ก รสนับสนุนและก รบริห รองค์ก ร...

รายงานการวจย

18 FDA Journal : May-August 2014

บทคดยอ

การศกษาครงนเปนการวจยเชงพรรณนาแบบภาคตดขวาง (Cross–sectional Descriptive

Research) มวตถประสงคเพอศกษาการสนบสนนและการบรหารองคการทมผลตอการปฏบตงานสขาภบาล

อาหารของเจาหนาทสาธารณสข ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม ประชากรในการศกษา คอ

เจาหนาทสาธารณสข ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม จำานวน 143 คน เกบขอมลระหวาง

เดอนเมษายน 2556 ถงมนาคม 2557 โดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยาง 98 คน สมตวอยางโดยวธ

Simple Random Sampling สถตทใชวเคราะหขอมล คอ สถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน คามธยฐาน คาตำาสด คาสงสด และสถตเชงอนมาน ไดแก Pearson’s Product

Moment Correlation Coefficient และ Stepwise Multiple Regression Analysis

ผลการศกษาพบวา ตวแปรอสระทมผลตอการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม ไดแก การบรหาร เรองการควบคมกำากบโดยกำาหนดใหม

การเปรยบเทยบผลการดำาเนนงานกบเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย (p–value < 0.001) การบรหาร

เรองการวางแผนโดยมการนำาปญหาจากการปฏบตงานมากำาหนดไวในแผนงานเพอปองกนการเกดปญหา

ซำาซอนและเปนการพฒนาขอบกพรองในการดำาเนนงานสขาภบาลอาหารใหดยงขน (p–value = 0.003)

ดงนน จงกลาวไดวาตวแปรอสระทง 2 ตวแปร สามารถรวมกนพยากรณการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

ของเจาหนาทสาธารณสข ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม ไดรอยละ 70.1 ปญหาอปสรรคทพบ

สวนใหญ คอ การสนบสนนจากองคการ คอ ดานคนหรอบคลากร รอยละ 46.9

คำ�สำ�คญ การปฏบตงานสขาภบาลอาหาร การสนบสนนจากองคการ องคกรปกครองสวนทองถน

สวรย เมตตาพล1 ประจกร บวผน2 พรทพย คำาพอ2

1เทศบาลเมองชยภม2มหาวทยาลยขอนแกน

ก�รสนบสนนและก�รบรห�รองคก�รทมผลตอก�รปฏบตง�นสข�ภบ�ลอ�ห�รของเจ�หน�ทส�ธ�รณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม

ORGANIZATION SUPPORT AND MANAGEMENT

EFFECTED TO FOOD SANITATION PERFORMANCE OF PUBLIC HEALTH OFFICERS

IN LOCAL GOVERNMENT CHAIYAPHUM PROVINCE


19วารสารอาหารและยา ฉบบเดอนพฤษภาคม-สงหาคม 2557

Abstract

This cross–sectional descriptive research has been processed with the objective of

studying organizational support and organization management that affected to food sanitation

performance of public health officers in local government Chaiyaphum province. Population

were 143 public health officers in local government Chaiyaphum province. Collecting data

between April 2013–March 2014 from 98 samples (n=98), selected by simple random sampling.

The data were analyzed by descriptive statistics were percentage, mean, standard deviation,

median, minimum and maximum. Inferential statistics were Pearson's product moment

correlation coefficient and Stepwise multiple regression analysis.

The results have been found that the independent variables resulting the food

sanitation performance of public health officers in local government Chaiyaphum province

were personal organization support, management controlling this requires a comparison of

the performance of the benchmark of the Department of Health. (p–value < 0.001) and

organization support, management planning application of the operations defined in the plan

to prevent duplication issues and develop defects in operation and better sanitation. (p–value

= 0.003) these 2 factors could together predict the performance of food sanitation performance

of public health officers in local government Chaiyaphum province as 70.1 percentage.

The most finding problem and obstacle was 46.9 percent of personal organizational support.

Keywords: Food sanitation performance, Organizational support, Local government

กบการสรางกระบวนการการมสวนรวมของทกภาคสวน

ในสงคม มงเนนการสรางหลกประกนและการจดบรการ

ทครอบคลม เปนธรรม เหนคณคาของการสรางสมพนธ

ทดระหวางผใหและผรบบรการ(1) ในการน กระทรวง

สาธารณสขซงไดดำาเนนงานดานอาหารปลอดภยมาอยาง

ตอเนอง ไดจดทำากรอบนโยบายยทธศาสตรดานความ

ปลอดภยอาหารและโภชนาการ พ.ศ. 2555–2559

ความเสยงทเกดจากการบรโภคอาหารและพฤตกรรม

ในการดำารงชวตของประชาชนในปจจบน ไมวาจะอยใน

สงคมเมองหรอชนบท มรปแบบทเปลยนไปจากอดต

บทนำ�

าหารและโภชนาการเปนปจจยพนฐานหลก

ทมความสำาคญสำาหรบการดำารงชวต

ของมนษย เปนประเดนททกประเทศทวโลกใหความสนใจ

สำาหรบประเทศไทยในแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท

11 (พ.ศ. 2555–2559) ไดกำาหนดใหหนวยงานทเกยวของ

รวมทงภาคเครอขายดานสขภาพใชแผนพฒนาสขภาพ

แหงชาตฉบบดงกลาวเปนกรอบชนำาทศทางการพฒนา

ดานสขภาพของประเทศ ซงหลกการทสำาคญ คอ มงพฒนา

ภายใตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรางเอกภาพ และ

ธรรมาภบาลในการอภบาลระบบสขภาพ ใหความสำาคญ

อ



ประชาชนสวนใหญมการใชชวตทเรงรบไมมเวลา จบจาย

สนคาอาหารสดมาประกอบและปรงอาหารรบประทานเอง

ในครวเรอนตองการความสะดวกในการเตรยมและ

บรโภคมากขน จงสงผลใหมจำานวนสถานประกอบการ

อาหารเพมขน โดยทไมไดคำานงถงสขลกษณะของการ

เตรยมและปรงอาหารอยางเหมาะสม ซงเปนปจจยหนง

ทสำาคญทสงผลใหอตราปวยจากโรคอจจาระรวงเฉยบพลน

(Acute Diarrhoea) และโรคอาหารเปนพษ (Food

Poisoning) ป 2556 (ขอมลระหวาง 1 มกราคม–

14 ตลาคม 2556) ยงพบวา มอตราปวยสง คอ 170

ตอแสนประชากร เสยชวต 1 ราย พบอตราปวยสงสด

ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เทากบ 272.69 ตอแสน

ประชากร(2) สำานกงานสาธารณสขจงหวดชยภมจงไดนำา

ประเดนและพนธกจของกระทรวงสาธารณสข มากำาหนด

สเปาหมาย “ภาระโรคจากอาหารและโภชนาการลดลง”

โดยนำายทธศาสตรไปส การปฏบต 6 ยทธศาสตร

ซงยทธศาสตรท 2 การพฒนาระบบงานดานความปลอดภย

อาหารและโภชนาการของภาครฐและทองถนอยางเปน

ระบบ(3) ซงเปนยทธศาสตรทใหความสำาคญเกยวกบ

ดานอาหารปลอดภย โดยองคกรปกครองสวนทองถน

จะตองมการจดทำาแผนงาน โครงการตลอดจนการจดสรร

งบประมาณเพอสรางเสรมสขภาพอนามยใหปลอดภย

จากภยคกคามสขภาพ ภายใตบรบทการเปลยนแปลง

โดยมงเนนการกระจายอำานาจราชการสวนกลางลงส

หนวยงานองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญต

กำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกร

ปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 โดยการปฏบตงานดาน

สขาภบาลอาหาร สำาหรบองคกรปกครองสวนทองถน

ประกอบดวยกจกรรม 5 ดาน ไดแก 1) ดานการรบรอง

สถานประกอบกจการดานอาหาร 2) ดานการพฒนา

ศกยภาพผประกอบกจการ ผสมผสอาหารและเจาหนาท

3) ดานกระบวนงานรองเรยนสถานประกอบกจการ

4) ดานการเฝาระวงดานสขาภบาลอาหาร และ 5) ดาน

การสอสารสาธารณะ(4) ดงนน องคกรปกครองสวนทองถน

จงมบทบาทในการดแลและมความใกลชดกบประชาชน

มากยงขน โดยเฉพาะดานความเปนอยและดานสขภาพ

อนามย รวมถงความปลอดภยทางดานอาหารและนำา

ซงกรมอนามย กระทรวงสาธารณสขได สนบสนน

ใหองคกรปกครองสวนทองถน มการพฒนามาตรฐาน

สถานประกอบการอาหารใหไดมาตรฐาน “อาหารสะอาด

รสชาตอรอย” ตามหลกการทำางานนนมปจจยหลายอยาง

เขามาเกยวของและไดมแนวคดทฤษฏเกยวกบปจจย

ทมผลตอการปฏบตงานของบคลากร ทกลาววาปจจย

ทสนบสนนและมผลตอการปฏบตงานของบคลากร

ในองคการ ยงคงมคณลกษณะสวนบคคล (Individual

Attributes) อนไดแก ความสามารถ ลกษณะของประชากร

จตวทยา และความพยายามของบคคลทมตองานทรบผดชอบ

(Work Effort)(5) นอกจากนการไดรบการสนบสนนจาก

องคการยงสงเสรมใหการปฏบตดขน ซงจำาเปนจะตองอาศย

การบรหาร (Management) ทด เพอทำาใหงานสำาเรจลลวง

ตามวตถประสงคทตงไว โดยความสำาเรจดานการบรหาร

มปจจยพนฐานทสำาคญประกอบดวย 4 ดาน ไดแก ดานคน

หรอบคลากร (Man) ดานงบประมาณหรอเงน (Money)

ดานวสดอปกรณหรอเครองมอเครองใช (Material) และ

ดานการบรหาร (Management) หรอเรยกวา 4 M’s

เพอใหองคการประสบความสำาเรจ(6) จะเหนไดวาบคคล

จะปฏบตงานไดนน จงมปจจยหลายอยางมาเกยวของ

ทงคณลกษณะสวนบคคลและการสนบสนนจากองคการ

เพอใหประชาชนไดบรโภคอาหารทสะอาดและปลอดภย

ไดมการศกษาการนำานโยบายความปลอดภยดานอาหาร

ไปปฏบตขององคกรปกครองสวนทองถน : กรณจงหวดตรง

ป 2554 ของ พาสนา ชมกลน พบวา หนวยงานทรบผดชอบ

จะตองจดใหมการจดการดานเฝาระวงและวางแผน

การดำาเนนงานใหเกดความตอเนองยงยน(7) และพบวา

ผบรหารรวมถงเจาหนาทผรบผดชอบงานดานอาหาร

ปลอดภยขององคกรปกครองสวนทองถน มความร

และประสบการณในการจดการใหเกดอาหารปลอดภย

อยในระดบดถงดมาก มการนำานโยบายไปปฏบต ทศนคต

และพฤตกรรมการปฏบตทงผบรหารและผรบผดชอบ

งานอาหารปลอดภยเปนปจจยทสนบสนนใหมการนำานโยบาย



ไปปฏบตใหประสบผลสำาเรจอยางมประสทธภาพและยงยน(8)

จงหวดชยภม มองคกรปกครองสวนทองถนทงหมด

จำานวน 143 แหง(9) ดงนนจงไดนำานโยบายความปลอดภย

ดานอาหาร (Food Safety) มาใชในการควบคมมาตรฐาน

การดำาเนนงานสขาภบาลอาหารและใหมระบบการดแล

ควบคมตรวจสอบคณภาพความปลอดภยดานอาหาร

โดยมการแตงตงคณะกรรมการ และคณะทำางานศนย

ปฏบตการเฝาระวงความปลอดภยดานอาหาร จงหวด

ชยภมขน เพอใหการดำาเนนงานเกดความตอเนอง

และยงยน(10) จากผลการดำาเนนงานตรวจสารปนเปอน

ในอาหารและนำาเมอป พ.ศ. 2551 ของเจาหนาทผรบผดชอบ

และหนวยตรวจสารปนเปอนเคลอนท เขต 14 นครราชสมา

ซงรบผดชอบพนท 4 จงหวด คอ นครราชสมา ชยภม

บรรมย และสรนทร ตรวจพบสารฆาแมลงตกคางในผก

และผลไมทจำาหนายในพนทจงหวดชยภมในระดบทเปน

อนตรายตอสขภาพ ในพรกสด รอยละ 23.45 สารกนรา

รอยละ 4.65 และฟอรมาลน รอยละ 4.35(11) จากปญหา

ดงกลาวขางตน ผศกษาจงมความสนใจทจะศกษาวา

การสนบสนนและการบรหารองคการมผลตอการปฏบต

งานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสขในองคกร

ปกครองสวนทองถน จงหวดชยภมหรอไม รวมถงทราบ

ปญหา อปสรรคตลอดจนขอเสนอแนะ เพอนำาผล

การศกษาไปประยกตใชกบหนวยงานทเกยวของตลอด

จนเปนแนวทางในการใหการสนบสนนจากองคกร

ปกครองสวนทองถนแกเจาหนาทสาธารณสขทปฏบตงาน

ดานสขาภบาลอาหารในองคกรปกครองสวนทองถน

ตอไป

วตถประสงค

เพ อศกษาการสนบสนนและการบรหาร

จากองคการทมผลตอการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

ของเจาหนาทสาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดชยภม ตลอดจนปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

ในการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม เพอนำาไป

พฒนางานดานสขาภบาลอาหารใหเกดความตอเนอง

และยงยน

สมมตฐ�นก�รศกษ�

การสนบสนนและการบรหารจากองคการมผล

ตอการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม

ภาพท 1 กรอบแนวคดการศกษาการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม



ขอบเขตก�รศกษ�

การศกษาครงนเปนการศกษาการสนบสนน

และการบรหารจากองคการทมผลตอปฏบตงานสขาภบาล

อาหารของเจาหนาทสาธารณสข ในองคกรปกครอง

สวนทองถน จงหวดชยภม ประชากร คอ เจาหนาท

สาธารณสขทรบผดชอบงานสขาภบาลอาหารในองคกร

ปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม จำานวน 143 คน

ระยะเวลาในการศกษา ระหวางเดอนเมษายน 2556 ถง

เดอนมนาคม 2557

นย�มศพททใชในก�รศกษ�

การสนบสนนจากองคการ หมายถง องคประกอบ

ทางดานการบรหารองคกรทนำามาชวยสนบสนน สงเสรม

การปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม ประกอบดวย

ดานคนหรอบคลากร ดานงบประมาณหรอเงน ดานวสด

อปกรณหรอเครองมอเครองใชและดานการบรหาร

การปฏบตงานสขาภบาลอาหาร หมายถง

การดำาเนนการควบคมสงแวดลอม บคคลทเกยวของกบ

กจกรรมประกอบ ปรงอาหาร เพอทำาใหอาหารสะอาด

ปลอดภย ปราศจากเชอโรค และสารเคมทปนเปอนทอาจ

เปนอนตรายตอรางกาย สขอนามยรวมถงการดำารงชวต

ของผบรโภค โดยปฏบตงานสขาภบาลอาหาร ประกอบดวย

ดานการรบรองสถานประกอบกจการอาหาร ดานการพฒนา

ศกยภาพผประกอบกจการ/ผสมผสอาหาร และเจาหนาท

ดานงานรองเรยนสถานประกอบกจ ดานการเฝาระวง

ดานสขาภบาลอาหารและดานการสอสารสาธารณะ

เจาหนาทสาธารณสข หมายถง เจาหนาท

ทรบผดชอบและปฏบตงานดานอาหารปลอดภย สงกด

องคกรปกครองสวนทองถน ในจงหวดชยภม ประกอบดวย

นกวชาการสขาภบาล สงกดกองสาธารณสขและสงแวดลอม

หรอเจาหนาททไดรบมอบหมายใหปฏบตงานสขาภบาล

อาหารทผบงคบบญชาแตงตง โดยปฏบตหนาทเกยวกบ

การสงเสรมและพฒนาการสขาภบาลอาหาร

วธก�รศกษ�

รปแบบการวจย เปนการวจยเชงพรรณนา

(Descriptive Research) มการเกบขอมลทงเชงปรมาณ

และเชงคณภาพ โดยวธการสำารวจแบบภาคตดขวาง

(Cross–sectional Study)

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร คอ เจาหนาทสาธารณสขผรบผดชอบ

หรอปฏบตงานดานสขาภบาลอาหาร สงกดองคกรปกครอง

สวนทองถน จงหวดชยภม ปงบประมาณ พ.ศ. 2556

จำานวน 143 คน

กลมตวอยาง คอ เจาหนาทสาธารณสขผรบผดชอบ

หรอปฏบตงานดานสขาภบาลอาหาร สงกดองคกรปกครอง

สวนทองถน จากการสมตวอยางแบบงาย (Simple

Random Sampling) จำานวน 98 คน

ขนาดตวอยาง โดยการคำานวณขนาดตวอยาง

เพอประมาณคาเฉลยของประชากรในกรณททราบจำานวน

ของประชากร(12) จากสตร

n = NZ2

α2 σ2

e2 (N – 1) + Z2α2 σ2

เมอกำาหนดให n = จำานวนขนาดตวอยาง

N = ประชากรทศกษา

Z2α2

= คามาตรฐานใตโคงปกตทระดบ

ความเชอมนท 95 % (NZ2α2 หรอ Z0.025 = 1.96)

e = คาความคลาดเคลอนทยอมรบ

ไดทยอมใหเกดขน ซงในการศกษาครงน ผวจยกำาหนดให

ความคลาดเคลอนของคาเฉลยทศกษาจากกลมตวอยาง

แตกตางจากคาเฉลยของประชากรเทากบ 0.05

σ = คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ไดจาก

การทดลองใชเครองมอ มคาเทากบ 0.45



เครองมอทใชในการศกษา ขอมลเชงปรมาณ

เกบรวบรวมโดยแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา

(Rating Scale) มคำาตอบใหเลอกตอบได 5 ระดบ คอ

5, 4, 3, 2 และ 1

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ประกอบดวย

สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก

รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คามธยฐาน

คาตำาสด คาสงสด และสถตเชงอนมาน (Inferential

Statistics) ใชสถต Pearson’s Product Moment

Correlation Coefficient และ Stepwise Multiple

Regression Analysis

ผลก�รศกษ�

1. คณลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง

พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง

จำานวน 69 คน (รอยละ 70.4) อายระหวาง 31–40 ป

จำานวน 58 คน (รอยละ 59.2) อายเฉลย 36.86 ป

(S.D. = 7.31) อายตำาสด 21 ป และอายสงสด 56 ป

สถานภาพสมรส (ค) จำานวน 60 คน (รอยละ 61.2) ระดบ

การศกษาสงสดปรญญาตรหรอเทยบเทา จำานวน 61 คน

(รอยละ 62.2) รายไดเฉลยตอเดอน 10,001–20,000 บาท

(รอยละ 62.2) รายไดตำาสด 9,000 บา ท รายไดสงสด

50,000 บาท และระยะเวลาในการปฏบ ตงาน

ดานสขาภบาลอาหารในองคกรปกครองสวนทองถน

< 5 ป จำานวน 48 คน (รอยละ 49.0) ระยะเวลาเฉลย

6 ป (S.D. = 3.72) คามธยฐาน 6 ป ระยะเวลาปฏบตงาน

ตำาสด 1 ป และระยะเวลาการปฏบตงานสงสด 16 ป

รายละเอยดตามตารางท 1

ตารางท 1 จำานวน รอยละ คณลกษณะสวนบคคลของ

เจาหนาทสาธารณสขในองคกรปกครอง

สวน ทองถน จงหวดชยภม

คณลกษณะสวนบคคลจำานวน(n=98)

รอยละ

เพศ

ชาย

หญง

29

69

29.6

70.4

อาย (ป)

20–30 ป

31–40 ป

41–50 ป

51–60 ป

Mean = 36.86 ป, S.D. = 7.31 ป,

Minimum = 21 ป, Maximum = 56 ป

16

58

18

6

16.3

59.2

18.4

6.1

สถานภาพสมรส

โสด

ค

หมาย/หยา/แยกกนอย

29

60

9

29.6

61.2

9.2

ระดบการศกษา

ตำากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา

ปรญญาตรหรอเทยบเทา

ปรญญาโทหรอสงกวา

9

61

28

9.2

62.2

28.6

รายไดเฉลย/เดอน

<10,000 บาท

10,001–20,000 บาท

20,001–30,000 บาท

30,001–40,000 บาท

>40,000 บาท

Mean = 19,824.98 บาท, S.D. = 5,997.53 บาท,

Minimum = 9,000 บาท, Maximum = 50,000 บาท

3

61

30

3

1

3.1

62.2

30.6

3.1

1.0

ระยะเวลาในการปฏบตงานดานสขาภบาลอาหารในองคกรปกครองสวนทองถน (ป)

<5 ป

6–10 ป

11–15 ป

>16 ป

Mean = 6 ป, Median = 6 ป, S.D. = 3.72 ป

Minimum = 1 ป, Maximum = 16 ป

48

42

5

3

49.0

42.9

5.1

3.1



ตารางท 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการ

แปลผลระดบการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

ของเจาหนาทสาธารณสขในองคกรปกครอง

สวนทองถน จงหวดชยภม

การปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

ระดบการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

(n=98) การแปลผล

Mean S.D.

1. ดานการรบรองสถานประกอบกจการดานอาหาร

2. ดานการพฒนาศกยภาพผประกอบการกจการ/

ผสมผสอาหาร และเจาหนาท

3. ดานกระบวนงานรองเรยนสถานประกอบกจการ

4 ดานการเฝาระวงดานสขาภบาลอาหาร

5. ดานการสอสารสาธารณะ

3.46

3.32

3.42

3.38

3.40

0.85

0.88

0.88

0.77

0.77

ปานกลาง





ภาพรวมการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร 3.40 0.76 ปานกลาง

4. การสนบสนนและการบรหารจากองคการ

ทมความสมพนธกบการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

4.1 การสนบสนนจากองคการ พบวา

ภาพรวมมความสมพนธระดบสงทางบวกกบการปฏบตงาน

สขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสขในองคกร

ปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม อยางมนยสำาคญ

ทางสถต (r = 0.803, p–value < 0.001) สวนการสนบสนน

จากองคการ ดานคนหรอบคลากร ดานงบประมาณ

หรอเงนและดานวสดอปกรณหรอเครองมอใช มความสมพนธ

ระดบปานกลาง อยางมนยสำาคญทางสถต (r = 0.627,

p–value < 0.001, r = 0.638, p–value < 0.001

และ r = 0.590, p–value < 0.001 ตามลำาดบ)

ตามตารางท 4

4.2 การบรหารองคการ มความสมพนธ

ระดบสงกบการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาท

สาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม

อยางมนยสำาคญทางสถต (r = 0.824, p–value < 0.001)

2. ระดบการสนบสนนจากองคการ

พบวา ภาพรวมกลมตวอยางมการสนบสนนจาก

องคการอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา

อยในระดบมากทง 4 ดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ

ดานคนหรอบคลากร รองลงมา คอ ดานงบประมาณ

หรอเงน ตามลำาดบ สวนดานทมคาเฉลยนอยสด คอ

ดานการจดองคการ ตามตารางท 2

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการ

แปลผลระดบการสนบสนนและการบรหาร

จากองคการของเจาหนาทสาธารณสขใน

องคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม

การสนบสนนและการบรหารจากองคการ Mean S.D. การแปลผล

การสนบสนนดานคนหรอบคลากรดานงบประมาณหรอเงนดานวสด อปกรณหรอเครองมอเครองใช

3.763.733.66

0.670.640.72

มากมากมาก

ดานการบรหารการวางแผนการจดองคการการอำานวยการการควบคมกำากบ

3.583.713.453.583.58

0.670.610.700.750.85

มากมาก

ปานกลางมากมาก

3. ระดบการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร

พบวา ภาพรวมกลมตวอยางมการปฏบตงาน

อยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานพบวา ทงหมด

อยในระดบปานกลางเชนกนและดานทมคาเฉลยมากทสด

ไดแก ดานการรบรองสถานประกอบกจการ รองลงมา

คอ ดานงานรองเรยนสถานประกอบกจการ ตามลำาดบ

สวนดานทมคาเฉลยนอยทสด คอ ดานการพฒนาศกยภาพ

ผประกอบการกจการ/ผสมผสอาหาร และเจาหนาท

ตามตารางท 3



ตารางท 4 สมประสทธสหสมพนธของเพยรสนระหวาง

การสนบสนนและการบรหารจากองคการ

ทมความสมพนธกบปฏบตงานสขาภบาลอาหาร



การสนบสนนจากองคการและการบรหาร

การสนบสนนและการบรหารองคการ

ทมผลตอปฏบตงานสขาภบาลอาหารของ

เจาหนาทสาธารณสขในองคกรปกครอง


สมประสทธ

สหสมพนธ

ของเพยรสน (r)

p–valueระดบ

ความสมพนธ

ภาพรวมของการสนบสนนจากองคการ

ดานคนหรอบคลากร

ดานงบประมาณหรอเงน

ดานวสดอปกรณหรอเครองมอเครองใช

0.803**

0.627**

0.638**

0.590**

<0.001

<0.001

<0.001

<0.001

สง




ภาพรวมของการบรหารองคการ

ดานการวางแผน

ดานการจดองคการ

ดานการอำานวยการ

ดานการควบคมกำากบ

0.824**

0.688**

0.722**

0.752**

0.820**

<0.001

<0.001

<0.001

<0.001

<0.001

สง


สง

สง

สง

5. การสนบสนนและการบรหารจากองคการ

ทมผลตอการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาท

สาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวด

ชยภม

ผลการวเคราะหพบวา เมอนำาตวแปรอสระ

ทงหมดเขาสมการ มเพยง 2 ตวแปรอสระทมผลตอการ

ปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาทสาธารณสข

ในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม และถกเลอก

เขาสมการนนมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 เรยงลำาดบ

ดงน การสนบสนนจากองคการดานการบรหารในสวน

ของดานการควบคมกำากบ (p–value < 0.001) โดยกำาหนด

ใหมการเปรยบเทยบผลการดำาเนนงานสขาภบาลอาหาร

กบเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย และดานการวางแผน

(p–value = 0.003) ตวแปรทง 2 ตวแปร สามารถรวมกน

พยากรณการปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาท

สาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดชยภม

ไดรอยละ 70.1 (ดงตารางท 5) ไดสมการถดถอยพหคณ

เชงเสนตรงซงเปนสมการทำานายในรปคะแนนดบ ดงน

Y = a + b1x1 + b2x2

เมอ Y = การปฏบตงานสขาภบาลอาหารของเจาหนาท

สาธารณสขในองคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดชยภม

a = คาคงท

b1 = สมประสทธการถดถอยในรปคะแนนดบ

ของตวแปรอสระตวท 1

x1 = ตวแปรอสระตวท 1 คอ การควบคมกำากบ

b2 = สมประสทธการถดถอยในรปคะแนนดบ

ของตวแปรอสระตวท 2

x2 = ตวแปรอสระตวท 2 คอ การวางแผนแทน

คาสมการไดดงน

Y = 0.197 + (0.590)(ดานการควบคมกำากบ) +

(0.292)(ดานการวางแผน)

ตารางท 5 คาสถตการวเคราะหถดถอยพหคณแบบ

ขนตอนของการปฏบตงานสขาภบาลอาหาร



ตวแปร Beta P–value

ดานการบรหาร

1. ดานการควบคมกำากบ2. ดานการวางแผน

0.5900.292

0.6590.097

8.4983.012

<0.0010.003

R= 0.837, Adjusted R2 = 0.701 (อานคารอยละได 70.1), คาคงท = 0.197, F = 111.275, p–value < 0.001

สรป

การบรหาร ในสวนของดานการควบคมกำากบ

และดานการวางแผน ถอวาเปนปจจยสำาคญทผบรหาร

องคกรปกครองสวนทองถนจะตองใหความสำาคญตลอดจน

ใหการสนบสนนแกหนวยงานและบคลากร ทงนเพอ

ใหการปฏบตงานสขาภบาลอาหารในองคกรปกครอง

สวนทองถนบรรลตามวตถประสงคทตงไว เพอประโยชน

ของประชาชนในพนทรบผดชอบ ปญหาและขอเสนอแนะ



3. กรมอนามย. (2554). กรอบยทธศาสตรดานความปลอดภย

อาหารและโภชนาการ เพอความมนคงทางอาหารดาน

สาธารณสข ป งบประมาณ พ.ศ. 2555–2559. [ม.ป.ท.].

4. กรมอนามย. (2554). คมอขนตอนการปฏบตงานระบบ

การจดการสขาภบาล ระดบทองถน. นนทบร : สำานก

พระพทธศาสนาแหงชาต.

5. ทองหลอ เดชไทย. (2545). หลกการบรหารงานสาธารณสข.

พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สามเจรญพาณชย.

6. ธนชพ พระธรณศร. (2556). ระบบการเฝาระวงสภาวการณ

สขาภบาลอาหารและนำา ในพนทมาบตาพด ป พ.ศ. 2553–

2555. วารสารสขาภบาลอาหารและนำา, 4(1) : 6–14.

7. พาสนา ชมกลน. (2554). การศกษาการนำานโยบายความ

ปลอดภยดานอาหารไปปฏบตขององคกรปกครองสวนทองถน:

กรณศกษาจงหวดตรง. วารสารสขาภบาลอาหารและนำา,

2(3) : 12–18.

8. กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน. (2556). สรปขอมล

อปท. ทวประเทศ (ออนไลน) สบคนจาก : http://www.

dla.go.th/work/abt/summarize.jsp [15 พฤศจกายน

2556]

9. สำานกงานสาธารณสขจงหวดชยภม. (2553). คำาสงจงหวด

ชยภม ท 3635/2552 เรอง แตงตงคณะกรรมการและ

คณะทำางานศนยปฏบตการเฝาระวงความปลอดภยดานอาหาร

จงหวดชยภม. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ.]. (เอกสารอดสำาเนา).

10. สำานกงานสาธารณสขจงหวดชยภม. (2555). หนงสอท

ชย 0027.012/643 เรอง ผลการดำาเนนตรวจสอบสารปนเปอน

รอบท 1 ประจำาป 2555. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ.]. (เอกสาร

อดสำาเนา).

11. อรณ จรวฒนกล. (2551). ชวสถต. พมพครงท 5. ขอนแกน:

คลงนานาวทยา.

12. Schermerhorn, R., Hunt, G., & Osborn, N. (2003)

Organization behavior. New York: John Wiley & Sons.

สวนใหญ คอ ดานบคลากรทปฏบตงานดานสขาภบาลอาหาร

ยงคงขาดแคลนอตรากำาลงคนในการปฏบตภารกจ

ดานสขาภบาลอาหาร เชน การตรวจเฝาระวงความปลอดภย

ดานอาหารในองคกรปกครองสวนทองถน โดยการปฏบต

งานในปจจบนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก

ไมสามารถดำาเนนการเองได ยงคงตองประสานให

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลในพนทดำาเนนการแทน

ขอเสนอแนะ

องคกรปกครองสวนทองถนควรใหความสำาคญ

กบการควบคมกำากบโดยกำาหนดใหมการเปรยบเทยบผล

การดำาเนนงานกบเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย

และควรมการนำาปญหาจากการปฏบตงานมากำาหนดไวใน

แผนงานเพอปองกนการเกดปญหาซำาซอนและเปนการ

พฒนาขอบกพรองในการดำาเนนงานสขาภบาลอาหาร

ใหดยงขน ควรกำาหนดนโยบายในการรณรงคเพอสราง

จตสำานกและการมสวนรวมในการปฏบตงานของทก

ภาคสวนทเกยวของ ควรสนบสนนใหเจาหนาทมโอกาสใน

การพฒนาความร ความสามารถในการปฏบตงานสขาภบาล

อาหารอยางตอเนองทกป ตลอดจนสงเสรมการสราง

เครอขายในการประสานงาน เพอดำาเนนงานสขาภบาลอาหาร

ใหเกดประสทธภาพสงสด

เอกส�รอ�งอง1. กระทรวงสาธารณสข. (2555). แผนพฒนาสขภาพแหงชาต

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

พ.ศ. 2555–2559. นนทบร : โรงพมพองคการสงเคราะห

ทหารผานศก.

2. สำานกระบาดวทยา. (2556). รายงานโรคในระบบเฝาระวง 506

(ออนไลน). สบคนจาก : http://www.boe.moph.go.th/boedb/

surdata/506wk/y56/d02_4156.pdf [15 ตลาคม 2556]

ก รสนับสนุนและก รบริห รองค์ก ร...

Documents