1

โครงการศกษาปจจยทกอใหเกดความเสยงของการด าเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอกรณศกษา หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย ต าบลสนปเลย อ าเภอดอยสะเกด

จงหวดเชยงใหม The Factors Influencing the Risks in Loan Business Performance Project. Case Study: Tem Jai Commercial, San Pu Loei, Doi Saked, Chiang Mai.

ผจดท า

นางสาวสมาล สขสกลปญญา รหสนกศกษา 53205898 นางสาววรสรา มงคลครโรจน รหสนกศกษา 53205999

สาขาวชาการบญช คณะบรหารธรกจ วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

ปการศกษา 2554

2

บทท1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา จากสภาวะเศรษฐกจทเกดขนในปจจบนทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา สงผลให

ผประกอบการจานวนมากไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจ เพอสามารถดาเนนกจการตอไปได ผประกอบการจะตองสรางทางเลอกในการบรโภค สนคาใหแกลกคา ซงทางเลอกทกจการสวนใหญนยมกน คอ การใหสนเชอแกลกคา เพอใหลกคาสามารถนาสนคาไปใชประโยชนไดตามทตองการ แตในการใหสนเชอแกลกคา กจการยอมมชวงระยะเวลาทจะใหลกคาชาระคาสนคาพรอมกบดอกเบยทลกคาจะตองนาม าจายใหแกกจการ ซงกจการสวนใหญทใหสนเชอแกลกคาจะไดรบการชาระเงนลาชากวาวนทกาหนดและบางงวดการรบชาระหนลกหนกผดนดชาระหน ทาใหผลการดาเนนงานออกมาขาดทนและไมเปนไปตามเปาหมาย ดงนนผประกอบการจงตองมนโยบาย เพอลดความเสยงในการชาระหนของลกหน เพอใหนกศกษามสมรรถนะในสาขาวชาชพ ทางโรงเรยนจงมนโยบายใหนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 3 และนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงชนปท 2 ทกคนตองทาโครงการกอนทสาเรจการศกษาในสาขาวชาชพทเรยน โดยใหนกศ กษานาเนอหาวชาทไดเรยนทงหมดมาประยกตใชกบการทาโครงการ เพอเปนการเผยแพรความรไปสชมชน ซงทางโรงเรยนจะใหนกศกษาคดโครงการขนมา เพอนาเสนอตอกจการหรอหางรานทรวมทาโครงการดวย และมการคดวางแผนการดาเนนการทงหมด หลงจากทโครงการผา นความเหนชอบจากอาจารยทปรกษา ซงในฐานะทเปนนกศกษาสาขาการบญชและเรยนบญชมาตลอด 5 ป จงมความสนใจในรายวชาการบญชเพอการจดการ จงไดจดทาโครงการศกษาปจจยทกอใหเกดความเสยงของการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอ กรณศกษา หางหนสวนจากด เตมใจพาณชย ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม เพอศกษาเกยวกบหลกการพจารณาการใหสนเชอตอลกหนและวเคราะหความเสยงจากการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอ ทมาจากปจจยตางๆ ทงภายในและภายนอกททาใหลกหนไมสา มารถนาเงนมาชาระหนไดตามกาหนด ซงโครงการนเปนประโยชนตอผจดทาและผทศกษาเปนอยางมากในเนอหาวชาและการนาไปประยกตใชกบการทางานจรงในกจการทใหบรการสนเชอแกลกคา และทางผจดทาโครงการไดนาแนวคดของโรงเรยนมาปรบใชกบการทาโครงการ เพอใหโครงการประสบความสาเรจ คอ “ถาฉนไดยน ฉนกจะลม ถาฉนเหน ฉนอาจจะจาได ถาฉนทา ฉนจะเขาใจ”

3

1.2 วตถประสงคของโครงการ

1.2.1 เพอใหทราบหลกการพจารณาการใหสนเชอตอลกหน 1.2.2 เพอวเคราะหความเสยงจากการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอ

1.3 ขอบเขตของโครงการ 1.3.1 เนอหา

- การจดการความเสยง

- การเงนธรกจ - การบญชเพอการจดการ - การบญชหางหนสวน

1.3.2 กลมตวอยาง หางหนสวนจากด เตมใจพาณชย 170 หม 7 ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด

จงหวดเชยงใหม 50220

1.4 วธด าเนนงาน 1.4.1 โครงการนเรมปฏบตงาน

เมอ วนท 6 มถนายน พ.ศ. 2554 สนสดการปฏบตงาน วนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 1.4.2 ขนตอนการดาเนนงาน

ล าดบ รายการ ระยะเวลาการปฏบตงาน

ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. 1 จดหาสมาชกกลม 2 แบงหนาทความรบผดชอบ 3 เสนอชอโครงการ 4 ศกษาวธการจดทาโครงการ 5 ศกษาขอมลของกลมเปาหมาย 6 นาเสนอเคาโครงของโครงการ 7 วางแผนการดาเนนโครงการ 8 ปฏบตการตามแผนโครงการ 5 บท 9 ตดตามผลการดาเนนงาน

10 สรปผลการดาเนนโครงการ 11 ตรวจสอบการดาเนนโครงการอยางละเอยด

4

12 นาเสนอโครงการและจดทารปเลมรายงาน 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5.1 ดานนกศกษา

- นกศกษาไดพฒนาทกษะวชาชพการบญช - นกศกษาไดฝกทกษะการคด การวเคราะห การวางแผน การทางาน และการแกไข. ....ปญหา - นกศกษาไดฝกทกษะการสอสารอยางเปนกลยาณมตรกบบคคลภายนอก

1.5.2 ดานโรงเรยน - ไดเผยแพรศกยภาพดานตาง ๆ ของนกศกษาใหกบบคคลภายนอกไดรบร

1.5.3 ดานเจาของกจการ - สามารถกาหนดนโยบายทเพมประสทธภาพในการเกบเงนจากลกหน

1.6 สถานทท าโครงการ หางหนสวนจากด เตมใจพาณชย ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม

1.7 งบประมาณ

ล าดบ ราคาตอหนวย

(บาท) จ านวน รวม (บาท)

1. กระดาษ A4 0.5 100 50 2. กระดาษหนาปก 2 4 8 3. แผนใส 2 2 4 4. สานรายงาน 7 1 8 5. คาถายเอกสาร 0.5 30 15 6. คาพมพขาวดา 1 70 70 7. คาพมพส 3 10 30 8. แผนพบ 2 30 60 9. คานามนรถ 33.94 5 169.7

รวมทงสน(สรอยสบสบาทเจดสตางคถวน) 414.7

5

บทท 2

แนวคด ทฤษฎและงานโครงการทเกยวของ

2.1 แนวความคด สนเชอ (Credit) มทมาจากคาภาษาลาตนวา Credetre แปลวา to trust หรอ to believe และ

นกวชาการบางทานกลาววามาจากคาภาษาลาตน Credo ซงเปนคาผสมระหวางคาภาษาสนสกฤต Credit แปลวา ความเชอถอไววางใจ กบคาภาษาลาตน do แปลวา ทาใหเกดหรอมอบ จะเหนไดวาทมาของคาวาสนเชอนนมาจากรากฐานเดยวกน คอ ความเชอถอและไววางใจ

สรป ความหมายของสนเชอ คอ ความเชอถอไววางใจระหวางบคคล 2 ฝาย ในการทจะให

สนคาหรอบรการไปใชกอน โดยมสญญากาหนดเงอนไขและเงอนเวลาการชา ระคนในอนาคต ซง

การยนยอมหรอไม จะขนอยกบคณลกษณะของผกหรอลกหนเปนสาคญวา จะสามารถทาให

เจาหนเชอถอไดมากหรอนอยเพยงใด และมความสามารถจะกยมหรอเปนหนไดอยางไร ตลอดจน

ประเภทของสนเชอตางๆ

2.1.1 แนวคดเกยวกบสนเชอการเกษตร

สนเชอหรอเงนกหรอเครดต “ Credit ” เปนคาทมาจากภาษาลาตน “ Creditor ” ซงแปลวา

“ To trust ” ตามความหมายของ “ เครดต ” จงเปนทเขาใจของบคคลทวไปวา ความสามารถในการ

กยมเงนของบคคลหนงทมตอบคคลอกคนหนง โดยมสญญาหรอเงอนไขทจะชาระเงนนน ๆ ใน

อนาคต ซงในการกยมนมทงดานสวนตวและในวงการธรกจ ความหมายของ สนเชอ เปนความ

เชอถอและไววางใจระหวางบคคล 2 ฝายในการทจะใหสนคาหรอบรการไปใชกอน โดยมสญญา

กาหนดเงอนไขและเงอนเวลาการชาระคนในอนาคต สนเชอจะใหความสาคญและคานงถงใน

เรองของสภาพคลองเปนอยางมาก สนเชอประกอบดวยองคประกอบทสาคญ 4 ประการ ดงนคอ

1. ความเชอ Trust

2. การแลกเปลยนทางเศรษฐกจ Economic Exchange

3. ความเสยง Risk

4. เวลาในอนาคต Futurity

เราอาจกลาวถงสนเชอในประเดนตางๆ ไดดงนคอ

6

ทางดานการคา : สนเชอ หมายถง ความเชอถอทผขายมตอผซอ และยอมมอบสนคาหรอ

บรการใหแกผซอไปกอนโดยยงไมตองชาระเปนเงนสด แตมสญญาการชาระเงนคาสนคาหรอ

บรการนนในวนขางหนาตามการตกลงกนระหวางผซอและผขาย ซงกอใหเกดภาวะความเปน

เจาหนและลกหนตามมา

ทางดานผบรโภค : สนเชอ หมายถง ความสามารถทจะไดสนคาหรอบรการไปใชกอน

โดยตกลงวาจะนาเงนมาชาระคาสนคาหรอบรการในภายหนา

ทางดานสถาบนการเงน : สนเชอ หมายถง บรการชนดหนงของสถาบนการเงนท

กอใหเกดรายไดหลกแกสถาบนการเงน คอดอกเบยรบจากการใหสนเชอและคาธรรมเนยมตางๆ

กระบวนการทางดานสนเชอ ม 3 ขนตอน ดงนคอ

1. Credit Transaction การเกดรายการสนเชอ

2. Credit standing สถานะทางสนเชอ

3. Credit Instruments การใชเครองมอประกอบการดานสนเชอกระบวนการเกดส นเชอ

เรมตนเมอผขาย (ผใหสนเชอ) จดหาสนคา, บรการ, เงนทนใหกบผซอ (ผขอสนเชอ) และผซอ

(ผขอสนเชอ) จะตองจดหาสอกลางในการแลกเปลยน (Medium of exchange) เพอแลกเปลยนกบ

สนคา หรอบรการทไดรบมาจากผขาย (ผใหสนเชอ) ซงอาจเสนอเงนสด (Money) หรอสนเชอ

(Credit) กได ซงถาหากสอกลางในการแลกเปลยนเปนเงนสดกระบวนการซอขายสนคาหรอ

บรการกจะเกดขนไดอยางสะดวกรวดเรว แตถาใชสนเชอในการชาระคาสนคาหรอบรการ ผซอ

(ผขอสนเชอ) กตองสญญาวาจะชาระคาสนคาหรอบรการดงกลาวในอนาคตขางหนาตามแตจะตก

ลงกน ซงการเกดสนเชอขนอยกบการตดสนใจของผขาย (ผใหสนเชอ) วาขอตกลงตามสญญาของ

ผซอ (ผขอสนเชอ ) มมลคาเปนตวเงนและยอมรบใหเปนสอกลางในการแลกเปลยนไดเมอเกด

สนเชอแลว จะมผเกยวของอย 2 ฝาย คอ ผขายทอาจจะเรยกไดวา ผใหสนเชอ(Creditor) และผซอ

อาจเรยกไดวา ผขอสนเชอ (Debtor) เมอผขอสนเชอ ไดรบสนเชอทผานการตรวจสอบจากผให

สนเชอเรยบรอยแลว ตองแสดงความสามารถในการจายชาระเงนคนใหกบผ ใหสนเชอในอนาคต

ตามระยะเวลาทไดตกลงกนไว ซงความสามารถในการชาระหนจะขนอยกบรายไดของผขอ

สนเชอ และความตงใจทจะชาระหนใหกบผใหสนเชอ (คลงปญญาไทย,2549)

ความสาคญของสนเชอ (Credit) แยกออกเปน 3 ประการ ดงน

7

1. เครดต หรอสนคาทางการคา ไดแก การซอขายสนคาเปนเงนเชอ หรอการขยายเครดตในทางการคา การใหกยม คอการใหบรการทางเครดต

2. ฐานะทางเครดต หมายถง การยอมรบในการทจะใหมการขยายสนคาเปนเงนเชอ และม การใหขอสญญาจะชาระเงนในอนาคต ถาหากลลกคาเปนผมคณสมบตเปนทนาเชอถอนน แสดง วาฐานะทางเครดตของลกคาด

3. การใชเครองมอทางเครดต ไดแก ตราสารหรอเอกสาร เพอเปนหลกประกนในการชาระหนทง 3 ประการนมความเกยวของกนอยตลอดเวลา ผซอตองการจะซอสนคาเปนเงนเชอจะตองตดตอผขาย ซงผขายจะตองทราบฐานะทางเครดตของลกคา เพอการตดสนใจจะใหซอเปนเงนเชอหรอไม ซงการเสยงภยจะมมากหรอนอยกแลวแตคณสมบตทางเครดตของลกคา ดงนนเพอความปลอดภยกจาเปนจะตองมเอกสารหลกฐานเพอเปนหลกประกนในการชาระหน อกทงไดแบงลกษณะเครดตทไดเปลยนแปลงตามกาลเวลา สถานท และความเชอถอของชมชนแตละแหง ออกเปน 4 ลกษณะ คอ

1. ลกษณะเครดตในแงของการสอสารกลางการเปลยนแปลง 2. ลกษณะของเครดตในแงการบรหาร 3. ลกษณะเครดตในแงของเศรษฐศาสตร 4. ลกษณะของเครดตในแงของความรบผดชอบตอสงคม การจดแบงประเภทของสนเชอการเกษตร โดยพจารณาจากจดมงหมายของการใหและ

ความตองการเปนเกณฑ แยกไดดงน (กลมพฒนาสนเชอการเกษตรประเทศไทย, 2523) 1. ตามวตถประสงค ไดแก สนเชอเพอการผลต เพอการลงทนในอสงหารมทรพย 2. ตามระยะเวลา ไดแก สนเชอระยะสน ระยะปานกลาง ระยะยาว 3. ประเภทลกหน ไดแก สนเชอรายบคคลประเภทกลมและประเภทสถาบนการเกษตร 4. ประเภทกจกรรม ไดแก สนเชอทใชในการเกษตรโดยทวไปแหลงเงนทนของเกษตรกร

จะไดมาจาก 2 แหลงดวยกนคอ เงนออมของตนเองทนามาลงทน และเงนทนทไดจากการกยมจากบคคลหรอสถาบนการเงนทเรยกวา สนเชอ หรอ เงนกและดวยเหตทประเทศไทยสวนใหญมการเกษตรเปนอาชพหลก ดงนนสนเชอทางกาเกษตรจงถอวาเปนเรองทสาคญและจาเปนในการดาเนนธรกจการเกษตรสนเชอใหทงคณและโทษตอเกษตรกร ในสวนทใหคณกคอเกอกลเพมทรพยสนของเกษตร (ทรพยสนเพมกวาหนสนเพม ) และการเจรญเตบโตของภาคเกษตรกรรมโดยรวม ในสวนทใหโทษกคอเกษตรจานวนหนงจาตองแบกภาระหนสนคงคางตดตอกน จนยากทจะแกไขโดยลาพงตนเอง (หนสนเพมมากกวาทรพยสนเพม ) การวเคราะหเจาะลกถงปญหาหนสนเกษตรกรเพอหาแนวทางการแกไขปญหาอยางถกวธนน จาเปนตองพจารณาถงลกษณะความเปนผประกอบการ ควบคไปกบสภาพหนสนทรพยสนของเกษตร ทงนจะทาใหไดขอสรปวาความไมสามารถชาระคนหนสนนนเกดจากเหตสดวสยหรอเก ดจากความจงใจบดพลว สนเชอเพอ

8

การเกษตรสนเชอการเกษตร หมายถง การใหกยมหรอการใหเครดตแกเกษตรกรผประกอบการกสกรรม การประมง และการเลยงสตว โดยกาหนดใหผทจะไดรบเงนเชอ คอ เกษตรกรทงทเปนเอกชนและนตบคคล กลมเกษตรกรและสหกรณทมสมาช กทงหมดเปนเกษตรกร และรวมถงการใหกยมและใหเครดตแกผประกอบการธรกจเกษตร ททาธรกจทางดานปจจยการผลตในฟารม แตในการใหกยมและใหเครดตแกผประกอบการธรกจททาดาน Aero – industry ไมถอวาเปนสนเชอทางการเกษตร (กลมพฒนาสนเชอการเกษตรประเทศไทย,2523)

สนเชอการเกษตร หมายถง การกยมของเกษตรกรเพอชวยใหเกษตรกรมกรรมสทธในทดนเกษตรกรรม หรอเพอชวยในการผลตและการขายผลผลตการเกษตร การใหสนเชอนนอาจเปนเงนสด หรอเปนสงของ เชน ปย พนธพช พนธสตว หรอวสดอปกรณการเกษ ตรอน ๆสนเชอการเกษตร ตามพระราชบญญตธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร พ .ศ.2509 มไดระบ ความหมายของสนเชอการเกษตรโดยตรง แตในมาตรา 9 และ 10 ของหมวด 2 วาดวยวตถประสงค ไดกาหนดใหธนาคารใหความชวยเหลอทางการเงน เพอสงเสรมอาชพหรอการดาเนนงานของเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอสหกรณการเกษตรโดยมสาระสาคญสรปไดดงน

1. ใหเงนกแกเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอสหกรณการเกษตร 2. คาประกนเงนกทเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอสหกรณการเกษตร กจากสถาบน

การเงนอน ทงนตามทกาหนดไวในของบงคบของธนาคาร 3. จดหาเงนทนเพอใชในการดาเนนงานของธนาคาร 4. รบฝากเงนทตองจายคนเมอทวงถาม หรอเมอสนระยะเวลาอนมกาหนดเวนแตประเภท

ทใชเชคในการถอน 5. ออก ซอ หรอขายตว หรอตราสารเปลยนมออนใด รวมทงเกบเงนตามตวหรอตราสาร

เปลยนมอดงกลาว 6. กระทากจการอยางอน บรรดาทเกยวกบ หรอเนองในการจดใหสนเชอตาม

วตถประสงคความเปนมาของสนเชอเพอการเกษตรในประเทศไทย 2.1.2 ประเภทของสนเชอเพอการเกษตร

แบงไดเปนหลายประเภท

1. แบงตามระยะเวลา ระยะสน ระยะปานกลาง ระยะยาว

2. แบงตามประเภทผใหก สถาบนผใหก เชน สหกรณการเกษตร กลมเกษตร ธ.ก.ส.

ธนาคารพาณชย รฐบาล องคการ หรอหนวยงานรฐบาล เอกชนผใหก เชน ญาต เจาของทดน เพอน

พอคา เอกชนอนๆ

9

3. แบงตามประเภทผก สหกรณการเกษตร กลมเกษตรกร เกษตรกรผผลตพชไร เกษตรกร

ผเลยงสตว ชาวประมง

4. แบงตามประเภทของสนเชอ สนเชอเพอการผลต -เปนสนเชอจะกอใหเกดประโยชน

งอกเงย สนเชอเพอการบรโภค-เปนสนเชอทไมกอใหเกดประโยชนงอกเงย

2.1.3 ความตองการสนเชอเพอการเกษตรในประเทศไทย

จาแนกออกได 4 ชนดคอ

1. อสงหารมทรพย ทดน

2. สนเชอในรปเครองมอ เครองจกรกล สตวใชงาน การปรบปรงทดน

3. สนเชอทเปนทนดาเนนงาน (Operation capital) ไดแตเปนทนเพอใชซอพนธพช พนธ

สตวปย ยากาจดศตรและโรคพช อาหารและยาบารงสตวเพอขนขาย คาจางแรงงาน คาใชจายใน

ครวเรอนตามจาเปน

4. สนเชอทใหกบสถาบนเกษตรกร (สหกรณการเกษตรและกลมเกษตรกร) เพอใชเปนทน

อปกรณและทนดาเนนงาน

2.1.4 ลกษณะพเศษของสนเชอเพอการเกษตร

มลกษณะพเศษกวาสนเชออนๆโดยทวไป 2 ประการคอ

1. เกษตรกรสวนใหญเปนรายเลกทาใหมตนทนสง ขนาดทดนเลกไมสามารถนาปจจยการ

ผลตมาลงทนไดเตมททาใหการผลตขาดประสทธภาพ ไดผลผลตเฉลยตาสงผลใหอตราการลงทน

ตอหนวยสง

2. ความเสยงสง เนองจากสาเหตหลายประการ เกษตรกรบางสวนขาดความรเรอง

การตลาดมกจะประกอบกจการเกษตรแบบตามกนไปและบางส วนไม คอยเอาใจใสเทาใดนกใน

เรองการลงทนในวชาการใหมๆ

- ขาดเงนทนทตองใชในการลงทน

- อาศยความชานาญเฉพาะดานของผประกอบการเปนหลก เชน ผนาครอบครวถายทอด

ใหคนในครอบครวไมหมด มผรบชวงประสบการณนอยทาใหประสทธภาพลดลง

- ราคาผลผลตทางการเกษตรขนลงเรว

- อาศยธรรมชาตมากโดยเฉพาะพนทดอน

10

- ไกลจากชมนมชน ยากทจะออกไปอานวยสนเชอ คาใชจายสง ในดานสวนตวธนาคาร

เองไมคอยมขอมลเกยวกบความประพฤต นสยใจคอ ความซอตรงตอคามนสญญา ซงตางกบพอคา

ในเมองซงหาขอมลนไดงายกวา

2.1.5 การพจารณาสนเชอเพอการเกษตร

1. สารวจหาขอมลเบองตน กอนจะเขาไปปลอยสนเชอในทองทใดเจาหนาทสนเชอ

จะตองทาการสารวจหาขอมลในทองททจะเขาไปดาเนนงานใหสนเชอเพอการเกษตรเพอนามา

ประกอบการตดสนใจทจะกาหนดเปาหมายในการใหสนเชอขอมลท ตองสารวจ เนอทดาเนนการ

เกษตร จานวนครวเรอน การถอครองทดน การชลประทาน แหลงนา การคมนาคม การทาเกษตร

อะไรบาง มกชนด ความสามารถในการทาเกษตรของเกษตรกร ผลผลตเฉลยตอไร การขายและ

การตลาด รายไดเฉลยตอครวเรอน เกษตรกรมหนสนหรอไม ชาระหนไดดหรอไม มสถาบนทให

สนเชอเกษตรมากนอยเพยงใด ดาเนนงานกวางขวางหรอหรอลกคามสมาชกหนาแนนขนาดไหน

เกษตรกรและกลมเกษตรกรมความตองการสนเชอเพอการเกษตรเพยงใด สภาพดนฟาอากาศ ภย

ธรรมชาตเปนอยางไร ทางราชการใหบรการสงเสรมการเกษตรและใหความช วยเหลอจาก

หนวยงานใดบาง เจาหนาททกฝายในอาเภอและจงหวดใหความรวมมอดหรอไมขอมลดงกลาว

อาจจะออกไปสบหาขอมลเองหรอสอบถามจากหนวยงานของราชการอนๆเชน สานกงานเกษตร

สหกรณการเกษตร นายอาเภอ ปลดอาเภอ เกษตรอาเภอ พฒนาการอาเภอทดนอาเภอ กานน

ผใหญบาน และเกษตรกรเอง

2. การวเคราะหสนเชอเพอการเกษตร ใชหลกนโยบาย 5 C’s ในการวเคราะห

2.1 Character วเคราะหคณลกษณะผก ซอสตย ตงใจจรงในการทาธรกจ ไมเกยวของ

กบอบายมข เชน เลนการพนน ประพฤตเปนนกเลงหรอเจาพอ ปญหาทสาคญทสดค อการใหเงนก

ไมถกวตถประสงค

2.2 Capacity ความสามารถ ดความรความชานาญในกจการททา

2.3 Capital ทนของตนเองมมากนอยแคไหน ทนทใชทงหมดมเทาไรจะกยมเทาใด

2.4 Collateral หลกทรพยค าประกน

11

2.5 Condition of Business สถานการณของสนคาเกษตร เปนเรองทธนาคารตอง

ศกษาวจยอยตลอดเวลาในธรกจเกษตรแตละประเภท เพอทราบสถานการณขณะนนวาพชผล

เกษตรนนมภาวะเปนอยางไร มความสมดลระหวางอปสงคหรออปทานหรอไม แนวโนมดขน

หรอเลวลงองคประกอบขางตนจะชวยตดสนไดวากจการทขอกจะประสบความสาเร จหรอไมการ

วเคราะหวตถประสงค (Purposes) ตองรวตถประสงคของลกคานาเงนไปทาอะไรและเปนสนเชอ

ประเภทใดการใหสนเชอเพอการเกษตรจะตองใชความระมดระวงและรอบคอบตามสมควร ผใหก

ควรกาหนดนโยบายการใหสนเชอเพอการเกษตรทจะใหผลมนคงตามแนวทางดงตอไปน

1. การคดเลอกทองท ควรพจารณาทองทดาเนนการของสมาชกผกวามลทางเพมผลผลต

หรอไม เชน มแหลงนา มความเปนไปไดในดานการตลาด เปนตน

2. การคดเลอกเกษตรกร พฤตกรรมของสมาชกผขอกมความสาคญมาก ควรรจกคนใน

พนทเปนอยางด พจารณาเรองความรบผดชอบ อปนสย ความสามารถในการทาการเกษตร เปนตน

3. การใหการศกษาอบรม แกเกษตรกรสมาชกผก เชน ลทางในการเพมผลผลต การทา

แผนการผลต เพอทาใหการใชเงนกเปนไปอยางมประสทธภาพ

4. หลกประกน ควรกาหนดหลกประกนใหมความเหมาะสมกบจานวน สนเชอและ

ระยะเวลาชาระคน หลกประกนถาเนนทรพยสนมากเกนไป อาจทาใหเกษตรกรทยากจนหมด

โอกาสในการขอก ควรพจารณาหลกประกนทเปนบคคลทนาเชอถอดวย

5. พจารณาสนเชอทมกจกรรมเชอมโยงกน ควรพจารณาใหสนเชอในกจกรรมหรอ

โครงการทเกยวเนองสมพนธกน หรอสนบสนนซงกนและกน

6. การตดตามผลการใชเงนก ควรตดตามผลการใชเงนกของสมาชกผกอยางใกลชด

พจารณาวาเปนไปตามแผนงานการผลตทเสนอไวหรอไม และใหคาแนะนาทางดานเทคนค

การเกษตรแกสมาชกผกดวย

7. พจารณาใหสนเชอเพอเพมผลผล ต ควรชวยเหลอสมาชกทมความประสงคจะเพม

ผลผลตโดยชวยเหลอในการทาแผนการผลตอยางถกตอง

8. เหตสดวสย อาชพการเกษตรจะตองอาศยดนผาอากาศเปนสาคญ มเหตสดวสยทอาจ

เกดขนไดมากมายทาใหไดผลผลตลดลงหรอเสยหาย ฉะนนเพอปองกนความความเสยงในกา รให

สนเชอควรกาหนดสดสวนการใหสนเชอทเหมาะสม เชน รอยละ 60 ของมลคาผลตผลทคาดวาจะ

จาหนายได ถาเปนสนเชอทมการเสยงภยมากขนกใหกาหนดสดสวนทตาลงมาอก

12

9. การดาเนนการกบผทไมชาระหนโดยจงใจ ในกรณทสมาชกผกคนใดแสดงเจตนาวาไม

ตองการชาระหน และไดมการใชความพยายามในการตดตามทวงถามใหชาระหนหลายครงแตไม

เปนผล จาเปนตองดาเนนการตามกฎหมายเพอบงคบชาระหนทนท การเพกเฉยไมดาเนนการใด ๆ

จะทาใหสมาชกผกคนอนเลยนแบบไมชาระหนตามไปดวยหลกเกณฑการพจารณาใหสนเชอ

แบงเปน 3 ประการ ดงน (เทพ, 2534)

1. ปจจยดานบคคล คอ คณสมบตของผกและความสามารถในการหารายได

2. ปจจยดานการเงน คอ ความสามารถในการหารายได เงนทนและหลกประกน

3. ปจจยดานเศรษฐกจ คอ สภาพทางเศรษฐกจและความเจรญกองกจการสนเชอเพอ

การเกษตร เปนสนเชอทมความเสยสงและสวนใหญอยเหนอการควบคมของเกษตรกร เชน ภย

ธรรมชาต โรคระบาด หรอผลผลตราคาตกตา เปนตน การวเคราะหสนเชอเพอการเกษตร โดยใช

หลก 3R’s ไดแก (บรรจง, 2529)

1. Return คอความสามารถในการชาระหนคน ซงขนกบผลการดาเนน งานในปจจยตาง ๆ

ดงน

- ความสามารถในการประกอบอาชพ

- อาย สขภาพและแรงงานในครอบครว

- ชนดและขนาดของธรกจ

- ทองททประกอบการเกษตรและลทางการตลาด

- การเตรยมงบประมาณรายไดและรายจาย

2. Repayment คอ ความสามารถเงนกคน ควรจะตองวเคราะหความสมพนธ ระหวาง

จานวนเงน แผนการชาระหนเงนก แหลงทมารายได การกาหนดระยะเวลาตองการชาระหนซง

สอดคลองกนโดยพจารณาจาก

- เงนกทสามารถทสามารถสงคนไดดวยตนเอง หมายถง เงนกทนาไปใชในการผลต เมอ

ผลผลตออกขายผกจะมรายไดสามารถสงเงนกคนได

- เงนกทไมสามารถสงคนไดดวยตนเอง หมายถง เงนกทไมไดนาไปใชในกระบวนการ

ผลต แตนาไปลงทนในสนทรพย เชน ซอทดน ปลกบานเรอนหรอใชจายในครอบครว ดงนน ผก

จะตองสงเงนกคนจากรายไดสทธของครอบครว

13

- ลทางการชาระหน ขนอยกบปจจยห ลายอยาง เชน ขนาดของธรกจเกษตร รายไดและ

เงนทนหมนเวยน คาใชจายและตนทนการผลต ปรมาณผลผลตทออกสตลาด เปนตน

3. Risk คอ ความสามารถทนตอการเสยงภย สถานการณทกอใหเกดการเสยงภย ไดแก

- ภยธรรมชาตทมผลตอการผลต

- ผลผลตตกตา

- ความเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

- ความวบตอนเกดจากการกระทาของผอน

- การเจบปวยลมตาย

- เหตวบตอน ๆ

2.1.6 ปจจยทน ามาวเคราะหความเสยง ซงเปนความรบผดชอบของเกษตรกรเอง ไดแก

- ความมนคงของรายได

- ความสามารถฟนตวเมอประสบภยพบต

- ความเปนปกแผนแหงฐานะครอบครว

- การประกนภย

- คณสมบตของผก เปนตน

การอานวยสนเชอเกษตรปรกอบดวยขนตอนการดาเนนงานทสาคญ 4 ขนตอน

1. การสารวจหาขอมลลกคา ประกอบดวย ประวตผขอก คาขอ การดาเนนงานในปจจบน

ทขอก ฐานะผขอก

2. การวเคราะหพจารณาลกค าสนเชอเกษตร จาแนกการพจารณา 3 ลกษณะ คอ ตวลกคา

ตวโครงการ หรอกจการ และหลกประกน

3. การจดทารายงานเสนอผบรหารสนเชอ พรอมขอสรปและขอคดเหนประกอบดวย

สาระสาคญ ไดแก ใหกไดหรอไม (เหตผลประกอบ ) ความเหมาะสมของวงเงนใหกยม

ความสามารถในการชาระคน เงอนไขของการกยม

4. การตดตามผลเปนการตดตามผลของการใหสนเชอวาเปนไปตามวตถประสงคหรอไม

หลกการพจารณาคาขอสนเชอเบองตน โดยอาศยหลกเกณฑ C’s Policy ไดแก

Character คณสมบตของผขอสนเชอ

Capacity ความสามารถในการชาระหน

14

Capital เงนทน

Collateral หลกประกน

Condition สภาพทางเศรษฐกจ

Country ประเทศทตดตอดวย

2.1.7 แนวคดเกยวกบหนสนเกษตรกร

หนสนของเกษตรกร อาจจาแนกตามแหลงทมาไดเปน 2 แหลง (สามารถ, 2536)

1. หนสนในระบบตลาดการเงน (Organized Money Market) เปนหนสนในตลาดการ เงน

ทเจาหนาททางการเงนของรฐบาลมอานาจในการกากบดแล ไดแก หนสนของเกษตรกรทมกบ

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร หนสนของเกษตรกรทมกบธนาคารพาณชยทวไป

หนสนของเกษตรกรทมกบสถาบนเกษตรกร สหกรณการเกษตร และกลมเกษตรกร หนสนของ

เกษตรกรทมกบหนวยงานรฐบาล (ทไมใชสถาบนการเงน)

2. หนสนนอกระบบตลาดการเงน (Unorganized Money Market) เปนหนสนนอกตลาด

การเงนทเจาหนาททางการเงนของรฐบาลไมมอานาจเขาไปกากบดแล ไดแก หนสนของเกษตรกร

ทมกบนายทนในทองถน พอคาคนกลาง ญาตพนอง และเพอนบานสาเหตของการมหนสนของ

เกษตรกร พอจะจาแนกได 3 ประการ ดงน (พชญ, 2538)

1. ดานการผลตเปนเรองประสทธภาพในการผลตของเกษตรกรแตละราย

2. ดานการตลาด เกยวของกบความเสยงและความไมแนนอน นอกเหนอการควบคมของ

เกษตรกร ความผนผวนของราคา

3. การแทรกแซงของรฐบาลอนเนองมาจากโครงการทรฐบาลสงเสรมประสบความ

ลมเหลวทาใหเกษตรกรมหนพอกพนขนจนเกนกาลงทจะแกไขไดดวยตนเองการคางชาระหนสน

ของเกษตรมสาเหต ดงน (กองวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2536)

1. รายไดทางการเกษตรไมเพยงพอตอการใช จายในครวเรอน รายจายสวนเกนตองอาศย

การทางานนอกการเกษตร แมวามรายไดเสรมกตาม เงนทนทจะทาการผลตในปตอไปจาเปนตอง

กยม

2. รอขายผลผลตทางการเกษตร

3. การทผลผลตไดรบความเสยหายหอประสบภยธรรมชาต

15

4. การใชเงนกไมตรงตามวตถประสงค เชน เพอคาใชจายในครวเรอน การศกษาหรอ

กจกรรมทมผลตอบแทนกลบคน

5. ขาดการสนบสนนดานการผลต เชน การสงเสรม การผลต การปรบปรงโครงการสราง

การผลตตามความเหมาะสมในพนท

6. เกษตรกรมภาระหนสนหลายท ทงสถาบนการเงนในระบบและนอกระบบ

2.2 ทฤษฎทเกยวของทน ามาใชในโครงการ 2.2.1 หางหนสวน

หางหนสวน (Partnerships) คอ องคการธรกจทมบคคลตงแต 2 คนขนไป รบผดชอบ

รวมกนในการดาเนนการ และจะแบงกาไรตามสดสวนทตกลงกน ตามประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชยของไทยม 2 ชนด คอ

1. หางหนสวนสามญนตบคคล ตวยอ (หสน.)

2. หางหนสวนจากด (หจก.)

หางหนสวนสามญนตบคคล

หางหนสวนสามญนตบคคล เปนหางหนสวนทมบคคล 2 คนขนไปมาลงทนและเปน

เจาของกจการรวมกน ผเปนหนสวนทกคนเปน "หนสวนไมจากดความรบผด " หมายถง ถาหาง

หนสวนมหนทเกดข นจากการประกอบกจการ ทกคนทเปนหนสวน ตองรบผดชอบหนทงหมด

โดยไมจากดจานวนและหนสวนแตละคนมอานาจในการจดการกจการของหางหนสวน

หางหนสวนจากด (Limited partnership)

หางหนสวนจากด คอหางหนสวนประเภทซงมผเป นหนสวน 2 จาพวก ดงนค อ

(1) หนสวนจาพวกจากดความรบผด หมายถง รบผดจานวนหนทเกดขนไมเกนจานวนเงนทตนได

ลงทนและไมมสทธ เปนหนสวนผจดการ แตมสทธทจะสอบถามการดาเนนกจการของหาง ไดแก

ผเปนหนสวนคนเดยวหรอหลายคน ซงรบผดจากดเพยงจานวนเงนทตนร บวาจะลงทนในหาง

หนสวนเทานน

(2) หนสวนจาพวกไมจากดความรบผด หมายถง ถาหางหนสวนมหนสนทเกดขนจากการ

ประกอบกจการ ตองรบผดในหนสนทงหมดกอนและมสทธเปนหนสวนผจดการและหนสวน

16

ไดแก หนสวนคนเดยวหรอหลายคนซงรบผดในบรรดาหน สนทงปวงของหางหนสวน โดยไม

จากดจานวน

หนาทของหางหนสวน

หางหนสวนจากด หางหนสวนสามญนตบคคล ทจดทะเบยนตามประมวลกฎหมายแพง

และ พาณชย มหนาท ตองจดทางบการเงนประจาป ยนตอสานกบรหารขอมลธรกจ กรมพฒนา

ธรกจการคา หรอสานกงานทะเบยนการคาจงหวด แลวแตกรณ ภายใน 5 เดอน นบแตวนปดรอบป

บญช แมวาจะยงมไดประกอบกจการกตาม มฉะนนมความผดตองระวางโทษ ปรบไมเกนหาหมน

บาท

การจดทะเบยน หางหนสวนสามญนตบคคล/หางหนสวนจ ากด.........................

- ยนแบบขอจองช อหางหนสวนเพอตรวจสอบไมใหซ ากบหางหนสวนบรษทอน

- กรอกรายละเอยดเกยวกบชอของหางหนสวน กจการทจะทา สานทตงหาง ชอ ทอย อาย

สญชาต สงทนามาลงทน ลายมอชอของผเปนหนสวนทกคน ชอหนสวนผจดการ ขอจากดอาน าจ

หน สวนผจดการ (ถาม) พรอมกบ ประทบตราสาคญของหางในแบบพมพคาขอจดทะเบยนจดตง

และให หนสวนผจดการเปนผยนขอจดทะเบยน (ปกตการยนขอจดทะเบยนจดตงหางหนสวน

สามญนตบคคล /หางหนสวนจากด ผเปนหนสวนผจดการจะตองลงลายมอชอในคาขอจดทะเบยน

ตอหนานายทะเบยนหนสวนบรษท ในกรณหนสวนผจดการไมประสงคจะไปลงลายมอชอตอ

หนานายทะเบยนกสามารถจะลงลายมอชอตอหนาสามญหรอวสามญสมาชกแหงเนตบณฑตยสภา

เพอเปนการรบรองลายมอชอ ของตนไดในอกทางหนง ) หรอหนสวนผจดการจ ะมอบอานาจให

ผอนไปยนจดทะเบยนแทนกได

- เสยคาธรรมเนยมโดยนบจานวนผเปนหนสวนกลาวคอ ผเปนหนสวนไมเกน 3 คน เสย

คาธรรมเนยม 1,000 บาท กรณเกน 3 คน จะเสยคาธรรมเนยมหนสวนทเกนเพมอกคนละ 200 บาท

เมอจดทะเบยนจดตงแลวจะไดรบหนงสอรบรองและใบสาคญเปนหลกฐาน

2.2.2 อตราดอกเบย

ก. อตราดอกเบยอางอง

1. อตราดอกเบยลกคารายใหญชนด ประเภทเงนกแบบมระยะเวลา (Minimum Loan Rate) MLR 7.125

17

ข. อตราดอกเบยสงสด

ข.(1) เงนใหสนเชอเพอการอปโภค

บรโภค (Consumer Loan)

สนเชอสวนบคคล

สนเชอ

ทอยอาศย ม

หลกประกน

ไมม

หลกประกน

(สวนทไมได

อยภายใต

การก ากบ)

4. อตราดอกเบยสงสดกรณปกต 11.75 MRR + 8

เทากบ 15.875 11.75

5. อตราดอกเบยสงสดกรณผดนดชาระ

หน 15.00 18.00 15.00

ข.(2) เงนใหสนเชอเพอการประกอบ

ธรกจ (Commercial Loan) O/D Revolving

ระยะสน

(< หรอ =

1 ป)

ระยะยาว

(>1 ป)

6. อตราดอกเบยสงสดกรณปกต 11.75 11.75 11.75 11.75

2. อตราดอกเบยลกคารายใหญชนด ประเภทเงนเบกเกนบญช (Minimum Overdraft Rate) MOR 7.375

3. อตราดอกเบยลกคารายยอยชนด (Minimum Retail Rate) MRR 7.875

18

7. อตราดอกเบยสงสดกรณผดนดชาระ

หน 15.00 15.00 15.00 15.00

2.2.3 สนเชอเพอซอทอยอาศยทกประเภท , สนเชอเพอปลกสราง , สนเชอเพอรไฟแนนซ

วงเงนตงแต 5 ลานบาทขนไป ปท 1 ปท 2 ปท 3 หลงจากนน

ทางเลอกท 1 2.5% MLR-0.25%

ทางเลอกท 2 4.5% MLR-0.25%

ทางเลอกท 3 MLR-4.5% MLR-2% MLR-1% MLR-0.5%

วงเงนตงแต 1 ลานบาท แตไมเกน 5 ลานบาท

ปท 1 ปท 2 ปท 3 หลงจากนน

ทางเลอกท 1 2.9% MLR-0.25%

ทางเลอกท 2 4.9% MLR-0.25%

ทางเลอกท 3 MLR-4% MLR-2% MLR-1% MLR-0.5%

วงเงนตงแต 5 แสนบาท แตไมเกน 1 ลานบาท

ปท 1 ปท 2 ปท 3 หลงจากนน

ทางเลอกท 1 3.75% MLR

วงเงนต ากวา 5 แสนบาท ปท 1 ปท 2 ปท 3 หลงจากนน

ทางเลอกท 1 MLR

2.2.4 สนเชอเพอซอทรพยสนพรอมขายของธนาคาร ส าหรบใชเปนทอยอาศย

19

ทางเลอก ปท 1 ปท 2 ปท 3 หลงจากนน

ทางเลอกท 1 2.5% MLR-1%

ทางเลอกท 2 4.5% MLR-1%

ทางเลอกท 3 MLR-4.5% MLR-2% MLR-1%

สนเชอเพอซอบานจดสรรในโครงการท ธนาคารใหการสนบสนน (Post Finance) อตราดอกเบยพเศษตามเงอนไขทไดรบอนมตแตละโครงการ ***สาหรบลกคาทสมครทาประกนคมครองเครดตโฮมเฟสตเตมวงเงนและระยะเวลาอยางนอย 10 ป หรอเทากบระยะเวลาในสญญาก จะไดรบสทธพเศษ อตราดอกเบยปแรกลด ลงอก 0.25% ตอป จากอตราดอกเบยปกต **ปจจบนอตราดอกเบย MLR = 7.125% (ตามประกาศธนาคาร ณ วนท 14 กรกฎาคม 2554) *อตราดอกเบยนสาหรบผทยนคาขอสนเชอพรอมเอกสารครบถวนภายในวนท 4 กรกฎาคม 2554 จนถง (ก) วนท 30 กนยายน 2554 หรอ (ข) วนทธนาคารประกาศเปลยนแปลงอตราดอกเบยเงนกทธนาคารประกาศใช แลวแตเหตการณใดจะเกดขนกอน ทงน ผกจะตองลงนามในสญญากเงนกบธนาคารภายใน 1 เดอน นบแตวนทมการอนมตสนเชอ และจดทะเบยนจานองพรอมเบกเงนกงวดแรก หรอทงหมด ภายใน 2 เดอนนบแตวนทลงนามในสญญา

2.2.5 MLR, MRR, MHR คอ MLR (Minimum Loan Rate) ดอกเบย MLR (Minimum Loan Rate) เปนดอกเบยใชสาหรบลกคาสนเชอรายใหญหรอ

ลกคาชนดของธนาคาร ใชสาหรบเงนกทมกาหนดระยะเวลาทแนนอนโดยเฉพาะสนเชอทอยอาศย เปนดอกเบยเง นกทอตราถกทสดของธนาคาร มความผนผวนนอยเมอเทยบกบอตราดอกเบยประเภทอน เปนดอกเบยทขนลงตามประกาศของธนาคาร และตามสภาพคลองของสภาวะตนทนเงนฝาก ปจจบนเงนกเพอซอทอยอาศยของธนาคารสวนใหญอางองดอกเบย ประเภทน

MRR (Minimum Retail Rate) ดอกเบย MRR (Minimum Retail Rate) เปนดอกเบย ทใชสาหรบลกคาสนเชอรายยอยของ

ธนาคาร ใชไดสาหรบเงนกทกประเภททมกาหนดระยะเวลาแนนอน เชน สนเชอบคคล สนเชอทอยอาศย สนเชอบตรเครดต เงนเกนบญช ฯลฯ อตราดอกเบยจะสงกวา MLR และมความผนผวนพอสมควร ขนลงตามประกาศของธนาคารและตามสภาพคลองของสภาวะตนทนเงนฝากเชนกน ธนาคารทใชดอกเบย MRR อางองสาหรบสนเชอทอยอาศย เชน ธนาคารอาคารสงเคราะห , ธนาคารไทยพาณชย, ธนาคารไทยเครดต เพอรายยอย เปนตน

MHR (Minimum Housing Rate)

20

ดอกเบย MHR (Minimum Housing Rate) ใชสาหรบเงน กสนเชอบานของธนาคารเทานน ปกตอางองกบดอกเบยเงนกซอบานเฉลยของ 5 ธนาคารใหญ ดอกเบยจะสงกวา MLR ขนลงตามประกาศของธนาคารและตามสภาพคลองของสภาวะตลาด มความผนผวนพอสมควร ปจจบนมธนาคารเดยวทใช MHR อางองสนเชอซอบานคอ ธนาคารสแตนดารดชารเตอรด (ไทย)

2.2.6 การบญชเพอการจดการ การดาเนนงานทางธรกจ ผบรหารจะตองตดสนใจในเรองตาง ๆ ทจาเปนอยางมากมาย

และปจจยทสาคญในการตดสนใจนนกคอ ขอมลทเกยวของกบปญหาทจะทา การตดสนใน ซงขอมลทใชในทางการบรหาร ไดแก ขอมลทางเศรษฐศาสตร ขอมลทางการตลาด ขอมลทางดานการเมอง ขอมลทางการบญช เปนตน ขอมลตาง ๆ เหลาน อาจแบงประเภทไดโดย

แบงตามแหลงทมาของขอมล คอ

1. ขอมลภายนอก (Internal Information) คอ ขอมลทเกบรวบรวมมาจากภายในองคการเอง เชน ขอมลพฤตกรรมขององคการ ขอมลทางการบญช เปนตน

2. ขอมลภายนอก (External Information) คอ ขอมลทเกบรวบรวมมาจากภายนอกองคการ เชน ขอมลทางเศรษฐศาสตร ขอมลทางดานการเมอง ขอมลทางการตลาด เปนตน

แบงตามลกษณะรายละเอยดของขอมล คอ 1. ขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Information) คอ ขอมลทใหรายละเอยดทวไปไม

สามารถวดคาได (Measurement) ของขอมลไดเพราะไมมรายละเอยดใด ๆ ทเกยวของกบตวเลข

2. ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Information) คอ ขอมลทใหราย ละเอยดเปนจานวน และตวเลข ซงสามารถทจะวดคาของขอมลได จากการแบงประเภทของขอมลทางการบรหารนนจะเหนไดวาทกประเภทของขอมลนนมความจาเปนสาหรบการตดสนใจทางการบรหารทงสนและขอมลทชดเชนกคอขอมลทสามารถวดคาได ดวยเหตน ขอมลทางกา รบญช (Accounting Information) จงจดไดวาเปนขอมลทเหมาะสมในการใชประกอบการตดสนใจทางธรกจของผบรหารเปนอยางมาก

2.2.7 กระบวนการทางการบญช (The Work of Accounting) การบญช (Accounting) ตามความหมายทบญญตโดยสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหง ประเทศไทย

คอ “ศลปะของการเกบรวบรวม บนทก จาแนก และสรปขอมล อนเกยวกบเหตการณทางเศรษฐกจ

21

ซงสามารถใชเปนหนวยเงนตรา ผลงานชนสดทายของการบญช คอ การใชขอมลทางการเงนซงเปนประโยชนแกบคคลหลายฝายและผทสนใจในกจกรรมของกจการ”

จากความหมา ยของการบญชดงกลาว สามารถรวบรวมเ ปนกระบวนการทางการบญชไดดงน

1. การจดบนทก (Recording) หมายถง การนารายการทางการเงนทเกนขนจากกจกรรมทางธรกจมาจดบนทกในสมดขนตน ซงเรยกวา “สมดรายวน (Journal)” โดยเรยงตามลาดบกอนหลงของรายการ ซงในการจดบนทกนนตองอาศยหลกฐานประกอบดวย เชน ใบกากบภาษ ใบเสรจรบเงน เปนตน

2. การจาแนกรายการคาเปนหมวดหม (Classifying) หมายถง การนาขอมลทบนทกในสมดรายวนขนตนมาจาแนกตามหมวดหมของบญช ในสมดขนปลาย ซงเรยกวา “สมดบญชแยกประเภท (Ledger)” เพอประโยชนในการอานขอมล หรอสรปผลในกระบวนการตอไป

3. การสรปผล (Summarizing) หมายถง การนาขอมลทจดหมวดหมไวมาทาการประมวลผลการดาเนนงานในชวงทผานมา ซงอาจจะเปนระยะเวลา 3 เดอน 6 เดอน 1 ป เพอใหกจการทราบวามผลกาไรหรอขาดทนอยางไร และฐานะทางการเงนของกจการในเวลาปจจบนนนเปนอยางไร โดยการจดทาขนในรปแบบของ “งบการเงน (Financial Statement)” เชน งบกาไรขาดทน (Income Statement) งบดล (Balance Sheet) งบกาไรสะสม (Retained Earnings Statement) งบกระแสเงนสด (The Statement of Chart Cash Flows) เปนตน

4. การวเคราะหและแปลความหมาย (Analysis and Interpretation) หมายถง การนาขอมลจากการสรปผลมาใชเพอการตดสนใจ (Decision Making) ในดานตาง ๆ ทเกยวของกบธรกจ เชน ผบรหารนาขอมลไปใชประเมนประสทธภาพในการดาเนนธรกจสาหรบชวงเวลาทผานมาเพอสรปปญหาและหามาตรการในการแกไขและปรบปรงหรอเพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงานในอนาคตตอไป หรอบคคลภายนอกทสนใจนาขอมลจากการสรปผลไปใชเพอวางแผนการลงทนในธรกจประเภทนน ๆ ตอไปในอนาคต เปนตน

กระบวนการทางการจดการ (The Work of Management) การจดการ (Management) หมายถง ศลปะในการดาเนนงานใหลลวงตามเปาหมายโดย

ผานบคคลอน จากความหมายดงกลาว ถอไดวา ผบรหารเปนผตดสนใจเกยวกบการจดการหรอการบรหารโดยการกาหนดวตถประสงค (Objective) วางนโยบาย (Policy) วางแผน (Planning) รวมทงควบคม (Controlling) ในดานตาง ๆ เพอใหการดาเนนงานบรรลวตถประสงคทไดกาหนดไว ซงสามารถสรปหนาททสาคญหรอกระบวนการทางการจดการของผบรหาร ไดดงน

1. การวางแผน (Planning) เปนการกาหนดวตถประสงค และแนวทางในการดาเนนงาน เพอใหบรรลตามวตถประสงคทไดวางไว

22

2. การจดองคการ และการอานวยการ (Organizing and Directing) การจดองคการเปนงานทผบรหารจะตองกาหนดรปแบบขององคการและดานบคลากร เพอใหสอดคลองกบแผนงานทไดวางไว รวมทงการอานวยการเพอใหผมหนาทปฏบตงานในสวนตาง ๆ ขององคการเปนไปไ ดอยางราบรน

3. การควบคม (Controlling) เปนหนาททผบรหารจะตองปฏบตโดยการตรวจสอบงานในดานตาง ๆ ทไดปฏบตไปแลว รวมทงการเปรยบเทยบผลงานทออกมาจรงกบแผนทไดวางไว เพอทาการแกไขปรบปรงหากผลงานนนไมเปนไปตามแผนหรออาจมการปรบแผนใหสอด คลองตามสภาวการณจรงตอไป เพอใหผลงานทออกมานนบรรลวตถประสงคหลกทไดวางไว

4. การตดสนใจ (Decision Making) เปนกระบวนการทผบรหารจะตองเลอกอยางมเหตผลระหวางทางเลอกตาง ๆ ทเกดขน การตดสนใจนนอาจกลาวไดวาเปนกระบวนการทางการจดการของ ผบรหารทไมสามารถแยกออกจากกระบวนการทางการจดกาอนได เพราะทกกระบวนการทางการจดการนนจะตองมการตดสนในในการเลอกเพอจะปฏบตอยเสมอ

จากลกษณะหนาทหรอกระบวนการทางการจดการของผบรหารดงกลาว สามารถสรปความสมพนธไดดงภาพ1.1 โดยเฉพาะวงจรระหวางกระบวนการของการวางแผนและการควบคม (The planning and control cycle) ซงไมสามารถแยกออกจากกนไดดงท Robert H. Deming กลาววา “การวางแผนและการควบคมเปนกระบวนการสบตอเนองกน” ซงอาจกลาวไดวา “การวางแผนกคอการควบคมอยางหนง” ความตองการของผบรหารในดานขอมล (The Manager’s Need for Information) ขอมล ถอเปนตวจกรสาคญอยางหนงทชวยใหการบรหารหารงงานดาเนนไปได เนองจากในแตละกระบวนการทางการจดการทไดกลาวแลวขางตน จะตองมกระบวนการในการตดสนใจแทรกอยเสมอและการทผบรหารจะทาการตดสนใจเลอกทางเลอกใดในหลาย ๆ ทางเลอกยอมตองมขอมลขาวสารทเกยวของกบทางเลอกนน ๆ อยางมากมาย เพอใหเพยงพอตอการทจะตดสนในเลอกทางเลอกนนดวยเหตผลทชดเจน รวมทงมขอมลและรายละเอยดในการเลอกทางเลอกนนแสดงไดหากมฝายใดในองคการ ตองการทราบ ดวยเหตนหากขอมลทไดมการขาดหายไปหรอไมตอเนองประสทธภาพในการบรหารงานบางเรองกอาจจะลดลง หรอมการตดสนในทผดพลาดได ดงนนความสาเรจของการบรหารงานในองคการสวนใหญยอมขนอยกบความสามารถพเศษทจะไดมาซงขอมลขาวสารทจะนามาประกอบการตดสนใจของผบรหาร

ขอมลทางการบญช (Accounting Information) ขอมลทางการบญชจดเปนขอมลทางการเงนโดยตรงทจาเปนตอกระบวนการทางการจดการ ซงสามารถชวยผบรหารไดใน 3 ประการ ดงน

1. วางแผนและชใหเหนถงการปฏบตทคลาดเคลอนไปจากแผนไดอยางมประสทธภาพ

23

2. ควบคมการดาเนนงานประจาวน 3. วธการแกปญหาซงองคการกาลงเผชญอยอยางดทสด แผนทมประสทธภาพ (Effective Plan) แผนทางการบรหารทแสดงใหเหนอยางเปหลกเกณฑ

และเกยวของทางการเงนซงเปนขอมลทเปนตวเลข และวดคาไดอยางชดเจน ไดแก งบประมาณ ซงจดไดวาเปนสวนหนงของกระบวนการในการวางแผนของผบรหาร โดยปกตงบประมาณจะจดทาขนเปนรายปทก ๆ ป อยางไรกตาม การบรหารงานของผบรหารนน มไดใช เพยงงบประมาณเทานน สงทจะชวยใหการบรหารหรอการจดการนนเปนไปอยางมประสทธภาพ กจะตองประกอบกบรายงานการปฏบตงาน (Performance Report) ซงจะชวยใหผบรหารมงความสนใจทงหมดไปในปญหาทเกดขน หรอมองเหนโอกาสทผอนอาจจะไมไดสงเกตเหน โดยผบรหารจะนารายงานการปฏบตทไดรบเปรยบเทยบกบงบประมาณทไดจดทาไวหากปรากฏวาเกดปญหาขน ซงหมายถงการปฏบตจรงไมเปนไปตามงบประมาณทไดวางไวผบรหารกมหนาททจะตองมงความสนใจทงหมดไปเพอหาสาเหตของปญหาและดาเนนการแกไขและในทางตรงขามหากปรากฏวาการปฏบตจรงเปนไปตามงบประมาณทไดวางไวหรอดกวา ผบรหารกสามารถทจะใชเวลาสาหรบการบรหารงานไปในดานอน ๆ ซงอาจจะเปนการมองหาโอกาสในการขยายฐานในการดาเนนงานเพอใหมผลตอบแทนทเพมขนอกตอไปในอนาคต

การควบคมการด าเนนงาน (Direct Operations) ผบรหารมความตองการขอมลทางการบญชอยางสมาเสมอในการคว บคมการดาเนนงาน

ประจาวน เชน ผจดการฝายตองการทจะตดปายราคาของสนคาใหมทจะนาออกแสดงใหลกคาชมกตอการทราบขอมลทางบญชเพอใหแนใจไดวา ความสมพนธกนระหวางตนทนกบราคานนอยในจทเหมาะสมกบการปรบกลยทธทางการตลาดของบรษท หรอผจดการฝายซอตองการทราบขอมลทางงการบญชเพอประเมนคาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง เปนตน

การแกปญหา (Solve Problems) ขอมลทางการบญชเปนปจจยสาคญในการวเคราะหถงวธของการแกปญหาสาหรบทางเลอก

ตาง ๆ เสมอ โดยปกตแลวในทางเลอกแตละทางยอมตองมข อมลทเกยวกบตนทนและประโยชนเฉพาะในแตละทาง ซงสามารถนาขอมลเหลานมาประเมนไดวาทางเลอกใดดทสด ดวยเหตนขอมลทางการบญชจดเปนแหลงขอมลทรวบรวมตนทน และประโยชนของแตละทางเลอกทผบรหารสามารถเลอกนาไปใชได

2.2.8 อตราคาจางขนต า ผลการพจารณากลนกรองอตราคาจางขนต า ป 2554 ของคณะกรรมการคาจางฯ*

ปรบขน 8 บาท 7 จงหวด 1 พะเยา 151 159

24

2 ศรสะเกษ 152 160 3 อานาจเจรญ 155 163 4 นครสวรรค 158 166 5 เพชรบรณ 158 166 6 อทยธาน 160 168 7 ประจวบครขนธ 164 172

ปรบขน 9 บาท 24 จงหวด 1 นาน 152 161

2 ตาก 153 162 3 สรนทร 153 162 4 มหาสารคาม 154 163 5 นครพนม 155 164 6 ชยภม 156 165 7 ลาปาง 156 165 8 หนองบวลาภ 156 165 9 เชยงราย 157 166

10 บรรมย 157 166 11 รอยเอด 157 166 12 ยโสธร 157 166 13 สกลนคร 157 166 14 ชยนาท 158 167 15 สพรรณบร 158 167 16 ตราด 160 169 17 ลาพน 160 169

18 สมทรสงคราม 163 172 19 อางทอง 165 174 20 เชยงใหม 171 180 21 พระนครศรอยธยา 181 190 22 สระบร 184 193

25

23 สมทรปราการ 206 215 24 กรงเทพฯ 206 215

ปรบขน 10 บาท 16 จงหวด 1 พษณโลก 153 163 2 แมฮองสอน 153 163 3 อตรดสถ 153 163 4 มกดาหาร 155 165 5 กาฬสนธ 157 167

6 ขอนแกน 157 167 7 กาแพงเพชร 158 168 8 หนองคาย 159 169 9 นครนายก 160 170

10 เลย 163 173 11 สระแกว 163 173 12 นครราชสมา 173 183 13 นนทบร 205 215 14 นครปฐม 205 215 15 ปทมธาน 205 215 16 สมทรสาคร 205 215

ปรบขน 11 บาท 6 จงหวด 1 ปตตาน 159 170 2 นราธวาส 160 171 3 อบลราชธาน 160 171 4 สงหบร 165 176

5 เพชรบร 168 179 6 ระยอง 178 189

ปรบขน 12 บาท 10 จงหวด 1 แพร 151 163 2 พจตร 151 163

26

3 สโขทย 153 165 4 อดรธาน 159 171 5 ยะลา 160 172 6 จนทบร 167 179 7 กาญจนบร 169 181 8 ลพบร 170 182 9 ระนอง 173 185

10 ชลบร 184 196

ปรบขน 13 บาท 7 จงหวด 1 สราษฎรธาน 159 172 2 ชมพร 160 173 3 ตรง 162 175 4 ราชบร 167 180 5 พงงา 173 186 6 ฉะเชงเทรา 180 193 7 ปราจนบร 170 183

ปรบขน 14 บาท 3 จงหวด 1 พทลง 159 173 2 สตล 159 173 3 กระบ 170 184

ปรบขน 15 บาท 2 จงหวด 1 นครศรธรรมราช 159 174 2 สงขลา 161 176

ปรบขน 17 บาท 1 จงหวด

1 ภเกต 204 221

2.2.9 การควบคมภายใน COSO (The Committee of Sponsoring Organization of Treachery Commission) ผซง

เปนคณะทางานกาหนดแมแบบ การควบคมภายในขนในป 1992 ไดใหคาจากดความของการควบคมภายในวา หมายถง "กระบวนการ (process) ทถกนาไปปฏ บตโดยบคลากรขององคกร

27

อนมคณะกรรมการ ผบรหาร และเจาหนาท กระบวนการเหลาน ไดรบการกาหนดขน เพอใหองคกรสามารถมนใจไดในระดบหนงวา หากไดมการปฏบตตามกระบวนการเหลานแลว องคกรจะสามารถบรรลวตถประสงคทางธรกจทตองการได " โปรดสงเกตวา การควบคมภายในสามารถใหความมนใจตอการบรรลวตถประสงคไดในระดบหนง เหตทใหความมนใจเตม 100% ไมได เพราะการปฏบตบางอยางนนขนอยกบความสามารถสวนตวในการตดสนใจของผปฏบต บางอยางถาจะทาใหเตมทตองลงทนสงเกนกวาทองคกรจะรบได กเลยตองทาใหดทสดเทาทจะทาได และทสาคญทสด การควบคมภายในจะไมชวยใหองคกรบรรลวตถประสงค หากผบรหารไมเหนความสาคญของการควบคมภายใน และพยายามจะละเลยขนตอนการปฏบตงานตางๆ อยเสมอ การควบคมภายในชวยใหองคกรสามารถบรรลวตถประสงคท สาคญทางธรกจมากมาย ดงนน การควบคมภายในจงตองมการปฏบตอยางตอเนอง สมาเสมอ ไมใชทาครงเดยวเรองเดยวเสรจ และตองมระบบทมประสทธภาพในการตดตามการควบคมภายในดวย (จะกลาวถงระบบการตดตามนในโอกาสตอไป ) คาจากดความของการควบคมภายใน ไดกล าวถงเรองวตถประสงคทางธรกจ (ซงโดยทวไปกเกยวกบผลประกอบการ กาไร การทาใหกจการเตบโต การไมมคดความ หรอเหตการณรายตางๆ ซงไมเคยคาดคดมากอน ) COSO จงไดชวยจดแบงวตถประสงคของธรกจเปน 3 ประเภท คอ

1. ความมประสทธภาพและประสทธผลใน การดาเนนงาน คอ วตถประสงคพนฐานของธรกจ โดยมงท การดาเนนงาน การมกาไร และการดแลรกษาทรพยสน การบรรลวตถประสงคนตองมกระบวน การทมคณภาพ หรอมประสทธผล ในขณะเดยวกนผลทไดรบจากกระบวนการนนตองคมคากบตนทนทใชไปจงจะทาใหเกดค วามมประสทธภาพ ตวอยางของวตถประสงคน เชน บรษทตองการผลกาไรในปนเพมขนรอยละ 20 จากปกอน

2. ความนาเชอถอของรายงานทางการเงน วตถประสงคนคอ การแสดงขอมลทางการเงนทเชอถอได ใหแกบคคลภายนอก บรษททมวตถประสงคดานน เชน การ ตองการจดทางบการเงนใหมความถกตอง โปรงใส แสดงฐานะการเงนและผลการดาเนนงานตามหลกการบญชทรบรองทวไป เปนตน

3. การปฏบตตามกฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของ วตถประสงคนคอ การเนนกระบวนการปฏบตงานใหเปนไปตามกฎระเบยบขอบงคบภายนอกองค กร เชน กจการผลตสารเคมตองการปฏบตใหถกตองตามกฎหมายวาดวยสงแวดลอม เปนตน

องคกรบางแหงอาจไมมวตถประสงคของธรกจครบทง 3 ประเภททกลาวมาน อยางไรกตาม องคกรทดนน รบรองไดวาวตถประสงคของธรกจหนไมพน 3 ประการนแนๆการกาหนดวตถประสงคของธรกจขนมานน ผบรหารจะตองกาหนดวธการทางานใหไปสวตถประสงคนน และในขณะเดยวกนกตองมการควบคมการปฏบตงานตางๆ ในองคกรใหดาเนนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลดวย การควบคมตางๆ เหลาน กคอ การควบคมกระบวน การภายใน

28

องคกร หร อเรยกสนๆ วา การควบคมภายในนนเอง การควบคมภายในมไดมากมายหลายวธดวยกน เพอใหงายตอการเขาใจ COSO จงไดจดการควบคมภายในทสาคญเปน 5 องคประกอบใหญๆ ซงจะไดกลาวถงในตอนตอไปกอนจบในวนน สงสาคญทอยากจะฝากผบรหารยคใหมทกทานไวกคอ การควบคมภายในนนไมใชสงทจะเลอกวาองคกรควรทาหรอไมควรทา แตเปนสงทองคกรจะตองพจารณาวาทาอยางไร จงจะทาใหการควบคมภายในมประสทธภาพและประสทธผลมากทสด ทงในวนนและวนหนา เมอทานตองการใหธรกจกาวตอไปอยางมนคง

การควบคมภายในสงทเลยงมได องคประกอบทสาคญของการควบคมภายใน ซงจดเปน 5 องคประกอบสาคญ ตามแนว

ของ COSO ซงเปนแมแบบสากลของการควบคมภายใน

องคประกอบท 1 สภาพแวดลอม ในการควบคม (Control environment) การควบคมภายในประเภทน ถอเปนพนฐานของ

การควบคมภายในอ นๆ ในองคกร การควบ คมในขนน เพอสรางระเบยบวนยดานการควบคมภายในใหแกทกคนในองคกร และการจดใหมโครงสรางทเหมาะสมตอการควบคมภายใน ดงนนผบรหารระดบสงจงมบทบาทสาคญอยางยงในการสรางฐานการควบคมภายในทมนคง หลายๆ คนถอวาการควบคมในข นน ขนอยท tone at the top หรอเสยงจากผบรหารนนเอง วาจะสงการหรอม นโยบายเกยวกบการควบคมภายในอยางไร

- กจกรรมตางๆ ตอไปนเปนกจกรรมทชวยสงเสรมสภาพแวดลอมในการควบคม ผบรหารอาจลองประเมน

- กจกรรมตางๆ ตอไปนดกไดวาทานไดใหความสาคญมากนอยเพยงใด เชนการคดเลอกคนทมมโนธรรม จรยธรรม ความซอสตย และความสามารถ เขามารวมปฏบตงาน

- การบรหารงานแบบเขาถงพนกงาน รบฟงความคดเหนจากพนกงาน สนบสนนการสอสารทกระดบในองคกร ผบรหารแบบนจะทราบปญหาทเกดขน และแกไขสถานการณไดดกวา โดยมพนกงานรวมมอในการแกปญหา

- การมอบหมายหนาทและความรบผดชอบอยางเหมาะสม โดยคานงถงดานปรมาณและคณภาพของงาน

- การจดโครงสรางองคกรและพฒนาบคลากร การใหความรทจาเปนแกพนกงานอยางสมาเสมอ เพอทาใหเกดผลตอดานจตใจและคณภาพของงาน

- การมสวนรวมจากคณะกรรมการบรษทโดยการกากบดแลองคกร

องคประกอบท 2 การประเมนความเสยง (risk assessment)

29

ความเสยง คอเหตการณทอาจเกดขนและมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคของธรกจ ความเสยงเหลานอาจเกดจากสาเหตภายนอกหรอภายในองคกรกได โดยเฉพาะในการดาเนนธรกจปจจบน ภายใตการเปลยนแปลงอยางตลอดเวลาของเศรษฐกจ ตลาด กฎระเบยบ ทาใหความเสยงเกดมมากขน ดงนน การทองคกรบงชและประเมนความเสยงไดอยางถกตอง กจะชวยใหมการเตรยมการแกไขปญหาเหลานนไดทนทวงทตวอยางเชน องคกรทตองใชพนกงานทมความรเฉพาะดานในการทางาน ถาเกดคนเหลานลาออกไป ผบรหารกควรพจารณาความเสยงแลววา ถาไมสามารถหาคนมาแทนไดหรอหาไดยาก จะมผลกระทบตอธรกจเพยงใด การประเมนความเสยงทมประสทธผลนน ผประเมนตองเขาใจวตถปร ะสงคอยางชดเจนกอน เชน ถาตองการประเมนความเสยงของธรกจททาอย กตองเขาใจกอนวาธรกจนนตองการอะไร ถาธรกจไมตองการลงทนนอกประเทศ การพยายามประเมนความเสยงหากไปทาธรกจทประเทศอน กถอวาไมเกยวของกบวตถประสงค

องคประกอบท 3 กจกรรมการควบคม (control activities) กจกรรมการควบคมชวยใหองคกรมนใจไดวา นโยบายและกระบวนการเกยวกบการ

ควบคมภาย ใน ทผบรหารกาหนดขนนน ไดมการนาไปปฏบตตามภายในองคกรอยางทวถง นอกจากนกจกรรมการควบคมยงชวยสรางความมนใจวาองคกรมกจกรร มทเหมาะสมในการลดความเสยงทอาจเกดขน ดงนน กจกรรมการควบคมควรกาหนดใหสอดคลองกบความเสยงทประเมนได กจกรรมการควบคมมหลายแบบตางๆ กน และสวนใหญกไดปฏบตกนอยแลว เชน

- การอนมตรายการ - การพสจนรายการ - การกระทบยอด - การดแลรกษาทรพยสน - การแบงแยกหนาท ปญหาทเกดขนกบองคกรสวนใหญ คอการจดกจกรรมการควบคม ตามทมปฏบตอยเดม

โดยมไดพจารณาความมประสทธภาพ และความสอดคลองกบวตถประสงค และความเสยงทเปลยนไปขององคกร ตวอยางเชน การดแลสนคาในคลง เมอกจการม ขนาดใหญขน กตองมระบบในการรบและจายสนคาอยางเครงครด จะใชวธเอาไปใชกอน อนมตทหลงเหมอนเมอกอนไมได

องคประกอบท 4 ขอมลและการสอสาร (information and communication) การควบคมภายในทดจะเกดขนได เมอขอมลทเกยวของกบการดาเนน งานนนไดมการ

บงช รวบรวมและชแจงใหแกบคคลทควรรบทราบ โดยผานทางรปแบบและเวลาการสอสารทเหมาะสม ขอมลทมประโยชนเพอการทาธรกจนน อาจเปนไดทงขอมลทเกยวกบการดาเนนงาน

30

การเงน และการปฏบตตามกฎระเบยบตางๆ โดยแหลงขอมลอาจมาจากภายใ นหรอภายนอกองคกร เชน ขอมลทางเศรษฐกจ สภาพตลาด เปนตน การควบคมภายในทดเกยวกบขอมลและการสอสารน อาจพจารณาจากประเดนสาคญตอไปน

- ขอมลเพยงพอ เหมาะสม และถกตอง เพอชวยสนบสนนการตดสนใจทางธรกจ - การสอสารขอมลเกดขนอยางทวถงท งองคกร จากผบรหารถงพนกงานและในทาง

กลบกน ระหวางหนวยงานหรอแผนก ระหวางองคกรกบบคคลภายนอก เชน ลกคา ผ ออกกฎระเบยบตางๆ

- มการสอสารอยางชดเจนใหพนกงานทราบถงความสาคญและความรบผดชอบตอการควบคมภายในองคกรหลายแหงไดจดใหมคณะทางานกจกรรม สมพนธในองคกร เพอใหไดมการสอสารและทากจกรรมรวมกนในองคกร ความสมพนธจากรปแบบน จะนาไปสการสอสารรวมกนในการทางานดวย

องคประกอบท 5 การตดตาม (monitoring) การควบคมภายในทงหลายทจดใหมขนนน จาเปนอยางยงทตองมกลไกในการตดตาม

เพอใหมนใจวาไดมการปฏบตการควบคมภายในนนอยางสมาเสมอ และการปฏบตนนยงมความเหมาะสมอยกบการดาเนนธรกจและการเปลยนแปลงทเกดขน เพราะอยาลมวา การเปลยนแปลงอาจมผลกระทบตอความเสยงของธรกจ และความเสยงทเปลยนไป อาจตองมการปรบปร งการควบคมภายในใหเหมาะสมดวย การตดตามการควบคมภายในนนสามารถทาไดโดยรวมอยในกระบวนการปฏบตงานนนๆ เชน การทผบงคบบญชาคอยตดตามถามไถปญหาในการทางาน กถอวาเปนการตดตามอยางหนง การตดตามในอกลกษณะนน คอการตดตามเปนระยะหรอเปนครงคราว เชน การตดตามโดยหนวยตรวจสอบภายใน ซงอาจจะเปนบคคลในองคกรนนเอง หรอการมอบหมายใหบคคลภายนอกมาทาหนาทเปนผตรวจสอบภายใน (แบบหลงนใชกนมากในองคกรสมยใหม เนองจากผบรหารไมตองแบกรบตนทนในการพฒนาบคลากรดานตรวจสอบภายใน และสามารถจางผเช ยวชาญเฉพาะ ในการตรวจสอบแตละเรอง ) หากผบรหารมหนวยตรวจสอบภายในขององคกรเอง กตองสงเสรมและพฒนาหนวยงานนใหสามารถทางานไดอยางมประสทธ ภาพและประสทธผลจรงๆ ดงคากลาวในปจจบนทวา ผตรวจสอบภายในคอทปรกษาอนมคายงตอผบรหาร วชาชพตรวจสอบภายในกาวหนาไปอยางรวดเรวมาก พรอมๆ กบความสาคญของการควบคมภายใน ดงนน ผบรหารจงควรอยางยงทจะตองพฒนาสองเรองนไปพรอมๆ กน การตดตามการควบคมภายในอกลกษณะหนงทกาลงมาแรงในปจจบน คอการสรางความรบผดชอบในการควบคมภายใน ใหแกทก คนทเปนเจาของงานนน ถาสรางความรบผดชอบแบบนขนมาได ผบรหารกจะบรหารงานไดอยางเบาใจ เพราะทกคนจะสอดสองดแลอยางสมาเสมอใหงานทตนตองรบผดชอบนน สามารถบรรลวตถประสงคไดอยางจรงจง การปฏบตแบบนเรยกวา การ

31

ประเมนดวยตนเองเพอการควบ คม (control self assessment) ซงจะนามากลาวในตอนตอไป กอนจะจบบทความเรองการควบคมภายในน ขอสรปอกครงวา การควบคมภายใน เปนหนาทความรบผดชอบ ของทกคนในองคกร

การประเมนดวยตนเอง เพอการควบคม (Control Self Assessment) องคประกอบในการควบคมภาย ในตามแนวของ COSO ซง 1 ใน 5 องคประ กอบนน คอ

การตดตามการควบคมภายในวามประสทธภาพและประสทธผลเพยงใด เนองจากการควบคมภายในทปฏบตกนอยนน ดาเนนการไปเพอใหเกดความมนใจในระดบหนงวา วตถประสงคขององคกร หรอฝายงานนนจะสามารถบรรลผลได ตามทคาดหวง การควบคมภายใน จงเปนความรบผดชอบโดยตรง ของทานทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานนนๆ นอกจากการปฏบตตามสงทกาหนดขนมาแลว ผปฏบตควรมนใจดวยวา สงทตองปฏบตนน ยงมความเหมาะสมกบสถานการณในปจจบน ซงอาจเปลยนไปจากวนทกา หนดกระบวนการนนในอดต การตด ตามเหลานตองทาอยางสมาเสมอ ตอเนอง และทนการ ดงนน จงไมมสงใดดไปกวาการมระบบ ททาใหผรบผดชอบในแตละงาน สามารถประเมนความเหมาะสม และเพยงพอของการควบคมภายใน ทตนรบผดชอบไดอยางสมาเสมอ ระบบทเกดขนน เรยกวา การประเมนดวยตนเองเพอการควบคม (Control Self Assessment) การประเมนดวยตนเองเพอการควบคม หรอ CSA น เกดขนครงแรกทประเทศแคนาดา ในป ค .ศ. 1987 โดยผบรหารของบรษทหนง ได วเคราะหเหตการณทเกดขนกบธรกจ และพบวา ความลมเหลวในก ารดาเนนงานนน สวนหนงเนองมาจากบคลากรในองคกรไมมความรบผดชอบตอการปฏบตงานของตน จงคดหาวธทจะทา ใหทกคนในองคกรไดมความรบผดชอบในการควบ คมภายใน โดยนาเทคนคใหมในการประเมนการควบคมภายในมาใช แทนทจะเปนการสมภาษณผเกยวของทละคนอยา งในอดต กเปลยนมาเปนการประชมหารอผทเกยวของเปนกลม ซงทาใหไดผลการประเมนการควบคมภายในทละเอยดมากกวาเดม โดยสามารถประเมนไดตงแต เรองทเกยวของกบผบรหารระดบสง จนถงรายละเอยดในกระบวนการตางๆ นอกจากน ยงพบวา CSA กอใหเกดประโยชนดงตอไปน ประโยชนตอผบรหารและเจาของกระบวนการควบคมภายใน

- มความรสกในการเปนเจาของกระบวนการควบคมภายใน และยนดปรบปรงใหเหมาะสมอยเสมอ

- มความเขาใจทดขนเกยวกบความเสยงและการควบคมภายในในงานทรบผดชอบ - มกระบวนการทเปนระบบเดยวกนในการประเมนการควบคมภายใน - มโอกาสแลกเปลยนความรเกยวกบงานกบผรวมงานอน เพอนามาปรบใชในงานของตน - ทาใหเกดการเปรยบเทยบภายในองคกร สาหรบกระบวนการเดยวกนแตตางสถานท เชน

การเปรยบเทยบการควบคมภายในของสาขาทมกระบวนการแบบเดยวกน มากกวา 1 แหง

32

1. การเขาใจอยางถองแทถงกระบวนการทางานและวตถประสงคของงานนนๆ 2. การเขาใจความเสยงทอาจมผลกระทบตอวตถประสงคของงาน 3. การกาหนดการควบคมภายในทจาเปนเพอลดความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได 4. การกาหนดแผนปฏบต เพอปรบปรงการควบคมภายในใหเหมาะสม CSA นน จงอาจเรยกเปน Control-Risk Self Assessment กได เพราะตองประเมนและเขา

ใจความเสยงของงานกอน จงจะประเมนการควบคมภายในได เหตท CSA ตองเอาความเสยงเขามาเกยว ของดวยนน เนองจากการควบคมภายในทมประ สทธภาพและประสทธผล คอการควบคมทมลกษณะเหมาะสมกบชนดและประเภทความเสยง และเพยงพอทจะลดความเสยง ใหอยในระดบทยอมรบได ดงนน ถาไมรความเสยง กจะไมสามารถตดสนใจไดวา ตองการการควบคมภายในแบบใด และมากนอยเพยงไร อยาลมวา การทา CSA นน เปนการประเมนการควบคมภายในโดยผบรหารและพนกงานทรบผดชอบโดยตรงในงานนนๆ ดงนน จงเปนโอกาสททาใหผรบผดชอบในงานไดพจารณาการปฏบตงานอยางแทจรง และยอมรบทจะทาการ ปรบปรงการควบคมภายในใหเหมาะสม มฉะนนแลว ผลกระทบของการทางาน เชน การไมบรรลวตถประสงคของงาน กจะเกดกบผปฏบตโดยตรง ตวอยางเชน กจการททาการคากบตางประเทศมาก ยอมมความเสยงจากรายการทเปนเงนตางประเทศมาก จงตองพจารณาใชเครองมอทางการเงนเพอควบคมผลกระทบจากการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยน การใชเครองมอทางก ารเงนนถอวาเปนการควบคมภายในอยางหนง ถาเปนกจการททาการคาเฉพาะในประเทศ กไมจาเปนตองจดใหมการควบคมเรองอตราแลกเปลยน เพราะกจการไมมความเสยงดานน นคอขอแนะนาอกอยางหนงวา การควบคมภาย ในนน มสามารถลอกเลยนแบบกนได เพราะวตถประสงค และความเสยงของแตละองคกร มความแตกตางกน ดงนน จงตองรจกการนาการควบคมภายในทดมาประยกตใช ไมใชลอกมาใชแตเพยงอยางเดยว

รปแบบของ CSA รปแบบทนยมในการทา CSA นน คอการทผบรหารและพนกงานทเกยวของในงานนนๆ

ประชมกนเปนก ลม (Workshop Facilitation) เพอหารอเกยวกบกระบวนการทปฏบตอย วตถประสงคของงาน ความเสยง และประเมนการควบคมภายในทมอยในงานนน รปแบบอนๆ ของ CSA เชนการตอบแบบสอบ ถาม ซงมหลายแบบ อาจเปนแบบสอบถามทวไป หรอแบบสอบถามเฉพาะงาน การสมภาษณ ผทเกยวของ รปแบบเหลานอาจนามาใชรวมกนได ขนอยกบลกษณะของงาน และผทจะเขารวมในการทา CSA

เทคนคในการพฒนา CSA ใหประสบความส าเรจ การพฒนา CSA ใหประสบความสาเรจไดนน ตองประกอบดวยปจจยดงตอไปน

33

1. บคลากร องคกรควรไดรบความรวมมอในการทา CSA จากบคลากรทกระดบ เรมตงแต ผบรหารระดบสงทควรเขาใจภาพรวมของกระบวนการ CSAและประโยชนทจะไดรบเพอใหการสนบสนกระบวนการ CSAในองคกรไดอยางเตมท ในขณะท ผบรหารระดบกลางและพนกงาน ควรไดรบการชแจงใหเขาใจเกยวกบวตถประสงคใ นการทา CSA ทาไมตนจงเขามาเกยวของ และบทบาทความรบผดชอบของแตละทานในกระบวนการนการอบรมเรอง CSA ซงประกอบดวยความสาคญของ CSA เทคนค กระบวนการ ความรบผดชอบของแตละคน การรายงานผล จงควรเปนเรองหนงทจาเปนตองจดใหมขน หากองคกรตองการจะพฒนาระบบนใหไดประโยชนสงสด

2. ผประสานงาน การประชมกลม หรอ Work shop ตองมผประสานงาน หรอ Facilitator ทมความสามารถ บคคลทจะทาหนาทน ตองไดรบการอบรมทงเรอง CSA และเทคนคการเปน Facilitator และมประสบการณในงาน CSA เปนอยางด เพอชวยชแจงกระบวนการ CSA และเปนผนาการประชมกลมใหสาเรจตามวตถประสงค บทบาทของ Facilitator นน ไมใชการประเมนการควบคมภายใน หรอตดสนผลการประเมนแทนผปฏบตงาน แตเปนผดาเนนการใหทประชมสามารถหารอกนไดอยางทวถง และหาขอสรปได

เทคนคการทา CSA มหลายรปแบบดวยกน องคกรแตละแหงตองรจกเอาเทคนคเหลานไปประยกตใชใหเหมาะกบลกษณะธรกจ โครงสรางองคกร และบคลากรในองคกร ดงนน ถาไมแนใจ องคกรควรปรกษาผเชยวชาญ CSA ตงแตเนนๆ เพอใหพฒนาใหถกทางกนตงแตแรก การปฏบตเองแบบ Do it yourself นน ไมใชเรองงาย และยงอาจทาใหเสยเวลา เสยตนทนมากขนไปอก องค กรหลายแหง เดยวน อาศยผเชยวชาญมาคอยแนะนาให และสงพนกงานของตนเขามาทางานรวมกบผเชยวชาญ ทาใหเกดการเรยนรทถกตองไดอยางรวดเรวและมประสทธผลตอองคกร

โดยสรป CSA เปนเครองมอในการบรหารงานแบบหนงทกาลงไดรบความสนใจมากขนอยางรวดเรว เนองจากเปนการนาทรพยากรทมอยแลวในองคกร คอบคลากรและความรความสามารถของบคคลเหลานน มาใชใหเกดคณคาสงสด โดยม CSA เปนเครองมอทคอยชแนะใหปฏบตแนวเดยวกนทงองคกร ผลทเกดขน คอความสาเรจของงานรวมกนทงคณะกรรมการ ผบรหารระดบสง ผบรหาร และพนกงานทกทาน CSA เปนเครองมอทมประสทธภาพในการบงชและจดการความเสยงทอาจเกดขน ในขณะเดยว กนกชใหเหนถงโอกาสทางธรกจทเป นประโยชนตอการบรรลวตถประสงคขององคกรดวย

องคประกอบการบรหารความเสยง 1. การระบชวาองคกรก าลงมภย เปนการระบชวาองคกรมภยอะไรบางทมาเผชญอย และ

อยในลกษณะใดหรอขอบเขตเปนอยางไร นบเปนขนตอนแรกของการบรหารความเสยง

34

2. การประเมนผลกระทบขอ งภย เปนการประเมนผลกระทบของภยทจะมตอองคกรซงอาจเรยกอกอยางหนงวา การประเมนความเสยงทองคกรตองเตรยมตวเพอรบมอกบภยแตละชนดไดอยางเหมาะสมมากทสด

3. การจดท ามาตรการตอบโตตอบความเสยงจากภย การจดทามาตรการตอบโตตอบความเสยงเปนมาตรกา รทจดเรยงลาดบความสาคญแลวในการประเมนผลกระทบของภย มาตรการตอบโตทนยมใชเพอการรบมอกบภยแตละชนด อาจจาแนกดงน

- มาตรการขจดหรอลดความรนแรงของความอนตรายของภยทตองประสบ - มาตรการทปองกนผรบภยมใหตองประสบภยโดยตรง เชน

o ภยจากการทตอง ปนไปในทสงกมมาตรการปองกนโดยตองตดเขมขดนรภย กนการพลาดพลงตกลงมา

o ภยจากไอระเหยหรอสารพษกปองกนโดยออกมาตรการใหสวมหนากากปองกนไอพษ เปนตน

- มาตรการลดความรนแรงของสถานการณฉกเฉน เชน กรณ เกดเพลงไหมในอาคาร ไดมการขจดและลดความรนแรง โดยออกแบบตวอาคารใหมผนงกนไฟ กนเพลงไหมรนลามไปยงบรเวณใกลเคยง และมการตดตงระบบสปรงเกอร กจะชวยลดหรอหยดความรนแรงของอบตภยลงได

- มาตรการกภยกเปนการลดความสญเสยโดยตรง ลงไดมาก - มาตรการกลบคนสภาพ กเปนอกมาตรการในการลดความเสยหายตอเนองจากภย

หรออบตภยแตละครงลงได

มาตรการรบมอกบภย 5 มาตรการ (5R) 1. R1-Readiness ความเตรยมพรอม องคกรตองเตรยมความพรอมระบบการบรหารความเสยงใหมความพรอมในการจดทา

มาตรการขจดหรอควบคมภยตางๆเอาไวลวงหนา 2. R2-Response การตอบสนองอยางฉบไว…………………………………………… เมอเกดอบตภยขนระบบตองมสมรรถนะทดพอในการตอบโตภยแตละชนดอยางไดผล

และทนเวลา 3. R-Rescue การชวยเหลอกภย เปนกระบวนการปกปองชวตและทรพยสนขององคกร ทไดผลและทนเวลา 4. R-Rehabilitation การกลบเขาไปท างาน

35

เมออบตภยสนสดลงแลวตองกลบเขาไปทเดมใหเรวทสดเพอ การซอมแซม การเปลยนใหม หรอการสรางขนใหม (Rebuild) เพอใหอาคารสถานทพรอมทจะดาเนนกจการตอไปได อาจรวมไปถงการประกนภยดวย

5. R-Resumption การกลบคนสสภาวะปกต องคกรสามารถเปดทาการ หรอ ดาเนนธรกจตอไปตามปกตไดเสมอนวาไมมอบตภยมา

กอน Response กบ Rescue อาจจะเหมอนเปนเรองเดยวกน แตความจรงแลวแตกตางกน โดยขอยกตวอยาง กรณเกดอคคภย อปกรณดบเพลงอตโนมต รวมถง Fire Alarm คอขนต อนของ Response แตไฟฉกเฉนและเครองชวยหายใจ เพอใหพนกงานสวม เพอหนออกจากอาคาร เปนขนตอนของ Rescue

The Committee of Sponsoring Organization (COSO) The Committee of Sponsoring Organization (COSO) เปนหนวยงานทไดเผยแพรวธการ

และกรอบแนวคดของการค วบคมภายในขององคกร (Internal Control Framework) อยางเปนระบบ เมอชวงตนทศวรรษของ ป ค .ศ. 1990 จนกระทงเปนทรจกและมความนยมอยางแพรหลาย หลงจากทวธการและการดาเนนการควบคมภายใน (Internal Control) นนเปนทถกเถยงกนมาเปนเวลานาน

ในการจดการความเสยง (Risk Management) เปนเรองททกคนมความเหนอยางตรงกนวา การจดการความเสยงเปนเรองทจาเปนและเราตองมวธในการจดการกบความเสยงทด แตการจดการความเสยงนนกประสบกบปญหาเดยวกบการเรมทาการควบคมภายในในชวงแรก ๆ เพราะการจดการความเสยงนนยงไมสามารถทจะกาหนดคานยามไดอยางชดเจน

องคกรของการประกนภย กมการกาหนดคานยามของการจดการความเสยงไวแบบหนง แตองคกรทใหบรการสนเชอกกาหนดคานยามและวธการของการจดการความเสยงไวอกแบบหนงอยางแตกตางกน จนทาใหหนวยงานหลาย หนวยงานไมวาจะเปนองคกรทแสวงหาผลกาไร หรอองคกรทไมแสวงหาผลกาไรตางกพยายามทจะกาหนด คานยามและความหมายของการจดการความเสยง ตลอดจนพยายามคดถงโครงสรางของการจดการกบความเสยงตาง ๆ เหลานน

หลงการจากพยายามหาขอสรปถงคานยาม ความหมาย วธการใ นการจดการความเสยง และการจดทาโครงสรางในการบรหารความเสยงมานาน COSO จงพยายามทจะกาหนด และกาหนดคานยามและรปแบบตาง ๆ ในการจดการกบความเสยง โดยไดกาหนดออกมาเปน COSO ERM (COSO Enterprise Risk Management) ซง COSO ไดกาหนดโครงสรางและความหมายในการจดการกบความเสยง และนาเสนอตอสาธารณะในปลายป ค.ศ. 2004 โดยใหบรษทในทกขนาด ไมวาจะเปนบรษทขนาดใหญ หรอบรษท SMEs สามารถนาเอาแนวทางในการบรหารจดการกบความเสยงไปใชได

36

COSO Internal Control Framework เปนกระบวนการ ทออกแบบให กรรมการบรหาร ผบรหาร บคลากรตาง ๆ ของหนวยงาน ตองมความรบผดชอบ และพยายามทจะใหหนวยงานประสบความสาเรจ โดยมวตถประสงคดงน

1. ใหการดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ 2. มการรายงานทางการเงนทนาเชอถอ และ 3. การปฏบตตามขอกาหนดทางกฎหมาย และระเบยบตาง ๆ COSO Internal Control Framework จะมลกษณะทเชอมโยงตอ COSO Enterprise Risk

management ดงนนการเขาใจใน COSO Internal Control Framework จงเปนการชวยใหเขาใจใน COSO ERM มากขน

การบรหารความเสยงทวทงองคกร (ERM – Enterprise Risk Management) ซงเปนแนวทางการบรหารความเสยงตามหลกการของ COSO ทประกอบดวยสวนประกอบหลก ๆ 8 ประการ ไดแก

1. สภาพแวดลอมภายใน ฝายบรหารตองกาหนดปรชญาเกยวกบความเสยงและความเสยงทยอมรบไดขนมา

สภาพแวดลอมภายในจะกาหนดพนฐานเพอใชในการวธการจดการความเสยงแ ละควบคม หลกสาคญขององคกรคอบคลากรและสภาพแวดลอมการทางาน เชน โครงสราง วฒนธรรมการทางาน เปนตน

2. การก าหนดวตถประสงค ตองมการกาหนดวตถประสงคกอน ฝายบรหารจงจะสามารถระบสถานการณทอาจ

ทาใหไมบรรลผลสาเรจได ERM จะสรางความแนใจใหกบฝายบรหารวา มกระบวนการกาหนดวตถประสงคและเลอกวตถประสงคทสนบสนนและสอดคลองกบภารกจ /วสยทศนและมความเสยงในระดบทองคกรยอมรบได

3. การระบสถานการณ ปจจยในการระบสถานการณประกอบดวย ปจจยทงภายในและภายนอกทสงผลตอ

การนากลยทธไปปฏบตและการบรรลวตถประสงค 4. การประเมนความเสยง

การระบความเสยงเปนพนฐานนามาวเคราะหวาจะจดการกบความเสยงอยางไร 5. การตอบสนองความเสยง

ฝายบรหารตองเลอกวธการจดการกบความเสยงทประเมนไดใหอยในระดบทองคกรยอมรบได วธการจดการกบความเสยงประกอบดวย การหล กเลยง การยอมรบ การลดและการกระจายความเสยง

37

6. กจกรรมการควบคม เปนนโยบายและวธการทสรางขนมาและใชในการชวยใหฝายบรหารสามารถจดการ

กบความเสยงทอยางมนใจ 7. ขอมลสารสนเทศและการสอสาร

มการระบ จดการและสอสารขอมลทเกยวของในรปแบบและชวงเว ลาทสามารถทาใหบคลากรปฏบตหนาทความรบผดชอบได ขอมลสารสนเทศเปนสงจาเปนในทกระดบขององคกรในการระบ ประเมน และตอบสนองความเสยง

8. การตดตาม ตองมการตดตามดแลกระบวนการ ERM ขององคกร และดดแปลงเทาทจาเปน การ

ตดตามดแลตองทาเปนกจกรรมทตอเ นอง แยกออกมาจากการประเมนผลกระบวนการ ERM หรอผสมผสานทงสองอยางเขาดวยกน

แผนภาพของสวนประกอบของ ERM

38

องคประกอบของ ERM 8 ประการ ความสมพนธของวตถประสงคและองคประกอบของ ERM สามารถแสดงใหเหนไดใน

3 มต ในลกษณะของลกเตาดงภาพ

ความสมพนธของวตถประสงคและองคประกอบของ ERM วตถประสงค 4 ขอทแสดงในแนวตง ไดแก กลยทธ การดาเนนงาน การรายงาน และการ

ปฏบตตามองคประกอบ 8 ประการทแสดงใหเหนในแนวนอนและองคกรและหนวยตาง ๆ ขององคกรจะบรรยายในมตท 3

ล าดบขนของการพฒนาความเสยง ซงเปนเรองทผมจะพดถงในวนน และองคกรชนนาทงหลายตางตระหนกดถง

ความสาคญของการบรหารความเสยงกบมลคาผถอหน เนองจากคณะกรรมการและผบรหารตาง

39

ยอมรบถงความสาคญของการบรหารความเสยง ทาใหองคกรไดมการปรบมมมอง จากการมองการบรหารความเสยงเพยงแคดานการปฏบตใหเปนไปตามกฎระเบยบ มาเปนการพจารณาความเสยงทเปนโอกาสเพอเพมมลคาผถอหน /ผมผลประโยชนรวม โดยสามารถอธบายไดจากรปตอไปน

องคกรทอยในสวนลางสดของรป มการบรหารความเสยงแบบตอบสนองตามเหตการณ

(Reactive Risk Management) โดยเนนทการปฏบตตาม และปองกนเพอหลกเลยงความเสยงทอาจทาใหเกดความเสยหาย องคกรเหลานจะพฒนาการควบคมภายในใหมขน เพอตอบสนองความเสยงทพบวา ยงไมไดรบการจดการใหเปนทนาพอใจ

องคกรทอยในสวนกลางของรป คอองคกรท พยายามทาความเขาใจตอความเสยงทงหมดทเกดขนตอองคกร โดยมการกาหนดการบรหารความเสยงทครอบคลมมากขน นอกเหนอไปจากการควบคมดานการเงนและการดาเนนงาน องคกรเหลานทาการประเมนความเสยงทงทางดานปฏบตการ การปฏบตตามกฎระเบยบ และดานอน ๆ รวมทงทาการมองหากระบวนการทจะปรบปรงการปฏบตงานใหดยงขน

เมอผบรหารขององคกรเหลานพบความลมเหลว หรอความผดพลาดในการควบคมภายในขององคกรอน ๆ กจะดาเนนการประเมน หรอปรบปรงกระบวนการบรหารความเสยงในองคกรของตนใหม เพอหลกเลยงปญหาทอาจจะเกดขนเชนดงองคกรอน นอกจากนองคกรทอยในสวนกลางของรป ยงไดทาการศกษาแนวปฏบตทดยงขน เพอทาการปรบปรงกระบวนการใหกาวหนาตอไปขางหนา องคกรเหลานจะปรบปรงการบรหารความเสยงตามการเปลยนแปลงและเปาหมายขององคกร ทงนเพ อสรางกระบวนการทสามารถทาใหบรรลวตถประสงคตาง ๆ ไดดยงขน

นอกจากน ยงไดมการรเรมการนาเอาการบรหารงานมาควบรวมกบกระบวนการประเมน และจดการความเสยงมากขน และนาเอากรอบการบรหารความเสยงมาใชเพอใหเกด

40

การสอสารเกยวกบความเสยงดวยภาษา เดยวกน รวมไปถงการจดการความเสยงในแนวทางเดยวกนดวย

สาหรบองคกรทอยในสวนบนของรป เปนองคกรทประเมนความเสยงเพอพจารณาหาโอกาสใหมของธรกจ องคกรเหลานใหความสาคญกบสาเหตทกอใหเกดความออนไหวตอมลคาผถอหน และเปดรบกลยทธและวธ การใหม ๆ เพอจดการกบความเสยงนน รวมถงการประเมนความเสยงทสงผลกระทบทสาคญตอวตถประสงค นอกจากนนยงทาการพลกผนเหตการณทไมดใหเปนโอกาสแกธรกจ ซงสงผลใหเกดการไดเปรยบทางการแขงขน องคกรเหลานนาการบรหารความเสยงไปใชทงในการตดสนใจและการตดตามผลการตดสนใจ

องคกรทประสบความสาเรจมากทสดคอ องคกรทสามารถนาเอาการบรหารความเสยงมาใชเปนเครองมอในการเพมมลคาผถอหน หรอคณคาขององคกร ทงนผบรหารระดบสงตองเปนผนา เพอใหการบรหารความเสยงขององคกรกาวไปสความเปนเลศ

แนวปฏบตสความเปนเลศในการบรหารความเสยงประกอบดวย 1. การนาการบรหารความเสยงมาใชเปนเครองมอทางกลยทธ เพอชวยสนบสนนการ

บรรลวตถประสงคขององคกร 2. การทาใหการบรหารความเสยงมความสอดคลองและรวมอยในกระบวนการ

ดาเนนงานทมอย ในปจจบนขององคกร ทงนรวมถงการกาหนดใหการบรหารความเสยงเปนขนตอนหนงในการจดทาแผนธรกจ การกาหนดงบประมาณ การตดสนใจลงทน และการบรหารโครงการ

3. การบรหารความเสยงทครอบคลมถงความเสยงเกยวกบการปฏบตงานในภาพรวมและความเสยงเชงกลยทธ นอกจา กนองคกรควรเพมความสนใจตอความเสยงทงทเปนความเสยหาย ความไมแนนอน การเสยโอกาส ซงตางจากการบรหารความเสยงแบบเดมทเนนเฉพาะความเสยงทเกยวกบการปฏบตตามกฎระเบยบเทานน

4. กรรมการผจดการและผบรหารระดบสงตองสนบสนนและเนนถงประโยชน ทจะไดรบจากการบรหารความเสยง รวมทงแสดงความรบผดชอบและมสวนรวมในการบรหารความเสยง

5. การใชคานยามเกยวกบความเสยงทเปนทเขาใจและใชรวมในองคกร 6. การมกระบวนการในการบงช วเคราะห จดการ ตดตาม และรายงานความเสยง 7. องคกรตองมความมงมนแ ละพยายามอยางจรงจง ในการบงชและบรหารความ

เปลยนแปลงทเกดจากการนาการบรหารความเสยงเขามาปรบใชภายในองคกร

41

8. มการสอสารใหขอมลเกยวกบความเสยงอยางสมาเสมอ โดยเนนใหเหนถงความสาคญของการบรหารความเสยง ประเดนความเสยงทควรตองไดรบการจดการทนท และการปรบปรงแผนการดาเนนงานทจาเปน

9. การวดผลความเสยงทงในเชงคณภาพ เชน ชอเสยง การขาดบคลากรหลกในการดาเนนงาน และเชงปรมาณ เชน ผลขาดทน มลคารายได หรอคาใชจายทอาจเพมขนหรอลดลงโดยพจารณาจาก 2 ประเดนคอ โอกาสทอาจเกดขน และผลกระทบ

10. การจดใหมการฝกอบรมและใชกลไกการบรหารทรพยากรบคคลเพอเผยแพรขอมลตางๆเกยวกบการบรหารความเสยง ความรบผดชอบของแตละบคคล และเพอสงเสรมใหเกดการปฏบตทเหมาะสม

11. การจดใหมหนวยงานหรอผรบผดชอบในการบรหารความเสยง เพอทาหนาทชวยเหลอในการดาเนนการ การสนบสนนการนาการบรหารความเสยงมาปฏบต และการพฒนาความสามารถในการบรหารความเสยงของพนกงาน แตไมมหนาทโดยตรงในการประเมนและจดการความเสยงทดทเกดขน

12. ผตรวจสอบภายในมบทบาทสาคญในการสรางความมนใจวาองคกรมการคว บคมภายในทมประสทธภาพและประสทธผลในการจดการความเสยง และในกรณทจาเปน ผตรวจสอบภายในควรเสนอแนะประเดนทควรไดรบการปรบปรง แตผตรวจสอบภายในไมมบทบาทโดยตรงตอการเปนผนาในการพฒนากรอบการบรหารความเสยง หรอเปนผบรหารความเสยงโดยตรง ทง น อาจจะถายทอดการกากบดแลกจการทดไปสการบรหารความเสยงอยางเปนระบบและเปนขนตอน โดยอธบายสน ๆ ดวยแผนภาพดงน

หนาทของ Risk Officer ประกอบดวย 1. กาหนดนโยบายการบรหารความเสยงในหนวยงานของตน รวมทงกาหนด

บทบาทและความรบผดชอบ และการมสวนรวมในการกาหนดเปาหมายเพอนาไปปฏบต

42

2. วางกรอบการตรวจสอบ และอานาจหนาทสาหรบการบรหารความเสยงขององคกรในหนวยงาน

3. สงเสรมความสามารถในการบรหารความเสยงขององคกรใหกบทกคนในหนวยงาน รวมทงอานวยความสะดวกในการพฒนาผเชยวชาญทางเทคนคในการบรหารความเสย งขององคกร และชวยผจดการวางการตอบสนองความเสยงดวย Risk Tolerances ของหนวยงาน

4. ใหแนวทางการบรณาการบรหารความเสยงขององคกรกบการวางแผนธรกจอน ๆ และกจกรรมการบรหาร

5. การจดตงภาษาการบรหารความเสยงทวไป ทรวมถงการวดทว ๆ ไปเกยวกบความนาจะเกด (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) และประเภทของความเสยงทว ๆ ไป

6. ดแลการพฒนา Risk Tolerance ของทงองคกร และหนวยธรกจ และทางานรวมกบผจดการ ในการกาหนดกจกรรมการควบคมและขอเสนอแนะทจาเปนในการปฏบตทถกตอง

7. อานวยความสะดวกใหกบผจดการในกา รพฒนาบนทกการรายงาน รวมถงปรมาณและคณภาพเบองตน และการตรวจสอบกระบวนการรายงาน

8. การรายงานความคบหนาและหวขอและขอเสนอแนะ ในการปฏบตทจาเปนตอหวหนาฝายบรหารการยอมรบในความสามารถในการบรหารความเสยง ความสามารถสะทอนใหเหนถงความร และทกษะทจาเ ปนสาหรบการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย ฝายบรหารจะตดสนใจถงวธตาง ๆ ทจาเปนในการทางานใหสาเรจโดยการใหนาหนกระหวางกลยทธ และวตถประสงคเทยบกบแผนในการนากลยทธไปปฏบต และการบรรลวตถประสงค ผบรหารควรกาหนดระดบของความรความสามารถทจา เปนสาหรบการปฏบตงานแตละงาน เชน การจดทาเอกสารกาหนดลกษณะงาน เปนตน

ความรและทกษะทจาเปนนนอาจขนอยกบความฉลาด การฝกอบรมและประสบการณของแตละคน ปจจยทตองพจารณาในการพฒนาระดบความรและทกษะ จะรวมถงธรรมชาตและระดบของการตดสน ในการนาไปประยกตใชในงานทมความเฉพาะเจาะจง ซงกจกรรมดงกลาวจะบรรลผลสมฤทธได องคกรทวไปควรกาหนดความสามารถในการบรหารความเสยงในแตละตาแหนงไวอยางเหมาะสม

วธการมอบอ านาจและความรบผดชอบ การมอบอานาจและความรบผดชอบ มความสมพนธกบระดบทแตละบคคลแล ะทมงาน

ไดรบมอบหมายอานาจ และการสงเสรมใหใชความคดรเรมในประเดนตาง ๆ และการแกปญหา และการขอบเขตของอานาจ

43

ประเดนทสาคญในการมอบหมายอานาจกคอ ตองการใหบรรลวตถประสงค นนหมายถง ตองแนใจวาการยอมรบความเสยงนนมพนฐานมาจากวธการในการระบ ความเสยง ประเมนความเสยง รวมถงขนาดและการใหนาหนกของการสญเสย เทยบกบประโยชนทไดรบในระดบการตดสนใจทางธรกจทด

อกประการหนงคอ ทาใหแนใจวาทกคนเขาใจวตถประสงคขององคกร และประโยชนททกคนรวธการในการปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคบางครงการเพมการมอบอานาจ อาจขนอยกบโครงสรางขององคกรวาเปนแบบแนวดงหรอแนวราบ การเปลยนแปลงโครงสรางตองสนบสนนใหเกดความคดสรางสรรค การรเรมและการตอบสนองการแขงขน และความพงพอใจของผมผลประโยชนรวมอยางรวดเรว

การเพมการมอบอานาจอาจตองใชความสามารถของพนกงานในระดบทสงขน และตองสามารถตรวจสอบไดมากขน และตองมวธการทมประสทธภาพ เพอใหฝายบรหารสามารตดตามผลเพอการตดสนใจเทาทจาเปน

นโยบายบรหารงานดานทรพยากรมนษย บคลากรเปนปจจยสาคญและมอทธพลตอการปฏบตงานท กดาน รวมทงการควบคม

ภายใน ดงนน ผบรหารควรมการกาหนดนโยบาย และวธปฏบตทกาหนดในสวนทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยทชดเจน ดานการคดเลอก การปฐมนเทศ การฝกอบรม การประเมนผล การใหคาปรกษา การเลอนตาแหนง การบรหารคาตอบแทน เปนตน

การจางงานควรมมาตรฐาน โดยพจารณาจากพนฐานทางการศกษา ประสบการณการทางาน ความสาเรจทผานมาและพฤตกรรมดานจรยธรรมและความซอสตย การแสดงใหเหนวาเปนบคคลทมความผกพนตอองคกร และมความนาเชอถอได วธการในการสรรหาจะประกอบดวยการสมภาษณทเปนทางก าร การสมภาษณเชงลก และขอมลและการแสดงออกทสามารถมองเหนไดจากองคกรเดม วฒนธรรมและรปแบบการปฏบตงาน นโยบายการฝกอบรมมอทธพลตอระดบการปฏบตงานและพฤตกรรมทคาดหวงไว โดยการสอสารบทบาทและความรบผดชอบทคาดหวงไว และการดาเนนงานเหมอนโรงเรยน ฝกอบรมและสมมนา แบบฝกหดทเปนกรณศกษาใหปฏบตและการแสดงบทบาทสมมต

การโยกยายและการเลอนตาแหนง ตองเกดจากการประเมนผลการปฏบตทสะทอนใหเหนถงความผกพนขององคกรตอพนกงานทมคณภาพสง โปรแกรมการจายคาตอบแทนทใชในการแขงขนจะประกอบดวยการจายโบนสจงใจ เพอตอบสนองและจงใจผทมผลการปฏบตงานทดเลศ โดยเฉพาะอยางยง มการจายผลตอบแทนกบคาความสาเรจของการบรหารความเสยง

บทบาทและการก ากบดแลการบรหารความเสยง

44

คณะกรรมการบรหารและพนกงานทกคนในองคกร มหนาทในการบรหารความเสยงขององคกร CEO หรอ ผอานวยการ เปนผรบผดชอบสงสด และอาจถอวาเปน “เจาของ” งานในการบรหารความเสยงขององคกร ผอานวยการ ผจดการอน ๆ ตองสนบสนนปรชญาเรองความเสยง สนบสนนการปฏบตตามความเสยงทยอมรบไดหรอ Risk Appetite และจดการหนาทตาง ๆ ทเปนองคประกอบของการบรหารความเสยงในหนาททไดรบมอบหมาย ตามวฒนธรรมความเสยงขององคกรใหเกดประสทธผล

ค าจ ากดความ Risk Appetite หรอความเสยงทยอมรบได 1. จานวน หรอขอความของความเสยงในภาพกวาง ทองคกรสามารถยอมรบไดเพอ

สรางมลคาใหกบผมผลประโยชนรวม 2. ใชเปนแนวทางในการกาหนดกลยทธองคกร เพอการจดสรรทรพยากรอยาง

เหมาะสม 3. การกาหนด Risk Appetite ขนอยกบ……………………………………… - ปจจยภายใน - ระดบของการหลกเลยงความเสยง - ปจจยภายนอก - ระดบของความไมแนนอนของสภาพแวดลอมทางธรกจขององคกร

แนวทางในการกาหนด Risk Appetite สามารถกาหนดไ ดจากการพจารณาถงประเดนตาง ๆตอไปน…………….………………………………………………………………

- ความตองการของผมผลประโยชนรวม………………………………………………… - วตถประสงคองคกรเชงกลยทธ………………………………………………………… - ปจจยการสรางมลคาองคกร

โครงสรางการบรหารความเสยงขององคกรทวไป โครงสรางการบรหารความเสยงทมประสทธผลขององคกร จะชวยในการประเมน

ควบคม และตดตามความเสยงของแตละหนวยธรกจ /หนวยงาน และทาใหเกดความมนใจการปฏบตงานในการบรหารความเสยงทไดผลโครงสรางการบรหารคว ามเสยงของแตละองคกรนน ไมมรปแบบทเปนมาตรฐานเพยงแบบเดยว หากตองมการปรบใชใหเหมาะสมกบแตละองคกร โดยพจารณาจากวฒนธรรม ความซบซอนของการดาเนนงาน ประเภทของธรกจ และลกษณะของธรกจเปนองคประกอบ อยางไรกตาม สงทสาคญของโครงสรางการบรหารคว ามเสยง คอการทคณะกรรมการและผบรหารทกระดบมบทบาท และมสวนรวมในการพฒนาการบรหารความเสยงขององคกร

45

โครงสรางการบรหารความเสยงทมประสทธผลควรประกอบดวย 1. คณะกรรมการหรอ อนกรรมการทมความรบผดชอบโดยตรงในการกากบดแลการบรหาร

ความเสยง 2. คณะกรรมการบรหารความเสยงทไดรบการแตงตงใหทาหนาทในการพฒนาการบรหาร

ความเสยง อยางนอยควรประกอบดวยผบรหารระดบสงขององคกร เชน กรรมการผจดการ และรองกรรมการผจดการ

3. หนวยงานหรอผรบผดชอบในการนาเอาวสยทศนขององคกรในสวนทเกยวกบการบรหารความเสยงไปกาหนดเปนนโยบายและปฏบต

บทบาทและความรบผดชอบในการบรหารความเสยง บคคลทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในการจดการความเสยงในแตละเรอง ควรม

คณสมบตดงน……………………………………………………………………………’’’’’’’33 - สามารถทบทวนประสทธภาพของแนวปฏบตการบรหารควา มเสยงทมอยในปจจบ น... - สามารถจดใหมกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล - การกาหนดการควบคมทตองการเพมเตมเพอจดการความเสยงใหอยในระดบทองคกร ยอมรบได - การประเมนความเสยงทเหลออยหลงจากไดมการจดการความเสยงในปจจบนแลว - การกาหนดเวลาทแนนอนในแตละขนตอนการดาเนนการใหเปนไปตามแผนทกาหนด ไว

คณะกรรมการบรหารขององคกร …………………………………………………………… - กาหนดนโยบายและกลยทธการบรหารความเสยงทสาคญ……………………………… - สอบทานความเสยง ตดตาม และประเมนผลการบรหารความเสยงในภาพรวม

46

- มความเขาใจถงความเสยงทอาจมผลกระทบรายแรงตอองคกร และทาใหมนใจวามการดาเนนการทเหมาะสมเพอจดการความเสยงนน ๆ

- ใหขอเสนอแนะ ใหความเหนชอบในการบรหารความเสยงขององคกร คณะกรรมการตรวจสอบองคกร

- ทาใหมน ใจวามการควบคมภายในทเหมาะสมเพอจดการความเสยงทวทงองคกร - กากบดแลและตดตามการบรหารความเสยงอยางเปนอสระ - ตดตามประสทธภาพการทางานของหนวยงานตรวจสอบภายใน ในลกษณะตดตาม

การตรวจสอบตามฐานความเสยง - รายงานตอคณะกรรมการและผมผลประโยชนรวม เกยวกบประสทธภาพและ

ประสทธผลของการควบคมภายใน - การสอบทานแผนการบรหารความเสยง - ใหขอเสนอแนะการบรหารความเสยง - สอสารกบคณะกรรมการบรหารความเสยง เพอใหเขาใจความเสยงทสาคญ และ

เชอมโยงกบการควบคมภายใน คณะกรรมการหรออนกรรมการบรหารความเสยง

- พจารณาและกาหนดนโยบาย โครงสราง และกรอบการจดวางระบบการบรหารความเสยงขององคกร

- กาหนดกรอบการจดวางระบบการควบคมภายในใหเปนไปตามมาตรฐานการควบคมภายใน ตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน (คตง.) และของกระทรวงการคลง หรอหนวยงานภาครฐทเกยวของ

- กากบดแล และสนบสนนใหทกสวนงานขององคกร มระบบการควบคมภายในตามระเบยบ คตง. หรอหนวยงาน

ภาครฐทเกยวของ และมกระบวนการบรหารความเสยงของสวนงา น……………………… - กาหนดระดบความเสยงทสามารถยอมรบได และกาหนดกรอบการบรหารความเสยง - พจารณาความเส ยงทมนยสาคญ และใชวธจดการความเสยงอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผล - ตดตามดแลการพฒนาระบบการควบคมภายใน และระบบการบรหารความเสยงของ

องคกร - ตดตามกระบวนการบงชและประเมนความเสยง - นาแผนการบรหารความเสยงทวทงองคกรไปสการปฏบต เพอใ หแนใจอยาง

สมเหตสมผลวา องคกรจะบรรลเปาหมายไดอยางมคณภาพ และสอดคลองกบหลกการบรหารความเสยงทวทงองคกร

47

- พจารณารายงานทเกยวกบการควบคมภายใน และการบรหารความเสยง - สนบสนนใหผบรหาร และพนกงานมความตระหนกถงความสาคญของการควบคม

ภายใน และการบรหารความเสยง - ตดตาม และประเมนความเพยงพอ ประสทธภาพ และประสทธผลของการจดการความ

เสยงในแตละดาน และใหขอแนะนาเพอปรบปรงแกไขการจดการความเสยง - รายงานตอคณะกรรมการเกยวกบความเสยง และการจดการความเสยง - สอสารกบคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบความเสยงทสาคญ

ผอานวยการสานกงาน/กรรมการผจดการ - ตดตามความเสยงทสาคญทงองคกร และทาใหมนใจไดวามแผนการจดการทเหมาะสม - สงเสรมนโยบายการบรหารความเสยง และทาใหมนใจวากระบวนการบรหารความ

เสยงไดรบการปฏบตทวทงองคกร รองผอานวยการสานกงาน/รองกรรมการผจดการ

- ตดตามความเสยงทางกลยทธ และความเสยงดานการปฏบตการทสาคญ และทาใหมนใจไดวามแผนการจดการความเสยงทเหมาะสม

- สงเสรมวฒนธรรมการบรหารความเสยง และทาใหมนใจไดวา ผอานวยการฝายใหความสาคญกบการบรหารความเสยงในฝายของตน

ผอานวยการฝาย - ทาใหมนใจวาการปฏบตงานรายวนมการประเมน จดการและรายงานความเสยงอยาง เพยงพอ - สงเสรมพนกงานในฝายงานใหตระหนกถงความสาคญของการบรหารความเสยง

หวหนางานหรอพนกงาน - ระบและรายงานความเสย งทเกยวของกบการปฏบตงานตอผอานวยการฝาย และเขา

รวมใจการจดทาแผนจดการความเสยง และนาแผนไปปฏบต หนวยงานหรอผรบผดชอบการบรหารความเสยง

- ปฏบตหนาทประจาวนแทนคณะกรรมการบรหารความเสยง - จดทานโยบายความเสยง กรอบและกระบวนการใหกบหนว ยธรกจ /หนวยงาน และ

เสนอคณะกรรมการบรหาร ความเสยงเพออนมต

- ใหการสนบสนนและแนะนากระบวนการบรหารความเสยงแกหนวยงานตาง ๆ ภายในองคกรตามทมการรองขอ

ผตรวจสอบภายใน

48

- ทาใหมนใจวามการควบคมภายในทเหมาะสมตอการจดการความเสยงและการควบคมเหลานนไดรบการปฏบตตามภายในองคกร

- ทาใหมนใจวาไดมการนาระบบการบรหารความเสยงมาปรบใชอยางเหมาะสมและมการปฏบตตามทวทงองคกร

- สอบทานการปฏบตงานของหนวยงานการบรหารความเสยงและการปฏบตงานของ Risk Manager ทกหนวยงานโดยเฉพาะอยางยง การบรหารแผนงานและโครงการ

- สอสารกบหนวยงานการบรหารความเสยง เพอทาความเขาใจเกยวกบความเสยง และดาเนนการตรวจสอบภายในตามแนวความเสยง- รายงานผลการบรหารความเสยงและการควบคมภายในตามฐานความเสยงใหกบคณะกรรมการตรวจสอบ

ขอจ ากดในการบรหารความเสยงขององคกร อกหลายประการทคณะกรรมการ ผบรหาร จะตองทาความเขาใจการบรหารความเสยง

ขององคกรทวไป ทมประสทธผลไมไดมกาหนดไววาวธการใด จะเปนการออกแบบและการปฏบตทด การบรหารความเสยง เปนเพยงหลกประกนอยางสมเหตสมผลใหกบคณะกรรมการ และผบรหาร องคกร ในการทจะบรหารความเสยงขององคกรใหบรรลผลสาเรจ

การบรรลผลสาเรจขององคกรขนอยกบขอจากดทมอยในทกกระบวนการบรหาร รวมถงความเปนจรงทวาการตดสนของบคคลในการตดสนใจมขอบกพรองและรายละเอยดตาง ๆ ทอาจเกดขนเนองจากจดดอยขอ งบคคลนน เชน ขอผดพลาดทวไปหรอจากประสทธภาพพนกงาน

ในการพจารณาขอจากดของการบรหารความเสยงตองพจารณาแนวคด 3 ประการดงน - ประการแรก ความเสยงเปนเรองทเกยวของอนาคต ซงมความไมแนนอน - ประการทสอง การบรหารความเสยงขององคกรตองดาเน นการในระดบทแตกตางกน

เพอตอบสนองตอวตถประสงคทแตกตางกน - ประการทสาม การบรหารความเสยงขององคกรไมสามารถเปนเครองรบประกนในการ

ตอบสนองตอวตถประสงคประเภทตาง ๆ ไดทงหมด

ขอจ ากดในการแจงรายละเอยด การบรหารความเสยงขององคกรทไดรบการอ อกแบบมาอยางด สามารถแจงรายละเอยด

ได บคลากรอาจไมเขาใจขอแนะนา โดยอาจตดสนผดพลาด หรออาจเกดความผดพลาดเนองจากการไมไดรบการดแลเอาใจใส การไมสนใจ หรอความเหนอยลาหรอจากวฒนธรรมขององคกรทมจดออนอยางสาคญ

ขอจ ากดของการสมรรวมคดของพนกงาน

49

พฤตกรรมการสมรรวมคดของพนกงานตงแต 2 คนขนไปสามารถสงผลตอการบรหารความเสยงขององคกรได การปฏบตของแตละคนในการกระทาและปดบงการปฏบตทมกเลอกขอมลทางการเงนหรอขอมลในการบรหารอน ๆ ในเรองทไมสามารถระบไดโดยกระบวนการบรหารความเส ยง เชน อาจมการสมรรวมคดกนระหวางพนกงานทปฏบตงานในหนาทการควบคมทสาคญ หรอพนกงานอน ๆ ทไมสนใจในผลกระทบขององคกร

ขอจ ากดดานตนทนกบผลตอบแทน การมทรพยากรทจากดและองคกรตองพจารณาความสมพนธระหวางตนทนกบ

ผลประโยชนเพอตดสนใจ ร วมทงเรองทเกยวของเพอตอบสนองความเสยงและการดาเนนกจกรรมการควบคมการวดตนทนกบผลตอบแทนเพอการนาไปปฏบตในการระบเหตการณและความสามารถในการประเมนความเสยงและการตอบสนองทเกยวของ และการทากจกรรมการควบคมในระดบความแมนยาทแตกตางกน การพฒนาเรองตนทนทเพมขนนนสามารถทาไดงายกวา ตนทนโดยตรง ทงหมดเกยวของกบการตงความสามารถหรอการกาหนดการควบคม และจะตองพจารณาตนทนทางออมทสามารถวดไดดวย อยางไรกตามในการพจารณาเรองตนทนนนนจะทาไดยากกเนองจากปจจยเรองสภาพแวด ลอม เชน ความผกพนของฝายบรหารตอคานยมเรองจรยธรรมหรอความสามารถของบคคล และการไดมาซงขอมลขาวสารภายนอก

สวนทางดานผลประโยชนอาจขนอยกบการประเมนคาของผประเมนมากขน เชน ถาความสญเสยนนเกดความเบยงเบนไปจากทเปนอย อนเนองมาจาก ประสทธผลของการบรหารความเสยงขององคกร ผลประโยชนททเกดขนมกไมไดสงเกตเหน หรอประโยชนของการตอบสนองความเสยง เชน โปรแกรมการฝกอบรมทมประสทธผลจะเหนไดอยางชดเจนแตยากทจะบอกถงคณภาพ การพจารณาเรองตนทนกบผลตอบแทนนมความหลากหลายข นอยกบธรรมชาตขององคกร การคนหาความสมดลทเหมาะสมจงเปนเรองทมความทาทายตอผบรหารองคกรเปนอยางมาก

การกระท าผดกฎเกณฑ ละเลย ของฝายบรหาร การบรหารความเสยงขององคกรจะเกดประสทธผลไดขนอยกบบคลากรททาหนาท

ทางดานน แมองคกรมการบร หารและการควบคมทมประสทธผล เชน มระดบของความซอสตยตอองคกรและความตระหนกถงเรองการควบคมสง ผบรหารกอาจ Overrideหรอ ละเลย กระทาผดกฎเกณฑ กระบวนการบรหารความเสยงได ไมมระบบการบรหารหรอการควบคมใดทไมมขอผดพลาด และระบบทผดพลาดกบ ผททาผดพลาดจะตองตงใจทจะคนหาวธการหยดขอผดพลาดนน อยางไรกตามการบรหารความเสยงขององคกรทมประสทธผลจะปรบปรงความสามารถขององคกรในการปองกนและกาวขามกจกรรมเหลานนไปได

50

ความหมายของการ Override ของฝายบรหารคอ การประพฤตออกนอกกรอบนโย บายหรอกระบวนการเพอวตถประสงคทไมถกตองตามกฎ เชน ผลประโยชนของแตละบคคลหรอการเสนอเงอนไขทางการเงนขององคกรหรอสถานะทมการปฏบตตาม ผบรหารหรอสมาชกของฝายบรหารระดบสง อาจ Override กระบวนการบรหารความเสยงเพอเหตผลหลายประการ เชน

- เพมการรายงานรายได หรอเพมความสาเรจ ใหครอบคลมในสวนทไมเกยว …………... - เพมการรายงานผลความสาเรจ ใหพอกบงบประมาณจ รง……………………………… - แสดงถงการบรรลเปาหมาย เพอใหเกดการจายโบนสตามผลการปฏบตงาน - ปกปดการไมปฏบตตามความตองการของกฎหมาย ระเบยบ คาสง การ Override ของฝายบรหารแสดงถงการปฏบตของฝายบรหารในการแยกตวมาจาก

การกาหนดนโยบาย หรอกระบวนการเพอเปาหมายทถกตองตามกฎหมาย การทาการ Override มกจะไมทาเปนลายลกษณอกษรหรอเปดเผยการรายงานผลความเสยงของผตรวจสอบภายในวา ภายหลงจากท ผตรวจสอบภายในไดประเมนผล และทาการตดตามผลแลว ผตรวจสอบภายในควรจะตองรายงานผลตอคณะกรรมการบรหารความเสยง

กจกรรมและขนตอนการบรหารใดทมจดออนทผตรวจสอบภายในควรจะตองรายงาน แมวาไมมคาตอบทเปนสากลทชดเจน แตการเปรยบเทยบการบรรลผลตามก จกรรมหรอผลลพธของแผนงานกบการปฏบตงานจรง จะชวยชประเดนทผตรวจสอบภายในสามารถรายงานศกยภาพการบรหารความเสยงในระดบตาง ๆ อยางเปนกระบวนการได

ในการพจารณาสงจาเปนในการตดตอสอสาร และการรายงานผลการตรวจสอบภายในทผตรวจสอบพงปฏบตกคอ การใหขอสงเกตทมนยสาคญตอคณภาพการบรหารความเสยงทง 8 ขนตอนอยางเปนกระบวนการ และใหคาแนะนาเพอสรางคณคาเพมในดานการควบคมการบรหารความเสยง ทยงอาจไมเหมาะสมทผรบการตรวจสอบในสายงานทเกยวของอาจนาไปใชลดจดออน และสรางจดแขง เพอใ หแนใจอยางสมเหตสมผลวา การบรหารความเสยงของผทเกยวของในระดบตาง ๆ สามารถกาวสการบรรลวตถประสงค และเปาหมายทกาหนดได

ทงน ผตรวจสอบภายในจะตองมนใจในศกยภาพ ในความเปนผตรวจสอบภายในทมความรในกระบวนการบรหารความเสยงในระดบตาง ๆ อยางแทจรง มใชเพยงแตระบจดออนของผไดรบการตรวจสอบ แตไมไดใหคาแนะนาทชดเจนในการเพมคณคาของกระบวนการบรหารความเสยงในการควบคมภายในทเหมาะสม

หากมขอโตแยงหรอความเหนทแตกตางระหวางผไดรบการตรวจสอบกบผตรวจสอบ ความเหนทแตกตาง และขอเสนอแนะของฝายตรวจสอบภายใน ควรจะไดรบการบนทกไวในรายงานการตรวจสอบและดาเนนการตามมาตรฐานการตรวจสอบของสมาคมผตรวจสอบภายในสากลดวย

51

ผตรวจสอบภายในควรจะรายงานผลในเรองใดบาง ขอมลทสรางจากกจรรมการปฏบตงานจะถกรายงานผานชองทางปกตไปสหวหนาง าน

ทนท หวหนางานอาจสอสารไปสเบองบนตามลาดบในองคกร เพอใหขอมลสนสดทบคลากรทสามารถปฏบตได

ชองทางเลอกของการตดตอสอสารควรมอยเพอการรายงานผลขอมลทออนไหว เชน เรองผดกฎหมาย ผดระเบยบ คาสง หรอการปฏบตทไมเหมาะสม การพบข อบกพรองของการบรหารความเสยงควรถกรายงานทเฉพาะตอความรบผดชอบของปจเจกบคคลเพอหนาทหรอกจกรรมทเกยวของ แตอยางนอยเพอผบรหารระดบทเหนอกวาบคคลนน และแนนอนวาจะตองรายงานตามสายการบงคบบญชาดวยเสมอ

การรายงานความเสยงนนมประโยชนอยางไร””””””””””””””””””””””””””””””””””””” 1. ทาใหคณะกรรมการขององคกร มนใจวาความเสยงขององคกรสอดคลองกบกลยทธ

ความเสยงทไดรบอนมต และพจารณาไดวาหนาทการบรหารความเสยงไดรบการปฏบตอยางมประสทธผล และชวยในการตดตามทสาคญในกรณทจาเปน

2. หวหนากลมตาง ๆ และผบรหารระดบสงสามารถบงชและเขาใจความเสยงทเกดขน และขอกาหนดกจกรรมการลดความเสยงทมประสทธผลในระดบกลยทธและระดบปฏบตการ

3. หวหนากลมและผบรหารระดบสงสามารถยนยนไดวาการควบคมความเสยงทสาคญไดถกนาไปปฏบตและดาเนนการอยางประสบความสาเรจ และหลกเลยงความผดพลาดและลมเหลวตาง ๆ ทจะมผลตอการบรรลวตถประสงคขององคกร

2.3 ผลงานโครงการทเกยวของ

กรวรรณ วฒนชย (2539) ไดทาการศกษาเรอง ปจจยทมผลกระทบตอความตองการสนเชอเพอการเชาซอ รถยนตนงในจงหวดเชยงใหม โดยวตถประสงคของการศกษาม 2 ประการคอ ประการแรก เพอวเคราะหปจจยทมผลกระทบตอความตองการสนเชอเพอการเชาซอรถยนตนงประการทสอง เพอศกษาปญหาและอปสรรคตางๆ ของการดาเนนงานของบรษทธรกจเชาซอรถยนตในจงหวดเชยงใหม การศกษาปจจยทมผลกระทบตอความตองการสนเชอ เพอการเชาซอรถยนตนงไดใชขอมลลกคาสนเชอเชาซอ รถยนตนงของธรกจเชาซอแหงหนงใน จงหวดเชยงใหมจานวนทงสน 300 ตวอยาง ระหวางป 2536 - 2538 โดยใชวธการวเคราะหสมการถดถอ ย(Regression) สวนการศกษาปญหาและอปสรรคของการดาเนนงานของบรษทธรกจเชาซอใชการสมภาษณผบรหาร ผลการศกษาพบวา ลกคาสนเชอเชาซอสวนใหญเปนเพศชาย ประกอบอาชพทมรายรบเปนเงนเดอนรายไดเฉลยตอเดอน ตากวา 20,000 บาท และมการถอครองอสงหา รมทรพยมลคาโดยเฉลยประมาณ 750,000 บาท สาหรบราคาประเมนรถยนตนงสวนใหญตองการไมเกน

52

400,000 บาท และวงเงนสนเชอเชาซอทตองการลกคาสวนใหญตองการไมเกน 400,000 บาทจานวนงวดการผอนชาระหนระยะเวลา 37 - 48 งวด และอตราดอกเบยเรยกเกบสวนใหญ เรยกเกบในอตรารอยละ 14.1 - 16.0 ปจจยทมผลกระทบตอความตองการสนเชอเชาซอรถยนตนงอยางมนยสาคญทางสถต และมผลกระทบโดยตรงตอความตองการสนเชอเชาซอ ไดแก ราคาประเมนรถยนตนง รายไดเฉลยตอเดอน และจานวนงวดการชาระหน สวนปจจยทมความสมพนธ ใน

มานต ชวศภกล (2541) ไดทาการศกษาเรอง การศกษาปจจยทมตอผลการตดสนใจเลอกซอรถยนตมอสองในลกษณะเงนผอน ในการศกษาวจยครงนผวจยมวตถประสงคเพอตองการศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกซอรถยนตมอสองในลกษณะเงนผอนโ ดยเปนการวจยเชงสารวจใชเครองมอในการวจยเปนแบบสอบถามกลมประชากรททาการศกษามอายตงแต 20 ปขนไป และมประสบการณเลอกซอรถยนตมอสองจากจานวนกลมตวอยาง 100 คน และใชโปรแกรมคอมพวเตอรเขามาชวยใน การประมวลผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามเปน เพศชาย คดเปนรอยละ 60 เปนเพศหญงคดเปนรอยละ 40 ขอมลของผตอบแบบสอบถามสวนใหญอายอยในชวง 26 - 30 ป คดเปนรอยละ 31 การศกษาอยในระดบปรญญาตรหรอสงกวา คดเปนรอยละ53 มอาชพเปนพนกงานและลกจางบรษทเอกชน คดเปนรอยละ 75 รายได 10,001 - 20,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 44 ในดานพฤตกรรมของผตอบแบบสอบถามโดยขอมลของผตอบแบบสอบถามสวนมาก ดานการเลอกซอมการซอรถยนตมอสองจากบรษทรถยนต คดเปนรอยละ57 ดานเหตผลการเลอกซอมาจากรถมคณภาพด คดเปนรอยละ 33 ดานประเภทของรถมการเลอกซอรถญปนคดเปนรอยละ 83 ดานราคารถยนตทมการเลอกซออยในชวงราคา 300,000 - 400,000 บาท คดเปนรายเดอน ๆ ละ 5,001 - 7,000 บาท คดเปนรอยละ 38 ในดานปจจยของผตอบแบบสอบถามดานอตราเงนดาวนในอตรา 25 คดเปนรอยละ 50 ดานระยะเวลาการผอนคางวด 48เดอน คดเปนรอยละ 49 ดานการตดสนใจซอดวยเงนผอนคอไมมเงนสดเพยงพอ คดเปนรอยละ 52ดานวธการชาระเงนสนคารถยนตคอชาระผานธนาคาร คดเปนรอยละ 83 ดานเหตผลการเลอกแหลงทซอคอมการใหบรการหลงการขายคดเปนรอยละ 22

วชราภรณ ขนแกวผาบ (2546) ไดศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอผประกอบการธรกจคารถยนตมอสองในการเลอกใชบรการสนเชอเพอการเชาซอของบรษทลสซง ในอาเภอเมองจงหวดเชยงใหม มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมอทธพลตอผประกอบการธรกจคารถยนตมอสอง ในการเลอกใชบร การสนเชอเพอการเชาซอของบรษทลสซง และปญหาทผประกอบการธรกจคารถยนตมอสองพบจากการใชบรการสนเชอเพอการเชาซอของบรษทลสซง การรวบรวมขอมลทาโดยการสอบถามจากธรกจคารถยนตมอสองในอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จานวน 60ตวอยาง ใชวธสมตวอยางแบบอยางงาย (Sample Random Sampling) และวเคราะหขอมลโดยใชคาความถ

53

รอยละ คาเฉลย การวเคราะหความแปรปรวน และการวเคราะห T-Test จากการศกษาพบวาปจจยทมอทธพลมากทสด 3 อนดบแรก ซงเปนปจจยภายในองคการ ไดแก อนดบหนง คอดานกระบวนการใหบรการ ในเรองการใหบรการทรวดเรว ทนเวลาและตรงตามความตองการ

อานนท การะหงษ ( 2546) ไดทาการศกษาเรองปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการบรษทลสซงในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ในการศกษามวตถประสงคเพอหาปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการบรษทลสซง และเพอศกษาปญหาทเกดจากการใชบรการบรษทลสซงในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เพอประโยชนตอผประกอบการลสซง และผประกอบการสถาบนการเงนอน ๆ ทจะนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาปรบปรงการดาเนนงานตลอดจนการบรการใหดยงขน ขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลทเกบมาจากผทใชบรการกบบรษทลสซงและผทใชบรการกบสถาบนการเงนอน ๆ ในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จานวน 200 ราย วธการศกษาใชการวเคราะหโดยใชแบบจาลองโลจท ผลการศกษาพบวา ผใชบรการกบบรษทลสซ งทงหมดจานวน200 ราย สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 67.38 มอายระหวาง 20 – 40 ป คดเปนรอยละ 73.76 เปนผ สมรสแลว คดเปนรอยละ 63.83 มระดบการศกษาสวนใหญตากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ80.85 มทพกอาศยอยในเขตเมอง คดเปนรอยละ 62.41 การประกอบอาชพส วนใหญมอาชพทมรายไดทแนนอน รอยละ 76.60 โดยมระดบรายไดต ากวา 10,000 บาท/เดอน รอยละ 78.72 สาเหตในการขอสนเชอนนสวนใหญใชในการซอยานพาหนะ คดเปนรอยละ 85.81 เชน รถจกรยานยนตรถยนตปกอพกระบะและรถเกง โดยมผขอสนเชอเงนสดเพยง รอยละ 14.19 การวเคราะหปจจยทม ผลตอการเลอกใชบรการบรษทลสซงในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยใชแบบจาลองโลจทผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอโอกาสทจะเลอกใชบรการบรษทลสซง คอ การอนมตวงเงนสนเชอทงายของบรษทลสซง การไดรบอตราด อกเบยทตา ขนตอนในการพจารณาและทราบผลพจารณาทรวดเรวของบรษทลสซง การทบรษทลสซงมจานวนสาขาทใหบรการในพนทมากและเงอนไขในการทาสญญาทด สวนปจจยอน ไดแก การไดรบการบรการทดจากพนกงาน ความสะดวกของทาเลทตง ซงไมมผลตอโอกาสทจะเลอกใชบรการบรษทลสซงในเขตอาเภอเมอง

54

บทท 3 วธการด าเนนงาน

3.1 ศกษาขอมล สมาชกกลมไดรวมกนเสนอความคดเหนจะจดทาโครงการเกยวกบปจจยทกอใหเกดความ

เสยงของการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอ โดยเลงเหนวา ถาหากทาโครงการนขนมาจะเปนประโยชนตอเจาของกจการ เพราะทาใหกจการไดรบทราบถงปจจยทกอใหเกดความเสยงจากการใหบรหารสนเชอ

3.2 น าเสนอโครงการ สมาชกกลมไดรวมกนเสนอชอโครงการใหกบอาจารยทปรกษาโครงการ เพอจดทา

โครงการทหางหนสวนจากด เตมใจพาณชย ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม

3.3 ด าเนนการจดท าโครงการ 3.3.1 จดตงคณะกรรมดาเนนงาน

เดอนมถนายน ไดออกแบบ วางแผนโครงการ และแบงหนาทความรบผดชอบใหสมาชกแตคน

3.3.2 ประสานงานเกยวกบสถานทการจดทาโครงการ โดยเขาไปตดตอกบหางหนสวนจากด เตมใจพาณชย ตาบลสนปเลย อาเภอดอย

สะเกด จงหวดเชยงใหม เพอขออนญาตเขาไปทาโครงการศกษาปจจยทกอใหเกดความเสยงของการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอ

3.3.3 จดทาสอทใชในการทาโครงการ แบบสมภาษณเจาของกจการ แบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 เปนแบบสมภาษณเกยวกบปจจยเสยงเกยวกบลกหน ไดแก

สถานะภาพ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) รายไดตอเดอน เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) อาย เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) อาชพ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) สภาวะเศรษฐกจปจจบนมความเสยงมากหรอนอยอยางไร เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด

55

สวนท 2 เปนสมภาษณเกยวกบหลกในการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน ไดแก อาชพ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) รายไดตอเดอน เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) อาย เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) ขอเสนอแนะในการใหสนเชอนอกจากขอ1-3 เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด

แบบสอบถามลกหนหรอลกคาทซอสนคาเปนเงนเชอ แบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของบคคลทซอสนคาเปนเงนเชอ

ไดแก เพศ อาย รายไดเฉลยตอเดอน คาใชจายตอเดอน อาชพ วฒการศกษา สถานภาพ และจานวนบตร ซงเปนแบบสอบถามทมคาถามหลายคาตอบใหเลอก จานวน 5 ขอ และเปนคาถามปลายเปด จานวน 3 ขอ แตละขอมระดบการวดขอมลดงน

เพศ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) อาย เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) รายไดเฉลยตอเดอน เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด คาใชจายตอเดอน เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด อาชพ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) วฒการศกษา เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) สถานะภาพ เปนระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) จานวนบตร เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด

สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบเหตผลทซอสนคาเปนเงนเชอ ไดแก ทานมความจาเปนอยางไร จงตองซอสนคาเปนเงนเชอ การใชงาน และทานคดวาการซอสนคาเปนเงนเชอดหรอไม ซงเปนแบบสอบถามทมคาถามหลายคาตอบใหเลอก จานวน 1 ขอ และเปนคาถามปลายเปด จานวน 2 ขอ แตละขอมระดบการวดขอมลดงน

ทานมความจาเปนอยางไร จงตองซอสนคาเปนเงนเชอ เปนระดบการวดขอมลประเภทเรยงอนดบ (Ordinal Scale) การใชงาน เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด ทานคดวาการซอสนคาเปนเงนเชอดหรอไม เปนระดบการวดขอมลประเภทปลายเปด

56

3.3.4 แบบสมภาษณ แบบสมภาษณหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย (เจาหน)

โดยขอมลทไดรบจะนาไปประกอบการทาโครงการ คณะบรหารธรกจ สาขาการบญช โรงเรยนพายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ มไดเปดเผยในสาธารณะทวไป

สวนท 1 ศกษาปจจยเสยงเกยวกบลกหน (กรณากรอกตวเลขตามความเสยงมากไปนอย) 1. สถานะภาพ

………. โสด ………. สมรส

2. รายไดตอเดอน ………. ไมมรายได ………. นอยกวา 10,000 บาท ………. 10,001-15,000 บาท ………. 15,001-20,000 บาท ………. 20,001-25,000 บาท ………. 25,001-30,000 บาท ………. 30,001-35,000 บาท ………. 35,001-40,000 บาท

3. อาย ………. 15-20 ป ………. 21-25 ป ………. 26-30 ป ………. 31-35 ป ………. 36-40 ป ………. 41-45 ป ………. 46-50 ป ………. 50 ปขนไป

4. อาชพ

………. นกเรยน/นกศกษา ………. คาขาย/ธรกจสวนตว/เกษตรกร ………. ลกจางเอกชน/พนกงานบรษท ………. ขาราชการ/รฐวสาหกจ ………. อนๆ โปรดระบ............................................................

5. สภาวะเศรษฐกจปจจบนมความเสยงมากหรอนอยอยางไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

57

ตอนท 2 หลกในการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน (กรณากรอกตวเลขทไดรบการพจารณากอนไปหลง)

1. อาชพ ………. นกเรยน/นกศกษา ………. คาขาย/ธรกจสวนตว/เกษตรกร ………. ลกจางเอกชน/พนกงานบรษท ………. ขาราชการ/รฐวสาหกจ ………. อนๆ โปรดระบ............................................................

2. รายได ………. ไมมรายได ………. นอยกวา 10,000 บาท ………. 10,001-15,000 บาท ………. 15,001-20,000 บาท ………. 20,001-25,000 บาท ………. 25,001-30,000 บาท ………. 30,001-35,000 บาท ………. 35,001-40,000 บาท

3. อาย ………. 15-20 ป ………. 21-25 ป ………. 26-30 ป ………. 31-35 ป ………. 36-40 ป ………. 41-45 ป ………. 46-50 ป ………. 50 ปขนไป

4. ขอเสนอแนะในการใหสนเชอนอกจากขอ1-3 …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

58

3.3.5 แบบสอบถาม แบบสอบถามหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย (ลกหน) โดยขอมลทไดรบจะนาไปประกอบการทาโครงการ คณะบรหารธรกจ สาขาการบญช โรงเรยน

พายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ มไดเปดเผยในสาธารณะทวไป สวนท 1 ขอมลทวไป

1. เพศ หญง ชาย

2. อาย 20-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ขนไป

3. รายไดเฉลยตอเดอน ประมาณ…………………….บาท

4. คาใชจายตอเดอน ประมาณ……………………. บาท

5. อาชพ รบจางทวไป ธรกจสวนตว คาขาย พนกงานบรษท รบ

ราชการ

6. วฒการศกษา ตากวาปรญญา ปรญญาตร

7. สถานภาพ โสด สมรส

8. จานวนบตร

ม บตร……คน ไมมบตร สวนท 2 เหตผลทซอสนคาเปนเงนเชอ

1. ทานมความจาเปนอยางไร จงตองซอสนคาเปนเงนเชอ

มรายไดไมเพยงพอ สนคามความทนสมย ตองการสนคาหลายอยาง สนคาลดราคา ทางรานมการบรการอนๆครบ ตองการใชสนคาชนดนน อนๆ..........................................................

2. การใชงาน

ใชเอง มบคคลอนใชดวย 3. ทานคดวาการซอสนคาเปนเงนเชอดหรอไม

ด เพราะ........................................................................................................................... ไมด เพราะ.......................................................................................................................

59

3.3.6 แผนการปฏบตงาน

ล าดบ รายการ ระยะเวลาการปฏบตงาน

ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย.

1 จดหาสมาชกกลม 2 แบงหนาทความรบผดชอบ 3 เสนอชอโครงการ 4 ศกษาวธการจดทาโครงการ 5 ศกษาขอมลของกลมเปาหมาย 6 นาเสนอเคาโครงของโครงการ 7 วางแผนการดาเนนโครงการ 8 ปฏบตการตามแผนโครงการ 5 บท 9 ตดตามผลการดาเนนงาน

10 สรปผลการดาเนนโครงการ 11 ตรวจสอบการดาเนนโครงการอยางละเอยด 12 นาเสนอโครงการและจดทารปเลมรายงาน

3.4 ปฏบตตามแผนทวางไว

วนท 14 เดอนกนยายน 2555 สมาชกกลมไดนาแบบสอบถามไปสารวจขอมลของบคคลทซอสนคาเปนเงนเชอบรเวณพนทหมบานทารว และนาแบบสมภาษณไปสมภาษณเจาของกจการเชนกน ซงผทตอบแบบสอบถามและตอบแบบสมภาษณอยบรเวณเขตพนทเดยวกน

3.5 ประเมนผล หลงจากสารวจขอมลเรยบรอยแลว สมาชกกลมไดนา แบบสอบถามและแบบสมภาษณมา

สรปขอมล ในสปดาหท 1 ของเดอนพฤศจกายน 2554 รวมกบอาจารยทปรกษาโครงการ

60

บทท 4

สรปผลการด าเนนงาน

จากการทาโครงการศกษาปจจยทกอใหเกดความเสยงของการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอกรณศกษา หางหนสวนจากด เตมใจพาณชย ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม ผจดทาโครงการไดวเคราะหขอมลตามแบบสอบถามและแบบสมภาษณ ดงน

1. การวเคราะหแบบสอบถาม ตารางสรปแบบสอบถามหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย (ลกหน)

ตารางสรปแบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไป จ านวนคน รอยละ รวม

1. เพศ

- ชาย 2 20% 20%

- หญง 8 80% 100%

2. อาย

- 20-30 ป 2 20% 20%

- 31-40 ป 6 60% 80%

- 41-50 ป 2 20% 100%

- 51 ปขนไป

3. รายไดเฉลยตอเดอน 4. คาใชจายตอเดอน 5. อาชพ

- รบจางทวไป - - -

- ธรกจสวนตว 10 100% 100%

- คาขาย - - -

61

- พนกงานบรษท - - -

- รบราชการ - - -

6. วฒการศกษา

- ตากวาปรญญาตร 9 90% 90%

- ปรญญาตร 1 10% 100%

7. สถานภาพ

- โสด 2 20% 20%

- สมรส 8 80% 100%

8. จ านวนบตร

- มบตร 7 70% 70%

- ไมมบตร 3 30% 30%

ตารางสรปแบบสอบถามสวนท 2 เหตผลทซอสนคาเปนเงนเชอ จ านวนคน รอยละ รวม

4. ทานมความจ าเปนอยางไร จงตองซอสนคาเปนเงนเชอ

- มรายไดไมเพยงพอ 5 50% 50%

- สนคามความทนสมย - - -

- ตองการสนคาหลายอยาง - - -

- สนคาลดราคา - - -

- ทางรานมการบรการอนๆครบ - - -

- ตองการใชสนคาชนดนน 4 40% 90%

- อนๆ 1 10% 100%

5. การใชงาน

- ใชเอง 10 100% 100%

- มบคคลอนใชดวย - - -

6. ทานคดวาการซอสนคาเปนเงนเชอดหรอไม

- ด 8 80% 80%

62

- ไมด 2 20% 100%

จากการทาแบบสอบถามหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจากด

เตมใจพาณชย (ลกหน) ขอมลทวไปของลกหน 80% เปนผหญงและอก 20% เปนผชาย และมอายสวนใหญอยประมาณ 31- 40 ป และรองลงมอายประมาณ 22-30 ป และ 41-50 ปตามลาดบ มรายไดเฉลยตอเดอน ตงแต 5,000 บาท ถง 40,000 บาท และรายจายตอเดอนเฉลย 4,500 บาท ถง 30,000 บาท ผทไดทาแบบสอบถามสวนใหญประกอบอาชพธรกจสวนตว เชน คาขาย เปนตน มการศกษาตากวาปรญญาตร 90% สวน10% จบปรญญาตร และสวนใหญเปนบคคลทสมรสและมบตรแลว สวนสาเหตทตดสนใจซอ สนคาเปนเงนเชอ อนดบแรกมาจากมรายไดไมเพยงพอตอรายจายและอนดบรองมาเปนความตองการใชสนคาชนดนน โดยสนคาทซอมาจะนามาใชงานเองเปนสวนใหญ

สวนดานความคดเหนทมตอการซอสนคาเปนเงนเชอของผทาแบบสอบถาม 50% คดวาการซอสนคาเปนเงนเชอด เพราะรายไดไมเพยงพอ อก 40% คดวาการซอสนคาเปนเงนเชอด เพราะไมตองเสยเงนจานวนมาก สวนอก 1% คดวาการซอสนคาเปนเงนเชอไมด เพราะเสยดอกเบยสง

2. การวเคราะหแบบสมภาษณ จากการสมภาษณเจาของกจการ พบวากลมบคคลทมสถานะภาพโส ดจะมความเสยงสง

ในการผดชาระหนมากกวากลมบคคลทสมรส เนองจากบคคลทโสดจะใชจายตามความตองการของตนเองมากกวา เพราะไมมภาระตองดแลเหมอนคนสมรสแลว และอยในชวงอาย 31-35 ป โดยมอาชพเปนลกจางและพนกงานบรษทเอกชนเปนสวนใหญ ซงสภาวะเศรษฐกจป จจบนไมเปนปจจยเสยงกบกจการ

สวนหลกในการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน ทกอาชพกจการจะพจารณาจากพฤตกรรมการบรโภคของผมาขอสนเชอเปนอนดบแรกและมรายไดประมาณ 10,001-15,000 ป และมอายประมาณ 21-25 ป เพราะกลมบคคลทอายในชวงนกาลงตงใจทางานเกบเงนและมการใชจายทไมคอยสงเทากลมบคคลอนๆ

63

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผล จากการสารวจขอมลของกลมตวอยาง 10 ตวอยางของหมบานทารว ทาใหทราบวาคนในยค

ปจจบนนยมซอสนคาเปนเงนเชอมากกวาซอสนคาเปนเ งนสด เพราะการซอสนคาเปนเงนสดจะทาใหเสยเงนกอนใหญ แตไดสนคาชนดเดยว แตถา ซอสนคาเปนเงนเชอจะเสยเงนกอน เลก แตไดสนคาหลายชนด จงเปนอกเหตผลหนงททาใหคนยคปจจบน นยมซอเชอมากกวาซอสด แตการซอสนคาเปนเงนเชอมทงผลด คอ ทาใหประหยดเงน แตผลเสยกมคอ ผซอสนคา จะตองรบภาระทงเงนตนพรอมดอกเบยทสง จนบางครงกเปนการสรางภาระหนสนใหกบครอบครว และตวผซอเอง แตสนคานนกมความจาเปน ตอการดารงชวตของผซอเชนกน จงหลกเลยงไมได สวนหลกการพจารณาการสนเชอ ของผประกอบการจะใชวธการพจารณาจากพฤตกรรมการบรโภคและ อาชพของลกคา เพราะเปนขอมลทกจการนาไปวเคราะหหาความเสยง จากการดาเนนงานในรปแบบการใหบรการสนเชอ

5.2 การอภปราย จากการอภปรายโครงการนประสบความสาเรจในการศกษา ปจจยทกอใหเกด ความเสยง

ของการดาเนนงานของกจการในรปแบบการใหสนเชอและหลกในการพจารณาการใหสนเชอ โดยคณะผจดทาไดประสบการณในดานการคดวเคราะห การลงพนทและสารวจขอมลจากผบรโภคทซอสนคาเปนเงนเชอ และสอบถามขอมลจากเจาของกจการดานหลกการพจารณาการใหสนเชอ และจากการลงพนทสารวจขอมลจากผทซอสนคาเปนเงนเชอ สวนใหญในพนทสารวจขอมลไมนยมซอสนคาเปนเงนเชอ เพราะมรายไดไมมนคงและยงเปนการสรางภาระใหตนเองและครอบครวอกดวย และอาชพทเจาของกจการเกดความเสยงมากทสด คอ อาชพขาราชการ

5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 ควรทาโครงการกบกจการทเรมเปดใหม เพราะจะทาใหผประกอบการสามารถนาผล

การทาโครงการไปปรบใชกบการดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ เพอเปนแนวทางในการปองกนความเสยงทอาจเกดจากการใหบรการสนเชอ

64

5.3.2 การดาเนนงานปลอยสนเชอ ควรส งเสรมใหผกมการรวมตวกน 7- 15 คน ซงเปนกลมทสนมสนมไวใจพอทจะคาประกนรวมกนมการควบคมพฤตกรรมของคนในกลมกนเอง ในลกษณะการควบคมทางสงคม

บรรณานกรม

กนกอร วาฤทธ. ปจจยทกาหนดหนทไมกอใหเกดรายไดของธรกจเชาซอรถยนตของธนาคารพาณชยแหงหนงในจงหวดเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม, http://library.cmu.ac.th/digital_collection/etheses/fulltext.php?id=18755, สบคนวนท 22 กมภาพนธ 2555.

การจดการความเสยง, http://itgthailand.wordpress.com/tag/, สบคนวนท 12 มกราคม 2555.

รองศาสตราจารยฐาปนา ฉนไพศาล . การเงนธรกจ . พมพครงท 1: สานกพมพ ขงอกษร, 2543

อตราคาจางขนตา, http://www.oknation.net/blog/eec/2011/02/22/entry-3, สบคนวนท 25 กมภาพนธ 2555.

อาจารยชาตร สทธเดช และคณะ . การบญชเพอการจดการ . พมพครงท 1.กรงเทพมหานคร: บรษท พฒนาวชาการ (2535) จากด, 2547

65

ภาคผนวก

66

แบบสมภาษณหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย (เจาหน) โดยขอมลทไดรบจะนาไปประกอบการทาโครงการ คณะบรหารธรกจ สาขาการบญช โรงเรยน

พายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ มไดเปดเผยในสาธารณะทวไป สวนท 1 ศกษาปจจยเสยงเกยวกบลกหน (กรณากรอกตวเลขตามความเสยงมากไปนอย)

6. สถานะภาพ ………. โสด ………. สมรส

7. รายไดตอเดอน ………. ไมมรายได ………. นอยกวา 10,000 บาท ………. 10,001-15,000 บาท ………. 15,001-20,000 บาท ………. 20,001-25,000 บาท ………. 25,001-30,000 บาท ………. 30,001-35,000 บาท ………. 35,001-40,000 บาท

8. อาย ………. 15-20 ป ………. 21-25 ป ………. 26-30 ป ………. 31-35 ป ………. 36-40 ป ………. 41-45 ป ………. 46-50 ป ………. 50 ปขนไป

9. อาชพ

………. นกเรยน/นกศกษา ………. คาขาย/ธรกจสวนตว/เกษตรกร ………. ลกจางเอกชน/พนกงานบรษท ………. ขาราชการ/รฐวสาหกจ ………. อนๆ โปรดระบ............................................................

10. สภาวะเศรษฐกจปจจบนมความเสยงมากหรอนอยอยางไร ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

67

.............................................................................................................................................

ตอนท 2 หลกในการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน (กรณากรอกตวเลขทไดรบการพจารณากอนไปหลง)

5. อาชพ ………. นกเรยน/นกศกษา ………. คาขาย/ธรกจสวนตว/เกษตรกร ………. ลกจางเอกชน/พนกงานบรษท ………. ขาราชการ/รฐวสาหกจ ………. อนๆ โปรดระบ............................................................

6. รายได ………. ไมมรายได ………. นอยกวา 10,000 บาท ………. 10,001-15,000 บาท ………. 15,001-20,000 บาท ………. 20,001-25,000 บาท ………. 25,001-30,000 บาท ………. 30,001-35,000 บาท ………. 35,001-40,000 บาท

7. อาย ………. 15-20 ป ………. 21-25 ป ………. 26-30 ป ………. 31-35 ป ………. 36-40 ป ………. 41-45 ป ………. 46-50 ป ………. 50 ปขนไป

8. ขอเสนอแนะในการใหสนเชอนอกจากขอ1-3 …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

68

แบบสอบถามหลกการพจารณาการใหสนเชอแกลกหน หางหนสวนจ ากด เตมใจพาณชย (ลกหน) โดยขอมลทไดรบจะนาไปประกอบการทาโครงการ คณะบรหารธรกจ สาขาการบญช โรงเรยน

พายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ มไดเปดเผยในสาธารณะทวไป สวนท 1 ขอมลทวไป

9. เพศ หญง ชาย

10. อาย 20-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ขนไป

11. รายไดเฉลยตอเดอน ประมาณ…………………….บาท

12. คาใชจายตอเดอน ประมาณ……………………. บาท

13. อาชพ รบจางทวไป ธรกจสวนตว คาขาย พนกงานบรษท

รบราชการ

14. วฒการศกษา ตากวาปรญญา ปรญญาตร

15. สถานภาพ โสด สมรส

16. จานวนบตร

ม บตร……คน ไมมบตร สวนท 2 เหตผลทซอสนคาเปนเงนเชอ

7. ทานมความจาเปนอยางไร จงตองซอสนคาเปนเงนเชอ

มรายไดไมเพยงพอ สนคามความทนสมย ตองการสนคาหลายอยาง สนคาลดราคา ทางรานมการบรการอนๆครบ ตองการใชสนคาชนดนน อนๆ..........................................................

8. การใชงาน

ใชเอง มบคคลอนใชดวย 9. ทานคดวาการซอสนคาเปนเงนเชอดหรอไม

69

ด เพราะ........................................................................................................................... ไมด เพราะ......................................................................................................................

รปภาพประกอบการท าโครงการ

1. เขยนเคาโครงของโครงการน าเสนออาจารยผสอน

2. น าเคาโครงโครงการตออาจารยทปรกษา

70

3. น าโครงการไปเสนอตอเจาของกจการทรวมท าโครงการดวย

รปภาพประกอบการท าโครงการ(ตอ)

4. ส ารวจขอมลของผทซอสนคาเปนเงนเชอ

5. น าขอมลทสอบไดมาวเคราะหรวมกบอาจารยทปรกษา

71

ประวตผท าโครงการ

ชอ นางสาว สมาล นามสกล สขสกลปญญา ชอเลน ดอง เกดเมอ วนศกร ท 5 กรกฎาคม 2534 อาย 20 ป ทอยปจจบน 159/1 ม.3 ต.ขเหลก อ.แมรม จ.เชยงใหม 50180 งานอดเรก ทาอาหาร อานนทาน ออกกาลงกาย ความสามารถ มความรบผดชอบ คตประจ าใจ ไมมคาวาบงเอญ มแตคาวาตงใจ สงทอยากท า/ใฝฝนในอนาคต มทดนเปนของตนเอง

ทนการศกษา ทนนกศกษาอาสาพายพ จากวทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

ประวตการศกษา

ป สถานศกษา วฒการศกษา

72

2553 - ปจจบน โรงเรยนพายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ

กาลงศกษาอยระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ชนปท 2 คณะบรหารธรกจ สาขาการการบญช

2550 – 2553 โรงเรยนพายพเทคโนโลยและบรหารธรกจ

ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) คณะคณะบรหารธรกจ สาขาการบญช

2547 – 2550 โรงเรยนบานทงโปง มธยมศกษาตอนตน

ประวตการท างาน

ปทเรม-ปจจบน สถานทท างาน/หวขออบรม หนาทและความรบผดชอบ

พ.ย. 2553-ม.ค.2554 บรษท จอรจ เจนเซน (ประเทศไทย) จากด พนกงานบญช

ม.ค. 2554-พ.ค.2554 บรษท เชยงแสง ฮอนดา ออโตโมบล จากด พนกงานบญช

73

ชอ นางสาว วรสรา นามสกล มงคลครโรจน ชอเลน ญง เกดเมอ วนพธท 6 มนาคม 2534 อาย 20 ป ทอยปจจบน 1 ม.13 ต.บอภาค อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก 65170 งานอดเรก เลนกฬา รองเพลง ฟงเพลง ดหนง ตดตามขาวสารผาน Internet ความสามารถ รองเพลง เตน คตประจ าใจ If you can dream it, you can do it = ถาคณฝนได คณกทาได สงทอยากท า/ใฝฝนในอนาคต ธรกจสวนตว นกบญช ทนการศกษา ทนเรยนร วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

ประวตการศกษา

ระดบการศกษา ปการศกษา ปทส าเรจ สถานศกษา วฒการศกษา ประถมศกษา 2541 2546 โรงเรยนบานนาจวง ประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาตอนตน 2547 2549 โรงเรยนบานนาจวง มธยมศกษาปท 3

74

มธยมศกษาตอนปลาย

2550 2552 โรงเรยนสวนเมยงวทยา มธยมศกษาปท 6

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวช.)

2553 2554 วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

กาลงศกษาอย ประกาศนยบตรวชาชพชนสบปท 2

ประสบการณในการท างาน

ปทเรม-ปจจบน สถานทท างาน/หวขออบรม หนาทและความรบผดชอบ

เม.ย. 2549-พ.ค.2549 รานนวตนสก พนกงานเสรฟ

ม.ค. 2553-พ.ค.2553 บรษท นเดด โคปอล จากด พนกงาน Part-time

พ.ย. 2553-ม.ค.2554 บรษท วสดอม เอดยเคชน จากด

พนกงานการเงน

ม.ค. 2554-พ.ค.2554 บรษท พรอทเพอรต จากด พนกงานบญช

ผลงานทางวชาการ 1. ป 2547 เขารวมกจกรรม “การอานทานองเสนาะ” ไดรบรางวลรองชนะอนดบ 2

2. ป 2549 เขารวม “โครงการคายเยาวชนรกษปารกษาสงแวดลอม”

3. ป 2549 เขารวมแขงขน “การเยบกระทงกรวยดวยใบตอง” ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดน

ท 1

4. ป 2550 เขารวมแขงขนกฬาประเภทตระกรอหญง ไดรบรางวลชนะเลศอนดบท 1

5. ป 2550 เขารวมแขงขนกฬาประเภทวอลเลยบอล ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบท 2

6. ป 2550 เขารวมแขงขนกฬาประเภทฟตบอลหญง ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบท 1

7. ป 2550 เขารวม “โครงการคายภาษาองกฤษ”

8. ป 2551 เขารวมการแขงขน “เตนแอโรบดเพอสขภาพ” ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ 1

9. ป 2552 เขารวมการประกวด “รองเพลงไทยสากล” ไดรบรางวลชนะเลศอนดบ 1

10. ป 2552 เขารวมกจกรรม “คดลายมอ”ไดรบรางวลชนะเลศอนดบหนง

75

11. ป 2552 เขารวมการประกวดรองเพลงเนองในวนพอแหงชาต ไดรบรางวลรองชนะเลศ

อนดบ 2

12. ป 2552 เขารวมการแขงขน กฬาประเภทวอลเลยบอล ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ 1

13. ป 2552 เขารวมการแขงขน ส.ว.เกมส ประเภท “กฬาเปตองหญง ม.ปลาย” ไดรบรางวล

ชนะเลศ