan oudio-visual.
Skirb pa Farley I. Lourens
Darrel Rimon: Awor ku mi a kaba mi estudio di merkadeo mi
ke hasi Curaao Showbizz full time
pgina 4 >>>>
Darrel Rimon: Maneh bo negoshi ta hasi bo mas konsiente di kos
Curaao ShowBizz ku a hasi suprom pasonan komo Negoshi Pikia
33
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
4/20
Mini empresanan sal for diNegoshi Pikia ta aktivo ta aw
E aa aki, por ehmpel,FNP ta trahando ku studi-antenan ku tabata entre epromnan na VSBO Regi-na Pacis algun aa pasi ku despues a pasa dene trayekto atrobe dos aapas na Nilda Pinto SBOden e estudio Boekhoud-kundig Medewerker i kue aa aki ta fuertsimo kunan mini-empresa den eestudio pa nan ta Admini-strateur. Algun di nan kesigui sigur despues di
esaki, pero e meta prinsi-pal ta pa kada bes nan porhasi mih konekshon entreteoria i prktika i kompron-d i aplik e materianandi skol mih den realidat.Finalmente ta ku e propsi-to aki ta ofres e proyektoden skol i no komo proyek-to separ for di skol.
Sigui ku e konseptoSiguiendo e trayektoria di
e hben-
nan ku a yega di partisipna e proyekto mini-empre-sa di Fundashon NegoshiPikia por mira kon esnanku disid di sigui ku e kon-septo ku nan a traha ribadje na skol f esnan kukumins algu nobo, ta hasiesaki pasobra nan ta sintie nesesidat grandi di hasialgu ku nan mes krea, algudi nan mes, algu ku nanpor usa pa realmente hasiun diferensia riba merkado.Elgenia Pieternella a bisa
pa tuma ehmpel di Cura-caoShowBizz, ganad die siklo di mini-empresa paaa eskolar 2011/2012. Ekonsepto aki a keda desa-roy pa un grupo di stu-diante den nan delasteraa di skol i for di inisiosigur un di e mini-empresa-rionan ya tabata determinpa krea algu ku por siguiriba merkado. Despues kunan a logra mayoria di nanmetanan durante e periodo
di mini-empresa i a ganae premio apsoluto komoMini-Empresa di aa diFundashon Negoshi Piki-a, e hben Darrel Rimona palabr ku su kolegananku e por a sigui ku e kon-septo. E otronan a kedadisponibel pa yuda si lotabatin mester. Curacao-ShowBizzawor ta un di ekompanianan di fotografiadi farndula i merkadeo viamediososial mas popular iku a konos un kresemen-
tu eksplosivo, hasiendlider den e merkado a basedi su kantidat di siguidnanvia Facebook.
Tur nivel di skolpor partisipRealmente tur skol ku tapreparando hben pa siguistudia f subi merkado la-boral tin por lo mnos unkos en komun ku otro:
Darrel Rimon: Maneh bo negoshi ta hasi bo mas konsiente di kos
Curaao ShowBizz ku a hasi suprom pasonan komo Negoshi Pikia
ya Godfried, kende takordin e proyektonandi Fundashon NegoshiPikia. Nos tabatin opor-tunidat den e proyekto diskol pa hasi den prktikatur kos ku un empresa-rio mester hasi pa lantai desaroy su empresa.P.e. traha business plan,plan di merkadeo, hasiinskripshon na Kmaradi Komrsio, krea servi-sio i produktonan, un plankon ta yega na kliente,etc. Nos tabatin 3 luna
pa move ku e kompaniakomo parti di e proyekto
di nos estudio. Ami tabatasa ku mi kier a sigui i etemporada ku nos taba-tin pa hasi nos CuraaoShowBizz konos tabataideal. Nos a sali agresivodi desmber bai kue kar-naval aa pas. Tabataun temporada hopi eksi-toso pa nos. Den algunluna nos a haa mas ku2000 likesriba nos Face-book Fanpage. Den unprinsipio ta un reto pabo haa rekonosementuserka e grupo di enfoke kuabo ta fiha riba dje, peronos ta sigui persever pa
logra nos meta, Darrel akontinu bisando.
Trahando pa biranumber 1
Entretantu Darrel a kabaku su estudio di merkadeoi komunikashon na OTC.Mi meta ta pa CuraaoShowBizz bira mi full timejob, pero aworak aindae kompania no ta genersufisiente entrada pa nostur di e tim por biba di dje.Nos deseo ta pa bira ekompania i website maskonos riba merkado kunos ta move aden i nosta trahando duru na esei.
Konseho nahubentut
Pa klousur Darrel a kom-part algun mensahe pahbennan. Komo hbenta bon pa bo tin un vishonkiko bo ke logra den bida.Bo mester stipul meta-nan i traha ku pashon idedikashon pa bo logranan. E reto ta grandi pabuska den kada buraku,un oportunidat i trahaduru pa bo mira resultadodi bo trabou i tin algu kubo por bisa esaki ta di mimes. Maneh un kompa-nia finansieramente tahasi bo mas konsientetambe. Maneh bo mes
negoshi ta hasi bo masmadur. Mi no ta bisa ku
ta fsil pero si bo sa kikobo ke i unda bo ke yegai ta dispuesto pa kontrabientu i marea logra bometanan, bo lo piki fruta dibo esfuersonan. Pues sibo tin un idea di negoshi,ambishon i pashon palogra, pone bo mih piadilanti i bai pe!
Curaao ShowbizzQuadrillestraat #6Telefon: 515 99 63
Telefon.: (0031) 06 48 5590 16 (na Hulanda)
Elgenia Pieternella di Negoshi Pikia: Tur studiante mester
sia profeshonalismo, planifikashon i kolaborashon.pgina 5 >>>>
44
Di kada aa eskolar ku mini-empresanan ta aktivo te awor,
ta un promedio di 2 hben ta sigui mesora ku un negoshi
propio. Elgenia Pieternella presidente di Fundashon Negoshi
Pikia (FNP) ta bisa ku lo bo kere ku no ta hopi, pero tene na
kuenta ku e gran mayoria di e hbennan ta studiante ku ainda falta
basta aa di estudio pa bai. Loke si ta pasa hopi mas tantu ta ku
studiantenan ku a hasi e proyekto, por ehmpel na VSBO, entretantu
ya ta lantando nan di dos f di tres mini-empresa komo studiante.
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
5/20
Algun guia pa empresario nobo konsider seriamente
Kalkul a base di kriterio si bo ta aptoi kla pa kumins bo mes negoshi
5555
Mini empresanan sal for diNegoshi Pikia ta aktivo ta aw
tur studiante mester siaprofeshonalismo, plani-fikashon, kolaborashoni hopi mas. Tur studiantemester por bende nanabilidatnan profeshonalisi sa kon nan por resaltden nan rea. Studian-tenan mester por sobresali tin abilidatnan ku por yudaorganisashon i negoshinanbai dilanti. Mini-Empresata pa tur hende ku ta pre-parando pa ta profesho-nal. Mundu di awendia i di
futuro mester di e tipo dihende ku por
Komersiantenan por
kontribuElgenia Pieternella ta kereku e konsepto di mini-empresa ta bas riba inter-kambio, coaching i kom-part eksperensia, sigur diesnan ku ya tin algun tempuden e mundu di negoshi.Tur mini-empresa mesterdi un business coach kupor yuda ku algun konsehodi negoshi, guia e hben-nan durante e prosesodinmiko di ta empresarioi ku por kisas asta yuda
nan amplia nan netwerk.Tambe e mini-empresa-nan mester por kontakt uncoach finansiero ku por
fungi komo accountant ikonsehero pa loke ta tratae rea di atministrashon iplanifikashon finansiero.E kompanianan mestergener nan kapital inisialte un mksimo di 3000 flo-rin pa medio di benta diakshon. Komersiantenaninteres den e desaroyo die konseptonan di e mini-empresanan i sigur dene desaroyo di e hbenempresarionan mes porhasi esaki kumprando
akshon den e kompania-nan. Ku esaki e komersi-ante invershonista ta atkerderecho di voto den e kom-
pania i por yuda sigur kue mini-empresanan sigui eruta komersial mas tantuposibel.Otro forma ku komersian-tenan por kontribu na eproyekto ta adoptando unf otro aktividat f premioku por forma parti di etrayekto di mini-empresa.Fundashon Negoshi Pikiatin hopi plan pa e hbennandi Krsou, entre otro kom-pet riba nivel internasho-nal ku mini-empresanan
di Krsou. Interes payuda desaroy hbennanku ta destak manera nosdeportistanan, msikonan
i hopi otro di nos yunan ditera. Aserk un di e miem-bronan di direktiva di Fun-dashon Negoshi Pikia paplania pa mas i mas ksitodi nos hbennan.
Elgenia PieternellaFundashon Negoshi PikiaTelefon; 461 1451 (entre8or di mainta pa 12or)E-mail; fnpoffice@gmail.
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
6/20
Paso 3: skohe un sitio pabo empresa.Dependiendo di bo tipo dinegoshi ta bon pa skoheun bon sitio pa bo negoshi.Si ta bende bo ta bendeprodukto, e mester ta unsitio ku klientenan por yegafsilmente.
Paso 4: finansi bonegoshi.Wak prom kon leu bomester por finansi lan-tamentu di bo negoshi idespues buska pa haasa unda bo por haa finan-siamentu na kondishonnanmas favorabel.
Paso 5: determin estruktura.Bo mester sa si ta kumbinbo lanta un eenmanszaak,NV, BV f un alternativa.
Paso 6: registr bonegoshi.
No keda sin pasa na Kma-ra di Komrsio pa registrbo negoshi: su nmber,su gerensia, su metanan,su struktura, su direkshon,datonan di kontakto, etc.
Paso 7: Buska number diCRIB.Pasa na servisio di belas-ting pasobra tur negoshimester tin nan mes numberdi CRIB.
Paso 8: atend seguro.Pa bo mes seguridat i di bonegoshi atend ku Bankodi Seguro Sosial, kompa-nia di seguro, ministerio diasuntunan laboral, etc. patur bo asuntunan di seguroi seguridat laboral.
Paso 9: wak bo prmit-nan.Ta depend di e tipo di
negoshi, posiblemente leipor reker ku mester diprmit pa sierto aktividat
komersial, apesar natural-mente di prmit di estadiapa straero, etc.
Paso 10: bo mes respon-sabilidat.Komo empresario, sigur sibo tuma hende den ser-visio, bo ta tuma siertoresponsabilidat riba bo kubo mester kumpli kundebidamente. Realis boesei bon.
Ku e pasonan aki bo porwak si ainda bo ke siguiku bo plannan. Negoshitin sierto riesgo mar ne,pero lantamentu di negoshino ta igual ku tira par.Al kontrali, si bo a repase diferente fasenan di unmanera serio, bo mes pordetermin si ta bal la penasigui.
Ofisina pa Propiedat Intelektual ta informktober 2013
Sekreto di Negoshi i Propiedat Intelektual
Kiko ta e respt di e bibida CocaCola? Kon bini ta un region na China so adisfrut pa siglonan di e ganashi di kolekta hilu di seda di e bichi di seda?Kontesta pa tur dos e preguntanan ei ta: Sekreto di Negoshi. Sekreto di
Negoshi ta e forma mas us pa kompanianan, grandi, mediano i chikitu, paproteh nan mes kontra nan kompetidornan. Hopi kompania ta prefer di usae forma aki di protekshon di Propiedat Intelektual. Pero dikon? Kiko tasekreto di negoshi? Kiko ta e ventaha i e desbentaha di hasi uso di e formadi protekshon aki? I kon bo por limit e desventaha ku e ta trese kun?
Sekresa, tambe ta ser konsider komo un forma pa proteh PropiedatIntelektual di un kompania. Tin diferente motibu pakiko un kompania porskohe pa e forma aki di protekshon i no hasi uso di reanan di derechi dipropiedat intelektual manera por ehmpel derechi di patnt. Un di emotibunan ei ta pas sekresia no ta mar na ningun proseso di registrashongubernamental. Konsekuentemente e no ta trese kostonan di abogado f otroprofesional kun, ni tampoko e sekreto no ta bira pbliko una bes ku e baiden registronan. Banda di esaki, e informashon ku por ser proteh pa mediodi sekresa ta muchu mas amplio ku lokual ta posibel pa medio di un patnt,kual ta ser otorg solamente na un invento nobo mundialmente.
Den un forma simpel bis, sekreto di negoshi ta e informashon ku bo no kepa bo kompetidor sa. E informashon ei por ta frmulanan sekreto, diseonannobo pero tambe un teritorio nobo kaminda bo tin pens pa hasi negoshi. Eta kualkier informashon ku ta dunabu un ventaha, asta si un otro persona tausando e kaba. E niko limitashon ta ku e sekreto no mester ta konos. Eltimo aki mes ta tambe e desventaha di e forma aki di protekshon. Bo notin garantia di eksklusividat. Si un otro persona diskubr e sekreto, sin ku nana hrt for di bo, no tin nada ku por wrdu has. Un forma pa bo limit edesventaha aki ta dor di usa un di e reanan di derechi di PropiedatIntelektual. Loke tambe por ser has ta di warda e sekreto den un i-Envelope.
E i-Envelope ta un servisio di Ofisina pa Propiedat Intelektual, OPI, i e ta emedio pa bo sigur bo sekreto. E i-Envelope ta un nvelp spesial ku takonsist di dos banda. Den kada banda bo ta hinka informashon idntiko. Ei-Envelope mester ser entreg na OPI ser. Esaki ta garantis e usuario ku tae so sa loke tin den e nvelp. E i-Envelope ta un medio pa bo sigur bosekreto i tambe proba for di ki dia abo ta hasi uso di e sekreto ei.
Si bo tin un sekreto di negoshi, bin ward den e i-Envelope.
edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou
pa registr bo markapa proteh bo patnt
pa proba ku ta B kreashon
Berg Carmelweg 10
Telefn: 465-7800Email:[email protected]
Web: www.bip.cw
66
Bo negoshi lo topa ku kompetensia.
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
7/20
Ministerio pa Desaroyo Ekonmiko klapa start pa implement Plan di Maneho
ltimo tempu e ministerioa hasi estudionan i ehersi-sionan pa sa mas a fondokiko ta nesesidatnan di
e sektor empresarial paasina usa e informashonatker pa duna kontenidona implementashon diPlan di Maneho ku enfokeriba empresa chik i media-no. Den e maneho astipul ku lo dedik aten-shon na sierto reanan dihasimentu di negoshi paasina krea mas ingresodi divisa pa pais. E rea-nan riba kua lo enfok kumas nfasis ta inovashoni eksportashon.Den un kmbersashonseora drs. Zulaika Mook(direktora di sektor didesaroyo ekonmikoi inovashon) i seoraMaartje Rojer-Vroemen,un kolaborador di manehoku ta traha den e sek-tor empresarial di MEOa inform ku tantu e Plandi Maneho komo ku unPlan di Implementashonta kla. Nos enfoke tapa na komienso di 2014kumins ku ehekushon die Plan di Implementashonden kua lo identifik kitipo di yudansa i insentivolo desaroy pa sostene empresarionan den
habri, maneh, sosten ikrese nan empresanan.Sektor empresarial ta unsektor hopi importante parealisashon di un desa-royo ekonmiko duraderopa nos pais. Pa e moti-bu aki nos ministerio taduna guia na e sektorempresarial. Alabes MEOta stimul hasimentudi negoshi i desaroyoduradero di empresa-nan di un forma indirek-to pa medio di supsidiona organisashon maneraStimul-IT, ICC i ADECK.E organisashonnan aki ta
duna e servisio direkto naempresarionan.
Kobertura
Banda di e yudansa indi-rekto na sektor empre-sarial pa medio di organ-isashonnan, den pasadoe ministerio di desaroyotabatin tambe programa ifasilidatnan ku kua taba-ta duna yudansa direktona empresarionan. Hopidi e programanan ak-
tualmente no ta den ehe-kushon komo ku maneraa inform anteriormentetabata hasiendo estu-dionan pa wak kiko tanesesidatnan aktual di esektor empresarial. Undi e nesesidatnan porehmpel ta finansiamentudi proyektonan, f mihbis fondo di desaroyopa stimul sektor empre-
sarial spesialmente eempresa chik i mediano.Den nos sondeo empre-sarionan ta mustra noskontinuamente riba eecho ku no ta fsil pa nanhaa finansiamentu serkabankonan komersial i tena ora un banko ke finan-si un proyekto komersial,esaki ta eksig ungarantiapa kubri hinter e suma di
e fiansa pa asina minimal-is e riesgo pa e banko.En bista ku hopi negoshitin mester di finansia-mentu, nos ke realisun Fondo di Garantia paKrdito pa asina duna unaporte di banda di gobir-nu pa e finansiamentu portuma lug un tiki mas fsilku ta e kaso aworak. Efondo aki lo sirbi komo
un kobertura (borgsom)pa sierto parti di e fiansaserka un instansia finan-siero komersial i asina
krea espasio pa por tumaun tiki mas riesgo deninvershonnan ku ta hasi.Un otro forma di yudan-sa na empresarionan kutabatin den pasado taAyudo den Atminis trashon(ADA). Esaki tambe taalgu nos a nota ku tin hopinesesidat pe, pero kunos kier trese bk den un
forma ahust pa por yegana e resultado dese;esta ku e empresario tadesaroy abilidatnan pakomprond e nesesidat ditin un atministrashon bonna rdu. No ku nesesaria-mente e mester bira unatministrad e mes, pero
M
inisterio di Desaroyo Ekonmiko (MEO) ta e instansia di
gobirnu enkarg pa duna direkshon na un desaroyo ekonmiko
duradero di nos pais. E ministerio ta sigui desaroyonan lokal
i internashonal di aserka i ta wak dilanti riba desaroyonan lokal imundial ku por tin efekto riba ekonomia di Krsou. E ministerio ta duna
konseho na Gobirnu pa esaki na su turno, huntu ku e ministerio, yega
na un maneho pa stimul i desaroy ekonomia. Banda di e tarea di
konsehero aki, e ministerio entre otro ta brinda servisio i produktonan
na sektor empresarial pa stimul hasimentu di negoshi duradero riba
nos isla.Skirb pa Farley I. Lourens
MEO (ministerio di desaroyo ekonmiko) su ofisina na Molenplein s/n na
Otrobanda for di kua ta stimul mas aktividat komersial.
pgina 8 >>>>
77
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
8/20
Registered trademark ofRoyal Bank of Canada. Used under licence
Un reunion ku nos por alsa bonegoshi na nivelnan nobo
Bo ta diferente for di otro doonan di empresa i bo metanan di negoshitambe ta distinto.
Pa e motibu ei RBC Royal Bank tin e plaser di introdus un aserkamentudistinto di traha ku bo pa komprond bo vishon, metanan i nesesidatnan
finansiero di bo negoshi.
Ankr den e komprondementu profundo aki nos lo desaroy i brind boun solushon segun bo nesesidatnan pa bo organis bo negoshi i logra
nivelnan haltu di ksito.
Laga nos ofres bo e solushonnan perfekto i na mid pa bo negoshi.
Pa mas informashon yama nos departamentu di Business Banking,na (599) 9 763 8317 f (599)9 763 8346 f manda un E-mail na:[email protected] - www.rbc.com/caribbean
88
Ministerio pa Desaroyo Ekonmiko klapa start ku implement Plan di Maneho
pa e tin konosementu
bsiko i tambe kompro-nd e nesesidat di tin unatministrashon bon struk-tur ku kua e por tin unmih bista riba desaroyodi su negoshi i tambe porhiba un maneho a basedi informashon ku e tasaka for di su atministra-shon finansiero. Kompro-ndiendo e nesesidat akie empresario por tumaun hende den servisiopa tene su atministra-shon na rdu f por kon-trat un ofisina eksternopa hasi esaki pe. Mestermenshon ku hopi biahaempresarionan ta bonden nan speshalisashoni tin bon produkto, pero emaneho empresarial no tabon i esei ta pone sobre-bibensia i kontinuidat di enegoshi na peliger.
Un otro ophetivo ku noskomo MEO kier mira rea-
lis ta pa empresarionantraha mas tantu huntu.Hasiendo esaki nan tamas fuerte pa por enfrent
tur e retonan ku e munduempresarial tin. Esakita un di e motibunan kuMEO ta duna supsidio naun organisashon maneraADECK ku tin komo metapa empresanan uni i hasimas kos huntu. TambeADECK entre otro mes-ter traha riba desaroyo dikonosementu i abilidat diempresarionan; prinsipal-mente di sektor di empre-sanan chik.
Sosten
Un meta mas ku MEOta trahando ariba ta pasentralis aktividatnannesesario pa un desa-royo duradero di ekono-mia. Aworak te ainda unempresario mester pasana diferente instansia kuta repart riba nos isla parisib sosten i yudansa irealis nan trabou i obli-gashonnan empresarial.
Nos enfoke ta pa sen-tralis servisio, yudansa isosten mas tantu posibelku bista riba mas efisien-
sia i efektividat.
MEO alabes ta partner didiferente proyekto di kuapa e ministerio ta mirapotensial pa aport nadesaroyo ekonmiko dipais. No nesesariamentenos aporte mester ta kusn. Nos por aport kukapital humano f simple-mente poniendo nos kon-fiansa i sosten moral trasdi e proyekto pa asinahabri e portanan ku poryuda ku e proyekto ta biraun realidat. Komo ehm-pel nos por menshon eproyekto di I-Factor ku
ta un inisiativa di MEO pamedio di ICC i Banko Ma-duro su unidat di fiansa paempresa chik i mediano.
E proyekto mester insen-tiv ideanan empresarialinovativo i esei ta husta-mente un di e puntonan dilansa i atenshon di MEO.Asina tin mas proyekto dikua nos ta partner, peroesaki ta unu ku ta denehekushon aktualmente ita bin na mente.
Nos meta ta di miraempresanan desaroy ikrese na un forma stabil.Hasiendo esaki empre-sanan por krea maspuesto di trabou. Masnos logra baha e sifradi desempleo i oument
ingreso di empresario inan trahadnan, mas nospor mira e resultado dendesaroyo di ekonomia di
nos pais. Esaki ta alguku tur sektor di nos paiskier mira realis i ta tra-hando nos por logra.MEO ta hasi tur loke ta nasu alkanse pa aport kusu vishon, meta i respon-sabilidat e aparato guber-namental.
Ministerio pa DesaroyoEkonmiko
Molenplein z/n Otrobanda
Telefon: 462-1444E-mail info.meo@gobi-
ernu.cw
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
9/20
Kvk - Empresa Chiki- ktober 2012 Mylene Luisa BAB - Vanessa Medema
BAB no ke ta e boeman!
BAB ta e fundashon digobirnu enkarg ku kon-trl riba pago di belasting.E fundashon tin 60 kontro-lad den servisio, repart
den 6 tim di kontrl. BABtin akseso na tur infor-mashon di Inspectie derBelastingenpa por eherssu trabou di kontrl, perobanda di esei nos ke tinun bon relashon tambe kuempresarionan na Krsou.Nos ke pa negoshi na Kr-sou pa ta compliant, estapa nan ta paga belastingna tempu i korekto. PeseiBAB ta ofres e servisiogrtis di Starters i Guait,asina Vanessa Medema tasigui bisa.
StarterprojectE proyekto di StartendeOndernemers ta pa asiste persona ku ta bai f akumins un negoshi ribadiferente tereno. E empre-sario ta haa guia ribatereno di inskripshon naKmara di Komrsio, reglatokante prmit i atendasuntu fiskal, kumins imanten su atministra-shon finansiero den siste-ma di kmpiuter dise paesaki. Tambe e ta haaasistensia den e prosesopa yena papel di aan-giften di inkomstenbelas-
ting,loonbelasting, omzet-belasting i depend di etipo di kompania, tambewinstbelasting. Tur esakipor sosod den formapersonal entre e kola-borador di BAB i e empre-sario nobato, pero tambevia enkuentronan plena-rio. E tim no tin outoridatni outorisashon pa dunakonseho riba tereno fiskal.Nan por duna informashonsi tokante leinan fiskal.Ta asist e empresariodurante e periodo di mk-simo 1 aa. E servisio akita grtis, pero ta guia e
empresario pa despuesdi 6 luna e sera un kon-trato ku un atministrad fakountent na kua BAB portraspas e trabou. Des-pues di un aa lo hasi unevaluashon di e guia densu totalidat pa koreg eeventual erornan ku por apresent.Pa loke ta e tim di Star-tende Ondernemers, akumins na 2010 ku 6 per-sona i a amplia esaki awor
te ku 11 persona di kua
kada un ta guia un mksi-mo di 10 empresario nobo.Esaki ta e mesun tim kuta enkarg ku e proyektodi verzegelde kassa, ka-hanan f prenternan sey,den kua no por manipulinformashon. Pa prom diyanari 2014 hopi empre-sa na Krsou ta obligdi usa kaha sey pa nanatministrashon.
Benefisionan di e Starter-project pa e empresariota : Mih kalidat di atmini-
strashon di e empresa
Mih kontrl di entradai gastu
Mih maneho diganashi
Deklarashonnan (aan-giften) na rdu
I hopi mas informashonbalioso.
GUAITDurante ehekushon di tra-bounan di e Starterpro-ject a sali na kla ku hopiempresa tin nesesidat
di asistensia riba tereno
finansiero i asuntunandi belasting. Hopi di eempresarionan aki no porpaga un atministrad fakountent pa asist nanden retraso den pagodi belasting f debenanhaltu na belasting. BAB enkonekshon ku e situashonaki a implement un didos tim di asistensia ku tabai mas leu ku e Starter-project: GUAIT (Guia denatministrashon i ImpuestoTemporal).
Aparte di asist empresa kuta den problema finansie-
ro, GUAIT tin komo metatambe stimul empleo paatministrad, akountent if konsehero riba terenodi belasting. Mas empresapor sanea, mas trabou eprofeshonalnan aki tambepor tin.BAB ta di opinion kuempresarionan ta koreriesgo ora nan invert nankapital den un empresa.Nan ta kontribu na eko-nomia, ta krea puesto di
trabou i ta paga belasting.
Pesei BAB ta haa impor-tante pa su empleadonansia konos empresa-nan na Krsou di paden idi aserka pa asina haamih bista i mas kompren-shon pa e problemanan kuempresario por haa nankun. Via di GUAIT esakiawor ta posibel i alabes takondus na un mih rela-shon entre BAB i empre-sarionan na Krsou. Peroe meta prinsipal di GUAITta pa preven ku empresata bai fayit pasobra nantin debe atras na belas-ting i prima sosial. Mas
empresa por sanea, masaktividat komersial, masempleo i mas entrada nabelasting, loke ta un win-win pa tur partido enbolb.
KondishonTa investig prom sienbrdat e empresario nopor paga un atministrad,akountent f konseherodi belasting. Si esei ta ekaso anto e empresario tabini na remarke pa haa
asistensia di GUAIT. Otrokondishon ku mester tenekuenta ku ne ta si BAB noa orden un investigashondi buki. Ademas e empre-
sario mester sera kon-trato ku un atministrad,akountent i/f konseherodi belasting pa tuma eatministrashon i pa guiae proseso di hasi aangiftedi belasting despues kuGUAIT finalis.
Banda di Starterpro-ject i GUAIT, BAB a pu-blik e buki Handboekvoor ondernemers kuta duna empresario turinformashon nesesariopa lanta i manten unnegoshi eksitoso na Kr-sou. E manual aki ta kosta25 florin i ta optenibel naHulandes, Papiamentu,Ingles, Spa i Chines naBAB.
Propio negoshibanda di trabou fihoVanessa Medema: Denkaso ku un persona tatraha i banda di esei tinsu mes negoshi, e mes-ter atministr su negoshimeskos ku un eenmans-zaak. Lei ta stipul ku natur momento bo atminis-trashon mester ta di talmanera, ku por haa e
informashon nesesario paimpon belasting.
Durante kontrl a sali nakla ku hopi negoshi ta ri-sib sn ksh. Den e kasoei mester tin un atmini-strashon di loke ta drenta iloke ta sali i na final di diamester tin e Z-afslag pakontrl.
En konekshon ku kontrlta rekomendabel sem-per pa warda dokumentumanera atministrashon,statementdi banko i ofertaku a manda etc. te 10 aa
pas.
Pa mas informashontokante e proyektonan akii e kondishonnan pa por
partisip,por tuma kontakto ku:
Vanessa MedemaTelefon : 734.2714
E-mail: [email protected]
Al kontrario. Nos no tei pa kontrol so. Stichting Belasting
Accountants Bureau (BAB) ke stimul nos ekonomia
asistiendo empresario ku ke kumins un empresa propio
f ku a kaba di kumins esaki.(Starterproject). Otro servisio di BAB
pa duna empuhe na ekonomia ta GUIAT (Guia den Atministrashon i
Impuesto Temporal). Meta dje proyekto aki ta pa guia empresa ku ta den
problema finansiero i ta kore riesgo di bai fayit. Na palabra ta Vanessa
Medema, lider di tim di kontrl di BAB, enkarg ku e proyektonan aki.
99
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
10/20
E evento aki, ku a konsist
di mayoria di partisipan-
tenan di un nivel haltufor di Brazil a otorg e
premio LAMPA 2013 na
seora Luiza Helena Tra-
jano di Magazine Luisa
- ku tin mas di 730 tienda
na Brazil i mas di 23.000
empleado -, seora
Chieko Aoki di Blue Tree
Hotels ku mas di 4600
kamber den 18 siudat na
Brazil -, i e premio mk-
simo a bai pa seor Jos
Roberto Maluf, Presiden-
te di e revistanan America
Economa, Rolling Stone i
Caras Brazil.E eskoho pa tene e aktivi-
dat na Krsou tabata un
resultado konkreto di e
bishitanan ku sektor priv
i pbliko a hasi konhunta-mente na Brazil pa yega
na introdukshon di Kr-
sou i duna kontenido na
lasonan komersial entre e
paisnan.
Ademas di personali -
datnan di Brazil i Latino
Amrika, e organisashon
LAMPA i Global Councilof Sales & Marketing a
honra tambe diferentepersona lokal: minister
di Desaroyo Ekonmiko
Stanley Palm, Presidente
di Kmara di Komrsio i
Industria Willem (Billy)
Jonckheer, Presidente di
CTDF Tarzeno Cirkens,
Direktor di CTEX Anthony
de Lima, Direktor di CTB
Hugo Clarinda i tambe
seor Steven Martina den
su kalidat di ks-minister
di Desaroyo Ekonmiko.
Interkambioempresarial Brazil-
KrsouRiba djabirn dia 13 di
sptmber e delegashon
di e nominado i empresa-
rionan di nivel haltu taba-
tin e oportunidat pa inter-
kambi ku empresarionan
lokal ku interes pa inisi
kontakto di negoshi entre
Brazil i Krsou den un
seshon di matchmaking
den Ouditorio di Kmara
di Komrsio i Industria.
Durante e enkuentro aki a
hiba palabra ministernan
di Desaroyo Ekonmiko
Stanley Palm i di Finan-
Invershonista i representantenan di gobirnu Brazilero a topa durante Lampa 2013
Enkuentro komersial hopiEksitoso entre Brazil i Krsou
Krsou tabata anfitrion di e organisashon mundial Global
Council of Sales and Marketing (GCSM) ku tabata di bishita naKrsou ku un delegashon grandi di empresario i ehekutivonan
haltu Brazilero den kuadro di e premionan di Latin American Marketing
Personality Awards 2013 (LAMPA) ku a tuma lug na Santa Barbara Resort.
Otro LAMPA Award 2013 a bai pa seora Luiza Helena Trajano di Magazine Luisa ( ku mas di 730 tienda i 23 mil empleado)
aki flanki pa minister Stanley Palm na su banda drechi i presidente di Kmara di Komrsio Stanley Palm na su banda robes.
E premio mksimo LAMPA Award 2013 a bai pa Jos Roberto Maluf, presidente di e revistanan America Economia,
Rolling Stone i Caras Brazil, ku meskos ku vrios otronan di e delegadonan di af a bini ku su famia pa pasa un
dushi fakansi na Krsou.
1010
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
11/20
Invershonista i representantenan di gobirnu Brazilero a topa durante Lampa 2013
Enkuentro komersial hopiEksitoso entre Brazil i Krsou
sa Jose Jardim. E par-
tisipantenan a konsider
e interkambio komersial
aki sumamente eksitoso.
A yega na un kantidat di
palabrashon importante,
manera konkretamente
algun letter of intent pafasilit establesementu di
aktividat komersial for di
Brazil na Krsou.
Durante e aktividat aki a
hasi bon uso di e oportun-
idat pa e diferente part-
nernan i famianan di e
empresarionan hasi dife-
rente tur i programashon-
nan pa shp na diferente
partinan na Krsou.
Finalmente un parti grandi
di e grupo a keda Krsou
te djadumingu pa konos
i deskans, i e sobr akeda te hasta te djara-son. E eventonan ku a
tuma lug ta danki na e
esfuersonan kontinuo di
Krsou den e merkado di
Brazil pa e ltimo aanan.
Ampl iando nos kontak-
tonan i trahando huntu,
mas i mas nos lo logra
engrandes nos opor-
tunidatnan tambe den e
merkado di Brazil.
Si abo komo empresario
ke informashon di kompa-
nianan di Brazil ku tabata
presente for di e sek-
tor den kua bo ta oper,
tuma kontakto ku Kmara
di Komrsio via e-mail :
businessinfo@Curacao-
chamber.cw
Den ouditorio di Kmara di Komrsio na Pietermaai a tene un seshon
plenario pero aya tambe a organis seshonnan di matchmaking.
1111
E premio di LAMPA 2013 a bai pa seora Chieko Aoki di Blue Tree Hotels (ku 4600 kamber di hotl den 18 siudat na
Brazil) e lo keda rekord ku ta aki na Krsou el a haa su premio prestigioso
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
12/20
Ya ta tres aa kaba kuKmara di Komrsio ta naun show Intermodal, ku ta
un bolsa logstiko gran-di na Sao Paulo. Ante-riormente e aa aki (ks)minister Steven Martinaa bai ku e grupo. Den ebishitanan aki e grupo diKrsou a keda aserk paun grupo ku yama Lampa.Esaki ta un grupo ku taorganis Latin Ameri-can Marketing PersonalityAward. Ta masha hopiempresario i otronan tabai entrega di e premioaki. Aa pas e tabata naMiami i e aa aki e tabataentre Krsou i Cartagenai e desishon a kai ribaKrsou. Esaki ta nifiksegun Billy Jonckheer, kue entrega di e award atuma lug aki na Krsou.
ImpreshonAki tabatin mas f mnos90 hende, empresario itambe alkalde di suidat-nan na Brazil presente.E evento tabata dia 12na Santa Barbara Resorti dia 13 di sptmber aorganis un enkuentro pae grupo di empresario diBrazil topa ku e komer-siantenan lokal.
Den e grupo di Braziltabatin tur sorto di kom-pania: di metal, hende kuta traha prenda i hoyaetc. Dia 13 di sptmbere Brazileronan a papia diBrazil i tambe di Krsou.E grupo a keda te dja-dumingu i tin ku a bai te esiguiente siman. E grupotabata sumamente impre-shon pasobra, segunBilly Jonckheer, ta hopimih pa laga hende wakbo produkto, en bes dipurba bende sin laga nanwak kiko bo ta ofres nan.
Empresario di BrazilBrazil ta un merkado hopiinterno kaminda nan tapensa riba e merkado diBrazil so i no ta pensariba e merkado paf. Kr-sou a lanta nan for disoo pa mustra e posibi-lidatnan pa nan eksportpa mundu i awor e interesa kumins krese. Krsouta dilanti di hopi otro dene sentido aki. Billy Jonck-heer ta mira ku prom
ku fin di aa lo por tinmaske ta un kompaniaku ta kumins hasi uso die posibilidat i fasilidatnanku Krsou ta ofres.
A spera masPa loke ta e interes dikomrsio di Krsou dene mishon komersial aki,Billy Jonckheer taba-ta un tiki desapunt. Ela bisa ku el a kere kumas kompania lo a reak-shon, pero esei ta uneksperensia ku nan satin mas biaha. Hopi biahanan tin di pusha duru pademostr ku Krsou nota kaba na nos kosta-nan. Mester konvens nanpa hasi. Tabatin mas omnos 25 kompania pre-sente i Billy Jonckheer afrwaktu mas reakshon dikomrsio. Komo ehmpelel a menshon un seora
na Brazil ku huntu ku sufamia ta dise prendai hoya. Nan kier a haaun partner lokal pa bendenan produkto. Esei Kma-ra di Komrsio a purbahasi. El a bisa di a frwak-tu kompanianan maneradi haf pero nt eseinan ahasi falta.Tin tendensia ku nos tabisa tin kos ta stroba nospa ta hub logstiko, peronos tin di sigui dal bai. Tinkompania ta dal e stap pahasi tg apesar di vriosestorbo den kaminda. Orabishita paisnan manera
Brazil i Colombia por mirae interes ku nan tin denKrsou pasobra nan tabuska lug safe pa hasinan eksportashon. Noshaf i nos leinan ta brindanan e posibilidat i sigu-ransa aki pa na drenta porehmpel Oropa.
DesididoPa loke ta kompaniananku a demostr interesdurante e mishon komer-
sial Billy Jonckheer amenshon e seora ku tadise hoya i tambe taba-tin kompania ku ta aktivobendiendo suplemento dikuminda. Minister a firmatres karta di intenshon kukompanianan entre otro distal ku ke mira posibilidatpa bini aki. Den tur esaki
Curinde ta hunga un rlmasha importante, paso-bra hopi di e kompani-anan ku ke bin establesaki ke usa Krsou hubi nan mester di e-zone.E fasilidat ei tei, pero tinsierto di e kosnan ta tumamuchu tempu pa kedakla. E ta kere ku denter diprksimo lunanan mesterbini kambio pa entre otroprmit pa un kompaniaestables aki na Krsou.
E kompanianan aki no tabai prd 6 luna pa unaa pa haa prmit. Perominister Palm a mustra suinteres pa traha riba esaki.Komrsio na Krsou kemira kambio i gobirnu takomprond. Nan di Kma-ra di Komrsio ta bai ponefecha pa e kosnan aki
keda konkretis, pasobrata hopi tempu kaba tapapiando di e mesun kos.
Follow-upKmara di Komrsio lofollow-up ku e kompan-ianan pa sa kua infor-mashon mas nan mes-ter segun e presidentedi Kmara di Komrsio.Esei ta loke tabata faltaden pasado kaminda tainteres un hende pero
no ta follow-up. Awor akitin tambe e Kmara diKomrsio Krsou Brazil
ku tin un rl importante patambe follow-upku esnaninteres den Krsou. Nantarea tambe ta pa yudaden buska e partner ku eempresa mester pa hasinegoshi aki na Krsou.
Miembresia a bahaMiembresia na Kmara diKomrsio a baha ltimodos aa. Hopi kompaniaoffshore a bai i lokalmentetin hopi kompania ku taserando nan porta. PeseiKmara di Komrsio tabati klk pa hasi algu.Tin hopi proyekto pa Kr-sou wanta pa mira kikota bai pasa. Hendenanke mira kiko ta bai pasaprom ku hasi invershongrandi. Pesei e summitekonmiko ta importantepa atend e puntonanproblemtiko i pa asinanan mustra ku nan ta tra-hando riba e puntonan pae hendenan tg por siguitin interes den Krsou.E prksimo mishon komer-sial ta esun pa Colom-bia i Brazil na novm-ber. Tambe nan tin unplane pa China, kisas pa
novmber tambe, i ku yaminister a mustra interespa bai huntu. Asina nanta konsentr riba tresmerkado ku ta Colombia,Brazil i China i tambekisas Panam. Nan nopor konsentr riba hopikos pareu, pero mesterkumins traha riba esaki-nan, logra ksito i sigui paotronan.
RevistaHuntu ku e LAMPA Awarde organisashon a lagatraha e revista The Win-ners. E tin entrevista ku
diferente persona impor-tante di Krsou i den erevista tin hopi foto impre-shonante di nos isla. Erevista tin un sirkulashondi 10 mil i nan ta repartesaki na diferente empre-sa na Brazil. Esaki ta unempuhe grandi pa Kr-sou. E ta un bon pro-paganda di Krsou kuta mustra diferente tipodi negoshi na Krsou itambe partinan turstiko.
Billy Jonckheer: Mester bini kambio den asuntu
di prmit pa kompania di af estables ak.
Billy Jonckheer, Presidente Kmara di Komrsio:
Konsentrando riba merkado diColombia, Brazil, China i Panam
Kmara di Komrsio tin 5 aa ta trahando riba e merkado
Brazilero i e aa aki esaki a kulmin den e mishon komersial di
empresarionan Brazilero ku a bishit nos isla. Billy Jonckheer
presidente di Kmara di Komrsio tabata un di esnan na kabes di
emishon komersial aki. E intenshon ta pa haa empresarionan di e
merkado Brazilero bin Krsou, pa nan por ta interes den usa Krsou
komo hub pa drenta Karibe, Europa i Merka.
1212
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
13/20
Casting di I Factor TV ta un estmulopa mas inovashon komersial lokal
I Factor ta un programa di 6 episodio ku lo kedatransmit na TeleCuraao entrante novm-ber awor. Meta di e programa ta pa informkomunidat di e importansia di inovashon, dunasugerensia kon pa inov i na mes momentu eprograma lo inklu un kompetensia kamindapartisipantenan ku ideanan komersial inovativopor kompet kontra otro. Di e manera aki MCBsu departamentu di Empresa Chik ta kontribuna duna informashon i alabes ta enkurashinovashon bou di (futuro) empresarionan.
Komunidat a reakshon hopi entusiasm ribae programa i un total di 61 persona a regi-str ku nan idea pa un produkto, servisio fproseso inovativo pa partisip na I Factor TV.Tur e partisipantenan aki a pasa un prosesodi pre-casting kaminda nan tabatin 3 mintpa splika e kuerpo di hurado mas detaye dinan inovashon. For di tur e partisipantenanaki a selekshon e 30 mih inovashonnanku dia 29 di sptmber 2013 a partisip na ecasting na MCB Rooi Catootje kaminda e 30partisipantenan aki tabatin 3 mint pa duna unpresentashon riba nan idea inovativo i 2 mintpa kontest preguntanan di e hurado. Meta di epresentashon tabata pa konvens e miembro-nan di hurado dikon nan idea ta esun di masinovativo.
E partisipantenan a bin ku nan fantikonan papresensi i apoy nan durante e casting. Taba-tin un tremendo ambiente kaminda e pblikograndi presente por a disfrut di tur e 30 pre-
sentashonnan di ideanan inovativo i tambe akeda entreten pa Rhyddm. Maduro & CurielsBank tambe a rifa algun premio. Hurado aevalu e presentashonnan riba e siguiente kri-terionan: originalidat, impakto di e inovashon,faktor realisabel pa merkado, kreatividat i kali-dat di e presentashon. For di tur partisipante ehurado a selekshon un total di 8 finalista ku lo
sigui elabor riba nan inovashon den e siguien-te etapa di I Factor TV, ku lo keda transmit natelevishon. E ocho finalistanan a result di ta esiguiente personanan i nan inovashon:
Richard Martina - Chrome webpage custom-izationRenato Ignacio App Miappoint, app pa evitparamentu den reiOtelo Reenis - Curaao Classic BoatArchel Kwidama - The Sabios, wega pa muchaJeritza Beaumont - Bolo Pretu den empake dikas di kunukuRaymond Jamanika - Simulator pa sia koreoutoGeert Huisman - Mobile Alarm App
Raycine Decaster-Godfried - C2B card
E ocho finalistanan aki lo sigui kompet den eprograma i tin chns di gana un suma di 7500florin; un trofeo ku e ttulo di Innovatieprijs2013; i finansiamentu garantis di Maduro &Curiels Bank N.V. pa un mksimo di 10.000florin. Maduro & Curiels Bank N.V., Innovatie-Centrum Curacao, Adeck i MEO ta e spnser-
nan prinsipal di I Factor TV, pero tambe undanki ta bai na tur e otro spnsernan ku a hasie castingdi djadumingu dia 6 di ktober ltimoposibel ku ta UNA, W Sound & Images, MargilParty Rental, Digicel, Texas Alaparia, Quiznos,Coca Cola i Rhyddm.
Sigui desaroyonan di I Factor TV dor di like epgina di Facebook kaminda bo por depositbo voto pa un di e ocho finalistanan i asinayuda bo partisipante faborito gana e premioapsoluto. Keda pendiente tambe pa e promepisodio di I Factor TV na novmber.
Maduro & Curiels Bank N.V.
huntu ku Innovatie Centrum
Curaao, MEO i ADECK a
uni forsa pa asina sigui kontribu pa
enkurash e espritu empresarial i
inovativo den nos komunidat. E biaha
aki esaki a tuma lug den forma di un
kompetensia pa e mih inovashon
di sea produkto, servisio f proseso
empresarial ku yama I Factor TV (I
di innovation/inovashon) i lo keda
transmit na televishon.
1313
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
14/20
1414
Hben i trabou
Tambe tin reklamo riba enivel di edukashon: porehmpel, nan ta haa kutin studiante ku a kabaUNA riba nivel di mastersta funshon mas riba nivel
di HBO.Prinsipalmente den e sek-tor di horeca ademas tine reklamo ku dominio diIngles, Spa i Hulandesverbal i por eskrito a baihopi atras. Uso di drogaf alkohl tambe ta strobaku sierto hben por haatrabou na kompaniananmanera Isla, kaminda tinkontrl regular riba uso disupstansha ku ta influen-sh e mente.
Trabou tin!Segun sifranan di OfisinaSentral di Statistik (CBS),na 2011 tabatin 7123 per-sona buskando trabou. Dinan 22.8% (1624 persona)ta hben entre 15 pa 24aa. A base di sifranankompil pa Ministerio diDesaroyo Sosial i Laborpor a konklu ta kua tae reanan kaminda sitin trabou. Ta trata aki disiguiente empleonan ribanivel di LBO: Bankwerker,insulator (trabou pa isolpipanan di gas f lkidoriba tereno Isla) stelling-bouwer, mtsla, pipefitteri elktrishn. Riba nivel di
MBO mester di voorman iplanner.Hbennan ku tin e pre-parashon aki f ku siguiun treinen por traha denvrios empresa na Kr-sou, manera Isla, Bulbai,Dk, Aqualectra i diferentekontratista ku tin nan shppor ehmpel na HeintjeKool i besindario. Tambenan tin posibilidat pa trahana Aruba, Boneiru i na otropais i isla den nos region.Dk resientemente a haaOK pa amplia nan fasilidat-nan ku un Maritime City.Aki lo bai konstru boto
chik manera pa e lotsnanku ta guia barku drentahaf.Otro rea kaminda mes-ter di trahad ta hfinanmanera esnan di diferentesupermerkado, ku awor akita buska personal di Haitii Santo Domingo pa trahakomo landbouwer, tuinmanituinvrouw.E hben por konsider patraha komo Alfahulp, unpersona di train pa hasi
trabou di kas pero alabessa kon atend ku hendegrandi f por wak muchachik. Un Alfahulp por tatraha na kas di hende,podis por asta biba einanf por ta traha den un insti-tuto.E rea di turismo ta un kuta drai 24/7 i ku kontinu-amente mester di personalpa front desk, kushina,mantenshon di hotl, lim-piesa, entertainmentetc.
Mira padilantiTirando un bista den futuroi siguiendo e tendensiananmundial esaki lo ta e rea-nan kaminda bo por haatrabou fsilmente riba nivelLBO/ MBO i HBO:Engineering Siensia i teknologia Siensia di kmpiuter Medisina natural Produkshon di kumin-
da
Energia alternativa Seguridat den tur sen-
tido i riba nivel haltu,manera kmpiuter iriba web, cybersecurityetc.
Tambe nos tin ku tenekuenta ku nos komunidatta embehes nos tin hopihende grandi ku tin mesterdi diferente tipo di servi-sio, manera fisioterapia pahende grandi.
Bo mes empresaUn empresa di bo mesta un soo di hopi hendei entre nan hopi hbentambe. Mas ainda si bopor lanta un negoshi basriba algu ku bo ta bon dendje f ku ta bo hbi. Tinun dicho ta bisa: hasi bohbi un negoshi i bo no tinmester di traha mas nunkamas di bo bida. Esaki ta epasonan pa tene kuentakun ora bo ke kumins bomes negoshi:
Bin ku un idea niko ibriante!
Ki plan bo tin? Puntra bomes ken lo por hasi uso dibo idea, ken por ta bo klien-te? Ken ta den posishonpa paga pa bo produk-to/ servisio? Papia tambeku konosnan i profesho-nalnan den e ramo. Pone
Na Krsou tin un diskrepansha riba tereno di labor: dunadnan
di trabou ta buska sierto fishi pero hbennan ta kaba skol ku
otro tipo di preparashon. Banda di esei dunadnan di trabou
ta haa ku hopi hben tin e kapasidat pa hasi e trabou pero tin un
komportashon no-dese, manera: yega lat na trabou i ke bai kas
tempran, nan ta Whats up konstantemente na telefon, nan ta regres
hopi lat foi almuerso, nan tin tatoo i piercing i ta bisti demasiado
provokativo.
Skib pa Mylne Luisa
Studiantenan trahando riba proyekto di skol.
Studiantenan siando na trabou
pgina 15 >>>>
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
15/20
Hben i trabou
atenshon na remarkenanpositivo pero tambe even-tual desbentaha ku por
bin dilanti. Tuma nan nakuenta, pero no laga nandeskurash bo.
Analis bo mes kapa-sidatnan. Kiko bo por ikiko lo bo tin ku laga otrohende f kisas un profe-shonal hasi?
Chk bo kompetidor-nan. Tin empresa ribamerkado ku ta hasi lokebo ke bin kun kaba? Konklientela ta reakshon ribanan produkto/servisio?Puntra nan! Bin ku algu kubo kompetidornan no tin.
Finansiamentu:Ta bonpa bo tin propio kapital pakumins kun i no stnsriba sn ku bo a kaba ditraha pa kubri bo gastunaninisial. Bo empresa mesterhaa chns di traha sumes kapital i si bo no tin unotro empleo, lo ta difsil pahaa fiansa na banko.
Hasi un mini-merkadeo:Traha un lista ku preguntapa bo potensial klientenanpa sa nan nesesidatnan flaga nan purba bo produk-
to i nota e reakshonnan.No stns riba famia i ami-
gunan so; bo mester diun ngulo mas amplio dikliente.
Struktura hurdiko:Buska informashon naKmara di Komrsio iskohe si bo negoshi mes-ter bira un eenmanszaak,NV f un BV.
Kalkul preis di boprodukto f servisio. Krdapa inklu tur gastu maneramaterial, transporte, hr,koriente i awa, propagan-
da etc. i tempu ku bo mes-ter hinka den e produkto/
servisio. I naturalmente emrgen di ganashi ku boke hasi.
Si bo proyekto ta grandif si bo ta sinti ku bo mesterdi asistensha profeshonalbo por konsider pa lagatraha un business plan.Via Kmara di Komrsio taposibel pa haa supsidiopa kubri parti dje gastunanenbolb ku esaki. Bo porusa e bussinessplan akikomo base pa bo petis-hon pa un fiansa na banko
f otro instansia ku tasosten empresario.
Inform na BAB ta kuasorto di belasting lo bomester paga i kon mesterhasi esaki. Chk si bo takalifik pa haa guia grtisdi nan via e Starterpro-ject. Puntra na BAB f naInspektor di Belasting konbo por yega na un CRIBnummer. Esaki ta e num-ber bou di kual e.o. bo taregistr komo pagad dibelasting.
Inform na SVB tokan-te seguro di malesa ora
bo ta doo di bo propioempresa i tokante seguropa bo empleadonan
Chk si bo tin mester dikualke tipo di prmitpa etipo di negoshi ku bo keestables.
Pensa un nmberpa bo negoshi. Bo porkonsider un nmber kuhende ta keda krda fsil,ku ta kapta atenshon i kuta prktiko pa usa.
Laga dise un logo iun slogan (lema) pa bo
empresa. E logo i slo-gan mester por bisa naun manera simpel loke boempresa ta para pe.
Esaki mester aparesdespues riba bo letter-head wepsait i email-adres.
E lokalidatku bo skohemester ta un ku ta fsil, iaksesibel pa bo kliente-la. Preferiblemente skohe
un kaminda ku tin masnegoshi, bo por probechdi e fluho di klientela ku tineinan kaba. Wak konek-shon di awa, koriente, gasi Internt.
Traha riba bo Ntwrkimantenshon di esaki. Vianetwerk elektrniko mane-ra Linked-In bo por ponekontakto ku otro profesho-nal den bo rea di trabou ibo ta laga sa ku bo tei.
Keda bei!Subi Internt,chk novedatnan den borea di trabou f tambe pahaa inspirashon. Buskaliteratura i sigui kurso ibishit marshe di empre-sario pa sigui profeshonal-is bo mes.
Traha un plan di pro-moshon: depend die klientela ku bo ke bopor promov bo produktona radio, televishon, viaflyers, foyeto, aviso denkorant Facebook f unkombinashon di nan.
Timing - Bo mesterpor sinti kua ta e mihmomentu pa introdus fsigui promov bo produktof servisio.
Dil ku duda i riesgo.
Den tur negoshi tin riesgoi momentu di duda. Buskamas informashon ora bo taduda i asina minimalis boriesgo.
Plane tempu pa bo paraketu, evalu bo negoshii planea. Bo ta lograndobo metanan? Kiko bo porhasi pa oument entradaf hasi bo produkto masatraktivo? Bo ta logra kabatrabou den e tempu ku boa plane?
No keda prekup ora bafaya, evalu, saka bo ls
for di e situashon i sigui paotro reto.
Hende ku tin nan mesnegoshi tin tendensha ditraha 24/7. Ku un bon plani-fikashon bo por separ oradi trabou for di tempu liberi sobra tempu pa bo mesrilks i f dedik tempu nafamia i ser ker. Di ei mesbo ta haa forsa i inspi-rashon ku ta benefisi bonegoshi.
1515
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
16/20
ktober
MOBILE IT EXPO 2013
The mobility solutions
and mobile applications
show for companies
Paris, Fransia,
16 + 17 ktober 2013
Lug: Paris Expo Porte
de Versailles,75015
Paris, France
Website:
www.mobile-it-expo.fr
WEST COAST FRAN-
CHISE EXPO 2013
Premier franchise event
in the growing West
Coast market. WCFE
provides the perfectopportunity for hundreds
of franchise concepts,
representing every
industry to meet
face-to-face with the
regions most qualified
prospects
Anaheim, California,
Merka,
24 - 26 ktober 2013
Lug: Anaheim Con-
vention Center, 800 W.
Katella Ave., Anaheim,
CA 92802
Website:
www.wcfexpo.com
novmber
CONSTRUIRE
NATUREL - LILLE
Expo dedicated to
wooden building, eco
materials & sustainable
energy
Lille, Fransia,
1 - 4 novmber 2013
Lug: Lille Grand Palais
1, bd Cites Unis 59000
Lille France
Website:
www.construire-naturel.
com/
THE FRANCHISE &
BUSINESS OPPORTU-
NITIES EXPO - CAL-
GARY
North Americas Fran-
chise & Business
Opportunities Event.
THE FRANCHISE &
BUSINESS OPPOR-
TUNITIES EXPO show-
cases the fastest grow-
ing franchises & busi-ness opportunities with
thousands of potential
franchisees & business
partners eager ready to
invest
Calgary, Canada,
16+17 novmber 2013
Lug: Telus Convention
Centre 120 Ninth Ave-
nue SE Calgary, Alberta
T2G OP3, Canada
Website:
www.nationalevent.com/
ISC SOLUTIONSInternational Security
Conference. ISC East
delivers high quality,
commercial-free infor-
mation and insight into
the most relevant new
products, technologies
and strategies in todays
evolving security market
New York, Merka,
20 - 21 novmber 2013
Lug: Jacob K. Javits
Convention Center 655
West 34th Street New
York NY 10001-1188,
USA
Website:
www.isceast.com/
desmber
RSNA 2013
Radiology and medical
imaging professionals
Forum. The Radiological
Society of North Ameri-
ca (RSNA) is an interna-
tional society of radiolo-
gists, medical physicists
and other medical
professionals with more
than 48,000 members
across the globe
Chicago, Illinois, Merka,
1 - 6 desmber 2013
Lug: McCormick Place,
2301 S. Lake Shore
drive, Chicago, Illinois
60616
Website: www.rsna.org
EXPOSYSTEMS 2013
International Exhibition
& Congress on Integrat-
ed Solutions for Fairs
and Events
So Paulo, Brazil,3 - 5 desmber 2013
Lug: Transamerica
Expo Center, Fale Con-
osco, So Paulo, Brazil
Website:
www.exposystems.com.
br/site/en
DREAM HOME 2013
House Design Interna-
tional Show. The ulti-
mate source for luxury
furniture, floor
coverings, wall
coverings, lighting,antiques, accessories
and much more!
Chicago, Illinois, Merka
15 desmber 2013
Lug: The Merchandise
Mart, 222 Merchandise
Mart Plaza, Chicago,
IL 60654
Website:
www.merchandisemart-
designcenter.com
Eventonan internashonal
Website ku informashon balioso
www.ctexpartners.comWebsite interesante ku informashon di un datacenter.
www.entrepreneur.com/article/22252412 punto importante pa futuro empresarionan
www.mindtools.comEmpresario, bo ke sa kua ta e kualidatnan ku bo mester komo empresario?
Bishit e website aki i inform bo mes.
www.noortadvies.comEmpresario, bo mester di un konseho tokante merkadeo of un kurso. Bishita e
website aki i risib mas informashon.
www.visionsoncuracao.comUn website interesante ku informashon tokante invershon i ekonomia na Krsou.
www.twitter.com/kvkcuracaoKeda sigui nos riba twitter i risib mas informashon i update di nos proyektonan
nobo i otro informashon di Kmara di Komrsio
www.theglobeandmail.comEmpresario, bo mester di konseho tokante maneho di tempu Time Management.
Bishit e website aki i risib mas informashon.
www.geekwire.comUn website ku 3 punto importante ku empresarionan hben por tene kuenta kun.
www.entrepreneur.com/article/2287485 tep interesante ku abo empresario por usa pa bo negoshi krese.
www.facebook.com/empresachikiNos ta keda krda bo riba nos pgina di Facebook pa mas informashon tokante
Kmara di Komrsio. I awor tur siman ku tep interesante pa empresario.
1616
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
17/20
Publikashonnan nobo
E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000 dokumento. E bibliotekata ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumento relashon
ku komrsio riba merkado mundial.
Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan den
nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.
- Central Bank of Trinidad & TobagoAnnual Report 2012
- Alert! The International Maritime Human Element Bulletin no. 33
- SMOStichting Maatschappij en Onderneming Jubileumboek 45 jaar
- Euromoney International Rescue august 2013
- Vision on Curaao New investment Opportunities
- Curaao Business Magazine October 2013- America Economia Ofensiva Canadense
- Octagon Bolivariano 200 Anos Del Exilio De Bolivar
- Alert!An Accident Waiting To happen
- Expo VisieNintendo geeft beursbezoeker het ultieme VIP-gevoel zomer 2013
- Basis Tijdschrift voor Beleids- en Marktonderzoek nr.02 2013
- International Trade Forum Employment and Entrepreneurship issue 1 2013
E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or mainta te 4 or atardi.
LokalTa bende
Ta bende un empresa (sininventario) ku ta retailerdikosmtiko, perfume, paa
etc.
Ta bendeTa bende un empresa kutur e vendingmachines
den dje.
Ta bendeUn mashin ku ta paketentre otro duro frio. Emashin ta ful outomtiko.Ta bende e empresa kue mashin i tambe e klien-
tenan.
Ta bende un negoshiEmpresa di paa, sapatu,
tas i asesorio, situ denOtrobanda. Ta buska unpersona interes pa kum-
pra e negoshi.
Ta bendeUn empresa Sign maker.Ku por traha tur tipo didiseo. Ta bende turekipo i inventario. Huntuku empresa e kumpradlo haa tambe tur e klien-
tenan.
Ta bendeTa bende un inventariokompletu pa empresario-nan interes den habri un
pakus.
Ta bende4 mashin di eis markaScotsman. Nan ta denbon kondishon. Por usa e
mashinnan aki na hotl,restorant, kontratista etc.
Ta HrTa hr dos unidat ku porusa komo ofisina. A kaba direnob e unidatnan i nan takeda na e di dos piso di eedifisio na De Ruyterkade13-14 i un otro ofisina situ
na Columbusstraat 14.
Internashonal
Right Commerce Colom-bia, RCC
Right Commerce ta unempresa Colombiano kuta buska importad pa sudiferente produktonan di
agrikulturaCalle 11 # 100 121
Campestre Towers
Cali - ColombiaTel: 4839851E-mail: info@rccolombia.
co
CASMA, S.A.Casma ta buska distri-buid pa su empake nan
pa produkto kosmtiko.8 av. 30 74 zona 11 Colo-
nia Granai IGuatemala, C.A.
Tel: 502 2476-1233 / 2476-3284
Shamsi Pakistan LTDShamsi ta buska distribuidpa su diferente produk-tonan entre otro tnt, tela,
coverpa trk etc.705, 7th Floor, Kashif Cen-tre
Main Shahrah-e-FaisalKarachi 75530, Pakistan.
Tel: 00-92-21-3566151235661513 35661911Faks. : 00-91-21-35661514E-mail: shamsi.pk@cyber.
net.pkWebsite:
www.shamsipakistan.com
Naturina GmbH
Naturina ta buska distri-buid pa su produkto isuplementonan natural.ImBio Security Center
Siemenstraat 42D-59199 Bnen
AlemaniaTel.: 4902383919290
Faks: 4902383919294E-mail: naturia@naturina.
de; [email protected]: www.naturina.de/
b2b
Scorpio AluminioSp.z.o.o.
Scoprio Aluminio ta unempresa ku ta fbrikaporta, bentana, kortina etc
etc di PVC i aluminio ita buska distribuid pa suproduktonan.
Ul. Przemyslowa 14,59-300 Lubin
PoloniaPersona di kontakto: Ms.
Paulina RudnickaTel: 48 76 743 99 96
E-mail: [email protected]
Oportunidatnan di negoshi
Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki fpa mas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto
ku Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na tele-
fn 461-3918, faks: 461-5652 f e-mail nos na businessinfo@curacao-
chamber.an
1717
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
18/20
1818
Kunukeronan na Hato a uni bou diun koperativa pa logra mas benefisio
E kombersashon tabata kupresidente di e KOOPAHGillion de Palm, ArthurRandt, kende tin mashahopi aa ta hasi kultura
na e zona en kuestion, iRudy Doran ku ta di e gen-erashon mas hben di eagrikultornan na Hato. Nana inform ku e kunukero-nan di e zona ta planta,kultiv i kosech pa tempo-rada. E tereno ta mashafrtil, pero nos ta depen-d di waseru di e ltimokuartal di aa. Aworak tahustamente e temporadaku nos a plug pa kuminssembra i planta simia. Tinkolega ku ta plug na man;otronan ta hr plug serkae ministerio di gobirnuenkarg ku agrikultura,peska i krio di bestia.
Awa friu for di lamanE rea aki ta unu hopibendishon, pasobramanera poko nubia pasaparti nort di nos isla, nosta haa awa for di shelu,e kunukeronan di Hato asigui konta. Pero e reali-dat ta ku pa gran parti diaa waseru no ta kai i nosta depend di e temporadadi fin di aa pa e kultivokrese i asina por kosech.Nos ta kmbersando kualgun instansia pa wak
kon huntu nos por yegana solushonnan duraderopa awa pa irig e tere-nonan. Un di instansiananei ta Curaao Airport Hold-ing (C.A.H.). E instansiaaki, banda di ta pensandohuntu ku nos pa posibelsolushonnan duradero paawa pa irigashon, a dunanos un yudansa valioso padrecha e kamindanan dene zona aki ku tabata denun estado inkreiblementemalu. Nos tur ta realmentehopi agradesido na direk-tor seor Maurice Adriaensi e personal di CAH.
E instansia aki ta trahandoya pa algun aa riba unproyekto pa saka awa friufor di profundidat di e partinort pa via e asina yamsistema aki (SWAC) friasistema i aparatonan pakondishon airu (rko). Eawa ku usa pa fria rko akipor manda pa nos zona pairig e terenonan i asinanos kultivo por bona i Kr-sou ta haa mas brdurai fruta di su propio tera i
produs pa nos mes hen-denan.
Aktualmente hendenan kuta praktik agrikultura aki
bou ta hasiendo uso dimas f mnos 30 hktardi tereno, pero e rea totalta di mas ku 400 hktar, eagrikultornan di Hato a siguikonta. Banda di opshon diSWAC, nos a sondia otroopshonnan tambe. KomoKOOPAH nos a aserkalabes PDVSA pa wak sinan kier pone algun tankigrandi aki bou den formadi un patrosinio pa stimuli desaroy agrikultura den
e zona di Hato. Nos ta tra-hando riba posibilidatnanpa yega na un tanktruckku kua lo por saka awa difuentenan natural di awa pa
asina yena e tankinan. Unsistema di reverse osmosetambe ta un opshon i posi-bilidat. Nos a hiba kmber-sashon ku Aqualectra ribae opshon aki tambe. Tur eopshonnan ta eksig inver-shonnan finansiero di hopisn. Pero nos ta konvensku e invershon lo paga sumes bk.
Nos ta di opinion ku erea tin hopi potensial pa
desaroy. Banda di agri-kultura por desaroy krio dibestia i tambe aktividatnandi peska. Si nos hendenanyuda nos kuida e rea eseipor desaroy den un zonapa eko-turismo tambe. Yatin instansia ku ta hasi usodi e vianan pa tene ekskur-shon riba quad. Tambeawendia siklista ta usandoe vianan di e zona pa prak-tik e deporte di korementudi baiskel i tambe kana-mentu. Nos komunidatmester kuida loke nos tinpa nos mes i nos bishitan-tenan disfrut.
Biniendo bk riba e parti diagrikultura nos por bisa kumayoria di nos ta enfokriba kosnan ku ta nase ikrese fsil aki bou na Hato.knkmber di salada,knkmber chik, kouse-band, patia, melon, kalbas
largu, pampuna, maishichik, guiambo i pinda takos ku ta krese masha bonaki na Hato i nos ke mirapa e rea bira mas atrak-tivo pa tur e 30 hktaraki bira un rea kamindahinter aa tin aktividatnandi agrikultura, peska i kriodi bestia pa asina abastesnos merkado di Krsou kukos fresku di nos propiotera i kosecha.
Sin insektisidaSeor De Palm a inform
mas aleu ku KOOPAH tapapiando ku instansianangubernamental pa yega naun beheersovereenkomst.Ku esaki nos ke yega na
komo organisashon namih uso di e terenonan,perkur pa mas seguridatkontra hendenan ku kierusa e rea pa tira shushi,hasi otro kos ilegal, etc.Si e rea ta limpi, hende-nan ku tin kompania ku taorganis gira lo hasi masuso di rea pa tene ekskur-shonnan pa nos mes hen-denan i ku turista. Ekskur-shon na pia, riba baiskel,quad, bs chik etc. Ta unrea ku un historia riku iinteresante. Djis imaginbo si nos por yega na unfase kaminda hinter aae rea di 400 hktar porta brd ku plantashon,benta di kosecha na preis-nan pagabel, ku no tinimpuesto di importashoni otro rekargonan riba djei di kua e konsumid tinsigur ku no a trata nanku insektisida i otro koskmiko. Nos ta kere ku tinhopi potensial den sektorprimario, pero nos mesterdi mas atenshon di gobir-nu i instansianan di sektorempresarial.
Kunukero Arthur Randt ta preparando simia pa e por tin nan
kla asina ku temporada di awa kai aden si es ku esei lo
bai pasa e aa aki.
Gillion de Palm: KOOPAH
a lanta pa duna un man na
e kunukeronan di e rea di
Hato.
Un zona kaminda agrikultornan a uni den forma di un koperativa ta
na Hato. Na inisio di luna di febrari di e aa aki e kunukeronan
na Hato a uni bou di e nmber KOOPAH (Kooperativo Agrario
Hato). Meta di e KOOPAH ta pa perkur pa mas benefisio pa su
miembronan. E kooperativa ke realis e ophetivo aki hasiendo uso mas
efisiente di e terenonan pabou di nos aeropuerto, oument produkshon
di sektor primario, mehor kalidat di produkshon i oument ingreso.
Skirb pa Farley Lourens
Feria AgrarioLuna pas nos a dedik atenshon na aspektonandi agrikultura. Esei tin di haber tambe ku e echo kudjadumingu dia 27 di ktober awor ta tene henter diae Feria Agrario na Rust en Burgh kaminda ta sperafamianan kompleto pa mira loke tin na produkto agrariofor di nos suela.Den e kuadro ei nos por agreg e artkulo aki di undesaroyo interesante di agrikultornan den e rea kuta rondon nos aeropuerto. I dia 16 di ktober ta diainternashonal di alimentashon.
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
19/20
Kmara di Komersio ta organiskursonan di:
Kmara di Komersio ta organis diferente kurso pa nos
empresarionan den luna di ktober i novmber. Kada kurso ta hopi
importante i interesante pa e (futuro) empresario.
Kada kurso lo ta un komplementashon di e otro. Si abo empresario o
futuro empresario ta dese di keda inform i ke sa kon pa kumins o
sigui ku e negoshi. O simplemente bo ke mehor bo servisio, o tin un
produkto o servisio i nos kuantu pa kobra pe?
Skohe un o mas di e kursonan i partisip. Laga Kmara di Komersio
den kolaborashon ku un konsehero profeshonal sia bo kon pa sigui o
mehor bo empresa.
_______________________________________________________________
Tpiko: Bo propio empresa, unda pa kumins?
Fecha: 21 + 23 ktober 2013
Orario: 18:00 21:00 PM
Preis: 80,= florin pa persona
Idioma: Papiamentu
Treiner: Giovanni Melfor
______________________________________________________________________
Onderwerp: Service & Mindset
Datum: 22 + 24 oktober 2013Tijd: 18:00 21:00 PM
Prijs: 80,= gulden per persoon
Taal: Nederlands/ Engels
Trainers: Hetty van den Ouweelen en Jan Mulder
______________________________________________________________________
Tpiko: Kon pa kalkul preis di bo produkto o servisio
Fecha: 28 + 30 ktober 2013
Orario: 18:00 21:00 PM
Preis: 80,= florin pa persona
Idioma: Papiamentu
Treiner: Louis Pinedo
______________________________________________________________________
Onderwerp: Time Management
Datum: 29 + 31 ktober 2013
Tijd: 18:00 21:00 PM
Prijs: 80,= gulden per persoon
Taal: Nederlands
Trainers: Romy Nieuwenhuis
_____________________________________________________________________________
Tur kurso ta tuma lugden Ouditorio di
Kmara di Komrsio,Kaya Junior Salas 1.
Pa registrashon iinformashon yama na
nos Sentro diInformashon natelefn 461-3918.
Pa e lista kompletobishit nos website
www.empresachiki.comowww.facebook.com/
empresachiki
REGISTRASHON IPAGO DELANTA TA
OBLIGATORIOKUPONAN TA LIMIT.
Keda pendiente pa nosdemas kursonan den
NOVEMBER 2013:
Nov. 4 + 6: Beter rendementtijdens een crisis
Nov. 5 + 7: Arbeidsverzuim
Nov. 11 + 13 : Ondernemingsplan
Nov. 12 + 14: Administratie
Nov. 18 + 20: 6 regla pa logramehoransa den boempresa
1919
-
5/27/2018 Empresa Chiki Oktober 2013
20/20
Business ta un revistaregional na Hulanda i otropartinan di Europa orientalku a bin ta inform e empre-sario i futuro empresario pa
mas di 25 aa kaba. VanMunster Media Group ku ta publik revistanandi interes spesial na Hulanda, inkluyendo Busi-ness den 5 diferente region, ta trese awortambe e revista Business pa e region di Kr-sou.
Esaki ta bai den koordinashon ku Kmara diKomrsio i Industria di Krsou, kaminda lopone nfasis riba tpikonan di importansia pae sektor empresarial na Krsou. Editora di erevista aki ta Heather de Paulo kende den suintrodukshon di e prom Business Curaao tabisa ku Krsou tin un futuro briante su dilantii ku kombinando esaki ku vishon i trabou durupor trese Krsou den su flor atrobe.Den e prom edishon, e portada tin un potrtdi Steven Damiana, mndjer di invenshoni promoshon komersial di Kmara di Komr-sio. Tambe tin un entrevista ekstenso kunkaminda e ta mustra su vishon kon Kmara iKomrsio i Industria por yuda kualke negoshi.I pa tur ku ke kumins nan negoshi, por haaun lista ekstenso na Kmara di Komrsio koni kiko pa hasi.
Fasilitad
Presidente di Kmara di Komrsio WillemBilly Jonckheer tambe ta na palabra kamindae ta mustra riba e akuerdo ku nan a sera kuVan Munster Media Group na Hulanda pa pu-blik Curaao Businesskuater biaha pa aa.Curaao Business ta unrevista tradishonal ku lo
ta disponibel tambe ribawebsite. Ku e revista akiKmara di Komrsio taekspand e informashonku e ta duna na e empre-sario lokal i internasho-nal. Billy Jonckheer tasigui bisa den su instruk-shon den e revista kuresientemente a firmaun konvenio entre sektorpriv i pbliko riba konta prosed pa un desa-royo ekonmiko positivo.E desaroyonan ta repre-sent oportunidatnan pamehor e klima empre-sarial i di invenshon pa
e parti lokal hunga unrl komo fasilitad denatra invershonistananekstranhero i konsentrden ekspanshon di nosmerkado.
Den e revista tambetin entrevista ku JohnJacobs, direktor eheku-tivo di Kmara di Komr-sio i Industria. Den e ent-revista el a pone nfasisriba eksportashon di ser-
visio. E ta splika ku ora pensa den e industriadi importashon i eksportashon na Krsou, taparse ku e industria di importashon ta massignifikante i esaki ta brdat. Pero Kr-sou ta eksport tambe hopi servisio i algunprodukto. Tin algun produkto ku ta origin di
aki mes f ta import, fab-rik den un forma f otroi redistribu internashonal-mente. Un ehmpel sigurta e likor di Krsou i Zona
Liber. E eksportashon diprodukto sinembargo ta gener mnos kue eksportashon di servisio. Algun ehmpel ieksportashon di servisio ta entre otro refineriadi petroli kaminda e produkto final ta kedaeksplot pa un ke otro kaminda, dk ku ta dre-cha barkunan internashonal i e turista ku ta binnos pais ku ta hr un kamber di hotl i kisastambe un outo pagando ku plaka ekstranhero.Aktualmente tin un kantidat di kompania ku taestables na Krsou pero ta duna servisio otrokaminda. Nan ta keda konsider komo eks-portadnan di servisio.
Mas entrevista
Mas aleu por tuma nota den e revista entre-vista ku Ren Rmer komo presidente di DCSX(Dutch Caribbean Securities Exchange), relatoriba seguro bsiko i otro seguronan sosial kue empresario tin di tene kuenta kun i tambepenshun pa medio di un entrevista amplio kudirektor di Vidanova Rafael Pichardo. Ta bintambe dilanti den e revista e servisionan diNieuwe Post NV i vrios otro tep mas pa eempresario tene kuenta kun den su negoshimanera espasio, muebel ku por usa, manten-shon i koriente di forma efisiente.
Curaao Business ta optenibel riba website natantu Ingles komo Hulandes na www.Curaao-businessmagazine.com.
2020
Riba website tambe na Hulandes i Ingles
Revista Curaao Business ta un realidat
Eprom edishon di Curaao Business Magazine ta riba merkado.
Un revista kompletamente nobo, kolorido i na Ingles pa e
empresario chik i mediano por keda bon inform.