himilo - wordpress.com · tiirsanaynwalwal iyo dhi-baatooyinka maalin kasta qofka haysta dhacdooyin...

Ujeedooyinka (yoolka) tarbiyada Islaam ka

W axa ugu horeya in la helo qof

Muslim ah oo jidhkiisu dhisan

yahay, xoog leh, akhlaaq leh,

aqoonleh oo awoodi kara inuu

shaqo qabto ama shaqaysan kara caqiidadiisuna

ay saafi tahay cibaadadiisuna ay sax tahay naftiis-

ana la jihaadi kara wakhtigiisana ……………..

W aa Maxay Isku-

buuqa Mask-

axdu? Dadka qaba isku-

buuqa maskaxdu waxay

isku arki karaan dhibaa-

tooyin ah xagga fikirka,

U mmada Soomalidu

waa qoomiyad

jecel amaanta iyo maa-

musida lagu maamuso

mansabyo aad u sareeya Taasi waxay keentay in

si qof loo maamuso

Niyad jabka ama isku buuqida( DEPRESSION)

Yaa Hanan kara Mansabka barefasoor

Tell: +063 24077370+ 06324504501 | [email protected] | himilonewsletter.webs.com

EEG BOGGA 6AAD

oo loo sharfo darteed la

dhaafiyey xadkii loogu

talagalay iyo mansabka

qofka lagu maamusi karo

ee uu u qalmo. Dhulka

Soomalida degto meel

kasta ha ahaatee waxa

baryahan danbe ku soo

kordhay in qofka loogu

yeero magacyo wan-

wanaagsan oo xanbaarsan

himilooyinka dadku ay

tiigsadaan sidii ay u gaari-

lahaayeen. Mansabyada

ugu badan ee cariga

Soomalidu degto aad ugu

soo batay waxaa ka mida

in qofka ...

Qime:3000sl.sh$0.5

Wixii La Qoraa Quruuma Hadhee…Hadal Muxuu Qiimo leeyahay

HIMILO — N E W S L E T T E R—

Fu’ad Osman

Ka Akhri Gudaha

D hamaan hawl wadeenada

Himilo News Letter waxay

u hambalyeynayaan Bushra cab-

dilaahi ciise oo ku guulaysatay abaal marinta

Himilo news letter ka dib markii ay si sax ah uga

jawaabtay dhaman su’aalihii cadadkii hore ..

Hadaba si aad akhriste adiguna ugu guulaysato

su’aalaha cadadkan eeg bogga 6aad .

i imaanku waa shay daga qal-

biga qofka bini aadanka ah ,

kana muuqda falka iyo ficilka iyo

dhamaanba nolosha qofka. waa

fulinta wixii illaahay ina faray iyo

ka fogaanshaha wax walba oo

aanu ogolayn rabi. waa raacista

jidka rasuulkeena muxamed scw.

Bogga 3AAD

Bogga 4AAD

Hambalyo /=-/ Hambalyo

Bogga10aad

YAGLEEL YOOLKAAGA

BOGGA 2AAD

WAA WAX GAAL

BOGGA 5AAD

Jaceylku ma cudur baa

mise waa………….?

BOGGA 7AAD

Nabi Suleymaan oo hal ha-

been boqol xaas isu maray

BOGGA 8AAD

XIJAABKU WAA CIBAADO

EE MAAHAN CAADO

BOGGA 9AAD

Dhadhanka Iimanka iyo xiisaha nolosha

M arka aanad hammoon

ilayn noloshu waa

mooyi dabadaaye

Cabdilaahi Suldaan

(Timacadde)

Markaynu wayno yididiilada

waxaynu waynaa rabitaanka

Markaynaan lahayn rabi-

taanna waxaa inaga lunta

aragtida nolosha (himilada)

Aragti la,aanna markaan no-

qono, nolosha ayaa inaga

lunta

Markaasaan ku noolaanaa ciil

iyo murugo aynaan garanayn

xilli iyo meel ay ku dhamaan

Nooluhu dhamaantii waxa uu

isku dayaa sidii uu nolosha

ula fal gali lahaa, waana hi-

daayad iyo hanuunin Alle,

inta bad iyo beri ku jirto, inta

guurguurata iyo inta dhulka

dulsocotaaba waxay ka siman

yihiin inay nolol fayaw oo

caafimaad qabta ku

noolaadaan,Yoolku waxa

weeyaan waxa kiciya

bani’aadamka kuna kalifa

inuu yeesho aragti ku saabsan

nolosha,suurayn karana

kaalinta uu ka qaadan karo

waxaanu kaga hadli doonaa

maqaalkan sidii ay dhalin-

yaradu u astaysan lahaayeen

yoolka iyo hadafka ay

doonayaan inay gaadhaan,

iyagoo u maraya cilmi qoto

dheer iyo iimaan sal adag

YAGLEEL YOOLKAAGA marxalad kooban midna

marxalad dhexe midna

waa marxalad fog.

Haani gun bay ka tolan-

taaye, kun maylna waxa

uu ka bilaabmaa hal

mayle, waxa laga soo bi-

laabaa marka hore sidaad

naftaada u agaabayn la-

hayd ee aad aqoonteeda,

anshaxeeda, iyo asluub-

teeda u hagaajin lahayd,

marka xigtana aad waalid-

kaa iyo intii hoo iyo hiilba

kuu gaysatay intaad wax-

barashada ku jirtay aad u

nasin lahayd, intaa ka

dibna aad dadka aad la

nooshahay anfacdid had-

day noqoto qof aad ka

caawiso inaad bartid

waxaad ku dhaanto, talo

wanaagsan aad siiso,

dhiirigalin aad ku taa-

geerto Intaasi waa

aasaaska marka hore ay

tahay inaad ku baraarug-

tid, suura galna maaha

inaad ku riyootid inaad

noqonaysid hoggaamiyihii

ay ummaddani sugaysay

adigoo aan naftaadiiba soo

dhaafin, horayna dadkii

wanaagsanaa u yid-

haahdaan: “dagaal la galo

waxaa ugu adag dagaalka

aad naftaada la gashid,

markaa aad naftaada ka

soo guulaysato ayaad

nolosha hirkeedana ka gu-

ulaysan kartaa

EEG BOGGA 5AAD

bini’aadamkan adduunka

jooga oo dhami waxa uu

leeyahay yool uu doonayo

inuu xaqiijiyo, waxaase lagu

kala duwanyahay xajmiga

iyo xooga uu leegyahay iyo

waxa laga dhigto yoolku,

hamiga aad xanbaarsantahay

inta uu leegyahay ayay ku

xidhantahay yoolkaagu sida

uu noqonayo, haddii uu

kugu jiro hammi ah inaad

ummad badbaadiso kana

saarto wareerka iyo walba-

haarka haysta waxaa ku

saaran inaad inbadan eegtid

oo aad akhridid waayo arag-

nimada ay soo mareen dad-

kii dunida badalay gaar

ahaan dadkii wanaagsanaa,

Ilaahay ku xidhnaantid oo

aad waydiisatid inuu wakhti-

gaaga kuu barakeeyo imisaa

50 sanno jiray oo aan dunida

raad kaga tagin, imisaa 10

sanno oo ay ummadda wax u

qabteen la hadal hayaa oo

aan laga gayoonayn, wax

kale maaha waa ikhlaaska

waxa ay qabanayeen iyo ku

xidhnaanshaha Ilaahay.

hadaba waxaa dhacda in

dadku ay doonayaan inay

gaadhaan yoolal farabadan

oo ka dhex guuxaya mask-

axdooda, kaasi oo iskugu

jira qaar xoog u saameeya

iyo qaar kale, dadka guusha

gaadhaana wax kale ma

dheera dadka kale waxayse

ka dhabeeyeen uun waxay

aaminsanaayeen iyadoo ay u

dheertahay inay qorteen si

ay mar walba u xasuus-

naadaan. Hadaba haddii aad

tahay siyaasi,

, aqoonyahan, arday,

haween iyo wadaadba

waxaa lagaaga baahan ya-

hay inaad wax aad aamin-

santahay inay ummadda

hormar gaadhsiin karto

aad ka run sheegtid, u

oontid una rafaadid.

Lama helo wadaadoow

waxaan cidi ku haw-

shoone

Naftaa loo hanqal taagaa

waxaad hiigso leedahaye

Cabdilahi Suldaan

(AHUN)

Cilmi baadhistii YALe

University ee yoolka

1953kii waxay samaysay

jaamacadda YALE cilmi

baadhis ay ku ogaanayso

ardaydeeda ganacsiga iyo

yoolalka ay dhigteen, ar-

daydaasi oo ay wadar-

tooda ahayd 10,000 (toban

kun) waxay cilmibaadhis-

taasi soo saartay, in 93%

aanay lahayn hadaf cad ee

ay iska noolyihiin, halka

3% ay leeyihiin hadaf

waliba ay qorteen, iyadoo

la ogaaday 20 sanno ka

dib oo ku began 1973kii in

intii qoratay ee 3% ahayd

ay ka guul gaadhay oo ay

la maal noqdeen marka la

isku wada daro 97% kii

soo hadhay

SIDEE BAA LOO

YAGLEESHAA YOOL-

KAAGA?

yagleelashada yoolku

waxay ka soo tisqaadaa

fahanka iyo fiirada aad ka

haysatid nolosha iyo qaa-

babka loo sameeyo

yoolka, way kala duwan

yihiin yoolalku mid baa

Abdiqani xaaji ali

CAAFIMAAD

June, 2013 | Issue 9| Himilo 02

dareenka, ama dhaqanka.

Marka si kale loo eego,

fikirkooda, dareenkooda

iyo dhaqankooda ayaa

isku qasan. Waxay taasi

si weyn waxyeello ugu

geysan kartaa xiriirka ay

dadka kale la leeyi-

hiin,shaqadooda, iyo ku-

istareexa noloshooda.

Lahaanshaha isku-buuqa

maskaxdu waa dhibaato

ku adag qofka iyo qoy-

skaba. Laakiin, ma aha-

wax ceeb ah.

Maxaa Keeni Kara Isku

-buuqa Maskaxda?

Waxa muhiim ah in la

fahmo in qabista isku-

buuqa maxkaxdu aanuu

ahayn khalad u qofku iska

leeyahay. Marmarka

qaarkood dadku waxay

rumeystaan in isku-buuqu

ka yimaado

cadawnimo, ciqaab ama

cawri (il). Balse dhak-

haatiirtu waxay rumeysan

yihiin inay jiraan

waxyaabo keeni kara isku

-buuqa maskaxda oo ay

ka mid yihiin:

➢ Kiimiko maskaxda ku

jirta oo isku dhayli-

tiirsanaynWalwal iyo dhi-

baatooyinka maalin kasta

qofka haysta Dhacdooyin

maskaxda u xun oo qofka

soo maray

. Intaa waxaa raaca,

daaweeyuhu waxuu soo

gudbin doonaa macluumaad

bulshada, xirfadaha, waxba-

rashada iyo ururada bul-

shada iwm. Si looga di-

yaariyo bukaanka in uu

dhexgalo Daaweynta

Kooxeed

Hawalaha koox ahaan bu-kaankadu waxay bartaan iney ka doodaan isla markaana la qeybsadaan dhibaatooyinka iyo xalalka dhibaatada heysata. Daaweyn kooxeedku waxay isu keentaa awoodda kooxda taas oo ku hogaamisa kobcitaan iyo horumar Is-

ticmaalidda

daawadda:

Waxaa jira daa-

wooyin ku cawin kara

kuguna soo celin kara xaal-

adaadii caadiga ahayd ee

aad hore ugu noolayd. Daa-

wooyinkaasi waxaa loo

yaqaanaa (ANTI-

DEPRESSENTS) waxaanay

u shaqeeyaan kor u qaadida

dareen-gudbiyaasha hoos u

dhacay ee keenay in uu

qofku asiibo NIYAD

JABKA. Mudadaad is-

ticmaalaysaa waxay ku xid-

han tahay kolba sida xaal-

ada qofku ay tahay. Celcelis

ahaan waxaa la isticmaalaaa

6 ilaa 12 bilood si loo

daaweeyo NIYAD-

JABKA.Waxaa ka mida

daawooy-

inkaasi:Amytriptyline ,Flu

oxatine

Qore: Caydaruus Cilmi

Yuusuf (Indhoqanbaare)

5th year medical student

Amoud Health and science

CAAFIMAAD

Niyad jabka ama isku buuqida( DEPRESSION)

Waa dhib sidii loo garan la-

haa xaqiiqada sababaha

keena isku-buuq kasta. Mar-

marka qaarkood dhib jirka

soo gaara ayaa keeni kara

calaamooyinka cuduradda

maskaxda ku dhaca.

Isku-buuqa Maskaxda Mi-

yaa layska Dhaxlaa?Cilmi-

baadhistu waxay tilmaamay-

saa in dadka qaarkii ay dhici

karto inay dhaxal u leeyihiin

inuu ku dhaco isku-buuqa

maskaxda. Sababta oo ah

waxa jira waxyaabo badan

oo adag oo keeni kara,waa in

arrintan aad kala tashatid

dhakhtarkaaga. Mi-

yaa la kala Qaadaa Isku-

buuqa Maskaxda? Isku-buuqa maskaxdu ma

aha hargab ama jadeeco oo

kale, mana aha wax la kala

qaado. Waa Maxay Noo-

cyada Waaweyn ee Isku-

buuqa Maskaxdu?

Dhibaatooyin Walwal ah

Dhibaatada Isku-buuqa ee ka

Dambeeya Dhaawac ama

Dilis aad goob oog ka

ahayd (Post Traumatic

Stress Disorder)(PTSD)

Murugo (Depression)

Isku-buuq ah Marna Niyad-

kac Marna Niyad-jab

(Manic Depressive Distress)

Dareemidda Murugo: In la

murogoodo ama aan la far-

axsanayn waa iska caadi

marka ay wax qaldamaan/si

noqdaan ama uu qof kaa

dhinto. Dareennadaan waxay

badanaa la tagaan waqtiga

waadna ka soo fiicnaanay-

saa. Haddii dareennadaan

ay aad u daran yihiin ama ay

saameynayaan nolol maal-

meedkaaga in ka badan 2

waa lagu caawin karta.

Waa maxay Calaamadaha

lagu garto niyad

jabka? Xiisaha aad u hayso

waxyaabaha aad ku

raaxaysato oo kaa luma In

aad dareento degganaansho

la’aan .In aad in badan hu-

ruddo ama aad hurdi

weydo In aad dareento in aad

mar walba daallan tahay ama

tamar la’aan . In aad cayisho

ama caatowdo .Rabitaanka

cuntadu kaa lumo .Ay kugu

adkaato u kuurgeliddu ama

xusuustu .Aad dareento rajo

la’aan, denbiilennimo, wax

laguma-fale ama ciirsi-laawe/

maciin-laawe.Uu madaxu ku

xanuuno, calooshu ku

xanuunto

Sidee layskaga daawayn

karaa niyad

jabka?

Waxaa jira daawooyin la

isticmaalo oo qofka qaba ni-

yad jabka ku soo celinaya

sidiisii hore. Inta badan qofku

waxa uu daawo u baahdaa

hadii calaamdaha niyad jabka

ee khatartu soo ifbaxaan, sida

inuu ku fakaro inuu naftiisa u

dhameeyo ama uu

dillo.

Waxaa jira habab badan oo

loo daaweeyo qofka intaan

daawo lasiin oo u dhigma

daawada:

Dawynta-Hadalka Ah Daweynta hadalka ah waa

hab daaweyn ah oo dhista

aaminka xiriirka u dhaxeeya

dhaqtarka iyo bukaanaka.

Waxay ka caawintaa bu-

kaanka inuu sheego dhi-

baatada,xal u helisteeda, isla

markaana loo raadin lahaa

qaboojin laab-lakaca waqtiga

wada hadalka


w axbartay heer doona

waxbarashadiisa iyo

aqoontiisu ha gaar-

siisanaatee loogu yeero

mansabka ugu sareeya mansab la

gaaro marka laga hadlayo dara-

jada aqoonta qofka, darajadaasi

oo ah darajada barefasoor ama

professor. Hadaba Soomalidu in

ay cid kasta oo buug qaadatay

ama meel wax ka dhigta iskuul

ama jaamacad midkay doonto ha

noqotee ma wax ay ummada

Soomaaliyeed ka fariisatay oo

ku heshiisaybaa mise waa nooc

ka mida bililiqooyinka loo

gaystay hanti badan oo noocyo

kala duwan leh oo dhulka

Soomaaliyeed gabi ahaantiiba ka

dhacday.

Kalmada Professor maxay

micnaheedu tahay yaase

mansabkaasi hanan kara?

Professor waa mansab la gu-

doonsiiyo qofka mudo badan ku

dhex jiray xerada aqoonta wax

qorista iyo waxbarida ee taclii-

maadka sare sida jaamacadaha

ama xarumaha cilmi baarisyada

lagu sameeyo. Waa mansab laga

bixiyo jaamacadaha tacliimaadka

sare bixiya sida masterta iyo phd

da. Hadaba qofku si uu hanto

mansab jarjaro intee leeg ayuu

marayaa? Marka hore qofku waa

inuu cilmiga tacliinta sare ee

master iyo phd da hantaa, qofku

marka uu shahaadada phd da

hanto waxa uu qaadanayaa

mansabka (title) doctor ama dr.

.waa iska mansab

sharafeed. Taasina waxaan

inagaga filan aduunyada

marka qof la maamuusayo

waxaa ku filan in mudane

(sir) ma marwo (madam)

loogu yeero, waayo mansab

maamuus kaasi ka sareeyaa

ma jiro sida saxda ah.

Isku soo wada duubo

mawduucu waa mawduuc

aad in loo falanqeeyo u baa-

han qoraalo badana laga

qoro ee waxaan anigu kula

talin lahaa inta bahda u ah

aqoonta ee ay ugu horeyso

wasaarada waxbarashada

iyo tacliinta sare, jaamac-

adaha ka jira deegaanada

umada afka Soomaliga ku

hadasha, aqoonyahanada

iyo cid kasta oo jecel

sharafta iyo cisada ummada

Soomaliyeed in ay ka

feejignaadaan kana fo-

gaadaan arimahan noocan

oo kale ah ee khalkhalka

kagalin kara heerkeena

waxbarasho iyo aqoon

ahaaneed marka aynu ad-

uunyada la tacaamulayno.

Waayo waxaa wax laga

naxo ah iyada oo qof mad-

axwayne ah loogu yeerayo

professor isaga oo aan ma-

sabkaaasi gaari, waxaa wax

laga yaxyaxo ah in rag

dhalinyaro ah oo aan wali

aqoontii tacliinta sare

dhamaysan, fiilka wax

qorista iyo waxbaaristana

waxba ka garanayn loogu

yeero mansab ka da’wayn.

Umada aqoonta u saaxiibka

ahna ha ku dadaalaan sidii

ay ugu samayn lahaayeen

ummada Soomaliyeed

habka hanaanka kala

saraynta darajooyinka la

kasbado…..

dheertahay ayaa waxaa

caado ka noqotay umada

afka Soomaliga ku hadasha

meeshay doonto ha joogtee

in qofka loogu yeero profes-

sor isaga oo aan xataa hanan

aqoontii tacliinta sare looga

baahnaa ee qofka u dha-

wayn lahayd inuu noqdo

musharax professor. Dadka

qaarkood ayaa waxay ku

andacoodaan in professor

loogu yeero qofka wax

dhiga taasi oo wadama ad-

uunka qaarkood markaad

eegto run ah. Waayo wa-

damada ay ka midka yihiin

faransiiska, isbayn iyo

talyaaniga ayaa waxay ugu

yeeraan qofka wax dhiga

profesoor taasi oo ay umada

wadamadaasi ka soo jeedaa

intii aanay aqoonta cilmi

baaris sare caam noqon bare

u yaqaanay kalmadaasi oo

asal ahaan ka soo jeeda pro-

fession oo micnaheedu no-

qonaysa macalin wax dhiga

ama bare. Laakiin markaad

eegto wadamada ay

Soomalida masalaha daba

dhigato ee ay ka midka yi-

hiin Ingiriiska iyo

maraykanku kalmadaasi ma

isticmaalaan ee waxay u

isticmaalaan qofka dhiga

dugsiga sare Teacher oo

macalin ah qofka dhiga

jaamacadana lecturer oo

bare jaamacadeed noqonay-

saa. Markaa miyeynaan oran

karin umadeenu waxay gu-

daysaa gurcud madow oo

wax aanay micnaheeda ga-

ranayn oo sumcadeeni

aqoon ahaaneed meel uga

dhacaysa ayey shacbiga

Soomaliyeed ku gardaadu-

faynayaan.Dadka qaar kale

ayaa waxay ku doodaan

Yaa Hanan kara Mansabka barefasoor

Fuad yousuf Osman

oo micnaha asalkeeda hore ahaa

bare ama loogu yeeri jiray cida

dadka waxbarashada sare barta.

Maanlintaa uu qofku hanto da-

raja doctor waxa u bilaamaysa in

uu daraasado sameeyo oo uu

buug, articles iyo journals qoro

muddo dhowr sano ah. Intaa

waxa u dheer in uu bare

jaamacadeed ahaado uu arday

wax baro, arday tusaaleeyo

(supervisor) oo uu hago wak-

htiga ay daraasada sare ku jiraan

ee ay baranayaan sida aqoontii

ay barteen wax ugu soo kordhin

karaan. Waxaa laga rabaa qofka

raba inuu hanto mansabka pro-

fessor inuu culuumta uu baarin-

taanka ku samaynayo uu ka

jeediyo shirarka caalamiga

(International conferences) ah ee

dunida daafaheeda ka dhacay ee

wixii aqoon soo korordhay la

isku waydaarsanaayo, waa inuu

kharash bixiyaa si cilmigaasi uu

baaray uu ugu gudbiyo ummada

oo dadka uga aqoonta badani u

ansixin karaan uguna qanci

karaan.Wadamadu waa ay ku-

kala duwanyihiin mudada pro-

fessornimada lagu qaato iyo inta

beebaris ama joornaalis looga

baahanyahay inuu qofkaasi

qoro.Wadamada qaarkoodna

waxay ku qaadataa 15 ilaa 20

sano oo qofku ku jiro xayn-

daabka wax qorista iyo wax ba-

rista. Darajooyin ka horeeya inta

uunan qofku hanan mansabka

professor ayaa jira oo ay ka mid

tahay associate professor oo

hadii aan afkeena eraybixintu ku

yartahay aan ku micnayno no-

qonaysa musharaxa professor

ama ku sime professor.Hadaba

iyada oo dariiqa loo maro pro-

fessor ay sidaasi u

Faalanqayn


M uslimiinta caalanka

gaar ahaan dadka

soomalida ah erayga [waa

wax gaal ] waa mid aad

ugu dhex caan ah markas-

too ay arkaan shay technol-

ogy ah oo qariib ku ah waa

kalmada uhoraysee kasoo

baxda afkooda kalmadani

uma gaar ah dadka jaahili-

inta ah balse waxaa kaga

badan kii wax bartay . Eray-

gan kan ah wuxuu dulmaayaa

xaqoogana meelkaga dha-

cayaa muslimiin faro badan

xaga uu manta joogo

calaanku qayb wayn ka

qaatay sida[ibnu sinaa abii-

bakar rasii iyo ibnu khalduun

iyo qaar kaloo badan]

Technolgyigan imika loo nis-

baynayo gaalda barigii hore

waxaaba kaga khatarsanaa

muslimiinta Waxaa la

sheegaa in xiligii cabaasiyinta

boqor doonayay inuu ka

yaabiyo musliiminta uu

udiray hadayad ay ku jirto

beed ka samaysan dahab iyo

fido iyo waxyaalo faro badan

oo qaali ah ahna tech-

nologayadii u damabaysay

wakhtigaa. muslilimiintuna

waxay ugu caliyeen saacad

leh 12 daaqadood oo

markay gaadho 12ka du-

hurnimo 12ka daaqadood

ba 12 faras oo yaryar oo

kasamaysan loox kaa soo

baxayaan. Nasiib daro

markay gaadhay boqorkii

gaalada hadaydii muuba

sugin fardihii muslimiintu

ugu tala galeen , balse

waxa uu ka yaabay

saacadan dhigta haysa ee

ayna cidi wadin markiiba

wuxuu yidhi [jajabiya jin-

baa dhaqaajinayee ]taasi

waa tusaale ku tusaya hal-

kay muslimiintu ka gaad-

heen technologyaddii wak-

htigaa .Lakiin markii uu

casrigii is badalay gacantii

muslimiinta ee saraysay ay

hoosasay ,technologyaddii

gacantooda ku jirtay ayaa

Waa wax gaal. lagala wareegay ilaa la

sheego in wakhtiigii gu-

maystaha uu boqorkii

haystay wakhtigaa uu

usoo diray raadiyoo boqor

ka mid ah boqoradii mus-

limiinta ee xiligaa

haystay dabadeedna

markii loo shiday raadi-

yoogii ayuu yidhi kalmad

la mid ah tii uu yidhi bo-

qorkii gaalada ee xiligii

cabaasiyiinta [jinbaa ka

dhex hadlayee jajabiya ]

taasi waxay ku tusaysaa is

badalka wayn ee dhacay

sidaa darteedna akhriste

waxaa lagaaga baahanya-

hay inaad ku fikirto sidaa

technologyada dib ugu

soo calin lahayd gacmah

muslimiinta.

HIMILO NEWS LETTER

f uraha u ah casha-radaada aad sii jil-cisid, haddii aad heer

jaamacadeed tahayna ku dedaal inaad meel iska dhigtid aqoontaad ku dhex jirto, hana ku dhaxal siiso inaad samir iyo dedaal ku sugnaatid ilaa inta aad yoolkaaga gaadhaysid, wareer iyo suudalidse yaanay kugu seetayn.

Shanta waaxood ee

noloshaada ka mid ah had-

daad hagaajisid, waxaad

ku hantaaqsatay horumar

wanaagsan, waan kuwan

Dhanka iimaaniga ah: ku

xidhnaw Ilaahay oo si hu-

fan u gudo waajibaadkiisa

oo ay ugu horreyso sa-

laada, u samafalka

waalidka, akhrinta

quraanka haba ahaato bog

maalintii aad isha marisid

adigoo

toban baa ka mid ah fidrada, waxaana ka mid ahaa luqluqashada iyo sandaarsiga, cidiyaha oo la iska guro, timaha oo la xiiro, gadhkoo la daayo. Caqliga caafimaadka qabaana wuxu ku jiraa jidh caafi-maad qaba Dhanka xirfadaada: aqoonta aad baratay ee aad ku shaqaysan kartid oo aad kor u qaadid, sida farsamada gacanta, mac-alinimada, maamulka iyo maaraynta, cilmiga koom-buyuutarka, caafimaadka iwm, noqo qof markuu dhameeyo jaamacad ama kooras dib u eega oo naftiisa imtixaama ka hor intaanu tagin fagaaraha fulinta iyo shaqada LA SOCO CADADKA DANBE

axmed faarax axmed

YAGLEEL YOOLKAAGA

bog maalintii aad isha marisid adigoo faa,iido ka qaadanaya, dhibta iyo jiirta adduunyadana waxaa lagaga baxaa waa ducada iyo ku xidhnaanshaha Ilaahay, ka digtoonowna dabinada uu shaydaanku u dhigo bini’aadamka

Dhanka waxbarashadaada:

akhri casharada lagu soo

dhigo, ogowna waxaad

maanta baranayso beritoole

ayaad camal galin doon-

taaye, akhri oo garo dantaad

u tagayso dugsiyada iyo

jaamacaddaha, ku hadaaq

oo ku hees “waxaan u or-

dayaa, u ordayaa dugsiyada

u aada inaan waalidkay an-

faco”

Dhanka caafimaad-

kaaga: isku day inaad ka

war haysid caafimaad-

sida miisaankaaga iska

ilaali cudurada macaanka

oo orod aroorta hore, inta

uu xashiishku kuu jiro

ayuu cudurku kuu jiraa,

qofka muuminkiina waa kii

hadiyo jeer nadiif ah, oo

Nebigu (SCW) sawkii inoo

sawirayay qofka shanta

salaadood u wayso qaata

sida qof webi biyo ah uu

hor marayo oo uu maalin

walba ku maydhanayo,

markaana uu waydiiyay

saxaabadii (RC) ma ku

hadhaysaa wax wasakh

ahi? Markaasay ugu jawaa-

been may, wuxuuna ku

yidhi sidaasoo kale ayay

ka dhigantahay qofka

shanta salaadood tukada,

waxa kaloo Suubanuhu

(SCW) yidhi:

Xulasho


1.qofkii sheeg u horeeyay ee

sameeyaya Jeelka dadka lagu xidho

islaamka dhexdiisa?

2.sheeg qofkii uhoreeyay ee fuula y faras?

3.Sheeg wiilkii uhoreeyay ee Nabi Aadan

dhalay?

4.Sheeg qofka uhoreeya ee maalinta Qi-

yaamaha dhar loo galindoono?

5.Sheeg saxaabigii uhoreeyay ee ka sha-

hiida saxaabadii Ansaarta dagaalkii

Badar?

6Sheeg ninkii hadalkan yidhi: (HADAYNA

GEERIDU II IMANAYN, QAARADA

YURUB WAXAN KA DHIGI LAHAA

DHAMAAN MUSLIMIIN)?

7Imisa cisho ayuu farasku noolaan karaa

cunto la’aan?

8.Halxidhaale: (sheeg shayga midabdkiisa

loo magacdaray luuqada carabiga ahaan?

9. Halxidhaale: (Sheeg shayga dadku ay

dalbaan markuu maqanyahay, laakiin

markuu yimaado ay ka cararaan?

10. Halxidhaale: (shayga kaliya ee

xayaanka katirsan ee Afar lugood leh,

laakiin aan dabaalan Karin marnaba?

Guul iyo Nasiib Wacan

YAHYE SAXARDIID NUUR

Ujeedooyinka (yoolka) tarbiyada Is-

lam ka

Midhihii Aqoontiyo Maskaxdaada Tijaabi

Waxa ugu horeya in la helo qof Muslim ah oo

jidhkisu dhisan yahay, xoog leh, akhlaaq leh,

aqoonnleh oo awoodi kara inuu shaqo qabto

ama shaqaysan kara caqiidadiisuna ay saafi

tahay cibaadadiisuna ay sax tahay naftiisana la

jihaadi kara wakhtigiisana ku dadaala howli-

hiisan nidaamsada bulshadiisa iyo wadankiis-

ana anfaca.

Marka la helo qofkaas Muslim ka ah oo ay

wanaagsan tahay caqiidadiisa iyo tarbiyadiisa

iyo aqoontiisatuba.

Markaa qofkaasi wuxuu dooran karaa qof

wanaagsan oo ay wadaagsan karaan nolosha

kana wada shaqeeyaan tarbiyada ubadka.

Waa in la helaa guri Muslim ah oo ilaaliya

aadaabta iyo akhlaaqada islaamka dhamaan

muuqaalka nolosha guriga oo dhan.

Markala helo gurigaa Muslim ka ah waxaa la

helayaa bulsho ama umada muslim ah taas oo

faafisa wanaaga islaamku uu farayo lana da-

gaalalanta wax yaalaha xun xun ee mun

karaadka ah.

Marka la helo bulshadaa Muslim ka ah waxaa

lagaadhi karaa in la helo dawlad Muslim ah oo

fulisa sharciga Alleh ilaalisa xuquuqda shacab-

keeda; siisa wuxuu xaq u leeyahay mid kastaa.

Xuquuqda qofkuu uu leeyahay waxaa ka mid

ah inuu helo xoriyad, nabadgalyo, waxbarasho

tayo leh, shaqo iyo inuu fikirkiisa cabiri karo si

xor ah, ra’yigiisana cadayn karo iyo inuu

meeshuurabana tagi karo.

Islam ka oo sidiisa loo raaco loona fuliyo waa

shayga kaliya ee umada mideeya waxaana lagu

gaadhi karaa in la helo wax soo saar fiican iyo

in khayraadka dalka si cadaalda loo qaybsado

qofkastaana xaqiisa uu helo.

Inagu waxaan nahay umad cishadeeda iyo

sharafteedu islaamka uu yahay markaan si sax

ah Islaam ka u fahano caqiida ahaan iyo camal

ahaanba. Islaamka oo sifiican loogu dhaqmo

loona fahmo waa ka kaliya ee xalin kara

dhamaan mashaakilaadka umada ha noqoto

xaga siyaasada, dhaqaalaha ama bulshada

Ku guulayso


jaceylka noqda mid aan waligii

lagu kala harin iyadoo leys guur-

saday caruur la dhalay ilaa iyo

gabow iyo geeri la gaaro hadaba

jaceylka dhankeyga hadii aan ka

hadlo waa sun oo hadii uu

jirkaaga ku saaqo sida looga

saaro ay adagtahay in afka laga

dhaho waan ku jeclahay way

fududahaya balse markii ay

saameyntu timaado lama ogaan

karo waxa la sameynayo hadana

waxa jirta in jaceylku sanadkan

laga dhigtayba aan isku dan

gaarno ama waxa loo yaqaano ku

dhufoo ka dhaqaaq oo micna-

heydu tahay aan wada raaxey-

sano deetana aan kala tagno

ileyn ooliyada ayaa badatay hala

kala yareero

marka jaceylka sidiisaba waxaa

keena qooqa oo bata iyo shah-

wada oo kacda qofka ka dib ma

garan karo marka ay shahwada

ku kacdo ama gabar ha ahaato

ama wiil ha noqdo inta ay gu-

beyso bahashaas ma garan

karaan waxa dhacaya ama la

sameynayo

hadaba su’aasha taagan ayaa ah

jaceylku ma cudurbaa mise

waa………?” hadii uu jaceylku

yahay cudur maxaa u dawo ah

hadii uu san aheyna muxuu ya-

hay?

waliga inta uu jaceyl ku helay

hawada kaaga yimid qalbigaagii

dhaafay lafahaagii jabshay

dhuuxaagii ma u gudbay?

maxaad ka Aaminsantahay kali-

mada jaceyl?

Yaadse ku taagereysaa Jaceylka

Yaase ku diidan tahay jaceylku

hadaba jawaabta waa commenti-

geena jawaab wacan aqristiyaal

E reygan jaceyl

dadka badan kood

waxay u yaqaaniin

lamaana is jeclaada

xaga dooqa dabeecada

iyo waliba dhaqanka

hadaba waxaa dhacda

lamaane in mudo ah

isla socday tusaale

ahaan ilaa 2 – 3

sanadood taasoo ha-

dana sababaysa marka

ay is guursadaan in ay

ku kala tagaan mudo

iyagoo is ceersanaayo

taasi ma dhihi karno

waxaa qaldan ninka

ama naagta waayo

markoodii hore waxay

isu guursadeen kal

gaceylka iyo ka heli-

taan ay nafsadoodii iska

heshay badanaa waxaa

dhacda in dhalinta hada

jirta ay jeclaadaan

gabar ama gabadho ay

jeclaato wiil iyagoo ula

jeedaa waan ku jecla-

hay aan qalbiga jirin taa

oo sababa beyso labada

qof midkood in uu

saameeyo arinta ja-

ceylka ama qofka ay

dhabta ka tahay ha

ahaado ama qofka ci-

yaarta ay ka tahay ha

ahaado sidaas darteeed

Jaceylku ma cudur baa mise waa…….?

Nin maalin kuma gaartid Nina sanad kuma gaartid Nin

waligaaba ma gaartid.

1.Nin kaa faras wanaagsan maalin kuma gaartid

2.Nin xoolihiisa goofkaada mid ka doog badan daaqsa-

dayna sanad kuma gaartid

3. Nin kaa naag wanaagsana waligaaba ma gaartid

SADDEX ALEE WAA AWOODA MASE YEELO

1. Camal falan maaye ha i cadaabin

2.Xoogsan maaye xoolo isii

3.Guursan maaye ha i gablamin

SADDEX BULSHADAA KUGU NACDA

1.Xishood la aan

2.Xoolo la aan

3.Xilo la aan

SADDEX ALLE AYAA KUGU NACA

1.Salaad la,aan

2.Soon la ,aan

3. Seko la,aan

SADDEX HAWEENKA LAMA WAYDIIYO

1.Meeqa ayaad jirtaa

2. Meeqa ayaad dhashay

3.Meeqa ayaa ku soo furay

RAGGU SADDEX WAA ISKAGA MID

1. Magac

2.Magta

3.Maanka

SADDEX SADDEX LAGA JECLAADO

Ninku haduu saddex saddex ka jeclaado wuu gabooba

1.Hilib haduu garab ka jeclaado

2.Caano haduu barax ka jeclaado

3.Haween haduu garoob ka jeclaado

SADDEX WAA LAGU DADAALA

1.Diinta

2.Ducada waalidka

3.Deris xaq-dhawrka

SADDEX SADDEX LAGAMA DAAYO

1.Rag shir lagama daayo

2.dumar sheeko lagama daayo

3.Xoolana shanqar ( U-heesid ) lgama daayo

SADDEX MA GAARTID. Tusmo


B ukhaari iyo Muslim

ayaa ka wariyay Abuu

Hurayra in Nabigu (SCW)

yiri: (Suleymaan Ibnu

Daawuud wuxuu yiri:

Wallee caawa waxaan isu

marayaa todobaatan xaas oo

mid waliba qaaddo wiil far-

dooley ah oo jidka Ilaahay

ku jihaada. Saaxiibki ayaa

markaa yiri: In shaa’ Al-

laahu, mana oran

(Suleymaan). Dumarkii wax

uur ah may qaadin, hal mid

oo dhashay ilmo jeex ah

mooyee). Nabigu (SCW)

wuxuu yiri: (haddii uu oran

lahaa In shaa’ Allaah way

wada jihaadi lahaayeen).

Riwaayadaha xadiiska qaar

ayaa sheegay sagaashan

xaas, qaarna sagaal iyo sa-

gaashan, qaar kalena boqol.

Riwaayadaha qaar ayaa cad-

deeyay in cidda ku tiri Nabi

Suleymaan In shaa’ Allaahu

dheh uu yahay malak, mana

uu oran oo wuu hilmaamay.

Xaasaskii wuu isu wada

maray, mana ay dhalin hal

xaas oo qof barki dhashay

mooyee. Nabigu (SCW)

wuxuu yiri: Haddii uu Nabi

Suleymaan oran lahaa in

shaa’ Allaah ma dambaa-

been, dantiisana saas ayaa u

rajo badnayd).1.Nabi Suley-

maan wuxuu ka mid ahaa

boqorada mujaahidiinta ah,

Allena siiyay boqortooyo

weyn, uuna u sakhiray in-

siga, jinniga, ,

Nabi Suleymaan oo hal habeen boqol

xaas isu maray in lagu xaqiijiyo ahdaaf

waaweyn oo la’aanteed

aanu qiimo yeelanayn.

Waxaa ka mid ah: a) In lagu

helo ubad wanaagsan oo

diinta, waalidka iyo um-

maddaba anfaca, isla

markaana uu u sii baaqi

ahaado banii Aadamku.

Nabigeennu (SCW) wuu ku

booriyay ummaddiisa in ay

guursadaan; si uu um-

madaha kale uga dad bato

aakhiro. b) In qofku naftiisa

kaga ilaaliyo waxa Alle ka

xaaraameeyay. c) In qofku

ka haqab beelo baahidiisa

jinsiga ah d) in uu ku helo

deganaansho nafsi ah. e) in

lagu abuuro cilaaqaad bul-

sho oo dadka isku xira

(xidid iyo xigaalo). f) In

labada qof ee isu dhaxa ay is

dhammastiraan (midba kan

kale waxa ka dhiman ku

biiriyo).

10. Waxaa u bannaan qofka

in uu ka waramo waxa uu

filayo mustaqbalka inay

dhacayaan, uuna ku dhaarto

sida Suleymaan yeelay,

waxaase saaran in uu ku

xiro arrinta doonista Ilaahay

oo uu dhoho In shaa’ Allaah.

Qofkii ku dhaarta wax

mustaqbal ah, isla markaana

dhaha: In shaa’ Allaah ma

dambaabayo.

11. Nabiyaasha iyo dadka

wanaagsan sarbeeb ayay u

isticmaalaan waxyaabaha

laga xishoodo, sida nabi

Suleymaan u yiri: wallee

caawa waxaan ku soo

wareegayaa boqol xaas. Si

qayaxan uma sheegin waxa

uu samaynayo.

12.Shareecadii Nabi Muuse

waxaa ku bannaanayd in

ninku guursado dumar aad u

farabadan, shareecada is-

laamkuse ma ogola afar ka

badan.

shimbiraha iyo dabaysha.

Sida uu u jeclaa jihaadka

waxaa tusaya: a) sida uu far-

daha xoogga u saari

jiray, sida uu ugu dadaali

jiray ciidankiisa, looguna

soo bandhigi jiray ilaa uu

gaaray heer uu tabo hal

shimbir (Hud-hud) oo ka

maqnaaday. b) sida uu ugu

mamanaa jihaadka waxaa

kale oo tusaya inuu ku

dhaartay in uu caawa u gal-

moodo boqol ama in ku

dhaw oo xaasaskiisa ka mid

ah, mid walbana ay dhali

doonto wiil fardooley ah oo

jidka Ilaahay ku jihaada.

2.Muslimiintu intay jihaadka

galaan iyagu ayay haddana

waxay u halgami jireen sidii

ay u dhali lahaayeen jiilkii

mustaqbalka sii wadi lahaa.

3. Jihaadku waa meeshii ugu

sarraysay islaamka, qofkii

ku shahiidana wuxuu u

shafeecayaa todobaatan

ahalkiisa ah; sidaa darteed

ayay waalidiinta wanaagsani

ku dadaali jireen in il-

mohooda darajadaas

gaaraan, iyaguna ay uga he-

laan ajar iyo

shafeeco.4.Dhallinyarada

gaartay guurka rag iyo du-

marba, isla markaana heli

kara wax ay ku dhistaan waa

inay guursadaan. Guurkooda

in ay ku xiraan shuruud

waxay seejinaysaa ajar weyn

oo joogto ah, ummaddana

waxay ka beerdaraynayaan

ubad qiima leh oo meel

weyn u gali lahaa. Dhallin-

yaradu waa inay ogaadaan in

aysan ummadda wax weyn u

tarayn nooca sariirta ay ku

seexdaan iyo kharashka ku

baxay arooskooda ee waxa

Nabigeennu (SCW) ku

faanayo, muslimiintuna ka

faa’iidayaan waa ubadkooda.

Maxay idin la tahay inanka

ama inanta guurgalka ah oo

35-45 sano ku gaaraya doob-

iyagoon tabari u diidin

guurka?!!.ah oo 35-45 sano ku

gaaraya doobnimo iyagoon

tabari u diidin

guurka?!!.5.Ilmuhu waxay

badanaa noqdaan sida loo tar-

biyeeyo. Nabi Suleymaan

wuxuu ka rabaa ubadkiisa in

uu ka dhigo mujaahidiin far-

dooley ah. Haddaba ubadka

waa in looga sii waramo waxa

laga rabo mustaqbalka, laguna

tarbiyeeyo; si ay nafsiyan iyo

fikriyanba ugu sii diyaarga-

roobaan.

6.Qisadu waxay tusaysaa sida

dadka saalixiinta ahi u je-

claayeen inay dhalaan ubad

suuban oo jidka Alle ku ji-

haada, sida uu Nabi Suley-

maan u jeclaystay in uu dhalo

tiradaa badan ee ilmaha ah.

7.In marka la guursanayo ama

xaaska loo galmoonayo loo

niyaysto in ubad suuban laga

helo oo diinta Alle koryeela;

si qofku ajar uga helo fi-

cilkiisa ama Alle uu ugu

qaado niyadiisa wanaagsan,

illeyn ilmo Alle darti loo dha-

lay iyo ilmo aad hadhaw wax

ku dulmidid loo dhalay isku

mid ma ahee. Imaam Bukhaari

wuxuu kitaabkiisa Saxiixa ku

daray baab uu ku magacaa-

bay: Ninkii ilmo u dalba ji-

haad darti, wuxuuna wariyay

xadiiskaan.

8. Nabigeennu (SCW) wuxuu

xadiis kale ku sheegay in

ninkii xaaskiisa u galmooda

ay sadaqo u tahay. Wuxuu

kale oo yiri: wixii sadaqo ah

oo aad Alle wajigiisa ku dal-

baysid ajar ayaa lagaa siin,

waxa aad xaaskaaga afka u

galisidba ha ahaatee. Arrintaas

waxay culimadu u

daliishadeen in samaynta

walxaha bannaan ajar laga

helayo haddii Ilaahay darti

loola yimaado ama wax diintu

ku amartay loo kaashanayo.

9. Guurka diintu waxay u ji-

daysay

Sulayman xasan warsame

ma ku waano qaadan


R isaaladaan waxeey ku

socotaa aniga iyo

dhamaan gabdhaha musli-

maadka ah waxa eyna la

xidhiidhaa xijaabka, qof wal-

boo caqli lehna kama qar-

soona manta waxa dadka ind-

haha ka riday oo ah in la is

qaawiyo iyo in la laazimi

waayo xijaabka, shakina

kuma jiro taa ineey tahay

munkar weyn , waxaan

ALLE weydiisaneeynaa inuu

ku anfaco dhamaan gabdhaha

muslimaadka ah.

Walaasheeyda muslimada

aheey: dadka baadilka ku

yeedha iyo fasahaadka

waxeey isku dayayaan mar

waliba iney tashwiish gali-

yaan xijaabka sheeganayana

in uu yahay sababta gabadha

dib u dhigaya uuna yahay

waxa gabdha xoriyadeeda

xidhaya waxeyna ku dhiiri

galinayaan ineey is qaawiso

oo ay iska dhigto xijaabka,

mana doonayaan maslaxada

gabadha sida ay aaminsanyi-

hiin qaar maangaab yaal ah

oo inaga mid ahi, lakiin waxa

eey donayaan in eey bur buri-

yaan gabadha dhawrsoon-

ideeda iyo sharafteeda,iskana

ilaali in laguugu qiyaamo ha-

dalada hoosta ka buko no-

qona qof sharaf ku leh di-

inteeda kuna dhagan xijaab-

keeeda ogsoonoowna marka

waxaasoo dhan laga tago

1.C/raxman cumar Ibrahim

2.Max’ed Xusen muuse

3.C/raxman Cumar cali

4.C/kariim Max’ud xirsi

5.Max’ed Axmed C/laahi

6.Filsan Max’ed Barkhad

7.Rooda Nuur C/laahi

8.Hinda Cumar Axmed

9.Idil Cabdi Max’uud

10.c/raxman daheeye cilmi

Aamina xasan maxamed

XIJAABKU WAA CIBAADO EE MAA-HAN CAADO

ALLE iyo adeecida RA-

SUULKA (SCW) mana

ahan caado gabadha eey

xaq uleedahay ineey marka

ay doonta ka tagi karto la-

akiin waa dhawrsooni, da-

hirsanaan iyo xishood.

Walaasheeyeey markuu

ALLE ku amrayay xi-

jaabka wuxuu kula doonay

inaad noqoto gabadh daa-

hiran xifdisan waxa kale

uu kula doonay inaad

naqatid qof sareeysa ,

waayo waad garan karta

sheyga marka lagaa qariyo

iyo marka laguu soo muu-

jiyo mar walbo kan xiiso

badan.Inkastoo eey hab-

laha qaarkooda eey aamin-

sanyihiin hadeey baxdo

iyado meelahii ugu qu-

ruxda badnaa jidhkeeda ay

banaanyihiin

subxaanalaah!! !! Ay taa

ku kasban karto ineey

dadka cajabiyaan ama ay

la dhacaan quruxdeeda

balse nasiib daro taa

waxay usababtaa in ay ku

dhacaan indhaha waraba-

yaasha iyo cadawga waana

fikrad xun oo ay aamin-

sanyihiin; waayo dadka

lagama yaabo iney cunaan

xalwad dhulka ku

dhacday! Side gabadh

caqli leh nafteeda ugu raali

noqon siddaas?! Ee halkee

uu aday caqligeeeda iyo

xishoodkeedii?!.Waxa uu

yidhi abwaan Hadraaawi :

Gabdhayahow sidee waaye

Ilbaxnimadu saas maaha

Hadba suf karkaro maaha

Sararaha bannee maaha

Qorqor suunniyaa maaha

Dhabanada sibbaaq maaha

Sanka oo la mudo maaha

Sawir iyo riyaaq maaha

Filin iyo sarcaad maaha

Saxan reer galbeed maaha

Kabo sookal dheer maaha

Suuriyo durduro maaha

Salsalaw cid kale maaha

Qof silloon ku dayo maaha

Wax sawaaban noqo

maaha

Sinta iyo lafaa duudka

Saddex goor jejebi maaha

Dhaqankaaga saydh maaha

Soomaali diid maaha

Sidaad doonto yeel maaha

Dhulka oon ku sidi waayin

Samadoo la koro maaha

Kusaliya Rasuulkiina

(SCW).

Ugu danbeeyntii maahan

diba udhac mana ahan

caado xijaabka markaan

dono aan ka tagi karno

loomana baahna gabadha

marka ay xijaabato iney

dib u dhac sameeyso oo ay

wax baran weydo madama

dhananka bada aynan

sameyn roobkabadisa adi-

gana waa inuunan ku

saameeyn dadka hadlkooda

inta uu la ekaado …. DHAMAAD...

Himilo media

group

Ku xidhnow majal-

ada himilonewslet-

ter, kuna gudbi fik-

radaada oo ku soo

dir oo maqaal-

kaaga [email protected]

m

Gorfayn


Mustafe Mumin Adan

Dhadhanka Iimanka iyo xiisaha nolosha

ugu mihiimsan waxyaa-

baha qiimaha iyo dhad-

hanka usameeya nolosha

qofka bili aadanka ah.

Waxana kow ka ahaa ii-

maanka iyo camalka

wanaagsan. Iimaanka oo

ah rumaynta rabi kaligii

iyo raacitaanka jidka

toosan ayaa ah ka ugu mu-

hiimsan ee uu qofku ka

helo farxad iyo xiiso,

dhadhanna u sameeya

nolosha. Rabi baa

kawnkan abuuray , isa-

gaana og waxwalba oo uu

ku hagaagayo iyo halka

marba uu ugu talo galay

inuu maro. Isagaa abuuray

basharka ujeeduuna kala-

haa abuurkiisa. Wax

walba oo ka soo hadha

dadka oo dunidan katir-

sana waxaa loogu talo

galay inuu u adeego dadka

si uu ugu noolaado sa-

caado dunidan korkeeda.

Hadaba inuu bini aadanku

ogaado jidka toosan isla-

markaana uu raaco waa

arin aad ugu muhiima, si-

daas marka uu yeelana

waxa hubaal ah inuu

farxad iyo faanfaan, rajo

iyo rayn-rayn iyo raaxo

joogto ah ku noolaanayo

aduunka inta uu joogo,,

aakhiradana jannada dhex

mushaaxayo illaahay

idankiis. qofka ardayga

marka uu macalinka dug-

sigu ama jaamacadu u diro

cashir ee uu sifiican uga

soo shaqeeyo waxa uu

IIMAANKU HADALIYO

KAFTAN IYO ILAAQIYO

WAXAN CIDI

ARKAYNOO

DADKU LA ANFARII-

ROO

AMANKAAG AH MAA-

HEE

WAA DEEQ ILLAAHAY

ISLAAMKA UGU DE-

EQOO

KA TURJUMA ADOON-

KOO

DHAQAN IYO

AKHLAAQOO

WAXA LAGU AD-

KEEYAA

ANSHAXIYO XISHOOD-

KEE

ISAGAA IFTIIMOO

OOGADA KA MUU-

QDOO

XUMO KAA ILAASHEE

RUUX YAHOW OG-

SOONOW

AFKA YAANAY KAA

NOQON. ii-

maanku waa shay daga

qalbiga qofka bini aadanka

ah , kana muuqda falka iyo

ficilka iyo dhamaanba

nolosha qofka. waa fulinta

wixii illaahay ina faray iyo

ka fogaanshaha wax

walba oo aanu ogolayn

rabi. waa raacista jidka

rasuulkeena muxamed scw

Qoraalkan kii ka horeeyay

waxan kaga hadalnay

qodobo dhawra oo ah

kuwa

sii korodha midba midka

uu kawanaagsanyahay ar-

dayda dhexdeeda. Taasna

waxa tusaale ka wanaagsan

noqon karta qofka

biniaadanka ah marka uu

rumeeyo rabigiis ee uu

raaco rasuulkiisa Muxamed

(SCW), waxa hubaal ah in

ay ka tagayaan dhamaan

hamiga iyo qulubka, wal-

walka iyo walbahaarka,

murugada iyo maskax-

wareerka, taa badalkeedana

waxa ku soo dagaysa nax-

ariis iyo nuur, wuxuuna ku

dhexjirayaa naacaw udgoon

badan isaga oo aad udaree-

maya daganaansho iyo

dhiiranaan iyo kalsooni uu

ku qabo illaahay, waxana u

muuqata ilays iyo

iftiin ,rajo iyo

guul ,waxwalba oo uu la

kulmona iyo hawlwalba oo

uu qabanayona waxa mask-

axdiisa iyo maankiiisa uu

kuhayaa oo kuwayni waa

illaahay . Dunidu waa

maalinba nooc , mana aha

tu maalinkasta quman ama

toosane waxa dhici karta

inaad lakulanto maalmo

culaysa ama dhib leh, la-

akiin taasi ma noqonayso tu

wax kuu dhimaysa amaba

ku nusqaaminaysa iyada oo

ku xidhan xadiga culayska

iyo dhibka aad u adkaysan

karto iyo inta aad dhad-

haminkarto macaanka ii-

maanku inta uu leegyahay.

culayska iyo dhibka aad u

adkaysan karto iyo inta aad

dhadhaminkarto macaanka

iimaanku inta uu leegyahay.

markasta oo aw hoos u

dhaco iimaanka qofku waxa

yaraata macaanka iyo

xiisaha nolosha.Hadaba ha-

daad mar hore dhadhamisay

macaanka iimaanka, laakin

aad waayahan dareemi

la’dayhay, ogow inaad ka

tagtay wax wanaagsan ood

sameyn jirtay, oo ku dhad-

hansiiyey macaanka ii-

maankaas. Qoraalkan

waxaan ugu tala galay sidii

marlabaad aad usoo ceshan

leheyd macaanka imaanka

eed aad soo dhad-

hamisay.Maanta waxaan

halkan is xasuusineynaa

sidii aan ku hanan laheyn

macaanka iimaanka haddaan

marlabaad ku guuleysanno

inaan dhadhamino, iyo si-

daan ku xaqiijin laheyn ma-

caankaas.Dadka bartay cab-

bidda khamriga, ama

daroogada oo dhadhansada ,

waxay ku dadaalaan sidey

mar walba dareenkaas u heli

lahaayeen, waxayna u

huraan wax walba si ay

dareenkaas u gaadhaan ay-

agoo og inuu jar ka tuurayo,

ama inuu halaagayo.Waxaa

la soo wariyey in Bilaal

Ibnu Rabaax, Mu’addinka

Rasuulka (SCW) la

wareystay sababta uu ugu

adkeystay oo uu ugu sabray

iimaankiisa cadaabta lagu

caddibay bacaadka Makka

ee kulul wuxuu ku jawaa-

bay: ” Waxaan isku daray

xanuunka cadaabta iyo ma-

caanka iimaanka, waxaa soo

dul martay macaanka

DHADHANSO XIISAHA NOLOSHA

Eeg Bogga 11aad

Fariinta wargaysa


iimaanka” taasoo macna-

heedu yahay, in macaanka

iimaanka haduu qofku dhab

ahaan u dhadhamiyo, inuu

wax walba siisanayo, maxaa

yeelay Allah ayaa ka iibsa-

day muminiinta naftooda iyo

maalkooda oo ka iibiyay

Janno. Mar uu Rasuulku

(SCW) wareystay nin

saxaabi ah ” Maxaad ku bari-

say?” ninkii saxaabiga ahaa

wuxuu ku jawaabay ”

waxaan ku bariistay muumin

-nimo”, markaasuu Rasuulku

(SCW) yidhi, maxaa muuji-

naya iimaankaaga?” ninkii

saxaabiga ahaa wuxuu yidhi

” waxaa ii muuqda reer jan-

naadkii oo isa soo sa-

laamaya, waxaa ii muuqda

ahlu naarkii oo is eeday-

naya” rasuulkii Allah (SCW)

wuxuu markaa ku yidhi

ninkii, ” Waad haleeshayee,

ee ku mitid”rasuulku wuxuu

kaloo tilmaamay iimaanka ”

wax qalbiga ku jira oo uu

dhabeeyo waxa la sameeyo”

Hadaba waxaad is waydiisaa,

sidee baan iimaan ku helnaa,

dabadeedna u hanannaa?

Jawaabtu waxay ku xidhan

tahay hadba qiimaha uu kula

leeyahay iimaanku, taasoo

keensaneysa howshaad ku

gaadhi lahayd iimaankaas.

Waxaa lagu hantaa iimaanka:

1. Sabirka : Allah (SWT)

wuxuu yidhi ” Kuwa sabraa,

waxaa la siiyaa ajarkooga

xisaab la’aan”

2. Ixtisaab: oo macnehhedu

yahay in waxaad sameys-

neyso oodhan aad ku raadi-

neyso wajiga Allah oo qudha

3, Ducada: Taasoo ah qall-

biga cibaadada

4. Soonka Sunnada ah

5. Akhrinta Quraanka iyo ku

cibro qaadashada sheekooy-

inkiisa

rumaynana marwalba wuxu

ina faray iyo wuxu inaga

reebay, marka hadaan

raacno wuxuu inoola yimid

waajibaadkana aan gudano

xaaraantana aan xaaraan u

ictiqaadino xalaashan xalaal

shubahaadkana aan ka fo-

gaano khayraadkana aan ku

dadaalo, saasaa ah ru-

maynta rasuulkeena(scw).

(5) (rumaynta aakhiro)waxa

weeyi inaan rumayno in

laysa soo saarayo dhimasha

kadib xisaabina ay jirto,

rumaynana mizaanka iyo

abaal marinta iyo ciqaabta

iyo inay jirto jano iyo naar.

(6) (rumaynta qadarta khayr

& sharba)waa inaan ru-

mayno in wixi ina asiiba

uuna ahayn mid marnaba

inagafi lahaa, wixi ina

gafana inuuna ahayn mid

marnaba inagu dhici lahaa,

waana inaynaan odhan ha-

day saas iyo saas ahaan la-

hayd saas iyo saasbay no-

qon lahayd , hadu waxas

iyo waxaas jiri lahaana

waxaas iyo waxaas madhe-

ceen waana sidaas ru-

maynta alle iyo maa’igtiisa

iyo kutubtiisa iyo rusushiisa

iyo maalinta qiyaamo iyo

qadarta khayr iyo sharba-

kuli,isku soo wada duuboo

waxa macnuhu u dhacayaa

hadaad rumayso wax kasta

oo Allaah kaa doonay inaad

rumayso qayb ama

qayrkiiye waxaad tahay

mu,min alaah rumeyay sida

allaah leeyahay {kitaabkaa

qur,aanka ahi waxaanuu

shaki ku jiri nuu hanuuni-

nayo kuwa allaah ka

baqanaya kuwaasoo rumay-

naya qaybka} allaah ayaan

waydiisanaynaa inuu ii-

maanka inoo xoojiyo ina-

gana dhigo mu,miniin dhab

ah ah, sidoo kalena inuu

inaga dhigo kuwii hanta een

siidayn macaanka iimaanka

kuna noolaada farxad ad-

uunka aakhirona jannada.

Fariinta wargeska

6. Salaadaha oo loo dhakh-

sado, iyo ku noqnoqoshada

misjidka

7. Ku dadaalida weysoqab,

( caajiska iyo shaydaanka

ayey kaa fogeysaa)

8. Ku dadaalidda adkaarta

subaxa iyo kuwa fiidka

( Faaiido cajiib badan

ayaan ka dhaxlay)

9. Dambi dhaaf ood Allah

ka barido si joogto ah.

10. Ka fakaridda uunka,

abuurka Allah iyo yaab-

kiisa ( abuurka cirka iyo

cajaaibta dhulka) 11.

Qalbiga oo laga meydho

cudurrada( xasadka, da-

kanaha iwm) 12.

Macsida Allah oo laga tago

( macsidu wexey nusqaani-

saa iimaanka) 13.

Waalidka oo baarri loo no-

qdo. 14.

Qaraabada soke ( rixinka)

oo la xidhiidhiyo ( loo kaal-

meeyo, lagana warhayo)

waxan rabaa inaan halkan

ku soo gudbiyo qayb kamid

ah xadiithka jibriil een

wada garanayno , waana

qaybta ka hadlaysa lixda

tiir ee iimaanka

(1) wuxu yidhi nabigu(scw)

(iimaanku waa inaad ru-

mayso Alle)micneheeduna

waxa weeye inaad alle inuu

kaligii yahay rumayso qal-

biga iyo carabkaba aad ka

rumayso isuna dulayso

awaamirtiisa una hogaan

santo, go’aana aad ku

gaadho inaad u hogaan-

santo waxa uu alle ku

faray , adigoo kana fo-

gaanaya iska kibrin iyo san-

taag inaad latimaado, ha-

daad saa samayso waxad

latimid wuxu alle kugu je-

claanayo waxadna ka

dheraatay wixi cadho alle

kuso jiidi lahaa.(2)

(rumaynta malaa’igta )

waxa weeyi inaad rumayso

inta alle magac yadooda u

ku sheegay kitaabkiisa

aadna rumayso in alle

leeyahay malaa’ig kale oo

aynaan garanayn tiradooda

iyo magacyadooda alle

mooyee.

(3) (rumaynta kutubtiisa)

waxa weeyi inaan rumayno

inta alle magac yadooda

inoogu sheegay kitaabkiis

sida Towraad, Injiil, iyo

Zabuur aanna rumayno in

alle leeyahay kutub kale

oon kuwan ahayn oo ay-

naan garanayn,waxana ru-

maynaynaa Furqaan farqi-

baana u dhexeeya rumaynta

kutubahaa kale iyo keenan

Furqaan, rumaynta aan ru-

maynayno kutubta kale

waa inaan qalbiga ka qirno

in kutub alle soo dajiyay ay

yihiin iyo carabkaba, ru-

maynta aan rumaynayno

kitaabkeena Furqaana waa

inaan qalbiga iyo carab-

kaba ka qirno waxa intaa

siidheer inaan wuxu ina

farayo raacno wuxu inaga

reebayana ka hadhno.

4)(rumaynta rususha)waa

inaan rumayno inta uu alle

inoogu sheegay kitaabkiisa

magac yadooda, rumay-

nana inay jiraan rusul iyo

nabiyo kale oo aynaan

aqoon, waxaynuna rumay-

naynaa nabigeena(SCW)

Muxamad rumayntaa aan

rumaynayno nabigeenana

way ka duwan tahay ru-

maynta aan rumaynayno

nabiyada kale, rususha kale

saan urumaynayno waa

inaan qirno inay yihiin

rusul alle soo diray, amaa

nabigeena(scw)saan uru-

maynayno waa inaan qal-

biga iyo carabkaba ka ru-

mayno,

Fariinta wargaysa


Albaabada ugu wayn ee sa-caadada waxaa kamida du-

cada waalidka ee badso wanaag ufalkooda iyo wanaajintooda, balaayooy-inka halagaa awdee.

Ufiirso kuwa kaa hooseeya xaga jidhka, suurada, maalka, guriga, shaqada iyo duriyada, si’aad u

ogaatid inaad kumanyaal qof ka sarayso.

Saacad naftaada la cidloow si’aad uga fikirto umuura-haaga, naftaadana u xisaabisid, aakhiradaadana uga fikirtid, aduun-yadaadana u wanaajisid.

Safar mar marka qaarkood, si aad u cusboonaysiiso noloshaada, una soo aragto dhaqamo kale, una soo aragto nolol iyo wadamo cusub, ilayn safarku waa dhadhan kalee

Araga oo la sii daayaa wuxuu ku dhaxal siiyaa Hammi, Qammi iyo dhaawac uu qalbiga ku reebo. Ka saciidka ahi waaka indhihiisa laabta Rabbigiina ka cabsa-day.

TAYO WAA TELESOM NASTEEXOOYIN

HIMILONEWS LETTER

HIMILO NEWS LETTER

Akhris wacan oo

faaiido badan

himilo - wordpress.com · tiirsanaynwalwal iyo dhi-baatooyinka maalin kasta qofka haysta dhacdooyin...

Documents