gazeta telegram viti ii botimi 6

C M Y K

Tg

TelegramGazeta e pamvarur Javore Drejtor. Brahim Shoshi

NëpuNësi civil: RRegullat pëR NgRitjeN Në detyRë

viti ii i botimit Nr. 6 e premte 27 mars -3 prill 2015 çmimi 50 lekë, 1 euro

e përjavshme

Botues: Brahim Shoshi www.telegram.al

FaQe 16

ZgjedHjet

Agron Duka, kandidatii opozitës për Durrësin

FaQe 5

FaQe 13

HistORi

Grabitja 5-milionësheNa ktheni lekët tona!

FaQe 14

Bes KallaKu:

Gjini,dashuriaime eparë

FaQe 21

dOssieR FaQe 18-19

Si e blenëanglezëtMyslymPezën

Kush po i promovon katër emrat e ps-së për tiranën

doshi–Frroku, ja 8 paradokset e akuzësaRRestimet/ Nis pranvera e prangosjeve në politikë. Zbardhen të plota argumentet e mbrotjes nga deputetët Tom Doshi dhe Mark Frroku. Çfarë fshihet pas tri akuzave

• MelANoMA, 4 SheNjAT që e DAllojNë NGA ÇukAT e TruPiTFaQe 22

FaQe 17• AxheNDA, AkTiviTeTeT kulTurore Ne kryeqyTeT

sKema Që i BëRi isH-usHtaRaKëtdeBitORë Ndaj sHtetit

dr. Kujtim Çako analizon 19 nenet që diskriminojnë të drejtat e tyre

adresa: Rr. “3 dëshmorët”, pall. lorena tR2, Hyrja 7/1,yzberisht-tiranë. për shpërndarje dhe shitje, kontaktoni: cel:0693933301: marketingu: [email protected]

FaQe 2-3

aRdit ÇuNija cila është femra që dashuroj

FaQe 8

FaQe 4

FaQe 10Nga Albert GjokA

Dekriminalizimi si kriminalizim i politikës

OpiNiON

FaQe 11Nga Brahim SHoSHI

ky është putinizëmeditORial

2 Tg


E premte, 27 mars 2015

FOKus

misteri përtej 3 akuzave të deputetëve

Tetë paradokset e kryeprokurorit llallaSeria e radhës së telenovelës sapo

ka mbaruar, duke shënuar një fund të mistershëm. krejt ndry-

she nga sa ishte parashikuar, Prokurori i Përgjithshëm ka arritur të imponohet duke bërë arrestimin e dy prej të zgjed-hurve më të fuqishëm në vend. Akoma më shumë, ai e ka shtuar fuqinë, kur marrja e autorizimit për arrestimin e Tom Doshit dhe Mark Frrokut është bërë në shkelje të rëndë të kushtetutës dhe të ligjit në vend. Dy të akuzuarit e kanë pohuar me plot gojën se ky është një precedent i rrezikshëm, ndërsa 80 deputetët e mazhorancës kanë “larë duart” me dy prej “kuajve të betejës” që patën në veri të vendit. që nga nis-ja e hetimeve më 3 mars dhe deri më 26 mars, të gjitha institucionet e shte-tit kanë reaguar me një shpejtësi të frikshme, a thua se po mbyllin një vull-kan që gjallon brenda nëntokës. Për 23 ditë janë paraqitur në organin e akuzës rreth 40 dëshmitarë, ku pjesa më e madhe janë protagonistët e jetës më të rëndësishme në vend, kryeministri,

ish-kryeministri, kryetari i kuvendit, deputetë dhe biznesmenë. Thuajse për një muaj i gjithë opinioni publik është kontaminuar nga medi-at të cilat kanë ndjekur në kohë reale seancat në Prokurorinë e krimeve të rënda, intervistat, debatet dhe përball-jet. Tashmë, Prokuroria ka në dorë një prej dosjeve që peshon shumë edhe në aspektin politik, por edhe në sprovën me të cilën do të përballet drejtësia. Por, telenovela sapo ka nisur. ka nisur sepse kryeprokurori llalla vetëm sa e ka shtyre me të shpejtë një kërkesë që ka ardhur me emergjencë jo vetëm nga presionet e brendshme politike por, me gjasë, edhe nga jashtë.

vOtimi Në KuveNd kuvendi i Shqipërisë miratoi me votat e mazhorancës heqjen e imunitetit të dy deputetëve, Tom Doshi dhe Mark Frroku, duke i dhënë autorizimin Prokurorisë për ndjekjen penale, ar-restimin dhe kontrollin e banesave të deputetëve. Plot 80 deputetë u shpre-

hën pro heqjes se mandatit për depute-tin Tom Doshi, ndërsa për imunitetin e Mark Frrokut u votua me 79 vota pro dhe një abstenim. vetëm një deputet jugu abstenoi kur ishte puna për të vo-tuar për imunitetin e deputetëve social-istë. Ndërkohë, në votim nga opozita mori pjesë vetëm deputetja Mesila Doda. “Nuk mund të largohesha nga salla e kuvendit, pasi respektoj bind-jet e mia për një parlament më të mirë. Nuk kisha pse të ndiqja vendimin e grupit për të lënë sallën, ku po votohej për një çështje shumë të rëndësishme”, tha Doda.

Reagimet e dOsHit dHe FRROKut Pak çaste pas vendimit të kuvendit për t’i hequr mandatin, Tom Doshi u shpreh se nuk shqetësohet aspak nga arrestimi i tij. “Pres edhe arrestimin, nuk kam asnjë shqetësim. Gjithë pro-vat që kërkova, prokuroria është e de-tyruar t’i sjellë. Provat i ka prokuroria. kërkesa është bërë nga unë me ven-

dim gjykate. Çdo gjë është në dosje. është e patjetërsueshme. Çfarë do të ndodhë me mua? Do të ballafaqohem në gjykatë me prokurorinë”, u shpreh Doshi. “Ata nuk arritën të më elim-inojnë fizikisht. Bëra kontribut përshqiptarët që ta marrin vesh deri ku ka shkuar krimi i organizuar. Demokra-ci nuk ka më në Shqipëri. imagjinoni ç’ndodh me qytetarët e thjeshtë kur shkelet ligji për deputetët. Për ramën mesazhi është se, sot ai ndodhet në një pozitë jo të mirë, se kam punuar 10 vjet me të, por për të ka më shumë rëndësi karrigia”, tha Doshi.Ndërsa Mark Frroku e konsideroi vendimin e kuvendit të Shqipërisë, të verbër për të pranuar kërkesën e Prokurorit të Përgjithshëm për të më hetuar. “unë e kam deklaruar që kur kam marrë mandatin e deputetit se përballë ligjit jam një qytetar pa imu-nitet, por nuk mund të mos denoncoj

forcërisht dhe publikisht standardin që ka ndjekur Prokurori i Përgjithshëm për të më hetuar mua, si dhe të shpreh mosdakordësinë time me kolegët de-putetë që e kanë miratuar këtë kërkesë pa marrë asnjë provë të qenësishme”, - tha Frroku në një reagim.Sipas deputetit kristian-demokrat, ky është një standard i rrezikshëm për këtë Parlament, i cili sot është i shan-tazhuar nga organi i akuzës në shpreh-jen e vullnetit që i ka deleguar populli. kjo është një shenjë e rrezikshme për të ardhmen e institucioneve dhe poli-tikës shqiptare”.

QëNdRimi e ps-së dHe pd-sëMenjëherë pas votimit në kuvend, kryeministri edi rama foli për brak-tisjen e votimit nga opozita. kryemi-nistri e cilësoi opozitën si zëdhënëse të “gangsterit të Fushë-krujës”, që u lar-

Prokuroria i ka kërkuar Kuvendit autorizimin për arrestimin e dy deputetëve Mark Frroku dhe Tom Doshi, si dhe të drejtën për të

realizuar kontroll personal dhe banese. Palët mbrojtëse kanë paraqitur argumentet e tyre me shkrim apo në seancën e Këshillit. Referuar tri akuzave që rëndojnë ndaj tyre, “Dëshmi e rreme”, “Deklaratë e rreme ndaj prokurorit” dhe “Kanosja për deklarime a dëshmi, ekspertim ose përkthim të rremë”, avokatët mbrojtës i kanë konsideruar paradoksale këto akuza ndaj dy deputetëve me imunitet.

1- kërkesa e prokurorisë për të arrestuar dy deputetë, pra paraburgosur është një masë ekstreme për dy persona me profilpublik,biznesmenë,kunjëriprej tyreështëedhekryetar partie. Një masë e tillë merret për persona me rrezikshmëri të lartë shoqërore. ekspertët e kanë kon-sideruar një kërkesë të tillë antikushtetuese2- kontrolli personal dhe i banesës së deputetëve, që prokuroria kërkon për deputetët është një paradoks tjetër,icilindërtëtjeranukjustifikohetedhengavepratpenale që rëndojnë mbi dy të akuzuarit. Për rrjedhojë, një kërkesë e tillë është absurde pasi nuk jemi në kushtet e ndalimitnëflagrancëdheçdopersonivënënënjëmasëtë tillë ka kohë dhe mundësi që të fshehë çdo gjurmë dhe çdo provë nëse do ta kishte kryer veprën penale3- Çështja ka kaluar nga Prokuroria e krimeve të rënda për moskompetencë tek Prokuroria e Përgjithshme. Për pasojë, Prokuroria e krimeve të rënda ka kryer proce-dura dhe veprime në shkelje të ligjit dhe të kushtetutës, duke marrë në pyetje, bërë ballafaqime dhe ngritur akuza për persona me imunitet. 4- kërkesa për autorizimin e kuvendit për arrestimin dhe kontrollin e dy deputetëve nuk është shoqëruar me pro-vat që fajësojnë deputetët nën hetim, apo që palët nuk

janë njohur. As këshilli i rregullores dhe imuniteteve nuk e ka këtë kompentencë, pasi në fund ai thjeshtë i sugjeron kuvendit.5-Për “Deklaratë e rreme para prokurorit” e cila parashi-kon gjobë deri në një vit burg, kjo vepër penale hyn në kategorinë e kundërvajtjeve penale e cila pikërisht për sh-kak të rrezikshmërisë, ndahet nga krimet edhe si kategori juridike po ashtu edhe nga sanksionet që parashikojnë të cilat janë minimale. Për vepra të tilla, në asnjë rast nuk ndiqen në gjendje arresti siç në rastin konkret ka kërkuar Prokuroria6-Procedura e përdorur për të vërtetuar njohjen mes Mark Frrokut dhe Durim Bamit është një tjetër para-doks. Mark Frroku është një personazh publik, deputet dhe kryetar partie. Metoda e njohjes përmes fotos nuk vlen, ndërkohë që vetë Bami ka deklaruar se nuk ka pa-sur raporte me të. Aktualisht, prokuroria nuk ka bërë të ditur nëse posedon komunikime telefonike, apo me-sazh mes tyre, me përjashtim të dhënave që flasin për komunikim mes Durim Bamit dhe shoferit të Frrokut.7 – Në të gjithë materialin e saj, Prokuroria thotë se të gjitha konkluzionet që ka arritur i referohen deri në këtë fazë të hetimit ç’ka do të thotë se hetimi i ekzistencës ose jo të faktit nuk ka përfunduar ende. Pa përfunduar hetimi iparënukmundtëfillojëhetimi idytësepsepakonk-luduar se ekziston objekti i procedimit apo jo nuk mund të cmosh cilësinë e dëshmisë së deputetit.8- Ndonëse deputeti Tom Doshi ka informuar kryeministrin, ministrin e Brendshëm, kryetarin e Parlamentit, por edhe kryeprokurorin Adriatik llalla. Ndonëse kanë kaluar disa muaj, prokuroria nuk ka ni-sur hetimet kryesisht.

AkuZAT e DyShiMTA

3E premte, 27 mars 2015Tg


FOKus

misteri përtej 3 akuzave të deputetëve

historia që mbajti peng opinionin për 23 ditë

tOpalli: rregullorja e kuvendit thotë që çdo raport që vjen nga komisionet, detyron kreun e kuvendit që të mos zh-villojë seancën 48 orë pas dorëzimit të kuvendit. raporti sapo është dorëzuar, seanca duhet të zhvillohet pas 48 orësh.dule: Nuk është e udhës të lexojmë rregulloren. Të gjithë e dimë. Neni 118 pika 4, kërkesa për heqjen e imu-nitetit vendoset pika e parë e rendit të ditës së seancës së parë pas përfundimit të raportit.Rama: Për çështje të procedurës fjala jepet menjëherë. e kemi bërë këtë parlament qesharak prej një viti duke e bërë shkeljen e rregullore frymë të diskutimit këtu duke i thënë shqiptarëve një video si ajo e kopshtit zoologjik. Mjaft më me këtë farsë.dule: Zoti kryeministër par-lamenti nuk mund të bëhet qe-sharak. kreu i kuvendit tha se deputeti i qarkut të Shkodrës TomDoshikafalsifikuarrapor-tin mjekësor për t’u përballur

me komisionin për heqjen e Mandateve.BeRisHa: Ndjehesh komod që ulesh në vendin e një njeriu të akuzuar për dy vrasje. Ai bllokon paraqitjen e provës se i ka dërguar në qeli Durim Bamit xhelatin e i ka thënë të pres kokat e fëmijëve nëse dëshmon të vërtetën. Nëse ky është trillim ai që e ka bërë meriton ndjekje vetëm për këtë. Por në rast se është e vërtetë aty duhet të ishte ilir Meta. Ti je Parti e të Drejtave të Njeriut, dhe në një farë mënyre me këto veprime duket sikur bëhej avokatia e ilir Metës me bllokimin e provës, çka

stononte me zhvil-limin e seancës. A ka mundësi të voto-jnë njerëzit pa lexuar një germë këtu. Mirë ne që e ndoqëm se-ancë, por a duhet të njihen ata që se ndo-qën. Të gjitha këto janë në funksion të një njeriu.

Reagimet Në KuveNd

gua duke lënë pas një fjalim absurd dhe që bie në kontrast me veten. “opozi-ta është zëdhënësja e një gangsteri nga Fushë-kruja. lë pas fjalinë më domethënëse për gjendjen dhe qasjen e kësaj partie ndaj procesit demokra-tik e zhvillimor të vendit: jemi pro, por jemi kundër, japim votën pro, por nuk e japim, jemi në mbështet-je të institucioneve të drejtësisë, por jemi ballë për ballë, se ajo që ndodhi mbrëmë dhe sot, ishte një sulm i pashoq ndaj Prokurorisë”. Para seancës ish kryetarja e kuvendit, jozefina Topalli ka kërkuar që seanca për kërkesën e Prokurorisë të shty-het pas 48 orësh. Sipas saj rregullorja e parashikon që seanca duhet zhvil-luar 48 orë pas dorëzimit të raportit. Ndërkohë që nënkryetari i kuvendit ia ka hedhur poshtë këtë argument duke lexuar nenin 118 pika 4 të rregullores. Pikë e cila thotë se kur ka kërkesë për

heqjen e imunitetit, vendoset pika e parë e rendit të ditës së seancës së parë. kreu i kuvendi ilir Meta ka vendosur të mos e drejtojw seancën e së enjtes parlamentare, duke ia lënë këtë detyrë nënkryetarit, vangjel Dule. kreu i lSi-së është ulur në mesin e grupit të tij parlamentar dhe jo atje ku jemi mësuar ta shohim prej dy vitesh.

FitORja e dOsHitvetëm pak orë para se të zhvillohej seanca, këshilli i rregullores, Man-dateve dhe imuniteteve ka mbajtur një ceremoni maratonë prej 5 orësh, ku para tij dhe akuzës ishte vetëm Tom Doshi me avokatët e tij, Fer-id Muçaj dhe vladimir Meçe. Mark Frroku ka paraqitur me shkrim pre-tendimet e tij dhe është larguar pa pranuar që të japë detaje. “ky është një precedent i rrezikshëm dhe sip-as kësaj praktike, Prokuroria i bie

1. “kallëzimi i rremë”’, parashikuar nga Neni 305 i kodit Penal(kallëzimi për kryerjen e një krimi që dihet se nuk është kryer ose për kryerjen e një krimi nga një person që dihet se nuk e ka kryer atë, si edhe, krijimi i provave të rreme me qëllim që të bëhen ndjekje penale, dënohen me gjobë ose me bur-gim gjer në pesë vjet).

2. “kanosja për deklarime a dëshmi, ekspertim ose përkthim të rremë”, e parashikuar nga neni 312/a i kodit Penal.kanosja ose vepra të tjera dhune, që i bëhen per-sonit për të siguruar deklarime a dëshmi, eksper-

tim ose përkthim të rremë ose për të refuzuar kryerjen e detyrave të tyre përpara organeve të ndjekjes penale dhe gjykatës dënohet me burgim nga një deri në katër vjet.

3. “Deklaratat e rreme përpara Prokurorit”, të parashikuar nga neni 305/a i kodit Penal(kushdo që, gjatë hetimeve apo procedimeve penale, i pyetur nga një prokuror që të japë in-formacionin e duhur lidhur me hetimin, jep të dhëna, me gojë ose me shkrim, që ai e di se janë, tërësisht ose pjesërisht, të rreme apo fsheh fak-te ose prova, dënohet me gjobë ose me burgim deri në një vit”.

AkuZAT ZyrTAre

që të arrestojë gjysmën e depu-tetëve”, - tha Frroku. Por seanca në këshillin e rregullores vetëm sa ka hapur lojën. Pas gjithë këtyre javëve sulme, Doshi për herë të parë është shfaqur triumfues. Me vendim gjykate, nën mbikëqyrjen e Prokurorisë së krimeve të rënda, ai ka filmuar Durim Bamin, i cili ka deklaruar se ndodhet nën pre-sion nga policia dhe familja e tij

është në rrezik. Tom Doshi thotë se këto gjëra vetëm iSiS mund t’i bëjë, teksa ka treguar se prokurorja është përlotur pas lotëve të Durim Bamit. kjo seancë shtoi dyshimet se paska pasur një plan për vras-jen e dy deputetëve dhe se kryetari i Parlamentit, ilir Meta ndodhet më i dobësuar se më parë. Tom Doshi ka paralajmëruar publikimin e fakteve të reja, ndërsa kampi i Metës po nxjerr

fletushkatefalsifikimeve.Nëfillimtëprillit dalin kandidatët zyrtarë për zg-jedhjet vendore dhe koalicionet. Duket sepolitikadotëketëpakç’tëflasëpashistorisë së gjithë këtyre ditëve që jo vetëm ka marrë peng opinionin, por ka lënë të pagojë çdo politikan, sado orator, profesionist apo i zoti që të jetë për të bërë fushatë dhe prezantu-ar programet elektorale. Të shohim se kush do të vrasë kësaj radhe.

Deputetët Tom Doshi dhe Mark Frroku janë arrestuar dje nga policia. Deputetët janë vënë në pranga pas voti-

mit në kuvend të kërkesës së Prokurorisë që lejonte arrestimin e tyre.ProkuroriaePërgjithshmekafirmosurnjëurdhër-ndalimipër dy deputetët dhe ia ka kaluar për ekzekutim Policisë së Ti-ranës. Ndalimi i Frrokut është bërë në një lokal në pronësi të familjes së tij rreth orës 16.30, ndërsa Doshi është prangosur në banesën e tij. Bëhet e ditur se paralelisht me arrestimin e tyre nisi kontrolli edhe në banesat respektive. Dy deputetët janë shoqëruar drejt Drejtorisë së Policisë Tiranë. Deputetët Doshi dhe Frroku, do të qëndrojnë në polici për 48 orë ku dhe do të merren në pyetje, deri në momentin që Gjykata e lartë do të japë masën e sigurisë. Avokati i deputetit Tom Doshi, vladimir Meçi deklaroi se arrestimi i klientit të tij është i kundërligjshëm, pasi sipas tij një arrestim i tillë bëhet me vendim gjykate. Sipas tij kontrolli në banesë u bë pa urdhër të prokurorit dhe pa ven-

dim gjykate. Avokati Meçi bëri me dije se qysh të premten do të depozitohet në Gjykatën e lartë kërkesa për lirimin e menjëher-shëm të deputetit Doshi. Po të njëjtën ditë pritet që Prokuro-ria të dorëzojë dosjen në ngarkim të deputetëve të ndaluar në Gjykatën e lartë. Po dje është bërë i ditur lajmi për kallëzimin penal ndaj ish-ministrit të Arsimit, Myqerem Tafaj. kallëzimi ndaj tij është bërë nga Ministria e Arsimit, nën argumentin se ish-ministri ka bërë akreditimimin në mënyrë të paligjshme të një universiteti privat dhe se ka dhënë një ambient në mënyrë të paligjshme ndaj një subjekti privat. ka qenë Sekretari i Përgjith-shëm i Ministrisë së Arsimit, Plarent Ndreca, ai që ka depozituar kallëzimin në Prokurori. ky është rasti i dytë që një ish-ministër i kabinetit Berisha kallëzohet penalisht nga pasardhësit social-istë. Më parë u depozituan dy kallëzime penale ndaj ish-ministrit të Mbrojtjes, Arben imami, kallëzime që u tërhoqën sërish nga i njëjti dikaster duke shkaktuar mbylljen e procedimit penal.

pRag ZgjedHjesH

Pranga dy deputetëve, kallëzim penal ish-ministrit Tafaj

4 Tg



veNdORe 2015

BleNdi KlOsiBlendi klosi, i lindur në Tiranë më 17 janar

1971, është zgjedhur deputet për tri legjislatura radhazi. Në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2009 ai u zgjodh deputet i Partisë Socialiste në qa-rkun e Durrësit. Blendi klosi është diplomuar në Fakultetin e inxhinierisë elektronike. Pas studimeve ka punuar si inxhinier në institutin e Studimeve elektronike. Pas përfshirjes së tij në politikëkapunuarfillimishtsipërgjegjëssektoripër Politikat e Zhvillimit të Administratës qen-drore në Departamentin e Administratës Publike pranë këshillit të Ministrave. ka shërbyer më pas si Zëvendës Ministër i Pushtetit lokal, Ministër Shteti pranë kryeministrit dhe si Ministër i kul-turës, rinisë dhe Sporteve. Blendi klosi është anëtar i komisionit të veprimtarive Prodhuese, Tregtisë dhe Mjedisit në kuvendin e Shqipërisë.

paNdeli majKOPandeli Majko, i lindur në Tiranë më 15 nën-

tor 1967, është zgjedhur deputet për qarkun e korçës në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2009. Pandeli Majko ka është diplomuar për inxhinieri në Fakultetin e inxhinierisë Mekanike, dhe për drejtësi në Fakultetin e Drejtësisë, universiteti i Tiranës. Pandeli Majko ka shërbyer si kryem-inistër i Shqipërisë por edhe si kryetar i Forumit eurosocialist, Sekretar i Marrëdhënieve Publike, Sekretar i Përgjithshëm dhe kryetar i Grupit Par-lamentar të Partisë Socialiste, anëtar i komisionit për hartimin e Projekt-kushtetutës së republikës së Shqipërisë, kryetar i Delegacionit Shqiptar në Asamblenë Parlamentare të oSBe dhe Ministër i Mbrojtjes. Pandeli Majko është anëtar i komis-ionit për Çështjet ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut në kuvendin e Shqipërisë.

kandidaturat e Partisë Social-iste për Tiranën janë propo-zuar nga Asambleja e kësaj

force politike në kryeqytet. Ata janë Pandeli Majko, Albana Dhimitri, Blen-di klosi dhe lindita Nikolla. Natyrisht, asnjëri prej tyre nuk është propozuar rastësisht. Pas secilit prej tyre ka grupe interesi që shtyjnë kandidatin e vet. Dhe përzgjedhja e fundit e kryeministrit rama do të tregojë se nga cili skaj i litarit “lojtarët” tërheqin më fort.

BleNdi KOsiNuk është e rastësishme shfaqja e

vazhdueshme e kandidatit Blendi klo-si në ekranet e televizionit “klan”. Ai është ndër të ftuarit më me prezencë nga radhët e socialistëve në emisionin “opinion” të gazetarit Blendi Fevziu. Njëkohësisht, është e njohur botërisht se ai gëzon një mbështetje të fortë nga kryebashkiaku i Durrësit, vangjush Dako, njëkohësisht një nga sponsorët më të rëndësishëm të kryeministrit Ramadhenjënjeri,peshaspecifikeetë cilit në Partinë Socialiste, është rri-

liNdita NiKOllalindita Nikolla, e lindur në Tiranë më 22

tetor 1965, është zgjedhur për një mandat të dytë si kryetare e Njësisë Bashkiake Nr. 1 në Tiranë në zgjedhjet lokale të vitit 2011. lindi-ta Nikolla ka përfunduar studimet e larta për matematikë në Fakultetin e Shkencave Natyrore, universiteti i Tiranës dhe ka kryer studimet mas-ter në administrim. ka punuar si mësuese matem-atike dhe drejtore gjimnazi në Tiranë dhe është bashkëautore e disa teksteve për ciklin 9 vjeçar dhe të mesëm. lindita Nikolla është anëtare e kryesisë së Partisë Socialiste. u zgjodh për herë të parë si deputete në kuvendin e Shqipërisë në zgjedhjet e 23 qershorit të vitit 2013, por u de-tyrua të lërë mandatin për shkak të emërimit si ministre e Arsimit dhe e Shkencës në shtator të po atij viti, post të cilin e mban aktualisht.

alBaNa dHimitRiAlbana Dhimitri (xhufi), e lindur më 2 tetor

1972. ka mbaruar studimet në Fakultetin e ekonomisë në kryeqytet, dhe më vonë ka mar-rë gradën master për Administrim Publik. ka marrë pjesë në disa trajnime, ku në fokus ishte tema e anëtarësimit të vendeve ballkanike në evropë. Gjatë karrierës së saj politike, Dhimi-tri mban disa poste të rëndësishme, ku gjatë vi-tit 1995-1997 ka qenë shefe e Pushtetit lokal e Sektorit të kredisë tek ministria e Brendshme. Në mandatin e tretë të edi ramës në krye të Bashkisë së kryeqytetit, ajo ka mbajtur postin e nënkryetares. Gjatë 5 viteve të fundit ajo ka of-ruar asistencë teknike për Grupin e ekspertëve për Decentralizimin në komitetin Ndërminist-ror për Decentralizim si dhe hartimin e Strate-gjisë kombëtare të Decentralizimit.

Kandidatët e ps, kush i “sponsorizon”?

Majko, klosi, Dhimitri dhe Nikolla nuk janë emra të rastësishëm. Çfarë përfaqëson gjithsecili prej tyre dhe cilat janë grupet e interesit që “shtyjnë” kandidatët. Në cilën anë dotërëndojëkandarikurRamatëfirmosëpëremrinqëdotëgarojënëkryeqytet?

Nga alket aliu

tur ndjeshëm kohët e fundit. Si Dako, edhe klosi njihen si njerëz pragmatistë dhe të gatshëm edhe për kompromiset më të pamundura. Ata janë ndër fig-urat më pak të sulmuara edhe nga lidershipi i Partisë Demokratike dhe kanë patur në mënyrë të vazhdueshme marrëdhënie të mira me drejtuesit e opozitës së sotme, madje edhe dre-jtpërdrejt me Sali Berishën, kur ky i fundit ishte kryeministër i vendit. Në këtë mënyrë, kandidatura e klos-it do të konsiderohej si një zgjedhje e “rrugës së butë” me opozitën, si njeriu që mund të garantonte intere-sa të dyanshme dhe për të cilin nuk do të kishte kontestime të forta gjatë qeverisjes së tij katërvjeçare, gjith-monë nëse do të fitonte në zgjedhje.

alBaNa dHimitRiNjë grua në krye të bashkisë së

kryeqytetit do të ishte pikërisht një zgjedhje “alla rama”, i cili është parë të promovojë shumë prej femrave në krye të institucioneve të rëndësishme, përkundrejt edhe kontestimeve të gjinisë mashkullore. Në një rast të tillë, padyshim emri i Albana Dhimi-trit do të ishte një zgjidhje e mirë, pasi ajo ka mbuluar postin e nënkryetares së bashkisë gjatë mandatit të fundit të edi ramës dhe e njeh mirë terrenin. Nga ana tjetër, Dhimitri është një kandidaturë me ngarkesë minimale politike, ashtu sikurse preferon edhe rama për drejtuesit e institucioneve. Albana Dhimitri i përket sferës së sho-qërisë civile, në të cilën ka kontribuuar

për vite me radhë. ish-nënkryetarja e Bashkisë së Tiranës ka njëkohësisht edhe një suport shumë të rëndësishëm në këtë paragarë elektorale: mbështetjen e linda Bashës, bashkëshortes së kryeministrit rama. Dhe në të tilla raste, një suport i tillë padyshim që ka rëndësinë e duhur.

paNdeli majKONjë ndër emrat më të rëndësishëm

të Partisë Socialiste në këto dy deka-da padyshim është ai i Pandeli Majkos, ish-kryeministër i vendit në periud-hën e luftës në kosovë. i konsideru-ar shpesh si një “adoleshent i pan-dreqshëm”, Majko nuk mund të thuhet se ka një suport të drejtpërdrejtë nga kryeministri rama, njëkohësisht kryetar i Partisë Socialiste, njeriu që do tëfirmosëpëremrinekandidatitqëdotë përfaqësojë në zgjedhjet për bash-kinë e kryeqytetit koalicionin e dre-jtuar prej tij. Majko është propozuar si një gur baraspeshe, me mbështetjen e “gardës së vjetër” në Partinë Socialiste, të kryesuar nga Gramoz ruçi, Sekretar i Përgjithshëm i Partisë Socialiste. Në garën paraelektorale, Majko gëzon një mbështetje padyshim më të madhe se Albana Dhimitri apo lindita Nikolla

brenda Partisë Socialiste, pasi emra si valentina leskaj, Arta Dade e të tjerë të këtij kalibri nuk janë “fshirë” ende nga kujtesa e anëtarësisë. Pikërisht për-plasja klosi-Majko në një farë mase konceptohet si një përplasje ndërm-jet prurjeve të reja dhe anëtarësisë së vjetër në radhët e socialistëve dhe padyshim kryeministri rama do të jetë shumë i kujdesshëm të vendosë se në cilën anë do të rëndojë kandari.

liNdita NiKOllaPër ministren aktuale të Arsimit

dhe Sporteve, mund të thuhet se vlen shprehja e artë “urtë e butë e plot ti-gani”. Ashtu, urtë e butë, pa ndonjë kontribut të ndjeshëm politik, ajo u katapultuafillimishtsideputeteePar-tisë Socialiste më pas në kabinetin qe-veritar. edhe në kolltukun e ministres ende nuk ka lënë gjurmë. kandidimi i saj për bashkinë e Tiranës ishte një zg-jedhje, arsyeja e të cilës ende nuk është e qartë. Ndoshta përvoja si drejtuese e një njësie vendore mund ta ketë bin-dur ramën se ajo gëzon mbështetje të gjerë në bazë, por gjithsesi mbetet kandidatura më pak e mundshme për tëfituarnëpërzgjedhjenfinale.



veNdORe 2015

Agron Duka do të jetë kandi-dati i koalicionit opozitar për kryetar të bashkisë së Durrësit.

Lajmikonfirmohetngaburimepranëkryesisë së Partisë Demokratike, të cilat bëjnë të ditur se kandidatura e propozuar nga Partia republikane ka marrë aprovimin e kryetarit të Partisë Demokratike, lulzim Basha dhe do të shpallet zyrtarisht në ditët në vi-jim. kandidimi i Dukës vjen pas një qerthulli përplasjesh edhe brenda Par-tisë Demokratike, pas një sheshimi të madh të kontradiktave brenda koali-cionit, padyshim edhe pas një analize të hollësishme mbi mundësitë për të fituarDurrësin.

pëRplasjet e BReNdsHmeNëradhorekandidatëvepërtëfituarnominimin për garën e madhe të qyte-tit të dytë në vend ishin edhe Arqile Gorea, Ardian Muka dhe redi Mysh-keta. Tre emra të rëndësishëm në këtë qytet. Me gjithë karakterin e tij kontro-vers dhe përplasjet e grupimeve, Ar-qileGorejadukejsinjëfigurëagresiveqë do të mund të ndërtonte një fush-atëqëdotërezultontefituese.Porainuk u zgjodh. Nuk u zgjodh as Ardian Muka, i cili vjen nga bota e biznesit, porpadyshimjoaqifuqishëmfinan-ciarisht sa Duka. Me sa duket, në PD u arsyetua se “nëse vangjushi thyhet me financa,Dukakamëshumëgaranci”.Ndoshta pikërisht kjo ishte arsyeja që “ngeli në klasë” edhe pedagogun redi Myshketa, një intelektual me peshë në këtë qytet, me kapacitet menaxherial e melidhjetëshumtafarefisnore.Kan-didatura e Dukës u përzgjodh si më e mira. Ashtu si ajo e osman Stafës, kandidatura e Dukës bashkon më shumë se sa përçan.

demOKRatëtPadyshim në diskutimet paraprake re-agimet e demokratëve nuk kanë qenë shumë pozitive për kandidaturën e

Kush është kandidati i pd në durrësAGroN DukA

lindi në 22.01.1958 në Shijak në një familje me tradita qytetare. Mësimet filloree tëmesme imerrnëXhafzotaj eShijak.Studimete larta ipër-

fundon në 1981 në universitetin Bujqësor, në degën Agronomi. 1987 - 1991, arsimtar në Shkollën e Mesme në Manzë. Një nga pasionet e jetës së tij mbetet sporti. ka një karrierë 20 vjeçare si volejbollist i “erzenit”. Pas viteve ‘90 u mor me biznes. Me të afërmit e tij krijoi shoqërinë “Aiba”. Mbajtio postin e Prefektit të Durrësit, përpara se të pranonte detyrën e Ministrit të Bujqësisë dhe të ushqimit të Shqipërisë në qeverinë e drejtuar nga Fatos Nano në vitet 2001-2005. Në vitin 2005 humbi garën për t’u rizgjedhur si deputet i kuvendit të Shqipërisë përballë Sokol olldashit në zonën e Shijakut, por u rikthye në parlament si deputet i Partisë republikane në zgjedhjet e vitit 2013.

durrësi, ky “stalingrad” i demokratëveMANDATeT

Arqile Gorea ishte i fundit kryetar bashkie që qeverisi këtë qytet në vitet 1996-2000. Pas tij, vetëm socialistë. Pikërisht në përplas-

jen me Gorenë, kirurgu Miri hoti mori shiritin e kryebashkiakut në zgjedhjet e vitit 2000. Pas tij erdhi lefter koka dhe më pas dy man-date resht të kryebashkiakut aktual, vangjush Dako, që fitoi në vitin 2007 përballë Armand Telitit dhe konfirmoi mandatin e dytë përballë kandidatit Ferdinand xhaferraj. Në zgjedhjet e 21 qershorit të këtij viti, kandidati i konfirmuar nga Partia Socialiste, vangjush Dako, do të ketë përballë kandidatin e Partisë republikane, Agron Duka.

Gara paraelektorale në qytetin e dytë të vendit mbyllet në favor të kandidatit republikan. Përplasjet e brendshme deri në prezantimin zyrtar që pritet në ditët në vijim. Çfarë ndodh në kampin e vangjush Dakos dhe shanset e secilit nga kandidatët në këtë përplasje të madhe

AgronDukakonfirmohetnëDurrës

Agron Dukës. Në Durrës, deri pak muaj më parë, Partia Demokratike ka qenë më e përçarë se kudo, me grupime riva-le të gatshëm t’i futnin stërkëmbëshin njëri tjetrit, madje edhe më shumë se sa kundërshtarëve politikë. Zgjedhja e një kryetari partie “super partes” si osman Stafa ka ndikuar pozitivisht në unifikimin e këtyre rrymave, çkau pa në pjesëmarrjen durrsake si në protestat e demokratëve në Tiranë, ashtu edhe në protestën e madhe të Durrësit, me pjesëmarrjen e kryetarit Basha. Por pakënaqësitë e vjetra nx-orën kokë edhe pas daljes së emrit të Dukës, duke shfrytëzuar të kaluarën e tij politike në radhët e Partisë So-cialiste. ishte si një lojë fëmijësh ku, pavarësisht se kundërshtohej “klani i Zemunit”, sërish askush nuk kishte një ide të qartë se kush do të mund ta thyente vangjush Dakon në alternativë të Dukës. i pari që kundërshtoi hapur ishte ish-kryebashkiaku Gorea, i cili risolli në vëmendje se një nga arsyet për të cilat ai kishte humbur zgjedhjet e vitit 2000 ishte vjedhja e votave nga klani “Duka-koka”. Gorea kërcënoi se në një rast të tillë, ai do të dilte si kandidat i pa-

varur. Por gjakrat u ulën shpejt. Përditë e më shumë në radhët e demokratëve po forcohet mendimi se “vangjushi thyhet vetëm me lekë” dhe për rrjedhojë edhe postulati i dytë se “vetëm Goni mund ta thyejë”. Një betejë gjigantësh.

sOcialistëtNë kampin e majtë, nuk do ta donin një kandidat si Agron Duka, i cili rrezikon të sfidojë bastionet e VangjushDakos,për shkak të lidhjeve të tij të vjetra me qarqet e së majtës. Nga ana tjetër, so-cialistët nuk do të donin një figurë qënuk bënte pjesë në asnjërin prej klaneve brenda Partisë Demokratike. “lufta” ndërmjet këtyre klaneve ka qenë faktori vendimtarpërfitoreneDakosnëtëdyjamandatet. Mjafton të shikosh përbërjen e këshillit bashkiak, i cili është dominu-ar nga të djathtët në të dyja mandatet e Dakos. llogaria del e thjeshtë: Shumë demokratë kanë votuar për vangjush-in për inat të kandidatit. Një armë më pak kjo për socialistët në zgjedhjet e 21 qershorit, që do të duhet të përballen pa “as nën mëngë” me kundërshtarin. Por Agron Duka ka edhe një avantazh tjetër: Njohjen e madhe në zonat fshatare ku,

jo vetëm ka bizneset e tij me qindra të punësuar, por edhe një reputacion të mirë që kur ka qenë ministër i Bujqësisë. Një reputacion që vangjush Dako e ka kryesisht brenda vijës së verdhë. Ndërsa do të përballet edhe me pakënaqësinë e tëmajtëveqënukkanëfituar asgjëngaardhja në pushtet dhe që gjithëmllefindo ta zbrazinmbi figurën emblematiketë rilindjes në Durrës, vangjush Dakon.Por një tjetër shqetësim i socialistëve është çështja e votave të lSi-së, e cila në Durrëskasifigurëemblematikekunatine Agron Dukës, lefter kokën. kë do të mbështesë ministri aktual i Mjedis-it është një pyetje që ka ngjallur jo pak shqetësim. Një Çështje që ka arritur deri të edi rama. Nuk ishte e rastësishme që kryeministri foli për një ministër që po hetohet nga Prokuroria dhe la të kupto-hej se kjo çështje do të rikthehej në dis-kutim pas zgjedhjeve. Presion për lefter kokën? A do të jetë ai anëtar i kabinetit edhe nëse humbet zgjedhjet vangjush Dako apo do të shndërrohet në “kokë turku”përtëjustifikuarrezultatin?Duhettë presim e ta shikojmë.

HistORi “me KtHesa”Në të vërtetë, kthimi i Agron Dukës në radhët e opozitës së djathtë është një kthim në origjinë. Ai nuk ka qenë anëtar i Partisë Socialiste kur u propo-zua si prefekt i Durrësit, madje edhe kur u zgjodh si deputet i Partisë So-cialiste. vetë Agron Duka ka treguar se gjithçka ka ndodhur si rrjedhojë e miqësisë që kishte kunati i tij, leonard koka, me kryeministrin e atëhershëm,

Fatos Nano. Agron Duka kandidoi si i pavarur në Shijak, një bastion i djath-të, dhe fitoi me mbështetjen e Par-tisë Socialiste. Pas kësaj u dekretua si ministër i Bujqësisë. Teksa shikon një foto të kabinetit rama, vëren se Duka nuk është i vetmi ministër që sot është ndarë përfundimisht nga edi rama. Një figurë ngamë të rëndësishmet eatij kabineti, Arben Malaj, kandidoi në zgjedhjet e kaluara në vlorë si i pavar-ur. kastriot islami është deputet i Par-tisë Socialiste, ndërsa lufter xhuveli në kampin opozitar. luan rama i ka marrë kthesat së bashkume shefin etij, ilir Meta, edhe ky i fundit përkrah me Nanon e më pas armik i betuar, ndërsa Ben Blushi vijon të qëndrojë në Partinë Socialiste me qëndrime të ndryshme nga rama, duke pritur që këtij të fundit “t’i shkasë këmba”.i pari ndër dy kunetërit e politikës që mori kthesën ishte lefter koka. Mar-rëveshja rama-koka e vitit 2007 para-shikonte që koka të tërhiqej nga kan-didimi për Durrësin, por do të bëhej dy vjet më pas deputet i Partisë So-cialiste. Por rama nuk e mbajti fjalën dhe kjo nuk do të ishte hera e fundit. Pabesia e ramës e nxiti lefter kokën të pranonte kandidimin nën siglën e lSi-së dhe u zgjodh deputet, madje i mazhorancës. Ndërkohë, në kampin kundërshtar, Agron Duka kishte prem-timin e ramës se do të ishte në listën e Durrësit si deputet. Por edhe këtë radhë edi rama nuk e mbajti fjalën, duke i ofruar venin e pestë në listën e Beratit, në zonën e parashikuar për jofituesit.

Agron Duka, meg-jithëse kishte hartuar programin e bujqësisë për rilindjen dhe ishte ndër emrat më të spika-tur të Partisë Socialiste, zgjodhi të shkëputej dhe të kandidonte në Durrës për Partinë re-publikane,kuedhefitoi.

6 Tg



pOlitiKë

iNtegRimi Në Be

Brukseli thotë se nuk ka ndikim nga faktorë të jashtëm

PArlAMeNTi evroPiAN

Shqetësim për akuzat e rënda ndaj ilir Metës

Debati për aferën e dyshuar të komplotit të lartë shtetëror për vrasje deputetësh

nuk ka të sosur prej disa javësh në Shqipëri. ky debat ka mbërritur edhe në Bashkimin evropian. Në Bruksel u Zhvillua samiti i PPe (Partitë Popullore europiane). Dorëheqja e kryetarit të parlamentit, ilir Meta, i akuzuar si porositës i vrasjes së dy deputetëve, u kon-siderua nga eurodeputetë të Pe, si një akt i detyrueshëm për standardet demokratike. “Çudia” e BRuKselitkryetari i komisionit të Punëve të jashtme të Pe-së, elmar Broke e konsideron “të çudit-shëm” faktin që kryeparlamentari nuk ka dhënë dorëheqjen, në një kohë kur ka nisur një hetim lidhur me akuzat ndaj tij. “Së pari, është detyrë e autoriteteve shqiptare që të hedhin dritë mbi çështjen dhe të kryejnë hetimin. Nëse ka aku-za për kreun e kuvendit që ai ka urdhëruar dy vrasje, atëherë është Prokurori i Përgjithshëm që hap hetimin dhe në rrethana normale, në këta rast, në një vend demokratik, kryetari i kuvendit jep dorëheqjen. Nëse hetimi është në vijim e sipër nga autoritetet shtetërore, atëherë do të ishte e çuditshme të mos jepet dorëheq-je”, u shpreh Broke, në një prononcim për me-diat në Bruksel.aKuZat e BasHëskryetari i Partisë Demokratike, lulzim Ba-sha, foli pas samitit. Ai tha se kishte marrë mbështetjen e drejtuesve të shteteve dhe qeverive anëtare të Be, “në aksionin që ka bashkuar opozitën dhe qytetarët shqiptare, atë të pastrimit të politikës dhe administratës nga personat e inkriminuar”. Basha tha se kishte informuar Parlamentin evropian, “për skandalin “Doshi-Meta” dhe përpjek-jen për të mbajtur të fshehtë për 6 muaj, si një klikë brenda shtetit dhe jo si një shtet lig-jor”. Basha shtoi se kishte denoncuar edhe “përpjekjen e vazhdueshme për të fshehur të vërtetën, për të trysnuar hetimin dhe për të drejtuar hetimin në hullinë ku dëshiron z.Me-ta, kryeministri apo ministri i Brendshëm”. kreu i opozitës thotë se akuzat e ngritura nga brenda mazhorancës në Shqipëri, ishin jashtëzakonisht shokuese për eurodeputetët. “Ata konkluduan se një situatë e tillë përbën një rrezik, një kërcënim për Shqipërinë, për shqiptarët dhe për të ardhmen e tyre europi-ane por edhe më gjerë”, - thotë Basha. Sipas tij, në këto rrethana, eurodeputetët “i dhanë mbështetje të plotë Partisë Demokratike, për të ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm demokratikë për ta kthyer këtë mynxyrë, në një mundësi të artë për ta pastruar politikën dhe institucionet nga krimi dhe personat me rekorde të tmerrshme kriminale”.ReagON lsiDeklarata e ardhur nga Brukseli, detyroi lSi të dalë para medieve me reagimin e saj.Sekretari i Përgjithshëm i lëvizjes Socialiste për integrim, luan rama, i bëri thirrje z, elmar Brok që të mos përdoret për interesat e klaneve kriminale në Shqipëri. “kryetari i komisionit të Punëve të jashtme në Parlamentin evropian, elmar Brok, të mos keqpërdoret për interesat e klaneve kriminale në Shqipëri. Brok të mos bëjë prokurorin, por nëse do të dijë të vërtetën, le të vijë në Shqipëri”, tha z. rama. Z. luan rama tha se kryetari i PD-së harxhohet kot për deklarata të klonuara, ndërsa theksoi se kryetari i lëvizjes Socialiste për integrim, z. ilir Meta, nuk mund të japë dorëheqjen për llogari të krimit të organizuar. “Basha kot harxhohet për deklarata të klonuara. ilir Meta s’mund të japë dorëheqjen për llogari të krimit të organizuar”, tha z. luan rama, Sekretar i Përgjithshëm i lëvizjes Socialiste për integrim.

qeveritë e Shqipërisë dhe kosovës zhvilluan një mbledhje të përbashkët këtë javë në Pallatin e KongresevenëTiranë,kufirmosën11 marrëveshje bashkëpunimi. Moto e mbledhjes ishte “Një Tokë, Një Popull, Një ëndërr”. Dekor i mbledhjes ishte një tavolinë e rrumbullakët ku ishin renditur flamujtevendeveanëtaretëBE

Rama kritikon ashpër Be për Kosovën

Nga edison Kurani

kryefjala e mbledhjes së dytë të dy qeverive ishte thellimi partneritetit strategjik i

Shqipërisë me kosovën. Palët vlerë-suan se ky partneritet ka njohur pro-gres të rëndësishëm edhe në fushën e politikës së jashtme. kosova është bërë pjesë e shumë nismave rajo-nale dhe për herë të parë në Milano u hap konsullata e parë e përbashkët e Shqipërisë dhe kosovës. kjo kon-sullatë u hap pas marrëveshjes së vitit 2013 në mbledhjen e parë të dy qeve-rive që u zhvillua në Prizren.Gjatë mbledhjes, kryeministri shqiptar edi rama, siguroi Be se nuk ka plane për bashkim mes dy shteteve. “Shqiptarët duan ekuilibër dhe jo prishje ekuil-ibrash. Ata kërkojnë thjesht atë çka u takon. Shqipëria dhe kosova mer-itojnë vëmendje dhe qasje strategjike dhe modeli ynë i bashkëjetesës, është një mburojë dhe udhërrëfyes për ev-ropën”, - tha z.rama.

Rama pëR viZat e KOsOvësNë fjalimin e tij, kryeministri i Shqipërisë, edi rama, foli me tone të ashpra ndaj Be, mbi procesin e in-tegrimit të kosovës dhe konkretisht regjimin e vizave. Ai tha se mos heq-ja e regjimit të vizave për kosovën është paradoks i madh në raport me të shkuarën e kosovës. “regjimi i sotëm e ka kthyer kosovën në një enklavë dëshpëruese të burokracisë evropiane. regjimi i vizave sot në kosovë është një padrejtësi cinike ndaj kosovës dhe kjo padrejtësi duhet të marrë fund një orë e më parë, sepse nuk cënon vetëm dinjitetin e popullit të kosovës, por cënon edhe dinjitetin e vetë europës. Mbajtja e kosovës, nën regjimin e vizave është turp për Bashkimin eu-ropian. regjimi i vizave në kosovë është padrejtësi cinike ndaj kosovës dhe duhet të marrë fund një orë e më parë, se nuk cenon vetëm dinjitetin e kosovës por edhe të vetë evropës”, - thashefi iqeverisëshqiptare.Duke

e quajtur kosovën një vend të izolu-ar nga mosliberalizimi vizave, z.rama lëshoi kështu për herë të parë që nga mandatimi si kryeministër, të tilla kriti-ka ndaj Brukselit.

mustaFa sHmaNg KRitiKatNdryshe nga z.rama, kryeminis-tri i kosovës ishte goxha i butë në deklarimet e tij lidhur me procesin integrues. edhe paraardhësi hashim Thaçi, sot zëvendës i tij në qeveri, ka qenë goxha kritik ndaj Be. kurse Mus-tafa nuk ka lëshuar asnjë kritikë ndaj Brukselit. Sa i përket vizave, ai tha: “Ne duhet të arrijmë sa më shpejt lib-eralizimin e vizave. kjo do të largonte

ndjenjën e mbylljes”. Mustafa nënviz-oi se rruga e të dy vendeve është Be. kurse shprehu bindjen se “Shqipëria dhe kosova do të plotësojnë të gjitha kriteret për t’u bërë pjesë e familjes ev-ropiane”. “integrimi euroatlantik është i sigurt. kjo është një aspiratë e popul-lit që përfaqësojmë. Ndaj do plotëso-jmë gjithë kriteret për t’u bërë pjesë e Be”, - tha Mustafa.

NëNsHKRuHeN 11 maR-RëvesHje mes dy QeveRiveAnëtarët e dy qeverive, nënshkruan në Tiranë, 11 marrëveshje, memoran-dume dhe protokolle. Në vëmendje ishin veçanërisht nënshkrimi i pro-

tokollit mes ministrive të Brendshme për shfrytëzimin e përbashkët të pajis-jevepërkontrollin kufitar,Memoran-dumi i Mirëkuptimit për Bashkëpunim mes ministrive të Financave, ai mes ministrive të Bujqësisë, si dhe Mar-rëveshja mes ministrive të Arsimit për Arsim të lartë dhe kërkim Shkencor. Të tjera marrëveshje që u nënshkruan ishin në Fushën e Sigurisë, kontrollit të Brendshëm, Shfrytëzimin e Përbash-këttëPajisjevepërKontrollineKufir-it dhe Për Ndjekjen e Menjëhershme Ndërkufitare.Poashtuuvendosedhe“organizimi i përbashkët i mësimit të gjuhës shqipe dhe të kulturës shqiptare në diasporë dhe në mërgatë”.

komisioneri për Politikat e fqin-jësisë europiane dhe Negocia-

tat e Zgjerimit, johannes hahn, thotë procesi i anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin evropian, nuk është duke u ndikuar nga faktorë të jashtëm që mund të ngadalësojnë ose frenojnë këtë synim. Pohimi i z.hahn u bë gjatë një takimi që pati në Bruksel me ministren shqiptare të integrimit europian, klajda Gjosha. “Në rastin e Shqipërisë, rruga e integ-rimit është e qartë dhe nuk ka ndikim nga faktorë të jashtëm, apo problema-tika direkte me vende të tjera. Prandaj përqendrimi duhet të jetë në reformat që duhen realizuar brenda vendit në mënyrë që të avancohet me procesin. Ne jemi këtu për t’ju mbështetur që Shqipëria të ecë përpara në këtë rrugë që ka nisur”, - tha komisioneri hahn.

“Shpejtësia me të cilën do të avancohet, varet nga aftësia e Shqipërisë për t’i real-izuar këto reforma të cilat ne do t’i sho-him me kujdes”, shtoi ai.komisioneri, nënvizon se rezultatet konkrete që duhet të ketë Shqipëria në konsolidimin e shtetit të së drejtës, janë thelbësore për të avancuar me procesin e integrimit. “është më shumë rëndësi që të ecet përpara me inplementimin e legjislacionit, pasi procesi i integrim-it për çdo vend që aspiron të bëhet pjesë e Bashkimit europian nuk ka të bëjë vetëm me përshtatjen e legjisla-cionit të një vendi me atë të Be-së, por me zbatimin e tij në praktikë”, thotë komisioneri hahn. Në takimin dyp-alësh, hahn dhe Gjosha u ndalën edhe të ndërlidhja e rajonit të Ballkanit me europën. Ata shprehën dakordësinë se

qasja e re pas procesit të Berlinit është nxitja më e mirë për të thelluar bash-këpunimin e këtyre vendeve me njëra-tjetrën. Përmes projekteve të përbash-këta, krijohet një marrëdhënie e re jo vetëm mes këtyre vendeve, por edhe mes tyre e Bashkimit europian, ishte qëndrimi i tyre i përbashkët. qeveria shqiptare është duke pritur një datë për çeljen e negociatave për anëtarësim në Be. vitin e kaluar, Shqipëria u shpall vend kandidat dhe mori këtë status, por nuk u dha asnjë datë për çeljen e ne-gociatave.Deritaniaskushnukfletpërnjë datë të mundshme. qeveria shqip-tare gjithsesi shpreson se deri në fund të vitit mund të ketë një propozim të Brukselit për të hapur negociatat.



pOlitiKë

kuvendi i Shqipërisë ka ni-sur shqyrtimin e projektligjit “Për të Drejtën e informim-

it për Dokumentet e ish Sigurimit të Shtetit”. varianti i sjellë për miratim nga qeveria për hapjen e dosjeve të ish Sigurimit të Shtetit, është hartuar sip-as ekspertizës dhe përvojës gjermane. kjo përvojë konsiderohet më e mira në vendet që e kanë kryer deri tani procesin e hapjes së dosjeve. qeveria thotë se nuk ka asnjë lloj kompleksi për t’u përballur qartazi dhe prerë me këtë temë të rëndë. Ajo thotë se ky nuk është një ligj lustracioni, as edhe ndonjë model hakmarrjeje, dënimesh kolektive, apo spastrimesh. Sipas saj, projektipërhapjenedosjevekafilluarqë në javët e para të punës së qeverisë së majtë, në vjeshtën e vitit 2013.ligji i ri po ashtu i jep mundësi insti-tucioneve duke filluar nga Kuvendi,Presidenti, qeveria, administra-ta publike, sistemi i drejtësisë dhe padyshim institucioneve të pavarura, që të njohin marrëdhëniet eventuale të personelit të tyre me ish Sigurimin e Shtetit. qeveria shqiptare duket se është e vendosur që t’i shkojë deri në fund nismës së saj për hapjen e dos-jeve. këtë vullnet e kanë konfirmuar orët e fundit, kryeministri edi rama, si dhe zyrtarë të tjerë të shtetit. Ata thonë se hapja e dosjeve të ish-Sig-urimit të Shtetit duhet të bazohet tek eksperienca gjermane në trajtimin e dosjeve të STASi-t”.

dRaFti i QeveRisëProjektligji i qeverisë synon dhënien e aksesit në dosjet e ish Sigurimit të Shtetit për personat e prekur drejt-përdrejtë nga veprimtaria e ish Sig-urimit të Shtetit. këtu përfshihen jo vetëm personat e përndjekur nga ish Sigurimi, por edhe vetë bash-këpunëtorët dhe ish punonjësit e Sigurimit, të cilët në përputhje me dispozitat e këtij projektligji do të kenë të drejtën e aksesit të plotë në të gjithë informacionin e grumbul-luar kundër tyre apo prej tyre gjatë viteve të veprimtarisë së Sigurimit.Akses do të mund të sigurohet gjithashtu, për efekt të veprimtarisë hulumtuese apo kërkimore me qël-lim vlerësimin e veprimtarisë së ish Sigurimit të Shtetit apo vlerësimit të figurës dhe rolit të personave histor-ik të kohës, për aq kohë sa ky infor-macion i shërben qëllimit të deklaru-ar.

Hapja e dosjeve, fillon shqyrtimikuvendi ka nisur shqyrtimin e projektligjit më të debatuar të muajve të fundit. Një histori e dekomunistizimit që ende mbahet e mbyllur brenda kapakëve të trashë. kur do të mundemi të përballemi me të kaluarën dhe si do të jetë shoqëria shqiptare pasi të mësojë sekretet e mëdha të ish-Sigurimit të Shtetit?

Projektligji parashikon informim-in e institucioneve publike mbi marrëdhëniet që një person, i cili do të promovohet apo emërohet në një pozicion të lartë shtetëror, kushtetues apo publik, ka pasur me ish-Sigurimin e Shtetit, në rast se kër-kohet prej tyre, në përputhje me ven-dimin e Gjykatës kushtetuese të vitit 2010 dhe opinionin e komisionit të venecias. Për të realizuar hapjen e dosjeve projektligji parashikon ngrit-jen e një komisioni të posaçëm me 5 anëtarë që do të trajtojë çdo rast apo kërkesë të ardhur nga individë apo institucionet shtetërore.

25 vjet NuK mjaFtuaNPër dy dekada e gjysmë, Shqipëria kurrë nuk e bëri pastrimin nga in-stitucionet publike të personave që kishin bashkëpunuar me Sigurimin

e Shtetit. Disa përpjekje sporadike u morën, por nga palët politike ato u vlerësuan se bëheshin për përfitim politik apo elektoral. Në kushtet e një vendi që vuan shumë probleme të përditshme, mes të cilave më krye-sorja tranzicioni i pambarim dhe varfëria në pjesën më të madhe të shqiptarëve, vendimi për të filluar procesin e hapjes së dosjeve, vazh-dimisht është parë jo si një prioritet, por si një shtesë e tepërt në barrën e rëndë të problemeve të trashëguara me të cilat shteti dhe qytetarët duhet të merren. Në këtë mënyrë, shoqëria shqiptare ka dështuar të përballet prerazi dhe të njohë të vërtetat e dik-taturës komuniste, më e egra në eu-ropë. rreth 25 vjet pas rënies së ko-munizmit, Shqipëria mbetet vendi i vetëm, fatkeqësisht ende krah rusisë, megjithëse është një vend anëtar i NA-

To-s dhe kandidat për anëtarësim në Bashkimin evropian, që nuk ka kryer transparencën e trashëgimisë së ish Sigurimit të Shtetit. ende sot e kësaj dite asnjë i persekutuar në këtë vend, i djathtë apo i majtë, komunist apo nacionalist, të cilët në mënyrë ironike u bënë njëlloj viktima të dhunës së paprec-edent, nuk e dinë se çfarë ky Shërbim kurdisi kundër tyre. ky dështim tregon mungesë kurajoje për t’u përballur me të vërtetën e hidhur që mban shqiptarët, ende të lidhur me të shkuarën. Pasi kanë kaluar 25 vjet, ndoshta tani ka ardhur vërtet koha për të siguruar respektimin e një të drejte themelore: të drejtën e çdo viktime të diktaturës për të njohur të vër-tetën, për të hetuar dhe njohur çdo as-pekt të dhunimit, të cilat mbeten ende të mbuluara nga fshehtësia arkivore që mbulon ende veprimtarinë e ish Sig-urimit të Shtetit.

edi Rama:

Kryeministri Edi Rama, thotë se hapja e dosjeve

nuk mund të shtyhej më tej. Ndaj ai premton se qeveria dhe mazhoranca që ai drejton do ta miratojë këtë nismë pavarë-sisht zërave skeptikë. Sipas tij, “ballafaqimi me këtë pjesë të panjohur të historisë së diktat-urës komuniste, është një proces që në asnjë mënyrë Shqipëria

nuk mund ta shmangë më tutje”. Rama thotë se ky ligj i jep mundësi shoqërisë për të hulumtuar dokumentacionin në interes të një ndriçimi sa më të plotë të zonës më të errët të së shkuarës. Ai shpreson se “përdorimi i dosjeve si mjet pre-sioni politik merr fund njëherë e mirë, me vendosjen e shtratit ligjor mbi këtë proces”.

ky proces nuk mund të shtyhet më

eRiON veliaj:

Shumica e dosjeve janë ende atje

opozita i ka qëndruar larg debatit të dosjeve. Në disa dalje pub-

like të drejtuesve të saj, është thënë shpesh se pjesa më e madhe e dos-jeve janë zhdukur. Të njëjtën gjë kanë deklaruar edhe disa analistë. Atyre i ështështuaredheishshefiishërbimitsekret, Fatos klosi. Ministri i Mirëqe-nies Sociale, erion veliaj, thotë se dosjet janë aty, në pjesën më të mad-he. “Nga inventarizimi rezulton se ekziston shumica dërrmuese e dos-jeve të Sigurimit të Shtetit. ka shumë njerëz që thonë se dosjet nuk duhet të hapen sepse nuk ekzistojnë. e vërteta është se aty gjenden mbi 90 për qind e materialit arkivor gati për t’u hapur”. veliaj thotë se dosjet do të hapen muajt e ardhshëm. Ai paralajmëron se “ky do të jetë një vit historik”.

HildiguNd NeuBeRt:

Procesi t’i shërbejë sqarimit të historisëhildigund Neubert, është kryetare

e Bordit të Fondacionit konrad Adenauer. Ajo ka qenë komisionere e komisionit Federal për Arkivat e STA-SiT të landit Thüringen në Gjermani. Neubert thotë se ky proces duhet t’i shërbejë sqarimit të historisë dhe për t’i mësuar të rinjve sesi funksionojnë diktaturat, por edhe për të nderuar ata që në periudha të vështira vendosën të luftojnë kundër tyre. Gjermania ka arritur që të kapërcejë me sukses uni-kal dhe ta administrojë me mençuri, dy diktatura të tmerrshme që kanë qenë dy anët e medaljes së barbarisë së shekullit të shkuar; nazizmin dhe ko-munizmin. Në të dyja rastet Gjermania ka qenë e suksesshme më shumë se kushdo tjetër për arsyen e thjeshtë se nuk i është trembur përballjes me vet-veten dhe nuk ka pranuar ta shikojë të ardhmen, si një rrugë për t’u përshkuar bashkë me hijen e të shkuarës.

8 Tg



sOciale

ushtarakët në pension, të diskriminuar si debitorë të përjetshëm

Nga dr. Kujtim Çako*

ushtarakët dhe familjet e tyre vuajnë akoma nga diskriminimi duke u kthyer ditë për ditë në

debitorë. Aktualisht kemi një ulje tjetër të nivelit jetik dhe akoma më tepër posh-të kostos jetike, duke pësuar një ulje të mëtejshme nën minimumin jetik. Si re-zultat i ligjit nr. 10142 datë 15.05.2009 dhe Nr. 10367, datë 23.12.2010 për Aktin Normativ janë kthyer në debi-torë mbi 12.000 persona kryesisht me pension te parakohshëm, duke përfshirë edhe ata që kanë kaluar gradualisht nga 2009 e deri më sot në pension pleqërie. konkretisht po paraqitim disa argu-mente ligjore, sociale dhe financiare sivijon:Nuk mundet të llogariten pensionet pa marrë parasysh vitet e shërbimit, rrogën bruto mujore të tyre dhe kontributet e sigurimeve shoqërore apo konvertimin e drejtë në pagë referuese. Në raport me këto, rezulton se për çdo ushtarak është paguar një pagë 3-4 herë më të lartë se profesionet bazë dhe, për pasojë, edhe kontributet e tij kanë qenë në këtë masë. Atëherë në këto raporte duhet të jenë edhe pensionet, pothuajse 4 herë më të larta se pensioni bazë i çdo kohe. kjo logjikë e përdorur në studime e vrojtime të ndryshme, rezulton të përkojë dhe është në pajtim të plotë me përcaktime të vkM dhe ligjet e kohës respektive 9418 datë 20.5. 2005. kjo do te thotë 4 pensione minimale x 12.200 lekë, e barabartë me një pension prej 48.800 lekësh në muaj për çdo ushtarak. Si për-fundim, këtë pension që rezulton me sipër duhet ta gëzojë çdo ushtarak mbi

pëR QiNde pensionit aktualisht u mbahet ish-ushtarakëve pasi konsiderohen debitorë ndaj shtetit

20 vjetllogaritet të jetë koha që një ish-ushtarak të shlyejë “debinë” që i kan ngarkuar shteti

9

Nuk mundet të llogariten pensionet pa marrë parasysh vitet e shërbimit, rrogën bruto

mujore të tyre dhe kontributet e sigurimeve shoqërore apo konvertimin e

drejtë në pagë referuese. Në raport me këto, rezulton se për çdo ushtarak është paguar një pagë 3-4 herë më të lartë se profesionet bazë dhe, për pasojë, edhe kontributet e tij kanë qenë në këtë masë. atëherë në këto raporte

duhet të jenë edhe pensionet, pothuajse 4 herë më të larta se pensioni bazë i çdo kohe

këtë bazë ligjore. historia e kthimit në debitor të ushtarakut buron nga zbatimi i dy ligjeve që hynë në fuqi si Nr. 10142, datë 15.05.2009 dhe Nr. 10367, datë 23.12.2010 për Aktin Normativ.

sHKeljet e të dRejtave të NjeRiut Me Aktin Normativ shkelen përsëri dis-pozita të konventave për të Drejtat dhe liritë Themelore të Njeriut, përkeqëso-het gjendja ekonomike e ushtarakëve dhe thellohet më tej diskriminimi dhe dëmi moral i tyre, duke shkelur kështu edhe njëherë tjetër Nenin 14, të Protokollit nr. 11,“Për ndalimin e diskriminimit”.Në fushën e të drejtave të ushtarakëve në pension kanë pasuar me miratimin nga Parlamenti i republikës së Shqipërisë në muajin Dhjetor 2010, të ligjit Nr. 10 367, datë 23.12.2010 “Për miratimin e aktit normativ, me fuqinë e ligjit, nr. 5, datë 10.11.2010, të këshillit të Min-istrave “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 10 142, datë 15.5.2009” që bënë fjalë për një ulje të re të pensioneve të ushtarakëve. opozita e asaj kohe, gru-pi parlamentar i PS, me të drejtë kundër-shtoi atë me argumente bindëse, duke e konsideruar një ligj antikushtetues dhe një kundërvënie të hapur kundër vendimit të Gjykatës kushtetuese, dhe në shenjë proteste u largua nga seanca plenare. këtë projekt-ligj, veç opozitës,

e kishte kundërshtuar edhe shoqata “Aleanca kombëtare e ushtarakëve të Shqipërisë”, (AkuSh) që loboi në komisionin e Sigurisë kombëtare dhe të Mbrojtjes” dhe në Ministrinë e Mbro-jtjes. është fakt i kundërligjshëm mi-ratimi në tërësi dhe nen për nen i ligjit Nr. 10 367, datë 23.12.2010 “Për mi-ratimin e aktit normativ, me fuqinë e lig-jit, nr. 5, datë 10.11.2010, të këshillit të Ministrave “Për disa ndryshime dhe sht-esa në ligjin nr. 10 142, datë 15.5.2009” Akti Normativ duhet shfuqizuar për këto arsye:Së pari, kemi të bëjmë me një përplas-je ligjesh që kundërshtojnë njeri-tjetrin. Miratimi i këtij ligji për aktin normativ e sipërpërmendur nga Parlamenti me shumicë të thjeshtë (vetëm me 71 vota të mazhorancës), përbën një shkelje të ligjit bazë organik “Per STATuSiN e uShTArAkuT“, i cili është akoma në fuqi dhe është miratuar me shumicë të cilësuar (me 3/5, që është e barabartë me të paktën 85 vota), kur në fakt është miratuar me 100 përqind të votave. Në fushën e pensioneve të ushtarakëve vihet re që ligjet e sigurimeve shoqërore janë miratuar pothuaj të gjithë me shumicë të thjeshtë nga parlamenti shqiptar.Së dyti, ky ligj ka rrëzuar formulën bazë të llogaritjes së pensioneve të ush-tarakëve në përgjithësi, duke i ulur pen-sionet në masën 30 deri 50 përqind në

raport me vjetërsinë dhe pagën referuese në momentin e daljes në pension të çdo ushtaraku. kjo ka shkaktuar një pakën-aqësi të madhe te kjo shtresë sociale. ky ligj shkel dhe hedh poshtë formulën bazë të përllogaritjes së pensioneve për të gjitha kategoritë dhe nivelet ush-tarakëve të miratuar nga Statusi i ushtar-akut qysh në vitin 1991 neni 16 . Dhe më vonë deri në ditët e sotme është shkelur neni 35 pika 1 i ligjit organik Nr. 9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtara-kut të FA të rSh”. ky nen u ka njohur ushtarakëve të drejtën ligjore sa vijon: “Oficerët,nënoficerëtdheushtarëtmepagesë/profesionistë, me vjetërsi shërbi-mi në Forcat e Armatosura 15 vjet për burrat dhe 12 vjet për gratë, gëzojnë të drejtën e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi në masën 50 për qind të pagës mujore deri në plotësimin e kushteve për përfitimin e pensionit tëpleqërisë. Për çdo vit tjetër shërbimi mbi kufirinemësipërmushtarakutijepetnjështesë pensioni në masën 2 për qind të pagës mujore.”Së treti, është në kundërshtim me vendimin nr. 33 datë 24.06.2010 të Gjykatës kushtetuese që lë në fuqi këtë nen (35 pika 1).vGjk i mësipërm bën shfuqizimin dhe kufizimet si an-tikushtetues të pikës 2 të nenin 14, si dhe të nenit 27 të ligjit Nr. 10142 datë 15.5.2009 “Për sigurimin shoqëror suplementar të ushtarakëve të Forcave të Armatosura, të punonjësve të Policisë së Shtetit, të Gardës së republikës, të Shër-bimit informativ të Shtetit, të Policisë së Burgjeve, të Policisë së Mbrojtjes nga

Zjarri dhe Shpëtimit e të punonjësve të Shërbimit të kontrollit të Brendshëm në republikën e Shqipërisë”. konkretisht te pika 2 e shfuqizuar në germën “a” dhe “b” të nenit 14 të këtij vendimi shkruhet:a) për personat, që nuk kanë paguar kon-tribute suplementare, nuk mund të jetë mëemadhesedyfishiipensionitbazë,të përcaktuar nga këshilli i Ministrave, në përputhje me ligjin Nr. 7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore në republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar;b) për personat, që kanë paguar kontrib-ute suplementare, nuk mund të jetë më e madhesedyfishiipensionitbazë,tëpër-caktuar nga këshilli i Ministrave, në për-puthje me ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore në republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, shtuar me 2 për qind të pagës mesatare referuese, për çdo vit sigurimi suplementar. Në këtë rast, shuma e pensionit mujor të para-kohshëm nuk mund të jetë më e madhe se dyfishi i pensionit bazë të pleqërisë,plus 20 për qind të pagës referuese të muajit të fundit të punës.”

pëRKeQësimi i Nivelit të jetesësligji për Aktin Normativ bie në kundërshtim të plote me vGjk nr. 33 datë 24.06.2010 të mësipërm dhe me metodën e re të përllogaritjes së pension-eve të ushtarakëve përkeqësohet niveli jetik aktual.konkretisht ligji rr. 10 367, datë 23.12.2010 “Për miratimin e aktit nor-mativ, me fuqinë e ligjit, nr. 5, datë



sOciale

vjeÇishte mosha kur dilte në pension ushtaraku me ligjin e vjetër deri në fund të viteve ‘90

55vjeÇka arritur mosha e daljes në pension për ushtarakët me ndryshimet e ligjeve në vite

6510.11.2010,...“ prek formulën bazë të përllogaritjes duke shkaktuar shkelje flagrante të të drejtave të njeriut, të tëdrejtave ligjore të arritura. kjo ka ulur pensionin deri te niveli minimal duke përcaktuar: • “Pensioniiparakohshëm,përpersonatqëplotësojnëkushtetepërfiti-mit, është 1.5% e pagës mesatare refer-uese neto, për çdo vit shërbimi.”.[neni 3 pika 1].• Në pikën 2 të nenit 4, para-grafi i dytë e i tretë dhenëpikën5qëi shtohet nenit 5, ku thuhet: “5. kudo ku, në këtë ligj, për efekt të llogaritjes sëpërfitimeve,përdoret shprehja“pagëmesatare referuese”, do të zëvendësohet me shprehjen “pagë mesatare referuese neto”, ndërsa shprehja “pagë referuese”, do të zëvendësohet me shprehjen “pagë neto referuese”.• Ne nenin 5, pika 3, shifra“…2%” bëhet “5%...;• NëNenin3pika2.formulaere arrin deri në nivelet me te ulëta të ku-firitbazëtëpensionitminimal:“Nëçdorast, masa e pensionit të parakohshëm nuk mund të jetë më e ulët se pensioni bazë, i përcaktuar nga këshilli i Min-istrave, në përputhje me ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore në republikën e Shqipërisë”, të ndrysh-uar.”.

deBitORët “e pëRjetsHëm”Më poshtë po analizojmë pasojat e këtij rasti në ulje të nivelit jetik të personit si rezultat i kësaj shkrese, që tregon se do të vazhdojë ndalesa e saj si debitor “i

përjetshëm” për rreth 9 vjet.DrSSh zbaton aktualisht shkresën e kthimit debitor të këtij ushtaraku nga data 1.08.2014 e në vazhdim. Arka e Postës që bën pagesën e pensioneve, ndalon nga pensioni mujor i mësipërm i pleqërisë një shumë në masën 20%, e barabartë me 2.429 lekë në muaj x 12 muaj = 29.148 leke në vit si debitor. kjo do të thotë se ky pensionist duhet të pa-guajë rreth 9 vjet, (252.362 leke gjithsej ndalesa totale, pjesëtuar për 29.148 lekë për 1 vit dhe rezulton e barabartë me 8,62 vite debitor). Pra paditësi padrejtë-sisht mbetet debitor pothuaj deri në fund të jetës, deri në moshën 76 vjeç. ky është një paradoks, të mbetesh de-bitor deri 20 vjet sipas një njoftimi me-diatik nga një përfaqësues i Sigurimeve Shoqërore . Së pari, fuqia prapavepruese shkon deri në ditën e parë të titullimit oficer ose nënoficer, me rrogën e parë të fil-limit të karrierës, deri në momentin e mbarimit te karrierës dhe daljes në lir-im. Ndërsa e drejta me vendim gjykate fillon vetëm nga data 1.01.1999. Ditën e parë të pagesës së pensioneve, duke i mohuar rreth 6-7 vjet, ushtaraku është lënë pa asnjë cent pagesë.Së dyti, e drejta e përfitimit të difer-encës së pensionit, me vendim gjykate të formës së prerë, është ndërprerë pa-drejtësisht nga data 1.07.2009 e deri në momentin e daljes në pension pleqërie, pra ushtaraku në pension humbet disa vite të drejtën e tij.Së treti, zgjatja e moshës së daljes në pension pleqërie me 10 vjet ka dhënë

ligji NR. 10142, datë 15.05.2009

ja 19 nenet që kanë mohuar të drejtat e ushtarakut:

cilat ishin shkeljet e të drejtave që gëzonte ushtaraku “de jure” me ligj deri në maj të vitit 2009 1 .emërtimi, neni 1, neni 2 i ligjit barazon të gjithë ush-tarakët me ata që nuk janë ushtarakë dhe që gëzojnë statusin e nëpunësit civil apo kodin e Punës.2. Neni 3, nuk e njeh periudhën mbi 6 muaj vit të plotë për efektpërfitimi.3.Neni4,pika2paragrafi2pagënreferuesetëçastittëlindjestë së drejtës e zëvendëson me pagën mesatare referuese të qëndrimit në gradë, funksion.4. Neni 12 pika 1 rikthen pagën referuese në vend të shpër-blimit në aq paga sa ka vjetërsi shërbimi ushtaraku që nuk plotëson vjetërsinë 12 vjet femra dhe 15 mashkulli.5. Pika 2 e nenit 12 mohon shpërblimin e 2 pagave mujore nëpërmjetfillimittëtrajtimitmepagëkalimtaremuajinetretë.6.Pika4enenit12vendoskushtepërpërfitimtëpagëskalim-tare, të cilat nuk kanë qenë në ligjet e mëparshme.7.Pika5enenit12vendoskufizimtëpagësnërastpunësimigjatë trajtimit me pagë kalimtare, kur pika 2 e nenit 46 e për-jashton atë.8.Neni13,germa“b”përefektpërfitimitëpensionittëpara-kohshëm veç vjetërsisë së shërbimit vendos edhe moshën 42 vjeç femrat dhe 47 vjeç meshkujt, në kundërshtim me pikën 1 të nenit 35 të statusit.9.Pika4enenit14kufizonmasënepensionitnërastpunësi-mi në kundërshtim me pikën 2 të nenit 35 të statusit.10. Neni 16 kthen llogaritjen në masën 1% të pagës referuese për vit shërbimi por pa kaluar 50% të masës së pensionit pleqërisë, nga 40% të masës së pensionit për 12 vjet femra e 15 mashkulli dhe 2 % për çdo vit tjetër por pa kaluar 60% të masës së pension-

it të pleqërisë që ishte me nenin 16 të ligjit 9418, datë 20.05.2005.11. Neni 18, pika 1 pensionin e invaliditetit nga 2% të pagës referuese e ka kthyer në 1% të pagës mesatare referuese.12. Neni 21, pensionin suplementar familjar për personat që humbasin jetën në detyrë apo për shkak të saj, e cakton sa diferenca ndërmjet pagës referuese të të ndjerit/së ndjerës, në çastin e humbjes së jetës dhe pensionit familjar, nga 100% e pagësreferueseqëfiksonteneni24Iligjittë2005-ës.13.Neni23,pika1paragrafi2.Nërastetkurpërfituesiipagesëskalimtare apo i një pensioni të parakohshëm për vjetërsi shërbi-mi punësohet, kontributi nga buxheti i shtetit derdhet në nivelin minimal,kurligjimëparshëmpërjashtonteçdollojkufizimi.14. Neni 26, pensionet suplementare për ushtarakët në pension njeh si masë 1% të pagës mesatare referuese pa kaluar 50% të masës së pensionit të pleqërisë, nga 40% të masës pensionit për 12 vjet e 15 vjet mashkulli, por pa kaluar 60% të masës së pensionit.15.Neni28,pika1,ushtriminesëdrejtëssëpërfitimitngaçasti i lindjes të së drejtës, e kufizon në çastin e bërjes sëkërkesës nëse kalon një vit.16.Neni28,pika2,përfitimetenjohuraportëpatërhequrapërgjithëperiudhënekakufizuarpër3vjet.17.Neni28pika3,përfitimetecaktuara,portëpaguaramëpak, i jepen në çdo kohë, por jo për më shumë se për një vit, ndonësemeligjine1996nukkapaturasnjëkufizimkohor.18. Neni 31 ka shfuqizuar ligjin Nr. 8087, datë 13.03.1996 i ndryshuar, kur ai ka qenë i shfuqizuar që më 01.01.2006 nga ligji Nr. 9418, datë 20.05.2005.19. Neni 18 ka shfuqizuar pikën 2 të nenit 35 të ligjit organik , ligjit Nr. 9210, datë 23.03.2004 “Për statusin e ushtarakut të FA të rSh”.

efekte në kohën e zgjatur të pension-it të parakohshëm, që do të thotë nga mosha 55 vjeç që ushtaraku dilte në vitet ’90, sot ka arritur në moshën 65 vjeç. veç kësaj, mospagesa e pensionit në kohë nga ekzekutivi përkatës sipas formulës së statusit të ushtarakut në vite mbart në kohe një detyrim finan-ciar gjithnjë e më të madh, jo vetëm si diferencë e rillogaritur, por duhet shtu-ar indeksimi dhe kamatë vonesa. ky është modeli që po marrim nga vendet e europës perëndimore. ky duhet të jetë dhe kapitalizmi shqiptar.Së katërti, çfarë është ky parashkrim i së drejtës së fituar me ligjin organ-ik-bazë “Për Statusin e ushtarakut” i pa kuptim as juridikisht dhe as ekono-mikisht, kur dihet që në shoqërinë e sotme kapitaliste prona private në formën e vlerave të ngurtësuara dhe në likuiditete, në pronë të patundshme dhe të tundshme, është e shenjtë dhe e paprekshme.Së pesti, ekonomia shqiptare gjatë tran-zicionit pothuaj të tërë sektorët si ndër-timi, tregtia etj kanë patur një “boom” dhe rritja ekonomike ka qenë 1-2 shifrore dhe nuk ka patur asnjë “nevojë publike”. Pra, pretendimi i çdo qeverie, e djathtë apoemajtëpër“gropëfinanciare”apomungesëmjetefinanciarenukqëndron.Kjoedhepërfaktinkurfondetfinanciareqë shoqërojnë ligjet dhe vkM si faturë shoqëruesefinanciare,sifondepërzba-tim shpesh kanë qenë dhe janë përdorur jo për pensione, por për qëllime të tjera, pa përmendur këtu që në të njëjtën kohë, kategoritëtjerapunonjësishkanëpërfi-tuar shpërblime të merituara dhe të pa përfituaranëkohë.Pra,paratënukkanëmunguar asnjëherë, por nuk ka ekzistuar

predispozicioni i qeverive për zgjidhje dhepërfitiminetëdrejtësligjoretëfitu-ar, por të munguar deri më sot.Një qëndrim i tillë bie në kundërsh-tim edhe me vendimin e Gjykatës kushtetuese nr. 33 datë 24.06.2010 i cili ka hequr kufizimet që japin ligjet esigurimeve shoqërore, duke shfuqizuar pikën 2 të nenit 14 të ligjit 10142 datë 15.5.2009.

paRadOKse Që duHeNelimiNuaRPraktikaqëedhepsenjëushtarakkafitu-ar gjyqin, ka marrë diferencën e pensionit nga rillogaritja sipas formulës së statusit (neni 35), nga 1.07.2009 e deri në daljen në pension të plotë pleqërie, është rikthy-er në pagesën mujore te pensioni i vjetër, dukehumburpërsëri tëdrejtënefituarme vendim gjykate të formës së prerë . Një paradoks tjetër që kjo praktikë të bëhet nga gjyqësori nuk njihet periudha nga 1991 deri ne 1.01.1999 dhe më vonë nga 1.07.2009 e deri më sot për rillogarit-je dhe pagesën e diferencës së pensionit të papaguar. Ndoshta në mënyrë hipo-tetike mundet të ketë ndonjë udhëzim apovendimunifikuesnëpërdorim,kuredhe pse shoqatat e ushtarakëve e kanë kërkuar atë dhe nuk merret nga Gjykata eLartënjëvendimunifikuespërtëfituarkëtëtëdrejtëtëfituarmeligjin“PërSta-tusin e ushtarakut” në fuqi.Si një përfundim juridik, ushtaraku në pension detyrimisht duhet që të pa-guhet me pensionin që ka rezultuar në datë 30.06.2009, datë që i është dhënë e drejta sipas Akt-ekspertimi kontabël që është pjesë e vendimit të Gjykatës së Apelit dhe te mos paguhet me pensionin e vjetër që i jepej përpara vendimit gjy-

qësor të formës së prerë, pra para llog-aritjesdhepërfitimittëdiferencës.N.q.s.personi do të kërkonte diferencën nga rillogaritja; atëherë më 1.07.2009 do të kërkonte si pagesë shifrën e muajit qer-shor 2009 dhe në vazhdim. kjo vjen në rritje pothuaj çdo muaj deri në mo-mentin, datën e daljes në pension ple-qërie, siç rezulton nga “Akt-ekspertimi kontabël”, pjesë organike e ekzekutimit të vendimit të gjykatës.Në këtë rast është shkelur neni 35 i lig-jit nr. 9210 datë 23.3.2004 Për Statusin e ushtarakut tek e drejta për pension të parakohshëm , ku përcaktohet formula bazë e llogaritjes së këtij pensioni, që i ka rezistuar kohës dhe është në fuqi për rreth 25 vjet në procesin e reformës në FA.Shoqatat e ushtarakëve shpresojnë te qeveria e “rilindjes” që një ditë, në zba-tim të premtimeve të marra, do të zbato-hetStatusiityredhetëfitojnëtëdrejtëne miratuar me ligj. Aktualisht ekzistojnë të gjitha mundësitë dhe instrumentet parlamentarë ligjorë që të shfuqizohet menjëherë ligji i kundërligjshëm e anti-kushtetues për Aktin-Normativ dhe të gjithë urdhrat e zhdëmtimit të iSSh dhe DrSSh për kthimin debitorë të pen-sionistëve ushtarakë .

*Doktor i Shkencave ekonomike nga 1986. Ish-skënderbegas (1963-67), ish student ush-tarak (1967-71), ish zëvendësministër i Mbro-jtjes (1987- 1992), aktualisht në mbrojtje të të drejtave të njeriut prej vitit 2009. President i shoqatës “Aleanca Kombëtare e Ushtarakëve të Shqipërisë (AKUSH) , anëtare me të drej-ta të plota në Euromil, Bruksel dhe anëtar i Presidiumit të Euromil-Bruksel (Organizata e shoqatave të ushtarakëve europianë).

10 Tg



telegRami yNë

dekriminalizimi si kriminalizim i politikës

Nga albert gjOKa

RedaKsia Botues: Brahim Shoshi; Drejtor: Albert Gjoka kryeredaktor: Alket Aliu redaktore: era Çelaredaksia: rruga “3 Dëshmorët, Pallati lorena Tr2; hyrja 7/1, yzberisht - Tiranë; Tel/Fax: +35545200045; Shpërndarja dhe Shitjet: 0693933301; Web: www.telegram.al; e-mail: [email protected]; e-mail: [email protected]; Gazeta “Telegram”, është e rregjistruar në qkr me NiPT l42026006N

klienti ___________________, abonohet me gazetën javore “Telegram”, botim i kompanisë “Telegram”, me NiPT: l42026006N, me adresë: rruga “3 Dëshmorët, Pallati lorena Tr2, hyrja 7/1, yzberisht - Ti-ranë.

Çmimi i një gazete është 50 (pesëdhjetë ) lekëkohëzgjatja e abonimit: 12 muaj (1 vit) Numri në total i ekzemplarëve të abonuara: 50

pagesa bëhet casH, tek menaxheri i gazetës, ose në numrin e llogarisë së mëposhtme

Adresa ku do të dërgohen gazetat:emër/Mbiemër____________________rr. ________________________________________________qyteti_____________________________________Nr. Tel. ___________________________________e-mai: _____________________________________________(ju lutem, shënoni saktë të dhënat tuaja në mënyrë që të mos ketë probleme në dërgimin e gazetës në adresën e kërkuar)

Gazeta vjen në adresën e shtëpisë ( ose zyrës tuaj) brenda 48 orësh nga dalja e botimit, përmes Posta Shqip-tare: klientët mund zgjedhë abonim on-line dhe merr përmes e-mail-it formatin elektronik të gazetës. Shuma për t’u paguar 2500 (dymijepesëqind) lekë

pëR iNFORmaciONe, apO sQaRime, muNd të Na KONtaKtONi Në:

gazeta “telegram”e-mail: [email protected] interneti: www.telegram.alcel:0693933301Nipt-i i “telegram”: Nipt l42026006N Redaksia: Rruga “3 dëshmorët, pallati lorena tR2, Hyrja 7/1, yzberisht - tiranë. tel/Fax: +35545200045Banka tirana, Nr. llogarisë, 0180 – 548888 – 001 euroiBaN: al87 2061 1080 0000 0180 – 548888 – 001

FORmulaR aBONimiNjë telegram - pëR ty

Dikur ish kryeministri Berisha përdorte konceptin “state capture”, ndërsa kryeministri aktual, akuzonte kundër-

shtarin me frazën “shteti që kap”. Demokracitë e reja janë gjithmonë të brishta përballë fuqisë, mjeteve dhe presioneve të krimit prandaj zgjedh-jet janë një pastrues i mirë i gjakut të demokracisë. kështu u nisën gjasat edhe më 23 qershor, ku Partia Demokratike pësoi një disfatë dramatike. 1 milionë votat kundër politikës së lidershipit dhe veçanërisht kundër qeverisjes së Sali Ber-ishës ishin distancimi më i mirë i shqiptarëve ndaj qeverisjes së mazhorancës së djeshme.PD kishte pak forca për të rezistuar përballë mazhorancëssërePS-LSI,ecilaqënëfillimmblidhtevotat e shumicës së cilësuar. Në këto rrethana, e djathta e pa veten në gjendje kritike dhe e nisi shpejt e shpejt procesin duke bërë një make up formal. Ndryshimi i lidershipit ishte thjeshtë një truk për të ndëshkuar gjasme përgjegjësit e humbjes nga radhët e PD-së. Ber-ishës vetëm sa u hoq emri si kryetar nga faqja zyrtare e uebit të Partisë Demokratike. Pas këtij hapi, nuk pati një strategji të qartë për të bërë opozitë ballore ( siç premtoi Basha), duke kundërshtuar me fakte dhe prova reformat e qeverisë, dhe duke ndër-marrë nisma ligjore në kuvend. Ajo nisi politikën edelegjitimimittëfitoressësocialistëvedheale-atëve të saj. Strategjia e sulmit u përqendrua aty kufilliishtemëidobëtdheatykyhumbjakishteqenë fatale. qarku i Shkodrës ishte një prej bas-tioneve që u shemb, duke shkatërruar njëherësh edhe themelet e të djathtës në Shqipëri. Grupi i deputetëve të veriut ishin në shënjestër, të cilët edhe sot janë tabelë qitjeje me topa dhe pranga. Dy prej tyre sot janë në qeli. Pjesa më e madhe e tyrevijnëmeprofilpolitikmodest,dhemekul-turë juridike jo të lakmueshme. Të vetmit depu-tetë nga radhët e grupit të përfaqësuesve të veriut, vexhi Muçmata dhe ulsi Manja, kanë mbetur pa u përbaltur, edhe për shkak të përvojës së gjatë në fushën e drejtësisë, por edhe për shkak të vlerave të tyre dhe të standardeve që ata kanë ndjekur në

politikë,kuheshtjafletmëshumëdheseekspozimipublikështëtejetikontrolluar.Opozitapërfitoingafakti se mazhoranca e re nuk bëri shkrirjen dhe përfaqësuësve të veriut në interesat e shtetit dhe pushtetit. Përkundrazi, ajo e etiketoi “grup”, gjë që u duk në disa momente, derisa arriti kulmin në momentet e miratimit të reformave me shu-micë të cilësuar. PD ndoqi politikën që “grupin” ta shndërrojë në “bandë” dhe përmes saj të ndër-tojë edhe linjën e “kriminalizimit të politikës”, si mjet për të rrëzuar moralisht mazhorancën e fuqishme që doli nga zgjedhjet e 23 qershorit. Në javët dhe muajtë në vijim PS nuk e kuptoi se ky sulm do të kthehej në një rrezik dhe se zhvillimet e pritshme do të dilnin jashtë kontrollit. Mazhoranca mbrojti insti-tucionalisht thuajse të gjithë ministrat apo kandidatët, deri në nivelet më të ulta, duke përjashtuar deputetët e qarkut të veriut, të cilët u gjendën të vetëm, përballë grushtimeve të njëpasnjëshme të opozitës. Mbase këtu, në këto shtresëzime, duhen kërkuar edhe shkaqet e lo-jës paradoksale të deputetit Tom Doshi, veprimet e të cilit duken sot, më shumë si një kthim në rrënjët poli-tike për vetëmbrojtje sesa një përpjekje për të mbrojtur fitoretqëaikishtearriturnëzgjedhjetparlamentare.Gjithësesi kthimi mbrapa është një itinerar që Toma e ka provuar ndonëse, rruga është më e gjatë dhe kostot janë më të mëdha. Miqësia e deklaruar në mënyrë të ndërsjellë nga kryeministri i Shqipërisë dhe i mëkëmbësi i deridjeshëm i tij në veri nuk pati alk-imi shkrirje të vlerave, nuk u shoqërua me përshtat-je dhe zhvillim interesash, por padyshim, ramën e fajësojnë të gjithë se përse nuk qe i aftë që ta bënte Tomën më të mirë. Të ashtuquajturit “të fortët” sot po shihen si kanceri mazhorancës dhe i politikës

dhe mbi kokat e tyre sot bie kudhra e procesit të dekriminalizimit. Secili prej tyre është zgjedhur kon-form ligjeve, por duke kaluar edhe në standardet apofiltratqëkishtevënësecilaparti.Madje,Ramakishte vënë si kusht për të gjithë kandidatët që të dorëzonindëshmitë epenalitetetit.Tëflasëshpërdekriminalizim, madje, edhe në nivelet më të larta të shtetit, do të thotë të pranosh se republika ka rënë, pra të kapitullosh, pasi asnjë prej institucioneve nuk paska qenë në gjendje që të parandalojnë futjen e tyre. Padyshim, secili prej deputetëve ka hyrë në politikë dhe është zgjedhur duke respektuar ligjin dhe, mbi të gjitha, duke marrë votbesimin popullor. Këtodyfiltrajanëmësetëmjaftueshëmqëtëruajnëpastërtinë e politikës. Por, duhet pranuar se këtu ka ende shumë për të bërë, sidomos në përmirësimin e legjislacionit dhe përshtatësimin e praktikave më të mira europiane në ruajtjen e pastërtisë së zyrtarit. Sot mazhoranca është e sulmuar pikërisht për sh-kak se ajo e lejoi opozitën që të zbatojë strategjinë e “kriminalizimit të politikës” duke shkatërruar imazhin e këtij grupi përfaqësimi, të cilit sot i ka mbetur e vetmja armë, ligji dhe kushtetuta, të cilat janë mburoja e vetme për imunitetin dhe mandatet dhe mandatet. Të gjithë e konsiderojnë një non-sens dekriminalizimin si proces ligjor, por me veprimet apo mosveprimet kjo mazhorancë ra në grackën e opozitës e cila, më shumë se çdo gjë tjetër, synonte delegjitimitetin e shumicës së dalë nga zgjedhjet parlamentare. edhe veprimet e deritanishme po çojnë ujë në mullirin e opozitës, e cila me këtë strategji synon të rimarrë bastionet e veta në zgjedhjet e pritshme vendore, pasi PD ka përbaltur të gjithë përfaqësuesit e saj që janë

votbesuar nga veriorët. jo se PD ka pasur apo ka ndonjë përfaqësim më të lartë në standarde, por për shkak të ndjeshmërisë së malësorëve, ajo pret eqetënjëfitore,gjithmonënëseemajtanukditëparandalojë sulmet barbare që po i bëhet krahut të saj geg.vetëm PD-së i intereson për momentin për-dorimi i termit “dekriminalizim”, kur në thelb, vetë ndërkombëtarët, por edhe dy forcat poli-tike kanë kërkuar të aplikohet një proces i thellë transparence dhe integriteti. Si i tillë, ky proces ka vlerë ligjore, ku të zgjedhurit për të drejtu-ar apo për tu votuar të nënshtrohen filtrave tëtransparencës dhe integritetit para publikut apo zgjedhësve. kushtetuta e Shqipërisë, kodet dhe ligjet e tjera në fuqi nuk lejojnë askënd që të ka të shkuarjotëpastërtëkalojëaskufirin,jomëtëfutetnë kuvendin e Shqipërisë. Shërbimet ligjzbatuese; policia, prokuroria, ShiSh, gjykatat, inspektoratet, por edhe media, janë armë të forta apo pushtete për ta garantuar një gjë të tillë; gjithmonë nëse dre-jtuesit e tyre janë vënë në detyrë konform ligjit dhe me vullnetin për të zbatuar ligjin. Në pamundësi të sundimit të ligjit në vend, politika për pastrimin e politikës nga krimi duket ashiqare se është kthyer në një strategji për kriminalizimin e politikës, ku humbjen më të madhe e ka kjo mazhorancë dhe qytetarët të cilët zbehen në vullnetin e tyre për të deleguar përfaqësuesit e tyre në institucione; e ka veriu i cili, veç mungesës së kualiteteve në përfaqë-sim, sot është e shokuar nga goditjet që po iu bëhen deputetëve të tyre. Në këtë paradoks dhe dema-gogji ekstreme, edhe demokracia që po ndërto-jmë do të jetë më e dobët.



telegRami juaj

Në verën e vitit 1993, revista Foreign Af-fairs botoi artikullin më të debatuar në historinë e politikës moderne. Ndofta,

që në periudhën e luftës së dytë botërore, politika globale nuk kishte provuar një tronditje të tillë. Profesori i universitetit të harvard-it, Samuel huntington trazoi gjithë opinionin politiko-diplo-matik me argumentin “Përplasja e qytetërimeve”. ky artikull i shkundi të gjithë duke i zgjuar nga gjumi letargjik i pas luftës së Ftohtë. reagimet erdhën pothuajse nga të gjitha kontinentet si dhe nga dhjetëra vende. huntingtoni kishte prekur damarin e njerëzve nga cilido qytetërim. Nisur nga interesi i madh si dhe nga keqpërdorimi dhe kundërshtitë rreth artikullit, profesori i hulum-toi edhe më tej çështjet e ngritura aty dhe nga një artikull që mbartte në vetvete një pikëpyetje e ktheu në një libër voluminoz prej 600 faqesh ku synon t’i japë një përgjigje më të plotë, më të thellë, më të gjerë dhe të dokumentuar py-etjes së artikullit.Cilat janë qytetërimet që po hyjnë në konflikt në skenën globale? Nga njëra anë është natyr-shëm modeli amerikan. Po cilët janë protago-nistët e tjerë? Ç’peshë ka fuqia ushtarake, po ajo ekonomike në këtë ndeshje për të fituar su-premacinë botërore? Ç’rol do të ketë evropa? Cili do të jetë roli i Azisë dhe i ekonomive në rritje? indigjenizmi kulturor në shoqëritë jop-erëndimore; struktura politike e qytetërimeve;

konfliktet e përftuara nga universalizmi Perën-dimor, militantizmi islam dhe ngulmimi kinez; baraspeshimi dhe nxjerrja në krye e përgjigjeve ndaj ngritjes së fuqisë kineze; shkaqet e dina-mika e luftërave në vijën e shkëputjes, si dhe e ardhmja e Perëndimit dhe e një bote qytet-ërimesh… këto e shqetësojnë huntingtonin…

Po cila është përgjigja e profesorit?Përmes një analize të detajuar huntingto-ni arrin në konkluzionin se përplasja ndërm-jet qytetërimeve përbën kërcënimin më të madh për paqen në botë dhe se garancia më e mirë për paqe është një rend ndërkombëtar i mbështetur pikërisht mbi këto qytetërime. Ai arrin në konkluzionin se “e ardhmja si e paqes, ashtu edhe e qytetërimeve varet nga mirëkuptimi dhe bashkëpunimi ndërmjet udhëheqësve poli-tikë, shpirtërorë e intelektualë të qytetërimeve më të mëdha të botës”.Deri këtu jemi në rregull, prognoza e profesorit është e saktë, ngjarjet e sotme tregojnë se jemi me të vërtetë në një prag-përplasje qytetërimesh dhe në pam-je të parë edhe solucioni i huntingtonit ngjan i arsye-shëm: vetëm udhëheqësit politik mund të ngrihen mbi mosarsyen dhe të hedhin themelet e një rendi të ri të mbështetur në vlerat e qytetërimeve.Por, a ka ndërruar diçka që nga koha kur hun-tingtoni e shkroi librin? A kemi të bëjmë me një situatë të re të ngjarjeve dhe argumenteve ?

unë them se po. Në kohën kur u shkrua libri, sit-uata politike në botën islame ishte diametralisht ndryshe; vërtetë në krye të këtyre shteteve ishin diktatorë, shkelës të të drejtave të njeriut, an-tidemokratë etj etj por, në fund të fundit secili prej tyre operonte brenda një sistemi vlerash të paracaktuara, njihnin partneritetin politik me partnerët ndërkombëtarë (pra me qytetërimet e tjera), i dinin kufijtë e logjikës politike e të tjera si këto. Mirëpo pas të ashtuquajturës “pranverë arabe” (në fakt ajo vetëm pranverë nuk ishte) situata në këto vende, në vend që të ndryshon-te për mirë, mori rrokopujën dhe sot gjendemi përballë një situatë kaosi dhe terrori me disa organizata thellësisht terroriste, me një shtet islamik iSiS (që vetëm shtet nuk është ), me një organizate të ashtuquajtur Boko haram që ekzekuton deri në 2000 persona brenda nate, me fëmijë kamikazë etj etj. Në kushtet e sotme as që bëhët fjalë për një lidership në botën islame kështu që edhe solucioni i huntingtonit është tashmë i paefektshëm. Me “pranverën ar-abe” perëndimi u nis të “vinte vetullat” por “ nxori sytë”. Në kushtet e sotme të një anarshie totale lufta dhe përplasja tashmë janë të pash-mangshme, por ajo çka është evidente, duhet që gabimet e bëra të mos përsëriten më. Nuk duhet harruar se tatëpjeta e qytetërimit islam ka ardhur që pas luftës së vietnamit. imponimi përmes kul-turës dhe jo dhuna janë zgjidhja e problemit.

a po shkojmë drejt një rendi të ri botëror?

Nga Gjergj Zefi

Përplasja ndërmjet qytetërimeve përbën

kërcënimin më të madh për paqen në botë dhe se

garancia më e mirë për paqe është një rend ndërkombëtar i mbështetur pikërisht mbi

këto qytetërime... e ardhmja si e paqes, ashtu

edhe e qytetërimeve varet nga mirëkuptimi dhe bashkëpunimi

ndërmjet udhëheqësve politikë, shpirtërorë e

intelektualë të qytetërimeve më të mëdha të botës

(Në vend të një recensioni rreth “Përplasjes së qytetrimeve” të Samuel huntington)

Prokuroria e Përgjithshme kërkon ar-restimin e dy deputetëve në kuvendin e Shqipërisë me akuzën për kallëzim të

rremë. Sikur kjo të kishte ndodhur në parla-mentin e Norvegjisë apo Suedisë, do të ishte e besueshme. Por në një sallë ku krimi, mash-trimi, korrupsioni dhe papërgjegjshmëria qeverisin prej më shumë se dy dekadash, ngjar-ja i tejkalon kufijtë e absurdit. është në kufijtë e qesharakes.Në atë sallë të mbushur me mëkatarë, nuk mund të imagjinohet kush mund të jetë ai që do të lëshojë gurin e parë ndaj dy bash-këmëkatarëve të tjerë. Në atë sallë ndodhen gjithë ata që ngritën kartonët për të tjetërsuar tërësinë territoriale të republikës së Shqipërisë, duke ratifikuar marrëveshjen e ujërave me Greqinë. janë ata që nxitën turmat në tenta-tivën për grusht shteti në 21 janar si dhe ata që urdhëruan vrasjet në bulevard. janë ata që u akuzuan për shpërdorime qindra miliona eu-rosh dhe rezultuan të pafajshëm. janë ata që grabitin përditë tre milionë shqiptarë dhe kon-siderohen “baballarët e kombit”. Dhe në pol-tronin më të lartë është personi i akuzuar pub-likisht si porositësi i vrasjes së dy deputetëve. Në mos qoftë e vërtetë kjo akuzë, padyshim që

e vërtetë ishte videoja e famshme e ilir Metës me bllokun e korrupsionit, akuzë nga e cila ai doli sërish i pafajshëm.është ngjarje e rrallë në këtë sallë të kërkohet arrestimi i deputetëve. Dhe nuk ka ndodhur edhe për gjithë ato akuza të tmerrshme që përmenda më lart. lulzim Basha, Fatmir Me-diu, ilir Meta dhe ndonjë tjetër kanë provuar edhe përballjen me akuzat dhe janë gjykuar në Gjykatën e lartë. e cila vendosi pushimin e çështjes për dy të parët për shkelje procedurale nga ana e Prokurorisë dhe pafajësinë për këtë të fundit. Por për asnjërin prej tyre nuk është kërkuar arrestimi, ndonëse veprat penale për të cilat akuzoheshin ishin shumë më të rënda se kallëzimi i rremë.Po të ishte drejtësia motivi i vërtetë i kësaj kërkese, do ta përshëndetja në mënyrë entuz-iaste si hapin e parë që do të sillte ndryshimin e madh në këtë sistem të qelbur nga koka. Por nuk më duket ashtu. ka shumë pikëpyetje mbi këtë histori që e bëjnë kërkesën e prokurorisë të dyshimtë. ka shumë arsye të besoj se kjo nuk është një tentativë për drejtësi, por një lar-je hesapesh ndërmjet bandave. Dhe kur ban-dat i lajnë hesapet duke përdorur Prokurorinë, Ministrinë e Brendshme, Policinë e Shtetit dhe

kuvendin e Shqipërisë, gjithçka ka marrë fund. Bandat janë në pushtet.Perceptimi im është se historia e Tomës për publikun e gjerë është më e besueshme se his-toria e Metës dhe ramës. Ajo mund të shndër-rohet në një problem të madh në fushatën zg-jedhore që po afron. e vetmja mënyrë për të dalë “pa u lagur” nga kjo histori për dyshen rama-Meta, është diskretitimi i Tomë Doshit. Duke e bërë atë të pabesueshëm, duke e bërë edhe historinë e tij të pabesueshme, elektorati do t’i besojë edhe këtë herë “udhëheqësve legjendarë”. Në këtë mision u angazhua krejt shteti dhe prandaj Tomë Doshi duhet të bur-goset. Një njeri i tillë, nuk do të mund të nd-ikonte në rezultatin e zgjedhjeve nga burgu.Arrestimi i pritshëm i Tomë Doshit dhe Mark Frrokut nuk është as vendosje e shtetit ligjor dhe as fillimi i procesit të dekriminalizimit, por një stad i ri që politika kërkon të imponojë. kapjen e shtetit nga grupimet kriminale dhe legalizimin e larjes së hesapeve ndërmjet tyre. Dhe kjo edhe me miratimin e “miqve ndër-kombëtarë” që na duan të mirën.kjo nuk është demokraci. ky është putinizëm. Tomë Doshi dhe Mark Frroku nuk janë veçse viktimat e para të regjimit të ri.

ka shumë pikëpyetje mbi këtë histori që e bëjnë kërkesën e prokurorisë të dyshimtë. ka

shumë arsye të besoj se kjo nuk është një tentativë për drejtësi, por një larje hesapesh ndërmjet bandave. Dhe kur bandat i lajnë

hesapet duke përdorur Prokuror-inë, Ministrinë e Brendshme,

Policinë e Shtetit dhe kuvendin e Shqipërisë, gjithçka ka marrë fund. Bandat janë në pushtet

Ky është putinizëm

Nga Brahim shoshi

C M Y K

12 E premte, 27 mars 2015

ReKlame

telegram.alportali më i ri informativ

C M Y K

13E premte, 27 mars 2015

pROFil

ARDIT ÇUNI: vajzat më kërkojnë,

por nuk jam i dashuruar

Me një sharm të veçantë por mbi të gjitha shumë i talentuar dhe këm-bëngulës në atë çka dëshiron të

arrijë. Këngëtar dhe moderator emisioni. Dy profesione të përafërta, që kanë për bazë artin, për të cilin Arditi bën çmos që të realizojë çdo gjë. Mori pjesë në “Kënga Magjike” 2013, me një këngë që ishte ndër më të bukurat, dhe pse nuk mori çmim. Djali bukurosh, këngëtari me një zë brilant, Ardit Çuni, në një intervistë për gazetën “Telegram” flet për karrierën e tij, për jetën private, shkollën dhe gjithçka tjetër...

përshëndetje ardit! ishe një ndër pjesëmar-rësit e festivalit “Kënga magjike” me këngën “digju”. si u prite nga publiku?Përshëndetje! jam pritur jashtë zakon-isht mirë nga publiku dhe jam vlerësuar shumë për atë ç’ka solla në festival, si me performancën time, ashtu dhe me stilin e veçantë të këngës.

ti ishe edhe i dominuar. si u ndjetë në këtë event edhe pse nuk morët çmim? Jamndjerëmë se i respektuarnga stafiorganizativ, pasi gjithmonë e kam thënë që “kënga magjike” është një festival i veçantë për mua si artist. Fakti i mung-esës së çmimit nuk përbën problem, kam përshtypjen, pasi reagimi i publikut u duk qartë kur nominimin tim për “Best Dance” e mori një këngë që ndoshta nuk ishte “Dance”. jam vlerësuar sigurisht me këtë nominim të bërë nga “kënga magjike”, pasi në vite më parë këtë çmim e kanë marrë këngëtarët më të mirë të

festivalit. Dhe për mua është kënaqësi të jem pjesë e këtij nominimi.

je një ndër këngëtarët më të rinj, por shumë i talentuar dhe i suksesshëm. muzikën e keni trashëgimi?Nuk mund të them tamam trashëgimi, pasi prindërit e mi nuk kanë patur lidhje të drejtpërdrejta me muzikën por kanë kënduar në festivale lokale dhe mund të them deri diku që kam lindur me pa-sionin për muzikën?

sa videoklipe keni realizuar deri tani dhe cili ka qenë me i suksesshmi?Nëse nuk gaboj deri tani kam real-izuar 7 videoklipe. Kam filluar që nëmoshën 15-vjeçare me bashkëpunimin e 100-vjetorit me këngëtarët më të famshëm të estradës shqiptare. Nëse do të quaja suk-ses nga klipet e mija do përmendja duetin me këngëtaren enca haxhia, pasi është kripi im i parë që u vendos të transmetohej në kanalet online të MTv dhe në vevo dhe sigurisht nuk ka munguar suksesi në kosovë në kohën kur u lançua.

cilët janë bashkëpunëtorët që të ga-

rantojnë sukses?Suksesi arrihet kur ke bashkëpun-im me një sërë njerëzish. Bash-këpunëtorët e mi më të ngushtë është skuadra ime menaxhuese “Sebastian Production” që mer-ret me kurimin e imazhit tim, dal-jeve të mija skenike dhe, sigurisht, punimit të këngëve dhe klipeve që unë lançoj. Aktualisht në dy

projektet e fundit kam punuar me Albin Budinin, një kompozitor i ri në karrierë, por me shumë talent dhe gati për të bërë “brom” në tregun muzikor me këngët që po punon për mua dhe jo vetëm.

ardit ti edhe prezanton. Ku ndehesh më mirë në muzikë apo si prezantues në skenë?janë dy eksperienca totalisht të ndryshme, kur jam në skenë ndjej një emocion të madh për të gjithë fansat që po më ndjekin dhe për përgjegjësinë që kam mbi performancën që do të sjell, ndërkohë që në prezantim, në skenë, jam në një pozitë tjetër, ndoshta totalisht të kundërt me pjesën e këndimit por që prapë më bën të ndjehem mirë dhe i sig-urt në atë që bëj. Mendoj që lirshmëria si prezantues dhe natyraliteti ndoshta dhe jo aq perfekt në këtë rol me bën mua të veçantë. Them që më mirë dhe më i qetë ndihem në fushën time, atë të këngës.

cilat janë planet më të afërta të arditit?Planet më të afërta janë sjellja e një balade shumë ndryshe nga ato që kam sjellë më parë. Dhe ky projekt do të vijë me një videoklip në

““Kënga magjike” është një festival i

veçantë për mua si artist. Fakti i mungesës së çmimit nuk përbën problem, kam përshtypjen, pasi reagimi i publikut u

duk qartë kur nominimin tim për “Best dance” e mori një këngë që ndoshta nuk ishte “dance”. jam vlerësuar sigurisht me

këtë nominim të bërë nga “Këngamagjike”, pasi në vite më parë këtë çmim

e kanë marrë këngëtarët më të mirë të festivalit. dhe për mua është kënaqësi

kanalin tim zyrtar në vevo. Ndërkohë nuk do t’i mungoj festivaleve këtë vit. kam plane që këtë vit ta bëj timin...

Të flasim pak për Arditin jashtë skene. për çfarë studion?jashtë skene kam një jetë shumë normale si çdo student tjetër. Studioj në Fakultetin e Shkencave Sociale për marrëdhënie me publikun dhe komunikim me një bursë ar-tisti në universitetin europian të Tiranës.

cila është ëndrra juaj ende e pareal-izuar?kam shumë ëndrra të parealizuara ende që ndoshta janë shumë larg Shqipërisë. Por që të vij pak më afër, ëndrra “shqiptare” është të fitoj një nga konkurset e kërcimit nëShqipëri që besoj nuk do të vonojë shumë...

a është arditi i dashuruar?unë i dashuruar ??? 19 vjeç? kam për-shtypjen se kam kohë për t’u dashuruar, por sigurisht që nuk mungojnë flirtet

momentale dhe lidhjet afatshkurtra, gjë qe na e bën jetën akoma më aktive (qesh)

cila do të ishte femra ideale për ar-ditin?Nëse do e përshkruaja me tipare, do të doja një brune me sy bojë qielli, 1.65 të gjatë dhe pse jo me gjëra të fryra (qesh). Po ta personi-fikoja,dotëdojanjëMeganFoxJ

Çfarë nuk fal tek një femër?Gjëja që nuk fal është mos sinqeriteti.

ti hyn tek ata djemtë e bukur që shpesh herë të ngacmojnë vetë vajzat rrugës. si reagon ti?Faleminderit që më kategorizoni si të tillë, në radhë të parë. Ah jam tip që bëj sikur nuk i shoh apo nuk dëgjoj kur ndodhin këto skena që edhe tjetrin të mos ta bëj të ndihet keq, por kur më shkruajnë në faqen time në Facebook apo në telefon i kthej përgjigjet plot me puthje dhe me zemra (qesh). Në fund të fundit, pse jo, një jetë kemi dhe duhet t’i dhurojmë të gjithëve puthje dhe dashuri.

së fundmi, thuaj diçka edhe për fan-sat e tu...Faleminderit qe jeni bërë pjesë e udhëtimit tim që besoj se do të jetë i gjatë. Faleminderit shumë për besnikërinë dhe për suportin që më jepni në çdo moment të ditës. jeni më të mirët dhe vazhdoni më ndiqni pasi dhe nga unë do të merrni vetëm dashuri dhe këngë të bukura. Arditi ju do <3

Bisedoi: era Çela

14 Tg



HistORi

grabitja 5 milionëshe: Na ktheni paratë tona

Nëse të ndodh që grabitësit të marrin paratë në shtëpi dhe ata zbulohen, beteja juajvetëmsakafilluar.Një

aventurë të tillë po kalon edhe çifti Pav-lo dhe Drita Marku, tregtarë të vegjël në rrugën “Don Bosko” në Tiranë. Pasditen e datës 15 shkurt 2015, A. Mema, lin-dur në kukës dhe banues në Bathore, ka hyrë i maskuar në pikën e shitjes së çiftit Marku, ku ndodhej duke pushuar Pavlo dhe i ka marrë një shumë të kon-siderueshme parash. Por, ai është parë nga tregtari që shet ngjitur dhe më pas nga kamerat e biznesit. “Grabitësi ka përfituar nga fakti se sa kisha marrëilaçet dhe isha në gjendje gjumi, por sapo e kam dëgjuar, jam përballur me goditjet e tij”, - i thotë gazetës Pavlo. Shenjat e dhunës janë ende të pam-byllura por, plaga e re është ajo se çifti Marku nuk po tërheqin dot paratë që iu janë grabitur. Ata kanë bërë deri më tani disa kërkesa në polici dhe prokurori, por tregtarët thonë se askush nuk na ka kthyer përgjigje.

HistORia Drita dhe Pavlo kanë punuar gjithë paraditen e 15 shkurtit dhe pasdite kanë bërë gati paratë për të marrë furnizim në korçë. Para se të vinte personi që ishte porositur malli, kryefamiljari ka marrë ilaçet, pasi vuan nga cirroza. Atë e ka zënë gju-mi, ndërsa Drita vazhdonte punën vetëm pak metra larg, ndanë rrugës Don Bosko. “i kisha shënuar të gjitha perimet dhe frutat që më duheshin për të furnizuar pikat e tregtimit dhe kisha bërë llogaritë”, - thotë Pavlo. kisha plot 5.124.000 lekë të vjetra, ku pjesën më të madhe e kisha futur në xhepin e brendshëm dhe një pjesë tjetër nën kolltuk”, - rrëfen tregtari i vogël. Ai thotë se i kishte numëruar disa herë. Sapo ka pirë ilaçet, atë e ka zënë një gjumë i lehtë. Dyqani i vogël ndodhet në kthinë, i izoluar

“më mori gjithë paratë dhe sapo e kam kuptuar se po grabiste, kam tentuar që t’i përgjigjem, por kam

marrë disa goditje prej tij”, - thotë pavlo. ai ka marrë disa plagë, në duar, kokë, dhe këmbë, dhe më pas është larguar. por ka lënë gjurmë. maska, tregtari fqinj, dhe disa kamera të biznese e kanë “dekon-spiruar” gjatë largimit ku, siç duket, një pjesë të shumës, hajduti e ka ndarë me bashkëpunëtorët

historia e grabitjes së Palvo Markos, tregtarit me pakicë në rrugën“DonBosko”.Rrëfimiitijpërgazetën:Zbulimiimaskës dhe beteja gjyqësore për kthimin e parave

Nga deNONcimi te veNdimi i gjyKatës

Pronësiaesenditështëevështirëtafitoshnësetëikënngaduart.kështu është edhe për paratë apo gjërat e tjera me vlerë që gra-

biten. Çifti Marku kërkon të m arrë paratë që iu janë marrë në këtë grabitje por tashmë çështja është në hetim dhe më pas në gjykim. Pa u pranuar fajësia dhe pa u dënuar, është e vështirë që të merret paratë që kanë humbur tregtarët e vegjël nga kjo grabitje. Përmes “Telegram”-it ata bëjnë kërkesën për të rimarrë paratë e tyre. “Të paktën të na kthejnë një përgjigje se kur do të mund të marrim atë që na takon”, thonë ata.

nga kontakti me të tjerët, ndonëse gruaja e tij shiste vetëm 30 metra më larg, buzë rrugës. A. Mema ka përfituar nga fakti se Pavlo ndodhej vetëm, e dinte se është i sëmurë dhe ka fizik të brishtë. Djaloshi nga Ba-thorja është futur brenda në dhomë, duke mbajtur një maskë dhe ka futur duart nëpër xhepa derisa nga nxjer-rë shumën e madhe të parave. “Më mori gjithë paratë dhe sapo e kam kuptuar se po grabiste, kam tentuar që t’i përgjigjem, por kam marrë disa goditje prej tij”, - thotë Pavlo. Ai ka marrë disa plagë, në duar, kokë, dhe këmbë, dhe më pas është larguar. Por ka lënë gjurmë. Maska, tregtari fqinj, dhe disa kamera të biznese e kanë “dekonspiruar” gjatë largimit ku, siç duket, një pjesë të shumës, ha-jduti e ka ndarë me bashkëpunëtorët. hazbija, fqinja e ka parë dhe i ka ar-dhur në ndihmë çiftit, duke njoftuar policinë dhe ndihmuar në kapjen e autorit të grabitjes.

Hetimi Policia ka mbërritur menjëherë në vendngjarje dhe ka nisur hetimet. Maska e gjetur pranë vendit të krimit, por edhe dëshmitë kanë zbuluar au-torin e krimit. “Ai ndodhet i arrestu-ar tashmë dhe për këtë dua të falën-deroj policinë për punën e madhe që ka bërë”, - thotë Drita, gruaja e Pavlos. Madje, tregon se oficerët janë sjellëshumë mirë. A. Mema dyshohet se është autor i disa grabitjeve në Njësinë 11 në Tiranë. Por, problem mbeten vonesat në kthimin e parave. “Ne kemi bërë deklarimet se na janë marrë 5124 000 lekë të vjetra, por policia na thotë se janë gjetur rreth 800 mijë lekë”, tregon Pavlo. Çifti ka halle, por biznesi i për-ditshëm kërkon para. “Nuk kemi para dhe po presim që të na kthejnë lekët, por nuk kemi marrë asnjë përgjigje deri më tani”, - shprehet Drita Marku. Si-kur të mos mjaftojë puna për të marrë furnizimet e përditshme, kryefamiljari shkon në spital një herë në javë dhe

merr trajtim. Çifti tregon edhe letrat që i kanë dërguar pol-icisë së Tiranës dhe Prokurorisë”. ky është problemi i vër-tetë sot për tregtarët që ndihen në trondi-tur dhe pa krahë për të zgjidhur këtë hall.

HistORia Çifti Drita dhe Pavlo Marku kanë ar-dhur nga Mirdita dhe banojnë në një shtëpi me qira në bulevardin “5 Maji” në Tiranë prej 14 vitesh. Ata merren me shitjen me pakicë të fruta-perimeve dhe prej 4 vjetësh kanë marrë me qira një am-bient në hyrjen e rrugës “Don Bosko”. Drita tregton edhe në një pikë ambulante buzë rrugës. Dy tregtarët kanë dy fëmijë; një djalë dhe një vajzë në moshë të rritur. Të ardhurat për të paguar dy qiratë i nx-jerrin nga puna e përditshme në shitjen e fruta-perimeve. rruga “Don Bosko” dhe

e gjithë zona e laprakës regjistrojnë një numër shumë të madh vjedhjesh. Grupe të rinjsh, të papunë por edhe grupe të strukturuara kanë realizuar disa gra-bitje, edhe me armë, të banorëve, duke u kthyer në një rrezik serioz për qytetarët dhe në një problem për po-licinë. Të rinjtë vijnë nga periferia, si Bathorja apo kamza dhe në mënyrë të shënjestruar, bëjnë grabitjet. kësaj radhe, viktima kanë rënë çifti Drita dhe Pavlo Marku. Por, kjo është gjysma e së keqes. hallet sa kanë nisur për të tërhequr paratë e tyre.....

kërkesavendi ku shet çifti

Shenjat e dhunës së Palvo Markos



Kapital

Në qytetin bregdetar të Durrësit, qeveria ka vendosur të shpallë zonë të lirë ekono-

mike për bizneset tregtare dhe prod-huese, për 35 vjet rresht. vendimi është marrë nga ministria e ekonomisë. Bëhet fjalë për një rajon 22 hektarësh në lagjen Spitallë në Durrës ku do të krijohetnjëparajsëfiskale.

paRKu lOgjistiK multi-mOdalqëllimi i krijimit të zonës është ndër-timi i një parku logjistik multimodal, i cili do të merret me shërbimet hyrëse, do të jetë në funksion të ngarkim-sh-karkimit të anijeve si shesh qëndrimi kontejnerësh, përpunimi dhe magazinimi të produkteve, aktiviteteve tregtare, im-port-eksport, ripaketim i lëndëve të para të aktivitete prodhuese përpunuese, agroush-qimore, shërbimeve të ndryshme.Projekti i shpalljes së zonës së lirë syn-on të tërheqë investimet shqiptare dhe ato të huaja, të cilat ndikojnë në arritjen e stadeve të reja të zhvillimit ekonomik të këtij rajoni. Projekti përfshin ndër-timin dhe mirëmbajtjen e infrastruk-turës në funksion të veprimtarisë por-tuale dhe prodhuese që do të kryhet në

zonë.

NdiHma e QeveRisëNdihma e qeverisë do të jepet në formën e përjashtimeve nga detyri-met fiskale në zbatim të ligjit “Përkrijimin dhe funksionimin e zonave ekonomike”. Periudha e funksionim-it të zonës ekonomike është 35 vjet. Përdoruesit e zonës së lirë ekonomike duhet të lidhin kontratë me zhvilluesin e zonës së lirë ekonomike me një afat deri në 35 vjet. Procedura e përzgjed-hjes së zhvilluesit të zonës së lirë të bëhet në zbatim të rregullave dhe pro-cedurave konkurruese, të përcaktuara në ligjin “Për koncesionet dhe partner-itetin publik privat”.ekspertët thonë se krijimi i kësaj zone ekonomike në Spitallë paraqet disa avantazhegjeografikedheekonomike:pozicioni afër Portit të Durrësit dhe le-htësirat e transportit për në itali dhe në shtetet e tjera që lagen nga deti Adri-atik.kryerja e investimeve vendos termi-nalin e ri në nivel konkurrues me ak-tivitetet portuale të tregjeve rajonale. Gjithashtu, dhënia e statusit të zonës së lirë mundëson që nëpërmjet përjashti-

Zonë e lirë në durrës, pa taksa për 35 vjet

Parajsëfiskaleprej22hektarëshpërbizneset tregtare dhe prodhuese në zonën periferike të Spitallës

BORXH i Ri

Sistemi shëndetësor, 32 milionë euro nga Banka Botërore

qeveria shqiptare ka marrë një tjetër borxh, këtë radhë për të ndërhyrë në sistemin e

rrënuarshëndetësor.Krediasiguronfinanciminenevojshëm për Projektin e Përmirësimit të Sistemit Shëndetësor në Shqipëri, nëpërmjet një huaje në shumën 32.1 milionë euro. Marrëveshja e huasë mes qeverisë Shqiptare dhe Banka Ndërkom-bëtare për rindërtim dhe Zhvillim (BB) është nën-shkruar, për palën shqiptare nga Ministri i Finan-cave, z. Shkëlqim Cani dhe për Bankën Botërore, nga Tahseen Sayed, Përfaqësuese e Përhershme e Bankës Botërore për Shqipërinë. Projekti do të bashkëfinancohetgjithashtungaQeveriaShqiptarenë vlerën 4 milionë euro, shumë e cila do të shër-bejëpërfinancimin,nëmasën37%,tëpunimevetë rehabilitimit fizik dhe përmirësimit të infras-trukturës spitalore, si dhe kontributin në pagesat e detyrimeve tatimore të lidhura me Projektin. Min-istri Cani tha se nëpërmjet kësaj huaje dhe kostove lokale të financuara ngaQeveria Shqiptare do tëpunohet për reformimin e sektorit spitalor. Pro-jekti ka synimin e përmirësimit të monitorimit dhe menaxhimit të cilësisë së shërbimit duke ngritur një sistem gjithëpërfshirës të menaxhimit të informa-cionit shëndetësor (hMiS), dhe një sistem për me-naxhimin e pajisjeve mjekësore dhe mirëmbajtjen e tyre. Përmirësimi i Sistemit Shëndetësor mbështet iniciativat për të reformuar financimin shëndetë-sor në përgjithësi, për të përmirësuar sistemin e blerjes dhe shpërndarjes së produkteve farmaceu-tike dhe përdorimit të pajisjeve mjekësore, si dhe

për të vlerësuar mundësitë e zgjerimit të mbulimit shëndetësor universal duke përdorur kalimin në një regjim të taksimit të përgjithshëm. Projekti do të zbatohet nga Ministria e Shëndetësisë dhe para-shikohet të përfundojë në 28 Shkurt 2021. është hera e parë që buxheti i shëndetësisë në Shqipëri për vitin 2015 e kalon nivelin e 400 milionë dol-larëve amerikanë. Në krahasim me vitin 2014, rritja nominale e buxhetit të shëndetësisë është 2,3 mil-iardë lekë, duke përfshirë transfertën nga buxheti i shtetit, si dhe kontributet e sigurimeve shëndetësore, që rritet në krahasim me vitin 2014 me 6%. Buxheti i Shëndetësisë për vitin 2015 është sa 2.8% e PBB-së. viti 2015 është viti i zbatimit të plotë 365 ditë të Pro-gramit të kontrollit Shëndetësor Bazë Pa Pagesë, për shqiptarët rezidentë të grupmoshës 40-65 vjeç. Një projekt që realizohet për herë të parë në Shqipëri që nga përmbysja e diktaturës. Për sistemin shëndetësor, qeveria shqiptare, veç huasë së fundit ka marrë edhe 17 milionë euro nga Banka e këshillit të europës, 5 milionë euro nga qeveria italiane, si dhe 16 mil-ionë euro nga qeveria Austriake.

iNtegRimi

Shqipëria në Be, bie mbështetja e bizneseve

Me rastin e Takimit të Nivelit të lartë Shqipëri-BE, Konfindustria ka bërë me

dije se ka një rënie të dukshme të mbështetjes së një numri të madh të sektorëve të industrive ven-dore për procesin e integrimit të Shqipërisë në Bashkimin europian. “rënia është e dukshme veçanërisht në 5 vjeçarin e fundit, që përkon dhe me shtrirjen e krizës globale. Mbështetur në të dhënat e qendrës së Studimeve të konfind-ustrisë/qSk sipas anketimit të muajit shtator 2014, mbështetja e bizneseve prodhuese për integrimin e Shqipërisë në Be është në nivelin e 42% të numrit të përgjithshëm të subjekteve të anketuara nga gjithë sektorët”,- thotë ad-ministratori i përgjithshëm i konfindustrias, Gjergj Buxhuku.Më tej shtohet se kahu rënës i mbështetjes së sipërmarrjes prodhuese për integrimin e Shqipërisë në Be vërtetohet edhe nga të dhënat e sondazhit krahasimor 2010-2012 të kryer nga qSk në të cilin mbështetja kishte rënie prej 27% në vlera mesatare në 2 vite.Sipas konfindustrias, rënia e mbështetjes për integrimin e Shqipërisë në Be është mjaft më e fortë në industritë vendore, prodhimi i të cilave është i drejtuar për tregun e brend-shëm si të industrisë agro-ushqimore, të pijeve alkoolike dhe joalkoolike, industrisë mekani-ke, të prodhimit të materialeve të ndërtimit, të

mobilerisë, etj..“Përfaqësuesit e sektorëve të industrisë, që prodhojnë lëndë të para për eksport kryesisht në industrinë e shfrytëzimit të lëndëve të para natyrore, janë shprehur më të qëndrueshëm në gatishmërinë e tyre për integrimin e Shqipërisë në Be”,- thotë në një komunikatë për mediat Gjergj Buxhuku.Sipas tij dhe konfindustrias, arsyet krye-sore të rritjes së mosbesimit dhe të uljes së gatishmërisë së industrive prodhuese shqip-tare për integrimin e vendit ne Be lidhen me një sërë faktorësh, siç janë zhgënjimi nga pritshmëritë e zbatimit në të MSA, rritja e sh-kallës së konkurrueshmërisë së prodhimeve dhe shërbimeve me origjinë nga Be në tre-gun vendor si pasojë e politikave të gjykuara si dumping me financime të Be, mosnjohja e përfitimeve dhe mundësive nga integrimi,etj.

mit nga detyrimet fiskale, zona e lirëtë bëhet konkurruese në treg, të jetë tërheqëse në zhvillimin e mëtejshëm të investimeve brenda portit dhe jashtë tij, duke ndikuar në hapjen e tregut

ndërkombëtar të investimeve.qeveria shpreson të mundësohet hapja e një numri të konsiderueshëm të ven-deve të punës, duke i dhënë prioritet punësimit të banorëve të kësaj zone.

është parashikuar që në këtë zonë të kryhet një investim prej 50 milionë eu-rosh dhe do të punësohen rreth 150 punonjës, të cilët do të merren me ak-tivitetin e zonës ekonomike.

16 Tg



si ta Bëj

vendimi më i fundit i Këshillit të ministrave përcakton procedurat për ngritjen në detyrë të nëpunësve civilë. cilat janë kushtet minimale, që duhet të plotësojë kandidati, procedura e aplikimit, fazat e konkurrimit, dhe struktura e ndarjes së pikëve të vlerësimit

Nëpunësi civil, rregullat e reja për ngritjen në detyrë

1. Në rastet kur një vend vakant, në kate-gorinë e nivelit të ulët apo të mesëm dre-jtues, nuk plotësohet nëpërmjet procedurës së lëvizjes paralele, njësia përgjegjëse shpall procedurën e ngritjes në detyrë.

KusHtet miNimale të KaNdidatit2. kushtet minimale që duhet të plotëso-jë kandidati, për këtë procedurë, janë: a)tëjetënëpunëscivilikonfirmuar;b) të mos ketë masë disiplinore në fuqi;c) të ketë, të paktën, vlerësimin e fundit “Mirë” apo “Shumë mirë”;ç) të plotësojë kushtet e tjera, të përcak-tuara në vendimin e këshillit të Min-istravepërklasifikiminepozicionevenëshërbimin civil;d) të përmbushë kriteret e veçanta, të përcaktuara në shpalljen për konkurrim.

pROceduRa e lëviZjes3. rregullat për procedurën e lëvizjes para-lele, siç parashikohet në pikat 3 deri 7, të kreut ii, të këtij vendimi, do të zbatohen edhe për procedurën e ngritjes në detyrë. 4. Shpallja e procedurës për ngritjen në detyrë botohet, të paktën, 35 (tridhjetë e pesë) ditë kalendarike para datës së para-shikuar për zhvillimin e vlerësimit. 5. Shpallja në portal dhe në faqen zyrtare të DAP-it përmban këto të dhëna: a) pozicionin e punës që është vakant;b) përshkrimin e përgjithshëm të punës, për atë pozicion;c) kushtet për ngritjen në detyrë dhe kriteret e veçanta që duhet të plotësojnë kandidatët;ç) dokumentet që duhet të dorëzohen dhe mënyra e dorëzimit të tyre;d) afatin e dorëzimit, i përcaktuar me datë të saktë kalendarike;dh) datën e daljes së rezultateve, për fazëneverifikimitparapraktëkushteveminimale të procedurës së ngritjes në de-tyrë dhe të përmbushjes së kritereve të veçanta të vendit të punës;e) fushën e njohurive, aftësitë dhe cilësitë që do të vlerësohen;ë) mënyrën e vlerësimit të kandidatëve;f) mënyrën e njoftimit dhe komunikimit me kandidatët.6. Plotësimi i vendeve të lira, me proce-durën e ngritjes në detyrë, është i hapur për nëpunësit civilë të një kategorie më të ulët, në të njëjtin institucion apo in-stitucione të tjera të shërbimit civil. Afa-ti i dorëzimit të dokumenteve është 15 (pesëmbëdhjetë) ditë kalendarike, nga momenti i shpalljes në portal, sipas për-caktimit në shpalljen për konkurrim.

vleRësimi i KaNdidatëve7. vlerësimi i kandidatëve për ngritjen në de-tyrë realizohet nga komiteti i Pranimit për Ngritjen në Detyrë (kPND), i cili ka në për-bërje 5 (pesë) anëtarë, si më poshtë vijon: a) 1 (një) anëtar nga njësia përgjegjëse, i cili kryeson komitetin;b) Për institucionet e administratës shtetërore, 1 (një) anëtar nga institucioni që ka vendin vakant, pjesë e kategorisë së mesme drejtuese, i përcaktuar nga DAP-i. Për institucionet e pavarura dhe njësitë e qeverisjes vendore, 1 (një) anëtar, i zgjed-hur nga titullari, midis nëpunësve civilë të institucionit, nëse është e mundur, të nivelit të mesëm drejtues;c) eprorin direkt të pozicionit, për të ci-lin zhvillohet konkurrimi;ç) 2 (dy) ekspertë të fushës përkatëse, në varësi të fushës së vlerësimit.8. Anëtarët, të caktuar sipas pikës 7, të kreut iii, të këtij vendimi, me përjashtim të ras-teve të pengesave ligjore, janë të detyruar të marrin pjesë në kPND-në ku janë caktuar. 9. Departamenti i Administratës Pub-like mund të autorizojë edhe nëpunës të tjerë civilë, të institucioneve të tjera, për të kryer detyrat e përfaqësuesit të DAP-it në komitetin e Pranimit për Ngritjen në Detyrë. Caktimi i nëpunësit bëhet pas komunikimit me institucionin nga do të merret ky nëpunës. institucioni dhe nëpunësi i emëruar janë të detyruar të bashkëpunojnë me DAP-in. 10. ekspertët zgjidhen nga njësia përgjegjëse për secilin kPND, duke patur në konsideratë karakteristikat e pozicionit për të cilin do të zhvillohet procedura e konkurrimit. 11. ekspertët zgjidhen nga pedagogët e universiteteve apo institucioneve të tjera të arsimit të lartë, ekspertët e licencuar të fushave të ndryshme apo ekspertët që vi-jnë nga profesionet e rregulluara dhe që kanë, të paktën, 5 (pesë) vjet eksperiencë në atë pozicion pune/profesion. 12. Në rast pamundësie të pjesëmarrjes së anëtarëve të kPND-së, njësia përgjeg-jëse merr masa për zëvendësimin e tyre.

maRRja e veNdimit13. Njësia përgjegjëse njofton kPND-në për datën e zhvillimit të vlerësimit të kan-didatëve dhe për listën e tyre. 14. kPND-ja merr vendime në praninë e të gjithë anëtarëve të tij. 15. Për çështje procedure, vendimet merren me votim nominal. 16. Për vlerësimin e rezultateve për secil-in kandidat, secili prej anëtarëve jep pikët e tij. Në përfundim, pikët e grumbulluara për secilën fazë mblidhen. rezultati përbën

edhe vlerësimin përfundimtar të kandidatit. 17. Përpara zhvillimit të vlerësimit me shkrim, testet e kandidatëve pjesëmarrës sekretohen, sipas mënyrës së përcaktuar nga njësia përgjegjëse. 18. Nëse është e nevojshme, njësia përg-jegjëse mund të caktojë pranë kPND-së një ose më shumë nëpunës të organ-ikës së tij, për të kryer veprimtarinë e mbështetjes teknike dhe të sekretariatit. 19. ekspertët pjesëmarrës në kPND shpërblehen me shumën prej 5 000 (pesë mijë) lekësh, për çdo procedurë konkur-rimi. Të gjitha shpenzimet përballohen nga buxheti i njësisë përgjegjëse. 20. Njësia përgjegjëse, për shpenzimet e të gjithë procesit të konkurrimit, ka një zë të veçantë në buxhetin e saj.

dy FaZat e KONKuRRimit21. konkurrimi për procedurën e ngritjes në detyrë përfshin dy faza: a)verifikiminparaprak,nësekandidatëtplotësojnë kushtet dhe kërkesat e veçan-ta për vendin/vendet e lira, të përcaktu-ara në shpalljen për konkurrim;b) vlerësimin e kandidatëve. 22. Njësia përgjegjëse, në bazë të doku-mentacionit të paraqitur, jo më vonë se 10 (dhjetë) ditë kalendarike nga data e mbylljes së pranimit të tyre, bën verifi-kimin paraprak të kandidatëve, që përm-bushin kushtet dhe kërkesat e veçanta, të përcaktuara në shpalljen për konkurrim. 23.Nëpërfundimtëverifikimit,sipaspikës22, të kreut iii, të këtij vendimi, kandidatët, të cilët plotësojnë kushtet dhe kërkesat e veçanta të pozicionit të punës, renditen në një listë sipas rendit alfabetik. 24. lista, e përmendur në pikën 23, të kreut iii, të këtij vendimi, administrohet nga njësia përgjegjëse dhe shpallet në: a) faqen zyrtare të DAP-it dhe portalin “Shërbimi kombëtar i Punësimit”, për administratën shtetërore;b) portalin “Shërbimi kombëtar i Punë-simit”, në faqen zyrtare të internetit dhe në ambientet e brendshme, për institucionet e pavarura dhe njësitë e qeverisjes vendore. 25. kandidatët që nuk plotësojnë kushtet dhe kërkesat e veçanta, të përcaktuara në shpalljen për konkurrim, renditen në një listë të veçantë, në të cilën tregohen edhe arsyet e mosplotësimit të këtyre kërkesave. lista administrohet nga njësia përgjegjëse dhe nuk bëhet publike. kan-didatëtqënukjanëkualifikuarnjoftohen,individualisht, nga njësia përgjegjëse. 26. Brenda 5 (pesë) ditëve kalendarike, nga data e njoftimit individual, në përputhje me pikën 25, të kreut iii, të këtij vendimi,

kandidatëtqënukjanëkualifikuarkanëtëdrejtë të paraqesin ankesë me shkrim pranë njësisë përgjegjëse. Ankuesi merr përgjigje brenda 5 (pesë) ditëve kalendarike, nga data e depozitimit të ankesës.

vleRësimi i KaNdidatëve27. Në vlerësimin e kandidatëve, përfshihen: a) vlerësimi i jetëshkrimit, që konsiston në vlerësimin e arsimimit,përvojës e trajnimeve, të lidhura me fus-hën, si dhe vlerësimet e arritjeve individ-uale në punë;b) vlerësimi me shkrim;c) intervista e strukturuar me gojë.28. Totali i pikëve të vlerësimit të kan-didatëve është 100, të cilat ndahen, për-katësisht: a) 20 pikë për dokumentacionin e dorëzuar;b) 40 pikë për intervistën e strukturuar me gojë;c) 40 pikë për vlerësimin me shkrim.29. kPND-ja, 24 (njëzet e katër) orë përpara zhvillimit të fazës së vlerësimit të kandidatëve zgjedh një grup pyetjesh për testimin e fushës së njohurive, të aftësive e të cilësive të shpallu-ra në shpalljen për konkurrim. 30. kPND-ja, ditën e intervistës së struk-turuar me gojë, zgjedh një grup të njëjtë pyetjesh për të gjithë kandidatët. interv-ista e strukturuar me gojë ka për qëllim vlerësimin e jetëshkrimit, të njohurive, aftësive dhe formimit të kandidatëve. 31. Kandidati/kandidatët fitues është/janë ai/ata që renditet/en i pari/të parët nga kandidatët që kanë marrë, të paktën, 70 pikë (70% të pikëve). Në rastet e kan-didatëve me pikë të barabarta, zbatohen parashikimet e pikës 24, të kreut ii, të këtij vendimi. 32. Në rast se asnjë nga kandidatët nuk ka marrë, të paktën, 70 pikë (70% të pikëve), komiteti vendos përfundimin e procedurës pa asnjë të përzgjedhur. 33. komiteti ia komunikon vendimin e përzgjedhjes, apo të përfundimit të proce-durës pa asnjë të përzgjedhur, njësisë përg-jegjëse, brenda 24 (njëzet e katër) orëve. ky vendim dërgohet në njësinë përgjegjëse së bashku me listën e kandidatëve që kanë konkurruar, të renditur sipas pikëve. 34. Njësia përgjegjëse njofton, individualisht, kandidatët që kanë konkurruar, për rezultatin e tyre, brenda 24 (njëzet e katër) orëve nga dita që komiteti i njofton vendimin e tij.

aNKimimi34. kandidati, pavarësisht nga e drejta për t’u ankuar në gjykatën administra-tive, ka të drejtë të bëjë ankim me shkrim

edhe në kPND për rezultatin e pikëve, brenda 3 (tri) ditëve kalendarike, nga data e njoftimit individual, për rezultatin e vlerësimit. Ankuesi merr përgjigje bren-da 5 (pesë) ditëve kalendarike nga data e përfundimit të afatit të ankimit.

sHpallja e ReZultatit35. Njësia përgjegjëse, brenda 3 (tri) ditëve kalendarike, pas përfundimit të procedurave të ankimit, shpall fituesindhe bën aktin e emërimit të kandidatit. Akti i emërimit i prodhon efektet pas 5 (pesë) ditëve pune. 37. Nëse konkurrohet për më shumë se një pozicion pune, njësia përgjegjëse, brenda 3 (tri) ditëve kalendarike, pas për-fundimit të procedurave të ankimit, i/u propozonkandidatit/kandidatëvefitues,duke respektuar renditjen e tyre, listën e pozicioneve të punës. 38. Njësia përgjegjëse, pas marrjes së mendimit zyrtar nga kandidati/kandi-datët fitues, shpall fituesin/fituesit dhebën aktin e emërimit të kandidatit/kan-didatëve. Akti i emërimit i prodhon efek-tet pas 5 (pesë) ditëve) pune. 39.Shpallja efituesit/fituesvebëhetnëfaqen e internetit të DAP-it dhe në por-talin “Shërbimi kombëtar i Punësim-it” ndërsa, për institucionet e pavarura dhe njësitë e qeverisjes vendore, përveç portalit, ajo bëhet edhe në stendat e in-formimit të publikut.

detyRime dHe të dRejta40. Nëpunësi civil i emëruar nuk i nënsh-trohet periudhës së provës. 41. Nëpunësi civil, që emërohet nëpërmjet procedurës së ngritjes në detyrë, detyrohet të bëjë dorëzimet në pozicionin e mëpar-shëm të punës brenda 5 (pesë) ditëve pune. 42. Deri në plotësimin e vendit vakant, ky pozicion, për nevojat e institucionit, mund plotësohet nga njësia përgjegjëse, duke re-spektuar parashikimin e shkronjës “a”, të pikës 1, të nenit 48, të ligjit 152/2013, “Për nëpunësin civil”, të ndryshuar. 43. Në rast se një vend vakant, në kat-egorinë e ulët apo të mesme drejtuese, nuk plotësohet nëpërmjet procedurës së lëvizjes paralele dhe këshilli i Min-istrave, për institucionet e administratës shtetërore, apo organi kompetent, për institucionet e pavarura, ka marrë ven-dim, në përputhje me pikën 4, të nenit 26, të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”, të ndryshuar, atëherë, në proce-durën e ngritjes në detyrë kanë të drejtë të konkurrojnë edhe kandidatë të tjerë nga jashtë shërbimit civil.



sHëNdeti

melanoma, katër shenjat dalluese

i konsideruar deri pak vite më parë si një formë e rallë kanceri, sot melano-ma është në rritje në të gjithë botën:

numri i të infektuarve në 10 vitet e fun-dit është dyfishuar. Ky kancer zhvillo-het nga qelizat që prodhojnë pigmentin me emër melanocit. rreziku nga melanoma është gatiipapërfillshëmnëpubertet,mundtërritet me moshë. Shpesh shenja e parë e melanomës është ndryshimi në madhë-si, formë ose ngjyrë e një “njolle” në lëkurë e pranishme me kohë ose shfaq-ja e papritur e një njolle jo normale, e errët. këto njolla nuk janë nishane por janë melanoma të vërteta në fazat fillestare. Probabiliteti që melanomatë shfaqet në nishan është i njëjtë me probabilitetin e shfaqjes në lëkurë të shëndetshme. Melanoma mund të shfaqet në çdo pjesë të trupit (përfshirë edhe mukozën e gojës dhe gjenitalet) dhe në organet e brendshme. vendet më komune janë qafa,trungu, koka për meshkujt dhe gjymtyrët e poshtme për femrat. Ndryshe nga tumoret e tjera të lëkurës, lehtësisht të kurueshme, mela-noma është e rrezikshme sepse mund të përhapet në organizëm nëpërmjet qarkullimit të gjakut dhe sistemit limfa-tik, duke krijuar metastaza në organet e brendshme.

eKspOZimi Në diellFakti që ekspozimi në diell mund

të lehtësojë shfaqjen e melanomës nuk është vërtetuar shkencërisht por

tOp sHëNdet vidhi

FaKtORë RReZiKu

gjeNetiKaKurnëfamiljejanëverifikuarnjëosemë shume raste me melanomë.

ÇuKa dHe NisHaNePrania e madhe e çukave dhe nishane-ve, sidomos në sasi të mëdha

pRaNia e sHeNjave displaZiKe(njëpërkufizimhistologjikqëtregonato nyje që shfaqen klinikisht si njolla me ngjyrë portokalli me pjesën qen-drore më të errët, me dimensione më të mëdha se 6 mm)

NjeRëZit me lëKuRë të BaRdHë Që jaNë BiONdë Ose me FlOKë të KuQeMelanoma godet me frekuencë më të lartë personat me lëkurë të bardhë sepse lëkura e këtyre personave ka kapacitet të ulët për t’iu përshtatur stresit të rrezatimit diellor dhe si rrjedhojë janë më të predispozuar ndaj djegieve.

sHeNjat pëR të dalluaR melaNOmëN 1. asimetRia: njolla është asi-metrike në rast melanome 2. BORdi: parregullsia përreth njollës 3. NgjyRa: Ngjyra është e zezë ose kafe e errët4. evOluimi: Nëse një njollë në lëkurëdyfishondiametrinnënjëhapësirë kohore prej 6 muajsh, atëherë duhet të konsultoni menjëherë me mjekun specialist!

mjeKësi alteRNative

pëRBëRja: Frytet e thara të specit djegës përmbajnë kryesisht alkaloidin kapsaicinë, esencë, pigmente karotinoide (kapsantinë,kapsorubinë),vitaminadheflavone.vetitë:Në sajë të përbërjes, speci djegës ngacmon cipën e aparatit tretës dhe shkakton nd-jenjen e djegies, nxit rrjedhjen e lëng-jeve të stomakut, rrit peristatikën dhe diurezën. Speci djegës përdoret si mjet që hap oreksin, ndihmon tretjen, nxit zbrazjen e fshikëzës së tëmthit dhe shton daljen e lëngjeve nga trupi i njeriut. Nga jashtë speci përdoret si mjet që ngacmon lëkurën, rrit qarkullimin e gjakut dhe pakëson

dhembjen, përdoret në sëmundjet e reuma-tizmave dhe zhdukjen e dhembjeve të kyçeve.pëRgatitja: Nga goja speci djegës mund të përdoret në formë pluhuri, tinkure etj. Në formë pluhuri përdoret tri

herë në ditë nga 0.1 gr ndërsa tinktura përga-titet duke hedhur në një shishe 10 gr spec

djegës të thatë ku shtohen 100 gr alkool 60o. qëndron këtu për disa ditë duke e përzier herë pas here më pas kullo-hetdhefillontëpihet20-30pika2-3herë në ditë. Në një përgatitje të tillë po pak më të fortë ( 6 speca në 100 gr alkool 80o për dy deri tre ditë) për-

doret në sipërfaqen e jashtme për të pushuar dhimbjet.

pëRBëRja: Majat e lulëzuara e të thara te Shajës mjekesore përmbajnë kryesisht substanca mucilagjinoze, saponinë, gjurmë esence, taninë, asparaginë, acid silicik të tretshëm dhe substanca minerare si kripëra të kalciumit e të kaliumit.vetitë: Në sajë të përmbajtjes kjo bimë ka veti laksative dhe përdoret kundër pezmatimit të rrugëve urinare, ka veti qetësuese dhe fuqizuese, nxit urinimin, përdoret në pezmatimin e rrugëve urinare. Përdoret edhe nga jashtë në formë llapash si zbutës dhe kundër pezmatimit.pëRgatitja:

Merren rreth 10 gr maja të lulëzuara dhe të tha-ra të shajës mjeksore dhe futet në një enë ku shtohet 1 litër ujë që valon. lihet në qetësi për 45 minuta i mbuluar me kapak, më pas kullohet , ëmbëlsohet sipas dëshirës dhe pihet gjatë ditës nëfilxhanaçaji.Kuravazhdonrrethnjëmuaj.

Për ta vendosur nga jashtë (për të push-uar dhimbjet) merren 20 gr gjethe të

thara e të copëtuara të shajës mjeke-sore, valohet në pak ujë gjersa të bëhet si qullë, ftohet dhe vendoset në formë llape në vendin që ka dhembje.

Ruajtja: Në vende të thara e ruan efektin për

dy vjet.

speci djegës sHaja mjeKsORe (BORagiNis HeRBa)

Cilët persona janë të rrezikuar nga sëmundja vdekjeprurëse. kur duhet të shkojmë te mjeku specialist

ekspozimi në diell shkakton forma të tjera kancerogjene që janë më të shpeshta se melanoma si karçinoma BAZoqeliZore dhe SPiNo-qeliZore që në fakt prekin personat që punojnë në hapësirë,-

si peshkatarët dhe fshatarët duke u manifestuar në pjesët e trupit të ekspozuara nga dielli si: fytyrë,vesh-ë,qafë dhe parakrahë. Melanoma shfaqet veçanërisht në pjesë të tjera të trupit siç i përmendëm me lart.

është vërejtur se disa persona të prekur nga melanoma, në moshë të re, lëkura e tyre ka pësuar djegie të rënda nga dielli ose shtim të numrit të nishaneve si shkak i ekspozim-it nga rrezet ultraviolet. është e këshillueshme sidomos për fëmijët që të ruhen nga rrezet e diellit dhe të ekspozohen në mënyrë graduale duke evituar djegiet që mund të shndërrohen në kancere të lëkurës.

KONtROllet peRiOdiKeDuke filluar nga mosha 30 vjeç

është e këshillueshme që të bëhen kontrolle periodike të nishaneve në të gjithë trupin në mënyrë autonome (duke i kontrolluar vetë në pasqyrë ose me ndihmën e një familjari në vendet ku nuk shikohen me sy)ose duke konsultuar specialistin të pak-tën një herë në vjet.

Analiza vizive e mjekut është lehtësuar nga përdorimi i epilu-minishencës, një teknikë spaciale e zmadhimit dhe ndriçimit të lëkurës që bën të mundur observimin e shtresave më të thella të lëkurës. ky instrument memorizon dhe pjesën e dyshuar të lëkurës dhe pas gjashtë muajsh vëzh-gohet sërish nëse ka zmadhim. Në rast se mjeku ka dyshim të fortë i bëhet pa-cientit një operacion me anestezi lokale dhe merret një kampion për ta dërguar nëlaboratordhediagnostifikuar.

iliR sHOsHi

18 Tg



dOssieR

KONKluZiONe

vlen për t’u përmendur fakti se çfarë mund të bëhet për të siguruar një shkallë maksimale bashkëpunimi

me shqiptarët në detyrën e dëbimit të gjer-manëve qoftë për të lehtësuar zbarkimin aleat nga ajri, apo për ta bërë atë të panevojshëm. Puna paraprake e nevojshme nga ana jonë është në një masë të vogël vetëm problem ushtarak. kjo do të thotë se ndërsa shqip-tarëve do t’u nevojiten armë, do të jetë më pak i nevojshëm thjesht furnizimi me armë sesa të vendosim kujt dhe në çfarë kushtesh do të bëhet furnizimi i tyre. Nuk mund të ketë gabim më të madh sesa të supozohet se gjithçka që duhet bërë është t’u pompojnë armë partizanëve dhe të varemi nga ata për të bërë detyrën tonë. Ar-syet për këtë janë shkurtimisht si më poshtë:1.lëvizja partizane në Shqipëri nuk mund të krahasohet me atë në jugosllavi. Në ju-gosllavi, Tito ka harmonizuar nacionalizmin dhe politikën sociale. kombet e jugosllavisë janë shumë dhe premtimi i federalizmit dhe reformave radikale lejon këdo qoftë slloven, qoftë maqedonas të bashkohet me partizanët pa ushtruar dhunë ndaj patriotizmave loka-le. Në Shqipëri, ku ekzistenca e vetë shtetit duket në rrezik për shumë syresh, lëvizja par-tizane luan rolin e përçarësit në vend që të bashkojë. Nacionalizmi atje është një çështje qejfinëkrahasimmepjesëntjetërtëEvropës,ndërsa partizanët nuk kanë arritur të bindin nacionalistët se ata janë në gjendje apo do të harmonizojnë reformën sociale me pa-varësinë e Shqipërisë.2. Në rast se (gjë që nuk ka të ngjarë të ndodhë) do të dërgoheshin armë në një masë të tillë saqë partizanët mund të dërrmonin çdo element tjetër në vend së bashku me ush-trinë gjermane, atëherë ne duhet ta ndihmo-jmë dhe jo ta pengojmë pushtimin gjerman.është e qartë se gjermanët nuk dëshirojnë të shkatërrojnë partizanët të cilët mund të jenë duke luajtur lojën e tyre. Për sa kohë që linjat e komunikimit ruhen, ekzistenca e një ushtrie

partizane përbën avantazh ndaj gjermanëve meqenëse ajo ndihmon në mbajtjen nën kon-troll të Balkom-it dhe nacionalistëve të tjerë të papërfshirë në politikë dhe si rrjedhojë t’i bindenasaj.Partizanëtnukekanëpërfituarende dhuntinë apo aftësinë politike për të diferencuar mes dikujt që vepron si kolabo-racionist me paramendim dhe qëllim të keq dhe një patrioti të sinqertë dhe progresist i cili përmes forcës së rrethanave mbetet inaktiv apoekufizonvetendukeluajturnjërolneu-tral. Sa më të fuqishëm të bëhen partizanët në pjesët e tjera të vendit - natyrisht deri në njëfarë mase pasi ata nuk mund të fuqizohen deri në dominimin e vendit - aq më shumë do t’i shtyjë intransigjenca e tyre politike elemen-tet e moderuar pro-britanikë dhe pro-ameri-kanë në duart e gjermanëve.3.Partizanëtnukkanënëgjirinetyrefigurapopullore dhe një talent administrativ për të siguruar mbështetje publike dhe për të ruaj-tur qetësinë në prag të një pushtimi aleat. Ne do të ishim të përfshirë në një luftë civile gjatë të cilës rebelët do të përfshinin me mijëra nga ataqëdotëuroninsinqerishtnjëfitoretëale-atëve, ndërsa forcat ku mbështeteshim ne do të na konsideronin si diçka me të cilën sillesh me një tolerancë përçmuese. 4. Furnizimi vetëm i partizanëve do të na hiqte nga duart fuqinë më të madhe bindëse që zotërojmë - kapacitetin për të përdorur burimet tona të ushqimit, veshmbathjes dhe armëve si argument për rikthimin e unitetit kombëtar mbi bazat e një përpjekjeje kundër gjermanëve. kjo do të ishte kryekëput ga-bim në kuadër të provave se a) elementeve të Balkom-it sa vijnë e bëhen më agresivë nën pushtimin gjerman dhe se b) elementi zogist pofitonmbështetje të gjerë popullore dhegjashtë nga dhjetë prefektura tashmë rapor-tohet se janë pothuajse plotësisht besnike ndaj lëvizjes zogiste.Ne po përballemi me disa mijëra gjermanë dhe kosovarë të armatosur - këta të fundit parashikohet të zhvillojnë një betejë të dësh-përuar kundër nesh dhe të dy këta mund të shfarosen vetëm nëse ne do të mund t’i

shfrytëzojmë të gjithë elementet jo të kom-promentuar nga mbështetja e Gjermanisë. Neve na nevojiten partizanët, formacionet e kupit dhe rangjet dhe numri i luftëtarëve të Balkom-it. Së bashku ata mund të for-mojnë një “rreth të hekurt” duke i rrethuar gjermanët në ultësira dhe çdo politikë që nuk tentonnëfillim t’i bashkojë ata do të silltepështjellim në vetvete.Mendohet se mundësia e një bashkimi është më e madhe tani sesa asnjëherë më parë për arsyet e mëposhtme:1. lëshimet territoriale me të cilat është manipuluar kaq shumë kohët e fundit do të kishin humbur shumë prej shkëlqimit të tyre për shkak të akteve të kryera nga kosovarët. ka patur gjithmonë një element të fuqishëm në Shqipëri duke patur parasysh pikëpam-jen se irredentizmi nuk duhet inkurajuar me qëllim që të ruhet miqësia me jugosllavinë dhe se në vend të pretendimeve të reja terri-toriale nga ana e Shqipërisë duhet të thithen elemente të dëshirueshme mes popullit të Kosovësnëpërmjet intensifikimitdhekulti-vimit të tokës së tyre. kjo pikëpamje duhet të jetë shtrirë gjerësisht muajt e fundit.2. rrjedha e luftës u tregon të gjithë ele-mentëve të pasigurt se nuk ka asnjë shpresë në politikën e balancimit të premtimeve të aleatëve të cilët janë në prag të fitoresmepremtimet e gjermanëve të cilët janë drejt humbjes së sigurt.3. që prej konferencës së Teheranit, parti-zanët kanë humbur bazat për shtrirjen e ndi-kimit të tyre që nënkuptonte mosmarrëvesh-je mes britanikëve dhe amerikanëve nga njëra anë dhe një Bashkimi Sovjetik të angazhuar për një revolucion botëror nga ana tjetër. Meqenëse kundërshtarë me popullaritet të regjimit zogist si peshkop Noli e pranuan mbretin Zog si liderin e përkohshëm të peri-udhës së luftës, ai sërish njihet të jetë ashtu siç kaqenënëfaktpërnjëkohëtëgjatë,figuraqendrore në skenën shqiptare. Si i tillë, njohja e këtij statusi është maksimumi që mund të parashikojnë edhe vetë zogistët gjatë luftës. Nga ana tjetër, garancitë e dhëna nga Zogu

si e “blenë” anglezët Babë myslymin

aRKivat BRitaNiKe

se e ardhmja e regjimit do të vendoset nga populli dhe fakti se aleatët janë në gjend-je të shohin se këto rrethana janë realizuar, mundëson që partizanët të fundosin preten-dimet e tyre ekstreme për një të mirë të për-bashkët pa dyshimin se ata do ta gjejnë veten në disavantazh pas luftës.Theksohet në kuadër të këtyre konsideratave se nuk duhet t’i jepet mbështetje ndonjë elementi të vetëm në kurriz të pjesës tjetër, por se avan-tazhet tona të konsiderueshme dhe në rritje duhen shfrytëzuar për të rikrijuar unitetin në Shqipëri dhe si rrjedhojë, për të bërë të mundur rikthimin e prestigjit tek aleatët dhe shpëtimin e qindra jetëve të aleatëve në muajt në vazhdim.

i. sHQipëRiaS.o.e. mbërriti vonë në skenën shqiptare dhe ende në mënyrë paradoksale, Shqipëria ishtevendi iparëqëupërballme sfidënerendit të ri të rezistencës guerile nëpër male.

Një të Premte të Mirë të vitit 1939 kur Mu-solini dërgoi ushtrinë e tij për të hequr të dre-jtën mbi pronën përmes huave të përllogarit-ura nga ai për mbretin Zog, fshatari shqiptar u tërhoq në luginën e tij malore dhe vuri në përdorim aftësitë bllokuese dhe dhunën klandestine që ia kishte mësuar përvoja 400 vjeçare e rezistencës sporadike ndaj regjimit turk dhe që e kishin mbajtur të freskët revo-lucionet periodike kundër mbretit Zog. Ai i fshehu prodhimet e tij, i pagoi taksat me lis-ta premtuese dhe nëse iu bë presion i madh apo u kërcënua me shërbim të detyrueshëm ushtarak, ai u zhduk me pushkë në dorë në një strehë më të largët ku tanket italianë nuk e arrinin dot dhe këmbësoria italiane nuk preferoi ta ndiqte.Ashtu si gjermanët në Çekosllovaki, prania e italianëve në Shqipëri ishte tepër e papër-shtatshme dhe për të ardhur keq, por gjatë dimrit të vitit 1939 dhe fillimverës së vitit

Analizaanglezeebazuarngaraportetqëdërgoninoficerëtbritanikënë terren. “Ballistët nuk janë të fuqishëm nga pikëpamja numerike dhe nga frika e komunizmit, ata janë më të prirur të mbështesin gjermanët”. legaliteti? “ishte e vetmja parti që deri tani prodhoi një program politik mbi bazat e një manifesti zgjedhor”

Partizanëtnukekanëpërfituarendedhuntinëapo aftësinë politike për të diferencuar

mes dikujt që vepron si kolaboracionist me paramendim dhe qëllim të keq dhe një patrioti të sinqertë dhe progresist i cili përmes forcës sërrethanavembetetinaktivapoekufizonveten duke luajtur një rol neutral. Sa më të

fuqishëm të bëhen partizanët në pjesët e tjera të vendit - natyrisht deri në njëfarë mase pasi

ata nuk mund të fuqizohen deri në dominimin e vendit - aq më shumë do t’i shtyjë

intransigjenca e tyre politike elementet e moderuar pro-britanikë dhe pro-amerikanë

në duart e gjermanëve

(Vijon nga numri i kaluar)



dOssieR

Periudha e luftës së Dytë Botërore padyshim është ndër më të rëndë-

sishmet në historinë e Shqipërisë, por njëkohësisht edhe ndër më të debatu-arat. Arsyet e kundërshtive dhe opin-ioneve të kundërta nuk lidhen shumë më luftën kundër pushtuesve italianë e gjermanë, por kryesisht me konf-liktet mes vetë shqiptarëve që kishin për synim sigurimin e pushtetit pas luftës si dhe me pasojat e drejtpërdre-jta që solli në historinë e Shqipërisë kjo periudhë. Ashtu sikurse 70 vjet më parë, komunistët, ballistët e zo-gistët vijojnë të kenë pikëpamje të ndryshme mbi periudhën e luftës, por pikëpamje të ndryshme ndesh-en edhe nga raportimet e bëra nga të huajt e pranishëm apo jo në Shqipëri. Ndryshe raportohej edhe nga secili prej misioneve anglo-amerikane të pranishëm në vend dhe aq më tepër dukej se edhe uashingtoni e londra

nuk ishin të qartë për atë çfarë po ndodhte në Shqipëri dhe për forcat që duheshin mbështetur.

Gazeta “Telegram” po hap kësh-tu një cikël dossierësh të bazuar mbi raportime të ndryshme në lidhje me Shqipërinë e luftës së Dytë Botërore dhe forcave ndërluftuese, pa dashur të pozicionohet në atë se kush ka të drejtë prej raportuesve. Gjithashtu ftojmë lexuesit të marrin pjesë ak-tivisht në këtë debat dhe të shprehin mendimet dhe opinionet e tyre, por edhe të sjellin mbresa apo fakte për të cilat janë në dijeni.

Në disa numra, po botojmë raporte të Ministrisë së jashtme të Britanisë së Madhe (Foreign Office) të cilatkanë bërë përmbledhje të situatës në Shqipëri duke iu referuar raportimeve të misioneve britanike të atashuar pranë palëve të ndryshme ndërluftuese. Titujt janë të “Telegram”-it

Për lexuesin

1940, italia ishte ende neutrale dhe h.M.G. nuk mund të ndërhynte aktivisht. e gjitha kjo ndryshoi kur Musolini ia nguli me tradh-ti thikën e tij pas shpine Francës në qershor 1940 dhe vijoi tradhtinë e tij në tetor me një sulm të paprovokuar kundër Greqisë. Duke vepruar në këtë mënyrë, ai u ekspozua ndaj goditjeve për të cilat agjentët S.o.e në Beo-grad shpenzuan gjithë dimrin e viteve 1940-1941dukeiplanifikuar.Në jugosllavi jetonin dy shqiptarë, Abaz kupi dhe Gani kryeziu, të dy ata preferonin të qëndronin përjetë në mërgim nën regjimin fashist italian, por të dy ende ruanin lidhjet e tyre të trashëguara me popullin dhe qytetet ku kishin qenë prijës feudalë, Gjakova dhe kruja. Mbështetësve të tyre në zonat rreth këtyre qyteteve (të dy ata gëzonin popullar-itet në gjysmën veriore të Shqipërisë) kupi dhe kryeziu dërguan agjentë të transpor-tonin paratë me të cilat S.o.e. i furnizon-te. Armët, që ishte nevoja më emergjente nuk arritën t’i dërgonin. Gjatë dimrit ju-gosllavët po ruanin me kujdes qëndrimin e tyreneutral.Rojete tyrekufitarëmundtë “bënin një sy qorr” gjatë netëve të errë-ta teksa u kalonte pranë ndonjë korrier që transportonte flori, pasi ata nuk dëshiro-nin të rrezikoheshin nga ndonjë akuzë për shkëmbim zjarri kundër urdhrit të ri.S.o.e në jug të Tiranës gjeti një aleat akoma edhemëtëfuqishëmtekMyslymPeza,shefipatriarkal i zonës së Pezës që shtrihet përtej rrugës së rëndësishme nga Tirana drejt jugut duke shkuar për elbasan. Ai vuri në dispozi-cion 500 paundë ar që S.o.e. ia dërgoi atij për ta ruajtur. Me këto para ai bleu përgjithë-sishtngaushtarëtfitimtarëportëkorruptuar

italianë armë, municione dhe ushqime për luftëtarët e tij. Ata ka të ngjarë të ishin më shumë se 150 dhe nga këta, ai nuk ishte në gjendje të udhëhiqte më shumë se 150 bur-ra në betejë në çfarëdolloj kohe; pjesa tjetër duhet të qëndronte nëpër fermat e tyre për betejën e pandërprerë të mbijetesës nga pro-duktet e tokës. Me këto forca të vogla ai kreu gjatë dimrit 1940-1941 një sërë sulmesh në shkallë të vogël kundër forcave pushtuese; një roje u vra, një postkomandë malore u vu nën kontroll, një autokolone furnizuese iu zu pritë në frontin grek, secili pagoi një divident në sigurimin e armëve dhe municionit të nev-ojshëm dhe secili ndihmoi në uljen akoma edhe më të moralit të rënë të trupave italiane.

ii.Dukepunuarpërgjatëkufiritdhedukepërfi-tuar nga neutraliteti i patrazuar i jugosllavisë, oficerëtS.O.E.ishinmiqësuarngapranverae vitit 1941 me miqtë e Pezës, simpatizantët e kupit dhe Gani kryeziut në Shkodër dhe Tiranë dhe liderëve të shpërndarë në zonën e Dibrës në verillindje. S.o.e vendosi se kishte ardhur koha për të shpërndarë një emisar i cili do të shihte me sytë e tij ku të çonte e gjitha kjo. Më6prill1941,njëoficerS.O.E.kaloikufirin me Kupin, Kryeziun dhe eskortënimpresionuese të truprojave të tyre. Në të njëjtën ditë, trupat gjermane pushtuan ju-gosllavinë nga veriu. kjo koincidencë solli një avantazh momentar. jugosllavët e lanë mënjanë neutralitetin e tyre, i dhanë eks-peditës 1000 pushkë dhe dërguan një kolonë jugosllave të udhëtonte përmes Shqipërisë dhe t’u binte italianëve në jug. S.o.e. iu

Furnizimi vetëm i partizanëve do të na hiqte nga duart fuqinë më të madhe bindëse që zotërojmë,

kapacitetin për të përdorur burimet tona të ushqimit, veshmbathjes dhe armëve, si argument

për rikthimin e unitetit kombëtar. Anglezët: Pse nuk duhet t’u japim armë partizanëve. Në konkluzionet e raportit të nxjerrë nga arkivat

britanikedhetëbazuarmbitëdhënateoficerëveanglezë në terren, dalin qartë synimet politike

angleze që mbizotëruan logjikën e luftës. Sipas tyre, më mirë të ndihmohen gjermanët

se partizanët. Furnizimi me armë e veshmbathje si mjet presioni politik

bashkangjit forcave të kësaj kolone dhe mar-shoi përmes kalimeve të ashpra malore të Shqipërisë së veriut. Postkomandat italiane që i hasën rrugës në marshimin e tyre ose ishin shumë të dobëta për të vepruar, ose ishin asgjësuar krejtësisht dhe flamuri shqiptar u ngrit edhe njëherëmbi fortesat e lashta prej guri të ndërtuara mbi shkëmbinj të thepisur duke të krijuar përshtypjen se ishin pjesë e pandarë e tyre. kolona iu afrua Adriatikut. Fuqia e dukshme e saj ishte pasaporta; pamjet e mushkave të ngarkuara me eksplozivë dhe granata, me pushkë dhe automatikë “Tomson” i uru-an mirëseardhjen shefave luftarakë dhe mbushën radhët. ishte një triumf jetëshkurtër. Më 22 prill, jugosllavia ra në duart e gjermanëve. Terrori i përfshiu shqiptarët. italianët ata i njihnin si ushtarë më të dobët se vetë ata trup më trup, por mizoria e menjëhershme e gjermanëve e treguar dhe e ritreguar gjatë pushimeve të zjarrit i mbushi ata me urrejtje. kolona arri-ti luginën perëndimore të Bogës, e lëkundur dhe e sfilitur. Jugosllavët e ndërprenëmar-shimin e tyre dhe u drejtuan për lindja për t’ukthyernëatdhe.Oficeribritanikbëriçdopërpjekje për t’u lidhur me Beogradin, ka-jron, Maltën dhe londrën. radiomarrësja e tij dha njoftim për një numër të konsiderue-shëm forcash, armësh, parash dhe ushqimesh për mbështetjen e rezistencës në Shqipëri, por shpejt mbështetja u dobësua dhe dësh-toi. kupi dhe kryeziu arritën të mbërrinin në strehëtetyremalore.Oficeribritanikndoqipjesën e mbetur të forcave shqiptare drejt lindjes në një udhëtim zhgënjyes përgjatë kalimeve gjarpëruese, 5000 këmbë mbi lugi-nat përgjatë të cilave ai kishte marshuar drejt perëndimit duke ushqyer shpresa të mëdha.Asnjë lajm i mirë nuk erdhi nga ky mision i parë S.o.e., por ai kishte rezultuar të ishte një mision i vlefshëm rikonjicioni. S.o.e. tashmë e dinte se kishte miq në Shqipëri, megjithëse ata ishin shpërndarë nëpër male. Do të kalonin dy vjet përpara se ata të mund të viheshin në lëvizje. Thirrje më urgjente për ndihmë vinin nga vendet e tjera ballkanike. Ndërsa jugosllavia gjendej në duart e gjermanëve, S.o.e. nuk kishte asnjë bazë nga e cila luftëtarët dhe furnizimet të depërtonin në Shqipëri. u desh të prisnin vitin 1943 që bazat e sapongritura të siguroheshin në Greqi për përpjekje të reja.

iii.Në prill 1943, tre oficerë britanikë të ud-hëhequr nga majori (më vonë kolonel-le-jtnant) Maclean u desantuan në epir në Greqinë e veriut me urdhra për të hyrë në Shqipëri. Në udhëtimin e tyre drejt veriut përmes fshatrave grekë ata u ndihmuan dhe u shoqëruan me një mikpritje shembullore. kjo dha pak efekt për t’i përgatitur ata për

të ftohtin e ngjashëm me të cilin u përballën sapokaluankufirinshqiptarnërajonineGji-rokastrës. që nga viti 1941, Shqipëria nuk kishte patur asnjë marrëdhënie me aleatët dhe ata i vështronin këta oficerë britanikëme dyshim si agjentë të mundshëm të impe-rializmit grek. Mesazhet iu përcollën liderëve shqiptarë të rezistencës, por korrierët i kthy-en mbrapsht letrat duke refuzuar një takim dhemadjedukeikëshilluaroficerëtbritanikëtë ktheheshin në Greqi. Sidoqoftë, Maclean këmbënguli.Nga mesi i qershorit ai ia kishte dalë të ta-kohej me liderë lokalë partizanë. Nga fun-di iqershoritaisëbashkumeoficerëte tijkishin vëzhguar sulmet e kryera nga parti-zanët kundër qyteteve të vogla, kishte parë pritat e ngritura ndaj autokolonave italiane, e kishin ngatërruar për spiun grek dhe e kishin kërcënuar me pushkatim, por ai ia kishte dalë t’ikapërcentetëgjithakëtorreziqepërtëfit-uar besimin e shqiptarëve. kishte patur arrit-jedhevonesa,poroficerëtbritanikëukishinshtuar rezultate premtimeve: më 23 dhe 24 qershor aviacioni mbërriti nga Afrika dhe më në fund u hodhën furnizime. Maclean u ftua në një mbledhje të këshillit qendror Parti-zan në labinot, një qytezë pranë elbasanit.Ai udhëtoi atje i veshur si civil dhe u bash-kua me dy këshilltarë në banesën e një kry-eplaku të fshatit. Mbi kokat e tyre ndërsa zhvilloheshin bisedime ngrihej mali, poshtë gjendej rruga ku kalonin përditë kolonat e koracuara italiane të drejtuara nga Greqia, një shënjestër e dukshme, tunduese dhe e favorshme për unitet.këtu për herë të parë partizanët hapën sytë ndaj ndihmës që mund të sillte S.o.e. Në një fshat malor u ngrit shtabi i parë britanik nën minaren e thyer të një xhamie të rrënuar

dhe misioni i Maclean-it vendosi të punonte menjëherë për të trajnuar Brigadën e Parë Partizane të sapokrijuar. Nevoja imediate ishin armët dhe S.o.e. kishte në komandën e saj vetëm një aviacion tëkufizuar.Nëgjashtëmuajteparënukuarrit të siguroheshin nga ajri nga Afrika më shumë se 128 pushkë me 537 000 karika-torë, 177 mitralozë të lehtë dhe të mesëm, 65 pushkë kundratank dhe 349 pushkë të prodhimit britanik. Sidoqoftë, ata zbuluan se shqiptarët ishin në gjendje t’i përvetëso-nin shpejt armët e reja dhe si të gjithë gue-rilët, ai u gëzohej armëve të tij mbi gjithçka tjetër. ushqimi ishte e vështirë të sigurohej. Për sa i përket transportit, italianët përdornin mushkat dhe mëzat kudo që t’i gjenin dhe këta të fundit duhet të rikapeshin me forcën e armëve.

iv.Nevojat strategjike të italianëve dhe gjer-manëve diktonin operacionet taktike shqip-tare. Aksi mund të zinte pak plaçkë lufte në Shqipëri me përjashtim të minierave të kromit që kishin nisur tashmë të funksion-onin. qëllimi i tyre në Shqipëri ishte i dy-fishtë: së pari të ruanin bregdetin kundërzbarkimeve aleate që mund të kërcënonin makinerinë gjermane të luftës nga jugoslla-via deri në Greqi. Si rrjedhojë, synimi i tyre ishte të mbanin hapur rrugët e furnizimit: Ata e kuptonin se qëllimi i S.o.e. duhet të ishte bllokimi i rrugëve të furnizimit. Beteja në Shqipëri nisi siç do të vazhdonte deri në fund, një luftë e zhvilluar për ndërprerjen e rrugëve të furnizimit. këto rrugë atëherë dhe në fakt rruga kryesore korçë-janinë që kalon përmes cep-it juglindor të Shqipërisë ishin shënjestra.

20 Tg



peRgameNpeRgameN



“Njeriu kur ka dashuri bëhet

edhe vetë më i dashur dhe më i mirë me të tjerët që e rrethojnë,

dhe po flas për dashurinë e duhur dhe atë të sinqertën. unë me veten time nuk kam qenë i keq, se s’kam

dashur kurrë dhe s’dua kurrë t’i shkaktoj keq njeriu, po kur të falin

dashuri bëhesh edhe më i mirë. mbi të gjitha kur ke dashurinë e

Zotit në krah

Një ndër aktorët më të spikatur të “Portokallisë” dhe njëkohë-sisht ndër aktorët e rinj më

të talentuar, Besart Kallaku, rrëfehet për gazetën “telegram”. Autoironia si një “mësim” për ata që nuk e kuptojnë dhe nuk e përtypin dot humorin. Dhe dashuria e madhe e jetës së tij, këngëtarja Xhensila Myrtezai. Po Dasma? “Është një qokë që duhet bërë...”

si nisi ky sezon i ri televiziv në “portokalli” për ty? Si çdo sezon tjetër i “Portokallisë”. është viti i 11-të ky dhe jemi më-suar tashmë, nisim aty ku e lamë buzëqeshjen e shqiptarëve.

Brenda cilit karakter të humorit ndehesh më i kënaqur me veten?Të gjitha personazhet kanë dashurinë tënde, madje edhe e duan dashurinë tënde, por dashuria e parë ka pak më tepër vlerë dhe ai është Gjini, ai më bëri.

te gjini ndjehesh 100% Besi?jo, Gjini është tjetër gjë dhe Besi tjetër gjë, por energjia e Besit te Gji-ni është 100%.

ti përdor ironinë. të ka krijuar probleme?un më shumë kam përdorur auto-ironinë, që do të thotë se përderisa mua nuk më krijon probleme për veten time, atëherë të tjerët duhet të mirëkuptojnë atë që është humor. edhe katunari edhe maloku jam po un.

lëkundesh ndonjëherë mes ak-trimit dhe muzikës. Çfarë të josh në jetën si këngëtar që nuk të tërheq në atë si aktor? un nuk jam këngëtar, mos më thoni si këngëtar se nuk e quaj veten të tillë, jam një aktor që bëj humor dhe me këngë.

me muzikën të lidh dhe dashu-ria, pasi dihet që ti je fejuar me këngëtaren e mirënjohur Xhen-

peRgameN

BESART KALLAKU: Dasma ime? Një qokë për t’u bërë

sila myrtezai. dashuria të ka bërë më të mirë?Njeriu kur ka dashuri behet edhe vetë më i dashur dhe më i mirë me tëtjerëtqëerrethojnë,dhepoflaspër dashurinë e duhur dhe atë të sin-qertën. unë me veten time nuk kam qenë i keq, se s’kam dashur kurrë dhe s’dua kurrë t’i shkaktoj keq nje-riu, po kur të falin dashuri bëhesh edhe më i mirë. Mbi të gjitha kur ke dashurinë e Zotit në krah.

sipas traditës shqiptare pas fejesës vjen martesa. a keni planifikuar se kur do ta bëni dasmën? është qokë që do të bëhet edhe ajo, kështu themi ne, katunarët e eman-cipuar në metropol... hahahaha

vendose të këndosh meqë Xhen-sila është këngëtare dhe doje ta sfidoje?Aman mos më thuaj më që vendose të këndosh. Për të kënduar këndon rati, un bëj klipin dhe historinë ko-mike të tij.

cili është humori që bën më shpesh me të?Bëj shumë për ta bërë të buzëqeshë dhe të jetë e lumtur.

e ke imituar ndonjëherë në sy Xhesin dhe cili ka qenë reagimi i saj?Po e kam imituar, në disa veprime apo reagime të saj, normal që do qeshë, pak me siklet por qesh ha-haha

sa të ka ndryshuar jeta pas fejesës, duke ditur që je një per-son që nuk të “zë vendi”? jam bërë më familjar dhe i përkush-tuar. Dëshira ime e madhe ka qenë gjithmonë që dhuratën e dhënë prej Zotit ta përdor në të mirë të njerëzve dhe t’i përkushtohem të mirës së tyre, dhe gjithë jetën këtë do të dua të bëj.

për çfarë shpenzoni më shumë para në jetën tuaj si çift? Nuk besoj se zë vend tek un kjo pyetje, një pjesë e tyre shkon gjith-monë për njerëzit që kanë nevojë

të jesh çift në botën e artit sa e vështirë është? Nuk kam ndjerë vështirësi përkun-drazi

cila është frika jote më madhe? Të kem frikë.

22 Tg



FuNdjava

Ak

Tiv

iTe

Te

OPERA LA SyLPhidEData: 27-28/03/2015Orari: 19:00 - 20:30Vendndodhja: Pallati i Kulturës “La Sylphide” është një balet romantik me dy akte me muzikë të Herman Lovenskiold dhe libret të Adolphe Nourrit, i cili vjen në TKOB e 27, 28 Mars dhe 01, 03 Prill 2015, Ora 19.00.Koreografia do të jetë e Ilir Kernit sipas A. Bournoville. Do të interpretojnë trupa e ba-letit të TKOB dhe orkestra do të drejtohet nga Stefano Ligoratti.Skenografia dhe kostumet do të jenë tërë-sisht në funksion të veprës. Në aktin e parë do të jemi në një shtëpi tipike skoceze ku pritet të zhvillohet një festë martese dhe në aktin e dytë në një pyll të mjegulluar ku ng-jarja finalizohet.Balerinët do ti shohim të veshur me fusta-nellat shumëngjyrshe skoceze dhe bale-rinat me fustanet karakteristike. (Skenografia Zorz Drausnik dhe kostumet Elva Bella)Një zanë e ajrit “Silfida” magjeps personazhin tonë kryesor në fillim të veprës dhe ai nuk mundet t’i rezistojë tërheqjes së saj, duke braktisur të fejuarën e tij Effin në ditën e dasmës. Nga dëshira për ta bërë të tijën zanën e bukur, ai i beson magjistares Magde dhe pranon prej saj shallin magjik që do kthejë Silfidën në një qenie njerëzore….(vazhdon në skenën e TKOB në datat 27, 28 Mars dhe 01,03 Prill 2015, Ora 19.00)

MUZiKËKOncERt KLASiK

Data: 27/03/2015Orari: 19:00 - 21:30Vendndodhja: Universiteti i ArteveMe rastin e Pranverës së Franko-fonisë, në Universitetin e Arteve, ditën e premte, 27 mars, ora 19:00, organizohet një koncert me muzikë klasike.

EVEntJAVA E FRAnKOFOniSË: Mbrëmja e MbylljesData: 28/03/2015Orari: 19:00 - 22:30Vendndodhja: Qendra Kulturore TullaPranvera e Frankofonisë 2015 do të mbyllet me një mbrëmje nën një atmosferë muzikore dhe poetike tek Tulla Culture Center, të shtunën 28 mars, ora 19:00.Programi: Këngë franceze nga grupi “les revendeurs de mort subite”, poezi shqiptare dhe franceze të koordinu-ara nga Rajmonda Avignon. Do të kemi kënaqësinë të mirëpresim grupin Amália Baraona Trio, i cili do të na bëjë të udhëtojmë falë një repertori, që ndërthur klasikët francezë me bossa nova-n braziliane. Një mbrëmje e realizuar falë mbështetjes së Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Francë-Shqipëri.

Windows 10, i disponueshëm në 190 shtete dhe 111 gjuhëteKNOlOgji

Dell zbulon gjurmuesin e sigurisë

Ceo i Facebook, Marc Zuckerberg ka raportuar se kompania Facebook është

në bisedime me disa nga mediat më prestig-joze në botë si The New york Times, Buzz-Feed dhe National Geographic. Bisedimet konsistojnë në kërkesën që Facebook i ka bërë këtyre mediave për publikim direkt të lajmeve dhe artikujve në platformën e këtij rrjeti so-cial. ideja është që përmbajtja e publikuesve të arrijë sa më shpejt tek audienca, sidomos tek përdoruesit e rrjetit social nga një pajisje mo-bile, duke mos qënë nevoja klikimi i një linku për hapjen e një lajmi të ri.Detajet se si do të duket dhe funksionojë ky format i ri akoma nuk dihen plotësisht por duket se publikuesit do ti përdorin 1.4 miliard përdoruesit aktivë të Facebook si një mënyrë për të shpërndarë lajmet e tyre në audienca të reja të cilat kontrollojnë kryefaqen e tyre në Facebook disa herë në ditë. Gjithsesi The Times raporton se kjo gjë mund të sjellë re-duktimin e kontrollit të publikuesve ndaj përmbajtjeve të tyre madje atyre do u duhet

të ndajnë me Facebook të gjitha të ardhurat që marrin nga reklamimi. kjo do të thotë që arti-kujt që do të publikohen në rrjetin social do tu gjenerojnë atyre më pak të ardhura se artikujt që ata publikojnë në platformat e tyre të cilat zakonisht kërkojnë regjistrimin apo abonimin e përdoruesve.Gjatë momenteve të para të qarkullimit të këtij lajmi nëmuajin tetor, ChrisDuncan, shefi imarketingut i medias popullore Neës uk, e përshkroi këtë ide si ‘një taksë mbi audiencën’ ose ‘një taksë mbi navigimin’. Ai tha se ndër-kohë që kjo mund të jetë një mundësi e mirë për publikime rajonale apo më modeste, për titujt kryesore nuk mund të thuhet e njëjta gjë. Gjithsesi është vënë re se publikimet po shi-hen nga një këndvështrim i ri dhe janë bërë më të hapura ndaj diversitetit përsa i përket vendit se ku publikohen. Si shembull të kësaj ideje mund të përmendim shërbimin e ri Discover të Snapchat, i cili publikon cdo ditë artikuj të mediave të njohura si The Daily Mail, vice dhe CNN.

grupi informatik amerikan ”micro-soft” tha se sistemi i ri i operimit ëin-doës 10 do të dalë këtë verë në 190 shtete dhe do të jetë i disponueshëm në 111 gjuhë. “vazhdojmë të bëjmë progres të madh dhe ndajmë me ju sot lajmin se “Windows 10” do të jetë i disponuse-shëm në 190 shtete dhe 111 gjuhë”, tha zëvëndëspresidenti i ”microsoft”-it, terry myerson duke theksuar se është krijuar për disa tipe pajisjesh si pc, smartphone dhe pajisje që funksionojnë me anë të internetit.

data e saktë e daljes nuk është bërë ende e ditur. grupi amerikan po bash-këpunon edhe me Xiaom-in për të eks-perimentuar Windows 10-ën.ai gjithashtu bëri të ditur partneritetin me kompanitë ”tencent” dhe “leno-vo” për të ndihmuar klientët në Kinë që të kalonin në sistemin ëindoës 10. “mi-crosoft”-i theksoi se sistemi i ardhshëm i operimit do të ofrojë mundësinë e lidhjes pa fjalëkalim duke përdorur metoda teknologjike biometrike si njohja me anë të fytyrës.

Sulmuesit mund të kenë instaluar një maluer në një vegël difektoze të ofruar nga Dell në pa-jisjet e kësaj kompanie me qëllim për të gjurmuar produktet e konsumatorëve. Një hulumtues sig-urie zbuloi këtë problem në muajin nëntor dhe e raportoi atë tek kompania. Në muajin janar ky problem u neutralizua. Gjithsesi, nuk janë mbyl-lur akoma të gjitha rrugët abuzimit.

Aplikacioni pas të cilit fshihej ky maluer, quhet Dell System Detect. Ai ka për qëllim të ndihmojë uebfaqen e prodhuesit të kompjuterëve të njohë produktin e përdoruesit në mënyrë që të ofro-jë për të mbështetjen përkatëse. vitin që shkoi një hulumtues tjetër sigurie, Tom Forbes ndërtoi programin anasjelltas për të parë me detaje se si ai komunikonte me uebfaqen e Dell. Forbes zbuloi se aplikacioni instalon një server ueb në një makinë lokale që lidhet me portën 8884. Më pas faqja e Dell përdor javaScript për të dërguar kërkesa drejt serverit lokal. Më interesant është fakti se Forbes gjatë eksperimentit të tij mësoi se program teston nëse kërkesat e faqes përfshinin ‘dell’ në url-në e tyre përpra se të vepronin mbi këto kërkesa.

Bëhet fjalë për një problem tepër të rrezik-shëm sepse ai bën të mundur instalimin në hes-

htje të një malueri. Ndërsa Dell ofroi një përditë-sim automatik për të gjitha pajisjet e infektuara nga ky maluer në 9 janar por ekspertët e sig-urisënukmundëntë identifikoninmekanizmine ndryshuar të autentikimit që kishte përdorur kompania. Ndaj nuk dihet nëse ky mekanizëm është 100% i sigurt apo jo.

Të martën një zëdhënës i kompanisë dekla-roi se i gjithë ky problem ishte korigjuar. Por dhe pas korigjimit, fakti se ky maluer ka ekzis-tuar mund ti rrisë shqetësimet e përdoruesve ndaj kompanisë Dell. Dyshimet se kompanitë e prodhimit të harduerëve dhe softerëve ndihmo-jnë qeveritë në përgjim janë rritur së tepërmi dy vitet e fundit, të nxitura pjesërisht nga zbulimi i mbikqyrjes së qeverisë amerikane. Por zëdhënësi i Dell qartëson se kjo kompani nuk ka punuar dhe nuk do të punojë ndonjëherë me qeveritë e shteteve për qëllime të tilla.

Zuckerberg: Mediat e njohura të publikojnë

lajmet në Facebook

ZBavitje



KinEMA LES FiAncéESData: 27/03/2015Orari: 19:00 to 21:00Vendndodhja: Rr. Aleksandër MoisiuMe rastin e Pranverës së Frankofonisë, akademia e Fil-mit dhe Multimedias Marubi dhe Ambasada e Greqisë në

Tiranë, shfaqin, ditën e premte, 27 mars, ora 19:00, filmin “Les fian-cées”, i Pantelis Voul-garis, i realizuar në 2003-in.Më 1922-in një fotograf amerikan kthehet në Amerikë në rrugë detare duke nisur nga Smyrne, me 700 femra greke të cilat nisen për t’u mar-tuar.Vendi: Akademia e Fil-mit dhe Multimedias Marubi. Hyrja: falas

Ak

TiviTe

Te

ciRK SURPRiZAtE PRAnVERËS

Data: 28-29/03/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Rr. Maliq MuçoCirku Kombëtar shpalos më 28 e 29 mars, ora 11:00, premierën e re me titull “Surprizat e Pran-verës”.Programi i shfaqjes do të ketë një fill lidhës të numrave, që do të real-izohet nga prezantuesi dhe kllouni i shfaqjes. Në shportat e mbushura me lule do të jenë të fshehur zarfe, mbi të cilët do të shkruhet emri i kombinimit dhe brenda tyre do të jetë teksti i kombinimit. Ato do të hapen një e nga një, duke zbuluar gradualisht edhe të gjitha surprizat e pranverës së këtij viti.Në këtë shfaqje do të jenë të gjithë profilet e cirkut, të ftuar specialë në çdo shfaqje, këngëtarë nga programi “Gjeniu i vogël” dhe nga projekti “Guide” konkurimi i 60 shkollave të ciklit 9-vjecar të Tiranës dhe grupi i valles Trad Folk Tirana. “Sur-prizat e Pranverës” vjen me libret dhe tekst të Kujtim Dumit, drejtimi artistik ng Alketa Haxhiu dhe formulimi muzikor nga Sajmir Çili.

tEAtËRKURbAtKAt

Data: 28-29/03/2015Orari: 19:00 - 20:30Vendndodhja: TiranaNë sallën Shekspir të Teatrit Metropol (Qendra Kulturore Tirana) do të jepet ditën e shtunë dhe të diel, më 28 e 29 mars, ora 11:00, shfaqja për publikun e vogël me titull “Kurbatkat”.Fabula e kësaj shfaqje është marrë nga një fakt tronditës, që e hasim shpesh edhe në Shqipëri. Braktisja e fëmijëve për mo-tive të ndryshme. Meqenëse shfaqja i drejtohet një spektatori të vogël, përralla ka brenda fantazinë dhe hiperbolën dhe fakti i brak-tisjes së fëmijëve është dhënë në mbrojtje të komunitetit më të varfër kulturor, komunitetit rom.Kjo është një shfaqje plot ngjyra e alegri me libret, regji e koreografi të mjeshtrit Llaqi Nako dhe ku do të interpretojnë fëmijët e grupit Spektër e aktorja Merita Dabulla.Skenografia është e Hysni Lokës dhe kostu-met nga Ina Elezi.

ZBavitje

24 Tg



synimi ynë është të projektojmë gjëra të thjeshta... ...sepse t’i komplikojnë, arrijnë të tjerët

C M Y K



Tg


BasHKia e tiRaNesKush po i promovon katër emrat e ps-së

isH-usHtaRaKët skema që i bëri

debitorë ndaj shtetit

Tg


dOssieRsi e blenë anglezët

myslym pezën

gazeta telegram viti ii botimi 6

Documents