p rogress z eal of p artnership filipino

14
FILIPINO Z est for P rogress Z eal of P artnership 9 Pangalan : ___________________________ __________ Baitang/Seksyon:_______________________________ Paaralan: _____________________________________ Maikling Kuwento ng Pakistan Ikatlong Markahan- Modyul 4:

Upload: others

Post on 25-Oct-2021

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

FILIPINO

Z est for P rogress Z eal of P artnership

9

Pangalan : ___________________________ __________

Baitang/Seksyon:_______________________________

Paaralan: _____________________________________

Maikling Kuwento ng Pakistan

Ikatlong Markahan- Modyul 4:

Page 2: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Myra C. Rafanan

Editor: Lindo O. Adasa Jr.

Philip D. Caermare

Shayne Everette U. Eldian

Tagasuri: Chona R. Baradillo

Maricel B. Jarapan

July G. Saguin

Tagaguhit: Edgardo P. Jamilar, Jr.

Tagalapat: Peter Alavanza, Myra C. Rafanan

Tagapamahala: Felix Romy A. Triambulo, CESO V

Oliver B. Talaoc, Ed.D.

Ella Grace M. Tagupa, Ed. D.

Jephone P. Yorong, Ed. D.

Lindo O. Adasa, Jr.

Page 3: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Alamin

Pagkatapos mong isagawa ang modyul na ito, ikaw ay inaasahang:

• Napatutunayang ang mga pangyayari at /o transpormasyong

nagaganap sa tauhan at maaaring mangyari sa tunay na

buhay.(F9PB-IIId-e-52)

• Natutukoy ang pinagmulan ng salita ( etimolohiya ).(F9PT-IIId-e52)

Balikan

Panuto: Bilugan ang titik ng tamang sagot.( 1puntos bawat bilang)

1. Anong tulang liriko ang naglalarawan ng pagbubulay-bulay o

guni-guni na nagpapakita ng masidhing damdamin patungkol

sa alaala ng isang mahal sa buhay.

A. Elehiya C. Naglalarawan

B. Dalit D. Pag-ibig

2. Ang mga sumusunod ay mga katangian ng Elehiya,maliban sa;

A. Tula ng Pananangis C. Tula ng Pag-alaala

B. Tula ng Pagpaparangal D. Tula ng Pagtitimpi

3. Tungkol saan ang “Elehiya sa Kamatayan ni Kuya“?

A. Sa mahal sa buhay C. Alaala ng namatay na mahal

B. Sa mag-asawa D. Nasaktang mahal sa buhay

4. Ang mga sumusunod ay himig ng elehiya, maliban sa;

A. Mapagmahal C. Mapagmuni-muni

B. Matimpi D. Di- masintahin

5. Paano naiiba ang Tulang Liriko sa iba pang uri ng Tula? A. Ito

ay naglalarawan

B. Ito ay may pagtatangi

C. Ito ay tungkol sa pag-ibig

D. Ito ay nagpapakita ng masidhing damdamin

Page 4: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Aralin

4

Maikling Kuweto ng Pakistan

Tuklasin

Mga Salitang may Pinagmulan:

Ang salitang prinsesa at diwata ay nagmula sa ibang bansa at ginagamit natin sa pang-araw-araw nating pakikipagtalastasan. Narito ang pinagmulan o etimolohiya nito.

• Prinsesa- mula sa salitang Pranses na “princesse”na ang ibig sabihin

ay babaeng maharlika.

• Diwata- nagmula sa salitang Sanskito na “devata”na ang ibig sabihin

ay isang katauhang katulad ng mg enkanto o nimpa.

Panuto : Isalaysay ang sariling karanasan kung saan may mga pangyayari

sa inyong buhay na nagpapabago ng inyong paniniwala,at

opinyon .Sagutin ang mga tanong sa ibaba.(5pts. Bawat aytem). Tanong:

1. Ano ang inyong naging karanasan?

Sagot:_________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

2. Matapos ang naturang karanasan, ano’ng paniniwala at opinyon

mo ang nababago ?

Sagot:

a.______________________________________________________________

b.______________________________________________________________

Page 5: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Suriin Basahin at unawaing mabuti ang teksto.

Sino ang Nagkaloob?

Isang mayabang na hari ang may pitong anak na dalagang may nakasisilaw na

kagandahan at busilak na kawalang-malay. Mahal na mahal niya ang mga ito, lalo

na ang pinakabata na pinakamaganda at pinakamahusay magluto sa buong

kaharian.Tuwing umaga,bago pulungin ang korte, tinatawag at tinatanong niya ang

mga anak kung sino ang nagkaloob sa kanila ng kanilang mga kinakain na ang anim

ay sumasagot na siya ngunit ang ikapitong prinsesa ay lapging tahimik lamang.

Isang araw pinilit ng hari na sumagot ang ikapitong prinsesa at sinabi nito na “Ama,

Diyos po ang nagkaloob ng lahat ng nasa atin,ating kinakain na kinukuha natin sa

Kanya”.

Nagalit ang Hari sa sagot nito at pinalayas ang anak saka inutusan ang isang alila na

ilabas ang prinsesa at iwan ito sa gubat.

Habang nakaupo sa gubat ang dalaga’, malungkot niyang pinagisipan ang kanyang

kasawian hanggang sa makatulog.Kinaumagahan ay nagising siya sa malamig at

malamyos na himig ng plawta.Dumilat siya at nakita ang binatang tumutugtog nito.

Nang tanungin ito ng prinsesa kung bakit ito napunta sa gubat ay sinagot nito na

pinapastulan niya ang kalabaw ng kaniyang amo at nawalan siya ng isa kahapon.

Kaya takot siyang umuwi at laging pinatugtog ang kanyang plawta para maakit ang

nawawalang kalabaw.Tinanong ng binata ang prinsesa kung paano ito napunta sa

gubat.

Sinagot ito ng prinsesa na hindi rin ito makauwi,sinabi nito na maging katulong na

lang niya ang binata at magkasama silang maghanap ng matitirhan.

Pumayag ang binata at sila’y naglakbay pasilangan. Maghapon silang naglakbay nang

gutom at uhaw hanggang makarating sa mga pader ng isang siyudad.

Inutusan ng prinsesa ang binata na pumasok sa siyudad at hanapin ang

pinakamayamang mag-aalahas at ipasabi dito na naghihintay sa kanya ang isang

prinsesa sa labas ng pader.

Madaling nakabalik ang binata na kasama na ito.Ipinagpalit ng prinsesa ang kanyang

kaakit-akit na kuwintas na may pambihira at mamahaling bato sa kahilingang-

kabayong may montura ( saddle) para sa kanya, salapi, at isang barong na angkop

sa katulong na maharlika para sa binate.

Nagpatuloy sila sa paglalakbay hanggang makarating sa lugar na nagustuhan nila at

nagpasiya ang prinsesa na magtayo ng kanyang munting palasyo.Tinuruan din niya

ang pastol ng kalabaw tungkol sa mga sining ng pakikipaglaban at ng kapayapaan.

Isang araw, sila ay namasyal at inutusan niya ang binata na kumuha ng inumin dahil

mamamatay na siya sa uhaw.

Ang binata’y agad na naghanap ng tubig at dahil Diyos ang nagkaloob ay madaling

nakakita ng batis ang binata. Pinuno niya ang tasa at paalis na nang makakita siya

Page 6: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

ng maganda’t nagkikislapang rubi sa ilalim ng batis at pumulot ng ilan na inipit niya

sa lupi ng kanyang turban.

Pagkaraan ng isa’t kalahating buwan, ang palasyo ay yari na kaya sila ay lumipat na

doon.Madalas kunin ng lalaki ang rubi sa kanyang turban at pinaglaruan ang mga

ito.Isang araw ay naisipan ng lalaki na sundan ang batis upang makita ang

pinagmulan ng hiyas.

Inihatid siya nito palayo sa silangan, hanggang matagpuan niya ang sariling nakatayo

sa tapat ng pader ng isang malaking palasyo.Ang batis ay

umaagos sa ilalim ng pader, gumapang siya papasok at nagpalibot-libot doon, tila

walang tao sa loob. Sa wakas ay nabuksan niya ang tarangkahan patungo sa isang

patyo sa loob na inaagusan ng batis ding iyon. At doon sa tabi ng batis ay nakalagay

ang ulo ng isang magandang babae, may dugong pumapatak roon at naging rubi

iyon pagbagsak sa tubig. Sa di-kalayuan, nakabuwal ang walang ulong katawan ng

babae.

Tumakbo siya palayo ngunit natalisod siya sa isang makapal na tabling nakabuwal

sa lupa. BIglang lumipad ang ulo at umugnay sa katawan nito at ito ay muling

nabuhay.

Naaawang tiningnan ng babae ang natakot na binata at tinanong kung anong

kapalaran ang nagdala sa lalaki doon? “Tumakbo ka para makaligtas kundi’y

aabutan ka rin ng genie at lulurayin ka niya” ang sabi ng babae sa kanya.

Naglakas-loob na tinanong siya ng binata kung sino siya.

Sinagot ng babae na anak ito ng Hari ng mga Diwata. Ang pangalan niya ay Lai Pari,

o Pulang Diwata.Ibig daw itong maging asawa ng genie na may-ari ng palasyo pero

galit ang diwata ditto kaya siya ay ikinulong doon. Tuwing umaga, bago umalis ang

genie para maghanap ng pagkain, inilagay nito ang babae sa tabla at ang ulo nito ay

natatanggal. At pagbalik nito sa gabi ay binuhay nitong muli ang Diwata. Narinig nito

na dumating na ang genie kay inutusang nito ang lalaki na ibalik sa dati ang table

para mamatay itong muli at pinatago ang lalaki dahil mamagalit ito.

SInunod ng binata ang utos ng Pulang Diwata, at katatago pa lamang nito nang

mabilis na pumasok ang genie na nagsasabing nakaamoy daw siya ng tao.

Mabilis na binuhay ng genie ang babae at sinabi nitong nakaamoy siya ng tao at siya’y

gutom na gutom.Tinanong nito ang babae kung nasaan ang tao para makain ito.

Ngunit nagmaang-maangan ito kaya muli nitong pinatay ang diwata at nagpatuloy sa

pangangaso.

Pagkaalis ng genie ay pagapang na lumabas ang lalaki at muli niyang binuhay ang

diwata sa pamamagitan ng mahiwagang tabla. Nagplano sila ng pagtakas. Sinabi ng

Pulang Diwata na pumanaog siya sa munting kwartong madilim na may Lorong nasa

gintong hawla. Kapag nangangaso daw ang genie ay iniwan nito ang kaluluwa sa loro

at kung walang kaluluwa ay mamamatay ito, pinakuha nito ang loro sa lalaki.

Kadadala pa lamang nito sa loro nang bigla parang niyanig ang mundo ng kulog at

bagyo. Sa pagsambulat ng usok ay lumitaw ang genie na halos nababaliw sa galit.

Tiyak na papatayin sila nito ngunit mabilis na kinuha ng Pulang Diwata ang loro

mula sa hawla at sinakal ito.Agad na bumagsak sa lupa ang genie at namatay na

parang bato.

Nakatakas ang dalawa na dala-dala ang mahiwagang tabla. Isinama ng binata ang

Pulang Diwata sa pag-uwi. Masiglang tinanggap ng prinsesa ang diwata at naging

parang magkapatid ang dalawa. Tuwing gabi ay humiga ang Pulang Diwata sa

Page 7: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

mahiwagang tabla at ang ulo’y natatanggal sa katawan nito at ang dugo’y nabubuong

bunton ng kumikinang na mga rubi na walang kapantay sa kagandahan. Tuwing

umaga ay ginagalaw ng binata’t prinsesa ang tabla at muling nabuhay ang Pulang

Diwata.

Pagkaraan ng ilang panahon , Nagpasiya ang Pulang Diwata na umalis para sa isang

mahabang paglalakbay. Bago umalis ay nagtayo siya ng bagong palasyo para sa

prinsesa sa tulong ng mahiwagang tabla, at inanyayahan nila ang maraming

panauhin sa malaking handaan sa palasyo. Kabilang sa mga panauhin ang amang

Hari ng prinsesa . Ang prinsesa mismo ang nagluto ng paboritong pagkain ng Hari

para sa handaang iyon.

Nang makaupo na ang mga panauhin para sa handaan, ang Hari’y napaiyak at ang

mga luha’y gumulong sa kanyang balbas. Ang lasa ng pagkain ay nagpapagunita sa

kanya sa anak ng naglutulo ng gayong pagkain para sa kanya. Madalas niyang

pinagsisihan ang pagpapalayas sa anak na palagi niyang hinanap sa kagubatan

ngunit bigo siyang makita ito.

Tinanong ng Pulang Diwata kung ano ang dahilan ng kalungkutan nito at sinabi ng

hari kung ano ang nangyari. Tinananong ng Diwata kung mahal pa ba nito ang anak.

Na sinagot naman ng hari ng “ Oo” ang tanging hiling niya ang Makita ang anak bago

siya mamatay.

Bilang sagot, pumalakpak ang Pulang Diwata at sa harap ng hari ay nakatayo ang

nawalang anak na prinsesa na ngayo’y nasa hustong gulang na, hindi ikapito o

pinakabata sa katalinuhan.

Nagyakap at nagkaiyakan ang dalawa. Sa wakas, lumuhod ang prinsesa at nagwika,

“ O Ama kong Hari, hindi po ba ang Diyos na mabait ang nagkaloob ng lahat ng

bagay? Tingnan niyo kung paanong ibinigay Niya sa akin ang palasyong ito at ang

malaking kayamanang rubi, samantalang hindi mn lamang ninyo matagpuan ang

nawawalang anak”.

Napagtanto ng haari ang kanyang pagkakamali. “ Oo “ sabi niya. “ ang Diyos ang

tunay na nagkakaloob ng lahat”.At ang hari at ang kanyang anak ay nabuhay ng

maligaya mula noon.

-Mula sa salin sa Ingles ni Iqbal Jatoi ng muling pagsasalaysay

ni Ahmed Basheer Isinalin sa Filipino ni Rogelio Mangahas

Ano ang Etimolohiya?

Etimolohiya-deribasyon ng salita,may pinagmulan.

Halimbawa :

1. Dalaga- mula sa salitang Sanskitong na Darika na ang ibig sabihin ay

babaeng wala pang asawa ngunit nasa hustong gulang na.

2. Plawta- mula sa salitang Pranses na Flaute at flute sa Ingles na ang ibig

sabihin ay instrumentong pangmusika.

3. Hawla- mula sa salitang Espanyol na “Jaula” na ang ibig sabihin ay

kulungan.

4. Genie- mula sa salitang Arabic na “jinn” kung isahan, “jinni” kung

maramihan. Ginagamit ito sa pagpapatungkol sa isang piksiyonal na

karakter na sumusunod sa kagustuhan ng taong nag-uutos sa kanya.

Page 8: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

5. Turban- nagmula sa Pranses na “turbant”, “turbante” sa Italyano,

“tulbent” sa Turko, “dulband” sa Persyano.

Pagyamanin

Pag-uugnay sa Tunay na Buhay

Panuto: Pumili ng isang pangyayari sa kuwento na naranasan mo o ng isa

pang kakilala at isulat ang transpormasyong naganap sa tauhan

na naranasan mo o ng iyong kakilala.Isulat ang sagot sa kahon at

sagutin ang kasunod na tanong .( 2pts.bawat isa).

Pangyayari sa Kuwento :________________________________________________

Karanasan ko o karanasan ng isang kakilala:

Transpormasyong naganap sa tauhan: __________________________________

Transpormasyong naganap sa akin o sa kakilala:

________________________________________________________________________

Page 9: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Gawain

Gawain A

Panuto: Hanapin sa Hanay B ang mga etimolohiya ng salita sa

Hanay A.Isulat ang titik sa patlang.

Hanay A Hanay B

___1. Turban a. Mula sa salitang Sanskrito na “darika” na ibig sabihin ay Babaeng nasa hustong gulang ngunit wala pang asawa. ___2. Genie b. Mula sa salitang Pranses na “flaute”,sa Ingles na “flute”na ibig sabihin ay instrumenton pangmusika.

___3. Dalaga c. Mula sa salitang Espanyol na “jaula” na

ibig sabihin ay kulungan.

___4. Plawta d. Mula sa salitang Arabic na “Jinn” kung

Isahan at “Jinni” kung maramihan at ito

ay tungkol sa piksyonal na karakter na

sumusunod sa kagustuhan ng taong nag-

uutos sa kanya.

___5. Hawla e. Mula sa salitang “turbant”ng Pranses,

“turbante” sa Italyano, “tulbent”sa Turko At

“dulband”sa mga Persyano.

Gawain B

Panuto: Basahin ang bawat pahayag. Lagyan ng tsek (/) ang patlang kung

ito ay nagpapakita ng Transpormasyong nagaganap sa tauhan na

maaaring mangyari sa tunay na buhay at ekis (X) kung hindi.

___1.) Pinalayas ng hari ang anak dahil sa sinagot nito.

___2.) Nakita ng binata na umagos ang dugo ng babae sa tubig at nagiging

rubi.

___3.) Ang mayabang na hari’y napaiyak dahil naaalala niya ang anak niya.

___4.) Sa harap ng hari ay nakatayo ang prinsesa ang nawalang anak na

dalagang na at nasa hustong gulang na.

___5.) Napagtanto ng hari na siya’y nagkamali at naniniwala na ang Diyos

ang nagkaloob ng lahat.

Page 10: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Isaisip Panuto: Ilahad ang inyong natutunan sa aralin.( 5pts.bawat isa)

Natutuhan ko sa kuwentong “Sino ang Nagkaloob?” na kailangan ang

pananampalataya sa Diyos dahil _____________________________________________

Nalalaman ko rin ang etimolohiya ay tungkol sa ___________________

_________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Tayahin

I. Panuto: Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang bago ang

bilang. (1 puntos bawat bilang)

___1.) Mahal na mahal ng mayabang na hari ang mga anak lalo na ang

pinakabata. Sa anong kadahilanan na nabago ito at kanyang pinalayas ?

A. hindi sumunod sa utos niya

B. hindi nagustuhan ang sinagot ng anak

C. hindi nagluto ng masarap

D. hindi gusto ng hari ang anak na suwail

___2.) Aling pagbabagong naganap sa tauhan ang maaaring mangyari sa

tunay na buhay?

A. Pinalayas ng hari ang anak

B. Takot umuwi ang pastol ng baka dahil nawalan siya ng isa

C. Napagtanto ng hari na mali siya sa pagpapalayas sa anak at nagsisi.

D. Ang Pulang Diwata ay pinatay ng genie at binuhay pagkagabi. ___3. Ano

ang etimolohiya ng salitang prinsesa?

A. Princess ng Britanya C. Princesse ng Pranses

B. Prinsesa ng Pilipinas D. Prinssess ng Ingles ___4.)

Ang mga sumusunod na salita ay may etimolohiya o

pinagmulan, MALIBAN sa ?

A. Diwata B. Hawla C. Dalaga D.Anak

Page 11: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

___5.)Sa katapusan ng kuwento, anong pagbabago ang naganap sa hari?

A. Pagbabago sa damdamin C. Pagbabago sa isip

B. Pagbabago sa paniniwala D. Pagbabago sa opinion

Karagdagang Gawain Sumulat ng sariling karanasan kaugnay sa kuwento na

nakapagpapabago ng iyong paniniwala o pananaw sa buhay. (15 puntos)

RUBRIK SA PAGSULAT

Pamantayan 5 3 1

Nilalaman

Maayos at malinaw ang

organisasyon ng mga

ideya.

Hindi masyadong

malinaw ang

organisasyon ng mga

ideya.

Lumihis sa ipinapagawa

o sa dapat ipapahayag

na mensahe ng gawain.

Organisasyon Walang mali sa pagbaybay

at gramatika. May 1-5 mali sa pagbaybay

at gramatika. May 6 o higit pang mali

sa pagbaybay at

gramatika.

Kalinisan

Napakalinis ng awtput;

walang makikitang bura at

nasusunod ang tamang

anyo ng pagsulat ng liham,

gaya ng wastong palugit at

pasok.

Kakikitaan ng 1-5

pagbura ng mga salita at

hindi nasunod ang

tamang anyo ng pagsulat

ng liham, gaya ng

wastong palugit at pasok.

Kakikitaan ng 6 o higit

pang pagbura ng mga

salita at hindi nasunod

ang tamang anyo ng

pagsulat ng liham, gaya

ng wastong palugit at

pasok.

Page 12: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO
Page 13: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Susi sa Pagwawasto

Sanggunian:

Ailene Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, Mary Grace G. del Rosario (2015).Pinagyamang Pluma 9. Phoenix

Publishing House, Inc. pp. 326-337

Gawain A

1. c 2. d 3. e 4. b 5. a

Gawain B

1. X 2. X 3. / 4. / 5. /

Page 14: P rogress Z eal of P artnership FILIPINO

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land

Here the trees and flowers bloom

Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily,

The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas

Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free

With the Yakans in unity

Gallant men And Ladies fair

Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset

Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound,

Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos,

Ilongos,

All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX

Our..

Eden...

Land...

The Footprints Prayer Trees by Joyce Kilmer

One night I had a dream. I dreamed

that I was walking along the beach

with the LORD.

In the beach, there were two (2) sets

of footprints – one belong to me and

the other to the LORD.

Then, later, after a long walk, I

noticed only one set of footprints.

“And I ask the LORD. Why? Why?

Why did you leave me when I am sad

and helpless?”

And the LORD replied “My son, My

son, I have never left you. There was

only one (1) set of footprints in the

sand, because it was then that I

CARRIED YOU!

I think that I shall never see

A poem lovely as a tree.

A tree whose hungry mouth is prest

Against the earth’s sweet flowing

breast;

A tree that looks at God all day,

And lifts her leafy arms to pray;

A tree that may in Summer wear

A nest of robins in her hair;

Upon whose bosom snow has lain;

Who intimately lives with rain.

Poems are made by fools like me,

But only God can make a tree.