รายงานผลการวิจัย เรื่อง...

รายงานผลการวจย

เรอง

การศกษาวงปพาทยมอญ ของครพยง แสงทบทม

นายปรนทร ฤทธมนตร

นายณฐวฒ เปยมสวสด

นายทองอนนต ศรสมพนธ

รายงานวจยฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรบณฑต

สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พทธศกราช 2556

2

ณฐวฒ เปยมสวสด ,ปรนทร ฤทธมนตร ,ทองอนนต ศรสมพนธ 2556: การศกษาวงปพาทยมอญ

ของครพยง แสงทบทม สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร อาจารยทปรกษา : ผชวยศาสตราจารยภาคม บารงสข

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาความเปนมาของ วงปพาทยมอญ (2) ศกษา

ประวต ครพยงแสงทบทม (3) ศกษาการดแลรกษาเครองดนตรปพาทยมอญ (4) ศกษารปแบบการ

จดวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม

ประชากรทใชในครงนคอ วงปพาทยมอญ กลมตวอยางในการวจยครงนคอ วงปพาทย

มอญของครพยง แสงทบทม เนองจากเปนวงปพาทยมอญทมชอเสยงของจงหวดกรงเทพมหานครฯ

มการพฒนาเครองดนตรเปนลายมก และมการประดบประดาเครองดนตรดวยหางนกยง เปนท

ยอมรบในวงการดนตรไทย

ผลการวจยพบวา (1) ความเปนมาของ วงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม จาก

การศกษาพบวา ความเปนมาของปพาทยมอญนน เรมมาจากการอพยพถนฐานของชาวมอญเขามา

ในไทย พรอมทงมการนา เครองดนตรมอญเขามาในไทย จงเกดการผสมผสานทางวฒนธรรมดนตร

(2) รปแบบการจดวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม จากการศกษาพบวา มการปรบปรง

เปลยนแปลงวงใหเขากบยคสมยเพอใหวงดนตรนน สามารถดารงอยไดและเปนวงดนตรทสบทอด

กนมาในครอบครว (3) ประวต ครพยง แสงทบทม จากการศกษาพบวา ครพยง แสงทบทม ม

ความสามารถในการบรรเลงเครองดนตรป พาทยมอญทกเครองมอ โดยเฉพาะฆองมอญ ซงไดรบ

การถายทอดดนตรป พาทยมอญมาจากบดา (4) การดแลรกษาวงป พาทยมอญของครพยง แสง

ทบทม จากการศกษาพบวา เดมทนนมการออกงานทเปนประจาทกวนแตในปจจบนมการวาจางท

นอยลงจงจาเปนตองหาวธการเกบรกษาเครองดนตรทดเพอใหมสภาพพรอมใชงานตลอดเวลา

3

กตตกรรมประกาศ

ในการทาวจยฉบบนจะไมสาเรจลลวงไปไดหากปราศจากคาปรกษา และคาแนะนาทดยง

ของผชวยศาสตราจารยภาคม บารงสข ทไดกรณาตรวจสอบแกไข และใหคาแนะนาตางๆคอย

ชแนะแนวทางในการทาวจยดวยความเมตตามาโดยตลอด และขอกราบขอบพระคณคณาจารยทก

ทานในสาขาวชาดนตรไทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทไดใหความรและประสบการณทดมาโดย

ตลอด

ขอกราบขอบพระคณ ครพยง แสงทบทมทกรณาใหความอนเคราะหในการสมภาษณ ให

ความเออเฟอสถานท ตลอดจนใหขอมลทเปนประโยชนในการทาวจย

ขอบคณเพอนๆ พๆ นองๆ ทกคนในสาขาวชาดนตรไทย ทคอยอยรวมกนและชวยเหลอกน

เสมอมา ทาใหบางเวลาทรสกทอแทและเหนอยแตกลบยมได

สดทายนขอกราบขอบพระคณอยางสงตอครอบครว ทเปนกาลงใจสาคญ อยางยง ททาใหม

แรงและพลง สามารถผานพนอปสรรคตางๆมาไดถงทกวนน เปนกาลงใจทคอยชวยเหลอในทกสง

ทกอยาง

นาย ปรนทร ฤทธมนตร

นายณฐวฒ เปยมสวสด

นายทองอนนต ศรสมพนธ

26 มนาคม 2557

4

คานา

รายงานผลการวจยฉบบนเปนสวนหนงของวชาหลกและระเบยบวธวจยทางดนตร

(01385494) ของสาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ป การศกษา 2556 ซงเปนผลการศกษาจากการเกบขอมล การสมภาษณ เรองราวตางๆ ทเกยวของ

กบปพาทยมอญ ของครพยง แสงทบทม ทงนเพอเปนการเผยแพรความร เกยวกบวงปพาทยมอญทง

ในดานสถานภาพ และบทบาท ซงมการพฒนาวงปพาทยมอญ ตามกาลเวลามาจนถงปจจบน เพอให

ขอมลตางๆ มการเปดกวางออกไป

ขาพเจาหวงเปนอยางยงวารายงานผลการวจยฉบบน คงเปนประโยชนแกผทสนใจทกทาน

ทตองการศกษาหาความรตางๆ เพอใหศลปวฒนธรรมของไทยคงอยสบไป หากผดพลาดประการ

ใด ขาพเจาตองขออภยไว ณ โอกาสนดวย

นาย ปรนทร ฤทธมนตร

นาย ณฐวฒ เปยมสวสด

นาย ทองอนนต ศรสมพนธ

นสตชนปท 3

สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

5

สารบญ

หนา

บทคดยอ

กตตกรรมประกาศ

คานา

บทท 1 บทนา

ความสาคญและความเปนมา 1

บทท 2 เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

1. ประวตปพาทยมอญ 5

2. เครองดนตร 6

3. หลกการจดวง 15

4. การสมภาษณ 18

5. งานวจยทเกยวของ 21

บทท 3 วธการดาเนนการวจย

1. ประชากรกลมตวอยาง 24

2. การคนควารวบรวมขอมล 24

3. เครองมอทใชในการวจย 25

4. วธการเกบรวบรวมขอมล 26

บทท 4 ผลการวจย

1. ประวตความเปนมา ความรของวงปพาทยมอญครพยง แสงทบทม 27

2. การดแลรกษาวงปพาทย การรบงานตามสถานทตางๆ 29

3. รปแบบการจดวงปพาทยมอญครพยง แสงทบทม 29

บทท 5 สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ

สรปผล 30

6

สารบญ (ตอ)

หนา

บรรณานกรม 33

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก ผลงานดานดนตรครพยง แสงทบทม 35

ภาคผนวก ข ภาคสนาม 37

ภาคผนวก ค ประวตผวจย 38

7

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1. ระนาดเอก 6

2. ระนาดทม 7

3. ระนาดเอกเหลก 8

4. ระนาดทมเหลก 9

5. ฆองมอญ 10

6. ปมอญ 11

7. ตะโพนมอญ 13

8. เปงมางคอก 13

9. โหมง 14

10. วงปพาทยมอญเครองค 16

11. วงปพาทยมอญเครองหา 16

12. วงปพาทยมอญเครองใหญ 17

13. ครพยง แสงทบทม 27

14. การบรรเลงดนตรไทย ณ สงคตศาลา 35

15. การบรรเลงวงปพาทยมอญเครองมก 35

16. ครพยง แสงทบทมเปนผอานโองการพธไหวครดนตรไทย 36

17. ถวยรางวลพระราชทานการประกวดวงปพาทยมอญ 37

18. ผวจยถายรวมกบครพยงแสง ทบทม 38

19. เศยรบรมคร ณ บานครพยง แสงทบทม 38

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของโครงการ

ดนตรเปนวฒนธรรมอยางหนงของมนษยเปนมรดกอนล าคาทเกดจากภมปญญาสงสมสบ

ทอดปรบเปลยนและพฒนาการไปตามยคสมยมการถายโยงแลกเปลยนภมปญญาดานดนตร

ระหวางกลมชนกบทกชาตทกภาษา

วงปพาทยมอญในอดตนนไดรบการพฒนาและฟนฟขน ในสมยรชกาลท 6 โดยครหลวง

ประดษฐไพเราะ (ศร ศลปะบรรเลง) ไดนาเพลงสาเนยงมอญออกมาเผยแพรโดยใชวงปพาทยมอญ

ประโคมงานศพทวๆไป และไดปรบปรงรปแบบของวงปพาทยมอญ ใหมทงวงปพาทยมอญเครอง

หาวงปพาทยมอญเครองคและวงปพาทยเครองใหญ เชนเดยวกบวงปพาทยของไทย ทาใหปพาทย

มอญเรมเปนทรจกของนกดนตรไทย ดงท วฒชย ชยวฒ (2540:23) จากการศกษาพบวา

“การศกษาคนควาเรองปพาทยทนาใชในพธกรรมงานศพ เปนการศกษาจากตารา หลกฐาน

ตางๆ เทาทมอยในปจจบนและสวนหนงไดมาจากการสมภาษณผร ครดนตรปพาทยมอญ ขนตอน

การบรรเลงปพาทยมอญในงามศพ ทงในอดตและในปจจบนจะแบงพธกรรมในงานศพไดดงน

1. พธรดน าศพ

2. พธสวดศพ

3. พธเกบศพ

4. พธเผาศพ

5. พธการฉลองอฐ

6. พธการเกบอฐ

ปพาทยมอญทใชในพธกรรมงานศพ จะมดวยกน 3 ประเภท คอ

- ปพาทยมอญเครองหา

- ปพาทยมอญเครองค

2

- ปพาทยมอญเครองใหญ

มอญอพยพเขามาอยในประเทศไทยตงแตสมยกรงศรอยธยาในรชสมยสมเดจพระมหา

ธรรมราชา (พ.ศ.2112-2133) และตงบานเรอนอยทบานสามโคกจงหวดปทมธานซงเปนทตงของ

ชมชนมอญแหงแรกจนถง พ.ศ.2317 ในสมยแผนดนสมเดจพระเจาตากสนมหาราชชาวมอญได

อพยพหนพมามาพงโพธสมภารพระเจาตากสนมหาราชทรงโปรงเกลาฯใหตงบานเรอนอยทเมอง

สามโคกโดยเรยกชาวมอญทอพยพมาครงนวา “มอญเกา” ดงท ทองคา พนนทธ (2538: 2) กลาววา

“ในสมยรชกาลพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยรชกาลท 2 ไดม

การอพยพของชมชนชาวมอญครงใหญทสดซงเรยกวา “มอญใหม” และตง

บานเรอนอยทเมองสามโคกเมองนนทบรและเมองนครเขอนขนธ

ชาวมอญทตงอยในพนทอาเภอตางๆของจงหวดปทมธานนนไดมการ

ผสมผสานกลมกลนเขากบสงคมไทยท งดานประวตศาสตรประเพณและ

วฒนธรรมจนแยกกนไมออกอกทงยงมการอนรกษวฒนธรรมและประเพณอนด

งามไวอยางตอเนองไมเสอมคลายชาวมอญมกไดรบพระราชทานทอยบานเรอน

ใกลแมน าลาคลองโดยเฉพาะแมน าเจาพระยาในเขตจงหวดปทมธานโดยเฉพาะ

ทางฝงตะวนตกบรเวณบานโคกชะพลฝงตะวนออกมสานกดนตรมอญทสาคญจน

ไดรบพระราชทานนามสกลคอตระกลดนตรเสนาะทอพยพมาจากเมองเมาะตะมะ

และแบกฆองมอญมาเพยงวงเดยวผสมผสานกบวชาความรทตดตวมาคอศลปะ

วทยาการดนตรมอญไดสรางสรรคสงสอนบตรหลานศษยานศษยปรบปรงพฒนา

มาเปนวฒนธรรมดนตร”

การทาศกกบพมาทกครงมอญยงไดสมรสกบคนไทยสบลกหลานมาจนกระทงปจจบนใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตแตเดมเปนทอยอาศยของชนชาตตางๆเชนขอมมอญละวาโดยเฉพาะ

ชนชาตมอญเปนชนชาตเกาแกและมความเจรญรงเรองทางศลปวฒนธรรมดงปรากฏใหเหนใน

รปแบบของภาษาพดภาษาเขยนการแตงกายดนตรการฟอนราและประเพณอกทงไดถายทอดผสม

กลมกลนไปกบวฒนธรรมของชนชาตตางๆดงท ปญญารงเรอง (2545:34) ไดกลาวไววา

“วฒนธรรมทางดนตรของทวาราวดเชอกนวาเปนอาณาจกรของชนชาต

มอญมวฒนธรรมสงสงมาชานานและมอทธพลตออาณาจกรใกลเคยงเปนอยาง

3

มาก...แมวาทวารวาดจะเสยอทธพลทางการเมองใหแกขอมในภายหลงกตามแต

อทธพลของวฒนธรรมมอญยงคงปรากฏใหเหนชดเจนในอาณาจกรใกลเคยง

โดยเฉพาะอยางยงในประเทศพมาซงไดรกรานยายมอญจนกระทงมอญตอสญ

แผนดนโดยสนเชงในราวตนกรงรตนโกสนทรดนตรของทวาราวดเปนเชนไรกคง

พอจะสนนษฐานไดจากลกษณะของดนตรมอญทยงคงหลงเหลออยในประเทศ

พมารวมทงทปรากฏในประเทศไทยดวย”

จากการศกษาวจยทเกยวของกบงานวจยวงปพาทยมอญ กรณศกษา วงแสงทบทม

พอสรปไดวา ทางวฒนธรรม คอ การทกลมคนทมวฒนธรรมตางกนมาอยรวมกนหรอ

ตดตอใกลชดกน จนฝายหนงหรอทงสองฝายรบเอาวฒนธรรมทไมใชของตนเองมาปฏบต

ทาใหเกดการเปลยนแปลงแบบแผนวฒนธรรมเดมเปนวฒนธรรมใหมเชนเดยวกบวงป

พาทยมอญ ทรบอทธพลมาจากชาวมอญ และไดมการพฒนามาจนถงปจจบน เพอสบทอด

ใหคงอยตอไปถงเยาวชนรนหลง

วตถประสงคของการวจย / โครงการ

1. เพอศกษาประวตความเปนมา ความรของวงปพาทยมอญ ของครพยง แสงทบทม

2. เพอศกษาการดแลรกษาวงปพาทย การรบงานตามสถานทตางๆ

3. เพอศกษารปแบบการจดวงปพาทยมอญ ของครพยง แสงทบทม

ขอบเขตของการวจย / โครงการ

ศกษาความเปนมา การบรหารจดการวงปพาทยมอญ โดยศกษาจาก ครพยง แสงทบทม

วธการและขนตอนการศกษา

เดอน แผนการดาเนนงาน

พฤศจกายน 2556 หาขอมลเบองตนและศกษาคนควาขอมลจากเอกสาร หนงสอ และ

บทความวจย ตางๆ

ธนวาคม 2556 ศกษาคนควาขอมลจากเอกสาร หนงสอ และบทความวจย ตางๆ

มกราคม 2557 เกบขอมลภาคสนาม

กมภาพนธ 2557 รวมเลม สรปผล และเตรยมตวรายงาน

4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ผลการศกษาความรเกยวกบประวตของวงปพาทยมอญ

2. การดแลรกษาวงปพาทย การรบงานตามสถานทตางๆ

3. การเปลยนแปลงรปแบบการจดวงปพาทย

ระยะเวลาการทาโครงการ

เรมตงแตเดอนพฤศจกายน 2556 ถง กมภาพนธ 2557

5

บทท 2

เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาประวตวงปพาทยมอญ ของคร พยง แสงทบทม ไดศกษาเอกสารและวรรณกรรม

ทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการวจย ดงหวขอตอไปน

1. ประวตปพาทยมอญ

2. เครองดนตร

3. หลกการจดวง

4. การสมภาษณ

5. งานวจยทเกยวของ

1. ประวตปพาทยมอญ

“ปพาทยมอญ” ทปรากฏอยในแผนดนไทยนไมมหลกฐานในทางลายลกษณอกษรหรอ

หลกฐานทางโบราณคดทเปนเครองพสจนไดอยางแนชดวาสงทเปนเครองดนตรหรอบทเพลงตางๆ

ของชนชาตมอญทสบทอดตอกนมาและไดปรากฏออกมาในรปแบบของปพาทยนนไดเขามาส

ประเทศไทยในสมยใด สาหรบความเปนมาของปพาทยมอญนนทานอาจารยมนตร ตราโมท ราช

บณฑตและศลปนแหงชาต สาขาดนตรไทยไดอธบายไววา “ วงปพาทยมอญ” ทมในเมองไทยน

เขาใจวาเพงมขนในสมยกรงศรอยธยาเปนราชธาน เพราะในสมยสโขทย มอญยงไมไดเขามา

เกยวของกบไทยนก และการทมอญจะนาวงปพาทยหรอเครองบนเทงใด ๆ เขามาไดนน กจะตอง

เปนสมยทพากนเขามามาก ๆ เปนครอบครว พจารณาตามพงศาวดารกเหนมอยไมกคราว เชน สมย

สมเดจพระนเรศวรมหาราช ทรงกวาดตอนครอบครวอนมพระยาราม พระยาเกยรต เปนหวหนา

ควบคมเขามาสวนวงปพาทยของมอญกคงจะมมาแลวตงแตสมยกรงศรอยธยามนตร ตราโมท

(2525 : 14)

จากคาอธบายขางตนของทานอาจารยมนตร ตราโมท สนนษฐานวาปพาทยมอญนาจะเรม

ขนในประเทศไทยเมอสมยกรงศรอยธยาเปนราชธาน ซงเขามาพรอมกบการอพยพครงสาคญ ๆ

ของชนชาตมอญ

6

นนเองจากการอพยพของชาวมอญ มคาบอกเลาเกยวกบการแพรเขามายงประเทศไทยของ

ปพาทยมอญพอสรปไดวา ไดมครอบครวมอญสามคนพนอง ซงมความรทางปพาทยมอญ ไดเอา

ฆองมอญตดออกเปนสามทอน สวนลกฆองใสกระบงใหครอบครวชวยกนหาบเดนทางเขามาทาง

เมองตากและสดทายกไดมาตงถนฐานอยทเมองปทมธาน แลวไดรวบรวมครอบครวมอญทมเครอง

ดนตรมอญ และมพนฐานความรทางปพาทยมอญขนมา ในสมยนนเครองปพาทยมเพยง 5 ชน

เทานน คอ ฆองมอญ ปมอญ ตะโพนมอญ เปงมางคอก ระนาดมอญ ระนาดมอญนน ไมเหมอนกบ

ระนาดของไทย (ซงหาหลกฐานตวอยางไมพบแลวเพราะเปนเครองดนตรทเกาแกมาก) สวนการ

ถายทอดเพลงมอญในสมยนนเปนการตอเพลงมอญเทาทตางคนตางจากนไดใหซงกนและกน และ

ไดฝกหดถายทอดสอนใหกบลกหลานสบตอกนมาจนถงทกวนนครผใหญในวงปพาทย

ปญญา รงเรอง ( 2545:57 ) ไดกลาววา

“วงปพาทยมอญมานยมกนจรงๆเมอหลวงประดษฐไพเราะนาปพาทยมอญมาประโคมศพ

ทวไป โดยทานไดศกษาเพลงมอญจากครสม เจรญดนตรและสอนใหลกศษยเปนจานวนมาก

จากนนมาปพาทยมอญกแพรหลายไปทงประเทศ”

ปญญา รงเรอง ( 2545:57 ) ไดกลาววา

“วงปพาทยมอญเปนวงดนตรแบบหนงของไทยทจดตามแบบมอญ แตเดมปพาทยไมเปนท

นยม จนกระทงสมยรชกาลท 5 ทรงโปรดเกลาใหใชปพาทยมอญใหพระราชพธพระบรมศพสมเดจ

พระบรมราชน 7”

2. เครองดนตร

2.1. ระนาดเอก

7

ภาพท 1 ระนาดเอก

ทมา : http://blog.scphc.ac.th/wp-content/uploads/2009/12/Hit041.gif วนทเขาถง 21 มกราคม 2557

ธนต อยโพธ (2545:5) ไดกลาววา

“ระนาดเอกสนนฐานกนวาไดววฒนาการมาจากกรบโดยประดษฐใหม

ขนาดลดหลนกนเจาะรรอยเชอกแลวนาไปแขวนบนรางไมเพอชวยอมเสยงใหเกด

ความไพเราะลกษณะของระนาดเอกคงจะเปลยนแปลงปรบปรงใหดขนเรอยๆ จน

มเสยงไพเราะ เขาระดบมาตรฐานของเสยงในวงการดนตรไทย ซงกาหนดวาราง

หนงม 21 ลก มเสยงซา สงตาคแปด 8”

คณหญงชน ศลปะบรรเลง , ลขต จนดาวฒน (มปป.:98)ไดกลาววา

“ระนาดเอกในปจจบนมจานวน 21 ลก ลกตนมขนาด 34 ซม. กวางราว 5

ซม. และหนา 1.5 ซม. มขนาดลดหลนลงไปจนถงลกท 21 หรอลกยอดทมขนาด

29 ซม. เมอนาฝนระนาดมาแขวนบนรางแลว หากวดจาก (โขนหวรางหนงไปยง

โขนหนรางอกขางหนงจะมความยาวประมาณ 120 ซม. มเทารองรางเปนเทาเดยว

รปคลายกบพานแวนฟา)”

จากทกลาวมาสรปไดวา ระนาดเอก มสวนประกอบ 2 อยาง คอ รางระนาดและผนระนาด

รางระนาดเอกทาจาก ไมสก ไมกามป เปนตน ลกระนาดเอกทาดวย ไมชงชน ไมพยง เปนตน

ปจจบนลกระนาดเอกในหนงผนจะมจานวน 21 – 22 ลก มหนาทเปนผนาในวงปพาทยมอญ

2.2. ระนาดทม

ภาพท 2 ระนาดทม

http://blog.scphc.ac.th/wp-content/uploads/2009/12/Hit041.gif�

8

ทมา: http://www.thaitambon.com/thailand/Kanchanaburi/710110/02110133119/710110-

A208L.jpg วนทเขาถง 21 มกราคม 2557


“ระนาดทม เปนของใหมสรางขนในราวสมยของพระบาทสมเดจพระนง

เกลาเจาอยหว โดยดดแปลงจากระนาดเอก โดยทาลกระนาดใหมขนาดใหญกวา

ทงนกเพอตองการใหมเสยงทมและออนนมกวาระนาดเอก สงเกตไดวาระนาดเอก

กบระนาดทมจะบรรเลงเคลยคลอกน สาหรบจานวนลกระนาดทมนมราว 17 – 18

ลก”

สมบญ วงศคาลอ , จนทรอาภา คอนชะนะ (2546:30) ไดกลาววา

“ระนาดทม เปนเครองดนตรทประดษฐขนมาเปนคกบระนาดเอกสรางขนในสมยรชกาลท

3 ม 17 ลก มขนาดใหญกวาตวรางระนาดทมมเทารองรบ 4 เทา ใชตดวยไมระนาดทม”

จากทกลาวมาสรปไดวา ระนาดทม มสวนประกอบ 2 อยาง คอรางระนาดและผนระนาด

รางระนาดทมทาจากไมสก ไมกามป เปน ลกระนาดทมทาดวย ไมชงชน ไมไผบง เปนตน ปจจบน

ลกระนาดทมในหนงผนมจานวน 17-18 ลก มหนาทคอยหยอกลอกบบทเพลงในวงปพาทยมอญ

2.3. ระนาดเอกเหลก

ภาพท 3 ระนาดเอกเหลก

ทมา http://www.somchaidontrithai.com/product_images/T046.jpg วนทเขาถง 21 มกราคม 2557


http://www.thaitambon.com/thailand/Kanchanaburi/710110/02110133119/710110-A208L.jpg�


9

“ระนาดเอกเหลก “ระนาดทอง” เกดขนในสมยพระบาทสมเดจพระจอม

เกลาฯ โดยดดแปลงมาจากระนาดไมนนเอง สวนทเปนโลหะ หรอ ลกระนาด ราง

ยงคงใชไม แตสรางใหแขงแรงขน แตเดมลกระนาดทาดวยทองเหลองจงเรยกวา

ระนาดทอง ตอมามผใชเหลก แตทาตามแนวระนาดเอกจงเรยกวา ระนาดเอกเหลก

ลกระนาดเอกเหลกใชวางเรยบราบรางไม มผาพนไมตเหลอไมกาวางพาดไปตาม

ขอบรางสาหรบรองหวรองทายของลกระนาดเอกเหลก ระนาดเอกเหลกมทงหมด

20 – 21 ลก”


“ระนาดเอกเหลก เปนเครองดนตรทสรางขนในสมยรชกาลท 4 เรยกวา ระนาดเหมอนกน

แตผนทาดวยเหลกตอมารางเปนรปกลองสเหลยมมเทา 4 เทา ใชตดวยไมทาจากหนง 1 ค”

จากทกลาวมาสรปไดวา ระนาดเอก มสวนประกอบ 2 อยาง คอ รางระนาดและลกระนาด

รางระนาดเอกทาจาก ไมสก ไมกามป เปนตน ลกระนาดเอกเหลกทาดวย ทองเหลอง เหลกลอ เปน

ตน ปจจบนลกระนาดเอกเหลกมลกจานวน 21 – 22 ลก มหนาทเปนผนาในวงปพาทยมอญ

2.4. ระนาดทมเหลก

ภาพท 4 ระนาดทมเหลก

ทมา : http://www.thaitambon.com/thailand/Kanchanaburi/710110/02110133119/710110-



10

“ระนาดทมเหลกเปนเครองดนตรทสรางคกบระนาดเอกเหลกแตมขนาดใหญกวามเสยงดง

กงวาน ตวรางเปนกลองเหลยมเหมอนกน ม 4 เทา ใชตดวยไมทาจากหนง 1 ค”


“ระนาดทมเหลก เกนขนในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาฯ โดย

พระบาทสมเดจพระปนเกลาฯ พระราชอนชา ในสมยพระบาทสมเดจพระจอม

เกลาฯ ไดทรง พระราชดารใหสรางระนาดทมเหลกขน โดยมมงเลยมหบ เพลงชก

ของฝรง ขนาดของลกระนาดทมเหลกใหญกวาของลกระนาดเอกเหลก มทงหมด

17-18 ลก”

จากทกลาวมาสรปไดวา ระนาดเอก มสวนประกอบ 2 อยาง คอ รางระนาดและลกระนาด

รางระนาดเอกทาจาก ไมสก ไมกามป เปนตน ลกระนาดทมเหลกทาดวย ทองเหลอง เหลกลอ เปน

ตน ปจจบนลกระนาดเอกเหลกมลกจานวน 17 – 18ลก มหนาทเปนผนาในวงปพาทยมอญ

2.5. ฆองมอญวงใหญและฆองมอญวงเลก

ภาพท 5 ฆองมอญ

ทมา http://www.thaigoodview.com/files/u2697/khongmon.gif วนทเขาถง 21 มกราคม 2557

ธนต อยโพธ ( 2523:19 ) ไดกลาวไววา

11

“ชาวไทยเรานยมนาเอาฆองวงอกชนดหนงมาใชบรรเลงดวย ทเรยกกวา ฆองมอญ เปน

ฆองวงทตงโคงขนไปทงสองขาง ไมวางพนเหมอนฆองไทย รานฆองมอญมกประดษฐตกแตงกน

อยางสวยงาม เชนแกะสลกเปนลวดลายปดทองประดบกระจก”

เฉลมสทธ ไทรวจตร ( 2530:42 ) ไดกลาวไววา

“ไมทใชตฆองมอญจะทาดวยไมจรงทมน าหนกปานกลาง พกดวยดายละ

ผาเพอใหเกดความนมโดยจะมความยาวประมาณ 11 นวฟต เปนสวนทพนผา

ประมาณ 6 นวและเปนสวนทจบอกประมาณ 5 นว หนาทการบรรเลงเหมอนฆอง

วงใหญไทยฆองวงเลกไทยทกประการแตมวธการตทเปนเอกลกษณ”

ไพศาล อนทวงศ (2548:128) ไดกลาววา

“เปนฆองวงทตงโคงขนไปทงสองขางไมวางราบกบพนเหมอนกบฆอง

ไทย วงฆองสวนทโคงขนไปนนแกะสลกเปนลวดลายปดทองประดบกระจกอยาง

งดงาม สวนมากมกแกะเปนรปกนนรเรยกกนวา หนาพระตอนกลางโคงแกะเปน

กระหนกใบเทศปดทองประดบกระจกเชนกนตรงกลางเหมอนกนเทาระนาดเอก

ฆองมอญมลก จานวน 15 ลก”

จากทกลาวมาสรปไดวาฆองมอญเปนฆองวงทตงโคงขนไปทงสองขาง ไมวางราบไปกบ

พนเหมอนกบฆองไทย วงฆองสวนทโคงขนไปนนแกะสลกเปนลวดลายปดทองประดบกระจก

อยางงดงาม ฆองมอญม 2 ชนด คอฆองมอญวงใหญม 15 ลก และฆองมอญวงเลกม 16 ลก

2.6. ปมอญ

12

ภาพท 6 ปมอญ

ทมา http://www.siamdontrithai.com/images/1348634670.jpg วนทเขาถง 21 มกราคม 2557

ธนต อยโพธ ( 2523:68 ) ไดกลาวไววา

“ปมอญทาเปน 2 ทอนเหมอนปชวา แตขนาดใหญกวาละยาวกวา ทอน

เลาปทาดวยไมจรงกลงกลมเรยว ประมาณ 50 ซม. ตอนใกลหวเลาป ระยะสก 6

ซม. กลงเปนลกแกวคน ดานบน เจาะรนว 7 ร กบมรนวค า 1 รดวย สวนทอน

ลาโพง ยาวประมาณ 23 ซม. ทาดวยทองเหลองหรอโลหะอยางอน 15”

เฉลมศกด พกลศร (2530:68) ไดกลาวไววา

“ลาโพงของปมอญ ทาดวยทองเหลองมความยาวประมาณ 8 นว ปากลาโพง กวาง

ประมาณ 7 ซม. ลนปมอญคลายๆปใน แตกาพวดจะยาวกวาและมลกษณะทแตกตางทเดนชดคอลน

ปในไมมกาบง กาบงจะทาดวย งา กะลา พลาสตก เปนตน”

วมลศร อปรมย (2527:108) ไดกลาวไววา

“ปมอญทาเปน 2 ทอนเหมอนปชวา แตใหญวาทอนลาโพงทตอมคนลกแกวตรงกลาง 1

เปลาะ ตอนปลายทาเปนปากบาน ประมาณ 7-8 ซม. เลาปเจาะรนวเรยงไปตามยาว 7ร มร นวค า

ดานหลง ลนปทาดวยโลหะ”

จากทกลาวมาสรปไดวา ปมอญ มสวนประกอบคอ ลนป ลาโพงป ปมอญมขนาดใหญกวา

ปชวาและปในดานหนาเลาปมอญมรทงหมด 7 ร

2.7. ตะโพนมอญ

13

ภาพท 7 ตะโพนมอญ

ทมา : http://www.somchaidontrithai.com/product_images/T095.jpg วนทเขาถง 20กนยายน 2556

ธนต อยโพธ ( 2523:32) ไดกลาวไววา

“ตะโพนมอญเหมอนตะโพนไทยทกอยางแตตะโพนมอญมขนาดใหญกวาตะโพนไทย วด

ผานศนยกลางประมาณ 42 ซม. หนามดประมาณ 25 ซม. หนาหนยาวประมาณ 70 ซม.”


“ตะโพนในหนงสอเกาเรยกกวา สะโพน มรปรางคลายมทงค หรอ มฤทงค หรอ มฑทละ

ของอนเดย ม 2 ชนดดวยกน คอ ตะโพนไทย และ ตะโพนมอญ 2 ตะโพนน มรปรางเหมอนกนแต

ตะโพนมอญมขนาดใหญกวา”

จากทกลาวมาสรปไดวา ตะโพน ถอเปนบรมครทางดนตรไทย เมอเรมการบรรเลง จะตอง

นาดอกไมธปเทยนบชาตะโพนกอนทกครง และถอเปนประเพณสบตอกนมา ตะโพนมอญมขนาด

ใหญกวาตะโพนไทย

2.8. เปงมางคอก

ภาพท 8 เปงมางคอก

ทมา : http://www.somchaidontrithai.com/product_images/T096.jpg วนทเขาถง 21 มกราคม 2557

รองศาสตราจารยสมาล นมมานภาพ ( 2535:76 ) ไดกลาวไววา

http://www.somchaidontrithai.com/product_images/T095.jpg�

http://www.somchaidontrithai.com/product_images/T096.jpg�

14

“เปนกลองสองหนาของมอญ รปทรงกระบอกขนหนงทงสองหนา ใชลายหนงโยงเรงเสยง

ขนาดทนามาใชเดยวๆ ยาวประมาณ 54 ซม. หนาวดผานศนยกลางยาว 17 ซม. และ 16 ซม.มหวง

หนงโยงสายสาหรบคลองคอใชเดนตนาขบวน ประโคมพระบรมศพ”

ธนต อยโพธ ( 2523:42) ไดกลาวไววา

“สวนเปงมางทใชกนอยในวงปพาทยมอญตามทปฏบตกนอยในบดน ใชเปงมางจานวน 7

ลก มขนาดลดหลนกนไป”


“เปงมางเปนเครองดนตรทใชบรรเลงจงหวะหนาทบในวงปพาทยมอญ โดยบรรเลงควบค

กบตะโพนมอญมลลาบรรเลงมความสนกสนาน และเปนจดสนใจเทาๆกบ บรรเลงระนาดเอกเลยท

เดยวเปงมางคอกใชตสอดประสานกบตะโพนมอญ”

จากทกลาวมาสรปไดวา เปงมางคอก สามารถแบงออกไดเปนสองสวน คอสวนลกเปงมาง

และสวนเปงมางเปงมางคอกมทงหมด 7 ลก เรยกกนเปน 7 เสยง จากลกไปหาใหญ โดยลกเลกเสยง

จะสงสดและไลตาไปเลยจนลกสดทาย 18

2.9. โหมง

ภาพท 9 โหมง

ทมา : http://www.thaitambon.com/thailand/Kanchanaburi/710110/02110133119/710110-




15

ไพศาล อนทวงศ (2546:134) ไดกลาววา

“โหมงของวงปพาทยมอญจะเปน 3 ลก จะมเสยงสงเสยงตา 3 เสยง แขวนบนกระจงโหมง

วงทแกะราวเหมอนกบฆองมอญ”


“ฆอง 3 ใบ มขนาดลดหลนกนไป ใชแขวนราวเรยงไปตามขนาด เมอตเรยงไปตามลาดบ

ลกแลวยอนกลบ จะไดยนเปนเสยง โหมง โมง โมง แตแรกจะคดสรางขนเพอใชในการใด หาทราบ

ไม แตตามทปรากฏตอ ใชบรรเลงในการเลนมหรสพโบราณชนดหนงเรยกวา ระเบง”

จากทกลาวมาสรปไดวา โหมง ประกอบไปดวยกระจงกบลกโหมง กระจงโหมงจะแกะลาย

เหมอนกบฆองมอญ สวนลกโหมงจะมทงหมด 3 ใบ เรยบเสยงเรยงขนาดลกเลกเสยงสงสดและลก

ใหญสดเสยงตาสด

3. หลกการจดวง

วงปพาทยมอญมลกษณะการจดวงอยไมกลกษณะ โดยไดมการกาหนดขนาดวงทเปน

มาตรฐาน ทผวจยพอจะสบคนขอมลไดมดงน

วงปพาทยมอญเครองค

16

ภาพท 10 วงปพาทยมอญเครองค

ทมา : จดเรยงโดยผวจย

ปมอญ 1 เลา

ระนาดเอก 1 ราง ระนาดทม 1 ราง

ฆองมอญวงใหญ 1 วง ฆองมอญวงเลก 1 วง

ตะโพนมอญ 1 ใบ เปงมางคอก 1 ชด

ฉง ,ฉาบ ,กรบ

วงปพาทยมอญเครองหา

ภาพท 11 วงปพาทยมอญเครองหา


ปมอญ 1 เลา

ระนาดเอก 1 ราง

ฆองมอญวงใหญ 1 วง

ตะโพนมอญ 1 ใบ

เปงมางคอก 1 ชด

17

ฉง ,ฉาบ ,กรบ

โหมง

วงปพาทยมอญเครองใหญ

ภาพท 12 วงปพาทยมอญเครองใหญ


ปมอญ 1 เลา ฉง 1 ค กรบ 1 ค ฉาบ 1 ค

ระนาดเอก 1 ราง ระนาดทม 1 ราง โหมง 1 ใบ

ระนาดเอกเหลก 1 ราง ระนาดทมเหลก 1 ราง

ฆองมอญวงใหญ 1 วง ฆองมอญวงเลก 1 วง

ตะโพนมอญ 1 ใบ เปงมางคอก 1 ชด

18

4. การสมภาษณ

การสมภาษณ นกวชาการหลายทานไดกลาวไวดงน

ดร.วระวฒน ปนนตามย (2544: 1-4) กลาววา

“การสมภาษณ (Interview) คอ การพบปะพดคยกนของคนสองฝายทม

สถานภาพตางกนอยางมวตถประสงค เพอแลกเปลยนขอมลระหวางกน โดยทฝาย

หนงทาหนาทเปนผสมภาษณ (Interviewer) ซงอาจเปนผสมภาษณเดยวหรออยใน

รปคณะกรรมการกได และทาหนาทหลกคอ สอบถามเพอใหไดขอมลทตองการ

จากอกฝายหนงในฐานะเปนผรบการสมภาษณ ( Interviewee) หรอในฐานะของ

ผสมคร (applicant) อนจะนาไปสการประเมนความสอดคลองความเหมาะสมของ

ผสมครกบตาแหนงงานและองคการ”

ธรารกษ โพธสวรรณ (2546: 4-7) กลาววา

“ปญหาในการสมภาษณโดยเฉพาะอยางยง ปญหาของผเรมเปนผ

สมภาษณนน มปญหาหลายประการ นบ ตงแตปญหาพนฐานไปจนถงปญหาท

ซบซอนโดยทผสมภาษณเองคาดไมถง ในทนขอเรยงลาดบจากปญหาพนฐานไป

ยงปญหาซบซอน ดงน

1. การขาดความมนใจในตนเอง ผสมภาษณทมประสบการณในการ

สมภาษณนอย มกจะประสบปญหานแทบทกคน เมอผสมภาษณไดรบการ

มอบหมายงาน ความรสกประการแรกทเกดขนกคอ พวกเขามกคดวาผให

สมภาษณนน เปนผอยในระดบ สง มความเชยวชาญ ชานาญ ในเรองราวตางๆ เปน

อยางด ตวผสมภาษณจงเกดความรสกตนเตน ประหมา ขาดความมนใจตวเอง

2. ไมทราบวาควรตงคาถามอยางไร ปญหาอกประการหนงของผ

สมภาษณมอใหมคอการเตรยมคาถาม ทาอยางไรจงจะตงคาถามใหตรงกบโจทยทได

รบมา เพอทจะไดคาตอบทตองการ

19

3. การขาดความชานาญในการจดขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยปกต

แลวการสมภาษณจะบนทกเสยงหรอบนทก ทงภาพทงเสยงกไดแตบางครงเกด

เหตสดวสยไมสามารถบนทกเสยงหรอภาพได ◌ดงนนการสรปจงมความสาคญ

อยางมาก ตองจดประเดนสาคญตองสามารถบนทกเหตการณคาพดทมสสน

ขอเทจจรงเพอสนบสนนประเดนสาคญ อก ทงผสมภาษณตองตงใจฟง และคดถง

คาถามตอไปอกดวย

4. ปญหาจากผใหสมภาษณทพดนอย สงวนทาทและเงยบขรม โดยทว ไป

แลวการสมภาษณ ผใหสมภาษณทพดเกงนาจะทาใหผสมภาษณสบายใจและคดวา

ไดนอยหามากกวาผใหสมภาษณทพด นอยเงยบขรม อาจเปนคนไมชอบพด หรอ

ถามคาตอบคา ไมมการอธบายขยายความ ผสมภาษณจงเกดความรสกอดอด

โดยเฉพาะอยางยงกบผทมประสบการณในการสมภาษณไมมากนก

5. ปญหาจากผใหสมภาษณทพดไมหยด กอใหเกดปญหาแกผสมภาษณ

มากพอสมควร นน คอ หากถามคาถามเพยงคาถามเดยว แตผใหสมภาษณจะใช

เวลาในการตอบคาถามนนอยางยาวนาน และคาตอบนนอาจตรงประเดนหรอไม

ตรงประเดนกได ◌ดงนนผสมภาษณอาจหาโอกาสในชวงการหยด หายใจของผให

สมภาษณในการแทรกคาถามตอไปได

ผศ.นเรศ สรสทธ ( 2547: 14-16) กลาววา “กลยทธในการสมภาษณ ในการการเตรยมตว

(Preparation Strategy) การเตรยมตวกอนสมภาษณควรหาขอมล ทสาคญดงตอไปน

1. หาขอมลเกยวกบผใหสมภาษณ

2. หาขอมลเกยวกบบรษทหรอองคกรทจะเขาไปสมภาษณ

3. พยายามตงคาถามทคดวาผใหสมภาษณเขาใจในประเดนนน ๆ

4. เรยบเรยงคาถามใหดดและเนอหาครบถวน เชน ประวตสวนตวสถานทเกด วน

เดอนป เกด การศกษา ประสบการณ เป าหมายในอนาคต และเวลาแนะนาตวเองกอนสมภาษณ ให

เปนธรรมชาตทสด

5. ตรวจสอบเวลา และสถานทในการขอสมภาษณใหด คานวนการเดนทาง ควร

ไปถงกอนเวลาอยางนอย 10 นาท”

สธาทพย โมราลาย (2554: 283-284) กลาววา

20

“การสมภาษณ เปนทง ศาสตร และ ศลป อยางหนง กลาวคอ เปนศาสตร

ทเรยนรได และเปนศลป ทตองอาศยวรรณศลป ในการเขยน เพอมงใหสาระความร

จากการสมภาษณ สอดคลองกบวตถประสงคในการเขยน ชวนตดตามและนาอาน

ขอมลจากการสมภาษณมบทบาทสาคญ ในงานเขยนแทบทกประเภท ทงงานเขยน

ประเภท “เรองจรง” (สารคด) และ “เรองแตง” (บนเทงคด) ในกระบวนการเขยน

ทกประเภท นอกจากการแสดงหาขอมลจากกเอกสารและการลงพนท เพอสมผส

แหลงขอมลโดยตรงแลว การสมภาษณ จดเปนวธการแสดงหาขอมลทสาคญอยาง

หนง แมขอมลจากการสมภาษณจะจดเปนขอมลประเภท “เรองจรง” ซงมกจะพบ

เหนกนทว ไปในงานเขยนตางๆ เชน ขาว บทความ สารคด เปนตน แตนกเขยนทม60

ประสบการณกสามารถนาขอมลดงกลาวไปเปน “วตถดบ” สาหรบการเขยน แลว

ยอยเปนงานเขยนประเภทอนๆ ไดตามวตถประสงค”

เมตตา ววฒนานกล (2556: 274-275) กลาววา “ในบรรดาวธการตางๆ ทใชในการวจยนน

การสมภาษณนบเปนวธทมผใชมากทสดวธหนง โดยผวจยอาจเปนนกวจย นกวชาการ นกการตลาด

ทปรกษาดานการสอสาร ฯลฯ

ในการวจยมการใชการสมภาษณเพอจดมงหมายและในรปแบบตางๆ กนแบงตาม

เปาหมาย

1. การสมภาษณเพอการวจยเชงสารวจ (Survey interview) ในลกษณะเปนการสารวจขอมล

พนฐานและภาพกวางๆ ของสงทตองการศกษา ( exploratory) โดยมกใชรวมกบแบบสอบถาม

เนองจากเปนการเกบขอมลจากคนจานวนมาก จงตองการโครงสรางทมมาตรฐานและเปนระบบ

การสมภาษณเพอจดมงหมายนมข นเพอเสรมหรอใชแทนการใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถาม

ดวยตนเอง (self-administered questionnaire)

2. เพอการวจยเชงประวตศาสตร ( Oral-history interview) ในการวจยและศกษา เกยวกบ

ประวตศาสตร ซงเปนเรองทผานมาในอดต รวมจนถงววฒนาการในปจจบนนน

นอกเหนอจาก

การศกษาจากเอกสารแลวการสมภาษณอาจถกนามาใชเพอ

21

ก. ตรวจสอบ (double-check)

ข. เสรม (complement)

ค. เปนแหลงอางองเดยว (sole reference)

3. เพอการวจยเชงชาตพนธวรรณา ( Ethnographic interview) ซงเปนการศกษาในเชง

มานษยวทยาและ สงคมวทยา ทงนในการสมภาษณมกประกอบกบการเขาไปสงเกตหรอ

การมสวน

5.งานวจยทเกยวของ

การศกษางานวจยเรอง ป พาทยมอญงานศพ กรณศกษา วงดรยเสนาะศลป ผวจยไดศกษา

งานวจยทเกยวของของนกวชาการตางๆ ซงพอสรปรายละเอยดไดดงน

ณรงคฤทธ คงปน (2539: 196) ไดทาการวจยเรอง

“การศกษาวฒนธรรมดนตรป พาทยมอญ จากการวจยพบวา ประวตความ

เปนมาของวงปพาทยมอญนน ถงแมวาไมปรากฏหลกฐานทางลายลกษณอกษร

หรอหลกฐานโบราณคดทจะเปนเครองพสจนไดแนชดวา สงทเปนเครองดนตร

หรอบทเพลงตางๆ ของชนชาตมอญทสบตอกนมาและไดปรากฏออกมาใน

รปแบบของปพาทยมอญนน ไดเขามาสประเทศไทยตงแตสมยกรงศรอยธยาเปน

ราชธาน (ในครงทชวามอญอพยพเขามา) ทงนเนองจากปรากฏเพลง “ไทยสาเนยง

มอญ”ตงแตสมยอยธยาแลวแสดงวาโบราณาจารยดานดนตรไทยคงไดรบแรง

บนดาลใจจากเพลงมอญหรอปพาทยมอญในสมยนน ดวยเหตนยอมเปนเครอง

แสดงใหเหนวาในสมยนน ปพาทยมอญคงเขามาปรากฏในเมองไทยแลว แตมอย

ประจาตาบลตางๆ ทเปนทอยอาศยของชาวมอญ ยงไมเปนทแพรหลายเหมอนสมย

ตอมาชชาต พณพาทย ( 2546: บทคดยอ) ไดทาการวจยเรองศกษาวฒนธรรมป

พาทยมอญอาเภอเมองปทมธาน จากการวจยพบวา วฒนธรรมการนาวงป พาทย

มอญไปบรรเลงไดมการเปลยนแปลงไปจากการเอกสารทงจากการสมภาษณ

สามารถสรปไดดงนไมมการนาวงปพาทยมอญไปบรรเลงในงานมงคล เพราะ

ปจจบนยงไมเปนทนยมและถอวาไมเปน สรมงคลกบงานและเจาภาพ เหตผล

22

เนองจาก บรรพบรษชาวมอญทยดถอแบบขนบธรรมเนยมประเพณอยางเครงครด

นน มอยจานวนนอยนบวน มแตหายไป ทายทสดมแตคนมอญรนใหมทไดรบ

อทธพลทางดานวฒนธรรมจากสงคมใหม ทาใหวฒนธรรมทนาวงป พาทยมอญไป

บรรเลงในงานมงคลเสอมไป”

วฒชย วยวฒ (2540: 23) ไดทาการวจยเรอง

“ป พาทยมอญ จากการวจยพบวา ในปจจบนมการนาเอาเพลงไทย เพลง

มอญ ดนตรไทย ดนตรมอญ ผสมผสานกลมกลนและมววฒนาการเปลยนแปลง

เพอใหเกดความสนกสนานตามสภาพสงคม ตามความนยมของเจาภาพ ทาให

รปแบบของวงปพาทยมอญในงานตางๆ เรมเรอนหายไปคงเหลอใหไดชมกน

เฉพาะในสวนของงานศพเทานน ”

วราภรณ นยมศาสตร (2541: 15) ไดทาการวจยเรอง

“ปพาทยมอญ จากการวจยพบวา การบรรเลงป พาทยมอญในอดตจะม

ขนตอน ระยะเวลามากเนองจากชวตความเปนอยของคนในอดตไมตองรบรอน

ทาใหการบรรเลงป พาทยในงานศพเปนไปตามชวตความเปนอยดวย แตการถอเอา

ความสะดวกเปนหลกทาใหขนตอนบรรเลงปพาทยในงานศพนอยลดลงดวย และ

บางทการจางวงป พาทยมอญมาบรรเลงในงานศพจะลดจานวนวนลงตามแต

เจาภาพ บางงานจะหาปพาทยมอญบรรเลงเฉพาะวน เผาเทานน ”

รงสรรค บวทอง (2547: 100) ไดทาการวจยเรอง

“วฒนธรรมการสบทอดวงป พาทยมอญในอาเภอเมองสพรรณบร จาก

การวจยพบวา วงป พาทยมอญใบอาเภอเมองสพรรณบร มการนาหางนกยง มไฟ

กระพรบมาประดบ ประดาตามเครองดนตร และยงมการนา เวทมาตงเครองดนตร

นอกจากนการปฏบตตวรวมถงการแตงกายของนกดนตรในการปฏบตงานยงคง

รกษาความเปนระเบยบเรยบรอย ซงสงตางๆ เหลานเปนการปรงแตงเพอใหเกด

ความสวยงาม และใหสมเกยรตกบทางเจาภาพทมาวาจาง ปจจบน สงตางๆ ทนามา

23

ปรงแตงเหลานกลายเปนสวนประกอบอยางหนงของวงปพาทยมอญในอาเภอเมอง

สพรรณบรและจงหวดอนๆ สงผลใหป พาทยมอญกลายเปนมหรสพอยาง

หนงทใชในงานศพและสามารถดงดดผมาในงานใหสนใจดและฟงดนตร

กอใหเกดคณคาทางศลปวฒนธรรมไดเปนอยางด”

จรวฒน สวะตรศรศลป และ คณะ (2547: บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง

“ป พาทยมอญสกลดนตรเสนาะ และ สกลดนตรเจรญ จากการวจยพบวา เปนสกลดนตรท

มชอเสยงเกาแกในจงหวดปทมธาน ทมลกษณะเปนครอบครว ทาใหงายตอการฝกซอมและการ

บรรเลง และมผสบทอดการบรรเลงตอมาอกหลายรน”

วรยทธ ขามณ (2551:34) ไดทาการวจยเรอง

“ปพาทยมอญสกลดนตรเจรญ จากการวจยพบวา สกลดนตรเจรญเปน

สกลทมบทบาทสาคญกบป พาทยมอญของจงปทมธานเปนอยางมาก ถอไดวาเปน

ตนกาเนดของป พาทยมอญ โดยเฉพาะครสม ดนตรเจรญ ถอเปนตนตระกลและ

เปนทมาของวงดนตรเจรญ ทชาวมอญอพยพเขามาพงพระบรมโพธสมภารใน

แผนดนไทยจนสบเชอสายสกลดนตรเจรญจนถงทกวนน สวนการตงชอวงนน เปน

การตงชอโดยการนา เอานามสกลมาตงเปนชอวง เนองจากวงปพาทยมอญในสมย

นน ยงไมมการตงชอวง สวนมากจะเรยกตามชอเจาของวง”

จากการศกษางานวจยทเกยวของ กบงานวจยวงปพาทยมอญ ของครพยงแสงทบทม

พอสรปไดวา ทางวฒนธรรม คอ การทกลมคนทมวฒนธรรมตางกนมาอยรวมกนหรอตดตอใกลชด

กนจนฝายหนงหรอทงสองฝายรบเอาวฒนธรรมทไมใชของตนเองมาปฏบตทาใหเกดการ

เปลยนแปลงแบบแผนวฒนธรรมเดมเปนวฒนธรรมใหมเชนเดยวกบวงป พาทยมอญ ทรบอทธพล

มาจากชาวมอญ และไดมการพฒนามาจนถงปจจบน เพอสบทอดใหคงอยตอไปถงเยาวชนรนหลง

24

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ทาการเกบขอมลโดยการสมภาษณ ทงนเพอใหการ

วจยบรรลวตถประสงคทกาหนดไว ผวจยไดดาเนนการตามลาดบขนตอนดงน

1. ประชากรกลมตวอยาง

1. ประชากรกลมตวอยางทใชในครงนคอ วงปพาทยมอญ

กลมตวอยางในการวจยครงน คอ วงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม โดยการใชวธ

แบบเฉพาะเจาะจง เนองจาก วงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม เปนวงปพาทยมอญทมชอเสยง

และมเครองดนตรเครองมขทเปนจดเดนของวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม

2. การคนกวารวบรวมขอมล

2.1. เอกการและตาราตางๆ

2.1.1 หนงสอเกยวของกบปพาทยมอญ

2.1.2 หนงสอเกยวของกบเครองดนตรไทย, ปพาทยมอญ

2.1.3 หนงสอเกยวของกบวธการศกษาประวต

2.2. งานวจยทเกยวของ

2.2.1 ชชาต พณพาทย (2546) ไดทาการวจยเรอง ความหมายของการละเลน และ

พธกรรมในสงคมไทย

25

2.2.2 ณรงคฤทธ คงปน (2539) ไดทาการวจยเรอง การศกษาวฒนธรรมดนตรของ

ปพาทยมอญ

2.2.3 วราภรณ นยมศาสตร (2541) ไดทาการวจยเรองปพาทยมอญ

2.2.4 รงสรรค บวทอง (2547) ไดทาการวจยเรองปพาทยมอญ

2.3. การเกบขอมลภาคสนาม

- ตดตอนดวนเกบขอมล ครพยง แสงทบทม

- ทาการสมภาษณ ครพยง แสงทบทม

- รวบรวมละวเคราะหขอมลทไดมา

3. เครองมอทใชในการวจย

3.1. แบบฟอรมการสมภาษณ

- ประวตวง

- ผกอตงวงปพาทย

- เหตผลทกอตงวงปพาทย

- บคคลทสาคญทเกยวของ

- เครองดนตร

- ในวงมเครองดนตรอะไรบาง

- ทมาของเครองดนตร

26

- การเกบรกษาเครองดนตร

- การใชงานวง, การรบงานวง

- ในแตละงานมรายรบรายจายตอคน

- งานและสถานทรบงานบอย

4. วธเกบรวบรวมขอมล

1. หาขอมลเบองตนเกยวกบวงปพาทยมอญ

2. ตดตอ ครพยง แสงทบทมเจาของวงปพาทยมอญ เพอขอศกษาประวตวงปพาทยมอญ

3. นดวนและเวลาเพอนสมภาษณ

4. ทาการเกบขอมล บนทกเสยง ถายรป จดบนทก

27

บทท 4

ผลการวจย

การศกษาขอมล เรองวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม เปนการศกษาเกยวกบประวตวงป

พาทยมอญทกอตงมานานเกาแกและมชอเสยง เพอศกษาประวตความเปนมา เครองดนตร การดแล

รกษา โดยผศกษาไดประเดนการศกษา ดงน

4. ประวตความเปนมา ความรของวงปพาทยมอญครพยง แสงทบทม


6. รปแบบการจดวงปพาทยมอญครพยง แสงทบทม

1. ประวตความเปนมาของวงปพาทยมอญของ ครพยง แสงทบทม

1.1 ประวตผกอตงวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

ภาพท 13 ครพยง แสงทบทม

ทมา : ถายโดยผวจย

28

ชอ นายพยง นามสกล แสงทบทม ชอเลน เบม

เกด ป พ.ศ. 2479

ทอย อาเภอสามโคก จงหวดปทมธาน

บดาชอ นายอด แสงทบทม

ครพยง เปนนกดนตรอาชพ เคยควบคมและฝกซอมดนตรไทยเขาประชนวงดนตรไดรบ

รางวลชนะเลศ รางวลดนตรศรรตนโกสนทร ในวาระทมการเฉลมฉลองกรงเทพมหานคร 200 ป

พ.ศ. 2525 นอกจากนน ทานยงไดถายทอดดนตรไทยใหกบสถาบนอดมศกษาอกมากมาย เชน

มหาวทยาลยบรพา และ มหาวทยาลยราชภฎวลยลงกรณ (วทยาลยครเพชรบร) เปนตน

นอกจากน ทานไดรบมอบใหเปนประธานพธการไหว และครอบครดนตรไทยจาก ครถ ป

เพราะ และปฏบตหนาทมาโดยตลอด

1.2 การศกษา

การศกษาสายสามญ

จบประถมศกษาปท 6

การศกษาดานดนตร

ไดรบการถายทอดดนตรมาจากบดา คอ ครอด แสงทบทม ตอมา

ทานไดเรยนจากครสาล มาลยมาลย และครพรง ดนตรรส

1.3 ผลงานทางดานดนตรไทย

ครพยง แสงทบทม ไดรบการศกษาทางดานดนตรไทยมากจากบดา คอ ครอด แสงทบทม

ตอมาทานไดเรยนจากครสาล มาลยมาลย และครพรง ดนตรรส ครพยงไดศกษาเพลงและการ

บรรเลงเครองดนตรตางๆจนมความรความสามารถ ครพยงไดเกบเกยวประสบการณจากการออก

แสดงตามงานตางๆ ซงผลงานทไดรบการยอมรบและมชอเสยงเปนอยางมาก คอ ไดรวมการแสดง

ณ สงคตศาลา และไดรบเกยรตบตรผควบคมวงปพาทยมอญดเดน

29

1.4 เหตผลทกอตงวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

เหตผลทกอตงวงปพาทยมอญขนนน เพราะวาไดเขาทางานในบรษทแหงหนงแลวยายมา

อยทดอนเมอง เมอ พ.ศ. 2503 และจงไดรเรมกอตงวงปพาทยมอญแสงทบทมขน พ.ศ. 2505 ซง

ตอนนนยงไมไดทากนเปนอาชพจนกระทงเกษยณจากงานจงไดตงวงกนอยางจรงจง เพอรบงาน

ตามสถานทตางๆ และเพอเปนการอนรกษดนตรไทยไวใหลกหลานไดสบสานกนตอไป


การดแลรกษาเครองดนตรของครพยง แสงทบทม นน มการดแลรกษาเครองดนตรท

เขมงวดเปนอยางมาก เนองจากเครองดนตรทวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม สวนมากจะ

เปนเครองดนตรทมอายเกาแก เปนของโบราณทตกทอดตอกนมารนสรน ครพยง แสงทบทม จง

กาชบใหลกศษยชวยกนดแลเชดทาความสะอาดเปนพเศษ ในหนงอาทตย ครพยง แสงทบทม จะให

มการทาความสะอาดเครองดนตร หนงครง เพราะหากเกดการชารด จะซอมแซมบรณะขนมาใหม

ไดยาก

3. รปแบบการจดวงปพาทยมอญ ของครพยง แสงทบทม

การจดรปแบบวงปพาทยมอญของครพยง แสงทบทม นน เครองดนตรในวงปพาทยมอญ

ของ ครพยง แสงทบทม ปจจบนมเครองดนตรระนาดเอก ระนาดทม และ ระนาดเอก ระนาดทม

(หงสสา) ซงการซอเครองดนตรของวงปพาทยมอญของ ครพยง แสงทบทม ไมไดซอเครองดนตร

ไทยพรอมกน ซงไดเสรจจาก คณสมชย ชางคนเดยวทงหมด การตกแตงประดบความงามของวงป

พาทยมอญ ครพยง แสงทบทม ไดมการประดบดวยปายชอวงปพาทย ประดบหางนกยง ประดบไฟ

กระพรบ พวงมาลย เปนตน

30

บทท 5

สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ

การศกษาประวตวงปพาทย ครพยง แสงทบทม ผวจยมวตถประสงคดงตอไปน

1.เพอศกษาประวตความเปนมา ความรของวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

2.เพอศกษาการดแลรกษาวงปพาทย การรบงานตามสถานทตางๆ

3.เพอศกษาการจดวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

สรปผล

1. ศกษาประวตความเปนมาของวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

1.1 ประวตผกอตงวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม ชอเลน เบม เกด เดอน ป พ.ศ.2479

ไดกอตงวงปพาทยมอญ พ.ศ. 2479 มพนองทงหมด 5 คน สนใจทางดานดนตรทง 5 คน

1.2 จบประถมปท 3

1.3 ไดแสดงงานมหรสพตางๆ ในงานพระราชพธศพ

1.4 การสบทอดวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม เปนผกอตงวงปพาทยมอญขนและได

ถายทอดใหลกศษย

2. การดแลรกษาวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม

2.1 การเกบดแลรกษาเครองดนตรในวงปพาทยมอญ เครองเลนแตละชนไดมการเกบแต

ละหมวดหมทด มการลางและเชดทาความสะอาด เดอนละ 2-3 ครง

31

3. รปแบบวงปพาทยมอญ ครพยงแสงทบทม

3.1 เครองดนตรวงปพาทยมอญของ ครพยง แสงทบทม ในปจจบนมเครองดนตร

ระนาดเอก ระนาดทม และ ระนาดเอก ระนาดทม (หงสสา)

3.2 การซอเครองดนตรของวงปพาทยมอญของ ครพยง แสงทบทม ไมไดซอเครองดนตร

ไทยพรอมกน ซงไดเสรจจาก คณสมชย ชางคนเดยวทงหมด

3.3 การตกแตงประดบความงามของวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม ไดมการประดบ

ดวยปายชอวงปพาทย ประดบหางนกยง ประดบไฟกระพรบ พวงมาลย

อภปรายผล

1. ศกษาประวตความเปนมาของวงปพาทย ครพยง แสงทบทม จากการศกษาพบวาวงของ

ครพยง แสงทบทม ไดมการปรบเปลยนรปแบบวงไปตามยคสมยของดนตร เนองจากยคสมยนไดม

การนยมวงปพาทยมอญนอยลง ผเลนนอยลง จงทาใหงานแสดงเรมหมดลงไป แตการดารงสบทอด

ยงคงอย

2. ศกษารปแบบวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม จากการศกษาพบวา วงปพาทยมอญคร

พยง แสงทบทม มการเปลยนแปลงรปแบบเครองดนตร รปแบบวง มการดแลการประดบวงใหใหม

ละงดงามอยเสมอแลวมการตกแตงเครองดนตร ซงสอดคลองกบ รงสรรค บวทอง(2547:100)ไดทา

การวจยเรอง วฒนธรรมการสบทอดวงปพาทยมอญอาเภอเมองสพรรณบร

3. การดแลรกษาของวงปพาทยมอญ ครพยง แสงทบทม ไดมการดแลรกษาอยางเขมงวด

เครองดนตรแตละชนไดมผามาหอหม และไดมการลางและเชดทกๆอาทตยแตเนองจากการรบงาน

ไดนอยลง ทาใหเครองดนตรจงไดถกตงในการรบงานจงไดนอยลงไป

32

อปสรรค

1. การเดนทางเกบขอมลใชเวลาในการเดนทางนาน

2. การเกบขอมลภาคสนามไมสาเรจตามแผนทวางไว

3. เอกสารเกยวกบวงปพาทยมอญมนอยเกนไป

4. ในการเกบขอมลสมภาษณบางสวน ขอมลบางสวนนนไมไดตามทตองการเนองจาก

เจาของวงนนไดกอตงวงมานานแลว

ขอเสนอแนะ

จากการทไดศกษางานวจยเรอง ศกษาประวตวงปพาทยมอญครพยง แสงบทม พบวา

นอกจากวงปพาทยมอญของครพยง แสงบทม ยงมวงปพาทยอนๆทมชอเสยงอกหลายวง ผวจยจง

อยากเสนอใหผทสนใจในวงปพาทยมอญ ไดศกษาวงปพาทยมอญอนๆ ตอไป

33

บรรณานกรม

ธนต อยโพธ 2545 เครองดนตรไทยและเครองดนตรสากล พมพครงท 2 กรงเทพฯ บรษทโอ เอส

พรนตง เฮาส

ชชาต พณพาทย 2546 ศกษาวฒนธรรมปพาทยมอญ อาเภอเมองปทมธาน วทยานพนธ

มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ คณะศลปกรรมศาสตร สาขาวชามนษดรยางควทยา

มหาวทยาลยศรครนทรวโรฒ

ณรงคฤทธ คงปน 2530 การศกษาวฒนธรรมดนตรของปพาทยมอญ วทยานพนธปรญญานพนธ

ศลปกรรมศาสตรบณฑต ภาควชาดรยางคศลป คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย

เฉลมศกด พกลศร 2530 สงคตนยมวาดวยดนตรไทย กรงเทพฯ สานกพมพไอเดยนสโตร

ธนต อยโพธ 2551 ทระลกในงานพระราชทานเพลงศพ หมอมราชวงศเทพพงศเทวกล

ปญญา รงเรอง 2545 ดนตรในวถชวตไทย ระดบมธยมศกษา กรงเทพ โรงพมพคร เสภา ลากพราว

มานต หลอพนจ มปป.ดนตรไทย กรงเทพฯ บรษท โอ เอส พรนตง เฮาส

รงสรรค บวทอง 2547 วฒนธรรมการสบทอดวงปพาทยมอญในอาเภอสพรรณบร วทยานพนธ

มหาวทยาลยนครนทรวโรฒ คณะศลปกรรมศาสตร สาขาวชามนษดรยางควทยา

มหาวทยาลยศรครนทรวโรฒ

34

บรรณานกรม (ตอ)

วฒชย ชยวฒ 2540 ปพาทยมอญ สารนพนธปรญญาศลปศาสตรบณฑต ภาควชาดนตรนเทศ คณะ

มนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สมบญ วงศคาลอ , จนทรอาภา คอนชะนะ 2546 แนะนาดนตรไทย กรงเทพฯ โรงพมพครสภา

ลาดพราว

35

ภาคผนวก ก

ผลงานของครพยง แสงทบทม

ภาพท 14 การบรรเลงดนตรไทย ณ สงคตศาลา


ภาพท 15 การบรรเลงวงปพาทยมอญเครองมก


36

ภาพท 16 ครพยง แสงทบทมเปนผอานโองการพธไหวครดนตรไทย


ภาพท 17 ถวยรางวลพระราชทานการประกวดวงปพาทยมอญ ระดบจงหวดปทมธานไดรบรางวล

รองชนะเลศอนดบท 2


37

ภาคผนวก ข

ภาคสนาม

ภาพท 18 ผวจยถายรวมกบครพยงแสง ทบทม


ภาพท 19 เศยรบรมคร ณ บานครพยง แสงทบทม


38

ภาคผนวก ค

ประวตสวนตวผวจย

ประวตนสตผทาวจย

นสตชนปท 4 สาขาดนตรไทย ภาควชาดนตร

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตบางเขน กรงเทพมหานคร

ประวตสวนตว

ชอ นายปรนทร ฤทธมนตร

วน เดอน ปเกด 3 กมภาพนธ พ.ศ. 2536

ทอยปจจบน

124/137/40 ซ.เรวด 46/2 ม.4 ถ.ตวานนท ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000

ประวตการศกษา

สาเรจการศกษาระดบชนอนบาล จากโรงเรยนพชราอนบาล จ.นนทบร

สาเรจการศกษาระดบชนประถามศกษา จากโรงเรยนการญศกษา จ.นนทบร

สาเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษา จากโรงเรยนเบญจมราชานสรณ จ.นนทบร

ปจจบนเปนนสตชนปท 3 สาขาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน

39


ชอ นายณฐวฒ เปยมสวสด

วน เดอน ปเกด 13 มกราคม พ.ศ. 2535


16 ซ.นารถสนทร ถ.สขมวท ต.ปากน า อ.เมอง จ.สมทรปราการ 10270


สาเรจการศกษาระดบชนอนบาล จากโรงเรยนบรารกษ จ.สมทรปราการ

สาเรจการศกษาระดบชนประถามศกษา จากโรงเรยนบรารกษ จ.สมทรปราการ

สาเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษา จากโรงเรยนนวมนทราชนทศ สวนกหลาบวทยาลย

สมทรปราการ จ.สมทรปราการ



40


ชอ นายทองอนนต ศรสมพนธ

วน เดอน ปเกด 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2536


52/4 ซ.กรงเทพฯ-นนท 17 แขวงบางซอ เขตบางซอ 10800


สาเรจการศกษาระดบชนอนบาล จากโรงเรยนผดงศษยพทยา จ.กรงเทพมหานคร

สาเรจการศกษาระดบชนประถามศกษา จากโรงเรยนผดงศษยพทยา จ.กรงเทพมหานคร

สาเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษา จากโรงเรยนมธยมประชานเวศน จ.กรงเทพมหานคร



รายงานผลการวิจัย เรื่อง...

Documents