SALDIRGANLIKÖFKE

DR. EMRE MÜEZZİN

ULUSLARARASI KIBRIS ÜNİVERSİTESİ

ÖFKE

Engellenme, saldırıya uğrama, tehdit edilme, yoksun bırakılma, kısıtlanma vb. gibi durumlarda hissedilen oldukça negatif bir duygudur.

SALDIRGANLIK

Öfke, düşmanlık, rekabet, engellenme, korku gibi durumlardan kaynaklanan ve karşısındakine zarar vermeyi, onu durdurmayı, ona engel olmayı ya da kendini korumayı hedefleyen fiziksel, sözel veya sembolik her türlü davranıştır.

ÖFKE NEDİR?İstek ve İhtiyaçlarımız Karşılanmadığında •Onaylanmaya

•Korunmaya•Dikkat ve ilgi çekmeye•Hayranlık uyandırmaya•Sevme/sevilmeye•Saygıya (önemli bulunmaya)•Başarılı olmaya•Güvende Olmaya•Kendine güvenmeye•Bağımlılığa•Bağımsızlığa

ÖFKE

Aşağılayıcı sözlerAlayKötü söylentilerFiziksel

SaldırıVurma, itme

Bastırma, İnkar

Kabul etmebağışlama

Kendine zarar verme

5

Öfkemizi kontrol edemediğimizde olumsuz sonuçlarını görmeye başlarız. Bunlar; fizyolojik, düşünsel ve davranışsal boyutta yaşanır.

1- Fizyolojik Tepkiler :

- Kan şekerinin yükselmesi- Nabzın ve kan basıncının

artması- Sık sık ve zor nefes alma- Baş ağrısı- Kas ağrıları, sırt, boyun

ağrıları gibi

2- Zihinsel Tepkiler :

- Konsantrasyon bozukluğu- Düşük performans- Unutkanlık- Uykusuzluk - Dikkatsizlik

3- Davranışsal Tepkiler - Madde bağımlılığı- Huzursuzluk- Acelecilik- İlaç kullanımı- Aşırı yemek yeme- Saldırganlık

ÖFKE UYGUN ŞEKİLDE İFADE EDİLMEDİĞİNDE!!!

• Baş ağrısı• Mide rahatsızlıkları• Solunum problemleri• Cilt problemleri• Dolaşım problemleri• Var olan fiziksel rahatsızlıkların kötüleşmesi• Duygusal problemler

Öfke ile Birlikte….KIZGINLIK

KAYGI

KİN

NEFRET

DÜŞMANLIK

İNTİKAM

BAĞIRMADuyguları yaşarız…

ÖFKE

HİDDET

SALDIRGANLIK

Saldırganlık• Saldırganlık, doğuştan beraberimizde getirdiğimiz bir

içgüdümüzdür. • İnsanda var olan saldırganlık yok olmaz veya tümüyle

bastırılamaz, ancak biçim değiştirir.

• Kişinin eğitilmesi, bir bakıma yapısında var olan bu saldırganlığın yumuşatılması ve olumlu yollara aktarılması sağlanmalıdır.

SALDIRGANLIĞIN NEDENLERİ

1- Saldırgan davranışların ebeveynler tarafından ödüllendirilmesiGeleneksel kültürün erkek çocuğun saldırganlığını onaylaması

(Ör: Parkta iki çocuk birbirini döver. Biri daha çok dayak yerse, annesinin çocuğunun kendisini savunamadığı düşüncesiyle üzülmesi)

2- Çocuğun yetişkinlerden katı ceza, anlayışsızlık ve yetersiz sevgi görmesi

3- Babanın uzun süreli yokluğunda, annenin sürekli çocuğun etrafında olmasıyla ortaya çıkan ortam

4- TV. ve kitle iletişim araçlarının olumsuz etkisi (örn. Kurtlar Vadisi)

5- Ana-baba tutumlarının olumsuzluğu, çocukla aralarındaki iletişimin iyi olmaması

6- Çocuğun ana-babasından dayak yemesi

7- Beyin zarı iltihabı, beyin zedelenmesi gibi fizyolojik sorunlar

HATALI ANNE BABA TUTUMLARI

Çocuğun davranışını gereksiz yere engellemek

     Çocuğun davranış ve isteklerini eleştirmek ve alay etmek

      Çocuğu sık sık cezalandırmak

ERGENLİK DÖNEMİ(Öfke ve Saldırganlık)

• Davranım bozukluğu gösteren  gençler sosyal ve duygusal problemleri yoğun olarak yaşarlar.

• Öfke, saldırganlık, arkadaş ilişkilerinde problemler zaman zaman

gözlemlenen davranışlardır. 

• Ancak bu davranışlar kısa sürelidir ve sıklıkla tekrar etmez.

• Bu durumu ergenlerin alışkanlık haline getirmemesi için bir uzmandan yardım almakta fayda vardır.

     

ÖFKEYİ YÖNETİMİ

ÖFKEYİ YÖNETMEGEVŞEME EĞİTİMİ

• Derin Nefes Alma Alıştırmaları• Aşamalı Kas Gevşemesi• Rahatlatıcı Görsel Hayaller• Dikkati Kaydırma

ÖFKELİ İSENİZ…•DERİN NEFES ALIN ÖFKE TEPKİSİ VERMEDEN ÖNCE EN AZ 10 DEFA DERİN NEFES ALIP VERİN, SONRA TEPKİ VERİN…

ÇATIŞMA ORTAMINDAN BİR SÜRE UZAKLAŞIN…

TARTIŞMAYI ERTELEYİN…

KOŞUN…ENERJİNİZİ BOŞALTIN…

İŞİ KOMİKLİĞE VURUN, GÜLÜN,KAHKAHA ATIN…FİLM İZLEYİN…

BİR MEŞGULİYET BULUN…

ÖFKELENMEYİN!... AFFEDİN!...İntikam alıp da sonunda pişman olmaktansa, affedip de pişman olmak daha iyidir.Affetmek güçlüyü daha güçlü yapar.

SALDIRGAN DAVRANIŞLARI

ÖNLEME

1- Her şeyden önce ana-baba çocuğa saldırganlık modeli olmamalıdır. (Evde dayak yiyen bir çocuk varsa kardeşini dövüyor. Kardeşi yoksa okulda en ufak bir sorunda arkadaşına vuruyor. Yada hayvanlara eziyet ediyor.) Çünkü dayak herkes için olumsuz duygular yaratır.

2- Çok fazla saldırgan davranışlara tolerans gösterilmemelidir.

Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemeli ve onun bu davranışının istenmeyen bir davranış olduğu hemengösterilmelidir.

3- Saldırgan davranışlar kesinlikle dayakla cezalandırılmamalıdır.

Ana-babanın ilgisi sevgisi azaldığında ve fiziksel cezalar uzun süre devam ettiğinde, çocukta saldırgan, asi, sorumsuz davranışlar gelişir. Saldırgan davranışlar ortaya çıktığında, yetişkinler sakin davranmalı, anormal duygusal tepkiler yerine ben dilini kullanmalıdır. (Böyle davrandığın için üzüldüm) Dayak saldırgan davranışın hemen bitiminde uygulandığı zaman, onun hemen kesilmesini sağlayabilir ancak, çocukta düşmanca duygular geliştirir.

4- Çocuk gergin ve sinirliyken onunla tartışmamalı, sakinleşmesini beklemeli ve daha sonra davranışı ile ilgili konuşulmalıdır.

5- Çocuğa sosyal olgunluğuna uygun çeşitli sorumluluklar verilmeli, başarabileceği kadarıyla bir çok şeyleri başlatıp, bitirmesi sağlanmalıdır. Çocuk başarma duygusunu yaşamalıdır.

6- Çocuğa bu davranışın dezavantajları gösterilmelidir. Saldırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini, istediği şeyleri kaybettiğini görmeli ve yaşamalıdır.

7- Olumlu davranışı pekiştirme: Ana-baba ve diğer yetişkinler çocuğun olumlu davranışını görüp, olumsuz davranışı görmezlikten gelmelidir. Çocuk bu davranışı yapmadığında sözel olarak ödüllendirilmelidir.

8- Çocuğun dışarıda oynamasına izin verme, bu çocuğun gerilimini azaltır ve enerjisini boşaltma imkanı sağlar.

9- Saldırgan davranış diğer çocukların güvenliğini ciddi bir şekilde tehdit etmedikçe bu davranışın üstünde durmamak gerekir.

10- Kendi kendine konuşma: Çocuk oldukça dürtüsel davranıyorsa ve onun bu yönünü kontrol etmede güçlük yaşanıyorsa; çocuğa başkalarına vuracağı zaman, kendi kendini engelleyici cümleler söylemesi öğretilebilir. Örn: 10 a kadar say ve ona vurma gibi.

11- TV, bilgisayar ve sosyal medyadaki şiddet içeren programları seyretmesi engellenmelidir.

12- Kızgınlıktan kurtulmak için alternatifler bulunabilir.

Örn. Yumruklanabilen kil, çakılabilen çiviler, resim çizme, boyama çocuğun kızgınlık duygularını kontrol altına almayı sağlayabilir. Ayrıca futbol, basketbol gibi sporlar kabul gören çıkış yollarıdır.

13- Her yaş ve dönemde çocuğun temel ihtiyaçları zamanında yerine getirilmelidir.

PEKİ YA BİZ !!!

SÜREKLİ ÖFKE ÖLÇEĞİ ve ÖFKE İFADE TARZI ÖLÇEĞİ

SALDIRGANLIKÖFKE

DR. EMRE MÜEZZİNTeşekkür ederim….

ULUSLARARASI KIBRIS ÜNİVERSİTESİemuezzin@ciu.edu.tr