sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

14
ĐẠI HC QUC GIA HÀ NI TRƢỜNG ĐẠI HC GIÁO DC ------------ o0o ------------- NGUYN THNGC BÍCH SDỤNG SƠ ĐỒ TƢ DUY TRONG DẠY HC PHN HIĐROCACBON HÓA HC 11 TRUNG HC PHTHÔNG NHM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THC CA HC SINH LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HC Hà Ni 2015

Upload: vandien

Post on 29-Jan-2017

236 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

------------ o0o -------------

NGUYỄN THỊ NGỌC BÍCH

SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƢ DUY TRONG DẠY HỌC PHẦN

HIĐROCACBON HÓA HỌC 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC

Hà Nội – 2015

Page 2: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

------------ o0o -------------

NGUYỄN THỊ NGỌC BÍCH

SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƢ DUY TRONG DẠY HỌC PHẦN

HIĐROCACBON HÓA HỌC 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC

Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Hóa học

Mã số:60140111

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS NguyễnThị Sửu

Hà Nội – 2015

Page 3: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

i

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................... Error! Bookmark not defined.

THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ........................................ Error! Bookmark not defined.

MỤC LỤC ................................................................................................................... i

DANH MỤC BẢNG ................................................. Error! Bookmark not defined.

DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................ Error! Bookmark not defined.

MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀIError! Bookmark

not defined.

1.1. Đổi mới giáo dục trung học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

................................................................................... Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Một số quan điểm định hƣớng đổi mới giáo dục trung học[1] ............... Error!

Bookmark not defined.

1.1.2. Đổi mới phƣơng pháp dạy học ở trƣờng THPTError! Bookmark not

defined.

1.1.2.1. Đổi mới phƣơng pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển năng lực của HS [1]

................................................................................... Error! Bookmark not defined.

1.1.2.2. Một số biện pháp đổi mới phƣơng pháp dạy học [1]Error! Bookmark not

defined.

1.1.3. Năng lực và phát triển năng lực học sinh trong dạy họcError! Bookmark not

defined.

1.1.3.1. Khái niệm năng lực[2], [5], [11] .................. Error! Bookmark not defined.

1.1.3.2. Đặc điểm và cấu trúc của năng lực [1], [5] .. Error! Bookmark not defined.

1.1.3.3. Các năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinhTHPT trong dạy học

hóa học[1] .................................................................. Error! Bookmark not defined.

1.2. Tự học và năng lực tự học của học sinh ............. Error! Bookmark not defined.

1.2.1.Khái niệm về tự học ......................................... Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Vai trò của tự học ............................................ Error! Bookmark not defined.

1.2.3.Các hình thức tự học [15] ................................. Error! Bookmark not defined.

1.2.4. Chu trình tự học của học sinh [6] .................... Error! Bookmark not defined.

1.2.5. Năng lực tự học ............................................... Error! Bookmark not defined.

1.2.5.1. Khái niệm năng lực tự học [7] .................... Error! Bookmark not defined.

1.2.5.2. Các biểu hiện của năng lực tự học [1].......... Error! Bookmark not defined.

1.2.5.3. Các kĩ năng tự học ........................................ Error! Bookmark not defined.

1.2.5.4. Đánh giá năng lực tự học[1] ......................... Error! Bookmark not defined.

Page 4: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

ii

1.3. Sơ đồ tƣ duy và sử dụng trong dạy học.............. Error! Bookmark not defined.

1.3.1. Khái niệm sơ đồ tƣ duy[14] ............................ Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Cơ sở khoa học của sơ đồ tƣ duy[13] ............. Error! Bookmark not defined.

1.3.2.1. Cơ sở sinh lý thần kinh ................................ Error! Bookmark not defined.

1.3.2.2. Cơ sở tâm lý học .......................................... Error! Bookmark not defined.

1.3.3. Cách thiết lập sơ đồ tƣ duy[8] ......................... Error! Bookmark not defined.

1.3.4. Sử dụng SĐTD trong hoạt động dạy học ........ Error! Bookmark not defined.

1.3.5. Ƣu và nhƣợc điểm của SĐTD ......................... Error! Bookmark not defined.

1.4. Thực trạng sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học hoá học và phát triển năng lực

tự học của học sinh ở một số trƣờng THPT tỉnh Bắc Ninh.Error! Bookmark not

defined.

1.4.1. Mục đích điều tra ............................................ Error! Bookmark not defined.

1.4.2. Nội dung điều tra ............................................. Error! Bookmark not defined.

1.4.3. Địa bàn và đối tƣợng điều tra .......................... Error! Bookmark not defined.

1.4.4. Kết quả điều tra ............................................... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2:SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƢ DUY TRONG DẠY HỌC PHẦN

HIĐROCACBON HÓA HỌC LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NHẰM PHÁT

TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH .... Error! Bookmark not defined.

2.1. Phân tích nội dung và cấu trúc chƣơng trình phần hiđrocacbon hóa học 11

THPT ......................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Mục tiêu phần hiđrocacbon hóa học 11 THPTError! Bookmark not

defined.

2.1.2. Cấu trúc nội dung chƣơng trình phần hidrocacbon hóa học 11 THPT ... Error!

Bookmark not defined.

2.1.3. Những chú ý về nội dung và phƣơng pháp dạy học phần hiđrocacbon hóa học

11 THPT [9], [10] ..................................................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Thiết kế SĐTD bài học phần hidrocacbon hóa học 11 THPTError! Bookmark

not defined.

2.2.1. Nguyên tắc và quy trình thiết kế sơ đồ tƣ duy Error! Bookmark not defined.

2.2.1.1 Nguyên tắc thiết kế sơ đồ tƣ duy .................. Error! Bookmark not defined.

2.2.1.2. Qui trình thiết kế SĐTD cho bài dạy hóa họcError! Bookmark not

defined.

2.2.2. Thiết kế SĐTD nội dung kiến thức một số bài dạy nghiên cứu kiến thức mới

................................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.2.3. Thiết kế SĐTD nội dung kiến thức một số bài luyện tậpError! Bookmark

not defined.

Page 5: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

iii

2.3. Sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11 THPT để

phát triển năng lực tự học của học sinh ..................... Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Sử dụng SĐTD hƣớng dẫn học sinh tự học trong bài dạy nghiên cứu kiến

thức mới .................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.2. Sử dụng SĐTD hƣớng dẫn học sinh tự ôn tập hệ thống kiến thức trong bài

luyện tập .................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.3. Sử dụng SĐTD hƣớng dẫn HS lập kế hoạch giải BTHH để phát triển năng lực

tự học. ........................................................................ Error! Bookmark not defined.

2.3.4. Sử dụng SĐTD hƣớng dẫn HS lập kế hoạch học tập của nhóm (thực hiện

trong dạy học dự án) ................................................. Error! Bookmark not defined.

2.4. Thiết kế một số giáo án bài dạy và công cụ đánh giá năng lực tự học của học

sinh ............................................................................ Error! Bookmark not defined.

2.4.1. Thiết kế giáo án bài 29: Anken (tiết 2) ........... Error! Bookmark not defined.

2.4.2. Thiết kế Giáo án bài 31: Luyện tập anken và ankađienError! Bookmark not

defined.

2.4.3. Thiết kế giáo án bài 37: Nguồn Hiđrocacbon thiên nhiênError! Bookmark

not defined.

2.4.4. Thiết kế công cụ đánh giá năng lực tự học của học sinhError! Bookmark

not defined.

CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............. Error! Bookmark not defined.

3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm .... Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm ...................... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm ..................... Error! Bookmark not defined.

3.2. Phƣơng pháp và nội dung thực nghiệm sƣ phạmError! Bookmark not

defined.

3.2.1. Lựa chọn đối tƣợng và địa bàn TNSP ............. Error! Bookmark not defined.

3.2.2. Tổ chức thực nghiệm sƣ phạm ........................ Error! Bookmark not defined.

3.3. Kết quả và xử lí kết quả thực nghiệm sƣ phạm . Error! Bookmark not defined.

3.3.1. Phƣơng pháp xử lí kết quả thực nghiệm ......... Error! Bookmark not defined.

3.3.1.1. Lập bảng phân phối tần số, tần suất lũy tích Error! Bookmark not defined.

3.3.1.2. Vẽ đồ thị đƣờng lũy tích theo bảng phân phối tần suất tích lũy .......... Error!

Bookmark not defined.

3.3.1.3. Tính các tham số đặc trƣng thống kê ........... Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Kết quả bài kiểm tra và xử lí kết quả .............. Error! Bookmark not defined.

3.3.2.1. Kết quả bài kiểm tra ..................................... Error! Bookmark not defined.

3.3.2.2. Xử lí kết quả bài kiểm tra ............................. Error! Bookmark not defined.

Page 6: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

iv

3.3.2.3. Kết quả đánh giá sự phát triển năng lực tự học của học sinh thông qua bảng

kiểm quan sát ............................................................. Error! Bookmark not defined.

3.3.3. Phân tích kết quả thực nghiệm sƣ phạm ......... Error! Bookmark not defined.

3.3.3.1. Phân tích định tính ....................................... Error! Bookmark not defined.

3.3.3.2. Phân tích định lƣợng .................................... Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 7

PHỤ LỤC .................................................................. Error! Bookmark not defined.

Page 7: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

1

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Giáo dục nƣớc ta đang thực hiện công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện

nhằm chuyển từ giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của ngƣời học.

Nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh (HS) học đƣợc cái gì đến chỗ quan tâm

HS vận dụng đƣợc cái gì qua việc học.

Định hƣớng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đƣợc xác định

trong nghị quyết Hội nghị TW 8 khóa XI “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp

dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận

dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,

ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học , tạo cơ

sở để người học tự cập nhậpvà đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực.

Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các

hoạt động xã hội ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ

thông tin và truyền thông trong dạy và học”.Định hƣớng này chỉ rõ phát triển năng

lực là nhiệm vụ cấp thiết của nền giáo dục hiện đại.

Trong dạy học các môn học và các cấp học cần chú trọng hình thành phát

triển cho HS các năng lực chung bao gồm: Năng lực tự học; năng lực giải quyết vấn

đề; năng lực sử dụng ngôn ngữ và giao tiếp; năng lực hợp tác; năng lực sử dụng

công nghệ thông tin và truyền thông (ICI); năng lực thẩm mỹ; năng lực tính toán.

Đây là những năng lực cần có để HS có thể sống và phát triển trong xã hội hiện đại.

Nhƣ vậy năng lực tự học là một trong những năng lực chung rất quan trọng

giúp HS có khả năng tự học đáp ứng yêu cầu học tập suốt đời để con ngƣời có thể

tồn tại và phát triển trong thế giới hội nhập. Trong điều kiện xã hội phát triển ở

trong trƣờng phổ thông HS không thể học hết đƣợc những kiến thức mới mà nhân

loại tạo ra. Do vậy, hƣớng dẫn HS tự học không những phát huy tính tích cực tự lực

của HS trong học tập mà còn giúp các em nắm kiến thức một cách bền vững hơn và

tạo điều kiện cho HS có khả năng học tập suốt đời. Học sinh có khả năng tự học thì

sẽ tự biết tìm kiếm, xử lí thông tin, có khả năng thích ứng và phát triển đƣợc trong

xã hội hiện đại.

Page 8: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

2

Trong dạy học hoá học, giáo viên (GV) có thể sử dụng phƣơng pháp và kĩ

thuật dạy học tích cực để hình thành và phát triển năng lực tự học cho HS trong đó có

sơ đồ tƣ duy. Sơ đồ tƣ duy(SĐTD) là một phƣơng tiện ghi chép đầy sáng tạo và rất

hiệu quả trong việc hệ thống kiến thức, trình bày ý tƣởng, kế hoạch hoạt động trên cơ

sở các mối quan hệ liên quan theo chủ đề. Trong dạy học, SĐTD đƣợc coi là kĩ thuật

dạy học tích cực có nhiều khả năng trong việc phát triển các năng lực cần thiết cho

HS đặc biệt là năng lực tự học và đang đƣợc quan tâm sử dụng ở các môn học.

Từ những lí do trên tôi lựa chọn đề tài : “Sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy

học phần Hiđrocacbon hóa học 11 THPT nhằm phát triển năng lực tự học của

học sinh” làm đề tài nghiên cứu và vận dụng trong hoạt động dạy học của mình.

2. Lịch sử nghiên cứu của đề tài

Sơ đồ tƣ duy hay Mind map là cách ghi chép mà chỉ sử dụng các từ then chốt

và các hình ảnh, là công cụ học tập và làm việc, hoạt động huy động đƣợc các tiềm

năng của não bộ góp phần nâng cao khả năng ghi nhớ và sáng tạo.

Cha đẻ của SĐTD là Tony Buzan. Ông là tác giả đi đầu trong lĩnh vực

nghiên cứu về não bộ và phƣơng pháp tƣ duy. Các tác phẩm của ông đã thành công

vang dội ở hơn 100 quốc gia và đƣợc dịch sang 30 thứ tiếng. Ông đã truyền bá các

kĩ xảo về SĐTD cho nhiều cơ quan quốc tế cũng nhƣ các học viện giáo dục. Việc sử

dụng SĐTD trong dạy học đã và đang đƣợc áp dụng ở nhiều nƣớc có nền giáo dục

tiên tiến trên thế giới.

Ở Việt Nam, những năm gần đây, sơ đồ tƣ duy đƣợc nghiên cứu và áp dụng

rộng rãi trong giáo dục nhằm giúp ngƣời dạy lẫn ngƣời học có thể hệ thống hóa kiến

thức, trình bày ý tƣởng rõ ràng, kích thích sự sáng tạo, tăng cƣờng khả năng ghi

nhớ, tìm ra nhiều ý tƣởng mới. Trong giáo dục, sơ đồ tƣ duy đƣợc coi là một kĩ

thuật dạy học tích cực để nâng cao năng lực học tập độc lập, sáng tạo cho học sinh.

Với những ƣu điểm của mình, SĐTD đã đƣợc các GV và các nhà nghiên cứu

quan tâmnghiên cứu và sử dụng thể hiện qua các luận văn, khóa luận tốt nghiệp nhƣ:

Page 9: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

3

- Đề tài: “Sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy và học hóa học ở trƣờng trung học

phổ thông” – Khóa luận tốt nghiệp của tác giả Nguyễn Thị Khoa, Đại học Sƣ phạm

TP. Hồ Chí Minh, năm 2009.

- Luận án Tiến sĩ :”Đổi mới phƣơng pháp dạy học hóa học ở trƣờng THPT

vùng đồng bằng sông Cửu Long” của tác giả Bùi Phƣơng Thanh Huấn, Viện Khoa

học giáo dục Việt Nam, năm 2010.

- Luận văn: “Sử dụng Grap và sơ đồ tƣ duy trong giờ ôn tập, luyện tập

phần hóa phi kim lớp 11 THPT” của tác giả Đinh Thị Mến, Đại học Sƣ phạm TP.

Hồ Chí Minh, năm 2011.

- Luận văn: “Sử dụng SĐTD trong dạy hoạc hóa học hữu cơ lớp 11 chƣơng

trình nâng cao ở trƣờng THPT theo hƣớng dạy học tích cực” của tác giả Trƣơng

Tấn Trị, trƣờng Đại học Sƣ phạm TP. Hồ Chí Minh, năm 2011.

- Luận văn: “Xây dựng và sử dụng bản đồ tƣ duy trong dạy học phần

hiđrocacbon nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học hóa học THPT” của tác giả Đoàn

Thị Hòa, Đại học Sƣ phạm Hà Nội, năm 2011.

- Luận văn: “Sử dụng SĐTD trong dạy học hóa học phi kim lớp 10 THPT”

của tác giả Nguyễn Nhƣ Ý, Đại học Sƣ phạm TP. Hồ Chí Minh, năm 2012.

- Luận văn: “ Xây dựng và sử dụng SĐTD trong dạy học phần Hiđrocacbon

lớp 11 trung học phổ thông nhằm năng cao năng lực tự học của hoc sinh tỉnh Sơn

La” của tác giả Nguyễn Thị Hồng, Đại học Sƣ phạm Hà Nội, năm 2014.

Nhƣ vậy, sử dụng SĐTD nhƣ một phƣơng tiện dạy học đƣợc nhiều GV sử

dụng phối hợp với các phƣơng pháp dạy học tích cực để phát huy tính tự lực, sự

sáng tạo và phát triển các năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học.

Trong các đề tài, luận văn trên, chúng tôi nhận thấy các tác giả đã tổng quan

những cơ sở lí luận cơ bản về quá trình dạy học, dạy và học tích cực, thiết kế bài

giảng có sử dụng SĐTD theo hƣớng dạy tích cực. Các luận văn này hƣớng chú ý

nhiều hơn đến việc GV thiết kế các SĐTD nội dung kiến thức cần ghi nhớ và sừ

dụng chúng để nâng cao chất lƣợng dạy và học trong các bài dạy nghiên cứu kiến

thức mới, bài ôn tập mà chƣa chú ý nhiều đến các hoạt động của HS. Đồng thời

Page 10: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

4

việchƣớng dẫn HS tự lập và sử dụng SĐTD trong quá trình tự học, tự nghiên cứu,

tự giải quyết các vấn đề học tập cũng chƣa đƣợc các tác giả đi sâu nghiên cứu cụ

thể.

3. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng SĐTD trong trong dạy học phần hidrocacbon nhằm phát

triển năng lực tự học cho HS, góp phần đổi mới PPDH và nâng cao chất lƣợng dạy

học hóa học ở trƣờng phổ thông.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lí luận có liên quan đến đề tài: Đổi mới PPDH theo định

hƣớng phát triển năng lực cho HS, năng lực tự học; Sơ đồ tƣ duy; thiết kế và sử

dụng SĐTD trong dạy học hóa học để phát triển năng lực tự học của HS.

- Điều tra thực trạng về năng lực tự học của HS; việc sử dụng SĐTD trong

dạy học để phát triển năng lực tự học của HS

- Nghiên cứu chƣơng trình, nội dung kiến thức phần Hiđrocacbon lớp 11 THPT.

- Thiết kế SĐTD và đề xuất phƣơng pháp sử dụng SĐTD trong việc tổ chức

các hoạt động tự học cho HS trong các dạng bài học phần Hiđrocacbon lớp 11THPT

- Thiết kế một số kế hoạch bài dạy có sử dụng sơ đồ tƣ SĐTD và công cụ

đánh giá sự phát triển năng lực tự học của HS

- Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm đánh giá tính phù hợp và hiệu quả các

đề xuất.

5. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

5.1. Khách thể nghiên cứu

Quá trình dạy học hóa học hữu cơ phần Hidrocacbon ở trƣờng Trung học

phổ thông Việt Nam.

5.2. Đối tượng nghiên cứu

Sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hidrocacbon hoá học 11 THPT để

phát triển năng lực tự học của HS

Page 11: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

5

6. Câu hỏi nghiên cứu

Sử dụng SĐTD nhƣ thế nào trong dạy học hoá học để phát triển đƣợc năng

lực tự học của học sinh?

7. Giả thuyết khoa học

Nếu GV hƣớng dẫn HS biết xây dựng và sử dụng SĐTD để hệ thống kiến

thức, xây dựng kế hoạch học tập, giải quyết vấn đề theo hƣớng dạy học tích cực

trong dạy học hoá học thì sẽ phát triển đƣợc năng lực tự học của HS, góp phần nâng

cao chất lƣợng dạy và học hoá học phổ thông.

8. Phạm vi nghiên cứu

Nội dung: Nghiên cứu thiết kế SĐTD và sử dụng SĐTD trong dạy học phần

Hiđrocacbon – Hoá học lớp11 THPT

Địa bàn thực nghiệm: 2 trƣờng THPT tỉnh Bắc Ninh

Thời gian thực hiện: Từ tháng 12/2014 đến tháng 12/2015

9. Phƣơng pháp nghiên cứu

9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:

Thu thập tƣ liệu và sử dụng phối hợp các phƣơng pháp phân tích, đánh giá,

tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa . . . trong nghiên cứu tổng quan các tài liệu có

liên quan đến đề tài.

9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Quan sát, điều tra, trao đổi kinh nghiệm với GV, các nhà nghiên cứu…về

việc thiết kế và sử dụng SĐTD trong dạy học hoá học để phát triển năng lực tự

học của HS.

- Thực nghiệm sƣ phạm để kiểm chứng giả thuyết khoa học của đề tài.

9.3. Phương pháp xử lý thông tin

Page 12: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

6

Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học áp dụng trong nghiên cứu khoa học

Giáo dục để xử lí kết quả thực nghiệm sƣ phạm.

10. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

10.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài

Tổng quan cơ sở lí luận về vấn đề tự học, phát triển năng lực tự học, thiết kế

và sử dụng SĐTD trong dạy học để phát triển năng lực tự học của học sinh.

10.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài

Đánh giá thực trạng việc sử dụng SĐTD trong dạy học hoá học ở trƣờng

THPT và phát triển năng lực tự học cho HS.

Đề xuất biện pháp phát triển năng lực tự học cho HS thông qua việc sử dụng

SĐTD trong các hoạt động học tập (tự ôn tập, hệ thống kiến thức, lập kế hoạch học

tập, xây dựng kế hoạch giải quyết vấn đề học tập, dự án học tập)

Thiết kế kế hoạch bài dạy có sử dụng SĐTD và công cụ đánh giá năng lực tự

học của HS trong dạy học phần hiđrocacbon Hóa học lớp 11 THPT.

11. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung của luận văn gồm 3 chương:

Chƣơng 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài

Chƣơng 2. Sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hoá

học lớp 11 Trung học phổ thông nhằm phát triển năng lực tự học củahọc sinh

Chƣơng 3. Thực nghiệm sƣ phạm

Page 13: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

7

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo(2014),Tài liệu tập huấn Dạy học và kiểm tra,

đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinhmôn Hóahọc

cấp THPT(Lưu hành nội bộ). Hà Nội năm 2014.

2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Dự án Việt – Bỉ(2010),Dạy và học tích cực,

một số phương pháp và kĩ thuật dạy học . NXB Đại học Sƣ phạm.

3. Bộ Giáo dục và Đào tạo - Dự án PTGV THPT và TCCN (2013),Tài

liệu tập huấn thí điểm phát triển chương trình giáo dục nhà trường phổ thông (lưu

hành nội bộ), Hà Nội năm 2013.

4. Bộ Giáo dục và Đào tạo – Dự án Việt – Bỉ (2010),Nghiên cứu Khoa học

sư phạm ứng dụng. NXB Đại học Sƣ phạm.

5. Bernd Meier – Nguyễn Văn Cƣờng (2014),Lý luận dạy học hiện đại –

Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học. NXB Đại học Sƣ phạm.

6. Trịnh Văn Biều(2003), Các phương pháp dạy học hiệu quả. Trƣờng

ĐHSP TP. HCM.

7. Vũ Quốc Chung, Lê Hải Yến (2001),Để tự học đạt được hiệu quả. NXB

Đại học Sƣ phạm Hà Nội.

8. Nguyễn Thị Hồng (2014),Xây dựng và sử dụng SĐTD trong dạy học

phần hiđrocabon lớp 11 trung học phổ thông nhằm nâng cao năng lực tự học của

học sinh tỉnh Sơn La. ĐHSP Hà Nội.

9. Đặng Thị Oanh, Nguyễn Thị Sửu (2014),Phương pháp dạy học môn

Hóa học ở trường phổ thông. NXB Đại học Sƣ phạm.

10. Nguyễn Thị Sửu (chủ biên), Lê Văn Nam (2007), Phương pháp dạy

học Hóa học. NXB Khoa học và kĩ thuật Hà Nội.

11. Trần Văn Tính (2013),Tài liệu nghiên cứu Tâm lý học dạy học. Đại học

Giáo dục – ĐH Quốc Gia Hà Nội.

12.Nguyễn Cảnh Toàn(2004), Tuyển tập tác phẩm tự giáo dục – tự học – tự

nghiên cứu,tập 1. Trƣờng ĐHSP Hà Nội.

Page 14: sử dụng sơ đồ tƣ duy trong dạy học phần hiđrocacbon hóa học 11

8

13. Nguyễn Đức Toàn (2014),“Xây dựng và ứng dụng sơ đồ tƣ duy trong

dạy học phần lịch sử Việt Nam thời hiện đại”, Tạp chí khoa học trƣờng Đại học Cần

Thơ (34), tr 20 -26.

14. Nguyễn Cảnh Toàn (Chủ biên),Nguyễn Kỳ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn

Tảo(2004),Học và dạy cách học. NXB ĐHSP Hà Nội.

15.Tống Thị Trang (2014), Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho HS

thông qua hệ thống bài tập hóa học phần đại cương và hiđrocacbon hóa học 11

nâng cao”. ĐH Sƣ phạm Hà Nội.

16. Nguyễn Xuân Trƣờng, Lê Mậu Quyền, Phạm Văn Hoan, Lê Chí

Kiên (2007),Hóa học 11. NXB Giáo dục Hà Nội.

17. Nguyễn Xuân Trƣờng, Từ Ngọc Ánh, Lê Chí Kiên, Lê Mậu Quyền

(2007), Bài tập Hóa học 11. NXB Giáo dục.

18. Nguyễn Xuân Trƣờng (2009),Sử dụng bài tập trong DHHH ở trường

phổ thông. NXB Đại học Sƣ phạm Hà Nội.

19. Vũ Anh Tuấn, Nguyễn Hải Châu, Đặng Thị Oanh, Cao Thị Thặng

(2009),Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hóa học lớp 11. NXB

Giáo dục.

20.Tony Buzzan (2009), Bản đồ tư duy trong công việc. NXB Lao động –

Xã hội, Hà Nội.

21. Tony Buzzan (2008), Sử dụng trí tuệ của bạn Lê Huy Lâm biên dịch.

NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh.

22.http://dayhoahoc.com

23.http://www.tailieucn.com

24.http://www.mindjet.com