D. D.DISSERTATIO JURIDICA,

De

CONCLÜSIONEIN

CA U SS-A,Quam ,

SUFFRAGANTE CONSVLT. FACH JüRIN REGIA ACADEMIA Ul'SALlENSI,

Süb PRtESIDIO,VIRI CELEBERRIMI atqueCONSULTISSIMI

DN. JOHANNISERICI FICK,Philosophie & Jürium DOCTORIS,atque jürisprud. püact. PROF, reg.

pubiico bonorum examini modeste submittit

FRIDERICUS KULLBERG,VERMELANDUS.

INAUD. CAROL. MAJOR.ID. XXIV, OCTOB.ANN I MDCCLI1I.

HOlUS, ANTE MEIUDlEM, SOLU TS.

U PS ALIiE,Excwöit LAUR. M. HÖJER, Reg, Acai*. Typ.

Uörrtwfaren ttärcfcortic ocf) ^onftforfarne fUMftarcti

Witt ^Sgtdwbe Ädwfi«

IP^bfanfc fem/ fem ifrån fe ftdfajle åren/ cd)w$å in ttn ttdrroaranfe ftnnf r dga fen ftora för^måtten / atfdgna (ig afenfculf o#&4rjabcr$trogna ommåtfnaf f bar jag fen (t)cfan at rdfnuä:mån tcfe <?&<?*/ min ^drafir^ber/ cmfotg/ ocb o-förtunna foftnaf t<(l ininn ftudiers beforffan / b5*ra éd) funna 'rfiMfdtta att min bog ocbåtanfa' attbifa någon dtfdufla? (dferligem ?lc ti ferforeunfran&mdrbt, at jagf rotf fetta iilfdfle/ beten-ba jag fan åftaffommu / @fer upeffrat / nemHgenflittt Academijla arbetet förlitanfeé mig ferpd' atbet uuf manlig gaferrtg tmneft anfeft büfroer. 9(f •magfen férunne min jtdra $fåtzl fatnr min £4*ra tno&ef/ båfe fdO ocb langwavig lifértb) på fetlag alt framgent må få gldfia mig af få bulfatå) Kdra $otdlbrat$ ®ej!#f l önffer af innnflaifjerta

firtJfafft 0öttrFRID, KULLBERGf

Uemadmodum finis,. quem ffbiprsefixum habet (ocietas civi¬lis, tam ffngulorum civiumeft, quam univerfae gentis,re-licitas detendenda & amplifi-canda; ita de iis in Republica,bene inftituta, Princeps omninifu follicitus eft remediis * ff-

ne quibus (ärta teäaque civitas manere nequit, Ge-rendum igitnr bellum, ut, jufto armoram adparatudevi&is hoftibus, Vax tandem, & fecuritas ab ho¬ff ili impetu , reftituatur. Adminiftranda ctjam 2u-Ilitia, Ted ita tarnen, ut lites lemel ortae quam pri*-mum vel amice componantur, vel legitime deci«dancur. Maximum enim eft in judiciis vitium,fummumqne itidem civitatis malum; fiamultisqui-dem mature fatis quaeritur juftitia, a paucis vero,idque lero, invenitur acque impetratur. Judex igi-ta A 2 cur

tur cordatus hoc fibi in primis datum putat officii,utde redituenda interna civium tranquillitate, didicfiisaliquarndiu turbata, quantum in illo ed, laboret,foaque iententia, juribus patriae & aequrtace nixa,dis-fociatos & laceraros civium animos con}ungat atqueroolliat. Muka autem, antequam ferri fententra pot-ed» partim neceßario, partim ex confvetudine cu-jusque gentis, fiint oblervanda, de quibus copioieagunt jfurisprudentitc Practica fcriptores. Sed unustarnen debet deßgnari a£tus, quo exidente, fdat Ju¬dex , nihilfupereie, nid ut faftis jam exammatis pro-batisque legem cum effeÖu adplicet.' Ed vero iHeattus , qni Conclußo in cauffa a JurisConfiiltis foletadpellari,cujus ideam didin£tiorem, brevi hoc fpe«cimine Academica, tradere condicuimus, Conatuminnoxium, licet imbeciikm, favore tuo B. L. fuble.ves, id, quod omni, qua pardt, veneratiane ac re«yereatia rogo & ebtedor.

% IL |Ut vero tnnto facil ins conffet, quaenam dt Cotv

dußonis in Caußa indolesr nee non ufus, legibuspatriae eonform is duo in primis nobis lefe oßeruntjnomenta penitius contemplanda , quorum alterumc(ty ur veram Sc genuinam ejus, de qua dißerimus,rei ßdamus notionem y alterum, ut verum ejus u»fum variasque didin&iones, quanta der i poteft bre*vitate, determrnemus.

CONCLUSIO in CAUSSA, Svetiee. «dft fttfluta aaionen, five ett Idgtygt <£tfatin(mc>c/ c« jo-

tel

ii

De CAUSSiE C0NCLUSJONE, 5

(et mera dr ti( alt pämfmta (fafett/ en äffdjeffei atttvitoatt -wai'üa / cd) fafené unüevfiaUanDe tili^Oind / éfi aåfus, quo litigantes probatfambus c$ allega-tionibus ulterionbus renuniiant, CS litem judici deci-dendam committunt. Scilicer, Omnibus propofitis/'probatis & fatis dReuttis, tandem, ne lites fitibus"inculcentur, concfuditur trtrinque in cautta, idque"'vel exprettis St ptiris verbis , vel erusmocfi, ut' ex"circumflantiis aapareat, rtil nlfi fententram judicis"redare, vel conditionalibus, in cafunl, fi adverfarius"tiovi aliquid rterum nioliaenr, conceptis. Cfr PE-UTRI MuLLERI addit, in STRÜVIISynntgm. Juristfrud. Exerc. lX,Libr. V, Tic. I, Lit. pc. p. irr, 599.Hanc cau(las conelufioneni irnmediatae fubfequicurpartium falterri tacita confefüo, quod, finita fic a-Öionis dffputatione, velint judicis de fite exfpe&a- 're fententrarni, fine mora ferendarti: unde & Conclu•fio in Caujfa, Caußz Condußo dS Submiffto controverfiß<idaecißoneffty ICtff fynonymice converti folent. Pe-nes Öermanos caufla hifce pleriimque concluditcirverbis: rotf bfeuüt junn liefet feefcbfoßen babett/aut. tut! biemtt tit tec&e jur recbtfKtjen Sutic{)ctDtttt0gefleöet bähen- MÜLLER, loco citat©.

§, titExpofita fic breviter CaufTas Concfuiionis in«

dole, non difficile erit, abfolutam ejus , in quocun-que pröceffus beriefe, neceflitatem oRendtfre. Si e-nim , contra XXlV ©öitt. 9ie$(. ante judex tuleriefentenuam, quam legitima cauffe tognitio ad finem

rtee

6 De GAUSS# CONCLUSIONE.r

rite perdu&a fuerit, manifefta utique committiturnuJfitas, per querelam retradanda. Eft hoc fubftaivtiaie quoddam proceftus; uc partes fufficienter au-diantur: hinc fentencia, qu«, omnibus, quse adrem pertinent, nondum rite exploratis, fertur, il¬legitima cenfetur. Quemadmodum Citatio, illegi¬tima & nulla, idem praeftat, ita& cognitio cauflas,non plena & nulla, ejusdem erit valorisj leges e-tenim tantum non ubique plenam controverföe co-gnitionem Judici injungunt». Partes quoquefemper,vel quoad fieri poteft, plene funt audiendi in cauftatam acceßoria, quam principaljs idque vero non ali¬bi, quam coram judicio, judice nimirum pro tribu-nali ledente & prselentibus regulariter adverfariis: e*tenim non effe cf nonapparere in jure tantundem va-lere novimus. Nullitatis autem querela, qux inhoc genere olimfuit perpetua, jam annua eft, ita ut,intra anni fpatium, Judicium Regium fupremumadire debeat is, qui fententiam, quam illegirimamadeoque nullam putat, mutandam cupit, velrecra-ftandam, Conf. XXV, 22. SRdtteg. Ralfen«

§.k.Promifli memores ($, 2.) ad varias cauftse con-

clufionis partitiones properamus. Quadrupliciterautem dividi folet Conclufto in Caufta, & primoquidem in Veram & Fiäam. FIGTA Caufta; coaclufto dicitur, quando ob contumaciam Iie-i, Iis ut proconteßata, ita etjam pro conclufa habetur. Conf. Cap.XII § §. 3. & 4. SRdftcg, $5ßlf*n. VERA autem Ifta

audit,

De GAUSS# CONCLUSIONß. f

audif, qu/c^ acht realiter exißentes alfoltitur, &haec fecundo vel Fxpreja eft, vel lacita. EXPR ES-SAM in caufia eoncluhönem admittunt litjgances*quando a judice interrogati; m plura, ad Caußarxfr&fintem verg per tittentia, proferre velint aut po/fintmomentai rotufidis plane & expreftis verbis refpon-dent, le fis, qua: a£ta fönt iaril fubfiftere, & am*plius nihil nifi litis dedftonem exfpeßtare. Heic ta¬rnen illa Judici cautela eft obfervandaj üt quaftiü-nem hanc fuam, una cum diftin&a refponflone Par¬tium , in aflfcis fidel i ter ädnotari jubeat; fic enim pfa*cipitantiae in judicando ne quidquam accufabitur,TAC1TA Vero eft conclufto, quando rX circumflan-tiis tandern adpctret , nihif tufi judici$ fententiam fu-fereße: qua in caufia concludendi ratio apud nosuficadffima eft« Circunfiantia autem huc fpe&an-tes func fere, qua fequunruf. f:o Si 8z Libellus A*Boris, -jjnbsdaii/ 8z Exceptio Kei, gftrtlqtfogetr/ una£um allegatis fcriptisque inftrumentis- huc .referen-dis, judicio legitime adeo fuenrtt inftrtüatäj üt hi*ftoria Facti & Proceftus fufficienter lüde probari,iftatus quoque confroverftae formari, pöftulatorurrt& in litem impenforum ratioßes, determinan qne*ant facillime: tum, confentiente praxi $ in cauffis*maxime Ievioribüsy ftafim & fine ultefiofis litis pro#felatiorte judicatuf < prafertim iß foro Exfecutivo,inque Prima, utidicitur ,- Inftanfia fori Procefiualis*2:do Ubi Reiatiö qüideffl i Sveth« SetdftClfettr fitcontroverfantibus legitime tradita, fed ab iisdem,fine öbßrvatioüe & refervatione« pnre fubßripta&

m*

8 De CAUSSjE CONCLUSIONE. j

mutna eorum adfenfione infuper firmata. Si enimin lila litigantes, ubi, admandatum judicis, fubfcri-benda eft, nihil defiderant, ((in minus, pro fiiloeuriae noftri temporis, raro auc nunquam fieri hocfoletaliter, quam ut Referenti qnidem pro laboreagant gratias, feA Examen, uti dicitur, vivum, adhucjure pofttilent) caufla quoque exirtimatur conclufa.Kela'tio aiuem, qua; nobis dicitur Enumeratio A£to«rum fecundum feriem temporis & concinna eorumNarratio, qfee in caufia , jam ventilata, obfervatudigna ftierunt, tam a Transmiffione aBorwn probeeil difcemenda, qua judex Supremum DicafteriumAulicum, hoc vero quam fepiSime Regem, conlu-lit de lege in prsefenti cafu re&ius obfervanda; quama fic diäa hubmißtone caufft, qmefit, ubi cognofce-re quidem , vel ecjam judicare, vi jurisdi&ionisfuae bitetifiv#, valet judex, fententiam veroautfer-re, aut latamexfequi, ullo jure nequ.it, antequam a fu-premo, cui fubeft, judicio caufia fuerit vel adprobatavel decifa. Et 3:0^ denique, quando infuper Exa¬men vivum mttflbtfKgt fötl)ör/ legitime fuerit celebra¬tum &adfinem riteperdti&um. Hoc contröverfanti-bus fempcr integrum efl petere, antequam ferturfentenda, at non fem per illud judicant necefiarium.Ceterum, quando, quomodo, & tibi, ejusmodiexa¬men Partium orale vel petendum fit, vel inftituen-dum , uberrime docet nos Codex Fridericianus inCap. XIV, 9Wfftq. Conf. NEHRM. Pro*teg, Ovih Cap, XVI.

$. V.

De CAUSS/E CONCLUSIOJNE. $

rr, . V'Tertia caufTse conclufionis divido eft, qua iiiPuram 8z Conåittonatam, feu Eventualem, difpefcitur.PUKA efl:, qu£ fme exprejja conditiotie perogitur, feuquando a&is nihil fe addituros litigantes exprelle vel ta-cke fignihcant, Qu& vcro ccnditionem /eu eventum ponit,e. g.nifiallegatum adVerlar ins valeat exhibere inftru-mentum, idque litfide dignum, quod cauffe jufli-tiam vel qnovis modo alterare queac, CONDITIO-

• NATA äudic, utpote quse fub cerra conditione &claufula falutari cenfetur tempeftive fafta. Ceterüm,Eventuaiem hanc caufe coneludonem plus haberedifficultatis, quamquae pura eft, qüisque videt; un*de etjam minus in foro eil in ufu.

Quarta dividendi ratio in obje&i feu cauto de¬cidendi indole 8z quantirate fundatur, unde conclu-liocauftae, itidem Vera, exlurgit vel GENERALIS-vel SPECIALIS, lila, totam caufföm, & principa¬lem & accelToriam, judicis deeifioni lubmittit; bcecvero certam tantum ejus partem judici decidendamtradit. Sic non nunquam, de fundo vel ire alienoreftituendo, lententiajudicis expofeitur, damnis ve¬ro, uluris atque in litem impenfis, novo 8z pecu-liari prorlus a&ioni, ubi plenius hic omnia demon-ftrari probarique poffint, relervatis. Conf. Confult.Rti. Prtßdis Coli tit. de Cauflae conclufione.

§. VI.Pkira quidem de nobiii hac materia dici poflent,

in primis Ii exterosICtos conlulere vacaret: led ten>B poris

De CAUSS^ CONCLUSIONE.

poris anguftia non minas, quam virium defe&us Stcurta lupellex, pedem heic figere jubent, Coronidistarnen loco pauca de EFFECTU Conclufionis in Caus-Ja in medium adferam. Scilicet, claudit illa ospartibus, id elt, excludit allegationes & argumen¬ta^ ulteriora; led, qnod probe notandum, Judicinon item: huic etenim femper, ante latam fenten-Ciam, liberum erit in cauflam inquirere, atque adeoConclubonem Cauflae a controverfantibus faftamrelcindere. Iniquum quoque non nanquam eilet pra-xiqüe contrarium, partibus, ante decidonem caus-lae accellum petentibus novaque argumenta, quae,polt laftam conclulionem, vel forte conquirere, velhl meutern tibi revocare, potuerint, docere volenti-bus, omnemdenegare audientiarm Anvero, polt pu¬blice {am dehgnatum fententias ferenda tempus,©cfcari anfllag (TjeDt tiü Comit Cap, XXIV, $.5,SHdtteg. 55. ukerior hsec peti &impetrari polHtau-dientia, nec ne; quaeftio alrioris eft indaginis & quh?dem (Jiüicillima. Exiltimamus, autem nos; ju-

dicis oinnino hoc eile reli&um arbitrioatque Prudenti#.

SOLI DEO GLORIA.

PolitiffimoDiflertationis HujusAUCTORlPopuluri integerrimo*

T ubéiiter quidem & méritoiii Jäudes TuaS Polititfimé^ Dme excurrerem hac praeclara oecafiöne, nifi priuSnota mihi Tua & e/Tet modeitia 8c meä imbecilütas: Ipfatarnen afquitäs poftulat, éum, pro Te profequör>arnorempublice ut fignificerr»; fcilicet * tot omniUO fynt.Tua* Po-litifliitie p.-nes in me amicitise documenta^ ut ad ea ritepraedicanda nuWajmihi fuppe tat > nec fufficiat verborum co*pia. Gratulor itaque Tibi egregiös iri literis profe<fius„Voveö denique velit DÉus O. M. Tuis in arte ThemidiSConatibus lta fua benedi&ione ade/lfe* ut laböris Tuiitu*diique indefefli fru&us carpas uherrimos.

KiCCLAUS MSSÉLGREN*Medi & Bot« StudioC*

Domino AUCTORlDo&i/fimö,

Åmido finguian*

Tuam in literis: tfte collocatam efle fuvenfutem* pra*«fens elegantidin a Tua teftatur Differtatloj quam adfuas,Tu adeo feliciter 8tegregie expofuifti circurnftantiasj,utnonnih magna laude hoc ipfo Te dignüm reddideris«Non pofTum itaque non hunc Tibi fucceUfum 8c ingénilfelicitatem ex animo gratuläri* cum bncera ädprsecatio«

I ne & voto i üt cüntfa Tibi profpera ex animi fententiafiuant.

J, E. TEL1N,

MONSIEUR.

Le travail clont vous mus ites cbargé, fnontre au public,cjue mus penfiz a favenir de le cuhiver, eucove dia-vantage, pour hittlilé de la Republique ; ce qui ttfencou-rage quoiqit axec fimplicité, de loÜer votre Zele ardentfour la dcfenfe de la jufltce. Ce travail mexcitera d'au~tant plus, moi meine que famitie dont nous avons tou-jours ete liés, thefaitßuvinir de mon devoiry au de la derfornes äuqucl je ne faurois paffer, fans me faire un tresgrand ton. Venia pour quoi je vous affure $ quun.deffein fl louable, me menera au feint, cPou je pourratvous montrer encorlepus, mon defir intcvieur, quejene le fais aujourd' bui par ma plume, aufft bien quePamour, avec lequel f aurai Ihonneur de vous felici-ter dlun plus grand avancement, ou vos talens vous fe*ront parvenir; So i pour le profit de la patrie, quipour etre tappui & la defenfe de v&tre procbain»Voifa ce que foubaite celui > qui efi

MONSIEUR

Votre tres tiömljlé ferviteurMAGNUS SILVIUS.