lenfadenomegali splenomegali

Lenfadenomegali Splenomegali

Teoman SOYSALTeoman SOYSAL

Lenfadenomegali:Lenfadenomegali:

Baş boyun,supraklavikulerBaş boyun,supraklavikuler AksillaAksilla EpitroklearEpitroklear İnguinalİnguinal FemoralFemoral PoplitealPopliteal Görüntüleme ile incelenen lenf Görüntüleme ile incelenen lenf

nodlarınodları

LenfadenomegaliLenfadenomegali

Tanım:Tanım:– Genellikle > 1 cmGenellikle > 1 cm– Epitroklear: >0.5 cmEpitroklear: >0.5 cm– İnguinal: >1.5 cmİnguinal: >1.5 cm

İzole/lokalizeİzole/lokalize Yaygın/jeneralizeYaygın/jeneralize

Lenfadenomegali muayenesinde lenf bezi ile Lenfadenomegali muayenesinde lenf bezi ile ilgili tanımlanması gereken özellikler ilgili tanımlanması gereken özellikler nelerdir?nelerdir?– YERİYERİ– BÜYÜKLÜĞÜBÜYÜKLÜĞÜ– SAYISISAYISI– AĞRILI MI, DUYARLI MI?AĞRILI MI, DUYARLI MI?– KIZARIKLIK VAR MI?KIZARIKLIK VAR MI?– FLUKTUASYONFLUKTUASYON– SERTLİĞİSERTLİĞİ– YAPIŞIKLIK/HAREKETLİLİKYAPIŞIKLIK/HAREKETLİLİK– PAKET OLUŞUMUPAKET OLUŞUMU

Lenfadenomegali nedenleri İnfeksiyonlar İmmün sistem hastalıkları

– Habis– Selim

Diğer habis hastalıklar Depo hastalıkları Endokrin hastalıklar Diğer

Lenfadenomegali nedenleri

İnfeksiyon– Bakteriyel

Piyojenik bakteriler Keditırmığı hastalığı Sfiliz Tularemi Mikobakteri inf.

– Fungus Histoplazmoz coccidioidomycosis

– Chlamydial (ör., lymphogranuloma venereum)– Parazit (ör., toxoplasmosis, trypanosomiasis,

filariasis)– Viral (ör., Epstein-Barr , cytomegalovirus, rubella,

hepatit,HIV)

İmmün sistemin selim hastalıkları – romatoid arthrit– sistemik lupus eritematosus, – Sjögren sendromu– serum hastalığı, – Castleman Hastalığı ,Rosai Dorfman sendr– Langerhans h. histiyositoz, – Kawasaki sendromu,– Kimura hastalığı– İlaç reaksiyonu


Lenfadenomegali nedenleri İlaç reaksiyonları

– Fenitoin– Karbamazepin– Penisilin– Sulfonamid– Allopurinol– Aspirin– Hydralazin – Altın tuzları


İmmün sistemin habis hastalıkları – lösemi

KLL ,ALL,AML,

– Lenfoma Hodgkin , non-Hodgkin Waldenström makroglobulinemi Multiple myeloma vd


Diğer habis hastalıklar– Meme ca– Akc Ca– Melanoma– Baş boyun tm– GİS Tm– Germ hücreli Tm– Kaposi sarkomu


Depo hastalıkları– Gaucher’s ,Niemann-Pick

Endokrinopatiler– Hipertiroidi– Adrenal yetmezlik– Tiroidit

Diğer – Sarkoidoz, amiloidoz, dermatopatik

LAPLAP

Çocuklarda malignite olasılığı Çocuklarda malignite olasılığı daha düşükdaha düşük

Çocuklarda LAP sıktırÇocuklarda LAP sıktır < 30 yaş: %80 selim< 30 yaş: %80 selim > 50 yaş: % 60 habis> 50 yaş: % 60 habis

LAPLAP

Baş boyun : % 55Baş boyun : % 55 İnguinal : %14İnguinal : %14 Aksiller: %5Aksiller: %5 Supraklavikuler: % 1Supraklavikuler: % 1

¾ lokalize,1/4 yaygın LAP¾ lokalize,1/4 yaygın LAP

LAP değerlendirilmesinde önemli LAP değerlendirilmesinde önemli noktalarnoktalar Hastanın yaşıHastanın yaşı Lokalize veya yaygın, LokalizasyonLokalize veya yaygın, Lokalizasyon Kalıcı (4-6 hafta) veya ilerleyiciKalıcı (4-6 hafta) veya ilerleyici

– 2 haftada kayboldu ?2 haftada kayboldu ?– 1 yıldır aynı1 yıldır aynı

Mesleği:silikozis/berilyum vdMesleği:silikozis/berilyum vd İnfeksiyon,trauma,ilaç,seyahat,cinsel İnfeksiyon,trauma,ilaç,seyahat,cinsel

yaşam malignite öyküsü,yaşam malignite öyküsü, Aile öyküsüAile öyküsü Eşlik eden semptomlar, muayene Eşlik eden semptomlar, muayene

bulgularıbulguları

LAP değerlendirilmesinde LAP değerlendirilmesinde önemli noktalarönemli noktalar

Lokalize lenfadenomegalide Lokalize lenfadenomegalide drenaj alanı ile ilgili lokal olayları drenaj alanı ile ilgili lokal olayları gözden geçirmelidir.gözden geçirmelidir.

Metastasis Location Metastasis Location AAccording to ccording to Various Primary LesionsVarious Primary Lesions

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Servikal LAP:– Infeksiyonlar:

Farenjit ve oral kavite enf.– Ör: Diş enfeksiyonu

Otit İnf Mononukleoz Toxoplazma CMV Hepatit Adenovirüs Rubella

– Malign H Hodgkin H, non-Hodgkin lymphoma, Baş – boyun Tm

– Kikuchi H

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Supraklavikuler ve prelaringeal LAP:

Virchow nodu :Abdomen/toraks– Ör: Mide Ca

Delphian nodu: tiroid veya larynx h

Infeksiyonlar: mycobacteria – ör. Scrofula , fungal

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Aksiller LAP:

Infeksiyonlar: – Üst ekstremitenin lokal enf (Staf ,

Streptokok ),kedi tırmığı,tularemi, sporotrikozis

Malignite:– meme ca– Hodgkin h, non-Hodgkin lymphoma– melanoma

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Epitroklear LAP:

Lenfoproliferatif hastalıklar Bağ dokusu hastalıkları Sarkoidoz Dermatolojik hastalıklar, Infeksiyonlar

– Lokal bakteri inf vdsyphilis, leprosy, leishmaniasis,

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Hilus LAP:

Tek taraflı Infeksiyon:

– Bakteriyel Pnömoni, – Tbc – Fungal inf,tularemia, psittacosis, – Boğmaca

Diğer granulomatöz hastalıklar Maligniteler:

– Akc ca , metastatic meme ca,gastrointestinal ca, non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin h

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Hiler LAP:

Bilateral Granulomatöz hastalık: sarkoidoz, berillioz

vd, Bilateral inf. Malign:non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin’s

disease, metastatic carcinoma Kalsifie: Tbc, histoplasmoz, silikozis

Mediastinal Hiler lap etyolojisine yakın

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Abdominal LAP:

Maligniteler:– Metastatik ca– NHL– Hodgkin h– KLL– HCL– Üriner sistem tm

Tbc

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklarİnguinal LAP: Benign reaktif : çıplak ayakla yürüme Maligniteler:

– Hodgkin h, – non-Hodgkin lymphoma, – melanoma, – Genito-anal bölge Tm

İnfeksiyonlar: venereal hastalık,selülit

Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Yaygın LAP yapabilen hastalıklar: Hematolojik maligniteler:

– non-Hodgkin l, – Hodgkin h, – KLL– ALL

Infeksiyonlar: – İnf Mononukleoz– CMV– HIV– Tbc– Toxoplazma– Histoplazma– Koksidiyomikoz– Bruselloz

Rheumatoid arthritis, SLE Sarkoidoz Angioimmunoblastic lymphadenopathy

Erişkinde en sık LAP nedenleriErişkinde en sık LAP nedenleri

Sebebi açıklanamayanSebebi açıklanamayan İnfeksiyonİnfeksiyon İmmün sistem h İmmün sistem h

– SelimSelim– Malign(e.g., rheumatoid arthritis)Malign(e.g., rheumatoid arthritis)

NeoplaziNeoplazi

LAP Saptanan hastada inceleme LAP Saptanan hastada inceleme yöntemleriyöntemleri FMFM ÖyküÖykü LABLAB GörüntülemeGörüntüleme

– Akc grafisiAkc grafisi– UltrasonografiUltrasonografi– BTBT– MRIMRI– Gallium scanningGallium scanning– Positron emission tomographyPositron emission tomography

ÖrneklemeÖrnekleme– İğne asp biyopsisiİğne asp biyopsisi– İğne biyopsi (thr-cut)İğne biyopsi (thr-cut)– Eksizyonel biyopsiEksizyonel biyopsi

Testler:

Tam kan sayımı, yayma, Biyokimya Serolojik testler:

– EBV, toxoplasma, hepatit, CMV, HIV

Lenfadenomegali:Pratik özetLenfadenomegali:Pratik özet

1.Hastayı LAP nedeni olabilecek hastalık yönünden tetkik et,1.Hastayı LAP nedeni olabilecek hastalık yönünden tetkik et,

gereksiz biyopsiyi engelle (biyopsisiz tanısı mümkün hastalıklar var)gereksiz biyopsiyi engelle (biyopsisiz tanısı mümkün hastalıklar var)Tanı belirlendi mi?Tanı belirlendi mi?Tedavi et ve izle.Tedavi et ve izle.

2. Tetkiklere rağmen tanı belli değil ve lenfadenomegali 2-6 haftadır sebat 2. Tetkiklere rağmen tanı belli değil ve lenfadenomegali 2-6 haftadır sebat ediyor, küçülmüyor veya büyüyor ediyor, küçülmüyor veya büyüyor

veya veya başlangıçtan itibaren sert/büyük/yapışık/ilerleyici:başlangıçtan itibaren sert/büyük/yapışık/ilerleyici:

Biyopsi yapBiyopsi yap

3.Hasta malignite konusunda anksiete içinde ve ikna edilemiyor:3.Hasta malignite konusunda anksiete içinde ve ikna edilemiyor:

Biyopsi yapBiyopsi yap4.NHL vd nüks kuşkusu var: Biyopsi yap4.NHL vd nüks kuşkusu var: Biyopsi yap

5.Hastalığın tanısı belli, transformasyon var mı? Biyopsi yap5.Hastalığın tanısı belli, transformasyon var mı? Biyopsi yap

Hangi lenf nodları biyopsi için Hangi lenf nodları biyopsi için tercih edilmelidir ?tercih edilmelidir ?

Hangi biyopsi yöntemi Hangi biyopsi yöntemi seçilmelidir?seçilmelidir?

Patoloji Lab’ örnek gönderme Patoloji Lab’ örnek gönderme yöntemi?yöntemi?

SPLENOMEGALi NEDENLERİSPLENOMEGALi NEDENLERİ

İnfeksiyonİnfeksiyon– Bakteri Bakteri

(ör., endokardit, bruselloz, syphilis, tifo, piyojenik abse)(ör., endokardit, bruselloz, syphilis, tifo, piyojenik abse)– Mikobakteri (ör., tbc)Mikobakteri (ör., tbc)– Fungus (ör., histoplasmosis, toxoplasmosis)Fungus (ör., histoplasmosis, toxoplasmosis)– Parazit (ör., malarya, leishmania/Kala-azar)Parazit (ör., malarya, leishmania/Kala-azar)– Riketsia (ör., Rocky Mountain spotted fever)Riketsia (ör., Rocky Mountain spotted fever)– Viral (ör., Epstein-Barr v, CMV, HIV, hepatit)Viral (ör., Epstein-Barr v, CMV, HIV, hepatit)

İmmün sistemin selim hastalıklarıİmmün sistemin selim hastalıkları– RA ve Felty sendr, SLE, ilaçlar ör: fenitoin, Langerhans’ cell RA ve Felty sendr, SLE, ilaçlar ör: fenitoin, Langerhans’ cell

histiocytosis, serum hastalığıhistiocytosis, serum hastalığı

İmmün sistemin habis hastalıklarıİmmün sistemin habis hastalıkları– ör., ALL,ANLL,KLL,KML nHL, Hodgkin H, Waldenström’s ör., ALL,ANLL,KLL,KML nHL, Hodgkin H, Waldenström’s

makroglobulinemi, HCLmakroglobulinemi, HCL Diğer maligniteler:(Diğer maligniteler:(e.g., melanoma, sarcoma)e.g., melanoma, sarcoma)

Konjestif splenomegaliKonjestif splenomegali – (ör., portal hypertensiyon )(ör., portal hypertensiyon )

Hematologic disordersHematologic disorders – (e.g., otoimmün hemolitic anemi, (e.g., otoimmün hemolitic anemi,

sferositoz, thal. Major, hemoglobinopatiler, sferositoz, thal. Major, hemoglobinopatiler, eliptositoz, megaloblastik anemi,PV,ET, eliptositoz, megaloblastik anemi,PV,ET, myelofibroz ve ekstrameduller myelofibroz ve ekstrameduller hematopoez)hematopoez)

Depo hastalıkları Depo hastalıkları (ör., Gaucher h)(ör., Gaucher h) EndokrinopatilerEndokrinopatiler (ör., hipertiroidi)(ör., hipertiroidi) Diğer:Diğer: (ör., sarkoidoz, amiloidoz,kistler) (ör., sarkoidoz, amiloidoz,kistler)

Masif* splenomegali nedenleri

Kala azarKMLLenfomalarHairy cell leukemiaMyelofibroz , Polisitemia veraGaucher hProlenfositik lösemiKLLSarcoidosisAutoimmune hemolytic anemiaDiffuse splenic hemangiomatosis

*> 8 cm/kosta kenarına göre > 1000 gr

Splenomegali nasıl araştırılırSplenomegali nasıl araştırılır

FMFM Kan sayımı,yaymaKan sayımı,yayma BiyokimyaBiyokimya Serelojik ,bakteriyolojik incelemelerSerelojik ,bakteriyolojik incelemeler Ultrasonografi,EKO kardiyografiUltrasonografi,EKO kardiyografi CTCT KC dalak sintigrafiKC dalak sintigrafi Gallium sintigrafiGallium sintigrafi Positron emission tomographyPositron emission tomography BiyopsiBiyopsi İğne aspirasyonİğne aspirasyon Splenektomi (total veya kısmi splenektomi)Splenektomi (total veya kısmi splenektomi) LaparotomiLaparotomi LaparoskopiLaparoskopi

Splenomegalili hastada özet pratik yaklaşımSplenomegalili hastada özet pratik yaklaşım

1.1. Splenomegalinin nedeni biliniyor :Splenomegalinin nedeni biliniyor : (ör., inf mononukleoz vd)? (ör., inf mononukleoz vd)?

Tedavi et , izleTedavi et , izle

2.2. Sebep bilinmiyor ise araştır Sebep bilinmiyor ise araştır

İnfİnf

Hematolojik hHematolojik h

KC hastalığı-portal hipertansiyonKC hastalığı-portal hipertansiyon

otoimmün hastalık otoimmün hastalık

depo hdepo h

3. Eğer sistemik semptomlar var ve malignite düşündürüyor ise veya 3. Eğer sistemik semptomlar var ve malignite düşündürüyor ise veya

görüntüleme ile infiltrasyon izleniyor ise ve başka bir tutulum alanından görüntüleme ile infiltrasyon izleniyor ise ve başka bir tutulum alanından

biyopsi yapma olasılığı yok ise :biyopsi yapma olasılığı yok ise :

splenektomi düşünülürsplenektomi düşünülür

4. Yukarıdaki koşullar yok ise tanıya veya splenektomi ortadan kalkana kadar 4. Yukarıdaki koşullar yok ise tanıya veya splenektomi ortadan kalkana kadar

izle / tanı için ek verileri takip etizle / tanı için ek verileri takip et

Olgu 1Olgu 1

17 yaş , erkek17 yaş , erkek Ateş,halsizlikAteş,halsizlik Servikal LAPServikal LAP TonsillofarenjitTonsillofarenjit SplenomegaliSplenomegali LökositozLökositoz SGOT/SGPT SGOT/SGPT

yüksekyüksek

olgu 2olgu 2

65 yaş kadın65 yaş kadın Kilo kaybı,halsizlik, karında dolgunluk, Kilo kaybı,halsizlik, karında dolgunluk,

boyunda şişlik, sık solunum enfeksiyonuboyunda şişlik, sık solunum enfeksiyonu Ellerde distal interfalangeal eklemlerde Ellerde distal interfalangeal eklemlerde

şişlikşişlik Soluk,Soluk, Servikal,aksiller çok sayıda, bilateral,1-4 Servikal,aksiller çok sayıda, bilateral,1-4

cm caplı orta sertlikte LAP’lercm caplı orta sertlikte LAP’ler Splenomegali:7 cmSplenomegali:7 cm

Hb: 9 g/dLHb: 9 g/dL WBC:67.000/WBC:67.000/

mm3mm3 Tr: 120.000/mm3Tr: 120.000/mm3

Olgu 3Olgu 3

22 yaşında erkek22 yaşında erkek İki haftadır süren İki haftadır süren

halsizlik,ateş,ağız halsizlik,ateş,ağız yaralarıyaraları

FM:FM:– Bilateral Servikal Bilateral Servikal

LAP: 2 cm/stclm önüLAP: 2 cm/stclm önü- Ağızda aftlarAğızda aftlar- Sternum hassasiyetiSternum hassasiyeti

Olgu 3Olgu 3




LAP: 2 cm/stclm önüLAP: 2 cm/stclm önü- Ağızda aftlarAğızda aftlar- Sternum hassasiyetiSternum hassasiyeti- SPM:3 cmSPM:3 cm

WBC:12000/mm3WBC:12000/mm3 Hb:10 g/dLHb:10 g/dL Tr:67000/mm3 Tr:67000/mm3

Olgu 3Olgu 3




LAP: 2 cm/stclm önüLAP: 2 cm/stclm önü- Ağızda aftlarAğızda aftlar- Sternum hassasiyetiSternum hassasiyeti

Olgu 4Olgu 4

19 yaşında kadın19 yaşında kadın Yaygın eklem ağrısıYaygın eklem ağrısı AteşAteş 2-3 hafta önce çivi batması ardından 2-3 hafta önce çivi batması ardından

acil serviste tedavi / adını bilmediği ilaç acil serviste tedavi / adını bilmediği ilaç uygulamasıuygulaması

FM: Makülopapüler döküntü,yaygın LAPFM: Makülopapüler döküntü,yaygın LAP

Olgu 5Olgu 5

35 yaşında kadın35 yaşında kadın Kemik ağrılarıKemik ağrıları ÖksürükÖksürük Epitroklear LAPEpitroklear LAP Akciğer grafisinde : Bilateral hiler Akciğer grafisinde : Bilateral hiler

LAPLAP

Olgu 6Olgu 6

44 yaşında erkek44 yaşında erkek Halsizlik, kilo Halsizlik, kilo

kaybı, sık kaybı, sık enfeksiyon , enfeksiyon , karında karında dolgunluk hissidolgunluk hissi

Splenomegali, Splenomegali, solukluksolukluk

PansitopeniPansitopeni Kİ Bx:fibrozisKİ Bx:fibrozis

Olgu 6Olgu 6

44 yaşında erkek44 yaşında erkek Halsizlik, kilo Halsizlik, kilo

kaybı, sık kaybı, sık enfeksiyon , enfeksiyon , karında karında dolgunluk hissidolgunluk hissi

Splenomegali, Splenomegali, solukluksolukluk

PansitopeniPansitopeni Kİ Bx:fibrozisKİ Bx:fibrozis

TRAP +

Olgu 7Olgu 7

70 yaşında erkek70 yaşında erkek Halsizlik,terleme,kiHalsizlik,terleme,ki

lo kaybı, karında lo kaybı, karında şişme şişme

FMFM– AstenikAstenik– SolukSoluk– Splenomegali:19 Splenomegali:19

cmcm– Hepatomegali: 8 Hepatomegali: 8

cmcm

PansitopeniPansitopeni

Olgu 7Olgu 7

70 yaşında erkek70 yaşında erkek Halsizlik,terleme,kilo Halsizlik,terleme,kilo

kaybı, karında şişme kaybı, karında şişme

FMFM– AstenikAstenik– SolukSoluk– Splenomegali:19 cmSplenomegali:19 cm– Hepatomegali: 8 cmHepatomegali: 8 cm

PansitopeniPansitopeni

Olgu 8Olgu 8

33 yaşında erkek33 yaşında erkek Rutin kan Rutin kan

sayımında sayımında lökositoz lökositoz saptanmışsaptanmış

FM: splenomegali FM: splenomegali 6 cm6 cm

Olgu 8Olgu 8

33 yaşında erkek33 yaşında erkek Rutin kan Rutin kan

sayımında sayımında lökositoz lökositoz saptanmışsaptanmış

FM: splenomegali FM: splenomegali 6 cm6 cm

WBC:64.000/WBC:64.000/mm3mm3

Hb:14 g/dLHb:14 g/dL Tr: Tr:

480.000/mm3480.000/mm3

lenfadenomegali splenomegali

Documents