sociale media op_de_werkvloer
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
HR-topic: internet en sociale media op de
werkvloer Voorkom juridische
avonturen
1 december 2011Nazareth
OVERZICHT
Facts & figures Misbruik voorkomen Cases Besluit
FACTS & FIGURES
Enkele cijfers… Aanpak verschilt van land tot land… Studie
FACTS & FIGURESEnkele cijfers…
695.000.000 Facebook gebruikers 148.000.000 LinkedIn gebruikers 140.000.000 nieuwe tweets, elke dag 2.500.000.000 bezoeken op
Facebook, Twitter en LinkedIn samen, elke maand
164.000.000 actieve blogs
eMarketing Association - 23/08/2011
FACTS & FIGURESAanpak verschilt van land tot land…
Montenegro: verbod in bedrijven Italië: in Napels krijgen WN’s
Facebook-pauzes – 6 x 10 min/dag Britse geheime dienst: zoektocht
nieuwe secret agents België: fiscus zoekt zwartwerk en
niet aangegeven extra’s
FACTS & FIGURESAanpak verschilt van land tot land…
In veel bedrijven is niks voorzien… Hoewel grote bezorgdheid om
misbruik en toename conflicten… Studie Field Fisher Waterhouse
(FFW) Enquête januari tot april 2011 bij HR-
verantwoordelijken van 103 middelgrote en grote ondernemingen
FACTS & FIGURESStudie FFW
80% heeft policy inzake internet en e-mail – slechts 16% behandelt Facebookgebruik
84% denkt dat informatie op Facebook openbaar is
FACTS & FIGURESStudie FFW
Slechts 20% laat Facebook uitdrukkelijk toe
78% meent dat Facebook schade toebrengt aan productiviteit
FACTS & FIGURESStudie FFW
70% zou niet aanvaarden dat werknemers zich op Facebook over de onderneming uitspreken
68% meent dat negatieve uitlatingen kunnen leiden tot ontslag om dringende reden
50% meent dat Facebook een bedreiging vormt voor de vertrouwelijkheid van informatie binnen de onderneming
FACTS & FIGURESStudie FFW
Wantrouwen communicatiemiddelen Weinig bedrijven treffen effectief
regeling Nochtans: bij conflict voor rechter kan
regeling positie werkgever versterken
Screening werknemers of kandidaten I.t.t. andere landen
FACTS & FIGURESStudie FFW
Werknemer heeft ruime vrijheid van meningsuiting Belgische rechtbanken Zowel niet opzettelijke als
kwaadwillige beledigingen
Vermijden problematiek => Policy!
MISBRUIK VOORKOMEN
Verbod Gebruik toelaten
MISBRUIK VOORKOMENVerbod
Blokkeren van sites Onderzoek SBS 2010
4/10 – Facebook 1/3 - Youtube
MISBRUIK VOORKOMENVerbod
Maar… Sociale netwerken kunnen
werknemers aanmoedigen om contacten te leggen binnen onderneming
Sites volledig weren gaat in tegen moderne vorm van communicatie
MISBRUIK VOORKOMENVerbod
Anderzijds… te veel vrijheid? Optreden tegen misbruik Duidelijke regels opstellen
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten
Regels in policy of arbeidsreglement Grote vrijheid – maar bindt rechters
niet Sancties bepalen Beperking: controle & privacy
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten
Privacy = the right to be left alone Spanningsveld tussen recht op
privacy en controlerecht
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten
Wettelijk kader Art. 8 EVRM Art. 124 Wet Elektronische
Communicatie Art. 314bis Strafwetboek Wet verwerking persoonsgegevens CAO nr. 81
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Art. 8 EVRM
Basisartikel Uitvoering in België – Privacywet
1992 Respect voor eenieders privéleven,
tenzij… Finaliteit - legitieme doelstelling Proportionaliteit – verhouding inbreuk
privacy en nagestreefde doeleinde Legaliteit & transparantie – informed
consent
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Art. 124 WEC
Alle vormen van elektronische communicatie
Verbod Bestaan Personen identificeren Informatie wijzigen, kenbaar maken of
opslaan
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Art. 124 WEC
Uitzonderingen Toestemming van alle deelnemers Controle is bij wet toegelaten …
Sancties
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Art. 314bis Sw.
Alle vormen van communicatie? Privécommunicatie Telecommunicatie
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Art. 314bis Sw.
Verbod Kennisname van inhoud
communicatie Waaraan men NIET deelneemt TIJDENS overbrenging ervan...
Sancties
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Wet Verwerking persoonsgegevens
E-mails inkijken, websites die werknemer bekijkt…
Toegestaan, mits Werknemers inlichten Inzagerecht …
Sancties
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81
Recht werkgever om te controleren…
Online-communicatiegegevens Toegang/gebruik internet
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81
Controle mogelijk, mits Finaliteit Proportionaliteit Transparantie
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Finaliteit
Doeleinden Ongeoorloofde of lasterlijke feiten Belangen van de onderneming Veiligheid en/of de goede technische
werking van de IT-netwerksystemen Te goeder trouw naleven
gebruiksregels
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Proportionaliteit
Geen inmenging in de persoonlijke levenssfeer van de werknemer
Bij inmenging – beperkt tot strikte minimum
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 – Proportionaliteit
Globale en anonieme controle kan Enkel noodzakelijke gegevens Globale en anonieme gegevens
Internet: duur en aard bezochte sites, NIET individualisering van bezochte sites
E-mail: aantal en volume e-mails, NIET identificatie
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Proportionaliteit
Moeilijkheid: grens tussen globale, anonieme controle en individuele controle...
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Transparantie
Procedure bij controlesysteem Werknemers inlichten via
ondernemingsraad, vakbondsafvaardiging of individueel
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Transparantie
Individualisering Gegevens verzameld tijdens controle
verwerken, om ze aan een geïdentificeerde of identificeerbare persoon toe te schrijven
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Transparantie
Individualisering Geldt niet wanneer beroepsmatig
karakter niet in twijfel wordt getrokken
Toepassen regels mag niet leiden tot ondoelmatigheid waarborgen CAO
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Transparantie
Directe individualisering Finaliteit 1-3 Onregelmatigheid – identiteit
opsporen Verzamelde gegevens regelmatig
controleren of andere informatiebron
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81 - Transparantie
Indirecte individualisering 4e finaliteit Voorlichtingsfase = soort
waarschuwing Gesprek met werknemer
Vóór iedere beslissing of evaluatie Niet van toepassing bij schorsing
arbeidsovereenkomst Opm. AOW
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81
Onrechtmatig verkregen bewijs Cass. 10 maart 2008 Kan wél nog worden aangewend,
tenzij Op straffe van nietigheid
voorgeschreven Betrouwbaarheid bewijs is aangetast In strijd met recht op eerlijk proces
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – CAO nr. 81
Evaluatie CAO Nog veel onduidelijkheden.. Hoe vaststellen voor welk doeleinde
controle gebeurt? Voorafgaande voorlichting: hoe lang
geldig? Onderscheid beroepsmatig en privé
karakter gegevens?
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Oefening 1
Werknemer zendt mail vanuit mailbox werkgever, aanbod gelijkaardige producten aan klant, voor eigen rekening
Ontslag om dringende reden? Bewijs?
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Oefening 2
Werknemer surft naar allerlei sites gedurende 30% van de arbeidstijd
Ontslag om dringende reden? Bewijs?
MISBRUIK VOORKOMENGebruik toelaten – Oefening 3
Werknemer afwezig wegens ziekte of na ontslag
Info in mailbox voor opvolging werk?
Mails automatisch forwarden?
CASES
Vertrouwelijke informatie Beledigingen Foto’s Surfen tijdens werkuren
CASESVertrouwelijke informatie
Verbod – tijdens en na tewerkstelling
Arbeidsrechtbank Brussel 4/02/2011 Verspreiden van bedrijfsgevoelige
informatie op LinkedIn Ontslag & schadevergoeding
CASESBeledigingen
Ontslag via bericht op Facebookpagina “Beste baas, ik neem ontslag, want..”
of omgekeerd “Beste werknemer x, je krijgt je ontslag, want..”
Perfect geldig Zelfs via sms juridisch afdwingbaar Wilsuiting moet gericht zijn aan juiste
persoon
CASESBeledigingen
Ontslag via bericht in Facebook status “Ik ben mijn werk beu, ik stop
ermee..” Moeilijker… slechte dag of effectief
ontslag nemen?
CASESBeledigingen
Werknemer mag kritiek hebben, maar..
Arbeidsoverenkomstenwet Werknemer moet eerlijk, zorgvuldig &
nauwkeurig werk verrichten Werkgever moet waken dat wetten
inzake fatsoen en goede zeden gerespecteerd worden
Elkaar eerbied & respect verschuldigd
CASESBeledigingen
T.a.v. collega’s – pesten op het werk Ontslag om dringende reden
Mondeling verwijten Schriftelijk – via internet Grenzen in policy Finale beslechting door rechter
CASESBeledigingen
Arbeidsrechtbank Leuven 17/11/2011 Precedent Op Facebookpagina – links naar
krantenartikels Commentaar en islamofobe
uitlatingen Dringende reden Geen opzegvergoeding
CASESBeledigingen
Virgin Atlantic 13 leden van boordpersoneel Negatieve uitlatingen Bedrijf ‘in diskrediet’ gebracht
British Airways Uitlatingen: temen ‘vervelend’ en
‘stinkend’ Dringende reden
CASESFoto’s
Aanvaard door rechtbank: bepaalde feiten of beelden uit privéleven - ontslag om dringende reden
Nederland: ontslag werknemer omwille van screenshot van model op Facebookprofiel geplaatst
CASESSurfen tijdens arbeidsuren
Website is geen werkinstrument Arbeidshof Luik 22/10/2010
Veiligheid op luchthaven Werknemer keek TV & speelde
spelletjes op bewakingsmonitor Ontslag om dringende reden Werkgever mag loon voor uren
terugvorderen
CASESSurfen tijdens arbeidsuren
Arbeidsrechtbank Brussel 06/09/2001 Werknemer die in 17 dagen meer dan
70u surft op beurs-, toeristische en gastronomische sites
Ontslag om dringende reden
CASESSurfen tijdens arbeidsuren
Arbeidsrechtbank Brussel 06/09/2001 Werknemer die in 17 dagen meer dan
70u surft op beurs-, toeristische en gastronomische sites
Ontslag om dringende reden
BESLUIT
Neem geen risico…
BESLUITNeem geen risico…
Beslis welke communicatiemiddelen u ter beschikking stelt, welke sites u afsluit of slechts tijdelijk/beperkt toegankelijk maakt
Verschaf vooraf inlichtingen omtrent controlebeleid
BESLUITNeem geen risico…
Verstrek voldoende informatie over de nagestreefde doelen van de controle & praktische informatie over het feit of persoonsgegevens al dan niet worden bewaard
Overleg met de ondernemingsraad, syndicale delegatie of werknemers
Stel een internetreglement op
BESLUITNeem geen risico…
Laat de policy voor akkoord tekenen door de werknemers en/of neem het reglement op in het arbeidsreglement
Doe er aangifte van bij de privacycommissie
BESLUITNeem geen risico…
Organiseer een regelmatige evaluatie van het controlesysteem
Voorzie de nodige updates bij veranderingen in wet- of regelgeving en om in te spelen op nieuwe toepassingen en technologieën