ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 5 ta’ April, 2015Óar©a Nru 1,134 Prezz ›0.80

IL-ÓIDMATAL-GVERN

Ara pa©na 8 u 9

ÓArsA lEJn

ProblEMi fiX-shADoW cAbinET TAl-Pn

Minn din il-©img˙a ra˙su l-kontijiet tad-dawl u l-ilma g˙an-negozji, eΩattament kifkien imwieg˙ed fil-manifest elettorali tal-Partit Laburista. L-istess b˙all-familji, in-negozji se jgawdu minn 25% ro˙s fid-dawlu 5% ro˙s fl-ilma.

Minn Ωjarat li g˙amlu l-ministri u s-segre-

tarji parlamentari g˙and intrapriΩi differenti,˙are© çar kif dan ir-ro˙s se jag˙ti nifs lin-negozji fis-setturi kollha, bir-riΩultat li dawnikunu jistg˙u jinvestu iktar u jimpjegawiktar persuni fl-oqsma rispettivi tag˙hom.

Ara pa©ni 3 u 40

WEGÓDAMWETTQA

JINTENSIFIKA L-ISTRAJK TAL-HSBC

L-Unjin tal-bankiera MUBEse tintensifika l-istrajk tal-˙addiema tal-HSBC, hekk kifordnat biex dawn ma jirrap-purtawx g˙ax-xog˙ol qabelnhar l-Erbg˙a.

Il-KullÓadd g˙andha f’ide-jha korrispondenza li l-MUBE bag˙tet lill-˙addiemalbiera˙, fejn iddeskrivietb˙ala “gidba sfaççata” l-istqarrija tat-tmexxija tal-HSBC, li qalet li saret taf bil-poΩizzjoni tal-unjin f’Ottubru.

Ara pa©na 2

KILWA SSALVALU ÓAJTU

Xi kultant ma napprezzawxkull nifs li nie˙du u nin-dunaw meta jkun tard wisq.IΩda mhux l-istess g˙alKevin Gregory, li meta kienwiçç imb wiçç mal-mewt,sab lil ommu lesta biextag˙tih kilwa minn tag˙habiex huwa jkompli jg˙ix.

Din il-gazzetta tkellmetmieg˙u fid-dawl tal-fatt li l-Gvern preΩenti g˙adu kifnieda konsultazzjoni fuq id-donazzjonijiet tal-organi.

Ara pa©na 5

FAVUR GÓALL-KONVENJENZA?

Hekk kif it-Tlieta li g˙adda©iet approvata l-li©i tal-iden-tità tal-©eneru, Malta saretit-tieni pajjiΩ fl-Ewropa lig˙andha din il-li©i.

Madankollu, g˙ad hemmdubji dwar kemm il-PNverament huwiex favurdawn id-drittijiet g˙al per-suni transgender, u danwara li l-Kap tal-istess partitu l-esponenti tieg˙u makinux preΩenti g˙all-vot ta’din l-istess li©i.

Ara pa©na 6

Rapport ma˙ru© din il-©img˙a mill-a©enzija internazzjonali ta’ kredituDBRS ikkonfermat li l-ekonomija ta’pajjiΩna qieg˙da fit-triq it-tajba grazzig˙all-politika fiskali g˙aqlija tal-GvernpreΩenti. Dan l-g˙aqal kien ukoll riflessfi st˙arri© tal-Kummissjoni Ewropea lire©a’ wera li Malta g˙andha l-og˙la liv-ell ta’ ottimiΩmu fost il-pajjiΩi kollha tal-Unjoni Ewropea.

Fir-rapport ma˙ru© minnha, l-a©enzijainternazzjonali ta’ kreditu, DBRS, metatat g˙all-ewwel darba rating lil pajjiΩna,g˙aΩlet li tag˙ti dak g˙oli ta’ ‘A’. Skontl-esperti tad-DBRS, dan jirrefletti t-tkab-bir ekonomiku b’sa˙˙tu ta’ pajjiΩna kifukoll il-progress li sar fejn jid˙ol it-tnaqqis fid-defiçit u fid-dejn nazzjonali. Fil-fatt, l-analisti internazzjonali jsostnuli jekk dan il-progress ikompli u r-rifor-mi li qed isiru fis-settur pubbliku jkunusuççess, ir-rating ta’ pajjiΩna jista’ jkunsa˙ansitra mtejjeb fil-©ejjieni.

B’mod partikolari, id-DBRS fa˙˙ru l-qasam tax-xog˙ol f’Malta u l-inçentivi lil-Gvern jag˙ti lill-industrija, speçjalmentfir-rigward ta’ investiment barrani dirett.Fl-istess ˙in, huma enfasizzaw il-bΩonnli s-sistema edukattiva titjieb u li jiΩdiedit-ta˙ri© tal-˙addiema. L-analisti tad-DBRS jinnotaw ukoll li l-ma©©oranzatal-kumpaniji f’Malta huma Ωg˙ar u mag˙andhomx ˙afna aççess g˙al fondi ta’investiment.

Igiddbu lill-OppoΩizzjoni

Filwaqt li l-OppoΩizzjoni tifta˙ar li l-amministrazzjoni ta’ qabel ˙alliet wara-jha ekonomija soda, l-analisti tad-DBRSg˙andhom fehma differenti. Huma

jg˙idu li mill-2007 il-kompettitività ta’pajjiΩna kienet imminata. Fost l-o˙rajnisemmu nuqqasijiet fl-infrastruttura,aççess limitat g˙al kreditu, in-nuqqasta’ innovazzjoni, kif ukoll id-dejn litg˙abbew bih il-korporazzjonijiet.

Filwaqt li l-Oppozizzjoni tifta˙ar bir-rekord fiskali tal-amministrazzjonipreçedenti, il-verdett tal-esperti tad-DBRS kien “Malta has exhibited weakfiscal management in the past but anumber of improvements are under-way”.

Il-qg˙ad se jkompli jonqos

Id-DBRS isemmu b’mod poΩittiv ir-ristrutturar tal-kumpaniji pubbliçi li sardan l-a˙˙ar, l-aktar fl-Enemalta, u jsost-nu li dan naqqas ir-riskji finanzjarji g˙alpajjiΩna. L-esperti tad-DBRS fa˙˙ruwkoll il-miΩuri li ˙a l-Gvern biex id-dejn nazzjonali jitnaqqas b’mod sosten-nibbli fis-snin li ©ejjin.

Qasam ie˙or fejn il-Gvern g˙amelbidliet tajbin skont id-DBRS kien daktax-xog˙ol, bidliet li huma importanti˙afna ˙alli l-ispiΩa fuq il-pensjonijietissir sostennibbli. L-esperti tad-DBRS,fost l-o˙rajn, semmew il-˙arsien tat-tfalb’xejn, it-tnaqqis fl-income tax, l-in-work benefit u t-tapering tal-benefiççji.

G˙al din is-sena d-DBRS qed ibassruli l-ekonomija Maltija tikber bi 3.3% fil-waqt li d-dejn nazzjonali jaqa’ g˙al 68%tal-©id nazzjonali. L-esperti tad-DBRSinnuttaw b’mod poΩittiv li meta l-Gvern˙are© stokks tieg˙u g˙all-bejg˙, dawnin˙atfu mill-ewwel minn investituriΩg˙ar. Dan meta s-soltu dawn jie˙duterz biss tal-ammont offrut, indikazzjoniçara ta’ fiduçja u ottimiΩmu.

Il-Gvern filwaqt li jilqa’ dan l-a˙˙arçertifikat poΩittiv g˙al pajjiΩna, itenni r-rieda tieg˙u li jΩid il-pass ta’ riformi u

bidliet ˙alli l-qag˙da ekonomika u soç-jali ta’ pajjiΩna tkompli tissa˙˙a˙ g˙all-©id tal-familji tag˙na.

Kategoriji o˙rajn meqjusin f’riskju soç-jali wkoll urew titjib qawwi. Fost dawkli ilhom jirre©istraw g˙al aktar minnsena kien hemm tnaqqis ta’ 520, jew16%, filwaqt li l-qg˙ad fost dawkb’diΩabbiltà naqas b’112 persuna, jew21%.

Filwaqt li f’dawn l-a˙˙ar sentejn di©àn˙olqu aktar impjiegi milli n˙olqu fil-˙ames snin ta’ qabel, pajjiΩna g˙andu l-potenzjal biex ji©©enera aktar xog˙ol ujkompli jnaqqas in-numru ta’ niesqieg˙da li di©à naqas b’1,100.

L-og˙la livell ta’ ottimiΩmu

Ir-rotta poΩittiva li qabdet l-ekonomijaMaltija mhix qieg˙da biss fuq il-karta,imma qed tin˙ass ukoll fil-bwiet tal-Maltin u l-G˙awdxin. Dan ˙are© çar,minn st˙arri© tal-Kummissjoni Ewropeafost l-azjendi u l-konsumaturi re©a’wera li Malta g˙andha l-og˙la livell ta’ottimiΩmu fost il-pajjiΩi kollha tal-Unjoni Ewropea. Fl-istess ˙in, g˙all-g˙axar xahar konsekuttiv, f’MarzupajjiΩna kellu l-aqwa livell ta’ ottimiΩmufost il-pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro.

L-indiçi tas-sentiment ekonomikula˙aq il-livell ta’ 116, jew 16% aktarmill-medja re©istrata kemm ilu ji©i mke-jjel dan l-indikatur.

Il-livell ta’ ottimiΩmu f’pajjiΩna huwamifrux fost is-setturi kollha. F’Marzuoperaturi fis-settur tas-servizziesprimew l-og˙la livell ta’ kunfidenzafl-a˙˙ar ˙ames snin. L-operaturi fis-set-tur tas-servizzi f’Malta g˙andhom l-og˙la livell ta’ ottimiΩmu minn fost l-operaturi kollha f’dan is-settur fil-pajjiΩikollha tal-Unjoni Ewropea g˙ax i˙ossuli l-qag˙da tag˙hom tjiebet u g˙and-

hom aspettattivi anke a˙jar g˙ax-xhur li©ejjin. Dan se jwassalhom biex ikomplujΩidu lill-˙addiema.

JiΩdied l-investiment

L-azjendi industrijali Maltin huma t-tienil-aktar kunfidenti fost l-azjendi taΩ-ÛonaEwro. Ma©©oranza tag˙hom qed isost-nu li fix-xhur li ©ejjin il-produzzjoniindustrijali se tkun qed tiΩdied umag˙ha jiΩdiedu l-impjiegi. Dan metafil-bqija tal-Ewropa, l-azjendi industrijaliqalu li se jkunu qed inaqqsu l-˙addiema. Sitwazzjoni simili ˙afnateΩisti fost l-azjendi tal-kostruzzjonif’Malta.

Fis-settur tal-˙wienet ukoll qed jirrenjal-ottimiΩmu. Dan jirrifletti l-kunfidenzali teΩisti fost il-konsumaturi tag˙na. Il-familji f’pajjiΩna huma fost il-ftit fl-Ewropea li qed jg˙idu li s-sitwazzjonifinanzjarja tag˙hom qed titjieb u li qedjistennew aktar titjib fix-xhur li ©ejjin. L-ottimiΩmu fost il-familji huwa li dawnqed jistennew tnaqqis akbar fil-qg˙ad,anke meta dan di©à niΩel g˙all-inqaslivell fl-istorja ta’ pajjiΩna.

02 05|04|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

INDIKAZZJONIJIET ÇARI TA’ FIDUÇJA U OTTIMIÛMU

Ilbiera˙ g˙all-˙abta tas-12.40pm,il-Pulizija ©iet infurmata li kiense˙˙ inçident tat-traffiku fi Triq l-Im©arr, ix-Xewkija.

Il-Pulizija marret fuq il-post umill-ewwel st˙arri© irriΩulta liShaun George Vella, ra©el li kienqieg˙ed isuq mutur tal-g˙amlaKTM 250 EXC, g˙al xi ra©unitilef il-kontroll u kellu impatt ma’arblu tad-dawl.

Vella, li kellu 30 sena u resi-denti Ta’ Sannat, ittie˙ed l-IsptarÌenerali ta’ G˙awdex permezzta’ ambulanza. Ftit wara huwa©ie ççertifikat mejjet. Il-Ma©istrat Dr J. Vella Cuschieri

LL.D ©iet infurmata bil-kaΩ u˙atret diversi esperti biex jassis-tuha fl-inkjesta li ©iet appuntata.L-investigazzjonijiet tal-Pulizijag˙adhom g˙addejjin.

INÇIDENTFATALI

L-IMPJEGATI TAL-HSBC IRIDU RATI TA’INTERESS AÓJAR FUQ IS-SELFL-unjin tal-bankiera MUBElbiera˙ ˙abbret li se tintensifikal-azzjonijiet industrijali u ordnatlill-˙addiema biex ma jirrap-purtawx g˙ax-xog˙ol nhar it-Tlieta. Il-bank mhux se jkun qedjifta˙ lanqas g˙ada t-Tnejn, per-ess li hija bank holiday.

Fost it-talbiet tal-impjegati tal-HSBC hemm ir-rata tal-interessifuq is-self g˙all-akkwist tal-pro-prjetà (home loan), li qedjing˙ad li huma g˙axar darbietiktar minn dawk li jgawduminnhom il-˙addiema ta’ bankie˙or f’Malta li huwa l-kompeti-tur ewlieni tal-HSBC.

Filwaqt li r-rati tal-interessi tal-˙addiema ta’ bank ie˙or humata’ 0.1%, dawk tal-HSBC issahuma 1%, wara li l-bank niΩΩelir-rata minn 1.75% ftit tax-xhur

ilu. Korrispondenza li g˙andha

f’idejha l-KullÓadd u li ntbag˙tetmill-MUBE lill-˙addiema tal-HSBC ilbiera˙, tg˙id li hija sfor-tuna li l-Kap EΩekuttiv tal-HSBC

g˙aΩel li jiççara l-poΩizzjoni tal-bank lejlet l-G˙id, meta kien iluinfurmat bis-sitwazzjoni. L-MUBEkienet qed tirreferi g˙al çirkolarimibg˙uta mit-tmexxija tal-banklill-˙addiema dakinhar stess.

L-MUBE Ωiedet tg˙id li hija“gidba sfaççata” li l-unjin kienetikkomunikat il-poΩizzjoni tag˙habiss f’Ottubru li g˙adda. Dan,qalet l-MUBE, juri li t-tmexxijatal-bank mhux qed tie˙u bis-ser-jetà in-negozjati fuq il-ftehim kol-lettiv, a˙seb u ara kemm qedtikkunsidra bis-serjetà it-talbiettal-impjegati, li jinkludu pakkettfinanzjarju u rati fuq is-self a˙jar.

Intant, ˙addiem tal-HSBC litkellem ma’ din il-gazzetta qalil-na li, minbarra t-talbiet li qedtag˙mel l-MUBE, it-tmexxija tal-bank g˙andha tikkunsidra bis-serjetà wkoll li ΩΩid l-impjegati.

Dan fid-dawl tal-fatt li ˙afnadrabi l-klijenti qeg˙din idumu˙afna biex jinqdew mill-uffiçjalital-customer care, xi kultantanke iktar minn sieg˙a.

lokali kÓ 05|04|2015 03kullhadd.com

Actavis tiffranka €750,000fis-sena

Waqt Ω jara l i g˙amel l i l l -kumpani ja Actavis , i l -Ministru g˙all-Ener©ija u s-Sa˙˙a Konrad Mizzi spjega lit-twettiq ta’ din il-weg˙dahuwa important i g˙ax l -industrija issa tista’ tinvestidan ir-ro˙s fl-operat tag˙hau fir-riΩorsi umani. Dan ir-ro˙s se jag˙mel l-industrijaMaltija aktar kompetittiva.

Id-Direttur Mani©erjali tal-Actavis f’Malta, is-Sur PatrickCachia, waqt l-istess Ωjaratenna li l-kumpanija se tkunqed tiffranka mas-€750,000fis-sena permezz ta’ dan ir-ro˙s. Din i l -kumpani jaqieg˙da tqis dan ir -ro˙sb˙ala messa©© importanti ta’sostenn li qed jag˙ti l-Gvernlil Actavis f’Malta. Dan ir-ro˙s sostanzjali fl-ispejjeΩtag˙ha, sostna Cachia, sejag˙mel lill-kumpanija aktarkompetittiva fis-suq globali,fatt li se jippermettilha tkom-pli tinvesti fil-˙addiema u fl-operat tag˙ha.

Huwa semma l-investimentli g˙amlet din il-kumpanijafil-bini ta’ warehouse ©didamg˙ammra bl-aktar tekno-lo©i ja moderna l i nfet˙etf’Ìunju li g˙adda. Id-DiretturMani©er ja l i sa˙aq l ig˙alkemm il-kumpanija setibbenefika minn dan ir-ro˙shija xorta wa˙da ser tkomplitibqa’ tinvesti f’ener©ija alter-nattiva u tinvesti fi pro©ettibiex ittejjeb l-uΩu effiçjentita l -ener©i ja l i anke t ie˙u˙sieb l-ambjent ta’ pajjiΩna.

Lukandi u ristoranti serjiffrankaw kwaΩi €8 milju-ni

Messa©© simili kien imtennimill-Ministru g˙at-TuriΩmuEdward Zammit Lewis waqt

Ωjara fil-lukanda Hilton nharl-Erbg˙a li g˙adda fejn sost-na li sostna li huwa stmat lil-lukandi ta’ ˙ames stilel sejkunu qed jiffrankaw mad-war €200,000 fis-sena.

Il-Ministru Zammit Lewisspjega kif lukandi u postijietta ’ akkomodazzjoni o˙raj˙allsu madwar €24 miljunf’konsum ta’ elettriku filwaqtli ristoranti, kjosks u barsi˙allsu €7 miljun f’konsumta’ elettriku. Dan ifisser totalta’ €31 miljun fi ˙las f’konti-jiet tad-dawl kull sena.

“Mill-a˙˙ar ta’ dan ix-xahardawn ilkoll ser jibbenefikawminn ro˙s fil-kontijiet tad-dawl b’medja ta’ 25%, b˙alkul l negozju ie˙or.G˙aldaqstant bi l -weg˙damwettqa mill-Gvern preΩentif’dawn il-©ranet, il-lukandi upostijiet o˙ra ta’ akkomodaz-zjoni flimkien mar-ristoranti,kjosks u bars se j ibbene-fikaw minn ro˙s medju ta’aktar minn €7.7 miljuni fis-sena,” Ωied jg˙id il-Ministrug˙at-TuriΩmu.

Dr Zammit Lewis spjega kifanke l-Assoçjazzjoni Maltijag˙al-Lukandi u Ristoranti(MHRA) laqg˙at bi pjaçirdan ir-ro˙s u kienet minn ta’quddiem li g˙arfet li din l-inizjattiva se tkun kruçjalisabiex i t - tur iΩmu f ’Maltajkompli jikber u fuq kolloxikompli jsir sostenibbli matulis-sena kollha.

Ro˙s ta’ €800,000 fis-sena

L-a˙bar tar-ro˙s tal-kontijiettad-dawl u l - i lma nt laqetb’mod poΩittiv ukoll mill-Malta Freeport TerminalsLimited, fatt li ˙are© waqtΩjara li saret mis-SegretarjuParlamentari g˙at-TkabbirEkonomiku u l-KompettivitàJosè Herrera nhar l-Erbg˙astess.

Matul i l -konferenza tal-a˙bari j ie t l i saret f i l -PortÓieles, kien spjegat illi s-

sena l i g˙addiet i l -PortÓieles ikkonsma 23 miljunkilo watt hour (KWH) f’dawlg˙at-terminals, biex i˙addemil-krejnijiet tieg˙u kif ukollbiex j ipprovdi servizz ta ’dawl g˙ar-reefer containersli jikkunsmaw ammont kbirta’ elettriku.

In-nefqa g˙all-Port Óielesis-sena li g˙addiet f’dan ir-rigward kienet ta’ aktar minn€3 miljun. Madankollu, il-Kap EΩekutt iv ta l -MaltaFreeport Terminals LimitedAlex Montebello, qal li bir-ro˙s ta l -kont i j ie t g˙an-negozji, l-azjenda tieg˙u sertkun qed t i f f ranka mat-€800,000 fis-sena.

Is-Segretarju ParlamentariG˙at-Tkabbir Ekonomiku ul-Kompettività Josè Herreratenna l i l -Malta FreeportTerminals huwa indikaturewlieni ta’ kif l-ekonomijatal -paj j iΩ tkun g˙addej jaminnu. Huwa fakkarΩviluppi importanti g˙al dinil-kumpanija, fosthom l-uΩutal-Port Óieles b˙ala çentrutat-trasbord fi l-Mediterranmill-alleanzi tat-tba˙˙ir l-Ocean 3 (kompost mis-CMACGM, l -UASC u ç-ChinaShipping Container Lines –CSCL) u 2M mag˙mula mill-Maersk Line u l-MSC.

€80 miljun j i t˙allew fl -ekonomija

Ir-ro˙s tat-tariffi tad-dawl utal-ilma g˙an-negozji se jfiss-er li l-industrija u n-negozjise jiffrankaw b’€50 miljun liflimkien mar-ro˙s li sar is-sena li g˙addiet g˙all-familjijfisser li l-Gvern se jkun qedi˙alli €80 miljun fl-ekonomi-ja f is-sena. Dan ir -ro˙sqieg˙ed ise˙˙ fl-istess Ωmienli d-defiçit u d-dejn qeg˙dinjonqsu, l-ekonomija qed tik-ber u l-familji qed igawduwkoll minn benefiççji o˙rab˙as-servizz ta’ ˙arsien tat-tfal b’xejn.

MiÛura li Se Tiffranka €50 Miljun lin-negozjiNhar it-Tlieta li g˙adda l-Gvern Ωamm weg˙da o˙ra li g˙amel lill-poplu Malti uG˙awdxi hekk kif in-negozji ta’ pajjiΩna bdew igawdu minn ro˙s ta’ 25% u 5%fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma rispettivament. G˙aldaqstant, illum nistg˙u narawilli, permezz tal-pjan fit-tul fil-qasam tal-ener©ija u bl-intervent strate©iku tas-settur privat, dak li ˙addie˙or kien isejja˙ b˙ala gimmick u Alice inWonderland, illum twettaq minn dan il-Gvern.

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

lOKali KÓ 05|04|2015 05kullhadd.com

Fl-a˙˙ar ©img˙at ta’ Marzu, is-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne niedawhite paper dwar id-donaz-zjonijiet tal-organi g˙all-kon-sultazzjoni tal-pubbliku. Is-Segretarju Parlamentari qal lif ’Malta qatt ma kien hawnqafas legali dwar id-donaz-zjonijiet tal-organi u li kulmahawn fil-preΩent huma ˙amesavviΩi legali li jikkontrollaw l-istandards, iΩda ma jirregolariz-zawx kif persuna tista’ titqies lihi donatur.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-gazzetta KullÓadd tkellmet ma’Kevin Gregory fejn bis-sa˙˙ata’ ommu re©a’ ˙a l-˙ajja mill-©did.

Óajja ©dida

“Ommi wellditni mill-©did.Ommi tatni l-˙ajja darbtejn.”Dawn kienu l-kliem kom-moventi ta’ Kevin Gregory,ra©el li 27 sena ilu ommu tatukilwa. “Id-differenza meta ˙adtil-kilwa kienet kbira ferm, lan-qas biss kont naf x’differenzase tag˙milli f’˙ajti. Ommi lig˙exet dawn is-snin kollhab’kilwa wa˙da u g˙adha mim-lija g˙omor u sa˙˙a,” qalilnaGregory.

Huwa Ωied jg˙id li kieku makienx dan il-©est tant sabi˙ majafx kif kienet tkun ˙ajtu. “Il-kilwa li tatni ommi baqg˙ettajba g˙al 16-il sena s˙a˙, 16-ilsena ta’ ˙ajja. Id-differenza li

g˙amlitli din il-kilwa kienetkbira, ˙ajti nbidlet mil-lejlg˙an-nhar, avolja qabel l-oper-azzjoni ma kontx naf bid-dif-ferenza. Niftakar li eΩatt waral-operazzjoni jien u ommikonna fuq l-istretcher ˙dejnxulxin u jien qbadtilha idha ug˙edtilha: “Ma, tajtni l-˙ajjamill-©did. Illum er©ajt wellidt-ni,” irrakonta l-esperjenzatieg˙u Gregory bid-dmug˙f’g˙ajnejh.

Tkellimna wkoll ma’ ommGregory li qaltilna li jekk il-professjonisti jg˙idu lid-dona-turi futuri dak li qalu lilha, lig˙andha Ωew© kliewi lija˙dmu tajjeb ˙afna, m’g˙andu

jkun hemm l-ebda biΩa’ liwie˙ed jag˙ti kilwa. “Jienimmur g˙al check ups regolarikull sena jew sena u nofs, il-konsulent dejjem jg˙idli likieku ma jafx li g˙andi kilwawa˙da ja˙seb li g˙andi tnejn lija˙dmu tajjeb ˙afna,” stqarretis-Sinjura Gregory.

X’se jkunu l-g˙aΩliet?

Fil-kaΩ ta’ donaturi mejtin, is-Segretarju Parlamentari spjegad-diversi g˙aΩliet li jistg˙u ji©uimplimentati, fosthom dikimsej˙a opt-in; meta d-donaturikun iddeçida f’˙ajtu li jag˙ti l-organi, u dik opt out; fejn

wie˙ed jitqies donatur sakemmma jkunx espliçitament qal lima jridx ikun.

Barra minn hekk, hemmukoll metodu msejja˙ hard,fejn l-g˙aΩla li jag˙mel id-donatur matul ˙ajtu ma tkunxtista’ tinbidel, jew dak soft, litfisser li l-g˙aΩla li jag˙mel id-donatur tkun tista’ tinbidelmill-familjari tieg˙u.

“Id-donazzjonijiet tal-organijsiru kemm minn persunimejtin kif ukoll minn dawk˙ajjin fil-kaΩ ta’ organi b˙all-kliewi u f’kull çirkostanzaqeg˙din naraw li l-qafas legalij˙ares kemm l-interessi tal-per-suna li se tirçievi organu kif

ukoll tad-donatur. G˙andujkun Ωgurat li d-donatur jafperfettament il-proçessi kollhainvoluti f’kull kaΩ,” qal DrFearne.

Konsultazzjoni wiesg˙a

Is-Segretarju Parlamentari qal lidin il-white paper ©ietippreΩentata wara ˙idma mal-gruppi parlamentari ewlenintas-Sa˙˙a u tal-Affarijiet Soçjalifejn tkellmu mal-partijiet inter-essati kollha.

“Fil-white paper li tinsabmiftu˙a g˙ad-diskussjoniinkludejna l-g˙aΩliet kollha.G˙aldaqstant nistieden lis-soç-jetà çivili biex jie˙du sehemfil-konsultazzjoni biex l-ideattag˙hom ng˙aqqduhom ma’dawk tal-partijiet interessati umbaghad inkunu nistg˙unibnu li©i kompressiva ankef’areas li qabel ma kinuxesplorati. Biex b’hekk, ankef’dan il-qasam tant delikat,ikollna qafas legali li jirregoladan il-©est altruwist li fl-a˙˙armill-a˙˙ar isalva l-˙ajjiet,”temm jg˙id is-SegretarjuParlamentari Chris Fearne.

Id-dokument huwa disponib-bli fuq is-sit www.socialdia-logue.gov.mt, fis-sezzjoni tal-konsultazzjonijiet pubbliçi,intitolata Public Consultation.Dan id-dokument kienippreparat miç-Chairperson tal-Kumitat g˙as-Sa˙˙a Dr EtienneGrech, miç-Chairperson tal-Kumitat g˙all-Affarijiet SoçjaliDr Deborah Schembri, u s-SaPatricia Galea.

KOnsUlTaZZJOni fUq id-dOnaZZJOni Tal-ORgani

“OMMi wElldiTni Mill-Ìdid”Kevin Gregory, Ωag˙Ωug˙ li rçieva kilwa

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

Çifri tal-Uffiççju Nazzjonali tal-Istatistika ppubblikati din il-©img˙a wrew kif, f’sentejn biss,frott il-politika ta’ investiment ur-riformi poΩittivi, iΩ-Ωieda fil-qg˙ad li n˙olqot fil-˙ames snintal-amministrazzjoni preçedenti©iet solvuta. Matul dawn is-sen-tejn, mhux talli kull jumejn maΩdiditx persuna o˙ra tirre©istra,talli kull jumejn tliet persuni likienu jirre©istraw sabu xog˙ol.

Fi stqarrija ma˙ru©a b’reaz-zjoni g˙al dan ir-rapport, il-Gvern fakkar li meta l-amminis-trazzjoni preçedenti ˙adet il-kariga fil-bidu ta’ Marzu 2008,f’pajjiΩna kien hemm jirre©istraw6,342 persuna.

Minkejja l-fta˙ir dwar rekordsb’sa˙˙ithom fil-qasam tax-xog˙ol, fi tmiem dik il-le©iΩlatu-ra n-numru ta’ nies jirre©istrawkien tela’ g˙al 7,279, li jfisserΩieda ta’ 937 persuna, jew 15%.Kull jumejn ta’ dik il-le©iΩlatura,persuna aktar Ωdiedet ma’ dawkdi©à bla xog˙ol.

Politika effettiva

B’kuntrast, fi tmiem Frar 2015kien hemm 6,190 persunajirre©istraw. Dan ifisser li, fl-ewwel sentejn ta’ dan il-Gvernkien hemm tnaqqis ta’ 1,089,jew 15%, fuq l-ammont ta’ niesqieg˙da li ntirtu mill-amminis-trazzjoni preçedenti.

“Din hija l-aqwa konferma ta’

kemm il-politika ekonomika tal-Gvern qed ikollha effetti soçjalipoΩittivi ˙afna. KwaΩi 1,100 per-suna qed ja˙dmu bi qlig˙ ujg˙inu fit-tkabbir tal-ekonomijaminflok jiddependu fuq l-g˙ajnuna soçjali,” sostna l-Gvern fl-istqarrija tieg˙u.

It-tnaqqis qawwi fil-qg˙admatul din il-le©iΩlatura qedjin˙ass l-aktar fost iΩ-Ωg˙aΩag˙.Fl-a˙˙ar tnax-il xahar kienhemm tnaqqis ta’ 470, jew aktarminn terz, fin-numru ta’Ωg˙aΩag˙ bla xog˙ol. Dan jindi-ka kemm il-˙idma li qed issirbiex aktar Ωg˙aΩag˙ jid˙lu fid-dinja tax-xog˙ol, fosthom per-mezz tal-garanzija g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, qed t˙alli frott.

Fl-istess ˙in kien hemm ukolltnaqqis ta’ 420 persuna fin-niesjirre©istraw li g˙andhom età ta’45 sena jew aktar, kategorija ta’nies qieg˙da meqjusa l-aktareskluΩa mis-suq tax-xog˙ol.Dan ifisser li tnaqqis ta’ 13%mil-livell ta’ sena qabel.

Konfermi mill-Eurostat

Il-jiem li g˙addew raw konfer-ma o˙ra tal-g˙aqal tal-politikaekonomika tal-Gvern Malti, illif’dan il-kaΩ waslet mill-Eurostat.Skont il-Eurostat, fi Frar 2015pajjiΩna kellu rata ta’ qg˙ad ta’5.9%. Din hija l-inqas rata ta’qg˙ad li qatt ©iet osservata fix-xahar ta’ Frar mindu l-Eurostat

bdiet ti©bor din l-istatistika g˙alpajjiΩna sittax-il sena ilu.

L-og˙la rata li qatt ©iet osser-vata fix-xahar ta’ Frar mill-Eurostat kienet 7.8% fi Frar2002. B˙ala medja, matul il-˙mistax-il sena qabel il-bidla fl-amministrazzjoni, ir-rata ta’qg˙ad f’pajjiΩna matul Frarkienet tla˙˙aq is-6.9%. Li kiekuf’pajjiΩna b˙alissa g˙andna dinir-rata, kieku kien ikollna kwaΩielfejn persuna aktar bla xog˙olmilli g˙andna llum.

Il-politika ekonomika tal-Gvern, u l-ottimiΩmu li nisslet,wasslet biex kwaΩi elfejn per-suna qeg˙din ja˙dmu bi qlig˙minflok ikollhom jiddependumill-g˙ajnuna soçjali u l-familjitag˙hom.

Ta˙t din l-amministrazzjoni, ir-rata tal-qg˙ad fix-xahar ta’ Frartjiebet sostanzjalment. Fi Frar2013, meta Simon Busuttil kienViçi Kap tal-Partit fil-Gvern, il-qg˙ad kien ila˙˙aq is-6.3%.Sena wara, dan kien di©à waqa’g˙al 6% u issa re©a’ naqas g˙al5.9%. It-tmexxija ta’ Gvern ©didg˙amlet differenza fir-rata ta’qg˙ad meta mqabbla mat-tmexxija fi Ωmien meta l-Kaptal-OppoΩizzjoni kien l-awturtal-pjan ekonomiku tal-partit fil-gvern.

L-anqas rata qatt osservata

RiΩultat poΩittiv ie˙or li jo˙ro©

mill-istatistika tal-Eurostathuwa li r-rata tal-qg˙ad fostiΩ-Ωg˙aΩag˙ f’pajjiΩna naqsetg˙al 11.8%. Din hija l-inqasrata qatt osservata f’dan ix-xahar mill-Eurostat mindubdiet tin©abar din l-istatistikafl-2000. B˙ala medja fil-˙mis-tax-il sena qabel il-bidla fl-amministrazzjoni, ir-rata ta’qg˙ad fost iΩ-Ωg˙aΩag˙ matulix-xahar ta’ Frar kienet ta’14.8%.

Dan ifisser li, mqabbel mas-snin ta’ qabel, b˙alissag˙andna mal-elf Ωag˙Ωug˙anqas bla xog˙ol. Dan huwafrott, fost o˙rajn, tal-garanzijataΩ-Ωg˙aΩag˙, skema ta’g˙ajnuna u ta˙ri© li l-Kap tal-OppoΩizzjoni kien qabbilhama’ garanzija tal-washingmachine.

Ir-riΩultati miksuba jikkun-trastaw bil-kbir mal-previΩjonital-Kap tal-OppoΩizzjoni li l-qg˙ad f’Malta kien ser jaqbeΩsew is-7%. Ir-realtà kienet liSimon Busuttil g˙amel Ωball ta’aktar minn elfejn ru˙. Il-Kaptal-OppoΩizzjoni g˙adu sal-lum ma rtirax it-tbassir tieg˙udwar il-qg˙ad f’pajjiΩna.

Fil-©img˙at li ©ejjin il-Gvernse jwettaq aktar ˙idma ujaççellera l-pass tar-riformig˙ax jemmen li pajj iΩnag˙andu l-potenzjal ikompli jte-jjeb aktar ir-riΩultati fil-qasamtax-xog˙ol.

Tnaqqis qawwi fil-qgÓad

06 05|04|2015 LOKALiKÓkullhadd.com

I l-Ministru g˙ad-Dritt i j ietÇivil i Helena Dall i kienetqalet li din il-li©i se tag˙ti d-dritt tal-identità tal-©enerulill-persuni kollha u se tiden-tifika l-proçeduri li jridu ji©usegwiti f ’kaΩ ta’ bdil tal-©eneru g˙all-adulti u g˙all-minuri. Din i l- l i©i se t ir-rikonoxxi wkoll deçiΩjonijiet

me˙uda minn awtoritaj ietbarranin, se tag˙ti dritt g˙all-integrità u l-awtonomija fiΩi-ka lill-persuni kollha u d-drittl i l l -©enituri l i j ipposponumilli jiddikjaraw il-©eneru tat-tarbija tag˙hom fuq iç-çerti-fikat tat-twelid sakemm il-minuri jil˙aq l-età ta’ 14-ilsena

Quo Vadis?

Fid-dibatt i tu parlamentari

dwar din il-li©i, deputati tal-OppoΩizzjoni kienu qajmudiversi mistoqsijiet, fejn xiw˙ud enfasizzaw li g˙and-hom isiru testi j iet mediçiminn psikologi fuq persunitransgender qabel dawnimorru g˙and in-nutar biexjiddikjaraw liema ©eneru lihuma l-aktar komdi bih. Id-Deputat Nazzjonalista ClydePuli , l i wkoll ma kienxpreΩenti meta g˙addiet din il-li©i, sa˙ansitra mar aktar lil

hinn minn hekk u semma kifhemm t˙assib minn dawk lijemmnu bl-ideolo©i ja tal-©eneru, liema ideolo©ija tin-nega l-possibbiltà ta’ eΩisten-za tal-persuna transgender.

Fid-dawl ta’ dan kollu,wie˙ed j istaqsi fejn hu t-ti©did li qed ise˙˙ fil-PN?Vera li l-bibien miftu˙a g˙alkul˙add jew il-bieb g˙aldawn il-persuni jinsab imbar-rat? X’qieg˙ed jag˙mel hemmil-Forum Opportunitaj ietIndaqs imwaqqaf minnSimon Busutti l stess metadan fl-istess ˙in ipprefera lijmur j iççelebra G˙awdexminflok ma jkun preΩentif’wa˙da mill-og˙la istituz-zjonij iet tal-paj j iΩ biexjivvota? Il-PN vera jemmenf’din il-kawΩa jew din hijabiss log˙ba ta’ konvenzja?

L-argument li ma jre©ix tal-Kap tal-OppoΩizzjoni huwa lil-ma©©oranza tad-deputatiLaburisti ma kinux preΩentig˙all-emendi fuq ir-rikonixxment tal-lingwa tas-sinjali. Filwaqt li r-rikonixxi-ment g˙al-lingwa tas-sinjalihuwa importanti ˙afna,m’g˙andux l-istess implikaz-zjonij iet kontroversjal i l ig˙andha din i l- l i©i , ug˙alhekk nuqqas parlamen-tari fir-rikonixximent g˙al-lingwa tas-sinjali ma jistax ji©iinterpretat b˙ala nuqqas ta’appo©© min-na˙a tal-Gvern.

Il-li©i tal-identità tal-©eneruse tbiddel ˙ajjet ˙afna nies, l-istess b˙alma biddlu ˙afna˙ajjiet dawk tad-divorzju u l-unjoni çivili.

X’inhuma l-identità u l-espressjoni tal-©eneru, u l-karatteristiki tas-sess?

L-identità tal-©eneru huwafattur personali , f i kliemie˙or kif i˙ossu l-individwu.L-espressjoni tal-©eneruhuwa kif l- individwu j ip-preΩenta ru˙u u kif jarawh ta’madwaru. Min-na˙a l-o˙ra,il-karatteristiki tas-sess humal-karatteristiki fiΩiçi komunig˙as-sess maskili jew g˙as-sess femminili. Din il-li©i setag˙ti d-dritt tal-identità tal-©eneru lill-persuni kollha, use tirregola l-proçedura g˙all-bdil tal-©eneru. Li kiekumhux g˙al din il-li©i, persunali trid tibdel il-©eneru tag˙ha,kellha mhux biss tg˙addiminn proçess legali twil fil-Qrati , iΩda tkun kostrettawkoll tag˙mel interventikirur©içi li jiswew il-flus u lipossibbilment ikunu wkollriskjuΩi.

B’din il-li©i persuna adultag˙andha biss tmur g˙andnutar li japplika f’isimha, u fiΩmien qasir din ikollha l-©eneru tag˙ha mibdul, inkluΩfuq id-dokumenti kollhauffiçjali. Fil-kaΩ ta’ persunita˙t l-età li jitolbu bidla fil-©eneru, il-proçess xorta sejibqa’ jsir bil-Qorti, però sejkun wie˙ed iktar sempliçi.Din il-li©i mhux se tag˙ti lokg˙al abbuΩ biex wie˙edjoqg˙od j ibdel i l-©enerutieg˙u kull meta jiftillu. Il-proçedura simplifikata per-

mezz ta’ applikazzjoni min-nutar tista’ ssir darba biss, ujekk wie˙ed ikun irid jibdelil-©eneru tieg˙u g˙at-tienidarba, ikollu jirrikorri qud-diem il-Qorti, li huwa fid-diskrezzjoni tag˙ha jekktilqax din it-talba.

Apparti minn hekk, bidlafi l-©eneru ma tissarrafxf’abdikazzjoni minn obbligilegali li wie˙ed jista’ jkollu.Fi kliem sempliçi , jekkwie˙ed, pereΩempju, g˙anduj˙allas multa, ma jfissirx li sejkun j ista’ jevita mill ij˙allasha jekk j ibdel i l-©eneru. Bidla fil-©eneru mat˙assarx l-obbligi legali tal-identità preçedenti. Fl-istesswaqt, filwaqt li torbot lill-individwu bl-istess dmirijietlegali ta’ qabel, din il-li©i tip-prote©i wkoll il-privatezzatal-persuna. Aspett ie˙orimportanti hu l-fatt li l-iden-tità tal-persuna se tkun pro-tetta kontra kxif ta’ identitàpreçedenti g˙al finijiet maliz-zjuΩi. Din il-li©i se tkun qedtipprote©i lil persuni intersexminn operazzjonijiet normat-t ivi l i mhumiex me˙tie©ag˙al sa˙˙ithom kif ukoll setkun qieg˙da tintroduçinumru ta’ miΩuri o˙ra fos-thom il-promozzjoni tal-ugwaljanza u l-kriminalizzaz-zjoni ta’ atti ta’ mibeg˙da.

Prominenza fi l -midjainternazzjonali

Din il-li©i mhux biss niΩlettaj jeb mal-poplu Malti uG˙awdxi, iΩda wkoll mal-midja internazzjonali. Tant huhekk, li Reuters irrappurtat lipersuni transgender f’Maltamhux se jkollhom aktar il-bΩonn ta’ operazzjoni jew lij isteri l izzaw ru˙hom biexjibdlu legalment il-©enerutag˙hom.

Fil-fatt , f ’paj j iΩi l i g˙adm’g˙andhomx din il-li©i, biexpersuni transgender j i©urikonoxxuti mill-Istat, iridujg˙addu minn sensiela ta’proçeduri mediçi jew iridikollhom xi problemi men-tali.

Spikkaw ukoll il-kummentitaç-Chairman ta’ ILGA-Europe Paulo Corte-Real li fistqarri ja sostna l i l- l i©iapprovata f’Malta g˙andhasservi ta’ ispirazzjoni g˙alpaj j iΩi o˙rajn Ewropej l ig˙andhom bΩonn itejbu l-istandards tag˙hom fil-qasamtal-ugwaljanza.

Reuters ikkwotat ukoll liç-Chairman ta’ TransgenderEurope Arja Voipio fejn dansostna li l-politiçi Ewropejg˙andhom iqisu l i l Maltab˙ala ispirazzjoni f’dan ir-rig-ward u g˙alhekk j ie˙duazzjoni minnufih.

Aktar minn hekk, is-sit elet-troniku Buzzfeed.com sostnali pajjiΩna adotta l-aktar li©iprogressiva tal-identità tal-©eneru. Kien hawnhekk ukollli dan is-sit semma li din hijal-a˙˙ar minn sensiela ta’li©ijiet dwar drittijiet çivilig˙al persuni LGBTI li kienuapprovati fl-a˙˙ar sentejnminn Gvern Laburista

LOGÓBA TA’ KONVENJENZA?Jidher li l-Partit Nazzjonalista (PN) ma tg˙allem xejn mill-episodju tal-passatriçenti meta astiena fuq il-li©i tal-unjoni çivili. Ta’ min ifakkar li dakinharl-OppoΩizzjoni Nazzjonalista kienet milqug˙a minn diΩapprovazzjoni qawwija˙afna barra l-Parlament fi Pjazza San Ìor© minn dawk preΩenti.

Nhar l-Erbg˙a li g˙adda, il-Kap tal-OppoΩizzjoni Simon Busuttil, flimkien ma’˙afna membri parlamentari o˙ra Nazzjonalisti, ma kienx preΩenti g˙all-vot fuqli©i hekk importanti g˙al pajjiΩna; li©i li tat drittijiet mist˙oqqa lil persuni transu li b’hekk po©©iet lil Malta fost l-aqwa pajjiΩi fid-dinja f’dawk li huma drittijietçivili b’rabta ma’ persuni LGBTI.

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

Il-Prim Ministru jindirizza seminar dwar il-vot li kien g˙adukemm ittie˙ed fuq il-li©i dwar l-identità tal-©eneru

Iç-çkejkna Willa u l-©enituri tag˙ha wkoll attendewg˙as-seminar u qasmu l-esperjenza tag˙hom. Willa twieldetb˙ala tifel iΩda llum qed tg˙ix kuntenta b˙ala tifla

lokali kÓ kullhadd.com

Is-sena li g˙addiet, id-Direttorat tat-Tindif fi ˙dan il-Ministeru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura ©abar mal-14,000elf tunnellata skart minnpostijiet pubbliçi u Ωoni indus-trijali.

Il-Ministru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi qal lidin iç-çifra tfisser Ωieda ta’33% fuq is-sena ta’ qabel, udan ifisser Ωieda fl-effiçjenzariΩultat tar-riformi l i saru,kemm fir-riΩorsi umani, speç-jalment f ’Ωoni turistiçi, kifukoll permezz ta’ investimentf’makkinarju aktar speçjalizzatfit-tindif.Huwa qal dan fil-bidu ta’

attività ta’ tindif, organizzatamill-Kunsill Lokali tal-Furjana,li matulha ˙adu sehem numrukbir ta’ residenti u impjegati li

ja˙dmu l-Furjana u g˙aqdietambjentali, bit-tema ‘Ûomm l-Indafa fil-Floriana’.

Siner©ija bejn il-KunsillLokali u d-Direttorat tat-Tindif

Il-Ministru Mizzi, filwaqt lifa˙˙ar inizjattivi b˙al dawn lijkomplu jkattru l-kuxjenzadwar il-bΩonn ta’ ndafaf’pajjiΩna, qal li minkejja li d-Direttorat tat-Tindif huwaresponsabbli minn postijietpubbliçi, toroq arterjali, Ωonituristiçi u bajjiet, jag˙ti assis-tenza kbira lill-kunsilli lokali,b˙alma sar f’din l-attività.

Huwa esprima d-diΩappunttieg˙u li g˙ad hawn minmhuwiex konxju tar-respons-abbiltajiet li g˙andu u minkej-

ja s-servizzi ming˙ajr ˙las lijeΩistu, xorta wa˙da jiddisponif ’posti j iet pubbliçi. Óafnadrabi, ©img˙a biss wara lijkunu tnaddfu Ωoni partikolari,jer©a’ jintefa’ ammont ta’ skartfihom.

Investiment ta’ €300,000

Il-Ministru Mizzi semma l-kampanja tad-Direttorat,‘G˙alfejn T˙amme© PajjiΩek’ uqal li s-sena li g˙addiet id-Direttorat xtara b’madwar tlietmitt elf ewro makkinarjuspeçjalizzat fit-tindif. Huwatemm jg˙id li kieku n-niesisiru aktar konxji tar-respons-abbiltajiet tag˙hom, l-ispiΩatad-Direttorat u l-˙addiemajkunu jistg˙u ji©u utilizzati fipro©etti o˙rajn tal-Gvern.

miÌBura mal-14,000 tunnellata skart Fl-2014

l-eWWel sena Óidma tal-president ta’ malta Matul dawn l-a˙˙ar tnax-il xahar, il-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca kellha b’kollox2441 laqg˙a ma’ kull sezzjoni tal-poplu Malti, ji©ifieri fuq medja ta’ 6.7 laqg˙at kuljum, Sibtijiet uÓdud inkluΩi.

Il-President Ωammet kuntatt dirett mas-soçjetà, li ma kienx ristrett g˙al xi sezzjoni partikolari immajkopri l-firxa kollha tal-komunità Maltija u G˙awdxija. Il-President ˙adet sehem kemm fl-og˙la fun-zjonijiet statali u reli©juΩi, kif ukoll f’dawk ta’ çittadini normali.

Il-mira tal-President kienet u g˙adha li tibqa’ bl-umiltà kollha qalb il-poplu biex tibqa’ ta˙demqatig˙ biex ixettell l-g˙aqda nazzjonali u biex ˙add, jekk jista’ jkun, ma jibqa’ lura.

FUNZJONIJIET RELIÌJUÛI – 47

QIMA LIL TA’ QABILNA – 14

OKKAÛJONIJIET TA’ FERÓ U TA’ NIKET – 83

Funzjonijiet solenni

LAQGÓAT PRIVATI U INTERNI – 935

LAQGÓAT TAL-KUMMISSJONI GÓALL-AMMINIS-TRAZZJONI TAL-ÌUSTIZZJA – 11

LAQGÓAT MAL-MEXXEJJA POLITIÇI – 25

laqgÓat privati, politiÇi u interni

PREÛENTAZZJONIJIET U INAWGURAZZJONIJIET– 133

LAQGÓAT SOÇJALI U TA’ KORTESIJA – 756

LAQGÓAT MA’ GRUPPI – 239

ÛJARAT F’UFFIÇINI U ÇENTRI TA’ GÓAQDIETEÇÇ – 157

INKONTRI FIL-MIDJA – 68

MIXJIET – 12

ÛJARAT FL-ISKEJJEL – 9

Ûjarat lokali

AVVENIMENTI KULTURALI U KON-FERENZI – 156

AVVENIMENTI NAZZJONALI – 22

AVVENIMENTI ORGANIZZATI MILL-UFFIÇÇJU TAL-PRESIDENT – 65

avvenimenti

JIEM NAZZJONALI BARRANIN – 20

ÛJARAT INTERNAZZJONALI – 20

LAQGÓAT MAL-AMBAXXATUR – 44

xogÓol diplomatiku

08 05|04|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

ÓIDMA TAL-GVERN

TURIÛMU, KULTURA U SPORT

• Il-Ministru Edward Zammit Lewis nieda l-Politika g˙at-TuriΩmug˙as-snin 2015-2020 kif ukoll il-Fondazzjoni g˙all-IΩvilupp ta’ Ûoni Turistiçi.

• Jitwaqqaf kumitat li ser ikun qed jifformula politika nazzjonalig˙all-films b˙ala parti mill-viΩjoni li to˙loq niçça ekonomika ©dida.

• Jitnieda l-pro©ett Yachting Malta mir-Royal Malta Yacht Club ul-Gvern. L-iskop ta’ Yachting Malta hi li tikber l-industrija tal-yachting u liMalta ssir destinazzjoni unika.

• Ìie inawgurat il-pro©ett ta’ Misra˙ Ólantun fiΩ-Ûurrieq u nfeta˙uffiççju tal-informazzjoni turistika ©did f’Bu©ibba.

• Is-Segretarju Parlamentari Chris Agius jiffirma Memorandum ofUnderstanding maç-Çina g˙al iktar kooperazzjoni sportiva.

EDUKAZZJONI U XOGÓOL

• Il-Gvern nefaq €43 miljun fuq 28 pro©ett edukattiv ta’ tisbi˙ u binita’ skejjel li ˙afna minnhom huma lesti jew fi stadju avvanzat.

• Iffirmat Memorandum of Understanding bejn il-Gvern u l-Microsoftbiex l-g˙alliema u l-istudenti jkollhom aççess g˙all-a˙˙ar teknolo©ija.

• Jistlesta xog˙ol estensiv fuq il-binja tal-Girl Guides f’Óad-Dingli.

• Il-Eurostat qalet li fi Frar 2015 pajjiΩna kellu rata ta’ qg˙ad ta’ 5.9%,li hija l-inqas rata g˙al dan ix-xahar fl-a˙˙ar 16-il sena.

• Skont l-NSO, ir-rata ta’ qg˙ad f’pajjiΩna fir-raba’ kwart tal-2014kienet 5.9%. Din hi l-inqas wa˙da g˙al dan il-perjodu fl-istorja ta’ pajjiΩna.

ÌUSTIZZJA U INTERN

• Il-membri tal-korpi dixxiplinati g˙all-ewwel darba se jkunu jistg˙ujissie˙bu f’unjin tal-g˙aΩla tag˙hom.

• 29 spettur tal-pulizija ©ew offruti kors f’livell ta’ Diploma.

• L-EU Justice Scoreboard irriflettiet bidliet poΩittivi li saru g˙all-Qratifil-qasam tal-Informatika fl-2013, b˙all-façilità li wie˙ed jippreΩenta kawΩag˙al talbiet Ωg˙ar online, fejn pajjiΩna qieg˙ed minn ta’ quddiem.

• Il-Ministru Carmelo Abela jniedi konsultazzjoni mal-membrital-Korp tal-Pulizija bl-iskop li titjieb is-sigurtà fil-lokalitajiet.

• Il-Ministri Owen Bonnci u Carmelo Abela jattendu g˙al laqg˙atseparati fi Brussell fejn ©ew diskussi l-problemi tal-immigrazzjoni ur-radikalizzazzjoni li qed twassal g˙at-terroriΩmu.

EKONOMIJA U FINANZI

• Il-Gvern ta Bonus Addizzjonali ta’ €35 li rdoppja l-kumpensg˙aΩ-Ωieda tal-g˙oli tal-˙ajja lil dawk li jaqilg˙u inqas minn €20,000, uprorata lill-istudenti u lill-pensjonanti.

• Fi Frar, id-d˙ul tal-Gvern kien €38 miljun aktar mill-˙ru©. Danifisser li g˙al dawn l-a˙˙ar ˙ames xhur il-Gvern kien f’poΩizzjoni li jnaqqasid-dejn nazzjonali g˙all-ewwel darba fl-istorja riçenti ta’ pajjiΩna.

• Figuri tal-NSO jindikaw li g˙at-tieni sena konsekuttiva l-Gvernirnexxielu jnaqqas id-defiçit fuq il-Fond Konsolidat g˙al €136 miljun.

• St˙arri© tal-Kummissjoni Ewropea mal-azjendi u l-konsumaturi re©a’wera li Malta g˙andha l-og˙la livell ta’ ottimiΩmu fost il-pajjiΩi tal-UE.

• Titnieda l-fondazzjoni GamingMalta li se tg˙olli l-profil ta’ Malta.

LOKALI KÓ 05|04|2015 09kullhadd.com

INFRASTRUTTURA U ENERÌIJA

• Kif imwieg˙ed, mill-31 ta’ Marzu n-negozji wkoll bdew jibbenefikaw minnkontijiet tad-dawl b’25% ro˙s, u kontijiet tal-ilma b’5% ro˙s. Jor˙os ukoll il-prezztal-fjuwils.

• Jit˙abbar il-pjan g˙al dehra ©dida tal-Pjazza Anoine de Paule f’Ra˙al Ìdid b˙alaparti mir-ri©enerazzjoni tan-Nofsinhar ta’ Malta.

• Saret applikazzjoni mal-MEPA biex ji©u Ωarmati t-tankijiet tal-31 ta’ Marzuf’BirΩebbu©a. Il-façilitajiet f’Óas-Saptan issa se jkunu qed jintuΩaw g˙as-suq lokali.

• Jitnieda l-pro©ett Alter Aqua – Non Conventional Water Resources Programmefl-MCAST, li jag˙mel uΩu minn ilma li jkun se jintrema.

• Jit˙abbar l-iΩvilupp u r-restawr tas-Suq tal-Belt fi Triq il-Merkanti.

SOLIDARJETÀ SOÇJALI U DRITTIJIET

• Jibda x-xog˙ol fuq rinovazzjoni tal-binjiet tal-Gvern f’San Pawl il-Ba˙ar.

• Jinfeta˙ Çentru ta’ Matul il-Jum g˙all-Anzjani f’Santa Luçija.

• Il-Ministru Helena Dalli nediet it-Terrafirma Collective, pjattaforma ©didag˙all-ENGOs Maltin, b˙ala parti minn pro©ett li qed jitmexxa minn g˙aqdiet ambjentali.

• Approvat mill-Parlament l-Abbozz ta’ Li©i dwar l-Identità tal-Ìeneru,l-Espressjoni tal-Ìeneru u l-Karatteristiçi tas-Sess.

• Jitnedew iç-çentri LEAP! g˙all-familji f’Óal Kirkop u x-Xewkija.

L-EWROPA U LIL HINN MINNHA

• Jinkisbu €29 miljun f’fondi Ewropej g˙all-Affarijiet Marittimi u s-Sajd; ammont lihuwa t-tripplu g˙al dak allokat qabel.

• Il-Ministru George Vella u l-Ministru Carmelo Abela jiltaqg˙u mal-KummissarjuEwropew g˙all-Immigrazzjoni fejn jiddiskutu din il-problema u s-sigurtà fil-Mediterran.

• Il-Ministru Michael Farrugia ffirma Memorandum of Understandingmas-Slovakkja g˙all-kooperazzjoni fil-qasam soçjali.

• Il-Ministru George Vella jiltaqa’ mal-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin Çiprijott fejnji©u diskussi possibbiltajiet ta’ kooperazzjoni bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi.

SAÓÓA U AMBJENT• Permezz ta’ investiment mill-privat se tinfeta˙ skola medika u jinbena sptar ©didf’G˙awdex, kif ukoll ji©i rran©at l-Isptar San Luqa.

• Il-Kabinett approva g˙ad-diskussjoni fil-Parlament abbozz ta’ li©i dwar il-klimawara proçess ta’ konsultazzjoni pubblika, li permezz tieg˙u jkun assigurat il-˙arsientas-setturi kollha, fosthom il-wirt nazzjonali u l-kultura.

• Ting˙alaq il-power station tal-Marsa li kienet sors ewlieni ta’ trab iswed.

• Titnieda white paper dwar id-donazzjoni tal-organi u t-tessuti.

• Malta jkun l-ewwel pajjiΩ English speaking li jintag˙Ωel g˙al ta˙ri© speçjalizzatdwar l-ekosistemi marittimi.

GVERN LOKALI U GÓAWDEX

• Il-Ministru Anton Refalo inawgura l-pro©ett ta’ ©nien botaniku g˙all-familjif’Kerçem, li sar mill-Kunsill Lokali b’fondi Ewropej, filwaqt li l-Prim Ministru inawgural-pro©ett tal-belvedere f’G˙ajnsielem, ukoll xog˙ol il-Kunsill Lokali.

• G˙all-ewwel darba f’G˙awdex se jibda jing˙ata servizz ta’ n ight shelterg˙all-anzjani f’Dar Padova f’G˙ajnsielem. Din l-inizjattiva t˙abbret mis-SegretarjuParlamentari Justyne Caruana.

• Titnieda l-Inizjattiva G˙awdex – Fidi u Tradizzjoni, b’xejn anqas minn 14-ilattività bejn l-20 ta’ Marzu u l-5 ta’ April.

• Inawgurata l-ewwel breastfeeding room fil-Kunsill Lokali ta’ Ra˙al Ìdid.

10 05|04|2015 opINJoNIkÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

Imut Papa u ji l˙aq ie˙or;˙alliha li l-Papa ma mietx ug˙andna wie˙ed ©did. L-ist-ess l-Arçisqof. Dun PawlCremona ˙ass li ma jistaxikompli u ftit i lu la˙qilnawie˙ed ©did. Kumbinazzjonili jxomm subg˙ajh iddedikaprogramm s˙i˙ fuqu. Mhuxhekk g˙andu jkun, mhuxdaqt naraw xi wie˙ed fuqAmber meta tkun sejra l-Eurovision! L-Arçisqof g˙andujkun aqwa mill-Eurovision.Imma peress li Xarabanki˙ossu b˙ala l-programm naz-zjonali ta’ Malta (jixtieq) rajnakif g˙amilna biex bg˙atna lill-mara ta’ Peppi, li issa saretattriçi, u rat kif g˙amlet biextemmg˙at il-mikrofonu lill-Arçisqof. Din Mandy kul-limkien segwietu; st˙ajjiltha xiJames Bond on a secret mis-sion; kull fejn imur ti©ri wara-jh. Sa issa ma hu xejn g˙ax l-isba˙ parti g˙adha ©ejja.

Il-qoffa xag˙ar intefa’g˙and is-Serkin (fejn m’iluxkien hemm tnejn tg˙idxkemm tg˙ajru) u dan qag˙adisegwi x-xandira diretta minndan il-˙anut partikolari. Danil-˙abib tag˙na skopra li l-Arçisqof Scicluna j˙obbhomil-pastizzi, imma tal-irkottamin˙abba l-˙ruq ta’ stonku, umiskin qoffa xag˙ar xtralutnejn irkotta li l l-Arçisqof.Insomma, biex ma ntawwalxl-istorja, wara ©urnata s˙i˙a l-povru Arçisqof wasal id-dartieg˙u g˙ajj ien u b’idejhju©g˙uh wara dak it-t ixjirkollu, u minn imkien tfaçça l-qoffa. Donnu werwru li lMonsinjur Scicluna, qisu spi-der man, kif qabeΩ fuqu!Imbag˙ad minn imkien ˙are©

borΩa daqs nitfa u tah il-pas-tizzi li kien xtralu filg˙odu.Bl-umiltà kollha, MonsinjurArçisqof ˙adhom u qallu liser isa˙˙anhom g˙ax issakes˙u. Óeqq, ifhmuni, waraxi erba’ sig˙at na˙seb kes˙ul-pastizzi!

Kul˙add ikanta

Kemm nixtieq li xi darba ji©uta’ X Factor hawn Malta g˙axΩgur daqs kemm jiena Ωgur lib˙alissa qieg˙ed nixrob il-kafè li jkun hemm nies japp-likaw daqs il-meetings li

jag˙mlu tal-Lejber qabel l-elezzjoni f’Óal Far. F’kull pro-gramm fuq it-televiΩjoni dej-jem naraw lil xi ˙add differ-enti jkanta, b˙al donnu hawnMalta jfaqqsu dawn lijkantaw. Nixtieq xi darbaning˙ata prova u ma nibqaxinkanta biss ta˙t id-doçça.Jekk mhux ikel u tisjir, kan-tant bil-mikrofonu ma’ ˙alqu!

Ftit ilu kont qieg˙ed naraKalamita u Fredu Zammitbeda jitkellem dwar il-FestivalKalamita. Dan spjega li sejkun niçça ©dida g˙al kantan-ti Ωg˙ar li jsemmg˙u

le˙inhom. Ninsab çert li makellu l-ebda problema biexjapplikaw g˙alih. G˙alhekkissa ta’ kuljum, f’˙inijiet dif-ferenti, fuq il-One narawbiççiet minn dan il-FestivalKalamita. Ejja forsi xi darbanirb˙uh dan l-imniefa˙ ta’Eurovision u kul˙add jaqta’xewqtu.

Paroli, reklami u aktarparoli

Kull meta narah in˙ossninaqa’ down, it-truf ta’ difrejjakollha nikolhom u er˙inimbg˙ad ninfexx g˙al xi ˙a©ao˙ra. G˙adni ma rajthiex lilChiara Siracusa tkanta MyÛarbun ma’ Ryan ta’ Sibtek.Xi dwejjaq iqabbadni u xiqtug˙ ta’ nifs. Fis-snin lig˙addew kien jistedinha xidarbetjn fis-sena lil Chiarabiex flimkien noqog˙dunid˙ku, nibku u nkantaw biftit sil© ukoll.

Dan Sibtek, jekk twil tlietsig˙at, Ωgur li nofs il-˙in ikunparoli u reklami g˙axkul˙add ji©i fih, b˙al dik litbig˙ il-˙wejje© li allajberikha kemm tg˙id u tfendi.I©©ibhom lura l-flus li tkunnefqet fir-reklam, g˙ax kifRyan jifta˙ ˙alqu mal-ewweltg˙id essay ta’ elf kelma.Nist˙ajjilha xi ˙add li mar tie©u bl-ikel li jkun kiel jag˙melriserva biΩΩejjed g˙al xi tlettijiem o˙ra, basta jkun ©ab tar-rigal. Kull min jara Sibtek jafg˙al xiex qieg˙ed ing˙idg˙ax minn rokna g˙al o˙ra uspazju g˙all-mistednin ftit lixejn.

L-G˙id it-tajjeb lill-qarrejjakollha.

TiVi AwARds

Illum tassew in˙ossni bniedemiffortunat! Twelidt fuq gΩira li fihajaf jag˙mel temp mill-isba˙!Temp li j©ieg˙lek to˙lom bil-bosta!Anke jekk ˙arsti ©ieli taqa’ g˙at-

tentazzjoni li titka˙˙al mal-˙ajttal-©ebel bil-fil tal-©ibs u donnhatkun trid tibqa’ mwa˙˙lahemmhekk akkost ta’ kollox.Anke jekk ˙arsti jfettlilha te˙elmas-saqaf a˙dar li ta˙tu jsiru l-g˙e©ubijiet fid-dinja tax-xjenzamedika. Anke jekk g˙ajnejjadonnhom jidraw ix-xmajjar çke-jknin tad-dmug˙ li jo˙or©uminnhom min˙abba t-tbatija linara ma’ wiççi ta’ kuljum.Madankollu, ji©rili li ti©i dik il-©urnata fejn kollox jibda jdur ri˙fuq! Ji©i dak il-jum xemxi fejn,b’qawwa li ma nistax infissirhabil-kliem, in˙ossni ma˙kumb’mod tal-g˙a©eb mis-se˙er ta’jum li taf tag˙ti r-rebbieg˙aMaltija. Ji©ifieri dak il-jum li,inkun fejn inkun fl-isptar kbir uattrezzat li g˙andna, mg˙obbib’˙afna sig˙at f’xog˙ol ming˙ajrma jaqta’ ma’ min qieg˙ed ibati,xorta wa˙da jkolli sa˙˙a barrani-ja biex nibqa’ g˙addej u g˙addej.Fer˙an. Fil-paçi. Fis-sliem. Fitrankwillità ©ewwiena u eterna.

U minfejn ti©ini din is-sa˙˙a?Minn fejn tiΩbokka din it-tama lihija ’l fuq minn kull tama tal-bniedem li, f’radda ta’ salib, taftinxef b’xi a˙bar ˙aΩina ta’ mardjew inkwiet? Mela x’fiha r-reb-

bieg˙a ˙anina u mbierka Maltijali ΩΩommni daqshekk f’sa˙˙ti u˙ieni? Xejn g˙ajr dak li jikteb il-poeta nazzjonali u g˙aΩiΩ tag˙na,Dun Karm: “Kollox jar©a’ jie˙u l-˙ajja malli tar©a’ din is-sieg˙a…Fik is-sa˙˙a, fil-barka, xemxsabi˙a tar-rebbieg˙a.” Skont DunKarm, fir-rebbieg˙a, “il-˙uttafaçkejkna” to˙ro© tg˙anni.“Ìewwa l-©onna s-si©ra tiΩhar,hemm idur bl-eluf in-na˙al; il-ward kollu jifta˙ sidru fl-isba˙dawl ifu˙ ir-ra˙al.” U r-raba’x’festa jag˙mel fir-rebbieg˙a?Jg˙annilna minn qalbu l-qassis ta’qalbna: “Dalwaqt tibda s-sillat˙ammar, ©ie˙ u risq tal-artMaltija. Imbag˙ad jibda Ω-Ωara’jmewwe© tibda l-g˙anja fuq il-qieg˙a…”

L-g˙anja! L-g˙anja tar-reb˙a!

Mhux dik tal-poeΩija patrijottikau romantika li l-g˙aref Dun Karmfiha rrakkonta, b’seng˙a liemab˙alha, il-©lieda qalbiena u r-reb˙a li ma titwemminx tal-Maltin kontra t-Torok fl-Assedjuta’ Malta. Imma l-g˙anja tar-reb˙ata’ Ìesù Kristu fuq l-g˙adu kieferu ˙ajjen tal-mewt u l-˙aΩen. L-g˙anja ta’ dak li, bil-mewt u l-qawmien tieg˙u mill-imwiet, darfuq il-mewt u bl-awtorità kollhali g˙andu ta’ Alla, qalilha rasu urasha, imma b’le˙en li g˙adujidwi mal-univers kollu, imsie˙ebm’g˙ajnejh li jtajru x-xrar ta’ ˙ajjadejjiema: “Fejn hi, ja mewt, ir-reb˙a tieg˙ek? Fejn hi, ja Mewt,in-niggieΩa tieg˙ek?”(1Kor:15:55).

U, quddiem dak il-le˙en ˙lejjuu setg˙an il-mewt xi tridhatag˙mel? Mhux tinfexx f’bikja

kbira li ma tispiçça qatt! Mhux litibda’ tag˙ti fuq wiççha f’disper-azzjoni li ma tafx tmiem! X’fet-tillek ja mewt ta˙sad il-˙ajja ta’Bin Alla biex issa spiççajt telliefag˙al dejjem? G˙aliex tibqa’ ti©riwarajna l-bnedmin u ta˙sadnaminn din id-dinja ? Mill-g˙eΩieΩtag˙na? M’intix tinduna liqieg˙da tie˙u kedda g˙alxejn?M’intix tinduna li mbilli taqlag˙namill-familji tag˙na l-Mulej Ìesù,rebbie˙ g˙al dejjem fuqek, ˙ajda˙˙alna biex ng˙ixu mieg˙u umal-g˙eΩieΩ tag˙na f’˙ajja ta’tgawdija li ma tintemm qatt?

U ˙a ng˙idlek kelma o˙ra, jamewt mistkerrha u mis˙uta!Imbilli sena ilu ˙sadtli lil missieriminn art il-˙ajjin, kun af li bis-sa˙˙a ta’ Ìesù Kristu jiena wkoll,wara din il-˙ajja, se ner©a’ning˙aqad mieg˙u g˙al dejjem!Ara veru purçinella ja mewt! Murtbekka g˙ax hekk jixraqlek! Murin˙eba g˙ax illum, l-G˙id il-Kbir,a˙na nifir˙u fil-familji tag˙na.F’pajjiΩna! G˙ax dak li reba˙ lilekse jqajjem lilna wkoll u jag˙milnarebbie˙a b˙alu u mieg˙u g˙aldejjem fis-sema!

Mur fl-infern dejjiemi ja mewt!G˙ax a˙na, jiena u dawn il-qar-rejja umli u ta’ qalb kbira, uliedil-jum tar-rebbieg˙a ta’ dejjem.Tad-dija u l-barka bla tmiem! Ta’sbu˙ija li ma titfissirx bil-kliem.Ulied il-jum li la jaf g˙odwa uanqas g˙axija. Il-jum ming˙ajrg˙abex…

JUM MINGÓAJR GÓABEX

#maltinottimisti

St˙arri© tal-KummissjoniEwropea fost l-azjendi u l-konsumaturi re©a’ wera l iMalta g˙andha l-og˙la livellta’ ottimiΩmu fost il-pajjiΩikollha tal-Unjoni Ewropea. L-indiçi tas-sentimentekonomiku kien 16% aktarmill-medja re©istrata kemmilu ji©i mkejjel dan l-indikatur.F’Marzu, operaturi fis-setturtas-servizzi esprimew l-og˙lalivell ta’ kunfidenza fl-a˙˙ar˙ames snin.

L-ottimiΩmu li qed jin˙assf’pajjiΩna huwa kollu dovutg˙all-ottimiΩmu li jxerred bikl iemu u, aktar u aktar,b’g˙emilu u b’xog˙lu l-PrimMinistru Dr Joseph Muscat.Mhux ta’ b’xejn l i jgawdifiduçja s˙i˙a mill-poplu Maltiu j ibqa’ jgawdi 15-i l puntvanta©© fuq i l -Kap tal-OppoΩizzjoni g˙ax huwakonsistenti u kredibblif ’xog˙lu, f i kl iemu uf’g˙emilu, u dan il-poplu jap-prezzah u j immanifestah.Skont l-a˙˙ar st˙arri© pubb-liku, il-Partit Laburista qedigawdi vanta©© ta’ tmienpunti fuq il-PN. Dan ifisser li,wara sentejn, li kieku kellhater©a’ ssir l-elezzjoni, il-PLjer©a’ jirba˙ l-elezzjoni bl-ist-ess vanta©© li reba˙ha sentejnilu.

Shout, shout, irridubailout!

Gvern Laburusta wettaq g˙alkollox il-weg˙da tieg˙u lijra˙˙as il-kontijiet tad-dawl ul-ilma, hekk kif fl-a˙˙ar tax-xahar li g˙adda ra˙su wkollil-kontijiet tad-dawl u l-ilmag˙an-negozji. Din il-miΩuraqed t˙all i €80 mil jun f l-ekonomija Malt i ja, l i hiekwivalenti g˙al seba’ ba©itsf’daqqa.

Tal-PN qatt ma riedu lill-poplu Malt i u G˙awdxij ibbenefika minn konti j ietor˙os tad-dawl u l-ilma, anzikienu vvotaw biex jog˙lew“bil-qalb”. Il-PN kien qalilnalil l-kontijiet tad-dawl u l-ilmama jistg˙ux jor˙su u rridunidrawhom. Il-pjan tal-PartitLaburista sabiex ira˙˙as il-konti j iet tad-dawl u l-i lmasej˙ulu fantasija, il-gimmicktal-mil lenju, Alice inWonderland, pro©ett tal-ama-teurs u ˙ela ta’ f lus. Iva,g˙eΩieΩ qarrej ja, l ij i t ra˙˙sulkom il-konti j iet ,g˙all-PN huwa ˙ela ta’ flus.

Madankollu, din il-weg˙datwettqet minkejja li qalulna lijekk isir it-tra˙˙is se jkollnanitolbu bailout. L-unikubailout li qed jintalab huwamill-PN stess g˙alih inniffsu.Ma tlumhomx hux, g˙ax il-kreattività sempliçi tag˙homwasslithom biex l-uniku pjantal-energi ja l i ppreΩentawquddiem il-poplu biexira˙˙as i l -konti j iet kien l insiru friefet il-lejl u ˙e©©e© lin-nisa tad-dar sabiex ja˙slu l-˙wej je© u l-platt i bi l le j l .Wowww xi pjan dak! IsaTereΩ, qum minn hemm g˙axinsejt iddawwar it-timer!

Skont il-Eurostat, fi Frar2015 pajjiΩna kellu rata ta’

qg˙ad ta’ 5.9%. Din hija l-inqas rata ta’ qg˙ad li qatt©iet osservata fix-xahar ta’Frar mindu l-Eurostat bdietti©bor din l-istatistika g˙alpaj j iΩna si t tax-i l sena i lu.RiΩultat poΩit t iv ie˙or l ijo˙ro© mil l- istat ist ika tal-Eurostat huwa li r-rata tal-qg˙ad fost iΩ-Ωg˙aΩag˙f’pajjiΩna naqset g˙al 11.8%.Din hi ja l- inqas rata qattosservata f’dan ix-xahar mill-Eurostat mindu bdiet tin©abardin l-istatistika fis-sena 2000.Dan huwa frott, fost o˙rajn,tal-garanzija taΩ-Ωg˙aΩag˙ –skema ta’ g˙ajnuna u ta˙ri© lil-Kap tal-OppoΩizzjoni kienqabbilha ma’ garanzija tal-washing machine.

I l-konkluΩjoni j iet tal-Eurostat j i©u kkonfermatijumejn wara minn çifri ppub-blikati mill-Uffiççju Nazzjonalital-Istatistika li juru kif il-qg˙ad jinsab dejjem nieΩel,tant li f’dawn l-ewwel sentejnta’ dan il-Gvern kien hemmtnaqqis ta’ 1,089 persunaminn fuq ir-re©istru tal-qg˙adli b’mod sussegwenti jfisser lif l -ewwel sentejn biss ta ’Gvern Laburista kienet solvu-ta l-problema kollha ta’ qg˙adma˙luqa ta˙t amministraz-zjoni preçedenti.

Fi t- turiΩmu g˙andnaprospetti mill-isba˙. G˙adnakif spiççajna sena rekord u l-bidu ta’ din is-sena qed jurinaindikazzjonijiet inkora©©anti lise tkun sena o˙ra suççessfejn fl-ewwel xahrejn di©àrre©istrajna Ωieda fit-turistimeta mqabbel mal-ewwelxahrejn tas-sena l-o˙ra. L-a˙˙ar çifr i ma˙ru©a mil l-Uff iççju Nazzjonali tal-Istatistika juru li kellna Ωiedata’ aktar minn 14% fil-waslietta’ turisti fi Frar li g˙addameta kkomparat ma’ Frar2014. Dan ir-riΩultat ifisserukoll Ωieda totali ta’ aktarminn 21% fuq Frar 2013. Fl-ewwel xahrejn ta’ din is-senal-infiq mit-turisti li Ωaru pajjiΩ-na la˙aq iç-çifra ta’ kwaΩi€114 mil jun. Dan if isserΩieda ta’ €11 miljun fi d˙uldirett f l -ekonomija metamqabbel mal-infiq re©istrat fl-ewwel xahrejn tas-sena 2014.

L-iskandlu fil-gΩira tat-tlietg˙oljiet

Soap opera s˙i˙a: l-ewwel makienu jafu b’xejn u saru jafuminn fuq i l -gazzett i ,imbaghad rajna li l-Whip kienirçieva l-messa©©i fuq il-mow-bajl; imbag˙ad is-Segretarju Ìenerali kellu jammetti li huwkoll irçieva l-emails immastqarr li qatt ma ltaqa’ mal-kuntrattur, però wara jumejnkellu j ikkonferma l i l taqamieg˙u. Imbag˙ad kien jon-qos il-boss jid˙ol fix-xena,fejn g˙all-ewwel qalilna huwkoll li ma kien jaf b’xejn u liqatt ma ltaqa’ mal-whistle-blower, però l-istess, warakellu jammetti l i l taqa’mieg˙u imma, Alla jbierek, il-kuntrattur ma semmilux li danix-xoghol sar kaçça g˙all-voti.Miskin, kemm ja˙sibna çwieçMaltin. Na˙seb iltaqg˙u biexjag˙mlu s-seba’ visti!

Imbag˙ad, biex jag˙qad il-

kejk, re©a’ qabeΩ fix-xena s-Segretar ju Ìeneral i fejnqalilna li xog˙ol g˙al voti majf issirx l i bi l fors j implikaabbuΩ. Ma nafx jien, immajintuΩaw fondi pubbliçi sabiexisiru xog˙lijiet privati b˙alt˙ammil, konkos, bini ta ’sulari , garaxxi j iet , ©ibjun,parke©©i g˙all-karozzi utoroq privati, g˙alija dawnmhumiex abbuΩi, lanqasskandli, imma oxxenitajiet.B’dan it-tip ta’ stqarrija mhuxta’ b’xejn Gonzi kien stqarrmal-Ambaxxatriçi AmerikanaBordanaro li kellu nuqqas ta’talent fil-Kabinett tieg˙u. Issaqed nifhem g˙alfejn aktarnies ˙er©in mill-bieb tad-DarÇentrali u ˙add mhu die˙el.

Bil-wicc tost kollu qed jip-pruvaw jitfghu dawn l-allegatifuq il-Gvern Laburista g˙ax il-Gvern kien jaf u ma investi-gax, qalu, u ˙all ieha g˙alΩmien l-elezzjoni tal-kunsillilokali biex jie˙u vanta©© poli-tiku. G˙ax huma x’g˙amlubl-allegat kaΩ tat-trab l-abjad?Kienu ilhom jafu u ˙allewhg˙al Ωmien l-elezzjoni. Immahuma j istg˙u hux jag˙mluhekk? Huma g˙andhom id-dritt divin li jag˙mlu li jridu.Il-Gvern ta l-evidenza li kellulill-pulizija u huma l-pulizija liqed jinvestigaw. G˙ax dawntal-PN ˙elwin ta. L-ewweljakkuΩaw lill-Prim Ministru lijmissu investiga, imbag˙adg˙ax il-Gvern ta lill-pulizijadin l-evidenza li waslitlu, alle-gaw li l-Prim Ministru qed jin-tervieni u jinda˙al lill-pulizijaf l - investigazzjoni. Xejnsew.com.

Il-gideb sar l-ordni tal-©urnata. L-istrate©ija tal-gidebqed t leqq bl-g˙eruq u x-xniexel f i l -kampNazzjonalista. Tmejlu bina 25sena u hekk jer©g˙u jag˙mlujekk jer©g˙u j ing˙ataw il-fiduçja, g˙ax m’hemmx bidlafihom. J ibqg˙u l- istess.M’hemmx x’tag˙Ωel. Kif stqarrl-eks-Kapo tag˙hom, tal-PNhuma kollha l-istess: Skont iz-zokk il-ferg˙a. Bl-istqarrijiet©odda l i ˙er©in minnfommhom kuljum fuq dan l-allegat kaΩ, aktar qed i˙affru

l-˙ofra li qed tidfinhom, aktarma qed i˙awdu fi l-borma,aktar ˙ier©a ri˙a tinten. Kifqal il-Prim Ministru, tassew ta’min j i t˙assar l i l l -part i tar j i©enwini Nazzjonalisti li qedjaraw lill-partit tag˙hom jaqa’f’dan l-aktar livell baxx.

Appell l ir -residenti tal -Iklin

Sentejn ilu l-poplu ˙eles minnproblema: i t - tmexxi ja ta ’GonziPN, u investa f’opportu-nità ta’ tmexxi ja ©dida ufriska l i ©©ib i l - f irma ta’Joseph Muscat.

G˙aldaqstant, nistieden unappella lir-residenti tal-Iklinsabiex jag˙mlu huma wkoll l-istess appuntament mad-des-tin, ja˙tfu ç-çans sabiex fil-11ta’ Apri l l i ©ej jo˙or©ujivvutaw u jimmanifestaw id-dritt demokratiku tag˙hom ujag˙tu sinjal bi l l i bi l-vottag˙hom iwarrbu t-tmexxijag˙ajj iena, bla ˙e©©a u blaviΩjoni tal-Kunsil l LokalipreΩenti li hu mmexxi minnma©©oranza Nazzjonalista –tmexxija li ilha maΩΩra ma’saqajn ir-residenti tal-Ikling˙al dawn l-a˙˙ar 19-il senas˙a˙.

Iwarrbu din it-tmexxija med-jokri biex jinvestu f’opportu-nità; opportunità ta’ tim lijemmen li fl-g˙aqda hemm is-sa˙˙a, tim li g˙andu viΩjoni,g˙andu ˙e©©a, motivazzjoni,ideat, kreatt ivi tà, t im l ijo˙lom, tim li lest li jwettaqg˙all-©id tal-poplu tal-Iklinkollu miç-çkejken sa l-anzjang˙ax g˙at-Tim PL Iklin kullresident huwa importanti.

It-Tim PL Iklin qed jistiedenlir-residenti sabiex ikunukatalisti, ikunu kura©©juΩi ujing˙aqdu mag˙hom sabiexflimkien tinkiteb l-istorja unaraw li ssir il-bidla li tanta˙na g˙atxana g˙aliha lkollfl-Iklin.

Awgurju

Minn qalbi nawgura l-G˙id it-ta j jeb l i l l -qarrej ja ta ’ dini l-gazzetta u l-famil jaritag˙hom.

opinjoni kÓ 05|04|2015 11kullhadd.com

Catherine Fenech

Membru fl-EΩekuttiv Nazzjonalital-Partit Laburista

L-onestÀ u sorpriÛi oÓra fiL-bajda taL-GÓid

12 05|04|2015 OpInjOnIkÓkullhadd.com

Thea Leigh Micallef

Membru FÛL

IL-pASS LI jmISS gÓALL-IVF

Ninsabu sitt ijiem ’il bog˙odminn test elettorali ie˙or. Testli huwa mid-term g˙all-GvernLaburista, u din id-darba t-testhuwa ferm aktar iebes umifrux fuq l-g˙add ta’ kandi-dati li qed jo˙or©u f’isem il-Partit Laburista. Huma bosta lise j ibbaΩaw l-g˙aΩliettag˙hom fuq ˙idmet il-Gvern,fuq kif mexxa pajj iΩna tuldawn l-a˙˙ar 25 xahar. Miniqis ˙idmet il-Gvern b’modkollettiv, immexxi minn DrJoseph Muscat, jag˙raf kemmdi©à sar ©id meta nikkom-paraw il-25 xahar ta’ GvernLaburista mal-25 sena ta’Gvern Nazzjonalista. Ìid limhux neççessarjament sejin˙ass issa, iΩda li aktar majg˙addi Ωmien aktar jin˙ass l-impatt poΩittiv tieg˙u, b˙alpereΩempju t-twaqqif mill-operat tal-power station tal-Marsa u l-applikazzjoni g˙at-twaqqig˙ tag˙ha, it-tne˙˙ijatat-tankij iet tal-gass mill-Qajjenza u l-applikazzjonig˙at-tne˙˙ija tat-tankijiet tal-31 ta’ Marzu f’BirΩebbu©a li,apparti li tfisser arja nadifa,ifisser ukoll pjanijiet ©oddag˙all-investiment li jwassalbiex il-proprjetá tal-in˙awitiΩdied fil-prezz.

Progress imwettaq

Gvern Labursita qed jurikemm huwa tassew progres-siv. Ma mmurx tant lura, hekkkif din il-©img˙a stess, fil-Parlament g˙addiet il-li©i dwar

l-identità tal-©eneru. Li©i li matolqotx il-ma©©oranza tan-nies, iΩda li se t˙alli impattpoΩitt iv fuq ˙ajjet dawk liqabel ma kellhomx il-meansand ways li jo˙or©u jg˙idu kifvera j˙ossuhom. Ninsab fermkuntenta li dan il-gvern qedjag˙ti le˙en lil dawk li qabellanqas kienu jing˙ataw widen,u hawn irridu nevalwawkemm vera dan il-gvern qedjag˙ti l-opportunità li lkul˙add. Qed ikun ugwali.

Il-Óadd li g˙adda b˙almanag˙mel kull meta jitkellem il-Prim Ministru, qadt nisma’b’reqqa u nevalwa d-diskors.Joseph Muscat semma’ l-inves-timenti kbar li ©ejjin f’Malta, uhawn ˙sibt kemm vera Maltaqeg˙da fit-triq sabiex tkun l-aqwa fl-Ewropa. Irridu nifhmuli dawn l-investimenti humakollha opportunitajiet ©odda lia˙na l-Maltin mhux talli senibbenefikaw minnhom, iΩdaanke nistg˙u nag˙mlu aktarkura©© sabiex nibdew ninves-tu a˙na wkoll f’pajjiΩna stess.

Wasal iΩ-Ωmien fejn f’Maltanibdew naraw bidla fil-men-talità; ma nibqg˙ux nistennewil-manna ming˙and il-barrani,iΩda no˙olqu l-opportunitajiettag˙na stess. Min jista’ jifhemaktar lill-Malti mill-Malti stess?G˙andna l-potenzjal, g˙andnal-kapaçità, ma n˙alluhomx jin-ti lfu. Din inqabbilha mal-parabbola tat-talenti, jekkg˙andek sa anke talentwie˙ed, mur o˙ro© barra uara kif dak it-talent tirduppjah.

Óidmet il-kunsilli

Il-kunsill huwa ferg˙a tal-Gvern çentrali, fejn l-g˙anhuwa wie˙ed biss – li jtejjeb il-kwalità tal-˙ajja tan-nies tal-lokal. IΩda r-residenti tal-ir˙ulau l-ibliet f’Malta jridu jifhmuwkoll li l-kunsill huwa partimill-komunità, ji©ifieri r-resi-denti g˙andhom ikunu kemmpreΩenti fl-g˙aΩla tal-kunsillpermezz tal-vot u anke fil-laqg˙at li jsiru g˙all-pubbliku.Min-na˙a l-o˙ra, il-kunsill iridisib mezzi ta’ komunikazzjoniaççessibbli minn kul˙addsabiex il-messa©© tieg˙u jint-la˙aq.

It-titjib f’˙ajjet in-nies tal-lokalm’g˙andhiex tkun biss fuq it-tisbi˙ tal-lokal, iΩda huwa fi˙dan il-kunsill li jeduka ujag˙ti l-g˙odda lil dawk li qattma kellhom iç-çans. Min-na˙al-o˙ra huwa dmir iç-çittadin lijuΩa dik l-g˙odda sabiex itejjebu jkompli javvanza l-˙iliettieg˙u. Soçjetà b’sa˙˙itha tfiss-er progress, il-progress i©ibmieg˙u l-opportunitajiet u l-opportunitajiet iwasslu sabiexil-poplu Malti jkun kompetittivmal-barrani. Proçess twil, iΩdajekk na˙dmu kollettivamentnaslu. Din hija katina fejn il-kunsill g˙andu jkun il-˙olqabejn l-ideat tal-gvern çentrali utwettiq ta’ pro©etti g˙all-popluli jservi.

OttimiΩmu

Jien illum ninsab ottimista

hekk kif il-Gvern immexximinn Dr Joseph Muscat qedjuri li miexi f’direzzjoni poΩit-tiva, g˙all-kuntrarju tal-PartitNazzjonalista fejn ˙lief ixerredin-negattività mhux qedjag˙mel. Dik hija l-unika armali jaf ji©©ieled biha. F’din il-kampanja tal-kunsilli lokali˙ar©u bl-islogan ‘Nag˙mlu d-Differenza’, u vera, sewwaqed jg˙idu, g˙ax mill-oppoΩizzjoni qed jag˙mlu d-differenza u dan g˙ax qedi˙allu t-tmexxija tal-paj j iΩf’idejn min jaf imexxi: JosephMuscat.

G˙al min g˙adu indeçiΩ jekkjo˙ro©x jivvota jew le: a˙sebftit fuq id-differenza bejntmexxija Laburista u dikNazzjonalista. Ara x’differenzag˙amel f ’dawn l-a˙˙ar 25xahar ikkomparati mal-25sena tal-Gvern preçedenti.Jekk ma to˙ro©x tivvota, il-kunsill l se j ifforma xortawa˙da, iΩda l-vot tieg˙ek jista’jag˙mel id-differenza jekkikunx immexxi mill-ma©©oran-za Laburista jew Nazzjonalista.Titlifx iç-çans li jkollok lokalimmexxi minn ma©©oranzaLaburista, g˙ax jaf ir-rabja lig˙andek b˙alissa twasslekg˙al dispjaçir wara.

U nag˙laq b’din in-nota: ejjanie˙du l-messa©© tal-PrimMinistru u nkunu ottimisti unhar is-Sibt li ©ej immorru bi˙©arna nivvutaw g˙all-kandi-dati kollha li ˙ar©u f’isem il-Partit Laburista.

Il-Óadd u l-G˙id it-tajjeb.

Leanne Grech

TEST ELETTORALI IEÓOR

Fl-2012, il-Parlament Maltiapprova l-Att Dwar il-Protezzjoni tal-Embrijuni liessenzjalment introduçietle©iΩlazzjoni li tirregola l-g˙otita’ servizz ta’ fertilizzazzjoniassistita g˙all-koppji bi proble-mi ta’ konçepiment.

F’Ottubru 2013, dan is-servizz ©ie estiΩ g˙all-IsptarMater Dei hekk kif qabel danis-servizz kien disponibbli bissfl-isptarijiet privati. Il-Gvernissa qed jipprovdi servizz tal-IVF b’xejn, g˙alkemm koppjiinteressati xorta jkollhomi©orru l-piΩ sostanzjali tal-ispej-jeΩ ta’ medikazzjoni qabel majg˙addu g˙al tali proçedura.

G˙alkemm dan kien passkbir biex jing˙ata rimedju lildawk il-koppji li ma jistg˙uxikollhom it-tfal b’mod naturali,xorta g˙ad hemm lok g˙al˙afna iktar avvanzi.

L-ewwel nett, l-Att dwar il-Protezzjoni tal-Embrijunito˙loq diskriminazzjoni bbaΩa-ta fuq orjentazzjoni sesswali ul-istatus konjugali. Hija tid-definixxi “©enitur prospettiv”b˙ala “wie˙ed jew wa˙daminn Ωew© persuni tas-sessoppost li huma marbutin bir-rabta taΩ-Ωwie©, jew li jkunula˙qu l-età ma©©uri u li humaf’relazzjoni stabbli ma’ xulxin”.

Minkejja l-fatt li l-le©iΩlaturried li jiΩguraw li t-tfal ikunumrobbija fl-a˙jar kundizzjoniji-et, dan l-Att imur kontrakemm in-natura progressivatal-Gvern preΩenti u r-realtàtas-sitwazzjoni llum il-©urnata.

Hija realtà li ©enituriwa˙edhom jeΩistu u dan bl-ebda mod ma jista’ jnaqqas

mill-im˙abba li l-©eniturwa˙du jista’ jag˙ti lit-tfaltieg˙u. L-istess japplika fir-rig-ward ta’ koppji omosesswali liissa ©ew konçessi d-dritt tal-unjonijiet çivili, dritt li qabelkien miç˙ud. Dan ma jikkwali-fikax b˙ala ‘Ωwie©’ jew ‘relaz-zjoni stabbli’ ma’ xulxin a ter-mini tal-Att?

Jekk Malta qed timmira biexissir stat progressiv u inklussivhemm bΩonn li din il-li©i ti©iemendata sabiex dawn iΩ-Ωew© in©ustizzji, fost o˙rajn,ikunu indirizzati.

Ninsab çerta li l-Gverng˙andu kull intenzjoni li dinil-lakuna fil-li©i Maltija tkunindirizzata biex b’hekk id-drit-tijiet çivili jkun jista’ jgawdiminnhom kull individwu.

B˙ala riΩultat tal-fatt li proçe-dura IVF tista’ tintuΩa bissminn koppji li jkollhom prob-

lemi bil-konçepiment tat-tfal,din xorta ma tipprovdix soluz-zjoni g˙al dawk il-koppji lihuma infertili hekk kif il-li©itipprojbixxi t-trasferiment jewdonazzjoni tal-isperma jewbajd jew li mara o˙ra tkun ta’sostitut g˙all-omm.

Dan effettivament ixxekkelkompletament il-possibbiltà li©enituri wa˙edhom u l-koppjiomosesswali juΩaw l-IVF biexikollhom it-tfal.

Kontroversja li hija possibbil-ment ikbar minn din ©ietdiskussa fir-Renju Unit fejn il-Parlament IngliΩ approva li©i©dida li tirregola l-˙olqien ta’trabi b’DNA minn Ωew© nisa ura©el wie˙ed , mag˙rufa b˙ala‘three-parent babies’. Din hijal-ewwel li©i ta’ dan it-tip fid-dinja.

Il-metodu, li ©ie Ωviluppat fiNewcastle, huwa l-uniku

g˙aΩla g˙al wild b’sa˙˙tug˙all-familji milquta minnmard mitokondrijali li jinklududijabete, nuqqas ta’ smig˙ ukundizzjonijiet fil-qalb u fil-fwied. Il-proçedura tissos-titwixxi ammont Ωg˙ir ta’ DNAdifettuΩ fil-bajd ta’ ommb’DNA b’sa˙˙tu minn marao˙ra, b’hekk it-tarbija tiret il-©eni minn Ωew© ommijiet umissier wie˙ed.

L-idea hi li jipprevienu çertumard ©enetiku li ji©i mg˙oddilit-tfal. Filwaqt li xi nies jargu-mentaw li tibdil tal-mitokon-drija huwa simili g˙al trapjantta’ demm l-implikazzjonijiethuma usa’ peress li trasferi-ment mitokondrijali jag˙melbidliet ©enetiçi minn ©eneraz-zjoni g˙al o˙ra.

Xi nies jargumentaw li danhuwa l-ewwel pass biextidda˙˙al li©i g˙al designerbabies fejn il-©enituri jkollhomdritt jag˙Ωlu l-fattizzi tat-trabitag˙hom. IΩda din il-li©i matippermettix tbag˙bis f’DNA‘nukleari’.

L-abbozz ta’ li©i gie approvatmill-House of Lords, il-kamrasuperjuri tal-Parlament IngliΩ,u huwa mistenni li l-ewwelproçeduri ta’ dan it-tip isiruf’Ottubru ta’ din is-sena.

Ûgur li Malta g˙adha ’lbog˙od milli tikkontempla li©ita’ din ix-xorta, avolja din tista’twassal g˙al trabi b’anqasmard ©enetiku. IΩda Maltag˙amlet passi ta’ ©gant f’dawnl-a˙˙ar sentejn, u b’hekkwie˙ed jittama li l-emendineçessarji li g˙andhomisse˙˙u fil-li©i tal-IVF ma jdu-mux ma ji©u diskussi.

eDITORJAL kÓ 05|04|2015 13kullhadd.com

www.kullhadd.com

DITORJALe

INDIRIZZ POSTALI Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717ÌURNALISTI Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 RekLAMI Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 IMPAÌNAR U DISINN Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

L-G˙id huwa s-sim-bolu ta’ bidu ©did. Il-qawmien li jag˙ti

bidu g˙al ˙ajja ©dida.IΩda kemm dan japplikag˙ad-dinja tal-politika manafux ng˙idu.

Konna na˙sbu li jekk il-mexxejja tal-PartitNazzjonalista jispiççaw jinbid-dlu. Konna na˙sbu li fl-OppoΩizzjoni kienu ser isibusaqajhom, iΩda ma garaxhekk. Aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien aktar qieg˙ed ji©ri bil-kuntrarju. Anqas isiru kredib-bli u aktar jidher li qeg˙dinjing˙alqu fihom infushom.

Re©g˙et ©iethom opportu-nità o˙ra biex juru li nbidlu,jew a˙jar li twieldu mill-©did.G˙al darba o˙ra re©g˙u til-fuha. Din id-darba fil-kaΩ tal-iskandlu li qieg˙ed jissejja˙‘works for votes’ li tela’ fil-wiçç dan l-a˙˙ar ©ol-gΩirat’G˙awdex.

Minflok ma t-tmexxija tal-Partit g˙amlet tal-inqas dak lig˙amlet mal-Periti MichaelFalzon u Ninu Zammit,g˙amlu mhux b˙an-ng˙ama,iΩda b˙all-fekruna. Difnurashom f’qoxra iebsa,ming˙alihom li b’hekk mahuma ser jintla˙qu minn˙add. Iddeçidew li jorqdu fil-qoxra billi ma jwi©bux jew,jekk iwie©bu, jiç˙du u jip-prote©u, jekk mhux ukoll jal-legaw affarijiet fuq ˙addie˙or.

Flok urew li huma tassew©odda, biex jag˙mlu d-dif-ferenza li tant ilhom jifta˙rubiha, g˙amlu bil-kuntrarju.Jiddefendu u ja˙bu lil minsuppost tal-inqas ©ie sospiΩmill-Partit tag˙hom. Il-mexxej-ja kollha tal-PartitNazzjonalista, kemm dawk lidi©à kellhom ˙jiel x’kien ©arau kif ukoll dawk li ma kelle-homx, iddeçidew li j idde-fendu l-indifensibbli: lil Tonyu Giovanna Debono.

IΩda ag˙ar minn hekk, issabdew ˙er©in ˙wejje© li serikomplu jg˙arrqu l-affarijietg˙al kul˙add. L-ewwel DavidAguis li, Alla jista’ kollox,meta rçieva l-email ming˙andil-kuntrattur G˙awdxi kulmag˙amel qraha u waqaf hemm.G˙alkemm irridu ng˙idu limin xi ˙add li nqabad jikkop-ja waqt l-eΩamijiet meta kienMembru Parlamentari tisten-niehom dawn l-affarijiet. IΩdarridu ng˙idu wkoll li metaqabillu mar g˙and il-Kummissarju tal-Pulizja biexjilg˙abha tal-korrett u ˙are©ta’ maΩetta.

Bid-daqqiet ta’ sieq qeg˙dinjo˙or©u fatti li jkomplu jurux’ba˙ar kbir hemm jikkumbat-ti bejn il-kliem u l-fatti. Sirnanafu li dan il-kuntrattur kitebsa˙ansitra lis-Segretarju Ìen-erali Chris Said fejn qallu lijrid jit˙allas g˙ax-xog˙ol lig˙amel. Dan il-kuntrattur

isemmi biss ftit postijiet fejnsaru xog˙lijiet b’xejn fil-privat,g˙ax fl-ittra li bag˙at lil ChrisSaid jindika li hemm listatwila ta’ xog˙lijiet li saru biexjinxtraw il-voti.

Chris Said jipprova jag˙tispjegazzjoni mqanΩ˙a g˙axbaqa’ ma g˙amel xejn ug˙aΩel li jifta˙ sodda fid-dor-mitorju tal-politika. Anzispiçça raqad sodda ma’ soddama’ David Aguis. L-ispjegaz-zjoni li jrid jag˙ti Chris Saidhi: g˙alfejn il-kuntrattur kiteblilu meta l-Partit Nazzjonalistama kienx g˙adu fil-Gvern?G˙alfejn kien qieg˙ed jitlob lijit˙allas ming˙and partit li makienx il-Gvern? Risposti çarama tax u ma jistax jag˙ti.

Chris Said g˙amel Ωballie˙or: insista li g˙andhomisiru investigazzjonijiet ukollta’ dak li hu qieg˙ed jallegadwar xog˙lijiet li saru f’dawnl-a˙˙ar sentejn f’G˙awdex.Ming˙ajr ma jaf tefa’ l-©eblafuq saqajh g˙ax b’dan il-modammetta dak li qieg˙ed ji©iallegat dwar xog˙lijiet biskambju g˙all-voti minn TonyDebono, meta dan tal-a˙˙arkien impjegat fil-Ministeru ta’martu meta kienet Ministru!Jipprova jsewwi l-˙aΩin tieg˙ubilli jallega l-˙aΩin ta’˙addie˙or. Chris Said g˙amelb˙al dawk il-©irien li, biexjg˙attu dak li qieg˙ed ji©rif’darhom, jippruvaw i˙amm©u

lill-girien ta’ ˙dejhom.Ma nistg˙ux ma nsemmux

ukoll lil l-Kap tal-OppoΩizzjoni, li g˙ad iridujitwieldu dawk li jridu jemm-nuh dwar kif iltaqa’ ma’ danil-kuntrattur. G˙ad iridjitwemmen kif dan il-kuntrat-tur ma qallu xejn dwar x’kienhemm wara dawn ix-xog˙liji-et. Simon Busuttil qieg˙ed jid-defendi lilu nnifsu billi jg˙id lisar jaf b’dan kollu riçente-ment. Alla˙ares ma kienxhekk g˙ax, jekk jirriΩulta modie˙or, il-bambin biss jaf.

Min tant g˙andu lsienu ˙afifli jakkuΩa lil ˙addie˙orb’tix˙im ming˙ajr ebda provif’idejh nippretendu li kellujkun aktar proattiv. KellupereΩempju jitlob spjegazzjoniming˙nad is-Segretarju Ìener-ali tieg˙u g˙ala ma qallub’xejn dwar dan kollu metaxhur qabel kien irçieva ittraming˙and dan il-kuntrattur. L-istess jing˙ad g˙al DavidAguis. IΩda kif g˙edna kemm-il darba, minn dan tal-a˙˙arma nistennewx a˙jar! Il-Kaptal-OppoΩizzjoni ddeçieda lianke hu jifta˙ sodda u jibqa’sieket.

Id-dormitorju politiku f’Tal-Pietà dejjem qieg˙ed jikber.Tassew g˙amlu differenzakemm ilhom li marruf l - O p p o Ω i z z j o n i .Kiber l-in˙irpolitiku!

INÓIR FID-DORMITORJU

14 05|04|2015 ITTRIkÓkullhadd.com

Sur Editur,

Nag˙mel referenza g˙al artik-lu ‘Ides of March g˙al Simon’l i ©ie ppubblikat f ’din i l-gazzetta l-Óadd 22 ta’ Marzu2015. L-artiklu kien dwarkemm il-pressjoni politika fuqSimon Busuttil Ωdiedet bil-kbirwara l-wirja diΩastruza li kellufid-dibattitu mal-Prim MinistruJoseph Muscat fuq Times Talkli xxandar fuq l-istazzjon tele-viΩiv nazzjonali nhar it-Tlieta17 ta’ Marzu 2015.

G˙all-mistoqsija jekk jikkun-sidrax li jirriΩenja jekk jitlef l-elezzjoni l i jmiss, i l-KapNazzjonalista Simon Busuttilwie©eb: “Skont xi jkun ir-riΩultat.”

Il-Kap Nazzjonalista ma qalxjekk jirriΩenjax jekk jitlef bi8,000 jew bi 15,000 jewb’20,000 elf vot. G˙alhekk,dawk l-uffiçjali Nazzjonalistifid-Dar Çentrali tal-PN, kifukoll partitarji NazzjonalistidiΩappuntati li qed jistennewbil-˙erqa li Simon Busuttiljitlef l-elezzjoni ©enerali lijmiss biex je˙ilsu minnu, serikunu diΩappuntati bil-kbirg˙ax, la Simon Busutti lm’g˙amilx test lilu nnifsu uma tax çifra ta’ telf ta’ votibiex jirriΩenja minn Kap tal-Partit Negattiv (PN), ifisser liSimon Busuttil, tkun kemmtkun id-differenza tal-voti

wara t-telfa Nazzjonalista fl-elezzjoni ©enerali l i jmiss,huwa ser jibqa’ Kap tal-PartitNegattiv (PN).

Meta Simon Busuttil ©ie mis-toqsi jekk j ikkunsidrax lijag˙mel koalizzjoni mal-Alternativa Demokratika, min-nufih u b’determinazzjoniwie©eb li ma jeskludi xejn.

Ir-risposta ta’ Simon Busuttilhi konferma çara o˙ra li l-Partit Negattiv fl-elezzjoni lijmiss mhux ser i©ib i l-ma©©oranza tal-voti ug˙alhekk g˙al darb’o˙ra l-PNser jitlef l-elezzjoni li jmissg˙ax hekk j ixraqlu. TantSimon Busuttil hu çert li fl-elezzjoni li jmiss il-PN mhuxser i©ib il-ma©©oranza tal-voti,Li ma eskludiex li jag˙melkoalizzjoni mal-AD biex ja˙tafil-poter akkost ta’ kollox.

Dak li stqarr Simon Busuttilhu konferma çara ta’ kemm il-politika negattiva u distruttivaNazzjonalista mhux qedti©bed voti ©odda lejn il-PN, uhu g˙alhekk li, skont SimonBusuttil, ma jeskludix koaliz-zjoni mal-AD.

Din id-dikjarazzjoni xokkantita’ Simon Busutti l Ωgur l iqajmet pandemonju, kon-fuΩjoni u ta˙wid nobis fid-DarÇentrali tal-PN. Tant dan huminnu li l-midja Nazzjonalistaqieg˙da attenta biex dawn iΩ-Ωew© twe©ibiet l i ta l-Kap

Nazzjonalista ma jkunux mik-tuba jew imxandra fuq il-mezzi ta’ komunikazzjoni tal-PN.

Çert l i ˙afna uffiçjal iNazzjonalisti fid-Dar Çentralital-PN, kif ukoll tesserati diΩil-luΩi Nazzjonalisti, qed jistaqsujekk Simon Busuttil g˙amilxxi proposta jew xi kuntattimal-Alternattiva Demokratikadwar koalizzjoni g˙all-elez-zjoni li jmiss. Çert li qed jis-taqsu li, jekk saru xi kuntatti,min kien jaf dwar dawn il-kuntatti; kemm saru laqg˙atu min ˙a sehem u jekk sarx xiftehim. Ûgur li ˙afna partitarjifanatiçi u sinçieraNazzjonalisti qed jistaqsu jekksarx xi ftehim dwar kemmministri ser ting˙ata l-AD jekkise˙˙ il-pjan ta’ SimonBusuttil. Qed jistaqsu jekk il-˙sieb ta’ Simon Busuttil huxfatta u minn meta ser tkunattwata din il-koalizzjoni mal-AD. Sena jew sitt xhur qabelma tibda l-kampanja elettoralili jmiss?

Il-Viçi Kapijiet NazzjonalistiMario Demarco u BeppeFenech Adami jaqblu mal-pjantal-Kap tag˙hom dwar koaliz-zjoni mal-AD? Kienu infurmatibil-pjan mill-Kap tag˙hom?Jekk le, ma ja˙sbux li dan hunuqqas serju mill-Kaptag˙hom li, qabel ma ta l-fehma tieg˙u fil-pubbliku,

huma kien imisshom ©ewinfurmati?

G˙ala Simon Busuttil matkellem xejn dwar i l-pjantieg˙u ta’ koalizzjoni mal-ADwaqt l-a˙˙ar Kunsill ÌeneraliNazzjonalista li sar nhar il-Óadd 8 ta’ Marzu 2015? L-EΩekuttiv Nazzjonalista ©ieinfurmat u saret diskussjonifih dwar i l-pjan ta’ SimonBusuttil? G˙ala l-kunsilliera utesserati tal-PN g˙adhom fl-g˙ama dwar il-pjan tal-Kaptag˙hom minn wara li SimonBusutti l wie©eb li majeskludix koalizzjoni mal-ADwaqt il-programm Times Talk?

Din hija l-politika ©dida lijrid jimxi biha Simon Busuttil?Li jo˙ro© b’ideat u b’politika lilanqas ta’ madwaru ma jkunujafu? Dawn iΩ-Ωew© twe©ibietminn Simon Busuttil juru çarkemm verament il-Kap tal-PNm’g˙andux viΩjoni politika,lanqas g˙all-partit moribondtieg˙u, a˙seb u ara g˙all-pajjiΩ. G˙ax la Simon Busuttilf’sentejn ma kienx kapaçi lijsolvi l-problema akuta ta’djun li g˙andu l-PN, a˙seb uara kemm kien ikun kapaçi lijsolvi d-djun tal-Enemalta, l-iΩbilanç f’kull ba©it u d-djuntal-paj j iΩ l i ˙olqu diversigvernijiet Nazzjonalisti.

ÇENSU W. MUSCAT,RAÓAL ÌDID

SIMON BUSUTTIl ÛgUR BlA MAÌÌORANzA Sur Editur,

Irçevejt il-ktejjeb tal-grupp tal-IVA, fejn ©ew spjegati l-argu-menti tag˙hom bis-sempliçitàkollha li jifhimhom kul˙add.Bil-kontenut tal-kitba fet˙ug˙ajnejn il-Maltin li g˙andhomxi delizzju fejn jista’ jasal danil-grupp tal-LE jekk ji©i kkon-fermat dan ir-referendum.

Jien li m’iniex kaççatur ukollin˙oss li hija in©ustizzja li tkundaqshekk kattiv mal-Maltin˙utek, waqt li kaççaturiEwropej g˙andhom id-dritt lijipprattikaw dan id-delizzju.Mela mhux kul˙add l-istessf’din l-Unjoni Ewropea? Manag˙mlux mod li a˙na l-Maltinqed ni©u klassifikati b˙ala çit-tadini tat-tieni klassi!?

G˙alhekk jien se nivvota IVA(u bil-qalb), g˙ax ma nixtieqxli ’l quddiem xi ˙add jo˙lom˙aΩin u meta jqum jipproponixi referendum ie˙or kontra xisezzjoni ta’ minoranza tal-poplu Malti. Kul˙add g˙andud-dritt g˙ad-delizzju tieg˙u,sakemm ikun konformi mal-li©ita’ pajjiΩna.

BÓALL-EWROPEJ,IL-ÓAMRUN

INFORMATTIV

Sur Editur,

Mela din il-©img˙a kien l-ewwelta’ April, fejn bosta kumpaniji tal-a˙barijiet, kemm f’Malta u ankebarranin jaraw kif se jag˙mluçajta fuq il-qarrejja tag˙hom.

F’Malta rajna çajt marbut mal-politika fejn kien hemm min ©abritratt tal-Prim Ministru Dr JosephMuscat waqt il-kaçça. Çajta blaebda gost li, g˙alkemm kienhemm min ˙aseb li hija a˙barvera, ma kienet xejn ˙lief interesspolitiku sabiex tqanqal dubji ukummenti.

G˙alkemm din l-istroja kienettidher li hija çajta g˙ax anke r-ritratt kien jidher li huwamag˙mul b’˙ila ta’ xi ˙add dilet-tant li uΩa l-Photoshop g˙all-ewwel darba, xorta wa˙da qan-qlet diskussjoni dwar il-kaçça u l-Prim Ministru.

IΩda kien kumment wie˙ed li©ibidli l-interess, li kien jg˙id:“In-nies ja˙sbu li l-midja tipprint-ja l-gideb fil-jum tal-ewwel ta’April biss.” Kumment li,g˙alkemm kellu messa©© ta’sarkaΩmu, huwa l-verità.Sfortunatament, g˙andna midja lig˙adha ta˙seb li n-nies jemmnukull biçça kitba li jag˙mlu, iΩda,jekk hawn nies li jemmnu kollox,huma ftit. Illum il-©urnata kullmin jinteressah jaf kemm il-midjatista’ ddawwar il-fatti g˙all-inter-essi tag˙ha u ma tag˙tix kas il-livell ta’ kitba. Iç-çajt sar ikun tul is-sena kollha

hekk kif anke meta tara a˙barfuq ˙oloq differenti, mhux dej-jem ikollhom l-informazzjoni taq-bel, imma l-aqwa li nkunu minntal-ewwel li no˙or©u bl-a˙bar.

HA-HA! BL-EMAIL

ÌIFA U QERQ

ITTRI kÓ 05|04|2015 15kullhadd.com

Sur Editur,

Imbag˙ad l-istazzjon tan-Netjinsinwa li l-Prim Ministru maqed jag˙mel xejn ˙lief igawdil-poter. Tg˙id mhux hekk! Dinil-©img˙a stess g˙amel minnkollox biex jitjib il-qasam tas-sa˙˙a. Minbarra l-fatt li makien hemm ebda mediçina outof stock, kontra kif kien ji©rimeta n-Nazzjonalisti kienu fil-Gvern, sar ftehim ma Bart’sMedical School tal-Ingilterrabiex is-sa˙˙a titjib u wkollbiex studenti li qed jistudjawil-mediçina jmorru f’dan l-isp-

tar. Ftehim meraviljuΩ li n-Nazzjonalisti lanqas biss kienujo˙olmu bih, a˙seb u arajattwawh. Ser ikollna wkollsptar f’G˙awdex, li tant huwabΩjonuΩ.

In-Nazzjonalisti, li min dej-jem jinteressahom biss fi bwi-ethom u xejn iΩjed, mhux tallilanqas biss kienu jo˙olmub’dawn l-affarijiet, talli qatt uqatt ma kienu jaslu biexjag˙mluhom. U dawn tridto˙ro© il-flus g˙alihom mhuxidda˙˙al! L-Isptar San Luqa serji©i rran©at, u le, mhux ser ji©imibdul fi blokk bini, imma

jibqa’ dak li hu: sptar. ArukaΩameta wie˙ed jiftakar li f iΩmien 25 sena li damu fil-Gvern lanqas passata Ωebg˙a,li ma tiswiex ˙afna flus, matawh. Mhux ta’ b’xejn hu kifinhu l-kliem.

Emmini meta ng˙id illi l-istaff tal-Isptar Mater Dei,inkluΩa jien, kollha nippreferu’l San Luqa min Mater Dei.F’Mater Dei naqilg˙u saqajnanimxu dawk il-kurituri twal,a˙seb u ara dawk l-anzjani!F’Óal Safi l-Gvern komplajg˙id li kien gvern li jsolvi l-problemi billi joffri s-soluz-

zjoniet. G˙andu ra©un! Inutlijkollok problema, b˙almakienu jag˙mlu tan-na˙a l-o˙ra, u titfag˙ha ta˙t it-tapit;trid isolviha. Smajt li SimonBussutil baqa’ ˙alqu miftu˙g˙all-problemi li ser isolvi l-Gvern. G˙andu ra©un biexibig˙, g˙ax hu u s˙abujo˙olquhom il-problemi mhuxisolvuhom. Nifra˙ lill-Gverng˙al dak kollu li ser jag˙melg˙as-sa˙˙a g˙ax din tippar-tieni lil kul˙add.

VALERIE BORG,BL-EMAIL

IL-QASAM TAS-SAÓÓA TAÓT dAn IL-GvERn

Sur Editur,

X’ma tifra˙x tisma’ li l-PrimMinistru se jer©a’ j˙addem l-Isptar San Luqa b˙ala sptar, kifukoll itejjeb u j©ib fl-istess liv-ell, jew a˙jar, l-isptar ta’G˙awdex. L-iskandlu hu li flusg˙aΩ-Ωebg˙a u l-inkwatri kienujsibu, iΩda biex isir rinovar –pereΩempju ta’ fejn tag˙ti d-demm f’G˙awdex – ma kienxisir infiq.

F’reklami spissi fuq stazzjonteleviΩiv barrani ©ieli jidherpajjiΩ G˙arbi tal-Golf li hu beltre©jun g˙all-kura tas-sa˙˙a. Bl-investiment li ˙abbar il-PrimMinistru Joseph Muscat Ωgurhemm prospetti tajbin biex,mhux biss il-poplu jkun moqdia˙jar, iΩda wkoll nattiraw tur-isti mediçi bil-©id li dawni˙allu fl-ekonomija.

J. BONETT BALZAN,IL-BALLUTA

PM STATISTA

Sur Editur,

B˙ala kandidat g˙al-lokalitàta’ Óal Qormi f’isem il-PartitLaburista, jien g˙andi g˙alqalbi ˙afna l-isport, kulturau festi. G˙alhekk, jekk inkunelett, nimpenja ru˙i li biex l-g˙aqdiet ikunu fuq nett tal-a©enda tieg˙i. Filwaqt li l-kunsi l l di©à jag˙t i ˙afnag˙ajnuna lill-g˙aqdiet, nem-men li dawn kollha g˙and-hom rwol importanti fit-tfas-sil u l-pro©etti f’Óal Qormi,g˙alhekk se nkun qed nip-proponi l i nimplimentawçerti miΩuri biex ikun hemmaktar inklussività tal-g˙aqdi-et.

L-ewwel nixtieq li ter©a’t ibda t i f funzjona l -Kummiss joni G˙aqdietSportivi Qriema, li jien di©àkont chairman tag˙ha, g˙axnemmen li din kellha u g˙adg˙andha rilevanza kbira fis-soçjetà tag˙na. Apparti minnhekk, nixt ieq l i j ing˙ataspinta l-kalendarju sportiv ukultural i biex b’hekk i l -Qriema jkunu aktar infurmatibl-attivitajiet li j involvu l-g˙aqdiet tar-ra˙al.

Ma’ dawn g˙andha ter©a’t i© i organizzata ©urnatasportiva g˙all-klabbs kollhaQriema biex b’hekk il-klabbsikunu jistg˙u jippromovu s-servizzi tag˙hom u b’hekkikol lhom opportuni tà l ijkunu fost l -aqwa, jekkmhux l-a˙jar, f’Malta.

Dejjem g˙as-serizz tieg˙ek,

DANIEL BUGEJA,ÓAL QORMI

XEWQAT GÓALÓAL QORMI

16 05|04|2015

Nhar il-Óamis li g˙adda, waradiversi jiem ta’ negozjati ibsin,l-Iran u ‘s-Sitt Potenzi’rnexxielhom jaslu g˙al ftehimpreliminari biex din tal-ewweliççekken il-programm nuklearitag˙ha g˙al livell aççettabblig˙all-komunità internazzjonali.Il-kwistjoni g˙adha mhixkonkluΩa, però, hekk kif dawnil-pajjiΩi g˙andhom sal-a˙˙arta’ Ìunju biex jil˙qu ftehimfinali li jissodisfa lil kul˙add.

L-Iran ilha g˙al diversi sninta˙t il-lenti tal-komunità inter-nazzjonali min˙abba l-arrikka-ment tal-uranju u l-plutonju,materjali li jistg˙u jintuΩaw

g˙all-˙olqien tal-armi nuklearijekk ikunu pproçessati f’çen-trifugi apposta. L-Iranjani dej-jem sostnew illi l-iskopijiettag˙hom kienu paçifiçi.

Però, ir-retorika negattiva tal-eks-President IranjanMahmoud Ahmadinejad u t-tipta’ çentrifugi uΩati fl-impjantinukleari ta’ pajjiΩu qatt ma˙allew dubji tal-iskop realitieg˙u. Dan wassal g˙all-impli-mentazzjoni ta’ diversisanzjonijiet ekonomiçi mill-Unjoni Ewropea, l-Istati Uniti un-Nazzjonijiet Uniti li g˙amlu˙sara kbira lill-Iran matul is-snin.

Bidla fil-poΩizzjoni

Madankollu, il-poΩizzjoni tal-

Iran ittaffiet mal-elezzjoni tal-President attwali HassanRouhani, illi huwa mag˙ruff’pajjiΩi b˙ala wie˙ed mill-ele-menti moderati tal-klassi politi-ka Iranjana. Fil-fatt, huwa mill-ewwel ipprova jifta˙ djalogukostruttiv mal-komunità inter-nazzjonali dwar diversisu©©etti, inkluΩ dak sensittivrelatat mal-iΩvilupp tal-materjalnukleari f’pajjiΩu.

G˙all-bidu n-negozjati bdewmexjin bil-mod ˙afna u l-pressjoni fuq Rouhani min-na˙a ta’ elementi aktar konser-vattivi tal-klassi politikaIranjana bdiet kulma jmurtiΩdiet. Però, il-komunità inter-nazzjonali ma riditx titlef l-opportunità biex issolvi din il-kwistjoni delikata darba g˙al

dejjem u ntla˙aq qbil li l-parti-j iet kollha kkonçernati j i l-taqg˙u fl-IΩvizzera biex sal-31ta’ Marzu jo˙or©u b’qafas g˙alftehim.

X’jg˙id il-ftehim

Din id-data ©iet u g˙addiet ukien qieg˙ed jidher li s-SittPotenzi, li j inkludu l-IstatiUniti, Franza, ir-Renju Unit, iç-Çina, il-Ìermanja u r-Russja,ma kinux se jing˙ataw il-konçessjonijiet li riedu min-na˙a tal-Iran. Is-sitwazzjoninbidlet nhar il-Óamis, meta r-rappreΩentanti tas-seba’ stati˙abbru li waslu g˙al ftehim illiqablu fuq il-punti prinçipali lifuqhom jista’ jinbena ftehimpermanenti.

Skont dan il-ftehim, l-Iranaççetta li jillimita l-arrikkamenttal-uranju matul l-g˙axar sninli ©ejjin. In-numru ta’ çentrifugili joperaw f’dan il-pajjiΩ se jon-qsu minn madwar 19,000 g˙al6,104, li minnhom sejit˙addmu biss 5,060 matul id-deçennju li ©ej.

Barra minn hekk, humaqablu wkoll li jΩarmaw 1,000çentrifuga aktar moderna lig˙andhom il-kapaçità li jarrik-ixxu l-uranju g˙al skopijietmilitari u aççettaw li jillimitawir-riçerka nukleari tag˙hommatul il-˙mistax-il sena li©ejjin. Jekk l-Iranjani jΩommumal-punti kollha maqbula,huma jkollhom bΩonn ftit aktarminn sena biex ipo©©u l-pro-gramm nukleari tag˙homf’poΩizzjoni li jiΩviluppa l-armamenti. S’issa, dan il-perjo-du, mag˙ruf b˙ala “breakout

period”, kien biss ta’ massimuta’ tliet xhur.

Min-na˙a taghom, l-UnjoniEwropea u l-Istati Uniti qabbluli jne˙˙u s-sanzjonijiettag˙hom fuq l-Iran gradwal-ment wara li jibda ji©i impli-mentat il-ftehim permanenti ta’Ìunju. Il-poΩizzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti tkunmag˙rufa wara li jg˙addi votmill-Kunsill ta’ Sigurtà ta’ din l-organizzazzjoni.

Triq g˙at-telg˙a

Óadd mill-pajjiΩi involuti fin-negozjati mhuwa jie˙u qbilfuq soluzzjoni permanentib˙ala ˙a©a çerta. Dan g˙ax il-qbil fuq id-dettalji ta’ ftehimfinali huwa mistenni li jkunaktar kumplikat, fatt li jista’façilment iwassal li na˙a jewo˙ra biex tabbanduna n-negozjati.

Barra minn hekk, qieg˙dassir pressjoni minn pajjiΩi o˙rabiex is-Sitt Potenzi jkunu fermaktar ibsin mal-Iranjani.Ewlenija fosthom huwa l-IΩraelilli jara lill-Iran b˙ala theddidag˙all-integrità territorjalitag˙hom. T˙assib ta’ dan it-tipesprimewh diversi pajjiΩi o˙ratal-Lvant Nofsani li jakkuΩawlill-Iran li qieg˙da tiffinanzjagruppi terroristiçi li joperawfil-konfini territorjali tag˙hom.

Madankollu, is-Sitt Potenzijidhru li huma lesti li jag˙tuçans lill-Iran jag˙ti sinjali ta’rieda tajba li jista’ jwitti t-triqg˙al relazzjonijiet diplomatiçiaktar amikevoli fil-futur. Ix-xhur li ©ejjin juruna ming˙andu ra©un.

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

jasal il-ftehim mal-iran

Il-Prim Ministru Libjan tal-Kungress Nazzjonali Ìenerali(GNC) fi Tripli , Omar al-Hassi, din i l-©img˙a ©iesfiduçjat mill-Kabinett tieg˙ustess. Din ma kinitx xi ˙a©a©dida g˙al dan il-kungress,hekk kif f’Marzu 2014, il-pre-deçessur ta’ al-Hassi, AliZeidan, kien ukoll ©ie sfiduç-jat bl-istess mod.

Minkejja li t-tne˙˙ija ta’ al-Hassi hija mistennija li tkunta’ benefiççju g˙ad-djalogubejn iΩ-Ωew© gvernijiet rivali,il-fatt li tne˙˙a t-tieni mexxejf ’ temp ta’ sena ma tantxjawgura tajjeb g˙all-istabbiltà

ta’ gvern l i ma jgawdix l-appo©© internazzjonali.

Ma jridx jo˙ro© b’rasubaxxuta

Minkejja li ©ie sfiduçjat mill-ma©©oranza tal-Kabinett, fejndiversi ministri kienu qedjheddu li jirriΩenjaw jekk al-Hassi jibqa’ fil-kariga, al-Hassideher li ma riedx jo˙ro© b’ra-su baxxuta. L-g˙ada li ©iesfiduçjat, al-Hassi ˙abbar lima kienx se jaççetta l-verdett,li fi kliemu jista’ potenzjal-ment ikun illegali. Huwa sost-na li Prim Ministru ma jistaxj i tne˙˙a b’mod sommarjuming˙ajr ma ti©i osservata l-proçedura, u qal li kien se

jikkonsulta mal-membri tal-©udikatura u l-imsie˙ba mili-tari.

Ir-ra©unij iet l i g˙alihomtne˙˙a al-Hassi ma ©ewxspjegati b’mod uffiçjal i , uminflok intqal biss li ma kienxg˙adu jgawdi l-appo©© ta’˙afna uffiçjali, u li kienu saruallegazzjonijiet mill-awditur.IΩda wara dan kollu hemm il-fatt li al-Hassi kien sar maΩΩrag˙al dan il-Gvern meta bedajappo©©ja fazzjonij iet tad-Daesh li huma estremisti u liw˙ud minnhom humameqjusa b˙ala terroristi min-Nazzjonijiet Uniti, fosthom l-Ansar al-Sharia. Huwasa˙ansitra qal li dawn kienumsie˙ba fil-©lieda tal-kungress

biex jasserixxi ru˙u fuq il-Gvern ta’ Tobruk.

It-tne˙˙ija ta’ al-Hassi ©iet fiΩmien li fih it-ta˙ditiet ta’ paçimmexxija min-Nazzjonij ietUniti huma wieqfa. Dawn in-negozjati qed isiru bl-iskop litintemm il-gwerra çivili tal-Libja li issa g˙alqet l-g˙axarxahar minn mindu bdiet,sabiex b’hekk il-pajjiΩ ikunjista’ jikkonçentra l-ener©ijatieg˙u fuq il-bini mill-©did tal-ekonomija. In-negozjati humama˙suba wkoll biex jaqtg˙u l-g˙eruq li rabbew il-ferg˙attad-Daesh f ’diversi blietLibjani.

Xenarju li g˙adu qedjiΩviluppa

Al-Hassi ©ie sostitwit tempo-ranjament mid-deputat tieg˙uKhalifa al-Ghawi, li g˙andujokkupa l-kariga g˙ax-xahar li©ej. Il-poΩizzjoni ta’ al-Hassifavur id-Daesh u dik li dehretb˙ala nuqqas ta’ preokupaz-zjoni fil-konfront tal-preΩenzatal-IS, kompliet tikkonferma l-argumenti tal-Gvern ta’Tobruk, li huwa rikonoxxutmin-Nazzjonijet Uniti.

Dan il-Gvern ta’ Tobrukkien qed isostni li l-Gvern ta’Tripli kien mag˙mul minnestremisti tal-IΩlam u li kienqed ja˙dem mat-terroristi. Il-Gvern ta’ Tobruk g˙andu l-appo©© militari ta’ KhalifaHifter, li huwa eks©eneral tar-

re©im ta’ Gaddafi. Peress liHifter sa˙aq li jrid jeqred l-IΩlamiΩmu mil-Libja, huwa dif-fiçli wie˙ed jifhem kif iΩ-Ωew©gvernijiet setg˙u jaslu g˙alkompromess.

Issa li al-Hassi effetivamenttne˙˙a mix-xena, anke jekkkontra r-rieda tieg˙u, jista’jkun hemm çans ta’ ftehimbejn iΩ-Ωew© gvernij iet.Wie˙ed irid jara, però, x’seji©ri mill-fazzjonijiet estremistifi ˙dan il-kungress nazzjonali;jekk hux se j i©u mwarrbafl imkien ma’ al-Hassi, jewinkella hux se jibqa’ jkollhominfluwenza qawwija fuq il-kungress.

T˙oll u torbot ukoll id-deçiΩjoni tal-gruppi militarimag˙rufa b˙ala Libya Dawn liqed jappo©©jaw il-kungress.Dawn jistg˙u jiddeçiedu lij ibqg˙u jappo©©jaw li l al-Hassi u l-fazzjonijiet estremistif i l -kungress, inkellajappo©©jaw il-fazzjoni moder-ata. Id-deçiΩjoni tal-gruppimilitari jaf ukoll ma tkunxunanima, hekk kif çertu grup-pi kienu jidhru li huma ˙afnaiktar skuntenti bit-tmexxija ta’al-Hassi minn gruppi o˙ra lijxaqilbu lejn l-estremiΩmu.

Wie˙ed jittama biss li f’danix-xenarju ma tinbitx it-tieletfazzjoni, bil-Libja li tispiççamaqsuma bejn tliet parlamen-ti. Hawnhekk Ωgur li n-negoz-jati ta’ paçi jsiru iktar kump-likati.

ta’ barrakÓkullhadd.com

il-kungress nazzjonali jtajjar mexxej ieÓor

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

TA’ BARRA KÓ 05|04|2015 17kullhadd.com

MINN MADWAR ID-DINJAJITOLBU REVIÛJONI

Il-gvernaturi tal-istati Amerikani tal-Arkansas u l-Indiana kellhom jirrifjutaw li jiffir-maw li©ijiet simili li, skont gruppi li jiddefendu d-drittijiet çivili, jiddiskriminaw kon-tra persuni LGBT. Fost l-o˙rajn, dawn il-li©ijiet, mag˙rufin b˙ala Religious FreedomRestoration Acts (RFRAs), jag˙tu d-dritt lil kumpaniji jew individwi li jirrifjutaw illijag˙tu servizz lil persuni LGBT min˙abba l-fidi reli©juΩa tag˙hom.

Madankollu, manifestazzjonijiet pubbliçi mdaqqsa, flimkien mal-protesti ta’ diversikumpaniji, ˙olqu biΩΩejjed pressjoni biex i©ieg˙lu liΩ-Ωew© gvernaturi jibag˙tu l-RFRAs lura g˙and il-kungressi tal-istati rispettivi tag˙hom ˙alli ji©u riveduti b’terminiinqas diskriminatorji.

SEJBA IMPORTANTI

Matul dawn l-a˙˙ar jiem komplew jo˙or©u dettalji ©odda dwar Andreas Lubitz,il-kopilota li allegatament waqqa’ ajruplan tal-Germanwings fl-24 ta’ Marzu.Fost l-aktar s-sejbiet importanti s’issa kien hemm dik ta’ riçerka li Lubitzg˙amel fuq il-kompjuter tieg˙u bejn is-16 u t-23 ta’ Marzu dwar il-mekkaniΩmili jikkontrollaw il-kabina ta’ pilota©© ta’ ajruplani b˙al dak li ntuΩa biex jis-sakkar il-pilota barra waqt l-inçident.

Din is-sejba kwaΩi tag˙ti çertezza lit-teorija li Lubitz wettaq l-attakk b’modpjanat u volontarju. Madankollu, il-prosekuturi ÌermaniΩi qeg˙din jirriservawil-©udizzju tag˙hom sakemm jitlestew l-investigazzjonijiet.

TRANÛIZZJONI PAÇIFIKA

Wara diversi posponimenti, l-elezzjoni presidenzjali tan-Ni©erja saret f’atmosferarelattivament paçifika fil-weekend li g˙adda. Ir-rebbie˙ ta’ dan il-konfront politikukien il-kandidat tal-OppoΩizzjoni Muhammadu Buhari li g˙eleb lill-PresidentGoodluck Jonathan b’vanta©© ta’ madwar Ωew© miljun vot, distakk ferm akbar millikien mistenni.

Fil-jiem li g˙addew kien hemm biΩa’ kbira li t-telfa ta’ Jonathan tista’ twassal g˙altensjonijiet çivili kbar; xi ˙a©a li kkaratterizzat diversi elezzjonijiet presidenzjaliNi©erjani tal-passat. Madankollu, it-tranΩizzjoni saret b’mod paçifiku hekk kifJonathan ammetta t-telfa tieg˙u fi Ωmien qasir. Buhari huwa mistenni li jie˙u l-©ura-ment presidenzjali fid-29 ta’ Mejju.

FTEHIM DWAR IL-GASS

L-Ukraina waslet g˙al ftehim mar-Russja dwar ix-xiri tal-gass, prodott importan-ti li kemm-il darba sab ru˙u affettwat mill-kuntrasti politiçi bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi.

Il-ftehim il-©did se jkopri t-tieni kwart ta’ din is-sena u r-Russja aççettat rataaktar baxxa minn dik ta’ qabel, ji©ifieri dik ta’ $248 g˙al kull elf metru kubu,ikkumparat mat-$329 li ntalbu fl-ewwel tliet xhur tal-2015.

Din ir-rata aktar vanta©©juΩa se tpo©©i lill-Ukraina f’poΩizzjoni a˙jar biex tir-rispetta t-talba tar-Russi li jibdew i˙allsu g˙al dan il-prodott bil-quddiem u mis-tenni li jag˙ti l-opportunità liΩ-Ωew© pajjiΩi jistabilizzaw xi ftit ir-relazzjonijietkummerçjali ta’ bejniethom.

ATTAKK TERRORISTIKU

Attakk minn erba’ terroristi armati li jag˙mlu parti minn al Shabaab ˙allamadwar 150 persuni mejta f’Garissa University College, fil-Kenja. L-attakk jid-her li qieg˙ed isir b’ritaljazzjoni g˙all-appo©© militari li l-Gvern Kenjan ta lis-Somalja fl-operazzjonijiet tag˙ha kontra al Shabaab.

Skont rapporti li dehru fil-midja internazzjonali, il-mira prinçipali ta’ dawnil-militanti kienu l-istudenti Kristjani. Però, xhieda li kienet fuq il-post waqt l-attakk qalet li l-militanti bdew jisparaw bl-addoçç fuq in-nies. F’˙in qasir iΩ-Ωona ©iet imdawra mill-Forzi Armati tal-Kenja u wara ˙mistax-il sieg˙a ta’assedju l-militanti nqatlu kollha.

JIRTIRAW MINN ADEN

Wara diversi jiem ta’ ©lied fit-toroq ta’ Aden, fil-Jemen, il-militanti Houthi jidhru liabbandunaw din il-belt u ˙allewha f’idejn truppi leali g˙all-President AbdRabbuh Mansur Hadi. Minkejja din ir-reb˙a, il-poΩizzjoni tat-truppi lealisti hijadiffiçli hekk kif Aden hija l-unika belt ma©©uri li g˙adha ta˙t il-kontroll tag˙hom.

G˙al aktar minn ©img˙a, dawn it-truppi gawdew mill-appo©© tal-forzi tal-art utal-ajru tal-Arabja Sawdita. Madankollu, din l-g˙ajnuna g˙adha mhix biΩΩejjedbiex iddawwar il-konflitt favurihom. G˙aldaqstant, mhuwiex eskluΩ li l-Houthijer©g˙u jag˙mlu attakk ie˙or fuq Aden biex isa˙˙u l-kontroll tag˙hom fuq il-Jemen.

18 05|04|2015 pErsoNalitÀKÓkullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

raMoNa portElli

tintervista lil CLAIRE CATANZARO

Dan l-a˙˙ar sirt naf li ˙ar©u Ωew© kotba adattati g˙al tfal li jkunu pazjenti f’Mater Dei u biex fuqkollox isiru familjari mas-sistema tal-isptar stess. L-iskop ewlieni ta’ dawn il-kotba huwa biexjitnaqqsu l-biΩa’ u l-istress fit-tfal; joffru informazzjoni siewja lit-tfal u lill-©enituri u b’dawn il-kotbatat-tpin©ija u log˙ob it-tfal jimlew il-˙in waqt li jkunu rikoverati l-isptar. Ridt inkun naf min kienil-mo˙˙ warajhom u sirt naf li hija l-infermiera Claire Catanzaro. Meta avviçinajtha mal-ewwelaççettat li nag˙mlu din l-intervista.

Claire miΩΩew©a u g˙andhatifla ta’ sentejn. Toqg˙od l-Imqabba u ilha g˙axar sninta˙dem Mater Dei b˙ala infer-miera. Dawn l-a˙˙ar tliet sninbdiet ta˙dem b˙ala PracticeDevelopment Nurse f id-Dipart iment tal-Pedjatr i ja .B˙ala passatempi t˙obb˙afna tpin©i kemm fuq it-tila,kif ukoll karattri li j˙obbu t-tfal fuq il-˙ajt. T˙obb ˙afnassiefer u tqatta’ ˙in mal-famil-ja tag˙ha f i l -kampanja.Tiddeskrivi l i lha nnif ishab˙ala persuna dejjem attiva,outgoing u t˙obb twettaq dakli to˙lom, speçjalment inizjat-t ivi ©odda fejn ikunu serjibbenefikaw it-tfal. Claire hijawkoll wa˙da mis-sitt organia-turi o˙ra tal-NGO Dr Klown.L-g˙an ta’ din l-NGO huwa lijipprovdu ftit da˙k u diverti-ment g˙al pazjenti t falminkejja dak kollu li jkunug˙addej j in minnu waqt l ijkunu rikoverati l-isptar.

Ippubblikat kotba tat -tpin©ija u tag˙rif dwar l-isptar

B˙ala infermiera li ta˙demmat-tfal f’Mater Dei, Claireminn dejjem xtaqet li tag˙melxi ˙a©a g˙at-t fal stess l ijqattg˙u xi Ωmien l-isptar. Fil-fatt, ippubblikat ktieb tat-tpin©ija, wie˙ed bil-Malti uie˙or bl-IngliΩ, fejn il-pazjentitfal ser ikunu qed jitg˙allmudwar l- isptar, dwar kif i t -tobba u l-infermiera jkunuqed j ie˙du ˙siebhom u

b’hekk isiru aktar familjarimas-sistema. Óallejt f’idejhasabiex telabora aktar. “Iva,dej jem xtaqt nag˙mel dif-ferenza fil-˙ajja tat-tfal morda©ol-isptar. L-isptar huwa postli xi ftit jew wisq ser ibeΩΩa’lit-tfal g˙ax huwa ambjenttotalment differenti mid-dar;it-tfal ser jiltaqg˙u ma’ nieslebsin uniformijiet differenti;ser jaraw apparat ©did u serjaraw tfal u nies o˙ra li jkunuqed ji©u rikoverati g˙al ximard li jkollhom, allura l-˙sieb tieg˙i dejjem kien linipprova nnaqqas il-biΩa’ u l-istress li jista’ jo˙loq dan il-post fuq it-tfal.

Hemm diversi inizjattivi li˙dimt fuqhom ma’ kollegitieg˙i, b˙al tpin©ija mal-˙itantal-kmamar fejn ji©u eΩami-nati t-tfal, tpin©ija fil-parti tal-emer©enza fejn nilqg˙u t-tfal,u anke bdejna npin©u xikmamar tat-tfal bl-g˙ajnunata’ voluntiera. Inizjattiva o˙rahi ja l i ˙loqna BraveryCertificates li qed jing˙atawlit-tfal wara xi proçedura lissirilhom, b˙al wara li jie˙duxi injezzjoni. U dan il-ktiebtat- tpin©i ja f l imkien ma’o˙rajn li qed na˙dem fuqhomser jg˙inu mhux biss biex it-t fal j imlew i l -˙in f l - isptaripin©u u jag˙mlu l-log˙ob lif ih, imma l-iktar ser jg˙inbiex it-tfal jifhmu min human-nies l i ser j i l taqg˙umag˙hom l-isptar; g˙alfejnwie˙ed ji©i l-isptar; x’apparatjistg˙u jiltaqg˙u mieg˙u, u˙afna affarijiet o˙ra li huma

spjegati b’mod façli li t-tfalj istg˙u jifmuh,” infurmatniClaire.

L-ewwel kt ieb l i qedjing˙ata jismu Mer˙ba ©ewwal-Isptar Mater Dei. B˙alissaqed ja˙dmu fuq traduzzjonita’ ktieb l i ser j ing˙ata l i ldawk it-tfal li ser jid˙lu MaterDei g˙al xi operazzjoni u danser ikun jismu My Ongoing toSurgery Book, kif wkoll fuqktieb tat-tpin©ija sempliçi liser jintuΩa fis-CDAU (ChildDevelopment AssessmentUnit) li jinsab fl-Isptar SanLuqa. Dan il-ktieb ser ikunjismu Welcome to CDAU.

Apparti dawn il-kotba ta’informazzjoni basika g˙at-tfal,ippubblikajna kotba o˙ra ta’informazzjoni g˙al tfal li jbatuminn xi kundizzjoni b˙al Allabout Asthma Care andControl, Butterflung and hisAsthma Triggers Funbook,Zokrina: The Energy Buttonthat help you grow up, AChild’s Guide to CleanIntermittent Catheterizationfor Boys, A Child’s Guide toClean IntermittentCatheterization for Girls, unumru ta’ fuljetti li jispjegawil-proçeduri li jkunu ser isirufuq it-tfal. Dawn qed ikunukollha miktubin kemm bl-IngliΩ kif wkoll bil-Malti.

Il-kotba kollha qed jitqass-mu b’xejn

Tajjeb li wie˙ed isemmi likollox qed jing˙ata b’xejn.Óafna minnhom stampawhom

f’Mater Dei, imma l-kotba tat-tpin©ija bil-Malti ©ew tradotti©entilment mill-Uffiççju tal-Kummissarju tat-tfal u anke©ew stampati minnhom.Infatti , qed ja˙dmu id f’ idmal-Kummissarju tat-Tfal biexikomplu jippubblikaw aktarmaterjal siewi kemm g˙at-tfalkif wkoll g˙all-©enituri.

Dawn il-kotba bdew ji©umqassma minn Frar li g˙addau qed ji©u milqug˙in tajjeb˙afna mit- t fal . “A˙na qednag˙tu wkoll pakkett Ωg˙ir ta’kuluri ma’ dawn il-kotba,”sostniet Claire. Tfal ta’ bejnt l iet snin sa g˙axar sninj istg˙u j ibbenefikaw minndawn il-kotba tat-tpin©ija,però tfal ikbar j is tg˙ujing˙ataw il-fuljetti ta’ infor-mazzjoni li qed nippublikaw.

Minn informazzjoni li kom-pliet tag˙tini Claire, sirt naf liClaire f l imkien mat-t imtag˙ha qed j immiraw l ijo˙or©u sensiela o˙ra ta ’kotba, din id-darba mmiratig˙al tfal li jkunu ser jag˙mluoperazzjoni. Fil-fatt, dan il-ktieb mistenni jo˙ro© f’Apriljew Mejju li ©ej. B˙alissa qedji©i tradott g˙all-Malti mill-Uffiççju tal-Kummissarju tat-Tfal.

“Nirr ingrazzja l i l l -Kummissarju tat-Tfal minnqieg˙ qalbi, tal-kooperazzjoniu tal-©eneroΩità l i wrietmag˙na. Hi fehmet mal-ewwel il-bΩonn ta’ dawn il-kotba u offr iet l-g˙ajnunatag˙ha. Nie˙u pjaçir immensna˙dem mag˙ha u mat-tim

tag˙ha, kif wkoll ma’ Ωew©kollegi t ieg˙i l i jg˙inuimmens biex jiena nkun nista’nipprepara dan il-materjal.Gilbert Gauci jg˙ini ˙afnaf’dak kollu li jikkonsisti ppja-nar tal-ktieb fuq il-kompjutermeta jkoll i xi dif f ikultà uAaron Cauchi jg˙ini immensbiex isir scanning tajjeb tal-istampi li jien niddisinja u jir-ran©ahom professjonalmentqabel ma npo©©ihom fi l -pa©ni,” sostniet Claire.

Rigward g˙ajnuna finanzjar-ja, Claire Ωgur li ma tistaxtgerger g˙ax, kif qalt l i histess, ˙afna materjal qed ji©istampat minn Mater Dei,imma affar j iet o˙ra kellhassib g˙ajnuna ta’ ˙afna nies©eneruΩi b˙al kumpaniji tal-istampar li stampaw numri ta’fuljetti jew tawhom karti adat-tati biex ikunu jistg˙u jistam-paw il-kotba bl-IngliΩ. “Qedinsibu u qed nitolbug˙ajnuna biex j ing˙atawpakketti Ωg˙ar ta’ kuluri biexnqassmuhom ma’ dawn il-kotba. L-g˙ajnuna ma tonqosqatt!”

Fl-a˙˙ar nett Claire g˙addietmessa©© bi grazzi kbira lilkull min qed jg˙in biex ji©uppubblikati dawn il-kotbag˙ax qed jg˙inu ˙afna lit-tfalli jqattg˙u xi Ωmien qasir jewtwil fl-isptar. “B’dawn il-kotbajiena Ωgura li qed innaqqsuftit tas-sofferenza li jg˙adduminnha t-tfal Ωg˙ar fl-isptar.Kull min jista’ jg˙in b’xi modg˙andu j ikkuntatt jana,”spiççat tg˙id Claire.

Kotba ta’ tagÓrif gÓat-tfal fl-isptar MatEr DEi

Tul dawn l-a˙˙ar 80 sena dejjem kienetkarozza li ©arret lill-Papa fi Ωjarat barral-Vatikan u anke waqt l-udjenza fiPjazza San Pietru, quddiem il-Vatikanf’Ruma. L-isem ta’ popemobile mhuxwie˙ed uffiçjali, iΩda sempliçiment‘laqam’ g˙al din il-vettura li ©©orr lill-Q.T. Infatti, il-Papa Ìwanni Pawlu IIkien sostna biex il-midja ma tibqax tuΩadan it-terminu g˙al din il-vettura g˙axhija kelma mhux uffiçjali.

Qabel il-popemobile, kienet tintuΩais-sedia gestatoria (si©©u çerimonjali) lifuqu kien ukoll jin©arr il-Papa minn ulura lejn çerimonji papali.

L-g˙an ewlieni ta’ dawn il-vetturihuwa li l-Papa jinstaq f’vettura modi-fikata biex ikun jista’ jidher b’mod çarmill-folla preΩenti. Kull vettura jkollhal-ittri fuq il-pjança li jaqraw ‘SCV 1’b’kull ittra g˙all-fraΩi latina StatusCivitatis Vaticanæ, li bil-Malti tfisser l-Istat tal-Belt tal-Vatikan. In-numru kien©eneralment 1, iΩda hemm evidenza li©ew uΩati minn 2 sa 9. Il-vettura li qedjuΩa preΩentament Papa Fran©isku, lihija Ford Focus, i©©orr il-pjança ‘SCV00919’.

L-istorja tal-popemobiles

Kien proprju lejn nofs it-tielet deçennjutas-seklu g˙oxrin li bdew jeΩistu l-popemobiles. Dak iΩ-Ωmien kellna lilPapa Piju II li rçieva Mercedes-BenzNurburg 460 b˙ala rigal minn DaimlerBenz AG, li kienet il-bidu tal-era tal-popemobiles. Din kellha tron fuq wara,fin-nofs, bil-kumplament ta’ ©ewwamodifikat u twapet tal-˙arir.

Tletin sena wara, Mercedes re©g˙etipprovdiet lill-Vatikan vettura o˙ra, likienet 300D Landaulet. Din kellhahard-top fuq quddiem u l-parti ta’ warakellha soft-top, biex il-Papa jkun jista’jidher iΩjed mill-pubbliku.

Sa issa, dawn il-vetturi ftit li xejn kell-hom tibdiliet fuq barra tag˙hom,

ikkomparati ma’ dawk ori©inali. Kien fl-1964 li l-Vatikan talab lill-kumpanijaFord biex tibni popemobile g˙all-PapaPawlu VI, g˙aΩ-Ωjara li kellu jag˙mel fiNew York. Ford immodifikat LincolnContinental fuq il-fatturi ta’ Lehmann-Peterson. It-tron fuq wara, li kien ukollimpo©©i fin-nofs, kien jista’ ji©i elevatsa 12-il pulzier.

Sena wara, Mercedes bnew pope-mobile o˙ra, verΩjoni Landaulet ta’Mercedes Benz 600. Din kellha saqaf lijintlewa u bibien fuq wara. Hawndeher çar li f’dawn il-vetturi l-Papakellu jkun viΩibbli sew. Fl-1966Merdeces irregalaw vettura o˙ra lill-Vatikan, 300 SEL Landaulet. BaΩikamentftit kien hemm tibdil mill-vettura ta’sena qabel, g˙ajr g˙all-bidla drastika lisaret lit-tron, li kellu mekkaniΩmuli jista’ jersaq lejn il-©enb, biexjag˙mel wisa’ g˙all-persuna li tassisti

lill-Q.T.Ìwanni Pawlu I, li kien is-suççessur

ta’ Papa Pawlu VI, u g˙amel biss 34©urnata b˙ala Papa, kien l-a˙˙ar Papali uΩa s-sedia gestatoria, li sa dan iΩ-Ωmien kienet tintuΩa ftit li xejn. Metala˙aq Papa, Ìwanni Pawlu II ordnawa˙da mill-ftit popemobiles li makinux Mercedes, g˙al meta Ωar pajjiΩu,il-Polonja. Din kienet vettura mibnijafuq FCS Star, kumpanija Pollakka limmannifatturat din il-vettura fuq rikjestital-istess Papa. Fl-istess sena, il-PapaΩar l-Irlanda f’Ford Transit modifikatb˙ala popemobile. Dan kien jixbah lildik il-vettura mibnija fil-Polonja, b’kabi-na interna kbira u ˙©ie© kbar.

Fl-1980, Mercedes ipprovdietMercedes G230 modifikata g˙al waqtiΩ-Ωjara fil-Ìermanja. Din kienet dik il-popemobile li fet˙et it-toroq g˙al disin-ni kif nafuhom illum il-©urnata, b’kabi-

na ferm ikbar li l-Papa jista’’ ankejoqg˙od bilwieqfa u jkun elevat iΩjedbiex ikun jidher sew. Fi Ωjara li g˙amelfi Franza, il-Q.T. rikeb f’Peogeot 504, likienet tixbah ˙afna lill-G230.

Fl-istess sena, meta sar l-attentat fuq]ajtu, Ìwanni Pawlu II kien riekeb f’FiatCampagnola. Din kienet miftu˙a kom-pletament, b’˙adid mad-dawra biex il-Papa jkun jista’ jΩomm mag˙hom. Minnhemm in˙olqot kuxjenza biex il-vetturiji©u mg˙ammra bi ˙©ie© bullet-proof ujkunu iΩjed su©©etti g˙as-sigurtà ta’˙ajjet il-Qdusija Tieg˙u li jkun riekebfiha. Din l-ewwel vettura mg˙ammra bi˙©ie© bullet-proof kienet Land Rover litixbah sew il-G230 u l-Peugeot 504,mibnija apposta g˙al Ωjara li g˙amel il-Papa fl-Ingilterra. Ftit wara, meta Ωar l-Iskozja, il-Papa rikeb fuq trakk Leyland,li eventwalment huwa l-ikbar vettura liqatt instaq fiha l-Papa, b’massa ta’ 24tunnellata.

G˙aΩ-Ωjara li g˙amel il-Papa ÌwanniPawlu II fil-Filippini, g˙all-Jum DinjitaΩ-Ûg˙aΩag˙, huwa ©ie misjuq fi trakkarmat mibni apposta minn CTKIncorporated, vettura bbaΩata fuq chas-sis ta’ Francisco Motors Anfra AUV umagna Mazda. FiΩ-Ωjara tal-1999 fil-Messiku, il-Papa rikeb ©o tour bus,meqjusa b˙ala l-iΩjed popemobileunika fid-dinja.

Vettura speçjali kienet il-MercedesML430 li uΩa l-Papa Ìwanni Pawlu IIg˙ad-dehra fil-pubbliku qabel il-mewttieg˙u fl-2005. Fl-2007, il-Vatikaning˙ata Mercedes o˙ra, G500. Dinkienet uΩata minn Papa Benedittu XVI,waqt il-˙atra çerimonjali fi Pjazza SanPietru.

Finalment, fl-2013, Mercedes, lig˙alkemm b’mod mhux uffiçjali kwaΩisaret il-kumpanija uffiçjali li timmanifat-tura l-popemobiles g˙all-Vatikan,immanifatturat il-Mercedes-Benz MClass, li wkoll Ωammet il-karatteristiçital-G230.

80 SENA TA’ STORJA

POPEMOBILE

Il-Mercedes G230, li riekeb fiha kien hemm Ìwanni Pawlu II meta sar l-attentant fuq ˙ajtu

20 05|04|2015 kAROZZIkÓkullhadd.com

NEW VW PASSAT JINGÓATA T-TITLU TA’ CAR OF THE YEAR 2015

fil-klassi tieg˙u. Grazzi g˙all-metodi avvanzati fl-in©inerija,kien possibbli li ji©i introdottdisinn dinamiku u sinifikanti(li jinkludi body iΩjed baxx,baΩi ikbar u roti ikbar).Ming˙ajr tibdil bil-qisien fuq©ewwa, il-Passat espandab’mod konsiderevoli. Fl-istess˙in ©ew installati l-a˙˙arteknoli©iji li jinkludu: sistemib˙al active info display (kom-pletament di©itali), head-updisplay li jista’ ji©i estiΩ, kifukoll sistemi b˙al app-basedrear seat entertainment kom-patibbli ma’ tablets, front assistb’city emergency reaking upedestrian monitoring; kifukoll tliet sistemi ©odda: emer-gency assist (il-vettura tieqaf˙esrem f’kaΩ ta’ emer©enza),trailer assist (g˙ajnuna di©italig˙al waqt manuvrar b’karruirmunkat) u traffic jam assist.Dan il-mudell huwa disponib-bli b’magni diΩel jew petrol,direct injection turbocharged,li j la˙˙qu firxa minn88kW/120 PS sa 206kW/280PS.

Dan il-mudell, Passat GTE, lihuwa ukoll l-ewwel Passat lijinkludi s-sistema ta’ hybrid,ser ikun g˙all-bejg˙ ming˙andid-dealers fl-a˙˙ar tas-sajf ta’din is-sena. B’magna 1.4L TSIli tiΩviluppa sa˙˙a ta’115kW/156PS; il-mutur elet-triku jipproduçi 85kW/115PS,waqt li t-torque massimu fis-sistema hybrid huwa ta’ 400metru Newton. Dawn humautilizzati g˙al sistema iΩjedeffiçjenti u eco-friendly. Il-konsum tal-fjuwil NEDC (g˙alvetturi hybrid) huwa inqasminn 2.0L/100km u13.0kWh/100km; ekwivalentig˙al emissjonijiet CO2 ta’inqas minn 45g/km.Ikkomparat mat-TSI, dan jir-riΩulta g˙al firxa ta’ sewqan ta’aktar minn 1,000 kilometrub’tank mimli b’kapaçità ta’ 50ltu l-batterija ççar©jata komple-tament.

L-unur tal-karozza tas-senag˙as-sena 2015 imur g˙andVolkswagen, fejn il-Passat il-©did reba˙ dan l-unurpresti©©juΩ, unur li jkunippreΩentat ta’ kull sena mill-©urija internazzjonali ta’ Car ofthe Year. Dan ©ie m˙abbarqabel il-bidu tal-GenevaInternational Motor Show lisaret f’Marzu li g˙adda.

“Ninsabu ferm kburin b’danl-unur,” spjega l-Prof. MartinWinterkorn, CEO ta’V o l k s w a g e nAktiengesellschaft, waqt iç-çer-imonja tal-g˙oti tal-unurf’Geneva. “Fil-Passat il-©didre©a’ rnexxielna niΩviluppawkarozza tat-tip tag˙ha f’terminita’ teknolo©ija u kwalità. Dan

l-unur huwa konferma tremen-da g˙all-˙idma tal-in©iniera ud-disinjaturi tag˙na, flimkienmat-tim kollu. Il-Passat il-©did,juri li Volkswagen g˙andha r-risposti ©usti g˙all-isfidipreΩenti.”

Heinz-Jakob Neusser, mem-bru tal-Bord Mani©erjali ta’ VWfis-sezzjoni tal-iΩvilupp, irçievadan l-unur g˙al Passat il-©did.“Ninsabu ferm kuntenti bl-unur tal-Car of the Year 2015.Dan g˙andu sinifikat speçjalig˙alina g˙ax huwa unurmog˙ti minn ©urnalistiindipendenti u internazzjonali.G˙aldaqstant, l-unur g˙andujkollu reputazzjoni g˙olja mix-xerrejja tag˙na.”

Dan l-unur, ta’ Car of the

Year, li huwa wie˙ed mill-ewlenin fl-Ewropa, ilu jonoral-aqwa vetturi g˙al dawn l-a˙˙ar 51 sena, sa mill-1964. Il-©urija, li tikkonsisti f’58 ©urnal-ist Ewropew tal-karozzi li©ejjin minn 22 pajjiΩ, innomi-naw seba’ mudelli g˙all-finali.F’dawn l-a˙˙ar xhur dawn is-seba’ nomini g˙addew minndiversi provi, paraguni u eval-wazzjonijiet ibbaΩati fuq diver-si kriterji b˙al ekonomija,kumdità, sigurtà, karatteristiçitas-sewqan, funzjonalità,disinn u progress tekniku. Fit-52 edizzjoni ta’ din il-kompe-tizzjoni tradizzjoni, il-Passat il-©did iddomina fuq is-sitt rivalitieg˙u fil-finali b’total ta’ 340punt. Ûew© mudelli ta’ VW,

di©à rçivew dan l-imsemmiunur, li kienu l-Polo fl-2010 ul-Golf fl-2013. Dan, minbarra l-unuri Golden Steering Wheel2014 u Auto Trophy 2014, l-og˙la poΩizzjoni b˙ala karozzatas-sena, kienet preçedutaminn diversi segwaçi minndiversi pajjiΩi.

Fil-verΩjonijiet kollha tieg˙u,il-Passat il-©did huwa mill-aqwa karozzi mid-class ta’suççess fid-dinja, b’aktar minn1.1 miljun mudell mibjug˙a.B’hekk, huwa wie˙ed mill-iΩjed mudelli tal-gruppVolkswagen mibjug˙a madwarid-dinja. Issa, li ninsabu fit-tmien ©enerazzjoni, il-best sell-er huwa meqjus b˙ala wie˙edmill-aqwa karozzi innovattivi

UNUR MISTÓOQQ LI JMUR GÓAT-TMIEN ÌENERAZZJONI TAL-AQWA BEST SELLER

kAROzzI kÓ 05|04|2015 21kullhadd.com

TOYOTAL-IDEA TA’ HYBRIDTul dawn l-a˙˙ar deçennji, l-industri ja awtomobilist ikaffaççjat tliet bidliet ambjen-tali importanti. Dawn humal-kwalità tal-arja ambjentali,bidla fil-klima, u domanda uprovvista tal-ener©ija. Biexj i©u konservati s-sorsi ta ’ener©ija u ji©i mnaqqas il-global warming, qed tiΩdiedil-˙tie©a li ti©i mtejba l-˙elata’ fjuwil fil-vetturi.

L-idea ta’ ener©ija alternat-tiva fil-vetturi Toyota ilhati©i uΩata sa mis-snin sittin.IΩda kien fil-bidu tas-snindisg˙in li l-kumpanija bdietprogramm ta’ Ωvilupp pro-dutt iv ta ’ teknolo©i j i ta l -karozzi responsabbl i ta l -ambjent.

Fl -1992, Toyota EarthCharter sostna li l-g˙an ta’Toyota huwa li tibni vetturinodfa u s iguri waqt l ita˙dem g˙al soçjeta j ietaffluwenti u ‘dinja ˙adranija’.Is-sena ta’ wara, din il-policyda˙let fis-se˙˙, ikkumbinatama’ set ta’ linji gwida biexin˙oloq i t -ToyotaEnvironmental Action Plan.

Bit-tnedija tal-ewwel ©ener-azzjoni ta’ Toyota Prius fl-

1997, Toyota instigaw rev-oluzzjoni moderna g˙aΩ-Ωminijiet tal-lum fl-elettriçitàtal-vetturi. Dak iΩ-Ωmien, id-debutt ta ’ Pr ius ˙oloqg˙ag˙a fost id-dilettanti uppromova ˙afna kummentixet t iç i . G˙aldaqstant , l -in©iniera u l -mexxeja ta ’Toyota kienu kunfident ibiΩΩejjed li l-viΩjoni unikatag˙hom kienet finalmentkonfermata.

Il lum il-©urnata, Toyotaqed tiççelebra s-suççess tat-teknolo©ija wisq innovattivahybrid, b’bejg˙ ta ’ aktarminn 7.3 mil jun vet turahybrid u bi l -karozza tat -tlielaq TS040 Hybrid, kemmix-xufier u l-isem ta’ Toyotakklassi f ikat f i l -2014 FIAWorld EnduranceChampionship.

G˙al iΩjed informazzjonifuq it-Toyota hybrids u l-mudelli kollha ta’ Toyota,wie˙ed g˙andu jΩur ix-showroom ta’ MichaelDebono Ltd li tinsab fi Triql-Imdina ÓaΩ-Ûebbu©, içem-pel 2269 4000, jew iΩur il-pa©na fuq Facebook, bl-isemta’ Toyota Malta.

22 05|04|2015 KAROzzIKÓkullhadd.com

www.peugeot.com.mt

Michael Attard Ltd. – National Road, Blata l-Bajda – T: 2123 8854 – M: 79 406 607 – E: sales@michaelattard.com

PEUGEOT PARTNER

WARRANTYYEARS

Peugeot Malta

OUR

IS MAKINGYOURS

* Terms & Conditions Apply

OU

S GYOURS

IS MAKING

NTYRS

d. – Nationa

.mtmoc.tougeepwww.

RA PTOEGUEP

a

d LtarMichael Att

eugeot MaltP

* Terms & Conditions Apply

-Bajda – T: 2123

NERTR

a load, Blat al R 8854 – M: 79 406 607 – E: sales@michaelatt omcd.ar @michaelatt

sena. Din il-kollezzjoni kienetispirata minn ©nien tal-˙olm.Tant hu hekk li, fi kliem Colinstess, Swarovski dejjem qiesin-natura b˙ala xi ˙a©a impor-tanti.

“Il-kollezzjoni tal-Ìnien tal-Kristall jafferma l-g˙atx tag˙nag˙all-modernità, espressaf’fawna ta’ stil, flora u insettikif ukoll disinji u linji fem-minili,” sostniet id-disinjattriçi.Din il-kollezzjoni hija komple-tament f’armonija maΩ-Ωminijiet moderni, iddistingwi-ta mill-messi attraenti li l-kumpanija Swarovski hijamag˙rufa g˙alihom. F’din il-wirja se jkun hemm ukoll libsaDKNY, apparti minn din il-kollezzjoni, imfassla appostab˙ala parti mill-irkant tal-karitàBlack Dress biex jin©abru l-flus g˙al dawk kollha li qedji©©ieldu l-marda tal-kançer, udin se tkun organizzata fi NewYork. Din il-libsa unika kienetimfassla minn Donna Karanflimkien ma’ 20 disinjaturme˙tie©a biex ikunu mwa˙˙lab’attenzjoni kbira madwar2,600 kristalli Swarovski.

Il-mudell DS 21 Pallas

Din il-karozza ikonika, li setkun qed tiççelebra s-60anniversarju din is-sena, huwal-wirt li d-ditta DS g˙andhallum il-©urnata. It-timijiet taç-çentru ta’ stil DS re©g˙u ‘Ωarumill-©did’ id-DS 21 Pallas bl-g˙an li dan l-istess wirt jispik-ka f’karozza wa˙da flimkienmal-preΩent. Il-body blu ta’dan il-mudell huwa sinjal tal-a˙˙ar mudell filwaqt li dak fuq©ewwa, ©ilda semi-anilineCriollo huwa prova tal-aktarmudelli lussuΩi fil-preΩent ta’DS.

Fil-21 ta’ Marzu li g˙adda, id-DS World Paris laqqg˙et lilSwarovski flimkien mad-Divine DS, concept cariddekorata bil-famuΩi kristallital-kumpanija. Ir-residenza l-©dida se tkun qed tinkludi©ojjellerija mag˙mula minnNathalie Colin, id-direttriçiartistika tad-ditta Swarovski, ul-a˙˙ar kreazzjonijiet Ωvelatiftit tal-j iem ilu fil-GenevaMotor Show flimkien mal-mudell DS 21 Pallas tal-2015.Din se tkun esibita sa nhar l-10 ta’ Mejju.

Wara li kienet preΩenti fl-istudio Harcourt ftit xhur ilu,id-DS World Paris se tid˙olfid-dinja tal-moda billi tilqa’ lilSwarovski. Bir-residenza l-

©dida, il-viΩitaturi se jkunujistg˙u jaraw mill-viçin id-Divine DS, mudell mg˙ammarbil-kristalli ta’ fama mondjaliSwarovski. Il-kollezzjoni tal-©ojjellerija Swarovski tar-reb-bieg˙a u s-sajf ukoll se jkunuesibiti g˙an-nies.

L-a˙˙ar teknolo©ijia

Wara li l-mudell Divine DSkien Ωvelat fil-Paris MotorShow 2014, din il-karozza qedtg˙aqqad id-DNA ta’ din id-ditta mal-futur. Il-manifest kienimfassal tajjeb ˙afna u dankien iddisinjat f’Pari©i u dang˙ax il-mudell j ikkombinaflimkien l-irfinar u t-teknolo©ija. Dan kollu huwa

sinjal ta’ mudell four-doorb’sa˙˙tu ˙afna u elegantiflimkien ma’ diversi disinjigrafiçi. Apparti minn hekk, il-karatteristiçi g˙al kollox ©oddata’ ©ewwa g˙andhom disinji ustili ©odda. Apparat ie˙orteknolo©iku huma l-laserheadlights, facets fuq it-tieqata’ wara li jinfet˙u biex jittejbul-aerodynamics, kamera biextg˙in lis-sewwieq g˙all-vedutata’ wara kif ukoll cockpitf’firxa kbira ta’ karatteristiçidi©itali.

Divine DS qed tintroduçikunçett ta’ hypertypage u danhuwa rifless fil-˙olqien ta’ tlietskemi interjuri interkamjabbli,kull wa˙da minnhom bil-per-sonalità partikolari tag˙hom:

Parisienne Chic, Male u FatalePunk. Din tal-ewwel hija invitg˙al dinja sofistikata u elegantiPari©ina b’materjali ispiratimid-dinja tal-haute couture. Il-Fatale Punk huwa aktar disinnalternattiv, aktar skur uattraenti. Il-kabina hija ddomi-nata minn ©ilda sewda uddekorata bil-kristalli. Dawn il-karatteristiçi interjuri se jkunuqed jintwerew fid-DS Paris.

Il-kreazzjonijiet ta’ Nathalie Colin

Din ir-residenza l-©dida setkun qed tinkludi esibizzjonital-kollezzjoni tal-©ojjellerija ta’Swarovski g˙all-perjodu tar-rebbieg˙a u s-sajf ta’ din is-

DS WORLD PARIS: L-ISWAROVSKI SPALLA MA’ SPALLA

MA’ DIVINE DS

min iÓaddem KÓ 05|04|2015 23kullhadd.com

Anton Vella

SMEs Helpdesk Executive

Malta Employers’ Association

Kif taÓsibha l-assoÇjazzjoni ta’ min iÓaddem?

Facebook : www.facebook.com/MaltaEmployersAssociation

Jekk tixtieq tag˙mel kuntatt mag˙na (b˙ala Assoçjazzjoni ta’ Min I˙addem) tista’tag˙mel dan billi ççempel 2122 2992 jew 2123 7585. Tista’ wkoll tibg˙at email lilanton.vella@maltaemployers.com, jew tuΩa t-24/7 helpline 2122 2006 billi ççempel ut˙allilna ismek sabiex fl-iqsar Ωmien possibbli nkunu nistg˙u nirritornaw it-telefona-ta tieg˙ek.

Grazzi talli tajtni l-opportunità li nitkellem mieg˙ek. Nibqg˙u niltaqg˙u b’artiklio˙ra simili fil-©img˙at li ©ejjin. Jekk tixtieq tg˙addili xi su©©erimenti u proposti g˙aldan l-artiklu nitolbok biex tikkomunika mieg˙i jew mal-istaff editorjali ta’ din il-gazzetta u jien inwieg˙dek li nag˙mel ˙ilti sabiex ma niddiΩappuntakx.

Issa li jiena personalment ilni’l fuq minn 12-il sena na˙demviçin is-settur tan-negozjiΩg˙ar f’pajj iΩna, in˙ossnikomdu nitkellem dwar il-˙ti©ijiet tag˙hom, u na˙seb libil-libertà nista’ ng˙id eΩatta-ment x’inhuma il-preokkupaz-zjonijiet prinçipali tag˙hom ud-diffikultajiet li huma jil-taqg˙u mag˙hom ta’ kuljum.Diffikultajiet li mhux dejjemji©u indirizzati mill-amminis-trazzjoni tal-Gvern tal-©urnata.

Óafna drabi, ikun min ikunfil-Gvern, jaqa’ fl-iΩball li dakli s-sidien tan-negozji jkunusabu l-kura©© jg˙idulu,jispiçça biex jaqa’ fuq widnejntorox. Ag˙ar minn hekk, udan hu l-aktar li jwe©©a’ lil˙afna imprendituri, rappreΩen-tanti tal-Gvern jippreΩentawrwie˙hom quddiem dawn is-sidien b˙ala an©li kustodji lilesti li jg˙inuhom, jiltaqg˙umag˙hom, jag˙tuhom ir-ra©unf’kollox, u jweg˙duhom li serjag˙tu kas l-ilmenti tag˙hom,iΩda mbag˙ad, sfortunatament,j ibqa’ kollox kif ikun, ujispiçça ma jsir xejn.

Mhux qed nirreferi g˙al xikaΩi personali u partikolari ta’xi imprendituri, iΩda qedinsemmi çirkostanzi fejn l-amministratur ikun ©abarinformazzjoni ming˙and diver-si sidien ta’ negozji, u jkolluf’idejh biΩΩejjed ra©unijiet vali-di sabiex ja©ixxi u jbiddel fejnme˙tieg. Iva, jiena nemmen lixog˙ol l-uffiçjali tal-Gvernmhux li jisimg˙u biss, u g˙ad-dirittura jikkunslaw lil dak lijkun, iΩda jridu jkunu kapaçijifhmu sew il-problemi,jo˙or©u bi proposti u soluz-zjonijiet, u finalment jikkon-vinçu lill-politiku biex jag˙rafibiddel, jemenda, jirregola, ujag˙ti direzzjoni sbiex jillegal-izza mill-©did kull fejn ikunhemm bΩonn.

G˙alhekk il-politiku ji©i elettmill-poplu, biex waqt li jkunfil-poter isib il-kura©© li jtejjebdak kollu li jkun sab u jag˙rafi˙alli warajh dinja xi ftit a˙jarminn dik li jkun wiret. Litkompli fuq dak li jkun ˙allata’ qablek biss mhux biΩΩejjed,iΩda b˙ala politiçi jrid ikoll-hom il-fibra u d-determinaz-zjoni sabiex bil-g˙aqal jag˙rfujag˙mlu passi poΩittivi ’l qud-diem u j˙allu l-markatag˙hom.

Hemm diversi kwistjonijiet lis-settur tan-negozji Ωg˙ar huppreokkupat fuqhom.BiΩΩejjed insemmi l-imbierkaproblema tal-burokrazija Ωejdali hi mifruxa b˙al qarnita ma’kull fejn tmiss. Hemmimbag˙ad in-nuqqas ta’ aççessadegwat g˙all-informazzjoni li

g˙andha x’taqsam ma’ tmexxi-ja ta’ negozju. Hemm il-kwistjonijiet marbutin mal-kompetizzjoni in©usta minnpersuni li qeg˙din fin-negozjuu ja˙dmu (u j˙addmu) b’modirregolari. Insibu wkollimprendituri li qed jiffaççjawdiffikultajiet ma’ entitajietregolatorji u l-˙addiema taç-çivil mhux qed ikunu m˙arr©asew biex joffru, b’sensittività,soluzzjonijiet prattiçi u toroqalternattivi ta’ kif l-istessimprendituri jistg˙u jo˙orguminn dawn il-problemi. Fl-a˙˙ar iΩda mhux l-inqas, manistax ma nsemmix in-nuqqasta’ g˙arfien dwar skemi ug˙ajnuniet li minn Ωmien g˙alΩmien ikunu qed ji©u offruti lildan is-settur, iΩda dawn qattma jaslu g˙and min veramentg˙andu bΩonnhom.

Is-settur tan-negozji Ωg˙arf’pajj iΩna, b˙all-bqija tal-Ewropa, huwa l-mutur tal-ekonomija u ebda Gvern majista jabbandunah, u j˙allihjimxi g˙al rasu. Anzi, g˙all-kuntrarju, il-Gvern g˙andu l-obbligu morali u ekonomikuli, ming˙ajr ma jiddisturba ujxekkel l-attività kummerçjali,irid jikkultiva lil dan is-settur,j ie˙u ˙siebu, jwieΩnu fejnhemm bΩonn, u jiggwidahbiex ikompli jinvesti, jitkattaru jo˙loq ix-xog˙ol.

Anke l-MEA ˙asset lig˙andha l-obbligu li tag˙meldan, u kien appuntu g˙alhekkli ftit tax-xhur ilu ddeçidiet litwaqqaf l-SME Helpdesktag˙ha. B˙ala uffiçjal eΩekuttivfuq dan l-SME Helpdesk, qedinkun disponibbli li noffri l-g˙ajnuna kollha possibbli lill-imprendituri ta’ dan is-settur liqed jag˙mlu kuntatt mag˙na.

F’isimhom, xhur ilu ippreΩen-tajna lill-Gvern dokument lifih elenkajna numru ta’ pro-posti ta’ kif l-istess Gvern jista’jkun aktar pro-business, u bil-fatti jista’ ja©ixxi u jeliminaçerta burokrazija Ωejda liteΩisti.

Riçentament er©ajna ©ejnamitluba nattendu laqg˙at ma’uffiçjali tal-Gvern biex nispje-gaw eΩattament x’kienu il-pro-posti tag˙na u komplejna nen-fasizzaw il-˙tiega li, mill-ideatfuq il karta, issa wasal iΩ-Ωmien li ng˙addu g˙all-fatti.

Proposta li tidher li qed ti©ikkunsidrata bis-serjetà hi dik lil-Gvern g˙andu jie˙u l-inizjat-tiva biex jipprovdi mezz ©didta’ komunikazzjoni interattivamas-settur tan-negozji Ωg˙ar.Qed nirreferi g˙as-sit elettron-iku ©did u innovattiv li fih,kull min qieg˙ed fin-negozju,ikun jista’ jsib dak kollu relatatmax-xog˙ol u n-negozju. Ikuntajjeb jekk dan is-sit jinkludi l-lista kollha ta’ awtoritajiet uentitajiet regolatorji, kif ukolldawk li g˙andhom ir-respons-abbiltà li jilliçenzjaw xi tip ta’negozju jew ie˙or. Ikun tajjebjekk fuq l-istess sit elettronikuikun hemm il-lista komprensi-va ta’ skemi u g˙ajnuniet lijkunu offruti minn Ωmien g˙alΩmien lis-settur. Dan ifisser lima jkunx hemm biss l-iskemioffruti mill-Malta Enterprise,iΩda jkun hemm ukoll xi jkunoffrut minn istituzzjonjiet o˙rab˙all-MCAST, ETC, u o˙rajn.

Is-sit irid ikun aççessibblib’mod sempliçi, idealment bl-IngliΩ kif ukoll bil-l ingwaMaltija, u jinkludi sezzjoni fejnis-sidien ikunu jistg˙u jikko-munikaw mal-amministraturtal-istess sit elettroniku – per-

suna li tkun im˙arr©a tajjeb ukapaçi twie©eb g˙al mistoqsi-jet relatati ma’ tmexxija ta’negozju.

B˙ala MEA nemmnu li sitelettroniku simili tiffaçilita l-aççess g˙all-informazzjoni,telimina çerta burokrazijaΩejda, u tg˙in lill-employerjiffranka ˙afna ˙in prezzjuΩ.

Is-sidien ta’ negozji Ωg˙arhemm bΩonn li jirreallizzaw libill i jgergru huma u ma’s˙abhom fin-negozju, mahuma ser jakkwistaw xejn,g˙ajr li jkomplu jkissru l-moralta’ xulxin. Hemm bΩonn lijkunu ottimisti, u jemmnuaktar fihom infushom. HemmbΩonn li jipparteçipaw fil-kon-sultazzjonjiet pubbliçi li jorga-nizza l-Gvern, u jwasslule˙inhom permezz tar-rap-preΩentanti tag˙hom kull metatin˙ass il-˙tie©a.

Min-na˙a l-o˙ra l-Gvern iridjibqa’ jtej jeb ir-relazzjonitieg˙u ma dan is-settur. Iridverament jifhem x’inhumadawk l-affari j iet l i g˙all-amministrazzjoni ta’ Gvernforsi huma çuçati, iΩda g˙alsid ta’ intrapriΩa Ωg˙ira jistg˙ujfissru ˙afna, biex b’hekkjaghraf ja©ixxi fuqhom u jkunkapaçi jsolvihom fl-iqsarΩmien possibbli.

L-idea tas-sit elettroniku,a˙na, b˙ala MEA, nemmnu fih˙afna, u jekk il-Gvern ja˙demfuqha, ikun pass ie˙or g˙aqlifid-direzzjoni t-tajba u,ming˙ajr il-bΩonn ta’ ˙afnariΩorsi u finanzi, ikun ressaqil-boçça aktar lejk il-likk biexdan is-settur ikollu g˙oddao˙ra neçessarja li biha jsibaktar g˙ajnuna u jkolludefinittivament aççess a˙jarg˙all-informazzjoni.

Kif nistgÓu noffru aKtar gÓajnuna lis-sidien ta’ negozji ÛgÓar?

24 05|04|2015 kaLejdoskopjukÓkullhadd.com

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

1614: L-Amerikana Indjana Pocahontas tiΩΩewwe© lill-kolonistIngliΩ John Rolfe f’Virginia.

1951: Fi tmiem il-©uri kontra r-Rosenbergs, talli g˙addew is-sigri-eti fuq il-Bomba Atomika lill-Unjoni Sovjetika, ©ew imposti s-sentenzi tal-mewt.

1955: Sir Winston Churchill jirriΩenja minn Prim Ministru tal-Ingilterra min˙abba sa˙˙tu.

1970: Il-Konti Karl von Spreti, Ambaxxatur mill-Ìermanja tal-Punent g˙all-Gwatemala, jin˙ataf u jinqatel.

1971: Il-Muntanja Etna fi Sqallija tiΩbroffa.

1971: Il-KanadiΩa Fran Phipps issir l-ewwel mara li tasal sal-Poltan-Nord.

1974: L-og˙la bini (g˙al Ωmienu) – il-World Trade Center ji©iinawgurat fi New York City (110 sulari).

1976: James Callaghan jirba˙ it-tmexxija Laburista u jid˙olf’Numru 10, Downing Street.

1976: Fir-Repubblika tal-Poplu ÇiniΩ, il-Moviment Óamsa ta’April, iwassal g˙all-inçident ta’ Tiananmen.

1982: Il-flotta IngliΩa tba˙˙ar lejn il-GΩejjer Falkland.

1982: Lord Carrington, is-Segretarju tal-Affarijiet Barranin IngliΩ,jirriΩenja min˙abba l-gwerra tal-Falklands.

1983: Franza tkeççi 47 diplomatiku Sovjetiku.

1986: Bomba tisplodi fid-disco La Belle, f’Berlin, li kien mimlib’nies tas-servizzi Amerikani. Fiha jinqatlu tnejn u jwe©©g˙uaktar minn 100.

1991: L-Istati Uniti tibda titfa’ l-˙ti©iet lir-refu©jati Kurdi fl-Iraq ta’Fuq.

1994: Kurt Cobain joqtol lilu nnifsu bi xkubetta.

1999: Il-Libja tg˙addi Ωew© suspettati fil-kaΩ tal-bomba fuq ajru-plan Pan Am, f’Lockerbie, fl-Iskozja.

2008: Imut Charlton Heston, li reba˙ Oscar g˙all-parti prinçipalib˙al Ben Hur. Hu kellu 84 sena. Heston miet fid-dar tieg˙uf’Beverly Hills. Martu Lydia, li kien iΩΩewwi©ha fl-1944, kienetma©enbu. Heston kien ˙adem ukoll fil-parti ta’ Michelangelo, ElCid u persuna©©i erojçi o˙ra, f’filmati ta’ Hollywood bejn l-1950u l-1960.

2010: 29 ˙addiem tal-minjieri jinqatlu fi spluΩjoni f’Upper BigBranch Mine f’Virginia tal-Punent.

2010: Id-Dipartiment tat-Trasport ordna lill-kumpanija Toyotat˙allas multa ta’ €15,407.452 talli ma infurmatx li l-karozzi tag˙hakellhom ˙sarat fil-pedali. IrriΩulta li l-kumpanija kienet taf bil-˙sara sa minn Settembru tal-2009. Il-kumpanija ng˙atat©imag˙tejn biex tappella kontra l-penali. Skont ir-regoli federali,il-produtturi g˙andhom jg˙arrfu b’kull ˙sara f’temp ta’ ˙amestijiem.

2012: B˙ala parti mis-sanzjonijiet dejjem jag˙fsu fuq l-Iran,kumpanija ÇiniΩa li tassigura l-bastimenti se tieqaf tassiguratankers li j©orru Ω-Ωejt Iranjan.

2012: Maltempati qliel fl-Ar©entina joqtlu 14-il persuna.

2012: SkyNews tammetti li f’Ωew© okkaΩjonijiet separati, da˙letb’mod illegali fl-ittri elettroniçi ta’ membri tal-pubbliku.

2014: L-Afgani jo˙or©u jivvutaw fl-elezzjoni presidenzjali minkej-ja l-biΩa’ ta’ vjolenza. Din hi t-tielet elezzjoni li saret mill-2001,meta t-Talibani tne˙˙ew mill-poter.

Ìraw bÓaL-Lum

Minn dak li nsibu, ma hemmebda rabta bejn il-figolli u t-tlug˙ fis-sema ta’ Sidna Ìesù…il-festa tal-G˙id.

Il-bajd tal-G˙id, mag˙rufinukoll b˙ala ‘Paschal eggs’huma dawk il-bajd imΩejnin, lijing˙ataw b˙ala rigal fir-reb-bieg˙a, li aktar tard intrabatmag˙ha l-G˙id. MiΩ-Ωminijietantiki, il-bajd kien jitqies b˙alasimbolu tal-fertilità u t-twelidmill-©did.

Hi drawwa li tmur ferm ’lhinn mit-tradizzjonijietKristjani, fejn il-qxur tal-bajdkienu ji©u dekorati. InsibupereΩempju li fuq il-qoxra tal-bajd tan-ng˙am kienu jag˙mluinçiΩjonijiet sa minn 60,000sena ilu. Minnhom instabu fl-Afrika. Imbag˙ad kien hemmrappreΩentazzjonijiet tag˙homfid-deheb u fil-fidda, li ©eneral-

ment kienu jitqieg˙du fl-oqbratas-Sumerjani u l-E©izzjani tal-qedem; madwar 5,000 sena ilu.

L-Insara bdew jiddekoraw il-bajd g˙al din il-festa lejn il-bidu tal-KristjaneΩmu fil-MeΩopotmamja. Huma kienujiΩbg˙u l-qxur tal-bajd b’kulura˙mar, b˙ala tifkira tad-demmli Kristu xerred waqt il-kruçifis-sjoni. Minn dak iΩ-Ωmien, il-Knisja Kattolika adottat din id-drawwa u qieset l-istess bajdb˙ala simbolu tal-qawmienmill-mewt.

Fl-ewwel edizzjoni tar-RitwalRuman, li kienet ippubblikatafl-1610, g˙alkemm fiha kitbietta’ Ωminijiet qabel, wie˙ed isibli fost it-tberik tal-ikel g˙all-G˙id hemm ukoll il-˙aruf, il-˙obΩ, l-ikel prodott ©did u t-tberik tal-bajd.

G˙alkemm it-tradizzjoni hi li

tintuΩa Ωebg˙a fuq il-bajd tat-ti©ie©, drawwa moderna hi lijintuΩaw bajd taç-çikkulata,inkella tal-plastik, mimlijin bil-˙elu. Óafna drabi, l-istessbajd tal-G˙id kienu jkunumo˙bija mit-tfal, li jsibuhomf’nhar l-G˙id filg˙odu metakienu jg˙idulhom li wassalhiel-hom l-Easter Bunny...l-istessb˙ar-rigali tal-Milied, meta jip-persaduhom li ©abhomlhomFather Christmas!

Imbag˙ad, minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn, almenu f’pajjiΩ-na, bdejna naraw kull sura ta’dik li ng˙idulha ‘figolla’,mag˙mula mid-dqiq u aktartard minn dqiq u intrita,f’forom ta’ ˙aruf, nisa ˙oxnin,fniek, karozzi, eççetra. Mafadalx festa wa˙da li maΩ-Ωmien ma saritx kummerçjaliz-zata!

– mahatma gandhi

L-ommijiet Li jgergru gÓaL uLiedhomFiΩ-Ωminijiet li qed ng˙ixuf ihom, ˙afna ommij ietjistqarru li hi ˙a©a iebsa u ta’g˙eja enormi li ddur b’tifeljew tifla ta’ sitt snin. U danminkejja li l-ommijiet ikunug˙adhom Ωg˙aΩag˙.

G˙alhekk jag˙mlu tajjeb lijwarrbu dan il-garr u ja˙sbuf’Omkari Singh ta’ 76 sena, lihi l-ixje˙ omm fid-dinja, ubinha Akashvani, li g˙adujattendi l-iskola.

Fl-2008, is-Sinjura Singhminn Uttar Pradesh, fl-Indja,kisbet titli fil-©urnali dinjinwara li tat il-˙ajja lit-tewminAkashvani u Barsaat, metakellha 70 sena.

Barsaat , l i kienet t i f la ,mietet t ra©ikament metakel lha erba’ snin, iΩda

Akashvani hu tifel b’sa˙˙tuu normali.

Minkejja li kienet irçevietbaraxx ta’ kritika kemm per-mezz tal-internet kif ukollmil l -komunità lokal i fe jntg˙ix, g˙ax kellha t-tfal tardf’˙ajjitha, is-Sinjura Singh, lihi miΩΩew©a lil Charan ta’ 89sena, tg˙id l i qat t ma˙assitha hekk fer˙ana.

Tistqarr li bosta nies jistaq-suha hux neputiha u hitwe©ibhom: “Le, dak ibni.”

Akashvani, ta’ seba’ snin,hu tifel mimli ˙ajja u jg˙ixma’ ommu li tag˙mel dmirhab˙al ommij iet o˙ra biextg˙allmu kulm hu me˙tie© utissielet ukoll mal-˙ajja metatkun trid tlestih g˙all-iskola.

Hi tammett i : “M’ iniex

kapaçi nag˙tih banju sew ug˙andi problemi biex inlibb-su. Lanqas ma noqg˙od ni©riwarajh biex nitimg˙u. IΩdadan min˙abba x-xju˙ija.”

Veermati , omm qaribatag˙ha, qalet l i kienetdeçiΩjoni tajba li jkollhomtarbi ja o˙ra, ladarbajin˙abbu.

Omkari u Ωew©ha Charankellhom di©à Ωew©t ibniet uhuma nanniet ta ’ ˙amsao˙ra. Kienu ddisprati li jkoll-hom tifel – u dan se˙˙ metabinthom i l -kbira, Kamla,kellha 50 sena.

Ix-xewqa tal-omm hi li ,qabel ma tmut, tara lil binhaj iΩΩewwe©. Jekk dan majse˙˙x, taf li bintha l-kbirase ddur bih minflokha.

xejn kristjan fiL-figoLLi taL-gÓid

L-aqwa mod li bih tag˙raf lilek innifsekhu meta tintelaq g˙as-servizz tal-o˙rajn.

KUn af KÓ 05|04|2015 25kullhadd.com

KUrÛitajiet minn Hawn U minn HemmKITBA TA’SAVIOUR MAMO

Dan il-konflitt beda bejn il-FrançiΩi u l-VjetnamiΩi fl-1950. L-Indoçina kienet ilha kolonja re©jonali tal-FrançiΩi mill-1800 sakemm tilfuha fl-1954. Minn hawn iç-Çina komunista kkonoxxiet ir-RepubblikaDemokratika tal-Vjetnam immexxija mill-Gvern ta’ Ho Chi Minh, difensur kontra l-FrançiΩi. Fl-1954,il-Vjetnam kien inqasam f’Ωew© re©juni, skont il-ftehim tal-Konvenzjoni ta’ Geniva. Il-parti ta’ fuq ©ietimmexxija mil-Poplu tar-Repubblika taç-Çina u mill-Unjoni Sovjetika, u l-parti ta’ isfel ©iet ikkontrolla-ta minn iktar stati demokratiçi b˙all-Istati Uniti.

Dwight Eisenhower, li dak iΩ-Ωmien kien President tal-Amerika, kien ˙ajjar il-Vjetnam ta’ Isfel biexjag˙mel revoluzzjoni kontra l-Partit Komunista. Ta˙t isem falz, kien sar fond biex in©abret somma ta’biljun dollaru Amerikan. Dawn il-flus marru f’armi militari. Ngu Dimh Dien kien ©ie elett presidentbiex imexxi l-Vjetnam ta’ Isfel. Kien bniedem a˙rax u ma kien ried lil ˙adt jopponih. Kien ixxellefmal-qassisin Buddisti, mal-istudenti u ma’ min kien favur il-komuniΩmu. Dien kien ˙aseb li l-Vjetnamta’ Fuq kien ikkapparra xi artijiet minn tieg˙u. L-inkwiet kiber sakemm spiççaw bi ©lied bejniethom.Iddeffset l-Amerika u da˙let fi gwerra kontra l-Vjetnam ta’ Fuq.

Jikber il-©lied

Fl-1960, Kennedy sar President tal-Amerika. Dan kellu politika differenti minn ta’ qablu fuq il-Vjetnam. Kien bag˙at eluf ta’ suldati m˙arr©a biex ji©©ieldu kontra l-gwerilli meg˙juna b’numru kbirta’ ˙elikopters. Fl-1963, Dien ©ie mwarrab u assassinat. Bil-mewt ta’ Dien, il-pajjiΩ t˙arbat u l-inkwietinfirex mal-Vjetnam kollu. Tliet ©img˙at wara, il-President Kennedy kien assassinat.

Il-gwerra kompliet kibret u l-President il-©did Lyndon Johnson Ωied l-armata b’200,000 suldat ie˙or,kif ukoll Ωied il-bombardamenti mill-ajru. Il-Komunisti tal-Vjetnam ta’ Fuq qatt ma çedew. Ho ChiMinh kien iddikjara u qal: “Jekk l-Amerikani jridu gwerra g˙al g˙oxrin sena, nag˙mlu gwerra ta’g˙oxrin sena.” Jekk irridu l-paçi, nistedinhom nie˙du t-te flimkien.” Dan il-kliem xejn ma niΩel tajjebg˙all-Amerikani. Qatt ma setg˙u jsibu tarf biex jeqirdu l-gwerilli g˙ax ma kellhomx dik l-esperjenzatal-©ungli. Is-suldati Amerikani kienu jmutu bil-mijiet min˙abba d-diffikultajiet u nasbiet li kienu jil-taqg˙u mag˙hom waqt l-avvanz fil-foresti. Ma kinux ikunu jafu minn hu favur jew kontrihom fil-villa©©i. L-Amerikani kienu jag˙mlu ˙erba s˙i˙a bil-bombi tan-nar (napalm bombs). Kienu jsiru˙afna etroçitajiet miΩ-Ωew© na˙at. Kienu jsiru ˙afna demostrazzjonijiet biex il-gwerra tieqaf g˙axkienu qeg˙din imutu eluf ta’ nies innoçenti. Imma l-Amerika ma riditx tammetti li qieg˙da tmur minnta˙t.

Fl-1968 bdew isiru xi ta˙ditiet g˙all-paçi. Nixon, il-President ta’ dak iΩ-Ωmien kien kompla ˙arrax il-©lied fil-Vjetnam, speçjalmnet attakki mil-ajru. Però, il-Vjetnam ta’ Fuq qatt ma çediet. Il-©lied baqa’sejjer sal-1975, sakemm intreb˙et Saigon, il-belt kapitali tal-Vjetnam ta’ Isfel. Sentejn qabel l-Amerikakienet irtirat is-suldati kollha minn Saigon imma baqg˙et tforniha bl-armi. Fit-30 ta’ April 1975, il-gwerra tal-Vjetnam ©iet fi tmiemha wara 25 sena ta’ mwiet u tixrid ta’ demm.

Fatti:

• Bejn il-5 ta’ Awwissu 1964 u s-7 ta’ Mejju 1975, mad-9,087,000 suldat servew fil-gwerra tal-Vjetnam

• 2,709,918 Amerikan bl-uniformi militari servew fil-Vjetnam; • 240 suldat ©ew dekorati bil-Midalja tal-Unur; • L-ewwel suldat Amerikan li nqatel fil-gwerra tal-Vjetnam kien James Davis fl-1961. James

kien mal-509th Radio Research Station;• 58,148 mietu;• 75,000 korruti gravi;• 23,214 baqg˙u inkapaçitati;• 5,283 tilfu parti minn ©isimhom (ri©el jew drieg˙);• 61% mill-vittmi kienu ta˙t il-21 sena;• 11,465 mill-mejtin kienu ta˙t l-20 sena; • 17, 539 mill-mejtin kienu miΩΩew©in; • Il-medja tal-mejtin kienet 23 sena;• 5 suldati li mietu kellhom biss 16-il-sena;• 1,875 suldat irraportati neqsin;• Min-na˙a l-o˙ra, mal-500,000 VjetnamiΩ inqatlu u miljuni ©ew feruti jew nieqsa;• Bejn l-1957 u l-1973, in-National Liberation Front qatlet mal-37,000 VjetnamiΩ tan-na˙a

t’Isfel u mal-58,500 o˙ra ©ew misruqa u mkasbra; • Din il-gwerra qamet lill-Amerikani mal-165 biljun dollaru Amerikan. Illum il-Vjetnam

g˙adu mimli landmines u ˙afna bombi mhux sploduti. Parti kbira mill-foresti g˙adhom ikkontaminati b’kimika perikoluΩa li kienet inxte˙tet mill-Amerikani (agent orange u nepalm);

• Óafna siti storiçi u bini ie˙or fil-Vjetnam ©ew distrutti; • Kienet gwerra li ma ntreb˙et minn ˙add.

il-Gwerra tal-Vjetnam Gwerra li damet GÓadejja GÓal 25 sena

Ritratt li juri l-biΩa’ tal-gwerra.

Marzu 1973, lura mal-familja

L-effett tal-armi kimiçifuq tfal VjetnamiΩi

26 05|04|2015 MadwaRNakÓkullhadd.com

Il-Kulle©© Malti tal-Arti, Xjenzau Teknolo©ija MCAST niedadiskussjoni proposta impor-tanti biex isa˙˙a˙ l-istrutturaorganizzattiva tieg˙u b’mod lij ippermetti l i j iΩviluppa ujsa˙˙a˙ l-oqsma kollha differ-enti tal-mandat wiesa’ tieg˙u.

Din il-proposta ©ietippreΩentata lill-membri tal-istaff MCAST kif ukoll l iΩ-Ωew© unjins: MUT u UHM, lijirrappreΩentaw l-istaff kollutal-MCAST. Il-proposta issabdiet ukoll ti©i spjegata matulil-laqg˙at ta’ kull ©img˙a lisaru mal-membri tal-istaff tal-istituti differenti. Il-laqg˙at sejkunu organizzati wkoll ma’rappreΩentanti tal-istudentibiex jispjegaw din il-proposta.

Proposta ©dida

MCAST g˙andha kompetenzawiesg˙a u unika fis-setturpostsekondarju. Fi ˙dan il-Qafas Malti g˙all-Kwalifiki,MCAST tipprovdi Fondazzjonita’ Livell 1 u 2 bi programmig˙all-istudenti li jistg˙u jkunu˙allew l-edukazzjoni formaliming˙ajr kwalifiki, bil-g˙an lijg˙inuhom biex g˙all-inqasjintla˙aq Livell 3 bi kwalifikivokazzjonali u possibbilmentanke aktar.

MCAST jipprovdi wkollLivell 4, korsijiet lill-istudentili jixtiequ jid˙lu fi mpjiegib’livell tekniku jew li jistg˙ujaspiraw li jkomplu l-istudjitag˙hom f’ l ivell og˙la. Fl-a˙˙ar nett, MCAST joffri korsi-jiet fil-Livell 5 u 6 fejn l-istu-denti jimmiraw li jiksbu kwali-fika terzjarja.

Dawn il-livelli differenti koll-ha huma parti importanti uvitali tal-missjoni MCAST.Sabiex jissa˙˙a˙ kull wie˙edminn dawn il-livelli differenti,in˙ass il-bΩonn li l-istrutturaMCAST tiΩviluppa aktar sabiexjilqg˙u b’mod a˙jar il-bΩonni-jiet tal-istudenti tag˙na f’livellidifferenti.

MCAST tibqa’ organizzaz-zjoni wa˙da, iΩda bi tlietkulle©©i

MCAST se tibqa’ organizzaz-zjoni wa˙da li t inkorporadawn il-livelli kollha u tenfa-sizza l-possibbiltà passa©©wie˙ed kontinwu bejn il-livelli

differenti.Sabiex tiffoka a˙jar fuq il-

bΩonnijiet differenti tal-istu-denti f’dawn il-livelli differen-ti, l-MCAST se tintroduçi tlietkulle©©i ta˙t l-umbrellaMCAST. Dawn se jkunu:

– Il-kulle©© Fondazzjoni li sejilqa’ studenti li jattendu pro-grammi fil-Livell 1,2 u 3;– Il-Kulle©© Tekniku li sejilqg˙u studenti li jattenduprogrammi f’Livell 4; – Il-Kulle©© Professjonali li sejilqg˙u g˙al studenti li jatten-du programmi f’Livell 5 u 6.

Il-letturi kollha tal-MCAST sejkomplu ja˙dmu eΩattamentta˙t l-istess kundizzjonijiet,b˙ala membri tal-istaff tal-isti-tuti differenti, u se jkomplujaqdu d-dmirijiet ta’ lecturingfl-MCAST fil-programmi kollhali jaqg˙u ta˙t il-kompetenzata’ kwalunkwe wie˙ed mit-tliet kulle©©i msemmija hawnfuq.L-istaff amministratt iv tal-MCAST ukoll se jΩomm il-kun-dizzjonijiet preΩenti tieg˙u.

Istituti

Sabiex timmassimizza s-siner©iji bejn Ωoni vokazzjon-ali differenti, fil-kuntest ta’dawn il-bidliet, il-proposta tip-prevedi li l-istituti issa se jsirusitt istituti, kif ukoll il-Kampusta’ G˙awdex kif ©ej:– Istitut tal-In©ineri ja uTrasport (Electrical &Electronics, Mekkaniki, Bini uKostruzzjoni, u dik Marittima);– Istitut tan-Negozju u l-Kummerç;– Istitut tax-Xjenza tal-Kompjuter;– Istitut g˙all-Arti Kreattiva;– Istitut tax-Xjenzi Applikati(Applied Science uAgribusiness);– Istitut tas-ServizziKomunitarji;– Campus Gozo.

Kors u programmi

Il-korsi j iet u l-programmiattwali kollha ser ikompluja˙dmu ming˙ajr interruzzjoniu g˙as-sena akkademika lijmiss il-programmi u l-korsijietkollha preΩenti se jimxu kifippjanat.

IÇ-ÇENTRU TaL-EdUkazzjONI VOkazzjONaLI

Masquerade Theatre Companyhija kburija li ser tippreΩenta l-kummiedja çelebri ta’ MichaelFrayn, Noises Off.

Noises Off g˙andha l-elementikollha biex jag˙mluha wa˙damill-aktar kummiedji umoristiçili qatt inkitbu. Kummiedja glor-juΩa li toffri Ωew© produzzjonijietbi prezz wie˙ed. Waqt l-a˙˙arprova ©enerali ta’ kummiedjatipika IngliΩa, Nothing on, waral-kwinti tkun qed tiΩvol©i farsareali li tibqa’ g˙addejja tul il-preΩentazzjonijet kollha.Nothing on u Noises Off jorbtuma’ xulxin kull meta attur jo˙ro©

minn fuq il-palk u jsib ru˙u fis-sitwazzjoni l-o˙ra.

Forsi l-kummiedji IngliΩi majog˙©bux lil kul˙add, immaNoises Off hija irreΩistibbli.Óadd ma g˙andu jitlef din ir-rappreΩentazzjoni brillanti, bil-bibien jissabbtu f’kummiedjaf’kummiedja, bl-aktar umoriΩmuinnovattiv li qatt inkiteb, jekktrid tid˙ak da˙ka tajba!

Noises Off ser tittella’ fit-TeatruManoel fis-17, it-18 u d-19 ta’April u l-24, il-25, u s-26 ta’April. Direzzjoni ta’ AnthonyBezzina, li huwa d-direttur artis-tiku ta’ Masquerade. Jie˙du

sehem atturi b’esperjenza: AlanParis, Polly March, StephenOliver, Jo Caruana, VictorDebono, Tina Rizzo, StefanFarrugia u Thomas Camilleri.

Riservazzjonijiet mit-TeatruManoel billi ççempel 2124 6389,tibg˙at email lilbookings@teatrumanoel.com.mt,jew bl-internet www.teatruma-noel.com.mt. G˙al iktar infor-mazzjoni ç empel lil Masqueradefuq 7979 3737, ibg˙at email lilinfo@masquerademalta.com, jewΩur is-sit elettroniku www.mas-querademalta.com. Biljetti minn€ 14.00.

NOISES OFF Ta’ MICHaEL FRaYN

SKeda KÓ 05|04|2015 27kullhadd.com

07.00 Snajja’ Maltin (R)07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien Ma’ Nancy (R)08.30 EΩerçizzi b’Differenza (R)09.15 Çibus10.15 Il-Quddiesa tal-G˙id u l-Barka

tal-Urbi Et Orbi mill-Vatikan12.30 One News12.40 Concerto Di Musica Sagra minn

Frate Alessandro minn Assisi14.30 A Journey In Dance, Exploring

The 5 Continents16.30 Monasteru (R)17.10 Cartoons bil-Malti17.30 One News17.40 EΩerçizzi b’Differenza17.45 On D Road 18.20 Esperti18.50 Il-Vja©© it-Tajjeb19.30 One News20.25 It-Tfal21.30 World Next Top Model Final23.30 One News

07.00 Net News08.15 The Client (R)09.00 G˙alkul˙add10.00 Quddiesa mis-Santwarju

Tal-Madonna Ta’ Pinu10.45 Il-Óadd fi Sqallija12.00 Urbi Et Orbi12.30 Telebejg˙14.00 Net News14.05 Telebejg˙15.30 Iswed Fuq l-Abjad (R)16.30 Sport Extra17.00 Wheelspin (R)18.00 Net News18.05 What’s For Dinner18.45 Business Chat (R) 19.30 Net News19.50 Sal-Misra˙ 20.10 Flusek20.40 Becky21.40 Net News21.45 Replay23.15 Net News

06.00 A˙barijiet07.30 Sports Science08.30 Madwarna08.45 Malta U Lil Hinn Minnha10.15 Quddiesa Mill-Vatikan12.00 Urbi Et Orbi12.30 A˙barijiet12.45 Óadd G˙alik15.00 A˙barijiet15.05 Óbieb u G˙edewwa18.00 A˙barijiet18.15 G˙awdex Illum18.45 Paqpaq On Test18.50 L-Irkant19.45 Dot EU20.00 A˙barijiet20.45 European Young Dancers21.45 Merlin22.35 Rajt Ma Rajtx23.15 A˙barijiet23.40 Malta u Lil Hinn Minnha

08.30 Tuffi˙at Migduma09.00 Quddiesa tal-Óadd09.45 Vatican Magazine10.15 Sensilhena11.15 Luxdesign12.30 Malta u Lil Hinn Minnha14.00 Junior San Remo (R)18.00 Regatta 31 ta’ Marzu19.30 G˙awdex Illum 20.00 Tuffi˙at migduma20.30 A˙barijiet g˙al persuni b’nuqqas

ta’ smig˙20.40 Madwarna21.00 Kontrattakk23.15 A˙barijiet bl-IngliΩ

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.10 Santa Messa 12.20 Linea Verde Etna 13.30 Telegiornale 14.00 L'arena 16.30 Tg 1 16.33 Che Tempo Fa 16.35 Domenica In 18.50 L'eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Affari Tuoi 21.30 Saul. Il Viaggio Verso Damasco 23.09 Tg1 60 Secondi 23.15 Speciale Tg1

06.00 Film. Il Disordine Del Cuore 06.30 Cultura Nautilus 07.00 Marvel Agents Of S.H.I.E.L.D.

Provvidenza 07.40 Lassie 08.30 Heartland 10.00 Dalla Chiesa Protestante Di

Bruxelles-Botanique Culto Evangelico Di Pasqua

11.00 Cronache Animali 11.40 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Squadra Omicidi Istanbul17.00 Il Commissario Lanz l’Accordo 18.05 Il Gioco Dell'inganno 19.35 Squadra Speciale Cobra 11 20.30 Tg2 21.05 N.C.I.S. 22.40 Codice Hangar 23.45 Film: Spia E Lascia Spiare

06.00 Fuori Orario 07.00 Geo 07.15 Film: Avanti C’é Posto… 08.40 Film: Dramma Della Gelosia10.20 Community11.05 Figu 11.10 Tgr12.55 Il Posto Giusto 14.00 Tg Regione 14.15 Tg3 14.30 Oudenaarde (Bel) Ciclismo17.10 Film: La Ragazza Delle Balene 19.00 Tg3 19.30 Tg Regione 20.00 Blob 20.05 Film: Mucche Alla Riscossa 21.15 Il Borgo Dei Borghi 23.15 Tg3 23.25 Tg Regione 23.30 Film: Enzo Avitabile Music Life

06.00 Aaron Stone06.15 Televendita Media Shopping06.30 Aaron Stone07.00 I Puffi Sanno…I07.25 Titti E Silvestro07.35 Dragons07.55 Lupin09.40 Greystoke. La Leggenda Di

Tarzan, Il Signore Delle Scimmie12.25 Studio Aperto13.00 Sport Mediaset13.25 Sport Mediaset Extra13.55 El Dorado – La Città Perduta17.20 Tom & Jerry e l’Anello Incantato18.30 Studio Aperto19.00 2 Cavalieri A Londra21.20 Fast & Furious 523.50 Death Race

06.00 Prima Pagina Tg508.00 Tg508.45 Tgcom2408.50 Le Frontiere Dello Spirito10.10 La Vita Dei Mammiferi11.10 Le Storie Di Melaverde12.00 Melaverde13.00 Tg513.40 L’Arca Di Noè – 1414.00 Something New16.00 Domenica Live Rewind18.45 Il Segreto Ix – Prima Tv20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint Domenica21.10 Il 7 E L’823.30 X-Style

07.10 Tg4 Night News07.30 Televendita Media Shopping08.00 Casa Vianello08.30 Magnifica Italia09.00 Terra10.00 Santa Messa10.50 Le Storie Di Viaggio…11.30 Tg412.00 Walker Texas Ranger 13.55 Donnavventura 14.45 Ieri E Oggi In Tv15.05 Karol, Un Papa Rimasto Uomo18.55 Tg419.35 The Mentalist 21.31 I Dieci Comandamenti 23.45 Un Fantasma Per Amico

07.00 Omnibus07.30 TG La707.50 Omnibus07.55 La7 Doc - Inside Titanic09.45 Senti Chi Parla 211.15 Gustibus11.50 La Grande Finale13.30 TG La714.00 TG La7 Cronache14.40 Il Migliore17.30 Silverado20.00 TG La720.30 Pasqua Nel Paese Delle

Meraviglie21.10 Un Amore A 5 Stelle23.00 Il Piccolo Nicolas E I Suoi

Genitori

06.00 Teletubbies 06.25 Show Me Show Me 06.45 Nina and the Neurons 07.00 Gigglebiz 07.15 Teletubbies 07.40 Show Me Show Me 08.00 Nina and the Neurons 08.15 The Weakest Link 09.00 Pride and Prejudice 10.50 Hustle 11.40 My Family 12.15 BBC Proms 14.10 Mr. Stink 15.05 Doctors 17.35 The Weakest Link 18.25 BBC Proms 20.05 Pride and Prejudice 21.00 Doors Open 22.40 Scott & Bailey 23.25 The Shadow Line

06.00 Diners, Drive-Ins And Dives 07.00 Chopped 08.00 Amazing Wedding Cakes 09.00 Barefoot Contessa 10.00 Siba’s Table 11.00 Grill It! With Bobby Flay 11.30 Chopped 12.30 Diners, Drive-Ins And Dives 14.30 Chopped 15.30 Barefoot Contessa 16.30 Guy’s Big Bite 18.00 Diners, Drive-Ins And Dives 19.00 Siba’s Table20.00 Best In Chow 21.00 Chopped 22.00 Diners, Drive-Ins And Dives 23.30 Siba’s Table

07.15 Selling New York 07.40 Healthy Appetite With Ellie Krieger 08.05 Rehab Addict 08.30 Extreme Cuisine With Jeff Corwin 09.25 Kitchen Cousins 09.50 The High Low Project 10.15 10 Grand In Your Hand 10.40 Selling New York 11.10 Keasha’s Perfect Dress 11.35 Giada At Home 12.25 Models Nyc 13.15 Desperate Landscapes 13.45 How The Best Is Done 14.35 House Hunters 15.00 Selling New York 15.25 10 Grand In Your Hand 15.50 The High Low Project 16.15 Kitchen Cousins 16.40 House Hunters 17.05 Healthy Appetite With Ellie Krieger17.30 Platinum Babies 18.00 Extreme Homes 18.55 Vintage Hunter 19.45 Keasha’s Perfect Dress

06.00 Toddlers & Tiaras 07.40 Cake Boss 09.30 Little People, Big World 11.20 Extraordinary Pregnancies 12.15 40-Year-Old Child. A New Case 13.10 Best Funeral Ever 14.05 Bakery Boss 15.00 Carson Nation 15.55 Breaking Amish 16.50 Outrageous Births17.45 Kate Plus 8 18.15 Cake Boss 20.05 90 Days to Wed 21.00 Something Borrowed, Something

New 21.55 Mob Wives 22.50 Say Yes to the Dress 23.45 Say Yes to the Dress: The Big

Day

06.00 After Shock 07.00 E! News07.30 Style Star08.00 Pop Innovators 09.00 Kourtney & Khloé Take The

Hamptons11.00 E! News 12.00 Fashion Bloggers13.00 Christina Milian Turned Up14.00 Keeping Up With The

Kardashians18.00 E! News 19.00 Christina Milian Turned Up.

Apologies Are In Order 19.30 Christina Milian Turned Up20.00 Keeping Up With The

Kardashians 21.00 Botched 22.00 E! News 22.30 The Soup 23.00 E! News

06.00 How Do They Do It?06.25 Overhaulin’07.15 Fast N’ Loud 08.10 MythBusters 09.05 Extreme Engineering09.55 Storage Wars Canada11.40 Storage Hunters 12.35 Auction Hunters 13.30 What Happened Next? 14.25 You Have Been Warned15.20 Redwood Kings16.15 Treehouse Masters17.10 American Chopper18.05 Siberian Cut19.00 Alaska20.00 Gold Divers21.00 Bear Grylls22.00 The Island with Bear Grylls 23.00 Dual Survival

08.30 China Open Snooker11.30 Tour of Flanders Cycling12.15 LeMond on Tour Live12.30 Tour of Flanders Cycling17.00 LeMond on Tour Live17.15 China Open Snooker20.00 Horse Racing Time20.15 FEI Global Champions Tour

Equestrian21.30 Boxing23.00 Major League Soccer

06.00 Steve Irwin’s Wildlife Warriors 06.25 Gator Boys 09.05 Tanked 10.00 Dolphin Days 10.55 The Secret Life Of Pets 11.50 River Monsters 12.45 Biggest & Baddest 13.40 Wildest Islands 14.35 North America 15.30 World’s Wildest Cities16.25 Wildest Indochina 17.20 Mutant Planet 18.15 Biggest & Baddest 19.10 Air Jaws: Fins Of Fury 20.05 Tanked 21.00 River Monsters 21.55 The Pool Master 22.50 Biggest & Baddest 23.45 Untamed And Uncut

06.00 Little Dorrit (Night 1)08.50 Johnny Be Good10.15 Submarine X-111.45 The January Man13.20 They Call Me Mister Tibbs!15.05 The French Lieutenant’s Woman17.05 Big Screen17.20 Little Dorrit (Night 2)20.20 Murders In The Ruw Morgue22.00 Galaxy Of Terror23.20 Scream And Scream Again

07.05 Bubble Guppies 07.55 PAW Patrol 08.20 Winx Club 08.45 The Fairly OddParents 09.15 Sanjay and Craig 09.40 Kung Fu Panda10.00 The Legend of Korra 10.25 Teenage Mutant Ninja Turtles10.55 T.U.F.F. Puppy 11.20 Winx Club 11.45 iCarly 12.10 Nickelodeon’s 28th Annual Kids’

Choice Awards 13.20 The Fairly OddParents 16.45 Swindle 18.15 The Penguins of Madagascar18.50 Sanjay and Craig 19.15 The Thundermans 19.45 The Haunted Hathaways 20.10 Sam & Cat 20.30 SpongeBob SquarePants 20.55 Avatar the Last Airbender 21.20 Big Time Rush 22.10 The Penguins of Madagascar

AwguriG˙all-G˙id it-tajjeb mit-tim kollu

tal-gazzetta KullÓadd

DIN ID-DARBA: “LABOUR”Jien, Emanuel (mag˙ruf b˙alaNoel) Bezzina, ser nikkontes-ta l-Elezzjoni tal-KunsilliLokali g˙all-Lokalità taΩ-Ûebbu©/Marsalforn mal-PartitLaburista. Nixtieq ni©bed l-attenzjoni tal-kostitwentitieg˙i sabiex jekk g˙andhomx’ilment jew bΩonn personalijistg˙u javviçinawni jewjikkuntattjawni fuq: 99425441

Il-Malti jg˙idlek: “Trid ta˙dembiex jift˙ulek”. Tikkonfonduxu tist˙ux g˙ax Noel jift˙ilkomΩgur biex jismag˙kom.

Noel Bezzina - Loççi

28 05|04|2015 ÇINEMAKÓkullhadd.com

MIÇ-ÇINEMA jikteb CARMELO BONNICI

HOME (3D) PJAÇEVOLI

Vuçijiet Ewlenin: Jim Parsons, Rihanna, Sreve Martin, JenniferLopez

Direttur: Tim Johnson Óin: 94 min.Distributur: Dreamworks SKG/20th Century FoxMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. U

ÛEWÌ ESSERI INKOMPATIBBLI FUQ VJAÌÌ INTERGALATTIKU

Home huwa film animat bit-3D dwar aljen ba˙bu˙ li majiffittjax ma’ s˙abu u li jsibru˙u ma˙rub minn niesustess. Dan hu bbaΩat minnfuq in-novella ta’ Adam RexThe True Meaning OfSmekday.

Id-direttur Tim Johnson jir-referi g˙ax-xog˙ol tieg˙u,immirat l-aktar g˙at-tfal u bil-proçess tad-3D tassew effet-tiv, b˙ala kummiedja diver-tenti dwar invaΩjoni aljenaf’dinja milquta minn ˙erbaapokaliptika.

Fuq kollox, Home huwadwar Ωew© karattri li humabarra minn posthom fl-amb-jent rispettiv tag˙hom, immali flimkien isibu s-soluzzjonikif jaççettaw lil xulxin u lianke se jkunu l-kataklisti ta’affarijiet mondjali.

Il-Boov, razza aljena ta’esseri ta’ statura Ωg˙ira iΩdab’poteri qawwija, li jbiddlu l-kuluri sikwit skont il-burdatali jinsabu fiha, jiddeçiedu lijabitaw fid-dinja tag˙na. Metajinvadu d-dinja, huma ji t-trasportaw li l l -umani f i l -pjaneta tag˙hom.

Oh (vuçi ta’ Parsons), huwie˙ed minn din ir-razza lima j ingwalax mal-o˙rajn.Meta fid-dinja niesu stess jib-dew if i t txuh, j i l taqa’ g˙alg˙arrieda ma’ Tip (Rihanna),tfajla fuq tag˙ha u avventu-ruΩa li kienet in˙biet mal-ma˙bub qattus tag˙ha u ma©ietx ma˙tufa. Hi takkuΩa lilOh li hu u r-razza t ieg˙u˙adu li l ommha, Lucy(Lopez) u tordnalu biex isi-buha. Flimkien, fil-bidu wara˙afna battibekki, dawn it-tnejn jimbarkaw fuq serje ta’avventuri komiçi.

Oh, hawn jibda jifhem li huu aktar kompatibbli ma’ dinit-tfajla teenager milli mal-esseri tal-pjaneta tieg˙u, u lijwettaq l-iΩbalji hu proçessessenzjali fil-˙ajja. Dawn it-tnejn, b’rabta ma’ xulxin, sejsibu ru˙hom f’çentru ta’avventuri gwappi li se jirren-du eku li jwassal distanzikbar fl-univers.

Home hu fi lm pjaçevoli˙afna, movimentat sewwadwar il-˙biberija u l-konfor-mità bejn karattr i tassewestremi.

THE FACE OF AN ANGEL IMÇAJPAR

Atturi Ewlenin: Kate Beckinsale, Daniel Bruhl, Cara Delavigne,Valerio Mastrandea, Genevieve Gaunt

Direttur: Michael Winterbottom Óin: 101 min.Distributur: Soda PicturesMa˙ru© minn Side Street Films, Eden Cinemas Çert. 15

QTIL MISTERJUÛ TA’ STUDENTA

Michael Winterbottom, diret-tur prolif iku Brit taniku,idderie©a films ©eneralmentta’ ba©its Ωg˙ar ta’ diversi©eneri. Mhux l-ewwel darbali x-xog˙lijiet tieg˙u ttrattawkaΩi li ©raw tabil˙aqq jewo˙rajn li jimxu simili mal-©rajjiet li jkunu se˙˙ew.

The Face Of An Angel jie˙ul-forma ta’ thri l lerpsikolo©iku, ispirat mill-ktiebAngel Face li jirrakkonta l-kaΩ veru, pjuttost riçenti, ta’Amanda Knox l i kienetakkuΩata bi qtil tal-istudentaBrittanika, Meredith Kercherfl-2007. Infatti, din il-produz-zjoni hi ddedikatata g˙al dinil-vittma ta’ 22 sena.

Dan il-film jiffoka primarja-ment fuq Thomas Lang(Bruhl), direttur tal-films lij ing˙aqad mal-©urnalist iinternazzjonali biex jirrappor-ta l-©uri ta’ studentaAmerikana u l-˙abib Taljan

tag˙ha, mixlijin bil-qtil ta’El izabeth, studentaBrittanika. Aktar ma Thomasjipprova jindaga, aktar jibdajirrealizza li l-verità qatt mhise to˙ro©. Tant jossessjonaru˙u fuq dan il-kaΩ li, bl-uΩutal-kokaina, jesperjenza ˙olmikrah u jimma©ina avveni-menti msa˙˙rin.

Fuq kollox jiffissa fuq xi˙add li hu l-qattiel, jiddeçiedili ja˙dem film kif il-midja qedtag˙mel g˙a©eb bla bΩonn uanke jal jena ru˙u minnSimone Ford (Beckinsale),©urnalista li kienet qabdetmieg˙u. Aktar ma jistinka,aktar il-mistoqsijiet li jag˙meljidhru li m’hemmx rispostaadegwata g˙alihom.

The Face Of An AngeljiΩviluppa b’mod mhux kon-venzjonali u b’çerta g˙a©la lit˙awwad l-im˙u˙, stil mhuxis-soltu abbinat ma’ dan id-direttur.

ÇINEMA KÓ 05|04|2015 29kullhadd.com

Bejn il-25 u d-29 ta’ Marzu 2015

L-AQWA ÓAMES FILMS

1. Cinderella

2. Run All Night

3. The Spongebob Movie

4. Kingsman: The Secret Service

5. Chappie

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Liema karattru g˙andu l-vuçi ta’ Rihanna?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet:CARMELO DIACONO, 22 Fleur D’Amour, Triq in-Nigem, il-Fgura.

KOMPETIZZJONIEMPIRE CINEMA

AKWATIKU

Atturi Ewlenin: Antonio Banderas.Vuçijiet Ewlenin: Tom Kenny, Clancy Brown, Roger Bumpass,Bill Faberbakke, Mr Lawrence

Direttur: Paul Tibbett Óin: 92 min.Distributur: ParamountMa˙ru© minn KRS Releasing Çert.U

THE SPONGEBOB MOVIE: SPONGE OUT OF WATER (3D)

AVVENTURA OÓRA GÓALL-EROJ TA’ TAÓT L-ILMA

Spongebob Squarepants, l-isponΩa tal-ba˙ar b’g˙ajnejnimqabbΩin u li dejjem ikunfer˙an, l-eroj ta’ serje televisi-va twila, qed jidher g˙at-tienidarba fiç-çinema.

Din id-darba, f’avventura©dida bil-proçess tad-3D, dinil-kreatura ta’ ta˙t l-ilma seΩΩur lid-dinja ta’ fuq il-ba˙arbiex issalva l-ambjent tal-posttag˙hom fl-oçean u twaqqafl-anarki ja l i qed t irrenjahemm.

Il-˙ajja f’Bikini Bottom hijawa˙da allegra u ta’ ottimiΩmug˙al Spongebob (vuçi ta ’Kenny) u g˙al s˙abu. Din il-klima poΩittiva se tinbidelf ’sal t wie˙ed meta r içettasigrieta tal-krabby patties, l-ikel bΩonjuΩ u favori t ta ’dawn il-kreaturi kkuluriti tal-fond f i l -ba˙ar, t insteraq.Ming˙ajr din is-sustanza tibdatirrenja anarkija s˙i˙a f’dan il-post fejn dejjem il-˙ajja kienetwa˙da ideali.

Spongebob u Plankton (MrLawrence), is-soltu dej jemavversarji akkaniti, jing˙aqduflimkien biex fi vjagg fan-tastiku jo˙or©u s-superpoteritag˙hom ˙alli j ikkumbattuma’ Burger Beard (Banderas),pirata infami li jrid din ir-riçetta g˙an-negozju tieg˙u.

The Spongebob Movie:Sponge Out Of Water minkej-ja li hu mmirat g˙aΩ-Ωg˙ar,g˙andu struttura elaborata ul-aktar li timpressjona metadawn il-kreaturi akwatiçi ani-mati jsibu ru˙hom f’xatt il-ba˙ar mimli nies ug˙awwiema reali u jiddeffsufosthom.

I l -bidu t ieg˙u jag˙ti l -impressjoni li ©ejja avventuratip ta’ Treasure Island. L-effet-t i speçjal i viΩwali , l -aktarf’dawk is-sekwenzi fejn jid-domina l-proçess tad-3D,huma tassew stupendi.

Ir-rapport ta’ Fast & Furious 7 se jidher fil-˙ar©a tal-Óadd 12 ta’ April

30 05|04|2015 AVVIÛIKÓkullhadd.com

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ

Garaxx g˙all-bejg˙: Garaxx l-Imsida semi-basement, jesa’ 2karozzi. Daqs normali u kom-plut bil-madum, dawl u ilma.Prezz €29,500, negozjabbli.Çempel fuq 9985 5166.

Proprjetà g˙all-kiri:

Nixtieq nikri flat minn Ìunjusa Settembru f’Bu©ibba jew il-Qawra qrib il-venda. Çempelfuq 2149 4023.

Showroom fil-qalba ta’ ÓalQormi, qieg˙da kantuniera,spazjuΩa u sabi˙a.Mg˙ammra b’kollox g˙all-kiri. Çemplu fuq 2149 1217jew 9946 0488.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta’ Malta. Jinbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek il-kuntratt. Offerta speç-jali. G˙al aktar dettalji çempel9992 4999. Ming˙ajr a©entijekk jog˙©bok.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

G˙odda tal-mastrudaxxig˙all-bejg˙: Çana tal-pied uti©bed sa 9 pulzieri u nofs,çana tal-idejn tas-6 pulzierita˙dem bid-dawl, cross cut u4 lupi, ammont ta’ sandpaper, res tal-kxaxen,mannarett u rixketta, mejdabiex ta˙dem fuqha, sgorbitat-torn u tal-iskultura umorsa. Prezz totali €3,000.Prezz diskutibbli. Çempel9945 9899 jew 2122 4174.

G˙andna varjetà kbira ta’arlo©©i b˙al Tissot, Citizen,Casio, Michael Kors, Fossil,Esprit , Festina u Q&Q.Issibilna wkoll arlo©©i ta’mal-˙ajt, Ωveljarini u selez-zjoni ta’ Cuckoo Clocks mill-Black Forest. Noffru servizzi

rigward tiswija ta’ kull tip ta’arlo©© kif ukoll nibdlu batter-iji, çineg, naqtg˙u kull formata’ ˙©ie©a, eçç. G˙al dawk l-arlo©©i tajbin g˙all-ilma, nof-fru s-servizz ta’ water pres-sure test waqt li tistennewg˙alih. Nispeçjalizzaw ukollfuq tiswija ta’ GrandfatherClocks u kull tip ta’ Clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoniΩur is-sit : www.express-watchrepairs.com jew irrikor-ru 110, Triq il-KungressEwkaristiku, il-Mosta. Çempel2141 7235.

SERVIZZI

Korsi j iet f ’ l ivell Ordinarjuf’diversi su©©etti b˙all-Matematika, IngliΩ, Malti ,FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.Noffru wkoll korsi j iet tal-ECDL. Prezz €35 kull module.Noffru wkoll korsijiet baΩiçifil-kompjuter, €50. Çempel2166 2241 jew 7766 2241 jewΩur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjonijiettal-karozzi kemm manual u kifukoll automatic. Cab service ukarozzi g˙all-kiri bi prezzijietra©onevoli. Ûur is-sitwww.tewmi.com jew çempel9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stiliballroom jew Latin-Amerikan.Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all-beginners u kompetizzjonijietminn Imperial Qualif iedDance Teacher (ISTD) Ibg˙atSMS fuq 7925 3015 jew çem-pel 2138 6818 sa 12.00pm.

Medina Home for The Elderly,106 Labour Ave, ir-Rabat. Darg˙all-anzjani mg˙ammra bil-ku mditaj iet kollha. Staffikkwalifikat. Nur ses u carewor kers 24 sieg˙a. Prez zi jietra©onevoli li jibdew minn €25kull persuna. Naç çettaw

respite u bed ridden. Çempelfuq dawn in-numri: 2145 4908,2145 4858 jew 7945 4908.

Care and Cure Group Ltd:infermiera m˙arr©a, caringassistants, nannies, niesim˙arr©in biex iΩommukumpanija, g˙ajnuna fid-djar unight sitters. Servizz ta’ 24sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, com-modes, walking frames u hos-pital beds. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/9947 0178.

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relaz-zjonijiet o˙ra. DNA testijietforensiçi, tfal ma˙tufa minnMalta, kaΩijiet çivili, kaΩijieto˙ra fil-qorti. Problemi ta’kumpanij i jew negozju.Nag˙tu xhieda fil-Qorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll

barra. Çempel 7959 0000 jewinfo@privateinvestigationmal-ta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs,ramel u siment, graffiato,Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik,xog˙ol fuq il-pond, madum,membrane, dawl u ilma.Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’estensjonijiet tat-telefownsg˙al kull tip ta’ linji fissi.Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanalital-ilma, çangatura qadima jew©dida, kantun qadim, lavur ta’kull tip. Çempel lil Jason fuqin-numru 2143 2352 jew 99477167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’tibjid u tik˙il, kisi normali, fuqil-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato.Kiri ta’ cherry picker (towerladder). Çempel fuq 9945

4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, j ispeçjalizzawf’xog˙ol ta’ waterproof mem-brane, damp proofing u rub-berised paint. 25 sena esper-jenza. Stimi b’xejn u prezzmoderat. Çempel 2148 8972,2143 8326, 9944 5527 jew9949 3840 jew Ωur is-sitwww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gallari-jiet, eçç. Membrane jew liq-uid membrane. Mela pprote©il-proprjetà tieg˙ek mill-ilmatax-xita u çempel issa g˙alstima b’xejn bin-numru 79058883 jew id˙ol fuq is-sitwww.darrendoitall.com

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-proble-ma. Nispeçjalizzaw fuq xog˙olta’ waterproofing u membraneb’10 snin garanzija. Xog˙olprofessjonali bl-aqwa materjalISO pool. G˙al stima blaobbligu çemplu 7972 9967 jewΩur is-sit www.kendawater-proofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fos-thom drums kemm akustiçi uelettriçi, cymbals, percussion,pjanijiet di©itali, baby grandpianos, sound mixers u soundcards. Apparat ta’ DJ soundsystems, kitarri klassiçi uakustiçi, bass guitars, strumen-ti tar-ram, wood winds, vjoli-ni, spare parts u aççessorjio˙ra. G˙andna ssib ukollkotba tal-muΩika tat-tag˙lim.Mur Music Link, 262, TriqFleur-de-Lys, B’Kara. Çempel2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTSGÓALL-KAROZZI: Inbig˙ukull tip ta’ parts ta’ karozziÌappuniΩi u Koreani, fosthom

Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo,Mitsubishi, Honda, Subaru.Huma wkoll importaturi ta’Ωjut u air f i l ters, shockabsorbers, brake pads, clutch-es, eçç. Parts ©enwini.G˙al aktar informazzjoni çem-pel 2144 6839 jew 99474504. Fax: 2147 0295. Email:alex@agrautoparts.com

DIN ID-DARBA: ‘LABOUR’Jien, Emanuel (mag˙ruf b˙alaNoel) Bezzina, ser nikkontes-ta l-elezzjoni tal-kunsilli lokalig˙al-lokalità taΩ-Ûebbu©/Marsalforn mal-PartitLaburista. Nixtieq ni©bed l-attenzjoni tal-kostitwentitieg˙i sabiex jekk g˙andhomxi lment jew bΩonn personalij istg˙u javviçinawni jewjikkuntattjawni fuq 9942 5441.Il-Malti jg˙idlek: “Tridta˙dem biex j if t˙ulek.”Tikkonfondux u tist˙ux g˙axNoel jift˙ilkom Ωgur biex jis-mag˙kom.Noel Bezzina – Loççi

Talba lill-Ispirtu s-Santu

Int li ssolvi l-problemi kollha,dawwal it-toroq kollha tieg˙ibiex nikseb dak li ne˙tie©.Inti li tajtni d-don divin biexna˙fer u ninsa d-deni kollu lijsir kontra tieg˙i, l i f ’kullmument ta’ ˙ajt i tkunma©enbi. F’din it-talba qasiranixtieq nirringrazzjak ta’ dankollu, waqt li nikkonfermamill-©did li qatt ma ninfiredminnek, anke quddiem l-illuΩjonijiet materjali. Nixtieqli nkun mieg˙ek fil-glorja ta’dejjem. Grazzi g˙all-˙nienatieg˙ek lejja u lejn dawk liji©u minni.

Din it-talba g˙andhating˙ad tlett ijiem wara xulx-in. Wara tlett ijiem it-talbatkun maqlug˙a, anke jekkg˙all-bidu tidher diffiçli. It-talba g˙andha tkun ippubb-likata mill-ewwel wara li tin-qala’ l-grazzja bla ma tissem-ma x’kienet.

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©imag˙tejn €5

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10

AVVIÛI KÓ kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALIEsibizzjoni

Primordial hija esibizzjoni ta’ serje ta’ installazzjonijiet mil-artistMark Xuereb. Din l-esibizzjoni tinsab fix-xelters ta’ Casa RoccaPiccola, il-Belt Valletta u se tibqa’ miftu˙a sa nhar is-Sibt 11 ta’April. Il-˙inijiet tal-ftu˙ huma mit-Tnejn sas-Sibt bejn l-10.00amu l-4.00pm.L-esibizzjoni hija appo©©jata mill-Malta Arts Fund, Casa Rocca

Piccola, Azeegonen Studios, Michael Grech FinancialInvestment Services, Ginger Fix It, J Portelli Projects, Vini eCapricci u l-Kunsil Lokali ta’ G˙ajnsielem.

Il-Knisja parrokkjali antika taΩ-Ûejtun: analiΩi strutturali

Fis-7 ta’ April, lejlet il-festa ta’ San Girgor, Wirt iΩ-Ûejtunqieg˙da ΩΩomm preΩentazzjoni intitolata Knisja Antika, BinjaAntika (Knisja Qadima, Bini Antik) fis-7.00pm fil-knisja par-rokkjali antika ta’ Santa Katarina, mag˙rufa wkoll b˙ala l-knisjata’ San Girgor.

Il-lecture se tkun mog˙tija mill-Perit Karen Abela, li ser tkunqed tippreΩenta r-riçerka li g˙amlet fit-teΩi tag˙ha dwar l-istrut-tura tal-knisja.

Fil-fatt, din knisja hija wa˙da mill-eqdem bini pubblikuf’Malta u ori©inat fi Ωminijiet medjevali. Il-kostruzzjoni tag˙ha ut-tqassim huma ta’ sinifikat arkitettoniku kbir fi ˙dan il-kuntestMalti.

Il-preΩentazzjoni g˙andha tkun ta’ interess partikolari g˙aldawk interessati fl-arkitettura Maltija.

Ir-riçerka tieg˙i fl-MA

‘Ir-riçerka tieg˙i fl-MA’ huwa seminar li jlaqqag˙na ma’ studen-ti li jkunu qed ja˙dmu fuq teΩi tal-MA jew li jkunu g˙adhomkemm lestewha. L-g˙anijiet ewlenin tas-seminar huma li nsirunafu aktar dwar ir-riçerka li g˙addejja b˙alissa fil-qasam tal-Malti, u fl-istess ˙in l-istudenti jidraw jirçievu kritika kostruttivali ssirilhom fuq xog˙olhom. Dawk li jattendu din l-attività jsirujafu x’riçerka g˙addejja b˙alissa fil-Malti, fl-oqsma tal-letteraturau l-lingwistika, filwaqt li l-istudenti li g˙adhom qed jistudjawg˙all-ewwel grad jitg˙allmu x’jinvolvi l-proçess tal-kitba tat-teΩif’dan il-livell.

Din is-sena s-seminar se jsir l-Erbg˙a 15 ta’ April f’Sala D1(Gateway) mit-3.00 sal-4.30pm.Il-kelliema u s-su©©etti mag˙Ωula se jkunu:• Charlene Debattista – Il-Malti fl-era di©itali: studjusoçjolingwistiku dwar l-g˙odod u r-riΩorsi di©itali g˙all-Malti• Alvin Vassallo – Carmelo Camilleri u l-˙idma ©urnalis-tika tieg˙u• Leanne Bajada – Re©istru, temi u xbihat tabù fin-nar-rattiva kontemporanja MaltijaDan is-seminar huwa organizzat mid-Dipartiment tal-Malti fl-Università, bl-g˙ajnuna tal-G˙aqda tal-Malti, Università.

Expressive Struggle

L-g˙aqda Filantropika Talent Mosti bi pjaçir se tippreΩnetawirja ta’ skultura ta’ Mario Borg, fir-Razzett tal-MarkiΩ MalliaTabone, Triq Wied il-G˙asel, il-Mosta

Bejn it-12 u s-26 ta’ April 2015. Mit-Tnejn sas-Sibt mis-6.00pmsat-8.30pm. Ódud: Mill-10.00am sa nofsinhar u bejn is-6.00pmu t-8.30pm

Workshops ta’ xandir minn Tal-Ìilju FM 95.4

Il-Kummissjoni Radju fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba, b’kollaborazzjoni mal-EUPA, ser torganizzaworkshops g˙al dawk kollha li jixtiequ jsiru jafu aktar fuq id-dinja tax-xandir fuq ir-radju.

Dawn il-workshops ser ikunu maqsumin fuq jumejn: is-Sibt18 a’ April u s-Sibt 25 ta’ April 2015, mid-9.30am ’il quddiem.Fl-ewwel workshop ser nid˙lu fid-dettall fuq x’g˙andhomikunu l-kwalitajiet tajbin ta’ produttur u preΩentatur ta’ pro-gramm biex fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar il-programm ikun ta’ livellg˙oli.

Fit-tieni workshop ser inkunu qeg˙din naraw il-parti teknikata’ radju, b˙al kif jintrama l-istudio g˙ar-recording u kif isir l-editjar baΩiku g˙all-programmi. Kul˙add huwa m˙e©©e© jip-parteçipa u r-riservazzjoijiet isiru fuq 7968 5761. Dawn il-work-shops huma kollha ming˙ajr ˙las.

Aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna Tal-Ìilju www.talgilju.com

Karmar: ikla b’akkumpanjament ta’ marçi brijuΩi

Tikka Banda, b’kollaborazzjoni mar-Razzett l-Antik, se torga-nizza serata ori©inali bl-isem Karmar. Din se tkun ikla buffetfir-Razzett l-Antik f’Óal Qormi, b’akkumpanjament ta’ daqq ta’marçi brijuΩi, kompoΩizzjoni tal-Mro Andrew Coleiro, nhar il-Ìimg˙a 10 ta’ April.

Din se tkun l-ewwel minn serati ta’ kunçerti bijografikali, lig˙al kull serata jinkludu sensiela ta’ marçi minn kompoΩituridifferenti.

G˙al iΩjed informazzjoni tista’ ççempel fuq 7953 9739, jewçempel 2147 0221 g˙ar-riservazzjonijiet.

Ma’ kull riservazzjoni ting˙ata CD ta’ marçi tal-istess kom-poΩitur.

AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNA TAGÓNA

TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhadd

05|04|2015 31

32 05|04|2015 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Il-knisja ta’ Bormla ddedikata lill-Kunçizzjoni qalb it-tifrik tal-gwerra

06.04.1924Tibda l-ewwel titjira madwar id-dinja

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 16°C

LO 10°C

UV 07

15°C

10°C

06

15°C

10°C

07

HI 15°C

LO 10°C

UV 08

16°C

12°C

08

16°C

12°C

08

IT-TEMP GÓAL-LUM

Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta Darwin Pharmacy, 152, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-ÓamrunDrugshop Dispensary, Vjal De La Cruz, Óal QormiThe Local Dispensary, Triq il-Kan. K. Pirotta, BirkirkaraD’Argen’s Pharmacy, 330, Triq D’Argens, il-GΩiraJ.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi, is-SwieqiBrown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigne, Tas-SliemaSt Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja k/m Triq Santa Katarina, Ó’AttardGrognet Pharmacy, 41, Triq il-Kostituzzjoni, il-MostaBrown’s Pharmacy, 69, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙aDistinction Pharmacy, 32, Pjazza Antoine De Paule, Ra˙al ÌdidVerdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, BormlaSt Peter Pharmacy, Triq is-Sebbelika, ÓaΩ-ÛabbarGerada Pharmacy, 146, Triq Mater Boni Cosnigli, iΩ-ÛejtunPasteur Pharmacy, Triq it-Tellerit, Óal SafiBrown’s Pharmacy, 47, Vjal il-Óelsien, ÓaΩ-Ûebbu©Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat Malta

G˙awdex

Palm Pharmacy, 2, Triq il-Palma, ir-RabatXag˙ra Pharmacy, 55, Triq il-Knisja, ix-Xag˙ra

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

30 86 13 85 11 81 16 65

40 27 08 16 41

05 08 06 00 05 07 02

Sitwazzjoni Ìenerali: Ûew© sistemi ta’ arja ta’pressjoni baxxa jing˙aqdu fuq iç-çentru tal-Mediterran, iΩda iktar tard arja ta’ pressjonig˙olja mill-Gran Brittanja li testendi lejn il-Punent ta’ Malta ser tersaq g˙al fuq il-GΩejjerMaltin.

L-OGÓLA TEMPERATURA: 17°C

L-INQAS TEMPERATURA: 12°C

INDIÇI UV: 7

TEMP: Imsa˙˙ab b’xi ˙albiet tax-xita iΩolati lijsir ftit imsa˙˙ab

VIÛIBBILTÀ: Ìeneralment tajba

RIÓ: Óafif g˙al moderat min-Nofsinhar g˙al-Lbiç li malajr idur mill-Majjistral u jΩid bil-modg˙al ftit qawwi g˙al qawwi.

BAÓAR: Moderat li jsir qawwi

IMBATT: Baxx min-Nofsinhar

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 15°C

07.04.1906JiΩbroffa l-vulkan Vessuvju u jeqred il-belt ta’ Napli

Jinn are beings whichnormally live in a paralleluniverse to ours. Many are

also present in this worldbut are generally invisible, passingright through material objects andliving organisms. Like humans theyare intelligent, have free will andcan be good, evil or neutral. Someprotect places or objects and arecalled guardians. Many people fromthe western world are familiar withthe benevolent ‘genie in the lamp’,but Jinn are generally ominous ormalevolent when they interact withhumans. The lore of jinn is still

widespread in the semitic world andhas been incorporated in the Islamicfaith. It has many similarities withthe lore of the faerie world of paganEurope.

Jinn are the devils and demons ofthe Chrisitian faith, but belief intheir existance can be traced back toa much older era. Although theMaltese people have been ferventChristians for many centuries, manyare sil l familiar with traditionalArabic jinn such as Afreet, Iblis,Shaytan and Ghoul. Ìenn, whichtoday means madness, refers to theeffect that the demonic jinn have

when they possess human minds. Ami©nun is thus a person who hasgone insane after being possessedby jinn. Each type of demon jinnhas its individual personality andpreferred method of persuadingpeople to do bad deeds.

Jinn have various levels of intelli-gence. Some such as Iblis areincredibly cunning. Others have thelimited mental capacity of beastsand prefer possessing animals andplants, causing them to lose theirvigour and fertility. And altough jinnare generally invisible, the intelligentand bestial classes can respectively

appear in the form of humanoids oranimals.

Mirrors are portals to the parallelworld of jinn, through which theyenter into this one if allowed. Theway this worked is that mirrorsallow vanity to overpower humility,which weakens the barrier andallows demons to pass through.Some satanists even communicatedwith demons through mirrors.Hence in the past mirrors were for-bidden from many Maltesehomes while children wereoften kept quiet by beingthreatened with a mirror.

koMpETIzzjonI kTIEB

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun,

u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb THE MALTESE BESTIARY ©entilment ipprovdut minn MERLIN PUBLISHERS.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 12 ta’ April.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb IR-RIKATT TAL-ÓAKEM hija:

LUCY MINTOFF, 105, Triq Isouard, il-Marsa, MRS 2015.

SILTA MILL-kTIEB

Semmi tnejn mill-allat antiki li jitkellem dwarhom dan il-ktieb

Mistoqsija

koMpETIzzjonI kTIEB kÓ 05|04|2015kullhadd.com 33

Kull tant Ωmien jo˙ro© ktieb li tantikun uniku – differenti mill-o˙rajnkollha fuq l-ixkafef tal-˙wienet tal-kotba – li bilkemm tkun tista’ tikkat-egorizzah ta˙t xi ©eneru. TheMaltese Bestiary, ta’ Stephan D.Mifsud, pubblikazzjoni MerlinPublishers, huwa proprju wie˙edminn dawn il-kotba rari.

RiΩultat ta’ snin ta’ riçerka u kitbamill-awtur Mifsud, The MalteseBestiary huwa kompendju ta’ dakkollu li hu sopranaturali, ma©iku ule©©endarju fil-flora, fawna u krea-turi o˙ra fil-GΩejjer Maltin uG˙awdxin. L-eΩempji kollha deskrittifil-ktieb jo˙or©u minn folklor, minnstejjer tal-img˙oddi, minn dak likienu jemmnu – u jibΩg˙u minnu –l-antenati tag˙na, biex b’hekkin˙olqot, forsi g˙all-ewwel darba,mitolo©ija Maltija.

The Maltese Bestiary jibda billi jit-tratta l-flora ta’ Malta, affarijiet b˙as-si©ra taΩ-Ωebbu©, id-dielja, il-˙arrub,it-tuffie˙ tad-demm, Xewk ix-Xitan,il-Warda tal-Kavallieri, u l-poterisopranaturali li dawn allegatamentg˙andhom. U˙ud, b˙all-˙xejjexmediçinali, bil-poteri li jfejqu, o˙rajnli jis˙tu jew li jipprote©u.

Il-ktieb ikompli billi jeΩamina l-insetti u l-brimb – b˙all-ba˙rija ta’ras il-mewt jew il-wirdiena ˙amra –qabel idur g˙al kreaturi b˙aΩ-Ωiemelabjad, il-far, il-Qawqam u l-Ors tal-Gandlora. Jinkludi rettili b˙as-sriep ul-lifg˙at, biex imbag˙ad ikompli jkel-

limna dwar kreaturi mitolo©içi b˙aldawk li jg˙ixu fl-abbissi, u b˙all-mostri u kreaturi o˙ra b˙all-Gawgaw, il-Babaw, il-Gadajdu,Wa˙x il-Baqar, il-Wajju, il-Óajbu u˙afna u ˙afna o˙rajn.

The Maltese Bestiary jittratta wkolll-g˙ajn il-˙aΩina, il-gwardjani b˙all-˙ares, it-Tork tat-tara© u tal-kantina,u l-allat antiki b˙al Nettunu, l-Imlejqa, Çensa l-Mewt, l-ilsien tan-nar, l-irjie˙ u l-fantaΩmi.

L-informazzjoni kollha dwar dawnil-˙lejjaq mitolo©içi humaakkumpanjati minn illustrazzjonijiet– xog˙ol l-istess awtur Stephan D.Mifsud – li jkomplu jda˙˙lu lill-qar-rej f’atmosfera unika.

Mill-pubblikazzjoni tieg˙u ftit ilusal-lum dan il-ktieb di©à sar ktieb likull min jinteressah dwar Malta jewdwar il-mitolo©ija jew is-sopranaturalma jistax ma jkollux kopja tieg˙uf’daru. Mhux ta’ b’xejn li TheMaltese Bestiary kien bla dubju s-suççess editorjali tal-a˙˙ar xhur, uperess illi huwa miktub bl-IngliΩ atti-ra wkoll l-attenzjoni ta’ ˙afna bar-ranin.

Il-ktieb huwa ppreΩentat b’qoxraiebsa u preΩentazzjoni lussuΩa lijag˙mlu wkoll ir-rigal ideali g˙al minjixtieq ktieb prezzjuΩ u differentiminn tas-soltu.

The Maltese Bestiary jinsab g˙all-bejg˙ mill-˙wienet tal-kotba kollha,jew bl-internet direttament minnwww.merlinpublishers.com

THE MALTESEBESTIARY

34 05|04|2015 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

000057098202325366395474475528551654670815883970

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

6

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

01190296055006500977141817841863193020552072316331703862447446764745481950945312556055775734592060086048628064517574759176897770

874691979390944494739737

08065177912714029139300693434437362441384652548692504565965762015630377306976332781787899183025836848744488874

370392672270709608779552

Bi 8 numri

00536065099224572198063148260834

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra:FRANCESCA AZZOPARDI, 52, Triq Michael Cachia, iΩ-Ûejtun.

lOGÓOB kÓ 05|04|2015 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Saçerdot (5)4. Kompli dan il-qawl:

Ag˙mel li tista’ imbag˙ad isir li ....(4)

7,12. Marbuta mal-qieg˙ (8)

9,21W. Tella’ (6)10. Kbir ˙afna (6)12. Ara 716. DaΩgur! (3)18,19. Qofol? (5)19. Ara 1820. Qattiel? (5)21. Grupp ta’ kantanti

(3)23. Issibu l-aktar ta˙t

il-˙amrija (4)24. JinviΩtaw (5)

Weqfin:

1. Ipin©u dawn? (6)2,5. Taqsam? (6)3,6. Merini m˙awda (6)5. Ara 26. Ara 38. Ikunu mal-bnadar?

(9)11. Tal-ewwel u tal-

a˙˙ar (1,1)12,22. Óatt (5)13. Belt fil-BraΩil (3)14. Inaqqsu (6)15. Jirrepetu (6)17. Vladimir Pullicino

Orlando (1,1,1)21. Ara 922. Ara 12

TIslIBA

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAfHOM?

fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Dawn l-atturi ˙admu f ’film kollu Ωinnijiet ma’ atturi o˙ra

famuΩi b˙al stallone u schwarzenegger.

Personalità 1:

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Toby Maguire

BETTY MICALLEF, L-G˙arix, Triq Dun Manuel Zammit, is-Si©©iewi, SÌW 3015.

IRBAÓ €25 fI flusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Xkiel,4. Kiel,7,16. Abram,9,11. Nadur,10. Pirati,12. Urugan,18. NU,20. Óofra,21. Sit,23. Deni,24. Tobba

Weqfin:

1. Xandir,2,12 Irdum,3,19. Laptop,5,6. I˙alli,8. Birgu Fest,13. Uno,14. Ntalab,15. Spinta,17. Ali,21. Sud,22. Tin

65

Andrew Garfield

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Personalità 2:

36 05|04|2015 SPORTSkÓkullhadd.com

AnALIÛI TA’ LIAm GAUCI

LIL HInn mIÇ-ÇIRkWITFil-jiem li g˙addew rajna l-konsegwen-zi tal-Gran Premju tal-Malasja j˙allueffett fuq diversi timijiet hekk kif u˙udminnhom ˙adu r-risposti li kienuqeg˙din jistennew filwaqt li g˙alo˙rajn in˙olqu mistoqsijiet ©oddadwar x’jirriserva l-futur tag˙hom.

Ta˙t skrutinju

Ewlenin fost l-inçerti kienu l-Manor lig˙al darb’o˙ra ma kinux kapaçi jip-parteçipaw b’Ωew© vetturi wara liStevens kien imwa˙˙al fil-garaxxmin˙abba problemi fis-sistema tal-fjuwil tal-vettura tieg˙u.

In-nuqqas ta’ Stevens, però, re©a’po©©a lill-Manor ta˙t skrutinju, speçjal-ment min-na˙a tal-Force India li talbulill-FIA tintervieni biex tippenalizza lit-tim IngliΩ. Dan g˙ax, skont BobFernley, it-team principal tal-ForceIndia, il-Manor qatt ma kellhom l-intenzjoni li juΩaw Ωew© vetturi.

Din mhix l-ewwel darba li Fernleyikkonfronta lill-Manor dwar kwistjoniji-et ta’ din ix-xorta. Fil-fatt, huwa kellukliem ta’ kritika anke dwar in-nuqqasta’ parteçipazzjoni tag˙hom fil-GranPremju tal-Awstralja meta sostna likellhom intenzjoni çara li ma ji˙duxsehem hekk kif jidher li lanqas biss˙adu mag˙hom il-fjuwil neçessarjubiex jag˙mlu dan.

G˙adu mhuwiex çar jekk l-FIA hix setilqa’ t-talba ta’ Fernley, però l-indikaz-

zjonijiet huma li tista’ tag˙laq g˙ajnwa˙da g˙alissa min˙abba li t-timg˙adu jrid isib saqajh wara l-problemifinanzjarji li esperjenza fix-xhur lig˙addew.

Bernie jer©a’ jag˙milha

Min hu familjari mad-dinja tal-Formula1 huwa mdorri jisma’ d-dikjarazzjoniji-et kontroversjali ta’ Bernie Ecclestone,l-aktar figura b’sa˙˙itha f’dan l-isport.Din il-©img˙a huwa kompla jibni fuqdin it-tradizzjoni hekk kif ˙abbar lig˙amel proposta biex jin˙oloq kam-pjonat awtomobilistiku simili g˙all-Formula 1, li però jkun g˙an-nisa biss.

Dan, skont Ecclestone, ikun passpoΩittiv g˙ax jag˙ti l-opportunità lis-sewwieqa nisa li jsuqu f’kampjonatprominenti wara snin twal ta’ problemibiex jid˙lu fid-dinja tal-Formula 1. Fil-fehma tieg˙u, it-tlielaq ta’ dan il-kam-pjonat jistg˙u jsiru l-Ìimg˙a jew is-Sibtta’ qabel il-Gran Premji tal-Formula 1biex jag˙mlu l-weekend aktar interes-santi g˙all-partitarji li jkunu fiç-çirkwit.

Madankollu, dan il-pjan ftit li xejnintlaqa’ tajjeb mid-dilettanti u n-niesinvoluti fl-isport. Ewlenija fost il-kritiçikienet Susie Wolff, it-test driver tal-Williams, illi g˙amlet karriera s˙i˙attellaq kontra l-ir©iel u sostniet li matara l-ebda ra©uni g˙alfejn l-affarijiet

g˙andhom jinbidlu issa. Fil-fehma tag˙ha, b˙alissa m’hemmx

biΩΩejjed sewwieqa nisa ta’ kwalitàbiex jag˙mlu l-kampjonat interessanti.G˙aldaqstant, hija qalet li mhix lesta liççedi l-opportunità li tikkompeti fil-Formula 1 biex tie˙u sehem f’kompe-tizzjoni tat-tip li ppropona Ecclestone.

Óbieb mill-©did

Skont kliem Helmut Marko, il-kap tal-programm tar-Red Bull g˙all-iΩvilupptas-sewwieqa, il-kontroversji bejn it-tim tieg˙u u r-Renault huma storja tal-passat. G˙al min ma jafx, ir-Red Bullilu mill-bidu tas-sena l-o˙ra jwa˙˙alfir-Renault u l-power units tag˙hag˙all-prestazzjonijiet ˙Ωiena li kellu t-tim minn meta saret it-tranΩizzjonig˙all-magni ibridi.

Madankollu, il-kwistjoni tidher li ©ietarkivjata hekk kif iΩ-Ωew© partijietqablu li ja˙dmu id f’id biex jippruvawisolvu dawn il-problemi sal-a˙˙ar ta’dan l-ista©un.

Wie˙ed jistaqsi kellux x’jaqsam ma’din il-bidla l-fatt illi fil-Malasja t-ToroRosso, tim bl-istess magna u anqasriΩorsi finanzjarji, irnexxielu jeg˙leb lir-Red Bull ming˙ajr wisq diffikultà. Danil-fatt wera li l-problemi tar-Red Bullmhux ©ejjin mill-magni biss u©eg˙luhom i©ibu ru˙hom bi ftit aktarumiltà meta jitkellmu ma’, jew dwar,ir-Renault.

Wara li nhar it-Tnejn li g˙addakien hemm ir-Regatta ta’ Jum il-Óelsien, ir-rebbie˙ ta’ din l-ediz-zjoni ma kienx wie˙ed misten-ni. Dan g˙ax, g˙all-ewweldarba fl-istorja, il-klabb ta’BirΩebbu©a rnexxielu jirba˙ ix-Shield tar-Regatta ta’ Marzu.

Fid-dawl ta’ dan is-suççess, il-gazzetta KullÓadd tkellmet ma’Simon Micallef, is-Segretarju tal-Klabb Regatta BirΩebbu©aFreeport biex, fost o˙rajn,jg˙idilna aktar dwar x’wassalbiex dan il-klabb jag˙mel reb˙ahekk storika.

Minkejja çerti limitazzjonijietxorta rnexxielhom jirb˙u

“G˙alina din ir-reb˙a storikatfisser ˙afna g˙ax huwa ta’ sod-isfazzjon kbir li l-aktar klabbΩag˙Ωug˙ fl-G˙aqda RegattaNazzjonali jirba˙ unur prinçipalifi Ωmien hekk qasir, eΩattamentfil-11-il edizzjoni li ˙adna sehemf’dawn it-ti©rijiet,” qalilnaMicallef.

Din ir-reb˙a tfisser ˙afnawkoll g˙all-klabb minkejja l-problemi kollha li jkollu jiffaçç-ja. Dawn il-problemi jinkludutbatija biex id-dg˙ajjes ikunuvarati, it-tul xejn qasir biexdawn jaslu sal-ba˙ar, in-nuqqasta’ slipways minn fejn jistg˙ujvarawhom kif ukoll min˙abbal-fatt li l-Kumitat irid jinqasam

f’Ωew© gruppi, wie˙ed l-Isla u l-ie˙or il-Belt, liema Ωew©im˙aΩen la g˙andhom provvistata’ dawl u lanqas ta’ ilma.

F’dan ir-rigward, Micallef qalil-na li meta jkollok dawn il-prob-lemi kollha u tasal xorta wa˙dag˙all-g˙an tieg˙ek is-sodisfaz-zjon li t˙oss huwa ferm ikbar,apparti li dan huwa l-ewwelunur fil-kategorija open u bilforshuwa wie˙ed speçjali.

“Klabb mhux g˙an-numruiΩda g˙all-kompetizzjoni”

Dan il-klabb kien re©a’ twaqqaff’Novembru tal-2004 u l-˙siebtal-membri kien wie˙ed sem-pliçi iΩda effettiv: li jkun klabbserju u ma jkunx hemm bissg˙an-numri iΩda jkun klabbukoll li kapaçi jikkompeti fl-aqwa kompetizzjonijiet. Fil-fatt,

huma di©à kienu ppruvawjirb˙u dan l-unur qabel, preçiΩa-ment fl-2007, u tilfu dan l-unurg˙al erba’ punti biss.F’okkaΩjoni o˙ra, fil-Vitorja tal-2008, dan il-klabb kien reba˙ix-Shield ta’ Kategorija B. Dawnl-avvenimenti kollha huma xhie-da tal-fatt li dan il-klabb vera-ment irid ikun suççess.

“A˙na dejjem Ωammejna saqaj-na mal-art u meta wasal il-mument opportun g˙amilna l-pass u dan dejjem ming˙ajr man˙allu lill-klabb fi stat finanzjar-ju ˙aΩin wara kull regatta,” sost-na Micallef.

L-g˙aqda hija ç-çavetta ta’kollox

Is-suççess ma ji©ix wa˙du u bladubju ta’ xejn ix-xog˙ol li dawnin-nies jag˙mlu huwa ta’ min

jammirah minkejja l-limitazzjoni-jiet tag˙hom. Skont Micallef, is-sigriet prinçipali ta’ din ir-reb˙akienet l-g˙aqda bejn il-qaddiefa,kemm dawk ta’ Kategorija A kifukoll dawk ta’ Kategorija B.

Micallef Ωied jg˙id li, min-na˙atal-Kumitat, kul˙add g˙amel il-biçça tieg˙u u kien hawn lisemma b’mod partikolari l-˙idma tal-President Ian Farrugia.“Il-President tag˙na huwa bnie-dem li jaf x’g˙andu jag˙melmeta jinqala’ xi diΩgwit,g˙alhekk hu kien importantibiex inΩammet din l-g˙aqda u s-siner©ija bejn il-membri kollha,”sa˙aq is-Segretarju tal-klabb.

Apparti minn hekk, skontMicallef innifsu, jekk wie˙edi˙ares lejn ir-riΩultati li kisbu l-klabb ta’ BirΩebbu©a f’din ir-regatta, setg˙u façilment jirb˙uunur ie˙or fil-kategorija tal-frej-gatina iΩda din ©iet skwalifikata.

Determinazzjoni

“A˙na uΩajna l-qaddiefa li koll-ha bdew jaqdfu mal-klabbtag˙na, g˙ajr g˙al ManuelMagro li beda jaqdef qabeltwaqqaf il-klabb ta’BirΩebbu©a,” fisser Micallef.Kien hawnhekk li Micallef ˙a l-opportunità biex f’isem il-Kumitat irringrazzja lil dan il-qaddief tax-xog˙ol siewi lig˙amel maΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-klabbli, barra milli Ωammhommag˙qudin, irnexxielu wkolljibni tim li fil-futur se jkun jista’jisfida g˙all-unuri.

Dedika g˙al Evan Mamo

Is-Segretarju tal-klabb ta’BirΩebbu©a ddedika dan l-unur lildawk kollha li f’dawn l-g˙axarsnin kellhom x’jaqsmu ma’ dan l-istess klabb. Dawn jinkludu l-isponsors kollha kif ukoll lill-eksmembru tal-Kumitat EvanMamo li ˙alla din id-dinja ftit tal-jiem ilu, kif ukoll g˙all-memorjatal-fundatur tal-klabb lura g˙all-1971, Mabli Vella.

“Il-messa©© li rrid ng˙addi hu lillum il-©urnata l-klabb integrasew u apparti li g˙adna ming˙ajrklabb xorta qed nonoraw l-obbli-gi tag˙na li g˙ar-Regatta nip-parteçipaw fl-g˙axar ti©rijiet,” fiss-er Micallef. Kien hawnhekk li huassigura lin-nies ta’ BirΩebbu©abiex ma jibqg˙ux xettiçi g˙ax dinir-reb˙a hija prova li l-Kumitatqed ja˙dem bil-g˙aqal u jkun çertminn dak kollu li se jag˙melqabel jag˙mel pass.

Micallef appella wkoll lill-parti-tarji kif ukoll lill-membri biexmeta jkun hemm xi attività jatten-du g˙aliha g˙ax l-attendenzatag˙hom hija ta’ g˙ajnunaimprezzabbli g˙all-klabb. Fisserkif din l-g˙ajnuna tkun essenzjaliiktar u iktar issa li ©ej is-sajf fejnikun hemm l-ewwel ta˙ri© li jsirfil-bajja prinçipali tal-istess lokal.

Fl-a˙˙ar kummenti tieg˙u,Micallef irringrazzja lil dawk koll-ha li marru jag˙tu l-appo©©tag˙hom lill-klabb fil-Port il-Kbir,kif ukoll lil dawk li taw mer˙bakbira lit-tim hekk kif wasal luraBirΩebbu©a bl-unur.

BIRÛEBBUÌA JIRBÓU X-SHIELD GÓALL-EWWEL DARBA FL-ISTORJA

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

SINJAL LI MA JISTgÓuX JINJorAW

Il-Gran Premju tal-Malasja huwamag˙ruf g˙all-ispettaklu li dejjem offrau din is-sena re©a’ ma ddiΩappuntaxhekk kif il-Óadd li g˙adda kellna l-opportunità li naraw battalja warao˙ra tul il-˙in kollu tat-tellieqa. Dankien kuntrast notevoli mal-GranPremju tal-Awstralja li aktar kellhaxejra ta’ purçissjoni milli ta’ tellieqa.

Bla dubji, l-aktar aspett li ©ibed l-attenzjoni tad-dilettanti kienet ir-reb˙atal-Vettel, riΩultat li kisser id-dominjutal-Mercedes li ilu jestendi ru˙u mill-Gran Premju tal-Italja ta’ Settembru lig˙adda. L-implikazzjonijiet ta’ din ir-reb˙a jkunu mag˙rufa fit-tl ielaq li©ejjin hekk kif issa l-Ferrari jridu juruli dan ir-riΩultat ma wasalx b’kumbi-nazzjoni u li g˙andhom l-g˙odod biexjisfidaw lill-Mercedes tul l-ista©unkollu.

Strate©ija effettiva

Is-sewwieqa tal-Mercedes kienu l-vitt-mi ta’ strate©iji Ωbaljati u xi ftit ta’ sfor-tuna fil-Malasja. Mat-tluq, Hamiltong˙amel wa˙da mill-˙arbiet tas-soltu uRosberg beda ji©ri wara Vettel biexjara kif jista’ jisraqlu t-tieni post. Però,il-pjanijiet tal-Mercedes t˙arbtu bil-˙ru© tas-safety car li ˙olqot traffikukbir, kemm fil-pitlane, kif ukoll fuq iç-çirkwit.

Din il-kunfuΩjoni fissret li kemmHamilton, kif ukoll Rosberg saburu˙hom wara diversi karozzi fermanqas veloçi minn tag˙hom.Sadanittant, il-Ferrari ˙allew lil Vettelfuq it-traççat biex iΩommu mal-pjantag˙hom li jda˙˙luh g˙al Ωew© pitstops biss.

L-istrate©ija tal-Ferrari ppermettiet lilVettel li jsuq bi traççat vojt quddiemug˙al ˙in twil biΩΩejjed biex jibni l-vanta©© li kellu bΩonn g˙all-kisba tal-

og˙la tar©a tal-podju. Hamilton uRosberg xorta rnexxielhom jiksbu t-tieni u t-tielet post u g˙adhom f’poΩiz-zjoni komda tal-klass if ika tas-sewwieqa. Madankollu, Vettel ta sinjalçar ta’ determinazzjoni u kapaçità liΩgur ma jistax ji©i injorat.

Realtajiet differenti

Raikkonen sab mod anqas spettakolaribiex juri l-kapaçitijiet tieg˙u u tal-Ferrari hekk kif tela’ mill-a˙˙ar g˙ar-raba’ post wara li kien involut f’inçi-dent fl-ewwel dawra. Il-FinlandiΩ bedafuq nota ˙aΩina b’kuntatt mas-Sauberta’ Nasr li wassal g˙al puncture li©ieg˙lu jid˙ol fil-pits u rrelegah fl-a˙˙ar post.

Madankollu, kien is-sewwieq l-ie˙ortas-Sauber, Marcus Ericsson, li salvahmeta dan tilef il-kontroll tal-vetturatieg˙u u ˙oloq ostaklu mal-©enb tat-traççat li wassal g˙all-˙ru© tas-safetycar. Din is-sitwazzjoni tat l-opportunitàlil Raikkonen illi jil˙aq lill-vetturi ta’quddiemu u jirkupra l-poΩizzjonijietkollha li kien tilef.

Inqas dinamika kienet it-tellieqa tas-sewwieqa tal-Williams fejn Bottas uMassa spiççaw fil-˙ames u s-sitt postrispettivament. It-tnejn li huma kell-hom tellieqa kwieta u kien biss fl-a˙˙ar dawra li ©ibdu l-attenzjoni tal-pubbliku meta Bottas la˙aq lil Massa uqabΩu biex ˙adlu l-˙ames post.

Óammrulhom wiççhom

Verstappen, bis-seba’ post tieg˙u kiserir-rekord g˙all-iΩg˙ar sewwieq li qattkiseb il-punti fil-Formula 1 fl-età ta’17-il sena u 180 ©urnata. Sainz Jrtemm it-tellieqa poΩizzjoni biss warajhbiex bejniethom kisbu g˙axar puntiprezzjuΩi g˙all-klassifika tal-kostrutturi.

It-Toro Rosso ˙ammru wiçç ir-RedBull fil-Malasja fejn, b’mod konsistenti,urew li kellhom pass a˙jar mit-timAwstrijaku, illi rnexxielu jie˙u biss l-a˙har Ωew© poΩizzjoni taΩ-Ωona punti.Dan kompla dg˙ajjef l-argument tar-Red Bull illi l-problemi tag˙hom ©ejjinprinçiparjament mill-magni hekk kif it-Toro Rosso wkoll juΩaw il-power unitstar-Renault.

G˙aldaqstant, ir-Red Bull iridu jarawx’se jag˙mlu ming˙ajr ˙afna dewmienbiex jiΩviluppaw il-lat ajrudinamikutal-vetturi tag˙hom ˙alli tal-anqasikunu f’poΩizzjoni li jikkompetu g˙all-podju.

Pass ’il quddiem

Min-na˙a l-o˙ra, il-Lotus jidhru lirnexxielhom isibu tarf ta’ ˙afna mill-problemi li kienu qeg˙din i˙abbtuhomfl-2014. Sfortunatament, dawn l-avvanzi ma kinux biΩΩejjed biex jiksbul-punti g˙ax Grosjean tilef il-˙inmin˙abba inçident li kellu ma’ Perez,filwaqt li Maldonado l-ewwel sofrapuncture, imbag˙ad problemi bil-bre-jkijiet li ©eg˙luh jirtira.

Minkejja dawn ir-riΩultati diΩappun-tanti, i l-Lotus g˙andhom g˙alfejnikunu ottimisti g˙ax il-vetturi tag˙homdehru kompetitt ivi mhux ˙aΩin.G˙aldaqstant, s’issa jidher li mhix setkun problema kbira g˙as-sewwieqatag˙hom biex jispiççaw fiΩ-Ωona puntib’mod regolari.

G˙adu mhuwiex çert jekk dan l-ist-ess argument japplikax g˙as-Sauber.Kif semmejna qabel, kemm Nasr, kifukoll Ericsson kienu involuti f’inçiden-ti l i ppre©utikawlhom it-tellieqa.Madankollu, anke qabel dawn l-inçi-denti, il-pass tag˙hom deher li makienx kompetittiv daqskemm kien fl-Awstralja.

G˙alhekk, g˙adu diffiçli ferm biexwie˙ed jg˙id fejn se jsibu ru˙hom sal-a˙˙ar tal-ista©un g˙ax fl-ewwel Ωew©tlielaq rajna prestazzjonijiet kompleta-ment differenti. Forsi jkun il-GranPremju taç-Çina li jiççara l-affarijiet©imag˙tejn o˙ra, però m’hemmxdubju li g˙amlu pass kbir ’il quddiemikkomparat mas-sena l-o˙ra.

Tellieqa kkumplikata

Il-Gran Premju tal-Malasja offra kollox˙lief sodisfazzjon lill-Force India. It-tim Indjan di©à deher li kien qieg˙edlura f’termini ta’ Ωvilupp tekniku hekkkif iΩ-Ωew© sewwieqa naqsu millijikklassifikaw ru˙hom mal-ewwelg˙axra fis-sessjonijiet ta’ kwalifika tas-Sibt.

L-affarijiet marru g˙all-ag˙ar metaPerez kif ukoll Hulkenberg kienuinvoluti f’inçidenti li wasslu g˙alpenalità ta’ g˙axar sekondi li ˙aditil-hom kull çans li jissieltu g˙all-punti.

Fil-kaΩ tal-Messikan, il-penalitàdehret li kienet ©usta g˙ax ipprovajid˙ol b’mod aggressiv wisq ma©enbGrosjean. Madankollu, fil-kaΩ tal-Ìer-maniΩ hemm xi dubji dwar ta’ minkien it-tort g˙ax hu jidher li kellu kulldritt li jimblokka l-attakk ta’ Kyvat.

Sadanittant, it-tellieqa tal-McLarenkienet wa˙da minn dawk l-okkaΩjoni-jiet ta’ tazza nofsha mimlija jew nofshavojta. Min-na˙a tal-McLaren, wie˙edjista’ j˙ares lejn il-klassifika tat-tellieqau jg˙id li Ω-Ωew© McLarens g˙amlupass lura fl-Awstralja hekk kif fil-Malasja la Alonso u lanqas Button mawaslu sal-a˙˙ar tal-Gran Premju.

Madankollu, ˙arsa lejn ir-rendimenttag˙hom qabel ma rtiraw turi b’modçar illi l-vetturi kienu ferm aktar kom-petittivi milli kienu ©imag˙tejn ilu.Hawnhekk, wie˙ed irid jinnota l-fattpoΩittiv li Ω-Ωewg sewwieqa bdew it-tellieqa ming˙ajr problemi tekniçi,g˙ad-differenza tal-Awstralja fejnMagnussen kellu jirtira mill-ewwel.

Barra minn hekk, iΩ-Ωew© McLarenskellhom çans serju li jiksbu l-puntiqabel ma kellhom jirtiraw. Dan bladubju jawgura tajjeb g˙alihom u jafjindika li l-iΩvilupp tal-vetturi tag˙homqieg˙ed miexi aktar b’˙effa milli kienuqed jistennew.

Distakk abbissali

Fl-a˙˙ar tal-klassifika fil-Malasja nsibulil Merhi. Il-Manor di©à bdew it-tel-lieqa fuq nota ˙aΩina meta l-problemifis-sistema tal-fjuwil tal-vettura ta’Stevens baqg˙u ma ©ewx solvuti ug˙alhekk huwa kellu j˙alli lill-kollegatieg˙u Spanjol i©orr il-bandiera tat-timwa˙du.

Merhi g˙amel li seta’ bir-riΩorsi likellu. Il-mira tat-tim kienet li tal-inqasiwasslu l-vettura tal-Ispanjol sal-a˙˙artat-tellieqa. Fortunatament g˙alihom,dan l-objettiv intla˙aq. Però, Merhig˙amel kwaΩi tellieqa s˙i˙a fl-a˙˙arpost b’vettura li tant ma kinitx kom-pettiva li lanqas bdiet tla˙˙aq mal-pass tas-safety car kmieni fit-tellieqa.

B’hekk, ftit li xejn kienet sorpriΩa lihuwa spiçça tliet dawriet wara Vettelsal-a˙˙ar tat-tellieqa. Madankollu,huwa poΩittiv li sewwieq tal-Manorg˙all-inqas irnexxielu jibda u jispiççatellieqa, issa l-pass li jmiss huwa li jib-dew inaqqsu xi ft it mid-dis takkabbissali li g˙andhom minn mat-timiji-et l-o˙ra.

ForMuLA 1 KÓ 05|04|2015 37kullhadd.com

KLASSIFIKA MALASJA

PoΩ. Sewwieq Tim Óin

01 Sebastian Vettel Ferrari 1:41:05.793

02 Lewis Hamilton Mercedes 8.5

03 Nico Rosberg Mercedes 12.3

04 Kimi Raikkonen Ferrari 53.8

05 Valtteri Bottas Williams 70.4

06 Felipe Massa Williams 73.5

07 Max Verstappen Toro Rosso 97.7

08 Carlos Sainz Toro Rosso 1 lap

09 Daniil Kvyat Red Bull lap

10 Daniel Ricciardo Red Bull 1 lap

38 05|04|2015 SPORTSKÓkullhadd.com

KLASSIFIKA TAL-LEAGUE

TIM L R D T F K P

Chelsea 30 21 7 2 63 26 70Arsenal 31 19 6 6 62 32 63

Man United 31 18 8 5 55 28 62Manchester City 30 18 7 5 62 28 61Liverpool 31 16 6 9 45 36 54Southampton 31 16 5 10 42 22 53Tottenham 30 16 5 9 50 45 53Swansea City 31 13 7 11 37 39 46

West Ham United 31 11 9 11 41 39 42Stoke City 31 12 6 13 35 39 42Everton 31 9 10 12 39 42 37Crystal Palace 30 9 9 12 36 41 36Newcastle United 30 9 8 13 33 48 35West Brom 31 8 9 14 28 43 33

Hull City 31 6 10 15 29 43 28Aston Villa 31 7 7 17 20 42 28Sunderland 30 4 14 12 23 44 26QPR 31 7 4 20 35 55 25Burnley 30 5 10 15 26 49 25Leicester City 30 5 7 18 29 49 22

KLASSIFIKA

TIM L R D T F K P

Juventus 28 20 7 1 55 14 67Roma 29 15 11 3 40 21 56Lazio 29 17 4 8 54 28 55Fiorentina 29 13 10 6 43 31 49Sampdoria 29 12 12 5 37 30 48Napoli 29 13 8 8 47 37 47Torino 29 11 9 9 34 31 42Milan 29 10 11 8 43 36 41Genoa 28 9 11 8 38 34 38Internazionale 29 9 11 9 43 37 38Sassuolo 29 8 11 10 35 43 35Palermo 29 8 11 10 39 43 35Udinese 28 8 10 10 32 37 34Hellas Verona 29 8 9 12 36 51 33Empoli 28 6 15 7 30 30 33Chievo 29 8 8 13 21 31 32Atalanta 29 5 11 13 24 40 26Cesena 29 4 10 15 28 52 22Cagliari 29 4 9 16 35 56 21Parma 27 3 4 20 22 54 10

SERIE APUNTI OÓRA

MATS HUMMELS SE JINGÓAQAD MAL-UNITED?

Skont il-gazzetta IngliΩa The Guardian, Louis van Gaalg˙andu ç-çans li jipprova jixtri lid-difensur ÌermaniΩ ta’Borussia Dortmund Mats Hummels wara li dan tal-a˙˙ar Ωvelali qed jikkunsidra l-futur tieg˙u mal-istess klabb ÌermaniΩ.

Min-na˙a tieg˙u, il-kowç OlandiΩ minn dejjem kien jammiralil dan il-plejer u fil-fatt kien hemm xnig˙at li kienu saru xiofferti g˙al dan il-plejer fis-suq tat-trasferiment tas-sajf lig˙adda kif ukoll riçentament f’dik ta’ Jannar.

Din il-gazzetta rrapportat li kelliem ewlieni ta’ Dortmund,Hans-Joachim Watzke, sostna li fil-preΩent din id-diskussjonihija wa˙da faΩulla g˙ax m’hemm l-ebda offerta. Madankollu,Ωied jg˙id li jekk ikun hemm wa˙da din se tkun diskussainternament u jiddeçiedu wara.

REAL MADRID JIFFIRMAW LIL DANILO

It-tim Spanjol ta’ Real Madrid qablu li jiffirmaw ir-right backBraΩiljan ta’ Porto Danilo g˙as-somma ta’ £23 miljun u sejing˙aqad mag˙hom fl-a˙˙ar tal-ista©un.

Dan il-plejer ta’ 23 sena jag˙mel parti integrali mit-tim naz-zjonali BraΩiljan u dan minn l-a˙˙ar Tazza tad-Dinja li kienhemm fis-sajf li g˙adda. Huwa impressjona wkoll dan l-ista©un mat-tim ta’ Porto tant li dan it-tim issa jinsab fil-kwartital-final taç-Champions League.

Ikkonfermat dan ukoll stqarrija ma˙ru©a mill-istess timPortugiΩ. Min-na˙a tag˙hom, Real Madrid ikkonfermaw danil-ftehim fejn ukoll Ωiedu li dan id-difensur iffirma ftehim sas-sajf tal-2012. Fil-preΩent, ir-right backs li g˙andu g˙ad-dis-poΩizzjoni tieg˙u Carlo Ancelotti huma Dani Carvajal u l-eks-Liverpool Alvaro Arbeloa.

GOALKEEPER KIEN SFURZAT JISSELLEF MINGÓANDIL-ÌENITURI

Il-goalkeeper ta’ CSKA Sofia Maksims Uvarenko sostna li hukien sfurzat li jissellef il-flus ming˙and il-©enituri tieg˙u warali kien ilu ma jit˙allas tliet xhur.

Il-klabb Bulgaru talab lis-segwaçi tieg˙u biex jag˙tuh xi tipta’ g˙ajnuna finanzjarja wara li kien hemm theddida li dan il-klabb seta’ ji©i relegat min˙abba l-ammonti kbar ta’ dejn lig˙andu. Latvian Uvarenko, li ng˙aqad ma’ CSKA f’Jannar lig˙adda, sostna mal-midja li g˙adu ma rçieva l-ebda salarju.

CSKA Sofia, champions tal-Bulgarja g˙al 31 darba fl-istorjatag˙hom, semifinalisti fit-Tazza Ewropea tal-1967 u 1982, qedibatu ˙afna finanzjarjament minn mindu Vasil Bozhkov bieg˙il-klabb fl-2006. Madankollu, huma xorta wa˙da jinsabu fit-tieni post fil-league wara Ludogorets.

ROMA V NAPOLI

Fl-ewwel log˙ba li kien hemm ilbiera˙ wara nofs-inhar it-tim ta’ Roma reba˙ lin-Napoli bl-iskor ta’1-0 f’log˙ba importanti g˙all-kwalifikazzjoni fil-kompetizzjonijiet Ewropej b’gowl skurjat fil-25minuta minn Miralem Pjanic.

Napoli lag˙bu din il-log˙ba meta kienu g˙adde-jjin minn mument xejn tajjeb filwaqt li Roma jidherli kienu re©g˙u qabdu t-triq tar-reb˙. Dan g˙ax,fil-log˙ba ta’ qabel, minkejja li kienet reb˙a mini-ma kontra Cesena, xorta ta nifs ©did ta’ ottimiΩmug˙as-sapporters ta’ dan it-tim. Min-na˙a ta’ Napoli,jidher li qed itemmu dan l-ista©un bl-istess mod kifbdewh, ji©ifieri mhux daqshekk tajjeb.

INTER V PARMA

Fis-sensiela ta’ log˙ob li kien hemm ilbiera˙ fit-3pm, it-tim ta’ Parma rnexxielu jΩomm draw ta’ 1-1lit-tim ta’ Inter. Inter fet˙u l-iskor fil-25 minutaminn Freddie Guarin filwaqt Parma ©abu d-drawfl-44 minuta minn Andi Lila.

Ta’ min jg˙id li qabel dan il-konfront it-tim ta’Inter g˙adda mil l - i twal sensiela ta ’ log˙obming˙ajr reb˙ tant li tilfu l-a˙˙ar tnejn minn˙ames log˙biet. Din il-waqfa internazzjonali likellna l-©img˙a l-o˙ra ©iet ukoll fi Ωmien ˙aΩing˙al Inter min˙abba li t-tamiet tag˙hom g˙all-fut-bol Ewropew kulma jmur qeg˙din jisparixxu.

Minkejja dan kollu, il-poΩizzjoni ta’ Mancinikienet aççertata iΩda l-ispekulazzjonijiet dwar il-futur ta’ Mauro Icardi u Matteo Kovacic donnhomma jridux jieqfu.

PALERMO V MILAN

Dan il-konfront ta’ nofs il-klassifika wassal biex it-tim ta’ Milan jiba˙ dan il-konfront bl-iskor ta’ 2-1.Il-forma riçenti ta’ Palermo kienet wa˙da pjuttostfqira filwaqt li r-rekord ta’ Milan barra minn daruhuwa diΩastruΩ u min˙abba dawn ir-ra©unijiet il-coaches r ispet t iv i qed j i©©ieldu g˙al l - futurtag˙hom.

Il-gowls waslu fl-ewwel taqsima minn AlessioCerci u Palermo ©abu d-draw fit-tieni taqsima mis-solitu Paulo Dybala minn penalty. Il-gowl rebbie˙wasal minn Jeremy Menez seba’ minuti mit-tmiem.

ARSENAL V LIVERPOOL

Fil-partitissima ta’ din il-©img˙a fil-Kampjonat IngliΩ, it-tim ta’ Arsenalirnexxielu jeg˙leb lil Liverpool bl-iskorkbir ta’ 4-1 u din it-telfa kompliet titfa’lit-tim ta’ Brendan Rodgers f’perikluakbar li ma jikkwalifikawx g˙aç-Champions League.

Jidher li l-ewwel taqsima kienet setispiçça fi draw ta’ 0-0 iΩda b˙aldonnhom infet˙u bwieb is-sema fil-lasta ta’ Liverpool. Dan g˙ax, kontra x-xejra tal-log˙ob, Hector Bellering˙amel ©irja tajba mal-lemin, qabeΩplejer u tefa’ fir-rokna tax-xibka fis-37

minuta. Tliet minuti wara, Arsenalirduppjaw permezz ta’ free-kick ta’Mesut Ozil biex g˙amlu l-iskor 2-0.Qabel spiççat l-ewwel taqsima AlexisSanchez g˙amilhom 3-0 meta xxuttjaxutt tajjeb minbarra l-kaxxa b’Mignoletmeg˙lub.

Ir-reazzjoni ta’ Liverpool wasletkwarta mit-tmiem meta kienu mog˙tijapenalty g˙all-foul fuq Raheem Sterlingli minnu Jordan Henderson ma Ωbaljax.Fl-84 minuta Liverpool spiççaw jilag˙bub’g˙axra meta tkeçça Emre Can g˙at-tieni karta safra u kien hawnhekk liArsenal Ωiedu ie˙or minn OlivierGiroud fil-˙in miΩjud.

MAN. UTD VS ASTON VILLA

It-tim ta’ Manchester United komplag˙addej bir-ritmu poΩittiv u dan metalbiera˙ reb˙u l-konfront kontra AstonVilla bl-iskor ta’ 3-1. Ir-Red Devilsbdew mill-ewwel fuq l-attakk u fet˙u l-iskor proprju minn azzjoni tajba fuq ix-xellug ta’ Daley Blind li qassam lejnAnder Herrera u dan ikkonkluda fix-xibka.

It-tieni gowl wasal fit-tieni taqsimaminn Wayne Rooney b’xutt fuq il-halfvolley. Ûball ta’ De Gea da˙˙al lil Villalura fil-log˙ba fit-80 minuta iΩdaHerrera g˙amel fiç-çert minuta mit-tmiem meta skurja t-tieni gowl person-ali tieg˙u.

BURNLEY V TOTTENHAM

Fl-ewwel log˙ba li hemm illum wara-nofsinhar, it-tim ta’ Tottenham se jkunqed jilg˙ab kontra Burnley fit-TurfMoor bit-tama li jΩommu ç-çansijiettag˙hom ˙ajjin g˙all-post mal-ewwelerbg˙a.

It-tim ta’ Pocchettino reba˙ l-a˙˙artliet log˙biet minn erbg˙a meta g˙adfadal biss seba’ log˙biet x’jintlag˙bubiex jintemm l-ista©un. Il-plejer tal-mument g˙al Spurs b˙alissa huwa bladubju Harry Kane li g˙adu kemm skur-ja gowl fid-debutt tieg˙u mat-tim naz-zjonali IngliΩ.

Min-na˙a ta’ Burnley, huma xortag˙adhom jinsabu fiΩ-Ωona ta’ relegaz-zjoni minkejja li riçentament reb˙u bl-iskor ta’ 1-0 kontra Manchester City. L-ewwel konfront bejn dawn iΩ-Ωew©timijiet imur lura g˙al Diçembru meta t-tim minn Londra kien reba˙ bl-iskor ta’2-1 kif ukoll kienu reb˙u lill-istess timfir-replay mit-tielet round tal-FA Cup.

Ander Herrera wara l-ewwel gowl tieg˙u

FUTBOL INGLIÛ

LOGÓOB GÓAL-LUM

Burnley c Tottenham

Sunderland v Newcastle U

14.30

17.00

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

Arsenal v Liverpool

Everton v Southampton

Leicester City v West Ham U

Man. Utd v Aston Villa

Swansea City v Hull City

West Brom v QPR

Chelsea v Stoke City

4 - 1

1 - 0

2 - 1

3 - 1

3 - 1

1 - 4

2 - 1

LOGÓOB GÓAL GÓADA

Crystal Palave v Man. City 21.00

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

Roma v Napoli

Atalanta v Torino

Cagliari v Lazio

Genoa v Udinese

Verona v Cesena

Inter v Parma

Palermo v Milan

Sassuolo v Chievo

Fiorentina v Sampdoria

Juventus v Empoli

1 - 0

1 - 2

1 - 3

1 - 1

3 - 3

1 - 1

1 - 2

1 - 0

2 - 0

Tard

SPORTS KÓ 05|04|2015 39kullhadd.com

BOV PREMIER LEAGUE

Ritr

atti:

STEPH

EN

GA

TT IS-SEBA’ TELFA KONSEKUTTIVA GÓAL

TARXIENFil-Hibs Stadium it-tim ta’ Birkirkara kompla jissoda t-tieni post fil-klassifika meta g˙eleb lil Tarxien bl-iskor ta’ 2-0, bil-gowls ji©uskurjati t-tnejn fl-ewwel taqsima. Din kienet is-seba’ telfa konsekut-tiva g˙al Tarxien filwaqt li Birkirkara jkomplu jittamaw li t-tim fil-quççata tal-klassifika Hibernians iwaqqg˙u l-punt biex b’hekk ikunjista’ jitnaqqas id-distakk bejniethom.

Madankollu, kienu Tarxien li ˙olqu l-ewwel azzjoni tal-log˙bameta kien proprju Godar Perreira li x-xutt tieg˙u kien salvat tajjebminn Haber. Birkirkara wie©bu b’xutt mill-qrib ta’ Ryan Camenzulili Mintoff imblokka b’siequ. Dawn komplew jag˙fsu u marru fil-vanta©© proprju fis-26 minuta meta minn free-kick ta’ RyanScicluna kien Nikola Vukanac li b’daqqa ta’ ras mill-qrib g˙eleb lilMintoff. Fl-34 minuta kien hemm çans ie˙or tajjeb g˙all-KarkariΩimeta minn cross ta’ Herrera, Mintoff re©a’ salva tajjeb id-daqqa ta’ras ta’ Shodiya. Tarxien jirrea©ixxu fis-37 minuta bix-xutt ta’Vallecilli Casado ji©i salvat minn Haber. IΩda, Birkirkara rduppjawfid-39 minuta meta minn cross ta’ Zach Muscat, Shola Shodiya tefa’fix-xibka bir-ras wara l-goalkeeper ta’ Tarxien.

Fit-tieni taqsima Birkirkara g˙aΩlu li jikkontrollaw il-log˙ba fit-tieni taqsima u g˙alhekk naqqsu r-ritmu. Kien hemm azzjoni tajbata’ Herrera li qassam g˙an-nofs imma Camenzuli minn qag˙datajba naqas li jolqot il-ballun u b’hekk Birkirkara fallew li jkomplujΩidu mal-ammont ta’ gowls. Tarxien ippruvaw inaqqsu l-mar©niimma Haber salva tajjeb ix-xutt ta’ Alex Cini. Fit-92 Tarxien marruviçin li jiskurjaw il-gowl tal-bandiera iΩda x-xutt ta’ VallecilloCasado ©ie salvat tajjeb g˙al darb’o˙ra minn Haber

Referee: Marco Borg

ÛEBBUÌ R. 1FLORIANA 3

TARXIEN R. 0BIRKIRKARA 2

MOSTA 0HIBERNIANS 5

QORMI 0SLIEMA W. 0

Camenzuli Ryan (B), Cini Alex (T) u Tabone Matthew (T)

IL-P

RE

MIE

R L

EA

GU

E

MA

LT

IKLASSIFIKA

LOGÓOB GÓAL GÓADA

Pietà H. v Balza 18.00Naxxar L. v Valletta 20.00

L R D T F K +/- Pti

Hibernians 28 24 4 0 87 17 +70 46

Birkirkara 28 18 5 5 53 25 +28 38

Valletta 27 18 2 7 65 23 +42 34

Floriana 28 11 10 7 48 43 +5 29

Balzan 27 12 8 7 43 41 +2 27

Sliema Wanderers 28 9 8 11 36 42 -6 22

Naxxar Lions 27 7 8 12 33 41 -8 18

Mosta 28 8 5 15 30 59 -29 17

Qormi 28 5 8 15 28 46 -18 14

Pietà Hotspurs 27 5 7 15 23 46 -23 12

Ûebbu© Rangers 28 5 6 17 33 69 -36 12

Tarxien Rainbows 28 4 9 15 27 54 -27 11

Stadium Nazzjonali

FLORIANA JIBQGÓU BLA TELFAFloriana jidher li se jΩommu l-isfida g˙ar-raba’ post wara li rritor-naw g˙ar-reb˙ billi g˙elbu lil Ûebbu© Rangers bl-iskor ta’ 3-1. Dinir-reb˙a testendi s-sensiela ta’ log˙ob ming˙ajr telfa g˙al disg˙a utelg˙u b’Ωew© punti fuq Balzan u b’˙amsa wara Valletta li iΩda t-tnejn li huma g˙andhom log˙ba o˙ra x’jilag˙bu.

L-ewwel azzjoni tal-log˙ba waslet fit-8 minuta minn Florianameta daqqa ta’ ras ta’ Steve Pisani kienet salvata mill-viçin mill-gowler ta’ Ûebbu© Jeffrey Farrugia. Fit-28 minuta Floriana kom-plew jattakkaw u marru fil-vanta©©. Kien cross ta’ Emmanuel Briffabil-ballun jispiçça g˙and Vito Plut li dar tajjeb u b’xutt fil-baxxg˙eleb lil Farrugia biex g˙amel l-iskor 1-0 g˙all-Greens. G˙addewbiss tliet minuti u Floriana rduppjaw l-iskor wara li ng˙ataw penal-ty mir-referee Alan Mario Sant. L-istess penalty inkariga ru˙uminnu Matteo Piciollo li Farrugia salva parzjalment biss il-ballunspiçça g˙al darb’o˙ra g˙and l-istess Piciollo ma Ωbaljax mill-viçin.Fit-43 minuta kien hemm l-ewwel azzjoni g˙al Ûebbu© meta x-xuttta’ Miguel Ciantar, il-ballun ji©i salvat mill-gowler ta’ FlorianaMatthew Calleja Cremona.

Fit-tieni taqsima deher li Ûebbu© ˙ar©u aktar determinati mill-ewwel taqsima tant li fil-50 minuta huma naqqsu d-distakk. Kiencross ta’ Ciantar lejn Rodrigues Britto li qassam lejn Yussef li baqa’javvanza u mill-viçin tefa’ fir-rokna tax-xibka FurjaniΩa. Kellujg˙addi ftit ˙in mhux ˙aΩin biex Floriana jirrea©ixxu u kien proprjufit-72 minuta li minn pass ta’ Piciollo lejn Giovanni Galea, dan ra l-ballun ji©i mdawwar tajjeb f’corner mill-gowler Farrugia ta’Ûebbu©. L-a˙˙ar azzjoni waslet minn Floriana u kienet dik tat-tieletgowl. Kien proprju fis-86 minuta meta l-Greens g˙amlu fiç-çertmit-tliet punti meta minn kontrattakk il-ballun spiçça g˙and LukeBriffa li wa˙du quddiem Farrugia tefa’ fix-xibka.

Referee: Alan Mario Sant

Vallecillo Casado Eduardo (T) u Joseph Zerafa (B)

Kurt Zammit (Z) u Steve Pisani (F)

Matthew Bartolo (Z) u Micallef Monolito (F)

40 05|04|2015 LOkALIkÓkullhadd.com

B˙alma ji©ri kull meta jkollkomxi Ωjara mill-Papa jew mir-Re©ina, iΩ-Ωjara tieg˙if’pajjiΩkom kienet avveniment li˙afna kienu qed jistennew bil-˙erqa.

B˙al dan iΩ-Ωmien sena ilu,jien Ωort lill-familji Maltin uG˙awdxin wara li kienu ilhomsena jistennew il-mi©ja tieg˙ibil-˙erqa. Nista’ ng˙id li maddiΩappuntajt lil ˙add, u wasaltfil-˙in kif kien imwieg˙ed.

Meta ng˙id li ma ddiΩappun-tajt lil ˙add, ma nkunx qed nir-referi g˙all-esponenti tal-PartitNazzjonalista. Dawn Ωgur lidendlu geddum sal-art u marrujin˙bew f’xi rokna, g˙ax maxtaqunix nasal.

Ta’ pessimisti li huma, dejjemsostnew li jien kont fittizja.Sa˙ansitra g˙ajruni ‘l-gimmicktal-millenju’, tant kemm riedujikkonvinçu lil kul˙add li jienma kontx se nasal. G˙alhekk,meta wasalt g˙and il-familjif’Marzu 2013 kif imwieg˙ed,˙ri©thom ta’ ˙mir. IΩda mbag˙ad is-suppervja tal-

esponenti tal-PN ma kinitxdaqstant kbira li ©eg˙lithomi˙alluni barra meta mortin˙abbtilhom il-bieb.

Óadd minnhom ma lmentameta sema’ t-ta˙bita tieg˙i, ukull wie˙ed minnhom ©ie ji©ri,kwaΩi jitfixkel f’saqajh, biexjifta˙li l-bieb ta’ barra bera˙ ujistedinni nid˙ol ©ewwa. Minoffrieli te u kwareΩimal, u min

kien ftit qammiel u tani bisstazza ilma, imma kollha dehrukuntenti li kont Ωort lilhomukoll, minkejja t-tg˙ajjir kollu likont qlajt ming˙andhom!

Ried je˙odlu l-arlo©©!

FiΩ-Ωjarat li g˙amilt ˙adt lill-˙abib tieg˙i, il-fenek l-abjad. Lildan ming˙ajru ma ng˙addix,g˙ax iffissat kif inhu fuq il-˙in,dejjem ji©ri bl-arlo©© f’idu,inkun mo˙˙i mistrie˙ li senkun puntwali.Lil dan il-fenek in˙obbu wisq,

iΩda xi kultant i©eg˙elni nist˙ibil-praspar li jag˙mel. Melameta morna g˙and l-eks-Ministru Tonio Fenech, dan il-fenek tg˙idx kemm qabeΩ ug˙ola bl-eçitament. Ma stajtxnifhem x’seta’ ©ralu. G˙all-bidu bsart li l-fenek kien

qed ja˙seb li Tonio Fenech ji©iminnu, peress li g˙andhom l-istess isem. IΩda mbag˙ad rajtujipponta lejn xi ˙a©a mal-˙ajt, umeta ˙arist sew, imdendel rajtarlo©© tal-lira mill-isba˙.

Dan l-imbierek fenek, iffissatkif inhu fuq l-arlo©©i, ried bil-fors ipartat l-arlo©© iΩ-Ωg˙irtieg˙u ma’ dak ta’ Tonio. Likieku mhux g˙ax qbadtu minnwidnejh u kaxkartu ’l barra,kien Ωgur jg˙allini dakinhar!

Issa g˙and in-negozji

Illum, sena wara, er©ajt tlaqt il-

˙ajja tieg˙i f’Wonderland biexni©i Malta. Din id-darba l-Ministru Konrad Mizzi bag˙atnig˙and in-negozji.

Tg˙idx xi premura g˙amillibiex ma nittardjax, lanqasb’©urnata wa˙da, u tg˙idxkemm ˙adem bi lsienu barradin l-a˙˙ar sena biex il-vja©©tieg˙i lejn Malta ma jiltaqax ma’ostakli.

G˙adni kif bdejt inΩur in-negozji wie˙ed wie˙ed, li s’issafer˙u bija daqskemm fer˙u l-familji s-sena l-o˙ra.

Tg˙idx kemm ˙adt gost nis-mag˙hom jispjegawli kif iΩ-Ωjara tieg˙i kienet setiffrankalhom eluf kbar ta’ ewrokull sena, li bihom ikunujistg˙u jinvestu iktar fin-negozjutag˙hom u g˙alhekk i˙addmuiΩjed nies.

Ìejt projbita bil-qalb

Is-sidien tan-negozji qalulib’nofs çajta kif hawn xi w˙ud lima jridux jemmnu li jienqieg˙da hawn inΩurhom, fos-thom il-Kap tal-OppoΩizzjoniSimon Busuttil. B’ton skandaliz-zat qaluli wkoll kif LawrenceGonzi, meta kien Prim Ministru,kien qal li se jivvota bil-qalbbiex jien ma ni©ix g˙andhom.

Din lili ˙assbitni xi ftit, u bdejtninkwieta li forsi l-PrimMinistru attwali Joseph Muscatjibda ja˙sibha b˙alu wkoll.Malta g˙o©bitni, u xtaqt kieku

nkun nista’ ner©a’ nag˙melΩjara o˙ra fil-futur.

G˙alhekk ir˙ejtilha lejnKastilja biex nitkellem ftit ma’Dr Muscat, ˙alli nisma’ minnfommu jekk kienx bi˙siebujag˙mel b˙all-predeçessurtieg˙u u jivvota bil-qalb biexjien ma ni©ix inΩur lill-familji un-negozji f’Malta.

Minkejja li kien çar li g˙andu˙afna x’jag˙mel, il-PrimMinistru laqag˙ni bi tbissima ustaqsieni x’g˙andi bΩonn. Kienjidher kuntent ˙afna li rani.

Stqarrejt mieg˙u dak li kienqed jinkwetani, u staqsejtu jekkhu kienx se jipprojbini milliner©a’ ni©i Malta, b˙alma kieng˙amel il-Prim Ministru ta’qablu.

Din lil Joseph Muscat ©eg˙litujid˙ak. Serra˙li mo˙˙i li dan il-Gvern mhuwiex b˙all-Gvern ta’qablu. Spjegali li dan huwaGvern b’viΩjoni fit-tul u ambiz-zjoni qawwija, li jara ’l bog˙odu jwettaq affarijiet li ˙addie˙orikun qata’ qalbu minnhom.

Mhuwiex Gvern li joqg˙odja˙li l-˙in isabbat saqajh u jin-sisti li l-affarijiet ma jistg˙uxjitwettqu, iΩda Gvern li jxam-mar il-kmiem u jfittex kif sejwettaq.

Gvern li ma jiddejjaqx jo˙ro©’il barra minn Malta biex ifittexis-soluzzjonijiet, u fil-fatt qedjirnexxilu j©ibhom minn kul-limkien. Anke minnWonderland!

TLAQT MINN WONDERLAND U ERÌAJT ÌEJT MALTA

Alison Wonderland