J7V.V.

DISSERTATIO ACADEMICADE

RATIONE MEMORI/EDAMNANDtE ,

APUD VETERES,

FREQUENTATA-QUAM,

CONSENSU AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

PRiESIDEVIRO CELEBERR1MO,

MAG. PETROEKERMAN,

Eloqv. PROFESS. Reg. et Ordin.BONORUM ENAMINI MODESTE C0MMIT7I7

alumnus regius,

LAURENTIUS LÖHMAN,FIERDHUNDRENSIS.

IN AUDIT. CAROL. MAJ. D. XXVII. APRILIS,ANNI MDCCLXIII.

Ii. A. M. S.

UPSALIA

MONSIEUR

Que je me rejouis cT une occafion, ou Vaus al-lez rendre votre erudition publique en fai-sant paroitre & en defendant une belle Diflertä*tion! J' aime la vertu, & fes favoris,et je fuis forttouché des fetvices, quil vous a plu me rendre.Ainfi, il n'eft pas furprenant (i je prends part atoutce, qui Vous touche, & qui Vaus peutfairequelque honneur. Ce n' eft pas Vous feulement,que j'ai å feliciter dans cette occafion. C' eft auffiVotre eher Pere, dont Vous Vous montres le dignehls , qui cmploies fes biens å ce qui lui fait plai-{ir. Heureux les Parens dont les enfants font lajoie, en etant paffionnés pour la gloire, quilscherchent avec le plus d' empreffement. Certes,ils ne fauroient étre micux recompenfés de la de-penfe qu'ils font å leu*r education. Continuezdonc, Monfieur, å étre la eonfolation de VotrePere, qui commence a vieillir, & foyez commeun arbriffeau , qui , en fe hatant de porter dufruit, charme extremement les yeux du Planteur.Par lå, Vous pouvés étre afturé, que la Provi-dence Vous conduira comme par la main, & quefa benediftion Vous fuivra toujours dans ce mon-de, & apres cette vie aü lie.u, ou Votre fejourfera éternel..

CHARLES HENRI LILLJENBERG.

eroas prima', prout dici fvevit,magnitudinis, fauna rerum geifa-rum , longaque Virtutum cohor-te, nec non proroeritis in morta-iium genus eximiis, ita nominafua Immortalitäti coniecraile, liceat bei c cum Tullio loqui, a) utmemoria feeulorum o?nniiim quam

* "

pofleritas alet, quam ipfa dlternitasfemper tuebitur, vigeant , tam notum efi, quam quodnotiflimum. Étenim exempla plus fope, quam prace-pta > ad gloriofa ituris facinora non poilunt non viarnmunire, veluti compendiariam;, ergo eile illa, qua: pié-niori ore dilaudentur, digna" inficiabitur, credidenm ,

nullus omnino. F.x contraria parte, variis"libidinummaculis contaminatiflimoSj five j-ura divina & humananefario fcelere polluerunt, five patriam, pro qua vi1Vendum, pugnandum, ac, ii res poftulaverit, emöriea-

A dump,

# ) * C

dum, dilaceraruntj tenebris & alta caligihe lfterfös fuis-fe> ita quidem* ut ,, praeter jufftas ac debitas, quas viviluerunt, poenas, vel poft funera^ proborum , quotquotfupereflent,, ex memoria excidérint animisque , fafti &annaies temporum, ad fatietatem usque, jamdiu comvincunt. Hos, inquam, bipedum quadrupedumque ne-quiflimos, criminis fui non abfolvendös, fed, tam-quam reos, nunc injuriarum, nunc majeftatis, nunc pe*culatus , nunc, proditionis , nunc veneficii &c. aa-mnandos, quis yero fmgula percenfére poterit dementi#ejuscemodi genera ? cana, & cata fimul, decreverat An-iiquitas; quemadmodum & Gr#eiam , & Latium, illudfuum folenne fervafle meminimus & leftitamus. Velipfa vox damnarer ubi ad fententiam, publice latam,mihi aliquid demitur,, krfignificare damni videturv: ne-que infrequens eftphrafis : memoriam damnari, tum Hi-ftorite Romani Scriptoribus, tum JCtis, cauflam per-duellionis, vel aliam , quam demum cunque in foro,graviorem expofituris». Pro ingenii viribus, liquidemipecimen Academicum fum ego editurus de Ratione Me¬moria daninanda-) aptid Keteres , frequentata, TuoB.L.favori innoxios hosce conatus de meliori nota commen-dare$volui, debuh.

a) Orat. pro Marcello, c. l) Cfr, jfacoK .RavaräiConjecianeorum. Lifaos p.

§ ir. .Aft åd ipfam poenarum & memori# delend# ra-*

donem, olim ufitatam, propius nos conferamus.. Tamvaria diveiTaque fuerat illa, nullum fere ludibrii genusut exftiterit, quo non adfieerentur facinorofi. Potiflimaverql nominaue {. fufficiatrs■ qua? inter, quod nomina &tituli^non folum ex albo magiftratuum oc judicum, ve¬rum etjam ex ipfis| ffcatuis fint; erafi, non pratereuiVdum cenfeo» Factum hoc,eft, tum, ut confceleratus ifte,

J■

. ■

I

# ) 3 ( &per reliqvum vitas tempus , indigrras haberettir, ulla hö-neftorum qui uteretur confortione, tum, ut perpetuteturpitudim ac dedecori mandaretur ejus -memoria» Sic,in Antonium invedtus, Cicero, ä) his quidem utitur'Verbis : cujus totus Confulatus eft ex omni monumen-,?torum memoria revulfos. Neque aliter Lampridius in'^Heiiogäbalo de Antonio : Nomen ejus erafum eft, fe-natu juoente. De Commodo Singium Severum dixis-fe teftatur idem Lamprid b) Cenleo, quodxs, qui non"nid ad perniciem civiurn, & ad dedecus iuum vixit,"ob honorem fuum decerni eocgit abolendas ftatuas,"qua undique funt abolendse, nomenque ex omnibus"privatis publicisque monumentis eradendum» De Do¬mitiane habet Svetonius: c) Occifo eo, Senatus ade©"ltetatus eft, ut eradendos ubique titulos, abolen-damque oranem memoriam decerneret« In Gordia-nis autem narrat Jul. Capitolinus d\): Juvenes, qui5'au (Stores hu jus facinoris erant, ftatuas Maximini dejece-*Vunt, qui hoftis fuerat judicatus, imaginesque perfre«"gerunt, ac nomen publicitus eraferunt« Idque eo com"nlio, ut omnis Tyranni memoria obliteraretur. Haceadem de re audiatur Dio Chryfoftomus : e) Iliic, in-"quit, quando publice civium quendam, ob fcelus com«"miffum, mori oportet, prius illius nomen e publicis"tabulis deletur. -Quamobr^m ? Primum quidem obhoCj,"ne qui civis fit, tale quid patiatur; fed, quantum fieri"poteft, in peregrinorum nabitus numero. Deinde et-"jam fuppHcii ipüus, puto, id nonminima efte videtur"pars, quod nec adpellatio amplius adpareac ejus, qui"nuc progreftus eft tcelerum, ied omnino obfeuretur."Paulo infra: fi quis eorum, qui quondam habiti fune"morati , facinus defignet inlanabile graveque, put«3Ti proditionem fvadeat aut Tyrannidem, talium ho-rnores folent abrogari, ctjamfi inferiptionem quandam

Aa. ante«

❖ ) 4 ( #antea fint adepti. Adjungatur denique Tacitus /), deAurelio Cotta Confule referens, quod nomen Cn. Pi-"fonis radendum efle faftis cenfuerit i ne Tiberium Ca>larem ioqua.r , g) Apidium Merulam albo fenatorioqui erat it..

a) Orat.. Philippic..XIII. c.. 12.. b) C. 20. c) Fit.Domitianic. 23.. d) C: $. e) Örat., c. 21.. f} Annal. L.III. c., ii., g) lbdK L. IF. c. ^2.

§. III..Altera via memoria? exdingvendae,, in effigiebus

flatuisque dejiciendis & frange.ndis, ac imaginibus Ty¬rannorum aliorumque, ut ne ulla memoria pofteritatisgauderent} delendis, & exurendis confiftebat. Ad men-tionem. Tyranni fuccurrit. illud Mureti, Poémat. p. 83*

Raras\ Tyrajmus, morte perit fua :Mos veneriOj cauta necat manus,Bos p leb is iratce. tumultus;%Hos rigidus: gladio fatelles

Hac, inquamvia ievere ufi iunt prifci, idque non a-lia quidem ménte, quam* ut omnis deellét locus recor-dationis illorum, quorum. in gratiam antea monumentaerant publice ere<ka.. Audiatur hei c Tacitus:^ Romr,"principio anni, quafi recens cognitis Livite flagkiis, ac"non pridem etjam punitis, atroces fententia; diceban-"tur in efligies quoque 6c me.moriam ejus. Idem b) itade Narciilb, Claudii liberto , fcribit: in veflibulo effi-"giem patris Silii, confulto fenatus abolitam, demon-"ltrat. Et Modeftinusc) Eorum, qui relegati vel de-"portati funt ex cauffa, majeflatis, ftatuas detrahendas,fcire debemus.. Etenirn apud: veteres ufitadffimum fue-rat< effigies, ftatuas & imagines vario adparatu ornare,at vero ornamentis eas privare, maximum exiftimaba-tur dedecus. De imaginibus difperdendis loquitur itemAuabrofius: d) "Vide, quemadmodum, in civitatibus,

bono-

# ) f ( %^bonorum Principum imagines perfeverent , fic delean-"tur imagines Tyrannorum. Cum Tyrannus, fcribitHieronymus, e) detruncatur, imagines quoque ejusdeponuntur & flatus. Sic, tefte Piinio, ubi deimagi-"nibus Domitiani fatur y f) juvabat illidere folo fuper-"biflimos vultus, inflare ferro, f<evire fecuribus, ut fl'Tingulos i&us fangvis dolorque fequeretur. Nemo tam"temperans gaudii, feraeque \xtitix, quin inftar ultionis"videretur, cernere laceros artus, truncata membra; po-"itremo truces horrendasque imagines abjedtas excoTas-"que flammis,, ut ex illo terrore & minis in, ufum homi-"num, ac voluptates ignibus, mutarentur. Eufebius ve-ro de Maxentii flatuis, hsec prodk : g)- flatuae-,. quotquot"in honorem illius, fuerant: ereftar, fimiliter dejefta; &"protritcC funt, ac liidibrio & irrifui expofita: omnium ,

"qui injuria & ignominia afficere eas. veilent.. Interdumeffigies & flatus per urhem trahi & raptari folebant; cu¬jus rei teftimonium. adfert Dio CafTius: b) Cupiebant:"fenatus populusque, corpus Commodi, ficuti flatuas r"trahere tklacerare- Et, fi confulueris Tacitum i) hxcinvenies: fimul populiante curiam voces audiebantur r"non temperaturos; manibus , fi patrum lententias eva-"iiilet. Effigiesque Pifonis traxerant in Gemonias (lo¬cus; eratj jRomx, quo; per icalas damnatorum corpora.tra£la prcecipitabantur & abjiciebantur) ac divellebant;"ni juflu Principis proteflte repolitseque forent. Nec fu-git nos Caj. Caflium Longinum , Jtireconkiltum a Nero-ne interemtum eile non alio de crimine-, quam quödCafiTii, unius de Cadäris percufloribus^ ftatuam retinu-illet. Vid. Juvenal. Satyr. X..v, 16. edit. Schrevel. In¬terdum Quccftoribus, feu iis, qui rebus capitalibus pra?-erant, flatute demoliendce committebantur , aliquibus exfenatoribus adefle juffis, ut, pradentia fua, aufloritatemdecreto darent, &: ne forte repentina aiiqua & imprö-

A 3 vila.

# )S( #1iwFävis-exFecutionem eluderet, cujus réi exempltim pro¬bet Cicero: k) "Genturipinorum fenatus decrevit, po-'"pulusque jUiTit, ut qute flatuse C. Verris ipfius, & pa-^'tris & filii efient, eas Quaeftores demoliendas locarent;"dumque ea demolitio fieret, fenatores XXX non mi-"nus adeflentTurn relinquebatur a deje&ione non-nunquam bafis, aut alia nota in criminis memoriam,,unde idem Tullius paulo fupra : "Taurominitani, ob-"lata Verris ftatua, bafin tarnen in foro manere volue-"runt; quod gravius in iftum fore putabant, Fi fcirent"homines jflatuam ejus a Taurominitanis eile dejeclam #

"quam Fi nullam unquam pofitam arbitrarentur. Tyn-"aaritani dejecerunt in foro, & Gadern de caufta eqvumfinanem .re]iquerunt.5, Nec alienum eft, quod com«snemorat Seneca t

Qu&canque claro marmore effigies ftetit;Aut ara fulgens, ora Poppeea gerens,

_Adfiela vulgi manibus, ff favo jacetJEverfa ferro; tnembra per partes trahuntDiducta laqueis; obrnunt turpi diuCalcata cosno: verba conveniunt ferisImmifia fabiis -

Öctav. y. 72 8 Feq.Ea quoque de cauffa in yenefici cujusdam crimen itaia-jfdbitür Juvenalis:

Frangenda miferam funeflat zmngine gentem.Satyr. VIII. v. ig.

Morem hunc memoria damnandas etjam apud Grtecos,Romano imperio nonfubditos, viguide, ex hisce Li-vü /) verbis de Athenienfibus Iiauriri poteft. Roga-"rionem extemplo tulerunt, plebsque feivit, ut Philip-"pi flatus, imagines omnes, nominaque earum, item^majorum ejus, virilis ac muliebris Fexus, omnium tobrferentur. pi$t fjeßi, facra, facerdotes, qua? ipfius ma-

Jorunii

1

* Tt( #"jorumque ejus honoris cäufla inftitutae eflent, omnia;"profanarentur, loca quoque, in quibus pofitumaliquid1"infcriptumque thonoris ejus cauüa fuiflet,, deteftabiliaeile, &c. Tanta contentione Romae aUquando actum;id comperitur, ut, ob unius Tyranni improba fcelera ,agitatum fit de tollendis omnibus omnium ftatuis, finediscrimine. Id denique e Cornel. Nepote ad ulus no*ftros convertimus, nimirum devotionem Alclbiadi fa-£tam, quo teftatior eflet memoria , in pilis lapideis incR(am efte in publicoque pofttam, poftea tarnen' illas pi*las, in mare pracipitari juftifte Athenienfes.Cfr. 0.4.^.6.

a) Annnl.L. V. c.z.. b) Ibd. L. XI. c. 3y. c) C. 24.«de Panis. d) L. III. c. 10. e) In Prophet. Habac. c. 3. f)Panegyric.x. j2. g) Hiß. Eccl. IX. c. idt. h) L. LXXIILi) Annal. L. III. c. 14. Cjr. Juvenal. Satyr. X. ad v. y8* e-dit. ScJjreveh k) Orat. II. in Verrem c. 67. c?5 66. I))L. XXXh C..44.

£ IV. * *Irce autem & vindi&se plebis, effigiebüs, imagi-

nibus ftatuisque peffime tra&atis, non iatisfaftum eile*miraberis, quippe qux eö proceffit, ut fordidis tiomi-nis obfufcandi uteretur rationibus,, non nifi pertrifte &Zfoedum adfpectu relicturis indicium. Etenim aut nomenfiagitioft luto &ftercore obtexerunt, quod Lamprid. inHeliogab. a) indicat , dicendo: "Mifit, qui in caftris"Ålexandri Severi titulos luto tegerent > ut fieri lolet de"Tyrannis." Sic Theodofium, Conftantinopoli, mar- -moreas ftatuas Haereticorum, Arii, Macedonii, Sabelii,Evnomiij fculpi curafte, humi defidentes, ut a prseter-©untibus ftercore & luto contanainarentur , tradit P.Gellius b), aut alio obleuro colore oblivere, prout nar^rat Eufebius r).\S3In{criptioj«es, & tituli quicunque ho;--"nori ; ejus , aut liberorum, per fingulas urbes pofiti q*"fant, partim efubümi in terram . aetraåi conira&ique

$ ) 8 f $

"funtpartim ut videntibus inutiles fierent, obfcuro""quodam coiore obdu&i & nigrefa£li." Nonnunquametjam ftatu# & imagines unco trahebantur & in latrinasabjiciebantur, prout Svetonius d), de Nerone verba fa-ciens, h#c tradit: "Ne cujus alterius memoria aut vefti-"gium exflaret unquam, fubverti & uncp trahi abjici-"que in latrinas omnium Hieronicarum ftafuas & imagi-"nes imperavit. In lordidos quoque ufus flatus fiepeconvertebantur, id quod pluribus defcribit, mentionefa&a Sejani, fub imperio Tiberio damnati, Juvenalis ej:

Quosdam pracipitat fubjecfa potentia magnaInvidia, mergit longa atque infignis honorumPagina, dejcendunt flatua, reftemqne fequuntur.Ipjas deindc rotas bigarum impaBa fecurisCadit, & immeritis franguntur crura caballis.Jam ftrident ignes, jam follibus atque caminisArdet adoratum populo caput; crepat ingensSejamis: deinde ex facie toto orbe fecundaFitint urceoli, pelves, jartaqo , pateUa.a) C. 12. b) Typograph. Conßantinop. L. II. c. 23. c)

Hiß. Eccl. L. IX. c. ult. de Maxentio. d ) Vit. Neronis c,

24. e) Satyr. X* v. 56. feq.i V.

Alia inter ludibriorum genera, yeteribus ufitata,notand# quoque funt infauft# & contumeliof# adcla-mationes, quibus mortuos infeclabantur. Qu#, quibusverbis formulisque conciperentur ex hoc Lampridii lo-co, in Commodo Antonino, a) cujus etjam flatus fena¬tus judicio delet# fuerunt, facile eris percepturus. Ad-"clamationes, inquit, fenatus poft mortem Commodi"graves fuerunt. Utautem fciretur, quod judicium fé-"natus de Commodo fuerit, ipfas adclamationes de Ma-"rio Maximo indidi & fententiam Senatus confulti. Ho-"fti patri# honores detrahantur. Et deinceps: Bodis

flatuas

& ) 9 ( #

"jflatuas'ündique, Parricida? ftatuas undique, Gladiatoris"ftatuas undique, Gladiatoris & Parricida? Ifatua? detra-"hantur. Atque iterum: Parricida gladiatoris memoria"aboleatur, Parricida? Gladiatoris ftatua? detrahantur. Mo-Iis hujus, ubi de Domitiane Ca?fare loquitur, mentio-nem injicit Svetonius: b) "Senatus adeo. laetatus eft, ut,"repleta certatim curia, non temperaret, quin mortuum"contumeliofififimo atque acerbiflimo adclamationum"genere iaceraret." Idem & plebem iratam, fuppiici-umque de Sejanp fumturam , facti tafle commemoratDio Caflius c : "Populus irruens, multo clamore eos,"quibus mortem intulerat, exprobravit. Spes, quas fibi"propo'itas habuerat, ludibrio jactavit. Omnes ejus fta-"tuas dejecit, confregit,raptavit, quafi ipfum ea con-"tumelia multarent." Verbo item fignificabimus, pote-ftas licet memoria? damnanda?, ut plurimum & pra?ci-pue, competeret magiftratui, eam tarnen fibi arrogaflemotam multitudinem tarn urbanam, quam mi itarem,prout ejuscemodi rabiei ac furoris partim fuppetunt 8cvererum , & recentiorum exempla; inftar omnium,ha?c & plura alia, erudite pertractavit Emund. Figreiiusin Libro de Statuis illußrium R$>manorum.

a) C. itf. b, Vit. Domitiani c. 23. c) L. LV1I1.*• VL

Neque aliud fibi volunt re^gationes, deportatio-nes & exfnia, apud Gra?cos pariter, ac Romanos, fre-quentiffima, quam, ut indicia edent, non folum hono¬ris diminuti, verum etjam memoria? de'eta? delenda?que.Etenim antiquitus tequiffimum ducebatür eos, qui hispoenis feie reddiderant obnoxios, indignos eOe, quibusvel concederetur communis cum reliquis civibus aqua;& ignis ufus, vel qui aliorum oculis & memoria? obver-farentur. Ad remotiores igitur terra? piagas eos ablega-runt & deportarunt yeteres, quo, fpiritu duntaxat, vD

B " yerent,

# ) 10 ( $

verent, re quidem infra omnes mortuos amandandi. Sicad infulas vel maris xEgrci relegati funt, qui gravins pec-carunt, vel vetuftiffiinx navi impofiti, quocunque ven-to, in quascunque terras avehi jubebantur, ve', e naviin fcapham expofti, ad defertas & ignotas infulas abige-bantur, Cfr. Dlfp. fub Ampi. Prafidis mei ductu, habit.A. 176t. de Relegatione Vetemm Romamrum Injuluri 3

4 & 5. It. Schefiér. de Mi it. Kavali p. 283. Huc O-fira ifmus, apud Athenienfés, pertinefe videtur, qui e-rat exfilium ofltacorim feu tefbtilarum, nen tam pro-pter improbitatem, quam propter nimiam potentiam ;divitias & ftepe , per invidiam , a populo injunctum. a)Hoc re'egationis genere damnati Argivam eflent com-migraturi. Erat ibi bos eeneus magnitudine eximia, on¬de, in opprobrium, illic exfulantes bovem fervare di-cebantur, Sob vocabulo Petalifmi tranfiit poena hare adSyracufanos, qui, nomine fufpefli civis fh olea? frondi»bus infcripto, illius invidendam rriägnitudinem , quin«quennii exfiiio multabant, cujus folia plura exftiterunt,quemadmodum nos edocet Diodorus Siculus b).

a) Nep. Vit. Cimonis c. 5. b) Bibi. Hiß. L. XI. c. jr.b? #<f.

§. VIT.Varii quoque, apudveteres, excogitati mortis ac»

ce'eranda; modi, plurima loquor fuppiiciorum capitall-um genera, famam & exiffirnationem dedecoratura, ra>tiones memoria: damnandte certe funt non infima: for-tis: nam quo gravius & magis horrendum f:t facinus, eomajores & inhoneftiores poenas & fupplicta meretur, 5cquo major poena, eo vidor & deteftabi ior cenfebitur me'moria. Ergo quis fibi perfvadebit, poenam illam acer-bifTimam, quam in parricidas ilatuebant Romani, ea-propter fuife inventam & adhibitam, a ios ab ejuscemo-di maleficiis ut arv.ej et 3 & nön fimul in memoria? dä-

mnado-

# ) II ( #

mnationem & ignominiam? Mod um vero ipfum enar-rare haud pigebit. Per integrum diem noctemque, inforo publico nüdus federet maleficus, galiu« deinde gal-jinaceus, fim'a & vipera, una cum homine, culeo in-futi in flümen vei mare conjiciebantur, ut in hac infen-forum animalium pugna & foeda corporis laceratione, obtanti fce'eris immanitatem, diro cruciatu, interimeretur,atque hinc cadaver, ab omni elemento repüdiatum, ir-requieto iabori & perpetuis fluclibus agitäretur; fic ani-raa tandem, quam igneam quandam materiam e(le fu-fpicabantur, penitus exftingveretur a). Eadem mente>reuqux poente' teterrimae fceieftis videntur inflLte, ut-pote decoHatio, fufpendium, fupolicium rotte, vivi-comburi im, irripalatio, vivi defoflio, fubmerfio in a-quis, diOeflio in partes, diftractio per equos &c. Sed& immenfum foret fingula,ad rem factura,exquift-

tius evolvere, & mihi perditücile, cujus,ut cum Posta concinam,

- v 'Iiit Jcepius auremInvida paupertas & dicit : viliu cura.

a) Cjr. Orat. Cic. pro Rofcio Amerin. c. u. 2j. 26%S. D. G.

Till Herr RESPONDENTEN,

Den borde ftrax föragtad bti,Sem löper Vett och Dygd förbi.Men Er, min Van, ej fkrifves detta,Er bog år flålld pä vågen ratta.Om heder jaft ej vinns få ftor,J Mel (iål dock fållhet bor.

CARL ALMGREN