reformat e të bërit biznes të bankës botërore1 a. hyrje qëllimi i këtij dokumenti është që...

Ministria e Tregtisë dhe Industrisë

Ministarstvo Trgovine i Industrije

Ministry of Trade and Industry

Reformat e Të Bërit Biznes të Bankës

Botërore

Përmbledhje analitike dhe udhëzime teknike

për indikatorin: Regjistrimi i Pronës

Dhjetor 2017

Ky dokument është përgatitur nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë së Kosovës, me përkrahjen e

Partneriteteve për Zhvillim të USAID-it në mbështetje të Vendimit Nr. 12/67 të Qeverisë së Kosovës të

datës 30 dhjetor 2015 “për Koordinimin e Reformave për Të Bërit Biznes”. Udhëzuesi metodologjik që

përmban ky dokument është nga Banka Botërore siç janë publikuar në Të Bërit Biznes 2018.

PËRMBAJTJA A. HYRJE ................................................................................................................................................................... 1

B. PARIMET BAZË TË REFORMAVE TË TË BËRIT BIZNES ....................................................................... 1

C. TË BËRIT BIZNES SI MJET PËR REFORMË RREGULLATORE.............................................................. 3

D. VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM I REGJISTRIMIT TË PRONËS ................................................................. 4

E. PSE KA RËNDËSI ............................................................................................................................................ 12

F. PRAKTIKAT E MIRA ...................................................................................................................................... 14

G. PERFROMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES REGJISTRIMI I PRONËS ............................ 19

H. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS DHE VALIDIMI – TË BËRIT BIZNES 2018 regJISTRIMI I

PRONËS ...................................................................................................................................................................... 20

1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese ................................... 20

2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues ............................................................ 31

3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces ........................ 45

4. Tabela e reformave #4: Formular i Planit 4 vjeçar të Veprimit (2017 – 2021) ............................ 46

SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2018 ....................................... 47

1. Bashkimi Evropian (24): Reformat në regjitrimin e pronës sipas ekonomive

TBB 2008 – TBB 2018 ....................................................................................................................................... 48

2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (10): Reformat në regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB 2008 – TBB 2018 ........................................................................................................................................ 54

3. Shtetet tjera (111): Reformat në regjistrimin e pronës sipas ekonomive

TBB 2008 – TBB 2018 ....................................................................................................................................... 57

1

A. HYRJE

Qëllimi i këtij dokumenti është që të informojë një analizë të hollësishme të indikatorit Regjistrimi i

Pronës të Raportit të Bankës Botërore për të Bërit Biznes. Qëllimi është që të përdoret nga Qeveria

e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor – Agjencia Kadastrale e Kosovës (AKK), si

institucioni udhëheqës, grupi punues teknik dhe partnerët tjerë për vlerësimin, identifikimin dhe

zbatimin e reformave të mundshme ligjore, rregullatore dhe operative që do ta përmirësojnë

procesin në Kosovë. Përmbledhja analitike është përgatitur duke përdorur materialet ekzistuese të

Bankës Botërore për Të Bërit Biznes, duke përfshirë nga ueb faqja për Të Bërit Biznes

(http://www.doingbusiness.org/) si dhe raportet e publikuara, të plotësuara nga analizat e përgatitura

nga Projekti i USAID-it Partneritetet për Zhvillim.

Ky dokument gjithashtu përfshinë edhe disa tabela pune për të mbështetur analizat nga grupet

punuese individuale të themeluara nga ministritë përgjegjëse për secilin indikator për të bërë

vlerësimin dhe për të planifikuar, zbatuar dhe monitoruar reformat e ardhshme, në bashkëpunim me

institucionet tjera përkatëse dhe partnerët tjerë.

Indikatori: Regjistrimi i Pronës

Institucioni përgjegjës kryesor: Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor – Agjencia

Kadastrale e Kosovës

Respondentë (TBB 2018): 5

Lidhjet me MSA: Neni 1, 65

B. PARIMET BAZË TË REFORMAVE TË TË BËRIT

BIZNES

Bazë e metodologjisë së Të Bërit Biznes janë 5 parimet kryesore të qeverisjes. Ndërsa këto parime

janë të nënkuptuara në supozimet e Të Bërit Biznes, për të kuptuar plotësisht përfitimet nga axhenda

e reformave në Të Bërit Biznes, këto parime duhet të zbatohen jo vetëm në procesin e reformës së

Të Bërit Biznes, por në të gjitha vendimet e politikave në të gjitha organet e qeverisjes dhe të

internalizohen në të gjitha nivelet e operacioneve qeveritare.

Reformat e Të Bërit Biznes zbatojnë këto parime dhe adresojnë çështjet në kuadrin e qeverisjes që

krijon mjedisin në të cilin merren vendimet e sektorit privat dhe ndodhin aktivitete, duke çuar

kështu në rezultate pozitive ekonomike, duke përfshirë, por jo kufizuar në, rritjen e aktivitetit

ekonomik, rritjen e tregtisë, ndarjen dinamike të burimeve, rritjen e kërkesës për punë, rritjen e

investimeve vendase dhe të huaja, heqjen e barrierave ndaj pjesëmarrjes gjithëpërfshirëse

ekonomike, rritjen e të ardhurave qeveritare, formalizimin e aktivitetit ekonomik, uljen e mundësive

për korrupsion dhe përmirësimin e efikasitetit të qeverisë dhe menaxhimin e brendshëm.

Këto 5 parime janë:

1. THJESHTËSIA: Përmes riorganizimit të kërkesave ligjore dhe rregullatore, eliminimit të kërkesave

të pajustifikueshme dhe reduktimit të kontakteve.

Kërkesat dhe procedurat komplekse inkurajojnë kërkimin e alternativave për zgjidhjen e shpejtë

dhe ngarkimin e panevojshëm dhe të kotë të veprimeve qeveritare. Kjo mund të përfshijë

http://www.doingbusiness.org/

2

kërkesa të dyfishta dhe të panevojshme, taksa të larta, ndërhyrje diskrete, vlerësim subjektiv të

përputhshmërisë rregullative dhe aktivitete të tjera. Riorganizimi dramatik i bazuar në objektiva

të qarta të politikave dhe përdorimi i mekanizmave të konformitetit objektivisht të

verifikueshëm rrisin efikasitetin dhe ulin ngarkesën e sektorit privat dhe mundësitë për

korrupsion. Korrupsioni lulëzon kur kontaktet midis agjentëve qeveritarë dhe qytetarëve

ndodhin shpesh ose në vende private, siç janë gjatë "vizitave" ose intervenimeve të tjera.

2. TRANSPARENCA: Përmes rritjes së publikimit dhe cilësisë së informatave qeveritare dhe të

dhënave të performancës

Publikimi i ligjeve, rregulloreve dhe veprimtarive qeveritare është një kërkesë themelore e çdo

shoqërie. Njohja e ligjit përmirëson diskutimet e politikave dhe fuqizon qytetarët dhe grupet

mbështetëse për të identifikuar dhe adresuar sjelljen e keqe ose abuzimin e pushtetit të

qeverisë. Kjo sjell një përfshirje më të gjerë në hartimin e politikave dhe dialog të përmirësuar.

Për më tepër, publikimi proaktiv i kërkesave ligjore, informacioni i qartë i pajtueshmërisë dhe

proceseve zvogëlon kostot e pajtueshmërisë për qytetarët dhe kostot administrative të

qeverisë. Së fundmi, publikimi i të dhënave të performancës së qeverisë, duke përfshirë vëllimin

e aplikimit, kohën e përpunimit, rezultatet e pajtueshmërisë dhe të dhënave të tjera ndihmon

për të informuar publikun rreth veprimeve të qeverisë, për të ndërtuar besim në institucione,

për të përshtatur pritjet dhe për të siguruar të dhëna relevante krahasuese për përmirësim të

vazhdueshëm.

3. LLOGARIDHËNIA: Përmes rritjes së përdorimit dhe publikimit të metrikave operacionale

qeveritare, përkrahjes së kontrolleve dhe balancave të brendshme dhe të jashtme

Kur qëllimet e një institucioni janë të paqarta dhe performanca e agjentëve i lihet gjykimit

subjektiv, mund të ndodhë konfuzion, paefektshmëri, korrupsion dhe keqpërdorim i pozitës.

Gjithashtu, aktivitetet, efikasiteti dhe efektiviteti i një organi i lihen hamendësimeve. Përmes

rritjes së përdorimit të metrikës së performancës dhe harmonizimit të metrikave ndërmjet

institucioneve dhe vertikalisht brenda Qeverisë, zhvillohet një kuptim i përbashkët i qëllimeve

dhe veprimeve, si dhe një mekanizëm i qartë dhe transparent për vlerësim. Përdorimi i të

dhënave operacionale, shumica e të cilave tashmë është në sistemet ekzistuese, gjithashtu

ndihmon menaxherët dhe udhëheqësit politikë të qeverisë të vlerësojnë dhe menaxhojnë

operacionet qeveritare me një kuptim të përbashkët të rezultateve. Shumë nga pikat e

mësipërme ushqejnë rritjen e llogaridhënies. Kur ka më shumë transparencë, kritere objektive,

kontakte të reduktuara dhe mundësi për angazhim, sisteme për të mbajtur qeverinë përgjegjëse

për veprimet janë më të forta. Kjo mund të përfshijë gjithashtu përdorimin në rritje të

mbikëqyrjes administrative dhe shqyrtimin e përcaktimeve nga organe të tjera qeveritare.

4. QEVERISJA PËRFAQËSUESE: Përmes angazhimit publik efektiv, koordinimit brenda-qeveritar,

duke përdorur mekanizmat e informatave kthyese

Një qeveri përfaqësuese u përgjigjet qytetarëve, por gjithashtu udhëhiqet nga qasjet e bazuara

në treg në mënyrë që të mos kapet nga interesat dhe agjendat individuale. Kur qeveria është e

mbyllur për publikun, rezultatet e politikave dhe sjellja e keqe janë të fshehura. Pa koordinim

efikas brenda qeveritar dhe shfrytëzim të mekanizmave të informatave kthyese, iniciativat janë

të kushtueshme, ad hoc dhe organet qeveritare rrezikojnë të punojnë në kushte kontradiktore.

Përmes nxitjes dhe përfshirjes së pjesëmarrjes së qytetarëve në informatat kthyese të

metrikave, dialogun e politikave dhe organet koordinuese, dhe mekanizma të thjeshtuara të

informatave kthyese, përmirësimi i vazhdueshëm dhe përgjegjshmëria bëhen pjesë e

3

marrëdhënies qytetar-qeveri. Kjo përfshin gjithashtu inkorporimin e vlerësimeve të palëve të

treta dhe mjeteve të tjera.

5. QEVERISJA E ORIENTUAR KAH SHËRBIMI: Përmes operacioneve qeveritare që ofrojnë

vlerë për qytetarët në mënyrën më efikase dhe efektive

Të gjitha aktivitetet e qeverisë duhet të vlerësohen dhe ekzekutohen me një kuptim të qartë se

qeveria i shërben qytetarëve. Kontaktet duhet të bëhen duke pasur parasysh parimet e

shërbimeve ndaj klientit, me ndërhyrje minimale dhe të fokusuara në përmbushjen e nevojave të

qytetarëve individualë në të gjitha ndërveprimet. Metrika e shërbimeve të klientit dhe mjetet

tjera duhet të përdoren për të vlerësuar vazhdimisht performancën, dhe të gjitha vendimet,

aktivitetet dhe operacionet të merren parasysh nga këndvështrimi dhe realiteti i qytetarit që

përballet me procesin.

C. TË BËRIT BIZNES SI MJET PËR REFORMË

RREGULLATORE

Të Bërit Biznes mund të jetë një mjet shumë i vlefshëm për realizimin e disa qëllimeve të caktuara

politike nga Qeveria e Kosovës, duke përfshirë përafrimin me BE-në, bashkëpunimin dhe

koordinimin ndërqeveritar dhe uljen e korrupsionit.

Për më tepër, Të Bërit Biznes është një mjet i reformave teknike, i cili qartësisht lidh politikën,

zbatimin dhe rezultatet e matura. Është i dobishëm në procesin e vlerësimit të politikave dhe

reformave, për të cilat performanca pozitive ndjek si rezultatet ekonomike ashtu edhe performancën

e shtetit në raportet dhe treguesit e tjerë ndërkombëtarë.

Për shembull, siç është cekur në tabelën më poshtë, rangimi i vendeve në Të Bërit Biznes, e

organizuar në nivele të rangimit, korrespondon me masat pozitive ekonomike, krijimin e bizneseve,

indekset e korrupsionit, performancën e qeverisjes rregullatore dhe konkurrueshmërinë e

përgjithshme të mjedisit.

Të Bërit

Biznes

2018,

Nivelet e

rangimit

të

vendeve

Mesatarja e

Bruto të

Ardhurave

Kombëtare

për kokë

banori 2017

(USD, BB TBB

2018)

Mesatarja e

dendësisë

së

bizneseve

të reja

(TBB 2017)

Mesatarja e

rezultatit të

konsoliduar të

qeverisjes

rregullatore

(TBB 2017)

Mesatarja e

rangimit në

Indeksin e

Perceptimit

të

Korrupsioni

t 2016 (TI)

Indeksi i Lirisë

Ekonomike

2017 Rangimi

mesatar i vendit

1 - 25 $ 37,385 9.31 5.03 24 16

26 - 50 $ 17,723 3.31 4.69 65 61

51 - 75 $ 16,180 4.16 3.52 71 64

76 - 100 $ 11,806 3.93 2.22 80 86

101 - 125 $ 5,006 1.05 1.00 100 107

126 - 150 $ 4,537 1.09 1.38 102 121

150 - 190 $ 2,121 0.89 0.59 141 149

4

D. VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM I REGJISTRIMIT TË

PRONËS

Sfondi

Kjo temë shqyrton hapat, kohën dhe koston e përfshirë në regjistrimin e pronës, duke supozuar një

rast të standardizuar të një sipërmarrësi i cili dëshiron të blejë tokë dhe një ndërtese që është

tashmë e regjistruar dhe pa konteste lidhur me titullarin. Përveç kësaj, tema mat edhe cilësinë e

sistemit të administrimit të tokës në çdo ekonomi. Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës ka pesë

dimensione: besueshmërinë e infrastrukturës, transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik,

zgjidhjen e kontesteve mbi tokën dhe qasjen e barabartë në të drejtat pronësore. Raundi më i fundit

i mbledhjes së të dhënave për projektin ka përfunduar në qershor të vitit 2017.

Metodologjia

Të Bërit

Biznes regjistron

sekuencën e plotë të

procedurave të

nevojshme për një

biznes (blerësi) që të

blejë një pronë nga një

biznes tjetër (shitësi)

dhe për të transferuar

titullin e pronës në

emër të blerësit që

blerësi të mund të

përdorë pronën për të

zgjeruar biznesin e tij,

ta përdorë pronën si

kolateral në marrjen e

huave të reja ose, nëse

është e nevojshme, ta

shesë pronën te një biznes tjetër. Gjithashtu mat edhe kohën dhe koston për të përfunduar secilën

nga këto procedura. Të Bërit Biznes mat edhe cilësinë e sistemit të administrimit të tokës në çdo

ekonomi. Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës ka pesë dimensione: besueshmërinë e

infrastrukturës, transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik, zgjidhjen e kontesteve mbi tokën

dhe qasjen e barabartë në të drejtat pronësore.

Rangimi i ekonomive për nga lehtësia e regjistrimit të pronës përcaktohet duke matur distancën e

tyre nga rezultatet më të larta për regjistrimin e pronës. Këto rezultate janë mesatarja e thjeshtë e

distancës me rezultatet më të larta për secilin nga indikatorët e komponentëve (figura 1).

Figura 1 –Sa është koha, kosto dhe numri i procedurave të nevojshme për të transferuar pronën ndërmjet dy kompanive lokale?

5

Efikasiteti i transferimit të pronës

Siç është regjistruar nga Të Bërit Biznes, procesi i

transferimit të pasurisë fillon me marrjen e

dokumenteve të nevojshme, të tilla si një kopje të titullit

të shitësit, nëse është e nevojshme, dhe ushtrimin e

kujdesit të duhur nëse kërkohet. Transaksioni

konsiderohet i plotë, kur është i prekshëm për palët e

treta dhe kur blerësi mund të përdorë pronën, ta

përdorë atë si kolateral për një hua bankare ose rishes

atë (figura 2). Çdo procedurë e kërkuar me ligj ose që

është e nevojshme në praktikë është e përfshirë, qoftë

përgjegjësi e shitësit apo blerësit, ose duhet të

plotësohet nga një palë e tretë në emër të tyre.

Avokatët lokalë të pronësisë, noterët dhe regjistrat e

pronave japin informacion mbi procedurat si dhe kohën

dhe koston për të përfunduar secilën prej tyre.

Për t'i bërë të krahasueshme të dhënat nëpër ekonomi,

janë përdorur disa supozime në lidhje me palët në

transaksion, pronën dhe procedurat.

Supozimet lidhur me palët

Palët (blerësi dhe shitësi):

• Janë kompani me përgjegjësi të kufizuar (ose ekuivalentë ligjor).

• Janë të vendosura në hapësirat peri urbane të qytetit më të madh afarist të ekonomisë. Për

11 prej ekonomive të dhënat janë mbledhur edhe për qytetin e dytë më të madh afarist.

• Janë 100% vendore dhe në pronësi private.

• Secila ka nga 50 punonjës, ku të gjithë janë shtetas.

• Kryejnë veprimtari të përgjithshme tregtare.

Supozimet lidhur me pronën

Prona:

• Ka një vlerë sa 50 herë të ardhurat për kokë banori. Çmimi i shitjes është i barabartë me

vlerën.

• Është në pronësi të plotë të shitësit.

• Nuk ka hipoteka dh ka qenë në pronësi të njëjtë për 10 vitet e kaluara.

• Është regjistruar në regjistrin e tokës ose kadastër, ose në të dyja, dhe nuk ka kontest sa i

përket titullit.

• Ndodhet në zonë tregtare peri urbane, dhe nuk kërkohet rizonim.

• Përbëhet nga toka dhe një ndërtesë. Sipërfaqja e tokës është 557.4 metra katrore. Një

magazinë dy katëshe prej 929 metra katrore ndodhet në tokë. Magazina është e vjetër 10

vite, është në gjendje të mirën nuk ka sistem të ngrohjes dhe është në përputhje me të gjitha

Figura 2 – Regjistrimi i pronës: efikasiteti dhe cilësia e sistemit të administrimit të tokës

6

standardet e sigurisë, kodet e ndërtimit dhe

kërkesat tjera ligjore. Prona, që përfshin

tokën dhe ndërtesën, do të transferohet në

tërësi.

• Nuk do ti nënshtrohet renovimit apo

ndërtimit shtesë pas blerjes.

• Nuk ka drunjë, burime natyrore të ujit, ose

monumente historike të çfarëdo lloji.

• Nuk do të përdoret për qëllime të veçanta,

dhe nuk kërkohen leje të veçanta të tilla si

për përdorim rezidencial, fabrika industriale,

deponi mbeturinash ose lloje të caktuara të

veprimtarive bujqësore.

• Nuk ka shfrytëzues, dhe asnjë palë tjetër

nuk mban interesa ligjore në të.

Procedurat

Një procedurë përkufizohet si çdo ndërveprim i

blerësit apo shitësit, agjentëve të tyre (në qoftë se

një agjent kërkohet ligjërisht ose në praktikë) me

palët e jashtme, përfshirë agjencitë qeveritare,

inspektorët, noterët dhe avokatët. Ndërveprimet midis zyrtarëve të kompanisë dhe punonjësve nuk

konsiderohen. Të gjitha procedurat që janë ligjërisht ose në praktikë të nevojshme për regjistrimin e

pasurisë janë të regjistruara, edhe në qoftë se ato mund të shmangen në raste të veçanta (tabela 1).

Nëse një procedurë mund të përshpejtohet ligjërisht për një kosto shtesë, procedura më e shpejtë

zgjidhet nëse ky opsion është më i favorshëm për distancën e ekonomisë me rezultatin më të mirë

dhe nëse përdoret nga shumica e pronarëve të pronave. Edhe pse blerësi mund të përdorë avokatë

apo profesionistë të tjerë, kur është nevojshme në procesin e regjistrimit, supozohet se blerësi nuk

punëson një lehtësues të jashtëm në procesin e regjistrimit, përveç nëse me ligj ose në praktikë

kërkohet për ta bërë këtë.

Time

Koha është e regjistruar në ditë kalendarike. Matja kap kohëzgjatjen mesatare që avokatët e

pronës, noterët ose zyrtarët e regjistrit tregojnë se nevojitet për të kompletuar një procedurë.

Supozohet se koha minimale e kërkuar për secilën procedurë është një ditë, përveç për

procedurat të cilat mund të kompletohen on-line plotësisht, për të cilat koha e nevojshme është e

regjistruar si gjysmë dite. Edhe pse procedurat mund të ndodhin në të njëjtën kohë, ato nuk mund

të nisin në të njëjtën ditë, përsëri me përjashtim të procedurave që mund të kompletohen

tërësisht on-line. Supozohet se blerësi nuk humb kohë dhe i përkushtohet përfundimit të çdo

procedure të mbetur pa vonesa. Nëse një procedurë mund të përshpejtohet me një kosto shtesë,

procedura më e shpejtë në dispozicion dhe e përdorur nga shumica e pronarëve të pronave është

zgjedhur. Nëse procedurat mund të bëhen në të njëjtën kohë, supozohet se ashtu bëhen.

Supozohet se palët e përfshira janë në dijeni për të gjitha kërkesat dhe sekuencën e tyre që nga

fillimi, Koha e kaluar në mbledhjen e informatave nuk merret parasysh. Nëse vlerësimet për

kohën dallojnë sipas burimeve, përdoret vlera mesatare e raportuar.

Tabela 1 – Çfarë masin indikatort e efikasitetit të transferimit të pronës?

7

Kosto

Kosto është regjistruar si

përqindje e vlerës së pronës, e

supozuar të jetë e barabartë sa

50 herë të ardhurat për kokë

banori. Janë regjistruar vetëm

kostot zyrtare të kërkuara me

ligj, përfshirë taksat, tatimin e

transferit, detyrimet për vulë

dhe çfarëdo pagese tjetër në

regjistrin e pronave, noteritë,

agjencitë publike ose avokatët.

Tatimet tjera, si tatimi në

fitime kapitale ose tatimi në

vlerën e shtuar, janë

përjashtuar nga matja e kostos.

Të dy kostot që i bart blerësi

dhe shitësi janë të përfshira.

Nëse vlerësimet e kostos

dallojnë midis burimeve, vlera

mesatare e raportuar

përdoret.

Cilësia e administrimit të

tokës

Indeksi i cilësisë së

administrimit të tokës

përbëhet nga pesë tregues të

tjerë: besueshmëria e infrastrukturës, transparenca e informatave, mbulimi gjeografik, zgjidhja e

kontesteve të tokës dhe qasja e barabartë në të drejtat pronësore (tabela 2).

Të dhënat janë mbledhur për qytetin më të madh afarist të çdo ekonomie. Për 11 prej ekonomive të

dhënat janë mbledhur edhe për qytetin e dytë më të madh afarist.

Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës

Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës ka gjashtë komponentë:

• Si mbahen titujt e tokave në regjistër në qytetin më të madh afarist të ekonomisë. 2 pikë

caktohen nëse shumica e titujve të tokës është plotësisht digjitale; 1 pikë nëse shumica janë të

skanuara; 0 pikë nëse shumica mbahen në format letre.

• A ka bazë elektronike të të dhënave për kontrollimin e pengesave për transferin e pronës. 1

pikë caktohet nëse po; 0 pikë nëse jo.

• Si mbahen hartat e tokës në agjencinë e hartave të qytetit më të madh në ekonomi. 2 pikë

caktohen nëse shumica e hartave janë tërësisht digjitale; 1 pikë nëse shumica janë të skanuara; 0

pikë nëse shumica mbahen në format letre.

Tablela 2 – Çfarë matin indikatorët për cilësinë e administrimit të tokës?

8

• A ka sistem të informatave gjeografike—një databazë elektronike për regjistrimin e kufijve,

kontrollimin e planeve dhe ofrimin e informatave kadastrale. 1 pikë caktohet nëse po; 0 pikë

nëse jo.

• Si janë të lidhur regjistri i pronësisë së tokave dhe agjencia e hartave. 1 pikë caktohet nëse

informatat për pronësinë mbi tokën dhe hartat mbahen në një databazë të vetme ose në

databaza të lidhura; 0 pikë nëse nuk ka lidhje ndërmjet databazave të ndryshme.

• Si identifikohet prona e paluajtshme. 1 pikë caktohet nëse ka një numër unik për të identifikuar

pronat për shumicën e ngastrave tokësore; 0 pikë nëse ka identifikues të shumëfishtë.

Indeksi varion nga 0 deri në 8, ku vlerat e larta tregojnë një cilësi më të lartë të infrastrukturës për

të siguruar besueshmërinë e informacionit mbi titujt e pronësisë dhe kufijve. Në Turqi, për shembull,

zyrat e regjistrit të tokës në Stamboll mbajnë tituj në një format plotësisht dixhital (2 pikë) dhe kanë

një bazë të dhënash tërësisht elektronike për të kontrolluar për pengesat në transferin e pronësisë

(1 pikë). Zyrat e Drejtorisë Kadastrale në Stamboll kanë harta digjitale (2 pikë), dhe Drejtoria e

Informacionit Gjeografik ka një portal publik që i lejon përdoruesit të kontrollojnë planet dhe

informatat kadastrale për parcela së bashku me imazhet satelitore (1 pikë). Bazat e të dhënave në

lidhje me pronësinë e tokës dhe hartat janë të lidhura me njëra-tjetrën përmes sistemit TAKBIS, një

sistem të integruar të informacionit për zyrat e regjistrit të tokës dhe zyrat kadastrale (1 pikë). Së

fundi, ka një numër unik identifikimi për pronat (1 pikë). Mbledhja e këtyre shifrave i jep Turqisë një

rezultat prej 8 pikësh për indeksin e besueshmërinë së infrastrukturës.

Indeksi i transparencës së informatave

Indeksi i transparencës së informatave ka 10 komponentë:

• A janë të disponueshme për publikun informatat për pronësinë mbi tokën. 1 pikë caktohet

nëse informatat për pronësinë mbi tokën janë të disponueshme për këdo; 0 pikë nëse qasja

është e kufizuar.

• A është e bërë e disponueshme për publikun lista e dokumenteve të kërkuara për

kompletimin e çfarëdo lloji të transaksionit të pronës. 0.5 pikë caktohen nëse lista e

dokumenteve është e qasshme on-line ose në tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është në

dispozicion për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.

• A është bërë e disponueshme për publikun skema e taksave për kompletimin e çfarëdo lloji

të transaksionit të pronës. 0.5 pikë caktohen nëse skema e taksave është e qasshme on-line

ose në një tabelë publike ose nëse është pa pagesë; 0 pikë nëse nuk është bërë e

disponueshme për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.

• Nëse agjencioni përgjegjës për regjistrimin e pronës së paluajtshme përkushtohet për

dhënien e një dokumenti obligativ ligjërisht që dëshmon pronësinë mbi pronën brenda një

kornize kohore të caktuar. 0.5 pikë caktohen nëse standardi i shërbimit nuk është i qasshëm

on-line ose në një tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është bërë e disponueshme për publikun

ose nëse mund të merret vetëm personalisht.

• A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave për një problem që ka

ndodhur në agjencionin përgjegjës për regjistrimin e pronës së paluajtshme. 1 pikë caktohet

nëse ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave; 0 pikë nëse ka vetëm

një mekanizëm të përgjithshëm ose nuk ka mekanizëm.

• A ka statistika zyrtare të disponueshme publikisht që përcjellin numrin e transaksioneve në

agjencinë e regjistrimit të pronës së paluajtshme. 0.5 pikë caktohen nëse ka statistika të

publikuara për transferet e pronës në qytetin më të madh afarist në vitin e kaluar kalendarik

9

më së voni deri në 1 qershor të vitit pasues; 0 pikë nëse statistika të tilla nuk janë të

disponueshme për publikun.

• A janë hartat e parcelave të tokës të disponueshme për publikun. 0.5 pikë caktohen nëse

hartat janë të qasshme për këdo; 0 pikë nëse qasja është e kufizuar.

• A është skema e taksave për qasje në harta e disponueshme për publikun. 0.5 pikë caktohet

nëse skema e taksave është qasshme on-line ose në një tabelë publike apo pa pagesë; 0 pikë

nëse nuk është në dispozicion për publikun ose nëse mund të merret vetëm personalisht.

• A është përkushtuar agjencia e hartave për nxjerrë një hartë të përditësuar brenda një

kornize kohore të caktuar. 0.5 pikë caktohet nëse standardi i shërbimit është i qasshëm on-

line ose në një tabelë publike; 0 pikë nëse nuk është bërë e disponueshme për publikun ose

nëse mund të merret vetëm personalisht.

• A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e ankesave për problemet që kanë

ndodhur në agjencinë e hartave. 0.5 pikë caktohen nëse ka mekanizëm specifik dhe të

veçantë për paraqitjen e ankesave; 0 pikë nëse ka vetëm një mekanizëm të përgjithshëm ose

nuk ka mekanizëm.

Indeksi varion nga 0 në 6, ku vlerat më të larta tregojnë transparencë më të madhe në sistemin e

administrimit të tokës. Në Holandë, për shembull, kushdo që paguan një taksë mund të konsultohet

me bazën e të dhënave pronësisë së tokës (1 pikë). Informacioni mund të merret në zyrë, me postë

apo në internet duke përdorur faqen e internetit Kadastrit (http://www.kadaster.nl). Çdokush mund

të merr informacion në internet në lidhje me listën e dokumenteve që duhet paraqitur për

regjistrimin e pronës (0.5 pikë), skemën e taksave për regjistrim (0.5 pikë) dhe standardet e

shërbimit (0.5 pikë). Dhe kushdo që është përballur me një problem në regjistrin e tokës mund të

paraqesë një ankesë ose të raportojë një gabim duke plotësuar një formular të veçantë në internet (1

pikë). Përveç kësaj, Kadastri i bën statistikat në lidhje me transaksionet e tokës të disponueshme për

publikun, duke raportuar një total prej 214.973 transfereve të pronës në Amsterdam në vitin 2014

(0.5 pikë). Për më tepër, kushdo që paguan një taksë mund të konsultohet me hartat kadastrale në

internet (0.5 pikë). Gjithashtu është e mundur që të keni qasje publike në skemën e taksave për

konsultim të hartave (0.5 pikë), standardet e shërbimit për dhënien e një plani të përditësuar (0.5

pikë) dhe një mekanizëm të veçantë për paraqitjen e një ankese në lidhje me një hartë (0.5 pikë).

Mbledhja e këtyre shifrave i jep Holandës një rezultat prej 6 pikëve për indeksin e transparencës së

informacionit.

Indeksi i mbulimit gjeografik

Indeksi i mbulimit gjeografik ka katër komponente:

• Sa është i kompletuar mbulimi i regjistrit të tokës në nivel të qytetit më të madh afarist. 2

pikë caktohen nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private janë formalisht të

regjistruara në regjistrin e tokës; 0 pikë nëse jo.

• Sa është i kompletuar mbulimi i regjistrit të tokës në nivel të ekonomisë. 2 pikë caktohen

nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi janë formalisht të regjistruara

në regjistrin e tokës; 0 pikë nëse jo.

• Sa është i kompletuar mbulimi i agjencisë së hartave në nivel të qytetit më të madh afarist. 2

pikë caktohen nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private janë në hartë; 0 pikë nëse

jo.

10

• Sa është i kompletuar mbulimi i agjencisë së hartave në nivel të ekonomisë. 2 pikë caktohen

nëse të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në ekonomi janë në hartë; 0 pikë nëse jo.

Indeksi varion nga 0 deri në 8, ku vlerat më të larta tregojnë shtrirje më të madhe gjeografike në

regjistrimin e pronësisë së tokës dhe hartave kadastrale. Në Republikën e Koresë, për shembull, të

gjitha parcelat private të tokës janë të regjistruara zyrtarisht në regjistrin e tokës në Seul (2 pikë) dhe

në tërësi në ekonomi (2 pikë). Përveç kësaj, të gjitha parcelat private të tokës janë në harta në Seul

(2 pikë) dhe në tërë ekonominë (2 pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Koresë një rezultat prej 8

në indeksin e mbulimit gjeografik.

Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës

Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës vlerëson kornizën ligjore për regjistrimin e pronës së

paluajtshme dhe qasshmërinë e mekanizmave për zgjidhjen e kontesteve. Indeksi ka tetë

komponente:

• A kërkon ligji që të gjitha transaksionet e shitjes së pronë të regjistrohen në regjistrin e

pronës së paluajtshme për ti bërë të bartshme te palët e treta. 1.5 pikë caktohen nëse po; 0

pikë nëse jo.

• A është sistemi formal i regjistrimit të pronës së paluajtshme objekt i një garancioni. 0.5 pikë

caktohen nëse me ligj kërkohet garanci private ose shtetërore mbi regjistrimin e pronës së

paluajtshme; 0 pikë nëse nuk kërkohet garancion i tillë.

• A ka mekanizëm specifik të kompensimit për të mbuluar humbjet e shkaktuara palëve që

janë angazhuar në mirëbesim në një transaksion prone bazuar në informata të gabuara të

certifikuara nga regjistri i pronës së paluajtshme. 0.5 pikë caktohen nëse po; 0 pikë nëse jo.

• A kërkon sistemi ligjor verifikim të vlefshmërisë ligjore të dokumenteve të nevojshme për

transaksion të një prone. 0.5 pikë caktohen nëse ka shqyrtim të vlefshmërisë ligjore, ose nga

regjistruesi ose nga një profesionist (siç janë noteri apo avokati); 0 pikë nëse nuk ka

shqyrtim.

• A kërkon sistemi ligjor verifikim të identitetit të palëve të transaksionit të pronës. 0.5 pikë

caktohen nëse ka verifikim të identitetit, qoftë nga regjistruesi ose nga një profesionist ( siç

janë noteri ose avokati); 0 pikë nëse nuk ka verifikim.

• A ka databazë kombëtare për të verifikuar saktësinë e dokumenteve të identitetit. 1 pikë

caktohet nëse një databazë e tillë kombëtare është e disponueshme; 0 pikë nëse jo.

• Sa kohë nevojitet për marrjen e vendimit nga gjykata e shkallës së parë (pa ankesë) në një

kontest toke standard ndërmjet dy bizneseve lokale për të drejtat e zotërimit me vlerë sa 50

herë të ardhurat për kokë banori dhe që ndodhet në qytetin afarist më të madh. 3 pikë

caktohen nëse nevojitet më pak se një vit; 2 pikë nëse nevojitet ndërmjet 1 e 2 vitesh; 1 pikë

nëse nevojiten ndërmjet 2 e 3 vite; 0 pikë nëse nevojiten më shumë se 3 vite.

• A ka statistika të disponueshme për publikun rreth numrit të kontesteve të tokës në

shkallën e parë. 0.5 pikë caktohen nëse statistikat janë publikuar rreth kontesteve tokësore

në ekonomi në vitin e kaluar kalendarik; 0 pikë nëse këso statistika nuk janë të

disponueshme për publikun.

Indeksi varion nga 0 deri ne 8, ku vlerat e larta tregojnë mbrojtje më të madhe kundër kontesteve

tokësore. Në Lituani, për shembull, sipas Kodit Civil dhe Ligjit për Regjistrin e Pronave të

Paluajtshme, transaksionet pronësore duhet të regjistrohen në regjistrin e tokës për t'i bërë ato të

bartshme te palët e treta (1.5 pikë). Sistemi i transferimit të pronës është i garantuar nga shteti (0.5

11

pikë) dhe ka një mekanizëm kompensimi për të mbuluar humbjet e shkaktuara nga palët e

angazhuara në mirëbesim në një transaksion të pronës në bazë të një gabimi nga ana e regjistrit (0.5

pikë). Një noter verifikon vlefshmërinë ligjore të dokumenteve në një transaksion të pronës (0.5

pikë) dhe identitetin e palëve (0.5 pikë), në pajtim me Ligjin për Zyrën e Noterisë (Ligji I-2882).

Lituania ka një bazë të dhënash kombëtare për të verifikuar saktësinë e dokumenteve të identitetit (1

pikë). Në një kontest tokësor në mes të dy kompanive Lituaneze mbi të drejtën e zotërimit të një

pronë me vlerë $770.000, Gjykata e Qarkut në Vilnius nxjerr vendim për më pak se një vit (3 pikë).

Së fundi, statistika rreth kontesteve tokësore mblidhen dhe publikohen; ka pasur një total prej 549

kontesteve tokësore në vend në vitin 2016 (0.5 pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Lituanisë një

rezultat prej 8 pikësh në indeksin e zgjidhjes së kontesteve tokësore.

Indeksi i qasjes së barabartë në të drejtat pronësore

Indeksi i qasjes së barabartë në të drejtat pronësore ka dy komponentë:

• Nëse burrat e pamartuar dhe gratë e pamartuara kanë të drejta të barabarta pronësie ndaj

pronës. 1 pikë është caktuar nëse ka të drejta të pabarabarta pronësie në pronë; 0 nëse ka

barazi.

• Nëse burrat e martuar dhe gratë e martuara kanë të drejta të barabarta pronësie ndaj pronës. 1

pikë është caktuar nëse ka të drejta të pabarabarta pronësie në pronë; 0 nëse ka barazi.

Të drejtat e pronësisë mbulojnë aftësinë për të menaxhuar, kontrolluar, administruar, qasur,

penguar, marrë, poseduar dhe transferuar pronën. Çdo kufizim merret parasysh nëse ka një trajtim

të diferencuar për burrat dhe gratë në ligj, duke marrë parasysh regjimin e pronësisë martesore. Për

sistemet zakonore të tokës, pranohet barazia nëse nuk ka një dispozitë të përgjithshme ligjore që

deklaron një trajtim të diferencuar.

Indeksi shkon nga -2 në 0, ku vlerat më të larta që tregojnë përfshirje më të madhe të të drejtave

pronësore. Në Mali, për shembull, burrat e pamartuar dhe gratë e pamartuara kanë të drejta të

barabarta pronësie ndaj pronës (një rezultat prej 0). E njëjta gjë vlen edhe për burrat dhe gratë e

martuara që mund të përdorin pronën e tyre në të njëjtën mënyrë (një rezultat prej 0). Shtimi i

këtyre numrave i jep Malit një rezultat prej 0 për indeksin e qasjes së barabartë në të drejtat

pronësore-që tregon të drejta të barabarta të pronësisë midis burrave dhe grave. Në të kundërtën

në Tonga, burrat e pamartuar dhe gratë e pamartuara nuk kanë të drejta të barabarta pronësie ndaj

pronës sipas Ligjit për Tokën (Kapitulli 132), Seksionet 7, 45 dhe 82 (një rezultat prej -1 pikë). E

njëjta vlen edhe për burrat dhe gratë e martuara të cilëve nuk u lejohet të përdorin pronën e tyre në

të njëjtën mënyrë sipas Ligjit për Tokën (Kapitulli 132), Seksionet 7, 45 dhe 82 (një rezultat prej -1

pikë). Mbledhja e këtyre numrave i jep Tongës një rezultat prej -2 në indeksin e qasjes së barabartë

në të drejtat pronësore - që tregon të drejta të pabarabarta pronësore midis burrave dhe grave.

Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës

Cilësia e indeksit të administrimit të tokës është shuma e pikëve në treguesit për besueshmërinë e

infrastrukturës, transparencën e informacionit, mbulimin gjeografik, zgjidhjen e kontesteve tokësore

dhe qasjen e barabartë në pronë. Indeksi varion nga 0 në 30, ku vlerat më të larta tregojnë cilësi më

të mirë të sistemit të administrimit të tokës.

Nëse subjektet e sektorit privat nuk kanë mundur të regjistrojnë transferimet pronësore në një

ekonomi në mes të qershorit 2016 dhe qershorit 2017, ekonomia merr një shenjë "pa praktikë" mbi

procedurat, kohën dhe treguesit e kostos. Një ekonomi "pa praktikë" merr një rezultat prej 0 në

12

indeksin e cilësisë të administrimit të tokës, edhe në qoftë se korniza ligjore përfshin dispozita që

lidhen me administrimin e tokës.

Reformat

Grupi i indikatorëve të regjistrimit të pronës ndjek ndryshimet lidhur me efikasitetin dhe cilësinë e

sistemeve të administrimit të tokës çdo vit. Në varësi të ndikimit në të dhëna, disa ndryshime

klasifikohen si reforma dhe renditen në përmbledhjet e reformave në të bërit biznes në pjesën

2016/2017 të raportit për të njohur zbatimin e ndryshimeve të rëndësishme. Reformat ndahen në dy

lloje: ato që e bëjnë më të lehtë për të bërë biznes dhe ato ndryshime që e bëjnë më të vështirë për

të bërë biznes. Grupi i indikatorëve të regjistrimit të pronës përdor dy kritere për të njohur një

reformë.

Së pari, hendeku i përgjithshëm në distancën e përgjithshme ndaj rezultateve më të larta të grupit të

indikatorëve përdoret për të vlerësuar ndikimin e ndryshimeve të të dhënave. Çdo përditësim i të

dhënave që çon në një ndryshim prej 2% ose më shumë në distancën relative të hendekut me

rezultatet më të larta klasifikohet si reformë (për më shumë detaje mbi hendekun relativ, shih

kapitullin mbi distancën deri në rezultatet më të larta dhe lehtësinë e të bërit biznes). Për shembull,

nëse zbatimi i një sistemi të ri elektronik të regjistrimit të pasurisë zvogëlon kohën në një mënyrë që

hendeku i përgjithshëm relativ të zvogëlohet me 2% ose më shumë, ky ndryshim klasifikohet si një

reformë. Përkundrazi, përditësimet e vogla të tarifave ose ndryshime tjera më të vogla në treguesit

që kanë një ndikim të përgjithshëm prej më pak se 2% në hendekun relativ, nuk klasifikohen si

reformë, por ndikimi i tyre reflektohet ende në treguesit më të përditësuar për këtë grup të

indikatorëve.

Së dyti, vlerësimi i përgjithshëm për cilësinë e administrimit të tokës konsiderohet gjithashtu si

kriter. Çdo ndryshim prej 1 ose më shumë pikësh mbi rezultatin e përgjithshëm të cilësisë, pranohet

si reformë. Për shembull, përfundimi i mbulimit gjeografik të regjistrit të tokës të qytetit afarist (2

pikë) konsiderohet si reformë.

E. PSE KA RËNDËSI

Pse ka rëndësi regjistrimi i pronës?

Të drejtat pronësore të regjistruara janë të nevojshme për të mbështetur investimet, produktivitetin

dhe rritjen.1 Kadastrat ose incizimet, së bashku me regjistrat e tokës, janë mjete që përdoren nëpër

botë për të vënë në hartë, për të dëshmuar dhe për të siguruar të drejtat e pronës dhe shfrytëzimit.

Këto institucione janë pjesë e sistemit të informacionit të tokës në një ekonomi. Me tokën dhe

ndërtesat që përbëjnë midis gjysmës dhe tre të katërtat e pasurisë në shumicën e ekonomive,2 pasja

e një sistemi të përditësuar të informatave të tokës ka rëndësi, qartazi.

Dëshmitë tregojnë se pronarët e pronave me tituj të regjistruara kanë më shumë gjasa për të

investuar në ekonominë lokale. Për më tepër, rritja e vlerës së tokës dhe efikasitetit të tokës shpesh

vërehet Në Nikaragua, pasja e një titulli zyrtar jo vetëm ka rritur gjasat për të investuar, por ka

1 Deininger, Klaus. 2003. Politikat e tokës për rritjen dhe reduktimin e varfërisë. Raporti i Kërkimit të Politikave të Bankës

Botërore. Nju Jork: Oxford University Press.

2 Banka Botërore. 1989. Raporti i Zhvillimit Botëror 1989. Nju Jork: Oxford University Press.

13

rritur edhe vlerën e tokës me 30%.3 Pas një projekti për dhënien e titujve të tokës në Tajlandë,

prona është rritur në vlerë prej 75-197%, pas regjistrimit.4 Si pjesë e një eksperimenti kombëtar më

2008, prefektura e Chengdu zbatoi reforma ambicioze të të drejtave pronësore, duke përfshirë

regjistrimin e plotë të të gjithë tokës së bashku me masat për të lehtësuar transferimin dhe

eliminimin e kufizimeve të migrimit. Është konstatuar se reformat kanë reduktuar ndjeshëm

kërcënimin e rialokimit ose shpronësimit, duke lehtësuar përdorimin më efikas të tokës, ose

nëpërmjet investimeve ose duke transferuar formën e tokës më pak në përdorime dhe përdorues

më efikas. Kjo rezultoi në rritjen e pjesëve të tokës bujqësore dhe ndërtimore që përdoreshin si

tokë e punueshme dhe për qëllime ekonomike.5

Për më tepër, pronarët me tituj të regjistruar si duhet janë më të prirur për t'u angazhuar në fuqinë

punëtore të ekonomisë dhe për të rritur produktivitetin. Është gjetur se tregu formal i pronave

inkurajon punësimin duke rritur stabilitetin e brendshëm dhe duke ulur gjasat e dëbimeve në zonat

urbane të varfra. Ndërmjet viteve 1996 dhe 2003, qeveria peruane nxori një sërë reformash ligjore,

administrative dhe rregullatore që synonin nxitjen e një tregu zyrtar të pronave në vendbanimet

urbane në tetë qytete. Uzurpatorët para-programit në lagjet e programit kishin 60 përqind më

shumë gjasa të raportonin përmirësim të sigurisë së zotërimeve, si rezultat i kësaj, uzurpatori

mesatare ishte në gjendje të punonte 16.2.6

Përfitimet e regjistrimit të tokës shkojnë përtej sektorit privat. Për qeveritë, pasja e informatave të

besueshme dhe të përditësuara në kadastra dhe regjistra tokash është thelbësor për të vlerësuar në

mënyrë korrekte tatimin në pronë dhe për të mbledhë të ardhurat tatimore. Në Tajlandë, ku të

ardhurat vjetore nga tatimet në pronë dhe taksave të transferimit u rritën nga $ 200 milion në vitet

1980-ta në 1.2 miliard $ deri në vitin 1995, një program për dhënie e titujve të pronësisë që ka

ngritur numrin e pronarëve të pronave të regjistruara gjatë viteve 1980 është perceptuar të jetë një

nga arsyet për rritjen.7

Me informata tokësore të përditësuara, qeveritë mund të planifikojnë nevojat e ndryshme në qytetet

e tyre dhe në mënyrë strategjike të planifikojnë ofrimin e shërbimeve dhe infrastrukturës në

hapësirat e çdo qyteti ku janë më të nevojshme.8 Informatat për tokën mund të ndihmojnë edhe në

planifikimin e zgjerimit të zonave urbane. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në ekonomitë e

prirura për fatkeqësi natyrore. Kur nuk ka urbanizim të planifikuar, vendbanimet joformale dhe lagjet

e varfëra shumohen, madje edhe në zonat që incizimet i identifikojnë si me rrezik të lartë nga

3 Deininger, Klaus dhe Juan Sebastian Chamorro. 2002. "Efektet e investimeve dhe ekuitetit në rregullimin e tokës: rasti i

Nikaraguas". Banka Botërore, Uashington, DC.

4 Burns, Anthony. 2002. "Regjistrimi i tokës për të përmirësuar sigurinë, transparencën, qeverisjen dhe menaxhimin e

qëndrueshëm të resurseve". Në "Studimin Krahasues të Sistemeve të Administrimit të Tokës", Punëtoria Rajonale Azi

Banka Botërore mbi dokumentin e punës Politikat e Tokës dhe administrimi i tokës, Banka Botërore, Uashington DC.

5 Deininger, Klaus W., Jin, Songqing, Liu, Shouying, Shao, Ting, Xia, Fang. 2015. Ndikimi i reformës së të drejtave pronësore

në mbështetje të integrimit rural-urban të Kinës: dëshmi të nivelit të fshatit nga eksperimenti kombëtar i Chengdu.

Dokumenti i punës për hulumtimin e politikave, nr. WPS 7389, Libri financohet nga Programi Njohuritë për Ndryshim

(PNJN). Uashington, D.C.: Grupi i Bankës Botërore.

6 Field, E. (2007). E drejta për të punuar: Të drejtat e pronës urbane dhe furnizimi i fuqisë punëtore në Peru. Gazeta

tremujore e ekonomisë, 122(4), 1561-1602.

7 Burns, Anthony. 2002. "Regjistrimi i tokës për të përmirësuar sigurinë, transparencën, qeverisjen dhe menaxhimin e

qëndrueshëm të resurseve". Në "Studimin Krahasues të Sistemeve të Administrimit të Tokës", Punëtoria Rajonale Azi

Banka Botërore mbi dokumentin e punës Politikat e Tokës dhe administrimi i tokës, Banka Botërore, Uashington DC.

8 Informacioni i pronës i mbajtur në kadastra dhe regjistrat e tokës është pjesë e informacionit të tokës në dispozicion të

qeverive. Informacioni mbi tokën gjithashtu përfshin të dhëna të tjera gjeografike, mjedisore dhe socio-ekonomike që

lidhen me tokën të cilat janë të dobishme për planifikimin dhe zhvillimin urban.

14

fatkeqësitë. Mjete të tilla si kadastrat dhe hartat e incizimeve mund të përdoren në planifikime të

qyteteve, si pjesë e sistemeve të informacionit të tokës të një qyteti, për të shmangur ose zbutur

efektet e rreziqeve mjedisore ose klimatike në popullsinë urbane.

F. PRAKTIKAT E MIRA

Regjistrat e pronës në të gjithë botën japin efekte të ndryshme ligjore mbi informacionin që

regjistrojnë. Jo të gjithë ofrojnë informacion përfundimtare mbi pronësinë. Disa thjesht regjistrojnë

të dhëna të transaksioneve të pronës - pra regjistrojnë transferimin e dokumenteve pronësore. Një

shembull është Regjistri i tapive dhe dokumenteve në Bahame. Të tjerë regjistrojnë ndryshimet e

mbajtësve të të drejtave të pronësisë që ndodhin si rezultat i tapive të paraqitura në regjistër-që i

bie, ata regjistrojë ndryshimet e mbajtësve të të drejtave apo të titullit. Një shembull është regjistri i

tokës në Spanjë. Dhe disa, si ai në Gana, përfshijnë edhe sistemin e tapive edhe atë të titujve.9

Sistemet e Titullit zakonisht ofrojnë dëshmi bindëse se kush mban të drejtën në një pronë të caktuar.

Të drejtat e regjistruara janë të bartshme te palët e treta dhe në disa raste nuk mund zhvleftësohen

ose anulohen. Për të ditur se kush është pronari i ligjshëm i pronës është dhe nëse dikush tjetër ka

të drejta mbi të, blerësi duhet vetëm të konsultojë të dhënat e pronësisë në regjistrin e tokës.10

Sistemet e tapive, nga ana tjetër, nuk japin prova përfundimtare se kush zotëron pronën. Sistemet e

tapive regjistrojnë transferet e pronës, por fakti që një transfer është i regjistruar nuk do të thotë se

domosdoshmërisht se ishte i vlefshëm. Për shkak se pronari i fundit i regjistruar mund të mbajë një

titull që nuk është i vlefshëm, blerësi zakonisht do të punësojë një avokat për të përcaktuar "rrënjën

e fortë" të titullit që ai ose ajo është duke blerë. Për të vendosur këtë në Bahama, avokatët kryejnë

kërkime mbi titullin për pronën në Regjistrin e tapive dhe dokumenteve, por edhe në gjykata dhe në

regjistrin e kompanive, për të kontrolluar nëse kompanitë që kanë pasur në pronësi më parë pronën

kanë qenë pronarë në mënyrë të ligjshme dhe kanë transmetuar të drejtat e tyre të pronësisë në

mënyrë të ligjshme. Këto kërkime kanë shtuar B300$ dhe 45 ditë për kujdesin e duhur të blerësit.

Për të rritur sigurinë e transaksioneve të pronës dhe për të shpëtuar blerësit nga "problemet dhe

shpenzimet për të shkuar pas Regjistrit për të hetuar historinë e titullit të shitësit dhe për të

përmbushur veten me vlefshmërinë e tij”11 —Shri Lanka ka vendosur të kalojë nga sistemi i tapive në

atë të titullit. Pasi që tranzicionet e tilla nuk janë të lehtë, disa ekonomi preferojnë të mbajnë

sistemin e tapive duke përmirësuar finalitetin e të dhënave që mbahen në regjistër. Edhe kjo rrit

sigurinë e transaksioneve pronësore. Argjentina, e cila ka pasur gjithmonë një sistem të tapive, i

kualifikon kufizimet ligjore në 20 vite. Kjo do të thotë se avokatët duhet të kthehen vetëm 20 vjet

prapa për të kontrolluar Rrënjët e forta të një titulli. Në ekonomitë e tjera me sistem të tapive,

blerësit mund të blejnë sigurim të titullit për të rritur sigurinë e transaksioneve pronësore. Ky është

9 Prona në Ganë bie nën ose titullin ose sistemin e tapive, varësisht se ku ndodhet. Kjo është si rezultat i fillimit të aplikimit

në faza të Ligjit të Regjistrimit të Titullit të Tokës të vitit 1986, i cili paraqiti sistemin e titullit në Ganë. Kryeqyteti Accra bie

nën sistemin e titullit.

10 Sistemet e titullit që ofrojnë dëshmi më të forta konfirmuese janë ato që nuk lejojnë asnjë lloj pretendimi ligjor kundër të

drejtave të regjistruara (dmth. Të drejtat e regjistruara janë absolutisht pa mundësi mundjeje). Sistemet e tjera të titullit

janë më pak absolute në pamundësinë e të drejtave të regjistruara dhe mundësojnë pretendimet në rrethana të

jashtëzakonshme (për shembull, në rastin e një regjistrimi që ka ndodhur në bazë të marrëveshjes për shitblerjen e pronës

që është shpallur e pavlefshme pas regjistrimit).

11 Lord Watson, në Gibbs v. Messer (1891), siç citohet në O’Connor (2009, f. 201).

15

rasti në Shtetet e Bashkuara. Nëse një titull i fituar ka defekte, sigurimi i titullit mund të kompensojë

çfarëdo humbje financiare të shkaktuar blerësit.

Në fund të ditës të gjitha sistemet janë duke u përpjekur për të bërë të njëjtën gjë: të mbajnë një

bazë të dhënash të përditësuar të të drejtave të pronës. Dhe sistemet me tapi dhe me tituj mund të

jetë efikas baras.12 Krahasimi i sistemeve të regjistrimit të pronës duke u bazuar vetëm mbi

procedurat, kohën dhe koston për të transferuar dhe regjistruar pronën siç është matur nga Të

Bërit Biznes - sugjeron një numër të praktikave të mira të përbashkëta.

Fillimi i aplikimit të afateve kohore dhe pajtueshmërisë

Afatet kohore u japin qytetarëve një referencë se sa kohë do të marrë më së shumti një procedurë.

Nëse procedura nuk ka përfunduar brenda këtij afati kohor, ata e dinë se duhet të shtyjnë përpara.

Në 10 vitet e fundit 22 ekonomi kanë filluar aplikimin e afateve kohore. Por afatet kohore

funksionojnë vetëm kur agjencia ka kapacitet për të përmbushur ato. Në shumicën e ekonomive, pra

afatet kohore kanë mbështetur ndryshime më të gjera. Dhjetë ekonomi - përfshirë Federatën Ruse,

Bosnjën dhe Hercegovinën, Burundin, Qipron, Republikën Çeke, Izraelin, Italinë, Mauriciusin,

Ukrainën dhe Poloninë –kanë filluar aplikimin e afateve kohore, ndërsa në të njëjtën kohë i kanë bërë

më efikase procedurat nëpërmjet kompjuterizimit dhe riorganizimit. Në Federatën Ruse krijimi i një

baze elektronike e unifikuar e të dhënave të tokës dhe pronës ka eliminuar nevojën që aplikantët të

vizitojnë zyrat e Byrosë së inventarit teknik dhe të marrin pasaportat kadastrale. Kjo reformë ka

reduktuar kohën për transferim të pronës me, deri në, 22 ditë.

Caktimi i taksave të ulta fikse

Taksat e transferimit të pasurisë janë një burim i rëndësishëm i të ardhurave për shumë qeveri. Por,

kur taksat e transferimit dhe tatimet janë shumë të rënda, madje edhe pronat e regjistruara mund të

bëhen shpejt informale nëse transaksionet e mëvonshme nuk regjistrohen. Kjo jo vetëm që dobëson

mbrojtjen e të drejtave të pronësisë. Ajo gjithashtu redukton të ardhurat e mundshme nga tatimet

në pronë.

Gjatë 10 viteve të fundit 52 ekonomi kanë ulur tatimet e transferimit dhe taksat tjera qeveritare.

Njëzetë e tetë prej tyre janë në Afrikën Sub-Sahariane, ku shpenzimet kanë qenë më të lartat. Për

shembull, Guinea ka ulur tatimin në transfer prej 10% në 5% të vlerës së pasurisë. Senegali ka ulur

tatimin në transfer prej 15% në 5%. Bahamet kanë reduktuar detyrimet për vulë nga 12% të vlerës së

pasurisë në 2.5%. Çadi ka ulur tatimin e transferimit të pronës nga 15% në 10%. Bregu i Fildishtë ka

ulur taksën prej 10% në 4%. Malavi ka reduktuar detyrimin për vulë nga 3% në 1.5%. Nigeri ka ulur

tatimin e transferimit nga 5% në 3%. Dhe e fundit por jo më pak e rëndësishmja, Emiratet e

Bashkuara Arabe kanë ulur tarifën e transferimit nga 2% të vlerës së blerjes në 10 Dirhamë të EBA

për çdo metër katror të tokës, me një tarifë minimale prej 10,000 Dirhamë të EBA-së.

Në shumë ekonomi taksat e regjistrimit të pronës ose tatimet e transferimit përfaqësojnë vetëm një

pjesë të kostos totale. Taksa dhe detyrime shtesë zbatohen gjatë gjithë procesit. Edhe aty ku këto

taksa shtesë shtojnë pak të ardhurat e përgjithshme, ato mund të rrisin burokracinë për

sipërmarrësit, nëse procesi për pagimin e tyre është panevojshëm i rëndë. Armenia dhe Burkina Faso

e kanë thjeshtuar procesin duke e bërë të mundur pagesën e disa taksave në një vend të vetëm. Të

tjerat kanë eliminuar këto taksa shtesë krejt. Madagaskari, Mauriciusi, Ruanda dhe Republika Sllovake

12 A ka ekonomia sistem me titull ose me tapi nuk ka ndikim në rangimin e saj për lehtësinë e regjistrimit të pronës. Nuk ka

dallim statistikisht të rëndësishëm në atë se si ekonomitë renditen bazuar vetëm në zgjedhjen e sistemit të regjistrimit.

16

të gjitha e bënë këtë që nga viti 2006, duke ulur koston e transferimit me një mesatare prej 4.5% të

vlerës së pasurisë.

Duke e bërë koston e transferimit të pronave neutrale ndaj vlerës së pronës ndihmohet në rritjen e

transparencës së tregut të pasurive të patundshme. Dhjetë ekonomi në të gjithë botën kanë ngritur

taksa fikse për transferimin e pronës. Këto zakonisht përfshijnë ose taksat për shërbimin noterial,

regjistrimin e transferimit të pronësisë apo qasjen në bazat e të dhënave publike për pengesat.

Gjeorgjia, Republika Sllovake, Palau dhe Ruanda janë vende që kanë taksa fikse për çdo hap të

procesit të transferimit të pronës.

Riorganizimi i procedurave

Pesëdhjetë ekonomi i kanë bërë më të efektshme procedurat dhe kanë lidhur apo përmirësuar

sistemet e agjencive për të lehtësuar regjistrimin e pronës në 10 vitet e fundit. Këto masa kanë

reduktuar ndërveprimet ndërmjet sipërmarrësve dhe agjencive duke kursyer midis 1 dhe 2

procedura në mesatare dhe duke ruajtur sigurinë dhe kontrollet. Për shembull, Kosova dhe Mali i Zi

kanë filluar aplikimin e sistemeve të reja noteriale dhe procedurave të kombinuara për hartimin dhe

legalizimin e marrëveshjeve të shit-blerjes, ndërsa Ruanda ka shkurtuar dy procedura duke eliminuar

kërkesën e vlerësimit të pronës për qëllime tatimore.

Në 2010/16, Evropa Lindore dhe Azia Qendrore, kanë ekspozuar 27 reforma të tilla pronësore. Në

2012/13 Ukraina futi një sistem të ri të regjistrimit të të drejtave të pronësisë dhe pengesave për

bartjen e pronës së patundshme. Sistemi kërkon nga shitësit të ri-regjistrojnë titujt para transferimit

të tyre te blerësit.

Sportelet e vetme janë një mënyrë efikase për të minimizuar ndërveprimin midis agjencive dhe

sipërmarrësve. Burundi dhe Gana e bënë këtë për të lehtësuar procesin e regjistrimit të pasurisë.

Por jo të gjitha ekonomitë mund të përballojnë për të sjellë të gjitha agjencitë e përfshira në

transferimin e pronës nën një çati. Megjithatë, shumë kanë qenë në gjendje të koordinojnë

funksionet ose të dhënat e të paktën 2 institucioneve të përfshira në procesin e transferimit të

pronës. Në shumicën e rasteve ky koordinim ka lidhur regjistrin e tokave me agjencinë e taksave apo

agjencinë e vlerësimit. Një mënyrë për të bërë këtë është që të ketë një përfaqësues të një prej

institucioneve të pranishëm në institucionin tjetër, si në Etiopi. Një tjetër mënyrë është të lidhen

agjencitë në mënyrë elektronike, si në Danimarkë, Letoni, Lituani, Peru dhe Portugali. Në Letoni

regjistri i tokës ka fituar qasje elektronike në informacionin e tatimeve komunale në pasuri të

patundshme. Kjo ka liruar sipërmarrësit nga detyrimi për të siguruar këtë informacion në format

letre.

Disa ekonomi i kanë bërë procedurat më të efektshme duke eliminuar kërkesën për të marrë

miratimin e komunës për transferet e pronës. Kohët e fundit, Lesoto ka eliminuar miratimin

ministror për transferimet e pronësisë dhe ka rekrutuar staf të ri në regjistër. Bjellorusia, Suedia dhe

Uruguai gjithashtu e kanë bërë këtë në ciklet e mëparshme. Në vend se të kërkojnë një certifikatë

për çdo transaksion, komuna kontrollon një listë të pronave që i nënshtrohen të drejtave të

parablerjes dhe kontakton vetëm palët që kanë të bëjnë me këtë.13 Kjo ka kuptim. Në ekonomitë që

kërkojnë heqje të të drejtave të parablerjes, numri i ndërtesave të prekura zakonisht është i vogël në

krahasim me numrin e përgjithshëm të transfereve. Vetëm 4 ekonomi në mbarë botën-Franca,

13 Të drejtat e parablerjes në këtë rast janë të drejtat e komunës për të blerë pronën, në preferencë ndaj çdo blerësi tjetër,

kur pronari vendos ta shesë atë.

17

Gjermania, Letonia dhe Senegali, ende kërkojnë heqje të të drejtave të parablerjes për çdo

transaksion.

Përdorimi i shërbimeve elektronike (teknologjia e informacionit dhe komunikimit)

Në 61% të ekonomive regjistrat e pronave kanë dosje elektronike.14 Të dhënat digjitale kanë

përparësi mbi të dhënat në letër. Ato zënë më pak hapësirë, dhe kopjet rezervë sigurojnë që të

dhënat e pronës nuk do të rrezikohen në rast të fatkeqësive natyrore dhe luftërave civile. Sistemet

elektronike i bëjnë gabimet dhe mbivendosjet e titujve më të lehta për tu vërejtur. Por kjo nuk do të

thotë se regjistrat në letër nuk mund të jenë efikas. Tajlanda kishte një sistem shumë efikas manual

para se të kalojë në atë elektronik. Dhe pasja e të dhënave dixhitale nuk është siguri se ekonomia ka

një sistem të mirë për të menaxhuar këtë informacion.

Megjithatë, transferimi i pronës në ekonomitë me regjistra të kompjuterizuar merr rreth gjysmën e

kohës sa merr në ato pa to. Të gjitha 32 ekonomitë e OECD me të ardhura të larta kanë regjistra

elektronik. Njëmbëdhjetë, duke përfshirë edhe Danimarkën, Holandën dhe Zelandën e Re, ofrojnë

regjistrimin elektronik. Në Azinë Jugore dhe Afrikën Sub-Sahariane, nga ana tjetër, 71.4% e

ekonomive ende kanë sisteme me letër. Nuk është çudi që ekonomitë e OECD-së me të ardhura të

larta kanë regjistrimin më të shpejtë e pronës, duke marrë 22 ditë mesatarisht.

Pesëdhjetë e një ekonomi të ndryshme si Mauriciusi, Holanda, Sierra Leone, Portugalia, Samoa dhe

Svazilandi kanë kompjuterizuar regjistrat e tyre në 10 vitet e fundit. Në vitin 2013 Liberia ka ndalur

së shkruari tapitë me dorë dhe ka kompjuterizuar regjistrin e tokës - duke reduktuar kohën për të

transferuar pronën me 6 ditë. Në Bosnjë dhe Hercegovinë regjistri ka qenë në gjendje të regjistroj

33% më shumë transferet titujsh pas kompjuterizimit, dhe në vitin 2012, kompjuterizimi i ka

mundësuar Bosnjë dhe Hercegovinës për të shkurtuar kohën e regjistrimit me 8 ditë. Angola,

Portugalia, dhe Bregu Perëndimor e Gaza janë ekonomi tjera që kanë filluar të korrin përfitimet e

viteve të përpjekjeve të kompjuterizimit në regjistrat e tyre.

Sistemet kompjuterike në kadastër apo regjistër mund ta bëjnë qasjen në informata më të lehtë dhe

në fund të lejojnë që informacionet të vihen në dispozicion on-line. Në mesin e 200 ekonomive me

një kadastër apo incizim, 63 prej tyre i japin të dhënat e tyre në dispozicion në internet. Në vitin

2013 Singapore ka filluar aplikimin e një proces të përshpejtuar për transfere të vetme on-line, duke

bërë të mundur që transferimet pronësore të përfundojnë për 1 ditë. Në vitin 2011, Kosta Rika i ka

bërë certifikatat kadastrale dhe pronësore të disponueshme on-line për të gjithë përdoruesit në një

faqe interneti të vetme. Kjo reformë bashkoi procedurat më parë të pavarura në një faqe interneti.

Zbatimi i plotë i kompjuterizimit dhe paraqitjes elektronike merr dekada, dhe kostoja mund të arrijë

në miliona dollarë, në varësi nga sasia e incizimeve dhe mit punës me kadastrin që përfshihet. Pra,

nuk është çudi që shumë ekonomi kërkojnë mbështetje financiare dhe teknike të institucioneve

donatore. Organizata ndërkombëtare si Banka Botërore dhe Organizata e Shteteve Amerikane kanë

qenë të angazhuara në projekte të administrimit të tokës duke përfshirë digjitalizimin e të dhënave.15

Kështu kanë bërë edhe agjencitë e ndihmës kombëtare, duke përfshirë edhe ato të Australisë,

Finlandës, Gjermanisë, Holandës, Spanjës dhe Shteteve të Bashkuara.

14 Baza e të dhënave e Të Bërit Biznes.

15 Për një vështrim të përgjithshëm konciz dhe të thellë të mbështetjes së Bankës Botërore për projektet e administrimit të

tokës dhe menaxhimit, shih Bell (2009).

18

Duke pasur parasysh sfidën (dhe mundësitë) e kalimit në sistem elektronik, shumë ekonomi marrin

një qasje graduale për zbatim – së pari duke kaluar nga sistemi i bazuar në letra në të dhëna

elektronike dhe kompjuterizim, pastaj duke filluar me aplikimin e regjistrimit elektronik. Kjo ishte

qasja e përdorur në Danimarkë, Zelandë të Re dhe Norvegji, të cilat sot kanë ndër sistemet më

efikase e regjistrimit të pasurive në botë.

Në vitin 2009, qeveria daneze ka filluar modernizimin e regjistrit të tokës duke dixhitalizuar dhe

automatizuar regjistrimin e pronës. Proceset u desh të riorganizohen dhe bëhen më të efektshme.

Regjistri i centralizuar i tokës nisi kompjuterizimin e vet dhe të dhënat u dixhitalizuan në mënyrë

progresive. Pasi kompletimit të dixhitalizimit, regjistri i tokës filloi aplikimin e depozitimit elektronik

të transfereve të pronës. Që nga viti 2011 aplikimet për transferim të pronës janë pranuar vetëm on-

line dhe sistemi i teknologjisë së informacionit ka filluar shqyrtimin e aplikacioneve në një mënyrë të

shpejtë dhe efikase. Si rezultat, për një periudhë prej 5 vjet, kohë e nevojshme për të transferuar një

pronë është shkurtuar nga 42 ditë deri në 4 ditë.

Zelanda e Re ka digjitalizuar të dhënat e saj pronësore midis viteve 1997 dhe 2002. Pastaj ka filluar

aplikimin e regjistrimit elektronik. Por, deri në vitin 2005 vetëm rreth gjysma e transaksioneve

pronësore paraqiteshin në mënyrë elektronike. Një shtytje e fundit ishte e nevojshme. Në vitin 2008

ligji e bëri regjistrimin elektronik të detyrueshëm. Regjistrimi tani mund të kompletohet me vetëm 2

hapa, me një kosto prej 0.1% të vlerës së pasurisë.

Në Norvegji në vitin 1995 të dhënat në letër të regjistrit kërkonin 30 kilometra sirtar, dhe nevojat e

magazinimit rriteshin me nga 1 kilometër në vit. Pas bashkimit të departamentit të tokës dhe

informatave të incizimeve, certifikatat e titullit janë digjitalizuar në mes të viteve 1997 dhe 2002. Hapi

tjetër është marrë në vitin 2002, kur ligji i transferimit të tokës i vjetër 50 vite është ndryshuar duke

mundësuar titull marrjen on-line. Regjistrimi on-line është i kërkuar me ligj që nga viti 2008.

19

G. PERFROMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES

REGJISTRIMI I PRONËS

Kosova Më së miri në

botë

Më së miri

në BE

Më së keqi në

BE Masa Rangi

mi

Regjistrimi i Brendshëm 34 1 (Zelanda e

Re) 3 (Lituania) 147 (Malta)

Procedurat (numri) 6 84 1 (1 – 4 shtete) 1 (1 – 2

shtete)

10 (179 –

Greqia)

Koha (ditë) 27.0 74 1.0 (1 – 3

shtete)

1 (1 -

Portugalia)

64 (150 –

Franca)

Kosto (% vlerës së pronës) 0.3% 17 0.0% (1 – 5

shtete)

0.0% (1 –

Republika e

Sllovakisë)

13.4% (177 –

Malta)

Indeksi i cilësisë së

administrimit të tokës (0-

30)

20.5 50 29.0 (1 –

Singapori)

28.5 (1 – 2

shtete)

4.5 (169 -

Greqia)

Indeksi i besueshmërisë

së infrastrukturës (0-8) 7.0 25

8.0 (1 – 24

shtete)

8.0 (1 – 10

shtete)

0.0 (153 –

Greqia)

Indeksi i transparencës

së informatave (0-6) 1.5 136

6.0 (1 – 5

shtete)

6.0 (1 – 2

shtete)

1.5 (136 –

Greqia)

Indeksi i mbulueshmërisë

gjeografike (0-8) 8.0 1

8.0 (1 – 37

shtete)

8.0 (1 – 18

shtete)

0.0 (97 – 3

shtete)

Indeksi i zgjidhjes së

kontesteve tokësore (0-

8)

4.0 128 8.0 (1 – 5

shtete)

8.0 (1 –

Lituania)

3.0 (167 – 2

shtete)

Indeksi i qasjes së

barabartë në të drejta

pronësore (-2-0)

0.0 1 0.0 (1 – 172

shtete)

0.0 (1 – 28

shtete) Asnjë

20

H. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS DHE VALIDIMI – TË BËRIT BIZNES 2018

REGJISTRIMI I PRONËS

1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese

Nr. Procedura Koha për

kompletim Kostot e ndërlidhura Informatat e sakta (P/J) Korrigjimet

1 Marrja e kopjeve të

certifikatës së pronës dhe

planit të parcelës në

Drejtorinë Komunale të

Gjeodezisë dhe Kadastrit

Agjencia: Drejtoria Komunale e

Gjeodezisë dhe Kadastrit

Shitësi duhet të paraqesë këto

dokumente (kopje të certifikatës

së pronës dhe planit të parcelës)

avokatit i cili do të përgatisë

marrëveshjen për shitje.

Certifikata e pronës duhet të

nënshkruhet dhe të aprovohet

nga Drejtori. Për të marrë

certifikatën e pronës nevojiten

dokumentet e mëposhtme:

letërnjoftimi, certifikata e vjetër

dhe formulari i aplikimit. Avokati

kontrollon për pengesa të bartjes

së pronës – hipoteka, barrë ose

ngarkesa tjera, mbi pronën para

se të bëhet transferi.

2 ditë (paralel

me Procedurën

2)

EUR 4 për certifikatën e pronës dhe

EUR 5 për planin e parcelës së tokës

21

*2 Marrja e letër konfirmimit

tatimor nga Drejtoria për

Financa dhe Pronë e

Komunës

Agjencia: Drejtoria për Financa

dhe Pronë e Komunës

Shitësi kërkon këtë letër

konfirmimi nga komuna për të

vërtetuar se të gjitha tatimet për

pronën janë paguar dhe se prona

mund të shitet. Shitësi duhet të

paraqesë këto dokumente në

zyrën kadastrale për të qenë në

gjendje të marrë informata nga ta,

pra listën poseduese dhe planin e

parcelës.

2 ditë (paralel

me Procedurën

1)

Pa kosto


certifikuara të certifikatave

të biznesit në komunë

Agjencia: Agjencia për Regjistrimin

e Biznesit e Kosovës dhe Komuna

Si Shitësi ashtu edhe Blerësi duhet

të paraqesin kopjet e certifikatave

të biznesit që vërtetojnë se

biznesi është ekzistues (që duhet

të ripërtërihen çdo vit) avokatit

që do të përgatisë marrëveshjen e

shitjes.

1 ditë EUR 10.4

4 Noteri përgatit marrëveshjen

e shitblerjes dhe e noterizon

2 ditë Për transaksionet që kalojnë 100.000

EUR, taksa është 120 EUR, plus një

22

Agjencia: Noteri

Sipas Ligjit Nr. 03/L-10 për

Noterinë, funksioni i legalizimit të

transaksioneve me pronën me

patundshme është transferuar te

Noterit. Sipas Ligjit: noteri

përgatit dhe certifikon

dokumentet e pronës, me

kërkesë të personave fizik ose

juridik, ose autoriteteve publike.

Noteri përgatit dhe noterizon

dokumentet në lidhje me, ndër të

tjera, operacionet e mëposhtme,

të cilat palët dëshirojnë ose

kërkohet që të japin:

1. Procedimin e deklaratave dhe

të dhënave për çështjet ligjore

ose transaksionet e bëra nga

Noteri ose në prani të tij ose saj;

2.certifikimin dhe konfirmimin e

fakteve nga Noteri, përfshirë

certifikimin se kopjet janë kopje

të vërteta të dokumentit origjinal;

3. Legalizimin e nënshkrimeve të

vëna nga individët në dokumentet

e nënshkruara në dorë; dhe

4. Marrjen e deklaratave nën

betim.

Taksat e noterëve janë përcaktuar

nga Ministria e Drejtësisë, në

konsultim me Odën e Noterëve.

Udhëzimi Administrativ Nr.

02/2012 mbi Taksat e

përkohshme të noterisë

përcakton takste përkohshme të

rritje prej 20 EUR për çdo 20.000 EUR

rritje të vlerës së transaksionit. Shuma

totale e taksës nuk mund të tejkalojë

1,000 EUR.

23

noterisë për aktet dhe shërbimet

noterike në Republikën e

Kosovës. Sipas nenit 5 të

udhëzimit: “normat e taksave të

noterit përcaktohen në bazë të

vlerës së transaksionit të aktit

noterial”.

Për aktet noteriale të përgatitura

në bazë të vlerës së transaksionit

dhe të cilat nuk janë të përfshira

në taksat tjera, taksat e noterit

kalkulohen si vijon:

Vlera e transaksionit në Euro

Për pronat me vlerë:

0,01 EUR deri 2.500,00 EUR –

taksa është 20 EUR

2.501,00 EUR deri 5.000,00 EUR -


5.001,00 EUR deri 20.000,00 EUR

- taksa është 50 EUR

20.001,00 EUR deri 60.000,00

EUR - taksa është 80 EUR

60.001,00 EUR deri 100.000,00


Për aktet noteriale ku vlera e

transaksionit tejkalon shumën e

100,000.00 EUR, taka do të

ngritët për 20 EUR për çdo

20,000.00, por nuk mund të

tejkalojë shumën totale të taksës

prej 1.000 EUR.

24

5 Pagesa e tatimeve komunale

në transaksionin e pronës së

patundshme

Agjencia: Drejtoria e Financave

dhe Pronës e Komunës / cilado

bankë komerciale

Ky tatim në transfer është taksë e

sheshtë. Në të kaluarën ka qenë

përqindje e vlerës së pronës, por

tash është vlerë fikse për transfer

të parcelës tokësore. Pas pagesës

në bankë, në komunë duhet të

sillet dëshmia e pagesës.

Shuma e tatimit është përcaktuar

me Rregulloren Komunale për

taksa, tarifa dhe tatim, e datës

02.12.2011, (neni 4).

1 ditë EUR 150 + EUR 1 (shërbime bankare)

6 Regjistrimi i transferit të

pronës në Drejtorinë e

Gjeodezisë dhe Kadastrit në

Komunë

Agjencia: Drejtoria e Gjeodezisë

dhe Kadastrit e Komunës

Pas dorëzimit të të gjitha

dokumenteve, komuna jep

kuponin për pagesë për të paguar

taksat e regjistrimit në një bankë

komerciale.

20 ditë EUR 80 (Taksa e regjistrimit) + EUR 1

(shërbimet bankare)

25

Në përputhje me Udhëzimin

Administrativ MMPH Nr. 08/2014

për taksat në produktet për

regjistrimin e të drejtave të

pronës së paluajtshme nga zyrat

kadastrale të komunale janë si

vijon:

Për transaksionet me shumë

10,000 EUR - taksa është 20 EUR


10,001 EUR deri 30,000 EUR -



30,001 EUR deri 50,000 EUR -



50,001 EUR deri 100,000 EUR -


Për shumat mbi 100,001 EUR dhe

për çdo tejkalim të 50,000 EUR -

taksa është 50 EUR plus 30 EUR

për vlerë tejkaluese.

* Ndodh njëkohësisht me një procedurë tjetër.

Indeksi / Pyetja Përgjigja Pikët Informatat e

sakta (P/J) Korrigjimet

Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30) 20.5

Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës (0-8) 7.0

Cili është institucioni përgjegjës për regjistrimin e pronës

së paluajtshme?

Zyra Kadastrale në

Prishtinë

26

Në çfarë formati mbahen titujt e tokave në regjistër në

qytetin më të madh afarist të ekonomisë – në format

letre apo në format të kompjuterizuar (skanuar ose

plotësisht digjital)?

Kompjuter/plotësisht

digjitale 2.0

A ka bazë elektronike të të dhënave për kontrollimin e

pengesave për transferin e pronës (barrë tatimore,

hipoteka, kufizime ose të njëjta)?

Po 1.0

Institucioni përgjegjës për planet që tregojnë kufijtë ligjor

në qytetin më të madh afarist:

Agjencia Kadastrale e

Kosovës

Në çfarë formati mbahen shumica e hartave të parcelave

të tokës në qytetin më të madh afarist— në format letre

apo në format të kompjuterizuar (skanuar ose plotësisht

digjital)?

Kompjuter/plotësisht

digjitale 2.0

A ka një databazë elektronike për regjistrimin e kufijve,

kontrollimin e planeve dhe ofrimin e informatave

kadastrale (sistem i informatave gjeografike)?

Po 1.0

Të dhënat e regjistruara nga agjencia për regjistrimin e

pronës së paluajtshme dhe agjencia kadastrale ose e

hartave a mbahen në një databazë të vetme, në databaza

të ndara por të lidhura ose në databaza të ndara?

Një databazë e vetme 1.0

A përdorin numrin e njëjtë identifikues për pronat

agjencia për regjistrimin e pronave të paluajtshme dhe

agjencia kadastrale ose e hartave?

Po 1.0

Indeksi i transparencës së informatave (0–6) 1.5

Kush mund të merr informata për pronësinë mbi tokën

në agjencinë përgjegjëse për regjistrimin e pronës së

paluajtshme në qytetin më të madh afarist?

Vetëm ndërmjetësuesit

(noterët, avokatët, etj.) 0.0

A është lista e dokumenteve që kërkohen për të

kompletuar cilindo lloj të transaksionit të pronës në

dispozicion të publikut – nëse po, si?

Po, on-line 0.5

27

Linku për qasje on-line:

http://kk.rksgov.net/prishti

na

/getattachment/

Home/141508---

Udhezues-perqytetar---

Drejtoria-

eKadastrit.pdf.asp

x

A është bërë e disponueshme për publikun lista e taksave

të aplikueshme për çfarëdo transaksioni pronësor në

agjencinë përgjegjëse për regjistrimin e pronës së

paluajtshme në qytetin më të madh afarist – nëse po, si?

Po, on-line 0.5


http://www.kcaks.org/docu

ment

s/10179/20916/M

inistriua0820141

4.pdf/0f2f30f9-

472a-43a0-9eaf-

212fe1fbd137

A zotohet agjencioni përgjegjës për regjistrimin e pronës

së paluajtshme për dhënien e një dokumenti obligativ

ligjërisht që dëshmon pronësinë mbi pronën brenda një

kornize kohore të caktuar – nëse po, si e komunikon

standardin e shërbimit?

Jo 0.0


A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e

ankesave për një problem që ka ndodhur në agjencionin

përgjegjës për regjistrimin e pronës së paluajtshme?

Jo 0.0

Informatat kontaktuese:

28

A ka statistika zyrtare të disponueshme publikisht që

përcjellin numrin e transaksioneve në agjencinë e

regjistrimit të pronës së paluajtshme?

Jo 0.0

Numri i transferimeve pronësore në qytetin më të madh

afarist në vitin 2014:

Kush mund të konsultojë hartat e parcelave tokësore në

qytetin më të madh afarist?

Vetëm ndërmjetësuesit

dhe palët e interesit 0.0

A është skema e taksave për qasje në harta e

disponueshme për publikun—nëse po, si? Po, on-line 0.5


http://www.kca-

ks.org/documents/10179/2

2166/1c.pdf/59ac1c7a-

848a-471c-8b13-...

A është përkushtuar agjencia kadastrale ose e hartave për

të nxjerrë një hartë të përditësuar brenda një kornize

kohore të caktuar —dhe nëse po, si e komunikon

standardin e shërbimit?

Jo 0.0


A ka mekanizëm specifik dhe të veçantë për paraqitjen e

ankesave për problemet që kanë ndodhur në agjencinë

kadastrale ose të hartave?

Jo 0.0


Indeksi i mbulimit gjeografik (0–8) 8.0

A janë të gjitha parcelat tokësore në pronësi private në

ekonomi formalisht të regjistruara në regjistrin e pronës

së paluajtshme?

Po 2.0


qytetin më të madh afarist formalisht të regjistruara në

regjistrin e pronës së paluajtshme?

Po 2.0

http://www.kca-ks.org/documents/10179/22166/1c.pdf/59ac1c7a-848a-471c-8b13-75708ce45296




29


ekonomi në hartë? Po 2.0


qytetin më të madh afarist në hartë? Po 2.0

Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës (0–8) 4.0

A kërkon ligji që të gjitha transaksionet e shitjes së pronë

të regjistrohen në regjistrin e pronës së paluajtshme për

ti bërë të bartshme te palët e treta?

Po 1.5

A është sistemi formal i regjistrimit të pronës së

paluajtshme objekt i një garancioni shtetëror apo privat? Po 0.5

A ka mekanizëm specifik të kompensimit për të mbuluar

humbjet e shkaktuara palëve që janë angazhuar në

mirëbesim në një transaksion prone bazuar në informata

të gabuara të certifikuara nga regjistri i pronës së

paluajtshme?

Jo 0.0

A kërkon sistemi ligjor verifikim të vlefshmërisë ligjore të

dokumenteve të nevojshme për transaksion të një prone

p.sh., kontrollimin e pajtueshmërisë së kontratave me

kërkesat e ligjit)?

Po 0.5

Nëse po, kush është përgjegjës për kontrollimin e

ligjshmërisë së dokumenteve? Noteri.

A kërkon sistemi ligjor verifikim të identitetit të palëve të

transaksionit të pronës? Po 0.5

Nëse po, kush është përgjegjës për verifikimin e

identitetit të palëve? Noteri.

A ka databazë kombëtare për të verifikuar saktësinë e

dokumenteve të identitetit? Jo 0.0

Për një kontest toke standard ndërmjet dy bizneseve

lokale për të drejtat e zotërimit me vlerë sa 50 herë

Bruto to Ardhurat Kombëtare (BAK) për kokë banori

Gjykata Themelore në

Prishtinë

30

dhe që ndodhet në qytetin afarist më të madh, cila gjykatë

do të ishte përgjegjëse për rastin në shkallë të parë?

Sa merr kohë mesatarisht për të marrë vendimin nga

gjykata e shkallës së parë për një rast të tillë (pa ankesë)? Ndërmjet 2 e 3 vite 1.0

A ka statistika rreth numrit të kontesteve të tokës në

shkallën e parë? Jo 0.0

Numri i kontesteve tokësore në qytetin më të madh

afarist më 2015:

Indeksi i qasjes së barabartë në të drejtat pronësore (-2–0) 0.0

A kanë burrat e pamartuar dhe gratë e pamartuara të

drejta të barabarta pronësore në pronë? Po 0.0

A kanë burrat e martuar dhe gratë e martuara të drejta

të barabarta pronësore në pronë? Po 0.0

31

2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues

Nr. Procedura Koha për

kompletim

Kostot e

ndërlidhura

Organi

ekzekutiv

Baza ligjore

operacionale

Reforma që

duhet bërë

(p.sh.

eliminimi,

riorganizimi,

s’ka

ndryshim)

Mekanizmi për

reformë:

ndryshimi i

(L)igjit,

ndryshimi i

(R)regullores,

Përmirësim

(O)peracional)

Koha e

nevojshme për

reformë:

(S)hkurtë,

(M)esatare,

(G)jatë)16


certifikatës së pronës

dhe planit të parcelës

në Drejtorinë

Komunale të

Gjeodezisë dhe

Kadastrit

Agjencia: Drejtoria

Komunale e Gjeodezisë

dhe Kadastrit

Shitësi duhet të paraqesë

këto dokumente (kopje të

certifikatës së pronës dhe

planit të parcelës) avokatit i

cili do të përgatisë

marrëveshjen për shitje.

Certifikata e pronës duhet

të nënshkruhet dhe të

aprovohet nga Drejtori.

Për të marrë certifikatën e

pronës nevojiten

2 ditë (paralel

me

Procedurën 2)

EUR 4 për

certifikatën e

pronës dhe

EUR 5 për

planin e

parcelës së

tokës

16 Shkurtë = reformë e zbatuar dhe validuar deri më 31 maj 2018. Mesme = reformë e zbatuar dhe validuar deri më 31 maj 2019. Gjatë = reformë e zbatuar dhe validuar pas 1 qershorit 2019.

32

dokumentet e mëposhtme:

letërnjoftimi, certifikata e

vjetër dhe formulari i

aplikimit. Avokati

kontrollon për pengesa të

bartjes së pronës –

hipoteka, barrë ose

ngarkesa tjera, mbi pronën

para se të bëhet transferi.

*2 Marrja e letër

konfirmimit tatimor

nga Drejtoria për


Komunës

Agjencia: Drejtoria për


Komunës

Shitësi kërkon këtë letër

konfirmimi nga komuna për

të vërtetuar se të gjitha

tatimet për pronën janë

paguar dhe se prona mund

të shitet. Shitësi duhet të

paraqesë këto dokumente

në zyrën kadastrale për të

qenë në gjendje të marrë

informata nga ta, pra listën

poseduese dhe planin e

parcelës.

2 ditë (paralel

me

Procedurën 1)

Pa kosto


certifikuara të

1 ditë EUR 10.4

33

certifikatave të biznesit

në komunë

Agjencia: Agjencia për

Regjistrimin e Biznesit e

Kosovës dhe Komuna

Si Shitësi ashtu edhe

Blerësi duhet të paraqesin

kopjet e certifikatave të

biznesit që vërtetojnë se

biznesi është ekzistues (që

duhet të ripërtërihen çdo

vit) avokatit që do të

përgatisë marrëveshjen e

shitjes.

4 Noteri përgatit

marrëveshjen e

shitblerjes dhe e

noterizon

Agjencia: Noteri

Sipas Ligjit Nr. 03/L-10 për

Noterinë, funksioni i

legalizimit të

transaksioneve me pronën

me patundshme është

transferuar te Noterit.

Sipas Ligjit: noteri përgatit

dhe certifikon dokumentet

e pronës, me kërkesë të

personave fizik ose juridik,

ose autoriteteve publike.

Noteri përgatit dhe

2 ditë Për

transaksionet

që kalojnë

100.000 EUR,

taksa është 120

EUR, plus një

rritje prej 20

EUR për çdo

20.000 EUR

rritje të vlerës

së

transaksionit.

Shuma totale e

taksës nuk

mund të

tejkalojë 1,000

EUR.

34

noterizon dokumentet në

lidhje me, ndër të tjera,

operacionet e mëposhtme,

të cilat palët dëshirojnë ose

kërkohet që të japin:

1. Procedimin e

deklaratave dhe të dhënave

për çështjet ligjore ose

transaksionet e bëra nga

Noteri ose në prani të tij

ose saj;

2.certifikimin dhe

konfirmimin e fakteve nga

Noteri, përfshirë

certifikimin se kopjet janë

kopje të vërteta të

dokumentit origjinal;

3. Legalizimin e

nënshkrimeve të vëna nga

individët në dokumentet e

nënshkruara në dorë; dhe

4. Marrjen e deklaratave

nën betim.

Taksat e noterëve janë

përcaktuar nga Ministria e

Drejtësisë, në konsultim

me Odën e Noterëve.

Udhëzimi Administrativ Nr.

02/2012 mbi Taksat e


përcakton takste


për aktet dhe shërbimet

noterike në Republikën e

Kosovës. Sipas nenit 5 të

udhëzimit: “normat e

taksave të noterit

përcaktohen në bazë të

35

vlerës së transaksionit të

aktit noterial”.

Për aktet noteriale të

përgatitura në bazë të

vlerës së transaksionit dhe

të cilat nuk janë të

përfshira në taksat tjera,

taksat e noterit kalkulohen

si vijon:

Vlera e transaksionit në

Euro

Për pronat me vlerë:

0,01 EUR deri 2.500,00

EUR – taksa është 20 EUR

2.501,00 EUR deri 5.000,00


5.001,00 EUR deri

20.000,00 EUR - taksa

është 50 EUR

20.001,00 EUR deri

60.000,00 EUR - taksa

është 80 EUR

60.001,00 EUR deri

100.000,00 EUR - taksa

është 120 EUR

Për aktet noteriale ku vlera

e transaksionit tejkalon

shumën e 100,000.00 EUR,

taka do të ngritët për 20

EUR për çdo 20,000.00,

por nuk mund të tejkalojë

36

shumën totale të taksës

prej 1.000 EUR.

5 Pagesa e tatimeve

komunale në

transaksionin e pronës

së patundshme

Agjencia: Drejtoria e

Financave dhe Pronës e

Komunës / cilado bankë

komerciale

Ky tatim në transfer është

taksë e sheshtë. Në të

kaluarën ka qenë përqindje

e vlerës së pronës, por

tash është vlerë fikse për

transfer të parcelës

tokësore. Pas pagesës në

bankë, në komunë duhet të

sillet dëshmia e pagesës.

Shuma e tatimit është

përcaktuar me Rregulloren

Komunale për taksa, tarifa

dhe tatim, e datës

02.12.2011, (neni 4).

1 ditë EUR 150 +

EUR 1

(shërbime

bankare)

6 Regjistrimi i transferit

të pronës në Drejtorinë

e Gjeodezisë dhe

Kadastrit në Komunë

Agjencia: Drejtoria e

Gjeodezisë dhe Kadastrit e

20 ditë EUR 80 (Taksa

e regjistrimit) +

EUR 1

(shërbimet

bankare)

37

Komunës

Pas dorëzimit të të gjitha

dokumenteve, komuna jep

kuponin për pagesë për të

paguar taksat e regjistrimit

në një bankë komerciale.

Në përputhje me

Udhëzimin Administrativ

MMPH Nr. 08/2014 për

taksat në produktet për

regjistrimin e të drejtave të

pronës së paluajtshme nga

zyrat kadastrale të

komunale janë si vijon:

Për transaksionet me

shumë 10,000 EUR - taksa

është 20 EUR


shumë 10,001 EUR deri

30,000 EUR - taksa është

30 EUR




35 EUR




50 EUR

Për shumat mbi 100,001

EUR dhe për çdo tejkalim

38

të 50,000 EUR - taksa

është 50 EUR plus 30 EUR

për vlerë tejkaluese.

* Ndodh njëkohësisht me një procedurë tjetër.

Indeksi / Pyetja Përgjigja Organi

ekzekutiv

Baza ligjore ose

operacionale

Reforma që

duhet bërë

(p.sh.

eliminimi,

riorganizimi,

s’ka ndryshim)

Mekanizmi për

reformë:

ndryshimi i

(L)igjit,

ndryshimi i

(R)regullores,

Përmirësim

(O)peracional)

Koha e

nevojshme për

reformë:

(S)hkurtë,

(M)esatare,

(G)jatë)17

Indeksi i cilësisë së administrimit të tokës (0-30)

Indeksi i besueshmërisë së infrastrukturës (0-8)

Cili është institucioni përgjegjës për

regjistrimin e pronës së

paluajtshme?

Zyra Kadastrale

në Prishtinë

Në çfarë formati mbahen titujt e

tokave në regjistër në qytetin më të

madh afarist të ekonomisë – në

format letre apo në format të

kompjuterizuar (skanuar ose


Kompjuter/plotësi

sht digjitale

A ka bazë elektronike të të

dhënave për kontrollimin e

pengesave për transferin e pronës

(barrë tatimore, hipoteka, kufizime

ose të njëjta)?

Po

17 Shkurtë = reformë e zbatuar dhe validuar deri më 31 maj 2018. Mesme = reformë e zbatuar dhe validuar deri më 31 maj 2019. Gjatë = reformë e zbatuar dhe validuar pas 1 qershorit 2019.

39

Institucioni përgjegjës për planet që

tregojnë kufijtë ligjor në qytetin më

të madh afarist:

Agjencia

Kadastrale e

Kosovës

Në çfarë formati mbahen shumica e

hartave të parcelave të tokës në

qytetin më të madh afarist— në

format letre apo në format të

kompjuterizuar (skanuar ose


Kompjuter/plotësi

sht digjitale

A ka një databazë elektronike për

regjistrimin e kufijve, kontrollimin e

planeve dhe ofrimin e informatave

kadastrale (sistem i informatave

gjeografike)?

Po

Të dhënat e regjistruara nga

agjencia për regjistrimin e pronës

së paluajtshme dhe agjencia

kadastrale ose e hartave a mbahen

në një databazë të vetme, në

databaza të ndara por të lidhura

ose në databaza të ndara?

Një databazë e

vetme

A përdorin numrin e njëjtë

identifikues për pronat agjencia për

regjistrimin e pronave të

paluajtshme dhe agjencia kadastrale

ose e hartave?

Po

Indeksi i transparencës së informatave (0–6)

Kush mund të merr informata për

pronësinë mbi tokën në agjencinë

përgjegjëse për regjistrimin e

pronës së paluajtshme në qytetin

më të madh afarist?

Vetëm

ndërmjetësuesit

(noterët,

avokatët, etj.)

40

A është lista e dokumenteve që

kërkohen për të kompletuar cilindo

lloj të transaksionit të pronës në

dispozicion të publikut – nëse po,

si?

Po, on-line


http://kk.rksgov.n

et/prishtina

/getattachment/

Home/141508---

Udhezues-

perqytetar---

Drejtoria-

eKadastrit.pdf.asp

x

A është bërë e disponueshme për

publikun lista e taksave të

aplikueshme për çfarëdo

transaksioni pronësor në agjencinë

përgjegjëse për regjistrimin e

pronës së paluajtshme në qytetin

më të madh afarist – nëse po, si?

Po, on-line


http://www.kcaks.

org/document

s/10179/20916/M

inistriua0820141

4.pdf/0f2f30f9-

472a-43a0-9eaf-

212fe1fbd137

A zotohet agjencioni përgjegjës për

regjistrimin e pronës së paluajtshme

për dhënien e një dokumenti

Jo

41

obligativ ligjërisht që dëshmon

pronësinë mbi pronën brenda një

kornize kohore të caktuar – nëse

po, si e komunikon standardin e

shërbimit?


A ka mekanizëm specifik dhe të

veçantë për paraqitjen e ankesave

për një problem që ka ndodhur në

agjencionin përgjegjës për

regjistrimin e pronës së

paluajtshme?

Jo


A ka statistika zyrtare të

disponueshme publikisht që

përcjellin numrin e transaksioneve

në agjencinë e regjistrimit të pronës

së paluajtshme?

Jo

Numri i transferimeve pronësore

në qytetin më të madh afarist në

vitin 2014:

Kush mund të konsultojë hartat e

parcelave tokësore në qytetin më

të madh afarist?

Vetëm

ndërmjetësuesit

dhe palët e

interesit

A është skema e taksave për qasje

në harta e disponueshme për

publikun—nëse po, si?

Po, on-line


http://www.kca-

ks.org/documents

/10179/22166/1c.




42

pdf/59ac1c7a-

848a-471c-8b13-

...

A është përkushtuar agjencia

kadastrale ose e hartave për të

nxjerrë një hartë të përditësuar

brenda një kornize kohore të

caktuar —dhe nëse po, si e

komunikon standardin e shërbimit?

Jo


A ka mekanizëm specifik dhe të

veçantë për paraqitjen e ankesave

për problemet që kanë ndodhur në

agjencinë kadastrale ose të hartave?

Jo


Indeksi i mbulimit gjeografik (0–8)

A janë të gjitha parcelat tokësore

në pronësi private në ekonomi

formalisht të regjistruara në

regjistrin e pronës së paluajtshme?

Po


në pronësi private në qytetin më të

madh afarist formalisht të

regjistruara në regjistrin e pronës

së paluajtshme?

Po


në pronësi private në ekonomi në

hartë?

Po


në pronësi private në qytetin më të

madh afarist në hartë?

Po




43

Indeksi i zgjidhjes së kontesteve të tokës (0–8)

A kërkon ligji që të gjitha

transaksionet e shitjes së pronë të

regjistrohen në regjistrin e pronës

së paluajtshme për ti bërë të

bartshme te palët e treta?

Po

A është sistemi formal i regjistrimit

të pronës së paluajtshme objekt i

një garancioni shtetëror apo privat?

Po

A ka mekanizëm specifik të

kompensimit për të mbuluar

humbjet e shkaktuara palëve që

janë angazhuar në mirëbesim në një

transaksion prone bazuar në

informata të gabuara të certifikuara

nga regjistri i pronës së

paluajtshme?

Jo

A kërkon sistemi ligjor verifikim të

vlefshmërisë ligjore të

dokumenteve të nevojshme për

transaksion të një prone p.sh.,

kontrollimin e pajtueshmërisë së

kontratave me kërkesat e ligjit)?

Po

Nëse po, kush është përgjegjës për

kontrollimin e ligjshmërisë së

dokumenteve?

Noteri.

A kërkon sistemi ligjor verifikim të

identitetit të palëve të transaksionit

të pronës?

Po

Nëse po, kush është përgjegjës për

verifikimin e identitetit të palëve? Noteri.

44

A ka databazë kombëtare për të

verifikuar saktësinë e dokumenteve

të identitetit?

Jo

Për një kontest toke standard

ndërmjet dy bizneseve lokale për të

drejtat e zotërimit me vlerë sa 50

herë Bruto to Ardhurat Kombëtare

(BAK) për kokë banori dhe që

ndodhet në qytetin afarist më të

madh, cila gjykatë do të ishte

përgjegjëse për rastin në shkallë të

parë?

Gjykata

Themelore në

Prishtinë

Sa merr kohë mesatarisht për të

marrë vendimin nga gjykata e

shkallës së parë për një rast të tillë

(pa ankesë)?

Ndërmjet 2 e 3

vite

A ka statistika rreth numrit të

kontesteve të tokës në shkallën e

parë?

Jo

Numri i kontesteve tokësore në

qytetin më të madh afarist më

2015:

Indeksi i qasjes së barabartë në të drejtat pronësore (-2–0)

A kanë burrat e pamartuar dhe

gratë e pamartuara të drejta të

barabarta pronësore në pronë?

Po

A kanë burrat e martuar dhe gratë

e martuara të drejta të barabarta

pronësore në pronë?

Po

45

3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces

Nr. Qeveria ose Organi Joqeveritar

Numri

1

2

3

4

5

6

46

4. Tabela e reformave #4: Formular i Planit 4 vjeçar të Veprimit (2017 – 2021) 2017 2018

N Dh J Sh M P M Q K G Sh T N Dh

1. Aktiviteti / Reforma

a. Detyra 1

b. Detyra 2

c. Detyra 3


a. Detyra 1

b. Detyra 2

c. Detyra 3


a. Detyra 1

b. Detyra 2

c. Detyra 3


a. Detyra 1

b. Detyra 2

c. Detyra 3

47

SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2018

PËRMIRËSIMI I CILËSISË SË ADMINISTRIMIT TË TOKËS

Të drejtat valide të pronësisë janë të nevojshme për të mbështetur investimet, produktivitetin dhe rritjen ekonomike. Dëshmitë nga ekonomitë në mbarë

botën sugjerojnë që pronarët e pronave me tituj të regjistruar kanë më shumë gjasa të investojnë. Ata gjithashtu kanë një shans më të mirë për të marrë

kredi kur përdorin pronën e tyre si kolateral. Po ashtu, të kesh informacion të besueshëm dhe të azhurnuar në kadastrat dhe regjistrat e tokës është

thelbësore për qeveritë që të vlerësojnë dhe mbledhin tatimet në pronë në mënyrë korrekte.

Njëzet e nëntë ekonomi e kanë bërë regjistrimin e pronës më të lehtë, duke rritur efikasitetin e transferimit të pronës dhe duke përmirësuar cilësinë e

administrimit të tokës në vitin 2016/17. Përmirësimet më të zakonshme përfshijnë rritjen e transparencës së informacionit dhe rritjen e efikasitetit

administrativ duke reduktuar kohën për transferimin e pronës. Mauriciusi bëri përmirësimin më të madh në lehtësimin e regjistrimit të pronës në vitin

2016/17. E bëri këtë duke eliminuar tatimin e transferimit prej 10% dhe detyrimet për regjistrim, duke zbatuar një mekanizëm të ankesave dhe duke

publikuar standardet e shërbimit. Ruanda gjithashtu bëri përmirësime në procesin e regjistrimit të pronës në 2016/17. Ruanda reduktoi kohën për

transferimin e pronës duke futur shërbime të reja on-line si kërkimet nga përdoruesit të informacionit të pronësisë dhe depozitimi e regjistrimi on-line i

transferimit të pronës. Tani është e mundur të kërkohet në internet për pronarët e pronave të veçanta, vendndodhjet dhe pengesat që prekin pronën.

Përveç kësaj, palët, ose noteri i tyre, mund të paraqesin dokumentin e transferimit të pronës për regjistrim on-line. Nigeri uli ndjeshëm kostot e regjistrimit

duke ulur taksat noteriale nga 4% e vlerës së pronës në një skemë regresive të taksave të bazuar në vlerën e pasurisë. Qeveria gjithashtu bëri ndryshime në

Kodin e Përgjithshëm Tatimor për të ulur taksat e regjistrimit të transferimit të pronës.

Në mesin e rajoneve, Evropa dhe Azia Qendrore dhe Afrika Sub-Sahariane lidhen si rajonet me më shumë reforma në lidhje me transferimin e pronës në

2016/17. Në Evropë dhe Azinë Qendrore, Kroacia miratoi Aktin e Transferimit të Pasurive të Paluajtshme, që uli tatimin mbi transferimin e pronës nga 5%

në 4%, ndërsa Kazakistani vuri planet kadastrale në Almaty në dispozicion të publikut nëpërmjet faqes së internetit të qeverisë dhe filloi të publikonte

statistika mbi kontestet tokësore. Federata Ruse ka vënë shërbimet e regjistrimit të pronës në dispozicion në një sportel të vetëm dhe ka miratuar

legjislacionin që kërkon regjistrimin e pronave brenda nëntë ditëve të punës. Në Afrikën Sub-Sahariane, regjistri i tokës në Mauritani lansoi një faqe interneti

që ofron informata relevante për publikun mbi shërbimet e regjistrit të tokës, duke përfshirë rregulloret, procedurat dhe taksat e transferimit të pronës.

Senegali ka zvogëluar kohën e regjistrimit të pronës duke riorganizuar ndërveprimet midis departamenteve të ndryshme në regjistrin e pronave, duke futur

mekanizma të brendshëm për të identifikuar pengesat dhe miratimin e kufijve kohorë të brendshëm për të përshpejtuar procesin e regjistrimit.

48

1. Bashkimi Evropian (24): Reformat në regjistrimin e pronës sipas ekonomive

TBB 2008 – TBB 2018 Austria

= Reformat në Të Bërit Biznes Regjistrimi i Pronës. = Ndryshim që e bën më të vështirë Regjistrimin e Pronës.

TBB 2011: Austria e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë, duke

kërkuar paraqitjen on-line të aplikimeve për të regjistruar transferimet e

pronësisë.

Belgjika


TBB 2016: Belgjika e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

inkuadruar regjistrimin elektronik të pronës.

TBB 2012: Belgjika e ka bërë më të shpejtë regjistrimin e pronës për

sipërmarrësit, duke vendosur afate kohore dhe duke zbatuar sistemin e saj “

e-noteriat”.

TBB 2010: Belgjika e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

vendosur afate kohore për disa procedura.

TBB 2011: Kryeqyteti i Belgjikës Brukseli e ka bërë më të vështirë

transferimin e pronësisë, duke kërkuar një certifikatë të tokës së

padëmtueshme.

Bullgaria


TBB 2010: Bullgaria ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke lansuar një regjistër të integruar të pronës të bazuar në rrjet,

duke bërë të mundur kontrollimin e pronësinë dhe statusin e kadastrit të

pronave on-line.

Kroacia


TBB 2018: Kroacia e ka bërë më pak të kushtueshëm transferin e pronës

duke ulur taksën për transferin e pronës së paluajtshme.

49

TBB 2008: Kroacia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën përmes përmirësimeve të vazhdueshme në regjistrin e tokave.

Qipro


TBB 2013: Qipro e ka bërë më të shpejtë transferimin e pronësisë duke

kompjuterizuar tokat.

Republika Çeke


TBB 2013: Republika Çeke e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronave

duke lejuar qasjen on-line në regjistrin e databazës tregtare dhe duke

eliminuar nevojën për pajisjen me një certifikate në forme letre nga regjistri,

para se të aplikohet për regjistrim në kadastër.

TBB 2012: Republika Çeke shpejtoj regjistrimin e pronave duke

kompjuterizuar zyrën kadastrale, duke dixhitalizuar të gjitha të dhënat, si dhe

duke inkuadruar komunikimin elektronik me noteritë.

TBB 2010: Republika Çeke e bëri më të lehtë regjistrimin nëpërmes

riorganizimit të vazhdueshëm të regjistrit, të kombinuar me kompjuterizimin e

regjistrit.

TBB 2014: Republika Çeke e bëri më të shtrenjtë transferimin e

pronësisë duke rritur ratën e tatimit në transferimin e pronësisë.

Danimarka


TBB 2013: Danimarka e bëri më të lehtë regjistrimin e pronave duke

inkuadruar dorëzimin elektronik të aplikimeve për transferim të pronës në

regjistrin e tokave.

TBB 2011: Kompjuterizimi i regjistrit të tokave në Danimarkë ka

përgjysmuar numrin e procedurave të nevojshme për të regjistruar pronën.

Estonia


50

TBB 2010: Estonia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke

kompjuterizuar të dhënat e pronave në regjistrin e tokave dhe mundësoi

noteritë për ta zhvilluar procesin on-line.

Franca


TBB 2014: Franca e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

shpejtuar regjistrimin e veprës së shitjes në regjistrin e tokave.

TBB 2010: Franca e bëri më të lehtë dhe më të shpejtë transferimin e

pronësisë duke implementuar plotësisht sistemin on-line, i cili i mundëson

noteritë për të marrë pengesat për bartje të pronësisë dhe dokumentet e

pronësisë nga regjistri elektronik i tokave.

TBB 2008: Franca ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke implementuar një sistem të ri (Tele@ctes), i cili lejon noteritë të

kenë qasje në regjistrimin e tokave në mënyrë elektronike.

TBB 2017: Franca e ka bërë më të shtrenjtë transferin e pronës

duke ngritur normën e tatimit në transfer të pronës dhe duke futur një

tatim të ri për bizneset në Paris.

Gjermania


TBB 2015: Gjermania e ka bërë më të shtrenjtë regjistrimin e

pronësisë duke ngritur tatimin në transferimin e pronësisë.

TBB 2008: Gjermania e bëri më të kushtueshëm regjistrimin e

pronësisë duke rritur tatimin për transfer në Berlin.

Greqia


TBB 2015: Greqia e bëri më të lehtë transferimin e pronësisë duke

reduktuar tatimin në transferimin e pronësisë dhe duke eliminuar kërkesat-

certifikatat e shlyerjes për tatim komunal.

TBB 2011: Greqia e bëri më të kushtueshme transferimin e

pronësisë duke rritur tatimin për transfer nga 1% e vlerës së pronësisë

në 10% të vlerës së pronësisë.

Hungaria


51

TBB 2011: Hungaria reduktojë taksën e regjistrimit të pronësisë në 6% të

vlerës së pronësisë.

TBB 2009: Hungaria themeloj një zyre të re regjistrimi në Budapest e cila

shpejtoi regjistrimin e pronës duke reduktuar kohën e nevojshme për të

regjistruar një titull.

TBB 2008: Hungaria e ka bërë më të shpejtë regjistrimin e pronësisë

duke hapur një zyre të dytë për regjistrimin e tokave në Budapest, e cila

reduktoje kohën e nevojshme për të dorëzuar një aplikim në regjistrin e

tokave për të regjistruar një titull .

Irlanda


TBB 2015: Irlanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

rritur sistemin e kompjuterizuar në regjistrin e tokave dhe duke implementuar

sistemin on-line për regjistrimin e titullit.

TBB 2013: Irlanda e ka bërë transferimin e pronësisë më pak të

kushtueshëm duke inkuadruar një vulë të vetme mbi normën detyruese për

transferimin e pronësisë jo rezidenciale, si dhe zgjeroi regjistrimin e

detyrueshëm për të gjitha pronat në Irlandë.

TBB 2010: Irlanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

reduktuar çmimin maksimal të detyrimeve për vulë mbi transaksionet e

pronësisë.

Italia


TBB 2014: Italia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

eliminuar kërkesën e certifikatës së energjisë për ndërtesa tregtare të cilat

nuk kanë sistem të ngrohjes.

TBB 2013: Italia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

digjitalizuar hartat kadastrale të pronësisë dhe duke i vendosur on-line në

dispozicion të noterive.

52

Letonia


TBB 2016: Letonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

inkuadruar një formular të ri aplikimi për transferim.

TBB 2012: Letonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

lejuar qasje elektronike në databazat e të dhënave tatimore komunale të cilat

tregojnë statusin tatimor të pronësisë, duke eliminuar kërkesën për të marrë

këtë informacion në formë të letrës.

TBB 2009: Letonia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke

prezantuar një bazë të dhënash në internet, e cila i lejon punonjësit e

regjistrimit të tokave për të verifikuar vlerën kadastrale të pasurive të

patundshme.

Lituania


TBB 2009: Lituania e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronësisë duke

bashkuar procedurën për marrjen e certifikatës së transaksionit për pasurinë

e patundshme me procedurën e noterizimit.

Holanda


TBB 2014: Holanda e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

rritur efikasitetin në procesin e kërkimit të titullit.

Polonia


TBB 2015: Polonia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronësisë duke

paraqitur procedura on-line dhe duke reduktuar taksat noterike.

TBB 2013: Polonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke

inkuadruar një sistem të ri të menaxhimit të ngarkesës së lëndëve për tokat

dhe regjistrat e pengjeve si dhe duke vazhduar me dixhitalizimin e të dhënave

të regjistrit.

53

TBB 2011: Polonia e ka lehtësuar regjistrimin e pronësisë duke

kompjuterizuar regjistrin e tokave.

TBB 2008: Polonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të

kushtueshme duke kaluar nga taksat e ndryshueshme të regjistrimit në një

taksë fikse.

Portugalia


TBB 2011: Portugalia themeloi një sportel të vetëm për regjistrimin e

pronës.

TBB 2010: Portugalia ka përshpejtuar regjistrimin e pronës nëpërmjet

kompjuterizimit të regjistrit të mbështetur nga një ndryshim në kodin e

regjistrit duke e bërë përdorimin e noterive opsionale.

TBB 2008: Portugalia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën nëpërmjet kompjuterizimit të vazhdueshëm në regjistrat e pasurive të

patundshme në Lisbonë.

Rumania


TBB 2018: Rumania ka përmirësuar cilësinë e administrimit të tokës

duke digjitalizuar të dhënat për pronësinë e tokës.

TBB 2010: Rumania ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke

inkuadruar procedura të përshpejtuara në regjistrin e tokës dhe kadastrit.

Sllovenia


TBB 2012: Sllovenia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më

pak të kushtueshme duke inkuadruar procedurat on-line dhe uljen e tarifave.

TBB 2011: Kompjuterizimi më i gjerë në regjistrin e tokave në Slloveni ka

zvogëluar vonesat në regjistrimin e pasurive me 75%.

54

Spanja


TBB 2015:Spanja e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur

normën e tatimit në transferimin e pronësisë.

Suedia


TBB 2017: Suedia e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke ngritur

efikasitetin administrativ dhe duke futur një mekanizëm të pavarur të veçantë

për raportimin e gabimeve në harta.

TBB 2015: Suedia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

zbatuar plotësisht një sistem të ri për regjistrimin e pronës

TBB 2011: Suedia e bëri regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

eliminuar kërkesën për të marrë një dokument të parablerjes nga komuna

TBB 2013:Në Suedi transferet e pronësisë morën më shume kohë

gjatë zbatimit të një sistemi të ri të teknologjisë së informacionit në

regjistrin e tokës.

TBB 2012: Suedia ngriti çmimin e transferimit të pasurisë ndërmjet

kompanive.

Mbretëria e Bashkuar


TBB 2014: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë transferimin e pronës më të

lehtë duke inkuadruar paraqitjen elektronike për aplikimet e transferimit të

pronës

TBB 2010: Mbretëria e Bashkuar e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës

duke inkuadruar procesin automatik-elektronik për kompensimin e

transaksionit të tokës.

2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (10): Reformat në regjistrimin e pronës sipas

ekonomive TBB 2008 – TBB 2018 Shqipëria


55

TBB 2015:Shqipëria e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

duke vendosur kufizime efektive kohore dhe duke kompjuterizuar të

dhënat mbi pronën e paluajtshme.

TBB 2012: Shqipëria e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë

duke i vendosur kufizim kohor regjistrit të tokave për të regjistruar

një titull.

Bosnja dhe Hercegovina


TBB 2013: Bosnja dhe Hercegovina e ka bërë më të lehtë për të

transferuar pronën mes kompanive duke kompjuterizuar regjistrin tregtar.

TBB 2011:Bosnja dhe Hercegovina i ka zvogëluar vonesat për regjistrimin

e pronës në regjistrin e tokës në Sarajevë

TBB 2009: Bosnja dhe Hercegovina e ka përshpejtuar regjistrimin e

pronës duke kompjuterizuar dokumentet në regjistrin e tokës në Sarajevë.

Gjeorgjia


TBB 2017: Gjeorgjia e ka përmirësuar cilësinë e administrimit të tokës

duke rritur mbulueshmërinë e të gjitha hartave në ngastrat e tokës në

pronësi private në qytetin kryesor afarist.

TBB 2009:Gjeorgjia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

eliminuar kërkesën për disa dokumente si dhe thjeshtimin dhe uljen e taksave

të regjistrimit.

TBB 2008: Gjeorgjia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar kërkesën e noterizimit për marrëveshjen e shitjes dhe ka reduktuar

kohën e nevojshme për të marrë një ekstrakt regjistër të sipërmarrësit për

regjistrimin e shitësit / blerësit nga gjykata e qarkut.

Kosova


56

TBB 2014:Kosova e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një sistem të ri noterial dhe duke kombinuar procedurat për

hartim dhe duke legalizuar marrëveshjet e shit –blerjes.

TBB 2015: Kosova e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

duke rritur taksën për regjistrimin e transaksioneve të pronës.

IRJ e Maqedonisë


TBB 2014: Maqedonia ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë dhe

më pak të kushtueshme me dixhitalizimin e kadastrës së patundshmërive dhe

duke eliminuar kërkesën e një certifikate mbi pengesat për bartje të

pronësisë .

TBB 2012: Maqedonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

ulur taksat noteriale dhe zbatimin e afateve kohore.

TBB 2010: Maqedonia e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

vendosur kufij të rinj kohorë për regjistrimin e një titulli të veprës në

kadastrën e patundshmërive dhe duke e bërë të mundur për të marrë një

certifikatë për mospengesa në bartje të pronë sisë nga regjistri i pasurive

të patundshme në vend se të merret përmjet gjykatës

TBB 2009: Maqedonia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të

regjistruar pronën me rritjen e stafit në zyrën e kadastrës.

Mali i Zi


TBB 2014: Mali i Zi e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

inkuadruar një sistem noterial.

Serbia


TBB 2018: Serbia ka përmirësuar besueshmërinë e sistemit të

administrimit të tokës duke zbatuar sistemin e informatave gjeografike.

TBB 2017: Serbia ka thjeshtuar procesin e transferit të pronës duke futur

afate kohore efektive.

TBB 2015:Serbia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë duke

eliminuar procedurat e përshpejtuara për regjistrimin e transferimit të

pronësisë.

57

TBB 2012: Serbia e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

ofruar një alternativë të përshpejtuar

TBB 2009: Serbia e ka reduktuar koston për transferimin e pronës duke

ulur tatimin e transferimit të pronës.

Zvicra


TBB 2016: Zvicra e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke futur

një databazë të dhënash kombëtare për të kontrolluar pengesat për bartje të

pronësisë.

Turqia


TBB 2018: Turqia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke ulur

kostot e transferimit të pronës.

TBB 2014: Turqia e ka bërë transferimin e pronës më të

kushtueshme duke rritur regjistrimin dhe disa taksa të tjera.

Ukraina


TBB 2014: Ukraina e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë me

organizimin e procedurave dhe riorganizimin e sistemit të regjistrimit të

pronës

TBB 2013: Ukraina e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

futur një afat kohor të efektshëm për aplikimet e transferimit dhe

përpunimit në kadastrën e tokave në Kiev.

3. Shtetet tjera (111): Reformat në regjistrimin e pronës sipas ekonomive TBB

2008 – TBB 2018 Afganistani


58

TBB 2010: Afganistani ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

reduktuar tatimet e transferimit të pronës

TBB 2008: Afganistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë nga

riorganizimi i procesit të marrjes së miratimeve dhe duke digjitalizuar sistemin

e të dhënave së titullit të veprës në disa gjykata të qarkut.

Algjeria


TBB 2010: Algjeria e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë dhe më

pak të kushtueshme, duke ulur taksat noteriale dhe duke eliminuar tatimin

mbi fitim.

Angola


TBB 2012: Angola ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme

duke ulur tatimin e transferimit.

TBB 2010: Angola e ka përshpejtuar transferimet pronësore duke

dixhitalizuar regjistrit e tokave në Luanda dhe duke ndarë atë në 2 njësi,

secila përgjegjëse për gjysmën e tokës së mbuluar nga regjistri.

Antigua dhe Barbuda


TBB 2018: Antigua dhe Barbuda e kanë bërë më të shpejtë regjistrimin e

pronës duke eliminuar grumbullin e aplikimeve, të cilat ishin shkaktuar nga

zjarri në regjistrin e tokave.

TBB 2011: Në Antigua dhe Barbuda për transferim të pronës tani

kërkohet leje nga mbikëqyrësi kontrollues për të shmangur deklaratat e

dëmshme.

Argjentina


TBB 2012: Argjentina e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

duke shtuar një kërkesë që noteri të marrë vlerën e referencës të

agjencisë tatimore për pronën para noterizimit të veprës së shitjes.

59

TBB 2010: Argjentina e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

duke shtuar një kërkesë të re për të deklaruar të gjitha transaksionet

mbi 300.000 pezeta argjentinase.

Armenia


60

TBB 2018: Armenia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

përmirësuar mekanizmat për zgjidhjen e kontesteve të tokës të sistemit të

administrimit të tokës.

Azerbajxhani


TBB 2015: Azerbajxhani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

futur një procedurë në internet për marrjen e certifikatës mbi pengesat e

bartjes së pronë sisë .

TBB 2009: Azerbajxhani e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë dhe

më të shpejtë duke prezantuar një regjistër të unifikuar të pronës.

Bahamet


TBB 2017: Bahamet e kanë bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

reduktuar koston e transferimit të pronës.

TBB 2014: Bahamet e kanë bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar detyrimet për vulë .

TBB 2009: Bahamet e kanë reduktuar kohën e nevojshme për

transferimin e pronës duke inkuadruar një sistem të kompjuterizuar në

regjistrin e të dhënave.

TBB 2012: Bahamet e kanë bërë transferimin pronën më të

kushtueshme duke rritur taksat e zbatueshme mbi detyrimet për vulë.

Bahrejni


TBB 2015: Bahrejni e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

reduktuar taksat e regjistrimit.

TBB 2011: Bahrejn e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të rëndë

duke rritur taksat në Byronë e Regjistrimit të Tokës dhe Sondazheve.

Bangladeshi


TBB 2011: Bangladesh e ka ulur tatimin e transferimit të pronës në 6.7%

të vlerës së pasurisë

61

TBB 2009: Bangladesh e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke rritur

efikasitetin në zyrën e regjistrimit të veprës komunale.

Bjellorusia


TBB 2017: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë transferimin e pronës duke

përmirësuar transparencën dhe besueshmërinë e sistemit të administrimit të

tokës.

TBB 2016: Bjellorusia ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një procedurë të re të shpejtuar

TBB 2014: Bjellorusia ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një procedurë e linjës së shpejtë për regjistrimin e pronës.

TBB 2012: Bjellorusia e ka thjeshtuar transferimin e pronës duke larguar

kërkesën për miratimin e komunës në transferimin e shumicës së ndërtesave

tregtare në Minsk.

TBB 2010: Bjellorusia ka vazhduar për të përmirësuar procesin e

regjistrimit të pronës duke rritur efikasitetin në regjistrin e tokës në Minsk, e

cila e ka reduktuar kohën e nevojshme për të verifikuar pronësinë, dhe duke

eliminuar kërkesën e krijuar të dokumenteve të noterizuara gjatë transferimit

të pronësisë.

TBB 2009: Bjellorusia e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës, duke

krijuar një regjistër të unifikuar si dhe duke inkuadruar kufizime të rrepta

kohore në regjistër dhe duke kompjuterizuar të dhënat e saj të pronësisë.

Benini


TBB 2018: Benini e ka bërë më pak të kushtueshme regjistrimin e pronës

duke eliminuar tatimin në regjistrim. Gjithashtu ka përmirësuar transparencën

e sistemit të administrimit të tokës duke publikuar kërkesat dokumentare dhe

skemën e taksave të kërkuar për transaksionet e pronës.

62

TBB 2008: Benin e ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme,

duke ulur taksën e regjistrimit.

Butani


TBB 2016: Butan e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një sistem të kompjuterizuar për informacionin e tokave.

Botsvana


TBB 2018: Botsvana e ka bërë më të vështirë regjistrimin e pronës

duke reduktuar efikasitetin e Regjistrit të Tapive gjatë zbatimit të

kompjuterizimit të të dhënave manuale.

TBB 2010: Botsvana e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të vështirë

duke shtuar një kërkesë për të njoftuar agjencinë e tatimit për vlerën e

shtuar të pagesës së tatimit.

Brazili


TBB 2016: Brazili e ka bërë transferimin e pronës në Sao Paolo më

të shtrenjtë, duke rritur tatimin e transferimit të pronës.

TBB 2013: Brazili e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

duke futur një certifikatë të re për gjendjen e borxheve të punës, duke

shtuar numrin e procedurave për kujdesin e duhur.

Brunei Darusalam


TBB 2018: Brunei e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke rritur

transparencën e sistemit të administrimit të tokës dhe duke përmirësuar

mekanizmat për zgjidhjen e kontesteve tokësore të sistemit të administrimit

të tokës.

63

Burkina Faso


TBB 2010:Burkina Faso ka organizuar regjistrimin e pronës duke lejuar

pagesën e tatimeve të transferimit në regjistrin e tokës, riorganizimin e

regjistrit të tokës, përcaktimin e afateve kohore ligjore për procedurat dhe

thjeshtimin e vlerësimin të pronës nga zyrtarët e qeverisë nëpërmjet

përdorimit të tabelave të vlersimit në bazë të materialeve të përdorura.

TBB2009:Burkina Faso e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe

më pak të kushtueshme duke eliminuar kërkesën për të marrë autorizimin nga

komuna, bashkimin e pagesës së 2 tatimeve në regjistrin e tokës dhe uljen e

normës së tatimit pë r transferim.

TBB2008: Burkina Faso e ka bërë regjistrimin e pronësisë më pak të

kushtueshme, duke ulur tatimin e regjistrimit.

Burundi

= Reformat në Të Bërit Biznes Regjistrimi i Pronës. = Reformat në Të Bërit Biznes Regjistrimi i Pronës.

TBB 2014: Burundi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë, duke

krijuar një sportel të vetë m për regjistrimin e pronës.

TBB 2013: Burundi e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

krijuar një kufi ligjor kohor për kërkesat e procedimit të transferimit të

pronës në regjistrin e tokës.

TBB 2009: Burundi e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lirë, duke

ulur taksën e regjistrimit. Këto masa kanë qenë pjesërisht të motivuara nga

dëshira e këtyre vendeve për të kaluar pragun e së drejtës për sfidën e

korporatës së mijëvjeçarit.

TBB 2008: Burundi ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të

kushtueshme, duke ulur taksën e regjistrimit.

Kepi i Gjelbër


64

TBB 2016:Kepi i Gjelbër e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke ulur tatimin e regjistrimit të pronës

TBB 2014: Kepi i Gjelbër e ka bërë më të shpejtë transferimin e

pronësisë duke dixhitalizuar regjistrin e tokave.

TBB 2012: Kepi i Gjelbër e ka bërë transferimin e pronësisë më të

shpejtë duke implementuar afate kohore për noterizim dhe për regjistrin e

tokave.

TBB 2011: Kepi i Gjelbër lehtësoi regjistrimin e pronës duke kaluar nga

taksat e bazuar në një përqindje të vlerës së pronës në norma fikse më të

ulta.

Republika e Afrikës Qendrore


TBB 2012: Republika Qendrore e Afrikës e ka përgjysmuar koston e

regjistrimit të pronësisë.

Çadi


TBB 2016: Çadi e ka bërë transferimin e pronës më pak të kushtueshme

duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.

TBB 2014: Çadi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar tatimin e transferimit të pronës.

Kolumbia


TBB 2015:Kolumbia e bëri transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar nevojën për një regjistrim të përkohshëm

TBB 2010: Kolumbia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke i

vënë certifikatat e nevojshme në dispozicion on-line për procedim dhe duke

siguruar një marrëveshje standarde shitjeje paraprake falas, në internet dhe në

zyrat noteriale.

65

Komoret


TBB 2017: Komoret e kanë bërë transferin e pronës më pak të

kushtueshëm duke reduktuar koston e transferit.

TBB 2013: Komoret e ka bërë më të lehtë për të transferuar pasurinë,

duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.

Rep. Dem. e Kongos


TBB 2011: Republika Demokratike e Kongos e reduktoj përgjysmë tatimit

për transferim të pronës në 3% të vlerës së pronësisë.

TBB 2017: Republika Demokratike e Kongos e ka bërë më të

shtrenjtë transferin e pronës duke ngritur tatimin në transfer të pronës.

Rep. e Kongos


TBB 2016: Republika e Kongos e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke reduktuar normën e tatimit në transferimin e pronës..

TBB 2009: Republika e Kongos ka reduktuar koston dhe kohën për të

regjistruar pronën duke ulur taksën e regjistrimit dhe duke i lejuar

vlerësuesve privatë për të vlerësuar pronën.

TBB 2012: Republika e Kongos e ka bërë regjistrimin e pronësisë më

të shtrenjtë duke përmbysur një ligj të mëparshëm i cili ka reduktuar

taksën e regjistrimit.

Kosta Rika


TBB 2018: Kosta Rika ka ulur kohën e nevojshme për transfer të pronës

përmes disa masave, përfshirë futjen e afateve kohore efektive.

TBB 2012: Kosta Rika e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe

më të shpejtë duke i vënë certifikatat e pronësisë në dispozicion on-line

nëpërmjet një faqeje të internetit.

Bregu i Fildishtë


66

TBB 2016: Bregu i Fildishtë e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke reduktuar normën e tatimit në transferimin e pronës.

TBB 2015: Bregu i Fildishtë e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

duke dixhitalizuar sistemin e regjistrit të tokave dhe duke ulur taksën e

regjistrimit të pronës.

TBB 2014: Bregu i Fildishte e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

me riorganizimin e procedurave dhe uljen e taksave të transferimit të pronës.

Xhibuti


TBB 2018: Xhibuti e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke rritur

transparencën e sistemit të administrimit të tokës.

TBB 2008: Xhibuti e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke e

përmirësuar efikasitetin në fushën e shërbimit.

Republika Dominikane


TBB 2009: Republika Dominikane e ka bërë regjistrimin e pasurisë më

pak të kushtueshme, duke ulur dhe thjeshtëzuar tatimet e mbledhura në

transaksionet pronësore.

TBB 2008: Republika Dominikane ka bërë regjistrimin e pasurisë më të

lehtë duke miratuar disa ligje që kanë për qëllim riorganizimin e procesit.

Ekuadori


TBB 2017: Ekuadori ka përmirësuar cilësinë e sistemit të administrimit të

tokës duke larguar kufizimet n të drejtat e pronësisë në mes burrave dhe

grave të martuara.

TBB 2013: Në Ekuador transferet e pronësisë konsumuan më shumë

kohë si rezultat i problemeve të zbatimit në transferimin e autoritetit mbi të

dhënat e pronave të komunës së Quitos.

TBB 2018: Ekuadori e ka bërë më të vështirë regjistrimin e pronës

duke kërkuar certifikatën e vlerësimit për regjistrim të transferit të

pronës.

67

Republika Arabe e Egjiptit


TBB 2009: Republika Arabe e Egjiptit përshpejtoi regjistrimin e pronës

duke thjeshtuar procedurat administrative, organizimin e punës së biznesit

midis regjistrit të pronësisë të paluajtshme dhe Autoritetit egjiptian

mbikëqyrës si dhe inkuadrimin e afateve për disa procedura.

TBB 2008: Egjipti e ka ulur koston e regjistrimit të pasurisë duke

inkuadruar një taksë të ulët fikse.

TBB 2018: Republika Arabe e Egjiptit e ka bërë më të vështirë

regjistrimin e pronës duke ngritur koston për verifikim dhe ratifikim të

kontratës së shitjes.

Etiopia


TBB 2010: Etiopia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

centralizuar detyra administrative si dhe bashkimin e procedurave në

regjistrin e tokës dhe komunës.

Fixhi


TBB 2013: Fixhi e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,

duke kërkuar nga palët në një transaksion të pronës për të marrë një leje

certifikatë tatimore për fitimet kapitale nga Autoriteti i Fixhit për të

Ardhurat Vjetore dhe Autoriteti Doganor.

Gaboni


TBB 2016: Gabon e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke reduktuar tatimin e regjistrimit të pronës.

TBB 2015: Gabon e ka bërë transferimin pronësisë më të

kushtueshme, duke rritur normën e tatimit në regjistrimin e pronësisë.

TBB 2013: Në Gabon regjistrimi i pronësisë u bë më i vështirë për

shkak të vonesave të gjata administrative në regjistrin e tokave.

Gana


68

TBB 2008: Gana e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke

eliminuar kërkesën për të regjistruar aktin e shitjes në Komision e tokave.

Grenada


TBB 2011: Emërimi i një ofiqari i fokusuar vetëm në pronësinë e ka

shkurtuar përgjysmë kohën e nevojshme për të transferuar pronësinë në

Grenada.

Guatemala


TBB 2010: Guatemala e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke

centralizuar më shumë procedurat në regjistrin e pronës, riorganizimin e

operacioneve dhe duke e bërë të mundshme përdorimin më të madh të

shërbimeve elektronike.

TBB 2008: Guatemala e ka reduktuar kohën e nevojshme për të

regjistruar pronën duke i lejuar regjistruesit të dorëzojë nënshkrime

elektronike.

Guinea


TBB 2015: Guinea e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

riorganizuar të dhënat në regjistrin e tokës dhe duke reduktuar taksat e

noterit.

TBB 2014: Guinea e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur

tatimin e transferimit të pronës.

Guinea-Bisau


TBB 2016: Guinea-Bisau e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

duke reduktuar tatimin e regjistrimit të pronës.

69

TBB 2014: Guinea-Bisau e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

duke rritur numrin e noterëve që kanë të bëjnë me transaksionet pronësore.

TBB 2008:Guinea-Bisau e ka bërë regjistrimin e pronësisë më pak të

kushtueshme duke reduktuar tatimin e regjistrimit apo transferimit.

Guajana


TBB 2018: Guajana e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke

shkurtuar kohën për transfer të pronës duke ndarë resurse më të mëdha në

infrastrukturë dhe personel

TBB 2017: Guajana e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

rritur transparencën e Komisionit për Tokë dhe Incizime.

TBB 2012: Në Guajana transferimi i pronës u bë më i ngadalshëm

për shkak të mungesës së personelit në regjistrin e veprës.

Haiti


TBB 2008: Haiti ka bërë regjistrimin e pronësisë më të thjeshtë duke

organizuar procesin në organin tatimor.

Hondurasi


TBB 2008:Honduras e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

vendosur një afat kohor për përfundimin e procedurave të caktuara.

TBB 2018: Hondurasi e ka bërë më të vështirë regjistrimin e pronës

duke reduktuar numrin e punonjësve në regjistrin e tokave.

Hong Kong SAR, Kina


TBB 2010: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë regjistrimin e pronës më të

lehtë duke e bërë të mundur për të dorëzuar detyrimin për vulë në aktin e

shitjes (caktimin e pronës) në internet.

TBB 2018: Hong Kong SAR, Kina, ka përmirësuar cilësinë e sistemit

të administrimit të tokës duke avancuar besueshmërinë e tij dhe krijuar

një mekanizëm për ankesa.

TBB 2014: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë transferimin e pronës

më të kushtueshme duke rritur detyrimet për vulë.

Islanda


70

TBB 2015: Islanda e ka bërë transferimin e pronës më të

kushtueshme duke e rritur normën mbi detyrimet për vulë.

Indonezia


TBB 2018: Indonezia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

reduktuar tatimin në transfer. Kjo reformë zbatohen edhe në Xhakarta dhe

në Surabaya.

TBB 2017: Indonezia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

digjitalizuar të dhënat kadastrale dhe ngritur një sistem të informatave

gjeografike.

TBB 2010: Indonezia e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke

inkuadruar afatet kohore për procedurat në regjistrin e tokave.

Izraeli


TBB 2013: Izraeli e bëri transferimin e pronës më të lehtë duke

shtrënguar afateve kohore për organet tatimore të cilat duhet të procedojnë

fitimet kapitale dhe vetë-vlerësimet për transferet e pronës.

TBB 2009: Izraeli bëri regjistrimi i pronës më të lirë duke eliminuar

tatimin e shitjes.

Xhamajka


TBB 2011: Xhamajka e ka lehtësuar transferimin e pronës duke ulur

taksat e transferimit dhe tatimet, duke ofruar procedura të përshpejtuara të

regjistrimit dhe duke vënë on-line në dispozicion informacionin nga regjistri i

kompanisë.

TBB 2010: Xhamajka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke


TBB 2009: Xhamajka e ka bërë transferimin e pronës më pak të

TBB 2014: Xhamajka e ka bërë transferimin e pronës më të

vështirë, duke rritur tatimin mbi detyrimin për vulë.

71

kushtueshme, duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës dhe detyrimit

për vulë.

Jordania


TBB 2010: Jordani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke

reduktuar taksat e transferimit të pronës.

Kazakistani


TBB 2018: Kazakistani e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke

përmirësuar transparencën dhe mekanizmat e zgjidhjes së kontesteve të

sistemit të administrimit të tokës.

TBB 2016: Kazakistani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar kërkesën për të marrë një pasaportë teknike për transferimin si dhe

noterizimin e dokumenteve të bashkëpunimit të blerësit dhe shitësit.

TBB 2015: Kazakistani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë

duke inkuadruar kufizime efektive kohore dhe një procedurë të përshpejtuar.

TBB 2014: Kazakistani e ka bërë më të lehtë për të transferuar pronësinë

duke futur një procedurë të linjës së shpejtë për regjistrimin e pronës.

TBB 2009: Kazakistani ka bërë transferimin e pronës më të lehtë dhe më

të shpejtë me anë të një ligji të ri duke krijuar një regjistër të unifikuar për

tërë tokën dhe objektet, duke inkuadruar qendrat për shërbime ndaj publikut

si qendra kompetente për transaksionet pronësore.

Kenia


TBB 2017: Kenia e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke rritur

transparencën në regjistrin e tokave dhe kadastër.

TBB 2016: Kenia i ka bërë transferimet pronësore më të shpejta duke

përmirësuar menaxhimin elektronik të dokumenteve në regjistrin e tokave

dhe inkuadrimin e një formë të unifikuar për regjistrim.

72

TBB 2008: Kenia e ka përshpejtuar regjistrimin e pronës duke i lejuar

praktikuesit private (përveç vlerësuesve qeveritar) për të kryer vlerësime të

tokës, e cila e ka reduktuar kohën e nevojshme për një vlerësim nga një muaj

në një javë.

Rep. e Koresë


TBB 2015:Republika e Koresë e ka bërë transferimin e pronës më të

lehtë duke reduktuar kohën e nevojshme për të blerë bonot e banimit dhe të

regjistrojë transferin e pronës.

Republika e Kirgistanit


TBB 2016: Republika e Kirgistanit bëri transferimin e pronës më të lehtë

duke inkuadruar një procedurë në internet për marrjen e certifikatave mbi

pengesat për bartjen e pronësisë.

TBB 2010: Republika e Kirgistanit ka bërë regjistrimin e pasurisë më të

lehtë duke thjeshtuar kërkesat e dokumentacionit dhe duke e bërë

noterizimin opsional.

TBB 2018: Republika e Kirgistanit e ka bërë më pak transparente

transferin e tokës duke mos i vënë më statistikat zyrtare për transferin

e pronës në dispozicion të publikut.

TBB 2008: Republika e Kirgistanit e ka bërë regjistrimin e pasurisë

më të kushtueshme duke rritur taksat e regjistrimit.

RDP e Laos


TBB 2011: RDP e Laos ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shpejtë duke

kaluar në një sistem titulli.

Libani


TBB 2016: Libani e ka bërë transferimin e pronës më të ndërlikuar

duke rritur kohën e nevojshme për regjistrimin e pronës.

Lesoto


73

TBB 2014: Lesoto e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë me

riorganizimin e procedurave dhe rritjen e efikasitetit administrativ.

TBB 2008: Lesoto e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë për gratë

e martuara duke i lejuar ato për të transferuar pronësinë pa nënshkrimin e

burrit të tyre.

Liberia


TBB 2014: Liberia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

dixhitalizuar të dhënat në regjistrin e tokave.

Madagaskari


TBB 2016: Madagaskar e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.

TBB 2009: Madagaskar e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

riorganizuar regjistrin e tokave dhe duke shtuar më shumë staf, kompjuterë

dhe zyre si dhe e bëri atë më pak të kushtueshme duke hequr 2 tatime dhe

heqjen e detyrimit për vule obligative ne dokumente.

TBB 2010: Madagaskar e ka bërë transferimin e pronës më të

kushtueshme duke e bërë përdorimin noterial të detyrueshme për

transaksionet pronësore.

Malavi


TBB 2014: Malavi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar detyrimin për vulë .

TBB 2011: Malavi lehtësoj transferimin e pronës duke reduktuar pritjen

për pëlqime përgjysmë, dhe regjistrimin e instrumenteve ligjore.

TBB 2012: Malavi e ka bërë regjistrimin e pronës më të ngadalshme

duke mos mbështetur përmirësimin e kohës së vitit të kaluar në

përpunimin e certifikatës së Pajtueshmërisë në Ministrinë e tokave.

Malajzia


TBB 2013: Malajzia ndjeshëm e ka reduktuar numrin e ditëve të

nevojshme për të regjistruar transferimet pronësore.

74

TBB 2011: Inkorporimi i vulosjes përmes internetit në Malajzi ka

reduktuar kohën dhe koston për të transferuar pronën.

Maldivet


TBB 2011: Maldivet tani lejojnë kompanitë e regjistruara të posedojnë

pronë për deri sa aksionet e kompanive janë në pronësi të Maldiveve.

Mali


TBB 2011:Mali ka lehtësuar transferimet e pronës, duke reduktuar

tatimin e pronës për firmat nga 15% të vlerës së pronësisë në 7% të vlerës së

pronësisë.

TBB 2008: Mali e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke decentralizuar dhe riorganizuar regjistrin e operacioneve dhe

rialokimin e stafit.

Mauritania


TBB 2018: Mauritania e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

rritur transparencën e regjistrit të tokave.

Mauriciusi


TBB 2018: Mauriciusi e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke

eliminuar tatimin në transfer dhe detyrimin për regjistrim, duke zbatuar një

mekanizëm ankese dhe duke publikuar standardet e shërbimit.

TBB 2017: Mauriciusi e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

digjitalizuar të dhënat për tokën.

TBB 2013: Mauriciusi e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

zbatuar një sistem elektronik për menaxhimit të informacionit në

Departamentin Gjeneral të Regjistrit.

75

TBB 2010: Mauriciusi e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë duke

vendosur një afat kohor ligjor prej 15 ditësh për lëshimin e titullit të fundit të

pronës nga regjistri i tokave.

TBB 2009: Mauriciusi e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

hequr 2 procedurat e kërkuara më parë, një certifikatë nga Autoriteti Ujit dhe

Mbeturinave dhe sigurimin e një certifikatë të shlyerjes së tatimit për tatimin

komunal.

TBB 2008: Mauriciusi e ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak të

kushtueshme, duke reduktuar taksën e regjistrimit të pronës.

Meksiko


TBB 2017: Meksiko e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

digjitalizuar të dhënat për tokën, përmirësuar infrastrukturën e Regjistrit të

Tokës dhe duke e bërë procesin e regjistrimit më efikas.

TBB 2008: Meksiko lëshoi një orar të ri të taksave noteriale i cili

reduktoi koston e regjistrimit të pronës.

TBB 2018: Meksiko (Monterrey) e ka bërë më të shtrenjtë

regjistrimin e pronës duke rritur tatimin komunal për transfer të pronës.

Moldavia


TBB 2010: Moldavia e ka bërë regjistrimit të pronës më të lehtë dhe më

të shpejtë duke eliminuar kërkesën për një skemë kadastrale.

Maroku


TBB 2017: Maroku e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

riorganizuar procesin e regjistrimit të pronës.

TBB 2016: Maroku e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

themeluar lidhje të komunikimeve elektronike ndërmjet autoriteteve të

ndryshme tatimore.

TBB 2018: Maroku e ka bërë më të shtrenjtë regjistrimin e pronës

duke rritur taksat e regjistrimit.

TBB 2013: Maroku e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të

kushtueshme, duke rritur taksat e regjistrimit të pronës.

TBB 2008: Maroku e ka bërë regjistrimin e pronës më të

komplikuar, duke zbatuar një kërkesë për të kontrolluar disa agjenci

76

TBB 2014: Maroku e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar një vepër të transferimit në

organin tatimor.

tatimore- e jo vetëm një—në mënyrë që të marrë një certifikatë të

shlyerjes tatimore.

Mozambiku


TBB 2015: Mozambik e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të lehtë me

riorganizimin e procedurave në regjistrin e tokave dhe komunës.

Mianmari


TBB 2018: Mianmari e ka bërë më pak të kushtueshëm regjistrimin e

pronës duke reduktuar detyrimin për vulë.

Namibia


TBB 2014: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë

duke rritur transferimin dhe detyrimet për vulë..

TBB 2013: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,

duke kërkuar avokatë specialistë të shitblerjes për të marrë një

certifikatë të pajtueshmërisë së ndërtimit paraprakisht.

TBB 2012: Namibia e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë

për kompanitë.

Nepali


TBB 2010: Nepali e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar taksën e regjistrimit.

Nikaragua

77


TBB 2012: Nikaragua e ka bërë transferimin e pronës më efikase duke

inkuadruar një procedurë të linjës së shpejtë për regjistrim.

Nigeri


TBB 2018: Niger e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke ulur

kostot e transferit të pronës.

TBB 2014:Niger e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar taksat e regjistrimit.

TBB 2008: Niger e ka bërë regjistrimin e pronës më të shpejtë dhe më

pak të kushtueshme me riorganizimin e procesit në Drejtim të Fushës dhe

reduktimin e tatimit të regjistrimit.

Nigeria


TBB 2018: Nigeria, Lagosi e kanë bërë më të lehtë transferin e pronës

dhe më transparent duke larguar dëshminë nën betim për kopjet e

certifikuara të të dhënave të pronësisë mbi tokën, duke futur një mekanizëm

specifik dhe të pavarur të ankesave dhe duke publikuar statistika për

transferin e tokës. Nigeria, Kano e kanë bërë transferin e pronës më

transparent duke publikuar listën e dokumenteve, skemën e taksave dhe

standardet e shërbimit për transaksionet e pronës.

TBB 2016:Nigeria e ka bërë transferimin e pronës në Lagos më pak të

kushtueshme, duke reduktuar taksat për transaksionet pronësore.

Pakistani


78

TBB 2018: Pakistan, Karachi ka përmirësuar transparencën e procesit të

regjistrimit të tokës duke publikuar on-line skemën e taksave dhe listën e

dokumenteve të nevojshme për kompletimin e cilitdo regjistrimi të pronës.

TBB 2017: Pakistani ka përmirësuar cilësinë e administrimit të tokës duke

digjitalizuar të dhënat për pronësinë dhe tokën. Kjo reformë zbatohet në

Lahore.

TBB 2011: Pakistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më e shtrenjtë

duke dyfishuar tatimit mbi vlerën e kapitalit në 4%.

TBB 2008:Pakistani e ka bërë regjistrimin e pasurisë më të shtrenjtë,

duke rritur tatimin mbi vlerën e kapitalit.

Panama


TBB 2014: Panama e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

lidhur regjistrit e tokave me kadastrën.

TBB 2013: Panama e ka bërë transferimin e pronës të shpejtë duke rritur

orarin e punës në regjistër dhe duke bërë riorganizimin e lëndëve të

ngarkuara tek stafi i saj.

TBB 2010: Panama e ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar

pronësinë duke e bërë të mundur për të marrë certifikatën e gjendjes së

pronës nga agjencia e tatimeve on-line.

TBB 2011: Panama e ka bërë më të shtrenjtë për të transferuar

pronësinë, duke kërkuar që të paguhet pas regjistrimit një shumë e

barabartë me 3% të vlerës së pronësisë.

Peru


TBB 2011: Peru ka inkuadruar procedura të linjës së shpejtë në regjistrin

e tokave, duke përgjysmuar kohën e nevojshme për të regjistruar pronën.

TBB 2010: Peru e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë me anë të

përpunimit të shpejtë elektronik dhe nëpërmjet një lidhje të internetit në mes

të agjencisë tatimore dhe noterëve të cilët kryejnë pagesën e taksave

komunale.

Porto Riko (SHBA)


79

TBB 2017: Porto Riko e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

digjitalizuar të dhënat për tokën, përmirësuar cilësinë e infrastrukturës dhe

transparencën e sistemit të administrimit të tokës.

TBB 2011: Panama e ka bërë më të shtrenjtë për të transferuar

pronësinë, duke kërkuar që të paguhet pas regjistrimit një shumë e

barabartë me 3% të vlerës së pronësisë.

Katari


DB 2017: Katari e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke rritur

transparencën e regjistrit të tokës.

Federata Ruse


TBB 2018: Federata Ruse e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke

ulur kohën e nevojshme për aplikim për regjistrim shtetëror të transferit të

titullit. Kjo reformë zbatohet si në Moskë ashtu edhe në Shën Petersburg.

TBB 2016: Rusia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke ulur

kohën e nevojshme për regjistrimin e pronës. Kjo reformë vlen për të dy

vendet Moskë dhe Shën Petersburg.

TBB 2015: Federata Ruse e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë

duke eliminuar kërkesën për noterizimin dhe inkuadrimin e afateve më të

ngushta kohore për përfundimin e regjistrimit të pronës. Kjo reformë vlen

për të dy vendet Moskë dhe Shën Petersburg.

TBB 2014: Rusia e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë nga

riorganizimi i procedurave dhe implementimin më efektiv të afateve kohore

për procedimin e aplikimeve të transferit.

TBB 2012: Rusia e ka bërë regjistrimin e transfereve të pronës më të

lehtë duke eliminuar kërkesën për të marrë pasaporta kadastrale mbi parcela

të tokës.

TBB 2010: Rusia ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke inkuadruar pasaporta kadastrale në vend të dokumenteve të

kërkuara më parë, inventarit dhe hartave kadastrale.

80

Ruanda


TBB 2018: Ruanda e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

zbatuar shërbime online për të lehtësuar regjistrimin e transfereve të pronës.

TBB 2017: Ruanda e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke futur

kufizime kohore efektive dhe duke rritur transparencën e sistemit të


TBB 2014:Ruanda e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar kërkesën për të marrë një certifikatë të shlyerjes tatimore dhe duke

zbatuar Sistemin e Informacionit për Administrim e Tokave të bazuar ne rrjet

për procedimin e transaksioneve të tokës.

TBB 2010: Ruanda ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar

pasurinë nëpërmjet përmirësimeve të vazhdueshme në procesin e regjistrimit

të pronës.

TBB 2009: Ruanda ka reduktuar koston dhe kohën për të regjistruar

pronën duke zëvendësuar taksën e regjistrimit prej 6% me një normë të

sheshtë, pavarësisht nga vlera e pronës, dhe duke krijuar një shërbim të

centralizuar në organin tatimor për të përshpejtuar lëshimin e certifikatës për

gjendjen e pronës.

TBB 2012: Ruanda e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë

duke forcuar kontrollin mbi tatimit e fitimeve kapitale.

Samoa


TBB 2011: Samoa ka kaluar nga një sistem tapie në një sistem titull dhe ka

kompjuterizuar plotësisht tërë regjistrit e saj të tokës, gjë e cila ka reduktuar

kohën e nevojshme për të regjistruar pronën me më se 4 muaj.

TBB 2014: Samoa e ka bërë transferimin e pronës më të shtrenjtë

duke rritur detyrimin për vulë.

San Marino


81

TBB 2015: San Marino e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar normën e tatimit në regjistrimin e pronës.

Sao Tome dhe Príncipe


TBB 2012: Sao Tome dhe Principe ka bërë regjistrimin e pasurisë më pak

të kushtueshme duke ulur tatimin e transferimit të pronës.

Arabia Saudite


TBB 2018: Arabia Saudite ka përmirësuar efikasitetin e sistemit të

administrimit të tokës duke zbatuar një platformë on-line për të kontrolluar

pronësinë dhe pengesat dhe duke riorganizuar procesin e regjistrimit të

pronës. Përveç kësaj Arabia Saudite e ka bërë më të lehtë regjistrimin e

pronës duke përmirësuar mekanizmat e zgjidhjes së kontesteve të sistemit të


TBB 2016: Arabia Saudite e ka bërë transferimin pronësorë më të shpejtë

duke inkuadruar një sistem të ri të kompjuterizuar në regjistrin e tokës.

TBB 2009: Arabia Saudite e ka bërë regjistrimin e pronës më të shpejtë

dhe më të lehtë me miratimin e një sistemi të plotë elektronik për regjistrimin

e titullit të tapisë.

Senegali


TBB 2018: Senegali e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke ulur

kostot e transferimit të pronës dhe duke reduktuar kohën për transfer dhe

regjistrim të pronës.

TBB 2017: Senegali e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

rritur transparencën e regjistrit të tokës dhe kadastrit.

TBB 2016: Senegali e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke reduktuar tatimin e transferimit të pronës.

82

TBB 2015: Senegali e ka bërë më të lehtë për të transferuar pronësinë

duke zëvendësuar autorizimin me një njoftim nga autoriteti tatimor dhe

ngritjen e një hapi të vetëm në regjistrin e tokës.

TBB 2014: Senegali e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke


TBB 2009: Senegali ka reduktuar kohën e nevojshme për të transferuar

pronën duke inkuadruar afate kohore në regjistrin e tokave- për lëshimin e

certifikatave të regjistrit dhe regjistrimin e pronës-si dhe ka inkuadruar afate

në Drejtorinë e Tatimeve dhe Pronës.

Sejshelet


TBB 2018: Sejshelet kanë përmirësuar cilësinë e sistemit të administrimit

të tokës duke digjitalizuar hartat dhe futur një mekanizëm për ankesa.

Sierra Leone


TBB 2015: Sierra Leone e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një linjë të shpejtë procedurale

TBB 2013: Sierra Leone e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë duke

kompjuterizuar Ministrin e Tokave, Planifikimin e Vendit dhe Mjedisit.

TBB 2011: Sierra Leone hoqi një moratorium mbi shitjet e pronave

private.

TBB 2009:Sierra Leone ka reduktuar kohën e nevojshme për të

transferuar pronësinë duke hequr një ndalesë për marrjen e nënshkrimit nga

drejtori mbikëqyrës në hartën kadastrale. Një ndalesë që ishte imponuar për

të parandaluar një mashtrim të përbashkët me të cilin e njëjta pronë do të

shitej disa here personave të ndryshëm.

TBB 2010: Sierra Leone e ka bërë transferimin e pronës më të

vështirë duke rivendosur një moratorium për autorizimin e transfereve

të pronës nga drejtori i sondazheve dhe tokave.

Singapori


83

TBB 2017: Singapori e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke futur

një mekanizëm të pavarur për raportimin e gabimeve në tituj dhe harta.

TBB 2014: Singapori e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

inkuadruar një procedurë në internet për transferet e pronës

TBB 2010:Singapori e ka bërë regjistrimin e pronës më të lehtë me

përmirësimin e sistemeve elektronike dhe lehtësimin e procedurave

administrative të agjencive të përfshira qeveritare.

Ishujt Solomon


TBB 2012: Ishujt Solomon e kanë bërë regjistrimin e pasurisë më të

shpejtë duke e ndarë regjistrin e tokave nga ato të biznesit dhe regjistrit të

pronave të luajtshme.

Afrika e Jugut


TBB 2012:Afrika e Jugut e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme dhe më të efektshme, duke reduktuar detyrimin e transferimit

dhe inkuadrimin e paraqitjes elektronike.

TBB 2017: Afrika e Jugut e ka bërë më të shtrenjtë transferimin e

pronës duke rritur tatimin në transfer të pronës.

Shri Lanka


TBB 2013: Shri Lanka e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të shpejtë

duke inkuadruar një sistem elektronik në Regjistrin e Tokave në Kolombo.

Shën Kits dhe Nevis


TBB 2017: Shën Kits dhe Nevis e kanë bërë më të vështirë transferin

e pronës për shkak të mbingarkesës me punë në Regjistrin e Gjykatës

Supreme ndërsa ka reduktuar gjithashtu edhe detyrimin për vulë për

transferimin e pronës së paluajtshme.

84

Surinami


TBB 2018: Surinami e ka bërë më transparente transferin e pronës duke

publikuar listën e dokumenteve dhe skemat e taksave të ofruara në agjencinë

përgjegjëse për regjistrimin e tokës dhe kadastër.

TBB 2014: Surinami e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

rritur efikasitetin e administratës në regjistrin e tokave.

TBB 2010: Surinami e ka rritur koston, kohën dhe numrin e

procedurave për të regjistruar pronën, duke zbatuar kërkesat e reja të

vlerësimit për të siguruar pagesat e duhura tatimore në regjistrin e

tokave.

Svazilandi


TBB 2012: Svazilandi e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë me

riorganizimin e procesit në regjistrin e tokës.

Republika Arabe e Sirisë


TBB 2017: Siria e ka bërë më komplekse regjistrimin e pronës duke

kërkuar një miratim sigurie para transferit të pronës.

Taxhikistani


TBB 2010: Taxhikistan e ka bërë transferimin e pronës më të

kushtueshme duke rritur detyrimin shtetërorë për transaksionet

pronësore.

Tanzania


TBB 2018: Tanzania e ka bërë më të shtrenjtë regjistrimin e pronës

duke rritur taksën për regjistrimin e tokës dhe pronës.

Tajlanda


85

TBB 2018: Tajlanda e ka përmirësuar besueshmërinë e sistemit të

administrimit të tokës duke zbatuar sistemin e informatave gjeografike dhe

duke skanuar hartat për shumicën e Bangkokut.

TBB 2009:Tajlanda ka reduktuar koston për të transferuar pronën

nëpërmjet shkurtimeve të përkohshme në 2 lloje të tatimeve: tatimin e

transferimit dhe tatimin specifik të biznesit .

TBB 2012: Tajlanda e ka bërë regjistrimin e pronës më të shtrenjtë

duke rritur taksën e regjistrimit.

TBB 2011: Tajlanda e ka bërë regjistrimin e pronës më të

kushtueshëm duke shfuqizuar uljen e taksave të përkohshme dy vjeçare

për transferet e pronës.

Togo


TBB 2015: Togo e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar normën e tatimit në regjistrimin e pronës.

Tonga


TBB 2012: Tonga e ka bërë transferimin e pronës më të

kushtueshme.

Trinidad dhe Tobago


TBB 2013: Në Trinidad dhe Tobago transferimi i pronësisë u bë më i

shpejtë në sajë të lëshimit të shpejtë të certifikatave të shlyerjes nga

Autoriteti i Ujit dhe Kanalizimeve.

Tunizia


TBB 2008: Tunizia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke kompjuterizuar regjistrin e dokumenteve të pronës.

Uganda


TBB 2014:Uganda e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar nevojën për të pasur instrumentet e transferimit të tokës të

vulosura fizikisht për të vërtetuar pagesën e vulës së detyrimit.

TBB 2013: Uganda e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

duke futur një kërkesë për blerësit e pronave për të marrë një certifikatë

të tatimit mbi të ardhurat përpara regjistrimit, duke rezultuar në vonesa

86

TBB 2012: Uganda e ka rritur efikasitetin e transfereve të pronës duke

vendosur standardet e performancës dhe rekrutimin e më shumë zyrtarëve

në zyrën e tokës.

në Autoritetin e të Ardhurave dhe Ministrisë e Financave në Ugandë. Në

të njëjtën kohë, Uganda bërë më të lehtë me dixhitalizimin e të dhënave

në regjistrin e titullit, rritjen e efikasitetit në zyrën e vlerësuesit dhe duke

e bërë të mundur që më shumë banka të pranojë pagesën e detyrimit

për vulë.

Emiratet e Bashkuara Arabe


TBB 2017: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë më të lehtë

regjistrimin e pronës duke rritur transparencën e regjistrit të pronave.

TBB 2015: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë transferimin e pronës

më të lehtë duke futur qendra të reja të shërbimit dhe një kontratë standarde

për transaksionet pronësore.

TBB 2014: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë transferimin e pronës

më të lehtë duke rritur orët operuese të regjistrit të tokës dhe reduktimin e

tasave të transferimit.

Uruguai


TBB 2011: Në Uruguai Komuna e Montevideo e ka bërë regjistrimin e

pasurisë më të lehtë duke eliminuar nevojën për të marrë një dokument të

detyrueshëm për të drejtat e para-blerësit.

TBB 2010: Uruguai e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë

me anë të një ligji të ri duke i dhënë të drejtat para-blerëse Komunës së

Montevideo dhe duke shtuar kështu një procedurë-edhe pse në të

njëjtën kohë ajo ka bërë transferimin e pronës më të lehtë përmes

procedurave të reja on-line.

Uzbekistani


TBB 2017: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë transferin e pronës duke

rritur transparencën e informatave.

TBB 2016: Uzbekistani e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

eliminuar kërkesën për të siguruar disa certifikata të ndryshme për pengesa

87

në bartjen e pronësisë, por kjo gjithashtu ka rritur shpenzimet lidhur me

transferimet e pronësisë.

TBB 2014: Uzbekistan e ka bërë transferimin e pronës më të lehtë duke

reduktuar taksat e noterit.

TBB 2008: Uzbekistani e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë dhe

më pak të kushtueshme duke inkuadruar një formulë për llogaritjen e taksës

për të noterizuar një marrëveshje mbi shitjen e pronës e cila merr parasysh

pagën minimale.

Vanuatu


TBB 2016: Vanuatu e ka përmirësuar cilësinë e administrimit të tokës

duke caktuar një avokat publik të tokës për t'u marrë me ankesat të cilat kanë

të bëjnë me regjistrin e tokës.

TBB 2015: Vanuatu e ka bërë transferimin e pronës më të shpejtë duke

dixhitalizuar sistemin e regjistrit të tokës si dhe punësimin dhe trajnimin e

stafit të ri.

TBB 2012: Vanuatu e ka bërë regjistrimin e pronësisë më të lehtë duke

kompjuterizuar regjistrin e tokës.

TBB 2008:Vanuatu e ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të

shtrenjtë duke rritur tarifat e regjistrimit për aktin e transferimit në

Departamentin e Regjistrit të Tokave.

Venezuela


TBB 2008: Republika Boliviane e Venezuelës ka reduktuar kohën e

nevojshme për regjistrimin e pronësisë, duke implementuar afate kohore në

disa agjenci.

Gaza dhe Bregu Perëndimor


TBB 2010: Gaza dhe Bregu Perëndimor e ka reduktuar kohën e

nevojshme për regjistrimin e pronësisë duke përfunduar një projekt të madh

mbi kompjuterizimin e të dhënave në regjistrin e tokës.

TBB 2013: Gaza dhe Bregu Perëndimor e ka bërë transferimin e

pronës më të kushtueshme duke rritur taksën e transferimit të pronës.

88

Zambia


TBB 2017: Zambia e ka bërë më të përballueshme transferin e pronës

duke ulur pronën

TBB 2009: Zambia e ka reduktuar kohën e nevojshme për të regjistruar

pronën duke kompjuterizuar regjistrin e tokës dhe duke krijuar një qendër të

shërbimit ndaj klientit për të eliminuar punët e pambaruara të kërkesave për

regjistrim.

TBB 2015: Zambia e ka bërë transferimin e pronës më të vështirë,

duke rritur normën e tatimit në transferimin e pronë s.

TBB 2012: Zambia e ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të

kushtueshme, duke rritur normën e tatimit në transferimin e pronës.

Zimbabve


TBB 2017: Zimbabve e ka bërë më të lehtë regjistrimin e pronës duke

lansuar një ueb faqe zyrtare që përmban informata për listën e dokumenteve

dhe taksave për kompletimin e transaksionit të pronës, si dhe afate kohore

specifike për dorëzimin e një dokumenti obligativ ligjor që dëshmon

pronësinë mbi pronën.

TBB 2010:Zimbabve e ka bërë transferimin e pronës më pak të

kushtueshme duke inkuadruar një politikë të re të tatimit mbi fitimet kapitale

e cila ka rezultuar në një reduktim në sasinë aktuale të paguar.

TBB 2008: Zimbabve ka bërë regjistrimin e pronë sisë më të

shtrenjtë, duke rritur tarifat e avokatëve të specializuar të shitblerje së

pronave.

reformat e të bërit biznes të bankës botërore1 a. hyrje qëllimi i këtij dokumenti është që...

Documents