ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 9 ta’ Novembru, 2014Óar©a Nru 1,113 Prezz ›0.80

IL-MINISTRU

KONRAD MIZZI

IWIEÌEB

Ara pa©na 3

L-eks-Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech qalli l-Gvern imissu jnaqqas it-taxxa b˙alakumpens g˙all-ammont Ωg˙ir ta’ COLA ling˙ata din is-sena. Qal ukoll li jekk majsirx hekk, ir-ro˙s tad-dawl u l-ilma jkunsar g˙alxejn g˙ax ni©u çikkubriku.

Din l-istqarrija tad-deputat Nazzjonalista˙olqot xi ftit konfuΩjoni, g˙ax g˙al mumenttfixkilna dwar liema COLA qed jitkellemeΩattament Tonio Fenech; jekk hux dwarix-xarba popolari, inkella dwar il-mekkaniΩmu li jag˙ti kumpens g˙all-g˙olital-˙ajja.

B˙ala eks-Ministru tal-Finanzi, Fenech

suppost jaf tajjeb li din is-sena l-COLA, çjoèΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja, u mhux ix-xarba, in˙admet preçiΩament bl-istessmekkaniΩmu li bih kienet tin˙adem fiΩmien amministrazzjoni Nazzjonalista.

IΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja, b˙alma jisp-jega tajjeb isimha, ting˙ata proporzjonal-ment skont kemm tkun g˙oliet il-˙ajja. Ìal-adarba l-˙ajja g˙oliet mill-inqas, iΩ-Ωiedag˙all-g˙oli tal-˙ajja wkoll se tkun mill-inqas, u g˙alhekk ma jistax ikun hemmkumpens ie˙or b’rabta ma’ din is-sistema.

Ara pa©na 2

LIEMA COLA? KAMPANJI FAVUR IS-SAÓÓA

Hekk kif fil-jiem li ©ejjinse jkun imfakkar il-JumDinji tad-Dijabete, is-Segretarju ParlamentariChris Fearne ˙abbar it-titnedija ta’ strate©ijapubblika g˙all-konsul-tazzjoni dwar id-Dijabete. Dan qieg˙edisir flimkien ma’ riformio˙rajn li g˙andhom il-mira li jo˙olqu ambjentedukattiv li j˙ajjar lit-tfalu Ωg˙aΩag˙ jg˙ixu ˙ajjaaktar b’sa˙˙itha.

Ara pa©na 3

48 PERSUNA JIDÓLU FL-SET

Flimkien ma’ 23 kumpani-ja lokali, matul ix-xhur lig˙addew, l-ETC u l-Inspire kienu involutif’˙idma illi qieg˙da twas-sal g˙all-implimentazzjonitax-Sheltered EmploymentTraining Project (SET).Din l-iskema qieg˙da tof-fri ta˙ri© f’ambjent ta’˙idma protett g˙al 48 per-suni bi bΩonnijiet speçjalili qeg˙din ifittxu impjiegli jag˙tihom stil ta’ ˙ajjaaktar indipendenti.

Ara pa©na 6

IMGIDDEB TLIET DARBIET

Id-deputat Nazzjon-al is ta GeorgePul l ic ino f l -a˙˙arjiem kien imgiddebtliet darbiet, u danwara l i pprova,ming˙ajr suççess,jitfa’ t-tort g˙al kun-tratt li sar b’mod irre-golar i f i Ωmienub˙ala Ministru fuqtliet entitajiet differ-enti, li pront ˙ar©ujgiddbuh bl-evidenzaf’idejhom.

Ara pa©na 7

02 09|11|2014 LOKALIKÓkullhadd.com

Matul l-a˙˙ar jiem rajna iktar minndarba lid-Deputat Nazzjonalista TonioFenech jipprova j˙awwad mekkaniΩmiu statistiçi uffiçjali biex jie˙u gwadannpolit iku; l-ewwel bir-rapport ta’Moody’s, imbag˙ad biΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja.

Dwar ir-rapport ta’ Moody’s, Fenechqal li r-rapport ji©bed l-attenzjonig˙ad-dejn eççessiv tal-pajjiΩ. Min-na˙al-o˙ra, dwar iΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja, Fenech qal li l-Gvern imissujnaqqas it-taxxa biex jikkumpensag˙al COLA baxxa ta’ din is-sena.

Proçeduri ta’ defiçit eççessiv©abhom Gvern Nazzjonalista

Dwar dan tlabna r-reazzjoni tal-Ministeru tal-Finanzi, li kkonferma li l-OppoΩizzjoni qed tipprova tiΩvijja l-pjan fiskali tal-Gvern li jindirizza d-defiçit u d-dejn, billi jikkwota statisti-ka uffiçjali barra mill-kuntest tag˙hab’mod dilettantesk g˙all-a˙˙ar.

“Il-Ministeru jixtieq ji©bed l-atten-zjoni g˙all-fatt li l-figuri tad-defiçit utad-dejn li qed jikkwota l-Mexxej tal-OppoΩizzjoni jirreferu g˙all-figuri li©ew riveduti min˙abba reviΩjoni tal-istat ist ika l i se˙˙u min˙abba l-ESA2010, li hi sett ta’ linji gwida tal-istatistika ©odda u li da˙lu fis-se˙˙madwar l-Ewropa kollha,” sostna kel-liem g˙all-Ministeru.

Jidher ukoll li l-OppoΩizzjoni qedtipprova tnessi l i Malta b˙alissaqieg˙da fi proçeduri ta’ defiçit eççes-siv, li hu l-mod li bih il-Kummissjonitiççensura dawk l-istati membri li jitil-fu l-kontroll fuq il-finanzi pubbliçi.Dan min˙abba kif, minkejja l-akkuΩital-OppoΩizzjoni, kien GvernNazzjonalista li nefaq bl-addoçç uallura kisser il-qag˙da finanzjarja tal-pajjiΩ.

Issa, min˙abba din ir-reviΩjoni tal-linji gwida tal-istatistika tal-ESA2010,qed niskopru li d-defiçit g˙as-sena2012 kien 3.7%, u mhux 3.3%, kif ©ierrappurtat qabel.

Iktar ma jikber id-defiçit, iktarjiΩdied id-dejn

Hu fatt mag˙ruf li d-dejn jikber metal-Gvern jirre©istra defiçit, hekk kif id-

defiçit huwa telf annwali li l-Gvernikollu jissellef sabiex jag˙mel tajjebg˙alih. Aktar ma jkun kbir id-defiçit,aktar ma jikber id-dejn li jkun dovut.

Id-dejn jikber ukoll permezz ta’dawk li jissej˙u stock-flow adjust-ments, li jinkludu trasferimenti finanz-jarji (loans u grants), li huma impenjili l-Gvern Malti jkun g˙amel mal-Unjoni Ewropea g˙all-finijiet ta’ bail-outs ta’ xi pajjiΩi o˙ra.

Il-Ministeru tal-Finanzi sostna li l-Gvern preΩenti hu obbligat li jirrispet-ta u li jag˙mel tajjeb g˙al dawn l-impenji li tkun da˙let g˙alihom l-amministrazzjoni ta’ qabel.

Il-Gvern qed inaqqas id-defiçitb’konsistenza

L-unika strumenti li g˙andu l-Gvernbiex jistabilizza d-dejn, kif ukoll lijnaqqsu, hu li jniΩΩel id-defiçit tal-pajjiΩ b’mod konsistenti sena warasena.

“Hu dan li qed jag˙mel dan il-Gvernb’suççess kbir,” qal kelliem g˙all-Ministeru tal-Finanzi. “Fl-ewwel senatieg˙u l-Gvern irnexxielu jnaqqas id-defiçit b’punt perçentwal, minn 3.7%fl-2012 g˙al 2.7% fl-2013.”

Dan kien rekord fiskali li mar lilhinn minn dak li kienet qed tbassar il-Kummissjoni Ewropea, u g˙ola fermmill-a©©ustament fiskali li saru minnkull membru stat ie˙or taΩ-Ωona Ewro.

B˙ala eΩempju, filwaqt li fl-2012Gvern Nazzjonalista irnexxielu jissellef€81 miljun aktar mis-sena ta’ qabel,Gvern Laburista fl-2013 irnexxielu jis-sellef €61 miljun inqas. Din l-infor-mazzjoni to˙ro© çara mill-istatistika lil-OppoΩizzjoni qed tikkwota minnha.

“Il-Gvern hu kommess li jkomplijibni fuq dawn is-suççessi billi jniΩΩelid-defiçit sal-a˙˙ar tas-sena g˙al 2.1%,u g˙al 1.6% fis-sena ta’ wara. Huwab’hekk biss li l-pajjiz jista jara d-dejnikkontrollat,” temm jg˙id il-Ministerutal-Finanzi.

L-OppoΩizzjoni t˙awwad ukoll fuq il-COLA

Id-deputat tal-OppoΩizzjoni TonioFenech din il-©img˙a, b’mod li jista’ ji©ibiss deskritt b˙ala wie˙ed dilettantesk,ipprova j˙awwad l-im˙u˙ fuq iΩ-Ωiedag˙all-g˙oli tal-˙ajja (COLA).

Fenech qal li l-Gvern kien imissujra˙˙as it-taxxi biex jag˙mel tajjeb g˙alCOLA baxxa li ng˙atat.

Dan meta Fenech jaf tajjeb li l-COLAfiha nfisha hija di©à kumpens g˙all-g˙olital-˙ajja, u jekk din kienet biss 58 çenteΩ-mu, dan g˙aliex il-˙ajja g˙oliet bissb’0.3%.

Fir-reazzjoni tieg˙u, il-Gvern qal li huironiku li l-istess Tonio Fenech u l-OppoΩizzjoni Nazzjonalista qeg˙din kon-tinwament jattakkaw bl-aktar mod sfrenatil-mekkaniΩmu tal-COLA, meta kienuhuma li stabilixxew dan il-mekkaniΩmumeta kienu fil-Gvern.

La dan il-Gvern, u lanqas ebda Gvernta’ qabel, ma jista’ jie˙u l-krettu g˙aΩ-Ωieda tal-COLA. Dan g˙aliex il-COLAtin˙adem abbaΩi ta’ mekkaniΩmuawtomatiku li hu stabbilit bil-li©i u bi qbilmal-imsie˙ba soçjali li jifformaw l-MCESD.

Il-Gvern qal li l-OppoΩizzjoni qed tip-prova tag˙ti l-impressjoni li l-COLA ti©ideçiΩa mill-Gvern, meta jafu sew li l-mekkaniΩmu tal-COLA hu bbaΩat fuq ir-rata tal-inflazzjoni tat-tnax-il xahar ta’qabel, b’mod li l-COLA titla’ hekk kif titla’l-inflazzjoni.Fil-fatt l-istatistika turi li, f’din il-le©iΩlatu-

ra, l-inflazzjoni po©©iet inqas pressjonifuq il-familji, grazzi primarjament g˙at-tnaqqis fil-kontijiet tad-dawl li Ωammewil-prezzijiet baxxi, filwaqt li po©©ew €30miljun fil-bwiet tal-familji u tal ˙addiema.

Il-Gvern sostna li l-COLA hi indipen-denti minn kull Ωieda o˙ra fil-pagi tas-set-tur pubbliku u privat. Fil-fatt, b’kollox il-pagi f’pajjiΩna Ωdiedu b’madwar €154miljun fl-a˙˙ar sena.

Apparti minn hekk, fl-ewwel nofs ta’2014, il-paga medja Ωdiedet b’ €8.60 g˙alkull impjegat meta mqabbla mas-sena ta’qabel. Dan f’perjodu meta l-inflazzjonikienet ta’ 0.3% fil-mija.

Madanakollu, il-Gvern xorta sa˙aq li sejkun qed jindirizza ç-çirkostanzi ta’ dawkli jiddependu biss mill-COLA g˙aΩ-Ωiedafid-d˙ul tag˙hom.

Filwaqt li fl-2012 Gvern Nazzjonalistairnexxielu jissellef €81 miljun aktar mis-sena

ta’ qabel, fl-2013 Gvern Laburista irnexxielujissellef €61 miljun inqas.

IÓAWWAD STATISTIKA B’MOD DILETTANTESK

LOKALI KÓ 09|11|2014 03kullhadd.com

IL-MINISTRU KONRAD MIZZI JWIEÌEB...

FATTI LI SE JKUNU MSAÓÓA B’EVIDENZADin i l -©img˙a DaphneCaruana Galizia ppubblikatart iklu fuq i l-blog tag˙hadwar i l -Minis tru KonradMizzi , i l -mara t ieg˙u, SaiMizzi Liang u LindseyGambin.

Fi stqarrija l-Ministru Mizzisostna l i l-al legazzjonij iethuma foloz u g˙alhekkhuwa importanti li jg˙id l-affarijiet kif inhuma biex il-gideb jisfuma fix-xejn.

Fil-fatt din il-lista ta’ fattij©ibu fix-xejn l-allegazzjoniji-et foloz ta’ Caruana Galizia:

• IΩ-Ωwie© bejn i l -Ministru Mizzi u martu SaiMizzi Liang huwa Ωwie© sodiktar minn qatt qabel u huwa

mibni fuq f iduçja l iemab˙alha. G˙alhekk, l-allegaz-zjoni li dawn se jiddivorzjawhija assurda g˙all-a˙˙ar.• Il-Ministru KonradMizzi u Lindsey Gambin qattma kienu qed jo˙or©uflimkien. Id-dettalji li hemmfil-blog rigward dan humaassolutament gidba, i r re-sponsabbli u bla baΩi.• Lindsey Gambin mamarritx iç-Çina kif kien alle-gat fil-blog.• Il -kuntrat t tax-xog˙ol ta’ Sai Mizzi Liangdi©à kien ippreΩentat f i l -Parlament mill-Gvern.

Dawn i l - fat t i se jkunumsa˙˙a b’evidenza li se tkun

sottomessa f i l -Qort i f iΩ-Ωmien li ©ej.

Fid-dawl ta’ dawn l-allegaz-zjonijiet fierg˙a, il-MinistruMizzi u martu ppreΩentawlibell kontra Caruana Galiziakif ukoll i lment kriminalimal-Pul iz i ja (Kwerela) .L indsey Gambin ukol lippreΩentat libell kontra l-ist-ess persuna.

Dan l-attakk fuq KonradMizzi kien segwit minnattakki o˙ra mill-Kap tal-Partit Nazzjonalista SimonBusutt i l , at takki l i wkol lkienu mibnija fuq il-gideb.Madankollu, il-Ministru Mizzise jibqa’ impenjat biex iwet-taq il-weg˙di fis-settur tal-ener©ija.

“L-EDUKAZZJONI IMPORTANTI, IMMA MHIX BIÛÛEJJED”

L-obeΩità qeg˙da ssir sfida dejjemikbar g˙as-servizzi ta’ sa˙˙a ta’ mad-war id-dinja g˙aliex din il-kundizzjonitista’ twassal g˙al kwantità kbira ta’problemi fiΩiçi li b˙ala minimu jistg˙ujbaxxu l-kwalità tal-˙ajja tal-individwuu tista’ sa˙ansitra tpo©©ilu ˙ajtu fil-periklu.

Il-gazzetta KullÓadd tkellmet dwardin il-kundizzjoni mas-SegretarjuParlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearneli spjegalna li hu fatt mag˙ruf li l-attiv-ità fiΩika u l-ikel nutrittiv huma essen-zjali g˙all-Ωvilupp san fit-tfal. Evidenzaturi li tfal b’piΩ Ωejjed g˙andhom 80%aktar çans li jsiru adulti bil-piΩ Ωejjed;b’riskju akbar g˙al mard kardjovasku-lari u dak tas-sistema di©estiva, aktartard matul ˙ajjithom b˙ala adulti.

“L-edukazzjoni hija importanti˙afna,” kompla jg˙idilna Fearne,“imma l-esperjenza urietna illi l-g˙arfien wa˙du ta’ x’inhu tajjeb g˙as-sa˙˙a ˙afna drabi mhux biΩΩejjed.”G˙aldaqstant, huwa spjegalna li mal-edukazzjoni hemm il-˙tie©a li l-amb-jent li jg˙ixu fih it-tfal u l-adolexxentijoffru appo©© u jkunu kapaçi jipprom-wovu l-ikel u x-xorb tajjeb g˙as-sa˙˙a. Barra minn hekk, dan l-amb-jent irid jipprovdi wkoll façilitajiet fejntista’ ssir l-attività fiΩika b’mod interes-santi.

“Mhix kwistjoni biss ta’ ˙obΩ biΩ-Ωejt u pizez”

Din il-filosofija qeg˙da wkoll ti©i

mmanifestata fl-iskejjel fejn l-ikel lijing˙ata fit-tuck shops sab ru˙u ta˙t il-lenti tal-awtoritajiet matul l-a˙˙ar©img˙at. “Çertament mhix kwistjonibiss ta’ ˙obΩ biΩ-Ωejt u pizez,” spjegal-na Fearne b’rabta mad-diskors tad-deputat Nazzjonalista Robert Cutajar, liqal li l-pizez u l-ftajjar biΩ-Ωejtm’humiex aççettabbli fl-iskejjel.

“Barra mill-iskejjel, huwa essenzjali lis-soçjetà kollha tibg˙at eΩempju tajjeblill-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a Maltija,permezz ta’ promozzjoni u l-adozzjonita’ g˙aΩliet tajbin g˙as-sa˙˙a.”

G˙al dan l-g˙an, id-Dipartiment tas-Sa˙˙a qieg˙ed ja˙dem fil-qrib ma’ daktal-Edukazzjoni biex jissa˙˙a˙ l-istil ta’˙ajja tal-istudenti u l-familji tag˙hom.B˙alissa, hemm diversi inizzjattivig˙addejjin fosthom ta˙didiet regolari,sezzjonijiet biex jissa˙˙u il-˙iliet ta’preparazzjoni ta’ ikel bnin u sessjoniji-et mal-©enituri.

Barra minn hekk, it-tuck shops li

hemm fl-iskejjel g˙andhom fil-kuntratttag˙hom lista ta’ ikel li huwa permis-sibbli u ikel ie˙or li mhuwiex. Minndan ix-xahar, spetturi mid-Direttoratg˙as-Sa˙˙a Ambjentali se jkunuqeg˙din iduru it-tuck shops biex jas-siguraw li l-ikel li huwa mog˙mi bix-xa˙am, zokkor u mel˙ ma jkunuxg˙all-bejg˙ fl-iskejjel.

Strate©ija pubblika g˙all-konsultaz-zjoni dwar id-Dijabete

Sadanittant, biex jitfakkar il-Jum Dinjitad-Dijabete, is-Segretarju ParlamentariChris Fearne ˙abbar li se titniedastrate©ija pubblika g˙all-konsultazzjonidwar id-Dijabete nhar il-Ìimg˙a li ©ej.

Huwa qal dan f’laqg˙a li kellu ma’Diabetes Young Advocates Europe(DYA) fejn wieg˙ed l-appo©© g˙alpersuni Ωg˙aΩag˙ li jbatu mid-dijabete.

Is-Segretarju Parlamentari tkellemukoll dwar miΩuri ©odda li qed

jittie˙du minn dan il-Gvern biexjiΩdiedu l-blood glucose strips g˙al120 kull xahar g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ ta˙t it-tmintax-il sena. Qabel, dan kienupprovduti biss 50 blood glucose stripskull xahar - ammont li kien ferm inqasminn kemm verament g˙andhombΩonn biex jiççekkjaw il-livelltag˙hom taz-zokkor.

Fi kliemu, din l-inizjattiva g˙andha l-g˙an li tnaqqas il-piΩ finanzjarju minnfuq il-familji filwaqt li tassigura liwliedhom jikkontrollaw kemm jistg˙ul-livell tag˙hom taz-zokkor. B˙alissahemm madwar 200 persuna li g˙and-hom id-dijabete u huma ta˙t it-tmintax-il sena, l-iΩg˙ar fosthom ta’disa’ xhur. Madwar 20 pazjent fis-senajkunu dijabetiçi tat-tip 1.

Inizjattivi tad-DYA

Id-DYA hija komunità mag˙mula minng˙add ta’ Ωg˙aΩag˙ minn madwar l-Ewropa kollha bl-g˙an li jitqajjemaktar g˙arfien dwar il-kundizzjoni tad-dijabete tip 1. F’din il-laqg˙a, din il-komunità kellha l-opportunità turi lis-Segretarju Parlamentari l-kampanjatag˙hom online bl-isem ta’ Project#Special1s fejn qed jipparteçipaw fihamadwar 24 Ωag˙Ωug˙ u Ωg˙aΩug˙akollha ©ejjin minn madwar 22 pajjiΩEwropew.

Din l-inizjattiva timmira biex tesponil-varjetà ta’ emozzjonijiet u sfidi lijg˙addu minnhom persuna li jbatumid-dijabete tip 1.

Mr Chris Fearne

04 09|11|2014 LOkALIkÓkullhadd.com

Pro©etti f’lokalitajiet differ-enti

B˙alissa jinsab g˙addej ix-xog˙ol fuq il-pro©ett nazzjonalibiex jittaffa l-g˙arg˙ar f’pajjiΩ-na. Dan il-pro©ett huwa mifruxf’diversi lokalitajiet b˙al fil-Wied ta’ Birkirkara, Óal Balzan,GΩira, Óal Qormi, Marsa, ÓaΩΩebbu© u Wied il-G˙ajn.

Il-pro©ett wasal fi stadjuavvanzat iΩda kif wasal f’ÓalLija, proprju fit-triq ta’ bejn ir-roundabout il-kbira u ç-çimiter-ju, l-ilma tad-drena©© bedadie˙el fil-mini li qed ji©bru l-ilmijiet tax-xita permezz tal-pro©ett.

Problema injorata fi Ωmienil-PN

Il-problema tad-drena©© qattma ©iet indirizzata qabel minnGvern preçedenti u kien ikunirresponsabli l kieku dan il-Gvern ma ˙ax il-miΩuriimmedjati biex isolvi din il-problema.

Fid-dawl ta’ kollu, il-pro©etttal-g˙arg˙ar ma setax jiffun-zjona qabel ti©i indirizzata dinil-problema. Fost g˙add ta’problemi hemm dawk tal-intej-jen kif ukoll tat-tappieri li jfuru.

Ix-xog˙ol g˙andu jitlestasal-Milied

Il-Ministeru responsabbli sost-

na wkoll l i dan i l -pro©ettg˙andu j i t les ta sal -Mi l ieddiment li ma jinqalg˙ux xiinkonvenjenti.

Li se ji©ri hu li se tit˙afferi t - t r iq g˙al madwar 200metru però l-˙addiema se

jinΩlu madwar Ωew© sularita˙t l-art g˙ax hekk jin˙tie©.Din se tkun biçça xog˙oldelikata u trid ammont ta’˙in f’kundizzjonijet diffiçli.Permezz tal-kollaborazzjonital-KSI se jinqalg˙u wkoll il-

pajpijiet eΩistenti tad-drena©©biex isiru pajpijiet ©odda.

Biex kemm jista’ jkun ji©uevitati l-perikli, kemm g˙as-sewwieqa u anke g˙an-niesl i jkunu g˙addej j in minnhemmhekk, il-Ministeru g˙at-

Trasport u l - Infrastrut turaqed j ie˙u ˙sieb dan ix-xog˙ol u se jara l i l -˙addiema jibqg˙u g˙addejjinbix-xog˙ol matul il-lejl biexjitnaqqas kemm jista’ jkun l-inkonvenjent lill-pubbliku.

L- inkonvenjent se jkunwie˙ed temporanju iΩda fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar se jgawdiminnu kul˙add g˙ax se tis-solva l-problema ta’ drena©©u se jkun jista’ jitkompla l-pro©ett tal-g˙arg˙ar.

Appell lis-sewwieqa

F’dan ir-rigward, il-Ministeruresponsabbli qed jappellabiex kul˙add isegwi s-sinjalitat-traffiku. Dan g˙aliex jekkis-sewwieqa jkunu konformimas-s in ja l i ta t - t raf f iku, l -impatt ikun inqas mil l iwie˙ed jistenna.

Min ikun ©ej mill-by-passta ’ Birkirkara, idur mar-roundabout normal imbag˙ad isuq dirett lejn is-service road fejn hemm il-˙wienet u jibqa’ tiela’ ‘l fuq ujer©a’ jo˙ro© minn ˙dejn iç-çimiterju.

Min-na˙a l-o˙ra, min ikun©ej minn fuq se ji©i dirett lejnir - roundabout ta l - Ikl in ujibqa’ nieΩel dritt biex jer©a’jo˙ro© fil-by-pass.

Biex tinΩamm l-ordni sejkun hemm ukoll il-preΩenzatal-Pulizija.

Min˙abba r-riskji li ©abet mag˙ha l-mal-tempata tal-©img˙a, il-Protezzjoni Civili˙admet qatig˙ tant li ˙idmithom mawaqfet xejn g˙al erbatax-il sieg˙a s˙a˙,mill-4.00pm tal-Ìimg˙a sas-6.00am tal-biera˙ filg˙odu.

Fost l-g˙ajnuna li ntalbet, il-ProtezzjoniÇivili kienet involuta fis-salvata©© ta’ tlietpersuni li nqabdu fil-karozzi tag˙homwaqt li dawn kien qed jeg˙rqu:

• 25 si©ra u wires tad-dawl likienu qed jimblokkaw toroq f’˙al-Kirkop, G˙ajn Dwieli, Mosta, Ra˙al ©did,Mrie˙el, ˙al-G˙axaq, ˙’Attard,Burmarrad, Mistra, Wardija, ˙al-Luqa,Ωejtun, Ta’ Qali, Ba˙rija. Msida ,Pembroke, Swieqi, Marsa, Bormla ,Floriana• Inqalbet billboard li kienet qedtimblokka triq• Ûew©t idjar kienu qed jeg˙rqu• Tne˙˙iet struttura tal-elettriku likienet saret perikoluΩa• Nar fi stabbiliment kummerçjali

Misjub denfil fil-Qawra

Ilbiera˙ filg˙odu, il-Pulizija kienet infur-mata li kien hemm fer˙ ta’ denfil fi statta’ emer©enza l-Qawra. Il-Pulizija tad-Distrett marru fuq il-post minnufih usabu li fil-bajja kien hemm fer˙ ta’ denfilferut.

Il-feriti kienu kkawΩati min˙abba l-mal-temp tant li d-denfil beda jitkaxkar iktarmal-blat bil-konsegwenza li ˙oloq iktarferiti. Quddiem din is-sitwazzjoni, is-Sur©ent tal-Pulizija u Ω-Ωew© Kuntistabblili kienu preΩenti fuq il-post iddeçidew lijinΩlu g˙alih fil-ba˙ar biex ma jkomplixjikkawΩa iktar feriti.

Fid-dawl ta’ dan kollu, id-Dipartimenttal-Animal Welfare kienu mitluba jinterv-jenu biex id-denfil jittella’ mill-ba˙ar.Meta dan ittella’ mis-salvagwardji tan-Nature Trust, beda jing˙ata l-ewwelg˙ajnuna u iktar tard ittie˙ed f’klinikatal-annimali biex jinΩamm ta˙t osservaz-zjoni. Uffiçjali min-na˙a tal-MEPA kienufuq il-post jag˙tu l-g˙ajnuna tag˙hom.

IL-MALTEMP... ÓIDMA BLA WAQFIEN

IL-GVERN QED JINDIRIZZA L-PROBLEMA TAL-GÓARGÓAR

Óajt imwaqqa’ fit-trakka ta’ Óal Far

06 09|11|2014 LokALIkÓkullhadd.com

INVESTIMENT TA’ €1,757,004qieg˙da tassisti lill-ETC fil-proçess ta’ rekluta©© u ta˙ri©tal-˙addiema li se jkunu invo-luti f’dan il-pro©ett, kif ukoll l-iΩvilupp ta’ deskrizzjonijiet tax-xog˙ol. Huma se jg˙inu wkollfl-iΩvilupp tal-parti teoretikatat-ta˙ri© tal-impjegabbiltà g˙alpersuni b’diΩabbiltà intel-lettwali li jag˙mlu parti mill-pro©ett.

L-Inspire se jiggwidaw lill-ETC u l-˙addiema involutif’kull kwistjoni relatata mal-kundizzjonijiet speçjali tal-per-suni m˙arr©a li jistg˙u jqumukuljum matul il-pro©ett b˙all-isfidi fl-im©iba tal-klijenti u val-utazzjonijiet kontinwi tal-klijen-ti fejn jid˙ol il-progress fil-˙iliet.

Ming˙ajr l-appo©© ta’kumpaniji u negozji lokali, danil-pro©ett ma kienx ikun pos-sibbli. Din l-g˙ajnuna qieg˙dating˙ata permezz ta’ ta˙ri© fuqil-postijiet tax-xog˙ol tan-negozji nfushom, jew inkellafiç-çentru g˙at-ta˙ri© tal-ETC fl-Imtarfa, fejn qed isiru l-work-shops qabel ma ji©u rilokatilejn l-Imsida.

S’issa 23 kumpanija involvietru˙ha f’dan il-pro©ett billi offri-et ix-xog˙ol jew it-ta˙ri© lill-applikanti. Madankollu, l-ETCg˙adha g˙addejjab’diskussjonijiet ma’ diversikumpaniji o˙ra biex tkun tista’toffri iktar opportunitajiet lill-klijenti tag˙ha.

L-applikazzjonijiet g˙adhommiftu˙a

G˙al dan il-pro©ett ©ewallokati €1,757,004, illi jinkludifondi mill-Fond SoçjaliEwropew. L-ETC rçeviet totalta’ 174 applikazzjoni minn per-suni bi bΩonnijiet speçjali liqeg˙din ifittxu mpjieg. Minndawn, 26 irtiraw l-applikaz-zjoni tag˙hom u 67 ©ewimsej˙a sabiex jie˙du sehem.Minn dawn tal-a˙˙ar, 19irriΩenjaw biex sa din il-©img˙a n-numru ta’ applikantiinvoluti fil-pro©ett huwa 48.

F’dan l-istadju hemm 81 app-likant fuq il-lista ta’ stennija.Minn dawn 35 di©à ©ew sotto-posti g˙al OccupationalTherapy Assessment, filwaqt li46 qeg˙din jistennew li ji©uvvalutati. L-ETC qieg˙da tisten-na li n-numru ta’ klijenti sejiΩdied b’mod stabbli matul il-©img˙at li ©ejjin.

Il-job coaches tal-ETC se jas-sistu lill-individwi interessati liqed ifittxu xog˙ol matul il-pro-gramm ta’ ta˙ri© kollu. Il-pro-gramm se jinkludi ta˙ri© prat-tiku f’setturi varji tas-suq tax-xog˙ol. It-trasport se jkun jkunipprovdut mill-ETC ming˙ajr˙las.

L-applikanti jridu jkunurre©istrati b˙ala persunib’diΩabbiltà mal-ETC jew mal-Kummissjoni Nazzjonali g˙alPersuni b’DiΩabbiltà. Legalguardians ukoll jistg˙u japp-likaw f’isem persuni b’diΩab-biltà.

Formoli tal-applikazzjonijistg˙u jinkisbu mis-sit tal-ETCwww.etc.gov.mt jew permezzta’ email lil set.etc@gov.mt. L-applikazzjonijiet jistg˙u jinkis-bu wkoll mis-SupportedEmployment Services Unit fil-kumpless tal-ETC f’Óal Far. Is-sej˙a g˙all-applikazzjonijiet setag˙laq meta n-numru mas-simu ta’ parteçipanti jkunre©istrat.

Fl-elezzjoni ©enerali li g˙addiet,il-Partit Laburista kkommettaru˙u li ja˙dem bla heda biexpersuni bi bΩonnijiet speçjalijing˙ataw aççess g˙al ta˙ri© illijag˙tihom opportunità akbar lijintegraw ru˙hom fid-dinja tax-xog˙ol. Dan l-g˙an qieg˙ed jint-la˙aq, fost l-o˙rajn, bl-introduz-zjoni tax-Sheltered EmploymentTraining Project.

Matul ix-xhur li g˙addew, l-ETCflimkien mal-Inspire, kienu invo-luti f’˙idma illi qieg˙da twassalg˙all-implimentazzjoni ta’ dan il-pro©ett. L-individwi li jipparteçi-paw f’dawn it-tip ta’ workshopsprotetti huma persuni b’diΩabbil-ità li, g˙al xi ra©uni, ma jistg˙uxila˙˙qu mal-˙ti©jiet tas-suq tax-xog˙ol miftu˙ kompetittiv.

Min˙abba t-tip u l-entità tal-kundizzjoni tag˙hom, dawn il-persuni jiddependu parzjalmentfuq skemi sostenibbli, strutturatiu fit-tul ta’ appo©©. Madankollu,

min i˙addem mhux dejjem ikunkapaçi li jipprovdi dan it-tip ta’appo©©.

F’pajjiΩi b˙all-Awstrija, il-Finlandja, is-Slovenja, l-Italja, il-Lussemburgu u l-Portugallpro©etti ta’ dan it-tip Ωdiedu sewfin-numru matul dawn l-a˙˙arsnin. B’hekk insibu eΩempji b˙aldak tal-Ìermanja, fejn l-impjiegiprotetti involvew madwar 80%tal-persuni b’kundizzjonijiet intel-lettwali jew konjittivi.

Stima riçenti tan-numru ta’ niesli ja˙dmu f’workshops protettimadwar l-Ewropa kienet ta’ bejn2 u 3 miljuni, illi jammontaw g˙albejn wie˙ed u ie˙or 4% tal-komunità b’diΩabbiltà.

Appo©©

F’dan il-pro©ett, l-Inspire qieg˙datoffri l-esperjenza tag˙ha fis-set-tur tal-appo©© g˙al persunib’diΩabbiltà. Fost l-o˙rajn, hija

LOKALI KÓ 09|11|2014 07kullhadd.com

AÌIR IRRESPONSABBLIFil-jiem li g˙addew l-eks-Ministru George Pullicino kom-pla juri kemm qieg˙ed b’darumal-˙ajt hekk kif, fil-preΩenzata’ akkuΩi li kien politikamentresponsabbli g˙all-g˙oti ta’kuntratt ta’ €35 miljun f’kundiz-zjonijiet suspettuΩi, huwag˙aΩel li jwaddab it-tajn fuq il-Ministru Konrad Mizzi minflokirrisponda g˙al g˙emilu.

Id-deputat tal-OppoΩizzjonig˙amel dan billi pprova jassoç-ja persuna, li g˙addejja minnproçeduri l-Qorti b’rabta ma’serq tal-elettriku, mal-MinistruKonrad Mizzi. Pullicino g˙aΩelli jag˙mel dan minkejja l-fatt lil-persuna msemmija minnuqatt ma kellha konnessjonimal-Ministru Mizzi, la qattkienet involuta fil-kampanjaelettorali tieg˙u u lanqas bisshuwa residenti fid-distrett li ©ieelett minnu.

Anzi, dokument li l-Gvernippubblika din il-©img˙a,jikkonferma li l-persuna msem-mija minn Pullicino kienet ©ietinga©©ata mal-Enemalta ta˙tGvern Nazzjonalista fl-2005.Kien ukoll Gvern Nazzjonalistali ta promozzjoni lill-istess per-suna u, lejlet l-elezzjoni ©ener-ali, biddel il-kuntratt tieg˙uminn wie˙ed definit g˙al

wie˙ed indefinit.

Nuqqas ta’ kredibbiltà

Ir-rivelazzjonijiet tal-Gvernkomplew juru x’nuqqas ta’kredibbiltà g˙andu Pullicino,kif ukoll il-Partit Nazzjonalista,illi g˙aΩel li jkompli jag˙ti l-appo©© tieg˙u lil deputat liqieg˙ed jipprova jg˙awwe© il-verità biex jitfa’ dell ikrah fuqministru li fl-a˙˙ar xhur kiençentrali fil-˙idma biex jor˙su l-kontijiet tad-dawl u tal-ilma.

Il-Partit Laburista ilu sentejnjitlob g˙al spjegazzjoni g˙all-mod kif ing˙ata l-kuntratt lill-Alberta b’rata ferm og˙la minndik tas-suq. Barra minn hekk,Pullicino g˙adu ma qalx lill-poplu Malti g˙aliex, lejlet l-elezzjoni ©enerali tal-2013, sarftehim ta’ €35 miljun b’doku-ment mhux iffirmat u minnbank li ma kienx g˙adu jeΩisti.

Imgiddeb

George Pullicino huwa l-istessdeputat li fil-le©iΩlatura lig˙addiet, b˙ala ministru, per-sonalment wassal ittra lill-kumpanija tal-pannelli litikkonferma rata g˙olja g˙ax-xiri tal-elettriku. L-ewwel qal li

ma kellu x’jaqsam xejn,imbag˙ad ipprova jwa˙˙al fid-Dipartiment tal-Kuntratti u fl-Awtorità Maltija g˙ar-RiΩorsi.Madankollu, fil-jiem lig˙addew iΩ-Ωew© entitajiet gid-dbuh, u Pullicino nqabadwa˙du li kien hu responsabblimill-immani©jar tal-proçess tat-tender.

Dan sar mag˙ruf permezz tal-ppubblikazzjoni ta’ Ωew© ittri,li wkoll qeg˙din online fuq is-sit elettroniku tal-Gvern, fejnb’mod kategoriku kemm is-CEO tal-Malta ResourcesAuthority Anthony Rizzo kifukoll id-Direttur Ìenerali tal-Kuntratti Anthony Cachiaça˙du bl-iktar mod çar li humakienu involuti fil-prezz ta’ 23çtal-feed-in tariff.

Sadanittant, min˙abba n-nuqqas ta’ serjetà fil-mod kifing˙ata dan il-kuntratt, il-Gvern mhux biss iddeçieda lijirrifjuta li jiffirma dan il-ftehim,imma g˙amel dmiru u g˙addal-informazzjoni kollha ta’ danil-kaΩ lill-pulizija sabiex ikunstabbilit jekk kienx hemmg˙emil kriminali marbutmieg˙u.

L-entità s˙i˙a tal-involvimentta’ George Pullicino g˙adhatrid ti©i Ωvelata. Madankollu, li

TKOMPLI D-DISKUSSJONI FUQ IL-FINANZJAMENT TAL-PARTITIL-OppoΩizzjoni g˙adha blapoΩizzjoni

FiΩ-Ωmien li ©ej il-Gvern sejkun qed iwettaq weg˙da elet-torali o˙ra sabiex g˙all-ewweldarba f’pajjiΩna jkun hemm li©ili tirregola bis-serjetà l-finanzja-ment tal-partiti politiçi. Fis-seduta parlamentari tat-Tnejnfilg˙axija kompliet id-diskussjoni dwar l-abbozz ta’din il-li©i.

G˙al darb’o˙ra l-kelliema tal-OppoΩizzjoni Nazzjonalistakienu aktar mo˙˙hom biexikomplu jitfg˙u t-tajn lill-PartitLaburista fuq il-kwistjoni tal-kaΩini milli jistabilixxu poΩiz-zjoni fuq din il-li©i.

Irrimarka dan ukoll il-Ministru g˙at-TuriΩmu EdwardZammit Lewis fejn sostna lis’issa l-OppoΩizzjoni g˙adhama qalitx x’inhi l-poΩizzjonitag˙ha fuq dan l-abbozz.

Tg˙id Simon Busuttil se jer©a’jastieni biex ikompli jΩid mal-astensjonijiet li di©à rajna?

“A˙na mhux qeg˙din hawnbiex insolvu l-problemifinanzjarji tal-PN”

G˙all-kummenti tad-DeputatNazzjonalista Chris Said, lisostna li l-Partit Laburista seraqproprjetajiet tal-privat u li d-differenza fil-flus bejn il-PartitLaburista u dak Nazzjonalistag˙andha ting˙ata lill-PartitNazzjonalista, il-MinistruZammit Lewis sostna li dan il-kumpens g˙andu jmur g˙andin-nies affettwati u mhuxg˙and il-Partit Nazzjonalista.

Dan g˙ax Gvern Laburistamhuwiex qieg˙ed jiggvernabiex isolvi l-problemi finanzjar-ji tal-Partit Nazzjonalista. Hijaçara kristall li l-OppoΩizzjoniNazzjonalista qed tipprovatqarraq bil-poplu Malti tant liqed tipprova ssolvi l-problemifinanzjarji tal-Partit permezz ta’dan l-abbozz.

Apparti minn hekk, il-

Ministru g˙at-TuriΩmu sostnali, filwaqt li l-PartitNazzjonalista qed jilmentadwar proprjetajiet privati uΩatib˙ala kaΩini tal-partiti, metadan kien fil-Gvern ma g˙amelxejn f’25 sena s˙a˙ biex din is-sitwazzjoni tkun irregolarizza-ta. Fil-fatt, kien proprju GvernNazzjonalista li fl-2009, perme-zz tal-Ministru ta’ dak iΩ-ΩmienJohn Dalli, li mexxa r-Riformatal-Kiri u b’hekk bdiet ting˙ataiktar protezzjoni g˙all-uΩu ta’dawn l-istess kaΩini. G˙alhekk,il-Ministru Zammit Lewis sost-na li dan il-Gvern m’g˙anduxbΩonn lezzjonijiet tal-OppoΩizzjoni Nazzjonalistaf’dan ir-rigward.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-Ministru Zammit Lewisirrea©ixxa wkoll g˙all-protestippreΩentat mid-DeputatNazzjonalista Jason Azzopardiu sostna li kien proprju GvernNazzjonalista li implimenta l-li©i tal-kera li tag˙ti d-drittijietlil dawn l-istess kaΩini – PartitNazzjonalista li b’mod konkret,

anke f’istituzzjoni g˙oljab˙alma hu l-Parlament, qedjag˙Ωel li jkompli jqarraq bil-poplu sa˙ansitra anke mill-OppoΩizzjoni!

Ta’ min wie˙ed isemmi wkollli l-GRECO, li hija g˙assies tal-Kunsill tal-Ewropa f’dak lig˙andu x’jaqsam ma’ sitwaz-zjonijiet tal-pajjiΩi u dwar kifqed timxi ’l quddiem id-demokrazija fl-Istati Membri, fiΩmien Gvern Nazzjonalista rap-port tal-istess GRECO kkonfer-ma li pajjiΩna mhuwiex konfor-mi u g˙alhekk beda jaqa’ luraf’dak li g˙andu x’jaqsam ma’trasparenza tal-partiti politiçimin˙abba n-nuqqas ta’ din il-li©i.

Fi kliem il-Ministru dan huwamument storiku ie˙or fl-istorjata’ pajjiΩna g˙ax din il-li©i hijafundamentali g˙ad-demokrazi-ja ta’ kull pajjiΩ.

Il-bΩonn ta’ din il-li©i ilujin˙ass 25 sena

Ta’ min wie˙ed ifakkar li l-li©i

tal-finanzjament tal-partitikienet ilha tissemma 25 sena,fost l-o˙rajn fir-RapportGaldes tal-1994 kif ukoll fl-abbozz ta’ li©i li kienippreΩenta Dr Franco Debonofil-le©iΩlatura li g˙addiet.Madankollu, din il-li©i qatt mada˙let fis-se˙˙ min˙abba n-nuqqas ta’ rieda politika utkaxkir tas-saqajn minn GvernNazzjonalista.

Dan it-tkaxkir tas-saqajnhuwa evidenti mir-rekordsparlamentari fejn kien hemmxejn inqas minn ˙dax-il inter-vent f’okkaΩjonijiet differentifil-le©iΩlatura li g˙addiet, ufejn Debono rrefera g˙all-bΩonn li jkun hemm din il-li©i,imma dan kollu ©ie injoratminn Gvern li kien mifniproblemi interni f’dawk iΩ-Ωminijiet.

Min-na˙a l-o˙ra, dak lim’g˙amilx Gvern Nazzjonalistaf’25 sena qed jag˙mlu GvernLaburista f’inqas minn sentejn.Dan g˙ax, apparti l-finanzja-ment tal-partiti , Gvern

Laburista di©à da˙˙al Ωew©pilastri kbar o˙ra li g˙andhoml-g˙an li l-politika tkun aktarnadifa. Dawn iΩ-Ωew© pilastrijinkludu t-tne˙˙ija tal-preskriz-zjoni fuq reati kommessi minnpolitiçi kif ukoll il-Whistleblower’s Act.

Xi jg˙id dan l-abbozz?

Fix-xhur li g˙addew il-Ministrutal-Ìustizzja Owen BonnicippreΩenta l-qafas g˙al-li©i l-©dida wara perjodu ta’ konsul-tazzjoni wiesg˙a, inkluΩ mal-pubbliku b’mod in©enerali,permezz ta’ white paper qabelma tressaq proprju g˙ad-diskussjoni fil-Parlament.

Fost o˙rajn, dan l-abbozz jip-proponi li donazzjonijiet anon-imi lill-partiti politiçi m’g˙and-homx jaqbΩu l-€50. Minkejjadan, donazzjonijiet bejn il-€50u l-€500 jistg˙u xorta jitniΩΩlub˙ala ‘kunfidenzjali’, b’kulltag˙rif neçessarju dwar id-donatur jinΩamm mill-partitrispettiv f’kaΩ li l-KummissjoniElettorali, li se tkun qed tirre-gola l-qasam, te˙tie©u g˙al xiverifiki.

L-istess abbozz ta’ li©i jis˙aqli donazzjonijiet lill-partiti ta’bejn €7,000 u €40,000 iriduji©u identifikati bis-sorstag˙hom fir-rapport annwalidwar id-donazzjonijiet li t-teΩorieri tal-istess partiti sejkunu obbligati li j˙ejju tlietdarbiet fis-sena u ppreΩentatilill-Kummissjoni Elettorali fl-a˙˙ar tas-sena.

Minbarra hekk, l-istessabbozz jispeçifika l-ammontita’ flus li kandidati g˙all-elez-zjonijiet jistg˙u effettivamentjonfqu u li dikjarazzjonijietfoloz jistg˙u jtellfu s-si©©u lildak li jkun. L-ammonti massi-mi ta’ €5,000, €20,000 u€50,000 ©ew stabbiliti g˙alkandidati fl-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali, g˙all-ParlamentMalti kif ukoll dak Ewropewrispettivament.

huwa çert f’dan l-istadju huwal-fatt li tfig˙ ta’ tajn tat-tip lirajna fl-a˙˙ar jiem ftit li xejn

jag˙mel ©ie˙ lil bniedem lijg˙id li huwa l-iktar deputatnadif.

08 09|11|2014 LOKALIKÓkullhadd.com

ÓIDMA TAL-GVERNEKONOMIJA U FINANZI

• L-a©enzija ta’ kreditu Moody’s ikkonfermat ir-rating ta’ A3 b’viΩjonistabbli g˙al Malta.

• PajjiΩna ffirma ftehim ma’ ˙amsin pajjiΩ ie˙or dwar kooperazzjoni fuqinformazzjoni relatata mat-taxxa bil-g˙an li ti©i mi©©ielda l-evaΩjoni fiskali.

• Skont rapport ta’ IBM Global Location Trends, Malta hija t-tieni l-iktar pajjiΩ fid-dinja li attirat investiment dirett barrani ta’ kwalità g˙olja.

• It-tbassir tal-Kummissjoni Ewropea g˙all-˙arifa 2014 kien wie˙edpoΩittiv ferm, fejn qalet li d-defiçit kien ta˙t kontroll u li t-tkabbirekonomiku kien ikbar milli mistenni.

• Malta tirre©istra l-og˙la Ωieda fil-bejg˙ mill-˙wienet mill-pajjiΩi koll-ha tal-Unjoni Ewropea.

INFRASTRUTTURA U ENERÌIJA

• Is-Segretarju Parlamentari Ian Borg ˙abbar li dalqawt se jibdew ix-xog˙lijiet ta’ restawr fuq il-Casino Notabile.

• Jitlestew xog˙lijiet ta’ tisbi˙ fi Ìnien Patri Ìwann Frendo f’Tal-Pietà, kofinanzjati mill-Urban Improvement Fund (UIF) fi ˙dan il-MEPA.

• Tlesta xog˙ol estensiv fuq il-komponent ta’ Óal Qormi b˙ala partimill-pro©ett nazzjonali biex jittaffa l-g˙arg˙ar.

• Il-pro©ett ta’ restawr fil-Forti Sant’Iermu, il-Belt Valletta, jinsabkwaΩi lest u g˙all-ewwel darba fl-istorja se jibda jitgawda mill-pubbliku.

• Jibda x-xog˙ol biex tissolva problema tad-drena©© f’Óal Lija li tmurlura g˙exieren ta’ snin.

EDUKAZZJONI U XOGÓOL

• Is-Segretarju Parlamentari Ian Borg ˙abbar allokazzjoni ta’ €2.5miljun mill-Fond Soçjali Ewropew 2007-2013 li permezz tag˙hom se ji©umwettqa disa’ pro©etti li se joffru ta˙ri© g˙al madwar 2,000 persuna fis-set-tur pubbliku.

• L-A©enzija tal-Gvern g˙at-Teknolo©ija tal-Informatika (MITA) iffir-mat ftehim mal-korporazzjoni multinazzjonali tas-software, SAP Hellas Maltaand Cyprus, li minnu se jibbenefikaw studenti u startups.

• Il-Eurostat ikkonfermat li l-qg˙ad f’Malta u G˙awdex kompla jinΩelhekk kif numru ta’ miΩuri ˙allew l-effett tag˙hom. F’Settembru 2013 il-qg˙ad kien ta’ 6.5%, iΩda f’Settembru 2014 niΩel g˙al 5.8%.

• Varata l-inizjattiva ta’ Sheltered Employment, li qed tg˙in g˙exierenta’ persuni b’diΩabbiltà jid˙lu fid-dinja tax-xog˙ol.

TURIÛMU, KULTURA U SPORT

• Jing˙aqdu Ω-Ωew© teatri G˙awdxin g˙al produzzjoni organizzatamill-Fondazzjoni Çelebrazzjonijiet Nazzjonali (FCN) flimkien mal-MinistruAnton Refalo.

• Iffirmat ftehim bejn il-Kunsill Malti g˙all-Isport u l-Aquatic SportAssociation fil-preΩenza tas-Segretarju Parlamentari Chris Agius, li fih klaw-soli dwar uΩu garantit tal-pixxina nazzjonali, sa˙˙a li jikkoordinaw mal-klabbs, clubhouses g˙all-klabbs li huma parti mill-ASA u uΩu ta’ boardroom.

• Awwissu 2014 irre©istra rekord fl-iljieli mqatta’ fl-akkomodazzjoniji-et kollettivi, filwaqt li Settembru 2014 rre©istra çifri rekord fil-wasliet, fl-iljieliu fl-infiq mit-turisti, b’Ωieda ta’ 9.3% meta mqabbel ma’ Settembru 2013.

• Il-Prim Ministru Joseph Muscat laqa’ lil Federica Falzon, li se tirrap-preΩenta lil Malta fil-Junior Eurovision Song Contest.

LOKALI KÓ 09|11|2014 09kullhadd.com

ÌUSTIZZJA U INTERN

• Il-Prim Ministru Joseph Muscat ˙abbar it-tmiem ta’ proçess ta’ tne˙˙ija ta’ li©ijietli m’g˙adhomx rilevanti g˙al-lum. L-eΩerçizzju, li sar b’˙idma kon©unta bejn l-Uffiççjutas-Segretarju Permanenti Ewlieni, il-Kummissjoni g˙al-Ligijiet, il-Justice Unit u l-ministeri,ra t-tne˙˙ija ta’ 152 li©i, filwaqt li disa’ li©ijiet prinçipali o˙ra ©ew konsolidati.

• Il-Ministru Manuel Mallia ˙abbar li permezz tal-Akkademja tal-Pulizija se jkunqed jissa˙˙a˙ it-ta˙ri© neçessarju dwar kif l-uffiçjali fil-korp g˙andhom ja©ixxu f’kaΩijietta’ vjolenza domestika u kull forma o˙ra ta’ vjolenza fuq in-nisa.

• Delegazzjoni mill-Parlament Malti komposta minn Dr Luciano Busuttil u Dr FrancisZammit Dimech attendiet il-Konferenza Interparlamentari dwar il-Politika Barranija u ta’Sigurtà Komuni (CFSP) u l-Politika ta’ Sigurtà u DifiΩa Komuni (CSDP) f’Ruma.

SOLIDARJETÀ SOÇJALI U DRITTIJIET

• Il-Ministru Michael Farrugia nieda d-dokument dwar it-Trobbija PoΩittiva g˙all-konsultazzjoni pubblika.

• Il-Gvern ressaq l-ewwel qari tal-abbozz ta’ li©i dwar l-Identità tal-Ìeneru, l-Espressjoni tal-Ìeneru u l-Karatteristiçi tas-Sess, li se ttemm snin twal ta’ diskriminazzjoniu tpo©©i lil pajjiΩna fost l-awqa fid-dinja f’dan ir-rigward.

• Il-Ministru Michael Farrugia nieda l-inizjattiva Childrens’ Dreams, li qed issir bil-kollaborazzjoni tal-A©enzija Appo©©. Din l-inizjattiva se tag˙ti l-opportunità lil tfalΩvanta©©jati biex jing˙ataw ir-rigal li jixtiequ g˙all-Milied.

• Il-Ministru Edward Scicluna u l-President Marie-Louise Coleiro Preca ˙abbru li l-kumpaniji li jag˙tu donazzjonijiet lil MCCF se jibbenefikaw minn tnaqqis fit-taxxa.

L-EWROPA U LIL HINN MINNHA

• Il-Kummisjoni Ewropea approvat il-Partnership Agreement ta’ Malta g˙all-perjodu2014-2020.

• Il-Prim Ministru Joseph Muscat iltaqa’ mal-Prim Ministru ta’ Singapore Lee HsienLoong f’Singapore, fejn ©ew diskussi temi relatati mal-ener©ija, il-qasam tas-sa˙˙a u l-Commonwealth.

• Il-Ministru George Vella ffirma dikjarazzjoni ta’ kooperazzjoni mal-Palestina fis-set-turi tal-Edukazzjoni, it-TuriΩmu u l-Ekonomija, filwaqt li Ωar ukoll l-istrippa ta’ GaΩa.

• Ìie ffirmat ukoll ftehim mal-Ìordan li jikkonçerna l-passaporti diplomatiçi, u koop-erazzjoni fuq il-kriminalità u t-traffikar tad-droga.

SAÓÓA U AMBJENT

• Bejn Jannar u Settembru ta’ din is-sena, fl-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex kienhemm Ωieda ta’ 10% fl-operazzjonijiet li saru meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena lig˙addiet.

• Minbarra li nxtara apparat apposta, saru wkoll diversi drills nazzjonali biexpajjiΩna jkun ippreparat f’kaΩ li jfe©© il-virus tal-Ebola.

• Il-Ministru Leo Brincat iffirma ftehim mal-IΩrael dwar kooperazzjoni f’g˙add ta’oqsma ambjentali.

• Inawgurata l-Mobile App fiç-Çentru tal-ViΩitaturi tal-Park tal-Majjistral. Din l-Appse sservi ta’ gwida g˙al dawk kollha li jΩuru dan il-Park, sew Maltin u anke turisti.

GVERN LOKALI U GÓAWDEX

• Tnieda diploma course fl-istudji tal-gvern lokali li huwa mmirat g˙as-segretarjieΩekuttivi. Dan il-kors huwa akkreditat b˙ala EMQF Level 5, u tnieda fi Smart City mis-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo u s-Segretarju Parlamentari Ian Borg.

• Il-Ministru Anton Refalo u s-Segretarju Parlamentari Ian Borg ˙abbru li ser isiruinterventi fil-Port ta’ Marsalforn sabiex itejbu l-façilitajiet disponibbli g˙as-sajjieda f’dawnl-in˙awi biex b’hekk ikunu jistg˙u joperaw b’mod aktar effiçjenti u effettiv.

• Inawgurat l-akkwist ta’ Ωew© vetturi mill-Kunsill Lokali tal-G˙arb – eco-truck ueco-cab, b˙ala parti mill-pro©ett Smart Civic Centre.

• Fi spazju ta’ jumejn waslu f’G˙awdex 830 passi©©ier abbord Ωew© cruise liners.Dan issarraf f’iktar xog˙ol g˙an-negozji Maltin u G˙awdxin.

10 09|11|2014 opinjonikÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

In-Net g˙andhom programmta’ diskussjoni li jismu Indibate.Dan huwa programm mill-aktar bilançjat u nasal ng˙id lijaqlibha sew lil Iswed fuq l-Abjad. G˙al min segwa xi ˙a©al-©img˙a li g˙addiet jindunab’dan kollu.

Il-mistieden ewlieni kien il-Perit Michael Falzon, dak likien ministru u qabeΩ jg˙um©o ilma bid-drena©©, l-istesspersuna li sa sentejn ilu qalal-hom il-˙ama kollu. Immainsomma, issa re©a’ tg˙ammedbl-ilma blu. Mela l-˙abibtag˙na l-Perit Falzon tg˙idxkemm tmas˙an u rribatta dwaris-snin tmenin. Skont hukul˙add imbeΩΩa’ u mwerwerf’dawk iΩ-Ωminijiet, iΩda nesajsemmi l-musketterija u l-mur-tali li kienu jie˙du, mhux fil-festi. Ara ˙a nag˙laq ˙alqi unigdem naqra lsieni.

Ti©bid

Timma©inak tag˙mel festinkbir u tistieden xi elf ru˙imbg˙ad meta jasal l-ikelkul˙add jibqa bil-©u˙! Minkejjali m’iniex ser nag˙ti pariri dwarfestini jew l-ikel ser nitkellemfuq it-teleserje Iç-Çaqqufa. Is-sena l-o˙ra kul˙add kienjitkellem dwar din id-drama, udan bir-ra©un. Kienet innovatti-va u bi storja umana li tmiss il-qlub. Din id-drama wkoll kell-ha tieqaf f’Mejju li g˙adda umhux tkompli dis-sena wkoll.Seta wkoll inbidel min jikteb l-iskript. Kull min segwa seta jin-duna li l-iskript tag˙ha xxottaaktar mix-xahar ta’ Awwissu.Issa l-istorja ser iddur fuq Karlau n-nies issa ser jibdew jit˙ass-ruha. In-nies idejjaqhom it-

ti©bid, Iç-Çaqqufa ta’ din is-sena qieg˙ed inqabblu ma’ fes-tin ta’ elf ru˙ u ikel g˙al 500,Drama li kellha storja tajbag˙al 39 puntata u daqshekk.

Niddisinjaw jew inlabalbu?

Kemm One u kemm TVMg˙andhom programm dwar l-arredamenti tad-djar, li suppostjg˙allmuna kif g˙andna niddis-injaw u nirran©aw. Il-pro-gramm ta’ One jismu In DHouse u dan tippreΩenatahPauline Agius. Ifhmuni, jiennippreferi n˙ares lejn Paulinemilli lejn xi mejda b’sittsi©©ijiet! Mela f’dan il-pro-gramm Pauline ikollha ˙afnamistednin li kollha jlabalbu ujg˙idu tag˙hom; biex ng˙idukollox, hemm minnhom lijkunu interessanti iΩda n-niesimdorrijin jaraw tip ta’ pro-

grammi li jaraw b’g˙ajnejhomix-xog˙ol isir, mhux parolibiss. Programm ie˙or dwar id-djar jixxandar fuq TVM, dan©ieli ktibt fuqu, Luxdesign.M’iniex ser ner©a’ nsemmi lilJanvil il-preΩentatur, kantant uΩeffien, iΩda ser nitkellem dwarl-andament tal-programm.Nifhem li l-programm huwamixtri minn kumpanija partiku-lari u dawn iridu jda˙˙lumaterjali minn tag˙hom, iΩda lijurtani l-aktar huma l-˙afnaspjegazzjoni Ωejda li waqt pro-gramm televiΩiv huwa boring!

Ftit ilu Noel kellu disinnf’idejh u dan dam kwaΩi ˙amesminuti jlablab fuqu! Li kiekudawn il-˙ames minuti ©ewimqassma mod ie˙or, b˙alpereΩempju jidhru l-˙addiemaja˙dmu jew inkella jkun hemmxi ˙add jag˙mel mistoqsijiet,ma jkunx daqshekk tedjanti.

Jekk b˙ali ssegwu l-istazzjonbarrani FLN, f’˙afna programmisimili ta’ dawn li ktibt fuqhom,f’25 minuta juru pro©ett mill-bidu sal-a˙˙ar ming˙ajr paroliΩejda.

Programmi ta’ diskussjoni

Il-One minn dejjem kienu l-kings g˙al programmi ta’diskussjoni, jekk tmur lura fl-istorja ta’ dan l-istazzjon tista’tikkonferma dan kollu li ktibt.Matul din l-iskeda g˙andhomSection 41, peress li b˙alissaqisu kul˙add kajman, dawn it-tip ta’ programmi ma jkunuxdaqstant popolari. Nista’nikkummenta biss li huwa twil˙afna, g˙alhekk façli titlef is-su©©ett jew iraqqdek jekk ikol-lok xi mistieden li jaqbadilablab ming˙ajr ma jieqaf!Il-©urnata t-tajba.

I t - tg˙anniq sar komuni.Jg˙annaq kul˙add. Il-˙abib ul-©akbin! L-onest u d-diΩon-est ! I l - f idi l u l - inf idi l !Ng˙annqu kullimkien. Melamhux biss f i l -kamra tas-sodda. Imma, wkoll, fit-triq,fil-parlament, sa˙ansitra fil-knisja. Jekk jog˙©bok fuq l-altar! Insomma! Kul˙add tag˙at- tg˙anniq! Imma t-tg˙anniqa, li minnha nnifishahi ja qaddisa, saret i r˙isawkoll ! Bi t - tg˙anniq tantxkemm ingidmu nies! InkluΩÌesù! U mhux wie˙ed l ikien jg˙annqu ittradih! Vilihux!

Intant! Dan l-a˙˙ar kont l-isptar, u, kif soltu n˙obbnag˙mel wara li nkun ©ejminn lejl ta’ ˙idma, inΩilt sar-reception biex ner©a’ nie˙usa˙˙ti mill-©did. Ir-receptionin˙obb insej˙ilha l-pjazza.Fiha niltaqa’ ma’ kul˙add.Wara kollox m’iniex il-patrital-pjazza? U mela tas-seg-regazzjoni? Ajma! Mur inqata’min-nies? Aqta’ kemm jie˙ugost i l -Papa Fran©isku!Daqskemm iridna, l i lna l-qassis in u l-patr i j iet , l init˙alltu man-nies! Inkella kifKristu se jasal g˙andhom?

Waqt li kont qieg˙ed isfel,tg˙addi minn quddiemi marab’tifel ittektek kemm tifla˙.G˙al mument, f ’battuta l i

qalli wie˙ed, fejn mara anz-jana l i l bintha wissietha:“Ittektikx!” Il-le˙en ©ewwienifija qalli biex lil din il-marainwaqqafha u nkel l imha.Intba˙t l i kien i l - le˙en©ewwieni! Dak g˙al g˙ajnu!X’jimpurtah mit-taqtiq tan-nies! Jaf li tieg˙u biss tajjeb!

Biex ma ntawwalhiex, dortle jn i l -mara u g˙edti lha:“O˙t! G˙andi rigal g˙alik!”I l -mara waqfet . “Bon©uPatr i !” qal t i . Nifhimha.Nimma©inaha bdiet ta˙seb:“U dal-patri g˙odu g˙odux’fettillu jwaqqafni?” “Tidhermg˙a©©la,” komplejt j ien.“Iva. G˙andi appuntamentdalwaqt.” “M’iniex sendewmek tafx. Se ng˙idlekbiss kelma,” issoktajt jien.“Óa nag˙tik din.” I l-maratbissmet g˙al dak li tajtha.“I l -Óniena Divina!” qal t l ifer˙ana. “Hekk hu!”we©ibtha jien.

Waqt li kont qieg˙ed inkel-limha ntba˙t li t-tifel kelluboçça fuq rasu. “Ejja sabi˙˙a ng˙id talba mieg˙ek,”g˙edtlu. “Ersaq Fabio (isemfi t t iz ju) ˙a jbierkek i l -Father,” ˙e©©itu ommu. U t-tifel resaq lejja. X˙in smajtismu ççajtajt mieg˙u. Ismufakkarni fi plejer famuΩ tal-futbol. It-tifel, ta’ innoçenti lihu, x˙in sema’ kunjom dan

il-plejer mag˙ruf mill-ewwelikkore©ieni billi qalli kunjo-mu! Ommu u jien ˙arisnalejn xulxin u tbissimna.Imbag˙ad dlikt lit-tifel biΩ-Ωejt fuq in-na˙a tar-ras fejng˙andha bΩonn titfej jaq utemmejna t- talba bir-raddtas-salib.

X˙in eΩatt spiççajna t-talbadan it-tifel çkejken dawwaridejh çkejkna tieg˙u mieg˙iu g˙annaqni. F’dak il-˙inqalbi waqfet ! Óassej tnif’dinja o˙ra! Il-qawwa tat-tg˙anniqa t ieg˙u kienetkbira tassew. U l-g˙aliex?G˙ax dan i t - t i fel fehemsewwa x’kien qieg˙edjag˙mel. Bit - tg˙anniqatieg˙u t-tifel irringrazzjanital-©est li g˙amilt mieg˙u.Irr ingrazzjani g˙ax,g˙alkemm midneb kbir ,xorta wa˙da tajtu lill-Mulej.Irringrazzjani g˙ax tajtu dakli kellu verament bΩonn!

It-tg˙anniqa ta’ dan it-tifelinnoçenti qabbΩitli d-dmug˙minn g˙ajnejja! Meta r˙ejtil-ha lura bil-qalja l-qajla lejnil-kwartieri tag˙na ma stajtxma nirringrazzjax lill-Mulejg˙ad-don tat- t ful i ja , tal -innoçenza, u, fuq kollox, tal-gratitudni! Dan it-tifel jibqa’mmarkat f ’qalbi u f ’ ta lbig˙ax g˙allimni x’inhi l-grati-tudni vera. I l -grat i tudni

m’g˙andhiex bΩonn paroli,poΩi u mutett i . To˙ro©wa˙edha! L-istess b˙alma˙ar©et wa˙edha u bla mis-tennija mit-tg˙anniqa taç-çkejken! I l -grat i tudnita˙sdek. G˙ax f’soçjetà fejnis-suspett li jberren fl-o˙rajn,li l-o˙rajn jag˙mluli l-˙sara,dejjem imberren f’mo˙˙i, ji©it i fel b˙al dan u jse˙˙lujag˙raf li kien Ìesù stess lifija po©©a jdejh fuqu u dilkubiΩ-Ωejt tal-fejqan!

Qabel infridna dort lejnommu u g˙edtilha: “Mhu seninsa qatt din l-esperjenza!”Kelmti Ωammejtha. L-esper-jenza qsamtha mag˙komil lum. It- t i fel g˙all imni t-tag˙l ima l-kbira, l i metabejnietna nag˙mlu l-atti ta’Ìesù tg˙idx kemm il-Mulejifejjaqna permezz ta’ xulxin!

A˙seb ftit meta int u jienna˙fru l i l xulxin x’ j i©r i !Kemm infejqu l-©r ie˙iimdennin li g˙andna mis-turin f’qalbna! Mela, metatkun se tg˙annaq lil xi ˙addftakar fil-©rajja li l-Patri kelluma’ dan i t - t i fel . G˙annaqminn qalbek iva! U fissertassew dak li g˙andek f’qal-bek bit-tg˙anniqa tieg˙ek.Nawguralek li min jirçievi t-tg˙anniqa sinçiera tieg˙ekjasal hu wkoll li jibda’ jg˙idb˙ali: “X’tg˙anniqa dik!”

x’TgÓAnniqA dik!

TiVi AwArds

oPINjoNI KÓ 09|11|2014 11kullhadd.com

Mario Fava

President tas-SezzjoniKunsilliera tal-PL

email: keaneo@onvol.net

KU

NsI

LLI

LoK

ALI

Nhar il-Ìimg˙a, 31 ta’ Ottubruattendejt g˙al konferenza (finali)ta’ dan il-pro©ett li saret f’lukan-da ewlenija f’San Ìiljan. Tajjeb liqabel ma ng˙id x’sar waqt dinil-konferenza, nispjega x’inhudan il-pro©ett.

Dan huwa pro©ett interre©jon-ali li fih ipparteçipaw 12-ilimsie˙ba re©jonali li kienu ©ejjinminn 10 pajjiΩi differenti, kollhamsie˙ba fl-Unjoni Ewropea. Il-pajjiΩi li pparteçipaw kienu l-Lussemburgu, il-Ìermanja, l-Awstrija, il-Finlandja, ir-Repubblika Çeka, il-Polonja, ir-Rumanija, l-Italja, Spanja u, natu-ralment, Malta. Dan il-pro©ettkien parzjalment iffinanzjat mill-Fond Ewropew g˙all-IΩviluppRe©jonali (ERDF).

L-iskop tal-pro© ett

L-iskop ta’ dan il-pro©ett kien lil-imsie˙ba flimkien jaraw kifjistg˙u jsibu modi ta’ kif jiΩvilup-paw u jkattru u jmexxu rototkulturali li jkunu ta’ interessEwropew. Interessanti l-kelmaroutes. Dan g˙ax bl-ilsien IngliΩdin tista’ tfisser ‘g˙eruq’ ta’ xi˙a©a (roots), u tista’ tfisser ukoll‘rotot’ (routes); Ωew© kelmiet lijoqog˙du tajjeb ferm mal-iskopta’ dan il-pro©ett. G˙aldaqstant,dawk kollha involuti ©abruflimkien numru ta’ prattiçi u stru-menti governattivi biex iffurmat11-il ‘rotta’ li setg˙u ji©u impli-mentati, li l-g˙an ewlieni

tag˙hom kien li jkattru t-turiΩmukulturali fiΩ-Ωoni tag˙hom uo˙rajn ©irien.

Dan wassal biex permezz ta’dawn ir-‘rotot’, ikun hemm iktarkooperazzjoni re©jonali, ikunhemm skambju ta’ esperjenzi uqsim ta’ soluzzjonijiet bejni-ethom. B’hekk dawn it-tlietaspetti flimkien iwasslu biexiservu b˙ala mezz ta’ integraz-zjoni ikbar fuq baΩi re©jonali fl-Ewropa.

Pro©ett b˙al dan, pro©ett inter-re©jonali, bla dubju ta’ xejn iwas-sal biex, mhux biss ikun hemmdan li qed nitkellmu fuqu, immawkoll jassigura li jkun hemmqbil fuq standards li g˙andhomjintla˙qu, definizzjonijiet uindikaturi komuni u anke l-modta’ kif wie˙ed g˙andu jmexxi ’lquddiem pro©etti simili.

Dan il-pro©ett g˙andu l-g˙eruqtieg˙u fil-passat, filwaqt li l-parteçipanti ja˙dmu biex jipro-movu dawn ir-rotot kulturali. Il-fatt li dan il-pro©ett involvadaqstant parteçipanti minn tantpajjiΩi differenti wassal biex kienhemm involviment anke mill-Istitut g˙al Rotot KulturaliEwropej (EICR). Fil-fatt, dan l-istitut ikkoordina x-xog˙ol kolluli kien qed isir bejn l-imsie˙bakollha f’dan il-pro©ett.

Dan sar billi pprovda assistez-na u anke g˙en biex dak kollu li©ie propost kellu l-g˙arfien tal-Kunsill tal-Ewropa. Dan fisser lil-istess istitut kien f’kuntatt kon-

tinwu ma’ dawk kollha involutifuq kull livell, minn dak lokali sadak re©jonali u Ewropew. Servawkoll b˙ala l-passa©© bejn dawnil-parteçipanti, il-ParlamentEwropew, il-KummissjoniEwropea u l-istituzzjonijiet li b’ximod g˙andhom involviment fit-turiΩmu kulturali.

Ir-‘rotta’ kulturali Maltija

It-tema mag˙Ωula kienet ibbaΩa-ta fuq ir-relazzjoni bejn MattiaPreti u Michelangelo Merisi daCaravaggio, b˙ala l-iktar Ωew©artisti importanti fl-istorja ta’pajjiΩna lura fis-seklu sbatax. Dinir-‘rotta’ hija strutturata fuq ix-xog˙lijiet ta’ Mattia Preti li humaaççessibli madwar gΩiritna, u Ω-Ωew© xog˙lijiet imprezzabbli ta’Caravaggio.

Il-qofol ta’ dan il-˙sieb huwabbaΩat fuq ir-relazzjoni bejnCaravaggio u Preti u kif ix-xog˙lijiet tag˙hom f’pajjiΩna jir-relataw ma’ xog˙lijiet o˙ra lig˙amlu qabel.

Ir-relazzjoni bejn Mattia Preti uCaravaggio, it-tnejn Kavallieri ta’Malta, g˙andha to˙ro© b’modçar u tkun kumplimentari wkollg˙all-mod kif kienu jit˙addmuçertu sistemi mill-Ordni ta’ SanÌwann. Il-˙sieb hu li, permezzta’ mezzi moderni f’dik li hiteknolo©ija, ikun hemm infor-mazzjoni çara dwar l-interpretaz-zjoni tax-xog˙lijiet ta’ dawn iΩ-Ωew© artisti.

Il-biççiet tal-arti li se tkun qedissir referenza g˙alihom huma l-biççtejn xog˙ol ta’ Caravaggio uiktar minn 120 biçça ta’ MattiaPreti, li huma mifruxin madwardiversi siti f’Malta u G˙awdex uallura huma ferm aktar aççessib-li. Biex dan kollu jirnexxi sejkun hemm diversi inizjattivib˙al display boards, sinjaliapposta, postijiet ta’ informaz-zjoni, leaflets u affarijiet o˙rasimili, li kollha se jwasslu biexiktar turisti u Maltin ikollhomtag˙rif kif jistg˙u jΩuru dawn il-biççiet fuq din ir-‘rotta’.

Din l-informazzjoni kollha tins-ab fi ktejjeb li tqassam appostag˙all-okkaΩjoni waqt din il-kon-ferenza. Nistqarr li sibt din il-konferenza ta’ interess kbir un˙ares ’il quddiem li anke l-kun-silli lokali jie˙du sehem iktarattiv f’inizjattivi simili, partikolar-ment dawk li g˙andhomxog˙lijiet ta’ Preti fil-lokalitajiettag˙hom.

Min jixtieq iktar informazzjonidwar dan il-pro©ett jista’ jag˙melkuntatt mas-Sur Robert Tabone lihuwa l-Kap tal-AffarijietInternazzjonali tal-Unjoni fi ˙danid-Dipartiment tal-Gvern Lokali.Nistieden lilkom il-qarrejja lissibu ftit ˙in u tfittxu fuq il-˙ajjata’ dawn iΩ-Ωew© artisti g˙ax,mhux biss g˙andhom ˙afnaaffarijiet simili, imma l-˙ajjatag˙hom hija interessanti u Ωgurli ˙afna lanqas qatt ma kienujo˙olmu li jsiru jafu dwarhom.

ProÌett Certess

12 09|11|2014 opiNjoNiKÓkullhadd.com

Elaine Degiorgio

Membru FÛL

Kull bidu fih it-tmiem. Hekk©ara fil-kaΩ ta’ sitta u tletinli©i u mija u sittax-il avviΩlegali l i , minkej ja l im’g˙adhomx jag˙mlu sensg˙ar-realtà tal- lum, kienug˙adhom miktubin fil-kodiçilegali Maltin f’dik li qed ti©imsej˙a Repeals Day.

Il-Kummissjoni giet appun-tata mill-Ministru tal-Ìustizz-ja, Kultura u Gvern Lokali DrOwen Bonnici f ’Awwissu2014, ippreseduta mill-AvukatFranco Debono flimkien mad-Dekan tal-kors tal- l i©i f l -Universi tà ta ’ Malta l-Professur Kevin Aquilina, DrRamona Frendo, l-Im˙allefEmeritu Philip Sciberras u l-Professur Ray Mangion. Il-Kummisjoni kienet ukoll tin-kludi tliet osservaturi: Headof Justice Unit, konsulent tal-Gvern u tal-Avukat ÌeneraliVanni Bruno, rappreΩentanttal-Avukat Ìenerali u rap-preΩentant tal-Kamra tal-Avukati . Dawn kellhom l-inkarigu li jidentifikaw, jir-revedu u jikkonsolidaw li©ijietantiki, liema proçess ˙a mad-war tmien xhur u, fi kliem il-Prim Ministru, dan ma jistaxikun tal-a˙˙ar. Intant, wara lidan l-eΩerçizzju jitlesta, il-pro-posti jg˙addu fil-Parlamentfejn hemmhekk il-bill tg˙addiminn skrutinju parlamentarisakemm fl-a˙˙ar jittie˙ed il-vot. Jekk dan jg˙addi,imbag˙ad il-li©i l-©dida jkunhemm bΩonn ti©i ppubblikatafil-Gazzetta tal-Gvern.

Kif spjega l-ProfessurAquil ina, dawn i l- l i©i j ietmhux biss Ωiedu l-burokrazijaiΩda servew ta’ konflitt ma’li©ijiet o˙ra u sa çertu puntanke ma’ regoli tal-Unjoni

Ewropea. Dan il-konflitt legaliseta’ jwassal g˙al abbuΩig˙ad-detriment taç-çittadiniMaltin.

U˙ud minn dawn il-li©ijietsa˙ansitra kienu g˙adhomiqisu l-Ìermanja b˙ala g˙aduewlieni tal-GΩejjer Maltin. Li©io˙ra li tne˙˙iet kienet tirrig-wardja d-dritt g˙all-kumpenslis-suldati ta ’ çi t tadinanzaMaltija li j©arrbu ©rie˙i fit-Tieni Gwerra Dinjija. Illum il-©urnata, grazzi g˙al sistemasoçjali b’sa˙˙itha, din il-li©im’g˙adhiex iktar importanti.

Filwaqt li dan il-proçesskien qed ine˙˙i li©ijiet antikimil l-kodiçi legali , dan i l -Gvern kien impenjat li jag˙tidin il-gΩira nifs ©did, filwaqtli jag˙ti lill-pajjiΩ xejra moder-

na u progressiva mibnija fuql-ugwaljanza permezz ta’li©ij iet moderni ©odda. Fl-2014, dakinhar li da˙let il-Li©ital-Unjoni Çivili, Pjazza SanÌor© inbidlet f ’misra˙ ta’kuluri, mimlija nies li, g˙all-ewwel darba wara ˙afna snin,˙assewhom aççettati f’din is-soçjetà.

Li©i o˙ra li ssegwi dik tal-unjoni çivili hija fuq l-identitàtal-©eneru. Dan ix-xahar stessi l -Ministru ghad-DjaloguSoçjal i , i l -Konsumatur uLibertajiet Çivili Dr HelenaDalli, ippreΩentat il-bill fil-Parlament u fet˙et il-bibieng˙al diskussjoni pubblika.Din il-li©i ser tkun qed tag˙tid-dritt lit-transgenders ibiddluç-çertifikat tat-twelid b’sem-

pliçi dikjarazzjoni çaraming˙and dak li jkun, li l-identità tal-©eneru tieg˙u matikkorrispondix mal-assenja-ment tas-sess fit-twelid. B’danil-mod transgenders majibqg˙ux invisibbli iΩda jkoll-hom iç-çans jaqsmu mal-kumplament tas-soçjetà t-tal-enti tag˙hom.

Il-qasam tal-©ustizzja huwasettur ta’ importanza kbirag˙all-paj j iΩ g˙ax huwawie˙ed mill-pilastri ewlenin lijsa˙˙a˙ id-demokrazi ja.G˙aldaqstant, sa mill-bidu tal-le©iΩlatura t ieg˙u, GvernLaburista impenja ru˙u biexjag˙ti nifs ©did lil dan is-set-tur filwaqt li jonora l-weg˙daelettoroli tieg˙u li jnaqqas il-burokrazija.

Nifs ÌDiD fiL-qAsAM TAL-ÌUsTizzjA

L-ABBUÛ, TRAWMA GÓAL KULÓADDMin ˙aseb l i l-kaΩi j iet ta’abbuΩ li ˙asdu li l l -KnisjaKattolika fl-a˙˙ar snin kienuqabdu t-triq tan-niΩla, Ωgur likien sejjer Ωball.

L-impressjoni ©enerali hija lir-rapporti ta’ abbuΩ dan l-a˙˙ar Ωdiedu. U˙ud mill-alle-gati abbuΩi saru fl-a˙˙ar snin,u o˙rajn sa˙ansitra f i l -preΩent. Malta ma kinitx l-eççezzjoni.

Fl-2011 Carmelo Pulis uGodwin Scerri we˙lu sitt sninu ˙ames snin ˙abs rispettiva-ment g˙ax instabu ˙atja ta’abbuΩ sesswali fuq minoren-ni; kaΩ li g˙adu jkaxkarmin˙abba li l-vittmi fet˙uwkoll kawΩa çivil i g˙all-kumpens.

Ftit tal-©img˙at ilu g˙alliemu membru tal-MUSEUM ©ieakkuΩat li kkorrompa tifel ta’g˙axar snin waqt li kienuqed jilag˙bu fil-ba˙ar.

Issa fe©© ukoll il-kaΩ ta’Charles Fenech, patriDumnikan u fundatur tal-Kerygma, li qed ji©i akkuΩatb’abbuΩ sesswali fuq diversinisa, fosthom wa˙da li kienetta˙t kura psikjatrika.

G˙alkemm bl-ebda mod iΩ-Ωew© kaΩi j iet ma j istg˙ujitqabblu flimkien, it-tnejn jin-volvu persuni ta’ fiduçja fi˙dan il-Knisja Kattolika.

IΩda l-Knisja x’ta˙ti?

Jag˙mel ˙aΩin min jikkun-

danna l i l dawn i l-persuniqabel ma j instabu ˙at ja.Jag˙mel ukoll ˙aΩin minjikkundannahom b’mod iktara˙rax sempliçiment g˙axhuma ekkleΩjastiçi.

Jekk xejn, il-gravità tal-kaΩi-jiet tinbet mill-fatt li dawn l-ekkleΩjastiçi kienu respons-abbli mill-˙arsien ta’ persunivulnerabbli . Jekk humiexpatrijiet, qassisin, jew sorijiet,m’g˙andha tag˙mel l-ebdadifferenza.

B’dan ir-ra©unament, allura,il-Knisja ma ta˙ti xejn. Kienettkun ©ustifikata d-deçiΩjonital-Knisja li ma tilqax it-talbag˙al kumpens finanzjarju likienet saret mill-vittmi ta’Dar San ÌuΩepp.

IΩda r-realtà turina modie˙or. F’diversi kaΩijiet rajnali uffiçjali g˙olja fi ˙dan il-Knisja Kattolika kienu ilhominfurmati, anke bil-miktub,bl-abbuΩi li kienu g˙addejjin.

Biss biss rajna li l l-IsqofAwΩiljarju fuq l-istazzjon naz-zjonali, jg˙id li kien ixxukk-jat bil-kaΩ ta’ Charles Fenech,u li sema’ bih mill-mezzi tax-xandir.

IΩda eΩatt wara l-istampatippubblika i t tr i l i juru l iMons. Scicluna kien ilu infur-mat b’dawn l-allegati abbuΩi,u li allura dan ifisser li Mons.Scicluna ma kienx qed ikunonest mal-pubbliku.

X’inhu dak li jitfa’ lill-Knisjal-iktar f’dawl ikrah? Qassis

akkuΩat b’abbuΩi sesswali?Jew Isqof, u g˙al ©ie˙na eks-Prosekutur fil-Vatikan, li majkunx onest dwar l-g˙arfientieg˙u fuq l-istess kaΩ?

Ma jag˙milx sew min jitfa’t-tajn bl-addoçç fuq il-Knisjag˙ax numru, anki jekk mhuxΩg˙ir, ta’ ekkleΩjastiçi, jin-stabu ˙atja ta’ abbuΩi.

IΩda hawnhekk qed narawlill-Knisja t˙affer ˙ofra fondau taqbeΩ ©o fiha ming˙ajrebda imbuttatura. U jekk xidarba j irnexxilha t i t la ’minnha, se jkun diffiçli biexte˙les mit-tajn li ççappsetbih.

Lil min se temmen?

Mhumiex biss l-ekkleΩjastiçili qed ji©u akkuΩati b’abbuΩisesswali. Rajna kaΩijiet ta’©enituri u g˙alliema, u˙udinstabu ˙at ja, o˙rajn le.Kellna kaΩ riçenti fejnsa˙ansitra ra©el instab ˙ati liabbuΩa minn bintu, iΩdawara din ammettiet li kienetxehdet falz.

Óafna drabi na˙sbu biss fit-trawma tal-vittmi, iΩda marridux ninsew ukoll li kullmin j i©i akkuΩat b’abbuΩ,˙ati jew mhux, se jg˙addiwkoll minn trawma kbira. L-istess se jg˙addu l-qrabatieg˙u. G˙al min huwainnoçenti, it-trawma probab-bli tkun ikbar.

IΩda hawn ni©u g˙al misto-

qsija importanti ˙afna; çjoè,lil min se taqbad temmen?

Sfortunatament, f’dawn il-kaΩijiet mhux dejjem ikunhemm biΩΩejjed provi, speç-jalment meta l-allegat abbuΩikun ilu snin li se˙˙.

Tkun sempliçiment il-kelmata’ persuna kontra dik ta’persuna o˙ra. I l-Qorti kiftista’ tiddeçiedi b’çertezzabejn min hu ˙ati u minmhux?

Óafna qed jistaqsu wkollkemm huwa prudenti li l-ismijiet ta’ dawk akkuΩatiji©u ppubblikati qabel majkunu nstabu ˙atja, hekk kiftali akkuΩa kapaçi tkissermhux biss lill-akkuΩat, iΩdaanke lil ta’ madwaru.

Huwa g˙alhekk essenzjali lit-tfal jitrawmu b’karattru sodminn età Ωg˙ira. Mhux biΩΩe-jjed li lit-tfal ng˙allmuhomfuq l-importanza li j irrap-purtaw kaΩi j iet ta ’ abbuΩfuqhom u fuq l-o˙rajn.

Irridu ng˙allmuhom ukollx’ j ikkosti twixxi abbuΩ, umhux inkunu vagi u n˙allu l-imma©inazzjoni tat-tfal ti©ribihom, sakemm jibdew jarawabbuΩ fejn ma jkunx hemm.

Lit- t fal irr idu n©ibuhomukoll konxji tal-konsegwenzili se jkun hemm meta jalle-gaw abbuΩ. Mhux biexjibΩg˙u jew jaqtg˙u qalb-hom, iΩda biex dak li jg˙idujg˙iduh b’responsabbil tà,anke fl-età çkejkna tag˙hom.

Osservatur Komuni

EDITORJAL kÓ 09|11|2014 13kullhadd.com

Minflok jarawx’messhom jag˙mlubiex forsi jirran©aw

lilhom infushom,mo˙˙hom biex jag˙mlu b˙all-©ara li zzekzek fuq ˙addie˙or.

F’daqqa wa˙da jridu jibdlukollox u lil kul˙add, iΩda majistg˙ux jifhmu li l-ewwel majridu jbiddlu huwa lilhominfushom. Qeg˙din ng˙idug˙all-mexxejja tal-PartitNazzjonalista. Dawk l-istessnies li sa ftit ilu taw l-ag˙arriΩultat elettorali possibbli liqatt kellu l-Partit Nazzjonalistaminn meta twaqqaf!

L-aktar li qed niggustawhuwa lis-Segretarju Ìeneralital-Partit Nazzjonalista li jridjag˙mel l-impossibbli. Irid jid-her li qieg˙ed jibdel meta fil-fatt kulma g˙amel sa issahuwa dak li jissejja˙ joggingon the spot. Dejjem jg˙id limiexi ’l quddiem b’passmg˙a©©el u mhux jinteba˙ lita˙t saqajh g˙andu tread millpolitika.

Jiddejjaq meta ng˙idulu lia˙jar jag˙ti sodisfazzjon lill-membri tal-partit tieg˙u x’©aramill-flus li kienu n©abruming˙andhom meta hu makienx g˙adu Segretarju Ìener-ali. Biex ming˙alih jiddetta l-a©enda qal lill-Prim Ministru lia˙jar jie˙u ˙sieb il-finanzi tal-pajjiΩ milli jitkellem dwar il-finanzi tal-Partit Nazzjonalista.IΩda, kif dejjem ©ralu sa issa,ma jistax i©ib wa˙da tajba.

Lanqas la˙aq spiçça jitkellemli waslux Ωew© a˙barijietfinanzjarji li juru biç-çar li l-ekonomija ta’ pajjiΩna mhux

biss qieg˙da fit-triq it-tajbaiΩda hija aktar minnb’sa˙˙itha. Qeg˙din nirreferug˙al dak li qalu kemm l-a©enzja Moody’s, kif ukoll ir-rapport li ˙ar©et l-UnjoniEwropea dwar l-istatekonomiku ta’ Malta. Maltahija deskritta b˙ala pajjiΩ fejntista’ tinvesti flusek u jkollokmo˙˙ok mistrie˙. Deskrittab˙al li g˙andha ekonomija lihija mimlija prospetti sbie˙.Altru minn dak li qal ChrisSaid.

Dan kollu nqala’ fid-dawltal-kritika mqans˙a li qeg˙dinjag˙mlu l-mexxejja tal-PartitNazzjonalista. Skont huma, il-Partit Laburista g˙andu jroddlura dawk il-proprjetajiet lig˙andu mikrija ming˙and il-Gvern u ming˙and il-privat.Kritika li mhux biss ma hit˙alli ebda effett ma’ ming˙andu rasu fuq g˙onqu, iΩdamnissla mid-disprament tal-falliment finanzjarju intern lihemm fil-Partit Nazzjonalista.Bl-akbar onestà ng˙idu li jid-dispjaçina g˙at-tesserati tal-Partit Nazzjonalista!

Sa fejn jirrigwarda proprjeta-jiet li g˙andu mikrijaming˙and il-Gvern, il-PartitLaburista jinsab seren mieg˙unnifsu. Tant huwa seren li,g˙al 25 sena, l-istess PartitNazzjonalista li kien ilu fil-Gvern g˙al 25 sena, dejjemΩamm il-˙las tal-kera jew çnusta’ dawn il-proprjetajiet. G˙al25 sena s˙a˙ qatt ma qal xejnminn dak li qieg˙ed jg˙idissa. Meta marru fl-OppoΩizzjoni bdew idoqqu

ÌURNALIsTI Ritianne Agius 2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com REkLAMI Alan Saliba 2090 1520 sales@kullhadd.com IMPAÌNAR U DIsINN Leanne Grech 2090 1411 editorial@kullhadd.com

www.kullhadd.comÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun

DITORJALE MA GÓANDHOMX X’JAGÓMLU

diska li issa n˙arqet. Kiekug˙adhom fil-Gvern ma kienujg˙idu xejn minn dan kollug˙ax kienu moqdijin tajjeb˙afna.

Sa fejn jirrigwarda proprjeta-jiet li huma mikrija ming˙andil-privat, il-Partit Laburistajifhem lis-sidien. IΩda tajjebukoll ng˙idu li dawn il-kirjietsaru skont il-li©i, u humam˙arsin mill-li©i, u li ˙add ma©ieg˙el lis-sidien jag˙tuhomb’kera. L-ironija hi li metanbidlet il-li©i tal-kera, il-PartitLaburista ma g˙amel xejn biexinnaqqas mid-drittijiet tas-sidi-en. Kien ta˙t din l-amminis-

trazzjoni li anke da˙lu regola-menti kif tista’ tog˙la l-keratal-kaΩini biex issir gustizzjamas-sidien.

Qatt ma bsarna li kellu jkunJason Azzopardi li jag˙melwie˙ed mill-protesti ©udizzjar-ji dwar din il-kwistjoni.Sakemm kien g˙adu ministrukellu kull okkaΩjoni biexjag˙mel dak li g˙amel il-PartitLaburista g˙as-sidien fejnjid˙ol l-awment tal-kera ubaqa’ ma g˙amlux. Ûgur serjikteb u jg˙id li kienser jag˙mlu…b˙al˙afna affarijieto˙ra… Mur emmnu!

14 09|11|2014 ITTRIKÓkullhadd.com

Sur Editur,

Smajt lil Anthony Agius Decelis fuq ir-radju jg˙id “Issapplajjat” – minn supply, flok ipprovdut.Smajt lil Anna Bonanno tg˙id “Jirriçjak” – minn reach, flok jil˙qek.Smajt lil Maria Micallef tg˙id “Jifflaktjuwejta” – minn fluctuate, flok ivarja. Smajtha tg˙id ukoll

“Rinjuwjat” – minn renew, flok im©edded. Anthony Decelis huwa Membru Parlamentari. Anna Bonanno ta˙dem mad-DOI. Maria Micallef

hija Chairperson tal-Air Malta.Mikiel Anton Vasalli, ˙enn g˙alina!

IL-MALTI GÓAL QALBI,IÛ-ÛEJTUN

MALTI MILL-AQWA

Sur Editur,

Li Ωew© ministri jindirizzaw konferenza stampa flimkien fuq su©©ett juri kemm qed ting˙ata impor-tanza. Però, ta’ persuna kwalunkwe, g˙addieli l-˙sieb li fuq is-su©©ett tal-vjolenza domestikag˙andu jkun hemm sellum ta’ gradi. Mhux li l-abbuΩ jit˙alla jsir, iΩda li jsir g˙arbiel sew biex mhuxxi parti tie˙u vanta©© fuq parti o˙ra u hekk, flok titwettaq ©ustizzja, titwettaq in©ustizzja bil-kollab-orazzjoni tal-istituzzjonijiet tal-Istat, fosthom tal-Qorti, kif kien hawn kaΩ dan l-a˙˙ar fuq missiersfortunat.

Fil-fehma tieg˙i qabel ma jsir rikors lejn il-pulizija u lejn il-Qrati g˙andhom ji©u involuti tal-anqasis-social workers. Nazzarda nΩid ukoll li anke g˙andhom ikunu involuti a©enti o˙ra tas-soçjetàçivili, fosthom dawk inkarigati mid-djakonija fil-parroççi li jkunu jafu çerti stejjer u li ma jkunuxmarbutin b’sigriet ta’ qrar. Wara kollox, l-istess President tar-Repubblika dan l-a˙˙ar, f’intervistastqarret li fil-˙idma favur il-bniedem mhuwiex biΩΩejjed is-servizz socjali tal-Istat. U, infatti,g˙alhekk kienet twaqqfet il-Community Chest Fund.

IΩda kif a˙na, b˙ala poplu ©eneruΩ g˙ax inda˙˙lu jdejna fil-but, m’g˙andniex inkunu ©eneruΩimod ie˙or ukoll? U ©eneruΩi mhux billi nbellg˙u cocktail s˙i˙ ta’ kalmanti, eçç., lil min ikung˙addej minn xi problemi, iΩda billi nipprovdulhom nies im˙arr©a li jg˙inu j©on©u mill-©did il-biççiet jew jaraw li dawn ma jag˙mlux ˙sara, u mhux mill-ewwel kundanna ta’ pri©unerija.

IMÌARRAB,IS-SWIEQI

GRADI TA’ VJOLENZA DOMESTIKA

PROFESSUR LI MAJMURX JIXTRISur Editur,

Il-©img˙a li g˙addiet kellna professur barrani bravu ˙afna, li©ie f’Malta biex jag˙tina l-pariri dwar kif g˙andna nnaqqsu t-traffiku mit-toroq tag˙na. Wie˙ed mill-pariri kien li l-Gvernida˙˙al taxxi ©odda fuq l-uΩu tal-karozza, filwaqt li jra˙˙as it-trasport pubbliku u jag˙mlu iktar effiçjenti. S’hawn m’hawnxejn ˙aΩin.

IΩda mbag˙ad dan il-professur iΩid jg˙idilna li s-supermar-kets m’g˙andhomx ikunu fit-truf tar-ra˙al, iΩda qrib iΩ-Ωoniminn fejn jg˙addi t-trasport pubbliku. Forsi dan il-professurmhuwiex konxju li f’pajjiΩna, ma’ kull erba’ passi ssib busstop, u li s-supermarkets di©à jaraw li jpo©©u n-negozjutag˙hom f’post fejn jista’ jintla˙aq façilment, g˙ax dan huwafl-interess tag˙hom.

IΩda, iktar minn hekk, il-parir ta’ dan l-espert ÌermaniΩ juri-na li probabbilment dan qatt ma mar jag˙mel ix-xirja g˙all-familja mis-supermarket. G˙ax kieku qatt g˙amel hekk kienikun jaf kemm hija diffiçli li ©©orr xirja g˙al tlieta jew erbg˙amin-nies u tivvja©©a bil-karozza tal-linja.

Forsi dari, meta fil-familja kien ja˙dem ir-ra©el biss, il-marakienet tkun tista’ toqg˙od ©ejja u sejra kuljum g˙and tal-gro-cer biex tixtri ftit ftit il-bΩonnijiet tal-©urnata. IΩda, bil-˙ajjamg˙a©©la tal-lum, ix-xirja trid issir f’daqqa, u ˙add m’g˙anduçans joqg˙od ©ej u sejjer g˙and is-supermarket b’tal-linja!

REALISTIKU,ÓAL QORMI

TOROQ LIBERIGÓALL-GÓONJASur Editur,

Dan l-a˙˙ar saru iΩjed minn laqg˙a wa˙da dwar miΩuri ta’˙arsien tal-ambjent. Bl-impjenji li wie˙ed ikollu ma tkunxtista’ tattendi l-laqg˙at kollha li jinteressawk, u jkolloktoqg˙od fuq li jidher fil-©urnali. F’wa˙da mil-laqg˙at L-Orizzont irrapportat li professur ÌermaniΩ issu©©erixxa li l-uΩu tal-vetturi privati jkun skura©©it billi jidda˙˙al ˙las addiz-zjonali. Bir-ra©un, professur ie˙or Malti, li Ωgur hu iΩjed intiΩdwar il-GΩejjer Maltin, tkellem kontra dan. U jiena nΩid le˙nig˙ax l-uΩu tat-toroq m’g˙andux ikun liberu g˙all-g˙onja lijifil˙u j˙allsu u l-popolin ikollu, g˙ax ma jifla˙x i˙allas, juΩat-trasport pubbliku. L-elettorat, u speçjalment is-sewwieqa,kellhom differenzi kbar mal-amministrazzjoni ta’ qabel, g˙axdin f’˙afna miΩuri kienet tg˙addi qisha tank tal-gwerra.Wie˙ed jittama li dan ma ji©ix ripetut minn din l-amministraz-zjoni preΩenti li fl-istess prinçipji ewlenin g˙andha l-˙arsiental-interessi ta’ dawk b’anqas mezzi.

LIBERTÀ TAL-MOVIMENT,ÓAÛ-ÛEBBUÌ

ITTRI KÓ 09|11|2014 15kullhadd.com

Sur Editur,

Lura lejn Lulju tal-1993, naraw it-twelid ta’ferg˙a gdida Ωag˙Ωug˙a fi ˙dan is-Soçjetà li ta’kull sena, fit-tieni ©img˙a ta’ Ìunju, torganizzal-festa ad unur il-Madonna tal-Ìilju fir-ra˙al tal-Imqabba.

G˙alkemm is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju hija direttament relatata mal-organizzaz-zjoni taç-çelebrazzjonijiet kbar li jsiru fl-Imqabba, din ma llimitatx ru˙ha g˙alhekk biss.Anzi g˙all-kuntrarju, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ tal-Ìilju tat dimensjoni ©dida lill-˙ajja tas-Soçjetà lit˙addanha, kif ukoll lill-˙ajja tal-komunitàMqabbija in©enerali.

Apparti l-briju fuq skala kbira li s-SezzjoniÛg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju torganizza ta’ kullsena fil-març tal-a˙˙ar tridu, fejn ta’ kull senaji©u m˙ejjija diversi o©©etti li jkomplu jkabbru l-atmosfera, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ tiffoka l-˙idmatag˙ha f’attivitajiet kulturali li jirrikjedu ˙afna

impenn u ˙in twil ta’ preparazzjoni.L-a˙˙ar attività simili kienet wa˙da teatrali li

kienet kummiedja b’kitba ta’ Charles Clews bl-isem ta’ Karmena Abdilla wara t-Tie©, li ttellg˙etnhar is-Sibt l-1 ta’ Novembru 2014, fis-sala tal-Iskola Primarja tal-Imqabba.

Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju tixtieqpubblikament turi l-apprezzament lil dawk l-individwi kollha li ˙admu biex din l-attività fuqskala kbira tkun ta’ suççess. Ringrazzjamentie˙or imur g˙all-udjenza tassew numeruΩa li˙onqot it-teatru sabiex issegwi dan l-ispettaklu.Fl-a˙˙ar iΩda mhux l-anqas, is-SezzjoniÛg˙aΩag˙ tirringrazzja lill-Madam u l-istaff tal-Iskola Primarja tal-Imqabba, tal-kollaborazzjonikbira tag˙hom.

MARVIN SCIBERRAS,UFFIÇJAL RELAZZJONIJIET PUBBLIÇI,

SOÇ. MUÛ. MADONNA TAL-ÌILJU,L-IMQABBA

Sur Editur,

Il-Óamis 30 ta’ Ottubru 2014 ˙abat g˙eluq l-ewwelxahar mill-mewt tal-bennej mag˙ruf ÛurrieqiMichele Angelo (Kalan©) Darmanin. Is-SoçjetàMuΩikali Santa Katarina V.M. taΩ-Ûurrieq tilfet˙abib kbir u leali, ˙addiem l-aktar ˙abrieki, soçju©eneruΩ u mimli m˙abba lejn Santa Katarina ta’Lixandra, lejn is-Soçjetà MuΩikali u l-festa tag˙ha ulejn iΩ-Ûurrieq. Kalan© kien bniedem fuq kolloxtal-familja u kien i˙obb ˙afna lill-familja tieg˙u.IΩda kellu familja o˙ra, wisq aktar kbira, li kieni˙obb bis-s˙i˙ ukoll – is-Soçjetà MuΩikali SantaKatarina. M’hemmx qasam tas-Soçjetà u tal-festa li

Kalan© ma kontx issibu hemm biex jag˙ti l-g˙ajnuna tieg˙u b’entuΩjaΩmu kbir, b’mod volon-tarju u diΩinteressat. Sa minn età Ωg˙ira kien i˙obb˙afna l-armar tal-festa. U baqa’ sal-a˙˙ar ta’ ˙ajtujag˙mel il-manutenzjoni me˙tie©a tal-armar, jag˙ti˙afna pariri siewja u jg˙in f’xi opra ©dida. Kienja˙dem dejjem fis-silenzju ming˙ajr ˙afna daqq tat-trombi. Kalan© kellu kwalitajiet mill-aktar sbie˙!Illum, il-memorja ta’ Kalan© g˙adha ˙ajja fil-˙afna

pro©etti ta’ bini li kien involut fihom, tibda mill-ist-ess kaΩin tal-Banda Santa Katarina V.M., l-im˙aΩental-armar li g˙andha s-Soçjetà u l-bini tal-post tan-nar. Insibu li hawn ˙afna bini privat li ˙adem fihukoll. Kalan© kellu g˙al qalbu wkoll il-knisjaarçipretali ta’ Santa Katarina V.M. taΩ-Ûurrieq. Hukien ˙adem bis-s˙i˙ fil-manutenzjoni li kien ikunhemm bΩonn fil-knisja. Kien il-mo˙˙ meta riedujibdlu t-travi tal-qniepen kollha li hemm fil-kamp-nari u kien strumentali meta fis-snin disg˙in tellg˙uΩ-Ωew© qniepen il-©odda fejn sabu posthom fil-kampnar. Kien involut bis-s˙i˙ meta ntrama l-armar kollu biex seta’ jsir ir-restawr tas-saqaf tal-ist-ess knisja.

Ma nistax insemmi kull ˙a©a li Kalan© kien invo-lut fiha g˙ax ma nispicca qatt – kif mhux sejispiççaw il-memorji tant sbie˙ tieg˙u minn ©oqalbi. L-a˙˙ar li kellimtu kien biss ftit jiem qabel˙alliena. Dakinhar kien qalli b’sodisfazzjon kbir:“X’festa ççelebrajna din is-sena tal-150 sena tas-Soçjetà!” Illum Kalan© m’g˙adux mag˙na.Nemmnu bis-s˙i˙ li qieg˙ed fi ˙dan il-Mulej, qribferm tal-patruna taΩ-Ûurrieq Santa Katarina ta’Lixandra, li kien tant u tant i˙obb. Issa nitolbuhbiex minn hemm jitlob g˙alina.

Grazzi Kalan©. Grazzi ˙afna mill-qalb u f’isem is-Soçjetà MuΩikali Santa Katarina V.M. insellimlek! Fl-istess ˙in nestendi l-kondoljanzi lill-familjari tieg˙u.

JEREMY CACHIA,SEGRETARJU SOTTOKUMITAT ARMAR,

SOÇ. MUÛ. SANTA KATARINA V.M.ÛURRIEQ. A.D. 1864

MIchELE ANGELO DARMANIN – KAPUMASTRU TAL-BINJA MALTIJA

APPREZZAMENT MIS-SEZZJONI ÛGÓAÛAGÓMADONNA TAL-ÌILJU

BELT TAL-BIKI

Sur Editur,

Darba kienu jsej˙ula ‘A city built by gentlemen’, iΩda llumniddubita bil-kbir g˙adux jixirqilha dak it-titlu. Kif tid˙ol il-belt kapitali jilqg˙ek mostru bl-isem ‘Il-bini tal-Parlament’.Personalment ma narax kif se ji©bed in-nies lejn il-Belt danil-bini ©gantesk, imma la bdewh in-Nazzjonalisti, il-PrimMinistru ma kellux triq o˙ra ˙lief ikomplih.

Kien ikun a˙jar li kieku sar xi ˙a©a li jie˙du pjaçir biha t-turisti, imma issa li hemm hemm. Il-©enn fil-Belt jibda minnfilg˙odu kmieni meta tara karozzi, trakkijiet u vannijietde˙lin triq ir-Repubblika. Min biex i˙ott u min jid˙ol il-Beltsempliçiment g˙ax ried jid˙ol dak il-˙in. Possibbli li l-Kunsillapprova din il-‘babilonja’? Il-parke©© fil-Belt huwa tassew ta’disperazzjoni g˙al min jasal id-dar u jrid jipparkja l-karozza.

In-nies qeg˙din jaqilg˙u çitazzjonijiet g˙ax qed jipparkjawfejn mhux suppost. Imsieken, xi tridhom jag˙mlu jekk ikunudaru d-dawra tal-belt kollha biex isibu parke©©? Hija verug˙arukaΩa kif il-Kunsill tal-Belt qatt ma solva din il-problema.

Tal-mist˙ija kif kunsill b’ma©©oranza Nazzjonalista li ilujopera bosta snin g˙adu lanqas sab il-bidu ta’ din il-proble-ma, a˙seb u ara t-tarf.

Ara veru li n-Nazzjonalisti qatt ma g˙amlu xejn fuq skalanazzjonali u lanqas fuq skala lokali. Il-˙mie© fil-Belt huwastampa o˙ra çara kif dil-Belt tag˙na hija tal-biki. Donnu mabaqax interess fiha. Veru li jag˙tuha xi kinsa ’l hemm u ’lhawn, imma rari tin˙asel. U din hija l-belt li Lord Byron kienjog˙xa fuqha. Mur ©ibu jaraha issa! Il-bankini u toroq ukollmhux kollha ©ew irran©ati u n-nies tan-na˙a t’isfel tal-Beltkienu u g˙adhom minsijin. G˙ad baqa’ ˙afna u ˙afna xog˙olxi jsir imma donnhom il-kunsilliera Nazzjonalisti tal-Beltreqdin raqda nobis. Iridu jqumu biex isir ix-xog˙ol mhuxjorqdu fuq il-mejda tal-Kunsill.

VALERIE BORG,BL-EMAIL

INFURZAR BIL-PREFERENZI?Sur Editur,

Jistg˙u jsiru kampanji biex in-nies jiççaqilqu, g˙ax numru ta’©enituri anke jekk ma tkunx xita u ma jkunx hemm wisqbog˙od g˙ad-dar, bil-vettura jie˙du lil uliedhom u bil-vetturaj©ibuhom mill-iskola. U biex jag˙mlu dan er˙ilhom jippark-jaw f’nofs ta’ triq jew fil-kantunieri fuq il-linja safra doppja,eçç., u dan b’impunità kuljum, anzi quddiem kuntistabblianzjan li jkun quddiem il-bieb tal-iskola u Ω-Ωew© gwardjanili jkunu proprju fil-kantuniera.

Jiena g˙alija l-preferenza tieg˙i hi li l-Jum Nazzjonali jkunJum ir-Repubblika, iΩda bil-proviso li kul˙add ji©i stmat l-ist-ess, u mhux dawn, g˙ax bit-tfal ˙elwin, ma ji©ux immultati u˙addie˙or qisu xi tajra tal-passa fil-mira tal-kaccaturi ‘infurza-turi selettivi’. U l-qarrejja jafu li m’iniex nesa©era. Ìurnalie˙or xellugi ta’ nhar ta’ Óadd, m’ilux ©ab sensiela ta’ ritrattidwar ipparke©©jar mhux punit fuq zebra crossing, mhux fl-a˙rax tal-Mellie˙a, iΩda fil-©enb tal-bini tal-©urnal bl-IngliΩ lijifta˙ar li hu l-idoneu tal-©urnaliΩmu Malti u storja b˙al dinma xammhiex ta˙tu!

MARY GRECH,IL-FURJANA

16 09|11|2014 ta’ barrakÓkullhadd.com

madWar

12

diSfatta gÓad-demokratiÇi

L-elezzjonijiet li saru din il-©img˙a fl-Istati Uniti taw reb˙a kbiralill-Partit Repubblikan u po©©ew lill-President Barack Obama ta˙tpressjoni kbira biex ikun iktar effettiv fit-tmexxija fl-a˙˙ar sentejntal-mandat tieg˙u.

Ir-Repubblikani mhux biss kabbru l-vanta©© tag˙hom fis-si©©ijiet minn 35 g˙al 66 fost l-435 g˙ad-dispoΩizzjoni fil-Kungress, imma ˙adu wkoll kontroll tas-Senat, li kien ilu f’idejnid-Demokratiçi mill-2006.

Obama se jkollu j˙abbat wiççu wkoll ma’ numru akbar ta’ gver-naturi Repubblikani li Ωdiedu minn 29 g˙al 36. Minkejja l-fatt lig˙ad hemm numru ta’ si©©ijiet li g˙adhom qeg˙din ji©u kkontes-tati, bosta minnhom jidhru li se jittie˙du mir-Repubblikani wkoll.Din id-disfatta wasslet lill-President Amerikan biex jiltaqa’ mal-mexxejja Repubblikani ˙alli jipprova jasal g˙al ftehim li jΩomm il-proposti mressqin minnu milli je˙lu fis-Senat u l-Kungress.

1

referendum kontroverSjali

Fil-jiem li g˙addew, il-President tal-Katalonja Artur Mas ikkonfer-ma d-determinazzjoni tieg˙u li jimxi ’l quddiem bil-vot konsultat-tiv tal-lum illi fih il-poplu Katalan se ji©i mistoqsi jekk iridx li r-re©jun isir indipendenti mill-kumplament ta’ Spanja.

Mas qieg˙ed joqg˙od attent li jevita t-terminu ‘referendum’ biexjiddiskrivi l-vot wara li l-Qorti Kostituzzjonali ssospendiet ir-refer-endum konsultattiv li kien ori©inarjament ippjanat mill-GvernKatalan. Madankollu, l-istess Qorti xorta re©g˙et interveniet biextimblokka l-vot informali organizzat mill-awtoritajiet.

Din id-darba, però, Mas g˙amilha çara li mhux se j˙alli lill-awtoritajiet Spanjoli jΩommuh milli jorganizza dan il-vot hekk kifhuwa tal-fehma li l-Katalani g˙andhom id-dritt li jsemmg˙ule˙inhom dwar din il-kwistjoni.

Sadanittant, l-awtoritajiet Katalani ma eskludewx li jer©g˙u jor-ganizzaw referendum uffiçjali jekk dak informali juri li l-ma©©oranza taç-çittadini jixtiequ li r-re©jun ikun indipendenti.

2

StaÌnar ekonomiku

3

Rapport ippubblikat mill-KummissjoniEwropea sostna li t-tkabbir ekonomikufiΩ-Ûona Ewro se jkun biss ta’ 0.8% fl-2014, kwaΩi nofs il-1.2% li stmat ftit tax-xhur ilu. A˙barijiet ˙Ωiena waslu wkollg˙as-sena d-die˙la fejn il-previΩjoni niΩletminn 1.7% g˙al 1.1%.

Jidher li r-ra©uni ewlenija wara dan it-tnaqqis kienu l-iΩviluppi negattivi lise˙˙ew fl-akbar ekonomiji kbar taΩ-ÛonaEwro fejn dawk FrançiΩi u Taljanista©naw, filwaqt li dik ÌermaniΩi qieg˙datesperjenza tkabbir diΩappuntanti.

L-ista©nar ekonomiku taΩ-Ûona Ewroqieg˙ed ikollu wkoll impatt fuq pajjiΩio˙ra ’l barra minnha. Fost dawn hemm ir-Renju Unit u l-Istati Uniti li qed jaraw id-domanda g˙all-esportazzjoni tal-prodottitag˙hom lejn din iΩ-Ωona tista©na b’modkonsiderevoli.

Ta’ barra kÓ 09|11|2014 17kullhadd.com

iD-Dinja lura gÓan-normal

Matul din il-©img˙a ©ew ippubblikati ritratti ©odda tad-dittaturtal-Korea ta’ Fuq Kim Jong-un hekk kif il-medja tal-pajjiΩ qieg˙datipprova tiskredita l-ispekulazzjoni li kien hemm dwar sa˙˙et il-mexxej Korean illi g˙amel diversi ©img˙at ’il bog˙od mix-xenapubblika.

Fir-ritratti li ˙ar©u fl-a˙˙ar jiem, Kim Jong-un deher li kienkapaçi jimxi ming˙ajr il-bastun li kellu juΩa wara li kien ma˙kumminn problema tas-sa˙˙a mhux identifikata. Minkejja li ma kienhemm l-ebda konferma uffiçjali, is-servizzi sigrieti tal-Korea ta’Isfel Ωvelaw illi informazzjoni li kisbu qieg˙da tindika li d-dittaturKomunist kellu ji©i operat wara li Ωviluppatlu çesta fl-g˙aksa x-xellugija.

Jekk ir-ritratti li ˙ar©u din il-©img˙a huma fil-fatt riçenti, jidher lise tkun evitata taqtiha g˙all-poter li setg˙et po©©iet lill-pajjiΩ fistat kaotiku hekk kif Kim Jong-un s’issa m’g˙andu l-ebda suççes-sur çar.

6

3

45

6

jeskala l-konfliTT

Il-ftehim ta’ waqfien mill-©lied bejn il-Gvern Ukrain u l-awtoritaji-et ribelli ta’ Donetsk u Luhansk illi kien maqbul f’Settembru lig˙adda jidher li se ji©i fix-xejn. Dan wara li r-ribelli g˙aΩlu li jip-proçedu b’elezzjonijiet amministrattivi mhux sanzjonati mill-gvernçentrali.

L-att ostili tar-ribelli ˙oloq tensjonijiet ©odda bejn iΩ-Ωew© na˙atli fil-jiem li g˙addew wasslu g˙al konflitti armati li ˙allew diversipersuni mejta. Fosthom kien hemm Ωew© Ωg˙aΩag˙ li ntlaqtuminn balla li waqg˙et fil-grawnd tal-iskola li fih kienu qeg˙dinjilag˙bu log˙ba futbol.

Minkejja din it-tensjoni, il-Gvern u r-ribelli xorta wa˙daΩammew kuntatt fuq livell diplomatiku, sinjal poΩittiv li jindika liΩ-Ωew© na˙at g˙adhom determinati illi jaslu g˙al ftehim ta’ paçipermanenti.

5

TinsTab l-aÓÓar viTTma

4

Din i l -©img˙a nstab i l -©isem ta ’Russel Rebello, l-a˙˙ar vittma tal-inçident tal-Costa Concordia, il-cruiseliner li kien g˙ereq fl-2012 b’madwar4,200 passi©©ier fuqu. Rebello, likien wejter fuq l-istess cruise liner,instab maqbud f’wa˙da mill-kabinimill-˙addiema tal-port ta’ Ìenoa likien inkarigat li jΩarma l-vapur.

Rebello kien wie˙ed fost i t -32vittma li f’Jannar ta’ sentejn ilu kientilef ˙ajtu wara li l-kaptan ta’ dan il-bastiment g˙amel manuvra riskjuΩaqrib il-kosta li kkawΩat ˙sarat gravihekk kif i l -qieg˙ tal-vapur laqatsikka.

Wara l-inçident, il-kaptan, flimkienma’ diversi uffiçjali li servew ta˙tu,sabu ru˙hom i l -Qort i akkuΩat ib’negli©enza fil-qadi ta’ dmirijiethom.

18 09|11|2014 Mill-iStOrJakÓkullhadd.com

“Fl-g˙elieqi Fjamingi jfewwe©il-peprin. Qalb is-s laleb,ringiela wara ringiela…” hekktibda l-poeΩija In FlandersFields ta’ John McCrae, tabib,suldat u poeta KanadiΩ.Kitibha fit-3 ta’ Mejju 1915 uddedikaha g˙all-memorja ta’sie˙bu u eksstudent tieg˙u,il-Logotenent Alexis Helmer,l i kien g˙adu kemm ti lef˙ajtu fuq il-kamp tal-battaljata’ Ypres fil-Bel©ju, il-jum ta’qabel. McCrae ispira ru˙uwkoll mill-fatt l i , j i tqallebkemm jitqalleb it-terren fejnkien qed ise˙˙ il-©lied, xortawa˙da kont tilma˙ mazez ta’peprin a˙mar salva©© jixxej-jer mar-ri˙. McCrae nnifsumiet fit-28 ta’ Jannar 1918 fisptar militari fi Franza, fejnkien qed jaqdi dmiru b˙alatabib militari. Il-poeΩiji tieg˙u©ew ippublikati wara mewtu.

I l -bidu tal -peprin b˙alasimbolu

Aktar tard f l -1918, MoinaMichael , ˙addiemaAmerikana tal-YWCA, ispiratru˙ha minn din il-poeΩija ukitbet poeΩija tag˙ha li sem-miet We Shall Keep the Faith.Is-Sinjura Michael iddedikatdin il-poeΩija lil John McCraeu g˙amlet weg˙da mag˙hannifisha li dejjem tilbes pepri-na ˙amra b˙ala simbolu ta’tifkira g˙al dawk kollha liservew u taw ˙ajjithom fil-gwerra. Mexxiet kampanjasabiex il-peprina ssir is-sim-bolu nazzjonali tat-tifkira. Fil-fatt, fl-1920, waqt konferenzatal-Le©jun Nazzjonal iAmerikan, il-peprina ©iet dik-jarata b˙ala s-s imbolu ta ’t i fkira tal -gwerra. MaraFrançiΩa, Anna E. Guerin,laqg˙et l - idea ta ’ MoinaMichael u introduçiet il-pepri-na artifiçjali kif nafuha llum,

meta fl-1921 ˙atret bejjieg˙atal-peprin tal-kart i ubag˙ti thom Londra biexikomplu jferrxu din l-idea.Din l-inizjattiva tant g˙o©bitul i l l -Field Marshal DouglasHaig, il-fundatur tal-Le©junRjali Brittaniku, (Royal BritishLegion), li bla eΩitu ta’ xejng˙amilha s-simbolu tat-tifkiraf i l -Gran Bri t tanja wkoll .Eventwalment, il-popolaritàtal-peprina ˙amra komplietiddur id-dinja meta ©iet adot-tata minn gruppi tal-veteranital -gwerra KanadiΩi ,Awstral jani u ta ’ NewZealand ukoll.

BiΩ-Ωmien saret regola©enerali, ming˙ajr ma qatt©iet imponuta, illi meta jibda’joqrob il-11 ta’ Novembru,Jum i t -Tifkira jew Jum l-Armistizju, il-personalitajietpubbliçi u l-persuni li jidhrufuq it-televiΩjoni jilbsu pepri-na ˙amra art i f iç ja l i fuqsidirhom. Dawn i l - f jur ijitqassmu wkoll lill-pubblikuin©enerali g˙al xi ˙a©a Ωg˙iratal-flus f’donazzjoni mir-RoyalBri t ish Legion, l i jag˙tug˙ajnuna finanzjarja, soçjali uemozzjonali lill-veterani tal-gwerer.

Il-bidu tal-peprina bajda

KurΩitajiet interessanti dwardin it-tradizzjoni huma illi fl-1933 il-British Co-operativeWomen’s Guild introduçewil-peprina bajda, simbolu tal-paçi, li g˙adha tintlibes sal-lum. TeΩisti wkoll il-peprinavjola, l i tfakkar l-annimalikollha li ˙adu sehem u kienuvittmi tal-gwerer. Xi drabi l-peprina vjola t int l ibesflimkien mal-peprina ˙amrabiex tg˙addi l-messa©© li l-bnedmin u l-annimali kienu,g˙adhom u jibqg˙u vittmi ta’gwerer bla sens. KurΩità o˙ra

hi ja l i f i Newfoundland uLabrador, il-Kanada, il-pepri-na ˙amra tintlibes f’Jum il-Memorja wkoll, li ji©i ççele-brat f l -1 ta ’ Lul ju ta ’ kul lsena.

It-tqeg˙id tal-kuruni tal-peprin isir fiç-çimiterji tal-gwerra kollha li jinsabu mfer-rxin madwar il-˙ames konti-nenti. Iç-çerimonji kommem-orattivi tal-vittmi tal-Gwerra l-Kbira t ie˙u ˙siebhom i l -Commonwealth War GravesCommission. Din il-kummis-s joni ori©inar jament kienjisimha Imperial War GravesCommission u twaqqfet fl-1915 bis-sa˙˙a ta’ Sir FabianWare.

Meta mal-bidu tal-Gwerra l-Kbira, f’Awwissu tal-1914, SirFabian Ware talab biexj ing˙aqad mal-ArmataBrittanika, biex j intbag˙atFranza ji©©ieled g˙al pajjiΩu,it-talba tieg˙u ©iet rifjutatag˙ax qalulu l i ta ’ 45 senaWare kien xi˙ wisq biexjie˙u sehem attiv fil-kamp tal-bat tal ja . Xorta wa˙da, SirFabian Ware ma qatax qalbuu f’Settembru ta’ wara qasamlejn Franza jmexxi unit mob-bl i tas-Sal ib l -A˙mar. Kifmidd idejh g˙ax-xog˙ol mill-ewwel beda jinteba˙ li makienet teΩisti l-ebda sistemata’ re©istrazzjoni ta ’ fe jnkienu qed jindifnu s-suldatimaqtulin fil-©lied. Kien hemmdiΩorganizzazzjoni s˙i˙a. SirFabian Ware wera t-t˙assibtieg˙u meta tkellem mal-LtKurunell Stewart, assessurmediku tas-Salib l-A˙mar, uqal lu bl- idea t ieg˙u l i j i t -waqqaf korp uffiçjali biex jor-ganizza r-re©istri ta’ fejn qedisir id-dfin u dettalji relatatimal-vittmi. L-idea ta’ Warewaslet g˙and il-Gvern IngliΩli min-na˙a tieg˙u ra l-impor-tanza ta’ din il-˙a©a anke fir-

rigward sabiex ji©u ttrattatiaktar b’effiçjenza t-talbiet umistoqsijiet tal-qraba tas-sul-dati mejta. Setg˙et isserviwkoll biex tg˙olli l-moral tat-truppi fuq il-kampijiet tal-bat-tal ja , l i jaraw l i l l -g˙eΩieΩs˙abhom midfunin b’dinjità.G˙aldaqstant , f l -1915twaqqfet il-Kummissjoni ta’Re©istrazzjoni tal-Oqbra likienet se tkun qed ta˙dem idf’id mal-armata. Sir FabianWare ˙adem bla waqfien fit-tmexxija ta’ din il-kummis-sjoni u ©ie sa˙ansitra ma˙turMa©©ur Ìeneral b’turija ta’r ingrazzjament g˙all-biççaxog˙ol verament siewja l ikien qed iwettaq. Ware kom-pla jirsisti sabiex ix-xog˙oltal-Kummissjoni tar-Re©istraz-zjoni tal-Oqbra jkompli jin-firex mhux bil-kooperazzjonital-Forzi Alleati biss iΩda riedi l -kooperazzjoni tal -ForziÇentrali wkoll, b’mod speçjalii t -Turki ja, fe jn kienu t i l fu˙aj j i thom eluf ta ’ suldat ialleati.

Titwaqqaf i l -Commonwealth WarGraves Commission

F’Mejju tal-1917, waqt kon-ferenza internazzjonali tal-Imperu, twaqqfet l-ImperialWar Graves Commission, uSir Fabian Ware n˙atar b˙alaViçi Chairman tag˙ha. Il-pres-idenza kienet f ’ idejn i l -Prinçep ta’ Wales. Ware baqa’jΩomm din il-poΩizzjoni sal-1948. Il-kummissjoni bidletisimha g˙al CommonwealthWar Graves Commission fl-1960, jew kif hi ja aktarmag˙rufa is-CWGC. SirFabian Ware ried li s-suldatil i taw ˙aj j i thom g˙alpajjiΩhom jing˙ataw il-©ie˙kollu mist˙oqq l i lhom. Óadem b’determinazzjoni

kbira u ˙atar u˙ud mill-aqwaperi t i , art is t i u poeti biexflimkien ifasslu monumenti uçimiter j i denj i ta ’ dawn l-ir©iel u nisa qalbiena. Fost il-periti mag˙Ωula kien hemmSir Edwin Lutyens u SirReginald Blomfield. Fost il-kittieba u poeti kien in˙atar˙add inqas mill-famus kittiebRudyard Kipling (fost il-kotbatieg˙u insibu Jungle Book uKim) li ˙ejja l-iskrizzjonijietbiex jintuΩaw fuq l-oqbra tas-suldati mhux mag˙rufa.

Sfortunament, i l -paçi f l -Ewropa ma tantx damet u, fl-1940, il-bidu tat-Tieni GwerraDinija re©a’ ˙oloq il-bΩonn liS ir Fabian Ware j i r r i tornab˙ala direttur fl-Uffiççju tar-Re©istrazzjoni uInformazzjoni tal-Oqbra. Fl-is tess Ωmien ukoll , huwakompla jservi b˙ala ViçiChairman tal-IWGC (event-walment is-CWGC). Ware issara l-bΩonn u talab lill-PrimMinistru Sir WinstonChurchill biex ix-xog˙ol tal-uffiççju tieg˙u ji©i estiΩ g˙ar-re©istrar tan-nies çivili wkoll.It-talba tieg˙u intlaqg˙et bladewmien peress l i bdewimutu ˙afna nies çivili bil-bumbardamenti mill-ajru. Sameta Sir Fabian Ware ˙alladin id-dinja fl-1948, l-ImperialWar Graves Commissionkienet stabbiliet il-preΩenzatag˙ha f’madwar 150 pajjiΩ.

I l lum, i l -CommonwealthWar Graves Commissionta˙dem bla waqfien biextkompli g˙addejja bix-xog˙olta’ riçerka, manutenzjoni taç-çimiterji li jinsabu ta˙t il-kus-todja tag˙ha u biex j ibqa’jing˙ata r-rikonoxximent din-jituΩ mist˙oqq lill-mejtin koll-ha vi t tmi tal -gwerer. Dankollu seta’ jeΩisti biss bis-sa˙˙a u l-˙idma umanitarjata’ Sir Fabian Ware.

Fl-GÓelieqi tal-PePrinKITBA TA’MARY CHETCUTI

PERSONALITÀ kÓ 09|11|2014 19kullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

RAMONA PORTELLItintervista lil RACHEL CUSCHIERI

Rachel g˙andha tnejn u g˙oxrin sena, g˙exet San Ìwann, iΩda issa tinsab Çipru. Xog˙olha sar il-fut-bol, iΩda f’Malta kellha xog˙ol normali f’ristorant peress li l-iskola qatt ma kien il-post favorit tag˙ha.Illum il-©urnata tista’ tg˙id li l-iktar passatemp g˙al qalbha u l-akbar passjoni tag˙ha – il-futbol, sarxog˙olha. Il-poΩizzjoni tag˙ha fil-grawnd dejjem kienet b˙ala midfielder jew striker. IΩda, ovvjament,il-log˙ba tal-futbol tintlag˙ab minn ˙dax-il player, kul˙add irid jiddefendi u kul˙add irid jattakka.

TELQET MINN MALTA BIEX TMUR TILGÓAB IL-FUTBOL F’ÇIPRU

Tiddeskrivi lilha nnifisha b˙alatfajla sempliçi ˙afna b’˙ajjanormalissima. Ridt inkun nafkif bdiet tinteressa ru˙ha fil-futbol. “L-iΩjed memorja çara lig˙andi ta’ meta kont Ωg˙ira hita’ jien u ˙uti nilag˙bu bil-bal-lun u dejjem b’xi log˙ba tal-futbol g˙addejja fuq it-televix-in. Jien tifla wa˙di bejn erba’subien, allura li nilg˙ab il-fut-bol mag˙hom kienet xi ˙a©anaturalissima g˙alija. Ftit warasibt ru˙i fin-nursery ta’ SanÌwann u hemm bdejt nittrenjamas-subien tal-età tieg˙i.”

MaΩ-Ωmien indunat lig˙andha tibda tipprattika l-fut-bol bis-serjetà aktar. Óallejtf’idejha sabiex tirrakkuntali.“Meta kont inkun training SanÌwann spiss kont nisma’ niesisemmu ismi, iΩda jien kontna˙seb li qed jag˙mlu dan per-ess li jien kont l-unika tifla fin-nursery u g˙an-nies kienet xi˙a©a ©dida. Ovvjament, fit-training g˙all-bidu kul˙addkien iΩomm ’l bog˙od minnig˙ax ˙add ma kien ikun iridtifla fit-tim mieg˙u. IΩda waraftit sessjonijiet ta’ training mill-ewwel sibt posti fit-tim, bil-coaches u ©enituri ta’ s˙abi s-subien jikkumplimentawni fuqil-prestazzjonijiet tieg˙i.Ovvjament dan kien il-bidunett tal-karriera. Wara SanÌwann ing˙aqadt mat-tim tan-nisa ta’ Birkirkara u nista’ng˙id li din kienet tar©aimportanti g˙alija. Hawn, blama ridt, bdejt nie˙u l-futbolbis-serjetà g˙ax ridt nirba˙,iktar u iktar meta bdejt nirrap-preΩenta lil Malta mat-tim naz-zjonali,” sostniet Rachel.

Ridt l-opinjoni ta’ Racheldwar jekk ta˙sibx li Maltag˙adna pass lura f’dak li jirrig-warda interess fil-futbol tan-nisa. “Jekk nitkellmu fuq l-interess tal-poplu femminili mana˙sibx li g˙adna lura. In-nisama g˙adhomx jarawh b˙alasport maskili, b’hekk il-plejersdejjem jiΩdiedu u, sena warao˙ra, dejjem jiffurmaw timijiet©odda. Na˙seb g˙adna passlura f’dak li g˙andu x’jaqsamma’ sapport. Sa ftit snin ilu l-futbol tan-nisa ma kien jissem-ma fl-ebda ©urnal, ˙lief fl-a˙˙ar tal-ista©un biex isemmumin reb˙u. Il-konkorrenza hijafqira ˙afna matul l-ista©ung˙ax dawk li jissapportjaw l-iskwadra maskili ma jimxux l-istess mod mat-tim femminili.”

Tibda avventura f’Çiprub’responsabbiltajiet ©odda

Sa ftit xhur ilu, Rachel kienetplejer tat-tim tal-futbol tan-nisata’ Birkirkara FC. IΩda xi xhur

ilu ©iet imsej˙a biex tilg˙abg˙all-ewwel darba f’kampjonatbarra minn pajjiΩna, fejn iffir-mat kuntratt ta’ sena mal-ClubCiprijott Apollon. Staqsejtha kif©iet avviçinata minnhom. “Ìejtavviçinata l-ewwel darba bieximmur fuq prova g˙al numruta’ sessjonijiet ©o Çipru. Dankien it-tieni trial g˙alija, b’hekkkelli idea Ωg˙ira ta’ x’ser insibla nasal hemm. Li ner©a’ mmurfuq trial kienet a˙bar mill-isba˙. Tista’ timma©ina kif˙assejtni meta dan it-timikkonferma mieg˙i li jien serinkun parti mill-iskwadratag˙hom g˙as-sta©un li ©ej.Sensazzjoni indeskrivvibblig˙ax din hi xi ˙a©a ©didag˙alija, dejjem xtaqt li nilg˙abfi skwadra professjonali, iΩdadejjem kont naraha b˙al xi˙a©a tad-dinja l-o˙ra. Issa liissetiljajt xi ftit qed nuΩa din l-esperjenza b˙ala tar©a. Marridx din l-esperjenza tkun g˙alsena wa˙da biss, b’hekk qedna˙dem kemm nifla˙ biex l-ista©un li ©ej nibqa’ navvanza ’lquddiem iΩda, ovvjament, qattmhu ser ninsa lill-klabb li˙allejt warajja Malta – lilBirkirkara.”

Assumejt li ma tantx kienetfaçli li taqbad u titlaq minnMalta u t˙alli warajha lill-famil-jari u ˙bieb, g˙alkemm stqarretmieg˙i li kellha seba’ mitt senasakemm jg˙addu l-a˙˙ar©ranet ta’ xog˙ol u tirran©a l-affarijiet kollha me˙tie©a. “IΩdameta sibt ru˙i wa˙di fil-kamra

nippakkja nnutajt li din il-bagalja ser tkun ˙afna itqalminn dik li n©orr is-soltumieg˙i meta mmur btala, dang˙ax kelli nippakkja partisostanzjali sew mill-gwardarob-ba tieg˙i. Dik il-bagalja kienettqila b’o©©etti materjali, iΩdaanke b’responsabbiltajiet©odda g˙alija. Hawn kien il-punt fejn irrealizzajt li meta sernifta˙ din il-bagalja ser inkunf’pajjiΩ barrani, wa˙di u ’lbog˙od min-nies kollha lin˙obb. Inkun qed nigdeb jekkng˙id li kienet xi ˙a©a façlig˙alija. A˙na l-Maltinin˙obbuh wisq l-ambjent tal-familja u ç-çirku ta’ ˙biebtag˙na, b’hekk mhuwiexdaqsekk façli g˙alina li n˙allukollox u lil kul˙add warajna.Illum il-©urnata drajt l-istil ta’˙ajja ©dida, bil-mumenti sbie˙u mumenti xi ftit inqas, iΩdadejjem in˙ares ’il quddiemb’rasi mg˙ollija. Avolja ninsab’il bog˙od minn Malta, naf li n-nies li n˙obb dejjem jinsabuwarajja jissaportjawni biexjag˙mluli din l-esperjenza façlig˙alijja.”

Di©à ˙alliet impressjonitajba

Rachel di©à ˙alliet impressjonitajba kemm ilha tilg˙abf’Çipru. Fil-fatt, meta waslethemm kienu fil-bidu nett tal-pre-season. Kien ikollhomta˙ri© kuljum u ©ieli darbtejnf’©urnata, bil-˙in liberu jkun

limitat ˙afna. “Il-ftit ˙in liberukonna nuΩawh biex il-plejersil-©odda jsiru jafu lill-kumpla-ment tat-tim. Lejn in-nofs ta’Awwissu ˙allejna Çipru umorna l-Litwanja g˙ax hemmkellna l-log˙ob tal-grupp g˙all-kwalifikazzjoni taç-ChampionsLeague. Apollon, it-tim linilg˙ab mieg˙u jien, reba˙ il-grupp tag˙na, b’hekk issakkwalifikajna g˙ar-rawnd lijmiss. Jien kont di©à pparteçi-pajt f’din il-faΩi ma’ Birkirkara,iΩda ovvjament qatt ma kkwali-fikajna. G˙alija li niskurja g˙at-tim Çiprijott u li ng˙addukienet ˙olma, ©ieli b˙al qisnilanqas inkun irrid nemmendak li qed ji©ri f’˙ajti b˙alissa.Issa li rritornajna Çipru kellnaxi ftit ˙in liberu u dorna xi ftitmal-pajjiΩ. IΩda issa ner©g˙unibdew naqdfu ˙alli nkomplufuq il-prestazzjonijiet tajba likellna l-Litwanja.”

Iffirmat l-aktar firma impor-tanti g˙aliha

Il-kuntratt rabat lil Rachel mal-uniku klabb professjonalif’Çipru sa Mejju tas-sena 2015.G˙aliha, waqt dan il-kuntrattil-firma kienet l-aktar importan-ti u kienet ilha tistennieha.“Kont kuntenta ˙afna, iΩda matibdiex tirrealizza li dan veraqed ise˙˙. Kuntratt li ˙dimt ubatejt g˙alih, b’hekk irridinkompli na˙dem biex nissal-vagwardjah. Ma rridux ikun l-uniku kuntratt professjonali

f’˙ajti, b’hekk irrid inΩommsaqajja mal-art u nkomplinitg˙allem g˙ax, taf kemm taf,dejjem ser ikun hemm dik il-˙a©a li g˙ad trid titg˙allem uttejjeb.”

Ridt inkun naf jekk tkunxim˙allsa biΩΩejjed li tg˙ix tajjebminn fuq il-futbol biss, u fil-fattRachel ikkonfermatli li f’Çiprutg˙ix ˙ajja totalment differentiminn dik li kienet tg˙ix Malta.“Malta kont na˙dem sig˙attwal kuljum, b’diffikultà kbirabiex insib ˙in g˙as-sessjonijietta’ training. Hawn ovvjamentm’g˙andix dik l-u©ig˙ ta’ rasg˙ax is-sessjonjiet ta’ trainingsaru parti minn xog˙li. Maltaspiss kont no˙ro© ma’ s˙abi kifjag˙mel kul˙add u l-pagamalajr kienet ittir. Hawn differ-enti, il-˙ru© hu limitat ˙afna,mhux min˙abba l-˙in biss,iΩda anke min˙abba l-istil ta’˙ajja li nadottaw. Jekk Maltakont nitla’ darba kull weekendPaceville, hawn dawk l-affariji-et ma nistax nag˙milhom,b’hekk nonfoq ˙afna inqasminn Malta. Jien bdejt nilg˙abil-futbol g˙ax din hi passjonig˙alija u dan qatt ma g˙amiltug˙all-flus. G˙alija li qednit˙allas talli qed nipprattika l-passjoni tieg˙i hi xi ˙a©abonus u nqisni persuna fortu-nata ˙afna li Alla tani dan it-talent u dejjem Ωammnib’sa˙˙ti biex inkompli nipprat-tikah.”

Nitkellem mag˙ha dwar id-diversi unuri li kisbet matul is-snin. Fil-fatt, infurmatni li ma’Birkirkara ˙adet diversi unuri,fosthom kampjonati, super cupu knock outs. “Illum il-©urnatadawn huma affarijiet li naprez-za iΩjed minn qatt qabel, g˙axksibthom ma’ nies tal-©enn likont nafhom wa˙da wa˙daqishom ˙uti. Avolja llum il-©urnata ma nistg˙ux nirb˙uflimkien, xorta niftakar fihomkull darba li nsib ru˙i fil-grawnd u çerta li ser insewgixorta xi jkun qed ji©ri fil-kam-pjonat Malti.”

Fl-a˙˙ar nett Rachel xtaqettg˙addi messa©© lill-qarrejjatal-gazzetta KullÓadd sabiexisegwu iΩjed il-futbol tan-nisag˙ax hemm min jag˙mel sagri-fiççji kbar u ˙aqqu jkunrikonoxxut. “Ng˙idilhom ukollli naprezza jekk ikomplu jseg-wu din l-avventura tieg˙if’Çipru. Jien ser nag˙mel dakkollu possibbli biex il-Maltinikunu kburin u biex nirringraz-zja li dawk kollha li b’xi modjew ie˙or g˙enuni biex nasalfejn wasalt. G˙alija dan is-sap-port hu iktar importanti minnkull ˙las ie˙or!” temmet tg˙idRachel.

Rachel Cuschieri bil-flokk ta’ Birkirkara F.C. waqt sessjoni ta’ ta˙ri© fin-Nursery tal-bniet tal-istess club

20 09|11|2014 kÓkullhadd.com kALejdoskopju

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

ÌrAW BÓAL-LumTWELID

1801: Gail Borden, inventur Amerikan li fl-1853 Ωviluppaproçess biex jipproduçi l-˙alib kondensat. Miet fl-1874.

1837: Il-Kaptan Martin Van Buren Bates. Ìgant Amerikan b’tulta’ seba’ piedi u erba’ pulzieri. Hu u martu, Anna Swan, ta’seba’ piedi u ˙ames pulzieri u nofs kienu mlaqqmin ‘L-i©gantita’ Seville’.

1864: Dmitry Iosifo vich Ivanovsky, bilolgu Russu, li sab bostaviruses.

1881: Herbert Thomas Kalmus. Pijunier Amerikan tal-films livvinta t-technicolor fl-1912. Miet fl-1963.

1907: Il-Prinçep Louis Ferdinand tal-Prussja, proneputi tal-a˙˙arImperatur ÌermaniΩ u t-tielet fil-linja g˙at-tron. Óadem b˙alamekkanik ma’ Ford f’Detroit (1929-34) u oppona lil Hitler u lill-Partit NaΩist.

1913: Hedy Lamarr (Hedwig Kiesler) attriçi Awstrijaka. Óadmetta’ Delilah fil-film tal-1949 Samson and Delilah.

1952: Lou Ferrigno, attur u body builder Amerikan. Fuq it-tele-viΩjoni rajnieh f’Incredible Hulk (l-irrabjat).

IMWIET

1888: Mary Jane Kelly, vittma IngliΩa. Jing˙ad li kienet il-˙amesu l-a˙˙ar vittma ta’ Jack the Ripper.

1970: Charles De Gaulle. Ìeneral FrançiΩ u statista. Hu waqqafil-Óames Repubblika FrançiΩa (1958) u serva b˙ala l-ewwelPresident (1959-69). Baqa’ mag˙ruf g˙all-kwotazzjoni tieg˙u:“Kif jista’ wie˙ed jiggverna nazzjon li g˙andu mitejn u sitta uerbg˙in kwalità ta’ ©obon differenti?” (1962).

1970: William Levi Dawson, imwieled fl-1886. Kien politikuAmerikan u l-ewwel rappreΩentant Amerikan iswed li mexxakumitat tal-Kungress (1949) fuq l-infiq fid-DipartimentiEΩekuttivi.

ÌRAJJIET

1906: L-ewwel darba li president Amerikan Ωar pajjiΩ barranimeta kien president. Teddy Roosevelt telaq g˙all-Panama.

1918: Il-Kaiser Wilhelm II tal-Ìermanja jabdika t-tron.

1938: It-Tieni Gwerra Dinjija. Il-lejl tal-Kristall. In-NaΩi jat-takkaw u jfarrku l-˙©ie© tad-djar tal-Lhud, tan-neguzjanti u s-sinagogi.

1961: Il-Beatles. Brian Epstein mar jisma’ grupp ©did fil-mag˙ruf Cavern Club f’Liverpool. Xahar wara sar il-mani©er ta’dan il-grupp u g˙enhom jiksbu l-fama dinjija li kisbu.

1989: Il-Óajt ta’ Berlin. Dan is-simbolu li kien jirrappreΩenta l-gwerra bierda nfeta˙ wara 28 sena.

kont tAf?

Il-˙oss li jag˙mel l-ilma tal-Victoria Falls f’Ûimbabwe tant hu qawwi li jinstema’ minn 40 milbog˙od.

miLL-istAtistikA mALtijABejn April u Ìunju li g˙adda,jirriΩulta li aktar nies minnMalta siefru f’destinazzjonijietdi f ferent i . F i l - fa t t , metamqabbel mas-sena ta’ qabel,wie˙ed jinduna li kien hemmΩieda ta’ si t ta% fis-safriet,b’total li jla˙˙aq 100,175 ru˙.

JirriΩulta wkoll li fl-istessxhur, i l-vja©©i minn Maltala˙˙qu g˙al 84,573, Ωieda ta’6.8% fuq l-istess perjodu s-sena l -o˙ra. I l -v ja©©i le jnpaj j iΩi tal-Unjoni Ewropeakienu jammontaw g˙al72,597, Ωieda ta’ 8.4% fuq l-

istess perjodu sena qabel. Skont l-Uffiççju Nazzjonali

tal-Istatistika jirriΩulta li l-Italja u r-Renju Unit baqg˙ul-aktar dest inazz joni j ie tpopolari b’total ta’ 54% tat-turisti minn Malta jmorru jΩu-ruhom.

Paulo u Felipe Lizama miç-Çilìhuma a˙wa, tewmin u saçerdoti.Lil ommhom kien intqalilha biextabortixxi, iΩda rrifjutat. Metakienet tqila, it-tabib tag˙ha qalil-ha li kellha tarbija wa˙da, iΩdab’diformitajiet. Minflok, twielduΩew© subien, u ssostni li kienimnalla li dakinhar kienetwie©bet: “Naççetta kulmajibg˙atli Alla.”

L-a˙wa tewmin jg˙idu li d-determinazzjoni ta’ ommhom litipprote©ihom mill-parir tat-tobba biex tabortihom,g˙enithom fil-vokazzjonitag˙hom g˙as-saçerdozju.

“Kif nista’ ma niddefendix lilAlla tal-˙ajja?” qal Fr PauloLizama. “Din il-©rajja sa˙˙itli l-vokazzjoni tieg˙i u tatni vitalitàspeçifika u b’hekk kont kapaçinag˙ti lili nnifsi g˙al dak li nem-men fih.”

Fr Paulo u ˙uh tewmi identiku,Fr. Felipe, twieldu fl-1984, fil-beltÇilena ta’ Lagunillas deCasablanca.

Qabel ma sabet li kienet tqila,ommhom Rosa Silva esponietru˙ha g˙al xi x-rays waqt ˙idmi-etha b˙ala paramedika.Konsegwentement, wara likkonfermalha t-tqala, it-tabibtag˙ha ordnalha l-ultrasounds uinfurmaha li kien ra “xi ˙a©astramba” fir-ritratti.

Qalilha: “it-tarbija g˙andha tlietidejn u saqajha huma marbutinf’xulxin. Barra minn hekkg˙andha Ωew©t irjus.”

G˙alkemm g˙al ra©unijiet ter-apewtiçi, dak iΩ-Ωmien l-abortkien legali fiç-Çilì u t-tobbaqalulha li ˙ajjitha kienet fil-perik-lu, Rosa opponiet l-ideatag˙hom u riedet tkompli bit-tqala.

Fr Felipe qal: “Alla g˙amel˙idmietu u pproduça tewmin.Ma nafx jekk it-tobba kinuximqarrqa, jew x’seta’ ©ara.”Min-na˙a tieg˙u Fr Paolo Ωied:“Dejjem na˙seb bi m˙abbaspeçjali f’qalb ommi, li kienetlesta tag˙ti ˙ajjitha g˙alina.”

It-tewmin twieldu fl-10 ta’Settembru tal-1984. L-ewwel matwieled kien Felipe u wara 17-ilminuta twieled Paolo. Humasaru jafu fuq iç-çirkustanzi ta’twelidhom meta kienu fis-sittsena tas-seminarju.

Huma tal-fehma li kien l-g˙erfta’ ommhom u qalbha li pper-mettitilhom isiru jafu dwartwelidhom fiΩ-Ωmien adatt, g˙axaktar jemmnu li Alla ma kienxqed ja˙dem fuqhom minn metabdew il-vokazzjoni tas-saçer-dozju, iΩda sa minn qabel matwieldu.

Óidmet ALLA f’ÇirkustAnzi misterjuÛi

Charles De Gaulle

KUN AF KÓ 09|11|2014 21kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMMKITBA TA’SAVIOUR MAMO

IN-NEFQA AMERIKANA KONTRA L-ISIS

Wara t-tieni ©urnata ta’ bombardament mill-forzi Amerikani kontra l-ISIS fis-Sirja, il-President tal-Amerika Barack Obama qal li l-attakki jistg˙u jdumu sejriniktar minn tliet snin. Dan ifisser, skont estimi mill-perjodiku tal-Foreign Affairs,li kull sena se jintnefqu mal-$10 biljun Amerikan. Filwaqt li l-Istati Uniti rreklu-tat alleati g˙all-din l-operazzjoni mis-Sawdi Arabja, il-Ìordan, il-Ba˙rejn u l-Emirati G˙arab Mag˙quda, li qeg˙din jattakkaw mill-art, xorta l-ispiΩa mhuxbiΩΩejjed.

L-operazzjoni mill-ajru bl-ajru-plan tal-©lied F22 Raptor,tqum $68,000 kull sieg˙a lill-Gvern Amerikan. Dan ma jin-kludix kemm iqum il-muniz-zjon li jkun qed i©orr dan l-ajruplan. Il-missili SidewinderAIM-9 j iswew madwar$600,000 il-wa˙da u bombio˙ra Ωg˙ar $250,000 il-wa˙da.

Il-White House rrifjutat litikkummenta kemm qieghediqum kull attakk kontra l-ISIS.Però, hemm informazzjoni lil-ispiΩa mhux ’il bog˙od minn$7.5 miljun kuljum.

Ammonti fenomenali

“Jidher li hemm nuqqas ta’strate©ija f’amministrazzjonig˙ax ma ntqalx eΩatt kemm hi

l-ispiza ta’ din l-operazzjoni.”Hekk qal Diem Salmon, anal-ista tal-ba©it fuq id-dif iΩaf ’Washington. Diem qal l ijista’ jkun li ç-çifra ta’ $7.5mil jun dollaru kuljum hijabaxxa u j ista’ jkun li dintiΩdied ’il quddiem. Obamaqal li b’kollox din l-operaz-zjoni se tla˙˙aq il-$5 biljun.Ta’ min ifakkar li l-attakkimill-ajru fil-gwerra tal-Kosovou s-Serbja, minn Marzu saÌunju 1999, qamet l i l l -Amerikani $2.5 biljun, u l-attakki fuq i l-Libja, bejnMarzu u Ottubru 2011, swietlill-Amerikani $1.1 biljun.

Diem Salmon kompla qal lidawn l-ispejjeΩ mhumiex bisstal-armi u l-ajruplani. ImmajeΩistu ˙lasi j iet kbar g˙al

dawk il-500 espert li ja˙dmufil-kwartieri fejn jitfasslu l-istrate©iji tal-attakki. Hemmukoll numru kbir ta’ inginierau tekniki li jie˙du ˙sieb il-manutenzjoni tal-ajruplani,involuti fl-operazzjoni. Kienhemm il-˙sieb l i l-WhiteHouse tnaqqas il-ba©it b’$20biljun g˙al $58.6 biljun imma,min˙abba li l-©lied mill-ISISqieg˙ed kulma jmur ji˙rax,g˙alissa se jibqa’ kollox l-ist-ess. Jista’ jkun bil-kuntrarju,in-nefqa tiΩdied flok tonqos.

Minbarra l i l-Amerikaqieg˙da tuΩa l-F22 flimkienma’ fighters o˙ra biex tibbom-bardja l-ISIS, digà ©ew sparati47 missila Tomahawk minnfuq l-aircraft carriers USSArleigh Burke mill-Ba˙ar l-

A˙mar u l-USS Phil ippineSeas mill-Golf tal-Persja. Kullmissila Tomahawk tiswa $1,59milljun, li jfissru $74 miljuno˙ra. Mhux inkluΩi l-ispejjeΩbiex t˙addem dawn iΩ-Ωew©bastimenti f’dak ir-re©jun.

L-aircraft carrier i l-USSGeorge W.H. Bush ukollqieg˙da fil-Golf Persjan biextassisti fl-attakki kontra l-IstatIΩlamiku. Dan il-bastimentqieg˙ed itajjar l-F-18s. Titjirata’ sieg˙a b’dan l-ajruplantqum $24,400. L- F-5E fighterbomber qeg˙din jattakkawminn baΩi viçin is-Sirja. L-ispiΩa biex ittajjar dan il-fight-er g˙al sieg˙a tqum $41,920.

F’dawn l-attakki hemm invo-luti l-F-16s u d-droni,Preditors (in©enju l i j t irming˙ajr pilota) li kull sieg˙ali jtiru jqumu $22,514 u $3,697rispettivament. Il-ma©©oranzata’ dawn id-droni qeg˙din jit-tajru mill-baΩi tal-ajru Incirli litinsab fil-Lvant tat-Turkija.O˙rajn qed j i t tajru mill-Etjopja, il-Qatar u mill-EmiratiG˙arab Mag˙quda. Min˙abbali çert i ajruplani tal-©liedg˙andhom distanzi twal biex

imorru lejn is-Sirja u jer©g˙ulura, ikollhom jie˙du l-fjuwilfl-ajru minn ajruplani tankerswaqt il-vja©©. Din qieg˙daΩΩid l-ispiΩa fl-operazzjoni.

I l-biçça l-kbira tal-˙saramadwar Raqqa u Aleppo saretmill-missili Tomahawk u l-f ighter-bombers. AjruplanAmerikan ie˙or li qieg˙edjie˙u sehem fil-bombarda-menti kontra l-ISIS huwa l-B-1bomber. Dan il-bomberqieg˙ed jiswa lill-Amerikani$32,000 kull sieg˙a li jtir.

Hemm il-˙sieb li l-GvernAmerikan fiΩ-Ωmien li ©ej sejkompli jΩid il-qawwa tal-ajrub’numru ta’ A-10 thunder-bolds. G˙alkemm dawn l-ajru-plani i lhom fis-servizz 40sena, huma l-iktar ajruplanieffiçjenti kontra t-tankijiet tal-gwerra. Dan l-ajruplan jittajjarfil-baxx ˙afna u huwa armatb’kanun 30mm GAU-8/AAvenger Gatling li kapaçi jis-para bejn 50 u 70 balla fis-sekonda. Tit j ira ta’ sieg˙ab’dan l-ajruplan tiswa $17,716.Óasra li dawn il-flejjes kollhama jitqassmux lil min hu fil-bΩonn.

Missila Tamahawk tiswa $1.59 miljun il-wa˙da

Ajruplan li jiswamadwar $400 miljun

22 09|11|2014 KUlTURAKÓkullhadd.com

Fl-okkazjoni ta’ g˙eluq il-140sena mit-twaqqif tal-BandaÇittadina King’s Own tal-BeltValletta, ser jittella’ kunçertkommemorattiv fl-IstitutKattoliku fil-Furjana, nhar is-Sibt 15 ta’ Novembru 2014, fis-7.30pm. B˙alma sar f’dawn l-a˙˙ar ˙dax-il sena kemm ilujokkupa din il-kariga, id-direz-zjoni tal-Banda ser tkun ta’ DrJohn Galea.

F’dan il-kunçert annwali,mag˙ruf g˙all-muΩika klassikali fih ti©i esegwita, il-BandaÇittadina King’s Own ser tkunqed tesegwixxi diversi xog˙liji-et li jolqtu lill-pubblikuin©enerali. Fost l-o˙rajn hemmxog˙lijiet tas-Surmast preΩentiDr John Galea, Fanfare andSalute; u tas-Surmast ma˙bubmas-soçji tal-King’s Own, Mro

Carmelo Caruana, Jubileo.F’dan il-kunçert wie˙ed isibxog˙lijiet o˙ra li ser jintlaqg˙utajjeb Ωgur mill-pubbliku kollub˙al: Finlandia ta’ Jean Sibelius,Emperor Waltz ta’ JohannStrauss, African Symphony ta’Van McCoy, selezzjoni minnWest Side Story ta’ LeonardBernstein, Joy of Music ta’ JanHadermann u s-silta impenjatti-va ferm mill-opra Il Trovatore,Balletti nell’Opera. Lejn tmiemdan il-kunçert ma jonqosx lijindaqq l-Omaggio Alla King’sOwn, kompoΩizzjoni ta’Fracesco Gobet u jintemm bid-daqq tal-Innu Malti.

Skont il-ktieb storiku ta’Pietru Pawl Castagna, il-Filarmonika King’s Own kienetl-ewwel banda fil-belt kapitali,hekk kif silta mill-ktieb tg˙id:

“L-ibliet damu ftit ma qabdudin ir-rikreazzjoni, infattibilkemm kien fl-1874 saret l-ewwel banda li ssemiet LaStella.”

Il-Banda Çittadina King’sOwn minn dejjem kienet bandata’ suççessi kbar. Fost l-o˙rajnwie˙ed irid isemmi li dining˙atat it-titlu tal-Eççellenzafil-Konkors Internazzjonali tal-MuΩika li kien sar f’Al©ier fl-1912, fejn g˙alih kienupparteçipaw iΩ-Ωew© baned tal-Belt Valletta. G˙aldaqstant,wie˙ed mill-ewwel ismijiet likienet t˙addan din il-bandakien ‘La Nazionale’. Dan l-isemjuri l-fatt li din il-banda kienettitqies b˙ala banda nazzjonali,u dan juri l-livell g˙oli li minndejjem kellha l-Banda ÇittadinaKing’s Own.

KUNÇERT KoMMEMoRATTIv

MIll-FIlARMoNIKA KINg’S oWN

Il-volum L-Elf Lewn ta’ Mintoff ta’ Claire Xuereb Grech ©iemniedi uffiçjalment fil-preΩenza tal-Prim Ministru Joseph Muscatu g˙add kbir ta’ personalitajiet li kitbu dwar il-Perit Mintoff, fos-thom il-President Emeritu Eddie Fenech Adami. Il-ktieb ji©borfih intervisti ma’ 54 persuna li b’xi mod ©ew f’kuntatt personalimal-Perit Mintoff fi Ωminijiet, b’modi, bi gradi, b’tulijiet uf’çirkustanzi differenti. Waqt li dawn jag˙tu l-fehmiet tag˙homdwar Mintoff, jiΩvelaw tag˙rif ©did dwaru. Il-persuni intervistatihuma ta’ ˙iliet u kompetenzi differenti. Issib fosthomakkademiçi, negozjanti, attivisti politiçi, diplomatiçi, ekonomisti,membri tal-familja ta’ Mintoff, ©urnalisti, saçerdoti, ˙addiemataç-çivil, kollaboraturi, avukati, militari, storiçi, artisti, trejdjun-jonisti u politiçi.

“Dan mhuwiex ktieb adulatorju,” qal il-Prim Ministru JosephMuscat fid-diskors tieg˙u fl-okkaΩjoni tal-˙ru© uffiçjali, “L-ewwel ˙a©a li tolqtok fih huma l-fehmiet kuntrastanti li fih©ejjin minn nies kemm ˙bieb u kemm oppoΩituri tal-PeritMintoff.” L-awtriçi, Claire Xuereb Grech, g˙andha Baçellerat fl-Edukazzjoni mill-Università ta’ Malta u hija g˙alliema tal-Malti fiskola tal-Knisja. Fl-2006 g˙amlet studji professjonali mal-OpenUniversity fl-edukazzjoni ta’ tfal b’diffikultajiet ta’ tag˙lim. Fl-2008 g˙amlet ukoll studji o˙ra mal-Università ta’ Malta fl-edukazzjoni kontinwa tul il-˙ajja. Hija wkoll interessata pro-fessjonalment fil-letteratura u l-ilsien Malti. “Jekk hemm ˙a©a lijag˙mel il-ktieb huwa li jisfida l-idea li Mintoff ma kien jikkon-sulta ma’ ˙add biex jie˙u d-deçiΩjonijiet,” qal il-Prim Ministru.“Hija çara li din l-idea hija Ωbaljata. Mintoff,” kompla jg˙id il-Prim Ministru, “g˙andu ji©i ©©udikat mhux mill-metodi li uΩadaqskemm mill-g˙anijiet li kellu f’mo˙˙u.”

Il-ktieb L-Elf Lewn ta’ Mintoff se jinbieg˙ €20, iΩda l-pre-publi-cation price huwa €15 miç-Çentru Nazzjonali Laburista l-Óam-run u l-posta tal-SKS fil-Festival tal-Ktieb.

IMNIEDI l-KTIEB

l-ElF lEWN TA’ MINToFF

Frans Sammut (1945-2011) kien mg˙allem tal-kitba. Il-Ministru tal-Kultura Owen Bonnicisa˙ansitra sejja˙lu l-”Kittieb modern nazzjon-ali”.

IΩda barra milli g˙amelisem fil-Letteratura,b’rumanzi importantib˙al Il-Ga©©a, Samuraj, uIl-Óolma Maltija, FransSammut kien ukoll kisebfama b˙ala storiku,b’kotba b˙al Bonapartif’Malta, u o˙rajn.

Wara li g˙alaq g˙ajnejhFrans Sammut, il-familjatieg˙u sabet manuskrittf’kompjuter antik tieg˙u

li ma kien ippubblikat qatt: Ìrajjet it-Tag˙lim f’Malta,Volum 1. (Volum 2 g˙adu ma nstabx.)

Ìrajjet it-Tag˙lim hu maqsum f’kapitli li jibdew minnΩmien l-G˙arab, jibqg˙u neΩlin sa Ωmien il-Kavallieri u l-˙akma tal-FrançiΩi, u jaslu sal-ewwel 50 sena tal-˙akmaIngliΩa. Minkejja ismu, il-ktieb ma fihx ˙wejje© b˙al analiΩitas-sistemi amministrattivi u tar-riΩultati miksubin mill-istu-denti matul is-seklu. Minflok fih rakkont tal-©rajja tal-men-talitajiet differenti f’epoki differenti f’dak li g˙andu x’jaqsammal-edukazzjoni. G˙al Sammut din hi l-ewwel u qabel kol-lox l-edukazzjoni tal-poplu. Hija l-©rajja ta’ kif dawn il-men-talitajiet sawru t-tag˙lim tal-poplu f’Malta.

G˙al Sammut l-akbar ˙assieb Malti jibqa’ Mikiel AntonVassalli. F’dan il-ktieb hemm sa˙ansitra kapitlu s˙i˙iddedikat g˙al Vassalli u g˙all-˙sieb tieg˙u dwar l-edukaz-zjoni tal-poplu. Huwa xieraq g˙alhekk li dan il-ktieb ©ieppubblikat din s-sena billi ta˙bat il-250 anniversarju mit-twelid ta’ Vassalli.

Il-ktieb se jkun imniedi matul il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb nhar il-Ìimg˙a 14 ta’ Novembru fis-Sala Sir TemiZammit, Dar il-Mediterran, il-Belt Valletta, fis-6.15pm.

Se jie˙du sehem fit-ta˙dita (f’ordni alfabetika), il-Ministrutal-Edukazzjoni Evarist Bartolo, il-Professur Joseph M.Brincat, il-Professur Raymond Mangion, l-E.T. Dr UgoMifsud Bonnici, l-MEP Dr Alfred Sant, u Dr Charles Xuereb.

Is-sopran Joan Mangion se tkanta arja li l-kliem tag˙hakien inkiteb minn Frans Sammut u ©iet immuΩikata appostag˙al din it-tnedija mill-Maestro Ray Sciberras. Wara t-ta˙ditase jkun hemm bibita, u l-ktieb se jinbieg˙ b’ro˙s.

Is-serata hi sponsorjata minn APS Bank, AX Foundation, uThe Farsons Foundation.

KTIEB ÌDID TA’ FRANS SAMMUT

24 09|11|2014 maDWarnaKÓkullhadd.com

L-G˙aqda tal-Malti – Università se tkun qed tniedi t-33 ˙ar©a ta’ Le˙en il-Malti waqt i l-FestivalNazzjonali tal-Ktieb. Il-Le˙en huwa r-rivista uffiçjalital-G˙aqda, u ilu ji©i ppubblikat sa mis-sena tat-twaqqif tag˙ha, ji©ifieri sa mill-1931. It-tnedija sessir nhar is-16 ta’ Novembru, fis-7.30pm fis-sala SirTemi Zammit (l-MCC, il-Belt), u hija miftu˙a g˙alkul˙add. Id-d˙ul huwa bla ˙las.

G˙al darb’o˙ra, il-bord editjorali qed jippreΩenta©abra ta’ kitbiet ori©inali, studji ta’ natura lingwisti-ka, u o˙rajn ta’ natura kritika. Din il-©abra qed tir-rappreΩenta kemm kittieba emer©enti kif ukoll stab-biliti, u g˙al din l-edizzjoni qed in©ibu feature speç-jali b’bidu ta’ rumanz inedit ta’ ÌuΩè Aquilina, li sejkun qed jidher g˙all-ewwel darba.

L-editur ©enerali ta’ din il-˙ar©a huwa EmanuelPsaila, eks-President tal-G˙aqda, filwaqt li l-membrital-bord kienu: Josette Attard, Kit Azzopardi,Daniela Baldacchino, Daniel Bezzina, Keith Borg,Dwayne Ellul, Victor Fenech, u Alvin Vassallo. Il-

bord jixtieq jirringrazzja lil dawk kollha li kienustrumentali sabiex din il-˙ar©a setg˙et tkun possib-bli.

L-G˙aqda tixtieq trodd ˙ajr g˙all-g˙ajnuna lill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, lir-RappreΩentanza tal-Kummisjoni Ewropea f’Malti, u lill-Fond Malti g˙all-Arti, kif ukoll lil Agius Decorations, lill-Klabb KotbaMaltin u lil tiffranka.dot.com. Din il-˙ar©a qed tkunendorsjata wkoll mill-Fondazzjoni Valletta 2018. Il-pittura tal-qoxra hi xog˙ol ori©inali tal-artist RyanFalzon.

Waqt it-tnedija se jsir qari ta’ xi siltiet mill-BakkantiTroupe mag˙mul mill-atturi Alison Abela, LouiseFenech, Gilbert Formosa, Mandy Mifsud, Olivia-AnnMarmarà, David Scicluna Giusti, u Aldo Zammit, use tindaqq muΩika bil-vjolin minn Doriana Vella.Waqt it-tnedija tit˙abbar ukoll is-sej˙a g˙all-˙ar©a lijmiss ta’ Le˙en il-Malti (g˙add 34).

Wara t-tnedija jkun hemm bibita. Il-membri tal-G˙aqda u l-kontributuri jistg˙u ji©bru l-kopja

tag˙hom waqt il-festival jew wara l-attività.Il-kitbiet mag˙Ωula g˙al din l-edizzjoni huma ta’

Antoine Cassar, Charlò Camilleri, Rita Saliba, PatrickSammut, Dorianne Bonello, Charles Bezzina, MaryChetcuti, Clifford Jo Zahra, Beverly Agius, MarkVella, Leanne Ellul, Matthew Schembri, AndreaCassar, John A. Bonello, Lina Brockdorff, SimoneInguanez, Nadia Mifsud, Celine Agius, Alex VellaGera, Joseph Formosa, Chardian Camilleri, MauriceMifsud Bonnici, Trevor Ûahra, Theresa Abdilla,Sergio Grech, Ìor© Borg, Carmel G. Cauchi, KeithAttard, Michael Spagnol, Olivia Borg, Charles Briffa,Stephen Bonanno, Oliver Friggieri u Joe FelicePace. L-G˙aqda trodd ˙ajr ukoll lill-qarrejja tal-provili kienu Dwayne Ellul, Carlston Grima, LouiseSpiteri, Mario Sant, Michael Cini, u Claudia Gauci.

Il-pa©na ta’ Le˙en il-Malti hija din: www.face-book.com/lehenilmalti

L-att ività fuq Facebook tinsab hawnhekk:www.facebook.com/events/713940111992660

leÓen il-malti

Is-snin ta’ esperjenza fis-servizzi ta’ riçikla©© tal-iskart lill-komunità Maltija wasslu biex il-Kunsill Lokali tal-Imsidajissie˙eb ma’ GreenPak. Il-kooperattiva GreenPak issa ilhatopera servizz ta’ riçikla©© tal-iskart tal-ippakkjar b’modresponsabbli u bl-inqas spejjeΩ possibbli g˙al dawn l-a˙˙artmien snin.

Il-Kap EΩekuttiv ta’ GreenPak Coop Society l-In©. MarioSchembri qal: “Bl-introduzzjoni tal-Imsida, GreenPak issaqed tkopri 300,000 resident f’40 kunsill lokali. B’hekk hija l-ikbar skema ta’ rkuprar ta’ skart f’Malta.”

Hu stmat li l-komunità tal-Imsida ti©©enera madwar 700tunnellata ta’ skart riçiklabbli fis-sena u l-parti l-kbira ta’dan il-materjal jispiçça fil-miΩbliet (landfills). Wara lif’Novembru ting˙ata bidu tal-kampanja ta’ tag˙rif bieb biebminn GreenPak, hu mistenni li din il-lokalità til˙aq minimuta’ 60% tal-mira tal-irkuprar ta’ skart kif stipulat skont il-li©if’Malta.

B˙ala parti mill-kampanja ta’ tag˙rif, ir-residenti sejing˙ataw boroΩ ˙odor tar-riçikla©© ming˙ajr ˙las biexjinkora©©ixxu l-isforzi tag˙hom. Dan apparti li kull residentli jirriçikla jkun qed jie˙u sehem fil-kampanja popolari‘Irriçikla u Irba˙ ma’ GreenPak’ li g˙addejja b˙alissab’suççess f id-39 lokal i tà o˙ra l i qed j inqdew minnGreenPak.

GreenPak hi skema awtorizzata mill-MEPA u membru fun-datur ta’ EXPRA, l-organizzazzjoni Ewropea li tippromovi l-iskemi ta’ responsabbiltà tal-produttur internazzjonalment.GreenPak g˙andha wkoll l-appo©© minn PRO Europe,organizzazzjoni li tkopri 35 sistema ta’ produtturi nazzjonaliinvoluti fl-g˙aΩla selettiva u l-ippakkjar tar-riçikla©© tal-iskart.

G˙al aktar tag˙rif dwar l-iskemi l-©odda ta’ ©bir, bring-in-sites, u tag˙rif ie˙or ta’ interess ©enerali g˙ar-residenti tal-Imsida wie˙ed jista’ jçempel lill-Kunsill Lokali tal-Imsidafuq in-numru 2133 4343 jew j ibg˙at emai l l i lmsida. lc@gov.mt. Wie˙ed j isa ’ wkol l j ikkuntat t ja l i lGreenPak Malta bin-numru 2166 0233, jew jibg˙at email lilinfo@greenpak.com.mt

JitilgÓu gÓal 40 il-Kunsilli loKalima’ greenPaK

Wa˙da mir-rebbie˙a tal-kampanjapopolari ta’ GreenPak ‘Irriçikla uIrba˙ ma’ GreenPak’

madwaRna kÓ 09|11|2014 25kullhadd.com

HsBC maLta jiftaÓ iL-fERgÓa Rinnovata fiL-BELt vaLLEtta

Il-Bank HSBC Malta feta˙ mill-©did il-bibien tal-ferg˙a ewlenija u moderna fil-qalba tal-Belt Valletta.

Id-dehra ©dida u friska tal-ferg˙a rinnovatatikkumplimenta l-gosti u l-aspettattivi tal-klijenti ta’HSBC. Kmamar iddedikati g˙al laqg˙at se jipprovdulill-klijenti b’iktar privatezza, filwaqt li innovazzjoni-jiet moderni b˙al talking ATMs li juΩaw teknolo©ija

bil-vuçi biex jiΩguraw esperjenza a˙jar u aktar façlig˙al klijenti b’vista limitata. Meta klijent iqabbadkwalunkwe earphone 3.5mm mat-talking ATMsdawn jinbidlu f’magni interattivi. Din it-teknolo©ijatkompli ssa˙˙a˙ is-servizzi bankarji ta’ HSBC li jin-kludu mobile banking. Dan is-servizz jippermetti lill-klijenti li jimmani©©jaw il-kontijiet mill-kumdità ta’

darhom jew mill-post tax-xog˙ol. Matul l-iΩvilupptal-pro©ett tal-ATMs g˙al persuni b’vista limitata, il-Bank ˙adem mill-qrib mal-Kummissjoni Nazzjonalig˙al Persuni b’DiΩabbiltà (KNPD) u mal-Fondazzjonig˙all-Aççessibbiltà tat-Teknolo©ija tal-Informazzjoni(FITA). Il-Bank g˙andu pjani li jda˙˙al din il-façilitàfl-ATMs kollha tieg˙u f’Malta sal-2015.

Bil-ftu˙ mill-©did tal-ferg˙a tal-Belt, in-numru totalital-ferg˙at rinnovati tal-HSBC issa tela’ g˙al erbatax.Minbarra tal-Belt, HSBC wettaq rinnovazzjoni fil-ferg˙at ta’ Óal Balzan, Bu©ibba, il-Óamrun, is-Swieqi, Ra˙al Ìdid, iΩ-Ûejtun, il-Mosta, iΩ-Ûurrieq,San Ìwann, B’Kara, Tas-Sliema u ÓaΩ-Ûabbarf’Malta, u r-Rabat G˙awdex.

Il-ferg˙a kienet inawgurata uffiçjalment mill-Ministru tal-Finanzi, il-Professur Edward Scicluna,flimkien mal-Kap EΩekuttiv ta’ HSBC Malta MarkWatkinson. Il-Kap tar-Retail Banking and WealthManagement ta’ HSBC Malta Paul Steel u s-Sindkutal-Belt Valletta l-Professur Alexiei Dingli kienuwkoll preΩenti, flimkien ma’ mistednin u uffiçjalio˙ra mill-Kummissjoni Nazzjonali g˙al Persunib’DiΩabbiltà (KNPD) u l-Fondazzjoni g˙all-Aççessibbiltà tat-Teknolo©ija tal-Informazzjoni(FITA).

Mark Watkinson qal: “Il-Belt Valletta hi çentralig˙all-ekonomija Maltija u HSBC hu poΩizzjonatstrate©ikament fil-qalba tal-belt kapitali biex nip-provdu servizzi finanzjarji u express banking mill-aqwa lill-klijenti. Ir-rinnovazzjoni tal-ferg˙a hi l-a˙˙ar wa˙da f’serje ta’ investimenti li wettaq il-Bankbiex ikompli jtejjeb l-operat tieg˙u f’Malta.”

Barra minn hekk, aktar kmieni din is-sena, il-Bankintroduça s-servizz ta’ mobile banking. Is-sit ewlienital-Bank www.hsbc.com.mt issa jista’ jittella’ b’modfaçli minn kwalunkwe mowbajl.

Il-Ministru Scicluna, il-Kap EΩekuttiv Watkinson, u s-Sindku Dingli waqt iç-çerimonja tal-ftu˙

G˙al darb’o˙ra, il-Perrier, l-ilma mineralile©©endarju bil-gass naturali, qed jadottainnovazzjoni artistika li se tkun qed tim-pressjona anke lil dawk li s-soltu ma jim-pressjonawx ru˙hom malajr. Bis-sa˙˙atal-effervexxenza, il-kreattività u l-vitalità,il-Perrier qed juΩa l-Arti tat-Triq (StreetArt) b’riΩultat tassew sorprendenti, pass ’ilquddiem maΩ-Ωminijiet.

G˙al din l-edizzjoni limitata l-©dida, il-Perrier g˙aΩel tlieta mill-aktar artisti tat-triq influwenti tad-dinja: JonOne,Amerikan g˙alkemm Pari©in bl-adozzjoni;l-artist poeta ÌappuniΩa Sasu; u l-uman-ista BraΩiljan Kobra. Dawn it-tliet artisti˙olqu disa’ disinji uniçi biex jikkumpli-mentaw il-fliexken ikoniçi tal-˙©ie©, il-fliexken tal-plastik PET u l-bott il-©did tal-Perrier.

Minn Dali g˙al Colette, Carlu, Villemot,u anke Warhol, il-Perrier dejjem ispira lill-aqwa artisti f’dawn l-a˙˙ar deçenji.

L-edizzjoni limitata ‘Perrier inspired byStreet Art’ hi f’din it-tradizzjoni, eççentrika

daqs qatt qabel u fl-istess ˙in rifreskanti.Dan se jkun l-avveniment tal-Arti tat-Triqta’ din is-sena, fi spirtu inimitabbli tad-ditta u çertament differenti.

Street Art twieldet, kif jindika isimha, fit-toroq, u kwaΩi mill-ewwel qalg˙et il-kriti-ka tal-pubbliku. Illum, imxiet ’il quddiemu qed tgawdi l-g˙arfien universali fid-dinja tal-arti. Hekk kif tevolvi kontinwa-ment u ssir parti minn ˙ajjitna b˙ala mezzimportanti ta’ espressjoni, Steet Art tkel-limna u ma t˙alli lil ˙add indifferenti.B˙al manifest ta’ protesta g˙al-libertà, jewb˙al spluΩjoni ta’ forom u kuluri,ming˙ajr restrizzjoni, li tbiddel il-faççatiurbani, Street Art hi xog˙ol li jdum g˙alΩmien qasir fi stat ta’ revoluzzjoni perma-nenti. Minn muΩajk g˙al kitba (griffon-age), stikers, graffiti u installazzjonijiet –m’hemmx limiti g˙all-kreattività.

JonOne minn New York, li ilu jg˙ixPari©i minn tmiem it-tmeninijiet, jag˙tidehra ©dida lill-fliexken tal-˙©ie©, Sasuminn Tokyo, il-Ìappun, ˙admet fuq il-

fliexken tal-plastik, u Kobra minn SãoPaulo, il-BraΩil, ˙a f’idejh il-bott il-©did. It-tlieta flimkien ji©bru n-na˙at differentitad-ditta: il-vivaçità u l-kura©© espressiminn JonOne, l-eleganza u s-senswalitàma˙ru©a f’xog˙ol Sasu, u l-eççentriçità u

l-im˙abba g˙all-˙ajja bis-sa˙˙a ta’ Kobra.Ilkoll jaqsmu ispirazzjoni u kreattività blalimitu.

Il-Perrier hu impurtat, irreklamat umqassam minn Farsons Beverage ImportsCo. Ltd, membru tal-Grupp Farsons.

Edizzjoni Limitata taL-PERRiER isPiRataminn stREEt aRt

PRESIDENTkÓkullhadd.com

GVERN LI JISMA’37 X 3

IT-TNEJN 10 TA’ NOVEMBRU 2014

8.00am: Il-President tippresiedi laqg˙a tal-mani©ment fil-Palazz, il-Belt Valletta

1.00pm: Il-President ti©i ppreΩentata pubblikazzjoni bl-isem Elf Lewn ta’ Mintoff mis-Sa Claire Xuereb Grech akkumpanjata mill-mani©ment ta’ SKS Publishers fil-Palazz, il-Belt Valletta

2.00pm: Il-President tiltaqa’ mas-Sur Ivan Ramiro Cordoba u l-membri tal-kumitat tal-Inter Club Pupi Zanetti Malta fuq Ωjara ta’ kortesija fil-Palazz ta’ Sant’Anton

IT-TLIETA 11 TA’ NOVEMBRU 2014

09.00am Is-Sur Preca jΩur l-iskola Maria Regina, fin-Naxxar inkonnessjoni mal-Piggy Bank Campaign

10.00am: Il-President ti©i ppreΩentata medalja tal-fidda fl-okkaΩjoni tal-50 sena mill-Indipendenza mill-Prof. Josef Bonnici, Gvernatur tal-Bank Çentrali ta’ Malta fil-Palazz, il-Belt Valletta

10.30am: Is-Sur Preca jΩur l-iskola St Dorothy, f’Tas-Sliema inkonnessjoni mal-Piggy Bank Campaign

11.00am: Il-President tniedi l-Fine Arts Auction b’risq L-Istrina b’Solidarjetà 2014 fil-Palazz, il-Belt Valletta

12.00am: Is-Sur Preca jΩur l-iskola St Michael, f’San Ìwann inkonnessjoni mal-Piggy Bank Campaign

4.30pm: Il-President iΩΩur id-dar tat-tfal ta’ Santa TereΩa fiΩ-Ûurrieq

L-ERBGÓA 12 TA’ NOVEMBRU 2014

10.00am: Il-President tiltaqa’ mal-Prof. Arnold Cassola, Chairperson tal-Alternattiva Demokrativa fil-Palazz ta’ Sant’Anton

11.00am: Il-President u s-Sur Preca jniedu Paqpapqli g˙all-Istrina b’Solidarjetà 2014 fil-Palazz ta’ Sant’Anton

12.00pm: Il-President tiltaqa’ mal-istudenti li jattendu l-iskola ta’ St Francis ta’ Hal Luqa, fil-Palazz ta’ Sant’Anton

3.30pm: Il-President tattendi laqg˙a organizzata minn Ethnobotanical Research fi ˙dan il-Fondazzjoni tal-President g˙all-Ìid tas-Soçjetà fil-Palazz ta’ Sant’Anton

4.00pm: Is-Sur Preca jippresiedi l-Working Committee tal-Malta Community Chest Fund fil-Palazz ta’ Sant’Anton

5.45pm: Il-President u s-Sur Preca jattendu g˙all-Graduation Thanks Giving Mass konçelebrata mill-E.T. Mons. Charles Scicluna, Isqof ta’ San Leone u l-Amministratur Appostoliku sede vacante fil-Konkatidral ta’ San Ìwann, il-Belt Valletta

8.00pm: Il-President tippresiedi t-tnedija tal-ktieb In at the Deep End – reminiscences of a Maltese Surgeon mill-Prof. Carmel Lino Cutajar fil-Palazz ta’ Sant’Anton

Il-President ta’ Malta tista’ ti©i kkuntattjata bl-email marie-louise.coleiro@gov.mt

Is-Sur Edgar Preca jista’ ji©i kkuntattjat bl-emailedgar.preca@gov.mt

L-Uffiççju tal-President jista’ ji©i kkuntattjat permezz tal-emailpresidentsappointments.opr@gov.mt jew bin-numru tat-tele-fown 2122 1221, il-Palazz il-Belt Valletta (mit-Tnejn sal-Ìimg˙a) jew bin-numru tat-telefown 2144 0354, il-Palazz ta’Sant’Anton (mit-Tnejn sal-Óadd) u l-Uffiççju tal-MaltaCommunity Chest Fund f’G˙awdex bin-numru tat-telefown2155 3807.

APPUNTAMENTI

TAL-PRESIDENT

Skeda kÓ 09|11|2014 27kullhadd.com

06.00 Film: Amatemi 06.30 Nautilus 07.00 Jake E I Pirati Dell'isola07.51 Sulle Tracce Del Bombo Rim-

Balzante 08.15 Avengers Assemble08.35 Il Nostro Amico Charly10.45 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Quelli Che Aspettano 15.30 Quelli Che Il Calcio 17.05 Tg2 L.I.S. 17.10 Stadio Sprint 18.10 90° Minuto 19.35 Squadra Speciale Cobra 1120.30 Tg2 21.00 N.C.I.S. Tolleranza Zero 21.45 Gp Brasile21.55 Gara

06.00 Nick Cannon’s Big Surprise 07.00 Extreme Close-Up07.30 Style Star08.00 Nene Leakes 09.00 Rich Kids Of Beverly Hills11.00 E! News 11.30 Party On12.00 Untold With Maria Menounos13.00 Keeping Up With The

Kardashians16.00 E! News 17.00 Rich Kids Of Beverly Hills19.00 Keeping Up With The

Kardashians21.00 House Of Dvf. Fashion 101 22.00 E! News 22.30 The Soup23.00 E! News

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.00 Buongiorno Benessere10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Dell'angelus12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde Albania13.30 Telegiornale 14.00 L’Arena 16.35 Domenica In 18.50 L’Eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Affari Tuoi 21.25 Carosello Reloaded 21.30 Una Pallottola Nel Cuore23.30 Speciale TG1

06.00 Zig Zag06.05 Personaggi06.10 TG4 Night News06.30 Televendita Media Shopping07.00 Zorro07.20 Super Partes08.00 Il Meraviglioso Volo Degli Uccelli09.00 Terra! 10.00 Santa Messa10.50 I Grandi Della Fede11.30 TG412.00 I Grandi Della Fede13.00 Pianeta Mare13.56 Donnavventura14.30 Le Miniere Di Re Salomone 17.37 Le Fidanzate Di Luke18.55 TG419.35 Tempesta D’Amore21.32 Gli Spietati

06.00 How Do They Do It?06.25 Overhaulin’07.15 Mega Builders09.05 The Big Brain Theory09.55 The Liquidator10.50 Lost And Sold11.40 Storage Hunters12.35 Auction Kings13.30 Dynamo14.25 Close-Up Kings16.15 Mind Control Freaks17.10 Magic Of Science18.05 Bike Battles19.00 Fat n’ Furious20.00 Chrome Underground21.00 Tethered22.00 Marooned With Ed Stafford23.00 Deadliest Catch

07:05 Bubble Guppies 07:55 Go, Diego, Go! 08:20 Winx Club 08:45 The Fairly OddParents 09:10 Sanjay and Craig 09:35 Kung Fu Panda10:00 The Legend of Korra 10:25 Turtles 10:50 T.U.F.F. Puppy 11:15 Winx Club 11:40 iCarly 12:05 Sam & Cat 12:30 Victorious 12:55 Big Time Rush 13:20 Marvin Marvin 13:45 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar15:30 The Fairly OddParents 15:55 iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 Victorious 17:10 Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 Turtles

06.00 A˙barijiet07.30 Alexander’s Lost World08.30 Madwarna09.00 Il-Gwerra l-Kbira09.30 Gadgets10.00 House Hunt10.30 Malta u Lil Hinn Minnha12.00 A˙barijiet 12.10 Óadd G˙alik15.00 A˙barijiet15.05 Óbieb u G˙edewwa18.00 A˙barijiet18.15 Madwarna18.40 Opening Ceremony JESC20.00 A˙barijiet20.50 X-Factor UK23.00 A˙barijiet23.20 Rajt Ma Rajtx

06.00 Prima Pagina Tg507.55 Traffico08.00 Tg508.50 Le Frontiere Dello Spirito10.00 The Chef Ii11.00 Le Storie Di Melaverde12.00 Melaverde13.00 Tg513.40 L’Arca Di Noè14.00 Domenica Live18.45 Avanti Un Altro19.57 Tg5 Prima Pagina20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint Domenica21.12 I Cesaroni23.30 X-Style

07.00 A˙barijiet08.15 The Client (R)09.00 G˙alkul˙add10.00 Quddiesa mis-Santwarju

tal-Madonna ta’ Pinu10.45 Se NiΩΩew©u12.30 Telebejg˙14.00 A˙barijiet14.05 Telebejg˙15.35 Iswed fuq l-Abjad (R)16.30 Sport Extra17.10 Wheelspin (R)18.00 A˙barijiet18.05 Flusek (R)18.40 What’s for Dinner19.30 A˙barijiet20.15 G˙alik fl-Ewropa20.40 Becky21.40 A˙barijiet21.45 Replay23.15 A˙barijiet

06.15 Deja Vu Ii07.00 Super Partes07.35 Super Car I08.35 A-Team V10.30 La Tenera Canaglia12.25 Studio Aperto13.00 Sport Mediaset XXL14.00 Paladin. Dawn Of The Dragon

Slayer16.05 Il Ritorno Di Nessie18.10 Tom E Jerry18.30 Studio Aperto19.00 Love Bugs19.15 Il Signore Degli Anelli21.30 Adam Kadmon

06.15 Food Network Challenge 07.05 Siba’s Table 07.30 Have Cake Will Travel 08.20 Barefoot Contessa09.10 Siba’s Table 10.00 Guy’s Big Bite 10.25 Unique Eats 11.15 Hungry Girl 12.05 Diners, Drive-Ins and Dives 13.20 Guy’s Big Bite 13.45 Barefoot Contessa 14.35 Siba’s Table 15.25 Diners, Drive-Ins and Dives 16.40 Barefoot Contessa 17.30 Siba’s Table 18.20 Diners, Drive-Ins and Dives 19.10 Barefoot Contessa 20.00 Chopped South Africa 20.50 Diners, Drive-Ins and Dives 22.05 Barefoot Contessa 22.55 Siba’s Table 23.20 Siba’s Table 23.45 Chopped South Africa

06.30 One News07.00 Snajja’ Maltin07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien ma’ Nancy (R)08.30 Paper Scan10.00 Tlaqna sal-Belt10.30 Aroma Kitchen (R) 11.30 Gaxin12.30 One News12.40 Telebejg˙13.00 In D House (R)14.00 Dchange (R)14.30 Arani Issa (R)16.55 Top Model17.30 One News17.40 On D Road 18.15 Esperti18.45 Joe’s Kitchen19.30 One News20.20 It-Tfal21.30 L-Argument22.55 Fresh & Funky (R)23.30 One News

06.00 Fuori Orario 06.55 Ai Confini Dell'arizona 07.45 Se La Polizia Fosse In Mano Alle

Donne 08.00 Film O L’Ammazzo O La Sposo 09.25 Metropoli 11.10 TGR13.05 Colpo Di Scena 14.00 TG Regione 14.15 TG3 14.30 In 1/2 Ora 15.00 TG3 LIS 15.05 Kilimangiaro 19.00 TG3 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.45 Speciale Elisir 23.30 TG3

07.00 Gigglebiz 07.15 Charlie And Lola 07.30 Woolly & Tig 07.35 Mr Bloom’s Nursery 07.55 Bobinogs 08.05 Little Prairie Dogs 08.15 The Weakest Link 09.00 Me And Mrs Jones 09.30 Doctor Who 10.15 The Paradise 11.10 Outcasts 12.05 The Weakest Link 12.55 Tough Guy Or Chicken? 13.45 Me And Mrs Jones 14.15 Doctor Who 15.00 Doctors 17.30 Outcasts 18.25 Doctor Who 19.10 The Paradise 20.00 Me And Mrs Jones 20.30 Hebburn 21.00 Southcliffe 21.50 Hustle 22.45 Life On Mars

07.00 A˙barijiet08.30 TVAM (R)10.00 Saint And Sinners11.00 Animal Diaries12.00 Kurrenti13.00 JESC Special13.30 Gadgets14.00 Saints And Sinners15.00 It-Triq/Twelid15.10 TVPM (R)18.00 Gadgets18.30 3 Pointer19.00 Valletta19.30 Saints And Sinners20.30 A˙barijiet g˙al Persuni

b’Nuqqas ta’ Smig˙20.40 Guggen Band22.00 Madwarna22.30 Frekwenzi23.00 A˙barijiet Sportivi

06.55 UHF 08.30 Canadian Bacon 10.05 Playing Mona Lisa 11.40 Popi 13.35 Throw Momma From The Train 15.05 Baby Boom 16.55 Mgm’s Big Screen 17.10 Nobody’s Fool 18.55 Texasville 21.00 City Slickers 22.50 Once Bitten

07.00 Omnibus07.30 TG LA707.55 Omnibus09.45 L’Aria Che Tira 10.45 Otto E Mezzo Sabato (R)11.30 Bersaglio Mobile (R)13.30 TG LA714.00 Tg La7 Cronache14.40 Jesse Stone: Nel Mezzo Del Nulla16.20 Suor Therese18.10 L’Ispettore Barnaby20.00 TG LA7 20.30 Domenica Nel Paese Delle

Meraviglie21.10 La Gabbia

08.30 Rally FIA European Rally Championship in Corsica

09.00 WATTS10:00 Weightlifting: World

Championship in Almaty12.45 Rally: FIA European Rally

Championship in Corsica13.15 WATTS14.00 Weightlifting: World

Championship in Almaty16.45 Equestrianism: FEI World Cup18.00 Tennis: US Open in New York20.00 Boxing: Heavy Weight 21.30 Motorsports: Motorsports

Weekend Magazine 21.45 Figure skating: ISU Grand Prix 23.45 Weightlifting: World

Championship in Almaty

06.00 Monkey Life 06.25 Must Love Cats 07.15 My Pet’s Gone Viral 08.10 My Cat From Hell 09.05 Animal Maternity 10.00 Treehouse Masters 10.55 Clash Of The Dinosaurs 11.50 Wildest Latin America 16.25 Wild Hawaii 17.20 Tanked 18.15 Cute to Killer 19.10 Charles & Jessica: A Chimp Tale20.05 Shark Feeding Frenzy 21.00 Cute to Killer 21.55 Charles & Jessica: A Chimp Tale22.50 I’m Alive 23.45 Shark Feeding Frenzy

07.40 Healthy Appetite With Ellie Krieger 08.05 Chasing The Yum 08.30 Extreme Cuisine With Jeff Corwin 09.25 Candice Tells All 09.50 Desperate Landscapes 10.15 10 Grand In Your Hand 10.40 Selling LA 11.10 Keasha’s Perfect Dress 11.35 Eating Art 12.00 Chef Abroad 12.25 Eating Art 12.50 My Yard Goes Disney 13.15 Desperate Landscapes 13.45 Million Dollar Rooms 14.35 House Hunters 15.00 Selling LA 15.25 10 Grand In Your Hand 15.50 Suggs’ Italian Job 16.15 House Hunters 17.05 Healthy Appetite With Ellie Krieger 17.30 Chef Abroad 18.00 Extreme Cuisine With Jeff Corwin18.55 Vintage Hunter 19.45 Keasha’s Perfect Dress

06.00 Toddlers & Tiaras 08.30 Cake Boss 10.35 Little People, Big World 12.15 My Crazy Obsession 13.05 40-Year-Old Child13.55 Cake Boss15.35 Little People, Big World 16.25 Outrageous Emergency 17.15 Your Style In His Hands 18.05 Something Borrowed, Something

New 20.10 Randy’s Wedding Rescue 21.00 90 Days To Wed 21.50 Gypsy Sisters 22.40 What Not To Wear

ESPERTI, illum fis-18.15 fuq One

Il-programm Esperti huwa kwiΩΩ divertenti mmirat lejn il-familjakollha, fejn Ωew© mistiedna fl-istudio jippruvaw jaqtg˙ux’setg˙et kienet ir-risposta ta’ ‘panel espert’ ta’ tfal g˙al diversimistoqsijiet ˙elwin u kurjuΩi. Il-grupp tat-tfal li qed naraw f’dinl-iskeda hu kompost minn, Sven Aguis, Adam Attard, EveButtigieg, Marie Buttigieg, Emma Leigh Callus, Jake Cini, ZakCutajar Licari, Zea Cutajar Licari, Joy Gafà, Cherise Grima uLiam Spiteri.

Bi produzzjoni ta’ Madmovies Productions Ltd u preΩentaz-zjoni ta’ Louise Doneo, Esperti huwa ta’ kumpanija sabi˙a g˙all-Óadd filg˙axija.

ARANI ISSA, g˙ada fit-20.20 fuq One

Fejn qatt imma©inaw Paul u Carmen – Ωew©t a˙wa li g˙addewu g˙adhom g˙addejjin minn ˙afna diffikultajiet – li mistiedenmhux mistenni kien ser jaqta’ x-xewqa ta’ ˙ajjithom!

Arani Issa g˙andu sorpriΩi kbar anke g˙al Karen, mara u ommta’ kura©©, li kuljum qed tissielet biex trabbi l-familja tag˙hab’tant g˙oΩΩa! U Leanne, tfajla li kellha tfulija diffiçli, li kienetkwaΩi tilfet kull tama u skop f’˙ajjitha, sakemm darbaminnhom…

Dan u aktar f’Arani Issa.

ONE NIGHT STAND, nhar it-Tlieta, fid-21.30 fuq One

Bloger, omm u attriçi hija t-ta˙lita ta’ One Night Stand din il-©img˙a. Il-bloger li kultant taqla’ kontroversja, Alison Bezzina, limag˙ha ser nitkellmu fuq l-affarijiet u sistemi ta’ madwarna lijirrabjawha.

Omm b˙al ˙afna nisa, però, ta’ tifla veramant speçjali –Joanne (omm Gaia Cauchi) ir-rebbie˙a tal-Junior Eurovision.Kemm hemm preparamenti? Kemm tqatta’ ˙in tistudja Gaia? Ufuq kollox, kif inbidlet il-˙ajja tag˙hom? Niltaqg˙u wkoll ma’Lara Cushcieri, attriçi simpatika ˙afna, bint Angela Agius, li tir-rakkontalna ˙afna fuq il-˙ajja privata tag˙ha, kemm dwar l-im˙abba u kemm ix-xog˙ol.

28 09|11|2014 ÇINEMAKÓkullhadd.com

MIÇ-ÇINEMA jikteb CARMELO BONNICI

ThE BEsT OF ME ROMANTIKU

Atturi Ewlenin: Michelle Monaghan, James Marsden, Luke Bracey,Liana Liberato, Caroline Goodall, Sebastian Arcelus

Direttur: Michael Hoffman Óin: 119 min.Distributur: E-One FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Ltd Çert. 12A

L-EWWEL IMÓABBA TIBQA’ TIRRENJA ÌO FIK

Kull ftit taΩ-Ωmien sirna nisten-new produzzjoni bbaΩataminn fuq xi ktieb tal-popolariawtur Nicholas Sparks. Ix-xog˙lijiet hekk imsej˙a ‘tal-maktur’ ta’ dan il-kittieb jatti-raw udjenzi kbar, fosthomanke Ω-Ωg˙aΩag˙.

The Best Of Me, film roman-tiku u melodrammatiku, fih l-ingredjenti kollha tas-soltuabbinati ma’ Sparks, bid-dif-ferenza li, din id-darba, insibuwkoll xi daqsxejn azzjoni uanke m˙abba ftit spinta. Il-

motto ta’ dan ix-xog˙ol hu liwie˙ed qatt ma jista’ jinsa l-ewwel im˙abba veru ta’ ˙ajtu.Dawson Cole (Bracey) uAmanda Collier (Liberato)malajr jin©ibdu lejn xulxindaqs kalamita meta jkunug˙adhom l-iskola.

Minn meta kienet tif la,Amanda dejjem kellha ˙ajjakwaΩi perfetta u fer˙ana.Mhux l-istess nistg˙u ng˙idug˙al Dawson, tifel l i ç-çirkostanzi ta’ Ωmienu servewta’ danni g˙alih u min˙abba

fihom kellu wkoll jitlaq mid-dar. IΩda hu, tfajjel b’qalbuf’idu, dejjem sab l-inkwiet ji©riwarajh sa ma wasal fl-estrem-ità li, b’intenzjonijiet nobbli,kellu jtemm ˙esrem ir-relaz-zjoni tieg˙u ma’ Amanda.

Wara g˙oxrin sena jer©g˙ujiltaqg˙u fil-belt Ωg˙ira li tra-bbew fiha meta jattendu l-funeral ta’ ˙abib, u l-im˙abbasfiqa ta’ qabel ter©a’ tinbet. L-inkwiet tal-passat jer©a’ jsib lilDawson (Marsden), waqt liAmanda (Monag˙an) issab’dar lussuΩa, ra©el b’suççessfin-negozju u tifel teenagertassew edukat, tinsab bejn˙altejn kif se tirrea©ixxi.

The Best Of Me juri kif, maΩ-Ωmien, iç-çirkostanzi jinbidlu;dak li wie˙ed kien jg˙oΩΩjista’ jisfuma fix-xejn u li l-g˙aΩliet li nag˙mlu snin qabel

mhux dejjem jiΩvolgu kif nix-tiequ.

L-andament tal-film hu xidaqsxejn konfuΩ billi sikwitjaqleb mill-passat g˙al dak lijse˙˙ g˙oxrin sena wara udan mhux dejjem b’ordni kro-nologika. Biex ja˙dmu l-parti-jiet prinçipali tal-ma˙bubinkien hemm bΩonn Ωew© parita’ atturi – dawk Ωg˙aΩag˙ udawk adulti.

Din hi xi ˙a©a komuni g˙aldan l-awtur, b˙al f ’TheNotebook. Luke Bracey fil-parti ta’ Dawson Cole teenag-er, tfaj jel ta’ qalb ˙anina,imma sfortunat b’reputazzjonimhix tajba, ta’ ft i t kliem,b’dehra vulnerabbli iΩda attentg˙all-inkwiet u b’wiçç espres-siv li jindika ˙afna (a la JamesDean), forsi hu l-iΩjed wie˙edli jimpressjona.

ÇINEMA KÓ 09|11|2014 29kullhadd.com

Bejn id-29 ta’ Ottubru u t-2 ta’ Novembru 2014

L-AQWA ÓAMES FILMS

1. Teenage Mutant Ninja Turtles

2. Fury

3. The Maze Runner

4. Dracula Untold

5. Dolphin Tale 2

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu d-direttur tal-film The Best Of Me?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: JOSEPH AQUILINA, Benny Flats 1, Triq Hughes Haller, Tas-Sliema.

KOMPETIZZJONIEMPIRE CINEMA

ThE GIvER IDEALISTIKU

Atturi Ewlenin: Brenton Thwaites, Jeff Bridges, Meryl Streep,Alexander Skarsgaard, Katie Holmes, Taylor Swift

Direttur: Phillip Noyce Óin: 97 minDistributur: Entertainment FilmsMa˙ri© minn KRS Releasing Ltd Çert. 12A

DINJA B’SOÇJETÀ MINGÓAJR IDENTITÀ PERSONALI

Ner©g˙u ninsabu f’dinja ta’konformità u ser˙an il-mo˙˙fejn il-bniedem, wara ˙erbatotali ma’ kull imkien, issaqed jg˙ix f’post ideali, nadifu mibni mil l -©did f ’TheGiver. Kull emozzjoni issahija nieqsa f’soçjetà ming˙ajrindividwal i tà . Jonas(Thwaites), ©uvni ta’ 16-i lsena qed jg˙ix ˙aj jatrankwilla, nieqsa minn kull˙sieb fejn jobdi l-ordni strettatal-post. Jag˙mel ˙abib ma’The Giver (Bridges), ra©elanzjan, pulit, b’le˙ja bajda, lihu l-uniku wie˙ed li jikkon-serva l-memorji tal-passat taç-çittadini kif ukoll l-istorja tal-umanità.

Mala jr josserva l -ver i tàoskura tal-passat sigriet tan-nies. B’dan l-g˙erf ©did jirre-al izza l i din mhix i l -˙aj jag˙alih u dak li ja˙seb li sejwettaq jista’ j©ib periklu umewt g˙alih u g˙al dawk litassew i˙obb u jirrispetta.Biex jer©a’ jgibilhom l-iden-tità dinjituΩa misruqa lilhomu fil-proçess jipprote©ihom,se jipprova xortih f’˙a©a li˙add qatt qabel ma rnexxielujwettaq.

The Giver hu bbaΩat minnfuq il-ktieb tant ma˙bub miΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-istess isem likel lu bejg˙ ta ’ madwar

g˙axar miljun kopja madwarid-dinja.

Id-direttur Awstraljan PhillipNoyce, biex juri l-aççettaz-zjoni servili taç-çittadini, fejnl-emozzjoni j iet u r-r iedatag˙hom ma jeΩistux, iffilmja˙afna minn dan ix-xog˙ol blakulur, b˙alma g˙amel GaryRoss fi Pleasantville (1998).Meta jibdew ©ejjin il-memorjitad-dinja ta’ qabel il-kalamita,din i l -produzzjoni taqlebg˙all-kulur. Dan ix-xog˙ol,barra l-azzjoni, juri temi ta’d ja logu erudit , kar iΩma umeditazzjoni.

30 09|11|2014 AVVIÛIKÓkullhadd.com

ISEM, KUNJOM U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©img˙a wa˙da €3.50

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10

NOTA IMPORTANTI: Çekkijiet g˙andhom ji©u indirizzati lil SOUND VISION PRINT LTD

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ GÓALL-BEJGÓ

Appartament f’Wied il-G˙ajnfit-t ieni sular g˙all-bejg˙,viçin il-ba˙ar, Ωew© kmamartas-sodda, kamra tal-banju,kçina u dining room com-bined. Ful ly furnishedb’g˙amara u appl iances©odda. Jinkludi parti mill-bejt b’kamra tal-˙asil b’toilet,shower u sink. Prezz ta ’€79,000 freehold (bla çens).Çempel 2700 1031 wara s-7pm jew 9812 1011 il-©urna-ta kollha.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta ’ Malta. J inbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek i l -kuntrat t . Offer taspeçjali. G˙al aktar dettaljiçempel 9992 4999. Ming˙ajra©enti jekk jog˙©bok.

KIRI TA’ BAR

Il-Kumitat Laburista ta’ Óad-Dingli ser ikun qieg˙ed jilqa’offerti g˙all-kiri tal-Bar taç-Çentru Laburis ta f ’Óad-Dingli. L-offerti jintlaqg˙umit-Tnejn 27 ta ’ Ottubru2014 sat-Tnejn 24 ta ’Novembru 2014 fis-7pm. Il-formola ta l -appl ikazzjonitista’ tin©abar billi ççempellill-President fuq 7939 8896jew lis-Segretarju fuq 79941293. Il-Kumitat jista’ jirrifju-ta kull offerta, anke l-aktarwa˙da vanta©©juΩa.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

Treadmill li tifla˙ sa 100kg.Kundizzjoni tajba u ©iet ser-viced is-sena l-o˙ra. Ma tantxintuΩat. Prezz ta’ €160 jewviçin. Çempel 7930 0261.

Kaj j ik tal-f iber 14-il pied.Magna inboard Aircool. Óad-met inqas minn 100 sieg˙a.

G˙andu gabuz, arial tal-VHFu karru. Kundizzjoni tajba˙afna. Çempel 7709 0509jew ibg˙at emai l l i l joe-carm@meli ta .com. Prezznegozzjabbli.

Affar i j ie t ta l -Mil ied,Keychains, maggijiet (mugs),tazzi u bowls tar-reklami,statwi, inkwatri u affarijieto˙ra tad-dar. Prezzijiet ir˙as.Bargain. Çempel 7965 1011.

Long play turn table playertad-di t ta Fisher MT-640,kwaΩi ©did. Prezz €60 jewofferta viçin. Çempel 79300261.

PVC car cover u underlayg˙al Peugeot 205.Kundizzjoni ta jba ˙afna.Prezz €60 jew offerta viçin.Çempel 7930 0261.

Sett tal-pranzu mahagony(tal-kewba) li jinkludi mejdau 6 si©©ijiet, vetrina u sideboard. Ûew© i lbiesi ta l -preçett ©odda fjamanti tal-bniet kompluti bi prezz bar-gain. Çempel 9984 4501.

Sander, kal ibratur , Ωew©piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120biex imorru mag˙ha. G˙alaktar informazzjoni çempel7961 7945.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.Selezzjoni kbira ta’ arlo©©ita l - idejn Casio u Ci t izen,kemm digital jew analogs,var jetà kbira ta ’ a larmclocks, kemm Citizen, SeikoDugena tal -marka PierreCardin. Varjetà sabi˙a ta’cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bi l -bat ter i ja .Prezzij iet tajbin. Nag˙mluwkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfatherclocks. Nag˙mlu wkoll test-ing bi l -pressure testmachine, sistema ta’ testingg˙al kull tip ta’ arlo©©i biexjintuΩaw g˙all-ilma (vacuumtest u pressurised test) waqtli qieg˙ed tistenna g˙alih.

Tiswi ja bi l -garanzi ja .I rr ikorru 110, Tr iq i l -Kungress Ewkaris t iku, i l -Mosta. Çempel g˙al aktarinformazzjoni fuq 2141 7253jew 9982 5389.

SERVIZZI

Korsi j iet f ’ l ivel l Ordinar juf ’divers i su©©ett i b˙al l -Matematika, IngliΩ, Malt i ,FrançiΩ, FiΩ ika u o˙rajn.Noffru wkoll korsi j iet ta l -ECDL. Prezz €35 kull module.Noffru wkoll korsijiet baΩiçifil-kompjuter, €50. Çempel2166 2241 jew 7766 2241 jewΩur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjoniji-et tal-karozzi kemm manual ukif ukoll automatic. Cab ser-vice u karozzi g˙all-kiri biprezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çem-pel 9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stilibal l room jew Lat in-Amerikan. Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all- beginners u kom-petizzjonijiet minn ImperialQual i f ied Dance Teacher(ISTD) Ibg˙at SMS fuq 79253015 jew çempel 2138 6818sa 12.00pm.

Medina Home for TheElderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat . Dar g˙al l -anzjanimg˙ammra bi l -ku mdita j ietkol lha. Staf f ikkwali f ikat .Nur ses u care wor kers 24sieg˙a. Prez zi jiet ra©onevoli lij ibdew minn €25 kull per-suna. Naç çettaw respite ubed r idden. Çempel fuqdawn in-numri: 2145 4908,2145 4858 jew 7945 4908.

Care and Cure Group Ltd:infermiera m˙arr©a, caringassis tants , nannies, niesim˙arr©in biex iΩommukumpanija, g˙ajnuna fid-djaru night sitters. Servizz ta’ 24sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, com-

modes, walking frames uhospital beds. G˙al aktarinformazzjoni çempel fuqdawn in-numri : 21376946/9947 0178

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relaz-zjonijiet o˙ra. DNA testijietforensiçi, tfal ma˙tufa minnMalta, kaΩijiet çivili, kaΩijieto˙ra fil-qorti. Problemi ta’kumpani j i jew negozju.Nag˙tu xhieda fil-Qorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll

barra. Çempel 7959 0000 jewinfo@privateinvestigationmal-ta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

Tiswija u installazzjoni fuqestensjonijiet tat-telefownsg˙al kull tip ta’ linji fissi.Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanalital-ilma, çangatura qadimajew ©dida, kantun qadim,lavur ta’ kull tip. Çempel lilJason fuq in-numru 21432352 jew 9947 7167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙olta’ tibjid u tik˙il, kisi normali,fuq il-fil, fuq xog˙ol antik ubil-pont, kisi bil-©ibs u graffi-ato. Kir i ta ’ cherry picker(tower ladder). Çempel fuq9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, j ispeçjal izzaw fuqxog˙ol ta’ waterproof mem-brane, damp proofing u rub-berised paint. 25 sena esper-jenza. Stimi b’xejn u prezzmoderat. Çempel 2148 8972,2143 8326, 9944 5527 jew9949 3840 jew Ωur is-s i twww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gal-larijiet, eçç. Membrane jewl iquid membrane. Melapprote©i l-proprjetà tieg˙ekmill-ilma tax-xita u çempelissa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol

fuq is -s i t www.darren-doitall.com

Il -be j t t ieg˙ek jag˙mel l -ilma? G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-prob-lema. Nispeç ja l izzaw fuqxog˙ol ta’ waterproofing umembrane b’10 snin garanzi-ja. Xog˙ol professjonali bl-aqwa mater ja l ISO pool .G˙al stima bla obbligu çem-plu 7972 9967 jew Ωur is-sitwww.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fos-thom drums kemm akustiçi uelet tr iç i , cymbals, percus-sion, pjanijiet di©itali, babygrand pianos, sound mixersu sound cards. Apparat ta’DJ sound sys tems, k i tar r iklassiçi u akustiçi, bass gui-tars, strumenti tar-ram, woodwinds, vjolini, spare parts uaççessor j i o˙ra . G˙andnassib ukoll kotba tal-muΩikatat-tag˙lim. Mur Music Link,262, Tr iq F leur-de-Lys ,B’Kara. Çempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESEPARTS GÓALL-KAROZZIInbig˙u kull tip ta’ parts ta’karozzi ÌappuniΩi u Koreani,fosthom Kia, Toyota, Isuzu,Daewoo, Mitsubishi, Honda,Subaru. Huma wkoll impor-taturi ta’ Ωjut u air f i l ters,shock absorbers, brake pads,clutches, eçç. Parts ©enwini.G˙al aktar informazz joniçempel 2144 6839 jew 99474504. Fax: 2147 0295. Email:alex@agrautoparts.com

Klieb g˙al l -bejg˙: Ìriewital-Ìerman Shepherd, ©eni-turi ta’ barra. G˙andhom 8©img˙at. Çempel 7949 1077.

Óanut g˙at-twellija: Grocerf’Ra˙al Ìdid armat bi klijen-te la ta jba , b i l -permess ime˙t ie©a. Çempel 79894867.

AVVIÛI KÓ 09|11|2014 31kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALI AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNATAGÓNA TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhaddKunsill Lokali tal-Fgura

Il-Laqg˙a 23 tal-Kunsill li jmiss ser issir nhar it-Tlieta 11ta’ Novembru 2014 fis-6.30pm fl-Uffiççju Amministrattivtal-Kunsill.

One Club – Weekend Break

Riservazzjonijiet miftu˙in g˙al weekend breaks speçjalita’ Ωew© iljieli, tlett iljieli, u erba’ ljieli, g˙all-a˙˙ar tas-sena fis-Soreda Hotel, Bu©ibba bil-Gala Night Dinner tal-a˙˙ar tas-sena inkluΩ fil-prezz. G˙al informazzjoni u ris-ervazzjonijiet çemplu lil Alfred Chetcuti, tel. 2165 7022 umob. 9924 0855.Ejjew mag˙na niççelebraw l-a˙˙ar u l-ewwel tas-sena

flimkien. Garanzija ta’ mistrie˙ u divertiment g˙alkul˙add.

Wirja ta’ çeramika minn Darren Spiteri

L-G˙aqda Filantropika Talent Mosti tippreΩenta wirja taç-çeramika fiç-Çentru ta’ Kultura Nazzjonali fir-Razzett tal-MarkiΩ Mallia Tabone fi Triq Wied il-G˙asel, il-Mostabejn l-14 t-30 ta’ Novembru 2014.Il-˙inijiet tal-ftu˙ huma: mit-Tnejn sas-Sibt mis-18.00 sat-

20.30. Ódud mill-10.00 sa 12.00 u mis-18.00 sat-20.30.D˙ul bla ˙las u parke©© mhux problema. G˙al aktar

tag˙rif Ωur is-sit elettroniku www.talentmosti.com jew il-pa©na Facebook: razzett tal-markiΩ. Din l-attività qed tit-tella’ b’koordinazzjoni mal-Kunsill u l-Kap tal-IskolaSekondarja Bniet, il-Mosta.

Tnedija ta’ vidjow muΩikali

Wara s-suççess tal-ewwel solo CD single tag˙ha, l-AveMaria ta’ Caccini, kif ukoll il-vidjow muΩikali ta’ dan is-CD, Maria Lewis ippublikat it-tieni solo CD single tag˙haAn Angel.

Fil-31 ta’ Ottubru 2014 saret it-tnedija uffiçjali tal-vidjowmuΩikali ta’ din is-single An Angel fil-President’s KitchenGarden, f’Ó’Attard.

Qabel ma ntwera l-vidjow muΩikali, Maria Lewis, il-pro-tagonista tas-serata, tat l-interpretazzjoni ta’ din is-silta.Hija kienet akkumpanjata minn Martina Donnelly li hijail-co-star fil-vidjow muΩikali An Angel u li ©iet minnLondra apposta g˙al din l-okkaΩjoni speçjali, kif ukollmit-tfal kollha li ˙adu sehem fil-vidjow.

Dan il-vidjow, bi produzzjoni tal-Era Productions, ta˙tid-direzzjoni ta’ Ray Mizzi, issa huwa aççessibbli g˙alkul˙add fuq YouTube (Maria Lewis – An Angel). G˙alaktar informazzjoni wie˙ed j is ta ’ j id˙ol f is-s i t ta ’Facebook ta’ Maria Lewis.

L-Erbatax-il skeda ta’ Tal-Ìilju FM 95.4

Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba sertniedi l-erbatax-il skeda tar-radju tal-komunità Tal-ÌiljuFM, li ser jixxandar fuq frekwenza 95.4 fuq l-FM Stereo.Dan l-istazzjon ser jifta˙ uffiçjalment nhar il-Ìimg˙a 28ta’ Novembru 2014, permezz ta’ programm speçjali ta’inawgurazzjoni li jibda’ fl-4.00pm mill-istudios li jinsabufil-bini l-©did tal-kaΩin tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba u ser jibqa’ jxandartul il-©ranet tan-Novena tal-Immakulata Kunçizzjoni sanhar il-Óadd 7 ta’ Diçembru, jum il-festa, b’kollegamentiwaqt l-attivitajiet u çelebrazzjonijiet interni u esternimarbuta mal-festa tal-Immakulata Kunçizzjoni, b’tiΩwiqata’ programmi li jolqtu l-gosti ta’ kul˙add.

Din l-iskeda Ωgur li ser tinΩel g˙asel mas-semmieg˙ata’ dan l-istazzjon. Diversi programmi li, nistg˙u ng˙idu,issa ndraw u ji©u segwiti ferm f’kull skeda b˙alma humaBreakfast Show, Mid Morning, Drive Time kif ukollMemories. Apparti minn hekk, il-kummissjoni ˙asbet liΩΩewwaq l-iskeda bi programmi ©odda ta’ diskussjoni uinformazzjoni fosthom Stejjer MuΩikali ta’ Ûmien il-Gwerra u Bijorgrafiji. Programmi li jinvolvu l-ferg˙at tas-soçjetà b˙al G˙eruq is-Soçjetà. Hemm ta˙lita ta’ pro-grammi o˙ra fosthom Siesta mal-Marçi, Music Mania fejnser jindaqqu diski kummerçjali, u 90s Parade.

Nhar l-Erbg˙a 10 ta’ Diçembru fil-5.00pm jing˙ata bidug˙al maratona ta’ 75 sieg˙a ta’ xandir minn Edwin Gattu Jonas Simbeye li tibqa’ sejra sas-Sibt 13 ta’ Diçembru,minn ta˙t it-tinda fil-pjazza tal-Imqabba, li ser tkunimΩewqa b’attivitajiet kontinwi tul is-sig˙at tag˙ha u serisir tentattiv biex jinkiser rekord ©did ta’ 75 sieg˙a ta’xandir kontinwu. Il-maratona ti©i konkluΩa fil-pjazza tal-Imqabba waqt attività varjata bis-sehem ta’ diversi kan-tanti u Ωeffiena flimkien ma’ talent ie˙or. F’din l-istessmaratona ser jin©abru fondi li ser imorru g˙all-pro©etttar-rikostruzzjoni tal-kaΩin tas-Soçjetà. L-g˙eluq uffiçjalital-istazzjon ser isir il-Óadd 14 ta’ Diçembru fit-8.30pm,fl-istess pjazza, bis-sehem tal-Banda Madonna tal-Ìilju.L- is tazz jon ser ikun imxandar diret t fuqwww.talgilju.com

32 09|11|2014 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Maltempata f’Malta fl-1930 li turi xena tipika f’ The Strand f’Tas-Sliema

12.10.1978Il-Papa Ìwanni Pawlu II jing˙ata l-pussess tal-Knisja Katidrali, il-BaΩilika ta’ San Ìwann Lateran, b˙ala Isqof ta’ Ruma

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 22°C

LO 18°C

UV 03

23°C

17°C

03

22°C

17°C

03

HI 22°C

LO 16°C

UV 03

22°C

16°C

03

22°C

16°C

03

IT-TEMP GÓAL-LUM

TWISSIJIET: Ir-ri˙ mill-Majjistral se jkunftit qawwi g˙al qawwi u lokalment ikunqawwi ˙afna f’xi waqtiet fuq l-in˙awi fejnjaqbel tal-GΩejjer Maltin. Din it-twissijatibqa’ fis-se˙˙ sat-tmienja tal-lejla (8pm)

L-OGÓLA TEMPERATURA: 25°C

L-INQAS TEMPERATURA: 15°C

INDIÇI UV: 3

TEMP: Ftit jew wisq imsa˙˙ab bil-possi-biltà ta’ xi ˙albiet iΩolati tax-xita li jsir ftitimsa˙˙ab

VIÛIBBILTÀ: Tajba

RIÓ: Óafif l-aktar mit-Tramuntana li jdurmill-Punent g˙al-Lbiç

BAÓAR: Moderat g˙al qawwi li jsir ˙afif g˙al moderat

IMBATT: Baxx g˙al moderat mill-Punent Majjistru lijsir baxx

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 23°C

10.11.1989Jibda l-proçess tat-twaqqih tal-˙ajt ta’ Berlin mill-ÌermaniΩi

Vilhena Pharmacy, 3, Triq Sant’Anna, il-FurjanaFra Diego Dispensary, 94, Triq Villambrosa, il-ÓamrunFatima Pharmacy, Triq iΩ-Ûonqor, Santa VeneraSt Bartholomew Pharmacy, 30, Triq Fleur-De-Lys, Santa VeneraSpiΩerija Kappara, Ûbibu Lane, San ÌwannBrown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigne, Tas-Sliema Balzan Pharmacy, 70, Triq San Fran©isk, Óal BalzanM©arr Pharmacy, Triq il-Kbira c/w Triq Vitale, l-Im©arr Brown’s Village Pharmacy, Triq il-Kbira, il-Mellie˙aBrown’s Pharmacy, 45, Telg˙et Rahal Ìdid, Ra˙al ÌdidKalkara Pharmacy, 8, Misra˙ l-Arçisqof Gonzi, il-KalkaraMay Day Pharmacy, Triq il-Vittorja, ÓaΩ-Ûabbar Gerada Pharmacy, 146, Triq Mater Boni Cosniglii, iΩ-ÛejtunSafi Pharmacy, Triq San Ìwann k/m Triq Bieb il-Ìarra, Óal SafiTal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran©isk Farrugia, ÓaΩ-Ûebbu©Central Pharmacy, Triq G˙ajn Kajjet, ir-Rabat

G˙awdex

Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, ir-RabatGozo Chemists, M©arr Road, ix-Xewkija

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

59 67 23 83 43 17 50 71

15 36 03 34 18

02 08 06 01 05 09 05

KOMPetiZZJONi Ktieb KÓ 09|11|2014 33kullhadd.com

KOMPetiZZJONi Ktieb

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End,

il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb AÇÇÙ ©entilment ipprovdut minn Merlin Publishers.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 16 ta’ Novembru.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sas-Sibt bejn id-09.00 u t-15.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙ tal-ktieb FERUTI huwa:

JUSTIN HILI, Qavra, Triq il-Grawwa, il-Fgura.

Mistoqsija: X’jismu t-tifel, il-protagonist tal-ktieb Aççù!?

Ktieb gÓAt-tfAl

Il-biΩa’ tal-ewwel jiem tal-iskola. L-aççettazzjoni tal-fatt li çerti tfaljistg˙u jkunu differenti, u li din id-differenza tista’ minflok tispiççaf’sitwazzjoni ta’ bullying tg˙aqqadlill-klassi f’sapport u ˙biberija lejnmin hu differenti.

Dawn jistg˙u jinstemg˙u b˙alasu©©etti kumplessi, però, fil-ktieb©did g˙at-tfal iΩ-Ωg˙ar minn 7 snin’il fuq, Aççù (pubblikazzjoni:

Merlin Publishers), dawn jo˙or©uming˙ajr ebda sforz minn ©o storjaferrie˙a u divertenti dwar tifel lijismu Teo.

Teo jmur l-iskola g˙all-ewweldarba u, hekk kif ikun fil-klassi,jiskopri li kull darba li jag˙tas danjinbidel – b’xi ma©ija – f’annimaldifferenti. Hekk, daqqa jsir iljun-fant, daqqa rinoçeronti, daqqa xad-ina, u mitt annimal ie˙or. U kull

darba, jag˙tas…Aççù!Ori©inarjament storja Taljana, din

©iet addattata g˙all-Malti minn˙add ˙lief Trevor Ûahra, l-awturMalti g˙at-tfal per eççellenza. Il-pinna ta’ Ûahra tkompli tag˙ti l-˙ajja lil din l-istorja ˙elwa u sim-patika, li t-tfal se jog˙xew jaqraw.

L-istorja fil-ktieb Aççù! hijaakkumpanjata minn illustrazzjoniji-et friski u divertenti, kollha bil-

kulur, fejn nistg˙u nsegwu lil Teo ulil s˙abu tal-klassi hekk kif jibdewisibu mod kif jirrea©ixxu fil-klassig˙at-trasformazzjonijiet ta’ Teo.Anke l-g˙alliema jirnexxilhaddawwar il-lezzjonijiet biex tinkludidin il-fakultà speçjali ˙afna ta’ Teo.

Aççù! jinsab g˙all-bejg˙ mill-˙wienet tal-kotba kollha, jew diret-tament minn www.merlinpublish-ers.com

AÇÇÙ!

34 09|11|2014 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

010019047053062231261356437473567607640700701954

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

3

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

00590119021502730279042707231079115811962154221523872446254926682715303436773823397946954737529256215720572660566347676169297118

717581689104938494739754

02611089611221517860186282550627754291623695544204475014890952797541636861071032722937892182073838039366796166

218003636826660451943602

Bi 8 numri

30666637381103285609959658214382

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra:AUDREY TESTA, Ferrata De Noto, 16, Sant’Antnin, iΩ-Ûejtun

lOGÓOB kÓ 09|11|2014 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Torbot affarijiet goffi bih (5)

4. Orazzjoni (4)7. Ra©©i ...... (1,1)9,13. Linja ta’ ©ebel (6)10. Nie˙u dak li mhux

tieg˙i (6)12. Dan Taljan ? (6)16,18. Minn fejn tg˙addi

tal-linja (5)18. Ara 1619. Kumpanija tal-

karozzi (3)20. Dejjaq (5)21. Quinton Tabone

Randon (1,1,1)23. Ìenb (4)24. L-........... ta’ Mejju,

Jum il-Óaddiem (5)

Weqfin:

1. Taqqab (6)2,3. Futbol (6)3. Ara 25,11. Qabbad (5) 6,21W. G˙odda (6)8. Isem il-bypass ta’

Wied il-G˙ajn (9)11. Ara 512,22. Miet? (5)13. Ara 914. IniΩΩlu l-ba˙ar (6)15. Refa’ (6)17. Ìnien (3)21. Ara 622. Ara 12 wieqfa

TIslIBA

44

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAFHOM?

Fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Ûew© plejers tal-futbol rinomati li jilag˙abu fi spanja.

Futboler 1:

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Michael Schumacher Alain Prost

L.CARUANA, 23, Bird, Triq San Ìwann, il-Fgura, FGR 1446.

IRBAÓ €25 FI FlusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Óaw˙a,4. Mewt,7. Le,9,11. Raspa,10. Ta’ Qali,12. Kappar,16. Ava,18,19. S˙abi,20. Skont,21. TTL,23. Trux,24. Sibtu

Weqfin:

1. Óarifa,2,3. Wasalt,5,6. EΩatti,8. Earphones,12,22. Kallu,13. PSK,14. Rattab,15. Pilatu,17. Vit,21. Tut

Futboler 2:

36 09|11|2014 SPoRTSkÓkullhadd.com

Rosberg kiseb l-g˙axar pole positiontieg˙u g˙al dan l-ista©un. Dan is-suççess ifisser li ˙add mis-sewwieqal-o˙ra m’g˙adu f’poΩizzjoni li jie˙uaktar poles minnu hekk kif Hamiltong˙andu tnejn inqas bis-sessjonijiet ta’kwalifika ta’ Abu Dhabi biss g˙ad-dispoΩizzjoni tieg˙u.

Temp inçert

Is-sitwazzjoni meterolo©ika f’SaoPaolo kienet inçerta g˙all-a˙˙ar il-Ìimg˙a u s-Sibt. Fil-jiem li g˙addewkien previst li t-tul tal-Gran Premjutal-BraΩil ikun ikkaratterizzat minnmaltempati qawwijin. Madankollu,nhar il-Ìimg˙a t-temp kien s˙un uniexef, kundizzjonij iet li g˙amlu˙sara notevoli lir-roti.Matul il-lejl bejn il-Ìimg˙a u s-Sibtg˙amlet ftit xita ˙afifa, però l-provi ul-kwalifiki re©g˙u raw s˙ana kbira.Minkejja dan il-fatt, it-timijiet g˙amlu˙afna ˙in i˙arsu ‘l fuq hekk kif it-temp kien imsa˙˙ab g˙at-tul kollutal-kwalifiki. Madankollu, ix-xita mis-tennija ma wasletx u ˙afna timijietniΩlu fuq it-traççat bir-roti rotob, illi

kellhom vanta©© çar fuq dawk medji.

Ìlieda fuq quddiem

F’dawn il-kundizzjonijiet inçerti kienRosberg illi rnexxielu jeg˙leb lilHamilton b’vanta©© minimu ta’ 0.033sekondi. Minkejja li din il-kisba Ωgurtat sodisfazzjon kbir lill-ÌermaniΩ,huwa jaf li bil-Brittaniku ma©enbu,ix-xog˙ol siewi li g˙amel ilbiera˙jista’ jisfuma fix-xejn sal-ewwel kurvajekk ma jkunx attent fid-difiΩa ta’postu.

Il-Brittaniku wkoll irid i˙ares sewlejn il-mirja tieg˙u g˙aliex il-Williamsilbiera˙ urew li huma kapaçi jikkom-petu mal-vetturi tal-Mercedes fuq danit-traççat. Massa b’mod partikolarideher determinat li ma jiddiΩappun-tax lid-dilettanti BraΩiljani hekk kifsaq b’aggressivi tà kbira tul is-sessjonijiet ta’ kwalifiki kollha.

L-iΩviluppi li introduçew il-McLarenkomplew i˙allu effett poΩittiv fuq il-prestazzjonijiet tag˙hom b’Button uMagnussen jiksbu l-˙ames u s-seba’post rispettivament. Madankollu, iΩ-Ωew© McLarens kienu kwaΩi sekonda

RAPPoRT TA’ LiAM GAUCi

18. BRAÛiL | Autodromo Jose Carlos Pace | Sao Paulo

RAi 2 fL-21.55 (Óin ori©inali 17.00)

POÛ. ISEM IS-SEWWIEQ TIM ÓIN DISTAKK

01 Nico Rosberg Mercedes 1:10.02302 Lewis Hamilton Mercedes 1:10.056 +0.03303 Felipe Massa Williams 1:10.247 +0.24404 Valtteri Bottas Williams 1:10.305 +0.28205 Jenson Button McLaren 1:10.930 +0.90706 Sebastian Vettel Red Bull 1:10.938 +0.91507 Kevin Magnussen McLaren 1:10.969 +0.94608 Fernando Alonso Ferrari 1:10.977 +0.95409 Daniel Ricciardo Red Bull 1:11.075 +1.05210 Kimi Raikkonen Ferrari 1:11.099 +1.076

Numru ta’ tidwir

Tul tat-tellieqa

dawra rekord

Rebbie˙ tal-2013

71

305.909 km

JP Montoya (2004)

S.Vettel

JASAL L-GÓAXAR PoLe

Il-Gran Premju tal-Istati Uniti kienwie˙ed illi ma offriex emozzjonijietkontinwi, però, meta dawn waslu,©ew f’doΩi kbar. Permezz tag˙hom, id-delettanti tal-isport setg˙u jie˙du ftitnifs mill-polemiçi li g˙addejjin wara l-kwinti b˙alissa biex jiffukaw fuq il-vera qalb t˙abbat tal-Formula 1, it-tlieleq infushom.

Hamilton wasal f’Austin bit-tir lijkomplu jestendi l-vanta©© tieg˙u fuqRosberg fil-klassifika tal-piloti.Madankollu, il-ÌermaniΩ deher li kiendeçiΩ illi jag˙millu din il-biçça xog˙oldiffiçli kemm jista’ jkun grazzi g˙all-pole position li kiseb nhar is-Sibt.

Rosberg irnexxielu jΩomm dan l-ewwel post mat-tluq u amministra l-poΩizzjoni tieg˙u b’mod intelli©entig˙al iktar minn g˙oxrin dawra. Però,Hamilton Ωamm kuntatt mieg˙u l-˙inkollha biex fl-24 dawra qabΩu b’da˙ladeçiΩa fil-kurva 12.

Il-ÌermaniΩ deher li çeda l-poΩiz-zjoni wisq façilment u wara t-tellieqahuwa ammetta li g˙amel Ωball fil-kali-brazzjoni tal-vettura tieg˙u meta kienqieg˙ed jiddefendi ru˙u mill-attakk ta’Hamilton. Dan l-iΩball wassal biex il-vettura tieg˙u ma ting˙atax l-ispinta likellha bΩonn sabiex iΩΩomm mal-passta’ Hamilton u b’hekk il-ÌermaniΩfeta˙ il-bieb bera˙ g˙all-kollegaBrittaniku.Wara din il-manuvra, Rosberg qatt mare©a’ sab ru˙u f’poΩizzjoni li jippressalil Hamilton u b’hekk çeda 7 puntio˙ra fil-klassifika li però mhumiex sejΩommuh milli ji©©ieled g˙ar-reb˙ tal-kampjonat sal-a˙˙ar tellieqa.

B’dan is-suççess, l-g˙axar wa˙daf’dan l-ista©un, Hamilton sar l-aktarsewwieq Brittaniku li reba˙ tlielaqhekk kif qabeΩ ir-rekord ta’ 31 reb˙a liNigel Mansell ilu jΩomm g˙al g˙oxrinsena.

Battalja g˙all-podju

Ricciardo bag˙ta fit-tluq u sal-ewwelkurva di©à kien tilef diversi poΩizzjoni-jiet. Madankollu, id-determinazzjonitieg˙u, f limkien ma’ pit s topsintelli©enti u veloçi tar-Red Bull, ipper-mettewlu li jkun kompetittiv biΩΩejjed

biex jaqbeΩ numru ta’ karozzi u jitla’fuq l-iktar tar©a baxxa tal-podju.

Iktar komplessa kienet it-tellieqa ta’Vettel li fl-ewwel faΩi tat-tellieqa lmen-ta minn problemi fir-roti tieg˙u libdew iΩommuh milli jkun kompettiv.Wara l-pit stops tieg˙u, is-sitwazzjonimarret g˙all-a˙jar hekk kif il-ÌermaniΩtar-Red Bull irnexxielu jitla’ sas-seba’post u sa˙ansitra g˙amel l-iktar dawraveloçi tat-tellieqa.

It-tellieqa tal-Williams kienet kemmx-ejn anonima u diΩappuntanti. Minkejjali kellhom vetturi kompettivi, l-

istrate©ija tag˙hom ippermettiet lilRicciardo li jaqbiΩhom u ©eg˙lithomjikkuntentaw ru˙hom bir-raba’ u l-˙ames post.

Punti prezzjuΩi

G˙al darb’o˙ra, Alonso kellu ji©bor©ie˙ il-Ferrari. L-Ispanjol kellu battaljiinteressanti ˙afna ma’ Vettel u Buttonli serqu x-xena f’diversi faΩijiet tat-tel-lieqa. Il-battalji ma’ dan tal-a˙˙arkienu partikolarment iebsin hekk kifil-Brittaniku qieg˙ed jisfoga l-frustraz-

zjoni dwar is-sitwazzjoni kontrattwalitieg˙u fit-tlielaq.

Sfortunatement, minkejja d-determi-nazzjoni li wera fil-faΩijiet bikrin uçentrali tat-tellieqa, Button spiçça tilefdiversi poΩizzjonijiet hekk kif it-timtieg˙u g˙aΩel li j˙allieh isuq b’roti liddeterjoraw ˙afna fl-a˙˙ar dawriet.It-tellieqa ta’ Magnussen kienet aktarkwieta. Minkejja l-fatt li kien f’nofsgrupp kumpatt ta’ vetturi, huwaqag˙ad lura milli jirrepeti xi wa˙damill-manuvri kontroversjali li rajnaiktar kmieni f’dan l-ista©un.

Min-na˙a l-o˙ra, Vergne ma tantxqag˙ad i˙abbel rasu u nvolva ru˙uf’battalja ma’ Grosjean illi wasslet lildan tal-a˙˙ar illi jo˙ro© minn fuq iç-çirkwit biex jevita impatt serju.Minkejja l-manuvra evaΩiva tas-sewwieq tal-Lotus, huwa xorta wa˙da©arrab xi ˙sarat u Vergne ng˙atapenalità ta’ ˙ames sekondi li swietupoΩizzjoni.

Maldonado kellu destin a˙jar minntal-kollega tieg˙u hekk kif kiseb l-ewwel Ωew© punti f’dan il-kampjonatminkejja penalità ta’ ˙ames sekondi li©arrab wara li saq b’veloçità g˙oljawisq fil-pit lane.

DiΩappunti

Ta’ min isemmi wkoll l-inçident lise˙˙ kmieni fit-tellieqa bejn Perez uSutil. Skont l-istewards, din il-˙abtakienet frott aggressività Ωejda min-na˙a tal-Messikan illi g˙aΩel li jda˙halimnie˙er il-vettura tieg˙u ma©enb is-Sauber ta’ Sutil minkejja l-fatti li l-wisa’tal-kurva ma kinitx tippermettiha.

Dan wassal biex Perez mhux bissjolqot lill-ÌermaniΩ, imma anki lilRaikkonen. Il-FinlandiΩ irnexxielujkompli bit-tellieqa tieg˙u, però Sutilma kienx daqshekk fortunat g˙aliex il-˙sarat li ©arrab serqulu ç-çans illi kelluli jikseb l-ewwel punti g˙alih u s-Sauber f’dan l-ista©un.

L-inçident ta’ Perez ma kienx l-unikudiΩappunt g˙all-Force India li f’dawra17 raw lil Hulkenberg jitfa’ l-vetturatieg˙u mal-©enb tat-traççat u jabban-dunaha wara li esperjenza problemafil-magna tieg˙u.

RekoRd Ìdid

inqas veloçi mil l-koppja tal -Mercedes.

Vettel se jitlaq mis-sitt post illum,tliet poΩizzjonijiet quddiem Ricciardoli kellu jikkuntenta bid-disa’ post. Fit-

tellieqa tal-lum, l-Awstraljan iridjoqg˙od attent li ma jer©ax jag˙meltluq fjakk b˙al dak li rajna fl-IstatiUniti fejn deher indeçiΩ meta d-dwalqalbu ˙odor.

SPORTS KÓ 09|11|2014 37kullhadd.com

Matul din il-©img˙a l-kwistjonijietfinanzjarji komplew jiddominaw ix-xena tal-Formula 1 hekk kif ˙ar©u fil-bera˙ dettalji ©odda dwar il-problemili qeg˙din jaffaççjaw diversi timijietΩg˙ar u medji biex ila˙˙qu mal-ispej-jeΩ li j©ib mieg˙u dan l-isport.

Era ©dida?

Fil-jiem ta’ qabel il-Gran Premju tal-Istati Uniti kien hemm spekulazzjoniqawwija li l-Force India, il-Lotus u s-Sauber kienu qeg˙din jikkunsidrawilli ma j ipparteçipawx f it-tellieqab’s injal ta ’ protesta g˙al l-modΩbilançjat kif qeg˙din jitqassmu l-pre-mji finanzjarji bejn it-timijet.

Din l-ispekulazzjoni kienet ikkon-fermata din il-©img˙a hekk kif diversisorsi g˙oljin fl-isport ˙abbru li l-amministraturi tal-Formula 1 kellhomjag˙mlu kuntatt dirett mat-timijet ˙allijikkonvinçuhom biex jie˙du sehemfil-GP ta’ Austin.

Fost dawn il- figuri g˙olja kienhemm Donald MacKenzie, wie˙edmiç-chai rmen ta ’ CVC Capi talPartners, illi wieg˙ed lis-sidien tat-timijiet li se jkun hemm intervent fil-qrib biex is-sitwazzjoni finanzjarjatag˙hom issir iktar sostenibbli.

S’issa g˙adu mhux çar x’forma setie˙u din l-g˙ajnuna, imma hemmmin qieg˙ed jispekula li t-timijietΩg˙ar u medji se jkollhom madwar¤50 miljun o˙ra g˙ad-dispoΩizzjonitag˙hom f’kull sta©un.

L-intervent ta’ McKenzie jidher liqieg˙ed jindika li l-poter beda j˙alliidejn Bernie Ecclestone, li f’din il-

kwistjoni s’issa dejjem insista li l-affarijiet huma tajbin kif inhuma u limin ma jog˙©bux, jista’ jitlaq.

Din il-weg˙da lit-timijiet qeg˙datindika wkoll li s-sidien tal-isporthuma lesti li jçedu parti mis-sehemtag˙hom tad-d˙ul finanzjarju biexjg˙inu lit-timijiet bag˙tuti u mhux sejipprovaw inaqqru dak tat-timijiet il-kbar. Soluzzjoni simili g˙andha ssibl-approvazzjoni tat-timijiet kollha ub’hekk ji©i ggarantit futur stabblig˙all-isport.

Se jirritornaw?

Madankollu, il-progress li sar f’dawn

in-negozjati jaf ma jkunx biΩΩejjedbiex isalvaw li l l -Marussia u l-Caterham. Dawn tal-ewwel dehru likienu fl-a˙jar poΩizzjoni illi jirritor-naw hekk kif kien hemm interessminn diversi bnadi biex j investufihom.

IΩ-Ωew© timijiet irre©istraw ru˙hombiex jie˙du sehem fil-kampjonat lijmiss fejn il-Marussia nkitbu b˙ala‘Manor F1 Team’, l-isem ori©inali likellu jing˙ata t-tim ftit tas-snin iluqabel ma kien akkwistat mill-VirginGroup, u wara minn MarussiaMotors. Madankollu, nhar il-Ìimg˙al-amministraturi tal-Marussia ˙abbruli t-tim ma rnexxielux isib l-investi-

ment mixtieq u g˙alhekk kien se ji©ixolt g˙al kollox.

Din il-kriΩi finanzjarja ˙alliet vittmamhux mistennija hekk kif RubensBarrichello Ωvela li huwa kien fuq l-g˙atba tad-debutt mal-Caterham illioffrewlu post Kobayashi g˙all-a˙˙artliet ittlielaq. Il-BraΩiljan xtaq li jkollul-opportunità li jag˙ti tislima finalia˙jar lid-dilettanti hekk kif, wara 326tellieqa, kellu jabbanduna l-isport˙abta u sabta fl-2011 meta l-Williamsiddeçidew li ma j©eddulux il-kun-tratt.

Konferma prematura?

Fl-a˙˙ar, ta’ min isemmi li s-Sauberikkonfermaw iΩ-Ωew© sewwieqatag˙hom g˙all-2015. Dawn se jkunuMarcus Ericsson, i l l i saq g˙all -Caterham matul dan l-ista©un, kifukoll Felipe Nasr, li kiseb riΩultatitajbin fil-kategoriji GP2 u Formola 3.

Din l-g˙aΩla ˙alliet tog˙ma qarsaf’˙alq Adrian Sutil illi sostna li, fl-istat finanzjarju attwali tag˙hom, is-Sauber lanqas huma çerti li se jip-parteçipaw fl-ista©un li ©ej, a˙seb uara kemm jistg˙u jikkonfermaw is-sewwieqa li se jkollhom.

Min-na˙a tag˙ha, MonishaKaltenborn, it-team principal tas-Sauber, ma qag˙ditx iddur mal-lewΩadwar il-fatt li l-g˙aΩla ta’ Ericsson uNasr kel lha wkol l motivazzjonif inanzjar ja warajha min˙abba l -i sponsors ta jbin li se j©ibumag˙hom. Madankollu, hija sostnietli t-tim g˙andu mo˙˙u mistrie˙ mil-lat finanzjarju g˙all-2015.

LIL HINN MIÇ-ÇIRKWIT

POLE GÓAL ROSSI

POÛ. SEWWIEQ TIM ÓIN DISTAKK

1 Valentino ROSSI Movistar Yamaha 1'30.8432 Andrea IANNONE Pramac Racing 1'30.975 0.132 3 Dani PEDROSA Repsol Honda Team 1'30.999 0.156 4 Jorge LORENZO Movistar Yamaha 1'31.049 0.206 5 Marc MARQUEZ Repsol Honda Team 1'31.144 0.301 6 Pol ESPARGARO Monster Yamaha Tech 3 1'31.307 0.464 7 Bradley SMITH Monster Yamaha Tech 3 1'31.324 0.481 8 Cal CRUTCHLOW Ducati Team 1'31.359 0.516 9 Andrea DOVIZIOSO Ducati Team 1'31.426 0.583 10 Stefan BRADL LCR Honda MotoGP 1'31.443 0.600

B’˙in ta’ 1'30.843, ValentinoRossi rnexxielu jisraq il-poleposition minn ta˙t imnie˙erAndrea Iannone b’distakk ta’0.132 sekondi hekk kif it-tienisessjoni ta’ kwalifika tal-GranPremju ta’ Valencia kienetwaslet biex tintemm.

Minkejja li l-pole positionsma naqsux matul il-karriera ta’Rossi, b’dik tal-biera˙ tkun il-50 wa˙da, it-Taljan kien ilu majitlaq mill-ewwel post mill-GranPremju ta’ Le Mans tal-2010.

DiΩappunti

Id-dilettanti Spanjoli Ωgur likienu qeg˙din jittamaw lijaraw prestazzjoni a˙jar mill-kompetituri ta’ pajjiΩhom.Madankollu, l-ewwel isemSpanjol fuq il-grid kien dak ta’Pedrosa li se jitlaq mit-tieletpost. Ag˙ar minnu marLorenzo li se jibda mir-raba’post illum, eΩatt wara Rossi, ir-rivali tieg˙u g˙at-tieni post fil-klassifika tas-sewwieqa.Però, l-iktar li ddiΩappuntakien Marc Marquez illi marnexxielux itejjeb il-˙ames posttieg˙u, l-ag˙ar poΩizzjoni likiseb mill-Gran Premju ta’Barcelona-Catalunya tas-sena lig˙addiet, wara li waqa’ fir-raba’ kurva. Ûgur li kien mis-tenni iktar mill-kampjunSpanjol, illi kellu prestazzjoniji-et tajbin ˙afna fis-sessjonijiet ta’prattika.

Min-na˙a l-o˙ra, l-Ispanjolisetg˙u jikkonslaw bis-sitt postta’ Pol Espargaró, illi kellusta©un tad-debutt poΩittiv ferm

mal-Monster Yamaha Tech3 ug˙andu çans tajjeb li jikseb is-sitt post fil-klassifika tas-sewwieqa jekk jirnexxielujΩomm lil Bradley Smith, u lil˙uh Aleix Espargaró warajh.Dawn tal-a˙˙ar se jitilqu mis-seba’ u l-˙dax-il post jispettiva-ment illum, b’Cal Crutchlow,Andrea Dovizioso u StefanBradl jisseparawhom.

Determinazzjoni

Minkejja l-fatt li l-kampjonat iluf’idejn Marquez mill-GranPremju ta’ Motegi, l-Ispanjoltal-Honda Ωgur li se jag˙milhal-prijorità tieg˙u li jitla’ fuq l-og˙la tar©a tal-podju quddiemid-dilettanti ta’ pajjiΩu.Rossi, però, mhuwiex wie˙edli jwarrab kif ©ie u la˙aq, speç-jalment meta g˙andu battaljamar-rivali tieg˙u Jorge Lorenzog˙at-tieni post fil-klassifika tas-sewwieqa. Il-motivazzjonikbira tat-Taljan ˙ar©et çara bil-pole tal-biera˙ li biha wera d-determinazzjoni tieg˙u lijtemm l-ista©un fuq nota poΩit-tiva.Ji©ri x’jigri llum, l-eks kampjunminn Tavullia g˙andu ˙afnag˙alxiex ikun sodisfatt. Waratliet sta©uni diΩappuntanti bejnl-2011 u l-2013, bosta dilettantikienu qeg˙din jispekulaw liΩmien it-Taljan fl-isport kienwasal lejn tmiemu.Madankollu, bl-erbatax-il podjuli kiseb f’dan l-ista©un huwawera li l-kapaçità kbira tieg˙uma naqset xejn miΩ-Ωmien tad-deheb ta’ ftit snin ilu.

KLASSIFIKA TAS-SEWWIEQA

Valentino Rossi

38 09|11|2014 SPORTSKÓkullhadd.com

RIÛULTATI

LOGÓOB GÓAL-LUM

KLASSIFIKA

Liverpool v Chelsea

Burnley v Hull City

Man Utd v Crystal Palace

Southampton v Leicester City

West Ham v Aston Villa

QPR v Manchester City

1 - 2

1 - 0

1 - 0

2 - 0

0 - 0

2 - 2

Sunderland v Everton

Tottenham v Stoke City

West Brom v Newcastle

Swansea City v Arsenal

14.30

14.30

14.30

17.00

TIM L R D T F K P

Chelsea 11 9 2 0 28 11 29

Southampton 11 8 1 2 23 5 25

Manchester City 11 6 3 2 22 12 21

West Ham United 11 5 3 3 19 14 18

Arsenal 10 4 5 1 18 11 17

Manchester U 11 4 4 3 17 14 16

Swansea City 10 4 3 3 13 10 15

Liverpool 11 4 2 5 14 15 14

Tottenham H 10 4 2 4 13 14 14

Everton 10 3 4 3 19 17 13

WBA 10 3 4 3 13 13 13

Newcastle United 10 3 4 3 11 15 13

Stoke City 10 3 3 4 10 12 12

Hull City 11 2 5 4 13 15 11

Sunderland 10 2 5 3 11 18 11

Aston Villa 11 3 2 6 5 16 11

Crystal Palace 11 2 3 6 14 20 9

Leicester City 11 2 3 6 11 18 9

QPR 11 2 2 7 11 22 8

Burnley 11 1 4 6 6 19 7

RIÛULTATI

LOGÓOB GÓAL-LUM

KLASSIFIKA

Sassuolo v Atalanta

Sampdoria v AC Milan

0 - 0

Tard

Cagliari v Genoa

ChievoVerona v Cesena

Empoli v Lazio

Juventus v Parma

Palermo v Udinese

Fiorentina v SSC Napoli

Inter v Hellas Verona

Roma v Torino

12.30

15.00

15.00

15.00

15.00

18.00

20.45

20.45

TIM L R D T F K P

Juventus 10 8 1 1 18 4 25Roma 10 7 1 2 16 6 22Lazio 10 6 1 3 20 11 19Sampdoria 10 5 4 1 12 6 19SSC Napoli 10 5 3 2 19 12 18Genoa 10 5 3 2 14 10 18AC Milan 10 4 4 2 18 14 16Udinese 10 5 1 4 13 13 16Inter 10 4 3 3 15 12 15Fiorentina 10 3 4 3 10 9 13Hellas Verona 10 3 4 3 11 16 13Torino 10 3 3 4 7 9 12Sassuolo 11 2 6 3 10 15 12Palermo 10 3 3 4 11 17 12Atalanta 11 2 4 5 4 11 10Cagliari 10 2 3 5 16 16 9Empoli 10 1 4 5 10 18 7Cesena 10 1 4 5 7 16 7Parma 10 2 0 8 14 21 6ChievoVerona 10 1 2 7 6 15 5

PREMIER INGLIÛ

SERIE A PUNTI OÓRA

GÓANDI BÛONN TLIET SNIN

Il-kowç OlandiΩ ta’ Manchester United Louis Van Gaalammetta li g˙andu bΩonn madwar tliet snin biex jer©a’ j©iblil dan it-tim b˙ala forza qawwija. Huwa sostna li j˙ossuddiΩappuntat min˙abba l-bidu fqir tat-tim tieg˙u dan l-ista©un. Minkejja li nefqu madwar £150 miljun, huma jins-ab erba’ punti ag˙ar mill-ista©un li g˙adda.

Fid-dawl ta’ dan kollu, Van Gaal sostna li jifhem id-diΩappunt tas-sapporters kif ukoll tal-bord tad-diretturi liwrew fiduçja liema b˙alha fih. G˙all-kontra ta’ Moyes, VanGaal kellu sensiela tajba ta’ log˙biet fil-bidu tal-ista©un.Imma Van Gaal ma rnexxilux jie˙u l-punti massimi kontraSunderland, West Brom u Burnley.

“M’INIEX INTERESSAT F’GERRARD”

Il-kowç ta’ Chelsea Jose Mourinho sostna li, minkejja r-rapporti fil-medja, huwa mhuwiex interessat fis-servizz ta’Steven Gerrard, li jista’ jitlaq lil Liverpool fi tmiem dan l-ista©un. Il-captain ta’ Liverpool g˙adu jrid jirçievi offertaming˙and it-tim tieg˙u biex ji©©eddidlu l-kuntratt imma l-kowç tar-Reds Brendan Rodgers sostna li huwa jinsab kon-vint li dan il-plejer se jibqa’ f’Anfield.

Mourinho, li kien ipprova jiffirmah darbtejn meta kien fl-ewwel esperjenza tieg˙u ma’ Chelsea, insista li din id-darba mhux se jid˙ol g˙alih, anke jekk Gerrard ikun dis-post fl-a˙˙ar ta’ dan l-ista©un. IΩda, meta mistoqsi dwarMourinho, sostna li ma jiddispjaçihx li fil-passat falla millijakkwistah.

MHUX SE JIÌRI BÓAS-SENA L-OÓRA

Il-kowç mill-Irlanda ta’ Fuq ta’ Liverpool Brendan Rodgersafferma l-fatt li t-tim tieg˙u tg˙allem mill-esperjenza tas-sena l-o˙ra u g˙alhekk m’hemmx lok biex din ti©ridarb’o˙ra. Dan fid-dawl tal-fatt li l-konfront tag˙hom huwaproprju kontra t-tim ta’ Chelsea; it-tim li s-sena l-o˙ra tap-pan bil-kbir iç-çansis li r-Reds jirb˙u l-league.

Madankollu, Rodgers sostna li t-tim jinsab lest g˙al din il-log˙ba minkejja l-forma fqira li b˙alissa g˙addejjin minnhal-Liverpool, tant li di©à tilfu erba’ darbiet dan l-ista©un.Rodgers irrikonoxxa l-fatt li t-tim minn Londra huwab’sa˙˙tu immens u g˙andu esperjenza kbira fil-PremierLeague IngliΩ. IΩda hu jinsab determinat li t-tim tieg˙u j©ibriΩultat tajjeb.

JUVENTUS V PARMA

It-tim minn Turin ta’ Juventus illum waranofsinhar, sejilg˙ab kontra Parma u qed ifittex li jestendi s-sen-siela twila ta’ reb˙ home g˙al 24 log˙ba konsekutti-va. Fil-log˙ba ta’ fost il-©img˙a, taç-ChampionsLeague, Max Allegri g˙aΩel li jilg˙ab b’erbg˙a wara uhekk mistenni jag˙mel fil-log˙ba tal-lum.

Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ Parma g˙adhom ©ejjinminn reb˙a konvinçenti kontra Inter bl-iskor ta’ 2-0.Din ir-reb˙a kienet g˙ajnuna psikolo©ika kbira speç-jalment g˙all-kowç Roberto Donadoni.

Madankollu, Parma g˙adhom ankrati mal-a˙˙ar tli-eta u mhuwiex il-mument opportun li jiltaqg˙u kon-tra t-tim li qieg˙ed l-ewwel fil-klassifika.

FIORENTINA V NAPOLI

Log˙ba o˙ra mistennija hija dik li se tintlag˙ab fl-Artemio Franchi meta t-tim ta’ Fiorentina jilqg˙u lin-Napli ta’ Rafa Benitez.

It-tim ta’ Napli jidher li re©a’ sab il-forma tieg˙uwara bidu xejn konvinçenti dan l-ista©un. Huma sejiltaqg˙u kontra t-tim ta’ Vincenzo Montella li g˙aduqed isibha diffiçli biex jaqbad ir-ritmu.

Fil-verità, din il-log˙ba tista’ tmur kull na˙a, fejn il-Vjola g˙andhom l i l l -at takkant Kolumbjan JuanCuadrado filwaqt li l-attakk ta’ Napli huwa wkollmimli talent f’Gonzalo Higuain u Jose Callejon.

ROMA V TORINO

Fil-log˙ba tal-lejla t-tim ta’ Roma jiltaqa’ kontra t-timl-ie˙or ta’ Turin, li huwa Torino. Dawn iΩ-Ωew© timiji-et g˙adhom kemm ©ejjin minn Ωew© telfiet fl-Ewropa;telf l i Ωgur mhux se jg˙in l i l l -ebda wie˙ed f i l -Kampjonat Taljan.

Wara t-telfa ta’ nhar l-Erbg˙a li g˙adda kontraBayern Munich, it-tim ta’ Ruma se jkun qed ifittex lijirba˙ kontra Torino biex b’hekk ikompli jΩomm viçinil-Juventus fil-klassifika.

Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ Torino, b’mod speçjalil-attakkant Taljan Fabio Quagliarella, jinsab ottimist lidin il-log˙ba tista’ sservi ta’ opportunità biex Torinojqum fuq tieg˙u.

LIVERPOOL V CHELSEA

F’ log˙ba ferm sabi˙a t- t im ta’Chelsea reba˙ lil Liverpool barraminn daru bl-iskor ta’ 2-1.

IΩ-Ωew© timijiet bdew fuq l-attakkfl-ewwel taqsima, iΩda kien proprjut-tim minn Merseyside li marru fil-vanta©© proprju fid-9 minuta metaminn xutt tal-midfielder Emre Can, li˙abat mad-difensur ta’ Chelsea ug˙eleb g˙alkollox l i l Courtois.Chelsea rrispondew mill-ewwel metaminn corner Tim Cahill ma Ωbaljaxbiex jag˙mel l-iskor 1-1 fost id-dellir-

ju ta’ fer˙ tas-sapporters ta’ Chelsea.Fit-tieni taqsima t-tim ta’ Mourinho

beda jippressa aktar minn dak ta’Liverpool u, fil-fatt, il-gowl wasal fis-67 minuta meta, minn azzjoni tajba,Diego Costa tefa’ fix-xibka mill-viçin.B’din ir-reb˙a t-tim ta’ Chelsea kom-plew jikkonsolidaw il-poΩizzjoni fil-quççata tal-klassifika filwaqt li l-miΩer ja ta ’ Liverpool u Rodgerstkompli.

MAN. UTD V C. PALACE

F’ log˙ba ferm missiel ta t- t im ta’

Manchester United reba˙ bi skorminimu ta’ 1-0 kontra Crystal Palace.

Fl-ewwel taqsima l-log˙ob kienmaqsum bejn iΩ-Ωew© timijiet iΩda t-tim ta’ Van Gaal kellu ˙afna pussessli ma ssarrafx f’çansis perikoluΩibiΩΩe j jed biex j infeta˙ l - i skor .Minkej ja dan, i t - t im ta ’ Crysta lPalace kellu çans li jiskurja l-ewwelgowl tal-partita permezz ta’ kontra-attakk veloçi li, iΩda, il-ballun spiççabarra.

Wara dominju assolut f i t - t ienitaqsima, kien proprju Juan Mata lifeta˙ l-iskors fis-67 minuta b’xuttb’sa˙˙tu minn barra l-kaxxa biex tat-tliet punti mist˙oqqa lit-tim minnManchester.

SWANSEA V ARSENAL

Fil-log˙ba li g˙andna llum fil-5pm,it-tim minn Wales ta’ Swansea sejilqa’ lil Arsenal f’daru.

It-tim minn Londra li dan l-ista©unreba˙ biss erba’ log˙biet g˙andubΩonn jibda jsib konsistenza jekkverament irid jisfida lir-rivali tieg˙uChelsea g˙ar-reb˙ tal-KampjonatIngliΩ. Reb˙a xejn konvinçenti kon-tra Burnley i l -©img˙a l -o˙ra makini tx biΩΩe j jed g˙al l -kr i t iç i ta ’Arsenal.

Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ GaryMonk kienu meg˙luba biss minnSouthampton meta lag˙bu f’darhom.Fil-fatt, huma g˙amlu l-a˙jar bidu fl-is tor ja tag˙hom meta ˙adu 15-i lpunt minn g˙axar log˙biet.

Ûgur mhux se tkun log˙ba façlig˙aΩ-Ωew© timijiet, speçjalment g˙alArsenal l i fuq i l -kar ta huma l -favoriti.

Juan Mata jiskorja g˙al Man Utd kontra Crystal Palace f’darhom

SPORTS KÓ 09|11|2014 39kullhadd.com

BOV PREMIER LEAGUE

IL-P

RE

MIE

R L

EA

GU

E

MA

LT

IKLASSIFIKA

LOGÓOB GÓAL-LUM

Pietà H v Qormi 14.00Mosta v Tarxien R 16.15

L R D T F K +/- Pti

Hibernians 10 9 1 0 29 6 23 28

Birkirkara 10 7 0 3 17 8 9 21

Valletta 11 6 1 4 19 7 12 19

Balzan 10 4 4 2 15 13 2 16

Qormi 10 4 2 4 13 13 0 14

Sliema W. 11 3 4 4 10 13 -3 13

Mosta 10 4 1 5 9 19 -10 13

Tarxien R. 10 2 6 2 13 12 1 12

Floriana 10 2 5 3 15 19 -4 11

Naxxar L. 11 2 4 5 13 17 -4 10

Pieta H. 10 2 2 6 7 17 -10 8

Zebbug R. 11 0 4 7 12 28 -16 4

Fl-Istadium Victor Tedesco

Ritr

atti:

STEPH

EN

GA

TT

BALZANHIBERNIANS

NAXXAR L 1SLIEMA W 0

BIRKIRKARAFLORIANA

ÛEBBUÌ R 0VALLETTA 2

VALLETTA JKOMPLU JIRBÓU

Wara bidu pjuttost kwiet ta’ din il-partita, l-ewwel azzjoni ta’ din il-partita waslet proprju min-na˙a ta’ Ûebbu© fid-19-il minuta meta xuttminn barra l-kaxxa ta’ Monti g˙adda ftit ‘il bog˙old minn mal-mindu-da. Ûew© minuti wara din l-azzjoni, wasal l-ewwel goal tal-log˙ba skur-

jat minn Valletta. Kine proprju Camillier li waqqa’ fil-kaxxa l-bkira lilSohna bir-referee jsaffar mill-ewwel g˙al penalty. Inkariga ru˙uminnu Barry li mill-˙dax-il metru dan ma Ωbaljax u g˙amel l-iskor 1-0favur Valletta.

Wara li kienu goal minn ta˙t, l-affarijiet komplew ©ew ˙aΩin g˙alÛebbu© meta fis-26 minuta spiççaw jilag˙bu b’g˙axar players meta r-referee wera karta ˙amra diretta lil Paris wara l-foul li dan tal-a˙˙arg˙amel fuq Briffa ta’ Valletta.

It-tieni taqsima bdiet b’Valletta jippruvaw jie˙du vanta©© bi playeriktar meta fit-52, azzjoni personali ta’ Alliyu li baqa’ javvanza iΩdamill-viçin tefa’ barra mil-lasti ta’ Ûebbu©. L-isforz tal-Beltin sarraf fit-tieni goal Ωew© minuti wara, proprju fl-54 minuta minn pass tal-istessAlliyu lejn Nafti li mill-viçin qabbeΩ minn fuq il-goaler Rapchan ta’Ûebbu©.

L-a˙˙ar azzjoni tal-partita waslet fis-67 minuta meta s-sostitutBarbosa Terra naqa milli jkompli jkabbar il-vanta©© meta wa˙duquddiem il-goaler ta’ Ûebbu© ra x-xutt b’sa˙˙tu tieg˙u ji©i salvat.B’din ir-reb˙a, it-tim tal-Belt reba˙ l-a˙˙ar tliet log˙biet konsekuttivi

tieg˙u u g˙alhekk jidher li qabad sensiela konsekkutiva ta’ reb˙ li hibΩonjuΩa jekk iridu jisfidaw bis-serjetà lil Hibernians g˙ar-reb˙ tal-Kampjonat.

Referee: Andre Arciola

IT-TIENI REBÓA INFILA GÓAL NAXXAR

Fl-ewwel log˙ba li kien hemm ilbiera˙ fil-Victor Tedesco Stadium it-tim ta’ Naxxar g˙eleb lil Sliema bl-iskors minimu ta’ 1-0.

Madankollu, kienu t-tim ta’ Sliema li bdew mill-ewwel fuq l-attakkmeta fit-2 minuta, Mangiacasale jag˙ti xutt bil-goaler ta’ NaxxarAzzopardi jilqa’ parzjalment u jdawwar il-ballun f’corner. Sliemakomplew jag˙fsu tant li 5 minuti wara kien g˙al darb’o˙raMangiacasale li ra x-xutt tieg˙u ji©i parzjalment milqug˙ tant li r-rebound re©a’ spiçça f’saqajn tal-istess player li niΩΩel lejn Gueye iΩdax-xutt tieg˙u kien milqug˙ tajjeb minn Azzopardi.

Kien g˙al darb’o˙ra Sliema li fl-34 minuta kellu okkaΩjoni o˙ra tad-deheb meta minn cross sot ta’ Paltemio, Balbetti ra l-ballun ja˙batmal-lasti bid-difiΩa tan-Naxxar tbieg˙ed il-periklu wara konfuΩjoni.Minn din l-istess azzjoni, it-tim ta’ Naxxar mar fil-vanta©© meta minnazzjoni personali ta’ da Silva Ribeiro, baqa’ javvanza u qassam lejnEmenike biss id-difensur ta’ Sliema Mintoff ipprova jantiçipa l-ballunimma tefg˙u fix-xibka wara sie˙bu Zammit.

Is-Sliema re©g˙u bdew fuq l-attakk fit-tieni taqsima biex jippruvawj©ibu d-draw tant li fid-49 minuta, pass ta’ Mangiacasale lejn Mifsudb’dan tal-a˙˙ar jipprova jitfa’ l-ballun fir-rokna tax-xibka minn mal-artbiss il-ballun g˙adda ftit barra mill-lasti ta’ Naxxar. Fil-16 minutawaslet reazzjoni ta’ Naxxar minn freekick li minnu inkariga ru˙u daSilva Ribeiro bil-ballun jg˙addi ftit g˙oli.Il-log˙ba kompliet ti©i ag˙ar g˙al Sliema meta fit-82 minuta spiççaw

jilag˙bu bi player inqas hekk kif ir-referee wera t-tieni karta safra lid-difensur Scozzese. Madankollu, kienu proprju Naxxar li kellu çansjirduppjaw fil-˙in barrani iΩda Vella minn qag˙da ideali tefa’ g˙oli.

Referee: Marco Borg

John Mintoff ta’ Sliema W. isegwi lil Ribeiro daSilva ta’ Naxxar L.

Michael Mifsud g˙al Sliema W miΩmum minn Victor Bellia ta’ NaxxarL. Trevor Cilia jsegwi l-azzjoni

Gordon Monti Carlo ta’ Ûebbu© R.f’azzjoni ma’ Ian Azzopardi ta’Valleta F.C.

Mauricio Osmar Rodrigues Britto ta’ Ûebbu© R issikkat minn RoderickBriffa ta’ Valletta F.C. Isegwu l-Azzjoni Thomas Paris u Matias Mucchiardita’ Ûebbu© u Ryan Fenech g˙al Valletta

POSPOSTA POSPOSTA

Il-log˙ob tal-biera˙ li kellu jintlag˙ab fil-Hibs Ground u ©ie pospostmin˙abba l-maltemp, ser jintlag˙ab illum fl-istess ˙in u fl-istessgrawnd.

Balzan v Hibernians 14.00Birkirkara v Floriana 16.00

Fl-Istadium Hibernians

40 09|11|2014 LOkALikÓkullhadd.com

Kemm konna nisimg˙u sa 18 -il xhar ilu li bi Gvern Laburistaser ikollna morru g˙al bailoutu li b’Joseph Muscat PrimMinistru l-finanzi ta’ pajjiΩnakienu sejrin gas down ©ol-˙ajt.Kemm g˙ajtu bil-qalb il-parti-tarji Nazzjonalisti fuq il-fosostal-Furjana ftit sig˙at biss qabell-elezzjoni ©enerali li g˙addietu komplew wara l-g˙ajta ta’Simon Busuttil…GAS DOWNÌOL-ÓAJT.

Però jidher b’mod çar li llum,minflok il-finanzi tal-pajjiΩ,spiçça l-Partit Nazzjonalistamka˙˙al tik˙ila tajba ©ol-˙ajt.Matul l-a˙˙ar jiem rajna l-Moody’s jer©a’ jikkonferma l-credit rating ta’ A3 lil pajjiΩna.L-istess Moody’s sa˙ansitrapprevediet tkabbir ekonomikuta’ 2.8% g˙al pajjiΩna g˙as-sena 2015. Ekonomija li, fikliem l-istess a©enzija ta’ kredi-tu, hija wa˙da bi prospettivipoΩittivi u b’sa˙˙ithom.

Dan kollu jkompli j©ib fix-xejn il-biΩa’ bil-babaw li g˙alsnin twal il-Partit NazzjonalistabeΩΩa’ biha lill-poplu Malti uG˙awdxi b˙allikieku bi GvernLaburista d-dinja kienet tieqafiddur u x-xemx ma kinitxtiΩre© aktar ta’ kull filg˙odu.

Il-COLA

Wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u lil-mekkaniΩmu tal-kumpensg˙all-g˙oli tal-˙ajja huwama˙dum skont mekkaniΩmumiftiehem u maqbul mal-imsie˙ba soçjali kollha u majistax ikun hemm log˙ob mad-waru jekk mhux bi ftehim bejn

il-partijiet kollha kkonçernati. Matul din il-le©iΩlatura ˙are©

b’mod çar li dan il-Gvern kienkapaçi jΩomm l-inflazzjoni ta˙tkontroll b’diversi inzjattivi linedew. Fost dawn wie˙ed iridisemmi t-tra˙˙is fil-kontijiettad-dawl u l-ilma, l-istabbiltàfil-prezz tal-fjuwil, it-tnaqqis fl-income tax, ˙arsien g˙at-tfalb’xejn, rifuΩjoni tal-˙lasijietΩejda fuq it-taxxa tar-re©istraz-zjoni u Ω-Ωieda fl-istipendji.Dan kollu wassal sabiex ir-ratatal-g˙oli tal-˙ajja baqg˙et ta˙tkontroll, xi ˙a©a li n˙assetmill-familji u n-negozji matuldawn l-a˙˙ar xhur.

Dan xorta wa˙da jitfa’obbligu fuq dan il-Gvernsabiex matul il-ba©it li ©ejjag˙ti b’miΩuri o˙ra ra©jonevolidak li ma ng˙atax lill-familji fil-bΩonn permezz tal-COLA.

L-g˙oli tal-˙ajja llum

Skont l-a˙˙ar st˙arri© tal-Eurobarometer jidher li, filwaqt

li ta˙t amministrazzjoni preçe-denti kienu 63% tal-familjiMaltin li kinu inkwetati fuq l-g˙oli tal-˙ajja, illum din il-figu-ra niΩlet g˙al 26%. Prova çarata’ kemm dan il-Gvern ©abser˙an il-mo˙˙ u stabbiltàfinanzjarja g˙all-familji tag˙na.

Din is-sena ©iet irre©istratawkoll l-inqas rata tal-g˙oli tal-˙ajja matul dawn l-a˙˙ar 30sena, rata li la˙qet Ωieda ta’0.3% biss. Dan jikkuntrasta bil-qawwa mar-rata medja ta’inflazzjoni li kienet tkunirre©istrata matul l-a˙˙ar˙ames snin ta’ GvernNazzjonalista; medja ta’ 2.6% li,bejn wie˙ed u ie˙or, tla˙˙aqg˙al rata tal-g˙oli tal-˙ajja likienet disa’ darbiet aktar metamqabbla ma’ dik irre©istratamatul dawn l-a˙˙ar xhur.

Wie˙ed xorta wa˙da jistaqsijekk dan huwiex biΩΩejjed –jien ng˙id li le. Huwag˙alhekk li dan il-Gvern serikompli ja˙dem sabiex ikomplijintroduçi aktar miΩuri li l-g˙an

a˙˙ari tag˙hom ikun dak lijkompli jinçentiva tkabbirekonomiku aktar wiesa’; tkab-bir ekonomiku li jil˙aq lilkul˙add.

Il-PN b’memorja qasira

Skantajt mhux ftit meta smajtlil Simon Busuttil jifta˙ar bir-rekord ta’ inflazzjoni meta l-partit tieg˙u kien fil-Gvern. Il-fta˙ir ta’ Busuttil u l-akkoltitieg˙u mhuma xejn ˙lief kon-ferma ta’ kemm kienet prob-lematika Ω-Ωieda fil-prezzijietta˙t amministrazzjoni preçe-denti.

Nesa Simon Busttil li l-unikaΩieda li l-poplu Malti uG˙awdxi jifta˙ar ta˙t GvernNazzjonalista bejn l-2008 u l-2013 kienet iΩ-Ωieda ta’ €500fil-©img˙a li l-KabinettNazzjonalista ta lilu nnifsu. Il-memorja tal-PartitNazzjonalista hi tant qasira lidawn insew li kien TonioFenech l-ewwel u l-unika min-istru fl-istorja ta’ pajjiΩna li riedjintaxxa lil persuni bil-pagaminima.

Però, il-Partit Nazzjonalista,g˙alkemm tilef Ωew© elezzjoni-jiet nazzjonali infila, baqa’ ma˙a l-ebda lezzjoni mid-disfattili ©arrab, u llum l-unika soluz-zjoni finanzjarja li qed joffruhija dik li tiΩdied il-bolla g˙all-˙addiema u g˙al min i˙addem.Id-differenza bejn il-pjanfinanzjarju taΩ-Ωew© partiti hijakbira u l-poplu g˙alhekk ta l-fiduçja tieg˙u lill-PartitLaburista sabiex imexxi lill-pajjiΩ.

Stefan Buontempo

Segretarju Parlamentarig˙all-Gvern Lokali

GAS DOWN…