przewodnik po przedmiocie

Wydział Inżynierii Środowiska

Faculty of Environmental Engineering

Karty Przedmiotów

Subject Cards

Kategoria / Category Wartość / Value

Kierunek studiów Inżynieria Środowiska

Stopień studiów i forma I, stacjonarna

Spis Treści znajduje się na ostatniej stronie Table of Contents there is on the last page 2014-01-20 System zarządzania kartami przedmiotów Wydziału Inżynierii Środowiska

Zał. nr 4 do ZW 33/2012 WYDZIAŁ Inżynierii Środowiska

KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ A Nazwa w języku angielskim: Algebra and Analytic Geometry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: MAP001029 Grupa kursów: NIE

Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt SeminariumLiczba godzin zajęć zorganizowanych w Uczelni (ZZU)

30 15

Liczba godzin całkowitego nakładu pracy studenta (CNPS)

60 60

Forma zaliczenia Egzamin na ocenę

Zaliczenie na ocenę

Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy (X)

2 2 Liczba punktów ECTS

2 w tym liczba punktów odpowiadająca zajęciom

o charakterze praktycznym (P) 1 0,5 w tym liczba punktów ECTS

odpowiadająca zajęciom wymagającym bezpośredniego

kontaktu (BK) *niepotrzebne skreślić

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI

1. Zalecana jest znajomość matematyki odpowiadająca maturze na poziomie podstawowym

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie podstawowych pojęć rachunku macierzowego z zastosowaniem do rozwiązywania układów równań liniowych. C2. Opanowanie podstawowej wiedzy z geometrii analitycznej w przestrzeni. C3. Opanowanie pojęć algebry liniowej oraz podstawowej wiedzy w zakresie liczb zespolonych, wielomianów i funkcji wymiernych. C4. Stosowanie nabytej wiedzy do tworzenia i analizy modeli matematycznych w celu rozwiązywania zagadnień teoretycznych i praktycznych w różnych dziedzinach nauki i techniki.

2

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 ma podstawową wiedzę z algebry liniowej, zna metody macierzowe

rozwiązywania układów równań liniowych PEK_W02 ma podstawową wiedzę z geometrii analitycznej na płaszczyźnie i w przestrzeni,

zna równania płaszczyzny i prostej oraz krzywych stożkowych. PEK_W03 zna własności liczb zespolonych, wielomianów i funkcji wymiernych, zna

podstawowe twierdzenie algebry. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 potrafi stosować rachunek macierzowy, obliczać wyznaczniki i rozwiązywać

układy równań liniowych metodami algebry liniowej, PEK_U02 potrafi wyznaczać równania płaszczyzn i prostych w przestrzeni i stosować

rachunek wektorowy w konstrukcjach geometrycznych, PEK_U03 potrafi wykonywać obliczenia z wykorzystaniem różnych postaci liczb

zespolonych, potrafi rozkładać wielomian na czynniki a funkcję wymierną na ułamki proste.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 potrafi wyszukiwać i korzystać z literatury zalecanej do kursu oraz samodzielnie

zdobywać wiedzę PEK_K02 rozumie konieczność systematycznej i samodzielnej pracy nad opanowaniem

materiału kursu

TREŚCI PROGRAMOWE

Forma zajęć - wykład Liczba godzin

WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE. Wzory skróconego mnożenia. Przekształcanie wyrażeń algebraicznych. INDUKCJA MATEMATYCZNA. Wzór dwumianowy Newtona. Uzasadnianie tożsamości, nierówności itp. za pomocą indukcji matematycznej.

Wy1 4

GEOMETRIA ANALITYCZNA NA PŁASZCZYŹNIE. Wektory na płaszczyźnie. Działania na wektorach. Iloczyn skalarny. Warunek prostopadłości wektorów. Równania prostej na płaszczyźnie (w postaci normalnej, kierunkowej, parametrycznej). Warunki równoległości i prostopadłości prostych. Odległość punktu od prostej. Parabola, elipsa, hiperbola

Wy2 4

MACIERZE. Określenie macierzy. Mnożenie macierzy przez liczbę. Dodawanie i mnożenie macierzy. Własności działań na macierzach. Transponowanie macierzy. Rodzaje macierzy (jednostkowa, diagonalna, symetryczna itp.).

Wy3 2

WYZNACZNIKI. Definicja wyznacznika; rozwinięcie Laplace`a. Dopełnienie algebraiczne elementu macierzy. Wyznacznik macierzy transponowanej.

Wy4 2

Elementarne przekształcenia wyznacznika. Twierdzenie Cauchy`ego. Macierz nieosobliwa. Macierz odwrotna. Wzór na macierz odwrotną.

Wy5 2

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH. Układ równań liniowych. Wzory Cramera. Układy jednorodne i niejednorodne.

Wy6 2

Rozwiązywanie dowolnych układów równań liniowych. Eliminacja Gaussa; przekształcenie do układu z macierzą górną trójkątną.

Wy7 2

3

Rozwiązywanie układu z macierzą trójkątną nieosobliwą. GEOMETRIA ANALITYCZNA W PRZESTRZENI. Kartezjański układ współrzędnych. Dodawanie wektorów i mnożenie wektora przez liczbę. Długość wektora. Iloczyn skalarny. Kąt między wektorami. Orientacja trójki wektorów w przestrzeni. Iloczyn wektorowy. Iloczyn mieszany. Zastosowanie do obliczania pól i objętości.

Wy8 2

Płaszczyzna. Równanie ogólne i parametryczne. Wektor normalny płaszczyzny. Kąt między płaszczyznami. Wzajemne położenia płaszczyzn. Prosta w przestrzeni. Prosta, jako przecięcie dwóch płaszczyzn. Równanie parametryczne prostej. Wektor kierunkowy. Punkt przecięcia płaszczyzny i prostej. Proste skośne. Odległość punktu od płaszczyzny i prostej.

Wy9 3

LICZBY ZESPOLONE. Postać algebraiczna. Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych w postaci algebraicznej. Liczba sprzężona. Moduł liczby zespolonej.

Wy10 2

Argument główny. Postać trygonometryczna liczby zespolonej. Wzór de Moivre`a. Pierwiastek n-tego stopnia liczby zespolonej.

Wy11 2

WIELOMIANY. Działania na wielomianach. Pierwiastek wielomianu. Twierdzenie Bezouta. Zasadnicze twierdzenie algebry. Rozkład wielomianu na czynniki liniowe i kwadratowe. Funkcja wymierna. Rzeczywisty ułamek prosty. Rozkład funkcji wymiernej na rzeczywiste ułamki proste.

Wy12 3

Przestrzeń liniowa R^n. Liniowa kombinacja wektorów. Podprzestrzeń liniowa. Liniowa niezależność układu wektorów. Rząd macierzy, Twierdzenie Kroneckera-Capellego. Baza i wymiar podprzestrzeni liniowej przestrzeni R^n.(dla W2, W4 i W7)

Wy13 4

Przekształcenia liniowe w przestrzeni R^n. Obraz i jądro przekształcenia liniowego. Rząd przekształcenia liniowego. Wartości własne i wektory własne macierzy. Wielomian charakterystyczny. (dla W2, W4 i W7)

Wy14 4

38 Suma godzin

Forma zajęć - ćwiczenia Liczba godzin

Ćw1 Obliczenia geometryczne na płaszczyźnie z wykorzystaniem rachunku wektorowego. Wyznaczanie prostych, okręgów, elips, parabol i hiperbol o zadanych własnościach.

2

Ćw2 Obliczenia macierzowe z wykorzystaniem własności wyznaczników. Wyznaczanie macierzy odwrotnej.

2

Ćw3 Rozwiązywanie układów równań liniowych metodami macierzowymi.

2

Ćw4 Obliczenia geometryczne z wykorzystaniem iloczynu skalarnego i iloczynu wektorowego. Wyznaczanie równań płaszczyzn i prostych w przestrzeni. Obliczenia i konstrukcje geometrii analitycznej.

2

Ćw5 Obliczenia z wykorzystaniem różnych postaci liczb zespolonych z interpretacją na płaszczyźnie zespolonej

2

Ćw6 Rozkładanie wielomianu na czynniki. Wyznaczanie rozkładu funkcji wymiernej na ułamki proste

2

4

Ćw7 Na W2, W4 i W7: wyznaczanie rzędu macierzy, bazy przestrzeni liniowej, obrazu i jądra przekształcenia liniowego, wartości i wektorów własnych macierzy

2

Ćw8 Kolokwium 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład; metoda tradycyjna N2. Ćwiczenia problemowe i rachunkowe; metoda tradycyjna N3. Konsultacje N4. Praca własna studenta; przygotowanie do ćwiczeń.

OCENA OSIĄGNIĘCIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Oceny (F – formująca (w trakcie semestru), P – podsumowująca (na koniec semestru)

Numer efektu kształcenia

Sposób oceny osiągnięcia efektu kształcenia

F - Ćw PEK_U01-PEK_U03 PEK_K01-PEK_K02

Odpowiedzi ustne, kartkówki, kolokwia i/lub e-sprawdziany

F; Wy PEK_W01-PEK_W3 PEK_K02

Egzamin lub e-egzamin

F=2/3*

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA

LITERATURA PODSTAWOWA:

[1] [1] T. Huskowski, H. Korczowski, H. Matuszczyk, Algebra liniowa, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1980.

[2] [2] T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra i geometria analityczna. Przykłady i zadania, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2011.

[3] [3] T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa. Przykłady i zadania, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2005.

[4] [4] J. Klukowski, I. Nabiałek, Algebra dla studentów, WNT, Warszawa 2005. [5] [5] W. Stankiewicz, Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Cz.

A, PWN, Warszawa 2003. [6] [6] T. Trajdos, Matematyka, Cz. III, WNT, Warszawa 2005. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[1] [1] G. Banaszak, W. Gajda, Elementy algebry liniowej, część I, WNT, Warszawa 2002

[2] [2] B. Gleichgewicht, Algebra, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2004. [3] [3] T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra i geometria analityczna.. Definicje,

twierdzenia i wzory. Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2011.

5

[4] [4] T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa. Definicje, twierdzenia i wzory. Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2005.

[5] [5] E. Kącki, D.Sadowska, L. Siewierski, Geometria analityczna w zadaniach, PWN, Warszawa 1993.

[6] [6] F. Leja, Geometria analityczna, PWN, Warszawa 1972. [7] [7] A. Mostowski, M. Stark, Elementy algebry wyższej, PWN, Warszawa 1963.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Doc. dr inż. Zbigniew Skoczylas , [email protected]

6

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ A

Z EFEKTAMI KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU Inżynieria Środowiska

Odniesienie przedmiotowego efektu do efektów kształcenia zdefiniowanych dla

kierunku studiów i specjalności (o ile dotyczy)**

Cele przedmiotu***

Treści programowe***

Numer Przedmiotowy efekt

kształcenia narzędzia

dydaktycznego***

PEK_W01 (wiedza)

K1IS_W01 C1, C4 Wy1, Wy3-Wy7

1,3,4

PEK_W02 K1IS_W01 C2, C4 Wy2, Wy8-Wy9

1,3,4

PEK_W03 K1IS_W01 C3, C4 Wy10-Wy14 1,3,4 PEK_U01

(umiejętności)

K1IS_U01 K1IS_U03 C1, C4 Ćw2, Ćw3 2,3,4

PEK_U02 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw1,Ćw4 2,3,4 PEK_U03 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw5-Ćw7 2,3,4 PEK_K01- PEK_K02

(kompetencje)

K1IS_K01 C1-C4 Wy1_Wy14 Ćw1-Ćw8

1-4

** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

7


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: ANALIZA MATEMATYCZNA 1.1 A Nazwa w języku angielskim: Mathematical Analysis 1A Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: MAP001142 Grupa kursów: NIE


30 30


150 90





0 3 w tym liczba punktów odpowiadająca zajęciom

o charakterze praktycznym (P) 1 1 w tym liczba punktów ECTS




1. 1. Zalecana jest znajomość matematyki odpowiadająca maturze na poziomie rozszerzonym

CELE PRZEDMIOTU C1. Opanowanie podstawowej wiedzy dotyczącej ogólnych własności funkcji, w szczególności funkcji elementarnych oraz rozwiązywania równań i nierówności z tymi funkcjami. C2. Poznanie podstawowych pojęć z rachunku różniczkowego funkcji jednej zmiennych z wykorzystaniem do badania funkcji i rozwiązywania zadań optymalizacyjnych. C3. Opanowanie podstawowej wiedzy dotyczącej całki nieoznaczonej. C4. Stosowanie nabytej wiedzy do tworzenia i analizy modeli matematycznych w celu rozwiązywania zagadnień teoretycznych i praktycznych w różnych dziedzinach nauki i techniki.

8

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 ma podstawową wiedze z logiki i teorii mnogości, zna własności funkcji

potęgowych, wykładniczych, trygonometrycznych i odwrotnych do nich. PEK_W02 zna podstawy rachunku różniczkowego funkcji jednej zmiennej z zastosowaniem

do rozwiązywania zagadnień optymalizacyjnych PEK_W03 ma podstawową wiedzę z zakresu całki nieoznaczonej Z zakresu umiejętności: PEK_U01 potrafi rozwiązywać równania i nierówności potęgowe, wielomianowe,

wykładnicze, logarytmiczne i trygonometryczne PEK_U02 potrafi obliczać granice ciągów i funkcji, wyznaczać asymptoty funkcji, stosować

twierdzenie de L’Hospitala do symboli nieoznaczonych PEK_U03 potrafi obliczać pochodne funkcji i interpretować otrzymane wielkości, potrafi

wykorzystać różniczkę do oszacowań, potrafi rozwiązywać zadania optymalizacyjne dla funkcji jednej zmiennej, potrafi zbadać własności i przebieg funkcji jednej zmiennej

PEK_U04 potrafi wyznaczyć całkę nieoznaczoną funkcji elementarnych i funkcji wymiernych stosując własności i metody całkowania poznane na wykładzie



materiału kursu

TREŚCI PROGRAMOWE


Elementy logiki matematycznej i teorii zbiorów. Kwantyfikatory. Zbiory na prostej.

Wy1 2

Składanie funkcji. Funkcja różnowartościowa. Funkcja odwrotna i jej wykres. Funkcje potęgowe i wykładnicze oraz odwrotne do nich.

Wy2 2

Funkcje trygonometryczne. Wzory redukcyjne i tożsamości trygonometryczne. Funkcje cyklometryczne i ich wykresy.

Wy3 2

Granica właściwa ciągu. Twierdzenia o ciągach z granicami właściwymi. Liczba e. Granica niewłaściwa ciągu. Wyznaczanie granic niewłaściwych. Wyrażenia nieoznaczone.

Wy4 3

Granica funkcji w punkcie (właściwa i niewłaściwa). Granice jednostronne funkcji. Technika obliczania granic. Granice podstawowych wyrażeń nieoznaczonych. Asymptoty funkcji.

Wy5 4

Ciągłość funkcji w punkcie i na przedziale. Ciągłość jednostronna funkcji. Punkty nieciągłości i ich rodzaje. Twierdzenia o funkcjach ciągłych na przedziale domkniętym i ich zastosowania. Przybliżone rozwiązywanie równań.

Wy6 3

Pochodna funkcji w punkcie. Pochodne jednostronne i niewłaściwe. Pochodne podstawowych funkcji elementarnych. Reguły różniczkowania. Pochodne wyższych rzędów.

Wy7 2

Interpretacja geometryczna i fizyczna pochodnej. Styczna. Różniczka funkcji i jej zastosowania do obliczeń przybliżonych. Wartość

Wy8 3

9

najmniejsza i największa funkcji w przedziale domkniętym. Zadania z geometrii, fizyki i techniki prowadzące do wyznaczania ekstremów globalnych. Twierdzenia o wartości średniej (Rolleà, Lagrangeà). Przykłady zastosowania twierdzenia Lagrangeà. Wzory Taylora i Maclaurina i ich zastosowania. Reguła de L`Hospitala.

Wy9 2

Przedziały monotoniczności funkcji. Ekstrema lokalne funkcji. Warunki konieczne i wystarczające istnienia ekstremów lokalnych. Funkcje wypukłe oraz punkty przegięcia wykresu funkcji. Badanie przebiegu zmienności funkcji.

Wy10 3

Całki nieoznaczone i ich ważniejsze własności. Całkowanie przez części. Całkowanie przez podstawienie. Całkowanie funkcji wymiernych. Całkowanie funkcji trygonometrycznych.

Wy11 4

30 Suma godzin


Ćw1 Stosowanie praw logiki i teorii mnogości. 2 Ćw2 Badanie ogólnych własności funkcji (monotoniczność,

różnowartościowość, dziedzina, składanie funkcji, funkcja odwrotna). Badanie funkcji i rysownie wykresów funkcji potęgowej, wykładniczej, trygonometrycznych i odwrotnych do nich oraz ich złożeń. Rozwiązywanie równań i nierówności z tymi funkcjami.

4

Ćw3 Obliczanie granic właściwych i niewłaściwych ciągów liczbowych i funkcji (w punkcie) oraz wyrażeń nieoznaczonych. Wyznaczanie asymptot funkcji.

5

Ćw4 Badanie ciągłości funkcji w punkcie i na przedziale. Stosowanie twierdzeń o funkcji ciągłej na przedziale domkniętym do zagadnień ekstremalnych i przybliżonego rozwiązywania równań.

2

Ćw5 Obliczanie pochodnych funkcji z wykorzystaniem reguł różniczkowania z interpretacją pochodnej. Wyznaczanie stycznych do wykresu funkcji. Stosowanie różniczki do obliczeń przybliżonych (szacowania błędu).

4

Ćw6 Wyznaczanie wzorów Taylora/Maclaurina z oszacowaniem dokładności. Stosowanie reguły de L’Hospitala do obliczeń granic.

3

Ćw7 Badanie przebiegu funkcji; przedziały monotoniczności, wypukłość, ekstrema lokalne. Wyznaczanie ekstremów globalnych.

4

Ćw8 Obliczanie całek nieoznaczonych; całkowanie przez części i przez podstawienie. Całkowanie funkcji wymiernych. Całkowanie funkcji trygonometrycznych.

4


10






P - Ćw PEK_U01-PEK_U04 PEK_K01-PEK_K02

Odpowiedzi ustne, kartkówki, kolokwia

P - Wy PEK_W01-PEK_W3 PEK_K02

Egzamin



[7] [1] G. Decewicz, W. Żakowski, Matematyka, Cz. 1, WNT, Warszawa 2007. [8] [2] M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1. Przykłady i zadania,

Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2011. [9] [3] W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach, Cz. I, PWN,

Warszawa 2006. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[8] [1] G. M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i całkowy, T. I-II, PWN, Warszawa 2007.

[9] [2] M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1. Definicje, twierdzenia, wzory, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2011.

[10] R. Leitner, Zarys matematyki wyższej dla studiów technicznych, Cz. 1-2 WNT, Warszawa 2006.

[11] F. Leja, Rachunek różniczkowy i całkowy ze wstępem do równań różniczkowych, PWN, Warszawa 2008.

[12] [5] H. i J. Musielakowie, Analiza matematyczna, T. I, cz. 1 i 2, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1993.

[13] [6] W. Stankiewicz, Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Cz. B, PWN, Warszawa 2003.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Dr inż. Jolanta Sulkowska , [email protected]

11

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU ANALIZA MATEMATYCZNA 1.1 A




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 (wiedza)

K1IS_W01 C1-C4 Wy1-Wy3 1,3,4

PEK_W02 K1IS_W01 C2, C4 Wy4-Wy10 1,3,4 PEK_W03 K1IS_W01 C3, C4 Wy11 1,3,4 PEK_U01

(umiejętności)

K1IS_U01 K1IS_U03 C1-C4 Ćw1, Ćw2 2,3,4

PEK_U02 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw3, Ćw4 2,3,4 PEK_U03 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw5-Ćw7 2,3,4 PEK_U04 K1IS_U01 K1IS_U03 C3, C4 Ćw8 2,3,4 PEK_K01- PEK_K02

(kompetencje)

K1IS_K01 C1-C4 Wy1-Wy14 Ćw1-Ćw9

1-4


12


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Analiza matematyczna 2.1 A Nazwa w języku angielskim: Mathematical Analysis 2.1 A Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: MAP001156 Grupa kursów: NIE


30 30


120 90










1. Potrafi badać zbieżność ciągów oraz obliczać granice funkcji jednej zmiennej. 2. Zna rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej i jego zastosowania. 3. Zna i umie stosować całkę nieoznaczoną funkcji jednej zmiennej. 4. Zna podstawowe pojęcia z algebry liniowej.

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie konstrukcji i własności całki oznaczonej. Nabycie umiejętności stosowania całki oznaczonej (w tym niewłaściwej) do obliczeń inżynierskich. C2. Poznanie podstawowych pojęć z rachunku różniczkowego i całkowego funkcji wielu zmiennych. C3. Opanowanie podstawowej wiedzy dotyczącej szeregów liczbowych i potęgowych. C4. Stosowanie nabytej wiedzy do tworzenia i analizy modeli matematycznych w celu rozwiązywania zagadnień teoretycznych i praktycznych w różnych dziedzinach nauki i techniki.

13

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 zna konstrukcję całki oznaczonej i jej własności, zna pojęcie całki niewłaściwej PEK_W02 zna podstawy rachunku różniczkowego i całkowego funkcji wielu zmiennych PEK_W03 ma podstawową wiedzę z teorii szeregów liczbowych i potęgowych, zna kryteria

zbieżności Z zakresu umiejętności: PEK_U01 potrafi obliczać i interpretować całkę oznaczoną, potrafi rozwiązywać zagadnienia

inżynierskie z wykorzystaniem całki PEK_U02 potrafi obliczać pochodne cząstkowe, kierunkowe i gradient funkcji wielu

zmiennych i interpretować otrzymane wielkości, potrafi rozwiązywać zadania optymalizacyjne dla funkcji wielu zmiennych

PEK_U03 potrafi obliczać i interpretować całkę wielokrotną, potrafi rozwiązywać zagadnienia inżynierskie z wykorzystaniem całki podwójnej i potrójnej

PEK_U04 potrafi rozwijać funkcje w szereg potęgowy, umie wykorzystać otrzymane rozwinięcia do obliczeń przybliżonych



materiału kursu

TREŚCI PROGRAMOWE


Całka oznaczona. Definicja. Interpretacja geometryczna i fizyczna. Twierdzenie Newtona - Leibniza. Całkowanie przez części i przez podstawienie.

Wy1 2

Własności całki oznaczonej. Średnia wartość funkcji na przedziale. Zastosowania całek oznaczonych w geometrii (pole, długość łuku, objętość bryły obrotowej, pole powierzchni bocznej bryły obrotowej) i technice.

Wy2 3

Całka niewłaściwa I rodzaju. Definicja. Kryterium porównawcze i ilorazowe zbieżności. Przykłady wykorzystania całek niewłaściwych I rodzaju w geometrii i technice.

Wy3 2

Funkcje dwóch i trzech zmiennych. Zbiory na płaszczyźnie i w przestrzeni. Przykłady wykresów funkcji dwóch zmiennych. Powierzchnie drugiego stopnia.

Wy4 2

Pochodne cząstkowe pierwszego rzędu. Definicja. Interpretacja geometryczna. Pochodne cząstkowe wyższych rzędów. Twierdzenie Schwarza.

Wy5 2

Płaszczyzna styczna do wykresu funkcji dwóch zmiennych. Różniczka funkcji i jej zastosowania. Pochodne cząstkowe funkcji złożonych. Pochodna kierunkowa. Gradient funkcji.

Wy6 2

Ekstrema lokalne funkcji dwóch zmiennych. Warunki konieczne i wystarczające istnienia ekstremum. Ekstrema warunkowe funkcji dwóch zmiennych. Najmniejsza i największa wartość funkcji na zbiorze. Przykłady zagadnień ekstremalnych w geometrii i technice.

Wy7 3

14

Całki podwójne. Definicja całki podwójnej. Interpretacja geometryczna i fizyczna. Obliczanie całek podwójnych po obszarach normalnych.

Wy8 2

Własności całek podwójnych. Zamiana zmiennych w całkach podwójnych. Całka podwójna we współrzędnych biegunowych.

Wy9 2

Całki potrójne. Zamiana całek potrójnych na iterowane. Zamiana zmiennych na współrzędne walcowe i sferyczne.

Wy10 2

Zastosowania całek podwójnych i potrójnych w geometrii, fizyce i technice.

Wy11 2

Szeregi liczbowe. Definicja szeregu liczbowego. Suma częściowa, reszta szeregu. Szereg geometryczny. Warunek konieczny zbieżności szeregu. Kryteria zbieżności szeregów o wyrazach nieujemnych. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Kryterium Leibniza. Przybliżone sumy szeregów.

Wy12 4

Szeregi potęgowe. Definicja szeregu potęgowego. Promień i przedział zbieżności. Twierdzenie Cauchy`ego; Hadamarda. Szereg Taylora i Maclaurina. Rozwijanie funkcji w szereg potęgowy.

Wy13 2

30 Suma godzin


Ćw1 Obliczanie całek oznaczonych z wykorzystaniem metod poznanych na wykładzie. Badanie zbieżności całek niewłaściwych Stosowanie całki oznaczonej do obliczeń inżynierskich.

5

Ćw2 Wyznaczanie dziedzin naturalnych funkcji wielu zmiennych oraz badanie ich wykresów. Obliczanie granic i badanie ciągłości funkcji wielu zmiennych

4

Ćw3 Obliczanie pochodnych cząstkowych. Wyznaczanie płaszczyzny stycznej. Szacowanie z wykorzystaniem różniczki. Obliczanie pochodnych kierunkowych i gradientu.

3

Ćw4 Wyznaczanie ekstremów funkcji dwóch zmiennych. Wyznaczanie ekstremów warunkowych.

4

Ćw5 Obliczanie całek podwójnych i potrójnych po obszarach normalnych. Zamiana kolejności całek iterowanych. Obliczenia całek z zamianą zmiennych na współrzędne biegunowe i sferyczne. Stosowanie całki pod wójnej i potrójnej do obliczeń inżynierskich.

8

Ćw6 Obliczanie sumy szeregów liczbowych. Badanie zbieżności warunkowej i bezwarunkowej Badanie zbieżności szeregów potęgowych. Wyznaczanie szeregów Maclaurina. Przybliżone obliczanie szeregów i całek.

4

Ćw7 Kolokwium zaliczeniowe 2 30 Suma godzin

15






P - Ćw PEK_U01-PEK_U04 PEK_K01-PEK_K02

Odpowiedzi ustne, kartkówki, kolokwia

P - Wy PEK_W01-PEK_W3 PEK_K02

Egzamin



[10] W. Żakowski, W. Kołodziej, Matematyka, Cz. II, WNT, Warszawa 2003. [11] W. Żakowski, W. Leksiński, Matematyka, Cz. IV, WNT, Warszawa 2002. [12] M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 2. Przykłady i zadania, Oficyna

Wydawnicza GiS, Wrocław 2012. [13] M. Gewert, Z. Skoczylas, Równania różniczkowe zwyczajne. Teoria, przykłady,

zadania, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2011. [14] W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach, Cz. I-II, PWN,

Warszawa 2006. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[14] G. M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i całkowy, T. I-II, PWN, Warszawa 2007. [15] M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 2, Definicje, twierdzenia, wzory.

Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2012. [16] F. Leja, Rachunek różniczkowy i całkowy ze wstępem do równań różniczkowych,

PWN, Warszawa 2008. [17] R. Leitner, Zarys matematyki wyższej dla studiów technicznych, Cz. 1-2, WNT,

Warszawa 2006. [18] H. i J. Musielakowie, Analiza matematyczna, T. I, Cz. 1-2 oraz T. II, Cz. 1,

Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1993 oraz 2000. [19] J. Pietraszko, Matematyka. Teoria, przykłady, zadania, Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2000. [20] W. Stankiewicz, Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Cz. B,

PWN, Warszawa 2003. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Dr inż. Jolanta Sulkowska, [email protected]

16

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Analiza matematyczna 2.1 A




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 (wiedza)

K1IS_W01 C1, C4 Wy1-Wy3 1,3,4

PEK_W02 K1IS_W01 C2, C4 Wy4-Wy11 1,3,4 PEK_W03 K1IS_W01 C3, C4 Wy12- Wy13 1,3,4 PEK_U01

(umiejętności)

K1IS_U01 K1IS_U03 C1, C4 Ćw1 2,3,4

PEK_U02 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw2-Ćw4 2,3,4 PEK_U03 K1IS_U01 K1IS_U03 C2, C4 Ćw5 2,3,4 PEK_U04 K1IS_U01 K1IS_U03 C3, C4 Ćw6 PEK_K01- PEK_K02

(kompetencje)

K1IS_K01 C1-C4 Wy1_Wy13 Ćw1-Ćw7

1-4


17


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Biologia środowiska 1 Nazwa w języku angielskim: Environmental biology 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101093 Grupa kursów: NIE


30


90

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę


3 Liczba punktów ECTS

w tym liczba punktów odpowiadająca zajęciom

o charakterze praktycznym (P) 1 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę z zakresu nauk biologicznych

CELE PRZEDMIOTU C1. Rozumienie procesów biologicznych zachodzących w środowisku, C2. Zdobycie wiedzy w zakresie zastosowania procesów biologicznych w inżynierii środowiska C3. Umiejętność oceny możliwości renaturyzacji środowisk zdegradowanych C4. Rozumienie problemu środowiskowego zagrożenia zdrowia C5. Poznanie metod oceny zagrożeń środowiska naturalnego

18

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Wiedza na temat wzajemnych zależności elementów biotycznych i abiotycznych

środowiska PEK_W02 Jest w stanie docenić rolę procesów biologicznych w technologiach stosowanych

w inżynierii środowiska PEK_W03 Ma wiedzę pozwalającą na ocenę skutków degradacji środowiska i wynikających z

niej zagrożeń PEK_W04 Ma wiedzę na temat biologicznych metod kontroli jakości i skażenia środowiska Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Współpracować z jednostkami kontrolującymi i monitorującymi jakość

środowiska PEK_U02 Inicjować i interpretować metody biologicznej kontroli przebiegu procesów

technologicznych w zakresie oczyszczania wód, gleby i powietrza PEK_U03 Posiada umiejętność przewidywania negatywnych dla środowiska skutków

inwestycji inżynierskich Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy występowania zagrożeń dla środowiska i zdrowia człowieka

wynikających z jego degradacji PEK_K02 K02Jest wrażliwy na możliwy wpływ na zdrowie zaburzeń funkcjonalnych

ekosystemów i stosowanych rozwiązań inżynierskich w zakresie inżynierii środowiska

TREŚCI PROGRAMOWE


Środowisko jako ogół elementów przyrodniczych w stanie naturalnym i przekształconych w wyniku działalności człowieka. Hierarchia układów biologicznych Molekularne podstawy życia. Najważniejsze cechy organizmów żywych. Biomolekuły - białka, kwasy nukleinowe, węglowodany i tłuszczowce;budowa i funkcja.

Wy1 2

Teoria komórkowej budowy organizmów. Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej(roślinnej i zwierzęcej). Wyjątki od komórkowej budowy organizmów

Wy2 2

Wirusy, bakterie, grzyby glony ,i ich rola w biosferze. Różnicowanie komórek w aspekcie organogenezy. Organizmy tkankowe.

Wy3 2

Przemiany materii i energii na poziomie komórki i organizmu. Anabolizm, katabolizm i przemiany amfiboliczne. Odżywianie organizmów - auto- i heterotrofia.

Wy4 2

Biokataliza - budowa, funkcje enzymów, kinetyka reakcji enzymatycznych. Przemiany energetyczne- foto- i chemosynteza, oddychanie komórkowe (tlenowe, beztlenowe, fermentacja). Wymagania pokarmowe organizmów żywych

Wy5 2

Prawo minimum i zasada tolerancji. Siedlisko i nisza ekologiczna. Równoważniki ekologiczne. Charakterystyka osobnika. Zasady ekologii populacji. Charakterystyka, Interakcje i dynamika populacji. Struktura i funkcjonowanie biocenoz. Poziomy troficzne. Dominanty ekologiczne. Różnorodność gatunkowa biocenoz i jej wskaźniki.

Wy6 2

19

Ekosystemy i systemy wielo-ekosystemowe. Ekosystemy naturalne i antropogeniczne. Produkcja i rozkład w przyrodzie. Przepływ energii przez ekosystem. Krążenie materii. Rola mikroorganizmów w cyklach biogeochemicznych węgla, azotu, siarki i żelaza. Stabilność struktury i funkcji, mechanizmy regulacji homeostazy ekosystemu. Dojrzewanie ekosystemu - sukcesja pierwotna i wtórna.

Wy7 2

Zbiorniki wód powierzchniowych jako ekosystemy. Zespoły ekologiczne w wodach i ich przystosowanie do środowiska. Wpływ organizmów na jakość ujmowanej i uzdatnionej wody- zagrożenia zdrowotne. Choroby przenoszone drogą wodną . Podatność drobnoustrojów na procesy dezynfekcji. Jakość zdrowotna wody dezynfekowanej

Wy8 2

Samooczyszczanie wód. Heterotroficzna biocenoza osadu czynnego. Grupy fizjologiczne bakterii w osadzie czynnym. Mikrobiologiczne przyczyny zaburzeń sedymentacji osadu. Biologiczne usuwanie związków azotu i fosforu ze ścieków. Rola pierwotniaków, wrotków i innych organizmów w osadzie czynnym i błonach biologicznych. Usuwanie patogenów w procesie oczyszczania ścieków.

Wy9 2

Ekosystemy gleb naturalnych. Tworzenie się próchnicy, jej rodzaje i procesy mineralizacji. Mikroflora i mikrofauna glebowa. Efekt rizosfery. Erozja gleby. Wyjaławianie i degradacja gleb. Nawożenie sztuczne i naturalne - konsekwencje ekologiczne

Wy10 2

Techniczne i biologiczne metody renaturacji zbiorników i cieków wodnych; biomanipulacja . Metody, korzyści i ograniczenia bioremediacji zanieczyszczonych wód, gleb i gruntów. Korozja mikrobiologiczna.

Wy11 2

Oddziaływanie na środowisko i zdrowie obiektów gospodarki komunalnej (zbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych ,oczyszczalnie ścieków). Elementy parazytologii sanitarnej

Wy12 2

Bioindykacja jakości wody, gleby i powietrza. Wykorzystanie organizmów wskaźnikowych do oceny stanu środowiska. Metody oceny stanu sanitarnego wody i gleby. Ocena mikrobiologicznej jakości powietrza.

Wy13 2

Organizmy introdukowane i genetycznie modyfikowane organizmy. Cele i skutki środowiskowe

Wy14 2

Wy15 Kolokwium 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny (prezentacje multimedialne) N2. Wykład problemowy(prezentacje multimedialne) i dyskusja N3. Konsultacje indywidualne N4. Praca własna - przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego

20





F1 Praca własna-przygotowanie do kolokwium PEK_W01÷ PEK_W04 PEK_U01÷PEK_U03 PEK_K01÷PEK_K02

P=F1



[15] Solomon, Berg, Matrin, Villee: Biologia, Oficyna Wydawnicza MULTICO Warszawa 1996.

[16] H. G. Schlegel: Mikrobiologia ogólna. PWN, Warszawa [17] Krebs Ch. Ekologia PWN Warszawa 2011 [18] Siemiański M.:Srodowiskowe zagrożenia zdrowia PWN Warszawa 2001 [19] Karaczun Z.M.,Indeka L.G.: Ochrona środowiska, Agencja Wydawnicza ARIES, 1996[20] Traczewska T.: Biologiczne metody oceny skażenia środowiska Oficyna Wydawnicza

PWr. Wrocław 2011 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[21] Pawlaczyk-Szpilowa M.: Biologia i ekologia, Oficyna Wydawnicza PW 1997 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Teodora Malgorzata Traczewska, [email protected]

21

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Biologia środowiska 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 (wiedza)

K1IS_W03, K1IS_W08 C1 Wy1÷Wy7 N1÷N4

PEK_W02 K1IS_W03, K1IS_W08 C1,C2 Wy8÷Wy10 N1÷N4 PEK_W03 K1IS_W03, K1IS_W08 C1,C3,C4 Wy6÷Wy8,

Wy14 N1÷N4

PEK_W04 K1IS_W03, K1IS_W08 C1,C4 Wy11÷Wy13, Wy6

N1÷N4

PEK_U01 (umiejętnoś

ci)

K1IS_U03, K1IS_U07, K1IS_U10 C1,C4 Wy8÷Wy15 N1÷N4

PEK_U02 K1IS_U03, K1IS_U07, K1IS_U10 C1,C4,C5 Wy11÷Wy13 N1÷N4 PEK_U03 K1IS_U03, K1IS_U07, K1IS_U10 C1,C4,C5 Wy1÷Wy15 N1÷N4 PEK_K01

(kompetencje)

K1IS_K02, K1IS_K03 C1,C4,C5 Wy1÷Wy15 N1÷N4

PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K03 C1,C4,C5 Wy6÷Wy15 N1÷N4 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

22


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Biologia środowiska 2 Nazwa w języku angielskim: Environmental biology 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101097 Grupa kursów: NIE


30


90









1. 1. Ma podstawową wiedzę z zakresu nauk biologicznych

CELE PRZEDMIOTU C1. Rozumienie procesów biologicznych zachodzących w środowisku, C2. Zdobycie wiedzy w zakresie zastosowania procesów biologicznych w inżynierii środowiska C3. Umiejętność oceny możliwości renaturyzacji środowisk zdegradowanych C4. Rozumienie problemu środowiskowego zagrożenia zdrowia C5. Poznanie metod oceny zagrożeń środowiska naturalnego wynikających z antropopresji

23

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Wiedza na temat wzajemnych zależności elementów biotycznych i abiotycznych

środowiska PEK_W02 Jest w stanie docenić rolę procesów biologicznych w technologiach stosowanych

w inżynierii środowiska PEK_W03 Ma wiedzę pozwalającą na ocenę skutków degradacji środowiska i wynikających z

niej zagrożeń Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Współpracować z jednostkami kontrolującymi i monitorującymi jakość

środowiska PEK_U02 Inicjować i interpretować metody biologicznej kontroli przebiegu procesów

technologicznych w zakresie oczyszczania wód, gleby i powietrza Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy występowania zagrożeń dla środowiska wynikających z jego

degradacji PEK_K02 Jest wrażliwy na możliwy wpływ na zdrowie zaburzeń funkcjonalnych

ekosystemów i stosowanych rozwiązań inżynierskich w zakresie inżynierii środowiska

TREŚCI PROGRAMOWE

Forma zajęć - laboratorium Liczba godzin

La1 Budowa i obsługa mikroskopu. Komórkowa i tkankowa budowa organizmów. Bioróżnorodność

2

La2 Budowa i funkcja enzymów. Zastosowanie badań enzymatycznych w inżynierii środowiska

2

La3 Rola organizmów autotroficznych w środowisku. Drobnoustroje foto- i chemosyntetyzujące i ich rola w inżynierii środowiska.

2

La4 Procesy tlenowego i beztlenowego oddychania komórkowego- wykorzystanie w inżynierii środowiska.

2

La5 Biologiczne procesy rozkładu materii organicznej. Biologiczne oczyszczanie ścieków. Kompostowanie.

2

La6 Budowa organizmów roślinnych i zwierzęcych z uwzględnieniem wpływu czynników środowiskowych.

2

La7 Biomoniroring. Metody bioindykacji stanu środowiska 2 La8 Przegląd biocenoz pochodzących z różnych środowisk

(plankton,peryfiton, bentos, makrofity oraz edafon). Zastosowanie w ocenie stanu środowiska,

2

La9 Fitoremediacja i mikrobiologiczna remediacja środowisk skażonych. 2 La10 Badania biologiczne w ocenie pracy urządzeń w inżynierii

środowiska. Analiza mikrobiologiczna wody, gleby i powietrza 2

La11 Formy współżycia organizmów z elementami parazytologii sanitarnej.

2

La12 Ocena toksyczności zanieczyszczeń wody i gleby metodami 2

24

biologicznymi La13 Ocena genotoksyczności zanieczyszczeń wody i gleby. 2 La14 Dezynfekcja i sterylizacja w inżynierii środowiska. 2 La15 Odczytanie wyników. Zaliczenie. 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykonanie i opracowanie wyników analiz N2. Przygotowanie teoretyczne do tematów-praca własna N3. Dyskusja problemowa N4. Przygotowanie sprawozdania N5. Konsultacje indywidualne





F1 PEK_W01÷ PEK_W03 PEK_U01÷ PEK_U02

wejściowki

P=F1



[21] [1] Traczewska T.: Biologiczne metody oceny skażenia środowiska Oficyna Wydawnicza PWr. Wrocław 2011

[22] [2] SadowskaA. ObidowskaG., Rumowska M. Ekotoksykologia Wydawnictwo SGGW Warszawa 200 0

[23] Lemmer H. Przyczyny powstawania i zwalczania osadu spęczniałego, wyd.Seidel Przywecki Szczecin 2000

[24] [4] Nawrocki J., Biłozor S. Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne, PWN Warszawa2000

[25] E-instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych z biologii środowiska LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[22] Pawlaczyk-Szpilowa M.: Biologia i ekologia, Oficyna Wydawnicza PW 1997. [23] Faurie C. Ferra Ch., Medori P. Devaux J. Ecology, Science and Practis.A.A.Balkema

Publishers Paris 1998 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Teodora Małgorzata Traczewska, [email protected].

25

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Biologia środowiska 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03, K1IS_W08 C1 La1, La3, La4, La8

N2, N4, N5

PEK_W02 K1IS_W03, K1IS_W08 C2 La2÷La5, La10

N2÷N5

PEK_W03 K1IS_W03, K1IS_W08 C3 La6, La8, La9, La12,

La13

N1÷N5

PEK_U01 K1IS_U05, K1IS_U08, K1IS_U10 C3,C5 La2÷La4, La7, La10,

La11

N2÷N5

PEK_U02 K1IS_U05, K1IS_U08, K1IS_U10 C2,C3 La5, La7, La9, La12,

La13

N1÷N5

PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K03, K1IS_K06 C4, C5 La6÷La9, La14

N2÷N5

PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K03, K1IS_K06 C4, C5 La6÷La9, La14

N2÷N5


27


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Bioremediacja Nazwa w języku angielskim: Bioremediation Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60





o charakterze praktycznym (P) 1,5 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii i chemii 3.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy dotyczącej występowania zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym C2. Zdobycie wiedzy dotyczącej wpływu czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych na biodegradację związków chemicznych C3. Zdobycie wiedzy na temat możliwości zastosowania metod biologicznych do eliminacji zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych ze środowiska gruntowo-wodnego C4. Zdobycie wiedzy na temat sposobu monitorowania przebiegu procesu biologicznego oczyszczania

28

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę o pochodzeniu i rodzajach zanieczyszczeń występujących

w środowisku gruntowo-wodnym PEK_W02 Zna mechanizmy biotransformacji i biodegradacji zanieczyszczeń PEK_W03 Ma podstawową wiedzę na temat metod bioremediacji wód i gruntów PEK_W04 Ma podstawową wiedzę na temat metod fitoremediacji wód i gruntów PEK_W05 Zna metody oceny monitorowania procesu biologicznego oczyszczania Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi w sposób kompetentny wypowiedzieć się na temat możliwości

wykorzystania metod biologicznych do remediacji skażonych terenów

TREŚCI PROGRAMOWE


Charakterystyka zanieczyszczeń występujących w środowisku gruntowo-wodnym. Wpływ zanieczyszczeń na fizyczne i mechaniczne właściwości gruntów.

Wy1 2

Biodegradacja i biotransformacja. Czynniki biologiczne, chemiczne i środowiskowe mające wpływ na przebieg procesu biodegradacji

Wy2 2

Wy3 Metody oceny biodegradowalności związków chemicznych 2 Bioremediacja - definicja i cele. Kryteria decydujące o możliwości zastosowania procesu bioremediacji

Wy4 2

Bioaugmentacja. Materiał biologiczny wykorzystywany w procesie bioremediacji. Biopreparaty

Wy5 2

Wy6 Biostymulacja. Biosurfaktanty jako stymulatory procesu bioremediacji 2 Wy7 Technologie bioremediacji gruntów w warunkach in situ 2 Wy8 Technologie bioremediacji gruntów w warunkach ex situ 2

Fitoremediacja; definicja i cele. Mechanizmy przystosowawcze roślin umożliwiające rozwój w obecności ksenobiotyków.

Wy9 2

Czynniki mające wpływ na biodostępność zanieczyszczeń organicznych dla roślin

Wy10 2

Sposoby oczyszczania gleby za pomocą roślin: fitoekstrakcja, rizofiltracja, fitostabilizacja

Wy11 2

Sposoby oczyszczania gleby za pomocą roślin: fitodegradacja, biodegradacja ryzosferyczna, fitowolatylizacja

Wy12 2

Wy13 Zastosowanie roślin w procesie oczyszczania ścieków 2 Wy14 Korzyści i ograniczenia w zastosowaniu fitoremediacji 2 Wy15 Monitoring procesu bioremediacji. Biosensory 2

30 Suma godzin

29

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład N2. Przygotowanie referatu





P PEK_W01, PEK_W02,PEK_W03, PEK_W04,PEK_W05, PEK_K01

Przygotowanie referatu



[26] Kołwzan B. 2005: Bioremediacja gleb skażonych produktami naftowymi wraz z oceną ekotoksykologiczną. Monografia 44, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

[27] Kołwzan B., Adamiak W., Grabas K., Pawełczyk A.: Wstęp do mikrobiologii środowiska, podręcznik w wersji internetowej, www.oficyna.pwr.wroc.pl

[28] Baran S., Turski R. 1996: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. AR w Lublinie, Lublin

[29] Buczkowski R. i in. 2002: Metody remediacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi. UMK, Toruń,

[30] Greinert H., Greinert A. 1999: Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego, Wyd. Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[24] Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa

[25] Adriano D.C. i in. (red.) 1999: Bioremediation of contaminated soils. ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI, USA

[26] Raskin I, Ensley B.D. (red.) 2000: Phytoremediation of toxic metals: Using plants to clean up the environment. John Wiley & Sons., New York.


Barbara Kołwzan, [email protected]

30

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Bioremediacja




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_WO3,K1IS_WO9 C1 Wy1-2 N1-2 PEK_W02 K1IS_WO3,K1IS_WO9 C2 Wy2-3 N1-2 PEK_W03 K1IS_WO3,K1IS_WO9 C3 Wy4-8 N1-2 PEK_W04 K1IS_WO3,K1IS_WO9 C3-4 Wy10-14 N1-2 PEK_W05 K1IS_WO3,K1IS_WO9 C4 Wy15 N1-2 PEK_K01 K1IS_K02 C2 Wy4-15 N1-2


31


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Bioremediacja Nazwa w języku angielskim: Bioremediation Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii i chemii 3.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy dotyczącej występowania zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym C2. Zdobycie wiedzy dotyczącej wpływu czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych na biodegradację związków chemicznych C3. Zdobycie wiedzy na temat możliwości zastosowania metod biologicznych do eliminacji zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych ze środowiska gruntowo-wodnego C4. Zdobycie wiedzy na temat sposobu monitorowania przebiegu procesu biologicznego oczyszczania

32

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę o pochodzeniu i rodzajach zanieczyszczeń występujących

w środowisku gruntowo-wodnym PEK_W02 Zna mechanizmy biotransformacji i biodegradacji zanieczyszczeń PEK_W03 Ma podstawową wiedzę na temat metod bioremediacji wód i gruntów PEK_W04 Ma podstawową wiedzę na temat metod fitoremediacji wód i gruntów PEK_W05 Zna metody oceny monitorowania procesu biologicznego oczyszczania Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi w sposób kompetentny wypowiedzieć się na temat możliwości

wykorzystania metod biologicznych do remediacji skażonych terenów

TREŚCI PROGRAMOWE


Charakterystyka zanieczyszczeń występujących w środowisku gruntowo-wodnym. Wpływ zanieczyszczeń na fizyczne i mechaniczne właściwości gruntów.

Wy1 2

Biodegradacja i biotransformacja. Czynniki biologiczne, chemiczne i środowiskowe mające wpływ na przebieg procesu biodegradacji

Wy2 2

Wy3 Metody oceny biodegradowalności związków chemicznych 2 Bioremediacja - definicja i cele. Kryteria decydujące o możliwości zastosowania procesu bioremediacji

Wy4 2

Bioaugmentacja. Materiał biologiczny wykorzystywany w procesie bioremediacji. Biopreparaty

Wy5 2

Wy6 Biostymulacja. Biosurfaktanty jako stymulatory procesu bioremediacji 2 Wy7 Technologie bioremediacji gruntów w warunkach in situ 2 Wy8 Technologie bioremediacji gruntów w warunkach ex situ 2

Fitoremediacja; definicja i cele. Mechanizmy przystosowawcze roślin umożliwiające rozwój w obecności ksenobiotyków.

Wy9 2

Czynniki mające wpływ na biodostępność zanieczyszczeń organicznych dla roślin

Wy10 2

Sposoby oczyszczania gleby za pomocą roślin: fitoekstrakcja, rizofiltracja, fitostabilizacja

Wy11 2

Sposoby oczyszczania gleby za pomocą roślin: fitodegradacja, biodegradacja ryzosferyczna, fitowolatylizacja

Wy12 2

Wy13 Zastosowanie roślin w procesie oczyszczania ścieków 2 Wy14 Korzyści i ograniczenia w zastosowaniu fitoremediacji 2 Wy15 Monitoring procesu bioremediacji. Biosensory 2

30 Suma godzin

33

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład N2. Przygotowanie referatu





P PEK_W01, PEK_W02,PEK_W03, PEK_W04,PEK_W05, PEK_K01

Przygotowanie referatu



[31] Kołwzan B. 2005: Bioremediacja gleb skażonych produktami naftowymi wraz z oceną ekotoksykologiczną. Monografia 44, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

[32] Kołwzan B., Adamiak W., Grabas K., Pawełczyk A.: Wstęp do mikrobiologii środowiska, podręcznik w wersji internetowej, www.oficyna.pwr.wroc.pl

[33] Baran S., Turski R. 1996: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. AR w Lublinie, Lublin

[34] Buczkowski R. i in. 2002: Metody remediacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi. UMK, Toruń,

[35] Greinert H., Greinert A. 1999: Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego, Wyd. Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra


[27] Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa

[28] Adriano D.C. i in. (red.) 1999: Bioremediation of contaminated soils. ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI, USA

[29] Raskin I, Ensley B.D. (red.) 2000: Phytoremediation of toxic metals: Using plants to clean up the environment. John Wiley & Sons., New York.


Barbara Kołwzan, [email protected]

34

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Bioremediacja




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_WO3 C1 Wy1-2 N1-2 PEK_W02 K1IS_WO3 C2 Wy2-3 N1-2 PEK_W03 K1IS_WO3 C3 Wy4-8 N1-2 PEK_W04 K1IS_WO3 C3-4 Wy10-14 N1-2 PEK_W05 K1IS_WO3 C4 Wy15 N1-2 PEK_K01 K1IS_K02 C2 Wy4-15 N1-2


35


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Budownictwo Nazwa w języku angielskim: Building Engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISB000001 Grupa kursów: NIE


15 15


60 30






o charakterze praktycznym (P) 0,5 0,5 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę z rysunku technicznego i geometrii wykreślnej

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu właściwości i zastosowań materiałów budowlanych C2. Zdobycie wiedzy o roli zadaniach i podstawowych elementów konstrukcyjnych występujących w budynku C3. Poznanie podstawowych warunków technicznych i kryteriów doboru elementów i układów konstrukcyjnych w budynkach wykonywanych metodami tradycyjnymi C4. Nabycie umiejętności wykonania projektu architektoniczno budowlanego budynku mieszkalnego

36

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie rodzajów, właściwości i zastosowania podstawowych

materiałów budowlanych, elementów i układów konstrukcyjnych PEK_W02 Ma wiedzę o roli zadaniach i podstawowych elementów konstrukcyjnych i

wykończeniowych występujących w budynku. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Umie zaprojektować podstawowe elementy konstrukcyjne budynku PEK_U02 Umie wykonać projekt architektoniczno budowlany budynku jednorodzinnego

wykonanego metodą tradycyjną Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Student rozumie potrzebę zdobywania i łączenia wiedzy różnych dziedzin i jej

pogłębiania

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie podstawowych właściwości i zastosowań najważniejszych materiałów budowlanych

Wy1 2

Wymagania stawiane budynkom. Układy konstrukcyjne. Sztywność przestrzenna

Wy2 2

Wy3 Roboty ziemne i fundamenty 2 Wy4 Ściany i Stropy 2 Wy5 Dachy i stropodachy 2 Wy6 Schody 2

Podłogi i posadzki. Stolarka budowlana. Izolacje termiczne, przeciwwilgociowe i akustyczne

Wy7 2


Forma zajęć - projekt Liczba godzin

Pr1 Zasady sporządzania projektów 2 Pr2 Koordynacja wymiarowa. Unifikacja w budownictwie 2 Pr3 Zasady sporządzania rysunków architektoniczno budowlanych 2

Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Pr4 2

Pr5 Obciążenia w budynkach 2 Pr6 Schody - rodzaje elementy i układy w rzutach i przekrojach 2 Pr7 Konsultacje projektów 3

15 Suma godzin

37

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny. Z wykorzystaniem prezentacji slajdów i multimediów N2. Wykonanie i prezentacja projektu N3. Konsultacje





P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_K01

Kolokwium

F1 PEK_U01, PEK_U02

Obrona i oddanie projektu



[36] Praca zbiorowa. Budownictwo Ogólne, t. 1: Materiały i wyroby budowlane, Arkady, Warszawa 2010

[37] Piotr Klemm (red ) Budownictwo Ogólne, t. 2: Fizyka Budowli , Arkady, Warszawa 2010

[38] Praca zbiorowa. Budownictwo Ogólne, t. 3: Elementy budynków. Podstawy projektowania, Arkady, Warszawa 2011

[39] Praca zbiorowa. Budownictwo Ogólne, t. 3: Konstrukcje budynków, Arkady, Warszawa 2011

[40] Praca zbiorowa. Budownictwo Ogólne, t. 4: Konstrukcje budynków, Arkady, Warszawa 2009

[41] Markiewicz P. Vademecum projektanta. Prezentacja nowoczesnych technologii budowlanych. Archi-Plus, Kraków 2002

[42] Markiewicz P. Vademecum projektanta. Projekt jednego domu w pięciu technologach. Archi-Plus, Kraków 2002

[43] Markiewicz P. Vademecum projektanta. Detale projektowe nowoczesnych technologii budowlanych. Archi-Plus, Kraków 2004

[44] Schabowicz K., Gorzela T. Materiały do ćwiczeń projektowych z budownictwa ogólnego / Wrocław : Dolnośląskie Towarzystwo Edukacyjne, 2009

[45] Michalak H., Pyrak S., Domy jednorodzinne konstruowanie i obliczanie, Arkady, Warszawa, 2004


[30] Misiakiewicz E., Skowroński W., Rysunek techniczny budowlany. Arkady Warszawa 2004

[31] Praca zbiorowa pod red Panasa J., Nowy poradnik majstra budowlanego, Arkady Warszawa 2005

38

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Wojciech Słomka, [email protected]

39

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Budownictwo




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W04 C1 Wy1 N1 PEK_W02 K1IS_W04 C2 Wy2, Wy3,

Wy4, Wy5, Wy6, Wy7

N1

PEK_U01 K1IS_U04 C3 Pr1, Pr2, Pr3, Pr4, Pr5, Pr6

N2, N3

PEK_U02 K1IS_U04 C4 Pr1, Pr2, Pr3, Pr4, Pr5, Pr6

N2, N3

PEK_K01 K1IS_K01 C1, C2, C3, C4

Wy1, Wy2, Wy3, Wy4, Wy5, Wy6,

Wy7

N1, N3


40


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Chemia Nazwa w języku angielskim: Chemistry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101092 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma wiedzę i umiejętności wymagane od kandydata na studia w wymienionym wyżej kierunku

CELE PRZEDMIOTU C1. Uzyskanie wiedzy w zakresie chemii, niezbędnej do zrozumienia zjawisk występujących w inżynierii środowiska. C2. Uzyskanie wiedzy z zakresu podstaw opisu chemicznych i fizykochemicznych zjawisk oraz procesów stosowanych w technologiach inżynierii środowiska. C3. Nabycie umiejętności poprawnego i efektywnego stosowania poznanych zasad i praw chemii do analizy zagadnień o charakterze inżynierskim. C4. Nabycie umiejętności wykonania elementarnych obliczeń chemicznych, niezbędnych dla rozumienia i prawidłowego prowadzenia procesów technologicznych stosowanych w inżynierii środowiska.

41

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat właściwości chemicznych i fizykochemicznych materii. PEK_W02 Zna podstawowe zasady biegu reakcji i procesów o charakterze chemicznym. PEK_W03 Zna podstawy obliczeń chemicznych dla roztworów wodnych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wyszukiwać i analizować informację chemiczną niezbędną dla

podstawowego opisu procesu. PEK_U02 Potrafi przewidywać kierunki i charakter przemian chemicznych i

fizykochemicznych. PEK_U03 Potrafi wyróżnić cechy chemiczne procesów technicznych w inżynierii środowiska

i naturalnych oraz opisać je. PEK_U04 Potrafi obliczyć zapotrzebowanie na reagenty, stężenia indywiduów chemicznych

w roztworach. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi powiązać oraz przedstawić zagrożenia dla środowiska naturalnego i

środowiska człowieka wynikające z chemizmu materiałów i substancji.

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawowe pojęcia i jednostki, liczność, stężenie, roztwory wodne, stężenie a aktywność składnika, pH, słabe i mocne elektrolity, ich równowagi, roztwory buforowe, hydroliza, rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności.

Wy1 2

Budowa atomu, jądro atomowe, szeregi promieniotwórcze, struktura elektronowa atomu, rozbudowa powłok elektronowych, pierwiastki, układ okresowy pierwiastków, energia jonizacji, elektroujemność, polaryzowalność, promień atomowy, rozbudowa struktury elektronowej a położenie w układzie okresowym.

Wy2 2

Cząsteczki, orbitale molekularne, hybrydyzacja orbitali, znaczenie hybrydyzacji sp3 (CH4, NH3, H2O), wolne pary elektronowe i ich znaczenie, dipole, spektroskopia.

Wy3 2

Gazy, ciecze, ciała stałe, rodzaje wiązań, wiązania kowalencyjne i jonowe, metaliczne, oddziaływania słabe (międzycząsteczkowe), wiązanie wodorowe, woda, ciało stałe i jego struktura, krystalografia, defekty w kryształach, promienie jonowe, przewodnictwo elektryczne kryształów jonowych, stałe elektrolity.

Wy4 2

Reakcje chemiczne i ich klasyfikacje włącznie z reakcjami red-ox., efekt energetyczny reakcji, równowaga chemiczna, aktywność, współczynnik aktywności, kompleks aktywny i rola katalizatora, kinetyka reakcji, rząd reakcji, szybkość złożonego procesu chemicznego.

Wy5 2

Elementy termodynamiki chemicznej, entalpia swobodna, stała równowagi chemicznej a zmiana entalpii swobodnej, ciepło właściwe, przemiany fazowe.

Wy6 2

Równowagi fazowe, wykresy równowag fazowych, układy eutektyczne, związki topiące się kongruentnie i niekonguentnie,

Wy7 2

42

azeotrop, destylacja (rektyfikacja), krystalizacja. Roztwory, układy koloidalne, zawiesiny, budowa i właściwości cząstek koloidalnych, zjawiska elektrokinetyczne, zjawiska powierzchniowe, flotacja.

Wy8 2

Związki koordynacyjne, wiązanie donorowo-akceptorowe, jon centralny, ligandy i ich typy, liczba koordynacyjna, równowagi w roztworach związków kompleksowych, znaczenie kompleksów w rozpuszczalności osadów.

Wy9 2

Elektrochemia, utlenianie i redukcja w ogniwach, półogniwo a reakcja utleniająco-redukcyjna, potencjał półogniwa, szeregi elektrochemiczne, ogniwa, zależność potencjału półogniwa od stężeń reagentów, elektroliza, typy ogniw, akumulator, ogniwa paliwowe, korozja elektrochemiczna, ochrona elektrochemiczna.

Wy10 2

Nasycone, nienasycone i aromatyczne związki organiczne, grupy funkcyjne.

Wy11 2

Wy12 Chemia tworzyw sztucznych, właściwości tworzyw sztucznych. 2 Pierwiastki i związki chemiczne, charakterystyka / właściwości związków / procesy technologiczne (1).

Wy13 2

Pierwiastki i związki chemiczne, charakterystyka / właściwości związków / procesy technologiczne (2).

Wy14 2

Metody analizy chemicznej, przedstawienie i wiarygodność wyników analiz.

Wy15 2

30 Suma godzin


Ćw1 Jednostki. Dokładność obliczeń. Obliczanie stężeń w roztworach. Mol, masa molowa. Przeliczanie stężeń wyrażonych w różnych jednostkach.

1

Ćw2 Rozcieńczanie i mieszanie roztworów. 1 Ćw3 Stechiometria; obliczenie zmian liczności i stężeń reagentów w

wyniku reakcji. 1

Ćw4 Elektrolity mocne i słabe, Kw, pKw, pH. 1 Ćw5 Dysocjacja słabych elektrolitów, stała równowagi dysocjacji. 1 Ćw6 Powtórzenie materiału, zadania przeglądowe. 1 Ćw7 Kolokwium 1. 1 Ćw8 Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów w obecności

mocnych kwasów. 1

Ćw9 Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów w obecności mocnych zasad.

1

Ćw10 Roztwory buforowe. 1 Ćw11 Hydroliza. 1 Ćw12 Iloczyn rozpuszczalności; sole. 1 Ćw13 Iloczyn rozpuszczalności; wodorotlenki. 1 Ćw14 Powtórzenie materiału, zadania przeglądowe. 1 Ćw15 Kolokwium 2. 1

43

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny z prezentacjami multimedialnymi. Zbiory pytań testowych. Egzamin testowy. N2. Ćwiczenia rachunkowe z wykorzystaniem własnych i ogólnodostępnych zbiorów zadań, zadania sprawdzające i kontrolne (zaliczenie). N3. Konsultacje. N4. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń, rozwiązywanie zadań. N5. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu (testu).





P1 egzamin testowy PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03; dla wykładu

P2 PEK_W03, PEK_U04; dla ćwiczeń

P2 uwarunkowane F1-F2

F1-F2 PEK_W03, PEK_U04; dla ćwiczeń

kontrolne zadania zaliczeniowe

44



[46] Loretta Jones, Peter Atkins, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006

[47] Irena Barycka, Krzysztof Skudlarski, Podstawy chemii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, np. 2001

[48] Andrzej Jabłoński i inni, Obliczenia w chemii nieorganicznej, praca zbiorowa; Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, wydań było wiele (wybór do uzgodnienia z prowadzącym zajęcia)


[32] zalecane na wykładzie źródła internetowe [33] ogólnodostępne podręczniki z chemii ogólnej [34] podręczniki dla szkół średnich z chemii w zakresie rozszerzonym OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Włodzimierz Szczepaniak, [email protected]

45

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Chemia




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02, K1IS_W03 C1, C2 Wy1-Wy15 N1, N3, N5 PEK_W02 K1IS_W02, K1IS_W03 C1, C2 Wy1-Wy15 N1, N3, N5 PEK_W03 K1IS_W02, K1IS_W03 C1, C2, C4 Wy1-Wy15,

Ćw1-Ćw15 N1-N5

PEK_U01 K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U05, K1IS_U10

C1, C2, C3 Wy1-Wy15 N1, N3, N5


C1, C2, C3 Wy1-Wy15 N1, N3, N5


C1, C2, C3 Wy1-Wy15 N1, N3, N5


C4 Ćw1-Ćw15 N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K06 C1-C4 Wy1-Wy15, Ćw1-Ćw8

N1-N5


46


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Chemia wody Nazwa w języku angielskim: Water chemistry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101104 Grupa kursów: NIE


30 15


60 60










1. Ma wiedzę w zakresie chemii nieorganicznej i organicznej

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studentów z właściwościami fizycznymi i chemicznymi wody, składem chemicznym wód naturalnych, ich zanieczyszczeniami, klasyfikacją i normami jakości wody C2. Zapoznanie studentów z poziomem zanieczyszczenia wód oraz możliwością oceny jej jakości C3. Nabycie umiejętności analizy fizyczno-chemicznej wody C4. Nabycie umiejętności obliczeń chemicznych w zakresie chemii wody C5. Umiejętność pracy w grupie

47

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie badań fizycznych i chemicznych wynikających z wymagań

stawianych wodzie przeznaczonej do spożycia PEK_W02 Zna przydatność analizy fizyczno-chemicznej do oceny jakości wody Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykonać analizę fizyczno-chemiczną wody PEK_U02 Ma umiejętność oceny jakości wody i jej przydatności do spożycia PEK_U03 Posiada umiejętność zaplanowania eksperymentu, jego wykonania i poprawnej

interpretacji uzyskanych wyników Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról, w tym

lidera, wykonawcy i sprawozdawcy

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Ziemski cykl hydrologiczny 2 Wy2 Budowa molekuły wody. Wiązania wodorowe 2 Wy3 Struktura lodu, wody, pary 2 Wy4 Właściwości fizyczne i chemiczne wody 2 Wy5 Wodne układy dyspersyjne 2 Wy6 Zdolności migracyjne jonów 2 Wy7 Procesy wzbogacania wody w składniki mineralne 2 Wy8 Substancje mineralne w wodach 2 Wy9 Naturalne związki organiczne w wodach 2 Wy10 Zanieczyszczenie wód syntetycznymi związkami organicznymi 2 Wy11 Wskaźniki zanieczyszczenia wód związkami organicznymi 2 Wy12 Cykle biogeochemiczne pierwiastków 2 Wy13 Procesy eutrofizacji wód 2 Wy14 Radioaktywność wód 2 Wy15 Klasyfikacja i normy jakości wód 2

30 Suma godzin


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad BHP w laboratorium chemicznym. Wykonanie oznaczeń: pH, przewodności, barwy i mętności

3

La2 Wykonanie oznaczeń: zasadowości ogólnej, twardości ogólnej, wapnia i magnezu

3

La3 Wykonanie oznaczeń: chlorków, azotu amonowego, azotu azotynowego i azotu azotanowego, siarczanów, ciał rozpuszczonych

3

La4 Wykonanie oznaczeń: żelaza ogólnego, utlenialności, tlenu rozpuszczonego, siarczanów, ciał rozpuszczonych

3

48

La5 Wykonanie oznaczeń: manganu, siarczanów, ciał rozpuszczonych. Wykonanie bilansu elektrolitów i orzeczenia o jakości wody. Zaliczenie

3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Obliczenia wyników pomiarów N4. Opracowanie raportu z badań





P1 PEK_W01, PEK_W02

egzamin

F1-F4 PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01

kartkówka

F5 PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01

raport

P2 (laboratorium) = 0,2F1+ 0,2F2 + 0,2F3 + 0,2F4 + 0,2F5



[49] E. Gomółka, A. Szaynok, Chemia wody i powietrza, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1997

[50] J. Dojlido, Chemia wód powierzchniowych, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, 1995

[51] B. i E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1998


[35] A. Śliwa, Obliczenia chemiczne - zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, PWN, 1973

[36] G.W. Vanloon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, PWN, 2008 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Andrzej Biłyk, [email protected]

49

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Chemia wody




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02, K1IS_W03 C1, C2 Wy1-Wy7 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W02, K1IS_W03 C1, C2 Wy8-Wy15 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U02 C3 Lab1, Lab2,

Lab3, Lab4, Lab5

N3, N4

PEK_U02 K1IS_U02, K1IS_U05 C3 Lab1, Lab2, Lab3, Lab4,

Lab5

N3, N4

PEK_U03 K1IS_U05 C4 Lab1, Lab2, Lab3, Lab4,

Lab5

N3, N4

PEK_K01 K1IS_K01 C5 Lab3, Lab4, Lab5

N4


51


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ekotoksykologia Nazwa w języku angielskim: Ecotoxicology Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15 15


30 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii i chemii

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy dotyczącej pochodzenia i rodzaju trucizn C2. Zdobycie wiedzy dotyczącej dróg wnikania trucizn do organizmu człowieka oraz ich przemian w organizmie człowieka C3. Zdobycie wiedzy dotyczącej wpływu czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych na toksyczność związków chemicznych C4. Zdobycie wiedzy dotyczącej mechanizmów toksycznego mutagennego, rakotwórczego i teratogennego działania trucizn chemicznych oraz metod ich wykrywania C5. Zdobycie wiedzy na temat występowania trucizn w środowisku i ich oddziaływania na ekosystemy wodne i glebowe oraz na jakość powietrza atmosferycznego C6. Poznanie skutków oddziaływania promieniowania jonizujące na organizmy żywe C7. Nabycie umiejętności oceny właściwości toksycznych związków chemicznych C8. Nabycie umiejętności oceny właściwości mutagennych związków chemicznych C9. Nabycie umiejętności oceny wpływu czynników fizycznych i chemicznych toksyczność trucizn

52

C10. Nabycie umiejętności oceny ekotoksykologicznej próbek środowiskowych

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę o pochodzeniu i rodzajach trucizn PEK_W02 Zna drogi wnikania trucizn do organizmu człowieka PEK_W03 Zna mechanizmy biotransformacji i wydalania trucizn PEK_W04 Ma podstawową wiedzę na temat wpływu czynników biologicznych i fizyczno-

chemicznych na toksyczność związków chemicznych PEK_W05 Zna mechanizm toksycznego, mutagennego, rakotwórczego i teratogennego

działania trucizn PEK_W06 Zna metody oceny toksyczności związków chemicznych oraz interakcje

toksykologiczne PEK_W07 Zna sposób oddziaływania trucizn na ekosystemy wodne i glebowe PEK_W08 Ma podstawową wiedzę na temat monitoringu biologicznego PEK_W09 Zna skutki oddziaływania promieniowania jonizujące na organizmy żywe PEK_W10 Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi dobrać i przygotować materiał biologiczny do badań toksykologicznych PEK_U02 Potrafi interpretować wyniki testów określających toksyczność ostrą związków

chemicznych PEK_U03 Potrafi interpretować wyniki testów określających toksyczność podostrą i

chroniczną związków chemicznych PEK_U04 Potrafi interpretować wyniki badań ekotoksykologicznych wody, gleby, powietrza

oraz odpadów PEK_U05 Potrafi interpretować wyniki testów na obecność substancji mutagennych w

próbkach środowiskowych Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy zagrożeń dla człowieka i środowiska naturalnego związanych z

emisją zanieczyszczeń chemicznych

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Źródła i rodzaje trucizn 1 Definicja trucizny. Dawka. Czynniki biologiczne i fizyczno-chemiczne warunkujące toksyczność

Wy2 1

Wchłanianie, wydalanie oraz transport i rozmieszczenie ksenobiotyków w organizmie.

Wy3 1

Wy4 Biotransformacja ksenobiotyków 1 Wy5 Wydalanie trucizn 1 Wy6 Mechanizmy toksycznego działania trucizn 1

Mutagenne, rakotwórcze i teratogenne działanie związków chemicznych

Wy7 1

Wy8 Metody oceny właściwości biologicznych związków chemicznych 1

53

Wy9 Interakcje toksykologiczne 1 Chemiczne skażenie powietrza i jego oddziaływanie na organizmy żywe

Wy10 1

Toksyczne zanieczyszczenia i ich oddziaływanie na ekosystemy wodne

Wy11 1

Wy12 Przyczyny degradacji ekosystemów glebowych 1 Wy13 Toksykologia żywności 1 Wy14 Toksykologia promieniowania jonizującego 1

Monitoring biologiczny i jego zastosowanie do oceny jakości środowiska

Wy15 1

15 Suma godzin


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad BHP w laboratorium toksykologicznym. Przygotowanie materiału biologicznego do badań toksykologicznych

3

La2 Ocena wpływu czynników biologicznych, fizyczno-chemicznych na toksyczność ksenobiotyków

3

La3 Określanie toksycznego oddziaływania skażeń chemicznych środowiska na organizmy żywe za pomocą testów letalnych

3

La4 Określanie toksycznego oddziaływania skażeń chemicznych środowiska na organizmy żywe za pomocą testów fizjologicznych

3

La5 Metody oceny mutagennego i rakotwórczego działania skażeń środowiskowych

3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Prezentacja sposobu wykonywania obliczeń LC50 i interpretacji wyników testów letalnych N3. Prezentacja sposobu wykonywania obliczeń EC50 i interpretacji wyników testów fizjologicznych N4. Prezentacja sposobu interpretacji wyników testów pozwalających na ocenę właściwości mutagennych związków chemicznych N5. Ocena wyników badań prób środowiskowych na podstawie obowiązujących norm N6. Przygotowanie prezentacji w formie multimedialnej





54

P1 test PEK_W01, PEK_W02,PEK_W03, PEK_W04,PEK_W05, PEK_W06,PEK_W07, PEK_W08 ,PEK_W09, PEK_K01

F1 PEK_U01 La1

krótki test

F2 PEK_U02 La2,La3

krótki test

F3 PEK_U03 La2,La4

krótki test

F4 PEK_U04 La3,La4

krótki test

F5 PEK_U05 La5

krótki test, prezentacja multimedialna

P2 = 0,125F1 + 0,125F2 + 0,125F3 + 0,125F4 +0,125F5



[52] Seńczuk W., Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990 [53] Rusiecki W., Kubikowski P., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 1976 [54] Pawlaczyk-Szpilowa M., Biologia i ekologia, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław 2005 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[37] Dutkiewicz T., Chemia toksykologiczna. PZWL, Warszawa 1974 [38] Hanke J., Piotrowski J.K., Biochemiczne podstawy toksykologii, PZWL, Warszawa

1984 [39] Przeździecki Z., Biologiczne skutki chemizacji środowiska. PWN, Warszawa 1980

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Barbara Kołwzan, [email protected]

55

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ekotoksykologia




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03 C1 Wy1 N1 PEK_W02 K1IS_W03 C2 Wy3 N1 PEK_W03 K1IS_W03 C2 Wy4-6 N1 PEK_W04 K1IS_W03 C3 Wy2 N1 PEK_W05 K1IS_W03 C4 Wy6-7 N1 PEK_W06 K1IS_W03 C4 Wy8-9 N1 PEK_W07 K1IS_W03 C5 Wy10-12 N1 PEK_W08 K1IS_W03 C5 Wy15 N1 PEK_W09 K1IS_W03 C6 Wy14 N1 PEK_U01 K1IS_U03,K1IS_U05 C7-8 Lab1 N2-3 PEK_U02 K1IS_U03,K1IS_U05 C6 Lab2-3 N2 PEK_U03 K1IS_U03,K1IS_U05 C7 Lab2,4 N3 PEK_U04 K1IS_U03,K1IS_U05 C7 Lab3-4 N2,3,5 PEK_U05 K1IS_U03,K1IS_U05 C8 Lab5 N4,6 PEK_K01 K1IS_K02 C3 Wy7,10-12 N1


56


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Elementy metod matematycznych w inżynierii środowiska Nazwa w języku angielskim: Elements of mathematical methods in environmental

engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60










1. Podstawowa wiedza w zakresie matematyki 2. Podstawowa wiedza w zakresie inżynierii środowiska

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studentów z elementami metod matematycznych znajdujących zastosowanie w inżynierii środowiska C2. Opis, analiza i dyskusja przykładów zastosowań metod matematycznych w inżynierii środowiska

57

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zdobycie wiedzy o elementach metod matematycznych stosowanych w inżynierii

środowiska PEK_W02 Poznanie przykładów zastosowań metod matematycznych w inżynierii środowiskaZ zakresu umiejętności: PEK_U01 Umiejętność samodzielnego wyszukania informacji na zadany temat i

przygotowanie na jej podstawie spójnego opracowania pisanego PEK_U02 Umiejętność przygotowania i przedstawienia szerszej wypowiedzi ustnej na zadany

temat seminarium

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie 2 Wy2 Rodzaje metod matematycznych 2 Wy3 Opis stanu środowiska 2 Wy4 Analiza powiązań w środowisku 2 Wy5 Określanie rozkładu przestrzennego parametrów środowiska 2 Wy6 Opis analityczny procesów zachodzących w środowisku 2 Wy7 Prognozowanie zmian w środowisku 2 Wy8 Wybrane metody opisu stanu środowiska 2 Wy9 Analiza wybranych powiązań w środowisku 2 Wy10 Przykłady ilościowego określania oddziaływania na środowisko 2

Wybrane metody określania rozkładu przestrzennego parametrów środowiska

Wy11 2

Wy12 Opis analityczny wybranych procesów zachodzących w środowisku 2 Wy13 Prognozowanie zanieczyszczeń w środowisku 2 Wy14 Model matematyczny wybranego elementu środowiska 2 Wy15 Zaliczenie 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład ze wsparciem prezentacją komputerową N2. Wypowiedź ustna wsparta prezentacją komputerową oraz referat pisemny


Oceny (F – formująca Numer efektu Sposób oceny osiągnięcia efektu kształcenia

58

(w trakcie semestru), P – podsumowująca (na koniec semestru)

kształcenia

P PEK_W01, PEK_W02

Wystąpienie ustne i referat pisemny

P PEK_U01, PEK_U02

Wystąpienie ustne i referat pisemny



[55] B.F.J. Manly, Statistics for Environmental Science and Management, CRC Press, 2008 [56] J. Gutenbaum. Modelowanie Matematyczne Systemów, PAN, 2003 [57] M. Cieślak, Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowanie , PWN, 2005 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[40]

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Monika Maciejewska, [email protected]

59

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Elementy metod matematycznych w inżynierii środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W01, K1IS_W08, K1IS_W13

C1 Wy1-Wy7 N1


C1 Wy1-Wy7 N1

PEK_U01 K1IS_U01, K1IS_U03, K1IS_U04 C2 Se1-Se7 N2 PEK_U02 K1IS_U01, K1IS_U03, K1IS_U04 C2 Se1-Se7 N2


60


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Fizyka Nazwa w języku angielskim: Physics Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: FZP003023 Grupa kursów: NIE


30 30


120 60










1. Kompetencje w zakresie podstaw analizy matematycznej, algebry i przedmiotu Fizyka z astronomią dla szkoły ponadgimnazjalnej

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie podstawowej wiedzy z wybranych działów fizyki klasycznej i fizyki współczesnej. C2. Zdobycie umiejętności jakościowego rozumienia wybranych zasad i praw fizyki klasycznej i fizyki współczesnej oraz ilościowej analizy wybranych zjawisk z tego zakresu wiedzy. C3. Rozwijanie kompetencji społecznych obejmujących inteligencję emocjonalną polegającą na umiejętności współpracy w grupie studenckiej i mającej na celu efektywne rozwiązywanie problemów i realizację zadań. Utrwalanie poczucia odpowiedzialności, uczciwości i rzetelności w postępowaniu w środowisku akademickim i społeczeństwie.

61

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 zna: a) podstawy rachunku wektorowego w prostokątnym układzie

współrzędnych, b) podstawy analizy wymiarowej, pojęcie wielkości fizycznej i zasady szybkiego szacowania wartości wielkości fizycznych; zna i rozumie znaczenie wybranych odkryć i osiągnięć fizyki klasycznej oraz fizyki współczesnej dla nauk technicznych i postępu cywilizacyjnego.

PEK_W02 posiada wiedzę z zakresu podstaw dynamiki ruchu; ma szczegółową wiedzę dotyczącą: a) znaczenia masy i siły, b) warunków stosowalności zasad dynamiki Newtona i poprawnego zapisu równania ruchu, c) sformułowania drugiej zasady dynamiki z wykorzystaniem pojęcia pędu, d) zasady zachowania pędu.

PEK_W03 ma wiedzę o polach sił zachowawczych (w tym grawitacyjnego); potrafi określić następujące wielkości fizyczne: praca i moc siły mechanicznej, energia kinetyczna i potencjalna (w tym dla pola grawitacyjnego); zna: a) prawo Gaussa dla słabych pól grawitacyjnych, b) twierdzenie o pracy i energii kinetycznej, c) związek siły zachowawczej z energią potencjalną, d) potrafi sformułować zasadę zachowania energii mechanicznej dla siły zachowawczej.

PEK_W04 potrafi poprawnie zdefiniować: moment siły, moment pędu: cząstki, układu punktów materialnych i bryły sztywnej, moment bezwładności: układu punktów materialnych i bryły sztywnej; zna postacie drugiej zasady dynamiki dla ruchu obrotowego bryły sztywnej wokół ustalonej osi obrotu z wykorzystaniem pojęć momentu bezwładności i momentu pędu; potrafi sformułować i wyprowadzić zasadę zachowania momentu pędu: cząstki, układu punktów materialnych, bryły sztywnej względem ustalonej osi obrotu.

PEK_W05 posiada wiedzę dotyczącą podstaw dynamiki ruchu drgającego; ma szczegółową wiedzę dotyczącą: a) ruchu harmonicznego wahadeł: matematycznego, fizycznego, torsyjnego, cząstki poddanej działaniu siły zachowawczej i wykonującej małe drgania wokół punktu położenia równowagi, b) ruchu drgającego tłumionego, c) drgań wymuszonych i zjawiska rezonansu mechanicznego.

PEK_W06 posiada wiedzę o ruchu falowym; ma szczegółową wiedzę dotyczącą: a) generowania i podstawowych właściwości fal mechanicznych (w tym akustycznych) oraz ich źródeł, b) równania płaskiej fali monochromatycznej i podstawowych wielkości fizycznych ruchu falowego, c) prędkości związanych z ruchem falowym, d) zależności prędkości fal (w tym akustycznych) od właściwości sprężystych ośrodka, e) transportu energii mechanicznej przez fale, f) zależności natężenia fali od odległości od źródła, g) efektu Dopplera, h) interferencji fal akustycznych i dudnień.

PEK_W07; zna podstawowe narzędzia matematyczne stosowane do analizy pól wektorowych; w szczególności pojęcia gradientu, dywergencji i rotacji; rozumie treść twierdzeń: Ostrogradskiego-Gaussa i Stokesa.

PEK_W08 posiada wiedzę z zakresu podstaw elektrostatyki i jej wybranych zastosowań; zna podstawowe właściwości i wielkości fizyczne wektorowe i skalarne związane z polem elektrostatycznym ładunku punktowego i dyskretnego ich układu (w tym natężenie, energia potencjalna i potencjał pola, zasada superpozycji, zachowawczość pola, kwantowanie ładunku, zasada zachowania ładunku elektrycznego); zna i rozumie znaczenie prawa Gaussa do wyznaczanie natężenia pola wybranych symetrycznych rozkładów ciągłych ładunków; potrafi ilościowo scharakteryzować energię potencjalną dipola i momentu siły działającej na dipol umieszczony w zewnętrznym polu, zna i rozumie zjawiska ekranowania pola przez

62

przewodnik i polaryzacji dielektryków; ma wiedzę o energii, gęstości energii pola elektrostatycznego oraz fizycznych zasad działania kserokopiarek i filtrów elektrostatycznych.

PEK_W09 posiada wiedzę z zakresu magnetostatyki oraz jej wybranych zastosowań; ma szczegółową wiedzę dotyczącą: a) prawo Gaussa i źródeł pola magnetycznego, b) działania pola na ładunki elektrycznych i przewodniki z prądem (siła Lorentza), c) prawa Biota-Savarta i Ampere’a oraz ich zastosowań do wyznaczania natężenia i indukcji pól magnetycznych wybranych źródeł (prostoliniowy i kołowy przewodnik, cewka), d) definicji jednostki natężenia prądu elektrycznego; zna i rozumie klasyczny efekt Halla oraz zasady fizyczne działania: cyklotronu, selektora prędkości cząsteczek, spektrometru mas. Ma wiedzę nt. a) momentu magnetycznego obwodu z prądem, b) energii potencjalnej i momentu siły działającej na moment magnetyczny umieszczony w zewnętrznym polu magnetycznym.

PEK_W10 posiada wiedzę nt. zjawiska indukcji elektromagnetycznej oraz jej zastosowań; zna i rozumie: a) prawo Faradaya i regułę Lenza, b) pojęcia energii i gęstości energii pola magnetycznego; zna przykłady występowania i zastosowań prądów wirowych. Zna i rozumie pojęcie prądu przesunięcia oraz sens fizyczny układu równań Maxwella (w postaci całkowej) i równań materiałowych.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 potrafi: a) efektywnie posługiwać się rachunkiem wektorowym stosowanym w

fizyce, b) wskazać oraz wymienić odkrycia i osiągnięcia fizyki, które przyczyniły się do postępu cywilizacyjnego, c) stosować podstawowe zasady analizy wymiarowej oraz szybkiego szacowania wartości wielkości fizycznych.

PEK_U02 potrafi: a) wyprowadzić zasadę zachowania pędu, b) poprawnie zapisywać; z uwzględnieniem diagramu przyłożonych sił; wektorową i skalarną postać równania ruchu w inercjalnym, prostokątnym układzie współrzędnych, c) rozwiązywać skalarne równanie ruchu ciała z uwzględnieniem warunków początkowych, d) wyznaczać zależności od czasu podstawowych wielkości kinematycznych, e) rozwiązywać zadania dotyczące dynamiki zderzeń z wykorzystaniem zasady zachowania pędu.

PEK_U03 potrafi: a) weryfikować zachowawczy charakter danej siły, b) wyprowadzić zasadę zachowania energii mechanicznej, c) stosować zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań dotyczących ruchu ciał w polu siły zachowawczej, d) wyznaczać wartości: pracy mechanicznej, mocy stałej i zmiennej siły, energii kinetycznej i potencjalnej, zmiany energii kinetycznej ciała z wykorzystaniem twierdzenia o pracy i energii kinetycznej, e) wyznaczać; z wykorzystaniem prawa Gaussa; wektor natężenia pola grawitacyjnego dla rozkładów masy w przestrzeni o symetrii sferycznej, cylindrycznej, f) wyznaczać wektor siły, gdy znana jest postać analityczna energii potencjalnej.

PEK_U04 potrafi wyprowadzić zasadę zachowania momentu pędu bryły sztywnej oraz poprawnie zapisać i rozwiązać równanie ruchu obrotowego wokół ustalonej osi obrotu oraz postępowo-obrotowego bryły sztywnej. Potrafi wyznaczać wartości: a) momentu siły, b) momentu pędu cząstki i bryły sztywnej, c) energii kinetycznej ruchu obrotowego, pracy i mocy w ruchu obrotowym, e) zmiany energii kinetycznej ruchu obrotowego ciała z wykorzystaniem twierdzenia o pracy i energii kinetycznej; ponadto potrafi stosować zasadę zachowania momentu pędu do opisu i rozwiązywania wybranych zadań dotyczących dynamiki bryły sztywnej.

PEK_U05 potrafi poprawnie zapisywać i analizować równania ruchu drgającego: a) wahadeł: matematycznego, fizycznego, torsyjnego oraz cząstki poddanej działaniu siły

63

potencjalnej i wykonującej małe drgania wokół punktu równowagi, b) tłumionego, c) wymuszonego zewnętrzną siłą sinusoidalną. Potrafi wyznaczać: okresy drgań, zależności od czas wielkości kinematycznych i dynamicznych ruchu drgającego, charakteryzować ilościowo zjawisko rezonansu mechanicznego.

PEK_U06 potrafi: a) zapisać równanie płaskiej fali monochromatycznej, gdy znane są jej podstawowe parametry, b) wyznaczać wartości podstawowych wielkości fizycznych ruchu falowego (długość i częstotliwość, wektor falowy, częstość kołowa, prędkości: fazowa, cząsteczek ośrodka, grupowa), c) scharakteryzować ilościowo: transport energii przez fale mechaniczne, zjawiska: Dopplera, interferencji i dudnień.

PEK_U07 potrafi poprawnie i efektywnie posługiwać się narzędziami matematycznymi analizy pól wektorowych do rozwiązywania prostych zagadnień z zakresu elektromagnetyzmu.

PEK_U08 potrafi: a) wyprowadzić prawo Coulomba z prawa Gaussa, b) zastosować wiedzę z zakresu elektrostatyki do jakościowej i ilościowej charakterystyki pól elektrostatycznych, których źródłem są ładunki i układy ładunków punktowych, w szczególności ma umiejętności pozwalające na wyznaczanie, w oparciu o prawo Gaussa, natężeń pól elektrostatycznych wybranych rozkładów ładunków, c) wyznaczać w szczególności: elektrostatyczną energię potencjalną ładunku i układu ładunków, wartość energii potencjalnej dipola i momentu siły działającej na dipol umieszczony w zewnętrznym polu, wartość gęstości energii pola.

PEK_U09 potrafi wskazać źródła pola magnetycznego oraz zastosować wiedzę z zakresu magnetostatyki do: a) jakościowej i ilościowej charakterystyki pola magnetycznego (wyznaczanie wektorów indukcji magnetycznej i natężenia) pochodzącego od różnych źródeł (prostoliniowy i kołowy przewodnik z prądem, cewka), b) ruchu ładunków elektrycznych w polu magnetycznym i wyznaczania wartości siły działającej na przewodnik z prądem umieszczony w polu magnetycznym, c) wyznaczania wartości energii potencjalnej i momentu siły działającej na moment magnetyczny umieszczony w zewnętrznym polu magnetycznym, d) zdefiniowania jednostki natężenia prądu elektrycznego. Ponadto potrafi wyjaśnić: a) zasadę fizyczną działania: cyklotronu, selektora prędkości cząsteczek, spektrometru mas, b) znaczenie pola magnetycznego Ziemi dla środowiska naturalnego i form życia na tej planecie.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 wyszukiwania oraz obiektywnego i krytycznego analizowania informacji bądź

argumentów, racjonalnego tłumaczenia i uzasadniania własnego punktu widzenia z wykorzystaniem wiedzy z zakresu fizyki.

PEK_K02 rozumienia konieczności samooceny i samokształcenia, w tym doskonalenia umiejętności koncentracji uwagi i skupienia się na kwestiach istotnych, rozwijania zdolności do samodzielnego stosowania posiadanej wiedzy i zdobytych umiejętności oraz odpowiedzialności za rezultaty podejmowanych działań.

PEK_K03 niezależnego i twórczego myślenia. PEK_K04 pracy w zespole i polegających na doskonaleniu metod wyboru strategii mającej na

celu optymalne rozwiązywanie powierzonych grupie zadań.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Sprawy organizacyjne. Metodologia fizyki 2

64

Wy2 Zasady zachowania w mechanice 2 Wy3 Zasady zachowania w mechanice 2 Wy4 Drgania i fale mechaniczne 2 Wy5 Drgania i fale mechaniczne 2 Wy6 Elektrostatyka 2 Wy7 Magnetostatyka 2 Wy8 Indukcja elektrostatyczna. Równania Maxwella 2 Wy9 Fale elektromagnetyczne 2 Wy10 Elementy szczególnej teorii względności 2 Wy11 Podstawy optyki falowej. Elementy fizyki kwantowej 2 Wy12 Podstawy optyki falowej. Elementy fizyki kwantowej 2

Podstawy optyki falowej. Elementy fizyki kwantowej. Elementy fizyki jądrowej

Wy13 3

Elementy fizyki jądrowej. Elementy fizyki cząstek elementarnych i astrofizyki

Wy14 1.5

Wy15 Elementy fizyki cząstek elementarnych i astrofizyki 1.5 39 Suma godzin


Ćw1 Sprawy organizacyjne. Rozwiązywanie zadań z zakresu: analizy wymiarowej; szacowania wartości wielkości fizycznych; rachunku wektorowego i różniczkowo-całkowego.

2

Ćw2 Zastosowanie zasad dynamiki Newtona oraz zasad zachowania: pędu, energii i momentu pędu do rozwiązywania zadań dotyczących dynamiki ruchu postępowego i obrotowego.

2


2


2

Ćw5 Analiza i rozwiązywania zadań z zakresu dynamiki ruchu drgającego i falowego

2

Ćw6 Analiza i rozwiązywania zadań z zakresu dynamiki ruchu drgającego i falowego

2

Ćw7 Analiza i rozwiązywania zadań z zakresu elektrostatyki i magnetyzmu

2

Ćw8 Kolokwium; ewaluacja efektów kształcenia w zakresie umiejętności: PEK_U01 - PEK_U09, PEK_K01 - PEK_K03

2

Ćw9 Analiza i rozwiązywania zadań dotyczących indukcji elektromagnetycznej i fal elektromagnetycznych

2

Ćw10 Rozwiązywanie zadań dotyczących szczególnej teorii względności 2 Ćw11 Zastosowanie praw fizyki współczesnej do rozwiązywania

wybranych zadań z zakresu: fizyki kwantowej, fizyki atomu i jądra atomowego oraz fizyki cząstek elementarnych i astrofizyki

2

65

Ćw12 Zastosowanie praw fizyki współczesnej do rozwiązywania wybranych zadań z zakresu: fizyki kwantowej, fizyki atomu i jądra atomowego oraz fizyki cząstek elementarnych i astrofizyki

2

Ćw13 Zastosowanie praw fizyki współczesnej do rozwiązywania wybranych zadań z zakresu: fizyki kwantowej, fizyki atomu i jądra atomowego oraz fizyki cząstek elementarnych i astrofizyki

2

Ćw14 Kolokwium; ewaluacja efektów kształcenia w zakresie umiejętności: PEK_U10 - PEK_U15, PEK_K01 - PEK_K03

2

Ćw15 Końcowa ewaluacja stopnia osiągnięcia przez poszczególnych studentów wszystkich założonych efektów kształcenia

2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji, slajdów, demonstracji i pokazów praw i zjawisk fizycznych. N2. Ćwiczenia rachunkowe ; dyskusja rozwiązań zadań. N3. Ćwiczenia rachunkowe ; krótkie co najwyżej 10 min. sprawdziany pisemne. N4. Ćwiczenia rachunkowe ; pisemne kolokwia 90 minutowe. N5. Konsultacje. N6. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń. N7. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu.





F1 PEK_U01 - PEK_U15; PEK_K01 - PEK_K04

Odpowiedzi ustne, dyskusje, pisemne sprawdziany i kolokwia.

P =F2 Egzamin pisemno-ustny PEK_W01 - PEK_W15; PEK_U01 - PEK_U15; PEK_K02, PEK_K03

66



[58] D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, tomy 1.- 5., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003; J. Walker, Podstawy fizyki. Zbiór zadań, PWN, Warszawa 2005 i 2011

[59] Paul A. Tipler, Ralph A. Llewellyn, Fizyka współczesna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012

[60] I.W. Sawieliew, Wykłady z fizyki, tom 1. i 2., Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 2003

[61] W. Salejda, Fizyka a postęp cywilizacyjny (45,35 MB), Metodologia fizyki (1,1MB); opracowania dostępne na stronie http://www.if.pwr.wroc.pl/index.php?menu=studia&left_menu=jkf


[41] J. Massalski, M. Massalska, Fizyka dla inżynierów, cz. 1. i 2., WNT, Warszawa 2008 [42] J. Orear, Fizyka, tom 1. i 2., WNT, Warszawa 2008 [43] Z. Kleszczewski, Fizyka klasyczna, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001 [44] L. Jacak, Krótki wykład z fizyki ogólnej, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2001;

podręcznik dostępny na stronie Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej [45] K. Sierański, K. Jezierski, B. Kołodka, Wzory i prawa z objaśnieniami, cz. 1. i 2.,

Oficyna Wydawnicza SCRIPTA, Wrocław 2005; K. Sierański, J. Szatkowski, Wzory i prawa z objaśnieniami, cz. 3., Oficyna Wydawnicza SCRIPTA, Wrocław 2008

[46] Witryna dydaktyczna Instytutu Fizyki PWr w zakładce Jednolite kursy fizyki znajdują się zalecane e-materiał dydaktyczne.

[47] H.D. Young, R.A. Freedman, SEAR’S AND ZEMANSKY’S UNIVERSITY PHYSICS WITH MODERN PHYSICS, Addison-Wesley Publishing Company, wyd. 12. z 2008 r.

[48] D.C. Giancoli, Physics Principles with Applications, 6th Ed., Addison-Wesley, 2005; Physics: Principles with Applications with MasteringPhysics, 6th Ed., Addison-Wesley 2009

[49] R.A. Serway, Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, 8th Ed., Brooks/Cole, Belmont 2009; zapowiadane jest kolejne wydanie w styczniu 2013 r.

[50] P.A. Tipler, G. Mosca, Physics for Scientists and Engineers, Extended Version, W. H. Freeman 2007


Włodzimierz Salejda, [email protected]

67

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Fizyka




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


C1. W.1. 1, 5, 8

PEK_W02 -

PEK_W04

K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.2. i 3. 1, 5, 8

PEK_W05, PEK_W06

K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.4 i 5. 1, 5, 8

PEK_W07, PEK_W08

K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.6. 1, 5, 8

PEK_W09 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.7. 1, 5, 8 PEK_W10 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.8. 1, 5, 8 PEK_W11 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.9. 1, 5, 8 PEK_W12 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.10. 1, 5, 8 PEK_W13 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.11., 12. i

13 1, 5, 8

PEK_W14 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.13. i 14. 1, 5, 8 PEK_W15 K1IS_W01, K1IS_W02 C1. i C2 W.14. i 15. 1, 5, 8 PEK_U01 K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w.1. i 8. 2 - 8

PEK_U02 - PEK_U04

K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w.2. 3. i 4. 2 - 8

PEK_U05 - PEK_U06

K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w.5 i 6. 2 - 8

PEK_U07 - PEK_U09

K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w. 7. 2 - 8

PEK_U10 - PEK_U11

K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w. 9. 2 - 8

PEK_U12 K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w. 10. 2 - 8 PEK_U13 - PEK_U15

K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U09 C1., C2. i C3 Ć w. 11. 12. i 13.

2 - 8

PEK_K01 - PEK_K03

K1IS_K01 - K1IS_K06 C3. W.1.- W.15. Ć w. 1. - Ćw.14.

1 - 8

PEK_K04 K1IS_K01 - K1IS_K06 C3. Ć w. 1. - Ćw.7; Ć w. 9.

- Ćw.13.

1 - 8


68


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gazownictwo Nazwa w języku angielskim: Natural gas engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101105 Grupa kursów: NIE


30 30


90 60










1. Ma wiedzę w zakresie matematyki, fizyki i chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk występujących w inżynierii środowiska. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów i termodynamiki. 3. Potrafi wykonywać rysunki techniczne.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie budowy, eksploatacji i projektowania sieci gazowych oraz zagadnień inżynieryjnych związanych z wydobyciem, obróbką, magazynowaniem i transportem gazu ziemnego. C2. Potrafi uzyskać niezbędne dane, wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia, i na tej podstawie zrealizować zadanie inżynierskie o charakterze praktycznym, w tym m.in. zaprojektować sieć gazową. C3. Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie. C4. Potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania oraz pracować w grupie przejmując w niej różne role.

69

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma elementarną wiedzę w zakresie powstawania złóż gazu. PEK_W02 Ma elementarną wiedzę w zakresie wydobycia gazu ziemnego. PEK_W03 Ma elementarną wiedzę w zakresie obróbki gazu ziemnego. PEK_W04 Ma elementarną wiedzę w zakresie transportu gazu ziemnego. PEK_W05 Ma elementarną wiedzę w zakresie magazynowania i dystrybucji gazu ziemnego. PEK_W06 Ma elementarną wiedzę w zakresie budowy, eksploatacji i projektowania sieci i

instalacji gazowych gazu ziemnego. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi opracować koncepcję gazyfikacji gmin/miast. PEK_U02 Potrafi wykonywać podstawowe obliczenia dotyczące sieci gazowych. PEK_U03 Potrafi sporządzić dokumentację. PEK_U04 Potrafi sporządzić projekt techniczny sieci gazowej przy wykorzystaniu

podstawowych metod obliczeniowych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania oraz pracować w

grupie przejmując w niej różne role. PEK_K02 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu, program, wymagania, warunki zaliczenia. Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych. Klasyfikacja, podział i własności fizyko-chemiczne gazów palnych. Właściwości fizyczne gazu ziemnego.

Wy1 2

Gaz ziemny. Wielkość i rozmieszczenie zasobów, rynki energii, bezpieczeństwo energetyczne, międzynarodowe uwarunkowania wydobycia, transportu i sprzedaży gazu ziemnego.

Wy2 2

Eksploatacja złóż gazu ziemnego. Procesy oczyszczania i rozdzielania gazu ziemnego. Gaz ziemny jako surowiec w przemyśle chemicznym.

Wy3 2

Pozostałe paliwa gazowe: gazy płynne, gaz LPG, biogazy (biogazownie rolnicze, gaz wysypiskowy) gazy syntetyzowe, gazy odpadowe etc.

Wy4 2

Wy5 Transport i magazynowanie gazów. 2 Regulacje prawne związane z projektowaniem. Sporządzanie koncepcji gazyfikacji. Prognozowanie zapotrzebowania na gaz i obciążeń sieci.

Wy6 2

Regulacje prawne związane z projektowaniem. Sporządzanie koncepcji gazyfikacji. Prognozowanie zapotrzebowania na gaz i obciążeń sieci. cd.

Wy7 2

Wy8 Układy sieci gazowych, elementy i budowa gazociągów. 2 Wy9 Układy sieci gazowych, przyłącza gazowe. 2 Wy10 Obliczanie sieci gazowych. Sieci rozgałęzione i pierścieniowe. 2

70

Aparaty i urządzenia gazowe. Urządzenia do pomiaru przepływu gazu, reduktory ciśnienia, stacje gazowe.

Wy11 2

Aparaty i urządzenia gazowe. Urządzenia do pomiaru przepływu gazu, reduktory ciśnienia, stacje gazowe. cd.

Wy12 2

Instalacje gazowe w budynkach mieszkalnych. Instalacje zbiornikowe gazu propanowego.

Wy13 2

Instalacje gazowe w budynkach mieszkalnych. Instalacje zbiornikowe gazu propanowego. cd.

Wy14 2

Gazowe układy kogeneracyjne, ciepłownictwo i ogrzewnictwo gazowe.

Wy15 2

30 Suma godzin


Przedstawienie warunków zaliczenia kursu. Wydanie tematu projektu oraz omówienie jego zakresu.

Pr1 2

Pr2 Założenie grup projektowych i przygotowanie wniosków o mapy. 2 Pr3 Omówienie obiegu dokumentów. Konsultacje. 2 Pr4 Czytanie mapy. Konsultacje. 2

Założenia do bilansu zapotrzebowania gazu dla zadanego obszaru. Konsultacje.

Pr5 2

Pr6 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Pr7 Obliczanie zapotrzebowania gazu dla zadanego obszaru. Konsultacje. 2 Pr8 Składanie dokumentów. Konsultacje. 2 Pr9 Trasowanie sieci gazowej. Konsultacje. 2 Pr10 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Pr11 Obliczenia hydrauliczne. Konsultacje. 2

Technika wykonywania rysunków szczegółowych dla projektu. Konsultacje.

Pr12 2

Pr13 Zawartość dokumentacji projektowej. Konsultacje. 2 Pr14 Konsultacje projektu, weryfikacja poprawności. 2 Pr15 Oddanie projektu z jego obroną. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Prezentacja multimedialna. N4. Przykładowe projekty. N5. Konsultacje. N6. Praca własna - samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu.


71




P1 PEK_W01-W06 Egzamin. F1 PEK_U01-U04 Ocena zaawansowania. F2 PEK_U01-U04 Ocena zaawansowania. F3 PEK_U01-U04 Dokumentacja projektowa, wymagana ocena

pozytywna. F4 PEK_U01-U04 Obrona projektu, wymagana ocena pozytywna. P2=0,1*F1+0,1*F2+0,6*F3+0,2*F4



[62] Bąkowski K., Gazyfikacja. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1996. [63] Bąkowski K., Bartuś J., Zajda R., Projektowanie instalacji gazowych. Arkady,

Warszawa 1983. [64] Zajda R., Instalacje gazowe. Warunki techniczne z komentarzami. Wymagania odbioru

i eksploatacji. Przepisy prawne i normy. COBO-Profil, Warszawa 2005. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[51] Michałowski W., Trzop S., Rurociągi dalekiego zasięgu. Fundacja Odysseum, Warszawa 2006.

[52] Molenda J., Gaz ziemny. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1996. [53] Skorek J., Kalina J., Gazowe układy kogeneracyjne. Wydawnictwo Naukowo -

Techniczne, Warszawa 2005. [54] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [55] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Paweł Malinowski, [email protected]

72

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gazownictwo




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W06 C1, C3 Wy2 - 4 N1, N2, N5, N6 PEK_W02 K1IS_W06 C1, C3 Wy2, Wy3 N1, N2, N5, N6 PEK_W03 K1IS_W06 C1, C3 Wy1, Wy3,

Wy4 N1, N2, N5, N6

PEK_W04 K1IS_W06 C1, C3 Wy5 - Wy9 N1, N2, N5, N6 PEK_W05 K1IS_W06 C1, C3 Wy5 - Wy9 N1, N2, N5, N6 PEK_W06 K1IS_W06, K1IS_W09 C1, C3 Wy5 - Wy15 N1, N2, N5, N6 PEK_U01 K1IS_U03, K1IS_U04, K1IS_U09 C1, C2, C3 Pr1, Pr2, Pr4 -

Pr7 N3, N4, N5, N6

PEK_U02 K1IS_U03, K1IS_U04, K1IS_U09 C1, C2, C3 Pr5 - Pr7, Pr11

N3, N4, N5, N6

PEK_U03 K1IS_U03, K1IS_U04, K1IS_U09 C1, C2, C3 Pr3 - Pr5, Pr7 - Pr15

N3, N4, N5, N6

PEK_U04 K1IS_U03, K1IS_U04, K1IS_U09 C1, C2, C3 Pr7 - Pr15 N3, N4, N5, N6 PEK_K01 K1IS_K03 C4 Pr1 - Pr15 N6 PEK_K02 K1IS_K05 C4 Pr1 - Pr15 N6


73


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka odpadami 1 Nazwa w języku angielskim: Solid Waste Management 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101113 Grupa kursów: NIE


30


45









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie gospodarki odpadami

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy na temat przepisów prawnych w zakresie gospodarowania odpadami, obowiązujących w Unii Europejskiej i w Polsce C2. Zapoznanie się ze statystykami dotyczącymi ilości i składu wytwarzanych odpadów w Polsce C3. Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie nowoczesnych technologii zagospodarowania odpadów C4. Zrozumienie podstawowych zjawisk wykorzystywanych w technologii przetwarzania odpadów

74

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę na temat przepisów prawnych w zakresie gospodarowania

odpadami, obowiązujących w Unii Europejskiej i w Polsce PEK_W02 Ma podstawową wiedzę na temat ilości i składu wytwarzanych odpadów PEK_W03 Potrafi scharakteryzować technologie zagospodarowania różnych rodzajów

odpadów Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi opisać zjawiska wykorzystywane w technologiach przetwarzania odpadów,

warunki prowadzenia procesów, podstawowe parametry i produkty końcowych oraz wymienić kluczowe emisje związane z technologiami zagospodarowania odpadów i możliwości ich ograniczenia

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie do gospodarki odpadami 2 Wy2 Prawo i polityka Unijna dotycząca odpadów 2 Wy3 Prawo i polityka gospodarki Odpadami w Polsce 2 Wy4 Ilości i skład odpadów 2 Wy5 Zbieranie i transport odpadów 2 Wy6 Mechaniczne przetwarzanie; procesy i urządzenia 2 Wy7 Wstęp do biologicznych procesów przetwarzania odpadów 2 Wy8 Kompostowanie i fermentacja bioodpadów 2 Wy9 Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów pozostałych 2

Zagospodarowanie pozostałości po biologicznym przetwarzaniu Metody ograniczenia emisji

Wy10 2

Wy11 Termiczne przetwarzanie odpadów 2 Wy12 Składowanie odpadów 2 Wy13 Inne procesy przetwarzania 2 Wy14 Ocena i wybór wariantów zagospodarowania odpadów 2 Wy15 Kolokwium 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Dyskusja


75




F kolokwium PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01



[65] den Boer, E., den Boer, J. Szpadt, R. Solid waste management; podręcznik dla kierunku Environmental Quality Management, Environmental Engineering, Politechnika Wrocławska, Wrocław, 2011

[66] Jędrczak, A. Biologiczna przetwarzanie odpadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 [67] B. Bilitewski, G. Hardtle, K. Marek Podręcznik Gospodarki odpadami, Wyd. Seidel

Przywecki, W-wa. 2003 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[56] McDougall, White, P., Franke, M. i Hindle P. Integrated Solid Waste Management a Life Cycle Inventory, Blackwell Science, 2001

[57] den Boer, E., den Boer, J. Jager, J. Waste Management planing and optimisation. Handbook for Municipal Waste Prognosis and Sustainability Assessment, Ibidem Verlag, Stuttgart 2005 http://www.iwar.bauing.tu-darmstadt.de/abft/Lcaiwm/Main.htm


Emilia den Boer, [email protected]

76

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka odpadami 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W07 C1 Wy1-Wy2 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W07 C2 Wy3; Wy5 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W09 C3 Wy3; Wy14 N1, N2 PEK_U01 K1IS_W09 C4 Wy6; Wy13 N3


77


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka odpadami 2 Nazwa w języku angielskim: Solid Waste Management 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101114 Grupa kursów: NIE


30


45









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie gospodarki odpadami

CELE PRZEDMIOTU C1. Wykonanie obliczeń bilansu wytwarzania odpadów dla wybranego regionu dla potrzeb projektu technologii zagospodarowani odpadów C2. Przeprowadzenie obliczeń technologicznych wybranych technologii przetwarzania odpadów C3. Opracowanie koncepcji zakładu zagospodarowania odpadów

78

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę na temat obowiązujących zasad projektowania zakładów

zagospodarowania odpadów Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykonać bilans ilości i składu odpadów komunalnych dla zadanego regionuPEK_U02 Na podstawie danych wyjściowych potrafi wybrać technologię zagospodarowania

odpadów i wykonać obliczenia technologiczne, w tym bilansu masy PEK_U03 Potrafi porównać koncepcje zakładów zagospodarowani odpadów i wybrać

korzystniejszą technologię dla lokalnych warunków

TREŚCI PROGRAMOWE


Pr1 Wprowadzenie do projektu z gospodarki odpadami, omówienie tematu 2 Pr2 Omówienie podstawowych wymogów systemu gospodarki odpadami 2 Pr3 Przedstawienie metodyki obliczania bilansu ilości i składu odpadów 4

Przedstawienie wariantów obliczeń technologicznych dla mech.-biol. przetwarzania odpadów zmieszanych

Pr4 6

Przedstawienie obliczeń technologicznych dla termicznego przetwarzania odpadów zmieszanych

Pr5 2

Pr6 Wykonanie schematu technologicznego i bilansu masy zakładu 2 Pr7 Dyskusje i indywidualne konsultacje i etapowe sprawdzania projektów 10 Pr8 Zaliczenie i ocena projektów 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład problemowy N2. Wykonanie obliczeń przykładowych N3. Omówienie i interpretacja przykładowych projektów N4. Konsultacje





F1 PEK_U01 , PEK_W02, PEK_W03,

1 etap obliczeń

79

PEK_U01 F2 PEK_U02 2 etap obliczeń F3 PEK_U01;

PEKW01, PEK_U02, PEK_U03

3 etap obliczeń, bilanse, zaliczenie ustne

P1 (projekt) = 0,2 x F1 + 0,2 x F2 + 0,6 x F3



[68] den Boer, E., den Boer, J. Szpadt, R. Solid waste management; podręcznik dla kierunku Environmental Quality Management, Environmental Engineering, Politechnika Wrocławska, Wrocław, 2011

[69] Jędrczak, A. Biologiczna przetwarzanie odpadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 [70] B. Bilitewski, G. Hardtle, K. Marek Podręcznik Gospodarki odpadami, Wyd. Seidel

Przywecki, W-wa. 2003 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[58] McDougall, White, P., Franke, M. i Hindle P. Integrated Solid Waste Management a Life Cycle Inventory, Blackwell Science, 2001

[59] den Boer, E., den Boer, J. Jager, J. Waste Management planing and optimisation. Handbook for Municipal Waste Prognosis and Sustainability Assessment, Ibidem Verlag, Stuttgart 2005 http://www.iwar.bauing.tu-darmstadt.de/abft/Lcaiwm/Main.htm


Emilia den Boer, [email protected]

80

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka odpadami 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W07 C1-C3 P2-P7 N1, N2, N3 PEK_U01 K1IS_U10 C1 P2-P3 N2, N3 PEK_U02 K1IS_U10 C2 P4-P7 N2, N3 PEK_U03 K1IS_U10 C3 P8-P14 N3, N4


81


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka surowcami Nazwa w języku angielskim: Raw materials management Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii nieorganicznej i organicznej

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie rodzaju i ilości wydobywanych w kraju surowców energetycznych, chemicznych, metalicznych , skalnych i pozyskiwanych roślinnych, sposobów ich przetwórstwa z uwzględnieniem rodzajów powstających odpadów C2. Poznanie ścieżek od surowca do odpadu (LCA) dla kluczowych gałęzi przemysłowych w kraju

82

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat rodzaju i ilości surowców mineralnych i paliw kopalnych w

kraju, sposobów ich przetwórstwa i rodzaju powstających odpadów PEK_W02 Ma wiedzę na temat rodzaju i ilości wybranych surowców naturalnych

pochodzenia roślinnego pozyskiwanych w kraju, sposobów ich przetwórstwa i rodzaju powstających odpadów

PEK_W03 Jest w stanie zdefiniować poszczególne etapy cyklu życia wyrobów i procesów (od surowców, poprzez produkty do odpadów)

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy występowania zagrożeń dla środowiska naturalnego wynikających

z nieprawidłowych technologii funkcjonujących w przemyśle

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Od surowca do odpadów: ocena cyklu życia produktów(LCA) 2 Klasyfikacja kopalin i sposoby ochrony złóż ( wg Prawa geologicznego i górniczego)

Wy2 2

Ilość złóż i roczne wydobycie surowców energetycznych, chemicznych, metalicznych i wybranych skalnych w kraju (wg statystyki GUS i danych PGI)

Wy3 2

Surowce metaliczne: wydobycie i przetwórstwo miedzi, cynku i ołowiu, rodzaje powstających odpadów

Wy4 2

Surowce metaliczne: przetwórstwo żelaza i aluminium, rodzaje powstających odpadów

Wy5 2

Surowce chemiczne: wydobycie i przetwórstwo siarki, soli kamiennej, właściwości i zastosowanie chloru

Wy6 2

Surowce energetyczne (wydobycie, przetwórstwo, rodzaje powstających odpadów): węgiel kamienny

Wy7 2

Surowce energetyczne (wydobycie, przetwórstwo, rodzaje powstających odpadów): węgiel brunatny i torf

Wy8 2

Surowce energetyczne (wydobycie, przetwórstwo, rodzaje powstających odpadów): ropa naftowa i łupki bitumiczne

Wy9 2

Surowce energetyczne (rodzaje złóż, wydobycie, przetwórstwo, rodzaje powstających odpadów): gaz ziemny

Wy10 2

Wy11 Surowce mineralne: gips, anhydryt, wapniak 2 Wy12 Przemysł cementowy, wykorzystanie paliw z odpadów 2

Surowce naturalne roślinne, powierzchnia upraw, zbiory i plony, przetwórstwo, rodzaje powstających odpadów : burak cukrowy

Wy13 2

Wy14 Produkcja leśna: charakterystyka i wykorzystanie drewna 2 Wy15 Kolokwium 2

30 Suma godzin

83

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład problemowy N2. Wykład informacyjny





P PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01

kolokwium



[71] J.R.Craig, D.J. Vaughan, B.J. Skinner, Zasoby Ziemi, PWN, Warszawa,2003 [72] K. Schmidt-Szałowski, J. Sentek ,J. Raabe , E. Bobryk, Podstawy technologii

chemicznej. Procesy w przemyśle nieorganicznym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004

[73] Najnowsze wydanie Rocznika Statystycznego Ochrona Środowiska , GUS, Warszawa [74] Informacje ze strony Państwowego Instytutu Geologicznego, www.pgi.gov.pl LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[60] Dziennik Rzeczpospolita, dodatek Gospodarka [61] Nowości z portalu Ministerstwa Gospodarki, www.mg.gov.pl/newsletter

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Marta Sebastian, [email protected]

84

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka surowcami




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02,K1IS_W03 C1 Wy3-Wy12 N2 PEK_W02 K1IS_W02,K1IS_W03 C1 Wy13, Wy14 N2 PEK_W03 K1IS_W02 C2 Wy1,Wy2,

Wy3-Wy14 N1, N2

PEK_K01 K1IS_K01, K1IS_K02 C2 Wy3-Wy14 N2 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

85


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: HAŁAS I WIBRACJA 1 Nazwa w języku angielskim: ACOUSTICS AND VIBROINSULATION Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101111 Grupa kursów: NIE


15


30

Forma zaliczenia








1. Ma podstawową wiedzę w zakresie fizyki, ruchu drgającego i fal akustycznych. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie maszyn i urządzeń wirnikowych.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy niezbędnej do rozumienia pozatechnicznych uwarunkowań i skutków działalności inżynierskiej z zakresu akustyki w instalacjach wentylacyjnych i drgań mechanicznych urządzeń wirnikowych oraz umiejętności ograniczenia ich niekorzystnego oddziaływania na środowisko .

86

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie materiałów sprężystych oraz nazewnictwa

wykorzystywanych do ograniczania drgań wywołanych pracą maszyn wirnikowych stosowanych w inżynierii Środowiska.

PEK_W02 Ma podstawową wiedzę w zakresie projektowania i stosowania fundamentów blokowych pod maszyny wirnikowe.

PEK_W03 Ma podstawową wiedzę w zakresie pracy i zasady działania ram podporowych oraz wibroizolatorów pojedynczych i grupowych.

PEK_W04 Ma podstawową wiedzę dotyczącą oceny hałasu w instalacjach związanych z pracą maszyn wirnikowych szczególnie w zakresie wentylatorów.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie. Istota hałasu i drgań mechanicznych, ogólna klasyfikacja zagadnień. Fundamenty blokowe pod maszyny i urządzenia.

Wy1 2

Ogólna charakterystyka elementów sprężystych. Stała sprężystości. Łączenie elementów sprężystych.

Wy2 2

Wibroizolacja przemieszczeniowa: układ jednomasowy pobudzony kinematycznie. Wpływ drgań na organizm ludzki.

Wy3 2

Wibroizolacja siłowa. Równanie ruchu układu o jednym stopniu swobody.

Wy4 2

Zasady konstrukcji wibroizolatorów gumowych, sprężynowych i korkowych - przykłady rozwiązań. Ramy podporowe

Wy5 2

Ochrona przeciwdźwiękowa; podstawowe pojęcia, dopuszczalne poziomy dźwięku hałasu pomieszczeń.

Wy6 2

Źródła hałasu w urządzeniach wentylacyjnych. Metody pomiaru poziomu dźwięku A w budynkach i na stanowiskach pracy.

Wy7 2

Wy8 Kolokwium zaliczeniowe 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów. N2. Konsultacje. N3. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.



87


kształcenia

P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03

kolokwium



[75] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy. OWPWr. Wrocław 2008 [76] Goliński J.A., Bulzak-Mrozowska L.: Wibroizolacja, cz. I., Wrocław 1976 [77] Bulzak-Mrozowska L., Przydróżny E.: Wibroizolacja, cz. II., Wrocław 1977 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[62] Goliński J.A.: Wibroizolacja maszyn i urządzeń. WNT, Wrocław 1979 [63] Piszczek K., Walczak J. Drgania w budowie

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Sylwia Szczęśniak , [email protected]

88

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU HAŁAS I WIBRACJA 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W08 C1 Wy1÷Wy8 N1, N2, N3 PEK_W02 K1IS_W08 C1 Wy1 N1, N2, N3 PEK_W03 K1IS_W08 C1 Wy3÷Wy5 N1, N2, N3 PEK_W04 K1IS_W08 C1 Wy6, Wy7 N1, N2, N3 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

89


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Hydrologia i nauka o Ziemi Nazwa w języku angielskim: Hydrology and Earth sciences Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101020 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie matematyki, fizyki i chemii 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii środowiska

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy o budowie Ziemi i funkcjonowaniu geosystemów C2. Poznanie i zrozumienie procesu obiegu wody w hydrosferze ze szczególnym uwzględnieniem zasobów wodnych wykorzystywanych w inżynierii środowiska i gospodarce wodnej C3. Nabycie umiejętności korzystania z pomiarów hydrometrycznych i ich wykorzystania dla potrzeb inżynierskich

90

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę o procesach geologicznych i litosferze PEK_W02 Ma wiedzę w zakresie zjawisk i procesów hydrologicznych oraz zasobów

wodnych PEK_W03 Zna podstawowe zasady modelowania wybranych elementów hydrologicznych Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi określać charakterystyczne przepływy i stany wód PEK_U02 Potrafi bilansować zasoby wodne w skali zlewni PEK_U03 Potrafi modelować natężenie procesów erozji wodnej i obliczać transport

rumowiska rzecznego PEK_U04 Potrafi klasyfikować i charakteryzować skały litosfery Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności podejmowanych decyzji i ich wpływu na środowisko

TREŚCI PROGRAMOWE


Rola skał litosfery w inżynierii środowiska. Klasyfikacja i charakterystyka skał litosfery. Czas geologiczny.

Wy1 2

Procesy geologiczne i ich rola w powstawaniu form geomorfologicznych i złóż. Wody podziemne. Wpływ wody na właściwości fizykomechaniczne i chemiczne skał. Antropogeniczne przekształcenia litosfery.

Wy2 2

Wprowadzenie do wykładu z hydrologii. Pozycja hydrologii w systemie nauk o Ziemi i o wodzie.

Wy3 2

Wy4 Cykl hydrologiczny, zlewnia hydrologiczna i jej bilans wodny. 2 Opady atmosferyczny: rodzaje opadów i ich charakterystyki, metody pomiarów opadów.

Wy5 2

Przetwarzanie danych opadowych dla potrzeb inżynierii środowiska i gospodarki wodnej.

Wy6 2

Czynniki determinujące wielkość retencji i parowania, metody określania tych wielkości.

Wy7 2

Odpływ powierzchniowy i podziemny, metody i przyrządy do pomiaru stanów wody i natężenia przepływu

Wy8 2

Obserwacje wodowskazowe. Charakterystyczne stany wody, strefy stanów wody. Związki stanów wody.

Wy9 2

Wy10 Metody określania krzywej przepływu. Przepływy charakterystyczne. 2 Prawdopodobieństwo zjawisk hydrologicznych. Przepływy o określonym prawdopodobieństwie występowania.

Wy11 2

Podstawowe parametry fizyczno-geograficzne cieków i zlewni. Określanie odpływów z małych zlewni.

Wy12 2

Wy13 Erozja wodna gleb i podstawy jej modelowania. 2 Wy14 Pomiar i obliczanie transportu rumowiska rzecznego 2 Wy15 Kolokwium 2

30 Suma godzin

91

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy





P Kolokwium PEK_W01; PEK_W02, PEK_U01; PEK_U04,PEK_K01



[78] Byczkowski A., Hydrologia, t. 1 i 2, Wyd. SGGW, Warszawa 1996 [79] Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., Hydrometria, PWN,

Warszawa 1993 [80] Soczyńska U. (red.), Hydrologia dynamiczna, PWN, Warszawa 1997 [81] Ozga-Zielińska M., Brzeziński J., Hydrologia stosowana, PWN, Warszawa 1994 [82] Koszela J., Teisseyre B., Geologia inżynierska. Materiały pomocnicze do wykładu,

Wyd. PWr, Wrocław 1991 [83] Mizerski W., Geologia dynamiczna dla geografów, PWN, Warszawa 1999 [84] Macioszczyk A., Hydrogeochemia, Wyd. Geol., Warszawa 1987 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[64] Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej, PWN, Warszawa 1993

[65] Ciepielowski A., Dąbkowski Sz., Metody obliczeń przepływów maksymalnych w małych zlewniach rzecznych (z przykładami), Wyd. Instytut Psychologii PAN, Warszawa 2006

[66] Kotowski A., Kaźmierczak B., Dancewicz A., Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji, Wyd. Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN. Studia z zakresu Inżynierii nr 68, Warszawa 2010

[67] Licznar P., Modelowanie erozji wodnej gleb, Wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 2001

[68] Licznar P., Łomotowski J., Rojek M., Pomiary i przetwarzanie danych opadowych dla potrzeb projektowania i eksploatacji systemów odwodnieniowych, Wyd. FUTURA/PZIiTS Poznań 2005

[69] Atlas Hydrologiczny Polski, IMiGW, Wyd. Geol. Warszawa 1996

92

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Paweł Licznar, [email protected]

93

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Hydrologia i nauka o Ziemi




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03, K1IS_W04 C1 Wy1-Wy2 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03, K1IS_W04 C2 Wy3-Wy12 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W03, K1IS_W04 C3 Wy6, Wy11,

Wy13-Wy14 N1, N2

PEK_U01 K1IS_U02 C3 Wy8-Wy12 N1, N2 PEK_U02 K1IS_U02 C2 Wy4-Wy12 N1, N2 PEK_U03 K1IS_U02 C3 Wy13-Wy14 N1, N2 PEK_U04 K1IS_U02 C1 Wy1-Wy2 N1, N2 PEK_K01 K1IS_K02 C3 Wy1-Wy14 N1, N2


94


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Informatyczne Podstawy Projektowania Nazwa w języku angielskim: Computer Aided Design Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101010 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Student posiada przygotowanie z matematyki, informatyki oraz technologii informacyjnej w zakresie określonym przez ramy podstaw programowych obowiązujących w szkole średniej.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie się z narzędziami informatycznymi do wspomagania obliczeń projektowych na bazie arkusza kalkulacyjnego. Zagadnienia praktyczne. C2. Nabycie umiejętności w przygotowaniu dokumentacji projektowej na bazie edytora tekstu. Opracowywanie i redagowanie dokumentów tekstowych; tworzenie sprawozdań, publikacji, raportów. Podstawowe i zaawansowane operacje programu Word. C3. Nabycie informacji w zakresie tworzenia dynamicznych prezentacji multimedialnych, z wykorzystaniem narzędzi i szablonów projektów. Budowa slajdów indywidualnych i standartowych, formatowanie grafiki. Zapoznanie się z zasadami obowiązującymi podczas wygłaszania prezentacji naukowych, technicznych i dydaktycznych.

95

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat sposobów wspomagania procesu tworzenia projektu

technicznego narzędziami komputerowymi. PEK_W02 Zna sposoby poprawnej i dostosowanej do audytorium oraz tematyki metody

prezentacji naukowej, technicznej i dydaktycznej. PEK_W03 Zna zakres zastosowań arkuszy kalkulacyjnych w pracy nad projektem

technicznym. PEK_W04 Zna zakres zastosowań edytorów tekstu w pracy nad projektem technicznym. PEK_W05 Zna zakres zastosowań programów tworzenia prezentacji w pracy nad projektem

technicznym. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi rozwiązywać zagadnienia matematyczne (m.in. praca na macierzach,

rozwiązywanie równań z wieloma niewiadomymi różnymi metodami) z wykorzystaniem funkcji i narzędzi arkusza kalkulacyjnego.

PEK_U02 Potrafi zinterpretować serie danych (np. wyniki badań) w postaci graficznej oraz potrafi wykorzystać funkcje i narzędzia w wyszukiwaniu ekstremum wartości.

PEK_U03 Potrafi na podstawie danych pomiarowych tworzyć wykresy w tym przestrzenne z wykorzystaniem tworzenia linii trendu wg różnych typów regresji.

PEK_U04 Potrafi sporządzić sprawozdanie, raport, publikację z profesjonalną stroną edycyjną (m.in. wstawianie obiektów, wykresów, tworzenie tabel , hiperłącza, przypisy, odsyłacze, aktywny spis treści, tabel, rysunków).

PEK_U05 Potrafi sporządzić prezentację dostosowaną do przedstawianej tematyki z wykorzystaniem narzędzi multimedialnych.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada techniczną umiejętność pracy w zespole projektowym oraz ma

umiejętności sprawozdawcy. Wy3

96

TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Zastosowanie programu Excel; wprowadzenie teoretyczne oraz ujednolicenie podstaw wiedzy z zakresu wymagań wstępnych. Narzędzie kreatora funkcji, wyrażenia predefiniowane, funkcje tablicowe, formatowanie.

2

La2 Zastosowanie programu Excel; działania na macierzach kwadratowych i prostokątnych: m.in. mnożenie macierzy, wyznacznik macierzy, macierz odwrotna, macierz jednostkowa.

2

La3 Zastosowanie programu Excel; rozwiązywanie układów równań z wieloma niewiadomymi za wzorów Cramera oraz metodą macierzy odwrotnej.

2

La4 Zastosowanie programu Excel; tworzenie tabel funkcji jednej i dwóch zmiennych. Wykorzystanie narzędzi analizy symulacji, tabeli danych.

2

La5 Zastosowanie programu Excel; graficzna analiza serii danych. Tworzenie wykresów funkcji jednej i dwóch zmiennych z wykorzystaniem m.in. linii trendu wg odpowiedniego typu regresji, etykiet danych, linii siatki, legendy, formatu graficznego oraz typu i układu wykresu.

2

La6 Kolokwium z wiedzy praktycznej zastosowania programu Excel. Zastosowanie programu Word ; wprowadzenie teoretyczne oraz ujednolicenie podstaw wiedzy z zakresu wymagań wstępnych.

2

La7 Zastosowanie programu Word ; Tworzenie dokumentów, formatowanie tekstu, tabele. Tworzenie, formatowanie i wstawianie obiektów. Praca w odpowiednim stylu, nagłówek i stopka, hiperłącze, odsyłacze, edytor równań. Aktywny spis treści, ilustracji i tabel.

2

La8 Zastosowanie programu Word; sporządzenie własnego raportu w edytorze z wykorzystaniem wszystkich zaprezentowanych narzędzi i funkcji część 1.

2

La9 Zastosowanie programu Word; sporządzenie własnego raportu w edytorze z wykorzystaniem wszystkich zaprezentowanych narzędzi i funkcji część 2; kontynuacja i weryfikacja.

2

97

La10 Zastosowanie programu Power Point; wprowadzenie teoretyczne oraz ujednolicenie podstaw wiedzy z zakresu wymagań wstępnych. Szablony prezentacji, grafika, edycja slajdów, pokaz slajdów. Przedstawienie metod poprawnej prezentacji naukowej, technicznej i dydaktycznej w zależności od audytorium oraz prezentowanej tematyki.

2

La11 Zastosowanie programu Power Point; sporządzenie indywidualnej prezentacji na zadany temat popularno - naukowy zgodnie z przedstawionymi zasadami oraz zgodnie z zadanym kryterium czasu prezentacji. Część 1; zebranie materiału, analiza, plan prezentacji (teza, rozwinięcie, wnioski, podsumowanie), projekt prezentacji.

2

La12 Zastosowanie programu Power Point; sporządzenie indywidualnej prezentacji. Część 2; Realizacja projektu: tworzenie slajdów, edycja grafiki i animacji, synchronizacja czasowa.

2

La13 Zastosowanie programu Power Point ; indywidualne przedstawienie stworzonych prezentacji studentów na forum grupy laboratoryjnej. Panel dyskusyjny. Część 1.

2

La14 Zastosowanie programu Power Point ; indywidualne przedstawienie stworzonych prezentacji studentów na forum grupy laboratoryjnej. Panel dyskusyjny. Część 2.

2

La15 Podsumowanie poszczególnych prezentacji, panel dyskusyjny. Podsumowanie całego kursu. Zaliczenie kursu.

2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Prezentacja multimedialna N3. Dyskusja problemowa N4. Prezentacja projektu N5. Przygotowanie w formie sprawozdania N6. Konsultacja





F1 Kolokwium PEK_W01, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02

F2 PEK_W01, PEK_W04, PEK_U03, PEK_U04

Raport

98

F3 PEK_W02, PEK_W05, PEK_U05

Prezentacja

P 1 = 0,33F1+ 0,33F2 + 0,33F3



[85] Gonet M. Excel w obliczeniach naukowych i inżynierskich. Wydawnictwo Helion 2011r.

[86] Kopertowska M., Sikorski W. Funkcje w Excelu. Wydawnictwo Naukowe PWN 2012 r.

[87] Kowalczyk G. Word 2010 PL. Kurs. Wydawnictwo Helion 2010r. [88] Węglarz W., Żarowska-Mazur A. PowerPoint 2010. Praktyczny kurs. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[70] Williams R. Prezentacja, która robi wrażenie. Projekty z klasą. Helion 2011r.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Monika Rdzak, [email protected]

99

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Informatyczne Podstawy Projektowania




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_WO9, K1 IS_U04 C1, C2, C3 La1, La6, La10

N1

PEK_W02

K1IS_WO9, K1 IS_U04 , K1IS_03

C3 La10, La13, La14, La15

N2, N3, N4

PEK_W03 K1IS_WO9, K1 IS_U04 C1 La1, La2, La3, La4, La5

N1, N3, N6

PEK_W04

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C2 La6, La7, La8, La9

N5

PEK_W05

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C3 La10, La11, La12.

N2, N4, N6

PEK_U01

K1IS_WO9, K1 IS_U04

C1 La1, La2, La3 N1, N3, N6

PEK_U02

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C1 La4, La5 N1, N3, N6

PEK_U03

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C1 La5, La5 N1, N3, N6

PEK_U04

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C2 La6, La7, La8, La9

N5

PEK_U05

K1IS_WO9, K1 IS_U04 C3 La10, La11, La12

N2, N4, N6

PEK_K01

K1IS_03 C3 La10, La13, La14

N2, N3, N4


100


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Informatyczne podstawy projektowania - AutoCAD Nazwa w języku angielskim: Information bases of Project Design - AutoCAD Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101022 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie informatyki i rysunku technicznego.

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie podstaw aplikacji AutoCad. C2. Zdobycie umiejętności obsługi programu graficznego AutoCad. C3. Nabycie umiejętności wykonywania dokumentacji technicznej w programie Autocad.

101

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat środowiska pracy programu AutoCad. PEK_W02 Zna sposoby komunikowania się z programem graficznym AutoCad. PEK_W03 Jest w stanie wymienić dostępne pliki cyfrowe urządzeń technologicznych przy

rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pracować z programem graficznym Auto Cad (konfiguracja ustawień

programu, otwieranie, edycja i zapisywanie rysunków 2D) PEK_U02 Potrafi wprowadzić dane geometryczne z różnych poziomów oprogramowania. PEK_U03 Potrafi właściwie wybrać procedury i polecenia przy sporządzaniu dokumentacji

technicznej. PEK_U04 Potrafi sporządzać wydruk gotowego rysunku technicznego oraz przesłać zapisany

plik innemu użytkownikowi programu. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pozyskiwania informacji z różnych źródeł, np. gotowych

plików cyfrowych z bibliotek producentów urządzeń i systemów instalacyjnych.

TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Omówienie zasad prowadzenia zajęć w laboratorium komputerowym. Wprowadzenie, historia wspomagania projektowania CAD. Dialog z AutoCad-em. Uruchamianie programu. Budowa ekranu zgłoszeniowego.

2

La2 Sposoby lokalizacji punktów na obszarze rysunkowym, rodzaje współrzędnych i jednostek, granice rysunku. Warstwy, znaczenie, sposób tworzenia i zmiany ich parametrów. Tworzenie szablonu.

2

La3 Podstawowe polecenia związane z tworzeniem, usuwaniem prostych elementów geometrycznych. Ćwiczenie utrwalające.

2

La4 Podstawowe polecenia związane z tworzeniem, usuwaniem prostych elementów geometrycznych. Ćwiczenie utrwalające.

2

La5 Przedstawienie poleceń związanych z modyfikacją i transformacją obiektów. Kreskowanie przekrojów: sposoby i wzory kreskowania, parametry i ustawienia. Ćwiczenie utrwalające.

2

La6 Przedstawienie poleceń związanych z modyfikacją i transformacją obiektów. Kreskowanie przekrojów: sposoby i wzory kreskowania, parametry i ustawienia. Ćwiczenie utrwalające.

2

La7 Tekst w AutoCad-zie: formatowanie stylów, metody tworzenia obiektów tekstowych, edycja tekstu, wprowadzanie zmian. Drukowanie rysunków, konfiguracja urządzenia drukującego, ustawienia parametrów wydruku, edycja.

2

La8 Wymiarowanie obiektów. Tworzenie wymiarów liniowych. Wymiarowanie promieniowe i odniesienia. Formatowanie stylów wymiarowania. Ćwiczenie utrwalające.

2

La9 Wymiarowanie obiektów. Tworzenie wymiarów liniowych. 2

102

Wymiarowanie promieniowe i odniesienia. Formatowanie stylów wymiarowania. Ćwiczenie utrwalające.

La10 Wykonanie rysunku maszynowego wykonawczego w 2D. 2 La11 Tworzenie bloków i własnej biblioteki obiektów, zapisywanie na

dyskach, wstawianie do tworzonego rysunku, rozbijanie na odrębne elementy składowe.

2

La12 Wykonanie rysunku złożeniowego połączenia kołnierzowo-śrubowego w oparciu o utworzone bloki.

2

La13 Wykonanie rysunku złożeniowego pompowni z wykorzystaniem cyfrowych plików typowych urządzeń mechanicznych i wyposażenia pomocniczego.

2

La14 Wykonanie rysunku złożeniowego pompowni z wykorzystaniem cyfrowych plików typowych urządzeń mechanicznych i wyposażenia pomocniczego.

2

La15 Samodzielna praca na zaliczenie kursu. 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Oprogramowanie AutoCad. N2. Wzorcowe rysunki techniczne do opracowania w aplikacji AutoCad. N3. Pliki cyfrowe typowych urządzeń i systemów instalacyjnych. N4. Konsultacje. N5. Dyskusja zastosowanych procedur i poleceń w aplikacji AutoCad. N6. Praca własna; samodzielne studia. N7. Praca własna; przygotowanie praktyczne do zajęć





F1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01

Odpowiedzi ustne.

F2 PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01, PEK_U02

Odpowiedzi ustne. Przygotowanie szablonu w aplikacji AutoCad.

F3 Odpowiedzi ustne. Przygotowanie rysunku w programie AutoCad.

PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03

F4 PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01,

Odpowiedzi ustne. Przygotowanie rysunku w programu AutoCad.

103

PEK_U02, PEK_U03

F5 Odpowiedzi ustne. Przygotowanie rysunku w programie AutoCad oraz jego wydruku.

PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04

F6 Odpowiedzi ustne. Przygotowanie rysunku w programie AutoCad oraz jego wydruku.


F7 Odpowiedzi ustne. Udział w dyskusjach problemowych. Przygotowanie rysunku w programie AutoCad oraz jego wydruku.



PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04


PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04


PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01

F11 Kolokwium sprawdzające umiejętność samodzielnego tworzenia obiektów w aplikacji AutoCad.

PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01

P 2 = 0,05F1+ 0,05F2 + 0,05F3 + 0,05F4 + 0,05F5 + 0,05F6 + 0,05F7 + 0,05F8 + 0,05F9 + 0,05F10 + 0,5F11

104



[89] A. Pikoń, AutoCad 2005 PL, Wydawnictwa Helion, Gliwice 2006. [90] A. Pikoń, AutoCad 2011 PL; Pierwsze kroki, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2011. [91] P. Kłosowski, Ćwiczenia w kreśleniu rysunków w systemie AutoCad 2010 PL, Wyd.

Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2010. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[71] Każda pozycja literaturowa wprowadzająca do pracy w programie AutoCad na poziomie podstawowym i średniozaawansowanym.

[72] AutoCad - Narzędzia pomocy programu. [73] Pliki cyfrowe dostępne w bibliotekach online na stronach producentów urządzeń oraz na

innych nośnikach. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Mieczysław Łuźniak , [email protected]

105

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Informatyczne podstawy projektowania - AutoCAD




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W08 C1 La1 N1, N4, N6 PEK_W02 K1IS_W08 C1, C2 La2-La14 N1, N2, N4, N6 PEK_W03 K1IS_W08 C2 La2-La14 N1, N2, N4, N5,

N6 PEK_U01 K1IS_U04, K1IS_U11 C2 La2-La14 N1, N2, N4, N5,

N6 PEK_U02 K1IS_U04, K1IS_U11 C2 La3-La14 N1, N2, N4, N5,

N7 PEK_U03 K1IS_U04, K1IS_U11 C2, C3 La4-La14 N1, N2, N4, N5,

N7 PEK_U04 K1IS_U04, K1IS_U11 C2, C3 La7-La15 N1, N2, N4, N5,

N7 PEK_K01 K1IS_K01, K1IS_K04, K1IS_K06 C2, C3 La13-La15 N1, N2, N3, N4,

N5, N7 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

106


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 1 Nazwa w języku angielskim: Water and sewage indoor systems 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101027 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma wiedzę w zakresie matematyki, fizyki i chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk występujących w inżynierii środowiska. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów i wymiany ciepła.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie instalacji oraz urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. C2. Poznanie metodyki projektowania prostych instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej. C3. Poznanie podstawowych zasad budowy i eksploatacji instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych.

107

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji oraz urządzeń wodociągowych i

kanalizacyjnych. PEK_W02 Zna i rozumie metodykę projektowania instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej. PEK_W03 Ma podstawową wiedzę na temat budowy i eksploatacji instalacji wodociągowych

i kanalizacyjnych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; potrafi

integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kompetencji

zawodowych. PEK_K02 Ma świadomość ważności i zrozumienia pozatechnicznych aspektów i skutków

działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu, program, wymagania, warunki zaliczenia. Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych. Charakterystyka wewnętrznych instalacji wodociągowych. Systemy zaopatrzenia budynków w wodę.

Wy1 2

Wy2 Dynamika poboru wody. Przepływy obliczeniowe. 2 Wy3 Bilansowanie dostawy i poboru wody i ciepła. 2 Wy4 Podział instalacji wodociągowych na zespoły. 2 Wy5 Charakterystyka elementów instalacji wodociągowej. 2 Wy6 Przybory sanitarne i materiały w instalacjach wodociągowych. 2 Wy7 Zasady wymiarowania instalacji wodociągowych. 2 Wy8 Stacje podwyższania ciśnienia. 2 Wy9 Dobór zestawów hydroforowych i ich zabezpieczenie. 2 Wy10 Ciepła woda użytkowa - podział, bilans, dobór urządzeń. 2 Wy11 Instalacja cyrkulacyjna ciepłej wody użytkowej. 2 Wy12 Rozszerzalność rur i kompensacja przewodów. 2

Systemy kanalizacji sanitarno-bytowej - podział, zadania, elementy, wymiarowanie.

Wy13 2

Systemy kanalizacji deszczowej - podział, zadania, elementy, wymiarowanie.

Wy14 2

Wy15 Kolokwium. 2 30 Suma godzin

108

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Konsultacje. N4. Praca własna - samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.





P PEK_W01-W03 Kolokwium.



[92] Brydak-Jeżowiecka D., Ćwiczenia z instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. Część l, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1989.

[93] Brydak-Jeżowiecka D., Ćwiczenia z instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. Część 2, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1991.

[94] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje kanalizacyjne - projektowanie, wykonanie, eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011.

[95] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje wodociągowe - projektowanie, wykonanie, eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011.

[96] Gabryszewski T., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne. Arkady, Warszawa 1978. [97] Marczuk M., Projektowanie i eksploatacja urządzeń hydroforowych. Arkady, Warszawa

1973. [98] Praca zbiorowa. Poradnik. Instalacje wodociągowe, kanalizacyjne i gazowe. Arkady,

Warszawa 1976. [99] Sosnowski S., Tabernacki J., Chudzicki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne,

Instalator Polski, Warszawa 2000. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[74] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne - materiały pomocnicze do ćwiczeń. Politechnika Warszawska, 2001.

[75] Tabernacki J., Sosnowski S., Heidrich Z., Projektowanie instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. Arkady, Warszawa 1985.

[76] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [77] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Iwona Polarczyk, [email protected]

109

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W05 C1 Wy5, Wy6, Wy8, Wy10, Wy11, Wy13

- Wy15

N1, N2

PEK_W02 K1IS_W05, K1IS_W09 C2 Wy2, Wy3, Wy7, Wy9 -

Wy15

N1, N2

PEK_W03 K1IS_W05, K1IS_W09 C3 Wy1, Wy4 - Wy6, Wy8,

Wy10 - Wy15

N1, N2, N4

PEK_U01 K1IS_W03 C1 - C3 Wy1 - Wy15 N3, N4 PEK_K01 K1IS_W01 C1 - C3 Wy1 - Wy15 N3, N4 PEK_K02 K1IS_W02 C1 - C3 Wy1 - Wy15 N1, N2, N4


110


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 2 Nazwa w języku angielskim: Water and sewage indoor systems 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101034 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie matematyki, fizyki i chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk występujących w inżynierii środowiska. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. 4. Potrafi wykonywać rysunki techniczne.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie projektowania prostej wewnętrznej instalacji wodociągowej w systemie bezpośredniego i pośredniego zaopatrzenia budynków w wodę oraz prostej instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej typu grawitacyjnego. C2. Nabycie umiejętności przygotowania projektu z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego.

111

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zwymiarować wewnętrzną instalację wodociągową wody zimnej i ciepłej

oraz instalację kanalizacyjną typu grawitacyjnego dla domu jednorodzinnego. PEK_U02 Potrafi dobrać urządzenia, w tym podwyższające ciśnienie, kontrolno - pomiarowe

oraz zabezpieczające dla instalacji wodociągowej. PEK_U03 Potrafi sporządzić opracowanie projektowe z rysunkami technicznymi

projektowanych instalacji, także z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego.




PEK_K03 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny.

TREŚCI PROGRAMOWE


Przedstawienie warunków zaliczenia kursu. Wydanie tematu 1 części projektu - bezpośredniego systemu zaopatrzenia budynku jednorodzinnego w wodę i instalacji kanalizacyjnej oraz omówienie jego zakresu.

Pr1 2

Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych do projektowania instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. Omówienie zasad projektowania instalacji wodociągowej, podział instalacji na odcinki obliczeniowe, dobór średnic przewodów, obliczenia strat ciśnienia. Konsultacje.

Pr2 2

Omówienie zasad projektowania przyłącza wody, doboru wodomierza, filtra wody i urządzenia zabezpieczającego przed wtórnym zanieczyszczeniem wody, określenie wymaganego ciśnienia dla instalacji wody zimnej i ciepłej w miejscu przyłączenia instalacji do sieci. Omówienie zasad sporządzania rysunków (rzutów i izometrii) dla instalacji wodociągowej. Konsultacje.

Pr3 2

Pr4 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Omówienie zasad projektowania instalacji kanalizacji sanitarnej typu grawitacyjnego: dobór średnic podejść kanalizacyjnych, pionów, przewodów odpływowych oraz przykanalika. Konsultacje.

Pr5 2

Omówienie zasad projektowania instalacji kanalizacji deszczowej: dobór systemu rynnowego, usytuowanie i dobór średnic pionów spustowych, przewodów odpływowych i przykanalika. Konsultacje.

Pr6 2

Pr7 Konsultacje, weryfikacja poprawności. 2 Pr8 Omówienie zasad sporządzania rysunków (rzutów i profili) dla 2

112

instalacji kanalizacyjnej. Konsultacje. Pr9 Omówienie zasad sporządzania opisu technicznego. Konsultacje. 2 Pr10 Oddanie 1 części projektu z jego obroną. 2

Wydanie tematu 2 części projektu - pośredniego systemu zaopatrzenia budynku jednorodzinnego w wodę oraz omówienie jego zakresu.

Pr11 2

Omówienie zasad doboru kompaktowego zestawu hydroforowego z jedną pompą pracującą i sporządzenia wykresu współpracy rurociągu z pompą. Konsultacje.

Pr12 2

Omówienie zasad doboru zaworu bezpieczeństwa dla zestawu hydroforowego, omówienie zasad sporządzania profilu przyłącza wodociągowego. Konsultacje.

Pr13 2

Pr14 Konsultacje, weryfikacja poprawności. 2 Pr15 Oddanie 2 części projektu z jego obroną. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna. N2. Prezentacja tradycyjna z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Przykładowe projekty. N4. Konsultacje. N5. Praca własna - samodzielne studia.





P PEK_U01-U03 Oddanie dwóch części projektu z obroną, konieczna ocena pozytywna obu części projektu.

113





[102] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje kanalizacyjne - projektowanie, wykonanie, eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011.

[103] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje wodociągowe - projektowanie, wykonanie, eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011.

[104] Gabryszewski T., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne. Arkady, Warszawa 1978. [105] Marczuk M., Projektowanie i eksploatacja urządzeń hydroforowych. Arkady,

Warszawa 1973. [106] Praca zbiorowa. Poradnik. Instalacje wodociągowe, kanalizacyjne i gazowe. Arkady,

Warszawa 1976. [107] Sosnowski S., Tabernacki J., Chudzicki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne,

Instalator Polski, Warszawa 2000. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:



[80] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [81] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Iwona Polarczyk, [email protected]

114





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U04, K1IS_U08 C1 Pr1, Pr2, Pr5, Pr6, Pr11

N1, N2, N4

PEK_U02 K1IS_U04, K1IS_U08 C1 Pr3, Pr12, Pr13

N1, N2, N4

PEK_U03 K1IS_U04, K1IS_U08 C2 Pr3, Pr4, Pr7 - Pr10, Pr14,

Pr15

N3, N4, N5

PEK_K01 K1IS_K01 C1, C2 Pr2, Pr3, Pr5, Pr6, Pr8, Pr9,

Pr12, Pr13

N4, N5


Pr12, Pr13

N4, N5


Pr12, Pr13

N4, N5


115


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Inżynieria Elektryczna Nazwa w języku angielskim: Electrical Engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: Grupa kursów: NIE



Forma zaliczenia


Liczba punktów ECTS


o charakterze praktycznym (P) w tym liczba punktów ECTS




1. Znajomość podstaw rachunku różniczkowego i całkowego. 2. Podstawowa wiedza z zakresu elektryczności i magnetyzmu.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie przeprowadzania podstawowych pomiarów wielkości elektrycznych. C2. Zdobycie wiedzy w zakresie sposobów ochrony przeciwporażeniowej. C3. Zdobycie wiedzy w zakresie zabezpieczeń w celu ochrony przeciążeniowej. C4. Poznanie metod sterowania urządzeniami elektrycznymi, w szczególności silnikami indukcyjnymi.

116

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie, program, wymagania. 1 Wy2 Pole elektryczne, podstawowe prawa i wielkości fizyczne. 2

Obwód elektryczny i jego struktura; moc i energia prądu elektrycznego; sposoby pomiaru.

Wy3 2

Wy4 Obwody elektryczne prądu 3-fazowego. 2 Wy5 Silniki indukcyjne 1-no i 3 fazowe prądu przemiennego. 3 Wy6 Zasilanie odbiorców energią elektryczną. 2 Wy7 Ochrona przeciążeniowa i przeciwporażeniowa. 3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny w wykorzystaniem przeźroczy i slajdów. N2. Konsultacje.





117



[108] Miedziński B., Elektrotechnika, Podstawy i instalacje elektryczne, PWN, Warszawa 2000


[82] Tunia H., Winiarski B., Podstawy energoelektryki, WNT, Warszawa 1995 [83] Kowalewski Z., Maszyny i napęd elektryczny, PWN, Warszawa 1989


118

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Inżynieria Elektryczna




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


119


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Kanalizacja 1 Nazwa w języku angielskim: Sewerage systems 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101041 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie hydrauliki 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji kanalizacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie bilansowania odpływu różnych rodzajów ścieków C2. Zdobycie wiedzy o sposobach usuwania różnych rodzajów ścieków C3. Zdobycie wiedzy w zakresie bezpiecznych metod wymiarowania elementów systemu C4. Zdobycie wiedzy w zakresie podstaw inżynierskiego projektowania systemów usuwania ścieków

120

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą

kluczowe zagadnienia z zakresu usuwania ścieków PEK_W02 Ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych metod z zakresu bilansowania

odpływu różnych rodzajów ścieków, sposobów usuwania różnych rodzajów ścieków, bezpiecznego wymiarowania elementów systemu oraz podstaw inżynierskiego projektowania systemów usuwania ścieków

PEK_W03 Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu projektowania elementów systemów usuwania ścieków

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania

związanego z projektowaniem systemów usuwania ścieków PEK_K02 Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z projektowaniem i oceną

działania systemów usuwania ścieków, w tym wpływu na środowisko; jest kreatywny i przedsiębiorczy

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Program wykładów. Cele i zadania kanalizacji wg PN-EN 752 2 Klasyfikacja i ogólna charakterystyka konwencjonalnych i niekonwencjonalnych systemów usuwania ścieków (zalety i wady)

Wy2 2

Charakterystyka kanalizacji ogólnospławnej z obiektami odciążającymi

Wy3 2

Charakterystyka kanalizacji rozdzielczej i półrozdzielczej z separatorami

Wy4 2

Zasady bilansowania ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych

Wy5 2

Pomiary i charakterystyka opadów - modele fizykalne i probabilistyczne

Wy6 2

Zasady bilansowania spływu wód opadowych metodami czasu przepływu

Wy7 2

Wy8 Metoda granicznych natężeń (MGN) wymiarowania kanalizacji 2 Wy9 Metoda współczynnika opóźnienia (MWO) wymiarowania kanalizacji 2

Standardy odwodnień terenów wg PN-EN 752:2008 i zalecenia do bezpiecznego wymiarowania kanalizacji deszczowej w Polsce (MMN)

Wy10 2

Wy11 Wymiarowanie hydrauliczne przewodów i kanałów ściekowych 2 Wy12 Zalecane spadki dna i dobór przekrojów kanałów grawitacyjnych 2 Wy13 Zasady projektowania tras, zagłębień i połączeń kanałów 2 Wy14 Materiały, uzbrojenie i obiekty na sieciach kanalizacyjnych 2 Wy15 Podstawy budowy i eksploatacji sieci kanalizacyjnych 2

30 Suma godzin

121

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Prezentacja multimedialna N4. Konsultacje N5. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu





F1 Odpowiedzi ustne i dyskusje PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01, PEK_K02

F2 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01, PEK_K02

Egzamin

P=F2



[109] Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Sieci i pompownie. Wyd. Arkady, Warszawa 1983

[110] Edel R.: Odwadnianie dróg. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2009. [111] Kotowski A.: Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Wyd.

Seidel-Przywecki, Warszawa 2011 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[84] Błaszczyk W., Roman M., Stamatello H.: Kanalizacja. Tom I. Wyd. Arkady, Warszawa 1974

[85] Gruszecki T., Wartalski J.: Kanalizacja. Materiały pomocnicze do ćwiczeń projektowych. Wyd. Wyższa Szkoła Inżynierska, Koszalin 1986

[86] Imhoff K., Imhoff K.R : Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz 1996

[87] Praca zbiorowa: Zasady planowania i projektowania systemów kanalizacyjnych w aglomeracjach miejsko-przemysłowych i dużych miastach. Wyd. IKŚ, Warszawa 1983


122

Andrzej Kotowski, [email protected]

123

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Kanalizacja 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W05 C2, C3, C4 Wy1, Wy2, Wy3, Wy4,

Wy10

N1, N2, N4, N5

PEK_W02 K1IS_W05 C1, C2, C3, C4

Wy5÷Wy15 N1÷N5

PEK_W03 K1IS_W05 C1, C3, C4 Wy5÷Wy13 N2, N3, N4, N5 PEK_K01 K1IS_K03 C3, C4 Wy1, Wy2,

Wy3, Wy4 N2, N4, N5

PEK_K02 K1IS_K04 C1, C2, C3, C4

Wy5÷Wy13 N2, N3, N4, N5


124


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Kanalizacja 2 Nazwa w języku angielskim: Sewerage systems 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101043 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie hydrauliki 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie kanalizacji 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji kanalizacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie umiejętności wykonywania bilansu odpływu ścieków komunalnych C2. Nabycie umiejętności określania przepływów ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych oraz opadowych C3. Nabycie umiejętności wymiarowania kanałów grawitacyjnych sieci kanalizacyjnych C4. Nabycie umiejętności sporządzania planów i profili sieci kanalizacyjnych C5. Nabycie umiejętności projektowania prostego obiektu sieci kanalizacyjnej C6. Nabycie umiejętności sporządzania opisu technicznego projektu

125

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań

inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla rozdzielczego sytemu usuwania ścieków

PEK_U02 Potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla rozdzielczego systemu usuwania ścieków oraz wybrać właściwą metodę i narzędzia

PEK_U03 Potrafi zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt i system, typowe dla rozdzielczego sposobu usuwania ścieków, używając właściwych metod, technik i narzędzi

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania

związanego z projektowaniem rozdzielczego systemu usuwania ścieków PEK_K02 Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z projektowaniem i oceną

działania systemu usuwania ścieków, w tym wpływu na środowisko; jest kreatywny i przedsiębiorczy

TREŚCI PROGRAMOWE


Program ćwiczenia projektowego: zakres, podstawowe zasady i wymagania

Wy1 1

Wy2 Sporządzenie bilansu odpływu ścieków komunalnych 2 Wykonanie krzywych deszczy wg wybranej metody uwzględniającej zależność pomiędzy podstawowymi parametrami deszczy

Wy3 2

Wy4 Obliczenia hydrauliczno-techniczne sieci kanalizacji deszczowej 5 Wy5 Sporządzenie planu spadków i zagłębień sieci kanalizacji deszczowej 2

Obliczenia hydrauliczno-techniczne sieci kanalizacji bytowo-gospodarczej i przemysłowej z uwzględnieniem możliwych kolizji z siecią deszczową

Wy6 5

Sporządzenie planu spadków i zagłębień sieci kanalizacji bytowo-gospodarczej i przemysłowej

Wy7 2

Wykonanie profilu podłużnego głównego kolektora kanalizacji deszczowej

Wy8 2

Wykonanie profilu podłużnego głównego kolektora kanalizacji bytowo-gospodarczej i przemysłowej

Wy9 2

Wy10 Sporządzenie planu sieci kanalizacyjnych 2 Wy11 Projekt techniczny prostego obiektu kanalizacyjnego 2 Wy12 Sporządzenie opisu technicznego projektu 3

30 Suma godzin

126

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Przekazanie informacji podstawowych do projektu N2. Prezentacje zasad wymiarowania N3. Prezentacja projektu N4. Konsultacje N5. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń projektowych N6. Praca własna; samodzielne studia





F1 PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01

Ocena postępów prac nad projektem, odpowiedzi ustne i dyskusje

F2 Ocena postępów prac nad projektem, odpowiedzi ustne i dyskusje

PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01, PEK_K02

F3 PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

Raport i obrona

P=0,1F1+0,1F2+0,8F3



[112] Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Sieci i pompownie. Wyd. Arkady, Warszawa 1983

[113] Gruszecki T., Wartalski J.: Kanalizacja. Materiały pomocnicze do ćwiczeń projektowych. Wyd. Wyższa Szkoła Inżynierska, Koszalin 1986

[114] Kotowski A.: Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa 2011


[88] Błaszczyk W., Roman M., Stamatello H.: Kanalizacja. Tom I. Wyd. Arkady, Warszawa 1974

[89] Edel R.: Odwadnianie dróg. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2009 [90] Imhoff K., Imhoff K.R : Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Oficyna

Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz 1996 [91] Praca zbiorowa: Zasady planowania i projektowania systemów kanalizacyjnych w

aglomeracjach miejsko-przemysłowych i dużych miastach. Wyd. IKŚ, Warszawa 1983 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

127

Andrzej Kotowski, [email protected]

128

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Kanalizacja 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U08 C1÷C6 Pr1, Pr2, Pr3, Pr11, Pr12

N1, N4, N5, N6

PEK_U02 K1IS_U08 C2, C3 Pr4, Pr6 N1, N2, N3, N4, N5, N6

PEK_U03 K1IS_U08 C5 Pr5, Pr7, Pr8, Pr9, Pr10,

Pr11

N1, N2, N3, N4, N5, N6

PEK_K01 K1IS_K03 C3, C5, C6 Pr4, Pr6, Pr10, Pr11,

Pr12

N1, N2, N3, N4, N5, N6

PEK_K02 K1IS_K04 C2, C3, C5 Pr4, Pr5, Pr6, Pr7, Pr12

N1, N2, N4, N5, N6


129


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Kosztorysowanie Nazwa w języku angielskim: Costing Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15 15


30 30










1. Ma podstawową wiedzę z zakresu wodociągów i kanalizacji.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy z zakresu sporządzania dokumentacji projektowej sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. C2. Nabycie umiejętności wykonywania kosztorysów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

130

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat procesu inwestycyjnego. PEK_W02 Ma wiedzę na temat elementów składowych projektu budowlanego

(wykonawczego). PEK_W03 Ma wiedzę na temat rzutów Monge’a; punktów, prostych, płaszczyzn, ich

wzajemnych relacji oraz na temat rzutu cechowanego. PEK_W04 Ma wiedzę na temat rodzajów kosztorysów i metod kosztorysowania. PEK_W05 Ma wiedzę na temat kategorii gruntów, robót przygotowawczych oraz obliczania

ilości robót ziemnych. PEK_W06 Ma wiedzę na temat metod odwadniania wykopów. PEK_W07 Ma wiedzę na temat sporządzania przedmiaru robót oraz kosztorysu ślepego

metodą uproszczoną i szczegółową. PEK_W08 Ma wiedzę na temat sporządzania kosztorysu inwestorskiego metodą uproszczoną

i szczegółową. PEK_W09 Ma wiedzę na temat programów komputerowych wspomagających

kosztorysowanie. PEK_W10 Ma wiedzę na temat wykonywania kosztorysów w programie Norma Pro. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykonać przedmiar robót zewnętrznej sieci wodociągowej. PEK_U02 Potrafi wykonać przedmiar robót zewnętrznej sieci kanalizacyjnej. PEK_U03 Potrafi wykonać przedmiar robót wewnętrznej sieci wodociągowej, kanalizacyjnej,

wentylacyjnej, centralnego ogrzewania. PEK_U04 Potrafi wykonać kosztorys inwestorski zewnętrznej sieci wodociągowej. PEK_U05 Potrafi wykonać kosztorys inwestorski zewnętrznej sieci kanalizacyjnej. PEK_U06 Potrafi wykonać kosztorys inwestorski wewnętrznej sieci wodociągowej,

kanalizacyjnej, wentylacyjnej, centralnego ogrzewania.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wstęp. Etapy procesu inwestycyjnego. 1 Wy2 Elementy składowe projektu budowlanego (wykonawczego). 1

Rzuty Monge’a; punkty, proste, płaszczyzny, ich wzajemne relacje. Rzut cechowany; roboty ziemne.

Wy3 1

Wy4 Rodzaje kosztorysów i metody kosztorysowania. 1 Roboty ziemne - kategorie gruntów, roboty przygotowawcze, obliczanie ilości robót ziemnych (wykop, nasyp).

Wy5 2

Wy6 Odwadnianie wykopów. 2 Przedmiar robót, kosztorys ślepy (metoda uproszczona, metoda szczegółowa).

Wy7 1

Wy8 Kosztorys inwestorski (metoda uproszczona, metoda szczegółowa). 1 Komputerowe wspomaganie kosztorysowania; omówienie programów komputerowych do kosztorysowania.

Wy9 1

Sporządzanie kosztorysów w programie Norma Pro (szczegółowe omówienie programu, sporządzenie przykładowego przedmiaru robót wybranej sieci zewnętrznej oraz sieci wewnętrznej w programie

Wy10 3

131

Norma Pro wersja edukacyjna, sporządzenie kosztorysu inwestorskiego w programie Norma Pro wersja edukacyjna na podstawie wykonanego wcześniej przedmiaru robót)


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE







[115] LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[92]


132

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Kosztorysowanie




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


133


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Materiałoznawstwo Nazwa w języku angielskim: Scence of Materials Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101100 Grupa kursów: NIE


15


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie podstaw fizyki i chemii.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie rodzajów, klasyfikacji i zastosowań materiałów inżynierskich w inżynierii środowiska. C2. Poznanie podstawowych właściwości fizycznych materiałów inżynierskich. C3. Nabycie umiejętności poprawnego wyboru materiału pod względem możliwości utylizacji i wtórnego wykorzystania.

134

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat podstawowych materiałów inżynierskich. PEK_W02 Potrafi rozróżniać właściwości fizyczne poszczególnych grup materiałów

inżynierskich. PEK_W03 Jest w stanie wybrać materiał pod względem własności dla typowych zastosowań

w inżynierii środowiska. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności skutków działalności inżynierskiej na środowisko. PEK_K02 Posiada umiejętność pracy w grupie.

TREŚCI PROGRAMOWE


Materiały inżynierskie. Podział. Dostępność surowcó1)w w przyrodzie. Struktura zużycia. Kryteria doboru materiałów i prognozy ich wykorzystania w inżynierii środowiska.

Wy1 2

Podstawowe właściwości fizyczne i mechaniczne materiałów inżynierskich: gęstość, wytrzymałość, plastyczność, kruchość i sprężystość.

Wy2 2

Doraźna wytrzymałość materiałów na rozciąganie, zginanie i skręcanie. Twardość i ciągliwość materiałów.

Wy3 2

Zniszczenie materiału w wyniku nagłego pęknięcia i zmęczenia. Odkształcenie i pękanie materiału w wyniku pełzania.

Wy4 2

Zjawisko tarcia materiałów w wyniku ich przemieszczania. Ścieranie i zużycie materiałów spowodowane tarciem.

Wy5 2

Metale. Podział. Typowe zastosowania metali w inżynierii środowiska. Stopy żelaza z węglem. Podstawowe własności mechaniczne. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna stali.

Wy6 2

Zużycie mechaniczne, utlenianie i korozja metali. Stosowane zabezpieczenia antykorozyjne rurociągów podziemnych ze stali. Wpływ materiałów inżynierskich na środowisko i możliwości ich utylizacji i wtórnego wykorzystania.

Wy7 2


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Prezentacja multimedialna.

135





P kolokwium PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01, PEK_K02



[116] L. A. Dobrzański, Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2006

[117] M. Ashby, H. Jones, Materiały inżynierskie. Właściwości i zastosowania. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1995

[118] L. A. Dobrzański, Metalowe materiały inżynierskie, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004


[93] M. Ashby, H. Jones, Materiały inżynierskie. Kształtowanie struktury i właściwości, dobór materiałów. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1995.

[94] L. A. Dobrański, Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach, Wydawnictwo OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Mieczysław Łuźniak, [email protected]

136

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Materiałoznawstwo




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 KIS_W02, KIS_W04 C1 Wy1 N1 PEK_W02 KIS_W02, KIS_W04, KIS_W08 C2, C3 Wy2-Wy7 N1, N2, N3 PEK_W03 KIS_W02, KIS_W04, KIS_W08 C2, C3 Wy2-Wy7 N1, N2, N3 PEK_K01 KIS_K02 C2, C3 Wy2-Wy7 N1, N2, N3 PEK_K02 KIS_K03 C2, C3 Wy2-Wy7 N1, N2, N3


137


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Mechanika i wytrzymałość materiałów Nazwa w języku angielskim: Mechanic and Theory of the Strength of Materials Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101099 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie fizyki. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie analizy matematycznej.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu podstaw Mechaniki - Statyka C2. Nabycie umiejętności poprawnego definiowania sił, momentów oraz wyznaczania warunków równowagi sił i momentów. C3. Nabycie umiejętności wyznaczania momentów bezwładności figur płaskich. C4. Poznanie zasad obliczeniowych i doboru materiału dla prostych konstrukcji obciążonych statycznie. C5. Nabycie umiejętności obliczania prostych i złożonych przypadków obciążeń konstrukcji. C6. Poznanie hipotez wytrzymałościowych.

138

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat płaskiego i przestrzennego układu sił. PEK_W02 Zna sposoby wyznaczania wartości naprężeń i odkształceń dla prostych

przypadków obciążeń. PEK_W03 Jest w stanie definiować zasady doboru materiału oraz wielkości wymiarów

geometrycznych dla prostych i złożonych przypadków obciążeń konstrukcji. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wyznaczać siły wewnętrzne i zewnętrzne obciążające konstrukcję. PEK_U02 Potrafi wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe elementów pod

obciążeniem statycznym. PEK_U03 Potrafi dobierać zgodnie z zasadami wymiary gabarytowe obliczanych konstrukcji. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość występowania problemów wynikających z nieprawidłowo

wykonanych obliczeń wytrzymałościowych.

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawowe pojęcia i aksjomaty w statyce i wytrzymałości materiałów.

Wy1 2

Wy2 Płaski i przestrzenny układ sił. Definicja naprężeń i odkształceń. 2 Wyznaczanie własności mechanicznych. Naprężenia dopuszczalne, współczynnik bezpieczeństwa.

Wy3 2

Wy4 Układ sił w równowadze. Proste przypadki obciążenia elementów. 2 Wy5 Obliczenia płaskiego układu sił; belka. 4 Wy6 Środek masy, momenty bezwładności. Twierdzenie Steinera. 4 Wy7 Zginanie prętów prostych. Równanie różniczkowe osi ugięcia belki. 4 Wy8 Zginanie prętów prostych. Wyboczenie. 2 Wy9 Skręcanie prętów. Sztywność skrętna. 2 Wy10 Zbiorniki cienkościenne. 2 Wy11 Hipotezy wytrzymałościowe. Złożone przypadki obciążeń. 2 Wy12 Kolokwium zaliczeniowe 2

30 Suma godzin


Ćw1 Płaski układ sił. Wyznaczanie naprężeń i odkształceń w konstrukcjach.

2

Ćw2 Płaski układ sił. Wyznaczanie naprężeń i odkształceń w konstrukcjach.

2

Ćw3 Wyznaczanie sił i momentów w belce. 2 Ćw4 Obliczanie środków ciężkości i momentów bezwładności. 2 Ćw5 Obliczanie elementów na zginanie. 2 Ćw6 Obliczanie elementów na skręcanie. 2 Ćw7 Wytrzymałość złożona. Zbiorniki cienkościenne. 2

139


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna; samodzielne studia N4. Ćwiczenia rachunkowe; dyskusja rozwiązań zadań N5. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń





P1 PEK_W01÷PEK_W02, PEK_U01÷PEK_U04. PEK_K01.

kolokwium

F1 PEK_U01 - PEK_U04 Odpowiedź ustna F2 PEK_U01 - PEK_U04 kolokwium P 2 = 0,2F1+ 0,8F2



[119] Jerzy Leyko, Statyka i kinematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. [120] Jerzy Rżyska. Statyka i wytrzymałość materiałów. Warszawa: Wydawnictwo PWN,

1977. [121] Bogusław Kozak. Mechanika Techniczna. Wydawnictwo WSIP, 2004. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[95] Michał E. Niezgodziński, Tadeusz Niezgodziński. Zadania z wytrzymałości materiałów. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2010.

[96] Roman Bąk, Alojzy Stawinoga. Mechanika dla niemechaników. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2009.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Zbigniew Ferenc, [email protected]

140

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Mechanika i wytrzymałość materiałów




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W01,K1IS_W02, K1IS_W04

C1, C2 Wy1 - Wy3, N1, N3


C3, C4, C5 Wy2 - Wy6 N1, N2, N3


C5, C6 Wy2 - Wy7 N1, N2, N3

PEK_U01 K1IS_U01, K1IS_U02, K1IS_U03 C2 Cw1 - Cw3 N4, N5 PEK_U02 K1IS_U01, K1IS_U02, K1IS_U03 C2, C3,. C4 Cw4 - Cw7 N4, N5 PEK_U03 K1IS_U01, K1IS_U02, K1IS_U03 C5, C6 Cw2 - Cw7 N4, N5 PEK_K01 K1IS_K01, K1IS_K04 C1 Wy1, Cw1, N1


141


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Mechanika i wytrzymałość materiałów Nazwa w języku angielskim: Mechanics and strength of materials Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101099 Grupa kursów: NIE


15 15 0 0 0


30 30 0 0 0










1. Ma podstawową wiedzę z matematyki i fizyki

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie mechaniki C2. Poznanie metod wyznaczania naprężeń w elementach konstrukcji C3. Zdobycie wiedzy w zakresie wytrzymałości materiałów C4. Nabycie umiejętnościpoprawnego stosowania poznanych zasad fizyki do ilościowej analizy zagadnień o charakterze inżynierskim

142

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat równoważenia sił PEK_W02 Zna sposoby wyznaczania naprężeń w elementach konstrukcji PEK_W03 Jest w stanie określić wytrzymałość materiałów stosowanych w inżynierii

środowiska PEK_W04 Jest w stanie ocenić stabilność i bezpieczeństwo konstrukcji Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przeprowadzić redukcję układu sił do wypadkowej PEK_U02 Potrafi obliczać reakcje podporowe PEK_U03 Nabycie umiejętności określania wielkości naprężeń w elementach konstrukcji PEK_U04 Potrafi rozwiązywać rozkład naprężeń w belkach i kratownicach PEK_U05 Potrafi obliczać graniczny poziom naprężeń w materiałach Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się PEK_K02 Jest świadomy występowania zagrożeń wynikających z nieprawidłowego

projektowania konstrukcji PEK_K03 Jest świadomy występowania zagrożeń wynikających z nieprawidłowego doboru

materiałów PEK_K04 Potrafi wykorzystać poznane zasady mechaniki i wytrzymałości materiałów do

zastosowań inżynierskich

TREŚCI PROGRAMOWE


Wielkości mechaniczne, analityczny zapis wektora, działania na wektorach

Wy1 2

Wy2 Układy sił, analityczna redukcja układu sił 2 Wy3 Elementy konstrukcji i ich połączenia, siły wewnętrzne 2 Wy4 Geometryczna niezmienność i statyczna wyznaczalność 2 Wy5 Równowaga sił w belce, wykresy sił wewnętrznych 2

Równowaga sił w kratownicy, metoda kolejnego równoważenia węzłów, metoda Rittera

Wy6 2

Rodzaje odkształceń, metody pomiaru właściwości wytrzymałościowych, obliczenia wytrzymałościowe przy rozciąganiu, zginaniu i ściskaniu

Wy7 2



Ćw1 Redukcja płaskiego zbieżnego układu sił 2 Ćw2 Redukcja płaskiego niezbieżnego układu sił 2 Ćw3 Redukcja przestrzennego układu sił 2 Ćw4 Belka swobodnie podparta - obliczanie reakcji 2 Ćw5 Belka swobodnie podparta - wykresy sił wewnętrznych 2 Ćw6 Kratownica - obliczanie naprężeń w prętach metodą kolejnego

równoważenia węzłów 2

143

Ćw7 Kratownica - obliczanie naprężeń w prętach metodą Rittera 2 Ćw8 Obliczenia wytrzymałościowe przy rozciąganiu 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Obliczanie reakcji w podporach konstrukcji N4. Obliczanie naprężeń w prętach N5. Analiza bezpieczeństwa konstrukcji obciążonych





P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_W04

kolokwium


Weryfikacja poprawności obliczeń



F3 PEK_U05, PEK_K04




[122] M. Gładysz, Wybrane zagadnienia mechaniki obiektów inżynieryjnych. Podstawy statyki budowli, KAI Bogart, Wroclaw 1999

[123] M. Gładysz, Wybrane zagadnienia mechaniki obiektów inżynieryjnych. Podstawy wytrzymałości materiałów, KAI Bogart, Wroclaw 1999


[97] T. Kolendowicz, Mechanika budowli dla architektów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2012

[98] U. Radoń, Mechanika budowli : wybrane zagadnienia z przykładami, Samodzielna Sekcja "Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej", Kielce,2012

[99] M. E. Niezgodziński, T. Niezgodziński, Zadania z wytrzymałości materiałów,

144

Wydawnictwo WNT Warszawa 2012/

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Marek Kozłowski, [email protected]

145

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Mechanika i wytrzymałość materiałów




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W04 C1 Wy1, Wy2 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W04 C2 Wy3, Wy4 N2 PEK_W03 K1IS_W04 C2, C3 Wy5, Wy6 N3 PEK_W04 K1IS_W04 C3, C4 Wy7 N4 PEK_U01 K1IS_U02 C1, C2 Cw1, Cw2,

Cw3 N1, N3

PEK_U02 K1IS_U02 C2 Cw4 N3 PEK_U03 K1IS_U02 C2 Cw5 N4 PEK_U04 K1IS_U02 C2 Cw6, Cw7 N1, N4 PEK_U05 K1IS_U02 C3 Cw8 N5 PEK_K01 K1IS_K02 C1 Wy1 N1 PEK_K02 K1IS_K01 C2 Wy1 N1 PEK_K03 K1IS_K03 C3 Wy7 N1, N2, N5 PEK_K04 K1IS_K02 C4 Wy1 N1, N2, N5


146


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Mechanika Płynów Nazwa w języku angielskim: Fluid Mechanics Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101103 Grupa kursów: NIE


30 15 15


90 60 30





3 2 1 Liczba punktów ECTS

2 1,5 0,5 w tym liczba punktów odpowiadająca zajęciom

o charakterze praktycznym (P) 1 0,5 0,5 w tym liczba punktów ECTS




1. Student posiada przygotowanie z matematyki (zaliczone kursy: Analiza matematyczna 1, Analiza matematyczna 2 ) 2. Student posiada przygotowanie z fizyki (zaliczone kursy: Fizyka 1 i Fizyka 2)

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy ogólnej w zakresie zastosowań mechaniki płynów w inżynierii środowiska C2. Nabycie umiejętności obliczania parametrów przepływów płynów idealnych i rzeczywistych C3. Poznanie metod pomiarów podstawowych parametrów fizycznych płynów C4. Nabycie umiejętności analizy, opracowania i wykorzystania danych pomiarowych

147

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Potrafi zdefiniować właściwości płynów doskonałych i rzeczywistych PEK_W02 Potrafi sformułować i objaśnić podstawowe prawa statyki płynów PEK_W03 Potrafi sformułować i objaśnić podstawowe prawa dynamiki płynów PEK_W04 Potrafi scharakteryzować przepływy laminarne i turbulentne PEK_W05 Potrafi opisać przepływy płynów rzeczywistych w przewodach zamkniętych PEK_W06 Potrafi opisać przepływy płynów rzeczywistych w kanałach otwartych PEK_W07 Potrafi opisać filtrację wód gruntowych Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zastosować podstawowe prawa statyki i dynamiki płynów doskonałych w

zadaniach obliczeniowych (prawo zachowania masy, równanie Bernoulliego) PEK_U02 Potrafi zastosować podstawowe prawa dynamiki płynów rzeczywistych w

zadaniach obliczeniowych (prawo zachowania masy, równanie Bernoulliego, obliczanie oporów przepływu) i zadaniach inżynierskich

PEK_U03 Potrafi wykonać pomiary i obliczenia temperatury i ciśnienia płynu PEK_U04 Potrafi wykonać pomiary i obliczenia prędkości miejscowej i średniej PEK_U05 Potrafi wykonać pomiary i obliczenia natężenia przepływu cieczy i gazów PEK_U06 Potrafi zinterpretować wyniki pomiarów, oszacować błąd pomiaru i sporządzić

sprawozdanie Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról, w tym

lidera, wykonawcy, sprawozdawcy

TREŚCI PROGRAMOWE


Pojęcie płynu i przedmiot mechaniki płynów. Płyny jako ośrodki ciągłe. Płyny rzeczywiste i doskonałe. Wybrane własności fizyczne płynów, zastosowania mechaniki płynów. Siły działające w płynach. Stan naprężeń w płynie. Pojęcie ciśnienia.

Wy1 2

Statyka płynów: równanie równowagi płynu (Eulera) i jego zastosowania. Prawo Pascala. Rozkład ciśnienia w cieczy. Prawo naczyń połączonych i jego zastosowania (manometry cieczowe). Metody pomiaru ciśnień względnych i bezwzględnych. Napór hydrostatyczny cieczy na powierzchnie płaskie i zakrzywione.

Wy2 2

Wypór hydrostatyczny. Stateczność pływania ciał. Podstawowe pojęcia kinematyki płynów. Objętościowe i masowe natężenie przepływu płynu. Pojęcie prędkości średniej. Zasada zachowania masy.

Wy3 2

Zasada zachowania pędu i równanie ruchu cieczy doskonałej. Równanie Bernoulliego dla płynu doskonałego i jego zastosowania. Wyznaczanie prędkości miejscowej (rurka Pitota i rurka Prandtla)

Wy4 2

Zwężki pomiarowe. Wypływ cieczy przez mały otwór. Wypływ cieczy przez duży otwór (przelewy pomiarowe). Wypływ gazu przez dyszę zbieżną.

Wy5 2

Równanie ruchu płynu rzeczywistego (równanie Naviera-Stokesa). Podobieństwo zjawisk przepływowych. Wyznaczenie liczb podobieństwa (zastosowanie analizy wymiarowej oraz analizy równań

Wy6 2

148

ruchu płynu). Interpretacja fizyczna liczb podobieństwa dla ruchu płynu lepkiego. Doświadczenie Reynoldsa. Ruch laminarny płynu. Współczynnik Coriolisa. Uogólnione równanie Bernoulliego dla ruchu płynu rzeczywistego. Straty hydrauliczne przy przepływie płynu (wzór Darcy’ego-Wiesbacha)

Wy7 2

Wyznaczanie oporów liniowych i miejscowych przy przepływie płynu w przewodach zamkniętych.

Wy8 2

Własności przepływów turbulentnych. Warstwa przyścienna płynu. Przepływy przyścienne i swobodne. Wykresy Ancony.

Wy9 2

Przepływ płynu nieściśliwego w systemie szeregowym. Oporność hydrauliczna przewodu. Oporność hydrauliczna systemu szeregowego i równoległego. Pompa w układzie przewodów (wysokość podnoszenia, punkt pracy, współpraca zespołu pomp).

Wy10 2

Przepływ cieczy w kanałach otwartych. Prędkość przepływu w ruchu równomiernym. Najkorzystniejszy przekrój poprzeczny kanału. Parametry przepływu krytycznego. Kryteria podziału przepływów na spokojne i rwące.

Wy11 2

Przepływ płynu w ośrodku porowatym (ruch wód gruntowych). Prawo filtracji Darcy’ego. Współczynnik filtracji. Umowna prędkość filtracji Równanie ruchu filtracyjnego. Przykłady rozwiązań równań filtracji wód gruntowych.

Wy12 2

Opływ ciał i oderwanie warstwy przyściennej. Współczynnik oporu profilowego. Uderzenie hydrauliczne. Reakcja hydrodynamiczna strugi.

Wy13 2

Kawitacja: omówienie zjawiska, zapobieganie kawitacji w przewodach i urządzeniach, zastosowania kawitacji. Zjawisko ejekcji. Zasada działania i przykłady zastosowań strumienic.

Wy14 2

Podsumowanie wykładów. Uzupełnienia: zagadnienie trzech zbiorników, przepływy dwufazowe, modelowanie przepływów z wykorzystaniem metod CFD. Możliwość przeprowadzenia egzaminu zerowego (na życzenie studentów)

Wy15 2

30 Suma godzin


Ćw1 Obliczenia ciśnień względnych. Zastosowanie prawa naczyń połączonych w obliczeniach manometrów cieczowych.

2

Ćw2 Obliczenia naporu hydrostatycznego na powierzchnie płaskie i zakrzywione. Obliczenia siły wyporu.

2

Ćw3 Obliczenia prędkości i natężenia przepływu płynów doskonałych w przewodach zamkniętych. Zastosowanie równania Bernoulliego w obliczeniach wypływu cieczy przez małe otwory.

2

Ćw4 Zastosowanie równania Bernoulliego w obliczeniach prędkości miejscowej (rurka Prandtla i Pitota).

2

Ćw5 Zastosowanie uogólnionego równania Bernoulliego w obliczeniach przepływów płynów lepkich, nieściśliwych. Obliczenia oporów liniowych i miejscowych.

2

149

Ćw6 Obliczenia oporności hydraulicznej przewodów i systemów szeregowych i równoległych. Sporządzanie wykresów Ancony.

2

Ćw7 Obliczenia natężenia przepływu, prędkości średniej oraz spadku hydraulicznego dla przepływów równomiernych w kanałach otwartych.

2



La1 Wprowadzenie; omówienie zakresu ćwiczeń, zasad oceniania oraz zasad BHP w laboratorium mechaniki płynów

1

La2 Pomiar ciśnienia i wzorcowanie manometrów 2 La3 Pomiary prędkości miejscowej w kanale wentylacyjnym 2 La4 Pomiary natężenia przepływu powietrza w przewodach

wentylacyjnych 2

La5 Wyznaczanie współczynnika przepływu dla zaworu regulacyjnego 2 La6 Wyznaczanie charakterystyki hydraulicznej instalacji z pompą

obiegową 2

La7 Wyznaczanie współczynnika oporu miejscowego dla przepustnicy 2 La8 Rozliczenie sprawozdań z zajęć laboratoryjnych. Wystawienie ocen.

Możliwość odrobienia zajęć dla osób, które nie zaliczyły maksymalnie dwóch ćwiczeń laboratoryjnych.

2

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny w formie prezentacji N2. Prezentacja multimedialna N3. Ćwiczenia rachunkowe; rozwiązywanie zadań podczas zajęć N4. Wykonanie pomiarów na stanowiskach laboratoryjnych N5. Opracowanie sprawozdania z przeprowadzonych pomiarów (praca grupowa) N6. Praca własna; przygotowanie teoretyczne do ćwiczeń N7. Praca własna; przygotowanie teoretyczne do laboratoriów (dostępne e-instrukcje do laboratorium) N8. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu (dostępny e-podręcznik)





P wyk PEK_W01 - PEK_W07

Egzamin pisemny

P ćw PEK_U01, Kolokwium

150

PEK_U02 F lab PEK_U01 -

PEK_U06, PEK_K01

Sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych, odpowiedzi ustne, udział w zajęciach



[124] Jeżowiecka-Kabsh K., Szewczyk H., Mechanika płynów; Wyd. Politechniki Wrocławskiej. 2001 (*e- podręcznik)

[125] Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Mechanika płynów w inżynierii i ochronie środowiska, WNT Warszawa 2009 (i wcześniejsze)

[126] Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Zadania z mechaniki płynów w inżynierii i ochronie środowiska, WNT Warszawa 2001

[127] Mitosek M. Mechanika płynów w inżynierii i ochronie środowiska; PWN Warszawa 2001

[128] Bechtold Z. i in., Zbór zadań z mechaniki płynów, Wyd. Politechniki Wrocławskiej. 1984

[129] Burka E.S., Mechanika płynów w przykładach: teoria, zadania, rozwiązania, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002


[100] Biernacki M., Laboratorium z mechaniki płynów i hydrauliki, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej 1995

[101] Bartosik A., Laboratorium mechaniki płynów, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2005

[102] Żarski K., Mechanika płynów; wybrane zagadnienia w ujęciu komputerowym, Ośrodek Informacji Technika instalacyjna w budownictwie, Warszawa 2007

[103] Gryboś R., Podstawy mechaniki płynów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998


Anna Bryszewska-Mazurek, [email protected]

151

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Mechanika Płynów




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy1 N1, N8 PEK_W02 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy2, Wy3 N1, N2, N8 PEK_W03 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy4, Wy5,

Wy6 N1, N2, N8

PEK_W04 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy7, Wy9 N1, N2, N8 PEK_W05 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy8, Wy10,

Wy13, Wy14 N1, N2, N8

PEK_W06 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy11 N1, N2, N8 PEK_W07 K1IS_W04, K1IS_W13 C1 Wy12 N1, N2, N8 PEK_U01 K1IS_U02, K1IS_U11 C2 Ćw1 - Ćw4 N3, N6 PEK_U02 K1IS_U02, K1IS_U11 C2 Ćw5 - Ćw7,

La5, La7 N3, N6

PEK_U03 K1IS_U02, K1IS_U05, K1IS_U11 C3 La2 N4, N7 PEK_U04 K1IS_U02, K1IS_U05, K1IS_U11 C3 La3 N4, N7 PEK_U05 K1IS_U02, K1IS_U05, K1IS_U11 C3 La4, La6 N4, N7 PEK_U06 K1IS_U02, K1IS_U05, K1IS_U11 C4 La2 - La8 N5 PEK_K01 K1IS_K03 C4 La2 - La8 N4, N5


152


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Metody analizy danych środowiskowych Nazwa w języku angielskim: Methods for environmental data analysis Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15 15


60 30

Forma zaliczenia








1. Ma podstawową wiedzę w zakresie ochrony środowiska

CELE PRZEDMIOTU C1. Pogłębienie wiedzy w zakresie metod analizy danych środowiskowych C2. Poznanie narzędzi wykorzystywanych w analizach danych środowiskowych. C3. Nabycie umiejętności zastosowania metod matematycznych do analizy szeregów obserwacyjnych.

153

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie podstawowych metod matematycznych wykorzystywanych

do analizy danych pomiarowych PEK_W02 Jest w stanie zaproponować metodę statystyczną do analizy szeregów

obserwacyjnych . PEK_W03 Może dokonać wyboru metody przestrzennej analizy danych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi interpretować uzyskane wyniki z pomiarów oraz zastosować metody

wnioskowania statystycznego w odniesieniu do badanych procesów. PEK_U02 Potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi w celu analizy

danych środowiskowych Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról, w tym

lidera, wykonawcy i sprawozdawcy

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Rodzaje danych środowiskowych. Przygotowanie danych do analizy 2 Wy2 Metody eksploracji danych wraz z przykładami 2 Wy3 Badania ankietowe 2 Wy4 Metody analizy badań ankietowych 2 Wy5 Organizacja badań terenowych wraz z przykładami 2 Wy6 Metody analizy danych przestrzennych 2 Wy7 Kolokwium 1

13 Suma godzin


La1 Wprowadzenie. Omówienie zakresu ćwiczeń i zasad pracy zespołowej. Podstawowe funkcje programu Statistica

2

La2 Tworzenie bazy danych środowiskowych dla konkretnych szeregów obserwacyjnych

2

La3 Analiza danych środowiskowych na przykładzie wybranych metod statystycznych lub geostatycznych

6

La4 Przeprowadzenie badań ankietowych wraz z ich interpretacją 4 La5 Prezentacja uzyskanych wyników analiz wraz z ich oceną. 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład; prezentacja multimedialna N3. Ćwiczenia komputerowe- technologia informacyjna (tworzenie bazy danych)

154

N4. Ćwiczenia komputerowe– technologia informacyjna (opracowanie wyników obliczeń) N5. Praca grupowa - przygotowanie danych wejściowych N6. Praca grupowa - analiza i dyskusja danych wyjściowych N7. Konsultacje





P1 PEK_W01-W03 Kolokwium F1 PEK_U01

PEK_U02 PEK_K01

Ocena wykonania zadania, dyskusja wyników, obrona zadania



[130] Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, t. I-III, StatSoft Polska, Kraków 2006

[131] Sobczyk M., Statystyka, PWN SA, Warszawa 2007. [132] Larose D.T., Metody i modele eksploracji danych, PWN, Warszawa 2008. [133] LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[104] Opis program Statistica 9.0 www.statsoft.pl [105] Tadusiewicz R., Sieci neuronowe, Akademicka oficyna Wydawnicza, Warszawa 1993.[106] Witten I.H., Frank E., Data mining. Practical machine learning tools and techniques.,

Elsevier, San Francisco 2005. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Izabela Sówka, [email protected]

155

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Metody analizy danych środowiskowych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1OS_W01 C1 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_W02 K1OS_W01, K1OS_W04 C2 Wy2, Wy4 N2 PEK_W02 K1OS_W01, K1OS_W04 C2 Wy 6 N2 PEK_U01 K1OS_U01, K1OS_U04 C3 Cw3-Cw5 N4, N6, N7 PEK_U02 K1OS_U01, K1OS_U04 C3 Cw1-Cw4 N3, N5, N7 PEK_K01 K1OS_K03 C1,C2 Cw1-Cw5 N5, N6


156


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowychNazwa w języku angielskim: Methods of measuring and reducing of odor emissions Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15


30










CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie klasyfikacji zanieczyszczeń zapachowych powietrza. C2. Poznanie zasad doboru aparatury pomiarowej i techniki dezodoryzacji w zależności od typu i charakteru źródła oraz emitowanych gazów. C3. Nabycie umiejętności poprawnego rozpoznawania poznanych metod pomiarowych oraz dezodoryzacji.

157

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat rodzaju metod pomiarowych zanieczyszczeń zapachowych

powietrza. PEK_W02 Zna etapy procesu i kryteria wyboru techniki pomiarowej i ogeniczania odorów

do powietrza. PEK_W03 Jest w stanie omówić podstawowe techniki odorymetryczne i oraz określić

możliwości zastosowania wybranej techniki dezodoryzacji Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym

lidera, wykonawcy, sprawozdawcy. PEK_K02 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

TREŚCI PROGRAMOWE


Wykład wprowadzający Cechy zapachu, wpływ odorów na człowieka. Klasyfikacja zanieczyszczeń zapachowych.

Wy1 2

Opis przyczyn powstawania odorów oraz charakterystyka głównych źródeł emisji.

Wy2 2

Ustalanie zasad oceny zapachowej jakości powietrza w kontekście krajowym i europejskim.

Wy3 2

Wy4 Pomiary stężeń odorów. 2 Wy5 Unormowania dotyczące emisji i uciążliwości odorów. 2 Wy6 Metody dezodoryzacji gazów. 2 Wy7 Kolokwium 3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych. N2. Konsultacje.





P1 PEK_W01, PEK_W02

Kolokwium/test

158



[134] S ówka I.: Metody identyfikacji odorotwórczych gazów emitowanych z obiektów przemysłowych. Wydawnictwo PWr 2011

[135] Szynkowska M., Zwoździak J.: Współczesna problematyka odorów. Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 2010

[136] Kośmider J. i inni: Odory, WNT Warszawa 2002 [137] Szklarczyk M.: Biologiczne oczyszczanie gazów odlotowych. Wydawnictwo

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1991 [138] Rutkowski J. i inni: Substancje odorotwórcze w środowisku, Biblioteka Monitoringu

Środowiska, Warszawa 1995 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[107] Szklarczyk M.: Ochrona atmosfery. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, Olsztyn 2001.

[108] Shareefdeen Z., Singh A., Biotechnology for Odor and Air Pollution Control, Springer- Verlag 2005

[109] Zmniejszanie emisji substancji zapachowych (odorantów) z oczyszczalni ścieków - stan techniki i jej zastosowanie. Materiały Pomocnicze ATV-DVWK M204P październik 1996. Wydawnictwo Seidel-Przywecki Sp. z o.o. Warszawa 2002

[110] Proceedings of the IWA International Conference on Odour and Volatile Organic Compounds; Measurement, Regulation and Control Techniques: 1st, 25-29 March 2001, held in Sydney, Australia. Editor: John Kaiyun Jiang; 2nd, 14-17 September 2003, held in Singapore. Editor(s): L. C. C. Koe, D. T. Liang, R. M. Stuetz; 3rd, 8-10 October 2008, held in Barcelona.

[111] AIDIC International Conference on Environmental Odour Monitoring and Control: NOSE2008 1st, 6-8 July 2008, Rome, Italy. Ed. R. Del Rosso. Chemical Engineering Transaction. vol. 15, 2008; NOSE2010 2nd, 22-24 September 2010, Florence, Italy. Ed. R. Del Rosso. Chemical Engineering Transaction. vol. 23, 2010.

[112] VDI serii 3882, 3883, 3940 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Dr hab. inż. Izabela Sówka, [email protected]

159

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K2IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_W03 K2IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_K01 K2IS_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_K02 K2IS_W03, S2IOA¬_W06 C1-C3 Wy1-Wy6,

Se1-Se6 N1, N2


160


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowychNazwa w języku angielskim: Methods of measuring and reducing of odor emissions Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15


30










CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie klasyfikacji zanieczyszczeń zapachowych powietrza. C2. Poznanie zasad doboru aparatury pomiarowej i techniki dezodoryzacji w zależności od typu i charakteru źródła oraz emitowanych gazów. C3. Nabycie umiejętności poprawnego rozpoznawania poznanych metod pomiarowych oraz dezodoryzacji.

161

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat rodzaju metod pomiarowych zanieczyszczeń zapachowych

powietrza. PEK_W02 Zna etapy procesu i kryteria wyboru techniki pomiarowej i ogeniczania odorów

do powietrza. PEK_W03 Jest w stanie omówić podstawowe techniki odorymetryczne i oraz określić

możliwości zastosowania wybranej techniki dezodoryzacji Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról, w tym

lidera, wykonawcy i sprawozdawcy PEK_K02 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

TREŚCI PROGRAMOWE


Wykład wprowadzający Cechy zapachu, wpływ odorów na człowieka. Klasyfikacja zanieczyszczeń zapachowych.

Wy1 2

Opis przyczyn powstawania odorów oraz charakterystyka głównych źródeł emisji.

Wy2 2

Ustalanie zasad oceny zapachowej jakości powietrza w kontekście krajowym i europejskim.

Wy3 2

Wy4 Pomiary stężeń odorów. 2 Wy5 Unormowania dotyczące emisji i uciążliwości odorów. 2 Wy6 Metody dezodoryzacji gazów. 2 Wy7 Kolokwium 3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych. N2. Konsultacje.





P1 PEK_W01, PEK_W02

Kolokwium/test

162



[139] Sówka I.: Metody identyfikacji odorotwórczych gazów emitowanych z obiektów przemysłowych. Wydawnictwo PWr 2011

[140] Szynkowska M., Zwoździak J.: Współczesna problematyka odorów. Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 2010

[141] Kośmider J. i inni: Odory, WNT Warszawa 2002 [142] Szklarczyk M.: Biologiczne oczyszczanie gazów odlotowych. Wydawnictwo

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1991 [143] Rutkowski J. i inni: Substancje odorotwórcze w środowisku, Biblioteka Monitoringu

Środowiska, Warszawa 1995 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[113] Szklarczyk M.: Ochrona atmosfery. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, Olsztyn 2001.

[114] Shareefdeen Z., Singh A., Biotechnology for Odor and Air Pollution Control, Springer- Verlag 2005

[115] Zmniejszanie emisji substancji zapachowych (odorantów) z oczyszczalni ścieków - stan techniki i jej zastosowanie. Materiały Pomocnicze ATV-DVWK M204P październik 1996. Wydawnictwo Seidel-Przywecki Sp. z o.o. Warszawa 2002.

[116] Proceedings of the IWA International Conference on Odour and Volatile Organic Compounds; Measurement, Regulation and Control Techniques: 1st, 25-29 March 2001, held in Sydney, Australia. Editor: John Kaiyun Jiang; 2nd, 14-17 September 2003, held in Singapore. Editor(s): L. C. C. Koe, D. T. Liang, R. M. Stuetz; 3rd, 8-10 October 2008, held in Barcelona.

[117] AIDIC International Conference on Environmental Odour Monitoring and Control: NOSE2008 1st, 6-8 July 2008, Rome, Italy. Ed. R. Del Rosso. Chemical Engineering Transaction. vol. 15, 2008; NOSE2010 2nd, 22-24 September 2010, Florence, Italy. Ed. R. Del Rosso. Chemical Engineering Transaction. vol. 23, 2010.

[118] VDI serii 3882, 3883, 3940 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Dr hab. inż. Izabela Sówka, [email protected]

163

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K2IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_W03 K2IS_W03, S2IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_K01 K2IS_W03 C1-C3 Wy1-Wy6 N1, N2 PEK_K02 K2IS_W03, S2IOA¬_W06 C1-C3 Wy1-Wy6,

Se1-Se6 N1, N2


164


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Mikrobiologia dla inżynierów środowiska Nazwa w języku angielskim: Microbiology for environmental engineers Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy o mikroorganizmach ważnych z sanitarnego punktu widzenia C2. Zdobycie wiedzy o mikrobiologicznym zanieczyszczeniu środowiska człowieka C3. Poznanie mikrobiologicznych metod oceny stanu sanitarnego środowiska C4. Zdobycie wiedzy w zakresie wykorzystania mikroorganizmów w oczyszczaniu

165

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę o właściwościach mikroorganizmów o dużym znaczeniu sanitarnym PEK_W02 Ma wiedzę o zanieczyszczeniu mikrobiologicznym środowiska, jego znaczeniu dla

człowieka, metodach badania i zwalczania PEK_W03 Zna mikrobiologiczne wymagania sanitarne dla wody, gleby, powietrza i odpadówPEK_W04 Zna mikrobiologiczne procesy, będące podstawą biologicznych metod

oczyszczania środowiska z zanieczyszczeń chemicznych Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy zagrożeń dla środowiska naturalnego związanych z emisją

zanieczyszczeń mikrobiologicznych

TREŚCI PROGRAMOWE


Współczesna systematyka mikroorganizmów. Charakterystyka wybranych grup drobnoustrojów

Wy1 2

Odżywianie, wzrost i reprodukcja mikroorganizmów. Metody i opis hodowli drobnoustrojów

Wy2 2

Wy3 Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje 2 Mikrobiologia powietrza wewnątrz pomieszczeń. Biodeterioracja budynków

Wy4 2

Wy5 Mikrobiologia instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 2 Mikrobiologia powietrza atmosferycznego. Źródła zanieczyszczeń mikrobiologicznych powietrza

Wy6 2

Mikrobiologia wody. Rola drobnoustrojów w procesie uzdatniania. Dezynfekcja wody. Mikrobiologiczna ocena stanu sanitarnego wody

Wy7 2

Rozwój mikroorganizmów w sieci wodociągowej. Biofilmy; przyczyny i mechanizm powstawania. Osady wewnątrzrurowe

Wy8 2

Mikrobiologia ścieków i osadów ściekowych. Biologiczne oczyszczanie ścieków. Mikrobiologiczna analiza osadu czynnego i błony biologicznej

Wy9 2

Kompostowanie i fermentacja metanowa osadów. Mikrobiologiczna ocena stanu sanitarnego osadów ściekowych i gleby

Wy10 2

Wy11 Mikrobiologiczne procesy w biologicznym oczyszczaniu gazów 2 Wy12 Mikroorganizmy chorobotwórcze i ich przeżywalność w środowisku 2 Wy13 Metody badania mikroorganizmów. Biosensory 2

Podstawy biotechnologii. Pozyskiwanie i wykorzystanie szczepów drobnoustrojów w procesach biotechnologicznych. Bioremediacja

Wy14 2

Wy15 Zaliczenie 2 30 Suma godzin

166

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Referat





P PEK_W01, PEK_W02,PEK_W03, PEK_W04,PEK_K01

referat



[144] Libudzisz Z., Kowal K., Żakowska Z., Mikrobiologia techniczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010

[145] Błaszczyk M.K., Mikroorganizmy w ochronie środowiska. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007

[146] Grabińska-Łoniewska, E. Siński E., Mikroorganizmy chorobotwórcze i potencjalnie chorobotwórcze w ekosystemach wodnych i sieciach wodociągowych. Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o.o. Warszawa 2010

[147] Schlegel H.G., Mikrobiologia ogólna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005 [148] Nycklin J., Graeme-Cook K., Killington R., Mikrobiologia. Krótkie wykłady. Wyd.

Naukowe PWN, Warszawa, 2012 [149] Kołwzan B., Adamiak W., Grabas K., Pawełczyk A., Podstawy mikrobiologii w

ochronie środowiska. Wyd. PWr., 2005 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[119] Slayers A., Witt D., Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005

[120] Kunicki-Goldfinger Wł., Życie bakterii. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Barbara Kołwzan, Waldemar Adamiak, [email protected], [email protected]

167

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Mikrobiologia dla inżynierów środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03 C1 Wy1-3,12 N1-2 PEK_W02 K1IS_W03 C2 Wy4-9,13 N1-2 PEK_W03 K1IS_W03 C3 Wy9,10,13 N1-2 PEK_W04 K1IS_W03 C4 Wy7-11,14 N1-2 PEK_K01 K1IS_K02 C2 Wy4-9 N1-2


168


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Motoryzacja a ochrona środowiska Nazwa w języku angielskim: Motorization and environment protection Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie ochrony i inżynierii środowiska 2. Ma podstawową wiedzę na temat zanieczyszczeń powietrza 3. Ma podstawową wiedzę z chemii organicznej i nieorganicznej

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy na temat zagrożeń jakie dla środowiska niesie niepohamowany i niezrównoważony rozwój motoryzacji (K1IS_W02 C2. Poznanie najnowszych metod ograniczania emisji zanieczyszczeń powietrza pochodzących z motoryzacji (K1IS_W03) C3. Nabycie umiejętności wyszukiwania informacji na temat zagadnień o charakterze inżynierskim (K1OS_U01)

169

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zna podstawy spalania paliw w silniku praz generowane w tym procesie

zanieczyszczenia PEK_W02 Jest w stanie wymienić najnowsze metody ograniczania emisji zanieczyszczeń

pochodzących z motoryzacji PEK_U03 Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Atmosfera, skład, budowa. 2 Podstawowe zanieczyszczenia powietrza, skutki wywołane ich obecnością w atmosferze

Wy2 2

Aspekty ekologiczne motoryzacji, podstawy spalania paliw w silnikach, mechanizmy wytwarzania zanieczyszczeń powietrza podczas spalania paliw i ich właściwości

Wy3 2

Normy emisji zanieczyszczeń powietrza przez silniki spalinowe, ze szczególnym uwzględnieniem norm europejskich

Wy4 2

Metody oznaczania substancji szkodliwych dla środowiska naturalnego, międzynarodowe metody badań silników

Wy5 2

Podstawy analizy zanieczyszczeń emitowanych w spalinach silnikowych

Wy6 2

Metody ograniczania emisji zanieczyszczeń z silników o zapłonie iskrowym, budowa i działanie katalizatorów, w tym trójfunkcyjnych

Wy7 2

Metody ograniczania emisji zanieczyszczeń z silników Diesla; usuwanie sadzy

Wy8 2

Metody ograniczania emisji zanieczyszczeń z silników Diesla; ograniczanie emisji tlenków azotu

Wy9 2

Wy10 Hałas pochodzący z motoryzacji, metody ochrony przed hałasem 2 Wy11 Paliwa alternatywne i ich aspekty ekologiczne 2 Wy12 Napędy alternatywne i ich aspekty ekologiczne 2

Zagospodarowanie produktów odpadowych powstających trakcie eksploatacji i likwidacji pojazdów samochodowych

Wy13 2

Wy14 Zrównoważony rozwój transportu 2 Wy15 Kolokwium zaliczeniowe 2

30 Suma godzin

170

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Praca własna - przygotowanie krótkiej prezentacji z zagadnień wchodzących w tematykę wykładu





P1 PEK_W01, PEK_W02

kolokwium

F1 PEK_U01 prezentacja ustna P2=0,5



[150] Z. Chłopek, Pojazdy samochodowe. Ochrona środowiska naturalnego, WKiŁ, Warszawa, 2002

[151] J. Gronowicz, Ochrona środowiska w transporcie lądowym, Wyd. Bibl. Problemów Eksploatacji, Poznań-Radom, 2003

[152] U. Rokosch, Układy oczyszczania spalin i pokładowe systemy diagnostyczne, WKiŁ, Warszawa, 2007

[153] Artykuły krajowe i zagraniczne w ramach merytorycznego zakresu kursu LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[121] J. Merkisz, Ekologiczne problrmy silników spalinowych, wyd. Politechniki Poznańskiej, 1999

[122] J. Osiński, P. Żach, Wybrane zagadnienia recyklingu samochodów, WKiŁ, Warszawa 2006


Anna Musialik-Piotrowska, [email protected]

171

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Motoryzacja a ochrona środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02, K1IS_W03 C1 Wy1-Wy6, Wy13-Wy14

N1, N2

PEK_W02 K1IS_W02, K1IS_W03 C2 Wy7-Wy12 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U03, K1IS_U11 C3 Wy1-Wy14 N1, N2 PEK_K01 K1IS_K06 C1, C2, C3 Wy1-Wy14 N1, N2


172


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Niezawodność wodociągów i kanalizacji Nazwa w języku angielskim: Reliability of water supplies and sewers Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie projektowania, budowy i eksploatacji systemów wodociągowych i kanalizacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie celowości i metod badań niezawodności wodociągów i kanalizacji C2. Zdobycie wiedzy w zakresie metod oceny poziomu niezawodności działania wodociągów i kanalizacji C3. Poznanie metod uwzględniania wymagań dotyczących niezawodności w projektowaniu, budowie, eksploatacji i modernizacji systemów wodociągowych i kanalizacyjnych

173

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę o funkcjach jakie spełniają systemy wodociągowe i kanalizacyjne i

stawianych im wymaganiach ze względu na użytkowników i środowisko naturalne; zna cele badań niezawodności, wie jak wybrać i obliczyć podstawowe wskaźniki wykorzystywane do oceny niezawodności obiektów i systemów

PEK_W02 Jest w stanie podać i omówić najważniejsze przyczyny, rodzaje i skutki uszkodzeń elementów systemu wodociągowego i kanalizacyjnego; ma wiedzę na temat metod i najnowszych rozwiązań inżynierskich, dzięki którym można zwiększyć niezawodność działania poszczególnych elementów i całych systemów

PEK_W03 Zna podstawowe metody analizy i oceny niezawodności działania systemów wodociągowych i kanalizacyjnych na podstawie danych uzyskanych z ich eksploatacji; ma wiedzę o zasadach projektowania, budowy, eksploatacji i modernizacji wodociągów i kanalizacji z uwzględnieniem wymagań niezawodności

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu. Niezawodność w technice sanitarnej. Terminologia

Wy1 2

Cel, zakres i metody badań niezawodności obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych

Wy2 2

Wy3 Wskaźniki niezawodności 2 Wy4 Struktury niezawodności 2 Wy5 Analiza i ocena niezawodności ujęć wody 2 Wy6 Analiza i ocena niezawodności stacji uzdatniania wody 2 Wy7 Analiza i ocena niezawodności przewodów wodociągowych 2 Wy8 Analiza i ocena niezawodności pompowni wody i ścieków 2 Wy9 Analiza i ocena niezawodności zbiorników wodociągowych 2 Wy10 Analiza i ocena niezawodności przewodów kanalizacyjnych 2 Wy11 Analiza i ocena niezawodności oczyszczalni ścieków 2 Wy12 Skutki zawodnego działania wodociągów i kanalizacji 2

Kryteria oceny i wymagany poziom niezawodności systemów wodociągowych i kanalizacyjnych

Wy13 2

Projektowanie, budowa i eksploatacja wodociągów i kanalizacji z uwzględnieniem wymagań niezawodności

Wy14 3


174

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny, prezentacja multimedialna N2. Wykład problemowy N3. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium N4. Konsultacje





F1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03

kolokwium

P = F1



[154] A. Wieczysty, Niezawodność systemów wodociągowych i kanalizacyjnych. Cz. I i II. Skrypt Politechniki Krakowskiej, Kraków 1990

[155] M. Kwietniewski, M. Roman , H. Kłoss-Trębaczkiewicz, Niezawodność wodociągów i kanalizacji. Arkady, Warszawa 1993

[156] A. Wieczysty i inni, Metody oceny i podnoszenia niezawodności działania komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 2, Kraków 2001

[157] H. Hotloś, Ilościowa ocena wpływu wybranych czynników na parametry i koszty eksploatacyjne sieci wodociągowych. Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej, Seria: Monografie, nr 49, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2007


[123] H. Hotloś, E. Mielcarzewicz, Warunki i ocena niezawodności działania sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na terenach szkód górniczych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011

[124] M. Kwietniewski, J. Rak, Niezawodność infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej w Polsce. Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki, Warszawa 2010

[125] J. Rak , Zarządzanie ryzykiem w systemie zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2009

[126] B. Tchórzewska-Cieślak, Niezawodność i bezpieczeństwo systemów komunalnych na przykładzie systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2008

[127] PN-IEC 60300-3-4:2001: Niezawodność w technice. Wybór wskaźników niezawodności

[128] PN-IEC 60300-3-9: 1999: Zarządzanie niezawodnością. Analiza ryzyka w systemach technicznych

175

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Halina Hotloś, [email protected]

176

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Niezawodność wodociągów i kanalizacji




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


C1, C2 Wy1-Wy4 N1, N2


C2 Wy5-Wy13 N1, N2, N3


C2, C3 Wy13, Wy14 N1-N4


177


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii Nazwa w języku angielskim: Air protection in relation to the renewable energy sources Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


15 15


15 15










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych, urządzeń procesowych w inżynierii ochrony powietrza i ochrony powietrza

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznać z problematyką negatywnego wpływu emisji zanieczyszczeń energetycznych, a zwłaszcza dwutlenkiem węgla na jakość powietrza atmosferycznego (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_W05) C2. Wskazać korzyści ekologiczne i środowiskowe wynikające z częściowego zastępowania wyczerpujących się konwencjonalnych paliw energetycznych (tzw. kopalnych) odnawialnymi źródłami energii (biomasą, energią słoneczną, wiatrową, wodną i geotermalną) (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_05,) C3. Rozwinąć umiejętności dobierania na podstawie uporządkowanej i podbudowanej teoretycznie wiedzy z zakresu odnawialnych źródeł energii, najkorzystniejsze warianty stosowania ich w konkretnych sytuacjach wynikających z konieczności ograniczania emisji zanieczyszczeń z energetycznych obiektów spalających paliwa kopalne (S1IOA_U01, S1IOA_U03, S1IOA_U05, S2SOA_U07)

178

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową teoretyczną wiedzę w zakresie odnawialnych źródeł energii, a

także wiedzę o trendach rozwojowych i najważniejszych osiągnięciach w tym zakresie

PEK_W02 Ma podstawową teoretyczną wiedzę w zakresie metod i urządzeń stosowanych w procesach oczyszczania gazów odlotowych

PEK_W03 Zna cele i procedury oceny oddziaływania na środowisko; ma świadomość skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

PEK_W04 Ma podstawową teoretycznie podbudowaną wiedzę w zakresie odnawialnych źródeł energii, a także ma wiedzę o trendach rozwojowych i najważniejszych osiągnięciach w tym zakresie

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych technik w środowisku zawodowym

oraz w innych środowiskach PEK_U02 Ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia kompetencji

zawodowych z zakresu inżynierii ochrony atmosfery PEK_U03 Potrafi zgodnie z zadaną specyfikacją-zaprojektować proces, system oraz

nieskomplikowane urządzenie, stosowane w inżynierii ochrony atmosfery dokonać bilansów masowych procesów i urządzeń stosowanych do ograniczania emisji pyłó1)w i zanieczyszczeń gazowych, używając właściwych metod, technik i narzędzi

PEK_U04 Potrafi wykonać pracę dyplomową i opracować stosowną dokumentację

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawy bezpieczeństwa energetycznego świata i Polski. Energetyka konwencjonalna a skażenie atmosfery

Wy1 2

Wy2 Krajowy oraz globalny potencjał odnawialnych źródeł energii (OZE) 2 Wy3 Technologie produkcji czystej energii. 2

Zanieczyszczenie środowiska (atmosfery) podczas pozyskiwania czystej energii z OZE. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń atmosfery

Wy4 2

Skumulowane wskaźniki uciążliwości produkcji energii z OZE względem powietrza

Wy5 2

Zobowiązania Polski w zakresie wykorzystania OZE (programy wdrażania OZE). Dokumenty programowe

Wy6 2

Aspekt ekologiczny, ekonomiczny i środowiskowy produkcji energii z OZE

Wy7 2


179

Forma zajęć - seminarium Liczba godzin

Se1 Tematy przydzielone indywidualnie dla każdego studenta, wystąpienie seminaryjne wg ustalonego harmonogramu

2


2


2


2


2


2


2


1

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Seminarium multimedialne N4. Konsultacje





P1 PEK_W01;PEK_W04 PEK_U01;PEK_U04

Ocena indywidualna za przygotowanie i prezentację tematu seminaryjnego

P2 PEK_W01; PEK_W04

Kolokwium

180



[158] Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 2030 roku, aspekt energetyczny i ekologiczny.

[159] Lewandowski W. M.: Proekologiczne źródła energii odnawialnej. [160] Gradziuk P. i in.: Biopaliwa [161] Wiśniewski G.: Systemowe uwarunkowania wykorzystania odnawialnych źródeł

energii w Polsce. Materiały konferencyjne Realizacja inwestycji biomasowych - aspekty praktyczne, Ministerstwo Środowiska, UNDP/GEF i Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, 8 września 2006, Kraków

[162] Wiśniewski G.: Refleksje na temat implementacji w Polsce unijnych celów dla OZE. Czysta energia, sierpień 2007.

[163] Wiśniewski G.: Wizja rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce do 2050 r., Regionalne seminarium i warsztaty "Scenariusze rozwoju infrastruktury energetycznej województwa Pomorskiego" Projekt UE SUSPLAN; studium przypadku dla Europy Północno Wschodniej, 9.03.2009, Gdańsk

[164] Tytko R.: Odnawialne źródła energii. Wybrane zagadnienia. Wyd. III. Kraków 2008 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[129] Mikielewicz J., Cieśliński J.T.: Niekonwencjonalne urządzenia i systemy konwersji energii.

[130] Czasopisma: m.in. Czysta Energia, Gospodarka paliwami i energią, BMP Ochrona Środowiska, Instal.

[131] Kucowski J., Laudyn D., Przekwas M.: 1997, Energetyka a ochrona środowiska. WNT, Warszawa

[132] Ochrona środowiska - aktualne roczniki. Wydawnictwo GUS OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Michał Głomba, [email protected]

181

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_05

C1,C2 Wy1-Wy8 N1, N2







PEK_U01 S1IOA_U01, S1IOA_U03, S1IOA_U05, S1IOA_U07

C1-C3 Sem1-Sem8 N3, N4








182


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona powietrza 1 Nazwa w języku angielskim: Air protection 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101013 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie fizyki i termodynamiki 2. Potrafi przygotować prezentację multimedialną

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie procesów fizycznych i chemicznych przebiegających w atmosferze C2. Poznanie zasad sporządzania programów ochrony atmosfery C3. Nabycie umiejętności pozyskiwania informacji z baz danych w zakresie charakterystyki źródeł emisji zanieczyszczeń do atmosfery i sposobów ograniczania emisji.

183

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie podstawowych procesów fizycznych i chemicznych

wpływających na transport i rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze PEK_W02 Zna zasady funkcjonowania systemu zarządzania jakością powietrza PEK_W03 Jest w stanie wymienić podstawowe źródła emisji i strategie jej ograniczania Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przygotować i przedstawić prezentację poświęconą strategii ochrony

atmosfery w konkretnej gałęzi przemysłu i wskazać najlepsze dostępne techniki ograniczające tę emisję.

PEK_U02 Potrafi przygotować udokumentowane opracowanie z zakresu ochrony atmosfery (referat/artykuł)

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności naturalnie przebiegających procesów w atmosferze na

skutki działalności przemysłowej i ich wpływu na jakość środowiska

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Ziemia i jej atmosfera. Emisja zanieczyszczeń do atmosfery. 4 Wy2 Procesy termiczne w atmosferze 2 Wy3 Procesy termodynamiczne w atmosferze 4 Wy4 Procesy dynamiczne w atmosferze 2

Metodologiczne podstawy modelowania zjawiska rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym

Wy5 8

Wy6 Przegląd modeli transportu i rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń 2 Wy7 Unormowania prawne w ochronie atmosfery 2 Wy8 Konstrukcja programów ochrony powietrza wraz z przykładami 2

Zintegrowane zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń. Najlepsza dostępna technika

Wy9 2



Se1 Transport i energetyka jako źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza

2

Se2 Przemysł chemiczny jako źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza 2 Se3 Huty żelaza jako źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza 2 Se4 Huty metali kolorowych jako źródła emisji zanieczyszczeń do

powietrza 2

Se5 Koksownie jako źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza 2 Se6 Produkcja szkła jako źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza 2 Se7 Przemysł spożywczy jako źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza 2

184

Se8 Posumowanie prezentacji. Dyskusja i ocena prac pisemnych 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna N2. Dyskusja problemowa N3. Case study N4. Praca własna; przygotowanie prezentacji multimedialnej N5. Praca własna; samodzielne opracowanie artykułu/referatu





P1 PEK_W01-W09 Kolokwium F1 PEK_U01 Ocena przygotowania prezentacji F2 PEK_U02 Ocena pracy pisemnej (referatu/artykułu) F3 PEK_W01 Udział w dyskusjach problemowych P2 P2=0,3F1+0,2F2+0,4F3



[165] Markiewicz M.T., Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym, Oficyna Wydawnicza politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004

[166] Rutkowski J.D., Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993.

[167] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Wskazówki do pierwszej rocznej oceny jakości powietrza, Warszawa 2003.

[168] Ministerstwo Środowiska, Dokumenty referencyjne, Najlepsze dostępne techniki, BAT


[133] Szklarczyk M., Ochrona atmosfery , Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 2001.

[134] Juda J., Chruściel S., Ochrona powietrza atmosferycznego, PWNT, Warszawa 1974. [135] Juda-Rezler K., Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna

Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Jerzy Zwoździak, [email protected]

185

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona powietrza 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02 C1 Wy1-Wy4 N1 PEK_W02 K1IS_W02,K1IS_W03 C2 Wy5-Wy8 N1 PEK_W03 K1IS_W07 C2 Wy1-

Wy9,Se1-Se7 N1, N2

PEK_U01 K1IS_U03 C3 Se1-Se7 N2-N4 PEK_U01 K1IS_U03 C3 Se1-Se7 N5 PEK_K01 K1IS_K02 C1 Wy1-Wy4 N1


186


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona powietrza 2 Nazwa w języku angielskim: Air protection 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101109 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie ochrony atmosfery 2. Potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie umiejętności zastosowania prostej metody obliczeniowej do wyznaczenia pola stężeń zanieczyszczeń wokół punktowego źródła emisji i na tej podstawie dobrania urządzenia ograniczającego emisję zanieczyszczeń do powietrza

187

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zebrać niezbędne dane wejściowe do referencyjnego modelu transportu i

rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze PEK_U02 Potrafi obsługiwać referencyjny model transportu i rozprzestrzeniania się

zanieczyszczeń w powietrzu PEK_U03 Umie opisać i zinterpretować wyniki modelowania pola stężeń zanieczyszczeń i

ocenić jakość powietrza Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności pozatechnicznych skutków działalności człowieka

(m.in. procesy meteorologiczne, warunki topograficzne) i jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie zakresu ćwiczeń i zasad pracy indywidualnej. Wprowadzenie: opis modelu, akty prawne

Pr1 4

Pr2 Obliczenia wstępne, przygotowanie danych wejściowych 6 Pr3 Wprowadzanie danych i ich weryfikacja 6

Kilkukrotne przeprowadzenie obliczeń z redukcjami emisji zanieczyszczeń

Pr4 10

Pr5 Analiza wyników. Opracowanie projektu. 4 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Ćwiczenia projektowe;technologia informacyjna (tworzenie bazy danych, wprowadzanie danych wejściowych do modelu) N2. Ćwiczenia projektowe;technologia informacyjna (przeprowadzenie obliczeń i opracowanie wyników obliczeń komputerowych) N3. Praca indywidualna - przygotowanie danych wejściowych N4. Praca indywidualna - analiza danych wyjściowych N5. Konsultacje





F1 PEK_U01 Ocena części wstępnej obliczeniowej projektu (dane wejściowe)

188


Ocena wykonania projektu, dyskusja wyników, obrona projektu

P1 P1=0,2F1+0,8F2



[169] Wytyczne obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego; MAGTiOŚ, Warszawa 1981/1983

[170] Rozporządzenie MS z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 47/2008, poz. 281)

[171] Rozporządzenie MS z dnia 26 stycznia 2010 roku w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 16/2010, poz. 87)

[172] Rozporządzenie MS z dnia 22 kwietnia 2011 roku w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz.U. 95/2011, poz. 558)


[136] Markiewicz M.T., Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym, Oficyna Wydawnicza politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004

[137] Juda J., Chruściel S., Ochrona powietrza atmosferycznego, PWNT, Warszawa 1974 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


189

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona powietrza 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U04 C1 Pr1, Pr2 N1, N3, N5 PEK_U02 K1IS_U04 C1 Pr3, Pr4 N2, N4, N5 PEK_U03 K1IS_U10 C1 Pr5 N2, N4, N5 PEK_K01 K1IS_K03 C1 Pr1- Pr5 N1,N2


190


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej Nazwa w języku angielskim: Protection of intellectual and industrial property Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: PRH003322 Grupa kursów: NIE


15 15


30 30





0,5 0,5 w tym liczba punktów odpowiadająca zajęciom





1. Ma poszerzoną wiedzę w zakresie fizyki, chemii, biologii.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy na temat systemu ochrony praw własności przemysłowej C2. Zdobycie wiedzy na temat prawa autorskiego C3. Nabycie umiejętności oceny zdolności patentowej C4. Nabycie umiejętności obrotu prawami własności przemysłowej

191

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat podstawowych zasad i pojęć prawa autorskiego PEK_W02 Ma wiedzę na temat ważniejszych zagadnień z dziedziny prawa wynalazczego PEK_W03 Ma wiedzę na temat na temat rodzajów rozwiązań podlegających ochronie PEK_W04 Ma wiedzę na temat działań jakie należy podjąć w celu ochrony wynalazku, wzoru

użytkowego, rozwiązania racjonalizatorskiego Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi samodzielnie korzystać z zasobów informacji patentowej objęte ochroną PEK_U02 Potrafi ocenić zdolność patentową wynalazku z wybranego obszaru/dziedziny

nauki PEK_U03 Potrafi sporządzić zarys zgłoszenia patentowego Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym

lidera, wykonawcy, sprawozdawcy) PEK_K02 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania oraz pracować w

grupie przejmując w niej różne role

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie. Znaczenie ochrony prawnej dóbr własności intelektualnej. Prawo autorskie. Działalność badawcza i rozwojowa oraz gospodarka oparta na wiedzy.

Wy1 2

System ochrony praw własności przemysłowej. Ustawa Prawo Własności Przemysłowej

Wy2 2

Rodzaje rozwiązań podlegających ochronie. Wynalazek, wzór użytkowy, wzór przemysłowy, znak towarowy.

Wy3 2

Rodzaje udzielanych praw. Patent na wynalazek. Patenty dodatkowe zależne.

Wy4 2

Wy5 Prawo ochronne na wzór użytkowy. Projekt racjonalizatorski. 2 Obrót prawami własności przemysłowej. Prawo do wyłączności, ograniczenie praw wyłącznych.

Wy6 2

Obrót prawami własności przemysłowej. Transfer i komercjalizacja technologii. Umowa licencyjna

Wy7 2



Ćw1 Prezentacja wybranych problemów praktycznych i teoretycznych związanych z ochroną własności intelektualnej w Polsce i na świecie

2

Ćw2 Informacja patentowa. Urząd Patentowy i rzecznicy patentowi 2 Ćw3 Opis patentowy, analiza poszczególnych części opisu . Opis

patentowy jako źródło informacji naukowo-technicznej. Stan techniki jako ocena możliwości patentowania

2

Ćw4 Analiza polskich i zagranicznych rozwiązań patentowych 2 Ćw5 Tajemnica firm a zgłaszanie wynalazków. Know-how 2

192

Ćw6 Przeszukiwanie baz danych 2 Ćw7 Transfer i komercjalizacja rozwiązań. Znak towarowe. Umowy

licencyjne, umowy wdrożeniowe 2

Ćw8 Zaliczenie 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Dyskusja problemowa N4. Referat i prezentacja multimedialna N5. Opracowanie raportu z badań





P1 Kolokwium PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_W04 PEK_K02 Wy1-8

F1-F7 PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01 PEK_K02 Ćw1-7

Wejściówki

F8 Ocena prezentacji multimedialnej PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01 PEK_K02 Ćw1-8

P2 Ocena końcowa PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01 PEK_K02 Ćw1-8

P 2 = 0,1F2+ 0,1F3 +0,1F4 + 0,1F5 + 0,1F6 + 0,1F7 + 0,4 F8

193



[173] Poradnik wynalazcy, red. A. Pyrża, UP RP, Warszawa 2008 [174] Praca zbiorowa. Innowacje i transfer technologii. Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości, Warszawa 2005 [175] Własność przemysłowa w działalności gospodarczej,. UP RP, Warszawa 2008 [176] Praca zbiorowa. Wzory przemysłowe w działalności małych i średnich

przedsiębiorstw. UP RP, Warszawa 2007 [177] Praca zbiorowa. Znaki towarowe w działalności małych i średnich przedsiębiorstw.

UP RP, Warszawa 2007 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[138] Aktualne ustawy dot. własności intelektualnej OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Kazimierz Grabas, [email protected]

194

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1OS_W14/K1IS_W11 C1, C2, C3, C4

Wy1-7 N1, N2


Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5


Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5


Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5

PEK_U01 K1OS_U10/K1IS_U11 C1, C2, C3, C4

Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5


Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5


Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5

PEK_K01 K1OS_K03/K1IS_ K03 C1, C2, C3, C4

Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5

PEK_K02 K1OS_K03/K1IS_ K03 C1, C2, C3, C4

Wy1-7, Ćw-1-Ćw7

N1, N2, N3 N4,N5


195


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie ścieków 2 Nazwa w języku angielskim: Wastewater treatment 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101115 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę z chemii wody w zakresie charakterystyki wskaźników zanieczyszczeń w ściekach 2. Ma szczegółową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych stosowanych w oczyszczaniu ścieków 3. Posiada umiejętność doboru układu technologicznego oczyszczania ścieków w zależności od wymagań stawianych ściekom oczyszczonym

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie umiejętności doboru konstrukcji układów oczyszczania ścieków oraz ich projektowania C2. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie budowy i eksploatacji typowych układów konstrukcyjnych urządzeń do oczyszczania ścieków C3. Nabycie umiejętności wykonania wybranych rysunków, w tym: planu sytuacyjnego oraz przekrojów przez urządzenia oczyszczalni ścieków

196

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykorzystać wiedzę o procesach jednostkowych oczyszczania ścieków do

doboru układu konstrukcyjnego oczyszczalni ścieków PEK_U02 Potrafi zaprojektować obiekty i urządzenia oczyszczalni ścieków PEK_U03 Potrafi wykonać rysunki: plan sytuacyjny oraz przekroje przez urządzenia

oczyszczalni ścieków Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada świadomość oddziaływania zanieczyszczeń zawartych w ściekach na

jakość wód powierzchniowych PEK_K02 Ma świadomość wagi indywidualnej odpowiedzialności inżyniera za podejmowane

decyzje

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie danych do projektowania oraz układu technologicznego i konstrukcyjnego oczyszczalni ścieków komunalnych

Pr1 2

Omówienie i wykonanie obliczeń charakterystycznych przepływów i stężeń zanieczyszczeń w ściekach komunalnych oraz dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych

Pr2 2

Omówienie i wykonanie obliczeń charakterystycznych przepływów i stężeń zanieczyszczeń w ściekach komunalnych oraz dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych

Pr3 2

Omówienie i wykonanie obliczeń obiektów części mechanicznej oczyszczalni ścieków

Pr4 2

Omówienie i wykonanie obliczeń obiektów części mechanicznej oczyszczalni ścieków

Pr5 2

Pr6 Wycieczka techniczna do oczyszczalni ścieków 2 Omówienie i wykonanie obliczeń obiektów części biologicznej oczyszczalni ścieków

Pr7 2

Omówienie i wykonanie obliczeń obiektów części biologicznej oczyszczalni ścieków

Pr8 2

Omówienie i wykonanie obliczeń urządzeń do przeróbki osadów ściekowych

Pr9 2

Omówienie i wykonanie obliczeń urządzeń do przeróbki osadów ściekowych

Pr10 2

Omówienie zasad wykonywania rysunków: planu sytuacyjnego i przekrojów przez urządzenia oczyszczalni ścieków

Pr11 2

Omówienie zasad wykonywania rysunków: planu sytuacyjnego i przekrojów przez urządzenia oczyszczalni ścieków

Pr12 2

Pr13 Omówienie zasad wykonywania opisu technicznego 2 Pr14 Zajęcia zaliczeniowe 2

197

Pr15 Zajęcia zaliczeniowe 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja treści programowych N2. Konsultacje N3. Wycieczka techniczna N4. Weryfikacja poprawności projektu





F1 Obrona i weryfikacja poprawności projektu PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01, PEK_K02

F2 PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

Obrona i weryfikacja poprawności projektu

P = 0,7F1 + 0,3F2



[178] B. Cywinski i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne, Arkady, Warszawa 1983

[179] K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika Wrocławska, Wrocław 1981


[139] L. Hartman, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Instalator Polski, Warszawa 1996 [140] J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady,

1999 [141] Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 2011 [142] J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków,

Projprzem EKO, Bydgoszcz, 1997 [143] K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem EKO,

Bydgoszcz, 1996 [144] Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie,

przykłady obliczeń, Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa 2005 [145] M. Roman, Kanalizacja. Tom 2; Oczyszczanie ścieków. Arkady, Warszawa 1986 [146] J. Suschka, Urządzenia do natleniania ścieków. Podstawy teoretyczne i projektowanie,

Arkady, Warszawa 1979

198

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Jacek Wiśniewski, [email protected]

199

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Oczyszczanie ścieków 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U10, K1IS_U11, S1ZWS_U04

C1 Pr1 N1, N2, N4


C1, C2 Pr2, Pr3, Pr4, Pr5, Pr6, Pr7, Pr8, Pr9,Pr10,

Pr13

N1, N2, N3, N4


C3 Pr11, Pr12 N1, N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K04 C1 Pr1, Pr13 N1, N2, N3 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K04 C1, C2, C3 Pr2-Pr13 N1, N2, N3


200


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie ścieków 1 Nazwa w języku angielskim: Wastewater treatment 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101026 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę z chemii ogólnej w zakresie stechiometrii reakcji chemicznych 2. Ma podstawową wiedzę z chemii wody w zakresie charakterystyki zanieczyszczeń występujących w wodach naturalnych i ściekach 3. Ma podstawową wiedzę z mikrobiologii w zakresie przemian zachodzących w komórkach mikroorganizmów

CELE PRZEDMIOTU C1. Przekazanie wiedzy w zakresie charakterystyki zanieczyszczeń występujących w ściekach komunalnych oraz wpływu tych zanieczyszczeń na wody naturalne C2. Przekazanie wiedzy w zakresie procesów jednostkowych oczyszczania ścieków komunalnych i przeróbki osadów ściekowych oraz urządzeń stosowanych do realizacji tych procesów C3. Zapoznanie z zasadami doboru technologii oczyszczania ścieków w aspekcie wymagań stawianych ściekom oczyszczonym wprowadzanym do wód powierzchniowych

201

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Potrafi scharakteryzować wybrane zanieczyszczenia występujące w ściekach

komunalnych i ocenić ich wpływ na wody naturalne PEK_W02 Zna przebieg i parametry technologiczne procesów fizycznych, biologicznych i

chemicznych stosowanych do usuwania zanieczyszczeń ze ścieków komunalnych oraz potrafi dobrać układ technologiczny oczyszczania ścieków komunalnych w zależności od wymagań stawianych ściekom oczyszczonym

PEK_W03 Ma wiedzę w zakresie zasad działania i eksploatacji urządzeń stosowanych do oczyszczania ścieków oraz właściwego doboru urządzeń w zależności od przepływu i składu ścieków

TREŚCI PROGRAMOWE


Informacje wstępne: rodzaje i ilość ścieków, charakterystyka zanieczyszczeń występujących w ściekach komunalnych

Wy1 2

Wpływ zanieczyszczeń zawartych w ściekach na wody naturalne. Procesy samooczyszczania wód

Wy2 2

Wymagania stawiane ściekom oczyszczonym. Niezbędny stopień oczyszczania ścieków

Wy3 2

Podstawowe procesy fizyczne oczyszczania ścieków: cedzenie, sedymentacja, flotacja. Charakterystyka urządzeń do realizacji tych procesów: krata, piaskownik, osadnik wstępny, odtłuszczacz

Wy4 2

Podstawowe procesy fizyczne oczyszczania ścieków: cedzenie, sedymentacja, flotacja. Charakterystyka urządzeń do realizacji tych procesów: krata, piaskownik, osadnik wstępny, odtłuszczacz

Wy5 2

Podstawy procesów biologicznego oczyszczania ścieków. Oczyszczanie ścieków w warunkach naturalnych

Wy6 2

Podstawy procesów biologicznego oczyszczania ścieków. Oczyszczanie ścieków w warunkach naturalnych

Wy7 2

Wy8 Biologiczne oczyszczanie ścieków metodą złoża biologicznego 2 Biologiczne oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego. Urządzenia do napowietrzania ścieków

Wy9 2

Biologiczne oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego. Urządzenia do napowietrzania ścieków

Wy10 2

Przemiany związków azotu w procesie biologicznego oczyszczania ścieków; procesy nitryfikacji i denitryfikacji

Wy11 2

Przemiany związków azotu w procesie biologicznego oczyszczania ścieków; procesy nitryfikacji i denitryfikacji

Wy12 2

Usuwanie fosforu ze ścieków w procesie biologicznego oczyszczania i w procesie chemicznego strącania

Wy13 2

Podstawowe układy technologiczne biologicznego usuwania azotu i fosforu ze ścieków

Wy14 2

Wy15 Procesy przetwarzania osadów ściekowych: zagęszczanie, stabilizacja, 2

202

odwadnianie 30 Suma godzin






P PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03

egzamin



[180] B. Cywinski i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972 [181] B. Cywinski i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne,

Arkady, Warszawa 1983 [182] K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika

Wrocławska, Wrocław 1981 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:


1999 [149] Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 2011 [150] J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków,

Projprzem EKO, Bydgoszcz, 1997 [151] K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem EKO,

Bydgoszcz, 1996 [152] Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie,


Arkady, Warszawa 1979 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

203

Jacek Wiśniewski, [email protected]

204





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03 C1 Wy1 - Wy3 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W07, S1ZWS_W01 C2, C3 Wy4 - Wy15 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W07, S1ZWS_W01 C2, C3 Wy4 - Wy15 N1, N2 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

205


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie wody 2 Nazwa w języku angielskim: Water treatment 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101112 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii wody 2. Ma szczegółową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych stosowanych w oczyszczaniu wody 3. Posiada umiejętność oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 4. Posiada umiejętność oszacowania przebiegu linii ciśnień w ciągu technologicznym oczyszczania wody

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie budowy i eksploatacji typowych układów konstrukcyjnych urządzeń do oczyszczania wody powierzchniowej oraz wody podziemnej C2. Nabycie umiejętności projektowania oraz doboru technologii i konstrukcji układów oczyszczania wody C3. Nabycie umiejętności sporządzania schematów działania projektowanych urządzeń i obiektów zakładu oczyszczania wody C4. Nabycie umiejętności wykonania rysunków planów sytuacyjnych, przekrojów przez urządzenia oraz wybranych obiektów zakładu oczyszczania wody

206

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi sporządzić orzeczenie o jakości wody PEK_U02 Potrafi wykorzystać wiedzę o procesach jednostkowych oczyszczania wody do

doboru układu technologicznego i konstrukcyjnego zakładu oczyszczania wody PEK_U03 Potrafi zaprojektować (obliczyć i narysować) urządzenia i obiekty zakładu

oczyszczania wody powierzchniowej PEK_U04 Potrafi zaprojektować (obliczyć i narysować) urządzenia i obiekty zakładu

oczyszczania wody podziemnej Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada świadomość znaczenia dostępu do wody nadającej się do spożycia dla

prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa PEK_K02 Ma świadomość wagi indywidualnej odpowiedzialności inżyniera za podejmowane

decyzje

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie danych do projektowania oraz zakresu opracowania projektu zakładu oczyszczania wody powierzchniowej

Pr1 2

Weryfikacja i zatwierdzenie proponowanych przez studentów układów technologicznych i konstrukcyjnych zakładu oczyszczania wody powierzchniowej

Pr2 2

Omówienie i wykonanie obliczeń technologicznych zakładu oczyszczania wody powierzchniowej

Pr3 2

Omówienie i wykonanie obliczeń i szkiców urządzeń zakładu oczyszczania wody powierzchniowej

Pr4 2

Pr5 Wycieczka techniczna do zakładu oczyszczania wody 5 Pr6 Omówienie zasad wykonywania rysunków i opisu technicznego 3

Omówienie danych do projektowania oraz zakresu opracowania projektu zakładu oczyszczania wody podziemnej

Pr7 2

Weryfikacja i zatwierdzenie proponowanych przez studentów układów technologicznych i konstrukcyjnych zakładu oczyszczania wody podziemnej

Pr8 2

Omówienie i wykonanie obliczeń technologicznych zakładu oczyszczania wody podziemnej

Pr9 2

Omówienie i wykonanie obliczeń i szkiców urządzeń zakładu oczyszczania wody podziemnej

Pr10 2

Pr11 Omówienie zasad wykonywania rysunków i opisu technicznego 2 Pr12 Zajęcia zaliczeniowe 4

30 Suma godzin

207

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja treści programowych N2. Konsultacje N3. Wycieczka techniczna N4. Weryfikacja poprawności projektu





F1 PEK_U01÷PEK_U03 PEK_K01÷PEK_K02


F2 PEK_U01÷PEK_U02; PEK_U04 PEK_K01÷PEK_K02


P = 0,7F1 + 0,3F2



[183] Kowal A.L, Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody, PWN (2009) [184] Kowal. A.L., Maćkiewicz J., Świederska-Bróż M., Podstawy projektowe systemów

oczyszczania wód, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław (1998) [185] Water quality and treatment: a handbook of community water supplies, AWWA,

McGraw-Hill (1999) LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[155] Nawrocki J., Uzdatnianie wody: procesy fizyczne, chemiczne, biologiczne, PWN (2010)

[156] Urządzenia do uzdatniania wody: zasady projektowania i przykłady obliczeń, pod red. Z. Heidricha, Arkady, Warszawa (1980)

[157] Water treatment : principles and design, JMM Consulting Engineers Inc., John Wiley & Sons (2005)

[158] Benefield L.D., Judkins J.F., Weand B.L., Process chemistry for water and wastewater treatment, Prentice-Hall (1982)


Wojciech Adamski, [email protected]

208

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Oczyszczanie wody 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U10, K1IS_U11 C2 Pr2, Pr7 N1, N2, N4 PEK_U02 K1IS_U10, K1IS_U11 C1, C2 Pr2 N1, N2, N4 PEK_U03 K1IS_U10, K1IS_U11 C2, C3, C4 Pr3, Pr4, Pr5,

Pr6 N1, N2, N3, N4

PEK_U04 K1IS_U10, K1IS_U11 C2, C3, C4 Pr7, Pr8, Pr9, Pr10, Pr11

N1, N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K04 C1 Pr2, Pr5, Pr8, Pr12

N1, N2, N3

PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K04 C2, C3, C4 N1, N2, N3 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

209


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie wody 1 Nazwa w języku angielskim: Water treatment 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101018 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma wiedzę w zakresie chemii ogólnej, fizyki oraz chemii i mikrobiologii wody

CELE PRZEDMIOTU C1. Przekazanie studentom wiedzy z zakresu procesów jednostkowych (ich mechanizm/chemizm, parametry technologiczne i skuteczność), urządzeń stosowanych do usuwania zanieczyszczeń z wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz metod przeróbki i unieszkodliwiania ścieków i osadów powstających w układach oczyszczania wody C2. Zapoznanie studentów z zasadami doboru technologii oczyszczania wody powierzchniowej oraz podziemnej, w zależności od stopnia ich zanieczyszczenia, a także wymaganych urządzeń do realizacji procesów jednostkowych układu technologicznego

210

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zna jakość wód występujących w przyrodzie oraz wymagania stawiane wodzie

przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także procesy stosowane do usuwania zanieczyszczeń z oczyszczanych wód

PEK_W02 Zna przebieg i parametry technologiczne procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz ich skuteczność w usuwaniu zanieczyszczeń z wody. Potrafi ustalić układ technologiczny oczyszczania wody o określonym stopniu zanieczyszczenia

PEK_W03 Ma wiedzę dotyczącą zasad działania oraz eksploatacji urządzeń stosowanych do oczyszczania wody, a także ich wyboru w zależności od jakości i ilości oczyszczanej wody. Zna zasady gospodarki ściekami i osadami powstającymi w układach oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej

TREŚCI PROGRAMOWE


Informacje wstępne. Wody występujące w przyrodzie, ich skład fizyczno-chemiczny i mikrobiologiczny oraz klasyfikacja jakości wód powierzchniowych i podziemnych

Wy1 2

Charakterystyka zanieczyszczeń występujących w ujmowanych wodach oraz wymagania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

Wy2 2

Rodzaj procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych stosowanych w układach oczyszczania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz usuwane zanieczyszczenia

Wy3 2

Proces koagulacji; zjawiska fizyczne i chemiczne, parametry technologiczne, sposoby prowadzenia procesu oraz zastosowanie koagulacji w oczyszczaniu wód powierzchniowych oraz podziemnych

Wy4 2

Proces koagulacji; zjawiska fizyczne i chemiczne, parametry technologiczne, sposoby prowadzenia procesu oraz zastosowanie koagulacji w oczyszczaniu wód powierzchniowych oraz podziemnych

Wy5 2

Usuwanie zawiesin z wody w procesie sedymentacji lub flotacji; istota procesów i parametry technologiczne

Wy6 2

Usuwanie zanieczyszczeń w procesie filtracji powolnej oraz filtracji pospiesznej przez różne złoża filtracyjne. Zastosowanie i skuteczność filtracji powolnej/pospiesznej w układach oczyszczania wody. Proces adsorpcji zanieczyszczeń organicznych na węglu aktywnym

Wy7 2

Usuwanie zanieczyszczeń w procesie filtracji powolnej oraz filtracji pospiesznej przez różne złoża filtracyjne. Zastosowanie i skuteczność filtracji powolnej/pospiesznej w układach oczyszczania wody. Proces adsorpcji zanieczyszczeń organicznych na węglu aktywnym

Wy8 2

Fizyczne i chemiczne metody odkwaszania wody; stosowane reagenty i urządzenia oraz rola napowietrzania w oczyszczaniu wody podziemnej

Wy9 2

Wy10 Usuwanie związków żelaza oraz manganu z wody podziemnej; 2

211

stosowane procesy, parametry technologiczne i skuteczność Wy11 Dezynfekcja wody; metody i uboczne produkty dezynfekcji 2

Rodzaj urządzeń stosowanych w układach oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej; zasada ich działania i eksploatacji oraz parametry projektowe

Wy12 2

Rodzaj urządzeń stosowanych w układach oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej; zasada ich działania i eksploatacji oraz parametry projektowe

Wy13 2

Zasady ustalania i omówienie układów technologicznych oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej o różnym stopniu zanieczyszczenia

Wy14 2

Gospodarka ściekami i osadami powstającymi w układach oczyszczania wody

Wy15 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wyklad informacyjny N2. Wyklad problemowy





P PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03

Egzamin

212



[186] Kowal A.L., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody Podstawy teoretyczne i technologiczne, procesy i urządzenia, PWN, Warszawa 2009

[187] Uzdatnianie wody Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J. Nawrockiego, PWN, Warszawa 2010


[159] Kowal A.L., Maćkiewicz J., Świderska-Bróż M., Podstawy projektowe systemów oczyszczania wód, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998

[160] Kowalski T., Zastosowanie dolomitów do uzdatniania wód, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995

[161] Maćkiewicz J., Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN, Warszawa 1987

[162] Adamski W. ,Modelowanie systemów oczyszczania wód, PWN Warszawa 2002 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Wojciech Adamski, [email protected]

213





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03, K1IS_W07 C1, C2 Wy1,Wy2,Wy3

N1,N2

PEK_W02 K1IS_W03, K1IS_W07 C1, C2 Wy3,Wy4,Wy5,Wy6,Wy7,

Wy8,Wy9,Wy10, Wy11, Wy

14

N1,N2

PEK_W03 K1IS_W03, K1IS_W07 C1, C2 Wy12, Wy13, Wy15

N1,N2


214


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Odnawialne źródła energii; ekonomika i ochrona środowiska Nazwa w języku angielskim: Renewable energy sources in relation to economics and

environment protection Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108395BK Grupa kursów: NIE


15 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę nt. podstaw inżynierii i ochrony środowiska oraz gospodarki surowcami. 2. Umie precyzować warunki wyjściowe i realizować zadanie inżynierskie. 3. Jest zdolny do podejmowania decyzji.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy nt. zasobów surowców odnawialnych i źródłach energii odnawialnej. C2. Zdobycie wiedzy nt. wykorzystania biomasy do celów energetycznych. C3. Nabycie umiejętności uproszczonego doboru źródła energii odnawialnej dla obiektu. C4. Nabycie umiejętności oszacowania efektu ekonomicznego stosowania źródła energii odnawialnej.

215

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Jest w stanie scharakteryzować źródła energii odnawialnej. PEK_W02 Jest w stanie zaproponować źródło energii odnawialnej w miejsce źródła

nieodnawialnego. PEK_W03 Jest w stanie wytłumaczyć wady i zalety zaproponowanego rozwiązania i

uzasadnić je. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Umie sporządzić analizę techniczną zaproponowanego rozwiązania. PEK_U02 Umie oszacować koszty zaproponowanego przedsięwzięcia. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy .

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Energetyka a skażenie środowiska. 2 Zobowiązania Polski względem UE w zakresie wykorzystania OZE. Ustawodawstwo w Polsce i w UE w zakresie ochrony środowiska przy produkcji czystej energii.

Wy2 2

Stan techniki na świecie i w Polsce w zakresie pozyskiwania czystej energii.

Wy3 6

Zanieczyszczenie środowiska podczas pozyskiwania czystej energii z OZE.

Wy4 2

Aspekt ekonomiczny stosowania OZE w miejsce konwencjonalnych źródeł energii.

Wy5 2



Ćw1 Obliczenia wartości opałowej biomasy różnego typu na podstawie składu pierwiastkowego; określenie wpływu wybranych parametrów biomasy na wartość opałową.

2

Ćw2 Obliczenia emisji zanieczyszczeń ze spalania biomasy różnego typu na podstawie wskaźników emisji; porównanie z emisją ze spalania węgla.

3

Ćw3 Określenie powierzchni upraw różnych gatunków biomasy koniecznych do zaopatrzenia obiektu w biomasę do spalania, bądź przetworzenia w biogaz. Określenie szacunkowe potencjału biogazu możliwego do pozyskania z różnych źródeł.

4

Ćw4 Obliczenia uproszczone kolektorów słonecznych dla obiektu o określonej wielkości; aspekt ekonomiczny instalacji kolektorów słonecznych.

2

Ćw5 Obliczenia uproszczone efektu ekonomicznego stosowania pomp ciepła dla obiektu o określonej wielkości i energii geotermalnej jako dolnego źródła ciepła.

2

Ćw6 Zaliczenie 2

216

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład problemowy. N2. Prezentacja multimedialna. N3. Ćwiczenia problemowe; dyskusja nad możliwymi rozwiązaniami. N4. Ćwiczenia rachunkowe; dyskusja nad uzyskanymi obliczeniami. N5. Prace kontrolne.





P1(wy) Kolokwium PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03 PEK_K01

F1 PEK_U01 Sprawozdanie z wykonanych obliczeń; część 1. F2 PEK_U02 Sprawozdanie z wykonanych obliczeń; część 2. P2 = 0,5F1+0,5F2



[188] Lewandowski W. M.: Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007.

[189] Lisowski A.-red.: Konwersja odnawialnych źródeł energii. Wyd.: Wieś Jutra, Warszawa 2009.

[190] Klepacki B.;red.: Ekonomiczne uwarunkowania stosowania odnawialnych źródeł energii. Wyd.: Wieś Jutra, Warszawa 2009.

[191] Skrobacki A.; red.: Produkcja biomasy. Wybrane problemy. Wyd.: Wieś Jutra, Warszawa 2009.

[192] Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 2030 roku, aspekt energetyczny i ekologiczny. IMBER, Warszawa 1997.

[193] Kruczek S.: Kotły. Oficyna Wyd. PWr, Wrocław 2001. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[163] Mikielewicz J., Cieśliński J.T.: Niekonwencjonalne urządzenia i systemy konwersji energii. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN, Wrocław 1999.

[164] Czasopisma: m.in. Czysta Energia, Gospodarka paliwami i energią, Nowa Energia, Ochrona Środowiska, Instal.

[165] Materiały konferencyjne.

217

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Krystyna Lech-Brzyk, [email protected]

218

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Odnawialne źródła energii; ekonomika i ochrona środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 (wiedza)

K1OS_W06, K1OS_W09, K1OS_W11

C1, C2 Wy1, Wy2, Wy3, Wy4,

Wy5

N1, N2

PEK_W02

K1OS_W06, K1OS_W09, K1OS_W11

C1, C2 Wy1, Wy2, Wy3, Wy4,

Wy5

N1, N2

PEK_W03 K1OS_W06, K1OS_W09, K1OS_W11

C1, C2 Wy1, Wy2, Wy3, Wy4,

Wy5

N1, N2

PEK_U01 (umiejętnoś

ci)

K1OS_U03, K1OS_U04, K1OS_U05

C3 Ćw1, Ćw2, Ćw3, Ćw4,

Ćw5

N3, N4, N5

PEK_U02 K1OS_U03, K1OS_U04, K1OS_U05

C4 Ćw4, Ćw5 N3, N4, N5

PEK_K01 (kompetenc

je)

K1OS_K05 C3, C4 Ćw1, Ćw2, Ćw3, Ćw4,

Ćw5

N3, N4, N5


219


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 1 Nazwa w języku angielskim: Heating and district heating 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101106 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wymiany ciepła. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu podstaw projektowania, budowy i eksploatacji wodnych instalacji grzewczych (K1IS_W06) C2. Zdobycie wiedzy w zakresie rodzajów i klasyfikacji systemów zaopatrzenia w ciepło oraz ich elementów. (K1IS_W06) C3. Poznanie metod określania założeń obliczeniowych do doboru podstawowych elementów i urządzeń instalacji ogrzewczych. (K1IS_U09) C4. Nabycie umiejętności poprawnego stosowania poznanych zasad ustalania założeń obliczeniowych i doboru elementów dla prostych instalacji grzewczych. (K1IS_U09)

220

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę na temat rodzajów i klasyfikacji systemów zaopatrzenia w

ciepło oraz ich elementów. PEK_W02 Zna podstawowe sposoby określania założeń do doboru elementów instalacji

grzewczej. PEK_W03 Jest w stanie podać wady i zalety podstawowych rozwiązań urządzeń i instalacji

grzewczych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi obliczyć zapotrzebowanie na ciepło pomieszczeń i budynku. PEK_U02 Potrafi zinterpretować uzyskane wyniki obliczeń. PEK_U03 Potrafi wykorzystać wyniki obliczeń do doboru podstawowych elementów

instalacji grzewczej. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest w stanie sformułować problemy i pytania oraz uzyskać na nie odpowiedź w

oparciu o dostępne źródła informacji i konsultacje z osobami dysponującymi stosowną wiedzą.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie i omówienie zakresu wykładu. Komfort cieplny. 2 Podstawy prawne projektowania, budowy i eksploatacji instalacji grzewczych

Wy2 2

Metody obliczania współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych.

Wy3 2

Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego pomieszczeń i budynków ogrzewanych.

Wy4 2

Ogólna charakterystyka systemów ogrzewania, efektywność energetyczna systemów zaopatrzenia w ciepło

Wy5 2

Wy6 Kryteria i klasyfikacja instalacji centralnego ogrzewania 2 Wy7 Elementy wyposażenia instalacji c.o. 2

Grzejniki: budowa, parametry pracy, zalety i wady poszczególnych typów, zasady doboru.

Wy8 2

Wy9 Źródła ciepła: kotłownia, jednofunkcyjny węzeł ciepłowniczy. 2 Wy10 Regulacja mocy źródła ciepła w zależności od potrzeb instalacji 2

Schematy i zasady zabezpieczania instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego.

Wy11 2

Schematy i zasady zabezpieczania instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi.

Wy12 2

Ogrzewanie pompowe dwururowe: zasady prowadzenia przewodów i obliczania

Wy13 2

Wy14 Rodzaje i zasady doboru pomp obiegowych w instalacjach c.o. 2 Wy15 Armatura odcinająca i regulacyjna. 2

30 Suma godzin

221


Ćw1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad ich realizacji 1 Ćw2 Fizyka przegród budowlanych, współczynnik przenikania ciepła. 2 Ćw3 Projektowe obciążenie cieplne przestrzeni ogrzewanej i budynku. 2 Ćw4 Dobór grzejników. 2 Ćw5 Odwzorowanie geometrii instalacji grzewczej na rysunkach. 2 Ćw6 Obliczenia hydrauliczne pompowej instalacji centralnego ogrzewania. 2 Ćw7 Dobór źródła ciepła, pompy obiegowej i innych elementów kotłowni. 2 Ćw8 Kolokwium. 2 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Obliczenia rachunkowe. N4. Praca ze źródłami informacji. N5. Prezentacja wyników obliczeń





P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03,

kolokwium

P2 kolokwium PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01

222



[194] Koczyk H.: Ogrzewnictwo praktyczne. Projektowanie, montaż, certyfikacja energetyczna, eksploatacja, SYSTHERM, Poznań 2009.

[195] Pieńkowski K., Krawczyk D., Tumel W.: Ogrzewnictwo, Politechnika Białostocka, Rozprawy naukowe nr 63. Białystok 1999.

[196] Babiarz B., Szymański Wł., Ogrzewnictwo, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2010.

[197] Wytyczne projektowania instalacji centralnego ogrzewania. COBRTI INSTAL, Warszawa 2001.


[166] Recknagel; Sprenger; Schramek, Kompendium Ogrzewnictwa i klimatyzacji 08/09, OMNI SCALA, Wrocław 2007.

[167] Krygier K., Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja,. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1997.

[168] Nantka M.: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo t.1 i 2. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.


Grzegorz Bartnicki, [email protected]

223

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W06, K1IS_W09 C1 Wy1, Wy2; Wy15

N1, N2


C1, C2 Wy3, Wy4, Wy13, Wy15

N1, N2


C2 Wy5, Wy6, Wy8, Wy9,

Wy11, Wy12, Wy15

N1, N2

PEK_U01 K1IS_U09 C3 Cw2, Cw3 N3, N4, N5 PEK_U02 K1IS_U03 C3, C4 Cw2; Cw8 N4, N5 PEK_U03 K1IS_U03, K1IS_U09 C3, C4 Cw4; Cw8 N4, N5 PEK_K01 K1IS_K01 C4 Wy5, Wy6,

Wy8, Wy9, Wy11, Wy12,

Cw2; Cw7

N3, N5


224


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 2 Nazwa w języku angielskim: Heating and district heating 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101037 Grupa kursów: NIE


15 15 15


60 30 30







o charakterze praktycznym (P) 0,5 0,5 0,5 w tym liczba punktów ECTS




1. Zaliczenie kursu Ogrzewnictwo i Ciepłownictwo 1

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu podstaw projektowania, budowy i eksploatacji lokalnych źródeł ciepła dla wodnych instalacji grzewczych. (K1IS_W06) C2. Zdobycie ogólnej wiedzy z podstaw technologii sieci i węzłów ciepłowniczych. (K1IS_W06) C3. Nabycie umiejętności projektowania i równoważenia hydraulicznego instalacji pompowych centralnego ogrzewania. (K1IS_U09) C4. Nabycie umiejętności określania założeń projektowych i projektowania niskotemperaturowych źródeł ciepła, sieci cieplnych oraz węzłów ciepłowniczych. (K1IS_U09)

225

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę na temat rodzajów i klasyfikacji źródeł ciepła oraz ich

elementów. PEK_W02 Zna podstawowe sposoby określania założeń do doboru elementów źródła ciepła. PEK_W03 Jest w stanie podać wady i zalety podstawowych rozwiązań kotłowni, sieci

ciepłowniczych oraz węzłów ciepłowniczych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przyjmować założenia projektowe i zaprojektować wodną instalację

grzewczą dla budynku mieszkalnego. PEK_U02 Potrafi dobrać elementy kotłowni niskotemperaturowej na podstawie obliczeń. PEK_U03 Potrafi, na podstawie obliczeń, dobrać podstawowe elementy sieci ciepłowniczej i

węzła ciepłowniczego jednofunkcyjnego c.o. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest w stanie sformułować problemy i pytania oraz uzyskać na nie odpowiedź w

oparciu o dostępne źródła informacji i konsultacje z osobami dysponującymi stosowną wiedzą

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie i omówienie zakresu wykładu. 1 Ogólne zasady projektowania niskotemperaturowych central cieplnych.

Wy2 2

Schematy technologiczne kotłowni wytwarzających ciepło na potrzeby ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.

Wy3 2

Regulacja źródeł ciepła, regulacja ilościowa i jakościowa, równoważenie hydrauliczne instalacji wodnych.

Wy4 2

Dobór komina i zasady wentylacji pomieszczeń central cieplnych. Instalacje paliwowe.

Wy5 2

Wy6 Sieci przesyłu ciepła. 2 Wy7 Ogólna charakterystyka jednofunkcyjnych węzłów ciepłowniczych. 2 Wy8 Kolokwium. 2

15 Suma godzin


Ćw1 Wprowadzenie. 1 Ćw2 Obliczenia i dobór elementów kotłowni: kocioł, zapotrzebowanie

paliwa, przekroje kanałów wentylacyjnych i średnica komina. 2

Ćw3 Wykresy ciśnień w instalacjach c.o.. 2 Ćw4 Schematy technologiczne kotłowni dostarczających ciepło do

układów c.o. i c.w.u. 2

Ćw5 Obliczanie przepływów i temperatury czynnika grzewczego dla różnych warunków pracy kotłowni.

2

Ćw6 Obliczanie przepływów w sieciach ciepłowniczych, dobór średnic w sieciach ciepłowniczych, obliczanie strat ciśnień.

2

226

Ćw7 Schematy i obliczenia jednofunkcyjnych węzłów ciepłowniczych. 2 Ćw8 Kolokwium. 2 15 Suma godzin


Wprowadzenie. Wydanie i omówienie tematów ćwiczenia projektowego.

Pr1 2

Wyjaśnienie problemów związanych z obliczaniem projektowego obciążenia cieplnego w zadanym ćwiczeniu projektowym.

Pr2 2

Wyjaśnienie zagadnień związanych z prawidłowym doborem grzejników do zadanego ćwiczenia projektowego. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr3 2

Wyjaśnienie problemów związanych z odwzorowaniem geometrii instalacji grzewczej oraz obliczeniami hydraulicznymi w zadanym ćwiczeniu projektowym. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr4 2

Wyjaśnienie problemów dotyczących doboru elementy kotłowni (kocioł, zabezpieczenia, pompa, komin, wentylacja kotłowni) oraz doborem zaworów termostatycznych w zadanym ćwiczeniu projektowym. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr5 2

Pr6 Wyjaśnienie zasad sporządzenia dokumentacji rysunkowej. 2 Omówienie zasad sporządzenia opisu technicznego oraz zestawienia urządzeń.

Pr7 2

Pr8 Omówienie i ocena końcowa projektu. 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Prezentacja multimedialna. N3. Obliczenie rachunkowe. N4. Praca ze źródłami informacji. N5. Konsultacje





P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03,

kolokwium

P2 PEK_U02, PEK_U03

kolokwium

P3 PEK_U01, PEK_K01

ćwiczenie projektowe

227



[198] Mizielińska K., Olszak J., Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005.

[199] Koczyk H.: Ogrzewnictwo dla praktyków, SYSTHERM-SERWIS. Poznań 2002. [200] Pieńkowski K., Krawczyk D., Tumel W., Ogrzewnictwo tom 1 i 2, Politechnika

Białostocka, Rozprawy naukowe nr 63, Białystok 1999. [201] Wytyczne projektowania instalacji centralnego ogrzewania. COBRTI INSTAL,

Warszawa 2001. [202] Foit H., Indywidualne węzły cieplne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice

2010 [203] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002 r. w sprawie

warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. nr 75 poz. 690. Z późn. zm.)

[204] Normy z zakresu Ogrzewnictwa. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[169] Recknagel; Sprenger; Schramek, Kompendium Ogrzewnictwa i klimatyzacji 08/09, OMNI SCALA, Wrocław 2007.

[170] Nantka M.: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo t.1 i 2. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.

[171] Praca zbiorowa pod red. E. Szczechowiaka: Energooszczędne układy zaopatrzenia budynków w ciepło. ENVIROTECH, Poznań 1994.


Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, [email protected]

228

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W06 C1, C2 Wy1-Wy5, Wy7-Wy8

N1, N2

PEK_W02 K1IS_W06 C1, C2 Wy2, Wy5, Wy7

N1, N2

PEK_W03 K1IS_W06 C1, C2 Wy1-Wy8 N1, N2 PEK_U01 K1IS_W06, K1IS_U09 C3 Pr1; Pr8 N3, N4, N5 PEK_U02 K1IS_W06, K1IS_U09 C4 Cw1; Cw5,

Cw8 N3, N4

PEK_U03 K1IS_W06, K1IS_U09 C4 Cw1, Cw6; Cw8

N3, N4

PEK_K01 K1IS_U09 C3 Pr2; Pr8 N3, N4, N5 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

229


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Organizacja robót budowlanych Nazwa w języku angielskim: Organisation of construction works Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Podstawowa wiedza z budownictwa ogólnego i o technologiach w budownictwie

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy o przebiegu procesu inwestycyjnego i metodach planowania przedsięwzięć budowlanych C2. Zdobycie wiedzy o zasadach organizowania podstawowych robót budowlanych i planowania placu budowy

230

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat przebiegu procesu inwestycyjnego PEK_W02 Wie jak planować roboty budowlane Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada kompetencje do kierowania pracami zespołowymi

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Zakres tematyczny, pojęcia podstawowe 2 Wy2 Proces inwestycyjny 2 Wy3 Planowanie przedsięwzięć budowlanych - harmonogramy 2 Wy4 Planowanie przedsięwzięć budowlanych - metody sieciowe 2 Wy5 Metody organizacji budowy 2 Wy6 Kosztory 2 Wy7 Optymalny dobór technologii 2 Wy8 Zasady organizacji zespołów i brygad roboczych 2 Wy9 Organizacja transportu 2 Wy10 Organizacja robót ziemnych 2 Wy11 Obudowy wykopów i rusztowania 2 Wy12 Organizacja robót betonowych -deskowania 2 Wy13 Organizacja robót betonowych i żelbetowych - betonowanie 2 Wy14 Zagospodarowanie placu budowy 2 Wy15 Kolokwium 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem prezentacji slajdów i multimediów


Oceny (F – formująca (w trakcie semestru), P – podsumowująca (na



231

koniec semestru) P1 PEK_W01,

PEK_W02, PEK_K01,

Kolokwium



[205] Jaworski K., M. - Podstawy organizacji budowy, PWN Warszawa 2004 [206] Praca zbiorowa - Przygotowanie budowy wykonywanej nowoczesnymi

technologiami, Warszawskie Centrum Postępu Techniczno - Organizacyjnego, Warszawa 1998

[207] Meszek W., Żywica R., Żywica A. - Organizacja procesu inwestycyjnego, wyd. III, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2003

[208] Koziarski K., Starzec M., - Kosztorysowanie w budownictwie wraz z przykładami, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, 2004


[172] OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Wojciech Słomka, [email protected]

232

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Organizacja robót budowlanych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W04 C1 Wy1, Wy2, Wy5, Wy7

N1

PEK_W02 K1IS_W04 C2 Wy3, Wy4, Wy6, Wy8, Wy9, Wy10, Wy11, Wy12, Wy13, Wy14

N1

PEK_K01 K1IS_K01 C2 Wy8, Wy9, Wy10, Wy11, Wy12, Wy13,

Wy14

N1


233


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Podstawy automatyki Nazwa w języku angielskim: Automation fundamentals Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101110 Grupa kursów: NIE


15


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie budowy, działania i eksploatacji prostych systemów technicznych stosowanych w inżynierii środowiska.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie podstawowych pojęć i rozumienia zasad automatycznego sterowania i regulacji przydatnych w automatyzacji obiektów z zakresu inżynierii środowiska (K1IS_W09). C2. Nabycie umiejętności identyfikacji urządzeń stosowanych w układach automatycznej regulacji związanych z inżynierią środowiska (K1IS_U03). C3. Nabycie umiejętności sporządzania schematów oraz opisów działanie prostych systemów regulacji i sterowania z dziedziny inżynierii środowiska (K1IS_U09).

234

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć i rozumienia zasad automatycznego

sterowania i regulacji przydatnych w automatyzacji obiektów z zakresu inżynierii środowiska.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi identyfikować urządzenia stosowane w układach automatycznej regulacji

związanych z inżynierią środowiska. PEK_U02 Potrafi sporządzać schematy oraz opisy działania prostych systemów regulacji i

sterowania z dziedziny inżynierii środowiska.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do układów automatycznej regulacji i sterowania. Podstawowe pojęcia i definicje. Schematy blokowe.

Wy1 2

Wy2 Rodzaje regulacji i sterowania. Jakość regulacji. 2 Charakterystyki statyczne i dynamiczne elementów automatyki. Podstawowe charakterystyki skokowe.

Wy3 2

Podstawowa charakterystyka sygnałów pomiarowych i sterowniczych oraz elementów pomiarowych stosowanych w układach automatycznej regulacji.

Wy4 2

Podstawowa charakterystyka elementów wykonawczych stosowanych w układach automatycznej regulacji.

Wy5 2

Wy6 Regulatory; podstawy, regulatory ciągłe i nieciągłe. 2 Automatyzacja instalacji i systemów w inżynierii środowiska; przykłady.

Wy7 2


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy.





P1 PEK_W01, Kolokwium

235

PEK_U01, PEK_U02



[209] Kowal J., Podstawy automatyki, Kraków 2003 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[173] Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik, C.F. Muller. 2002

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Piotr Jadwiszczak, [email protected]

236

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Podstawy automatyki




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W09 C1 W1; Wy7 N1, N2 PEK_U01 S1KOS_U03 C2 W1; Wy7 N1, N2 PEK_U02 S1KOS_U09 C3 W1; Wy7 N1, N2


237


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Rola biologii w inżynierii środowiska Nazwa w języku angielskim: The role of biology in the environmental engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. 1. Ma podstawową wiedzę w zakresie biologii

CELE PRZEDMIOTU C1. Ugruntowanie, poszerzenie i uzyskanie nowych wiadomości z zakresu zastosowania metod biologicznych w inżynierii środowiska. C2. Poznanie zarówno pozytywnej jak i negatywnej roli organizmów w technologiach związanych z tą dziedziną. C3. Ocena ich wpływu na środowisko i człowieka.

238

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę dotyczącą pozytywnej i negatywnej roli organizmów w inżynierii

środowiska. PEK_W02 Zna sposoby wykorzystania i znaczenie organizmów w technologiach związanych

z oczyszczeniem lub poprawą jakości wszystkich komponentów środowiska. PEK_W03 Zna zagrożenia związane z obecnością organizmów oraz wirusów obecnych w np.

w wodzie do picia czy nieprawidłowo eksploatowanych urządzeniach. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy zagrożeń pochodzących z obecności organizmów i wirusów i

posiada zdolność wykorzystania organizmów w inżynierii środowiska

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wstęp. Ogólne zagadnienia dotyczące tematu 2 Pozytywna i negatywna rola mikroorganizmów w inżynierii środowiska.

Wy2 2

Wy3 Parazytologia w inżynierii środowiska. 2 Wy4 Mikroorganizmy w procesach uzdatniania wody. 2 Wy5 Wtórne zanieczyszczenie sieci wodociągowej. Biofilm. 2

Odnowa wody. Usuwanie azotu i fosforu w procesach biologicznych. Mikroflora w układach chłodniczych.

Wy6 2

Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego i na złożach biologicznych; bioróżnorodność.

Wy7 2

Przyczyny pęcznienia i puchnięcia osadu czynnego. Metody identyfikacji mikroorganizmów nitkowatych.

Wy8 2

Biologiczne procesy przeróbki osadów ściekowych. Unieszkodliwianie a zagospodarowanie osadów ściekowych.

Wy9 2

Biodegradacja substancji ropopochodnych. Biologiczne metody usuwania metali ciężkich ze ścieków i osadów ściekowych.

Wy10 2

Biotechnologiczne metody usuwania zanieczyszczeń organicznych z gazów odlotowych.

Wy11 2

Metody uzdatniania powietrza. Wentylacja i ogrzewnictwo a jakość mikrobiologiczna powietrza.

Wy12 2

Wy13 Monitoring jakości wody, gleby, powietrza. 2 Ocena toksyczności i genotoksyczności zanieczyszczeń metodami biologicznymi.

Wy14 2

Wy15 Podsumowanie. Zaliczenie . 2 30 Suma godzin

239

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny w formie prezentacji multimedialnej. N2. Praca własna- przygotowanie do prezentacji multimedialnej, dyskusja problemów.





P1 PEK_W01-PEKW03 PEK_K01

kolokwium



[210] Mirosław Bobrowski.: Podstawy biologii sanitarnej. "Ekonomia i Środowisko", 2002. [211] Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż.: Oczyszczanie wody. Podstawy

teoretyczne i technologiczne, procesy i urządzenia. PWN, Warszawa 2008. [212] Apolinary L. Kowal.: Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. Wydanie II

poprawione. Politechnika Wrocławska, Wrocław 1996. [213] Janusz Łomotowski, Adam Szpindor.: Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków.

Arkady, Warszawa 1999. [214] Korneliusz Miksch.: Biotechnologia ścieków. Politechnika Śląska, Gliwice 2000. [215] Edyta Fiałkowska, Janusz Fyda, Agnieszka Pajdak-Stós, Krzysztof Wiąckowski.: Osad

czynny: biologia i analiza mikroskopowa. Seidel-Przywecki sp. z o.o., Szczecin 2010. [216] Józef Malej: Odpady i osady ściekowe. Charakterystyka; unieszkodliwianie -

zagospodarowanie. Politechnika Koszalińska, Koszalin 2004. [217] Andrzej Wieczorek.: Biofiltracja gazów odlotowych zanieczyszczonych lotnymi

związkami organicznymi. Aspekty techniczne i mikrobiologiczne. Szczecin 2010. [218] Maria Suchy.: Mikrobiologiczne metody w monitoringu środowiska przyrodniczego.

PIOŚ, Warszawa 1998. [219] Teodora Małgorzata Traczewska: Biologiczne metody oceny skażenia środowiska

Oficyna Wyd.Politechniki Wrocławskiej, 2011. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[174] Zbysław Dymaszewski.: Poradnik eksplatatora oczyszczalni ścieków. PZITS, Poznań 1997.

[175] Ewa Klimiuk, Maria Łebkowska.: Biotechnologia w ochronie środowiska. PWN, Warszaw 2004.

[176] D.H. Eikelboom, H.J.J. van Buijsen.: Podręcznik mikroskopowego badania osadu czynnego. Seidel-Przywecki sp. z o.o., Szczecin 1999.

[177] January Bień.: Osady ściekowe. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2002.

[178] Renata Kocwa-Haluch.: Wirusy i ich występowanie w wodach i ściekach. Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2001.

[179] Marlena Piontek.: Grzyby pleśniowe i ocena zagrożenia miko toksycznego w

240

budownictwie mieszkaniowym. Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2004.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) dr inż. Agnieszka Trusz-Zdybek, [email protected]

241

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Rola biologii w inżynierii środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2 PEK_K01 K1IS_K03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2


242


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Rysunek techniczny i geometria wykreślna Nazwa w języku angielskim: Engineering drawing and descriptive geometry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101094 Grupa kursów: NIE


15 30


60 60






o charakterze praktycznym (P) 0,5 1 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę w zakresie geometrii euklidesowej.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie rysunku technicznego i geometrii wykreślnej. C2. Poznanie zasad i norm rysunku technicznego i geometrii wykreślnej. C3. Nabycie umiejętności poprawnego stosowania geometrii wykreślnej i rysunku technicznego do wykonywania rysunków technicznych o charakterze inżynierskim. C4. Nabycie umiejętności wykonywania rysunków maszynowych, budowlanych i instalacyjnych.

243

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat podstaw geometrii wykreślnej i rysunku technicznego. PEK_W02 Zna sposoby rozwiązywania różnych zagadnień z geometrii wykreślnej. PEK_W03 Jest w stanie podać zasady technicznego rysunku maszynowego, budowlanego i

instalacyjnego. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykonać podstawowe konstrukcje z geometrii wykreślnej. PEK_U02 Potrafi wykonać rzuty aksonometryczne i prostokątne różnych elementów

przestrzennych stosowanych w praktyce inżynierskiej. PEK_U03 Potrafi wykonać zgodnie z zasadami technicznymi rysunek maszynowy z

zastosowaniem połączeń elementów. PEK_U04 Potrafi wykonać zgodnie z zasadami i normami rysunek budowlany i instalacyjny. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy występowania problemów wynikających z nieprawidłowo

wykonanych dokumentacji rysunkowej.

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie sposobów odwzorowania elementów w przestrzeni. Metody rzutowania i ich wykorzystanie w praktyce inżynierskiej. Rzuty aksonometryczne i prostokątne; Odwzorowanie w układzie Monge’a punktów, prostych i płaszczyzn, ich wzajemne relacje.

Wy1 2

Przynależność elementów geometrycznych. Elementy wspólne. Odwzorowanie dowolnych elementów przestrzeni na płaszczyźnie. Zadania miarowe. Sprowadzenie płaszczyzny do położenie rzutującego.

Wy2 2

Podstawy wiadomości o wielościanach. Przekroje wielościanów płaszczyznami znormalizowanymi i płaszczyznami dowolnymi.

Wy3 2

Podstawowe wiadomości o bryłach obrotowych (stożek, walec, kula). Przekroje brył obrotowych płaszczyznami znormalizowanymi i płaszczyznami dowolnymi. Przenikanie powierzchni, rozwinięcie powierzchni.

Wy4 2

Znormalizowane elementy rysunku technicznego. Zasady rysowania i wymiarowania. Zasady rysowania połączeń. Rysunki odtworzeniowe elementów maszyn i części aparatury. Rysunki złożeniowe.

Wy5 2

Rysunek architektoniczno-budowlany. Zasady ogólne. Rysunek budowlany. Wymiarowanie. Wykorzystanie rysunku budowlanego w dokumentacji wewnętrznych instalacji wod.-kan. i c.o.

Wy6 2

Rysunek instalacyjny wod.-kan. i c.o. Schematy elementów instalacji stosowanych w inżynierii środowiska.

Wy7 2


244


Wykonywanie ćwiczeń związanych z rzutowaniem aksonometrycznym. Konstrukcje geometryczne.

Pr1 2

Wykonywanie ćwiczeń związanych z rzutowaniem prostokątnym podstawowych elementów geometrycznych (punkt, prosta, płaszczyzna).

Pr2 2

Wykonywanie ćwiczeń związanych ze śladami prostych i płaszczyzn, elementami wspólnymi płaszczyzn (krawędzie), punktami przebicia płaszczyzny przez proste. Ćwiczenia związane z odwzorowaniem elementów przestrzeni na płaszczyźnie.

Pr3 2

Wykonywanie rysunków związanych z przekrojami płaszczyzną wielościanów. Przenikanie powierzchni, rozwinięcie powierzchni.

Pr4 2

Wykonywanie rysunków związanych z przekrojami płaszczyzną znormalizowaną i dowolną stożka. Przenikanie powierzchni, rozwinięcie powierzchni.

Pr5 2

Wykonywanie rysunków związanych z przekrojami płaszczyzną znormalizowaną walca i kuli. Przenikanie powierzchni, rozwinięcie powierzchni.

Pr6 2

Położenie przedmiotu na rysunku. Wykonywanie rzutów prostokątnych przedmiotów. Rozmieszczenie rzutów.

Pr7 2

Pr8 Rysowanie elementu w przekrojach, kładach, widokach. 2 Rysowanie znormalizowanych połączeń maszynowych (połączenia gwintowe i spawane).

Pr9 2

Pr10 Rysunki złożeniowe. Tolerancja i pasowanie. 2 Pr11 Rysowanie instalacyjnych połączeń kołnierzowych. 2

Zasady rysunku architektoniczno-budowlanego. Przekroje poziome i pionowe w rysunku budowlanym. Wymiarowanie rysunku.

Pr12 2

Rysunek instalacyjny. Nanoszenie instalacji na rysunek budowlany wraz z jej wymiarowaniem

Pr13 2

Rysunek instalacyjny. Nanoszenie instalacji na rysunek budowlany wraz z jej wymiarowaniem

Pr14 2

Pr15 Zaliczenie (oddanie wszystkich ćwiczeń rysunkowych) 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Ćwiczenia rysunkowe; krótkie 10 min. sprawdziany rysunkowe. N4. Wykonanie ćwiczeń rysunkowych z geometrii wykreślnej. N5. Wykonanie ćwiczeń rysunkowych z rysunku maszynowego. N6. Wykonanie ćwiczeń rysunkowych z rysunku budowlanego. N7. Wykonanie ćwiczeń rysunkowych z rysunku instalacyjnego. N8. Konsultacje.


245




P1 PEK_W01÷PEK_W03, PEK_U01÷PEK_U04, PEK_K01.

kolokwium

F1 PEK_U01 Kartkówka. Odpowiedź ustna. Przygotowanie rysunku odręcznego.



F4 PEK_U02, PEK_U03 Kartkówka. Odpowiedź ustna. Przygotowanie rysunku odręcznego.



P 2 = 0,15F1+ 0,15F2 + 0,15F3 + 0,15F4 + 0,2F5 + 0,2F6



[220] Bogaczyk T., Tomaszkiewicz-Białas T.: Grafika inżynierska. Teoria. Wrocław 2004. [221] Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2008. [222] Miśniakiewicz E., Skowroński W.: Rysunek techniczny budowlany i instalacyjny.

Arkady. Warszawa 2000. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[180] Dyba K.: Geometria rzutów. [181] Samujłło H. i J.: Rysunek techniczny i odręczny w budownictwie. Arkady. Warszawa

2000

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Zbigniew Ferenc, [email protected]

246

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Rysunek techniczny i geometria wykreślna




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W08, C1, C2 Wy1,Wy5 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W08, C1 Wy1, Wy2,

Wy3, Wy4 N1, N2

PEK_W03 K1IS_W08, K1IS_W13, C2, C3 Wy5, Wy6, Wy7

N1, N2

PEK_U01 K1IS_U08, C1 Pr1 - Pr6 N3, N4, N8, N9 PEK_U02 K1IS_U08, C2 Pr7, Pr8 N3, N5, N8, N9 PEK_U03 K1IS_U08, K1IS_U11, C3 Pr9, Pr10,

Pr11 N3, N5, N8, N9

PEK_U04 K1IS_U08, K1IS_U11, C4 Pr12, Pr13, Pr14

N3, N6, N7, N8, N9

PEK_K01 K1IS_K01, K1IS_K04, C3, C4 Wy1, Pr1 N1, N5, N6 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

247


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Urządzenia mechaniczne w Inżynierii Środowiska Nazwa w języku angielskim: Machines in Environmental Engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101098 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie rysunku technicznego i mechaniki płynów.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy na temat zasad pracy i budowy mechanicznych urządzeń stosowanych w systemach przenoszenia cieczy i gazów. C2. Poznanie metod doboru i regulacji urządzeń mechanicznych do wymaganych warunków pracy sytemu. C3. Nabycie umiejętności stosowania typowych znormalizowanych elementów w przyjętym rozwianiu technicznym projektowanego obiektu. C4. Nabycie umiejętności sporządzania dokumentacji technicznej.

248

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat podstawowych urządzeń mechanicznych wykorzystywanych

w systemach przenoszenia cieczy i gazów. PEK_W02 Potrafi dobierać urządzenia mechaniczne pracujące w systemach przenoszenia

cieczy i gazów przy minimalnym zużyciu energii. PEK_W03 Jest w stanie zaproponować optymalną metodę regulacji urządzenia

mechanicznego do wymaganych warunków pracy systemu i wyliczać jego parametry techniczne.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zaprojektować sieciową pompownię dla potrzeb ciśnieniowej kanalizacji

bytowo-gospodarczej. PEK_U02 Potrafi obliczać wymagane parametry techniczne pomp ściekowych dla potrzeb

ciśnieniowego systemu transportu ścieków. PEK_U03 Potrafi wykorzystać typowe i znormalizowane elementy armatury i urządzeń

pomocniczych dla potrzeb pompowni. PEK_U04 sporządzić dokumentacje techniczną zgodnie z obowiązującymi normami. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym PEK_K02 Jest świadomy występowania problemów wynikających z nieprawidłowo

dobranych urządzeń mechanicznych i niestarannie wykonanej dokumentacji technicznej.

TREŚCI PROGRAMOWE


Historyczny rozwój urządzeń mechanicznych do przenoszenia cieczy. Podział przenośników cieczy wg PN-90/M-44000. Zasady pracy i rozwiązania konstrukcyjne przenośników cieczy.

Wy1 2

Pompy wirowe. Zasada działania i przykłady rozwiązań konstrukcyjnych. Jednowymiarowa teoria przepływu cieczy przez wirniki pomp. Podstawowe równanie Eulera roboczych maszyn wirowych.

Wy2 2

Siły hydrauliczne działające na wirniki pomp. Konstrukcyjne sposoby równoważenia naporu osiowego i promieniowego. Wpływ kawitacji na pracę pomp. Sposoby zapobiegania kawitacji.

Wy3 2

Symbole, nazwy, określenia i zależności podstawowych wielkości charakteryzujących pompę i jej warunki pracy.

Wy4 2

Parametry układu pompowego oraz jego bilans energetyczny. Wyznaczanie strat hydraulicznych w układzie pompowym wg PN-76/M-34034. Charakterystyki układów pompowych.

Wy5 2

Podstawowe charakterystyki pomp wirowych. Rodzaje charakterystyk i sposoby ich wyznaczania.

Wy6 2

Zasady doboru i eksploatacji pomp wirowych na podstawie danych katalogowych i programów komputerowych.

Wy7 2

Wpływ lepkości i zanieczyszczeń ciałami stałymi cieczy pompowanej na parametry pracy pomp. Zastępcze charakterystyki współpracy kilku pomp w układach pracy równoległej i szeregowej.

Wy8 2

249

Metody regulacji parametrów pomp wirowych. Warunki instalacji i eksploatacji pomp wirowych w pompowniach.

Wy9 2

Podział i budowa pomp wyporowych wg PN-90/M-44000. Podział i zasady działania pomp tłokowych i nurnikowych. Kinetyka układu korbowego w pompach tłokowych.

Wy10 2

Podstawowe parametry pracy pomp tłokowych. Stosowane metody regulacji wydajności pomp tłokowych. Wymagane warunki zasysania i tłoczenia cieczy w pompach tłokowych.

Wy11 2

Kryteria i podział maszyn do sprężania gazów. Budowa wentylatorów. Spręże wentylatorów i przebiegi linii ciśnień w instalacjach. Wpływ gęstości i zanieczyszczeń gazy na podstawowe parametry pracy wentylatora.

Wy12 2

Charakterystyki wentylatorów. Stosowane metody regulacji parametrów pracy wentylatorów. Praca wentylatora jako ssawa. Punkt pracy i niestateczna praca wentylatora.

Wy13 2

Podział i budowa sprężarek ( dmuchaw ). Zasada pracy i regulacja parametrów pracy wyporowych dmuchaw Roots’a. Budowa i regulacja parametrów pracy dmuchaw promieniowych.

Wy14 2



Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń projektowych, wydanie indywidualnego tematu. Wyznaczenie parametrów technologicznych pompowni.

Pr1 2

Dobór parametrów ciśnieniowego rurociągu tranzytowego pomiędzy pompownia a odbiornikiem. Obliczenia oporów hydraulicznych w rurociągu tranzytowym wg PN-76/M34034.

Pr2 2

Wyznaczenie wymaganej całkowitej wysokości podnoszenia pomp w pompowni. Alternatywny dobór pomp ściekowych wg kryterium maksymalnej ich sprawności i minimalnego zapotrzebowania na energię elektryczną dla przyjętego układu pompowego.

Pr3 2

Dobór wymaganych elementów podstawowego i pomocniczego wyposażenia projektowanej pompowni.

Pr4 2

Wykonanie złożeniowych rysunków pompowni. Inwentaryzacja przyjętych elementów i zwymiarowanie ich położenia względem bazy wymiarowej studni.

Pr5 2

Obliczenia parametrów regulacji standardowych wirników pomp do wymaganej wydajności układu pompowego.

Pr6 2

Wykonanie opisu technicznego projektowanego obiektu wraz z instrukcją obsługi pompowni.

Pr7 2

Pr8 Odbiór i ocena wykonanych projektów. 1 15 Suma godzin

250

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Prezentacja możliwych wariantów rozwiązań projektu. N4. Ćwiczenia obliczeniowe; dyskusja rozwiązań. N5. Konsultacje. N6. Normy i katalogi armatury i urządzeń pomocniczych. N7. Komputerowe programy doboru pomp. N8. Akplikacja programu graficznego AutoCad.






Kolokwium

F1 Dyskusja. PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01

F2 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U02, PEK_K01

Odpowiedź ustna. Dyskusja.

F3 Odpowiedź ustna. Dyskusja. PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U02, PEK_K01

F4 Odpowiedź ustna. Dyskusja. PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01

F5 Odpowiedź ustna. Dyskusja. PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K02

F6 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03,

Odpowiedź ustna. Dyskusja.

251

PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K02

F7 Odpowiedź ustna. Dyskusja. PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K02

F8 Przyjęcie i ocena projektu PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K02

P 2 = 0,1F2+ 0,1F3 + 0,1F4 + 0,1F5 + 0,1F6 + 0,1F7 + 0,4F8



[223] W. Jędral, Pompy wirowe odśrodkowe, Oficyna Wyd. Pol. Warszawskiej, [224] M. Stępniewski, Pompy, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1978 [225] F. Jankowski, Pompy i wentylatory w inżynierii sanitarnej, Arkady Warszawa 1975 [226] M. Janiak, Urządzenia mechaniczne w inżynierii środowiska, Część II, Skrypt Pol.

Poznańskiej 1995 [227] E. Waniek, Sprężarki i wentylatory, Skrypt Pol.Wrocławskiej 1982 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[182] A. Traskolański, Pompy wirowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 1973

[183] E. Tuliszka, Sprężarki, dmuchawy i wentylatory, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne Warszawa 1976r


Mieczysław Łuźniak, [email protected]

252

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Urządzenia mechaniczne w Inżynierii Środowiska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


C1 Wy1 N1

PEK_W02 K1IS_W05, K1IS_W13 C1, C2 Wy2-Wy14 N1, N2, N3 PEK_W03 K1IS_W05, K1IS_W13 C1, C2, C3 W7-Wy14 N2, N3 PEK_U01 K1IS_U04, K1IS_U008 C1, C2, C3 Pr2-Pr7 N3, N4 PEK_U02 K1IS_U04, K1IS_U008 C1, C2, C3 Pr3, Pr6 N3, N4, N5, N7 PEK_U03 K1IS_U04, K1IS_U008 C2, C3, C4 Pr4, Pr5 N3, N4, N5, N6,

N7, N8 PEK_U04 K1IS_U04 C2, C3, C4 Pr5, Pr7 N3, N4, N5, N6,

N7, N8 PEK_K01 K1IS_03 C2, C3, C4 Pr1-Pr7 N3, N4, N5 PEK_K02 K1IS_02 C2, C3, C4 Wy1-Wy14,

Pr7 N3, N4, N5


253


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 1 Nazwa w języku angielskim: VENTILATION AND AIR-CONDITIONING 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101107 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki w tym termodynamiki powietrza wilgotnego i mechaniki płynów.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych C2. Nabycie umiejętności pozyskiwania danych wyjściowych do obliczania bilansu ciepła, wilgoci i zanieczyszczeń w pomieszczeniu, obliczania strumienia powietrza wentylującego C3. Nabycie umiejętności wybrania i zastosowania właściwej metody i narzędzi do zrealizowania zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym w tym: obliczyć moc nagrzewnicy i chłodnicy powietrza C4. Nabycie umiejętności określania priorytetów służących realizacji określonego zadania projektowego

254

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę dotyczącą podziału i zadań urządzeń i systemów

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Odróżnia urządzenia wentylacyjne od klimatyzacyjnych oraz urządzenia otwarte od zamkniętych.

PEK_W02 Ma podstawową wiedzę na temat komfortu cieplnego w pomieszczeniach bytowych. Zna sposoby obliczania strumienia powietrza wentylującego.

PEK_W03 Zna i odróżnia na wykresie i-x Moliera metody uzdatniania strumienia powietrza wentylującego stosowane w wentylacji i klimatyzacji.

PEK_W04 Zna podstawowe sposoby regulacji urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Ma podstawową wiedzę dotyczącą całorocznego działania urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

PEK_W05 Zna podstawowe zasady działania wentylacji naturalnej Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz norm w zakresie

wentylacji i klimatyzacji. Na ich podstawie potrafi wyznaczyć parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego i w pomieszczeniu oraz obliczyć strumień powietrza zewnętrznego i obiegowego.

PEK_U02 Potrafi obliczyć moc chłodnicy i nagrzewnicy , które są wykorzystywane w prostych centralnych urządzeniach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

PEK_U03 Potrafi wykorzystać metody analityczne do obliczania centralnych urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Potrafi narysować schemat prostych centralnych urządzeń wentylacyjnych z chłodzeniem i bez chłodzenia, wraz z towarzyszącym mu wykresem i-x Moliera (obraz przemian termodynamicznych powietrza uzdatnianego).

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania oraz pracować w

grupie przejmując w niej różne role.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wstęp, wprowadzenie do przedmiotu, podstawowe pojęcia i definicje. Podział i zadania urządzeń oraz systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Wy1 2

Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego i w pomieszczeniach, mikroklimat pomieszczeń. Termodynamika powietrza wilgotnego.

Wy2 3

Wy3 Obliczanie strumieni powietrza wentylującego i klimatyzującego. 2 Bilanse ciepła, wilgoci w okresie ciepłym i zimnym; bilans zanieczyszczeń.

Wy4 4

Uzdatnianie powietrza na cele wentylacji. Moce nagrzewnic, chłodnic i nawilżaczy.

Wy5 4

Wy6 Charakterystyka strug nawiewnych i strumieni wywiewnych. 2 Organizacja wymiany powietrza w pomieszczeniach, nawiewniki i wywiewniki

Wy7 4

Mechaniczne urządzenia wentylacyjne z otwartym przepływem, odzyskiem ciepła i recyrkulacją powietrza wywiewanego.

Wy8 4

Wy9 Podstawy regulacji i sterowania urządzeń wentylacyjnych i 2

255

klimatyzacyjnych. Wykres t-tz. Wy10 Wentylacja naturalna 1 Wy11 Kolokwium zaliczeniowe 2

30 Suma godzin


Ćw1 Parametry powietrza wilgotnego; określanie parametrów powietrza wilgotnego - metody obliczeniowe oraz z wykorzystaniem wykresu i-x Moliera.

2

Ćw2 Obliczanie strumienia powietrza wentylującego oraz mocy nagrzewnicy i chłodnicy.

2

Ćw3 Obliczenia bilansu ciepła dla miesiąca lipca dla konkretnego pomieszczenia dla wentylacji z chłodzeniem.

3

Ćw4 Obliczenia bilansu ciepła dla miesiąca września i dla okresu zimowego dla konkretnego pomieszczenia dla wentylacji z chłodzeniem.

3

Ćw5 Obliczanie strumienia powietrza wentylującego, mocy chłodnicy i nagrzewnicy dla określonego pomieszczenia dla układu wentylacji z chłodzeniem z recyrkulacją powietrza wywiewanego.

2

Ćw6 Obliczanie strumienia powietrza wentylującego, mocy chłodnicy i nagrzewnicy dla określonego pomieszczenia dla układu wentylacji z chłodzeniem z odzyskiem ciepła.

2


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów. N2. Ćwiczenia rachunkowe - dyskusja rozwiązania zadań. N3. Konsultacje. N4. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń. N5. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.





P1 PEK_W01÷PEK_W04 kolokwium P2 PEK_U01÷PEK_W04,

PEK_K01 kolokwium

256



[228] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy. OWPWr. Wrocław 2008 [229] Pełech A., Szczęśniak S.: Wentylacja i klimatyzacja. Zadania z rozwiązaniami.

OWPWr. Wrocław 2012 [230] Przydróżny St. Ferencowicz J.: Klimatyzacja Politechnika Wrocławska 1988 [231] Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja, WNT Warszawa 1980 [232] Recknagel, Sprenger, Schramek.: Kompendium Ogrzewnictwa i Klimatyzacji Omni-

Scala Wrocław 2008 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[184] Lampe G. i in.: Projekt klimatyzacji a projekt budynku Arkady 1981 [185] Chadderton D.V.: Air Conditioning; a Practical Introduction E&FN Spon London

1993 [186] Czasopisma: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, INSTAL, Chłodnictwo i

Klimatyzacja, Rynek Instalacyjny, Instalator Polski, ASHRAE Handbook, ASHRAE Journal.

[187] Obowiązujące Normy i rozporządzenia z zakresu wentylacji i klimatyzacji. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Sylwia Szczęśniak, sylwia.szczęś[email protected]

257

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W06 C1 Wy1, Wy5, Wy8

N1, N3, N5

PEK_W02 K1IS_W06 C1 Wy2, Wy3, Wy6, Wy7

N1, N3, N5

PEK_W03 K1IS_W06 C1 Wy5, Wy8 N1, N3, N5 PEK_W04 K1IS_W06 C1 Wy9 N1, N3, N5 PEK_W05 K1IS_W06 C1 Wy10 N1, N3, N5 PEK_U01 K1IS_U10 C2, C3 Ćw1÷Ćw4 N2, N3, N4 PEK_U02 K1IS_U10 C2, C3 Ćw5, Ćw6 N2, N3, N4 PEK_U03 K1IS_U10 C2, C3 Ćw1, Ćw2,

Ćw5, Ćw6 N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K04 C4 Wy1÷Wy10 Ćw1÷Ćw6

N1, N2


258


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 2 Nazwa w języku angielskim: VENTILATION AND AIR CONDITIONING 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101046 Grupa kursów: NIE


15 30


30 60










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie działania podstawowych urządzeń stosowanych w wentylacji i klimatyzacji w tym: nagrzewnic i chłodnic powietrza. Zna podstawowe elementy wentylacyjne i klimatyzacyjne.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu budowy i działania prostych instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych C2. Zdobycie wiedzy z zakresu metod projektowania prostych instalacji wentylacyjnych C3. Nabycie umiejętności pozyskiwania danych wyjściowych oraz wyboru i zastosowania właściwych metod i narzędzi projektowania prostej instalacji wentylacyjnej C4. Nabycie umiejętności określania priorytetów służących realizacji określonego zadania projektowego

259

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat doboru podstawowych elementów konstrukcyjnych

stosowanych w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych PEK_W02 Jest w stanie rozróżnić i opisać podstawowe rodzaje systemów i urządzeń

klimatyzacyjnych PEK_W03 Ma podstawową wiedzę na temat urządzeń chłodniczych stosowanych w

wentylacji i klimatyzacji PEK_W04 Zna sposoby zabezpieczenia przeciwpożarowego stosowane w wentylacji i

klimatyzacji Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pozyskiwać niezbędne informacje z dostępnej literatury, baz danych, norm i

przepisów prawnych w zakresie wentylacji i klimatyzacji PEK_U02 Potrafi przeprowadzić podstawowe obliczenia projektowe, w tym m. in. bilansów

ciepła i strumienia powietrza wentylującego PEK_U03 Potrafi dobierać podstawowe urządzenia i elementy instalacji wentylacyjnych PEK_U04 Potrafi wykonać rysunek techniczny prostej instalacji wentylacyjnej Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania projektowego

TREŚCI PROGRAMOWE


Elementy konstrukcyjne w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Wy1 4

Wy2 Transport i rozdział powietrza, dobór wentylatora i silnika. 2 Wy3 Urządzenia klimatyzacyjne. 4 Wy4 Aparaty wentylacyjne i klimatyzacyjne. 2 Wy5 Urządzenia chłodnicze w wentylacji i klimatyzacji. 2 Wy6 Zabezpieczenia przeciwpożarowe instalacji i obiektu. 1

15 Suma godzin


Wprowadzenie; wymagania, obowiązujące normy i literatura. Wydanie i omówienie tematów.

Pr1 2

Bilans ciepła w okresie letnim. Obliczenie strumienia powietrza wentylującego.

Pr2 2

Bilans ciepła w okresie zimnym, obliczenie mocy nagrzewnicy i chłodnicy

Pr3 2

Pr4 Konsultacje; weryfikacja projektu 2 Przemiany stanu powietrza na wykresie i-x. Całoroczna praca urządzenia wentylacyjnego w oparciu o wykres t-tz

Pr5 2

Organizacja wymiany powietrza w pomieszczeniu. Dobór elementów zakańczających instalacje (nawiewniki i wywiewniki)

Pr6 2

Pr7 Konsultacje; weryfikacja projektu 2

260

Schemat obliczeniowy instalacji wentylacji zgodnie z zasadami; rozprowadzenie i dobór kanałów wentylacyjnych

Pr8 2

Pr9 Centrale wentylacyjne; przegląd oraz konfiguracja urządzeń 2 Pr10 Konsultacje; weryfikacja projektu 2

Zasady wykonania rysunków instalacji wentylacyjnych zgodnie z Polską Normą. Oznaczenia, wymiarowanie.

Pr11 2

Pr12 Opis techniczny i schemat automatycznej regulacji i sterowania 2 Pr13 Konsultacje; weryfikacja projektu 2 Pr14 Konsultacje końcowe. Oddanie projektu. 2 Pr15 Obrona projektu. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów N2. Ćwiczenia projektowe - obliczenia projektowe, wybór koncepcji rozwiązania instalacji, rysunki techniczne instalacji N3. Konsultacje N4. Praca własna. Przygotowanie do kolokwium N5. Praca własna. Przygotowanie projektu





P1 PEK_W01÷PEK_W04 egzamin F1 PEK_U01÷PEK_U04 ocena z projektu F2 PEK_U01÷PEK_U04,

PEK_K01 ocena z obrony projektu

P2=0,6∙F1+0,4∙F2

261



[233] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy. OWPWr. Wrocław 2008 [234] Pełech A., Szczęśniak S.: Wentylacja i klimatyzacja. Zadania z rozwiązaniami.

OWPWr. Wrocław 2012 [235] Przydróżny St. Ferencowicz J.: Klimatyzacja Politechnika Wrocławska 1988 [236] Przydróżny St.: Wentylacja Politechnika Wrocławska 1991 [237] Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja, WNT Warszawa 1980 [238] Recknagel, Sprenger, Schramek.: Kompendium Ogrzewnictwa i Klimatyzacji Omni-

Scala Wrocław 2008 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:




[191] Kołodziejczyk. L, Rubik.M.: Technika chłodnicza w klimatyzacji" Arkady Warszawa 1969


Dariusz Kwiecień, [email protected]

262





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W06, K1IS_W09 C1, C2 Wy1, W2, N1, N3, N4 PEK_W02 K1IS_W06 C1 Wy3, Wy4 N1, N3, N4 PEK_W03 K1IS_W06 C1 Wy5 N1, N3, N4 PEK_W04 K1IS_W06 C1 Wy6 N1, N3, N4 PEK_U01 K1IS_U09 C3 Pr1, Pr2, Pr3,

Pr11 N2, N3, N5

PEK_U02 K1IS_U09 C1, C2. C3 Pr2, Pr3 N2, N3, N5 PEK_U03 K1IS_U09 C1, C2. C3 Pr6, Pr8, Pr9 N2, N3, N5 PEK_U04 K1IS_U09 C1, C2. C3 Pr8, Pr11,

Pr12 N2, N3, N5

PEK_K01 K1IS_K04 C4 Pr4, Pr7, Pr10, Pr 13, Pr13, Pr14

N2, N3, N5


263


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Wodociągi 1 Nazwa w języku angielskim: Water supply systems 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101102 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów i budownictwa. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie kursu Urządzenia mechaniczne w Inżynierii Środowiska.

CELE PRZEDMIOTU C1. Opanowanie wiedzy w zakresie sporządzania bilansów wody. C2. Zdobycie wiedzy na temat stosowanych systemów zaopatrzenia w wodę. C3. Poznanie podstawowych zasad projektowania i eksploatacji ujęć wody powierzchniowej i podziemnej C4. Nabycie wiedzy o jednostrefowych sieciach wodociągowych. C5. Nabycie wiedzy o podejmowaniu prawidłowych decyzji w sprawie różnych rozwiązań technicznych dotyczących systemów zaopatrzenia w wodę.

264

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę w zakresie zużycia i prognozowania zapotrzebowania na

wodę w systemach wodociągowych. PEK_W02 Zna podstawowe metody, projektowania i eksploatacji ujęć wody

powierzchniowej i podziemnej. PEK_W03 Ma wiedzę dotyczącą działania i projektowania podstawowych sieci i obiektów

wodociągowych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość społecznych skutków działalności inżynierskiej i związanej z tym

odpowiedzialności za podejmowane decyzje. PEK_K02 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wstęp. Ogólne informacje o systemach wodociągowych. Zużycie i prognozowanie zapotrzebowania na wodę dla celów projektowych oraz bieżącej eksploatacji systemów wodociągowych.

Wy1 4

Zasady hydraulicznego obliczania przewodów wodociągowych, charakterystyki hydrauliczne źródeł zasilania systemów wodociągowych i charakterystyki sprowadzone.

Wy2 2

Ujęcia wód powierzchniowych, podziemnych i infiltrowanych. Urządzenia do transportu ujmowanej wody. Pompownie wodociągowe.

Wy3 6

Układy dystrybucji wody - ogólne zasady projektowania i hydraulicznego obliczania.

Wy4 2

Wy5 Zbiorniki wodociągowe. 2 Układy i ogólne podstawy projektowania sieci wodociągowych. Zasady hydraulicznego obliczania sieci wodociągowych.

Wy6 4

Wy7 Kompleksowe obliczenia hydrauliczne układów dystrybucji wody. 4 Przewody wodociągowe. Armatura sieci wodociągowych i zasady jej rozmieszczania.

Wy8 4

Zasady sporządzania projektów przewodów i sieci wodociągowych. Podstawowe zasady budowy i eksploatacji systemów wodociągowych.

Wy9 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny, prezentacja multimedialna. N2. Wykład problemowy. N3. Konsultacje. N4. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do egzaminu.

265





P egzamin PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01, PEK_K02



[239] Gabryszewski T.: Wodociągi. Arkady, Warszawa 1983. [240] Szpindor A.: Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi. Arkady, Warszawa 1998. [241] Mielcarzewicz E.W.: Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady, Warszawa

2000. [242] Knapik K., Bajer J.: Wodociągi. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków

2011. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[192] Gabryszewski T., Wieczysty A.: Ujęcia wód podziemnych. Arkady, Warszawa 1985. [193] Osuch-Pajdzińska E., Roman M.: Sieci i obiekty wodociągowe. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008. [194] Kwietniewski M., Olszewski W., Osuch-Pajdzińska E.: Projektowanie elementów

systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009.


Jan Cieżak, [email protected]

266

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Wodociągi 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W05 C1, C2 Wy1 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W05, K1IS_W09 C2, C3 Wy2, Wy3 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W04, K1IS_W05,

K1IS_W09 C2, C4 Wy4, Wy9 N1, N2

PEK_K01 K1IS_K01 C5 Wy1-Wy9 N1, N2, N3, N4 PEK_K02 K1IS_K02 C5 Wy1-Wy9 N1, N2, N3, N4


267


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Wodociągi 2 Nazwa w języku angielskim: Water supply systems 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101108 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów i budownictwa. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie rysunku technicznego, geodezji i fotogrametrii. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie informatycznych podstaw projektowania.

CELE PRZEDMIOTU C1. Opanowanie umiejętności w zakresie sporządzania bilansów wody. C2. Poznanie podstawowych zasad projektowania ujęć wody podziemnej. C3. Nabycie umiejętności projektowania jednostrefowych sieci wodociągowych. C4. Nabycie umiejętności podejmowania decyzji w sprawie różnych rozwiązań technicznych dotyczących systemów zaopatrzenia w wodę.

268

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi obliczyć zapotrzebowanie na wodę i zaprojektować ujęcie wody

podziemnej. PEK_U02 Potrafi zaprojektować jednostrefowy system zaopatrzenia w wodę zarówno w

systemie zamkniętym jak i otwartym wraz z obiektami wodociągowymi. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość społecznych skutków działalności inżynierskiej i związanej z tym

odpowiedzialności za podejmowane decyzje. PEK_K02 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wstęp. Ogólne informacje dotyczące projektowania systemów wodociągo-wych.

Pr1 2

Obliczenia prognozowanych wartości zapotrzebowania na wodę, w tym charakterystycznych rozbiorów wody.

Pr2 2

Pr3 Obliczenia parametrów pracy ujęcia wody podziemnej. 4 Pr4 Obliczenia hydrauliczne współpracy studni z lewarem. 4

Obliczenia rozbiorów z węzłów i odcinków oraz wydajności pompowni drugiego stopnia oraz zbiornika sieciowego. Dobór średnic przewodów wodociągowych.

Pr5 2

Opracowanie schematów rozbiorów wody oraz założenie przepływów wody przy maksymalnym i minimalnym rozbiorze godzinowym.

Pr6 2

Pr7 Obliczenia hydrauliczne sieci wodociągowej przed doborem pomp. 4 Pr8 Dobór pomp w pompowni drugiego stopnia. 2 Pr9 Graficzne opracowanie projektu. 6 Pr10 Opis przyjętych rozwiązań technicznych. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja ćwiczeń projektowych. N2. Konsultacje. N3. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń projektowych.


Oceny (F – formująca (w trakcie semestru), P



269

– podsumowująca (na koniec semestru) F1 PEK_U01,

PEK_U02, PEK_K02

ocena z części obliczeniowej i rysunkowej projektu


obrona projektu

P2 = 0,8F1 + 0,2F2



[243] Gabryszewski T.: Wodociągi. Arkady, Warszawa 1983. [244] Kwietniewski M., Olszewski W., Osuch-Pajdzińska E.: Projektowanie elementów

systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009

[245] Szpindor A.: Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi. Arkady, Warszawa 1998. [246] Mielcarzewicz E.W.: Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady, Warszawa

2000. [247] Knapik K., Bajer J.: Wodociągi. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków


[195] Gabryszewski T., Wieczysty A.: Ujęcia wód podziemnych. Arkady, Warszawa 1985. [196] Osuch-Pajdzińska E., Roman M.: Sieci i obiekty wodociągowe. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Jan Cieżak, [email protected]

270

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Wodociągi 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U03, K1IS_U08 C1, C2 Pr1-Pr4 N1, N2, N3 PEK_U02 K1IS_U04, K1IS_U05, K1IS_U08 C3 Pr5-Pr9 N1, N2, N3 PEK_K01 K1IS_K01 C4 Pr10 N3 PEK_K02 K1IS_K02 C4 Pr10 N3


271


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Wybrane zagadnienia z oczyszczania ścieków Nazwa w języku angielskim: Selected problems of wastewater treatment Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS108394BK Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę z chemii ogólnej 2. Ma podstawową wiedzę z chemii wody 3. Ma podstawową wiedzę z mikrobiologii

CELE PRZEDMIOTU C1. Przekazanie wiedzy w zakresie wybranych procesów jednostkowych oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych C2. Zapoznanie z zasadami doboru technologii oczyszczania ścieków, projektowania, rozruchu i eksploatacji oczyszczalni ścieków

272

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zna przebieg i parametry technologiczne wybranych procesów stosowanych do

usuwania zanieczyszczeń ze ścieków oraz potrafi dobrać układ technologiczny oczyszczania ścieków w zależności od wymagań stawianych ściekom oczyszczonym

PEK_W02 Ma wiedzę w zakresie zasad projektowania, rozruchu i eksploatacji oczyszczalni ścieków

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawowe zasady projektowania oczyszczalni ścieków komunalnych i harmonogram prac projektowych.

Wy1 2

Reaktory SBR; przykłady rozwiązań, klasyfikacja, skuteczność oczyszczania, wymiarowanie.

Wy2 2

Obliczanie zapotrzebowania tlenu w oczyszczalniach ścieków miejskich; przegląd metod.

Wy3 2

Wy4 Przydomowe oczyszczalnie ścieków. 2 Optymalizacja wyboru systemu unieszkodliwiania ścieków w gminie lub zlewni.

Wy5 2

Wy6 Przykłady rozwiązań miejskich oczyszczalni ścieków. 2 Wy7 Zasady rozruchu, kontroli pracy i eksploatacji oczyszczalni ścieków. 2

Kierunki rozwoju unieszkodliwiania osadów; termiczne przekształcanie , szkliwienie.

Wy8 2

Oczyszczanie ścieków z odwadniania dróg oraz ze składowisk odpadów

Wy9 2

Wpływ oczyszczalni ścieków na środowisko naturalne. Uciążliwość atmosferyczna oczyszczalni ścieków miejskich.

Wy10 2

Wy11 Hybrydowe układy oczyszczania ścieków miejskich. 2 Wy12 Oczyszczanie ścieków w warunkach naturalnych. 2 Wy13 Koszty oczyszczania ścieków. 2 Wy14 Komputerowe wspomaganie projektowania oczyszczalni ścieków. 2 Wy15 Zaliczenie 2

30 Suma godzin

273






P PEK_W01, PEK_W02

Kolokwium



[248] B. Cywinski i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972 [249] B. Cywinski i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne,

Arkady, Warszawa 1983 [250] K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika

Wrocławska, Wrocław 1981 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:


1999 [199] Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 2011 [200] J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków, Proj-

przem EKO, Bydgoszcz, 1997 [201] K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem EKO, Byd-

goszcz, 1996 [202] Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie,


Arkady, Warszawa 1979 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

[email protected], Michał Mańczak

274

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Wybrane zagadnienia z oczyszczania ścieków




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03 , K1IS_W07 C1 Wy1 - Wy14 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03 , K1IS_W07 C2 Wy1 - Wy14 N1, N2 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

275


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Laboratorium oczyszczania gazów Nazwa w języku angielskim: Laboratory of flue gases treatment Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101059 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę związaną z oczyszczaniem gazów oraz o trendach rozwojowych i nowych osiągnięciach z zakresu inżynierii ochrony atmosfery, m.in. najlepszych dostępnych technikach oraz niekonwencjonalnych metod oczyszczania gazów

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie zasad działania i eksploatacji urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych (K1IS_W13, S1IOA_W01, S1IOA_W02) C2. Identyfikacja parametrów procesowych, dokonywanie korekt parametrów w trakcie eksploatacji instalacji (K1IS_W13, S1IOA_W01, S1IOA_W02) C3. Identyfikacja wpływu parametrów ruchowych i technologicznych na skuteczność prowadzonego procesu jednostkowego (K1IS_W13, S1IOA_W01, S1IOA_W02) C4. Nabycie umiejętności opracowania wyników eksperymentów, dokonania oceny skuteczności analizowanego procesu i aparatu oraz przedstawienia jej ustnie na forum grupy (K1IS_W13, K1IS-U05,K1IS_U07, S1IOA_U04)

276

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową, uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę w zakresie

procesów jednostkowych i urządzeń stosowanych w inżynierii ochrony powietrza PEK_W02 Ma podstawową wiedzę w zakresie technik pomiarowych zanieczyszczeń

emitowanych do powietrza PEK_W03 Ma podstawową wiedzę w zakresie metod i urządzeń stosowanych do

oczyszczania gazów Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary stężeń

zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, opracować i interpretować uzyskane wyniki i wyciągać z przeprowadzonych eksperymentów wnioski

PEK_U02 Potrafi w języku polskim przygotować ustną prezentację z zakresu ochrony atmosfery

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy PEK_K02 Ma świadomość społecznych skutków działalności inżynierskiej

TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Wprowadzenie do ćwiczeń, omówienie zakresu ćwiczeń, sposobu przygotowania sprawozdań, zasad BHP na stanowiskach laboratoryjnych, BHP w warunkach stosowania toksycznych substancji gazowych pobieranych z butli

3

La2 Katalityczne unieszkodliwianie spalin samochodowych 3 La3 Badanie hydrauliki współprądowej płuczki natryskowej 3 La4 Badania parametrów hydrodynamicznych płuczki ze zwężką

Venturiego 3

La5 Usuwanie z powietrza gazowej substancji organicznej w biofiltrze 3 La6 Adsorpcja SO2 na koksiku aktywnym 3 La7 Adsorpcjia wybranej substancji na węglu aktywnym 3 La8 Selektywna adsorpcja wybranej substancji na sicie molekularnym 3 La9 Absorpcja SO2 w zawiesinie Ca(CO)3 3 La10 Przygotowanie raportu z badań laboratoryjnych 3 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Szkolenie BHP N2. Praca własna-merytoryczne przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych N3. Prowadzenie eksperymentów na instalacji laboratoryjnej pod kierunkiem pracownika dydaktycznego N4. Opracowanie wyników przeprowadzonych eksperymentów i sporządzenie sprawozdania

277

N5. Zreferowanie osiągniętych wyników eksperymentów i wynikających z nich wniosków





F1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03

Sprawozdanie z badań laboratoryjnych

F2 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02


F3 Sprawozdanie z badań laboratoryjnych PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02,

F4 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02,

Sprawozdanie z badań laboratoryjnychania ćwiczenia na podstawie sprawozdania

F5 Sprawozdanie z badań laboratoryjnychćwiczenia na podstawie sprawozdania

PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02

F6 Sprawozdanie z badań laboratoryjnychania ćwiczenia na podstawie sprawozdania

PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02

F7 Sprawozdanie z badań laboratoryjnych PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02

F8 PEK_U01, PEK_U02


F9 PEK_U01, PEK_U02


F10 PEK_U01, PEK_U02

Przygotowanie raportu z badań laboratoryjnych

P=0,1F1+0,1F2+0,1F3+0,1F4+0,1F5+0,1F6+0,1F7+0,1F8+0,1F9+0,1F10

278



[251] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe.Wyd. PWroc., Wrocław 1988.

[252] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 1996.

[253] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 1991.

[254] Kuropka J. (red.): Oczyszczanie gazów. Laboratorium. Wyd. PWroc., Wrocław 2000 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[205] Eurelectric (2001). "EURELECTRIC proposal for a Best Available Techniques Reference Document for Large Combustion Plants".

[206] Finnish LCP WG (2000). "Finnish expert report on Best Available Techniques in Large Combustion Plants".



279

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Laboratorium oczyszczania gazów

Z EFEKTAMI KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU Inżynieria Środowiska I SPECJALNOŚCI Inżynieria ochrony atmosfery



Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, 1IOA_W01, S1IOA_W02

C1-C2 Lab1-Lab10 N1-N3





PEK_U01 K1IS_W13, K1IS-U05, K1IS_U07, S1IOA_U04


PEK_U02 K1IS_W13, K1IS-U05, K1IS_U07, S1IOA_U04


PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K04, K1IS_K05 C1-C3 Lab1-Lab6 N1-N3 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K04, K1IS_K05 C1-C3 Lab1-Lab6 N1-N3


280


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ocena oddziaływania na środowisko Nazwa w języku angielskim: Environmental impact assessment Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101117 Grupa kursów: NIE


15 15


60 30










1. Ma podstawową wiedze w zakresie podstaw ochrony i inżynierii środowiska 2. Potrafi przygotować prezentację multimedialną

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie procedur oceny oddziaływania na środowisko C2. Zrozumienie podstawowych mechanizmów prawnych i administracyjnych w ochronie środowiska C3. Nabycie umiejętności integracji wiedzy z różnych źródeł dotyczących zagadnień z zakresu ocen oddziaływania na środowisko

281

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie teorii i praktyki zrównoważonego rozwoju PEK_W02 Zna podstawowe procedury wykonywania ocen oddziaływania na środowisko PEK_W03 Ma orientację w zakresie wykonywania innych ocen uciążliwości środowiskowej Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przygotować i przedstawić prezentację dotycząca szczegółowych zagadnień

z zakresu ocen oddziaływania na środowisko PEK_U02 Potrafi przygotować udokumentowane opracowanie z zakresu ochrony środowiska

(referat/artykuł) Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość zrozumienia pozatechnicznych aspektów działalności

przemysłowej i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju 2 Wy2 Modele oceny uciążliwości środowiskowej 2 Wy3 Procedury ocen oddziaływania na środowisko 4 Wy4 Ocena oddziaływania na obszary NATURA 2000 2 Wy5 Strategiczne OOŚ 2 Wy6 Ekomediacje 2 Wy7 Kolokwium 1

15 Suma godzin


Se1 Ochrona środowiska w prawie polskim i europejskim 2 Se2 Czystsza produkcja jako strategia ochrony środowiska wraz z

przykładami 4

Se3 Identyfikacja oddziaływań i ich ocena dla wybranego przedsięwzięcia lub instalacji

6

Se4 Etyczne i socjologiczne aspekty ochrony środowiska 2 Se5 Posumowanie prezentacji. Dyskusja i ocena prac pisemnych 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna N2. Wykład problemowy N3. Dyskusja problemowa N4. Case study N5. Praca własna; przygotowanie prezentacji multimedialnej do seminarium N6. Praca własna; samodzielne opracowanie artykułu/referatu

282





P1 PEK_W01-W03 kolokwium F1 PEK_U01 Ocena przygotowania prezentacji F2 PEK_U02 Ocena pracy pisemnej (referatu/artykułu) F3 PEK_W01-W03 Udział w dyskusjach problemowych P2 P2=0,3F1+0,3F2+0,4F3



[255] Pchałek M., Behnke M., Postepowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w prawie polskim i UE, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009

[256] Synowiec A., Rzeszot U., Oceny oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1995

[257] Starzewska-Sikorska A., Ocena oddziaływania na środowisko jako narzędzie planowania przestrzennego i ekorozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowiska, Białystok, 1994


[207] Problemy ocen środowiskowych, kwartalnik (czasopismo). [208] Nowakowski T., Zakres i metodyka sporządzania raportu o oddziaływaniu na

środowisko, Wydawnictwo Seidel-Przywecki, 2008 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


283

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ocena oddziaływania na środowisko




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W04 C2 Wy1 N1 PEK_W02 K1IS_W13, S1IOA_W04 C1,C2 Wy3-Wy6 N1 PEK_W03 K1IS_W13, S1IOA_W04 C1,C2 Wy2, Wy4 N1 PEK_U01 K1IS_U03, K1IS_U11,

S1IOA_U01, S1IOA_U02, S1IOA_U03

C3 Se1-Se4 N3-N5

PEK_U02 K1IS_U11, S1IOA_U02, S1IOA_U03.

C3 Se1-Se4 N6

PEK_K01 K1IS_K02 C1,C2 Wy1,Wy6 N2 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

284


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona atmosfery a OZE Nazwa w języku angielskim: Air protection in relation to the renewable energy sources Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101120 Grupa kursów: NIE


12


36









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych, urządzeń procesowych w inżynierii ochrony powietrza i ochrony powietrza

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznać z problematyką negatywnego wpływu emisji zanieczyszczeń energetycznych, a zwłaszcza dwutlenkiem węgla na jakość powietrza atmosferycznego (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_W05) C2. Wskazać korzyści ekologiczne i środowiskowe wynikające z częściowego zastępowania wyczerpujących się konwencjonalnych paliw energetycznych (tzw. kopalnych) odnawialnymi źródłami energii (biomasą, energią słoneczną, wiatrową, wodną i geotermalną) (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_05,) C3. Rozwinąć umiejętności dobierania na podstawie uporządkowanej i podbudowanej teoretycznie wiedzy z zakresu odnawialnych źródeł energii, najkorzystniejsze warianty stosowania ich w konkretnych sytuacjach wynikających z konieczności ograniczania emisji zanieczyszczeń z energetycznych obiektów spalających paliwa kopalne (S1IOA_U01, S1IOA_U03, S1IOA_U05, S2SOA_U07)

285

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową teoretyczną wiedzę w zakresie odnawialnych źródeł energii, a

także wiedzę o trendach rozwojowych i najważniejszych osiągnięciach w tym zakresie

PEK_W02 Ma podstawową teoretyczną wiedzę w zakresie metod i urządzeń stosowanych w procesach oczyszczania gazów odlotowych

PEK_W03 Zna cele i procedury oceny oddziaływania na środowisko; ma świadomość skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

PEK_W04 Ma podstawową teoretycznie podbudowaną wiedzę w zakresie odnawialnych źródeł energii, a także ma wiedzę o trendach rozwojowych i najważniejszych osiągnięciach w tym zakresie

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych technik w środowisku zawodowym

oraz w innych środowiskach PEK_U02 Ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia kompetencji

zawodowych z zakresu inżynierii ochrony atmosfery PEK_U03 Potrafi zgodnie z zadaną specyfikacją-zaprojektować proces, system oraz

nieskomplikowane urządzenie, stosowane w inżynierii ochrony atmosfery dokonać bilansów masowych procesów i urządzeń stosowanych do ograniczania emisji pyłó1)w i zanieczyszczeń gazowych, używając właściwych metod, technik i narzędzi

PEK_U04 Potrafi wykonać pracę dyplomową i opracować stosowną dokumentację

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawy bezpieczeństwa energetycznego świata i Polski. Energetyka konwencjonalna a skażenie atmosfery

Wy1 2

Wy2 Krajowy oraz globalny potencjał odnawialnych źródeł energii (OZE) 2 Wy3 Technologie produkcji czystej energii. 2

Zanieczyszczenie środowiska (atmosfery) podczas pozyskiwania czystej energii z OZE. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń atmosfery

Wy4 2

Skumulowane wskaźniki uciążliwości produkcji energii z OZE względem powietrza

Wy5 2

Zobowiązania Polski w zakresie wykorzystania OZE (programy wdrażania OZE). Dokumenty programowe

Wy6 2

Aspekt ekologiczny, ekonomiczny i środowiskowy produkcji energii z OZE

Wy7 2


286

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Konsultacje





P1 PEK_W01; PEK_W04

Kolokwium



[258] Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 2030 roku, aspekt energetyczny i ekologiczny.

[259] Lewandowski W. M.: Proekologiczne źródła energii odnawialnej [260] Biopaliwa. Pod redakcją P. Gradziuka i in.. Wydawca: Akademia Rolnicza w Lublinie,

Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu. 2003 [261] Wiśniewski G.: Systemowe uwarunkowania wykorzystania odnawialnych źródeł

energii w Polsce. Materiały konferencyjne Realizacja inwestycji biomasowych - aspekty praktyczne, Ministerstwo Środowiska, UNDP/GEF i Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, 8 września 2006, Kraków

[262] Wiśniewski G.: Refleksje na temat implementacji w Polsce unijnych celów dla OZE. Czysta energia, sierpień 2007


[209] Strona internetowa EC BREC Instytutu Energetyki Odnawialnej. www.ieo.pl [210] ]. Czasopisma: m.in. Czysta Energia, Gospodarka paliwami i energią, BMP Ochrona

Środowiska, Instal OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


287

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona atmosfery a OZE




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01

S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04, S1IOA_05

C1,C2,C3 Wy1-Wy15 N1, N2, N3


288


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń gazowych Nazwa w języku angielskim: Flue gas cleaning of gaseous pollutants Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101121 Grupa kursów: NIE


30 15 30


60 30 60







o charakterze praktycznym (P) 1 0,5 1 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych i urządzeń w ochronie powietrza.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie technologii oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych (K1IS_W13, S1IOA_W02, S1IOA_W04). C2. Poznanie podstaw dokonywania wyboru procesów jednostkowych, urządzeń i technologii oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych (K1IS_W13, S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04). C3. Nabycie umiejętności dotyczących projektowania, budowy i eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych (K1IS_U10, K1IS_U11, S1IOA_U05). C4. Nabycie umiejętności posługiwania się informacjami z literatury i baz danych do przygotowania opracowań z inżynierii środowiska (K1IS_U03, K1IS_U04, S1IOA_U05).

289

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat technologii oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń

gazowych PEK_W02 Zna podstawy dokonywania wyboru procesów jednostkowych, urządzeń i

technologii oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przeprowadzić obliczenia i zaprojektować procesy jednostkowe, urządzenia

i technologie oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych PEK_U02 Potrafi porównać rozwiązania projektowe z uwzględnieniem kryteriów

użytkowych i ekonomicznych w zakresie technologii oczyszczania gazów PEK_U03 Ma przygotowanie niezbędne do pracy w środowisku przemysłowym PEK_U04 Potrafi pozyskiwać informacje niezbędne do obliczeń z literatury i baz danych

oraz innych źródeł PEK_U05 Potrafi wykorzystać techniki informacyjno-komunikacyjne do obliczeń Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków

działalności PEK_K02 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonych obliczeń i projektów PEK_K03 Ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny

TREŚCI PROGRAMOWE


Cele, zakres i program kursu. Źródła emisji dwutlenku siarki-spalanie paliw kopalnych, procesy przemysłowe. Emisja dwutlenku siarki w Polsce-stan obecny i prognozy.

Wy1 2

Odsiarczanie spalin kotłowych i gazów odlotowych według metod suchych wapniowo-wapiennych.

Wy2 2

Odsiarczanie spalin kotłowych i gazów odlotowych według metod suszenia rozpyłowego (dry-scrubbing).

Wy3 2

Mokre wapniakowe metody odsiarczania spalin kotłowych i gazów odlotowych.

Wy4 2

Mokre wapienne metody odsiarczanie spalin kotłowych i gazów odlotowych.

Wy5 2

Mokre sodowe i amoniakalne metody odsiarczanie spalin kotłowych i gazów odlotowych.

Wy6 2

Mokre magnezowe metody odsiarczanie spalin kotłowych i gazów odlotowych.

Wy7 2

Wy8 Adsorpcyjne metody odsiarczania gazów odlotowych. 2 Źródła emisji tlenków azotu- spalanie paliw kopalnych, procesy przemysłowe. Emisja tlenków azotu w Polsce-stan obecny i prognozy.

Wy9 2

Wy10 Metody pierwotne ograniczenia emisji tlenków azotu. 2 Wy11 Metody redukcji katalitycznej tlenków azotu w gazach odlotowych. 2 Wy12 Absorpcyjne metody oczyszczanie gazów odlotowych z tlenków azotu. 2 Wy13 Adsorpcyjne metody oczyszczanie gazów odlotowych z tlenków azotu. 2 Wy14 Metody równoczesnego oczyszczania gazów odlotowych z dwutlenku 2

290

siarki i tlenków azotu. Wy15 Kolokwium zaliczeniowe. 2

30 Suma godzin


Ćw1 Obliczenia dotyczące aparatu natryskowego o współ- i przeciwprądowym przepływie spalin (powierzchnia kontaktu faz, objętość czynna, średnica, wysokość, przebieg procesu schładzania spalin na wykresie I-x)

14

Ćw2 Zaliczenie ćwiczeń 1 15 Suma godzin


Podstawowe obliczenia, wymiarowanie i opracowanie rysunków złożeniowych absorbera z wypełnieniem do usuwania zanieczyszczeń gazowych

Pr1 14

Pr2 Obrona i zaliczenie projektu 1 Podstawowe obliczenia, wymiarowanie i opracowanie rysunków złożeniowych adsorbera do usuwania zanieczyszczeń organicznych

Pr3 14

Pr4 Obrona i zaliczenie projektu 1 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjno-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna-przygotowanie do ćwiczeń projektowych N4. Konsultacje N5. Opracowanie projektu





F1 PEK_U01 - PEK_U05, PEK_K01 - PEK_K03

Ocena projektu

F2 Ocena projektu PEK_U01 - PEK_U05, PEK_K01 - PEK_K03

P1 0,5F1+0,5F2 Ocena końcowa projektu P2 PEK_WO1, Kolokwium zaliczeniowe

291

PEK_W02



[263] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 1988.



[211] Hobler T.: Dyfuzyjny ruch masy i absorbery. WNT, Warszawa 1977. [212] Zarzycki R. i in.: Absorpcja i absorbery. WNT, Warszawa 1995. [213] Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT,

Warszawa 1991.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Józef Kuropka, [email protected]

292

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń gazowych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W02, S1IOA_W04

C1 Wy1; Wy15 N1, N2

PEK_W02 K1IS_W13, S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W04

C2 Wy1; Wy15 N1, N2

PEK_U01 K1IS_U10, K1IS_U11, K1IS_U03, K1IS_U04,

S1IOA_U05

C3 Cw1,Proj1, Proj3

N3-N5


S1IOA_U05

C3 Cw1,Proj1, Proj3

N3-N5


S1IOA_U05

C3 Cw1,Proj1, Proj3

N3-N5


S1IOA_U05

C4 Cw1,Proj1, Proj3

N3-N5


S1IOA_U05

C3,C4 Cw1,Proj1, Proj3

N3-N5

PEK_K01 K1IS_U03, K1IS_U04, K1OS_U05, K1OS_U07,

K1IS_U10, K1IS_U11


N3-N5


K1IS_U10, K1IS_U11


N3-N5


K1IS_U10, K1IS_U11


N3-N5


293


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Odpylanie gazów Nazwa w języku angielskim: Particle Collection Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101118 Grupa kursów: NIE


30 15


60 30










1. Ma podstawową, uporządkowaną i teoretycznie podbudowaną wiedzę w zakresie metod i urządzeń stosowanych do oczyszczania gazów

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie metod i urządzeń stosowanych w procesach odpylania gazów (K1IS_W13, S1IOA_W01,S1IOA_W02, S1IOA_W04) C2. Zdobycie wiedzy w zakresie projektowania procesów, systemów oraz nieskomplikowanych urządzeń, stosowanych w technologiach odpylania gazów, używając właściwych metod, technik i narzędzi (K1IS_U11, S1IOA_U05)

294

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma szczegółową wiedzę na temat metod i urządzeń stosowanych w procesach

odpylania gazów Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Zna zasady i metodyki projektowania procesów, systemów oraz

nieskomplikowanych urządzeń stosowanych w technologiach i instalacjach odpylania gazów, używając właściwych metod, technik i narzędzi

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Pojęcia podstawowe. 2 Wy2 Ruch ziaren pyłu, koagulacja pyłu 2 Wy3 Odpylanie grawitacyjne i inercyjne. 2 Wy4 Ruch, koagulacja i separacja pyłu w spiralnym ruchu gazu 2

Odpylacze odśrodkowe - budowa, zasady projektowania i zastosowanie.

Wy5 2

Wy6 Proces filtracji gazu i materiały filtracyjne. 2 Wy7 Filtry - budowa i zastosowanie. 2 Wy8 Technologia odpylania filtracyjnego i instalacje. 2 Wy9 Proces i technologia mokrego odpylania. 2 Wy10 Płuczki - budowa, zasady projektowania i zastosowanie. 2 Wy11 Separacja elektrostatyczna. 2 Wy12 Budowa i zastosowanie elektrofiltrów. 2 Wy13 Metodologia projektowania instalacji odpylających. 2 Wy14 Analiza kosztów oczyszczania gazów. 2 Wy15 Eksploatacja instalacji odpylających/kolokwium 2

30 Suma godzin


Ćw1 Przemiany termodynamiczne gazów, wykres i-x 2 Ćw2 Unos, emisja, stężenia pyłów 2 Ćw3 Skład ziarnowy pyłu 2 Ćw4 Skuteczności odpylania: przedziałowa, całkowita i niezbędna 2 Ćw5 Dobór i współpraca wentylatorów 2 Ćw6 Bilanse cieplne instalacji oczyszczania gazów 2 Ćw7 Porywanie i unos kropel z płuczek natryskowych 2 Ćw8 Kolokwium 1 15 Suma godzin

295

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna-przygotowanie do ćwiczeń rachunkowych N4. Ćwiczenia rachunkowe. N5. Konsultacje



Numer efektu kształcenia Sposób oceny osiągnięcia efektu kształcenia

F1 PEK_W01, PEK_U01 Ćwiczenia rachunkowe-dyskusja rozwiązań zadań




P1 0,25F1+0,25F2+0,25F3+0,25F4 Ćwiczenia rachunkowe-dyskusja rozwiązań zadań

P2 PEK_W01 Kolokwium zaliczeniowe



[265] Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 1992 [266] Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 1979 [267] Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd. 2. WNT

Warszawa 1994 [268] Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 1998 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[214] Ochrona powietrza i problemy odpadów [215] Staub und Reihaltung der Luft [216] Filtration and Separation [217] Katalogi i prospekty OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


296

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Odpylanie gazów




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W01,S1IOA_W02,

S1IOA_W04

C1, C2 Wy1-Wy15 Cw1-Cw7

N1-N5

PEK_U01 K1IS_U11, S1IOA_U05 C1, C2 Wy1-Wy15 Cw1-Cw7

N1-N5


297


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ograniczenie emisji dwutlenku węgla Nazwa w języku angielskim: Reduction of CO2 emission Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101116 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych i urządzeń procesowych w inżynierii ochrony powietrza, odpylania gazów i oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych

CELE PRZEDMIOTU C1. Wskazanie i objaśnienie procesów przyczyniających się do powstawania efektu cieplarnianego (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W05) C2. Nabycie umiejętności identyfikacji źródeł emisji CO2 i wskazania skali jego emisji do atmosfery (S1IOA_W04, S1IOA_W05) C3. Nabycie umiejętności dostrzegania i oceny ujemnych skutków w środowisku naturalnym i klimacie ziemskim powodowanych zwiększaniem efektu cieplarnianego (S1IOA_U05 S1IOA_U07), C4. Zdobycie wiedzy w zakresie możliwości i metod ograniczania emisji CO2 do atmosfery (S1IOA_W07)

298

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat procesów naturalnych i antropogenicznych przyczyniających

się do wzrostu efektu cieplarnianego na Ziemi PEK_W02 Zna skalę emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych ze źródeł naturalnych i

przemysłowych w skali kraju i świata PEK_W03 Potrafi wskazać ujemne skutki w zachodzących zmianach klimatu i w gospodarce

narodowej powodowane nadmiernym efektem cieplarnianym. PEK_W04 Może wskazać metody i technologie ograniczania emisji CO2 do atmosfery Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi analizować relacje zachodzące między emisją gazów cieplarnianych, a

globalnymi zmianami w środowisku. PEK_U02 Umie oceniać i analizować straty i korzyści środowiskowe wynikające z rodzaju

spalanych kopalnych paliw energetycznych. PEK_U03 Postrzega relacje pomiędzy emisją gazów cieplarnianych w skutkami zmian

klimatycznych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma zdolność do współuczestniczenia w realizacji prac zespołowych w roli

wykonawcy. PEK_K02 Ma świadomość ważności i zrozumienia pozatechnicznych aspektów i skutków

działalności, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

TREŚCI PROGRAMOWE


Informacje o kursie. Historyczne i współczesne zmiany klimatu ziemskiego. Efekt cieplarniany-charakterystyka procesu

Wy1 2

Przyczyny zmian klimatu ziemskiego. Naturalna i antropogeniczna emisja CO2 - struktura emisji CO2 w Polsce i w świecie. Historyczne i obecne wartości stężenia CO2 w atmosferze ziemskiej

Wy2 2

Wy3 Skutki i zagrożenia nadmiernego efektu zmian klimatu 2 Działania międzynarodowe mające na celu zapobieganie i ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, protokół z Kioto, konferencja klimatyczna; Poznań (grudzień 2008 r.), pakiet klimatyczny UE.

Wy4 2

Wy5 Oszczędność energii a emisja CO2, rodzaj paliwa a emisja CO2 2 Organizacyjne, prawne i techniczne możliwości ograniczenia emisji CO2 do atmosfery

Wy6 2

Wy7 Strategia redukcji emisji CO2 w Polsce do 2020 r. 2 Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - chemiczna absorpcja CO2

Wy8 2

Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - tlenowe zgazowanie węgla

Wy9 2

Wy10 Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - Oxy-Combustion 2 Techniki ograniczenia emisji CO2 w spalinach silnikowych - program produkcji nowych silników V-6, dwu-sprzęgłowa skrzynia

Wy11 2

299

przekładniowa, program unifikacji mostów napędowych, napędy hybrydowe, silniki wysokoprężne inne rozwiązania paliwo-oszczędne Wariant ograniczenia emisji CO2-wdrożenie technologii produkcji energii opartych na OZE

Wy12 2

Międzynarodowy i krajowy handel emisją CO2, koszty redukcji emisji CO2 w Polsce dla wybranych sektorów gospodarki narodowej

Wy13 2

Wy14 Kontrowersyjność propozycji deponowania CO2 w wodach oceanów 2 Czy w Polsce realizuje się program ograniczania emisji CO2?/ Kolokwium

Wy15 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna-przygotowanie do kolokwium N4. Konsultacje





P1 Kolokwium zaliczeniowe PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U02, PEK_K01, PEK_K02

300



[269] Białecka B., Plich-Kowalczyk A.: Efekt cieplarniany, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 1996

[270] Lasa J.: Efekt cieplarniany, Raport Instytutu Fizyki Jądrowej, Kraków 1991 [271] IEA (1992) Carbon dioxide capture from power stations. [272] Integrated Pollution Prevention and Control. Reference Document on Best Available

Techniques for Large Combustion Plants, Anex 2, July 2006, pp. 576-578 [273] Strony internetowe w tym również http://www.mos.gov.pl LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[218] Artykuły w czasopismach naukowo-technicznych krajowych i zagranicznych [219] Klimat; środowisko - człowiek. Polski Klub Ekologiczny. Okręg Dolnośląski. Wyd.

Apis, Wrocław 2004 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


301

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ograniczenie emisji dwutlenku węgla




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1IOA_W01, S1IOA_W02, C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W02 S1IOA_W05, S1IOA_W07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W03 S1IOA_W02, S1IOA_W05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W04 S1IOA_W02, S1IOA_W05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U01 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U02 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U03 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4


302


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ograniczenie emisji dwutlenku węgla Nazwa w języku angielskim: Reduction of CO2 emission Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101116 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych i urządzeń procesowych w inżynierii ochrony powietrza, odpylania gazów i oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych

CELE PRZEDMIOTU C1. Wskazanie i objaśnienie procesów przyczyniających się do powstawania efektu cieplarnianego (S1IOA_W01, S1IOA_W02, S1IOA_W05) C2. Nabycie umiejętności identyfikacji źródeł emisji CO2 i wskazania skali jego emisji do atmosfery (S1IOA_W04, S1IOA_W05) C3. Nabycie umiejętności dostrzegania i oceny ujemnych skutków w środowisku naturalnym i klimacie ziemskim powodowanych zwiększaniem efektu cieplarnianego (S1IOA_U05 S1IOA_U07), C4. Zdobycie wiedzy w zakresie możliwości i metod ograniczania emisji CO2 do atmosfery (S1IOA_W07)

303

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat procesów naturalnych i antropogenicznych przyczyniających

się do wzrostu efektu cieplarnianego na Ziemi PEK_W02 Zna skalę emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych ze źródeł naturalnych i

przemysłowych w skali kraju i świata. PEK_W03 Potrafi wskazać ujemne skutki w zachodzących zmianach klimatu i w gospodarce

narodowej powodowane nadmiernym efektem cieplarnianym. PEK_W04 Może wskazać metody i technologie ograniczania emisji CO2 do atmosfery Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi analizować relacje zachodzące między emisją gazów cieplarnianych, a

globalnymi zmianami w środowisku. PEK_U02 Umie oceniać i analizować straty i korzyści środowiskowe wynikające z rodzaju

spalanych kopalnych paliw energetycznych. PEK_U03 Postrzega relacje pomiędzy emisją gazów cieplarnianych w skutkami zmian

klimatycznych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma zdolność do współuczestniczenia w realizacji prac zespołowych w roli

wykonawcy. PEK_K02 Ma świadomość ważności i zrozumienia pozatechnicznych aspektów i skutków


TREŚCI PROGRAMOWE


Informacje o kursie. Historyczne i współczesne zmiany klimatu ziemskiego. Efekt cieplarniany-charakterystyka procesu

Wy1 2

Przyczyny zmian klimatu ziemskiego. Naturalna i antropogeniczna emisja CO2 - struktura emisji CO2 w Polsce i w świecie. Historyczne i obecne wartości stężenia CO2 w atmosferze ziemskiej

Wy2 2

Wy3 Skutki i zagrożenia nadmiernego efektu zmian klimatu 2 Działania międzynarodowe mające na celu zapobieganie i ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, protokół z Kioto, konferencja klimatyczna; Poznań (grudzień 2008 r.), pakiet klimatyczny UE.

Wy4 2

Wy5 Oszczędność energii a emisja CO2, rodzaj paliwa a emisja CO2 2 Organizacyjne, prawne i techniczne możliwości ograniczenia emisji CO2 do atmosfery

Wy6 2

Wy7 Strategia redukcji emisji CO2 w Polsce do 2020 r. 2 Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - chemiczna absorpcja CO2

Wy8 2

Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - tlenowe zgazowanie węgla

Wy9 2

Wy10 Techniki ograniczenia emisji CO2 w energetyce - Oxy-Combustion 2 Techniki ograniczenia emisji CO2 w spalinach silnikowych - program produkcji nowych silników V-6, dwu-sprzęgłowa skrzynia

Wy11 2

304

przekładniowa, program unifikacji mostów napędowych, napędy hybrydowe, silniki wysokoprężne inne rozwiązania paliwo-oszczędne Wariant ograniczenia emisji CO2-wdrożenie technologii produkcji energii opartych na OZE

Wy12 2

Międzynarodowy i krajowy handel emisją CO2, koszty redukcji emisji CO2 w Polsce dla wybranych sektorów gospodarki narodowej

Wy13 2

Wy14 Kontrowersyjność propozycji deponowania CO2 w wodach oceanów 2 Czy w Polsce realizuje się program ograniczania emisji CO2?/ Kolokwium

Wy15 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna-przygotowanie do kolokwium N4. Konsultacje





P1 Kolokwium PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U02, PEK_K01, PEK_K02

305



[274] Białecka B., Plich-Kowalczyk A.: Efekt cieplarniany, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 1996

[275] Lasa J.: Efekt cieplarniany, Raport Instytutu Fizyki Jądrowej, Kraków 1991 [276] IEA (1992) Carbon dioxide capture from power stations. [277] Integrated Pollution Prevention and Control. Reference Document on Best Available

Techniques for Large Combustion Plants, Anex 2, July 2006, pp. 576-578 [278] Strony internetowe w tym również http://www.mos.gov.pl LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[220] Artykuły w czasopismach naukowo-technicznych krajowych i zagranicznych [221] Klimat; środowisko - człowiek. Polski Klub Ekologiczny. Okręg Dolnośląski. Wyd.

Apis, Wrocław 2004. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


306

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ograniczenie emisji dwutlenku węgla




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1IOA_W01, S1IOA_W02, C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W02 S1IOA_W05, S1IOA_W07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W03 S1IOA_W02, S1IOA_W05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_W04 S1IOA_W02, S1IOA_W05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U01 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U02 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_U03 S1IOA_U05 S1IOA_U07 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K05 C1-C4 Wy1-Wy15 N1-N4


307


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Pomiary i analiza zanieczyszczeń powietrza Nazwa w języku angielskim: Measurement and analysis of air pollution Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101057 Grupa kursów: NIE


30 30


60 60











CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie rodzajów analitycznych metod instrumentalnych stosowanych w analizie zanieczyszczeń powietrza. C2. Poznanie zasad doboru metody oznaczania wybranych zanieczyszczeń emitowanych do powietrza C3. Nabycie umiejętności poprawnego rozpoznawania poznanych metod instrumentalnych i dobierania ich do analizy jakościowej i ilościowej zanieczyszczeń powietrza. C4. Nabycie umiejętności wykonania analizy dla wybranych analitów i dokonywania obliczeń.

308

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat rodzaju metod instrumentalnych, zjawisk fizycznych i

chemicznych przebiegających z udziałem oznaczanej substancji. PEK_W02 Zna etapy procesu analitycznego i kryteria wyboru metody analitycznej. PEK_W03 Jest w stanie omówić podstawowe elementy aparatury analitycznej i wymienić

wady i zalety oraz możliwości zastosowania danej metody instrumentalnej. PEK_W04 Potrafi sporządzić raport pisemny i zinterpretować wyniki obliczeń. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi dobrać metodę analityczną i wykonać analizę wybranego zanieczyszczenia

powietrza PEK_U02 Potrafi sporządzić raport pisemny i zinterpretować wyniki obliczeń. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym

lidera, wykonawcy, sprawozdawcy. PEK_K02 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

TREŚCI PROGRAMOWE


Podstawowe pojęcia stosowane w analizie instrumentalnej, etapy procesu analitycznego, możliwe źródła błędów. Podział metod instrumentalnych. Potencjometria: zasada metody, rodzaje, budowa elektrod odniesienia i elektrod pomiarowych.

Wy1 3

Potencjometria bezpośrednia i miareczkowanie potencjometryczne. Zastosowanie metody, jej wady i zalety. Konduktometria: zasada metody, podstawowe pojęcia, aparatura, miareczkowanie alkacymetryczne i strąceniowe, zakres stosowalności metody, wady i zalety.

Wy2 3

Metody spektroskopowe: podział metod. Spektroskopia cząsteczkowa: UV-Vis, IR, aparatura, techniki pomiarowe, analiza jakościowa i ilościowa na podstawie widma absorpcyjnego.

Wy3 3

Spektroskopia atomowa absorpcyjna i emisyjna; aparatura (źródła promieniowania, atomizery, monochromatory, detektory), źródła błędów ( interferencje spektralne i wpływ matrycy na efekt analityczny). Porównanie ASA i ICP.

Wy4 3

Metody chromatograficzne: klasyfikacja, podstawowe pojęcia, chromatograf, analiza jakościowa i ilościowa, aparatura chromatograficzna: kolumny, wybrane detektory. Zastosowanie chromatografii gazowej i cieczowej.

Wy5 3

Pobór kryteria wyboru punktów poboru, metody poboru prób zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Określenie wpływ poboru prób na wynik analizy próby– reprezentatywność próby.

Wy6 3

Automatyczne systemy kontrolno-pomiarowe. Ustalanie zasad monitoringu jakości powietrza w pozwoleniach IPPC. Sieci monitoringowe - zasady projektowania.

Wy7 3

Metody identyfikacji i analizy zanieczyszczeń zapachowych. Ocena uciążliwości zapachowej.

Wy8 3

309

Wy9 Metody analizy danych pomiarowych. 3 Najnowsze wymogi w metodach pomiaru i analizy zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego - przegląd uwarunkowań prawnych oraz strategii w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego w skali europejskiej i światowej.

Wy10 3

30 Suma godzin


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad BHP w laboratorium omówienie metodyki przeliczania oraz sposobów wyrażania stężeń zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym (emisja, imisja).

3

La2 Oznaczanie wybranych jonów elektrodą jonoselektywną. Oznaczanie siarczanów metodą strąceniowego miareczkowania konduktometrycznego.

3

La3 Oznaczanie węglanów i wodorowęglanów metodą miareczkowania potencjometrycznego.

3

La4 Mineralizacja próbki metodą mikrofalową i oznaczanie w mineralizacie metali alkalicznych metodą spektroskopii emisyjnej

3

La5 Oznaczanie metali ciężkich metodą atomowej spektroskopii absorpcyjnej z atomizacją płomieniową i bezpłomieniową.

3

La6 Chromatografia jonowa 3 La7 Pobór próbek zamieszczeń powietrza metodą aspiracyjną. Wykonanie

oznaczenia SO2 w przemysłowych gazach odlotowych metodą jodometryczną

3

La8 Wykonanie oznaczenia NO2 metodą kolorymetryczną 3 La9 Analiza jakościowa próbek powietrza przy zastosowaniu

chromatografii gazowej. 3

La10 Analiza ilościowa próbek powietrza przy zastosowaniu chromatografii gazowej.

3

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych. N2. Praca własna; przygotowanie do laboratorium. N3. Konsultacje. N4. Wejściówki (10-15 min sprawdziany pisemne) lub odpowiedzi ustne. N5. Dyskusja wyników analiz. N6. Kolokwium tradycyjne.



310


kształcenia

P1 Kolokwium/test PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_K02

F1 PEK_U01 , PEK_U02, PEK_K01

Wejściówka/odpowiedzi ustne Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych

















P 2 = 0,2F1+ 0,1F2 + 0,1F3 + 0,1F4 + 0,1F5 + 0,1F6+ 0,1F7 + 0,1F8 + 0,1F9



[279] W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN Warszawa, 2002

[280] I. Trzepierczyńska, Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, Oficyna wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1997

[281] J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna tom 3 analiza instrumentalna, PWN Warszawa, 2005

[282] A. Hulanicki, Współczesna chemia analityczna, PWN Warszawa, 2001 [283] A.Cygański, Metody spektroskopowe w chemii analitycznej, WNT, Warszawa, 2009 [284] Juda J., S. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego, Wydawnictwo Naukowo-

Techniczne, Warszawa 1974. [285] ] Zasady projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczenia atmosfery,

Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1991. [286] Techniczne i ekonomiczne aspekty zastosowań mobilnych laboratoriów, Biblioteka

311

Monitoringu Środowiska, Warszawa 1993. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[222] D.A. Skoog, D.M. West, F.J. Holler, S.R. Crouch, "Podstawy chemii analitycznej" PWN Warszawa 2006 (t.1) i 2007 (t.2).

[223] E. Gomółka, A.Szaynok, Chemia wody i powietrza, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław [224] E. Gomółka, A. Szaynok, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody i powietrza, Oficyna

Wyd. PWr., Wrocław [225] P.O’Neill, Chemia Środowiska, PWN Warszawa-Wrocław 1998. [226] Atkins P.W., Chemia fizyczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001 [227] Spellberg F.J., Monitoring ecological change, Cambridge Univ. Press, 1991

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Dr inż. Dorota Zamorska-Wojdyła, Dr hab. inż. Izabela Sówka,, [email protected], [email protected]

312

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Pomiary i analiza zanieczyszczeń powietrza




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02, S1IOA_W03 C1 Wy1-Wy10 N1 PEK_W02 K1IS_W02, S1IOA_W03 C2 Wy1-Wy10 N1 PEK_W03 K1IS_W02, S1IOA_W03 C2 Wy1-Wy10 N1 PEK_U01 K1IS_U02, S1IOA_U04 C3 La1-La10 N2,N3, N4, N5 PEK_U02 K1IS_U02, S1IOA_U04 C4 La1-La10 N2,N3, N4, N5 PEK_K01 K1IS_K03 C3,C4 La1-La10 N2,N3, N4, N5 PEK_K02 K1IS_K01 C1,C2,C3 Wy1-Wy10,

La1-La10 N1,N2 N3, N6


313


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Procesy jednostkowe w ochronie powietrza Nazwa w języku angielskim: Basic processes in the atmosphere protection Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101119 Grupa kursów: NIE


30 30


60 60










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie matematyki, chemii nieorganicznej i organicznej oraz mechaniki płynów

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie hydrodynamiki przepływu gaz-ciecz, gaz-ciało stałe w urządzeniach kolumnowych (z wypełnieniem, półkowych i innych) (K1IS_W13, S1IOA_W01) C2. Poznanie podstaw przenoszenia masy oraz procesu absorpcji (K1IS-W13, S1IOA_W01) C3. Nabycie umiejętności dotyczących ogólnych zasad obliczania i projektowania wymienników masy stosowanych w technice ochrony powietrza. (K1IS_U04, S1IOA_U04) C4. Nabycie umiejętności posługiwania się informacjami z literatury i baz danych do przygotowania opracowań z inżynierii procesowej (K1IS_U03, S1IOA_U01)

314

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat hydrodynamiki przepływu gaz-ciecz, gaz-ciało stałe w

urządzeniach kolumnowych (z wypełnieniem, półkowych i innych). PEK_W02 Zna podstawy przenoszenia masy oraz procesu absorpcji stosowane w technikach

ochrony atmosfery Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przeprowadzić obliczenia i zaprojektować wymienniki masy stosowane w

technice ochrony atmosfery PEK_U02 Potrafi pozyskiwać informacje niezbędne do obliczeń z literatury i baz danych oraz

innych źródeł PEK_U03 Potrafi wykorzystać techniki informacyjno-komunikacyjne do obliczeń Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonych obliczeń i projektów PEK_K02 Ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny

TREŚCI PROGRAMOWE


Omówienie wykładu i wymagań oraz wstęp do zagadnień hydrodynamicznych.

Wy1 2

Wy2 Hydraulika spływu cieczy po ścianie pionowej. 2 Wy3 Przepływ gazu i cieczy przez kolumny z wypełnieniem. 2 Wy4 Przepływ gazu i cieczy przez kolumny półkowe. 2 Wy5 Hydraulika barbotażu, rozpylanie cieczy. 2 Wy6 Przepływ gazu przez nieruchome i fluidalne złoże ciała stałego. 2

Wstęp do zagadnień wymiany masy (stężenia, równowaga, bilans masowy).

Wy7 2

Wy8 Podstawy przenoszenia masy (dyfuzyjny ruch masy, wnikanie masy). 2 Podstawy przenoszenia masy (modele wnikania masy, współczynniki, korelacje).

Wy9 2

Wy10 Podstawy przenoszenia masy (wymiana masy z reakcją chemiczną). 2 Wy11 Podstawy przenoszenia masy (przenikanie masy). 2

Ogólne zasady obliczania wymienników masy (metoda Hoblera i HTU).

Wy12 2

Ogólne zasady obliczania wymienników masy(metoda współczynnika absorpcji).

Wy13 2

Absorpcja przeciwprądowa i współprądowa (warunki przebiegu procesu).

Wy14 2

Wy15 Absorpcja z reakcją chemiczną. 2 30 Suma godzin


Ćw1 Przykłady i zadania obliczeniowe z właściwości fizykochemicznych gazu i cieczy stosowanych w procesach wymiany masy w kolumnach absorpcyjnych.

6

315

Ćw2 Przykłady i zadania obliczeniowe z hydrodynamiki przepływu gaz-ciecz w urządzeniach kolumnowych

6

Ćw3 Przykłady i zadania obliczeniowe z hydrodynamiki przepływu gaz-ciało stałe w urządzeniach kolumnowych

6

Ćw4 Przykłady i zadania obliczeniowe procesów wymiany masy w kolumnach absorpcyjnych

12

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjno-problemowy N2. Wykład multimedialny N3. Ćwiczenia rachunkowe N4. Ćwiczenia problemowe





F1 Kolokwium zaliczeniowe PEK_WO1, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_KO1,PEK_KO2,

F2 PEK_WO2, PEK_U01, PEK_U02, PEK_U03, PEK_KO1,PEK_KO2,

Kolokwium zaliczeniowe

P PEK_WO1, PEK_W02

Egzamin

316



[287] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 1988.

[288] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 1996


[228] Hobler T.: Dyfuzyjny ruch masy i absorbery. WNT, Warszawa 1977. [229] Zarzycki R. i in.: Absorpcja i absorbery. WNT, Warszawa 1995. [230] Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT,

Warszawa 1991.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Józef Kuropka, [email protected]

317

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Procesy jednostkowe w ochronie powietrza




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W01 C1 Wy1; Wy6 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W13, S1IOA_W01 C2 Wy7; Wy15 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U04, S1IOA_U04 C3 Cw1-Cw4 N3, N4 PEK_U02 K1IS_U03, S1IOA_U04 C4 Cw1-Cw4 N3, N4 PEK_U03 K1IS_U11 C3,C4 Cw1-Cw4 N3, N4 PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K04,

K1OS_K05 C3,C4 Cw1-Cw4 N3, N4

PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K04, K1OS_K05

C3,C4 Cw1-Cw4 N3, N4


318


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery Nazwa w języku angielskim: Air pollution forecasting Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101051 Grupa kursów: NIE


30


60










CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie metod prognozowania zanieczyszczeń powietrza. C2. Poznanie zasad doboru metody modelowania zanieczyszczenia powietrza. C3. Nabycie umiejętności poprawnego rozpoznawania poznanych metod prognozy zanieczyszczeń powietrza.

319

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat rodzaju metod modelowania z udziałem zanieczyszczeń

powietrza. PEK_W02 Zna etapy procesu i kryteria wyboru metody modelowania. PEK_W03 Jest w stanie omówić podstawowe elementy modelu i wymienić wady i zalety oraz

możliwości zastosowania danego modelu. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wykład wprowadzający, Teoria i praktyka z zakresu stosowanych modeli prognostycznych w ochronie powietrza.

Wy1 2

Matematyczne, deterministyczne modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Ogólna charakterystyka.

Wy2 2

Wy3 Przemiany chemiczne zanieczyszczeń i metody ich opisu w modelach. 2 Transport i dyfuzja turbulencyjna zanieczyszczeń w atmosferze i metody opisu w modelach.

Wy4 2

Procesy suchego osiadania i wymywania zanieczyszczeń - metody ich opisu w modelach.

Wy5 2

Wy6 Aerozole atmosferyczne; modelowanie ich dynamiki. 2 Prognoza stężeń a przemiany zanieczyszczeń. Przykłady modeli kinetyk chemicznych.

Wy7 2

Modelowanie imisji ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery. Prognozowanie stężeń substancji utleniających w atmosferze miejskiej.

Wy8 2

Wy9 Modele statystyczne. 2 Modele hybrydowe stosowane w prognozowaniu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.

Wy10 2

Zastosowanie sztucznej sieci neuronowej do prognozy stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.

Wy11 2

Wy12 Ocena jakości modeli rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w atmosferze. 2 Przegląd i charakterystyka polskich modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego

Wy13 2

Obiekty przemysłowe jako źródła zanieczyszczeń: rozprzestrzenianie, depozycja zanieczyszczeń, przemiany zanieczyszczeń w atmosferze. Modele wykorzystywane przy ocenie oddziaływań zakładów przemysłowych.

Wy14 2


320

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych. N2. Konsultacje. N3. Kolokwium tradycyjne.





P PEK_W01, PEK_W02, PEK_K01

Kolokwium/test



[289] Zwoździak J., Metody prognozy i analizy stężeń zanieczyszczeń w powietrzu w Regionie Czarnego Trójkąta, Oficyna Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995

[290] M.T.Markiewicz: Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym, Oficyna Politechniki Warszawskiej, W-wa 2004

[291] A.Madany, M.Baretochowska, Przegląd polskich modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń atmosferycznych, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, z.19, 1995

[292] J. Michna: Zarządzanie ryzykiem produkcji, Wyd. Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania, Katowice 2007


[231] R.Jagiełło, Identyfikacja źródeł emisji zanieczyszczeń pyłowych przy pomocy modeli hybrydowych, rozprawa doktorska PWr, I-15, 1993

[232] J. Michna: Zarządzanie ryzykiem produkcji, Wyd. Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania, Katowice 2007

[233] Problemy ochrony powietrza w aglomeracjach miejsko; przemysłowych, materiały konferencyjne Politechniki Ślaskiej w Gliwicach, 1998

[234] J.Skrzypski, Analiza i modelowanie pól imisji zanieczyszczeń powietrza w dużych miastach, PAN w Łodzi, 2002

[235] Szacowanie ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem środowiska. BMŚ, Wrocław

[236] Szalińska W., Zastosowanie hybrydowego modelu deterministyczno-statystycznego do oceny i prognozy stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego., rozprawa doktorska PWr, I-15, 2002

[237] Sówka I. ,Określenie czynników fizycznych i chemicznych determinujących zawartość

321

substancji utleniających w atmosferze miejskiej. rozprawa doktorska PWr, I-15, 2001

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Dr hab. inż. Izabela Sówka, [email protected]

322

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W02, S1IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2, N3 PEK_W02 K1IS_W02, S1IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2, N3 PEK_W03 K1IS_W02, S1IOA_W03 C1-C3 Wy1-Wy15 N1, N2, N3 PEK_K01 K1IS_K01 C1-C3 Wy1-Wy14 N1, N2


323


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Seminarium dyplomowe Nazwa w języku angielskim: The qualifying seminar Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101049 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów jednostkowych, urządzeń w ochronie atmosfery i technologii oczyszczania gazów z zanieczyszczeń pyłowych i gazowych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie technologii oczyszczania gazów odlotowych (K1IS_W13, S1IOA_W02). C2. Poznanie podstaw dokonywania wyboru procesów jednostkowych, urządzeń i technologii oczyszczania gazów (K2IS_W13, S2IOA_W02). C3. Nabycie umiejętności projektowania, budowy i eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych (K2IS_W13, S2IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06). C4. Nabycie umiejętności posługiwania się informacjami z literatury i baz danych do przygotowania opracowań z zakresu ochrony atmosfery (S2IOA_U06).

324

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat najnowszych technologii oczyszczania gazów odlotowych PEK_W02 Zna podstawy dokonywania wyboru procesów jednostkowych, urządzeń i

technologii oczyszczania gazów Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi porównać rozwiązania projektowe z uwzględnieniem kryteriów

użytkowych i ekonomicznych w zakresie technologii oczyszczania gazów PEK_U02 Potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania nowych technik i

technologii oczyszczania gazów PEK_U03 Potrafi pozyskiwać informacje niezbędne do obliczeń z literatury i baz danych

oraz innych źródeł Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy PEK_K02 Ma świadomość społecznych skutków działalności inżynierskiej

TREŚCI PROGRAMOWE


Se1 Samodzielne opracowanie referatu, prezentacji multimedialnej i wygłoszenie przed grupą seminaryjną (na podstawie informacji zawartych w czasopismach zagranicznych i krajowych) aktualnych tematów związanych z ograniczaniem emisji zanieczyszczeń gazowych (technologie, możliwości rozwoju, koszty, utylizacja odpadów itp.).

30

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna N2. Dyskusja problemowa N3. Praca własna - przygotowanie seminarium





F1 Ocena przygotowania prezentacji multimedialnej PEK_W01, PEK_W02 PEK_U01 - PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

325

F2 Ocena przygotowania opracowania pisemnego referatu

PEK_W01, PEK_W02 PEK_U01 - PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

F3 Ocena prezentacji i dyskusji PEK_W01, PEK_W02 PEK_U01 - PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

P=1/3F1+1/3F2+1/3F3



[293] Kuropka J.: Technologie oczyszczania gazów z dwutlenku siarki i tlenków azotu. Oficyna Wyd. PWroc., Wrocław 2012

[294] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podsta-wowe. Wyd. PWroc., Wrocław 1988.


[296] Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 1991.

[297] Czasopisma specjalistyczne i foldery firm realizujących inwestycje z ochrony środowiska


[238] Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, Warszawa 1988 [239] Warych J.: Procesy oczyszczania gazów. Problemy projektowo-obliczeniowe. Wyd.

PW., Warszawa 1999 [240] Konieczyński J.:Oczyszczanie gazów odlotowych. Wyd. PŚl., Gliwice 1993 [241] Baumbach G.: Luftreinhaltung. 3 Auflage. Springer-Verlag, Berlin 1993 [242] Bauk M.: Basiswissen Umwelttechnik. Vogel Buchverlag, Würzburg 1994. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Józef Kuropka, [email protected]

326

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Seminarium dyplomowe




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06

C1-C4 Sem1 N1-N3

PEK_W02 K1IS_W13, S1IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06

C1-C4 Sem1 N1-N3

PEK_U01 K1IS_W13, S1IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06

C1-C4 Sem1 N1-N3


C1-C4 Sem1 N1-N3


C1-C4 Sem1 N1-N3

PEK_K01 K1IS_W13, S1IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06

C1-C4 Sem1 N1-N3

PEK_K02 K1IS_W13, S1IOA_W02, S2IOA_U05, S2IOA_U06

C1-C4 Sem1 N1-N3


327


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza Nazwa w języku angielskim: Process equipment in the air protection engineering Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria ochrony atmosfery Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101052 Grupa kursów: NIE


30 30


60 60










1. Ma szczegółową, teoretycznie podbudowaną, wiedzę w zakresie inżynierii procesowej oraz urządzeń i instalacji stosowanych w technologiach ochrony środowiska, zna podstawowe metody, techniki i narzędzia stosowane przy rozwiązywaniu zadań inżynierskich w tym zakresie.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie aparatury i urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz w ochronie środowiska (K1IS¬¬_W13, K1IS_U11,S1IOA_W02, S1IOA_U05). C2. Poznanie zasad sporządzania i czytania schematów technologicznych, dokonywania wyboru tworzyw konstrukcyjnych stosowanych w budowie urządzeń technologicznych występujących w instalacjach ochrony powietrza (K1IS¬¬_W13, K1IS¬¬_W13, K1IS_U11,S1IOA_W02, S1IOA_U05). C3. Poznanie zasad budowy i eksploatacji urządzeń instalacji ochrony środowiska (K1IS_W13, K1IS_U11,S1IOA_W02, S1IOA_U05).

328

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat urządzeń i aparatów stosowanych w instalacjach oczyszczania

gazów odlotowych oraz powstających w tych instalacjach ścieków (zbiorniki, przenośniki, dozowniki, mieszalniki i mieszadła, osadniki, hydrocyklony, filtry, wirówki, rozpylacze i odkraplacze).

PEK_W02 Zna podstawy dokonywania wyboru rodzaju urządzeń - aparatów, maszyn, zbiorników magazynowych i przyrządów- stosowanych w instalacjach technologicznych.

PEK_W03 Zna podstawy określania pojemności zbiorników cieczy, gazów i materiałów stałych, wydajności urządzeń transportowych surowców i produktów stałych sproszkowanych, cieczy i gazów oraz zapotrzebowania mocy urządzeń technologicznych (pomp, wentylatorów, przenośników).

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi obliczeniowo określić pojemność zbiorników magazynowych, wydajność

przenośników cięgnowych i bezcięgnowych, wymiary osadników poziomych i radialnych, zapotrzebowanie mocy do napędu przenośników oraz na wale pomp, wentylatorów, mieszadeł mechanicznych i wirówek.

PEK_U02 Świadomy jest wad i zalet urządzeń stosowanych w technologiach ochrony środowiska.

PEK_U03 Jest przygotowany do pracy w środowisku przemysłowym oraz do współpracy w zakresie eksploatacji i remontów urządzeń ochrony środowiska.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny i przestrzegania

zasad etyki w środowisku zawodowym. PEK_K02 Ma świadomość ważności i zrozumienia pozatechnicznych aspektów i skutków


TREŚCI PROGRAMOWE


Cele, zakres i program wykładów. Podstawowe pojęcia używane w inżynierii procesowej. Bilanse technologiczne

Wy1 4

Rodzaje i zasady sporządzania schematów technologicznych. Stadia projektowania instalacji technologicznych

Wy2 4

Magazynowanie cieczy, gazów i ciał stałych sypkich. Elementy konstrukcyjne zbiorników magazynowych

Wy3 4

Transport wewnętrzny cieczy, gazów i ciał stałych sypkich. Urządzenia transportowe

Wy4 4

Mieszanie i napowietrzanie cieczy. Urządzenia do napowietrzania i mieszania cieczy.

Wy5 4

Rozdzielanie zawiesin (sedymentacja, filtracja, odwirowywanie). Urządzenia do rozdzielania zawiesin

Wy6 4

Dystrybucja i rozpylanie cieczy w aparatach procesowych. Rodzaje tworzyw konstrukcyjnych w budowie aparatów procesowych

Wy7 4

Wy8 Kolokwium 2

329

30 Suma godzin


Ćw1 Obliczanie grubości powłoki pionowego cylindrycznego zbiornika ciśnieniowego przeznaczonego do magazynowania cieczy

4

Ćw2 Obliczanie wydajności i zapotrzebowania mocy przenośników materiałów stałych-taśmowych, kubełkowych, śrubowych

4

Ćw3 Obliczanie wymiarów geometrycznych mieszadła mechanicznego i średnicy wału mieszadła oraz zapotrzebowania mocy na wale mieszadła

4

Ćw4 Sedymentacja zawiesin w odstojniku 4 Ćw5 Separacja zawiesin z cieczy metodą filtracji 4 Ćw6 Rozpylanie cieczy rozpylaczem wirowym w aparacie natryskowym 4 Ćw7 Odkraplanie gazów wyprowadzanych z absorbera natryskowego w

odkraplaczu inercyjnym 4


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny-multimedialny N2. Wykład problemowy N3. Praca własna-przygotowanie do ćwiczeń rachunkowych (audytoryjnych) N4. Konsultacje



Numer efektu kształcenia Sposób oceny osiągnięcia efektu kształcenia

F1 Oceny za rozwiązania zadań na ćwiczeniach rachunkowych

PEK_W01, PEK_W02, PEK_W08, PEK_U01, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K04

F2 Oceny za rozwiązania zadań na ćwiczeniach rachunkowych

PEK_W01, PEK_W02, PEK_W08, PEK_U01, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K04

F3 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W08, PEK_U01, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K04

Oceny za rozwiązania zadań na ćwiczeniach rachunkowych

F4 PEK_W01, PEK_W02, PEK_W08, PEK_U01, PEK_U04, PEK_K01,

Oceny za rozwiązania zadań na ćwiczeniach rachunkowych

330

PEK_K04 P1 0,25F1+0,25F2+0,25F3+0,25F4 Ocena końcowa z ćwiczeń

rachunkowych P2 PEK_W01, PEK_W02,

PEK_W03 Kolokwium



[298] Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa 1983 [299] Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa

1976 [300] Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT,

Warszawa 1992 [301] Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol.

Warszawskiej, Warszawa 2004 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[243] Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 1969

[244] Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 1961 [245] Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 1991 [246] Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków.

Arkady, Warszawa 1983 [247] Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź 1967 [248] Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa 1988 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)


331

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W13, S1IOA_W02 C1 Wy1; Wy7 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W13, S1IOA_W02 C2 Wy1; Wy7 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W13, S1IOA_W02 C3 Wy1; Wy7 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U11, S1IOA_U05 C2,C3 Cw 1- Cw 8 N3,N4 PEK_U02 K1IS_U11, S1IOA_U05 C2,C3 Cw 1- Cw 8 N3,N4 PEK_U03 K1IS_U11, S1IOA_U05 C2,C3 Cw 1- Cw 8 N3,N4 PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K05 C2,C3 Cw 1- Cw 8 N3,N4 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K05 C2,C3 Cw 1- Cw 8 N3,N4


332


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Automatyzacja w ogrzewnictwie i klimatyzacji Nazwa w języku angielskim: Automation in heating and air-conditioning Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101131 Grupa kursów: NIE


15 15


60 30










1. Ma wiedzę z zakresu podstaw automatyki w inżynierii środowiska.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy na temat charakterystyki i zasad doboru urządzeń wykonawczych i elementów pomiarowych układów automatycznej regulacji systemów wentylacji, klimatyzacji, ogrzewnictwa i ciepłownictwa. (S1KOS_W01) C2. Nabycie umiejętności w zakresie projektowania i eksploatacji układów automatycznej regulacji systemów wentylacji, klimatyzacji, ogrzewnictwa i ciepłownictwa. (S1KOS_U04)

333

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma rozszerzoną i pogłębioną wiedzę z zakresu charakterystyki i zasad doboru

urządzeń wykonawczych i elementów pomiarowych układów automatycznej regulacji systemów wentylacji, klimatyzacji, ogrzewnictwa i ciepłownictwa.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi projektować układy i dobierać elementy do układów automatycznej

regulacji systemów wentylacji, klimatyzacji, ogrzewnictwa i ciepłownictwa

TREŚCI PROGRAMOWE


Budowa i charakterystyki hydrauliczne zaworów regulacyjnych jednodrogowych.

Wy1 2

Wy2 Zasady doboru zaworów regulacyjnych jednodrogowych. 2 Charakterystyka i zasady doboru zaworów regulacyjnych trójdrogowych.

Wy3 2

Wy4 Przepustnice wentylacyjne i klapy: charakterystyka i zasady doboru 1 Wy5 Napędy zaworów i przepustnic. 2 Wy6 Czujniki i przetworniki pomiarowe. 2 Wy7 Regulatory w ogrzewnictwie i klimatyzacji; wprowadzenie. 2 Wy8 Kolokwium. 2

15 Suma godzin


Ćw1 Przykład doboru układów i elementów automatyki do węzła ciepłowniczego

2

Ćw2 Przykład doboru układów i elementów automatyki kotłowni na paliwo gazowe,

2

Ćw3 Przykład doboru układów i elementów automatyki do centrali klimatyzacyjnej.

2

Ćw4 Przykład doboru układów i elementów automatyki do centrali klimatyzacyjnej z odzyskiem ciepła.

2

Ćw5 Przykład doboru zaworów regulacyjnych jednodrogowych w układach automatyki węzłów ciepłowniczych.

2

Ćw6 Przykład doboru zaworów regulacyjnych jednodrogowych i regulatorów bezpośredniego działania w węzłach ciepłowniczych.

1

Ćw7 Przykład doboru zaworów regulacyjnych trójdrogowych w układach automatyki central wentylacyjnych i kotłowni.

2

Ćw8 Kolokwium. 2 15 Suma godzin

334

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Obliczanie rachunkowe. N4. Praca ze źródłami informacji. N5. Prezentacja wyników obliczeń





P1 PEK_W01 kolokwium P2 PEK_U01 kolokwium



[302] Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 2006.

[303] Chmielnicki W.: Regulacja automatyczna urządzeń ciepłowniczych. Warszawa 1997. [304] Ross H.: Zagadnienia hydrauliczne w instalacjach ogrzewania wodnego. Warszawa


[249] Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F. Muller. 2002

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Jan Syposz, [email protected]

335

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Automatyzacja w ogrzewnictwie i klimatyzacji

Z EFEKTAMI KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU Inżynieria Środowiska I SPECJALNOŚCI Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne



Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1 W1 -Wy7 N1, N2 PEK_U01 S1KOS_U04 C2 Ćw1-Ćw7 N3, N4,N5


336


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: CHŁODNICTWO Nazwa w języku angielskim: REFRIGERATION Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101077 Grupa kursów: NIE


15


30









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wentylacji i klimatyzacji. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy z chłodnictwa w zakresie działania, projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów chłodzenia w klimatyzacji.

337

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę w zakresie działania i projektowania urządzeń

chłodniczych w klimatyzacji. PEK_W02 Ma szczegółową wiedzę w zakresie budowy i eksploatacji instalacji chłodniczych

oraz regulacji z uwzględnieniem efektywności energetycznej urządzeń.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wstęp, wprowadzenie do przedmiotu, podstawowe pojęcia i definicje. Podział chłodnic powietrza i zadania systemów ziębienia. Podstawowe obiegi chłodnicze.

Wy1 2

Sprężarkowe urządzenia ziębnicze. Obieg Carnota i Lindego. Wykres logp-h. Obliczenia sprężarkowych układów chłodniczych.

Wy2 2

Przyczyny obniżenia i sposoby podwyższenia efektywności energetycznej sprężarkowych urządzeń ziębniczych. Odzysk ciepła.

Wy3 3

Absorpcyjne urządzenia ziębnicze. Podział. Sposób działania i obliczanie układów absorpcyjnych.

Wy4 2

Elementy składowe instalacji chłodniczych: sprężarki, parowacze, skraplacze. Sposoby regulacji systemu ziębienia.

Wy5 2

Przykłady stosowania urządzeń chłodzenia wody i powietrza. Zasady wymiarowania systemów ziębniczych.

Wy6 3


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów. N2. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.





P1 PEK_W01÷PEK_W02 kolokwium

338



[305] Gutkowski K., Butrymowicz D. Chłodnictwo i klimatyzacja WNT Warszawa 2007 [306] Kołodziejczyk L., Rubik M. Technika chłodnicza w klimatyzacji Arkady 1976 [307] Recknagel, Sprenger, Schramek Kompendium wiedzy. Ogrzewnictwo, klimatyzacja,

ciepła woda, chłodnictwo Omni Scala Wrocław 2008 [308] Maczek K., Mieczyński M. Chłodnictwo; PWr 1981 [309] Maczek K., Schnotale J., Skrzyniowska D., Sikorska-Bączek R. Uzdatnianie powietrza

w inżynierii środowiska dla celów wentylacji i klimatyzacji PK 2004 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[250] Ullrich Technika chłodnicza: Poradnik Tom 1 i 2 IPPU Masta 1999 [251] Królicki Z. Termodynamiczne podstawy obniżania temperatur PWr 2006 [252] Rubik M. Chłodnicwo PWN 1985 [253] Kalinowski K., Paliwoda A., Bonca Z., Butrymowicz D., Targański W. Amoniakalne

urządzenia chłodnicze: Tom 1 i 2 IPPU Masta 2000 [254] Czasopisma: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, INSTAL, Chłodnictwo i



Agnieszka Zając , [email protected]

339

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU CHŁODNICTWO




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1 Wy1, Wy2, Wy4

N1, N2


N1, N2


340


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ciepłownictwo 1 Nazwa w języku angielskim: District Heating 1 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101071 Grupa kursów: NIE


30 15 30


60 30 60











1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wymiany ciepła. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji grzewczych i wentylacyjnych. 4. Ma podstawową wiedzę w zakresie układów automatycznej regulacji i sterowania. 5. Ma podstawową wiedzę w zakresie informatyki. 6. Zaliczenie kursów: Ogrzewnictwo i Ciepłownictwo 1, Ogrzewnictwo i Ciepłownictwo 2.

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie podstawowej wiedzy o sposobach wytwarzania, przesyłania i wykorzystania ciepła w systemach ciepłowniczych. C2. Nabycie podstawowej wiedzy w zakresie projektowania systemów ciepłowniczych i ich eksploatacji. C3. Nabycie umiejętności w zakresie projektowania lokalnych źródeł ciepła. C4. Nabycie wiedzy w zakresie analizy hydraulicznej wodnych systemów ciepłowniczych.

341

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma podstawową wiedzę w zakresie stosowanych w sektorze ciepłowniczym źródeł

ciepła. Potrafi sporządzić uporządkowany wykres obciążeń cieplnych a na jego podstawie przeprowadzić dobór jednostek kotłowych.

PEK_W02 Ma podstawową wiedzę w zakresie sieci ciepłowniczych, zna podstawowe techniki układania sieci ciepłowniczych. Ma wiedzę na temat podziału i charakterystyki sieci ciepłowniczych. Ma wiedzę w zakresie konstrukcji i zastosowania wykresów ciśnień piezometrycznych

PEK_W03 Ma podstawową wiedzę w zakresie ogólnej charakterystyki i konstrukcji węzłów ciepłowniczych.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi określić założenia i zaprojektować kotłownię dla grupy budynków. PEK_U02 Potrafi dobrać elementy kotłowni niskotemperaturowej. PEK_U03 Potrafi wykonać analizę hydrauliczną sieci ciepłowniczej. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest w stanie sformułować problemy i pytania oraz uzyskać na nie odpowiedź w

oparciu o dostępne źródła informacji i konsultacje z osobami dysponującymi stosowną wiedzą.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia i definicje. Geneza budowy scentralizowanych systemów zaopatrzenia w ciepło. Nośniki ciepła, zasady wyboru czynnika grzewczego i jego parametrów.

Wy1 2

Źródła ciepła. Ciepłownie, elektrociepłownie. Schematy technologiczne ciepłowni wodnych. Układy zabezpieczeń i stabilizacji ciśnienia w ciepłowniach wodnych

Wy2 2

Bilans zapotrzebowania na ciepło, uporządkowany wykres obciążeń cieplnych, dobór jednostek kotłowych. Praca kotłów a sprawność ciepło

Wy3 2

Kotły ciepłownicze (wodne); rodzaje, konstrukcja, paleniska i palniki. Układy mieszania zimnego i gorącego. Pompy obiegowe.

Wy4 2

Wy5 Zasady regulacji dostawy ciepła w źródłach i u odbiorców. 2 Sieci ciepłownicze. Rodzaje. Technologie i techniki układania. Nadziemne sieci ciepłownicze (podział i charakterystyka nadziemnych sieci ciepłowniczych, zalety i wady poszczególnych typów nadziemnych sieci ciepłowniczych)

Wy6 2

Podziemne sieci ciepłownicze (podział i charakterystyka podziemnych sieci ciepłowniczych, zalety i wady poszczególnych typów podziemnych sieci ciepłowniczych)

Wy7 2

Sieci ciepłownicze preizolowane. Przyczyny wydłużeń termicznych w sieciach ciepłowniczych oraz podstawowe sposoby ich kompensacji

Wy8 2

Obliczenia hydrauliczne wodnych sieci ciepłowniczych. Zasady doboru średnic przewodów

Wy9 2

Wy10 Wykresy ciśnień piezometrycznych cz. 1 2 Wy11 Wykresy ciśnień piezometrycznych cz. 2 2

342

Ogólna charakterystyka węzłów ciepłowniczych (podział i charakterystyka węzłów ciepłowniczych). Podstawowe informacje dotyczące węzłów ciepłowniczych bezpośrednich.

Wy12 2

Podstawowe informacje dotyczące węzłów ciepłowniczych pośrednich. Schematy ideowe podstawowych typów węzłów ciepłowniczych jednofunkcyjnych

Wy13 2

Schematy ideowe podstawowych typów węzłów ciepłowniczych dwufunkcyjnych

Wy14 2

Wy15 Opłaty za ciepło 2 30 Suma godzin


Ćw1 Wprowadzenie. 1 Ćw2 Obliczenia hydrauliczne sieci ciepłowniczych w oparciu o określanie

strat liniowych i miejscowych. 2

Ćw3 Wprowadzenie pojęć oporności i przepustowości przewodów. Określanie oporności i przepustowości w połączeniach równoległych i szeregowych przewodów

2

Ćw4 Obliczanie sumarycznej oporności i przepustowości sieci przewodów 2 Ćw5 Obliczanie przepływów wody sieciowej oraz ciśnień dyspozycyjnych

w oparciu o obliczenia oporności i przepustowości sieci ciepłowniczej.

2

Ćw6 Analiza hydrauliczne sieci ciepłowniczej po zmianach struktury sieci oraz w stanach awaryjnych

2

Ćw7 Przepływy rozruchowe w sieciach ciepłowniczych 2 Ćw8 Kolokwium 2 15 Suma godzin


Omówienie zakresu, formy oraz sposobu zaliczenia projektu. Wydanie tematów

Pr1 2

Wyjaśnienie zagadnień związanych z bilansowaniem potrzeb cieplnych, doborem jednostek kotłowych, doborem urządzeń przygotowania c.w.u, doborem palników do zadanego ćwiczenia projektowego. Konsultacje i kontrola postępów pracy

Pr2 2


Pr3 2


Pr4 2

Omówienie zasad sporządzania oraz zagadnień związanych z opracowaniem schematu technologicznego do zadanego ćwiczenia

Pr5 2

343

projektowego . Konsultacje i kontrola postępów pracy. Omówienie zasad sporządzania oraz zagadnień związanych z opracowaniem schematu technologicznego do zadanego ćwiczenia projektowego . Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr6 2

Wyjaśnienie zagadnień związanych z doborem zaworów bezpieczeństwa kotłów i podgrzewaczy c.w.u., doborem naczyń wzbiorczych, doborem elementów instalacji paliwowej obliczeniem zapotrzebowania na paliwo do zadanego ćwiczenia projektowego. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr7 2

Wyjaśnienie zagadnień związanych z doborem zaworów bezpieczeństwa kotłów i podgrzewaczy c.w.u., doborem naczyń wzbiorczych, doborem elementów instalacji paliwowej obliczeniem zapotrzebowania na paliwo do zadanego ćwiczenia projektowego. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr8 2

Wyjaśnienie zagadnień związanych z obliczeniami hydraulicznymi, określeniem przekrojów przewodów spalinowych i wentylacyjnych, układami napełniania i uzupełniania wody kotłowej do zadanego ćwiczenia projektowego. Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr9 2


Pr10 2


Pr11 2

Omówienie zasad sporządzania dokumentacji rysunkowej kotłowni, wyjaśnienie zagadnień związanych ze sporządzenia opisu technicznego oraz zestawienia urządzeń kotłowni, wyjaśnienie zagadnień związanych układem automatycznej regulacji do zadanego ćwiczenia projektowego Konsultacje i kontrola postępów pracy.

Pr12 2


Pr13 2


Pr14 2

Pr15 Omówienie i ocena końcowa projektu 2 30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Prezentacja multimedialna.

344

N3. Obliczenie rachunkowe. N4. Praca ze źródłami informacji. N5. Konsultacje






egzamin

P2 PEK_U03, PEK_K01

kolokwium

P3 PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01

ocena końcowa projektu



[310] Szkarowski A., Łatowski L., Ciepłownictwo, WNT 2006 [311] Kamler W. Ciepłownictwo, PWN Warszawa 1971,1980 [312] Żarski K., Węzły cieplne w miejskich systemach ciepłowniczych, Ośrodek Informacji

Technika instalacyjna w budownictwie, Warszawa AQUARIUS, Toruń, 1997. [313] Praca zbiorowa: Poradnik ciepłownictwo. Eksploatacja, projektowanie, inwestycje,

FRC Unia Ciepłownictwa, Warszawa 1994. [314] Krygier K., Sieci ciepłownicze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej

1995-2007. [315] Żarski K., Projektowanie preizolowanych rur cieplnych w technologii ABB-Zamech,

ABB Zamech, Toruń 1992. [316] Mańkowski S., Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej, Arkady, Warszawa


[255] Czasopisma branżowe, normy. [256] Poradniki i katalogi producentów. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Marcin Klimczak, [email protected]

345

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ciepłownictwo 1




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W04 C1, C2 W1-W15 N1, N2 PEK_W02 S1KOS_W04 C1, C2 W1-W15 N1, N2 PEK_W03 S1KOS_W04 C1, C2 W1-W15 N1, N2 PEK_U01 S1KOS_U05 C3 Pr1-Pr15 N2, N3, N4, N5 PEK_U02 S1KOS_U05 C3 Pr1-Pr15 N2, N3, N4, N5 PEK_U03 S1KOS_U05 C4 CW1-CW7 N3


346


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ciepłownictwo 2 Nazwa w języku angielskim: District Heating 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101076 Grupa kursów: NIE


30


30









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wymiany ciepła 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji grzewczych i wentylacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie budowy, eksploatacji, przeprowadzania pomiarów i automatyzacji systemów z zakresu ogrzewnictwa i ciepłownictwa (S1KOS_W01) C2. Nabycie umiejętności przygotowania ustnej prezentacji i dobrze udokumentowanego opracowania z zakresu ciepłownictwa (S1KOS_U02) wpisane roboczo C3. Nabycie umiejętności planowania i realizacji zadań inżynierskich, przeprowadzania pomiarów, identyfikacji materiałów i narzędzi stosowanych w ogrzewnictwie i ciepłownictwie, oceny metod pomiarowych oraz interpretacji uzyskanych wyników i wyciągania wniosków (S1KOS_U04)

347

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie budowy, eksploatacji, przeprowadzania pomiarów i

automatyzacji systemów z zakresu ogrzewnictwa i ciepłownictwa. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przygotować ustną prezentację i dobrze udokumentowane opracowanie z

zakresu ciepłownictwa. PEK_U02 Potrafi zaplanować i zrealizować zadanie inżynierskie, przeprowadzić pomiary,

zidentyfikować materiały i narzędzia stosowane w ogrzewnictwie i ciepłownictwie, ocenić metody pomiarowe oraz zinterpretować uzyskane wyniki i wyciągnąć wnioski.

TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i sposobu oceny oraz zasad BHP w laboratorium technicznym.

1

La2 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę sieci ciepłowniczych i rur preizolowanych. Opracowanie sprawozdania.

4

La3 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę elementów wyposażenia, rozwiązań konstrukcyjnych oraz pomiarów eksploatacyjnych zautomatyzowanych, wymiennikowych węzłów ciepłowniczych.

5

La4 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę elementów wyposażenia, wymagań konstrukcyjnych oraz pomiarów eksploatacyjnych w kotłowniach wodnych

5

La5 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę badania hydrauliki różnych układów węzłów zmieszania pompowego.

5

La6 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę hydraulicznego równoważenia instalacji cieplnych.

5

La7 Wykonywanie ćwiczenia laboratoryjnego obejmującego tematykę kształtek materiałów i sposobów ich łączenia oraz zabezpieczenia instalacji grzewczych.

5

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Przygotowanie wypowiedzi ustnej N2. Przygotowanie sprawozdania


348




F1 PEK_W01, PEK_U01, PEK_U02

Sprawozdanie


Wypowiedź ustna


Wypowiedź ustna


Sprawozdanie


Sprawozdanie


Wypowiedź ustna

P1 = (F1 + F2+ F3 +F4 + F5 + F6) / 6



[317] Szkarowski A., Łatowski L., Ciepłownictwo, WNT 2006 [318] Kamler W. Ciepłownictwo, PWN Warszawa 1971,1980 [319] Żarski K., Węzły cieplne w miejskich systemach ciepłowniczych, Ośrodek Informacji

Technika instalacyjna w budownictwie, Warszawa AQUARIUS, Toruń, 1997. [320] Praca zbiorowa: Poradnik ciepłownictwo. Eksploatacja, projektowanie, inwestycje,

FRC Unia Ciepłownictwa, Warszawa 1994. [321] Krygier K., Sieci ciepłownicze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej

1995-2007. [322] Żarski K., Projektowanie preizolowanych rur cieplnych w technologii ABB-Zamech,

ABB Zamech, Toruń 1992. [323] Mańkowski S., Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej, Arkady, Warszawa


[257] Czasopisma branżowe, normy [258] Poradniki i katalogi producentów. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Natalia Fidorów, [email protected]

349

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ciepłownictwo 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1 La1; La7 N1, N2 PEK_U01 S1KOS_U02 C3 La1; La7 N1, N2 PEK_U02 S1KOS_U04 C3 La1; La7 N1, N2


350


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ekonomika gospodarki cieplnej Nazwa w języku angielskim: Heat Management Economics Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101129 Grupa kursów: NIE


30


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie projektowania instalacji wewnętrznych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie oceny opłacalności ekonomicznej przedsięwzięć związanych z gospodarką cieplną. S1KOS_W01 C2. Poznanie podstaw rachunku efektywności inwestycji. S1KOS_W01 C3. Nabycie umiejętności oceny opłacalności ekonomicznej przedsięwzięć związanych z gospodarką cieplną. S1KOS_W01

351

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma ogólną wiedzę dotyczącą podstaw rachunku efektywności inwestycji. PEK_W02 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą oceny opłacalności ekonomicznej

przedsięwzięć związanych z gospodarką cieplną. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zastosować proste metody oceny efektywności ekonomicznej w odniesieniu

do gospodarki cieplnej. PEK_U02 Potrafi zastosować złożone metody oceny efektywności ekonomicznej w

odniesieniu do gospodarki cieplnej. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Jest świadomy kosztów związanych z zasilaniem budynków w energię. PEK_K02 Jest świadomy konieczności przeprowadzania analizy ekonomicznej w zakresie

wyboru źródeł energii dla budynków.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie. Podstawy rachunku ekonomicznego. 2 Proste metody oceny przedsięwzięć inwestycyjnych: SPBT, porównanie kosztów, porównanie zysków.

Wy2 2

Podstawy audytu energetycznego. Dobór optymalnej grubości izolacji cieplnej dla budynku.

Wy3 2

Podstawy audytu energetycznego. Dobór optymalnej grubości izolacji cieplnej dla budynku.

Wy4 2

Wy5 Uwzględnienie czasu w rachunku opłacalności. 2 Wy6 Złożone metody oceny efektywności inwestycji (NPV, IRR). 2

Zastosowanie metody annuitetowej do oceny opłacalności ekonomicznej; optymalizacja systemu grzewczego dla domu jednorodzinnego.

Wy7 2

Zastosowanie metody annuitetowej do oceny opłacalności ekonomicznej; optymalizacja systemu grzewczego dla domu jednorodzinnego.

Wy8 2

Zastosowanie metody annuitetowej do oceny opłacalności ekonomicznej; analiza przypadku.

Wy9 2

Zastosowanie metody annuitetowej do oceny opłacalności ekonomicznej; analiza przypadku.

Wy10 2

Koncepcje przepływów finansowych w rachunku efektywności ekonomicznej.

Wy11 2

Koncepcje przepływów finansowych w rachunku efektywności ekonomicznej; analiza przypadku.

Wy12 2

Wy13 Planowanie energetyczne w gminach. 2 Wy14 Analiza SWOT 2 Wy15 Kolokwium 2

30 Suma godzin

352

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Prezentacja multimedialna.





P1 kolokwium PEK_W01, PEK_W02,PEK_U01, PEK_U02,PEK_K01, PEK_K02



[324] Matuszek J., Kołosowski M., Krokosz-Krynke Z.; Rachunek kosztów dla inżynierów. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.

[325] W.Berens, P.M. Hawranek; Poradnik przygotowania przemysłowych studiów Feasibility; United Nations Industrial Development Organization, Warszawa 1993

[326] W. Sierpińska, T. Jachna; Ocena przedsiębiorstwa wg standardów światowych; PWN, Warszawa, 1994r.


[259] KENNEDY, M. L. (1998) Total Cost Assessment for Environmental Engineers and Managers, New York, John Wiley & Sons, Inc.

[260] OSTWALD, P. F. & MCLAREN, T. S. (2004) Cost Analysis and Estimating for Engineering and Management, Upper Saddle River, New Jersey, Pearson Education, Inc.

[261] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.


Jan Danielewicz, [email protected]

353

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ekonomika gospodarki cieplnej




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1, C2 Wy1 N1, N3 PEK_W02 S1KOS_W01 C1, C2 Wy1; Wy14 N1, N3 PEK_U01 S1KOS_W01 C3 Wy2; Wy12 N1, N2, N3 PEK_U02 S1KOS_W01 C3 Wy2; Wy12 N1, N2, N3 PEK_K01 S1KOS_W01 C1 Wy1, Wy13,

Wy14 N1, N3

PEK_K02 S1KOS_W01 C1 Wy1, Wy13, Wy14

N1, N3


354


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: HAŁAS I WIBRACJA 2 Nazwa w języku angielskim: ACOUSTICS AND VIBROINSULATION 2 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101130 Grupa kursów: NIE


15


30









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wibroizolacji i akustyki w instalacjach wodnych i powietrznych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie umiejętności niezbędnych do rozumienia pozatechnicznych uwarunkowań i skutków działalności inżynierskiej z zakresu akustyki w instalacjach wentylacyjnych i drgań mechanicznych urządzeń wirnikowych oraz umiejętności ograniczenia ich niekorzystnego oddziaływania na środowisko.

355

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi poprawnie obliczyć i narysować fundament blokowy zbrojony i

niezbrojony dla ochrony przed drganiami pochodzącymi od urządzeń wirnikowychPEK_U02 Potrafi poprawnie obliczyć stałą sprężystości oraz ugięcie statyczne

wibroizolatorów stosowanych w inżynierii środowiska dla różnych warunków ich pracy.

PEK_U03 Potrafi obliczyć i narysować ramę podporową montowaną pod urządzeniami wirnikowymi.

PEK_U04 Potrafi wykonać obliczenia akustyczne dla prostej instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej. Potrafi ocenić konieczność stosowania tłumików akustycznych.

TREŚCI PROGRAMOWE


Ćw1 Obliczenia fundamentu blokowego niezbrojonego. 2 Ćw2 Obliczenia fundamentu blokowego zbrojonego. 2 Ćw3 Obliczenia wibroziolatorów dla wibroizolacji biernej dla pracy

stacjonarnej maszyny. 2

Ćw4 Obliczenia wibroziolatorów dla wibroizolacji biernej dla pracy stacjonarnej maszyny oraz jej pracy w czasie rezonansu.

2

Ćw5 Obliczenia ramy podporowej. 2 Ćw6 Obliczenia akustyczne instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. 2 Ćw7 Obliczenia akustyczne instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Dobór tłumików akustycznych. 2


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Ćwiczenia rachunkowe - dyskusja rozwiązania zadań N2. Konsultacje. N3. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń. N4. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.





P1 PEK_U01÷PEK_U04 kolokwium

356



[327] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy. OWPWr. Wrocław 2008 [328] Goliński J.A., Bulzak-Mrozowska L.: Wibroizolacja, cz. I., Wrocław 1976 [329] Bulzak-Mrozowska L., Przydróżny E.: Wibroizolacja, cz. II., Wrocław 1977 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[262] Goliński J.A.: Wibroizolacja maszyn i urządzeń. WNT, Wrocław 1979 [263] Piszczek K., Walczak J. Drgania w budowie

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Sylwia Szczęśniak, [email protected]

357

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU HAŁAS I WIBRACJA 2




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_W08 C1 Ćw1, Ćw2 N1, N2, N3, N4 PEK_U02 K1IS_W08 C1 Ćw3, Ćw4 N1, N2, N3, N4 PEK_U03 K1IS_W08 C1 Ćw5 N1, N2, N3, N4 PEK_U04 K1IS_W08 C1 Ćw6, Ćw7 N1, N2, N3, N4


358


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Instalacje i urządzenia gazowe Nazwa w języku angielskim: Natural gas equipment and fittings Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101079 Grupa kursów: NIE


15 15


30 30










1. Znajomość zasad wykonywania obliczeń hydraulicznych. 2. Zna podstawową problematykę dystrybucji gazu ziemnego. 3. Potrafi wykonywać rysunki techniczne.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie projektowania i eksploatacji prostych instalacji gazowych. C2. Poznanie metodyki projektowania i doboru urządzeń w prostych instalacjach i systemach sieci gazowych.

359

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie projektowania wewnętrznych instalacji

gazowych. PEK_W02 Posiada wiedzę nt. urządzeń gazowych wykorzystywanych w budynkach

mieszkalnych. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi sporządzić projekt techniczny instalacji gazowej gazu ziemnego przy

wykorzystaniu podstawowych metod obliczeniowych. PEK_U02 Potrafi sporządzić projekt techniczny instalacji gazowej gazu płynnego przy

wykorzystaniu podstawowych metod obliczeniowych. PEK_U03 Potrafi wykonywać obliczenia dotyczące instalacji wentylacyjnej i usuwania spalin

dla potrzeb urządzeń gazowych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania oraz pracować w

grupie przejmując w niej różne role. PEK_K02 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu, program, wymagania, warunki zaliczenia. Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych. Charakterystyka techniczna gazów palnych. Spalanie gazu. Przykłady obliczeń.

Wy1 1

Przepisy prawa budowlanego, prawa energetycznego oraz rozporządzenia dotyczące instalacji gazowych. Wyposażenie techniczne budynków. Instalacje zasilane z sieci, zbiorników i butli.

Wy2 2

Wy3 Obliczanie wewnętrznych instalacji gazowych. Przykłady obliczeń. 2 Projektowanie instalacji gazowych. Dokumentacja projektowo-kosztorysowa instalacji gazowych.

Wy4 2

Urządzenia gazowe i ich schematy, palniki gazowe, gazomierze, reduktory ciśnienia.

Wy5 2

Wy6 Odprowadzanie produktów spalania. Bezpieczeństwo pożarowe. 2 Wykonawstwo instalacji gazu ziemnego. Materiały do budowy instalacji gazowych. Zasady odbioru.

Wy7 2

Wy8 Eksploatacja i kontrola instalacji gazowych. Kolokwium. 2 15 Suma godzin


Przedstawienie warunków zaliczenia kursu. Wydanie tematu projektu oraz omówienie jego zakresu. Założenie grup projektowych, wydanie map i podkładów budowlanych.

Pr1 1

Omówienie zasad projektowania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych. Konsultacje.

Pr2 2

360

Omówienie zasad projektowania instalacji na paliwo płynne. Konsultacje.

Pr3 2

Przypomnienie informacji o wyznaczeniu zapotrzebowania na gaz dla urządzeń gazowych i sporządzaniu bilansu gazu. Konsultacje.

Pr4 2

Pr5 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Pr6 Omówienie układu wentylacji i odprowadzenia spalin. Konsultacje. 2 Pr7 Konsultacje, weryfikacja poprawności. 2 Pr8 Oddanie projektu z jego obroną. 2

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Prezentacja multimedialna. N4. Przykładowe projekty. N5. Konsultacje. N6. Praca własna - samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.





P1 PEK_W01-W02 Kolokwium. F1 PEK_U01-U03 Ocena zaawansowania. F2 PEK_U01-U03 Dokumentacja projektowa, wymagana ocena

pozytywna. F3 PEK_U01-U03 Obrona projektu, wymagana ocena pozytywna. P2=0,2*F1+0,6*F2+0,2*F3



[330] Bąkowski K., Bartuś J., Zajda R., Projektowanie instalacji gazowych. Arkady, Warszawa 1983.


[332] Zajda R., Instalacje gazowe. Warunki techniczne z komentarzami. Wymagania odbioru i eksploatacji. Przepisy prawne i normy. COBO-Profil Warszawa 2005.


[264] Molenda J., Gaz ziemny. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1996. [265] Skorek J., Kalina J., Gazowe układy kogeneracyjne. Wydawnictwo Naukowo -

Techniczne, Warszawa 2005. [266] Furtak L. (z zespołem), Warunki techniczne wykonania i odbioru kotłowni na paliwa

361

gazowe i olejowe. PKTSGGiK, Warszawa 1995. [267] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [268] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Paweł Malinowski, [email protected]

362

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Instalacje i urządzenia gazowe




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W03 C1, C2 Wy1 - Wy4, Wy6 - Wy8

N1, N2, N5, N6

PEK_W02 S1KOS_W03 C1, C2 Wy2, Wy5 N1, N2, N5, N6 PEK_U01 S1KOS_U05, S1KOS_U06 C1, C2 Pr1, Pr2, Pr4,

Pr5, Pr7, Pr8 N3, N4, N5, N6

PEK_U02 S1KOS_U05, S1KOS_U06 C1, C2 Pr1 - Pr5, Pr7, Pr8

N3, N4, N5, N6

PEK_U03 S1KOS_U05, S1KOS_U06 C1, C2 Pr6 N3, N4, N5, N6 PEK_K01 K1IS_K03 C2 Pr1 - Pr8 N6 PEK_K02 K1IS_K05 C2 Pr1 - Pr8 N6


363


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 3 Nazwa w języku angielskim: Water and sewage indoor systems 3 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101132 Grupa kursów: NIE


30


90









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie matematyki, fizyki i chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk występujących w inżynierii środowiska. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów i wymiany ciepła. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. 4. Potrafi wykonywać rysunki techniczne.

CELE PRZEDMIOTU C1. Rozszerzenie wiedzy w zakresie projektowania prostych wewnętrznych instalacji wodociągowych wody zimnej, ciepłej i cyrkulacyjnej w systemie pośredniego zaopatrzenia budynków w wodę wraz z doborem układu przygotowania ciepłej wody w systemie bez akumulacji ciepła. C2. Nabycie umiejętności przygotowania projektu z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego.

364

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zwymiarować wewnętrzną instalację wodociągową wody zimnej, ciepłej i

cyrkulacyjnej na podstawie żądanej krotności wymian wody w instalacji wraz z doborem pompy cyrkulacyjnej i zaworów równoważących dla budynku wielorodzinnego.

PEK_U02 Potrafi dobrać urządzenia podwyższające ciśnienie, kontrolno - pomiarowe, zabezpieczające dla instalacji wodociągowej oraz urządzenia przygotowujące ciepłą wodę dla budynku wielorodzinnego w systemie bez akumulacji ciepła.

PEK_U03 Potrafi sporządzić opracowanie projektowe z rysunkami technicznymi projektowanych instalacji, także z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego.




PEK_K03 Potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny.

TREŚCI PROGRAMOWE


Przedstawienie warunków zaliczenia kursu. Wydanie tematu projektu oraz omówienie jego zakresu.

Pr1 2

Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych do projektowania instalacji wodociągowych. Przypomnienie zasad projektowania przyłącza wody, doboru wodomierzy, filtra oraz urządzenia zabezpieczającego przed wtórnym zanieczyszczeniem wody. Konsultacje.

Pr2 2

Przypomnienie zasad wymiarowania instalacji wodociągowej. Konsultacje.

Pr3 2

Pr4 Konsultacje, weryfikacja poprawności. 2 Omówienie zasad doboru wielopompowego zestawu hydroforowego z przetwornicą częstotliwości oraz doboru zaworu bezpieczeństwa dla dobranego zestawu. Konsultacje.

Pr5 2

Pr6 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Przedstawienie zasad doboru urządzeń bezakumulacyjnego układu przygotowania ciepłej wody. Konsultacje.

Pr7 2

Omówienie zasad doboru zaworu bezpieczeństwa dla układu przygotowania ciepłej wody. Konsultacje.

Pr8 2

Przedstawienie zasad wymiarowania instalacji cyrkulacyjnej ciepłej wody metodą krotności wymian wody w instalacji. Konsultacje.

Pr9 2

Pr10 Omówienie zasad doboru pompy cyrkulacyjnej i zaworów 2

365

równoważących. Konsultacje. Pr11 Sprawdzenie poziomu zaawansowania wykonania projektu. 2 Pr12 Omówienie zasad sporządzania opisu technicznego. Konsultacje. 2

Przypomnienie zasad sporządzania, opisu i wymiarowania rysunków technicznych projektowanych instalacji. Konsultacje.

Pr13 2

Pr14 Konsultacje, weryfikacja poprawności. 2 Pr15 Oddanie projektu z jego obroną. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna. N2. Prezentacja tradycyjna z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Przykładowe projekty. N4. Konsultacje. N5. Praca własna - samodzielne studia.





P PEK_U01-U03 Oddanie projektu z obroną.





[335] Chłudow A., Zaopatrzenie w ciepłą wodę. Arkady, Warszawa 1960. [336] Chudzicki J., Instalacje ciepłej wody w budynkach. Biblioteka Fundacji Poszanowania

Energii, 2006. [337] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje kanalizacyjne - projektowanie, wykonanie,

eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011. [338] Chudzicki J., Sosnowski S., Instalacje wodociągowe - projektowanie, wykonanie,

eksploatacja. Seidel i Przywecki, 2011. [339] Gabryszewski T., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne. Arkady, Warszawa 1978. [340] Mańkowski S., Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej. Arkady, Warszawa

1981. [341] Marczuk M., Projektowanie i eksploatacja urządzeń hydroforowych. Arkady,

Warszawa 1973. [342] Praca zbiorowa. Poradnik. Instalacje wodociągowe, kanalizacyjne i gazowe. Arkady,

Warszawa 1976.

366

[343] Sosnowski S., Tabernacki J., Chudzicki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne, Instalator Polski, Warszawa 2000.

[344] Szaflik W., Projektowanie instalacji ciepłej wody w budynkach mieszkalnych. Instal, 2011.




[271] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [272] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Iwona Polarczyk, [email protected]

367





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U04, K1IS_U08, S1KOS_U03, S1KOS_U05

C1 Pr1 - Pr3, Pr7, Pr9

N1, N2, N3

PEK_U02 K1IS_U04, K1IS_U08, S1KOS_U03, S1KOS_U05

C1 Pr2, Pr5, Pr8, Pr10

N1, N2, N3

PEK_U03 K1IS_U04, K1IS_U08, S1KOS_U03, S1KOS_U05,

S1KOS_U06

C2 Pr4, Pr6, Pr11 - Pr15

N3, N4, N5

PEK_K01 K1IS_K01 C1, C2 Pr2, Pr3, Pr5, Pr7 - Pr10, Pr12, Pr13

N4, N5


N4, N5


N4, N5


368


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Niekonwencjonalne źródła energii Nazwa w języku angielskim: Unconventional Energy Sources Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101078 Grupa kursów: NIE


15


30









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie wymiany ciepła 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji grzewczych i wentylacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie podstawowych pojęć i rozumienia sposobów pozyskiwania energii ze źródeł niekonwencjonalnych, ich budowy i sposobów eksploatacji oraz cyklu życia urządzeń stosowanych w energetyce niekonwencjonalnej. (S1KOS_W01) C2. Zdobycie wiedzy w zakresie projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów opartych o niekonwencjonalne źródła energii (S1KOS_W01) C3. Nabycie umiejętności identyfikacji i doboru urządzeń pobierających energię niekonwencjonalną oraz sporządzania schematów prostych systemów opartych o niekonwencjonalne źródła energii (S1KOS_U05)

369

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć i rozumienia sposobów pozyskiwania

energii ze źródeł odnawialnych, ich budowy i sposobów eksploatacji oraz cyklu życia urządzeń stosowanych w energetyce niekonwencjonalnej.

PEK_W02 Ma wiedzę w zakresie projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów opartych o niekonwencjonalne źródła energii.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zidentyfikować i dobrać urządzenie pobierające energię

niekonwencjonalną. PEK_U02 Potrafi sporządzić schemat prostego systemu opartego o niekonwencjonalne źródło

energii.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie. Klasyfikacja źródeł energii. Definicja odnawialnego źródła energii. Polityka UE w zakresie OŹE.

Wy1 2

Wy2 Energia słoneczna. Podstawowe definicje i pojęcia. 2 Energia słoneczna. Urządzenia do przetwarzania energii słonecznej: kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne.

Wy3 2

Wy4 Biomasa i biogaz jako źródło energii. 2 Wy5 Energia geotermalna w Polsce i na Świecie. 2 Wy6 Energia wiatru. Energia wody. Potencjał i możliwości wykorzystania. 2 Wy7 Pompy ciepła. Zasada pracy i rodzaje pomp ciepła. 2 Wy8 Kolokwium. 1

15 Suma godzin






P1 PEK_W01, PEK_W02, PEK_U01, PEK_U02,

kolokwium

370

PEK_K01



[345] Lewandowski W.M., Proekologiczne odnawialne źródła energii, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa 2001,

[346] Duffie J.A., Beckman W.A., Solar engineering of thermal processes, John Wiley and Sons, New York 1991,

[347] Bogdanienko J., Odnawialne źródła energii, PWN, Warszawa 1989, LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[273] Pluta Z., Słoneczne instalacje energetyczne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003

[274] Wiśniewski G, Kolektory słoneczne; Poradnik wykorzystania energii słonecznej, Centralny Ośrodek Informacji Budownictwa, Warszawa 1992

[275] Kapuściński J., Rodzoch A., Geotermia niskotemperaturowa w Polsce i na świecie, Stan aktualny i perspektywy rozwoju, uwarunkowania techniczne, środowiskowe i ekonomiczne, Borgis Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2010

[276] Boczar T. Energetyka wiatrowa: aktualne możliwości wykorzystania, Wydawnictwo Pomiary Automatyka Kontrola, Warszawa 2007

[277] Stawski P., Water power plants, Wrocław University of Technology, Wrocław 2011 [278] Rubik M., Pompy ciepła: poradnik, Ośrodek Informacji Technika instalacyjna w

budownictwie, Warszawa 2006 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Natalia Fidorów, [email protected]

371

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Niekonwencjonalne źródła energii




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1 Wy1; Wy7 N1 PEK_W02 S1KOS_W01 C2 Wy3; Wy7 N1, N2 PEK_U01 S1KOS_U05 C3 Wy1; Wy7 N1 PEK_U02 S1KOS_U05 C3 Wy3; Wy7 N1, N2


372


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Uzdrowiska i zakłady odnowy biologicznej Nazwa w języku angielskim: SPA and wellness facilities Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101081 Grupa kursów: NIE


15 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych grzewczych i wentylacyjnych.

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie podstawowych pojęć o uzdrowiskach i uzdrowiskowych surowcach leczniczych. C2. Zdobycie wiedzy na temat układów funkcjonalnych zakładów przyrodoleczniczych, instalacji dla wód leczniczych i peloidów oraz zakładów kąpielowych. C3. Poznanie zasad projektowania, budowy i eksploatacji instalacji uzdrowiskowych. C4. Nabycie umiejętności pozyskiwania informacji o uzdrowiskach i zabiegach przyrodoleczniczych z literatury, baz danych i innych źródeł. C5. Nabycie umiejętności integrowania i uporządkowywania uzyskanych informacji, dokonywania ich interpretacji, a także przygotowania i przedstawienia prezentacji, formułowania i wyrażania wniosków, dyskusji wyników, uzasadniania opinii.

373

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad projektowania, budowy i eksploatacji

instalacji uzdrowiskowych. PEK_W02 Zna podstawowe pojęcia o uzdrowiskach i uzdrowiskowych surowcach

leczniczych. PEK_W03 Ma elementarną wiedzę na temat układów funkcjonalnych zakładów

przyrodoleczniczych, instalacji dla wód leczniczych i peloidów oraz zakładów kąpielowych.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pozyskiwać informacje o uzdrowiskach i zabiegach przyrodoleczniczych z

wszelkich źródeł. PEK_U02 Potrafi uporządkować pozyskane informacje, opracować i porównać rozwiązania

projektowe z uwzględnieniem różnych kryteriów. PEK_U03 Potrafi sporządzić prezentację i zaprezentować ustnie wyniki studiów

literaturowych. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków

działalności, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu, program, wymagania, warunki zaliczenia. Podanie literatury, norm i rozporządzeń oraz wytycznych. Podstawowe pojęcia o uzdrowiskach. Uzdrowiskowe surowce lecznicze.

Wy1 2

Układy funkcjonalne i zasady projektowania zakładów przyrodoleczniczych.

Wy2 2

Wymagania technologiczne oddziałów: wodolecznictwa, zabiegów peloidowych, inhalacji i ciepłolecznictwa.

Wy3 2

Występowanie, właściwości i wykorzystanie wód mineralnych. Ujęcia, rozlewnie, pijalnie i magazynowanie wód leczniczych - układy technologiczne, urządzenia, zasady projektowania i budowy instalacji wód mineralnych.

Wy4 2

Wy5 Układy i rodzaje instalacji dla gazów leczniczych i peloidów. 2 Wy6 Zakłady basenowe. 2 Wy7 Gospodarka wodna, kanalizacyjna i ciepłownicza w uzdrowiskach. 2 Wy8 Kolokwium. 1

15 Suma godzin


Se1 Przedstawienie warunków zaliczenia kursu. Wydanie tematu seminarium oraz omówienie jego zakresu.

1

374

Se2 Klimat i mikroklimat miejsc uzdrowiskowych. 1 Se3 Ilość, jakość i sposoby wykorzystania wody w uzdrowisku.

Wykorzystanie wody deszczowej w obiektach uzdrowiskowych. 1

Se4 Pralnie w zakładach uzdrowiskowych. 1 Se5 Kuchnie w zakładach uzdrowiskowych. 1 Se6 Niekonwencjonalne źródła energii w zakładach uzdrowiskowych i

szpitalach. 1

Se7 Odprowadzenie wód pozabiegowych i oczyszczanie ścieków z zakładów uzdrowiskowych (szpitali).

1

Se8 Odzysk ciepła ze ścieków na przykładzie krytej pływalni. 1 Se9 Utylizacja śmieci i odpadów medycznych w miejscowościach

uzdrowiskowych. 1

Se10 Fontanny, tężnie, deptaki, promenady, ścieżki zdrowia. 1 Se11 Tajemnice butelki PET. 1 Se12 Zabiegi przyrodolecznicze dla dzieci i kobiet w ciąży. 1 Se13 Instalacje małych basenów (domowych). 1 Se14 Sposoby uzdatniania wody basenowej (chemia basenowa). 1 Se15 Instalacje wentylacyjne w halach basenowych. Zaliczenie kursu. 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem tablicy i kredy lub pisaków. N3. Praca własna - samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium. N4. Pozyskiwanie danych z różnych źródeł. N5. Prezentacja wyników analiz z przeglądu źródeł z analizą wniosków. N6. Konsultacje.





P1 PEK_W01-W03 Kolokwium. P2 PEK_U01-U03 Prezentacja ustna, dyskusja.

375



[348] Madeyski A., Podstawy inżynierii uzdrowiskowej. Arkady, Warszawa 1979. [349] Jastrzębski L., Madeyski A., Potocki I., Podstawy balneotechniki. Arkady, Warszawa

1959. [350] Sokołowski Cz.: Wymagania sanitarno-higieniczne dla krytych pływalni, MZiOS,

Warszawa, grudzień 1998. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[279] Czasopisma: Gaz, Woda i Technika Sanitarna, Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, Problemy Uzdrowiskowe, Acta Balneology.

[280] Materiały konferencyjne - bieżące. [281] Strony internetowe producentów urządzeń i armatury. [282] Ustawy, rozporządzenia, polskie i europejskie normy, wytyczne projektowania. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Edyta Dudkiewicz, [email protected]

376

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Uzdrowiska i zakłady odnowy biologicznej




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W05, K1IS_W09, S2KOS_W02

C3 Wy1 - Wy8 N1, N2, N3, N6


N1, N2, N3, N6

PEK_W03 S2KOS_W02 C2 Wy2, Wy3, Wy6, Wy7

N1, N2, N3, N6

PEK_U01 S2KOS_U03 C4 Se1 - Se15 N3, N4, N5, N6 PEK_U02 K1IS_U03, S2KOS_U03 C5 Se1 - Se15 N3, N4, N5, N6 PEK_U03 K1IS_U04, S2KOS_U02 C5 Se1 - Se15 N3, N4, N5, N6 PEK_K01 K2IS_K02 C4, C5 Wy1 - Wy8,

Se1 - Se15 N3, N4


377


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 3 Nazwa w języku angielskim: VENTILATION AND AIR-CONDITIONING 3 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101083 Grupa kursów: NIE


30


30









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki, w tym termodynamiki powietrza wilgotnego. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie wentylacji i klimatyzacji.

CELE PRZEDMIOTU C1. umiejętności planowania i realizacji zadań inżynierskich oraz interpretacji uzyskanych wyników i wyciągania wniosków

378

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przeprowadzić podstawowe badania widma zasysania elementów

wentylacyjnych. PEK_U02 Potrafi przeprowadzić podstawowe badania charakterystyk hydraulicznych

kształtek wentylacyjnych. PEK_U03 Potrafi przeprowadzić podstawowe pomiary z zakresu wibroizolacji i akustyki

urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. PEK_U04 Potrafi przeprowadzić podstawowe pomiary strumienia powietrza w instalacjach

wentylacyjnych.

TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Wprowadzenie; wymagania, obowiązujące normy i literatura. Zasady BHP.

3

La2 Badania widma zasysania ssawek szczelinowych. 3 La3 Badania charakterystyk hydraulicznych kształtek wentylacyjnych. 3 La4 Pomiary statyczne amortyzatorów. Wyznaczanie częstości drgań

swobodnych. 3

La5 Badania tłumików akustycznych. 3 La6 Doświadczalne wyznaczanie stałych "eta" i "ni" amortyzatorów

sprężynowych i gumowych. 3

La7 Wyznaczanie współczynników tłumienia "gamma" amortyzatorów. 3 La8 Pomiar strumienia powietrza w instalacjach wentylacyjnych. 3 La9 Pomiar strumienia powietrza na elementach zakańczających instalacje

wentylacyjne. 3

La10 Interpretacja i omówienie wyników pomiarów. Wyprowadzenie wniosków.

3

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Dyskusja czynności wykonywanych przy pomiarach. N2. Odpowiedzi ustne. N3. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń. N4. Praca własna; opracowanie wyników pomiarów.



379


kształcenia

F1 PEK_U01 odpowiedzi ustne i wykonanie sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych








F9 PEK_U01 ÷ PEK_U04

odpowiedzi ustne i wykonanie sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych

P = 0,1 F1 + 0,1 F2 + 0,1 F3+ 0,1 F4 + 0,1 F5 + 0,1 F6 + 0,1 F7+ 0,1 F8+ 0,2 F9



[351] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy, OWPWr. Wrocław 2008 [352] Przydróżny St. Ferencowicz J.: Klimatyzacja, Politechnika Wrocławska 1988 [353] Przydróżny St.: Wentylacja, Politechnika Wrocławska 1991 [354] Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja, WNT Warszawa 1980 [355] Recknagel, Sprenger, Schramek.: Kompendium Ogrzewnictwa i Klimatyzacji Omni-

Scala Wrocław 2008 [356] Normy i akty prawne z zakresu wentylacji i klimatyzacji. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[283] Kołodziejczyk L., Rubik M., Mańkowski S.: Pomiary w inżynierii sanitarnej, Arkady 1980


Maria Kostka, [email protected]

380





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 S1KOS_U04 C1 La2, La10 N1 ÷ N4 PEK_U02 S1KOS_U04 C1 La3, La10 N1 ÷ N4 PEK_U03 S1KOS_U04 C1 La4 ÷ La7,

La10 N1 ÷ N4

PEK_U04 S1KOS_U04 C1 La8, La9, La10

N1 ÷ N4


381


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: WENTYLACJA I KLIMATYZACJA PRZEMYSŁOWA Nazwa w języku angielskim: INDUSTRIAL VENTILATION AND AIR CONDITIONING Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101075 Grupa kursów: NIE


30 15 30


60 30 60












1. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki w tym termodynamiki powietrza wilgotnego. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki w tym mechaniki płynów. 3. Ma podstawową wiedzę w zakresie wentylacji i klimatyzacji.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie działania, projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów wentylacji lokalizującej. C2. Zdobycie szczegółowej wiedzy w zakresie działania, projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów wentylacji i klimatyzacja w wybranych pomieszczeniach przemysłowych. C3. Nabycie umiejętności obliczania mocy urządzeń i projektowania prostych instalacji i systemów z zakresu wentylacji i klimatyzacji, w tym: ogólnej dla pomieszczeń technologicznych i przemysłowych oraz lokalizującej i miejscowej.

382

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma szczegółową wiedzę w zakresie działania wentylacji lokalizującej. PEK_W02 Ma szczegółową wiedzę w zakresie działania prostych systemów wentylacji i

klimatyzacji w pomieszczeniach przemysłowych, w tym pomieszczeń stolarni, galwanizerni, kuchni, basenów.

PEK_W03 Ma szczegółową wiedzę w zakresie działania prostych systemów wentylacji i klimatyzacji w o podwyższonych wymaganiach czystości i zakresu parametrów powietrza w pomieszczeniu.

Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi dobrać urządzenia systemów z zakresu wentylacji i klimatyzacji

pomieszczeń technologicznych. PEK_U02 Potrafi uzyskiwać dane wyjściowe oraz zastosować właściwą metodę i narzędzia

oraz na tej podstawie zaprojektować proste układy klimatyzacyjne i wentylacyjne w pomieszczeniach przemysłowych.

PEK_U03 Potrafi porównać rozwiązania projektowe instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych pomieszczeń przemysłowych z uwzględnieniem kryteriów użytkowych i ekonomicznych.

TREŚCI PROGRAMOWE


Zasady wentylacji i klimatyzacji ogólnej pomieszczeń technologicznych.

Wy1 2

Wy2 Wentylacja lokalizująca, zasada działania, podstawy obliczeń. 4 Wentylacja lokalizująca, urządzenia i elementy instalacji. Oczyszczanie powietrza wywiewanego.

Wy3 2

Wy4 Wentylacja naturalna hal technologicznych. 2 Wy5 Kurtyny powietrzne. 1 Wy6 Wentylacja miejscowa stanowisk pracy i wypoczynku. 1 Wy7 Wentylacja odemglająca. 2

Rozwiązania układów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w wybranych działach przemysłu (stolarnie, galwanizernie, kuchnie, laboratoria).

Wy8 4

Klimatyzacja pomieszczeń o podwyższonych wymaganiach czystości powietrza i precyzyjnej regulacji parametrów.

Wy9 4

Wy10 Transport powietrza zanieczyszczonego. 2 Wy11 Zasady projektowania wentylacji w obiektach inwentarskich. 2 Wy12 Urządzenia klimatyzacyjne z adiabatycznych chłodzeniem powietrza. 2 Wy13 Wentylacja pomieszczeń zagrożonych wybuchem. 2

30 Suma godzin


Ćw1 Przykład obliczania urządzenia wentylacyjnego dla pomieszczeń technologicznych o dominujących zyskach wilgoci.

2

383

Ćw2 Przykład obliczania urządzenia klimatyzacyjnego dla pomieszczenia technologicznego o stałych parametrach powietrza w pomieszczeniu.

4

Ćw3 Przykład obliczania urządzenia wentylacyjnego dla pomieszczeń stolarni.

2

Ćw4 Przykład obliczania urządzenia wentylacyjnego dla pomieszczeń galwanizerni.

2

Ćw5 Przykład obliczania urządzenia wentylacyjnego z adiabatycznym ochładzaniem powietrza.

4

Ćw6 Kolokwium zaliczeniowe. 1 15 Suma godzin


Wprowadzenie; wymagania, obowiązujące normy i literatura. Wydanie i omówienie tematów.

Pr1 2

Pr2 Wybór systemu wentylacji / klimatyzacji. 2 Pr3 Obliczanie strumienia powietrza wentylującego / klimatyzującego. 2 Pr4 Konsultacje; sprawdzenie poprawności obliczeń. 2

Wybór koncepcji rozwiązania. Omówienie zasad wykonywania dokumentacji rysunkowej.

Pr5 2

Dobór kanałów na podstawie kryterium prędkości powietrza. Omówienie rodzajów materiałów stosowanych do wykonywania instalacji.

Pr6 2

Obliczenia i dobór podstawowych elementów wyposażenia instalacji (m.in. wyrzutni pochodniowej, ssawek, okapów).

Pr7 2

Dobór urządzenia do oczyszczania powietrza (cyklony, filtry workowe i pulsacyjne).

Pr8 2

Pr9 Konsultacje; sprawdzenie stanu zaawansowania projektu. 2 Pr10 Obliczenia hydrauliczne i dobór wentylatora. 2 Pr11 Lista części instalacji. 2 Pr12 Opis techniczny. Automatyczna regulacja i sterowanie. 2 Pr13 Wstępna weryfikacja kompletności dokumentacji projektowej. 2 Pr14 Oddanie i omówienie projektów. 2 Pr15 Obrona projektu, wpisy do indeksów. 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów. N2. Ćwiczenia rachunkowe; dyskusja rozwiązania zadań. N3. Konsultacje. N4. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń rachunkowych N5. Praca własna; przygotowanie projektu. N6. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium.

384





P1 PEK_W01 ÷ PEK_W03

egzamin

P2 PEK_U01 ÷ PEK_U03

kolokwium


ocena z projektu


ocena z obrony projektu

P = 0,6F1 + 0,4F2



[357] Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja; podstawy, OWPWr. Wrocław 2008 [358] Przydróżny St. Ferencowicz J.: Klimatyzacja, Politechnika Wrocławska 1988 [359] Przydróżny St.: Wentylacja, Politechnika Wrocławska 1991 [360] Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja, WNT Warszawa 1980 [361] Malicki M.: Wentylacja przemysłowa, WNT Warszawa 1967 [362] Recknagel, Sprenger, Schramek.: Kompendium Ogrzewnictwa i Klimatyzacji, Omni-

Scala Wrocław 2008 [363] Normy i akty prawne z zakresu wentylacji i klimatyzacji oraz przygotowania

dokumentacji projektowej. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:




[287] Katalogi producentów urządzeń i elementów wentylacyjnych. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Sergey Anisimov , [email protected]

385

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU WENTYLACJA I KLIMATYZACJA PRZEMYSŁOWA




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***


N1

PEK_W02 S1KOS_W01 C2 Wy1, Wy4, Wy5, Wy6, Wy8, Wy10, Wy11, Wy13

N1


N1

PEK_U01 S1KOS_U05 C3 Ćw1 ÷ Ćw5 N2 ÷ N6 PEK_U02 S1KOS_U05 C3 Pr1 ÷ Pr12 N3, N5 PEK_U03 S1KOS_U06 C3 Ćw1 ÷ Ćw5 N2 ÷ N6


386


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: WENTYLACJA ODDYMIAJĄCA Nazwa w języku angielskim: SMOKE VENTILATION Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101082 Grupa kursów: NIE


15


60









1. Ma podstawową wiedzę w zakresie termodynamiki i wymiany ciepła. 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie wentylacji i klimatyzacji.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy z zakresu projektowania i eksploatacji prostych instalacji i systemów wentylacji pożarowej i oddymiającej.

387

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Jest w stanie wymienić i scharakteryzować czynniki decydujące o stopniu

zagrożenia pożarem w budynkach. PEK_W02 Zna wymagania związane z bezpieczeństwem pożarowym stawiane budynkom

oraz sposoby zabezpieczenia przeciwpożarowego stosowane w wentylacji i klimatyzacji.

PEK_W03 Jest w stanie scharakteryzować systemy wentylacji oddymiającej stosowane we współczesnych budynkach.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wprowadzenie do wykładu, program, wymagania. Czynniki decydujące o stopniu zagrożenia pożarem w budynkach.

Wy1 2

Dym jako główne zagrożenie stwarzane przez pożar. Rodzaje i właściwości dymów. Przepływ dymu w budynkach.

Wy2 2

Wymagania techniczne stawiane budynkom związane z bezpieczeństwem pożarowym. Podstawowe akty prawne.

Wy3 2

Zabezpieczenia przeciwpożarowe stosowane w wentylacji, klimatyzacji i wentylacji pożarowej (klapy odcinające, dymowe, transferowe).

Wy4 1

Rozwiązania wentylacji oddymiającej stosowane w budynkach wysokich i wysokościowych.

Wy5 3

Wy6 Oddymianie pomieszczeń wielkokubaturowych. 2 Wy7 Oddymianie garaży, parkingów podziemnych i tuneli. 2 Wy8 Kolokwium zaliczeniowe 1

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład tradycyjny z wykorzystaniem transparencji i slajdów. N2. Konsultacje N3. Praca własna. Przygotowanie do kolokwium.


Oceny (F – formująca (w trakcie semestru), P – podsumowująca (na



388

koniec semestru) P1 PEK_W01÷PEK_W03 kolokwium



[364] Mizieliński B., Wentylacja pożarowa. WPW Warszawa 1985 [365] Mizieliński B., Systemy oddymiania budynków. WNT Warszawa 1999. [366] Kosiorek M., Głąbski P.: Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg

ewakuacyjnych w budynkach wysokich i wysokościowych. ITB Warszawa 2002. [367] Brzezińska D., Jędrzejewski R., Wentylacja pożarowa budynków wysokich

wysokościowych. Poradnik. Szczecin 2003. [368] Mizieliński B., Solanin J.: Kondygnacyjny system oddymiania budynków. Wentylacja.

Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2006. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[288] Recknagel, Springer, Schramek, Kompendium wiedzy. Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, chłodnictwo. OMNI SCALA, Wrocław 2008.

[289] Szymański T., Wasiluk W.: Wentylacja użytkowa. Poradnik. IPPU MASTA, Gdańsk 1999 (rozdział 9 i 10).

[290] Szymański T., Wasiluk W.: Systemy wentylacji przemysłowej. WPG, Gdańsk 2000. (rozdział 9).

[291] Czasopisma: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, INSTAL, Chłodnictwo i Klimatyzacja, Rynek Instalacyjny, Polski Instalator, ASHRAE Handbook, ASHRAE Journal.


Dariusz Kwiecień, [email protected]

389

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU WENTYLACJA ODDYMIAJĄCA




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1KOS_W01 C1 Wy1, Wy2 N1, N2, N3 PEK_W02 S1KOS_W01 C1 Wy3, Wy4 N1, N2, N3 PEK_W03 S1KOS_W01 C1 Wy5, Wy6,

Wy7 N1, N2, N3


390


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Chemia gleby i odpadów Nazwa w języku angielskim: Soil and waste chemistry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie

odpadów Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: ISS101123 Grupa kursów: NIE


30 30


60 60










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii nieorganicznej i organicznej 2. Ma podstawową wiedzę o metodach gospodarowania odpadami 3. Potrafi zaprojektować system gospodarki odpadami komunalnymi

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie właściwości fizyczno-chemicznych gleb oraz metod ich oznaczania C2. Nabycie umiejętności wykonania analizy składu fizyczno-chemicznego gleb C3. Poznanie metod oznaczania właściwości fizyczno-chemicznych odpadów oraz podstaw teoretycznych metod ich przekształcania C4. Nabycie umiejętności wykonania analizy i oceny fizyczno-chemicznego składu odpadów i na tej podstawie zaproponowania sposobu ich zagospodarowania

391

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie właściwości fizyczno-chemicznych gleb PEK_W02 Ma wiedzę w zakresie metod oznaczania właściwości fizyczno-chemicznych gleb PEK_W03 Ma wiedzę na temat podstaw teoretycznych ustalania składu fizyczno;

chemicznego odpadów i stosowanych w tym zakresie metod PEK_W04 Ma wiedzę w zakresie operacji jednostkowych i reakcji chemicznych

wykorzystywanych w gospodarce odpadami Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykonać podstawowe analizy właściwości fizyczno-chemicznych gleb PEK_U02 Potrafi ocenić na podstawie analiz fizyczno-chemicznych gleb stopień ich

degradacji PEK_U03 Potrafi przeprowadzić analizę składu sitowego, morfologicznego i chemicznego

odpadów PEK_U04 Potrafi zinterpretować uzyskane wyniki badań ze szczególnym uwzględnieniem

właściwości nawozowych i paliwowych odpadów i na ich podstawie wybrać sposób przekształcania

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról , w tym

lidera, wykonawcy, sprawozdawcy PEK_K02 Jest świadomy występowania zagrożeń degradacji gleb spowodowanych

czynnikami antropogenicznymi PEK_K03 Jest świadomy występowania zagrożeń dla środowiska naturalnego wynikających

z nieprawidłowej gospodarki odpadami

TREŚCI PROGRAMOWE


Klasyfikacja gleb wg Systematyki Gleb Polski (2011), czynniki glebotwórcze, profil glebowy

Wy1 2

Skład granulometryczny , struktura i podstawowe właściwości fizyczne gleb

Wy2 2

Trójfazowy układ gleby i jej właściwości (m.in. porowatość, współczynnik filtracji powierzchnia właściwa gleb)

Wy3 3

Wy4 Skład chemiczny gleb: faza stała (mineralna i organiczna) 2 Wy5 Skład chemiczny gleb: faza ciekła i gazowa 2

Odczyn i kwasowość gleb, zdolności sorpcyjne i właściwości buforowe gleb

Wy6 2

Gleba źródłem azotu, fosforu, siarki, potasu, wapnia i magnezu dla roślin

Wy7 2

Rodzaje i klasyfikacja odpadów wg najnowszych aktów prawnych , charakterystyka ilościowo- jakościowa odpadów krajowych

Wy8 2

Chemia ogólna; mieszanina a związek chemiczny; sposoby rozdziału składników mieszanin jako podstawa analizy sitowej i morfologicznej odpadów

Wy9 2

Inżynieria chemiczna: podział operacji jednostkowych i ich wykorzystanie w analityce i mechanicznej przeróbce odpadów

Wy10 2

Wy11 Oznaczanie i ocena właściwości nawozowych i paliwowych odpadów 2

392

Pojęcie analizy specjacji; występowanie, właściwości i oznaczenia różnych form występowania metali ciężkich odpadach

Wy12 2

Chemia organiczna : klasyczny podział związków organicznych ze wskazaniem powiązań z odpadami (węglowodory, chlorowcopochodne, alkeny)

Wy13 3

Chemia organiczna: węglowodany, tłuszcze, białka. Rozkład w warunkach tlenowych i beztlenowych (reakcje chemiczne, biokataliza, jakość produktów końcowych).

Wy14 2

30 Suma godzin


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad BHP w laboratorium chemicznym

1

La2 Oznaczenie kwasowości czynnej próbki gleby 2 La3 Oznaczenie kwasowości wymiennej (Hw) i kwasowości

hydrolitycznej (Hh) 4

La4 Oznaczenie całkowitej pojemności kationowej kompleksu sorpcyjnego gleby (T)

4

La5 Wyznaczenie krzywych buforowości próbki gleby 4 La6 Analiza sitowa i morfologiczna odpadów komunalnych 4 La7 Analiza chemiczna wybranych frakcji odpadów - odpady surowe 4 La8 Analiza chemiczna wybranych frakcji odpadów - wyciąg wodny z

odpadów 4

La9 Analiza chemiczna wybranych frakcji odpadów - odpady wysuszone: oznaczanie ciepła spalania, mineralizacja

3

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Wykonanie oznaczeń podstawowych właściwości fizyczno-chemicznych gleb N4. Wykonanie analiz składu fizycznego i chemicznego odpadów N5. Obliczanie wyników analiz N6. Opracowanie raportu z badań





P1 Wy PEK_W01, PEK_W02,

egzamin

393

PEK_W03, PEK_W04, PEK_K02, PEK_K03

F1, F2 PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01

kartkówka


kartkówka

F4, F5 PEK_U03, PEK_U04, PEK_K01

kartkówka


kartkówka

F7 PEK_U02, PEK_U04, PEK_K01, PEK_K02, PEK_K03

raport

P2 La = 0,1(F1+ F2 + F3 + F4 + F5 + F6) + 0,4F7



[369] S. Zawadzki red. , Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa 1999 [370] M. Fotyma, S.Zięba, Przyrodnicze i gospodarcze podstawy wapnowania gleb, PWRiL,

Warszawa1998 [371] S. Marcik red., Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne, SGGW, Warszawa

2004 [372] B. Bilitewski, G. Hardtle, K. Marek, Podręcznik gospodarki odpadami. Wyd. Seidel-

Przywecki Sp. z o.o., Warszawa 2006 [373] B.J. Alloway, D.C. Ayres, Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska,

PWN, Warszawa 1999 [374] I. Roszczyńska, K. Skalmowski, K. Wolska, U. Pieniak , Badania właściwości

technologicznych odpadów komunalnych. Ćwiczenia laboratoryjne, Skrypt PW, Warszawa 2004


[292] [1] M. Mocek. S. Drzymała, P. Maszner, Geneza, analiza i klasyfikacja gleb, Wydawnictwo Dydaktyczne Akademii Rolniczej w Poznaniu 1997

[293] [2] T.Lityński, H.Jurkowska, Żyzność gleby i odżywianie się roślin, PWN, Warszawa 1982

[294] [3] J. Wandrasz, A. Wandrasz, Paliwa formowane, Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o.o., Warszawa 2006


Marta Sebastian, [email protected]

394

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Chemia gleby i odpadów

Z EFEKTAMI KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU Inżynieria Środowiska I SPECJALNOŚCI Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie odpadów



Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W03, S1ZWS _W02 C1 Wy1-Wy7 N1, N2 PEK_W02 K1IS_W03, S1ZWS _W02 C1 Wy1-Wy7 N1, N2 PEK_W03 K1IS_W03, S1ZWS _W02 C3 Wy8-Wy14 N1, N2 PEK_W04 K1IS_W03, S1ZWS _W02 C3 Wy8-Wy14 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U05 C2 La2- La5 N3, N4, N5 PEK_U02 K1IS_U05, S1ZWS_U04 C2 La2- La5 N3, N4, N5, N6 PEK_U03 K1IS_U05 C3 La6- La9 N3, N4, N5 PEK_U04 K1IS_U05, S1ZWS_U04 C4 La6- La9 N3, N4, N5, N6 PEK_K01 K1IS_K03 C2, C4 La1-La9 N3 - N6 PEK_K02 K1IS_K02 C1, C2 Wy1-Wy7,

La2-La5 N1 - N6

PEK_K03 K1IS_K02 C3, C4 Wy8-Wy14, La6-La9

N1 - N6


395


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka odpadami komunalnymi Nazwa w języku angielskim: Municipal waste management Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



15


30









1. Ma podstawową wiedzę o metodach gospodarowania odpadami i potrafi zaprojektować system gospodarki odpadami komunalnymi

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie szczegółowych zagadnień dotyczących składu i właściwości odpadów komunalnych oraz rozwiązań technicznych ich odzysku i unieszkodliwiania C2. Nabycie umiejętności tłumaczenia i interpretacji tekstów obcojęzycznych z zakresu właściwości i gospodarki odpadami komunalnymi. C3. Prezentacja i udział w dyskusji dotyczącej problemów z zakresu właściwości i gospodarki odpadami komunalnymi.

396

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przetłumaczyć i zinterpretować tekst obcojęzyczny z zakresu właściwości

i gospodarki odpadami komunalnymi PEK_U02 Potrafi przygotować i zaprezentować opracowanie z zakresu właściwości i

gospodarki odpadami komunalnymi , porównać dane zagraniczne z warunkami krajowymi, odpowiadać na pytania grupy, brać udział w dyskusji dotyczącej pozostałych tematów.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowania w niej różnych ról , w tym

autora-prezentera, uczestnika dyskusji, oponenta PEK_K02 Jest świadomy występowania zagrożeń dla środowiska naturalnego wynikających

z nieprawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi

TREŚCI PROGRAMOWE


Se1 Wprowadzenie dotyczące rodzajów i sposobów klasyfikacji odpadów komunalnych, najnowszych aktów prawnych i przepisów z omawianych problemów, omówienie zakresu seminarium, wydanie tematów

1

Se2 Metody badań odpadów. LCA w gospodarce odpadami. Prawo dotyczące odpadów komunalnych (najnowsze akty i wersje robocze, dyskusje na forum krajowym i międzynarodowym).

2

Se3 Grupa 20 01. Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie: papier i tektura, szkło, odpady kuchenne ulegające biodegradacji.

2

Se4 Grupa 20 01. Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie: tekstylia, oleje i tłuszcze jadalne, tworzywa sztuczne.

2

Se5 Grupa 20 01, Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie: dowolne 3 podgrupy odpadów

2

Se6 Grupa 20 02. Odpady z ogrodów i parków: dowolne 3 podgrupy. 2 Se7 Grupa 20 03. Inne odpady komunalne: dowolne 3 podgrupy. 2 Se8 Prezentacje zaległe, sprawdzian 2 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Konsultacje N3. Prezentacja ustna N4. Dyskusja

397





F1 PEK_U01 Konsultacje F2 PEK_U02,

PEK_K01, PEK_K02

Prezentacja

F3 PEK_U02, PEK_K02

Sprawdzian

F4 PEK_U02, PEK_K01

Udział w dyskusji

P=(F1+F2+F3+F4)/4



[375] e-czasopisma; serwisy zagraniczne dostępne w bazie Biblioteki PWr [376] Czasopisma i materiały konferencyjne dotyczące gospodarki odpadami LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[295] Bilitewski B., Hardtle G., Marek K., Podręcznik gospodarki odpadami. Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o.o., Warszawa, 2006.

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Marta Sebastian, [email protected]

398

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka odpadami komunalnymi




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U03, S1ZWS_U02 C2 Se2-Se8 N2, N3, N4 PEK_U02 K1IS_U03, S1ZWS_U01,

S1ZWS_U02, S1ZWS_U03 C1, C3 Se2-Se8 N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K03 C3 Se2-Se8 N2, N3, N4 PEK_K02 K1IS_K01, K1IS_K02 C1 Se1-Se8 N1 - N4


399


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka osadami Nazwa w języku angielskim: Sludge management Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30


60









1. Ma wiedzę w zakresie oczyszczania wody i ścieków

CELE PRZEDMIOTU C1. Przekazanie studentom wiedzy z zakresu właściwości fizycznych i chemicznych osadów oraz zasad bilansowania masy i objętości osadów C2. Zdobycie wiedzy na temat zasad, mechanizmów i charakterystyk procesowych głównych procesów i układów technologicznych przeróbki osadów ściekowych

400

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zna metody określania ilości i składu osadów powstających podczas oczyszczania

wody i ścieków PEK_W02 Ma wiedzę dotyczącą metod zagęszczania, stabilizacji (biologicznej, chemicznej,

termicznej), odwadniania (naturalnego, mechanicznego), suszenia oraz zasady przyrodniczego wykorzystani i składowania osadów

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Bilansowanie masy i objętości osadów 2 Fizyczna, chemiczna i biologiczna charakterystyka osadów. Własności technologiczne osadu

Wy2 2

Wy3 Zagęszczanie grawitacyjne osadów 2 Wy4 Zagęszczanie mechaniczne osadów 2

Biologiczne metody stabilizacji osadów. a) Fermentacja metanowa: mechanizm, kinetyka, produkcja gazu. b) Komory fermentacyjne, parametry technologiczne, odzysk energii. c) Tlenowa stabilizacja: mechanizm, kinetyka, urządzenia, parametry technologiczne. d) Kompostowanie.

Wy5 2


Wy6 2


Wy7 2


Wy8 2


Wy9 2

Wy10 Chemiczne i termiczne metody stabilizacji osadów 2

401

Wy11 Mechaniczne odwadnianie osadów 2 Naturalne odwadnianie/suszenie osadów. Termiczne suszenie osadów. Przyrodnicze wykorzystanie osadów

Wy12 2

Naturalne odwadnianie/suszenie osadów. Termiczne suszenie osadów. Przyrodnicze wykorzystanie osadów

Wy13 2

Zasady i kryteria wyboru rozwiązań gospodarki osadowej w oczyszczalniach ścieków

Wy14 2


STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wyklad informacyjny N2. Wyklad problemowy





P1 PEK_W01, PEK_W02

kolokwium



[377] M. Dębowski, M. Zieliński: Gospodarka osadowa oczyszczalni ścieków. Identyfikacja wybranych problemów i propozycje rozwiązań. Wydawnictwo Verlag Dashofer 2011

[378] J. Oleszkiewicz: Gospodarka osadami ściekowymi. Poradnik decydenta. 1998 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[296] B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972 [297] B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne,

Arkady, Warszawa 1983 [298] J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady,

1999 [299] Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 1997 [300] K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika

Wrocławska, Wrocław 1981 [301] K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem-EKO,

Bydgoszcz, 1996

402

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Ryszard Szetela, [email protected]

403

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka osadami




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1ZWS_W01, S1ZWS_W02 C1 Wy1, Wy2 N1,N2 PEK_W02 S1ZWS_W01, S1ZWS_W02 C2 Wy3, Wy4,

Wy5, Wy6, Wy7, Wy8, Wy9, Wy10, Wy11, Wy12, Wy13, Wy14

N1,N2


404


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Gospodarka wodna w przemyśle Nazwa w języku angielskim: Management of water in industry Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



15 30


60 60






o charakterze praktycznym (P) 0,5 1 w tym liczba punktów ECTS




1. Ma podstawową wiedzę z zakresu hydrauliki 2. Ma podstawową wiedzę z zakresu systemów wodociągowych i kanalizacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Poznanie zasad racjonalnego gospodarowania wodą do celów technologicznych C2. Zdobycie wiedzy na temat stosowanych modeli gospodarki wodno-ściekowej i rozwiązań systemu wodno-ściekowego w zakładach przemysłowych C3. Nabycie umiejętności wyboru odpowiedniego modelu gospodarki C4. Nabycie umiejętności zaprojektowania systemu wodno-ściekowego w wybranym zakładzie

405

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat wielkości zasobów wody oraz wielkości i struktury poboru

wody w Polsce PEK_W02 Ma podstawową wiedzę w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą do celów

produkcyjnych PEK_W03 Ma szczegółową wiedzę o modelach (sposobach rozwiązania) gospodarki wodno-

ściekowej w przemyśle oraz odpowiednich systemach wodno-ściekowych Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wybrać i rozwiązać właściwy model (sposób) gospodarowania wodą do

celów produkcyjnych PEK_U02 Potrafi opracować koncepcję rozwiązania systemu wodno-ściekowego wraz z

obiektami Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę uczenia się, posiada umiejętność pracy w grupie PEK_K02 Jest świadomy wpływu sposobu rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej na

środowisko naturalne, szczególnie na wielkość i jakość zasobów wodnych

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Wprowadzenie. Zasoby, pobór i zużycie wody w Polsce 2 Metody równoważenia zasobów dyspozycyjnych i zapotrzebowania na wodę. Kryteria wyboru modelu gospodarki wodno-ściekowej w przemyśle

Wy2 2

Wy3 Model przepływowy i szeregowy gospodarki wodno-ściekowej 2 Wy4 Model obiegowy gospodarki wodno-ściekowej 2

Zapotrzebowanie na wodę bytowo-gospodarczą i przemysłową. Trasowanie sieci przewodów, układy geometryczne sieci

Wy5 2

Układy przewodów (z przewiązkami) doprowadzających wodę do zakładu

Wy6 2

Wy7 Urządzenia do chłodzenia wody obiegowej 2 Wy8 Kolokwium 1

15 Suma godzin


Wprowadzenie, omówienie zakresu projektu. Obliczenia zapotrzebowania na wodę przemysłową oraz ilości ścieków poprodukcyjnych

Pr1 2

Opis technologii produkcji w zakładzie; wybór modelu gospodarki wodno-ściekowej

Pr2 2

Koncepcja rozwiązania systemu wodno-ściekowego, trasowanie przewodów, lokalizacja dodatkowych urządzeń i obiektów

Pr3 4

Sporządzenie schematów obliczeniowych systemu dla średniego i maksymalnego godzinowego rozbioru wody

Pr4 4

406

Pr5 Obliczenia wydajności ujęcia wody świeżej 2 Pr6 Dobór urządzenia do chłodzenia wody obiegowej 2

Obliczenia systemu doprowadzającego wodę do wydziałów technologicznych

Pr7 4

Obliczenia układu rurociągów doprowadzających wodę z ujęcia do zakładu wraz z przewiązkami

Pr8 4

Pr9 Wykonanie rysunków 4 Pr10 Wykonanie opisu technicznego 2

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny, prezentacja multimedialna N2. Wykład problemowy N3. Prezentacja projektu N4. Konsultacje N5. Praca własna; przygotowanie do ćwiczeń N6. Praca własna; samodzielne studia i przygotowanie do kolokwium N7. Opracowanie projektu





P1 kolokwium PEK_W01, PEK_W02, PEK_W03, PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01, PEK_K02

F1 PEK_U01, PEK_U02

ocena z części obliczeniowej projektu

F2 PEK_U02 ocena z części rysunkowej projektu F3 PEK_U01,

PEK_U02 ocena przygotowania projektu

F4 PEK_W02, PEK_W03

obrona projektu

P2 = 0,5F1+0,3F2+0,1F3+0,1F4

407



[379] E. Mielcarzewicz, Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłowych. PWN, Warszawa 1986

[380] H. Hotloś, Gospodarowanie zasobami wodnymi w Polsce w latach 1990-2002. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 7/8 2004, 262-265


[302] A. Szpindor, Gospodarka wodna. PWN, Warszawa 1974 [303] Praca zbiorowa, Gospodarka wodna i ściekowa w zakładach przemysłowych. Arkady,

Warszawa 1973 [304] J. Bartkowska, A. J. Królikowski, M. Orzechowska, Gospodarka wodno-ściekowa w

zakładach przemysłowych. Materiały do ćwiczeń audytoryjnych i projektowych. Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 1991

[305] E. Mielcarzewicz, Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady, Warszawa 2000

[306] Materiały pomocnicze do wykładu i ćwiczeń projektowych OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Halina Hotloś, [email protected]

408

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Gospodarka wodna w przemyśle




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1ZWS_W03 C1 Wy1 N2, N6 PEK_W02 S1ZWS_W03 C2 Wy2 N2, N2, N6 PEK_W03 S1ZWS_W03 C2 Wy3-Wy7 N1, N4, N6 PEK_U01 S1ZWS_U01, S1ZWS_U05 C3 Pr1, Pr2 N3, N4, N5 PEK_U02 S1ZWS_U05, S1ZWS_U07 C4 Pr3-Pr10 N3, N4, N5, N7 PEK_K01 - C1, C2 Pr1, Pr2 N5, N6 PEK_K02 - C3, C4 Pr1-P3, Wy1-

y4 N5, N6, N7


409


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Hydrogeologia i ujęcia wody Nazwa w języku angielskim: Hydrogeology and water intakes Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie hydrologii i nauki o Ziemi oraz mechaniki płynów 2. Ma umiejętność wykonywania rysunków technicznych

CELE PRZEDMIOTU C1. Rozumienie zjawisk i procesów hydrogeologicznych C2. Poznanie zasad projektowania ujęć wody podziemnej i powierzchniowej C3. Umiejętność ochrony zasobów wody przed zanieczyszczeniem

410

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie zjawisk i procesów hydrogeologicznych PEK_W02 Ma wiedzę niezbędną do zidentyfikowania zasobów wodnych oraz

zaproponowania sposobu ich ujmowania PEK_W03 Ma wiedzę dotyczącą ochrony przed zanieczyszczeniami zasobów wód

podziemnych i powierzchniowych Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zaprojektować wybrane rodzaje ujęć wód powierzchniowych PEK_U02 Potrafi dobrać wymiary stref ochronnych ujęć wód powierzchniowych Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Ma świadomość ważności podejmowanych decyzji i ich wpływu na środowisko

TREŚCI PROGRAMOWE


Wykład wprowadzający. Występowanie, pochodzenie oraz klasyfikacja wód podziemnych.

Wy1 2

Hydrogeologiczne właściwości skał. Systematyka i hydrogeologiczna charakterystyka wód podziemnych.

Wy2 2

Wpływ tektoniki na występowanie wód podziemnych. Źródła; rodzaje i ich wydajność.

Wy3 2

Zasilanie wód podziemnych, wahania i pomiary zwierciadła wód podziemnych, metody laboratoryjne, polowe i empiryczne wyznaczania parametrów hydrogeologicznych.

Wy4 2

Wy5 Prawa filtracji i równanie ciągłości przepływu 2 Wy6 Wybrane rozwiązania równań różniczkowych filtracji ustalonej 2 Wy7 Wybrane rozwiązania równań różniczkowych filtracji nieustalonej 2 Wy8 Zasoby wód podziemnych 2 Wy9 Rodzaje oraz budowa ujęć wody podziemnej 2 Wy10 Obliczenia hydrauliczne ujęć wody podziemnej 2

Rodzaje oraz budowa ujęć wody powierzchniowej (ujmowanie wód potoków i małych rzek)

Wy11 2

Rodzaje oraz budowa ujęć wody powierzchniowej (ujmowanie wód z rzek średnich i dużych)

Wy12 2

Rodzaje oraz budowa ujęć wody powierzchniowej (ujmowanie wód powierzchniowych stojących)

Wy13 2

Wy14 Obliczenia hydrauliczne ujęć wody powierzchniowej 2 Wy15 Strefy ochronne ujęć wody 2

30 Suma godzin


Pr1 Wydanie i omówienie ćwiczenia projektowego 2 Pr2 Opracowanie wstępnej koncepcji ujęcia wody 2

411

Pr3 Obliczenia hydrauliczne wybranego rodzaju ujęcia wody 2 Pr4 Dobór wyposażenia projektowanego ujęcia 2 Pr5 Wymiarowanie stref ochronnych ujęcia wody 2 Pr6 Sporządzenie dokumentacji rysunkowej projektu 2

Sporządzenie opisu technicznego przyjętego rozwiązania projektowego

Pr7 2

Pr8 Zaliczenie 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Konsultacje





P1 PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_K01

Kolokwium

P2 PEK_U01, PEK_U02, PEK_K01

Konsultacje i końcowe zaliczenie projektu



[381] Gabryszewski T., Wodociągi, PWN, Warszawa 1986 [382] Dziopak J., Lewarowe ujęcia wód podziemnych, Oficyna Wyd. Politechniki

Rzeszowskiej, Rzeszów 2006 [383] Suszczewski K., Ujęcia wody powierzchniowej, Arkady, Warszawa 1968 [384] Wieczysty A., Hydrogeologia inżynierska, PWN, 1982 [385] Kowalski J., Hydrogeologia z podstawami geologii, Wyd. Akademii Rolniczej we

Wrocławiu, Wrocław 1998 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[307] Wieczysty A., Gabryszewski T., Ujęcia wód podziemnych, Arkady, Warszawa 1985 [308] Pazdro Z., Hydrogeologia ogólna, Wyd. Geol., Warszawa 1964 OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Paweł Licznar, [email protected]

412

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Hydrogeologia i ujęcia wody




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1ZWS_W03, K1IS_W09 C1 Wy1-Wy7 N1, N2 PEK_W02 S1ZWS_W03, K1IS_W09 C2 Wy8-Wy14 N1, N2 PEK_W03 S1ZWS_W03, K1IS_W09 C3 Wy15 N1, N2 PEK_U01 S1ZWS_U05, K1IS_U08 C2 Pr1-Pr4, Pr6-

Pr7 N3

PEK_U02 S1ZWS_U05, K1IS_U08 C3 Pr5 N3 PEK_K01 K1IS_K02 C3 Wy15, Pr5 N1, N2, N3


414


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Ochrona wód Nazwa w języku angielskim: Water protection Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



15 15


30 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie matematyki i chemii wody 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów biologicznych i fizyko-chemicznych zachodzących w naturalnym środowisku wodnym

CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy w zakresie czynników kształtujących jakość hydrosfery i mechanizmów samooczyszczania wód C2. Poznanie zasad tworzenia modeli ilościowego opisu zjawisk zachodzących w hydrosferze C3. Nabycie umiejętności wykorzystania modeli jakości wód naturalnych do oceny gospodarki zasobami wodnymi i zarządzania środowiskiem

415

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie zjawisk i procesów hydrologicznych oraz ochrony

zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem PEK_W02 Zna podstawowe zasady tworzenia modeli jakościowych procesów w wodach

naturalnych PEK_W03 Ma szczegółową wiedzę w zakresie prognozowania zmian jakości wód Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi wykorzystać modele jakości wód naturalnych do oceny gospodarki

zasobami wodnymi PEK_U02 Potrafi zinterpretować uzyskane wyniki symulacji modeli jakościowych PEK_U03 Potrafi sporządzać pisemne sprawozdania wraz z graficzną interpretacją

uzyskanych obliczeń Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie PEK_K02 Ma świadomość ważności podejmowanych decyzji i ich wpływu na środowisko

TREŚCI PROGRAMOWE


Organizacja systemów zarządzania środowiskiem w UE i ochrona środowiska w Polsce

Wy1 2

Metody ochrony zasobów wodnych z uwzględnieniem procesów hydrologicznych i czynników je kształtujących

Wy2 2

Wy3 Analityczne metody prognozy zmian jakości wody 2 Mechanizmy migracji i transformacji zanieczyszczeń w środowisku wodnym

Wy4 2

Wy5 Modele zmian jakości wody w rzekach 2 Wy6 Modele zmian jakości wody w jeziorach 2 Wy7 Modele zmian jakości wód podziemnych 2 Wy8 Kolokwium 1

15 Suma godzin


La1 Zarządzanie środowiskiem wodnym w Polsce; podstawy prawne. Klasy czystości wód i metody ochrony wód

2

La2 Symulacje profili hydrochemicznych w rzekach wraz z obliczeniami chłonności na zanieczyszczenia

2

La3 Symulacje jednostkowych procesów samooczyszczania wód; procesy fizyczne

2

La4 Symulacje przemian zanieczyszczeń w wodach płynących z uwzględnieniem procesów biochemicznych

2

La5 Symulacje przemian zanieczyszczeń w wodach płynących z uwzględnieniem procesów biochemicznych i doprowadzenia ścieków

2

La6 Symulacje przemian zanieczyszczeń w wodach stojących 2

416

La7 Zarządzanie środowiskiem wodnym w dorzeczu 2 La8 Zaliczenie 1 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny N2. Wykład problemowy N3. Wykonanie symulacji komputerowych N4. Ćwiczenia problemowe N5. Opracowanie sprawozdania





P1 PEK_W01 , PEK_W02, PEK_W03, PEK_K02

kolokwium

F1 PEK_U01 dyskusja F2-F7 sprawozdanie PEK_U01,

PEK_U02, PEK_U03, PEK_K01

P2 (laboratorium) = 0,1F1 + 0,1F2 + 0,1F3 + 0,2F4 + 0,2F5 + 0,2 F6 +0,1F7



[386] Chełmicki W., Woda; zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa 2001 [387] Adamski W., Modelowanie systemów oczyszczania wód, PWN, Warszawa 200 [388] Paluch J., Pulikowski K, Trybała M., Ochrona wód i gleb, Wyd. Akademii Rolniczej

we Wrocławiu, Wrocław 2001 [389] Dojlido J.R., Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko,

Białystok 1995 [390] Mańczak H., Techniczne podstawy ochrony wód przed zanieczyszczeniem, Wrocław,

Politechnika Wrocławska 1972 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[309] Litynski T., Jurkowska H., Żyzność gleby i odżywianie się roślin, PWN, Warszawa 1982

[310] Allan J.D., Ekologia wód płynących, PWN, Warszawa 1998 [311] Fotyma M., Mercik S., Chemia rolna, PWN, Warszawa 1995

417

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Wojciech Adamski, [email protected]

418

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Ochrona wód




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W07, K1IS_W03 C1 Wy1,Wy2, Wy3

N1, N2

PEK_W02 S1ZWS_W01 C2 Wy4, Wy5, N1, N2 PEK_W03 S1ZWS_W01 C2 Wy6, Wy7 N1, N2 PEK_U01 K1IS_U01, S1ZWS_U01 C3 La1-La7 N3, N4, N5 PEK_U02 K1IS_U01, S1ZWS_U01,

S1ZWS_U05 C3 La1-La7 N3, N4, N5

PEK_U03 K1IS_U01, S1ZWS_U01, S1ZWS_U05

C3 La1-La7 N3, N4, N5

PEK_K01 K1IS_K02, K1IS_K06 C3 La1-La7 N3, N4, N5 PEK_K02 K1IS_K02, K1IS_K06 C3 Wy1-Wy7

La1-La7 N1, N2 N3, N4,

N5 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

419


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie ścieków 3 Nazwa w języku angielskim: Wastewater treatment 3 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30 15


60 30










1. Ma wiedzę z zakresu procesów technologicznych oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych 2. Ma wiedzę z zakresu chemii ogólnej

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studentów z wybranymi procesami oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych C2. Nabycie umiejętności przeprowadzania badań technologicznych ścieków i osadów, ustalania parametrów procesów i interpretacji uzyskanych wyników C3. Nabycie umiejętności pozyskiwania danych literaturowych na temat procesów oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych, ich opracowywania i prezentacji C4. Nabycie umiejętności pracy w grupie

420

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przeprowadzić proste badania laboratoryjne i na podstawie analiz

wybranych parametrów ścieków i osadów ocenić skuteczność oczyszczania ścieków i efekty przeróbki osadów

PEK_U02 Potrafi pozyskać dane literaturowe na temat na temat procesów oczyszczania ścieków i technologii przeróbki osadów ściekowych, opracować je i zaprezentować

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym


TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Wprowadzenie, omówienie zakresu ćwiczeń i zasad BHP w laboratorium chemicznym

3

La2 Sedymentacja wstępna ścieków miejskich; badania w leju Imhoffa 4 La3 Oczyszczanie ścieków w procesie tlenowego osadu czynnego z

nitryfikacją 4

La4 Kinetyka sedymentacji zawiesin kłaczkowatych 4 La5 Właściwości filtracyjne osadów ściekowych 4 La6 Grawitacyjne zagęszczanie osadów ściekowych 4 La7 Oczyszczanie ścieków na złożu biologicznym 4 La8 Zaliczenie 3 30 Suma godzin


Se1 Wprowadzenie 1 Se2 Urządzenia, procesy i układy technologiczne oczyszczania ścieków

oraz przeróbki osadów 2

Se3 Urządzenia, procesy i układy technologiczne oczyszczania ścieków oraz przeróbki osadów

2


2


2


2


2

Se8 Urządzenia, procesy i układy technologiczne oczyszczania ścieków 2

421

oraz przeróbki osadów 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Obliczenie wyników pomiarów N2. Opracowanie raportu z badań N3. Konsultacje N4. Prezentacja multimedialna





F1-F6 PEK_U01, PEK_K01

kartkówka

F7 PEK_U01, PEK_K01

sprawozdanie, odpowiedzi ustne

F8 PEK_U02, PEK_K01

prezentacja

F9 PEK_U02, PEK_K01

udział w dyskusji

F10 PEK_U02, PEK_K01

raport

P1 (laboratorium) = 0,15(F1 + F2 + F3 + F4 + F5 + F6) + 0,1F7 P2 (seminarium) = 0,6F8 + 0,2F9 +0,2F10



[391] Komplet materiałów (Lecture Notes) dostarczonych przez prowadzącego zajęcia [392] Metcalf and Eddy Inc., Wastewater Engineering. Treatment and Reuse Environmental

Science for Environmental Management, McGraw Hill (2003) [393] M. Henze, P. Herremoes, J. la Cour Jansen, E. Arvin, Wastewater Treatment.

Biological and Chemical Processes, Springer (2002) [394] Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[312] Metcalf & Eddy, Inc. (1991), Wastewater Engineering: Treatment, Disposadl and Reuse, McGraw Hill, Inc

[313] B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972 [314] B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne,

Arkady, Warszawa 1983 [315] L. Hartman, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Instalator Polski, Warszawa 1996 [316] J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady,

1999 [317] Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 1997

422

[318] J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków, Projprzem EKO, Bydgoszcz, 1997

[319] K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem EKO, Bydgoszcz, 1996

[320] Praca zbiorowa, Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. (praca zbiorowa), Politechnika Wrocławska ,1996

[321] Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie, przykłady obliczeń, Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa 2005

[322] Z. Heidrich i in., Obliczanie urządzeń do oczyszczania ścieków, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1981

[323] Czasopisma naukowe

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Jacek Wiśniewski , [email protected]

423





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U05, S1ZWS_04 C1, C2, C4 La1, La2, La3, La4,

La5, La6, La7

N1, N2

PEK_U02 K1IS_U03, S1ZWS_02, S1ZWS_03

C1, C3 Se1, Se2, Se3, Se4, Se5, Se6,

Se7

N3, N4

PEK_K01 K1IS_K01, K1IS_K03 C3, C4 La1, La2, La3, La4, La5, La6,

La7, Se1, Se2, Se3, Se4, Se5,

Se6, Se7

N1, N2


424


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Oczyszczanie wody 3 Nazwa w języku angielskim: Water Treatment 3 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii wody 2. Ma podstawową wiedzę w zakresie procesów i układów oczyszczania wody

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studentów z podstawowymi procesami oczyszczania wody C2. Nabycie umiejętności przeprowadzania prostych badań technologicznych, ustalania parametrów procesów i interpretacji uzyskanych wyników C3. Nabycie umiejętności pozyskiwania danych literaturowych na temat procesów oczyszczania wody, ich opracowywania i prezentacji

425

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi na podstawie analiz składu wody surowej dobrać układ technologiczny

uzdatniania wody, przeprowadzić proste badania laboratoryjne i zinterpretować uzyskane wyniki analiz wody uzdatnionej

PEK_U02 Potrafi pozyskać dane literaturowe na temat na temat procesów oczyszczania wody, opracować je i zaprezentować

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Posiada umiejętność pracy w grupie i przyjmowanie w niej różnych ról , w tym


TREŚCI PROGRAMOWE


La1 Wprowadzenie 4 La2 Analityka chemiczna w procesach oczyszczania wody 4 La3 Koagulacja objętościowa 4 La4 Sedymentacja zawiesin ziarnistych 4 La5 Filtracja pospieszna 4 La6 Odżelazianie i odmanganianie 4 La7 Chlorowanie 4 La8 Zaliczenie 2 30 Suma godzin


Se1 Wprowadzenie 2 Se2 Charakterystyka i możliwości wykorzystania jednostkowych

procesów w technologii oczyszczania wody 2

Se3 Charakterystyka i możliwości wykorzystania jednostkowych procesów w technologii oczyszczania wody

2


2


2


2


2

Se8 Zaliczenie 1 15 Suma godzin

426

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Obliczenie wyników pomiarów N2. Opracowanie raportu z badań N3. Konsultacje N4. Prezentacja multimedialna





F1-F6 PEK_U01, PEK_K01

kartkówka

F7 PEK_U01, PEK_K01

sprawozdanie

F8 PEK_U02, PEK_K01

wygłoszenie prezentacji

F9 PEK_U02, PEK_K01

udział w dyskusji

P1 (laboratorium) = 0,15∙(F1 + F2 + F3 + F4 + F5 + F6) + 0,1∙F7; P2 (seminarium) = 0,7∙F8 + 0,3∙F9



[395] Kowal A.L., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody Podstawy teoretyczne i technologiczne, procesy i urządzenia, PWN, Warszawa 2009

[396] Uzdatnianie wody Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J. Nawrockiego, PWN, Warszawa 2010

[397] B. i E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Wrocław: Ofic.Wydaw.PWr., 1996


[324]

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Małgorzata Kabsch-Korbutowicz, [email protected]

427





Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U05, S1ZWS_04 C1, C2 La1, La2, La3, La4,

La5, La6, La7

N1, N2

PEK_U02 K1IS_U03, S1ZWS_02, S1ZWS_03

C1, C3 Se1, Se2, Se3, Se4, Se5, Se6,

Se7

N3, N4

PEK_K01 K1IS_K03, K1IS_K03 C3 La1, La2, La3, La4, La5, La6,

La7, Se1, Se2, Se3, Se4, Se5,

Se6, Se7

N1, N2


428


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Odwadnianie obiektów i wykopów budowlanych Nazwa w języku angielskim: Drainage of building structures and excavations Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30 15


60 30










1. Ma podstawową wiedzę w zakresie mechaniki płynów, hydrologii oraz hydrogeologii. 2. Ma podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie rysunku technicznego i geometrii wykreślnej. 3. Potrafi wykorzystywać narzędzia informatyczne do prowadzenia obliczeń oraz ich opisowej i graficznej reprezentacji.

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie ze znaczeniem drenaży dla bezpieczeństwa budowli. C2. Zapoznanie z zasadami obliczeń oraz ustalaniem parametrów i rozwiązań wpływających na funkcjonalność projektowanych systemów odwadniających w zależności od lokalnych warunków wodno-gruntowych. C3. Nabycie umiejętności obliczeń hydraulicznych i projektowania systemów odwadniających obiekty i wykopy budowlane. C4. Nabycie umiejętności wymiarowania budowli i doboru urządzeń stosowanych w systemach odwadniających obiekty i wykopy budowlane; nabycie wiedzy dotyczącej zasad ich budowy i eksploatacji

429

C5. Umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów technicznych.

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę w zakresie zasad obliczeń oraz ustalania parametrów i rozwiązań

wpływających na funkcjonalność projektowanych systemów odwadniających w zależności od lokalnych warunków wodno-gruntowych.

PEK_W02 Zna przydatność oraz znaczenie drenaży dla bezpieczeństwa budowli. PEK_W03 Ma wiedzę w zakresie wymiarowania i doboru urządzeń oraz obiektów

stosowanych w systemach odwadniających obiekty i wykopy budowlane. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi prowadzić obliczenia hydrauliczne i projektować systemy odwadniające

obiekty i wykopy budowlane. PEK_U02 Potrafi wymiarować i dobierać urządzenia i obiekty stosowane w systemach

odwadniających obiekty i wykopy budowlane. PEK_U03 Posiada umiejętność interpretacji obliczeń hydraulicznych oraz ich prezentacji w

formie opisowej, tabelarycznej oraz graficznej. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące do realizacji określonego zadania

związanego z projektowania systemów drenarskich. PEK_K02 Jest świadomy występowania zagrożeń dla bezpieczeństwa budowli wynikających

z nieprawidłowej pracy systemu odwodnień.

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Cele i zadania odwodnień; bezpieczeństwo budowli. 2 Wy2 Podstawy hydrauliki wód podziemnych i hydrogeologii. 2 Wy3 Bilansowanie zasobów i systematyka wód podziemnych. 2 Wy4 Przyczyny podmakania terenów oraz sposoby zapobiegania. 2 Wy5 Prognoza zmiany stanów wód podziemnych i powierzchniowych. 2 Wy6 Melioracje podstawowe - ochrona przed powodzią i regulacja rzek. 2 Wy7 Drenaże systematyczne. 2 Wy8 Drenaże opaskowe i nadbrzeżne. 2 Wy9 Drenaże okólne i płytowe. 2 Wy10 Studnie wiercone, kopane, igłofiltry i elektrodrenaże. 2 Wy11 Drenaże powierzchniowe; sączki, muldy, rowy, rynny i bystrza. 2 Wy12 Budowa i eksploatacja obiektów na drenażach poziomych. 2 Wy13 Budowa i eksploatacja obiektów na drenażach pionowych. 2 Wy14 Układy odbiorcze wody i pompownie melioracyjne. 2 Wy15 Osiadanie budowli wskutek odwodnienia. 2

30 Suma godzin

430


Wprowadzenie do projektu. Wybór i uzasadnienie racjonalnego systemu odwodnienia dla zadanych warunków oraz parametrów obiektu i wydanie tematów.

Pr1 2

Pr2 Obliczenia hydrogeologiczne i hydrauliczne drenażu. 6 Pr3 Dobór urządzeń i obiektów drenażu. 3 Pr4 Opis techniczny. 1

Część graficzna: plan sytuacyjny, profile oraz rysunki wybranych obiektów.

Pr5 3

15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykład informacyjny. N2. Wykład problemowy. N3. Prezentacja multimedialna. N4. Prezentacja projektu. N5. Konsultacje i praca własna.






Kolokwium (wykład)

F1 PEK_U01, PEK_U02

Ocena części obliczeniowej projektu

F2 PEK_U03 Ocena części graficznej projektu P2 (projekt) = 0.5*F1 + 0.5*F2

431



[398] Mielcarzewicz E.: Odwadnianie terenów zurbanizowanych i przemysłowych. Systemy odwadniania. PWN, Warszawa 1990; Podstawy projektowania. PWN, Warszawa 1991.

[399] Edel R.: Odwadnianie dróg. Wydaw. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2002. [400] Błaszczyk W., Roman M., Stamatello H.: Kanalizacja. Tom I. Arkady, Warszawa


[325] Kotowski A.: Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Seidel-Przywecki, Warszawa 2011.

[326] Kotowski A., Kaźmierczak B., Dancewicz A.: Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji. Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN, Warszawa 2010.

[327] Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z.: Hydrologia ogólna. PWN, Warszawa 1999. [328] Byczkowski L.: Hydrologiczne podstawy projektów wodnomelioracyjnych. PWRiL,

Warszawa 1979. [329] Dąbkowski L., Skibiński J., Żbikowski A.: Hydrauliczne podstawy projektów

wodnomelioracyjnych. PWRiL, Warszawa 1982. [330] PN-B-12042: Drenowanie. Projektowanie rozstawu i głębokości drenowania na

podstawie kryteriów hydrauliczno-hydrologicznych. PKN grudzień 1998 r. [331] Wieczysty A.: Hydrogeologia inżynierska. PWN, Warszawa 1982. [332] J. Sokołowski, A. Żbikowski, Odwodnienia budowlane i osiedlowe, Wydawnictwo

SGGW Warszawa, 1993. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

dr inż. Patryk Wójtowicz, [email protected]

432

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Odwadnianie obiektów i wykopów budowlanych




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 S1ZWS_W03 C1 Wy1, Wy4, Wy15

N1, N2, N3

PEK_W02 S1ZWS_W03 C2, C3, C5 Wy2, Wy3, Wy5, Wy6, Wy7, Wy8,

Wy9

N1, N2, N3

PEK_W03 S1ZWS_W03 C4 Wy10, Wy11, Wy12, Wy13,

Wy14

N1, N3

PEK_U01 S1ZWS_U05 C1, C2, C3 P1, P2 N3, N4, N5 PEK_U02 S1ZWS_U05 C3 P3 N3, N4, N5 PEK_U03 S1ZWS_U01 C5 P4, P5 N3, N4 PEK_K01 S1ZWS_U05 C5 P1, P2, P3,

P4, P5 N4

PEK_K02 S1ZWS_U05 C1 P1, P4 N5 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

433


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Praca dyplomowa inżynierska Nazwa w języku angielskim: Diploma project Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie

odpadów Stopień studiów i forma: I, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: wybieralny Kod przedmiotu: ISS101134 Grupa kursów: NIE


150


450









1. Deficyt punktów ECTS nie większy niż to wynika z uchwały Rady Wydziału

CELE PRZEDMIOTU C1. Zrealizowanie przez studenta pracy dyplomowej inżynierskiej na podstawie zdobytej przez studenta w czasie studiów uporządkowanej, podbudowanej teoretycznie wiedzy ogólnej i szczegółowej z zakresu nauk ścisłych i technicznych, w obszarach właściwych dla studiowanego kierunku Inżynieria Środowiska i specjalności Zaopatrzenie w Wodę, Usuwanie Ścieków i Zagospodarowanie Odpadów C2. Napisanie przez studenta pracy dyplomowej (jako dzieła) na podstawie informacji literaturowych, prac projektowych lub wyników prac badawczych. C3. Utrwalenie umiejętności pracy samodzielnej i w zespole.

434

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi napisać i opracować tekst techniczny z zakresu studiowanego kierunku

Inżynieria Środowiska i specjalności Zaopatrzenie w Wodę, Usuwanie Ścieków i Zagospodarowanie Odpadów.

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Potrafi pracować samodzielnie lub w grupie, przyjmując w niej różne role.

TREŚCI PROGRAMOWE


Pr1 Zgromadzenie literatury przedmiotu i zapoznanie się z nią Praca własna; analiza doniesień literaturowych, wykonanie obliczeń lub prac badawczych

Pr2

Pr3 Pisanie pracy dyplomowej jako dzieła 0 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Praca własna; studia literaturowe z zakresu tematyki pracy dyplomowej N2. Praca własna; wykonanie obliczeń lub przeprowadzenie badań N3. Pisanie tekstu naukowo-technicznego kontrolowanego przez promotora N4. Konsultacje





F1 PEK_U01, PEK_K01

Praca w semestrze, dostarczenie pracy dyplomowej jako dzieła

P=F1

435



[401] Literatura przedmiotu uzgodniona z promotorem LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[333]

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Maria Świderska-Bróż, [email protected]

436

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Praca dyplomowa inżynierska




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 K1IS_U02, K1IS_U03, K1IS_U04, K1IS_U05, K1IS_U06, K1IS_U07,

S1ZWS_U02, S1ZWS_U03, S1ZWS_U04, S1ZWS_U05, S1ZWS_U06, S1ZWS_U07

C1, C2, C3 Pr1, Pr2, Pr3 N1, N2, N3, N4

PEK_K01 K1IS_K03, K1IS_K05, K1IS_K06 C1, C2, C3 Pr1, Pr2, Pr3 N1, N2, N3, N4 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

437


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Procesy membranowe Nazwa w języku angielskim: Membrane processes Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30


60









1. Ma wiedzę w zakresie chemii wody oraz oczyszczania wody i ścieków

CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studentów z właściwościami membran oraz rodzajami procesów membranowych C2. Zdobycie wiedzy w zakresie możliwości wykorzystania technik membranowych do oczyszczania wody, ścieków i gazów

438

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Ma wiedzę na temat właściwości membran i rodzajów procesów membranowych PEK_W02 Zna przydatność poszczególnych procesów membranowych do oczyszczania

wody, ścieków oraz gazów PEK_W03 Jest w stanie ustalić metody poprawy właściwości separacyjnych i transportowych

membran

TREŚCI PROGRAMOWE


Wy1 Informacje wstępne. Membrany: siły napędowe 2 Parametry charakteryzujące membrany i procesy membranowe. Klasyfikacja membran

Wy2 2

Wy3 Klasyfikacja i charakterystyka procesów membranowych 2 Procesy separacji membranowej: mechanizmy separacji i transportu, parametry pracy.

Wy4 2

Moduły membranowe. Schematy i tryby pracy instalacji membranowych

Wy5 2

Polaryzacja stężeniowa i blokowanie membran - przyczyny i metody ograniczenia.

Wy6 2

Wy7 Wstępne przygotowanie cieczy dla systemów membranowych 2 Wy8 Wstępne przygotowanie cieczy dla systemów membranowych 2

Zastosowanie procesów membranowych do odsalania wód morskich i słonawych .

Wy9 2

Zastosowanie procesów membranowych do odsalania wód morskich i słonawych .

Wy10 2

Uzdatnianie wód do celów spożywczych i przemysłowych z wykorzystaniem procesów membranowych.

Wy11 2

Uzdatnianie wód do celów spożywczych i przemysłowych z wykorzystaniem procesów membranowych.

Wy12 2

Wykorzystanie procesów membranowych w oczyszczaniu i zatężaniu ścieków przemysłowych

Wy13 2

Projektowanie instalacji membranowych. Wykorzystanie procesów membranowych do oczyszczania i wzbogacania gazów

Wy14 2


439







Kolokwium



[402] Bodzek M., Bohdziewicz J., Konieczny K., Techniki membranowe w ochronie środowiska, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej (1997)

[403] Bodzek M., Konieczny K., Wykorzystanie procesów membranowych w uzdatnianiu wody, Projprzem-EKO, Bydgoszcz (2005)

[404] Bodzek M., Konieczny K., Usuwanie zanieczyszczeń nieorganicznych ze środowiska wodnego metodami membranowymi, Wyd. Seidel-Przywecki (2011)


[334] Rautenbach R., Procesy membranowe, Wydawnictwo Naukowo -Techniczne, Warszawa (1996)

[335] Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. pod red. A.L.Kowala, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław (1996)

[336] Literatura bieżąca, internet OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Małgorzata Kabsch-Korbutowicz, [email protected]

440

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Procesy membranowe




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_W01 K1IS_W04, K1IS_W07 C1 Wy1, Wy2, Wy3, Wy4,

Wy5

N1

PEK_W02 S1ZWS_W01 C2 Wy9, Wy10, Wy11, Wy12, Wy13, Wy14

N1, N2

PEK_W03 S1ZWS_W01 C2 W6, W7, W8 N1, N2 ** - wpisać symbole kierunkowych/specjalnościowych efektów kształcenia *** - z tabeli powyżej

441


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Seminarium dyplomowe Nazwa w języku angielskim: A graduate seminar Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



30


60









1. Ma podstawową wiedzę z zakresu inżynierii środowiska

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie umiejętności korzystania i porozumiewania się przy użyciu różnych technik C2. Nabycie umiejętności przygotowania i przedstawienia prezentacji zawierającej wyniki pracy dyplomowej i związanych z nią zagadnień C3. Nabycie umiejętności uzasadnienia w dyskusji sposobu realizacji pracy oraz analizy osiągniętych efektów

442

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi pozyskiwać informacje z literatury i innych źródeł, interpretować je,

wyciągać i formułować wnioski i opinie w odniesieniu do zagadnień związanych z tematyką realizowanej pracy dyplomowej

PEK_U02 Potrafi porozumiewać się przy użyciu technik niezbędnych w realizacji pracy dyplomowej

PEK_U03 Potrafi przygotować i przedstawić w języku polskim prezentację dotyczącą zagadnień z zakresu realizowanej pracy dyplomowej

PEK_U04 Potrafi posługiwać się programami i technikami wykorzystywanymi w czasie realizacji pracy dyplomowej

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę uczenia się, posiada umiejętność pracy w grupie PEK_K02 Jest świadomy wpływu sposobu rozwiązania systemu inżynierskiego na jego

użytkowników i środowisko naturalne

TREŚCI PROGRAMOWE


Se1 Wprowadzenie, omówienie harmonogramu seminarium 2 Se2 Przedstawienie tematu pracy dyplomowej, omówienie jej zakresu i

sposobu realizacji 4

Se3 Prezentacja, omówienie i dyskusja wyników pracy dyplomowej; część I

6

Se4 Prezentacja opracowanego referatu związanego tematycznie z pracą dyplomową

8

Se5 Prezentacja, omówienie i dyskusja wyników pracy dyplomowej; część II. Zaliczenie

10

30 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja multimedialna N2. Praca własna; przygotowanie prezentacji pracy dyplomowej N3. Praca własna; studia literaturowe i przygotowanie referatu N4. Dyskusja problemowa





443

F1 ocena z prezentacji pracy dyplomowej PEK_U01, PEK_U02 PEK_U03, PEK_U04

F2 PEK_U01, PEK_U03

ocena z prezentacji referatu

F3 PEK_K01, PEK_K02

aktywność w dyskusji

P = 0,5F1+0,4F2+0,1F3



[405] Dostosowana do tematyki pracy dyplomowej LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[337] Dostosowana do tematyki pracy dyplomowej

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Halina Hotloś, [email protected]

444

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Seminarium dyplomowe




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 S1ZWS_U06, S1ZWS_U07 C1 Se1, Se2 N2-N4 PEK_U02 S1ZWS_U01 C1, C2 Se2-Se5 N1-N3 PEK_U03 S1ZWS_U06 C1, C2 Se3-Se5 N1-N4 PEK_U04 S1ZWS_U06, S1ZWS_U07 C1, C2 Se3-Se5 N1-N3 PEK_K01 - C1-C3 Se2-Se5 N2-N4 PEK_K02 - C3 Se2-Se5 N1-N4


445


KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Wodociągi i kanalizacja Nazwa w języku angielskim: Water supply and sewerage systems Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie



15


60









1. Ma podstawową wiedzę z zakresu hydrauliki 2. Ma szczegółową wiedzę z zakresu systemów wodociągowych i kanalizacyjnych

CELE PRZEDMIOTU C1. Nabycie umiejętności przygotowania dobrze udokumentowanego opracowania związanego z projektowaniem, budową i eksploatacją systemów wodociągowych lub kanalizacyjnych C2. Nabycie umiejętności ustnej prezentacji opracowania z zakresu wodociągów lub kanalizacji C3. Nabycie umiejętności samokształcenia się w zakresie wodociągów i kanalizacji

446

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi przygotować dobrze udokumentowane opracowanie problemu z zakresu

projektowania, budowy i eksploatacji systemów wodociągowych lub kanalizacyjnych

PEK_U02 otrafi przedstawić ustną prezentację opracowania z zakresu wodociągów lub kanalizacji

PEK_U03 Ma umiejętność samokształcenia się, m.in. w celu podnoszenia kompetencji zawodowych w zakresie wodociągów i kanalizacji

Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Rozumie potrzebę uczenia się, posiada umiejętność pracy w grupie PEK_K02 Jest świadomy wpływu sposobu rozwiązania systemu inżynierskiego na jego

użytkowników i środowisko naturalne

TREŚCI PROGRAMOWE


Se1 Wprowadzenie, omówienie harmonogramu seminarium, wydanie tematów

2

Se2 Przygotowanie opracowania, konsultacje 4 Se3 Prezentacja ustna opracowania i dyskusja problemowa. Zaliczenie 9 15 Suma godzin

STOSOWANE NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE N1. Prezentacja ustna N2. Konsultacje N3. Praca własna; przygotowanie opracowania i prezentacji N4. Praca własna; samodzielne studia literaturowe N5. Dyskusja problemowa





F1 PEK_U01, PEK_U03, PEK_K01, PEK_K02

ocena z przygotowania opracowania


ocena z prezentacji ustnej

447


aktywność w dyskusji

P = 0,5F1+0,4F2+0,1F3



[406] Artykuły z czasopism naukowo-technicznych z zakresu wodociągów i kanalizacji LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

[338] Indywidualnie dostosowana do tematyki referatu z zakresu wodociągów i kanalizacji

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) Andrzej Kotowski, [email protected]

448

MACIERZ POWIĄZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Wodociągi i kanalizacja




Cele przedmiotu***




dydaktycznego***

PEK_U01 S1ZWS_U02 C1 Se1 ÷ Se3 N2 ÷ N5 PEK_U02 S1ZWS_U02 C2 Se2, Se3 N1 ÷ N4 PEK_U03 S1ZWS_U03 C3 Se1 ÷ Se3 N1 ÷ N5 PEK_K01 K1IS_K02 C1 ÷ C3 Se1 ÷ Se3 N1 ÷ N5 PEK_K02 K1IS_K01 C1, C2 Se1 ÷ Se3 N2 ÷ N5


449

<tabofcon> Spis Treści Table of Contents ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ A (ID1062) .............................................................................................................................. 2 ANALIZA MATEMATYCZNA 1.1 A (ID1050) ................................................................................................................................................ 8 Analiza matematyczna 2.1 A (ID1065)............................................................................................................................................................... 13 Biologia środowiska 1 (ID375) ........................................................................................................................................................................... 18 Biologia środowiska 2 (ID463) ........................................................................................................................................................................... 23 Bioremediacja (ID305) ........................................................................................................................................................................................ 28 Bioremediacja (ID934) ........................................................................................................................................................................................ 32 Budownictwo (ID554) ......................................................................................................................................................................................... 36 Chemia (ID595) ................................................................................................................................................................................................... 41 Chemia wody (ID143) ....................................................................................................................................................................................... 47 Ekotoksykologia (ID301) .................................................................................................................................................................................... 52 Elementy metod matematycznych w inżynierii środowiska (ID840)................................................................................................................. 57 Fizyka (ID1053).................................................................................................................................................................................................. 61 Gazownictwo (ID134) ......................................................................................................................................................................................... 69 Gospodarka odpadami 1 (ID835) ........................................................................................................................................................................ 74 Gospodarka odpadami 2 (ID836) ........................................................................................................................................................................ 78 Gospodarka surowcami (ID561) ......................................................................................................................................................................... 82 HAŁAS I WIBRACJA 1 (ID180) ...................................................................................................................................................................... 86 Hydrologia i nauka o Ziemi (ID349)................................................................................................................................................................... 90 Informatyczne Podstawy Projektowania (ID591) ............................................................................................................................................... 95 Informatyczne podstawy projektowania - AutoCAD (ID249).......................................................................................................................... 101 Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 1 (ID391) .......................................................................................................................................... 107 Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 2 (ID393) .......................................................................................................................................... 111 Inżynieria Elektryczna (ID790) ......................................................................................................................................................................... 116 Kanalizacja 1 (ID378)........................................................................................................................................................................................ 120 Kanalizacja 2 (ID380)........................................................................................................................................................................................ 125 Kosztorysowanie (ID981).................................................................................................................................................................................. 130 Materiałoznawstwo (ID265).............................................................................................................................................................................. 134 Mechanika i wytrzymałość materiałów (ID431)............................................................................................................................................... 138 Mechanika i wytrzymałość materiałów (ID850)............................................................................................................................................... 142 Mechanika Płynów (ID578) .............................................................................................................................................................................. 147 Metody analizy danych środowiskowych (ID33) ............................................................................................................................................. 153 Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowych (ID290)..................................................................................................... 157 Metody pomiarów i ograniczania emisji związków zapachowych (ID311)..................................................................................................... 161 Mikrobiologia dla inżynierów środowiska (ID302).......................................................................................................................................... 165 Motoryzacja a ochrona środowiska (ID266) ..................................................................................................................................................... 169 Niezawodność wodociągów i kanalizacji (ID207)............................................................................................................................................ 173 Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii (ID219)................................................................................................................................. 178 Ochrona powietrza 1 (ID213)............................................................................................................................................................................ 183 Ochrona powietrza 2 (ID225)............................................................................................................................................................................ 187 Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej (ID481) .............................................................................................................................. 191 Oczyszczanie ścieków 2 (ID163) ..................................................................................................................................................................... 196 Oczyszczanie ścieków 1 (ID162) ...................................................................................................................................................................... 201 Oczyszczanie wody 2 (ID160) ......................................................................................................................................................................... 206 Oczyszczanie wody 1 (ID159) .......................................................................................................................................................................... 210 Odnawialne źródła energii – ekonomika i ochrona środowiska (ID497)............................................................................................. 215 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 1 (ID454)........................................................................................................................................................ 220 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo 2 (ID455)........................................................................................................................................................ 225 Organizacja robót budowlanych (ID552).......................................................................................................................................................... 230 Podstawy automatyki (ID457)........................................................................................................................................................................... 234 Rola biologii w inżynierii środowiska (ID848) ................................................................................................................................... 238 Rysunek techniczny i geometria wykreślna (ID429) ........................................................................................................................................ 243 Urządzenia mechaniczne w Inżynierii Środowiska (ID272) ............................................................................................................................ 248 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 1 (ID40) ............................................................................................................................................... 254 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 2 (ID47) ............................................................................................................................................... 259 Wodociągi 1 (ID433)......................................................................................................................................................................................... 264 Wodociągi 2 (ID444)......................................................................................................................................................................................... 268 Wybrane zagadnienia z oczyszczania ścieków (ID889) ................................................................................................................................... 272 Inżynieria ochrony atmosfery Laboratorium oczyszczania gazów (ID203)...................................................................................................................................................... 276 Ocena oddziaływania na środowisko (ID227) .................................................................................................................................................. 281 Ochrona atmosfery a OZE (ID968) ................................................................................................................................................................... 285 Oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń gazowych (ID246).............................................................................................................................. 289 Odpylanie gazów (ID206) ................................................................................................................................................................................ 294 Ograniczenie emisji dwutlenku węgla (ID208)................................................................................................................................................ 298 Ograniczenie emisji dwutlenku węgla (ID245)................................................................................................................................................ 303 Pomiary i analiza zanieczyszczeń powietrza (ID251)....................................................................................................................................... 308 Procesy jednostkowe w ochronie powietrza (ID210) ....................................................................................................................................... 314 Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery (ID360) ......................................................................................................................................... 319 Seminarium dyplomowe (ID247)...................................................................................................................................................................... 324 Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza (ID215) .................................................................................................................. 328

451

452

Klimatyzacja, Ogrzewnictwo i Instalacje Sanitarne Automatyzacja w ogrzewnictwie i klimatyzacji (ID456) ................................................................................................................................. 333 CHŁODNICTWO (ID253)................................................................................................................................................................................ 337 Ciepłownictwo 1 (ID453) .................................................................................................................................................................................. 341 Ciepłownictwo 2 (ID447) .................................................................................................................................................................................. 347 Ekonomika gospodarki cieplnej (ID441) .......................................................................................................................................................... 351 HAŁAS I WIBRACJA 2 (ID223) ..................................................................................................................................................................... 355 Instalacje i urządzenia gazowe (ID404) ............................................................................................................................................................ 359 Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 3 (ID402) .......................................................................................................................................... 364 Niekonwencjonalne źródła energii (ID437) ...................................................................................................................................................... 369 Uzdrowiska i zakłady odnowy biologicznej (ID406) ....................................................................................................................................... 373 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 3 (ID224) ............................................................................................................................................. 378 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA PRZEMYSŁOWA (ID248) ................................................................................................................ 382 WENTYLACJA ODDYMIAJĄCA (ID258).................................................................................................................................................... 387 Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków i zagospodarowanie odpadów Chemia gleby i odpadów (ID594) ..................................................................................................................................................................... 391 Gospodarka odpadami komunalnymi (ID550).................................................................................................................................................. 396 Gospodarka osadami (ID140)........................................................................................................................................................................... 400 Gospodarka wodna w przemyśle (ID209)......................................................................................................................................................... 405 Hydrogeologia i ujęcia wody (ID352)............................................................................................................................................................... 410 Ochrona wód (ID139)....................................................................................................................................................................................... 415 Oczyszczanie ścieków 3 (ID164) ..................................................................................................................................................................... 420 Oczyszczanie wody 3 (ID161) .......................................................................................................................................................................... 425 Odwadnianie obiektów i wykopów budowlanych (ID109) .............................................................................................................................. 429 Praca dyplomowa inżynierska (ID904) ............................................................................................................................................................. 434 Procesy membranowe (ID142).......................................................................................................................................................................... 438 Seminarium dyplomowe (ID221)...................................................................................................................................................................... 442 Wodociągi i kanalizacja (ID396)....................................................................................................................................................................... 446

przewodnik po przedmiocie

Documents