Maria Skłodowska –Curie

kobieta wyprzedzająca

epokęŹródło zdjęcia: Wikimedia Commons (domena publiczna) http://www.mlahanas.de/Physics/Bios/MarieCurie.html

W roku ślubu Marii i Piotra Curie, Wilhelm Roentgen odkrył promienie X, a wkrótce potem francuskiuczony Henri Becquerel stwierdził, że równie dziwne promieniowania wysyłają

substancje zawierające uran. Maria Skłodowska-Curie spędziła całe

życie na badaniu substancji radioaktywnychi zgłębianiu zjawiska promieniotwórczości. Zbudowała ona przyrząd do pomiaru Henri Becquerel

promieniotwórczości. Odkryła, że minerał zwany blendą smolistą jest tysiąckroć bardziej aktywny niż sam uran. Wyjaśnienie, dlaczego tak się dzieje, zajęło jej kilka lat pracy. I udało się. Udowodniła, że blenda, oprócz uranu, zawiera jeszcze dwa, nieznane wówczas pierwiastki: polon i rad. Za ich odkrycie Maria otrzymała dwie Nagrody Nobla (pierwszą wraz z mężem).

Badania

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons CC

Nagroda Nobla z fizyki 1903

Połowę nagrody przyznano Henriemu Becquerelowi za odkrycie promieniotwórczości, a drugą połowę Marii i Piotrowi Curie za ich

wspólne badania zjawisk promieniowania odkrytych przez profesora Henriego Becquerela.

Dyplom Nagrody Nobla z 1911 roku

za rozwój chemii dzięki odkryciu polonu i radu oraz za zbadanie metalicznego radu i jego związków

chemicznych.

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons CC

Wykorzystanie promieniotwórczości w medycynie i ochrona radiologiczna.

Zasługi Marii Skłodowskiej-Curie w leczeniu raka są nie do opisania – od samej możliwości leczenia się promieniami do instytutów radowych jej imienia, gdzie miała miejsce radioterapia.

Od promieniotwórczości zrodziła się radiodiagnostyka i radioterapia, dwie ogromnie ważne dziedziny medycyny nieodzowne w walce z rakiem.

Bardzo ważne miejsce w dzisiejszym świecie zajmuje zastosowanie promieniowania jonizującego w medycynie (np. zdjęcia rentgenowskie przy zwichnięciach czy złamaniach). Jednym z ważniejszych osiągnięć techniki rentgenowskiej jest tomografia komputerowa. Sterowany komputerem proces wykonywania kolejnych zdjęć badanego narządu w różnych płaszczyznach i pod różnym kątem pozwala uzyskać warstwowy obraz, przedstawiający bardzo dokładnie nawet niewielkie zmiany chorobowe.

Negatywne skutki promieniowania

Każdy rodzaj promieniowania może być szkodliwy dla organizmu. Może porozrywać na mniejsze części cząstki związków chemicznych, które są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmów. Może to powodować śmierć komórek lub ich niekontrolowany wzrost, czyli zmiany nowotworowe, wady genetyczne.

Źródło zdjęcia: Scholaris CC

Promieniowanie Maria Skłodowska-Curie przez całe życie

cierpiała na poparzenia skóry. Została pochowana w ołowianej trumnie umieszczonej następnie w trumnie drewnianej. W czasie przenosin jej ciała w 1995 do paryskiego Panteonu ( jest tam jedyną kobietą) zmierzono poziom promieniowania wewnątrz trumien. Jest on 20 razy niższy niż przyjęty dziś jako bezpieczny dla zdrowia człowieka. Czas półtrwania radu wynosi 1620 lat, więc lekarze są pewni,że Maria Skłodowska nie była wystawiona na działanie śmiertelnych dawek izotopu. źródło zdjęć: Wikimedia

Commons, autor: Jean-Christophe BENOIST CC

Wizyta w Instytucie Fizyki na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach

Zakład Fizyki Atomowej UJK prowadzi badania dotyczące fizyki zderzeń atomowych i zastosowań spektroskopii rentgenowskiej.

Tomograf Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Urządzenia służące do rozszczepiania jonów

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

SPEKTROSKOP RENTGENOWSKI

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach

Działalność Zakładu Fizyki Medycznej (ZFM) związana jest z zastosowaniami promieniowania jonizującego w medycynie, w szczególności w szeroko rozumianej diagnostyce oraz w leczeniu nowotworów (radioterapia).

Przygotowanie radioterapii jest procesem dość złożonym. W przygotowaniu leczenia uczestniczą lekarze, radioterapeuci, fizycy medyczni, technicy radioterapii. Często proces przygotowania leczenia jest określany terminem „planowanie leczenia”.

Wizyta w modelarni

Modelarnia to miejsce w szpitalu, w którym podejmuje się działania mające na celu zapewnienie komfortowej i powtarzalnej pozycji pacjenta w czasie napromieniania. Uzyskanie takiej komfortowej i powtarzalnej pozycji ma niezwykle istotne znaczenie w bezpiecznym przeprowadzeniu leczenia. Leczenie promieniowaniem jonizującym trwa niekiedy nawet 6 tygodni, 5 razy w tygodniu. W zależności od części ciała, która jest zaatakowana przez nowotwór wykonywane są różne, jak to jest nazywane w języku radioterapii, unieruchomienia.

Urządzenie do przygotowywania

form przeznaczonych do precyzyjnego

skierowania wiązki napromieniania

Napełnienie wcześniej wyciętej

formy ciekłym ołowiem, który nie

przepuszcza promieniowania

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Przygotowania do unieruchomienia

pacjenta

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Maszyna służąca do podgrzania materiału, z którego wykonana

została maska

Uformowanie maski, która będzie służyła do unieruchomienia

pacjenta, podczas napromieniania

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Badanie tomograficzne

Badanie tomograficzne jest wykonywane w celu uzyskania dokładnej informacji o położeniu nowotworu względem narządów wewnętrznych. Jest ono wykonywane przez fizyków medycznych i techników elektroradiologii. Istotne jest, aby pacjent w czasie badania tomograficznego ułożył się na stole od tomografu w takiej samej pozycji jak w modelarni. Oczywiście w uzyskaniu właściwego ułożenia ogromnie pomocne są systemy unieruchomień, które zostały wykonane w modelarni.

TOMOGRAF

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Planowanie leczenia Po otrzymaniu danych z tomografii komputerowej rozpoczyna

się stosunkowo długa procedura przygotowania techniki napromieniania. Zasadniczym celem realizowanych działań jest uzyskanie takiego rozkładu dawki w ciele pacjenta, aby podać pełną dawkę terapeutyczną w obszarze objętym procesem nowotworowym i równocześnie podać jak najmniejszą dawkę w pozostałych tkankach znajdujących się w napromienianej objętości. Przygotowanie techniki napromieniania rozpoczyna się od starannego określenia obszaru objętego procesem nowotworowym. To bardzo odpowiedzialne i trudne zadanie jest realizowane przez lekarza radioterapeutę.

MIEJSCE PRACY FIZYKA Źródło zdjęć: Jakub Cedro

AKCELERATOR

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Urządzenie służące do precyzyjnego

napromieniania chorych komórek

Źródło zdjęć: Jakub Cedro

Miejsce monitorowania przebiegu napromieniania pacjenta

Źródło zdjęć: Jakub Cedro CCO

Moneta 10 złotowa upamiętniająca stulecie urodzin Marii Curie przypadające

w 1967 roku

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons CC

Największym marzeniem Marii

Skłodowskiej-Curie było powstanie

Instytutu Radowego w Polsce.

Mural na dawnym budynku Instytutu Radowego przy ulicy Wawelskiej w Warszawie

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons CC

Maria Curie-Skłodowska (1867-1934) medallion at the Polish School of Paris.

Źródło zdjęć: Wikimedia Commons CC

Awers medalu Maria Skłodowska Curie 1867-1967. Wielkiej uczonej w stulecie urodzin. Wykonany przez Wandę Gosławską.

Podziękowanie

dla:

Dr Aldony Kubali – KukuśDr Dariusza Banasia

z Zakładu Fizyki Atomowej UJK

Mgr Tomasza Kuszewskiego z Zakładu Fizyki Medycznej ŚCO

za pomoc w pozyskaniu informacji do naszego projektu.

Prezentację przygotowali:Jakub Cedro,Janusz Buras,Kacper Janyst,Sylwia Jedynak

Źródła(strony):Scholarishttp://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-CurieZdjęcia: Jakub Cedro