အာမခလပငနး လပကငခြင ဥပေဒ

ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕

အာမခလပငနးလပကငခြငဥပေဒ

(ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕ဥပေဒအမတ ၆/၉၆)

ရနကနၿမ႕၊ ၁၃၅၈ ခႏစ၊ ပထမ၀ါဆလဆနး ၉ ရက

(၁၉၉၆ ခႏစ၊ ဇြနလ ၂၄ ရက)

မာတကာ

စဥ အေၾကာငးအရာ စာမကႏာ

၁။ အခနး(၁) အမညႏငအဓပၸါယေဖာျပခက ၁ - ၂

၂။ အခနး(၂) ရညရြယခကမား ၂

၃။ အခနး(၃) အာမခလပငနးႀကးၾကပေရးအဖြ႕ဖြ႕စညးျခငး ၃

၄။ အခနး(၄) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏တာဝနႏင လပပငခြငမား ၄ - ၅

၅။ အခနး(၅) လပငနးလငစငေလာကထားျခငးႏင ထတေပးျခငး

၅ - ၆

၆။ အခနး(၆) အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခ ကယစားလယ သ႕မဟတ အာမခအကးေဆာင ၏ တာဝနမား

၆ - ၈

၇။ အခနး(၇) စာရငးစစေဆးျခငး ၉

၈။ အခနး(၈) လပငနးလငစငပယဖကျခငး ၉ - ၁၀

၉။ အခနး(၉) စာရငးရငးလငး ဖကသမးျခငး ၁၀ - ၁၁

၁၀။ အခနး(၁၀) စမခန႔ခြေရးနညးလမးအရ အေရးယျခငး ၁၁ - ၁၂

၁၁။ အခနး(၁၁) ျပစမႈႏင ျပစဒဏမား ၁၂ - ၁၃

၁၂။ အခနး(၁၂) အေထြေထြ ၁၃ - ၁၄

ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕

အာမခလပငနး လပကငခြငဥပေဒ

(ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕ဥပေဒအမတ ၆/၉၆)

ရနကနၿမ႕၊ ၁၃၅၈ ခႏစ၊ ပထမ၀ါဆလဆနး ၉ ရက

(၁၉၉၆ ခႏစ၊ ဇြနလ ၂၄ ရက)

ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕သည ေအာကပါဥပေဒက ျပဌာနးလက သည။

အခနး(၁)

အမညႏငအဓပၸါယေဖာျပခက

၁။ ဤဥပေဒက အာမခလပငနး လပကငခြငဥပေဒမားဟ ေခၚတြငေစရမည။

၂။ ဤဥပေဒတြငပါရေသာ ေအာကပါစကားရပမားသည ေဖာျပပါအတငး အဓပၸါယ သကေရာကေစရမည -

(က) အာမခလပငနး ဆသညမာ ဤဥပေဒ ပဒမ ၈ အရ လပကငခြငျပထားေသာ အာမခလပငနးမားက ဆသည၊

(ခ) အာမခလပငနးလပကငသ ဆသညမာ အာမခလပငနးလပကငသည ကမၸဏက ဆသည။

(ဂ) အာမခအလပလကခကယစားလယ ဆသညမာ အာမခလပငနးလပကငသ ကယစား အာမခလပငနးမား လကခခြငရသည ကမၸဏက ဆသည။

(ဃ) အာမခအကးေဆာင ဆသညမာ အာမခထားရရာတြင အာမခထားသ၏ အကးစးပြားက ေရး႐၍ အာမခလပငနးလပကငသႏင ဆကသြယေဆာငရြက ေပးသည ၾကားခကမၸဏက ဆသည။

(င) ကမၸဏ ဆသညမာ ျမနမာႏငငကမၸဏမား အကဥပေဒအရျဖစေစ၊ ၁၉၅၀ ျပညႏစ၊ အထးကမၸဏအကဥပေဒအရျဖစေစ ဖြ႕စညးတညေထာငထားေသာ ကမၸဏက ဆသည။

(စ) ဝနႀကးဌာန ဆသညမာ ဘ႑ာေရး၀နႀကးဌာနက ဆသည။

(ဆ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕ ဆသညမာ ဤဥပေဒ ပဒမ ၄ အရဖြ႕စညးသည အာမခလပငနး ႀကးၾကပေရးအဖြ႕ကဆသည။

အခနး(၂)

ရညရြယခကမား

၃။ ဤဥပေဒ၏ ရညရြယခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည -

(က) ႏငငေတာ၏ ေစးကြကစးပြားေရးစနစ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက အေထာကအကျဖစေစ ရန၊

(ခ) ျပညတြငးျပညပ ရငးႏးျမႇပႏမႈ ဖြ႕ၿဖးတးတကလာေစရန၊

(ဂ) ပဂၢလက က႑အေနျဖင အာမခလပငနး၊ အာမခအလပလကခ ကယစားလယ လပငနး သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာငလပငနးက လပကငႏငေရးအတြက လမးဖြငေပးရန၊

(ဃ) ႏငငေတာအတြငး ဘကစဖြ႕ၿဖးတးတကလာသညႏငအည လအပလာမည အာမခအကာအကြယအမးမးက ေဆာငရြကေပးျခငးျဖင အာမခစနစအေပၚ ျပညသအမား ယၾကညကးစားမႈပမရလာေစရန၊

(င) အာမခပညာႏင အာမခလပငနး ရငသနတးတကထြနးကားလာေစရန။

၂

အခနး(၃)

အာမခလပငနးႀကးၾကပေရးအဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငး

၄။ ၀နႀကးဌာနသည -

(က) ေအာကပါပဂၢလမား ပါ၀ငေသာ အာမခလပငနးႀကးၾကပေရးအဖြ႔က ဖြ႕စညးရ မည-

(၁) ၀နႀကးဌာနက တာ၀နေပးအပသ ......... ဥကဌ

(၂) ျမနမာႏငငေတာဗဟဘဏမ ......... အဖြ႕၀င

ကယစားလယ ၁ ဥး

(၃) ေရ႕ေနခပ႐းမ ကယစားလယ ၁ ဥး ......... အဖြ႕၀င

(၄) စာရငးစစခပ႐းမကယစားလယ ၁ ဥး ......... အဖြ႕၀င

(၅) ရငးႏးျမႇပႏမႈႏင ကမၸဏမား ၫႊနၾကားမႈ ......... အဖြ႕၀င

ဥးစးဌာနမ ကယစားလယ ၁ ဥး

(၆) သငေလာသည ႏငငသား ...... အဖြ႕၀ငမား

အာမခပညာရငမား

(၇) င ရ က ရ က ကပစစ ဆ ရ ဦ စ ဌ နမ

အရာရ ၁ ဥး ...... အတြငးေရးမး

(ခ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က ဖြ႕စညးရာတြင လအပပါက ဒတယဥကဌႏင တြဖကအတြငး ေရးမးတ႔က သတမတႏငသည။

၅။ အစးရ၀နထမးမဟတေသာ ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၀ငသည ၀နႀကးဌာနက သတမတသည ခးျမႇငေငြက ခစားခြငရသည။

၆။ င ရ က ရ က ကပစစ ဆ ရ ဦ စ ဌ နသည -

(က) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ အသးစရတမားက ကခရမည၊

(ခ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ ႐းလပငနးမားက ေဆာငရြကေပးရမည။

၃

အခနး (၄)

ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ တာ၀နႏငလပပငခြငမား

၇။ ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ တာ၀နႏင လပပငခြငမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည -

(က) အာမခလပငနး လပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာင၏ လပငနးလငစင ေလာကထားမႈက စစစဆးျဖတျခငး၊

(ခ) အာမခလပငနး လပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယက အာမခ အမးအစားအလကထေထာငထားရရမည ထည၀ငၿပး မတညရငးႏးေငြ ပမာဏက ၀နႀကးဌာန၏ သေဘာတညခကျဖင သတမတျခငး၊

(ဂ) အာမခလပငနး လပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယ၏ ရရနပငခြငႏင ေပးရနတာ၀နမားက တနဖးျဖတရာတြင အေျခခရမညမမားက သတမတျခငး၊

(ဃ) အာမခရနပေငြတစရပရပအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈ ကန႔သတခကက သတမတျခငး၊

(င) အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာငက ေပးေဆာငရမည တငသြငးေငြ၊ လငစငေၾကးႏင ႏစစဥ ေၾကးမားက သတမတျခငး၊

(စ) ႏငငေတာအတြငးရ အာမခလပငနးလပကငသမား လကမခေသာ အာမခ လပငနးမားက ျပညပတြင တက႐ကအာမခထားရရန ခြငျပျခငး၊

(ဆ) လအပပါက အသကအာမခေပၚလစရငမားအား ကာကြယရန ရနပေငြက ထေထာငထားရေစျခငးႏင အျခားသငေလာေသာ နညးမားျဖင အေရးယေဆာင ရြကေစျခငး၊

(ဇ) မမ၏ လပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင အေထာကအကျဖစေစရနအတြက ျပညတြငး သ႔မဟတ ျပညပမ ပဂၢလတစဥးဥးက ၀နႀကးဌာန၏ ခြငျပခကျဖင ငားရမးအသးျပျခငး၊

(စ) အာမခလပငနးက ဖကသမးသညအခါ လပငနးလပကငသက ေပးေဆာငထား ေသာတငသြငးေငြက သငေလာသညဟ မမထငျမငသည နညးလမးႏင အခ း အစားအတငး အာမခလပငနးဖကသမးျခငး ခရသ၏မညသည အာမခရနပေငြ သ႔မဆ ခြေ၀ေပးျခငး၊

၄

(ည) အာမခပညာႏင အာမခလပငနးရငသနတးတကထြနးကားလာေစေရး အတြက ေလကငသငၾကားျခငး၊ ပညာျဖန႔ျဖးျခငး၊ အျပညျပညဆငရာ အာမခအဖြ႕အစညး မားႏင ဆကသြယေဆာငရြကျခငး။

အခနး (၅)

လပငနးလငစငေလာကထားျခငးႏင ထတေပးျခငး

၈။ ေအာကပါ အာမခလပငနးတစရပရပကျဖစေစ၊ လပငနးတစရပထကပ၍ျဖစေစ လပကင လေသာ ကမၸဏသည လပငနးလငစငရရရန ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သ႔ သတမတခကမားႏငအည ေလာကထားရမည -

(က) အသကအာမခ၊

(ခ) မးအာမခ၊

(ဂ) အလးစေမာေတာယာဥအာမခ၊

(ဃ) ေငြပ႔ေငြသယအာမခ၊

(င) ေငြသားလျခမႈအာမခ၊

(စ) သမာဓအာမခ၊

(ဆ) ၀နႀကးဌာနက အစးရအဖြ႕၏ သေဘာတညခကျဖင အခါအားေလာစြာ အမန႔ ေၾကာျငာစာ ထတျပန၍ ခြငျပေသာ အာမခအမ းအစားမား။

၉။ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာငအျဖစ ေဆာငရြက လေသာ ကမၸဏသည လပငနးလငစငရရရန ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သ႔သတမတခကမား ႏငအည ေလာကထားရမည။

၁၀။ ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သည -

(က) ပဒမ ၈ သ႔မဟတ ပဒမ ၉ အရ တငသြငးသည ေလာကလႊာက သတမတခကမား ႏငအည စစစၿပး လပငနးလငစငထတေပးျခငး သ႔မဟတ ျငငးပယျခငး ျပႏင သည၊

၅

(ခ) လပငနးလငစငေလာကလႊာစစစရာတြင လအပပါက စာရြကစာတမး အေထာက အထားမားက ေတာငးယၾကည႐စစေဆးႏငသည။

အခနး (၆)

အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာင၏တာ၀နမား

၁၁။ အာမခလပငနး လပကငသ၊ အာမခအလပလကခ ကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခ အကးေဆာငသည -

(က) ဤဥပေဒပါ ျပဌာနးခကမား၊ ဤဥပေဒအရ ထတျပနသညနညးဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား၊ အမန႔ႏင ၫႊနၾကားခကမားက လကနာရမည၊

(ခ) သကဆငရာ လပငနးလငစငစညးကမးမားက လကနာရမည၊

(ဂ) မမ၏ လပငနးလငစငက လႊေျပာငးျခငးမျပရ၊

(ဃ) မမ၏လပငနးေဆာငရြကမႈႏင ဘ႑ာေရးအေျခအေနက ေပၚလြငထငရားေစသည စာရငးစာအပႏင မတတမးမားက စနစတကႏင လြယကစြာ စာရငးစစေဆးႏင ရနအတြက ထနးသမးထားရရမည၊

(င) ဘ႑ာေရးႏစအလက ႏစခပစာရငးမားက ႏစစဥ စာရငးစစေဆးရမည၊

(စ) လပငနးလငစငပယဖကခရပါက မမပငဆငသည ရရနပငခြငမားက ျပညတြငး ေပးရနတာ၀နမားႏငညမသည ပမာဏအထ ျမနမာႏငငအတြငး၌သာ ထားရရ မည၊

(ဆ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ ခြငျပခကမရရဘ အာမခလပငနးဆငရာမညသည ႐းခြကမ ဖြငလစျခငးမျပရ။

၁၂။ အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယသည အသက အာမခလပငနးက လပကငပါက -

(က) အာမခသခ ၤာပညာရငတစဥးအား အသကအာမခ ပရမယႏႈနးထားမားက တြကခကသတမတေစရမည၊

၆

(ခ) အသကအာမခလပငနး ရနပေငြအနက အာမခသခၤာပညာရငက အဆျပသည ပမာဏကသာ ရငးႏးျမႇပႏရမည၊

(ဂ) အသကအာမခလပငနးက အနညးဆး ၄ ႏစတစႀကမအာမခသခၤာပညာရငတစဥး အား တနဖးျဖတေစ၍ ယငးတနဖးျဖတျခငး အစရငခစာက သတမတခက ႏငအည ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သ႔ တငျပရမည၊

(ဃ) ပဒမခြ (ဂ)အရ တငျပေသာ အသကအာမခလပငနးတနဖးျဖတျခငး အစရငခစာ က ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က လကခရနမသငဟ ယဆ၍ေသာလညးေကာငး၊ အာမခထားသမား၏ အကးစးပြားက ထပါးႏငသညဟ ယၾကည၍ေသာ လညးေကာငး ၫႊနၾကားလင အျခားအာမခသခ ၤာပညာရငတစဥးျဖင ျပနလည တနဖးျဖတျခငးျပရမည၊

(င) အာမခသခၤ ာပညာရငက တနဖးျဖတရာတြင ပေငြရပါက ယငးပေငြက တညဆဥပေဒ သ႔မဟတ ပဋညာဥတစရပရပႏင မဆန႔ကငလင အသကအာမခ ရနပေငြမ ထတယႏငသည။ သ႔ရာတြင ယငးထတယေငြသည အာမခေပၚလစရင မားသ႔ အျမတအျဖစသတမတထားေငြ၏ ေလးပတစပထကမပေစရ၊

(စ) အသကအာမခေပၚလစ စညးကမးခကမားႏငအည အကးခစားခြင လႊေျပာငးျခငး ခရသသ႔သာလင ေသဆးမႈေတာငးခေငြက ထတေပးရမည။ အကးခစားခြင လႊေျပာငးျခငးခရသသည အရြယမေရာကေသးသျဖစလင ၎၏မဘအရငး သ႔မဟတ တရား၀ငေမြးစားမဘ သ႔မဟတ တရား၀င အပထနးသအား ထတေပး ရမည၊

(ဆ) အကးခစားခြငလႊေျပာငးျခငးခရသသည အသကအာမခထားသ ထကေစာ၍ ေသဆးခၿပး အသကအာမခထားသက အက းခစားခြင ထပမျပငဆငလႊေျပာငး ျခငးမျပခသညကစၥတြင ေသဆးမႈေတာငးခေငြက ေအာကပါအစအစဥအတငး ထတေပးရမည -

(၁) ခငပြနး သ႔မဟတ ဇနး၊

(၂) သားသမး၊

(၃) ေျမး၊

(၄) ညအစက၊ ေမာငႏမ၊

(၅) မဘ။

၇

၁၃။ အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယသည -

(က) တစဆငအာမခထားရမည အစအစဥက ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သ႔ တငျပရမည၊ (ခ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က အတညျပၿပးေသာ အသကအာမခအမးေငြ၊ စာရငးပတ

တနဘး၊ ေခးေငြႏင အတးႏႈနး၊ ေကာမရငႏႈနးတ႔က ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ ခြငျပ ခကမရရဘ ျပငဆငျခငး မျပရ၊

(ဂ) ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က အတညျပျပးေသာ ပရမယႏႈနးထားအတငးသာ ေကာကခ ရမည၊

(ဃ) ရငးနးျမႇပႏမႈျပလပမညအစအစဥက ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏သေဘာတညခကျဖင သာေဆာငရြကရမည၊

(င) အာမခရနပေငြတစရပရပ၏ ရရနပငခြငအေထာကအထားမားက ျမနမာႏငင အတြငး ထနးသမးထားရၿပးမညကသ႔ထနးသမးထားရေၾကာငးက ႀကးၾကပေရး အဖြ႕သ႔တငျပရမည။ ရရနပငခြငအမားဆးေငြေၾကးပမာဏသည ႀကးၾကပေရး အဖြ႔က အာမခအမးအစားအလက သတမတထားသညအတငး ျဖစေစရမည၊

(စ) သကဆငရာ အေထြေထြအာမခလပငနး အမ းအစားအလက ပငမရနပေငြ ထေထာငထားရရမည။ အဆပါရနပေငြက သကဆငရာအာမခလပငနးအမ း အစားႏငစပလဥးသညေပးရနတာ၀နမားႏင ကနကစရတမားအတြကသာအသး ျပရမည၊

(ဆ) ပဒမခြ(စ)ပါပငမရနပေငြအျပငသကဆငရာအေထြေထြအာမခအမ းအစားအလက အျခားရနပေငြထပေဆာငးထားရရန ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က ၫႊနၾကားလာလငယငး သ႔ညႊနၾကားသညအတငးလကနာရမည၊

(ဇ) အာမခလပငနးဖကသမးရာတြငေပးရနတာ၀နႏင ကနကစရတအားလး ကခၿပး ေနာက ကနရေသာရနပေငြက အျခားေလာနညးေနေသာ အာမခရနပေငြမားတြင ဥးစြာျဖညသြငးရမည၊

(စ) အျခားအာမခရနပေငြမားတြငပေငြရပါက ႀကးၾကပေရးအဖြ႕၏ ခြငျပခကျဖင ထပေငြမားက ထတယခြငရသည၊

(ည) လမြအျဖစေၾကညာခရလငျဖစေစ၊ ေပးရနတာ၀နမားက ေပးေခႏငျခငးမရခလင ျဖစေစ မမ၏ရရႏပငခြငမားက ေပၚလစရငအားလးသ႔ခြေ၀ေပးရမည။ ေပၚလစရင မားသ႔ေပးရနတာ၀နသည ျမနမာႏငငကမၸဏမားအကဥပေဒပဒမ ၂၃၀ ပါဥးစား ေပးရမညတာ၀နမားမအပ အျခားေပးရနတာ၀နမားထက ဥးစားေပးအဆငတြင ရေစရမည။

၈

အခနး(၇)

စာရငးစစေဆးျခငး

၁၄။ အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကး ေဆာငသည မမထနးသမးထားရေသာ စာရငးစာအပႏငမတတမးမားအပါအ၀င ဘ႑ာေရး ရငးတမးမားက ျမနမာႏငငစာရငးေကာငစက ထတေပးထားေသာ ကယပငစာရငးကငလပငနး လပကငခြငလကမတရရၿပး ႀကးၾကပေရးအဖြ႔ကသေဘာတေသာ စာရငးစစကသာလင စစေဆး ေစရမည။

၁၅။ စစရငးစစသည လပငနးလအပခကအရ တးခ႕စစေဆးရနနင စးစမးစစေဆးမႈမားျပလပ ရန ႀကးၾကပေရးအဖြ႕ကၫႊနၾကားခလငလကနာေဆာငရြကရမည။

၁၆။ စာရငးမားကစစေဆးေနစဥအတြငး ေအာကပါအခကတစရပရပကစစေဆးေတြ႕ရပါက သကဆငရာစာရငးစစသည ႀကးၾကပေရးအဖြ႔သ႕ ခကခငးအစရငခရမည-

(က) ဤဥပေဒပါ ျပဌာနးခကတစရပရပက ေဖာကဖကကးလြနျခငး သ႔မဟတ လကနာရနပကကြကျခငး၊

(ခ) အာမခရနပေငြလေလာကမႈ အေျခအေနက ထခကေစမည လပေဆာငခက သ႔မဟတ အေျခအေနတစရပရပေပၚေပါကေနျခငး၊

(ဂ) အာမခထားသမား၏ အကးစးပြားကထခကေစမည လပေဆာငခကမား အပါ အ၀င မမမနသညလပေဆာငခကမားေဆာငရြကထားျခငး၊

(ဃ) ေပးရနတာ၀နမားက ေပးေခႏငမႈမရျခငး။

အခနး(၈)

လပငနးလငစငပယဖကျခငး

၁၇။ အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကး ေဆာငသညေအာကပါအခကတစရပရပနငၿငစြနးေနေၾကာငးေတြ႕ရပါက ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သည သကဆငရာလပငနးလငစငက ပယဖကႏငသည-

(က) လပငနးအမ းအစားအလက သတမတထားေသာထည၀ငၿပး မတညရငးႏးေငြမရ ဘ လပငနးစတငလပေဆာငျခငး၊

၉

(ခ) လပငနးလငစငရၿပးေနာက ၁၂လ အတြငး လပငနးစတငလပေဆာငမႈမရျခငး၊ (ဂ) သကဆငရာလပငနး အမ းအစားက ဆကလကလပေဆာငမႈမရျခငး၊ (ဃ) လမြအျဖစေၾကညာခရျခငး၊ (င) ေပၚလစရငမား၏အကးစးပြားက ထခကႏငသညနညးလမးျဖင လပငနးလပ

ေဆာငေနျခငး၊ (စ) ေပးရနတာ၀နမားကဆကလက ေပးေဆာငႏငမႈမရျခငး၊ (ဆ) မမကယတငကျဖစေစ၊ မမ၏အပခပေရးဆငရာ အရာရတစဥးဥးကျဖစေစ

ဤဥပေဒပါျပဌာနးခကတစရပရပကေဖာကဖကျခငး သ႕မဟတ လကနာရန ပကကြကျခငး၊

(ဇ) မားယြငးေသာ၊ မတကေသာ၊ အဓပၸါယလြမားေကာကယႏငေသာ၊ လမလည လညျဖားထားေသာ အခကမားကႀကးၾကပေရးအဖြ႕သ႕ေပးပ႕ျခငး၊

(စ) လပငနးလငစငေလာကထားရာတြင အေရးပါသည အခကအလကမားက ထတေဖာရနပကကြကျခငး သ႔မဟတ ဖးကြယထားျခငး၊

(ည) တစဆငအာမခထားရရနလအပသညကစၥ၌ လေလာကသညတစဆငအာမခ မထားရျခငး။

အခနး (၉)

စာရငးရငးလငးဖကသမးျခငး

၁၈။ အာမခလပငနး၊ အာမခအလပလကခကယစားလယလပငနး သ႔မဟတ အာမခအကး ေဆာငလပငနးလငစငပယဖကျခငးခရပါက သကဆငရာကမၸဏက ျမနမာႏငငကမၸဏမား အကဥပေဒပါ ျပဌာနးခကမားနငအည တရားရး၏အမန႔ျဖင စာရငးရငးလငးဖကသမးေရး အတြကအမန႔ခမတေပးရန ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က တာ၀နေပးအပျခငးခရသက စရငပငခြငရ တရားရးသ႔ ေလာကထားရမည။

၁၉။ တရားရးသည ပဒမ ၁၈ အရ ေလာကထားခကကလကခရရသညအခါ ယငးေလာက ထားခကနငစပလဥး၍ တငသြငးလာသညမညသညကန႔ကြကခက တစစတစရာကမလကခ စဥးစားျခငးမျပဘေလာကထားခရသည ကမၸဏက စာရငးရငးလငးဖကသမးရန အမန႔ခမတၿပး ျမနမာႏငငကမၸဏမားအကဥပေဒပါ ျပဌာနးခကမားႏငအည ဆကလကေဆာငရြကရမည။

၁၀

၂၀။ ပဒမ ၁၈ နင ပဒမ ၁၉ အရ ကမၸဏက စာရငးရငးလငးဖကသမးရာတြငျဖစေစ၊ ျမနမာ ႏငငကမၸဏမားအကဥပေဒပါျပဌာနးခကတစရပရပအရ ကမၸဏက စာရငးရငးလငးဖကသမးရာ တြငျဖစေစ ေပၚလစရငမားသ႔ ေပးရနတာ၀နသည ျမနမာႏငငကမၸဏမား အကဥပေဒ ပဒမ ၂၃၀ ပါ ဥးစားေပးရမညတာ၀နမားမအပ အျခားေပးရနတာ၀နမားထက ဥးစားေပးအဆငတြငရေစ ရမည။

အခနး (၁၀)

စမခန႔ခြေရးနညးလမးအရအေရးယျခငး

၂၁။ (က) အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယသည-

(၁) အာမခရနပေငြတစရပရပ၏ အသားတငရရနပငခြငက သတမတခက မားႏငအည မထားရလငေသာလညးေကာငး၊

(၂) ႀကးၾကပေရးအဖြ႔က ဤဥပေဒႏငအညေတာငးဆေသာမမ၏အစရယယာ ႏငစပလဥးသညအခကအလကမားက တငျပရနပကကြကျခငး၊ ထမခန ျခငး သ႔မဟတ လြမားတငျပျခငးျပလငေသာလညးေကာငး၊

(ခ) အာမခလပငနးလပကငသ၊ အာမခအလပလကခကယစားလယ သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာငသည-

(၁) မမ၏လပငနးေဆာငရြကမႈႏငဘ႑ာေရးအေျခအေနက ေပၚလြငထငရား ေစသည စာရငးစာအပႏငမတတမးမားက စာရငးစစေဆးႏငရနအတြက စနစတကႏငလြယကစြာ ထနးသမးထားမႈမရလငေသာလညးေကာငး၊

(၂) ျပစေရးဆြထားေသာဘ႑ာေရးႏစအလက ႏစခပစာရငးမားက ႏစစဥ စာရငးစစေဆးမႈမရလငေသာလညးေကာငး၊

(၃) ႏစခပစာရငးမားႏင အျခားစာရငးမားက သတမတခကႏငအည ျပစ ေရးဆြျပး သကဆငရာဘ႑ာေရးႏစ ကနဆးျပး ၄လ အတြငး ႀကးၾကပ ေရးအဖြ႔ထ တငျပရန ပကကြကလငေသာလညးေကာငး၊

(၄) ႀကးၾကပေရးအဖြ႔က အတညမျပေသာ သ႔မဟတ သးစြခြငမျပေသာ အာမခလပငနးႏင စပလဥးသည ပစ၊ ေပၚလစ သ႔မဟတ ေၾကာျငာက အသးျပျဖန႔ေ၀ျခငး သ႔မဟတ အတညျပၿပးပစ၊ ေပၚလစ သ႔မဟတ ေၾကာျငာက ျပငဆင ေျပာငးလ သးစြျခငး ျပလင ေသာလညးေကာငး

စမခန႔ခြေရးနညးလမးအရ အေရးယျခငးခရမည။ ၁၁

၂၂။ ႀကးၾကပေရးအဖြ႔သည စမခန႔ခြေရးနညးလမးအရ အေရးယျခငးခရသအား ေအာကပါ အမန႔တစရပရပက ခမတႏငသည- (က) ဒဏေၾကးေငြေပးေဆာငေစျခငး၊ (ခ) လပငနးလငစငအရ လပကငေနေသာလပငနးက ယာယရပဆငးေစျခငး၊ (ဂ) ဒဏေၾကးေငြေပးေဆာငေစၿပး လပငနးကဆကလကလပကငခြငျပျခငး၊ (ဃ) လပငနးလငစငက ပယဖကျခငး၊ (င) ကမၸဏအား နာမညပကစာရငးတြင ထညသြငးသတမတေပးရန သကဆငရာ

၀နႀကးဌာနသ႔အေၾကာငးၾကားျခငး၊

၂၃။ ႀကးၾကပေရးအဖြ႔ကခမတသည စမခန႔ခြေရးဆငရာအမန႔က မေကနပသသည အမန႔ခ မတသညေန႔မ ရကေပါငး ၃၀ အတြငး၀နႀကးဌာနသ႔ အယခ၀ငႏငသည။

၂၄။ ၀နႀကးဌာန၏ ဆးျဖတခကသည အၿပးအျပတျဖစေစရမည။

အခနး (၁၁)

ျပစမႈႏငျပစဒဏမား

၂၅။ မညသမဆလပငနးလငစငမရဘ အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပ လကခကယစားလယအျဖစ ေဆာငရြကေၾကာငး ျပစမႈထငရားစရငျခငးခရလင ထသက ေထာငဒဏ ၅ ႏစအထ ျဖစေစ၊ ေငြဒဏ ကပ ၅၀၀၀၀၀ အထျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစ ခမတရမည။

၂၆။ မညသမဆလပငနးလငစငမရဘ အာမခအကးေဆာငအျဖစေဆာင႐ြကေၾကာငး ျပစမႈ ထငရားစရငျခငးခရလင ထသကေထာငဒဏ ၃ ႏစအထျဖစေစ၊ ေငြဒဏကပ ၃၀၀၀၀၀ အထ ျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစခမတရမည။

၂၇။ အာမခလပငနး၊ အာမခအလပလကခကယစားလယလပငနး သ႔မဟတ အာမခအကး ေဆာငလပငနးက လပကငေသာကမၸဏမ တာ၀နရသတစဥးဥးသည ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က ဤဥပေဒႏငအည စစေဆးျခငးက တမငျငငးပယေၾကာငး၊ စာအပမား၊ စာရငးမား၊ မတတမးမား၊ စာရြကစာတမးမားက စစေဆးခြငမျပေၾကာငး သ႔မဟတ တစနညးနညးျဖင ေဖာကဖကေၾကာငး ျပစမႈထငရားစရငျခငးခရလင ထသက ေထာငဒဏ ၁ ႏစအထျဖစေစ၊ ေငြဒဏ ကပ ၁၀၀၀၀၀ အထျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစခမတရမည။

၁၂

၂၈။ အာမခလပငနး၊ အာမခအလပလကခကယစားလယလပငနး သ႔မဟတ အာမခအကး ေဆာငလပငနးက လပကငေသာကမၸဏမ တာ၀နရသတစဥးဥးသည ႀကးၾကပေရးအဖြ႕က ဤဥပေဒနငအည ေတာငးဆေသာ စာရြကစာတမး၊ အစရငခစာ၊ စာရငးဇယား၊ စာအပစာတမး မားက တငျပရနပကကြကေၾကာငး ျပစမႈထငရားစရငျခငးခရလင ထသကေငြဒဏ ကပ ၁၀၀၀၀ အထခမတရမည။

အခနး (၁၂)

အေထြေထြ

၂၉။ ၀နႀကးဌာနသည အာမခလပငနး၊ အာမခအလပလကခကယစားလယလပငနး သ႔မဟတ အာမခအကးေဆာငလပငနးက ႏငငျခားရငးနးျမႇပနမႈျဖင လပကငလေသာ ကမၸဏအား အစးရ အဖြ႔၏ သေဘာတညခကျဖင ခြငျပႏငသည။

၃၀။ တညဆဥပေဒတစရပရပတြင မညသ႔ပငျပဌာနးပါရေစကာမ ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈ ေကာမရင၏ ခြငျပမန႔ျဖင လပငနးလပကငေသာ ရငးႏးျမႇပႏသ သ႔မဟတ စးပြားေရးအဖြ႔အစညး သည အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယက လကခ ေဆာငရြကလကရေသာ အာမခအမးအစားမားက ထားႏငခြငရေစရမည။

၃၁။ အာမခလပငနးလပကငသ သ႔မဟတ အာမခအလပလကခကယစားလယသည ျမနမာ ႏငငေတာဗဟဘဏမ ထတေပးသည ႏငငျခားသးေငြလကခကငေဆာငခြငလငစငရရပါက အာမခလပငနးက ႏငငျခားေငြျဖင လပကငေဆာငရြကႏငသည။

၃၂။ တညဆဥပေဒတစရပရပတြင မညသ႔ပငျပဌာနးပါရေစကာမ မဘ သ႔မဟတ တရား၀င အပထနးသ၏စာျဖင သေဘာတညခကအရ အသက ၁၀ ႏစ ႏင အသက ၁၈ ႏစၾကားရသ သည ဤဥပေဒအရ အသကအာမခ ပဋညာဥ ျပလပႏငခြငရေစရမည။

၃၃။ တညဆဥပေဒတစရပရပတြင မညသ႔ပငျပဌာနးပါရေစကာမ အာမခေလာေၾကးေပၚတြင မညသညအခြနအခကမ စညးၾကပျခငးမျပရ။

၃၄။ ႏငငေတာသ႔ေပးရနရသည ေၾကြးၿမမအပ အျခားေၾကြးၿမတစရပရပနငစပလဥး၍ အာမခ ေလာေၾကးေပၚတြင ျပစမႈေၾကာငးအရေသာလညးေကာငး၊ တရားမေၾကာငးအရေသာလညး ေကာငး၊ ၀ရမးကပျခငးမျပရ။

၁၃

၃၅။ ဤဥပေဒပဒမ ၂၇ နင ပဒမ ၂၈ တ႔က ျမနမာႏငငရတပဖြ႔က အေရးယပငခြငရေသာ ျပစမႈ မားအျဖစ သတမတသည။

၃၆။ ၀နႀကးဌာနသည ဤဥပေဒအရလအပေသာ ၀နထမးအဖြ႔အစညးက အစးရအဖြ႕၏ သေဘာတညခကျဖင ဖြ႔စညးထားရႏငသည။

၃၇။ ဤဥပေဒပါ ျပဌာနးခကမားကေဆာငရြကႏငရန-

(က) ၀နႀကးဌာနသည လအပေသာ နညးဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမားက အစးရ အဖြ႔၏သေဘာတညခကျဖင ထတျပနႏငသည။

(ခ) ၀နႀကးဌာန သ႔မဟတ ႀကးၾကပေရးအဖြ႕သည လအပေသာအမန႔၊ ညႊနၾကားခက မားက ထတျပနႏငသည။

(ပ) သနးေရႊ

ဗလခပမးႀကး

ဥကဌ

ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးအဖြ႕

၁၄