assistant professor nattawoot 8/26/2019fin.bus.ku.ac.th/131310 principles of insurance/lecture...
TRANSCRIPT
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 1
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 2
Legal Doctrines and
Insurance Contracts
ผศ.ดร.ณฐวฒ ควฒนเธยรชย, CFA
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 3
Email:
Homepage:
http://fin.bus.ku.ac.th/nattawoot.htm
Phone:
02-9428777 Ext. 1212
Mobile:
087- 5393525
Office:
9th floor, KBS Building 4
Abstract
หลกกฎหมาย (Legal Principles) ทเกยวของกบ
การประกนภย
ลกษณะของสญญาประกนภย (Insurance
Contracts)
เงอนไขตางๆในสญญาประกนภย (Contractual
Provisions)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 4
หลกกฎหมาย
ระบหลกกฎหมายเบองตนในตวสญญาประกนภย
อธบายถงจดประสงคและการท างานของหลก
กฎหมายเหลาน
ท าไมตองมหลกกฎหมาย
หลกกฎหมายท าใหหลกเศรษฐศาสตรมผลบงคบใชได
หลกกฎหมายก าหนดถงสทธของเราในสญญาประกนภย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 5
หลกกฎหมาย
ท าไมเราไมอนญาตใหท าสญญากนอยางเสร?
หลกกฎหมายชวยลดตนทนในการท าสญญา
เหตการณในอนาคตยากทจะพยากรณไดจงเปนการยากทจะ
เขยนสญญาใหครอบคลมเหตการณทงหมด
หลกกฎหมายคอหลกเกณฑทเขยนขนเพอประยกตใชยามสงท
ไมคาดคดเกดขน
ใชในการจดการปญหาของ
ภาวะภยทางศลธรรมแลอปนสย
การเปดเผยขอมล
ระบบกฎหมายชวยแกไขความขดแยงและเปนการบงคบ
ใหท าสญญาอยางถกตองดวย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 6
หลกกฎหมายทส าคญ
การชดใชคาสนไหมทดแทน (Indemnity)
มลคาเงนสดตามจรง (Actual Cash Value)
สวนไดเสยในเหตประกนภย (Insurable Interest)
การสวมสทธ (Subrogation)
ความสจรตอยางยง (Utmost Good Faith)
ความสมพนธของบรษทประกนและตวแทน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 7
หลกกฎหมายกบภาวะภยทางศลธรรม
และอปนสย หลกกฎหมายทชวยลดปญหาของภาวะภยทาง
ศลธรรมและอปนสย
หลกชดใชคาสนไหมทดแทนตามจรง (Principle of
Indemnity)
หลกสวนไดเสยในเหตประกนภย (Insurable interest)
หลกการสวมสทธ (Subrogation)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 8
หลกกฎหมายกบการเปดเผยขอมล
หลกกฎหมายทท าใหเกดแรงจงใจในการเปดเผย
ขอมลทเปนความจรง
หลกสจรตอยางยง (Utmost good faith)
การแถลงความจรง (Representations)
การปกปดขอมล (Concealment)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 9
หลกชดใชคาสนไหมตามความจรง
ผเอาประกนควรจะไดรบการชดใชเพอใหสถานะ
ทางการเงนกอนและหลงความสญเสยเกดขน
เทากน (หรอเกอบจะเทากน) โดยไมมก าไรเกดขน
จดประสงค
ปองกนผเอาประกนหวงก าไรจากการประกนภย เชน ถอ
กรมธรรม 3 ฉบบเพอเรยกรองคาสนไหม 3 เทาของ
คาใชจายทเกดขนในอบตเหตเดยวกน
ลดภาวะภยทางศลธรรม (moral hazard)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 10
มลคาเงนสดตามจรง (actual cash
value) ขอตกลงเกยวกบความสญเสยเบองตนทสนบสนน
หลกชดใชคาสนไหมตามจรง
ACV = replacement cost – depreciation
Replacement cost = คาปรบคนสภาพ
Depreciation = คาเสอมราคา
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 11
ตวอยาง
โซฟาตวหนงมราคา $800 ตอนทซอมาใหมๆ 5 ป
ตอมาโซฟาตวนถกไฟไหมเสยหายสนเชง การ
เสอมสภาพของโซฟาตวนคอ 60% โดยประมาณ
โซฟาปจจบนขายทราคา $1,000
ACV = $1,000 - .6 x $1,000 = $400
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 12
ACV อาจไมเปนไปตามสตร
มลคาตามราคาตลาดทเปนธรรม (Fair Market
Value)
ราคาทซอขายกนในตลาดทเปนอสระ (free market)
FMV อาจจะนอยกวา ACV
ขดจ ากดกรมธรรม (Policy Limit) หรอทนประกน
อาจนอยกวา ACV
การก าหนดคา ACV โดยผเชยวชาญซงจะค านงถง
ปจจยทงหมดทเกยวของเชน ACV, FMV, PV ของ
รายไดคาดหมายทจะไดจากทรพยสนนน ฯลฯ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 13
ACV
ACV = minimum of:
replacement cost – depreciation
Fair market value
Policy limit
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 14
Advanced Problem
มดกบโฟรอยในบานหลงหนงซงอาย 20 ปแลว
บานหลงนมอายการใชงานประมาณ 80 ป
ตอนทซอบานหลงนมดกบโฟรจายเงนไป 200,000 บาท
มดกบโฟรซอกรมธรรมอคคภยซงมจ านวนเงนเอาประกน
(ขดจ ากดกรมธรรม) ทงสน 200,000 บาท
เกดไฟไหมบานทงหลง
ในปจจบนนบานซงมลกษณะเหมอนกนไมมแลวแตบานซงท า
ดวยวสดแบบเดยวกนและมคณภาพพอๆกนสรางไดดวยเงน
240,000
กอนบานจะเสยหาย มผตดตอมดกบโฟรวาจะซอบาน ซงมด
กบโฟรตกลงจะขายทราคา150,000 บาท
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 15
Advanced problem
Policy Limit = 200,000
Replacement Cost = 240,000
Depreciation = ¼ (240,000) = 60,000
Fair Market Value = 150,000
ACV = Min(240,000 – 60,000 and 150,000) =
150,000
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 16
ขอยกเวนของหลกชดใชคาสนไหม
ตามจรง กรมธรรมแบบก าหนดมลคา (Valued Policy)
กรมธรรมทชดใชคาสนไหมตามจ านวนทตราไว (face
amount) ถาเกดการสญเสยแบบสนเชง
กรมธรรมประกนชวต
กรมธรรมประกนสขภาพ
การประกนภยมลคาของใหม (Replacement Cost)
ผเอาประกนชดใชคาสนไหมให โดยคดจากคาปรบสภาพและ
ไมหกคาเสอม
พบไดบอยในกรมธรรมอคคภย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 17
สวนไดเสยในเหตประกนภย
เหตการณหรอความสญเสยทอาจเกดขน
(contingency) ตองท าความสญเสยทางการเงน
ใหกบผเอาประกนภย
จดประสงค
ปองกนการพนน
ลดภาวะภยทางศลธรรม
ชวยในการวดความสญเสย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 18
สวนไดเสยในการประกนวนาศภย
เจาของทรพยสน (ownership)
ฎ 3054/2525 ช. เชารถยนตบรรทกแลวน ามาเขารวมเพอขอ
จดทะเบยนวงนามของหางโจทก
โจทกน ารถไปประกนกบบรษทจ าเลย เหนไดวาโจทกไมใช
เจาของรถ และไมไดเปนผใชรถหรอรบประโยชนจากการใช
รถ โจทกจงมไดมสวนไดเสยในเหตทเอาประกนภย
ผขายสนคาสงออกทไดโอนกรรมสทธใหผซอไปแลว แตยง
ไมไดสงมอบสนคา กถอวามสวนไดเสย
ผทอยในขายทตองรบผดชอบในทรพยสนนน
(potential legal liability)
แพทย ผรบขนสง ผรบเหมากอสราง ผผลตสนคา
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 19
สวนไดเสยในการประกนวนาศภย
ผใหสนเชอทผเอาประกนน าเงนไปซอทรพยสน
(secured creditor)
สทธตามความชอบธรรมตามสญญา (contractual
right)
ฎ 2705/2516 ผเชาซอมสทธทจะยดถอและใชประโยชน
ตลอดจนตองรบผดในความสญหายหรอบบสลายอยางใดอน
เกดแกรถทเชาซอมา และเมอใชเงนครบยอมตกเปน
กรรมสทธแกผเชาซอ จงมสทธเอาประกนภยได
ฎ 1788/2520 ผเชาซอรถยนตมสทธครอบครองผกพนตาม
สญญาเชาซอ สามของผเชาซอมสวนไดเสยเอาประกน
รถยนตได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 20
สวนไดเสยในการประกนชวต
สวนไดเสยในชวตของตนเอง
ความสมพนธของเครอญาต
ถาไมใชญาตใกลชดกนแลวตองมการพสจนวามสวนได
เสยทางการเงนกบผเอาประกนชวต
สวนไดเสยทเปนตวเงน (Pecuniary Interest)
ระหวางบรษทและลกจาง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 21
นายจางกบลกจาง
ฎ.64/2516 ( ประชมใหญ ) ประเดนแรก ศาลฎกาวนจฉยวา โจทก
จางคนขบรถบรรทกน ามน โจทกตองรบผดตอการกระท าละเมดในทางการท
จางของลกจาง และตองจายเงนแกทายาทผอยใตอปการะของลกจาง ใน
กรณทลกจางถงแกความตายเพราะอบตเหตตามประกาศของ
กระทรวงมหาดไทยซงออกโดยอาศยอ านาจประกาศคณะปฏวต นอกจากนน
รถของโจทกมราคาไมนอย โจทกตองใชคนขบรถทมความช านาญและไวใจ
ได โจทกจงมสวนไดเสยทจะเอาประกนชวตลกจางดงกลาวได ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 863 เพราะฉะนนสญญานจงใชบงคบได สวนประเดนทสองทวาโจทก
มสทธไดรบเงนเตม 100,000 บาท ตามสญญาหรอไมนน ศาลฎกาเหนวา
สญญารายนเปนสญญาประกนอบตเหตของบคคลไมใชเรองเกยวกบการ
เสยงภย จงเปนสญญาประกนชวต ซงถอไดวาไมใชสญญาชดใชความ
เสยหาย เมอก าหนดเงนทเอาประกนไวเทาใด กตองชดใชใหตามนน บรษท
จ าเลยจะน าสบถงคาเสยหายทแทจรงของโจทกไมได จงพพากษาใหจ าเลย
ใชเงน 100,000 บาท ตามสญญา โดยไมตองค านงวาโจทกจะตองจายเงน
ใหแกทายาทของลกจางหรอไม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 22
เมอใดทสวนไดเสยตองม
การประกนวนาศภย
สวนไดเสยตองมทงตอนท าสญญาตอนความสญเสย
เกดขน ยกเวนในการประกนภยทางทะเล ซงผเอาประกน
ไมจ าเปนตองมสวนไดเสยขณะสญญาถกเขยนขนแต
ตองมเมอเกดความเสยหายขน
ในการคาระหวางประเทศ การซอขายมอยตลอดเวลาใน
ขณะทสนคาอยระหวางการขนสงทางทะเล ผซอยอาจไม
มโอกาสเหนสนคานนเลย และโอกาสทจะเกดภยมอยทก
ขณะระหวางขนสง ดงนนผรบประกนจงยอมใหผซอ
สนคาเอาประกนกอนทจะท าสญญาซอขายได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 23
เมอใดทสวนไดเสยตองม
ถาหากทรพยสน สทธ วตถทเอาประกนมตวตนอย
ในขณะท าสญญาประกนภยแลว ผเอาประกน
จะตองมสวนไดเสยในเหตทเอาประกนทงในขณะ
ท าสญญาและขณะเกดภยดวย มฉะนนสญญาไม
ผกพน
สงทเปนวตถเอาประกนภยนนไมมตวตนในขณะท า
สญญา แตจะเกดและมขนในอนาคตอนใกล ผเอา
ประกนมสวนไดเสยขณะเกดภยเทานน สญญา
สมบรณแลว
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 24
เมอใดทสวนไดเสยตองม
การประกนชวต
สวนไดเสยตองมขณะท าสญญาไมจ าเปนตองมตอน
ความสญเสยเกดขน (เมอตาย)
สญญาประกนชวตเปนสญญาประเภท valued policy ไม
มความจ าเปนตองตราคาสงใดอก
สามทท าประกนชวตใหภรรยากอนการหยารางโดยระบ
ใหตวเองเปนผรบประโยชน ถาภรรยาตายหลงจากหยา
รางกนไปแลว ถอวาสามมสทธรบเงนประกนชวตอย
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 25
การสวมสทธ (subrogation)
ผรบประกนสามารถเกบคาชดเชยจากบคคลทสามท
เปนผกอความสญเสยได
จดประสงค
ปองกนการชดเชยทบซอนเพอสนบสนนหลกชดใชคาสนไหม
ตามจรง
ปองกนการประมาท
คดวาอกฝายมประกนอยแลว
ชวยใหเบยประกนไมแพงจนเกนไป
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 26
การสวมสทธ (subrogation)
เงอนไข
ผเอาประกนตองไดรบการชดใชเตมจ านวน
ใชในการประกนวนาศภยเทานน
การประกนชวตไมไดใชหลกชดใชคาสนไหมตามจรง
การประกนชวตไมสามารถใชหลกรบชวงสทธได เพราะชวตของคนม
คาจนไมอาจประมาณคาเปนเงนได
ผเอาประกนชวตรบเงนจากบรษทรบประกนและยงสามารถฟองผทท า
ใหเกดความสญเสยไดอก
ถาวนาศภยนนมไดเกดขนจากการกระท าของบคคลภายนอก
ผรบประกนภยไมมสทธจะไปเรยกรองอะไรจากผใดได
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 27
กฎหมายการสวมสทธ
หลกนสนบสนนการชดใชคาสนไหมตามจรง เพอให
บคคลภายนอกซงเปนผกอวนาศภยนนตองรบผดชอบ
ในความเสยหายทตนไดกระท าขนตามกฎหมาย และ
เพอไมใหผเอาประกนภยหรอผรบประโยชนทไดรบคา
สนไหมทดแทนไปเรยกรองความเสยหายไดอก เพราะ
สทธดงกลาวผรบประกนไดสวมไปตามกฎหมายแลว ผ
เอาประกนจะเรยกรองคาเสยหายจ านวนเดยวกนทง
จากผกอวนาศภยและผรบประกนภยไมได และไมวา
กรณใดผรบประกนภยจะรบชวงสทธเกนไปกวาจ านวน
ทตนจายคาสนไหมทดแทนไมได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 28
กฎหมายการสวมสทธ
ถาความวนาศภยนนไดเกดขนเพราะการกระท าของ
บคคลภายนอก ผรบประกนภยไดใชคาสนไหมทดแทนไปเปน
จ านวนเพยงใด ผรบประกนยอมเขาสวมสทธของผเอาประกนภย
และของผรบประโยชนซงมตอบคคลภายนอกเพยงนน
ถาผรบประกนภยใชคาสนไหมทดแทนไปแตเพยงบางสวน หาม
มใหผรบประกนภยนนใชสทธของตนใหเสอมเสยสทธของผเอา
ประกนภยหรอผรบประโยชนในการทเขาจะเรยกรองเอาคา
สนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกเพอเศษแหงจ านวนวนาศภย
นน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 29
ตวอยาง
อรสยามบานราคา 200,000 มกรมธรรมคมครอง
ความเสยหายทงหมด 160,000 สมมตวาไฟไหม
บานเสยหายทงหลงเพราะคนเดนสายไฟท าผดหลก
บรษทประกนชดใชใหอรสยา 160,000 หลงจาก
นนไปฟองเรยกคาเสยหายจากคนเดนสายไฟ
หลงจากชนะคดคนเดนสายไฟจายใหบรษทประกน
สทธ 100,000 (หลงหกคาทนายไป 25,000 บาท
แลว) ศาลจะสงใหบรษทประกนจายใหอรสยาอก
40,000 บาททเหลอบรษทประกนจงจะรบไปได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 30
ตวอยาง
อกกรณหนงอรสยามสทธโดยชอบธรรมทจะ
เรยกรองคาชดเชยอกสหมนจากคนเดนสายไฟ
บรษทประกนจะสวมสทธของอรสยาไปเรยกรองให
คนเดนสายไฟจายใหบรษทตนในเศษแหงจ านวน
วนาศภยไมได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 31
ฎกาทเกยวกบการสวมสทธ
ฎ 115/2521 เมอเจาของขายรถไปแลวเจาของยอมไมมสวนไดเสยทจะเอา
ประกนภยรถคนนน สญญาประกนภยไมผกพนผรบประกนใหตองชดใชคา
สนไหมทดแทน เมอผรบประกนภยใชคาทดแทนไปแลว จงไมอาจเขารบชวง
สทธฟองผท าละเมดใหรถคนนนเสยหาย
ฎ 1930/2538 การรบชวงสทธตามมาตรา 226 และ 880 หมายความวา
เจาหนมสทธเพยงใด ผรบชวงสทธกไดรบสทธไปเพยงนน เมอขอเทจจรงฟง
ไมไดวารถยนตบรรทกทโจทกรบประกนภยไวไดรบความเสยหายเทาใด ศาล
จงก าหนดใหตามควรแกพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด มาตรา 438
การทโจทกไปตกลงคาเสยหายไปโดยไมปรากฏวาคาเสยหายจรงมเพยงใด
โจทกจะเรยกรองเอาเงนทโจทกจายไปเตมจ านวนไมได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 32
หลกสจรตอยางยง
ระดบความสจรตทสงกวาสญญาทวๆไปจะถกบงคบ
ใชทงสองคความ (ผรบประกนกบผเอาประกน) ใน
สญญาประกนภย
การแถลงความจรง (Representations)
ขอความทเปดเผยโดยผสมครเอาประภย
การปกปดความจรง (Concealments) และค า
รบรอง (Warranties)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 33
หลกสจรตอยางยง
ผรบประกนอาจตดสนใหสญญาประกนภยเปน
โมฆยะ(Voidable) ไดถาการแถลงความจรง:
มสาระส าคญ (material)
เปนเทจ (false)
ท าใหผรบประกนภยหลงเขาตกลงท าสญญาดวย (relied
upon by insurer)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 34
การแถลงความจรง
มสาระส าคญ
ขอความทถาผรบประกนรความจรงจะไมยอมรบประกน
เทจ
การโกหก
ท าใหผรบประกนภยหลงเขาตกลงท าสญญาดวย
ความจรงทท าใหผรบประกนก าหนดเบยประกนผดพลาด
ฎ 2995/2517 มรายไดจรงปละประมาณ 15 ลานบาท แตแจง
กบผรบประกนวา มรายไดเพยงปละประมาณ 1 ลานบาท เปน
การแจงจ านวนเงนรายไดผดไปถง 10 เทาตว ถอเปนเหตให
ผรบประกนภยเรยกเบยประกนสงขนตามทควรจะเรยกได
สญญาเปนโมฆยะ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 35
การปกปดความจรง
เจตนาทจะเกบขอมลอนเปนสาระส าคญ โดยไม
บอกกลาวแกผรบประกน
ผรบประกนมสทธทจะตดสนใหสญญาประกนภย
เปนโมฆยะไดถามการปกปดความจรง
ไมใชการโกหกแตคอการบอกไมหมด เชน สมคร
ท าประกนอคคภยใหกบบานของตนแตไมไดแถลง
วาบานของตนเปนโกดงเกบถงแกส ท าใหผรบ
ประกนคดเบยประกนถกกวาทควรจะเปน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 36
ค ารบรอง
ขอความสวนหนงในสญญาประกนภยทผเขยนกา
รนตวาวาเปนความจรงไมวากรณใดๆ
ตวอยาง: ผเอาประกนอคคภยรบรองวาจะตดตง
เครองวดปรมาณควนในบาน
ผรบประกนมสทธตดสนใหสญญาประกนภยเปน
โมฆยะไดถาค ารบรองไมเปนความจรง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 37
ขอยกเวน
ถาหากรเหตภายหลงจากท าสญญาแลว ถอวาสญญาประกนภยนนสมบรณ
และในกรณทผเอาประกนภยไมรวามขอเทจจรงเชนนนกไมท าใหสญญา
ประกนภยเปนโมฆยะ เชน ผเอาประกนชวตไมรวาตนเองเปนโรคมะเรง
ในขณะเสนอท าสญญา
ฎ. 4498/2542 แมตรวจพบวามการอกเสบของตบ แตตามรายงานการตรวจ
ของแพทยไดแนะน าใหไดรบการวนจฉยตอไป แสดงวายงไมแนชดวาผตาย
ปวยเปนโรคตบอกเสบหรอไม จงฟงไมไดวาผตายทราบวาตนปวยเปนโรคตบ
อกเสบ ดงนน การทผตายมไดแจงผลการตรวจโรคดงกลาวในแบบสอบถาม
ของจ าเลย มใชกรณทผตายรอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซง
อาจจะจงใจจ าเลยใหเรยกเบยประกนภยสงขนหรอบอกปดไมยอมท าสญญา
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 865 วรรคแรก สญญาประกนชวตไมเปนโมฆยะ จ าเลย
ไมมสทธบอกลาง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 38
สญญาประกนภย
อธบายบทบญญตเบองตนในสญญาประกนภย
อธบายจดประสงคของบทบญญตเหลาน
อธบายวาบทบญญตเหลานสนบสนนหลกกฎหมาย
และหลกเศรษฐศาสตรในการประกนภยไดอยางไร
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 39
สญญาประกนภย
ขอก าหนดทางกฎหมายในสญญาประกนภย
ค าเสนอและค าสนอง (offer and acceptance)
คาตางตอบแทน (consideration)
บคคลทเปนคกรณ (competent parties)
ความมงหมายทางกฎหมาย (legal purpose)
ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนภย
เปนสญญาเสยงโชค (aleatory contract)
เปนสญญาผกพนฝายเดยว (unilateral contract)
เปนสญญาทมเงอนไข(conditional contract)
เปนสญญาส าเรจรป(contract of adhesion)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 40
สญญาประกนภย
สวนประกอบในสญญา
ค าแถลง (declarations)
ขอความรบประกน (insuring clauses)
ขอจ ากดความคมครอง (exclusions)
เงอนไข (conditions)
การสลกหลง (endorsements) และขอก าหนด
ตอทาย(riders)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 41
ค าขอเอาประกนภย (Application)
ผตองการเอาประกนเสนอ (Offer) ซอความ
คมครองโดยการสงใบค าขอเอาประกนภย
ผรบประกนตดสนใจวาจะรบหรอสนอง (Accept)
ค าเสนอหรอไม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 42
ค าขอเอาประกนภย
ผสมครท าประกนใหค าเสนอไมใชตวแทน ตวแทน
ท าไดเพยงชกชวนใหผสมครท าประกนใหค าเสนอ
เทานน สญญาประกนจะมผลทนทหรอไมขนอยกบ
อ านาจของตวแทนวาจะสามารถตอบตอบรบหรอ
ปฏเสธค าเสนอของผเอาประกนในนามของบรษท
ตนสงกดไดหรอไม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 43
หนงสอคมครองชวคราวและใบรบเบย
ประกนภย หนงสอคมครองชวคราว – สญญาชวคราวเพอให
ความคมครองจนกระทงกรมธรรมออก
ใบรบแบบมเงอนไข (Conditional receipt) – ไมม
ความคมครองถากรมธรรมยงไมออกแตความ
คมครองมผลยอนหลง
ใบรบผกพน (Binding receipt) - ไดรบความ
คมครองระหวางทการขอเอาประกนอยในระหวาง
การด าเนนการ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 44
ค าขอเอาประกนภย
บอยครงในการประกนวนาศภยทตวแทนของบรษท
รบประกน (Agent) สามารถท าใหกรมธรรมมผล
ผกพนทนททผเอาประกนเซนรบรอง
ไดรบความคมครองทนท
แตบอยครงในการประกนชวตทตวแทนจะเกบค า
ขอไปแตบรษทรบประกนสามารถปฏเสธค าขอได
ในภายหลง
กรมธรรมไมมผลจนกวาบรษทรบประกนจะตอบรบค า
เสนอ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 45
ขนตอนตวอยาง
ค าเสนอเกดขนเมอผสมครเขยนใบสมครและจายคาเบยประกน
งวดแรก ตวแทนจะออกใบรบเบยประกนภยโดยมเงอนไขให
เงอนไขทวานกคอความสามารถในการเอาประกนของผสมครวา
มหรอเปลานนเอง ถาการตรวจสอบพบวาผสมครสามารถเอา
ประกนไดตามมาตรฐานทวๆไป กรมธรรมประกนชวตจะมผล
บงคบใชตงแตวนทสมคร (ใบรบเบยประกนโดยมเงอนไขบาง
ฉบบจะมเงอนไขวากรมธรรมมผลบงคบใชนบตงแตวนทผเอา
ประกนรบการตรวจสขภาพแลวผาน ถาการตรวจท าหลงจาก
การสมคร)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 46
สถานการณจ าลองการท าประกนชวต
นายก. ท าเรองขอประกนชวตวนจนทรกรมธรรมใหความ
คมครองทงหมด 100,000 บาท เขาจายเบยประกนในทนทท า
ใหค าเสนอสมบรณ ตวแทนออกใบรบแบบมเงอนไขใหเขา
วนองคารตอนเชาเขาไปตรวจสขภาพ วนองคารตอนบายเขาถก
รถชนตาย
ใบสมครและเบยประกนจะถกสงไปใหผรบประกนเหมอนกบวา
เขายงมชวตอย ถาการตรวจสอบพบวาเขาสามารถเอาประกนได
(เชน ไมไดแถลงความเทจ) กรมธรรมจะมผลบงคบใชยอนหลง
และบรษทประกนตองจายใหผรบประโยชนของนายก. 100,000
บาท
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 47
สถานการณจ าลองการท าประกนชวต
สมมตวานายก. ไมไดจายเบยประกนในทนท กรณ
นค าเสนอของนายก.ไมสมบรณ บรษทประกนจะ
ตรวจสอบวาเขาสามารถเอาประกนไดหรอไม เสรจ
แลวสงกรมธรรมไปทตวแทนเพอใหตวแทนสง
ตอไปยงผขอเอาประกน เบยประกนงวดแรกตองถก
จาย หลงจากนนตวแทนจะสงมอบกรมธรรมใหเพอ
เรมใหความคมครองแตตองเปนในกรณทเขายง
สขภาพดเทานน (แตในกรณนเขาตายไปแลว)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 48
ฎกาตวอยาง
ฎ. 5133/2542 สญญาประกนภย กฎหมายมไดก าหนดแบบแหงนตกรรมไว
เพยงแตบงคบใหมหลกฐานเปนหนงสออยางใดอยางหนงลงลายมอชอฝายท
ตองรบผดหรอตวแทนเปนส าคญ มฉะนนจะฟองรองใหบงคบคดมได ดงนน
สญญาประกนภยจงเกดขนเมอมการแสดงเจตนาท าค าเสนอค าสนองถกตอง
ตรงกน ส. ผจดการจ าเลย สาขาขอนแกน มไดเปนตวแทนผมอ านาจท า
สญญาประกนภยแทนจ าเลย ส. จงไมมอ านาจรบประกนรถยนตบรรทกคน
พพาทไวจากโจทก แตการท ส. รบค าขอประกนภยไวการโจทก กเพยงเพอ
สงค าเสนอของโจทกใหแกบรษทจ าเลยส านกงานใหญ พจารณาวาจะรบ
ประกนภยไดหรอไมเทานน มใชเปนค าสนองรบประกนภย เมอบรษทจ าเลย
ส านกงานใหญ เพงไดรบค าเสนอของโจทกเมอเวลา 13.55 นาฬกา อนเปน
เวลาหลงทรถยนตบรรทกคนพพาทไดเกดเหตไปแลว ทงไมปรากฏวาจ าเลย
ไดมค าสนองตอบรบประกนภยรถยนตบรรทกคนพพาทเมอใด จงฟงไมไดวา
ขณะทรถยนตบรรทกคนพพาทเกดอบตเหต จ าเลยไดรบประกนภยรถยนตคน
ดงกลาวไวแลว อนจะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกโจทก
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 49
ฎกาตวอยาง
ฎ 1564 / 2525 สญญาประกนภยนน กฎหมายมไดก าหนดแบบแหงนตกรรม
ไว เพยงแตบงคบใหมหลกฐานเปนหนงสออยางใดอยางหนงลงลายมอชอ
ฝายทตองรบผด หรอตวแทนเปนส าคญ มฉะนนจะฟองรองใหบงคบคดมได
ดงนนสญญาประกนภยจงเกดขนเมอมการแสดงเจตนาท าค าเสนอ ค าสนอง
ถกตองตรงกน และประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 867 วรรค 2
ก าหนดใหมการสงมอบกรมธรรมประกนภย ฉะนนขอสญญาและเงอนไขใน
การประกนภยจงตองถอตามกรมธรรมประกนภยดวย มใชเฉพาะทปรากฏใน
ค าเสนอและค าสนองเทานน โจทกตอบรบค าขอประกนภยของบรษท อ. ใน
วนท 31 ตลาคม 2521 และออกกรมธรรมประกนภยในวนท 1 พฤศจกายน
2521 ซงตรงตามเจตนาในการท าสญญาประกนภย จงหาเปนการฝาฝน
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 867 วรรค 2 ไม ดงนนเมอนมขน
กระปองทโจทกรบประกนภยไดรบความเสยหายระหวางขนสงลงเรอล าเลยง
เพอน าไปสงมอบใหแกเรอเดนทะเล ในขอบแหงความรบผดตามสญญา
ประกนภยในวนท 31 ตลาคม 2521 และโจทกไดใชคาสนไหมทดแทนใหแก
ผเอาประกนภยไปแลว โจทกกยอมไดรบชวงสทธของผเอาประกนภย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 50
คาตางตอบแทน
คาตางตอบแทนคอมลคาทคกรณแตละฝายมอบใหกน
ทางฝายของผเอาประกน คาตางตอบแทนคอคาเบยประกนงวด
แรก (หรอสญญาวาจะจายคาเบยประกนงวดแรก) บวกกบ
ขอตกลงทจะยดถอขอตกลงทเขยนไวในกรมธรรม
ทางฝายของผรบประกนคาตางตอบแทนคอค ามนทจะท าบางสง
อยางแนนอนตามทระบไวในกรมธรรม ค ามนนรวมถงการจาย
ชดเชยความสญเสยและการมอบบรการตางๆ เชน การปองกน
ความเสยหาย หรอบรการเพอความปลอดภยการปกปองผเอา
ประกนเมอเกดคดความขน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 51
บคคลทเปนคกรณ
บคคลทเปนคกรณตองมความสามารถทางกฎหมาย
ทจะเขาไปท าสญญา
คนบา คนเมา บรษทหรอสมาคมทกระท าการ
นอกเหนอไปจากขอบงคบของการกอตงนตบคคล ผเยาว
บางรายไมสามารถท าสญญาประกนชวตได
ผรบประกนตองมความสามารถทางกฎหมายเชนกน
ผรบประกนทวไปตองมใบอนญาตการขายประกน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 52
ความมงหมายทางกฎหมาย
ความมงหมายของสญญายอมตองไมผดกฎหมาย
ไมขดตอความสงบเรยบรอยและไมขดตอหลก
ศลธรรมอนดงาม
คนขายยาบาไมสามารถซอกรมธรรมคมครองความ
เสยหายของสนคาจากการถกต ารวจจบได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 53
ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนภย
เปนสญญาเสยงโชค (aleatory contract) ทมลคาท
คสญญาจายใหกนอาจไมเทากน ขนอยกบ
เหตการณในอนาคตทไมแนนอน ตางจากสญญา
ทางการคาอนๆทมลคาทคสญญาจายใหกนมก
เทากน
ถงสญญาประกนภยจะเปนสญญาเสยงโชค แตก
ไมใชการพนน เนองจากการพนนเปนการสราง
ความเสยงภยทมงเกงก าไรใหมขนมา ในขณะท
สญญาประกนภยเปนการจดการความเสยงภย
แทจรงทมอยแลว
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 54
ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนภย
สญญาผกพนฝายเดยว (unilateral contract)
หมายถงคสญญาฝายเดยวเทานนทตองรกษาสญญา
ตามกฎหมาย
ผรบประกนตองรกษาสญญาวาจะชดใชคาเสยหายให
หลงจากไดรบเบยประกนงวดแรก หรอการประกนภยมผล
บงคบแลว
ผเอาประกนไมถกบงคบจากกฎหมายใหจายเบยประกนงวด
ตอๆ มา หรอปฏบตตามเงอนไขในกรมธรรม
สญญาทางการคาสวนมากเปนสญญาผกพนสองฝาย
(bilateral contract) ทกฎหมายบงคบใหทงสองฝายตองรกษา
สญญาทใหไว และสามารถฟองรองเรยกคาเสยหายจากฝายท
ผดสญญาได
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 55
ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนภย
สญญาทมเงอนไข (conditional contract)
กลาวคอผรบประกนจะตองจายชดเชยใหผเอา
ประกนหรอไมขนอยกบวาผเอาประกนหรอผรบ
ประโยชนไดปฏบตตามเงอนไขในกรมธรรมหรอไม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 56
ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนภย
สญญาส าเรจรป (contract of adhesion) หมายถงผ
เอาประกนตองยอมรบขอตกลงและเงอนไขในสญญา
ทงหมดผรบประกนเปนผเขยนกรมธรรมขน และผเอา
ประกนตองยอมรบขอความทงหมดในเอกสารนน
ขอความก ากวมในสญญาจะถกตความยกประโยชนใหผเอา
ประกน
ถกสนบสนนดวยหลกของการคาดหมายอยางมเหตผลซง
กลาวเพมเตมจากประโยคขางบนวา ความคมครองควรจะถก
ตความวาผเอาประกนไดคาดหมายไวอยางมเหตผล ขอจ ากด
และยกเวนตองชดเจนและเดนชด
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 57
Principle of reasonable
expectation กรมธรรมของผเอาประกนรายหนงใหความคมครองกรณตกถก
ขโมย ณ เวลาทเปดท าการเทานน
แตเอกสารขอมลทใชในการขายประกน (โฆษณา)อางองถงการ
คมครองความเสยงภยทงหมด หรอการคมครองจาก
อาชญากรรมทงหมด ทงยงมรปภาพประกอบกรณมการขโมย
หลงเวลาท าการดวย
ตกของผเอาประกนถกขโมย ผเอาประกนจงเรยกรองคาเสยหาย
จากผรบประกน แตผรบประกนปฏเสธ
ศาลจะพจารณาวาผเอาประกนมการคาดหมายอยางมเหตผลวา
จะไดรบการคมครองและผรบประกนตองจายชดเชยให
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 58
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผเอาประกนภย (the insured) เปนคสญญา
ประกนภย มหนาท
เปดเผยขอความจรงเพอใหผรบประกนภย พจารณาวาจะ
รบประกนหรอไม
ช าระเบยประกนภยตามจ านวนทไดตกลงไวในสญญา
ประกนภย
เมอเกดความเสยหายขนกบวตถทเอาประกนภยไว มสทธใน
การเรยกรองคาสนไหมทดแทนตามความเสยหายทแทจรง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 59
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผรบประกนภย (the insurer) เปนคสญญา
ประกนภย มหนาท
พจารณารบประกนภยอยางรอบคอบ
มสทธรบเบยประกนภยตามทตกลงไว
ชดใชคาสนไหมทดแทนเมอเกดความเสยหายขนตาม
สญญา
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 60
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผรบประโยชน (beneficiary) เปนบคคลภายนอก
สญญาทมสทธเขารบประโยชนในคาสนไหม
ทดแทนตามสญญาตามขอตกลงของผเอาของผเอา
ประกนกบผรบประกน เมอมผรบประโยชนตาม
กรมธรรมประกนภยแลวผเอาประกนภยจะไมมสทธ
ไดรบคาสนไหมทดแทนตามกรมธรรมอกตอไป
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 61
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผรบโอนทรพยทเอาประกนภย (the assignee) ไม
วาจะเปนการโอนโดยอ านาจของกฎหมาย เชน
เจาของทรพยทเอาประกนภยถงแกกรรม ทรพย
ดงกลาวตกไดแกทายาท หรอดวยนตกรรมใดๆ
เชน การโอนขายทรพยทเอาประกนภย สทธของผ
เอาประกนภยตามสญญาประกนภยยอมโอนไปยง
ผรบโอนทรพยนนดวย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 62
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผรบชวงทรพยทเอาประกนภย (the real
subrogator) คอผรบจ านอง ผรบจ าน า หรอผทรงบ
รมสทธในทรพยทเอาประกนภย ฉะนนกฎหมาย
ก าหนดใหสทธจ านอง สทธจ าน า หรอบรมสทธใน
ทรพยเอาประกนภยครอบไปถงเงนคาสนไหม
ทดแทนทผรบประกนภยจะจายใหแกผเอา
ประกนภยหรอผรบประโยชน ดงนนผรบประกนภย
จะตองจายคาสนไหมทดแทนใหกบผรบชวงทรพย
กอนใหผมสทธอนๆ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 63
บคคลทเกยวของกบสญญาประกนภย
ผไดรบความเสยหายจากการกระท าของผเอา
ประกนภย (the injured) เปนบคคลภายนอกสญญา
ประกนภยทมสทธไดรบชดใชคาสนไหมตามสญญา
ประกนภยอนเนองมาจากไดรบความเสยหายจาก
การกระท าของผเอาประกนภย ไมวาจะเปนความ
รบผดตามสญญาหรอความรบผดฐานละเมดกตาม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 64
บรษทรบประกนภยและตวแทน
คความ
ตวการ (principal) - บรษทประกน
ตวแทน (agent) – กระท าการในนามของบรษท
ตวแทนมอ านาจในการรบประกนภยแทนบรษท
ภายใตเงอนไขบางอยาง
ตวการตองรบผดชอบในการกระท าของตวแทน
ภายใตเงอนไขทก าหนด
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 65
บทบาทของตวแทนและนายหนา
สญญาประกนสวนมากจะถกขายโดยตวแทนซงไดรบอ านาจให
ท าการแทนตวการ (ผรบประกนภย) ตามกฎหมายแลวตวการถก
ผกพนและตองรบผดชอบการกระท าการของตวแทน
ตวแทนประกนภย กฎหมายถอวาเปนตวแทนของฝายบรษท
ประกนภย ดงนนการกระท าของตวแทนประกนภยในขอบ
อ านาจของตวแทนทไดรบมอบหมายถอเสมอนวาบรษท
ประกนภยเปนผกระท าเอง
นายหนาประกนภย ตามกฎหมายถอวาขอมลทกอยางทนายหนา
ประกนภยแจงแกบรษทประกนภยนนไดรบจากผเอาประกนภย
โดยตรง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 66
บทบาทของตวแทนและนายหนา
ตามกฎหมาย ตวแทนประกนภยเปนคนของฝายบรษทประกนภย
ดงนนตวแทนประกนภยจงมอ านาจท าสญญาประกนภยและเกบ
เบยประกนแทนบรษทประกนภยได ถาไดรบมอบอ านาจเปน
หนงสอจากบรษท
นายหนาประกนภย ถอวาเปนคนกลางมหนาทใหค าแนะน า ดแล
ใหผเอาประกนภยและบรษทประกนภยท าสญญากน จงท า
สญญาและเกบเบยประกนแทนบรษทประกนไมได แตในทาง
ปฏบตนายหนาประกนมกเปนผเกบเบยประกนจากผเอาประกน
มาช าระใหบรษทเสมอ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 67
หลกกฎหมายเกยวกบตวแทนประกนภย
ตองไมมขอสงสยใดๆ ส าหรบความสมพนธของ
ตวแทนกบตวการ หลกฐานของความสมพนธตอง
เดนชด ถาไมตวการไมตองรบผดชอบการกระท า
การของตวแทน
ตองมหลกฐานทแสดงใหเหนถงความเปนตวแทนอยาง
ชดเจน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 68
หลกกฎหมายเกยวกบตวแทนประกนภย
อ านาจทใชแสดงการเปนผแทน
อ านาจแบบชดแจงตามขอตกลงของตวแทน
อ านาจโดยปรยาย เชน ถาตวแทนมอ านาจแบบชดแจง
ใหสงกรมธรรมประกนชวตใหลกคา ตวแทนกมอ านาจ
โดยปรยายทจะเรยกเกบเบยประกนงวดแรกจากลกคาได
ตวแทนอาจท าใหตวการผกพนกบการกระท าการของตน
ตามอ านาจหนาททปรากฏ ถาไมไดปรากฏในขอตกลง
แลวบคคลทสามถกท าใหเชออยางมเหตผลวาตวแทนท า
หนาทแทนตวการ ศาลจะยกประโยชนใหฝายบคคลท
สาม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 69
หลกกฎหมายเกยวกบตวแทนประกนภย
ตวการตองรบผดชอบตอการกระท าการของ
ตวแทนทอยภายใตอ านาจทไดรบมอบหมาย
ความรบผดชอบนรวมถงการฉอฉล การละเลย การแถลง
ความเทจ
อะไรทตวแทนรจะถกสนนษฐานจากศาลวาตวการตองร
เชนกน เชน ถาตวแทนประกนชวตรวาผสมครเอาประกนตด
เหลา ผรบประกนจะถกศาลพจารณาวารดวย ถงแมวาตวแทน
จะเจตนาปกปดขอมลนไว หลงจากทตวการออกกรมธรรมไป
แลวไมสามารถบอกยกเลกโดยอางวาลกคาปกปดขอมล
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 70
การสละสทธและการถกตดบท
(waiver and estoppels) ผลจากกฎหมายขอนอาจท าใหผรบประกนตอง
ชดใชคาสนไหมใหผเอาประกนถงแมวาจะไมตอง
ชดใชใหตามปกตจากการกระท าของตวแทน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 71
การสละสทธและการถกตดบท
การสละสทธ คอ การสละสทธตามกฎหมายทรโดย
สมครใจ
ผรบประกนไมสามารถปฏเสธการชดใชคาสนไหม
หลงจากทออกกรมธรรมใหลกคาไปเรยบรอยแลว
ถงแมวาลกคาจะตอบค าถามไมหมด ไมแถลงความจรง
หรอปกปดขอมลไว แตการชดใชคาเสยหายจะถกบงคบ
โดยศาล เพราะวาผรบประกนสละสทธตามกฎหมายไป
แลวโดยการออกกรมธรรมให และไมยอมหาทางแกไข
โดยการตดตอกลบไปทผเอาประกนเพอถามขอมลเพม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 72
ตวอยางของการใชกฎหมายตดบท
พายท าประกนรถยนตกบบรษทแหงหนง ถงเวลาทจะตองสงเบย
ประกน พายโทรหาตวแทนของบรษทประกนและขอผดผอนการ
สงเบยประกน
ตวแทนบอกวาสงชาไป 10 วนกไมเปนไร
รถของพายชนในระหวาง 10 วนนน บรษทประกนปฏเสธความ
รบผดชอบโดยอางวาพายยงไมไดจายเบยประกนตรงเวลา
พายยนใหศาลพจารณาวาเขาไดรบขอมลจากตวแทนบรษท
ศาลจะตดบทไมใหบรษทประกนปฏเสธความรบผดชอบเพราะวา
พายยดมนในขอมลของตวแทนอยางมเหตผล
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 73
สวนประกอบของสญญาประกนภย
ค าแถลง (Declarations)
ระบผเอาประกน
อธบายความคมครอง (coverage)
ค าแถลงของผเอาประกน
นยาม (Definition)
ขอก าหนดรบประกน(Insuring Clause)
ภยแบบเปด (Open-Perils) - คมครองทกความสญเสยท
ไมไดระบไววาไมคมครอง
ภยแบบระบ (Named-Perils) - คมครองเฉพาะความ
สญเสยทระบไว
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 74
ใครไดรบความคมครอง
ขนอยกบประเภทของกรมธรรม
ประกนชวต – ระบชอผเอาประกน ผรบประโยชน
ประกนรถยนต – ชอผเอาประกน ครอบครว อนๆ
ประกนเจาบาน – ชอผเอาประกน ครอบครวอนๆ
ไมจ าเปนตองมชอกไดรบความคมครอง
กรมธรรมประกนภยความรบผดตอบคคลภายนอก
กรมธรรมประกนภยรถยนต
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 75
named perils VS all risks
ภยแบบระบ
ไมไดระบไว = ไมคมครอง
ผเอาประกนมภาระตองพสจน
ภยแบบเปด
คมครองทกอยางนอกเหนอจากขอยกเวนไมคมครองท
ระบไว
ผรบประกนตองพสจนเอง
สญญาประกนชวต
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 76
ขอจ ากดและขอยกเวนความคมครอง
(Exclusions and Exceptions) ยกเวนภยบางอยาง
ยกเวนความสญเสยบางอยาง
ยกเวนทรพยสนบางอยาง
ยกเวนไมคมครองเมออยในสถานทบางแหง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 77
เหตผลในการยกเวนไมคมครอง
ภยบางอยางรบประกน
ไมได
การคมครองทบซอนกน
ภาวะภยทางศลธรรม
ไมจ าเปนตองคมครอง
เหตการณบางอยางเพม
ความนาจะเปนของการ
สญเสย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 78
“We cannot write a life policy for your husband, Mrs. Blaine, because he isalready dead. In insurance terms, that is considered a pre’xisting condition”
เงอนไข (Conditions)
ผเอาประกนตองท าตามเพอจะไดรบความคมครอง
ตวอยาง
การแจงและการพสจนความสญเสย
การประสานงานของฝายผเอาประกน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 79
ขอก าหนดเบดเตลด (Miscellaneous
Provisions) การยกเลกกรมธรรม ขอตกลงเมอความสญเสย
เกดขน การสวมสทธ ฯลฯ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 80
การสลกหลงและขอก าหนดตอทาย
ขอก าหนดทเปลยนแปลงขอก าหนดบางอยางใน
สญญาฉบบแรก
การเพมลบแกไขความคมครองหรอระยะเวลาในสญญา
ประกนภย
เปนการหลกเลยงทจะเขยนสญญาขนใหม
การสลกหลงใชในการประกนวนาศภย (ทรพยสนและความ
รบผด)
ขอก าหนดตอทายใชในการประกนชวตและการประกน
สขภาพ
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 81
ขอก าหนดทจ ากดความคมครอง
ความคมครองถกจ ากดเพราะคาใชจายในการ
บรหาร ตนทนเงนทน ภาวะภยทางศลธรรมและ
อปนสย และการคดเลอกทขดประโยชน
บทบญญตของสญญาประกนทจ ากดความคมครอง
การรบผดสวนแรก (deductibles)
การประกนภยรวม (coinsurance)
ขดจ ากดกรมธรรม (policy limits)
ขอยกเวน (exclusions)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 82
การรบผดสวนแรก
ผรบประกนจายชดเชยความเสยหายเฉพาะสวนท
เกนจากการรบผดสวนแรก
ผรบประกนแบงปนความเสยงกบผเอาประกนเพอ
เปนการเพมแรงจงใจใหผเอาประกนควบคมความ
เสยง (ลดภาวะภยทางศลธรรมและอปนสย)
เปนการหลกเลยงคาใชจายในการท าธรกรรมทสง
กวาคาใชจายในการชดเชยความสญเสย
ชวยลดเบยประกน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 83
การรบผดสวนแรกในการประกน
วนาศภย แบบตอครง (per occurrence) – ก าหนดมลคาของ
การรบผดสวนแรกไวตอครงของความสญเสยทเกดขน
แบบรวม (aggregate) – ก าหนดมลคาของการรบผด
สวนแรกไวแบบไมจ ากดจ านวนครงของการสญเสย แต
เปนภายในระยะเวลาของกรมธรรม
AD = 10000 ตอป
1st Loss = 1000, 2nd Loss = 2000, 3rd Loss = 8000
ภายในปนน
บรษทประกนชดใชเฉพาะความสญเสยครงท 3 จ านวน
1000
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 84
การรบผดสวนแรกในการประกน
สขภาพ อาจก าหนดเปนระยะเวลา (พบบอยในประกนภยผ
ทพพลภาพ) หรอจ านวนเงน (พบบอยในประกน
สขภาพทวไป)
แบบรวมตามปฏทนป (Calendar Year Aggregate)
เหมอนกบ aggregate deductible ในการประกนวนาศภย
แบบ Corridor Deductible
เมอเกนขดจ ากดของความคมครองพนฐาน (basic) ผเอา
ประกนตองจาย corridor deductible กอนทผรบประกนจะให
ความคมครองหลก (major)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 85
การรบผดสวนแรกในการประกน
สขภาพ แบบจ ากดระยะเวลา (Elimination or Waiting
Period)
ใชระยะเวลาก าหนดการรบผดสวนแรก
ผเอาประกนไมไดรบความคมครองจนกวาระยะเวลาท
ก าหนดไวจะผานไป
มกใชในการประกนภยผทพพลภาพ เชน ผเอาประกน
ตองทพพลภาพมาไมนอยกวา 1 ป กอนจะไดรบเงน
ชดเชย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 86
การรบผดสวนแรกและคาใชจายใน
กระบวนการเรยกรองคาสนไหม การรบผดสวนแรกจะลดคาใชจายของการ
เรยกรองคาสนไหม โดยเฉพาะกรณทความสญเสย
มขนาดเลก
ก าหนดใหคาใชจายในกระบวนการเรยกรองคา
สนไหมคงท = $200$2000 with probability 0.01
Loss = 100 with probability 0.10
0 with probability 0.89
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 87
การรบผดสวนแรกและคาใชจายใน
กระบวนการเรยกรองคาสนไหม คาสนไหมคาดหมาย + คาใชจายคาดหมายใน
กระบวนการเรยกรองทไมมการรบผดสวนแรก =
$30 + $22 = $52
คาสนไหมคาดหมาย + คาใชจายคาดหมายใน
กระบวนการเรยกรองทมการรบผดสวนแรกเทากบ
$100 = $19 + $2 = $21
คาใชจายหนวยสดทาย (marginal cost) ในการ
รบประกนความเสยหายขนาด $100 = $31
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 88
การรบผดสวนแรกและภาวะภยทาง
ศลธรรมและอปนสย การรบผดสวนแรกท าใหภาวะภยทางศลธรรมและ
อปนสยลดลง
ผเอาประกนระมดระวงมากขนเพราะวาพวกเขาตองจาย
ชดเชยความสญเสยบางสวน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 89
การรบผดสวนแรกกบการคดเลอกท
ขดประโยชน การรบผดสวนแรกอาจใชลดปญหาการคดเลอกทขด
ประโยชน
ทบทวน: การคดเลอกทขดประโยชนเกดขนเมอผ
รบประกนไมสามารถจ าแนกแยกแยะประเภทของผเอา
ประกนแตผถอกรมธรรมรดวาเขามความเสยงระดบ
ไหน
ก าหนดใหเบยประกน = a
ลกคาทมความเสยงสงกวา a จะซอความคมครองเพมขน
ลกคาทมความเสยงต ากวา a จะซอความคมครองนอยลง
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 90
การรบผดสวนแรกกบการคดเลอกท
ขดประโยชน แนวคด
ผรบประกนเสนอกรมธรรมตางๆ ทมการรบผดสวนแรกท
ตางกนและเบยประกนตางกนตามระดบความคมครอง
กรมธรรมทมการรบผดสวนแรกทต า (ความคมครองสง) จะม
เบยประกนสงกวากรมธรรมทมการรบผดสวนแรกสง (ความ
คมครองต า)
ผมความเสยงสงอาจจะเลอกกรมธรรมทมการรบผดสวนแรกต า (เบย
ประกนแพง)
ผมความเสยงต าอาจจะเลอกกรมธรรมทมการรบผดสวนแรกสง (เบย
ประกนถก)
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 91
การประกนรวม
ในการประกนทรพยสน
{จ านวนเงนเอาประกน/(ACV x c)} x ความสญเสยท
เกดขน = เงนทบรษทประกนตองจาย
c = อตราการประกนรวมเชน 70-80%
c x ACV ระบจ านวนเงนทตองเอาประกย
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 92
ตวอยาง
บานมราคาทแทจรง 500,000 บาท
เจาของบานเอาประกนไวแค 300,000 บาท
ถาอตราการประกนรวมเปน 80%
จ านวนเงนทตองเอาประกนเปน 500,000 x 0.8 = 400,000
ถาเกดความสญเสยขน 10,000 บาท
ผรบประกนจายแค 300,000/400,000 x 10,000 = 7,500
เพราะผเอาประกนมทนประกนแคสามในสของจ านวนเงนท
ตองเอาประกน ผรบประกนกจะจายใหแคสามในสของความ
สญเสยทเกดขนเทานน
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 93
ตวอยาง
เงนทบรษทจายจากสตรการประกนรวมตองไมเกน
ความเสยหายทแทจรงและตองไมเกนขดจ ากด
กรมธรรม
8/26/2019Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 94
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 95
การประกนรวมในการประกนสขภาพ
คาใชจายทเกนจาก aggregate deductible ผเอา
ประกนตองจายในอตรารอยละ c จนกวาจะถง
ขดจ ากดกรมธรรม
เรยกวาขอก าหนดแบบ percentage participation
ตวอยาง:
ผเอาประกนตองจายในอตรารอยละ 20 ของ 5,000 แรกทเกนจากจากการรบผดสวนแรก (500) และรอยละ 0
หลงจากนน
ในกรณนแตละปผเอาประกนจะจายสงสดไมเกน
$500 + (20% of $5,000) = $1,500
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 96
การประกนรวมในการประกนสขภาพ
จดประสงค: การจ ากดคาใชจาย
เปนการเพมแรงจงใจใหผเอาประกนควบคมความ
สญเสย (ลดภาวะภยทางศลธรรม)
ท าใหเบยประกนถกลง
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 97
ความสญเสยทถกคมครองโดยกรมธรรม
หลายๆฉบบในการประกนวนาศภย
การเขารวมเปนภาค (Adherence) ในการชดใช
คาสนไหมตามจรง ซงผเอาประกนไมควรทจะไดรบ
การชดเชยมากกวาความสญเสยทเกดขน
ขอก าหนดแบบสดสวน (Pro-rata Clause)
แบงสนปนสวนเทาๆกน (Equal Shares)
ผรบประกนภยแรก ( Primary) และผรบประกน
สวนเกน(Excess)
ถาเปนกรมธรรมประกนชวตสามารถเรยกรองได
เทากบมลคาทตราไวในทกๆสญญา
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 98
ตวอยางของความคมครองตามสดสวน
ก าหนดใหอรสยาตองการความคมครองทงหมด
500,000 บาทดวยเหตผลดานการพจารณารบประกน
ท าใหผรบประกนตองจ ากดวงเงนความคมครองไว อรส
ยาจงท าประกนกบสามบรษท A B และ C โดย Aให
ขดจ ากดความคมครองไว 300,000 บาท B 100,000
บาทและ C 100,000 บาท เมอมการสญเสยทงหมด
100,000 บาทเกดขนบรษท A B และ C จะจาย
เทาไหรถากรมธรรมของทงสามบรษทใชบทบญญต
ของความคมครองตามสดสวน
A จาย 3/5 x 100,000 B และ C จาย 1/5 x100,00
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 99
ตวอยางความคมครองแบบรวมชดใช
เทากน
แตละผรบประกนชดใชความเสยหายดวยจ านวนเงน
เทาๆกน จนถงขดจ ากดกรมธรรมของแตละคน หรอ
จนกระทงความเสยหายไดรบการชดเชยทงหมดแลว
ก าหนดใหบรษท ก ข ค ใหความคมครองหนงแสน
สองแสน และสามแสน ตามล าดบ เมอเกดอคคภยท า
ความเสยหายแกบานเทากบ 150,000 บาท บรษท ก ข
ค จายบรษทละ 50,000
ถาความเสยหายเทากบ 500,000 บรษท ก ข ค จาย
100,000, 200,000, และ 200,000 ตามล าดบ
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 100
ตวอยางความคมครองแบบสวนเกน
พอใจชอบขบรถของเปนตอเปนประจ า พอใจมประกนความ
รบผดชอบจากอบตเหตทใหความคมครอง 100,000 บาทตอ
ผบาดเจบ สวนเปนตอมประกนความรบผดชอบจากอบตเหตทให
ความคมครอง 50,000 บาทตอผบาดเจบ
พอใจขบรถของเปนตอดวยความประมาทไปชนมอเตอรไซดคน
หนงไดรบบาดเจบ ศาลสงใหพอใจจาย 75,000 บาทใหกบผขบ
ขมอเตอรไซดคนนน
ตามหลกสากล ประกนภยของเจาของรถ (เปนตอ) จะเปนแบบ
ปฐม สวนประกนของผขบข (พอใจ) จะเปนแบบสวนเกน
(excess)
ประกนของเปนตอจงตองจายเตม 50,000 บาท สวนทเกนมา
25,000 บาทนนประกนของพอใจจะเปนผรบผดชอบ
8/26/2019
Assistant Professor Nattawoot
Koowattanatianchai, DBA, CFA 101
4/6/2011 Natt Koowattanatianchai 101