โครงการ family medicine web blog & project-based home visit by dr

38
1 หน่วยงานเวชศาสตร์ครอบครัว ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โครงการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนเวชศาสตร์ครอบครัว Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit in Medical Student: In Family Medicine Academic Teaching Faculty of Medicine, SWU ผู้รับผิดชอบโครงการ อ.นพ. กฤษฎิ์ ทองบรรจบ หัวหน้าโครงการ อ.นพ. จาตุรนต์ ตั้งสังวรธรรมะ อ.นพ. สมศักดิวสุวิทิตกุล หลักการและเหตุผล สําหรับการเรียนการสอนเวชศาสตร์ครอบครัวให้กับนิสิตแพทย์ชั้นปีท4 เนื่องจากเป็นรายวิชาที่ใหมนิสิตแพทย์ยังไม่มีความคุ้นเคย และเดิมเป็นการเรียนการสอนโดยเรียนเป็น Block ทําให้นิสิตแพทย์ไม่มีโอกาสเรียนรูหลักการและเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเวชศาสตร์ครอบครัว ตลอดจนนําไปประยุกต์ใช้ให้ได้ผลจริงในการดูแลผู้ป่วยอย่าง ต่อเนื่องได้ นอกจากนี้ยังขาดอาจารย์สอนด้านเวชศาสตร์ครอบครัว (มีอาจารย์แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว 3 ท่าน รับผิดชอบ นิสิตแพทย์ 120 คน) จึงมีแนวคิดพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้ Web Blog มาเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนเรียนรูองค์ความรู้และแนวคิดเวชศาสตร์ครอบครัว โดยผ่านกิจกรรมการเขียนเล่าเรื่องการเยี่ยมบ้าน Story Telling in Home visit และภาพเล่าเรื่อง Photo Story Telling นําเสนอแง่มุมที่งดงามและสุนทรียภาพของงานเวชศาสตร์ครอบครัวผ่านเรื่องเล่า และภาพถ่ายของ นิสิตแพทย์ประจาครอบครัวในบริบทของครอบครัวและชุมชน เพื่อประโยชน์ในการนําไปเผยแพร่แก่ สังคมวงกว้าง สร้างให้เกิดการยอมรับคุณค่า เอกลักษณ์และอุดมคติของงานเวชศาสตร์ครอบครัวที่สะท้อนชีวิตการทํางาน ด้านเวชศาสตร์ครอบครัวในมิติ การดูแลสุขภาพที่มากกว่าเทคนิคการรักษาพยาบาล โดยเน้นเรื่องเล่าและภาพถ่ายที่สะท้อน ปรัชญา คุณค่า เอกลักษณ์ อุดมคติของบริการและดูแลผู้ป่วยแบบเวชศาสตร์ครอบครัว ทําให้อาจารย์แพทย์และนิสิตแพทย์มีโอกาสในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ สอดแทรกมุมมองและองค์ ความรู้ด้านเวชศาสตร์ครอบครัว ผ่านการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ นอกจากนี้เพื่อให้ นิสิตแพทย์ประจาครอบครัวสามารถเข้าใจและเห็นประโยชน์ในการดูแลผู้ป่วยเป็นครอบครัวอย่างต่อเนื่อง จึงใช้กิจกรรม Project-Based Home Visit in Medical Student โดยมอบหมายให้นิสิตแพทย์มีเวลาเยี่ยมบ้าน 1 ปี แล้วนําเสนอผลการเย่ยมบ้านของผู้ป่วยและครอบครัวทีรับผิดชอบ ซึ่งจะมีอาจารย์แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวคอบดูแลช่วยเหลือตลอด 1 ปีการศึกษา

Upload: acerolar

Post on 27-Jul-2015

814 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

1

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

โครงการพฒนารปแบบการเรยนการสอนเวชศาสตรครอบครว

Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit in Medical Student:

In Family Medicine Academic Teaching Faculty of Medicine, SWU

ผรบผดชอบโครงการ

อ.นพ. กฤษฎ ทองบรรจบ หวหนาโครงการ

อ.นพ. จาตรนต ตงสงวรธรรมะ

อ.นพ. สมศกด วสวทตกล

หลกการและเหตผล

สาหรบการเรยนการสอนเวชศาสตรครอบครวใหกบนสตแพทยชนปท 4 เนองจากเปนรายวชาทใหม

นสตแพทยยงไมมความคนเคย และเดมเปนการเรยนการสอนโดยเรยนเปน Block ทาใหนสตแพทยไมมโอกาสเรยนร

หลกการและเอกลกษณเฉพาะตวของเวชศาสตรครอบครว ตลอดจนนาไปประยกตใชใหไดผลจรงในการดแลผปวยอยาง

ตอเนองได นอกจากนยงขาดอาจารยสอนดานเวชศาสตรครอบครว (มอาจารยแพทยเวชศาสตรครอบครว 3 ทาน รบผดชอบ

นสตแพทย 120 คน)

จงมแนวคดพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใช Web Blog มาเปนสอกลางในการแลกเปลยนเรยนร

องคความรและแนวคดเวชศาสตรครอบครว โดยผานกจกรรมการเขยนเลาเรองการเยยมบาน Story Telling in Home visit

และภาพเลาเรอง Photo Story Telling นาเสนอแงมมทงดงามและสนทรยภาพของงานเวชศาสตรครอบครวผานเรองเลา

และภาพถายของ “นสตแพทยประจ าครอบครว” ในบรบทของครอบครวและชมชน เพอประโยชนในการนาไปเผยแพรแก

สงคมวงกวาง สรางใหเกดการยอมรบคณคา เอกลกษณและอดมคตของงานเวชศาสตรครอบครวทสะทอนชวตการทางาน

ดานเวชศาสตรครอบครวในมต การดแลสขภาพทมากกวาเทคนคการรกษาพยาบาล โดยเนนเรองเลาและภาพถายทสะทอน

ปรชญา คณคา เอกลกษณ อดมคตของบรการและดแลผปวยแบบเวชศาสตรครอบครว

ทาใหอาจารยแพทยและนสตแพทยมโอกาสในการแลกเปลยนประสบการณ สอดแทรกมมมองและองค

ความรดานเวชศาสตรครอบครว ผานการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ นอกจากนเพอให “นสตแพทยประจ าครอบครว”

สามารถเขาใจและเหนประโยชนในการดแลผปวยเปนครอบครวอยางตอเนอง จงใชกจกรรม Project-Based Home Visit in

Medical Student โดยมอบหมายใหนสตแพทยมเวลาเยยมบาน 1 ป แลวนาเสนอผลการเยยมบานของผปวยและครอบครวท

รบผดชอบ ซงจะมอาจารยแพทยเวชศาสตรครอบครวคอบดแลชวยเหลอตลอด 1 ปการศกษา

Page 2: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

2

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วตถประสงค

1. พฒนารปแบบการเรยนการสอนเวชศาสตรครอบครวแบบใหม เพอใหเขาถงนสตแพทยรนใหม โดยเนนการเรยน

การสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

2. เพอใหนสตแพทยตระหนกถงคณคาและสามารถประยกตใชแนวคดเวชศาสตรครอบครวในการดแลผปวยและ

ครอบครวอยางตอเนองได

3. แลกเปลยนองคความรและถายทอดประสบการณการเรยนรจากผปวยและครอบครว ดวยแนวคดเวชศาสตร

ครอบครวโดยสามารถลดขอจากดดานบคลากร อาจารยแพทย และเวลา

Page 3: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

3

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลการด าเนนโครงการ

Family Medicine Web Blog Learning

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/

Login Username : guest

Password : 1234

การจดการเรยนการสอน

สาหรบการจดการเรยนการสอนของรายวชา พศก 303 เปนรายวชาบรรยาย

ซงนสตจะเรยนในสปดาหแรกของการขนเรยนชนปท 4 ( 30 มนาคม – 3 เมษายน 2552)

และสาหรบรายวชา พศก 481 เปนการจดการเรยนการสอนโดยการเยยมบาน โดยฝกปฏบตเปนกลมยอย แบงนสตกลมละ 8

คน ทงหมด 15 กลม นสตจะดาเนนการเยยมบานผปวยทไดรบมอบหมาย ในวนพธเวลา 12.30 – 14.30 ตามวนทกาหนดให

และหลงจากเสรจสนการเยยมบานในแตละครงใหนสตแพทยแตละคนเขยนประสบการณทไดเรยนรผานทางเวบไซตของ

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว โดยจะมอาจารยผรบผดชอบหลกของกลมในแตละสปดาหและอาจารยในภาควชาเวช

ศาสตรปองกนฯทานอนๆเปนผประเมน ทงนนสตตองออกเยยมบานเปนจานวนทงหมด 5 ครงในแตละครงจะหางกนครง

ละ 2 เดอน โดยจะมการสอนในหองเรยนเพมเตมในแตละรอบของการเยยมบานรวมทงหมด 4 ครงและนาเสนอผลงานการ

Page 4: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

4

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เรยนรจากการเยยมบานในระยะเวลา 1 ป ในรปแบบโปสเตอรและหนงสน ความยาวประมาณ 15-20 นาทในสปดาห

สดทายของการเรยนการสอน ( 11 - 15 มกราคม 2553)

หนาทและภาระงานของนสต

1. นสต 1 กลม ตองสงรายงาน “การดแลผปวยเปนครอบครวอยางตอเนอง” เปนจานวนรปเลม 1 เลม พรอมทง CD-ROM ของรายงานและภาพยนตรหนงสนหรอ Slide Presentation ททาขน ภายในวนศกรท 15 มกราคม 2553 เวลา 16.00 น. ทธรการภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม

2. นสตตองออกเยยมบานใหตรงเวลา และนสตสามารถปรบการเยยมบานใหสอดคลองกบความจาเปนของผปวยและครอบครว และภาระการเรยนของนสต

3. นสตตองเปนผประสานในการนาทมสหวชาชพ เชน นกโภชนากร, นกกายภาพบาบด นกสงคมสงเคราะห, เภสชกร ,พยาบาลวชาชพ ,เจาหนาทสถานอนามย ฯลฯ เยยมบานผปวยตามความจาเปน

ของผปวยเฉพาะราย โดยสามารถขอคาแนะนาไดจากอาจารยผรบผดชอบรายวชา

4. ไมอนญาตใหนสตขาดการเยยมบาน ยกเวนวามกจธระทจาเปนใหตดตออาจารยผรบผดชอบรายวชา โดยตองเขยนใบลาพรอมเหตผลในการลาลวงหนา 1 สปดาห

5. นสตควรแตงกายใหสภาพเรยบรอยขณะออกเยยมบาน 6. นสตจะไดรบการประเมนจากอาจารยพเลยงขณะออกเยยมบาน

การประเมนผล

1. สอบขอเขยน 30 %

2. การเขยนแลกเปลยนประสบการณในเวบไซต 10 %

3. Final Presentation ภาพยนตรสนการเยยมบานผปวย 30 %

4. การนาเสนอโปสเตอรกรณศกษาผปวย 10 %

5. รายงานการดแลผปวยเปนครอบครวอยางตอเนอง 10 %

6. เจตคต 10 %

โดยประเมนจากอาจารยผดแลเยยมบานและผปวย

Page 5: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

5

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ตารางการเรยนการสอนรายวชาเวชศาสตรครอบครว พศก 303 และ พศก 481 Part I

วนท 30 มนาคม – 3 เมษายน 2552

วนท/เวลา 8.00 - 9.00 9.00 - 10.00 10.30 - 11.00 11.00 - 12.00 13.00 - 14.30 15.00 - 16.00

จนทร 30 ม.ค. 2552

Origins & Principle of Family Medicine Patient-Centered Medicine

อ. จาตรนต

Humanized & Holistic Medicine Staying Human during

Medical Student Training อ. กฤษฎ

Psychiatry & Primary Care Mind & Body Connection psychosomatic problem

อ. พร

องคาร 31 ม.ค. 2552

Working with Families A Systems Approach to

Health and Illness อ. จาตรนต

Family Tools Family-Oriented in Primary Care

อ. กฤษฎ

พธ 1 เม.ย. 2552

Home Visit Series : INHOMESSS อ. กฤษฎ

Exercise & Rehabilitation in Primary care Working with disability

อ. วรพล

Home Visit Project Based ( Self Reflection , HV Short Film Festival, Poster Presentation ,

Home Care Report) อ. กฤษฎ

พฤหสบด 2 เม.ย. 2552

Sufficient Health Care Prevention & Promotion in Primary care

อ. จาตรนต

Alternative & Complementary Medicine

Cross Cultural Medicine อ. ลคนา

Metabolic Syndrome & Primary care Working with Overweight & Obesity

อ. สรเชษฐ

Self Direct Learning Method Self-directed learning by Malcolm Knowles Website FMU@SWU

ศกร 3 เม.ย. 2552

Community-Oriented Primary Care Caring for Muslim Patient

โตะอหมาม ไสว แสวง

Community-Oriented Primary Care Caring

for Muslim Patient อ. สมศกด

-

Page 6: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

6

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ตารางการเยยมบานและการเรยน Special Lecture ของรายวชา พศก 303-481

วนท เวลา กลมเยยมบาน

8 เมษายน 2552 12.30-14.30 1

15 เมษายน 2552 12.30-14.30 หยดสงกรานต

22 เมษายน 2552 12.30-14.30 2

29 เมษายน 2552 12.30-14.30 3

6 พฤษภาคม 2552 12.30-14.30 4

13 พฤษภาคม 2552 12.30-14.30 5

20 พฤษภาคม 2552 12.30-14.30 Special Lecture FM I

27 พฤษภาคม 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

3 มถนายน 2552 12.30-14.30 1

10 มถนายน 2552 12.30-14.30 2

17 มถนายน 2552 12.30-14.30 3

24 มถนายน 2552 12.30-14.30 4

1 กรกฎาคม 2552 12.30-14.30 5

8 กรกฎาคม 2552 12.30-14.30 หยดเขาพรรษา

15 กรกฎาคม 2552 12.30-14.30 Special Lecture FM II

22 กรกฎาคม 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

29 กรกฎาคม 2552 12.30-14.30 1

5 สงหาคม 2552 12.30-14.30 2

12 สงหาคม 2552 12.30-14.30 หยดวนแมแหงชาต

19 สงหาคม 2552 12.30-14.30 3

26 สงหาคม 2552 12.30-14.30 4

2 กนยายน 2552 12.30-14.30 5

9 กนยายน 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

16 กนยายน 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

Page 7: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

7

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วนท เวลา กลมเยยมบาน

23 กนยายน 2552 12.30-14.30 1

30 กนยายน 2552 12.30-14.30 2

7 ตลาคม 2552 12.30-14.30 3

14 ตลาคม 2552 12.30-14.30 4

21 ตลาคม 2552 12.30-14.30 5

28 ตลาคม 2552 12.30-14.30 Special Lecture FM III

4 พฤศจกายน 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

11 พฤศจกายน 2552 12.30-14.30 (หยด)เตรยมสอบลงกอง

18 พฤศจกายน 2552 12.30-14.30 1

25 พฤศจกายน 2552 12.30-14.30 2

2 ธนวาคม 2552 12.30-14.30 3

9 ธนวาคม 2552 12.30-14.30 4

16 ธนวาคม 2552 12.30-14.30 5

23 ธนวาคม 2552 12.30-14.30 Special Lecture FM IV

30 ธนวาคม 2552 12.30-14.30 (หยด) เทศกาลปใหม

Page 8: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

8

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ตารางการเรยนการสอนรายวชาเวชศาสตรครอบครว พศก 303 และ พศก 481 Part II

วนท 11 -15 มกราคม 2553

วนท/เวลา 8.00 - 9.00 9.00 - 10.00 10.15 - 11.15 11.15 - 12.15 13.00 - 14.00 14.15 – 15.15 15.15 - 16.15

จนทร 11 ม.ค. 2553

HV Film Team 1

HV Film Team 2

HV Film Team 3

HV Film Team 4

HV Film Team 5

องคาร 12 ม.ค. 2553

HV Film Team 6

HV Film Team 7

HV Film Team 8

HV Film Team 9

HV Film Team 10

พธ 13 ม.ค. 2553

HV Film Team 11

HV Film Team 12

HV Film Team 13

HV Film Team 14

HV Film Team 15

พฤหสบด 14 ม.ค. 2553

How to Self-Directed Learning (SDL) Method? อ. กฤษฎ ทองบรรจบ

ศกร 15 ม.ค.2553

Family Medicine Examination

- MCQ

Cinemeducation: Spot Diagnosis

Page 9: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

9

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การเยยมบานครงท 1 : สงเรองเลาและภาพถายจากการเยยมบาน ครงท 1 รายบคคล

การเยยมบานครงท 2 : สงรายงานการเยยมบานผปวยและครอบครว ครงท 1 รายกลม

การเยยมบานครงท 3 : นาเสนอและแลกเปลยนผลงานการเยยมบาน (Home Care Conference)

การเยยมบานครงท 4 : สงรายงานการเยยมบานผปวยและครอบครว ครงท 2 รายกลม

การเยยมบานครงท 5 : สงเรองเลาและภาพถายจากการเยยมบาน ครงท 2 รายบคคล

Page 10: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

10

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Page 11: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

11

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Page 12: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

12

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ตวอยางเรองเลาและภาพถาย

–เกบไดทกรายละเอยด–

Family medicine วชาทจะสอนใหฉนเปนหมอ ทงภายนอก และภายใน การเยยมบานครงแรกของพวก

เราน ฉนขอเกบใหไดทกรายละเอยดของยายถมยา มหมน ทงรอยยม สหนา ทาทางของยาย หรอแมกระทงบนได

ทกขน อฐทกกอน มดทกตวรอบขางยาย แมจะเปนเพยงสงเลกๆ แตทกอยาง ทก การแสดงออกไดแสดงถงความ

เปนตวตนของยายถม เพอทจะนาไปประมวนออกมาเปนความคด และรอยเรยงเปนการกระทาจากใจจรงของพวก

เรากลม A3 คะ

เมอรถของเราจอดเทยบทหนาบานของยายถมยา มหมด ภาพของบานครงไมครงปนหลงเลกภายใน

พนทจากดฉายชดสสายตาของเราผซงมาเยอน บานนอยหลงนดจะเตมไปดวยตนไมนานาชนด ราวคลายกบวา

เจาของบานหลงนอยไมไดตงใจจดการกบเจาพวกนซกเทาไหรนก แตเจาพวกทวานไมไดอาศยดน หรอนาบรเวณ

บานของยายถมยาเปลาๆเสยเมอไหร เหลาตนไมทงตนใหญตนนอยยงคงออกดอกออกผล รวมไปถงรมเงาซงถอ

เปนของขวญขอบคณ ทเจาพวกนจะสามารถสรรหามาตอบแทนคณยายใหได

ยายถมยานงอยขางบานยมตอนรบใหเหลาผมาเยอนอยางพวกเรา ดวยใบหนาทดใจด และเตมไปดวย

ความดใจทมเดกๆอยางพวกเรา มาเยยมเยยนชวยคณยายคลายความเหงา คณยายใจดชวยกรณาจดทจดทางใหพวก

เรานง หานาหาทามาคอยตอนรบ รวมไปถงของหวานทคณยายตงใจเลอกมา จากเจาดอกผลของตนมะมวงทขน

ในบรเวณบานของคณยายเอง ซงดอกผลทคณยายแปลงรางเจาพวกนใหมาเปนของหวานของพวกเรากคอ มะมวง

นาดอกไมลกเหลองโตๆ กบมะมวงมนทเปลอกเขยวเขมลกใหญๆอกหลายลก ดแลวนาทานมากทเดยวเชยว

คณยายนงเลาถงครอบครวของคณยายใหพวกเราฟง คณยายมลกเพยงคนเดยว แตมหลานถงหาคน

หลานชายของคณยายโตแลว ทกวนตองออกไปทานา ซงกเปนอาชพหลกของครอบครวตงแตคณยายเกด คณยาย

เคยหกลมในครวครวตอนทากบขาว ทาใหกระดกสะโพกหกของคณยายหก ตอนนคณยายไมสามารถเดนได แต

ถงขาทงสองขางจะไมสามารถกาวยางไดเหมอนเดม แตยงมสองแขนทชวยดนตวไถไปไหนไดตามใจชอบ คณ

ยายใชสองแขนนทาทกอยางไดเหมอนกบคนทวไป คณยายขนบนไดเองได คณยายขนรถเองได คณยายขนบน

เตยงนอนไดเอง ทกๆอยางทคณยายทาน คณยายทาดวยสองมอทคอยประคองตวเอง โดยไมตองพงใคร

รอยยมของคณยายปรากฎอยบนทกชวงของการสนทนา ดวยวนเวลาทผานไป ทา ใหอะไรหลายๆอยาง

ของคณยายคอยๆเสอมสภาพลงราวกบวากาวถอยหลงออกไป อยางชาๆ แมคณยายจะมปญหาดานการรบฟง

เหมอนกบผสงวยโดยทวไป แตคณยายกยงคงใจด เตมใจ และพยายามทจะตอบทกๆคาถามตางๆนาๆ ทพรงพร

ออกมาจากพวกเรา คณยายมโรคประจาตวอยบาง แตคณยายกไมไดไปหาคณหมอ ไมไดไปรบยาอยางสมาเสมอ

ไมคอยไดกนยาตามทคณหมอสง ถามไปถามมา คณยายกวายายแกแลว ไดแคนกดมากแลว ยายไมขอไมตองการ

Page 13: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

13

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อะไรเพมอก คณยายไมไดสนใจสขภาพของคณยายมากเทากบความเปนอยของลกหลาน ดวยนาเสยงและแววตา

ของยายเมอเอยถงหลานๆ รอยยมทเปอนอยบนใบหนาของคณยายทาใหเราไดรวา คณยายถมยาภมใจกบลกหลาน

ของคณยายทกๆคนมากแคไหน คณยายดใจทลกหลานไมทอดทง และคณยายพอใจกบทกสงทมในชวตนแลว

แมความรสกแรกของการเยยบบานคณยายถมยา มหมดจะเปนความรสกอง องในการมองโลกในมม

ของคนแกๆคนหนง องในความเปนอยของคนแกคนหนงทขาใชการไมได องในความเปนคนทเพยงพอกบทกๆ

สง องในความสขจากภายใน และจากนไปฉนจะทาใหยายองทสามารถกลบมาใชสองขาของยายกาวเดนไดอก

ครง ฉนสญญาวาฉนจะพยายามทาใหได และจะทาใหดทสดคะ

นางสาว สภมน หยมไธสง

กลม A3 รหส 49107010124

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=459

a memorable field trip…

สงการบาน Story Telling A

อลศรา A3 at 11:50 pm

Patient care. A phrase that is of utmost importance to think about as a holistic doctor, the type of doctor who takes care of the patient as a whole rather than just treating the symptoms or referring the patient to other departments when they think that what they patient has is not within their disciplinary specialty. Nowadays more and more people are turning to holistic medicine, and this is what family medicine is about. Treating the patient as a human being rather than just attempting to alleviate symptoms and getting rid of disease.

As stated by Harvey Cushing, “A physician is obligated to consider more than a diseased organ, more even than the whole man – he must view the man in his world.”

A good primary step to take is to observe the patient’s living conditions and family dynamic to see what kind of care the patient is recieving round the clock, particularly when looking at the patient’s situation in a longitudinal manner. A doctor’s responsibility is to oversee the patient’s care all the way through and through, ensuring that they have the best resources available to them that are conducive to the healing process.

This is why we went on a home visit, to see what it is like to be out in the field and really seeing what the patient’s lifestyle is like. The weather was dry and hot on that fine Wednesday that we trekked out to a Klong

Page 14: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

14

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

near the hospital to check out the patient in her home environment, where she lives in a house on stilts with her devoted daughters and amiable husband, who due to a a joint condition must remain at home.

The primary caretaker of the patient, Mrs. Timaw, is her older daughter who has left her stepfamily and come home in order to care for her mother. This daughter’s life is devoted to taking care of her mother’s every need and providing physical and emotional support to her, and she shows no signs of weariness or anger at what fate had in store for her, to spend her later years in life doing the same job as a hospice nurse would. Mrs. Timaw’s younger daughter is the breadwinner of the house, spending her days working in the fields to earn money to support the whole family and also to support the cost of her mother’s medical care.

This family is of the Islam faith, and according to the daughter who is the primary caregiver, she believes that what happens is God’s will. Keeping the faith is always a good way for the patient to provide an outlet for their prayers.

Mrs. Timaw herself seems disillusioned with life, having gone through bouts of depression regarding what her life was and what it has become, beileving herself to be a burden to her family and to her daughter especially. It was heart-wrenching when our teacher asked her why she has been sad lately, and her eyes welled up with tears. Even though she has a great support system, an illness that causes her to be bedridden like so must be disheartening. She rarely moves on her own, although she is capable, but she was encouraged to make an attempt to regularly exercise to prevent any further health complications.

Mrs. Timaw also has two sons, but one of them has his own family and it seems that nobody in the family seems to be upfront about speaking about the sons, so we didn’t ask them about that any further.

Overall Mrs. Timaw seems to have a cozy family and a cozy home, being much better off than many other patients living in rural areas as she has a support system and a full time caretaker who sincerely loves her and cares about her welfare. This is a delight for a doctor to see, that the patient has an intact support system that will keep them going and help with either recuperaton or palliative care. I also believe that it is important for the doctor to show up for these home visits, to show the patient that the doctor is making a special effort to take one step further in patient care, which surely must lift their spirits.

This trip in the field to see what the life of a patient is really like was rather eye-opening for me, and I look forward to future visits and really appreciate the good hearts of the doctors who specialize in family medicine and give extra meticulous attention to holistic care of the patient.

A quote to sum up my feelings on this experience would be “Body and soul cannot be separated for purposes of treatment, for they are one and indivisible. Sick minds must be healed as well as sick bodies.” – by C. Jeff Miller

Page 15: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

15

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Alas, so true!

Please Don’t Give Up!!! (FM House visit part I)

ฤดรอน เวลา 13.30 น. ของวนพธท 8 เมษายน ผมกบเพอนๆมารอรถตทหนา”โดม”ของ รพ. ศนยการแพทย

สมเดจพระเทพฯ มศว. องครกษในอากาศทรอนแบบไมเกรงใจใครหนาไหนทงสน โจทยของพวกเราท ไดรบในครงนชางสนแตทาทายยงนก “ทาอยางไรกไดใหคนไขทพวกเรากาลงจะไปเยยมมชวตทดขนภายใน หนงปน” ผมนกไปถงตอนทอาจารยอธบายภารกจของพวกเราเมออาทตยทแลว

“คงไมเทาไหรมงงานน” ผมคดกบตวเองดวยความมนใจตามสไตล แตผมกรวาตวเองคดผดถนดเมอผมไดกวาดสายตาอานแฟมประวตของ คณยาย “ตเมาะห”

“อาย 80 ป เปน CVA, facial palsy, เปนอมพาตครงซก… โอโหใหมนไดอยางงสจรงอยางทเคาวา ไมมอะไรไดมางายๆในโลกน” ผมยอมรบวาโจทยทไดรบมายากมากๆ จะทาอยางไรใหคนทนาจะไมสามารถเดนไดและตองนอนอยกบทตลอดเวลาม ชวตทดขนหรอ ไมรเหมอนกนแฮะ

“นองๆกลม A1 ไปขนรถคนแรกเลยครบ” เสยงเรยกของพคนขบรถตดงผมจากหวงความคดทปราศจากไอเดยร ผมเขาไปนงในรถตคนทกระจกหนามสตกเกอรขยนดวยตวอกษรสสนสด ใสอนแสนนารกวา “SCHOOL BUS” เหมอนเมอวานเองนะทเราเรยนอยชนอนบาล ทาไมมนเวลามนชางเดนเรวเชนนนะ ”เวลาไมเคยรอใครจรงๆดวย ตองทาทกวนใหคมคาทสดส” ความคดนทาใหผมมกาลงทจะสตอไป

14.15 น. การเดนทางใชเวลาไมถงสบหานาทรถตกพาพวกเรามาถงบานไมสองชนม ใตถน เมอมองขนไปกเหนคณตาทาทางใจดยนอยบนระเบยงบานชนสอง คาดวานาจะเปนเจาของบาน ทชนลางกมปาอกคนทเพงกลบมาจากทไดซกแหงชกชวนใหพวกเราขน ไปบนตวบาน ทนททยางเทาเขาไปในตวบาน ความรอนทเหมอนกบมกองไฟสมอยใกลๆตวกระทบกบทกสวนของรางกาย

“อยไปไดไงเนย รอนขนาดน ตอนนผมรแลววาไกหมนในเตาอบรสกยงไง” ในขณะทสมองคดตดตลก สายตาของผมกาลงทางานอยางหนกตานกบความรอนรอบตวทพยายามบบทกสวนของ รางกายเพอเกบรายละเอยดภายในบานและแลวในทสดผมกเหนหญงชราท นอนอยบนเสอทปไวทดานขางของหองโถงในบาน ”นนไงละอยางทคด ไวเลย” ยายตเมาะหคนไขของพวกเราตลอดปน แกนอนอยางหมดเรยวแรงเหมอนคนทตอสกบอปสรรคในชวตมาอยางโชกโชนและ ตอนนพลงนนไดหมดลงแลว เหลอแตหญงชราทนอนรอวนสดทายของชวต

ผมยกมอไหวยายตเมาะหและตอนนนนนเองทผมเรมเหนหนทางทจะชวย ยายใหดขนไดแมวามนจะยงเปนแสงรบหรอยกตาม ยายตเมาห “พยายาม” จะรบไหวผมดวยแขนขางหนงทยงสามารถขยบไดอย จากการพดคยกบปาผเปนลกสาวของยายตเมาะหทกลบมาดแลยายแบบ full time กรวายายตเมาะหมความเครยดเปนพกโดยเฉพาะในอากาศรอนเชนน

“กแหงละ ผมอยในนแค 10 นาทกแทบจะคลงแลว ยายแกตองนอนอยางนมาตง 10 ป กตองเครยดเปนธรรมดา” ปาบอกวายายตเมาะหบนอยากตายเปนพกๆและยายเองกยอมรบสภาพเชนนเพราะ นคอประสงคของ”พระเจา” สงนมนทาใหโจทยของผมยากขนไปทกท

Page 16: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

16

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

“มนจะดมยในเมอสงทพวกเรากาลงจะทามนขดกบสงทยายเชอมา ตลอดวาเปนประสงคของพระองค” ผมเรมสงสยในสงทตวเองกาลงจะทา ในขณะทเพอนๆในกลมกาลงตรวจรางกายคณยายตเมาห สายตาของผมจบจองเหลาลกเจยบทเดนตามแมของพวกมน “สจธรรมกคอไมมสงใดอยตลอดไป เกด แก เจบ ตาย เปนสงททกคนหนไมพน” จดประสงคของการเยยมบานสาหรบผมนนเรมเลอนลางไปเรอยๆ จนกระทงอาจารยไดแสดงการตรวจ muscle strength ของยาย ดวยคาพดทเปนกาลงใหยายของอาจารย ทาใหยายทวนๆไมนกอยากจะขยบเขยอนตว สามารถยกแขนยกขาออกกาลงตานแรงกดของอาจารยไดมากกวาทกๆวน

“กาลงใจอยเหนอทกสง กาลงใจทแขงแกรงสามารถยายภเขาทงลกได” ผมคดไดในวนาทนน ใชแลว…สดทายแมพวกเราจะไมสามารถทาใหยายกลบมาเดนแตมนไมไดกมาย ความวาเราลมเหลว การทยายมกาลงใจจะอยตอไปกสามารถทาใหยายอยอยางมความสขได

15.00 น. ไดเวลาตองกลบแลวสนะ ตอนนผมรแลวละวาจะแกโจทยของปนไดอยางไรถงแมวธทานนอาจจะคด เคยวนาด แตเอาเถอะไมมอะไรพนพยายามหรอกจรงมย คณยายตเมาะห เราจะไดเจอกนอกเรวๆน ขอใหยายมกาลงใจทจะสตอไปนะ ระหวางพวกเราจะคดหนทางทกวธทางทจะทาใหชวตของยายดขนแนนอนครบ

นสพ. สทธพล จนทนะวจารณ 49107010008 http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=315

สงงานครงท5:การเยยมบานครงสดทาย

Nov, 2009

พชชา A3

สงการบาน Story Telling A

พชชา A3 at 4:15 pm

ใน ทกๆสองเดอน ขาพเจาและเพอนๆในกลมตองไปเยยมบาน ตามกาหนดของวชา Fammed และวนนเปนวนพธแรกของรอบสองเดอน ซงเปนวนทกลมของขาพเจาตองออกไปเยยมบาน ขาพเจารสกกงวลเลกนอยถงปานกลางในการไปครงน ถงแมวาพวกเราจะไปมาแลวหลายครงกตาม แตครงนเปนครงสดทาย ดงนนเราจงตองไปเกบรวบรวมขอมลตางๆใหครบ ทงขอมลของผปวย ญาตผปวย ความเปนไปในเรองตางๆ และแนวโนมของผปวยซงสาคญมาก เนองจากในครงหลงสดทขาพเจาโทรไปแลวรสกไดวามนแปลกไปกวา ทกท ซงสงเหลานลวนทาใหขาพเจากงวลวาจะทาทนหรอไมในชวงเวลาทไป เยยมบาน จะไดขอมลครบไหม และญาตๆของผปวยจะใหความรวมมอหรอไม ขาพเจารสกกงวลตลอดทางทไปบานผปวย

Page 17: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

17

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ขาพเจาลงจากรถเมอถงบานผปวย ความรสกวตกกงวลทมกยงไมหายไป แตขาพเจากยงเดนไปหาโตะกบเพอนๆพรอมกบยกมอไหวและกลาวคาวา สวสด จากนนพวกเรากแยกยายกนไปทาหนาทตามทไดแบงกนไว มกลมทพดคยกบโตะ กลมทพดคยกบญาต และกลมทถายรปถายวดโอ สวนตวขาพเจานนอยในกลมทพดคยกบโตะ หลงคยกนไดสกพกหนง ขาพเจากรสกผอนคลายมากขน ความวตกกงวลทมกคอยๆจางหายไป และมความประทบกบโตะทใหความรวมมอกบพวกเราดมากเหมอนอยางเคย พดคยดวยเปนอยางด ถงแมเวลาพดโตะจะดเหนอยๆ อนเนองมาจากโตะกาลงไมสบายอย พวกเรากไดพดคยกบโตะเกบขอมลไปเรอยๆ จนไดซกถามถงเรองความสมพนธระหวางโตะกบลกสาวและลกเขย จงไดรวาลกสาวและลกเขยดกบโตะมาก และโตะดชนชมและเกรงใจลกเขยมาก ตอมาพอถามถงวาตอนนโตะไดเดนบางหรอไม โตะกตอบในทานองวา ไมคอยสบายเลยไมคอยไดเดน กลวลมแลวเดนไมไดจะเปนภาระใหกบลกสาวและลกเขย พรอมกบประโยคเดด “กลวลกเขยเกลยด” จากทโตะพดๆออกมา ทาใหพวกเราพอจะทราบวา อะไรคอสาเหตททาใหนาเสยงของลกสาวของโตะเปลยนไปจากทเคยเมอตอน คยโทรศพทกนครงสดทาย จากตอนแรกทสนบสนนใหโตะเดนได ใหความรวมมอเตมท กลบไมอยากใหเดนแลว พรอมกบเหตผลตางๆนานา เชน กลวโรคหวใจของโตะกาเรบ เวลาเดนโตะดเหนอยๆ เปนตน ขาพเจากบเพอนเลยคยกนวา ควรจะไปคยกบลกเขยในเรองโรคตางๆของโตะใหมากกวาน รวมทงเรองการเดนของโตะดวย เนองจากพวกเราคดวา ลกเขยโตะนาจะเปนสาเหตสาคญททาใหโตะลมเลกความตงใจในการทจะ กลบมาเดนไดอกครง ขาพเจากบเพอนอกคนหนงจงไปคยกบลกเขยของโตะ พอเขาไปกคยถงผลเอกซเรยครงลาสดทโตะไปหาหมอกระดก โรคประจาตวของโตะ โดยเฉพาะโรคหวใจทชวงหลงโตะมอาการเหนอยบอยรวมกบแนนบรเวณหนาพอ แตพออมยาใตลนแลวกดขน ซงเปนเรองทนาเปนหวงมาก รวมไปถงเรองการเดนของโตะ ทเราคดวาโตะกอยากเดนไดถาเปนไปได และการทโตะเดนไดกนาจะชวยใหโตะมสขภาพแขงแรงขน ซงเรากไดความเหนจากลกเขยโตะในทานองวา เขากเปนหวงเรองโรคหวใจและกอยากโตะใหไปตรวจ สวนเรองการเดน เขาบอกเลยวา “ผมไมสนบสนน” จากคาพดนทาใหเราองไปพอสมควร แตกไดพยายามพดคยหวานลอมไปหลายๆอยาง จนสดทายกเลยไดขอสรปวา พวกเราจะรอใหโตะหายไมสบายกอน แลวคอยโทรนดวนมาตรวจเกยวกบเรองหวใจ และกจะนดใหมาตรวจกบหมอทางกายภาพ โดยใหญาตมาซกถามถงความเสยงในการเดนของโตะ และแนวโนมหรอความเปนไปไดทโตะจะกลบมาเดนได เมอไดขอสรปเปนทพอใจของทงทางเราและทางลกเขยโตะ พวกเรากเลยชวนคยถงเรองอนๆตอไปเพอผอยคลายบรรยากาศ สกพกตอมากถงเวลากลบ พวกเราจงไดไปราลาโตะและบอกกลาววา ครงนเปนการมาเยยมบานครงสดทายแลวและกขอใหโตะหายปวยไวๆ จากนนกถายรปรวมกนกบโตะ เสรจแลวจงราลาทกคนในบานกลบออกมาขนรถ

ขณะนงกลบมาในรถขาพเจากคดวา วนนกนบวาประสบความสาเรจในการมาเยยมบาน เพราะไดขอมลคอนขางครบ และไดรบรถงความรสกนกคดของผปวยและญาตมากขน แตกยงมงานใหตองทาอกเยอะ ทงตองตดตอกบทางโรงพยาบาล ตดตอกบญาตผปวย ตองพดคยกบหลายๆคนหลายๆฝาย ตองพยายามรบรและเขาใจกบอารมณของแตละคนใหด เพอใหไดผลทถกตองและไดผลลพธออกมาดทสด จนทาใหขาพเจารสกวา “วชา Fammed น ไมงายเลยจรงๆ”

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=2636

Page 18: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

18

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ความลบของบานยายตเมาะห

Nov, 2009

ชลตา A3 at 4:15 pm

ครง นเปนครงสดทายแลวทจะมาเยยมบานคณยายตเมาะห อากาศในเดอนพฤศจกายนดสดๆดกวาทกครงทมา ทาใหมความหวงตงแตยงไมเขาบานวาบรรยากาศในบานรวมถงยายตเมาะห นาจะสดชนเชนกนพอดกไดยนเสยงวา “อยาเพงขนมา อยาเพงขนมา คณยายฉราด คณยายฉราด” แปบเดยวกเขาไปเหนคณปากาลงวางคณยายลงกบทนอนหลงจากทาความสะอาด อาจารยเฟรสซกถามดวยความเปนหวงวาคณยายฉราดบอยหรอไม ไดรบคาตอบวาบางครงถาปาตดงานมาไมทนคณยายจะอนไมอยและจะนอยใจ คณยายบนพรอมนาตาวาอยากจะชวยเหลอตวเองใหไดเพราะเกรงใจลกสาว สาหรบพวกเราตางกกรกนเขาไปตรวจรางกาย วดความดน วดชพจร ตรวจ motor power เคาะ reflex เหมอนกบทกครงและไดตรวจรางกายคณปาดวย คณปาเลาใหฟงวาหลานคนหนงอายประมาณ 10 ปไปหดนวดมาจากโรงเรยนพอแวะมาเยยมกจะนวดใหคณยาย ตอมาพวกเรากหยบโปสเตอรพรอมทาทาจะเรมอธบายการทากายภาพบาบดแตก ตองหนาแตกเลกๆ เพราะอตสาหลงทนลงแรงทาโปสเตอรประกอบภาพอธบายวธการทากายภาพอมพาต ครงซกดวยความภมใจอยางมากแตแลวเกอบไมเหลอความภมใจเพราะหนไป เหนแผนพบกองโตจากโรงพยาบาลสอนวธทากายภาพแบบเดยวกนวางอย คณปาเลาวาคณปาและหลานๆ ทากนอยแลววนละไมตากวา ๒ ครงแตพวกเรากไมยอมถอยบงคบใหคณปาดวธทพวกเราเตรยมมาจนได เทยวนพวกเราตนเตนเพราะแอบจกถงมอจากโรงพยาบาลมาฝากคณยาย เพออดนาสาหรบรองแผลกดทบไมใหแยลงเพราะแผลเรมลกเปนเกรด 2 แลว พวกเรา 2-3 คนชวยกนเตมนาในถงมอเพอวางรองกนกบและสะโพก เผลอแปบเดยวคณยายกหยบถงมอทรองกนมารองแกมพรอมกบยมอยางพอใจ คณปากหวเราะบอกวาคณยายชอบถงมอใสนาททาใหคราวกอนมากเปนของเลน ทหลานๆชอบเลนกบคณยายตอนทแวะมาเยยม พวกเราออกไปเตมนาใสถงมอเพมอก 3-4อนแลวหนไปเหนบรรยากาศทเรมเครงเครยด เมอเขาไปฟงใกลๆกเลยรวาปญหาทคางคาอยในใจคณตาไดถกสะกดออก มาแลวคณตาซมเศราเพราะโทษตวเองตลอดมาวาเปนตนเหตใหลกชายตนเองตอง เสยชวต ซงเรองนเกบอดอยในใจคณตามานานนบ 10ปและเปนเรองทไมมใครอยากพดถง วนนคณตาไดระบายถงเรองราวทเกดขนวาลกชายเปนทหารปวยเปนโรค จตอยๆเกดคมคลงไลทารายคณตาจนไดรบบาดเจบอยางมากคณตาถงกบ ตองใชปนหยดลกชายในทสด อาจารยเฟรสปลอบคณตาและบอกคณตาอยาโทษตวเองมนเปนการปองกนตวเทา นนคณปาไปเอารปนองชายมาใหทกคนดและบอกวาหลอนอยกวาอาจารยเฟรสนดนงสดทายเรองกเปดเผยซะทวาอะไรเปนเหตใหคณตาและคณยายตองซม เศรา พวกเรากหวงวาดวยความชวยเหลอของอาจารยเฟรส พวกเราไดชวยใหชวตในบานไมหลงนดขนไมมากกนอย

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=2642

Page 19: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

19

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=2418

Page 20: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

20

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=745

Page 21: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

21

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ภาพถายกลม A1 เยยมบานครอบครวตวยออกษร ม. พรอมแมวประจาบานทกาลงนอนหงายทองอยางสบายๆ

แถวหนาจากซายไปขวา: สทธพล ยทธวจน กมลทพย คณตา คณยาย อาจารย แถวหลงจากซายไปขวา: ชลตา อธคม ญาณศา อลศรา ตะลนต คณปา

http://elearning.medicine.swu.ac.th/fammed1/?p=2654

สรปบทเรยนและประโยชนทไดรบจากการพฒนาระบบงานการเรยนการสอน

1. การเรยนการสอนเวชศาสตรครอบครวดวย Web Blog Learning สามารถแสดงใหเหนถงองคความร

แนวคดการดแลผปวยแบบองครวม ผานการแลกเปลยนเรยนรระหวางอาจารยแพทยและนสตแพทย

2. กจกรรม Story Telling & Photo Telling in Home Visit สามารถสะทอนใหเหนถงความร Knowledge

(K), ทศนคต Attitude (A) and วธปฏบต Practice (P) โดยมการปรกษาเปรยบเทยบระหวาง Story

Telling & Photo Telling ของการเยยมบานครงแรกและการเยยมบานครงสดทาย ดวย Content Analysis

ตามหลกการวจยเชงคณภาพตอไป

3. การประเมนองคความร ความสามารถ Knowledge (K) ตามหลกการเวชศาสตรครอบครว จะมการ

ประเมนอกครงในสวนของการสอบ Final Examination ตอไป

Page 22: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

22

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วนทเยยมบาน กลม : D2

ครงท 1: วนพธท 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2552

ครงท 2: วนองคารท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2552

4. ประโยชนในสวน Final Presentation Home Visit ซงมการเชญอาจารยดาน Medical Education , Public

Health , Rehabilitation , Family Medicine Academic Staff มารวมแลกเปลยนและเรยนรรวมกน

ฝกการนาเสนอ- Outcome การเยยมบาน แบบ Project Based Learning

แลกเปลยนมมมอง พฒนาการเรยนการสอนนสตแพทย เรองเยยมบานตามหลกเวชศาสตร

ครอบครว กบ สหสาขาวชาชพ

นสตแพทย ไดรบความรจากอาจารย สหสาขาวชาชพ

ตวอยางกรณศกษา

HOME VISIT REPORT

ชอผปวย นายกระเษม สนทรจนทร HN 012922-46

เกดวนท 20 กนยายน 2499 อาย 53 ป สถานภาพ สมรสเชอชาต ไทย

สญชาต ไทย ศาสนา พทธ

สทธการรกษา บตรประกนสขภาพถวนหนา เลขทประกนสงคม ท-1799717-3

ทอย 2/3 หม 1 ต าบลชมพล อ าเภอองครกษ จงหวดนครนายก 26120

โทรศพท 081-752-3925

ชอสมาชกครอบครว/ผตดตอได นางดวงจนทร เจรญสวสด HN 018401-44

ทอย 2/3 หม 1 ต าบลชมพล อ าเภอองครกษ จงหวดนครนายก 26120

โทรศพท 081-752-3925

ชอแพทยเจาของไข -

โทร. -

Page 23: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

23

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Reason for home visit

1. Illness home visit : □ Acute illness Chronic illness

2. Dying patient home visit : □ Terminal care Grief support

3. Assessment home visit : Home situation □ Polypharmacy

□ Abuse and Neglect □ Catastrophic diagnosis

□ Excessive use of health care services

4. Hospital follow-up home visit : Post-hospitalization

□ Parent with newborn infants

แผนทบาน

Page 24: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

24

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

แผนภมครอบครว

Page 25: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

25

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

“INHOMESSS” Checklist

( Modified from American Family Physician 1999:60(5):1487 )

Impairment and immobility

Activity of daily living : สามารถทากจวตรประจาวนไดโดยมผชวยเหลอ มอขางขวาไมสามารถใชงานได

Bathing : สามารถอาบนาชาระลางรางกายและสระผมไดโดยมผชวยเหลอ Transfer : สามารถเดนไดโดยใชอปกรณในการชวยพยงเดน Dressing : สามารถแตงตวไดเอง Toilet : ขบถายทโถสวมททาขนเอง อยภายในบาน Feeding : สามารถรบประทานอาหารเองได Continence : สามารถกลนปสสาวะและอจจาระได

Instrumental ADLS : ใช tripod cane ชวยพยงในการเดนได Bedbound : ผปวยสามารถเคลอนทดวยตนเองได โดยใชอปกรณในการชวยพยงเดน Balance / Gait problem : เดนไดประมาณ 50 เมตร ตองใชไมเทาพยง Sensory impairment : -

Nutrition

ภาวะโภชนาการ : รบประทานอาหารไมครบ 5 หม ไมรบประทานอาหารประเภทผกรบประทานอาหาร 3 มอตอ

วน มอเชาเปนขนมปง 1 ชน ทานรวมกบกาแฟใสนาตาล มอกลางวนจะเปนอาหารประเภทขาว กบขาวปรงเองซงจะเนน

เปนประเภทเนอสตว เนองจากผปวยไมยอมรบประทานผก ซงแตกอน ผปวยจะชอบทานผก แตหลงจากทปวยกลบไมยอม

รบประทานผกอก อาหารมอเยนมกจะเปนอาหารจานเดยว เชน ขาวผด ผดไทย อาหารทปรงเองสามารถควบคมเรองความ

เคมได แตไมสามารถควบคมเรองนาตาลได แตกอนเคยดมเหลา แตหลงจากปวยกเลกดม เปลยนมาดมเบยรแทนวนละ

ประมาณ 1 กระปอง กอนหนานสบบหรวนละ 2 ซอง ปจจบนเลกสบแลวหลงจากปวย

Home environment

บรเวณรอบบานเปนแองนามตนไมขนอยรกทบ มถนนดนลกรง 1 เลนส ตดผานหนาบาน บรเวณบานกวาง

ประมาณ 1,500 ตารางเมตร พนทบรเวณกงกลางของบานเปนบงเลกๆ มสงปลกสรางอนๆ สรางอยรายรอบบรเวณบง

ทางเขาบานเปนถนนแคบๆ ขาดการดแลเอาใจใส มกจะปดประตรวบานไวเสมอ เมอเดนเขาไปเรอยๆ จะพบโรงรถอย

ทางดานขวามอ มรถจอดอย 1 คน แตไมไดใชงาน บรเวณขางโรงจอดรถมตมเกาไมใชแลวเปดฝาวางทงไว ในตมมนา

Page 26: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

26

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ขงมลกนายงลาย ถดไปเปนเพงเกบของทมสงของวางอยระเกะระกะ หลงคาของเพงทรดลงมาจนตาระดบศรษะ เสยงตอ

การเดนชน และมศาลาซงลกชายของบานมกจะมานงพกผอน ภายในคอนขางสะอาดเรยบรอย เมอเดนเขาไปอก

เลกนอยจะพบสะพานไมเกาๆ สภาพทรดโทรม กวางประมาณ 1 เมตร ไมมราวจบ ทบรเวณคอสะพานมแผง solar cell

ซงใชเปนแหลงพลงงานไฟฟาของบานบางสวน เมอเขาไปถงตวบาน จะพบลานรมรนบรเวณหนาบานมโตะหนออนซง

ใชเปนทรบแขก ลกษณะบานเปนบานปน 2 ชน แตปจจบนชนบนใชเปนทเกบของ สวนชนลางถกแบงเปนสวนๆ ตาม

ลกษณะการใชงานโดยไมมการแบงกนอยางชดเจน ดานในสดเปนสวนทใชทาครว ถดมาเปนสวนของหองนอนกนแยก

จากสวนอนของบานโดยใชมงลวด ทกคนในบานนอนรวมกน ในบานมสงของวางไวไมเปนระเบยบ บรเวณทนอนลง

กระเษมจะมอปกรณทากายภาพบาบดททาขนเอง มหองนาอยนอกบานหางไปประมาณ 5 เมตร

Other people

Social support : ไมไดรบความชวยเหลอจากญาตพนองหรอหนวยงานใดๆ แตไดรบ ความชวยเหลอจากเพอนบานพาไปโรงพยาบาล

Financial support : มรายไดประจาจากบรษทเดมของผปวยเดอนละ 15,000 บาท แตไมมการกาหนดระยะเวลาวาจะใหไปอกนานเทาไร

Living will : อยากหายจากโรค อยากใหลกชายมงานดๆ ทา Power of attorney : คนในครอบครวและแพทย Patient attitude : อยากชวยเหลอตวเองได และกลบมามชวตทเปนปกตแบบเดม

Case : ผปวยชายไทยคอาย 53 ป เชอชาตไทย สญชาตไทย ศาสนาพทธ ภมลาเนาจงหวดนครนายก ปจจบนไมไดประกอบ

อาชพแตไดเงนชดเชยจากบรษทเดอนละ 15,000 บาท ซงไดรบไมแนนอน สทธการรกษาบตรประกนสงคมโรงพยาบาล

นครนายก ไดรบขอมลจากผปวย ภรรยาและเวชระเบยน ประเมนแลวนาเชอถอ

Underlying diseases : Hypertension, Diabete mellitus, Dyslipidemia, Lung Tuberculosis, Cerebrovascular aneurysm

with history of head accident 3 years ago with hemiplegia.

Page 27: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

27

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Medication

ยาทแพทยสง :

Trental (pentoxifylline) 400 mg Glipizide Metformin Aspirin Isoniasid Rifampin Pyrazinamide Ethambutol Senokot (Senosides) Amlodipine Simvastatin

ยาทแพทยไมไดสง : -

อาหารเสรม : -

การบรหารยา : ไมเปนระเบยบและไมสมาเสมอ โดยเฉพาะยาวณโรครบประทานไมตอเนอง โดยภรรยาเปนผจด

ยาใหทาน

Examination

Vital signs : BP 135/95 mmHg PR 58 bpm BT 37.3oC RR 18 /min

General appearance : A Thai handicap male, good consciousness, alert, not pale, no jaundice, no cyanosis, no

dyspnea

HEENT :

Head – normocephalic shape, no evidence of trauma

Eyes – not pale conjunctivae, anicteric sclerae, no subconjunctival hemorrhage

Ears – symmetrical shape, no discharge per auditory tube

Page 28: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

28

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Nose – symmetrical shape, no nasal mucosa swelling, no discharge per nasal cavity

Throat – no dry lips, pharynx and tonsils are not injected, no cervical lymphadenopathy

Heart : full pulse, regular rhythm, no heaving, no thrill, normal S1 S2, no murmur

Lungs : normal chest shape, no accessory muscles retraction, normal chest expansion, decreased breath sound,

coarse crepitation both upper lungs

Abdomen : globular shape , normoactive bowel sound ,soft, not tender, no hepatosplenomegaly, liver span 10

cm

Extremities : no deformities, no muscle atrophy, no rash, no petichiae, no pitting edema, capillary refill < 2

second

Neurological examination

Glasglow coma scale : E4M6V5

Motor :

Left biceps brachii : motor power grade V

Left triceps brachii : motor power grade V

Left quardriceps femoris : motor power grade V

Left hamstring : motor power grade V

Right biceps brachii : motor power grade 0

Right triceps brachii : motor power grade II - III

Right quardriceps femoris : motor power grade I - II

Right hamstring : motor power grade I – II

Page 29: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

29

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Deep tendon reflex :

Left upper – lower extremities : Deep tendon reflex 2+

Right upper – lower extremities : Deep tendon reflex 4+

Cranial nerve :

CN I : normal

CN II : Visual acuity – cannot evaluate

Visual field (confrontation test) – cannot evaluate

Direct light reflex – react to light both eyes

Consensual light reflex – react to light both eyes

CN III, IV, VI : Ocular movement – cannot evaluate

CN V : muscle of mastication – normal

CN VII : muscle of facial expression – normal

CN VIII : Auditory function – no hearing loss

Vestibular function – cannot evaluate

CN IX, X : normal gag reflex, no uvula deviation

CN XI : Sternocleidomastoid and Trapezius muscles - normal motor

power

CN XII : no tongue deviation

Page 30: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

30

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Safety

หองนาอยนอกบาน สภาพสะอาดเรยบรอย แตทางเดนไปหองนามสายไฟระโยงระยาง และมแสงสวางไมเพยงพอ อาจเกดอบตเหตได

หองครวไมเปนสดสวน ระบายอากาศไมด แตสะอาดเรยบรอย ใชเตาแกส สภาพพนคอนขางลนเสยงตอการเกดอบตเหต

แสงสวางภายในบานมเพยงพอ แตบรเวณนอกบานไมมแสงสวางสาหรบเวลากลางคน ปลกไฟอยในตาแหนงทเหมาะสมและปลอดภย แตการเดนสายไฟไมเปนระเบยบ เสยงตอการเกดอบตเหต ในบานไมมฝน อากาศถายเทด มพดลมหลายตว ไมมเสยงดงรบกวน ตรงบนไดมของวางระเกะระกะ นาทใชอปโภคเปนนาบาดาล สวนนาทใชบรโภคเปนนาทไดจากการซอ

Spiritual Health

เชอในการแพทยแผนปจจบน ไมไดใชการรกษาของแพทยแผนโบราณ

Services (Home health care)

เขาถงยาก ตองอาศยเพอนบานขบรถพาไปสงโรงพยาบาล สภาพรางกายไมพรอมจะเดนทาง เคยไปโรงพยาบาล

แลวกไมไดรบการสอนกายภาพบาบดอยางเตมท ไดกลบมาเพยงแผนซด ใหเปดดแลวทาตามเอง

Significant Lab

Upper abdomen ultrasound: A hyperechoic lesion adhere to the gallbladder

DDx: non-calcified sludge or stone, gallbladder wall mass

Glucose สง

Cholesterol สง

Triglyceride สงมาก

History of AFB positive

Page 31: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

31

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Patient-centered Problem Lists

CVA paralysis Underlying diseases - Hypertension, Diabete mellitus, Dyslipidemia, Lung Tuberculosis,

Cerebrovascular aneurysm

violence

Plan

ใหผปวยฝกเดนโดยใช tripod cane ใหยาในการรกษาโรคประจาตว และใหคาแนะนาเกยวกบโภชนาการสาหรบผปวยทเปนโรคเบาหวาน ตดตอนกกายภาพบาบดมาทากายภาพบาบด สงเสมหะตรวจวณโรค พยายามเสรมสรางความเขาใจกนและกนภายในครอบครว

Page 32: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

32

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การวเคราะหผปวยแบบ Patient – centered medicine : PCM

1. เขาใจคน (Understand the whole person)

ผปวยเปนใคร นายกระเษม สนทรจนทร ผทเคยเปน หวหนาครอบครว มอานาจตดสนใจในทกเรอง

แตหลงจากทมอาการเจบปวย กลบไมสามารถตดสนใจแมแตเรองของตนเองได

ลกษณะครอบครว มสงครามเยนภายในครอบครว

ลกษณะชมชน/วฒนธรรม บานชาวพทธทามกลางชมชนมสลม

2. เปนโรคอะไรบาง (Explore disease)

1. CVA

2. TB

3. Underlying diseases : DM, hypertension, dyslipidemia

ไมสบายอยางไรบาง (Understand illness)

1. Idea คดวาเปนอะไร คดวาเปนอมพาตทไมมวนกลบมาเปนปกตไดดงเดม

2. Feeling รสกอยางไร ทอแท หมดหวง รสกวาตนเปนตวถวง ถกละเลย

3. Function ท าอะไรไดบาง เดนกบ walker พดไดเปนบางคา สอสารไดเลกนอย

4. Expectation อยากใหชวยอะไร อยากไดรบการชวยเหลอใหกลบมาใชชวตและทางานไดเหมอนเดม

3. รวมกนหาทางออก (finding common ground)

ล าดบความส าคญของปญหา (Problem priorities)

1. ปญหาทางจตใจ กงวลวาจะเปนภาระและถกผอนละเลย

2. ปญหาความทพพลภาพทางกาย

3. ปญหาดานการเงน มรายไดไมมนคง

4. ปญหาดานครอบครว มความสมพนธทไมดตอภรรยาและลกชาย

เปาหมายการดแลแตละปญหา (Goal of Rx)

1. ชใหผปวยเหนคณคาในตวเอง

2. ฟนฟใหผปวยกลบมาใชชวตใกลเคยงปกตใหไดมากทสด

3. มรายไดจากบคคลอนในครอบครว เพอทาใหฐานะทางการเงนดขน

4. สมาชกในครอบครวเขาใจซงกนและกนมากขน

Page 33: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

33

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

4. จะสงเสรมสขภาพและปองกนอะไรไดบาง (Incorporate prevention & health promotion)

1. กายภาพบาบด

2. โภชนาการ

3. ปองกนอบตเหตจากสภาพแวดลอมภายในบาน

4. ปองกนสมาชกในบานตดเชอวณโรค

5. สรางสมพนธอนด (Enhancing the patient – doctor relationship)

ทานคดวาผปวยรายนเปนอยางไร ใหความรวมมอด แตไมเชอใจวาจะชวยเหลอตนได

ทานรสกอยางไรกบผปวยรายน เหนอกเหนใจ

ทานจะท าอยางไรจงจะรสกดขนขณะดแลผปวยรายน พยายามคดวาหากเราเปนผปวย หรอเปนญาตพนอง

ของผปวยจะรสกอยางไร

6. จะท าไดอยางไรในสภาพความเปนจรงของทาน (Being realistic)

การบรหารเวลา วางแผนกอนเยยมบาน ใชเวลาในการเยยมบานใหกระชบ ไมทาใหผปวย

ราคาญ พยายามเกบเกยวขอมลทตองการใหไดมากทสด

การสรางทมงาน แบงงานและหนาทความรบผดชอบในแตละคน

ทรพยากรอนๆ ขอความชวยเหลอจากผเชยวชาญสหวชาชพ ไดแกประสานงานกบนก

กายภาพบาบด ขอความรจากนกโภชนาการ ศกษาเทคนคการเกบสงสง

ตรวจจากนกเทคนคการแพทย

ถอดบทเรยนจากกรณศกษาดงกลาวขางตน

ผปวยชายไทยค อาย 53 ป เชอชาตไทย สญชาตไทย ศาสนาพทธ ภมลาเนาจงหวดนครนายก ปจจบนไมไดประกอบอาชพ

แตไดเงนชดเชยจากบรษทเดอนละ 15,000 บาท ซงไมแนนอนวาจะไดไปจนถงเมอไหรเพราะทางานไมไดแลว สทธการ

รกษาบตรประกนสงคมโรงพยาบาลนครนายก

วนจฉยโรค

- Cerebrovascular aneurysm with history of head accident 3 years ago with Rt. Hemiplegia มอมพาตครงซกดานขวา แขน

และขาขวาออนแรง พดไมคอยได ไมเปนประโยค นงตดเตยง เดนเองไมได ตองใช walker และคนชวยพยง ชวยเหลอ

ตนเองไมได ทากจวตรประจาวนดวยตนเองไมได เชน กนขาว อาบนา เปนตน

- Lung Tuberculosis บรหารยาวณโรคปอดไมสมาเสมอ

- Hypertension, Diabetes mellitus, Dyslipidemia คมอาการไดไมด เนองจากบรหารยาไมสมาเสมอ และคมอาหารไมได

เหตผลในการเยยมบาน

Page 34: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

34

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เปนผปวยโรคเรอรงทม ค วามพการหลงเหลออย ตองการการฝกฝนเปนพเศษเพอฟนฟสมรรถภาพ และตองการการดแลเอา

ใจใสอยางตอเนองเปนระยะเวลานาน

การตดตามผปวยทบาน

เยยมบานครงท 1 : เพอประเมนปญหาของผปวยและผลกระทบของการเจบปวยเรอรงทงตอตวผปวยเอง ตอครอบครว และ

ชมชน

“เขาไมใหลงกนขาว ไมใหกนยามาเปนอาทตยแลว”

“ลงแกไมยอมกนขาวกนปลาเลย ล าพงตวปากก าลงใจเหลอนอยลงทกท”

“พอกบแมกรกกนดนะครบ พอกกนกบขาวทแมท า สวนผมกมหนาทอาบน าใหพอครบ”

ขอความจากสมาชกสามคน ของครอบครวทเคยอบอน ทกคนลวนพดถงเรองเดยวกน แตเหตใด..ใจความนนถง

ฉกกนไปคนละทาง??

หลงจากนงรถผานถนนใหญ เลยวเขาถนนเลก และตดเขาสทางลกรงเปนหลมเปนบอจากฝนทตกลงมากอนหนา

คณะเยยมบานของเรากมาถงหนาประตบานคณลงกระเษม สนทรจนทร ตวบานหลงเลกๆ ตงอยบนบรเวณบานกวางใหญท

เตมไปดวยบอนา ผานเพงเตยๆ ทเรยงรายอยตามทาง สะพานไมกระทอนกระแทนทวางพาดอยเหนอบอนา เรากเขาสพนท

นงเลนนอกตวบานทเขยวชอมไปดวยตนไม

คณลงกระเษม สนทรจนทรผเคยเปนซงเสาหลกใหญของบาน ออกมาพรอมกบรถเขนสองลอคใจมคณปาตกตา

คอยประคบประคองอยขางๆ ดวยสหนาทยากจะคาดเดา และนองบอลบตรชาคนเลกทออกมาพรอมกบนาดมเยนๆ แก

กระหายใหกบคณะผมาเยอน จากคาบอกเลาของคณปาทาใหเราไดทราบปญหาวา ลงกระเษม...เปนอมพฤกษไดปกวาแลว

รางกายซกขวาออนแรงจนเกอบพการ เดนไมได ใชมอหยบจบสงของไมได ทากจวตรประจาวนเองไมได ตองมคนคอย

ดแลตลอด ระบบประสาทเสยหายจนพดไมได พดคยไมรเรอง ตดเชอวณโรคปอดแตไมไดกนยาตามกาหนดจนเชอเรมจะ

ดอยาและอาจตองเปลยนยา มโรคประจาตวเปนโรคความดนโลหตสงและเบาหวานตองกนยาทกวนแตไมไดกนตาม

กาหนด ควบคมอาการไดไมด แคไดฟงจากทปาตกตาเลามากทาใหเราถงกบยนองกนไป กบปญหาของคนคนหนง ทาไม

มนชางมากมายไดขนาดน

แตแลวเรากคดผดไป เพราะไมใชแคปญหาสขภาพของคณลงเทานนทตองใหความสนใจ แตปญหาเหลานสงผล

ตอสถานะและความสมพนธในของสมาชกในครอบครวนอกมากมาย

ลงกระเษม...จากปญหาโรคทางกายทรมเรา ไมใชแคเดนไมได ทางานไมได แตตอนนแคจะพดออกมาใหเปน

ประโยค ยงยากทจะทาได ตองนงๆ นอนๆ อยบนเตยง ชวยเหลอตวเองไมไดเลย ความภาคภมใจในฐานะหวหนาครอบครว

Page 35: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

35

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

กลบกลายเปนเพยง “ภาระ” ของเมยและลกชายคนเลก รายไดหลกของครอบครวทไดจากงานของลง ตอนนมาเปนอม

พฤกษไป ททางานจะยอมจายเงนไปถงเมอไหรกไมอาจคาดเดา จากความอดอนตนใจในความดวยสมรรถภาพของตนเอง

และไมสามารถระบายออกมาไดทางการพด คณลงจงเปลยนเปนคนหงดหงดงาย และเอาแตใจตนเอง เรมมปากเสยงกบคณ

ปาตกตาบอยขน ไมพอใจนองบอลลกชายคนเลกทมปญหาเรองเรยนรชา ลกสาวคนโปรดกทางานอยกรงเทพ ไมไดมาหา

บอยๆ

“พอเปลยนไปเยอะครบ ตงแตทปวยมาปกวาน นสยพอเปลยนไปหลายอยางเลย

วนๆ ชอบดแตพระเครอง ไมท าอะไร ถาเปนเรองกน เมอกอนพอจะกนงาย เดยวน มอไหนมผกกไมยอมแตะเลย

ผมกอยากใหพอหายปวย… อยากใหพอแขงแรงเหมอนเดม…

ตอนแรกทเหนพอลมปวย แทบจะรบไมได รองไหทกวน…”

นองบอล ลกชายคนเลกของลงกระเษม ผทมองโลกในแงดและมรอยยมประดบบนใบหนาเสมอทกครงทเจอ ม

ปญหาเรองลมชกและสตปญญาชากวาเกณฑเรองอาน เขยนตอนนรกษาอยทโรงพยาบาลศนยการแพทย เรยนจบมธยมตน

ไปตอสายอาชพกยงเรยนไดไมจบเพราะตามเพอนไมทน ตอนนจงไมไดทางานหารายได นองบอลทาหนาทดแลพาคณ

กระเษมอาบนาและทากายภาพบาบดตอนบายทกวน ดวยหวงวาพอของตนจะหายเปนปกต เดนได กลบมาแขงแรงเดม

เพอทตนจะไดออกไปทางานชวยทางบานหารายได นองบอลเปนเดกทเรยบรอย อยตดบาน ไมดมเหลาสบบหร เชอฟง

คาสงของปาตกตา ชวยเหลองานทบานและดแลลงกระเษมเทาทตนทาได แตกลบถกพอของตนตอวาบอยครงดวยถอยคาท

รนแรง วาเปนเดกทไมคอยฉลาดบาง ตดสนใจไมได รไมทนคนอน หรอชอบทาใหพอแมเปนหวง แตนองบอลเองกไมได

ตดใจหรอเกบไปนกนอยใจอะไร ดวยเขาใจวาพอของตนนนกอดอดใจกบโรคทเปนอย

“…เมอกอนลงแกเปนคนใจกวาง ใครขออะไรใหหมด เดยวนอยางกบเปนคนละคน เคย มครงนงแกแอบเกบเงนทญาตฝาก

มาใหปา เกบเงยบไมพดอะไร พอตอนหลงเจอเงนอยใตเตยงแก เทานนแหละ..กลายเปนเรองทะเลาะกนยกใหญ เขากไมพด

กบปาเลย สดทายกวาจะยอมพด กจนลกสาวเขานนแหละโทรมาชวยพด เขาถงไดยอม”

ปาตกตาภรรยาทคอยดแลลงกระเษมตงแตมอาการเจบปวยมา ตอนนเปรยบเสมอนเสาหลกใหญของครอบครวน

เพราะลงกระเษมกชวยเหลอตนเองไมได ลกชายกไมคอยจะดนก ภาระตางๆในบานจงตกมาสสองมอของปาตกตา คณปา

บอกเลาวากาลงใจทจะสชกเรมทอถอยลงทกวน เพราะตนเองกมโรคทางกายเปนเบาหวานทคมอาการไมไดเลย ตองคอย

ดแลทากบขาว ดแลบาน ดแลคณลงและลกชายเพยงคนเดยว จะพงพาญาตพนองของตนกไมม ญาตทางสามกไมชอบหนา

Page 36: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

36

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

คณปา เพราะตวคณปาเองเปนเพยงเมยนอยของลงกระเษมเทานนเขาจงไมคอยอยากจะชวยเหลอเรา รายไดของครอบครว

ตอนนกมาจากทางเดยวคอเงนเดอนลงกระเษมทไมรวาวนไหนบรษทจะเลกจายเพราะลงไมสามารถทางานไดอกตอไป

ตนเองจะออกไปหางานทากไมได เพราะไมมใครดแลลง ปญหาคาใชจายในการเดนทางไปรกษาและทากายภาพบาบดของ

คณลงทตองไปไกล ถงโรงพยาบาลนครนายกเนองจากสทธประกนสงคมอยทนน บานทอาศยอยตอนนกถกหมายศาลสงยด

เพราะเอาไปคาประกนหนสนทคณลงไดมรดกตกทอดมาจากครอบครว พนองกไมมใครตองการจะรบมรดกหน ภาระ

ตาแหนงผจดการมรดกหนเหลานนกเลยถกพนองโบยใหตกมาอยทคณลงซงเปนอมพฤกษ คณปาเองกกงวลวามรดกหน

เหลานจะตกมาสนองบอลดวย กบคณลงเองปากเรมมปากเสยงกนบอยขน คณลงเรมไมคอยไววางใจปา คดวาปาจะเอาเงน

แกไป ชอบวาปาดแลแกไมคอยด ขาวไมหาใหกน ยาไมยอมเอาใหทาน แตละปญหาทกลาวมานนเปนปญหาทสรางความ

หนกอกหนกใจใหกบคณปาตกตาจนถงกบทาใหคณปานงราไหไปเลาปญหาของตนไปดวยความคบแคนใจในโชคชะตา

ของตน

“ไอเรากเหมอนตวคนเดยว ลกชายกพงไมคอยได โรคประจ าตวเรากม อยอยางนมนเหนอยใจ มนทอแท”

“คณปาเปนคนเกงมากเลยนะ ผานวกฤตชวตมาไดขนาดน ตองมความอดทนสงมากเลย เปนคนอนอาจจะรบสภาพไมไหว

หนไปแลวกได อยาเพงทอนะคณปา”

“ถาพวกญาตๆ เขาคดไดอยางหมอกดส…..” ปาดวงจนทรกลาวปดทายดวยใบหนาทเตมไปหยาดนาตา

ในการเยยมบานครงท 2 เมอไปถงบานลงเกษม กพบกบสภาพแวดลอมทคนตา คลายคลงกนกบครงแรก แตสงทแตกตาง

คงจะเปนเปาหมายของการมาเยยมบาน ซงครงแรกเปนไปเพอการประเมนสภาพโดยรวมของผปวยและครอบครว เพอใหร

ถงสงทนสตแพทยอยางพวกเราจะสามารถชวยผปวยรายนได แตเมอมาถงครงนมความแตกตาง เพราะพวกเราไปทบาน

ของคณลงเพอนาปญหาทเรามองเหนในครงแรก มาวเคราะหและเรมทาสงตางๆทคดวาเปนผลดกบตวคณลงและจะทาให

ชวตของคณลงและครอบครวดขนหรออยางนอยทสดกใหชวตของคณลงมความสขมากขน

เรมตนจากแกไขปญหาเรองการเดนทพยายามฝกเดนแตกยงไมสามารถเดนเองได ซงปญหานมสมาชกในกลมไดม

โอกาสไปดงานทโรงพยาบาลชลประทานและไดถามขอมลเกยวกบการใช walker และ tripod cane ทาใหทราบวา การใช

tripod cane ชวยใหผปวยสามารถพฒนาการเดนไดดกวาการใชwalker จงแนะนาลงเกษมถงการลองเปลยนมาใชtripod cane

แทน

เนองจากลงเกษมมโรคประจาตวเปนโรคเบาหวาน ดงนนจงหาสตรอาหารสาหรบผปวยโรคเบาหวานมาใหคณลง

และแนะนาการรบประทานอาหารใหเหมาะสมกบผปวยโรคเบาหวานเพอใหคณลงเขาใจและนาไปใชไดจรง

Page 37: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

37

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

จากการซกประวตพบวาคณลงเคยเปนโรควณโรคปอด และรบประทานยาไมตอเนอง ซงมความเสยงตอการเปน

แหลงแพรกระจายสสมาชกในครอบครว จงคดวาจะเกบเสมหะไปยอม AFB และ gram strain สงตรวจวาจะพบเชอกอโรค

อะไรหรอไม

ไดตดตอนกกายภาพมาชวยสอนคณลงเกษมใหเดนไดคลองและแกปญหาอมพาตครงซกใหกลบเปนปกตโดยเรว แต

เนองจากนกกายภาพไมสะดวกไปในวนน จงนาเปนวดโอแนะนาวธกายภาพบาบดดวยตนเองใหแกคณลงเกษมแทน

ในสวนของสมาชกคนอนในครอบครว อาการเจบปวยของปาดวงจนทรไดเขามารบการดแลรกษาจาก

โรงพยาบาลเปนประจา และนองบอลดมคความมนใจมากขนหลงจากพบกนครงแรก จงไดลองแนะนาใหไปลองสอบ

ใบขบขดเพอความสะดวกในการรบสงคณลงคณปาไปโรงพยาบาล

เมอไดแกไขโรคทางกายครบตามจดประสงคแลว สงหนงทตองแกไขไปดวยกยเสมอ คอ จตใจ และในครอบครวนมปญหาขดแยงกนในครอบครว ดงนนเรากควรเสรมสรางความเขาใจกนและกนภายในครอบครวดวย

เยยมบานครงท 3

หลงจากทไดใหคาแนะนาในการใช tripod cane แกผปวย พบวาผปวยมการเปลยนแปลงไปในทางทดขนเปน

อยางมาก ภายในเวลาเพยงไมกเดอนจากทเคยนอนตดเตยงไมสามารถลกไปไหนไดเอง ตองมคนคอยพยงเดยวนลง

กะเษมสามารถเดนเองไดในระยะใกลๆ โดยใช tripod cane ชวย ภรรยาของผปวยเลาถงเหตการณครงแรกทลงกะเษมเรม

ลกเดนไดเองวา “วนนนปาออกไปทาธระขางนอก แลวกลบมาชา ปลอยลงเคาอยบานคนเดยว พอกลบมากเจอวากลวย

ทวางไวบนโตะอาหารหายไป เหลอเศษเปลอกกลวยวางทงทขางเตยงลง ปากแปลกใจมาก พอไปถามดเลยรวาลงเคาหว

กเลยใชไมเทาพยงเดนไปหยบกลวยทโตะมากน” นบจากวนทลงกะเษมเรมลกเดนไดเอง บรรยากาศในบานกดจะคลาย

ความตงเครยดลง ทงตวคณลงทดมความสขมากขน คณปาเองกไมตองเหนอยมากเหมอนแตกอน ทาใหความหงดหงด

และการใชอารมณเขาหากนลดนอยลง สาหรบพวกเราเองกรสกดใจ ทไดเหนการเปลยนแปลงไปในทางทดขนของลง

กะเษม และในครงนทเราไปเยยม คณลงกยงลกขนมาเดนใหพวกเราด ทาใหพวกเรามความหวงวาสกวนคณลงอาจจะม

โอกาสกลบไปทางาน และกลบไปใชชวตไดเหมอนเดมอกครง สาหรบนองบอลลกชายของคณลง ตอนนกหดขบรถ

เปนแลว สามารถทจะพาพอไปโรงพยาบาลได ไมตองรอพงเพอนบานอยางเดยว และครงลาสดทเราไปเยยม นองบอล

กยงบนใหฟงวาอยากจะหางานทาจะไดชวยแบงเบาภาระใหพอแม ซงกถอเปนจดเรมตนทดพวกเรากไดใหคาแนะนา

และเอาใจชวยใหนองบอลทาไดสาเรจ และหวงวาสกวนครอบครวของคณลงกะเษมจะผานพนปญหาเหลานไปได และ

กลบไปเปนครอบครวทมความสขอกครง

บทเรยนทไดรบและปจจยความส าเรจ

ในการทางานเวชศาสตรครอบครวนน สงทจะนาพาไปสความสาเรจนนตองประกอบไปดวยหลายปจจยไดแก

Page 38: โครงการ Family Medicine Web blog & Project-Based Home Visit by Dr

38

หนวยงานเวชศาสตรครอบครว ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

1. สมาชกในครอบครว ผทจะสามารถชวยผปวยไดมากทสดคอครอบครวของผปวย เพราะสงทเราวางแผนใหคนไขไปนนจะไดรบการปฎบตจรงกตอเมอครอบครวของผปวยใหความรวมมอกบเรา ซงสงเหลานจะเกดขนกตอเมอหมอและครอบครวผปวยมการสอสารทดระหวางกน จนนาไปสการวางแผนการรกษารวมกน

2. หมอผดแล การดแลผปวยนนไมควรวงขอบเขตการดแลรษาไวแคตวผปวย เพราะการเจบปวยของสมาชกคนใดคนหนงในบาน ยอมสงผลกระทบตอสมาชกคนอนในบานอยางเลยงไมได หมอผดแลจงจาเปนตองคอยสอบถามถงสมาชกคนอนในครอบครวอยเสมอ นนคอหมอทกคนสามารถทาเวชศาสตรครอบครวไดแมจะไมเปนหมอเวชศาสตรครอบครวโดยตรงกตาม

3. การทาเวชศาสตรครอบครวในประเทศไทย ปจจบนยงมขอจากดในการทางานอยมากแตเราตองสามารถทางานอยางไมมขดจากด อาศยทกอยางทมชวยเหลอผปวยใหไดมากทสด และตองทางานแบบสหวชาชพ ในกรณผปวยรายนแมจะไมไดทากายภาพบาบดกบนกกายภาพบาบดโดยตรงแตดวยคาแนะนาทมประโยชนจากการประสานงานของกลมผดาเนนงานกสามารถทาใหผปวยมคณภาพชวตทดขน

กลมนสตแพทยเวชศาสตรครอบครว D2

อ.นพ.กฤษฎ ทองบบรจบ

อาจารยทปรกษาประจากลม